Orta Dzey Linux Komutlar

1. Ynlendirme
Kullanc, ekrana yazd bir komutun neler yaptn en rahat ekilde komut tarafndan ekrana ynlendirilen bilgilerden anlayabilir. Program, kullancy bilgilendirme amacyla mmkn olduu kadar ok, fakat ortal fazla kartrmamak iin de mmkn olduu kadar az bilgiyi ekrana vermelidir.

1.1 Standart Girdi, kt ve Hata Linux'ta, programn ekrana yazlan bilgiyi iki snf altnda toplayabiliriz. Birincisi, olaand bir durumu bildiren standart hata, dieri de her trl verinin yazld standart kt. Program alt andan itibaren bu iki kanal zerinden akan bilgiler, programn alt sanal terminale yazlrlar. Program girdilerini ise standart girdi arac olan klavyeden alr.

1.1.1 Girdi Ynlendirmesi Girdi ynlendirmesinde, verilen szck'n yorumlanmas ile elde edilen isme sahip dosya, verilmise dosya tantc n stnde, aksi takdirde standart girdide (dosya tantc 0) alr. Girdi ynlendirmesi olarak deerlendirilecek szdizimi: [n]<szck Eer bu bilgiler bir ekran boyundan (25 satr) fazla tutuyorsa baz satrlar programcnn gznden kaabilir. Bunu nlemek amacyla standart kt ve hata bir dosyaya yazlacak ekilde ayarlanabilir. Ynlendirme olarak da bilinen bu ilem UNIX altnda (DOS'ta olduu gibi) > karakteri ile gerekletirilir. rnek olarak o an bulunduunuz dizinde yeralan dosyalar ekrana getirin : $ ls al Bu komut, standart kt olarak dosyalarn bilgilerini ekrana getirecektir. Bu kty, bir dosyaya ynlendirelim ve dosyann ieriine gz atalm:

linux:~$ ls -al > liste linux:~$ cat liste total 16 drwxr-xr-x drwxr-xr-x -rw-r--r--rw-r--r--rw-r--r--rw-r--r--rw-r--r--rw-r--r-drwxr-xr-x -rw-r--r--rw-r--r--rw-r--r-drwxr-xr-x drwxr-xr-x -rw-r--r-linux:~$ 5 gorkem 4 root 1 gorkem 1 gorkem 1 gorkem 1 gorkem 1 gorkem 1 gorkem 2 gorkem 1 gorkem 1 gorkem 1 gorkem 2 gorkem 2 gorkem 1 gorkem users root users ftpadm users users users users users users users users users users users 1024 Feb 13 13:10 . 1024 Jan 7 1980 ..

390 Feb 13 12:56 .Xdefaults 2016 Feb 13 13:09 .bash_history 1 Feb 13 12:57 .bashrc 163 Nov 24 34 Nov 24 114 Nov 24 1024 Jan 7 1993 .kermrc 1993 .less 1993 .lessrc 1980 .term

87 Feb 13 12:56 .xinitrc 2795 Feb 13 13:06 adres 0 Feb 13 13:10 liste 1024 Feb 13 12:54 mail 1024 Feb 13 12:54 perl 0 Feb 13 13:10 typescript

karakteri standart hatay dosyaya ynlendirmez. Bu ilem iin 2> kullanlr. Ama hatay grebilmek iin, hata yaratan bir komut yazmalyz, yle deil mi ?

$ ls /deneme /deneme : No such file or directory $ ls /deneme 2> hata $ cat hata /deneme : No such file or directory

Aadaki komutun iletilmesinin ardndan standart kt oku1 dosyasna, standart hata ise oku2 dosyasna yazlacaktr. Bu dosyalar komutu altrdktan sonra incelemek suretiyle neler olup bittiini anlamak mmkn olur. $ mkdir ~/deneme $ touch ~/deneme/gecici (deneme isimli bir dizin yarat) (gecici isimli bir dosya yarat)

$ cat ~/deneme 2>oku2 >oku1

Kabuk, standart kt ve standart girdi iin srayla 2 ve 1 numaralarnn kullanmna izin verir. Yukarda yeralan son komutta, standart hata mesajlar iin 2 kullanlarak hatalarn oku2 dosyasna yazlmtr. Aada, ekirdek derlemek iin srekli olarak kullanlan program yer alyor. Ynlendirme sayesinde ekrana gelmesi gereken mesajlar kullanlmayan 9. sanal konsola ynlendiriliyor. # make config # make dep > /dev/tty9 # make clean > /dev/tty9 # time make zImage > /dev/tty9

