CHNG IV.

PHN TCH D LIU

Lun vn Cao hc QTDN-K12

I.

Chng IV:Phn tch d liu

CC THNG K CHUNG
I.1.

Thng k cc c tnh nhn khu hc

Cc c tnh nhn khu hc c trnh by trong Bng IV.1 sau:

Bng IV. 1. Thng k c tnh nhn khu hc

Hc vn

Ngh nghip

Gii tnh

Tui

I.2.

Tn s

Phn trm

Trung hc c s (cp 2)

0,90

Ph thng trung hc (cp 3)

12

10,81

Trung hc chuyn nghip

10

9,01

Cao ng

17

15,32

i hc

71

63,96

TNG CNG

111

100,00

Sinh vin

3,60

Gio vin

6,31

Nhn vin vn phng

65

58,56

Nhn vin bn hng

7,21

Ngh t do

0,90

Ngh thut

0,90

Cng ngh thng tin

21

18,92

Ch kinh doanh va v nh

0,90

Th th cng

1,80

Bc s

0,90

TNG CNG

111

100,00

53

47,75

Nam

58

52,25

TNG CNG

111

100,00

T 16 n 25

66

59,46

T 26 n 35

32

28,83

T 36 n 45

13

11,71

TNG CNG

111

100,00

Thng k kinh nghim s dng Internet

Thng k kinh nghim s dng Internet c trnh by trong Bng IV.2 sau:
Bng IV. 2. Thng k kinh nghim s dng Internet

Lun vn Cao hc QTDN-K12

Chng IV:Phn tch d liu

Tn s

Phn trm

T 3 - 6 thng

0,90

T 7 - 12 thng

4,50

T 1 nm 2 nm

21

18,92

Hn 2 nm

84

75,68

TNG CNG

111

100,00

I.3.

Thng k d nh mua hng trc tuyn

Thng k d nh mua hng trc tuyn c trnh by trong Bng IV.3 sau:
Bng IV. 3. Thng k d nh mua hng trc tuyn

II.

Tn s

Phn trm

Khng mua

8,11

Nh hn 500.000

12

10,81

Trn 500.000 n 1.000.000

6,31

Trn 1.000.000 n 2.000.000

14

12,61

Trn 2.000.000 n 5.000.000

4,50

Trn 5.000.000 n 10.000.000

8,11

Ln hn 20.000.000

1,80

Cha bit l bao nhiu

53

47,75

TNG CNG

111

100,00

KIM NH M HNH TAM-ECAM

II.1.

Xc nh tin cy v gi tr

II.2.1 tin cy
Internal consistency reliability (cn gi l tin cy ca cc thnh phn), xem
xt phm vi cc mc c s dng nh gi mt kin trc phn nh s
im chung cho kin trc (Barki and Hartwick, 1994), trong bi ny c
o lng bng h s Cronbachs alpha (Cronbach and Meehl, 1955) kim nh
cc thang o ring bit v thang o ton b. Xem kt qu trong Bng IV.4.
Bng IV. 4. H s tin cy

