Druk NR 2189: VI Kadencja

Druk nr 2189
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
SPRAWOZDANIE
KOMISJI OBRONY NARODOWEJ
o rz!dowym projekcie ustawy o

dyscyplinie wojskowej (druk nr 1666)
Marsza!ek Sejmu - na podstawie art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu Sejmu –
po zasi"gni"ciu opinii Prezydium Sejmu - skierowa! w dniu 10 lutego 2009 r. powy#szy
projekt ustawy do Komisji Obrony Narodowej do pierwszego czytania.
Do prac nad projektem ustawy Prezydium Komisji Ustawodawczej wyznaczy!o
przedstawicieli Komisji.
Komisja Obrony Narodowej - po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz

rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posiedzeniach w dniach 5 marca i 16 lipca 2009 r.
wnosi:
W y s o k i S e j m uchwali$ raczy za!%czony projekt ustawy.
Warszawa, dnia 16 lipca 2009 r.
Zast"pca Przewodnicz%cego Komisji

Sprawozdawca Obrony Narodowej
/-/ Jadwiga Zakrzewska /-/ Mieczys!aw &uczak

Liczba stron : 1 Data : 2009-07-24 Nazwa pliku : 0091-99A.NK 1
VI kadencja/ druk nr 1666
Projekt
USTAWA
z dnia 2009 r.
o dyscyplinie wojskowej 1)
DZIA" I
PRZEPISY OGÓLNE
Art. 1.
Ustawa okre'la zasady wyró#niania #o!nierzy i by!ych #o!nierzy oraz pododdzia!ów,
oddzia!ów i instytucji wojskowych, a tak#e zasady i sposoby reagowania na narusze-
nia dyscypliny wojskowej oraz ponoszenia przez #o!nierzy odpowiedzialno'ci dys-
cyplinarnej, jak równie# tryb post"powania w tych sprawach.
Art. 2.
1. (o!nierz obowi%zany jest do przestrzegania dyscypliny wojskowej.
2. Prze!o#ony jest obowi%zany:
1) kszta!towa$ dyscyplin" wojskow% podporz%dkowanych mu #o!nierzy, w
szczególno'ci przez dzia!ania profilaktyczno-wychowawcze oraz tworzenie
warunków do wyró#niania i przestrzegania dyscypliny wojskowej;
2) niezw!ocznie reagowa$ na zachowania #o!nierzy naruszaj%ce dyscyplin"
wojskow%.
3. (o!nierz starszy stopniem wojskowym, nieb"d%cy prze!o#onym #o!nierza m!od-
szego stopniem wojskowym, naruszaj%cego dyscyplin" wojskow% podczas nie-
obecno'ci prze!o#onego, jest:
1) uprawniony do wydania temu #o!nierzowi rozkazu zaprzestania naruszania
dyscypliny wojskowej;
2) obowi%zany do powiadomienia o tym fakcie prze!o#onego tego #o!nierza.
1)
Niniejsz% ustaw% zmienia si": ustaw" z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowi%zku obro-
ny Rzeczypospolitej Polskiej, ustaw" z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykrocze), ustaw" z dnia 20
czerwca 1985 r. o prokuraturze, ustaw" z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, ustaw" z dnia 6
czerwca 1997 r. – Kodeks post"powania karnego, ustaw" z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks po-
st"powania w sprawach o wykroczenia, ustaw" z dnia 24 sierpnia 2001 r. o (andarmerii Wojskowej
i wojskowych organach porz%dkowych.
4. (o!nierz jest obowi%zany do udzielenia pomocy, na #%danie uprawnionej osoby

w czynno'ciach s!u#bowych, podejmowanych w stosunku do #o!nierza narusza-
j%cego dyscyplin" wojskow%.
Art. 3.
U#yte w ustawie okre'lenia oznaczaj%:
1) dyscyplina wojskowa – przestrzeganie przez #o!nierza przepisów prawa do-
tycz%cych s!u#by wojskowej i innych przepisów prawa przewiduj%cych od-
powiedzialno'$ dyscyplinarn% na zasadach i w trybie okre'lonych w ustawie
oraz wykonywanie rozkazów i decyzji wydanych w sprawach s!u#bowych;
2) wyró#nienie – materialn% lub niematerialn% form" wyra#enia uznania #o!-
nierzom oraz by!ym #o!nierzom niepozostaj%cym w czynnej s!u#bie woj-
skowej, a tak#e pododdzia!om, oddzia!om i instytucjom wojskowym;
3) reagowanie dyscyplinarne – zastosowanie dyscyplinarnego 'rodka zapobie-
gawczego, zwrócenie #o!nierzowi uwagi albo przeprowadzenie z nim roz-
mowy ostrzegawczej oraz post"powanie dyscyplinarne;
4) przewinienie dyscyplinarne – naruszenie dyscypliny wojskowej, w wyniku
dzia!ania lub zaniechania dzia!ania, które nie jest przest"pstwem lub wykro-
czeniem albo przest"pstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym;
5) post"powanie dyscyplinarne – ogó! czynno'ci maj%cych na celu rozpozna-
nie i rozstrzygni"cie sprawy przewinienia dyscyplinarnego, o pope!nienie
którego #o!nierz jest obwiniony, prowadzonej w trybie uproszczonym lub
zwyk!ym, a tak#e post"powanie w sprawie wzruszenia prawomocnego orze-
czenia dyscyplinarnego;
6) raport dyscyplinarny – rozpatrzenie sprawy przewinienia dyscyplinarnego i
wydanie orzeczenia w toku post"powania dyscyplinarnego przez uprawnio-
ny do tego organ, z udzia!em okre'lonych w ustawie osób;
7) ukaranie – prawomocne wymierzenie kary dyscyplinarnej oraz prawomocne
zastosowanie 'rodka dyscyplinarnego, w tym z warunkowym zawieszeniem
ich wykonania;
8) #o!nierz – #o!nierza pe!ni%cego, w tym odbywaj%cego czynn% s!u#b" woj-
skow%, o którym mowa w ustawie z dnia 21 listopada 1967 r. o powszech-
nym obowi%zku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 241,
poz. 2416, z pó*n. zm. 2)) oraz w ustawie z dnia 11 wrze'nia 2003 r.
o s!u#bie wojskowej #o!nierzy zawodowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 141, poz.
892, Nr 206, poz. 1288 i Nr 208, poz. 1308 oraz z 2009 r. Nr 26, poz. 157 i
Nr 79, poz. 669);
9) obwiniony – #o!nierza obj"tego post"powaniem dyscyplinarnym;
2)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 277,
poz. 2742, z 2005 r. Nr 180, poz. 1496, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711 i Nr 220, poz. 1600, z 2007
r. Nr 107, poz. 732 i Nr 176, poz. 1242, z 2008 r. Nr 171, poz. 1056, Nr 180, poz. 1109, Nr 206,
poz. 1288, Nr 208, poz. 1308 i Nr 223, poz. 1458 oraz z 2009 r. Nr 22, poz. 120 i Nr 97, poz. 801.
10) prze!o#ony – #o!nierza albo inn% osob" nieb"d%c% #o!nierzem, którym na

