CC phng php lm viC vi nam gii

SAGA

MC LC
gii thiu v cun sch chng i: ti sao cn s tham gia ca nam gii trong cc chng trnh can thip phng chng bo lc gii 1. Bo lc gii v cc chng trnh can thip thiu s tham gia ca nam gii 2. Vai tr ca nam gii trong qu trnh tng cng BG v phng chng bo lc gii 3. Li ch ca s tham gia ca nam gii trong cng tc thc y bnh ng gii v ngn chn nn bo lc gii 4. Nhng thch thc khi huy ng s tham gia ca nam gii trong vic thc y bnh ng gii v phng chng bo lc gii chng ii: cc phng php tng cng s tham gia ca nam gii vo hot ng phng chng BLg v BLg Phn 1: Chng trnh ngn nga bo lc gii khi u Phn 2: Chng trnh can thip th cp dnh cho nhm nam gii gy ra bo lc (BIPs) chng iii: Mt s v d v s tham gia ca nam gii trong cc chng trnh phng chng bo lc i vi ph n ti cc nc Kt Lun ti Liu thaM Kho 5 7 7 8 9 11 13 14 24

33 36 37

GII THIU V CUN SCH

Trong vi thp k qua, cng vi cc chng trnh can thip v phng nga bo lc, nhiu ni trn th gii v ang t c nhng bc tin quan trng trong vic lm gim tnh trng bo lc gii v hu qu do bo lc gy ra. Trn phm vi rng khp, nhiu chng trnh gm cc chin dch truyn thng, gio dc nng cao nhn thc v bo lc gii cng nh tp hun nng cao nghip v cho nhng ngi chm sc nn nhn ca bo lc gii c thc hin. Ngoi ra, nhiu nh tm lnh c xy dng, cc dch v x hi k c nhng dch v dnh cho ngi gy ra bo lc cng c ci thin ng k. Tuy nhin, hu ht cc chng trnh ny u hng ti i tng l ph n v c thc hin bi ph n mc d trong nhng nm gn y, vai tr tham gia ca nam gii trong vic phng chng bo lc gii c khng nh trn nhiu din n quc t. Cc chng trnh hng ti vic lng ghp s tham gia ca nhm i tng ny trong thc t vn cha c quan tm v pht trin ng mc ti nhiu quc gia, c bit l nhng nc ang pht trin (Walston, 2005). Chnh v vy, nhiu nam gii cha nhn thc c ti sao h cn tham gia, tham gia nh th no v vi mc , phm vi ra sao (Lang, 2002). Ti Vit Nam, cc chng trnh tng cng bnh ng gii ni chung v phng chng bo lc gia nh ni ring cng cha quan tm nhiu ti s tham gia ca nam gii. Mc d trong khong t nm 2008 n 2010, c mt s t chc trong nc v quc t lng ghp cc hot ng dnh cho nam gii vo chng trnh ca mnh nhng u mc th nghim v thiu tnh chin lc. Nam gii ch tham gia nh nhng ngi hng li ca mt s hot ng nh l, cha ch ng th hin hnh ng. Bn thn cc hot ng dnh cho nam gii ch l mt phn rt nh trong tng th chng trnh nn nam gii cha thc s c th hin ting ni v hnh ng c th. Mt trong nhng nguyn nhn dn n vic ny l s thiu kin thc v kinh nghim lin quan ti cch lm vic vi nam gii. Xut pht t thc t ny, nhm cn b lm vic vi nam gii ca CSAGA mong mun c mt cun sch tp hp c cc thng tin c bn lin quan ti phn thiu ht bao gm c khung l thuyt v kinh nghim thc tin v lm vic vi nam gii.

Cc thng tin ny cn c thu thp c t kinh nghim ca nhiu t chc quc t v ang lm vic vi nam gii nhm thc y bnh ng gii v phng chng bo lc vi ph n. c s ng h nhit tnh ca i S qun Thy in ti Vit Nam, CSAGA bin son cun sch ny vi mong mun sch s gp phn nng cao nng lc ca cc cn b nghin cu, cc cn b x hi ca chnh CSAGA v cc t chc c cng mi quan tm. Trn c s tham kho nhng hc thuyt, kinh nghim thc tin cng nh nhng ti liu nghin cu c v lng ghp s tham gia ca nam gii trong vic phng chng bo lc gii ti nhiu nc khc nhau, cun sch mong mun tm hiu r hn v cc nhm i tng tham gia t xc nh nhng cch thc, ni dung v phng php tin hnh can thip v phng nga mt cch ph hp. Cun sch c chia lm 3 phn chnh nh sau: Chng I trnh by nhng l do cho s tham gia ca nam gii trong vic phng chng bo lc gii; Chng II cp n cc nhm ch c th cng nh phng php tng cng s tham gia ca tng nhm nam gii trong cc chng trnh can thip; nhng v d v kinh nghim thc hin cc chng trnh can thip v phng nga bo lc gii c huy ng s tham gia ca nam gii ti cc nc s c trnh by trong chng III ca cun sch. c c cun sch ny, chng ti xin chn thnh cm n b Elsa Hastad, B th th nht, Ph ban hp tc pht trin i s qun Thy in. Xin cm n s cng tc ca b Nguyn Th Minh Nguyt trong vic bin tp cun sch. Chng ti mong mun rng, cun sch s gp phn gip cc cn b ca nhng chng trnh lm vic vi nam gii c c thm thng tin v cc chng trnh v cch lm hin c ca th gii. Mong rng, cun sch s em li nhng gi thit thc cho cc chng trnh lm vic vi nam gii ti Vit Nam. CSAGA xin chn trng gii thiu cun sch cng bn c.

CHNG 1: Ti sao cn s Tham gia ca nam gii Trong cc chng Trnh can Thip phng chng bo lc gii?
1. Bo lc gii v cc chng trnh can thip thiu s tham gia ca nam gii
Bo lc gii l mt ti c v n ph hoi nghim trng nhng quyn c bn ca con ngi, nhng gi tr o c v cuc sng ca nhiu gia nh trn th gii. Bo lc gii tn ti mi ni, trong mi x hi v cc nn vn ha; v n cng khng loi tr bt c nhm i tng, tng lp, ngnh ngh v tui no. Nhng hnh thc ph bin ca bo lc gii m phn ln trong s l nam gii gy ra bo lc vi ph n, bao gm cc hnh thc bo lc v th xc, tinh thn, tnh dc, cc v tn cng acid, cng hip, bt cc, bun bn ngi, kt hn p buc, la chn gii tnh thai nhi, nhng ci cht lin quan n ca hi mn hoc nhng kiu git ngi nhm bo ton danh d cho gia nh hay dng tc, v.v Trong nhng nm qua, cc c nhn, t chc trong nc v quc t thc hin nhiu bin php nhm gim bt tin ti xa b tnh trng bo lc gii. Trong n lc nhm t c s pht trin bn vng, c nam gii v n gii u c coi l cc i tng cn c hng ti. Tuy nhin, cc chng trnh ny thng tp trung vo ph n v cc tr em gi, v d nh vic nng cao nhn thc, tng cng cc bin php v ci thin dch v nhm bo v cho nn nhn ca bo lc l ph n v tr em. Ngay c trong Cc mc tiu Thin nin k c a ra bi LHQ cng cp rt t ti vai tr ca nam gii mc d s cn thit tham gia ca h l mt iu r rng (Vylder, 2004). V hnh chung, nam gii b y ra ngoi cuc trong n lc xa b bt bnh ng, bo lc gii v ngho i trn nhiu quc gia. Cc bin php can thip c p dng trong cc chng trnh v d n dnh ring cho ph n nhm mc ch lm gim t l tht nghip, lm a dng ha v tng ngun thu nhp cho n gii. Mc d t c nhng kt qu ng ghi nhn, nhng chng trnh ny mt khc cng to thm nhng gnh nng cng vic mi cho ngi ph n do h va phi m nhim thm nhng trch nhim v cng vic x hi, ng thi vn thc hin nhng cng

vic gia nh v chm sc con ci. Theo mt s nghin cu gn y, phn nhiu cc chng trnh ch tp trung vo ph n v tr em gi khng gii quyt c cc vn cn tn ti nhng iu pht sinh t cc gi tr v nh kin gii - thm ch cn c th cng c thm cc khun mu x hi c hnh thnh da trn khc bit gii (Alan v Mathews, 2004). phn no gii quyt c nhng tn ti trn, vic huy ng s tham gia ca nam gii vo cc hot ng thc y bnh ng gii v phng chng bo lc trn th gii c xem nh mt trong nhng gii php hiu qu bi phng php ny em li nhiu li ch khng ch cho ph n, tr em v nam gii m cn cho ton x hi. C nhng li ch trc mt c th d dng nhn ra, v d nh m bo quyn ph n, ci thin sc khe cho cc thnh vin gia nh, gip giao tip hiu qu cng nh gia tng c hi quyt nh gia cc thnh vin ny. Tuy nhin, c th hiu r hn, trong phn hai, cun sch s cp n vai tr ca nam gii trong qu trnh thc y bnh ng gii v nhng li ch khi c s tham gia ca nam gii trong cc hot ng ny.

2. vai tr ca nam gii trong qu trnh tng cng Bnh ng gii v phng chng Bo lc gii
Bnh ng gii khng phi l vn ca ring ph n. N i hi s n lc v cam kt tham gia mt cch ch ng v tch cc ca nam gii (t tr em trai cho n nhng ngi trng thnh mi tng lp v v tr x hi), ph n cng nh cc c quan t chc trong v ngai chnh ph. Trong qu trnh , s tham gia ca c hai gii s gip t c cng bng trong vic chia s quyn lc v trch nhim trong gia nh, ni lm vic v ngoi cng ng. Trong bn K hoch hnh ng Bc Kinh nm 1995 cng nhn mnh rng bnh ng gii ch c th t c khi ph n v nam gii cng nhau hp tc v chung sc gii quyt cc tn ti trong x hi m c ngun gc t s bt bnh ng v k th. Bnh ng gii khng phi l mt s vt c nh, l mt t vn tt v mt tin trnh lu di thay i mi quan h v gii v lm cho cc mi quan h ny c bnh ng hn, dn ch hn, gim bt c tnh p bc v gia trng (Hearn, 2001). Tuy nhin, c th hin thc ha c nhng mc ch ny, cc c quan, on th x hi, cc c nhn v c bit l nam gii cn c tng quyn v nng cao nng lc nhn thc c bnh ng gii khng phi ch l vic ring ca ph n, cho ph n v v ph n. Thay vo , nam gii s nhn nhn ra nhng li ch c th t c khi x hi pht trin v c c bnh ng gii trong cc mt vn ha, chnh tr, kinh t, phc li x hi, gio dc v y t, t h s hnh ng nh nhng ngi ng hnh tch cc cng ph n thc hin cc hot ng cn thit, nhm qii quyt c tnh trng mt cn bng v quyn lc gia hai gii (UNESCO Bangkok, 2004).

