You are on page 1of 8

jif{ %, c+s @$,

@)^* ;fn r}t !( ut] cfOtaf/ (April 1, 2012)

d"No ?= &.

k|k|r08
08 ;'s'daf;L lj/f]wL dfcf] j fbLsf] cGt/;+ 3 if{ pTsif{ d f

sf7df8f}F . k|r08sf] 5f]/fn] b]z


/ hgtfsf] nflu s] sfd u/]sf] lyof]
/ p;nfO{ ;u/dfyf r9\g /fHon]
Toqf] @ s/f]8 lbg] lg0f{o eof] .
k|r08sf] rflxF lxhf] s] lyof] /
cfhrflxF TolQ dxFuf] dxndf /fh>L
7fF6n] a:g] x}l;ot eof] < s] Tof]
xfdL ul/a g]kfnL hgtfn] lt/]sf]
lt/f] xf]Og < ;'s'daf;L lj/f]wL t
k|r08 g} /x]5g\ . z'qmaf/ g]kfn
dlxnf Pstf ;dfhn] /fhwfgLdf
u/]sf] cGt/lqmof sfo{qmddf afUdtL
lsgf/df a;f]af; ub}{ cfPsf e"ldxLg
;'sd' af;L dlxnfx?n] kf]vs
] f] cfqmf]z

xf] of] . ;/sf/n] cfk" m x?nfO{


u}/g]kfnL gful/s;/x Jojxf/ u/]sf]
;dfhsL cWoIf ljdnf tfdfn]
atfOg\ . ;/sf/n] afUdtL gbL
lsgf/sf ;'s'daf;Lx?nfO{ lagf
lasNk pl7af; ug{ nfu]sf] eGb}
pgn] ;/sf/n] cfk"mx?nfO{ u}/g]kfnL
gfu/Lssf] Jojxf/ u/]sf] cf/f]k
nufOg\ . pgn] elgg\ s] ;'sd
' af;L
a:tLsf dflg;n] /fd|f] / gofF n'uf
nufpg} gx'g] < ;'s'daf;Ln] 6fn]s}
n'uf nufpg' kg{] < ;'sd' af;Ln] rflxF
ef]s} a:g'kg]{ < pgn] ;'s'daf;L
-afF s L & k] h df_

;+ljwfg;efsf] Dofb yKg] af6f] aGb


sf7df8f}F . ;+ljwfg;efsf] Dofb
yKg gkfOg] u/L u/]sf] km};nfsf]
k'g/fjnf]sgsf nflu lbOPsf] lgj]bg
b/kL7 ;xL ePsf] ;jf]R{ r cbfntn]
km};nf u/]sf] 5 . ;+ljwfg;efsf
cWoIf ;'jf; g]Djf / k|wfgdGqL
afa'/fd e/fO{sf] lgj]bg b/kL7 ug{
;jf]R{ r cbfnt k|zf;gsf] lg0f{onfO{
;b/ ub}{ o:tf] km};nf ;'gfPsf] xf] .
of] km};nfkl5 ;+ljwfg;efsf] Dofb
yksf nflu ca af6f] aGb ePsf]
5 . ;+ljwfg;efsf] Dofb h]7 !$
kl5 :jtM cGTo x'g] u/L ;jf]R{ r
cbfntsf] ljz]if Ohnfzn] u/]sf]
km};nfsf] lj?4 k'g/fjnf]sgsf] dfu
ub}{ lgj]bg k]; ul/Psf] lyof] .
lgj]bgnfO{ b/kL7 ug{] k|zf;gsf]

lg0f{o sfg'g;Ddt ePsf] ;d]t


km};nfdf pNn]v 5 . GofofwLz
sdngf/fo0f bf;sf] Psn Ohnfzn]
a' w af/
b/kL7
lj?4sf]
k'g/fjnf]sgsf] lgj]bgdfly ;'gj' fO{
ub}{ o:tf] cfb]z u/]sf] xf] . cGtl/d
;+ljwfgsf], @)^# sf] b;f}F ;+zf]wg
u}/sfg'gL ePsf] eGb} clwjStf
afns[i0f Gof}kfg] / e/tdl0f h+udn]
;jf]R{ rdf l/6 bfo/ u/]sf lyP . ;f]
l/6df
;' g ' j fO{
ub} {
k|wfgGofofwLz;lxtsf] kfFr ;b:oLo
ljz] i f Ohnfzn] d+ l ;/ ( ut]
;+ljwfg;efsf] Dofb clGtd k6ssf
nflu 5 dlxgfdfq yk ug{ ;lsg]
km};nf ;'gfPsf] lyof] . To:t} ;f]
-afF s L & k] h df_

nf]stGq lbj;sf] ljbf s6f}tL


sf7df8f}F . g]kfndf hgtfsf]
clwsf/nfO{ :ylkt ug{ @))& ;fn
kmfu'0f & ut]sf] pknlAwsf] ;Ddfgdf
k~rfotn] ;d]t dgfPsf] k|hftGq
lbj; gdgfPsf] jt{dfg ;/sf/n]
cfufdL @)^) ;fndf bf] ; | f ]
hgcfGbf]ngkl5 g]kfnL hgtfn]
kfPsf] nf]stGqsf] ;Demgfdf a}zfv
!! ut] ljbf;Fu} dgfpFb} cfPsf]
nf]stGq lbj;sf lbg ljbf s6f}tL
u/]sf] 5 . cfufdL jif{ hDd zlgjf/
%# lbg / kj{ / ljleGg lbj;sf]
nflu #% lbg] ljbf 5'6\ofOPsf] 5 .
;fj{hlgs labfdf j}zfv ! df gofF
jif{ j}zfv @$ df ls/fFt /fO{{ lnDa'sf]
pef}nL kj{ ;fpg !* df hg} k"l0f{df,
uf} / f kj{ kg] { lbg, O:nfd

wdf{jnDaLsf] kj{ Ob'Nn lkmqsf lbg,


d+ l ;/ $ df 57 kj{ O:nfd
wdf{jnDaLxsf] kj{ as/ Ob -Ob'n
hf]xf_ sf lbg, k'; !) df O;fO{
wdf{jnDaLsf] kj{ lqm;d; k'; !#
df ls/fFt kj{ pwf}nL / Hofk' lbj;,
k'; !% df td' Nxf];f/, df3 ! df
df3L kj{ Pj+ 5GTofn hfltsf] /fli6o
kj{ df3 @( df ;f]gd Nxf];f/, kmfu'g
@% df dlxnf lbj;, kmfu'g @& df
lzj/flq, kmfu'g @( df ofNrf]
Nxf];f/, kmfu' k"l0f{dfsf lbg t/fO{{
dw];sf lhNnfafx]s b]ze/ r}t !#
df / kmfu'g !$ df t/fO{{ dw];sf
lhNnfdf ;fj{hlgs labf lbOg] 5 .
c;f]h #) df 36:yfkgf, sflt{s %
-afF s L & k] h df_

k|r08 / e/fO,{ hgo'4 / hgcfGbfn] gsf] pknlAw l;Wofpb }


sf7df8f}F . ;+ljwfg;efsf] Dofb
yKg gkfpg] ;jf]R{ r cbfntn] km};nf
ul/lbPkl5 k|dv
' /fhgLlts bn /
ltgsf g] t fxdf Ps k| s f/sf]
56k6fx6 pTkGg ePsf] 5 . ;do
5Fbf ukm 5fF6/] a:g] / ;do ;lsg
nfu]kl5 dl/xQ] ug]{ g]kfnsf /fhgLlts
bn / g]tfxn] of] cfgf] k'/fgf] k|jl[ Q
olta]nf km]l/ b]vfpFb5
} g\ . b'O{ jif{df
;+ljwfg agfO;Sg] hgfb]z lnP/
;+ljwfg;efdf k'us
] f bn / g]tfxn]
rf/ jif{ lalt;Sbf klg ;+ljwfg agfpg
s'g} uDeL/ rf;f] b]vfPgg\ . Ps bnn]
csf]{ bnnfO{ bf]if lbg] / cfk"m dfq
rf]vf] b]lvg] dgf]/f]un] ;tfpFbf o:tf]
l:ylt cfPsf] xf] . !) jif{] hgo'4 /
!( lbg] hgcfGbf] n gaf6 k| f Kt
pknlAwxnfO{ /Iff ub}{ b]zdf u0ftGq
;+:yfut u5f}+{ eGg] b]zsf k|foM ;a}
/fhgLlts bnx olta]nf cfg}
kf6L{leqsf] cGt/;+3if{df clNemPsf

5g\ . u0ftGq :yfkgfkZrft\


;+ljwfg;efdf ;a}eGbf 7"nf] bnsf]
x}l;ot sfod ug{ k'us
] f] PsLs[t g]skf
dfcf]jfbLdf eg] of] cGt/;+3if{n] r/d\
?k g} wf/0f u/]sf] 5 . olta]nf

dfcf]jfbLdf :ki6 b'O{ wf/ b]lvPsf] 5,


j}B kIf / k|r08 kIf . ;+ljwfg
lgdf{0fsf] clGtd r/0f / ;+ljwfg;efsf]
Dofb ;lsg} nfUbf b]zsf] ;a}eGbf 7"nf]
kf6L{leqsf] o; cGt/;+3if{n] k|ToIf /

g]6jls{ Joj;fo cj}w


sf7df8f} F . xaf] { n ufot ;a}
k|sf/sf g]6js{ dfs]l{ 6 Joj;fonfO{
cj} w eGb} vf/] h ug{ ;jf] { R r
cbfntsf] GofofwLz ;'zLnf sfsL{
/ e/t/fh pk|t] Lsf] Ohnf;n] km};nf
;'gfPsf] 5 . o;cl3 g]6jls{
Joj;fosf] kIfdf hf/L cGtl/d
cfb]znfO{ ;d]t ab/ u/L ;jf]{Rrn]
hglxtljk/Lt sfd ePsf] 7x/ u/L
km};nf ;'gfPsf] xf] . @# g]6js{
dfs]l{ 6 sDkgLxn] lgb{l] zsf hf/L
u/L sfd ug{ /f]s]sfdf ;jf]{Rrdf
l/6 bfo/ u/]sf lyP . ;jf{]Rrsf]
km};nf;Fu} g]6js{ dfs]l{ 6x :jtM
cj}w ePsf 5g\ . lgj]bg lbg]x
b'O{ k|sl[ tsf sDkgL /x]5g\, Pp6fn]
j:t' a]Rg] / csf{n
] ] ;]jf k|bfg ug{]
/x]5g\, ;jf{R] rdf axfnjfnf Ps dfq}
dlxnf GofofwLz sfsL{n] km};nf
;'gfpFb} elgg\, b'j} sDkgLsf] k|sl[ t
P]gsfg'g;Fu gldNg] ePsfn] vf/]h

x'g] 7x5{ . cGtl/d ;+ljwfgdf


Jofkf/ Joj;fo ug{ kfpg] df}lns
xs ePsfn] cfk"mxn] klg g]6js{
dfs]l{ 6 ug{ kfpg'kg{] lgj]bsxsf]
dfu hfoh gePsf] ;jf{R] rn] pNn]v
u/]sf] 5 . df}lns xs eg]sf] lg/k]If
xs xf]Og, GofofwLz pk|]tLn] eg],
o;nfO{ klg sfg'gn] lgodg u5{ .
;j{;fwf/0fsf] lxt / Joj;foLsf]
Joj;fo ug{ clwsf/dWo] k|fyldstf
lbg k/] cbfntn] ;j{;fwf/0fs}
lxtnfO{ lbG5 eGb} ;jf] { R rn]
Joj;foLsf tkm{af6 bfo/ l/6 vf/]h
u/]sf] xf] . ;/sf/n] @)^^ ;fndf
g]6js{ dfs{l] 6 lgb]l{ zsf hf/L ub}{
g]6js{ sDkgLnfO{ j:t' dfq} a]Rg
lbg] gLlt clVtof/ u/]sf] lyof] .
lgb]{lzsf pkef]Stf ;+/If0f P]g,
@)%$ / pkef]Stf ;+/If0f lgodfjnL
@)%^ sf] dd{lj?4 ePsf] eGb}
clwjStf lzjaxfb' / e' h ] n n]

Joj;foLsf tkm{af6 l/6 bfo/ u/]sf


lyP . o'lg6L nfOkm OG6/g];gnsf]
7uL k|s/0fnuQ} ;/sf/n] g]6js{
dfs]{l6 Joj;fo;DaGwL lgb]{lzsf
@)^^ vf/]h u/]sf] lyof] . To;lj?4
g]6js{ dfs]l{ 6 Joj;foLx ;jf]R{ r
k'u]sf lyP . t/ ;jf]{Rrn] @)^&
h]7 !^ ut] csf]{ lg0f{o geP;Dd
pNn]v ub}{ j:t' laqmLdf cfwfl/t
g]6js{ dfs]l{ 6 Joj;fonfO{ aGb gug{
cGtl/d cfb] z hf/L uof] .
tTsfnLg GofofwLz -xfnsf
k|wfgGofofwLz_ lvn/fh /]UdL /
GofofwLz tkaxfb'/ du/sf] ;+o'St
Ohnf;af6 hf/L cGtl/d cfb]zsf
cfwf/df g]6js{ dfs]l{ 6 sDkgLxn]
;~hfn lj:tf/ u/] s f lyP .
xaf]n
{ ufot To:tf Joj;foLn] cg'lrt
kdf k};f c;'Ng] sfdnfO{ lg/Gt/tf
lbPsf x'g\ . ;jf]{Rrsf] km};nf;Fu}
-afF s L & k] h df_

k/f] I f b' j } ? kdf c;/ k' ofPsf]


/fhgLlts ljZn]ifsxsf] 7x/ 5 .
dfcf]jfbLsf] k|r08 kIf h;n] of]
;/sf/nfO{ sfFw yflk/x]sf] 5, pm zflGt
/ ;+ljwfg lgdf{0fnfO{ k"0f{tf lbg] gfddf
@)$& ;fnsf] ;+ljwfgnfO{ /fhtGqsf
7fpFdf u0ftGq /fv]/ Nofpg pBt
ePsf] b]lvG5 . h'g s'/f dfcf]jfbLs}
csf]{ kIf j}B kIfn ;d]t 7f8} c:jLsf/
u/]sf] 5 eg] cfdg]kfnL hgtf klg
To:tf] ;+ljwfgsf] kIfdf b]lvFbg} g\ .
k|r08, afa'/fd kIf, sfFu|];,
Pdfn] n ufot k' / fgf ;+ ; b\ j fbL
bnx;Fu ;fF7ufF7 u/]/ nf]stflGqs
;+ljwfgsf] gfddf k'/fg} ;+;b\jfbL
Joj:yf Ao'Ftfpg vf]h]kl5 clxn]
cu|ufdL ;f]r af]ss
] f / hg;+ljwfg
aGg'k5{ eGg] /fhgLlts bn, ltgsf
g]tf / cfd:jfledfgL g]kfnL hgtfsf]
gh/df lu/]sf 5g\ . dfcf]jfbLs} csf]{
kIf j}B kIf eg] bz jif]{ hgo'4 /
-afF s L & k] h df_

o' g fO6] 8 ljsf;


a} + s vf/] h
sf7df8f} F . /fi6 a} + s sf]
;~rfns ;ldltn] af/fsf]
lhtk' / l:yt o' g fO6] 8 ljsf;
a}+snfO{ vf/]hL ug{] lg0f{o u/]sf]
5 . of];uF } vf/]hLsf] k|lqmofdf hfg]
a}s
+ sf] ;+Vof # k'us
] f] 5 . o;cl3
g]kfn ljsf; a}+s / ;Demgf
kmfOgfG; vf/]hLdf n}hfg /fi6
a}s
+ n] l;kmfl/; u/]sf] lyof] . ;|ft] sf
cg';f/ of] a}s
+ df ;j{;fwf/0fsf] %%
nfv k}ofF / ;+:yfut lgIf]kstf{sf]
sl/a % s/f]8 hDdf 5 . ;+:yfn]
$ s/f]8 k}ofFsf] xf/fxf/Ldf shf{
k|jfx u/]sf] 5 . o'gfO6]8nfO{ @)^#
/ @)^& df b'O{ k6s ;d:ofu|:t
3f]if0ff ul/Psf] lyof] . ;d:ofu|:t
3f]if0ff ePsfn] o'gfO6]8;Fu lgIf]k
tyf shf{ ;'/If0f lgudn] @ nfv
k}ofF;Ddsf] ;j{;fwf/0fsf] lgIf]k
;'/If0f ;Demf}tf u/]sf] 5}g . To;}n]
lj:t[t k]h & df

lgdf{0f g;lsb} k"/f e'StfgL slt ;xg] < slxn];Dd ;lx/xg] <
sf7df8f}F . e]/L k'n lgdf{0f
g;lsFb} 7]s]bf/ sDkgLn] d'QmfgL
lnO;s]sf] v'nf;f ePsf] 5 . l5~r'
hfh/sf]6 ;8s v08df kg{] e]/L
k'n 7]s]bf/ sDkgLxn] @ s/f]8
&) nfv k}ofFdf 7]Ssf ;Demf}tf
u/] klg Ps rf}yfO{ sfd k"/f gx'bF }
s/;lxt ?= @ s/f]8 %^ nfveGbf
a9L /sd d'QmfgL lnPsf x'g\ . 7]Ssf
;Demf}tf ul/Psf] 5 jif{ lat] klg
;Nofgsf] b]j:yn / ;'v]{tsf] /fsd
uflj; hf]8g\ ] kSsL k'nsf] sfd Ps
rf}yfO{ klg ;lsPsf] 5}g . Ps ;o
*) ld6/ nfdf] pSt kSsL k'n
lgdf{0fsf nflu :jR5Gb sfi7d08k,
/jLg / k|bLk lgdf{0f sDkgLn] @)^@
c;f/ @( df ;Demf}tf u/]sf lyP .
sfof{noaf6 vl6g] k|fljlwsxsf]
l;kmfl/;sf cfwf/df e'QmfgL lbOPsf]
xf], ;8s l8lehg sfof{no ;'vt{] sf

lgldQ k|d'v /f]zg cf]emfn] eg] .


lgdf{0f sDkgLxn] cfj @)^@^#
df () nfv, @)^#^$ df $& nfv,
@)^$^% df #@ nfv, @)^%^^
df &^ nfv / @)^^^& df !!
nfv e'QmfgL lnPsf] ;8s l8lehg
sfof{no ;'vt{] n] hfgsf/L lbPsf] 5 .
@ jif{leq lgdf{0f sfo{ k"/f ug{] zt{df
5 jif{cl3 7]Ssf ;Demf}tf ul/P klg
;8s l8lehg sfof{no / 7]sb] f/sf]
nfk/jfxLsf sf/0f lgdf{0f sfo{ k"/f
x'g ;s]sf] 5}g . lgdf{0f sDkgLn] k]:sL
/ cGo vr{sf] gfddf sa'n u/]sf]
;a} /sd e'QmfgL lnO;s]sf] 5 .
hfh/sf]6sf] ;b/d'sfd hf]8\g] tyf
;' v ] { t , ;Nofg, ?s' d / 8f] N kf
lhNnfsf hgtf k|ToIf nfeflGjt x'g]
;f] kSsL k'nsf] xfn;Dd Pp6f lkn/
dfq p7fOPsf] 5 . k'ndf kfFrcf]6f
lkn/ cfjZos 5 . nfdf] ;do;Dd

k'n lgdf{0fdf ;Da4 ;/sf/L lgsfo


tyf lgdf{0f sDkgLn] a]jf:tf u/]kl5
:yfgLoaf;Ln] k6sk6s tfs]tf
u/]sf lyP . xfdLn] o;/L tfs]tf
u/]kl5 lgdf{0f sDkgLsf dfG5]x
cfpg] / gbLsf] au/ vf];|]/ dfq
kms{g] u/]sf 5g\, /fsd uflj;^
sf jlsn k'gn] eg], ;8s l8lehgn]
rf;f] lbPg, 7]s]bf/n] 7u] . ;dod}
k'n lgdf{0f x'g g;Sbf lbgx'F %
bh{geGbf a9L ;jf/Lsf ;fwg hL0f{
cj:yfdf /x]sf] km]/Laf6 cfjthfjt
ug{ afWo ePsf] k'g atfpF5g\ . s'g}
klg ;dodf b'36{ gf x'g ;S5, pgn]
eg], lg/Gt/sf] tfs]tfkl5 s]xL
;dob]lv 7]s]bf/x k'n agfpg
cfk" m x tof/ /x] s f] eGb}
lgdf{0f:yndf cfpg yfn]sf 5g\ .
o;}aLr, ef}lts of]hgf tyf lgdf{0f
-afF s L & k] h df_

kl5Nnf] k6s yk ul/Psf]


;+ljwfg;efsf] Dofb ;lsg ca b'O{
dlxgfeGbf sd ;do afFsL /x]sf]
5 . sfg'gtM ca Dofb a9fpg] cj;/
klg ;dfKt ePsf] 5 . ;jf]{Rr
cbfntn] ut d+l;/ ( ut] u/]sf]
km};nf cg'k ;+ljwfg;efsf] Dofb
clGtd k6s 5 dlxgf;Ddsf] nflu
a9fpg ;lsg] km};nf ;DdfggLo

;+;b\sf tkm{af6 ;efd'v z'jf;rGb|


g]Djf;d]tn] ;jf]{Rr cbfntdf
lgj]bg bfo/ ug{'ePsf] lyof] . pSt
lgj]bgpk/ ;jf]R{ rsf ;x /lh:6f/n]
b/kL7 u/]/ cbfntsf] k"jk{ m};nfnfO{
lg/Gt/tf lbPsf] b] l vG5 .
;x/lh:6f/nfO{ b/kL7 ug]{ clwsf/
gePsf] Pj+ sfg'g;Ddt gePsf]
lhls/ ub}{ b/kL7 ul/Psf] lj?4

If]Kof:q ax;
5qaxfb'/ d}gfnL

k|wfgGofwLz;lxtsf] kfFr ;b:oLo


ljz]if Ohnfzn] u/]sf] lyof] . pSt
km};nfpk/ lrQ ga'em]/ km};nf
k'g/fjnf]sgsf lglDt lhls/ ub}{
;/sf/sf tkm{ a f6 ;DdfggLo
k|wfgdGqL 8fS6/ afa'/fd e/fO{,

csf]{ lgj]bg bfo/ ePsf] lyof] .


cGttM
;jf] { R r cbfntn]
;x/lh:6 f /n] u/] s f] b/kL7
sfg'g;Ddt ePsf] 7x/ ub}{ cbfnt
cfgf] af6f]df :k:6 5 eGg] ;Gb]z
lbPsf] 5 eg] sfg' g L kdf

;+ljwfg;efsf] Dofb yKg] 9f]sf aGb


ePsf] 5 . ;jf] { R rsf] km} ; nfn]
/fhgLlts bnsf g]tfxnfO{ ;f]Rg
/ cufl8 a9\g afWo kf/]sf] 5 .
ljutdf k6sk6s Dofb yk u/]
tfklg ck]Iffs[t kl/0ffd z"Go xft
nfu] s f] cj:yfn] ubf{ klg
cfdgful/s /fhgLlts bnxsf]
/a}ofk|lt jfSslbSs alg;s]sf]
cj:yf xf] . /fhgLlts bnxsf]
kf}F7]hf]/Lsf] sf/0f d'n's cfh of]
cj:yfdf u'hg| k'us
] f] ;To xf] . x/]s
ljifoj:t'sf] cfg} ;Ldf x'g] x'bF f ;Ldf
gfl3;s]kl5 k5'tfpg'sf] s'g} cy{
/xGg cem} klg Odfgbfl/tfsf ;fy
nfUg] xf] eg] uGtJodf k'Ug sl7gfO{
b]lvGg kof{Kt ;do afFsL g} 5 .
t/, lxhf]s} kf/fdf /fhgLlts bnx
cNdlnP/ /;kfg u/]/ a:g] xf] eg]
-afF s L & k] h df_

ltdL ltd|f] tl/sfn] n8, xfdL xfd|f] tl/sfn] n8\5f}

s= dfcf]T;] t'

jif{ %, c+s @$
@$,, r}t !( ut] cfOtaf/ @)^
@)^**

 ;DkfbsLo

hg;+ljwfg lgdf{0fdf s]lGb|t xf]p


;+ljwfg;efsf] Dofb ;lsg ca %& lbg
dfq afFsL 5 . h]7 !$ kl5 s] x'G5 clxn] g}
eGg ;lsg] l:ylt 5}g . t/, h]7 !$ d} ;+ljwfg
hf/L gug's
{ f] ljsNk klg 5}g . ;+ljwfg lgdf{0fsf]
sfd afFsL /x]sf] of] 5f]6f] cjlwdf 3lge"t
agfOg'k5{ t/ To;f] x'g ;ls/x]sf] 5}g .
;+ljwfg lgdf{0f / zflGt k|lqmof clxn]sf
d'Vo Ph]G8f x'g\ . oL Ph]G8fnfO{ of] jf Tof]
jxfgfdf gh/cGbfh ug'{ eg]sf] b]z /
hgtfdfly u2f/L ug'{ xf] t/ o;f] eGb}df km]l/
d"bf{zflGt / Ps yfg b]vfj6L ;+ljwfg Nofpg'sf]
s'g} cy{ 5}g . !) jif]{ hgo'4 / !( lbg]
hgcfGbf]ngsf] pknlAwnfO{ /Iff ub}{ ;+3Lo
nf]stflGqs u0ftGqnfO{ ;+:yfut ug]{
hg;+ljwfg Nofpg' cfh ;a} /fhgLlts
bnxsf] sfd, st{Jo /x]sf] 5 . t/, bnxsf]
pN6f] lxF8fOn] hgtfn] rfx]h:tf] zflGt / ;+ljwfg
lgdf{0fdf ult lng ;ls/xsf] cj:yf 5}g .
k|dv
' bn / g]tfxsf] oxL sfo{zn
} L sfod
/x]df h]7 !$ df hg;+ljwfg gcfpg] nueu
kSsfkSsL ePsf] 5 . h]7 !$ df zflGtk|lqmof
tfls{s lgisif{df gk'Ug] / ;+3Lo nf]stflGqs
;+ljwfg lgdf{0f x'g g;s] h]7 !% af6 b]ze/
cfGbf]ngsf] cfuf] ;Nsg] 5 . Tof] cfuf]n] oL
tdfd oyfl:yltjfbL / zflGt / ;+ljwfgsf
gfddf bz jif]{ hgo'4 / hgcfGbf]ngsf]
pknlAwnfO{ kfvf nufpFb} d"bf{ zflGt / Ps
yfg b]vfpg] ;+ljwfg agfpg] zlQmxnfO{
;vfk kfg]5{ . To;}n] b]znfO{ cfGbf]ngsf]
e'd/Ldf km;fpg] k|k~r aGb u/ . g]kfnL
hgtfn] !) jif{ ] hgo' 4 / !( lbg]
hgcfGbf]ngaf6 k|fKt u/]sf] pknlAwsf] /Iff
ub}{ :yfoL zflGt / g]kfnL hgtfnfO{ :jLsfo{
x'g] hg;+ljwfg lgdf{0fdf ;a} /fhgLlts bn
/ g]tfx sl6a4 eP/ nfu . cfhsf]
cfjZostf, ;dosf] dfu / g]kfnL hgtfsf]
rfxgf klg oxL 5 . cGoyf le/af6 n8]sf] ====
/fd, /fd eGg ;lsG5, sfFw yfKg ;lsGg
eGg] g]kfnL pvfgh:t} b]zsf o:tf s'g} klg
/fhgLlts bn / ltgsf g]tfxnfO{ hgtfn]
sfFw yfKg] 5}gg, r]tgf eof .

