You are on page 1of 149

Esperantigis S. J.

Zee

EL POPOLA INIO

e-Librigita de ELERNO majo, 2006

RIMARKO DE LA ELDONINTO
S. J. Zeela plej atata poeto Esperanta en nia lando, estas sufie konata eksterlande pro liaj originalaj kaj tradukaj poemoj aperigitaj en la Literatura Mondo (dua periodo)Liaj multaj tradukoj el ina poezio restis en manuskriptoj, kiujn konservis k-do Tikos por eventuala eldonado en libroformo. En 1977k-do Tikos aperigis ilin mimeografe en unu volumo en tre limigita eldonkvanto, el kiu nur kelkaj ekzempleroj iris eksterlanden. La enhavo de la nuna volumo estas en pli konvena tipografia vesto. Krome estas nove enmetita artikolo pri la ina klasika poezio, speciale verkita de k-do Zee por tiu eldono. Espereble tiu artikolo iom helpos la legantojn ekkoni inan poezion, kiu havas tradicion de miloj da jaroj kaj meritas priatenton de alilandaj poezi-amantoj. Ni kore dankas la tradukinton pro lia valora kontribuo al nia Esperanta literaturo. Ni dankas anka k-don Tikos pro lia zorgema kolektado kaj konservado de tiuj tradukaoj.

Prof. Saint Jules Zee (1902-) estas elstara kaj diligenta tradukanto el inaj esperantistoj. Li debutis en la tridekaj jaroj kontribuante al la tiama Literatura Mondo per sia tradukaoj el ina poezio kaj originalaj poemoj, el kiuj kelkajn pecojn oni povas trovi en Esperanta Antologio kompilita de W. Auld. Post la Liberio de inio el lia plumo aperies la poemaro La Plej Forta Voo de la Paco kaj du novel-kolektoj Por Nova Afero Nova Maniero kaj La Felio, el kiuj la plejparto estas liaj tradukoj. Li kunlaboris anka al la ina Antologio 1949-1959, kies tuta poezia parto estas el lia kontribuo. Krome li tradukis parton de Noveloj de Lusin kaj reviziis la tutan libron (la unuan eldonon). La nuna kolekto estas lia alia kontribuo, el kiu la legantoj uos inan poezion almena specimene el la periodoj kaj antikva kaj moderna.

KELKAJ VORTOJ PRI LA INA KLASIKA POEZIO


Riega estas la trezoro de ina klasika poezio kaj tre longa ia historio. Neniu povas diri precize, kiam i komenciis. Ekzistas ja poemoj atribuitaj al la epoko de la antikvaj suverenoj Yao kaj Shun1 (2357-2207a.K.), sed ili unuafoje aperis en multe pli malfruaj libroj kaj la atentikeco estas dubinda. Se La Kanto de la Kvin Regidoj, kiu trovias en nia plej antikva skriba historio Shujing2 (La Libro de Antikva Historio) estas atentika, la ina poezio datiis jam de pli ol kvardek jarcentoj, ar tiu historia evento okazis ladire e la komenco de la dudek-dua jarcento a.K.sed io i tio restas ankora en legenda nebulo kaj mankas al ni pruvo sufie fidinda. La unua ampleksa kolekto de antikvaj poemoj estas Shijing3 (La Libro de Poezio)kiu kompiliis anta la tempo de Konfucio kaj la nunan definitivan redakcion ni uldas al li. Ekde tiam la libro estas vaste legata de inaj kleruloj de iuj generacioj kaj la poetoj de la pasinteco senescepte in rigardis kiel la plej altan modelon de poezio kaj lernis de i la arton de versverkado. La libro konsistas el 305 poemoj, kiuj dividiis en tri grupojn1. Feng, lirikoj el dek kvin vasallandoj Ya 2. politikaj kaj didaktikaj poemoj; kaj 3. Song, danckantoj por diversaj ritoj. Ili formiis el kvarsilabaj versoj. iu poemo, escepte de parto el Song-grupo,dividiis en egal- a neegallongajn stancojn.
4

La modernajn legantojn plej interesas la lirikaj poemoj el la unua grupo. La poetoj kantis pri sia ojo a agreno, amo al la bono kaj belo, indigno kontra la abomenaoj kaj maljustaoj el la tuta koro, ni kvaza adas iliajn korbatojn. La tre simpla, preska naiva stilo kun tia senornama beleco nin mirigas, dum la pli longaj poemoj kun pli seriozaj temoj de la Ya-parto estas plenaj de profunda sao kaj en trankvila majesta maniero. iuj tiuj verkoj e1 la 11-a is la 6-a jarcentoj a.K. iam vekas grandan admiron de la legantoj nuntempaj kaj ilia frea brilo neniel paliis post irka dudek kvin jarcentoj. Escepte de tre malmultaj poemoj, kie la verkintoj malkovris sian personon, la tuta kolekto apartenis al anonimaj atoroj. En tiu florado de ina poezio oni ne povas citi iun ajn konatan poeton. La unua granda ina poeto estas Qu Yuan4 (340-278 a.K.) kortegano kaj parenco de la rea familio de Chu5-lando. Li vidis la korupton kaj senzorgon de la kortego anta la minacanta invado de la potenca najbaro, Qin6-lando, kaj donis ripetfoje admonojn kaj konsilojn al la reo por tiun atentigi pri la kriza situacio de la regno. Sed la reo ne ______________________ 1. Elparolu Yao kiel ja kaj Shun kiel un. 2. Shujing (elparolu uing) 3. Shijing (iing) 4. Qu Yuan (ju jan) 5. Chu (u) 6. Qin (in)
5

askultis, male tre koleris pro liaj ripetitaj admonoj kaj ekzilis lin al la sudo. Li tre malojis kaj malesperante dronigis sin en Miluo7-rivero. Li verkis multe dum ekzilado por esprimi siajn malojon kaj maltrankvilon por la patrujo, nomeLi-saoDisia Malojo)Na apitroj, Na Kantoj, Demandoj al la ielo, Longa Vojao, Revoko al la Vaganta Animo ktp. Tiuj poemoj malfermis tute novan epokon por la ina poezio. Lia varma patriotisma emocio bolas sub la kovro de rie ornamita alegorio kaj senbrida vaganta fantazio. Lia efverko Li-sao, 374-versa poemo, kiel liaj ceteraj verkoj, estas plena de mitaj kaj historiaj aludoj. Anka en la formo i diferencas de la poemoj de Shijing. i formiis enerale de sessilabaj versoj kun rimo de iu parnombra verso kaj sensignifa vorto yi e la fino de neparnombra por plilongigi la sonon de la lasta vorto kaj fari pazeton inter la du versoj. Kompreneble la silabnombro de la verso ne estas ie egala. En la Na Kantoj la versoj estas enerale kvarsilabaj kun okazaj esceptoj, kaj oni metis la vorton yien la mezon de iu verso. Tiu i versformo kun la vorto yi inter du versoj a en la mezo de iu verso estis vaste uzata dum la Okcidenta Han-dinastio (206 a.K.24 p.K.). ar i devenis de Chu-landooni nomis in stilo de Chuci (Chu-poemoj) La imperiestro Han Wudi14088 a.K.fondis tatan muzikan instituton kaj dissendis senditojn por _______________ 7. Miluo (milo)
6

kolekti popolkantojn el diversaj regionoj por ilin adapti al muziko. La konservitaj tekstoj de tiaj kantoj ne iuj estas el tiu tempo. Multaj verajne apartenas al pli malfrua dato. Iliaj versformoj estas tre diversaj, sed la kvinsilaba verso okupas la efan lokon. Iom post iom anka la literaturistoj adoptis tiun formon kaj i balda anstatais la elmodiintajn kvarsilabajn de Shijing kaj la sessilabajn de Chuci. Dum la Orienta Han-dinastio (25-219) tiu i formo jam atingis altan perfektecon kaj kelkaj el la tiamaj popolkantoj kaj la anonimaj Dek Na Poemoj estas veraj gemoj de ina literaturo. De tiam la kvinsilaba verso fariis la efa versformo de ina klasika poezio. Anta la tria jarcento ni trovas neniun, kiu dediis sin al la poezio. La restantaj poemoj enerale estis okazaj produktaoj. La grava historia figuro Cao Cao (155-220) estis samtempe unuaranga poeto kaj verkis dekojn da poemoj, kiujn la posteuloj estimis tre alte. Liaj du filoj, Cao Pi 187-226 la unua reo de Wei-dinastio, kaj Cao Zhi192-232)8, amba estis geniaj verkistoj, precipe la lasta, kiu verkis grandan kvanton da belegaj poemoj kaj prozaoj. Oni preska unuavoe nomis lin la princo de poezio. Ili grupiis irka si aron da literaturaj talentuloj. La plejadon de la epoko de Jian-an9 196-219)tre bone konas iuj lernantoj de la historio de la ina literaturo. _______________________ 8. Cao Zhi (ca i) 9. Jian-an (jan-an)
7

De la tria is la sesa jarcento, la ina popolo travivis longdaran malordon, pro senesa intermilito kaj ofta anio de dinastioj. La plejparto de aristokrataj kleruloj vivis en malesperiga stato. Tre abundis en tiu epoko poetoj kaj poemkolektoj, sed krom malmultaj esceptoj, la stilo estas multe ornamita kaj la enhavo tute frivola. Tao Qian10 unusola, kantante pri siaj simpla vivo kaj nobla penso kun tute natura kaj senornama stilo, montris sin tre altkvalita poeto. Post li, Bao Zhao11 estis tre brila talentulo. Aperis anka deko da menciindaj poetoj, sed neniu povas kompari kun tiuj du. Dume abundegis en tiu tempo belaj popolkantoj. Tiuj de la sudo enerale temis pri amoro, dum la nordaj spegulis la vivon de la kuraaj nomadoj. Ni trovas inter ili multe da etaj gemoj de nia poezio. La kvinsilaba verso estis la reganta versformo de tiu epoko, sed la sepsilaba jam ekermis en Han-dinastio kaj iom post iom disvolviis. Kvankam ni trovas sennombrajn tre melodiajn poemojn anta tiu tempo, tamenne ekzistis ankora fiksita regularo de metriko. in unuafoje proponis la fama poeto kaj historiisto ShenYue12 (441-513) kaj perfektigis en praktikado la Tang-dinastiaj kortegaj poetoj Shen Quanqi kaj Song Zhi-wen13 en la malfrua parto de la 7-a jarcento. De tiam la efaj versformoj de ina klasika poezio estis la ______________________ 10. Tao Qian (ta jan) 11. Bao Zhao (ba a) 12. Shen Yue (en je)
8

kvinsilabaj kaj sepsilabaj versoj en malnova maniero (senfiksitaj metrikaj reguloj) a en nova maniero (kunfiksitaj reguloj) Tang-dinastio (618-905) vidis la plenfloradon de nia poezio. i estis senprecedenca kaj kvante kaj kvalite. Tiom da brilaj steloj aperis sur la poezia ielo, sed super iuj brilis blindige du plej grandaj astroj, Li Bai (701-762) kaj Du Fu (712-770)Oni nomis Li feo de poezio kaj Du sanktulo de poezio. La mirindaj poemoj de Li impresas nin kvaza supernatura kreitao. Lia flugila penso levis sin is la ielo kvaza neniam tuante la teron. io fluis el sub lia plumo tiel neatendite sed spontanee. Dume Du Fu iam staris sur la firma tero. Li vivis inter la popolamaso, sentis kaj suferis kune kun ili. Lia verkaro spegulis la tutan epokon kaj la tutan societon, tial oni nomis lin poeto-historiisto. Li nutris sin per la tuta heredita poezia kulturo, sed ion li kunfandis kaj transformis sub sia plumo. Per la diverseco de stilo kaj la amplekso de enhavo, li superis iujn antaajn kaj postajn poetojn. Li estas unika en la historio de la ina poezio. Tiuj du poetoj estas tiel grandaj, ke malfacilas diri, kiu estas la pli granda. Ni nur povas diriLi Bai estas la poeto de poetoj kaj Du Fu la poeto de la popolo. Li Bai ni admiras, dum Du Fu ni amas. Jen la kulmino de la ina klasika poezio kaj la postaj jam ne atingis tiun altan nivelon. _______________________ 13. Shen Quanqi (en anji)Song Zhiwen (song i-en)
9