mocy przepisu prawa, rozkazu, polecenia lub decyzji podporz%dkowano
#o!nierza lub #o!nierzy;
11) prze!o#ony dyscyplinarny – prze!o#onego uprawnionego do wyró#niania,
wszczynania post"powa) dyscyplinarnych, wydawania orzecze) zwi%za-
nych z post"powaniem dyscyplinarnym w pierwszej instancji, a ponadto do
podejmowania innych czynno'ci w sprawach dyscyplinarnych;
12) wy#szy prze!o#ony dyscyplinarny – prze!o#onego dyscyplinarnego, którego
przepisy ustawy upowa#niaj% do rozpoznawania odpowiednio odwo!ania
lub za#alenia wniesionego w przypadkach okre'lonych ustaw%, a tak#e do
podejmowania innych czynno'ci w sprawach dyscyplinarnych;
13) organ orzekaj%cy – prze!o#onego dyscyplinarnego, organ wojskowy upraw-
niony do orzekania o ukaraniu lub s%d wojskowy;
14) organ odwo!awczy – wy#szego prze!o#onego dyscyplinarnego, organ woj-
skowy lub s%d wojskowy, w!a'ciwych do rozpatrzenia odpowiednio odwo-
!ania lub za#alenia od orzeczenia albo na postanowienie, a tak#e polecenia
poddania si" badaniom przed zastosowaniem dyscyplinarnego 'rodka zapo-
biegawczego;
15) rzecznik dyscyplinarny – #o!nierza, którego przepisy ustawy upowa#niaj%
do przeprowadzenia czynno'ci wyja'niaj%cych i innych czynno'ci w post"-
powaniu dyscyplinarnym;
16) dowódca jednostki wojskowej – dowódc" (dyrektora, szefa, komendanta,
prezesa lub inn% osob" na równorz"dnym stanowisku s!u#bowym) jednostki
wojskowej;
17) kierownik instytucji cywilnej – ministra, kierownika urz"du lub innego sze-
fa instytucji cywilnej;
18) jednostka wojskowa – jednostk" wojskow%, o której mowa w ustawie z dnia
21 listopada 1967 r. o powszechnym obowi%zku obrony Rzeczypospolitej
Polskiej oraz ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach u#ycia lub poby-
tu Si! Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami pa)stwa (Dz. U.
Nr 162, poz. 1117, z 2004 r. Nr 210, poz. 2135 oraz z 2009 r. Nr 79, poz.
669), a tak#e komórk" organizacyjn% Ministerstwa Obrony Narodowej, jed-
nostk" organizacyjn% podleg!% Ministrowi Obrony Narodowej lub przez
niego nadzorowan% oraz przedsi"biorstwo pa)stwowe, dla którego jest on
organem za!o#ycielskim;
19) instytucja wojskowa – jednostk" organizacyjn% nieb"d%c% oddzia!em ani
pododdzia!em wojskowym podleg!% Ministrowi Obrony Narodowej lub
przez niego nadzorowan%;
20) instytucja cywilna – instytucj" cywiln%, o której mowa w ustawie z dnia
11 wrze'nia 2003 r. o s!u#bie wojskowej #o!nierzy zawodowych;
21) narkotyk – 'rodek odurzaj%cy, substancj" psychotropow% i 'rodek zast"pczy,

o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdzia!aniu nar-
komanii (Dz. U. Nr 179, poz. 1485, z pó*n. zm. 3)).
Art. 4.
1. Prze!o#onymi dyscyplinarnymi s%:
1) Minister Obrony Narodowej i Naczelny Dowódca Si! Zbrojnych – w sto-
sunku do wszystkich #o!nierzy;
2) sekretarz stanu, podsekretarz stanu oraz dyrektor generalny w Ministerstwie
Obrony Narodowej – w stosunku do podporz%dkowanych im #o!nierzy;
3) Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego - w stosunku do podporz%dko-
wanych mu #o!nierzy;
4) prze!o#ony zajmuj%cy stanowisko s!u#bowe zaszeregowane do stopnia eta-
towego kaprala (mata) lub wy#sze – w stosunku do podporz%dkowanych mu
#o!nierzy;
5) kierownik instytucji cywilnej – w stosunku do podporz%dkowanych mu
#o!nierzy;
6) inni uprawnieni prze!o#eni, zajmuj%cy stanowiska s!u#bowe okre'lone w
rozporz%dzeniu, o którym mowa w art. 56 – w stosunku do podporz%dkowa-
nych im #o!nierzy.
2. Osoba, której czasowo powierzono pe!nienie obowi%zków na stanowisku s!u#-
bowym albo pe!ni je w zast"pstwie, posiada uprawnienia przys!uguj%ce prze!o-
#onemu dyscyplinarnemu wyznaczonemu na to stanowisko.
Art. 5.
1. W post"powaniu dyscyplinarnym uczestniczy rzecznik dyscyplinarny, który jest
w!a'ciwy do prowadzenia czynno'ci wobec:
1) #o!nierzy posiadaj%cych stopie) wojskowy szeregowych lub podoficerów –
b"d%cy podoficerem w stopniu wojskowym plutonowego (bosmanmata) lub
wy#szym;
2) oficerów m!odszych lub #o!nierzy, o których mowa w pkt 1 – b"d%cy ofice-
rem m!odszym;
3) oficerów starszych lub #o!nierzy, o których mowa w pkt 1 i 2 – b"d%cy ofi-
cerem starszym;
4) oficerów posiadaj%cych stopie) genera!a brygady (kontradmira!a) lub wy#-
szy – oficer posiadaj%cy stopie) wojskowy genera!a brygady (kontradmira-
!a) lub wy#szy.
2. Rzeczników dyscyplinarnych wyznacza spo'ród #o!nierzy zawodowych prze!o-
#ony dyscyplinarny zajmuj%cy stanowisko s!u#bowe co najmniej dowódcy jed-
3)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz.U. z 2006 r. Nr 66, poz.
469, z 2006 r. Nr 120, poz. 826, z 2007 r. Nr 7, poz. 47 i Nr 82, poz. 558 oraz z 2009 r. Nr 18, poz.
97, Nr 63, poz. 520, Nr 92, poz. 753 i Nr 98, poz. 817.
nostki wojskowej albo kierownika instytucji cywilnej, okre'lony w rozporz%-