/fatOfc t]u (! tr} nf; *^)@

bz{gzf:qsf] If]qdf dfS;{jfbn] u/]sf] qmflGt


;g\ !*$* df sDo' l gi6
3f]if0ffkq dfkm{t sfn{ dfS;{ /
k| m ] 8 l/s P+ u ] N ;n] dfS;{ j fbsf]
k|ltkfbg ug'{ eof] . k|sl[ t, ;dfh,
/fHoJoj:yf cflb af/]df sfn{ dfS;{
/ k|m]8l/s P+u]N;n] dfxg vf]h /
k|ofu]f/f lgsfNg' ePsf] j}1flgs
tyf qmflGtsf/L ljrf/, l;4fGt /
Jojxf/nfO{ dfS;{ j fb elgG5 .
dfS;{ j fbn] k" F h Lklt ju{ s f]
/fHo;QfnfO{ Wj:t kfl/ Tof] 7fpFdf
;j{xf/f ju{sf] /fHo;Qf :yfkgf ug]{
;xL qmflGtsf/L af6f] b]vfpF5 .
dfS;{jfbsf df}lns ljz]iftfx
GfTds ef}ltsjfb, P]ltxfl;s
ef} l tsjfb, ju{ ; + 3 if{ , cltl/Qm
d"Nosf] l;4fGt, tNnf] ju{sf hgtfdf
/fHosf] zlQm cflb s'/f x'g\ . /,
dfS;{jfb ;j{xf/f >dhLjL ju{sf]
d'lQmsf] l;4fGt xf] . sfn{ dfS;{ /
k|m8] l/s P+uN] ;n] dfS;{jfbL bz{gsf]
l;h{gf ug'{eof] . dfS;{jfbL bz{g
eg]sf] GfTds ef}ltsjfb xf] . o;df
ef}ltsjfb / Gjfb cleGg kn]
;DalGwt 5g\ . dfS;{ / P+uN] ;xaf6
k|ltkflbt / ljzb JofVof ul/Psf]
h'g bz{g 5 To;nfO{ GfTds
ef}ltsjfb elgG5 / Oltxf;df o;sf
l;4fGtxsf] k|of]unfO{ P]ltxfl;s
ef}ltsjfb elgG5 .
GfTds / P] l txfl;s
ef} l tsjfbsf] lgdf{ 0 f u/Lsg
dfS;{jfbsf k|ltkfbs sfn{ dfS;{ /
k|m8] l/s P+uN] ;n] bz{gzf:qsf If]qdf
dfS;{jfbn] u/]sf] qmflGtsf] ;f/tTj
kQf nufpg' eg]sf] dfS;{ / P+uN] ;n]
bz{gzf:qdf s] gofF s'/f yKg' eof]
/ klxn]sf bfz{lgs k|0ffnLxsf]
t'ngfdf dfS;{jfbdf s] u'0ffTds
cGt/ 5 eGg] s'/f 7Dofpg' xf] .
dfS;{jfbL bz{gn] l;4fGttM s] gofF
s'/f k|:t't u/]sf] 5 eg] ;j{ky| d
cfgf] ;j{xf/f juL{o rl/q /fVg]
ePsfn] of] bz{g ctLtsf bfz{lgs
k|0ffnLx eGbf j]Un} lsl;dsf] 5 .
dfS;{eGbf klxn]sf bfz{lgsxn]
k|fozM zf]ifs ju{s} ;]jf ug]{ u/]sf
lyP . To;}n] plgxn] >dhLjL
ju{sf] lxt cg's"n dfgj hutdf
kl/jt{g Nofpg] nIo /fv]sf lyPgg\ .
t/ dfS;{jfbL bz{gn] eg] d'\Le/
zf]ifsxsf] ;]jf gu/]/ ;a}eGbf
k| u ltzLn Pj+ ;j{ x f/f ju{ s f]
Oltxf;sf jf:tljs lgdf{tf nfvf}+
hgtfsf] lxt ub{5 . dfS;{jfbsf
k|j{tsx dfS;{ / P+u]N; gofF
bz{gsf lgdf{tfdfq geOsg ;j{xf/f
>dhLjL ju{sf] a9\bf] qmflGtsf/L
cfGbf]ngsf g]tf klg x'g'x'gYof] .
pxfFxn] cfgf] k|ltefzfnL a'l4,
7" n f] /rgfTds Ifdtf / dxfg
;+u7gfTds of]UotfnfO{ zf]if0faf6
>ldsxsf] d'lQmsf] lglDt nufpg'
eof] . ;dfhjfbL qmflGt / ;j{xf/f
ju{sf] clwgfosjfb ;j{xf/f >dhLjL
ju{sf] d'lQmsf] Ps dfq af6f] xf] eg]/
pxfFxn] k'li6 ug'{ eof] .
GfTds ef}ltsjfbsf] pbo
bz{gsf] ljsf;df Pp6f gf}nf] r/0f
/x]sf] 5 . o;n] k|s[lt, ;dfh /
dfgjLo lrGtgsf] ljsf;sf lgodx
kQf nufP/ ;j{xf/fju{sf] xftdf
ljZjsf] qmflGtsf/L x]/km]/ ug]{ Ps
cr"s ;fwg k|bfg u/]sf] 5 . o;
bz{gdf ;j{xf/fju{n] cfgf] ;dflhs
cfly{s d'lQmsf] nflu zlQmzfnL
af}l4s xltof/ e]6fPsf] 5 . o;
ljifodf eL= cfO{= n]lggn] eGg' ePsf]
5, h'g af}l4s bf;Tjdf k/]/
cfh;Dd ;a} lylrPsf ju{x b'jn
{
ag]sf 5g\, To;af6 d'Qm x'g] af6f]
dfS;{sf] bfz{lgs ef}ltsjfbn] dfq
;j{xf/fju{nfO{ b]vfPsf] 5 . n]lgg,
;+slnt /rgfx, efu !(, k[i7
@* . pTkLl8t tyf ;j{xf/f ju{sf]
kIfdf ;dy{g ub}{ dfS;{ / P+uN] ;n]
o:tf] bz{gsf] lgdf{0f ug'e
{ of], h'g

tftf] ax;
x:taxfb' / s] ; L
k'FhLjfbL Joj:yfsf] lj?4 ;+3if{df
;j{xf/f >dhLjL ju{sf] jf:tljs
l:yltdf Jofks kl/jt{g Nofpg]
zlQmzfnL aGg k' U of] / o;n]
bz{ g zf:qsf If] q df qmflGtsf/L
xnrn k} b f ul/ lbPsf]
lyof] .GfTds ef}ltsjfbn] klxn]sf]
ef}ltsjfbsf] Pp6f 7"nf] q'l6nfO{
x/fPsf] 5 . To; q'l6nfO{ JofVof ub}{
k' F h Lklt ju{ s f] d' 6 ' d f 9\ o f\ u | f ]
7f]lsPsf] lyof] eg] ;j{xf/f ju{nfO{
7"nf] xf};nf / cbDo ;fx; k}bf ul/
lbPsf] lyof] . ;g\ !*$* df
sDo'lgi6 3f]if0ffkq hf/L ePkl5
ljZj/fhgLltsf] /d~rdf xnrn
k}bf ePsf] lyof] . o; ljifodf
sfn{dfS;{n] eGg'ePsf] lyof] o'/f]kdf
Pp6f xfp 3'dlkm/ ul//x]sf] 5
;fDojfbsf] xfp . o; xfpnfO{ wkfpg
eg]/ kf]k / hf/, d]6lg{v / lu+hf],
k|mG] r pu|jfbL / hd{g k'ln; cyf{t\
k'/fgf] o'/f]ksf ;f/f ;Qfwf/Lx Ps
ePsf 5g\ .
To:tf] s'g lj/f]wL kf6L{ 5, h;nfO{
;Qfwf/Lxn] sDo'lgi6 egL abgfd
gu/]sf] xf];\ < s'g o:tf] lj/f]wL kf6L{
5, h;n] cfk"meGbf w]/} k|ultzLn
lj/f] w L kf6L{ x nfO{ / cfgf
k|lqmofjfbL lj/f]wLxnfO{ ;d]t
sDo' l gi6 ePsf] 3[ l 0ft cf/f] k
gnufPsf] xf];\ < tYoaf6 b'O{ s'/f
k| : 6 x' G 5 . o' / f] k sf ;f/f
;Qfwf/Lxn] ;fDojfbnfO{ ca Ps
zlQm dflg;s] s f 5g\ . ca
sDo'lgi6xn] ;Dk"0f{ ;+;f/sf] cufl8
cfgf ljrf/x, cfgf p2]Zox,
cfgf k|of;x v'n:t agfpg' k/]sf]
5 / ;fDojfbsf] xfp;DaGwL
bGTosyfsf] ;fdf kf6L{sf] cfgf]
3f]if0ffkq k|:t't ug'k{ /]sf] 5 . dfS;{
/ P+uN] ; sDo'lgi6 kf6L{sf] 3f]if0ffkq,
g]kfnL ;+:s/0f, k[i7 @@ . km]l/
To;}j]nf sfn{ dfS;{n] GfTds /
P]ltxfl;s ef}ltsjfbsf] dxTjk"0f{
ljz]iftfsf] pNn]v ub}{ eGg' ePsf]
lyof] , bfz{ l gsxn] ljleGg
lsl;daf6 ;+;f/sf] JofVof t u/],
d'Vo s'/f t ;+;f/nfO{ abNg' kf] xf]
t . dfS;{ / P+u]N; r'lgPsf
/rgfx efu @ k[i7 $)% .
ef}ltsjfb / Gjfbsf] cleGg
Pstfsf] pknlAw g} bz{gzf:qdf
dfS;{jfbn] ;DkGg u/]sf] qmflGtsf/L
kl/j{gsf] dxTjk"0f{ cleJolQm xf] .
bz{ g zf:qsf] Oltxf;n] s]
b]vfPsf] 5 eg] dfS;{jfbsf] k|fb"ef{j
x'g' eGbf w]/} klxn] g} Gjfb /
ef}ltsjfbsf] pTklQ eO;s]sf] lyof] .
klxn]sf] bz{gzf:qn] ef}ltsjfb /
GjfbnfO{ Ps csf]a{ f6 cnUofOof] .
x]u]n GjfbL lyP, ef}ltsjfbL
lyPgg\ . kmfo/afv ef}ltstfjfbL
lyP t/ pgL GjfbL lyPgg\ . dfS;{
/ P+ u ] N ;xn] dfq GjfbL /
ef}ltstfjfbL aLrsf] cGt/nfO{
x/fP/ Pp6} GfTds ef}ltsjfbL
ljZjb[li6sf]0fsf] lgdf{0f ug'e
{ of] . of]
g} dfS;jfbL bz{gsf] Pp6f ljz]iftf
aGg k'Uof], h'g klxn]sf bfz{lgs
k|0ffnLxeGbf u'0ffTds b[li6sf]0fn]
km/s 5 . ;fy} dfS;{jfbsf] k|fb'{ef{j
;dfh;DalGw b[li6sf]0fdf dxfgtd
qmflGtsf] klg 3f] t s lyof] .
dfS;{eGbf klxn]sf bfz{lgsxn]
;fdflhs ljsf;nfO{ cWofTdjfbL
b[li6n] x]g]{ u/]sf lyP plgxn]
dflg;xsf] efjgf / r]tgfdf dfq
ljsf;sf] ultzLntfnfO{ b]vs
] f lyP .
dfS;{ / P+uN] ;xn] eg] cWofTdjfbL
b[ l i6sf] 0 fsf] Oltxf;sf] ;f
ef}ltsjfbL wf/0ffnfO{ k|:t't ug'{
eof] . pxfFxn] g} bz{gzf:qsf] d"n

k|Zgcl:tTjk|lt lrGtgsf] ;DaGwsf]


k|ZgnfO{ ;j{ky| d ;fdflhs hLjgsf]
;Gbe{df k|:t't ug'{ ePsf] lyof] /
To; k|Zgsf] ;xL pQ/ lbg' ePsf]
lyof] . dflg;xsf] ;fdflhs r]tgfn]
ltgsf] cl:tTjsf] lgkg ug]{ xf]Og,
;fdflhs cl:tTjn] / ;j{k|yd
ef}lts ;Dkltsf] pTkfbgn] ;fdlfhs
r]tgfsf] lgkg ub{5 . ;dfhsf]
ljsf; dflg;xsf] ljrf/ OR5f /
cfsf+Iffaf6 xf]Og ef}lts sf/0fxf/f
lgwf{l/t x'G5 eGg] s'/f pxfFxn]
csf6\o kdf k|efljt ul/ lbg' eof] .
o;n] bz{gzf:qsf] If]qdf Jofks
qmflGtsf/L kl/jt{g NofOlbof] .
dfS;{jfbL bz{gsf] kIfw/tf
dfS;{jfbL bz{g ;j{xf/f ju{sf]
cfgf] bz{g xf] . GfTds ef}ltsjfb
;j{xf/f ju{sf] ljZjb[li6sf]0f xf] .
k'h
F LhLjL ju{sf] lj?4 dhb'/ ju{sf]
;+3{ifsf] lznlznfdf p;sf] af}l4s
c:qsf] kdf dfS;{jfbL bz{gsf]
pTklt ePsf] lyof] . ;aeGbf klxn]
t dhb'/ju{ / >lds hgtfsf]
lg:jfy{ ;]jfdf / k|ltlqmofjfbL
ljrf/wf/f / /fhgLltsf] lj?4 ;+3if{
g} dfS;{jfbL bz{gsf] ;j{xf/fjuL{o
kIfw/tfsf] cleJolQm xf] . o;
ljifodf n]lggn] cfgf] gLlt cg'k
rNg' / xfdLk|lt ;'efjgf /fVg] zlQm
tyf ju{xsf] tdfd gLltsf] lj?4
;+3if{ ug',{ bz{gsf] kIfw/tf ;DalGw
l;4fGtsf] dfu x'G5 eGg' ePsf] 5 .
bz{ g df kIf;dy{ g aGg' eg] s }
ef}ltsjfb / cWofTdjfb jLrsf]
;+3if{df lglZrt b[li6sf]0f /fVg'
dfS;{jfbL bz{gsf] ;f/tTj xf] .
k' F h LjfbL ljrf/sxsf ;fy}
cfw' l gs ;+ z f] w gjfbLxn] klg
bz{ g zf:qsf] kIfw/tf ;DalGw
dfS;{jfbL l;4fGtsf] ;f/tTjnfO{
a+Uofp5g\ . jf:tjdf k'h
F LhLjL ju{n]
;dfhsf] ljsf;sf lgodxnfO{ ;+w}
a+Uofpb} cfPsf 5g\ . Oltxf;n]
ljgf;sf] eflubfg/ 7xofO;s]sf]
k'h
F LjfbL Joj:yfnfO{ arfpg' g} o;sf]
lglDt p;nfO{ jf:tljs 1fgsf]
cfjZostf kb{ 5 . ;j{ x f/fju{
lj1fgsf] kIfdf x'G5 . ;fDojfbsf]
clGtd ljho;Dd k'Ug' ;j{xf/fju{sf]
clGtd nIo xf] . jt{dfg ;dfhsf]
j:t'ut ;f/tTj klg ;fDojfbtkm{
k|ult g} /x]sf] 5 . ;j{xf/f ju{sf]
lxt /Iff ug'{ g} dfS;{jfbL bz{gsf]
dxTjk"0f{ kIfw/tf xf] .
dfS;{ j fbL n] l ggjfbL bz{ g sf]
/rgfTdstf
x/]s j:t' kl/jt{gzLn ultzLn
eP em}+ dfS;{jfbL bz{g eg]sf] klg
ckl/j{tgLo / h8 l;4fGtxsf]
;d'Rro xf]Og . of] /rgfTds /
ljsf;zLn lj1fg xf] . dfS;{jfbL
bz{g ;b}j Ps} 7fpFdf /xL/xGg /
of] lg/Gt/ jbnL/xg] hLjgl;t
xft]dfnf] ub}{ nuf8L nlDs/xsf]
l;4fGTf xf] . dfS;{jfbnfO{ ;fdflhs
P]ltxfl;s Jojxf/ tyf k|s[lt
lj1fgsf dxTjk"0f{ pknlAwxn]
lg/Gt/ ;';DkGg t'Nofpb} NofO/x]sf]
5 . Pp6f pbodfg / ljsf;zLn
k'h
F LjfbL cj:yfdf dfS;{jfbL bz{g
hlGdPsf] lyof] . h'gj]nf ;fdflhs
ljsf;sf] ult dGb / zflGtk"0f{ 9+un]
al9/x]sf] lyof] . ljZjdfgj ;dfh
gofF o'udf k|j]z uof] . !( cf}+
ztfAbLsf] cGTo / @) cf}+ ztfAbLsf]
cf/Dedf P]ltxfl;s jftfj/0fdf
cfd"n kl/jt{g cfof] . k'FhLjfb
cfgf] clGtd r/0f;fd|fHojfbdf
ablnof] . zf] i f0fsf/L Pj+
cfqmd0fsf/L ;fd|fHojfbL Joj:yfleq
cfly{s / /fhgLlts cGt/lj/f]wx

lgs} rls{P zflGtk"0f{ ljsf;sf] o'usf]


7fpF ;fdflhs cfFlwj]/L / qmflGtsf/L
kl/jt{gxsf] o'un] lnof] . ;g\
!*&! df k]l/; sDo"g lgdf{0f eof] .
To:t} ;g\ !*(* df /l;og
;fdflhs hgjfbL dhb'/ kf6L{ lgdf{0f
eof] .
;g\ !()# df n] l ggsf]
g]tT[ jaf6 ;f]leot sDo'lgi6 kf6L{ jf]N;]les_ sf] lgdf{0f eof] . To;kl5
PzLof, o' / f] k , clk| m sf, Nofl6g
cd]l/sf nuoftsf cg]sf}+ b]zxdf
sDo'lgi6 kf6Lx wdfwd lgdf{0f x'g
yfn] . h:t} g]kfndf g]kfn sDo'lgi6
kf6L{ -@@ clk|n !($(ef/tdf_,
ef/tdf lxGb':tfg sDo"lgi6 u'|k !& cS6f]a/ !(@) ?;df_, ef/tLo
sDo' l gi6 kf6L{ -;g\ !(@*_,
leotgfdL sDo'lgi6 kf6L{ -!(@)_,
d+uf]lnog sDo'lgi6 kf6L{ -!(@)_,
lrlgofF sDo'lgi6 kf6L{ -!(@!_,
hfkgLh sDo'lgi6 kf6L{ -!(@@_,
lkmlnlkG; sDo'lgi6 kf6L{ -!(@$_,
O08f]gl] zog sDo'lgi6 kf6L{ -!(@!_,
o'uf]:nfe sDo'lgi6 kf6L{ -!(!(_,
o'Nu]l/og sDo'lgi6 kf6L{ -!(!(_,
x+u]l/og sDo'lgi6 kf6L{ -!(!*_,
To;}u/L, O6flnog sDo'lgi6 kf6L{ !(@!_, ald{h sDo'lgi6 kf6L{ -!($#_,
k]?leog sDo'lgi6 kf6L{ -!(@*_,
;fpy l;h sDo'lgi6 kf6L{ -!(@*_
o;nfO{ !(#) df dnfof sDo'lgi6
kf6L{ elgof] . sf]l/og js{; kf6L{ !(@%_, O/fsL sDo'lgi6 kf6L{ -!(#$_,
hd{g sDo'lgi6 kf6L{ -!(!*_ .
;g\ !(!& df ?;df cS6f]a/
;dfhjfbL qmflGt ;DkGg eof] .
;f]leot ;dfhjfbL qmflGt kZrft k"jL{
o'/f]ksf jL;f}+ b]zxdf ;dfbhjfb
nfu' ul/of] eg] rLg, pQ/ sf]l/of,
leotgfd, sDjf] l 8of, So" j fdf
qmflGtx ;DkGg eP .
k|s[lt
lj1fgn] klg qmflGtsf/L km8\sf]
dfof] . On]S6fg] sf] cfljZsf/ /]l8of]
;lqmotfsf] vf]h / lj1fg cGo
dxfgtd pknlAwxn] kbfy{ /
To;sf] :jefjsf] jf/]df k'/fgf
wf/0ffxnfO{ rSgfr'/ kfl/lbP .
ljs;Lt eO/x]sf] gofF kl/l:yltn]
dfS;{jfbL bz{gsf] /rgfTds ljsf;sf]
dfu ug'{ :jefljs} lyof] . pn{bf] ;j{xf/f
ju{sf] qmflGtsf/L ;+3if{sf] cg'ejg /
k|sl[ t lj1fgsf gjLgtd pknlAwxsf]
;fdfGoLs/0f ug'{ h?/L lyof] . dhb'/
ju{sf] ljZjb[li6sf]0fsf] ;}4flGts cfwf/
GfTds Pj+ P]ltxfl;s ef}ltsjfbL
ePsf]n] dfS;{jfbL k|lt zq'efj /fVg]
zlQmx ;lqmo x'b} uPkl5 o;sf]
/rgfTdstfdf ljsf; x'g' cfjZos
lyof] .
;g\ !*^$ dfS;{sf] g]t[Tjdf
cGt/fli6o ag]sf] lyof] . !( cf}+
ztfAbLsf] cGTodf cGt/fli6 o
dhb'/ cfGbf]ngsf] s]Gb| ?;df ;/]sf]
lyof] . ;f]leot ?; ;fd|fHojfbdf
ktg eO;s] s f] lyof] . ToxfF
;fd|fHojfbL o'usf] klxn] a'h|'jf
hgjfbL qmflGt kl/kSs x'b} lyof] /
;j{xf/f ju{n] o; qmflGtdf g]tT[ jbfoL
e"ldsf v]Nb} lyof] . of] qmflGt
;dfhjfbL qmflGtdf ljsl;t x'gsf]
nflu To;df j:t'k/s cfwf/x
tof/ x'bF } lyP . To;sf] g]tT[ j n]lggn]
k| b fg ul//xg' ePsf] lyof] .
tTjsflng ljZjkl/l:yltsf] ;l/s
JofVof ub}{ n]lggn] dfS;{jfbsf] yk
JofVof ug'{ eof] . 7f]; kl/l:yltsf]
7f]; ljZn]if0f g} dfS;{jfbsf] cfTdf
xf] eGg' x'g] n]lggn] k'FhLjfbsf]
clGtd r/0f ;fd|fHojfb xf] eg]/
JofVof ug'{ eof] . ;fy} kf6L{ lgdf{0fsf]
;jfndf n]lggjfbL ;+u7gfTds
l;4fGt k|ltudg ug'{ eof] . n]lggjfb
gofF P]ltxfl;s o'usf] ;fd|fHojfb /
;j{xf/f qmflGtsf] o'usf] k'h
F' Ljfbaf6
;dfhtkm{ / ;fDojfbL ;dfhsf]
-afF s L & k] h df_

/fatOfc t]u (! tr} nf; *^)@

ljZj qmflGt;u hf]l8Psf] g]kfnL hgo'4


o;/L cf/De ul/of] hgo' 4
s] g]kfndf qmflGt ;+ej 5 < s]
hgo'4 ;'? u/]/ o;nfO{ ljhosf]
uGtJodf k'ofpg ;sf}nf < o;af/]df
nfdf] jx;, 5nkmn u/]/ xfdLn] @!
cf} ztfJbLdf g]kfndf qmflGt ;DkGg
ug{ ;lsG5 / ljZjqmflGtnfO{ klg
gofF 9+uaf6 cufl8 a9fpg ;lsG5
eGg] ;xf;sf ;fy )%@ kmfu'g !
ut] hgo'4sf] cf/De ul/of] . o;
af/] xfdLn] nfdf] ;do cWoog
uof} . ?;, rLg, So' j f,
sf] l /ofnufotsf b] z df ePsf
qmflGtx / kl5Nnf r/0fdf ePsf]
gofF hgjfbL qmflGt, tL ;a} qmflGtsf]
Jojl:yt k|sf/n] cWoog uof} .
nfdf] ;dosf] cWoog, ax;
5nkmnkl5 xfdL g]kfndf hgo'4 ;'?
ug{ / l6sfpg klg ;S5f} eGg]
lgZsif{df k'Uof} . hxfF;Dd g]kfnsf]
hgo'4 / qmflGtsf] rl/qsf] s'/f xf],
xfdL Toltv]/ klg k|i6 s] lyof} eg]
g]kfnsf] hgo'4 eg]sf] ljZj
qmflGtsf] cleGg c+u xf] . o;sf]
p2]Zo g]kfndf dfq qmflGt ug]{ xf]Og
ljZj qmflGtnfO{ ;xof]u k'ofpg' /
ljZj qmflGtdf of]ubfg k'ofpg' xf] .
lsgls sDo'lg:6xn] ug]{ qmflGt
eg]sf] Tof] ljZj qmflGt g} xf] . n]lgg,
dfcf] ;a}n] u/]sf] kl/sNkgf klg
ljZjqmflGt g} lyof] . h;nfO{ xfdLn]
sDo'lgHd cyf{t ;fDojfb eG5f} .
xf] ;fDojfb Pp6f b]zdf dfq
cfpFbg} . ljZje/L Ps Ps b]zaf6
qmflGt ub}{ ;fDojfb lgdf{0f ug]{ xf] .
lsgeg] ;fDojfbdf ;]gf, k'nL;,
/fHo;Qf, Jo'/f]qm];L s]xL klg x'bF g} .
;Dk"0f{ kdf hgtfn] ;+rfng ug]{
Joj:yf ;fDojfb xf] . ;' ? df
sDo'lg:6xn] k|ltlqmofjfbL k"/fgf]
/fHo;QfnfO{ ank'j{s Wj+z u/]/
;j{xf/fju{sf] g]tT[ jdf ;Qf ;+rfng
ug]{ xf] . ljZj ;fDojfb gcfpbf;Dd
;j{xf/fju{sf] g]tT[ jdf sDo'lg:6xn]
;]gf, k'nL;, xltof/, Jo'/f]qm];L
;a}nfO{ alnof] agfO/fVg' kb{5 . ju{,
/fHo, ;a}sf] ljnf]k;Fu} dfq ;fDojfb
cfp5 . xfd|f] dxfg\ hgo'4sf] clGtd
nIo ToxL ;fDojfb g} xf] . ToxL
;fDojfbnfO{ clGtd nIo dfg]/
dfcf]jfbLn] hgo'4sf] z+v3f]if u/]sf]
lyof] .
n]lggkl5 dfcf] / v'|Zr]eaLrsf]
n8fOF ljZj qmflGt s;/L ug]{ <
;fDojfb s;/L Nofpg] <
ljZjdf ;fDojfbsf] cEof;
s;/L ug]{ < oL nufot tdfd
ljifodf :tflngsf] lgwgkl5 v'Z| r]e
/ dfcf]aLr eLif0f j}rfl/s ;+3if{
rNof] . h'g kl5 dxfljjfbsf] kdf
k|s6 x'g k'Uof] . v'|Zr]en] ?;df
Ps}rf]6L ;fDojfb Nofpg] eGof],
dfcf]n] To;nfO{ jflxoft / nkmfhL
eGg' eof] . dfcf]sf] egfO lyof], Pp6}
b]zdf dfq s;/L ;fDojfb cfp5
/ Tof] t ljZje/ Ps Ps b]zaf6
qmflGt ub}{ lng] s'/f xf] . To;eGbf
klxn] n]lgg:tflng / 66f:sLaLr
rn]sf] ax; klg ToxL lyof] . 66f:sLn]
lnPsf] :yfoL qmflGtsf] l;4fGt klg
ToxL lyof], ljZjdf Ps}rf]6L ug]{ .
66f:sLk+yLxsf] egfO lyof], Pp6f
b]zdf dfq qmflGt x'bF g} , eP w]/} b]z
of ;f/f ;+;f/e/ Ps}rf]6L x'G5 .
Pp6f b]zdf dfq qmflGt ug]{ s'/f
dfS;{jfb;Ddt x'bF g} . h;sf] n]lgg
/ :tflng] kbf{kmf; ug'{ eof] . n]lggsf]
hf]8 lyof], ljZjqmflGt qmdz Ps
Ps b]zaf6 qmflGt ub}{ hfg] s'/f xf] .
sDo'lg:6xsf] lhDd]af/L eg]sf] klxn]
cfcfgf] b]zdf qmflGt ;DkGg ug'{ xf] .
To;f] u/] / dfq p;n] cfgf]
cGt/f{li6otfjfbL e'ldsf k"/f ug{ ;S5 .
x/]s b]zsf sDo'lg:6xn] cf
cfgf] b]zdf qmflGt u/]kl5 t Tof]
ljZjqmflGtdf kl/0ft x'g k'U5 .
To;sf/0f
xfdL
g] k fnL

;L= kL= uh'/]n uf}/j

dfcf]jfbLxsf] lhDd]af/L g]kfnd}


qmflGt k" / f ug' { xf] . ef/tsf
dfcf]jfbLxsf] lhDd]jf/L ef/td}
qmflGt ug'{ xf] . cfcfg} b]zdf qmflGt
k"/f u/]/ g} xfdLn] Tof] sfo{ef/ k"/f
ug{ ;S5f} . xfdLn] g]kfndf qmflGt
u/]/ ljZjqmflGtnfO{ cufl8 a9fpg]
p2]Zosf ;fy )%@ kmfu'g ! df
hgo'4 ;'? u/]sf lyof} . Tof] nIo
k"/f ePsf] 5}g . cfh b]zdf u0ftGq,
wd{ lg/k]Iftf, ;+3LotfnfO{ qmflGtsf]
7"nf] pknlJw eg]/ l;+uf] hgo'4sf]
nIonfO{ cf]em]ndf kfg]{ sfd ePsf]
5 . xf], oL pknlJw hgo'4sf sf/0f
x'g\ t/ d'ne't pknlJw oL xf]Ogg\ .
gofF hgjfbL qmflGt u/]/ hgjfbL
;Qf :yfkgf ug'{ g]kfnsf] ;Gbe{df
xfd|f] d'ne't sfo{ef/ xf] . cfh
kf6L{df s] e|d 5l/b}5 eg] u0ftGq,
wd{ lg/k]Iftf, ;+3Lotf g} hgo'4sf]
d'Vo nIo lyof], h'g k"/f eof], ca
afFsL sfo{ef/ kl5Nnf] k':tfn] k"/f
ug] { xf] eGb} qmflGtsf afF s L
lhDd]af/Laf6 efUg] sf]lz; eO/x]sf]
5 . gofF hgjfb, ;dfhjfb /
;fDojfb;Dd k'Ugsf nflu xfdLn]
hgo'4 ;+rfng u/]sf lyof} . clxn]
d"n g]t[Tj / s]xL tKsfaf6 qmflGt
k"/f ePsf] h:tf] u/L h'g e|d 5g]{
sfd ePsf] 5, o;af6 ;a} e|dd'Qm
x'g h?/L 5 .
e" d 08nLs[ t ljZj / qmflGtsf]
gofF df] 8 n
cfh ljZj e'd08nLs[t 5 .
lj1fg / ;+rf/sf] ljsf;n] ljZj
;fgf] ufpFdf kl/0ft x'g k'u]sf] 5 .
o;sf] ljsf;n] qmflGtsf] rl/qdf
s]xL kl/jt{g x'g' :jefljs 5 t/
e'd08nLs/0fsf sf/0f qmflGt g} x'g
;Sb}g eGg] h'g ;f]r b]vf k/]sf] 5,
of] j]l7s 5 . P]ltxfl;s ef}ltsjfbn]
clxn];Dd k'li6 u/]sf] s'/f klg s]
xf] eg] cflbd ;fDojfbL o'ub]lv
j} 1 flgs ;fDojfb;Dd lg/Gt/
kl/jt{gsf] rqm cl3 al9/xG5 .
To;}n] lj1fgsf] ljsf;sf] gfddf
qmflGt x'b}g, ;Dej 5}g eGg] ;f]r
qmflGtsf/L l;4fGtljk/Lt 5 . hlt
e"d08nLs/0fsf] ljsf; eP klg
qmflGt x'G5 . Tof] u/]/ b]vfpg] sfd
qmflGtsf/Lxsf] xf] . cw{cf}klgj]lzs
/ cw{;fdGtL b]zdf qmflGt u/]/} xfdL
j}1flgs ;dfhjfbdf k'Ug ;S5f} eg]/
P]ltxfl;s ef}ltsjfbn] eG5 . To;}n]
lj1fgsf] ljsf;sf] gfddf qmflGt
x'bg} , ;Dej 5}g eGg' qmflGtaf6 efUg]

axfgf dfq} xf] . lj1fgdf ePsf


ljsf;nfO{ klg Wofg lbP/ qmflGt
cufl8 a9fpg' k 5{ . h' g a] n f
;+ r f/sf] ljsf; ePsf] lyPg,
Tolta]nfsf] h:tf] qmflGt clxn] x'bg} .
t/ xfd|f y'k}| of]hgf b'Zdgsf cufl8
v'Ng ;S5g eGg] 8/ kfn]/ qmflGtaf6
efUg] xf]Og . clxn] hlt;'s} ;'rgf
/ lj1fgsf] ljsf; eP klg hgo'4sf
lgodnfO{ l7s 9+un] kfng uof} eg]
qmflGt cufl8 a9\g ;S5 . ;+rf/sf]
e"d08nLs/0fn] qmflGt x'Fb}g eGg'
dfn]df lj/f]wL wf/f xf] . lj;h{gjfbL
wf/f xf] . o; k|j[ltsf lj?4 n8]/
qmflGtsf/Lxn] qmflGtnfO{ ;DkGg
ug'{ k5{ .
jdf{ , dnfof, k] ? nufotsf
qmflGtn] lsg wSsf vfof] <
jd]{nL dfcf]jfbLxsf] sdhf]/L
s] /x\of] eg] pgLx hgtfaf6 6f9f
/x] . jdf{ hxfF ToxfF lazfn h+unIf]q
5 . ToxfFsf sDo'lg:6xn] e"uaf]n
k|of]u ug{,] cfk"m afFRg] gfddf
h+ u ndf a9L e" d Lut a:bf
pgLx h+und} x/fpg k'u] . cfk"m
dfq} ar]/ t qmflGt x'bg} . hgtfl;t
3lgi6 ;DaGw eO/fVg' kb{Yof] .
pgLxdf olt k/lge{/ ;f]r /x\of]
ls cfgf] b]zsf] qmflGtdf rLgn]
;xof]u ul/lbof]; eg]/ g]tfx k]ls
uP/ a;] . d'Vo g]tfx g} aflx/
a;]/ jQmJo hf/L ug{ yfn] .
aflx/L ;xof]u t ;xfos s'[/f
xf], d'Vo t cfGtl/s g} xf] . afx\o
kIfnfO{ d'Vo agfPkl5 jd]n
{ L qmflGtn]
wSsf vfg k' U of] . To;} u /L
lkmlnlkG;df Ps r/0f ;Dd qmflGt
cufl8 a9\of] . t/ d'Vo g]t[Tj
lu/tf/ x'g k'u] . h;sfsf/0f
ToxfFsf] qmflGtn] ;]6Jofs vfg k'Uof] .
g]tT[ j lu/tf/ x'gd
' f s8f sDo'lg:6
cg' z f;g / o' 4 sf] lgodnfO{
cfTd;ft\ u/]g g]t[Tjn] . a? g]t[Tj
/fhwfgL dlgnfd} a;]/ nfkjf{xL sfd
ubf{ lu/tf/ kg'{ kof] . b'Zdgn]
u+eL/tfk'j{s lgu/fgL u/]sf] g]tf
nfkjf{xL z}nLdf sfd ubf{ To;f] x'g
k'Uof] . d'Vo g]tT[ j g} kqmfp k/]kl5
cfGbf]ngn] wSsf vfof] . t/ ToxfF
qmflGt g} lj;h{g ePsf] rfxL 5}g .
clxn] klg g]tT[ j aflx/ 5 . g]tT[ jnfO{
hf]ufpg aflx/ /fVg] eGg] Toxfsf]
gLlt /x]5 . t/ lkmlnlkG;sf] qmflGt
clxn] klg ;dfKt ePsf] 5}g .
;z:q ;+3if{ hf/L 5, jftf{ klg hf/L
5 . t/ h;/L cfwf/Onfsf agfP/

hfg'kg{] xf], Tof] sfd x'g ;s]sf] 5}g .


