Sng kin kinh nghim S 7 A.

L DO CHN TI:

Mn Lch

Trong nhng nm gn y, Ngh quyt ca i hi ng v nhng vn kin khc ca nh nc, ca B gio dc v o to u nhn mnh vic cn thit phi i mi phng php gio dc cho ph hp vi s pht trin ca t nc o to ra nhng con ngi nng ng, sng to, c nng lc gii quyt vn . V vy, tp dt cho hc sinh bit pht hin, t v gii quyt nhng vn gp phi trong hc tp, trong cuc sng c nhn, gia nh v cng ng khng ch c ngha tm phng php dy hc m phi c t nh mt mc tiu gio dc v o to.Trong thc t ging dy nhng nm gn y, cc gio vin ng dng nhiu phng php dy hc nh: Thuyt trnh, phng php lm mu, phng php m thoi, phng php s dng cng ngh thng tin, phng php pht hin v gii quyt vn y khng phi l nhng phng php mi, nhng lm th no s dng n c hiu qu, dy hc theo hng ly hc sinh lm trung tm theo ng quan im c khng nh trong lut gio dc ca nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam: Phng php gio dc ph thng phi pht huy tnh tch cc, t gic, ch ng, sng to ca HS; ph hp vi c im tng lp hc, mn hc; Bi dng phng php t hc, rn luyn k nng vn dng kin thc vo thc tin; tc ng n tnh cm, em li nim vui, hng th hc tp cho HS l vn ang c ng o i ng Gio vin quan tm, tho lun, thc nghim. V vy bi vit nh ny, ti mun a ra mt vi gii php vn dng phng php dy hc t vn trong dy hc lch s lp 7 t kt qu cao nht.

I. C s l lun:
Nhng vn l lun v vn dng phng php dy hc nu vn c cc nh gio, nh s phm quan tm nghin cu. C nhiu cch gii thch khc nhau v dy hc nu vn : Cc nh s phm v gio dc nc ta c nhiu kin v dy hc nu vn . Theo Nguyn Cnh Ton Trong dy hc nu vn , ngi hc t mnh tm ra kin thc, pht hin nhng vn ny sinh trong cuc sng. Di s hng dn ca Gio vin, hc sinh nhn dng vn , trnh by v bo v cch gii quyt vn ca mnh, tranh lun ng, sai vi bn b v gio vin l ngi a ra kt lun. T , HS t iu chnh, t nh gi v rt ra kt lun, b sung cho tri thc ca mnh. - Phan Ngc Lin cho rng: Dy hc nu v gii quyt vn l phng php dy hc da trn nhng quy lut ca s lnh hi tri thc v cch thc hot ng mt cch sng to, bao gm kt hp nhng phng php dy hc v vic

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

Sng kin kinh nghim S 7

Mn Lch

hc c nhng nt c bn ca s tm ti khoa hc. Nh vy, n bo m cho hc sinh lnh hi vng chc nhng c s khoa hc, pht trin tnh tch cc v nng lc sng to, hnh thnh c s th gii quan khoa hc cho h. - Dy hc nu v gii quyt vn l phng tin c hiu qu bin tri thc thnh nim tin thng qua vic t lc suy ngh sng to. Trong dy hc nu v gii quyt vn , vic lin h vi i sng v vic s dng kinh nghim sng ca hc sinh khng ch n thun minh ho nhng kt lun v mt l thuyt, m cn l tiu chun nh gi ca vic gii quyt vn . Nh vy, dy hc nu vn phi c cc tnh hung nu vn v vai tr, v tr ca ngi GV trong vic hng dn, ch o HS gii quyt tnh hung c vn l v cng quan trng. i vi I. Khalamp Dy hc nu vn l s t chc qu trnh dy hc bao gm vic to ra tnh hung c vn (tnh hung tm ti) trong gi hc, kch thch HS nhu cu gii quyt nhng vn ny sinh, li cun cc em vo hot ng nhn thc t lc nhm nm vng kin thc, k nng, k xo mi, pht trin tnh tch cc, tr tu v hnh thnh cho cc em nng lc t mnh thng hiu v lnh hi thng tin khoa hc. Nh vy, dy hc nu v gii quyt vn m bo mi tng quan gia lnh hi tri thc mt cch sng to v lnh hi tri thc c tnh cht ti hin, khi tng cng hot ng nhn thc ca hc sinh. Chnh nhng c im y lm cho dy hc t vn khc vi dy hc truyn thng ch: N c xy dng trn c s pht trin t tng, nng lc nhn thc t lc sng to ca hc sinh. Nh , ngi gio vin thc hin y hn nguyn tc pht huy tnh tch cc, tnh t lc nhn thc ca hc sinh, nguyn tc thng nht ni dung v phng php, dy hc v gio dc, dy hc v pht trin, tnh vng chc ca tri thc.

II. C s thc tin:

Dy hc l hot ng sng to. Ngi gio vin vi nhng kin thc v khoa hc c bn v khoa hc s phm cng vi nhng kinh nghim tch lu c trong thi gian dy - hc ca mnh m vn dng nhng phng php dy hc ph hp vi tng i tng HS, thu c kt qu cao nht trong gi hc v hc sinh c hng th trong hc tp lch s. Nhng qua iu tra c bn ti trng THCS Trung T (Ti cc lp ti trc tip ging dy) ti thy c ti 70% hc sinh khng hng th vi hc tp lch s. C th: Nm hc: 2009 - 2010
3

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

Sng kin kinh nghim S 7

S lng 7A (30HS) 15 7B (32HS) 10 7C (32HS) 09 Nm hc: 2010 2011 S lng 7B (35HS) 19 7C (32HS) 11 Lp
S HS c hng th hc tp

Mn Lch
S HS khng hng th hc tp

Lp

S HS c hng th hc tp

T l % 50% 31.3% 28.1%

S lng 15 22 23

T l % 50% 68.7% 71.9%

S HS khng hng th hc tp

T l % 54.3% 34.4%

S lng 16 23

T l % 45.7% 65.6%

S d c iu v nhiu nguyn nhn: - Kin thc lch s thng kh khan, c nhiu s kin kh nh, khng hng th cho ngi hc. - Phng php dy hc c truyn cn nng v c - chp. Vi phng php ny, gio vin l ngi c s mng truyn th kin thc cho HS, l trung tm ca gi hc, cn hc sinh ng vai tr th ng, ch i kin thc do gio vin cung cp. Nhng tri thc loi ngi ngy cng pht trin phong ph, trong mt thi gian cho php ht sc hn hp (45 pht mt tit hc), Gio vin d c c ht sc cng khng th cung cp c cho HS tt c nhng g thuc chuyn mn ca mnh. V vy, trong gi hc gio vin thng chy ua vi thi gian, gy tm l mt mi cho HS. - Hn na i tng hc sinh nay c nhiu thay i (Trong bi cnh hi nhp, m rng giao lu Hc sinh c tip nhn nhiu ngun thng tin a dng, phong ph t nhiu mt ca cuc sng, c hiu bit nhiu hn, linh hot v thc t hn so vi cc th h cng la tui trc y). Trong hc tp, cc em khng tho mn vi vai tr ca ngi tip thu th ng, khng ch chp nhn cc gii php c sn c a ra. V vy, gio vin c c gng truyn t kin thc th HS cng khng tip thu c kin thc mt cch vng chc. Khoa hc gio dc ch ra rng: Qu trnh dy hc phi l mt qu trnh ch ng lnh hi kin thc ca HS, phi l mt qu trnh t o to th vic nm vng kin thc mi lu di v bn vng. T lu cc nh khoa hc khi xng kiu dy hc mi theo quan im thay i v tr ngi Gio vin. Gio vin t vai tr l trung tm lp hc, ngi gi c quyn trong vic cung cp kin thc c sn, nay l ngi t chc, hng dn HS t tm n kin thc, bin vic hc tr nn hng th, tr thnh mt nhu cu t thn ca ngi hc.
4

