You are on page 1of 8

defensiekrant

nummer 25 19 juli 2012

De winkel blijft gewoon open

Marinedagen succesvol ondanks slecht weer

Luchtmacht debuteert in grote heli-oefening

7
Foto: Sgt Eva Klijn, AVDD

Kennismakingsdagen KCT: op zoek naar topspelers

Wisselend weer kan pret niet drukken


den helder Met als thema Samen Slagvaardig stonden de poorten van de Nieuwe Haven twee dagen wijd open om het maatschappelijke belang van de wereldwijde marine-inzet te belichten, en de hemelsluizen af en toe ook. Daar waar bezoekers van de eerste Marinedag in Den Helder soms met hulp droog bleven, kregen mensen die op zondag de demos en schepen van de Koninklijke Marine bekeken geregeld de volle laag. Meer over de Marinedagen op pagina 5.

Beveiliging koopvaardij goedkoper


den helder Minister Hillen maakt het voor reders goedkoper om mariniers in te zetten op koopvaardijschepen rond Somali. De militairen beschermen de kwetsbare vaartuigen tegen piraterij.
De verladersorganisatie EVO reageerde verheugd op de kostenverlaging. Volgens de verladers is handel het meest gebaat bij betaalbare bewaking van overheidswege: Nederlandse mariniers aan boord van Nederlandse koopvaardijschepen zijn de beste garantie voor het veilig vervoeren van lading door gebieden die worden geteisterd door piraten." Defensie kreeg de afgelopen drie maanden zeventien aanvragen voor inzet van een Vessel Protection Detachment (VPD). Daarvan leidden er vijf tot werkelijke inzet. Dat schreef Hillen in zijn kwartaalrapportage aan het parlement. Hillen heeft besloten de financile bijdrage van reders voor een VPD te verlagen van 8.300 euro naar vijfduizend euro per dag. Dit is een verdere verlaging op een al eerder genomen besluit. Hiermee komt hij tegemoet aan de reders die bang waren hun concurrentiepositie van de Nederlandse koopvaardij ten opzichte van het buitenland te verliezen. Als gevolg daarvan lopen de kosten voor Defensie op met maximaal 8,1 miljoen bij de inzet van 175 VPDs in 2013.

Overstap naar Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Vertrekkend secretaris-generaal over Defensie: Het was een ontdekkingsreis


den haag Secretaris-generaal Ton Annink heeft vorige week vrijdag zijn vertrek bij Defensie
bekend gemaakt. Per 1 oktober treedt hij aan als SG van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Annink is vanaf 2003 de hoogste ambtenaar bij Defensie geweest.
nieuwe werkgever gaat Annink zich onder meer bezighouden met het oprekken van de pensioenleeftijd. In een verklaring gaf de SG aan dat zijn overstap qua timing op een bijzonder moment komt, doordat de krijgsmacht midden in een grootschalige reorganisatie verkeert. Maar zoals iedereen bij Defensie na verloop van tijd van functie wisselt, geldt dat ook voor de secretarisgeneraal. "Er zijn van die dagen dat je over je loopbaan nadenkt. Ik ben nu 59 en wil gewoon nog n keer iets anders. Toen ik die job bij 'Sociale Zaken' voorbij zag komen en ik van harte welkom bleek te zijn, heb ik toegehapt". Bij zijn gaat lukken. De defensieonderdelen zijn momenteel bezig om de Concept Voorlopige Reorganisatie Plannen aan te lopen. In een later stadium zal de Tweede Kamer over de voortgang van deze vrij cruciale fase worden genformeerd. De hoogste ambtenaar is erop gebrand aan de totstandkoming van deze Kamerbrief een forse bijdrage te leveren. Lees verder op pagina 3

gebrand

Hoewel hij te kennen heeft gegeven ontslag te nemen, heeft de SG het boek Defensie nog niet helemaal uit. Tot zijn vertrek blijft hij zich voor de volle honderd procent inzetten om de reorganisatie te begeleiden. Na een lange aanloop wil hij dit proces naar een nieuwe fase brengen en dat

nieuws
2

defensiekrant nr 25 19 juli 2012

OOCL krijgt genist als baas


apeldoorn Kolonel Hans van Griensven is onlangs in
Apeldoorn benoemd tot commandant Operationeel Ondersteuningscommando Land (OOCL), onder gelijktijdige bevordering tot brigadegeneraal. Hij nam het commando over van ranggenoot Henk Jan Maijers, die hoofd van het Netherlands Liaisonteam Central Command in Florida wordt.
Als commandant Task Force Uruzgan was hij in 2007 uitgezonden naar Afghanistan. Voor zijn optreden kende de minister van Defensie hem het Ereteken voor Verdienste in Goud toe.

Monument gesneuvelde Mark Leijsen onthuld


marnewaard Ter nagedachtenis aan de in Afghanistan gesneuvelde sergeant-majoor Mark
Leijsen is begin deze maand een monument onthuld op de Lodewijk van Nassaukazerne. Leijsen sneuvelde op 7 september 2009 door een aanslag met een zogenoemd improvised explosive device (IED). Het monument is een kopie van de versie die op Kamp Holland in Uruzgan bij het IED-oefengebied stond.

Van Griensven vervulde verschillende functies bij de Defensiestaf en was onder meer commandant 11 Pantsergeniebataljon en plaatsvervangend commandant 13 Gemechaniseerde Brigade in Oirschot.

KMar luidt vakantieseizoen in


schiphol De Koninklijke Marechaussee op Schiphol heeft
vrijdag 13 juli traditiegetrouw het vakantieseizoen ingeluid. Dat gebeurde met een optreden van het Trompetterkorps.
op een grote wereldkaart hun bestemming aanwijzen, wat zo nu en dan hilarische momenten oplevert. Ook zijn er vragen te beantwoorden over de taken van de KMar. Als dank ontvangen deelnemers een presentje.

Hier leerden eenheden gemproviseerde explosieven van de Taliban tijdig te herkennen en onschadelijk te maken. Op de Lodewijk van Nassaukazerne in de Marnewaard staat het monument bij de recent geopende IED-trainingsfaciliteit. De onthulling vond plaats in bijzijn van naaste familie, vrienden en de oudcommandant van 101 Geniebataljon waartoe Leijsen behoorde. Ook aanwezig was de oud-commandant van het Operational Mentor and Liaison Team, waar Leijsen in de Afghaanse provincie Uruzgan deel van uitmaakte.

13 juli gold tevens als aftrap voor andere activiteiten op Schiphol. Zo staat er de komende drie weekeinden een stand op Plaza om reizigers te informeren over wat de marechaussee zoal doet. Ook is er de vakantiequiz. Passagiers kunnen

Gevechtsinsigne voor militair-verpleegkundige


kelijk voor een verpleegkundige. In Afghanistan kwam hij met zijn konvooi onder vuur te liggen.
Het konvooi van Marco werd tijdens de uitzending van Battlegroup 6 gedurende de operatie Zorru diverse malen beschoten. Samen met zijn korporaal was hij verantwoordelijk voor de medische ondersteuning van de leden van het konvooi. Diverse malen werd vijandelijk vuur afgegeven vanuit dichtbij gelegen qualas, soms op een afstand van slechts dertig meter. Daarbij is geschoten met klein kaliber wapens, antitankraketten en mortieren. Zijn voertuig is getroffen door klein kaliber vuur; mortieren zijn zeer dichtbij ingeslagen. Marco heeft zelf verschillende keren het vuur moeten beantwoorden met het boordwapen.

utrecht Sergeant-majoor Marco Doorn kreeg onlangs het gevechtsinsigne uitgereikt. OpmerDaarnaast heeft hij buiten en in het voertuig medische zorg verleend aan een zwaargewonde chauffeur. Het insigne werd uitgereikt tijdens de commando-overdracht van het Centraal medisch Hospitaal (CMH), uit handen van scheidend commandant CMH kolonel-arts Johan de Graaf.

Inniger samenwerking met Duitse landmacht


samenwerking met Duitse tankeenheden. Het zijn voorbeelden van mogelijke verregaande samenwerking tussen de Nederlandse en Duitse landmacht.

utrecht Een samengestelde vuursteuneenheid, het integreren van luchtmobiele eenheden en

Eerste werkbezoek Middendorp aan munitiebedrijf


eerste werkbezoek als Commandant der Strijdkrachten af. Het Defensie Munitie Bedrijf op het Artillerie Schietkamp in 't Harde had de primeur.
De CDS kreeg een kwalificatietest gedemonstreerd van de rookbuslanceerinrichting van een Kodiak, de nieuwe Leopard 2 genie- en doorbraaktank. Vervolgens kreeg hij uitleg over het belang van het beproeven en certificeren van munitie, met het oog op de veiligheid. Aan de hand van meetresultaten van de test met de Kodiak werd generaal Middendorp getoond dat munitie soms afwijkt van de specificaties van de fabrikant en dus niet per definitie veilig is. Dit kan gevaarlijke situaties opleveren. De generaal sprak zijn waardering uit voor de inzet van het munitiebedrijf voor de veiligheid binnen Defensie. Later sprak hij informeel met individuele medewerkers.