km]l/ lkmlnlkG; 6fk' g} 6fk' ePsf]
d'n's xf] . ToxfF Pp6f 6fk' sAhf
u/], b]z} sAhf u/] h:tf] x'G5 . Tof]
b'ZdgnfO{ klg To:t} x'G5 . otf
dnfofdf qmflGtn] ;]6Jofs vfg'sf]
sf/0f rfxL g]tT[ jn] nfOg g} kl/jt{g
u/]/ xf] . hxfF g]t[Tjn] qmflGtsf/L
nfOg 5f] 8 ] / ;' w f/jfbL nfOg
ks8]kl5 qmflGtn] ;]6Jofs vfg'
:jefljs lyof] . hxfF ls n8fOFdf
xf/ vfP/ ;]6Jofs vfPsf] xf]Og .
qmflGt ug{ ;lsGg eg]/ g} g]tT[ jn]
;'wf/jfbL nfOg lnPsf] xf] . n8\g
;Sg] Ifdtf / ljrf/af6 Ro't eP/
To;f] u/]sf] xf] . hxfF dnfof /
g]kfnsf] dfcf]jfbL qmflGtdf s]xL
ljifoxdf ;dfgtf b]Vg ;lsG5 .
hxfF;Dd k]?sf] qmflGtsf] ;jfn xf],
ToxfF wSsf vfg'df JolQmjfb xfjL
x'g' xf] . k]?df hxfF uf]~hfnf] g}
;a}yf]s xf] eGg yflnof] .
uf] ~ hfnf] ljrf/wf/f ;d] t
agfOof] . uf]~hfnf]nfO{ g} ;a}yf]s
dflgPsf]n] pgL lu/tf/ ePkl5
qmflGt g} lu/tf/ eP h:tf] eof] .
cfh g] k fnsf qmflGtsf/Lxn]
;a}eGbf u+eL/tfk"j{s cWoog u/]/
l;Sg'kg]{ kf7 xf] . k]?af6 xfdLn] /fd|f
s'/f w]/} l;s]sf xf} . gq xfdLn]
g]kfndf hgo'4 g} ;'? ug{] lyPgf} /
ljsf; klg ug{] lyPgf} . clxn];Dd
k]?df g]t[Tjsf] 7"nf] ;d'x lu/tf/
eO;s]sf] 5 . gLlt / g]t[Tjdf
b]lvPsf sof} ljrngn] xfn k]?df
Psn] csf{]nfO{ cf/f]k nufpg] sfd
eO/x]sf] b]lvG5 kl5Nnf] r/0fdf .
h;n] ubf{ qmflGtn] nuftf/ wSsf
vfg k'u]sf] 5 .
g] k fnn] s] l;Sg] <
jdf{, dnfof, k]?, lkmlnlkG;
h:tf d'ns
' af6 xfdLn] l;Sg] s'/f s]
xf] eg] s'g} klg b]zsf] qmflGtsf]
;kmntf / c;kmntf p;sf] cfGtl/s
sf/0f k|wfg xf] . cfGtl/s l:yltnfO{
alnof] agfpg], cfgf] ljrf/ /
/fhgLltdf slxNo} u4f/L gug{],
d' V ou/L /fli6 o cGt/f{ l i6 o
kl/l:yltnfO{ l7s l7s 9+un] a'em]/
jf of]hgf agfP/ cuf8L a9\g] xf]
eg] clxn] klg g]kfndf qmflGt ;Dej
5 . t/ qmflGt ;DkGg ug{sf] nflu
dfn]dfjfbL dfGotfnfO{ e'Ng' x'b}g .
s'g} b]zdf qmflGt x'G5 eg] To; b]zsf]
ljlzi6tfdf g} x'G5 . s'g} b]zsf]
qmflGt csf{] b]zsf] gSsn x'b}g /
ug{ klg x' b } g . xfd| f ] b] z sf]
ljlzi6tfdf dfn]dfnfO{ ;xL 9+uaf6
k|of]u ug{ ;s]df qmflGt ;Dej 5 .
hxfF;Dd clxn] qmflGt x'g] ;+efjgf
5}g eGg] h'g ts{x cfO/x]sf 5g\,
Tof] ts{ unt 5 . kl/l:ylt 5}g
eGg] xf] eg]
t )%@ df hgo'4 ;'? ug'{ g}
unt lyof] eGg'k5{ . of] a]nf xfd|f]
nflu kl/l:ylt hlt c'gs'n 5 Tof]
klxn] eGbf cg'sn
' lyPg . a? lxhf]
k|lts'n g} k|lts'n lyof] . To:tf]
cj:yfdf t cuf8L al9of] eg] clxn]
t w]/} cg'sn
' tf 5 . lsg eg] xfdLn]
zflGtsfndf cGt/f{li6o ;DaGw w]/}
;'wf/]sf 5f} . w]/} b]z;Fu xfd|f] /fd|f]
;DaGw a9]sf] 5 . ljleGg kf6L{;Fu
;DaGw a9]sf] 5 . xfdLnfO{ hgtfn]
g]kfnsf] ;a}eGbf 7"nf] kf6L{sf] dfGotf
klg lbPsf 5g\ . clxn] xfd|f] kf6L{
k|ltalGwt klg
5}g . cGt/f{li6o e"ldsf w]/}
/fd|f] v]Ng ;s]sf 5f} . o;af6
cGt/f{li6o kl/l:ylt l7s 5}g eGg'
unt xf] . qmflGt u/]/ l6S5 ls
l6Sb} g eGg] h' g s' / f Tof] t
cj;/jfbL 66:sLjfbL lrGtgsf]
sf/0f xf] . clxn] /fli6o cGt/f{li6o
kl/l:yltsf] l7s d"Nofsg ubf{
qmflGt ;+ej 5 / l6Sg] cfwf/x
klg k|z:t cfwf/ 5g\ .

ltd|f] hLt, g]kfnLsf] xf/


wgaxfb'/ aL;L
g]kfndf kl5Nnf] k6s s"6gLlts txsf] ljZjf; vl:sFbf] l:yltdf k'us
] f]
5 . ljleGg b]zsf pRr cf]xf]bfsf JolStTjsf] e|d0faf/] k|rf/k|;f/ ul/G5 .
t/ hlthlt lbgx glhs k'U5g\ crfgs To:tf e|d0fx /f]lsPsf]
hfgsf/L u/fOG5 . o:tf e|d0fx vf;u/L g]kfnsf] txaf6 /f]lsg'eGbf
kfx'gf b]zf/f g} :ylut ul/g'df kSs} klg /fd|f] s"6gLlts kxn gePs} xf] .
d'gsf] e|d0f o; sf/0f cfjZos lyof] j}zfvsf] bf];f| ] ;ftf x'g] elgPsf]
;+oQ
' m /fi6;3+ sf dxf;lrj jfg sL d'gsf] g]kfn e|d0f :ylut ePsf] 5 .
pgL j}zfv !^ / !& ut] x'g] cGt/f{li6o n'lDagL e|d0fsf cj;/df
n'lDagL cfpg] to ePsf] lyof] . g]kfn ;/sf/n] ;g\ @)!@ nfO{ cGt/f{li6o
n'lDagL jif{sf kdf dgfpg] lg0f{o ul/;s]sf] 5 / jfgsf] of] e|d0f n'lDagLdf
x'g nfu]sf] cj;/nfO{ 7"n} dxTjsf ;fy x]l/Psf] lyof] . o;eGbf cufl8 klg
jfgn] ;g\ @))* df g]kfnsf] e|d0f u/]sf lyP . o; k6ssf] e|d0fsf nflu
k|wfgdGqL afa'/fd e/fO{n] r}t @ ut] dfq dxf;lrj jfgnfO{ cf}krfl/s
e|d0fsf] lgDtf] k7fPsf lyP . xfn n'lDagLsf] a[xQ/ ljsf;sf nflu n'lDagL
u'?of]hgf klg sfof{Gjogdf 5 . ;g\ !(^& df ;+oQ
' m /i6;3+ sf tTsfnLg
dxf;lrj p yfGtn] g]kfnsf] e|d0f u/]sf lyP / To;kl5 pgsf] kxndf g}
n'lDagL ljsf;sf] 7f]; sfo{of]hgf klxnf] k6s g]kfnsf] Oltxf;df ;'?
ePsf] lyof] . To;sf/0f n'lDagLsf] ljsf;sf nflu s]xL gof sfd ;'? ePsf]
lyof] eg] Tof] ;+oQ
' m /fi6;3+ sf] kxnd} ;'? ePsf] s'/fnfO{ gsfg{ ;lsGg .
g]kfnsf] zflGtk|lqmofnfO{ lgisif{df k'ofpgsf nflu o'Pgn] dxTjk"0f{ ;xof]u
k'ofPsf] s'/f klg ;a}nfO{ yfx} 5 . n'lDagLsf] rf}tkmL{ ljsf;sf nflu
ljleGg !# /fi6 ;b:o /x]sf] n'lDagL ljsf; ;ldltsf] :yfkgf ;g\ !(&)
df u7g ePsf] / blIf0f sf]l/of o; ;ldltsf] Ps ;b:o /x]sfn] klg
n'lDagLsf] ljsf;sf nflu cGt/f{li6o hutdf o;sf] /fd|} k|rf/ tyf
k|;f/ x'g] s'/f g]kfnn] cfz /fVg' s'g} ck/fw xf]Og . To;} sf/0fn] t d'gsf]
of] e|d0fnfO{ dxTjsf ;fy x]l/Psf] lyof] . eujfg\ uf}td a'4sf] hGdynf]
n'lDagL g]kfndf k5{ eGg] s'/fdf s'g} lljwf 5}g t/ xfd|f] l5d]sL d'ns
'
ef/tn] ;d]t n'lDagL ef/tdf k5{ eg]/ a]nfa]nfdf bfaL u/]sf] s'/f
;~rf/ dfWodaf6 aflx/ cfpg] u/]sf] 5 . ef/tn] of] s'/f k|dfl0ft ug{sf]
nflu cfk"mn] nfu] k'u;
] Dd e/dUb'/ k|of; u/]sf] 5 . elgG5, ef/tn] o;sf]
nflu n'lDagL h:t} b'?:t b]lvg] ;+/rgfx cfgf] b]zleq ;f]xL glhs}
lgdf{0f ul//x]sf] 5 / a]nfavtdf a'4 g]kfndf geO{ ef/tLo e"lddf hGd]sf
x'g eGg] bfaL ul//x]sf] 5 . t/, lj8Dagf g]kfnn] g o;sf] af/]df s'g}
k|ltlqmof hgfpF5 g t hfgsf/L lng] u/]sf] 5, g t n'lDagLsf] ljsf;sf]
nflu eg]h:tf] of]hgfx cufl8 g} NofPsf] 5 . To;sf/0f o'Pgsf dxf;lrjsf]
n'lDagLdf x'g nfu]sf] e|d0fn] ;d]t cGt/f{li6o hutdf o;sf] lrgf/Lk|lt
yk an k'Ug] lyof] . 1ft /xf];\ ljleGg sf/0fn] o;eGbf cufl8 rLgsf
k|wfgdGqL j]g lhofafcf]sf] k';sf] clGtd ;ftflt/ g]kfnsf] e|d0f ug'{
eg]/ 7"n} tfdemd klg ul/of] t/ crfgs pgsf] e|d0f klg :ylut ul/Psf]
hfgsf/L u/fOof] / o;sf] af/]df klg y'k}| gsf/fTds l6sfl6Kk0fL ePsf
lyP . o;/L Pskl5 csf]{ pRr g]tfsf] e|d0f /f]lsg' kSs} klg /fd|f] xf]Og
/ o;sf] ;Gb]zn] ljZj hut\df vf;} ;sf/fTds dfxf]n l;h{gf ub}g{ .
lsg :ylut eof] jfgsf] e| d 0f <
l5d]sL b]z ef/tsf] dfq s'/f uof}F eg] klg s] s'/f k|i6 x'G5 eg]
cGt/f{li6o ;DaGwsf af/]df ;a}sf] Ps dt x'g] u/]sf], /fi6 / /fli6otf
klxnf] k|fyldstf x'g] / JolSt tyf kf6L{ To:tf] s'/fdf uf}0f x'G5 t/
g]kfnsf] ;Gbe{df of] 7Ls pN6f] x'G5 . oxf JolSt tyf kf6L{ klxnf]
k|fyldstfdf k5{ eg] /fi6 / /fli6otf uf}0f x'g] ub{5 . o; k6s klg
o:t} ePsf] 5 . dxf;lrj d'gsf] e|d0f g]kfndf ePdf xfn ;Qf ;~rfng
ul//x]sf] kf6L{ g]skf dfcf]jfbLn] dfq o;sf] k|fyldstf / >]o kfpg] /
o;af6 ;kmntf o; kf6L{sf cWoIf k|r08nfO{ x'g] / pgsf] prfO ljZj
hutdf cem prfOdf k'Ug] 8/n] jfgsf] e|d0f :ylut u/fpg 7"n} s;/t
ePsf] 5 . :d/0f /xf];\, a[xQ/ /fli6o n'lDagL ljsf; of]hgfsf ;+of]hs
k'iksdn bfxfn x'g\ . of] ;ldlt dfcf]jfbLsf] dfq Psn ;ldlt xf]Og,
o;df c? kf6L{sf jl/i7 JolStTjx klg ;fd]n 5g\ . t/ o; k6ssf]
of] hfqf JolSt ljz]ifsf nflu b]vfP g]kfnsf lj1x h;nfO{ Ajf;f]sf]
vf]n cf]9s
] f uwfsf] pkdf lbg ;lsG5 . o;n] g]kfnsf] ar]vr
' s
] f] OHht
cem wldlng] lglZrt 5 / ljZjhutsf] g]kfnk|ltsf] ljZjf;df cfr
cfpg ;S5 . o:tf s'sd{ g]kfnsf] Oltxf;df sfnf cIf/n] Oltxf;df
sfnfst'{t zLif{ssf] kdf sf]l/g] 5g\ . efjL k':tfn] ;d]t /fi6 /
/fli6otflj?4 rflng] h'g;'s} sbdnfO{ s'g} klg xfntdf Ifdf lbg] 5}gg\ .
o;/L ljleGg ;dodf x'g] ljlzi6xsf] e|d0f /f]lsg'sf sf/0fxdWo]
;'/Iffsf] s'/f cufl8 ;fl/G5 . o;eGbf cufl8 ;'/Iffsf] sf/0f b]vfpb}
rLgsf k|wfgdGqLsf] e|d0f :ylut u/fOPsf] lyof] . To;}n] rLgsf k|wfgdGqL
j]g lhofafcf]n] cfsl:dskdf g]kfnsf] e|d0f u/]sf lyP . To:t} cfjZos
tof/L k"/f gePsf] eGb} klg e|d0f /f]lsg] u/]sf 5g\ . g]kfnn] slxn]sfxLF
cfjZoseGbf a9L e|d0fsf] af/]df xf}jf km}nfP/ klg o:tf e|d0fx :ylut
x'g] u/]sf 5g\ . jf:tjd} g]kfnsf] s"6gLlts k|0ffnL sdhf]/ /x]sf] kfOG5 .
g]kfnsf] s"6gLlts k|0ffnLnfO{ wld/f nufpgsf nflu o;sflj?4 sfd ug{
Psk|sf/sf] hTyf g} k|of]u x'g] u/]sf] a]nfvatdf aflx/ cfpg] u/]sf] 5 .
jfg sL d'gsf] g]kfnsf] e|d0f :ylut Pj+ ljkmn agfpgdf o; k6s
s'nrGb| uf}td, sgsdl0f bLlIft, ;'jf]w/fh Kofs'/n
] , r/0f k|;fO, dlGb/f
zdf{ cflbsf] 8kmf g} o;sf] k5fl8 nfu]sf] s'/f k|dfl0ft ePsf] 5 . oLdWo]
Pshgfn] u7g x'g] elgPsf] ;Tolgk0f tyf d]nldnfk cfof]usf] ul/dfdo
kbdf cfk"mnfO{ l;kmfl/; ug{ dfcf]jfbL cWoIf k|r08;u cg'goljgo
u/]sf] t/ k|r08n] rf;f] gb]vfPkl5 pgL k|r08 ;+of]hs /x]sf] a[xQ/
n'lDagL ljsf; of]hgflj?4 nfu]sf] v'Ng cfPsf] 5 . /fi6n] pRr cf]xf]bfdf
k7fPsf / b]zsf ljfg\ eg]/ ulgPsfx g} jfgsf] e|d0f :ylut u/fpg
ljleGg SofDkdf bf}l8P . slxn] ;'zLn sf]O/fnfsxf k'u/] 8f= ldg]Gb| l/hfn
-;b:o a[xQ/ /fli6o n'lDagL ljsf; lgb]{zs ;ldlt_ nfO{ lkmtf{ af]nfpgsf
nflu xftkfp hf]8] eg] sltv]/ ltAatL z/0ffyL{ /x]sf SofDkdf uP/ krf{
5/]/ zflGtk"0f{ e|d0fnfO{ efF8e}nf] agfpg] b'isd{;d]t ug{ k'u] / cflv/df
tL tTjx ;kmn eP klg . k|r08n] tL JolStnfO{ cfZjf;g dfq lbPsf]
eP klg o:tf] nla ;'? x'g] lyPg ls < o;df pgLxsf] hLt ePsf] 5
eg] g]kfnL hgtf hf] zflGt / ljsf; rfxG5g\ pgLxsf] xf/ ePsf] 5 .

/fatOfc t]u (! tr} nf; *^)@

xf]l;of/

ljb]zLsf] sl/of / el/ofx


dNnsfnLg P]ltxfl;s /fhf dlxGb|
dNnn] eg]sf lyP ljb]zdf sfd l;Sg
hfbf cfgf] d'ns
' sf] u'Xo s'/f gvf]Ng',
a? df/] dg{' . g]kfndf clxn] To:tf
pkb]zsf] s'g} sfd 5}g . a? To;sf]
7Ls pN6f] sfd ug]x{ dfnfdfn ePsf
5g\, To:t}sf] k'mtL{kmftL{ v'a a9]sf] 5 .
b]zleq} a;]/, ljb]zLnfO{ cfgf] d'ns
' sf]
u'Xo s'/f -uf]Ko ;"rgf_ a]r/] lx8g\ x] sf]
af]nfafnf x]l/g;Sg' ePsf] 5 . 3/leqsf]
emu8fdf hf] hlt ljb]zLsf] sl/of /
el/of aGg tof/ x'G5 pm plt bDeL /
3d08L eP/ g]kfn / g]kfnLdfly
vlgG5 . zlStzfnL ljb]zLsf] bnfnL
u/]sf e/df k|fof]lhtkdf :j3f]lift
gful/s cu'jf / dfgjclwsf/jfbL
cleoGtf sxlnG5 . p:t} b]zdf eP
To:tfnfO{ rf}/fxfdf v8f u/]/ p;n]
u/] s f] v' l kmoflu/Laf6 k/] s f]
Ifltcg';f/sf] ;hfo ;'gfOGYof] /
;;Ddfg vf]/df k'ofOGYof] xf]nf . ;fgf]
b]z, 7"nf b]zsf bnfnsf] xfnLd'xfnL,
b]z3ftLxsf] /hfO / shfO ePsf
a]nf O08f]l;cfO{P HjfOG6 e]~r/sf
kf6k'hf{sf kdf sfd u/]sfxnfO{
s;n] 5'GYof] / < 5'b g} . To;}n] oxf
b]z3ftLdfly sf/jfxL s'g} x'b g} , a?
/fi6jfbLn] ;d'lrt ;fy;xf/f kfpbg} .
hdfgf o;/L ablnPsf] 5 . Odfgsf]
?v dfq xf]Og, h/f;d]t vNalnPsf]
5 . 3/leq ljb]zL b'Zdgsf bnfnn]
3f]liftkd} gful/s cu'jfsf] :yfg
lnPkl5 Tof] 3/ -b]z_ sf] ;j{gfz x'g
w]/} ;do nfUb}g . g]kfn ;j{gfzsf]
af6f]df cu|;/ 5 . oxf clxn] g]kfnLsf]
xf]Og, ljb]zLsf] x}sd sfod 5 .
ltgLxs} cx|gv6gdf oxfsf] ;/sf/

g/gf/fo0f cfq]o
/ lghL If]q rn]sf] 5 . To;}n] oxfsf
k|fs[lts / ;+:s[lts ;Dkbfdf g]kfn /
g]kfnLsf] eGbf a9L ljb]zLsf] ;nfdL
x'G5, u'nfdL rN5 . ta aNn 8n/ /
ef? kmN5 . ;Ddfg jf lj/f]w h] u/]
klg u'nfdxsf] Hofnf a9\5, a9]s}
5 . clxn]sf] b'lgofdf d PSn} rN5'
eg]/ s'g} klg b]z cufl8 a9\g g;Snf .
olt s'/fnfO{ s;}n] klg cGoyf dfGg
;Sb}g . cfk;L ;/;xof]u h;nfO{ klg
rflxG5 . t/, To;sf] klg Pp6f xb
cyf{t\ ;Ldf t x'G5 xf]nf lg b'ef{Uosf]
s'/f, g]kfndf ToxL 5}g . /fd|f] sfd ug{'
k/] klg / To;nfO{ laufg'{ k/] klg b'jn} ]
ljb]zLs} d'v tfS5g\, ;xf/f lng k'U5g\ .
cfkm}F s]xL ug{] cf6 ub}g{ g\ . b'Mvsf] s'/f
oxL 5 . zlbof}bF l] v /fhf dxf/fhfsf]
zf;gdf lylrPsf] g]kfn cljsl;t tyf
cNkljsl;t b]z kof] . /fhf dxf/fhfsf]
hftf]dl' g lkl;Psf] x'gfn] oxfsf hgtfdf
plt;fx|f] :jfledfg, :jfwLg, :jtGq,
:jfjnDaL, :jljj]sL /fhgLlt, cy{gLlt
/ ;+:s[ltsf] ljsf; x'g ;s]g . To;sf]
k|efj /fhtGqjfbL, ;+;b\jfbL /fhgLlts
kf6L{ / ltgsf g]tfdf klg kof] . To;}n]
b]zleqsf zlStzfnL /fhf kmfn]kl5
ljb]zsf zlStzfnL dflnssf] tfj]bf/L
gu/L rNg ;lsG5 eGg] cf6 cfpg}
;s]g . ToxL sf/0fn] ubf{ xf]nf lxhf]sf
/fhfsf u'nfd /fhgLlts kf6L{ / g]tfx
lbNnL / jflz6gsf u'nfd aGg k'u] .
ltgLxsf] dflns km]l/of], of] t tkfO
xfdL ;a}n] x]l/of] . ltg}sf] cf>odf l6s]sf
slyt gful/s cu'jfx klg pt} nfu] .
O08f]l;cfO{P HjfOG6 e]~r/sf kf6{kh
' f{

ag] . To;sf] df/ clxn] b]zn] ;xg'k/]sf]


5 . clg o;/L ;fj{hlgskdf
sxg'k/]sf] 5 . g]kfnL u0ftGqjfbL
hgtfsf kyk|bz{g, cu'jf g]tf Pj+
Pg]skf dfcf]jfbLsf cWoIf sd/]8 k|r08
;+of]hs /x]sf] a[xt\ n'lDagL ljsf; of]hgf
/ g]kfnsf] hn;|ft] dGqfnosf] dftxt
/x]sf] ev{/} lrlgofF 7]sb] f/;u ;Demf}tf
ePsf] klZrd ;]tL hnljB't\ kl/of]hgf
g]kfnsf clxn]sf ;jf{lws rrf{sf ljifo
ePsf 5g\ . b'j} of]hgfdf klxn]eGbf
clxn] g]kfn / g]kfnLsf] xslxtnfO{ a9L
Wofg lbOPsf] 5 . pknlAwd"ns klg
agfOPsf] 5 . ljb]zL ;xof]u / dflnsnfO{
af]nfOP klg g]kfnsf] lxtfg'sn" k|of]u
ul/g] ePsf] 5 . o:tf] b]vk] l5 g]kfndf
a;]/ ljb]zLsf] u'nfdL ug{ hflu/
vfPsfxsf] lgbx/fd eof] . clg
xNnLvNnL dlRrof] . ;bgdf k'/fgf
;+;b\jfbL kf6L{sf ;f+;b / aflx/ slyt
gful/s ;dfhsf cu'jf ag]sfx pk|mg
yfn] . dflnselStsf] k|df0f k]; ub}{
lrRofpg yfn] n'lDagLdf ;+oS' t
/fi6;3+ sf dxf;lrj jfg ls d"g cfpg
x'b g} , klZrd ;]tL hnljB't\ cfof]hgf
agfpg] sfd lrlgof 7]sb] f/n] kfpg' x'b g}
cflb OToflb . b'lgofnfO{ yfxf ePsf] s'/f
s] xf] eg] cfh o;/L plk|mg]x lxhf];Dd
r"k lyP . uf}td a'4sf] hGd:yn
n'lDagLdf ef/tLo lu2]bl[ i6sf] k|efj
k?~h]n ltgLx s]xL af]ns
] f lyPgg\ .
a'4nfO{ ef/tLos/0f u/]/ g]kfnleq /
ljZjsf cGo b]zdf k|rf/k|;f/ ubf{,
ljZjljBfnosf kf7\oqmddf /fv]/
k9fpbf;d]t ltgLx v'zL g} lyP .