Lun vn Cao hc QTDN-K12

Nhn t

Chng IV:Phn tch d liu

Mean

SD

TERMI

Cronbach Alpha
0,5870

TERMI_1

3,0090

1,0313

TERMI_2

3,7658

0,8734

TERMI_3

3,3063

0,9704

SCREEN

0,6706
SCREEN_1

3,8559

0,7116

SCREEN_2

3,9459

0,8294

FACI

0,5726
FACI_1

3,5586

0,9787

FACI_2

3,4955

1,0346

FACI_3

3,5495

0,9414

PU

0,5788
PU_1

3,6036

0,9073

PU_2

4,1802

0,6633

PU_3

3,8108

0,9097

PU_4

3,8649

0,7069

PEU

0,6708
PEU_1

3,7117

0,7791

PEU_2

3,7568

0,8966

PEU_3

3,4775

0,8618

PEU_4

3,7117

0,7184

BI

0,8043
BI1

3,3063

0,7109

BI2

3,6036

0,8973

PRT

0,7855
PRT_1

3,5045

1,0346

PRT_2

3,7568

0,9928

PRT_3

3,3514

0,9968

PRT_4

3,6847

0,8526

PRP

0,7654
PRP_1

3,6306

0,8082

PRP_2

3,3694

0,9335

PRP_3

3,2703

0,9995

PRP_4

3,5315

0,8182

PRP_5

3,5946

0,8778

Ghi ch: Mean: gi tr trung bnh, SD: lch chun

Lun vn Cao hc QTDN-K12

Chng IV:Phn tch d liu

H s Cronbach alpha theo yu cu ti thiu l 0.7 i vi nghin cu thc

nghim, trong trng hp nghin cu khm ph th c th xem xt mt phn
tch nhn t khm ph theo phng php truyn thng v phn tch nhn t
khng nh theo phng php hin i (Bollen 1989) [14]. Theo hng dn
ny, phn tch nhn t khm ph bng phn mm SPSS s c thc hin
lm tin cho cc phn tch k tip.
II.2.2 gi tr
gi tr phn bit (discriminant validity) ca mt o lng c xc nh l
ph hp nu o lng ny c th phn bit mt cc tha ng t cc kin trc
lin quan.
gi tr hi t ca mt o lng c xc nh l ph hp nu cc ch bo
khc nhau cho o lng ny lin quan n kin trc khi nim tng ng.
nh gi gi tr hi t v gi tr phn bit (convergent validity v
discriminant validity), phn tch nhn t khng nh (CFA Confirmatory
Factor Analysis) c thc hin. CFA c thc hin theo hai bc nh sau
[18]:
Bc 1: Kim tra gi tr hi t (convergent validity) v gi tr phn bit
(discriminant validity) cho nhng nhn t cp 1 (first-order factors) cp
nhn t. Bc ny kim tra ton b m hnh o lng bao gm cc nhn t
cp 1 c trong nghin cu lin quan n cc ch bo (indicators) ca tng nhn
t.
Bc 2: Kim tra gi tr hi t (convergent validity) v gi tr phn bit
(discriminant validity) cho ton b kin trc ca m hnh. Bc ny da trn
kt qu ca bc 1 c kim tra ly im s nhn t (factor scores) lm
gi tr u vo. Bc ny bao gm cc nhn t cp 1 v cc nhn t cp 2
(second-order factors).

Lun vn Cao hc QTDN-K12

Chng IV:Phn tch d liu

L do thit k hai bc nh trn da vo vic xem xt c mu trong nghin

cu khng c ln lm (111 mu) lm thch hp mt m hnh ton din
c qu nhiu tham s [18].
1. Phn tch nhn t khng nh cp nhn t (bc 1)
Kt qu kim tra bc 1 c trnh by trong Bng IV.5 v Bng VI.6. Bng
IV.6 cho thy h s tin cy (Cronbach ca hai kin trc PRT v PRP t
mc yu cu cho nghin cu khm ph (>0.6). Mt s ch bo b loi khi m
hnh v khng ph hp trong tin trnh lm thch hp m hnh. Cc ch s thch
hp trong kt qu CFA bc 1 c trnh by trong Bng IV.5.
Bng IV. 5. Cc ch s thch hp CFA bc 1
Cc ch s thch hp (Fit Indices)

Gi tr yu cu

Kt qu thc hin
7.505

Df (bc t do)

2/df

3.0

1.25

RMSEA

0.5

0.0478

GFI

0.90

0.978

AGFI

0.80

0.992

NFI

0.90

0.928

NNFI

0.90

0.949

RMR

0.05

0.0431

CFI

0.90

0.980

Cc h s ng dn t cc ch bo ti cc kin trc tng ng u c ngha

vi t-value ln hn 1.96 (Xem Bng IV.6). Cc h s ng dn ny kt hp
vi cc ch s thch hp m hnh trong Bng IV.5 cho thy m hnh cp nhn
t t gi tr hi t (convergent validity).
gi tr phn bit (discriminant validity) c nh gi bng cch so snh
phng sai c chia gia cc nhn t v phng sai trung bnh c trch.
Trng hp phng sai c chia gia cc kin trc nh hn phng sai trung

