‫ﻣﺤﺪودﻩ ﭘﺮﻳﻨﺖ‬ ‫‪Page 1 of 2‬‬

‫ﺷﻨﺒﻪ ‪ ٢٣‬دﯼ ‪١٧ : ۵۵ : ٢١ - ١٣٨۵‬‬

‫‪Monday, Oct 30, 2006‬‬ ‫‪ ٨‬ﺁﺑﺎن ‪١٣٨۵‬‬

‫ﺷﻔﻖ ﻗﻄﺒﯽ‬

‫ﺷﻔﻖ ﻗﻄﺒﯽ ﺷﻤﺎﻟﯽ و ﺷﻔﻖ ﻗﻄﺒﯽ ﺟﻨﻮﺑﯽ را ﻣﯽﺗﻮان در هﺮ ﺷﺐ روﺷــﻦ ﻣﺸـﺎهﺪﻩ ﮐـﺮد و‬
‫ﺷﺪت ﻧﻮر ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺑﻮدﻩ و ﺗﺎﺑﻊ ﺗﻌﺪادﯼ ﭘــﺎراﻣﺘﺮ اﺳـﺖ‪ .‬راﻩ ﺷـﻴﺮﯼ ﺗﻮﺳـﻂ ﯾـﮏ ﺷـﻔﻖ ﻗﻄﺒــﯽ‬
‫روﺷﻦ ‪ ،‬دﯾﺪﻩ ﻧﻤﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫در ﻋﺮﺿﻬﺎﯼ ﺑﺎﻻﯼ زﻣﻴﻦ ‪ ،‬ﺁﺳﻤﺎن ﺷﺐ ‪ ،‬ﺑﺼﻮرت درﺧﺸﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﺘﺤﺮﮎ روﺷﻦ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺷﻔﻖ ﻗﻄــﺒﯽ ﻧﺎﻣﻴـﺪﻩ ﻣــﯽﺷـﻮد‪.‬‬

‫ﺁﻧﻬﺎ ﺷﻔﺎف هﺴﺘﻨﺪ و ﻣﯽﺗﻮان ﺳﺘﺎرﻩهﺎ را از داﺧﻞ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﮐﺮد‪ .‬اﻏﻠﺐ ﻧﻮر ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻗﺪرﯼ ﻣﯽدرﺧﺸﺪ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﻧﻮﺷﺘﺠﺎت را‬

‫ﺧﻮاﻧﺪ و رﻧﮓ ﺁﻧﻬﺎ هﻤﻴﺸﻪ ﺳﺒﺰ ﻣﺎﯾﻞ ﺑﻪ زرد ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺷﻔﻖ ﻗﻄﺒﯽ ﺷﻤﺎﻟﯽ و ﺷﻔﻖ ﻗﻄﺒﯽ ﺟﻨﻮﺑﯽ را ﻣﯽﺗــﻮان در هـﺮ ﺷــﺐ روﺷــﻦ‬

‫ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﮐﺮد و ﺷﺪت ﻧﻮر ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺑﻮدﻩ و ﺗﺎﺑﻊ ﺗﻌﺪادﯼ ﭘﺎراﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬راﻩ ﺷﻴﺮﯼ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﺷﻔﻖ ﻗﻄﺒﯽ روﺷﻦ ‪ ،‬دﯾﺪﻩ ﻧﻤﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺁﺷﮑﺎر اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻔﻖ ﻗﻄﺒﯽ ﺑﻪ هﻨﮕﺎم روز ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽﺁﯾﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﯼ ﮐــﻪ ﻧـﻮر ﺁن هﻤـﻮارﻩ در اﺗﻤﺴــﻔﺮ ﻋﺮﺿـﻬﺎﯼ ﺑــﺎﻻ اﻧﺘﺸـﺎر‬

‫ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬وﺟﻮد ﺷﻔﻖ ﻗﻄﺒﯽ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻗﺮن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮرد ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳــﺖ‪ .‬در اواﯾـﻞ ﺗﺼـﻮر ﻣـﯽﺷـﺪ ﮐــﻪ ﺷــﻔﻖ ﻗﻄﺒــﯽ‬