Son satrdaki time komutu, kendinden sonra gelen komutun ne kadar zaman iinde altrldn gsterir. ekirdek derlemede geen zaman, makinann gc hakknda bir fikir verebilir. Peki ne hata, ne de kty ekranda grmek istemiyorsam ne yapmalym? Bunun iin standart kt ve hatay biraraya getirerek ynlendirilen her ktnn kaybolduu kara delie atmak yeterlidir:

$ ls /deneme > /dev/null 2>&1

Yukardaki komutun yazl srasna dikkat edin. Standart kt ya da standart hatay ynlendirirken, > iareti kullanrsanz, dosya yoksa, oluturulur ve komutun kts dosyaya yazlr. Dosya varsa, ierii yok olur ve komutun kts dosyann yeni ierii olur. Var olan bir dosyaynn eski ieriini tamamen silmek deil de komutun ktsn dosyaya eklemek istiyorsanz >> kullanmalsnz. Bu durumda dosya varsa komutun kts dosyann eski ierii korunarak sonuna eklenir, dosya yoksa oluturulur ve komutun kts dosyaya yazlr. rnein: $ echo deneme1 >>deneme.txt $ cat deneme.txt deneme1 $ echo deneme2 >>deneme.txt $ cat deneme.txt deneme1 deneme2 $

rnekte grldg gibi ilk komut deneme.txt dosyasn oluturdu. kincisi ise oluan dosyann ieriini koruyarak ikinci komutun ktsn bu dosyann sonuna ekliyor. Standart hata ve ktya ek olarak UNIX'in destekledii bir ynlendirme daha vardr: Standart girdi sayesinde bir dosyay oluturan satrlar, bir komut veya programa ynlendirilebilir. Daha nce bir metin editor kullanarak hazrlam olduumuz raporu patrona ksa yoldan gndermek iin, $ mail -s "rapor" patron < rapor.txt

Dosyann ierii, mail komutuna girdi olmu ve rapor.txt dosyas patron kullancsna rapor konu balyla e-posta ile gnderilmitir. Baz yaygn kabuk sembolleri Sembol ENTER ; [ ] \ & ! * ? > >! < >> lerlii Komut satrn altr Ayn satrda farkl komutlar ayr Dosya isimlerinde olas karakter dizilerini benzetir Takip eden karaktere izin verir Geri planda bir komutu altrr history komutunun sembol ekli olup verilmi komutlar listeler Dosya isimlerinde herhangi karakter setini benzetir Dosya isimlerinde herhangi bir karakteri benzetir Bir dosya veya aygta standart kty ynlendir, bu esnada eer dosya mevcut deilse yarat, eer mevcut ise zerine yaz Eer dosya halen mevcut ise zerine yazma ilemine zorlar bunu noclobber seeneinin zerine yazar Bir dosya veya aygttan bir programa standart giri ilemini ynlendir Bir dosya veya aygta standart kty ynlendir, kty dosyann sonuna ilave et

Komut 2> dosya_ismi komut 2>> dosya_ismi komut 2>&1 Komut >& dosya_ismi

Standart hatay (Bourne kabuunda) bir dosyaya veya aygta ynlendir Standart hatay (Bourne kabuunda) bir dosya veya aygta ynlendir ve sonuna ekle Standart hatay (Bourne kabuunda) standart ktya ynlendir Standart hatay (C kabuunda) bir dosyaya veya aygta ynlendir

1.1.2 Standart kt ve Standart Hatann Ynlendirmesi Bash, hem standart kt (dosya tantc 1) hem de standart hatay (dosya tantc 2), szck'n yorumlanmas ile elde edilen isme sahip dosyaya ynlendirebilir. Standart kt ve standart hatann ynlendirilmesine konu iki szdizimi vardr: &>szck ve >&szck Bu iki biemden birincisinin kullanlmas nerilir. Her ikisi de aadakine edeerdir: >szck 2>&1