La poetoj de Song-dinastio (960-1270) grandparte verkis sub la influo de Du Fu kaj aperis kelkaj grandaj talentuloj, inter kiuj la plej rimarkindaj estis Su Shi14 a Su Dongpo (1037-1101kaj Lu You a Lu Fangweng 1125-1210 La poezio kun la supre menciitaj versformoj jam evoluis is la lasta limo. Kvankam i daris ankora tre longe, e hodia oni ofte verkas en tiuj formoj kaj dum la lastaj sep jarcentoj aperis multe da eminentaj poetoj, tamen troviis jam nenio nova. Du apartaj branoj de poezio sekvis. Dum la malfrua duono de Tang-dinastio ekestiis nova formo de poezio, nomata Ci, kiu plenfloradis dum Song-dinastio kaj fariis la reganta poezia formo de tiu epoko. Anka trovias multaj majstroj de i tiu speco de poemoj. i unue estis adaptita al muziko kaj kantita de kantistinoj a dancistinoj. Ekzistis por i centoj da apartaj arioj. Por iu aparta ario estis fiksita versformo, t.e. kun fiksita nombro da versoj neegallongaj kaj fiksita nombro da silaboj por iu verso. iu aparta ario havas sian specialan ritm- kaj rim-aranon: E tre eta malprecizeco malebligis la kantadon. Sed iom post iom iuj arioj elmodiis kaj iliaj melodioj balda estis forgesitaj. Fine tiu brano de poezio tute liberiis de la muziko kaj restis al i nur la aparta versformo kaj i funkciis same kiel la kvinsilabaj kaj sepsilabaj versoj. La alia branco estas Qu15, kiu aperis post Ci ______________________________ 14. Su Shi (su i)
10

kaj floradis en Yuan- (277-1367), Ming- (1368-1643) kaj la unua duono de Qing16- (1644-1911) dinastioj. Anka i estis adaptita al muziko kaj uzata efe por versdramoj. La Yuan-dramoj enerale konsistis el kvar aktoj kun prologo a intermezoj inter la aktoj. Restas al ni multe da efverkoj el tiaj dramoj. La plej konata kaj plej longa estas La Okcidenta ambro, kiu dividiis en dudek aktojn, reale kvin dramoj kunligitaj. La versdramoj de Ming- kaj Qing-dinastioj estas multe pli longaj, kelkaj e superis kvindek aktojn. La plej famaj Peonia Pavilono de Tang Xianzu17, Longviva Palaco-salonego de Hong Sheng18 kaj Persikflora Ventumilo de Kong Shangren19 estas vere grandaj efverkoj en belegaj versoj. Ni ne posedas epopeojn kiel Iliadon a Eneidon. Niaj vers-rakontoj limiis je kelkdeko da versoj. La plej longa kaj bona el ili, La Pavo Fbugas Sudorienten, (e la komenco de la tria jarcento)nombras nur 357 versojn. Tamen dum la 16-a 18-a jarcentoj aperis multe da vers-romanoj, kiujn profesiaj rakontistoj kantis al la publiko je la akompano de kord-muzikilo. Ili temis enerate pri amaventuro inter talentaj gejunuloj kaj estis vaste atataj, speciale de virinoj. Sed ilia stilo estis ___________________ 15. Qu (ju) 16. Qing (ing) 17. Tang Xianzu (tang janzu) 18. Hong Sheng (hong eng) 19. Kong Shangren (kong angen)
11

malkompakta kaj iom vulgara la la gusto de la amaso, nur malmulte el ili atingis la nivelon de serioza literaturo. Jen la tre rapida skizo pri la ina klasika poezio. Mi ankora volas paroli iomete pri iaj ordinaraj temoj. Diference de la okcidenta poezio, la universalaj temoj Dio, amo kaj milito ne okupis tiom gravan lokon en ina klasika poezio. inoj ne estas religiema popolo. Ilin multe pli interesis la homa mondo ol la supernatural Dia volo. La saulo Konfucio diris: La iela vojo estas malproksima; la homa vojo estas proksima.La antikvaj inoj kultis la ielon kaj la aliajn naturajn fortojn. Sed en ilia imago, la iela suvereno neniel similis al la greka Zeso a la kristana Jehovo. Li estis tre abstrakta, reprezentante nur ian superan moralan forton. Poste budhismo venis el Hindujo kaj sukcesis varbi multe da adeptoj, sed por la plejparto de la kleruloj i restis nur filozofia doktrino, kiu influis la vivosintenadon de parto de la poetoj. En iliaj verkoj nenia fervoro religia speguliis, kiel kristanismo por la okcidentaj poetoj. inaj klasikaj poetoj kantis anka amon, sed ia signifo estis pli vasta. Ili pli ofte kantis pri la amo al la gepatroj, la amo inter la geedzoj, gefratoj, amikoj, frathomoj ktp. Amorajn poemojn ni havas, speciale inter la popolkantoj, sed ili ne okupis tian gravan lokon kiel en la okcidenta poezio. Pri milito, la sintenado de inaj klasikaj poetoj estis kritika, ili senescepte severe riprois iajn ekspansiismajn militojn, kiuj nepre portas katastrofojn al
12

la popolo. Ili gloris nur la heroojn de la kontrainvadaj militoj. Tial la bildo de militoj en nia poezio estis enerale tre malhela kaj terura. Niaj poetoj amas la naturon, la homojn, noblajn agojn kaj pensojn. La efa karaktero de la ina klasika poezio estas ia humaneco. La metriko de ina klasika poezio havas anka siajn apartaojn. Mi jam diris suprepor la poemoj en malnova maniero ne ekzistas fiksitaj reguloj pri la ritmo-arano. La melodio dependas de la lerta manipulado de la poeto, kio estas afero intuicia. Reguloj ekzistas nur por la poemoj en nova maniero. Teorie, same kiel la metriko de la okcidenta poezio, i bazias principe sur la alternadoj de fortaj kaj malfortaj sonoj. Sed diferencas en tiola metrika unuo de ina poezio ne estas silabo, sed piedo, do fortaj kaj malfortaj piedoj alternas. Du silaboj faras piedon, la forta piedo konsistas el du fortaj silaboj kaj la malforta piedodu malfortaj. ar la versoj de la inaj klasikaj poemoj estas a kvinsilabaj a sepsilabaj, unu el la tri a kvar piedoj devas esti unusilaba, dum legado oni faras pazeton post tiu silabo a iom longigas in. Laforme trovias nur du specoj de poemoj en la nova maniero, tio estas, versokvaro kaj versoko. La ritmoaranon de tiuj versformoj mi montras per la sekvantaj diagramoj I. Versokvaro komencianta per malforta piedo

13

a.

~ ~

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

~ ~ ~ ~ ~~ ~ ~~ ~ ~ ~ ~ IIVersokvaro komenciganta per forta piedo a. ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ b. ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~~ III Versoko komenciganta per malforta piedo a. ~ ~~ ~ ~ ~ ~ ~ ~~ ~ ~~ ~ ~ ~ ~ ~ ~~ b. ~ ~~ ~

b. ~

14

~ ~~ ~ ~~ ~ ~~ ~ ~ ~~ ~ ~ ~~ ~ ~~ ~ ~~ ~ IV Versoko komencianta per forta piedo a. ~ ~ ~ ~~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~~ ~ ~ ~ ~ ~ b. ~ ~~ ~ ~~ ~ ~ ~~ ~ ~ ~~ ~ ~~ ~ ~~ ~ ~ ~~ ~ ~ ~~ iuj versoj, kiuj finias per forta piedo, devas preni rimon, sed la unua verso de la poemo povas esti senrima la la bontrovo de la poeto, en tiu kazo, la ritmoarano
15

de tiu verso farias respektive I, III a. ~ ~ ~ b. ~ ~~ ~ II, IV a. ~ ~ b. ~ ~~ Oni povas facile vidi, ke la dua duono de la versoko reale ripetas la ritmoaranon de la unua duono. Anka la rimado havas sian apartecon. inaj vor-toj estas monosilabaj kaj iuj finias per vokalo a diftongo, a per vokalo (a diftongo) kun aldonita n a ng. Do iuj vortoj finiantaj per la sama vokalo a diftongo ktp. apartenas al la sama rimo. Tion rigardus la okcidentuloj ne rimoj. Tial rimado estas tre facila afero por inaj poetoj. Por poemoj en malnova maniero oni povas uzi la saman rimon is la fino, kiomajn longaj ili estus. La rimarano estas tre simpla. enerale ni metas rimon al iuj parnombraj versoj, alternaj kaj ringaj rimoj ne ekzistas. Nur en longaj poemoj de sepsilabaj versoj en la malnova maniero oni kelkfoje uzas la kontinuajn rimojn, kiuj jam sekvas sin de la unua verso is la fino en la sama rimo. Cetere oni iam metas pazeton post iu verso kaj transpao estas malpermesita. Tiuj apartaoj de la metrika a rima sistemo estas neimiteblaj en Esperanta traduko. La ina klasika lingvo estas multe pli konciza ol Esperanto kaj dum la tradukado, oni iam trovas sin
16

postianta en la vetkurado e duobligante la longecon de iu verso. La supra skizo, tre elementa kaj ne kompleta, estas verkita por alilandaj Esperantistoj, kiuj deziras ion scii pri tiu subjekto sed ne havas la eblon legi en la originala lingvo.

S. J. ZEE, Shanghai, januaro, 1980

17

Antikvaj poemoj

18

KANTO DE MALJUNULO*
Mi ellitias e l tagio Kaj e la sunsubir ripozas Teron mi plugas por min nutri, Por trinki mi mem puton fosas Kion mi devas danki al la suvereno

_____________________
*La kanto estas supozita el la epoko de la legenda suvereno Tang Yao (tang ja 24a jc. a. K.)sed i aperis unuafoje en la Kroniko de Imperiestroj kaj Reoj de Huangfu Mi (3-4a jc.) el Jin(in)-dinastio, kiam la taoistaj ideoj regis inter la intelektuloj.

19

MIA HOMO
Mia homo, brava homo, Vera gloro de l nacio, Lanco en la mano, maras Anta l rea procesio. De foriro via, esis La hararon mi arani, u pomado al mi mankas Ve, al kiu plau jam i Pluvos certe, pluvos certe, Ree brila sun jen pendas. Sopirante al vi, kara, Kapdoloron mi ne plendas. Ke post la ambro oni povus Planti forgessukan floron, ar sopiri al vi, kara, Kazas al mi kordoloron. El Libro de Poezio* ________________
* Libro de Poezio: La plej frua poemaro de inio, kompilita je la komenco de 5-a jarcento a. K., enhavanta 305 poemojn. La popolkantoj kaj poemoj el 15 vasallandoj spegulas la subpremadon kaj ekspluatadon de tiamaj regantoj kaj anka la laboradon kaj amon de la popoloj.

20

MIA KARA ESTAS FOR


Mia kara estas for. Kiam devas li reveni? Tion mi ne povas e diveni. Kokoj jam ripozis en murtruo, Sub la kliniantaj sunradioj afoj kaj bovoj trotas hejmen kun gojbruo. Mia kara estas for, Kiel ja povas tiu pens ne min agreni Mia kara estas for. Pasis tagoj kaj monatoj. Kiam ni revidos nin, amato Kokoj jam ripozis sur sidstango. Sub la kliniantaj sunradioj afoj kaj bovoj enstalias anka. Mia kara estas for, Dio lin gardu de soifo kaj malsato El Libro de Poezio

21

E LA PORDEGO ORIENTA

e la pordego orienta, Rubioj sur dekliva fono. La domo estas ja proksima, Sed malproksimala persono

Sub kastanujoj* e l pordego, Via pureta dom invitas u mi ne pensas pri vi, kara? Sed vevi iam min evitas E1 Libro de Poezio _________________________ * Anstata katanujo iuj legas arbovicon

22

TRANS LA ORDEGO
Trans la pordeg, virina armo Paradas kiel nubosvarmo. Malgra grandega nombro tia, Ja mian koron i ne tuas Jen blanka vest kun blua tuko Nur tie mia ojo kuas.

Virinoj ekster la remparo Pompadas kvaza junkfloraro. Malgra grandega nombro tia Ne al i celas mia penso. Jen blanka vest kun rua tuko, Restas mia viv-rekompenso. El Libro de Poezio

23

KANTO DE JING KE*


Fajfas la vento, frostas la rivera flu, Foriras la bravulo ka j jam ne revenos plu

________________________
* Reido Dan de Yan(jan)-lando iam restis en Qin in)-lando kiel garantiulo kaj estis malbone traktata. Li uris veni sin. En 227 a. K., Zhao(a)-lando estis jam konkerita kaj anka la situacio de Yan estis en granda danero. Tiam la reido sendis Jing Ke (ing ke) al Xianyang (jan-jang)la efurbo de Qin por asasini ian reon, kiu poste fariis la unua suvereno de Qin-dinastio. Sed la entrepreno fiaskis kaj Jing Ke mortis. La reido kune kun aliaj adiais lin en funebraj vestoj, sur la rivero Yishui (jiuj)Jing Ke faris i kanton de la ekveturo (223 a. K.)

24

POPOLKANTO
Mi volas kun vi amikii Kunvivi, neniam disii, is monto solvios je cindro. Sekios la akv en rivero, Fulmtondros rulbrue en vintro, Kaj falos la neg en somero, Kunigos ielo kun ter: Nur tiam finios por ni la afer.