ha ;+oS' t /fi6;3+ sf jt{dfg dxf;lrj


jfg ls d"g g]kfn cfpg] / g]kfndf a'4
hGd]sf] eg]/ ljZje/ k|rfl/t x'g] s'/f
;fj{hlgs eof] ta ltgLxsf] ;ftf]
uof] . ef/tn] Toqf] ljlw nufgL u/]/
g]kfnleq} u'nfdx kfn]/ ljZje/
km}nfPsf] e|d jfg ls d"gsf] Pp6} e|d0fn]
lg:t]h x'g] / ;+;f/e/ ef/t ab\gfd
klg x' g ] ePkl5 u' n fdxsf]
dflnselStdf ;d]t k|ZglrGx v8f
eof] . To;}n] ltgLx cflQPsf x'g\ /
e|d0f /2 u/fPsf x'g\ eGg] s'/f b'lgofn]
a'of] . oqf] b'lgofn] a'em]sf] s'/f
bnfnx cfkm}nF ] ga'g] s'/} ePg, a'em] .
ck/fwaf]w klg u/]sf 5g\ . To;}n] e|d0f
/2n] kf/]sf] IfltnfO{ cGoq} df]8g\ ] b'ik|of;
klg u/]sf 5g\ . of] s'/f klg g]kfnL
hgtfn] a'em]sf 5g\ . oyf;dodf To;sf]
lx;falstfa r'Stf ug{k' g]{ ljrf/ klg
/fv]sf 5g\ . To:t} klZrd ;]tL
cfof]hgfaf6 pTkfbg x'g] ah'nL
ef/tnfO{ a]Rg] zt{df ci6l] nog sDkgL
:d]sn] agfpg]eGbf;Dd v'zL ePsfx
lrlgof 7]sb] f/n] agfpg] ;dembf/L
ePsf] ;'Ggf;fy cflQPsf x'g\ . To;af6
pTkflbt lah'nL g]kfnd} vkt ug],{ ;ft
jif{leq ;a} sfd ;DkGg ug{, nufgL
klg cfkm}F vf]Hg], ef/tlt/sf] s'/} gug]{
ePkl5 u'nfdxsf] ;ftf] uPsf] 5 .
pgLx 56\kl6Psf 5g\ . of] 56k6LnfO{
;sf/fTdskdf lng'k5{ . lxhf];Dd olt
klg x'g ;Sb}gYof] . ;fd|fHojfb / lj:tf/jfbsf]
u'kr'kd} tfj]bf/L rNYof] . cfhsf bnfnx
g]kfnL hgtfsf aLrdf /fd|u} /L gflPsf
5g\ . ltgLx ;fj{hlgskd} abgfd
ePsf 5g\ . o;nfO{ t ;sf/fTds kd}
lng k5{ ls <

cj;/jflbtfleqsf
dw]
z
L
bn
pk]Gb| emf

clwsf/ k|flKtsf nflu p7]sf] dw]z


cfGbf]ngn] zlbof}+b]lv e]befjsf]
pTkL8gdf afFrL /x]sf] dw]znfO{
/fhgLlts kn] r]tgzLn t agfof],
t/ ;+u7gfTds ;zQm :jk eg] lbg
;s]g . JolQmjfbL rl/qsf g]tT[ j k+lQmsf
dw]zL g]tfxsf] km/s ;}4flGts rl/q
eP klg p2]Zo eg] g}lts cg}lts h'g;'s}
sfd u/]/ klg cfkm\gf] nflu cj;/
vf]Hg] g} /Xof] . oxL+af6 dw]z cfGbf]ngsf]
b'ef{Uosf] z'jft\ ePsf] xf] . sf]xL cfkm\gf]
g]tT[ jdf dw]z cfGbf]ng ePsf] sf/0fn]
cfkm"nfO{ dw]zsf] d;Lxf a'em\g yfn],
sf]xL cfkm"nfO{ /fHo ;+rfngdf @) jif{sf]
s6' cg'ej /x]sf] k|df0f b]vfP/
cu|kl+ Qmdf cfP, /ftf]/ft s/f]8klt aGg]
cj;/jfbLx, Jofkf/Lx, t:s/x
cflb dw]z cfGbf]ngsf] s'Ded]nfdf
;fd]n eP . pRr dxTjfsfFIff lnPsf
dw]zsf # kf6L{sf *# k|ltlgwLx
Hfgfb]z lnP/ ;+ljwfg ;efdf cfP .
kf6L{ g]tT[ jn] kf6L{nfO{ ;+:yfut ug's
{ f]
;f cfkm\gf] dxfgtfdf g} /dfP . ljleGg
rl/q af]ss
] f dflg;xsf] hd36nfO{
cfGtl/s Joj:yfkgsf] dfWodaf6
dw]zsf] clwsf/ k|flKtnfO{ kf6L{ hLjgsf]
p2]Zo agfpg ;lsPg . c;ndf tLgj6}
kf6L{n] dw]zsf] clwsf/ k|fKt ug]{ p2]Zo
adf]lhd Sof8/ tof/ ug{ ;s]g .
kf6L{leq /x]sf Sof8/x g]tT[ jsf]
sf]kefhg eP/ lgliqmo eP . df;a]:8
tLgj6} kf6L{xnfO{ tLa| dxTjfsfFIffn]
ljefhgsf] lbzfdf 8f]ofof] . kf6L{
ljefhgaf6 /fxt dx;"; ug]{ c;Ifd
g]tT[ jn] bDe jr{:jnfO{ km]l/ sfod ug{
/dfof] eg] dw]zsf] ljZjf;dfly 7"nf]
ah|kft eof] . ljefhgaf6 s'g} kf6L{n]
lzIff lnO{ kf6L{nfO{ arfpg] k|of; klg
u/]g, a csf] kf6L{ ljefhgdf dgUu}
/dfP . cfkm\gf] kf6L{ km'6b\ f b'vL x'gs
' f]
;f6f] ;Gtf]ifsf ;fF; lnP . o;/L qmlds
kn] kf6L{x ljefhg eO{ tLgaf6 *
kf6L{ alg ;s]sf] 5 . t/ klg ljefhgsf]
k|lqmof /f]lsPsf] 5}g . o;/L qmlds
kdf kf6L{sf] ljefhgn] dw]zsf]
ljZjf;nfO{ IftljIft agfO{ lbPsf] 5 .
JolQmut nfesf nflu h'g;'s}
cg}lts sfo{df ;kmn k|lt:kwL{sf kdf
kl/lrt dw]zsf :jgfd wGo g]tfxsf]
lqmofsnfkn] dw]zsf] lz/ lgx'/s
] f] 5 .
JolQmut :jfy{ k"/f ug]{ cj;/sf] vf]lhdf
/x]sf dw]zsf k|ltlglwxn] dw]z
cfGbf]ngsf] p2]ZonfO{ la;]{ g}, kf6L{xnfO{

klg sdhf]/ agfP . dw]zL df]rf{ dw]zL


cfjfh p7fpg k|ltsf/fTds e"ldsfdf
ge} cTolws bnLo nfe k|fKt ug]{ ynf]sf]
kdf kl/0ft ePsf] 5 . dw]zL df]rf{n]
dw]zsf bnxnfO{ Ps} ;"qdf afFw] klg
sf]xL /fHosf] sf]kefhg x'bF f df]rf{ To;sf]
k|ltsf/df gp7\g' JolQmut :jfy{df
r'n'{Dd 8'a]sf] s'/f k|i6 x'G5 .
k|ltsf/fTds e"ldsfdf cfpFbf cfkm" klg
kg]{ eGg] 8/n] sf]xL s;}sf] nflu gaf]Ng]
cj:yfdf 5 . afa'/fd e/fO{ g]tT[ jsf]
;/sf/df dxTjk"0f{ tyf cTolws
dGqfno k|fKt ug]{ dw]zL df]rf{
cj;/afx]s c ;a}s/' f TofuL ;s]sf]
5 . a9L ;+Vofdf dw]zLxnfO{ of]
;/sf/n] dGqL agfpg cj;/ lbPsf]
s'/fdf /dfpg] dw]zL df]rf{ Pp6f Pp6f
ul/ tflgb} dw]zL dGqLk|lt s'g} k|ltlqmof
lbg] lxDdt klg ug{ ;ls /x]sf] 5}g .
dw]zL df]rf{sf] of] p2]ZoljxLgtf dfq
xf]Og, r/d cj;/jflbtf klg xf] .
dw]zL dGqLxsf] e|i6frf/sf s'/f
lbgx'F 5fkfx cfkm\gf] :yfO{ :tDe agfP/
gfd ;fj{hlgs ub}{ cfPsf 5g\ . %)
xhf/df dGqLx clVtof/df tflgPsf
5g\ . hok|sfznfO{ h]n k7fOPsf] 5 .
;l/tf lu/L x6fOPls l5g\ . sltnfO{
clVtof/n] k"hL{ sf6]sf] s'/f ;'lgG5 .
sdhf] / dfgl;stf / r/d
cj;/jflbtfsf] kl/0ffd xf] of] . Ps
kN6 dGqL ag] hLjg ;kmn x'g]
dfgl;stf af]ss
] fxn] h'g nHhfhgs
lqmofsnfk ljutsf] lbgdf b]vfP,
To;af6 dw]z t nlHht eof] g}, /fHon]
dw]znfO{ 8'afpg k|fT] ;fxg kfof] . dw]zL
dGqLxsf] e|i6frf/ b]vfP/ ;hfo klg
lbg] / dw]zLnfO{ dw]zdf gFUofpg] dfxf}nsf]
;[hgf uDeL/ kdf ul/b} 5 . :ju{af6
glhs /x]sf] sf7df08f} pkTosfdf
3gLe"t kdf lgld{t uugr'DaL
cflnsf kSs} klg lji0f'sf] j/bfgsf
kl/0ffd x'g ;Sb5 . o;nfO{ ef]u ug]{
ljnf;L eQmxdf e|i6 cfrf/sf] sNkgf
ug'{ g/sdf hflsg] kfk ;/x g} x'G5 .
e|i6 cfrf/ t c;'/xn] NofPsf s'/f
x'g h;nfO{ ;kmfO{ ug{ h/L 5 . oxL
;f]r lnP/ /fHo cu|;/ 5 .
dw]zsf] d'2fn] /fHonfO{ ;r]t /
uDeL/ agfof] eg] dw]zsf bnx
o;nfO{ cj;/sf] dfWod agfof] .
cj;/sf] vf]lh / k|flKtdf dw]zsf

bnxn] dw]z cfGbf]ng sxfF / s;/L


5'6o\ f], ;/f]sf/sf] ljifo g} ;Dem]g .
;QflnK;fsf] Psdfq nIo /fVg]xn]
cfkm\gf lqmofsnfkn] dw]zdf s:tf]
k|ltlqmof eO{ /x]sf] 5, x]g{] cfjZostf
klg 7fg]g . kmntM dw]zdf 3f]/ lg/fzf
/ /fhgLlts ljt[i0ff Jofks kdf
km}lnof] . o;sf] kl/0ffd lgZro klg
dw]zsf /fhgLlts bnxn] ef]Ug' kg]{
x'G5 . o;sf] ljkl/t /fhgLlts bnxn]
wgsf] dfWodaf6 dw]zn] cfkm"nfO{ g}
ljZjf; ug]{ s'/fdf k"0f{ kn] 9'Ss 5g\ .
hlt;'s} km6\ofO{ u/] klg dw]znfO{
xfdLnfO{ ljZjf; ug's
{ f] s'g} ljsNk 5}g .
lsgeg] xfdL;+u k};fsf] tfst 5, nfdf]
;do ;Dd /fHo ;+rfngsf] cg'ej 5 .
dw]z cefjdf 5, h'g;'s} dw]zsf
qmflGtsf/L cu'jfxnfO{ xfdLn] cfkm\gf]
kIfdf kfg]{ /0fgLlt 5 . /fhgLlt
s"6gLltsf] e/df rN5 . /fhgLlt
bfFjk]r xfdL eGbf c s;nfO{ yfxf
5 . lg/Lx dw]zL hgtfnfO{ dw]z d'lQm
eGbf k};fsf] vfFrf] 5 . To;sf/0f xfd|f]
hlt;'s} lj/f]w ePklg df5f xfd|} xl8ofdf
v:g] lglZrt 5 eGg] s'/fn] 9'Ss 5g\
/fhgLlts bnx .
oxL dbfGwtfn] ;+ljwfg ;efsf]
ljut $ jif{df /fhgLlts bnxsf]
5ljnfO{ ljufof] . kl/jt{gsf] dfWodaf6
hgtfnfO{ clwsf/ ;DkGg agfpg]
k|lta4tf;+u z' u/]sf] /fhgLlts ofqf
s]xL ;doleq} cfkm\gf] :jefj cg';f/
wgnfesf] af6f]lt/ df]l8of] . s'g} klg j:t'
k|f/De / cGtsf] ;do ;Ldfleq afFlwPsf]
x'G5 . tTkZrft\ Tof] j:t'sf] ljgfz eO{
gofF kl/l:yltdf gofF j:t' b]vf kb{5 .
k|sl[ tsf] of] zfZjt\ lgodnfO{ gdfGg]
tfgfzfxsf] l3gnfUbf] cGt ePsf] Oltxf;
;fIfL 5 . k|To]s bz jif{df oxfF cfGbf]ngsf]
cfFwL p7\g] u/]sf] k|df0f ;a}n] b]vs
] } 5g\ .
cfGbf]ngaf6 :yflkt ;+ljwfg ;efnfO{
;d]t t'xfpg vf]Hg]nfO{ hgtfn] tx
nufpg] 5 .
;+ljwfg ;efsf] ljut $ jif{df
/fhgLlts bnxn] v;Lsf] 6fpsf]
em'08\ofP/ s's/' sf] df;" a]Rg] sfd uof] .
clxn] ;+ljwfg ;efsf] clGtd lg0ff{os
38Ldf ljjflbt ;+3LotfnfO{ yftL /fv]/
;+ljwfg agfpg] cleJolQm ;fj{hlgs
eO{ /x]sf] 5 . olt ljzfn cfGbf]ng,
h;n] g]kfndf P]ltxfl;s kl/jt{g

u/fPsf] 5, To;nfO{ r'gf}tL lb+b} ;fdGtL


/fHo;QfnfO{ k"jj{ t\ kdf :yflkt
u/fpg ;+ljwfg ;efdf /fhgLlts
ult/f]w NofO{ /fHo k'g;{/+ rgfnfO{
ljjflbt agfPsf] 5 . /fHo k'g;{/+ rgfsf]
ljjflbt cj:yf b]vfP/ tyf ;+ljwfg
;efsf] clGtd cj:yfdf cfkm\gf] lg/Lxtf
k|blz{t u/]/ g]kfnL hgtfnfO{ km]l/ klg
clwsf/ljxLg cj:yfdf n}hfg] if8oGqsf]
yfngL x'g nfu]sf] 5 . ;+3Lotf k|fKt
ug]{ dxTjk"0f{ e"ldsfdf pbfPsf dw]zsf
bnx ;+ljwfg ;efdf k'Ug] laltSs}
dw]zsf dGqx la;]/{ /fHo ;+rfns
k|dv
' tLg bnaf6 bLlIft eO{ cj;/sf]
nfe lng /dfP . ;+ljwfg ;ef :yfkgf
ePb]lv g} ;+3Lotf lj4 if8oGq ug{
nflu k/]sf ;+3Lotf grfx\g] zlQmxn]
Psflt/ ;+3Lotfsf] hf]8bf/ cfjfh
p7fpg] dw]zsf bnxnfO{ k|nf]egdf
lnP/ kf6L{ ljefhglt/ nufP/ sdhf]/
kf/L ;a}nfO{ k|z:t cj;/ lbP/ n6\7
kf/] eg] csf]l{ t/ kl/jt{gsf/L zlQmsf]
kdf cfPsf] dfcf]jfbLnfO{ dxsf]
/;f:jfbg u/fP/ zlQmxLg agfof] . oL
;a s'/f ubf{ b]zdf /fhgLlts ult/f]w
cfjZos lyof] . clxn] ;+3Lotf lbg}
g;lsg] afWofTds kl/l:yltsf] ;[hgf
ul/Psf] 5 .
dw]zL df]rf{n] ;lsg nfu]sf] ;+ljwfg
;efsf] Dofbsf] k"j{ ;GWofdf kfPsf] cj;/
u'Dg] eon] r}q !* ut] b]lv a];/" f /fu
cnfKg] /0fgLlt to u/]sf] 5 . /fHof/f
;+3Lotf lj4sf] if8oGqjf/] ;du|
dw]zsf] Pstf u/fpg] gf/fsf ;fy
sf7df08f}sf] v'nfd~raf6 /fHo lj4
dw]zL df]rf{n] klxnf] wfaf af]Ng] tof/L
u/]sf] 5 . dnfdLdf k~r]afhf,
z'eljjfxdf zf]sw'g, /fhgLlts
b[li6sf]0fn] o;nfO{ a]dn] eGg ldNb}g .
;fjg cfP of g cfP, lhof ha
em'd] ;fjg x} /fhgLltdf ;a} rN5 .
w'Tof{O+ { ;w}+ rNb}g . dw]z ljut $ jif{bl] v
b]zsf tyf dw]zsf /fhgLlts
bnxn] s] s] u/] eGg] jf/] uDeL/
lrGtg dgg u/]sf] 5 . dw]z w'Tof{O+{ /
kfv08nfO{ ca /fd|/L lrGg yfn]sf] 5 .
oxL cfGbf] n g ;+ l jwfg ;efsf]
z'jftb]lv yfn]/ /fHonfO{ ;+3Lotfsf]
nflu afWo u/]sf] eP clxn] oL g]tfx
k"hgLo cj:yfdf /xGy] . dw]znfO{
IftljIft kf/]/ clxn] a];/" f /fu ;'Gg
s'g} dw]zL tof/ gx'g] s'/f :ki6 5 .
dw]z bk0f{af6

bLK; zfx
;f]rd} s';:+ sf/sf] u'8F N' sf] h]lnPkl5
cfFvfn] unt b]Vbf] /x]5
d'vn] unt aSbf]/x]5
gfsn] unt ;'F bf]/x]5
oxfF;DdsL sfgn] ;d]t unt ;'Gbf]/x]5
/ t d h;nfO{ e'ms]/ ;:dfg uy{F
p;}n] d]/f] lz/ e'OF df 6]sfpg] sf]zL; ub}/{ x]5,
xf]l;of/
xf]l;of/ OdfGbf/Ltfsf] unaGbLdf tftf] vf]Hg]xxf]
k5fl8af6 s;}n] ;'ls{g] sl;b]nf
gfssf] 6'Kkf]df cxdsf] kvf{n r'lnPkl5
3f]Sg]x ;NanfpF5g\
vf]Sg]x prflnG5g\
af]Sg]x rNdnfpF5g\
oxfF;DdsL ;fk6Lsf] a};fvLn] w|a" tf/f rf]gv
{ f]H5g\
/ t h;nfO{ d}n] Ps d':sfg pkxf/ lbPy]F
p;}n] d]/f] cf]7 l;naGbL ub}{ /x]5
xf]l;of/,
xf]l;of/ e/f];fsf] vf:6f]df nk]l6g]x xf]
n'6k'l6Psf] axfgfdf ltd|} cf]t ofKjfn kf/Lb]nf
b]vfl;sLsf] lnlkl:6s leq
s'k cf]7sf] lr/f n'sfpg]xn]
ufnfsf] af]qmfdf u'/fF; kmqmfO
d'Ldf t]hfa af]ss
] f x'G5g
xf]l;of/ of] Ps emSemSofO dfq} xf],
;Daf]wgsf] /fdgfdLdf k'nlst x'gx] xf]
cf}n
+ fsf] ;xf/fdf s;}n] r'krfk kfv'/L l5gfOb]nf ..

u'0f:t/Lo lzIffsf nflu ;t/Lo ;Gbe{ ;fdu|L


u'0f:t/Lo lzIffsf nflu ljBfnoxnfO{ clt cfjZos
kg]{ ;Gbe{ k':tsx s]Gb|sf] k|sfzg, ;xk|sfzgxdf
tof/ kf/L ahf/df ;j{q pknAw u/fOPsf] 5 .
ljBfnoxnfO{ cfjZos kg]{ k':ts 5gf]6 u/L k7gkf7gdf
lng x'g cg'/f]w ul/Psf] 5 .
!= c+uh
]| L kfGtl/t kf7\ok':ts -sIff !!)_
@= hgs g]kfnL Jofs/0f -sIff !!)_
#= hgs g]kfn -sIff !*_
$= hgs k|fOd/L ;fOG; -sIff !@_
%= hgs O\ln; u|fd/ -sIff !!)_
^= hgs ;]sG] 8/L ;fOG; -sIff ^!)_
&= hgs k|fOd/L ;fOG; -sIff !%_
*= hgs P6nf; -g]kfnLdf_ sIff !) ;Dd
(= hgs P6nf; -c+uh
]| Ldf_ sIff !) ;Dd
!)= s:t'/L s cIf/ l;sfOsf] afnuLlt Sof;]6
!!= afnsyfsf k':tsx
]| L_
!@= P;Pn;L :jfWofo ;fdu|L -ul0ft, lj1fg / c+uh
!#= ljleGg k|sf/sf cEof; k'l:tsfx .

hgs lzIff ;fdu|L s]Gb| ln=


;fgf] l7dL, eQmk'/, kmf]g g+= ^^#)&*&, ^^#)&(%
ahf/ Joj:yf ljefu, kmf]g M ^^#)!$)

kG5Lx?sf] aw ug]{ tyf df;'sf] pkef]u ug]{ k|j[lQ kl/jt{g u/f}+ .


a8{km\ n h:tf kG5LhGo /f]ux?sf] lgoGq0fdf ;xefuL agL,
cfk"m klg arf}+ ;dfhnfO{ klg arfcf}+ .
kG5Lx?sf] aw 3/aflx/ kfgLsf] ;|f]teGbf 6f9f ug]{ u/f}F .
s'v'/f sf6]kl5 e'OF /fd|f];Fu kvfNg], k'5\g] -lg;+qmd0f_ u/f}F .
aw ul/;s]kl5 s'v'/f tyf sfFrf] df;'sf] n;k;af6 afnaflnsfx?nfO{
6f9} /fvf}F .
df;' sf6]kl5 lg:sg] kmf]xf]/, ;'nL, Kjfn cflbnfO{ hyfefjL gkmfnL
vfN8f]df uf8\g] jf hnfpg] u/f}F .
s'v'/f;Fusf] n;k; tyf df;' sf6\g] sfd ;lsPkl5 ;fa'g kfgLn] /fd|f];Fu
xft w'g] u/f}F .
leqL efu;Dd /fd|f];Fu kfs]sf] s'v'/fsf] df;' dfq vfg] u/f}F .
la/fdL jf d/]sf s'v'/fsf] df;' s'g} klg cj:yfdf vfg] gu/f}F .
c08fsf] leqL;Dd ;fx|f] x'g] cj:yf;Dd pdfn]/ of ksfP/ vfg] u/f}F .

a8{km\ n' /f]usf] /f]syfd / lgoGq0fdf xfdL ;a}sf] k|lta4tf


g]kfn ;/sf/

s[lif tyf ;xsf/L dGqfno kz' ;]jf ljefu

Pleog OGk\mn'oGhf lgoGq0f cfof]hgf


a"9fgLns07, sf7df8f},F kmf]gM $^%)!@*&, $^%)$(!, $^%)!@*

/fatOfc t]u (! tr} nf; *^)@

Ph]G6n] e'8L af]sfof], ca of] aRrf kmfNg' ls kfNg'===


of] ;+;f/g} :jfyL{ 5, ;a}n] cfg}
b' g f] ;f] ofpF 5 g\ clg ;a} n ]
c7\of/f]df kf/]/ df}sfsf] kmfObf
p7fpF5g\, e'm6f] cfZjf;g / hfndf
kf/]/ s'jt] k7fpg] ufpFs} Ph]G6n]
e'F8L af]sfof], ca of] aRrf kmfNg'
ls kfNg'===< of] egfO clg ef]ufO
/ jf:tljstf lyof] g]kfnd} s'jt]
k7fpg] ufpFs} Ph]G6f/f ue{jtL
agfO{ s'j]t k7fOPsL ldgf /fO{sf] .
g]kfnsf] ;'g;/L 3/ ePsL @* jifL{o
ldgf /fO{{ s'j]t cfPsL rf/ dlxgf
dfq eof] . 3/df ;ft jifL{o Ps
5f]/f, rf/ jifL{o Ps 5f]/L / cTofGt}
dfof ug]{ >Ldfg\nfO{ 5f]8]/ pgnfO{
s'jt] cfpg] rfxgf k6Ss} lyPg .
t/, lbg/ftsf] v]tL ls;fgL / Hofn
dhb'/Ln] pgL / >Ldfg\nfO{ lbg
u'hfg{ ;fx|} sl7g k/] kl5 Pp6f
xft /fd|f];Fu grNg] >Ldfg\nfO{ b'O{
aRrf lhDdf nufO{ >Ldfg\ s }
;xdltdf pgL s'jt] cfpg] eOg\ .
;ft sIff dfq k9]sL eP klg
Jojxf/n]g} rnfv agfPsL ldgf
s'j]tdf 3/d} eP klg sfd ug{
cfpg] ;xdltdf ufpFs} Ph]G6 /fh'
/fO{;Fu sf7df8f}Fd} /fxbfgL agfO{
sf7df8f}Faf6} s'j]t p8\g] 3/fozL
;/;Nnfxdf sf7df8f} F nflug\ .
cfgf]eGbf a9L dfof nfUg] ckf
>Ldfg\ tyf b'O{ aRrfnfO{ r6Ss} 5f]8L
pgL /fh';Fu ;'g;/Laf6 /flq a;df
sf7df8f}F nflug\ . ufpFs} dfG5] ePsf]
/ /fO{ g} ePsf]n] tyf >Ldfg\;Fu
klg /fd|f] kl/lrt ePsf]n] klg
ldgfnfO{ /fh'dfly s'g} z+sf lyPg .
pgL 7"nf] cfTdljZjfz / /fh'sf]
e/f];fdf s]xL k'/fgf n'uf ;fgf]
emf]nfdf /fvL /fqLa;df /fh';uF Pp6}
l;6df sf7df8f}F nflug\ .
ldgfn] b'lvt x'bF } / c7\of/f] dfGb}
elgg\ ha a; rNg ;'? eof] ta
/fh' PSsf;L kl/jt{g eof] . p;n]
ljleGg cfZjf;g / e'm6f] s'/fx ug{
yfNof] . ljb]zdf o:tf] x'G5, d}n] eg]sf]
dfGof} eg] s'jt] df a9L k};f lbg] /
;'ljwf ;DkGg 3/df kfl/lbG5' . d
ltdLnfO{ c?nfO{ eGbf l56f] kf;kf]6{
agfP/ /fd|f] 3/df k7fp5', o:t} o:t}
cgluGtL s'/fx uof], d}n] klg xf]
df xf] nufPF . pgn] cfFz' emfb}{ elgg\
ha sf7df8f}F cfOk'luof] d t slxn]
klg sf7df8f}F gcfPsf] dfG5], xf]6ndf

xl/s[i0f Gof}kfg] -d+ukm_


/fV5' eg]sf] lyof], >Ldfg\;uF t/ p;n]
dnfO{ ;fdfv';Ldf /x]sf] p;sf] sf]7fdf
lnP/ uof] . d t 5Ss} k/]F clg ;f]w,F]
xf]6n sxfF xf] t < p;n] eGof] xf]6n
vfnL 5}g /] !@ lbg tkfO{+ oxL a:g';\
d ;fyLsf]df a:5' . xf]6n vfnL
ePkl5 xf]6ndf n}hfG5' . !@!%
lbgdf t s'j]t hfg'x'G5 eGof] . d}n]
klg xf]nf eGg] ;f]rF] . p;n] ;a} ;fdfg
/fv]/ n tkfO{+ a:g'xf];\ d ;fyLsf]df
uP/ vfgf lnP/ @# 306fdf cfpF5'
eg]/ aflxl/of] . o;/L dnfO{ Ph]G6n]
kl/aGwdf kfof]=== /fh' uPsf] # 306f
hltdf sl/a a]n'sLsf] $ ah]lt/
xftdf vfgfsf] emf]nf lnP/ PSn}
cfof] . p;n] t dlb/f ;]ag u/]/
cfP5 . s]xL dft]/ cfPsf] p;n]
vfgf vfg cg'/f]w uof], dgel/ z+sf
/ 8/ lnP/ vfgf vfPF . To;kl5
;'? eof] d]/f sfnf lbg pgn] ?b}
elgg\ p;n] d;Fu ha/h:tL
uof] . p;n] 8/wDsL / qf; b]vfof] .
em'6f cfZjf;g / hfnem]n b]vfof] .
p;n] cfhef]ln ub}{ sl/a $% lbg
p;Fu} a:g / ;'Tg afWo agfof] . h'g
If0fxnfO{ d zAbdf atfpg
;lStg===
nfdf] ;':s]/f / ?jfO kl5 pgn]
elgg\ lbg/ft p;n] h] eGof] ToxL
ug}{ kYof]{ . d afWo lyPF p;sf]
O{zf/fdf rNg . cem} dgdf ;fgf] cfzf
lyof] s'j]t hfg] / s]xL k};f sdfP/
ckf >Ldfg\ / 5f]/f5f]/LnfO{ ;xof]u
ug{] . slxn]sfxLF t cfTdxTof u/f}F
ls h:tf] klg nfUYof], t/ g dg{
;s], g v'zL x'g g} . lbg/ft /f]P/}
laTYof] . x/]s lbgsf] laGtLefp kl5
/ p;n] eg]sf] ;a} dfg] kl5 aNn
aNn sf7df8f}F cfPsf] Ps dlxgfdf
kf;kf]6{ kfPF clg p;n] s]xL lbgd}
k7fpg] Joj:yf ldnfp5' eGof] .
s'bf{s'bf{ sf7df8f}F cfPsf] $& lbgsf]
lbg ef]ln a]ns
' fsf] nfO6af6 s'jt]
hfg] l6s6 lnP/ cfof] . d s]xL v'zL
ePF . h] eP klg s'jt] t hfg] ePF,
paf6 d'St x'g] ePF eg]/ . lbg t
yfxf 5}g, ;]K6]Da/sf] -bz}F cl3_
clGtd ;ftf b;}s
F f] d'vd} d s'jt] sf]
nflu Po/c/laofsf] nfO6af6 b'aO{
x'Fb} s'j]t p8]F . dgel/ cg]sf}F cfzf
/ e/f];f clg of]hgf agfpFb} cln

t]nu+ fgf /fHo dfUb} cfTdbfx


x}b/fjfb . t]nu+ fgf /fHosf] dfu
ub}{ ef/tLo /fHo cfGw| k|b]zaf6
cfTdxTof ug]{ qmd km]l/ ;'? ePsf]
5 . t]n+ufgfsf] af/+un lhNnfdf
ut;f]daf/ Ps JolStn] t]n+ufgf
/fHo aGg l9nfO ePsf] eGb} lj/f]wdf
cfTdbfx u/] . $* jifL{o Zofdnf
/fhdf} n L gfd u/] s f Ps c6f]
8fOe/n] cljnDa t]n+ufgf /fHo
:yfkgf x'gk' g{] dfu ub}{ z/L/df k]6f n
]
5ls{P/ cfuf] nufPsf lyP . pgsf]
36gf:ynd} d[To' ePsf] lyof] .
cfTdbfx ug'c
{ l3 pgn] n]vs
] f] kqdf
t]nu+ fgf :yfkgf ug{ eO/x]sf] l9nfOn]
cfk"mnfO{ lg/fz agfPsf] hgfOPsf]
5 . kqdf s]Gb| tyf /fHo ;/sf/
t]n+ufgf /fHo :yfkgfsf] ljkIfdf
/x]sf] cf/f]k nufOPsf] 5 . ut
zlgaf/ ;f]xL lhNnfdf af]hf{ gfos
gfd u/]sf PdlaPdf cWoog/t Ps
5fqn] t]n+ufgfsf] dfu ub}{ z/L/df
k]6f]n 5s{]/ cfTdbfx u/]sf lyP .
pgsf] klg 36gf:ynd} d[To' ePsf]
lyof] . tL 5fqsf] bfx;+:sf/sf
qmddf cfOtaf/ b+uf e8\lsPsf]
lyof] . cfqmf]lzt eL8n] sfFu|]; cfO{
/ t]n'u'b];d kf6L{sf g]tfsf] 3/df
9'fd'8f u/]sf] lyof] . To;}u/L,
dxa'agu/df csf{ Ps JolStn]
z/L/df dlt]n 5ls{P/ cfTdxTof
ug]{ k|of; u/]sf lyP . t/, pgsf]
k|of;nfO{ c;kmn agfOPsf] 5 .