1.1.3 k Durumu Kabuun amalarna uygun olarak, sfr k durumu ile kan bir komut baarldr. Sfrdan farkl bir k durumu ise baarszlk gstergesidir. Bylece saylardan oluan hem baar durumunu hem de baarszlk nedenlerinin ifade edilebildii bir yap salanr. Bir komut, numaras N olan bir lmcl sinyal ile sonlandrlrsa, Bash, k durumu olarak 128+N deerini kullanr. Bir komut bulunamamsa, bir ocuk sre oluturulur ve bu sre 127 k durumu ile dner. Bir komut bulunmu ancak altrlabilir deilse, 126 dn durumu dner. Ynlendirme ya da yorumlama srasnda bir hatadan dolay komutun altrlmas baarsz olursa, sfrdan byk bir k durumu dner. Bash yerleiklerinin de baar durumunda sfr ve baarszlk durumunda sfrdan farkl bir k durumu ile dnerek, k durumlarnn koul ve liste yaplarnda kullanlabilmesi salanmtr. Tm yerleikler yanl kullanm halinde 2 k durumu ile dner.

1.2- Boru (pipe) lemleri

Baz durumlarda, bir komutun kts dier bir komuta ynlendirilebilir. Baka bir deyile, komutun standart ktsn bir dosyaya deil, bu kty ileyecek baka bir komuta ynlendirmek istiyorsunuz. Bu amala UNIX altnda (yine DOS'ta olduu gibi) boru (|) karakteri kullanlr. Bu karakter, kendinden nce gelen komut veya komut serisinin ktsn,

kendinden sonra gelen komuta gnderir. rnein bir dizinde yeralan tm dosyalar yazcya aktarmak iin, $ komut | komut $ ls -al | lpr

komutlar kullanlabilir. Artk ls -al komutunun ekrana vermesi gereken tm bilgiler, lpr komutu araclyla yazcya gnderilmitir. lk komutun standart kts, ikinci komuta standart girdi olarak atanr. Dier bir rnekte, README dosyasnda ka satr olduu bulunuyor. Bir dosyadaki veya komut ktsndaki satr, karakter ve kelime saylarn bulmak iin wc komutunu kullanabilirsiniz. Aadaki komut, dosya.txt dosyasnn iinde ka satr olduunu ekrana yazar : $ wc -l dosya.txt 40 wc komutunun parametreleri unlardr: -l : satr saysn bulur

-w : kelime saysn bulur -c : karakter saysn bulur

Ynlendirme ve boru ilemleri bazen insann kafasn kartrabilir. Ynlendirme, bir programdan bir dosyaya yaplabilir, fakat bir komutdan baka bir komuta ynlendirme yapamazsnz. Benzer ekilde, iki dosyann arasnda boru ilemi uygulamak mmkn olmaz. Aada /etc dizini iinde yeralan alt dizinlerin tamam listelenmitir. $ ls -F /etc | grep -/acct/ cron.d/ default/

ki komuttan daha fazla komutu ieren bir boru ilemi oluturulabilir: $ head -10 dante | tail -3 | lp request id is printerA-177 (standart input)

imdi de biraz kark bir rnek: # ps -aux|grep inetd|grep -v grep|awk '{print $2}'|xargs kill -1

Yukardaki rnek zorlama bir rnek deil, bir Linux sistem yneticisinin her an kullanmas gerekebilecek trden. Bu rnei burada ayrntl olarak aklamayacaz, sadece pipe kullanarak ne kadar fazla sayda komutun birbirine balanabildiini gstemek amacyla verilmitir. Bu ve benzeri komutlarn ayrntl aklamalarn kabuk programlamayla ilgili blmde bulabilirsiniz. Standart kty mevcut bir dosyaya ynlendirmek nceki dosya ieriinin kaybna yol aacak olan zerine yazma ilemini gerekletirir. Mevcut veri zerine yeni veri yazma ilemi clobbering olarak olarak adlandrlr. Bunun gereklemesini engellemek iin kabuk noclobber opsiyonunu sunar. Aada kabuk iinde noclobber opsiyonu set komutu yardm ile aktive edilmitir. $ set -o noclobber $ set -o | grep noclobber noclobber on

$ ps -ef > file_new $ cat /etc/passwd > file_new ksh: file_new: file already exists $

Geici olarak noclobber opsiyonunu de-aktivate etmek istersek >| kombinasyonunu kullanmamz gerekmektedir. $ ls -l >| file_new

