บทความโดย ประวิตร โรจนพฤกษ

ประชาไท
วันที่ : 21/12/2549

หนังสือพิมพไทยในปจจุบัน กําลังยืนอยูบนทางแพรงทีส่ ําคัญทางการเมืองหลังจากเกิดเหตุ

รัฐประหารยึดอํานาจวันที่ 19 กันยายน สื่อตางชาติเองก็ตกตะลึงกับจุดยืนสือ
่ ไทยทีส
่ วนใหญ
สนับสนุนหรือไมก็เห็นใจคณะผูกอการอยูลึกๆ

เกิดอะไรขึ้นกับหนังสือพิมพที่เรียกตนเองวา กาวหนาฉบับตางๆ ทั้งภาษาไทยและเทศ ทําไมพวกเขาเหลานั้น

่ ่อ
ที่ทาํ หนาทีส ื และมักถูกมองวา เปนพลังแหงการสรางสรรคจรรโลงไวซึ่งความเปนประชาธิปไตยในเมืองไทย
กลับมาเขียนเชียรใหความชอบธรรมแกคณะรัฐประหาร

คงไมตองเทาความกันใหมาก วากลุมชนชั้นกลางและอภิสท
ิ ธิ์ชนเกานั้นไดออกมาตอตานการละเมิดสิทธิและ
ทําลายระบอบประชาธิปไตยโดยอดีตนายกรัฐมนตรี ทักษิณ ชินวัตร และพรรคพวก

ทักษิณและพวกนั้นถูกกลาวหา (อยางคอนขางจะนาเชื่อถือมาก) วากระทําการละเมิดกฎหมาย ทําลาย

กฎเกณฑบานเมืองสารพัด จนกระทั่งกลุมผูช
 ม
ุ นุมเรียกรองใหนายกฯลาออกขยายตัวมากขึ้นทุกที แตใน
ขณะเดียวกันคนยากคนจนในชนบทจํานวนมากยังคงพอใจกับโครงการประชานิยมสารพัดรูปแบบ

ในประเทศที่คน 60 เปอรเซนตของสังคมเปนคนจน คนชนบทนั้น การทีห ่ นังสือพิมพไทยไมใสใจ

เสนอความเห็น ความรูสก
ึ ของเขาตอการกระทํารัฐประหาร ยอมมิตา
 งจากการปฏิเสธความมีตัวตน
ของคนสวนใหญในสังคม

่ ลีกเลี่ยงไมได หรือแมกระทั่งถึงกับสรุปวา เปน

หนังสือพิมพสวนใหญเสนอวา การกระทํารัฐประหารเปนสิ่งทีห
สิ่งทีด
่ ีตออนาคตประชาธิปไตยไทย

มิหนําซ้ําสื่อสิ่งพิมพเหลานี้ยังชวยสรางความเชื่อที่คลาดเคลื่อนวา ประชาชนสวนใหญสนับสนุนการทํา
รัฐประหาร ในขณะที่พวกเขามิไดสนใจสัมภาษณคนชนบททัว่ ไปอยางลึกซึง้ แตอยางใด

อีกประการหนึ่ง คือการทีส ่ มาคมองคกรวิชาชีพสื่อ กระปรี้กระเปรากับการคัดสรรเสนอตัวแทนของพวกตน (ซึ่ง

สวนใหญเปนเพียงตัวแทนของกลุมผูมีอํานาจในองคกรสื่อ เชน บรรณาธิการ หรือเจาของสื่อ) เพื่อเขาไปรวม
เปนสมาชิกทั้งสภานิติบัญญัตแ ิ หงชาติ (สนช.) และสมัชชาประชาชนแหงชาติ ซึ่งองคกรเหลานั้นเสมือนหนึ่ง
เปนเพียงเครื่องมือสรางความชอบธรรมใหกบ ั คณะรัฐประหาร โดยพวกเขาอางวา จะเขาไปชวยตอสูค  ุมครอง
สิทธิเสรีภาพสือ่ และอื่นๆ