dzeniu, o którym mowa w art. 56.
3. W toku post"powania dyscyplinarnego rzecznik dyscyplinarny jest niezale#ny,
w granicach okre'lonych ustaw%.
4. Rzecznikowi dyscyplinarnemu za uczestniczenie oraz wykonywanie czynno'ci
w post"powaniu dyscyplinarnym przys!uguje dodatkowe wynagrodzenie, okre-
'lone w rozporz%dzeniu, o którym mowa w art. 56.
5. Prze!o#ony dyscyplinarny, który wyznaczy! rzecznika dyscyplinarnego, odwo!u-
je go wskutek:
1) zaistnienia okoliczno'ci, które stanowi% podstaw" zwolnienia #o!nierza z
czynnej s!u#by wojskowej;
2) prawomocnego skazania #o!nierza przez s%d za przest"pstwo lub wykrocze-
nie albo przest"pstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe;
3) prawomocnego ukarania #o!nierza;
4) rozformowania jednostki wojskowej albo likwidacji instytucji cywilnej lub
przeniesienia #o!nierza do innej jednostki wojskowej albo instytucji cywil-
nej, z zastrze#eniem ust. 7.
6. Prze!o#ony dyscyplinarny, który wyznaczy! rzecznika dyscyplinarnego, mo#e
odwo!a$ go wskutek:
1) wyznaczenia #o!nierza na inne stanowisko s!u#bowe wymagaj%ce wykony-
wania zada) poza dotychczasowym miejscem s!u#by lub w znacznym stop-
niu utrudniaj%cych pe!nienie funkcji rzecznika dyscyplinarnego;
2) niewykonywania przez #o!nierza obowi%zków s!u#bowych na zajmowanym
stanowisku s!u#bowym nieprzerwanie przez okres d!u#szy ni# trzy miesi%ce
w ci%gu roku kalendarzowego;
3) zrzeczenia si" przez #o!nierza pe!nienia funkcji rzecznika dyscyplinarnego.
7. Rzecznika dyscyplinarnego, który po przeniesieniu do innej jednostki wojsko-
wej nadal pozostaje w podporz%dkowaniu s!u#bowym prze!o#onego dyscypli-
narnego, który go wyznaczy!, mo#na nie odwo!ywa$ z tej funkcji.
Art. 6.
1. S%dem wojskowym w!a'ciwym do orzekania lub rozpatrzenia odwo!ania i za#a-
lenia albo wniosku o wzruszenie prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego
jest wojskowy s%d garnizonowy lub wojskowy s%d okr"gowy obejmuj%cy swoj%
w!a'ciwo'ci% jednostk" wojskow% albo instytucj" cywiln%, w której #o!nierz
pe!ni! s!u#b" w chwili:
1) z!o#enia wniosku o wydanie orzeczenia dyscyplinarnego w sprawie jego
dotycz%cej;
2) z!o#enia odwo!ania od orzeczenia lub za#alenia na postanowienie;
3) z!o#enia wniosku o wzruszenie prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego;
4) zwolnienia z czynnej s!u#by wojskowej, je#eli jego sprawa jest rozpozna-
wana po tym zwolnieniu.
2. W sprawach dyscyplinarnych s%dy wojskowe orzekaj% jednoosobowo.
Art. 7.
1. Czynno'ci zwi%zane z reagowaniem dyscyplinarnym i informacje ich dotycz%ce,
zawarte w rozkazie lub decyzji oraz dokumentacji i ewidencji dyscyplinarnej, s%
jawne wy!%cznie dla uczestników tych czynno'ci oraz innych uprawnionych na
podstawie ustawy osób, chyba #e ustawa stanowi inaczej.
2. W trakcie reagowania dyscyplinarnego nie stosuje si" drogi s!u#bowej, chyba #e
ustawa stanowi inaczej.
Art. 8.
1. Do biegu terminu okre'lonego w ustawie nie wlicza si" dnia, od którego liczy
si" dany termin.
2. Je#eli termin jest oznaczony w miesi%cach, koniec terminu przypada na dzie)
miesi%ca, który odpowiada pocz%tkowemu dniowi terminu; je#eli w miesi%cu nie
ma takiego dnia, koniec terminu przypada w ostatnim dniu tego miesi%ca.
3. Je#eli termin up!ywa w dniu ustawowo wolnym od pracy, koniec terminu przy-
pada na najbli#szy dzie) roboczy.
4. Termin uwa#a si" za zachowany, je#eli przed jego up!ywem pismo zosta!o:
1) z!o#one przez #o!nierza w dowództwie jednostki wojskowej lub w kierow-
nictwie instytucji cywilnej, w której pe!ni s!u#b";
2) z!o#one przez osob" pozbawion% wolno'ci w administracji odpowiedniego
zak!adu;
3) z!o#one przez cz!onka za!ogi polskiego okr"tu wojennego dowódcy okr"tu;
4) z!o#one w polskim urz"dzie konsularnym;
5) nadane w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego.
5. Pismo omy!kowo wniesione przed up!ywem terminu do niew!a'ciwego organu
w post"powaniu dyscyplinarnym uwa#a si" za wniesione z zachowaniem termi-
nu.
6. Organ orzekaj%cy lub odwo!awczy odmawia przyj"cia pisma wniesionego po
terminie lub przez osob" nieuprawnion%, a tak#e wspólnie przez obwinionych.
Art. 9.
W kwestiach nieuregulowanych w ustawie w sprawach dyscyplinarnych
w post"powaniu przed s%dem wojskowym stosuje si" odpowiednio przepisy ustawy z
dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks post"powania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z
pó*n. zm. 4)).
4)
Zmiany wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz.U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555, z 1999 r. Nr 83,
poz. 931, z 2000 r. Nr 50, poz. 580, Nr 62, poz. 717, Nr 73, poz. 852 i Nr 93, poz. 1027, z 2001 r.
Nr 98, poz. 1071 i Nr 106, poz. 1149, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, z 2003 r. Nr 17, poz. 155, Nr 111,
poz. 1061 i Nr 130, poz. 1188, z 2004 r. Nr 51, poz. 514, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889, Nr 240,
DZIA" II
WYRÓ#NIANIE
Art. 10.
1. (o!nierzowi mo#e by$ udzielone wyró#nienie za czyny 'wiadcz%ce o ofiarno'ci i
odwadze lub za szczególne osi%gni"cia w wykonywaniu zada) s!u#bowych.
2. By!emu #o!nierzowi za zas!ugi okre'lone w ust. 1 mo#e by$ udzielone wyró#-
nienie, o którym mowa w art. 11 ust. 1 pkt 3 i 8–12, przy czym po'miertnie wy-
!%cznie w formie, o której mowa w art. 11 ust. 1 pkt 8, 10 i 12.
3. Udzielenie wyró#nienia stwierdza si" w rozkazie lub decyzji.
4. Jednorazowo nie mo#na wyró#ni$ wi"cej ni# dwoma wyró#nieniami.
Art. 11.
1. Wyró#nieniami s%:
1) zatarcie ukarania przed up!ywem terminu okre'lonego w ustawie;
2) pochwa!a;
3) list gratulacyjny;
4) pismo pochwalne ze zdj"ciem wyró#nionego #o!nierza na tle:
a) flagi pa)stwowej Rzeczypospolitej Polskiej lub wojskowej,
b) sztandaru jednostki wojskowej lub bandery wojennej;
5) urlop nagrodowy;
6) nagroda rzeczowa;
7) nagroda pieni"#na;
8) wpisanie zas!ug #o!nierza do kroniki jednostki wojskowej;
9) odznaka honorowa;
10) tytu! honorowy;
11) honorowa bro) bia!a;
12) wpisanie zas!ug #o!nierza do Ksi"gi Honorowej Wojska Polskiego.
poz. 821, Nr 141, poz. 1181, Nr 143, poz. 1203, Nr 163, poz. 1363, Nr 169, poz. 1416 i Nr 178,
poz. 1479, z 2006 r. Nr 15, poz. 118, Nr 66, poz. 467, Nr 95, poz. 659, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr
141, poz. 1009 i poz. 1013, Nr 167, poz. 1192 i Nr 226, poz. 1647 i 1648, z 2007 r. Nr 20, poz. 116,
Nr 64, poz. 432, Nr 80, poz. 539, Nr 89, poz. 589, Nr 99, poz. 664, Nr 112, poz. 766, Nr 123, poz.
849 i Nr 128, poz. 903, z 2008 r. Nr 27, poz. 162, Nr 100, poz. 648, Nr 107, poz. 686, Nr 123, poz.
802, Nr 182, poz. 1133, Nr 208, poz. 1308, Nr 214, poz. 1344, Nr 225, poz. 1485, Nr 234, poz.
1571 i Nr 237, poz. 1651 oraz z 2009 r. Nr 8, poz. 39, Nr 20, poz. 104, Nr 28, poz. 171, Nr 68, poz.
585 i Nr 85, poz. 716.
2. Ukaranego #o!nierza nie mo#na wyró#ni$, je#eli jednocze'nie nie jest mu udzie-
lane wyró#nienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1.
3. Urlopu nagrodowego jednorazowo udziela si" na czas od trzech do sze'ciu dni
roboczych.
4. &%czny wymiar urlopów nagrodowych w ci%gu roku kalendarzowego nie mo#e
przekroczy$ dwunastu dni, przy czym w przypadku pe!nienia czynnej s!u#by
wojskowej przez okres krótszy ni# rok, wymiar ten nie mo#e przekroczy$ liczby
dni równej liczbie rozpocz"tych miesi"cy tej s!u#by.
5. Nagrod" rzeczow% mo#e stanowi$ przedmiot o warto'ci nie wy#szej od dwu-
krotnego najni#szego uposa#enia zasadniczego #o!nierza zawodowego, obowi%-
zuj%cego w dniu udzielenia tej nagrody.
6. Wysoko'$ nagrody pieni"#nej nie mo#e by$ wy#sza od dwukrotnego uposa#enia
zasadniczego ostatnio otrzymanego przez wyró#nionego #o!nierza.
Art. 12.
Pododdzia!y, oddzia!y i instytucje wojskowe mo#na wyró#ni$ za:
1) czyny po!%czone z ofiarno'ci% i odwag% #o!nierzy tych pododdzia!ów i od-
dzia!ów, dokonane w czasie wojny lub w strefie dzia!a) wojennych;
2) szczególne osi%gni"cia w wykonywaniu zada) s!u#bowych, w tym szkole-
niowych w czasie pokoju, w razie og!oszenia mobilizacji lub stanów nad-
zwyczajnych, u#ycia Si! Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w kraju i poza
granicami pa)stwa w dzia!aniach antyterrorystycznych, akcjach humanitar-
nych, poszukiwawczych lub ratowniczych, a tak#e w zwalczaniu kl"sk #y-
wio!owych oraz likwidacji ich skutków.
Art. 13.
Wyró#nieniami dla pododdzia!ów, oddzia!ów i instytucji wojskowych s%:
1) dyplom uznania;
2) wpisanie nazwy i osi%gni"$ pododdzia!u do kroniki jednostki wojskowej;
3) tytu! honorowy;
4) wpisanie nazwy i osi%gni"$ oddzia!u lub instytucji wojskowej do Ksi"gi
Honorowej Wojska Polskiego.
Art. 14.
1. Wyró#nie), o których mowa w art. 11, mog% udziela$:
1) wymienionych w pkt 1–3 i 5 – ka#dy prze!o#ony dyscyplinarny;
2) wymienionego w pkt 4 – prze!o#eni dyscyplinarni okre'leni w rozporz%dze-
niu, o którym mowa w art. 15;
3) wymienionych w pkt 6 i 7 – prze!o#ony dyscyplinarny zajmuj%cy stanowi-
sko s!u#bowe dowódcy jednostki wojskowej albo wy#sze, je#eli stanowiska
te zosta!y zaszeregowane do stopnia etatowego co najmniej majora (koman-