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

Sng kin kinh nghim S 7

Mn Lch

lm c iu ti thy vic dy hc theo quan im pht hin v gii quyt vn gp phn tch cc trong vic khi dy hng th hc tp cho HS. c bit vi hc sinh lp 7 (khi cc em bt u bc vo la tui dy th, ang tp lm ngi ln) cc em u mun c t mnh pht hin v gii quyt vn theo nhng cch ring ca mnh.

b. phm vi ti
- i tng thc hin: Hc sinh lp 7 trng THCS Trung T. - Thi gian thc hin: 2 nm (Nm hc 2009 2010 v nm hc 2010 2011)

C. GII PHP:
I. C S L LUN: Bn cht ca dy hc nu vn l to nn mt chui nhng tnh hung c vn v iu khin hot ng ca hc sinh hc sinh t lc gii quyt nhng vn . Bn cht ca dy hc nu vn l mt phng php dy hc da trn nhng quy lut ca s lnh hi tri thc v cch thc hot ng mt cch sng to, nh vy n m bo cho HS lnh hi vng chc nhng c s khoa hc, pht trin tnh tch cc, tnh t lc v tnh sng to, hnh thnh c s v th gii quan khoa hc cho hc sinh. Chnh c im ny lm cho dy hc nu vn khc vi dy hc truyn thng ch: N c xy dng li trn c s pht trin t tng, nng lc nhn thc sng to ca HS, nh m GV thc hin y hn nguyn tc pht huy tnh tch cc, t lc nhn thc ca HS. II. C S THC TIN: Thc t trong qu trnh ging dy ca GV v hc tp ca HS ny sinh nhiu vn cn gii quyt, nhng HS khng hiu, cn mt s gio vin th lng tng trong cch gii quyt vn bi cha hiu r bn cht ca dy hc nu vn . mt s tit hc, gio vin to ra nhng tnh hung c vn nhng cn ri rc. V vy,hc sinh gii quyt vn khng mang tnh h thng v khng c tnh tun t. III. GII PHP THC HIN:

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

Sng kin kinh nghim S 7

Mn Lch

1. Gio vin phi hiu bn cht ca dy hc nu vn (pht hin

v gii quyt vn ). Phng php nu vn l vic t chc qu trnh dy v hc bng cch to ra tnh hung c vn . To ra ngi hc nhu cu pht hin v gii quyt cc vn ny sinh, li cun yu cu ngi hc phi t lc trong hot ng nhn thc. Tnh hung c vn y thng l mt cu hi c ny sinh trong tnh hung vn hiu bit ca bn thn cha gii thch, nhn thc cc hin tng, s vt khch quan m phi dng kin thc mi gii thch. Nh vy, trong cng mt tnh hung th c th ny sinh vn ch th nhn thc ny m khng th c ch th nhn thc kia. V vy, trong qu trnh dy hc gio vin to tnh hung phi ph hp vi kh nng ca hc sinh, c t l hp l gia ci bit v ci cha bit. Vn hc tp phi va sc. VD: Khi dy bi 22 S suy yu ca nh nc phong kin tp quyn Gio vin khng nn a ra cu hi ngay t u l: Chin tranh phong kin l g? Bi nh th HS s khng hiu, cha kin thc gii thch. V vy, gio vin phi cho HS tm hiu trc v s hnh thnh ca Nam triu - Bc triu, cc tp on Trnh - Nguyn v mu thun gia cc th lc ny vi nhau Ch sau khi tm hiu xong th HS mi c th hiu c th no l Chin tranh phong kin.

2. Gio vin nm c cc loi tnh hung c vn v cch to tnh hung c vn :

C 4 loi tnh hung: a. Tnh hung th nht - Tnh hung mu thun: Gio vin t ra trc mt HS nhng bi tp nhn thc c cha mu thun gia ci bit v ci cha bit (phi tm). Hc sinh tip nhn mu thun trong bi tp nh mt mu thun trong ni tm v c nhu cu bc thit mun gii quyt mu thun . V d: Khi dy bi 11 Cuc khng chin chng qun xm lc Tng ln th hai (1075 1077). GV nu tnh hung: Nm 981 qun Tng sang xm lc nc ta ln th nht b qun dn ta nh bi. Quan h gia nc ta vi nh Tng nhng nm sau rt tt p. Vy ti sao qun Tng li sang xm lc nc ta ln th hai? Chng qun tht bi trc ri hay c tnh mun xo quan h tt p gia hai nc nhng nm qua? L do xm lc ln ny c g khc so vi ln xm lc trc? gii quyt c vn ny, GV cho HS tm hiu tnh hnh nc Tng

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

Sng kin kinh nghim S 7

nhng nm u th k XI HS thy c kh khn ca nh Tng:

Mn Lch

Trong nc, ngn kh cn kit, ti chnh nguy ngp, ni b mu thun. Nhn dn i kh, nhiu ni ni dy u tranh. Ti vng bin cng, cc nc Liu H quy nhiu. Trong tnh trng , nn nh Tng d khng mun vn quyt xm lc i Vit gii quyt kh khn trong nc. Nh vy, so vi ln xm lc trc (nm 981), l do c khc. Ln trc, chng mun m rng lnh th. Cn ln ny (1075 1077), chng vn cha qun tht bi ln trc, cng khng mun xo quan h tt p ca hai nc nhng nm qua nhng v tnh th kh khn trong nc nn chng xm lc nc ta cp bc ca ci gii quyt kh khn v ti chnh trong nc v to uy e do cc nc lng ging nh li Tng Thn Tng ni: Nu thng i Vit, th Tng s tng v cc nc Liu H s phi king n b. Tnh hung th hai Tnh hung phn bc: Gio vin s a ra mt s kin, quan im c tnh cht mu thun vi vn ang nghin cu i hi HS phi la chn p n ng v lp lun, l gii v s la chn ca mnh. V d1: Khi dy bi 10 Nh L cng c nn thng nht quc gia. Gio vin nu tnh hung: Nm 1010, L Cng Un di v i La Ni thng a ca t nc: t ai bng phng, mu m, thun tin giao thng thu b.. Nh vy kinh t, vn ho nc ta t n nay ngy cng pht trin. V vy, c ngi ni rng: Vic cc triu i inh, Tin L nh ni rng Hoa L l sai v th vn s ngn ngiTheo em ni nh vy c ng khng? phn bc c vn ny, GV s gi cho cc em nh li tnh hnh nc ta bui u c lp (Nh nc cn non yu, k th mnh. Hn 1000 nm b phong kin phng Bc h nn tn d ca b my chnh quyn h vn cn. V vy, trong bui u c lp, nhu cu phng th t nc, bo v kinh c t ln trn ht ) T HS s thy c vic inh B Lnh ri tip sau l L Hon chn Hoa L lm kinh l hon ton ng n trong thi im lc bo v nn c lp ca t nc. V d 2: Khi dy bi Khi ngha Lam Sn. Gio vin nu tnh hung: T khi Nguyn Chch a ra k sch di vng t Lam Sn (Thanh Ho) xung Ngh An, t ngha qun mi thot khi th b bao vy v lin tip ginh thng li. Vy, phi chng vic L Li v b ch huy ngha qun khi dng c khi ngha chn vng t Lam Sn (Thanh Ho) lm cn c ban u l sai, v vy nhng nm thng ni rng Thanh Ho l nhng ngy kh khn nht, ngha qun lun phi i mt vi tnh th thiu lng thc, thiu qun. Ngha qun phi git c voi chin v nga chin nui qun v phi hi sinh L Lai cu ch tng L Li