Tijdens het tweedaagse bezoek van de bevelhebber van de Duitse landmacht, luitenant-generaal Werner Freers, aan zijn ranggenoot Mart de Kruif zijn onlangs zeven concrete voorstellen besproken. Onder meer door Nederlandse infanterie met Duitse tankeenheden te laten oefenen, kan binnen de KL toch kennis van het tankoptreden behouden blijven.

oldebroek Generaal Tom Middendorp legde op 11 juli zijn

Behalve de samenwerking tussen gevechtseenheden is ter tafel gekomen wat de mogelijkheden zijn om de inhoud van opleidingen en trainingen op elkaar af te stemmen en deze bezigheden gezamenlijk te organiseren. Freers is woensdag met militair ceremonieel welkom geheten op het nieuwe hoofdkwartier van de landmacht, op de Kromhout Kazerne in Utrecht. Het onderlinge vertrouwen, onze vriend-

schap en diverse overeenkomsten tussen onze legers maken verregaande samenwerking mogelijk en nuttig, stelde Freers. We kunnen dingen samen doen uit verschillende motieven; van operationeel tot financieel. Als het om ideen voor samenwerking gaat, is de sky the limit'. We doen het allemaal om er beter van te worden. Dat is wat mij betreft ultieme Smart Defense.

ADOS-simulatiesysteem voor luchtverdedigers


vredepeel De inventaris van het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingcommando (DGLC)
op de Luitenant-generaal Bestkazerne in Vredepeel is uitgebreid met een nieuw simulatiesysteem, Air Defence Operations Simulation (ADOS).
onverwachte aanvallen met vliegtuigen en raketten. Aan luchtverdedigers de taak daar adequaat op te reageren.

ADOS is bedoeld voor het trainen van een batterijstaf, pelotonscommandogroepen en personeel van een operatiecentrum. Maar ook voor bedienaars van de TRML-radar en commandanten en schutters van het Stinger Wapen Platform Fennek. In het ADOS worden ze allemaal met complexe scenarios geconfronteerd, zoals de planning en de inzet van grondgebonden luchtverdedigingeenheden.

en aangeven wat beter kan. In totaal telt ADOS 53 werkstations.

stap voor stap

nabootsen

Ook kan het systeem omstandigheden nabootsen die tijdens oefeningen in het veld niet te realiseren zijn, zoals

Met het ADOS-systeem kan uitgebreid worden gevalueerd, doordat computers alle gebeurtenissen stap voor stap vastleggen. Zo kan een aanval worden bekeken vanuit het perspectief van luchtverdedigers op de grond en vanuit de cockpit van een vliegtuig. Een ander snufje zijn de videocameras die alles registreren wat de bedienaars van het ADOS-systeem doen. Daardoor kunnen de evaluators een oefening beoordelen

Fragment uit het ADOS-systeem.

defensiekrant nr 25 19 juli 2012

nieuws

Overeenstemming over numerus fixus


den haag Defensie en de Centrale Medezeggenschapscommissie (CMC) hebben op 3 juli overeenstemming bereikt over de praktische uitvoering van de numerus
fixus (NF) gedurende de reorganisatie. De CMC was van mening dat een te strakke invoering hiervan tot een aantal praktische problemen zou leiden en adviseerde het instrument voorlopig niet toe te passen.
Voorzitter van de CMC Heinz Geurts is tevreden met het bereikte resultaat. Dit akkoord is goed te verdedigen naar de medezeggenschap. Onze grootste winst als CMC is dat we de nodige flexibiliteit bij de reorganisatie hebben gekregen in plaats van dat de gehele numerus fixus in beton is gegoten. Aan de overkant van de onderhandelingstafel heerst ook tevredenheid. Het akkoord is een belangrijke mijlpaal in de reorganisatie. Het betekent dat we voort kunnen en op schema blijven, zegt een tevreden secretaris-generaal Ton Annink. Het akkoord getuigt van realiteitszin van twee kanten. Het was af en toe een zware bevalling, maar dat hoort erbij. Met het bereikte akkoord ligt de bal nu bij de hoofden van de zeven Defensieonderdelen. Zij gaan verder met de reorganisatie van hun eigen ressort binnen de nu bekende kaders. Ook de agenda van de toekomst werd behandeld. Geurts : We hebben gekeken naar de verdeling tussen burger en militair, de verhouding bovenbouw/ onderbouw etcetera. Alles in het teken om op de beste manier de belangrijke verjonging voor elkaar te krijgen, maar ook de betaalbaarheid van de organisatie. Tijdens het overleg werd duidelijk dat de kritiek zich niet zozeer richtte tegen de numerus fixus zelf, maar vooral op de wijze waarop en wanneer die wordt ingevoerd. Afgesproken is dat de NF wordt gehanteerd, maar dat de nodige flexibiliteit is ingebouwd om de balans tussen taken en middelen te kunnen waarborgen tijdens de reorganisatie.

'agenda van de toekomst'

Er is tijdens de onderhandelingen niet alleen gesproken over de numerus fixus.

Vervolg van pagina 1

Vertrek Annink
Annink heeft de afgelopen negen jaar met veel plezier leiding gegeven aan het departement. Hij heeft Defensie naar zijn zeggen leren kennen als een organisatie waarop je trots mag zijn. Een organisatie die wereldwijd inzetbaar is, hoge kwaliteit levert en bestaat uit mensen die uit het juiste hout gesneden zijn. Er zit een enorme gedrevenheid in dit bedrijf. Personeel heeft de wil tot de absolute top te behoren. Grote en kleine missies hebben dit vuur aangewakkerd. Vooral in Uruzgan zag ik dat militairen gebrand waren resultaat te boeken. Vertegenwoordigers van partnerlanden staken volgens Annink hun lof hierover niet onder stoelen of banken. "Vaak liet men mij weten dat het niet bepaald een straf was met de Nederlanders samen te werken. Onder druk van de bezuinigingen ziet Annink dit laatste aspect steeds beter uit de verf komen. Samenwerken met andere naties doen we dan ook steeds meer om weggevallen modaliteiten op te vangen en de slagkracht op peil te houden. Die beweging moeten we blijven doorzetten. Het zoeken naar een nieuwe SG is inmiddels in volle gang. Zodra die is gevonden zal hij (of zij) samen met de recent benoemde Commandant der Strijdkrachten generaal Tom Middendorp handen en voeten geven aan de uitvoering van de reorganisatie. Bezien in dat licht vindt Annink zijn moment van afscheid nemen toch goed gekozen. Over enige tijd staat er een nieuw team dat er net als het vorige op gebrand is dit proces tot een goed einde te brengen. Hoewel Defensie nog een moeilijke periode tegemoet gaat, is de hoogste ambtenaar er van overtuigd dat Nederland in 2016 beschikt over een flexibele, professionele en moderne krijgsmacht. n die toegerust is voor haar taken en het juiste antwoord biedt op toekomstige uitdagingen in een veranderende veiligheidsomgeving. Annink: Nogmaals. De komende maanden zal ik mij voor de volle honderd procent blijven inzetten. En vanaf 1 oktober heeft Defensie er weer een nieuwe ambassadeur bij.
|

tekst andr twigt foto's archief defensiekrant

Commando-wisseling in Roosendaal
onlangs het bevel over het Korps Commandotroepen overgedragen aan ranggenoot Jan Swillens. Dat gebeurde in bijzijn van onder anderen drager Militaire Willemsorde kapitein Marco Kroon, generaals, de vier operationele compagnien, collegas, oudgedienden, familie en vrienden.
In zijn toespraak ging Querido onder meer in op de veelzijdigheid van het korps en de verschillende operaties die het uitvoert, waaronder speciale verkenningen, military assistance, direct action en evacuatie-operaties van landgenoten in landen waar anarchie heeft toegeslagen. Al deze types zijn in de periode dat Querido het bevel had, uitgevoerd.

roosendaal Op de Engelbrecht van Nassaukazerne in Roosendaal heeft kolonel Rob Querido

In Roosendaal never a dull moment. Zijn opvolger wenste hij veel succes en krijgsmansgeluk toe. Jan, je krijgt een geweldige eenheid te leiden, aldus de vertrekkend commandant. Swillens op zijn beurt bedankte zijn voorganger voor de drienhalf jaar dat hij het Korps leidde. Rob, je hebt het hier enorm naar je zin gehad en je verlaat het KCT met pijn in je hart.