pgn] z/L/df cfuf] nufPkl5 glhs}


/x]sf dflg;n] cfuf] lgefP/ pgnfO{
tTsfn c:ktfn k'ofPsf lyP .
clxn] pgsf] cj:yf gfh's /x]sf]
atfOG5 . cfTdbfxsf] qmd a9]kl5
t]n+ufgf /fi6 ;ldltn] d+unaf/
t]n+ufgf aGbsf] cfXjfg u/]sf] 5 .
aGbk|lt t]nu+ fgfaf6 lgjf{lrt sfFu;
]|
cfO{ s f ;f+ ; b, ef/tLo hgtf
kf6L{nufot bnn] ;dy{g u/]sf 5g\ .
t]n+ufgf /fi6 ;ldltn] nf]s;ef /
ljwfg;efsf] sf/jfxL;d]t 7Kk
kf/]sf] 5 . ut ;ftf t]nu+ fgf If]qdf
ljwfg;efsf] ^ l;6sf nflu ePsf]
pklgjf{rgdf t]nu+ fgf ;dy{g ljhoL
ePsf lyP . To;otf ;f] If]qdf cnu
/fHosf] dfun] ult lnPsf] 5 .
o;cl3 klg t] n + u fgf /fHosf]
;dy{gdf ;f] If]qdf cfTdxTof x'g]
u/]sf] lyof] . ;g\ @))( df u[xdGqL
kL lrbDa/dn] cnu t]n+ufgf /fHo
u7g ug]{ 3f]if0ff u/]otf t]n+ufgfsf]
dfu ub}{ ^ ;o !# hgfn] cfTdxTof
u/]sf] t]nu+ fgf ljsf; kmf]/dnfO{ pw[t
ub}{ ;G8] uflh{ogn] hgfPsf] 5 .
oBlk, ;/sf/L clwsf/Ln] eg]
cfTdxTof ug]s
{ f] ;+Vof olsg gePsf]
atfPsf 5g\ . t/, ut jif{otf o:tf
cfTdxTofsf 36gfdf sdL cfPsf]
lyof] . cfTdxTofsf] qmd k'gM ;'?
ePkl5 o;n] s]Gb| / /fHo ;/sf/nfO{
lrlGtt agfPsf] 5 . Ph]G;L

lvGg dg lnP/ d;lxt cGo tLghgf


g]kfnL alxgLx s'j]t k'Uof}F .
s'jt] df ef]Ug' k/]sf] ckdfg /
dfgl;s kL8fdnufot cGo tLg
g]kfnL alxgLx s'j]tsf] ;do
laxfgsf] *M)) ah] s'j]t k'Uof}F .
s' j ] t Po/kf] 6 { d f @ 306f hlt
a;]kl5 s'jt] sf] g]kfnL Ph]G6 lbbL
cfpg'eof] / xfdL ;a}nfO{ lnP/
s'j]tsf] hfxf/f eGg] 7fpFdf lnP/
hfg' eof] . @ lbg lbbL;Fu} pgsf]
nf6df a;] kl5 t];|f] lbg dnfO{
s'j]tsf] ;'n]laofvft eGg] 7fpFsf]
Ps 3/df sfd ug{sf] nflu dfl;s
$% lbgf/df k7fOof] . d}n] o;
a]nf;Dd d]/f] k]6df aRrf xf]nf eGg]
;f]r]sf] t s] sNkgf;d]t u/]sf]
lyOg . d cfk"mn] ;s] hlt /fd|f] /
;kmf;Fu sfd ug{ yfn]F . dfdf /
afaf -3/sf] ;fx' / ;fx'gL_ /fd|} lyP .
laxfg & ah] b ] l v /flt !!!@
ah];Dd 3/sf] ;a} sfd ug{'k/] klg
d v'zL g} lyPF . pgLxsf] #
aRrfx;lxt % hgfsf] sk8f
w'gb] l] v 3/ ;kmf;'U3/nufot ;Dk"0f{
sfd ug{'kYof]{ . vfgnfO{ klg /fd|}
lyof] . Ps dlxgf hltdf t s]xL
c/las klg a'g] / af]Ng] ePF .
s'jt] cfP kl5 @ k6s 3/df kmf]g
klg u/] ;fx'gLsf] ;xof]udf . h] eP
klg v'zL g} lyPF . klxnf] dlxgfsf]
$% s]8L k};f klg ;fx'gLn] k7fOlbOg\
g]kfn . ha s'j]t cfPsf] b'O{ dlxgf
hlt x'bF } lyof], d]/f] k]6df aRrf ePsf]
h:tf] dx;'; eof] . nfdf] sfdn] xf]nf
;fx|} yfSy],F vfgf vfg klg dg gnfUg]
x'g yfNof] . pgn] Tof] If0fnfO{ ;DemFb}
egL slt lbg t PSn}PSn} /f]PF .
;s];Dd n'sfpg] sf]l;; u/]F t/ x/]s
lbg k]6sf] aRrf 7"nf] x'bF } uof] . t}klg
s'g} pkfo kfOG5 ls ;f]Ry]F . ;fx'gL
/fd|f] lbnsf] ePsfn] ;f]lWyg\ dfof
ltdLnfO{ s] eof] cfhsfn << d}n]
eGy]F vf; s]xL ePsf] 5}g . t/ Ps
Ps lbg x'bF } dlxgf lat] kl5 eg]
d}n] n'sfpg g;Sg] eP . Tof] 3/df
uPsf] tLg dlxgf kl5 eg] ;fx'gLnfO{
cfk"mleq aRrf /x]sf] z+sf nfu]sf]
atfPF . pgn] To;} lbg Ps glhs}sf]
lSnlgsdf nu] / hfF r u/fOg .
8fS6/n] c/lasdf pgLnfO{ v';'Ss

eGof] d}n] yfxf kfOg . a]ns


' f ;fx'gLn]
dnfO{ d]/} sf]7f cfP/ ;Dk"0f{ s'/fsf]
;f]wvf]h ul/g\ / d}n] oyfy{ atfPF .
pgn] g/fd|f] t af]lng\ t/ d k'ln;df
a'emfpF5' elgg\ . d}n] /f]PF, xf/u'xf/
u/]F, a? cfg} b]z kms{g] atfPF,
To;}n] ef]lnkN6} dnfO{ hxf/fsf] g]kfnL
Ph]G6 lbbLsf] clkm;df k'ofOlbOg\ .
tL lbbLn] eg] clt g} g/fd|f] zAbn]
ufnL ul/g\ / d tnfO{ b"tfaf;
nufP/ y'G5' elgg\ . d}n] pgnfO{
cTofGt} cg'/f]w u/]F . dnfO{ a? g]kfn
kmsf{pg';\ t/ k'ln;df ga'emfpg';\ .
clkm;df t pgn] x'g] gx'g] ufnL
ul/g\ . tF /G8L;d]t elgg\ . d /f]P/
dfq a;]F . a]n'sf pgsf] vtfdf :yfgLo efiffdf 3/]n' sfdbf/_ /fVg]
sf]7fdf k'u] kl5 ;a} ;f]wvf]h
ul/g\ . d}n] ;a} jf:tljs atfPkl5
/ p;n] klg d]/f] oyfy{ a'em]kl5
g]kfn kmsf{pg] egL l6s6sf] nflu
klv{/x]sf] 5' . zfob ca @# lbgdf
g]kfn kmsf{pg] s'/f ePsf] 5, t/
g]kfn uP/ sxfF hfpF, s] u/f}F d
/0fe'Nndf 5' . pgn] ?Fb} atfOg\ .
g]kfn uP kl5 klg d of] aRrf
lnP/ 3/ hfg ;Sg] cj:yfdf 5}g .
ljb]zdf k};f sdfpg uPsL d k]6df
csf{sf] aRrf lnP/ kms{+bf d]/f]
ckf >Ldfg\ / tL b'O{ aRrfxsf]
s] xfn xf]nf < clg c? ufpFn]xn]
s] eGnfg\ < d d/f}F ls afFrf}F . g
dnfO{ Tof] ufpFsf] Ph]G6 /fh'n] g}
aRrf;lxt :jLsf5{ g d]/f] >Ldfg\n]
g} < d s] u/fF} < s;f] u/f}F < cfkm}F
cGof]ndf 5' . Ps dgn] sf7df8f}F
uP/ aRrf kmfn]/ km]l/ ljb]z cfpg]
ljrf/ u/]sf] 5', csf]{ dgn] s'g}
;+3;+:yfsf] ;xof]un] Tof] Ph]G6
/fh'nfO{ sfg'gsf] s73/fdf pEofpg]
ljrf/ ub}5
{ ' . t/, d d]/f] kl/jf/nfO{
etfe' kfg{ klg rfxGg . g d;Fu}
k};f g} 5 g t dgdf zflGt < o;
s'j]t cfpg] axfgfn] d]/f] 3/af/
lalNnaf7 u/fOof] . d of] k]6sf]
aRrfnfO{ g kmfNg ;S5' g kfNg
g} <<== pgn] ?b} atfOg\ . -of] n]v
jf:tljs eP klg kLl8tsf] gfd
kl/jt{g ul/Psf] 5 . kLl8t;Fu
ePsf] k|ToIf s'/fsfgLsf] cfwf/df
n]v tof/ kfl/Psf] xf] . kLl8tsf]
kmf]6f] ;d]t k+lStsf/;Fu ;'/lIft 5 ._
g]kfn s'jt] 86\sdaf6

cg'bfgsf] af9L

sf7df8f}F . ;/sf/n] rfn' *


dlxgfdf !# ca{ %* s/f]8 k}ofF
ljleGg If] q df cg' b fg pknJw
u/fPsf] 5 . ;/sf/n] ;f] /sd rfn'
cfly{s jif{ @)^&)^* sf] ah]6af6
;f] /sd pknJw u/fPsf] cy{ ;lrj
s[i0fxl/ afF:sf]6fn] hfgsf/L lbP .
;/sf/n] ;w}h
F ;f] o; jif{l] g ;a}eGbf
a9L h]i7 gful/s, czSt, ckf,
nf]kf]Gd'v hflt tyf Psn dlxnf
;'/Iffsf nflu * ca{ %^ s/f]8
:yfgLo ljsf; dGqfno dfkm{t\
cg'bfg pknAw u/fPsf] 5 . cg'bfg
k| f Kt ;f] /sd :yfgLo ljsf;
dGqfnon] lhNnf ljsf; dfkm{t\ k|To]s
uflj;af6 pknAw u/fpb} cfPsf]
atfOPsf] 5 . h]i7 gful/ssf] xsdf
&) jif{eGbf dfly pd]/ gf3]sf /
s0ff{nL / blntsf] xsdf ^) jif{pd]/
k'us
] f JolStxn] klg ;f] /sd k|fKt
ub}{ cfPsf 5g\ . To;}u/L Psn
dlxnf -ljwjf_ / nf]kf]Gd'v hftLsf
nflu dfl;s % ;o, /fp6] s f
k"0f{czStsf nflu dfl;s ! xhf/
k}ofF / cf+lzs ckfsf nflu
dfl;s # ;o k}ofF ;f]xL cg'bfgaf6
ljt/0f x'Fb} cfPsf] 5 . s0ff{nL
c~rnsf ;a} kl/jf/ / b]ze/sf
;a} Psn blnt kl/jf/sf] %
jif{dl" gsf k|lt kl/jf/df al9df @
hgfnfO{ dfl;s @ ;o k}ofF kf]if0f

eQf klg ;f]xL cg'bfg dfkm{t\ k|fKt


ug{] u/]sf 5g\ .
;/sf/n] /f;folgs dndfkm{t\ @
ca{ &% s/f]8, k|fufl/s dnsf]
nflu ? @% s/f]8 / aLpdf !)
s/f]8 u/L s[lif If]qdf s"n # ca{
!) s/f]8 cg'bfg pknAw u/fPsf]
5 . ;f] cg'bfgaf6 d'ns
' sf] @^ j6f
b'u{d kxf8L tyf pRr lxdfnL
lhNnfdf @ xhf/ @ ;o &^ d]l6s6g
/f;folgs dn / aLpaLhg 9'jfgLdf
;d]t 6]jf k'u]sf] 5 .
To;}u/L b'u{d kxf8L lhNnfdf
rfn' cfly{s jif{df !! s/f]8 9'jfgL
cg' b fg pknAw u/fPsf] 5 .
;/sf/n] o;jif{sf] rfn' * dlxgfdf
@ ca{ !$ s/f]8 5fqfj[lQ cg'bfg
dfkm{t\ ljt/0f ul/;s]sf] 5 . d'St
sd}of, @@ hghflt tyf l;dfGts[t
;d"x, jfbL, xlnof r?jfsf ;GttL,
;lxb kl/jf/ sIff ! b]lv sIff !)
;Dd k9\g] 5fq tyf 5fqfsf nflu
;f] cg'bfg pknAw ePsf] xf] .
To;}u/L hgtf cfjf; sfo{qmd
cGtu{t ljkGg kl/jf/ tyf jfbL,
uGwe{ jgsl/of, / ljut Gsf]
qmddf 3/jf/lalxg kl/jf/nfO{
cfjf; ;'ljwf pkNfJw u/fpg klg
;/sf/n] o;} rfn' * dlxgfdf $@
s/f] 8 cg' b fg pknAw u/fPsf]
atfOPsf] 5 .

ltAatL z/0ffyL{ g]kfnsf]


s"6gLltsf] afws aGg] ;Defjgf
g]kfndf /x]sf ltAatL z/0ffyL{ g]kfnsf] ljsf; / s"6gLltsf] jfwssf
kdf cufl8 cfpg ;Sg] k|an vt/f kl5Nnf ultljlwn] b]vfPsf]] 5 . of]
l:ylt cem 8/ nfUbf]kdf a9\g ;Sg] vt/f /x]sf] 5 . g]kfndf x'g]
ljlzi6 JolStxsf] e|d0fsf] ;dodf ltAatLxnfO{ 9fnsf] kdf k|of]u
ug{;Sg] xf] eg] rfx]h:tf] nIodf k'Ug ;Sg] vt/f a9]sf] 5 . s'g} ;d"x jf
kIfnfO{ dg gkg]{ ljlzi6sf] e|d0f g]kfndf x'g] va/ jf ;+st] kfPdf
/ftf/ft pgLxnfO{ k|of]u u/]/ To;sf lj?4df hfg ;lsg] of] kl5Nnf]
36gfaf6 klg k|i6 x'G5 h;/L d'gsf] e|d0f :ylut ug{s} nflu ltAatL
z/0ffyL{ /x]sf SofDkdf n'lDagL hfpF gf/fsf krf{ /ftf/ft 5l/Psf] s'/f
aflx/ cfPsf] 5 . z/0ffyL{xnfO{ cfgf] :jfy{sf nflu k|of]u ug{ :jtGq
ltAat gfdsf] xf}jf rnfpg ljleGg tTj cufl8 ;g{ ;S5g\ . rfx] Tof]
lrlgofF k|wfgfdGqLsf] e|d0f xf];\ jf Tof] d'gsf] e|d0f ltAatL z/0ffyL{sf]
k|of]u / pkof]u oxf ljleGg tTjn] ub}{ cfPsf] 5 . o;df ;a} kIf ;ts{
x'g' h?/L 5 . To;sf/0f jfgsf] e|d0f /f]s]/ s'g} kIf hf] cGt/f{li6o
rnv]n rfxG5 / g]kfndf zflGt rfxb}g To;nfO{ t Ifl0fs kmfObf xf]nf
t/ of] ;du| g]kfnsf] xf/ xf] . o;n] g]kfnsf] k|lti7fnfO{ w'ldNofpg] sfd
u/]sf] 5 .

dxfgu/df ;KtfxJofkL ;/;kmfO sfo{qmd


sf7df8f}F . r}t @$ b]lv #) ;Dd ;KtfxJofkL ;/;kmfO sfo{qmdsf
nflu sf7df8f}F dxfgu/kflnsfn] :o+;j] s kl/rfng ug{' ePsf] 5 . ;/;kmfO
sfo{qmdsf nflu /fhgLlts bnsf sfo{stf{, sd{rf/L, a'l4hLjL, snfsf/,
:jtGq gful/ssf] ;+nUgtf /xg] dxfgu/sf sfo{sf/L k|d'v s]bf/axfb'/
clwsf/Ln] atfP . dxfgu/kflnsfn] kqsf/ ;Dd]ng cfof]hgf u/L #%
j6} j8fdf kfFr ;d"xdf ljefhg u/L Ps ;ftf;Dd sfo{qmd ;~rfng x'g]
clwsf/Ln] hfgsf/L lbP . dxfgu/sf] ;Eotf;Fu k|ToIf hf]l8Psf afUdtL
/ lji0f'dtL gbL ;kmfOsf nflu 5'} sfo{qmd NofPsf] 5 . gbLsf b'j}
lsgf/faf6 kfFr lsnf]ld6/;Dd ljz]if ;kmfOsf nflu :o+;]js v6fpg]
tof/L dxfgu/n] u/]sf] ;f] cj;/df hfgsf/L lbOof] . o:t} gbLleqsf
kmf]xf]/ lgsfNg cfw'lgs ;fdu|L;d]t h'6fPsf] 5 . ;+slnt kmf]xf]/
Joj:yfkgsf nflu ;jf/L ;fwgnufotsf cTofjZos ;fdu|Lsf] ;d]t
Joj:yf u/]sf] pgn] atfP . kmf]xf]/ Joj:yfksf nflu hgr]tgf, k|zf]wg
u/L k'gM k|of]u / kmf]xf]/ hyfefjL kmfNg]nfO{ sf/afxL ug{ k|f/lDes r/0fdf
sfo{qmd ;~rfng ug{ nfluPsf] clwsf/Ln] hgfP . sfo{qmdsf nflu :yfgLo
ljsf;dGqL 6f]kaxfb'/ /fodfemLsf] ;+of]hsTjdf pRr:t/Lo lgb]z
{ g ;ldlt
u7g ePsf] 5 . sfo{sf/L clwsf/Lsf] ;+of]hsTjdf sfo{sf/L sfof{Gjog
OsfO{ u7g ePsf] 5 . ;fy}, k|To]s j8fdf klg j8f ;lrjsf] g]t[Tjdf
:yfgLo sfof{Gjog ;ldlt u7g u/]sf] 5 . ;+slnt kmf]xf]/nfO{ Joj:yfkg
ug{ lglZrt :yfgxdf ;+sng s]Gb| /fvL tTsfn uf8Laf6 9'jfgL Joj:yf
u/]sf] sfo{sf/L k|dv
' clwsf/Ln] bfaL u/] . k|f/lDes r/0fsf] ;KtfxJofkL
sfo{qmdnfO{ lg/Gt/tf lbg];d]t clwsf/Ln] atfP . xfdLn] s]Gb|bl] v j8f;Dd
cg'udg tyf sfof{Gjog ;ldlt agfP/ ^ dlxgf;Dd ;~rfng u5f}{+,
pgn] eg] hgr]tgf km}nfpg] dfq geO{ hyfefjL kmf]xf]/ kmfNg]nfO{ t'?Gt
:ynut sf/afxL;d]t u5f}{+ . sfo{qmddf dGqL /fodfemLn] xfn :jo+;]jL
sfo{ nf]k x'bF } uPsfn] dxfgu/sf] ;/;kmfOsf nflu sfo{qmd ;~rfng ug{
nfluPsf] :ki6 kf/] . dxfgu/df a:g] lzlIftx 3/leq n's]/ vfg] clg
;8sdf ;a}n] b]Vg] u/L zf}r a:g] u5{g,\ pgn] eg], ToxL eP/ hgr]tgfsf
nflu of] sfo{qmd NofOPsf] xf] . kmf]xf]/ Joj:yfkgsf nflu cfrf/;+lxtf
hf/L u/L hyfefjL kmf]xf]/ kmfNg]nfO{ sf/afxL ug{;d]t pgn] atfP .
kmf]xf]/ Joj:yfkgsf qmddf cj?4 ug{ hf]sf]xLnfO{ klg sf/afxL ug{
r]tfjgL klg dGqL /fodfemLn] lbP . sfo{sf/L clws[t clwsf/Lsf cg';f/
k|ltlbg Pp6f JolStn] # ;o u|fd / dxfgu/leq b}lgs # ;o $% d]l6s
6g kmf]xf]/ lg:sg] u5{ . dxfgu/cf;kf;sf uflj;af6 b}lgs $ ;o &%
6g kmf]xf]/ b}lgs lg:sg] u5{ . kmf]xf]/dWo] ^# k|ltzt h}ljs tyf afFsL
k'gM k|zf]wg ug{ ldNg] kmf]xf]/ x'g] ePsfn] gi6 ug{k' g]{ kmf]xf]/ sd x'g]
clwsf/Ln] atfP . 5 dlxgfleq ;fj{hlgslghL ;fem]bf/L -kLkLkL_ dfkm{t\
kmf]xf]/ Joj:yfkg ug{] clwsf/Ln] atfP . dxfgu/;Fu xfn @ xhf/eGbf
w]/} sd{rf/LdWo] ;/;kmfO sd{rf/L dfq sl/a ! xhf/ @ ;o 5g\ .

eStk'/df g]kfns} 7"nf] / cfw'lgs kmgkfs{


eQmk'/ . eStk'/sf] lrQkf]ndf dgf]/~hgfTds ultljlwsf nflu
kmgkfs{ ;~rfng ul/g] ePsf] 5 . g]kfns} 7"nf] / cfw'lgs ;f] kfs{sf]
Ifdtf b}lgs # xhf/ % ;ohgf /x]sf] / kfs{ lgdf{0f ug{ $ s/f]8 vr{
eO;s]sf] sf7df8f}F kmg ofnL k|flnsf ;~rfns e/t lu/Ln] hfgsf/L
lbP . pgsf cg';f/ kfs{df !^ s/f]8 k}ofF nufgL x'g]5 . kmgkfs{
afnsb]lv o'jf;DdnfO{ nlIft u/]/ lgdf{0f eO/x]sf] 5 . kmgkfs{ j}zfvb]lv
g} ;~rfng ug]{ u/L lgdf{0f eO/x]sf] eP klg cfjZos tof/L gk'us
] fn] !
dlxgf l9nf] x'g] klg lu/Ln] atfP . pgsf cg';f/ kfs{ lgdf{0fsf ;fdu|L
ef/taf6 ;dodf cfOgk'u]sfn] lgdf{0f sfo{ s]xL l9nf ePsf] xf] . sl/a
^) k|ltzt sfd ;lsPsf] / afFsL sfd ;Sg ca Ps dlxgf nfUg] klg
pgn] atfP . kfs{df kfgLsf] 5fn;Fusf] dgf]/~hgfTds v]n, kfgLs} 5x/fdf
ul/g] /]gL 8fG;, cUnf] :yfgaf6 tn emb}{ v]lng] :kfO;L k'n, lk, ljB'tLo
sf/, x]lnsf]K6/, rf/}lt/ 3'Dg] 6]gnufotsf ultljlw ;~rfng x'g] lu/Ln]
hfgsf/L lbP . pgsf cg';f/ pBf]u dGqfnocGtu{tsf] ljb]zL nufgL
tyf k|j4{g ljefuaf6 %) k|ltzt ljb]zL nufgL Nofpg kfpg] u/L
:jLs[lt u/fOPsf] eP klg xfn;Dd ljb]zL ;fem]bf/sf] eg] 6'f] nfu]sf]
5}g . pko'St ljb]zL ;fem]bf/ e]l6Pdf ;xsfo{ ug{ ;lsg] pgsf] egfO
5 . ;'?df kfs{df kfgL;Fu ;DalGwt kfFr / ljB'tLo ;fwg;Fu ;DalGwt
!@ u/L !& j6f /f]df~rs ultljlw ;~rfng ul/g]5 . ;fy}, kmgkfs{leq}
kl5 tf/fd08n / tLgtf/] xf]6n klg agfOg] sfo{qmd /x]sf] lu/Ln] atfP .
kfs{ EofnLn] To:tf ultljlw ;~rfngfy{ ^) /f]kgL hUuf !^ jif{sf nflu
ef8fdf lnPsf] atfPsf] 5 . kfs{ laxfg * b]lv a]n'sL % ah];Dd
;~rfng ul/g]5 . kfs{ k|j]zsf nflu l6s6 slt lng] eGg] ljifodf eg]
sDkgLn] clxn] lg0f{o u/]sf] 5}g . kfs{sf] ;~rfngkl5 cfGtl/s tyf
afXo ko{6s cfsif{0f ug{ ;xof]u k'Ug] sDkgLn] atfPsf] 5 . kfs{ ;~rfns
lu/L o'lge;{n sn]hsf ;+:yfks lgb{]zs;d]t x'g\ .

/fatOfc t]u (! tr} nf; *^)@

cltqmldt ;8s lj:tf/ / czf]egLo cj/f]w


tkfO{n
+ ] n]Vg'k5{=== . log} ljifodf
n]lvg'k5{=== . s[i0fhLs} ljifoj:t'nfO{
lgofn]/ d}n] Oh/fon a;'~h]n n]vF] .
t/, ;dofGt/n] dnfO{ ljljw xf};nf
clg k|/] 0ff lbg' x'g] d]/f] cgGo ldq
s[i0f e08f/L / daLrsf] ;dLKotf
w]/} g} km/flsnf] aGb} lyof] . ;fob
d]/f] ;f]rfOdf cfPsf] kl/jt{gsf
sf/0fx log} lyP . ;d;fdlos
ljifoj:t'nfO{ ;d]6/] :tDesf] kdf
n]vL 6f]kNg] d]/f] ;fgf] k|of;x
Oh/fonsf] alx{udg;Fu} ;bfsf] nflu
aGb eof] . n]vk9sf] nflu pko'St
x'g] ;dosf] dfxf}n klg d'Vo sf/0f
aGof] . km]l/ g]kfndf afFRgs} nflu
afx|}df; kfv'/L ahfg{' k5{ . n]Vg
;Sg]xn] klg cfgf] ljrf/ kf]Vgs}
nflu b'lgofsxfF rfs8L ahfpg' k5{ .
l;h{gzLn kf}/vL xftxnfO{ snf
/ ldx]gt;Fu} ;dfof]hg ubf{ ljb]zdf
kfpg] cj;/x g]kfndf cToGt}
b'ne
{ 5g\\ . To;}n,] Oh/fondf a;]/
snd rnfpg vf]Hg] ;flxTosdL{
;fyLxnfO{ d]/f] Pp6f ;'emfj 5
;fyLx snd a]:;/L rnfpg'xf];\ .
a'l4 / ;Lkn] cfh{g ug{ ;Sg]
;flxlTos snfnfO{ a'u{n] NofP;Dd
phfu/ ug'{xf];\ . lsgeg] ToxfF
tkfO{+x;Fu ;do 5, snf 5,
phfu/ ug{] dfWod 5 . hghLjg
nf]8;]l8sf] df/df k/]sf] 5 . lah'nL
an]sf] b]Vbf v'zLn] lr:ofpg' k5{ .
;do;dodf cgnfOg a:g gkfpFbf
w]/} ;fyLx la/fgf] ePsf 5g\\ . of]
efUo / ;dosf] lgolteGbf klg b]z
xfSg] gfnfos /fhgLlts g]tf / xfdL
c;xfo gful/ssf] pkh xf] .
dWo/ftdf e' m lNsg] lah' n L /
lah'nL;Fu} k|jfx x'g] OG6/g]6sf] klxnf]
hDsfe]6d} ldl;g' eof] s[i0fhL klg .
;+ o f] u n] w] / } nfdf] ;dofGt/df
s[ i 0fhL;F u ;fTIffTsf/ eof] .
ljutnfO{ :d/0f u/fpb} ;w}Fem}F pxL
/ p:t} kf/fdf eGb} x'gx' G' Yof] goGb|
hL Pp6f n]v n]Vg' kof] . d a9f]
/0fe'Nndf k/]F . lsgeg] d}n] n]Vg
5fl8;s] s f] lyPF . hfF u / /
ljifoj:t'sf] cefjdf d}n] n]Vg
5f8]sf] xf]Og . oxfF n]v/] dfq x'bF g} .
cfgf] ljrf/x k|jfx ug{sf] nflu
;Dkfbs sxfF rfs8L ahfpg'k5{ .
cfn]vxnfO{ ckf agfOg'k5{ .
rfs8Lsf] e/df cfgf] l;h{gfnfO{
ckf agfP/ k|jfx ug{'eGbf a?
gn]Vg a];\ . g]kfndf n]Vg] dfG5]sf]
sfd klg d}n] st} b]lvg . To;}n],
n]Vg 5fl8lbPF . km]l/ s[i0fhLsf]
cg'/f]wnfO{ :jLsfb}{ dfq eg] eGg';\
g s[i0fhL s] ljifodf n]Vg'kof] <
ljutdf d}n] hlt h] n]v] ;w}F
s[i0fhLn] lbg' ePsf] ljifoj:t'dfly
lgofn]/ n]v] . s[i0fhLn] km]l/ klg
b' O { j 6f ljifoj:t' lbg' e of] .
sf7df8f} F d f eO/x] s f] ;8s
cltqmd0fsf] ;'wf/ / Oh/fonsf]
ljjflbt Pgcf/Pg . s' g } klg
ljifoj:t'df snd rnfpgsf] nflu
x/]s kIfdf v/fa / c;n kf6fx
x'G5g\\ . ;'Gb/ k"mn / /d0fLo au}r
F fsf]
af/]df hlt snd rnfP klg x'G5
t/ sfF8fsf] n]vgLo ljifoj:t' g} s]
x'G5 / < To:t} ;'uGwsf] af/]df klg
;+;f/} af;gf cfpg] u/L d;L l/Tofpg
;lsG5 t/ b'u{Gwsf] af/]df n]Vg] s]
t < oL ;+;f/el/ vf]lnPsf ;+3 /

goGb| r]Dhf]
;+u7g eg]s} vfnL gfd / kbs} nflu
dfq} xf] . /, logLxn] kfpg] / vfg]
eg]sf] Tolt xf] . ljr/fx ToxL gfd
/ kbs} nf]edf Toqf] -ofn r'xfP/
ef]s ltvf{ gegL dl/d]6]sf 5g\\ .
a]:;/L vfpg\ clg /x/ d]6fpg\ .
ltgLxsf] gfd aGbf xfd|f] ;'sf] vr{
x'g] xf]Og . b]znfO{ wgL agfpF5'
eG5 . ;dfhnfO{ pFef] nufpF5' eG5 .
b]zd} a;]/ g]kfns} nflu s]xL u5{
eg]/ nfvf}F gful/sx nflu kbf{ t
b]zsf] xfnt o:tf] 5 . ljb]zL df6f]
/ b|Josf] ef]urng u/]/ kfFr ;ft
;o 8n/ b]zsf] gfddf kmfn]sf] e/df
b]zsf] d'xf/ sxfF km]g]{5 / < xfdL
b]zsf] nflu s]xL gfKb}gf}F, logLxn]
/fd|/L a'em]sf 5g\\ . t/ klg, b'O{
lbgsf] lhGbuLdf gfd rflxPsf] 5 .
gfd / kbsf] nf]eLxsf] e'm08 xf]
Pgcf/Pg . ToxLF e'm08sf] ;fgf] x"n
xf] Pgcf/Pg Oh/fon . Oh/fonsf]
Pgcf/Pg eg]sf] 3'ofg -cfuFg
5]pdf 3/leq tyf aflx/ hDdf
ePsf] kmf]xf]/ d}nfx kmfNg] 7fpF_
xf] . 3'ofgdf xL, dnd'q, h'7f]k'/f]
/ kmf]xf]/ d}nfeGbf s] g} x'G5 / < oL
ljifoxdf snd s;/L rnfpF < s'g
kIfdf rnfpF < rnfP/ s;n] kfpg]
s] t < To;}n] s[i0fhL Pgcf/Pg
Oh/fonsf] ljifoj:t'nfO{ cfwf/
agfP/ d s]xL n]Vg ;lSbg . cfO
Pd ;/L=== . s[ i 0fhL tkfO{ + n ]
sf7df8f}dF f eO/x]sf] ;8s lj:tf/sf]
;DaGwdf ;fFRr} g} ;fGble{s ljifo
p7fg ug{ eof] . sf7df08f}df a;f]jf;
ug{ dfG5]x ;a} lzlIft / r]tgzLn
x'G5 eg]/ ;f]RYof} xfdL ufpFlt/sf
;f]emf dfG5]x . d"n ;8sd} 7l8Psf
cfln;fg ejgxsf] d"No olt s/f]8
/ plt s/f]8 eGy] . d"n ;8sdf
e]l6Psf Pp6f ;6/sf] ef8f dfq}
olt xhf/ / plt xhf/ eGy] . 3/sf]
d"No / ;6/xdf nfUg] ef8fxsf]
lx;fjn] dfq} xfdL ul/axsf] lk;fa
cfpFy] . xfdL klg sNkgf uYof]{ .
cfxf oL 3/wgLx slt efUodfgL
xf]nf x} . 3fd} 5]lng] u/L d"n ;8sd}
dxn 78fP/ a;]sf 5g\\ . ;8sdf
Pp6f dfq} dxn 78\ofOPsf] lyPg .
dlxgfsf] nfvf} nfv ef8f c;'n]/
cklg dxnsf dxn 78\ofPsf
lyP . a8f] ;fg / d:tLn] s/f]8klt
/ c/aklt ag]sf lyP . t/, logLx
;a Ps;] Ps 8fsfx /x]5g\ .
;fj{hlgs ;8s cltqmd0f u/]/
;/sf/L hUuf dflysf] cfDbfgL
l3Rg';Dd l3r]sf /x]5 kfhLxn] .
csf{sf] jf/Ldf dxn 78\ofP/ ;fF8]
eO kN6]sf /x]5g\ logLx . ljutdf
klg ;8s lj:tf/sf] of]hgf cg';f/
sfd ug{ gvf]lhPsf] rfxLF xf]Og .
t/, log} cltqmd0fsf/Lxn] b]vfPsf]
kx'Fr / af]njfnfn] ;8s lj:tf/sf]
of]hgf Tolts} t'lxPsf] /x]5 . of]
kN6 dxfgu/kflnsf, ;8s ljefu
/ 6flkms k|x/L dxfzfvfn] k|wfgdGqL
8f= afa'/fd e/fOsf] ;lqmotfdf oL
cltqmd0fdf k/]sf dxnx Pskl5
csf]{ 9flng] qmd hf/L 5 . hfGg] /
g}ltstf eP oL 38]/L rf]/xn]
cfk"mn] agfPsf] 3/ cfkm} eTsfpg'
kg{] xf] . ;"rgf lbbfF klg c6]/ u/]/
a;]sf 5g\\ . cem nfh krfpb}

