Chnh sa

Ngh thut trong k nguyn ca ch ngha khng b ton cu

24/03/2009 18:54 | 3 lt xem

VENICE. Ngh s c Greorg Schneider than phin rng ng hon ton tht vng khi tc phm m ng d nh (v tht ra l c t hng) cho Venice Biennale -- khai mc vo thng 6 v ko di ti ngy 6.11.2005, b kim duyt v khng cho trng by bi "nhng l do chnh tr." Gii chc lnh o ti Venice, c s hu thun ca B vn ha t ti Rome, quyt nh t khc n ca ngh s Schneider xin php dng tc phm mang tn "Khi lp phng Venice 2005" ti trung tm qung trng thnh Mark, nh mt s kin ng thi vi ngy khai mc lin hoan. Tc phm ca Schneider -- c t hng bi Rosa Martinez, mt trong nhng ng gim tuyn (co-curator) ca Biennale -- l mt khi lp phng cao 50 foot c lm bng gin gio vi vi bc ngoi en tuyn. Tc phm ny c ly cm hng t tng thing Ka'aba t ti thnh a Mecca, vng t thnh trung tm ca th gii Hi Gio.

on bng video v d n c chiu ti khu Arsenale ca Lin hoan Venice, trc y l khu xng ng tu ca thnh ph v hin ang l ni trng by cho mt na s lng tc phm ca lin hoan. Theo nhng hng ch chy trn mn hnh c cng b bi ngh s, tc phm ny b t chi do "nhng l do chnh tr." Ngh s cng nhn mnh rng d n ny b t chi bt chp s phn bc ca gim tuyn. Th nhng, trong cuc hp bo ti Venice vo thng Su, ch tch lin hoan Biennale David Croff, khi tr li li cu hi ca bo tin tc ngh thut v s kin ny, phn bc rng: "Quyt nh khng cho php lp t khi lp phng c a ra bi thnh ph. Biennale khng lin quan g ti quyt nh ny. y khng phi l mt quyt nh c tnh chnh tr m l mt quyt nh lin quan ti cc ch an ton v sc khe. Tuy nhin, ngh s Schneider qu quyt m bo v mt an ton cho kt cu tc phm ca mnh. ng ni: "Ti tng xy c mt ta nh trong khu vc dnh cho nc c (ng m ch ti tc phm sp t ca ng tng c gii thng vo Biennale 2001). Ti hon ton kin thc m bo an ton v mt kin trc". Hn na, Schneider k, nhm ca ng c cuc tho lun vi gii chc thnh ph v trong cuc gp g y, ngh s tng tuyn b sn sng sa i tc phm ph hp vi cc yu cu an ton, nh kch thc, cht liu, hay thm ch a im t tc phm. "Ti sn sng t n vo bt k qung trng cng cng no ca Venice." Thm ch n mc y, th th cn l do no khc cho lnh cm ny? Nhng thc t chnh tr V ri cui cng, do sc p t pha bo ch, cc nh t chc Biennale phi th nhn rng, qua li Alessandra Santerini, tu vin bo ch ca Biennale, vic thnh ph Venice t khc tc phm sp t ca Schneder bt ngun t hai l do, th nht, "H lo s tc phm ny c th gy nn nhng cm xc bt bnh trong cng ng Hi Gio, v th hai, kch thc ca tc phm s ngn cn tm mt ca ngi xem trong qung trng." Theo ngun tin t mt pht ngn vin trong vn phng qun l kin trc Venice, tc phm b t chi bi nh cm quyn Venice e ngi rng, tc phm s bin Venice thnh mt mc tiu cho khng b.

Phn bc li vi nhng kin ny, ngh s Schneider phn n:"Chng ta ang lm chin, chng ta thm ch khng th bn lun bt c iu g v o Hi na. Ai ny u s hi. Rt cc, khng phi l nhng ngi Hi gio, m tc phm ca ti b chnh nhng ngi KiT gio ngn cn. Nu nh n mt hnh lp phng tru tng cng khng th c xut hin, vy ri chng ta cn c th lm g? Schneider tng t duy v lm vic vi tc phm ny trong sut hai nm rng. ng k rng, khi u, ng c c cm hng t mt ngi bn, ngi cng tc ca ng, mt k s ngi Tunisi, Helmi Ben Boubaker Helal, ngi cng l mt tn Hi Gio. "Ti thc s n tng v nhng sc mnh m Helmi c c t nim tin tn gio ca anh ta -- Schneider k -- v sau ti b m hoc bi tng thing Ka'aba thnh a Mecca, tng m khng ai bit bn trong mang cha nhng g." Schneider v Helal bt tay vo mt tin trnh nghin cu di ngy cho d n: "Chng ti ni chuyn vi mt t chc Hi gio ln nht ti c - Islam Rat; Helmi cn du lch ti Arabia Saudi gp g nhng gio s v lnh t Hi Gio. Tt c u tr li ging nhau: Ti dng li tng thing Ka'aba hon ton khng phi l s xc phm o Hi; Kinh Koran khng h cm on iu ". Mt tng c o v vic ti dng li tng thing Ka'aba vi kch thc ln ti c c ny ra. tng ny sau c tinh lc li trong hnh thi mt hnh lp phng tru tng sau khi Schneider nhn c li mi tham gia vo Venice Biennale t Ms Martinez, ng gim tuyn ca Venice Biennale. Schneider ni rng tc phm "Hnh lp phng Venice 2005" ca mnh chnh l cuc i thoi ca nhng tn gio; nu n c cho php thc hin, n s to kh nng cho nhng tn Ki t gio chim ngng mt cu trc c ly cm hng t khu vc m h khng c kh nng gh thm. y qu l mt s ngy th ng tht vng, mt thnh vin giu tn trong nhm gim tuyn M ni vi bo ch: "Mc ch ca Schneider c l l khuyn khch i thoi, th nhng khng c l do no c th gii thch ni trc phn ng ca nhng nhm Hi gio cc oan. D n ny s khng bao gi c cp php". Nhn vt ny cn ni thm rng Ms Martinez ng bao gi nn