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

Sng kin kinh nghim S 7

Mn Lch

phn bc vn ny, gio vin gi cho HS nh li tnh hnh nc ta khi : Qun Minh h t nc ta, trm h b o y v i kh. Hng lot cuc khi ngha ln nh bng n khp ni trong ni bt hn c l khi ngha Trn Ngi, Trn Qu Khong nhng u tht bi. Qun Minh tm mi cch tiu dit con chu nh Trn v mm mng ca mi cuc khi ngha. Trong hon cnh nghit ng ca t nc lc by gi, nu khng khn kho th qun Minh s ln m cn c v mi k hoch ca cuc khi ngha. V vy, trn c s phn tch v cn nhc thc t phc tp y L Li quyt nh chn Lam Sn (Thanh Ho) l cn c ca cuc khi ngha. Bi l: - Lam Sn l mt vng i ni thp xen k nhng di rng tha v thung lng nm bn t ngn sng Chu, ni c cc dn tc Mng, Thi sinh sng - L vng t him tr. Ti cn c ny, ngha qun c th to xung ng bng khi lc lng mnh, mt khc khi b ch bao vy c th rt ln ni bo ton lc lng. - y l qu hng ca L Li, nn ng ch trng kt hp cht ch vi nhng ngi bn gn gi tm u hp nht, to nn s nht tr cao trong d lun trc ht l ngay trn mnh t qu hng mnh c th che mt k th, m bo gi b mt cho ngha qun trong nhng ngy u cn non yu. V d 3: Khi dy bi Cuc khng chin ca nh H. Gio vin a ra tnh hung: C ngi ni rng: Cuc khng chin ca nh H tht bi nhanh chng l iu ng nhin v H Qu Ly khng c ti cn g, may nh c hai ngi c rut ly vua v sinh h cho nh Trn c 3 v vua m c hng vinh hoa ph qu nn leo dn ln a v cao nht. V vy, khi qun Minh ko n th khng th t chc c cuc khng chin ton dn, m lin tip rt lui t bin gii v a Bang Thng Long Ty H Tnh. V cui cng mt nc. Theo em, ni nh vy c ng khng? phn bc vn ny, gio vin cho HS nh li nhng ci cch ca H Qu Ly v kinh t, chnh tr, qun s, x hitrc v sau khi ln ngi vua HS thy c ti nng ca H Qu Ly. c. Tnh hung th ba - Tnh hung ti sao: y l tnh hung c s dng nhiu nht trong dy hc lch s. Gio vin a ra vn nhn thc, lm cho hc sinh c nhu cu gii quyt vn nhng khng gii quyt c ngay v kh c th t mnh gii quyt c m phi tng bc gii quyt di s hng dn ca gio vin. V d: Khi dy bi Cuc khi ngha Lam Sn. Gio vin thng bo: Nm

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

Sng kin kinh nghim S 7

1418, L Li dng c khi ngha vng t Lam Sn.

Mn Lch

T xut vn : ?Ti sao Lam Sn li c chn lm cn c ca cuc khi ngha? HS c th s cha gii quyt c ht ngay, nhng GV s gi , hng dn: Tnh th ngha qun lc ny ra sao? Lc lng ch y th no? V mt a l y c thun li g cho ngha qun?. d. Tnh hung th t Tnh hung gy nhiu: Gio vin a ra nhiu phng n c ng, c sai buc hc sinh phi la chn phng n ng v lp lun c c s v s la chn ca mnh. V d: Khi dy bi Ba ln khng chin chng qun xm lc Mng Nguyn, Khi cng c ton bi GV a ra bi tp: Trong cc cu di y, cu no ni v cch nh gic ca qun dn ta di thi Trn: a. Tin cng t v. b. Trnh th gic mnh ban u, ch khi chng yu tin ln tiu dit. c. Thc hin Vn khng nh trng lm cho ch thiu thn v lng thc. d. a ton b lc lng ra nh ch ngay t u. Trn c s lp lun, HS s la chn c cu ng l b v c.

3. Thc hin cc bc dy hc nu vn :
Nu v gii quyt vn l phng php hc sinh phi tin hnh hot ng tr tu, t lc lnh hi tri thc mi bng cch gii quyt nhng vn hc tp di s gip ca gio vin. Vi phng php ny, hc sinh va nm c kin thc, va nm c phng php i ti kin thc , ng thi cn gp phn pht trin t duy. V vy, lm tt iu Gio vin thc hin theo 3 bc sau. * Bc 1: xut vn (Nu vn ): Go vin a ra mt vn , h thng vn (c th di dng cu hi) lm xut hin tnh hung c vn , hc sinh cm thy cn phi tm cu tr li v tm cch gii quyt vn . V d: Khi dy bi Khi ngha Lam Sn, sau khi hc xong mc I - Thi k min ty Thanh Ho, bt u chuyn sang mc II. Gio vin xut vn : Nhng nm thng ni rng Lam Sn ngha qun gp v vn kh khn (thng xuyn b ch bao vy, phi 3 ln rt ln ni Ch

