HIU LC CU NGUYN & KINH NGI O TRNG

HT Nht Hnh Nh Xut Bn Tn Gio, H Ni 2005

---o0o--Ngun http://thuvienhoasen.org Chuyn sang ebook 21-7-2009 Ngi thc hin : Nam Thin namthien@gmail.com Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org

Mc Lc
Phn Mt - I TNG SIU HNH NHNG NGHI VN KHI CU NGUYN ng ch ni c chng ! T lc v Tha lc trong Cu nguyn Ta nn t hi tng kinh lm g? Cu nguyn cho mnh Cu nguyn cho ngi PHNG THC CU NGUYN Thit lp s giao cm Nng lng tu tp Nghip bo v s cu nguyn MC CH CA CU NGUYN Ba iu cu nguyn thng thng

Chng ta phi bit rng ci bnh v ci cht l mt phn ca s sng. iu cu nguyn ca ngi tu Phn Hai - CU I TNG HIN HU Cu nguyn trong o Ki-t Phn Ba - VAI TR CA CU NGUYN TRONG Y KHOA TIN TRNH CA Y KHOA Y Khoa C Gii Y khoa Thn Tm Y khoa Cng Nghip Phn Bn - THIN V TR LIU THIN VI HIU BIT CN BN V THIN V TR LIU Nim Kt S Mn Tng Thc S Lu Thng Ca Tm Hnh Mi Tn Th Hai Tai Ha Ca Dc VI BI THIN TP C CNG NNG NUI DNG V TR LIU Bi tp th nht: AN TNH TM HNH Bi tp th hai: AN TNH THN HNH Bi tp th ba: NUI DNG Bi tp th bn: TR LIU PHN Nm: LI KT KINH NGI O TRNG I KINH VN II TN KINH V NGUN GC CA KINH III TRNG HP KINH C NI IV CH CH V I NI DUNG V NM GII PHP VI BN TM CAO P VII HNH PHC TRONG HIN TI VIII VUN TRNG PHC C IX TNH CCH TNG DUNG CA NM GII PHP v BN TM CAO P X I TNG CA NIM TIN XI NM GII MU NHIM

---o0o--(Ging chung cho Pht t v tn hu C c) Gm nhng bi Php thoi do Thin S Nht Hnh ging t ngy 7 thng 3 nm 1996 n ngy 13 thng 3 nm 1996 v cc bi Php thoi v Thin v Tr liu trong nhng Kha Tu ti Lng Mai - Php

Phin t v hiu nh: Chn o Hnh & Chn Tu Hng

---o0o---

Phn Mt - I TNG SIU HNH

Trong kha tu ma ng va qua1 chng ta c nhc ti Thin nh mt truyn thng, trong hnh gi nng vo t lc nhiu hn tha lc. iu ny c ngha l mnh phi nm ly vn mnh ca mnh trong tay, ch khng nn ch trng cy vo mt k khc, d ngi l Bt. Nhng nu nh vy th vai tr ca s cu nguyn l nh th no? Chng ta c nn cu nguyn khng, v chng ta c th cu c g? Ti cn nh hm cc s c nh Nghim v Gii Nghim i thm v chia x mt n tu vin Cng gio Saint tienne v, cc s c c tm s rng: Thy my b x trong tu vin, ci g h cng khon trng cho Cha, cng hon ton trng cy vo Cha, ph thc cho Cha, v nh vy cc b khi phi lm g ht! Mnh thy m ham! Cn bn o Bt th mnh phi lo mi th: Phi thc tp thin hnh, thin ta, phi nm ly hi th v vn mng ca mnh trong tay, nhiu khi cng cm thy mt! Cu ni cn nm trong tim ca ti, v v vy trong bi ging hm nay ti s tm cch gii p cho hai v , cng nh cho nhng ai thng thc mc v vn linh ng ca s cu nguyn.
---o0o---

NHNG NGHI VN KHI CU NGUYN Khi i din vi vic cu nguyn, chng ta thng c nhiu nghi vn. Nghi vn u tin l cu nguyn c kt qu khng? Cu hi c rt nhiu ngi t ra, trong C-c gio cng nh trong cc truyn thng tn gio khc. Ti sao vy? Ti v nu c linh ng th mnh mi cu, cn nu khng th ti sao mnh li cu? V vy m mnh phi tr li cu hi ny trc, ri sau mi i tm cu tr li cho cc nghi vn khc.

S tht l mnh thy s cu nguyn nhiu khi c hiu lc, nhiu khi li chng c hiu lc g c! Cho nn ni c l sai m ni khng cng khng ng. C mt em b ngi M hi cn su tui, mt hm ra sn chi vi con chut trng ca mnh, con chut m em thch nht. Khng bit em chi vi con chut ra sao m con chut chui vo mt ci l, ri i thng xung t m khng tr ln na! Bun qu tri t, em b qu xung, khn cu Cha Cha em con chut ln cho em. Ngoi m em ra th con chut l k thn vi em nht, l ngi bn s mt trong thin ng tui th ca em. Khng c con chut th em bun kh v cng, em khng mun sng na. V vy nn em qu xung, hai tay chp li vi tt c tri tim cu nguyn Cha xin Cha em con chut tr ln cho mnh. Bt chc m, em lm nhm khn cu: Con tin tng hon ton ni Cha, nu Cha mun th Cha c th em con chut tr ln cho con! Em b qu sut mt ting, ri hai ting ng h, vi tt c s ch thnh ca mnh m con chut vn khng chu tr ln! Rt cuc th em phi vo nh n cm. Khng c con chut, em bun kh v cng! Mt vi cu chuyn nh vy xy ra trong i cu b, cho nn cu khng cn tin vo s cu nguyn na. Ln ln vo trung hc, cu chn ngnh m nhc. Hm u tin vo lp, chng thy gio s nhc ca chng l mt ng gi ln tui, bnh hon, ging ni hi run run. c bit l sng no vo lp ng cng cu nguyn, cu nguyn ti 15 pht, lm hc tr trong lp ru lm. Ti v ci cch thc cu nguyn ca ng khng hay ho v hp dn g c! Trc khi bt u, ng thng hi: Anh c iu g cu nguyn khng? Ch c iu g cu nguyn khng? ng ghi li ht tt c nhng iu m cc hc tr ca ng mun cu ri bt c lp ci u xung, v ng bt u cu nguyn cho tt c mi ngi. Nhng iu cu xin c lc rt bun ci, v d: Ngy mai l ngy chng con i picnic, xin tri nng ro, ng ma! V vy m i vi anh chng hc sinh i hc nhc kia th 15 pht cu nguyn trc gi hc l 15 pht chn ngy, anh chng tin g ht! Vy m ng thy vn tip tc lm mt cch rt ch thnh, rt tinh chuyn! Mt hm c mt n sinh vo lp, khc nc n. C ni rng bc s va khm ph ra mt ci bu trong c ca m c, v bc s cn ni l s b ta khng

sng ni qua tun ny! C khc st mt rt l ti nghip, lm tt c mi ngi trong lp xc ng! Lc y ng gio bn ng dy, ging mt nhn c lp bng mt ci nhn rt l mnh lit, ri tuyn b: Trong lp ny c ai khng tin vo kh nng cu cha ca Thng th i ra hnh lang ng, ti v chng ti s cu nguyn cho m ca c n sinh ny. Sau khi cu nguyn xong th ti s cho ngi ra n cc v vo li! Anh chng ca chng ta nh ng dy i ra, ti v anh khng tin g vo s cu nguyn c. Nhng khng bit ti sao anh li khng can m i ra, nn anh ngi nn li. ng gio yu cu mi ngi ci u xung, v ng bt u cu nguyn. Li cu nguyn tuy ngn gn nhng ging ng li rt hng trng. Trong t th ci u, chp tay, v khp mt, ng ni rng: Chng con xin cm n Thng cha lnh cho m c Nancy ngay trong gi pht ny. Nhn danh Cha Ki-t, Amen! (Lord! We thank you for healing Nancys mother right now. In the name of Jesus Christ, Amen!)
---o0o---

ng ch ni c chng ! Hai tun sau ngi ta bo tin rng b m ca Nancy lnh bnh. Bc s ri king, lm scanner v thy khng cn mt du tch ti thiu no ca ci bu ngy xa na. ng l mt php l! B lnh lp tc ch khng tri qua mt thi gian tr liu no ht! Lc anh chng sinh vin ca chng ta mi bt u tin vo kh nng cu cha ca Thng . Anh tin vo s linh ng ca vic cu nguyn, v anh bt u cu nguyn cho ng thy dy nhc ca mnh. Anh cu nguyn vi tt c tm thnh, ti v chuyn cha lnh cho b m ca Nancy l mt php l m anh chng kin. Anh cu nguyn vi tt c tri tim anh cho sc khe ca ng thy dy nhc. Nhng mt nm sau th ng gio qua i! Nh vy c ngha l, tr li cho nghi vn th nht, ta c th ni rng cu nguyn c khi thnh cng, c khi khng thnh cng. V vy cu hi th hai c t ra l ti sao cu nguyn c khi thnh cng, c khi khng thnh cng? C mt phng thc cu nguyn no bo m em li kt qu khng? Nu ngi no c phng thc th mnh s bng lng mua vi gi rt cao, v nu lm ng theo phng thc th th no

cu nguyn cng c kt qu. Nhng ai l ngi ang nm ci phng thc cu nguyn c kt qu ? Nh ni trn, khi i din vi vic cu nguyn, ta thng gp rt nhiu nghi vn. V vy m khi ang tm cu tr li cho cu hi th hai, th mt thc mc khc li hin n. l cu hi th ba: Nu Tri quyt nh nh vy, nu Thng an bi nh vy ri, th cu nguyn lm g na? Cc nh thn hc ni rng nu Thng mun nh vy th ci nguyn ca Thng s thnh tu (Que ta volont soit faite) vy th ta cu lm g na? Nu tt c u c Thng sp t ri, v d nh ngi n tui th s phi b bnh ung th, th ti sao ta li cn cu nguyn cho mt cng? Ngi quyt nh ri m! Cng nh ng v phng din nhn qu v nghip bo, v ngi kia lm nhng iu c, cho nn ti gi pht th phi b bnh ny, th lm sao cu nguyn m c th thay i c? Mt bn l ci ch ca Thng , mt bn l ci nghip bo ca chng sanh. Nghip nh vy ri th lm sao c th thay i c qu? Ci gi l ch (volont) ca Thng trong o Ki-t cng tng ng vi ci nghip bo trong o Bt. Cha ht, nghi vn th t t t l din: Nu cu nguyn khng c kt qu, c phi l ti c tin ca mnh ang yu km hay khng? Thnh kinh c ni rng Nu c tin ca anh vng chi th anh c th di mt ngn ni t ch ny sang ch kia! Vy th c tin ca mnh lc no mi thc s gi l y , l vng chi? i vi cu chuyn chut chui vo h su ca cu b trn y, th mt cu b su tui, qu xung cu nguyn nh vy, l cu c mt c tin rt ln. Cu vng tin rng nu Thng mun th chc chn c! Lc nu c ai hi v nim tin ca cu, th cu s ni rng c tin ca cu rt ln, ti v n c un c trong bit bao nhiu nm thng! Mi m cu u c cu nguyn theo li ch dn ca m, vy m ti sao ln ny cu li khng thnh cng trong vic cu nguyn? Hay l ti trong khi cu nguyn cu ch c mun c tho mn ci ham mun ca mnh, ci a thch c con chut lm bn vi mnh, m cu khng tht s thng con chut ang b hon nn trong h su? V vy

nu cu nguyn m khng c kt qu, th c phi l do mnh khng c tnh thng hay khng? Nhiu khi mnh tin rng mnh cu nguyn ht lng, cu nguyn vi tt c mi t bo trong c th ca mnh, vi tt c mi git mu trong con ngi ca mnh, vy m cu nguyn cng khng thnh cng! Mnh thng ngi qu chng, ngi ang hp hi, vy m ni l mnh khng c tnh thng sao c? Mnh tht s c thng m! Tuy vy, nu nhn su vo th ta s thy tnh thng ny i khi khng hn l tnh thng mnh hng v cho ngi , m ch l v mnh s b b v, mnh lo b thiu vng! Nu mnh lm ln tnh thng vi s s hi v ci b v ca mnh, th c phi l tnh thng, hay ch l mt ci c mun, c mun ngi c sng cho mnh khi b v? Cho nn khng phi tht s l tnh thng mnh dnh cho ngi , m ch l tnh thng hng v cho chnh mnh. l nhng cu hi c t ra trong khi mnh thc tp nhn su vo vn . Tt c nhng cu hi ny cng cn phi c tr li. Ngoi ra, trong vn cu nguyn ta cn mt cu hi cui, cu hi th nm: Ngi mnh cu nguyn l ai? Thng l ai? Bt l ai? B tt Quan Th m l ai? c m Maria l ai? Ni r ra, cu hi cui cng trong vn cu nguyn: Khi cu, ta cu ai?
---o0o---

T lc v Tha lc trong Cu nguyn Chng ta bit rng khi ta c mt ng dy in thoi, mun cho in thoi ca chng ta c th s dng c, th trong ng dy phi c in. Cng ging nh khi mnh s dng my qut, t lnh, hay bng n, th trong dy in phi c dng in chy qua. S cu nguyn cng vy. Trong lc cu nguyn phi c mt nng lng. Nng lng l c tin, l tnh thng yu. Nu cu nguyn m khng c nng lng ca c tin v ca tnh thng th cng ging nh mt ng dy khng c in, hnh ng cu nguyn s khng a ti mt kt qu no ht.

Trong o Bt, chng ta c danh t tng kinh. Tng kinh c ngha l n li, c li nhng li Bt dy. C khi chng ta tng mt mnh, c khi chng ta tng vi tng thn. C khi chng ta tng thm, c khi chng ta tng thnh ting. C lc trong khi tng, ta c nng lng ca chnh nim, ca c tin, ca tnh thng. C lc chng ta tng nh nhng con vt, ch n m iu ngn nga ca cu kinh ting k, m khng g n ngha l ca li kinh.
---o0o---

Ta nn t hi tng kinh lm g? Trc ht, tng kinh l chng ta c c hi tip xc vi li Bt dy, tip xc vi tu gic ca Bt. ng thi ta c dp ti tm nhng ht ging p, lnh, v ti tt trong ta. Tng kinh nh th c th gi l cu nguyn hay khng? Nu chng ta hiu ch cu nguyn theo ngha su ca n th chng ta c th ni rng tng kinh cng l cu nguyn. ng vy, tng kinh l cu nguyn, v ngoi nhng kinh vn, chng ta cn c nhng bi c tnh cch cu nguyn hn, nh l bi Nguyn tr ct tng, d ct tng, Tr d lc thi hng ct tng (Nguyn ngy an lnh, m an lnh, m ngy su thi u an lnh). l mt c m, l mt li cu nguyn. Nhng hnh ng cu nguyn ny khng phi l mt s m c sung, ti v ng sau lng ca li cu nguyn c mt s thc tp: S thc tp tr tng kinh ch, v thc tp chnh nim. Thnh ra li cu nguyn ny khng hon ton cn c trn tha lc. N c cn c trn t lc, v ta bit rng khi khng c t lc th cng khng c tha lc.
---o0o---

Trong bi Hi Hng Tiu Tr Nghip Chng c cu: Nguyn tiu tam chng tr phin no, Nguyn c tr tu chn minh liu. Nguyn tiu tam chng tr phin no, l mt c m, v mnh a c m y hng v Bt, Bt c th gip cho mnh tiu tr c tam chng,

thot ra khi nhng phin no, v t ti ci tr tu c th thy c chn tng ca s vt. Khi c nhng cu kinh ny chng ta bit rng y khng phi l chuyn khon trng cho mt ngi ngoi ta. Chng ta bit s d chng ta m ming ra v c: Nguyn tiu tam chng, tr phin no, Nguyn c tr tu chn minh liu, Ph nguyn ti chng tt tiu tr, Th th thng hnh B tt o, l v chng ta ang thc tp theo nhng li dy ca c Th Tn, ca cc v B tt, cho nn chng ta mi c c ci th ng c th cu nguyn nh vy. Nh vy l chng ta ang phi hp th ng ca t lc vi th ng ca tha lc. R rng hn na, chng ta hy nhc li mt vi cu trong bi t knh ly, mt bi tng rt ph bin Vit-nam, m Pht t ngi ln cng nh cc em trong Gia nh Pht t u thuc lng: t lu i lu kip, Nghip chng nng n, Tham, gin, kiu cng, Si, m, lm, lc, Ngy nay nh Pht, Bit s li lm, Thnh tm sm hi. l mt li cu nguyn hay khng phi l mt li cu nguyn? Khng, y mi ch l mt s soi chiu, mt s soi gng c c tu gic v s tht xy ra cho mnh. t lu i lu kip, Nghip chng nng n, Tham, gin, kiu cng, si, m, lm, lc. Ngy nay nh Pht, bit s li lm. Thnh tm sm hi. mi ch l s hnh tr, cha phi l li cu nguyn. mi l em nh sng chnh nim soi chiu vo tnh trng ca mnh, mnh thy rng trong qu kh mnh c nhng vng di v li lm, v nay nh nh sng t bi ca Bt m mnh thy c nhng vng di v li lm , ri mnh quyt tm s khng tip tc lm nh th na. mi ch l mt s thc tp.

Th trnh iu d, Nguyn lm vic lnh (bn ch Hn l Ch c mc tc, Chng thin phng hnh). Nhng cu ny l ghi nhn rng nh thy c gio l ca Bt ngi hnh gi nguyn p dng gio l y vo cuc sng. K n mi l li cu nguyn: Ngng trng n Pht, T bi gia h, Thn khng tt bnh, Tm khng phin no. Tu tp cng nh cu nguyn, l cho hai mt ca s sng ca mnh l thn v tm u c an lnh. Nhng mun Thn khng tt bnh, Tm khng phin no l lm g? Khng phi chy theo dc vng, m : Ngy ngy an vui, Tu tp php Pht nhim mu, mau ra khi lun hi. Ta cu nguyn nh vy . Cu cho thn khng tt bnh, tm khng phin no, l hng ngy c th an vui tu tp php Bt nhim mu m thot khi lun hi; tu tp t ti s minh tm kin tnh m thot cho mi loi chng sanh. l mt li i nguyn. Bi t knh ly l mt bi tiu biu cho tinh thn cu nguyn ca o Bt. Cu nguyn nhng tt c u cn c trn s hnh tr tu tp ca mnh. Y vo t lc nhng cng y vo tha lc, ti v ta bit rng nu khng c t lc th tha lc cng khng c. Ranh gii gia t v tha l ci m mnh phi qun chiu. Ch no l ch chm dt ci t, v ch no l ch bt u ca ci tha? l mt cu hi rt ln, n thuc v cu hi th nm: Cu ai? Ai l ngi mnh cu nguyn? Trong o Bt, c th cu hi (i tng ca cu nguyn l ai?) l cu hi cn bn. Nu chng ta tm c li gii p ca cu hi ny th i vi nhng cu hi khc, chng ta c th gii quyt c mt cch khng kh khn g. Trong truyn thng tu tp ca ngi Pht t, mi khi chp tay li trc i tng ca s l bi, chng ta phi qun chiu bit mnh l ai, v ngi ngi hoc ng trc mt mnh m mnh sp ly l ai. Trc ht ta phi thy

gia hai ta c lin h g vi nhau, gia ta vi Bt c lin h g vi nhau, ri ta mi nn ly xung. Nu anh tng rng Bt l mt thc ti hon ton bit lp vi anh, khng dnh lu g ti anh c, anh ng di ny, cn Bt ngi trn kia, ri anh ly xung, th ci ly ca anh khng ng chnh php, ti v ci ly ca anh cn c trn mt t kin gi l Ng. Bt c mt ci ng ring bit, hon ton khc vi anh, v anh c mt ci ng ring bit hon ton khc vi Bt. Ci ly l mt ci ly m tn! Khi ng chp tay trc c Th Tn, mnh phi qun tng. V ci hnh tng d lm bng ng, bng ciment, bng ngc thch, hay bng kim cng, cng u khng hn l c Th Tn. ch l mt biu tng m thi. Tng ging nh c mt ngoi ta, nhng c Th Tn th khng phi nh vy. c Th Tn hay l B tt Qun Th m khng phi l nhng thc ti nm ngoi ta nh l mt tng hay mt tng ng. Cho nn trnh thot, ng b kt vo ci quan nim sai lm ng chp ca s knh ly, chng ta phi qun tng. Chng ta bt u s qun tng bng cu Nng l s l tnh khng tch. Nu mnh l mt ch b 16 tui, mi i tu, c cu trc khi ly xung, th mnh cha hiu c ngha l ca n. Nhng v thy dy mnh phi hc thuc cu , cho nn mnh hc c trc khi ly vy thi. C th l 10 nm hay 20 nm sau, mnh mi c tu gic c cu ny mt cch su sc. Nng l s l tnh khng tch, c ngha l ngi ly v ngi c ly, c hai u c tnh cch trng rng. Mt tn hu C-c gio m nghe iu ny th c th s rt ly lm l, v c th rng mnh! Ti sao mt tn m li dm ni vi v Gio ch ca mnh: Ngi l rng, Ngi khng c mt ci ng ring bit? ng vy, cu ny c ngha l th tnh ca Bt v ca chng sanh, u l rng, u l lng. Ha thng Thin Siu dch cu ny l Pht, chng sanh tnh thng rng lng. Nhng dch ra ting Vit nh th ri, c mmh vn khng hiu nh thng! Trong cun Thng yu theo phng php Bt dy, chng ta c mt bn dch ca bi Qun tng v ly ny2 . Ngi ly v ngi c ly, c hai u khng c bn cht ring bit. Mnh v Bt khng phi l hai thc th ring bit. Mnh trong Bt v Bt trong mnh, phi thy cho c iu trc khi ly xung.

y l mt im rt c bit ca o Bt. Nhng ht ging ca tu gic ny c th c mt trong truyn thng C-c gio, v trong cc tn gio khc, nhng khng biu l ra mt cch qu r rt nh trong o Bt. Nng l l ngi ly, Ce lui qui fait la prosternation. S l l ngi c ly, Ce lui qui reoit la prosternation. C hai u rng rut, ngha l c hai u khng c mt ci ng ring bit. Hai ta c dnh lu ti nhau.
---o0o---

Cu nguyn cho mnh Ma h nm ri c mt thin sinh b bnh, n Lng Mai thc tp. Trong c th ca ngi c nhng t bo ang mc ln mt cch ln xn. Khi nhng t bo mc ln khng c qui c, mnh gi l ung th. C th ta b ung th l v np sng ca ta hng ngy khng c chnh n lm. Lo lng qu nhiu, sng khng c chng mc, n ung khng iu . S c Chn Khng dy cho ngi thin sinh y phng php cu nguyn. Trc ht l cu ng ch v cu b ngoi ca c ta, v sau khi ni chuyn vi v thin sinh ny, S c bit rng ngi c mt b ngoi v mt ng ch sng rt lu, sng n 94, 95 tui. Cho nn S c ni: o hu c thy khng? Nhng t bo trong ng ch, trong b ngoi rt mnh, rt khe, v vy cho nn o hu phi ku cu ti ng ch v b ngoi: ng ch i n gip con vi, b ngoi i n gip con vi! Phi cu nguyn nh vy l ti trong c th mnh c ng ch, c b ngoi. iu ny l iu c tht. Nu mnh khng c th b ngoi cng khng c, nu b ngoi khng c th mnh cng khng c. B ngoi v mnh l hai thc th tng tc vi nhau. Nhng t bo rt tt ca ng ch, ca b ngoi hin ang c mt trong mnh, v mnh phi ku gi chng ln gip mnh. Tuy rng ng ch hin khut ni, v b ngoi cng khng cn na, nhng nhng t bo ca h vn cn c mt trong mnh, ngha l h cn c mt trong c th mnh. V vy m khi mnh ku gi ng ch, ku gi b ngoi, th mnh thy r mnh v ng ch l mt, mnh v b ngoi l mt. Hm v o hu kia thc tp rt thnh khn, thc tp vi mt nim tin. Nim tin ny khng phi cn c trn s m tn, trn ci gi tng, ti v ngi thy c mt cch rt r rng, rt khoa hc l mnh cng c kh nng ca ng ch, mnh cng c kh nng ca b ngoi, nhng ti mnh

lm n nh th no m by gi tnh trng li sanh ra nh th ny! iu quan trng l mnh phi chnh n np sng hng ngy ca mnh li trong khi mnh cu nguyn ng ch v b ngoi. S c Chn Khng ch cn dy trong vng 15 pht m ngi t ti mt nim tin rt ln, mt chnh tn, v s cu nguyn ca ngi c t trn nhn thc tr tu ch khng phi trn m tn, d oan.
---o0o---

Cu nguyn cho ngi Ti hm qua trong khi ngi thin, ti c gi nng lng ca ti cho s ch m Nguyn H-ni. Khi thc tp t bi qun th mnh thc tp tnh thng, cho nn s truyn nng lng ny l mt hnh thc ca cu nguyn. Chuyn s ch lnh bnh hay khng lnh bnh, l chuyn khc. Khi tri tim mnh trn y yu thng (s yu thng ca mt v thy, s an lc v s vng chi ca v thy l mt loi nng lng c tht), trong giy pht y mnh gi ci nng lng ny cho ngi hc tr, mi l vn quan yu. Ngi hc tr ca mnh c bit hay khng bit, iu khng quan trng lm. iu quan trng l ch ci nng lng n c, v ci ch, lng thng yu, lng u i n c, v tt c nhng nng lng c gi i. Nh vy th khi ci bn cht ca s thng yu, ca lng t bi c mt trong ta, v nu bn cht c gi i, th chnh l mt s cu nguyn. Hnh ng nh vy, trc ht mnh thy trong lng mnh c mt s thay i, th s cu nguyn bt u c kt qu, kt qu ngay trong lng ca mnh. Cn s ch nhn c ci nng lng , s ch lnh bnh ngy hm nay, hay phi i n 30 nm sau mi lnh, chuyn cn ty thuc vo nhiu yu t khc. Nu s ch sng trong thanh thn, sng khng s hi, s ch tip tc i thin hnh, s ch tip tc th trong chnh nim th ci hiu qu ca s cu nguyn s biu l mt cch mau chng hn, r rng hn. Chuyn s xy ra, d s ch bit hay khng bit rng bn ny ti c cu nguyn cho s ch. Trong thi gian s ch bn ny, cc s em lo cho s ch rt nhiu, biu l s thng yu rt nhiu. S c nh Nghim a s ch i nh thng rt nhiu ln. Tt c nhng yu thng , nhng nng lng chng vn

cn nm trong s ch, v cn nm ngay trong mi chng ta. Nu chng ta tr v tip xc vi nhng nng lng cha tr ci thn v ci tm ca mi ngi trong chng ta, khng phi ch mt mnh s ch m Nguyn mi tip nhn c s cha tr .
---o0o---

PHNG THC CU NGUYN Thit lp s giao cm Ngi cu nguyn v ng c cu nguyn l hai thc ti gi l khng php, tc l hai thc ti khng tch ri nhau c. Khng php c th c dch l interrelated realities. iu l rt cn bn trong o Bt. Ti tin chc rng trong C-c gio, nhng ngi gic ng, nhng ngi tu lu, nhng ngi c tu gic, cng thy c nh vy. H thy rng Cha trong tri tim ca mnh, Cha l mnh, v mnh l Cha, khng phi mnh v Cha l hai thc ti ring bit. Chng ta khng b chia cch bi nhng danh t. Nu tht s tu hc th chng ta c cng mt bn cht ca tnh thng, ca chnh nim, ca tu gic vi Bt, vi Cha. V vy cho nn c nhng tn hu Ki-t thy rt r rng i tng ca cu nguyn v ngi cu nguyn khng phi l hai i tng tch bit. Nng l, s l tnh khng tch, the one who bows and the one who is bowed to, are both by nature empty. Empty l khng, l trng rng. l gio php v snyat ca o Bt. Trng rng y khng c ngha l khng c mt. Trng rng y c ngha l chng c mt ci thc th ring bit. Thng v ta l cng mt bn cht. Gia ta vi Cha khng c mt s phn bit, cng nh ngi thin sinh trn y vi ng ch, vi b ngoi ca c, khng phi l ba ci thc ti tch bit. Phi thy cho c nh vy. Cho nn khi i sang cu qun nim th hai th ta mi hiu c: Cm ng o giao nan t ngh, ngha l v vy cho nn s cm thng, s giao tip gia hai bn n khng th no din t c. Ting Anh mnh c th dch l Therefore the communication between them is inexpressibly perfect. V vy cho nn s truyn thng gia i ta (mnh v ng mnh cu) l mu nhim v cng. N khng l thuc vo thi gian, n khng cn ti khng gian, v khi mnh qun nim nh vy, khi mnh thit lp c s lin h cht ch gia mnh v ngi m mnh cu, khi mnh thy c tnh cch tung tc gia mnh v ngi mnh cu nguyn ri, th lc s cm thng, s cm

ng mi c thc hin, v thc hin lin lp tc. Lc trong ng dy mi tht c lung in, nu khng th hon ton khng c hiu qu, totally flat! T cu hi th nm (Cu ai?) chng ta tr li cu hi th hai (C mt phng thc no m bo em li kt qu cho s cu nguyn hay khng?), th qua hai cu qun nim: Nng l, s l tnh khng tch, Cm ng o giao nan t ngh, chng ta thong thy ci nguyn tc u ca phng php cu nguyn. l: Ci cm ng o giao, ci s thng cm gia ta v ng ta cu nguyn phi c thit lp trc. S thng cm khng cn thi gian, m cng khng b khng gian chi phi. Chng ta bit rng khi i truyn hnh ABC gi nhng tn hiu ln v tinh vin thng v nhng tn hiu t trn v tinh pht chiu xung cho my truyn hnh ca ta tip nhn, th cng cn mt khong thi gian ngn cc ln sng truyn qua khng gian. Nhng trong trng hp cu nguyn, khi chng ta thit lp c cm thng gia chng ta bi Bt, th s cm thng hon ton vt khi ranh gii thi gian v khng gian. Chng ta khng cn i mt vi ngy sau mi thy c kt qu, kt qu c tc thi! Khi pha c-ph lm sn, instant coffee, th tuy h gi l instant, nhng chng ta cng phi nu nc si, phi cn th gi pha c-ph, th mi c c-ph ung. Cn y, ta khng cn ch i cht no c, d ch l mt st-na3. Nh vy th ci phng thc cu nguyn c hiu qu c lm bng mt s nhng yu t, nhng nguyn tc. u tin l nguyn tc Nng l s l tnh khng tch, cho nn Cm ng o giao nan t ngh. Ni khc i, trc tin ta phi thit lp cho c s lin h khng th ngh bn gia ta v ng ta cu nguyn. N tng ng vi vic thit lp ng dy trong vn truyn thng bng in thoi.
---o0o---

Nng lng tu tp Yu t th hai ca s cu nguyn l phi c nng lng, tng ng vi vn phi c dng in trong ng dy in thoi.

