SULIT*

SEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHM SEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHM SEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHM SEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHM SEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHM GEOGRAFI SEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURU kSEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHM SEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHM (ALAM SEKITAR FIZIKAL) SEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHM SEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHM KERTAS 1 SEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHMENENGAHKEBANGSA ANPURUNSEKOLAHM SEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHM SEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHM SEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHMENENGAHKEBANGSAANPURUNSEKOLAHM

942/1

STPM 2011

SEKOLAH MENENGAH KEBANGSAAN PURUN TRIANG, PAHANG PANDUAN PEMARKAHAN PEPERIKSAAN PRA PERCUBAAN

UNTUK KEGUNAAN PEMERIKSA SAHAJA.

Kertas ini mengandungi 10 halaman muka surat bercetak

UNTUK PANDUAN PEMERIKSA SAHAJA.

SULIT* 1 a) Maksud sistem

Sistem adalah satu set angkubah/pembolehubah atau unsurunsur/objek/komponen-komponen yang saling bertindak antara satu sama lain sebagai satu keseluruhan yang kompleks untuk mencapai kesimbangan bagi sesuatu sistem b) Ciri-ciri sistem alam sekitar fizikal Sesuatu sistem itu mempunyai i. ii. iii. iv. v. vi. objek-objek/ komponen / pemboleh ubah/ angkubah yang saling berinteraksi antara satu sama lain Mempunyai sempadan tertentu yang jelas dan boleh dibezakan dengan sistem yang lain Mempunyai jisim/bahan seperti air, mineral yang boleh keluar masuk dari sempadan sistem tersebut Mempunyai tenaga yang boleh mengalir, masuk dan keluar dari sempadan sistem itu Kesemua angkubah/objek berinteraksi untuk mencapai kestabilan/tahap keseimbangan Sifat dinamik iaitu akan mengalami perubahan/tindakbalas ke atas sesuatu gangguan untuk mencapai keseimbangan. Tindakbalas dalam sistem boleh bersifat positif atau negatif

c)

Kesan yang dialami oleh sistem-sistem fizikal lain apabila sesuatu sistem mengalami perubahan: Contohnya Pemanasan suhu global. Makenisme kesan rumah hijau dan penipisan lapisan ozon adalah gangguan kepada sistem atmosfera. Ini kerana bajet haba yang diterima oleh bumi menjadi tidak seimbang. Bumi telah menerima lebihan bahangan suria menyebabkan suhu dunia meningkat. Kesannya yang akan dialami oleh sistem geomorfologi apabila litupan ais benua dan pergunungan cair, membanjiri laut, menenggelamkan daratan yang rendah disamping meningkatkan kadar hakisan ombak. Kesan lain ialah penenggelaman daratan akan memberi risiko besar kepada sistem ekologi terutama manusia untuk hidup, mendirikan petempatan dan menjalankan aktiviti pertanian selain pemanasan global juga menjejaskan kesihatan manusia dengan pelbagai penyakit spt barah kulit, katarak mata dll.Di samping itu manusia akan sentiasa rimas, panas dan tidak selesa

UNTUK PANDUAN PEMERIKSA SAHAJA.

SULIT* 2 a)

3 Berikan definisi luluhawa kimia/dalaman Luluhawa dalaman bermaksud proses pereputan dan penguraian batuan secara insitu yang melibatkan perubahan sifat asalnya akibat tindakbalas antara mineral dengan agen-agen persekitaran/atmosfera seperti air,asid, suhu dan unsur-unsur biotik.

b)