3. li ch ca s tham gia ca nam gii trong cng tc thc y Bnh ng gii v ngn chn nn Bo lc gii
3.1. Li ch cho x hi S tham gia tch cc v ch ng ca nam gii v tr em trai trong n lc thc y bnh ng gii l im mu cht xy dng mt x hi pht trin, bn vng v an ton. Bo lc chng li ph n d trong thi chin hay thi bnh u gy thit hi cho quc gia v mi mt, v d nh gia tng cc chi ph v mt kinh t, chm sc sc khe v x hi, t lm gim nng sut lao ng v hiu qu kinh t. V d: bo lc gia nh ti Canada gy thit hi c tnh khong 1.6 t la hng nm trong khi ti M, con s ny ln ti 67 t la. Ti New Zealand, thit hi gy ra do bo lc gia nh vo nm 1993 c tnh khong 1.2 t la-cao hn c li nhun thu c t vic xut khu lng cu ca nc ny (UNESCO Bangkok, 2004). 3.2. Li ch cho ph n Mt l do quan trng khc chnh l nhm bo m quyn con ngi ca c hai gii nam v n - mt trong nhng iu kin tin quyt ca pht trin bn vng. Ph n cng nh nam gii c quyn c sng v c php lut bo v trc mi hnh thc ca bo lc v phn bit i x. Tuy nhin, trong thc t, ph n v tr em gi v c bit l bo lc i vi h lun nhn c t s quan tm ca x hi. Do vy, vic khuyn khch nam gii tham gia cc hot ng v phng chng bo lc gii s gip h hiu ra rng bo lc l mt s xm phm quyn con ngi, t thy r vai tr cng nh trch nhim ca mnh trong vic h tr gia nh v cng ng gii quyt vn nn ny. Thm vo , vic lng ghp v tng cng s tham gia ca nam gii vo cc hot ng can thip s to iu kin cho hai gii chia s vai tr, trch nhim v kinh nghim, t ph n c pht huy kh nng, vai tr ca mnh cng nh c tng thm c hi tip cn v s dng cc ngun lc x hi.

3.3. Li ch cho tr em

Ngoi ra, s tham gia ca nam gii vo cc hot ng thc y bnh ng gii v phng chng bo lc trong gia nh s trc tip lm gim cc hnh vi bo lc cho cc th h tip theo ng thi to iu kin cho tr em c pht trin mt cch tt nht. Bo lc trong gia nh gy ra hng lot cc h ly i vi tr em, ph n v k c nam gii. Nhng tc ng ny cn ko theo nhng vn tiu cc lin quan ti sc khe v gio dc. V d nh tr em sng trong gia nh c bo lc thng phi i mt nhng nguy c cao nh mt ng, b ri lon tinh thn, sai lch hnh vi, tht hc, s dng cht kch thch hoc t st do phi chng kin nhng cnh bo lc. Ngoi ra, nhiu nghin cu cng ch ra rng tr sng trong mi trng ny cng c xu hng lp li v gii quyt xung t bng cc hnh vi bo lc nh thy c trong gia nh mnh mc d iu ny c v ng vi tr trai hn l tr gi (Vylder, 2004). Do , mt mi trng sng an ton v lnh mnh cho tr em s l mt trong nhng bo m ln nht cho mt x hi cng bng v t c bnh ng.

3.4. Li ch cho chnh nam gii S tham gia ca nam gii s gip chnh h nhn ra nhng kh khn v thch thc m bn thn khi phi tun theo nhng quy c x hi dnh cho hai gii, t s gip h tm ra gii php thch hp cho nhng kh khn ca mnh thay v s dng bo lc. Hu ht cc x hi u mc nh rng nam gii l ngi tr ct chnh trong gia nh. Tuy nhin, cng vi qu trnh pht trin ko theo nhng thay i v nn kinh t th gii dn dn chuyn vai tr ny sang ngi ph n (UNESCO Bangkok, 2004). S thay i c nhng tc ng ht sc to ln ti cch nhn ca nam gii. Mt mt, h phi c gng tun theo nhng nh kin x hi dnh cho mt ngi n ng t c chp nhn nh mt thnh vin trong cng ng (v d nh tm kim v tr x hi hay kim tin nui sng gia nh); mt khc h thy mnh ang mt dn quyn lc v t hi vai tr ca h s u trong chnh gia nh ca mnh (Vylder, 2004). Nhng mu thun ni ti ny gy ra nhng nh hng tiu cc ti mi quan h ca nam gii vi ngi bn i. Do , s ch ng tham gia cc chng trnh can thip phn no gip h nhn nhn r v khch quan hn v vai tr v v tr ca mnh thay v vic ch nht nht tun theo nhng khun mu c sn.

10

S tham gia ca nam gii cn l mt trong nhng gii php hiu qu gip gii quyt nhng mu thun gy ra bi s mt cn bng quyn lc gia cc nhm nam gii vi nhau. Cng ging nh ph n, nhiu nam gii ang sng trong iu kin kh cc hoc km an ton. kim c thc n hoc tm kim ch ng trong x hi, h b buc phi lm nhng cng vic nguy him cho bn thn. Nhiu ngi trong s cng phi chu nhng tn thng su sc khi c gng tun theo nhng chun mc m x hi t cho mt ngi n ng nn c. Trong qu trnh y, nhiu ngi t tm s an i cho bn thn trong nhng ri ro, ru v cht gy nghin v khng t ngi trong s cn tr thnh i tng b bo lc bi nhng ngi n ng khc c quyn lc hn (Naomi, 2005). H b trng pht, e da hoc c nguy c b loi b khi cng ng khi khng tun theo mt hay mt vi quy chun x hi dnh cho nam gii, (v d nh vic c quan h tnh dc ng gii). Trong n lc thc hin cc chng trnh nhm ngn chn bo lc gii, nam gii c nhn nhn nh nhng ngi h tr v ng hnh cng ph n gii quyt vn khng ch dnh ring cho mt gii nht nh. Vic lng ghp s tham gia ca nam gii c hi vng s em n li ch khng ch cho ph n m cn cho chnh n ng nh trnh by trn. Tuy nhin, trong thc t, qu trnh ny cn gp nhiu ro cn v iu cng phn no hn ch kt qu t c ca cc chng trnh c lng ghp s tham gia ca nam gii. Ni dung ny s c trnh by c th phn tip theo Nhng thch thc khi huy ng s tham gia ca nam gii trong vic thc y bnh ng gii v phng chng bo lc gii.

4. nhng thch thc khi huy ng s tham gia ca nam gii trong vic thc y Bnh ng gii v phng chng Bo lc gii
Mt trong nhng vn quan trng m nhng ngi thc hin cc chng trnh can thip nn quan tm chnh l xc nh cc kh khn v ro cn khi huy ng nam gii tham gia vo phng chng bo lc gii, c bit l bo lc gia nh. Trc tin, v kha cnh chnh sch, hu ht cc chng trnh v chnh sch ca cc nc trn th gii ni chung v cc nc chu ni ring cha cp c th n tnh cn thit c s tham gia ca nam gii, ng thi cng khng a c ra cc chin lc hay phng php huy ng s tham

11

gia ca nhm ny trong qu trnh thc hin (Walston, 2005). Cc chnh sch lin quan n gii thng c xu hng b qua vai tr ca nam gii trong vic thc y quyn ca ph n cng nh s tip cn ca h ti cc c hi hay dch v cng cng. i vi nhng c quan hnh php m c s lng ghp ca nam gii th cng cha h tr y v mt k thut hoc ti chnh (Alan v Mathews, 2004). Nhn chung, nhng chng trnh ny hin ang cha c s r rng v phng php lm vic vi nam gii v iu ny c th dn ti b st nhu cu thc t ca cc nhm ph n v nam gii trong cng ng. Th hai, v kha cnh vn ha, nhng p lc cng nh nhng quy tc v hnh thi x hi nh hng trc tip n khun mu cho tng gii. nhiu nc, quyn uy ca nam gii c coi l l nn tng ca s pht trin tn gio, t chc, vn ha truyn thng v trong duy tr ni ging. Nam gii lun c nhiu li ch hn ph n v ng nhin h khng mun t b nhng quyn li tn ti lu i ny. Do vy, mc d nhng li ch ca vic tng cng s tham gia ca nam gii vo cc hot ng thc y bnh ng gii v phng chng bo lc trong gia nh c ghi nhn ti nhiu ni trn th gii, tuy nhin vn c nhiu lung kin tranh ci v khng ng nht vi cch tip cn ny, thm ch nhiu ngi trong s lun tm cch tr hon hay phn i bnh ng gii (UNESCO Bangkok, 2004). Th ba, v mt c nhn, bn thn vic nam gii tham gia vo cc hot ng thc y bnh ng gii v phng chng bo lc th hin h ang thch thc c mt nn vn ha ph quyn tn ti trong hu ht mi x hi. Nhiu nh hot ng x hi l nam gii, c bit nhng ngi trc tip lm vic trong cc hot ng v nhn quyn b cho l ng tnh luyn i, hoc b nghi ng v c trng nam tnh (David Alan v Mathews, 2004). Khi chng trnh can thip c thc hin, nhng ngi phn i bao gm c ph n v nam gii, nhng ngi cm thy lo s quyn li ca mnh b nh hng nu bnh ng gii din ra, thng tm cch lm mt uy tn hay th din cng nh khng cng nhn cc n lc ca nhng nam gii tham gia vo hot ng c ngha ny (Flood, 2005-2006). Do , vic huy ng s tham gia ca nam gii l mt qu trnh phc tp v i hi c s cam kt lu di ca cc bn lin quan nh cc t chc nhn quyn, chnh quyn a phng v bn thn nhng ngi tnh nguyn tham gia. Bi chnh nhng tr ngi gp phi trong qu trnh huy ng s tham gia ca nam gii, mt cu hi c t ra l vy c nhng phng php hay cch thc no c th thc hin nhm thuyt phc nhng ngi n ng ny c th tham gia vo cc hot ng thc y bnh ng gii v phng chng bo lc trong gia nh? Vn ny s c trnh by phn tip theo ca cun sch: Cc phng php khuyn khch s tham gia ca nam gii.

