Phần lớn các loại nước uống đóng chai chất lượng không đảm bảo, thật - giả

lẫn lộn khó

phát hiện, đặc biệt tại 2 khu du lịch lớn Cát Bà, Đồ Sơn. Cảnh báo này được đưa ra trong
báo cáo của các ngành chức năng TP Hải Phòng tại buổi tổng kết đợt thanh tra, kiểm tra
liên ngành thực hiện "Tháng hành động vì chất lượng VSATTP" năm 2006.

Thông báo kiểm tra của 2 ngành Quản lý thị trường và Y tế cho hay, trên thị trường hiện
đang lưu hành 59 loại nước uống giải khát khác nhau. Khi đoàn thanh tra tiến hành kiểm
tra 23 cơ sở (phần lớn cơ sở có giấy phép) phát hiện 14/23 cơ sở không đảm bảo điều
kiện về trang thiết bị, dụng cụ vệ sinh khu chế biến, hồ sơ chất lượng bao bì, bảo quản
dụng cụ… 13/23 cơ sở không bảo đảm vệ sinh chuẩn, điều kiện về con người; 20/23 cơ
sở không được đào tạo kiến thức VSATTP.

"Loạn" nước uống đóng chai

Chỉ tính riêng những cơ sở sản xuất nước uống tại Hải Phòng, ngoài cơ sở sản xuất
chuyên ngành, nhiều đơn vị, cơ quan có điều kiện thi nhau làm dịch vụ sản xuất nước giải
khát, kể cả tư nhân. Sản xuất nước lọc đóng chai mặc dù đã có quy trình, yêu cầu nghiêm
ngặt, nhưng "người" sản xuất đều bỏ qua để chạy theo số lượng "bung ra" thị trường. Ví
dụ, nước lọc tinh khiết chỉ cần sử dụng một bể than hoạt tính từ 1m3 trở lên, bơm thẳng
nước máy vào đó, ngấm qua bể than và được đóng thẳng vào chai. Thời gian đầu người
tiêu dùng khó phát hiện, nhưng thời gian dài, tính năng than hoạt tính hết tác dụng, nước
lọc trở lại nước thô ban đầu sẽ gây hại đến người sử dụng.

Bằng "công nghệ" sản xuất đơn giản như vậy, xuất hiện cả trăm loại nước uống khác
nhau cũng là điều dễ hiểu. Ở 2 khu du lịch lớn của Hải Phòng là Cát Bà và Đồ Sơn, hệ
thống dịch vụ trong các khách sạn, nhà nghỉ được cung cấp theo hợp đồng có bảo đảm
chất lượng nên ít bị làm giả. Thế nhưng, hệ thống dịch vụ bên ngoài khu du lịch, lượng
cung cấp nước uống đóng chai lớn gấp 20 lần không hề được kiểm soát. Chưa kể nhiều
loại nước đóng chai được đưa từ các tỉnh, thành phố khác như Hà Nội, Quảng Ninh, Thái
Bình… về Hải Phòng phần lớn không kiểm soát nổi chất lượng, dẫn đến tình trạng Hải
Phòng đang "loạn" nước đóng chai.

Cơ quan chức năng đã xử lý như thế nào?

Cũng qua thanh, kiểm tra của các cơ quan chức năng, trong số 15/23 cơ sở sản xuất nước
giải khát vi phạm VSATTP, 14 cơ sở phải dừng hoạt động một thời gian để khắc phục các
"lỗi" vệ sinh, chất lượng và nộp phạt hành chính. Đối với cơ sở nước giải khát Hướng
Dương, sản xuất nước không bảo đảm tiêu chuẩn chất lượng như hồ sơ đã công bố, Đoàn
kiểm tra liên ngành đã tiến hành lập biên bản thu hồi hồ sơ công bố tiêu chuẩn chất lượng
VSATTP, chuyển Chi cục QLTT Hải Phòng giải quyết. Thực tế, nước giải khát đóng chai
trôi nổi trên thị trường rất lớn, việc xử lý tận gốc các cơ sở sản xuất sẽ hạn chế số lượng
nước đóng chai không đảm bảo chất lượng. Song, chưa có cơ quan chức năng nào ở Hải
Phòng dám chắc đã xử lý triệt để.

Qua việc thanh tra, đã có 11.196 chai nước giải khát các loại của 4 cơ sở sản xuất bị tiêu
hủy. Đây chỉ là con số rất nhỏ so với lượng nước đang tiêu thụ trên địa bàn thành phố.
Khi được hỏi làm thế nào để kiểm soát chất lượng nước đóng chai, cả ngành Y tế và
Quản lý thị trường Hải Phòng đều nói rằng, khó ngăn chặn hàng giả. Có 2 lý do các
ngành đưa ra đều mang tính "khách quan".

Thứ nhất, một số đơn vị quản lý công nghệ sản xuất nước giải khát không hợp tác chặt
chẽ với ngành quản lý, kiểm tra chất lượng sản phẩm đã "tự do" hoặc "sáng chế" giúp tư
nhân tổ chức sản xuất "chui". Thứ 2, nhiều nhãn, mác nước giải khát (nhất là các loại
nước uống có ga) bị lợi dụng. Tư nhân đã sản xuất "chui" thì phải thu gom vỏ chai của
những hãng nước uống có tiếng về đóng lại và chia lẻ tiêu thụ ngoài thị trường. Không
phải khi nào ngành chức năng cũng kiểm soát hết nên thường "lọt lưới" lượng lớn đang
tiêu thụ.

Các cơ quan chức năng đề ra phương án trình UBND TP chỉ đạo thống nhất các ngành
chức năng ngăn chặn cơ sở sản xuất nước giải khát chui. Khi phát hiện kiên quyết xử lý
theo Pháp lệnh VSATTP và Nghị định số 163/2004/NĐ-CP của Chính phủ; Sở Y tế chỉ
đạo thống nhất việc thanh kiểm tra, giám sát các cơ sở sản xuất cũng như việc tiêu thụ
sản phẩm; các địa phương chỉ đạo sát sao công tác đảm bảo VSATTP trên địa bàn mình.

à trên hết, Ban chỉ đạo liên ngành VSATTP thành phố có phương án hỗ trợ địa phương,
người tiêu dùng đẩy mạnh các hoạt động vì chất lượng VSATTP để tự giác phát hiện cho
cơ quan chức năng xử lý triệt để "nhà" sản xuất, tiêu thụ các loại nước đóng chai giả gây
ảnh hưởng đến cuộc sống chung của cộng đồng, nhất là vào mùa hè này