rf]/xg} 7"nf] :j/ u5{ . gS;f kf;


lsg ul/lbPsf] t < xfdLn] lt/]sf]
s/ lsg lnPsf] t < 3/ / hUufsf]
plrt Ifltk"lt{ x'g'k5{ . To;sf
afpnfO{ ;/sf/L hUufdf 3/ agfpg
s;n] cx|fPsf] lyof] t < b'lgofF
k|k~r u/]/ 3/ agfpg] clg clxn]
Ifltk"lt{sf] 3'sL{ < v's'/Ln] dfG5]
sf6\g] clg bf]if rflxF sfdLnfO{ lbg] <
3/ eTsfpFbf nfu]sf] vr{dfq xf]Og .
ef]u rng ul/cfPsf] ;Dk"0f{/sdx
ljuf] adf] l hdsf] hl/jfgf oL
ck/fwLxaf6 c;'n pk/ ul/g'
k5{ . af:tjdf b]z ljlu|Psf] Tolts}
xf]Og /x]5 . ljs[lt / lj;+utL
gePsf] s'g} If]q g} 5}g . vfB tyf
k]o kbfy{df Tolts} ld;fj6 5 .
k|zf;g ;+oGqdf Tolts} e|i6frf/ tyf
l9nf;':tL 5 . oL ;a} s's[Tox
l;F u f] gful/ssf] lxDdtn] dfq
ul/Psf] xf]Og . oxfF ;a} /fhgLlts
bnsf] xft 5 . g]tfxsf] ;+/If0f
5 . cltqmd0fdf k/] s f 3/x
eTsfOPsf]df ;f/f sf7df08f}af;L
xfF;s
] f] 5 . cfuFgsf] lardf t'n;Lsf]
d7 78\ofP h:t} rfjlxn rf]sdf
Pp6f xf]8f hftsf] cltqmd0fsf/Ln]
gu/ ljsfz of]hgf nfu' ePsf] kfFr
aif{k5fl8 dxn 78\ofP5 . eTsfpg'
s]xL lbg cl3 g} Pshgf ;'/IffsdL{
cfP/ eg]5 s ;fx'hL 3/ elTsg
;S5 x} . /fhgLlts cf8 / e/f];fdf
;8s ljrdf pdf/]sf] 3/sf] wgn]
dfltPsf ;f9] g xf] cfOnfu]5 eg]
hfO nfluG5 eg]/ h'/f] 9Nsfpb}
6;sf] d; ePg5 . dxfgu/ kflnsf
tyf 6 f lkms k| x /L dxfzfvfn]
uf]nLuf af]ss
] f ;'/IffsdL{ ;lxtsf]
;xof]udf Tof] d'nf xf]8f hftsf]
3f]8fn] cltqmd0f u/L rr{b} cfPsf]
dxn etfe' kfl/lbP5 . b'lgofFsf]
gh/df cfvfFsf] sl;Fu/ em}F nfUg]
Tof] s/f]8f} bfdsf] 3/ x]bf{ x]b}{
v08xdf kl/0ft eP5 . ;fob
xf]8fsf] ;ftf]n] 8fF8f sf6]5 Sof/] .
3/ eTsfpg yfn]kl5 s:nfO{ egf} <
;/sf/, gful/s, k|x/L k|zf;g ;a}
;8s lj:tf/sf] kIfdf 5g\ \ .
jl/k/Lsf ;a} /ldt]x 8f]h/ /
km/flsnf] af6f]s} kIfdf 5g\\ . 3/
eTsfOPsf]df a]v';L sf]xL lyPgg .
;fob r'gfjtfsf kfPsf] ef]6sf] g"g
lkmtf{ ug'{ lyof] . sfFu|]; g]t[ ;'k|ef
l3ld/] u' G o' s f] kml/of prfn] /
x'nx'Hhtsf] ;}nLdf k|:t't eO5] .
lar/L dlxnf g k/L sofSs'r's
kf/]/ dxfFsfn kmfF6sf] rf}/df k'ofP/
k|x/L Eofgn] cf]/fnL lbP5 . oxfFg/] L
/fhgLlts bnsf g] t fxdf
g}ltstfsf] ;fFRr} 7"nf] ;+s6 b]vf
k/]sf] 5 . u}lx|wf/f If]qsf] ;8s
lj:tf/df klg oL sfFu;
]| L g]tfx g}
ljsfz lj/f]wLsf] kdf b]vf k/] .
dxfgu/kflnsfn] 5fgL 5fgL
sfFu;
]| Lxs} 3/dfq eTsfPsf] h:t}
u/] . sfFu|]; g]tf anaxfb'/ s];Lsf]
af/]df s]xL gn]vf} . v]ns'bsf] ljifodf
s'g} lbg snd rnfpg] df}sf ldn]5
eg] anaxfb'/ s];Ln] xfl8ufpF xf]
ls dfnL ufpdf lhDofl:6s v]ndf

u/]sf of]ubfgsf] af/]df rrf{ u/f}nf .


t/, g/x/L cfrfo{ pgL sfFu|];
g] t fxdf Pp6f k| h ftflGqs /
cu|ufdL ;f]rsf lrGts dflgGy] .
k|hftGq, kl/at{g / Gofosf] nflu
n8]/} skfn ksfPsf] xf] eGYof}
xfdLx . t/, xf]Og /x]5 . cfrfo{sf]
;+nUgtf ;8s cltqmd0fsf/Lxsf]
nflu ;+lhagL a'6L eof] xf]nf . t/,
xfd|f] gh/af6 cfrfo{n] cfgf] k|lti7f
/ ;Ddfg u'dfPsf 5g\\ . xf] gu/
ljsfz of]hgf nfu' x'g' eGbf cufl8
agfPsf 3/ tyf hUufxsf]
d'cfAhf tyf Ifltk"lt{ cj:o kfpg}
k5{ . of]hgf nfu' ePkl5 cltqmd0f
ug{ cltqmd0fsf/LxnfO{ klg sfg"gL
sf/jfxLsf] bfo/fdf Nofpg} k5{ .
o;df s'g} ljjfb} 5}g . d'cfAhf tyf
Ifltk"lt{sf] nflu klg cfcfg}
lgsfo 5g\\ . k|so[ f 5g\\ . o;sf] nflu
clN6d] 6 d lbg ;lsG5 .
gful/sxaf6 klg P}Sa4tf hgfpg
;lsG5 . cfGbf]ng ug{;lsG5 . t/,
3/ eTsfpg} glbg' ;8s km/flsnf]
gkfg]{ xf] . ;8s} km/flsnf] gkfg{
ljsfz aGb ug{] xf] . d'cfAhf tyf
Ifltk"lt{sf] axfgfdf ljsfz /f]Sg
kfOFbg} .
ljsfzsf] qmddf cbfntL
k|s[of klg Pp6f cj/f]wsf] kdf
v8f ePsf] 5 . s]xL ug{ vf]Hof]
ls gful/sx cbfntsf] :6]
c8/sf] ;xf/fdf hfG5g\\ . sfd ;'?
u/f} cbfntn] sfd /f]s eg]sf] 5 .
gu/f}F ljsfzsf] ult cj?4 5 .
To;} n ] x/] s zlgaf/ k| T o] s
cltqmd0fsf/Lxsf] d' 6 ' d f
9\ofu|f] aHg] u/]sf] 5 . 8f]h/ /
dxfgu/ kflnsf;Fu k|ltsf/ u/f}
;of} ;' / IffsdL{ t} g fy 5 .
cbfntsf] z/0fdf hfpF aGb 5 .
wGg== cbfnt cfOtaf/dfq}
v' N b5 . cfOtaf/ cbfntsf]
cfb]z lnP/ cfpbf;Dd s/f]8f}sf]
dxn au/ alg;s] s f] x' G 5 .
;' l gG5, bafa em] N g' kg] { 8/n]
k'glg{df0fsf] sfo{:yndf ;+nUg
sf]xLn] klg kmf]g l/l;e ub}{gg\ .
;do Psbd} yf]/} 5 . ug{'kg]{ sfd
w]/} 5 . ;/sf/ kl/jt{gsf s'/fx
pl7/fv]sf 5g\\ . ;wF}e/L afa'/fd
s' ; L{ d f al;/xG5g\ \ eGg] 5} g .
afa'/fd s';L{df ga;]kl5 ;8s
lj:tf/ sfo{hf/L /xnf eGg] ljZjf;
klg ePg . :ofjf; gu/ lgof]hs
efO sfhL ltjf/L, k|x/L gfoa
dxflgl/Ifs u0f] z /fO{ clg
k| w fgdGqL afa' / fd e/fO{ .
;fj{hlgs ljbfsf] df}sf kf/]/ dfq}
xf]Og . p:t} k/] skm{o' g} nufP/
ePklg ;8s cltqmd0fdf k/]sf
3/x
eTsfOg'
k5{ .
dxfgu/kflnsfsf] nflu Go"gtd
k"jf{wf/x dWo Aojl:yt zx/L
Aoj:yfkg g} Pp6f cleGg cFu xf]
eGg] s'/f xfdL s;}n] klg lj;{g'
xF ' b } g . Pp6f ;' G b/, ;kmf /
km/flsnf] sf7df08f} zx/L ljsfz
of]hgfsf] vfsfsf] ;'qwf/n] gofF
g]kfn / o;sf] /]vfFsg sf]g{;Sg]
tLg s0f{wf/sf] of]ubfg ;bf ;bf
clj:d/0fLo /xg]5 .

rknLxfO6, ldl8of / ;do


xf]daxfb'/ yfkf
olx r}q # ut] z'qmaf/b]lv k|bz{gdf cfPsf] rknLxfO6 l;g]dfn] cr]n
ldl8ofdf v'j} 7fpm cf]ul6/x]sf] 5 . sf7df08f}sf xnxdf of] lkmNd x]g{
bz{sxsf] 3'Orf] nflu/x]sf] cj:yf 5 . o;nfO{ ldl8ofn] klg v'j} s]lGb|t
u/]sf] 5 . / j;Gt qmt'sf] df};ddf ;do n] klg To; lkmNdsf gflosf
ljlgtf j/fnsf] qm]h j9fO/x]sf] 5 . cflv/ s] xf] rknLxfO6, s:tf] 5 /
To;n] lbg vf]hs
] f] ;Gb]z s] xf] < o; jf/]df ;+lIfKtdf rrf{ u/f}+ .
rknLxfO6 lkmNdsf] gfd 7fpFm ljz]ifjf6 lnOPsf] xf] . o;df k|dv
' kdf
# kfq 5g\ . ljlg, cld/ / /fh . lkmNdsf] syf /fh / cld/sf] kmf]g
;+jfbjf6 z'? x'G5 / cGTo klg b'jh
} gfsf] d[To';uF . ljlg / cld/ ufl8df
sf7df08f}lt/ cfpbf jf6f]df b'j} hgfn] cfgf cfdf / jfjfnfO{ kmf]gdf
9f6\5g\ h'g cr]n o"jf k':tfdf k|fo b]lvG5 . o;/L cfpbf ljlg k|mofs
b]lvG5] / r6k6]jfnfnfO{ klg /fd|f;
] uF j:g';\ x} lrL k7fpb} u5{' eGg] jfSof+z
eG5] . jf6fdf s]/f ljlqm ug{ /fv]sf] 7fpFdf s]6fxn] s]/f vfg] eg]/ lh:sfp5g\
clg lh:sfpg] s]6f ;d'x dWo] Pp6fsf] b'36{ gf x'bF f s]/f vfG5;\ eg]/ ljlg
lh:sfpg kl5 klb{g / Tof] lh:sfOdf pgnfO{ cfgGb cfp5 . /fhsf] 3/df
cfPkl5 p cld/;Fu /f]dfG; u5]{ t/ jt{dfg ;do / o; lkmNdsf b[ZoxnfO{
;fk]Ifdf t'ngf ul/ x]g{] xf] eg] To:tf] vf; s]lx 5}g . xf] s'g} klg rnlrq
;dfhsf] lglDt kyk|bz{s x'gk' 5{ .To; lsl;dsf] ljz]iftf o; lkmNddf
5}g .k|fo lkmNd Pp6} 3/sf] ;]/f]km]/f]df dfq l;ldt 5 . syf g} geO c+ufnf]
kf/L r'Djg ug]{ / c+ufnf] dfg]{ dfdnfdf dfq jl9 s]lGb|t 5 . To;sf] cy{ of]
P8N6xsf] nflu dfq eGg] klg xf]Og .oxfF k|of]u ePsf zJbx df===d'===h:tf
zJbxn] o'jf lkl9nfO{ Tolx zJbx b}lgs Jojxf/df k|of]u ug{ pS;fpg]
klg b]lvG5 . ;]G;/ jf]8n
{ ] oL zJbxnfO{ lsg x6fPg sf}tx' ntfsf] ljifo
5.
csf]l{ t/ /fhsf] 3/df uPkl5 cToflws k|mofs eP/ j:bfj:b}sf]
sf]7fdf c+ufnf]df cld/ / ljlg jflwg', /fhn] jfy?ddf ljlgsf] j|f / k]lG6
;'3g\ ,' sf]7fdf # hgf 8fG; ul/ ljlg / cld/ ;'Tg cfgf] sf]7fdf hfFbf
To;nfO{ /fhn] lrofP/ x]g'{ / nf]leg', /fhnfO{ z'?df cfk"mxsf] 8fG; kf6L{df
;lqmo kfg{ ljlgn] cg'go ljgo ug{' / ne s;/L ug]{ eGg]df Pp6f sfNklgs
syfsf] gfddf /fh;Fu clego ug{ tof/ x'g' / To;df cld/ l/;fO{ To;nfO{
lgx' jgfO{ s]lx ;do ljlgjf6 cnu x'g' / /fhn] ljlgnfO{ kmsfpg] / dfof ug]{
gfddf crfgs ljlgnfO{ r'Djg ug{ k'Ug' nufotsf s'/fxn] b}lgs lhjgdf
36\g] 36gfzf:qdf cfwfl/t jfx]s lkmNd s]xL xf]Og .
hf] k|fo zxl/of / k9]nv
] s
] L s]6Laf6 cfgf] JofOk|mG] 8;Fu e]6 x'bF f 36\g]
36gf g} xf] . t/ b'j} hgfn] ljlgnfO{ k|of]u ul/ dxfef/tsflng ;dosf]
b|fk} lbsf] kdf xfdL ltdLnfO{ klTg agfp5f} / dfof u5f}{ eGGf] h'g ;Gb]z 5
To;n] ;fRr} eGg] xf] eg] k|d] sf] gfddf s]l6xsf] cl:dtfdfly of}gb'Jojxf/
x'g] eg] lglZrt 5 .
lkmNdsf] cGTodf h;/L ljlgjf6 b'j} hgfnfO{ dfl/ syf cGTo ul/Psf]
5 . To;n] eg] dlxnfx sdhf]/ xFb' g} g\ . olb pgLxn] ljlgn] em} cfgf]
jfpmn] eg]sf] s'/fnfO ;lDem cfTdljZjf; j9fO{ cfgf] lhjg d/0fsf] bf]iffwdf
klg ;fxl;s sfd u/] eg] nIo e]bgdf ;kmn x'g] b]vfPsf] 5 . Tof] k|z;
+ lgo
g} 5 . ;dfhsf] lglDt ;'kfRo gx'g] Pshgf dlxnfn] b'O hgf k'/if;Fu ljjfx
ug]{ s'/fdf ljlgjf6 sDk|fd] fOh gu/]sf] l:ylt klg ;x|flgog} 5 .
o;/L lkmNd k]d| L / k|l] dsf ljr 36\g] 36gfzf:qsf] Pp6f c+z jfx]s s]lx
klg 5}g t/ lj1fkg, k|rf/k|;f/df o; jf/] w]/} s'/f cfP . z'?df t o;sf]
kf]i6/ dfly gfgfyl/sf s'/f ul/of] . gflosf lgdf{tf / lgb]z
{ ssf egfOx
nuftf/ cfO/x] .
;]G;/jf]8s
{ f] P8N6 ;l6{lks]6n] emg} ;dfhdf csf]{ sf}tx' ntf Nofof] t/
jfnjflnsfx lkmNd x]g{ u}/x]sf / To; lkmNddf k|oQ" m ePsf zJbx k|lt
;+jlGwt lgsfon] cem} ;Dd Wofg lbPsf] b]lvb}g . htftt} ljlgtfnfO{ jf]N8
gflosf elg cgfjZos kdf k|rf/k|;f/df NofOof] . Pp6f ;fKtflxs klqsfn]
tF Ps lbgdf rknLxfO6n] ! s/f]8 sdfof] eg]/ n]Vof] . kqklqsfxn]
g]kfns} Oltxf;df yf]/} lbgdf w]/} sdfO{ ug]{ rnlrq eGb} n]v] . ljlgtfsf]
nuftf/ cGtjf{tf{ 5flkg' / cGtjf{tfdf yl/yl/sf] egfO{ / lkmNdsld{jf6} gofF
k':tfdf ljlgtf cu|:yfgdf eGg] nufotsf cleJolQm ;dfrf/n] o; ;dfhnfO{
emg sf}tx' Ntf hGdfof] . ldl8of cfh ;dfhsf] lglDt jfr8u xf] t/ rknLxfO6
;+jlGw ;dfrf/df p;sf] b[li6sf]0f ;fk]If / ;+tl' nt b]lvPg . Ps k6s
lkmNd x]l/;s]kl5 dfG5]xn] ;dfrf/ k|sflzt k|;fl/t ug]{ ldl8ofx k|lt
cfgf] wf/0ff s:tf] jgfpnfg / cfufdL lbgdf ;dfhdf To; lsl;dsf
;+rf/ dfWodsf] zfv ;dfhdf s:tf] /xnf j]nd} f xf]; ug{k' g]{ j]nf ePsf] 5 .
;do clxn] ;fRr} eGg] xf] eg] x/]s s'/fsf] k|fk] f]ufG8fsf] hfnf]df j]l/Psf]
5 .dfgf} ;do g} k|fk] f]uf08 xf] / k|fk] fuf08 g} ;do xf] . s'gk} lg l;g]df rNb}df
Tof] lx6, ;'k/lx6 xf]Og . rNgt rN5g\ g} l;g]df . t/ rNbf k|of]u ul/g]
/0fgLlt / sfo{gLlt plrt jf cg'lrt s] xf] Tof] x]l/g'k5{ . hgtfnfO{ Ifl0fs
;dosf] nflu e|ddf /fv]/ slt lbg;Dd ;kmn eOG5 / < h] xf];\ ;f/df eGg]
xf] eg] rkln xfO6 lkmNd gx]/L gx'g] lkmNd eg] xf]Og . o;n] s'g} lsl;dsf] gofF
;Gb]z klg lbPsf] 5}g . syf eg] ;do cg';f/ r'Djg / c+ufnf]sf] k]d| /
jx'klt ljjfxsf] lglDt sfNklgs k|of; / zJbsf] pRrf/0f dfq . c? jfFls s'/f
t k]l| d / k|l] dsf ljr 36\g] Pp6f 36gfzf:qsf] c+zdfq .

ul/aL, cGofo, cTofrf/,


e|i6frf/, clzIff, hftLo e]befj
xfd|f zq' x'g\ . o;sf lj?4 ;a}
;r]t, ;hu / lqmofzLn /xg'kb{5 .

g] k fn ;/sf/
;"rgf tyf ;~rf/ dGqfno

;"rgf ljefu

7
slt====

Oltxf;sf] s'g s'gfdf k'u/] yrfl/g]


xf] eGg] clnslt x]Ssf /fv]/ cufl8
a9\g] xf] eg] c;Dej k|foM s] g} 5
/ < ca of] afFsL /x]sf] lbgxdf
/fhgLlts bnxn] s:tf] cEof;
ug]{5g\ Tof] eg] eljiodf x]g{ afFsL
5 . sy+sbflrt h]i7 !$ ut]leq
;+ljwfg hf/L x'g ;s]g eg] pTkGg
kl/l:yltsf] nflu ;a} bnx
lhDd]jf/ x'g]5g\ . ;+ljwfg;ef
lgjf{rgdfkm{t\ g]kfnL hgtfn] ljhoL
agfP/ lglZrt cjlwdf cfgf] sfo{
;DkGg ug{sf lglDt ;+ljwfg;efdf
ccfgf k|ltlglw k7fPsf x'g\ .
hgk|ltlglwxn] b]z / hgtfk|lt
lnPsf] ;ky kmut /fHosf] 9's6' Laf6
kfl/>lds a'g]afx]s ck]Iffs[t
l;Gsf] efFRg] sfd u/]gg\ . klxnf]
k6ssf] ;do;Ldfleq ;+ljwfg hf/L
ug{ g;s]/ qmdzM Dofb yKb}yKb}
nuftf/ d'ns
' nfO{ oyfl:yltdf /fv]/
;s];Dd ;+qmd0fsfnnfO{ lg/Gt/tf
lbFb} /hfOF ug]{ dfgl;stfaf6 k|l] /t
ePsf] /fhgLlts bnsf Jojxf/n]
k'li6 u/]sf] 5 . t/, oxfF x'g'kg]{ /
ug{k' g]{ sfdnfO{ Psflt/ yftL /fVb}
d'n'sdf 7"nf /fhgLlts bn eg]/
sxlnPsfxsf] Pscfk;df emu8f,
cfk"mn] u/]sf] 7Ls c?n] u/]sf] a]7Ls
b]Vg], Psn] csf{nfO{ ufnL ug{],
;s];Dd ;Qfaf6 emf/]/ cfk"mn]
;Qfsf] g]tT[ j ug{ dl/d]6b\ } ljleGg
axfgfdf hgdtnfO{ k" 0 f{ kdf
ckdfg ug{ ] sfd /fhgLlts
bnxaf6 x'g uPsf] 5 eg] ;fgf
/fhgLlts bnx Pscfk;df sf]
g]tf aGg] eGb} kf6L{ k'm6fpg], gofF
kf6L{ vf] n ] / cWoIf, ;efklt,
dxf;lrjnufot kb l;h{gf u/L
To;sf] gfOs] x'g nfnflot ePsf]
b]lvG5 . eGg'sf] tfTko{ ;a}nfO{ g]tf
x'g' kof] ;fgf] tx cyjf c? s'g}
g]tfsf] lgoGqgdf /xg g;Sg] h:tf
dxTjfsf+IfL nx8n] u0ftGq cfPkl5
s]s] g} xf]nf eg]/ logsf cfzf /
e/f];fdf a:g] cfd;j{;fwf/0f eg]
logLxsf] gf}6s
+ L x]g{ / ;'Ggd} Jo:t
b]lvG5g\ . cem} klg cfdhgtf
w}o{tfsf ;fy sxLF yk ul/Psf]
;doleq cfgf] st{Jo k"/f u/L
xfNnfg\ ls eg]/ kvL{ a;]sf
5g\ . ;fy} cj;/ klg lbO/x]sf
5g\ . of] cj;/nfO{ /fhgLlts
bnxn] 7Ls af6f]df k|of]u ug{
g;s]sf] v08df Oltxf;n] slxn]
dfkmL glbg] bhf{ d f kfGtl/t
x'gk' g]s { 5 . g]kfnsf] /fhgLlts
cj:yfnfO{ dWogh/ ub}{ ljutb]lv
jt{dfg;Dd d"Nof+sg ug]{ xf] eg]
k6sk6s ;/sf/ kl/jt{g eO/xg],
l:y/ ;/sf/sf] cefj, d'n'snfO{
;+qmd0fsfndf u'hf/]/ To;af6 kmfObf
lng dfq vf]Hg], hgtfn] lbPsf]
cledtsf] a]jf:tf ub}{ cfgf] xftdf
8f8'kGo"F ePkl5 s;sf] s] dtnasf]
z}nLdf h'g;'s} ;/sf/ cfP klg
Jojxf/df kl/jt{g gx'g', cfk"mn]
u/] s f] jrga4tfdf cl8u x' g
g;Sg', If0fe/d} / kl/jt{g ug{
l;kfn', cflbOToflb ljs[ltsf] v]tL
/fd|;
} uF df}nfO/x]sf] 5 . h'g kf6L{sf]
g]t[Tjdf ;/sf/ ag] klg cflv/df
zflGt, ;+ljwfg lgdf{0f u/L d'ns
' nfO{
lgsf; lbg] eGg] /6fg /6\g] u5{ .
t/, ;/sf/sf] g]tT[ j u/]sf] If0fe/d}
;/sf/lj/f]wL v]n ;'? x'g yfNb5 .
g]t[Tj sfo{sfndf ug{ dg nfu]sf
t/ ug{ g;s] s f ;' w f/sf w] / }
ljifoj:t'x 5fofFdf k/]sf 5g\ .
g]kfnsf] /fhgLlt 3LgnfUbf] kf]v/Ldf
kl/0ft ePsf] 5 . t}klg Tof] kmf]xf]/
el/Psf] kf]v/L ;kmf ug{sf lglDt
s'g} klg /fhgLlts bnsf g]tfx
cu| ; / ePsf] kfOGg . cGttM
;/sf/df hf];'s} k'uf];\ lglZrt
cjlwe/ sfd ug{ g;s] /
l;+xb/af/sf] leQfdf kmf]6f] e'mG8\ofP/
cfgf] kf]sf]k'Gtf/f af]Sb} labfjf/L
x'g]afx]s d'n'ssf] nflu /rgfTds
Oltxf; /Rg] sfd x'g ;s]g . of]
g]kfn / g]kfnL hgtfsf] nflu b'ef{Uo
xf] . rsf{rsf{ efif0f ub}{ cfgf
cf;] k f;] n fO{ dfq sfvL Rofk] /
hgdtsf] jsfnt ug]{ xf] eg] s'g}
klg xfntdf k|hftflGqs cyjf
u0ftflGqs k4ltleq kg{ ;Sb}g . of]
PsfTds ;f]rn] el/Psf] cxdtfsf]

/fatOfc t]u (! tr} nf; *^)@


k/fsfi7 afx]s s]xL xf]Og, nf]stGq
cyjf u0ftGq h'g;'s} tGq eP klg
Odfgbf/, g}lts, ;bfrf/ 5}g eg]
Jojxf/df nfu" x'g w]/} sl7g x'g]
ub{5 . t;y{, xfdLn] a'g' kg]{
oxfFlg/ s] 5 eg] sDtLdf klg xfdLn]
cfgf] :jljj] s k| o f] u u/] /
j:t'l:yltnfO{ s]nfpg] xf] eg] ;a}
xfdL ToxLFleq kfpg ;Sb5f}F . sf]
slt kfgLdflysf] cf]efgf] 5g\ eg]/
clxn] xfdL @! cf}F ztfAbLsf] jsfnt
ug{] ub{5f}F . of] !^ ztfAbL cyjf
9'] o'u xf]Og eg]/ xfdL g} eGg]
ub{5f}F . t/, @! cf}F ztfAbLsf]
jsfnt ug{;Sg] t/ jsfnt
u/]h:tf] nfe lngrflxF k5fl8 kg]{
cyjf lngnfO{ ;fx; gug]{ xfdL
;w}F r'k a:bfsf] kl/0ffd cfh xfdLn]
ef]Ub} 5f}F . xfdLnfO{ cfgf] xsef]usf
lglDt ckf k|foM agfOFb} 5 . lxhf]sf
lbgdf s;s;n] s]s] af]ns
] f lyP <
s]s] ljifodf k|lta4tf hgfPsf
lyP < PsPs u/L ;f]wvf]h ug{] xf]
eg] lxhf] s;n] of] d'ns
' nfO{ l;fk'/,
:jL6\h/Nof08 h:t} agfpF5' eg]sf
lyP < d]nDrLsf] kfgLnfO{ sf7df8f}dF f
afF8]/ afFsL a;]sf] kfgL t/fO{sf
lhNnfxdf ;d]t ljt/0f u5{' eg]/
s;n] jfrf u/]sf lyP < ev{/}
;/sf/n] k]6f l] nod kbfy{sf] d"Noj[l4
u/]sf] 5 . ;dfrf/df cfPcg';f/
g]kfn cfon lgud lnld6]8n] a9L
3f6f b]vfpgsf] lglDt 8f6f tf]8df]8
u/]/ k|ltj]bg agfPsf] eGg] 5 . olb
of] ;To xf] eg] t'?Gt 5fglag u/L
;TotYo aflx/ Nofpg' ;DalGwt
lgsfosf] st{Jo xf] . hgtf eg]
;8sdf pn]{/ cfgf] xslxtsf
lglDt n8\gk' g]{ ;DalGwt lgsforflxF
sfgdf t]n xfn]/ a:g ldN5 <
;8sdf k'gM df]6/sf kf\uf| hnfP/,
;fj{hlgs ;DklQ tf]8kmf]8 ub}{
;/sf/sf] lj/f]w ;'? ePsf] 5 .
d"Noj[l4 u/] kfgL ahf/df OGwgsf]
cefj /x]sf] pkef]Stfx eGb} 5g\ .
;xh cfk"lt{ x'g g;s]/ 3G6f}F nfOgdf
a;]/ dfq yf]/} kl/df0fdf OGwg kf}8L
cfPsf] ;j{ J ofkL 5 . ;/sf/
hgpQ/bfoL aGg' kof] .
cfdpkef] S tfsf] lk/dsf{ n fO{
glhsaf6 d"Nof+sg ul/of];\ . k6s
k6s hgtf ;8sdf pn{g' kg]{
kl/l:yltsf] cGTo xf];\ . Psflt/
nf]8;]l8sf] df/ csf]l{ t/ vfg]kfgLsf]
cefj t jiff}b+{ l] v ef]Ub} cfPsf x'g\ .
clxn] OGwg;d]t ;xh kdf pknAw
u/fpg g;s]/ pkef]Stfdfly yk
cGofo x'g uPsf] 5 . slt ;xg] <
slxn];Dd ;lx/xg] < ;xg]sf] klg xb
x'G5 . g]kfnL hgtfsf] jf:tljs
lk/dsf{ a'g] ;/sf/ slxn] aGg] xf] <

g]6jls{===
g] 6 js{ dfs] { l 6 Joj;foLdfly
sf/afxL ug{ ljefu / k|x/LnfO{
;lhnf] agfPsf] 5 . k|x/Lsf] s]lGb|o
cg';Gwfg Ao'/f]n] s]xL lbgd} g]6js{
dfs]{l6sf gfddf 7uL ug{]dfly
PS;g lng] hgfPsf] 5 . xfd|f]
cg';Gwfg hf/L lyof], Ao'/f] k|d'v
pk]Gb|sfGt cof{nn] eg], ;Ddflgt
;jf]R{ r cbfntsf] km};nfn] To;nfO{
tLj|tfsf ;fy / k|efjsf/L kdf
cufl8 a9fpg yk ;lhnf] x'g] u/L
af6f] vf]lnlbPsf] 5 . ptf ljefun]
;jf]R{ rsf] lg0f{o / pknAw sfg'gsf
cfwf/df pkef]Stfsf] clwsf/ /Iffsf
nflu cfjZos sbd rfNg] hgfPsf]
5 . klxnf lg0f{o x]/f},F ljefusf sfd'
dxflgb]z
{ s z+s/k|;fb kf}8n
] n] eg],
pkef]Stfsf] clwsf/ ;+/If0f ug{]
ljefun] tNnLgtfsf ;fy sfd ug{]
5 . xaf]s
{ f] 7uL k|s/0f ;fj{hlgs
x'gf;fy jfl0fHo tyf cfk"lt{dGqL
n]v/fh en] ljefunfO{ To;af/]
cg';Gwfg / sf/afxL ug{ lgb]{zg
lbPsf lyP . t/, g]6js{ dfs{l] 6sf
gfddf 7uL ug{]nfO{ sf/afxL ug{
ljefun] tof/L gu/] s f] ;| f ] t n]
atfof] . xaf]{ kLl8txn] ;jf]{Rrsf]
km};nfk|lt v';L JoSt u/]sf 5g\ .