El Han-dinastio (2-a jc. a. K. - 2-a jc. p. K.)

25

LA ORFO
Kiam orf naskias, Estas destinita al sufero Dum gepatroj vivis, Mi veturis en kaleo Kun evaloj kaj koero. Post la morto de l gepatroj Frat kaj bofratin min sendis al negoco. Mi kuradis tien kaj i tien Fore de la hejm kaj sen ripozo. Mi revenas en la frosta vintro E ne kuragante plendi. La hararo estas nesto de pedikoj, La vizaon kovras polvo. Sed min sendi A1 laboro kuireja ne prokrastas frato, Kaj la bofratino min ordonas zorgi pri l evalo, Jen rapidas mi al la salono Kaj tuj poste kuras al la stalo. Larmoj fluas kiel pluvofalo. De tagio mi iradas erpi akvon Kaj vespere returnias elerpita. Miaj manoj estas kalaj, La piedoj sensandalaj. Iras mi tra prujnaj kampoj Kiuj de la dornoj plenas. La enkarnan dornon mi tirrompas, Pro dolor la vivon mi malbenas.
26

Larmoj falas gute gute, Tiom penas mi servute Vintre mankas al mi dika jako Ka j somere e emizo tola. Mia vivo estas tro senoja, Mi preferas tuj morti kaj iri Al la transa mondo senarora Jen printempa vento blovas, Junaj herboj sin elovas. La tria monato estas silkrapa sezono Kaj la sesa tiu de rikolto de melono Mi areton da melonoj tiras Sur la kampa voj al nia domo. La areto renversias, Tre malmultaj donas helpon, La pli multaj venas ilin mani. Horedonu al mi nur la tigojn Ke mi hejmeniru por la aferon arani, ar la bofratino kaj la frato Estas kalkulemaj sen kompato. La najbaroj faras tiom da malica bru. Mi leteron volas skribi A1 miaj gepatroj en la transa mondo: Vivi kun la frato kaj la bofratino mi ne povas plu! El Han-dinastio

27

DONG JIAORAO1
e l orient de Luoyang2, persik- kaj Prunarboj vice kreskas apudvoje, Folio sidas flanke de folio Kaj floro kontra floro ridas oje. Ili balancas ondomove, kiam Printempa vent ekblovas iufoje. Jen junulin kun korbo tie iras Por kolektado de morusfolioj. Brandeton i irrompas dum la iro Kaj floroj flirtas kiel papilioj, Hokion ja mi faris, belulino, Nun falas sur min la maljusta puno? Kiam la perla ros farios prujno, En rigoraj monatoj de atuno, La sorton de velkfal vi ne evitos, Kaj ne longdari povos la parfumo. Kvankam velkfalos ni en la atuno, Tamen refloros dum printemp sunrida; Kiam juneco via vin forlasos, Amoj por iam estos forgesita! Mi volas fini tiun i kanteton, Sed i tro malojiga estas. Venu _________________________________
1. Dong Jiaorao (dong jaja)Nomo de virino. 2. Luoyang (lojang): La efurbo de Orienta Han-dinastio. 28

A1 la salono, trinku bonan vinon Ka j kune kordan muzikilon prenu Song ZihouHan-dinastio

29

KANTO PRI PASERO EN KAMPO


Fajfanta vento tazas altajn arbojn, Kaj ondojn iam levas vasta maro: Se akra spad ne estas en la mano, Helpon atendas vane amikaro. Jen he-pasero, nizon ekvidante, Malvole etas sin en birdreton. La birdkaptisto ojas. pri l kaptao, Sed juna hom kompatas la birdeton, Eltiras spadon kaj la reton frapas Tuj la pasero el la ret eskapas. i flugas rekte en iel-lazuron, Kaj redescendas danki la junulon. Cao Zhi*

_______________________
* Cao Zhi (ca i 192-232): La plej elstara poeto en sia tempo, tria filo de Cao Cao (la reo Wudi de Wei-regno)

30

POEMO
Sennuba estas la ielvespera. Printempa brizo blovas milde. Ebria kvaza de la bela nokto, Knabino is tagio kantas birde. Profunde i suspiras post la kant, Homkoron forte tuas jena penso La luno blanke brilas en nubar Kaj floroj pompas en la folidenso Unu momenton io glore festas, Sed balda poste, ho vekio restas?

Tao Qian*

____________________
Tao Qian (ta ian 365-427)Poeto de Orienta Jin(in)-dinastio

31

NE LAVU LA RUAON
I Ne lavu la ruaon Pro ofta lav palios la koloro. Mi ne bedaras la malnovan veston Fresa tinktur ankora en memoro. HoKiom longe daras homa vivo je la fino? La arma novedzino jam fariis bopatrino

II Ne lavu la ruaon Ofte lavate, en la akvon falas La ru. Jen nova vest en frea ruo, Kaj la malnovan ni subtofo faras. Verdao ofte antatempe en velkflav eksvenas. ia mondao nekonstantacerte vi komprenas.

E1 Jin(in) -dinastio265-419

32

CILE EBENAO

Cile ebenao Kuas e Yin-monto* La ielo kiel tendo Pendas is la horizonto. Sub la ielblu sen baro La patejo vastas kiel maro. Kiam vent klinigas hernojn, Ekaperas bovoj kaj afoj en aroj. Huljin (huljuin 6-a jarcento)

__________________________
* Yin (jin)-monto estas norda brano de Kunlun-montaro.

33

MULAN
Ho ve! Ho ve! Mulan' laboras tie Sidante anta l pordo sur teksilo, Sed ne adias ia sono de l naveto Krom ripetado de ia emspiro. Pri kio ja, knabino, vi ekpensas? Kaj kion tiel triste ekmemoras? Mi pri nenio pensas, pri nenio, Nek ion ajn mi triste ekmemoras. Mi nur mobilizilon lastvespere Vidis, la batalantojn an kunvokas. En dekdu libroj de l nomlisto, ie La nomon de la patro oni lokas. Patro ne havas ja plenaan filon, Nek mi pliaan fraton, do evalo Kun iaj ekipaoj estu preta, Mi anstataos patron en batalo! Sur la vendplaco orienta oni Aetas por i evalon rapidan, Sur l okcidenta selonsur la norda Vipon kaj sur la suda evalbridon. Matene adiais i gepatrojn, Vespere dormis e l Rivero Flava,
34

Ne adis i la gepatran vokadon al filino Sed nur senesan murmuradon de ondaro sablolava. Matene adiais i l riveron, Vespere dormis e la Monto Nigra, Ne adis i la gepatran vokadon al filino, Nur tiratan henadon de evaloj de la tribo migra. Trakuris oni fluge dekmil liojn Tra montoj, fortikaoj is la celo. La kornoj eis en aero frosta Kaj makirasoj brilis en lunhelo. Mortis la general post cent bataloj, Revenis la bravuloj post dek jaroj. La an akceptis ilin kun soleno En la palace l triumfa reveno, Kaj ilin rekompencis per honoraj Titoloj kaj grandkvant da monoj oraj. La an demandis, kion Mulan volas, Kiu respondis: Mi oficon altan ne bezonas. Por tuj reveni al la patra domo, mi esperas Ke via most kamelon flugan donas. Adinte la alvenon de l filino, Gepatroj kune iris al la antaurb piede Adinte la alvenon de l fratino, ia fratin pliaa sin okupis tualete Kaj jam tranilon la plejjuna frato Akrigis kun fervor por porko- kaj afobuado.
35

La pordon de la ambro i malfermis, Kaj sur la lito side ripozetis, Demetis la soldatan kamizolon Kaj la malnovajn vestojn resurmetis, Anta spegul aranis la hararon Kaj sian tualeton ekenketis. Nun i eliris al la kamaradoj, Kiuj miregis ekvidante in Oni pasigis kune dekdu jarojn, Sed sciis ja neniu, ke Mulan estas virin. Vira leporo kun ojsaltaj kruroj Kaj ina kun rigardo dole brila Se du leporoj tiel iras kune Kiu distingi povus do la inan de la vira?

Popolkanto de la Nordaj Dinastioj (420-589)

36

KANTOJ DE NORDA POPOLO


Se oni havas volon esti kuraulo, u multajn kamaradojn li necese havas? Ondtue la paseroj flugas pare, Dum aglo unuope tra l ielo pafas. * * * Kvinfutan glavon anta tagoj mi aetis, Kaj in pendigis sur kolonon centra-halan. Tri fojojn mi in mankaresas iutage, Kaj in pli amas ol knabinon dekkvin-jaran. * * * Ke mi estu vipo por mia karulo, Kiel mi iam vivas en enuo! Veture pendu mi sur lia brako Kaj sidu tiel e lia genuo. (5-a a 6-a jc.)

37

AMKANTO

La luno brilas kaj la steloj subiros senbrue, u vi intencas veni a ne; diru al mi frue

38

ADIAPAROLO DE FORLASITA EDZINO


Sur Jinshuil, kiu al nordoriento Fluas, dancante naas ajksoparo2. La vira sur palaca arbo nestas, La ina sin amuzas en herbaro. Ili preferas morti kun flugiloj frakasitaj Ol ekdisii unu de l alia en nubmaro Jen Ajiao3, la rein en malfavoro, sides Sola maloje e la vesperio en haremo. Por rekonkeri la favoron de Lia Majesto i ne avaris pagi por apologi-poemo. Kiam Xiangru poemon verkis kaj ricevis oron, Nova pasio ekkatenis la aneman koron. Adinte, ke li pretas svati knabinon de Maoling5, ________________
1. Jinshui (inuj)t. e., Silkao-rivero, fluas preter Chengdu (engdu)la efurbo de la nuna Sichuan (siuan)-provinco. La koloro de silkaoj tinkturitaj per ia akvo estas neordinare frea. 2. AjksoAix galericulata. Speco de anaso kun belaj plumoj, en kiu inoj vidas simbolon de fidelaj kaj feliaj geedzoj. 3. Ajiao(aja)reino detronigita de Wudi de Han-dinastio. 4. Sima Xiangru(jangu)tiama granda verkisto. 5. Maoling(maling)urbo ne malproksima de la tiama efurbo, Changan(angan) 39

Lia edzino sendis al 1i adiaparolon: La akvo, kiu fluas maron, neniam, refluos, Kaj la malnova branco nazas la falintan floron, Kuskuto6, kiu estas amlibera, Klinias iuflanken la la vento, Kiam neatendite la usneo7 Sin turnas al i kun brako-etendo: Jam sin kunligas iam la du plantoj, Sed pli kaprica estas la homsento Ho, ne kunvolvu la junkmaton, lasu Araneaon kovri in por iam Restu la kapkuseno el sukceno, Mi en la songo eble venos iam. La akvon elveritan rekolektos vi kun vana peno, Edzino forlasita adiaas vin jam sen reveno. Kie ekzistas vera fidelec en historio Krom Qinglingtai8, la unusola specimeno

Li Bai9

___________________________
6. KuskutoG. Cuscuta. 7. UsneoUsnea longissima. 8. Qinglingtai (inglingtaj) estas Qingling-altano. La legendo, tio Kangwang de Song-lando forprenis perforte He, la belegan edzinon de Han Peng, iu kortegano. Han sin mortigis. Anka He etis sin malsupren de la altano kaj mortigis sin, kun skribao 40

petante ke oni enterigu ilin kune. La reo koleregis kaj ordonis enterigi ilin aparte. Sed du arboj balda kreskis sur la tomboj. La branoj interplektiis kaj du birdoj kantadis maloje tage kaj nokte tie supre. 9. Li Bai (li baj 701-762)Granda poeto de Tang-dinastio. Liaj poemoj kun flua natura lingvo kaj akordaj variaj ritmoj estas imagplenaj kaj riaj je la spirito de pozitiva romantikismo.