2- ok Grevlilik
UNIX'in en byk silahlarndan biri srelerdir. Her sre sistemde bamsz alan, birbirini etkilemeyen ve herbiri kendi kaynan kullanan programdr. Sreler arka planda veya kabuun kontrolnde alabilir. ekirdek, her srecin kulland sistem kaynandan haberdar olur ve bu kaynaklarn sreler arasnda eit bir ekilde paylalmasndan sorumludur. Bir sre, aksi belirtilmedike alt sre iinde klavyeden bilgi alr ve ekrana bilgi verir. Kullanclarn haberi bile olmadan alan sreler, Linux makinasndaki G/ ilemlerini gerekletirebilmek iin srekli faaliyet iinde bulunurlar. Onlarca sreten bazlar kullanclarn sisteme girmesini salarken (getty) bazlar da WWW ve FTP gibi nternet tabanl istekleri yerine getirir (httpd, ftpd). UNIX/Linux altnda alan her program en az bir sreten oluur. letim sistemleri teorisine gre her sre dier srelerden bamszdr. Bilgisayar kaynaklarnn paylam istenmedii srece her sre bellee alnr ve CPU bu srece tahsis edilir. Bir srece ayrlan bellek alann baka bir sre kullanmak istedii zaman buna teebbs eden sre ldrlr. Burada ldrme terimi hibir srece hibir kaynan tahsis edilmeyerek srecin pasif hale braklmas halidir. UNIX/Linux tipi iletim sistemlerinin kararl biimde almas bu yaklamn neticesidir. Yani bir kullancya ait bir uygulama ne dier kullanc programlarna, ne de iletim sistemine etki eder. Buradaki anlam ile sre, icra edilen bir programdr. Bu program icra esnasnda, iletim sistemi tarafndan durdurulabilir ve bekletildikten sonra tekrar altrlabilir. letim sisteminde her srele ilgili bilgileri saklayan bir sre tablosu vardr. Bu sre tablosu, -Her sre ile ilikili bilgileri kaydeder -Program kodu ile ilikili veriyi kaydeder

-Program sayac(program counter), yt gstergesi (stack pointer) ve dier yazmalar ile ilikili dier bilgileri saklar.

Her srecin ebeveyn sreci (parent process) ve ocuk sreci (child process) olabilir. Ebeveyn sre, sz konusu srece referans verir. ocuk sre ise sz konusu sre tarafndan referans verilen sretir. Her sreci dierlerinden ayrtan tek bir (unique) kod vardr; buna sre belirleyici (process identifier PID) ad verilir. rnein kullandnz WWW taraycnz bir sretir.

3- Arka Planda altrma

Bir komutu arka planda altrmak iin, komutun sonuna & karakteri getirilir. Komut girildikten sonra tekrar kabuk istemcisine decek ve kaldnz yerden devam edebileceksiniz. Program, arka planda dier srelerle akmadan bir sre alr ve ii bittiinde durur. $ sort buyuk_dosya > buyuk_dosya.sirali & [1] 772

Komutun arka plana atlmasndan sonra ekranda yeralan 1, srecin sra numarasn, 772 says ise sre kimliini (Process ID) gsterir. Her program, sistem kaynaklarn biraz daha azalttndan genel anlamda makina yavalar. ps komutu, sistemde o esnada mevcut sreler hakknda, durum bilgisi, boyut, isim, sahiplik, CPU zaman, duvar saati zaman vb. bilgileri listeleyen bir komuttur. ps komutunun pek ok parametresi mevcuttur. Bunalar arasnda en nemli olanlar aada tabloda listelenmitir:

PARAMETRE -a

ANLAMI Belirli bir terminal kontrolndeki listele (sadece aktif kullanclarn sreleri deil)

-r -x -u -f -l -w -ww

Sadece almakta olan (running) sreleri listele Bir terminal kontrolnde olamayan sreleri listele Sre sahiplerini listele Sreler arasndaki ebeveyn ocuk ilikilerini gster Uzun formatl bir liste ret Bir srecin komut satr parametresini gster (ksa biim) Bir srecin komut satr parametresini gster (uzun biim)

ps komutu ile birlikte kullanlan en sk parametre kmesi -auxww eklindedir. Bylece tm sreler, bunlarn sahipleri, tm srelerin komut satr parametreleri listelenir. Aada, # ps -auxww komutu sonucu elde edilen bir liste grlmektedir.