lgdf{0f===
dGqfnon] rfn' cfly{s jif{sf] ;f9]
cf7
dlxgfsf]
cjlwdf
cy{dGqfno;dIf yk ?= & ca{ &)
s/f]8 dfu u/]sf] 5 . qmdfut tyf
s] x L gofF u/] / s' n %) cf] 6 f
cfof]hgfsf nflu pSt /sd dfu

cfPsf] cy{dGqfnon] atfPsf] 5 .


oLdWo] s]xL cfof]hgfsf nflu /sd
:jLs[t eO;s]sf] cy{n] hfgsf/L
lbPsf] 5 . dfu ul/Psf] /sddWo]
?= $ ca{ qmdfut tyf ?= # ca{
&) s/f]8 gofF cfof]hgfsf nflu
ePsf] ef}lts of]hgf tyf lgdf{0f
dGqfnosf k|jStf xl/k|;fb zdf{n]
atfP . dGqfnodf of]eGbf w]/}
cfof]hgfsf nflu /sd dfu eP klg
k|fyldstfsf cfwf/df 5gf]6 u/]/
yk /sd lgsf;fsf nflu cy{;dIf
dfu u/]sf xf}F, pgn] eg] . dfu
ul/Psf]dWo] ;a}eGbf a9L /sd
hogu/alb{ j f; / hf] u jgL
lj/f6gu/ /]ndfu{sf nflu ?= ! ca{
@) s/f]8 ePsf] zdf{n] hfgsf/L
lbP . b'j} /]ndfu{sf nflu d'cfAhf
ljt/0f ug{ ;f] /sd dfu ul/Psf]
xf], pgn] eg] . To;}u/L, s]xL
dxLgfcl3 k"jL{ g]kfndf uPsf]
e"sDkaf6 Ifltu|:t ef}lts ;+/rgf
k' g Mlgdf{ 0 fsf nflu ?= ! ca{
sf7df8f} F t/fO{ { kmfi6 6 fsdf
d'cfAhfsf nflu ?= %( s/f]8 /
sf7df8f}F pkTosfdf ;8s lj:tf/
tyf k'gMlgdf{0fsf nflu ?= $) s/f]8
$^ nfv yk /sd dfu ul/Psf]
dGqfnon] atfPsf] 5 . sf7df8f}s
F f]
vfg]kfgLdf ?= @( s/f]8, lghu9
uf}/ ;8ssf nflu ?= $! s/f]8 /
5]k]6f/kfn' x'nfsL dfu{sf nflu
?= @) s/f]8 dfu ul/Psf] 5 .
/]ndfu{ tyf kmfi6 6fssf] d'cfAhf
/sd lgwf{/0f ug{] sfd l9nf] ePsfn]
klg yk /sd dfUg'k/]sf] zdf{n]
atfP . /ftf] lstfadf kg{ g;s]sf
cfof]hgfxdf ;d]t /sd dfu
ePsf] 5, pgn] eg] . dGqfnodf
b}lgs bh{gf}F of]hgfsf nflu /sd
dfu cfpg] u/]sf] zdf{n] atfP .
kl5Nnf] ;do k|wfgdGqL sfof{no
tyf /fli6o of]hgf cfof]udf l;w}
;8s tyf vfg]kfgL cfof]hgfsf nflu
lgjb]g hfg yfn]sf 5g\, pgn] eg] .
s]xL /fhgLlts bnsf g]tf tyf
;ef;b\xn] cfgf] of]hgf kfg{ bafa
lbg] u/]sf] zdf{n] atfP . ;/sf/sf]
cfg} ;|ft] sf] /sd yk36 ubf{ vf;}
c7\of/f] gk/] klg j}lbzs ;xfotf
/sd :yfgfGt/df eg] ;d:of kg]{ pgsf]
egfO 5 . ah] 6 ck' u ePsf
cfof] h gfnfO{ vr{ x' g g;s] s f
cfof]hgfaf6 /sd pknAw u/fpg klg
cy{df dfu ul/Psf] 5, pgn] eg] .

nf]stGq===
b]lv !) -km"nkftLb]lv fbzL;Dd_,
sflt{s @* b]lv #) ;Dd ltxf/
labf, j}zfv !( df ljZj dhb'/
lbj;, h]7 !% df u0ftGq lbj;,
df3 !^ df ;lxb lbj;, kmfu'g &
df k|hftGq lbj;, j}zfv @$ df
a'4 hoGtL, ;fpg @% df >Ls[i0f
hGdfi6dL, /fdgjdLdf ;fj{hlgs
labf lbOPsf] 5 . dlxnf sd{rf/LnfO{
k' ? ifsf] eGbf tLg lbg a9L
;fj{ h lgs labf lbOPsf] 5 .
pkTosfsf xsdf ;fpg !( df
ufO{hfqf, c;f]h !# df OGb|hfqf,
dl5Gb|gfysf] ef]6f] b]vfpg] hfqfsf
lbg, r}t @* df 3f]8]hfqf, dlxnf
sd{rf/Lsf xsdf c;f]h @ df
xl/tflnsf tLh, c;f]h $ df Clif
k~rdL / lhltof kj{ kg]{ lbg -pSt
kj{ dgfpg] dlxnf sd{rf/LnfO{ dfq_
tyf kmfu' g $ sf lbg lzIf0f
;+ : yfx dfq ;fj{ h lgs labf
lbOg]5 .

;+ljwfg;efsf]===
cjlwkl5sf nflu cGo ljsNkx
ug{;d]t lbOPsf] lyof] . ;jf]{Rrn]
lbPsf ljsNkxdf ;+ljwfg;efsf]
k'gMlgjf{rg of hgdt ;+ux| jf cGo
s'g} sfg'gL ljsNk ckgfpg ;lsg]
ljsNk ;+ljwfg;efnfO{ lbPsf] lyof] .
;jf]R{ rsf] ;f] km};nf k'g/fjnf]sg u/L
kfpF egL ;/sf/ / ;+;b\ ;lrjfnosf]
tkm{af6 k'g/fjnf]sg lgj]bg k];
ePsf] lyof] . k'g/fj]bg lgj]bgdf
;jf]R{ rsf] km};nfn] ;+ljwfg ;+zf]wg
ug{ ;+;b\sf] clwsf/df s6f}tL u/]sf]
elgPsf] lyof] . k' g /fjnf] s g
lgj] b gnfO{ ;jf] { R r cbfntsf
;x/lh:6f/ gxs'n ;'jb] Ln] k'; !@
ut] btf{ ug{ c:jLsf/ u/L b/kL7
ul/lbPsf lyP . To:t} a'waf/sf]
cfb] z df ax;sf qmddf
;x/lh:6f/nfO{ b/kL7 ug{] clwsf/

eP gePsf] k| Z g p7] s f] eGb}


/lh:6 f /nfO{ ;jf] { R r cbfnt
lgodfjnL @)$( n] ;f] clwsf/
lbPsf] b]lvPsf] pNn]v ul/Psf] 5 .
/lh:6f/n] ;f] sfo{pk/ /lh:6f/nfO{
k| T ofof] h g u/] s f] b] l vPsfn]
;x/lh:6f/df ;f] clwsf/ /xg]
s'/fdf s'g} lljwf gb]lvPsf] ;d]t
cfb] z df :ki6 kfl/Psf] 5 .
;jf] { R rsf] b/kL7 ;b/;F u }
;+ljwfg;efsf] casf] Dofb yk ug{
gkfOg] ePsf] 5 . ;+ljwfgtM cfufdL
h]7 !$ ut] ;+ljwfg hf/L ug{] ljsNk
dfq ;+ljwfg;ef;Fu afFsL /x]sf]
;jf]R{ r cbfntsf k|jStf >LsfGt
kf}8nn] atfP . To:t} k|zf;g
txaf6 ePsf] b/kL7lj?4
Ohnfz;dIf nfUg] lgj]bg lbg ;Sg]
k|fjwfg k|of]u eO;s]sfn] ;+ljwfg;ef
/ ;/sf/;Fu s'g} ljsNk g/x]sf]
;d]t pgn] :ki6 kf/] .

bz{gzf:qsf]===
lgdf{0ftkm{ ;+qmfd0fsf] o'usf] dfS;{jfb
aGof] . n]lggs} g]t[Tjdf ;f]leot
sDolgi6 kf6L{ -jf]N;]les_ n] ;g\ !(!&
cS6'j/ @% tfl/vsf lbg ?;L dxfg
;dfhjfbL qmflGt ;DkGg eof] . ?;df
klxnf] k6s ;j{xf/f >dhLjL ju{sf]
/fHo ;Qfsf] em08f ufl8of] . To;}n]
dfS;{jfbL bz{gsf] efjL /rgfTds
ljsf;df cGt/fli6o ;j{xf/f ju{sf
dxfg g]tf EnfbLld/ ONjLr n]lgg
!*&) !*@$_ sf] gfdl;t 3lgi7
kn] ;DjlGwt x'g k'Uof] . bz{gsf]
If]qdf n]lggsf] b]g ct'ngLo /x]sf] 5 .
bz{gzf:qsf] ljsf;df n]lggjfbL r/0f
gofF P]ltxfl;s o'u, ;fd|fHojfb
/ ;dfhjfbL qmflGtsf] o'udf eL= cfO{=
n]lggn] ;[hgfTds kdf dfS;{jfbL
bz{gsf] ljsf; ug'{ eof] / o;nfO{
u'0ffTds kn] gjLg r/0fdf psfNg'
eof] . bz{gzf:qsf] ljsf;df pGgfO;f}+
ztfAbLsf] cGTo b]lv jt{dfg;Ddsf]
o'usf] k|ltlglwTj ul//x]sf] 5 .
n]lggsf] P]ltxfl;s b]g g} s]df lglxt
5 eg] pxfFn] gofF P]ltxfl;s cj:yfdf
GfTds Pj+ P]ltxfl;s ef}ltsjfbsf]
;dy{g / ljsf; ug'{ eof] . pxfFn]
;fdflhs cfly{s agf}6sf l;4fGtsf]
ljsf; ug'{ eof] . /, ju{xnfO{
kl/eflift ug'{ eof] . n]lggn] x/]s
sf] 0 faf6 ;dfhjfbL qmflGtsf]
l;4fGtnfO{ ;'lj:tfl/t ug'{ eof] . /,
/fHo / ;j{xf/f ju{sf] clwgfosTjsf]
l;4fGtnfO{ 7f]; k lbg' eof] .
n]lggn] dfS;{jfbL bz{gnfO{ ;d[4
dfq t'Nofpg' ePsf] xf]Og, pxfFn]
Jojxfl/s hLjgdf o;sf]
l;4fGtxnfO{ nfu' klg ug'{ eof] .
pxfFn] ?;df gofF qmflGtsf/L lsl;dsf]
kf6L{ ;f]leot sDo'lgi6 kf6L{ jf]N;]les_ kf6L{sf] lgdf{0f ug'{ eof] .
o;} kf6L{ s f] g] t [ T jdf k" F h LjfbL
Joj:yfsf] ;d"n cGTo u/]/ ;+;f/df
klxnf] ;fdfhjfbL /fHosf] :yfkgf
ug'e{ of] . n]lggn] /fli6o k|Zg / /fli6o
d'lQm cfGbf]ng ;DalGw j}1flgs
l;4fGtsf] th'{df ug'{eof] . pxfFn]
ju{ x / ju{ ; + 3 if{ j f/] , ;j{ x f/f
clwgfosjfb / To;sf kxjf/]
Oltxf;df hg;d'bfo / dhb'/ kf6L{sf]
e"ldsf k|utLzLn ljrf/xsf] e"ldsf
cflbjf/] dfS;{jfbL lzIffnfO{ klg
ljsl;t t'Nofpg' eof] .
Gjfbsf ;DaGwdf n]lggsf]
of]ubfg lgs} 7"nf] /x]sf] 5 . ljlegg
lsl;dsf clw ef}ltsjfbLxsf] lj?4
;+3if{df n]lggn] ef}ltsjfbL Gjfbsf]
d'6' ag]sf] k|ltkIfxsf] Pstf /
;+3if{sf] lgoddf ljz]if Wofg lbg'
eof] . eL= cfO{=+ n]lggn] GfTds
ef}ltsjfbL 1fg l;4fGtnfO{ ljsl;t
kfg'{ eof] . pxfFn] a'hj{'| f ljrf/wf/f
;+zf]wgjfb / h8;'q jfbsf] lj?4
cy{ s ;+ 3 if{ ug' { eof] /
h8;"qjfbLxsf] lj?4 ;+3if{sf] lglDt
;}4flGts c:q k|bfg ug'{ eof] .
n]lggn] kbfy{sf] bfz{lgs kl/efif lbg'
eof] / kbfy{sf] jf:tljs kdf g}
j}1flgs / ;jf]t{ f]dv
' L JofVof k|:t't
ug'{ eof] . pxfFn] n]Vg] eof] kbfy{
eg]sf] j:t'ut oyfy{nfO{ a'emfpg] Tof]
bfz{lgs efj xf], h'g dflg;nfO{ p;sf]
cg'el" tdf lbOPsf] x'G5 / h'g xfd|f]
cg'el" taf6 :jtGq kdf /xG5 t/
h;sf] xfd|f] cg'el" taf6 :jtGq kdf
cl:tTjdf /xG5, t/ h;sf] xfd|f]
cg'el" tn] k|ltlnkL agfpF5, kmf]6f]

lvR5 / lrq0f ub{5 . eL= cfO{=


n]lgg ;+slnt /rgf ;+ux| v08 !*,
k[i7 !#! .
n]lggn] lbg'ePsf] kbfy{ ;DalGw
JofVof lgs} dxTjk"0f{ 5 . jf:tjdf
kbfy{ cgfbL / cgGt 5 eg] To;sf]
g ;[li6 x'G5, g t ljgf; g} x'G5 .
kbfy{ g} ;Dk"0f{ cl:tTjsf] cGtlg{lxt
clGtd sf/0f klg xf], h'g ;+;f/df
kbfy{ ;Dk"0f{ k|yd sf/0f / k"jf{wf/
x'G5 . n]lggn] kbfy{sf] bfz{lgs
kl/efiff lbg' e of] . ultsf]
j:t'k/stfnfO{ k|dfl0ft ug'{ eof] .
ult, lbssfnsf] j:t'k/stf l;4
ug'{ eof] . pGgfO;f}+ ztfAbLsf] cGTo
/ jL;f}+ ztfAbLsf] cf/Dedf ePsf
k|sl[ t lj1fg ;DalGw cflj:sf/xsf]
bfz{lgs ;fdfGoLs/0f ug'{ eof] . /
pxfF n ] bfz{ l gsx / k| s [ l t
zf:qLoxjLr
Pstfsf]
cfjZostfnfO{ kbfy{sf] af/]df, yk
JofVof ug'e
{ of], ;+;f/df ultdfg
kbfy{afx]s csf]{ yf]s s]xL 5}g /
ultzLn kbfy{x lbs / sfn jfx]s
c s'g} klg lsl;dn] ultzLn x'g
;Sb}gg\ . eL= cfO{= n]lgg ;+slnt
/rgf ;+ux| , v08 !*, k[i7 !*! .
g]kfndf klg ;g\ !($( clk|n @@
tfl/vsf lbg sd/]8 k'iknfnsf] g]tT[ j
/ kxnsbdLdf g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf]
:yfkgf ePsf] xf] . o;n] clxn] %(
jif{ k'/f ul/;s]sf] 5 . nfdf] ;dob]lv
g]kfnL sDo'lgi6 cfGbf]ng nfdf]
;dob]lv ljeflht cj:yfdf /xb}
cfPsf sf/0f g]kfnL qmflGt ;DkGg
x'g ;ls/x]sf] 5}g . t/ clxn] g]kfnL
sDo'lgi6 cfGbf]ng pRrtf eg] k|fKt
ul//x]sf] 5 . jt{dfg ;+ljwfg ;efdf
^@ k|ltzt ;L6xdf sDo'lgi6xn]
g} pkl:yt x'g k'us
] f 5g\ eg] s/Lj
&) k|ltzt eGbf al9 hg;+Vofsf]
e"efu sDo'lgi6xn] g} cf]u6]sf 5g\ .
t/ jfdklGy zlQmxsf aLrdf
tfnd]n x'g g;s]s} sf/0f g]kfnsf]
/fhgLlts Oltxf;df klxnf] /fi6klt
/ pk/fi6kltsf] lgjf{rgdf cfgf]
ax'dt x'bfx'b} klg sDo'lgi6xn]
cfgf] pDd]bjf/x u'dfpg k'us
] f
5g\ .
;g\ !(() sf] bz{sdf k'u]/
;f]leot df]8n
] sf] ;dfhjfbsf] ktg
kZrft ljZj sDo'lgi6 cfGbf]ng /
/IffTds l:yltdf k'Uof] . t/ klg
ljZje/sf sDo'lgi6kf6L{x To;af6
lzIff cfh{g u/]/ gofF ljZn]if0fsf
;fy cfcfgf] d' n ' s sf] 7f] ;
kl/l:yltsf] ljZn]if0f ub]{ qmflGtnfO{
cufl8 a9fO{/x]sf 5g\ . /, ljZj
;j{xf/f ju{ cfgf] ju{sf] d'lQmsf] lglDt
c ;r]t / ;+ul7t eP/ cl3
a9L/x]sf] 5 . clxn] !^) jif{ k'/f
eO{ ;s]sf] 5 . ;f]leot df]8n
] sf]
;dfhjfbsf] ktg kZrft ljZje/sf
;fd|fHojfbL Pj+ k"h
F Lklt :ofnx
x'Oof x'Oofsf] :jdf :j/ ldnfP/ 3f]if0ff
u/] dfS;{jfbsf] cf}lrTo ;dfKt eof]
/ dfS;{jfb ;+uf| nodf 3lGsg k'Uof]
eg]/ t/ tL ;fd|fHojfbL Pj+ k"h
F Lklt
:ofnxsf] s;/t c;kmn l;4 ePsf]
5 . clxn] klg ljZj ;j{xf/ ju{ /
;fd|fHojfb aLr eLif0f ;+3if{ hf/L g}
5 . / lxhf] h:t} cfh klg dfS;{jfbsf]
;fGbeL{stf plQs} cfjZos 5 / ef]nL
klg /xL /xg] 5 . lsg eg] dfS;{jfb
Ps j}1flgs tyf qmflGtsf/L l;4fGt
xf] . o;sf] ljsNkdf s'g} j}1flgs /
qmflGtsf/L l;4fGt 5}g o; b'lgofdf .

k|r08 /===
!( lbg] hgcfGbf]ngsf dd{cg'?k
;+ljwfg aGg'kg]d{ f b[9 5g\ / pgLx?
cfgf] kIfdf ;du| qmflGtsf/L kf6L{,
g]tf / cfdhgtfsf ;xfg'el" t a6'Ng]
k|of; ul//x]sf 5g\ .
clxn] ;+ljwfg lgdf{0fsf qmdnfO{
x]bf{ Pg]skf dfcf]jfbL g} a9L ;lqmo
eP/ cufl8 a9]sf] b]lvG5 . t/,
;+ l jwfg s:tf] aGg] eGg] d f
dfcf]jfbLs} s'g kIfsf] kNnfef/L x'G5,
To:t} ;+ljwfg cfpg] lglZrt 5 .
dfcf]jfbLsf] j}B kIf hgtfsf kIfdf
hg;+ljwfg gcfpg] b]v]/ ;8s
cfGbf]ngdf plq;s]sf] 5 eg] k|r08
kIf klg clxn]sf] kl/l:yltnfO{
dWogh/ ub{} ;a}nfO{ :jLsfo{ x'g]
;+ljwfg agfpg'k5{ eGg] axfgfdf
hgtf;fd' hfg] tof/L ul//x]sf] 5 .
To;}n] ;+ljwfg lgdf{0fsf] nflu Pg]skf
dfcf]jfbLleq hlt lrGtf / rf;f]

5, Tof] c? kf6L{df b]lvFb}g . t/,


dfcf]jfbLleqsf ;+ljwfg lgdf{0fsf] of]
lrGtf / rf;f] klg Psl9Ssf 5}g,
To;}n] g]kfnL hgtfn] rfx]h:tf] !)
jif]{ hgo'4 / !( lbg] hgcfGbf]ngsf]
pknlAw /Iff ug]{ ;+ljwfg aGg]
5fF6sfF6 b]lvFb}g . lsgls clxn]
;Dk"0f{ b]zL, ljb]zL zlQmx g]kfndf
cfd"n kl/jt{g ePsf] / g]kfn
:jfwLg /fi6 ePsf] b]Vg rflx/x]sf
5}gg\ . log} b]zL, ljb]zL zlQmxsf]
rfxgf / Ozf/fdf clxn]sf] jt{dfg
;/sf/ cufl8 al9/x] s f] 5 /
To;nfO{ sfFw yfKg] sfd Pg]skf
dfcf] j fbLsf cWoIf k| r 08n]
ul//x]sf 5g\ .
clxn] PsLs[ t g] s kf
dfcf] j fbLleq h' g lsl;dsf]
cGt/;+ 3 if{ rln/x] s f] 5, o;n]
;+ljwfg lgdf{0fdf uDeL/ c;/ t
k'ofpF5 g} Tof]eGbf klg ;a}eGbf
7" n f] kf6L{ l eqsf o; lsl;dsf]
cGt/;+ 3 if{ n ] b] z cu| u dgdf
hfg'eGbf kZrudglt/ ws]lnG5 .
of] s'/f dfcf]jfbL ;+:yfkg kIf eGg]n]
a'g'kg]{ xf] . lxhf] cfkm}Fn] p7fPsf
tdfd Ph]08fxnfO{ ;xdltsf]
gfddf yGSofpFb} hfg] / Psyfg
;+ljwfgsf] nflu dl/xQ] ug]{ k|jl[ Qn]
b] z / hgtfn] lgsf; gkfpg]
/fhgLlts ljZn]ifsx atfpF5g\ .
clxn] dfcf]jfbLleqsf] cGt/;+3if{
c;n / v/faaLrsf] ;+3if{ xf] . of]
cGt/;+3if{df c;nsf g]t[Tj j}B
kIfn] ul//x]sf] 5 eg] v/fa kIfsf]
g] t [ T j k| r 08 / afa' / fd kIfn]
ul//x]sf 5g\ . c;n kIfsf] hLt
eof] eg] ;+3Lotf;lxtsf] hg;+ljwfg
aG5, xf]Og v/fa kIfsf] hLt eof]
eg] 3'ldlkm/L pxL ?Dhf6f/ eg]h:t}
nf]stflGqs ;+ljwfgsf] gfddf @)$&
;fnsf] ;+ l jwfg Ao' F t G5 eGg]
ljZn]ifsxsf] 7x/ 5 .

k|r08===
a:tLdf s]xL x'g] vfg]x? klg ePsfn]
To:tf x'sd' af;LnfO{ tTsfn ;TotYo
?kdf 5fglag u/L jf:tljs
;'s'daf;Lx?nfO{ ;/sf/n] ljsNk
lbP/ dfq} p7fpg cfu|x ul/g\ .
dlxnf Pstf ;dfhsL dxf;lrj wgf
nfdfn] afUdtL gbL lsgf/sf
;'sd' af;L a:tL Joj:yfkgsf] lglDt
;x/L ljsf; tyf ejg lgdf{0f
ljefuf/f tof/ ul/Psf] sfo{gLlt
t' ? Gt kf; u/L sfof{ G jogdf
Nofpg'kg]{ dfu ul/g\ . ;dfhn]
;/sf/L lgsfoaf6 ;' s ' d af;L
a:tLx?sf] a:tL ;'wf/sf plrt
of]hgf to ul/g'kg]{ / of]hgfdf
;'sd
' af;LnfO{ ;+nUg u/fOg'kg]{ dfu
;dfhsf] 5 . cfk"mx?sf] dfuk|lt
;/sf/ a]va/ ag] cfGbf]ng ug{]
;dfhsf] r]tfjgL 5 .

o'gfO6]8===
lnlSj8]6/ lgo'St ePkl5 shf{sf]
/sd p7fP/ lgIf]k lkmtf{ ug{'kg]{
x'G5 . /fi6 a}+s ;|f]tsf cg';f/
;j{;fwf/0fsf] lgIf]k lkmtf{ ug{] ;d:of
g/x]sf] bfaL u/]sf] 5 . o'gfO6]8sf]
/fi6 a}+sdf $% nfv k}ofF 5, Ps
pRr clwsf/Ln] eg], jfl0fHo a}s
+ df
klg !% nfv k}ofF lk|mh ul/Psf]
5 . oL b'O{ vftfdf /x]sf] /sdaf6
;j{;fwf/0fnfO{ lgIf]k lkmtf{ ug{ k'Ug]
cg'dfg /fi6 a}s
+ sf] 5 . g]kfnL ;]gf
/ j}slNks pmhf{ k|j4{g s]Gb|sf]
gfddf /x]sf] sl/a % s/f]8 k}ofF
eg] shf{ p7fP/ dfq lkmtf{ x'g] ;Sg]
;|f]t atfpF5 . ;+:yf ;fgf] / Hofb}
v/fa ePsfn] vf/] h Ldf n} h fg
nfluPsf] xf], /fi6 a}s
+ ;|ft] n] eGof],
;j{;fwf/0fsf] lgIf]k sd ePsfn]
w]/} c;/ ub}{g . tLg lhNnfdf
sf/f]af/ ug{] cg'dlt kfPsf] o'gfO6]8
ljsf; a}s
+ sf] s'g} zfvf 5}g . /fi6
a}s
+ sf] cg';Gwfgn] ;+:yfdf rf/ jif{otf
;fwf/0f;ef gePsf], ;~rfnsn] ;f9]
% s/f]8 k}ofFsf] xf/fxf/Ldf d'2tL
vftfsf] k};f rnfPsf], k'h
F Laf6 & s/f]8
k}ofF rnfPsf] b]lvPsf] lyof] .
;+:yfsf] g]6jy{ sl/a !@ s/f]8
k}ofFn] gsf/fTds 5 . ;+:yfdf *)
k|ltzt v/fa shf{ 5 . o'gfO6]8sf
sfo{sf/L cWoIf / Ps ;~rfns
ljQLo ck/fwsf] cleof]udf k|x/L
lx/f;tdf 5g\ .