41

BATALO CE LA SUDO DE LA URBMURO


Lastjare e la fonto de Sanggan oni batalis Kaj nune en la valo de Congling-rivero: En Tiaozhi1-maro oni lavas iam la armilojn Kaj patas la evalojn en la ne sur Mont ielo. Jen armeanoj iuj maljunias Trans dekmil lioj sub la Mara pelo. Anstata terkultur, buado estas la meti de hunoj, Surkampe oni vidas simple flavan sablon kaj blankajn ostarojn Muregon Qin2 konstruis por, forbari la invadon Dum Han ankora levas oni alarmosignalojn. Ne esas alarmosignaloj bruli, Nek esos iam la sanga batalo. Kiam surkampe falis la rajdanto, Al la ielo triste henas la orfa evalo. Korvoj kaj milvoj bekiras intestojn, Forflugas kaj pendigas ilin sur la velkbranaro. Soldatoj iis sterko por herbaoj, _______________
1. Tiaozhi (tjai)Nomo de lando e Persa Golfo. 2 Qin (in)Qin-dinastio. 42

Senpova restas jam la generalo. Pruvias, ke armilo estas supera malbono, Sauloj uzas in nur kontravole pro nepra bezono. Li Bai

43

LA MALFACILECO DE LA VOJO AL SHU1


Veho veKiel kruta kaj danera La vojo al Shu estas pli peniga ol la vojo al iela Cancong kaj Yufu,2 la fondintoj de la regno, Jam longe dronis en nebul fabela. Dum kvardek ok mil jaroj kun la logantar' de Qin3 Neniu vojo iel in interkomunikigis, Se birda vojo tie okcidente sur Taibai4 Kiu la supron de Emei5 trahakis, ne efikis. Nur post la morto de la forteguloj6 pro l terglito, ______________________
1. Shu (u), la antikva nomo de la nuna Sichuan-provinco. 2. Cancong kaj Yufu(jufu)du legendaj reoj de la antikva Shu-regno. 3. Qin, la antikva nomo de la nuna Shaanxi (anji)-provinco. 4. Taibai (tajbaj)alta monto en Shaanxi-provinco. S. Emei(emej)granda montaro en Sichuan-provinco. 6. La legendo, Huiwang, reo de Qin-regno, sciante ke la reo de Shu amas belajn virinojn, promesis edzinigi al li kvin belegajn virgulinojn. La reo de Shu sendis kvin fortegulojn por ilin renkonti kaj eskorti. Kiam la irantaro atingis Zitong, oni ekvidis serpentegon, kiu enrampis truon. Iu el la forteguloj ekkaptis ian voston, sed ne povis in eligi, tiam la aliaj forteguloj donis al li helpon kaj tiris kune. La monto ekfalis kaj premmortigis la fortegulojn. La monto dividis sin je kvin. 44

La du landpartojn oni per kornic surfosta iam ekkunligis. Supre rokpinto, anta kiu retiras la sunar sesdraka, Kaj sube kirla, ama, tondre brua kaj torenta flu zigzaga. i e la flugon de migrantaj flavaj gruoj spitas, Kaj anta surgrimpado la simioj ekhezitas. En nigra koto, oni dum cent paoj Na turnojn devas fari inter rokoj kaj krutaoj. Sidante kun stelaroj en tuodistanc, penspiras Mi, kaj kun man premante al la brust suspiras. Kiam revenos vi de la voja al okcidento La malfacila vojo estas por homoj turmento. Adias nur malojaj birdoj plendi inter arboj, Viraj kun inaj irkaflugas sub foli-tegmento, Kaj la kukoloj krias kontra l nokta luno, En la senhoma monto. La vojo al Shu estas pli peniga ol la vojo aliela, Ekvelkos la vizao roza de la askultanto Jen vicoj da montpintoj preska la ielon fendas, Supro malsupren velkaj pinoj e l krutaoj pendas. Surdige vete tondras la torentoj, akvofaloj, Kun tonrulio kaj ondbat resonas iuj valoj. La vojo de daneroj tiel plenas, Kial vi, ho fremduloj kompatindaj el grandega malproksimo venas Jiange7 minace kiel tur la vojon baras, Dekmil ne povus in trarompi,
45

Se unu viro gardostaras. Sed se l gardant ne estas fidindulo, Tiam l lupo a akal sin faras. Matene nin timigas tigroj, Vespere longaj la serpentoj, Kiuj mortigas senkompate Kun sangsoif kaj akraj dentoj. Kvankam Silk-urbo8 estas plezuriga, Preferinde ustatempe hejmeniri. La vojo al Shu estas pli peniga ol la vojo aliela Rigardi okcidenten iam igas nin suspiri. Li Bai

______________________
7. Jiange (jange)Urbo e montpasejo, kondukanta al Qin, la nuna Shaanxi-provinco. i estis strategia punkto dum milito. 8. Silk-urbo: Chengdu, la efurbo de Sichuan, kiu estis fama pro ia produktado de belkolora silkao.

46

LA LEVIO KAJ SUBIRO DE LA SUNO


La suno levias de la oriento, Kvaza emerus i el sub la tero: ielon trakurinte, i reiras en la maron. Kie la ripozejo de l ses drakoj en vespero De la komenco is eterno i neniam haltas. u homone estante kreo-forto, Povus ja longe vagi kun i sur la tempo-relo Herboj ne dankas la printempon pro sia florado, Kaj arboj ne kulpigas la atunon pri la velko. Kiu ja kvar sezonojn iam pelus per vipklako io estias kaj finiasjen de la Naturo verko. Xihe1ho sun-veturigisto Kial vi dronas en la abisma obskuro Kian meriton havas Luyang2, ke 1i Baris per lancosving al la sun-kuro? Kia krimego do estas Kontra ielo kaj Naturo Mi volus jam la tutan kosmon irkabraki Kaj unuii kun la vivofont en la eterna lulo Li Bai ________________________
1. Xiheihe)sun-veturigisto en legendo. 2. Luyang(lujang)fortegulo en legendo.

47

LONGA DISIO
Pluraj printempoj pasis, sed ne venas li ankora. e l jadfenestro erizuj kvinfoje jam en floro. Leteroj karesvortaj venis iam, e l malferm nur emis mia koro. Tie sopir turmenta, i tie malespero. La hararanon mi ne zorgas plu pro korsufero: Kirlias tristaj pensoj kiel neo sub ventpelo. Lastjare al hejmenreven mi penis lin instigi, itiu-jare mi reskribis por lin rapidigi. Blovu, ho, blovu orienta vento, La vagantan nuberon blovu al mi en la okcidento Vana atend! Li iam ne revenas, Nur la falintaj floroj sur la musk senbrue svenas. Li Bai

48

LA IAM SOPIRATA
La iam sopirata En Changan estas nun. Griloj e l putomuro irpas triste en atun. La junkomat impresas fride dum la frua prujn. e orfa duonhela lamp mi dronas en medito, Disovas la kurtenon, emas vane al la lun. Tie trans la nubaro fore foras mia belo: Supre senfine blua pendas la alta ielo, Kaj sube ondas, amas longa verdakva rivero. Senlima estas la ielo kaj la voj peniga, E en la nokta song neatingeblas la korcelo. Ho, iam sopirata Kruelas la sufero Li Bai

49

ZIYE-KANTO ATUNA
La tuta Changan estas nun banita en lunlumo Kaj tie eas vestobastonado law kutimo. Ne povas la atuna vento iam in forblovi, Tiun etoson de Yumen*, etoson de l landlimo. Kiam la malamikojn oni sukcesus disbati Kaj l edzo esus militservi en la malproksimo Li Bai

__________________
*Yumen (jumen), unu el la efaj pasejoj kiuj kondukis trans la nordokcidentan landlimon de inio en antikveco.

50

AL LU, KIU FORVOJAAS


Kaj fore kaj proksime, ie regas la atuno, Ekster la pordo, la montvicoj staras en silento. Kiel konato, jen nubero blanka malproksime vebpendas super la montaro Cangwu en atendo. Mi volas scii, jes ja, kiam vi revenos hejmen, Ho gru de Ludan*, kiu flugas al la okcidento Li Bai

______________________
* Legenda senmortulo. La poeto uzas lian nomon por aludi al la forvojaanto.

51

FORLASO DE BAIDI EN LA MATENO


En matenrugo mi forlasis la monturbon Baidil, Le la tagfin alvenas jam Jiangling2 post mil lioj. Boat malpeza preterpasis jam mil kaj mil montojn, Eas ankora ambaborde la simiaj krioj. Li Bai

_________________________
1. 2. Baidi (bajdi), monturbo en Sichuan-provinco. Jiangling (jangling), gubernio en Hubei-provinco

52

AL MENG HAORAN, KIU VETURAS AL YANGZHOU


Mia amik forlasis Pavilonon Flava Gruo1 Por Yangzhou2 en monato tria, pompa florsezon. Jen la soleca velo dronis jam en for a bluo, Nur la rivero fluas iam sur la ielfon. Li Bai

_________________
1. Fama antikva konstruao en Wuchang (uang) Hubei-provinco, e Changjiang (Jangzi-rivero) 2. Yangzhoujango: Urbo sur la norda bordo de l rivero kontra Zhenjiang (enjang), Jiangsu (jangsu)-provinco.

53

ADIA AL LU, KIU VETURAS AL BIVO-KANJONO


La venta nokto de atun en akva lando Ne estas usta tempo por veturi for. Changan en sono kvazaKiam por ni amba Tien reiri venos ja favora hor

Li Bai

54

POEMO
Ne forbalaebla estas lumo luna Kaj ne esprimeblas la homaj sopiroj La rosgutoj perlas sur la vest atuna, Super la herbejo flugas jam lampiroj. Anka al la sun kaj luno venos fino Kaj iel kaj ter forvelkon ne evitos. La cikado kantas sur la verda pino, u la maljunion de la arb i vidos Ne mensogo ja la tono de l sauloj, Tamen de blinduloj vanas sero plua. Kaj vi iuj ja ne estas miljaruloj, Ne malofte plendas vi pri morto frua Drinku el jadkruo, poste en in saltu Vin enfermu tie, iam bone fartu

Li Bai

55

MEDITO PRI LA ANTIKVA REGNO YUE

Kiam Gou jian* revenis venke super malamikoj, La batalantoj hejmeniris en silkotunikoj Kaj la palac printempa de virginoj floraj plenis Sed oni vidas nun nur la rondflugon de perdrikoj

Li Bai

_______________
* Goujian (gojan), la fama reo de Yue (je)-regno. La batalo okazis 473 a.K.

56

RIGARDO AL LA MONTO IELA PORDO*

La grandrivero tra la fendo de iela Pordo Kuradas orienten kaj turnias al la nordo Levias bluaj montoj ambaflanke vidalvide, De apud sun soleca vel alnaas sur ventporto. Li Bai

_______________
* Monto iela Pordo, alinome la Orienta Liang-monto, situas e Changjiang (Jangzi-rivero) en Anhui-provinco.

57

LA OK GENIOJ-VINAMANTOJ
Zhizhang1, rajdante sur evalo kvaza enboate, Falas en puton nebulvide, tie dormas plate. Tri doojn2 eltrinkinte, Ruyang3 al kortego iras. e l vido de vinaro liaj okuloj ekbrilas Kaj havi Jiuquan4 por feudlando sia li sopiras. La efministr elspezas dekmill tage por festeno. Kaj drinkas kvaza cent riverojn englutus baleno. Pokal en mano, li parolas pri ced de l posteno. Cui Zongzhi6 estas eleganta kaj bela junulo. Pokalon levas li, okulojn al iellazuro Turnas, gracia kiel jadoarbo en ventlulo. Su Jin7, Budaon kultas anta brodita ikono __________________
1. Zhizhang, t.e. He Zhizhang (he iang) Fama poeto de Tang-dinastio, amiko de Du Fu. 2. Mezurilo por fluidao. 3. Ruyang (ujang)Princo, amiko de He Zhizhang. 4. Loknomo, signifantavinfonto. 5. T.e. moneroj. 6. Cui Zongzhi(cuj zongi)Amiko de Li Bai. 7. Su Jin (su in)Poeto de Tang-dinastio. 58

Ebria, li forgesas ofte pri l eterna bono. Ekfluas cent poemoj el la dia plum de Li Bai e la pokal, Li, en drinkejo en Changan dormanta, Rifuzis enipii malgra la alvok monara Via servant, li diris, estas feo vinamanta! Post tri pokaloj Zhang Xu8 sian belan skribon pruvas, Anta magnatoj grandaj sian kapon li malkovras Kaj kiel flugan nubon la penikon jen manovras. Nur post kvin dooj montras Jiao Sui9 sian tutan brilon Kaj per elokventeco vekas en iu admiron. Du Fu10

__________________________
8. Zhang Xu (ang ju): Homnomo. 9. Jiao Sui (ja suj): Homnomo. 10. Du Fu (712-770): Granda poeto de Tang-dinastio. Liaj poemoj kun varia stilo kaj konciza lingvo estas esprimplenaj.