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

Sng kin kinh nghim S 7

Mn Lch

Linh. Mi ln rt qun l mt ln ngha qun phi i mt vi tnh trng thiu qun, thiu lng thc). Trong tnh th kh khn , Nguyn Chch ra mt k sch to bo. Theo em, l k sch g? K sch y thc hin c hiu qu khng? Lu : Khi nu s kin lm ny sinh vn cn phi nu r hon cnh thi gian, khng gian ra i, pht trin ca s kin . * Bc 2: Nghin cu, gii quyt vn : gii quyt c vn ny, gio vin nn dng phng php gi m xut gi thuyt v lp k hoch theo gi thuyt. Gio vin gi cho HS thy xung quanh vn va nu, trong vn kin thc ca cc em, nhng vn g bit, nhng vn g cha bit, cn tp trung suy ngh theo hng no gii quyt vn t ra. V d: HS nu c k sch ca Nguyn Chch. Gio vin gi cho HS nh li: ni rng Lam Sn Thanh Ho, ngha qun gp kh khn ln no? V sao? Hc sinh s nh li tnh cnh ca ngha qun: vng t Lam Sn, ngha qun 3 ln b qun Minh tn cng 3 ln phi rt lui ln ni Ch Linh. Nhng ngy trn ni, ngha qun gp v vn kh khn do thiu lng thc. H phi n rau rng. thm ch phi git c nga chin nui qun . Nn qun s cht dn cht mn trn ni. Gio vin c th trch dn cu th trong bi Bnh Ng i co: Khi Linh Sn, lng ht my tun Khi Khi huyn, qun khng mt i GV c th s dng bn cho HS quan st v nhn xt: Ni rng Thanh Ho tuy him tr nhng li gn vi trung tm ng qun ca ch (Thnh Ty ) nn ch d huy ng lc lng tn cng v a th ni rng nh vy kh trong vic tip t lng thc v qun s Theo em, gii quyt vn lng thc ngha qun phi lm g? Hc sinh s a ra cc bin php: Tin qun xung vng ng bng ni c nhiu lng thc hoc tin qun n ni thun li cho vic vn chuyn lng thc. T hc sinh d dng nu c k hoch ca Nguyn Chch: a qun tin xung Ngh An ly lng thc v thot khi tnh th b bao vy. * Bc 3: Kt lun vn : Sau khi vn dng kin thc hc, bit gii quyt c vn , hc sinh tip tc pht hin nhng vn mi ny sinh. V d: Sau khi gii quyt c vn phn trn, hc sinh nm c k

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

10

Sng kin kinh nghim S 7

Mn Lch

hoch ca Nguyn Chch l ri ni rng Thanh Ho xung Ngh An m cn rt ra c s ging nhau v khc nhau ca ni rng Thanh Ho v Ngh An l: - Ging nhau: u him tr, thun li cho vic giu qun. - Khc nhau: Ti Ngh An, c th m ng xung ng bng ly lng thc v ly thm qun. (Ni rng Ngh An him yu khng km g ni rng Thanh Ho, nhng lc lng ch chia ra lm 2 min khin qun ch y tng i yu, ngha qun c kh nng chin thng v mt khi chim c vng ny th s ct ch pha Nam hon ton b c lp, pha Bc li kh lng tip ng v xa trung tm ng qun ca ch l Ty v ng Quan. y li l ni khu vc ng dn, t rng c th cung cp ngun nhn lc, vt lc phong ph, di do cho cuc khi ngha) GV nhn mnh: Vi v tr v iu kin chnh tr, qun s, kinh t Ngh An c th m bo tr thnh ch ng chn vng chc cho cuc u tranh lu di nh Nguyn Chch nhn nh. Mt vn mi ny sinh l: Sau khi tin xung Ngh An, ngha qun c gii quyt c nhng kh khn m ngha qun gp phi Thanh Ho khng? Tnh hnh ngha qun lc ny nh th no? (Gio vin chuyn tip tc cho HS nghin cu gii quyt vn ny). Lu : Khi lp k hoch dy hc nu v gii quyt vn Gio vin cn ch mt s im sau:

- Tu vo i tng, trnh ca hc sinh to tnh hung c vn . - Vn nu ra sao cho ph hp, trnh tnh trng vn c nu ra nhng hc sinh khng c kh nng gii quyt, v nh vy tc dng ca vic s dng phng php ny khng t hiu qu. - Trc khi nu vn cho hc sinh, cn c d kin cch t chc hc sinh gii quyt v kt lun cui cng. - D kin cc tnh hung xy ra khi nu ra vn , ng thi chun b cc phng n, cc cu hi dn dt hc sinh t khm ph v gii quyt vn , c nh vy mi kch thch s hng th ca hc sinh v gip hc sinh t i n kt lun cui cng. Lm c nh vy, hc sinh hiu su, nh lu bi hc v rt c hng th hc tp lch s.

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

11

Sng kin kinh nghim S 7

Mn Lch

Bi son minh ha kiu dy hc nu vn

BI SON S 1: PHN LCH S VIT NAM

BI 10: NH L Y MNH CNG CUC THNG NHT T NC

A. Mc tiu bi hc: 1. Kin thc:

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

12

Sng kin kinh nghim S 7

Mn Lch

- Nm vng cc s kin v vic thnh lp nh L cng vi vic di v Thng Long. - Nhng vic lm ca nh L: T chc li b my nh nc, xy dng lut php v qun i, on kt dn tc. 2. T tng: Gio dc HS : Lng t ho v tinh thn yu nc, yu nhn dn. thc chp hnh lut php v ngha v bo v t quc. 3. K nng: - Phn tch v nu ngha cc chnh sch xy dng v bo v t nc ca nh L. - Rn k nng nh gi cng lao ca cc nhn vt lch s tiu biu thi L. B.Thit b, ti liu: - Bn VN. - Khung s t chc hnh chnh nh nc ( trng) C. Tin trnh dy hc:
Kim tra:

1. Nu tnh hnh kinh t nc ta thi inh Tin L? 2. Nu nhng s kin chng t lng x by gi l ni sinh hot vn ho ch yu ca nhn dn ta?

Bi mi: Gii thiu

Hot ng ca thy v tr GV thng bo s kin: Vo u th k XI, mt vng triu mi c thnh lp, l nh L. T nu vn : Triu L c thnh lp nh th no? Ai l v vua u tin ca nh L? GV gi cho HS nh li tnh hnh t nc cui thi Tin L. (HS cn c vo SGK v kin thc c tr li).

Kin thc cn ghi nh 1. Nh L thnh lp:

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

13

Sng kin kinh nghim S 7

GV nhn xt, b sung v kt lun: Nm 1005, L Hon mt, L Long Vit ln ngi c 3 ngy th b L Long nh git v cp ot ngi vua. L Long nh l mt ng vua tn bo, nhn dn ai cng cm ght. GV ging thm v vic lm ca L Long nh: Cho ngi vo ci th tri sng, dc ma trn u s, dng dao cn xo tht ngi GV xut vn : Khi L Long nh mt cc quan trong triu tn ai ln lm vua? (L Cng Un) GV nu vn cho HS tho lun: Ti sao L Cng Un c tn lm vua? (V ng l ngi va c c, va c uy tn nn c triu thn nh L qu trng) Gi HS c tiu s L Cng Un. GV ging thm v L Cg Un v xut vn cho ni dung tip theo. ? Sau khi ln ngi vua L Cng Un c nhng vic lm g? GV gii thch Thng Long. GV dng bn ch r v tr Hoa L v Thng Long. T xut vn cho HS tho lun: ? So vi kinh Hoa L, kinh Thng Long c nhng u im g? - GV gi cho HS nh li a th ca Hoa L (Kin thc c) v Thng Long (kin thc mi). - HS cn c vo kin thc hc (v Hoa L) v SGK cng nhng hiu bit ca bn thn v Thng Long tr li. GV phn tch thm: Vng t Hoa L cht hp, a th him yu ch thun li cho phng th, khng kh thun li cho pht trin t nc. Vng t Thng Long, a th thun li giao thng thu,

Mn Lch

- Nm 1009 L Long nh mt. Cc quan li trong triu tn L Cng Un ln lm vua. Nh L thnh lp.

- Nm 1010 L Cng Un t nin hiu l Thun Thin di v i La, ly tn l Thng Long.