dora podporucznika), lub kierownik instytucji cywilnej;
4) wymienionego w pkt 8 – prze!o#ony dyscyplinarny zajmuj%cy stanowisko
s!u#bowe dowódcy jednostki wojskowej albo wy#sze, je#eli stanowiska te
zosta!y zaszeregowane do stopnia etatowego co najmniej majora (komando-
ra podporucznika);
5) wymienionych w pkt 9–11 – Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej oraz prze-
!o#eni dyscyplinarni okre'leni w rozporz%dzeniu, o którym mowa w art. 15;
6) wymienionego w pkt 12 – Minister Obrony Narodowej lub Naczelny Do-
wódca Si! Zbrojnych.
2. Wyró#nie), o których mowa w art. 13, mog% udziela$:
1) wymienionego w pkt 1 – prze!o#ony dyscyplinarny dowódcy pododdzia!u,
oddzia!u lub instytucji wojskowej;
2) wymienionego w pkt 2 – dowódca jednostki wojskowej;
3) wymienionego w pkt 3 – prze!o#eni dyscyplinarni okre'leni w rozporz%dze-
niu, o którym mowa w art. 15;
4) wymienionego w pkt 4 – Minister Obrony Narodowej lub Naczelny Do-
wódca Si! Zbrojnych.
3. Prze!o#ony dyscyplinarny mo#e wyst%pi$ do wy#szego prze!o#onego dyscypli-
narnego o udzielenie wyró#nienia, je#eli sam nie jest uprawniony do jego udzie-
lenia.
Art. 15.
1. Minister Obrony Narodowej okre'li, w drodze rozporz%dzenia:
1) szczegó!owe warunki i tryb wyró#niania;
2) prze!o#onych dyscyplinarnych uprawnionych do udzielania wyró#nie), o
których mowa w art. 14 ust. 1 pkt 2 i 5 oraz ust. 2 pkt 3;
3) rodzaje tytu!ów honorowych i wzory odznak tych tytu!ów;
4) rodzaje oraz wzory honorowej bia!ej broni;
5) sposób noszenia odznak honorowych, odznak tytu!ów honorowych oraz ho-
norowej broni bia!ej, a tak#e eksponowania, przekazywania i przechowy-
wania niektórych wyró#nie);
6) pododdzia!y, oddzia!y i instytucje wojskowe, które mog% by$ wyró#nione
poszczególnymi rodzajami wyró#nie);
7) szczegó!owe warunki tworzenia funduszu przeznaczonego na wyró#nienia
oraz dysponowania tym funduszem.
2. W rozporz%dzeniu, o którym mowa w ust. 1, nale#y w szczególno'ci uwzgl"d-
ni$:
1) rodzaje osi%gni"$ b"d%cych kryterium wyró#nienia, a zw!aszcza maj%cych
znaczenie dla obronno'ci pa)stwa i Si! Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
oraz czynów 'wiadcz%cych o ofiarno'ci i odwadze w warunkach pe!nienia
czynnej s!u#by wojskowej po og!oszeniu mobilizacji, w stanach nadzwy-

czajnych, w czasie wojny, a tak#e podczas wykonywania zada) s!u#bowych
w strefie dzia!a) wojennych oraz w przypadku u#ycia Si! Zbrojnych Rze-
czypospolitej Polskiej poza granicami pa)stwa, jak równie# udzia!u w ak-
cjach humanitarnych, poszukiwawczych lub ratowniczych;
2) charakter wykonywanych zada) i odpowiednio'$ struktur organizacyjnych
Ministerstwa Obrony Narodowej oraz jednostek organizacyjnych podle-
g!ych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych, a
tak#e instytucji cywilnych, w których #o!nierze pe!ni% s!u#b";
3) wysoko'$ i sposób ustalania 'rodków finansowych przeznaczonych na wy-
ró#nienia, a tak#e sposób ustalania wielko'ci 'rodków pozostaj%cych w dys-
pozycji dowódców jednostek wojskowych oraz Ministra Obrony Narodo-
wej, jednostki wojskowe, w których tworzy si" fundusz przeznaczony na
wyró#nienia, organy uprawnione do tworzenia tego funduszu, sposób usta-
lania jego 'rodków oraz organy uprawnione do dysponowania tym fundu-
szem;
4) uroczysty charakter udzielania wyró#nie) oraz sposób wr"czania niektórych
z nich, zgodnie z ceremonia!em wojskowym.
DZIA" III
REAGOWANIE DYSCYPLINARNE
Rozdzia$ 1
Zasady ogólne odpowiedzialno%ci dyscyplinarnej
Art. 16.
1. Odpowiedzialno'$ dyscyplinarn% ponosi #o!nierz, który pope!nia przewinienie
dyscyplinarne.
2. Przewinienie dyscyplinarne mo#e by$ pope!nione zarówno umy'lnie, jak i nie-
umy'lnie.
3. Nie pope!nia przewinienia dyscyplinarnego #o!nierz, je#eli nie mo#na przypisa$
mu winy w czasie pope!niania tego czynu.
4. Obwinionego uwa#a si" za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwier-
dzona prawomocnym orzeczeniem organu orzekaj%cego.
5. Niedaj%ce si" usun%$ w%tpliwo'ci rozstrzyga si" na korzy'$ obwinionego.
6. W stosunku do sprawcy przewinienia dyscyplinarnego mo#na poprzesta$ na
zwróceniu mu uwagi albo przeprowadzeniu z nim rozmowy ostrzegawczej, je#e-
li okoliczno'ci sprawy nie budz% w%tpliwo'ci i uznaje si" te dzia!ania za wystar-
czaj%ce.
Art. 17.
1. (o!nierz ponosi odpowiedzialno'$ dyscyplinarn% za pope!nienie przewinienia
dyscyplinarnego, posiadaj%cego jednocze'nie znamiona innego czynu zabronio-
nego, je#eli to naruszenie prawa mia!o zwi%zek ze s!u#b% wojskow%, niezale#nie
od odpowiedzialno'ci ponoszonej na podstawie innych przepisów.
2. (o!nierz ponosi odpowiedzialno'$ dyscyplinarn% równie# za:
1) czyny, za które w!a'ciwe organy s% uprawnione do nak!adania kar porz%d-
kowych lub wymierzania kar pieni"#nych, je#eli w!a'ciwy organ wyst%pi! z
wnioskiem o ukaranie dyscyplinarne do dowódcy jednostki wojskowej lub
kierownika instytucji cywilnej;
2) czyny o znamionach przest"pstwa 'ciganego na wniosek dowódcy jednostki
wojskowej albo wykroczenia 'ciganego na #%danie dowódcy jednostki woj-
skowej lub kierownika instytucji cywilnej, je#eli uprawniony dowódca lub
kierownik instytucji cywilnej odst%pi! od z!o#enia wniosku albo #%dania;
3) czyny o znamionach przest"pstwa lub wykroczenia albo przest"pstwa skar-
bowego lub wykroczenia skarbowego, je#eli s%d lub prokurator albo inny
organ uprawniony do orzekania w tych sprawach wyst%pi! do dowódcy jed-
nostki wojskowej lub kierownika instytucji cywilnej z wnioskiem o ukara-
nie dyscyplinarne.
3. Ilekro$ w dalszych przepisach jest mowa o przewinieniu dyscyplinarnym, prze-
pisy te stosuje si" równie# do czynów, o których mowa w ust. 1 i 2.
4. (o!nierz za pope!nienie czynu b"d%cego naruszeniem wy!%cznie zasad etyki oraz
godno'ci i honoru #o!nierza nie ponosi odpowiedzialno'ci dyscyplinarnej.
Art. 18.
1. S"dziowie s%dów wojskowych, b"d%cy #o!nierzami, ponosz% odpowiedzialno'$
dyscyplinarn% za przewinienia dyscyplinarne na zasadach okre'lonych w usta-
wie z dnia 21 sierpnia 1997 r. – Prawo o ustroju s%dów wojskowych (Dz. U. z
2007 r. Nr 226, poz. 1676, z 2008 r. Nr 237, poz. 1651 oraz z 2009 r. Nr 26, poz.
157 i Nr 56, poz. 459).
2. Prokuratorzy i asesorzy wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury,
b"d%cy #o!nierzami, ponosz% odpowiedzialno'$ dyscyplinarn% za przewinienia
dyscyplinarne na zasadach okre'lonych w ustawie z dnia 20 czerwca 1985 r. o
prokuraturze (Dz. U. z 2008 r. Nr 7, poz. 39 oraz z 2009 r. Nr 1, poz. 4, Nr 26,
poz. 156 i 157 i Nr 56, poz. 459).
Art. 19.
Odpowiedzialno'$ dyscyplinarna na podstawie ustawy nie wy!%cza odpowiedzialno-
'ci dyscyplinarnej za:
1) przewinienia dyscyplinarne polegaj%ce na naruszeniu przepisów o wykony-
waniu specjalno'ci zawodowej – #o!nierzy, których przynale#no'$ do samo-
rz%dów zawodowych jest obowi%zkowa;
2) naruszenie przepisów obowi%zuj%cych w uczelni oraz za czyny uchybiaj%ce