12

CHNG 2: cc phng php Tng cng s Tham gia ca nam gii Vo hoT ng phng chng bo lc gii V bo lc gia nh
Trong nhng nm gn y, nhiu ni trn th gii tin hnh cc chng trnh phng nga, can thip c s tham gia ca nam gii, trong nhiu ngi hoc ang hoc c nguy c s dng cc hnh vi bo lc, lm dng tnh dc hoc ngc i bn tnh ca mnh. Trc khi tm hiu r hn v ni dung cc chng trnh phng nga dnh cho tng i tng c th, chng ta cn hiu mt s khi nim lin quan sau: ngn nga l g: L cch thc gip cho mt hoc mt nhm i tng tng tm cch thot khi nhng vn tiu cc ca cuc sng, ng thi to iu kin cho cc i tng ny pht trin nng lc v nng cao kin thc, t gip h c c cuc sng tt p hn (Veinot 1999, tr.1). Cc chng trnh phng nga bo lc cho rng nu nh bo lc c th c hc (khi c chng kin hoc qua phng tin truyn thng) th mi ngi cng c th hc cch loi b n v s dng cc cch ng x phi bo lc thay th (Adrine v Runner, 2005). Nhng chng trnh ny c th thc hin vi cc nhm i tng khc nhau v theo tng giai on nh: Cc chng trnh phng nga c bn v chng trnh can thip th cp. Vi cc chng trnh phng nga c bn (dnh cho tt c mi nam gii, khng loi tr theo nhm gy ra bo lc hay nhm c nguy c cao), cun sch s tp trung vo hai nhm chnh l cc chng trnh phng nga bo lc c thc hin ti trng hc vi i tng l cc hc sinh; v cc chng trnh can thip thay i hnh vi v nhn thc cho i tng nam thanh nin trong cng ng. Vi chng trnh can thip th cp (dnh cho i tng l ngi gy ra bo lc), cun sch s trnh by mt s m hnh v hc thuyt v ang c p dng trong vic huy ng nam gii tham gia vo n lc phng chng bo lc gii ni chung v bo lc gia nh ni ring. Phng chng ban u: L cc bin php ngn nga/can thip c thc hin trc khi vn xy ra. iu ny c ngha l cc hot ng, chng trnh phng chng bo lc gii s c p dng v tin hnh nhm ngn chn nguy c cho cc i tng c kh nng tr thnh k gy bo lc hoc l nn nhn.

13

phn 1: chng trnh ngn nga Bo lc gii khi u

Phng chng ban u: L cc bin php ngn nga/can thip c thc hin trc khi vn xy ra. iu ny c ngha l cc hot ng, chng trnh phng chng bo lc gii s c p dng v tin hnh nhm ngn chn nguy c cho cc i tng c kh nng tr thnh k gy bo lc hoc l nn nhn.

1. chng trnh ngn nga Bo lc gii dnh cho tr em v thanh thiu nin ti trng hc
1.1. Mc tiu ca chng trnh: Ngn chn bo lc trc khi n xy ra l mt mc tiu chnh ca chng trnh phng nga bo lc dnh cho mi i tng trong x hi, c bit l cc tr em trai. Cc chng trnh dnh cho nhm tr em v thanh thiu nin trong trng hc c da trn cc mc tiu c bn ca gio dc, l gip thay i nhn thc v nng cao hiu bit v bt bnh ng gii, mi quan h quyn lc, v cc chnh sch, thng tin c bn lin quan n bnh ng gii, v v vic huy ng s tham gia ca cng ng, t c th thay i hnh vi, ng thi gip lm tng quyn cho cc nhm i tng. Cc chng trnh c thc hin ti trng hc c s dng gii quyt mt lot vn bao gm bo lc hc ng, bo lc trong quan h yu ng v tn cng tnh dc. Tuy nhin, nhng chng trnh ny c xu hng tp trung nhiu hn vo tr em b lm dng tnh dc. Cc hot ng ca chng trnh phng nga sm ti trng hc gip tng cng s hiu bit ca tr v nhng vn lin quan n bo lc v lm dng tnh dc cng nh xy dng cho tr nng lc t bo v mnh. Ngoi ra, cc chng trnh ngn nga bo lc sm ny va h tr hc sinh/ sinh vin hc hi thm cc k nng trong vic pht trin v duy tr cc mi quan h c nhn trong cuc sng, va gip nhng tr em/ thiu nin sng trong mi trng c bo lc hiu rng h cn c gip v s lun c gip gii quyt vn mt cch hiu qu nht (Silver, 1999).

14

1.2. L do lng ghp chng trnh phng nga bo lc vo trng hc Bn cnh s gio dc t gia nh, nh trng v gio vin ng mt vai tr quan trng trong vic nh hng tr em v thanh thiu nin, gip h nng cao nhn thc v la chn nhng gii php phi bo lc. i vi nhm i tng ny, trng hc l mt mi trng hc hi x hi quan trng v an ton h c th lnh hi nhng kin thc v k nng cn thit lin quan n phng chng bo lc gii ni chung v bo lc gia nh ni ring. Ngai ra, s thnh cng v cc mt hc tp, ng x trng hc cng gip d on c cuc sng ca ngi hc sinh sau ny (Bayard v Cross, 2008). Thm vo , gio vin thng cm thy thiu thi gian gii quyt nhng vn xung t hay nhng hnh vi bo lc ca hc sinh, v hnh chung tr thiu i nhng hng dn v nh hng cn thit khi i mt vi vn lin quan n bo lc gii. Do nu tr em c nng cao nng lc chng s d dng hn trong vic t gii quyt cc vn xung t ca mnh, ng thi gio vin s tit kim c thi gian thc hin tt hn cng vic chuyn mn v ging dy (Tutty, Bradshaw v cc cng s, 2002). V cui cng, can thip khi u l mt chng trnh cn thit loi b sm nhng hnh vi v la chn mang tnh bo lc, c bit l s c th ngn nga c tnh trng s dng bo lc khi h trng thnh. 1.3. Cc k nng cn b sung cho tr trong chng trnh phng chng bo lc ban u Cc k nng m tr c trau di v b sung khi tham gia cc chng trnh ngn nga khi u c thc hin ti nhiu nc bao gm: K nng giao tip K nng la chn gii php phi bo lc Kh nng thu hiu v tn trng la chn, quan im ca ngi khc K nng gii quyt vn thng qua cc hnh vi phi bo lc K nng xy dng v duy tr mi quan h bn vng K nng tm kim s gip t mi ngun v h tr ngi khc Nh ni trn, nhiu chng trnh can thip v phng nga sm c thc hin tp trung vo cc i tng tr em b lm dng tnh dc, v mc tiu chnh ca nhng chng trnh nh th ny khng ch gip nng cao kin

15

thc cho tr v bo lc v lm dng tnh dc m cn bit cch v k nng t bo v bn thn mnh. Nhng chng trnh ny tr nn ph bin nhiu quc gia pht trin nh M, Canada v ang dn c p dng cc nc ang pht trin nh Thi Lan. Vi i tng tr b bo lc hoc lm dng tnh dc, ni dung chnh trong cc chng trnh c thc hin ti trng hc l gio dc cho tr em v cc loi ng chm khc nhau, v lng t trng, nhng b mt, k hoch t bo v mnh (v d nh la ht, khng trong nh mt mnh, e da k lm dng v vic s thng bo cho nhng ngi ln khc v hnh vi lm dng v.v). Mt s v d v cc chng trnh phng chng bo lc v lm dng tnh dc cho tr em c thc hin ti cc nc1: good-touch/Bad touch (thc hin ti cc trng hc ca M): Chng trnh gio dc ny nhm cung cp thng tinh v tho lun vi tr em v bo lc tnh dc, lm dng tnh dc ni hc tp, cc hnh thc ca bo lc hc ng, s an ton ca internet, nhng quy tc khi tip xc vi ngi l, ng thi cn b chng trnh s chu trch nhim tr li mi cu hi ca cc em lin quan n vn ny2 Feeling Yes-Feeling no (thc hin ti trng hc Canada): Chng trnh c pht trin v dn dng dnh cho nhm thanh thiu nin ti thnh ph Vancouver vo nm 1980 bi nh ht Green Thumb. Vo nm 1985, hng phim quc gia ca Canada sn xut ni dung ca 3 chng trnh di dng cc bng video c tnh tng tc, mi bng di 15 pht. Chng trnh ny cng c mt ti Php di tn gi Mon Corps, Cest mon Corps. Mc tiu chnh ca chng trnh l nhm xc nh nhng phn ng khc nhau ca tr em khi chng b ng chm vo c th, lm th no tr c th tm kim c s gip nu chng cm thy khng an ton khi b ng chm, t xc nh mt s nguyn nhn ca vic tr cm thy kh khn trong vic ni v cm gic km an ton . Cc bng video cng cung cp cho tr em nhng cng c bo v bn thn khi b lm dng tnh dc bi nhng ngi l, cc thnh vin gia nh v c nhng ngi ng tin cy. Ba bng video c s dng nh l bc m cho tan b chng trnh ging dy trn lp ko di t 15 cho n 18 ting. Ni dung on video th nht dy nhng k nng c bn trong khi on th 2 dy cc k nng gip tr em nh gi c nhng tnh hung nguy him c th xy ra lin quan n ngi l
1 http://www.ucalgary.ca/resolve/violenceprevention/English/reviewprog/childsxprogs.htm#prog20 2 http://www.co.ramsey.mn.us/NR/rdonlyres/CFB38D8C-0BC9-4080-AA1B-D3DF7025D015/1445/ curriculum_12.pdf 3 http://www.ucalgary.ca/resolve/violenceprevention/English/reviewprog/childsxprogs.htm#prog20