Trong s cu nguyn, dng in l tnh thng, l chnh nim, l chnh nh. Phi c nim, phi c nh, phi c tu, v phi c tnh thng (tc l t v bi), th mi c hy vng thnh cng trong s cu nguyn. Nh vy tin trnh ca vic cu nguyn l trc ht ta phi thit lp s lin h, tc l ni cho c ng dy; k ta phi chuyn nng lng ca chnh nim qua ng dy . D trong t th ngi, trong t th ng, trong t th qu, hay trong t th nm, nu chng ta c nng lng ca nim, ca nh, ca t, v ca bi th chng ta c th cu nguyn c, v hiu qu ca s cu nguyn c th tc thi, xy ra cng mt lc vi s cu nguyn. Nu hnh tr nh vy m kt qu ca s cu nguyn vn khng thy, th chng ta thng phn vn vi cu hi th t: Nu cu nguyn khng c kt qu, c phi l do c tin yu km hay khng? c phi l do tnh thng khng c mt, hoc cn yu km hay khng? ng vy! Nu cu nguyn m khng nim, m thiu nh, thiu t, thiu bi, th vic cu nguyn s khng thnh cng. Cc yu t l nhng nng lng cn c chuyn vo ng dy. Khi tri tim ca anh cha m ra, lm sao anh thy khe c? Khi tri tim anh m ra ri th anh thy khe lin lp tc, anh thy s cu nguyn c hiu qu lin lp tc, r nht l trong thn v trong tm ca chnh anh, anh khng cn th gi ch i kt qu. Khng nhng c tin cn phi c tnh thng, m cn cn phi c nim. Theo s thc tp ca chng ta ti Lng Mai th nim l s c mt ch thc ca thn v tm. Thn v tm v cng mt mi, trong gi pht hin ti. Nu khng c iu th chng ta khng cu nguyn c, d chng ta l ngi C-c gio hay l ngi Hi gio. Nu anh khng c mt th ai l ngi ang cu nguyn y? Cho nn anh phi c mt ch thc, thn v tm anh phi an n tm v mt mi ngay trong giy pht , tc l anh phi c nim trong lc anh cu nguyn. Khi c nim th anh c nh, tc l c iu kin dn n ci thy su sc (Tu). Ci m chng ta ni l nguyn tc u tin, s cm ng o giao, nng l s l tnh khng tch, l mt ci tu. Ci tu c th c gi l Khng, l Tng tc, the nature of interbeing. Khi chng ta chp tay li v qun tng Nng l, s l tnh khng tch l chng ta em ci tu gic Bt nh, ci tu gic tng tc vo thit lp s lin h gia ta v ng ta cu nguyn. Nu khng c ci th cu nguyn s khng thnh. Nu khng c ci th s khn vi ch l mt s m tn.

Khi ta cu ng ni, b ngoi, hay l ng ch, chng ta phi c ci tu gic tng tc ny th chng ta mi chm ti c nhng t bo ca ng ch, ca b ngoi trong ta. Nh vy m nhng t bo mi bt u sng dy trong ta, bt u hot ng gip nhng t bo khc tng trng, nhng nng lng gip chng ta bit i thin hnh, bit th, bit nui dng, chm sc nhng t bo khc trong chng ta. Ngay lc chng ta chm c ti ng ni, b ngoi, ng ch th nhng t bo ti tt bt tay vo vic lin lp tc, khng cn ch i mt thi gian no c. Cng vy, khi chng ta tip xc c vi Bt trong ta ri, khi chng ta tip xc c vi B tt Qun Th m trong ta ri, th khng i thi gian na, ci nng lng ca ta v ca Bt giao nhau v trong ta bt u c s chuyn i.
---o0o---

Nghip bo v s cu nguyn Chng ta i sang cu hi th ba: Nu Thng quyt nh nh vy, nu ci nghip lc n nh vy ri, th lm sao chng ta c th thay i c m cu nguyn cho mt cng? Cu hi m chng ta c th hi li l Ti sao khng? Trong o Bt chng ta hc c rng tt c u l v thng, ngha l c th thay i c. Hm nay khe, ngy mai bnh; hm nay bnh ngy mai c th ht bnh. Tt c u vng theo lut nhn qu.V vy nu chng ta c mt nng lng mi, c mt tu gic mi, c mt nim tin mi, th chng ta c th m ra mt giai on mi ca thn v ca tm. V vy cho nn khi ngi li thc tp em thn, tm v mt mi, v a nng lng tnh thng ca mnh v cho b con hoc s ch, hay s em ca mnh, th lc chng ta ang ch tc ra mt nng lng mi. Nng lng lp tc lm cho tri tim ta m ra. Chng ta c cam l, c t bi, v ci khong t Lng Mai n H-ni khng c ngha g c. Khong cch so vi khong cch t y n v tinh vin thng ngn hn rt nhiu. M ngay c khong cch t y n v tinh vin thng cng chng c ngha g c so vi vic thit lp giao cm gia ngi cu v ngi c cu trong o Bt. Trong s cm thng khng th ngh, khng th bn, trong ci nguyn tc nng l, s l tnh khng tch th thi gian v khng gian khng l mt tr ngi no c. Vy th ci ch ca Thng , ci volont ca Thng cng l ci ch ca ta, ti v Thng v ta khng phi l hai thc ti ring bit. Nu ta

mun thay i th Thng cng s chiu ta. C Nguyn Du cng thy iu : Khi nn tri cng chiu ngi, Nh nhng nghip trc, n bi duyn sau. Vn chnh l anh c chu thay i hay khng, anh c mun thay i hay vn thch m ly ci th au thng, ci thch th hn trong mng? Nu anh thc tm mun thay i th Thng cng s chiu anh thay i. Khi nn tri cng chiu ngi, tri y l ci tha lc, m tri v ta khng phi l hai thc th cch bit. Gia cha v con cng vy, gia m v con cng vy, nu con thay i th m thay i, nu con thay i th cha cng s thay i. Qu h l ci nng lng pht xut t ngi con, n lm thay i trong tri tim ca ngi con trc, ri n s to ra s thay i trong tri tim ca ngi cha, ngi m sau. S d nh vy l v chng ta khng phi l nhng thc ti c lp vi nhau. Cho nn tuy Thng an bi nh vy, Thng mun nh vy, nhng chng ta vn c th thay i c, ti v ni theo ngn ng ca C-c gio, chng ta l con ca Thng . Gia to ha (Thng ) v to vt (v tr chng sanh) c lin h g? Mt bn l Creator, mt bn l Creature. Mt bn l Creator, mt bn l Creature. Mt bn l Nng sng to, mt bn l S sng to, Nu c dnh lu g, nu c lin h g th mi gi l Nng vi S, nu khng th ti sao gi l Nng v S? Nng sng to l Thng , S sng to l th gii v tr ca chng ta. Gia ci nng v ci s c mt lin h mt thit, nh gia ci tri v ci phi, ci ngy v ci m, ci no v ci i. Cng nh vt thy v vt b thy, theo nh lut tia ti v tia phn chiu trong quang hc, chng c lin h mt thit vi nhau. Gc ti thay i, th gc phn chiu i theo lin lp tc. V vy cho nn ci m chng ta gi l ch ca Thng , La volont de Dieu, cng dnh lu ti ci volont ca ta, ci ch ca ta. Thnh ra nghip bo c th thay i c.

---o0o---

MC CH CA CU NGUYN Ba iu cu nguyn thng thng Chng ta c nhng mong c, c nhng iu tm nguyn, v chng ta mun nhng iu c thc hin, v vy m chng ta cu nguyn. i a s chng ta mong c g? Trc ht l mong c v sc khe. Tt c chng ta ai cng mong c c sc khe. Chng ta mong c g na? Mong c s thnh cng. Lm g chng ta cng mun thnh cng, i tu cng mun thnh cng ch ng ni l i bun. Chng ta thng chc Tt nhau v hai mt thnh cng v thnh vng. iu th ba chng ta mong c l s hi ha. Thiu iu th ba ny chng ta khng sng hnh phc c. Chng ta c lin h vi nhng ngi khc, v nu lin h gia ta vi nhng ngi ny khng c tt p th ta khng c hnh phc, v vy m ta cu cho s lin h hng ngy gia ta vi ngi kia c s hi ha. i-bc c mt ph n rt au kh v chng i nh bc. B khng bit lm g hn l n cha cu nguyn, xin c B tt lm sao chng mnh b bi bc, nu khng th mi lin h gia mnh vi chng s rt cc nhc, rt kh au. Mt bn lm lng, bun bn to tn, mt bn phung ph tin bc, khng g n v con. l v vn lin h. Ngi n b ny khng cu tin bc, khng cu thnh cng, khng cu sc khe, m ch cu xin c B tt cu gip, xui khin cho chng mnh b bi, b bc. C mt ph n khc, ti cha cu nguyn ngi n b kia bung chng mnh ra, ti v chng mnh ang b t di nh hng ca mt ngi n b y. Chng ta hy tng tng mt ngi n b ang au kh, ngy m khc thm, ti v chng mnh b ri mnh i theo mt ngi n b khc! Trong lng b cha cht nhng au kh, nhng on hn, nhng ganh t. Nhng nim au, ni kh biu l ra trong i sng hng ngy. Con mt b cha y on trch, li ni b cha y cay ng. Nhng b cng lm nh vy th ng chng b li cng chn v cng bm st ly ngi n b kia. By gi ngi v ch c cch n cha ly c B tt Qun Th m, cu cho ngi n b kia bung th chng mnh ra. Cu nguyn nh vy c ng khng, nht l trong tinh thn o Bt? C cn s thc tp no i theo s cu nguyn hay khng? Trong s cu nguyn ny c nim, c nh, c tu, c t, c bi hay khng? Hay ch c s gin hn, s trch mc, s ganh t, s ut hn m thi? Nu khng c nhng nng

lng ca nim, ca nh, ca tu, ca tnh thng th lm sao ng dy c in? Lm sao li cu ca mnh thu n tai B tt c? Phi c tr tu thy rng mnh, chng mnh, v ngi n b kia c lin h mt thit vi nhau. Phi c nhng nng lng pht xut t chnh mnh th mnh mi c th thit lp c lin h vi chng, v vi ngi n b kia. Tt c nhng iu u thuc phm vi thc tp. Chng ta cu nguyn bng cch no? Chng ta phi cu nguyn bng c thn, c ming v c , ngha l ta phi cu nguyn bng , bng li, v bng s sng hng ngy ca ta. Thn-khu- phi hp nht li trong nim, v trong tnh trng gi l thn tm nht nh , chng ta mi c th ch tc ra c ci nng lng ca c tin, ca thng yu, v chng ta mi thay i c tnh trng. Chng ta hy nhn vo ba iu cu nguyn thng thng ca mi ngi. Trc ht l cu xin sc khe. Phn ln chng ta u l nhng ngi ngho m ham, u l nhng thng m mong c g ca nh tri! Chng ta mong mnh c ci sc khe gi l ton ho, perfect health. Nhng ci gi l sc khe ton ho ch l mt nim, n khng bao gi c tht trong s sng. S d chng ta cn sng y l nh chng ta tng c bnh. Nu khng bnh th chng ta khng th no sng c. Ngi no trong chng ta cng u tri qua ci thi gian au vt vnh, m lin min, nht l trong thi th u. Con ngi l mt cu lau, mt sinh vt yu ui, lun lun b hm da bi nhng con vi khun, nhng con nm c. Chng y dy trong khng kh, trong nc ung, trong thc n. Ba loi sinh vt li ti lun lun rnh rp, hm da chng ta, l Vi trng (Bacteria), Vi khun (Virus), v Nhin khun (Fungus). Chnh nh nhng ln au vt vnh, chnh nh lun lun b bao vy, b tn cng bi nhng con vi sinh , m trong ngi ca chng ta mi pht trin ra c mt h thng khng th, phng th v bo v cho ta. Nh vy th nh c bnh, nn mnh mi bit t v sng cn. Cho nn ng ham l mnh c c mt sc khe gi l khng tt bnh, mt sc khe tuyt i. Khng c bnh th khng c sc khe! Chng ta phi nhn thc iu v phi bit sng ha bnh, an lc vi bnh ca mnh. Trong bng hi y hi th ng ni rng v y hi nn mnh ngi thin khng c! Phi tp ngi thin vi mt t hi trong bao t. C hi trong bao t m ngi thin c an lc th mi gi l bit tu tp, mi l c iu

kin tu tp. ng bao gi ngh rng chng no mnh ht y hi th mnh mi ngi thin an lc c! Nu vy th khng bao gi mnh c th to c an lc trong khi ngi thin! Trong chng ta ngi no cng c mt t bnh, chng ta phi k mt hip c sng chung an lc vi bnh ca mnh. V vy m trong s cu nguyn ng bao gi m tng ti ci gi l hon ton khng c bnh. Trong bi t knh ly, mnh phi hiu cu Thn khng tt bnh l khng tt bnh n khng tu tp c. Phi c mt sc khe ti thiu no th mi tu tp thnh cng c. V d trong khu vn ca chng ta c ba trm cy rt p, no cy tng, cy bch, cy b , cy liu, cy hnh, cy l, cy to v.v Trong khu vn ca chng ta cng c th c ba bn cy b cht. Nhng khng phi v vy m khu vn khng p. Mnh ng than khc khi thy ba, bn cy trong vn b cht kh. Mnh phi vui ln v c n ba trm cy trong vn cn khe mnh! Trong c th mnh cng vy. Mnh c mt bnh, hai bnh, ba bnh. Nhng nhng b phn khc ca c th mnh ang cn tt. Phi thy nh vy. Mt ca anh cn tt khng? Hai l phi ca ch cn tt khng? Hai chn ch cn i vng khng? Ti sao mnh khng sung sng nhn din nhng yu t ca sc khe, m c ni rng ti sao ti c au ci ny nhc ci kia hoi! Mnh phi nhn din nhng yu t tch cc. Mnh phi bit trong ngi ca mnh c th c ti by mi, tm mi, hoc chn mi phn trm c phn cn tt. ng bao gi than phin, ng bao gi mong cu mt tnh trng sc khe gi l ton ho. Ci khng bao gi c. Ngay c c Bn S, ngi cng cn c c A-Nan xoa bp, ngi cng tng b bnh au bng. Nu mnh c vi ba bnh, v nu cc tt bnh khng trm trng n c th ngn cn s tu tp ca mnh, th c xem l thn khng tt bnh. Vi nhng m au lt vt, mnh vn c th hng ngy an vui tu tp php Bt nhim mu, mau ra khi lun hi v gip c cho nhiu ngi khc ri. Nu chng ta c mt cng thc cu nguyn cho mi ngi u c sc khe tuyt i th mi nh thng u ng ca, tt c cc y t, cc bc s u tht nghip! Thnh ra chng ta phi thc t, ng m tng nhng iu trn my. Bnh tt l mt thc ti m chng ta phi chp nhn, chng ta phi k mt hip c sng chung an lc vi chng. Mnh ch cn mt sc khe tng i. V vy, trong khi cu nguyn, chng ta ng qu i hi. Nu tt c mi ngi khng bnh, khng cht, th lm g c ch chng ta ngi trong thin ng ny? Tri t cng s khng ch cha!

---o0o---

Chng ta phi bit rng ci bnh v ci cht l mt phn ca s sng. iu cu nguyn th hai l s thnh cng. Ai cng mun thnh cng. Nh bun mun thnh cng vi t cch nh bun; nh vn mun ni ting, mun sch bn chy; ngi lm phim mun phim ca mnh c nhiu hng mua. Ai cng mun thnh cng c. Ngi no cng mun cu nguyn cho s lm n ca mnh thnh vng, thnh cng. Mi khi Tt n chng ta thng chc nhau thnh vng, nhng s thnh vng c hn l ci yu t khng th c ca hnh phc khng? l cu ng hi. Ngoi ra, s thnh vng ca mt ngi c phi ko theo s khng thnh vng ca ngi khc hay khng? Nu mt nc sn xut la go nh Vitnam m khng xut cng c la go th nguy lm. Nu tt c cc nc u c th sn xut go cho nc mnh th ai l ngi mua s la go thng d ca cc nc khc? Cho nn thnh thong phi c nhng nm mt ma. Th gii c nhng nc cn mua la, mua go th nhng nc sn xut la go mi c th lm n c. V vy cho nn tt c ch c gi tr tng i m thi. iu cu nguyn th ba l s hi ha. Hi ha cng vy, hi ha l lm th no c tnh thng, lm th no c s ha iu gia mnh v ngi mnh thng, gia mnh v gia nh mnh, gia mnh v x hi mnh. y l mt yu t khc ca hnh phc. Chng ta c th lm g v chng ta c th cu nguyn cho iu ny khng? V cu nguyn theo li no, theo cng thc no? l ba i tng cu nguyn ca rt ng ngi trong chng ta, nh cng nh ln. Thng thng chng ta cu nguyn cho chnh chng ta trc, ri mi cu nguyn cho ngi ta thng. Thng thng th ta khng cu nguyn cho ngi dng nc l, v nht l khng cu nguyn cho nhng ngi chng ta ght, nhng ngi lm kh ta.
---o0o---

iu cu nguyn ca ngi tu Ngi xut gia c mt nim khc v cu nguyn. Ngay trong bi t knh ly, bi cu nguyn ph thng nht ca gii Pht t Vit-nam, c ni rt r v mc ch ca s cu nguyn. nh chng ta cu thn khng tt bnh, tm khng phin no. Nhng chng ta khng cu nhn hai iu nh l hai cu cnh, ti v chng ta mun i xa hn na. Nn nh rng bi ny khng phi ch dnh cho gii xut gia m chung cho tt c mi ngi ti gia, v nhng em rt tr trong Gia nh Pht t Vit-nam na. Nga trng n Pht t bi gia h, thn khng tt bnh, tm khng phin no lm g? hng ngy an vui tu tp php Pht nhim mu, mau ra khi lun hi, minh tm kin tnh. l cu tng ca ngi xut gia. Ra khi lun hi, vt thot sanh t, l li cu nguyn ca nhng ngi xut gia. Ngi xut gia c th cu nguyn sc khe, c th cu nguyn thnh cng, c th cu nguyn hi ha trong tng thn khng? C! Nhng chng cha . Ngi xut gia phi i n mt mc su sc hn, l gii thot sanh t c th tha mn c nhng nhu yu rt su m ngi ti gia cha thy c. l bit r ti t u ti, ti sao ti c mt y, ti s i v u, sau khi cht ti cn hay khng, ti vi Bt c lin h g khng, ci bn lai din mc ca ti l g? l nhng iu cu nguyn su sc nht ca ngi tu. Nu l ngi tu m ch cu nguyn ba iu thng thng l sc khe, thnh cng v hi ha, th cha phi l ngi tu ch thc. Ngi tu ch thc phi cu nguyn ti mc su sc hn. Mnh phi lm th no trong i sng hng ngy, mnh c th c ci nhn chc thng c bnh din tch mn, i ti bn mn, m thy c ci bn cht tng tc ca vn s, vn vt. Mnh phi thy c ci Nh Lai tng, ci chn nh, ci bn th, ci nit bn th lc mnh mi t ti s tha mn ln lao ca ngi tu. S tha mn c ri th du c sc khe nhiu hay sc khe t, mnh vn c hnh phc nh thng. D thnh cng hay khng thnh cng trong cng vic, trong s to dng cha chin, hoc trong t chc tng thn, th mnh vn khng au kh g c. C nhin khi mnh c hnh phc ri th mnh s khng tranh chp, khng gy chin tranh, khng to kh au. S hi ha do t nhin n c.

Nh vy th chng ta khc nhau ch no? Khc nhau trnh cu nguyn ca chng ta. Khi chng ta tip xc c vi bn mn ri, ngha l tip xc c vi nit bn, vi chn nh, vi Nh Lai tng, khi chng ta bc vo c th gii ca Hoa Nghim, tip xc c vi nc Cha, vi Thng ri, th ci g xy ra trong tch mn ta cng chp nhn c c, chng ta i vo trong ci an lc, khng cn au kh na. Sng thm mi nm na cng c, m sng thm na nm na cng khng sao. Lc , chng ta thay i hn cch nhn ca chng ta. Trc kia nu khng c ci ny, ta s au kh v cng, nhng khi tip xc c vi chn nh ri th khng c ci ny cng khng sao. Trc kia khng c s thnh cng ny, ta xem nh c cuc i tht bi, nhng khi tip xc c vi bn mn ri th d cha ca mnh c b chy, d ngi ta bi xu mnh, ngi ta gn cho mnh nhng iu oan c, th mnh vn mm ci, an lc c nh thng. Ci m ta cho l s thnh cng, cn bn hnh phc ca i ta, ta khng cn na, ti v hnh phc ca ta trong bn mn c, v rt ln, n vt thot khi ci thnh ci bi. Ngoi ra, khi mnh thy c mnh v tt c chng sanh l cng mt bn th, th lm g c s chia cch m khng c s hi ha? Ta v bt l mt, th lm g c s chia cch na? V vy cho nn ngi tu phi bit cch cu nguyn, v ci c mun su sc nht ca ngi tu l tip xc c vi bn mn. Tip xc c vi bn mn ri th t nhin sc khe ca chng ta tng tin, chng ta s thnh cng trong s tu hc v ha , chng ta s to c tng thn rt an lc, rt hnh phc, rt hi ha. Nhng d cho s thnh cng khng ti mc m ta mong c, chng ta vn khng thy kh. Cho nn chng ta thy rng s cu nguyn ca ngi tu l rt su sc, n khng ch nm trn bnh din tch mn. Chng ta ng ngh rng sc khe ca chng ta l quan trng nht, s thnh cng ca chng ta l quan trng nht, hay ci lin h ca chng ta vi ngi thng, vi gia nh, vi x hi l quan trng nht. Ci quan trng nht ca ngi tu l chng ta chc thng c bc mn tch mn i vo th gii ca bn mn, thy c s lin h, thy c ci tng tc gia ta v Bt, gia ta v tt c nhng hin tng khc ca s sng quanh ta. V vy khi cu nguyn, chng ta phi c tr t. a s chng ta khi cu nguyn thng mun c B tt lm cho chng ta iu ny iu kia, mun Thng ban cho chng ta ci ny ci n. Chng ta tng rng nu Bt,

nu B tt, nu Thng lm cho ta ci , ta s c hnh phc. Nhng ci tr tu ca chng ta u c chng ta t ra mt chng trnh cho Bt, cho B tt, hoc cho Thng lm theo? V d v sinh mi. Chng ta mun cu nguyn nh th no? Chng ta cu nguyn cho cy ng b n, cho cc loi chng sanh ng b st hi, khng b dit chng. Nhng ci thy ca chng ta c chng ta a ra mt chng trnh v nh Thng thc hin gim khng? Ti v trong chng trnh ca Thng , c s sinh n, c s tiu dit. Nhng con chu chu nu khng cht, mi khi hng trm triu con p xung, th ch trong vi giy ng h l chng c th lm cho ma mng ca c mt vng b tiu tan. C nhng con vi khun c th n nhng con vi khun khc. Chng ta c tr tu thit k mt sinh mi hay khng? Trong s sinh n phi c s dit. Phi c nhng loi ny tn cng nhng loi khc v to thnh mt th thng bng s sng c th c mt c. Chng ta c tr tu thit lp ra s thng bng hay khng? Nu chng ta khng c kh nng m vn mun s vic xy ra theo mnh, th s cu nguyn ca chng ta ch biu l s ngu si, s tham lam ca chng ta m thi. Tr tu ca chng ta v s sng nh th no, t bi ca chng ta c bao nhiu m chng ta mun lm mt danh sch cng vic bt Thng phi lm theo? Cho nn trong khi cu nguyn ta phi c tr tu, chng ta ng i hi qu ng nh i hi mt sc khe ton ho, mt perfect health, mt i hi rt l v l! Chng ta cu nguyn cho bn thn ta, cu nguyn cho nhng ngi thng ca ta, v chng ta i hi nhng iu m nu Thng lm, nu c B tt lm th s to ra mt s xo trn rt ln trong th gii ny, v s gy ra rt nhiu au kh. Cho nn phi c tr tu trong khi cu nguyn. Lm sao c tr tu? Mun c tr tu th ta phi qun chiu, phi i v bn mn. Mt iu m chng ta c th bit c l khi nng lng ca t bi, ca tr tu, ca chnh nim khi dy ri, th chng ta c th thay i c tnh trng, thay i c hon cnh. Thay i khng phi bng c nhn ca ta m thi, m bng c tm thc cng ng. Tm thc cng ng l ci cha kha ca tt c s thay i.

Larry Dossey, mt bc s ngi M, ni rng: Thng l mt v tinh vin thng. Tt c nhng c mun ca mnh phi c phng ln trn , ri Thng s gi phn quyt ca ngi li cho ngi mnh mun cu nguyn. V d mnh l A, mnh mun cu nguyn cho B, hai bn xa nhau. Mnh phi hng li cu nguyn ti Thng v Thng s phn chiu li gim mnh. Mnh cu cho B c lmh bnh th B s c lnh bnh. V vy m Thng c v nh l mt v tinh vin thng. Ci v tinh vin thng m Larry Dossey gi l Thng , o Bt gi l Tm thc cng ng, tc l A-li-gia thc, trong Bt v chng ta l mt. Nu c mt s chuyn bin trong tm thc c nhn th c s chuyn bin trong tm thc cng ng. M khi c chuyn bin trong tm thc cng ng th c s chuyn bin tnh trng ca i tng cu nguyn ca chng ta. V vy cho nn ta ni rng tt c l u do tm. Tm ca chng ta l mt sng to phm ca tm thc cng ng. Nu chng ta mun c s thay i, th chng ta phi tr v vi tm. Tm ca chng ta l mt trung tm ch bin nng lng. T trung tm in lc , ta mi c th thay i c th gii, v tr. Thay i bng nhng nng lng c tht, v do chnh ta ch tc ra. l cch cu nguyn hu hiu nht.
---o0o---

Phn Hai - CU I TNG HIN HU

Chng ta bit rng khi gi ln v tinh nhn to mt chng trnh truyn hnh, th tuy khng tn bao nhiu thi gian, nhng chng ta cng cn mt t th gi cc ln sng di chuyn. Khi v tinh vin thng y gi ngc tn hiu v tri t, th tuy gn nh l ng thi, nhng n cng cn th gi nhng tn hiu truyn i trong khng gian. Ti v d ln sng in di chuyn bng tc ca nh sng, th nh sng cng cn ti mt giy ng h mi i c 300 ngn cy s. Vy th chng ta ng vi vng khi trng i kt qu ca cu nguyn. Thng m ng bc s gi l v tinh vin thng , xa l xa lc ngoi v tr kia. Khi chng ta gi mt li cu nguyn ln Thng , Thng s em nng lng gi v ngi chng ta mun cu nguyn hoc h nim

cho. Theo li suy ngh ca ngi trn, chng ta c cm tng rng li ca ngi cu nguyn (tc l A trong hnh 1) phi c th gi mi ln n ca nh Tri, mi i n tn ni m chng ta mun n cu xin. Ngoi ra, chng ta cng cn c thi gian th ci nng lng m chng ta xin c, mi i ti tay ngi ta thng (tc l B). l v chng ta c nim rng ta vi v tinh vin thng l hai thc th xa cch nhau hng trm triu dm. Nhng trong C-c gio cng nh trong o Bt, chng ta bit rng i tng m chng ta cu nguyn ang nm trong ta ch khng phi ngoi ta. Bt nm ngay trong tri tim ca ta, m Thng cng nm trong tri tim ca ta. Ngh rng Bt v Thng ngoi ta l mt s sai lm, khng phi ch sai vi gio l o Bt, m cn sai vi Kinh Thnh ca o C-c na. Vy tt hn ht l chng ta vit ch A, tng trng cho ngi cu nguyn, v ch B, tng trng cho i tng ca s cu nguyn, vo ngay trong vng trn tng trng cho Thng , th chng ta bt c mt lp vng tng in o v s phn bit, v ci nim rng ta vi Bt l hai, ta vi Thng l hai.

Ci v tinh vin thng ny, trong o Bt chng ta c th gi tn n l Nht tm, The one mind. N c th c nhiu tn.

 hc Duy biu chng ta bit rng tm thc cng ng lm ra tm thc c nhn, v tm thc c nhn lm ra tm thc cng ng. Hai ci lm ra nhau, khng c ci no trc, khng c ci no sau. Cng nh ci trn v ci di, hai ci c ng thi mt lc. Ci trong v ci ngoi cng vy. Ci ta v ci khng phi ta (ng v phi ng), hai ci y cng c cng mt lt, v chng lm ra nhau. This is because that is, that is because this is. l li ca Bt. Ci ny c v ci kia c . Ci kia c v ci ny c . Nh vy th chng ta c th ni Nht tm l tm thc cng ng, m chng ta cng c th ni l tm thc c nhn, ti v tm thc c nhn c lm bng tm thc cng ng. Ci ny trong ci kia, c hai u c tnh cch tng tc v tng nhp. Trong o Ki-t chng ta c th gi v tinh vin thng l Thng . Chng ta ng b nhng danh t nh la. iu quan trng l chng ta tip xc c vi ci thc ti. Gi n l tri chui cng c, m gi n l banana cng c. Ti v ch chui v ch banana tuy rt khc nhau, nhng chng cng ch mt thc th. Lm sao ta chm ti c ci nht tm, chm ti c Thng ? Lm th no ta gi c ci nng lng ca ta v nht tm, v Thng , xc tc c vi nng lng ca Thng , v cho ci nng lng v cng v bin chuyn ng ci tnh trng ca ta? Ngi thng ca chng ta ang b au kh, ang b him nguy, chng ta cn bao bc ngi thng ca chng ta bng nhng nng lng lnh ngi c che ch v c sc vt qua c cn him nguy. Chng ta cn c nhng gip cho nn chng ta mi cu nguyn. Khi cu nguyn, mun chm ti c Thng , chng ta c th dng mt trong ba ci cha kha ca o Bt, kt li thnh mt chm gi l Tam Php n. y l nhng dng c rt mu nhim. C ba ci cha kha th d u ta cng c th m c ca ca rt nhiu kho tng v gi. Ba cha kha tn l V thng, V ng v Nit bn. Ai m khng chp nhn s tht v thng? Ngi o Bt chp nhn v thng, m ngi o Cha cng chp nhn v thng. Ti v c ci g thng u? V ng chng qua ch l mt mt khc ca v thng. S vt l v thng, bin chuyn v khng c mt thc th ring bit, mt ci ta c lp. Chng ta hc rng ngi cu nguyn v ngi c cu nguyn (tc l mnh v Bt), u trng rng, ngha l u khng c mt ci ta ring bit.