godno'ci studenta lub doktoranta – #o!nierzy, którzy odbywaj% studia lub
studia doktoranckie w uczelni wojskowej;
3) post"powanie uchybiaj%ce obowi%zkom nauczyciela akademickiego lub
godno'ci zawodu nauczycielskiego – #o!nierzy b"d%cych nauczycielami a-
kademickimi.
Rozdzia$ 2
Wymierzanie kar dyscyplinarnych i stosowanie %rodków dyscyplinarnych
Art. 20.
1. Organ orzekaj%cy wymierza obwinionemu kar" dyscyplinarn% lub stosuje wobec
niego 'rodek dyscyplinarny wed!ug swojego uznania, w granicach przewidzia-
nych ustaw%, uwzgl"dniaj%c stopie) winy, stopie) szkodliwo'ci przewinienia
dyscyplinarnego oraz cele zapobiegawcze i wychowawcze, które przez ukaranie
ma si" osi%gn%$.
2. Orzekaj%c o ukaraniu, organ orzekaj%cy uwzgl"dnia w szczególno'ci sposób po-
pe!nienia przewinienia dyscyplinarnego, rodzaj i stopie) naruszenia ci%#%cych
na obwinionym obowi%zków, rodzaj i rozmiar nast"pstw przewinienia dyscypli-
narnego oraz w!a'ciwo'ci i warunki osobiste #o!nierza, przebieg jego s!u#by
przed pope!nieniem przewinienia dyscyplinarnego i zachowanie si" #o!nierza po
jego pope!nieniu.
3. Wymierzenie surowszej kary dyscyplinarnej albo zaostrzenie jej wymiaru lub
zastosowanie surowszego rodzaju 'rodka dyscyplinarnego albo zaostrzenie jego
wymiaru lub zastosowanie wi"kszej liczby 'rodków dyscyplinarnych mo#e na-
st%pi$, je#eli:
1) obwiniony dzia!a! wspólnie z innymi #o!nierzami lub w obecno'ci innych
#o!nierzy, a tak#e w obecno'ci podw!adnego, wspólnie z nim lub na jego
szkod";
2) obwiniony znajdowa! si" pod wp!ywem alkoholu, narkotyku lub innych po-
dobnie dzia!aj%cych substancji i 'rodków;
3) dzia!anie obwinionego nast%pi!o z niskich pobudek lub jego czyn zas!uguje
na szczególne pot"pienie;
4) w nast"pstwie przewinienia dyscyplinarnego zaistnia!y powa#ne skutki dla
gotowo'ci i zdolno'ci bojowej oraz interesu Si! Zbrojnych Rzeczypospolitej
Polskiej;
5) przewinienie dyscyplinarne zosta!o pope!nione przed zatarciem ukarania za
inne przewinienie dyscyplinarne.
4. Wymierzenie !agodniejszej kary dyscyplinarnej albo zmniejszenie jej wymiaru
lub zastosowanie l#ejszego 'rodka dyscyplinarnego albo zmniejszenie jego wy-
miaru lub zastosowanie mniejszej liczby 'rodków dyscyplinarnych mo#e nast%-
pi$, je#eli obwiniony:
1) dzia!a! nieumy'lnie;
2) podj%! starania o zmniejszenie skutków pope!nionego czynu;

3) nie mia! nale#ytego do'wiadczenia zawodowego do wykonywanej czynno-
'ci s!u#bowej;
4) ujawni! istotne i nieznane wcze'niej okoliczno'ci pope!nienia przewinienia
dyscyplinarnego;
5) z!o#y! wniosek o dobrowolne poddanie si" ukaraniu.
Art. 21.
1. Za pope!nione przewinienie dyscyplinarne wymierza si" tylko jedn% kar" dyscy-
plinarn%.
2. Za pope!nienie kilku przewinie) dyscyplinarnych wymierza si" jedn% kar" dys-
cyplinarn% odpowiednio surowsz%.
3. Niezale#nie od liczby przewinie) dyscyplinarnych mo#na zastosowa$ jeden lub
wi"cej 'rodków dyscyplinarnych.
Art. 22.
1. Nie mo#na ukara$ dyscyplinarnie po up!ywie roku od dnia pope!nienia przewi-
nienia dyscyplinarnego, z zastrze#eniem ust. 2-4.
2. Nie mo#na ukara$ dyscyplinarnie po zwolnieniu #o!nierza z czynnej s!u#by woj-
skowej.
3. Je#eli przewinieniem dyscyplinarnym jest czyn, o którym mowa w art. 17 ust. 1
lub 2, przedawnienie ukarania dyscyplinarnego nast"puje z up!ywem, okre'lo-
nego w odr"bnych przepisach, terminu przedawnienia karalno'ci tego czynu.
4. Je#eli pope!nienie przewinienia dyscyplinarnego zale#y od wyst%pienia skutku
dokonanego czynu, bieg przedawnienia ukarania rozpoczyna si" od czasu, gdy
skutek ten wyst%pi!.
5. Terminy okre'lone w ust. 1 i 4 nie biegn% w okresie zawieszenia post"powania
dyscyplinarnego.
Art. 23.
1. Organ orzekaj%cy mo#e orzec o odst%pieniu od ukarania albo warunkowo zawie-
si$ wykonanie orzeczonej kary pieni"#nej oraz 'rodka dyscyplinarnego polega-
j%cego na zobowi%zaniu do wykonania dodatkowych zada) s!u#bowych, je#eli
stopie) winy lub stopie) szkodliwo'ci przewinienia dyscyplinarnego nie jest
znaczny, a w!a'ciwo'ci i warunki osobiste #o!nierza oraz dotychczasowy prze-
bieg jego s!u#by uzasadniaj% przypuszczenie, #e mimo odst%pienia od ukarania
albo zawieszenia wykonania ukarania b"dzie on przestrzega! dyscypliny woj-
skowej.
2. Warunkowe zawieszenie wykonania ukarania nast"puje na okres próby, który
wynosi od miesi%ca do trzech miesi"cy i biegnie od dnia, w którym orzeczenie
sta!o si" prawomocne.
3. Organ orzekaj%cy mo#e zarz%dzi$ wykonanie ukarania, które zosta!o zawieszo-