59

BALADO PRI MILITAROJ


Rulknaras veturiloj, evaloj brue henas, Rekrutoj sagojn kaj pafarkojn de la lumboj tenas. Ilin postkuras tiom da gepatroj kaj edzinoj, Ke Xianyang-pont en polvonubo dense densa dronas. Vojbare oni vestokroe kaj kun piedbatoj Lamentas, ke la ielvolbo de vead resonas. Pri l kazo informias iu hazarda pasanto. Konskripciite! diras ripetfoje foriranto. Iu riveron gardis norde de l dekkvina jaro, is kvardek en esto garnizone terkulturis. e la forir pedel aranis por li la kaptukon. Revene, jam grizulo, li denove forveturis. e la landlimo sang verias kiel mara akvo, Sed ne satias, veLia Majesto teravida. u vi ne adas En la ducent kantonoj oriente de Hua-monto, Vilaoj ie dezertias pro bankrot rapida E se virinoj fortaj prenas sur sin la laboron, La grenokampojn sieadas herbadar senbrida. Cetere, la soldatojn el Qin oni en pelas Kiel argbestojn pro ilia braveco penspita. Kvankam vi min demandas kun scivolo,
60

u mi kuraas plendi, ho sinjoro Ekzemple, en i tiu jaro vintre, Dum nin katenas la militorgio, La tat imposton ekpostulas ure, Per kio povus ni pagi, per kio Jen klara veroestas preferinde Naski filinon ol infanon viran: Filinon oni povus edzinigi al najbaro, Dum pereo sensenca stampis jam la sorton filan. u vi ne vidas e l Blua Maro, Ekde pratempo blankas disetite la ostaro. Novaj animoj agrenias kaj malnovaj ploras. En pluva tago iuj emas sub nebulvualo? Du Fu

61

LUNA NOKTO
En Fuzhou* la hodianoktan lunon Rigardas la edzino unusola, ar la infanoj etaj ne scipovas Ankora pensi pri l patro fora. ia harar humidus de nebulo, Kaj en purbrilo fridus la brakarmo. Ho, kiam e fenestro, prilumite, Duopos ni kun sekigita larmo Du Fu

_______________________
*Fuzhou (fuo): Nuna Fuxian (fujan)-gubernio, Shaanxi-provinco.

62

PRINTEMPA VIDAO
Restas nur montoj kaj riveroj el ruina regno Printempe la efurbo plenas de herbaro densa. La floroj veras larmojn pro l malordo de la tempo Kaj birdoj maltrankvilas por la foresto parenca. La militfajro, ho vebrulas dare tri monatojn, Buelon da ormon egalas ja leter el hejm. iam pli kaj pli mallongias miaj blankaj haroj, Ke kune fiksi ne plu povas la harpinglo mem.

Du Fu

63

HEJMENREVENO
I En okcident, sub flame rua nubo, La sun klinias jam is la eben, Anta l kaban kverelas birda trupo: Jen, de l vagant millia, la alven. Mireg tutdoma pri eesto mia: Trankviliinte ni salutas larme. Migrante en malorda tempo tia, Dank al bonanc nur, mi revenas karne. De najbaroj scivolaj korto plenas, Kunsenta larmo iujn premas gore. is tarda nokto ni kandelon tenas, Sendormasvidalvide kvaza sone II En maljuneco, mankas vivrimedo, ojon ne trovas mi en hejmreveno. Infano kroianta algenue Ekretirias de mi kun timeno. Antae mi, serante ombron, iam La arbojn irkairis e l lageto, Nun fajfas norda vent, en mia koro Cent premaj zorgoj bolas en sekreto.
64

Felie greno estas rikoltita Kaj de l premil jam gutas vin adplae. Nun mi sufie havas por trinketi: Min konsoletas do maljunae. III La kokoj krias kaj kverelas brue, Granda aoso regas en la korto. Oni dispelas ilin sur la arbojn, Tiam adias frapoj sur la pordo. Kvar-kvin najbaraj maljunuloj faras Al mi viziton pro la longforesto. iu alportas ion, kaj jen vinon Flavan a blankan veras el rondkesto. Tian malfortan vinon ne rifuzu La milikampon ja neniu flegas: Infanoj iuj iris al la fronto, ar la milit iam furiozegas. Jen mia kanto, ojoj: en penego Min ege tuas via kora varmo! Post kanto, mi emspiras al ielo Kaj disfandias ies kor en larmo.

Du Fu

65

LA PEDELO DE SHIHAO-VILAO1
Dum mi tranoktis en Shihao-vilao Okazis tie rekrutig per forto: Trans muron savis sin la maljunulo, Maljunulino pais al la pordo. Kiel kolere la pedelo bojas Kiel petege la virin malojas Jen de l virino kortua rakonto: Tri filojn oni ekspedis al fronto. Leter de unu venis lastatempe: La du aliaj estas us falintaj. En malcerteco vivas la vivanto, Por iam jam finiis la mortintaj Restas neniu plu nun en la domo, Escepte de nepeto, suinfano, Kun la patrino vidva, kiun kovras Nur ifona de kapo is kalkano. Kvankam mi estas febla kaj maljuna, Tamen mi volus jam nun kun vi iri Por servi la armeon apud Heyang2 Kaj matenmanon usttempe kuiri. Silent' reregis en malfrua nokto, Iu singultis, ajne, en angulo.
66

Kiam mi survojiis la matenon, Min adiais nur la maljunulo. Du Fu

___________________________
1. Shihao(iha)-vilago, en nuna Shanxian (anjan) -gubernio, Henan-provinco. 2. Heyang(hejang): Nuna Mengxian(mengjan)-gubernio de Henan-provinco. 67

LA DISIGO DE NOVE-GEEDZIGITOJ
Kroige al kanabo a eriko Ne povas alten grimpi la kuskutoj* Kvaza survoje estus foretita Virin edziniinta al rekruto. Dum mi farias via novedzino, E ne varmias mat en via lito. Vespere nupta festo, sed matene Jam adiaoHo, kia rapido Ne longas kvankam la voja, en Heyang Sur fronto vi servados garnizone, Sed kiel mi salutu l bogepatrojn Ne plenuminte ritojn labezone En patra domo oni min edukis iam al enfermio kaj modesto; Ili esperis, ke foje ligitaj La geedzoj vivados en kunesto. Nun malgravole kuras vi al morto, Doloro la intestojn al mi tordas. Mi, ho vevolus iri kune kun vi, Sed pli da implikao tio portas, Jam ne memoru pri via edzino, _______________
* KuskutoG. Cuscuta.

68

Penu prizorgi vian militservon Virino en armeo, oni diras, Faros in perdi sian vervon. Mi, malria knabino, perlaboris Longe kaj malfacile silkan veston: Mi ne plu in bezonas kaj forlavas Anka la minkon en via eesto. Supre la birdoj grandaj a malgrandaj, Flugadas iuj pare en konkordo, Sed devas ni disvivi por eterne, Kiel perfidas, ve, la homa sorto

Du Fu

69

BATPURIGO DE LAVATAJ VESTOJ

Mi scias anka, ke li ne revenos hejmen, Sed polvon mi forvias de la lavotono Ekde l atuno. Min korpremas longdisio, Krom proksimio de la vintra frostsezono, La penon mi ne timas, por ke la vestaoj Atingu l foran urbon de la garnizono. Jam elerpiis mia forto virinbraka, Adias tamen nur la en aer resono.

Du Fu

70

MALZORGEMULO

Mia kaban okcidente de l Pont Wanli, Kun la klarakva Lago de Cent Floroj anta i. Senpolvajn verdajn bambuetojn lulas milda vento Kaj post pluvet odoras la lotusoj en silento. Amikoj esis skribi al mi alte salajrataj Kaj aspektas malgaje la infanoj oftmalsataj. Devenis ja de malzorgemo la mizero nuna, Sed mi, ridinde ja, des pli malzorgas, pli maljuna.

Du Fu

71

VERSKVAROJ
I Sen posedant ne estas la de mi plantitaj arboj, Kaj la kabano malaltmura mia hejm ankora, Sed la printempa vento kvaza rajtus min ofendi, Dumnokte i blovrompis kelkajn branojn de la floro. II Bone sciante, ke l kabano estas tre malgranda, Hirundoj sur rivero, tamen, ofte in vizitas, Per tero malpurigas jen la sepkordon a librojn, Jen dum insektokapto nin flugile frapincitas.

Du Fu

72

NOKTA PENSO DUM IPVOJAO

e l bordo kun teneraj herboj en venteto, Soleca nokto, ipo kun altstara masto. Lunlumo fluas onde en la grandrivero Kaj steloj pendas super la ebena vasto. u pro la verkoj mi akiris mian famon? Dank al malsano venis fine la libero. A1 kio mi similas ie migradanta? Vaganta mevo inter tero kaj ielo

Du Fu

73

SUNREBRILO
La norda flanko de Chuwanggong* jam sin lasis A1 la krepusk-uzurpo, Sed lasta spuro de la pluvo us forpasis Nun apud Baidi-urbo. Sunbrilo resendita de l river zigzagas Sur la rokaj krutaoj En nubalfluo, kiu la arbojn irkabrakas, Dronas la montvilaoj. Maljuna kaj malsana je la pulm, enlita Mi altkusene restas. En forprovinco kun la pord frue fermita, Dum malordego kreskas. Ne povas longe resti, kie iam plagas La akal-tigra bando, Sed la anim nerevokita erarvagas Ankora en sudlando

Du Fu

______________________ * Tio estas la Palaco de la reo de Chu(u)-regno.

74

SUR ALTANO
Hoaltas la ielo. Vento blovas forte. Eas simikriad korira. Blankas la sabla strando. Klaras akv eborde. Birda rondflugo vebfacila. Jen pluvas, pluvas kirlianta folimaro Susure sur la fon-senlimo Kaj iam alrulias senfina ondaro De l rivereg el malproksimo. Min migrandantan dekmil liojn for de hejmo Premas autuna trist nebula. i supre, mi rompita de oft-malsanemo Rigardpromenas senkunula. En peza temp la prujne kovritan hararon Elkore volas mi malbeni Kaj pro deprimiteco anka l vinpokalon atatan nun mi esas teni

Du Fu

75

LAMENTO PRI L KABANO DETRUITA DE L ATUNA VENTO


Septembra vento muas furioze, kaj forasas Pajltegon tritavolan de sur la kaban pretere. La pajl transflugas fluon kaj sin disetita lasas; Jen surkroias al arbsupro alta mallibere, Jen kirle-flirte falas en glimmaron e-rivere. La knaboj de la sudvila, ho arogulojen la hela tago Rabiste agas, mian maljunecon primokante, Enkuras bambuaron, pajlfask sub la brako Kun lang kaj lipoj sekaj, vane alvokante, Suspiras mi rezigne sur baston min apogante. La vento mutas balda kaj inknigras nubtavolo, ielon nebulgrizan surprizkaptas jam vesper, Mia multjara litkovril glacias kvaza fer, Pro l buba piedbat iriis ia suba tolo. La pluvo dense falas kvaza stangoj de lupolo, Tegmenton trapenetras e l litkap sen seka ter, Sur la malsekao kiel ja ripozi is aroro

76

Se dekmilambra palacego ie estus nur. Sub kies irm la malriuloj de l tutmondo vivas korkontente, Kaj spite torm i starus montsimile en sekur. Hokiam anta mia okulpar levios i domego monumente, La domrompion propran kaj malvarmon mi suferos senlamente

Du Fu

77

KANTO DE SOLDATO

Malojon per la vino en brilanta jadpokalo Esperas mi dronigi, sed ekvokas bivo sur evalo. Ne ridu, se mi dormus mortebria sur la kampo. Kiom da homoj hejmenvenis iam de batalo Wang Han*

_______________
* Wang (ang) Han (7-8a jc): Poeto de Tang-dinastio

78

POST VIA FORVETURO

Post via forveturo, mia kara, NE ne laboras plu sur la teksilo. Sopire mi similas la plenlunon, Malkreskas iunokte jam la brilo. Zhang Kiuling*

_______________
* Zhang Jiuling (ang iling 673-740): Poeto de Tang-dinastio.

79

HEMENREVENO

Tre juna forvojais mi kaj revenas maljuna, Malgra la lokakeento, kun hararo griziinta. Infanoj, ne konante min, demandas kun rideto: De kie venis nia kara gasto honorinda? He Zhizhang*

_______________ * He Zhizhang (he iang): Poeto de Tang-dinastio.

80

PRINTEMPA MATENO

Dormanton eksurprizas matenhelo Birdkantoj ie eas de l' orelo. Sed dum la noktaj vent kaj pluvo, Kiom da floroj ja ekkuis sur la tero? Meng Haoran*

______________________
* Meng Haoran (meng haan 689-740): Poeto de Tang-dinastio

81

E LA HEO

Hom nevideblas en silenta monto, Nur homaj vooj eas en krepusko. La sunrebril penetras la densejon Kaj kus sur la velurverda musko. Wang Wei*

_________________
* Wang Wei (ang ej 701-761): Fama poeto de Tang-dinastio, kompetenta anka en pentrado, muziko kaj kaligrafo.

82

PAVILONO EN BAMBUARO

Mi sidas sola en la bambuaro, Sepkordon ludas kaj bufajfas nun. Tiun densejon konas ja neniu; Por min prilumi venas nur la lun.