‫ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺎزﺗﺎب ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﺨﻬﺎﯼ ﻓﻄﺒﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻈﺮﯾﻪ دﯾﮕﺮﯼ ﻋﺒﺎرت از روﺷﻦ ﺷﺪن ﺁﺳﻤﺎن ﺗﻮﺳـﻂ ﺧــﺪاﯾﺎن ﺑـﻮدﻩ اﺳـﺖ‪.‬‬

‫اﻣﺮوزﻩ ﻧﻈﺮﯾﻪ ذرات ﺑﺎردار ﺷﺘﺎبدار ﻣﺴﺌﻮل اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪﻩ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩاﻧﺪ‪.‬‬

‫● ﺷﻔﻖ ﻗﻄﺒﯽ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﯽﺷﻮد؟‬

‫ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻟﻮرﻧﺘﺲ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﻧﺤﺮاف ﻣﺴﻴﺮ اﻟﮑﺘﺮوﻧﻬﺎ در ﻣﻴﺪان هﺎﯼ ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ ﻣﯽﺷﻮد در ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﭘﺪﯾﺪﻩهــﺎﯼ ﻃﺒﻴﻌــﯽ ﺗﺠﻠـﯽ‬

‫ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ و ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﯾﺎرﯼ ﮔﺮﻓﺘﻦ از اﯾﻦ ﻧﻴﺮوهﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮑﯽ از ﺗﻤﺎﺷﺎﯾﯽﺗــﺮﯾﻦ و ﺑـﺎ ﺷــﮑﻮهﺘﺮﯾﻦ ﭘﺪﯾـﺪﻩهــﺎ از اﯾــﻦ ﻧــﻮع‬

‫ﺷﻔﻖ ﻗﻄﺒﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻋﺮﺿﻬﺎﯼ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﯾﯽ ﺑﺎﻻ ‪ ,‬ﻧﺰدﯾﮑﻴﻬﺎﯼ ﺷﻤﺎل ﯾــﺎ ﺟﻨــﻮب ﻣــﺪار ﻗﻄــﺒﯽ اﺳــﺖ‪ .‬ﭘﺪﯾـﺪﻩ ﺷـﮕﻔﺖ ﺁور و‬

‫زﯾﺒﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻃﻮل ﺷﺐ ﻗﻄﺒﯽ ﻃﻮﻻﻧﯽ در ﺁﺳﻤﺎن دﯾﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺁﺳﻤﺎن ﺗﺎﺑﺎن ﻣﯽﺷﻮد و ﻧﻘﺸﻬﺎﯾﯽ ﺑﺎ رﻧﮕﻬﺎ و ﺷﮑﻠﻬﺎﯼ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن دﯾﺪﻩ ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬ﮔـﺎهﯽ داراﯼ ﺷـﮑﻞ ﮐﻤــﺎن ﯾﮑﻨﻮاﺧــﺖ ‪ ،‬ﺳــﺎﮐﻦ ﯾـﺎ‬

‫ﺗﭙﻨﺪﻩ اﺳﺖ و ﮔﺎهﯽ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺷﻤﺎر زﯾﺎدﯼ ﭘﺮﺗﻮ ﺑﺎ ﻃﻮل ﻣﻮﺟﻬﺎﯼ ﻣﺘﻔﺎوت ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺮدﻩهﺎ و ﻧﻮارهــﺎ ﺑـﺎزﯼ ﻣــﯽﮐﻨﻨـﺪ و ﭘﻴـﭻ و‬

‫ﺗﺎب ﻣﯽﺧﻮرﻧﺪ‪ .‬رﻧﮓ ﺗﺎﺑﺎﻧﯽ از ﺳﺒﺰ ﻣﺎﯾﻞ ﺑﻪ زرد ﺑﻪ ﺳﺮخ و ﺑﻨﻔﺶ ﻣﺎﯾـﻞ ﺑـﻪ ﺧﺎﮐﺴـﺘﺮﯼ ﺗﻐﻴــﻴﺮ ﻣـﯽﮐﻨــﺪ‪ .‬ﻃﺒﻴﻌـﺖ و ﻣﻨﺸــﺄ ﺷـﻔﻘﻬﺎﯼ‬

‫ﻗﻄﺒﯽ زﻣﺎن درازﯼ ﺑﻪ ﮐﻠﯽ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﯽ ﺑﺮاﯼ اﯾﻦ راز ﺗﻮﺿﻴﺢ رﺿﺎﯾﺖ ﺑﺨﺸﯽ ﭘﻴﺪا ﺷﺪ‪.‬‬