16

cng nh nh ngha th no l lm dng tnh dc. on bng cui cng gii thiu v nhng kh nng b lm dng bi nhng ngi thn thit. Chng trnh Feeling Yes-Feeling No sau c p dng cho nhng tr em gp kh khn trong qu trnh hc tp ti Scotland3 My Body Belongs to Me (thc hin ti Thi Lan): L chng trnh nhm m bo s an ton c nhn cho tr em c pht trin da trn m hnh tng quyn v tp trung vo vic dy tr nhng k nng bit t chi v sng an ton. Chng trnh c s dng kt hp ca cc phng php khc nhau nh cc bi ht, tho lun nhm, ng kch v.v gip tr hc cch sng an ton hn khi xa b m hoc xa nhng ngi c trch nhim chm sc. Chng trnh thng s dng mnh ha bng cc con vt v ni v vic nhng con vt ny s dng cc k nng tng t sng an ton cng nh ni v s quan trng ca s thu cm, tn trng i vi ng vt v con ngi. Tr em cng hc hiu rng c th chng thuc v chng, lm th no nhn ra nhng tnh hung nguy him, nhng phn ng cn thit v ai c th l ngi m chng c th tm kim s gup . Vi khu hiu NO GO TELL (Say NO get AWAY- TELL someone), chng trnh c hi vng s trang b cho tr em nhng k nng c mt cuc sng tt p v an ton. 1.4. Cc nhm chng trnh ngn nga bo lc c thc hin ti trng hc Hin nay, c hai nhm chng trnh ngn nga bo lc dnh cho i tng hc sinh, sinh vin c thc hin ti trng hc, bao gm: chng trnh c xut v thc hin bi cc c quan, t chc v chuyn gia bn ngoi trng hc; v th hai l cc chng trnh ngn nga bo lc ni b (do nh trng ln k hoch v thc hin) c lng ghp trc tip vo ni dung hc tp ti nh trng. 1.4.1. Cc chng trnh ngn nga bo lc ti trng hc thng do cc c quan hoc cc t chc bn ngoi xut thc hin. Cc chng trnh ngn nga bo lc ny kh a dng v phong ph v hnh thc nh vic s dng cc hnh thc ngh thut (ng kch, bi ht, dn dng cc bng video hng dn), tuyn truyn qua cc phng tin truyn thng nh t ri, sch mng, c bit l h thng bng tin ca nh trng tuyn truyn v phng chng bo lc hc ng, bo lc chng li ph n v cc loi hnh bo lc khc. Vi loi hnh t ri v sch mng, cc t chc thc hin hng ti c ba i tng, l gio vin, hc sinh v ph huynh hc sinh.

17

Cc kha hc ngn hn dnh cho tng i tng hc sinh c th cng c nhn mnh vi ni dung ch yu v cc k nng t bo v bn thn, xy dng v gi gn mi quan h, tm kim a ch v s gip khi cn thit cng nh kh nng bc l cm xc khi bn thn l nn nhn ca bo lc. Khng ch c vy, nhiu t chc cn thit lp mt mng li lin kt gia nh trng v cc c quan c trch nhim nhm ci thin v cung cp dch v cn thit cho hc sinh, nh dch v t vn ti trng hc, dch v chm sc sc khe tm thn, dch v t vn php l v ngi i din v mt php l cho tr trong trng hp cn thit v.v Mt trong nhng u im ni bt ca cc chng trnh c xut t cc t chc bn ngoi l: Th nht, nhng ngi thc hin thng l cc chuyn gia v h c th la chn v xc nh chnh xc nhng ti liu no tt v cn thit cho tng loi hnh bo lc c th. Th hai, cc chng trnh c thc hin vi nhiu hnh thc khc nhau v khng nht thit phi tun theo mt trnh t nht nh nh trong cc gio trnh trn lp, do thu ht tr quan tm v tham gia nhiu hn. Th ba, nhng chuyn gia v cn b thc hin s la chn c cc phng php tho lun ph hp vi tr em v cc ni dung lin quan, ng thi cng gip gim bt trch nhim v mt no cho cc gio vin ti trng - bi thc t, gio vin thng cm thy min cng khi m nhim vai tr chnh trong nhng chng trnh ngn nga bo lc ny v h cng thy cc hot ng ny nm ngai phm vi cng vic ca mnh. Nhc im ca chng trnh ngn nga bo lc thc hin ti trng hc do cc t chc bn ngoi xut v pht trin l cc chng trnh ny ch mang tnh tnh nguyn, v cng ch mt b phn tr em trong khu vc hoc trng c c hi tham gia. Nhc im th hai l hu ht cc gio vin u khng c nhiu thi gian tham gia chng trnh mt cch trn vn. Nhc im th ba chnh l vic tn km thi gian khi cc chuyn gia tin hnh cc kha tp hun, nng cao kin thc cho nhm gio vin nng ct, mc d y l mt bc cn thit trong chng trnh. 1.4.2. Chng trnh ngn nga bo lc c thc hin bi chnh cc trng hc Nhng chng trnh ny c nh trng v cc gio vin chu trch nhim v tin hnh lng ghp trc tip vo ni dung hc tp ti trng, v d nh trong cc mn hc v sc khe hoc gio dc v cuc sng gia nh. Gio vin thng m nhim chnh trong vic thit k ni dung v trnh by, cng nh sau tr li cc cu hi thc mc ca hc sinh v cc vn lin quan.

18

u im: Trng hc l mt mi trng t nhin cho cc chng trnh ngn nga nh th ny v n tc ng n tan b cc hc sinh trong trng. Vi ni dung ging dy a dng v nhiu mn hc khc nhau, gio vin c th lng ghp vo nhng ch c lin quan mt cch linh hot, v d khi cp n cc vn v lng t trng, gii quyt mu thun hay cc vn ni cm ca gii hc sinh sinh vin. nhc im: Hc sinh thng cm thy ngi ngn khi chia s vi gio vin v cc vn lin quan n bo lc trong gia nh mnh v bn thn gp phi. Hn na nhiu gio vin cng cm thy khng thoi mi khi trao i trc lp nhng ch nhy cm; thm ch, c nhng gio vin tng tri qua hoc l nn nhn ca tnh trng bo lc gia nh s c bit cm thy kh khn khi tho lun vn ny (Tutty v Bradshaw, 2002). V nh ni trn, nhiu gio vin s cm thy gng p v mt thi gian v h thy nhng cng vic ny nm ngai trch nhim ging dy chuyn mn ca mnh. 1.5. S tham gia ca cha m hc sinh trong chng trnh can thip c thc hin ti trng hc Bn cnh mi trng gio dc ca nh trng, cha m hc sinh mi chnh l nhng ngi gio dc cho s pht trin nn tng ca tr em. Do vy, c th t c hiu qu tt nht trong vic ngn nga v phng chng bo lc gii cho tr em, nh trng c trch nhim chia s v cung cp y thng tin v cc ni dung hot ng trong chng trnh cho ph huynh hc sinh c bit. Thng qua cc bui hp ph huynh, hi tho, th t, t ri, sch mng v cc hot ng ngoi kha ti nh trng, cha m c th chia s nhng kinh nghim ca mnh trong vic gii quyt cc mu thun ng thi ni chuyn vi tr em v cc ch nhy cm nh vic lm dng tnh dc tr em, bo lc trong tnh yu hay bo lc ti trng hc. 1.6. Mt s nh gi v hiu qu ca cc chng trnh ngn nga bo lc thc hin ti trng hc Cho n nay, trong s nhng nghin cu nh gi v cc chng trnh ngn nga khi u dnh cho i tng l hc sinh/sinh vin, c nhiu kin cho rng y l mt phng php tip cn em li hiu qu cao (McGuire v Mattaini, 2006). Mt lot nghin cu M ch ra rng cc

19

chng trnh ny c tc ng tch cc ti s tham gia ca cc i tng (c bit l tr em trai) v vic thay i thi ca h v bo lc chng li ph n (Irwin, Waugh v cc cng s, 2006). Kt qu ca mt trong s nghin cu cho thy, sau khi tham gia kha hc v vn cng hip v lm dng tnh dc, cc em hc sinh nam cc trng hc cao ng v i hc c p dng chng trnh ny u cho thy h t b m nh bi cc hnh ng lm dng hn v thi ng h cho vic ny cng gim i. Ngoi ra, nhng hc sinh ny cng thu hiu nhng ni au kh ca cc nn nhn ca cng hip v lm dng tnh dc hn l nhm sinh vin khng tham gia chng trnh (McGuire v Mattaini, 2006). Tuy nhin, cho n nay mi ch c kh t cc nh gi tng th v tnh hiu qu ca phng php ngn nga ti trng hc. Do , vi nhng bng chng hin ti th kh c th khng nh tt c cc chng trnh ngn nga khi u ti trng hc u em li hiu qu v thay i thi cng nh hnh vi ca nhng ngi tham gia. Nguyn nhn ca vn ny chnh l do nhiu nghin cu c thc hin khong mt thi gian ngn (khong 2 thng) ngay sau khi chng trnh gio dc v ngn nga c tin hnh (Jackson v Fedder, 2003). Hn th na, nhiu nh gi cn c cc hn ch v phng php nghin cu v c s khc bit trong vic s dng cc thut ng chnh (Cornelius v Resseguie, 2007). Nhn chung, cho d th no i na th cc chng trnh gio dc phng chng ban u vi vic s dng cc phng php s phm ny bc u cng c nhng thnh cng nht nh bi chng c th to ra nhng thay i v c mt nhn thc v hnh vi ca cc nhm i tng mt cch lu di v bn vng.

