You are on page 1of 22

YS% ,xldf m<jk bme/u isxy, mqj;am;

wdrNh ( 1866 cQks 07

{dkdr: 1866 - 2016

m%mh
ls%ia;= jrI 2017 la jQ udr;= ui 26 jeksod b 151 fju 41 l,n i;sm;d m;%h - msgq 32 - , re' 30'00 mqj;am;la f,i ,shdmx

wdrNh ( 1866 cQks 07 fo`ka <`. is; jr lsu'''


lrk ,'
{dkdr : m%QD/127/NEWS/2017
mh

{dkd:
ls%ia;= jrI 2017 la jQ udr;= ui 26 jeks od b

m%mh w ;s W;= m%ekaisia Y=oafOda;a;u msh;=ud ish jdrIsl mYap;a;dms fufyh


wjidkfha tys is msh;=ul= fj; f.dia mdfmdpdrKfha il%fka;=j
,nd .;af;ah' bkamiq t;=ud .syshka i;a fokl=f.a mdfmdpdrKh
wikakg o fhduq h'

tlsfkld miafia hkakg ka Wmfoia fkd;ld


fohka jykafiaf.a leue;a;
W;= nj is;=jd
kj w.ksiqre ms%hidoa fvma uy;d .f ms<s.ekSf wjia:df m%ldY lrhs
ud furg lf;da,sl ieyej;=ka
fndfyda miqnE j,g
,la jQ wjia:dj,
fohka jykafiaf.a msyg s

jefhkau lshjkafka me;=jd' ud yeu gu


is;f = foaj leue;a; ;uhs
jvd;a W;= lsh,d' we;e

z{dkd: m%mZhhs mqo.a ,hka ug we,a,d lsjd


wrhdf.a miafi hkak"
fuhdf. miafi hkak
lsh,d' ta;a ux tajd ms<.
keye' ux ys;j
s ;af;
= d ta ish
ysksu isoaOia:dk md,l msh;=ud ish w;alS u; mjihs
fokdg jeh Wka fohka
jykafia bkakjd lshd hehs fu rg lf;da,sl ieyej;=ka w; jefhkau .ejfik
lf;da,sl m;a;rh kdr: m%mh nj;a" w nhska
we/ fujr p;dl iufha wm weu;+ ieyej;=kaf.
kj w.ksir q e msh
% idoa fvma
uy;d bl=;a b mejiSh' ka 95] lg je msila kdr: m%mh mdGlhka nj;a
furg 45 jeks jeu lf;da,sl ieyej;=ka msila fj; mjqvhla

ckjkaokd kj cd;sl wOHCI


w.%ksYp a hldr Oqrhg m;a
msh
% idoa fvma uy;d
f ne mejiqf

we;e iri isiqka jold.dr mj;ajdf.k hoa c


.re ksrxcka fr;ak id'fn'ks' msh;=ud
kjkaokd kj cd;sl wOHCI f,i
is,afjiaf;%da fnkldk ksldfha .re
fvd iQfihskdoka id'fn'ks' msh;=ud

cZmqr lf;da,sl isiqyq l,ajdhla ;k;s


f;dardm;a lrf.k we;'
.re msh;=ud frdaufha idka; wekai,fuda Yaj
oHd,fha ckjkaokdj inkaO Wmdh
yrd we;s w;r idka; iNd ix.S;h
ms<n
s | maf,daudjla o yrd we;'
' iqks,a m%kdka

we
frdIdka m%ma
;e Yaj oHd,
mjq,a jHdmdrfha
isik
q a kjl
johg uqjd ifydaor
isiq le,g wudkqIl s
iajK chka;sh 01 od
jo ysxid muqKj q ka laika " whsrdx.kS wekagks
jold.dr mj;ajdf.k hk
iuhl YS% chjrOkmqr
Yaj oHd,fha lf;da,ls
YS% ,xld ls%ia;shdks mjq,a jHdmdrhg 50 jirla msu
ks;af;ka meje;afjk iajrK chka;s ufyda;aijh
wfma%,a 01 fikiqrd fm'j' 8'00 g j;a;, id' wdkd uqks
YsIH jHdmdrfha iy
wd YsIH ix.ufha
mQrK
hl;ajfhka ztfldka gq ue;sZ ;%mgh lf;da,sl fkdf
zt
r;akmqr ro.=re jif fldaka gq ue;sZ kue;s ;%mghla ;sr.; ug
;kacka;ekak ksh; w;r fuys m%Odk p;h rmdk kjd
if mdo lf;da,sl mQcl;=ul=f.a ks, wefuka ieriS ish o
kuialdr ia:dk

zzfiqia k flfkla ug weia fmkSu ,nd kafka h'ZZ ^fcdydka 9(1-41&


wdrNh ( 1866 cQks 07
1866 - 2016

x {dkdr:
{dkdr: m%mh

ls%ia;= jrI 2017 la jQ udr;= ui 26 jeks od b


m%mh
YS% ,xldf m<jk bme/u isxy, mqj;am; ;=kajk msgqj
wdrNh ( 1866 cQks 07 wdrNh ( 1866 cQks 07

{dkdr:{dkdr: 1866 - 2016

m%mh
m%mh l;=
wxl 02" kdr: m%mh udj; fld<U 08" l( 0112 695984" 0114 899611" elaia ( 0112 692586
{dkdr: m%mh

m%mh lr;D uKav,fha kj rl:k yd elaia wxlh ( 0112 670 100

jelsh
B f,a( pradeepaya@yahoo.com fj wvh ( colomboarchdiocesancatholicpress.com

l%Isia;
ls%ia;= jr = jr
2017 laIjQ 2017
udr;= udr
ui 26;= jeks
ui od26b
jeks od b

;syg mdjdka zuqo,aZ


BrIHdf" l,yfha yd ielfha W,am;hs' wdrdOkh lrk p;dlh" zkhs fmdf,d=ka
uqo,a wmj md,kh lrkakg t<h jeks skis k
q Za w;fr mx.=ldrhl= fkd" ;u
yelsh' Iag" rka;hl=f.a ;;a;j
a h .=refoajhka z ;syZg i;=rkag mdjd ka
Bg wdfrdamKh h yels" nj zf,dalh zcqiaZ fuka fkd" p;dlfha fjfiiska

j,ska ish,a, ueksh fkdyel ;=< ioyu me;sruZ ^55& iNd ixfoaYh isyms ;a lrk km;d jH hd.fha wm
i|yka lrhs' fjkqfjka msfok hd.Sl hd.lhdKka
jykafiaf.a ienE Y%djlhka jkakgh' z;u
uqo,a wmj lu wu;l lrZ f,dalh ;=< Wkajykafiaf.a
w ms p;dl iufha y;rjk brekg
wj;SrK j isuq' udkj ixy;sh
ild,sl urKfhka .e,jQ YajhSh
uxuq<dj isk wm je<|f.k" wmg iudj
fokakg W;a;x= . wdorfhka ks;r ieriS"
t;=ukafj; zj; fkdj is; brdf.kZ wm md,kh
ienE idlaIl s drhka jkakgh'

tfia f,dalh ;=< ikag idlaIl s drhka


iKka" ure mr,d" wmg uql; a h
imdokh l<" mdial= b fj; wm f.k
s tk;=re" bjis,fa ,ka yd ohdkqlmdfjka
u. n,d isk" ohdjka; mshdKka fj;" lrkakg''' ug lsi% ;
a h
j;ah hq;h
s dksfha wm ,;a le|u wkqj
= ' ta i|yd wjYH zcjhZ wmg
hk fldfrdiau ld,h" wfma ;j," kj ika fj; hkakg" wm fmd<Ujkafka ,ndfokafka wm i;aNdjfhka lrk hd"
werUqula iksgy
q ka lrhs' fldfrdiau ld,hhs' Wmjdih yd m~qre kh jeks OrukSh
Oru mdGhla is;a ys meye,sj ksoka .; lsh
% djkah' foaj jpkhg ne;s is;k s a ijka
lsi
% ;
a i
= j
a ykafia" udkj ixy;sfha" wfma f p;dl ld,h ksy~j h<s h<s;a wfma lrk fufkys lsh' Ndjkd h'
lrkakg ish Y%djlhka yd foiq wikakka
.e,jqlrejdKka jykafia f,i woyd u;lhg k.kafka ienE i;=g w;ah
bfha fiqia jykafia f.kyer mE
.kakd iEu lsi % ;
a h
s dks weoys,j
s ka;hl=gu yelafla wjfndaOfhka njh' i;=g we;af;a p;dl iuh" lsi % ;
a i
= j
a ykafia iu. wfma
z,diria yd Okj;df.aZ Wmud l;df tk
zuq yoj;sku a Z iKka jykafia fj; ild,sl ;h ;=< i" crd urKhg" we;s neu$ wfma yuqj hdj;ald,Sk
Okj;d yd iudkj wms fgl yeisfruq'
ye,d tkakg - fmr,d mefKkakg" wdmj,g f.drejk fmdf<df mig lr.kakg" w;alr .kakg wmg ,efnk
l=ig wyrla ke;sj wks;a ksid yduf;a
jD; wdrdOkhla f.fkk neka" zp;dl yehk" ;djld,sl ksia ;h ;=< hefokg" ta .ek ;flg udhs fkdlr" uy= jrm%idh" wkq.d% yl ld,hls'
iuhZ ;fha kj uq, msula i,l=Kq fkdjk njh' iqfLdamfNda."S w;sl
% l wdydrmdkfhka" jkdka;rfha i;,sia k Wmjdifha
lrhs' ldu ifNda.fhka ika;rmKh jQ wr fhfoka mshdKka jykafia iu. noaOj
uqo,a" wmg wfma ifydaorhd" wi,ajeishd Wmud l;df i,a,l s drhd fuka fgl wm ish me' id;kaf.a bPd niaj,g$
p;dlh" fldfrdiau ld,h jrm%idohSh wu;l lrjk ;rug n,.;=h' yeis ke;ahs wm wmju uish hq;h = mlaIdj,g hg fkd" Wkajykafia ch.;a
ld,hhs' ta;a th wmg wu;lh' mqy q ka ke;snelug" o;djh ueo jQj;a" meyer ^la 16(19-22&' udr.fha .uka lrkakg wm fufyhjkafka
ksikq a f,i Okh" n,h" ;kayd" wdYd yeh fkdyels wjeis;d mqrjd .kakg" uqo,a o Wkajykafiauh'
yd r;S jeks flf,iqka flfrys .sc"q mjg Khg .kakd ;eke;a;df.a fndgqj brd fyda we;e gl wm yeisfrkafka mrK .siqf
keUqre wm ztaoka WhfkaZ wfma wd umshka fmd,sh u;af;u kysk" uqo,g" jia;j = g" wmg yuqjk zldhskZa iudkj fkdfhs tneka" p;dl j;am<s f
s j;a msu" mdo
fuka" foaj wKg jvd id;kaf.a /j,a, wkqkf a .a foa lvd jvd .kakg" f,d,a jvk wm wmju uish hq;h = ' ;u ifydaorhd kuialdrh jeks ne;s wenEis" yq isym
s ;a
Tiafia" zihsnr wjldYfhaZ" zuqyK
q q fmdf;aZ ksik q a jk wmg" mdjq wfmdai; a
= jrhdKka urd fyda zuu' ug" ud" uf.aZ muKla jk ls j,g muKla iSud fkdlr" p;dl
yd rEm fmfha ;h k f hhs" is;d z;su;sZ g ,shQ yiqk u.ska lshd fokafka wd;audr:fhka ms ksikq g
a iudkj wm Ndjkd" Nla;s wNHdi" wfma wdOHd;al
jfguq' zuqo,a ;Kaydj' iEu kmqrlgu" uq,Z njh' lghq;l = r ke;ahs wm wmju uish ;h .eUqre ;,hlg f.k hkakg
ke;s uqo,a fmkajd ish,a, jid .ekSu hq;h
= ' wdOdrl jk neka" zmdial= wNsryiZ ienE
tfia j" u. jer" w;ruxj" ms,i
s rj" mdmhhs' uqo,a" IKfha uQ,l s idOlhhs' tfia wm wmju uik f,i wmg f,i j;ajkakg" wmg u. lshk p;dl

70 jk <ud kfha p;dlhg is;=,a,la


Yajdifha w;alSula zk y;,syhs -
fu
w;a;slald .ihsZ
jr 2017" 70 jk <ud kh fldf jy, flka l lvd jefgks'
ixOdk lghq;= ish,a, w.ro.=re fuu lvd jeu;a iu. fldj ;=< Yo
mo uOHia:dkh ;=< l:d lr .;ay' ta ldYk hka;% fha md .sfhah' t;ek
wkqj cqfiajdia uqks jifr ckjkaokdjg /Kq fiajl msila fldf jy,
wkql, + j .;a m%Odk f;audj jk zYajdih u;g ke.af.a jyf,a / we;s c,h bj;a
;sr lrkak' cqfiajdia uqks wkqj hkak'Z
f;audj <ud khg f;dard .kakd ,' ta
wkqj tk ishu jev igyka ilia lrk
lrkak n,d f.kh' ta yd iu.ska uyd .sks
fnda, yd wl=Koq .ykakg h' lshd .kak
lsij s la ke;' ldg lshkako" udf.a f,da.=
zw ;a;slald .iZ hkak weiqKq .i
wm is;g kefkafka idfljqia k
jQ ksidjh' ta ;rugu w;a;slald
l, Tjqyq iejqfkdah' tfy;a fohka
jykafiau fufia ,ecdfjka ie
is mldr ksid fidhd wd nj;a"
,' Wfoa 7'00 isg oyj,a 12'00 olajdh' idlalf = ;snQ cmud,h w;g .;af;a .eUqre .i;a iu. idfljqia p;h wmg yqreh' zkqU fldfyaZhs weiQ nj;a" k.ak nj
,shdmxh" cmud,h" ms<. s ekSu" lem lsu" Yajdihlsk's ta uyd .sks fnda, fuka jQ ;;a;ajh tfia ;sh w;a;slald .i yd imQrKfhkau ke;slr .kakg Tjqka
jH mQcdj" cqfiajdia kdgH" m%orYkh yd wl=Kq ier g,a ;srfha ^Digital Screen& ne fohka jykafia wm fidhd tk jykafiau y jia;% id wdog yd tajg
cqfia jdia ij keru hk ms<f s j;a je tajd je .shy' fuu g,a ;srh ksid ta wdorh;a" iudj f wiS; wdorh;a ye|jQ nj;a W;am;a;s 3(21 ys meye,sj
ixOdkh lr ;s' f wkqj ish,a, fldj Wv is fiajl msi freks' fufia fufkys lruq' i|yka fjhs'
iQk lr ;s' uu cmud,h ;j;a ;ka w,a,df.k
WpdrKh lf<' lshkakg lre;a ke;' wm fidhd tk foaj wdorh iudj f foaj wdorh
fujr ckjkaokd lghq;= i|yd f;dard w;a;slald .i inkaO isula wmg W;am;a;s l;df ,ecdfjka ie
.;af;a 2016 jifr l:sl ;r.fhka cd;sl ta fudfydf;a f,dj 1 g muK we;' is;g
O is; = ,s .,d wdfh' wehs fufyu uq,skau yuqjkafka f,daldrNfha is mldr ksid fidhd wd fohka
;r.hg bm;a jQ YsIH YsIH YsIHdjkah' ksidf.a jeu;a iu.hs' W;am;a;s l;df jykafia t;ekska k;r fkd kj .siqu
Tjqka mo uOHia:dkhg f.kajka Wfka@ wfma mdmsIg a lulao@ iudjkak
tfiak" ;j ;j;a hd lf<' yuqjk m fohka jykafiag wlSlre jQ ;=< fiqia jykafia ;=<ska ta iudj
iQk l< w;r <ud kh fmr brek ksidg ;j;a Tjqka jykafiag uqyqK ug f wdorh fmkajQ fial' tla iqfYaIS
iji ckjkaokdjg yjq,j a k whjo" <ud kh iurkakg ;j we;af;a meh
lsyms hls' f jegqKq kej; m%lD;su;a fkdyels jQ g ;ukaf.au W;aidyfhka wjia:djl w;a;slald .ila mduq, wmg
fmryr i|yd f;dard .kakd ,o .=rejr w;a;slald fld< tlg uid ;u k.ak nj fuh yuqf' iajdka jykafiaj olskakg
.=rejhka yd YsIH kdhl kdhsldjkao l< yelso@ ish,a,g ld,h uh' <ud kh
k;r lrkako@ k;r lrkafka flfiao@ ke;s lr .ekSug mldr ksid bk jeiq ;r Wi fkdjQj;a Wkajykafiaj n,kakg
f;aj;a; isoO a ia:dkh fj; /ialr iQk id .ekSug widr:l m%h;akhl fh uy;a wdYdjlska idfljqia kexf.a
lrk ,' tf,iu i;shlg fmr f;aj;a; w.ro.=re mo OrfudamfoaY wOHCI ^W;am;a;s 3(7&' w;a;slald .ilgh' idfljqia jydu ug
isoO
a ia:dkho m%Odk fldj .id ksu l< .re f,iagr fcdaYma fkdaksia msh;=ud tfy;a Tjqkag ;u k.ak nj nyskakehs fiqia jykafia j< fial

w;r" m%orYk i|yd wjYH l+vdro .id imQrKfhkau ke;s lr .ekSug ne jQ ^la 19(5&'
ksu l<y' b;sh 15 msgqjg
<ud khg fmr kfha Wfoa jydu ug nei ksrej; jikakg
mgka rd;S% 11'00 jk ;=re ish,a,u ikag bv fouq
iQk lrk ,' fldjg wjYH mqrdK .siqf;a kj .siqf;a
Yo ldYk" ieris,"s f;aud nekrh w;a;slald .ia folla yd inkaO jq
iQkh' fujr orejka i|yd wiqka fidhd wd foaj wdorh;a" iudjf foaj
.ekSu i|yd mqgoq f;aj;a; mqof YsIH wdorh;a ;=< wmg fohka jykafia
kdhlhska yd mQcd Wo orejka iska ;SrKhla .ekSug zjyduZ wdrdOkdjla
ilia lrk ,' g,a ialk %S a 4 la o" lrk fial'
<uhskg a meye,sj fmfkk msi ilia w;a;slald fld< j,ska wmf.a
l<y' ckjkaokdjg wjYH iEu fohlau ksrej; jid .kakg W;aidy l<fyd;a
iQk fl' rd;S% 11'00 jk g wmg jkafka ie isughs' ta ksid
ish,a,u iQkh' <ud kh iurkakg wfma nj" rj,lu ;=< iajdka
;j we;af;a meh .Kkls' rd;S% 11'00 jykafiaj olskakg ug we;s kqiqiqlu
g muK wkfmaCIs; f,i Odrdksmd;
isysl< w;a;slald .ig ke.S n,kakg
jrIdjla lvd yef,kakg h' meh 2 1$2
muKla fkdj" wmf.a ksjig wm fidhd
l muK fj,d tl .gu jrIdj weo
yef,kakg jk' flfuka flfuka uyd ;a wmg .e<u ,ndfokakg ierfik
c, .e,aulafia c,h .,d yef,kakg Tjqkajykafiaj yuqjkakg f k 40
mgka .;s' ;=< ;SrKhla .ksuq'
uyd pKav udre;hla iu. me
ta jrIdj ksid fldf jy,h u; .re trx.
/Kq c,h jy,g ord .ekSug fkdyels ,laYs%; o is,ajd msh;=ud

;;a;j a hla W h' ta jy, u; /kq
c,h tl jru my,g lvd jegqfka b;sh 15 msgqjg
12
wdrNh ( 1866 cQks 07
1866 - 2016

x {dkdr:
{dkdr: m%mh

ls%ia;= jrI 2017 la jQ udr;= ui 26 jeks od b


m%mh
Ou ix.%yh 05
wdrNh ( 1866 cQks 07

{dkdr: 1866 - 2016

m%mh ls%ilsa;%i= a;
jr II
= jr 2017 la la
2017 jQ jQ
udr ;= ;
udr ui= 2626jeks
jeks od
bb
{dkdr: m%mh

,kao mSvkh ksu ls%'j' 1806


lf;da,slhskg wd.l ksoyi
,efnk g furg lf;da,sl iNd lghq;=
wkqkdhl msh;=ul= o m;a lf<a h'
.re cqfia jdia msh;=ud we;=j
wdrNfha fuu ;k;=r rE mshjre
ixOdkh lrk ,'
fuu msh;=uka,df.a jev .ek f.daf
uQ,ia:dkhg jdr;d heu wksjdrh h'
fouere blsu o wjYH h' tla
wjia:djl .re fcdals jdia kue;s
msh;=ul= rcfha wjirh ,nd w;a l+re
ish,a, ndrj isfha Trf;dahdk ksldfha ;dka;h olajd bisy' tfy;a miq 1816 iy 1818 o f.daf isg fuys fldar<fha iy fyajd. fldar<fha jk
mshjreka h' ld,fha ;k;=re lghq;= Nd. m%foaY j,ska ,a, iy f.dvfmdr .ia 200

tod
Ndr;fha f.daf kqjr wdrNjQ fuu ld,h f;jirlg ler ne,Su i|yd la lmd .;a njg jdr;d jkafka h'
ksldh b;d iqfjka meje;s ld,fha iSud fl' tu ksfhda;hska fuf,i fouere blsu i|yd .re
fyj;a 1685 cqfia jdia msh;=ud o tys
idudl;ajh ,nd .;af;a h' t;=udf.a
yelshdjka ykd.;a idudlfhda ksldfha
;k;=r h<s jrla
Wiq,kakg wjir
ka kuq;a lsisfia;a
wog me nj o
jdr;d.; hs' 1824
fldka ys
mshjre fuka u .sys ieyej;ayqo fmruqK
.;ayhs jdr;d ;sf' tjeks msila
uvl,mqf ;u fouer f.dvkd .;
kdhl;ajh t;=uka fj; mejrEy' ;dka;h olajd Y%dl w.ro=.=re ro.=re ysmdfKda fkdyelsj rcfhka wdOdr me;+ j.
iefKlska tys lghq;= ixOdkh l< fkdh' w;s W;= o jhskg jevu jdr;d.;hs' f ish,af,a m%;sM,hla
t;=ud ls%'j' 1687 ryis.;j jhskg fuu m;a l<y' wkkagd jYfhka 1829 jk g jhsfka lf;da,sl
msiqfka h' t;eka isg jhsfka oy ; ,nk wjia:djkays Tiaj,a f.daia yiagd kue;s fouere 323 la muK msysnj ie,hs'
ysmdfKda
fiajdj fufyh jk ,oafoa t;=uka miqmi
me Trf;dahdk ksldfha mshjreka
W;aij mj;ajk ,'
jhskg me
244 fk!ldfjka
fld<Ug
fuys jevufldg fiajd l<
Trf;dahdk ksldfha mshjre jehla
iska h' fu;=uka,d kqjr rdcOdksh ;=< n%dyauK jxYslfhda jQy' tu ksid t;=uka,d
mjd 1815 ka miq ;u fiajdj jHdma; lf<da wm ck;dj w;r ckms%h jQy' tfy;a wm

wd.l ksoyi ,o miq


h' ck;dj w;r t l, meje;s l=,
fuu ksldfha fiajdjka jhsk ;=< reoaOjdl ksid fndfyda g m%Yak o
wdrN lf<da cqfia jdia msh;=udfKda h' we;s h' wmamqyd" ydfka wd jpk
t;eka isg ieu g msh;=uka,d 16 kula Nd;h mjd .egq j,g fya;= we;' f
ne.ska fuys / fiajh lrk f,i inkaOfhka we;sjqKq m%Yakhla iu;hlg
ie,eiq lrk ,' fuys tjk ,oafoa m;a lrkq jia lreKq my we;af;a t
fydka mqyqKq lrk ,o mshjreka h' l, kdf.dv uQmamq uy;d h' tu ks.ukh
wdrNfha fuys me lsisjl= ;=< mshjreka fuys mefha rf Ialr iem;a jQ t;=uka fj uqr myf<djla ueo kdf.dv" lk" je,s.msh iy lKqjk
wdmiq rg .u n,d hEf wfmalaIdjla fkd ;;a;ajh fydka kf.khs' tu ksid ms<s.kq ,en fldgfyafka idka; ishd o ck;dj i;=ka ms<sf.k we;'
h' t;=uka,d ;=< Wiia ;k;=re me;Sula fyda fouerg jevu lrjk ,' t l, b;d by< ugf mlaIKhlska o
miq ld,fha ,o ksoyi u; .uka iqfLdamfNda.s meje;aula ms<sn| lsis jhsfka iNd md,kh mej ;snqfKa fuu ks.ukh ksjer nj ikd: ;sf'
wjirh o ;snQ fyhska iuyre fmr<d ;u wfmalaIdjla fkd;s' ;h ;ukg t;=uka fyj;a fldkays ro.=re
rg n,d .shy' iEu msh;=ul=g u ;u fkd.e,fma k fmr<d Ndr;hg hEf ysmdKka fj; h' ^fuu ,smsh i|yd lreKq /ila wd;r
fiajdj i|yd m%foaYhla fjka flK' ksoyi Tjqkg fok ,' f ld,h jk g fu rg lf;da,sl iS fvma ue;skaf.a o Trf;dahka Ika
jirlska th w;yer ;j;a m%foaYhla ndrj f.daf isg wf;ka fuys tjk ,o ck;dj 90"000 la muK jQy' .%ka:fhka ,nd .;a nj .=Kj;aj i|yka
hkakg kshu h' mshjreka / isfha fldgfyafka idka; ;j ;j;a ie is lf;da,sl msi lruq' &
f.daf is ksldfha fY%aIaGdm;s ishd fouere .Dyfha h' fuys Tjqkg ;u wd.l lghq;= i|yd t<s fmfy<s
jhsk i|yd wm;s msh;=ul= iy fYaI mqyqKqj i|yd jevigyka jQyhs ms<s.; yelsh' f wkqj ;j ;j;a ;jrg;a ,nk i;sfha'''

idka;=jr iqfYaIS wfyda tnd fldfrdiauh" 2017


fufyjr j ;auka iudch ;=< wmg uqK ck;dj mdmfha nefuka uqojd Tjqkg
.efik l" fokdj fukau O i;k ;h Wreu lruhs' ta fjkqfjka
jQ m%Yak wrnhd fyn;a jk ck;dj ;u ; ld,hu lem l< Wkajykafia
ms<s.ekSug o" Tjqkg wdorh lsugo t;=ukaf.a urK fudfydf;a l=rei .fia
Ydia;%m;s .re flk fmfrrd fYaIfhka Tjqkaf.ka wmg isjk jer isg ;u wdor mshdKkaf.ka b,a,d isfha
msh;=uka isks j,g iudj ugo" wm yoj;a wj h wm jer j,g iudj fok f,ihs'
hq;=hs'
Y=' uf; wfmdaia;=;=ud mldr ia;s%h iy iflajqia mdmfha we,S
.e,S is p;hla jQ w;r iajdka jykafia .re bkad r;akis
;gq ;sfnk ukqIHhl=f.a iajrEmh m%kdka msh;=ud
Y=' uf; wfmdaia;=;=udf.a Wm; Tjqkaf.a mldrlu .ek fkdis;d w;s
ke;fyd;a foaj;hl=f.a iajrEmfhka uy;a fifkyilska hqla;j Tjqkg iudj
iy urKh ms<sn|j meye,s
idlaIs ke;s jqj;a t;=ukaf.a ux.,Hh
iema;enr 21 jk k iurkq ,nhs'
;%hg k.d we;' tys ta;a;= .ekafjk
;j;a lreKla k uf; ;=udf.a
iqfYaIh cqfia ;=udf.a mrmrdfjka
kh fldg Tjqka ms<s.;a fial ^la
19(1-10&'
;jo Wkajykafiaf.a idlaIslrejka
f ldf. jroo@
wdn%y olajd mgka .kakd nekao" tys f,i wmo" Tjqkf.a wvqmdvq" rj,;d ksid
yekau
fiq;=ukaf.a udxY.;u i|yka jk Tjqkaj m%;sfCIam fkdfldg" Tjqkaj
t;=udKka l,an lrkafkla
nekao" fiq ikaf.a ukqIH iajNdjh wdorfhka ms<s.ekSug wmg o le|ula
f,i m%isoahla rE wfhls' uf;
i|yka jk nekao fuu ixfla; b;d ,e we;s nj wu;l fkdl< hq;=h' tf,i
hk kdufha wr:h jkafka fohka
jeo.;a njh' idm%hsl f,i Y=' uf; iudj u inkaOj iajdka jykafia
jykafiaf.a ;Hd.h f,ihs' t;=udKka
;=udf.a iqfYaIh m<uq b;sydifha Y=oaOjq wmg isysm;a lrkqfha fuf,isks'
lmrkjqf l,an wh lrkakkaf.a
iqfYaIh f,i yekaf' i;ajdrhla fkdj" ie;a;Ejdr i;a
nxl=f b|f.k isk g" ;ud wkq.
ukh lrk f,i fiqia jykafia mejiQ jdrhls' ^uf; 18(22&' Tjqka fudk
urKh ;;a;ajfha ish;a Tjqkaj ms<s.ekSug o"
tl jokskau Wkajykafia ish,a, yer
t;=udKkaf.a urKh .ek fndfyda wdorh lsfuka iudj uqukskau wu;l
oud fiqia jykafia iu .sh nj"
f;dr;=re i|yka fkdfj;;a t;=udKka lsfuka wm ieu W;a:dkfha ore hka
uf; iqfYaIfha 9 jk mfofha
o m%dKm;Hd.sjrhl= f,i h .sh njg m;a tu.ska i;Hjdju wdf,dalfha
9 j.ka;sfha o uf; iqfYaIfha 10(3
nj b;sydifha i|yka f' fndfyda orejka njg mjr;kh ug u
j.ka;sfha o i|yka f' Tyq m<uq
g t;=udKka mrishdf m%foaYj,;a ie,fikq we;'
Y; jrIhg wh;a .,S,fhls' fu;=ud
b;sfhdamshdf m%foaY j,;a foaYkd l< iajdka jykafiaf.a iqm%isoaO foaYkh oy mdi,a fj;
w,afmahqiaf.a mq;%hd f' fiq ;=uka
nj i|yka jk w;r t;=udKkaf.a l uqfka is jQ w;r ;u ; ldrhh <uhska tjkafka ke;
iska Y=' uf; ;=udj le|fuka miqj
urKh .ek fndfyda iia;rd;aulj idrdxY fldg olajka lmd, l uqfka hqIka u;ska ys; fmd;
;u ksjfia fNdack ix.%yhg fiq
i|yka fkdfj;;a iNd im%h mqrdK .siqf Wkajykafia inkaOj mqrj .;a g is;hs ta we;
;=ukaj le|jQ nj i|yka f' fiq
t;=udKkaf.a urKh m%dK m;Hd.s ,shd ;snQ jeis m%ldYk ikd: jQ nj
;=udf.a W;a:dkhg yd wyia ke.Sug o
urKhla f,i i,lhs' ;jrg;a wkdjrKh l< fial' l,a h,a f.fjkafka
t;=udKka idlaIs orhs' Tyq Y=oaOjq
iqNdrxh cqohdf cq ck;djgu f ld,h ;=< iajdka jykafiaf.a orejka o jeys jkafka
m%isoah Wiq,k whqre lam%dma;sh inkaOj wjOdkh fhduq Wkq;a ta mkafka
foaYkd l< njo" uf; ;=ud iska
fYaIfhka nexl=lrejkaf.a o" lsf uy isl=rd k lam%dma;sh orefjduhs f,dj fj;g fokafka
,shk ,o iqfYaIh fyafn% NdIdfjka
.Kldlrejkaf.a o" l,an wh fufkys lsf inkaO jk YS% jdlH
yd werla NdIdfjka ,shd we;s neka
lrkakkaf.a o kdu idka;=jrhd i; o fYaI;ajhla Wiq,k nj oksuq' fuh uy jQ umshka
th .S%l NdIdjg o mjr;kh lr we;'
f,i uf; ;=udj ms<s.kq ,nk ^tkg& foaj jkaokd;aul fkdjqjo" ne,Sug ke; ld,hka
w;r ;j;a wdldrfhka fu;=ud rcfha ieyej;=kaf.a ; yd imj ne ta ksid Wka f.diska ou;s uvug
wfmdaia;,sl fiajdj fiajlhkaf.a o kdu idka;=jrhd f,i mj;sk nj fkdryils' tu ksid f foio bkak iemfhka
Y=' uf; ;=udg frdaudkq lf;da,sl m%isoahla Wiq,hs' fYaIfhkau iqj| iqfjka fyda fuys wjOdkh fhduq
iNdj iy wfkl=;a ls%ia;shdks iNd .re ,jqka idokakkaf.a kdu idka;=jrhd lrka fuu p;dl fufkys lsu f ldf. jroo@
lrk w;r iqfYaI ,shQ iqfYaIlhka f,i t;=ud m%p,s;h' tu ksid uQ,H iudma; lsug woyia lr' wfyda udf.a mdfmo@
w;ka la ;=ud yd udla ;=ud w;r lghq;=j, o jHdmdr lghq;= j,o Y=' mshdKks" fudjqka lrk foa fkdk lshd w;a fol ne|
iuorYl iqfYaIh ,shQ l;=jrfhla uf; ;=udf.a uey;a u b;d jeo.;a lrk ksid fudjqkg iud jqj uekj' ^la .y.ksuq wms ueog yoj;
f,i yekaf' Y=' uf; ;=ud ;%hg f' t;=udKkag lem lrk ,o m%isoaO 23(34&
ke.Sf Revelation fyj;a t<sorj foajia:dk b;d,sfha if,rfkda ys olakg iajdka jykafiaf.a fuf,dj wd.
,ef'
Ys%hdks l=,isxy
fmdf;a 4(7 mfohg wkqj t;=udj ukfha uQ,sl wruqK jQfha f,da jeis
06 foaj jkaokdj
wdrNh
wdrNh (( 1866
1866 cQ
cQkks s 07
07
1866 - 2016