Swillens militaire loopbaan begon in 1985 aan de KMA in Breda. Na vele omzwervingen kwam hij in september 2009 als hoofd bij de Afdeling Joint Speciale Operaties van de Defensiestaf terecht. Swillens is opgegroeid binnen het Korps en is een groene baret in hart en nieren. In zijn toespraak maakte hij duidelijk dat zijn eenheid altijd op hem kan rekenen.

Swillens (l) en Querido marcheren samen over de applplaats. (Foto's KCT)

interview
4

defensiekrant nr 25 19 juli 2012

Marinebedrijf terug bij CZSK

De winkel blijft gewoon open


lopend op de vorming van de Directie Maritieme Instandhouding (DMI) is begin juni commandeur Kees Boelema Robertus aangesteld als nieuwe algemeen directeur van het Marinebedrijf. Aan hem de taak de nieuwe organisatie vorm te geven.
wat gaat er veranderen nu het marinebedrijf weer onder de marine valt?
korte lijntjes, direct leveren. Dit heeft als gevolg dat de aansturing van het proces ook verandert. Het Marinebedrijf wordt straks verweven met het CZSK. worden. Momenteel wordt het gedeeltelijk openstellen van de marinehaven voor civiele schepen onderzocht. In juli start een proefproject: een civiel schip gebruikt de faciliteiten van de Nieuwe Haven en het onderhoud wordt in eigen beheer uitgevoerd. Dit soort slimme constructies creren een win-winsituatie voor alle betrokken partijen

den helder Na ruim zeven jaar te zijn ondergebracht bij de Defensie Materieel Organisatie (DMO) is het Marinebedrijf terug bij de Koninklijke Marine (KM). Vooruit-

Voorlopig verandert er weinig, de winkel blijft open. Het Marinebedrijf is sinds 1 januari toegevoegd aan het Commando Zeestrijdkrachten en de veranderingen die gaan plaatsvinden als gevolg van bezuinigingen worden pas in 2013 doorgevoerd. Wij zitten nu in de ontwerpfase. Het is een ingewikkelde en gevoelige puzzel om tegelijkertijd de bezuinigingen door te voeren, de integratie met de Koninklijke Marine optimaal te laten verlopen en de kwaliteit van ons werk te waarborgen.

waar liggen de grootste uitdagingen?

hoe gaan de bezuinigingen er uitzien?

In een klimaat van zware bezuinigingen de DMI vorm geven. We moeten ons schikken naar het kleinere jasje dat we aangemeten krijgen en slimme strategische partnerships aangaan. Erg lastig zal worden om voldoende hoogopgeleid technisch personeel aan te trekken. Daarnaast doen we erg veel tegelijk. Het operationele tempo is hoog, SAP wordt gentroduceerd en we voeren een enorme herschikking uit. Veel werk, in weinig tijd.

wat is uw ambitie?

Net als de rest van Defensie moeten wij fors bezuinigen. Bepaalde werkzaamheden worden afgestoten en er zullen banen verloren gaan. Het primaire productieproces, het kloppend hart van de organisatie proberen wij overeind te houden. De inkrimping vindt Defensiebreed vooral in de ondersteuning en staf plaats. Ook zal onder meer het aantal magazijnen afnemen en gaan bepaalde leveranciers, omwille van

hoe gaat het marinebedrijf hiermee om?

Door creatief te zijn en out-of the-box te denken. We onderzoeken nieuwe samenwerkingsverbanden en voeren ze waar mogelijk al uit. Om onze slagkracht te behouden, kan Europese samenwerking breder worden getrokken. Ook binnen de regio en met de industrie kan meer samengewerkt

Het fundament van deze technisch hoogwaardige organisatie te versterken en een gezond en sterk Marinebedrijf/ DMI nalaten aan de volgende generatie Defensiemedewerkers. Meer met minder. De running costs moeten naar beneden, terwijl we wel hoogwaardig werk blijven afleveren. Afgeslankt en fit. Door het intensiveren van de samenwerking met internationale partners op het gebied van onze strategische infrastructuur kunnen we met minder geld en middelen toch op het scherpst van de snede blijven opereren.

tekst elnt wouter helders foto john van helvert

Commandeur Kees Boelema Robertus staat sinds begin juni aan het roer van het Marinebedrijf. Onder zijn leiding wordt de herintegratie met het CZSK bewerkstelligd.

Eerste CV90-bataljon operationeel gereed


altmark (d) Militaire operaties op het land zitten complex in elkaar. Soms moet de vijand met geweld worden bestreden, dan weer worden vooral beveiligingstaken
uitgevoerd of wordt assistentie verleend aan lokale autoriteiten. Op de Noord-Duitse laagvlakte kwamen in de eerste twee weken van juli deze aspecten samen tijdens de oefening Peacock Supremacy. w
Daarnaast kreeg de bataljonsstaf ook nog de Bravocompagnie van 17 Painfbat van 13 Mechbrig en een Duits tankeskadron van het Panzerbattalion 33 met veertien Leopards 2 A6 tanks onder bevel. Door de deelname van de Duitsers kunnen de Nederlandse militairen toch ervaring blijven opdoen in het optreden met tanks, ondanks de opheffing van de eigen tankbataljons. natie Oderland was als vanouds weer eens onrechtmatig de buren van Rheinland binnengevallen. Aan de Nederlandse eenheden samenwerkend in een zogeheten bataljonstaakgroep - de opdracht om deze Oderlandse troepen met een aantal forse offensieve acties uit Rheinland te slaan. Vervolgens werd de gevechtshelm ingeruild voor de baret om met gerichte stabilisatieoperaties een fundament te scheppen voor blijvende vrede in Rheinland. een Brigade Support Area, (BSA) op het oefenterrein Klietz, waar zij zich gereedmaakten voor de komende strijd. De laatste keer dat 43 Gemechaniseerde Brigade dit op deze grootse wijze beoefende, was in 2004 .Voertuigen en militairen kregen in de BSA tevens het MCTC-systeem (Mobile Combat Training Center) aangemeten, waarmee gevechten door middel van laserstralen worden gesimuleerd. Voor het eerst werd dit systeem gekoppeld aan de Duitse variant AGDUS (Ausbildungsgert Duellsimulator), dat na een complexe verbindingenpuzzel naar behoren werkte. Hoogtepunt tijdens Peacock Supremacy Hoofddoel van deze oefening, gehouden op de oefenterreinen Klietz en Altmark, was de certificering van 45 Pantserinfanteriebataljon Regiment Infanterie Oranje Gelderland als samengestelde eenheid. Met dit predicaat op zak is dit bataljon de eerste eenheid die met het infanteriegevechtsvoertuig CV9035 NL operationeel gereed wordt. Om te voldoen aan alle certificeringseisen werd het bataljon uit Ermelo flink uitgebreid met eenheden van 43 Gemechaniseerde Brigade: genie, verkenning, artillerie, logistiek en geneeskunde werkten tijdens Peacock Surpremacy gebroederlijk samen onder leiding van 45 Painfbat. was een enorme wegverplaatsing die grotendeels over de Duitse openbare Bundesstraen plaatsvond. Opgetopt met (digitale)munitie, brandstof en voedsel reden ruim honderd rupsen en tientallen wielvoertuigen op donderdagavond 5 juli vanuit de BSA in Klietz naar de frontlinie op het zestig kilometer verder gelegen oefenterrein Altmark. Het geronk van de motoren leverde veel nieuwsgierige blikken op van omwonenden.

oderland

Het scenario op het uitgestrekte Duitse oefenterrein bood genoeg uitdagingen om deze kluit van eenheden goed aan hun trekken te laten komen. De fictieve

brigade support area

In de opstartfase van de oefening kwamen alle eenheden eerst samen in

tekst kap martijn bronkhorst foto kpl-1 frank meester

binnenland
defensiekrant nr 25 19 juli 2012

Marinedagen ondanks wisselend weer goed bezocht


Marinedagen: na een zonovergoten zaterdag kwam de regen op zondag 9 juli met bakken uit de hemel. Waar 55.000 bezoekers op de eerste dag genoten van demonstraties en de zon, was zondag vooral een dag voor die hards met een groot hart voor de marine. Toch weerstonden nog zon 35.000 mensen de elementen om shows en schepen te bekijken. Inclusief de Veteranen- en scholierendag van vrijdag, deden ongeveer honderdduizend de Nieuwe Haven aan.
Voor het eerst was het Marinedagenterrein verdeeld in zones die aandacht gaven aan de clusters Nationale Taken, Internationale Missies, Kennis & Innovatie en Maritieme Instandhouding & Ondersteuning. Zo waren mijnenjagers te zien bij Nationale Taken en lag er een door mariniers beveiligde koopvaarder bij Internationale Missies. Op het gebied van Kennis en Innovatie toonde hightech-onderdelen van de KM de laatste snufjes. Maritieme Instandhouding en Innovatie maakte indruk met een prachtige lichtshow, geprojecteerd op een Belgisch fregat in het droogdok van het Marinebedrijf. Andere buitenlandse fregatten die veel bekijks trokken waren de Britse HMS Lancaster en de tot de verbeelding sprekende Rus RFS Kaliningrad. In het water naast deze schepen toonden mariniers hoe je piraten te lijf gaat en met hulp van een helikopter een drugstransport onderschept. Een vaste demo was de amfibische landing, waarbij zeesoldaten met voertuigen onder de ogen van het publiek met vuur en

den helder Groter kon het contrast niet zijn tussen beide

beweging aan land kwamen.Volgend jaar vinden de Marinedagen plaats van 20 tot en met 23 juni. Deze zijn dan nog grootser van opzet vanwege het 525-

jarige jubileum van de marine en door de combinatie met SAIL Den Helder 2013, waarbij met name ook veel historische zeilschepen verwacht worden.