2. cc chng trnh can thip dnh cho nhm nam thanh nin trong cng ng
2.1. Ti sao cn thc hin cc chng trnh nng cao nhn thc v thay i hnh vi cho nhm nam thanh nin trong cng ng? Trong cc chng trnh can thip v ngn nga bo lc chng li ph n, thut ng Nam thanh nin cp n mt nhm ngi a dng vi nhng tri nghim v nhn thc khc nhau v bo lc gii. Bo lc gii trong cuc sng ca nhm i tng ny, nht l nhng ngi nm trong nhm thu nhp v v hc vn thp cng thng khc nhau. So vi nhng nhm nam gii cc tui khc, nam thanh nin tr thnh nhm ch c bit cho cc chng trnh nng cao nhn thc v thay i hnh vi bi vi tui ca h,

20

y l mt trong nhng giai on pht trin quan trng h c th hiu v p dng nhng mong i ca x hi v khun mu th no l mt ngi n ng ch thc. Trong sut qu trnh trng thnh, khng phi i tng no trong nhm ny (nu khng mun ni l rt t) cng c hc hi v nui dng trong nhng m hnh tch cc ca bnh quyn yu t quan trng ca bnh ng gii (UN, 2004). Thay vo , nam thanh nin thng tip nhn t mi trng sng nhng cu chuyn, t tng hay tha hng kinh nghim m trong v tr ca nam gii lun cao hn n gii. Chnh v vy, h cn c h tr di hn t nhiu ngun khc nhau h c c nhng cch nhn nhn tin b hn v bnh quyn, t tng cng tham gia vo cc hot ng phng chng bo lc gia nh ti a phng. 2.2. Ni dung chng trnh Cc chng trnh dnh cho nam thanh nin trong vic phng chng bo lc vi ph n c th gip gii quyt vn bo lc chung ca nam gii hoc cc loi bo lc c th khc nh bo lc trong gia nh, bo lc tnh dc hay lm dng tnh dc ni cng s v.vNhng chng trnh ny gip gii quyt vn bo lc mt cch trc tip bng vic hng dn v nng cao cc k nng nh k nng xy dng, gi gn mi quan h c nhn v gia nh; k nng lm cha m; k nng kim sot cm xc v s gin gi, k nng giao tip v ha nhp x hi. Cc thng tin v a ch h tr sc khe, tham vn v cc vn v php l cng c tuyn truyn n cho cc nhm i tng ch. Ngoi ra, nhng chia s v kinh nghim tch cc v cuc sng trong t hay s ti ha nhp x hi ca nhng i tng tng s dng bo lc cng l mt trong nhng ni dung ca cc chng trnh ny. 2.3. Hnh thc thc hin ca chng trnh Cc chng trnh phng chng bo lc tp trung vo vic thay i hnh vi v nhn thc ca nam gii c th c thc hin mt hay nhiu ln di nhiu hnh thc khc nhau, v d nh: cc kha tp hun. hi tho hoc ta m cc s kin th thao v vn ha Xy dng cc nhm cu lc b gio dc ng ng cho nhm nam thanh nin ti cng ng

21

 h tr nhm nam gii t chc cc s kin ti cng ng nhng hot ng gp phn ngn chn bo lc chng li ph n v.v Trn y l nhng hnh thc truyn thng v thng xuyn c s dng trong cc chng trnh gio dc phng chng bo lc gii ni chung v bo lc gia nh ni ring cc nc, c bit l nhng nc ang pht trin (Adrine v Runner, 2005). Cc chng trnh gio dc ti cng ng dnh cho cc i tng nam thanh nin ni chung v ngi dn ni ring lun lun l mt thnh t quan trng trong chin lc hnh ng ca chnh ph. Nhng chng trnh ny c thc hin rng ri ti nhiu quc gia nh c, Canada v Thi Lan. Trong nhng nm gn y, cc phng tin thng tin i chng ng vai tr trng tm trong cc chng trnh gio dc tai cng ng bi n khng ch tuyn truyn cc thng tin lin quan n phng chng bo lc gii cng nh nh hng v mt quan im v nhn thc cho cng ng v vn ny. Thng qua vic s dng cc phng tin thng tin i chng di cc hnh thc l chin dch tip th v cc hnh thi x hi hay nh chin dch White Ribbon (c thm phn III), cc nh hot ng x hi tm cch tc ng ti nhn thc ca nam gii, cng ng ni chung mt cch su rng hn. Trong nhng chin dch ny, cc thng ip v nam gii, vn n quyn, v phng chng bo lc gia nh c tuyn truyn rng ri ti mi i tng, c bit l nam thanh nin. Ti nhiu thnh ph ca Australia, cc thng ip v phng chng bo lc gii ni chung v bo lc gia nh ni ring c tuyn truyn rng ri trn cc sn phm tiu dng thng dng nh cc ti xch i ch ti siu th, sn phm khuyn mi hoc ti nhng ni tp trung ng ngi nh cu lc b th hnh, b bi hay sn vn ng. Theo nh gi ca nhiu nh hot ng x hi, cc hnh thc gio dc v tuyn truyn ti a phng t hiu qu hn l nhng chng trnh truyn thng phm vi quc gia mc d nhng chng trnh a phng nm trong k hoach hay chin lc chung ca tng nc (Alan v Mathews, 2004). Nhng chng trnh truyn thng a phng c th thc y nhng m hnh tch cc v cch c x ca nhm nam gii vi mi ngi xung quanh, c bit l ph n, t h s c th nhn ra nhng c hi cng nh mi lin h gia cc hnh vi phi bo lc vi s pht trin ca cc mi quan h c nhn, gia nh cng nh s pht trin ca tr em (Tutty v Bradshaw, 2002). 2.4. nh gi v chng trnh phng chng bo lc vi ph n dnh cho i tng nam thanh nin ti cng ng C nhiu kin cho rng rt kh lm vic vi nhm nam thanh nin ti cng ng v vn phng chng bo lc vi ph n v nhm i tng

22

ny thng c nhn nhn nh l nhm th phm gy ra bo lc. Tuy nhin, trong thc t, rt nhiu ngi trong nhm i tng ny li l nn nhn hn l ngi gy ra bo lc trong gia nh (Alan v Mathews, 2004). Do , chng ta khng th lm vic mt cch c hiu qu vi h tr phi bn thn nhng nh hot ng trong lnh vc ny coi h nh l mt phn khng th thiu ca gii php nhm tng cng s an ton cho cng ng, gia nh v cho chnh bn thn h (Cornelives v Ressegues, 2007). Cho n nay, cc chin dch tuyn truyn, d quy m nh, c cc nh hot ng x hi nh gi cao v cho rng c tc ng tch cc trong vic tc ng ti thi v hnh vi ca cng ng ni chung v nam gii ni ring (Berkowitz, 2003; Hillenbrand-Gunn v cc cng s, 2004). Tuy nhin, cc nh nghin cu cng cho rng, c th t hiu qu mt cch ton din v cao nht, cc chng trnh ny nn phi hp vi nhau tn dng nhng im mnh ca tng loi hnh can thip, ng thi lm tng s lng nam gii tham gia vo hot ng hi tho v tp hun

23

phn 2: chng trnh can thip th cp dnh cho nhm nam gii gy ra Bo lc (Bips)
1. can thip th cp l g?
Can thip th cp l cc bin php ngn nga c thc hin ngay sau khi cc hnh vi bo lc xy ra. Bin php ny nhm gii quyt cc hu qu trc mt ca bo lc gia nh, ng thi i ph tc thi vi cc ri ro cng nh ngn chn bo lc c th tip din trong thi gian ti. Bn cnh vic thc hin cc chng trnh ngn nga sm hnh vi bo lc chng li ph n, nhiu phng php v chng trnh can thip dnh cho i tng ang sng trong bo lc hoc c s dng bo lc cng c p dng v th nghim nhiu ni. Cc i tng ny c nguy c cao tr thnh ngi gy ra bo lc vi v hoc bn gi ca mnh hn nhng ngi cha bao gi c tri nghim v vn ny. Chng trnh can thip dnh cho cc i tng gy bo lc (Batterer Intervention Programs - BIPs) l cc chng trnh can thip an ton cho cng ng, c thit k dnh cho i tng b bt gi hoc c kh nng b cc c quan php lut bt gi v hnh vi gy bo lc (Bennett.L and Williams.O, 2001). y cng l mt phn khng th thiu trong cc phng php tng th nhm lm gim bo lc gii. BIPs thng bao gm cc lp o to hoc cc nhm tr liu nhng cng c th bao gm cc bin php can thip khc nh t vn cho cc c nhn, cc cp v chng hoc theo di tng trng hp c th. Cc bng chng trong nhiu cuc nghin cu ch ra rng phng php an ton v hiu qu nht khuyn khch nhng i tng ny tham gia chnh l thng qua cc h thng cc c quan hnh php, c bit l c quan cng an v ta n (Bennett.L and Williams.O, 2001). Cng vi s phi hp ca cc ban ngnh ny, cc chng trnh lng ghp s em n s thay i v hnh vi thng qua vic gip h hiu c bn thn s phi chu trch nhim vi chnh cc hnh ng bo lc ca mnh. Ta n hoc cc c quan hnh php ca chnh ph cng c hi vng l s h tr cc chng trnh bng vic ch nh r nhng i tng no cn tham gia BIPs.

24

Tuy nhin, trong thc t, gii quyt cc vn vi ngi s dng bo lc vi v hoc bn tnh l mt trong nhng vn kh khn nht v cng gy nhiu tranh ci nht m cc nh hot ng x hi trong lnh vc ny gp phi. Mc d c thc hin nhiu ni, nhng vic tng cng s tham gia ca i tng gy bo lc vo cc chng trnh ny vn l mt phng php mi so vi phng php tng quyn cho ph n hoc tip cn da trn quyn. Thm vo , nhng tn ti v hn ch trong tng phng php tip cn ca BIPs cng nh nhng nh gi bc u cho thy BIPs cha em li hiu qu cao trong vic phng chng bo lc gia nh cng khin cho nhiu nh hot ng x hi cm thy lng tng khi thc hin (Jackson v Fedder, 2003)

2. chng trnh can thip th cp dnh cho nhm nam gii gy ra Bo lc (Bips)
2.1. Mc tiu ca BIPs Hu ht cc chng trnh can thip ny u nhm mc ch h tr nhng ngi n ng c xu hng i u hoc a s dng bo lc h c th vt qua bn thn v khng ngh ti nhng th on hay hnh vi ngc i bn i, bao gm bng li ni, v lc, tnh dc hoc dng bin php c lp. Thng qua cc hot ng khc nhau trong chng trnh gio dc, BIPs tm cch phc hi v thay i hnh vi ca cc i tng gy bo lc nh xy dng k nng, thay i suy ngh thi hay kim sot nhng cm xc ca bn thn (Healey, Smith v Sullivan, 1998). Ngai ra, mt mc tiu khc ca BIPs l nhm m bo an tan cho cc nn nhn. Khi thc hin cc chng trnh ny, vic m bo s an ton cho cc nn nhn ca bo lc phi c tun th mt cch nghim ngt, trong mi khu, v d nh vic gp g, t vn hay lin lc vi nn nhn ly thm thng tin v ngi gy bo lc. 2.2. Cc nhm m hnh BIPs: Bao gm 3 m hnh chnh: M hnh Duluth, m hnh Emerge v m hnh Amend 2.2.1. Phng php tip cn da trn thuyt bnh quyn (M hnh Duluth) Hu ht cc chng trnh BIPs u da trn m hnh Duluth. y l mt m hnh in hnh trong vic xy dng cc chng trnh gio gic v bnh quyn, trong nu r h t tng gia trng chnh l yu t ct li gy nn tnh trng bo lc gia nh. Trng tm ca chng trnh can thip ny chnh l phn tch gii di gc quyn lc. M hnh Duluth gip cho nam gii hc