x {dkdr:
{dkdr: m%mh

ls%ilsa;%i= jr I 2017
a;= jr la la
I 2017 jQ udr ;= ui
jQ udr ;= 2626jeks
jeks od
bb
m%mh
.re fvkskagka iqnisxy
weia fmfkk whg fkdfmfkk Tjqkaf.a wkaOlu msh;=ud f.k tk
p;dl iufha y;rjk brek brek
fufkys
w o Y=' iqfYaIfhka wmg yuqjkafka
ls%ia;=ka jykafia Wm;skau wkaO
ukqIHhl=g weia fmkSu ka miq Tyqg
lald
fkao mq;d
weia fmfkk
.kak ne jqfKah'
Tjqkaf.a m%Yak iy
yria m%Yak ish,a,
lsu
;u uqyqK n,d .ekSug lKakd lE,a,la whf.a wkaOlu ksud jk g fyd|gu ljr x l,d l,d
f.k;a fokq fjkqjg f.orj;a hkakg ienE wkaOlu je ;snq' yqre fj,d' udj ;rla fkf yeu
fkd Tyqg u f.a jo fok misjre lshkafka weia fmfkk ksiqkag flfklaju tfyu l,d l,d tmd
msilf.a wldrel ls%hd l,dmhhs' weia fmkSu jqK;a wks;a whf.a uqyqKq fj,d' .dKla ke;af;a talhs' Thdg;a
;fha m<uq jrg ish iska f,dalh ke;slug fmKqk;a ;udf.a uqyqKlg Tfydu hkfldg tfyu fjhs' n,df.
foi n,k ukqIHhl=g fmfkk woyd fkf' ys;a ;ukag fmfkkafka kE mqf;a khs' jka jr fik w;ka u;= fjka
.ekSug ne wiS; pu;aldrh;a wdf,dal ms;a ke;slug' lshd ;reKhdf.a foudmsfhda ;reKhdj w;akdk iajdka jykafia
m%Ndj;a ;kshu | .ekSug ne wmuK fupr l,a fl;r Tyqg lshd ;snqK;a lshkafka thhs'
i;=gla weia fmfkkakg mgka .;a miq Thdf.a weia Tyqg th ms<s.ekSug wudre ls%ia;=ka jykafia Tyqg lshkafka
Tyq ta f w; fkdbjis,af,ka j mksk fmKqfk ke;s h' weia fmfkk flfkl=g l=ulahs misjre yeisfrk wdldrfhka
fhka fmfka' ksid Thdg Tlafldu foaj,a fmfkkjd muKla fkdj weia fmfkk ksiqka
;d;a;df.a ohdnr uqyqK;a wudf.a ksiaiqkaf.a k fudlo ;udj fmfkkafk uqyqKq t,a,f.k mdfr hk tk fhkq;a
fifkfynr i;a l .ekSug f.or l=yllu ke;af;a lshk u;fha Tyq fmfka' olsk olsk yeu fohskau u;
jk .ufka wkaOhl= f,i .sh mdfr fmkqfKa kE' isfhah' fmfkk foaj,a jk Tyqg uqK.eiqkq lsisu flfkl=g
weia fmfkk flfkl= f,i hoa we;s biairyg flfia fj;;a weiqKq foaj,a tjeks u;hla ke;s neka fmd ldf,a
we;s w;a jHdl+,;djh uOHfha Tyqf.a ;j;a Thdg mjd ms<sfkd.kakd .;shla isg n,kakg mqre jQ foaj,a l yd Tfya
miafika mkak mkakd we;a tlu m%Yakh f;afrhs' Wkajykafia fufia lshkakg Tyqg;a ;snqKq ksid ;ukag ;u uqyqK n,df.k iskjdg wu;rj w;ska isjk
h<s h<s;a wik misjre ;reKhdg fuka ;ek ;ekska u;= fik w;ka n,d.kakg ne hg ksidg weia fol lsisu fohla oel .kakg weia fmfkk
fmkajkafka Tjqkaf.a l=ylluhs' Tnj fkdfmkS .sfhah' f ;reKhdf.a ;fha ;enQ fohka jykafia .ek ;reKhdg whg;a ne nj Tyq f;are .;af;ah'
iqj l< ksid lhs wmg lshkak hehs weia fmfkkakg mgka .;a m<uq ojiu uq,skau mqu ys;=fKah' miqj yskd;a .sfhah' Wmka isg weia fmfkk wh we;a;gu
lshka Tjqyq fkdlshd lshkafka Tnf.a f.jqfKa m%d;sydrhh is l<dg reoaO jQ ;u iska uq,skau gq flkd jQ ls%ia;=ka weia fkdfmfkk wh neka Wm;skau
weia mEu .ek wms reoaOhs' Tnf.a i;=g Iag ukqIHhkaf.a wvkaf;ag j,ska jykafiaj uqyqKg uqyqK,d wkaOj isg u weia fmkSug mgka
.ek wms wi;=gqhs lshk tlhs' ls%ia;=ka neglks' tk Tyq n,d .kakg is uqK.eiqkq ksfIfha Wkajykafiaf.a fia .ekSu .ek Tyqgo i;=gq is;=fKah' Wmka
jykafia iuQyhd w;ka uska ug we;a lsis fohla n,d.ekSug Tjqka ksid ne ;snQ fidre pu;aldrckl < nj fjk isg weia fmfkk wh fuka f jk
Tyqg uqK .efika fmkajkafka weia jqfKah' j<dl= lshkafka fudkjdg ldf.aj;a ,iaik weia j,ska Tyq gqf g wms lS fofkla fldhs;r foaj,aj,g
fmfkk whf.a wkaOlu;a wixflu;a o@ f.dhu lshkafka fudllgo@ uqyqo ke;' wkaOo@ fohka jykafia uq f,dalhu
ksid Wkajykafiao fldhs ;r lanr lshkafk fldfygo@ lshd ;shd j;a; f m<uq j;djg olsk ksihs mq;dg;a km;d w;a lroa wms muKla mrK
;hla f.jkafka o lshdh' my< ;sfhkafka fudkjdo lshdj;a n,d fufyu fjkafk' wks;a whg udj hgu isu fldpr mo@

,xld wfmdaia;=jrhdKkaf.a YS% ij - 03 foaj wdorh


mshdKks ug Tfn wdorh fkkjd
W;=r W;=rd .,k wdorh kjd
miq.sh i;sfhka fif,ials ysmdKkaf. iqfYaIS odhl;ajfhka is,l fn fokakg f,djg wdorh ;sfnkjd
tl, jkaksfha md,kOqrh ork ,oafoa zjkakshdZ ;=< je<,S ;snQ cqfia jdia uqks ne;sh h<s;a kxjd w;r oyfhka lf,ka o wdorh fnokjd
keue;s m%foaYsh md,lfhda h' Tjqyq Wvrg m%foaYj,ska l%s'j' 1896 t;=ud Apostle of Ceylon" fyj;a zz,xld
wdrlaIdj msKsi meKs mshjrekag yd ls;=kqjkag wfmdaia;=jrhdfKda kka cqfiajdia msh p;h bx.%Sis wyi bry| Tf wdorh ,nkjd
wkq.%yh olajd ;u md,k m%foaYj, ksoyfia Ou; nig mj;kh fldg uqKh lrk ,' t;=ukaf.a .y fld< o u,a m, o wdorh fnokjd
jd;djlg wkqj fufia i|yka lrhs' zzcqfiaa jdia i;d iSmdjdo wmg iqj fojkjd
fiajfha fhug wjir kafkda h' tf;la ,laj mshdKka wmg ka wdorh fnokjd
Trf;dahdkq m%Odk uOHia:dkh jQ mq;a;,u fjkqjg msh;=udf.a wdf,aLH ;%hla md,l iNdjg wh;a fld<T
l%s'j' 1746 isg mrmdkalkao,a h' fu;eka isg jir 60 msys wdik foue`r mQcl wdY%ufhys we;' tfy;a th la k wh fidhd uf. is; jkjd
l ld,hla ,laj m%Odk; u Trf;dahdk uOHia:dkh wmeyeos,s ;%hls' b;d merKs jq fuys fndfyda fldgia mS;j ;efjkakka ikikak ysf;kjd
jQfha h' uelS f.dia we;' fuh yd csjudk jdia msh;=ud w;r ;ksfj,d isk wh wi< ;ks rlskjd
f ld,fha oS jkakshg meKs f.daf Trf;dahdk id:l iudklula we;aoehs iel iys; jkqfha fuh mshdKks Tfnka ,o wdorh fnokjd
ksldhsl mQcdm%idkajreka Ndrfha fuu Y=' ij t;=udf.a urKska miq ld,skj" foaj iNdj fj; iduh
/f.k wd njg Yajdi lrk w;r l%s'j' 1786 isg fuh Wodfuka miqj ksudKh lrk ,oaols' fuys t;=ud l=re .;s we;shjqka < l fkkjd
fldgfyak Yd' ishd wdik foufka ia:dms;j mej;s we`o isk lndh tl, ,laj iq Trf;dahdk ksldhsl kmqrel bjikak nej ys; ;efjkjd
nj ioyka f' l%s'j' 1887 isg 1911 olajd kef.kysr mshjreka weug mqrej is ;o ks,a meye;s tlls' ;jo wre udj;a f.a is; Tfya jkjd
t;=uka myrKh l<dhehs ie,flk ijla wo;a a ;=re jk u fidhd fo msysg m;kjd
bkahdkq m%foaYj, wfmdaia;,sl ;dkdm;sj jevyqka w;s
W;= ,eia,dia uhsl,a fld<T msys wdik foue`re mY%fha mj;S'
fuu Y=' Od;=j m%:ufhka wkqkdhl fm<m;ska
ue,avd wldr
p;dl iufha y;rjk mej;" miqj ro.=re fm<m;ska o miqj w.ro.=re
b fm<m;g Wreu h' j;udkfha fuu Y=' Od;=j udr;= 27 isg wfm%a,a 02 olajd
^cqjd 9(1-41& fld<T w.ro.=re ysmdKka i;=j mj;sk w.ro.=re
jiug we;s Y=' cqfia jdia uqks;=ukaf.a fojk fYa%fha
foaj jdlHh m%ldYk
wkaOhd iqjm;a lsu
p;drsl Ndjkd
m%n,;u Y=' Od;=j f' wjia:d foll w;s W;= weka;ks udr;= 27 i fhidhd 65(17-21

i ks''''

weia w; .d" uv
l=f ^ks'u'ks'& ysmdKka iy foaj fiajl w;s W;=
f;dauia fnkacka ldk,a l=f^ks'u'ks'& ysmdKka
iska iy;sl fldg uqd ;nd we;' m%:ufhka fuh Y='
^o&

.S;dj,sh 30(1"3-5" 10-12
fcdydka 4(43-54

;jrd" isf,dj fmdl=fKka fida Od;=jla f,i m%oYkh lrk ,oafoa l%s'j' 1995 ckjd udr;= 28 wy' tilsfh,a 47(1-9"12
wkaO njla re lrkak wehs iks fumuK ''' ui 20 jk k fldgfyak Yd'ishd wdik foufka ^o& .S;dj,sh 46(1-5"7-8
fjk fuka tla jokla u Wkdo if| Tng' fcdydka 5(1-3"5-16
h' ta cqfia jdia uqks;=uka Nd.Hjrhg tiu ioyd
is,lg jevu l< Y=' fojk cqjd mdjq uqks;=uka udr;= 29 n fhidhd 49(8-15
fk;g fmak foag jvd kso olskd ila ,dxflah Y='iNdf ro.=re " mQcl" me ish,a,ka iy ^o& .S;dj,sh 145(8-9"13"14"17"18
,nd .kak yels fjkjd ta Tn olskd ila tlaj ie|E hdu heu isl< wjia:dfh' fuu Y=' fcdydka 5(17-30
lshdfokak ukqiail W;=rd hk ksia yola Od;=j kej; jrla m%oYkh lrk ,oafoa 2011 ckjd
;=< muKhs ;hla ksr;=re mK .efyk yola ui 15 jk k f;aj;a; cd;sl neis,sld mY%fha udr;= 30 n%yia' kslauhdu 32(7-14
mej;s cqfia jdia uqks;=uka iaj.ia: f;Y; chka;s ^o& .S;dj,sh 106(19-23
is;a ;a kS;s ;s iSud mjqfrka fokak ufyda;aijhg iu.dj bjqKq m%oYkh wjia:dfh' fcdydka 5(31-47
iudj jerlreg wka wh yg .re lrkak 2004 jif wm%sfh,a 21 jk k tk t;=ukaf.a
fokdj ykdf.k je,fmk yoj;a olskak W;am;a;s ux.,Hh k " fuu Y=' Od;=fjka fldgila udr;= 31 isl=rd' m% 2(1"12-22
ila fkdj fk;a oyila l olskak ug;a fokak ,lajg me f.daf Wmwdhdpkdlre ^ Vice - ^o& 34(16-20"22
Postulator& frdka frd.ia mQcdm%idka jykafia fcdydka 7(1-2"10"25-30
ksiqkaf.a yo fr < is;a ikid t<sh fokak yryd f.daf ixfldajdf,a msys t;=ukaf.a isoaOia:dkh wfm%a,a 01 fikiq' fcrhd 11(18-20
ndOl la wre j,d mylr iekiSu fokak lrd /f.k .sh w;r thska ,nd .;a fldgila uex.f,da ^o& .S;dj,sh 7(1-2"8-11
fnd|jqKq ; wruqKq oyka h<s k.d,kak ys uqmamq isoaOia:dkfha ia:dmkh lrk ,' fuu Y=' fcdydka 7(40-52
jr fokak iks Tfn wdf,dalh m;=rejkak Od;=fjka ,nd.;a ;j;a fldgila tx.,ka;fha ,kavka ys
msys Trf;dahdk ;dmidrdufha ia:dmkh lrk ,' wfm%a,a 02 b p;dl iufha miajk brek
Yajdifha weia md Tn kukak ^f ,smsh ilia lsfuys,d f;dr;=re fidhd oek.kakg ^o& tilsfh,a 37(12-14
wdorfha weia md Tnj olskak ud yg m%n, f,iska odhl jQ iaj.ia: jod< w;s .re' .S;dj,sh 130(1-7
;fha ia j,ska Tng lshkak wef,laia oikdhl mQcdm%idka jykafia iy y,dj; mo frdau 8(8-11
wka whf.a ia l Tng f.fkkak fI,agka m%kdka uy;aud lD;fj i,l& fcdydka 11(1-46 fyda
11(3-7" 17" 20-27-32-45
.re ;s,lis m%kdka me';='ks' msh;=ud wfia, oikdhl
ck;d y`v 07
wdrNh ( 1866 cQks 07

{dkdr: 1866 - 2016

m%mh ls%ia;= jrI 2017 la jQ udr;= ui 26 jeks od b


{dkdr: m%mh

ieye is;ska p;dlh .; lruq


l;=;u = ks" fj;s' mef ixjr we b;d jeo.;a f' fjd ls;k
= q wmg p;dl ld,h ;=<

f iq iKkaf.a l=rei hd.hg wmo


mx.=ldrhska ug lghq;= lrka
ukia:dmh" Wmjdih" tlajreYS,h jeks
ls;k
hq;= lsh
= q wm ;=< f p;dlfha fkdl<
% dldrl ,eu wNd.Hhls' tu
fkd.e,fmk lsh % d fuu k 40 mqrdjg
iuyre p;dlh ms<n s | wjfndaOhlska
f;drj O ,dis;dfjka ieriS mefK;s'
p;dl jkaokd .uka hk fndfyda wh
fkd.e,fmk lsh % djkah' wkH wd.lhska
bfha p;dlfha ienE fjkila fmkaug
k tys jkdlu wjfndaOlr h hq;h = '
lsh
% dldrl j, kshef,k w;r hdj" fkdlrkafka k th wf.a l< hq;h = ' th ,dis;djla lr f.k wdmiq tk w;r
mdokuialdrh" Y=' meh" Ndjkdj" p;dl fYaIfhka foajia:dkfha mj;ajk O u;ameka fndka" isx lshka th fkdao w;a lu,amh
%s ch,;a
jkaokd .uka islsugo ls;k= f
q jda W;ail
q p;dl Nla;s wNHdi j,g iyNd.s ug pdldjla lr .ekSu wkqu; l< fkdyelsh' fnd,a,;

.idjg fhduq jk je fokd jr ldka;dfjdao@


l;=;u = ks" ueula f,io ioyka l< yelsh' wdj f;aj lrejkag .g yryg foys ms<s;=r fuys i|yka l< fkdyels jQj;a"

ls ;=kq weoys,,
a ;=< ukqIH ;hla
ke;s lsu jrols' th urh mdmhls'
is,a kS;hs wkqjo ukqIH >d;khla
2010 jifr k;a;, fjkqfjka ksl=;a
lr ;snQ k;a;,a irdjlg m%isoaO ls;=kq
f,aLlhl= ,shd ;snQ ,smshl .idj .eko
lmka Tjqka yeu ksurejka hehs
mejiq nj mjik tu f,aLlhd t;=udf.a
foaYkfha fldamdIag iajrEmh ksid
tu ldka;djka fuu fom,f.ka uid
we;af;a zwmsg mqjkao wjqreoafoka wjqreoao
orefjda jokakZ@ lshdh' yeS j,g jy,a
islsu yd Bg wkqn, uo o~qj ,eh i|yka lrk ;snq' Tyq tu ,smshg we;e ldka;djka Wv n,df.ko" mska fkd lf;da,sl b.eka j,g wkqj
yels jrols' f kj, .idj ms<n s |j f;audj lr f.k ;snqfka tu jifr u n,df.ko is nj mjihs' f.ug wjYH kqj;a Ndjh jr mjq,a
fndfyda mqj;a wikakg ,ef' .idj kS;s iema;enr ui meje;s ud;r uEhkaf.a miq ojil tu f,aLlhd tu jifr j,g ,ndu ta i|yd we;s ; fiajdjkays
.; l< hq;= njg we;fula ;rl bm;a ux.,H k fld<U w.ro.=re w;sW;= mQcl fha iajrK chka;sh ieurE .re j.lSuls' wrg idm fkdlr tl mykla
lr;s' lf;da,l s iNdj t isg wo olajdu ue,al ldk,a rx;a ysmdKka meje;ajQ msh;=ul= iu. .idf m%jk;dj .ek ,au jvd;a hym;s'
.idjg reoaOj l:d lr;s' ta fohka foaYkhhs' tu foaYkh ;=<ska .id lr kqula ,nd.ekSu i|yd .uqf jr
jykafiaf.a ue,a,la jk ksia l<,hla .kakd ldka;djkag" Bg wkqn, fok .udkhl jr ldka;djka uqK .eiS %i,
s a wea' uekaia
kdY lsu mdmhla jk ksidfjks' th ks mqreIhskag" fia;r jrekag" fyhkag" we;' tu ldka;djka we;s imQrK ,af,dardj;a;

l;=;u
kj w.ksiqre ;=fuks kS;sh nn,jkak
= ks" W;a;;r wlrKh ksis ux .ekaug kj kS;f
s kaf.a idlal= msru ;=< tu iqjm;a jkq we;' tjka wNsfhda.d;aul

YS% ,xldf kj w.ksir


m<uqj fo wdis fmrj iqN
m;' ls;k
q e ;=uka fj;

= q iNdjg buy;a fiajhla l<


w.ksirq e ;=udKkag yels neks'
;u ls;k = q .=Kdx. yd ne hym;"
iduh" idOdrK;ajh" ;=< ;u fiajd OQrh
fiajdhlhka ,sfmka .skoa rg jeuls'
tjka is j,ska kS;h s g iup,alrk"
ld,h ld ouk kvq Nd. blauka lrug
Wvq. n,d msyk s uS g lghq;= lrka"
;u fiajh foaj;sl ; ldrhhla f,i
bgql
s ug yels fjf;d;a uq rgu yd Tn
iajr.ia: .re kaika fvma iy Ika yd ne wlrK jHqjyhu irikakg" kj l,am ux fm;a fidd .uka lsug Tn yd ne ls;k= q mjqf,a wmo ;=gq ug uy;afia
fvma mshjrekaf.a mrmrdfjka ysjQ nn<jkakg yels fjf;d;a uq rgu ;=ukaf.a wjOdkh fhduqh hq;; a ls' yelsjkq jia Y=oO a d;au jrka msreKq
kj w.ksir q e ;=uka .ek wms uy;afia iekfik neks' tl ;eku jir .Kka" tfiau ta yd nej ieu kS;f s m%jka; yd Ydl" udkiSl iqjiykh
n,dfmdfrd;a;= ia o,ajd n,d isuq' ukao" mrmrd .Kka m,afjka we we hk uy;l=u uqo,a i|yd .scq nj fkdj iduh nyq,j Tn ;=ukayg m;d iskafkuq'
wo jkg foaYmd,k w;fmka ;=<k s a kvq ksid idOdrK;ajh fidhd mefKk idOdrK;ajhg msmdis;j ;u yDo idCIshg
f;drj ksoyfia idOdrK i ug we;s n,hd" wirKhd" oyh uykaif s hka tlj lghq;= lsug Tn ;=ukaf.a lsi
%
a Tiauka fmfrrd
bvlv uekka msyg s d ;sfnk neka" tjka fidhk uqo,a ksil a drkfha l=mska wkqYdikd u.ska yels fjf;d;a rgu mq,
a fyak

flfi,a $ wkakdis j,g;a je .eyqjdo@ fyK .eyqjdo@


l;=;u = ks" weig fmfkk ;rf wkakdis is;d .; yelafla flfi,a yd h<s fldagqjla fmd<f

re msh,a 40-50 ,lg g


udi .Kkdjlg fmr
furg wf, l< weUqka flfi,a
f.h remsh,a mkyls' flda,l
lsf,daj re' 200-300 olajd w
,ls'
s
= gq wkakdis udshdjla ka l,l
isgu fj<ka iska ksrudKh
lr we;s njhs' rch iskao
wekak;a me<fjk f mqKH
N+fha ck;djg wo ish - foaYSh
m,;=re jr. foflyso rine,Su
lsf,daj;a - wkakdis f.hl fj<ka mjikafka kshh wk;=re wjd we;s kmqre wysfjka ;sfnkq fmfka'
,;a wo wfma fmd ck;djg ksid flfi,a leka ke;s nj kshhla ;ju meK ke;' fj<| n,Odkaf.a wjOdkh g
Trjkakg mgkaf.k ;sfnkq fyda ysnjhs' tfy;a fuu idudkH ksh ljo;a yeu jyd fhduqh hq;=h'
fmfka' weUqka flfi,a lsf,dajla fj<ka < ;sfnk flfi,a jirlgu fmdh' fuf,i ,
re' 120$} f,i wo fj<ka leka ixLHdf yshla wmg .Kka widOdrK f,i je l< isis,a res.=
isku a , kS;. s ; lr ;sf' fkdfmfka' f wkqj wmg ksh fuf;la wm w;al ke;' kq.fm

iqidk N+ bvlv
l;=;u
= ks" jir is mylg tmsg ysoka l<

f,d j Wmk yeu wfhl=u


h hk nj;a ta yeu
fokdju ysoka l< hq;=
ishu j,j,a fvdair fldg tu bvlv
w;ska ysoka lrk whf.a isrere
i|yd bvu tu fhdackdjh'
fyda wdykh l< hq;= nj;a tfy;a tys j<,d we;s whg
fkdryils' ls;k = jq ka wmydihla fkdjk m
f,i wm fndfyda Tjqkfa .a ku Wm;
g wkq.ukh yd m; fukau
lrkafka ysoka PdhdrEmhlao
lsf ms<f s j;hs' we;=j f.!rjdor
tfy;a k k lafjk m
by< hk ck.ykh;a iqidk N+
Bg wkqmd;Sj h hk msif.a by< ;dmamfha tu igyka uqdfldg ;eu
hdu;a foi n,k l, f jk g tu fhdackdjg wh;ah' ojiska oji
ishu i yryd we;s iqidk N+ ;=< iqidk N+ bvlv i|yd bv ,
w;=re isre ke;s weisula olakg we;s .ekSu l< fkdyelalls' tfia jqjfyd;a
w;r f ksid fuys meje;au bvlv .ul bv m%udKhu l,l iqidk N+
ms<n
s | .egjla mek ke.S we;' i|yd muKla fjkal< hq;= oji wE;l
we;e g Bg wdikakj we;s fkdf'
ysia bvula iqidk N+h i|yd , f ms<n
s |j ld,Sk lreKq uid
.kakg lsh % d lrk wjia:d fndfyda g woyia laula fldg lsh % d;aul jev
isjQj;a tho fl ld,Sk ms<h s uls' ms<f
s j<la lkka ilid .; hq;=
fldkal %s l=rei yd mjq,a j,j,a miq w;r ta ms<ns |j fhda; lsh % dj,shla
lf,l ;yk l<o fuys idr:l;ajh ielish hq;u = h'
i;=g q hl fkdh' f jk g we;e
i ;=<k s a u;= we;s fhdackd lSmhla weka;ks ch,;a
ms<ns | wjOdkh fhduql< hq;j = we;' rd.u
08
wdrNh ( 1866 cQks 07 wdrN
1866 - 2016