ne, je#eli #o!nierz w okresie próby pope!nia przewinienie dyscyplinarne lub
uchyla si" od spe!nienia obowi%zku wynikaj%cego z zastosowanego 'rodka dys-
cyplinarnego.
Art. 24.
Karami dyscyplinarnymi s%:
1) upomnienie;
2) nagana;
3) kara pieni"#na;
4) ostrze#enie o niepe!nej przydatno'ci na zajmowanym stanowisku s!u#bo-
wym;
5) odwo!anie z zajmowanego stanowiska s!u#bowego;
6) ostrze#enie o niepe!nej przydatno'ci do s!u#by kandydackiej, do s!u#by
przygotowawczej, okresowej s!u#by wojskowej albo do zawodowej s!u#by
wojskowej;
7) usuni"cie ze s!u#by kandydackiej, s!u#by przygotowawczej, okresowej
s!u#by wojskowej albo z zawodowej s!u#by wojskowej.
Art. 25.
Kary dyscyplinarne, o których mowa w art. 24, mog% wymierza$:
1) wymienione w pkt 1 i 2 – ka#dy prze!o#ony dyscyplinarny;
2) wymienion% w pkt 3 – prze!o#ony dyscyplinarny zajmuj%cy stanowisko
s!u#bowe zaszeregowane do stopnia etatowego kapitana (kapitana marynar-
ki) albo wy#sze lub kierownik instytucji cywilnej;
3) wymienione w pkt 4 i 6 – prze!o#ony dyscyplinarny zajmuj%cy stanowisko
s!u#bowe nie ni#sze ni# dowódcy jednostki wojskowej lub kierownik insty-
tucji cywilnej;
4) wymienion% w pkt 5 – prze!o#ony dyscyplinarny zajmuj%cy stanowisko
s!u#bowe nie ni#sze ni# dowódcy jednostki wojskowej zaszeregowane do
stopnia etatowego co najmniej podpu!kownika (komandora porucznika) lub
kierownik instytucji cywilnej;
5) wymienion% w pkt 7 – odpowiednio wobec:
a) #o!nierza s!u#by kandydackiej lub s!u#by przygotowawczej – rektor
uczelni wojskowej lub komendant szko!y wojskowej, centrum lub
o'rodka szkolenia,
b) #o!nierza okresowej s!u#by wojskowej - prze!o#ony dyscyplinarny zaj-
muj%cy stanowisko s!u#bowe nie ni#sze ni# dowódcy jednostki woj-
skowej,
c) #o!nierza zawodowego – organ wojskowy, który by!by uprawniony do

powo!ania tego #o!nierza do zawodowej s!u#by wojskowej w chwili
wymierzania kary, albo nadrz"dne nad nim organy wojskowe.
Art. 26.
Kar" upomnienia wymierza si" przez wytkni"cie #o!nierzowi przewinienia dyscypli-
narnego, jakiego si" dopu'ci!.
Art. 27.
Kar" nagany wymierza si" przez wytkni"cie #o!nierzowi przewinienia dyscyplinar-
nego, jakiego si" dopu'ci!, oraz ostrze#enie, #e kolejne naruszenie dyscypliny woj-
skowej przed zatarciem ukarania mo#e skutkowa$ ukaraniem surowsz% kar% dyscy-
plinarn%.
Art. 28.
1. Kar" pieni"#n% wymierza si" w stawkach dziennych, okre'laj%c liczb" stawek.
2. Stawka dzienna stanowi jedn% trzydziest% miesi"cznego uposa#enia zasadnicze-
go otrzymanego przez #o!nierza w miesi%cu, w którym pope!ni! on przewinienie
dyscyplinarne.
3. Liczba stawek wynosi od jednej do dziesi"ciu, przy czym kar" przekraczaj%c%
pi"$ stawek dziennych mo#na potr%ca$ w miesi"cznych ratach, a kar" wykony-
wan% w ostatnim miesi%cu czynnej s!u#by wojskowej potr%ca si" w ca!o'ci, nie-
zale#nie od jej wysoko'ci.
Art. 29.
Kar" ostrze#enia o niepe!nej przydatno'ci na zajmowanym stanowisku s!u#bowym
wymierza si" przez wytkni"cie #o!nierzowi przewinienia dyscyplinarnego, jakiego
si" dopu'ci!, oraz ostrze#enie, #e kolejne ra#%ce naruszenie dyscypliny wojskowej
mo#e skutkowa$ wymierzeniem surowszej kary dyscyplinarnej, w szczególno'ci
kary odwo!ania z zajmowanego stanowiska s!u#bowego.
Art. 30.
1. Wymierzenie kary odwo!ania z zajmowanego stanowiska s!u#bowego oznacza
zwolnienie z dotychczas zajmowanego stanowiska s!u#bowego.
2. (o!nierza, któremu wymierzono kar", o której mowa w ust. 1, zwalnia si" z do-
tychczas zajmowanego stanowiska i wyznacza na inne stanowisko s!u#bowe al-
bo przenosi do rezerwy kadrowej, na zasadach okre'lonych w ustawie z dnia
11 wrze'nia 2003 r. o s!u#bie wojskowej #o!nierzy zawodowych.
3. Kar", o której mowa w ust. 1, mo#na wymierzy$, je#eli #o!nierz pope!ni! prze-
winienie dyscyplinarne:
1) o którym mowa w art. 17 ust. 2 pkt 2 lub 3;
2) polegaj%ce na ra#%cym niedope!nieniu obowi%zków lub przekroczeniu

