Phn 1. Tm tt l thuyt . Bi 1. ESTE . I.

Khi nim : Khi thay nhm OH nhm cacboxyl ca axit cacboxylic bng nhm OR th c este Este n chc RCOOR, Trong R l gc hidrocacbon hay H; R l gc hidrocacbon Este no n chc CnH2nO2 ( vi n 2) Tn ca este : Tn gc R+ tn gc axit RCOO (ui at) Vd : CH3COOC2H5 : Etylaxetat CH2=CH- COOCH3 metyl acrylat II.L tnh :- nhit si , tan trong nc thp hn axit v ancol c cng s cacbon : axit > ancol > este -Mt s mi c trng : Isoamyl axetat : mi chui chn ; Etyl butiat ,etyl propionat c mi da III TNH CHT HA HC : a.Thy phn trong mi trng axit :to ra 2 lp cht lng , l phn ng thun nghch (2 chiu )
RCOOR, + H2O t
H 2 SO4 d
o 0

RCOOH + R,OH

b.Thy phn trong mi trng baz ( Phn ng x phng ha ) : l phn ng 1 chiu , RCOOR, + NaOH t RCOONa + R OH * ESTE t chy to thnh CO2 v H2O . nCO = nH O ta suy ra este l este no n chc , h (CnH2nO2) H SO t, IV.IU CH : axit + ancol este + H2O
2 2 2 4 0

RCOOR + H2O . RCOOH + ROH Bi 2. Lipit. I. Khi nim:Lipit l nhng hp cht hu c c trong t bo sng,khng ha tan trong nc nhng tan nhiu trong dung mi hu c khng phn cc. II. Cht bo: 1/ Khi nim: Cht bo l trieste ca glixerol vi axit bo gi chung l triglixerit hay triaxylglixerol. Cng thc:R1COO-CH2 R1,R2,R3: l gc hidrocacbon 2 R COO-CH 3 R COO-CH2 Vd:[CH3(CH2)16COO]3C3H5 : tristearoylglixerol (tristearin) 2/ Tnh cht vt l: - nhit thng,cht bo trng thi lng khi trong phn t c gc hidrocacbon. trng thi rn khi trong phn t c gc hidrocacbon no. 3/ Tnh cht ha hc: H a.Phn ng thy phn: [CH3(CH2)16COO]3C3H5+3H2O 3CH3(CH2)16COOH+C3H5(OH)3 t c. Phn ng cng hidro ca cht bo lng thnh cht bo rn (b nhn to)
H 2 SO t, 4
+ o

(C17H33COO)3C3H5+3H2 175195 C (C17H35COO)3C3H5 lng rn t b. Phn ng x phng ha: [CH3(CH2)16COO]3C3H5 + 3NaOH 3[CH3(CH2)16COONa] +C3H5(OH)3 tristearin Natristearat x phng Bi 3. Khi nim v x phng v cht git ra tng hp I. X phng 1. Khi nimX phng thng dng l hn hp mui natri hoc mui kali ca axit bo, c thm mt
0

Ni 0

s cht ph gia mui Na ca axit panmitic hoc axit stearic (thnh phn chnh) 2. Phng php sn xut - un cht bo vi dung dch kim trong cc thng kn, toC cao x phng C (R-COO)3C3H5 + 3NaOH t 3R-COONa + C3H5(OH)3 - Ngy nay, x phng cn c sx theo s sau: Ankan axit cacboxylic mui Na ca axit cacboxylic II. Cht git ra tng hp 1. Khi nim Cht git ra tng hp l nhng cht khng phi l mui Na ca axit cacboxylic nhng c tnh nng git ra nh x phng hoc:Cht git ra tng hp l nhng cht khi dng cng vi nc th c tc dng lm sch cc cht bn bm trn cc vt rn m khng gy ra cc phn ng ho hc vi cc cht 2. Phng php sn xut - Sn xut t du m, theo s sau: Du m axit oexylbenzensunfonic natri oexylbenzensunfonat - Cht git ra tng hp c u im: dng c cho nc cng, v chng t b kt ta bi ion Ca2+ - X phng c nhc im: khi dng vi nc cng lm gim tc dng git ra v nh hng n vi si III. Tc dng ty ra ca x phng v cht git ra tng hp Mui Na trong x phng hay trong cht git ra tng hp lm gim sc cng b mt ca cc cht bn bm trn vi, da,.. Phn 2. Cu hi trc nghim
o