Gia tm thc cng ng v tm thc c nhn cng vy. Tm thc cng ng khng c ci ng ring bit, tm thc c nhn cng khng c ci ng ring bit, v vy cho nn trong tm thc c nhn c tm thc cng ng, v trong tm thc cng ng c tm thc c nhn. Cng nh ci tu gic v v ng m chng ta di ch A v ch B vo trong vng trn tng trng cho Nht tm (Hnh 1). Ti chng ta bit rng A, B v nht tm (hay Thng ) khng phi l nhng thc th bit lp. Thng c v ta c y. Nu khng c ta y th lm sao ta bit rng Thng c ? Cho nn ci nguyn tc v ng ny l mt cha kha rt mu nhim, n m ra cho chng ta nhng cnh ca rt ln. S d ti khm ph ra c nhng iu m cc ngi Ki-t hu rt thch, l ti v ti i vo truyn thng C-c gio bng ba ci cha kha ny. Vi chm cha kha Tam Php n, ti m ra khng bit bao nhiu cnh ca, v tm ra khng bit bao nhiu chu bu trong kho tng gio l ca Cc gio, m c th nhiu bn C-c cha thy. Nu cc bn C-c bit s dng ba cha kha ny th qu v s khm ph rt nhiu iu v cng qu gi, n tng trong Thnh kinh, m c th lu nay qu v khng s dng c. Cha kha th ba l Nit bn. Nit bn l g? Nit bn c phi l mt thc th tch bit ra khi th gii sanh t m chng ta ang sng y hay khng? Nit bn v sanh t c phi l hai ci bit lp hay khng? Theo ci cha kha th hai th Nit bn v sanh t, tuy gi l hai nhng k thc l mt. Cng nh sng v nc. Sng khc vi nc. Nhng ngoi sng khng c nc, ngoi nc khng c sng. Nc v sng tng tc, nc v sng v ng. V vy cho nn ng v phng din hin tng th chng ta gi n l th gii sinh t, nhng ng v phng din bn cht th chng ta gi n l Nit bn. Cng vy, vi ci cha kha ny ta c th m ra rt nhiu kho chu bu trong C-c gio. Chng ta hy nhn su hn bit lm th no m tip xc c vi Thng . Nhiu nh thn hc Ki-t gio ni rng Thng l nn tng ca hin hu. God is the ground of beings. Mt trong nhng ngi l Paul Tillich thn hc gia ngi c va t trn cch y khng lu. Theo nh ngha , nu Thng l bn cht ca hin hu, l nn tng ca hin hu, th hin hu l g? Hin hu l nhng sng to phm ca Thng . Nh vy th lm ht no tip xc vi Thng nu ta khng tip xc c vi to vt?

Chng ta c hai ch Creator l to ha v Creature l to vt. Chng ta ch c th tip xc c vi Thng qua to vt m thi. Cng nh chng ta ch tip xc c vi nc qua sng m thi. V vy cho nn trong khi cu nguyn, chng ta c th tip xc vi th gii hin tng. Hin tng no cng mang theo bn cht trong n. Hin tng ting Php l Phnomne, v bn cht l Noumne. Phnomne no cng mang trong n bn cht ca Noumne. Bn cht l ci thc th. V d khi chng ta ni n Bt Thch Ca, th Bt l mt hin tng, c tn, c ngy sinh, thng , c cha, c m, c nhng vng a d trong ngi c sinh ra, sng, thc tp, dy d; ngi c hc tr gii cng nh hc tr d, v Bt thng ht. Ngy xa Bt c mt ngi hc tr xut gia, hc rt chm. V y hc n my thng m vn khng thuc c mt bi k bn cu. Nh bt rt kin nhn cho nn cui cng v cng chng c qu A-La-Hn, vt ln trn nhiu ngi tr thc. l nh Bt thy trong ngi t chm ny cng c Pht tnh, cng c kh nng thnh o. Bt cn thy ngi phi n cng c kh nng thnh o, cho nn Bt chp nhn ph n vo trong gio on ca Ngi. l v Bt thy c ci bn cht Bt trong mi hin tng. Bt l hin tng, nhng bn cht ca Bt l Pht tnh (Buddhat). Tt c chng ta u c tnh Bt hay l Pht tm. Nh vy nu mun tip xc vi Pht tnh th chng ta tip xc vi Bt, tc l nu mun tip xc vi bn th, chng ta phi tip xc vi hin tng. Chng ta cng c Pht tnh, l mt tin rt mng do Bt khai m trong kinh Php Hoa: Tt c chng sinh u c kh nng thnh Pht v bn cht ca chng sinh l Pht tnh. V vy cho nn khi ta cu Bt, ta ng c ti ci Pht tnh, v khi ta cu ta, ta cng ng ti c ci Pht tnh. y l iu ti qun chiu v thy c. Vit-nam chng ta thng c tc l cu nguyn qu thn, tc l nhng ngi cht v ha hin linh thing. Chng ta cng cu nguyn t tin, cu nguyn cha m qua i, v chng ta tin chc rng khi chng ta tip xc c vi cc v th h s gi nng lng ti gip chng ta. iu ny l iu c hng ngn nm Vit-nam. H con chu c vn l h t nhang cu nguyn ng b. Cu nguyn thnh cng dn mc no th ta cha bit, nhng nh trn ni, c mt phng thc cu nguyn c th to ra nng lng nhiu hn nhng phng thc cu nguyn khc. l trong

khi cu nguyn chng ta phi thn tm nht nh, phi c chnh nim, phi c nh, phi c tu th nng lng ca s cu nguyn mi ln. Trong chng ta, c nhng ngi cu nguyn khng c thnh cng lm, l ti phm cht ca s cu nguyn ca h cn yu km. Mnh khng ni phm cht ca li cu nguyn m mnh ni phm cht ca s cu nguyn. Ti v cu nguyn theo ng phng php l phi thn, khu, hp nht. Cho nn y khng phi ch l li cu nguyn m l tm cu nguyn, La prire du coeur, v thn cu nguyn, La prire du corp. Bn pha C-c gio cc bn hay ni tm cu nguyn nhng cha ni nhiu n s cu nguyn ca c th. Tuy vy cc bn bn cng bit rng ci thn rt quan trng. Cho nn mi khi cu nguyn, h u qu xung, chp tay, ci u. H cng bit rng ba nghip thanh tnh, hp nht v mnh c mt tht s, c thn ln tm, l mt iu rt thit yu cho s cu nguyn. Nu cu nguyn bng li khng th cha . Thiu nim, thiu nh v thiu tu th cu nguyn s khng thnh. Trong qu trnh thc tp ti c khm ph ra mt iu. l khng nhng chng ta c th cu nguyn c vi qu thn, vi ng b cha m, vi nhng ngi khut, m ng thi ta cng c th cu nguyn vi nhng ngi ang sng. Ti v nhng ngi ang sng cng c nng lng, h cng c vng chi, c thnh thi, c hnh phc. Khi a tm ta hng v h, th nhng ngi cng c th hin tng cho ta thm nng lng, nhiu hay t l ty vo mc vng chi ca ngi . iu ny khng phi l chuyn hoang ng. Qu v thy trong tng thn c nhng ngi ti mt, vng chi, thnh thi. Mi khi mnh phng tm ti ngi , ngh ti ngi , th mnh thy trong ngi mnh c nhiu nng lng hn ln. Thnh thong ti c mt ngi hc tr hi bun, hi thiu vng chi, ti ngh: Con c th vo phng thy ngi mt mnh c. Ti v trong phng ti c nng lng ca mt ngi thy. Khng phi ci phng c nng lng, m ngi trong phng th ging nh mnh ang ngi vi thy. M ngi vi thy th th no cng c mt t nng lng ca thy truyn qua. cng l mt hnh thi ca s cu nguyn. Trong nhng cn nguy bin, trong nhng lc kh khn, nu tm ca mnh duyn ti mt ngi c vng chi, c thnh thi, mt ngi mnh tin cy c, th lc mnh c thm nng lng vt qua nhng kh khn m

mnh ang trc din. V vy cho nn cu nguyn vi nhng ngi ang cn sng l chuyn c th thc hin c! V d mnh c mt tng thn c hnh phc, hng ngy khng lm php l g nhiu, ch i thin hnh, n cm im lng, v sng vi nhau ha hp thi. Trong nhng lc i xa, khi mnh thm mt, khi mnh bun, hay gp kh khn m mnh ngh ti tng thn, th t nhin mnh thy hng hi ln, c nng lng thm ln. Vy th ti sao mnh ch cu nguyn vi nhng ngi khut? Nhng ngi khut mnh bit h cn , th nhng ngi ang sng cng ang cn m! Khi mt ngi m mnh gi l cht ri, mt ri, th c ngi ngh rng ngi khng cn na. Nhng theo gio l o Bt, ngi lun lun cn . Chng ta ng dng ci khng gian v thi gian c l ca tm thc nhn din ngi . Trong lnh vc y khoa c nhiu trng hp bc s chng nhn rng ngi cht ri, nhng thc ra th ngi cha cht. Ba ng bc s ti v chng thc rng ngi cht ri, vy m ba bn ngy sau ngi sng dy! Nh vy trong ba bn ngy , ngi c hay l khng c vi ta? Hc o Bt, chng ta bit rng khi thiu mt iu kin th s vt khng biu hin c. Ngi kia khng tnh dy ni ci vi mnh l ti thiu mt iu kin thi, ch khng phi l ngi khng c mt. Nm 1964, ti mt nh xc New York, mt v bc s c lnh n lm Autopsy mt xc cht xem ngi ny cht v l do no. Xc cht ti nh xc ba, bn ngy. ng bc s ci o xc cht, ly dao bt u m bng ngi ny. Khi nht dao va m vo bng th ngi ny tnh li, bt ngi dy v nm c ng bc s lc lia, lc la! ng bc s s qu nn ng ln ra cht. y l chuyn c tht. ng cht v ng ngh y l mt hn ma bo on. S qu nn ng b ng tim! Vy th trong ba bn ngy qua, ngi c mt hay khng c mt? Ta phi ni rng ngi c mt nhng v thiu mt diu kin no nn khng sinh hot nh ngi m chng ta gi l ang sng. Ci iu kin c th l mt lt dao ct vo bng lm cho c th hot ng tr li! Vo th k th 9, thnh ph La M, c Gio Hong Pie IX c mt ngi hu cn tn l Luigi Vittori. im c bit v anh chng ny l anh thng mang sng bo v c Gio Hong lc theo hu cn ngi. Mt hm anh ln cn suyn nng, v ln ra cht. Ngi ta anh nm ba bn ngy trc

khi chn. V bc s n khm nghim t thi lc , cn thn hn ng bc s New York trn y rt nhiu. Trc khi k giy chng thc anh ny cht, ng t ln mt ngn n cy, a vo tn mt ca anh, d ngn la n cy vo l mi ca anh. T nhin anh chng rng mnh mt ci v sng li! Ha ra anh chng cha cht! Sau , anh chng cn tip tc sng cuc i hu cn c Gio Hong c thm mi my nm na! Nm 1964, mt c ngi M tn l Elsie Waring, 35 tui. C b bt tnh, nn c a vo nh thng Willesden General Hospital, v c khng tnh li. Tim c cng ngng p t lu. Sau khi ba ng bc s n khm nghim, quan st rt k v ng vi nhau rng c ny cht, h k mt t khai t ri ra v. Mi ting ng h sau, khi ngi ta b c vo quan ti th c nc ct mt ci ri ngi dy! Nhng chuyn ny l nhng chuyn c tht, xy ra rt nhiu, chng ta c th k ra hng ngn trng hp. Nhiu khi ngi ta chn sng nhng ngi m h gi l cht. V vy cho nn Vit-nam, ngi ta khng bao gi cho php chn ngi cht sm. Phi i vi ngy, ri em xc cht xung t, xem th hi lnh ca t c th lm cho ngi cht sng dy hay khng. Hoc ngi ta em mt ci o ca ngi cht, leo ln mi nh, dng ra v h gi ba hn by va hay chn va ca ngi cht v, may ra th hn ngi cht nghe m tr v nhp li vo thn xc ngi . Ngi Vit-nam c tp tc lm cch trc khi chn ngi cht, ti v h khng mun ri vo mt s sai lm qu ln lao. V vy cho nn khi ng ch ca mnh m mnh ngh l cht ri, ba ca mnh m mnh ngh l cht ri, ang khng c mt gi ny, th mnh phi ngh li. V theo li dy ca c Th Tn th khng c g sanh ra m cng khng c g mt i. ng ch ca mnh cng nh ba ca mnh, c th ang biu hin u nhng v con mt chp tng ca mnh m mnh khng nhn din c. Cc v lun lun c . V vy mnh cu nguyn ng ch, mnh cu nguyn ba mnh, th th no cng c kt qu, ti l nhng ngi mnh bit. Khi mnh bit r v mt i tng th s cu nguyn s d c kt qu hn. Thay v cu nguyn mt ngi m chng ta cha c bit, cu nguyn nhng ngi m chng ta c c hi tip xc v bit n rt r khi ngi cn sanh tin, th nng lng c th pht sinh ra mt cch d dng hn v mnh m hn. Thng thng, chng ta cu nguyn cc v B tt, cc v Bt Th Tn. Theo ti th mi chng ta c mt tri gic, mt kinh nghim kh su sc v c

Th Tn, ti v chng ta hc gio php ca ngi, chng ta hc v cuc i ca ngi, chng ta em nhng gio php ca ngi ra p dng v chng ta thy c kt qu. Nh vy khng phi chng ta ch thy Bt nh l mt hnh tng trn bn th, m chng ta bit Bt, chng ta tip xc vi Bt ngay trong bn cht ca Bt, ngha l chng ta c th tip xc vi Pht tnh. V d c mt ngi no gp Bt ang i trn ni Thu, nhng cha bit g v i sng ca ngi, v tm ca ngi, v gio l ca ngi v v hnh phc ca ngi, th tuy ngi c nhn thy trc tip hnh dng Bt ang i, nhng h khng c mt tri gic su sc v Bt. Cn chng ta, tuy cha bao gi thy hnh dng , nhng chng ta tip xc su sc hn vi Bt, ti v chng ta bit c tri tim ca Bt qua s hc hi v tu tp ca chng ta. Bt ngay ti y, chng ta khng cn i v ni Thu. D h qung co cch no i na th chng ta cng khng b nh la, ti v chng ta bit rng Phm s hu tng giai th h vng, c ngha l nhng g ch c tng u l mt s nh la. i vi ti th Bt khng cn l mt ci tng na, mt ci tn na, m l mt thc ti, v ti sng vi Bt hng ngy. n cm, ti cng ngi n vi ngi, i b, ti cng i vi ngi, v ngay trong gi pht ni Php thoi ny, ti cng ang sng vi ngi. Nu em i Bt bn cht ny vi mt hnh dng Bt, th ti s khng i. Chng ta khng vi v ghi tn vo hng du lch bay qua n , leo ln ni Thu, l v vy. Chng ta c Bt ngay ti y. Mi khi i thin hnh, chng ta c th nm ly tay Bt cng i. l ngha ca cu i chi trong bn mn, tay ta nm tay ngi. Vi c B tt Qun Th m, vi c B tt a Tng, vi c B tt Ph Hin cng vy. Ngi ta c th ni cc v B tt khng c mt s tht lch s, nhng mnh khng cn iu , ti v mnh bit rng bn cht ca B tt Qun Th m l tnh thng. M tnh thng l ci g c tht trn i ny. Vi hnh tng ny hay hnh tng khc, l n b hay n ng, l em b hay nh chnh tr, h tnh thng c mt l c mt B tt Qun Th m. Thnh ra nh s hc khng th no lm cho ti mt nim tin ni c Qun Th m B tt c. Ti v ti bit qu r rng tnh thng l mt ci g c tht, v tnh thng c biu hin trn rt nhiu hnh thc. Ha-lan c mt ph n, bn ngoi khng ging B tt Qun Th m nh nh tng c sn trong tm ca mnh. Nhng ch thc Qun Th m B tt l ngi . Trong th chin th hai, ngi n b ny, mt mnh cu c t nht l 30 ngn ngi Do thi khi phi i vo l hi ngt ca ngi

pht xt. Mt ngi m c th lm c cng vic chuyn ngi i h khi b tn st, th ngi l ai nu khng phi l c Qun Th m B tt? D ngi y l da trng hay l da en, da vng hay l da , n ng hay l n b th mnh cng phi gi ngi l mt hin thn ca B tt Qun Th m. B ta hin cn sng v ln ny sang Ha-lan, cc th gi ca ti s dc gp ngi . Trong thi chin tranh Vit-nam, c rt nhiu c nhi Vit-nam mt cha, mt m, c ngi nui dng. Ti cu nguyn Bt, ti cu nguyn c B tt, ti cu nguyn t tin, ti cu nguyn cha, ti cu nguyn m. Mi khi cu nguyn, ti bit rng ti tip xc c vi ci nng lng ca Nht tm qua cc v . Qua Bt cng c, qua B tt cng c, qua t tin cng c, qua cha cng c, qua m cng c. V vy cho nn qu v c th cu nguyn cha v m ca qu v. D cha m cn sng, cha m vn c th tip tr nng lng cho qu v. Nu cha m qua i, mnh cng c th cu nguyn: M i, m gip con. M i, m gip em con. Ba i ba gip con vi, th mnh vn tip nhn c thm nng lng. c khi ti cu nguyn vi c hc tr ca ti! Ti v hc tr ca ti, c ngi c rt nhu nng lng ca s vng chi, ca s thnh thi, ca s hnh phc, v ti cn ti h nh nhng i tng cu nguyn. Ti cng cu nguyn tng thn mi ni ca ti, ti v tng thn cng c nhng cht liu . Vy th ci cha kha th ba trong chm Tam Php n, cha kha nit bn c th m ra thm cho ta mt cnh ca: Chng ta c th tip xc c vi th gii hin tng. Nu chng ta bit tip xc su sc v nhn din ci tnh cch vng chi thnh thi v ti mt ca nhng hin tng , th qua th gii hin tng, chng ta c th tip xc c vi th gii ca bn th, th gii ca nit bn. V vy cho nn chng ta cng c th cu nguyn c vi cy tng, vi mt trng, vi cc v sao. Cy tng kh vng chi, mt trng rt ng hn, v nhng v sao kia lun lun c mt cho mnh, thnh thi, trong sng. Cho nn khng nhng ta cu nguyn c vi Bt, vi B tt, vi thnh tng, vi t tin cha m, v vi tng thn, m chng ta cn c th cu nguyn vi cy tng, vi tng . C ngha l nu chng ta tip xc c vi cy tng mt cch su sc, th chng ta tip xc c vi ci nht tm, tip xc c vi Thng . M tip xc c vi Thng th ngi c

th truyn cho chng ta nng lng. V vy cho nn cy tng cng c th truyn cho chng ta nng lng ca Thng . C mt ng thy tu C-c gio tn l Jean Franois dAssise, trong mt ma ng cy ci hon ton tri l, i thin hnh v gp mt cy hnh nhn. ng dng li trc cy hnh nhn th v cu nguyn: Cy hnh nhn i! Cy hy ni cho ti nghe v Thng i. Th t nhin cy hnh nhn n hoa y c cc cnh, ngay trong ma ng gi but! Trong th gii tch mn th cy hnh nhn cha c hoa, nhng trong th gii bn mn th cy hnh nhn c hoa t mun tha. ng v phng din tch mn th chng ta cha thnh Bt, nhng ng v phng din bn mn, chng ta l Bt. V vy cho nn tip xc c vi cy hnh nhn th chng ta c th tip xc c vi Thng . Cho nn ng i tm mt Thng tru tng, ng cu nguyn Thng nh mt nim tru tng. l mt iu rt quan trng. Phi n vi Thng qua nhng g rt c th, l nhng biu tng ca Thng trong tch mn. Gio l ca Gio hi Chnh thng (Eglise Orthodox), c ni rt r rng: Con ngi cng c cht thnh ca Thng v cng cng chia s ci bn cht thnh thin ca Thng . Lc u tuy cu nguyn cha gii, nhng chng ta bt u c nng lng. T t thc tp thm v gii, v nh, v tu, th s cu nguyn ca chng ta s c nhiu hng lc hn ln. Chng ta cn bit rng, trong truyn thng o Bt, cu nguyn vi tnh cch tng thn mnh hn cu nguyn vi tnh cch c nhn rt nhiu. Sau khi thy Mc Kin Lin khm ph ra m mnh ang au kh, thy rt bun. Bt dy cho thy cch nng ta vo sc ch nguyn ca tng on. Mnh c sc ch nguyn, mnh cng c th gi tinh lc ca mnh v Pht tm. Nhng nu c hai ngi nh mnh, nu c nm ngi nh mnh, nu c 100 ngi nh mnh trong tng thn ng thi cng thc tp vic gi tinh lc , th mnh s d thnh cng hn. Cho nn nhng lc i chng cu nguyn cho m mnh, cu nguyn cho cha mnh, l nhng lc rt quan trng cho i mnh. Mnh l mt trong s nhng ngi , s nht tm ca mnh l ci cha kha, v s nht tm ca nhng ngi bn tu trong tng thn, li l mt ci cha kha ln hn m ca php thn. Khi mt tng thn mt trm ngi hay mt ngn ngi cng thc tp ba nghip thanh tnh, thn tm hp nht gi nng lng, th ci nng lng s rt ln, s rt hng

mnh, c th chuyn i c tnh trng m o Bt gi l nghip, nh trong cu kinh Cu xin chuyn nghip ta b. C th khi l mt trng hp rt kh v chng ta cn ti mt nng lng mnh hn na. Nhng d sao th ci nng lng m chng ta gi i l mt ci g ri. Nu chng ta c mt tng thn vng chi, thnh thi cng h nim, th ci nng lng to c chc chn s ln hn. i lc, khi cu nguyn mnh thy li cu nguyn c hiu qu, ging nh Thng ni c, Yes! i khi chng ta t ti mt kt qu gi l Cha c, Not yet! i khi chng ta nhn c mt kt qu gi l C th, Maybe! i khi chng ta nhn c mt cu tr li gi l Khng, No! Tuy vy, chng ta phi bit rng y khng phi l s t chi ca Thng , ca Bt, ca B tt, m v ci nng lng gi i cha mnh chuyn i tnh trng. Chng ta cn thm mt hay hai iu kin khc na. Ni r ra, cu nguyn bao gi cng c kt qu, nhng ci mc thnh cng ca s cu nguyn khc nhau. Khi cu tr li l khng th cha chc l khng c hiu qu! c hiu qu ri, nhng mnh khng thy c, cho nn mnh cho l khng. Ti v mnh u bit c ci nhu yu ch thc ca mnh? Trong khi th ci Tm thc cng ng, ci nht tm hay l Thng , bit r hn mnh, bit ci g tt cho mnh hn, cho nn mnh c ci , v khng c ci m mnh cu xin. V d khi cu cho mnh thi u. Mnh cu nguyn nhiu qu m mnh vn khng u, cho nn mnh ni rng s cu nguyn ca mnh khng c kt qu. Tuy vy, trong s thi rt c th c s sp t. V d nu hng k ny th k sau mnh s vng chi hn, d thnh t hn trn ng i. Chuyn ny xy ra nhiu ln, nht l trong lch s thi c Vit-nam. Hi c mt chng trai rt thng minh. Chng i thi v lm bi ng c chm u th khoa, nhng cc quan trng bn vi nhau rng th sinh ny gii tht, nhng chng ta cn tr qu. Nu cho u cao kha ny th s lng hiu thng ca chng cha c mi gia. V vy k ny nn nh hng chng i, v k sau s cho chng u u. V vy cc quan trng cho chng hng thi! Rt l oan c cho chng! Nhn b ngoi th ging nh l mt s oan c, nhng quc gia o to ngi l c ngi gii v mi mt. Khng phi ch gii v phng din tr thc,

m cn gii v phng din c hnh na. Cc quan trng hnh ng theo nguyn tc , gip mi gia ci hiu thng ca ngi s t kia. Nu chng ta c ch ln th ch thm ba nm na d kha thi k cng khng n ni g. i vi tui cn tr ca chng th u c vn ? Ngi ta phi c ch rt ln, ngi ta phi c hoi bo cao, th ngi ta mi tr thnh mt v B tt ha qun sanh, hoc mi tr thnh mt ngi ti c gip dn gip nc c. K thi ba nm sau , chng s t kia u th khoa, v khi vo kinh d nh Th, u Thm hoa v tr nn mt ngi rt hu dng cho t nc. Khi thi rt, anh chng c th au kh, nhng chng khng bit rng tt c nhng ci l cho mnh ln hn ln, gii hn ln m thi. Khi cu nguyn cng vy, chng ta tng l mnh khng nhn c iu mnh cu nguyn. Nhng chng ta khng bit rng mnh c th s nhn c mt iu khc, ln hay nh l cn ty. Ti v ci nht tm, ci Pht tnh bit r chng ta hn chnh chng ta, bit r iu no tt cho chng ta hn. Ci tu gic ca chng ta ang cn nh, chng ta cha bit .
---o0o---

Cu nguyn trong o Ki-t Sau khi phn tch phng cch cu nguyn trong o Bt qua bi t knh ly, by gi chng ta hy c vi cu trong bi Ly Cha, mt bi cu nguyn rt ph thng ca cc tn hu C-c gio: Ly Cha chng con trn tri, chng con nguyn danh Cha c sng, nc Cha tr n (Our Father in Heaven, Hallowed be your Name, your Kingdom come, your will be done, on earth as it is in heaven - Ting Php l Notre Pre qui es aux Cieux, que ton nom soit sanctifi). Trong nhng cu kinh trn, nu mnh nhn bng con mt ca ngi Pht t bit qun chiu, th y mnh thy rng mnh ang thc tp tip xc vi bn mn. Mnh ang i tm kim g? Tm mt ci rt ln. Khng phi ci nho nh nh Ly Cha hm nay cho tri nng chng con i picnic.

Mnh khng phi ch i tm nhng ht u phng nho nh m mnh i kim mt ci g tht ln. Ci gi l Nc Cha. Mc tiu u tin ca s cu nguyn l tm cu nc Cha. Ly Cha chng con trn tri, tc l ci bn th ca mnh n nm bn mn. Trn tri c ngha l khng nm bnh din th gii hin tng. Chng ta khng th em Thin Cha, em Thng ra so snh vi nhng vt th to! Chng ta khng th em Thin Cha mt bn con sng, hay t cnh mt tri ni, ri ni y l Thin Cha, cn y l tri ni. Cng nh chng ta khng em nc ra so snh vi t sng c, v mt bn l bn th v mt bn l hin tng. Chng ta c th em mt t sng ny so snh vi mt t sng khc, nhng chng ta khng th em nc so snh vi sng. Chng ta c th em nc so snh vi tuyt, vi my. Nhng chng ta khng th em H2O so snh vi nc, vi tuyt hay vi my. Ti v mt bn l tng, cn mt bn l tnh. Mt bn l hin tng (nc, tuyt, my), mt bn l bn th (H2O). Bn th, tuy n l bn cht ca hin tng nhng khng th t chng ngang hng vi hin tng. Ti v n l bn th, v bt c mt danh t, tnh t hoc mt hnh dung t no cng khng th dng dt tn hoc miu t cho bn th c. Mnh gi l Thng , mnh gi l Allah, l ng sng to v.v... th ch l nhng cch gi m thi. Tt c nhng danh t v nhng nim mnh c v Thng , u v hiu trong mun din t Thng . Nit bn cng vy. Nit bn l mt thc ti m ta c th tip xc v sng c vi, nhng nit bn khng phi l mt tn gi. Tn nit bn ch l mt tn gi tm thi. Nit bn c ngha l s tt ngm, s tt ngm ca tt c nim, s tt ngm lun ca tt c cc danh t. V vy cho d chng ta gi l God, hay Dieu, hay Thng , hay Allah th ch l nhng ci tn, v nhng ci tn khng sc dung cha ci thc ti nhim mu kia m c khi ta gi Ci chn nh, hoc Ci bn mn. C khi chng ta gi nit bn l vng chi, l thnh thi. Nhng nit bn cn hn th nhiu nhiu na. Ly Cha chng con trn tri, chng con nguyn danh Cha c sng. Chng ta u mun Thng ni ting trong x hi loi ngi, bi v Thng u c cn ni ting nh mt c o chiu bng, hay l mt ng tng thng? Thng u c phi l nhng ht u phng chng ta tranh ginh? Thng cng u c mun tranh ua vi chng ta ni ting hn chng ta u? Danh cha c sng tc l s tip xc c vi thc ti nhim mu ca bn th. Phi thot ra khi danh th mi nm dc ci sng chn tht.