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

14

Sng kin kinh nghim S 7

b - L ni t hp ca bn phng. (GV c chiu di ) T GV xut vn : ? Vic di v Thng Long ca vua L ni ln c nguyn g ca cha ng ta? (Mun xy dng t nc giu mnh v khng nh ch t cng ca dn tc). GV cho HS c on m t kinh thnh Thng Long. GV thng bo s kin: Nm 1054, nh L i tn nc l i Vit, xy dng v cng c chnh quyn t trung ng xung a phng. GV nu vn : B my chnh quyn thi L c t chc nh th no? GV treo khung s t chc hnh chnh thi L ri hng dn HS in vo s bng cch t cu hi. ? Ai l ngi ng u nh nc? ? Quyn hnh ca vua nh th no? ?C ai gip vua lo vic nc? ? B my chnh quyn a phng c t chc nh th no? - HS da vo gi ca GV v SGK tr li v in vo s . - GV nhn xt, kt lun v xut tip vn : ? So vi b my chnh quyn thi inh Tin L b my chnh quyn thi L c g tin b? - HS suy ngh tr li. GV gi HS c s v phn tch. +Chnh quyn trung ng ng u l vua Quan i thn Quan vn, quan v. Cc chc v quan trng u c nhng ngi thn cn nm gi. a phng Quan vn

Mn Lch

- Cho xy dng cung in, thnh lu, cha thp - Nm 1054, i tn nc l i Vit, cho xy dng li chnh quyn qun ch

Trung ng Vua Quan i thn

Quan v

24 l, ph

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

15

Sng kin kinh nghim S 7

+ Chnh quyn a phng: C nc chia lm 12 l (ph) Huyn Hng (x). u do con chu nh L, cc cng thn cai qun. ? V sao nh L li giao nhng chc v quan trng cho nhng ngi thn cn nm gi? ( tp trung quyn lc vo tay dng h v ngn nga s ni lon). GV: thi L, khi 1 hong t ni ngi, vua L phi bt ngi ra ngoi thnh tm hiu nhn dn. trc in Long Tr, vua sai treo chung dn ai c oan c g th nh chung xin vua xt x. iu chng t vua L rt gn dn, coi dn l gc r bn lu ca chnh quyn. GV chuyn : Nh L khng ch di v Thng Long, t tn nc, t chc li b my chnh quyn t trung ng xung a phng m nh L cn ch xy dng lut php cht ch, qun i vng mnh. GV thng bo: Nh L l vng tri u tin t nn mng cho lut php thnh vn ca nc ta. GV xut vn : ?Php lut thi L c g mi? HS da vo SGK tr li: Cho ban hnh b Hnh th GV xut tip ? V sao cn thit phi c b Hnh th? Huyn

Mn Lch

Hng, x

2. Lut php v qun i a. Lut php:

Nm 1042 ban hnh b GV gi : Trc y, khi cha c b lut Hnh Hnh Th. Th th vic xt x s nh th no? Nu c cc iu khon c th th vic xt x s ra sao?... HS da vo gi ca GV v phn ch nh SGK tr li: C b lut ra i, lm cho vic xt x thun tin hn. GV kt lun vn v cho HS tho lun tm hiu ni dung b lut.

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

16

Sng kin kinh nghim S 7

GV ging thm v lut php thi L: Lnh bo v cung v sau ny c hon quan khng t tin vo cung cm. Nu ai vo s b ti cht. Ngi canh gi khng cn thn ngi khc vo b ti cht. Cm dn khng c bn con trai, quan li khng c giu con trai. Nhng ngi cm c rung t sau hn 20 nm c chuc li. Tr li rung cho nhng ngi b khng cy cy. Nhng ngi trm tru b b x nng. Nhng ngi bit m khng bo cng b x nng. GV thng bo tip: Khng ch xy dng chnh quyn, lut php, nh L cn xy dng qun i vng mnh. T xut vn : ? Qun i nh L gm my b phn? Mi b phn c nhim v g v c tuyn chn ra sao? GV dng bng phn chia trong SGK phn tch nhim v v cch tuyn chn 2 loi qun.

Mn Lch

- Bo v vua v triu nh. - Bo v ti sn ca nhn dn. - Bo v sn xut nng nghip.

b. Qun i:

Gm: Cm qun v GV ging thm: Qun i nh L bao gm cc qun cc l binh chng: B binh, k binh, thy binh, tng binh. V kh c nhiu loi: My bn , gio mc. - C nhiu binh chng: GV xut tip: Em c nhn xt g v cch t B binh, k binh, thy chc qun i nh L so vi cc vng triu binh, tng binh, thy trc ? (T chc quy c, cht ch. Dng chnh binh. sch Ng binh nng) - V kh: Gio mc, GV dng bn nc i Vit thi L Trn cung n cho HS thy vai tr cc dn tc t ngi trong qu trnh dng nc v gi nc. T xut vn : ?Nh L c ch trng g on kt cc dn tc? HS suy ngh tr li. GV kt lun v xut tip vn cho HS tho lun nhm ?Nhng vic lm c ngha g? - Cng c khi on kt dn tc: G cng cha, ban chc tc cho cc t trng min ni. Kin *Quc phng

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

17

Sng kin kinh nghim S 7

i din HS tr li, GV kt lun. GV dng bn nc i Vit thi L Trn ch cho HS thy vng bin gii pha Bc v pha Nam ca nc ta tip gip vi nhng nc no. Nhng nm qua quan h gia nc i Vit vi cc nc ra sao. T xut vn : ?Vi cc nc lng ging nh L c ch trng g? HS nu dn chng c th. GV kt lun v xut tip: ?Tc dng ca nhng chnh sch ? GV kt lun. Cng c: - Cho HS lm bi tp 1,3 (V bi tp) Hng dn HS hc bi: - Hng dn HS tr li cu hi SGK.

Mn Lch

quyt trn p nhng k c nh tch khi i Vit.

- i ngoi: i vi nh Tng v Chm Pa:C thi mm do nhng kin quyt.

- Nh L lm g cng c quc gia thng nht? (n nh v cng c chnh quyn cc l, ph, huyn. Thc hin mt s chnh sch va mm do va cng rn i vi cc dn tc min ni, gi vng khi on kt dn tc. - Chun b bi 11: Cuc khng chin chng Tng

BI SON S 2: PHN LCH S A PHNG BI 1: THNG LONG THI L (1010 1026)

A. Mc tiu bi hc: 1.Kin thc: HS hiu v nm c: - iu kin v a l ca Thng Long tr thnh kinh ca i Vit. - Quy hoch Thng Long thi L. - Cc cng trnh vn ho tiu biu thi L: Vn Miu Quc T Gim 2.T tng:

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

18

Sng kin kinh nghim S 7

Mn Lch

- Gio dc hc sinh lng yu mn, t ho v truyn thng ngn nm Thng Long H Ni. - Bit n cc th h cha ng gp m hi, xng mu, cng sc v ca ci lm nn trang s v vang ca H Ni. - Bit tn trng v bo v nhng di tch lch s ca H Ni. 3.K nng: - Bi dng k nng quan st, nhn xt v mt s kin lch s, s dng, tm hiu lc , bit quan st v nhn bit. B. Thit b - Ti liu: - My chiu. - nh cc cng trnh vn ho thi L. - S Thng Long thi L C. Tin trnh dy hc:
Kim tra: Kim tra vic chun b ca hc sinh: nh, t liu v cc cng trnh

vn ho thi L.
Bi mi: Gii thiu: Nm nay, H Ni thn yu ca chng ta trn 1000 tui.