x {dkdr: {
{dkdr: m%mh

ls%ia;= jrI 2017 la jQ udr;= ui 26 jeks od b


m%mh m%m ls%ia;= jrI 2017 la j

udkj whs;sjdisl ms<sn`o


lf;da,sl
iudc oYkfha
lau kd
cqodia ialdf
ifr;ays fiqi"a fiq kifrkq h'
tfiau lsfhd;ays cqia" cqia
mx.=ldr h' ud isyl
s
s u msi fuh
lrkakehs wm iajdka jykafia tu
md fmfoils' lsgq .udkhg f.dia
lEug wdydr lsij s la f.k j< tk f,i
ialdfhd;a h' ialdfhd;a hk kf fudfydf;au lshka mQcd;ajrfha m%ido f fik hjkq uekj' iuyr g fuu
f;areu lsfhd;a .f ksidh' cqiaf.a ksOdkh ia:dms; lr wfmdai; a
= jreka lshukg fuu b,a,u S g m%Odkshd jkak
Wmka .u lsfhd;a h' fuu .u msyg s d mQcljreka lrk g cqia o iq we;af;a cqia h' f yd iudk ck ldhl
we;af;a cqohdf ol=Kq idfh' fiqia
iajdka jykafiaf.a wfmdai; a = jreka
fodf<dia fokd w;ka cqia yer wfkla
wfmdai; a = jre tlf<dia fokdu
.,S,hdkqfjda h' fiq ;=ud o
.,S,hdkqfjls' tk .,S,fha jeisfhda h'
tfy;a cqia muKla cqohdkqfjla h' tk
cqohdf jeisfhls'
fufia wfmdia; = jreka fodf<dia fokd
w;ka msg.ldr tlu cqohdkqjd
cqia h' cqiaf.a fdays lsh % djg fmr
lsi
% ;
a k = a jykafia Tyq .ek fufia i|yka
miq.sh i;sfhka''' lrk fial' kqU,d ff<diafokd uu
f;dard fkd.;af; o@ tfy;a kqU,df.ka
m iqld,Skj fldkaiagkaghska wrdchd
l=reish fmrgq fldg f.k .sh
hqoaOfha ch.%yKh ,eu;a iuu
flfkla hlaIfhls' Tjqka jykafia tfia
jf<a iSfudka ialdfhd;af.a mq;h % d jQ
cqia .ekh' ^cqjd 6(70-71&
ls%ia;shdksh mQrK ksoyi ,eh' ta wkqj .,S,hdkqjkag jvd cqfohdkqfjda uqo,a
l%u l%ufhka ls%ia;shdksh rdcHd.u njg myrKh" fjf<| jHdmdr wdfha ukd
m;au;a iuu iNdj hqfrdamfha n, mmd,kfha iy l<ukdld;ajfha b;d
wldrh njg m;a h' iudch ls%ia;shdks ;ka ksmk q jQfjda jQ fyhska fuu
u;a iuu" frdau rdcH md,kfhys Yd, wfmdai; a = jre ff<dia ix>fha
fjkial lsysmhla is h' tajd w;r l<ukdldrhd iy NdKavd.dlhd fyj;a
jev lsu .ek ;snqKq woyi fjkia h' uqo,a md,lhd jQfha fuu tlu cqfohdkqjd
jykag ksoyi ,e' ksia .re;ajhg" jQ cqiah' uqo,a miqh ysj lSr; fs hka
iudkd;au;djhg ;ekla ,enq' ls%ia;shdks th md,kh lf<a;a fudyqh' Tyq ;=<
m%;sm;a;s ls%hdlaul u;a iu frdau - uqo,g jQ ;o we,au lska l ;Kaydjg;a"
.S%l orYkhg;a" frdau kS;shg;a reoaO f,daN lug;a" OkdYdjg;a yere' Tyq th
wkaoka ksidf.a whs;ska ish fokdu yq ne| .sfha h' hlaIhd th m%fhdackhg
ykd .;af;ah' .;s'
iNdf m<uq Yaj f,aLkh jQ Iag jqj;a fdays jqj;a cqia ialdfhd;a
fjfyfik ksiaiq ^frre fkdjere& .ek i|yka lrk g wmg wu;l l<
Yaj f,aLkh ysug fmr wjfha fkdyels lreKq lSmhls'
n,hka yg f,i ysxid mSvd lrka fudyqo lf,l wm iajdka jykafia
Tjqkaf.a whs;ska W,a,x>kh lrka" rch isku a m;a lr.kq ,enQ wfmdai; a = jrfhls'
ish jrm%ido N+la;s kafoah' f ld, cqia ialdfhd;a Iag fdayf s hla yd
mfofha idudkH ck;djg fuhg mdjdfokakl= f,i wfmdai; a = jrhl=
reoaOj ke.S isug wjYH jQj;a" ta i|yd fkdh' fyf;u miqj wfmdai; a = jrfhlaj
lsisjla lsug Tjqkg fkdyels jQfha tl, Iag fdayf s hla yd mdjdfokafkla h'
mej;s md,kh ksidfjks' fyf;u Iag fdayf s hla jYfhka fudfyd;lgj;a mQcljrfhla fkd o@ ;u iqfjkaj;a wdydr ,g .; fyd;a ;u
fujka jljdkqjl udlaiajdofha wfmdai; a = jrfhlaj kQmkafkah' fyf;u .=re ;=ud mdjd f f;kdj is; ;=< miqh ysif a hehs Tyq is;kakg we;'
ke.Su isu" tu idudkH ckhdg uy;a wfmdai; a = jrfhla jYfhka Iag ;sh;a f foa lf<a k Tyq uy Tyqf.a uqy q ka .sks mqmr q e is h' flfia
wiajeis,a,la h' kuq;a th o wka;hla fdayfs hlaj uf<ah' cqia o wm iajdka mdm;rfhla fkdjkafka o@ hlaI mlaIdjg fj;;a wm iajdka jykafia mQm je
lrd hkakla f,i iNdj gqfh' ta wkqj jykafiaf.ka foaj le|u ,oafols' foaj .; jkafka fudfyd;ls' lsf m%d;sydrhfhka mkaoyilg jvd lj
hqla;sh" idOdrK;ajh ia:dms; lsf le|u ,nd j;a jQfjls' iajdka wfmdai;a = jreka ff<dif.a tu b;s mQm yd uiqka meia ff<dilg tl;
wruqka 13 jk ,sfhda mdma ;=ud iska jykafiaf.a wkq.dlfhlaj isfhls' Tjqka ix>fha uqo,a myrKh Tyq fydkau lr .kakd f,i f.da,hkag lS fial'
m<uq jrg fjfyfik ksiaiq kue;s jykafia iu tlg .uka .;af;ls' Tjqka lf<ah' lsiu s uqo,la wmf;a yeug Tyq iajdks f mQm yd uiqka msreKq meia
Yaj f,aLkh t<s lajQfhah' tys llre jykafiaf.a foaYkd ;u lkska Y%jKh l< wlue;s h' ;udg jvd f fohg iqiaid f<y l=Kd uqo,a lruqhs wikakg
whs;ska ms<sn|j o je jYfhka wka;r.; wfhls' Tjqka jykafiaf.a m%d;sydrhhka ;u n wh lrk uf; ;=ud jqj;a cqia uqo,a ;r cqiaf.a is; fl<ska jkakg we;'
h' iska orYkh l< wfhls' myrKh yyeu lf<ah' kej; fmare ;=ud wm iajdka
ls%'j' 1760-1830 w;r tx.,ka;fha l,sk s a fudyq Tjqka jykafiag l=m.j" mdial= ux.,Hhg k yhlg fmr jykafiaf.a wK lsfuka ;udf.a Trej
wdrN jQ ldrl ma,jh hqfrdamsh ys; ;%j isfhls' .=re iajdka jykafia fn;dksfha kla rd;s% fNdackh msi le hk ;r uiqka f;d.hla wiq lr /;
rgj,;a me;sr .sfhah' ldrl ma,jfha ;sylg i;=rkag mdjd f wkd.; iSfudka kue;af;la ;u ksjig fiqia nj iqfYaIfha lshef' ;%h" f uiqka
isjQfha llrejka ish Y%uh Okm;s wNs,dIfhka Tjqka jykafiaf.a wfmdai; a
= iajdka jykafia le|h' lsiu s wdrdOkhla f;d.h fyd| .dKlg wmg l=Kd .kak
mka;shg l=Kd ta fjkqfjka h uqo,la ff<dig tla jQfhla fkdf' ke;sj yisfha tys me uhd kue;a;h s mqjkshs lSug ;r cqiaf.a is; t;r
,nd .ekSuhs' ldrl ma,jfhys n,mEu tfy;a hlaI mCIdjg .; jkafka b;d jkd iqj| f;,a ls.,a lr~qjla jQfhao fkdoksu'q h fyhlska ldkd kqjr
,enQ rgj, .%dh ckhd" l%ufhka k.rhg fudfyd;ls' ;ud uejQ fohka jykafiaju /f.k we;a th lvd wm iajdka jdy ux., k tu f.org cqiag hd
ixl%uKh jkakg jQfha" /lshdjka ;=ka jrla mlaId lsug hlaIhd ksrN hj jykafiaf.a fomd u;af;ys j;a lrka yelsj ;snf q Ka k Tyq iajdka jykafiaf
wfmalaIdfjks' fuys rdcH ksrndOjd t;rj bm;a jQfha k Tjqka jykafiaf.a wef.a ysi flia j,ska Tjqka jykafiaf.a lkg fldrd .=re;=udfKks" Tn f iE
ixl,amh o u;= u fya;=fjka Okh f.da,hl= mlaId lsu W!g uyd ldrhhla fomd msi uqjdh' tl, ksjiu ta iqjka fyd| w;a ri f;d.h iEfyk .
ys iq;rhla yd ,dNfhka b;du iq fkdf' fuh il, f,dalhdgu fyd| ms .sfhah' Kklg l=Kd uqo,a lrkak ;snK q d
fldgila ,enQ nyq;rhla ys h' WyrKhls' ksorYkhls' rmlaIdjg wiq cqia o t tu jd fNdackhg wm fkdfhs t;=udKkaf.ka m%Yk a lrkak
fkdjk msi wjj isg hd iajdka jykafia iu isfhah' tu ;r t;r jkakg ;sn q '
lf;da,sl iNd Yaj f,aLk lrkakehs wm iajdka jykafia ia:r S f,i ia;h%s f.a fuu lsh % dj gq cqia ohd lreKd n%yiam;sk a rd;sf
% ha wjika ux.,
ls%ia;shdksfha ksrud;DjrhdKka jk" lSm gla j< fiala f ksidh' kqU,df.a Tmhlska fmkS isg fuu wk.s iqj| f;, fNdackfhka we;s ye imamdh jQ
ls%ia;=ka jykafiaf.a iqNdrxh f,dj mqrd i;=rd jk hlaIhd f.drjk isxyhl= fuka fufia wmf;a hdug bv yeu .ek jHdc wfmdai;a = jre yqka yqka ;eku je je
m;, lsf n,h iNdj i;= jkakSh' .s, .ekaug yels wh fidhka ta f w; ;ryjla Wmojd .kska fuu ff;,h kso;s' lsi
% ;a k = a jykafia fcrei,ys T,Sj
ta wkqj Y=' fmare;=udf.a yeisfrkafkah' Y=' fmare ;=ud ;u fokd ;=ka ishhlg l=Kd <skag lkafoys mqre ;ek hd lrkakg jQ
kdhl;ajfhka werfUk iNdj t fu ikafoaYfhka lsi % ;
a hs dksjrekag ,shd kqkafka ulaki s dhs lSfh' iqfYaIl fial' ;j iaj,am f,djlska is jkakg
;=r uq uy;a ck;dj wu;k ,' iNd kajf Q ha;a f ksidh' cqjd ;=ud lshk m t cqia fufia hk uy m; .ek is;ka f,a vyh f,
b;sydifha iEu wjhlu Y=oafOda;a;u ;jo wka;u s rd;s% fNdackh wjia:df lSf fyf;u mam;=ka .ek ie,l+ .,d hk ;=re hd l< fial' mshdKk
mshjreka iska ish foaj ck;djg ikafoaY f udf.a Yrhhs th wkqNj lrkak" f flfkl= ksid fkdj Tyq fidfrla ksid;a f ;s;; a la md;%h yels k uf.ka bj;
fyda Y=oaOdik m%ldYk hjk ,' tajd 18 udf.a rerhhs th mdkh lrkakehs wm miqh yd tys ouk uqo,a Tyq w; ;snK q l< uekj' tfy;a udf.a leue;a; fkdj
Y; jrIh jk f;la Yaj f,aLk hk iajdka jykafia jH i;ami % do m%ido ksid;a h' cqia l< f ks.y % hg wm Tnf.a leue;a; bgqfjd hs lS fial'
kka yekafkdjq' ksOdkh ia:dms; lr ;uka jykafiaf.a YS% iajdka jykafia Tyqg wkqlmd fjka wfmdai; a = jreka iu fNdackh
Yrh yd YS% rerh mQm iy ri f,i wef.a ldrhh bgq lsug wehg bv j<|ka is wjia:df Tjqka jykafia
,nk i;shg wfmdai; a = jrekag f cqia o fuh ykak hs j< fial' Tjqkg fufia lS fial' ud iu fuu
wkqNj lr mdkh lrkak we;' ud iu. t mQm je lsf m%d;sydrhfha wm wdikfha jd tlg wdydr .kakdjQ
frdfIa fkdaksia ;,sfha w;,kakdhs wm iajdka jykafia lS iajdka jykafia mka oyila fik mQm kqU,df.kau flfkla ud mdjd fokafkah
le,h Yaj oHd,h fha Tyq .ekh' tfia k Tyq m<uq jrg mylska yd ud fokafkl=f.ka leug tlsfkld u; h' ta uu o iajdks ta
jH i;ami % doh ,nka tu m%ido ksOdkhg fmr f.da,fhda fufia lSy' iajdks" f uu hs weiQy' ud iu ;,sfha tlg w;
wdrNh ( 1866 cQks 07

09
Nh ( 1866 cQks 07

{dkdr: {dkdr: 1866 - 2016

mhm%mh
jQ udr;= 26 jeks od b ls%ia;= jrI 2017 la jQ udr;= ui 26 jeks od b
{dkdr: m%mh

fhd;a
i
oud we;s ;eke;a;dh cqia Tjqka jykafia
iu tlg ;,sfha w; oud f.k isfha h'
ikaf.a l=reish lrg .;a
isfksfha iSfudka wms%ldkqfjla o@
u ;jo ukqIH mq;h % dKka mdjd fok ta

lg
;eke;a;dg Ydm fjd' ta ;eke;a;d
Wmkakdg jvd kQmkafka k Tyqgu th
p ;dl iufha ls;k = q ck;djf.a ckmsh
yd ne;snr Nla;s wNHdihla jk
l=reisfha mdo kuialdrfha ish ia:dk
% Tjqkf a .a .Dyfhys /ljrKh ie,iqkq njo
iSfudkaf.a | mdjq ;=ud ;u orejl=
fuka /ln,d .;a njo we;e jdr;dj,
jvd;a fyd|hhs Tjqka jykafia lshk g
Y=oO
a nhsn,fha i|yka is mdol lr i|yka h'
.=re iajdks uu hs lsiu s mels,u S la
.;af;a fkdf' fjfrdakl s d k ne;su;a mqrdjD;a; wkqj wef,laiekavr yd rEmia
ke;sj weiSh' iajdka jykafia ms<; s r= e
l; vd nr fokdld i j; msi uq,a hq.fha Oru; fiajd lghq;j = , fhkq
foka th kqUu lSfjysh' kqU lsug
u jeks is Y=oO a nhsn,h i|yka Oru;jre fofofkls' wka;f s hdalfha
woyia lrk foh blaukska bgq lrkakehs
fkdlrhs' tfy;a mdo kuialdrfha miajk Ydka; iNdj ms<n s |j lreKq olajk mdjq
lS fial'
ia:dkh yd ne l=reish f.k hdug ;=ud ks.r isfhdka kue;s isfrkh s l=
cqiaf.a yoj;g hlaIhd wdrEV h'
iSfudka isrfkaji q a fiq iajdorejkag .ek i|yka lrhs' tys ks.r hkq lmdg
fyf;u kdhl mQclhska fj; f.dia
Wo fjhs hk isu iqfYaIljreka is hk wre;h' W;=re wmsl % dkqjl= jQ iSfudka
iajdka jykafiaj ;sylg mdjdf
fokdf.ka ;sfofkl=u ia;r lr ;sf' ld,jrK jQ nj is;h s yelsh' mdjq ;=udf.a
fldka;d% ;a;j = w;aika lf<ah' Tyq ;sy o
Tjqka kslu a hoa iSfudka wkqn,h ,en i;Hd.u m;< lsf
wrf.k fyajdhka miqmfika f.dia
k isfrkf s ha ukqIHhl= iN fhk wef,laiekavr yd rEmia fofokd
fiq;u = ka hd lrka is ;ekg <x
Wkajykafiaf.a l=reish Wiq,df.k hdug iamd[a[fha i;=rka w;ska >d;khg ,la
jQfha ud ism .kakd ;eke;a;d Tyqh'
Tyqg n, l<y' ^uf; 27-32& jQ njo ta wkqj Tjqka oyu fjkqfjka m%dK
kqU,d Tyq ;ka w,a,d .ks,, a dhs
wf,laikavr f.a o rEmia f.a o mshd m;Hd. jqjka njo we;euqkf a .a u;hhs'
fyajdhskg a lSh' cqia fiq;u = ka <g lsgq
jQ msika wd isfrkf s ha iSfudka k Y=oOa jq foaYfha lSfka hdjf;a ls'% j'
.=re;=udfKks" Tng iqn fjdhs lshka isfrks cqfojka i|yd jQ hd .Dyhla
u.shl=g Wkajykafiaf.a l=reish Wiq,d 1941 l< le j, B' t,a' iqflksla
f.<jgd ;a hjka t;=ukaf.a uqyK q ism fyj;a iskf.da.hla fcrei,f ;sks'
f.k hkag Tjqyq n, l<y' ^udla 15(21& keu;s oHd{hd yg fidfydka .enla
.;s' ;%h" cqia" kqU iska ukqIH mq;h % d t uy islr = d fcrei,fuys frdau
Tjqyq Wkajykafia f.k hk l, fidhd .; yelsh' tys ls'% j' 70 g muK
mdjd fokafkys o@ iajdka jykafia fid,ajkaf.a fk;a isfrkf s ha iSfudka
msika me isfrkf s ha iSfudka k wh;a u<jqkf a .a weg lgq ;ekam;a l<
cqiag l;d l< wjika jdrh th h' fj; fhduq jQfha Tyq ,shdf isg tlS
ukqIHhl= w,a,d f.k fiqia jykafia miq nkla yuq jQ w;r tys .Sl % NdIdfjka
fyajdfhda Tjqka jykafia ;ka ne| iskf.da.h fj; meK is wjia:djl h
miafia l=reish ord f.k hkq msi th Tyq iSfudka f.a mq;% jQ wef,laiekavr hehs
wlrKfha wjkvqj fj; f.k .sfha Tjqka yelsh' iqfYaIljreka ;sfokdf.a u igyka
msg ;enQy' ^la 23(26& wl=re fldgd ;sks' tfy;a f l=reish
jykafia uy ksure fidrl= fuka wkqj meye,s jk fojk lreK jkafka
lsij s l=f.a ms<is rKlska f;drj f.k hdug Wo l< iSfudkaf.a mq;h % d
l=reifha urKhg ;Ska flK' l=reish f.k hdu msi th iSfudkaf.a
ksk a wmydi ,nka li myr ,nka .ek o hkak ia:r S j ikd: ke;'
cq kdhlhska iu ;sfya lr u; n,fhka ;enQ njh' tfy;a
wdhdifhka ne ne .dfka f.d,af.d;dj wo o Y=oO a jq foaYh jkaokd lrk
fldka;d% ;a;f = jka miq l=m. jQ cqia we;e jdr;d i|yka lrkafka ikaf.a
ksk ikag iyh jkakg iSfudka Tng mdo kuialdr u fyj;a hd
fiq;u = dg isjk oi joh;a l=reifha weK fokdld wdhdilr l=rei .uk gq
fhd.;a ft;sydisl mqj; tf,i uf;" fvd,frdaid ys miajk ia:dkfha fuu
.eiSug f.d,a f.d;d l uqkg iSfudka buy;a fokdjg yd lmdjg
udla yd la iqfYaI weiqka i,ld n,k i;H isu fufkys fldg hd l<
wukqIHhl= f,i weof.k hdu;a gqfh' m;aj iafjPdfjka bm;a jQ njh' m%lg
g jeo.;a lreKq lSmhla meye,s f' yelsh' t;ek l=vd m%ekaii s l
a dk fouerls'
cqiag weia werefKah' ;u Iag oreKq iskud lD;shla jQ meIka Ta o l%hi s
a
iSfudka msika me ukqIHhl= f.d,af.d;djg ke.au wdrN jkafka fuu
wmrdOfha ne?relu meyefka oekah' i|yka lrkafka o cqohl= jQ Tyqg l=reish
fyj;a u.shl= nj iqfYaIljreka meye,sj ia:dkfha isgh' ikg l=reish f.k
iska l lvd ye,sk' ish,a, tmd h' f.k hdug frdau fid,ajka n, l<
olajd ;sf' f wkqj fcrei,f hdug wka whl=f.a irKla wjYH jQfha
;udg ;udjo ms<l s ,
= a h' ;syl njh' th iqfYaIh yd ieif|a'
l=reish f.k hdug yjq,a lr .kq ,enqjo fuu ksidh'
.kqfokqj l< wh fj;u Tyq j .sfha h' iqfYaIl udla ;=udf.a i|yk wkqj
iSfudka tjlg fcrei, jdishl= fkdjQ ish leue;af;ka jqjo n,fhka jqjo
kdhl mQclhska bfha Tyq tu ;sy iSfudkag wef,laiekavr yd rEmia kka
nj fmfka' tjlg .Sl % ckmohla jQ iSfudka lr we;af;a wka whf.a nr ieye,a
uy;a jefrka ug .id ouka b;d uy;a mq;k
= a fofokl= isg we;' Y=oOa jq mdjq
isfrkh s j;auka ,shd foaYhg wh;a W;=re lsuls' ta ksid ikg uy;a wiajeis,, a la
yka y~ k.d ksfia jQ f,a mdjdfuka ;=ud frdau jrekg ,shQ yiqfka iajdka
wmsl% df fjr<nv isfrkhsld k jQ ,e' wka wh m;g m;ajk nj l l
uu m lf<hs fudr .eiSh' ;sy jykafiaf.a YsIg a ;u ls;k
= j
q l= jQ rEmiag
ia;l %s l
a fha w.k.rh f,i meje;s' fuys ;j;a Tjqka m;g u muqKj q kakka nyq,
ia,xs hk wkqlrKfhka kdhl o ug;a ujl jeks jQ Tyqf.a ujg o
ck.ykfhka je fokd cq f.da;l %s hka fujka iuhl iSfudka isrfkaji q ,a d ish
mQclhskf a .a fomd < fmr<S is h' udf.a wdpdrh mskukak ^frdau 16-13&
jQfha ls'% mQ' 323 - 285 muK fgd, fidagr oyia .Kkska wjYHj ;sf' wkqkf a .a l
;DIaKdf" ;Kaydf lEorfha ish,a, i|yka f' fuys mdjq ;=ud rEmiaf.a
md,lhdf.a md,k iufha cqfojkag fokdjg ixf jk iSfudka flfkl=
wjidkh' ;sy whs;l s rejkag o th tmd uj ;ukag o ujla jeks hehs i|yka
tys mx jk f,i n, lr ;snQ neks' jkakehs fiq ika Tng o ug o wehq
h' ta , f,a ,la ksid f,a ula lrkafka ukao@ iSfudka h .sh miqj
wd.l j;dj;a meje;au yd pd;% jd;% lrhs'
jd , .ekaug th fhoK' yfi,a oud Tyqf.a |" wef,laiekavr yd rEmia
bgq lrkq i|yd ,shdkqjka fcrei,ug
;= hkqfjka wr:j;a jQ ta lene,a, cq
meu fmd is;la njg m;aj ;snQ w;r iu frdauhg me njg o mdjq;=udg le,siagia chudkak
cd;ska fkdjk wuq;; a ka ysoka lrkq

ishU,dKavqf ;ksjQ lf;da,slhka


msi Nd; K'
cqia tafkd hdj; Tiafia my;
n,d .uka lrhs' Tyqg isys jQfha tlu
fohls' ;udf.ka ;udj bj;a lr .ekSu'
cqia yisfhau kej;s' ;u bK jgd

/l.ka k g hefuka tla j ka k


;a ojgd ;snQ n| mh ;ka ,syd f.k < ;snQ
uy;a .ila hgg .sfhah' n| mfha tla
k fldkla ta .fia w;a;lg oud ;ka iu;a
.eghla fhh' wfkla fldkg f;dKavj q la
fhd th ;udf.a fn,a,g oud .;s'

f.a
f;dKavf q wefok .egh i fuka .egh
y ye fn,a,g ;o h'
f,d j we;s
m%Odk wd.
wdvnr h yelsh' f
wd. iEu tllau l,ska
ixialD;sh yd ck
iudch iu ne mj;S'
fmr mgka tk jrI
1942 hk ld,
ugj, isk
ks,Odka iu iy wd.
;jo fyf;u ^cqia& .il t,a,"S Worh i;frkau fmdfydks l, wm foaYhg fjk;a kuq;a we;e jljdkqf isgu l kdhlhska iu.
y ueka me,S Tyqf.a ishu nvje,a jk Oru mhla f,i YS% foaYhkaf.ka meKqk;a uQ,Orujdka wka;jd lf;da,sl ck;dj idlPd lr ;snqK;a
msg;g we wdfhahhs Y=oO a jq fmare;=ud ,xld wm uu .ek wo jk g wm foaYSh fldgia ksid wd.l ishU,dKavqj m%foaYfha wirK jQ ls;=kq
wfmdai; a = jrekaf.a lsh % d fmdf;a 1(18 ys iyjkhg ;rckhla wo olajd j;a fjka ck;djg bka lsis
i|yka lrhs' we;' jr;udk rch is' tu ls;=kq idOdrKhla f jk
fufia t tlu uy islr = d br wre u.ska wkq.ukh lrkq ne;su;=ka ishU,dKavqj f;la bgq ke;'
f.k hk g isfhdka ys fome;af;a ,nk ixyshd m%foaYhg ixl%uKh fYaIfhka wirK
b;sydihla ys l< .ia folls' tlla m%;sm;a;sh w.h lrk we;af;a l=reKE.," jQjka fidhd .sh Y=oaOjq
n,dfmdfrd;a;f = zl,ajdfha .ihZ' w;r fudkrd., luyk" j;a;," cqfia jdia uqkskg lem
wfkl n,dfmdfrd;a;= W,a,x>kfha ia;s%lalfha y,dj;" cd-we," lk" l< f jrIfha
tfkdys .ih' tf,dj yd fuf,dj ishU,dKavqj m%dfoaYSh uykqjr" .d,a," ishU,dKavqj ls;=kq
,i folu tla l< flfkla tla .il t,a,S f,al fldGdYh ;=< fndr,eiai m%foaY jeks ix>h yd tla Tjqkg
ks we;' fof,djgu mgyeks flfkla wfkla we;s ;sfnk wd.l ls;=kq wd.l mjq,a t,a, we;s ndOl
;a .fia t,a,S we;' whs;sjdisl W,a,x>kh mirhla ;=<sks' wNsfhda. yuqf
cqiag wka;u s fudfydf;a iudj u iy lf;da,sl miq.sh jir 5 l hefuka me;=fuka
,enqo@ - wms fkdoksu'q cqia ksrfha o@ ieyej;=kg yd tu ld,hla ;=< tu ls;=kq wdOHd;al Yla;shla
- wms fkdoksu'q tfy;a tla fohla fjkia oy mdi,a orejkg ix>fha uQ,sl wd.l jkakg ,la jeis ls;=kq
fkdf' ta lsi % ;
a k = a jykafiaf.a jpkh uqyqK ug is we;s whs;ska rcfha we;e Tn ieug wehq lr
we;af;kau Tyq kQmkafka k Tyqgu fyd| n,j;a widOdrKh ks,Odka iy wka;jd isuq'
fohls' .ek Tnj kqj;a lr wd.l fldgia u.ska
h' isuq' Wrd f.k we;' Woa.; .re rka
' iS' chisxy wm YS% ,xld foaYhg we;s fuu m%Yakh
fmfrrd msh;=ud
; ksoyi ,nd .kakg;a ms<sn|j rcfha O
10 l,d ix.%yh m%{dkdr
wdrNh
wdrNh (( 1866
1866 cQcQkks s 07
07
1866
1866 -- 2016
2016

x
x :
{dkdr

mh
{dkdr::m%m%mh
mh

ls
ls%i
%ia;
a;= = jr
jrII 2017
2017 la
la jQ
jQ udr
udr;;= = ui
ui 26
26 jeks
jeks od
od b
b

f,dalfha jhia.;u ls%ia;= p;h


f,da
r`.mE kjd YS %
ne;su;=ka
,xldfjka
lfha ls;=kq
o@ fukau wm YS% ,xldj
;=<o wkdu;a ld,hl
imhd we;'
tf,iu wm YS% ,xldj
wjqre 50 g wvq wh
jQy' zTnrwurf.daZ ys
foajud;d foajia:dk N+fha
wNskj mdial= uKavmfha
kdgHhla iS; ld,hla ;=<
jeu jdr .Kkla tlu
fjfik iEu rglu mdfya isg mej; ths' f w;ska ;=< m%isoaOlr,sfha ls%ia;= p;h rolajd .re bkal m%idoa fmfrrd rEmjdyskS kd,sldjlska
p;dl ld,h ;=< ls%ia;= cd;Hka;rj .;al, fiq;=ukaf.a ; l;dj we;s ishu kjkao msh;=ukaf.a wCIKh ldYkh f jdr;djo
;=uka l=reisfha weK wefulka fyd,sjq ;srfha ;%mghla f,i rEm.; wjqre 40 g;a wvq whhs' hgf;a rlajQ zwjika th hs ielhls' f,dalfha
.eiqld wjika yqiau t isg wo olajd m%isoaO lr we;af;a tlu tl tfukau ,xldfo g fydardjZ mdial= kdgHfha m%ios O
a lr,sfha fldf
fy ; mQcdj ke;sk kjka 14 fofkl= muk ;%mghla mu' ta ls%ia;= wjqre 40 lg muK fmr fiq ;=ukaf.a p;hg yd rEmjdyskf s ha lsi
% ;
a =
mdial=j" kdgHdkqidrfhka rx.kfhka hl;ajh p;h k ;%mghhs' fndr,eiafia f,darkaia mKka frfkda, a p;h r mE f,dj
r lau islrk nj olajd we;' fuys ls%ia;= p;hg fmfrrd uy;df. mdial= m%kdkaf.a jhi wjqre 63 jhia.;u kjdf
ljqre;a mdfya okakd f,dj m%isoaO;u rx.kfhka wiydh orYkho cruksfha ls' fuys ;srkdgl rpkho f.!rjh nKavdrj;a;
lreKls' mdial= kdgH rx.kh k chl=udrK;=x. zTnrwurf.daZ fuka Tyqf.au h' fuu kdgHhg ls;k = q l,d ixiofha
m%isoaO lr,sfha jk cruksfha hka hl jq w;r m%isoaOj ;snQ w;r tyso ,enqK fYaI jrm%idoh zwjika fydardjZ mdial=
;%mg ;=<ska o tf,iu zTnrwurf.daZ mdial= tjlg Tyqf.a jhi ls%ia;= p;hg mKka k fuys rEmjdysks m.; kdgHfha lsi % ;a = p;hg
uyd mudKfha fld orYKfha f jk g wjqre 44 la muK h' kjkao wjqre 50 g lsuhs' tu mdial= i;sh ;=< mKka ' frfkda, a
kdgHhka f,iskao tla tla kjka 84 fofkl= muK tf,iu f,daliskudj wvq whjQy' 2016 iSj 9 jdrhla zisysZ pek,h m%kdka uy;d yg
ld,hka ;=< foaYhkays rx.kfhka hl;ajh ;=< hl jQ ish kjka nKavdrj;af;a ohdwlmd, ;=<ks a th ldYkh uhs' ysj we;'

p;dl ioy is;=,s 5 fldgi Y=Ndrx i;r


m%ldYhg m;al< .=jka ,sh" m%ldYkh - w.ro.=re mo bm;a lrk l;=jr fcdyka Y=Ndrxh yd
ioy is; = ,s cd;sl rEmjdyskhs " nhsn,a fldiu .re msh;=ud tajdfha iuorYl Y=Ndrx w;r
.%J: ud,df iajrKjdysk"s < - re' 30 jpk Nd;h' iuorYl iudkl" O u;
miajk fldgi iajdk rEmjdyskS wdpdrh .re fyka Y=Ndrx imdokh f Tiafia ks.ukho bm;a
p;dlh jevigykao bm;a is,ja d msh;=ud foaj jpkh uq,a whr" iuorYl lr ;sf' nhsn,fha
f;audlrf.k lr we;' fuu wvx.= nhsn,h ms<n s |j Y=Ndrxj, lau yd wOHhkh lrk ore
ksl;= a fmd;g we;=<;a isxyf,ka imdokh wruqKq .ek ia;r lrhs' msig fukau ishu
;sf' f we;af;a fi;a ta lrk fmd;a ud,df uf;" udla" la" Y=Ndrx lf;da,ls hkag Y=Ndrx
jkg t;=ud t kd,sldfjka w;au fmd; Y=Ndrx .ek;a tajdg fYaIjq ms<n
s | wjfndaOhla i|yd
kdr: m%mh p;dl iuhg i;r f,i ka ksl; =
a ldrKd' imdokh jQ lu wjia:djla ka
mqj;am;go bm;a l< l;d ;sf' ms<f
s j<;a ia;r lrk ,ndfohs' l;=jr msh;=udg
ioy is; = ,s fm<ls' fuys O iuorYl Y=Ndrx l;=jr msh;=ud fcdyka m%mfhka WKqiq
;Sre ,smhs la ud;Dld hgf;a lr;D - wdpdrh .re ms<n
s | b;d mq,a Y=Ndrxh fjku .%y iqnme;=
lr;D - .re f,i bm;a ,shejqK l;d msxp fyka is,ja d msh;=ud yekaula ir, niska lrhs' wjidkfha
we;afkaih s ia lrhs' 47 la wvx.= we;'
iurisxy msh;=ud
< - re' 100$}
.=jka ,sh
Tiafia ojfia
1974 jifr we/
Uq .re msh;=udf.a
ojfia is; = ,s
jevigykg hl
wnhska wdrN
mdial= bhska
f ,sms ud,dj
wjika lr ;sf'
kj hd. .S ^;=kajekak&
u f jkg oYl .re msh;=ukag lg muK wE; w;S;hl wfkl=;a .S;l s d fukau m;a ;j;a bx.si % s .S;l
s d
is;
s ,s j,g mdol
y;rla imQrK m%mfhka isg t;=uka iska r; fuyso tk zu.ak s l
s d;aZ ^3"36"37& tys tk .S ;kq
lr .;a f,aLk
;sf' miqj fjgdia .S;l s d m%udKh buy;ah' fyj;a zfou miiZ yd nig ydks fkdjk
.%J:drEG lrka iqnme;=
fuu .S;l s d ck;d yoj;a .S;l
s d ^39" 40" 41& yd jH whqka tu ld, rgdjg
j, we ne .sh .S f,iska mQcdf .dhkh i|ydu idOdrKhla bgqlrka