o c Kinh ni rng: o kh o, phi thng o. Danh kh danh, phi thng danh. c ngha l ci o m cn c th m lun c th cha phi l o chn thng. Ci tn m c th gi c tn th cha phi l tn chn thng. Vy th Danh Cha c sng l th danh , ci danh m khng th gi c, bt kh t, bt kh ngh, bt kh thuyt. Ci mi ng l Thng . Ngi C-c gio cng vy, trong khi cu nguyn cng phi bit rng c nhng ci th t, c nhng ci u tin, v nim ao c, ln nht, ni u t ln nht ca ngi hnh o l t ti bn mn, t ti s sng khng sinh, khng dit. l Thng , l nc Cha. Trong khi chng ta i thin hnh, ngi n cm im lng, l chng ta mun nit bn c mt, mun nit bn n vi chng ta trong giy pht hin ti. S cu nguyn ca cc bn Ki-t cng nh vy. H n Bnh thnh, h lm l ci, h lm m ma, h ht thnh ca, tt c nhng iu u l nhng li cu nguyn cho nc Cha tr n (Que ton rgne vienne Your Kingdom come), tc l cho nc Cha c mt trong giy pht hin ti. em bn mn v c mt trong tch mn v chng ta sng c trong c hai mt. Va sng c trong bn mn, va sng c trong tch mn. Cha th hin di t cng nh trn tri (Your will be done, on Earth as it is in Heaven). Ci bt sanh bt dit , ci hnh phc, ci vng chi, ci thnh thi , n khng phi ch nm bn mn m n cn nm tch mn na. l nh ci cha kha ca o Bt, nh ba ci cha kha trong chm Tam php n m mnh mi thy c rng ci vng chi, ci thnh thi, ci bt sanh bt dit kia khng phi ch tm c trong nit bn, m cn c tm thy ngay trong sinh dit, trn tri cng nh di t ny. Cng v vy m mt thin s Vit-nam, khi t hi: Con i tm s bt sinh bt dit u? th v tr li rt r rng: Con i tm s bt sinh bt dit ngay trong ch sinh dit. Tm nc ngay trong sng, rt l r rng! Cho nn chng ta ni rng Cha th hin di t cng nh trn tri, l iu ln nht ca s cu nguyn trong o Ki-t. Xin Cha cho chng con hm nay lng thc hng ngy, (Donnez nous aujourdhui notre pain de ce jour). Bn dch ting Php rt hay. Cu ny l

mt s thc tp chnh nim. Con khng i phi c lng thc cho ngy mai, ngy mt v nhiu nm thng sp ti. Con ch xin c thc n trong ngy hm nay m thi. Con mun sng su sc trong giy pht hin ti. Give us this day our daily bread (Donne nous aujourdhui notre pain de ce jour). Cu dch ting Anh khng hay bng cu dch ting Php. Notre pain khng phi de tous les jours m de ce jour, rt hay! Ch aujourdhui hay ri, nhng ch de ce jour li cng hay hn. Cng nh kinh Bt ni rng Sc tc th khng th cha , m phi ni Khng tc th sc na th mi trn vn. Cng v l do , cng trong ngha m qu v thng nghe ti dng nhiu li khc nhau gii thch cng mt trong nhng bi php thoi. Trong i sng hng ngy, chng ta c nhiu lo lng, chng ta tham lam, mun tch tr. Chng ta khng bit rng giy pht hin ti l quan trng. S sng ch c mt trong giy pht hin ti. Nu chng ta ch lo u t cho ngy mai l chng ta c th b qun s sng mu nhim trong gi pht hin ti. V vy cho nn chng ta phi tr v vi giy pht hin ti sng cho su sc, cho ng hong. Sng nh th no nc Cha c mt ngay trong giy pht hin ti. l mt li cu nguyn phi c thc tp 24 ting ng h mi ngy. Ti v mun sng trong giy pht hin ti v sng su sc trong mi giy mi pht, th li cu nguyn u c phi ch trc khi i ng mi c c ln? Phi c c ngy ch! Chng ta c nhng iu kin c hnh phc ngy hm nay, chng ta phi cu nguyn nh th no chng ta c th tip xc c vi nhng iu kin hnh phc trong ta v chung quanh ta. Chng ang c sn. Chng ta ng tham lam, ng i hi s sng ko di i i! S sng i i lm sao c c nu ngay trong gi pht hin ti khng c s sng? Tha n cho chng con nh chng con cng tha n cho k n chng con vy (Pardonnez-nous nos offenses, come nous pardonnons aussi ce qui nous ont offenss And forgive us our debits as we have also forgiven our debtors). Nhng mn n ni y l nhng lm li m chng ta lm i vi ngi thng ca chng ta. Chng ta ni mt cu, chng ta lm mt hnh ng, chng ta c mt t tng. Cu ni, hnh ng v t tng y gy kh au cho ngi kia, v l nhng mn n su dy ca chng ta. Sng nh th no mi ngy ta c th tha th c cho nhng ngi khc, v h cha c chnh nim, h cha c hiu bit, h cha c thng

yu, h cn c nhng tri gic sai lm, v chng ta phi bung b. Ti v chng ta cng lm l nh vy i vi nhng ngi khc. Nu chng ta mun c Cha Tri b qua cho chng ta th thng ta cng phi b qua cho nhng ngi khc, nhng li lm, nhng n nn m h gy ra. Trong i sng, chng ta c th lm nhng li lm i vi cha m, vi anh em, vi b bn, v chng ta mun c tha th. V vy cho nn chng ta phi tha th nhng thiu st, nhng vng di, nhng li lm, trc tin l ca nhng ngi trong gia nh huyt thng ca chng ta. l mt s thc tp, l mt s cu nguyn, cu nguyn bng hnh ng, bng s sng. Nn nh rng nhng li cu nguyn ny l do chnh Cha Ki-t dy cho tn , ch khng phi do nhng con chin ca Cha sng tc ra. Nhiu khi chng ta cu nguyn cng kh ri, nhng trong chng ta cha bit c ci ngh thut cu nguyn su sc nht. Chng ta c vn , chng ta gi Bt, gi B tt, gi Thng ti cu chng ta. iu khng sao ht, chng ta c quyn lm. Nhng nhng li cu nguyn chng ta khng lm di bi cnh ca nhng li cu nguyn ln, tc l cu nguyn nh th no vt thot sinh t. Thng thng khi cu nguyn, gn nh mnh mun nh Bt lm chuyn m mnh khng lm c, nh Thng lm chuyn m mnh khng lm c: Thng i, ngi thng ca con ang b nght tim, xin Thng cu ngi thng ca con ra khi tnh trng nguy ngp !I Chng ta gi cho Thng nhng thng ip nh th. Hoc l Thng i! nh b ung th! Xin Thng cha lnh cho nh. Theo nguyn tc, Thng bit ngi cn lm g, nhng thng thng th ta ch mun ra toa cho Thng thi! Lm nh l ngi khng bit, cho nn mnh phi ni r ra l ung th, hay l ng tim. Ci nht tm kia tht ra n sng sut hn mnh nhiu lm! Bun ci hn na, nhiu khi mnh mc c vi Bt, vi Thng : Ly Bt, nu Bt cho con ci th con s co u, con s n chay ba thng! ng l mnh tr gi! Hoc c khi ta ra gi r rng hn: Nu con ca con thi u th con s i cng 10 cha! C mt ln cch y mi my nm, ti nghe s c Chn Khng cu nguyn mt iu tng t nh vy: Ly Bt lm sao cho thy con sng lu thm, ti

v nu thy con sng lu thm th rt nhiu ngi c hng ci li lc ca chnh php. D sao th trong li cu nguyn cng c trao i: C nhiu ngi c chnh php v tu tp, tc l c li cho Bt, thnh ra tt hn ht l Bt nn cho thy con sng lu hn! Tri tim ca s c rt ln khi cu nguyn nh vy. Hnh nh s c ngh rng im yu ca Bt l mun cho gio php c trng tn, mun nhiu ngi c cu , cho nn s c mi dng ci cn cn . Ly Bt, nu Bt cho thy con sng thm 10 nm na th khng bit bao nhiu ngi s c tha hng s dy d ca thy con. C phi l mt hnh thi mc c khng, tuy rng n khng th bng chuyn Nu con ca con thi u th con s cng 10 cha, hay l con s co u. Lm nh khi mnh co u th Bt s c li lm! Nu quan chiu su hn cht na v li cu nguyn ca s c Chn Khng, mnh s thy mt iu na cng rt d thng nhng s c khng ni iu y ra. l s c ngh rng thy l ngi nng ta ca mnh, mnh cha vng chi m nu thy mnh khng cn vi mnh na, th mnh s cm thy hi ht hng! Cho nn s c Chn Khng cng c ci tm trng nh tt c cc s em ca s c: Mun cho thy sng cng lu cng tt. V vy trong li cu nguyn c mt cht v k, l mun mnh ng b b v, mun mnh c ni nng ta lu di hn. C phi nh vy khng cc s c Phc Nghim v Thiu Nghim? C phi cc con cng mun cho thy sng thm, sng cng lu cng tt cho nhiu ngi c li lc, v cc con cn c ch nng ta khng? Mi xut gia cha lu m s ng tch th ru qu! Li cu nguyn y cng d thng, cng tt. Nhng khi cu nguyn m mnh bit qun chiu th mnh s bit c chiu su ca tm mnh. Cu nguyn nh vy nghe rt cm ng, nhng mnh phi qun chiu thm thy r rng d mnh l ngi o Bt hay o Ki-t th trong khi cu nguyn mnh cng thng c khuynh hng mun mc c vi Thng , vi Bt, d mc c mt cch rt d thng. Your Kingdom come. Ch Kingdom, nc Cha tr, l dch t ch Basileia. Kingdom c th dch bng ba cch: Mt l royaume tc l Vng quc, l nc Cha. l ng v phng din tng.

 Th hai, Kingdom cng c th dch l royaut tc l tnh cht ca Vng quc, La nature du royaume, ti v ci Vng quc n c tnh cht ca hnh phc, ca vnh cu, ca an lc. Ting Anh l Kingdomness, The nature of the Kingdom, ci th ca tng. Royaut l ci th cn Royaume l ci tng. Cng nh trong ting Anh, Kingdom l ci tng v Kingdomness l ci th. Th l nit bn, tng l ci th tng sinh dit, tc l c tng v c tnh. Cch dch th ba l rgne, tc l tr, ci hnh ng tr, tc l lm th no cho nc , i sng trong din bin ra. Rgne l thuc v hnh ng. Nh vy th Royaume l thuc v tng (tch mn); Royaut l thuc v bn th (bn mn); v Rgne l thuc v hnh ng (hnh mn). Bn mn, the ultimate dimension dimention de lutile (Royaut), l nit bn, l Ground of Being. Tch mn, the historical dimension dimention historique (Royal), l nc Cha, l Beings, l th gii hin tng, l th gii sinh t. Trong th gii sinh t c s c mt ca nit bn. Cui cng l Hnh mn, The dimension of action Dimension de laction (Rgne), The functioning of the Kingdom, l tr, nc Cha tr an, lm th no ci nc c an lc, c hnh phc, ngi trong nc phi bit sng nh th no c an lc, c hnh phc. Ci l hnh. Bn mn thuc v th, tch mn thuc v tng, v hnh mn thuc v dng. Tng Thin Thai m i biu l thy Tr Gi, nghin cu kinh Php Hoa v chia kinh ra lm hai mn l Tch mn v Bn mn, m khng cp n Hnh mn. Tuy vy trong kinh Php Hoa c nhng phm ni v cc v B tt ln nh Thng Bt Khinh, Dc Vng, Dc Thng, Diu m, Qun Th m v.v... Nhng phm ni v mn th ba l Hnh mn. Lng Mai chng ta khm ph ra rng ci kha cnh th ba, kha cnh Hnh mn rt quan trng. em o Bt i vo cuc i, lm cho th gii ta b tr nn tnh , l cng tc ca cc v B tt. Cho nn Lng Mai ngh a thm phn Hnh mn vo kinh Php Hoa v xp t li th t cc phm ca kinh chia thnh ba phn l Tch mn, Bn mn v Hnh mn4
. ---o0o---

Phn Ba - VAI TR CA CU NGUYN TRONG Y KHOA

Trn y ta c ni rng trong khi cu nguyn, ta c th cu vi nhng ngi cn sng. Chng ta cng i xa hn bng cch ni rng mnh cng c th

cu nguyn vi trng sao, v vi cy tng trc ng! L do l v qua trng sao, qua cy tng trc ng, v qua nhng ngi cn sng, chng ta c th tip xc c vi nng lng ca bn mn. Hi Bt cn ti th, ngi ta bt u thc tp nh vy ri. Cc thy nim: Con v nng ta Bt, Buddham Saranam Gacchami. Khng i Bt nit bn ri ta mi thc tp quay v nng ta Bt. Ngoi ra, hi ngi ta cng cu tng. Thy Mc Kin Lin khn cu tng thn ch nguyn cho m ca thy. Ngha l cc thy cng thc tp Con v nng ta Tng, Sangham Saranam Gacchami. Ti v khi cc v xut gia v ti gia ngi li vi nhau, em nng lng chnh nim ca mnh m ch nguyn, th cc v c th tip xc v nh ng ti ci nng lng ca cc v Bt, cc v B tt, ci nng lng ca bn mn, em n mt s thay i. Nng lng chnh nim l mt nng lng c tht, m h l nng lng th n c th thay i. V d nng lng mt tri c th thay i s sng trn tri t. Gi cng l nng lng, nc cng l nng lng. Chnh nim ca ta cng l mt loi nng lng. Nng lng ny c th thay i c tnh trng ca th gii, ca con ngi. Cho nn to c nng lng chnh nim, l chng ta c th cu nguyn. Trong mt bi php thoi trc y, ti c ni rng trong tng thn chng ta c nhng v B tt sng. Nhng v B tt c kh nng nghe chng ta, hiu chng ta, v c th em sc ca mnh, em tri tim ca mnh ti gip ngi khc c. iu ny c tht. Nhng v B tt i khi cn rt tr. Chng ta ng i tm cc v B tt trn my. Ngay trong tng thn ny cng c rt nhiu v B tt, v c khi ng chung phng vi mt v B tt m qu v khng hay! Qu v c chuyn g, c lo bun no, c s kh khn no, th v B tt ang ng chung phng vi qu v cng c th gip qu v m qu v khng bit. V B tt bng xng bng tht kia l ch ca mnh, l anh ca mnh, hay l em ca mnh, m mnh khng bit. Mnh a i tm mt v B tt trong tranh! C th ti ang trong mt ngi nh, trong c n ba bn v B tt m ti dng dng, v coi thng. B tt l g? B tt l mt con ngi c nng lng ca hiu, c nng lng ca thng, v c nng lng ca hnh ng. Khi mnh lm nguy, khi mnh gp kh khn th v B tt c th n cu mnh. Hiu ngha ca B tt nh vy th qu tht chng ta c nhng v B tt sng, ang sng ngay trong tng thn ca chng ta. H ang tu, ang chng mi ngy.

Tu v chng l chuyn ang xy ra hng ngy trong tng thn. Bc mi bc trong chnh nim l tu. C s an lc thnh thi trong mi bc l chng. Tu chng khng phi l vn xa vi. C nhng ci tu chng nh a ti ci tu chng ln. Chng ta thc s u l nhng ngi c tu v c chng. Chng ta phi thy nh vy ng c mc cm trn bc ng tu hc. Trn y, chng ta c dp tm hiu bi cu nguyn ca cc tn hu Ki-t: Bi Ly Cha. Chng ta hy c cu cui ca bi ny: Xin ch chng con sa trc cm d, nhng cu chng con ra khi s d, Amen. (Do not lead us into trial, but save us from Evil Ne nous soumets pas la pentation, mais dlivre nous du Mal). Xin ch chng con sa trc cm d, nhng cm d ny l nhng cm d ca tham, ca gin, ca chua cay, ca nghi ng. Cm d ca Sa-tng, cm d ca ba nghip chng5 , ca ng dc6. Theo kinh ngim thc tp ca chng ta th khi mt mnh, chng ta rt d b cm d, rt d b sa vo s cm d. Nhng khi chung trong mt tng thn, vi s anh, s em, hay vi s ch, s em, th chng ta c bo bc bi ci nng lng ca tng thn, v chng ta s khng d dng sa vo s cm d. S cm d c th l s s hi. S hi cng l mt s cm d. V vy cho nn cu nguyn cng c th thc hin bng hnh ng, ch khng phi ch bng li ni. Khi chng ta c chnh nim, khi chng ta c tng thn th chng ta vo mt v tr vng chi hn nhiu. Chng ta khng b cm d, chng ta khng b sa vo nhng con ng gi l c o, ri vo ba con ng d; con ng ca ng qu (tc l loi qu i, i hiu bit, i tnh thng v.v...), ca a ngc, v ca sc sanh. Sc sanh l nhng sinh vt (trong c con ngi) khng bit t l g, bi l g, khng c tri tim thng yu v hiu bit. Chng ta bit rng trong x hi ngy nay c bit bao nhiu thanh nin, bao nhiu thiu n ang trong a ngc. a ngc ca ma ty, ca s c n, ca s tuyt vng, nhiu lm, nhiu nhiu lm! C nhng ngi sng khng phi nh nhng con ngi, m nh nhng loi th vt trong th gii ring ca h. C nhng ngi to ra a ngc chung quanh h, c nhng ngi git chc, nhng ngi cp git, nhng ngi hip dm. C bit bao nhiu l qu i ang i lang thang. i tnh thng, i hiu bit, i gia nh, i l tng!

Chng ta cu nguyn khng b sa vo ba con ng d . S cu nguyn ca mnh c th rt l c th khi mnh chp nhn mt hng i, khi mnh quay v nng ta tng, khi mnh thc tp con ng do Cha Ki-t vch ra, do Bt Thch Ca ch dy. Nh m mnh khng bao gi sa ng trc s cm d, khng bao gi sa vo ba c o l a ngc, ng qu, v sc sanh. Nh vy th ngi Pht t cng khng thy c kh khn no khi cu nguyn theo chiu hng ca bi Ly Cha ca Ki-t gio. Ch c iu l ngi Pht t hiu rng danh t Cha y l ch cho ci Bn mn, ci Nht tm, ci Pht tnh.
---o0o---

TIN TRNH CA Y KHOA Ba mc ch thng thng ca s cu nguyn m chng ta ni n trn y, trc ht l sc khe; th hai l s thnh cng, s hanh thng hoc s phn thnh; v th ba l ci lin h gia ngi vi ngi. Chng ta thng cu cho ci lin h gia ta v ngi ta thng c tt p hn, ta c th ni chuyn vi ngi , ta c th c hnh phc vi ngi , v quan trng hn ht l c ta ln ngi khng v phin no m sinh bnh hon.
---o0o---

Y Khoa C Gii ng v phng din sc khe, Y khoa i qua nhiu giai on khc nhau. Trc ht, chng ta tng c mt quan nim hi my mc v y hc. Chng ta ni rng khi c bnh th l v m dng trong c th ca ta khng dc iu ha. V vy cho nn nu thit lp c m dng iu ha trong c th, th ng nhin chng ta c sc khe. Ci nim khng sai, nhng cha hon ton ng. Ti v trong ci nim chng ta cha thy s lin h ca tm i vi thn. Quan nim gi l quan nim Y khoa C gii. La mdicine mcanique Mechanical medicine.

Chng ta c ngh rng ch cn sa cha nhng g trong phm vi ca thn th l chng ta c th em li sc khe. Chng ta khng ch trng nhiu ti ci kha cnh tm l. Y khoa C gii ch nhn bnh ni thn m thi. Danh t ca o Bt gi thn l sc, sc thn, ting Phn l Rpa, ting Anh l Form. Tuy vy trong bn nm mi nm qua, Y khoa tin b rt nhiu. Y khoa thy rng sc khe ca thn th rt ty thuc vo sc khe tm thn ca chng ta. C nhiu triu chng au nhc v kh chu trong thn pht hin t ci tm ca chng. Nu chng ta bit thc tp, bit gii quyt nhng vn kh khn, bit khai thng nhng b tc ca tm th nhng ci au nhc ca thn t nhin bin mt. i khi chng ta c bnh ngoi da rt nng, cha th no cng khng bt, v chng ta khng bit rng l do s lo lng, do s bun kh m ra. i khi bao t ca chng ta thng rt au n, chng ta ung th th thuc nhng khng bt. Chng ta khng bit rng cng l do s lo lng m ra. Chng ta c nhng ung th, c nhng ung nht, sc khe ca chng ta ang xung dc, chng ta c tng l ti chng ta thiu sinh t, thiu ci ny, thiu ci khc. K thc nhng triu chng c th pht hin t nhng ci b tc, nhng iu lo lng, nhng ni kh au trong tm ca ta.
---o0o---

Y khoa Thn Tm Ngy nay chng ta c mt quan nim v y khoa rng ri hn, gi l Y khoa Thn tm, thn v tm l mt hay thn tm nht nh. Ting Php c th dch l La mdicine Psychosomatique. Psycho l danh, Somatique l sc. Ch danh trong o Bt (Nma), c ngha l tm. Danh sc c ngha l tm thn. Hai ci i i vi nhau, khng tch ri nhau c. Con ngi l mt hp th ca thn tm, m danh t chuyn mn gi l mt hp th danh sc (Nma-Rpa). Khi Y khoa tin ti ch thn tm nht nh, l Y khoa cng nhn rng yu t danh c nh hng ti yu t sc, v yu t sc c nh hng n yu t danh. Nu mnh lo lng qu th mnh c th au bao t. Nu mnh au bao t th mnh tr nn bi quan, hai ci c nh hng ln nhau.Cho nn mt bc s thng minh l mt bc s bit nhn c hai mt ca con ngi cha tr. Anh chng b bnh ngoi da m cha hoi khng lnh , nu mnh by cho anh ta cch i thin hnh, by cho phng php bung th, th c th anh s ht bnh m khi phi ung thuc hay bi thuc g c.

Ngnh Y khoa gi l Mechanical medicine c thay th bng Psychosomatique medicine trong vng 40 nm nay. Mt bc tin rt ln ca nn y hc.
---o0o---

Y khoa Cng Nghip Ngy nay, chng ta ang ngng ca giai on th ba ca Y khoa. Chng ta tm thy rng c nhng yu t cha tr ngoi sc, v ngoi danh, tc l ngoi c thn ln tm! Bnh tt ca chng ta c th ti t mt nguyn do khng phi t tm hay t thn ca chng ta. nh hng c th n t mt i tng rt xa ta, trong khng gian cng nh trong thi gian. Ti t trong khng gian, v d ngi thng ca chng ta qu nh khng c hnh phc, th y chng ta bnh! Hoc l ngi ta th bom nguyn t i Dng Chu, th bn ny chng ta cng c th v nh hng ca vic th bom m b bnh. nh hng cng c th ti t trong thi gian. V d hm nay chng ta bnh, th c th l 20 i v trc, t tin ca chng ta lm mt iu khng lnh! Hon cnh thi gian v khng gian c nh hng ti ta nh vy , rt l lng, rt d s! Giai on y khoa th ba ny, mnh tm t tn l Y khoa Cng biu, Collective manifestation, hay Cng nghip, Collective Karma, hoc l Cng thc, tc l Tm thc cng ng, Collectie conciousness. V tm thc cng ng bnh cho nn chng ta bnh theo. M tm thc cng ng ca x hi ngy hm nay ang bnh lm! V vy m chng ta phi bit bo v chng ta, phi bit phng h v chuyn ha cho mnh. Mun vy, chng ta phi to ra mt tng thn, to ra mt tm thc cng ng bo v cho chng ta. trong thnh ph, ch cn nhn, ch cn nghe, ch cn tip xc vi mt s ngi l chng ta bnh. Nhng v tu vin, chng ta ng cnh ca li, chng ta m ra nhng cnh ca tm linh ca tng thn, th chng ta ht bnh. Nhng nguyn do ca bnh hon nm trong tm, trong thn, v chng cn nm trong mt mi trng ln lao hn, l mi trng ca Tm thc Cng ng.

V d ngoi i c nhiu ngi ngh rng khi mnh khng c kh nng u c mt bng cp gi l Tin s, hay tt nghip mt chng trnh gi l k s; hoc khi mnh khng c mt cng n vic lm ng hong; hay khi mnh khng c mt chic xe hi, th mnh khng phi l mt con ngi bnh thng c gi! Mnh c m t nh l mt con ngi khng c kh nng. Ci gi tr ca con ngi c nh gi ch mnh c mt ci bng cp, mnh c mt cng n vic lm, v mnh c mt chic xe hi! Nhng suy ngh to thnh mt tm thc cng ng. Khi mnh khng c nhng th th chnh mnh cng nh gi mnh rt thp, mnh cho mnh khng phi l ngi bnh thng. Trong khi , tht s ai l ngi bnh thng? Ai l ngi c hnh phc? mi chnh l cu hi. Bit bao nhiu ngi c bng cp, bit bao nhiu ngi c cng vic lm n, bit bao nhiu ngi c xe hi nhng h vn au kh. Lm lc h ngh l h ang sng mt cuc i khng ng sng! Trong khi th c rt nhiu ngi khng cn bng cp , khng cn cng vic kia, khng cn chic xe hi n, m vn sng rt hnh phc, v h gy c hnh phc cho rt nhiu ngi. Nu mnh c cho ci tm v ci thn ca mnh b nh hng bi ci t duy ca cng ng kia, bi nhng nim tin kia, bi ci quan nim kia th mnh s trch mnh, mnh ni mnh l ngi bt lc, khng c kh nng! S su kh, s tht vng s lm cho mnh b bnh. Trong khi th ngi tu bit ng i ca h. H bit rng hnh phc ca h khng ty thuc vo bng cp y, vo cng n vic lm y, vo chic xe hi y, nh vy m h c sc khe, h rt thnh thi. Cho nn chng ta c th dch Y Khoa cng nghip hay Y khoa cng ng l La mdicine de la manifestation collective, v ting Anh l Collective manifestation medicine. Mnh s tm mt danh t khc hay hn, nhng y mnh tm dng cc danh t ny. Mnh cng c th dng danh t Y khoa Nht tm, The medicine of one mind. Nht tm l tm thc cng ng, trong c tm thc ca cc v B tt, ca ch Bt, v ca chng ta. Trong nht tm c phn chn tm v phn vng tm. Mt iu g xy ra trong khng gian v trong thi gian u c nh hng ti ci nht tm ny c. Phi thy nh vy th chng ta mi hiu c giai on th ba ny ca y khoa.

Nhng ci xy ra c th rt xa trong khng gian, cng nh trong thi gian. Ngy xa khi nh khoa hc Kepler7 khm ph ra rng tri t b nh hng ca mt trng, ng tm thy rng thy triu trn mt t l do sc ht v s vn chuyn ca mt trng to ra. Lc khng ai chu nghe ng, ti v hai tinh cu xa nhau qu, v c dnh lu g nhau u m ni tri t b nh hng ca mt trng? Cho nn khi Galileo8 nghe Kepler ni vy th cho rng anh chng ny cn tr qu, ch bit ni chi! Ngy nay th ai cng bit rng thy triu trn tri t l hon ton do sc ht v s vn chuyn ca mt trng to ra. Sc khe ca chng ta cng vy. ng ni nhng ngi gn ta, c nhng ngi xa ta ngn dm, m cng gp sc lm ra sc khe ca chng ta! Nhng g xy ra, nhng g ngi lm, ngi suy ngh, u c nh hng n sc khe ca chng ta. V vy cho nn trong giai on Y khoa Cng nghip ny, bc s phi bit cu nguyn cho bnh nhn. Ti v ci nng lng ca bc s, ci chnh nim ca bc s v ci tnh thng ca bc s, c lin h trc tip n sc khe ca bnh nhn. Bc s khng cn c th lm vic vi t cch ca mt ci my na. V d nh: Ci o ra; th vo i; th ra i; h ming ra v l li ra cho ti xem, ni i. Khm xong th y l toa thuc, mua v v ung i v.v... Bc s khng cn c th ch lm nhng iu . Trong giai on thi nay, bc s phi lm khc i. Bc s phi bit ni: Ti s cu nguyn cho anh, ti s cu nguyn cho ch, chng ta ngi y, chng ta th i, chng ta dng ci tm ca chng ta li cho n an tnh. Th no sc khe ca anh, ca ch cng s tng tin, bnh tt ca anh, ca ch cng s thuyn gim. Mt v bc s ca thi i ny, trc khi n phng mch, phi ngi thin, phi thc tp hi th vo, ra. Sau khi khm xong, cho toa ri, v nh, bc s phi cu nguyn cho cc bnh nhn ca mnh. Nu mnh khng phi l ngi bnh, m l anh ca ngi bnh, ch ca ngi bnh, m ca ngi bnh, th mnh cng phi lm nh ngi bc s kia. Mnh khng th ni rng em ca mnh au, mnh a n n bc s l mnh lm trn nhim v. Trong ci thy th ba ny v y khoa, mnh chu trch nhim v sc khe ca ngi mnh thng. Mnh sng cho thoi mi, mnh sng cho chnh nim, trong tm mnh phi c nng lng ca thng yu, ca cu nguyn, th ci sc khe ca ngi mnh thng mi c th phc hi c.

Trc y ti c nhc n bi vit ca bc s Larry Dossey. ng cn ni rng trong thi i ny, chng ta phi m ca cho nn y khoa th ba . ng ngh mt ng bc s m khng cho php ngi ta cu nguyn cho bnh ca mnh, th bc s c th b a ra ta. Ti v cu nguyn, tnh tm, sng an lc, th c th to c ngun nng lng cha tr cho ngi bnh. V vy nu cm khng cho cu nguyn l c th phm vo php lut. Thnh ra cc nh lm lut phi a iu ny vo b lut mi. Ni nh vy c ngha l khi cha bnh, bc s khng ch cha tr bng ci kin thc v y khoa ca mnh, m cn phi cha bng tri tim ca mnh, bng s cu nguyn ca mnh na. L mt tng thn, chng ta bit rng ci chnh nim, ci an lc v ci thnh thi ca chng ta rt c lin h n bnh tnh ca ngi thng ca chng ta. Cho nn trong nhng bui ngi thin, tng thn phi phng t qun v bi qun v cho nhng ngi thn ca mnh. Ti v khi mnh ch tc c nng lng ca t v bi trong tm mnh, th nng lng y trc ht cha tr cho mnh. K n, nng lng mi cha tr cho ngi mnh thng. Ci nng lng nm trong tm thc cng ng, cho nn n khng cn phi i t im ny n im khc trong khng gian nh chng ta thng ngh. D s ch m Nguyn ang H-ni, nhng ci giy pht m ti ngi thin phng t qun v cho s ch, th s ch nhn c lin lp tc. Cng nh thin sinh Jim Foster, my ngy hm nay trong cc thi thin, ti u c phng ci nng lng ca t qun v bi qun cho anh ta, cng nh cho thn ph ca thy Sariputra, v cho thy Thin Tr. Ti tin chc t nhiu g cng c kt qu. C th l n t hn mnh mong i, nhng chc chn l c. Thnh ra khi cc thn hu v t ca ti cu nguyn cho ti, chc chn l ti c nhn c, v khi m ti cu nguyn cho h th h cng nhn thm c nng lng. Ti v mnh bit nhau, mnh thng nhau cho nn rt d cho mnh ch tc ra nng lng ca t bi v ca thng yu t tri tim ca mnh. Ci m bc s Larry Dossey gi l v tinh vin thng hay Thng , l ci Nht tm. Trong ci Nht tm , c nhng khi nng lng rt ln. Nu chng ta dng ci nng lng ca t qun v bi qun ca chng ta m xc chm ci nng lng ca Nht tm , th chng ta c th chuyn ha, c th thay i c tnh trng ca chng ta.

Nh vy trong lch s Y hc, giai on u ca y khoa l Y khoa C gii. Giai on th hai l Y khoa Thn tm Nht nh, v giai on hin ti m y khoa ang vn ti l Y khoa Nht tm. Y khoa Thn tm Nht nh, danh t o Bt cn gi l Y khoa Danh Sc. Chng ta bit rng trong gio l 12 nhn duyn, ta hc rng t thc m pht hin danh sc; danh sc l mt giai on ca s pht hin ca cng biu, ca s pht hin cng ng. Thc y l Tng Thc, l A-li-gia. Danh l tm ca ta, v sc l thn ca ta. T danh sc s pht hin ra lc nhp. Lc nhp tc l su cn tip xc vi su trn. Khi su cn tip xc vi su trn th danh sc c th b xao xuyn, b rung ng, b vng mc, b bnh. Cho nn phi tu hc cho lc nhp ng l ci ngun gc ca bnh tt. S thc tp ca chng ta Lng Mai l khi su cn tip xc vi su trn, th chng ta em thc tinh chuyn phng h, tc l ta phi phng h su cn ng lm bnh. Nhng danh sc t u m c? Danh sc t thc. Thc y l tm thc cng ng, cn danh y l tm thc c nhn, tuy n vn chuyn ch trong n tm thc cng ng. Thc l t A-li-gia thc (layavijna Store consciousness) pht hin ra. Con ngi chng ta gm c tm v thn. Ci sc khe ca thn-tm ny, mt phn do lc nhp to ra, mt phn do thc to ra. V vy m y khoa ngy nay phi i tm ngun gc ca bnh tt trong Ali-gia thc, tc l trong ci tm thc cng ng. Bc s hc su nm trng Y khoa khng , ti v ti trng i hc Y khoa ngi ta khng dy php chn bnh bng cch i thm him trong vng tng thc. Tuy rng cc bc s tm l c c dy v phng php chn bnh trong vng v thc, nhng vng v thc ch l mt phn nh ca A-li-gia thc m thi. Sng trong mt mi trng bnh hon, b nh hng cch suy t, ni nng, v hnh ng tiu cc ca mi trng y, sm mun g ta cng ng bnh. Trong mi trng ny, thin h i tm tha mn nhng dc vng, gy ra kh au, tuyt vng v chn chng, tn hi thn tm, bt lp tng lai. Mun ht bnh, ta phi cng quyt ly khai mi trng y, tm ti mt mi trng lnh mnh, thc tp sng mt cuc sng lnh mnh, nng theo ba quy v nm gii, c s bo h ngy m ca Bt, cc v B tt, v mt tng thn ang i trn ng hng thin th ta mi c bo h, v mi c c hi tr liu. V y s ca nn Y khoa Nht Tm phi bit hng dn bnh nhn ca mnh i trn con ng ny.