tekst ltz2oc joost margs foto sgt eva klijn, avdd

Paars op piratenjacht Marinemuseum halve eeuw jong


krijgsmachtdelen zijn vertegenwoordigd aan boord van Hr.Ms. Rotterdam. Het amfibische transportschip werd op 11 juli in de Helderse Marinehaven uitgezwaaid en zette vervolgens koers naar de Hoorn van Afrika.
Met de staf van Standing NATO Maritime Group 1 (SNMG1) aan boord zal de leiding over de antipiraterijmissie Ocean Shield vanaf de Rotterdam worden gevoerd. Op dit moment vaart het luchtverdedigingsen commandofregat Hr.Ms. Evertsen, onder leiding van commandeur Ben Bekkering commandant SNMG1 in de Afrikaanse wateren. Over ongeveer een maand stapt de staf van het NAVOeskader over op Hr.Ms. Rotterdam. alles aan. Ik kijk wat dat betreft erg uit naar de missie. Speciaal voor deze reis zijn twee Cougars van het Defensie Helikopter Commando (DHC), een Unmanned Aerial Vehicle Scan Eagle, een Role 2 noodhospitaal (ook van de landmacht) een hydrografische/ meteorologische eenheid, tolken, een achttal vaartuigen waaronder vier FRISCs (snelle rubberboten) aan boord. Daarnaast gaan militairen mee van alle krijgsmachtdelen die kunnen worden ingezet voor proactieve antpiraterijoperaties, zoals het boarden van verdachte schepen. De bemanning ongeveer 320 mannen en vrouwen zal ruim vijf maanden van huis zijn. Vlak voor de kerst staat de terugkomst gepland.

den helder Een grijs schip met een paarse bemanning. Alle

jubileum van het Marinemuseum in Den Helder in. Speciale jubileumexposities, spannende speurtochten, theatervoorstellingen, een culturele en maritiem historische markt met ondermeer oude ambachten en muzikale optredens van de Marinierskapel der Koninklijke Marine: het Marinemuseum pakte flink uit om zijn 50ste verjaardag te vieren.
Wat in 1962 begon als een kleine expositie op de zolder van het Peperhuisje, is inmiddels uitgegroeid tot een modern museum dat jaarlijks zon 90.000 bezoekers trekt. Verhalen van 524 jaar marinegeschiedenis worden op unieke wijze weergegeven aan de hand van de vele tijdelijke exposities en vaste tentoonstellingen. Maar niet alleen de rijke maritieme historie wordt tentoon gesteld. Het museum staat ook uitgebreid stil bij hedendaagse inzet in de expositie Jacht op piraten. Als blijk van waardering voor de enthousiaste inzet van de medewerkers en de vele vrijwillligers van het Marinemuseum ontving de oudste vrijwilliger, Jan Huizinga, de Prins Hendrik Legpenning. Als dank en waardering voor de grote toeristische bijdrage voor de gemeente Den Helder kende het stadsbestuur de zilveren erepenning van de stad toe aan het Marinemuseum.

den helder Harde kanonschoten luidden op 12 juli de officile festiviteiten rondom het 50-jarig

paars

Opvallend is de paarse integratie van verschillende eenheden. De commandant van het schip, kapitein ter zee Huub Hulsker, is in zijn nopjes met het ingescheepte personeel en materieel: De middelen die ik als commandant tot mijn beschikking heb, zijn geweldig. We zijn flexibel inzetbaar en kunnen

Foto: Digidaan

Defensie Topsport Selectie stopt


den haag De Defensie Topsport Selectie wordt opgeheven. In een brief aan de Tweede Kamer
meldt minister Hillen dat hij in goed overleg met de vijf overgebleven atleten de selectie op 1 december 2012 wil stoppen.
een tijd waarin het lastig is mensen te werven voor het leger, heb ik jullie hard nodig. Niet alle namen zijn even bekend (geworden). Judokas als Mark Huizinga en Deborah Gravenstijn, scoorden goed. Maar ook oud-leden Yuri van Gelder (turnen), Dennis Bekkers (taekwon-do) en Bas Verwijlen (schermen) behoren tot de landelijke top. In 2010 verlaagde minister Hillen het maximum aantal deelnemers in de selectie tot zes. Het moesten er ooit 25 worden. Onder druk Defensie zal de sporters begeleiden bij het zoeken van een nieuwe betrekking. Op het hoogtepunt, na de Olympische Spelen van 2004, kende de Defensie Topsport Selectie (DTS) meer dan twintig atleten. Dit was mede ingegeven door een overeenkomst die de toenmalige staatssecretaris Cees van der Knaap sloot met het NOC*NSF. Ook zijn opvolger Jack de Vries zag het nut van de DTS in moeilijke tijden. Vlak voor Operatie Beijing, de uitzending naar de Olympische Spelen van 2008, zei hij: In van de bezuinigingen wordt nu de gehele selectie opgeheven. Eind van het jaar neemt Defensie afscheid van de topsporters: Bram Som, Gregory Sedoc (beiden atletiek), de judokas Elisabeth Willeboordse en Guillaume Elmont en geweerschutter Rolf van der Velde. Maar voordat het zover is, zullen in ieder geval Willeboordse, Elmont en Sedoc de Nederlandse eer op de komende Olympische Spelen in Londen verdedigen.

Foto: AVDD

reportage
6

defensiekrant nr 25 19 juli 2012

Luchtmacht debuteert in grote heli-oefening

8 landen, 40 helis, 1 doel


helikopters, 2 F-16s en een kleine 2700 grondtroepen trekken gezamenlijk ten strijde tijdens de ruim twee weken durende oefening.
doordat de downwash van een helikopter stof opwerpt, red.) te oefenen. Momenten later voegt hij de daad bij het woord en laat hij zijn co-piloot een vliegen onder hete, stoffige omstandigheden met het oog op missies in dergelijke gebieden hoog op het prioriteiten lijstje. Het vliegen in een droog, heet klimaat is een vak apart. Landen in een brown-out kan levensgevaarlijk zijn. Vanaf militair vliegveld Ovar, onder de rook van Porto, stijgen ze n voor n op. Oostenrijkse AB-212s, Duitse CH-53G Stallions, Finse NH90s, een Belgische A109, Nederlandse Chinooks en een Cougar. In wisselende samenstellingen, formaties en rollen bestrijken de helikopters een oefengebied dat half Portugal beslaat.

ovar (p) De Koninklijke Luchtmacht speelt een prominente rol tijdens Hot Blade 2012, n van de grootste helikopteroefeningen van Europa. Acht landen, circa 40
ook flink uitgepakt. De helikopteroefening is gentegreerd in een grootschalige operatie over land van het leger, een soort Portugese Falcon Autumn. Door het daadwerkelijk samenwerken met grondtroepen krijgt de oefening een realistisch tintje.