uprawnie) wynikaj%cych z zajmowanego stanowiska s!u#bowego;
3) przed zatarciem uprzednio orzeczonej kary ostrze#enia o niepe!nej przydat-
no'ci na zajmowanym stanowisku s!u#bowym.
Art. 31.
Kar" ostrze#enia o niepe!nej przydatno'ci do s!u#by kandydackiej, do s!u#by przygo-
towawczej, okresowej s!u#by wojskowej albo do zawodowej s!u#by wojskowej wy-
mierza si" przez wytkni"cie #o!nierzowi przewinienia dyscyplinarnego, jakiego si"
dopu'ci!, oraz ostrze#enie, #e kolejne naruszenie dyscypliny wojskowej przed zatar-
ciem ukarania mo#e skutkowa$ ukaraniem kar% usuni"cia ze s!u#by kandydackiej,
s!u#by przygotowawczej, okresowej s!u#by wojskowej albo z zawodowej s!u#by
wojskowej.
Art. 32.
1. Wymierzenie kary usuni"cia ze s!u#by kandydackiej, s!u#by przygotowawczej,
okresowej s!u#by wojskowej albo z zawodowej s!u#by wojskowej oznacza
zwolnienie z tej s!u#by.
2. Kar", o której mowa w ust. 1, mo#na wymierzy$, je#eli #o!nierz pope!ni! ra#%ce
przewinienie dyscyplinarne:
1) o którym mowa w art. 17 ust. 2 pkt 2 lub 3;
2) przed zatarciem uprzednio orzeczonej kary ostrze#enia o niepe!nej przydat-
no'ci do s!u#by kandydackiej, s!u#by przygotowawczej, okresowej s!u#by
wojskowej albo do zawodowej s!u#by wojskowej;
3) które 'wiadczy, #e post"powanie tego #o!nierza nie daje r"kojmi dalszego
rzetelnego pe!nienia s!u#by wojskowej.
Art. 33.
1. +rodkami dyscyplinarnymi s%:
1) zobowi%zanie do przeproszenia pokrzywdzonego;
2) zobowi%zanie do wykonania dodatkowych zada) s!u#bowych;
3) zobowi%zanie do naprawienia wyrz%dzonej szkody;
4) pozbawienie prawa do noszenia odznaki honorowej lub odznaki tytu!u ho-
norowego oraz udzia!u w uroczysto'ciach wojskowych i pa)stwowych z
udzia!em wojska;
5) podanie informacji o ukaraniu do wiadomo'ci innych osób.
2. +rodek dyscyplinarny mo#na zastosowa$ samoistnie albo obok kary dyscypli-
narnej.
Art. 34.
+rodki dyscyplinarne, o których mowa w art. 33 ust. 1, mog% stosowa$:
1) wymienione w pkt 1, 2 i 5 – ka#dy prze!o#ony dyscyplinarny;
2) wymienione w pkt 3 i 4 – prze!o#ony dyscyplinarny zajmuj%cy stanowisko
s!u#bowe zaszeregowane do stopnia etatowego m!odszego chor%#ego
(m!odszego chor%#ego marynarki) albo wy#sze lub kierownik instytucji cy-
wilnej.
Art. 35.
1. +rodek dyscyplinarny zobowi%zania do wykonania dodatkowych zada) s!u#bo-
wych:
1) oznacza obowi%zek wykonywania przez ukaranego w czasie wolnym od za-
j"$ s!u#bowych zada) s!u#bowych na rzecz jednostki wojskowej lub insty-
tucji cywilnej, okre'lonych przez prze!o#onego dyscyplinarnego w wymia-
rze do trzech godzin dziennie;
2) stosuje si" na okres od trzech do czternastu dni;
3) mo#na zastosowa$ obok kary dyscyplinarnej wymienionej w art. 24 pkt 1–4
i 6.
2. +rodek dyscyplinarny pozbawienia prawa do noszenia odznaki honorowej lub
odznaki tytu!u honorowego oraz udzia!u w uroczysto'ciach wojskowych i pa)-
stwowych z udzia!em wojska obejmuje utrat" prawa do noszenia odznaki hono-
rowej lub odznaki tytu!u honorowego, o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 9 i 10
oraz art. 13 pkt 3, a tak#e wy!%czenie #o!nierza z uczestnictwa
w uroczysto'ciach wojskowych i pa)stwowych z udzia!em wojska, w okresie od
dnia uprawomocnienia si" orzeczenia o ukaraniu do dnia zatarcia ukarania.
3. +rodek dyscyplinarny podania informacji o ukaraniu do wiadomo'ci innych o-
sób polega na zamieszczeniu tej informacji w rozkazie lub decyzji, a nast"pnie
jej odczytaniu w czasie odprawy lub na zbiórce oraz wykorzystaniu informacji o
ukaraniu w analizach lub ocenach dyscypliny wojskowej.
Rozdzia$ 3
Dyscyplinarne %rodki zapobiegawcze
Art. 36.
1. W przypadkach okre'lonych ustaw% prze!o#ony dyscyplinarny mo#e stosowa$
wobec podporz%dkowanych sobie #o!nierzy nast"puj%ce dyscyplinarne 'rodki
zapobiegawcze:
1) niedopuszczenie do wykonywania czynno'ci s!u#bowych;
2) osadzenie w izbie zatrzyma);
3) zawieszenie w czynno'ciach s!u#bowych.
2. Uprawnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, przys!uguj% równie# wojsko-

wym organom porz%dkowym i (andarmerii Wojskowej wobec #o!nierzy, do
których ze wzgl"du na okoliczno'ci, miejsce i czas s% w!a'ciwymi organami do
zastosowania dyscyplinarnych 'rodków zapobiegawczych.
Art. 37.
1. Niedopuszczenie do wykonywania czynno'ci s!u#bowych stosuje si", je#eli ist-
nieje uzasadnione przypuszczenie, #e #o!nierz znajduje si" w stanie nietrze*wo-
'ci lub odurzenia, po u#yciu alkoholu, narkotyku lub pod wp!ywem podobnie
dzia!aj%cego 'rodka.
2. +rodka, o którym mowa w ust. 1, mo#na nie stosowa$ w przypadku zagro#enia
#ycia lub zdrowia #o!nierza lub innej osoby albo zagro#enia zniszczeniem lub
uszkodzeniem mienia.
Art. 38.
1. Osadzenie w izbie zatrzyma) mo#na zastosowa$ wobec #o!nierza b"d%cego
w stanie nietrze*wo'ci lub odurzenia w obiekcie zajmowanym przez organ woj-
skowy, a tak#e w rejonie obiektów koszarowych lub zakwaterowania przej'cio-
wego jednostki wojskowej albo w innym miejscu wykonywania zada) s!u#bo-
wych lub w miejscu publicznym, który swoim zachowaniem daje powód do
zgorszenia, znajduje si" w okoliczno'ciach zagra#aj%cych jego zdrowiu lub #y-
ciu albo zagra#a zdrowiu lub #yciu innej osoby lub mieniu.
2. Je#eli brak jest mo#liwo'ci osadzenia #o!nierza w izbie zatrzyma) albo jego wa-
runki zdrowotne to uzasadniaj%, prze!o#ony dyscyplinarny, wojskowy organ po-
rz%dkowy lub (andarmeria Wojskowa mo#e poleci$ doprowadzenie tego #o!nie-
rza do miejsca zamieszkania lub zakwaterowania albo, zgodnie z diagnoz% leka-
rza, skierowa$ go do izby chorych lub zak!adu opieki zdrowotnej.
3. (o!nierza osadzonego w izbie zatrzyma) zwalnia si" niezw!ocznie po wytrze*-
wieniu lub ustaniu stanu odurzenia, nie pó*niej ni# z up!ywem dwudziestu czte-
rech godzin od chwili osadzenia.
Art. 39.
1. Zawieszenie w czynno'ciach s!u#bowych mo#na zastosowa$ wobec #o!nierza
obj"tego post"powaniem dyscyplinarnym, je#eli ra#%co naruszy! dyscyplin"
wojskow%, a charakter zarzucanego przewinienia dyscyplinarnego lub okolicz-
no'ci jego pope!nienia wskazuj% na potrzeb" niezw!ocznego odsuni"cia tego
#o!nierza od wykonywania czynno'ci na zajmowanym stanowisku s!u#bowym
lub zwi%zanych z pe!nion% funkcj%.
2. (o!nierz zawieszony w czynno'ciach s!u#bowych zostaje odsuni"ty od wyko-
nywania dotychczasowych obowi%zków s!u#bowych oraz wykonuje zadania o-
kre'lone przez prze!o#onego dyscyplinarnego.
3. Zawieszenie w czynno'ciach s!u#bowych powinno zosta$ zako)czone nie-
zw!ocznie, gdy ustan% przyczyny je uzasadniaj%ce, nie pó*niej jednak ni# z u-
p!ywem jednego miesi%ca, z zastrze#eniem ust. 4.
4. Prze!o#ony dyscyplinarny w szczególnie uzasadnionych przypadkach mo#e