Stn Bal USER PID %CPU %MEM VSZ TTY STAT START TIME

Anlam Srecin sahibi olan kullanc Sre belirleme numaras CPUnun toplam kullanmnn yzde kann o sre tarafndan kullanl d bilgisi Sre tarafndan bellein yzde kann kullanld bilgisi Srecin kulland grnt bellek miktar Sreci kontrol eden terminal. sembolnn olmas, srecin kontrolnde olmadn gsterir Srecin o anki durumu Srecin balang zaman Srecin CPU da harcad sre Bu stunda bir ? artk terminal

COMMAND

Srecin ad ve komut satr parametreleri

Aadaki tablo STAT parametresinin alabilecei deerleri gstermektedir : S R D T Z Sre uyuyor. cra edilmeye hazr olan srelerin tm uykudadr. Sre CPU da ilem gryor. Sre araya girilemez biimde uykuda. Sre ya bir hata ayklaycda inceleniyor yada durdurulmutur. (kullanc tarafndan ctrl -Z vb. ekilde) Sre zombie durumundadr. Bunun anlam, a) b) ebeveyn sre ocuu olan srecin ld hakknda bilgi sahibi deildir veya ebeveyn sre kural d ldrld iin init sreci ocuk sreci yok edemez.

Zombie durumundaki sreler ldrlemez ancak sistem kaynaklarndan da yararlanamaz. Bu durum genellikle kt yazlm bir yazlmn sonucu oluur.

Bir rnek : $ ps PID TTY STAT 76 v02 S TIME COMMAND 0:00 -bash

111 v02 R $ ps -aux USER

0:00 ps

PID %CPU %MEM SIZE

RSS TTY STAT START 364 ? S 11:12 0:00 11:12 11:16 11:12 11:12 ? ? ? ? ? ? ? S S S S S S S

TIME COMMAND

bin 63 0.0 5.5 64 /usr/sbin/rpc.portmap mehmet mehmet root [5] 76 112 1 0.0 0.0 0.0 0.0 9.7 5.0 5.0 4.2 56 35 4.2

101 59

644 v02 S 332 v02 R 332 284 35 45 53 44 62 79 88 115 52 ? ? 284 340 364 336 364 388 400 S S

0:00 -bash 0:00 ps -aux 0:00 init 0:00 bdflush 0:00 0:00 0:00 0:00 0:00 0:00 0:00 0:00 -bash 0:00

root 6 (daemon)

root 7 0.0 update (bdflush)

11:12 11:12 11:12 11:12 11:12 11:12 11:12 11:12 11:12

root 48 0.0 5.1 /usr/sbin/crond -l10 root 59 0.0 /usr/sbin/syslogd root 61 0.0 /usr/sbin/klogd root 65 0.0 /usr/sbin/inetd 5.5 5.0 5.5

root 67 0.0 5.8 /usr/sbin/rpc.mountd root 69 0.0 /usr/sbin/rpc.nfsd root 75 0.1 6.0 9.9

660 v01 S 304 v03 S

root 77 0.0 4.6 /sbin/agetty 38400 tty3

root 78 0.0 4.6 /sbin/agetty 38400 tty4 root 79 0.0 4.6 /sbin/agetty 38400 tty5 root 80 0.0 4.6 /sbin/agetty 38400 tty6 root -t ms 81 0.0 5.5

52 52 52 42

304 v04 S 304 v05 S 304 v06 S 368 ? S

11:12 11:12 11:12 11:12

0:00 0:00 0:00 0:00 gpm

ps komutuna bilgisayar zerinde altnz her an ihtiya duymanz mmkndr, bu yzden eitli parametrelerle kullanlmas iyi anlalmaldr.

4- Klavye zerinden Kesinti

Linux (ve UNIX) altnda, klavyeden baz tu kombinasyonlar yardmyla almakta olan program kesintiye uratlabilir. Klavyeden kabuk komut satrna yazlan bir programn uzun srmesi halinde, eer daha nceden komutun arkasna & iareti koyup arka planda alr halde braklmamsa, klavyeden yaplan bir mdahele ile durdurulup arka planda alr hale getirilebilir. rnek vermek gerekirse, uzun srmesi beklenen bir komutu klavyeden yazalm ve ardndan Ctrl+Z tularna basalm: linux:/etc/rc.d# find /usr -name "o*" -print /usr/bin/od /usr/lib/lilo/doc/other.fig /usr/lib/lilo/doc/other.tex /usr/man/man1/od.1.gz [1]+ Stopped find /usr -name "o*" -print

linux:/etc/rc.d# Bu esnada srecin almasna ara verilmi, fakat program tamamen durmamtr. Programn almasn arka planda srdrmek iin bg komutunu kullann.