iq ni
s,I
S ka wnhfldakf
a .a ckdorhg m;aj we;' fjfiiska ieliq .S;hka" bm;a lr ;su tys
t;=uka w;ska rpkd jefofkl=g ir<j ;j;a ud olskd tla
l< zoyila w;kaZ .dhkhka yeisrug yd fYaI;ajhla fia ols'
357 ^30&" zhdf ifkaZ b;d ugis< s njlska tu iuia;hla f,i
^31& kue;s .S; h<s;a .S ksru dKh ;suo .;al, zkjhd..S -
m%;js Hqy.; lr" fuu fuu .S j, ud olakd ;=kj a ekakZ wfkl=;a
c.,d;a;=j hd..S ;=kj a ekafka iqfYaIS ,CIKhlafia t;=udf.a ksru dK w;r
bm;alr ;su ols' tfukau w;sW;= ;j;a lemS fmfkk
YS% isrfia lgq Tgqkak ord r;= c.,d;a;=j we fmdrjd
^lhIaldr m%dr:kdj& ;j;a mer mdokuialdr
fmd;l 2 jk ia:dkfha lgq Tgqkafkka jolrk l,
.re irhia m%kdka
msh;=uka iska ksru
dKh
lrk ,o hd. .S fmd;a
fYaI;ajhls' tu .S;j,
we;s yshdj yd ri{
Tiaj,a f.daia Y%dl
w.ro.=re ysmdKka
fYaI;ajhla uqij
ksuejqKq nj ys'
q

fmf<a oyjekak f,iska Ndjhg ydks fkdjk bx.si


% s niska tk .Shl t;=udf.a fuu m%h;akhg
we,djQ breK c.,d;a;= iegh kej; .,jk msi hhs zkj hd. .S -;=kja ekakZ whqka l;=jr msh;=ud mjr;khla t;=ukaf.a m%mfha Y=NdYsxik
i|ykah' f 18 jk ishji f.dkaid,afjia hq.fhah' ckjkaokd lgqf iqmCIdldj tajd kj ldrel wjirfhka mqolr'
16 jk ishji w. iS;djl hq.fha tlu .oah lD;sh wkque;sh iu. fkdfnda ux.kajd we;s ne fmfka' fuys ^28& olajd we;'
jk w,flaYajr hqoaOh c.,d;a;=j fhdokafka fufiah' bm;a fl' jir 40 ffu;S%
;jo t;=ukaf.a tfukau ckdorhg
Orumd, rcqrejkag rg ks,,d fok msi fjf;a
Bh WKav iqiq c.,d;a;= iSka ,ao rka we;=jq
muKla ke;s jia;=j;a f.kajdf.k fldf<df;dgg
f.dvnei f,ih' f fmd; fuka rdcdj,sh;a ixialrKh
l< ta' ' iqrr iQyq iqux., YofldaIfha wre;a we;s
fofk;
.egq' zue,a, hd.hla mqrdjgo bka miq Wjk wdf,dalhls' fofk;
f,i rkal l< r;= jia;%hla hhs lsh;s'
jQ iks'''Z jok iu. Y=oOa jQ i;shgo km;du m%Odk ixialdrl .re
c.,;a weu Wvrg weug wh;a Wvqlh jefik fia
fiq ikaf.a uqyK q f;a wr:dka; Ndjkdjla wefvd,aa m%kdka
fmdfrdakd jia;%hla nj rcfha isxy, uyd YofldaIh
rej iys; is;a myka we;=<;ajk w;r p;dl ifydaor;=uka we;=
lshhs' Wvrg rcqkaf.ka fun\q weulska ieriqfKa 1
lrjk msx;+rhlska Nla;s wNHdihla jk ixialdrl u~q,f a ,a iy
jk u,OruiQh rcq mu' f.daf is ld,fha trcq
wm ieuf.au fofk;a mdokuialdrhlao ^<uqkg a Wm m%Odk ixialdrl
tys m%N+ ,dis;djla wkqlrKfhka th ilid .;a;lehs
fhduqlrjk whqka fjkuu jYfhka& u~q,fa ,a ishu .re
ksielh' wks;a Wvrg rcqka ;%s; we;af;a l,siula
msgljrh ksru dKh fldg wka;r.;h' Y=oO a jQ i;sfha ifydaor;=uka,dgo
jeks irejd,hlsks' fndfyda fr jqjukd bk jgd
we;' wr:dka; woyila ckjkaokd j;am< s fs j;a yd fudjqkga u fmkajQ
my<g wk ;=mafmdh f.dkaid,afjia lD;sj,o yuqf'
f.fkkd miqljrho b;d m%k ls;k = q l,dlrejl= orYk mSGfha wOHCI .re
ks,f we lg,hg ;=mafmdh whs;s jk w;r tys
wf.hs' uE;Nd.fha mdial= jk k,Ska fmfrrd" YS% w;a m%ikak" fofk;
yeghg;a f;dmamshg;a c.,;a lshd fhK;a ka jyka
irdj udgq YsIg a ;u ,xld cd;sl lsl % ms, wkqYdil .re ;=i; s a msh
% x.
ye<S f.diah' fld<U lgqf.hs wo;a m%orYkh jk Wvrg
m%ldYkh - cd;sl msgljrh f ne ksfhdackh l< ls;k = q msh;=uka,dgo m%mh iqn
we me< w;r c.,;a f;dmamsh f,i k flreK
foi;ayf,a mjikqfha yoms i;=ks' lSv
% lhl= jk pkao jdia me;= 2001 jifr isg wm
ysia m<|kdj ;o r;= jgl=re f;dmamshls'
f.dkaid,afjia fofk; wre;anr iu. lr we;s zfofk; fofk;a fiq ika fj;
#Lm%dma;sfha ljg fu!,s ux.,Hh uf;" udla" cqjd
isxy, wdh;kh mdialj = lg wmg ixjdohZ fuys we;=<;ah' fhduqlrjka mdialf =
iqfYaIj, fjfiiska fmfka' la iq weula hhs wkH
wmsh cd;sl ufmkajhs' y,dj; fuu ixjdoh ;=<k s a ienE h:dr:h ms< s Uq
ikaorNhl lshhs' rdclSh jrKh jk o udla yd cqjd
foi;ayf,a orYk mSGh ro.=re w;sW;= je,kaia u;=jk woyia" lsi % ;a = idlaIs lrka wr:dka; mdial=
^fojrla& iqfYaIj,h' ue;sf.a c.,d;a;=j f,a r;=h'
^f.dkaid,afjia isxy, fukaia ysmdKkaf.a u wka whgo wdorYhls' ux.,Hhla ieuug wmg
fnria bx.S%is YofldaIh wkqj SCARLET iald,
wdh;kh& m%ldYhg yrnr ,smh s la iy ;j;a ksru
dKlrKfhka ufmkajk zfofk;Z
hkq ;o r;= meyeh fyda ;o r;= weuls' tys ksrela;sh jk
m;afldg we;s zfofk;Z ,sms yd ksru dK iu.ska ;u m%;N s djka Yo l< mdial= l,dmhg ;=;s u,a
m%xi tldr,d;a jpkh;a yg.kafka mrishdkq zi.,d;aZ
mdial= irdf 2017 fofk; yevjev we;' .re ifydaor;=uka,df.a;a gla mqo'
jpkska nj tys ;jrg;a i|ykah'
mdial= l,dmh ud fk; w n isg p;dl iuh irdjg tlalrkqfha - l=ur khk;a
Yaj iNdj 11
wdrNh
wdrNh (( 1866
1866 cQcQkks s 07
07

{dkdr: 1866
1866 -- 2016
2016

x
x

m%mh ls
ls%i
%ia;
a;= = jr
jrII 2017
2017 la
la jQ
jQ udr
udr;;= = ui
ui 26
26 jeks
jeks od
od b
b
{dkdr::m%m%mh
{dkdr mh

mdfmdpdrKh uy
Y=
is l = r dod iudou Y=
oaOjQ foaYfha wd.l
o a O jQ foa Y hg
uqo,a my; lafjk Y=oO
a jq foaYfha lghq;=

,ndu wfmdaia;,sl
isoO a ia:dk i|yd wdldrhg fn yefr' ndr ldrhd,h jdrIl s j
fujr;a uy islr = d fldgila Y=oO a jq foaYh lghq;= inkalrKh
iudou ,ndfokq we;' fmr. lf;da,l s iNd lrk w;r ,efnk ish
1887 foienr 26 jeks i|ydo" Y=oO a jq foaYfha iudo Y=oO a jQ foaYfha
w;sW;= oi;=kj a k ,sfhda Y=oO
a ia:dk kv;a;j = g" jdrIls jevigyka i|yd

m%uqL;djhla
Y=of
a Oda;a ; a u msh;=ukaf.a w;ajehdjka iy fhduqlrhs'
wfmdai; a ,sl yiqfkka m%;is xialrKhka i|ydo" BY%dfh,fha iy
fuh wksjdrh lf;da,l s ;sl" woHdmksl" iudc m,ia;k S fha ck.ykh
hq;l= ula yd j.lSula f,i iy ixialD;sl ; ,CI 100 la muK jk
olajd ;sK' fiajdjka Y=oO a jq foaYh w;r ta w;r ls;k = j
q ka
fufia ,enfk iSud ksrK h lereKq jkafka 180"000 la fyj;a
iudo fmr. lf;da,l s l,dmh ;=< bgql s ug;a 2] l m%;Y s ;hls' Y=oO a jQ
iNd ms<n s | iiqka fhofjkq we; foaYfha m%ekaii s la dk
ksfhdackh u.ska tf;r f i|yd lekvdf ksldh lf;da,l s lghq;=
rgj, iNdjkag fn lf;da,l s ieyej;=ka ndrj isk w;r Tjqkf.a
fokq ,ef' jr;udkfha Yd, jYfhka hl jk lghq;= i|ydo f
f iudofuka tl;=jk w;r Tgdjd ys msy s g s d we;s iudou fhd .efka'

Tiaidf p;dl Ou flhg


;=ka oyilg je msila tlafj;s
h flkl=
mdfmdpdrKh m%ido
ksOdkh ,nd.ekSug
wjia:djg tlajy Q '
zTnf.ka flkl= b,a,d
isk iEu wjia:djlu
uy;afia i;=gq jk nj;a'
;ukaf.a wd;auhg iqjh
,nd .ekSug tys hk
wjYH hehs lshk iEu mdmfdpdrKh whl=g Bg w, U!IO
fudfyd;lu ta b,a,u S bIaG il%fka;j = ,ndfokak' jHuh ohd lreKdf
isoO
a lrkakg ie meye Tn fldi mqgf q uysufhka ,nd.kakg
iskakehso" iu.s ixOdkfha jd isk g hd yels nj;a fmkakd kafkah'
il%fka;j = ,ndug f lrka mdfmdpdrKh hym;a mdfmdpdrKh
kj, wij,a mefha isg ;=< fohka jykafiaf.a wikakl= fohka jykafia
wij,a meh olajd hehs yoj; jr jk ksid Bg fj;ska ne.Em;aj b,a,d
lsis fgl;a iSud ;yx fkdmels, bv i,ikak' iskafka ;=jd, jQ yoj;
fkdmuqKj q kakehs w;sW;a;u mdfmdpdrKh ;sl iqjm;a lrkakg;a" is;a
m%ekaii s a Y=ofa Oda;;
a u msh;=ud m%uL
q ;djla f,i i,ld | je ksje/ lr
mdfmdpdrKh wikakg lghq;= lrkakehs iiqka mshd .kska wkHhkaf.a
me is ish .Kkla jQ
msh;=uka yuqf mejiSh'
j;sldk wlrKh
fuys b,a,d isfhah'
f w;r mdmfha iy
hCIhdf.a mCIdjka
l" fokdj yd mSvdj
f;are .kakg nj;a" Tjqka
lsis fkl ;uka .ek
f p;drls iufha ish Yajdifha ;h ;=< kj mqnq jla we;slr .ekSu i|yd
bkahdf Tiaidys lglays cmud,fha wm iajd wdik fouefr f;k
Oru flh i|yd ;=koa yilg wl msila tlajyQ '
yuqf mdmhka ms<n s | .ek wjfhka iskakehs mdr nkafka ke;s w;r lgla w.ro.=re w;sW;= fcdaka nrjd ysmdKka wjika fufyhg iyNd.s
bm;a jk kvq lghq;= wk;=re wejq iiqka mshd fohka jykafiaf.a ohd fjka zfohka jykafia ;=< ish,a, isl< yels nj;a" wm fohka jykafia iu.
ms<ns | mqyK q q mdGud,djla wfmdai;a ,sl p; fYdaOkd lreKdj flfr taldhk fkdiskafk k wmf.a ;h ysiajk n;a fmkajd ks' n,h" Yla;sh" yajdih kqu
jdrIls j meje;ajk w;r .drh ohd lreKdf Yajdifhka lghq;= lrk iy m%j wmg ,efnkafka fohka jykafia iu. isk ;dla muKla hehs mejiq
Bg iyNd.sjQ msi f wlrkhla u .ek ne Wkajykafia mejiQy' w.ro.=re ysmdfKda ta i|yd we; tlu u hdj hehs mejiQy'

j;sldkhg
t ne,Sula frdau lshqhdf fjkial i|yd mshjr
ish wre;ska i,lk jr. lsf,da gr 0'44 m%udKhlska

iq ia Ng yuqf wKfok ks<Odhd


bj;a lsug ue,sfkdjq w;sW;=
l< lsh % dld;ajfha
Wmudl;djla f,i t;=ukaf.a
lghq;= fgl fmfka' t;=ukaf.a
hq;= f,dj l=vdu rdcHfha kdhlhd
f,i;a" f,dj jeu ieyej;=ka msila
woyk - ,shk 1'2 l msilf.a oyu
m%ekaiis a Y=of
a Oda;;a u msh;=ud zY=oO a dikfha
yoj; n frdau lsh q hdf fjkial mQrj
.dhdjq w;sW;= fidf,diajk jk lf;da,l s oyf oDIHudk kdhlhd
lsug iSre udrejg mshjr .;af;ah' fnkla Y%dl iiqka mshd iiqka mshdh' fndfyda lrekq ldrKd ueo
lsi
% ;
a k
= a jykafiaf.a udkj ys;jd mjqvh m%d{hl= f,i lreKq wjfndaO f,dj b;du;a" Yla;u s ;a iNdj f,i
jvd;a m%f.daprj ir,j ck;dj fj; lr.;a;o we;e fgl tajd .ek Y=oO
a dikh yekafjoa zjeg,sli s Za n b;d
/f.k tkakg t;=ud W;ail q h' t;r Wkkajla fkdolajk iQCIU l=uka;K % hka j,skoa wvqjla ke;'
f,dj ;=< wdkafa,khg ,lajQ fihla m%lg l< njog O w;sW;a;u fojk cqjd mdjq iiqka msh
ziu,sx.slhkaZ ms<n s |j tkkau weu;+ l;d lshef' tfy;a w;sW;= iufha iskudy, b;d ldrh nyq,h'
iiqka mshd t;=udh' iu,sx.slhl= fohka m%ekaiis a Y=of
a Oda;; a u msh;=ud jvd;a tys mqgq kjd we;s wkaoug Nd;d lrk
jykafiaj olskk a g hym;a is;k s a lghq;= m%.;sY, S s ula .kska lf;da,l s njla fkdfmfka' j;sldk ;dmamh we;=<;
lrkafka k th ksYp a h lrkakg ud iNdf yoj; n frdau lsh q hdj iNdj ;rfha reoaOjkakh S ' f ish,a, ueo f,dj YsIg a ;u fl!;=ld.drhka fgl
ljfrlahs uiqf f iiqka mshdh' m%;is xialrKhg w; ;eh' tfy;a b;du;a w;sW;a;u m%ekaiis a Y=of
a Oda;;
a u msh;=ud uyd l,d.drhka isym s ;a lrhs' rdcHhla
mska iy ldka;djka w;r jegqma mr;rh kdka;j ofha ta lghq;= j,g ohd lreKdf f;audj ;u ish lghq;= f,i m<uqfjka b;d l=vdjQj;a fl!;=ld.
zmsis wmpdrhlaZ f,i lajQ Wkajykafia fkdf.dia b;d fika" m%fYfuka zks, i|yd fmrg .kska islrk fjkial dr idka; mSr neis,l s dj" idka; mS;r
lf;da,l s hka ydjqkj a fuka fmdaIKh l< w,a,dZ fnfy;a fok fihla m%lg lrka i|yd iydhlhl= njg m;alrf.k p;=ri%h ieu fokf.a is;. a ;a ia:dkhkah'
hq;= ke;ehso" ;ks ujqjrekaf.a orejkag is' ,snr,ajd u;jdohka ish foiq ;=<k s a we;' Wkajykafiaf.a ohdlreKdf j;sldkfha m%lg nexl=j me/ n,fldgqj
fn!;siu a iakdmkh kh lrkakg .re m%lg lrka iiqka ks, b.eka jv foiq yd wr: lau h<s l;rla n we;=<; f.dvke.s,, a l msyg s d ;sf'
msh;=uka m%;Cs Iam lsu ;sika lsh % djla jvd;a Yla;u s ;a lrkq i|yd hdj;ald,Sk kQ;k f,djg isi, s a h fmdola jeksh' j;sldkh ;=< l=vd isr uehla we;s w;r
f,i wre;a .ekah' lrk njg i,l=Kq u;=fjka ;sf' fYaIfhka ohdlreKdf fYaI chka;s uE; ld,fha th mdhg .ekqfKa
w;sW;= m%ekaii s a Y=ofa Oda;;
a u msh;=ud .idj kQ;k f,dalfha iy;sl jir ks;af;ka Wkajykafia h;a l< jeg,sli a a isoa hg w<j w;awvx.=jg .;a
;reK jrolrejkaf.a mdo fajkh jYfhkau hCIfhls' iu,sx.sl lsh % dldrl lreKdf lsh % dldrl ck;d is;a i;ka wh r|jd ;nkakgh'
lf<a uy n%dyiam;sk a fufyfhah' f mdmhls' iu,sx.sl jdy j,g lf;da,l s weo ne| .;af;ah' ;j fldgila ,nk i;sfha

Ysrdka ffu;%S
fYaIdx.
wdrNh ( 1866 cQks 07

{dkdr:
12 m%mh
ls%ia;= jrI 2017 la jQ udr;= 26 jeks b

ipdrd;aul iudchla f ,kdfvda vdka


kue;s m%lg ;%
ioy is;s,s
f.dvke.Su wmf.a hq;=luhs
Ys,amshd fY%aIaG;u l,d
lD;sh f,i ie,flk
wka;su rd;s% fNdackh .re we;fkaishia
kue;s ;%h ksrudKh iurisxy msh;=ud
lrka ish tla;rd
miq.sh i;sfhka ,ef' jr;udk ksidg
ksfila iu wdrdjq,la
wd .u .srdlrKh
yd j;a ms<sfj;a
j,g muKla iSud lsu
Y=oaOjka;fhla ug wjYH
iEu Wmfoilau wmg
fmkajd we;'
we;s lr .;a;d' tu
wdrjqf,a f,kdfvda ta
jer lsu ukqIH .;shls
ksidg ier mreI jpk
fkdiEfya' wd.fuka f. .shd jQ jir
j,ska nek je ;rckh
bm;a lrk ipdrl
.=K Oruhka
m%dfhda.sl ;fhka
Yah iNdjg ohdf
jir f,i k fldg
wm ;=< we;s lr .; hq;=
fldg t<jd uqjd'
bkamiq Tyq fiqf.a YS%
iudj oSu foaj .;shls
uqyqK is;=j lrkakg m%cd uQ,slhka" f,aljre" misjre
ls%hdjg kexh hq;=h' fiq wkqlmdj" ohdj" iudj
W;aidy l<;a Tyqg ;u is; tl lr iy ms,d;a rc bfha fudyq l=reisfha
ika wmg W.kajkafka u .ek uq f,dalhu wj
.ekSug yelsjQfha keye' weK .ikak lshd fudr.eiQ ish
ug iajdks iajdks lSjdg l<y' tfiau jr;udk YS%
wr ksidg uu nekmq h jerhs' fokdgu Wkajykafia iudj fokak lshd
u" udf.a wd ms<smeh ,dxlsl iNd kdhlhska
Tyqf.a is; ;kau mEfrkakg we;s iajr.Sh mshdKkag lkak, lrkjd'
hq;=h iajr. rdcHh l=vd l, isgu o ls;=kqjka f,i idlaIs
lshd f,kdfvdag is;=Kd' Tyqf.a is; fuh fld;r W;a;;r .=K oyula
w;am;a lr .; yelafla tu wd;audr:ld ug f jeo.;alu O
hjq,a jqKd' Tyq jydu ;%h weu o" urKfha fokdj yuqf i;=rkag
YslaId ls%hdjg kxjk whg ;r.ld ug Wmfoia wjia:d ;=< W.kajka"
k;r fldg ta i|yd fhd.;a mskai,a mjd iudj h yels ohdf yoj;la
njhs' fokq ,ef' wd.u ;=<ska ksiqkag OrIag ug
we;= WmlrK;a ish idh jr.;a Wkajykafiag ;snqKd'
hd j,g" .d:d fokakdjq jkdl j;a yels whqre fmkajd we;'
me;a;lska ;sh,d ;uka iu onr lr.;a fiqia jykafia ck;djg foaYkd
j,g" msx l j,g" ula olakg fkdue;' ,enqjdjq kj jir Y='
ksid fidhd .shd' f,kdfvda lf<a lrka ish i;=rkag mjd fm%au
mQcdj,g muKla wd.u ksid foka ke;s cqfia jdia msh;=udg lem
tu ksid yuq b;du;a neyem;a f,i lrkak lshd wmg W.kajkjd' kqf
iSud lsu jerh' wms wd.ula ke;s f,djlg lrka" t;=ud ;=< ;snQ
Tyqf.ka iudj b,a,Suhs' tu ksido wi,ajeishdg fm%au lrkak' i;=rdg
ljr wd.ula weoyqj;a f.k hdug mdr lmk Y=oaOjq .=K Oru" wm ;
b;du;a ohdka;j f,kdfvdag iudj ffjr lrkakehs lS nj Tn wid we;'
iudch ;=< wm ms<smeh udr.hla njg m;a we;' ;=< we;s lr .ekSug O
fofokdu tlsfkld je<|f.k iqyo tfy;a uu Tng lsh' Tf i;=rkag
hq;=h' fmd Oru;djka uE; ld,fha ls%hd Tiafia fmkajd fohs'
jqKd' b;du;a i;=ka wdmiq me fm%au lrkak' Tng mSvd lrkakka
ms<sn|j iqN jok fukau Y=oafOda;a;u msh b.eka" f,dj mj;sk wr"
f,kdfvda fiq ikaf.a YS% j; u~, Wfoid hd lrkak ksiqka jk
kQ;k iNd b.eka lshd iNd b.eka fjd ,xldoamfha wr my
ksrudKh lsf ldrhfhys ksr; jqKd' wmg i;=rkag fm%au lsu myiq fohla
fohs' hqla;sh" idOdrKh" ms<sn|j wkdjrKh lrk lsug wmg tl .sksl+rla
tu ;%h imQrKfhkau mska;drefldg fkdfjhs' tfukau i;=rkag fukau wmg
i;Hh" iduhg .re lsu" w;r fYaIfhkau 23 jk ,ah yels k ta foa
f,dfjys fY%aIaG;u l,d lD;sh njg m;a jer lrk ;=rkag mjd iudj ug wms
iudj u fjd ild,sl cqjd mdjq mdma;=udf.a lsug wms fm< .efiuq'
lr .;a;d' ue,sfjkjd'
.=KOruhka h' ieu f,dal iduh kue;s mlaI" mdg" cd;s" l=, mgq
Y=' uf; ;=udf.a iqfYaIfha ^uf; n, ksiqka jk wm w;skao ks;r
wd.ulg fmdh' wkqYdikd m;%h ls;=kq woyia mfil ,d foaYfha
18(21-35& flfkl= ;=< we;s jerj,g jer ish yelshs' kuq;a tu jerj,g
wd.u" Ihg" YsIag" ;h jkaokd .ukla wdOHd;al;ajh
iudj h hq;af;a y;ajdrhla fkdj iudj ug wmg yelsk th foaj
w;sYsIag iudr: ,enqjdg f,i fmkajd foka f.dvke.Sug fmruqK
y;ajdr ye;a;Ejla njhs fiqia jykafia .;shla njg m;afjkjd' jer lsu
uh' wd.u hkq wmj f,dalh iduld ;ekla .ksuq' weig weih' o;g
mjikafka' thska woyia lrkafka ukqIH .;shls' iudj u foaj .;shls
foka yd ukqIHhd w;r lr .ekSug wjYH o;h hk mrK lshux
wiS; jdr .Kkla wms iudj fokakg hk lshuk wms isysm;a lr.ksuq' fuu
tlalrk udr.h ls%hdjg fndfyda Wmfoia imhd bj;,d Tng fuka Tnf.a
iQkka ish hq;= njhs' flfkla p;dl iufha fiqia jykafiaf.a
fhduq lrk i;H;djhhs' we;' bkamiqj mdmaOqrhg wi,ajeishkag fm%au
wmg reoaOj l< m j,g wms iudj ;h wdorYhg .kska iudj f
woyk foa ls%hdjg fhduqu m;a jQ ishu kdhlhska lrkak hk Y=oaOjq joka
fkdfokafka k fohka jykafiag W;= .=K Oruh .ek fufkys fldg
w;HjYHh' cd;sl wOHdmk ld,fha i<l=Kq f;are Tiafia ; f.dvk.d
reoaOj wm l< m j,g iudj ,nd wm ; ;=< o th ls%hdjg k.uq'
rgdj" ksiqka ;=< .kska O Ihka Tiafia .ksuq' fuu p;dl ld,h
.ekSug wms kqiqiafida fjuq' .S;dj,sfha 103 jk .S;fhka
ukqIH;ajh f.dvke.Sug ck;djg ;u jeisldrh ;=< ienE is;a yeulg
fiqia jykafia l=reisfha jo fokd fldgila fufkys lruq' udf.a wd;auh
rel=,la fjkjdg jvd bgq lr we;' fhduqfjuq'
ka isoa mshdfKks Tjqkag lud iajdka jykafiag m%Yxid lrkak'
<uqka frdfndajreka yoj;a jr;udkfha Y=' iNd
l< uekj' Tjqka lrk foh Tyq
ke;swhjka njg m;a kdhlhdKka f,i wdpdrh fkdoks;s' lshd mejiqjd' ;ukag
Tjqka jykafiaf.a ish Wmldr wu;l
lrk l%ufohla njg lghq;= lrk w;s W;= .re f' me%la fkdlrkak' Tjqka jykafia udf.a ish
reoaOj l=uka;%Kh fldg Wkajykafiaj m lud lrk fial' ^.S;d' 103(2-3&
m;a we;' iqyo;djh" m%ekaisia iq;= mshd ;u
tluq;=lu fjkqjg b.eka ;=< l;d lrkq
fmfrrd msh;=ud urd ug ie,iq l< kdhl mQclhka"

ud Tng Ndr ka ;eke;a;d uyd mdmhla is lr we;


id ;kaf.a W.=,g wiqj" ;uka
jykafiaf.ka wE;a jQ ksid
kdY fkdlrk ,o mshdKka jykafia
;sia;=ka jirla wjidkfha fuf,dka
kslau hdug klg fmr w;sYh lmdjQ
yoj;lska Wkajykafia ish mshdKkag
fyda l=rei.;j urKhg m;a lrug
n,h ud i;=jk nj Tn fkdokafkahs
m%Yak lf<ah' by,ska jev isk ;ekeka
l=uka;%Kh l<y ^iqfYaIl udla&
;uka is;g id;ka we;=jQ cqia
ialdfhd;a" kdhl mQcljreka iu. is
ksia .%yKhg wiq fkdjk ish wm; hd l< fial' wkd.; ksid iska jykafia iska th Tng ,nd fkdkafka Tjqkaf.a yuq fiakdm;shd yuq fiq
fma%uh jpkfhka muKla fkdj" lrkq ,nk mdmrdYsh ta fudfydf;a k" ud flfrys Tng lsis n,hla ke;' ika Tjqkag w,a,dug fmdfrdkajQ
ls%hdfjka o oHudk jk rer.; gq Wkajykafia ta fjkqfjka ;uka tfyhska Tng ud Ndrka ;eke;a;d uyd fudfydf;a" ta i|yd Tyqg lmamula
.siqulska ;u tal cks; mq;%hdKka jykafia iska f.h hq;= jQ jka hd.fha mdmhla is lr we;ehs Wkajykafia ish f.ug kdhl mQcljre i;=ka tl
fuf,djg tjkq ,enQf" ta i|yd l< Nhxlr;djh fya;=fjka Wkajykafiaf.a wjidk ksYaph Tyqg ,nd ka fial' jQy ^iqfYaIl la&
hq;= jQ ish,a, mmQrK;ajhg m;a lsu yDohg kqK lmkh fldf;lao h;a" .e,jqlrejdKka b.ekajQ foaj jpkh uyd n%yiam;ska ie|Ef fuu
Wfoidh' ta i|yd jQ foaj ie,eiaf foaY Wkajykafiaf.a YS% isreka .,d.sh oyh ish cd;Ska lrd f.k hdu i|yd ie,eiau ;=< fiq ika w,a,d.kq
ld, mrdih jQfha mdmh hkq l=ulahs rer x fuka fmdf<dj u; m;s; fmka;fldia; kfha Y=oaOd;auhdKka ,enQjo" lhsmdia kdhl mQcljrhd
foweia bfha fmkajd h yels ;uka jQ nj;a" iqr;hl= meK Wkajykafia iska wfmdaia;=jreka zfoaj n,fhka fufyhjQ ueh /fha ksYaph iNdf
jykafia f;dard.;a foaYh mdmsIaG;ajfha wiajikq ,eh' ^iqfYaIl la& jia;% .ekafukaZ miq" O NdId l;d Wkajykafiag jrolrejl= f,i fpdaokd
yssfm;a;g ke.=K hq.hls' ta fudfydf;a wdrN jQ lrk cd;Ska iuQyhla ueo" BY%dfh,a t,a, lsug Tjqyq wfmdfydi;a jQy'
hym;a f,i ms<s.kq ,nk ;eke;a;d .e,jqlrejdKkaf.a lam%dma;sh p;dlh ck;dj weu;+ wfmdaia;= fmare ;=uka miq Wik /iajQ ksYaph iNdf
jkfha lgq frdai mrla nh' Wiia hhs ;=< fYaIfhka fufkys lrk ls;=kq ish .=rejrhdKkao" iajdka jykafia u;= l< fpdaokd tlsfklg mriamr
nqyquka ,nkakd jkdka;rfha frdai mre wmo" Wkajykafiaf.a yDo.; lmkhg .ek l;d lrka kS;shla fkdue;s h' ;uka wjkulg uqyqK we;s
.d,lg;a jvd kmqreh' wi,ajeishd jqjo fya;= jQ mdm rdYsh is lrkq ,nk ksiqka w;ska Tn Wkajykafia urd nj mila lr .;a lhsmdia kdhl
Yajdi fkdlrkak' ;%hd flfrys wkd.; ksidf.au fldgia lrejkah' uqjdyqh' hs ;ukaf.a ck;djg fpdaokd mQcljrhd Wkajykafia foig ye
Yajdihla fkd;nkak' Tn je<|f.k ksid" ksidg tfrys fjka is lrk lf<ah' Tn" ienekau fohkaf.a mq;%hs
lKg ,x jyisnia fodvk ke;e;a;sh m%pkav ls%hd" >d;k" fjk;a wmrdO" mjq,a fuu isug ishjia iailg fohka jykafiaf.a kdufhka ug jqrd
iu. l;d lrk g mfriai jkak' ; wjq,a ueo zhqKqhhsZ ykd.kakd miq jr;udk wm iska p;dlh lshkakehs Wkajykafiag wNsfhda.
mq;d ish mshdg wjxl ke;' hh ish f,dal iudc rgdjl wmo idudlhskah' ;=< fufkys lrkq ,nkafka jH lf<ah' Tnu tfia lshkafkysh' ;jo"
ujg tfrys jkakSh' kekaoud ish ;uka w;g mdjd fokq ,enQ fiq .e,jqlrejdKka iska t ms,d;ag mshdKkaf.a ol=Kq mfiys jev isk foaj
f,a,shg tfrysj ke.S iskakSh' fufia ika kS;sfha n,Orhd jQ ms,d;ag j< jpkh iy fmare wfmdaia;=;=uka mq;%hd f,daldka;sufha j,dl=,ska nei
ksidg i;=rka jkafka ish ksjfiau Ndrka lhsmdia m%uqL kdhl mQcljre" iska ish ck;djg t,a, lrkq iqr;hska iu. meK Tn iska olskq
idudlhskah' udf.a yeisu flfrys uu Wkajykafia ;ukaf.a kS;shg tfrys ,enQ fpdaokdj,g m%ia;=;jQ ukqIH ,nkafkah hs Wkajykafia ka ms<s;=ka
iajdka jykafia foi n,kafk' udf.a jrola lr we;ehs fpdaokd lrka mq;%hdKka lam%dma;sh ms,sn| jQ mQrK lhsmdia mQcljrhd fldamhg m;ah'
.e,jqlrejdKka mefKk f;la uu l=rei.;j urKhg m;a l< hq;= hhs h:dr:hhs' mdial= khg fmr tla/
n,d iskafk' Wkajykafia ug ijka .= fydardjla Tyqg n,mE l<y' iajQ mQcljreka iy Tjqkaf.a f,aljre" ,nk i;shg
fok fial' ^ld 7(7& ishjia iailg isjk ish,a, ksYaYoj wid is ck;djg fkdfkk fia ryiska fiq
fmr foaj mq;%hdKka" ukqIH mq;%hd f,i fiq ika weu;+ ms,d;a Tn l;d ika w,a,d urd ug;a" Bg fmr
Wm; ,enQf fujeks jQ foaYhlh' fkdlrkafka ukao@ Tnj ksoyia lsug ck wr.,hla h;a l< hq;= njg;a
uhsl,a jrKl=,iQh
13
wdrNh ( 1866 cQks 07

