You are on page 1of 5

Cng ty C phn u t Cng ngh gio Dc IDJ

Ti liu c ng k bn quyn! ******** WWW.EDUCATIONPVA.TK

Khi ngha Yn Bi T u thng 2 nm 1929, nhn v n Badanh, thc dn Php ra sc truy lng, bt b nhng ngi yu nc v ph v hng lot cc c s cch mng ca Vit Nam quc dn ng H Ni v cc tnh. S phn ca VNQD ang mp m bn b vc thm. Trc tnh th nguy cp, nhng ngi lnh o Tng b cho rng khng th c ngi yn chu cht, m phi ng ln sng mi vi qun th. T cch nhn nhn , Nguyn Thi Hc quyt nh triu tp hi ngh i biu ton quc ca VNQD ngy 17-9-1929 ti Lc o (Hi Dng) bn bc v thng nht k hoch khi s. Trong hi ngh ny, xut hin hai phi: Phi ci t(l) v phi khi ngha. Phi ch trng khi ngha do Nguyn Thi Hc, Nguyn Khc Nhu ng u chim u th trong hi ngh. Tip theo hi ngh i biu ton quc, VNQD cn t chc mt cuc hp na Bc Ninh hoch nh thi gian v phng thc tin hnh khi ngha. Theo k hoch c thng nht, VNQD s t chc khi ngha cc ni v cng lc nh vo cc th ln l nhng trung tm qun s ca Php. Lc lng khi ngha ch yu gm anh em binh lnh l ngi ca ng trong qun i ca Php, ng thi phi hp vi lc lng ca ng bn ngoi. V kh mt phn do cc c s ca ng ch to phn cn li phi cp t tay gic. Thi gian khi ngha n nh vo ngy 9-2-1930. Theo phn cng ca ng, Nguyn Thi Hc trc tip ch o cuc khi ngha ba tnh ng bng: Hi Dng, Hi Phng, Kin An; cn Nguyn Khc Nhu chu trch nhim t chc cuc khi ngha ba tnh trung du Sn Ty, Ph Th, Yn Bi. Sau hai hi ngh Lc o v Bc Ninh, cng tc chun b khi ngha c trin khai v y mnh cc a phng. Cc xng ch bom c lp ra ti cc tnh Bc Ninh, Ph Th, Hi Dng, v sn xut c hng nghn qu bom xi mng. Ngoi ra, VNQD cn t chc rn dao, kim, m tu v a i ct giu nhng ni kn o

http://www.hoc360.vn

Cng ty C phn u t Cng ngh gio Dc IDJ

ch ngy khi s. Cc c s may c, qun phc v in truyn n cng lm vic lin tc ngy m. Gia lc cng cuc chun b khi ngha ang c tin hnh khn trng th mt s bin c xy ra, gy nh hng xu ti hot ng ca VNQD. in hnh l v n bom do s sut khi ch to lm cht 3 ng vin VNQD Bc Ninh (ngy 89-1929), v nht l v phn bi ca Phm Thnh Dng (tc i Dng) ngy 25-121929 ti hi ngh Vng La (Ph Th) . Nhng s c ny buc Php cnh gic, tng cng cc cuc lng sc, khng b, y VNQD n nguy c khi ngha non. i ph vi tnh hnh, ngy 26-1-1930, Nguyn Thi Hc li triu tp mt cuc hp khn cp ti lng M X (Nam Sch, Hi Dng) khng nh li ch trng khi ngha, ng thi kim tra v thc y tin thc hin cc cng vic chun b khi ngha. Trn c s phn tch tnh hnh ca ng, Nguyn Thi Hc nhn xt: "ng chng ta (tc VNQD - TG) c th tiu ma ht lc lng. Mt khi lng s st chen vo u c qun chng khin h ht hng hi, ht tin tng th phong tro cch mng c th ngui lnh nh m tro tn, ri ngi ca ng cng s lin tip b bt dn, v tnh x y anh em vo ci cht lnh lng mn mi cc phng ngc tri giam, u l cht i thnh ci gng phn u cho ngi sau ni bc. Khng thnh cng thi cng thnh nhn"(l). Cn c vo kt qu chun b khi ngha cc a phng, Nguyn Thi Hc bn bc vi cc ng ch, quyt nh hon thi gian khi ngha ti ba tnh min xui n ngy 15-2-1930. ng nh k hoch nh, m ngy 9 rng ngy 10-2-1930, cuc khi ngha bng n Yn Bi. Qun khi ngha chim c tri lnh c s 5 v 6, git c mt s s quan v h s quan ngi Php. Nhng h vn khng li ko c ton b lnh kh xanh, v khng lm ch c tnh hnh chin s Yn Bi.