Alleen kunnen we het niet meer


Plug and play, vertelt wing commander Andy Grey, Helicopter Project Officer. Daar streven we naar. De Britse functionaris van de European Defense Agency (EDA) is naar Portugal afgereisd om te zien of Hot Blade 2012 dit doel dichterbij brengt. De circa 1700 helikopters in de EU zijn lang niet allemaal klaar om onder operationele omstandigheden te vliegen. De EDA wil daar verandering in brengen. De doelstelling van de in 2004 opgerichte organisatie is even simpel als gecompliceerd: het poolen en delen van de middelen van aangesloten lidstaten om de gezamenlijke slagkracht te vergroten. Alleen kunnen we het niet meer, licht overste Michael Becker toe. De Duitser is het beoogde eerste hoofd van het core planning team dat de ambitieuze plannen van het EDA moet gaan cordineren. De grootste uitdaging, grinnikt hij. Alle neuzen dezelfde kant op krijgen en zorgen dat de dertien aangesloten Europese landen tevreden zijn en blijven.

een vak apart

Het vliegen in een droog, heet klimaat is een vak apart


landing uitvoeren op een gortdroge akker. Het toestel werpt een enorme stofwolk op, de piloten en loadmasters moeten zich samen inspannen om het toestel veilig aan de grond te krijgen. Niet voor niets staat het oefenen van

ogen van piloot

Het is goed oefenen hier, vertelt kapitein Pim. De ervaren Cougar-piloot scheert met zijn helikopter op 2500 voet met 220 kilometer per uur over Portugese fincas, dorpen en velden. We hebben hier veel ruimte om het landen tijdens de brown outs (verminderd zicht

Landmacht en mariniers vitaal voor luchtoptreden


Portugese troepen in een Duitse helikopter bijgestaan door een Nederlandse Tactical Air Control Party. Een doodnormale zaak tijdens Hot Blade 2012. Niet alleen in de lucht levert Nederland een bijdrage aan de oefening, ook op de grond draagt ze haar steentje bij. Wachtmeester Guus draait er zijn handen niet voor om. Samen met twee collegas van 43 Gemechaniseerde Brigade is hij tijdens de vele helikopter manoeuvres de ogen op de grond voor de vliegers. Wij worden vastgeplakt aan commandos, richten in het voorterrein een observatiepost in en zorgen voor informatie. Maar deze landmachters zijn niet de enigen die een cruciale rol spelen tijdens de luchtmachtoefening. Net als op TACP gebied missen de Portugezen ook op Ground Liaison Officer gebied capaciteit, legt adjudant Jan uit. Dus springen wij, als link tussen de TACP en de assets in de lucht, bij. Dat de landmacht het ondergeschoven kindje tussen alle internationale luchtmachters is, deert hem niet. We dragen allemaal een uniform en hebben hetzelfde doel. Daar draait het om.

Loadmaster sergeant-1 Justin hing zojuist nog half uit het toestel om de landing te begeleiden, maar is ondertussen al weer bezig met de lift off. Ik ben de ogen van de piloot hier achterin. Als ik wat zie aan de kist, omgeving of op het landingsgebied geef ik dat meteen door. De helikopter stijgt weer op om aan het volgende deel van de missie te beginnen. We doen hier meer dan alleen warmweer-training, legt Justin uit. In wisselende formaties en samenstellingen worden o.a. Air Assault, Personel Recovery, Search and Rescue en Special Operations Aviation beoefend.

net een uitzending

eerste keer

Het is de eerste keer dat Nederland meedoet aan deze internationale oefening, legt detachementscommandant luitenant-kolonel Elmar uit. En met drie Chinooks en n Cougar zijn we meteen sterk vertegenwoordigd. De commandant van het Chinooksquadron is tevreden over de opzet van de oefening. De doelstellingen om te oefenen onder hete, stoffige omstandigheden en te werken in een internationale setting worden zonder meer gehaald. De Portugezen hebben dan

De Portugese troepen stromen even later het laadruim van een Nederlandse Chinook uit, om opgeslokt door het opgeworpen stof te verdwijnen in het landschap. Kapitein Marty heeft zojuist zijn eerste stop gemaakt. Maar zijn missie, het droppen en ophalen van manschappen in vijandelijk gebied, is nog niet voorbij. De rotoren versnellen, het toestel begint te trillen en komt los van de grond. De oefening biedt vooral voor jonge minder ervaren piloten veel meerwaarde, aldus Marty, terwijl hij wegvliegt. Het grote pluspunt hier is de internationale samenwerking. Het kamp en de oefening zijn opgezet als een soort uitzending. De verschillende geordende kampementen van de deelnemende landen schieten honderden meters lager voorbij. Voor jonge collegas biedt Hot Blade 2012 de uitgelezen kans te proeven hoe het is om op uitzending te gaan.
|

| |

tekst elnt wouter helders foto's european defence agency/ austrian air force

Grote foto De Portugese grondtroepen stromen uit de zojuist gelande Nederlandse Chinook. Linksboven Op de terugweg naar thuisbasis Ovar vliegt de Chinook vlak langs de Portugese kust. Midden Het plaatselijk zeer dorre Portugese landschap leent zich uitstekend voor het beoefenen van brown outs. Linksonder In de helikopters, in dit geval een Cougar, zijn de loadmaster(s) de extra ogen van de piloot achter de cockpit.

defensiekrant nr 25 19 juli 2012

en verder
7

dekaatjes
heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Graag 'Dekaatje vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar defensiekrant@mindef.nl, ovv naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubliceerd.

Woningen
te koop: Harderwijk, Jan v Nassaupark 48,
mooi appartement op optimale locatie. Woonkmr met vide, keuken, luxe badkmr, slpkmr en loggia. Loopafst. NS station. Nabij uitvalswegen. Info: 0341-412 241 of zie www.funda.nl

te koop: Heerenveen (Nijehaske), De


Warring 53, goed onderh. tussenwoning met 3 ruime slpkmrs. Nabij centrum, NS, A6, A7 en A32. Achtertuin aan open vaarwater. Geh. gesol. Bjr 1993. Vr.pr. 220.000,- k.k. Zie www.funda.nl of bel 06-227 947 72.

Linksboven De deelnemers worden fysiek en mentaal uitgedaagd. Rechtsboven Een deelnemer valt uitgeput neer na een fysieke inspanning. Rechtsonder Militairen van alle krijgsmachtdelen kunnen zich aanmelden voor de Kennismakingsdagen KCT.

te koop: Ulft, Bongersstraat 90B, herenhuis


met vrijst. garage op 1300 m. Heeft 4 slpkmrs, geschikt voor eigen bedrijf. Bjr 2006. Vr.pr.: . 450.000,- k.k. Zie www.funda.nl of bel 06-204 120 20.

Uitvallers hebben garantie op terugkeer naar eigen eenheid

te koop: Weteringbrug, Leimuiderdijk 474,


uitgeb. 2/1 kapwoning met 3 slpkmrs. Gelegen aan water met eigen steiger. Landelijk wonen maar toch midden in randstad, 30 min van Den Haag, 15 min van Amsterdam. 10 min van Schiphol. Perc. 430 m. Vr.pr.: 427.000,- k.k. Zie www.funda.nl of bel 06-301 024 05.

Kennismakingsdagen KCT: op zoek naar topspelers


roosendaal Commando worden is d grote droom van de twaalf militairen die in de gymzaal van de Engelbrecht van Nassaukazerne in Roosendaal in het gelid staan. Veel mensen praten erover, jullie staan hier. Daarvoor moet je ballen hebben.
Het is een compliment uit het hart van kapitein Louis Wesselink, hoofd voorlichting en werving. De mannen hebben zich aangemeld voor de onlangs gehouden Kennismakingsdagen van het Korps Commandotroepen (KCT). De regels zijn helder: haal je de eisen niet, dan ga je naar huis. de commandos. Daarnaast moeten de kandidaten laten zien of ze de juiste fysieke en mentale inhoud hebben. Als de drie dagen positief worden afgerond, kunnen de militairen aan de zwaarste opleiding van de landmacht beginnen. De basis commando-opleiding duurt zestien weken, gemiddeld valt ruim zestig procent af. dan kan hij te allen tijde naar zijn eenheid terugkeren', zo staat geschreven. Verder benadrukt De Kruif dat het vullen van het KCT een belangrijk speerpunt is. Vaandrig Gerben van Dijk en sergeant Ron Berkouwer zijn twee van de zeven deelnemers die na drie dagen een positief advies krijgen. Van Dijk: Het geeft een goed gevoel als ze met je verder willen gaan. Ron Berkouwer: Het was hard werken, maar het was waard. Ik heb een beter beeld van de commandos gekregen. Mensen die twijfelen, kan ik aanraden deze drie dagen te volgen. Ze kunnen je net over de streep trekken. De volgende kennismakingsdagen vinden plaats van 19 t/m 21 september. Kijk voor aanmelding op: www.korpscommandotroepen.nl/ werving tekst tlnt jochem van wijk fotos kct

te huur: Den Haag, 2-kmrappartement. Opp. 56 m. Ruim alkon. Voor 6 mnd, van nov 12 t/m april 13. Goede buurt in groene (ambassade)wijk tussen Vredespaleis en centrum. Nabij kazernes, uitvalswegen, stand. Voldoende parkeermogh. Inf.: 06- 471 515 72. te huur gevraagd: Kamer/appartement in Nijmegen (of omg.) voor studente (20 jaar) logopedie. Reacties 0316-265 470 of LFA. Houben.01@mindef.nl

solliciteren

fysieke testen

Recreatie
de stichting Luchtmacht Recreatie en Promotie heeft twee vliegweken georganiseerd om mensen kennis te laten maken met de vliegsport. Max. 20 pers. p.w. Van 27 - 31 aug zweefvliegen op De Peel. Van 3 - 7 sept Micro Light Aircraft vliegen op vliegveld Vledderveen. Eigen bijdrage 300,-p.p.p.w. Aanmelden via VAFAMIL tot uiterlijk 10 juli. Inf. 06-226 994 12. te koop: Platbodem (Gipon Schokker).
Lengte 9 m. Bjr 1978. Zeer goed onderh. In 2011 groot onderh. gehad. Heeft 5 slpn, tuigage compl., pomptoilet, kooktoestel, koelkast. Bukh motor, 20pk. Geweldig voor stel of gezin voor compl. vakantie in Zeeland of op de wadden. Inf. 06-301 024 05.