Wang Wei

83

POEMO

Vi, kiu venis de l naskigvilao, Ja devas scii pri ia novao u l umearbo e lfenestro floris Jam en la tag de via forvojao Wang Wei

84

AL YUAN-ERKIU VETURAS KOMISIITE AL ANXI1

En Weicheng2 matenpluvo saturetis la stratpolvon, Kaj e l gastejo free verdaj staras la salikoj. Ankora unu glason malplenigu, mi vin petas, Trans Yangguan3 okcidente ne trovios jam amikoj

Wang Wei

_________________
1. Anxi (anji)En nuna Xinjiang (injang)-a Ujgura Atonoma Regiono. 2. Weicheng (ejeng): Urbo ne malproksime de Changan, la efurbo deTang-dinastio. 3. Yangguan (janggan)Tiama landlima pasejo, en la nuna Xinliang-a Ujgura Atonoma Regiono.

85

LA LASTA NOKTO DE L JARO

e lamp sidante, mi sendormas en hotelo, Jen nekonata sent pezigas koron mian HoTranse mia hejmolando, je milmejlo; Kaj morgau nega har indikos jaron plian Gao Shi*

_______________
* Gao Shi (ga i 702-765): Poeto de Tang-dinastio.

86

HEJMENREVENO EN MALFRUA PRINTEMPO

Mutas la orioloj. Estas la printemp en sveno. Post magnoliaj, la migdalaj floroj en ardeno Disflirtas. Mi ekamas la bambuojn e l fenestro, Kiuj konservis sian ombron por mia reveno. Qian Qi*

_____________________
* Qian Qi (jan ji 722-780): Poeto de Tang-dinastio. 87

PRINTEMPA MALOJO

Forpelu jam la oriolon Ke i ne trilu sur la brano. De l tril' rompios mia sono Kaj ne isvenos al la fiano. Jin Changxu*

_______________ * Jin Changxu (in angju): Poeto de Tang-dinastio.

88

EN ARMEO E LANDLIMO

Sur iel-mont marvento blovas froste post la neo, Fluto ekludas pri Malfacileco de vojao, Da militistoj tricent miloj en dezerto sabla Ekturnas iuj sian kapon en luna pejzao. Li Yi*

____________________ * Li YI (li ji 748-827): Poeto de Tang-dinastio.

89

RIGARDO AL LA TRITIKA RIKOLTO

Kampistoj tutan jaron okupias, Estas duoble tiel somermeze. Kiam ekblovas nokte suda vento Kaj ora gren sur kampoj pendas peze, Patrinoj kaj edzinoj portas korbojn Kun mang kaj akvokruojn la infanoj Al la suda altao por siaj tie Penege laborantaj viraj anoj. Iliajn dorsojn rostas fajra suno Kaj la piedojn bakas spiro tera. E elerpitaj ili ne murmuras Kontra la longa labortag somera. Apude kun infano en la sino, Staras malriulino el vilao,
90

En dekstra mano delasitaj spikoj Kaj sur maldekstra brako la korbao. Plenigas la animojn per malojo, ia kortua trista rakontado. Havao konsumiis de impostoj Nun mi kolektas tion pro malsato. Kian meriton havas mi, ke tricent Danojn1 mi nun ricevas jar-enspeze. Ne terkulturas, nek silkvermojn bredas, Sed grenon havas mi pli ol necese. Mi kun sekreta honto en la koro Ne povas peli tion el memoro. Bai Juyi2

_____________________
1. 2. Dan estas mezur-unuo de greno kaj similaj. i egalas 150 inojn a 75 kg. Bai Juyi (baj juji 772-846): Fama poeto de Tang-dinastio. Liaj poemoj kun populara lingvo spegulas la mizeran vivon de tiama popolo.

91

MALJUNA LIGNOKARBISTO
Vendist de lignokarbo Okupas sin je faligado kaj bruligo de montarboj. Lian vizaon kovras fulg kaj polvo jam de jaroj. Nigras la fingroj kaj griziis la tempioharoj. Vestao kaj nutrao por la tuta domo, io Dependas de l forvendo de l malmulte-kostaj varoj. Li havis sur la korpo nur vestaon tre maldikan, Sed ol la malkarion de la karbli froston pikan Preferas. Nokte densa neo kovris la kamparon, Matene tra l glaci kondukas li la karboaron. La bov lacias, hom malsatas kaj la sun jam altas. Ekster la Sudpordego, sur la kota strat li haltas. Jen du rajdantoj algalopas: eunuko mezranga En flava robo kaj malanta li sekvant en blanka. Skribao en la mano kaj je l nom de l suvereno Ordonas li, ke l bov la aron al nordo trenu. Pli ol mil inojn pezas la arplen da karbsed devas Obei la oldulo malgra sia grandagreno. Dek futoj da silkao kaj skarlata muslinpeco Ligitaj al la bova kapo jen pago de la prezo

Bai Juyi

92

KULTURADO DE LIIO

Skarlataj fruktoj sur la branoj estas atindegaj, Sed la prefekto blankbarba iom tro malsaa. Kiu isvivos ilin ui post dek jarojTamen Kulturas liiujon en la kort la hom grandaa.

Bai Juyi

93

RIVERO SUB VESPERA KREPUSKO

Strio de Sunrebrilo sternas sin en la rivero, Kie duone fluas fajro, duone hidrargo. Sora vesper de l tria tago de l naa monato, Kiam rosgutoj ajnas perloj kaj la Lunpafarko.

Bai Juyi

94

PRI TERLABORISTOJ
I Printempe oni semas unu grajnon, Dekmil rikoltas en atunde l pato Nenie estas col da tero virga, Kampuloj tamen mortas de malsato II vito faladas teren, kiam oni Sub brula suno sarke flegas grenon. Kiu ja scias, ke en lia bovlo iu grajneto kostas grandan penon Li Shen*

________________
* Li Shen (li en 8-9-a jc.): Poeto de Tang-dinastio.

95

KANTO

Printempa fluo frapas kontra l montpiedo, Kaj supre pompas iu rua persikfloro: La floroj balda velkos, kiel via amo, Fluo senfinas kiel mia kordoloro Liu Yuxi*

_______________
* Liu Yuxi (li juji 8-9-a jc.): Poeto de Tang-dinastio.

96

KANTO DE VAGANTA FILO

Per la faden en la patrina mano Kudriis la surkorpa fila vesto. e l ekforir i dense dense stebis Pro timo, ke longdarus la forresto. Kiel herbet repagu per dankemo La sunan varmon de l printempa festo Meng Jiao*

________________
* Meng Jiao (meng ja 751-814): Poeto de Tang-dinastio.

97

MALOJA KANTO

Veru aparte mian larmon Kaj vian en lageton, kara Vidupor kiu el ni mortos La lotusflor i-tiu-jara. Meng Jiao

98

VIZITO AL AMIKA KAMPDOMO

Trans Fengshui1-pont vojet zigzagas al la okcidento. Kliniis jam la sunsed kie ja via tegmento Similas en vilaoj iuj pordoj kaj stratetoj Kun nee-floraj dorn-arbetoj en printempa vento. Yong Tao2

________________________
1. 2. Fengshui (fenguj): Rivero en Hunan-provinco. Tong Tao (jong ta 805-?): Poeto de Tang-dinastio.

99

FIDELA EDZINO

Vi scias bone, ke mi havas edzon, Tamen vi perloparon al mi sendas. Min tuas via korsento tenera, Kaj i sur mia vest rusilka pendas. Mia kastelo alta staras apud rea parko, La nobla edzo estas gvardiisto e l monarko. Mi kredas: via koro puras kiel suno hela, Sed al la edzo mi ja uris ismorte fidela. La perloparon mi redonas, vekun larm de malfelio, Kial ni ne nin vidis anta mia edzinio Zhang Ji*

____________________
* Zhang Ji (ang ji 8-9-a jc.): Poeto de Tang-dinastio.

100

TERKULTURISTO SUR LA MONTO

Povra maljuna kamparano sur dezerta monto Kulturas terpeceton. Ae vivas li malsata Pro la rikolt mizera kaj imposto peza, tamen La greno rubamase putras en tenejo tata. Kiam la pato kuas vintre en la dom malplena, Glanojn kolektas li kun sia filo piedvage Dume en ip de ria komercisto vojaanta Hundeton oni nutras per viando iutage. Zhang Ji

101

DISTRIKTO DE NACIA MINORITATO EN LA SUDO

River miasma kuras tra ravinoj kaj la homoj Plejparte nestas sin en la surfostaj bambudomoj. Urbmuro ne trovias sur la apudmaraj montoj Krom pin-tabulo kun surskribo Xiangzhou*la loknomo. Zhang Ji

____________________ * Xiangzhou (jango): En la unua Guangxi (gangji)-a ang-nacieca Atonoma Regiono.

102

LA DISTRIKTESTRO DE YANMEN1

Disfalus la remparo sub la pez de l nubamaso. Kontra l sunflamo kiel skvamoj flagras la kiraso. Atuna firmament resonas de blovado korna, Kaj la limlando dronas en vesper-purpuro morna. Maro al Yishui2 kun duonvolvita rua flago. Frostego. Dika prujno. Rakas la tambura krako. Pro la donata al mi en via korteg favoro, Spado en man mi paas al la morto kun bonvolo. Li He3 ________________________
1. La Distriktestro de Yanmen (janmen): La poeto prunteprenis la titolon de malnova kanto por kanti pri imagita heroa militisto. 2. Yishui (jiuj)Rivero en la nuna Hebei-provinco. 3. Li He (791-817): Poeto de Tang-dinastio.

103

PRINTEMPO EN SUDLANDO

Eas birdotrilad tra mar de ruo kaj verdao Kaj flirtas de mont-antaurbo a akvovilao Vinflagoj1. Kvarcent okdek temploj el Sud-dinastioj Siluetias en pluvonebul kvaza mirao. Du Mu2

__________________________
1. 2. Vilaa drinkejoj ofte hisas flageton kiel signon. Du Mu (803-852): Fama poeto de Tang-dinastio.

104

VETURO SUR MONTO

Foren kondukas sur atuna monto vojoj tonaj, Sub levianta nubo kaas sin loejoj homaj. Halto de acerar pro ia arm en sunrebrilo, Ties folioj ruas pli ol floroj frusezonaj.

105

SENDI AL SIA EDZINO EN PLUVA NOKTO

u difinita dato hejmeniraNe, ankora ne. Sur Bashan1, la lageto velas pro la nokta pluv atune. Kiam e l fenestro okcidenta en kandela lum, Pri l tempo de la nokta pluv sur Bashan ni babilu kune Li Shangyin2

__________________________
1. 2. Bashan (baan): Nomo de monto en la nuna Sichuan-provinco. Li Shangyin (li angjin 812-858): Poeto de Tang-dinastio.

106

SKRIBITA SUR VILAA DOMO

Lastjare en i pord, la saman tagon en precizo, Rozvangoj kun persikflor' konkuris sub brizkiso. Kie trovias nun, ho, la rozvangojMi ne scias. Nur persikfloroj ridas same en printempa brizo Cui Hu*

__________________
* Cui Hu (cuj hu): Poeto de Tang-dinastio.

107

E LA FRONTO
Nokta batalo sur Sanggan-rivero Multaj soldatoj iris senrevene. Alvenas vintraj vestoj kun letero Ankora el la hejmo i-matene Xu Hun*

__________________________
* Xu Hun (ju hun 9-a jc.): Poeto de Tang-dinastio.

108

KANTO

La deksepan de l monato kvara (i estas la hodiaa tag lastjara) kiam vi foriris, larmon retenante mi kapklinis, kaj honteme brovojn mi kuntiris.