Hng ti i l 1000 nm Thng Long H Ni, nhn dn th cng t ho c sinh ra v ln ln trn mnh t ny. Hm nay, c tr chng ta cng ngc dng lch s v vi H Ni xa - H Ni bui u vi tn gi Thng Long. Hot ng ca thy v tr * Mc kin thc cn t: HS nm c nhng iu kin Thng Long tr thnh kinh ca nc i Vit. * T chc thc hin: ? Trc khi i La tr thnh kinh ca nc i Vit th kinh nc ta t u? (Hoa L) GV thng bo: Nm 1010, L Cng Un di v i La. Tnh n nay trn 1000 nm. Thng 10 nm 2010 va qua, chng ta t chc i l - Nm 1010, L Cng Un 1000 nm Thng Long H Ni. di t Hoa L v i
19

Kin thc cn ghi nh 1. nh Thng Long Mc son lch s H Ni.

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

Sng kin kinh nghim S 7

T GV nu vn cho HS tho lun: ? V sao L Thi T li quyt nh ri v i La? GV gi : - HS quan st lc Thng Long thi L thy c v tr ca thnh i La c bit l dng chy ca 3 con sng: Nh H, T Lch, Kim Ngu. - Vi v tr y c thun li g xy dng v pht trin thnh mt kinh ? - Tham kho Chiu di . - So vi kinh Hoa L, i La c u im g? T gi y, HS tr li. GV kt lun: i La nm v tr trung tm t nc, a th cao rng, bng phng, thong C sng Hng, ni Tn to th ni sng sau trc thun li cho giao thng pht trin kinh t v phng th t nc. Nh L di v i La l mt quyt nh sng sut. L mt mc son cho H Ni ca chng ta ni ring v c nc ni chung. GV xut tip: ? V sao L Thi T i tn i La l Thng Long? HS da vo hiu bit ca bn thn qua cc cu chuyn truyn thuyt hoc qua cc giai thoi lch s tr li. GV nhn mnh: Tng truyn, khi di t Hoa L tin v i La, t xa L Thi T nhn v kinh tng lai, cht thy m my ni chn thnh hnh dng mt con rng vng bay ln. Vua ht sc vui mng, cho l im lnh, lin t tn kinh mi l Thng Long (Rng bay ln). GV chuyn : Nh vy, t mt lng nh ven sng T Lch, tri qua thi gian n nm 1010 tr thnh kinh ca nc Vit. L trung tm kinh t, chnh tr, vn ho ln nht ca c nc. Vi vai tr l kinh ca mt nc, Thng Long c quy hoch nh th no, chng ta cng tm La.

Mn Lch

- L Thi T i tn thnh i La thnh Thng Long.

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

20

Sng kin kinh nghim S 7

hiu qua phn 2. * Mc kin thc cn t: HS hiu r v quy hoch Thng Long c 2 khu: Khu Thnh v khu th. * T chc thc hin: GV dng lc Thng Long thi L cho HS quan st t nu vn . ? Quan st lc , em hy cho bit Thng Long thi L c quy hoch nh th no? GV gi : - HS ch quan st cc vng thnh. - Trong mi vng thnh l ni v lm vic ca nhng ai. HS tr li. GV kt lun: Quy hoch Thng Long thi L gm 2 khu: - Khu Thnh: Ni v lm vic ca vua v hong gia. - Khu th: Ni , lm n sn xut v bun bn ca dn rt sm ut v ng vui. Phn hoa th nht Long Thnh. Ph ging mc ci, ng quanh bn c - Khu thnh:

Mn Lch

2. Vi nt v quy hoch Thng Long:

+ Thng Long thnh (Hong thnh) + Long thnh (Cm thnh) L trung tm chnh tr ca kinh thnh.

- Khu th: Xm lng nng nghip, ph phng Ton b kinh thnh c bao bc bi mt vng th cng, thng nghip. thnh th ba l La Thnh. Mt ngoi c bao - Bao quanh kinh thnh bc bi 3 con sng Nh H, T Lch v Kim Ngu c chc nng l thnh lu bo v v l ngn l l La Thnh. lt. GV chuyn : Cng vi vic quy hoch , xy dng kinh thnh trung tm chnh tr, kinh t. Trong 216 nm tn ti ca mnh nh L li nhiu du n trn nhiu lnh vc. * Mc kin thc cn t: HS bit tn mt 3. Du n Thng Long

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

21

Sng kin kinh nghim S 7

s nhn vt lch s v mt s cng trnh vn ho thi L. * T chc thc hin: GV thng bo: Thng Long thi L c bit n vi nhiu cng trnh kin trc vn ho v chin cng ph Tng, bnh Chim. T s dng phng php t vn ton phn cho HS tm hiu. GV chia lp thnh 4 nhm (mi dy 2 nhm) Dy ngoi (nhm 1 + 2): Tm hiu cc cng trnh kin trc vn ho ca H Ni thi L. Dy trong (nhm 3 + 4): Tm hiu cc nhn vt lch s thi L. Gi : Nu HS kh tm, GV c th dng my chiu gi : Nhm 1 +2 (Dy ngoi) : Cho HS quan st cc hnh nh v cc cng trnh kin trc vn ho (khng c ch thch) HS nhn din nhanh v in tn cc cng trnh kin trc vo nh. i din cc nhm trnh by, GV nhn xt kt qu ca cc nhm v gii thiu k v Cha mt ct v Vn Miu Quc T Gim. ? Vic xy dng Vn Miu Quc T Gim c ngha g? (t nn mng cho nn gio dc nc ta) GV xut tip cho HS tho lun: ?Trong nhng nm gn y, em c bit nhng hot ng no nhm tn vinh nn gio dc th din ra ti Vn Miu Quc T Gim? (- L tuyn dng th khoa xut sc. - Cuc thi Trng nguyn nh tui. - Chung kt cuc thi Rung chung vng) Nhm 3 +4 (Dy trong). GV gi cc b. Nhn vt: thi L:

Mn Lch

a. Vn ho kin trc: Cha Mt ct, Vn Miu Quc T Gim, n Bch M

- L Cng Un.

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

22

Sng kin kinh nghim S 7

chin cng chng Tng, tin cng Chim gn vi tn tui ca ai? HS nu nhng hiu bit ca mnh v 3 nhn vt lch s ny. Cng c: Cho HS chi tr chi: ch lch s

Mn Lch

- L Thng Kit. - Lan.