Push ups, sit ups, touwklimmen een coopertest: de deelnemers moeten laten zien wat ze in huis hebben. Nog voor de lunch vallen er drie af. Voordat ze hun spullen pakken, evalueren ze eerst met de kapitein. We zijn hier niet om mensen af te branden. Als je het niet haalt, geven we je tips mee en krijg je misschien een tweede kans. We willen elke goede vent hebben, aldus Wesselink. Tijdens de Kennismakingsdagen worden deelnemers zo goed mogelijk voor-gelicht over werken bij

return to unit garantie

Dit zeer hoge percentage schrikt velen af deel te nemen. Men is bang uit te vallen, daardoor zwevend te raken en na drie maanden herplaatsingkandidaat te worden. Om dit tegen te gaan, heeft Commandant Landstrijdkrachten luitenant-generaal Mart de Kruif in de nota Return to unit garantie (2 april 2012) besloten landmachtmilitairen tijdens de basisopleiding tijdelijk te werk te stellen bij het KCT. Mocht de militair in die zestien weken uitvallen,

Dit is goed nieuws voor wie zich wil aanmelden. Nu zijn de mannen die aan de opleiding beginnen, beschermd. We zoeken topspelers, die hebben nu de gelegenheid om te komen, zegt plaatsvervangend hoofd voorlichting en werving KCT sergeant-majoor Dennis Brouwer. Iedereen binnen Defensie kan solliciteren, de minimum leeftijd is twintig jaar, de maximale leeftijd kan per persoon verschillen. De sergeant majoor raadt militairen aan al in hun huidige functie naar de Kennismakingsdagen te komen en indien mogelijk aan de opleiding te beginnen. Als je dan uitvalt, kun je terug naar je oude eenheid en dan verder solliciteren.

Bronzen Soldaat voor gerespecteerd conservator


Nassaukazerne in Roosendaal is kapitein b.d. Siem Boons onlangs onderscheiden met De Bronzen Soldaat. Hij kreeg het beeldje voor zijn onaflatende inspanningen voor het Korps Commandotroepen tijdens en na zijn dienstverlating. Als conservator zwaait Boons de scepter over het Commandomuseum.
Boons heeft zich met volle overgave ingespannen om de naam en faam van zijn korps uit te dragen. Zijn initiatieven, voorstellen en ideen op dit gebied, n zijn levenslustige en daadkrachtige instelling maken hem tot een gerespecteerd persoon. Daarbij is hij een begenadigd verteller en heeft hij een fenomenaal geheugen. Onder meer neemt Boons namens het KCT zitting in de Traditiecommissie KL en in de Commandostichting. Daarbij siert zijn bescheidenheid hem. Boons kreeg de Bronzen Soldaatuit handen van commandant Landstrijdkrachten luitenant-generaal Mart de Kruif.

te koop: Caravan Caravelair Antares Luxe


425. Incl. voortent met alu frame. Bjr 2007. Max gew. 970 kg. Met 4 slppltsn, wv 2 met lattenbodem. Elk jaar onderhoudsbeurt gekregen. Vr.pr.: 7.500,-. Fotos op www.budgetcaravan.nl. Inf.: b.vd.stelt@ mindef.nl

roosendaal Op de appelplaats van de Engelbrecht van

Diversen
te koop: VW Golf GTI, door PON Abt getuned 260PK, DSG, 5DRS, bj07/07 Full Options, o.a. Xenon, leer, schuifdak, navi, enz. Kleur Oranje, 95037 km, dealer onderhouden, boekjes aanwezig, APK juli 2013. Vr.pr.: 17400,- (zie autoscout24.nl). Inf: 06-221 957 38.

Foto: KCT

en verder
8

defensiekrant nr 25 19 juli 2012

vijf vragen aan...

Luchtverkeersleiders houden hoofd koel


arnhem Een week vol
workshops en teambuildingsopdrachten met als hoogtepunt het blussen van een enorme brand. Acht leerlingluchtverkeersleiders hebben vorige week deelgenomen aan de Safety Attitude Communication Training van de School of Air Control (KLu). Het is voor het eerst dat civiele luchtverkeersleiders van Luchtverkeersleiding Nederland deze training ondergaan.
gevechts- en luchtverkeersleiders waarbij veel aandacht is voor de basis-grondhouding. Op verzoek van Luchtverkeersleiding Nederland wordt deze expertise nu ook ingezet voor het opleiden van civiel personeel. om zich geen grepen. We leiden ze natuurlijk niet op tot brandweerman, maar het effect van een brand is zo groot dat we dezelfde competenties kunnen trainen als bij het werk van een luchtverkeersleider komen kijken, legt commandant SAC majoor Hans de Ruijter uit. Het gaat namelijk om een omgeving met een hoog risico, waarin een professionele werkhouding, gedrag en overtuigingsniveau centraal staan. Ervaring wees uit dat deze factoren van essentieel belang zijn voor een luchtverkeersleider.

Luitenant-kolonel Ruud Snel


Er is recent veel te doen op het gebied van lucht- en raketverdediging, zowel nationaal als internationaal. Op uitnodiging van de Koninklijke Vereniging ter Beoefening van de Krijgswetenschap verzorgde luitenant-kolonel Ruud Snel onlangs een lezing over de recente ontwikkelingen. Hij is hoofd sectie A van de Afdeling Operationele Beleidsontwikkeling binnen de staf van de Commandant der Strijdkrachten.

effect

Op brandweercentrum Kleefsewaard krijgen de cursisten diverse opdrachten voorgeschoteld. Zo moesten ze in volledig brandweerornaat het hoofd koel zien te houden, terwijl de vlammen

Wat zijn de recente ontwikkelingen op het gebied van lucht- en raketverdediging? Ten eerste de oprichting van het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando (DGLC) in april dit jaar, maar ook de recente ondertekening van het contract tussen Thales Nederland en Defensie over Smart-L radars voor de luchtverdedigings- en commandofregatten. En als derde de uitkomst van de NAVO-top in Chicago over raketverdediging. Wat is daarover in Chicago besproken? Om invulling te geven aan raketverdediging als nieuwe taak van de NAVO is tijdens deze top de Interim Ballistic Missile Defence Capability operationeel verklaard. Deze capaciteit bestaat uit een Amerikaanse radar in Turkije en satellieten om de ballistische raketten waar te nemen. Verder is op 21 mei door het NAVO hoofdkwartier in Ramstein een nieuw commandovoeringssysteem in gebruik genomen om operationele leiding te geven aan de raketverdedigingstaak. Ten slotte wordt door diverse NAVO-landen onderscheppingscapaciteit, bijvoorbeeld de Patriot, beschikbaar gesteld.

hoofdkwartier in Ramstein. Op dit moment zijn de Nederlandse Patrioteenheden nog niet onder bevel gesteld van de NAVO. Als de raketdreiging toeneemt, kan dat wel gebeuren om het bondgenootschappelijk grondgebied te beschermen. In 2020 moet het gehele NAVO-grondgebied beschermd zijn tegen raketaanvallen, al zijn we nu tegen de huidige dreiging beschermd.