Mia koro sangas en silento nur la sono vin postsekvis nun Tion ja neniu sciis, krom la suriela lun. Wei Zhuang*

_____________________
* Wei Zhuang (ej ang 836-910): Poeto de Tang-dinastio.

109

Modernaj

Poemoj

110

LUMMARO
La universo senlima Fariis mar de lumo. ie lumondo de la vivo, Kaj ie estas frea juno, ie estas poezio, ie estas rid en kuno: Ridas la maro, Ridas la monto, Ridas la tero, Ridas la suno, Mi kaj A-ho, mia eta ido, Ridas kune en la rido. La verdaj pinoj kvaza el smeraldo, Ridante, per mansigno vokas nin, Kaj la ebeno de arenta sablo, Ridante, al brakumo logas nin. Tien i ni venas, Venu anka la brakumo. Sur via brusto ni deziras Nin bani en la lumo. Amas da lernejaj knabetoj Petolas kun salt kapreola Jen unu aletas plenmanon da sablo, Respondas alia per rido sonora Jen unu renversas alian kubute,

111

Tuj lin mem faligas ekbato surkola Revenas mi al la malnova tempo karmemora. Malnova tempo anta dekkvin jaroj Mi estis tiam nur infan, Mi vivis sur Qingyijiang1, en Jiazhou2, Kaj lernis en lernejo apud Zhileshan3, Mia patrin-lernejo apudmonta Tiu sablej en via sin, mia lulilo, u ankora tiel plenas de glor-brilo? Iam mi havis tre amatan kamaradon, Kiu mortis en i jar la onidiro. Mia intima kor-amiko, Via figur gracia kiel junko kaj saliko Ankora vebas anta mia kor-okulo, u anka la anim liberigita Apud mi oje ridas en la or-nebulo Kaj dum spirito disiis de l korpo, Ekmemorante pri via amiko transmara Kiom vi veris da larmoj amaraj Ha, tie svelta lumotur el tono La maron jam prilumas. A-ho deziras in surgrimpi,
_______________________ 1. Qingyijiang (ingjijang): Nomo de rivero. 2. Jiazhou (jao)Nomo de loko. 3. Zhileshan (ilean)Nomo de monto. 112

Tuj lian volon mi plenumas. Ha, montoj kvaza brulas, Arentaj ondoj lulas Kaj la velipoj opaj Kvaza en la spegulo kuras, En la spegulo anka blankaj nuboj kuras kune: Jen la portreto de la vivo, u ne A-hokie estas la ielo Li montras al la superkapa bluo. A-hokie estas nia tero? Li montras al insuloj en marfluo. Kie estas pajo? Li montras al fluganta birdo en aero. Hejho, mi estas birdo en aero. Mi estas birdo en aero. Kun blankaj nuboj mi vetflugos, Kun helaj veloj mi vetkuros: Hokiu el ni ja pli alte flugos? Kaj kiu el ni pli rapide kuros? Guo Moruo4
_____________________________ 4. Guo Moruo (go moo 1892-1978): Eminenta literaturisto kaj poeto de inio. Liaj poemaro Diino, historiaj dramoj Qu Yuan (ju jan), Cai Wenji (aj engji) k.a. estas famekonataj.

113

POSTPLUVA LUNO
Arbaron apudmaran Banas mistera pala helo, En la arbar silenta Ankora gutas frea pluvo de l vespero. Popla aleo kvaza glime pavimita Anta mi etendias spegulglate Kaj min kondukas al marbord kvieta, Jen kaj jen parfumblov min kisas flate. Mi malvarmeton sentas korpe, Kaj vi envolvas vin en nubmantelo, Ho, plena hela luno, Alpruntu vian blankan veston de anelo. Miajn okulojn fuas dormo, Kaj vi vin kaas en nebul-kurteno, Ho, stela mar senbrua, Min akompanu per muziko de sireno. Guo Moruo

114

NOKTOKANTO DE MISANTROPO
Senborda ielmaro, Hidrarga vezikaro, Supre ondetas la stelflu, Malsupre la fluid-kristalo. Nun por vivantoj iaj la dormhoro. En blanka pelto el pavplum, Malproksime, malproksime, Kapleve, sur ebura ipo staras mi en solo. Ol vivi kiel perlon-plora marvirino, En la malhela fund vegeti la destino, Prefere kiel fala stel Formorti kune al Senfino, Trenante lumogarbon efemeran, En la soneca hela mondo. Iru, iru iam plue Sub gvido de la anta vi brilanta luna rondo. Guo Moruo

115

EL "BOTELO"
XXXI Freneza maro mi farias nun, Tamen i iam restas la serena lun Sendube estas i en mia sino, Tamen i alte pendas sur iela blu, Senese mi etendas manojn por in kapti, Tamen estias nur maloja kava bru. Guo Moruo

116

STARANTA AKVO

Jen kanaleto de starakvo senespera, E ne sulkias la supra en frea brizo, Prefere etu en in fer- kaj kupro-rubon A manrestaon veru ni de sup kaj rizo.

Verdius la kupraoj kvaza el smeraldo, Rust sur ladujoj aperigus persikflorojn. Grasaj makuloj teksu el i belan tofon Kaj imo sur i pentru ielajn kolorojn.

Fariu la staranta akvo vino verda Nee kovrita de perlanta amo blanka: Kun rid perletoj kolektigas en perlegon, Sed rompas jam in vinotela kul stri-flanka.

117

Tiel staranta akvo senespera anka Povas sin flati per ioma bel brilanta: Se iu rano ne elportas la silenton, Do tion konsideru ia voo kanta.

Jen kanaleto de starakvo senespera: Aan loejon tian Belo nepre neos. Pli bone lasu al Malbel in prilabori, Kaj vidu, kian i mirindan mondon kreos.

Wen Yiduo*

________________________
* Wen Yiduo (en jido 1899-1946): Fama ina poeto kaj profesoro studanta klasika literaturon. Anta la Liberio de inio li partoprenis en patriota demokratia movado kaj estis murdita de sekretaj agentoj de Kuomintango.

118

EBLE
(Funebra Kanto) Eble vi vere trolacias de plorado, Eble, vi eble volas iom kuripozi, Do mi ordonos, ke l ardeo ne tusadu, Rano ne kvaku, kaj vesperto esu krozi, Ke la palpebrojn ne penetru sunradioj Kaj viajn brovojn spiro de zefir ne kombu Mi petos montnimfojn vin prizorgi garde Ke la lulsoron irka vi neniu rompu. Vi adus, ke lumbriko humon turnas supren, Kaj ke subteraj herbradikoj akvon suas. Eble vi trovus ion i muzik pli bela Ol homa voo malbenema, kiu muas. Vin mi tuj lasos dormi, mi tuj lasos dormi, Simple fermiu via okulpar senvide Mi milde, milde kovros vin per flava tero Kaj petos papercindron* flugi malrapide. Wen Yiduo _______________
* Oni bruligas kutime en tombejo ajnan monon el papero por la mortintoj.

119

RIVERETO

Arbombro plumbe pala Longa poem komara Prempezas sur la brusto De flu sub dormkateno, La flu baraktas kaj baraktas, Sed ajnas vana peno. Wen Yiduo

120

KANTETO DE FALANTA FOLIO


Adias sur la trotuar pabru, Proksimas jam la sonolandou Estas la ia? Certe ja, mi pensas, En tia noktmalfru

Sur la fenestro jen iu frapetas. (Mi jam tuj apud la sonlando estas:) Certe i volas min surprizi, vidu, Mi tamen kvieta restas.

e la litkapo eksusuro krepa, Mi diras (duondorma, duonreva:) Neniam vi komprenos min, do kial Igadi min korkreva!

emspiro e la kapkusenmurmuras,

121

(La sonolanda soro min eklulas:) Mi vin neglektis! kaj de iaj larmoj Jam vangoj miaj brulas.

Je l voo agrenias mia koro, (folioj dancas en la kort en oro:) Finias sonokaj la agrenanto Nur la atuna ploro Xu Zhimo*

_________________
* Xu Zhi mo (ju imo 1896-1931): ina poeto. Li iam instruis en Beijing(bejing)- kaj Qinghua(ingha)-universitatoj. En 1926 li estis la efredaktoro de la revuo Novluno. Inter liaj verkoj trovias Poemaro de Xu Zhimo. 122

LI TIMAS, KE ONI ELDIROS

(Amiko, mi komprenas, tiu gena osto, Netolerebla, u negoro kompatinda Vidu, sur la herbero karas jen lokusto: Vent inter pinoj fajfas kiel liuto tinta.

(Amik, okuloj viaj, mi ja vidas klare. Trembrilas de kristalaj larmoj el la koro:) Vidu, du papilioj tie flirtas pare, Kaj flaru la odoron dolan de l violo

(Amiko, via koro batas maltrankvile, Sedsciu, mia ja ne estas pli kvieta:) Vidu, jen paro de ge-ielarkoj* brile Montras sin sur zenito, tre koketa.
123

(Ne estas erco, ja pli bonas ne eldiri, Vian animsekreton povas mi trasenti: Mortvundos tiu vort, vi devas konsideri, Do kial riski blinde kaj in poste penti!)

(ar mi ne volas, ke suferu vi en flam, Anka mi anka mi mem ne suferi volas.) Vidu, la ielarkoj nun disfluis jam, Kaj ne plu papilioj sur herbej petolas.

(Retenu vinla Belo nur burgon tenera, Kiam in malheligi per nuanc de zorgo?) Ni iru, jam mallumas la iel vespera, Por vidi la matenruon ni revenos morga. Xu Zhimo
_________________________________ La cina popolkredo, ielarko estas vira a ina.

124

AL KIU?...
Al kiu direktiu, ho vela vana plendo Kontra la temp petola, Ke en la frosta nokto blovadas plora vento Sur ia tombizola Vi devas garde stari kun atento konstanta e l fluo gaje brua, Neniam preterpasu senzorge promenanta Rua fiet a blua. Apud oreloj miaj senvorta flustro fluas Spirblove tra l silento, Kiel atuna monto en la nebul fluktuas Anta matena vento. Tial mi spasme tenas la nuron de l vivreto Kiel fiist sur gardo, Al la tempflu senfina gapas kaj en sekreto Esperas pri fisalto. Kaj nun, nun restas simple la retifono jena Moko pri la esperoj, Spirpene mi sopiras je l tempo senrevena
125

Kaj dronas en larmeroj. En la malluma nokto jen mi tutsole migras, En nokto malojkova Fantome en stellumo nur mia ombro nigras Apud la tombo nova. A1 kiu Sed mi timas per la vekrio eni Tiun kvieton pian Klinias kaj etendas manojn por irkapreni, Ho, frean tombon ian Morna kampar ne havas limon, nur en la foro Vilaaj lampoj flagras. En la arbaro densa jen vagas mi en solo, Dum strig-disputoj akras. Malluma nokt profunda la teron irkavolvas Kaj kovras vin kaj min. Vi dormas sub la tero kviete, dum mi orfas Vage en halucin. Mi volas, ke aroro ne venu ustahore De l griza oriento, Apud la kara tombo por iam mi restadu sole Kaj velku en silento. Tamen la sun aperas jam de l iela rando, us vekiintaj birdoj
126

ie en la arbaro bruadas kun ojkanto: Ree matena bildo. Balda rigora vintro forpasos kaj aprila Brizo alportos verdon, Anka ne mankos floroj kiel ornamo brila Por kovri la tombverton. Sed ar vi, mia kara, devas eterne dormi Sub senkompata tero, Nek tagon nek printempon mi nun esperas, por mi Nur la nokto-malhelo. Xu Zhimo

127

I DORMAS
Kiam i dormas astblanka lotusfloro kliniinta en stellumo: Kiam i sonas El incensilo serpentumas stri de blua fumo. i dormas bone La bruan liran kordon superzumas akva gamo i jam ensongas Blankaj kaj verdaj papilioj en flugila amo. Spirad egala: ia arom saturas la aeron irkaantan Aer beata Brakumas kaj karesas la figuron elegantan. Luksema tempo Kiel marego kun orsabloj disaj, la kvieto Kuas senlima Lulias inter la ondskvamoj brila boateto. Vido korrava: En multkolora vest, drinkinte el la vin miela, Kun hederbrano
128

Jam dancos mi ekstaze en garden vinbera. Ho, kiel bela Printempa farbo floras sur vizao ia dola, Frea kaj arma Kiel rozfloro kaj narciso en sunlumo sora. Mister sonlanda Tikletas ian koron ho, animo senmakula Kiel abelo Senene kaj maldece flirtas en florkap velura. Sonbildo virga. Silentu, ne malhelpu la sondion dum laboro, Kiu fadenojn Tiras el vesperruo kaj arento kaj sun-oro. Oran navedon La neaj manoj tien reen ovas kun konscio, Kaj fe-palacon Kun kant kaj danco de anelo kreas per magio. arma ridkavo Klarigas la ensonan ojon de la virga juno, Kiel rosguto Trembrilas sur lotusfolio en matena suno. Xu Zhimo

129

EN VAGONARO

En vagonaro estas homoj de diversaj stato: Junuloj, maljunuloj, komercistoj kaj soldatoj Kaj en diversaj pozoj: jen kuantaj a sidantaj, Dormantaj a vekitaj, en mallumon rigardantaj.

Konfuzan ritmon la radar martelas sur la reloj, Sur tuta vojo sen lamplumo, sur ciel sen steloj, Nur vagonlampo pala super la vizaoj pendas, Maljunaj, junaj, iuj pri l voja laciga plendas.

Subite kanto fluas el angulo plej malhela, Kiel montflu a matenbird arenta kaj miela, Kaj kiel toro isiela en dezert senlima, Kiu lumsagojn pafas al montvalo malproksima.

130

Estas infano, kiu late kantas kun vivojo, En la krepuska tempo kaj sur la malluma vojo, i kantas kiel torentanta flu kaj bird matena is tutvagono de muziko rava estas plena.