{dkdr:
fYaIdx.
1866 - 2016

m%mh ls%ia;= jrI 2017 la jQ udr;= ui 26 jeks od b


{dkdr: m%mh

fmd;=lnr frda.hg ^Psoriasis& hjkakg tmd f;uilska iqjlrkjd


fmd ;=lnr fyj;a iqlnr fndajk
frda.hla fkdf' flkl=f.ka
;j;a flkl=g frda.h fndaf wjkula
ixrlaIK iNdf NdKavd.dl f,i
lghq;= lrk w;r kg uq jhskgu
idu ksirq e jhl f,io lghq;= lrkjd'
fldfy;au ke;' fuu frda.h cdk wkqj;a" ,shdmx wxl 11631 hgf;a wdhqrf o
mrmrdfjka mrmrdjg fukau hka" ffjoH iNdf wdhqrf o ^' ta& mdrml
n<ka jeks .DydYS; % i;=kf a .kao irjdx. ffjoHjhl f,i ,shdmx
fndajkakg fndfydarg bv ;sf' ;jo iskj'
rla;h IKh fuka" wdydr yrKfhka"
wdydr rK moaO;sfha rj,l" udkisl m%Yka h - fuu fmd;=lnr ^iq lnr&
fya;"= .=l,la hjehdj frda.fhka frda.h ms<n s |j Tn;=hf.a m%;l s dr l%u
fm,Su ksid we;sjk fujeks yu wdYS; % fudkjdo@
frda. ksgdjgu iqjlrkakg mqjka' ms<;
s r = - fuu frda.h l%u follska
fufia lshkakS lvqfj," je,sg mx y\qkj a kj' iaf; lnr ^iq lnr& fmd;=
wdhqrf o ffjoHpdkS ta' fla' ' bfjdaka lnr tu fojr.hhs' iaf; lnr frda.
ksru ,d lr;ak uy;ahhs' fmd;=lnr fha idudkH yu iqmdg u
^iqlnr& l,d;=rlska lsh yels iu wdYS; % wdrNfjkj' tu iqmeyeh me,a,
frda.hla jQj;a frda.hg ,lajj Q ka udkislj jYfhka idudkH yu jidf.k me;sfrkj'
lvdjeulg ,laf' /lshdf fukau fmd;= lnr lshkafk idudkH yu fmd;=
iudcfhao tjekakka fndfydag f,iska .e, hduhs' fuu frda. we;sjk
iudcfhka fldkaf' wjdyl ;rehkag fndfyda wjia:dj, frda.hg iu.dj
jdyhla lr.; fkdyelsj Yd, we;sjk fjk;a ldhsl frda.o ;sfhkj'
miqnEulg ,lajkakh S ' f frda.hg weu" mSki" wrYia" u,noaOh" ysi roh"
hjkakg tmd' udi ;=kla we;=<; kskoa fkdhEu" wl ksu;" wl f,i
ms<siaiS" mSkia frda.h" I lidh" m;a;=" l,al" .=,s" pQrK wdhhs'
imQrK iqjh ,ndug ud fmdfrdka flak; a h
s du wd fndfyda frda. yd frda.
Yr.;" wrYia' orejka fkdue;s flfia fj;;a l=uk wkaof frda.shl= ud
fjkjd' f tu ffjoHjh iu. isl< ,laIK we;sfjkj' tu frda. ish,a,u
jdyl l;=kg oreM, ,ndu i|ydo fj; meho frda. ksYaph w;r ;=r ta
idlPdjls' i|yd w;agq m%;HCI T!IO ;sfhkj'
m%;slru ;sfhkj' fYaIfhka jdyfhka whf.a ukihs m%:ufhkau iqjlrkakg
m%:ufhkau frda.h s df.a uki yokakg
miqj oreM, fkdue;s ldka;djka /ila kE' bkamiqjhs frda.hg fnfy;a
m%Yk a h - Tn ;=h ms<n s |j ye\sk a ula wjYHfjkj' bkamiq T!IO u.ska f;uila
uf.a m%;sldr j,ska miqj oreM, ,nd fokafka' tu ishu m%;sldr ,ndfokakg
lf<d;a@ we;=,; frda.h ksgdjgu iqjlr fokj'
idr:lj hq.h f.jkj' yenehs ta i|yd m%:u uu fohka jykafiag fl heula
ms<;s r = - T uu mdrml ffjoHjhla' oYl y;rl muK w;alS ;=<k s hq s uu
iajd mqreIhd" Ndrhdj hk fofokdu lr, ;uhs T!IO ksl=;a lrkafka' th ud
uf.a iShd fukau ;d;a;d ta' fla' ' fufia mjikafka' frda.h imQrK fhka
iyNd.s jkakg;a kE' T!IO .kakg;a w;al we;s idr:lu m%;slruhla'
Orufiak wdhqrf o ffjoHjre' uu iqj jQ miqj tu frda.hg nkaj uq.eka
kE' wksjdrhfhkau f;uil m%;sldr
Wm;sku a lf;da,l s ne;su;shla' uf.a is wfhl=g lsis hlsk"a pls;hlska yd
j,ska miqj idr:l m%;sM, fk,d.kakg m%Yakh - Tn ;=h uqK.eish yelafla
;d;a;d Wm;sku a fn!oaOhl= jqj;a miqld,Sk ielhlska f;drj ksfrda.u s ;a iula we;s
mqjka' fmd;=lnr frda.h i|ydo hl= flfiao@
fn!;siu a h ,nd hhk ;=reu oyug ,ej idudkH mqo. a ,hl= jYfhka iudc.;
fyda n<,l= imdlE .iu m%;sldr ,nd. ms<s;=r - i;sfha i iy fmdah khka
m,a,h s ;a iu.hs lghq;= lf<a' uf.a jkakg yelsfjkj' kg ud tjeks frda.k S a
kafka k frda.hg hh hq;= keye' yer fiiq khkays fmrjre 8'30 isg
;d;a;df.ka ,o wdNdIh iy ufmkau foish mkylg muK mQrK iqjh ,nd
l,a.;jqjfyd;a Ic Yr.; isrefr miajre 7'30 muK jk;=re udj my;
ksid ;uhs ux wo wdhqrf o ffjoH jhl ;sfnkj'
f;d,a" uqyqK" lka wd uD ia:dk j,g;a" i|yka ,smskfha yuqjkakg mqjka' 145"
f,i lghq;= lrkafk' uf.a ;d;a;d ;uhs
bka wk;=rej w;a" md" wes,s j,g;a fuu m,a,sh mdr" je,sg" lvqfj," uf.a
ug wdhqrf o ffjoH oHdj ms<n s |j m%Yakh - fuhg wu;rj Tn;=h
frda.h jHdma; jkakg bv ;sfhkj' uf.a rl:k wxl ( 011-2414173" 077-5998823
uq,f
a md; lshdkafka' wk;=rej 1981 jifr m%;sldr lrk fjk;a irjdx. frda.
;d;a;f.ka ,nd.;a kqu" mkakrh iu.
ud foaYh S wdhqrf o ffjoH Nd.h fudkjdo@ idlPd lf<a
wdfksl iajNdl fld," fmd;=" uq,a
iu;ajk q d' lvqfj, wdhqrf o ffjoH ms<s;=r - T uu wxYnd." levq " t' fcda' mdia
j,ska ilia lr.;a T!Io jr. ;sfhkj'

j;auka ;reK mrmqfrka .s,syS hk


zmi .dhkhZ''''
p ;dl iuh ;=< la .dhkd ms<sfj;a inkaOj fYaI;ajhla .kakd w;r" mi .dhkhg bka uQ,sl;ajhla ,nd
;sf' kQ;kfha mi .dhkh l%u l%ufhka hefoka mj;sk ;;a;ajhla lsh yels fyhska ta ms<sn|j ;reK
mrmqfr wjOdkh fhduq lsu fuys mrudr:h jk w;r mi .dhkh ms<sn|j msmk m%foaYfha yi, kqula we;s
wkak rd< f,i fiajh l< fmda,a m%kdka ^fmd iShd& hk whf.a uqKqnqrl= jk .re ;s,lis m%kdka me';='ks
msh;=uka iu. l< ixjdoh fufia . yefr'

p ;dl iufha mi .dhkh


iq,nj olakg ,efnkjd'
p;dlh yd mi .dhkh
miqld,Skj mdial= ld,hg
lshug ka w;r th fndfydu
la iys;hs' ;d,h;a weo,d
fYaIh uq,skau m%p,s; Wfka
uqyqnv m%foaY ;=<hs' fl
uqyqlrh wjg me;srekdu
hkjd k hkafk Nd;h
wvqlu ksid' fya;=j ;uhs
Nd;h wvqfjkjd lshkafk Th
w;r ;sfnk inkaO;djh lshkjd' WyrKhla yg fYaIfhka wms .;af;d;ska lshmq ldrkd ksid' fYaIfhkau
flno'''@ .;fyd;a z;=ka f,djg wm;s'''''Z y,dj;" mq;a;,u" l,amsh" wOHdmkh;a iu. <uhskaj
wd.doaul oau rgdjla tal wefokjd' wd.doalhs' tal B,g f me;af;ka .shdu ysrfj,d ;sfhkafk" Wmldrl
tlhs' ka mrK flfklaf.
f,i iliajqk fjiaika;r k ;r ld,hla wrf.k weo,d .uqj" msmk" muqKq.u Th mx;s j,ghs' wOHdmkfh uy
ka weyefjd;a k mi lshhs'
cd;lh fyj;a u< fmd; lshkak mqjka' tal p;dlhg lshk m%foaYj, ;uhs jemqr f,dl= is,nia tlla we;a
w;a flfkl=g" <uhl=g
fndfydu weo,d lshkak mqjka .e,fmk l" fokdj okjk ;snqfk' jdoaj me;a;g;a .shd' ;shkjd" <uhskag igyka
lsfjd;a lshhs" mi lshk
icdhkhla hg ;snqkd jpk" ix.S;" tajd we;a;gu fudlo cqfiajdia uqks;=ud .sh fokafk ke;s' wo <uhskqhs
jpkfhj;a f;areu okafk
fn!oaO Orufha' th widf.k fn!oaOu l%uhlg wms y.;af;' .uka udr.h ksid' kuq;a ta foumsfhdhs f fof.d,af,du
keye" mi lshkafk fudkjo
iss f.dkaid,afia msh;=ud ldf, we;a;gu ;snqfk ld,h bf.k .kakjd tlg' YsIH;aj"
lsh,j;a wy,d keye lsh,d'
l,amkd l<d tal wfma ^lf;da,sl cqfiajdia uqks;=ukaf. ld,fha" ms<sn| m%Yakhla ;snqfk' ka idudkH fm<" Wiia fm<" Nd.
mi ixrCIKh lr,;a keye"
oyf& fiqf.a lam%dma;shg;a f.dkaid,afia msh;=ukaf. wo ckikaksfok udOH j,ska ysrfj,d' wuhs ;d;a;hs
tajd f,aLk.; lr,;a keye'
.kak mqjkafka lsh,d" w;ay hl;ajfhka mi .dhkh we,a,d ;sfnkjd' wOHdmk fokaku riaidj,a lrkak .syska
tajd jHjydr" lka lg" uqL
ne,Sula f,i fndfydu l wdrN jQ nj mejfikjd' rgdj fjkiafj,d ;sfnkjd' ta;a ld,h u fj,d ;shkjd'
mrmrd.;j wdj tlla' ksid
okjk" p;dlhg inkaO lr tfukau tu hq.fha p;dl msgrg wjia:djka jefj,d
idlPd lf<a l ljqre;a fmd;am;a j, ,sh,d"
wd.doaulj" iajr ;=k y;rlska iuh ;=< mi .dhkh ls;=kq ;shkjd' t;fldg ta jf.a
ixrCIKh lr,d" m.; lr,d
iuka;j fndfydu la uqiq
rd. njg jpk fhd ,shjqkd'
ck;dj w;r nyq,j me;sr
f.dia" ta ld,dka;rhla uq,af,a
uOq rKr fjkfldg ld,h fjkalr.
kak neye' rEmjdysksh wrka
fkd;snqk ksid we;af;kau
mrmrdfjka mrmrdjg fokak
miqld,Skj tu moje,a mi njg mej;=k;a jr;udkfha mi ;shkjd wfma ishu ld,hka'
yqla whf. lshkafk wfma
m;ajqkd' tajd m<d;ska m<d;g .dhkhg je rel;ajhla wo yqla whf. fj,dj kE yeuld,hlau wrka ;shkjd'
jhil wh ;=rka fj,d .shdg
jHdma; jqkd' ta ksid p;dlhg fkdue;s nj wmg olakg lsh,d m%Yakhla ;sfnkjdfk' lEu .kak;a tlg .kak ne
miafi w;a mrmqrg fldfydu;a
mi tl;= Wfka fjiaika;r ,efnkjd' Tnjykafiag ta yeufohlgu t;fldg ta fya;=j ld,hla ;shk ksid wmsg f
.kak neyefk" ta fya;=j ksid
cd;lh fyj;a u<fmd; ksihs' inkaOj mejish yelafla ksid yqla whg hd lrkak yqla ld,h wvqlu ksid fjd
mi we;a;gu tkak tkaku
bkamiq f.dkaid,afia msh;=ud l=ulao@ fj,dj ke;ak wo mi wNdjhg hkjd' wNdjhg
wNdjhg hkjd'
lam%dma;s m%ix.h kka fmd;la ka fya;=j flhs' wfma lshkak fldfydu;a fj,dj hkjd lshkafk fldfydu;a
ksrudKh l<d' tu fmd; fYaIfhkau mi lshk .S; keyefk' t;fldg tal wNdjhg lshfjkafk keye lshk 15 jk msgqjg''
14 oe,afjk myka
wdrNh ( 1866 cQks 07
1866
1866 -- 2016
2016

x {dkdr:
{dkdr
{dkdr::m%
m%mh
mh

ls%ia;= jrI 2017 la jQ udr;= ui 26 jeks od b


m%mh
w,afmaP u`.g fhka idCIs rE
.re isi,s a udlia fmfrd ks'u'ks fidhqre
l v,dk .%dufha f,dl=
l=vd ldf.;a fyd| ys;
kd wdorhg md;% jQ .re isis,a
foaj le|u wkqj 1967
l;r wdOqksl foi;ay,g
we;=,ajQfha lv,dk i
lghq;= lr Yd, ;
mjr;khla lsug yjq,a jQ
ifydaor ;=fuls'
o ueik wdh;kfha foaj
fiajfha fh is fu;=ud
miqld,fha fldyqj, ksru,
udlia fmfrrd ifydaor;=ud fiajl iajr.ia: ksru, uh jer wOHdmkh i|yd uh ksldhg wh;a mQcl
^ks'u'ks& miq.sh iajr.ia: ksldfha .re cq,shka fiQh mlsia:dkh yd bkahdj wd yd me fidfydhqrka iu.
h' 1941 wfma%,a 09 Wm; ,enQ msh;=udf.a ufmkau u;h' rgj,g .sh fu;=ud kej; ld,h .; lrka isg iajr.
fu;=ud keiS.sh msgr fmda,a 1968 m<uq fo Ndrka jhskg meK wmsh cd;sl ia: h' me ;fha 25 jk
fmfrrd iy fcdiamska vhia fu;=ud 1975 ild,sl foi;ayf,a fiajh lf<ah' cq,s W;aijh j;auka fld<U
hqj<f.a mqf;ls' lv,dk id' fmdfrdka ,nd.;af;ah' 1977 ld,hla fldlf id' w.ro.=re w;sW;= ue,al
wkaf;daks yf,ka uQ,sl jifr u.af.dk idka; wkaf;daks fouefr o fiajh ldk,a rx;a ysmdKkaf.a
wOHdmkh ,nd.;a .re isis,a fika;s <ud ksjdifha l< fu;=ud Y=' wkaf;daks w;ska islsf Nd.Hh Wlr
udlia fmfrrd ifydaor;=ud wOHCI OQrhg m;aj tys uqkskag yd uh ud;djka .;a fu;=udg i fudlaiqj
jer wOHdmkh fudrgqj id' fjfik wirK orejkag flfrys wmr; f.!rj w;afjd
finia;shka yf,ka ,eh' msfhl= jQjd muKla fkdj wdorhla we;slrf.k ;sq'
mQcdjg Wo fjk w;r;=r fgl l=m. ;=rl= f,iskao 2007 jifr uglal=,sh iq;a udrla o is,ajd

me fha iajK chka;sh iurK


.re ud,skS .=reisxy me fidhqh
;= ;s mqo Tng if|a
uq yoj;ska uf.a
mqo Tng ;=;s .S
o,did,a ksldfha ksu,a" ldka;s
iy ciska;dh'
fldldj;af;a nemaia
f,i o mqyqKqj ,nd we;'
lgqneoao fudrgqj ;reK iqN
fiajd ksjfiys ;rehka
foienr 2000 olajd fiajh
lr Y%du .;a;dh' rdj;dj;a;"
w=,dk" fudrf.dv" .my"
wfmdaia;,sl ldrfu,a mdi," fldf,dkakdf Ydka; iudchg jevhl ;rehka w,j" nekahuq,a," ksgUqj"
ksldfha .re ud,skS .=reisxy fcdaYma oHd,h" fldgfyak f,i mqyqKq lr we;' fudrgqf iaj;a; we,afoksh" hlal,
me fidfydhqhf.a hym;a tfrdf.a lkHdrduh Ydka; fcdaYma <ore mdif,ao" hk foajia:dkj, oy
mejrfha iajrK chka;sh iy fougf.dv Ydka; ;s%l=Kdu,fha Ydka; fcdaYma mdi,a j, fiajh l<dh' wo
wfma%,a 26 jkg fh we;' wkaf;daks nd,sld oHd,j, ;u <ore mdif,ao fiajh lr k lgqneoao" fudrgqj oy
fldldj;a; l=vdnq;a. wOHdmkh ,nd.;a;dh' 1964 we;' je,slv ysrNdrfha mdif,a fiajh lrka iy
uqj w,dys Y=oaOjQ f;frid wfma%,a 24 jk k bkahdf oy fiajh o uyr.u ms<sld foajia:dkfha jH i;am%ido
uqksjhf.a foajia:dkhg wh;a uex.f,darys wfmdaia;,sl frdayf,a oy fiajh o lr jykafia fn foka ika
;u m%ido iakdmk ;h ;=< ldrf,a ksldhg we;= bka we;' ;s%l=Kdu,h uq;a;=r iy ;=< mS%;su;a ;hla .;
fmdaIKh fomshdKkaf.a ksldh ;=< mqyqKq 1967 wfma%,a fidaumqr fld,fha oy foid lrkakSh' wehg w; ys; ka
nyq, jrm%ido ,nd.;a;dh' 26 jk k m<uqjk foNdr we;' tys jr ck;djg fiajh ishu me fidhqhkag;a"
1940 cQ,s 02 jk k Wm; fmdfrdkaj ,nd.;a;dh' 1972 lr we;s f fidhqh Tjqkaf.a wksl=;a ieufokdg;a" ;=;s mqo"
,nd we;s wehf.a foumshka iema;enr 02 jk k le,h wdOHd;al iy iudchSh ;h ieugu jefhka weh iu.
jQfha f,darkaia .=reisxy iy l=vd f;fridf.a fouefr f.dvkexug lemulska .uka lrka weh Yla;su;a l<
f rEmisxyh' mjqf,a jeu,a ild,sl fo Ndr fmdfrdkaj lghq;= lr we;' 1980-1989 olajd fomshdKka jykafiag ;=;s
hh jQ wehf.a ifydaor yd ,nd.;a;dh' fudrgqj idka; finia;shka mqouq'
ifydaohka jQfha" t.r" fuhsis" oy .=re Nd.fha 3 jk oHd,fha .=re jD;a;sfha kshe,S
le,ia" %ekaisialdk ksldfha jir imQrK lr iy;sl ,nd miqj 1990 ckjd udifha isg .re ksu,a .=reisxy
rxckS me fidhqh" nrkd" we;s w;r bx.S%is .=rejhl .my isl=rei oHd,fha ifydaor;=ud

m%m m;a;rfhka f,aLl hg msis weka;ks ch,;a


l= vd wjfha isgu ;u yelshdjka
f;are .kska foikaf.
ka ,o ;f,ka;= m%.=K lr .kska <ud"
Wjma ysr" Nla;s
m%fndaOkh yd idu
ysr hk irdj,go
f,aLl l,djg
fukau kdgH
l,djgo buy;a
kdgHhkao Tyq iska fld .; lrk
,oaols'
1987 zjk wimqjZ jeka; mdial=
;reK" jeys" ldf.;a fyd| ys; kd ,sms imhd we;' oCI;djhla olajk kdgH" .=jka ,s Ys,amskaf.a rx.k
.;a rd.u wegfldri .%dufha mx tjlg m%mfha weka;ks ch,;a hl;ajfhka gjr ry," rduls%IaK
weka;ks ch,;a uy;d ls;=kq f,aLlhl= ixialdrl jYfhka Y+kaf.ka ys we;s Yd,dj" irfjdaoh' y,dj; iqoiqk" .uqj
fukau oCI kdgH l,dlrefjls' fiajh l< fylagr kdgHhka fndfydah' mqry, hk ry,aj, m%orYkh lr we;'
p jika; l=udr iy ' ud.% fj,a.m," fkdan 1975 h,f.dv k ks<shka 50 lg wl msila fuys r
uhd m%kdka hqj,g j weka;ks ch,;a udj,f.a hk uy;=ka idka; finia;shka md we;s w;r" rx.kfhka hljQfha .=jka
uy;d Wm; ,enqf" 1959 cQ,s ui 21 Tyqf.a f,aLl fha uqkskaf.a ,s kdgH Ys,amskah' ix.S;h fufyhjd
jeksh' kdj frda' l' y,ska uQ,sl b .ukg w; ka fouere N+fha we;af;a fu,afrdahs Orur;akhs' fiqf.a
wOHdmkh ,nd miqj" h,f.dv frda' l' njo" ta iu. Tyqf.a m%:ujrg rx.dkq p;hg mK kafka ch;= ls%ia;= fg,s
uyd y,ska w'fmd'i idudkH fm< olajd .=re mshdKkajQ idrfhka t<s lajQ kdgHfha T,sjr m%kdkahs' ckms%h rx.k
wOHdmkh yrd we;' jhi wjqre 12 fla' ' ta' ;shfar zmqnq ysrZ Nla;s Ys,amsfhl=jq wfia, chfld uq,skau m%isoaO
isgu l" rpkd ksrudKh lrka f,aLk l,dY+ fikr;a .S; ixorYkho" fldjg mefha tu kdgHfhkqhs'
l,djg msis Tyq 1973 zfiq nndZ kka fmda,a uy;do 1976 zihqr ;=<ska 1985 uehs ui 22 k rd.u mx
,shq l fm< m%:ujrg kdr: m%m fndfyda fihska iyh uq;= ,enqfjZ meud ms%hdks weka;ks uy;ah iu.
m;%fha m<jq g Kqk i;=g ksidu" .ska olajd we;' hk kdgH uyck rd.u Y=' fmare mdjq uqksjrekaf.a
.gu f,aLk l,dj fj; is;.; fhduqjQ jir 58 l ixorYkhla f,i foufka jdy hg m;a weka;ks
njo" ish mshdKkajQ p jika; l=udrf.a w;S;hlg ysl h,f.dv uy ch,;a uy;df.a hhka ;sfofkl= yd
.ekau" ufmkau Tyqf.a f,aLl lshk k;a;,a yf,a fld mqf;l=f.ao" uqKqnqre hkaf.ao wdor
hg uy;a rel=,la h' tu jifru irdjla jk zidu ysrZ t Tyqf.a .; lrk ,' th idka; finia;shka fifkyi ,nka miqf' foka ka
Tyq zidu ysrZ jdrIsl k;a;,a irdjg mshdKka jk p jika; l=udr uy;df.a uqkskaf.a ; l;dj iudc kj wdrlska yelshdj foaj uysuh i|yd ysfhka
zl=,a yoj;laZ kka fl ,smshla ,shd ixialdrl;ajfhka ysjq mer;u ,shq l;djls' tys ix.S;h fufyhjk lem lsug fjfyiuo Tyqf.a me;=u h'
th;a m, ;snqKq nj;a" tfukau l" irdjhs' jir .Kkdjla fuu irdj ,oafoa kg fldyqj, ks'u'ks foi;ayf,a f,aLl l=i,;djhkaf.ka msmqka wmf.a
fll;d" ,sms yd ld,Sk ksrudK t fkdlvjd f.k .sho Tyqf.a wNdjfhka ix.S;h yd ;% .=rejrhl= f,i lghq;= ls;=kq l,dlrejdg m%mfhka iqn me;=
mgka Tyq m%mhg hjd we;' miqj tu NdrOQr j.lSu ;uka fj;g ndr lrk" la,erkaia w; uy;dhs' Bg iu. fo wdis m;'
Bg wu;rj fhdjqka ck;d" irih" .ekSug ish' ka Tyq tu irdf wu;rj zho \qKqZ" zior TngZ" z;gq
,xldmh" jhsk" mqj;a m;a j,g fukau ixialdrljrhdh' is|.;aZ" zTkak mdr hkak mqjkaZ kue;s ' wekai, m%kdka
mqj;a ;a;s 15
wdrNh
wdrNh (( 1866
1866 cQ
cQkks s 07
07