Jelaskan peranan air dalam luluhawa kimia dan luluhawa fizikal Proses-proses luluhawa kimia 1. Hidrolisis- tindakbalas antara ion mineral dalam batuan dengan ion H atau OH dalam air: Contohnya batuan granit yang mengandungi felsfar diurai dan menghasilkan tanah liat (Kaolinit)Proses yang berterusan terhadap batuan granit ini menyebabkan bertambah tebal longgokan kaolin di kawasan tanah pamah atau kaki cerun pergunungan di Malaysia. 2. Penghidratan- tindakbalas di antara air dengan mineral batuan yang sangat cita air. Air yang diserap akan menjadi sebahagian kimia baru, ini menyebabkan batuan mengembang dan seterusnya melemahkan struktur batuan tersebut. Kalsium sulfat bertukar menjadi gipsum 3. Pengkarbonan- tindakbalas antara asid karbonat lemah(air hujan) dengan batu kapur (kalsium karbonat) menhasilkan kalsium bikarbonat yang mudah larut dalam air dan mudah tersejat. Tindakan pengkarbonan dan larutan telah membentuk pandang darat di kawasan batu kapur/karst seperti gua batu kapur, stalagmit, stalagtit, uvala, dolin, klint, graik dan lain-lain 4. Larutan- mineral yang ada dalam batuan akan larut dalam air dan meninggalkan lubang-lubang yang dipanggil honey comb Peranan air dalam luluhawa fizikal 1. Tindakan fros melalui proses beku cair. Kuantiti air yang diperlukan sedikit sahaja tetapi ini mencukupi memasuki celah-celah rekahan batu pada siang hari. pada waktu malam, pembekuan menghasilkan ais yang mewujudkan tekanan terhadap rekahan 2. Luluhawa garam/ Penghabluran garam larutan garam bergerak melalui tindakan rerambut masuk ke celah-celah rekahan. sejatan akan meninggalkan hablur-hablur garam yang bertindak seperti ais. Air yang diperlukan tidak banyak tetapi mencukupi. 3. Pembasahan dan pengeringan. Pada musim hujan batuan akan menyerap air dan mengembang dan pada musim panas air akan tersejat menyebabkan batuan mengecut. Proses pembasahan dan pengeringan yang berulang-ulang akan menyebabkan proses luluhawa batuan

UNTUK PANDUAN PEMERIKSA SAHAJA.

SULIT* c)

4 Faktor yang mempengaruhi luluhawa kimia di kawasan tropika lembap

1. Faktor iklim a. Luluhawa dalaman amat bergantung kepada wujudnya air sebagai agen pereput batuan.Hampir seluruh proses luluhawa dalaman seperti proses larutan, pengkarbonan dan hidrolisis bergantung kepada air samada dalam bentuk larutan, asid lemah atau ionik untuk mengurai ikatan mineral batuan. Kawasan tropika lembab mendapat air banyak khususnya drp hujan, air sungai, air tanah dan wap air untuk pembasahan batuan secara berterusan dan membolehkan luluhawa dalaman berlaku dengan aktif b. Faktor suhu memainkan peranan penting dalam proses luluhawa dalaman .Kawasan Tropika lembab mempunyai purata suhu tahunan yang tinggi sepanjang tahun(27-32 C) dan bezantara suhu harian yang kecil.Ini membolehkan operasi kimia berlaku dengan berkesan. Ini kerana syarat untuk tindakbalas kimia ialah suhu 10 C. Setiap peningkatan suhu 10 C maka kadar tindakbalas kimia batuan akan berganda 2 atau 3 kali. 2. Faktor Biotik a. Tumbuhan tropika seperti Hutan Hujan Khatulistiwa dan Hutan Monsun Tropika mempunyai silara yang berlapis-lapis dan kanopi yang tebal. Sifat ini mempengaruhi keaktifan luluhawa dalaman kerana bekalan organik yang banyak apabila tumbuhan mati dan mereput, ia membekalkan asid humik dan asid fulvik apabila humus bercampur dengan air hujan dan air tanah.Asid ini merupakan agen pereput dan peluluh mineral yang berkesan apabila terkena batuan. b. Bekalan organik yang banyak menyediakan larutan tanah, koloid dan mineral spt silika dan ferum apabila ia mereput dan terlarut. Ini mempercepatkan tindakbalas kimia apabila larutan tanah,koloid dan mineral tadi bertemu dengan mineral batuan. Contohnya kawasan tropika mengalami proses penglateritan dan penyingkiran silika yang paling hebat berbanding zon iklim lain. Oleh itu penghasilan tanah laterit di kawasan tropika adalah tebal sehingga 90 meter c. Sifat tumbuhan yang berlapis dan tebal juga menghalang hakisan larian air permukaan, sebaliknya menggalakkan infiltrasi(penyusupan). Oleh sebab itu larutan-larutan tanah, asid-asid dan koloid dapat meresap jauh ke dalam tanah.Semakin jauh larutan ini meresap masuk, semakin dalam zon batuan yang terluluhawa. d. Komponen organisma seni seperti bakteria, serangga dan cacing menggalakkan proses luluhawa dalaman dengan mempercepatkan pembentukan humus dengan cara mencampurkan sarap organik untuk menghasilkan asid humik dan asid fulvik. Manakala cacing dan serangga spt semut bertindak menggali lubang , liang dan rongga dalam tanah. kesannya mempercapatkan penyusupan air, larutan asid dan menggalakkan operasi luluhawa dalaman. 3. Faktor Geologi batuan a. Jenis batuan lembut seperti batu kapur,dolomit dan gypsum merupakan batuan cepat mengalami luluhawa kerana mineral batuan tersebut tidak UNTUK PANDUAN PEMERIKSA SAHAJA.