25

cch i mt v kim sot thi ng thi hng dn h cc cch gii quyt mu thun vi bn i. M hnh ny c p dng kh ph bin v cc chng trnh BIPs ra i sau ny cng da c bn vo m hnh Duluth (Jackson, Feder v cc cng s, 2003). Cc chng trnh can thip dnh cho nam gii c da trn thuyt bnh quyn c mc ch nhm nng cao nhn thc v vai tr gii tnh v lm th no khng ch cm xc v cc hnh vi tiu cc ca nam gii (thng qua cc chng trnh gio dc v gii tnh, v s ha nhp x hi v nhng quyn li ca ca nam gii) Theo nh m hnh ny th bo lc gii, c th hn l bo lc gia nh, l tm gng phn chiu v cc th t x hi m trong nam gii ng vai tr ng u. Cc vai tr kinh t khin cho ph n ph thuc vo nam gii v khin h khng th thot khi tnh trng b bo lc hay lm dng. Nam gii cng c th s dng s khc bit v mt sinh hc t ln p ph n bng v lc. i vi nhng ngi a s dng bo lc, ph n ging nh nhng a tr v thiu tnh cnh tranh. Tht kh thuyt phc nhng ngi nam gii ny hiu rng ph n hnh ng nh nhng ngi trng thnh, v d nh h c th li xe v i lm nh mi ngi khc. Trong cch nhn ca nhng ngi theo thuyt bnh quyn th nam gii cho rng h c trch nhim phi lo lng cho gia nh ca mnh, thng qua vic: ra quyt nh, m nhn cc trng trch lnNhng ngi n ng ny cng t cho mnh quyn c ph n n trng v tun lnh, do , khi h khng c tn trng hay b phn i, h s cm thy tc gin v iu . hn ch ca m hnh: Nhiu ngi cho rng m hnh can thip ny qu cao nhn t v mt vn ha x hi, v d nh cc gi tr ca tnh gia trng, t loi b nhng yu t c nhn v d nh mi trng sinh trng ca ngi gy bo lc. Thc t cho thy, hnh vi bo lc ca nam gii thay i theo tng c nhn, tng hon cnh c th. Trong khi , thuyt bnh quyn cho rng tt c nam gii trong x hi s c cc hnh vi bo lc, iu ny l khng ng. Ngoi ra, thuyt ny cng khng gip d on c i tng no s c kh nng gy bo lc. Quan im khc cn cho rng cc chng trnh gio dc ny c th chuyn giao thng tin mt cch hiu qu nhng khng h lm hn ch cc hnh vi gy bo lc (Taylor, Davis v cc cng s, 2001) 2.2.2 M hnh v h thng gia nh (EMERGE) M hnh ny c vay mn cc yu t chnh ca cc phng php gio dc thuyt bnh quyn. Tuy nhin, im khc nhau c bn l m hnh ny tm cch

26

m rng cc nhm lm vic da trn cc mi quan h h hng thn thit ca cc thnh vin tham gia. Phng php tip cn ny coi cc hnh vi bo lc nh l biu hin bt thng m trong cc thnh vin trong gia nh y u l tc nhn. Thay v coi bo lc l cc hnh vi mang tnh c nhn v tm cch gii quyt vn vi mt mnh thnh vin , m hnh ny c xu hng lm vic vi c gia nh hoc cng vi ngi v, ng thi cung cp nhng h tr vi mc tiu khng ph v cu trc gia nh ca nhng ngi gy ra bo lc (Bennett v Williams, 2001). Theo m hnh ny th c chng v v u c th khin cho vn thm cng thng bi s tng tc gia cc thnh vin s c th sinh ra bo lc. Theo cc nh hc thuyt ca EMERGE, vic ngc i thng tp trung vo li ni, cm xc nhng khi mu thun leo thang th c hai bn u c th tnh ti vic s dng bo lc. Theo quan im ny, kh c th phn xt c ai l ngi gy bo lc v ai l nn nhn, ngay c khi nu ch c mt ngi s dng hnh vi bo lc th cht (Healey, Smith v OSullivan, 1998). Ngoi ra, hc thuyt ny cng cho rng mi tng tc c th l tc nhn thc y cc hnh vi ngc i cho i tng gy bo lc. V d, cha m khng s dng bo lc nhng li tht bi trong vic iu chnh hnh vi bo lc ca con ci hoc mt gia nh gp tht bi trong vic to ra khun kh, quy tc c x cho thnh vin khc qu trnh ny c xem nh mt giai on ca vic bn thn b bin thnh nn nhn ca chnh hnh vi y. Do chnh quan nim trn, m hnh EMERGE thng tp trung vo cng tc tr liu c lin quan n vic gip ci thin k nng giao tip v gii quyt xung t. C v v chng (i tng gy bo lc v nn nhn) u c th pht trin cc k nng ny thng qua liu php tp trung vo gii php, bao gm: Xc nh vn tn ti trong mi quan h ca hai bn hn l tm ra cc bnh l ca mi c nhn Tp trung vo gii quyt cc vn trn hn l ch ch tm nguyn nhn ca mu thun Nhn mnh vo cc yu t mang tnh kh quan, v d nh a ra cc hon cnh m cp i c th trnh c bo lc

u v nhc im ca m hnh EMERgE Nhng ngi ng h thuyt ny ch ra rng mt trong nhng tn hiu tch cc ca t vn chnh l gip khong hn mt na trong s tng cc cp v chng c tham gia chng trnh can thip mun duy tr mi quan h sau khi c bo lc.

27

Nhng ngi theo hai hc thuyt trn u c chung quan im rng bn thn nhng nn nhn thng khng phi chu trch nhim trc cc hnh vi ngc i m chnh nhng k gy ra bo lc phi chu trch nhim trc nhng g mnh lm. C mt hnh thi chung m nhng ngi ng h hai hc thuyt trn u khuyn khch s dng l t vn gia cc cp v chng. Tuy nhin, vic khuyn khch cc cp v chng ny chia s mt cch ci m cc vn tn ti s c th gy nguy him cho nn nhn nu ngi ph n th hin s phn nn hoc a ra cc kin ca mnh trong qu trnh tho lun. Hn th na, trc mt ngi gy ra bo lc, s rt kh cho c nh t vn v nn nhn by t quan im thng thn v cc hnh vi ngc i. V cui cng, nu ta n nghim cm ngi gy ra bo lc tip xc vi nn nhn th phng php tip cn ny s vi phm nguyn tc ca ta n. Chnh v nhng l do trn m vic t vn cho cc cp i khng c s dng nhiu quc gia trn th gii trong ti M c trn 20 bang b cm s dng phng php ny (Bennett v Williams, 2001). Ngai ra, trong qu trnh can thip, nu phng php tip cn ny vn c la chn nh mt gii php bt buc th nn nhn ca bo lc v tr em sng trong cc gia nh cn phi c cn b h tr m bo an ton v gim st cht ch. Cui cng, hc thuyt ny b nhiu nh hot ng x hi cho rng ch tp trung vo cc c nhn mang trong mnh mt khim khuyt no (v d nh t lng t trng, sng l thuc hoc hay cu gin) trong khi li b qua vic pht trin cc k nng cn thit m bo s an ton gia cc c nhn vi nhau (Taylor, Davis v cc cng s, 2001). 2.2.3. Phng php tip cn tm l (M hnh AMEND) y l m hnh tp trung ch yu vo cc vn mang tnh c nhn. M hnh ny cho rng cc vn c nhn hoc nhng tn thng m c nhn tri nghim chnh l yu t dn n bo lc. V d nh vic tng b lm dng th xc c th l nguyn nhn ca ri lon cm xc; hoc vic cha m ngc i, l l hay khng quan tm n tr c th l mt trong nhng l do khin tr tr thnh ngi a s dng bo lc. Nhng i tng ny c th la chn bn i, nhng ngi c cc phm cht ph hp h c c hi lp li cc mi quan h m h tng tri qua (trong qu kh) nh tng c vi cha m mnh. Trong phng php tip cn ny, c hai hnh thc can thip chnh, bao gm: liu php tm thn cho c nhn v theo nhm; v phng php tr liu nhm thay i hnh vi-nhn thc nhm.

28

2.2.3.1. T vn tm l cho nhm v c nhn gy ra bo lc Phng php ny khng ch thc hin trong qu trnh t vn cho c nhn m cn cho c nhm ngi gy ra bo lc, trong cho php cc thnh vin chia s nhng tri nghim cuc sng ca mnh. Liu php tm thn tm cch pht hin ra cc vn v thc ca ngi gy ra bo lc v sau tm cch gii quyt mt cch c ch . Nhng ngi ng h phng php can thip ny cho rng cc phng php khc c s dng u khng mang li hiu qu thc cht, nhng phng php y ch gip tm thi lm gim bo lc ch khng gii quyt c tn gc r ca vn (Jackson v Fedder, 2003). Ngoi ra, nhng nh nghin cu ny cng cho rng c c tc ng lu di, i hi phi tm v gii quyt cc vn c bn, nhng tc nhn gy nn cc hnh vi bo lc (Bennett v Williams, 2001). im mnh v yu ca phng php tr liu tm l cho nhm v c nhn ngi gy ra bo lc: Phng php can thip ny c hai im mnh l s lng ngi tham gia tr liu lun mc cao so vi cc phng php khc v n cng em li nhiu thnh cng hn vi cc i tng b ri lon nhn cch (Browne v Saunders, 1996). Tuy nhin, phng php ny cng b ch trch bi n ch n thun gn mc tr liu tm thn cho ngi gy ra bo lc m khng h cp hay gii thch lm th no tin hnh v nhng vic g cn lm t c mc tiu . Hn th na, nhng ngi phn i cn cho rng phng php ny cho php ngi gy ra bo lc tip tc duy tr cc hnh vi cho n khi cc vn tn ti mang tnh c nhn c pht hin v gii quyt (Jakson v Fedder, 2003). Mt hn ch khc ca phng php ny l ch ch n cc chc nng tm thn ni ti ca c nhn gy ra bo lc m b qua chc nng x hi gia cc c nhn vi nhau, yu t quyt nh n hnh vi ca tng con ngi (Browne v Shaunders, 1996) 2.2.3.2. Phng php thay i hnh vi v nhn thc Phng php ny c s dng trong qu trnh tr liu cho ngi phm ti bo lc. Trong khi phng php trn tp trung vo cc ri lon tm l gy ra bi cc tri nghim bun trong cuc sng ca c nhn th phng php thay i hnh vi v nhn thc tp trung vo gii quyt cc vn v mt thc thi im hin ti. Phng php ny c xu hng gip c nhn gy bo lc sng tt hn thng qua vic iu chnh suy ngh v hnh vi ca h thi im tin hnh can thip; ng thi cho rng cc hnh vi ca con ngi l kt qu ca qu trnh hc hi cc kinh nghim gm c tch cc ln tiu cc. Ngoi