A-li-gia thc l tm thc cng ng. A-li-gia thc pht hin ra sng, ra ni, ra h, ra ao, ra khng kh, ra nc, ra con chim, con c. A-li-gia lm pht hin ra y bo. Y bo tt p hay xu xa cng do ta bit ly khai con ng xu c hi nhp vo mt mi trng lnh mnh. Qu v hc Duy biu th bit iu ny. Rt nhiu bnh tt ca thn v ca tm chng ta, pht sinh t ci tm thc cng ng. S tr liu cho thn tm chng ta ty thuc mt phn ln tnh trng ca tm thc cng ng , cho nn nu ngi thng ca chng ta, nu bc s ca chng ta, nu tng thn ca chng ta bit cch to dng, ch tc nng lng ca tnh thng yu, ca cu nguyn chiu v ta, bao bc ly ta, th ta s lnh bnh. Nhng vin thuc, nhng chai thuc mua nh thuc khng sc tr liu chng bnh ca chng ta. Nhng phng php luyn tp m bc s dy cho chng ta, cng vn cn khng thiu g trong vic tr liu. Bc s phi tm ti tm thc cng ng v gip ta i vo mt tm thc cng ng lnh mnh th s cha tr mi thm phn hiu lc. S cu nguyn, s h nim cho ngi bnh nh trong o Bt thng lm, l rt quan trng cho s cha tr bnh tt. Trong o Bt, chng ta rt tin nng lng cu nguyn m chng ta gi l h nim. Tin nhng chng ta khng m tn, v chng ta bit rng s cu nguyn ny, s h nim ny n cn c trn nhng s tht rt khoa hc, l: Khi tng thn ngi li vi nhau v ch tc ra ci nng lng ca s h nim, th chc chn nng lng y s c nh hng rt ln, c th chuyn i c tnh trng ngi thng ca chng ta. Chng ta cn bit thm rng thc ny cng c th c nui dng, c to tc bi ci v minh, ting Anh gi l Ignorance. Ci ignorance cng nhiu chng no th chng ta cng c nhiu nguyn do ca bnh chng . S tu tp mi ngy ca ta, ca bn ta, v ca x hi ta to ra ci minh, nh m ci v minh c chuyn ha v vng mt dn dn. Khi ci minh c to ra th ta c t, c bi. Minh y c ngha l hiu bit, t v bi y l c ngha l thng yu. M c nhiu hiu bit hn, c nhiu thng yu trong tm thc cng ng, th tnh trng sc khe ca c nhn s kh hn. Ta s t cn i bc s hn!
---o0o---

Phn Bn - THIN V TR LIU

THIN Thin, ni cho l thin-na (ting Phn l Dhyna) l phn thc tp nng ct ca o Bt. Thin c mc ch gip ngi hnh gi t ti mt ci thy su sc v thc ti. Ci thy ny c kh nng gii phng cho mnh ra khi s s hi, lo u, phin mun; c kh nng ch tc cht liu tr tu v t bi, nng cao phm cht ca s sng, em li cho mnh v cho k khc nhiu thnh thi v an lc. Bn cht ca thin l nim, nh v tu, ba ngun nng lng c ch tc trong khi thc tp thin. Thc tp thin khng phi ch trong t th ngi (thin ngi, ting Hn Vit: ta thin) m cn trong cc t th khc nh t th i (thin di, ting Hn Vit: hnh thin), t th ng, t th nm, trong nhng lc lm vic nh git o, b ci, gnh nc, ti rau hoc li xe. Bt c trong t th no, bt c ang lm g v u m trong thn tm mnh c c ba loi nng lng y l mnh ang thc tp thin. S thc tp ny, nu c ch dn ng mc, c th em li s thoi mi v an lc ngay trong lc thc tp. Thc tp thin c tc dng nui dng v tr liu cho c thn v tm, em li ngun vui sng cho ngi thc tp v cho nhng ngi xung quanh. Khng phi ch i vo cha hoc thin vin mi thc tp c thin. Sng trong x hi, i lm, chm sc gia nh, ta cng c th tp thin c.
---o0o---

VI HIU BIT CN BN V THIN V TR LIU Nim Nim l ngun nng lng gip ta thc c nhng g ang xy ra trong giy pht hin ti trong thn, tm v trong hon cnh ca ta. Ting Phn, nim l smrti. Ni cho y l chnh nim (samyaksmrti). Nhng iu ang xy ra trong gi pht hin ti trong lnh vc thn, tm v hon cnh th nhiu lm, ta khng th nhn din c tt c mt lt. Nhng ta c th nhn din nhng g nhng g ni bt nht, hoc nhn din nhng g

m ta cn nhn din nht. Nu ta ti hi th vo v hi th ra v nhn din c y l hi th vo hoc hi th ra, gi l php nim hi th. Nu ta ti bc chn v nhn din c tng bc chn ta t ln sn nh hoc mt t, gi l php nim bc chn. Ta c th gi l chnh nim v hi th hoc chnh nim v bc chn. Nim bao gi cng l nim mt ci g, ngha l nim lun lun c i tng ca nim. Nu ang gin m ta c thc c l ta ang gin, gi l nim cn gin. Trong lc ta thc tp nh th, c hai loi nng lng ang biu hin trong ta: nng lng u l ci gin, nng lng th hai l chnh nim do ta ch tc bng bc chn hoc bng hi th chnh nim. Nng lng th hai nhn din v m p nng lng th nht. Nu s thc tp ko di nm by pht th nng lng chnh nim s i vo trong nng lng gin hn, v s c s thuyn gim v chuyn ha. Nng lng nim mang theo n nng lng nh (ch tm) v nng lng ny c th lm pht sinh nng lng tu (tu gic) c th chuyn ha c cn gin thnh nng lng ca hiu bit, chp nhn, xt thng v ha gii. Trong i sng hng ngy tm ta thng c khuynh hng nh tng v qu kh hoc lo lng cho tng lai. Thn ta c mt nhng tm ta khng c mt. Chnh nim l nng lng gip ta a tm v li vi thn ta c mt ch thc trong gi pht hin ti. C mt nh th c th tip xc vi nhng nhim mu ca s sng trong ta v chung quanh ta. Theo tinh thn thin, s sng ch c mt ch thc trong giy pht hin ti. Bt dy: Qu kh qua, tng lai cha ti, s sng ch c th c tip xc trong giy pht hin ti (Kinh Bhaddekaratta, Trung B 131). Tip xc c vi nhng g nhim mu c mt trong giy pht hin ti l c nui dng v tr liu. Nu nng lng chnh nim tr nn vng vng, ta c th s dng n nhn din v m p nhng ni kh nim au ca ta (nh gin th, tuyt vng, tham m, bo ng, ghen tung, v.v...) c th chuyn ha chng t t. An tr c trong hin ti c th a n s tr liu mu nhim: Mt ln an tr c trong hin ti l ta c th vt thot ra ngoi nhng nanh vut ca s tic thng v vng vn v qu kh hoc nhng lo lng v s hi v tng lai. Nhng nng lng tiu cc thng a ti cc chng bnh tm thn. C bn lnh vc lm i tng cho s tu tp chnh nim; thn th, cm th, tm v i tng tm (danh t chuyn mn l thn, th, tm, v php, gi chung l T nim x) (Kinh Nim X, Trung A Hm 98).

Nng lng chnh nim khi nhn din thn th (body) gip ta tr v thn th vi nim u i: Trong khi theo di php qun nim hi th ta chiu c ti thn th ta, gip cho thn th c bung th (danh t chuyn mn: an tnh thn hnh). Php thc tp ny rt hu hiu i ph vi s cng thng ca thn kinh v ca c th (stress). Ta c th thc tp php an tnh thn hnh trong t th nm cng nh t th ngi. S thc tp ny gip cho c th ca chng ta t tr liu mt cch t nhin m khng cn thuc thang (Kinh Qun Nim Hi Th, Trung B, 118). Trong trng hp ta ang cha tr bng thuc men th php an tnh thn hnh ny c th gip cho ta bnh phc mau chng hn, t nht l ba ln. Thc tp php nim thn ta cng s bit n ung v tiu th trong chnh nim ng a vo c th nhng thc n, thc ung c c t gy nn tt bnh. Thc tp nim thn cn gip ta i, ng, hnh x v lm vic mt cch thnh thi v nng cao phm cht ca s sng hng ngy. S thc tp chnh nim hng v cm th (feelings) gip ta nhn din nhng cm th ang c mt: Cm th d chu (lc th), cm th kh chu (kh th) v cm th trung tnh (x th). Nu l mt cm th d chu, ta bit c l cm th pht xut t u v s c tc dng lu di nh th no vo thn tm, tc dng nui dng hoc tn ph. Nu l mt cm th kh chu, ta cng bit c l n pht xut t u, v nng lng chnh nim s lm du li cm th , v cui cng vi nng lng nh v tu ta c th chuyn ha n. Nu cm th y l trung tnh th vi chnh nim n s tr thnh mt cm th d chu. V d: Khi nhc rng, ta c kh th. Ta ngh nu ht nhc rng ta s c lc th. Nhng thng thng trong gi pht khng nhc rng ta ch c x th m ta t thy vui v khng nhc rng. thc v iu ny, s gip ta chuyn x th thnh lc th (sensation du bientre, the feeling of well-being). Thc tp chnh nim hng v tm gip ta nhn din c tt c cc hin tng tm thng pht hin trong tm thc nh vui, bun, thng, ght... Theo tm l hc o Bt, ta c 51 loi hin tng tm (gi l tm hnh, cittasamskara), gm c nhng tm tch cc nh thng mn, bao dung; nhng tm tiu cc nh gin hn, tuyt vng; v nhng tm bt nh nh t duy, hi tic. Nhn din l tm ti ci ngun ca nhng tm hnh y bit r bn cht ca chng v chuyn ha chng. V d chng trm cm (depression). Nhn din trm cm vi nng lng chnh nim, ta c c hi nhn thu bn

cht v ci ngun ca n bit c nhng nguyn do xa gn lm cho n c mt. Vi nng lng ca nim, nh v tu ta c th khm ph ra c bn cht ca khi trm cm. Dng chnh nim chm sc trm cm, a tm tip xc vi nhng hin tng ti mt c hiu nng nui dng v tr liu, ta c th lm th nh chng trm cm. Dng chnh nim ng s dng, tip xc v tiu th nhng hnh nh, m thanh v tng c cng dng a ti nhng s cng thng, lo lng v bun phin, khng cho chng trm cm c tip tc nui dng bi nhng c t , ta c th chuyn ha c trm cm. Hin nay trn th gii, nht l Ty phng, c nhiu ni p dng php thc tp chnh nim i tr cc chng au nhc, trm cm v gii ta tnh trng cng thng trong thn tm. Ti Trung Tm Y hc trng i Hc Massachusetts chng hn, c gio s Jon Kabat-Zinn, mt gio s y khoa gii v thin chnh nim, ang iu khin mt chng trnh tr liu gi l The Program of the Stress Reduction Clinic, cha tr cho cc chng au nhc, stress v tt bnh kh hu hiu. Chng trnh ny s dng php thin chnh nim. Ti cc phn khoa Y Hc thuc cc trng i hc ln nh Harvard, UCLA, v.v... cng c nhng c s nghin cu v p dng thin tp vo s cha tr tm bnh v thn bnh. Ti trng i Hc Y Khoa Harvard c Vin Tm/Thn Y Khoa (Mind/Body Medical Institute) do gio s Herbert Benson sng lp v iu hnh, cng ang nghin cu, truyn dy v p dng thin trong vic cha tr. Vin ny lin tc hot ng t 35 nm nay. Gio s Benson bo co: Trong vin chng ti c nhiu nh khoa hc, y hc, tm l hc, gio dc hc v y t tng c o to ti mc kh cao: cc v y sau khi hng dn nhng cuc nghin cu, tm ti v thc nghim trong nhiu lnh vc khc nhau, cng nhn rng thin tp c th em li c rt nhiu mt tr liu. Chng ti pht trin c nhng chng trnh y t c th em ti nhng phng thc cha tr c hiu nng lm thuyn gim nhng triu chng bnh hon do s cng thng tm tr to ra. Trn 30 nm qua, cc phng th nghim ca trng i Hc Y Khoa Harvard nghin cu mt cch c h thng nhng li ch ca s h tng nh hng gia thn v tm. Nhng cuc nghin cu y chng nghim rng mi khi ta lp li lin tip nhiu ln mt cu kinh, mt cu thin ng hay mt m thanh (linh ch, dharani) cho trng thi tn lon ca tm khng th xm nhp, th trong nhng lc y s c nhng bin chuyn sinh l thun li xy ra. Nhng bin chuyn ny i ngc chiu vi nhng bin chuyn tng mang li s cng thng tm tr. Nhng cuc nghin cu y chng minh rng cc bin

chuyn do thin tp em li l rt li lc, bi v chng c hiu nng gip cho s cha tr nhng triu chng nh huyt p cao, nhp p tri tim khng u, cc chng au nhc kinh nin, chng mt ng, chng nh mt kh nng sinh dc, nhng triu chng ca bnh ung th v cn nhiu triu chng khc na. Thc tp chnh nim hng v i tng tm (objects of mind). Hng v nhng i tng ca tri gic nh ni, sng, cy, c, ngi, vt, x hi, v.v... ta s c c hi nhn su thy c t tnh v thng v lin h sinh khi v tn ti ca mi hin tng. Khi nng lng ca nim, nh v tu hng hu, ta t ti mt ci thy su sc v thc ti v ta t ti s t do ln, khng cn vng mc vo ni lo u, hoc s thm kht, hn th v tuyt vng. Bt v cc v hin thnh t ti ci thy y cho nn h c t do ln, gi l gii thot. Thc tp thin, chng ta cng t c ti t do, v d t do ca ta tuy cha ln, nhng chng ta cng tho g c rt nhiu tri gic sai lm v thnh kin, do ta khng cn au kh nhiu nh trc. Ngc li, ta c th c nhiu an lc trong i sng hin ti. Nim (smrti), nh (samadhi) v Tu (prajna) l nhng nng lng ch tc ra do s thc tp thin. Thin hc c mt ti Vit Nam t u th k th ba vi thin s Khng Tng Hi9 . Thin s Tng Hi c hc o ti Giao Chu v n nm 255 sang Bnh Thnh (Nam Kinh by gi), kinh nc ng Ng thi , truyn b thin hc. Thy n nc Ng gn 300 nm trc ngy thy B t Ma ti nc Lng. Nc ta t xa n nay tng c nhiu v thin s ni ting10. Ngoi nhng thin s xut gia, ta cng c nhng thin s ti gia c phch nh Trn Cnh (tc l Vua Trn Thi Tng, tc gi sch Kha H Lc) v Tu Trung Thng S (Trn Quc Tung, anh c ca tng Trn Hng o) v.v... Thin l mt vin nn tng cho nn vn minh Vit Nam. Vn chng, trit l v np sng o c tm linh ngi Vit cha ng rt nhiu yu t thin. Thc tp thin gip ta xa b thi c chp, ht bm vu vo nhng gio iu, tr nn bao dung, lng, bit hiu, bit thng su sc hn v chuyn ha c nhiu au kh trong tm nh thm kht, vng mc, k th, hn th, nh nhen, ch k, s hi, tuyt vng v.v...

Ngi Ty phng t cui th k 20 bt u ch ti thin v rt ng ngi, nht l gii tr v gii tr thc, tm ti hc hi v thc tp thin. Nhng tin nghi vt cht khng lm ra hnh phc. Nhng su kh u t v thc mc ca ta ch c th c gii p bng mt i sng tm linh. o Bt v s thc tp thin hin ang p ng cho ng o qun chng v nhng nhu yu . o Bt c kh nng i i vi tinh thn khoa hc, hp tc vi khoa hc trong lnh vc khm ph nhng s thc tm linh, sinh hc v vt l hc. o Bt rt chung thc nghim v Bt Thch Ca thng khuyn dy t khng nn mt th gi lun thuyt v nhng chuyn siu hnh. Cc sch nn c thm: Sen Bp Tng Cnh H (Thin tp c hng dn) Php L Ca S Tnh Thc, Con ng Chuyn Ha, Tng Bc Chn An Lc, Kinh Qun Nim Hi Th, Thin Hnh Yu Ch, Tri Tim Ca Bt, ng Xa My Trng. 11
---o0o---

Kt S Kt s (ting Phn l samyojana) l nhng gt tht hoc nhng khi am m, nn, s hi, lo lng, v.v... kt t li trong chiu su tm thc (o Bt gi l Tng thc), c kh nng tri buc v sai s ta lm, ni v ngh nhng iu ta tht s khng mun lm, mun ni, v mun ngh n. Kt s c gieo trng v nui ln bng np sng khng chnh nim hng ngy. Chnh nim c kh nng nhn din chng mi khi chng pht hin trn b mt ca tm thc (o Bt gi l thc). Nhng kt s ny c hnh thnh trong qu kh, c khi di dng thi quen (tp kh) do ng b cha m trao truyn li trong gia sn di truyn. Ta khng cn i v qu kh tm kim, khng cn phi o bi trong k c (nh trong Phn tm liu php) tm ra nguyn do ca nhng ri nhiu v tm tr. Nng lng chnh nim c kh nng nhn din nhng kt s khi chng pht hin v nhn su vo chng, ta c th thy c ci ngun ca nhng ri nhiu kia. Thin php chnh nim ch trng ti giy pht hin ti, thy rng nhn su vo hin ti ta c th thy c c qu kh v tng lai. Mi loi kt s chnh l: am m (tham), th hn (sn), tri gic lm lc (si), t cho mnh l hn ngi, km ngi hay bng ngi (mn), nghi ng (nghi), cho rng hnh hi ny l ta (thn kin), nhn thc nh nguyn (bin

kin), c nhng ci thy sai lm (t kin), c chp, khng c kh nng bung b nhn thc hin ti c th vt ti mt nhn thc cao hn (kin th), v mc kt vo cc t tng m tn, d oan v hnh thi nghi l (gii cm th kin). Sc khe v hnh phc ca ta ty thuc rt nhiu vo s chuyn ha mi kt s ni trn.
---o0o---

Mn Thin tp gip ta thy c tnh tng quan tng duyn ca vn vt. Khng c hin tng no (ngi hay vt) c th t mnh sinh khi v tn ti c lp. Ci ny phi nng vo ci kia m sinh khi v tn ti. l ci thy duyn sinh, c khi gi l tng tc hoc v ng. V ng ngha l khng c mt thc ti bit lp v vnh hng no nm trong lng s vt. Tt c u chuyn bin (v thng) tng pht tng giy. Cha v con chng hn, h khng phi l hai thc ti bit lp. Cha c trong con v con c trong cha. Con l s tip ni ca cha (v tng lai), cha l s tip ni ca con (v ngun ci). Hnh phc ca con c lin h ti hnh phc ca cha; nu cha khng c hnh phc th hnh phc ca con cng khng th no ton vn. V ci ny lin h ti ci kia, ci ny nm trong ci kia, khng c ci kia th ci ny khng c (Th hu c b hu, th v c b v, kinh Tp A Hm) cho nn bn cht ca vn hu l v ng. Ngi c tu gic khng thy c nhng ci ta ring bit v c lp. Trong gii tm l tr liu, c mc cm mnh thua km ngi (low selfesteem) l mt chng bnh. Trong thin hc, c mc cm hn ngi hay c mc cm bng ngi cng vn cn l bnh. Bi v c ba th mc cm u c xy dng trn nim v mt ci ta ring bit. C ba th mc cm u c gi l mn (u mn, lit mn, ng mn, Kinh Tam Di , Tp A Hm, 1078). Nhng kh au do gin hn, ganh t, th hn, ti h, v.v... ch c th c hon ton chuyn ha khi ta t ti ci thy v ng. y l nn tng s thc tp tr liu ca thin.
---o0o---

Tng Thc Thin s Thng Chiu (i L) dy rng nu bit c ng li vn hnh ca tm th s thc tp thin s tr nn d dng. Tm l hc o Bt rt phong ph. Duy Thc Tng ca o Bt ni ti tm thc: Nm thc cm gic12, thc, mt na thc v tng thc. Mt na l nng lng bm vu vo tng c mt ci ta ring bit, c lp v thng ti, i lp vi nhng ci khng ta. Tng thc (alaya) l phn su thm nht ca tm thc, cha ng tt c nhng ht ging (chng t, ting Phn l bija) ca tt c cc tm hnh nh bun, vui, gin ght, v.v... Nhng ht ging ny khi c ti tm hoc tip xc th pht hin ln thc thnh nhng vng nng lng. Tng thc ging nh mt mnh vn cha cc loi ht ging, cn thc th ging nh ngi lm vn. Trong cng phu thin tp, thc lm vic nhng tng thc cng lm vic m thm ngy dm. V thc ca tm l hc Ty phng ch l mt phn ca tng thc. Nhn din v chuyn ha nhng kt s nm su trong tng thc a ti s gii thot v tr liu. gi l chuyn y (asrayaparavritti) ngha l s chuyn ha thc hin ngay c s h tng ca tm thc.
---o0o---

S Lu Thng Ca Tm Hnh Khi nhng c mun, s hi hoc ut c b dn nn, s lu thng ca cc tm hnh c th b tc nghn v nhiu bin chng c th xy ra trong lnh vc thn v tm. Tuy b dn nn, chng vn c tc dng sai s v rng buc ta, v vy chng l nhng khi kt s quan trng. Ta c thi quen ln trnh chng, lm nh chng khng c mt, v v vy cho chng khng c c hi tri ln hoc pht hin trn thc, ta i tm s qun lng trong tiu th. Ta khng mun tr v vi ta, v ta c cm tng khi tr v vi ta, ta s phi i din vi nhng ni kh au v nhng nim tht vng y. Ta mun cho vng thc ca ta (c v nh l phng khch) c chim c cc ni kh nim au (nm di nh kho) trong ta khng c ch pht hin. V vy ta xem truyn hnh, nghe truyn thanh, xem sch, c bo, ni chuyn, nh c, bi bc, ung ru, v.v... tm lng qun. C th ta khng thc rng ta tiu th, v gii tr nh th ch l cho thc bn trn lun lun bn rn v cho cc kt s bn di khng c dp tro ln. K thc ch l mt s dn nn cc tm hnh. S dn nn ny s to nn tnh trng thiu lu thng ca cc tm hnh.

Khi mu huyt khng c lu thng th nhiu triu chng bnh hon xut hin ni c th. Cng vy, khi cc tm hnh b dn nn, khng lu thng th cc triu chng tm bnh (v c thn bnh) cng bt u xut hin. V vy ta phi bit cch chm dt s dn nn, cc tm hnh c mun, s hi hoc ut c c dp pht hin, c dp nhn din v c dp chuyn ha. Nu khng thc tp thin, nu khng c nng lng ca chnh nim th ta khng th lm vic ny. Ch tc chnh nim bng thin tp hng ngy s gip ta nhn din, m p v chuyn ha c nhng ni kh nim au ca ta. Nu khng c nng lng chnh nim th ta khng c kh nng i din v x l chng, v ta s b chng lm cho trn ngp. Mi ln nhn din v m p (ch khng phi nn hoc n p) th nhng nng lng tiu cc kia s yu bt i mt cht, v nm by pht sau (c khi lu hn) chng s tr v tng thc, di dng nhng ht ging. Ln sau pht hin, chng cng s c nhn din m p nh th v cng s tr v tng thc. Thc tp nh vy ta khng cn s hi chng, n p chng, dn p chng nh xa, nh m tnh trng lu thng ca tm ta s c thit lp tr li, v nhng bin chng tm l v c th kia s khng cn.
---o0o---

Mi Tn Th Hai Chnh nim trc ht l kh nng nhn din n thun (mere recognition) v s c mt ca mt i tng, khng ph phn, khng xt x, khng tham m vo i tng y, cng khng chn ght xua ui i tng y, v nht l khng xem thng hoc khng quan trng ha n. V d ta c mt vng au nhc trong c th. Ta ch n thun nhn din s au nhc y. Vi nng lng ca nh v tu ta c th thy v hiu c tm quan trng v nguyn do ch thc ca s au nhc y, v phng cch cha tr s c cn c trn tu gic m nim v nh em li. Nu ta lo lng nhiu qu, nu ta tng tng nhiu qu, th nhng lo lng v nhng tng tng y s lm cho tm ta cng thng, v s au nhc s tng ln. N khng phi l ung th m ta tng tng n l ung th v ta c th lo lng v su no n mt n, mt ng. Kh au v th tng ln gp bi v s a ti mt tnh trng nghim trng hn. Trong kinh Tp A Hm, Bt a ra v d v mi tn th hai. Nu mt mi tn th hai bay ti v cm

ng ngay vo vt thng gy ra do mi tn u, th s au nhc s khng tng ln gp i m tng ln gp mi ln! V th ta ng cho mt mi tn th hai hay mt mi tn th ba (do s tng tng v lo lng) bay n v lm hi ta thm.
---o0o---

Tai Ha Ca Dc Theo thin qun, hnh phc chn tht l s c mt trong giy pht hin ti, kh nng tip xc c vi nhng mu nhim ca s sng c mt trong giy pht y v kh nng hiu bit, thng yu chm sc v lm hnh phc cho nhng ngi chung quanh. eo ui theo nhng i tng ca dc nh tin ti, danh vng, quyn hnh v sc dc, ngi ta khng to dng c hnh phc chn tht m cn to ra nhiu kh au cho bn thn v cho k khc. Con ngi y dy ham mun v ngy m chy theo dc l con ngi khng c t do. Khng c t do th khng c thnh thi, khng c hnh phc. t ham mun (thiu dc), bng lng vi mt np sng gin d v lnh mnh (tri tc) c th gi sng su sc tng pht giy ca s sng hng ngy v chm sc thng yu cho nhng ngi thn, l b quyt ca hnh phc chn tht. Trong x hi by gi, qu nhiu ngi ang i tm hnh phc trong ng hng ca dc, v vy cht lng ca kh au v tuyt vng tng trng rt nhiu. Kinh Rng (Samyutta Nikaya 194) ni ti dc nh mt chic by. B sp vo by dc, ta s su kh mt ht t do, v khng th no c c hnh phc chn tht. S hi v lo lng cng ng mt vai tr quan trng trong s to tc kh dau. Nu ta c tu gic chp nhn mt np sng thiu dc v tri tc th ta s khng cn phi lo lng v s hi na. Ch v ngh rng ngy mai ta c th mt cng n vic lm v s khng th c c lng bng hng thng nh by gi nn ta thng trc sng trong s lo lng php phng. Do con ng tiu th t v c hnh phc nhiu, c xem l con ng thot duy nht ca nn vn minh hin ti.
---o0o---

VI BI THIN TP C CNG NNG NUI DNG V TR LIU Sau y l nm bi thin tp c hng dn rt d hnh tr. Ta c th tp th thy tnh cht thc tin ca thin. Bn bi u c tc dng nui dng. Bi th nm c tc dng tr liu, tt c c trch t trong sch Sen Bp Tng Cnh H13.
---o0o---

Bi tp th nht: AN TNH TM HNH 1 Th vo, tm tnh lng. Tnh lng Th ra, ming mm ci. Mm ci 2 Th vo, an tr trong hin ti Hin ti Th ra, giy pht p tuyt vi. Tuyt vi Nhiu ngi bt u thc tp thin bng bi tp ny. C nhiu ngi d thc tp bi ny trong nhiu nm nhng vn cn tip tc thc tp, bi v n tip tc em ti nhiu li lc cho hnh gi. Th vo, ta ch tm ti hi th: Hi th vo ti u ta cm thy tnh lng ti , ging nh khi ta ung nc mt; nc i ti u th rut gan ta mt ti . Trong thin tp, h tm tnh lng th thn cng tnh lng, bi v hi th c thc em thn v tm v mt mi. Khi th ra ta mm ci, th gin tt c cc bp tht trn mt (c khong 300 bp tht trn mt ta). Thn kinh ta cng c th gin khi ta mm ci. N ci va l kt qu ca s tnh lng do hi th vo em li, va l nguyn nhn gip ta tr nn th thi v cm thy s an lc pht hin r rng thm ln. Hi th th hai em ta v vi giy pht hin ti, ct t mi rng buc vi qu kh v mi lo lng v tng lai, ta c th an tr by gi v y. S sng ch c mt trong giy pht hin ti, cho nn ta phi tr v giy pht y

 tip xc vi s sng. Hi th ny gip ta t c s sng chn tht. Bit mnh ang sng v bit mnh c th tip xc vi tt c mi mu nhim ca s sng trong ta v chung quanh ta, l mt php l. Ch cn m mt nhn hoc lng tai nghe l ta tip nhn c vi nhng mu nhim ca s sng. V vy cho nn giy pht hin ti c th l giy pht p nht v tuyt vi nht, nu ta thc tp sng tnh thc bng hi th. Ta c th thc tp hi th th nht nhiu ln trc khi i sang hi th th hai. Bi ny c th thc tp bt c u: trong thin ng, trn xe la, trong nh bp, ngoi b sng, trong cng vin, trong cc t th i, ng, nm, ngi v ngay c lc ang lm vic.
---o0o---

Bi tp th hai: AN TNH THN HNH 1 Th vo, bit th vo. Vo Th ra, bit th ra. Ra 2 Hi th vo cng su. Su Hi th ra cng chm. Chm 3 Th vo, thc ton thn. thc Th ra, bung th ton thn. Bung th

4 Th vo an tnh ton thn. An tnh Th ra, ln mn14 ton thn. Ln mn 5 Th vo, ci vi ton thn. Ci Th ra, thanh thn ton thn. Thanh thn 6 Th vo, ci vi ton thn. Ci Th ra, bung th nh nhng. Bung th 7 Th vo, cm thy mng vui. Mng vui Th ra, nm ngun an lc. An lc 8 Th vo, an tr hin ti. Hin ti Th ra, hin ti tuyt vi. Tuyt vi 9 Th vo, th ngi vng chi. Vng chi

Th ra, an n vng vng. An n Bi ny tuy d thc tp nhng hiu qu to ln v cng! Nhng ngi mi bt u thin tp, nh bi ny m nm ngay c s tnh lc ca thin tp. Tuy nhin nhng ngi thin tp lu nm cng vn cn thc tp bi ny tip tc an tnh v nui dng thn tm, hu c th i xa hn trn con ng thin tr liu. Hi th u (vo, ra) l nhn din hi th. Nu l hi th vo th hnh gi bit l hi th vo. Nu l hi th ra th hnh gi bit l hi th ra. Thc tp nh th vi ln t khc hnh gi ngng c s suy ngh v qu kh, v tng lai v chm dt mi tp nim. S d c nh th l v tm hnh gi ht vo hi th nhn din hi th, v do m tm tr thnh mt vi hoi th. Tm by gi khng phi l tm lo lng hoc tm tng nh m ch l tm hi th (the mind of breathing). Hi th th hai (su, chm) l thy c rng hi th vo su thm v hi th ra chm li. iu ny xy ra mt cch t nhin, khng cn s c ca hnh gi. Th v thc mnh ang th (nh trong hi th u) th t nhin hi th tr nn su hn, chm hn, iu ha hn, ngha l c phm cht hn. M khi hi th tr nn iu ha, an tnh v nhp nhng th hnh gi bt u c cm gic an lc trong thn v trong tm. S an tnh ca hi th ko theo s an tnh ca thn v tm. Lc by gi hnh gi bt u c php lc, tc l c thin duyt. Hi th th ba ( thc ton thn, bung th ton thn): hi th vo em tm v vi thn v lm quen li vi thn. Hi th l cy cu bc t thn sang tm v t tm sang thn. Hi th ra c cng dng bung th (relaxing) ton thn. Trong khi th ra hnh gi lm cho cc bp tht trn vai, trong cnh tay v trong ton thn th gin ra cho cm gic th thi i vo trong ton thn. Nn thc tp hi th ny t nht l mi ln. Hi th th t (an tnh ton thn, ln mn ton thn): bng hi th vo, hnh gi lm cho an tnh li s vn hnh ca c th (Kinh Nim X gi l an tnh thn hnh); bng hi th ra, hnh gi t lng ln mn sn sc ton thn. Tip theo hi th th ba hi th th t lm cho ton thn lng du v gip hnh gi thc tp vic em lng t bi m tip x vi chnh thn th ca mnh.