Cu 1: S ng phn n chc ng vi cng thc phn t C3H6O2 l A. 2. B. 3. C. 4. D. 5. Cu 2: S ng phn n chc ng vi cng thc phn t C4H8O2 l A. 6. B. 3. C. 4. D. 5. Cu 3: Cho tt c cc ng phn n chc, mch h, c cng cng thc phn t C2H4O2 ln lt tc dng vi: Na, NaOH, NaHCO3. S phn ng xy ra l A. 2. B. 5. C. 4. D. 3. Cu 4: Cht X c cng thc phn t C3H6O2, l este ca axit axetic. Cng thc cu to thu gn ca X l A. C2H5COOH. B. HO-C2H4-CHO. C. CH3COOCH3. D. HCOOC2H5. Cu 5: Hp cht X c cng thc cu to: CH3CH2COOCH3. Tn gi ca X l: A. etyl axetat. B. metyl propionat. C. metyl axetat. D. propyl axetat. Cu 6: Thy phn este E c cng thc phn t C4H8O2 (c mt H2SO4 long) thu c 2 sn phm hu c X v Y. T X c th iu ch trc tip ra Y bng mt phn ng duy nht. Tn gi ca E l: A. metyl propionat. B. propyl fomat. C. ancol etylic.D. etyl axetat. . Cu 7: un nng este HCOOCH3 vi mt lng va dung dch NaOH, sn phm thu c l A. CH3COONa v C2H5OH. B. HCOONa v CH3OH. C. HCOONa v C2H5OH. D. CH3COONa v CH3OH. Cu 8: Thy phn este X trong mi trng kim, thu c natri axetat v ancol etylic. Cng thc ca X l A. C2H3COOC2H5. B. CH3COOCH3. C. C2H5COOCH3. D. CH3COOC2H5. Cu 9: Este metyl acrilat c cng thc l A. CH3COOCH3. B. CH3COOCH=CH2. C. CH2=CHCOOCH3. D. HCOOCH3. Cu 10: Este vinyl axetat c cng thc l A. CH3COOCH3. B. CH3COOCH=CH2. C. CH2=CHCOOCH3. D. HCOOCH3. Cu 11: un nng este CH3COOCH=CH2 vi mt lng va dung dch NaOH, sn phm thu c l A. CH2=CHCOONa v CH3OH. B. CH3COONa v CH3CHO. C. CH3COONa v CH2=CHOH. D. C2H5COONa v CH3OH. Cu 12: Khi t chy hon ton mt este no, n chc th s mol CO2 sinh ra bng s mol O2 phn ng. Tn gi ca este l A. n-propyl axetat. B. metyl axetat. C. etyl axetat. D. metyl fomiat.