29

ra, cch c x cng b nh hng bi s thch nghi vi mi trng v bi cch con ngi xy dng cc yu t v mt tinh thn cho chnh mnh ( V d cch h ngh nh th no v bn thn, v mi ngi xung quanh v nhng mi quan h hin ti). Phng php ny ch ra nhng nguyn nhn dn n cc hnh vi bo lc, gm: + H bt chc cc hnh vi bo lc m h tng chng kin khi cn nh hoc c xem, nghe trn cc phng tin thng tin i chng. + Cc hnh vi ngc i gip k gy ra bo lc t c nhng iu m bn thn mong mun. + Khi gy bo lc c th h c khuyn khch. + Bo lc c thc y bi s tun theo v chp nhn ca nn nhn Cc bin php can thip hnh vi v nhn thc ch yu tp trung vo vic ti xy dng nhn thc v b sung cc k nng cn thit. Cc nh t vn gip ngi gy ra bo lc c th xy dng c nim tin v cch t ni chuyn mt cch tch cc. V d nh trong trng hp ngi v n mun 10 pht, ngi chng c th ngh theo cch nh: c th c ta c ngi tnh, c ta tht khng ng tin cy, hay c ta khng tn trng mnh. Chng trnh can thip s gip ngi gy bo lc xy dng mt nim tin v t ngh theo cch nh: Ti khng bit ti sao c y n mun nhng ti chc chn rng c y ang c gng n y sm nht. Chng trnh can thip theo phng php ny cng gip ngi gy ra bo lc phn tch cc ngh ca bn thn v nhng vn thc s ng sau cc hnh ng bo lc (v d nh ba ti cha c chun b, ngha l v ti khng tn trng ti) v hc cch tip nhn hay suy ngh mi trc cc tnh hung khc nhau. Chng trnh cng dy cc i tng gy bo lc nhng cch c x thay th m khng cn s dng n bo lc v d nh k nng gii quyt xung t, k nng giao tip v cc cch th gin. im mnh v hn ch ca cc chng trnh can thip s dng phng php thay i nhn thc v hnh vi: Mt trong cc li th ln nht ca phng php ny chnh l cch phn tch tm ra nguyn nhn ca bo lc cng nh chin lc can thip ph hp vi nhng nguyn tc v mt php lut (c lin quan n lnh vc ny). Ngoi ra, cc chng trnh ny cng m bo tnh chu trch nhim ca ngi gy ra bo lc ng thi gip h hc hi v ng dng nhng cch c x phi bo lc. Nhng ngi tham gia cc chng trnh v c bn s t hnh ng v t thay i nhn thc ca chnh mnh. Phng php ny cng l mt li th s dng trong mt thi gian ngn.

30

Tuy nhin, nhng ngi phn i phng php can thip ny ch ra mt s hn ch, bao gm vic phng php cha a ra c nhng li gii thch tha ng cho nhng trng hp ti sao mt ngi c th gy ra cc hnh vi bo lc vi ngi ny m khng phi vi ngi khc, vn ha v cc phong tc nh hng nh th no ti bo lc, v ti sao nam gii vn tip tc bo hnh v khi h khng h c khuyn khch. 2.3. Nhng nh gi bc u v hiu qu ca BIPs BIPs khng phi l cc liu php c s dng ging nh trong y hc hay cha bnh, do khng c g phi ngc nhin nu kt qu t cc cuc nghin cu ch ra rng hiu qu ca BIPs cha cao. Ngoi ra, khi so snh hiu qu gia cc m hnh can thip ca BIPs, cc nh nghin cu cng khng thy c s khc bit ng k no (Bennett v Williams, 2001). C nhiu kin cho rng BIPs thng em li hiu qu cao nu n l mt phn trong chin lc ca cc c quan hnh php. Do vy bo lc trong gia nh c xu hng gim mnh nht khi chng trnh c thc hin cc cng ng m trong c s phi hp cht ch v lm vic c trch nhim cao gia nhng bn lin quan. Tuy nhin, lm c iu ny, nhng ngi thc hin chng trnh khng ch tin hnh cc hot ng mc c nhn m cn phi tc ng n phm vi rng ln hn l cng ng. Thm vo , cc hot ng c kh nng nh hng n cc yu t tiu cc ca vn ha v cc hnh thi x hi cng cn c tnh n nh mt phn khng th thiu, nhm m bo hiu qu cao nht cho gi chng trnh. Nhn chung, c th khng nh rng khng c mt cch tip cn hay can thip no ca BIPs ng cho mi i tng gy bo lc. Do , vic xc nh phng php tip cn no l ph hp v em li hiu qu cho tng mi trng v hon cnh c th l mt iu cn thit. V lm iu ny, cn da trn hai yu t chnh sau: Th nht, cc chng trnh nn c thit k v thc hin da trn iu kin ca tng nhm gy bo lc c th (v d nh cc yu t v mt tm l, nh gi nguy c hoc da trn cc h s lu tr v tiu s ca i tng). Th hai, cc chng trnh can thip nn c thit k cng c v p ng nhu cu cho mt nhm dn c nht nh (da trn s khc bit v mt vn ha x hi, nh ngho i, hc vn, chng tc, gii hay xu hng tnh dc) (Jackson v Fedder, 2003).

31

Tuy nhin, ngay c khi BIPs hi t c hai iu kin trn th cc chng trnh ny vn trong giai on khi u y mi m v vn cn tip tc c b sung cho hon chnh. Thay v tm hiu liu BIPs c hiu qu hay khng th cc nh hat ng x hi nn tm ra chng trnh no em li hiu qu cao nht vi nhm i tng m chng trnh mun can thip v trong mt hon cnh nht nh. V cng bi v l mt phng php mi nn s l qu sm khng nh nn tip tc hay hn ch p dng BIPs cng nh cc khi nim v hc thuyt lin quan ca chng vo thc t.

32

CHNG 3: mT s V D V s Tham gia ca nam gii Trong cc chng Trnh phng chng bo lc Vi ph n Ti cc nc
Trong khi vn c nhiu nam gii tip tc mun nm gi quyn lc v tm cch bo ton v tr thng tr ca mnh vi ph n th nhiu ngi n ng trn th gii sn sng tham gia nhng chng trnh gip phn no gii quyt tnh trng bt bnh ng gii hin nay. Nhiu ngi trong s ang dn thay i thi v cch ng x vi ph n thng qua vic to iu kin h tr cho ph n kim thm thu nhp t cc ngun bn ngoi, hoc h cng sn sng ln ting phn i hnh vi bo lc gii. Sau y l mt s v d v mt s chng trnh v chnh sch ca quc gia nhm thc y s tham gia ca nam gii trong lnh vc ny c thc hin nhiu nc trn th gii: ti azerbaijan, cc t chc phi chnh ph lm vic vi B Gio dc ca nc ny thc hin mt nghin cu nh gi v cc chng trnh ging dy lin quan n gii trong trng hc. Ti mt s nc khc, chnh sch gio dc gii c a vo thc thi bng cch thng qua h thng trng hc, nhng thng tin v gii s n c ti nam n thanh nin. Cc thng tin c truyn ti thng qua cc bi hc c lin quan n sc khe sinh sn, phng chng bo lc gii v xy dng mi quan h bnh ng gii ti cc nc scandinavian v mt s nc thuc chu u, thc y cc hnh vi bnh ng gii c thc hin qua vic chnh ph khuyn khch ban hnh lut cho php nam gii ngh lm tham gia vo vic chm sc con ci v chia s trch nhim lm vic nh vi bn i. Nhiu nghin cu cng ch ra mi quan h ca vic tng thi gian chm sc gia nh v con ci s c xu hng lm gim nguy c gy ra bo lc ca nam gii trong gia nh. ti carribe, mt hip hi mang tn Carribbean Association for Feminist Research and Action hin ang tin hnh tp hun cho mi i tng trong lc lng cnh st Barbados. Kha tp hun ny nhm tng cng nng lc ca cc thnh vin trong lc lng cnh st c th h tr mt cch tch cc

33

cho cc cuc gi c ln quan n bo lc gia nh. Ngoi ra, h cn c trang b cc kin thc nh chu k ca bo lc v lm dng ng thi pht trin b hng dn dnh cho nhng ngi trc ng dy t vn v vn ny. chin dch White Ribbon (White Ribbon Campaign-WRC) c t chc hng nm t ngy 25 thng 11 cho n ngy 6 thng 12 ti Canada thu ht c hng nghn trng hc v cng s tham gia. Chin dch ny nhm mc ch ku gi s ln ting ca nam gii v vic u tranh vi nn bo lc chng li ph n v t nhm thay i thi v hnh vi ca mi ngi trong cng ng. Chin dch ny c tin hnh trong 11 nm v hin cc hot ng ca WRC c mt trn 25 quc gia trn th gii. ti Romani, chng trnh gio dc cng ng (The Public Education Program) c thc hin vi mc tiu nng cao nhn thc v vn bo lc thng qua h thng radio ca a phng, cc chng trnh gii tr trn TV, cc bi pht biu trc dn chng v trn bo ch. Ni dung cc chng trnh ny c th do nam hoc n m nhim. Ngoi ra, trn knh truyn hnh quc gia cng chiu cc chng trnh gii tr nhm ti mi i tng, bao gm c nam v n, vi mc ch xa b thi gia trng n su trong nn vn ha nc ny. t chc Promundo ti Rio de Janeiro, Brazil tin hnh mt chng trnh gio dc ng ng vi mt phm vi ln c mang tn Guy-to-Guy. Chng trnh tp hun cho nhm nng ct gm 20 nam thanh nin cc cng ng dn c c thu nhp thp. Nhng i tng ny sau s lm vic vi cc nam gii khc nhm mc ch thc y vic ngn chn bo lc gii v nng cao hiu bit v sc khe sinh sn4. ti guyana, mt s nhm nh th thc hin cc cuc tho lun vi nam gii v cc vn nh sc khe, sc khe tm thn, cc vn gia nh v cch gii quyt vn nn bo lc. nc ny, cc nhm nh th cng cc t chc tn gio l ni l tng gip chnh ph gii quyt nn bo lc gia nh mt cch hiu qu. Mi quc gia, mi nn vn ha u c im khi u cho vic phng chng bo lc gii khc nhau. Do vy, la chn nhng chng trnh ph hp cn tnh n thi im v hon cnh c th. Hn th na, vic lng ghp v khuyn khch s tham gia ca nam gii vo cc chng trnh ny cng cn thay i mt cch linh hot. Mt trong nhng cch h thng li cc chng trnh ny