SULIT*

5 stabil dan paling tinggi darjah mobilitinya apabila bertindakbalas dengan air, asid, oksigen dan ion. b. rekahan yang dimiliki oleh batuan juga menjadi faktor kepada keaktifan luluhawa dalaman. Rekahan dianggap sebagai garis kelemahan yang membenarkan air, asid dan larutan tanah menembusinya dan bertindakbalas mereput dan mengurai mineral dalam batuan tersebut. Contohnya batuan kapur banyak menghasilkan bentuk seperti gua, grike, klint, stalagmit dan stalagtit apabila berlaku penguraian ke atasnya. 4. Faktor relief. aspek dan masa a. relief merujuk kepada keadaan cerun di sesuatu kawasan. Luluhawa kimia cenderung bertindakbalas di kawasan cerun landai dan bertanah pamah kerana kawasan ini menggalakkan penyusupan air berbanding cerun curam b. Faktor aspek iaitu cerun yang menghadap matahari lebih mengalami luluhawa dalaman berbanding cerun membelakangi matahari kerana matahari membekalkan tenaga untuk proses kimia berlangsung. c. pengaruh masa juga menentukan keberkesanan luluhawa. Biasanya luluhawa dalaman mengambil masa yang lama untuk keberkesanannya.

UNTUK PANDUAN PEMERIKSA SAHAJA.

SULIT* 3 (a) i)

6 Nyatakan cara dan jenis hakisan sungai Cara hakisan sungai i. ii. iii. iv. lelasan lagaan larutan tindakan hidraul

Jenis hakisan sungai i. ii. iii. ii) hakisan menegak/mendalamkan sadar hakisan melebar/mendatar/tebing hakisan ke hulu/ kebelakang/ mengundur

Dengan merujuk kepada 3 bentuk muka bumi hasil tindakan sungai, terangkan proses pembentukkannya Bentuk bumi hakisan sungai i. Air terjun: terbentuk di kawasan yang mempunyai lapisan batuan yang tersusun secara mendatar antara batuan keras dengan batuan lembut. Lapisan batuan lembut akan terhakis dengan lebih cepat berbanding batuan keras. Hal ini menyebabkan dasar sungai menjadi tidak rata. Batuan keras akana menghalang pergerakan air dalam alur lalu membentuk air terjun. Jeram : Terbentuk apabila aliran sungai mengalir di kawasan batuan yang tersusun secara menegak dan berselang seli antara batuan keras dengan batuan lembut. Batuan lembut akan terhakis meningggalkan bonjolan batuan keras yang menyebabkan aliran sungai terpaksa melompat menuruni bonjolan batuan keras Jurang: lubuk pusar likuan sungai

ii.

iii. iv. v.