Cu 13: Hai cht hu c X1 v X2 u c khi lng phn t bng 60 vC. X1 c kh nng phn ng vi: Na, NaOH, Na2CO3. X2 phn ng vi NaOH (un nng) nhng khng phn ng Na. Cng thc cu to ca X1, X2 ln lt l: A. CH3-COOH, CH3-COO-CH3. B. (CH3)2CH-OH, H-COO-CH3. C. H-COO-CH3, CH3-COOH. D. CH3-COOH, H-COO-CH3. Cu 14: Cho s chuyn ha sau (mi mi tn l mt phng trnh phn ng): Tinh bt X Y Z metyl axetat. Cc cht Y, Z trong s trn ln lt l: A. C2H5OH, CH3COOH. B. CH3COOH, CH3OH. C. CH3COOH, C2H5OH. D. C2H4, CH3COOH. Cu 15: Cho glixerol phn ng vi hn hp axit bo gm C17H35COOH v C15H31COOH, s loi trieste c to ra ti a l A. 6. B. 3. C. 5. D. 4. Cu 16: Cho cc cht: etyl axetat, anilin, ancol etylic, axit acrylic, phenol, phenylamoni clorua, ancol benzylic, p-crezol. Trong cc cht ny, s cht tc dng c vi dung dch NaOH l A. 4. B. 6. C. 5. D. 3. Cu 17: Khi thu phn cht bo trong mi trng kim th thu c mui ca axit bo v A. phenol. B. glixerol. C. ancol n chc. D. este n chc. Cu 18: Khi x phng ha tristearin ta thu c sn phm l A. C15H31COONa v etanol. B. C17H35COOH v glixerol. C. C15H31COOH v glixerol. D. C17H35COONa v glixerol. .Cu 19: Cho 6 gam mt este ca axit cacboxylic no n chc v ancol no n chc phn ng va ht vi 100 ml dung dch NaOH 1M. Tn gi ca este l A. etyl axetat. B. propyl fomiat. C. metyl axetat. D. metyl fomiat. Cu 20: X phng ho hon ton 22,2 gam hn hp gm hai este HCOOC2H5 v CH3COOCH3 bng dung dch NaOH 1M (un nng). Th tch dung dch NaOH ti thiu cn dng l A. 400 ml. B. 300 ml. C. 150 ml. D. 200 ml. Cu 21: X phng ho hon ton 17,24 gam cht bo cn va 0,06 mol NaOH. C cn dung dch sau phn ng thu c khi lng x phng l A. 16,68 gam. B. 18,38 gam. C. 18,24 gam. D. 17,80 gam. Cu 22: X phng ha 8,8 gam etyl axetat bng 200 ml dung dch NaOH 0,2M. Sau khi phn ng xy ra hon ton, c cn dung dch thu c cht rn khan c khi lng l (cho H = 1, C = 12, O = 16, Na = 23) A. 3,28 gam. B. 8,56 gam. C. 8,2 gam. D. 10,4 gam. Cu 23: Cho dy cc cht: HCHO, CH3COOH, CH3COOC2H5, HCOOH, C2H5OH, HCOOCH3. S cht trong dy tham gia phn ng trng gng l A. 3. B. 6. C. 4. D. 5. Cu 24: Cht X c cng thc phn t C2H4O2, cho cht X tc dng vi dung dch NaOH to ra mui v nc. Cht X thuc loi A. ancol no a chc. B. axit khng no n chc. C. este no n chc. D. axit no n chc. Cu 25: Thu phn hon ton 11,44 gam este no, n chc, mch h X vi 100ml dung dch NaOH 1,3M (va ) thu c 5,98 gam mt ancol Y. Tn gi ca X l A. Etyl fomat B. Etyl axetat C. Etyl propionat D. Propyl axetat Cu 26: Thu phn este X c CTPT C4H8O2 trong dung dch NaOH thu c hn hp hai cht hu c Y v Z trong Y c t khi hi so vi H2 l 16. X c cng thc l A. HCOOC3H7 B. CH3COOC2H5 C. HCOOC3H5 D. C2H5COOCH3 Cu 27: Propyl fomat c iu ch t A. axit fomic v ancol metylic. B. axit fomic v ancol propylic. C. axit axetic v ancol propylic. D. axit propionic v ancol metylic. Cu 28: Hp cht Y c cng thc phn t C4H8O2. Khi cho Y tc dng vi dung dch NaOH sinh ra cht Z c cng thc C3H5O2Na. Cng thc cu to ca Y l A. C2H5COOC2H5. B. CH3COOC2H5. C. C2H5COOCH3. D. HCOOC3H7. Cu 29: Trong phn t este (X) no, n chc, mch h c thnh phn oxi chim 36,36 % khi lng. S ng phn cu to ca X l A. 4. B. 2. C. 3. D. 5.