{dkdr: 1866 - 2016

m%mh ls%ilsa;%i= jr I 2017


a;= jr la la
I 2017 jQ udr ;= ui
jQ udr ;= 2626jeks
jeks od
bb
{dkdr: m%mh

i iduh khs iqr;,a mq;=f.a wdor isyslsu iqjr cqfia jdia uqks msh igyka
khka - uehs 09 isg uehs 14 jk olajd k 06 la
msms,d ,iaik u,la ,sh is,ajd Whfka krUk ia:dk - ;,," le,E m,a,h s " hdmkh" is,,
a df,hs"
cQ m%ikak hk kka y,dj; iqr;,a mq;=fka lsuf,a" fv,a a " uvq" fmaidf,a" ukakdru" udkaf;hs"
fkdis;=j ,i wl,g mrfj,d .shdfka fil=," l,d Th" y,dj;" fnda,j;a;''' we;=
fudalaI rdcHfha iqj| yuk u,la o msmqfka ft;sydisl ia:dk 40 la muK
ieu fohgu pKa uf.a nh ke;s wf kjd;eka .ekSu - fldamdhs yd uvq"
u< f.j,a j,g nfha mek jk wf tla whl=f.ka whlsu re' 12"000"
f.or ljqrey uf<d;a uf.a wf je ia;r i|yd 0718019479 wu;kak'
Tn .kakd mshjr fudllao uf.a wf
f f,i uf.ka fkdis;=j ,i ui,d k y;<syhs w;a;slald .ihs 3 msgqfjka
Wu;= wdorhlska udj ism je<| ikij,d
jir 12 la uf.a fijfka ;=re,a fj,d ta yskaou ;uhs mi m<df;ka m<d;g fjkia" .dhkd

iS ' f' ta' fr.nr fmfrrd uy;d bl=;a i. iqj .shd fkao hkak ioyg fiq wud
kSh' w.ro.=re jif .re YSk
msh;=udf.a mshdh' Tyqf.a wd;auhg i iduh m;uq'
% d;a ufkda fmfrrd
ksru, lkH uh wudf.a
fidh,d
mq;kqfjks
lrk ,dih fjkia" jpk fjkia' t;fldg wfma f
.uq me;af;" msmk me;af; lshk mi fkf y,dj;
me;af; lshkafka' iuyr g th tl jpk' ;d, folla'
uq f,dalhdf.a m j,g jka f.jQ fiqks tal we;a;gu f.dkaid,afia msh;=udf. je/oaol=;a fkf"
tlsfkld miafia''' 1 msgqfjka jH fofk;a ud foi fy<kq uefka cqfiajdia uqks;=ukaf. je/oaol=;a fkf' tal we,a,d
iekis,a, uf. wirK yoj;g fokq uefka mrmrdfjka mrmrdjg' ta whg weysp ye" weyqk ye'
je,s.msh id' wdkd fouefr mej;s ;=;s msf foaj ta ksid ixrCIKhl=;a ke;s ksid tal ;ud fya;=
fufyfhka wk;=rejh' tys ta uy;d fufia o mejiSh' is,avd m%kdka
wjqre ;sia .Kkla kS;S lafIa;f % ha lghq;= lr 2008 msh;=udf. iShd mi .dhkfha mqfrda.dhl= nj wm wid
jevn,k kS;m s ;s njg m;aj ish;a kS;m s ;s f wjia:dj 70 jk <ud kfha'' 3 msgqfjka ;sfnkjd' mi .dhkh msmk m%foaYfha jHdma; lsug
ug wys jqKd' fuys wffOrhg m;aj lafIa;f % hka fln hl;ajhla ,nd ;sfnkjdo@
bj;aug mjd is;K = ;a yeu g fohka jykafiaj Yajdi <uhska ish fokd tkak ish,a, iQk'
T we;a;gu mi ,shmq flfkla uf. iShf. u,a,s
lrka Wkajykafiaf.a leue;a; wkqj lghq;= isjk ne ta fudfyd; wkqj mv hjkafka flfiao@ m%Yk a hls'
lshkafk' wms fmd iShd lsh,d lshkafk' thd mi ,shmq
ms<.s ;a;d kej; fufia is; = ' w.ro.=re ysmdKkag l:d lr ;Srkhla
flfkla' thdf. w;a wl=kau ,shmq fmd;la ux ,
ta uy;df.a Wmka .u jQ lmqj;a; ck;dj fmryka .; hq;h = ' tfy;a ta uOHu rd;Sf % ha flfia Wkajykafia
;shkjd' thd hoa ug ,d .shd' ta l yd neju ug
fouerg le|jdf.k me w;r je,s.msh i fiajl wu;kako@ ;SrKhla .kafka flfiao@ ish,a,u fohka f;afrkjd fldhs;r ta jpk j," ;d, j,' mqu .e njla
.re whsjka mSgria msh;=ud we;= msh;=uka iska W;aijh jykafiag ndr lf<' <ud kh flfia fyda meje;aug ;shkjd" y ir, njla ;shkjd' y ir, njla ;shkj
ixOdkh lrk ,' f wjia:djg ksir q ejka" kS;{ S hka wjYHhs' uKavmh ;=< fyda lsug uu yoj;sku a ;SrKh
lsjg ta ldf, jpkhs wo ldf, jpkhs w;r fjkila
iu Yd, msila tla jQy' lf<' ;jrg;a fo ujqkg a cmud,h ;=< Ndr lf<'
;shkjd' tajd we;a;gu f ixrCIKh lrkak lsh,d
flfuka flfuka jrIdj k;r h' f,dj n,k g rd;S%
furg lf;da,sl''' 1 msgqfjka f,dl= fohla lr,d kE ljqre;a' ka uf. iShf. mi ux
1'30 g muK we;s' Yo ldYk hka;% j,g j;=r .sy, s ,
a d
ys;kafk wiq .dKla ;shkjd ,sh,d'
fyg md lrkak nE hehs fiajlfhda mji;s' jydu uu
/f.k hEug kdr: m%mh jvd;a idr:l b;d myiq tys whs;l ta fiaru thdu ,shmq" thdf.u w;a wl=re j,ska ,shmq
s reg l:d lf<' Tyq weu;= .i lSfj uu meh
fuj,ula hehs ysks u l,ajd isoO a ia:dk md,l .re rka Nd.hlska Tfyg tkjd' ;j;a meh Nd.hla .; h' Tyq tu fmd;a l' tjf.u thd ,shmq hd j.hla ;shkjd
fifkr;ak msh;=ud m%ldY lrhs' f p;dl iufha ysks u ia:dkhg wd g ud Tyqg lSf" ug uKavmfha <ud kh mi tlalu lrmq' ;j m%dr:kd j.hla ;shkjd' WyrK
l,ajd mqof wd.l mqnq j .ek m%mh l< uiqulg lrkak f ia:dkh wialr oud Yo ldYk muKla fokak yg .;af;d;a YS% uqyqk n,d m%dr:kdj" lgq Tgqkak n,d
ms<; s r = e ka .re msh;=ud mqrd i;s 06 la tlu f;audjla Tiafia lshd' tg Tyq fufia mejiSh' dor nh fjkak tmd' f m%dr:kdj" fiqf. YS% jK le,e,a n,d m%dr:kdj jeks
fujr p;dl iufha ckjkaokd lghq;= isjk nj;a" uy;a foaj,a wmg is fjkjd' Wfoa 6'30 jkakg fmr f ia:dkh hd f.dvla ;shkjd' tajd we;a;gu ux jd ixrCIkh
fikla Wkkajlska yd msulska mefKk nj;a kej; ta ;;a;j lrkjd lshkafk we;af;kau jd ka ckjkaokdfjkaj;a
a hg m;alr ud ndr fokjd' ud < wu;r
mejiSh' ck;djf.a wd;al uy f.or f,i k ord isk Yo ldYk ;sfhkjd' tajd Nd; lruqZhs lshd" Tyq ;ukaf.a ms,s.kafk kE iuyr tajd' biair ;sp iuyr foaj,a
ysks u mqof mdo kuialdr ms<f s j; meh Nd.fhka Nd.hg ish fiajlhka f.kah' mi .dhkhg ckjkaokd fldifukq;a fudl=;a tfyu
isjk nj;a" cmud,h" Y=oO a jq meh" jH i;ami % do jkaokdj ixrCIKhla ;shkjdo@ tajdg ula ;shkjdo@ tajd
f fudfydf;a ienkau ug fmare ;=ukaf.a Yajdifha
yd jH mQcdjka o isjk nj;a .re msh;=ud mejiSh' ms<s.kakdjo lshdj;a ud okafka keye' f jf.a foaj,a
w;alSu jk uyd pKav udre;h u;la h' tys fiqia
ug fkkjd ixrCIKh Wkd k fyd|hs' wfma iShf.
jykafia lS joka u;lhg ke.sK' tk ffOrhh .kak"
ckjkaokd kj''' 1 msgqfjka b,a,Sul=;a ;snqkd f inkaOj' wfma ishf. lgy~
h fkdjkak" ta uu h' uf.a is;g h iykhla ,e
ux iS mgj,g;a m.; lr,d ;shkjd' ta jf.au ug
kg uykqjr mofha lgq.iaf;dg i fiajl msh;=ud ffOrhhla ,e' f ish,a,u lf<a fohka jykafia fkkjd ta lgy~ tlal wmsg yefrkakj;a nE lsh,d'
f,i lghq;= lrk w;r wmsh cd;sl foi;ayf,a nj jegySk's fuh fohka jykafia ug ka Yajdifha kuq;a fldfydu y f,dl= fohla lr,d ;shkjd mi
ckjkaokd l:sldpdrh f,i lghq;= lrhs' t;=udf.a kj ; w;alSula nj f;a' ;jo nekrh u; iajQ f;audj uf.a j,g" mi idys;Hhg' ta jf.a hl;ajhla lshd .kak
fufyjr idr:lj lrf.k hdug m%m mdGl ieu fo u;lhg mefhah' zYajdih ;sr lrkak' cqfiajdia wkqj nE fldhs ;r wudreo lsh,d' ta jqkdg .ska .g mj;ajd
wdis m;uq' hkak'Z fuh lshjd uu fokag ;=;s lf<' fiajl msi
.ekSu ;uhs wudrefjkafk'
meK fldj kej; ilia l<y' ish,a, kej;;a ksje/
mjq,a jHdmdrfha '' 1 msgqfjka f,i iQk h' Wfoa 6'30 jk g;a jevh' Wfoa 7'00 g
ckjkaokd fCIa;%hg .; yels mi .dhkh ;reK mrmqr
<uhska neis,l s djg we tkg fldf jevh' w,a;drh
foajia:dkfha meje;afjk chka;s jH hd.fhka wdrN ilia fl' ta i|yd f;ajdpd ;=uka foaj ;hka fuka ;=<ska jHdma; lsu i|yd msh;=udg l< yels fhdackdjka
f' fld<U w.ro.=re w;s W;= ue,al ldk,a rx;a Wo h' mqgq ish,a, iQk l<y' Wfoa 7'45 jk g ishu l=ulao@
ysmdKkaf.a m%Odk;ajfhka chka;s jH hd.h meje;af' foa iQkh' fmr rd;sf tlla ;uhs fjd ixrCIKh lr,d w;a mrmqrg m%ia:dr
% ha lsis fohla fkdjqkdfia ish,a,
fuu wjia:djg wdishdkq uyoamsl lsi % ; a h s dks mjq,a iQk lsug yels h' <ud kh idr:lj ksudh' fuh iys;j ,sh,d fok tl' fol .dhkd lKavdh j,g fjd
jHdmdrfha WmdOH w;s W;= fcrdfvda w,akdfida ro.=re ienkau ud olskf mi mqre mqyqKq lrkak mqjka' tal ixOdkd;aul jev
a ka idka; cqfiajdia uqk; s u= d ;=<ks a ud ,o
ys yd wdishdkq uyoamsl lsi % ;
a h
s dks mjq,a jHdmdrfha iNdm;s Yajdifha w;alSula f,ih' ms<sfj,la yg lrkak kd' ;=k tal lrkak kd mi
msma iy ,aud hqj< o iyNd.s fj;s' YS% ,xld lsi % ;a h
s dks mjq,a .dhkh ;r. iajrEmfhka" lKavdh we;s lr,d ;r.
<ud kh b;du;a idr:lj ksuh' ksudfuka wk;=rej
jHdmdrfha fld<U w.ro.=re mo WmdOH .re iqk, s a l=udr kej;;a wyiska jegqKq c,fhka isoO mj;ajkak kd' ta ;=<ska tl tl . j,g jHdma; lrkak
a ia:dkh wjg is ishu
mSia msh;=udf.a u.fmkau yd wCIKh we;sj fld<U <uqka f; .sfha wyiska jegqKq wdYsrj ke jevla' tal m jHdma; jevms<sfj,la yg lf<d;a
dohla f,isk's ienkau
w.ro.=re mo l%i s ;a h
s dks mjq,a jHdmdrfha iNdm;s cdkl h fohla lsf th idr:lj ksud lrkakg ndOd fndfyda wmsg tl;= lr.kak mqjka f,dl= mi m%udKhla" ta ta
yd risld is,j a d hqj< iu mo Odhl lgqj" j;a;, fihska mefKa" fl;r ndOl" .eryq" fpk meho" wh Nd; lrk wdldrhg' B,g wmsg lrkak mqjka
i fiajl .re neis,a l%uisxy msh;=uka m%uL q iyhl fidndoyka ndOd wdjo" fohka jykafia ;=< Yajdih ;sr mi ixrCIKh lrkak' wms ys;uq fldfya y wfma f,aLk
.re mshjrekaf.a iyh we;sj Wf,< ixOdkh lr;s' me;a;lg" talg ,d ixrCIKh lrkak mqjka' ;j;a
lrkak' fohka jykafia wmj whla lr.kS' tneka fohla
ylg lsfjd;a kdr: m%mh yryd wmsg mqjka mi
lsf mefKk ndOd j,g wffOrh fkd fohka ;=<
we;e iri'' 1 msgqfjka tl;= lrkak' tl;= lr,d lsish jevms<sfj,la hgf;a
fkdie,S f .uk hkakg ieu yg jr ,efjd
m.; lrkak" ke;sk Yo ;e j,g y" fmd;am;a
t tk kg jir 70 lg fmr w.ro.=re w;sW;= f
b lrka f,djg m< lrk ls;k = q idlaIh s b;d wdorYj;a f,aLk j,g y" fudlo u;= mrmqrg fokak mqjka
Tfidaka ysmdKkaf.a Ndrh wkqj t orejkaf.a hdj
h' w.ro.=re mo iri WmdOH .re cQ lsi % ka; msh;=udf.a tlu hdoh Th jf.a lshd .;af;d;a ;rhs' fudlo wms
;=< 1948 YS% ,xld foaYhg ksoyi ,eu" fojk f,dal
u fmkau hgf;a irifha ;reK mq;k = a f i|yd lgjyka kf.k ys fohla iuyr g wmsg fokak
hqoO
a fhka ,xldj frd .ekSu" cd;sl neis,l s dj f.dvke.Su"
hl h' f wjia:djg tla jQ r;akmqr ro.=re w;s W;= neye' wksl ;ud rEmjdysksh ;=<ska" .=jka ,sh ;=<ska"
m%d;sydrhhla jQ fiau wo f f;aj;a; foajud;d isoO a ia:dkh
la,g S ia pkais fmfrrd id'fn'ks' ysmdfKda Yaj oHd,j, lKavdh f.k,a,d bjrfj,d rEmjdysksh" .=jka ,sh
;=< YS% ,xld wm rdfYajh m%d;sydrhka lrk nj ienkau
wOHdmkh ,nk lf;da,l s mq;k = a ;u Wiia wOHdmkhg ;=<ska ;r.hla jf.a kaku wksjdrfhka lh tl;=fj,d
Tmamq h' fujr <ud kfha ta Yajdifha w;alSu ,ndka
wu;rj fujeks Ialr m<d;aj, foaj ck;djf.a m%fhdackhg tkjfka' fldhs fyka y tkak tfyu jev ms<sfj,la
fohka jykafiag m%Yxid fjd'
lghq;= lsu uq f,dalhgu wdorYhla hehs mejiQy' ro.=re kd' jrnq lsh,d wfma lf;da,sl kd,sldjla fukau
ysmdKka l,ajdh wdis .kajd m%:u mdo kuialdrh is fi;a tat .=jka ,s fiajhla ;shkjfk' ta lf;da,sl
lsfuka miq foaj fufyh mj;ajkakg ;kacka;ekak i k y;<syhs w;a;slald .ihs 3 msgqfjka kd,sldjka ;=<ska f,dl= fohla lrkak mqjka mi j,g'
fiajl .re msh % ka; lu,a msh;=ud lghq;= l< w;r mo ;j mi .dhkh inkaOj okak lshk whj tl;= lrf.k
wkqkdhl w;s.re fhka m%kdka msh;=ud o f wjia:djg w;a;slald .ihs - mdfmdpdrK l=hhs ta whg wjia:djla ,d tfyu f,dl= jevms,sfj,la lrkak
tlah' ta w;a;slald .ik mdfmdpdrK l=hhs' mdfmdpdrK mqjka' yenehs b;sx tajgu lemfj,d hula lrkak mqjka
l=hg f.dia oK .id wfma rj,l ms<s.kakd wmg wh fjkak ke' ke;=j ksl idudkH yg k lrkak
tfldaka gq ue;s'' 1 msgqfjka kej; w;a;slald fld< wjYH jkafka ke;' ukao Tjqka neye' fuh ckjkaokdj i;= j.lSula'
jykafiau y jia;% id wmg y|jk fial' wmg iudj
tu p;h lf;da,l s mQcl p;hla fkdjk nj;a" lf;da,l s wmg .e,u f.k fok fial' Tjqkajykafiau wmg fufia
mQcl;=ukag iNd kS;f s hka jdy ug fkdyels nj;a jrK fial' Tn tjk ,sms Pradeepaya@yahoo.com
fm%l a I a l ck;djg f ;%mgfhka ls;k
fi;la fkdjk nj;a w.ro.=re mo ckikakf
= q wdOHd;auhg lsis kqU,df.a m j,ska kqU,d ug nrla ''' ud fjfyig
s ok wOHCI m;a l<yqh' tfy;a kqU,df.a m isys fkdfldg" kqU,df.a
B f,a ,smskhg wm fj; tjkak' ,sms Type lr
.re tuka ;s,lr;ak msh;=ud ksfokh lrhs' jro lud lrk fofKda uuh ^fhidhd 43(24-25& tjkafka k Fm Fonts Nd; lrkak'
wdrNh ( 1866 cQks 07
YS% ,xldf m<jk bme/u isxy, mqj;am;
1866 - 2016

x {dkdr:
m%mh
ls%ia;= jrI 2017 {dkdr
la jQ :udr ;= ui 26 jeksod b 151 fju 41 l,n i;sm;d m;%h - msgq 32 - , re' 30'00 mqj;am;la f,i ,shdmx lrk ,' QD/127/NEWS/2017
m%mh

{dkdr: ls%ia;= jrI 2017 la jQ udr;= ui 26 jeks od b

m%mh
muqKq.u uvq ux., Wf,<
141 jeks jrg;a fujr meje;af

fnkacka lsfy

ie|E iuh m%idokSh f,i m uqKq.u iu uvq ud;d mqof meje;ajQ 141 jk jdrIsl ux.,Hh fujr;a w;s Yd,
ck;djlf.a iyNd.s;ajfhka meje;aK' l=reKE., ro.=re w;s W;= yer,a weka;ks

.; lrk wkaou lshkakg fmfrrd ysmdKkaf.a" uvq isoaOia:dk mmd,l .re t,shdkqia ms,af,a" muqKq.u i fiajl
.re m%ekaisia chfld" Wiajegflhshdj i fiajl .re fkdfh,a im;a" lfvd,alef,a

ys`.=rlaf.dvg
id' fcdaima y,a wOHlaI .re orYk chudkak" id' f;dauia cd;Hka;r mdif,a y,am;s
msgqjg
.re flk fmfrrd mshjrekaf.a m%Odk;ajfhka ux.,H jH hd.h meje;ajQ w;r"

ika oEiska
jeys khla ;h n,kakg
v' fcdaYma wekagks

;fha jfhdajDoaO ld, iSudj b;du m%idokSh f,i .; lrk wkaou my


fokakg miq.sh ys=rlaf.dv if jeyshka i|yd jeys yuqjla
mj;ajk ,' foudmshka f,i ;ukaf.a ; .ek fkdis;ka ;u
orejka f.a wkd.;h fjkqfjka ; lem lrk ;uka jhia .; f
msgqjg
is;a ;ejq,ska f;drj j;ajk wkaou f i|yd mdol lr .ek'

lfvd,alef,a
p;dlh wre;anrhs i
wfhaIa foaYdka

ka iska ;h foi n,kakg yd f,dalh ;=< lsh


jHdmdrfha orejka fufyhu i|yd wjYH mqyK q j
% d lrkakg ;reK lf;da,l s YsIH
q ,nd ug f;kla mqrd cd-we, ud t<sh
.s,an ta' m,syjvk uOHia:dkfha mej;s mqyKq q l|jqrg .uqj" fnda,j,dk yd lgdk idjkays ijl ildjka

f iq;=ukaf.a lam%dma;sh isyslrk w n fkka mgka .;a nj;a


fuk lfvd,alef,a if ish,af,da Y=' jH mQcd hd.hka
75 la muK iyNd.s jQy' w.ro.=re mo ;'ls'% YsIH jHdmdrfha wOHCI .re m%ma l=udr msh;=ud
fuh fufyhh'

l;r id jdIs l
msgqjg
meje;afuka fiq;=ukaf.a lam%dma;sh isysm;a lsug mgka .kS'

p;dlhg f.daf p;dl mdokuialdrh wfm%a,a 2 od


jkaokd .ukla ' wekai, m%kdka

cd ;sl cqfia jdia uqks f,al ldrhd,fhka p;dl jkaokd .ukla f.daj"
uex.f,darh" f,kalkaksh" mQka" uhsiQr" nex.f,dar yd fpkakdhs
n,d .uka .kS' YS% ,xldfjka msg;au udr;= 27 jk jk w;r uykqjr
l ;r id jdrIsl p;dl mdokuialdrh wfm%a,a 2 brek fm'j' 7'30 g h,f.dv .d mdr
uxikafhka wdrN u.af.dk cd;sl l,ajd mqou olajd .uka lsfuka miq jH mQcd
fufyh meje;af' l;r idkdhl .re f,darkaia rdukdhl msh;=ud iu idf mshjreka
ro.=re w;s W;= fcdaima hdks m%kdka ysmdKka m%uqL jkaokdlrejka msgqjg iska fuh ixOdkh lrkq ,n;s'

ifKda udf.a tfrdfKdah' ug yshla fkdjkafka h' ^.S;dj,sh 23(1-6&


fYaIdx.
wdrNh ( 1866 cQks 07 wdrNh ( 1866 cQks 07

{dkdr: {dkdr:
18
1866 - 2016

m%mh ls%ilsa;%i= jr
a;= jr I 2017
I 2017 la udr
la jQ jQ udr ;= 2626jeks
;= ui jeks od
bb
m%mh
{dkdr: m%mh

uf.a jkh u Tn f muqKq.u ''' 17 msgqfjka


muqKq.u i mQcl mq;=ka fndfyda fofkla o iyNd.s
jQy' .re jr is,ajd me';='ks' msh;=ud foiq meje;ajQ w;r
.re ghsgia fdkafiald" ms,SIshka m%kdka ks'u'ks' msh;=uka
ug c,h |la fokakehs
ljqreka fyda Tnf.ka
b,a,d ishfyd;a lsis mels,Sulska
fiqia jykafiaf.a jpk yuqf
weh l%ufhka ;uka bfha isk
;ekeka;d ykd .;a;dh' weh fiqia
fkdyels hs fik.g lSjdh' Tjqyq
kqjka kslau fiqia jykafia fj;
tkakg mgka .;ay' ^cqjd 28(30&
ckjkaokd" WmfoaYk fiajd" mdfmdpdrK lghq;=j,
ksr; jQy'
ux.,Hhg iu.dj jH i;am%ido jkaokd khla"
f;drj Tn b,a ;eke;a;d ug jykafia uq,ska weu;=f cqohl= tu iu;dkq ia;s%h fiqia jykafia ;reK ;rehka" orejka" foudmshka i|yd fYaI
c,h fokq ,nk njg lsis ielhla f,ih' bkamiqj uy;audfKks lshd wjfndaO lr.;a;d muKla fkdj jevigyka lSmhla o meje;a' fYaI bmyka fmryr
keye' iuyr g Tn ka fmr lsis h' Bg;a miqj jeisjrhl= f,ihs' bkamiqj ;u fidhd.ekSu wka wh mej;s w;r ux.,H k uvq uf.a m%;sudj /.;a fmryr
whqrlska ykd ke;s mqoa.,hl= fyda ish,a, wjidkfha iu fn .ekSug W;aidy l<dh' .uka lf<ah'
fjd iuyr g Tn;a iu. h Wkajykafiaj f wdldrhg wm;a fuu p;dl
wukdmhlska miqjk mqoa.,hl= fyda f,dalfha iuh ;=< fiqia iajdka jykafiaf.a
fjd" Tn ta foa lsug ue<s jkafka jpkh ksjerj f;are f.k th ie|E iuh ''' 17 msgqfjka
kE' ukao lsish mqoa.,hl= kla wka wh iu fn .ekSug W;aiql
folla ksrdydrj isho h msmdihla fjuq' th wm jev lrk ia:dkfha" jhia .; fuka Ydlj we;sjk fjkia ksid
we;s jQ g th | ord .ekSug mdif,a" hk tk .uk ufka wfma idudkH f,i isjk uy u iy ;h ;=< uqyqK ka
b;du;a wmyiq jk nj Tn k ksji ;=< wm wi,ajeishd ;=< l< is;a " n,dfmdfrd;a;= lv iy ;kslu u; isjk
isk ksid' yelsh' fiqia jykafia h weug widudkH uy fuys .%y fl' fln jhia .;ula
wm iajdka jykafia ksidg yd ia;s%hg jk c,h .ek l;d w;akao;a hdj iy Ndjkdj" ;%YS,s weiqr" ;ekg iqiq
fu;r w;HjYH jk c,h l< fial' jk c,h hkq Y=oaOd;au kqjK Nd;h iy ;uka lrk ls%hdj .eku is;ka ls%hd
ixfla;j;a lrf.k t mej;s ukdhs' weh b,a,d iskafka k lsu hk is idOl ;=< msysgd lghq;= lsfuka ;ukaf.a
iudc ;yx | oud lsis muKla wehf.a msmdih ioygu jhia.; ld,h m%idokSh wkaoug .; l< yels nj fuys
jeo.eulg ke;s ia;s%hla Oru ixiskq msi wehg jk c,h mila l<y'
;sldjla njg m;a lrkq ,ef fok nj fiqia jykafia mjik fuu kqj;a lsu lrkq ,enqf lE.,a,
mqj;la Y=oaOjq cqjd iqfYaIfha fial' ta;=< wE ;u Yajdih hqKq id' fcdaYma lkHdrdufha jeys WmfoaYk fiajdf
4(10 mfofha f.kyer l<dh' tfiau Y=oaOjq mdjq ;=ud kshef,k .re tv,a mSia me fidhqhhs' jeyshkag
olajkjd' fohka jykafiaf.a fldka;sjrekg ,shQ ixfoaYfha je<f|k frda. iy Bg wkql+,jk f,i wdydr mdk .ek
ukdj;a" ug j;=r lla fuf,i i|ykaj we;' f m%idockl jeyshkag lshd kafka wiaidf,a, uy frdayf,a
fokakehs Tng lshk ljfrla o ld,hhs' iajdka jykafia fj; ye ffjoH wixl fmfrrd uy;dhs' fuu jeys yuqj
lshd Tn k isfha k" Tn tkak' tfia k wm o f p;dl ys=rlaf.dv i fiajl .re ,ika;d o wdnDD f'ks'
Tyqf.ka b,a,kq we;' tg Tyq iuh ;=< fkdf,a fokq ,nk fuu msh;=ukaf. Wmfoia u; ish'
Tng jk c,h fokq we;' ukd wm yoj;a ;=<g mqrjd .;
fiqia iajdka jykafia c,h hq;= fjuq' iu;dkq ia;s%h fuka p;dlhg ''' 17 msgqfjka
inkaO lrf.k f joka wm o Wkajykafiag ijka fouq'
jf<a iu;dkq ia;s%hlg tfukau weh ls%ia;=ia hkq 50 fofkla o msh;=uka 4 fofkla o iyNd.s fj;s' f.daf
h' Wkajykafia iudfha ljfrla hs ;u cd;shg iy uex.f,darfha ish kjd;eka myiql o f.daj
m%isoaO cdfld <s| < yuqjQ ykajd ka wdldrhg msh;=ukau jkaokdlrejka f.daf ish ;ekaj,g f.k
iu;dkq ia;s%h yd l;d lf<a wm o Wkajykafiaj hEuo isf' k 11 la jQ fuu jkaokd .uk wka yeu
tl, meje;s wd.l" iudh wm ifydaorhdg pdld wdh;khkag jvd b;d wvqu whlsulska isf'
;yx lsisjla udhs fkdfldgh' ykajd fouq' f,dalh < jkaokd .uk wf.daia;= fojk i;sfha isf'
;uka jykafiaf.a Y%djlhka bfha ls%ia;=ka
jkq leu;s ljfrl= flfrys jqjo .e,jqlrejdKka jykafia fjkqfjka idlaIslrefjda lfvd,alef,a''' 17 msgqfjka
Wkajykafiaf.a Yajdih bka b;d f,i weh ms<s.;a;dh' ^cqjd 4(29& fjuq' m%ido iakdmkh uysufhka wm
meye,sh' tfukau Wkajykafia ta tmuKla fkdj Oru;sldjla weh fj; mejfrk Oru;sl ldrhh fuk lfvd,alef,a i fiajl .re ,lams%h
i|yd Tjqka Yla;su;a lrkq ,nk fjkqfjka jQ Wkajykafiaf.a ie,eiau fkdmsfy,d bgq lsug j.lSfuka fkdaksia msh;=ud iy lfvd,alef,a ls;= ne;s ieyej;=kaf.a
wdldrh we;af;kau mqu iy.;h' ls%hdjg kexjQjdh' ia;s%ka wef.a j;=r nef|uq' iyNd.s;ajfhka lfvd,alef,a w.ro.=re ksla,ia udlia
iu;dkq ia;s%h ;ukaf.ka ug l<h t;ek ;nd kqjrg f.dia tkak udj; msys W;a:dk jQ ls;= ikaf.a ms<srej bmsg
c,h b,a,k f ;eke;a;d ljrl= we;a n,kak' ud l< ish,a, ug lS ms%hka; mSgria wd.l j;djka bgqlr foaj ck;djg mdial=f lam%dma;sh
isyslsug l=rei .i Tijd ;e'
hs uq,ska k isfha kE' kuq;a ukqIHfhla ishs' t;=ud ls%ia;=ia h

tkak j; fkdj is; brdf.k


f m%idockl ld,hhs' f
.e,f ojihs' .;
fkdj is; brdf.k fo ika fj;
Tng ug uyd wNsfhda.hhs' uy isl=rd
kh ienEjgu Tng ug l=ulao@ th
wju=,a khla" wju=,a ms<sfj;a
yefrkakg ls;=kq wmg flfrk ienE islrk khla o@ ienekau f
wdrdOkh p;dl iuhhs' mqrd k kh Wkajykafiaf.a l=rei m;au"
y;<syla ;=< fiq ikaf.a lau" urKh iurkq kd wju=,a ms<sfj;
urKh yd f;acdka; W;a:dkh islrk khla lr.; hq;= ke;' fiq
ffp;islj iaurKh lrka ta ish,a, ika fuf,djg jefha urKh urd
wka;r.; jQ jH hd.sl fufyh f;afcdaudk W;a:dkfha ch.%yKh
whs;slrf.k ksrka;r wj ulg iksgqyka lrkakgh' mdial= brek
ukafm;a jr lrkafkao p;dl iuhhs' Wkajykafia th meye,sju bgq l< fmrod j<|jd isiqkg ? fndcqk ;e lld Wka ys l oka je
mqrdK .siqug wkqj BY%dfh,a fial' tfia k wm woykafka h.sh iKka foiQ foa kEiqk lk h fkd;ld hu /< bfhka is
ck;dj fmdfrdka foaYhg tf;r jQfha fiq fkdj urKfhka W;a:dk jQ mr ksia .=K mdjd ks ieksk msf,da;sld fjka isj; msisk ie
jir y;<sylsks' kj .siqf fiq fiqjh' fuh mdial= brek wms
ika ;u m%isoaO ;h werug fmr w;aolskafkuq'judk ;eke;a;dKka lsis wms;a hkjo cqohf. .uk fjfrdaksld fy,s l< u .sfhd;a j
mdlrfha k y;<syl ksrdydrYS,h jykafia u<jqka w;r fidhkafka ukao@ wekagks is,ajd
rlska hdf miqh' f miqu Wkajykafia fuys ke;' Wkajykafia

jr fokak i`ks
u; fiqf.a uysudka; W;a:dkfhka W;a:dk jQ fial' ^Y=' la 24(5&
miq ls;=kq ck;dj jika jir p;dl wd umshkaf.a mdmfha isg
iuhg msfika k y;<syl Y=oaOjq wkaOldrfha yd mdmfha jy,anf .s,S
ld,hla ;=< hdj" Ndjkdj iqmqj; is ck;dj kj wdf,dalfha .uklg
;=< iu;a nka ;hg yehdf wj;SrK lrjkakg ke;s .sh fo mdmfha wr r,d
mkakrh ,n;s' wm ka msi iskafka ksia inehdj h<s f.dv k.d foaj wdf,dalh ,nd ka
o tjka jQ ld, mrdihlg h' ;hg orelu kd ksoyfia uqla;sh W lr l=rei nka lmd, l ke.
jrm%ido .,d tkakdjQ m%idockl u mdial=j f,i wre;a.ekah yel' wm fjkqfjka ka iks'''''''''
ld,hla jkafka ta ksiduh' fujka w;s fYaIs; kh l=ug u<.ula
w nhska we/fUk f Y=oaOjq iurkjdo@ ls;=oyf wfhdauh moku
iuh ls;=kq wm ieuf.a wj.;s m<jd fiq ikaf.a W;a:dkhhs' mdial=j f l;fr ieu ndOl r,d
yk Y=Nhs wOHd;auh uyd fjkilg ;=<ska ta W;a:dkh je<|f.k ;h ch ux fj; msh k.kak
/f.k hk mdms ; u. foi ye Yla;su;a lr.ksuq' jr fokak wm ieug
n,d f lS ukia:dmkhlg u mdoka ieu iks''''''
foajOdrl mjqvhlg wj;SrK
lsuls' fuu Odrl mjqvh k
fnkS chudkak
ghsgia imrud
kj l;dj 19
wdrNh ( 1866 cQks 07 wdrNh ( 1866 cQks 07