Bentuk muka bumi mendapan sungai i. ii. tasik ladam dataran banjir: Air banjir yang melimpah tebing akan memendapkan lumpur, kelodak, aluvium, pasir dan kerikil apabila surut. Kejadian banjir yang berulang kali menyebabkan bahan yang dimendapkan bertambah membentuk suatu dataran yang luas dan lebar dikenali sebgai dataran banjir. Tetambak: Bahan-bahan yang dimendapkan di belakang tebing sungai akan membentuk timbunan yang dikenali sebgai tetambak Delta: Delta terbentuk apabila timbunan bahan mendak berlaku secara meluas di muara sungai. Di kawasan muara ini had laju arus sungai sangat perlahan kerana pertembungan arus sungai dengan arus laut.Keadaan ini menyebabkan sungai kehilangan tenaga untuk mengangkut lalu

iii. iv.

UNTUK PANDUAN PEMERIKSA SAHAJA.

SULIT*

7 memendapkannya dengan giat. Bahan spt kelodak, lumpur dan lempung akan dimendapkan hingga memenuhi sungai utama dan cawangannya membentuk delta.

iii)

Jelaskan empat kepentingan bentuk muka bumi hasil tindakan sungai terhadap kegiatan manusia i. ii. iii. iv. v. vi. vii. viii. Pertanian dataran mendap, delta Rekreasi- air terjun, jeram, tasik ladam Elektrik hidro- air terjun Akuakultur tasik ladam, muara sungai Petempatan- tetambak, dataran mendap Perhubungan/pengangkutan tetambak Sumber air air terjun Perlombongan pasir- beting pasir

UNTUK PANDUAN PEMERIKSA SAHAJA.

SULIT* 3 (b) i)

8 Takrifkan konsep arus pesisir pantai. Arus pesisir pantai ialah arus yang bergerak selari dengan garisan pantai mengikut arah tiupan angin lazim. Arus yang terjadi akibat damparan ombak yang bersudut serong dan lurutannya bersudut tepat dengan garis pantai menghasilkan pergerakan secara zigzag. ii) Huraikan faktor-faktor yang mempengaruhi pengangkutan ombak dan arus di pinggir pantai. Faktor yang mempengaruhi pengangkutan ombak dan arus di pinggir pantai ialah: y Tenaga arus/ombak-semakin kuat tenaga arus/ ombak semakin tinggi kadar pengangkutan y Pasang surut-semakin besar peruezaan tikas air pasang dan tikas air surut semakin tinggi kadar pengangkutan y Cerun-semakin curam cerun kadar pengangkutansemakin tinggi y Halangan-semakin banyak halangan seperti tumbuhan semakin rendah kadar pengangkutan y Orientasi pantai-pantai yang terdedah meningkatkan kadar pengangkutan y Saiz bahan/jenis bahan/bentuk bahan-kadar pengangkutan tinggi apabila saiz bahan yang dibawa kecil y Bahan seperti batu lada, kulit kerang dan pasir laut mempengaruhi kadar pengangkutan iii) Jelaskan langkah untuk memelihara dan memulihara zon pinggir pantai. Langkah memelihara dan memulihara zon pinggir pantai: y Pengawalan penebangan pokok bakau-menggunakan kaedah `tebang pilih', iaitu pokok yang matang sahaja ditebang dan mengikut pusingan y Penanaman semula tumbuh-tumbuhan pinggir pantai-kaedah penyuburan pantai melibatkan usaha penanaman tumbuh-tumbuhan seperti pokok ru dan rumput untuk mewujudkan satu lapisan perlindungan daripada agen hakisan y Pembinaan benteng batuan dan tembok penahan untuk mencegah hanyutan pasirkaedah kawalan struktur seperti groin dan gabion untuk menyerap tenaga ombak agar tidak seratus peratus menghempas pantai y Pembinaan daik untuk mencegah kemasukan air laut-untuk mengelakkan air Taut yang masin memusnahkan tanaman dan air tawar y Pembinaan dinding konkrit di cerun curam pinggir pantai-menggelakkan hakisan ombak melalui hempasan ombak pada cerun-cerun pinggir pantai