/fatOfc t]u (! tr} nf; *^)@

sf= lh= k|= sf= b= g+= !^#@)^#^$

cfTd ;dLIffsf ;fy jfd nf]stflGqs zlStsf] Pstf ckl/xfo{


cfh d' n ' s cToGt} ;+ u Lg
38Laf6 u'lh|/x]sf] 5 . of] cj:yf
d"ntM /fhgLlts bnxdf k|j]z
u/]sf] ;+sL0f{ :jfy{sf] k|bi" f0fs} sf/0f
pTkGg ePsf] xf] . jf:tjfdf
hgcfGbf] g nsf] dd{ / efjgf
cGtl/d ;+ljwfgsf] lbzflgb]{z /
hgtfsf] ck]Iff / rfxfgf ljk/Lt
dgf]ut lsl;dn] lxF8\bf d'n'sn]
lgsf; gkfpg] h:tf] l:ylt cfh
ljsl;t ePsf] j:t'ut cfwf/df x]g]{
/ s]nfpg] k|i6 b]Vg ;S5 . ha
:jfy{sf cjfl~5t ls6f0f'xnfO{
/fhgLltdf 3':g] cj;/ k|bfg ul/G5
Tolta]nf hgtf /fi6 / cfhsf]
/fli6o cfjZostfnfO{ ltnf~hnL
lbg k'luFbf]/x]5 eGg] s'/f cfhsf]
xfd|f] /fli6o /fhgLlts v]nf8Lxsf]
lrGtg Jojxf/ / rl/qn] lbglbg}
k|i6 kfl//x]sf] 5 . l:ylt sxfF
sxfFaf6 lau|g ;'? uof] eg]/
s] n fpg] / km] l / klg hgtfsf
cfGbf]gnsf/L zlStx s] s;/L ;xL
lbzfdf ;xL lsl;dn] Pstfa4 x'g
;lsG5 eGg] s'/f vf]hL ug{'kg]{
cfjZostf 5 . t/ bnx :jfy{sf]
bnbndf o;/L kmF;s
] f 5g\ ls ltgn]
cfgf] ks8 / cfgf] ar{:jaf6 g}
cfgf] efjL /fhgLlt ;'lglZrt x'g]
unt ;kgf b]lv/x]sf 5g\ / d'ns
' sf]
cl:y/tf
c/fhstf
/
cg'zf;gxLgtaf6 kmfObf p7fpg]
unt k|s[ofaf6 u'lh|/x]sf 5g\ .
o;n] ubf{ lxhf]sf cfGbf]ngsf/L
bnxsf] 5lj cfh g/fd| f ] ; F u
wldlnPsf] 5 / pgLxk| l tsf]
hgtfsf] :jfefljs ljZjf; /
;dy{gdf 7"nf] :vng cfPsf] 5 .
oBlk csf]{ s'g} pGgt ljsNk tof/
x'g g;s]sf] cj:yfdf hgtf k'/fg}
oyfl:yltdf /xg afWo 5g\ .
hgtfsf] of] sdhf]/ cj:yfsf] e/k'/
kmfObf /fhgLlts bnxn] lnO/x]sf
5g\ . b] z / hgtfsf] efUo /
eljiodfly v]nfaf8 ul//xsf 5g\ .
t/, hgtfsf] dgdf eg] lr;f] k;]sf]

nf]sgf/fo0f ;'j]bL
5 . of] cfhsf] /fli6o /fhgLtsf]
s6' jf:tljstf / t:jL/ klg xf] .
b]zsf] o; oyfy{ cj:yfsf] cfFsng
ug{] lhDd]jf bnx cem} klg tof/
b]lvFbg} g\ . pgLx cfgf uDeL/ q'l6
/ sdhf]/Ln] ubf{ d'n's s] s;/L
w/fzoL x'Fb} uO/x]sf] 5 eGg] s'/f
:jLsf/ ug{ tof/ x'bF g} g\ eg] b]zsf]
/fhgLlts l:ylt cem eofjx /
;Dxflng ;Sg] l:ylttk{m g} ws]lng]
5 . To;a]nf s'gu/ s'g unt
zlStxn] 7fpF lng] x' g \ eGg
;lsFb}g . t/, b]zeg] cjfl~5t
b'36{ gsf] lzsf/ x'ghfg] s'/f lglZrt
5 . To;} n ] olta] n f lxhf] s f
cfGbf] g nsf/L bnxn] ;Qf /
k|ltkIfdf /xFbf sxfFsxfF s]s] uNtL
sdhf]/L u/] / ul//x]sf 5g\, To;sf]
pgLx :jod\n] uDeL/ cfTd;dLIff
ug}{kb{5 . hgtfnfO{ ;w}F e|d, t'h's
/ eosf] jftfj/0fdf /fv]/ lxhf]s}
;fdGt, gj;fdGtxn] /fhgLlts
/f] 6 L ;] S g] h:tf] u/L cfhsf]
u0ftGqfTds nf]stGq k6Ss} rNg
;Sb} g . ab\ l nPsf] /fhgLlt
cg'sn
" sf] lrGtg rl/q / Jojxf/sf]
k|bz{g ug{ l;Sg' / ;Sg'kb{5 . cGoyf
l9nf]rfF8f] Oltxf;n] ToxL /5'gdf
cfh unt df] 8 df pleP/
cl8lnO/x]sf /fhgLlts bnxsf]
g] t [ T jnfO{ klg ldNsfOlbg] 5 .
Oltxf;n] s;}nfO{ df]nflxhf ug{
hfGb}g / of] lgd{d x'G5 eGg] s'/f
a'g lhDd]jf/ /fhgLlts bnxn]
lanDa gug'{ g} j]z x'G5 . cGoyf
kl5 k5'tfpgafx]s c? s]xL afFsL
g/xg] s'/f klg TolQs} ;To 5 . t/,
;Qfsf] df]xkf;n] g/fd|f;
] uF hs8]kl5
To;af6 5'6s
\ f/f kfpg klg TolQs}
sl7g 5 eGg] s'/f klg lat]sf] %
jif{otfsf] b]zsf] /fli6o /fhgLlts
rl/qdf cfPsf] 3f]/ :vng / To;n]
;dfhdf kf/]sf] k|efjnfO{ x]bf{ 5n{+
x' G 5 . s' ; L{ s f nflu h:tf] ; ' s }

cj;/jfbL / ck]Iff gu/]sf] u7aGwg


;dLs/0f / w|'jLs/0f ug{ klg tTk/
x'g] / b]z / hgtfsf] lxtnfO{ klg
;f} b fafhL ug{ cToGt} cg} l st
k|j[lQn] cfhsf] /fli6o /fhgLltdf
cf hdfPsf] ;jf{ b]lvPsf] 5 .
o:tf] cjfl~5t / c:jLsfo{ l:yltn]
ubf{ Pslt/ cfdhgtfdf
/fhgLltk|lt 3f]/ lg/fzf 5fPsf] 5
eg] csf]{lt/ lj:yflkt k|ltufdL
zlSt / afXo zlSt s]Gb|xsf]
rnv]n cfh ck"j{kdf a9]sf] 5 .
of] u0ftGqfTds nf]stGqsf] cu|ufdL
ljsf; / ;'b[9Ls/0fsf] af6f]df 7"nf]
Jojwfg / / r'gf}ltk"0f{ l:ylt xf] .
o;af6 d'n'snfO{ kf/ nufpg s'g}
Psb'O{ bnsf] a'tfsf] s'/f klg xf]Og .
of] s'/f ;Qf / k|ltkIfdf /x]sf d'Vo
/ lg0ff{os e"ldsfsf] lhDd]jf/L kfPsf
bnxn] ga'em]sf 5}gg\ . a'em]/ klg
a'emkrfpg' pgLxsf] /fhgLlts
;+:s[lt aGg k'us
] f] 5 . jf:tjdf of]
hgrfxgf / efjgf ljk/Lt / j:t'tM
hglj/f]wL ;+:s[lt xf] . lsgeg] hgtf
olta]nf ljefhg / a}dg:otf k6Ss}
rfxFbg} g\ . pgLx /fhgLlts bnx
k/:k/df ;xdlt ;xsfo{ / Pstfsf]
af6f] lxF8g" \ eGg] rfxG5g\ . /fhgLlts
bnx of] ;+qmd0fsfnsf] ;+jb] gzLn
38Ldf ;Qfsf] xLdf l5gfemk6L
gu?g\ . ;femf b[li6sf]0f, ;femf
;xdlt / ;xsfo{sf] d"n af6f]df
cufl8 a9\ g ' / Pstfa4 eP/
;a}vfn] r'gf}ltxsf] ;fdgf ug{
cu|;/ xf]pmg\ eGg] rfxG5g\ . zflGt
:yfkgf, ;+ljwfg lgdf{0f / cfly{s
;fdflhs kfGt/0fsf] cfhsf] /fli6o
af6f] oxL g} xf] . Oltxf;n] k6s
k6s lbPsf] of] lzIffnfO{ 7"nf] cfh
/fhgLlts kl/jt{ g kl5 klg
cfTd;ft gul/g' sd la8Dagfk"0f{
s'/f 5}g . /fhgLltnfO{ kbk|lti7f /
k};fsf] e|i6 Jofkf/Joj;fodf kl/0ft
ug] { h' g unt k/Dk/fsf] cfh

cg'z/0f eO/x]sf] 5, To;n] d'ns


' nfO{
cem ljs/fn / ;Dxflng;Sg]
cj:yflt/ dfq ws]Ng] 5 . o;n]
P]ltxfl;s ;+o'St hgcfGbf]ngsf
pknlAwxsf] sbflk / lsdfy{ ;'/Iff
;+/If0f ug{] tyf ;'b[9 t'Nofpg
;St} g . hgtfaf6 cnlUuPsf]
5nsk6sf/L /fhgLltn] lxhf]
g]kfnsf] PsLs/0fkl5 b]lvg} h;/L
cf hdfpF b } uof] To;n] ubf{
h+uaxfb'/sf] pbo / hxflgof /f0ff
zf;gsf] cf/De ePsf] / To;n]
!)$ jif{dd g]kfnL hgtfdfly
dWoo'uLg lg/\sz
' tf nfb]sf] lyof] .
To;af6 aNnaNn @))& ;fndf
kf/ kfP klg k'gM if8\oGqs} /fhgLltn]
ubf{ lgjf{ l rt ;+ ; b\ ;/sf/x
ckb:y eP eg] /fhgLlts bnx
k| l talGwt ul/of] / /fhtGqsf]
g]t[Tjdf ;fdGtL clwgfosjfbL
k~rfotL Joj:yfn] csf]{ em08} tLg
bzs g]kfnL hgtfnfO{ cFWof/f]df
/fVof] . To;sf lj?4 lg0ff{os ;+oS' t
hgcGbf]ngsf] ljsf; eP/ @)$^
;fndf kl/jt{g cfP klg To;
kl/jt{gnfO{ klg 6f7faf7fxs} /hfOF
ug]{ dfWod dfq agfP/ ;Qfsf] v]n
v] N g k' U bf /fhtGq ;Lldt
k|hftGqnfO{ klg ;dfKt kfg{ pBt
eof] . To;kl5 p7]sf] ce"tk"j{ ;+oS' t
hgcfGbf]ngn] /fhtGqnfO{ ;dfKt t
kfof] t/ cfh cfGbf]ngsf/L bnx
g} /fhf/hf}6fsf] e"ldsf lgjf{x ug{]
xf]8afhL u/]/ gj;fdGtjfbL ktgsf]
lbzfdf v'/L v]nL /x]sf 5g\ . of]
/fhgLlts kl/b[ion] s'g} ;sf/fTds
kl/0flt Nofpg ;Sb}g . To;}n] cfh
hgtf klxn] slxn]eGbf a9L ;r]t
;fjwfg / ;+ + u l7t eP/ k' g M
/fhgLlts rl/q ;'wf/ zflGt /
;+ljwfgsf] nflu bafasf/L e"ldsf
v] N g cu| ; / x' g ' k g] { HjnGt
cfjZostf ag]sf] 5 . olta]nf b]z
/ hgtfk|lt ;dlk{t x'g rfxg] jfd
tyf nf]stflGqs zlStxsf] Pstf
/ ;xsfo{ ckl/xfo{ x'G5 g} .

;}lgs d'Vofnosf] gfs}df Jofkfl/s x]lnKof8 /fli6o kl/rokq cnkq

sf7df8f}F . ;'/Iffsf b[li6sf]0f


eGb} dfOtL3/af6 ;lxbu]6 lg:sg]
5f]6f] af6f] jiff}b+{ l] v /f]Sb} cfPsf] g]kfnL
;]gfsf] d'Vofnosf] ;fd'Gg] Jofkfl/s
x] l nKof8 lgdf{ 0 f ePsf] 5 .
;fdfGo?kdf cfgf] If] q j/k/
gfuls/xnfO{ cfjthfjt ;d]tdf
/f]s nufpg] g]kfnL ;]gfn] o;/L cfg}
gfs 7f]lSsg] u/L x]lnKof8 lgdf{0f
ubf{;Dd r'F gaf]Ng' eg] /x:odo
ag] s f] 5 . l;len 6 ] 8 ;] G 6/n]
agfPsf] Jofkfl/s dxnsf] 5tdf
x]lnsK6/ Nof08 ug{ ldNg] u/L
x] l nKof8 agfOPsf] 5 . pQm
Jofkfl/s ejg g]kfnL ;]gfsf] ;}lgs
d'Vofno eb|sfnLl:yt u]6af6 sl/a
@) ld6/sf] b"/Ldf /x]sf] 5 . of]
Jofkfl/s dxnsf] 5tdf x]lnsf]K6/
Nof08 ug{ ldNg] x]lnKof8 agfOPsf]
5 . l;len 6]8 ;]G6/ gfdsf] of]
Jofkfl/s ejgn] k;n sjn / clkm;
/fVgsf nflu clxn] a'ls cfXjfg
ul//x]sf] 5 . x]lnKof8 agfOPsf] ;f]
7fpF a f6 u' n ] n L xfg] klg cfdL{
x]8Sjf6/sf ofnsf] l;;f k'm6\g]
;|ft] sf] bfaL 5 . xf]rf] :yfgdf /x]sf]
cfdL{ x]8Sjf6/ 5]pd} o;/L cUnf
;+oGq aGg' ;'/Iffsf nflu lgs} 7"nf]
r'gf}tL xf] . lgdf{0ffwLg l;len 68] s}
csf]{ 5]pdf s]Gb|Lo sf/fuf/ 5 .
sf/fuf/ / cfdL{ d'VofnonfO{ k|ToIf
lgu/fgL ug{ ldNg]u/L cem x]lnsf]K6/
g} cjt/0f ug]{ u/L Jofkfl/s ejgnfO{
Ohfht lbFbf ;}lgs d'Vofno lsg
r'k nfu]/ a:of] < s}bL e]6g\ ] gfddf
s]lGb|o sf/fuf/d} k'u]/ uf]nL;Dd
rnfPsf] 36gf ePsf] cj:yfdf
;]gfsf] x]8Sjf6/sf] cufl8 x]lnsf]K6/
g} Nof08 ug{ ;Sg] u/L ejg agfpg'

hf]lvdk"0f{ x'G5 . o;/L cUnf ejg


aGg' / x]lnNof8 g} agfpg] cg'dlt
lbFbf ;'/Iff ;+j]bgzLntfnfO{ Wofg
lbPg eg] s;}n] unt lgot /fVof]
eg] cUnf 3/ / ToxfFsf] x]lnKof8sf]
b'?kof]u ub}{ eLcfO{kLx?nfO{ ;xh}
lg;fgf agfpg ;Sg] 5g . o:tf
;+/rgfsf] b'?kof]u ub}{ ck/fwLx?n]
eLcfO{kLcx?nfO{ 6fu{6] ug{ ;S5g\ .
t/, g]kfnL ;]gf eg] o;nfO{ ;'/Iff
r'gf}lt dfGg tof/ 5}g . ;|f]tsf
cg';f/ l;len 6]8 ;]G6/ agfpFbf
lgdf{tfn] ;}lgs g]tT[ j / dGqLx?nfO{
;d]t cfly{s k|nf]egdf kf/L x]lnKof8
agfpg] cg'dlt lnPsf] xf] . of]
Jofkfl/s ejgsf lgdf{tf x'g l;len
xf]D;sf dflns OR5f/fh tfdf,
h;nfO{ Pdfn]sf alnof cfly{s
;|f]tsf ?kdf rrf{ ul/G5 . Pdfn]
g]tfx? cy{ / /IffdGqL ePsf a]nf
tfdfn] cfly{ s rnv] n u/L
x]lnKof8 agfpg cg'dlt lnPsf]
;|f]tsf] bfaL 5 .

sf7df8f}F . rfn" cfly{s jif{df rf/


nfvnfO{ kmf] 6 f] ; lxtsf] /fli6 o
kl/rokq lbg] u[x dGqfnosf] nIo
sfg'g cefjdf cGof]ndf k/]sf] 5 .
kl/rokqsf] lglDt lgld{t ljw]os
sfg' g dGqfnoaf6 cl3 a9\ g
g;s]kl5 cGof]n 5fPsf] xf] . ljBdfg
sfg'gcg';f/ !^ jif{ pd]/ k'us
] f
JolStn] gful/stfsf] k|df0fkq lng
kfpF5 eg] !* jif{eGbf dflysfn]
dtbfgdf efu lng ;S5 . lgjf{rg
cfof]un] kmf]6f];lxtsf] gfdfjnL
k|sfzgsf] tof/L eg] u/]sf] 5 .
;/sf/n] klxnf] k6s kmf]6f];lxtsf]
dtbftf kl/rokq k|0ffnL nfu" ug{
nfu]sf] xf] . cfof]un] sl/a b'O{ jif{leq
b]zel/sf Ps s/f]8 tLg nfv
hgfsf] kmf]6f];lxtsf] dtbftf gfdfjnL
;+sng u/]sf] 5 . gfdfjnLdf ;"rLs[t
gful/sdWo] sl/a %# k|ltzt dlxnf
/ $& k|ltzt k'?ifsf] ;+Vof /x]sf]
cfof]usf k|jStf zf/bfk|;fb lqtfnn]
hgfPsf 5g\ . pSt gfdfjnL cfpFbf]
j} z fv # ut] a f6 uflj; /
gu/kflnsfdf k|sfzg ul/g] 5 .

cfpb5
} ljG8f]hsf] gof e;{g
sf7df8f}F . dfOqmf];6n] oxL
clk|ndf ljG8f]h * ;fj{hlgs ug]{
ldlt / laqmLsf af/]df hfgsf/L lbg
Pp6f sfo{qmd ug{ nfu]sf] Dof;]ann]
hgfPsf] 5 . p;sf cg';f/ ljG8f]h
* of] jif{sf] cS6f]a/df ;fj{hlgs
x'g5
] . dfOqmf];6 skf]/{ ;
] gn] ljG8f]h
* sf] lk|Eo e;{g ;fj{hlgs u/]sf]
5 . OG6/g]6df ;lhn} 8fpgnf]8 ug{
;lsg] sGHo'd/ lk|Eo' eh{g ljG8f]h
;]eg] eGbf w]/} l56f] / 5l/tf] 5 .
;f]l;on ldl8of tyf k|ljlw ;dfrf/
;fO6 Dof;]gnsf cg';f/ ljG8f]h *
df j8{kf;j8{ lkSr/ kf;j8{ / x6d]n

csfpG6af6 ;fOgOg ug{ ;lsG5 .


x6d]n csfpG6af6 ;fOgOg ubf{ d'Vo
d]gd' f g} km];a's / 6\jL6/ PsfpG6sf]
ck8] 6 b] V g ;lsG5 . 8] : s6k,
Nofk6k tyf 6\ofAn]6df ljG8f]hsf]
gofF e;{g rnfpg ;lsG5 . of]
h:tf];s
' } xf8{jo] /df klg ;kf]6{ ug]{
u/L agfOPsf] 5 . k|of]ustf{nfO{
rnfpg ;lhnf] xf];\ eg]/ o;sf]
l8hfOg u/] s f] b] l vG5 . 6r
OG6/km];sf] nflu agfOPsf] eP klg
dfp; rnfpg]sf nflu klg of] uhasf]
5 . o;sf] lk|Eo' e;{gdf h] rnfOG5,
To;sf] lkSr/ b]lvG5 .

gfdfjnLsf cfwf/df gful/sn] b]zdf


x'g] /fli6o lgjf{rgdf dtbfg
ug{;S5 . gful/stfsf cfwf/df
lvlrPsf] kmf]6f];lxtsf] dtbftf
kl/rkq eg] u[x dGqfnon] hf/L u5{ .
pSt kl/rokqnfO{ /fli6o kl/rokq
s} ?kdf ljsf; ug{] ;/sf/n] hgfPsf]
5 . cfof]un] k'/fg} ;+/rgfcg';f/ #
xhf/ ( ;o !% uflj;sf sfof{no /
%* gu/kflnsfsf] j8f sfof{nodf
gfdfjnL k|sfzg ug{5] . gful/stfsf
cfwf/df lvrfOPsf dtbftf
gfdfjnLdf q'l6 ;RofOg]5 . a;fOF
;/fOsf qmddf gfdfjnL km/s k/]sf]df
bfaL tyf lj/f]wsf lglDt rf}w lbgsf]
;do lbOg] k|jStf lqtfnn] hgfP .
To;}u/L o;cl3 kmf]6f] lvrfpg
5'6s
] fx?nfO{ k'gM lvrfpg] / To;otf
!^ jif{ k'u/] gful/stf lnPsfx?nfO{
;d]l6g]5 . gfdfjnL k|sfzg sfo{dWo]
h]7;Dd k"/f ul/g]5 . gfdfjnL
k|sfzgsf] tLg dlxgfleq r'gfj
u/fpg ;S5f},F k|jStf lqtfnn] eg],
t/ dtbftf kl/rokq lbg] sfd u[x
dGqfnosf] xf] . cfof]un] dtbftf
gfdfjnLdfq k|sfzg u5{ . u[x
dGqfnosf k|jStf z+s/ sf]O/fnfn]
sfg'glagf /fli6o kl/rokqsf] k|lqmof
cl3 a9\g g;Sg] atfP . o;;DaGwL
ljw]os cl3 a9fof}F t/ sfg'g
dGqfnoaf6 kmsf{Oof], pgn] eg], bf];f| ]
k6s km]l/ k|lqmof cl3 a9fPsf 5f}F .
yk k|lqmofaf/] hfgsf/L gePsf] ;d]t
pgn] hgfP . lgjf{rg cfof]un] @)^^
r} t # ut] a f6 gd' g f dtbftf
kl/rokqsf lglDt kmf]6f] lvrfpg]
k|lqmof cl3 a9fPsf] xf] . @)^& ebf}
@* af6 cf}krfl/s ?kdf ;'? ePsf]
dtbftf kl/rokqsf lglDt kmf]6f]
lvrfpg ;'? ePsf] lyof] . kmf]6f];lxtsf]
dtbftf gfd btf{ tyf gfdfjnL
k|sfzgsf lglDt rfn" cfly{s jif{df
$^ s/f]8 ?k}ofF ah]6 /x]sf] 5 .

ljsf; C0fkq @)&! 3 cfpg]


sf7df8f}F . /fi6 a}+sn] ut k';eGbf Aofhb/ s]xL a9fP/ ^ ca{ %)
s/f]8 k}ofF a/fa/sf] ljsf; C0fkq @)&! 3 laqmL ug{'ePsf] 5 .
ljsf; C0fkq @)&! 3 gfd lbOPsf] of] C0fkq lsGg]n] jflif{s ;f9] *
k|ltzt Aofh kfpg]5g\ . of] Aofh cw{jflif{s kdf e'StfgL lbOg]5 . a}+s
tyf ljQLo ;+:yfdf clws t/ntf -nufgLof]Uo /sd_ ePsf a]nf C0fkq
lgisfzg ug{ nfluPsf] xf] . /fi6 a}+sn] ut k';df laqmL u/]sf] ;f9] # ca{
k}ofFsf] b'O{ jif{ ljsf; C0fkqsf nflu * k|ltzt Aofhb/ sfod u/]sf]
lyof] . ca lgisfzg x'g] tLg jif{ C0fkq lsGg rfxg]n] r}t !( ut];Dd
lznaGbL cfj]bg lbg'kg]{ /fi6 a}+sn] hgfPsf] 5 . k|fKt af]nsaf]n
cfj]bgaf6 r}t @@ ut] afF8kmfF8 ul/g]5 . of] C0fkqsf] ;fjfF e'StfgL
@)&! r}t @@ ut] tf]lsPsf] 5 . Go"gtd @% xhf/ / To;n] efu hfg]
c+sdf C0fkq vl/b ug{ ;lsg]5 . /fi6 a}+sn] s'n /sdsf] ^) k|ltzt
cyf{t # ca{ () s/f]8 a/fa/sf] C0fkq k|lt:kwL{ kdf laqmL ub}{5 .
afFsL $) k|ltzt cyf{t\ @ ca{ ^) s/f]8 eg] ck|lt:kwL{ x'g]5 . ;+:yf jf
JolStn] af]nsaf]n k|lqmofcGtu{t k|lt:kwL{ jf ck|lt:kwL{dWo] s'g} Ps
;d"xdf dfq efu lng kfpg] eP klg a}s
+ tyf ljQLo ;+:yfn] eg] k|lt:kwL{
;d"xdf dfq efu lng kfpF5g\ . ck|lt:kwL{ ;d"xdf cfjZos dfu gk/]
k|lt:kwL{ ;d"xdf laqmL ul/g] /fi6 a}+sn] hgfPsf] 5 . vl/b ug{ rfx]sf]
/sdsf] @=%) k|ltzt af]nkq ;fy k]; ug{k' g]{ / afF8kmfF8df gk/] ;ft
lbgleq lagfAofh k]:sL /sd lkmtf{ e'StfgL ul/g] /fi6 a}+sn] hgfPsf]
5 . of] C0fkq g]kfn :6s PS;r]Gh -g]K;]_ df vl/blaqmL ug{ ;lsG5 .
ut k';df nufgLstf{n] k|lt;osf nflu Go"gtd ! ;o ^ k}ofF &* k};f /
clwstd ! ;o * k}ofF ^^ k};f af]nd"No xfn]sf lyP . Tolta]nf % ;o &*
JolSt tyf ;+:yfaf6 @^ ca{ (! s/f]8 #% nfv k}ofFsf] C0fkq vl/b ug{
dfu k/]sf] lyof] . ah]6df cfGtl/s C0f p7fpg] pNn]v ePcg';f/ /fi6
a}s
+ n] ljsf; C0fkq laqmL ug{ nfu]sf] xf] . ;/sf/n] ah]6df rfn" cfjdf
#& ca{ $! s/f]8 k}ofF cfGtl/s C0f p7fpg] 3f]if0ff u/]sf] lyof] .

>Lk]r ;fj{hlgs k|bz{gLdf /flvg]


sf7df8f}F . rfn" cfly{s jif{leq} zfxj+zLo /fhfxn] nufpg] >Lk]r
gf/fo0flx6L b/af/ ;+u|xfnodf ;fj{hlgs k|bz{gLdf /flvg] ePsf] 5 .
u0ftGq :yfkgfkl5 gf/fo0flx6LnfO{ ;+u|xfnodf kl/0ft ul/P klg >Lk]r
;fj{hlgs ul/Psf] lyPg . ;+ux| fno k|dv
' n]vaxfb'/ sfsL{n] rfn" jif{leq}
;fj{hlgs k|bz{gLdf /fVg] ;'emfj;lxtsf] k|ltj]bgnfO{ clGtd k lbOPsf]
hfgsf/L lbP . >Lk]r;Fu} /fhb08, b'O{ ;o tf]nf ;'gn] ag]sf] emf/L, ;'gsf]
t/af/, 9fn, rfFbLsf] d]; / /fgLn] skfndf nufpg] u/]sf] lx/fsf] 6fo/f
klg ;fj{hlgs k|bz{gLdf /flvg]5 . >Lk]rnfO{ tLg txsf] a'n6] k|k' m l;;fo'St
zf]s];df /flvg] ;+u|xfnon] hgfPsf] 5 . s;}n] 5'gf;fy ;fO/g aHg]
k|ljlw h8fg ul/g]5 . @$ 3G6} Sofd/faf6 cg'udgsf] Joj:yf ul/g]5 .
To;nfO{ b/af/sf] klZrdlt/ ;'v]{t sIfdf /fVg] aGbf]a:t ldnfOPsf]
sfsL{n] atfP . k"j{/fhf 1fg]Gb|n] @)^% h]7 !( ut] gf/fo0flx6L b/af/
5f8]kl5 b/af/s} ;}n'g sIfsf] kmnfd] ;]kmdf >Lk]r /flvPsf] lyof] .
;+u|xfnon] ;fj{hlgs k|bz{gLsf] tof/Lsf nflu Ps dlxgfcl3 klxnf]
k6s pSt ;]km vf]ns
] f] lyof] . To;}sf cfwf/df >Lk]rnfO{ rflxg] zf]s;
] sf]
9fFrf tof/ kfl/Psf] sfsL{n] hfgsf/L lbP . zfx /fhfxn] k|of]u ub}{
cfPsf] >Lk]r lx/f, df]tL, kGgf, hjfxf/ftnufot wft'sf ;fy} b'ne
{ clk|msL
r/f sNsLsf] k'R5/hl8t 5 . sl/a ;f9] @ lsnf] tf}n cg'dfg ul/Psf]
>Lk]r k[YjLgf/fo0f zfxs} kfnfdf agfOPsf] eP klg k6sk6s kl/dflh{t
x'Fb} cfPsf] lyof] . ;/sf/n] >Lk]r k|bz{gLsf nflu o;} jif{ @ s/f]8 #)
nfv k}ofF ah]6 5'6\ofO;s]sf] 5 . tLg jif{cl3 b/af/ ;+u|xfno ag]b]lv
k6sk6s >Lk]r;d]t k|bz{gLdf /flvg] elgFb} cfPsf] lyof] . o;aLr,
gf/fo0flx6L b/af/ ;+u|xfnosf] hUuf slt xf] eGg] af/]df cGof}n pTkGg
ePsf] 5 . ;/sf/n] u0ftGq :df/ssf] lznfGof; u/]kl5 ;+u|xfnosf]
hUuf slt eGg] af/]df emg\ ljjfb a9]sf] 5 . s"n ;ft ;o %# /f]kgL
hUufdf km}lnPsf] gf/fo0flx6L b/jf/ ;+u|fxnosf] k"j{klsf] *@ /f]kgL
hUufdf aGg] :df/ssf] uPsf] d+unjf/ lznfGof; ePsf] lyof] . ;+u|xfno
agfpg] 3f]if0ff u/]/ sfof{Gjog x'Fbf;Dd klg ;/sf/n] ;+u|xfnonfO{ hUuf
:jfldTjsf af/]df s'g} cflwsfl/s sfuhft lbPsf] 5}g . u0ftGq cfP;Fu}
b/af/nfO{ ;+ux| fno agfpg] lg0f{o eP klg k|rf/cg';f/ sfd x'g g;s]sf]
;+ux| fno k|dv
' n]vaxfb'/ sfsL{n] atfP . tTsfnLg /fhfsf] lghL ;lrjfnodf
k//fi6 dGqfnosf] /fxbfgL zfvf /flvPsf] 5 . ;+ux| fnosf] s"n hUufdWo]
^) k|ltzteGbf w]/} clxn] klg g]kfnL ;]gfn] k|of]u ub}{ cfPsf] 5 .
/fhtGqsf a]nf /fhfsf] ;'/Iffdf vl6g] ;]gf klg ToxLF 5 . /fhfsf P8L;Lx
a:g] Sjf6/, ;'l6 /]~h, ;~rf/s]Gb|, x]lnKof8 ;a} ;]gfn] k|of]u ub}{ cPsf]
5 . blIf0f 9f]sfaf6 b]lvg] d'Vo ejg / /fhf lj/]Gb| a:g] >L ;bg dfq}
;+ux| fnosf] :jfldTjdf 5 .

klZrd ;]tLsf] ;do;Ldf leq} lgdf{0f ;Sg lgb]z{ g


sf7df8f}F . ;+;b\sf] k|fs[lts ;|ft] / ;fwg ;ldltn] u7g u/]sf] cWoog
pk;ldltsf] sfo{bnn] tf]lsPsf] ;do;Ldf leq} lgdf{0f ;Sg] ;t{;lxt
cfof]hgf a9fpg] lgb]z
{ g lbg] k|ltj]bg tof/ kf/]kl5 klZrd ;]tL hnljB't
cfof]hgfsf] lgdf{0fsf] sfd cl3 a9fpg af6f] v'n]sf] 5 . sfo{bnn] phf{
dGqfno / lrlgofF sDkfgL y|L uh]{haLr ePsf] ;dembf/Ldf cfjZos
;+zf]wg;lxt tf]lsPsf] ldlt leq} cfof]hgf ;Sg] u/L sfof{Gjog k|lqmof
cl3 a9fpg lgb]{zg lbg] k|ltj]bg tof/ kf/]sf] 5 . o;cl3 k|fs[lts ;|f]t
/ ;fwg ;ldltn] nfO;]G; lbFbf ab\lgot ePsf] cfz+sf ub}{ klZrd
;]tLsf] sfd tTsfn sf/jfxL /f]Sg] lgb{z
] g lbPsf] lyof] . sfo{bnn] !$ a'bF ]
lgb]{zg tyf ;'emfj tof/ kf/]/ pk;ldltnfO{ a'waf/ a'emfPsf] k|ltj]bgdf
nufgL af]8d{ fkm{t\ klZrd ;]tL lgdf{0f ug{sf nflu k|lqmof cl3 a9fpg klg
lgb]z
{ g lbOPsf] 5 . ;'b/" klZrdsf gful/ssf] k"0f{ cu|flwsf/ /xg] u/L !)
k|ltzt z]o/ / b]ze/sf gful/ssf nflu !$ k|ltzt z]o/sf] Joj:yf ug{
klg sfo{bnn] ;'emfj lbPsf] 5 . sfo{bnn] cd]l/sL 8n/df ljB't vl/b
;Demf}tf -lklkP_ ug'k{ g]{ k|fjwfgnfO{ ;+zf]wg u/]/ g]kfnL k}ofFdf ;Demf}tf
ug{ klg ;'emfj lbPsf] 5 . & ;o %) d]ufjf6 Ifdtfsf] klZrd ;]tL
lgdf{0fsf nflu phf{ dGqfno / y|L uh]h
{ aLr kmfu'g !& ut] ;dembf/Lkqdf
x:tfIf/ ePsf] lyof] .

k|sfzs tyf ;Dkfbs M /fh]Gb|k|;fb lrdf}l/of, sfof{no M afuahf/, sf7df8f}F, df]afOn M (*$!$)#*%!,
E-mail : chhepyastra@gmail.com,website: www.chhepyastraweekly.wordpress.com sDKo'6/ tyf d'bs
| M lwDn] ckm;]6 k|;
] , b]jLgu/, cgfdgu/k5fl8

You might also like