‫● ارﺗﻔﺎع ﺷﻔﻘﻬﺎﯼ ﻗﻄﺒﯽ‬

‫ﻗﺒﻞ از هﻤﻪ ‪ ،‬داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻧﺪ ارﺗﻔﺎﻋﯽ را ﮐﻪ ﺷﻔﻘﻬﺎﯼ ﻗﻄﺒﯽ ﻇﺎهﺮ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﯾﮏ ﺗﺎﺑــﺎﻧﯽ از‬

‫‪http://www.aftab.ir/articles/science_education/astronomic/c3c1162200819_northern_l... 2007/01/13‬‬
‫ﻣﺤﺪودﻩ ﭘﺮﻳﻨﺖ‬ ‫‪Page 2 of 2‬‬

‫دو ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﭼﻨﺪ دﻩ ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮ از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻋﮑﺲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﭼﻨﻴﻦ ﻋﮑﺴﻬﺎﯾﯽ ﺛﺎﺑﺖ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐـﻪ ﺷـﻔﻘﻬﺎﯼ ﻗﻄــﺒﯽ در ارﺗﻔـﺎع‬

‫‪ ٨٠‬ﺗﺎ ‪ ١٠٠‬ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮﯼ ﺑﺎﻻﯼ زﻣﻴﻦ )ﺑﻴﺸﺘﺮ اوﻗﺎت در ارﺗﻔﺎع ‪ ١٠٠‬ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮ( ﻇﺎهﺮ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ درﯾﺎﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﻔﻘﻬﺎﯼ ﻗﻄﺒﯽ‬

‫ﺗﺎﺑﺎﻧﯽ ﮔﺎزهﺎﯼ رﻗﻴﻖ ﻣﻮﺟﻮد در ﺟﻮ زﻣﻴﻦ هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﺗﺎ اﻧﺪازﻩاﯼ ﺑﻪ ﺗﺎﺑﺎﻧﯽ در ﻻﻣﭗ هﺎﯼ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﮔﺎز ﺷﺒﻴﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫● دورﻩ ﺗﻨﺎوب ﻇﻬﻮر ﺷﻔﻖ هﺎﯼ ﻗﻄﺒﯽ‬

‫راﺑﻄﻪ ﺟﺎﻟﺐ ﺑﻴﻦ ﺷﻔﻘﻬﺎﯼ ﻗﻄﺒﯽ و ﭘﺪﯾﺪﻩهﺎﯼ دﯾﮕﺮ روﺷـﻦ اﺳـﺖ‪ .‬ﺷـﻔﻘﻬﺎﯼ ﻗﻄـﺒﯽ ﺑـﺎ دورﻩهــﺎﯼ ﻣﺘﻔـﺎوت ﻣﺸـﺎهﺪﻩ ﻣــﯽﺷـﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫اﺧﺘﻼف دورﻩهﺎﯼ ﺷﻔﻖ ﻗﻄﺒﯽ ﺑﻌﻀﯽ اوﻗﺎت ﺑﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﺎل ﻣﯽرﺳﺪ‪ .‬ﻣﺸﺎهﺪات ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳــﺎﻟﻪ ﺁﺷـﮑﺎر ﺳــﺎﺧﺘﻪاﻧـﺪ ﮐـﻪ دورﻩهــﺎﯼ‬

‫زﯾﺎدﯼ ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﺷﻔﻘﻬﺎﯼ ﻗﻄﺒﯽ ﺑﻄﻮر ﻣﺮﺗﺐ در ‪ ١١.۵‬ﺳﺎل ﺗﮑﺮار ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬در ﻃﻮل اﯾﻦ ﻣﺪت ‪ ،‬ﺷﻤﺎرﻩ ﺷـﻔﻘﻬﺎﯼ ﻗﻄــﺒﯽ ﻧﺨﺴــﺖ‬

‫ﺳﺎل ﺑﻪ ﺳﺎل ﮐﺎهﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ و ﺳﭙﺲ ﺷﺮوع ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺑﻪ زﯾﺎد ﺷﺪن ﺗﺎ ﻣﻘﺪار ﺁن در ‪ ١١.۵‬ﺳﺎل از ﻧﻮ ﺑﻪ ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﻣﯽرﺳﺪ‪.‬‬

‫● ﺳﺎﯾﺮ ﭘﺪﯾﺪﻩهﺎﯼ زﯾﺒﺎﯼ ﺟﻮﯼ‬

‫ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﺳﻄﺢ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ‪ ،‬از ﺧﻴﻠﯽ ﭘﻴﺶ ‪ ،‬وﺟﻮد ﻟﮑﻪ هﺎﯼ ﺗﺎر و ﻧﺎﻣﻨﻈﻤﯽ را روﯼ ﻗﺮص ﺁن ﺁﺷﮑﺎر ﺳـﺎﺧﺘﻪ اﻧـﺪ ﮐــﻪ اﻏﻠـﺐ ﺷــﮑﻞ و‬

‫ﺟﺎﯾﺸﺎن ﻋﻮض ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻌﺪاد و ﻣﺴﺎﺣﺖ ﮐﻞ اﯾﻦ ﻟﮑﻪ هﺎ از ﺳﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﺳـﺎل دﯾﮕــﺮ ‪ ،‬ﻧــﻪ ﺑــﻪ ﻃـﻮر ﮐـﺎﺗﻮرﻩ اﯼ‬

‫ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎ هﻤﺎن دورﻩ ‪ ١١.۵‬ﺳﺎل ‪ ,‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬در اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ‪ ,‬ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﻟﮑﻪ هﺎﯼ ﺧﻮرﺷﻴﺪﯼ ‪ ،‬ﯾـﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﺧﻮرﺷـﻴﺪﯼ ﻣــﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ‪،‬‬

‫هﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺷﻔﻖ ﻗﻄﺒﯽ ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﻋﺎرض ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﻧﺎﺑﻮدﯼ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ هﻢ هﻤﺎهﻨﮓ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻌﺪاد ﺗﻮﻓﺎﻧﻬﺎﯼ ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ ﺑﻪ ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﺧﻮد ﻣﯽرﺳﺪ‪ .‬در ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ اﺧﻴﺮ راﺑﻄﻪ ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ ﺑﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﺧﻮرﺷـﻴﺪﯼ )ﺗﻌـﺪاد ﻟﮑــﻪهــﺎﯼ‬

‫ﺧﻮرﺷﻴﺪﯼ( و ﺷﺮاﯾﻂ اﻧﺘﺸﺎر اﻣﻮاج رادﯾﻮﯾﯽ در ﻻﯾﻪهﺎﯼ ﺑﺎﻻﯼ ﺟﻮ اﺛﺒﺎت ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ‪ ،‬ﻋﻼوﻩ ﺑﺮ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﻧﻈﺮﯼ ﻣﺤﺾ‬

‫‪ ،‬اهﻤﻴﺖ ﻋﻤﻠﯽ ﻧﻴﺰ ﭘﻴﺪا ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫● ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺑﻴﺮﮐﻠﻨﺪ در ﻣﻮرد ﻟﮑﻪهﺎﯼ ﺧﻮرﺷﻴﺪﯼ‬

‫ﺑﻴﺮﮐﻠﻨﺪ )‪ (B. Birkeland‬داﻧﺸﻤﻨﺪ ﻧﺮوژﯼ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﺧﻴﺮ اﯾﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ را ﻣﻄﺮح ﮐﺮد ﮐﻪ ﻟﮑﻪهﺎﯼ ﺧﻮرﺷﻴﺪﯼ ﻧﺎﺣﻴﻪهﺎﯾﯽ هﺴﺘﻨﺪ‬

‫ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎرﯾﮑﻪهﺎﯼ ذرات ﺑﺎردار )اﻟﮑﺘﺮوﻧﻬﺎ( ﺑﻪ داﺧﻞ ﻓﻀﺎﯼ اﻃﺮاف ﮔﺴﻴﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ذرات ﺑﺎ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻻﯾﻪهﺎﯼ ﺑﺎﻻﯼ ﺟﻮ زﻣﻴـﻦ‬

‫‪ ،‬از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺮﺧﻮردهﺎﯼ اﻟﮑﺘﺮون در اﯾﻦ ﻻﯾﻪهﺎ ‪ ،‬ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﮔﺎز در ﻟﻮﻟﻪ ‪ ،‬ﮔﺎزهﺎ را ﺑﻪ ﺗﺎﺑــﺎﻧﯽ وا ﻣــﯽدارﻧــﺪ‪ .‬اﯾـﻦ اﻟﮑﺘﺮوﻧﻬــﺎ هﻤﭽﻨﻴـﻦ‬