$ bg <sre ID>

Bu komutu tekrar komut satrnda alacak ve klavyeden bilgi girilecek ekilde terminale balamak iin fg yazn: $ fg Bir program altrmaya balattktan sonra tamamen durdurmaya karar vermiseniz klavyeden Ctrl+C tularna basn. Durdurulup arka planda almaya ynlendirilen srelere ksaca grev ismi verilir. Tm grevleri grebilmek iin $ jobs yazn. Grevler, birden fazla olduklar zaman sra numaras ile belirtilirler.

5- Srelerin Sona Erdirilmesi

Her an alan srelerden biri veya bir ka, beklenmedik dnglere girebilir. Bunun sonucu olarak sistemin kaynaklarn, zellikle hafzay tketici bir duruma gelebilirler. Bu tr ksr dngye giren sreleri bulup, eer hayati nem tamyorlarsa `ldrmek' gerekir. Sreci ldrmekten kast, program tamamen durdurarak sistemle ilikisini kesmektir. Bu sayede programn hafzada kaplad blge serbest kalacak, ekirdek de hafza dzenlemesini tekrar yaparak baka srelere daha fazla yer ayracaktr. Bir sreci ldrmek iin kill komutu kullanlr. Yukardaki 67 numaral srece ait /usr/sbin/rpc.mountd programn ldrmek iin unlar yazn : $ kill 67

Birok sre sizden bu mesaj aldktan sonra, dosya sistemi zerinde yaratt geici dosyalar, dosyalar zerine koyduu kilitleri temizlemek gibi yapmas gereken ilemleri yaptktan sonra almasna son verecektir. Eer ldrmeye altnz sre herhangi bir nedenle taklmsa ve bu komuta tepki vermiyorsa aadakini deneyin: $ kill -9 67

Artk programn sistemle ilikisi tamamen kesilmitir. kill komutu, -9 seeneiyle srece 9 numaral sinyali gnderir. Bu sinyali alan srecin yukarda sz edilen iki zel durum dnda almay srdrmesi olanakszdr. -9 seenei zellikle sistem sreleri zerinde gerekmedike kullanlmamaldr.

#top Komutu :
Bu komut srelerin belli bir anndaki durumunu listeledikten sonra her 2-3 saniyede bir bu ekran yeniler yani en son durumu dinamik bir biimde aktarr. Bu listeden srecin nceliini deitirebilirisiniz veya onu ldrebilirisiniz. Bu komutun en nemli sakncas sistemi yavalatmasdr.

Default durum her kullancnn top komutunu kullanabilmesidir. Fakat ok kullanc bir sistemde, her kullancnn top komutunu kullanmas halinde sistemin ne kadar yavalayacan tahmin edebilirsiniz. O nedenle top komutunu kullanma yetkisi sadece sistem yneticisine brakmak uygun olabilir.

Bunu gerekletirmek iin aadaki komutu root olarak girebilirsiniz. # chmod 0700 /usr/bin/top

6- Takma Adlar (alias)

alias komutu ile bir komut veya komut kmesinin yerine bir isim tahsis edilebilir. leyii bir makroya benzeyen bu komut yardmyla uzun komutlar, daha ksa komutlarla tanmlanabilir.

Bir alias komutu, anahtar kelimeyle balar, ardndan bir eittir (=) iareti ve yerine kullanlaca komut yazlr. Arada boluk braklmaz. $ alias dir='ls -al' $ dir total 668

-rw-r--r--rw-r--r-drwxr-xr-x drwxr-xr-x -rw-r--r-drwxr-xr-x -rw-r--r-drwxr-xr-x

1 serdar 1 serdar 4 serdar 2 serdar 1 serdar 2 serdar 1 serdar 2 serdar

users users users users users users users users

1016 Dec

7 13:51 .profile

277 Nov 26 13:02 .signature 1024 Dec 3 18:24 .float/

1024 Nov 12 10:58 .spin/ 231 Nov 23 17:40 .xinitrc 1024 Oct 26721 Dec 3 16:17 Mail/ 3 14:55 NIS-HOWTO

1024 Nov 17 14:09 News/

Daha karmak alias 'lar da tanmlanabilir:

$ alias yedek="cd /var/log; tar -zcvf yedek.tgz cron debug lastlog; cd -"

NOT: ITU Biliim Enstits, Biliim Ana Bilim Dal retim yesi Dr. M. Serdar ELEB nin EST 513B ders notlarndan alnmtr