Cu hi gi : Hng ngang: 1. (10 ch ci): Cng trnh kin trc c o c xy dng da theo gic m ca vua L Thi Tng? (Cha Mt Ct) 2.(9 ch ci): Ni v lm vic ca vua v hong gia gi l g? (Long Thnh) 3. (7 ch ci): Cng trnh c xy dng nm 1076, l ni th t cc bc thnh tin nho (Vn Miu) 4. (4 ch ci): Thng Long c mt ph n thay vua cm quyn tr nc. l ai? ( Lan) 5. (10 ch ci): y l mt hnh tng ngh thut c sc, rt ph bin thi L? (Rng thi L) 6. ( 5 ch ci): Ni y nh inh v Tin L ng ? (Hoa L) 7.(6 ch ci): n Bch M th thn no? (Long ) 8. (5 ch ci): Tn gi khc ca sng Hng? (Nh H) 9. (9 ch ci): Tc gi ca Chiu di ? (L Cng Un) Hng dc: Tn kinh nc ta thi L? (Thng Long). C H A M L O N G T V L A R N H O A L T H N G L O N L C N G C T N H N M I U T N H U H I G H N L 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Hng dn HS hc bi: 1. Nu c khch nc ngoi ti H Ni, em s gii thiu g vi khch v Thng Long thi L? 2. Su tm t liu v Thng Long thi Trn. (Cc nhn vt: Trn Th Dung, B cha kho L Th Chu Nng, Chu Vn An,)

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

23

Sng kin kinh nghim S 7

Mn Lch

BI SON S 3: PHN LCH S TH GII TIT 1 BI 1 S HNH THNH V PHT TRIN CA X HI PHONG KIN CHU U
A. Mc tiu bi hc: 1. Kin thc: HS nm c: - Qu trnh hnh thnh x hi phong kin chu u, c cu x hi. - Hiu khi nim: Lnh a phong kin v c trng ca nn kinh t lnh a. - Hiu c thnh th trung i xut hin nh th no. Kinh t trong thnh th trung i c g khc vi kinh t trong lnh a. 2. T tng: Thng qua nhng s kin c th bi dng nhn thc cho HS v s pht trin hp quy lut ca x hi loi ngi t x hi chim hu n l sang x hi phong kin. 3. K nng: - Bit s dng bn chu u xc nh v tr cc quc gia phong kin. - Bit vn dng phng php so snh, i chiu thy r s chuyn bin t x hi chim hu n l sang x hi phong kin. B. Thit b, ti liu: - Bn chu u. - Tranh nh H1, H2 (SGK) - Nhng t liu v ch chnh tr, kinh t, x hi trong cc lnh a C. Tin trnh dy hc:
Kim tra: SGK + V ghi ca hc sinh Bi mi: Gii thiu

Hot ng ca thy v tr GV ging kt hp ch bn v qu trnh pht trin ca cc quc gia c i phng Ty ( Hi Lp, R Ma) n u th k V.

Kin thc cn ghi nh 1. S hnh thnh x hi phong kin chu u:

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

24

Sng kin kinh nghim S 7

Mn Lch

GV thng bo: Vo cui th k V do c s xm nhp Cui th k V ngi ca ngi Gic Man x hi Ty u c nhng bin i Gic-man xm chim ln. cc quc gia c i phng Ty. T nu vn : Khi trn vo lnh th ca quc R Ma ngi Gic Man lm g? HS da vo SGK tr li. GV kt lun: Khi trn vo lnh th ca quc R Ma, ngi Gic man : (+ Lp nn nhiu vng quc mi. + Chim rung t ca ch n chia nhau v phong cc tc v cao thp khc nhau). (Nu tn cc quc gia trn bn v cho cc em lin h cc quc gia y ng vi nhng quc gia no hin nay). GV nu vn : Rung t chia cho ai l chnh? HS tr li, GV kt lun: Rung t c chia cho nhng ngi c cng (Tng lnh qun s, quan li) GV xut vn cho HS tho lun theo nhm i ? Nhng vic lm y khin x hi phng Ty bin i nh th no? GV kt lun: Nh vy, x hi phong kin phng Ty xut hin 2 giai cp chnh l: Lnh cha v nng n. T GV xut tip vn : ? Lnh cha v nng n c hnh thnh t nhng tng lp no ca x hi c i? (Tng lnh qun s, quan li c ban cp nhiu rung t Lnh cha. N l c gii phng hoc nng dn ngho b mt rung t Nng n). ? Quan h gia lnh cha v nng n chu u nh th no? (Nng n sng ph thuc lnh cha) - Bin i trong x hi: + B my nh nc chim hu n l sp . + Cc tng lp mi xut hin l: Lnh cha phong kin v nng n. - Nng n ph thuc vo lnh cha. X hi phong kin hnh thnh. 2. Lnh a phong kin:
25

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

Sng kin kinh nghim S 7

GV gii thch: Lnh a phong kin v xut vn cho HS tm hiu: ? Em hiu nh th no l Lnh a, Lnh cha, Nng n? GV m rng so snh vi in trang, Thi p Vit Nam thi Trn. HS miu t Lnh a phong kin qua tranh v H1 v phn ch nh trong SGK. GV m rng: Ngun gc lnh a l khu t nng thn di thi R-ma ca cc cng x. Quyn lc ca cc lnh cha trong lnh a: C quyn s hu ti cao v rung t, c quyn t ra loi t, thu v t mc t thu. Ngoi ra lnh cha cn ng u c quan php lut v thng tr nng n v mt tinh thn. T chc ca lnh a: Xy dng nh nhng pho i kin c c tng cao, ho su, s, nh ca, trang tri, nh th nh mt t nc thu nh. T xut tip 3 vn cho HS tho lun nhm: Nhm 1: ? i sng sinh hot trong lnh a din ra nh th no? (HS ly dn chng c th). Nhm 2: ? Nu nhng c im chnh ca nn kinh t lnh a? (K thut canh tc th s, mang tnh cht t cp)

Mn Lch

- Lnh a phong kin l vng t rng ln m cc qu tc chim (trong c c lu i, thnh quch, t canh tc.)

- i sng trong lnh a: + Lnh cha: Sng y , xa hoa. + Nng n: i ngho, kh cc.

Nhm 3: ? So snh quyn lc ca lnh cha cc - c im kinh t: nc phng Ty vi a ch cc nc phng T cp, t tc, khng ng? trao i vi bn ngoi. GV hi c tnh cht thng bo: nc ta, nhng ni no c gi l thnh th? (H Ni, Hi Phng, H Ch Minh) 3. S xut hin cc thnh th trung i.

* Nguyn nhn: Cui th k XVI sn xut T xut 2 vn : pht trin, hng ho ? c im ca thnh th l g? (Ni giao lu bun tha c a i bn

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

26

Sng kin kinh nghim S 7

bn, tp trung ng dn c) ? V sao xut hin thnh th trung i? GV trnh by thm v ngun gc thnh th. HS xem tranh H2 v m t thnh th. Qua quan st tranh v, GV li xut tip: ? C dn trong thnh th gm nhng ai? H lm nhng ngh g? ? Thnh th ra i c ngha g? GV gii thiu cho HS hiu c thnh th l hnh nh tng phn vi lnh a. S pht trin kinh t hng ho l nhn t dn ti s suy vong ca XH phong kin.

Mn Lch

Th trn ra i Thnh th trung i. * T chc thnh th: - B mt thnh th: Ph x, ca hng. - Tng lp: Th dn (Thng nhn, th th cng). * Tc dng: Thc y x hi phong kin chu u pht trin.