mong i d n c th c thc hin. Jens Hoffmann, gim c trin lm ti ICA London kt lun: "S dng tng thing Ka'aba, vt thnh thing nht ca Hi gio lm ngun cm hng cho ngh thut s nht nh gi ln cc lin tng ny n. Schneider r rng cho rng y l mt c hi cho s gp g v i thoi gia phng Ty v o Hi bt chp cuc xung t hin ti. Tuy nhin, ti t hi khng bit liu th gii Hi Gio c cng cch nhn vi Schneider khng?" Cuc tho lun Cuc tho lun v d n ca Schneider cung cp mt ci nhn l th vo kha cnh cng vic ca Biennale. Nhng g gy ngc nhin nht l Ms Martinez khng c php bin lun v trng hp ca b mt cch trc tip vi gii chc lnh o thnh ph v sau l vi b vn ho t ti Rome. Cc cuc tranh lun ch c din ra thng qua Mr. Croff m thi. Ms Martinez t hng tc phm ca Schneider vo thng Ging, ch su thng trc ngy khai mc Venice Biennale, th nhng giy php cho vic thc hin tc phm b t chi bi Renato Codello, ph trch Kin trc ca Venice, ngay sau cuc gp g vo thng hai gia Schneider, Ms. Martinez v cc gii chc Biennale. Theo Mr. Codello: "Chng ti lm mt phn tch v k thut i vi d n v cng vi cnh st trng, chng ti i n kt lun l khng cp php cho vic thc hin tc phm ny. Ngay sau b vn ha c thng bo, theo th tc thng thng trong nhng trng hp nh th." Sau , Mr. Croff tm cch xin giy php thc hin tc phm ca Schneider trc tip t b vn ha t ti Rome, th nhng, mt ln na, n xin php b bc. Renato Quaglia, gim c iu hnh ca Biennale sau ngh gii php cho t tc phm ca Schneider ti mt b di ng ti qung trng thnh Mark. Gii chc qun l cng Venice ng vi ngh ny, th nhng bn ngh sau li tip tc b bc b bi quan chc thnh ph vo thng 5 vi l do l tc phm ny e da ti " php tc cng cng." Cun Catalogue

Trong khi vi tm mc ca n, y l mt d n rt kh c th c thc hin ch trong thi hn 6 thng, th vic ti sao cc chi tit ca tc phm khng c in trong Catalogue ca Biennale li hon ton gy kh hiu. Thay v cp ti tc phm hnh lp phng Venice 2005 nh th ch l mt d nh ca Schneider, catalogue ca ng ch bao gm 6 trang tuyn en. Schneider k li, vi thng trc, ng gi ton b chi tit tc phm ti bin tp vin ph trch vic bin tp cun catalogue. Sau , ngay khi cc gii chc khu vc v b vn ha t chi giy php thc hin tc phm, ng c yu cu cung cp mt "bi vit ngn" m t tc phm cho cun catalogue. Schneider tuyn b rng catalogue s khng hon ho nu thiu i nhng email ca Mr Croff gi cho Ms. Martinez vo thng 3, nhn mnh rng B Vn Ha ti Rome t chi d n v "nhng l do chnh tr." Qua bin tp vin catalogue, ngh s c cho bit rng nhng th t ny s khng th c in trong catalogue do "nhng l do c nhn." Tuy nhin, ngh s cng c cho bit rng, thay vo , ng c th xut bn mt "vn bn ch trch hay mt bn tuyn co ngh s." Sau , Schneider yu cu cho nhng hnh nh (phc tho) ca khi hnh lp phng xut hin trn catalogue v ng chp nhn vic nhng hnh nh y c th b ng du "kim duyt v l do chnh tr" ln trn. iu ny mt ln na li b t chi bi cc nh t chc. "T quan im ca Biennale, ci du ng ln ny khng phn nh c nhng kh khn v mt an ninh v hp l lin i ti vic thc hin d n", Ms Martinez ni. Su trang tuyn en chnh l mt tha hip cui cng. Ms. Santerini khng ng v quan im cho l catalogue b kim duyt: "Hon ton sai s tht v vic Schneider khng c php in nhng chi tit d n ca ng trong catalogue ca Biennale. Tht ra ng ta ch mun in nhng th t c nhn m thi." Tc phm s c thc hin? Ms. Martinez din t tc phm Hnh lp phng Venice 2005 nh th "mt bc ngot trong ngh thut ng i, v c hai kha cnh thm m v nim." B tin mt cch mnh m rng d n

nn c thc hin. Tuy nhin, b khng mun c on l ri tc phm s c thc hin u. V phn Schneider, hin vn ang tm kim mt thnh ph c th mang cha tc phm ca ng.

Ngun: The Art Newspaper