Onder het mom van mensen in situaties brengen waarin ze niet kunnen vluchten in dagelijkse routines, geeft de School of Air Control (SAC) al jarenlang trainingen aan toekomstige lucht-

Foto: majoor Marille Mollen

Museum Bronbeek zoekt medewerking van het publiek


arnhem Museum Bronbeek
vraagt de medewerking van het publiek bij het achterhalen van informatie over markante bewoners die in de afgelopen 150 jaar het gelijknamige militair tehuis hebben bevolkt.
ling voor in verband met het 150-jarig bestaan van Bronbeek op 19 februari 2013. Mogelijk zijn er onder het publiek onbekende fotos, voorwerpen of verhalen die te maken hebben met het militair tehuis en zijn bewoners in het verleden. Daarmee zou het museum graag kennis maken. Hoog op het verlanglijstje staat n van de houten vogeltjes - of een foto daarvan - die de Vogeltjessnijder maakte. Deze Bronbeker, wiens ware naam Gerhard Friskus is, sneed in de jaren 50 - 60 langs de openbare weg houten vogeltjes die hij voor een kwartje verkocht. Ook in het Openluchtmuseum waren ze naar verluidt te koop. Een foto waarop met zekerheid Flip de Fluiter staat, is ook van harte welkom. Wie kende in de jaren 50 deze altijd fluitende, in zwart tenue gestoken Bronbeker niet? Pas kort is zijn ware naam, Frans Stevens, bekend. Maar fotos van deze bekende figuur uit het Arnhemse straatbeeld zijn nog steeds niet gevonden. Wie denkt dat hij iets kan bijdragen, uitlenen of schenken, is zonder afspraak welkom op elke woensdag van de maand augustus tussen 13.30 en 16.30 uur in het museum aan de Velperweg 147 te Arnhem.

Hebben we momenteel te maken met raketdreiging? We weten dat het aantal raketten op de wereld toeneemt; dat is zeker iets om in de gaten te houden. De techniek wordt ook steeds beter, waardoor het bereik en de nauwkeurigheid van raketten toenemen. Steeds meer landen voelen zich daardoor onveilig. Wat is uw persoonlijke visie op de toekomst van luchtverdediging? Ik ben van mening dat de Nederlandse krijgsmacht moet blijven beschikken over een mix van offensieve en defensieve capaciteit om te zorgen voor luchtoverwicht. Dit overwicht zorgt voor vrijheid van handelen te land, op zee en in de lucht. Uitdaging is hoe je dat allemaal betaalbaar houdt. Nederland kan bijvoorbeeld samenwerken met andere landen om kapitale munitie, zoals Patriot PAC-3 raketten, te poolen en in voorkomend geval aan deelnemende landen beschikbaar stellen voor daadwerkelijke inzet.

Momenteel is in het museum de expositie De Kolonialen. Het leven van zeven Bronbekers te zien. Daarin ontmoet de bezoeker zeven karakteristieke bewoners. Het museum bereidt nu een uitbreiding van deze tentoonstel-

Mariniers bedwingen ziekenhuis Vervoersinfodag


DVVO
den haag
De Defensie Verkeersen Vervoersorganisatie (DVVO) houdt op woensdag 10 oktober de eerste Vervoersinformatiedag DVVO. Die vindt plaats op Camp New Amsterdam in Soesterberg.

Welke bijdrage levert Nederland daaraan? Dat doen we door personeel beschikbaar te gaan stellen voor het

Uitzending doorgezaagd
kabul Voor de militairen van National Support Element 03 op
Kabul International Airport (KAIA) zat onlangs de helft van de uitzending erop. Dit werd traditioneel gevierd met het doorzagen van de balk.
Maar toen de veiligheid van de omstanders niet langer gegarandeerd kon worden en dingen door de handigheid van beide heren uit de hand dreigden te lopen, greep Pieter in. Na overleg mocht de balk toch traditioneel doorgezaagd worden en onder luid applaus brak het ding in tween. Dit inspannende moment werd afgesloten met een groepsfoto.
Rotterdam Vrijdag de 13e; het voormalige en leegstaande Sint Clara Ziekenhuis te Rotterdam. Niet bepaald een van activiteiten bruisende locatie met al dat druilerige weer. Maar schijn bedriegt. Vanaf de openbare weg zijn een vlag en een spandoek van het Korps Mariniers zichtbaar. Als je goed kijkt, zie je ook enkele speleoladders en lijnen hangen. Dan verschijnt op het hoogste punt van het ziekenhuis een groene helm, gevolgd door een mens dat op de rand van het dak gaat staan en over de rand stapt. De cursist van de Voortgezette Vakopleiding (VVO) die toekomstige onderofficieren van het Korps Mariniers opleidt, tart met deze afdaling het lot. Gedurende de gehele week volgden de VVOers een uitdagend programma. De voorafgaande dagen stonden in het teken van Optreden in Verstedelijkt Gebied op de oefenlocatie Oostdorp op de Harskamp. Vanaf vrijdag tot maandag speelden er zich diverse scenarios af in en om het Sint Clara ziekenhuis, met assistentie van reservisten die als oefentegenstander optraden. Foto: Cees Baardman

Omdat kapitein Ronald en de jongste militair, huzaar 1 Monkey in de dagen voorafgaande aan de viering hadden geprobeerd de trekzaag achterover te drukken, bouwde organisatorhoofd inwendige dienst sergeant-1 Pieter een extra handicap in. Beide militairen moesten de balk in de lengte doorzagen. Splinters en zweet vulden de Afghaanse lucht.

In verschillende presentaties wordt duidelijk gemaakt wat DVVO nu en in de toekomst voor haar klanten kan betekenen. Tevens komen vertegenwoordigers van het Bureau Verplaatsing Cordinatie en de Helpdesk Vervoer Gevaarlijke Stoffen aan het woord. De informatiedag biedt een uitgelezen kans om bijgepraat te worden op het gebied van transport. De dag is voor iedereen toegankelijk en er zijn geen kosten aan verbonden. Heeft u interesse dit evenement bij te wonen? Stuur dan een mail naar P47349@mindef.nl. Vervolgens krijgt u een mail retour met een presentatie waarin u uw voorkeuren kenbaar kunt maken.

COLOFON De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de Directie Communicatie van het Ministerie van Defensie, bestemd voor het gehele Defensiepersoneel OPLAGE 30.000 HOOFDREDACTEUR Martin Zijlstra EINDREDACTEUR Andr Twigt (070 - 339 78 05) BEZOEKADRES Binckhorsthof, Binckhorstlaan 135, 2516 BA Den Haag POSTADRES Postbus 20703, 2500 ES Den Haag, MPC 58L E-MAIL defensiekrant@mindef.nl DEFENSIESITE www.defensie.nl REDACTIESECRETARIAAT EN ADMINISTRATIE Marianne Beck-Bergshoeff TELEFOON (070) - 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326. ABONNEMENTEN Per jaar 13,61. Voor het buitenland 15,88. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest, telefoon 0900 - 226 52 63 of via www. aboland.nl. In het geval van een dienstabonnement, opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant. ADRESWIJZIGING Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het duurt enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. LAYOUT Grafische Dienst, AVDD Den Haag DRUK OBT bv, Den Haag. De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officile stukken.

