Basisbegrippen in verband met lopende golven

Lopende golven
Een lopende golf is een variatie van een fysische grootheid die zich voortplant in de ruimte Gepaard met overdracht van energie Transversale golven: richting variatie grootheid loodrecht op richting golf Longitudinale golven: richting variatie grootheid dezelfde als richting golf

De golffunctie
y = A sin (k x +- t - ) A: amplitude, grootte van maximale variatie v: voortplantingssnelheid golf v= f= /T : golflengte, kleinste afstand tussen 2 punten met dezelfde fase T: periode, tijd waarin de golf 1 golflengte aflegt f: frequentie f=1/T k: golfgetal k=2 / : pulsatie =2 /T=2 f : fasehoek

De voortplantingssnelheid
Zie formularium

Golffronten
Meetkundige plaats van de punten die op een gegeven moment dezelfde variatie vertonen

Energie overgedragen door een golf

Gemiddelde hoeveelheid energie die per tijdseenheid wordt getransporteerd Gemiddelde vermogen P evenredig met kwadraat A en kwadraat f Belangrijke afgeleide = intensiteit I

Zwevingen reflectie van golven staande golven

Zwevingen
Meerdere golven in zelfde richting => som uitwijkingen Superpositie golven met zelfde amplitude maar lichtjes verschillende frequentie fb = | f 1 f2 |

Reflectie van golven

Reflectie aan een gesloten of vast uiteinde Omkering golf tengevolge van reactiekracht Knoop: k * / 2 Buik: ( 2k + 1 ) * / 4

Reflectie aan een open of los uiteinde Geen omkering Knoop: ( 2k + 1 ) * / 4 Buik: k * / 2

Staande golven
Resonantie Teruggekaatste golf in fase met oorspronkelijke golf => versterkt Staande golfpatroon = stabiel Amplitude zal blijven toenemen zolang heengaande golf wordt opgewekt

Knoop knoop type staande golf 2 vaste uiteinden Gespannen snaar

Buik buik type staande golf 2 open uiteinden Trillende luchtkolommen

Buik knoop type staande golf Open + vast uiteinde Trillende luchtkolommen

Enkele belangrijke toepassingen van het principe van Huygens

Het principe van Huygens
Elk punt van een golffront kan beschouwd worden als een secundaire puntbron van sferische golven

De wetten van terugkaatsing en breking

De terugkaatsingswet Bewijs zie cursus Brekingshoek = invalshoek

De brekingswet van Snellius Descartes Bewijs zie cursus sin 1 / sin 2 = v1 / v2 Naar normaal toe bij overgang naar middenstof kleinere voortplantingssnelheid Van normaal weg bij overgang naar middenstof grotere voortplantingssnelheid

Interferentie
Golven met zelfde frequentie maar afkomstig uit andere bron => interferentie Weglengteverschil = ( 2k 1 ) * / 2 => tegenfase, destructieve interferentie Weglengteverschil = k * => in fase, constructieve interferentie

Interferentie aan spleten

Interferentie aan 2 spleten De spleten beschouwd als puntbronnen secundaire sferisch golven Interferentiefranjes Formules zie formularium

Diffractie
Spleten zijn geen puntbronnen, hebben eindige breedte a Formules zie formularium

Het Dopplereffect voor mechanische golven de decibelschaal

Het Dopplereffect voor mechanische golven
Snelheden steeds t.o.v. middenstof! Bewegende waarnemer Nadering: f = f * ( v + vo ) / v Verwijdering: f = f * ( v vo ) / v

Bewegende bron Nadering: f = f * v / ( v vS ) Verwijdering: f = f * v / ( v + vS )

Algemene formule f = f * ( v vo ) / ( v vS ) Relatieve nadering => frequentieverhoging Relatieve verwijdering => frequentieverlaging

De decibelschaal
Geluidsniveau van geluidsgolf L = 10 * log I + 120 Gevoeligheid oor niet gelijk bij verschillende frequenties TEL NOOIT DECIBELS OP

Elektromagnetische golven
De brekingsindex
In middenstof snelheid kleiner dan c n=c/v Snellius Descartes => sin 2 / sin

= n2 / n1

Totale inwendige reflectie

Invalshoeken groter dan grenshoek L => geen breking maar reflectie L = arcsin ( n2 / n1 ) Praktische toepassing: glasvezel voor optische communicatie

Het Dopplereffect voor elektromagnetische golven

Hangt af van relatieve snelheid bron waarnemer Formules zie formularium