4 Tm hiu thm thng tin v d n ti trang web: http://www.promundo.org.br/en/wp-content/ uploads/2010/03/Guy-to-Guy_Cover.pdf

34

l phn loi cc d n v nhng phng thc can thip ty theo mc tc ng, v d nh v cp chnh sch, cng ng hay mc c nhn. Tuy nhin, thc t cho thy, lut php v chnh sch s em li rt t hiu qu nu ngi ta khng tm cch tc ng trc tip n yu t vn ha v cc th ch x hi. V d, khi tin hnh cc chng trnh tuyn truyn nng cao nhn thc cho cng ng, cn c s phi hp gia cc c quan chnh ph, phng tin thng tin i chng v nhng nh cung cp dch v. Cnh st, cn b y t v truyn thng cng cn c tp hun nng cao nhn thc cng vi cng ng vic lng ghp s tham gia ca nam gii c tin hnh ng b v t hiu qu. V trn y ch l mt s t v d ca chng trnh khuyn khch nam gii tham gia, vi mc tiu c bn l gip mi ngi hiu c y l vn ca cng ng thay v l vn mang tnh c nhn. Ngoi ra, chng trnh cng nhm nng cao nng lc cho cc t chc h c th gii quyt nn bo lc mt cch hiu qu ng thi m bo vai tr ca nam gii trong vic ng ln chng li bo lc trong gia nh. Bn cnh yu t lut php v chnh sch, nhn thc ca ngi dn v cch ng x ca h vi mi ngi v vi chnh bn thn mnh cng ng vai tr quan trng nhm gii quyt nn bo lc. Phm vi c nhn bao gm cc mi quan h, nhn thc, nim tin trong gia nh v gia cc c nhn vi nhau. Da trn nhng yu t ny, cc d n lm vic vi nhng ngi nam gii gy ra bo lc thng nhn mnh vai tr truyn ti thng tin gia cc c nhn vi nhau. Trong cc bui gp mt gia cc c nhn, gia nh hay nhm cng ng, h s c c hi trao i v chia s nhn thc cng nh nim tin ca mnh, t tc ng n nhng c nhn xung quanh mnh, to ra mt ng lc cng gii quyt vn bo lc gii.

35

kt lun
Tng cng s tham gia ca nam gii vo cc hot ng thc y bnh ng gii v phng chng bo lc l mt trong nhng thch thc ln m nhiu chnh ph, cc t chc phi chnh ph, t chc x hi dn s v cng ng ang gp phi. So vi phng php tip cn da trn quyn hay tng quyn cho ph n, vic huy ng s tham gia ca nam gii c th coi l mt phng php mi em li hiu qu cao, ang c xy dng v pht trin ti nhiu nc. Tuy nhin, t c hiu qu mt cch cao nht, bn cnh vic kt hp vi nhau pht huy im mnh ca cc phng php, cc chng trnh vi nhng hot ng can thip c th cn c la chn da trn nhng nh gi cn thn v cc yu t nh vn ha vng min, i tng tham gia, trnh hc vn ca cc nhm ch, yu t dn tc hay ngn ng v.v Ngoi ra, cp v m, vic xy dng mt chin lc tng th cho cc chng trnh can thip ny cng s to iu kin v l kim ch nam cho nhng c nhn, t chc tin hnh cc hot ng phng chng bo lc gii. Chnh ph cc nc, cc t chc ca Lin Hp Quc, cc t chc x hi dn s cn thc y hnh ng v s phi hp tham gia ca tt c cc cp trong mi lnh vc, nh: gio dc, dch v y t, chm sc sc khe sinh sn, tp hun nng cao v truyn thng, t tng cng nhng ng gp ca nam gii vo qu trnh thc y bnh ng gii ni chung v phng chng bo lc gia nh ni ring.

36

ti liu tham kho

1. Bennett, L. and O. Williams (2001). Nhng vn v cc nghin cu gn y v hiu qu ca cc chng trnh can thip i vi ngi gy ra bo lc, Mng li in t v bo lc chng li ph n. 2. Adrine, H. R. and M. W. Runner (2005). Chin lc lng ghp s tham gia ca nam gii trong vic phng chng bo lc gia nh: S tham gia ca cc ta n. Tp ch ca Trung tm Nghin cu v Gia nh, Tr em v ta n: 175-190. 3. Alan, D. B. and D. Mathews (2004). Lm vic vi nam gii phng chng bo lc chng li ph n: Tng quan (phn 1), The Centers for Disease Control and Prevention. 4. Banyard, V. L. and C. Cross (2008). Hu qu ca bo lc trong tnh yu ca thanh thiu nin: Tm hiu v cc bin php can thip thay th trong mi trng sinh thi. Tp ch v phng chng bo lc chng li ph n 14(9): 998-1013. 5. Browne, K., G. Shaunders, et al. (1996). iu tr tm thn theo nhm cho cc nhng ngi gy ra bo lc: M t tm tt v phng php iu tr, University of Michigan. 6. Cornelius, T. L. and N. Resseguie (2006). Cc chng trnh Can thip sm v th cp trong vic phng chng bo lc trong tnh yu: Tng quan cc ti liu. Cc hnh vi bo lc v c tnh gy hn 12: 364-375. 7. Flood, M. (2005-2006). Thay i nam gii: Cch lm tt nht trong gio dc v bo lc tnh dc. Tp ch Ph n phng chng li bo lc 18: 2636. 8. Healey, K., C. Smith, et al. (1998). Chng trnh can thip dnh cho ngi gy ra bo lc: Cc phng php tip cn ca chng trnh v nhng chin lc, vn v thc tin v mt php l. Washington, DC, US Department of Justice, National Institute of Justice. 9. Irwin, J., F. Waugh, et al. (2006). Tr em v thanh thiu nin trong nghin cu v bo lc gia nhThe Inclusion of Children and Young People in Research on Domestic Violence. Communities, Children and Families in Australia 1(1): 17-23. 10. Jackson, S., L. Feder, et al. (2003). Cc chng trnh can thip dnh cho ngi gy ra bo lc: Hng pht trin ca chng trnh? Washington, DC 20531, U.S.Department of Justice, Office of Justice Programs, National Institute of Justice.

37

11. Lang, J. (2002). Lm vic vi nam gii nhm chm dt tnh trng bo lc gii (Cho thnh ph v nh tm lnh nm trong khu vc d n Nhng cch thc gii quyt vi bo lc trong cuc sng hng ngy trong mt x hi dn ch), CANTERA organization. 12. McGuire, M. S. and M. A. Mattaini (2006). Cc chin lc hnh ng cho vic xy dng nn vn ha phi bo lc vi thanh thiu: Tng quan. Behavior Modification 30(2): 184-224. 13. Silver, B. (1999). H tr tr em v thanh thiu nin chu tc ng ca bo lc trong gia nh: Cc c quan h tr v gii php khn (EASE), Victorian Government Department of Human Services, Melbourne. 14. Taylor, B. G., R. C. Davis, et al. (2001). Nhng tc ng ca chng trnh tr liu cho nhm gy ra bo lc ti Brooklyn. Justice Quarterly 18: 170-201. 15. Tutty, M., C. Bradshaw, et al. (2002). Cc chng trnh can thip phng chng bo lc ti nh trng: Sch hng dn (Cun sch ny hng ti vic phng chng bo lc chng li ph n v tr em gi), National Crime Prevention Centre-Crime Prevention Partnership Program. 16. UNESCO Bangkok (2004). Vai tr ca nam gii v tr em trai trong vic thc y bnh ng gii, UNESCO Bangkok. 17. Vylder, S. (2004). Chm dt bo lc gii: Li ku gi hnh ng ton cu nhm tng cng s tham gia ca nam gii. Ci gi ca bo lc do nam gii gy ra, The Swedish International Development Cooperation Agency, SIDA. 18. Walston, N. (2005). Thch thc v c hi cho s tham gia ca nam gii vo cc chng trnh v sc khe sinh sn ti Campuchia, United States Agency for International Development (USAID). 19. Veinot, T. (1999). Chng trnh phng chng bo lc: Tm tt v cc nghin cu nh gi gn y, Toronto, On: Education wife assault. 20. United Nations Division for the Advancement of Women (2004). Vai tr ca tr em trai v nam gii trong vic t c bnh ng gii. Bo co ca nhm chuyn gia ti Brasila, Brazil, United Nations Division for the Advancement of Women: 52. 21. Hearn,J. (2001). Nam gii v bnh ng gii: S i khng, trch nhim v phng hng t ti mc tiu. Department of Applied Social Science, University of Manchester, UK; and The Swedish School of Economics and Business Administration, Helsinki, Finland.

38

Bin son: nguyn Minh nguyt Chu trch nhim ni dung: L th hng giang Thit k: cng ty tnhh t.E.a.M DP In 500 cun ti Cng ty TNHH T.E.A.M DP

SAGA
TRUNG TM NGHIN CU V NG DNG KHOA HC V GII - GIA NH - PH N V V THNH NIN (CSAGA) a ch: Ta nh Cng ty C kh-in-in t Tu thy. T 6 phng Lng Thng, qun ng a, H Ni Tel: (84-4) 3754 0421 / (84-4) 3756 9547 - Fax: : (84-4) 3793 0297 Email: csaga@csaga.org.vn - Website: http://csaga.org.vn