Hi th th nm (ci vi ton thn, thanh thn ton thn): n ci lm th gin tt c cc bp tht trn mt. Hnh gi gi n ci y n vi ton thn nh mt ging sui mt. Thanh thn c ngha l lm cho nh nhng v th thi (easing). Hi th ny cng c mc ch nui dng ton thn bng lng ln mn ca chnh hnh gi. Hi th th su (ci vi ton thn, bung th nh nhng): tip ni hi th th nm, hi th ny lm cho tan bin tt c nhng g cng thng (tensions) cn li trong c th. Hi th th by (cm thy mng vui, nm ngun an lc): trong khi th vo, hnh gi cm nhn ni mng vui thy mnh cn sng, cn khe mnh, v c c hi sn sc, nui dng c th ln tinh thn mnh. Hi th ra i vi cm gic hnh phc. Hnh phc lun lun n s v gin d. Ngi yn v th c thc, c th l mt th hnh phc ri. Bit bao nhiu ngi ang quay nh mt chic chong chng trong i sng bn rn hng ngy v khng c c hi nm c php lc ny. Hi th th tm (an tr hin ti, hin ti tuyt vi): hi th vo a hnh gi v an tr trong giy pht hin ti. Bt dy rng qu kh i mt, tng lai th cha ti, s sng ch c mt trong giy pht hin ti. Tr v an tr trong hin ti l thc s tr v vi s sng, v chnh trong giy pht hin ti m hnh gi tip xc c vi tt c nhng mu nhim ca cuc i. An lc, gii thot, Pht tnh v nit bn v.v... tt c u ch c th tm thy trong giy pht hin ti. Hnh phc nm trong giy pht hin ti. Hi th vo gip hnh gi tip xc vi nhng mu nhim y. Hi th ra em li rt nhiu hnh phc cho hnh gi, nh vy m hnh gi c c ci cm gic hin ti tuyt vi. Hi th th chn (th ngi vng chi, an n vng vng): hi th ny gip hnh gi thy c th ngi vng chi ca mnh. Nu th ngi cha c thng v p th s tr nn thng v p. Th ngi vng chi a n cm gic an n vng vng trong tm . Chnh trong lc ngi nh vy m hnh gi lm ch c thn tm mnh, khng b li ko theo nhng thn nghip, khu nghip v nghip c tc dng lm m chm.
---o0o---

Bi tp th ba: NUI DNG 1 Th vo, bit th vo. Vo Th ra, bit th ra. Ra 2 Hi th vo cng su. Su Hi th ra cng chm. Chm 3 Th vo, ti thy khe. Khe Th ra, ti thy nh. Nh 4 Th vo tm tnh lng. Lng Th ra, ming mm ci. Ci 5 An tr trong hin ti. Hin ti Giy pht p tuyt vi. Tuyt vi Bi ny c th thc tp bt c u, trong thin ng, ngoi phng khch, nh bp hay trong toa xe la. Hi th u l a thn v tm v hp nht, ng thi gip ta tr v an tr trong giy pht hin ti, tip xc vi s sng mu nhim ang xy ra trong pht giy y. Sau khi ta th nh th trong vi ba pht, t nhin hi th ta tr nn nh nhng, khoan thai, m hn, chm hn, su hn v c nhin ta cm thy rt d chu trong thn cng nh tong tm. l hi th su, chm th hai. Ta c th an tr vi hi th y bao nhiu lu cng c. Ri

ta i qua hi th khe, nh. y ta thc c tnh cch nh nhng (khinh an) v khe khon (tnh lc) ca thn tm, v thin duyt tip tc nui dng ta. Trong thin mn c cu Thin duyt v thc c ngha l nim vui ca thin tp c s dng nh thc n nui dng hnh gi. Hi th tip theo l lng, ci v hin ti, tuyt vi m ta thc tp trong bi th nht. 1 Th vo, ti bit ti th vo. Vo Th ra, ti bit ti th ra. Ra 2 Th vo, ti thy ti l bng hoa. L hoa Th ra, ti cm thy ti mt. Ti mt 3 Th vo, ti thy ti l tri ni. L ni Th ra, ti cm thy vng vng. Vng vng 4 Th vo, ti tr nn mt nc tnh. Nc tnh Th ra, ti im lng phn chiu tri my i ni Lng chiu 5 Th vo, ti tr nn khng gian mnh mng. Khng gian Th ra, ti cm thy t do thnh thang. Thnh thang Bi ny c th c thc tp vo bui u ca tt c cc gi thin ta, hoc c th c thc tp trong sut bui thin ta nui dng thn tm, tnh lng thn tm v t ti bung th t do.

Hi th u c th c thc tp nhiu ln cho n khi ta t ti trng thi thn tm l mt, kt hp thn v tm thnh mt khi nht nh. Hi th th hai em li s ti mt. Con ngi ng l phi ti mt nh mt bng hoa, bi chnh con ngi l mt bng hoa trong vn hoa vn vt. Chng ta ch cn nhn cc em b xinh xn l thy iu . Hai mt trong l nhng bng hoa. Khun mt sng vi vng trn hin lnh l mt bng hoa. Hai bn tay l bng hoa v.v... Ch v lo lng nhiu m trn ta nhn, ch v khc nhiu v tri qua nhiu m khng ng nn mt ta m. Th vo phc hi tnh cch bng hoa ca t thn. Hi th vo lm sng dy bng hoa ca t thn. Hi th ra gip ta thc rng ta c th v ang ti mt nh mt bng hoa. l t ti hoa cho mnh, l t bi qun thc tp cho bn thn. Hi th th ba, thy c ta l ni vng vng s gip ta ng vng c trong nhng lc ta b xc ng v nhng cm th qu mnh lit. Mi khi lm vo trng thi tht vng, lo lng, s hi hoc gin d, ta c cm tng ta ang i ngang qua mt cn bo t. Ta nh mt thn cy ang ng trong cn lc. Nhn mt cy ng trong cn bo, ta thy ngn cy cnh l on oi nh c th b gy ng hoc cun theo cn lc bt c lc no. Nhng nu nhn xung thn cy v nht l ci cy, bit rng r cy ang bm cht vng vng trong lng t, ta s thy cy vng chi hn v ta s an tm hn. Thn tm ta cng th. Trong cn lc ca cm xc, nu ta bit di khi vng bo t (tc l vng no b) m di chuyn s ch xung bng di, ni huyt an in v th tht su tht chm theo cng thc l ni vng vng ta s thy rt khc. Ta s thy ta khng phi ch l cm xc ca ta. Cm xc n ri i v ta s li. Di s trn ng ca cm xc, ta c cm tng mong manh, d v, ta ngh ta c th nh mt s sng ca ta. C nhng ngi khng bit x l nhng cm xc mnh lit ca h. Khi kh au qu v tht vng, s hi hay gin hn, h c th ngh rng phng php duy nht chm dt kh au l chm dt cuc i mnh. V vy nhiu ngi, trong c nhng ngi rt tr, t t. Nu bit ngi xung trong t th hoa sen m thc tp hi th l ni vng vng, h c th vt thot c giai on kh khn . Trong t th nm bung th, ta cng c th thc tp hi th ny. Ta c th theo di s ln xung (phng, xp) ca bng di v hon ton ch tm vo bng di. Nh vy l ta ang thot khi s tn hi ca cn bo t v khng b cn lc cun i. Thc tp nh th cho n khi tm hn lng du v cn bo t qua i l ta va thot nn.

Tuy nhin ta khng nn i n khi c tm trng kh au ri mi thc tp. Nu khng c thi quen, ta s qun mt s thc tp v s cho cm xc trn ng v li ko. Ta hy thc tp hng ngy c thi quen tt, v nh th mi khi nhng cm xc kh th ko n, ta s t nhin bit thc tp x l v iu phc chng. Ta cng nn ch by cho nhng ngi tr thc tp thin tr liu gip h vt thot nhng cn cm xc qu mnh ca h. Nc tnh lng chiu l hi th th t c mc ch lm tnh lng thn tm. Trong kinh Qun Nim Hi Th, Bt c dy: Th vo, ti lm tnh lng tm t ti. y chnh l bi thc tp y. Hnh nh h nc tnh lng gip ta thc tp d dng hn. Mi khi tm ta khng tnh lng, tri gic ta thng sai lm: nhng iu ta thy, nghe v suy ngh khng phn chiu c s tht, cng nh mt h khi c sng khng th no phn chiu c trung thc nhng m my trn tri. Bt l vng trng mt, i ngang tri thi khng, h tm chng sanh lng, trng hin bng trong ngn l y. Nhng bun kh v gin hn ca ta pht sinh t tri gic sai lm, v vy trnh tri gic sai lm, ta phi tp luyn cho tm c bnh thn nh mt h thu bui sng. Hi th l to cho ta s an tnh y. Khng gian thnh thang l hi th th nm. Nu ta c qu nhiu bn rn v u t, ta s khng c thanh thn v an lc, v vy hi th ny nhm em khng gian v cho chng ta, khng gian trong lng v khng gian chung quanh ta. Nu ta c nhiu lo toan, nhiu d n qu th ta nn b bt. Nhng au bun on gin trong ta cng vy, ta phi tp bung b. Nhng loi hnh l y ch lm cho cuc i thm nng. Nhiu khi ta ngh rng nu khng c nhng hnh l kia (c th l chc tc, a v, danh vng, c s, ngi tay chn, v.v...), ta s khng c hnh phc. Nhng nu xt li, ta s thy rng hu ht nhng hnh trang l chng ngi vt cho hnh phc ca ta, bung b c chng th ta c hnh phc. Hnh phc ca Bt rt ln. C mt hm ngi trong rng i Lm ngoi thnh Vaisali, Bt thy mt bc nng dn i qua. Bc nng dn hi Bt c thy mi my con b ca bc khng. Bc ni nhng con b y sng i mt, v hai so t trng cy vng ca bc nm nay cng b su n ht; bc bo bc l k kh au nht trn i, c l bc phi t t! Bt bo bc i tm b ng khc. Sau khi bc nng dn i ri, Bt quay li ti ci nhn cc thy kht s ang ngi vi Bt v ni: Cc thy c bit l cc thy c hnh phc v t do khng? Cc thy khng c mt con b no m mt c.

Thc tp hi th ny gip ta bung b nhng con b ca ta, nhng con b trong tm cng nh nhng con b ngoi thn ta.
---o0o---

Bi tp th bn: TR LIU 1 .Th vo, ti thy ti l em b nm tui. Thy em b Th ra, ti ci vi em b nm tui l ti. Ci vi em b 2 Th vo, ti thy em b nm tui l ti, rt mong manh, rt d b thng tch. Em b rt mong manh, rt d b thng tch Th ra, ti ci vi em b trong ti vi n ci hiu bit v xt thng. Ci hiu bit v xt thng 3 .Th vo, ti thy cha ti l mt em b nm tui .Cha nh em b nm tui Th ra, ti ci vi cha ti nh mt em b nm tui .Ci vi cha nh em b nm tui 4 Th vo, ti thy em b nm tui l cha ti, rt mong manh, rt d b thng tch. Em b l cha, rt mong manh, rt d b thng tch Th ra, ti ci vi em b l cha ti vi n ci hiu bit v xt thng. Ci vi cha vi n ci hiu bit v xt thng 5 .Th vo, ti thy m ti l mt em b nm tui .M nh em b nm tui Th ra, ti ci vi m ti nh mt em b nm tui. Ci vi m nh em b nm tui

6 Th vo, ti thy em b nm tui l m ti, rt mong manh, rt d b thng tch. Em b l m, rt mong manh, rt d b thng tch Th ra, ti ci vi em b l m ti vi n ci hiu bit v xt thng. Ci vi m vi n ci hiu bit v xt thng 7 Th vo, ti thy nhng ni kh ca cha ti hi nm tui. Cha kh hi nm tui Th ra, ti thy nhng ni kh ca m ti hi nm tui .M kh hi nm tui 8 Th vo, ti thy cha ti trong ti. Cha trong ti Th ra, ti ci vi cha ti trong ti. Ci vi cha trong ti 9 Th vo, ti thy m ti trong ti. M trong ti Th ra, ti ci vi m trong ti. Ci vi m trong ti 10 Th vo, ti hiu c nhng ni kh khn ca cha ti trong ti. Kh khn ca cha trong ti Th ra, ti nguyn chuyn ha cho c cha ti v ti Chuyn ha c hai cha con 11 Th vo, ti hiu c nhng kh khn ca m ti trong ti. Kh khn ca m trong ti Th ra, ti nguyn chuyn ha cho c m ti v ti Chuyn ha c hai m con Bi tp ny gip cho nhiu ngi tr thit lp li c lin lc tt p gia bn thn v cha m, ng thi chuyn ha c nhng ni kt c hun c t tm b. C nhng ngi khng th ngh n cha hoc m m

khng c nim on hn v su kh trong lng. Ht ging thng yu lun lun c sn trong lng cha m v trong lng nhng ngi con, nhng v khng bit ti tm nhng ht ging y v nht l v khng bit ha gii nhng ni kt c gieo trng v khng ngng pht trin trong tm, cho nn c hai th h u thy kh khn trong vic chp nhn ln nhau. Trong bc u, hnh gi qun tng mnh l mt em b nm tui. Vo tui , ta rt d b thng tch. Mt ci trng mt nghim khc, mt ting nt, hoc mt ting ch cng c th gy thng tch v mc cm trong ta. Khi cha lm kh m hoc m lm kh cha, hoc khi cha m lm kh nhau, ht ging kh au c gieo vo v c ti tm trong lng em b. C nh th, ln ln em b s mang nhiu ni kt kh au v sng vi s on trch cha hoc m, hoc c hai. Thy c mnh l mt em b d b thng tch nh th, ta s thy ti nghip cho ta, ta s thy xt thng dng ln v thm vo con ngi ca ta. Ta ci vi em b nm tui bng n ci ca t bi, ca xt thng. tc l ta thc tp bi qun hng v chnh ta. Sau , hnh gi qun tng cha, hoc m mnh l em b nm tui. Thng th ta ch c th thy cha ta l mt ngi ln, nghim khc, kh tnh, ch bit s dng uy quyn gii quyt mi vic. Nhng ta bit rng trc khi thnh ngi ln, ng cng tng l mt ch b con nm tui, cng mong manh d b thng tch nh ta. Ta thy cu b y cng tng khp np, nn im thin tht mi khi cha cu ni trn li nh. Ta thy cu b y cng l nn nhn ca s nng ny, cau c v gt gng ca cha cu y, tc l ng ni ca ta. Nu cn, ta c th tm tp nh gia nh ngy trc khm ph li hnh nh ca cu b nm tui ngy xa tc l cha ta, hay c b nm tui ngy xa tc l m ta. Trong thin qun ta hy lm quen v mm ci thn thin vi cu b hoc c b y, ta thy c tnh cch mong manh v d b thng tch ca h. V ta cng s thy xt thng dng tro ln. Khi cht liu xt thng xut hin t tri tim ta, ta bit rng s qun chiu bt u c kt qu. Thy c v hiu c th th no ta cng s thng c. Ni kt ca ta s c chuyn ha dn vi s thc tp ny. Vi s hiu bit, ta bt u chp nhn, v ta s c th dng hiu bit v tnh thng ca ta tr v gip cha hoc m ta chuyn ha. Ta bit ta c th lm c vic ny bi v s hiu bit v lng xt thng chuyn ha ta, v ta tr nn d chu, ngt ngo, c thm nhiu bnh tnh v kin nhn.

---o0o---

PHN Nm: LI KT
Chng ta c th kt lun rng cu nguyn bao gi cng c kt qu, v mc thnh cng ca vic cu nguyn ty thuc vo phm cht ca s cu nguyn. Nu bit cu nguyn th chc chn chng ta s c p ng. Khi cu nguyn, chng ta phi c nng lng ca chnh nim, ca t bi. i i vi s cu nguyn , cn phi c mt s tu tp ca chnh chng ta, th vic cu nguyn mi hy vng c kt qu nh ta mong. Ta khng th khong trng cho ngi ngoi ta, d ngi l Bt Thch Ca hay l Cha Ki-t. Ba iu thng thng ca cu nguyn l sc khe, s thnh cng, v s hi ha. Tuy vy i vi ngi xut gia th khc. Li cu nguyn u tin v quan trng nht ca ngi xut gia l vt thot sinh t, l thc hin cho c s an lc, hnh phc ca php gii bn mn ngay trong th gii tch mn. Cu nguyn l mt ti rt ln v rt hay. Chng ta tm chm dt nhng bi ging v Cu nguyn bng cch nhc mi ngi rng th gii ang i vo mt k nguyn Y khoa mi, m chng ta c th gi l Y khoa Nht tm, trong Tm thc Cng ng ng mt vai tr cha tr hay hoi dit rt ln. Trong giai on Y khoa ny, vic cha tr cho ngi bnh ty thuc vo s tu hc, s cu nguyn, s thng yu, s hnh x hng ngy ca mi ngi, k c cc v bc s. Bc s phi bit rng sc khe chu nh hng rt ln ca Tm thc Cng ng v c lin h mt thit vi s gii phng ca tm bnh nhn. V vy ngy nay bc s phi hc phng thc cu nguyn cho bnh nhn, v phi bit thin tp trong lc hnh ngh th mi tr thnh mt bc s gii trong giai on mi ny ca Y khoa.
---o0o---

KINH NGI O TRNG

Bt dy phng php sng hnh phc ngay trong hin ti Nht Hnh dch v ch gii I KINH VN (u B Tc Kinh, Kinh s 128 ca B Trung A Hm, Gotama Sanghadeva i ng Tn (397-398) dch t Phn ra Hn. Nht Hnh dch ra Quc Vn, nm 1992. Tham kho Anguttara Nikaya, A. iii.211.) y l nhng iu ti nghe Bt ni vo mt thi m ngi cn lu tr ti tu vin Cp C c, trong vn cy K . Hm y, c s Cp C c cng vi nm trm v c s khc tm n ni c ng ca thy X Li Pht. Cc v ci u lm l thy v ngi xung mt bn. Tn gi X Li Pht s dng nhiu phng tin kho lo thuyt php cho cc v c s ny, em li cho h nim vui v lm pht khi ni h nim kht ngng i vi Tam Bo v s hnh tr chnh php. Sau , tn gi ti ving Bt, lm l di chn Ngi v ngi xung mt bn. C s Cp C c v nm trm v kht s cng theo gt thy, n ving Bt, lm l di chn Ngi ri ngi xung mt bn Bt. Sau khi thy mi ngi an ta, Bt bo thy X Li Pht: Ny thy X Li Pht, thy c bit rng nu mt v t o trng o hnh bit h tr nm Gii php v tu tp bn tm cao p (tng thng tm) th c th dt ti rt d dng v khng kh khn g kh nng an tr hnh phc ngay trong hin ti, v bit chc chn rng mnh s khng cn a lc vo a ngc, ng qu, bng sinh v cc no c khc trong tng lai? Mt ngi nh th l c qu Vo Dng, khng s cn b ri vo ng c, chc chn ang i v no chnh gic. Ngi y ch cn qua li ti a l by ln na trong cc ci tri v ngi l c th t ti bin Gii ca s hon ton gii thot dit kh. X Li Pht, v t o trng h tr nm Gii php tu tp v bn tm cao p (tng thng tm) nh th no? V t o trng xa la s git hi, chm dt s git hi, bung b kh Gii, bit h thn, tp t tp bi, bo h cho mi loi sinh vt, k c cc loi cn trng. V y dit tr tn gc tm nim git hi. l Gii php th nht m ngi t o trng h tr.

V t o trng xa la s khng cho m ly, chm dt s khng cho m ly, thng a b th, tm nim vui trong s b th v b th m khng cu n p. V ny khng b tm trng tham lam che lp, lun lun bo h s lim khit ca mnh v dit tr tn gc s khng cho m ly. l Gii php th hai m ngi t o trng h tr. V t o trng xa la t dm, chm dt s t dm, bo v cho bt c ai, d ngi y nm trong s bo h ca cha, m, hoc c cha ln m, hoc ch em, hoc anh em, hoc cha m bn sui gia, hoc gia nh sui gia, hoc bi ngi ng tnh, hoc l v con hay chng con k khc, k c k b cung dm khng b, hoc k bn phn bun hng. V ny dit tr tn gc tm nim t dm. l Gii php th ba m ngi t o trng h tr. V t o trng xa la ni di, chm dt s ni di, ch ni s tht, tm nim vui trong s ni ln s tht, an tr ni s tht khng lc no i di, c th c tin cy hon ton v khng bao gi dm mit th k khc. V y dit tr tn gc s ni di. l Gii php th t m ngi t o trng h tr. V t o trng xa la ru, chm dt s ung ru, dit tr tn gc thi quen ung ru. l Gii php th nm m ngi t o trng h tr. Ny thy X Li Pht, cc v t o trng lm th no th t ti bn tm cao p (tng thng tm) v an tr hnh phc trong hin ti mt cch d dng v khng c kh khn? Trc ht, v t o trng thc tp qun nim v Nh Lai. V y qun nim nh sau: Nh Lai l bc gic ng chn chnh khng cn dnh mc, l bc Minh Hnh tc, l bc Thin th, l bc Th gian gii, l bc V thng s, l bc iu ng trng phu, l bc Thin nhn s, l Bt, l Th tn. Qun nim v Nh Lai nh th th nhng dc vng xu xa u c tiu dit, trong tm ngi qun nim khng cn nhng yu t bt thin, u nhim, su kh v lo u. Nh tng nim ti Nh Lai m tm t ngi y lng trong, c c nim vui, v ngi y t ti tm cao p th nht, an tr trong hin ti mt cch d dng, khng kh khn g.

X Li Pht, v t o trng thc tp qun nim v Php. V y qun nim nh sau: Gio php c c Th tn ging dy l gip php din by kho lo, c kh nng a ti gii thot hon ton, a ti trng thi khng phin no, khng nng bc, c tnh cch thng ti v khng di i. Qun nim v gic tri nh th v php th nhng dc vng xu xa u c tiu dit, trong tm ngi qun nim khng cn nhng yu t bt thin, u nhim v lo u. Nh tng nim ti Php m tm t ngi y lng trong, c c nim vui v t ti tm cao p th hai, an tr hnh phc trong hin ti mt cch d dng, khng kh khn g. X Li Pht, v t o trng thc tp qun nim v Tng. V y qun nim nh sau: Thnh chng ca Nh lai ang i v no thin, ang i trn ng chnh, ang hng theo gio php, ang thc tp theo gio php v sng ng tinh thn gio php. Trong thnh chng y c cc bc A la hn thnh v ang thnh, cc bc A na hm thnh v ang thnh, cc bc T hm thnh v ang thnh, cc bc Tu hon thnh v ang thnh, tc l c c bn i v tm bc. Thnh chng ca Nh lai thnh tu c Gii, c tam mui, c bt nh, c gii thot, c tri kin gii thot; thnh chng ny ng c tn knh, ng c qu trng, ng c phng s, ng c cng dng, v l rung phc tt p cho cuc i. Nh tng nim ti tng m tm t ngi qun nim lng trong, c c nim vui v ngi y t ti tm cao p th ba, an tr hnh phc trong hin ti mt cch d dng, khng kh khn g. X Li Pht, v t o trng thc tp qun nim v Gii. V y qun nim nh sau: Gii lut ny khng c khuyt im, khng b st m, khng b cu u, khng b trc, c kh nng gip ta an tr trong lnh th ca Nh lai. Gii lut ny khng c tnh cch gi di, thng c cc bc hin thnh khen ngi, tip nhn, thc tp v h tr. Nh tng nim ti Gii m tm t ngi y lng trong, c c nin vui v ngi y dt ti tm t cao p th t, an tr hnh phc trong hin ti mt cch d dng, khng kh khn g. X Li Pht, thy nn ghi nh rng mt ngi t o trng nu thc tp c nh th l chm dt c s sa a vo a ngc, ng qu, sc sinh v cc ng d khc, chng t c qu v Tu hon, khng cn thi

a vo cc c php. Ngi y chc chn ang i v no chnh gic v ch cn qua li ti a l by ln na trong cc ci tri v ngi l c th t ti bin Gii ca s hon ton gii thot dit kh. By gi, c Th Tn ni bi tng sau y: K tr sng ti gia Thy s cnh a ngc Nn th tr chnh php Dt tr mi no c. Hc hiu m hnh tr Khng git hi chng sanh Chn tht khng ni di Khng ly ca khng cho. Trung kin bn hn phi Thi t dm ka b Nht quyt khng ung ru tm chng lon cung Thng thc tp nim Bt Thng thc tp nim Php Nim Tng v nim Gii Tm an lc thnh thi. Mun thc tp b th vun trng phc c Ngi y hc tiu chun Gii thot v gic ng. X Li Pht lng nghe Ta ni v im ny Hy nhn n b kia V th quan st chng: C con vng, con trng C con , con en Mu nu c m vng Hoc mu chim b cu. D chng mu sc g Hoc xut x t u Gi tr tht ca chng L sc chuyn ch. Nhng con no mnh khe Ko xe mnh v nhanh Chuyn ch c nhiu chuyn

L nhng con hu dng. Trong ci nhn gian ny C cc Gii phm ch St li, c s Thng gia v cng nhn. Nhng ai tr tnh Gii Thc chng c gii thot Tr thnh bc cao c Bc Thin th thnh thi. Cng dng nhng bc y L c qu phc ln. Ta khng cn phn bit Giai cp v ngun gc. K thiu c ngho tu Khng soi sng cho ai, Cng dng nhng k y Qu phc khng ng k. Ngi con Bt tu hu Tm hng v Th tn Gc lnh thm vng chi Ch sinh v no lnh. Qua li ci nhn thin Nhiu lm l by ln Cui cng s y c Cnh Nit bn tnh lc. Bt ni nh th, Tn gi X Li Pht, cc v kht s, c s Cp C c v nm trm v c s khc nghe li Bt dy, vui v lm theo.
---o0o---

II TN KINH V NGUN GC CA KINH Ta c th ni o Bt l mt tn gio, nhng nu ta ni o Bt l mt cch sng th cn ng hn. Sng l mt ngh thut. Ngh thut to hnh phc cho mnh v cho ngi. Hnh phc ca mnh v hnh phc ca ngi c lin h ti nhau mt cch mt thit cho n ni ta thy nu ngi khng c hnh phc th ta cng khng thc s c hnh phc. Trong s thc tp ngh thut to dng hnh phc, ta phi c mt nim tin. Tin mt ci g cao p, ph hp vi s tht, c th lm nn tng cho hnh phc tht s v lu di. V

nim tin y cn thit cho nn np sng o Bt c tnh cch tn gio. Tuy nhin nin tin y khng phi l nim tin mt ng thn linh hay mt nguyn l siu hnh m ta khng th kim chng c. Nin tin y l nim tin mt ci g p, tht v c th to dng hnh phc, v ci y ta c th s m, tip xc, th nghim v th nghim. Kinh Ngi o Trng l mt trong nhng Kinh cn bn v tng i d hiu v d lm, mang ch nim tin v np sng hnh phc ca con ngi, con ngi bnh thng sng trong x hi, l con ngi ca tt c chng ta. Kinh ny khng phi c ni ra cho cc bc siu nhn m l c ni ra cho tt c chng ta. Ai lm theo c li dy ca Kinh th c th to dng c hnh phc cho mnh, cho nhng ngi mnh thng yu vn cho nhiu k khc trong c cc loi cm th, c cy v t na. V hnh phc y c ngay trong gi pht hin ti. Trong i Tng ch Hn, Kinh ny c tn l Kinh u B Tc. l Kinh s 128 trong b Trung A Hm. Trung A Hm l Kinh mang k hiu .C.26 ca i Chnh Tn Tu i Tng Kinh. Kinh ny do thy Gotama Sanghadeva (C m Tng Gi B) i ng Tn dch vo cui th k th t (397-398.) Trong vn h Pali, Kinh tng ng vi Kinh ny l Kinh Gia Ch, thuc Tng Chi B (Anguttara Nikaya), k hiu Aiii, 211. Ni dung ca Kinh ny v Kinh u B Tc (Kinh Ngi o Trng) c xem nh ng nht. Tuy li vn ca hai Kinh c nhiu ch sai khc, nhng nhng chnh u c trong c hai Kinh. Tng bn ch Hn c dch t tng bn ting Sanskrit, do b phi Sarvastivada Kashmir truyn li, trong khi tng bn ting Pali c phi Tamrasatiya bo tr Tch Lan. Tamrasatiya vn l tn ca mt b phi m ngy nay ta gi l Theravada. Hai b phi Sarvastivda (Hu b hay Tt B a B) v Vibhajyavada (Phn Bit Thuyt B) c hnh thnh sau hin tng phn phi ca gio hi xy ra vo khong th k th ba trc k nguyn Ty lch, vo thi i vua Asoka. Sau cuc phn phi ny, cc thy thuc Hu B di ln Kashmir min Cc Bc n , v b phi Sarvastivada ng v thnh hnh sut mt ngn nm, v t y Kinh lun ca b phi c a vo Trung Hoa v dch thut ra ch Hn. T Phn Bit Thuyt B pht sinh ra nhiu b phi trong c ng Dip B (gi l (Xch ng Dip B,