Lun vn Cao hc QTDN-K12

Chng IV:Phn tch d liu

bnh c trch l t gi tr phn bit. Bng IV.7 cho thy m hnh t

gi tr phn bit.
Bng IV. 6. H s cc ch bo t phn tch CFA bc 1
Cc ch bo

H s chun ha

Cronbach'a

TERMI
TERMI_1(a)
TERMI_2(a)
TERMI_3(a)
SCREEN
SCREEN_1(a)
SCREEN_2(a)
FACI

0,849
FACI_1
(b)

FACI_2

0,776**
0,550**

(a)

FACI_3
PRT

0,641
PRT_1

(b)

PRT_2

(a)

0,478**

PRT_3(a)
PRT_4

0,923**

PRP

0,622
(b)

PRP_1

0,716**

(a)

PRP_2

PRP_3(a)
PRP_4(a)
PRP_5

0,467**

** p < 0.05
(a) Cc mc ny b loi khi bc 1 v bc 2
(b) Cc h s nhn t ny c c nh theo kt qu ly t EFA

Bng IV. 7. Cc ch s thch hp trong CFA bc 1

Cc ch s thch hp (Fit Indices)

Gi tr yu cu

7.505

Df (bc t do)
2/df

Kt qu thc hin

6
3.0

1.25

Lun vn Cao hc QTDN-K12

Chng IV:Phn tch d liu

Cc ch s thch hp (Fit Indices)

Gi tr yu cu

Kt qu thc hin

RMSEA

0.5

0.0478

GFI

0.90

0.978

AGFI

0.80

0.922

NFI

0.90

0.928

NNFI

0.90

0.949

RMR

0.05

0.0431

CFI

0.90

0.980

Bng IV. 8. gi tr phn bit1

Kin trc

FACI

PRT

FACI

0.392

PRT

0.226

0.351

PRP

0.349

0.331

PRP

1.328

2. Phn tch nhn t khng nh cho ton b m hnh (bc 2)

Sau khi bc 1 thc hin vi kt qu m hnh t thch hp tt, ly im
s nhn t ca cc nhn t va c phn tch lm gi tr u vo cho bc 2.
Cc kin trc FACI, PRT, PRP trong bc 2 c xem l cc bin c lp
(ngoi sinh) [15, 18]. Cc nhn t cha c phn tch trong bc 1 l cc
nhn t bc hai (second order factor) bao gm PU, PEU, v BI. Cc nhn t
bc hai ny c a vo m hnh vi ton b cc ch bo ca n (cc bin
quan st c). Kt qu phn tch cc h s ng dn c trnh by trong
Bng IV.9.
Bng IV. 9. H s cc ch bo t phn tch CFA bc 2
Cc ch bo

H s chun ha

PU

Cronbach'a
0,4721

PU_1(a)
PU_2

0,28**

ng cho trnh by phng sai trung bnh c trch. Cc mc di ng cho trnh by phng sai c
chia gia cc nhn t.

Lun vn Cao hc QTDN-K12

Chng IV:Phn tch d liu

PU_3

0,28**

PU_4

0,66**

PEU

0.5465
PEU_1

0.56**

PEU_2(a)
PEU_3(a)
PEU_4

0,79**

BI

0,8043
BI_1

0,92**

BI_2

0,86**

** p < 0.05
(a) Cc mc ny b loi khi m hnh

Bng IV. 10. gi tr phn bit

Kin trc

BI

PU

BI

0.849

PU

0.194

0.637

PEU

0.108

0.745

PEU

0.891

Bng IV. 11. Cc ch s thch hp trong CFA bc 2

Cc ch s thch hp (Fit Indices)

Gi tr yu cu

Kt qu thc hin
44.369

Df (bc t do)