Cng c: GV cho HS lm bi tp:

Quan st H1 Lu i v thnh quch ca lnh cha trong SGK v da vo ni dung bi hc, em hy nh du x vo trng tng ng vi cu tr li em cho l ng. A. Lnh cha phong kin thng t chc lnh a nh th no? Lnh cha xy dng ni ca mnh nh nhng pho i kin c, c ho su, tng bao quanh. Lnh cha xy dng nh ca cho nng n , giao t ai canh tc cho nng n s dng v thu t, thu. Phn t ai xung quanh lu i bao gm: t ai canh tc, ng c, ao h lnh cha giao cho nng n s dng v thu t, thu. B. Cuc sng ca cc nng n trong cc lnh a phong kin din ra nh th no? Nng n b lnh cha i x rt tn nhn. Nng n t canh tc trn cc mnh t ca mnh v i x bnh ng vi lnh cha.
27

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

Sng kin kinh nghim S 7

Mn Lch

Nng n phi i lm thu trn rung t canh tc ca lnh cha, phi lao ng kh cc v np nhiu t, thu. C. Cuc sng ca lnh cha trong cc lnh a phong kin din ra nh th no? Lnh cha cng lao ng, sinh hot nh nng n. Lnh cha khng bao gi phi lao ng; sut ngy ch luyn tp cung, kim, ci nga hoc t chc nhng bui tic tng, hi h trong nhng lu i nguy nga. Nhng ngy ma th lnh cha lao ng nh nng n. Nhng ngy nhn ri th lnh cha t chc tic tng, hi h trong nhng lu i nguy nga trng l. Hng dn HS hc bi: Hng dn HS tr li cu hi SGK. Chun b bi 2 S suy vong ca ch phong kin + Cc cuc pht kin a l tc ng nh th no n x hi Chu u? + Quan h sn xut TBCN c hnh thnh nh th no?

D -kt qu:
Qua vic p dng thc hin 3 gii php trn trong hc k va qua nhiu lp khc nhau ti thy hc sinh c hng th hc tp Lch s r rt. Mi gi hc cc em c thoi mi hn trong vic tm hiu, khm ph tri thc lch s. Cc em khng b g p bi nhng con s, ngy thng, s kin m c t mnh tm ti, trnh by di s gi m, hng dn ca Gio vin. V vy, gi hc lch s tr ln si ni, hp dn hn v cht lng hc tp mn lch s nng ln r rt. S HS hiu bi ti lp ngy cng tng. S liu c th: Nm hc: 2009 - 2010 Lp 7A (30 HS) 7B (32 HS) u nm S lng T l % 15 50% 11 34.4% Ht hc k I Cui nm hc S lng T l % S lng T l % 22 73.3% 27 90% 19 59.3% 22 68.8%
28

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

Sng kin kinh nghim S 7

7C (32 HS) 11 34.3% 17 53.1% 25

Mn Lch
78.1%

Nm hc: 2010 - 2011 Lp 7B (35 HS) 7C (32 HS) u nm S lng T l % 19 54.3% 11 34.4% Ht hc k I Cui nm hc S lng T l % S lng T l % 25 71.4% 31 88.6% 17 53.1% 27 84.4%

Nh pht hin v gii quyt tt cc vn trong sch gio khoa t ra m gio vin ging dy d dng, hc sinh tip thu bi c sng to hn. Khng ch c vy, nh pht hin v gii quyt c cc vn t ra trong tng bi hc m hc sinh c kh nng pht hin kp thi v gii quyt hp l mt s vn ny sinh trong nh trng. Nu mi gio vin u thng xuyn t ra cc tnh hung c vn v hng dn cc em cch gii quyt, nh vy l rn luyn cho hc sinh cch x l tnh hung c vn - l s chun b nng lc thch ng vi i sng x hi sau ny, p ng c mc tiu mi ca gio dc l o to ra nhng con ngi ch ng, sng to, c kh nng thch ng vi i sng x hi.

E. ng dng ca ti:
ti c th ng dng rng ri nhiu lp, nhiu khi (Khi 6, khi 7, khi 8, khi 9) vi nhiu trnh hc sinh khc nhau. C th ng dng sang nhiu mn hc khc nh: a l, gio dc cng dn, vn hc.

G -kin ngh:
V quan im ca nhiu ngi cho rng: Hc lch s ch cn ghi nh, thuc cc s kin l . Khng cn phi tm hiu, nghin cu lm g. V vy, vic p dng phng php ny thng ch gii hn mt s bi, khng thc hin y , khng h thng v ngi kh v mt nhiu thi gian nghin cu tm hiu vn trc khi n lp. C nhng vn cn to tnh hung bng cch kt hp vi nhng phng tin, dng trc quan v c bit l kinh nghim sng ca hc sinh. Trong khi : Trang thit b dy hc, dng trc quan ca nh trng cn thiu nhiu. cc nh trng ch yu ch trng vo dy kin thc vn ho, t quan tm n dy k nng sng cho
29

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

Sng kin kinh nghim S 7

hc sinh.

Mn Lch

V vy ti kin ngh Phng gio dc o to ng Ho, Ban gim hiu trng THCS Trung T c gng p ng cho ti mt s vn sau: - Cn c gio trnh, ti liu cp n vic dy hc nu vn v cc sch tham kho cho b mn lch s. (Hin trong cc th vin nh trng rt thiu sch chuyn mn, nghip v cho gio vin v c sch tham kho cho HS) - C phng my h tr gio vin trong vic tm t liu, s dng my chiu cho hc sinh quan st tm hiu Kt lun. - C thm nhng tit hc dy k nng sng (k nng gii quyt cc vn ) cho hc sinh. - M lp bi dng trnh chuyn mn v nghip v s phm cho gio vin mi gio vin lch s u c kh nng to c tnh hung c vn , gy s t m, kch thch t tm ti ca hc sinh. ng thi qua mi GV lch s cng nm c cc bc ca dy hc nu vn v cc kiu dy hc nu vn tu theo tng bi m p dng sao cho t hiu qu cao nht.

Trung T, ngy 02 thng 5 nm 2011 Tc gi Nguyn Th Sa

NH GI CA HI NG KHOA HC TRNG

Nguyn Th Sa Ho - H Ni Trng THCS Trung T Huyn ng

30

Sng kin kinh nghim S 7

Mn Lch

.. ti t: .. im Xp loi:
TM HI NG KHOA HC TRNG

NH GI CA HI NG KHOA HC GIO DC HUYN

31

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

Sng kin kinh nghim S 7

Mn Lch

.. ti t: .. im Xp loi:
TM HI NG KHOA HC GIO DC HUYN

NH GI CA HI NG KHOA HC GIO DC THNH PH

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

32

Sng kin kinh nghim S 7

Mn Lch

.. ti t: .. im Xp loi:
TM HI NG KHOA HC GIO DC THNH PH

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

33

Sng kin kinh nghim S 7 MC LC mc

A. L do chn ti. I. C s l lun. II. C s thc tin. B. Phm vi ti: C. Gii php thc hin: Bi son minh ha kiu dy hc t vn

Mn Lch

Trang
Trang 2 Trang 2 Trang 3 Trang 5 Trang 5

Bi san 1:LSVN: Nh L y mnh cng cuc thng nht quc gia. Bi son 2: LSTG: S hnh thnh v pht trin ca x hi phong kin chu u. Bi son 3: LSP: Thng Long thi L D. Kt qu E. ng dng ca ti G. Kin ngh

Trang 12 Trang 17 Trang 22 Trang 27 Trang 27 Trang 28

Nguyn Th Sa Ho - H Ni

Trng THCS Trung T Huyn ng

34