Tamrasatiya, b phi ca cc thy mc y mu ha hong, mu ng .) Phi ny c truyn b v tn Tch Lan trong thi vua A Dc v c truyn tr li cho ti ngy nay. Mt ngi con trai ca vua A Dc tn l Mahinda c mt trong phi on truyn gio y. Hai b phi, mt i ln min Bc mt i v min Nam, hi u dng phng thc truyn khu bo tr Kinh, lut v lun. Cc Kinh, lut v lun ny ch c chp xung vo th k u trc k nguyn Ty Lch. Vy m by gi so snh hai tng bn Kinh Ngi o Trng (ch Hn) v Kinh Gia Ch (ch Pali) ta vn thy ni dung ging nhau. iu ny ging nh mt php l. Trong khi dch v ch gii Kinh Ngi o Trng, chng ti tham kho Kinh Gia Ch, v ly lm sung sng c c trong tay hai tng bn s dng.
---o0o---

III TRNG HP KINH C NI Kinh ny c Bt ni ti tu vin K Vin cho c s Cp C c (Anathapindika) v mt s nhng ngi bn ca ng. C s Cp C c l ngi tng phng s Tam Bo vi tt c tm lng ca mnh. Chnh ng mua khu vn ca Thi T Jeta dng Bt v gio on kht s v ym tr gio on bin khu vn p ny thnh tu vin. ng l mt ngi c uy tn trong Gii thng gia th Sravasti thuc vng quc Kosala. ng ni ting l ngi bnh vc v chm sc cho nhng k ngho kh v c c. M hiu Anathapindika (ting Phn l Anathapindada) c ngha l ngi cp dng cho nhng k ngho kh v c c; m hiu ny c dn chng tng cho ng, v h thng mn ng. M hiu c dch l Cp C c. Tn tht ca ng l Sudatta (Tu t.) Nim tin ca ng ni Tam Bo rt vng chc. ng tu tp theo li Bt dy, m ngi bn i ca ng, phu nhn Punnalakkhana cng bit tu tp theo li Bt dy. ng c bn ngi con, ba ngi u l gi. Ba ngi tn l Subhadha ch, Subhadha em, v Sumagadha. Cu con trai tn l Rula. C bn ngi u c nim tin v tu tp theo li Bt dy. Gia nh c nhiu hnh phc. C nhin c s Cp C c c nhiu bn b trong Gii thng gia v tr thc, v ng thng khuyn d cc bn i gp Bt v gio on. Hm y ng hng dn cc bn ti K Vin thm thy X Li Pht (Sariputta) v nghe thy thuyt php. Sau ng v cc bn ti ving Bt. Trc s hin din ca thy X Li Pht, Bt dy cho ng Kinh ny. Hm y Cp C c cng i vi nm trm ngi bn. Kinh ny t c nn tng thc tp cho ngi t ti gia. C hai tng bn Hn v Pali u gi ngi t ti

gia l ngi o trng. Ch c ngi xut gia mi khng mc o trng. V vy Kinh ny c th gi l Kinh Ngi o Trng. Lin h gia thy X Li Pht v trng gi Cp C c l mt lin h c bit. Cp C c c gp Bt ln u tu vin Trc Lm, vng ngoi min Nam ca th Vng X nc Ma Kit . ng em lng yu mn Bt v cu mong Bt qua ging dy o tnh thc bn nc ng, tc l nc Cu Tt La. Bt nhn li ng. V sau , Bt cho thy X Li Pht cng i vi ng qua th X V trc chun b cho chuyn du hnh ha ca Ngi. V ti th X V, Cp c c Gii thiu thy X Li Pht vi gia nh, vi cc bn, v thnh cu thy X Li Pht li th hong ha trong khi ng i tm mua t lm ni c tr tng lai cho Bt v gio on kht s. ng mua c khu vn ngh mt ca thi t K , mt khu vn tht p. Khu vn ny tr nn tu vin Cp C c. Trong Kinh Ngi o Trng, ta thy Cp C c a nm trm ngi bn ti thm thy X Li Pht trc ri mi ti thm Bt sau. iu ny cng cho ta thy thm tnh gia ng Cp C c v thy X Li Pht. Sau ny khi ng qua i, chnh thy X Li Pht l ngi ngi bn ging ng trong gi ng hp hi dy ng qun chiu v sinh t v gip ng qua i mt cch nh nhng v an lc. Bt dy Kinh ny cho ng Cp C c v cc bn ng, nhng Bt hng v thy X Li Pht ni. iu ny cng chng t mi lin h mt thit gia thy X Li Pht v ng Cp C c. Tng bn ch Hn ca Kinh mang tn l Kinh u B Tc. u B Tc (Upasaka) c ngha l ngi cn s, ngi thn cn vi Gii xut gia hc hi v thc tp. Ngi n gi l u B Di (Upasika.) C mt Kinh i tha ni danh mang tn l Kinh u B Tc Gii, trong ba php Qui Y v Nm Gii c din by theo tinh thn i tha. Kinh ny l do Kinh Thin Sinh (Lc Phng L Kinh) trong cc b Trung A Hm v Trng A Hm pht trin thnh, c ni n s pht tm, lp nguyn, tu hc, tr Gii, thin nh, v c lin h n Gii B Tt ca Kinh Phm Vng. Ta ng lm Kinh Ngi o Trng (u B Tc Kinh) vi Kinh u B Tc Gii.
---o0o---

IV CH CH V I NI DUNG Kinh ny Bt ni vi thy X Li Pht, nhng cng cho trng gi Cp C c v nm trm ngi bn ca ng nghe. Ni dung ca Kinh ni v nm Gii v bn php qun nim: qun nim v bt, qun nim v Php,

qun nim v Tng v qun nim v Gii. Bt dy nu mt ngi t o trng thc tp c vng vng nm Gii v bn php qun nim ny th c th t ti kh nng sng an lc v hnh phc ngay trong hin ti khng kh khn g, c th chng t qu v Vo Dng (Tu hon), v bit rng mnh khng cn bao gi i vo nhng no ti tm nh a ngc, ng qu v bng sinh na. Kinh ny thit lp nn tng thc tp cho ngi t ti gia, nu r i tng nim tin ca ngi Pht t ti gia: l con ng a ti hnh phc v gii thot cho mnh v cho nhng k khc trong x hi. Trong tng bn ch Hn, danh t Thnh T c dng gi ngi t o trng c Gii lut tinh nghim. Thnh y c ngha l c tnh cch thnh thin v cao qu, dch t ch arya. Trong bn dch Vit ng, chng ti s dng tnh t o hnh cho c v gn gi: V t o trng o hnh...
---o0o---

V NM GII PHP Gii cng l Php, cho nn c khi ta gi l Gii Php. Hnh tr nm Gii, ta phi tin vo hiu lc ca nm Gii. Gii l ngh thut sng em li an lc v hnh phc, nhng Gii cng l nim tin ca chng ta. Ta phi tin vo nm Gii nh hin thn ca chn, thin v m, ngha l ci tht nht, ci lnh nht v ci p nht m ta c th knh ngng v tn th. Gii a ng ch li cho ta trong cuc i. Gii bo h ta, gi gn cho ta ta khng sa vo hm h ca t kin v t hnh. Gii bo v gia nh ta, x hi ta, cng c c nn tng hnh phc ca gia nh v x hi ta. V vy Gii l i tng ca nim tin ta. c tin y khng phi l mt c tin m qung. Thc tp Gii, ta phi hc hi v bn cht ca Gii, hnh tng ca Gii v cng dng ca Gii. Nh hc hi v hnh tr Gii m cng ngy ta cng c kinh nghim v hiu bit su sc v Gii. y l mt nim tin c kim chng ch khng phi mt nim tin vu v. Nh hc hi v thc tp nm Gii php m ta thy rng nm Gii cn thit cho ta, cho gia nh ta v cho x hi ta nh nh sng mt tri cn thit cho cc loi tho mc, nh dng kh cn thit cho s h hp ca con ngi. Nm Gii c ch tc t kinh nghim ca Bt v kinh nghim hnh tr ca nhiu th h Pht t. Nh sng c chnh nim, c tnh thc, nh kinh nghim kh au m ta thy c rng nu khng thc hnh theo nm Gii th ta s i vo con ng kh au v sa a, gia nh v x hi ta cng s i vo con ng kh au v sa a. Cho nn nm Gii va l ngh thut sng ca chng ta m cng l nim tin ca chng ta.

Bt dy nu bit thc tp nm Gii php th ta s t ti kh nng an tr hnh phc trong hin ti. Vy nm Gii l g? 1. Th nht l Gii khng git hi. Ta hy c: V t o trng xa la s git hi, chm dt s git hi, bung b kh Gii, bit h thn, tp t, tp bi, bo h cho mi loi sinh vt, k c cc loi cn trng. V y dit tr tn gc tm nim git hi. Gii th nht biu l l tng bo v s sng ca ngi Pht t. S sng y khng phi l ch l s sng ca con ngi m l s sng ca mi loi, trong c cc loi ng vt v thc vt, k c cc loi nh b nht. S thc tp y khng phi ch c Gii hn trong phm vi hnh thc. Li Bt dy rt r rng: V y dit tr tn gc tm gii hi. Chng ta thy rng Gii khng git hi y trc ht l mt tm Gii. Ta c th bo h sinh mng bng thn th v bng li ni nhng s hnh tr Gii ny trc ht l s hnh tr bng tm nim. Mun dit tr tn gc tm nim git hi, ta cn thc tp bn nim h, thn, t v bi. H l t mnh bit xu h (Ting Hn Vit l Tm, ting Phn l hri) khi xm phm ti i sng ca mt sinh vt khc, hoc khi thy mnh khng bo v c cho s sng ca mt sinh vt khc. Thn l mc c khi so snh vi ngi (ting Hn Vit l Qu, ting Phn l apatrapa), khi thy k kia hnh tr v bo v c s sng trong khi mnh khng lm c nh h. T (ting Phn l maitri) l hin tng nim vui cho k khc, m nim vui cn bn l c sng an lnh, khng b e da n tnh mng. Bi (ting Phn l Karuna) l lm vi i ni kh au ca ngi, m ni kh au cn bn l sng trong lo s php phng khng bit tnh mng ca mnh c c bo m hay khng. Bn tm nim ny l bn tm ln ca mt v b tt. Hnh tr bn tm nim ny th t khc ta dit tr c tn gc tm nim git hi, v kt qu l ta s quyt tm bo h cho mi loi, bung b mi th kh Gii v xa la mi hnh thc git hi. Tip nhn v hnh tr Gii ny, ngi Pht t s lm pht sinh c rt nhiu nng lng trong bn thn c th ngi v gip i. Nng lng y php sinh t cc tm nim h, thn, t v bi. S sng khng c tnh cch cc b. S sng ca ngi ny lin quan ti s sng ca ngi khc. S sng ca loi ny c lin quan ti s sng ca loi khc. S sng ca con ngi c lin h ti s sng ca mi loi ng vt, thc vt v khong vt. Chng ta bit rng bo v thin nhin cng l bo v con ngi. Bo v s sng, ta phi bo v c t, nc, khng kh, rng

ni, sng h v bin c. Ta phi bo v sinh mi, ta phi bo v c tri t. Bt dy ta qun nhn duyn thy c rng ci ny c v ci kia c, ci ny khng v ci kia khng, ca ny sinh v ci kia sinh, ci ny dit v ci kia dit. Nh vo ci thy , ta mi c th bo v s sng mt cch thng minh. Cc loi m ta gi l hu tnh s khng th no tn ti c nu ta lm nhim cc loi m ta gi l v tnh. Kinh Kim Cung ni n chng sinh tng nh mt nim khng c chnh xc v thc ti. Chng sinh tc l loi hu tnh. Loi hu tnh khng th tn ti nu khng c cc loi v tnh. Khng th c cc loi hu tnh ngoi cc loi v tnh. Theo ci thy ca Kinh Kim Cng, ranh Gii gia loi hu tnh v loi v tnh l ranh Gii do nim phn bit vch ra, khng ph hp vi thc ti. Nu sng bit qun st v bit suy xt, ta khng th no khng hnh tr Gii th nht. Ch khi ta hnh tr Gii th nht th tri t v mun loi mi c c mt tng lai, v an lc ca mi loi mi c th tr thnh mt s tht. 2. Th hai l Gii khng xm phm vo t hu ca k khc: V t o trng xa la s khng cho m ly, chm dt s khng cho m ly, thng a b th, tm nim vui trong s b th v b th m khng cu n p. V ny khng b tm trng tham lam che lp, lun lun bo h s lim khit ca mnh v dit tr tn gc s khng cho m ly. Gii ny biu l l tng lim khit v nguyn thc hin cng bnh x hi ca ngi Pht t. Cng nh Gii th nht, Gii ny ly tm lm gc. Cn bn ca s hnh tr l dit tr tn gc s khng cho m ly, ngha l s dit tr tm trng tham lam, khng cho tm trng ny pht sinh v che lp tr tu mnh v cui cng chuyn ha ht ging ca tm trng y trong chiu su tm thc. Nguyn tc v phng php hnh tr ca Gii ny l l tng cng bnh x hi. Bt dy ngi Pht t hnh tr php b th, ngha l php th nht ca su php Ba La Mt (ting Hn Vit l lc Ba La Mt, ting Phn l paramita.) Ba La Mt c ngha l c cng nng a sang b bn kia, tc l b an lc v gii thot kh au. V t o trng thng a b th, tm nim vui trong s b th v b th m khng cu n p. Tinh thn v tng v i tha c tim n trong cu ni ny. B th y l hin tng nim vui cho k khc, v s thc tp ny khng c tnh cch hnh thc, khng c tnh cch khoe khoang, bi v s thc tp ny bt ngun t tm nim t bi. T bi l ngun lng lng lm ng lc cho hnh ng b th. Ngi hnh tr nh

vy c cht liu b tt trong t thn. Cng nh trong s hnh tr Gii th nht l bo v s sng, trong s hnh tr Gii th hai l b th, ng lc ca s hnh tr l nim vui, nim vui c phc v l tng mnh. l ngha ca cu tm nim vui trong s b th v b th m khng cu n p. C nhin Gii l trong s hnh tr Gii th hai ny, i tng ca s hnh tr khng phi ch l con ngi m cn l cc loi sinh vt khc, trong c c cc loi tho mc v t . i tng ca s hnh tr khng phi ch l cng bnh trong x hi loi ngi m cn l s an vui ca tt c mi loi trn tri t. 3. Th ba l khng t dm: V t o trng xa la t dm, chm dt s t dm, bo v cho bt c ai, d ngi y nm trong s bo h ca cha, m, hoc c cha ln m, hoc ch em, hoc anh em, hoc cha m bn sui gia, hoc gia nh sui gia, hoc bi ngi ng tnh, hoc l v con hay chng con k khc, k c k b cung dm khng b, hoc k bn phn bun hng. V ny dit tr tn gc tm nim t dm. Gii ny nhm bo v tit hnh ca c nhn, i sng la i v nn tng gia nh. Cng nh trong hai Gii u, Gii ny trc ht l mt tm Gii, l s hnh tr dit tr tn gc tm nim t dm. S hnh tr ny khng cn l mt s c gng mt nhc khi l tng bo v hnh phc cho k khc pht sinh trong lng ngi hnh tr. Bit bao thm kich xy ra v hnh ng t dm, v np sng thiu trch nhim. Bit bao gia nh ly tn v nn t dm v bit bao tr em l nn nhn trc tip ca s li dng v cng bc ca nhng ngi ln khng c tinh thn trch nhim. Nu ta thc s ngh ti hnh phc v tng lai ca k khc, nu ta mun bo v cho h, nim t dm s khng pht sinh v lm m m tm ta. l bn cht ca Gii ny. 4. Th t l Gii khng ni di: V t o trng xa la ni di, chm dt s ni di, ch ni s tht, tm nim vui trong s ni ln s tht, an tr ni s tht khng lc no i di, c th c tin cy hn ton v khng bao gi dm mit th k khc. V y dit tr tn gc s ni di. Dit tr tn gc s ni di theo nh ngha ca Kinh vn l pht tm an tr ni s tht khng lc no i di. Mt ngi an tr vng chi ni s tht

bao gi cng c k khc tin cy v v vy c th thc hin c vc sinh mt cch ln lao. Ngi hnh tr Gii ny khng nhng xa la s ni di, chm dt s ni di, ch ni s tht, m cn tm nim vui ni s ni ln s tht. S tht l i tng ca mt nim tin sng sut v vng chi. S tht l chnh php, l nh sng soi ng, v vy ngi hnh tr Gii ny khng nhng an tr v hnh tr s tht m cn tm cch tuyn dng s tht na. Tuy nhin, ngi hnh tr Gii ny khng phi l ngi t ho v t th. Ngi y khng cho mnh l k duy nht nm c chn l v v vy bit lng nghe k khc vi mt tm nim kht khao hc hi v lun lun c thi khim cung. V vy Kinh ni rng ngi y khng bao gi dm mit th k khc. Li ni c th em li hnh phc v nim tin cho k khc m cng c th gy kh au v v chung quanh. Ngi thc tp Gii ny c th trnh c s gy kh au v v v ng thi c th to dng nim tin v ban pht rt nhiu hnh phc cho nhiu ngi. Khng nhng ngi y bit ni li xy dng m cng bit lng nghe. Lng nghe lm vi bt ni kh ca ngi. Ni v nghe l hai php thc tp quan trng lin h ti Gii th t. 5. Th nm l Gii khng s dng cc cht ma ty trong c ru : V t o trng xa la ru, chm dt s ung ru, dit tr tn gc thi quen ung ru. Ru tn ph thn th, tm hn, lm tan v gia nh v gy thng tch trong lng nhng ngi tr sinh ra v ln ln trong nhng gia nh c ngi nghin ngp. Vo thi Bt, ru l cht ma ty cn bn. Vo thi i chng ta cn c nhiu th ma ty khc m kh nng ph hoi cng rt ln lao. Ta phi pht tm dit tr tn gc thi quen s dng ma ty. Ru v cc cht ma ty lm tan nt rt nhiu gia nh, gy ra xo trn trong tm hn nhiu th h v to ra nhiu hn n trong x hi. Thc tp Gii th nm, ngi hnh gi bo v cho mnh, cho gia nh mnh v dn thn vo x hi gip nhng k khc vt khi vng nghin ngp. Hin thi Gii thanh nin vng vo vng ma ty rt ng o, v quc gia no cng ang c gng chn ng s lu hnh ca cc cht ma ty. Tuy nhin, ngun gc ca s nghin ngp l lng ngi. Khi con ngi sng khng l tng, khi con ngi cm thy b rung b bi gia nh v x hi, con ngi thng i tm nhng lng qun trong cc cht ma ty. V vy chn ng s lu hnh ma ty khng phi l gii php cn bn bi tr nn ma ty. Gii

php cn bn l to li nim tin, xy dng li c s gia nh, gip con ngi tm li c gc r tm linh v vn ha. V v vy cho nn trong Kinh Ngi o Trng, Bt dy v s thc tp bn tm cao p nh l s vun trng mt nim tin lm nh sng ch o cho cuc i.

---o0o---

VI BN TM CAO P Bt dy: Nu cc v t o trng m bit h tr nm Gii php v tu tp bn tm cao p th h c th t ti rt d dng v khng kh khn g kh nng an tr hnh phc trong hin ti. Bn tm cao p cn c gi l bn tng thng tm. Nguyn ch trong Kinh vn Pali l abhicetasika. Tng thng c ngha l c kh nng pht trin v i ln. Bn tng thng tm hoc bn tm cao p ny l bn php qun nim gi l ty qun(anusmrti) : qun nim v Bt, qun nim v Php, qun nim v Tng v qun nim v Gii. Nhng php qun nim ny lm ln ln nim tin ca hnh gi, em ti cho hnh gi s an tnh ca tm t, em li cho hnh gi hnh phc ngay trong gi pht hin ti v mt ngun nng lc hnh o v phng s l tng. 1. Php qun nim th nht l nim Bt (Buddhanusmrti): Trc ht, v t o trng thc tp qun nim v Nh lai. V y qun nim nh sau: Nh lai l bc gic ng chn chnh khng cn dnh mc, l bc Minh hnh tc, l bc Thin th, l bc Th gian gii, l bc V thng s, l bc iu Ng Trng Phu, l bc Thin NhnS, l Bt, l Th tn. Qun nim v Nh lai nh th th nhng dc vng xu xa u c tiu dit, trong tm ngi qun nim khng cn nhng yu t bt thin, u nhim, su kh v lo u. Nh tng nim ti Nh lai m tm t ngi y lng trong, c c nim vui, v ngi y t ti tm cao p th nht, an tr hnh phc trong hin ti mt cch d dng, khng kh khn g. Nh lai l mt trong nhng danh hiu ca Bt. Ting Phn l tathagata, c ngha l t s tht m ti, hoc t chn nh m ti. Chn nh (tathata) l

thc ti nhim mu khng th din t bng ngn ng v khi nim. Nh lai l bc gic ng chn chnh khng cn dnh mc. Gic ng c ngha l tnh thc v hiu bit. T ng Chnh Bin Tri (samyak sambuddha) l mt trong mi danh hiu ca Bt c ngha l k t ti trnh gic ng rng ln v chn chnh, khng cn dnh mc. Bt l ngi c trnh tnh thc v hiu bit cao nht v v vy cho nn t ti t do v gii thot. Gii thot l khng cn b rng buc hoc dnh mc vo nhng kh ly ca chng sinh: l tham i, gin d, hn th, si m, kiu mn, nghi ng, ghen ght v bao nhiu si dy rng buc khc. Bt l mt ngi sng thnh thi, an lc, khng cn vng mc. l mu mc ca tt c chng ta, hnh nh l tng ca mt con ngi m ta hng ti. Nh lai l bc Minh Hnh Tc. Minh Hnh Tc (vidya-carana-sampanna) c ngha l nhn thc cng nh hnh ng t ti mc sng sut cao tt. Ba c tnh ca Minh Hnh Tc l ci nhn qun trit v khng gian (thin nhn minh), ci nhn qun trit v thi gian (tc mnh minh) v ci thy lm ri rng tt c nhng si dy rng buc (lu tn minh.) Nh lai l bc Thin Th. Thin th (sugata) l kho vt c sinh t, bc qua c b gii thot mt cch tuyt vi. Nh lai l bc Th Gian Gii. Th gian gii (lokavid) l hiu thu c tm trng v bn cht ca mi chng sinh, ca cc loi hu tnh v v tnh. Trong o Bt, ta hc c s tht v thng yu: Nu khng hiu th khng th thng. Tr tu a n t bi. V Bt l ngi hiu thu c tm s th gian cho nn Bt l ngi thng ch thc ca th gian. Nh lai l bc V Thng S iu Ng Trng Phu. V thng s (anuttara) l k t ti nhn phm cao nht c th t c. iu ng trg phu (purusa-damyasarathi) l bc c kh nng chinh phc, iu ng, ch ng v rn luyn c con ngi, k c nhng con ngi kh iu phc. Hnh nh y l hnh nh mt ngi nh xe thin ngh (sarathi), bit c tnh kh ca con nga v iu phc c con nga mt cch tuyt vi. Nh Lai l bc Thin Nhn S. Thin nhn s (Sasta-deva-manusyanam) l bc thy ca c loi ngi v loi tri. Loi tri l mt loi m np sng c nhiu phc bo tt hn loi ngi, ta thng gi l ch thin. Nh Lai l Bt. Bt (Buddha) l bc tnh thc. T ng buddha pht sinh t ng t budh c ngha l tnh dy, l hiu bit. Buddha l ngi tnh dy, hiu bit. T th k u ca Ty lch cho n th k th mi bn, ngi Vit ta thng gi Buddha l Bt; ch sau khi nc nh b qun Minh xm chim, ta mi bt u gi Bt l Pht, nh hng li pht m ca ngi Minh. Nh Lai l Th Tn. Th tn (Bhagavat) l bc tn qu trong i, tn qu v nhn phm, tnh thng v s hiu bit ca Ngi.

Tng bn ch Hn b st mt danh hiu, l danh hiu ng Cng. ng cng (arhat) l bc xng ng c tn trng v cng dng, bc ph tr c phin no. Qun nim v Bt ta c th s dng mi danh hiu k trn c th thy c bn cht ca mt bc gic ng, mu mc ca con ngi thnh thi v an lc m ta mun nng ta v hng ti. Bt khng phi l tn gi ca mt c nhn. Bt Thch Ca Mu Ni ch l mt trong s nhng con ngi thnh tu c qu v tnh thc cao nht. Bt Thch Ca ni ti nhng v Bt xut hin trc Ngi, nh cc Bt T B Thi, Thi Kh, T X Ph, Cu Lu Tn, Cu Na Hm Mu Ni v Ca Dip. Bt Thch Ca cng ni ti nhng v Bt tng lai nh Bt Di Lc. Bn cht ca mt v Bt l s tnh thc. Tnh thc a ti kh nng hiu bit, kh nng thng yu v mt nhn phm cao p. M kh nng tnh thc y tt c chng ta u c, gi l Pht tnh, hoc chnh nim. t nim tin ni Bt tc l t nim tin ni Pht tnh, tc l ni kh nng tnh thc, gic ng v thng yu ni chnh con ngi. i tng ca nim tin y khng phi l mt ci g tru tng m l mt ci g c th m ta c th tip xc, thc tp, vun bn v thc hin. Mi ngy thc tp np sng chnh nim l mt ngy ta lm cho chnh nim ln ln trong ta. Chnh nim coi sng, em li nim vui, v chuyn ha kh au. Nim tin y khng phi l nim tin sung m l mt cng trnh thc tp. C nim tin y trong lng tc l c mt ngun nng lng ln, gi l b tm. B Tm (bodhicitta) l nng lng hng dn chng ta trong cuc sng, hng ta i v no thin, soi sng cho chng ta, khng cho chng ta sa vo nhng hm h ca sai lm v ti li. C b tm l c nim tin vo mt ci g tht nht, lnh nht v p nht m ta c th hng ti. Cuc i ca ta nh vy m tr nn c ngha v ta s thy sc sng trn y trong ta. Sc sng y s gip ta hnh ng em li nim vui cho mi loi. Cng v l do y m o Bt i tha nhn mnh n tm quan trng ca hnh ng pht tm B . Trn y l nhng li lc c pht sinh nh cng phu qun nim v Bt. Kinh dy: Qun nim v Nh Lai nh th th nhng dc vng xu xa u c tiu dit, trong tm ngi qun nim khng cn nhng yu t bt thin, u nhim, su kh v lo u. Kinh li ni thm: Nh tng nim ti Nh Lai m tm t ngi y lng trong, c c nim vui v ng y t c tm cao p th nht, an tr hnh phc trong hin ti mt cch d dng, khng kh khn g. c cu Kinh trn, ta thy php mn qun nim v Bt (gi tt l nim Bt) khng phi l mt php mn i hi nhiu lao nhc. S d nh th v php

qun nim ny c chuyn ch bi nim tin. Theo o Bt, nim tin l m ra mi cng trnh thc hin (Tn vi o nguyn cng c mu.) Trong nm ngun sinh lc m o Bt ging dy, ngun sinh lc u l nim tin (Tn), ri mi ti ngun sinh lc th hai l s chuyn cn dng tin (Tn), v sau mi ti chnh nim (Nim), kh nng thin nh (nh) v tr tu (Tu.) l gio l ng lc (panca balani.) Thiu nim tin th s khng c ch, nng lng chuyn cn v dng tin. Nim Bt l mt php mn hnh tr em li nhiu li lc. Nh nim Bt m ta c nim tin vng vng hn ni Bt v chnh ta, ti v trong t thn ta sn c gic tnh, ngha l kh nng gic ng. Nim Bt ta c s an n, ta cm thy c che ch, bi v chnh nim trong ta chnh l bn thn ca Bt c kh nng che ch v soi sng cho ta. Nim Bt em ti nim vui v ha gii nhng nim au. Trong gi pht lm chung, nh thc tp nim Bt di s hng dn ca thy X Li Pht nn c s Cp C c cm thy an n v nhng au nhc trong c th gim xung rt nhiu. y l iu ta c thy trong Kinh Gio Ha Ngi Bnh (Tng Nht A Hm, phm 51, Kinh s 8.) Nim Bt li cn c cng nng khai m ngun tu gic su kn trong mi chng ta, ngun tu gic m ta quen gi l Pht tnh. Chng ta thng ni Bt l lng. Trong truyn thng cn c nhiu cch thc nim Bt nh tr danh v qun tng. Tr danh l tr nim danh hiu ca Bt, v d Nam m Bt Thch Ca Mu Ni hay Nam M Bt A Di . Qun tng l hnh dung Bt vi nhng hnh tng trang nghim, ngi di gc cy B hay trn php ta. Nhng d tr danh hay qun tng, ta cng phi nh rng chnh nim l Bt; danh hiu v hnh tng phi chuyn ch cht liu chnh nim ch khng th l danh hiu v hnh tng sung. c sch ni v cuc i ca Bt cng l mt cch nim Bt rt cng hiu. Trong khi c hay nghe v cuc i ca Bt, ta thy c r rng cuc sng ca Bt, cng hnh ca Bt, cch x th ca Bt, tr tu ca Bt v tnh thng ca Bt. Trong sut thi gian y nhng ht ging v Bt trong tm thc ta c ti tm v ln ln. V vy ta nn c nhiu ln, ni nhiu ln v nghe nhiu ln v cuc i ca Bt. Bt l ni nng ta ca ta nn hng ngy ta c: Con v nng ta Bt, ngi a ng ch li cho con trong cuc i. Trong Kinh Ngi o Trng ta thy mt t ng quan trng l an tr hnh phc trong hin ti. Trong tng bn ch Hn, t ng ny l hin php lc c. cc Kinh in khc, c khi dch l hin php lc tr. Trong tng bn Pali, ta c t ng ditthadhammasukhavihara. y l mt t ng quan trng. Tu

tp khng phi l ch u t cho tng lai bng cch hy sinh hin ti: tu hc l sng an lc thnh thi trong hin ti ng theo chnh php ri trong tng lai cng c an lc v thnh thi. Ngi thc tp nm Gii php v bn tm cao p c kh nng c hnh phc ngay trong hin ti m khng phi ch n tng lai, l ngha ca cu Kinh ny. l ngha ca t ng hin php lc tr. Hnh phc khng phi l chuyn m tng vin vng v xa vi; hnh phc c th t c mt cch d dng bng cch thc tp nm Gii php v bn tm cao p. l chnh ca Kinh Ngi o Trng. 2. Php qun nim th hai l nim Php (Dharmanusmrti): X Li Pht, v t o trng thc tp qun nim v Php. V y qun nim nh sau: Gio php c c Th tn ging dy l gio php din by kho lo, c kh nng a ti gii thot hon ton, a ti trng thi khng phin no, khng nng bc, c tnh cch thng ti v khng di i. Qun nim v gic tri nh th v Php th nhng dc vng xu xa u c tiu dit, trong tm ngi qun nim khng cn nhng yu t bt thin, u nhim, su kh v lo u. Nh tng nim ti Php m tm t ngi y lng trong, c c nim vui v t ti tm cao p th hai, an tr hnh phc trong hin ti mt cch d dng, khng kh khn g. Php (Dharma) l nhng iu Bt dy, l nhng phng php thc tp t ti s tnh thc, an lc, hiu bit v thng yu, l con ng a ti gii thot. Tin tng Bt tc l tin tng Php. Ta qun nim v Php nh sau: Gio php c c Th tn ging dy l gio php c din by mt cch kho lo. Din by mt cch kho lo cng c ngha l din by mt cch p . Danh t Hn vit l thin thuyt. Dch t Pali l (svakhata.) Bt l bc Th Gian Gii, ngha l ngi hiu thu c tm nim ca mi loi trong th gian, cho nn din by nhng gio ngha thch hp vi mi trnh v cn c khin cho mi ngi u c th tip nhn v thc tp. Gio l y c nhn nhn l p , p ngay khi mi c m u, p khi c tip din v p khi kt thc (s thin, trung thin, hu thin.) Gio php c c Th tn ging dy c kh nng a ti gii thot hon ton, a ti trng thi khng nng bc. Gio l ny khng nhng c kh nng lm du bt kh au, chuyn ha kh au m cn c kh nng a ti Nit Bn. Kinh in thng din t Nit Bn nh trng thi khng nng bc. Trng thi khng nng bc tc l trng thi trong y

mi phin no u c chuyn ha. l mt trng thi mt m, trng thi ca s gii thot hon ton. Gio l ny c tnh cch thng ti v khng di i. Gi tr ca gio l ny vt khi khun kh thi gian v khng gian, bi v bn cht ca n l nhng nguyn tc linh ng hng dn thc tp m khng phi l nhng mnh lnh hay nhng gio iu cng nhc. Gip l ny khng phi ch l nhng gio iu ch thch hp vi mt thi v mt x. Ting Phn akalika c ngha l khng c tnh cch nht thi, khng c tnh cch thi gian, vt khi thi gian. Trong tng bn Pali, ta c thm: gio l y c th thy c ngay by gi v y, c tc dng hng thng, c th ti chim nghm trc tip, ngi c tr tu nhn xt c th t mnh nghe v hiu c. C th thy c ngay by gi v y (samditthika) ngha l mnh c th trc tip tip xc vi ni dung v gi tr ca gio l y. C tc dng hng thng (opanayika) ngha l c kh nng a ta tr v tm linh v t ti gii thot. C th ti chim nghim trc tip (ehipassika) c ngha l khng cn mt trung gian. Ngi c tr tu nhn xt c th t mnh nghe m hiu c (paccatam veditabbo vinnuhiti) c ngha l c th dng nhn thc v tr tu ca mnh chng nghim v hiu c gio l m khng cn i qua mt gio quyn no c. Nim Php cng quan trng nh nim Bt, v l do Php l con ng thc hin s chng ng thnh Bt. Php l bn cht ca Bt. V vy c nhng tng phi chuyn nim Php. Tng Nht Lin Nht Bn chng hn, chuyn tr nim cu Nam M i Tha Diu Php Lin Hoa Kinh. Cung knh, hc hi v hnh tr Php cng c hiu qu tng ng vi nim Bt. Hng ngy nu ta ht lng hc hi v c tng Kinh, lut v lun vi ch ch tu tp th l ta nim Php. Trong khi hc hi, ta ti tm nhng ht ging v Php trong tm thc ta v gip cho nhng ht ging y ln ln. i sng ca ta s thay i theo chiu hng tt v tu gic ta s pht trin. Khi nhng ht ging tt c ti tm v trng thnh, nhng ht ging xu s t t chuyn ha. V vy Kinh ni: Qun nim v gic tri nh th v Php th nhng dc vng xu xa u c tiu dit, trong tm ngi qun nim khng cn nhng yu t bt thin, u,nhim, su kh v lo u. Php l ni nng ta ca ta nn hng ngy ta c: Con v nng ta Php, con ng ca tnh thng v s hiu bit. Tnh thng l t bi, v hiu bit l tu gic. Hai th y l tinh hoa ca o Bt, l cht liu t c nh s thc tp, ch khng phi ch l nhng nim t c do s hc hi.