{dkdrx: 1866 - 2016

{dkdr :
m%mh {dkdr: m%mh

ls%ilsa;%i= a; = jr
jr I 2017
I 2017 la la jQ udr
jQ udr ;= ;
ui= 2626jeks
jeks od
bb
m%mh
r c jdi, fmfkk udkfha f.da,a fj,a
j.=rg uqyqK,d Wvj;a; jkwrfKa
ks; .g jQQ nEjqf cqfia jdia msh;=ud
lf;da,sl ck;dj fj; fiajh ie,iSug
Wkajykafiag wjia:dj ie,iqkd muKla
fkdj ,kafoais n, m%foaYhkays ixpdrfha
fmkajd ldis Wmhd .;ay' ih
uilg fmr bfvdarfhka iy
id.;fhka fmK uyje<s

fjkqfjka u,OuiQh rc;=ud iska fhu i|yd rdcH iyho fkduoj .xdYs%; m%foaYh f jk g
ksjiakhla ;kd fok ,' uykqjr iy ,enqKs' Woafhda.su;a pu;aldrckl
ta wjg mxj is ys;e;s ls;=kqjkaf.a zzka rc;=ud wfma me;af; bkak f;da;ekakla njg m;aj we;'
iyho we;sj msh;=ud ta wi,ska l=vd tl wms mqjka ;r uykqjr m,a,s youq nd,l nd,sldjkaf.a iskd
foajia:dkhla blr .;af;a h' th j,a mshdfKksZZ msh;=ud yuqug tk .fka y~o" ngk,d mska j hk
fo,a lkq yhla u; ;ekqkZ;r by< tf;r l=Kavidf,a lf;da,slhska uy;a l=vd orejkao ksid uykqjr
bla mshiailska iy my; l=vd ue wdYajdofhka fhka l;d lr;s' ieKfl,s is .;aaf;ah'
w,a;drhlska iuka; h' ta u; keka zztfyu fkfuhs" fo i|dKka i;=gq uqyqKska ms ckS ckhd
,Sfhka ;ekQ wv nUhl muK l=reishla wmsg l< hq;= foa lshd' l,n, fjkak olsk u,OuiQh rc;=ud
ieug fmfKk fia isgqjd ;snqKs' tmd' lf;da,sllu yDohdx.u wd;ah uy;a ix;DIafhka mskd
WoEik wjjk rc;=udg ;u nkaOkhla ila nf,ka msysgqjkak fk .sfhah' f ish,a, cqfia jdia
ihk l=fha iS uere ljqj jr lr fohla fkfuhs' ksis l,g ksis wh th
ne g tl t,af,a olskakg ,efnkafka je<| .kshs' tf;la wms /f,ka w;rux

ie; u; 55
cqfia jdia msh;=udf.a l=vd fo uerhs' jqk negjka fidhd .ksuq'ZZ oyu
th rc;=udf.a uy;a fidkig ldrKd wrUhd lsis lm mqf.ula msh;=udf.a

ieirkakd
jQjdfiau" lkao Wvrg NslaIQkaf.a yo ika;dkfha ke;'
wixf;daIhg o ldrKd h' f fkdrg oyu ms<sn| we,auerek
;dmihd rc;=udf.a is;a kd.ekSu .ek .;sfhka hqla; jQ l=Kavidf,a" lsTrefj"
Tjqka miqjqfha fkdukdmfhks' tfy;a f ,,af,d.," kdrxf.dv" jEWv fukau
hq.h jk g ydr i;= foam, mej;sho uykqjr rdcOdks n,m%foaYfha is
tajd mj;ajdf.k kv;a;= lsu msKsi lf;da,slhskao ish WodiSk;ajh mfil
msia fkdue;s h' Wmimodj msyS ;snQ ,d msh;=ud jgd tlafrdlafjka ish
neka fnd oyu ms<sn| w,am kqula j.lS bgqlsug hqyqiq jQfha msh;=ud msh;=ud ksidh hkakhs flfrk rc;=udf.a zzfcdaka" ka wmsg ,xldfj ksoyfia
;snQ NslaIQyq ydr kskao. /lSu i|yd fukau lf;da,sl Yajdih u.ska kd m%ldY flfrys uykqjr NslaIqka fukau ke;sjqk negfjda fydhdf.k hkak
f;fu ls%hd;aul fjka ishy' l=Uqre is jrm%idh ; ;;a;ajfhys fofNaolshska isfhao t;r ;=gqmygq mqjka' tal ;ks tffrl=g lrkak
flu" .j md,kh" O fNda. j.djka mx.=ldr ug h' f ish ;;a;ajhka is;lska fkdf' fldhsh fyda fudfyd;l neye' fcdaka f.daf m%d;syduh is
wd lDIsldl lghq;= Tjqka iskau ;=< ysf;aIsjka; fcdaka o isfha uy;a msh;=ud wka;rdfha fy,Su Tjqka tlu l=refia ix>hg .sys,a,d oy ;
islrk ,' tfy;a fujka n, fyda Ok Woafhda.fhks' wNs,dIh h' fiajhg odhl fjkak ;j;a mQclhska
;kaydj iqkal< iqj;a lf;da,sl ;jqid jeis iuh ils%h ih uila .dka;h f;la ysk uOH tjkak lsh, lshkak' yenehs wdfh
ms<sn| rc;=ud uy;a meyeug m;ajQjd .;jk g uykqjr iy ta wjg ;;a;ajh llrfha ngysr me;af;a jQ nysrj bkahdjg hkak n,df.k tkak tmd
muKla fkdj uykqjr NslaIlh iyuq,skau fjkiah' Wvq kqjr" h lkafoa y;jK jk fLdj w;ka lsh,;a lshkak'ZZ
ksudlrka jeis jeiaif Yaul+re kqjr m%foaYj, fukau m,af,;,kak" .skaor meyefhka hq;= j i,a ysre zzug Tnjykafiaj wka;rdfj
m%d;sydh isl< ksid ;j ;j;a f.,sTh" ys|., m<df;ao l=Uqre uekka wjrg hka mej;sKs' ys nyq, od, hkak neye' Wka fyd| uQK
wukaodkkaohg m;aj isfhka ks;r iYS%l h' f.dh fk<k ld,h meKs ieoEjkays ysre wjg hk oYkfha fmkakk yq fofkla Tn;=ud tlal
Wkajykafia ud,s.hg le|jd iqjla g wremafmd," jEf.d,a, foig wmQj iqkaor;ajhla we;' ka g ffjrhsZZ
pdug wu;l fkdlf,a h' fkdfhla m<d;a j,ska wiajkq f.khdug yjia jref uefgka ;ekQ foajia:dkh zzta .ek fcdaka nhfjkak tmd'
zzTnjykafiag ;j fudkjo fj<ka meKSug mgka .;ay' ta iu bmsg isg ta Yauhckl oYkh fohka jykafia udj wdrlaId lrhs'
uf.ka flfrkak ;sfnkafk msh;=fuksZZ wjg m%foaYj,ska lsKSug wiajkq lSug cqfia jdia msh;=ud mqrej hkak''' .sys,a, uu lsj foa" ta hg
zzf ,enqk foaj,a fyd|gu mgjd.;a .e,alrefjdao meKshy' isfhah' t;ekg msh;=udf.a mKsjqvh bIag lrkakZZ
m%udKj;a rc;=uksZZ my; rka meKs rile,s fjf<kafoda msg meKs fcdaka oE;a tlafldg k<f,a jI 1696 uy;a fm/;a;
zzuu leu;shs Tnjykafia uf.a ;djld,sl uvq ;kdf.k rile,s ;nd wdpdr lf<ah' lsfuka miq fcdaka msh;=udf.ka iuqf.k
mqfrdays; ;k;=rla f.k rdcH md,khg lv uQy' f,a, jeyq" meKs j<" zzTnjykafia ug tkak lsh, bkahdjg hdf wNs,dIfhka jEWv
Wo lrkj kZZ w.a.,d jeks foa ta lv ;gq u; NdKav lsfjZZ yryd mq;a;,gu msg;aj .sfhah' th
zziudfjkak" udf.a jHdhduh yqjudrejg ug ;nd ;snqKs' zzfcdaka bkahdjg hkak fkZZ fofNalhskag k iqn wdrxhla h'
fohka jykafia ug mjrd we;s tfl f w;r kegq" .ehq" th wid fcdaka woyd.; fkdyelsj
ldhh bgq lsu muKhs rc;=fuks'ZZ kdgl wdh fmkajd uqo,a Wmhk Yauhg m;ah' ^;j;a fldgila ,nk i;sfha&
fu;eka isg ys;;=re rc;=udf.a kdkdm%ldr ksiqkao meKshy' Tjqka zzuu ;rla' wehs iqjd tfyu
wdrlaIdj hgf;a uq jhsfkau O cd;l l;d kegq wkqidrfhka fjkafkZZ
w;a fukaia

urK hdjf;a ieierefj


t l .g ms<sld kdYl T!IO
^lsfudaf;rms& tkak;a l< ksid
ol=K; b ys je we;' fuu m%;sldr
fkdyelsh' lEu wreh fukau ms<sl=,o
ksid Yrh fkka k lDI fjhs' flia
je ;gh u;=fjhs' kyrje,a yd isrefr
islrkafka k fmdfrd;a;= f,aLkhl /
iskakg isfjhs' fm!oa.,sl frday,lg
hkakg ;r j;alulao ug ke;' kuq
mgka cmud,h WpdrKh lrk g
l=reish fokdj ;sfnk ;ek r|j' ud
okakd ykk yeuf.ka ud Wfoid hk
ud,df ;j;a mshjrla i|yd kjl ;reK iu ;o l meyehla .kS' m%;sldr ud,dj iajdka jykafiaf.a /ljrKh ug ;s' fuka b,afj' mQrj mlaIK i|yd
fyhla lekshq,djlska jpk isre lrhs' wjika jkakg u;af;ka f,a j, wvx.= m%foaYjdiska we;= kE ys; ;=rkaf.a frday,a.;j ish l=vd uvq lkHdrdufha
ih fmd<la isre l<;a" tkak;a lgqj ksis rer mld m%udKh iS>%fhka my< nei" m;Hd.fhka Y,Hlruhg wjeis uqo, m%Odk fidhqh frday, msys m%foaYfha
m ia:dk.; lrkakg whg fkdyels j .s,ka jQfh' ud m;aj isk wiSre ,e' ys;j;l=f.a u fmkau u; t;=h wh;a ksldfha lkHdrduhg
h' miqj th ia:dk.; lf<a fjk;a ;;a;ajh k.;a uf.a Y,Hlruh isl< yuqjQ olaI ffjoHjrhl= w;ska ie;alu rl:kh u.ska l;d fldg jH i;am%ido
fyhls' fiq ikaf.a ; yd fomd ldrel ffjoHjrhd t;=ud wkqhqla;j idr:lj ish' jykafia kh lsug me fidhqhla
l=reishg ;nd ;shqKq weK j,ska isre frday,g ud le|h' fydafudak m%;sldr ;jo u< neyer lsu i|yd Yrfhka tug ;r ldrel jQjdh' tmuKla
lroa Kqkq fokdj'''@ Wkajykafia yd rer mld ,nd h<s ud m%lD;s msg; nE.hla r|jd .ekSf wjkka fkdj ks;r iqjla uika ksjigu
fokd yd ii|k g uf.a fokdjka ta ;;a;ajhg o fk' b;ska ;a jH i;am%ido jykafia kh l<dh'

tla;rd
wy,lskaj;a ;eh yelso@ f.k wdfh' f ish,a, miqmi Y,Hlruh fhkq kg mQrj rd;s%fha
ms<sld kdYl T!IO m%;sldr ud,dj miqj l< ls%hd lf<a iajdka msh;=ul=f.ka jH i;am%ido jykafia
i|yd k y;r ne.ska i;s follg ffjoH jykafiaf.a n,j;a yd wdYsrjdoh ,nd .;s' wfmalaId
jrla uyr.u wfmalaId frdayf,ys
fkajdislj isfh' tu ld, mfoh
mlaIK
j,ska ms<sld
i;H l;djlaa yia;h fkdfo@
ud .; lf<a
frdayf,a uyr.u fouerg wkqhqla;
jH i;am%ido fialdjkaf.ka fiqj
u;lfha fkdueflk igykls' ms<sld ffi, isrefr ir< w,afmaP ,nd .ekSug wu;l fkdlf<' tu
ffi, kdYl OQ,l isrerg we;= lrkq fkdue;s nj fmfj;ls' wyi .sys fidhqfhda f,ka.;=j uf.a iqjla
,nkafka b;d fiks' tla mshjrl tl ;yjqre h' Wig fmd lr .;a uiSug ldrel jQy' b;ska" iajdka
.g meh y;<sia wgla mqrd ,ndfok fydafudak n,dfmdfrd;a;= jykafiaf.a YS% Yrh;a" rerh;a isrer mqrd
fuu m%;sldrfha je;sfrkakg we|la m%;sldr i|yd ug fkd;s' .uka lrka ud iqjm;a lr ;sfnk nj
fkd,efnhs' jdgq folla fjkalrk w;r k oyhla frday,a we|la u; je;sr ish j;ajk fl ld,h i;=ka uf.a n,j;a Yajdihhs'
ueo jQ mgq fldfvdaf ;nd we;s mqgqjl ;h;a urKh;a w;r fa,kh jQfh' f.jkakg jEh lf<' urKhg h hefuka yd Ok m;Hd.fhka
jd m%;sldr ,nd .; hq;=h' ueh tfy;a iajdka jykafia flfrys ud ;=< jQ fkdjqk;a fokdjg h fj' ta ukaoh;a wkq.%yh lajQ f;dvqjdj i fiajl
/fha ksu; ;ka fkk g T!IO hr n,dfmdfrd;a;=j w;a fkdyf<' ud ixf ksil= neks' tneka j;a; msh;=ud" l=vd uvq lkHdrdufha fidhqhka"
wvx.= fnda;,h r|jd we;s fldlaflka uq Worfha ms<sld f.hla ygf.k msfha jevl fhfooa mjd ;=jd,hla ;=re jika;s m%uqL jH i;am%ido fiajl
mqgqf t,a,' mer isfuka;s fmdf<dj ;sfnk nj k.kakd g ud msi lr fkdf.k miaika jev lf<' .sys fidhqre fidhqhka ls;=ok mqnqf
u; w;=rd je;sr ksokakg W;aidy lr' isfha yegtla jk hghs' tf;la WK isrefrka f,a .ekSu" tkak;a lsu n l=vd uvq ix>h" f;dvqjdj yd l=vd uvq
ta;a kskao k wy<lgj;a fkdths' fyiaidjla wereKqfldg nrm;, fokdld foag ud ;=< ;snqfKa hls' i ix>j, ieyej;=ka lD;fj
ukaoh;a urefjda lka bjqrgu ;a /h jHdhlg f.dre fuka j<ld ud tjeks h.=,a,l= Y,Hlruhlg uqyqK isysm;a lr' r neyer fkd;ld meK
myka jk;=reu iqjla uik fyhsks' /l.;a fiq ikag ;=;s mqo' uy kafka flfiao@ ug ffOrhh ,enqfka ud iqjla uiQ ud .=re mshdKka o wu;l
ms<sld kdYl T!IO m%;sldr l%ufha nvjef,a ygf.k ;snQ f.h ; n,j;a lrkd iKka ud ;=< is ksid fkdlr'
isrerg fkk wmyiq;djh iy wjkula ;snQ ksid lkka bj;a fkdfo@
wm%dl;ajh jpkfhka ia;r l< l< hq;= h' rcfha frday,l ie;alu Worfha fokdj kqkq fudfydf;a fvksia m%kdka
wdrNh ( 1866 cQks 07

20 {dkdr: ls%ia;= jrI 2017 la jQ udr;= 26 jeks bod {dkdr : m%mh


1866 - 2016

m%f,dj
mhfYdaldka; kdgHfha Wm; nhsn,Sh fcda o@
miq.sh i;sfhka''' lspKa
%ia;v= d,hl=
jrIg 2017 la jQ udrul
wh;a fidfydka ;= ui 26 jeks
fidfydka m,aod
{dkdr: m%mh

,l=b i|yka jelshlsks' ta jelsfha i|yka jkafka fkdajd


.%Sla fYdaldka; /`.=f fmr.ukalre f,i uydpdrh f,i ls hdug isf' wkd.; wd;au Njfha;a iy ksfh,a k nhsn,Sh wd mqreIhska w;rg fcda
fydria le,ka zfcdaZ i,lk w;r uydpdrh p jka f.ug isfh hk wjfndaOh ksid ;u f;dr o ie,flk njh' ^tilsfh,a 14(14& fuhska wkdjrKh
ifj,a" frdn f,da;a iy ;shfvdar fid wd pdrlhskao lr .ekSfuka je<fla' rcqg kakg isjk laL jkafka fcda fmd; tilsfh,a j;ajQ l%s'mQ' 6 jk ishji
fYdaldka;hla fia i,l;s' (Job in the ancient world - Dr. faukiaihka yd wys ish,a, Tyq iska l< mQrj jk g;a ,seh ;snQ w;r th Bials,iaf.a l=`M,a kdgH
S.J. Vicchio pp. 21-25 - 2006) f w;r f'v' fj lruhkaf.a m,ula f,i n%yau fohka wjidkfha ksrudKhg;a jvd mer nj;ah'
iy ,s,Eka rhslka Bg m%;smlaI u; orka fcda fy<sor lrhs' tfiau Yaj ;% iDIsjrhd rcqf.a flfia fj;;a zfcdaZ ;;ald,Sk O rpkdjkaf.
iqLdka;hla f,i yqjd olaj;s' fYaIfhka rhslkaf.a yehdj mslaika Tyqg i.f,djg hEug Wo l< ka wdNdih ,enQ njg fndfyda kQ;k mrfhaIlhska iska
u;h wkqj fcda zhQZ U yevh ork iqLdka; l;d nj;a t<sor f' l;dj wjika jkafka fojre Tyq jgd wkdjrKh lr we;' fuh l%s'mQ' 6 jk ishjfia uq,skau
jia;=jls' ulaksidoh;a l;dj wdrNfha fcda i;=j /iaj l ixisjd fof,djg mefKk f,i yiapkag nef,dakshdkq wruhsla niska ,she ;snQ njg H.S. Tur
;snq biqreu;a ;h;a foka iu`. Tyq mj;ajdf.k we/hq lsfuks' Sinai o fuh wrd rpkdjla nj F.H. Foster o fuh ol=Kq
wd ksle,e,a in|;dj;aa hk folu l;dj wjidkfha;a yiapka kdglh fcda fukau iqLdka;hls' fojreka cqohdf ldka;drno tfah lhl=f.a ksrudKhla
fkdfjkiaj h<s ksrudKh jk ksidh' (Hebrew Exegesis iska OrIaghd mslaid Tyqf.a yenj mslaiSu l;d nj R.H. Pfeiffe o lr we;s jrK bka lsysmhls' fuu
of job by R. McCabe - pp 101-111, 2004) weiafgdag,af.a jia;=ka folgu fmdh' tfy;a fuu ksrudK fol ishu jrK wjOdkhg .kska E.L. Greenstein iy
rx. isoaOdka; j,go fuu woyi wkql+, f' tneka iuld,Sk fkdf' udrlKafh mqrdKh ,shejqK ld, Y. Hoffman hk m%dudl oaj;=ka ks.ukh lrkafka
fcda lD;sh .%Sl fYdaldka; kdgH iNjfha h wdldr jljdkqj wkqj fcda l;dj hg;a msfihska Bg ishjia fcda fmd; skSishdkq" wrd" wldhdkq iy fYaIfhka
n,mEula l<d h yels jqjo fYdaldka; kdgH ffY,sh y;lg;a jvd merh tneka fcda f,dalfha ysjqK wruhsl NdIdj,ska Wlyd .;a ldjHuh Wla;Ska
wdorYhg f.k fcda lD;sh imdokh jQ nj lsj uq,au .%Sl kdgH j,g;a" ixialD; kdgHj,g;a fmr (Functions) wmQrj;ajfhka myrKh lr we;s fyfn%
fkdyelsf' ,shejqKla njg b`.s my< lrhs mqrdK fiao udj; yryd rpkhla njhs' (observations on the language of the book
tfia jqj;a fcda lD;sh jvd;a <x jkafka .%Sl isjQ ft;sydisl wka;r rdcH fj<| in|;d Tiafia ueo of Job - by Cristian G. Rata - pp 8-13) f w;r fcda ys
kdgHg jvd ixialD; kdgHfha ikaorN rgdjkag;a tys fmr. fi;sl idys;Hfhka Ndr; yska idys;Hh tk b;du mer fldgia jk fmrjok yd miqjok l%s'mQ'
isoaOdka;uh kshuhka njg;a u;hlao mj;s' urka fmdama wkqm%dKh ,ef m%;sM,hla jYfhka fun iudk;d 1000 muK ,shejqKla nj lshefjk im%hsl u;hg
fuu lreK ms<sn|j uiSug Wkka jQ pdrlfhls' we;sjqjd h yelsh' wjOdkh fhduq lrka yd tys tk fiiq ldjHd;aul
(Job Anchor bible meryyn pope, ixix, 1965) Tyq fcda wmr. oDYH ldjH l,dj .ek wmg yuqjk ixjdo fldgia ,shd we;af;a l%s'mQ' 539-520 w;r ld,fha
lD;sh yYapka k ixialD; kdgHfha l;d jia;=j bmer kHdhsl mqia:lh jk weiafgdag,af.a nj th r; mirh .ek .eUqre wOHhkhl fhfoka
iu`. ii\ n,hs' .%Sishg wdfksl :H foajl;d u; zfmdfhlaiaZ .%Sl niska rpkd lr we;af;a l%s'mQ' 335 fmkajd ;sf' (Job in the Ancient World - Dr. S.J.
mokj mer .%Sl kdgHlrefjda fYdaldka; ixl,amh h' Bg iurEmS fmr. mqia:lh jk Nr;uqksf.a ZkdgH Vicchico - p . 24- 2006)
je<| .;af;dah' f w;r bkahdkq kdgHlrefjda uyd Ydia;%hZ hk i;= lD;sh rpkd we;af;a l%s'mQ' 200- fuu lD;sfha kdgHuh iajrEmh ms<sn|j uq,a jrg
Ndr;h yd yska mqrdK .%ka: u; mokj Nr;uqksf.a l%s'j' 200 w;r nj fmd ms<s.ekSuhs' f,dal kdgH l,d woyila m%ldY lr we;af;a ishdf wka;sfhdala kqjr
zNdr;Sh lruhZ woyia Tiafia iqLdka; ixl,amh je<| b;sydihg wkqj .%Sla ^l%s'mQ' 4 ishji&" ixialD; ^l%s'mQ' 2 iQ fudmafiiahdf ;shfvdar ^l%s'j' 350-486& keue;s
.;af;dah' ta wkqj ksid jkdys yqfola ffojfha yia:h ishji&" frdau ^l%s'mQ' 2" ishji" k ^l%s'j' 4 ishji& yd ro.=rejrfhls' ta jk g f,dal kdgH b;sydih .ek
u; kegfjk jia;=jla muKla fkdj wkd.; brKu cmka ^l%s'j' 13 ishji& wd m%Odk fmrwmr. rx. l,d mq`M,a mrfhaIK ;=<ska .eUqka lreKq fy<sj fkd;snq
iajlSh l%shdfjka ksrudKh lr.kafklao jkafkah Odrdjkaf.a ms<s.;a iNj ld, jljdkq iu`. ii|k ksid fuh .%Sl fYdaldka; ffY,sh u; ,shQjla nj
hkak wdishd;sl l,df fmd ka;kh njg m;ah' l,ays fcda lD;sfha Wm; Bg fmr l,l isjQ njg Tyqf.a u;h h' bka wk;=rej 16 jk ishjfia b;d,sfha
ueo fmr. ksrudKhla jQ fcda p;h tla w;lska fndfyda h;a u; m< ;sf' mqfrda.d fY%AIaG .%Sla kdgH j;ajQ fhyqvd fidfnda k cq kdgH ksIamdolhd
fohka jykafiaf.a n,mEug yiqjk w;r wks;a w;ska rpl ;%s;ajh jQ Bials,ia ^l%s'mQ' 525-456& fidfdla,sia& zfld l,df ixjdoZ (Dialogues on the Art of the
p;fha wIaGdkh yd ;a; ffOrhh u; brKu fjkia ^l%s'mq' 496-406& iy hqmsia ^l%s'mQ' 480-456& fuys fYaI Stage) kka .%ka:hla ,shka fmkajd kafka ZfcdaZ
lr.;akd ksid th wdishd;sl ka;khg jvd;a im f' wjOdkhg fhduqf' fuu ld, kSrK miqu wkqj fcda Yaj ,s; b;sydifhaa yuqjk m%:u kdgH msgm; nj;a"
la f mudj ie,ls,a,g .;a l< fcda p;hg fmd; rpkd we;af;a Bials,ia l=vd fld .egfhl=j fuu nhSn,Sh rx.dlD;sh miqlf,l my< jQ .%Ssla kdgH
iul< yels p;hla yuqjkafka yiapka kjq il= is wjfha nj;a wksla fofokd Wm; ,nkakg oYl rplhska iska wkqlrKh lr we;s nj;ah' ueika ys
kdgHfhkah' fuu kdgHhg mok jQ l;dkaorh ,she .Kkdjlg fmr nj;a fy<sor lrf.k we;' iqm;, foajOrufhl= jQ we,a% fjd,aia f.a u;ho
we;af;a l%s'j' 250-550 w;r ,shejqKq udrlKafh .%sla fYdaldka; kdgHfha mshd f,i ie,flk Bg fndfyda iudkh' f,dj ysjQ meru kdgHh zfcdaZ
mqrdKfha nj mejfia' (Wendy Doniger) fuu kdgHh Bials,ia f.a m%:u kdgHh jk zmridhsZ (Persai) fyj;a nj m%ldY l< Tyq 1891 jrK iys;j tu kdgH wxl
Ndr;Sh rislhska w;r fl;r ckm%shj mej;sfhao zmrishdkqfjdaZ r`.olajd we;af;a l%s'mQ' 472 h' fuh (Acts) mylg;a" cjksld (Scenes) is tllg;a fn
h;a l%s'j' 13 ishji olajd r`.lajQy' wjika ixialD;" mrishdkq wrdchl=jQ orYk miq;, myla hgf;a uqKh lr m%ldYhg m;a
kdglh fuh nj Yajkd: lrdchkaf.a zidys;H I jk hqiaf.a mq;a wyIaffrdaIaf.a yuqjka l%s'j' lrkq ,eh'
orYKhgZ ,shQ ldf i|ykaj ;sf' ^ixial; kdgH 480 .%Slhska iska i,d igfka ;SrKd;aul f,i fuf,i l,ska l,g m%ldY we;s u; j, idfmalaI
l,dj yd wNs{dk Ydl=ka;,h - iqp; .,;a msgq 2 - mrdch lsu w<,d rpkd jQjls' fuu igkg Bials,ia o i;H;dj wjOdkhg .kska mer nhsn,Sh .si
1964& fm!oa.,slju iyNd.sfuka ,;a i;H w;alS /`.=f NdIdj yd idys;Hh ms<sn| jrkshdf uydpdrhjrhl=jQ
fcda fukau i;Hfha yd hqla;sfha m%;suQr;shla n l;d jia;=jg wuqjH f,i fhdf.k we;ehs lshf' iajka' t,a'l=la iska lrk m%ldYh fuys wjidk
yiapka rcq f;%; hq.fha ckldka;jQ iqrh jxYslfhls' fcda fmd; zmridhsZ kdglh;a fmr ,shejqkla nj jYfhka igyka lsu iqiqh' Tyqg wkqj fYdaldka; rx.
Yaj ;% k uyd iDIsjrhd Ndjkdfjka kd.;a ;miaiq ;yjqre lrk m%n, idlaIshla we;' ta bka ishjilg l,df wdrNh is we;af;a .%slajrekaf.ka fkdf'
{dkh rcq fkdkqj;aj l< faIhlska ke;s hdu fmr l%s'mQ' 586 nef,dakfha fknqlfkir rcq iska nhsn,fha zfcdaZ f.a fmd;sks hkq Tyqf.a ks.ukhhs'
ksid Bg jka f.ug fmdfrdka jk yiapkag ;u fcrei,u w;am;a lr.;a l,ays nef,dakshdj msgqjy,a jQ
rg;a" rclu;a" fidj yd orejd;a wys jk w;r ;=uQu tilsfh,a k fyfn% wkd.; jdla;Djrhd ,shq fmdf;a ysl=,iQh rx;a ksu,a l=frrd

fuod p;dlfha ienE ; fjkila lrd'''