http://www.hoc360.vn

Cng ty C phn u t Cng ngh gio Dc IDJ

Sng ngy 10-2, Php tp trung lc lng (c my bay ym tr) t chc phn cng chim li cc cn c b mt, y ngha qun vo tnh trng tan r. Ti Lm Thao (Ph Th), ngha qun di s ch huy ca Phm Nhn nht lot n sng v nhanh chng chim c huyn ng. Tri ph Kim Ngc b trn. Ngha qun treo c v t la bo tin thng li. Cng m 9-2-1930, Nguyn Khc Nhu dn mt ton ngha qun n nh n Hng Ha, nhng khng t kt qu. Sng hm sau, qun Php t Ph Th ko ln phn cng quyt lit, qun khi ngha b nh tan, Nguyn Khc Nhu b thng sau b bt, ri t st gi trn kh tit . Ti Sn Ty, cuc tn cng nh n cha Thng cng khng ginh c thng li do k hoch khi ngha b l. Sng ngy 10-2, ngi ph trch c khi ngha y l Ph c Chnh b bt. Sau khi cc cuc ni dy cc tnh min ngc do Nguyn Khc Nhu tht bi th ti cc tnh min xui k hoch khi ngha mi bt u c trin khai. m ngy 14 rng 15 thng 2 nm 1930, VNQD ni dy khi ngha Ph Li, Vnh Bo (Hi Dng), Kin An v Ph Dc (Thi Bnh), nhng u khng thu c kt qu. Ti Vnh Bo, di s ch huy ca Trn Quang Diu, ngha qun t C Am ko ln nh ph huyn ng, git tri huyn Hong Gia M, ri t gii tn: Ph Dc ngha qun nh chim ph huyn, t ht giy t s sch, sau t gii tn. Ti Kin An, do k hoch khi ngha b l, thc dn Php tc thi bt giam ton b s lnh kh , v t chc canh phng cn mt. Bit khng th khi ngha thng li, ngha qun nhanh chng t gii tn trc khi bi qun Php phn cng. Ring H Ni, ngay m n ra cuc khi ngha Yn Bi (10-2), mt s ng vin VNQD (u l hc sinh trng Bch Ngh) nm bom vo nh tn Gim c s mt

http://www.hoc360.vn

Cng ty C phn u t Cng ngh gio Dc IDJ

thm c nu (Arnoux ), vo nh t Ha L v S cnh st. Nhng cc v nm bom ny t gy tn hi cho Php, khng c ting vang ln trong dn chng. Nh vy, ch trong vng mt tun l, cuc khi ngha v trang quy m ln do VNQD pht ng bng n nhiu ni v mau chng i ti tht bi. Cuc khi ngha tuy khng t c kt qu (do cng tc t chc thiu chu o, k hoch rt ch quan, cn Php th ang mnh), nhng c ting vang c trong v ngoi nc. Ti Th Paris (Php), sinh vin v Vit kiu t chc biu tnh ng h khi ngha Yn Bi v chng vic khng b cc chin s VNQD. Khi ngha Yn Bi vi nhng hnh ng qu cm ca cc ngha qun VNQD th hin tinh thn yu nc, ch kh qut cng ca dn tc ta, gp phn thi bng ln ngn la yu nc trong cc tng lp nhn dn. T , thy r mu thun gia nhn dn ta vi quc Php tr nn v cng gay gt. Tuy nhin, tht bi ca cuc khi ngha Yn Bi cng chng t s bng bt, hng hi nht thi ca tng lp tiu t sn. cng l tht bi ca giai cp t sn dn tc trong cuc u tranh ginh quyn lnh o cch mng Vit Nam ng ch L Qun - nguyn Tng b th ng Cng sn Vit Nam nhn nh: "Khi ngha Yn Bi chi l mt 'cuc bo ng bt c d, mt cuc bo ng non, ri cht lun khng bao gi ngc ln ni. Khu hiu Khng thnh cng th thnh nhn" biu l tnh cht hp tp tiu t sn, tnh cht hng hi nht thi v ng thi cng biu l tnh cht khng vng chc, non yu ca phong tro t sn. T sau cuc bo ng Yn Bi, VNQD hon ton tan r, khuynh hng cch mng dn tc hon ton tht bi, h t tng t sn cng hon ton bt lc trc cc nhim v lch s ca cuc cch mng gii phng dn tc. Ngn c cch mng chuyn hn sang tay giai cp v sn. T y tr i, trn di t Vit Nam, phong tro

Ti liu c ng k bn quyn! http://www.hoc360.vn ******** WWW.EDUCATIONPVA.TK

Cng ty C phn u t Cng ngh gio Dc IDJ

chng quc, ginh c lp dn tc ch l nhng phong tro do giai cp v sn lnh o".


(Hc liu su tm)

Ti liu c ng k bn quyn! ******** http://www.hoc360.vn WWW.EDUCATIONPVA.TK

You might also like