3. Php qun th ba l nim Tng (sanghnhsmrti): X Li Pht, v t o trng thc tp qun nim v Tng. V y qun nim nh sau: Thnh chng ca Nh lai ang i v no thin, ang i trn ng chnh, ang hng theo gio php, ang thc tp theo gio php v sng ng tinh thn gio php. Trong thnh chng y c cc bc A la hn thnh v ang thnh, cc bc A na hm thnh v ang thnh, cc bc T hm thnh v ang thnh, cc bc Tu hon thnh v ang thnh, tc l c c bn i v tm bc. Thnh chng ca Nh lai thnh tu c Gii, c tam mui, c bt nh, c gii thot, c tri kin gii thot; thnh chng ny ng c tn knh, ng c qu trng, ng c phng s, ng c cng dng, v l rung phc tt p cho cuc i. Nh tng nim ti Tng m tm t ngi qun nim lng trong, c c nim vui v ngi y t ti tm cao p th ba, an tr hnh phc trong hin ti mt cch d dng, khng kh khn g. Tng l on th ca nhng ngi thc tp theo Php di s hng dn ca Bt, bit sng theo np sng ha hp v thnh thc. Tng l t ch sangha (tng gi) m ra, c ngha l cng ng hay on th, thng dch l Chng hay i Chng. Tng khng phi l ch ring ngi xut gia, m cng ch cho ngi c s o trng ang hnh tr nm Gii php v bn tm cao p. Tng gm c bn chng gi l t chng: chng xut gia bn nam, chng xut gia bn n, chng ti gia bn nam, chng ti gia bn n. Ngi xut gia tu hc tinh chuyn th t ti qu v gii thot, ngi ti gia tu hc tinh chuyn cng t ti qu v gii thot. Thnh chng ca Nh lai ang i v no thin. Thnh chng l mt on th tu hc phn nh c trong s sng ca mnh s c mt ca Bt v ca Php. y ch thc l mt tng thn, v cht liu gic ng (ca Pht thn) v cht liu gii thot (ca php thn) to ra cht liu thnh thin ca tng thn. ang i v no thin (supatipanna) l ang tu hc ng theo ng hng gii thot v gic ng (thin hnh.) Thnh chng ca Nh lai ang i trn ng chnh. ang i trn ng chnh (ujupatipanna) ngha l khng i lc vo no t m mc ch phi l t ti t bi v tr tu (trc hnh.) Thnh chng ca Nh lai ang hng theo gip php v thc tp gio php. Thc tp theo gio php (nayapatipanna) l ph hp vi nhng nguyn l

ca Pht php (ng l hnh.) Thnh chng ca Nh lai ang sng ng theo tinh thn ca gio php. Sng ng theo tinh thn ca gip php (samicipatipanna) c ngha l gio php khng nhng c din by bng ngn ng m bng s sng (chn chnh hnh.) Trong thnh chng y c cc nhng bc A La Hn thnh v ang thnh, cc bc A na hm thnh v ang thnh, cc bc T hm thnh v ang thnh, cc bc Tu hon thnh v ang thnh. A la Hn (Arahat) l nhng bc t ti nhn thc bt sinh bt dit v chuyn ha mi phin no. A na hm (Anagamin) c ngha l nhng bc khng cn phi tr li trong cnh t tng ca ci dc, m ch cn tr li mt ln trong ci sc hay ci v sc trc khi thnh A la hn. T hm (sakrdagamin) l nhng bc ch cn tr li mt ln trong cnh t tng ca ci dc trc khi thnh A la hn. Tu hon (srotapanna) l nhng bc gia nhp dng thnh, ch cn tr li by ln trong ci dc l thnh A la hn. y l nhng ngi thc tp vng chi nm Gii php v bn tm cao p. H c gi l nhng bc Nhp Lu. thnh A la hn th c gi l A la hn qu, ang thnh A la hn th c gi l A la hn hng, thnh A na hm th c gi l A na hm qu, ang thnh A na hm th c gi l A na hm hng, thnh T hm th c gi l T hm qu, ang thnh T hm th c gi l T hm hng, thnh Tu hon th c gi l Tu hon qu, ang thnh Tu hm th c gi l Tu hm hng. Nhng bc thnh tu bn qu v ang thnh tu bn qu c gi l tm bc, chia lm bn i, ta thng gi l t song bt bi (cattari purisayugani attha purisapuggala.) Tt c nhng ai ang tham d vo sinh hot ca tng on tu hc u thuc v mt trong tm bc y. Thnh chng ca Nh lai thnh tu c Gii. Gii (sila) l np sng biu hin chnh nim. Gii c cng nng bo h ta, khng cho ta i lm ng lc no v gip ta nui dng nh lc, v vy, Kinh ni thnh chng ca Nh Lai thnh tu c tam mui. Tam mui (samadi) chnh l nh. Thnh chng ca Nh lai thnh tu c bt nh, c gii thot, c tri kin gii thot. Bt nh (Prajna) l ci thy c th a ti gii thot (vimukti), ngha l s tho b mi rng buc. Tri kin gii thot tc l nhng iu ta ch c th thy v nghe khi ta t ti gii thot, l tnh cch khng sinh, khng dit, khng ti, khng i, khng mt, khng nhiu, khng thng v khng on ca Nit bn. Thnh chng ny ng c tn knh, ng c qu trng, ng c phng s, ng c cng dng, v l rung phc tt p nht cho cuc i. Tn knh, qu trng, phng s v ym tr cho nhng on th c tu, c hc l mt hnh ng u t thng minh c th em li nhiu li lc cho th gian trong c bn thn v gia nh mnh. Tng thn c xem

nh m rung tt, trn ta c th gieo nhng ht ging qu bu nht ca ta. Rung phc y l th rung phc tt p nht, c ngha l khng c th rung phc no so snh kp. l ngha ch v thng phc in (anuttara punnakhetta). Tu hc m thiu tng thn th kh thnh tu. Tng thn l ngun cm hng, ngun an i v ch nng ta ca ta. Trong cuc i tu hc, th no ta cng c nhng lc chn nn v mt mi. Tng thn s cho ta nhiu ngh lc, v trong tng thn lun lun c nhng phn t tu hc tinh chuyn, c tr tu, c t bi v c s ti mt. Vit Nam, chng ta thng ni: Tng ly chng tng tn, h ly sn h bi. Cu ny c ngha l tu hc m xa la tng thn th cng nh con cp b ni xung ng bng. Cp m b ni xung ng bng th th no cng b con ngi bt git. Ngi tu hc khng c tng thn th s b cuc d dng. V vy cho nn ta thc tp quay v nng ta tng thn. Con v nng ta Tng, on th ca nhng ngi nguyn sng cuc i tnh thc. Phm cht ca tng thn l ha hp v tnh thc. Ta hy nn thc tp a phm cht ca tng thn ln cao, ng nn ly c tng thn thiu phm cht m ri b tng thn. Ta hy thc tp bin ta thnh mt phn t tt ca tng thn, ri t ta s c th a phm ca tng thn ln cao. Tuy gi l phm tng, nhng tng thn y c tnh cht thnh thin, v trong tng thn th no cng c nhng phn t ang tu tp nghim chnh, c Gii, c nh v c Tu. Ngi Pht t chn chnh lun lun tng nim ti Tng thn v xy dng cho tng thn. Xy dng tng thn l mt cng trnh hc hi v thc tp nhiu nm thng. C tng thn tt th s tu hc v chuyn ha ca mi ngi s d dng v mau chng. Ta ng c tin cu ng tu ng c, b tu b c. chng ta phi chung sc xy dng tng thn. Nh qun nim v Bt, Php v Tng, ta c th pht hin c bn cht chn thc ca Tam Bo trong ta. Bt chn tht c lm bng tnh thc, tu gic v t bi. l Chn Pht, khng phi l mt v thn linh ban phc tr ha. Php chn tht c hc hi v thc tp theo hng v thng, v ng v nit bn. l Chn Php, khng phi l ng li m tn. Tng chn tht c xy dng bng cht liu Gii, nh, Tu, c s ci m, ti mt v hnh phc. l Chn Tng, khng phi l nhng on th gm nhng thnh phn mua danh bn li. Trong chn Tng th no cng c du hiu ca Chn Pht v Chn Php. 4. Php qun nim th t l nim Gii (Silanusmrti):

X Li Pht, v t o trng thc tp qun nim v Gii. V y qun nim nh sau: Gii lut ny khng c khuyt im, khng b st m, khng b cu u, khng b trc, c kh nng gip ta an tr trong lnh th ca Nh lai. Gii lut ny khng c tnh cch gi di, thng c cc bc hin thnh khen ngi, tip nhn, thc tp v h tr. Nh tng nim ti Gii m tm t ngi y lng trong, c c nim vui v ngi y t ti tm cao p th t, an tr hnh phc trong hin ti mt cch d dng, khng kh khn g. Gii, nh ta bit, l li sng biu l chnh nim. Gii khng phi l nhng g m k khc bt buc ta phi lm theo m chnh l v ta t nguyn sng theo. Nh sng c chnh nim v tnh thc nn ta nhn thy hnh tr Gii lut l phng tin hay nht bo v ta v gip ta thnh tu c s nghip tu hc. V d: v thy c nhng kh au v s hi gy ra do s git chc nn ta nguyn th Gii khng git hi. Hnh tr Gii ny ta bo v cho ta v ta cng bo v c cho mi loi chng sanh v ta lm cho lng t bi ni ta ln mnh. Gii ny c Bt ngh v c nhiu th h Pht t thc tp v cng ngy cng lm cho sng t. Gii y khng ohi l nhng king c m tn c tnh cch thn b, hoang ng; Gii y ly chnh nim, tu gic v t bi lm bn cht cho nn Gii ny khng c khuyt im, khng b st m, khng b cu u, khng b trc. Gii y l s hnh tr thng minh, cho nn trong Gii ta thy c Bt, c Php v c Tng, v Gii cng cao p v thing ling nh Bt, Php v Tng. Tin tng vo Gii tc l tin tng Bt, Php v Tng bi v nm Gii ny c lm bng bn cht ca Tam Bo. Gii ny c kh nng gip ta an tr trong lnh th ca Nh lai. y l mt cu trong s nhng cu p nht ca Kinh. Lnh th ca Nh lai l vng t c an ninh, c an lc, c nh sng tr tu v c tnh thng yu m bc. Khi hnh tr Gii ny, ta t ta vo lnh th ca Nh lai, ta chung vi Nh Lai v cc v thnh t ca Ngi. cng l lnh th ca t, bi, h v x thng c gi l bn tm v lng (t v lng tm), hay bn ni tr n cao p (t phm tr.) Thc tp nm Gii tc cng l nim Gii, v nim Gii cng l nim Bt, nim Php v nimTng. Trong mi Gii u c Bt, Php v Tng, nh ta bit. Gii lut ny khng c tnh cch gi di, v Gii lut ny c thit lp trn cn bn chnh nim, tu gic, v t bi, ai cng c th tm hiu v chng nghim trc tip. Khng ai c th thnh tu c thin nh v tr tu nu

khng c Gii, cho nn Gii ny thng c cc bc hin thnh khen ngi, tip nhn, thc tp v h tr. H tr c ngha l t mnh thc tp v cn lm gng cho k khc thc tp, khin cho s thc tp Gii php c lan rng v chn chnh trn khp th gian. Cng nh li xe trong thnh ph, ta phi vng theo lut l xe c trnh gy tai nn v ai cng c th v ti ch an ton. Sng trong cuc i, chng ta phi thc tp Gii lut bo h cho ta, cho mi ngi v i ti trn con ng thc hin l tng gii thot v gic ng.
---o0o---

VII HNH PHC TRONG HIN TI Thc tp nm Gii php v bn tm cao p, ta c th sng hnh phc ngay trong hin ti v bit chc rng s khng sa a vo nhng ng c trong tng lai. Mnh c kh nng an tr hnh phc ngay trong hin ti c lp li ti su ln trong Kinh Ngi o Trng. Mnh ny rt quan trng. C rt nhiu ngi ngh v tin rng tu hnh th phi cc kh trong hin ti mi c hy vng hnh phc trong tng lai. Bt dy rt r rng trong nhiu Kinh in l tu tp theo gio php ca ngi th c an lc trong hin ti v c an lc trong tng lai. Theo o Bt, mt hin ti thc s an lc (ch khng phi mt np sng hng th vt dc, bnh hon v v thc) lun lun em ti mt tng lai thc s an lc. Nhn vo hin ti, ta c th bit c tng lai. Bit mnh ang thc tp vng vng nm Gii php v bn tm cao p, ngi t o trng t bit l mnh c i v dng thnh, nm qu Vo Dng, v khng cn s sa a vo nhng no d nh a ngc, ng qu v bng sanh na. Trong nhiu Kinh in, Bt dy ta sng trong hin ti v qun chiu cc php ang xy ra trong hin ti. S sng mu nhim ang xy ra trong hin ti, nu ta b hin ti, nu ta hy sinh hin ti v mt tng lai m h th l ta i ngc li Bt dy. Thc tp nm Gii v bn tm cao p l thc tp nm ly ly vn mnh ca mnh trong hin ti, bo h hin ti, xy dng hin ti v bo m cho tng lai. Phng thc to dng tng lai hay nht l xy dng hin ti, sng su sc, c trch nhim ,c tu gic, c t bi trong gi pht hin ti.

Bt cng dy rng gii thot, an lc, gic ng v tnh u ngay trong tm ta; tr v tm khm ph v qun chiu th ta mi tip xc c nhng bo vt . M qun chiu th ch c th qun chiu trong gi pht hin ti. Sng an lc hnh phc ngay trong hin ti l mt thng ip quan trng ca Bt, nhng thng ip ny hnh nh b lng qun v tht truyn ti mt mc lm cho chng ta ngc nhin. Sng hnh phc ngay trong hin t, theo li dy ca Bt trong Kinh Ngi o Trng, khng phi l mt iu kh lm. Bt dy ta ch cn thc tp nm Gii v bn tm cao p l . Thc tp cc php ny ta c an lc ngay trong khi thc tp, ngay trong hin ti, mt cch d dng.
---o0o---

VIII VUN TRNG PHC C Trong phn k tng, Bt c dy v s thc tp cng dng vun trng phc c, xy dng v ym tr tng thn kh k lng. Tng thn l rung phc, cho nn ta hy nhn vo phm cht ca tng thn quyt on l nn u t vo tu hc vi tng thn no. Tiu chun l gii thot v gic ng. Tng thn no c nhng phn t bit nghim tr tnh Gii, thc chng c gii thot l tng thn c phm cht cao cn c ym tr v nng ta. Gi tr ca nhng phn t y nm tnh Gii v gii thot ch khng nm gc gc v giai cp ca h. D h c xut thn t Gii quyn qu m h khng hnh tr Gii lut, khng c gii thot th h cng khng c gi tr ca Tng bo: Trong ci nhn gian ny C cc Gii phm ch St li, c s Thng gia v cng nhn Nhng ai tr tnh Gii Thc chng c gii thot Tr thnh bc cao c Bc Thin Th thnh thi. Cng dng nhng bc y L c qu phc ln Ta khng cn phn bit Giai cp v ngun gc. K thiu c ngho tu

Khng soi sng cho ai, Cng dng nhng k y Qu phc khng ng k. Phm Ch c ngha l k xut thn t giai cp B La Mn, St Li l k xut thn t giai cp tng lnh v chnh tr. Bt dng v d v mt n b ni v gi tr tng thn. Gi tr ca mt con b khng phi mu sc hay xut x ca n. Gi tr ca mt con b nm sc chuyn ch : con no mnh khe, ko xe mnh v nhanh, chuyn ch c nhiu chuyn th con y c gi tr. Hy nhn n b kia V th quan st chng C con vng, con trng C con , con en Mu nu c m vng Hoc mu chim b cu. D chng mu sc g Hoc xut x t u Gi tr tht ca chng L sc chuyn ch Nhng con no mnh khe Ko xe mnh v nhanh Chuyn ch c nhiu chuyn L nhng con hu dng. Kinh Ngi o Trng tht l mt Kinh cn bn cho s thc tp, khng nhng quan trng cho Gii c s m cng rt quan trng cho Gii xut gia, bi v php thc tp trong Kinh cng l php thc tp cn bn ca ngi xut gia. Nu ngi xut gia khng nm vng c s thc tp ca Kinh ny th cng s thiu cn bn v cng khng i xa c.
---o0o---

IX TNH CCH TNG DUNG CA NM GII PHP v BN TM CAO P Hnh tr Kinh ny, ta thy tnh cch tng dung ca cc Gii php v ca bn tm cao p (tng thng tm.) Hnh tr mt Gii php cho tht su sc, ta thy ta cng ang hnh tr tt c cc Gii khc. Khi hnh tr Gii th nht

l khng st hi, ta thy rng nu khng hnh tr bn Gii cn li th ta khng th no thc s thnh tr c Gii th nht. Hnh ng trm cp, hnh ng t dm, hnh ng ni nng khng trch nhim v s dng ru v cc cht ma ty cng c th a ti s git hi sinh mnh. Hnh tr mt tm cao p cho su sc, ta thy ta cng ng hnh tr tt c cc tm cao p khc. Khi thc tp qun nim v Bt, ta thy ta cng ang thc tp qun nim v Php, v Tng v v Gii. Mt tm cao p cha trong lng n nhng tm cao p khc. Trong Bt c Php, c Tng v c Gii; trong Php c Bt, c Tng v c Gii; Trong Gii c Bt, c Php v c Tng. Hn th na, mi Gii trong nm Gii u cha ng cht liu Bt, Php v Tng, v mi tm cao p u cha ng y nm Gii. Bn cht ca nm Gii v ca bn tm cao p l chnh nim, l tu gic, l t bi, v vy chn php ny dung nhip nhau, mt l tt c, tt c l mt. Gio l Hoa Nghim gi s tht ny l tng tc (interbeing.)
---o0o---

X I TNG CA NIM TIN Gi pht thnh o di ci B , Bt Thch Ca tht ln: L thay, tt c chng sinh u c cht liu gic ng v t bi trong tm, vy m khng thy, c t mnh tri ln trong vng sinh t, tht l ng thng. Cu ni ny cho ta thy c i tng ch thc ca nim tin ni gic tnh sn c ni chnh mnh. Gic tnh l kh nng gic ng. l ci p nht, lnh mnh nht v tht nht. Bt dy chng ta tip xc vi gic tnh y. Khi ta bt u tp th c thc tc l ta tip xc vi chnh nim. Khi ta qun nim v Bt, v Php, v Tng v v Gii l ta tip xc vi chnh nim v ly gic tnh ca ta lm bn cht cho s sng ca ta. Chnh nim a ti ci nhn sng. Ci nhn sng y chnh l s gic ng, m ci ngun ca gic ng l gic tnh trong ta. Bt l ngi khi m gic tnh ni mnh mt cch vin mn. Ngi tu hc theo Bt l ngi ang khi m gic tnh ni mnh. Bt khng mun ta tin vo mt ng thn linh hoc mt nguyn l siu hnh tru tng. i tng ca nim tin phi l mt ci g c tht, l mt ci g ta c th tip xc v kim chng c. Chnh nim v tu gic l nhng g c thc. Nm Gii v bn tm cao p cng l nhng php hnh tr nhm khi m v pht trin thm cht liu chnh nim v tu gic ni ta. l i tng nim tin ca ngi Pht t. Nim tin (Tn, sraddha) l ngun nng lng cn thit cho s hnh o. Nim tin a li s chuyn cn hng hi (Tn), v tip theo ta mi c

chnh nim (Nim) i n s chuyn ch (nh) v s pht hin ci thy tu gic (Tu.) Ci thy tu gic li lm nn cho nim tin ca ta thm ln. Tn, Tn, Nim, nh v Tu l nm ngun nng lng phi c trong ta, nu ta mun thnh cng trn con ng tu hc. Kinh Ngi o Trng a ra php hnh tr bn tm cao p v nm Gii nh i tng ca nim tin. Con ngi khng th sng c hnh phc v khng th sng i sng c ngha nu khng c mt nin tin. Phi c mt ci g tht, lnh v p m ta thy c v hiu c, th ta mi c th tin tng. Khng c nim tin, ta s sng ba bi, khng trch nhim, v do s tn ph c th ta, tm hn ta, gia nh ta v x hi ta. Thi i chng ta l thi i mt nim tin. Con ngi mt nim tin ni thn linh, ni khoa hc, ni ch ngha, ni thc h, ni hnh phc gia nh, ni x hi. Cc bc ph huynh rt mun cho con chu chp nhn nim tin ca mnh, nhng lm khi chnh h cng m h khng nm c i tng nim tin ca chnh h. V l do , h khng trnh by c cho tui tr bn cht ca nim tin m tui tr c th hiu, c th thy v c th chp nhn. Trong Kinh Ngi o Trng, tng bn Pali, Bt ni rt r: Gio php ny c th thy c ngay by gi v y, c tc dng hng thng, c th ti chim nghim trc tip, ngi c tr tu nhn xt c th t mnh nghe m hiu c. Kinh Ngi o Trng khng c g thn b v m h. Nhng iu Kinh dy u c tnh cch thit thc, khoa hc, c th tip xc v trc nghim. Hc hi, tu tp v ging gii Kinh ny c th gip tui tr thy c gic tnh ca mnh v ly lm i tng ca mt nim tin. Nim tin pht khi t tm ta. Gio l ca Bt ch gip ta pht hin nim tin y. Mt khi nim tin c pht hin, ta s c trong ta mt ngun nng lng mi. Ta s sng vui ti v hnh phc ngay trong hin ti, ta s bit bo v thn th ta, tm hn ta, v ta s cy dng li c gia nh v x hi. i dng ca ta bt u c mt ngha. Cc truyn thng tm linh v tn gio trn th Gii u c bn phn khai th v khi m li nim tin ni con ngi. Nu ta c bm vu vo nhn thc c th ta khng th no lm c vic y. Thi i chng ta l thi i khoa hc, ta khng th c p tui tr v ngi tr thc tin vo nhng nim m h v tru tng m h khng th kim chng. Ta phi tr v chiu su ca truyn thng khm ph li nhng gi tr b chn lp di bao nhiu lp v hnh thc kh cng. o Bt l mt thc ti sng ng, nh mt cy B ang ln, v v vy o Bt ang tip tc pht trin. Nm Gii l nim Tin vn cn ang sng

ng, chng ta c th tip xc v ht lng thc tp ngay trong thi i, cng nh trong i sng hng ngy ca mnh.
---o0o---

XI NM GII MU NHIM y l Gii th nht: - thc c nhng kh au do s st hi gy ra, con xin hc theo hnh i bi bo v s sng ca mi ngi v mi loi. Con nguyn khng git hi sinh mng, khng tn thnh s git chc v khng k khc git hi, d l trong tm tng hay trong cch sng hng ngy ca con. y l Gii th hai: - thc c nhng kh au do lng gt, trm cp v bt cng x hi gy ra, con xin hc theo hnh i t em li nim vui sng v an lc cho mi ngi v mi loi, chia x th gi, nng lc v ti vt ca con vi nhng k ang tht s thiu thn. Con nguyn khng ly lm t hu bt c mt ca ci no khng phi do mnh to ra. Con nguyn tn trng quyn t hu ca k khc, nhng cng nguyn ngn nga k khc khng cho h tch tr v lm giu mt cch bt lng tn s au kh ca con ngi v ca mun loi. y l Gii th ba: - thc c nhng kh au do thi t dm gy ra, con xin hc theo tinh thn trch nhim gip bo v tit hnh v s an ton ca mi ngi v mi gia nh trong x hi. Con nguyn khng n nm vi nhng ngi khng phi l v hay chng ca con. Con thc c rng nhng hnh ng bt chnh s gy ra nhng au kh cho k khc v cho chnh con. Con bit mun bo v hnh phc ca mnh v ca k khc th phi bit tn trng nhng cam kt ca mnh v ca k khc. Con s lm mi cch c th bo v tr em, khng cho nn t dm tip tc gy nn s v ca cc gia nh v ca i sng i la. y l Gii th t:

- thc c nhng kh au o li ni thiu chnh nim gy ra, con xin hc theo hnh i ng v lng nghe dng tng nim vui cho ngi v lm vi bt kh au ca ngi. Bit rng li ni c th em li hnh phc hoc kh au cho ngi, con nguyn ch ni nhng li c th gy thm nim t tin, an vui v hy vng, nhng li chn tht c gi tr xy dng s hiu bit v ha gii. Con nguyn khng ni nhng iu sai vi s tht, khng ni nhng li gy chia r v cm th. Con nguyn khng loan truyn nhng tin m con khng bit chc l c tht, khng ph bnh v ln n nhng iu con khng bit chc. Con nguyn khng ni nhng iu c th to nn s bt ha trong gia nh v on th, nhng iu c th lm tan v gia nh v on th. y l Gii th nm: - thc c nhng kh au do s s dng ma ty v c t gy ra, con xin hc cch chuyn ha thn tm, xy dng sc khe thn th v tm hn bng cch thc tp chnh nim trong vic n ung v tiu th. Con nguyn ch tiu th nhng g c th em li an lc cho thn tm con, v cho thn tm gia nh v x hi con. Con nguyn khng ung ru, khng s dng cc cht ma ty, khng n ung hoc tiu th nhng sn phm c c t trong c mt s sn phm truyn thanh, truyn hnh, sch bo, phim nh v chuyn tr. Con bit rng tn hoi thn tm bng ru v cc c t y l phn bi t tin, cha m v cng l phn bi cc th h tng lai. Con nguyn chuyn ha bo ng, cm th, s hi v bun gin bng cch thc tp php king c cho con, cho gia nh con v cho x hi. Con bit php king khem ny rt thit yu chuyn ha t thn, tm thc cng ng v x hi.

---o0o--HT

Nm 95-96 ti Lng Mai, Php . Xem Thng Yu theo Phng Php Bt dy, Nht Hnh, L Bi, Walnut Creek, USA, 1995, tr. 192.
1

. .

Mt n v thi gian rt ngn.

Xem Sen N Tri Phng Ngoi, Nht Hnh, L Bi San Jose, 2001. . Nghip c ngha l hnh ng. Ba chng nghip l ba hnh ng bt thin v c ca thn, khu, v . Chnh chng s tc ng s ti sinh, to nn s lun hi ca ngi gy nghip. 6 . L s tham i i tng thuc v nm gic quan (mt, tai, mi, li, v thn) v s tha mn ni cc i tng : Sc, thanh, hng, v, v xc.
4 5

Johann Kepler, Thin vn v Ton hc gia ngi c (1571-1630) . Galileo Galilei, nh Vt l, Ton hc v Thin vn hc ngi (1564-1642), pht minh ra Vin vng knh Thin vn u tin (1609) quan st v tr. 9 . Thn ph thy l ngi nc Khng C (Sogdiane, Bc n ), qua Giao Chu bun bn, thn mu thy l ngi Vit.
7 8

10

. .

Xem Vit Nam Pht Gio S Lun, Nguyn Lang, nh xut bn Vn Hc, H Ni.

Tt c nhng sch n u do nh xut bn L Bi USA n hnh, a ch: 1037 E.Taylor, San Jose, CA 95112, Hoa K.
11 12 13

Sc, thanh, hng, v, v xc. . Sen bp tng cnh h, Nht Hnh, L Bi - San Jose, CA, 1994
. .

14

c ngha l thng xt