‫روﯼ ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ زﻣﻴﻦ و ﺷﺮاﯾﻂ اﻧﻔﺠﺎر اﻣﻮاج رادﯾﻮﯾﯽ ﻣﺠﺎور زﻣﻴﻦ اﺛﺮ ﻣﯽﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬

‫اﮔﺮ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺑﻴﺮﮐﻠﻨﺪ درﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﺷﻔﻘﻬﺎﯼ ﻗﻄﺒﯽ در ﻋﺮﺿﻬﺎﯼ ﺑﺎﻻ ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ در ﻧﻮاﺣﯽ ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ﻗﻄﺒﻬﺎ ﻣﺸـﺎهﺪﻩ ﻣــﯽﺷـﻮﻧﺪ؟ در‬

‫ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﯽداﻧﻴﻢ ﭘﺮﺗﻮهﺎﯼ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺗﻤﺎم ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ را روﺷﻦ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﺎﺳﺦ اﯾﻦ ﭘﺮﺳــﺶ را اﺳــﺘﺮﻣﺮ )‪ ، (Stermer‬داﻧﺸــﻤﻨﺪ‬

‫ﻧﺮوژﯼ دﯾﮕﺮ ﭘﻴﺪا ﮐﺮد‪ .‬ذرات ﺑﺎردار ﮔﺴﻴﻞ ﺷﺪﻩ از ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﻪ ﺟﻮ زﻣﻴﻦ ﻣﯽرﺳﻨﺪ و ﺑﻪ درون ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ ﺁن ﻧﻔﻮذ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در‬

‫ﺁﻧﺠﺎ ﻧﻴﺮوﯼ ﻟﻮرﻧﺘﺲ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ اﺛﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﺁﻧﻬﺎ را از ﻣﺴﻴﺮ اوﻟﻴﻪ ﺧﻮد ﻣﻨﺤﺮف ﻣﯽﺳﺎزد‪ .‬اﺳﺘﺮﻣﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت رﯾﺎﺿﯽ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩاﯼ اﻧﺠﺎم داد‬

‫و ﻣﺴــﻴﺮ اﯾــﻦ اﻟﮑﺘﺮوﻧﻬــﺎ را در ﻣﻴــﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴــﯽ زﻣﻴــﻦ ﺣﺴــﺎب ﮐــﺮد‪ .‬او ﻧﺸــﺎن داد ﮐــﻪ ذرات ﺑــﺎردار ﻣﻨﺤــﺮف ﺷــﺪﻩ ﺗﻮﺳــﻂ ﻣﻴــﺪان‬

‫ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ زﻣﻴﻦ ‪ ،‬ﺑﻪ ﯾﻘﻴﻦ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻧﻮاﺣﯽ ﻗﻄﺒﯽ ﮐﺮﻩ زﻣﻴﻦ وارد ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﻪ در اﻧﺤﺮاف ذرات ﺑﺎردار در ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﯽ زﻣﻴﻦ ﻧﻴﺮوﯼ ﻟﻮرﻧﺘﺲ را ﺑــﻪ ﺣﺴـﺎب ﻣــﯽﺁورﻧــﺪ‪ ،‬ﺑـﺎ ﺷـﻤﺎر زﯾــﺎدﯼ از ﻧﺘﺎﯾـﺞ‬

‫ﺁزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﯽ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ هﻤﺨﻮاﻧﯽ دارد و در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﭘﺬﯾﺮش هﻤﮕﺎﻧﯽ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬هﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﯽ ﺑﺮاﯼ ﺗﻮﺿــﻴﺢ ﮐﻤـﯽ ﺗﻤﺎﻣـﯽ‬

‫اﯾﻦ دﯾﺪﮔﺎﻩ دﺷﻮارﯾﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮوز ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﺒﮑﻪ اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ رﺷﺪ‬

‫| ﺷﻔﻖﻗﻄﺒﯽ‬

‫ﭼﺎپ | ﺑﺎزﮔﺸﺖ‬

‫‪http://www.aftab.ir/articles/science_education/astronomic/c3c1162200819_northern_l... 2007/01/13‬‬