UNTUK PANDUAN PEMERIKSA SAHAJA.

SULIT* 4 a)

9 Dengan merujuk kepada jadual di atas, hitung i) julat suhu tahunan, dan Julat suhu tahunan = Min suhu bulanan maksimum Min suhu minimum = 19oC (-11oC) = 30oC ii) min suhu bulanan Min suhu bulanan = Jumlah semua min suhu bulanan 12 bulan = 57 12 = 4.75oC

b)

Berdasarkan maklumat dalam jadual di atas, lukis graf yang sesu untuk ai menunjukkan taburan hujan dan suhu di stesen kaji cuaca Y. -------------Jelaskan bagaimana taburan hujan dan suhu di stesen kaji cuaca Y mempengaruhi kegiatan pertanian penduduk di sekitarnya. Taburan suhu dan hujan menunjukkan kawasan ini mengalami iklim empat musim: i) Tempoh penanaman singkat kerana musim bebas fros dari bulan Mei September. ii) Jenis tanaman yang cepat matang dan tahan musim sejuk

c)

UNTUK PANDUAN PEMERIKSA SAHAJA.

SULIT* 5 a)

10 Apakah yang dimaksudkan dengan gas rumah hijau gas rumah hijau-( kumpulan gas yang menghalang dan memerangkap haba bumi dari terbebas keluar ke atmosfera bumi )=3m (seperti gas karbon dioksida,CFC, metana, ozon dan wap air) sekurang-kurangnya 2 gas (2m)

b)

Bagaimanakah pertambahan gas rumah hijau boleh menyebabkan pemanasan global 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. kegiatan perindustrian Kegiatan pembakaran hutan secara semulajadi/kegiatan manusia pembakaran bahan api fosil Aktiviti gunung berapi Pembalakan secara meluas kegiatan pertanian- padi(metana) ternakan- najis(metana) pembakaran secara terbuka di tapak pelupusan Sisa domestik

c)

Huraikan cara-cara yang dapat dilakukan untuk mengurangkan akibat rumah hijau. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. penghutanan semula mengurangkan pembakaran bahan api fosil menggunakan sumber tenaga mesra alam perundangan dan peraturan/garis panduan mencegah pembakaran terbuka persefahaman antara negara pendidikan formal atau tidak formal kempen

UNTUK PANDUAN PEMERIKSA SAHAJA.

SULIT* 6 a)

11 Apakah yang ditakrifkan dengan larian air permukaan? Larian air permukaan merujuk kepada bentuk-bentuk kerpasan seperti hujan atau hasil pencairan salji yang mengalir di permukaan bumi. Ia merupakan baki dari jumlah air yang telah menyusup ke dalam lapisan tanah.

b)

Terangkan faktor-faktor yang mempengaruhi kadar infiltrasi di sesuatu kawasan. Faktor-faktor yang mempengaruhi kadar infiltrasi di sesuatu kawasan; y Litupan bumi y Urbanisasi y Iklim y Intensiti hujan y Jenis lapisan tanah

c)

Bincangkan bagaimana kegiatan ekonomi manusia boleh menyebabkan pencemaran su air. Kegiatan ekonomi manusia boleh menyebabkan pencemaran sumber air; y Industri perkilangan pembuangan bahan kimia bertoksik y Perniagaan pembuangan sampah sarap y Pertanian penggunaan baja kimia dan racun serangga y Penternakan najis haiwan y Perlombongan sisa tanah (sedimen)

UNTUK PANDUAN PEMERIKSA SAHAJA.