22

2/df

3.0

2.01

RMSEA

0.5

0.09

GFI

0.90

0.918

AGFI

0.80

0.832

NFI

0.90

0.834

NNFI

0.90

0.835

RMR

0.05

0.061

CFI

0.90

0.899

Cc gi tr trnh by trong cc bng trn cho thy m hnh cu trc ton b t

c gi tr hi t v gi tr phn bit. Vi mc tiu ch trng vo khm

Lun vn Cao hc QTDN-K12

Chng IV:Phn tch d liu

10

ph cc yu t c lin quan n s sn sng ca thng mi in t trong

ti ny cng vi vic xem xt kt qu ca cc nghin cu trc y trong lnh
vc lin quan, ti tm dng lm thch hp m hnh y vi mc thch
hp chp nhn c (xem [4], trang 112-118). Trong cc nghin cu s dng
SEM, ngi nghin cu cn phi bit khi no dng lm thch hp m hnh,
ngi ta cn phi xem xt liu vic ch nh li m hnh c dn n vn m
hnh qu thch hp hay khng, nh Wheaton ch ra vic bit rng thch
hp bao nhiu l m khng cn qu thch hp (Wheaton, B (1987).
Assessement of fit in overidentified models with latent variables. Sociological
Methods & Reasearch, 16, p. 118-154). Nh vy, trong nghin cu khm ph
ny, m hnh TAM-ECAM cui cng trong ti ny c xem l ph hp
cho cc phn tch tip theo.
II.2.

0.92

Trnh by m hnh TAM-ECAM cui cng

PU_2

PRT
0.28

0.92

PU_3

0.28

0.32
-0.22

PU

PRP
0.26

6.91

0.66

0.56

0.98

-0.14

BI

PU_4

-0.11
0.92

0.99
-6.71
0.68

0.95

BI_1

0.15

BI_2

0.25

-0.12

0.86

PEU_1
0.56

PEU
0.79
0.38

PEU_4

Hnh IV. 1. Kt qu chy m hnh TAM-ECAM

M hnh TAM-ECAM cui cng c trnh by trong Hnh IV.1. Cc h s

ng dn l cc h s chun ha. Kin trc FACI c phn tch trong CFA

Lun vn Cao hc QTDN-K12

Chng IV:Phn tch d liu

11

bc 1 loi khi m hnh cui cng v cho h s khng ph hp. M hnh

TAM-ECAM cui cng cng khng tnh tc ng ca cc bin nhn khu hc
(AGE, GENDER, EXPE) ln cc ng dn t PU BI v PEU BI nh
m hnh gi thuyt xut (xem li chng 3) do m hnh TAM-ECAM
cui cng trong ti ny cha c thch hp rt tt vi d liu nghin cu
nn m hnh cui cng ch c s dng lm tin cho cc nghin cu tng
lai.
III. KIM NH CC GI THUYT
Nh vy, m hnh TAM-ECAM ngh t 3 m hnh chnh l TAM, e-CAM,
v UTAUT c rt gn li thnh m hnh TAM-ECAM cui cng vi cc
thnh phn chnh c t m hnh e-CAM. Cc kin trc khc khng ph hp
c loi b khi m hnh cui cng. Chng ta s kim nh cc gi thuyt
c nu trong Chng III xem kt qu xc nhn gi thuyt no v bc b gi
thuyt no.
Kt qu tm tt vic kim nh cc gi thuyt c trnh by trong Bng
IV.12.
Bng IV. 12. Gi tr cc h s ng dn v t-value
Gi thuyt

H s

t-value

Xc nhn

H1

TERMI

--> (+)

PEU

H2

SCREEN

--> (+)

PEU

H3

FACI

--> (+)

BI

H4

PEU

--> (+)

PU

0,99

4,490

H5

PU

--> (+)

BI

6,906

1,100

H6

PEU

--> (+)

BI

-6,71

-1,030

H7

PRT

--> (-)

BI

-0,113

-2,250

H8

PRP

--> (-)

BI

-0,14

-1,360

H9

PRT

(+) <--> (+)

PRP

0,32

3,250

K hiu:

(+) : nh hng dng theo chiu mi tn

(-) : nh hng m theo chiu mi tn
x

: xc nhn gi thuyt

Lun vn Cao hc QTDN-K12

12

Chng IV:Phn tch d liu

Nh vy, vi m hnh TAM-ECAM c c lng, ch c gi thuyt H4,

H7, v H9 l c xc nhn. Cc gi thuyt cn li b bc b theo kt qu
phn tch d liu thu thp c. c bit l hai nhn t PRT (nhn thc ri ro
trong giao dch trc tuyn) v PRP (nhn thc ri ro lin quan n sn
phm/dch v) u c tc ng m ng k ln BI (d nh hnh vi).
K tip, xc nhn kt qu nghin cu, chng ta s so snh kt qu thu c
trong nghin cu ny vi cc kt qu t cc nghin cu khc lm tin cho
nghin cu ny trong chng tip theo.