La pasaeroj unu post alia ege miras, Sed poste jam vizaoj iuj de admiro brilas: Soldatoj, komercistoj. maljunuloj kaj junuloj, E de la suinfanoj malfermias la okuloj.

i kantas is la tuta vojo helas sub lamporoj Kaj sur la nubpavimo lun kun steloj paas digne, Kiel festonoj vetkoketas la surbranaj floroj, Kaj e herbtigoj etaj jam lampiroj flirtas cigne Xu Zhimo

131

MARISTO
Luno sur la ielo, Kaj ipo sur la mar, Li sidas en mallumo apud direktilo Kaj la vizaon kovras per manpar. Li timas, ke la luna palpebrumo Kaj la velo de ondar La rigardon logus al la hejmolando e l tuio de iel ka i mar: Sed ekvizitas anta li: Apud la puto, kie granatarbo flamas de florar. La karulin starigas bambustangojn Por sekigi sian bluan veston el perkal. Liu Yanling (li janling)

132

KANTO PRI POSTRESTANTA FOLIO

Li Rigardu, la foli malseka de pluvgutoj Sur ia brano pendas birde, (La eta kor malseka de larmeroj Al via koro premas milde.

i ancelias pro la tim, ke vento Blovus in al la fora firmamento.

i Rigardu, la birdeto amis la folion febre, Sed nun i jam formigros netroveble. (Simila al folio estas mia kor, Kaj vi, tonkor, jam iros for.)
133

Malgaje i atendas la ventosusuron, Per kiu i pretendas sekvi la karulon.

Li Vi estas do la folieto kaj mi la ventspiro, Mi amis vin sur bran, kaj anka dum vojiro.

i Venu, ekblovu, jam ekblovu, vent galanta, Mi donas al vi mian vivon de foli restanta. Dai Wangshu (daj angu)

134

SABLERO

Kiel sablero vi vagflugas la ventporto, Mem ne sciante kien vi veturos for Forgesu, ke al vi ankora restas forto, Kaj ne parolu pri la celo en la kor.

Ekde tagio vi veturas la ventpelo is nigran ombron etas ie la vesper. Nun nevideblas sur iel e unu stelo, Vi povas ripozeti kroe al herber.

Zang Kejia*

______________________
* Zang Kejia (zang ke ja 1905-): Fama poeto de inio kaj efredaktoro de la gazeto Poezio. Jam estas eldonitaj liaj verkoj Brulsigno, Elektitaj Poemoj de Zang Kejia k.a.

135

AMVENDISTINO

Naturdotita de krurparo facilmova, Kiel zefiro tien reen i flugilas, Parfuma brizo vebas de la vestangulo, Kaj ie floroj sur tapide amo brilas. (Pri sia lac e unu vorton i ne diras.)

Scipovas i mirinde per parolo lerta Tian amaran ojon al la gast distili, Kaj anka scias kun senvorta okulumo La homan koron per tavol miela miri. (Sian internon i neniam emas diri.)

Rua kaj verda vinoj Elsoras al i printemp-floron sur la vango


136

Pli ebriigas la odoro karna ol la vino, Kaj ia juno arde flamas en la sango. (Kiel rapidas juno, i ne pensas pro tempmanko.)

Precipe tagas ia voo por kantado, Sono post sono frapas vin sur la kor-pordo. ojon, malojon, ion ajn i povas kanti, Eldiru nur deziron vian de la hor do, (Sed i neniam kantas pri la propra sorto.)

Jen sur i sola pezas la dezerta nokto, Prilumas orfa lampo la kvar nudajn murojn. Ekhelas dekomence iu rememor', i, eme suspirante, fermas la okulojn. (En universo kvaza vivus 'i en sol.) Zang Kejia

137

KARBOFOSISTOJ
Jen akto nigra kiu teruras e diablon, Sed strange, tie vivas ja homoj ion spite. Anta eniro oni kun fingra marko klara Sur sia vivkontrakto subskribis Konsentite. Suno kaj lun neniam vizitas tiun lokon, Tago kaj nokto ajnas sola faden senfina, La vivo celas nur al batalo kun la karbo: De kiam ja naskiis tia malam obstina Al nokta firmamento similas la vizao, Sur kiu laktovojon desegnas vita fluo, Kaj la okula paro fosforan lumon etas Kvaza sur la iela abismo luna duo. Prizorgi ne bezonas kiel pasigi tempon, La koro esus bati je kiu ajn sekundo: Diabl elfrapus el la rokoj inferan fajron, Kaj el la tero prucus mistera ekinundo. La ombron de la Morto ili neniel timas, Sed ercas ofte per la sorto de kamarado, iam en babilado pensio la postmorta
138

Kunigas kun ilia famili-vivtenado. Sed anka gajaj horoj por ili iam estas: Kiam soifan goron priveras alkoholo, Ebriaj ili kuas kiel terbulo sub si, En la vakanta sono ekpompas nigra floro. Ne pensu: ili estas pli stultaj ol la porkoj, Nu, iutage grandan decidon ili faros, Disrompos la malluman karceron per la pugnoj, Kaj sur iliajn kapojn sunhela tago falos. Zang Kejia

139

NOKTA PEJZAO
Formortis urba gamo Kiel refluo cedas al marbordo, Sub iu griza domtegmento Estas animoj dormaj. Fine kale malnova preterpasas... Ekster palaco laboristo Dormas kun kap sur frosta tono. Ekvekiante noktomeze Vekas li kamaradon piedbate Kaj diras, ke li adas ploran voon Jen fore, jen proksime, En la losita palaco-ruino A sur rempar, sidejo de korvaro Tiam respondo venas e pli stranga, Ke iutage en vespero Li vidis tonleonon veri larmojn La nokta vento forirante kun suspiro Balancas velkajn herbojn sur urbmuro. He Qifang* _______________
* He Qifang (he jifang 1912-1977) Fama poeto kaj literaturo-komentisto de inio.

140

ATUNO
Obtuzaj frapoj de hakilo el profunda valo Deskuas la rosperlojn de la vesto de maten. Oni demetis la falcilon Satan de odor de rizo Kaj per dorskorb kolektas heofruktojn kun sukplen. Atuno vivas e la kamparano. eti en la nebulon surrivere rondan reton Kaj levi per i ombrojn de acerfolioj bramsimile Sub junktegment kovrita de arenta prujno Jen malrapide reveturi en vesper remile: Atuno ludas sur la fiboato. Plivastas la kamparo en la grila kanto Pliklaras la river kaj malkovrias ton. Kien foriris la surbovaj flutomelodioj, flutos El kies truoj fluas somernoktaj varmo kaj arom Atuno sonas sur palpebroj de la patistino. He Qifang

141

BUKEDO METITA SUR TOMBETO


La floroj kiuj floras kaj defalas en val plej odoras, Plej brilas matenaj rosgutoj kiujn oni ne memoras, Mi diras, ke vi estas felia, malgranda Lingling, ar la flueto virga de ombroj iam plej sonoras. Vi sonis, ke rampaj kreskaoj enrigardas la fenestron Kaj la oraj floretoj falas sur vian hararon belan, Vi kortuiis de fabelado de l tegmenta pluvo Kaj vi amis solecan, solecan lumon stelan. Vi havis larmojn perle brilajn de knabino, Kaj ofte fluigis malojon sennoman kaj malbruan, Vi havis belajn tagojn kiuj melankoliigis Sed pli belan vi havas morton fruan. He Qifang

142

ANTADIRO
Tiu i korbatiga tago fine venas la sopiro. Vian pabruon alproksimiantan kiel nokta spiro Distingi povas mi de l flustro inter vento kaj folioj Kaj de l hufbatoj cervaj sur la muska aleo dum iro Diru, ho, diru al mi per via kantvoo sonorila, u vi estas la dio de l juneco en la antadiro? Vi certe venis de la varma sudo kiu vin karesas, Do diru al mi, kiel la tieaj sun kaj lun impresas, Kaj kiel pompe la printempa vent malfermas iujn florojn, Kaj la hirundoj pro l salikoj verdaj kiel amfrenezas: Mi dronu okulferme en via soneca kanta voo, La dolon mi samtempe kvaza in memoras kaj forgesas. Haltu momente, haltu dum la longmigrado vojerara, Envenu, jen la tigrofela sekuseno, dio kara Mi fajron faros per atune kolektitaj foliajoj Kaj kantos por vi mian propran kanton e la fajro knara La kanta voo mallevios kaj reflamos kiel fajro Kaj kiel fair rakontos pri la vivo de folio fala. Antau vi arbareg' senlima, lasu ciun pason pluan Tie la arbojn irkatordas lianoboa sinua,
143

Kaj ties trunkojn kovras buntaj strioj de sovaa besto Neniu brila stel kribrias tra la folidens malbrua. Tie vi timigite ne kuraus fari duan paon Kiam orelojn frapas la resono kava de l unua. u vi decidas jam pluiri? Do en mia akompano. iujn sekurajn padojn mi ja bone konas per kalkano. Survoje mi senese kantos por vi refreigajn kantojn, Kaj krome donos al vi jen kaj jen karesojn per la mano, Cetere povos vi rigardi fikse en okulojn miajn, Kiam ni perdos nian vojon sur la noktooceano. Vi ne askultas mian kanton el pasia maltrankvilo, Kaj je l kortremo ne interrompias via vojoiro Formortas, jam formortas viaj paobruoj arogantaj Kvaza en la krepuska mildo pretervebas la zefiro. u fakte tiel vi senvorte venis kaj senvorte iras, Ho, kara dio de l juneco, kiel en la antadiro? He Qifang

144

FLUGA STELO
Jen falas fluga stelo Kaj falas kun i La larmoj. En la somera nokto kun ran-kvakoj, En vilaet malnova Kiu ja, dum la fala stelo flugas, Per blua kvasto de harligo mason plektas, Kaj diras: por enteni perlon el marfundo Kiel amodonacon Memoro pri la foraj, foraj tagoj Kaj foraj piedbruoj sur la sablo La larmoj falas en la nokton Kiel la fala stelo en solecan lagon Sub folidenso. Li Guangtian*

_____________________
* Li Guangtian (li gangtjan 1906-1968): ina poeto kaj prozisto. Li verkis kaj kompilis poemarojn Printempa Urbo, Ama k.c. 145

DUM VOJAO
Jen nekonata alta muro Kretblanka en atuna sunrebrilo. Melonoj pendas ruaj kaj palverdaj, Balancas grasaj rondfolioj duonflavaj. Kvaza novao alsendita de amiko fora, Sed kiel vortavaranur du tri paroloj. La tono kaj mieno ja familiaras, Tamen la homo, kie estas, ho, la homo Du nigraj pordoj estas duonmalfermitaj. Mi enrigardas haste kaj silente Kaj iras kun pli pezaj ol antae paoj. La sun subiras, kuloj flugas kaj la korvoj. Li Guangtian

146

UNUA STACIO
Iri lalonge de l ferreloj, Iri plu kaj plu, Kien direkti do onies paojn? Mi estas peza arvagono, Iras de revoj plenarita. Neniu konas la kvaliton de la revoj Escepte La superkapa ielbluo kaj la lago. Mi scias, ke e l fino de l ferreloj estas maro, Sed kio estas e la fino de la maro? Iri lalonge de l ferreloj, Iru plu kaj plu, Kien direkti do onies paojn La maro estas hejmo de la fluoj, i estu la staci unua de la arvagono. Li Guangtian

147

RETURNO AL LA NASKURBO
La granda hundo bojas, la malgranda salte ojas,* Eble la vooj de A-Si kaj la etuloj Tremigas la salikon ekster la fenestro. Kiojam la stacio de Benniu Ankora kiom da staciojUnu, du Sub la okuloj verd-rubando iam glitas for kurante, Kaj telegrafaj stangoj preteriras tagon mezurante. Mi iam atas gapi tra l fenestro Dum mia infanec en la klasambro Mi ofte prenis blankajn nubojn por presitaj paoj. Sub la okuloj verd-rubando iam glitas for kurante. Jes, la lokomotiv min memorigas Ofte pri la kaldron de Watt. Rigardu, la kovrilo ekmovias, frato Watt, Mi scias ja, ke via ventro estas plena de ruzaoj, Ne iam vin ajnigu dorma. La dorm de ojo Newton
148

Rompias de falanta pomo. u ne brandetoj, kio flosas sur la maro, Kolumbo, he, Kolumbo Sub la okuloj verd-rubando iam glitas for kurante. u nela horizonto ekster la fenestro de l infanoj Montrias iam tiel vasta, fora. Sub la okuloj verd-rubando iam glitas for kurante, Kaj telegrafaj stangoj preteriras tagon mezurante. En tiu tempo la maljuna avo min plej amis. La korp de maljunulo estas kvaza barometro; Vidula brovojn li kuntiras, la ielo malhelias. Ree staci? Do kia estas? Memoras mi ankora: Bona knabo, Alportu la malgrandan katon Ke mi rigardu en okulojn iajn Kioma horo estas? Bian Zhilin (bjan ilin)

____________________________ * La citao estas el tre populara legolibro por infanoj.

149

You might also like