You might also like

  • DK 20 2012
    DK 20 2012
    Document4 pages
    DK 20 2012
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 35 2012
    DK 35 2012
    Document8 pages
    DK 35 2012
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 35 2011
    DK 35 2011
    Document8 pages
    DK 35 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KLu - 07-2013
    KLu - 07-2013
    Document21 pages
    KLu - 07-2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • Kmar 11 2013
    Kmar 11 2013
    Document13 pages
    Kmar 11 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 23 2014
    DK 23 2014
    Document8 pages
    DK 23 2014
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KL 05 2011
    KL 05 2011
    Document21 pages
    KL 05 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 32 2011
    DK 32 2011
    Document8 pages
    DK 32 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 31 2012
    DK 31 2012
    Document8 pages
    DK 31 2012
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 33 2011
    DK 33 2011
    Document8 pages
    DK 33 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 36 2011
    DK 36 2011
    Document8 pages
    DK 36 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 10 2012
    DK 10 2012
    Document8 pages
    DK 10 2012
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KLu - 06-2012
    KLu - 06-2012
    Document21 pages
    KLu - 06-2012
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 09 2013
    DK 09 2013
    Document8 pages
    DK 09 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 27 2013
    DK 27 2013
    Document8 pages
    DK 27 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 02 2013
    DK 02 2013
    Document4 pages
    DK 02 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 26 2012
    DK 26 2012
    Document8 pages
    DK 26 2012
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KL 07 2011
    KL 07 2011
    Document19 pages
    KL 07 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KLu 04/05 2013
    KLu 04/05 2013
    Document40 pages
    KLu 04/05 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KLu 09 2011
    KLu 09 2011
    Document32 pages
    KLu 09 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 24 2013
    DK 24 2013
    Document8 pages
    DK 24 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KM 07/08 2013
    KM 07/08 2013
    Document23 pages
    KM 07/08 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KL 01 2013
    KL 01 2013
    Document15 pages
    KL 01 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 17 2013
    DK 17 2013
    Document8 pages
    DK 17 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 20 2011
    DK 20 2011
    Document8 pages
    DK 20 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 23 2011
    DK 23 2011
    Document8 pages
    DK 23 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KMar 8 2013
    KMar 8 2013
    Document13 pages
    KMar 8 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DP 04 2013
    DP 04 2013
    Document20 pages
    DP 04 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 15 2013
    DK 15 2013
    Document8 pages
    DK 15 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • Klu 01 2011
    Klu 01 2011
    Document36 pages
    Klu 01 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KL 04 2011
    KL 04 2011
    Document32 pages
    KL 04 2011
    AVRM Magazine Stand
    100% (1)
  • KLu 05 2012
    KLu 05 2012
    Document21 pages
    KLu 05 2012
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KMar 08 2011
    KMar 08 2011
    Document15 pages
    KMar 08 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KLu 04 2012
    KLu 04 2012
    Document19 pages
    KLu 04 2012
    AVRM Magazine Stand
    100% (1)
  • KLu 11 2011
    KLu 11 2011
    Document19 pages
    KLu 11 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • Klu 07 2011
    Klu 07 2011
    Document32 pages
    Klu 07 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 10 2013
    DK 10 2013
    Document12 pages
    DK 10 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • LM 01 2013
    LM 01 2013
    Document17 pages
    LM 01 2013
    AVRM Magazine Stand
    100% (1)
  • KMar 05 2012
    KMar 05 2012
    Document13 pages
    KMar 05 2012
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KM 01 2012
    KM 01 2012
    Document21 pages
    KM 01 2012
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 02 2011
    DK 02 2011
    Document8 pages
    DK 02 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KL 04 2013
    KL 04 2013
    Document17 pages
    KL 04 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • Klu 05 2011
    Klu 05 2011
    Document32 pages
    Klu 05 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 24 2011
    DK 24 2011
    Document4 pages
    DK 24 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KL 08 2011
    KL 08 2011
    Document19 pages
    KL 08 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • Klu 04 2011
    Klu 04 2011
    Document32 pages
    Klu 04 2011
    AVRM Magazine Stand
    100% (1)
  • KM 04 2012
    KM 04 2012
    Document21 pages
    KM 04 2012
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 32 2012
    DK 32 2012
    Document8 pages
    DK 32 2012
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • MG 7 2013
    MG 7 2013
    Document11 pages
    MG 7 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KL 07 2012
    KL 07 2012
    Document17 pages
    KL 07 2012
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KL 02 2011
    KL 02 2011
    Document17 pages
    KL 02 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KLu 01 2013
    KLu 01 2013
    Document21 pages
    KLu 01 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • Defensiekrant - Nationale Sigint Organisatie Officieel Van Start
    Defensiekrant - Nationale Sigint Organisatie Officieel Van Start
    Document12 pages
    Defensiekrant - Nationale Sigint Organisatie Officieel Van Start
    cjgroeneveld3777
    100% (2)
  • 4 2011
    4 2011
    Document11 pages
    4 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KMar 06 2012
    KMar 06 2012
    Document15 pages
    KMar 06 2012
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KL 08 2012
    KL 08 2012
    Document17 pages
    KL 08 2012
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KM 08 2011
    KM 08 2011
    Document40 pages
    KM 08 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KL Special KL200
    KL Special KL200
    Document48 pages
    KL Special KL200
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KMar 10 2013
    KMar 10 2013
    Document13 pages
    KMar 10 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KM 10/11 2013
    KM 10/11 2013
    Document25 pages
    KM 10/11 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • Vaandeldrager 108
    Vaandeldrager 108
    Document0 pages
    Vaandeldrager 108
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KM 9/10 2013
    KM 9/10 2013
    Document21 pages
    KM 9/10 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 27 2013
    DK 27 2013
    Document8 pages
    DK 27 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KMar 12 2013
    KMar 12 2013
    Document15 pages
    KMar 12 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • Landmachtobjecten
    Landmachtobjecten
    Document1 page
    Landmachtobjecten
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • MG 09 2013
    MG 09 2013
    Document24 pages
    MG 09 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 26 2013
    DK 26 2013
    Document8 pages
    DK 26 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DP 10 2013
    DP 10 2013
    Document13 pages
    DP 10 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 24 2013
    DK 24 2013
    Document8 pages
    DK 24 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 28 2013
    DK 28 2013
    Document16 pages
    DK 28 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • Reservisten Symposium
    Reservisten Symposium
    Document4 pages
    Reservisten Symposium
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • MG 8 2013
    MG 8 2013
    Document24 pages
    MG 8 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KL 6 2013
    KL 6 2013
    Document19 pages
    KL 6 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 25 2013
    DK 25 2013
    Document12 pages
    DK 25 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DP 7 2013
    DP 7 2013
    Document11 pages
    DP 7 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KM 07/08 2013
    KM 07/08 2013
    Document23 pages
    KM 07/08 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 23 2014
    DK 23 2014
    Document8 pages
    DK 23 2014
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • MG 7 2013
    MG 7 2013
    Document11 pages
    MG 7 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KMar 8 2013
    KMar 8 2013
    Document13 pages
    KMar 8 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 21 2013
    DK 21 2013
    Document8 pages
    DK 21 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 22 2013
    DK 22 2013
    Document8 pages
    DK 22 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 20 2013
    DK 20 2013
    Document7 pages
    DK 20 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KL 05 2013
    KL 05 2013
    Document19 pages
    KL 05 2013
    AVRM Magazine Stand
    100% (1)
  • DK 19 2013
    DK 19 2013
    Document8 pages
    DK 19 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • MG 06 2013
    MG 06 2013
    Document20 pages
    MG 06 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KMar 07 2011
    KMar 07 2011
    Document11 pages
    KMar 07 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 27 2013
    DK 27 2013
    Document8 pages
    DK 27 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • BLG 190759
    BLG 190759
    Document8 pages
    BLG 190759
    karel
    No ratings yet
  • KL 01 2013
    KL 01 2013
    Document15 pages
    KL 01 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KMar 08 2011
    KMar 08 2011
    Document15 pages
    KMar 08 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KMar 12 2013
    KMar 12 2013
    Document15 pages
    KMar 12 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 33 2011
    DK 33 2011
    Document8 pages
    DK 33 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 10 2012
    DK 10 2012
    Document8 pages
    DK 10 2012
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 10 2013
    DK 10 2013
    Document12 pages
    DK 10 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 26 2012
    DK 26 2012
    Document8 pages
    DK 26 2012
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KMar 03 2011
    KMar 03 2011
    Document11 pages
    KMar 03 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • Aw 01 2012
    Aw 01 2012
    Document24 pages
    Aw 01 2012
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • Defensienota Definitief
    Defensienota Definitief
    Document28 pages
    Defensienota Definitief
    hoekandatnou
    No ratings yet
  • KMar 01 2011
    KMar 01 2011
    Document20 pages
    KMar 01 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KMar 12 2011
    KMar 12 2011
    Document24 pages
    KMar 12 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 09 2013
    DK 09 2013
    Document8 pages
    DK 09 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KMar 06 2012
    KMar 06 2012
    Document15 pages
    KMar 06 2012
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • DK 32 2011
    DK 32 2011
    Document8 pages
    DK 32 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • Derde Voortgangsrapportage Rijksvertegenwoordiger Voor de Openbare Lichamen Bonaire Sint Eustatius en Saba
    Derde Voortgangsrapportage Rijksvertegenwoordiger Voor de Openbare Lichamen Bonaire Sint Eustatius en Saba
    Document25 pages
    Derde Voortgangsrapportage Rijksvertegenwoordiger Voor de Openbare Lichamen Bonaire Sint Eustatius en Saba
    Annemieke Jansen
    No ratings yet
  • KMar 06 2011
    KMar 06 2011
    Document11 pages
    KMar 06 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • Ceremonieel Protocol
    Ceremonieel Protocol
    Document222 pages
    Ceremonieel Protocol
    arfaber
    50% (2)
  • KMar 01 2012
    KMar 01 2012
    Document13 pages
    KMar 01 2012
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KMar 05 2013
    KMar 05 2013
    Document13 pages
    KMar 05 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KL 02 2011
    KL 02 2011
    Document17 pages
    KL 02 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KMar 02 2012
    KMar 02 2012
    Document24 pages
    KMar 02 2012
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • Handboek Veteraan 2013
    Handboek Veteraan 2013
    Document100 pages
    Handboek Veteraan 2013
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • Eindrapport DoIT Rompdocument Versie 0.7 DD 20150717
    Eindrapport DoIT Rompdocument Versie 0.7 DD 20150717
    Document108 pages
    Eindrapport DoIT Rompdocument Versie 0.7 DD 20150717
    karel
    No ratings yet
  • DK 25 2012
    DK 25 2012
    Document8 pages
    DK 25 2012
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet
  • KM 02 2011
    KM 02 2011
    Document40 pages
    KM 02 2011
    AVRM Magazine Stand
    No ratings yet