CHNG V.
SO SNH KT QU PHN TCH

I.

SO SNH VI KT QU CA M HNH e-CAM

Mc tiu nghin cu tp trung chnh vo kho st cc yu t tc ng vo s
sn sng trong thng mi in t. Mt khc, kt qu kho st cho thy cc
yu t trong m hnh e-CAM c xc nhn theo d liu nghin cu trong
ti ny, nn chng ta xem xt trc cc yu t nhn thc ri ro trong giao
dch trc tuyn (PRT) v nhn thc ri ro lin quan n sn phm/dch v.
Kt qu so snh cc gi thuyt theo hai tp d liu c kho st ti M
v Hn Quc c trnh by trong bng sau:
Bng V. 1. Kt qu so snh theo m hnh e-CAM
Gi thuyt

Quan h

USA

KOREA

VIT NAM

H4

PEUPU (+)

H5

PUPB (+)

H6

PEUPB (+)

H7

PRTPB ()

H8

PRPPB ()

H9

PRTPRP (+)

x
x

Ghi ch: PB=BI

Nh vy, gi thuyt H4, H7, v H9 khp vi kt qu ca d liu kho st ti

M, trong gi thuyt H1 v H7 hon ton khp vi kt qu kho st ti c
hai nc trn. Kin trc PB trong m hnh e-CAM c thit k o
lng hnh vi mua hng thc s, trong khi kin trc tng ng l BI trong
m hnh ny c thit k o lng hnh vi d nh s dng h thng
thng mi in t. Trn nn tng ca m hnh TAM, kin trc BI c tc
ng trc tip n kin trc s dng h thng thc s. Cc nghin cu lin
quan n m hnh TAM cho thy kin trc BI c tc ng trc tip ln
kin trc S Dng Thc S (Usage) [19, 21], do , kin trc BI l ch bo
chnh ca kin trc PB. Vi kt qu trn, chng ta xem kin trc BI v PB l
c lin quan cht ch vi nhau v c th so snh c.

Tip theo, chng ta so snh nh hng trc tip v tng nh hng ca PRT
v PRP ln BI theo kt qu nghin cu ti M v Hn Quc. Cc tc ng
c trnh by trong bng sau:
Bng V. 2. So snh tc ng ca PRP v PRT ln BI
BI
USA

KOREA

Vit Nam

Direct

Total

Direct

Total

Direct

Total

PRT

-0,293

-0,293

-0,15

-0,15

-0,113

-0,113

PRP

-0,442

-0,442

-0,132

-0,132

-0,128

-0,128

Ta thy kt qu tc ng ca PRT v PRP ln BI ti Vit Nam gn tng ng

vi kt qu ti Hn Quc hn l kt qu ca M.
II.

SO SNH VI KT QU CA M HNH TAM v UTAUT

Kin trc FACI (cc iu kin thun tin) ly t m hnh UTAUT khng
p ng c d liu ca m hnh TAM-ECAM trong nghin cu ny. Xem
li m hnh UTAUT [19], chng ta thy kin trc FACI ch c nh hng rt
thp ln BI vi h s ng dn l 0.8. Kin trc ny c thit k trong
nghin cu longitudinal vi mi trng h thng thng tin. Khi c tc ng
ng thi ca gii tnh (GENDER) v tui (AGE) th kin trc ny nh
hng ln BI mnh hn mt cht so vi khi khng c tc ng tng tc. C
th l khi c tc ng tng tc th h s ng dn l 0.22 (p>0.05).
Kin trc TERMI (thut ng) v kin trc SCREEN (thit k giao din) c
lm theo m hnh TAM trong nghin cu s dng th vin s ha [24] cng
khng c d liu nghin cu ny h tr v b loi khi m hnh trong
phn tch CFA bc 1.
Cc kin trc PEU (nhn thc tnh d s dng), PU (nhn thc s hu ch)
trong m hnh TAM v cc m hnh m rng t m hnh TAM u c tc
ng trc tip v gin tip ln BI. H s ng dn ti thiu t PEU PU,
BI hoc t PU BI l 0.7 (p<0.05). Trong ti ny, ch c tc ng ca

PEU BI l 0.99 (p<0.05), cn tc ng ca PU, PEU BI khng c h

tr t d liu.