SULIT* 7 a)

12 Apakah yang dimaksudkan dengan rantaian makanan dan jaringan makanan 1. Rantaian makanan merujuk kepada pemindahan tenaga, elemen-elemen kimia dan beberapa jenis sebatian daripada satu organisma kepada organisma yang lain di sepanjang aliran satu hala. 2. Jaringan makanan ialah pemindahan tenaga, elemen-elemen kimia dan beberapa jenis sebatian dari satu organisma kepada organisma yang lain melalui beberapa rantaian makanan yang saling bertindih lapis iaitu terdapat lebih daripada satu pengguna primer, pengguna sekunder dan pengguna tertier.

b)

Terangkan bagaimanakah tenaga dipindahkan dalam rantaian makanan bagi ekosistem hutan tropika 1. tenaga dipindahkan kepada drp cahaya matahari kepada tumbuhan untuk proses fotosintesis dan tenaga itu disimpan dalam bentuk kabohidrat,protein, lemak dan asid tumbuhan 2. Pengguna primer adalah haiwan herbivor yang memakan tumbuhan yang kaya dengan tenaga untuk keperluan hidupnya 3. Pengguna sekunder adalah haiwan karnivor yang memakan herbivor. Pengguna sekunder mendapat tenaga terus daripada molikul-molikul organik yang kaya dengan tenaga daripada haiwan herbivor yang dimakannya 4. Pengguna tertier ialah haiwan omnivor yang memakan karnivor dan herbivor yang lain

c)

Bagaimanakah rantaian makanan boleh diganggu dan huraikan kesan gangguan itu terhadap manusia. Cara gangguan 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. kebakaran hutan,pembersihan hutan dan pembalakan perubahan cuaca/iklim-kemarau, banjir dan peningkatan suhu Serangan penyakit Bencana alam- gempa bumi,pergerakan jisim/tanah runtuh Pemburuan dan pemungutan hasil hutan penggunaan racun serangga, racun rumpai dan makhluk perosak Pembinaan empangan Pengenalan spesis lain- haiwan lain dari ekosistem lain dibawa masuk

kesan terhadap manusia 1. kekurangan sumber makanan 2. kepupusan spesis- kekurangan sumber ekonomi/pendapatan 3. kemerosotan sumber tanih-kemerosotan kesuburan tanih

UNTUK PANDUAN PEMERIKSA SAHAJA.

SULIT* 8 a)

13 Apakah yang dimaksudkan dengan penyahhutanan? Penyahutanan merujuk kepada aktiviti memusnahkan hutan secara besarbesaran seperti aktiviti pembalakan, pembersihan hutan untuk dijadikan tapak ladang, penenggelaman hutan untuk pembinaan empangan hidroelektrik dan lain-lain.

b)

Huraikan impak penyahhutanan terhadap kitaran hidrologi. Impak penyahutanan terhadap kitaran hidrologi;Kekurangan proses transpirasi untuk membebaskan wap-wap air ke udara yang seterusnya menganggu rejim hujan. ii) Mengurangkan kadar susupan yang mengganggu edaran air tanih. iii) Sistem akuifer yang akan menyebabkan sungai-sungai kering. i)

c)

Jelaskan langkah pemeliharaan dan pemuliharaan di kawasan tropika lembap. Langkah pemeliharaan dan pemuliharaan di kawasan tropika lembap;i) ii) iii) iv) v) vi) Langkah perundangan Mewartakan hutan simpan Penebangan terpilih Rawatan silvikultur Kempen kesedaran Pendidikan alam sekitar

UNTUK PANDUAN PEMERIKSA SAHAJA.