บทบาทเหลานีช ้ ี้ใหเห็นชัดวา หนังสือพิมพไทยในปจจุบันเปนตัวแทนของชนชั้นกลางและชนชั้นนํามากกวาคน

สวนใหญในประเทศ เรื่องนี้เปนประเด็นสําคัญทีส ่ ะทอนใหเห็นวา หนังสือพิมพ "คุณภาพ" ที่เคยตอสูมาหลาย
ทศวรรษเพื่อสิทธิเสรีภาพและประชาธิปไตย จนกระทั่งชนชัน ้ กลางมีเสรีภาพมีสท ิ ธิมากในปจจุบัน มิไดคด
ิ ที่จะ
ขยายบทบาทการตอสูเพื่อสิทธิเสรีภาพและประชาธิปไตยของคนสวนใหญในประเทศ พวกเขามิสามารถเรียก
ตนเอง วาเปนพลังแหงประชาธิปไตยตอไปได หากพวกเขาสนใจเพียงแคผลประโยชนของชนชั้นกลางและชน
ชั้นนํา (ซึ่งก็คือชนชั้นของพวกเขาเอง)

มิหนําซ้ําการทีพ่ วกเขาออกมาสนับสนุนคณะรัฐประหารและรัฐบาลที่มาจากคณะรัฐประหารทั้งทางตรงและ
ทางออมชี้ใหเห็นวา พวกเขากําลังจะกลายเปนพลังแหงการตอตานประชาธิปไตยไปดวยซ้ํา เพราะอานดู
หนังสือพิมพหลายฉบับก็มักจะพบขอความทํานองวา สังคมนี้คงเหมาะที่จะมีการปกครองโดยระบบอุปถัมภโดย
ชนชั้นนําที่อางวามีคุณธรรมอยูทั่วไป และคนสวนใหญที่ไรการศึกษา นาจะทําหนาที่เปนเพียงผูต
 ามและผูถูก
ปกครองก็เพียงพอ เพราะพวกเขาไดพิสูจนแลววา พวกเขาไดตัดสินใจผิดในการเลือกนายทักษิณซ้ําแลวซ้าํ
อีก

-1-
หากทวาสังคมนี้จะเปนประชาธิปไตยไดอยางไรในเมื่อความเห็นของคนสวนใหญไดรับการปฏิเสธ เพิกเฉย
หรือแมกระทั่งดูถูกจากสื่อที่เรียกตนเองวามีคณ
ุ ภาพและเชิดชูประชาธิปไตย

จึงไมเปนที่แปลกใจทีว่ า ทําไมในชวงไมกี่ปท
 ี่ผา นมา มีคนพยายามผลักดัน คิดคนสื่อทางเลือกที่ใหพื้นที่กับ
ชาวบานและคนสวนใหญมากขึ้น ซึ่งประสบความสําเร็จมากนอยตางกันไป แตคําถามทีส ่ ําคัญยังคงอยูท ี่
หนังสือพิมพกระแสหลักที่อางวามีคุณภาพ พวกเขาจะปดหู ปดตา ไมรบ ั รู และสรางความเปนชายขอบใหแก
คนสวนใหญของประเทศตอไปอีกนานแคไหน

แนนอนพวกเขาสามารถพยายามคิดแทนคนที่เหลือในสังคมตอไปได แตนั่นก็หมายถึงความเสี่ยงตอการเกิด
การปะทะกันในสังคม เนื่องจากความไมเทาเทียม การขาดซึง่ เวทีถกเถียงแลกเปลี่ยน และการขาดความเปน
ประชาธิปไตยอยางแทบจะหลีกเลี่ยงไมไดในอนาคต

บทความนี้แปลจากบทความภาษาอังกฤษของผูเขียนที่นําเสนอ ณ การประชุมสิทธิมนุษยชนประจําป
ครั้งที่ 2 ฯ เมืองกวางจู ประเทศเกาหลีใต ระหวางวันที่ 26-27 ตุลาคม 2549

-2-