md ial=j hkq ztf;r uhsZ tfukau
mdial=j hkq wm ls;=kqjka
f,i ieuh hq;= w;s W;a;;rjQ uyd
wys jQjkag jdiia:dk ,nd " jia;% ke;s
whg tajd imhd ta ;=<ska wkHhka ;=<
Wkajykafiaj lSuhs' Wkajykafiaf.a la
jk orejka" iqmqj;ska fiq wmg my
fok f,i Wkajykafiaf.a oyu ;=< j;a
fjk orejka njg m;a l< hq;=hs' wkjYH
lrk mshjreka wm w;r fldmuKo@ ;u
my;a wdYdjka uqka muqKqjd .ekSug l=vd
orejka mdmhg fmd<Ujk jeyshka
ux.f,da;aijhls' ta ukaoh;a ls%ia;=ka u isysm;a lsu ;=< kshu we;=,dka; f,i r. fkdis;d orejka w;g uqo,a wo iudcfha fldmuKo@ foudmshka"
jykafiaf.a ch.%dyS W;a:dkh wm mS%;shla N=la;s kakg yels jkafka tghs' ,nd u ;=< u;ameka" u;al=vq" .xcd jeks jeyshka jYfhka fujeks my;a
ls;=kq weoys,af,a m%Odk;u yrh jk jeyshka" foudmshka jYfhka wmf.a udrdka;sl weneys j,g orejka wdYdjkag jy,a j,ska ug fyd|u
neks' kuq;a iEu jirla mdidu ls%ia;= ; .uka lrkafka fldhsngo@ hkak fhduq u wreuhla fkdf' ta fjkqjg ld,h mdial= iuhhs' thhs wm ;fha
Nla;slhska f,i k i;,syla mqrdjg fudfyd;lg kej;S is;d n,uq' Okhg" jeyshkaf.a j.lSu jkafka Tjqkag fyd| w;aolsk kshu ztf;r uZ jkafka'
wm isysm;a lrk ls%ia;=ka jykafiaf.a la n,hg" ks, ;,j,g hg ;r.ld wOHdmkhla ,nd " idrOru j,ska msmqka ls%ia;=ka jykafia hkq fma%uhhs'
u" urKh yd f;acdka; W;a:dkh hk /,a,g yiq .idf.k hk ; njg ore mrmqrla njg m;a lsuhs' whym;g Wkajykafia l=reish kue;s o~q lf|a
mdial= wNsryi ;=< ienEjgu wm ; m;a we;' t mjq, ;=< mej;s iduh" fhduq we;s ;reK msia tajdhska uqojd l=reim;a jQfha wmf.a .Kka ke;s mjq
kj;djhlg m;a jkjdo" hk mekh wm iu.sh" tlsfkldg .re lsu" idrOru" .ekSug i ix>h ;=< jeyshka Wfoidhs' wmg we;s wiS; fma%uh lrK
bfha we;' fYaIfhkau mjq,a heu wo fida mdjg jYfhka talrdYs h jev ms<sfj,la fldg f.khs' wmf.a mdmS ls%hd l,dmhka
ienEjgu ztf;r uZ hkq wm bkakd ,la we;' jirlg jrla wm .; lrk ls%hd;aul l< yels k mdial=j ;=< ksid km;d kej; kej;;a Wkajykafiaj
;ekska ksjer Ydjg fjkia uhs' zp;dlhZ k jrm%idh ld,h ;=< fiqg wm ;s<sk lrk W;=u p;dl l=reim;a lrkafkuq' fudfyd;lg kej;S
Wkajykafia wmg wdrdOkd lrkafka zj; fujka l%u j,ska bj;a ienE ; m~qr jkjd fiau" Tjqkaf.a ; ;=< ienE wmf.a yDo idCIshg ;gq lr n,uq'
brdf.k fkdj" is; brdf.kZ fjkila w;alsh hq;= fjuq' fYaIfhkau mdial=jla w;alsh yelsh' t;=<ska f W;= jQ mdial=j k jQ tf;r
Wkajykafia fj;g ye taughs' wm j;auka ore mrmqr ksi;alu ykk we;a; jYfhkau f mdial= iuh ;=< u ;=< wmf.a ; kj;djhlg m;a
ish,af,dau n, mldrhka nj iEu idrOru j,ska msmqka jQjka njg m;a ienE ; fjkila w;a olskakg k lr .ekSu wrNhd" Wkajykafia wmg
fudfyd;lu fufkys lrka h lsu" jeyshka i;= mru hq;=luls' wmg h h foaj,a w;a yeug isjkq wdrdOkd lrk mYapd;a;dmhg wjxl f,i
;rulska fyda bkakd ;ekska wm ;dCIKh hqKqf ysksfm;a;g meK we;' wm wdid lrk foaj,a w;ayeu fhduq fjuq' m<uqj wm Wkajykafiaf.ka
fjkia h hq;=u fjuq' fYaIfhka ;snqko" wo f,dalfha hym;g jvd wmg wiSre lreKla kuq;a Wkajykafia wmg ,o wm ; ;s<skhg fma%u lruq' mjq,
fuu k 40 mqrdjgu wm foajia:dk olakg we;af;a whym;hs' kk ;dCIl mjikafka Wkajykafia iu. w;aje,a ;=< fukau" iudch ;=<o wm tlsfkldg
;=< meje;afjk Nla;s wNHdi yd jH fuj, w;r orejkaf.a ; isr we;' ne|f.k y udr.fha .uka lsug f.!rj lrka" tlsfkldg fma%u l< hq;=
mQcdjkag iyNd.s u" mdokuialdr cx.u rl:khla w; ordf.k fkdue;s k fndfyda foaj,a w;ayeh hq;= njhs' fjuq' km;d Y=oaO ,sh,s mdGh fufkys
meje;au" p;dl jkaokd .uka" urOk orejl= wo fidhd .ekSu mjd wiSre foudmshka" jeyshka" ;reK ;rehka lrka th wfma wd;al wdydrh njg
ls%hd" tlajreYS,h /lSu hk ls%hdjkays fohls' fuh fldf;la rg" fldhs h f,i wm fldmuK foaj,a j,g jy,a m;a lr .kska" mjq,a cmud,h yd mjq,la
ne;snrj iyNd.s jk kuq" tajd ;=< wdldrhlg orejdf.a ;hg n,mE isuqo@ fkdfhla wfYdaNk" wksis f,i tluq;= fjuq' iu.s ikaOdkh kue;s
wmf.a we;=,dka; ;h fldf;la rg lrkjdo hk j. fuh orejd w;g ,dis;djkag jy,aj oyia .Kka uqo,a h W;= jQ il%fka;=j ;=< Wkajykafia;a"
fjkia jkjdo hkak wm fidais lr m;alrk foumshka fudfyd;lg fyda meyeo lrk ujre wm w;r fld;ro@ wm;a w;r m jQ inehdj kej;
ne,sh hq;= fjuq' f.daks fr we| w ;jrd is;d ne,Su j' foudmshka ;u wNsudkh fujka miqula ;=< Tjqka ;u ;reK f.dvk.d .ksuq' ta ;=<ska mdial=f kshu
lrk Wmjdihla Wkajykafia wfmka fmkaug fujka kqiqiq ;dCIl jrekag wdorYhla jkafka flfiao@ wre; k jQ ztf;r uZ wmf.a ;
n,dfmdfrd;a;= fkdf' Wkajykafia fuj, ;u orejka w;g m;a lsu ;u |f.a orejkaf.a wjYH;d wu;l idCIs ;=<skau wre;a .kajkakg wgka lr
wfmka n,dfmdfrd;a;= jk ienE Wmjdih fYdapkSh ;;ajhls' jdy il%fka;=j lrka u;g" mdkhg" u;a jH j,g .ksuq'
k id.sks jQjkag wdydr " kjd;eka ;=< foudmshka ,nkd jkdu ;s<skh lsis f,daNlula fkdue;sj h meyeo ksfIaka fmfrrd
wdrNh ( 1866 cQks 07

{dkdr:
24
wdr

{
1866 - 2016

x
{dkdr: m%mh

ls%ia;= jrI 2017 la jQ udr;= ui 26 jeks od b


m%mh m%
ls%ia;= jrI 2017 la jQ u

(N5774)
wdrNh ( 1866 cQks 07

{dkdr:
25
Nh ( 1866 cQks 07 1866 - 2016

{dkdr: x

mhm%mh
{dkdr: m%mh

udr;= 26 jeks bod ls%ia;= jrI 2017 la jQ udr;= ui 26 jeks od b

;=ve,a, if kjl mQcl mq;=jk .re fvdksla ir


fmfrrd ^me';='ks'& msh;=ud ;=ve,a, i fiajl l= reKE., ro.=re mo Yd' kaikao mdjq,d ix.uh
u.ska wdnd;hka fjkqfjka frdao mqgq fn ula
.re ,skagka fcdaYma msh;=udf.a ixOdkfhka i ck;dj
b;d yrirfhka ms<s.;ay' kjl msh;=ud ;u l=,a jH
l=,shdmsh i;amyk Yd,df wka;r cd;sl iNdm;s
n%is, cd;sl f,kdfgda ,Sud w;ska miq.sh is lrk ,'
m iq.shod ;,afol idka; gd uqksYajhf.a ux.,H
fjkqfjka msgm muKla fhdf.k idka; gd
;reK i;sh u.ska blrk ,o w,xldrj;a f;drk ldf.a;a
hd.h meje;au i|yd ;=ve,a, YS% Y=oaO wvlal, uEhkaf.a tu wjia:djg mo Yd'' mdjq,d mo wOHCIl .re fcrd
is;a.kakd iq h'
fouerg ;u foumshka iu. le|jdf.k tau fuu chjrOk msh;=ud" l=,shdmsh Yd' cqfia foajia:dk i
fiahdrefjla laf' fiajl .re m%ikak wur;=x. msh;=ud we;= wka;r cd;sl
^fnkacka lsfy& iNdf iy cd;sl uKav,fha iy mo uKav,fha ks,Odka
msila tu wjia:djg iyNd.s jqy'
^ksu,a ta' w,af&

l v,dk Ydka; wkaf;daks fouefr u i;sh hk


rej,sh ,nd we;s Ydka; wkaf;daks uqkskaf.a

fld gqf.dv if fmdmdokuialdrh" md;


Y=oaOjQ wkaf;daks uqkskaf.a foajia:dk N+fha
ia:dmkh lr we;s l,ajd mqof miq.sh meje;a'
msysgdrCIl i;sfha 106 jk jdrIsl uyd iNd /iau
miq.sh i fiajl .re iq;a frdIdka msh;=udf.a
m%Odk;ajfhka is lrkq ,eh' i;sfha iNdm;s OQrhg
fldgqf.dv iug wh;a fiiq foajia:dk jk tal, ldrl
ckmoh" lDDiaj;a; yd md; ne;su;=ka Yd, msilf.a
iyNd.s;ajfhka mej;s fmd mdokuialdrfha tla ia:dkhl
y ,dj; wdik fouefr mdrml .sys ixialD;sl fujro cQ fkdaksia uy;d tlah'
ixOdkfha ^isr mx& lxcqlal=,sfha Y%dl
ysl=,iQh finia;shka we,sla tla m%kdka uy;d fojk
^iqla udrla o is,ajd&

ldka;djka fofofkla o l=reisfha nr ordf.k isug tla jQ jr imdokh l< la m%dma;sh" Wl=;a u" W;a:dkh"
whqre' mdokuialdrh wjidkfha jH mQcd hd.h fldgqf.dv iajr.dfrdayKh uefhka jQ .%ka:h ta uy;d iska mQcl sfha
i fiajl .re Ys%hdkkao m%kdka msh;=udf.a m%Odk;ajfhka w, fiajfhka Y%dlj y,dj; mofha ,xis.u idka;
iyhl i fiajl laf,uka ixj iy wdpdrh fyka fcdaYma jeys ksjdifha fkajdislj fjfik w;s.re uhsla
is,ajd .re msh;=uka,df.a iyNd.s;ajfhka meje;ajq' fiakd msh;=ukaf.a jir wiQj mQrK kfha t;=uka fj;
^ue,al is,ajd& ms<s.ekajQ wjia:dj'
^t' ue,al m%kdka&

f ld<U w.ro.=re w;s W;= ue,al ldk,a rx;a


ysmdKkaf.a ro.=re wNsfIalfha rc; chka;shg
iu.dj i ugka ksjdi blrf jHdmD;shg wkqj
m,a,kafiak if ksjila fkdue;s wirK mjq,lg kj
ksjila ,nd f fl W;aijhla i fiajl .re fgdaks
mska;= msh;=udf.a m%Odk;ajfhka ish' fuu wjia:djg tu
jkd;,aj iug wh;a l,awh Y=' cqfiajdia
uqkskaf.a fouefr jdrIsl ux.,Hh miq.sh
meje;aK' i fiajl .re m%Nd;a ixch msh;=ukaf.a wd ishd;sl ro.=re uKav,h ksfhdackh lrka
miq.shod fldhdf hdkd fufkh YS% ,xld
ksji id .ekSug Wo Wmldr l< tu ksji msysgd we;s
ls;=kq tall kdhl kdhsldjka yd m%foaYjdiSyq iyNd.sjQy'
ksji blsf lghq;= wdrNfha isg wjidkh f;la i
wdrdOkfhka .re finia;shka msh;=ud .re m%Nd;a ixch l=vd ls;=kq ix> ^wismd& neye olskakg mehdh' YS% ,xld iyhl .re k,ska l=udr m%kdka msh;=ud kdhl;ajfhka
msh;=uka iu. ux.,H jH mQcd hd.h is l< wjia:djhs cd;sl wOHCI .re ,hs,s m%kdka msh;=udf.a u. fmkau idka; kafika;s o mjq,d i;sfha lafIdam foaj ud;d
f' u; udr," .d,a," kqjr" ugdfldgqj" jj;a;" fjkakmamqj" fldkarkaih wCIKh lghq;= j, kshqks'
^fgla,d l,afoard& ls;=kq ix> neye gqjdh' y,dj; mo l=vd ls;=kq ix> il ^fu,aka o fldia;d&
kdhl u,aldka;s uy;ah fufyhjk wismd l=vd ls;=kq
ix>fha hd fufyfhka miqj PdhdrEmhlg uqyqK ka
l p;sjq
mf;a Y='
wkaf;daks uqkskaf.a
whqre' ^hQ't,a' Ys%hd fmfrrd&

fouer ndr fv,aa


i fiajl .re
wekagka frxcka
msh;=udf.a b,a,Sulg
wkqj uefyda.kS
jfhka ksrudKh
lrk ,o YS% ,xldf
wfmdaia;=jrhdKka
jQ Y=' cqfia jdia
uqkskaf.a w.,a 30 la
Wi m%;sudjla fudrgqf
fruka m%kdka uy;d
ksujd we;' YS% ,xld
kdl yuqf u
ye |," n,., iirK foajud;d fouefr ixjrOk
lghq;= fjkqfjka ls%ia;shdks wd.l lghq;=
wud;HxYh u.ska uQ,H wdOdr ,nd ula ixpdrl ixjrOk
fmkafuka lp;sjq
m; n,d .sh ta uy;d
m%Odk jkaokdlrejka msila tys jdrIsl ux.,H k tu

.uqj" uyh iug wh;a" uyh" uqkaklalrh"
isl=rei iy l=j ix>hka tlaj fujr p;dl
jkaokd .uk .,a.uqj id' cqfiajdia cd;sl isoaOia:dkh lrd
ls%ia;shdks wd.l lghq;= yd bv wud;H fcdaka wur;=x.
uy;d iska tu wud;HxYfha is lrk ,' n,., i
fiajl .re wekagka f.%dla l=fr msh;=ud fj; tu fplam;
m%;sudj ndr fokq ,eh' fuh Tyq iska ksrudKh lrk ,o ixOdkh lr ;snq' .re iqfO ^me';='ks'& msh;=ud iy .re ndr fok whqre' i iNdf f,al fnkacka w,a.u" i
21 jeks cqfiajdia m%;sudjhs' ldkaoka ifydaor;=ud mdokuialdr foiq bm;a l< w;r iNdf iNsl fu,a l%uisxy yd niakdysr m<d;a iNdf
^%is,a wea' uekaia& Yd, ieyej;=ka msila thg iyNd.s jQy' ysgmq wud;H f,darkaia udj, uy;do iyNd.s jQy'
wdrNh ( 1866 cQks 07

{dkdr: m%mh
x
1866 - 2016
ls%ia;= jrI 2017 la jQ udr;= 26 jeks bod
{dkdr
21 :

p;dl iuh hkq l=ulam%


o@mh
{dkdr: m%mh

m%Yakh ( f f. hkafka ls%ia;=ka jykafiaf.a la lsf


%ia;;== jr
< fiq ifKda
I 2017 la jQ udr;= ui 26 jeks od b my fokakg' fujeks foa ,.kakd iqhs' wmQre cklhs'
m%dma;sh isysm;a lsf ld, jljdkqjhs' we;a;gu zp;dl .uka lrkqfha b;du;a iqfYaIs mejiq j,ska iuka;hs' f wkqj kdgH
iuhZ hkafkka woyia jkafka l=ulao@ tys b;sydi.; lgql yd Ialr udj;l roelaf lshu i|yd ksrudkh lrjQ foa ;uhs la
iajrEmh flfhka meye,s l<fyd;a@ ;ukaf.au lshkakdjQ msi m%dma;s m%ix.h lshkafka foaYkd kufha mika fmd;
Wkajykafia iu. fkdisg f,io yekafjkj' fuhska ksrEmkh jQfha foaYSh mdial=
ms<s;=r ( wmf.a ls%ia;shdks ck jkaokd ,s; ilia wjidkfha t;=udj mdjd kdgH ixialD;shla iy mika .dhkd ixialD;shla wmg
;sfnkafka ls%ia;=ka jykafiaf.a jeo.;a wjia:djka mdol mQrj urKhlg fhduq ;snqkq njhs'
lr.ksks' ta wkqj Wkajykafiaf.a Wm; iy urKh lrjkjd' ta;a t;=udfKda
tys m%Odk ixia:dkhla fjkjd k;a;,a iuh mS%;shl Tjqkag iudj fokafka m%Yakh ( YS% ,dxlSh lf;da,sl iNdj iska ksfokh
wjia:djla jf.au Wkajykafiaf.a la u" urKh yd udf.a fohfka Tjqka wf;a l< f jir cqfiajdia uqkskag lem lr ;sfnkjd'
W;a:dkh isysm;a lrk p;dl iuh wm ; kj lsisu jrola keye' Tjqkag we;a;gu msh;=fukS" cqfiajdia uqkskaf.ka ls;=kq wmg
udj;lg tf;r ug bv m%ia:dj ,nd fok iqfYaIs iudj fokak hehsZ fohka .; yels wdorYhka flno@
fudfyd;la fjkjd' k 40 l jykafia bfha whks'
w;s.re weka;kS m%kdkamq,af,a
ld, mrdih ;=< p;dl iuh f. hkafka ls%ia;=ka ta ;rugu Wkajykafia ;=< msh;=ud ms<s;=r ( id' cqfiajdia uqkska lshkafka wm rgg
jykafiaf.a ;ho f k 40 uy;a m%d;sydrhhla Y=oaOd;auhdfKda jev jika" ls;= oyu jHdma; lsu wrNhd th iqfmdaIkh lsug
iy kj udj;lg Wkajykafia fhduqjqk ksid k u;a lrka .e,f ;j ; m;Hd.fhka lemjqkq Oru;jrhdfKda'
40 la Wkajykafia ksrdydrYS,Sj isu;a" hCIhd ldrhh imQrK lrkakg ;u ;h mQcd lrkq ,nkjd' Wkajykafia wmf.a wfmdaia;=jrhdfKdahs' 2015 ckjd
iska t;=udKkaj f,i mCId lsu yd ta ;=<ska ta ksid ;uhs f W;a;=x. lr;jHh iEu ukqIHhl= ui 14 fjks k Y=oafOda;a;u m%ekaisia mdma jykafia iska
Wkajykafia fkdie,S bka ,nd.;a YsCIkh yd iamS%;=f ;=<u ;u ;h yd noaO l< hq;= jkafka' tk f wm rg ;=<u Wkajykafiaj Y=oaOjrhg tiu;a iu.u
n,h ;=< ;u wd;auh .e,f ldrhh Wfoid Yla;su;a wmf.a ; .uka u. frdai u,a hykdjlska tf;r ls;=kq ieyej;=ka muKla fkdj wkHd.lfhda o ;j
lrkq ,enqjd' ta ;=< hCIhdf.a n,.;= nj | fy,d jk .ukla fkdf' ta ;=< fndfyda la .eyeg" lror ;j;a Nla;s wdorhg m;ajQy' ,xfoaiskaf.a ls;=kq frda
foaj rdcH f,dj ;=< f.dvk.kak lghq;= lrkq ,enqjd' wNsfhda. rdYshla w;a kakg isfjkjd' kuq;a wm ls;= m%;sm;a;s j,ska ck;dj frd .ekSug t;=udfKda l< lS
f ;=<ska wmgo Wkajykafia wdrdOkd lrkqfha wm ;=< ys .sh u.g wj;SrK jqjfyd;a wjidkfha ys jkafka fmd;a .Kkska ,shkakg mqjka' thska tla fmd;la
mjq, yd iudch yd rg ;=< f,dj ;=< foaj rdcH m;, ch.%ykhhs' tk th i;Hfha udr.hhs' ls;=kq wmf.a ;uhs Y;jrI lsysmhlg fmr ,shjqKq zmdj,shZ keue;s
lrkakg' we;a;gu f k uyd wd;al igkla ;uhs uxi, ;=<g thhs noaO h hq;af;a' ta ;=< wmg ch.%dyS .%ka:h' lsis fgl Wkajykafia furg lf;da,sl oyu
wm bfha mj;skafka' fuys mdial= hkafkka wr:j;a ls;=kqjka f,i f p;dl iufha;a mdial= iuhg tf;r frdamKh fkdlr h fkdhk nj mjid ;snQ nj O
jkafka mqrdK .siqf i|yka fjk m ztf;r uZ f yelshdjla mj;skjd' m; fmdf;a i|yka fjkj' tajf.au ;uhs Wkajykafiaf.a
hkakhs' foaj ck;dj jy,a foaYfhka fmdfrdka foaYhg iamS%;=f" j,s; nj fl;r o lshkjd k ls;=
.uka lsu;a yd ta ;=< ch.%dyS ksjy,aNdjhla Wreu m%Yakh ( f p;dl iuh;a iu. wm u;lhg kef.k ;=ud mejiQ m Tn f.dia il, cd;Ska f.da,hka
lr .ekSu isysm;a l< hq;= fjkjd' kuq;a Tjqka th idys;H l,dx.hla ;uhs zmi iy ,f;daksZ Tn jykafia f lrkak" mshdKkaf.;a" mq;%hdKkaf.;a yd iamS%;= idka;=
,nd .kafka iqL yrK ;hla .; lsfuka fkdj inkaOj fl .%yhla lrkjd k@ jykafiaf.;a fn!;siau iakdmkh lrkakZ hehs lshQ foa
la .eyeg wNsfhda." m%Yak fndfydauhlg Tjqkag uqyqK cqfia jdia uqkska ;ukaf.a ; wdorYfhkau fmkajd
ug isfuka f foa ;uhs kj .siqu ;=<skao wmg ms<s;=r ( wmf.a wd.l i;H;djhka ck;djg m%ldY kakd' Wkajykafia ;=< mej;s ir, nj" ksy;udkS;ajh"
wmf.a mdm ne | fy,d ls%ia;=ka jykafia ;=< kj lrkafka l,d yd idys;H udr.fhka' ta wkqj cqfiajdia ;u wd;al h Y=oaOd;au iamS%;=fjka jrOkh lr.kakg
hlg wj;SrK fjkakg wdrdOkd lrkafka' n,kak uqkska yd cdfldaf f.dkaid,afia msh;=uka ta ;=< Wkajykafia wem lemjQy' ;fha mefKk m%Yak"
ksksf k.rfha isu' ta ;=< ksiqka fndfyda mdmsIag jeo.;a ia:dkhla yslr.kq ,nkj' mdial= kdgH" lror j,g bjiSfuka ffOrhu;aj uqyqK kakd' foaj
; .; l<d' ta ksid fohka jykafia Tjqkag o~qj mika" ,f;daks wd l,d ksrudK" Wkajykafia,d iska leue;a; ieug fijQ t;=ud fmd; m; ,sfuka fukau
lrk nj mejiqj;a wjidkfha Tjqkaf.a is;a yeu ;=< ksrudKh lrka ck;djf.a yoj;a j,g ikaksfokh ienE lsia;= jrhl= f,i f rgg uyd m%md .drhla yd
ta k.rh fohka jykafia iska kdY fkdlrkq lrjQjd' tys m%;sM,hla jYfhka 1705 jrIfha m%:u mdial= uy;a wdf,dalhla njg m;a h' ;fha jkdlu wNshi
,enqjd' ienekau wm f wjia:df f;are .; hq;=hs kdgH ,xldf r lajQjd' ta Trf;dahdk wdNdIh wfkld fjkqfjka ixf u yd mQcljrfha Ndrr;ajh"
f ixl%dka;s wjh jkdys flka fmf,kakg;a" y~d mok lrf.k' bkamiqj wmg W.; yels mjrhd w.h uekka Tmamq l<d' we;a;gu fujeks ls%hd ;=<ska
je,fmkakg;a fkdj wm l< mdmhkag ukia:dm fj,d ;uhs cdfldaf f.dkaid,afia msh;=ud' Wkajykafiaf.a ;uhs Wlkajykafia wm w;r rdcudk jQfha' tajf.
fohka jykafia ;=< mS%;sfhka .; lsu;a ukia:dmkh NdId yi,;ajfhka wkQk jQ y;aNdId mjrfhla f,i au ;uhs cqfiajdia uqks;=ud ls%ia;=ia jykafiaf.a mdial=
;=< ta mS%;sh w;alr .ekSu;ah' ta wkqj mdial=j lshkafka" yekafjkj' ta ksid furgg wkkH yd wdfksl jQ wNsryig uq ukskau ;u u. ndr flrejd' ta ;=<ska
tf;r u;a" ta ;=< wm u. .eUqrg wOHhkh kdgH yd idys;Hdj,shla ksrudKh lsug t;=udg Wkajykafiaf.a ls%hd ms<sfj; wfkldg wNsfhda.hla
lr.kska wjidkfha iajr.Sh udj;lg fhduq u;ah' yelsjqkd' jf.au m%ikak;djhg k;= jQkd' cqfia kka yekajQfhao
wdrfnka fmr ksr; ukq f,dj - wd kHhqre zfohka jykafia iska jejrOkh lrkakdZ f,ihs'
m%Yakh ( fiq iajd orejkaf.a mdial= wNsryi ;=< ;=ka ksru,sfha iqr tu ksid f 2017 jrIh cqfiajdia uqks;=ukag lem lr
wE;= wjia:d ksrEmkh fjkjd' ta w;r la u" urKh wdjo l< m r,kakg - k;a;j, fiq Wmkg we;s fudfyd;l" t;=udKkaf.ka bf.k .; yels foaj,a
iy W;a:dkh ykajkakg mqjka' f ;=<ska ls;=kq wmf.a lreKd msreKd fndfydauhs' jhia fNaohlska f;drj nd, uy ;reK
; ;=<g th noaO jkafka fldfyduo@ wdkd ujql=ifhka ys mq,a, - faI ckau ksrfaI jeys ldyg jqjo wdOHd;al;ajfha m%;suQr;shla f,i
iqkaor Wkajykafia wkq.ukh lrka wfkl=;a ,lhkago
ms<s;=r ( T fmr i|yka l< m ls%ia;=ka jykafiaf.a kdifr;a cqfia ka iu.ska lr wdorYhla fjka mjq," iudch yd rgg jevhS hym;a
la u" urKh iy W;a:dkh isysm;a lrk f nkaOkh - isoaO lr - l=I. m;s - j; /l ^.re mqrjeishka ug lghq;= lsu hq.fha wjeis;djhla lsh,d
wjfha wm ; ;=<g th noaO jkqfha wm ;=< mj;sk f.dkaid,afjia msh;=ukaf.a rinr ,hdka; .S;hla& ud ys;kjd'
crdrK;ajh mfil,d W;a:dkfha ls;= ika u.
hkakg wdrdOkd lrkqfha' Wkajykafia ukqIHhska iska f ish,af,kau Wkajykafia mjikakg W;aiy oref idlPd lf<a -
lgql fokd j,g m;a lr urKhg m;a lrkq ,nkjd' wm rgg lf;da,sl oyu jkdys wuq;= fohla fkdjk nj fia ixj chisxy

p ;dl ld,h w nhska


wdrN k 40 meje;af'
th uy n%yiam;ska uy isl=rd
yd mdokuialdrh jeks wd.l lghq;=
j,g iyNd.sf cx.u rl:k
u.ska lrkq ,nk ls%hduhka ksid
ksielhs' Wkajykafiaf.a la m%dma;sh
isys lsug wmg myiq fj,djl fkdj
Wkajykafia fjkqfjka wmg wmyiq fofmu Wfoid'''
wdf,ahshd fikiqrd yd fj,dj jk uOHu rd;S% ld,h
iem im;a we;s wjfh" ;=rka ud jg,d

p;dlh
mdial= bhska wjika f' Bg jvd;a iqiq ld,hhs' ojil
f k 40 ;=< fkdfhl=;a Wkajykafia Tfnka wid i;=gq WfKa ud yer lsis k fkdhkd nj lsh,d
wd.l lghq;= mej; t Wkajykafia f.da,hkaf. ndOl lror tkg ud miqmi j,d
tk is;ls' Y=oaOjQ meh
mdokuialdrh p;dl
jkaokdj tlajre /lSu
yd ka weiQ m ud fjkqfjka
Tn,dg tla mehla ke.sg isug
fkdyelso hkak ksrdydrj
iemf; Wka ;=rka ieu ud ;kslr j,d

;reK mrmqr
mam;=kag Wojq lsu jeks isk wjia:dj, foaj jpkfha l i,d ,;e ud la kd g
lghq;= thska iuyrls' i|yka jkafka tjeks ls%hdjka l ksjkg isfha ug fiqks Tn ;=u mu
p;dl jkaokd .uka i|yd lrkq ,nkakka yg wks;a whg Tn fma%uh ud fj; Tiqjla nj oks
,xldf fkdfhla m%foaYj, mssysgd Tjqka bgqlrkq ,nk foa yd fh fkdf;afrk wdldrhg l< hq;= njhs' ksr;=re ud fo jokg ks;s f.!rj lr
we;s l,ajd mqo fj; jkaokdf iskafka wd.l lghq;a;lo hk kuq;a ;reK mrmqfrka fujeks foa
hk msia fndfydah' tu wjia:d m%Yakh mek k.shs' ;jo Y=' meh ;j;a isfo hkak m%Yakhls'
ixOdkh lrkq ,nk w;r ;reK wdldrhlska ;reKhka fj;ska .s,sfyk tlajre /lSf lghq;af;a fndfyda ud fjkqfjka muKla fkdj uq f,da ok m Wfoid
uy <ud msia fuhg iyNd.s fjhs' fohls' fuh isjkafka ;reKhka ;reK fldgia tjeks ls%hdjkag lGqr jQ la kafoa m fida ,kq Wfoid
kuq;a jr;udkfha ;reK mrmqr /lshdj, ksr; u u.ska hehs fndfyda iyNd.s fkdu lk.dgqhl Tn ;=uf.a l o" isr.; uo" Wl=;a uo Wfoid
fujka lghq;= j, jer udr.hlg g ;reKhkag kef.k fpdaokdjls' wjia:djls' jr;udkfha ;reK mrmqr je| jegfk kqU mduq, mgq fuud ieu
fhduqjk nj fmfka' p;dl jkaokd thg m%Odk jYfhka i Ndr fujeks jer foa lsu ksid fjd
.ukg b;d Nla;sfhka iyNd.s h msh;=udo j. lsj hq;=f' i Ndr foi n,d isk <ud mrmqr tf,i
hq;= jqj;a fkdao .uka wdldrhg yd msh;=uka iska iEu m,a,shlu rd;S% yev.eiSu yd tajd wdorYhg .ekSf ;=;s fo fo fmu ,enQ ksid
u;ajH Nd; lsu u.ska Nla;su;a 10 isg ldKav jYfhka miq myka ;;ajhla Wh yel' tneka ,; fj wm l< m Wfoid
nj flf,ik ;;ajhka Woa.; jQ jk;=re Y=oaOjQ meh lsug i ix>h jr;udk fndfyda ;reK mrmqr fjd Tn ;=u u. hkakg ksr;=re fj wdid
wjia:d fndfydah' kuq;a iuyr ;reK yev.iajd .; hq;=h' ta jeys iy f;aref.k wdorYu;a lf;da,sl wh fiqks u. fmkajk f,iskd
;reKshka ksis f,i Nla;su;aj iyNd.s ;reK fldgia jYfhka' tjeks wjia:d ;hla .; lsug j. n,d .; hq;=h'
u meiish hq;= lreKls' j, msh;=udgo meug isjk w;r biqre wix.
iuyr ;reK fldgia Y=oaOjq meh ;reK m%cdjo je jYfhka mefKkq
wdYd fmfrrd

You might also like