przed!u#y$ okres zawieszenia #o!nierza w czynno'ciach s!u#bowych do trzech
miesi"cy.
5. Zawieszenie w czynno'ciach s!u#bowych ustaje, przed up!ywem terminów, o
których mowa w ust. 3 i 4, z dniem uprawomocnienia si" orzeczenia wydanego
wobec obwinionego za przewinienie dyscyplinarne, które by!o przyczyn% zawie-
szenia.
Art. 40.
1. Przed zastosowaniem dyscyplinarnego 'rodka zapobiegawczego niedopuszcze-
nia do wykonywania czynno'ci s!u#bowych lub osadzenia w izbie zatrzyma)
prze!o#ony dyscyplinarny, wojskowy organ porz%dkowy lub (andarmeria Woj-
skowa poleca poddanie #o!nierza badaniom koniecznym do ustalenia zawarto'ci
alkoholu lub narkotyku w organizmie tego #o!nierza, w tym zabiegowi pobrania
krwi, zwanymi dalej „badaniami”.
2. (o!nierz jest obowi%zany podda$ si" badaniom oraz zabiegom niezb"dnym do
wykonania podstawowych bada) laboratoryjnych, pod warunkiem #e dokony-
wane s% z zachowaniem wskaza) wiedzy medycznej i nie zagra#aj% jego zdro-
wiu.
3. Badania laboratoryjne i zabiegi niezb"dne do ich wykonania przeprowadzane w
ramach bada) mog% by$ dokonywane wy!%cznie przez uprawnionych do tego
pracowników ochrony zdrowia.
4. Polecenie poddania si" badaniom przekazuje si" #o!nierzowi ustnie, a nast"pnie
stwierdza si" w rozkazie lub decyzji, z których wyci%g niezw!ocznie dor"cza si"
#o!nierzowi, oraz poucza si" go o prawie, terminie i trybie wniesienia za#alenia,
o którym mowa w ust. 7.
5. Z bada) lub braku mo#liwo'ci ich przeprowadzenia sporz%dza si" protokó!.
6. Odmowa #o!nierza poddania si" badaniom lub uniemo#liwienie ich przeprowa-
dzenia nie wy!%cza zastosowania 'rodków zapobiegawczych.
7. (o!nierzowi przys!uguje prawo z!o#enia za#alenia do wy#szego prze!o#onego
dyscyplinarnego lub prze!o#onego wojskowego organu porz%dkowego albo ko-
mendanta jednostki organizacyjnej (andarmerii Wojskowej, której #o!nierz za-
stosowa! ten 'rodek, w terminie trzech dni od dnia dor"czenia wyci%gu, o któ-
rym mowa w ust. 4, na:
1) polecenie poddania badaniom;
2) warunki i sposób przeprowadzenia tych bada).
8. Koszty bada) ponoszone s% z bud#etu pa)stwa, z cz"'ci, której dysponentem jest
Minister Obrony Narodowej.
9. Do zamówie) na przeprowadzanie bada) nie stosuje si" przepisów ustawy z

dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówie) publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr
223, poz. 1655, z pó*n. zm. 5)).
Art. 41.
1. (o!nierzowi przys!uguje za#alenie na postanowienie o zastosowaniu dyscypli-
narnego 'rodka zapobiegawczego niedopuszczenia do wykonywania czynno'ci
s!u#bowych, zawieszenia w czynno'ciach s!u#bowych lub przed!u#enia okresu
tego zawieszenia oraz osadzenia w izbie zatrzyma).
2. W za#aleniu #o!nierz mo#e si" domaga$ uchylenia, zmiany oraz zbadania zasad-
no'ci i legalno'ci zastosowania lub przed!u#enia stosowania, a tak#e prawid!o-
wo'ci wykonania dyscyplinarnego 'rodka zapobiegawczego.
3. (o!nierz mo#e wnie'$ za#alenie w terminie trzech dni od dnia dor"czenia mu
postanowienia o zastosowaniu lub przed!u#eniu stosowania wzgl"dem niego
dyscyplinarnego 'rodka zapobiegawczego.
4. Wniesienie za#alenia nie wstrzymuje wykonania postanowienia o zastosowaniu
lub przed!u#eniu stosowania dyscyplinarnego 'rodka zapobiegawczego.
5. Na postanowienie o zastosowaniu dyscyplinarnego 'rodka zapobiegawczego:
1) niedopuszczenia #o!nierza do wykonywania czynno'ci s!u#bowych – za#a-
lenie rozpatruje odpowiednio wy#szy prze!o#ony dyscyplinarny lub prze!o-
#ony wojskowego organu porz%dkowego albo komendant jednostki organi-
zacyjnej (andarmerii Wojskowej, której #o!nierz zastosowa! ten 'rodek;
2) zawieszenia #o!nierza w czynno'ciach s!u#bowych oraz o przed!u#eniu
okresu tego zawieszenia – za#alenie rozpatruje wy#szy prze!o#ony dyscy-
plinarny;
3) osadzenia w izbie zatrzyma) – za#alenie rozpatruje wojskowy s%d garnizo-
nowy.
6. Na postanowienie o zastosowaniu dyscyplinarnego 'rodka zapobiegawczego
wydane przez Ministra Obrony Narodowej lub kierownika instytucji cywilnej
za#alenie rozpatruje wojskowy s%d garnizonowy.
7. W sprawach za#alenia na zastosowanie dyscyplinarnych 'rodków zapobiegaw-
czych stosuje si" odpowiednio art. 52 ust. 1, 3 i 5.
Art. 42.
Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z ministrem w!a'ciwym do spraw
zdrowia i Ministrem Sprawiedliwo'ci, odpowiednio do ich w!a'ciwo'ci, okre'li, w
drodze rozporz%dzenia:
1) szczegó!owy tryb post"powania w sprawach stosowania dyscyplinarnych
'rodków zapobiegawczych, z uwzgl"dnieniem:
5)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 171, poz.
1058, Nr 220, poz. 1420 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 19, poz. 101, Nr 65, poz. 545 i Nr 91,
poz. 742.
a) post"powania, odpowiednio prze!o#onego dyscyplinarnego, wojskowe-

go organu porz%dkowego i (andarmerii Wojskowej przed zastosowa-
niem tych 'rodków,
b) uchylenia, wyga'ni"cia lub zmiany postanowienia o zastosowaniu dys-
cyplinarnego 'rodka zapobiegawczego,
c) tre'ci postanowie) w tych sprawach,
d) sposobu i terminu zawiadamiania w!a'ciwych prze!o#onych, organów
wojskowych i zainteresowanych osób o zastosowaniu dyscyplinarnego
'rodka zapobiegawczego,
e) czynno'ci i terminów rozpatrywania za#ale) na zastosowanie dyscypli-
narnych 'rodków zapobiegawczych;
2) warunki osadzania #o!nierza w izbie zatrzyma) oraz organizacj" osadzania
#o!nierzy w izbach zatrzyma), z uwzgl"dnieniem:
a) trybu doprowadzania do izby zatrzyma) #o!nierza, w stosunku do któ-
rego zosta!o wydane postanowienie o osadzeniu w izbie zatrzyma),
b) warunków przyj"cia #o!nierza doprowadzonego do izby zatrzyma) i
post"powania w razie jego nieprzyj"cia do izby zatrzyma),
c) czynno'ci dokonywanych przez obs!ug" izby zatrzyma) wobec osa-
dzonych #o!nierzy,
3) rodzaje, zakres, przypadki, warunki i sposób dokonywania bada), o których
mowa w art. 40, w celu zapewnienia prawid!owo'ci ich przeprowadzania,
sposób post"powania w przypadku odmowy poddania si" badaniu przez
#o!nierza, procedur" sk!adania i rozpatrywania za#ale) w tych sprawach
– dostosowuj%c przepisy okre'lone w pkt 1–3 do warunków pe!nienia czynnej
s!u#by wojskowej po og!oszeniu mobilizacji, w stanach nadzwyczajnych, w cza-
sie wojny, a tak#e podczas wykonywania zada) s!u#bowych w strefie dzia!a)
wojennych oraz w przypadku u#ycia Si! Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
poza granicami pa)stwa, jak równie# udzia!u w akcjach humanitarnych, poszu-
kiwawczych lub ratowniczych.
Rozdzia$ 4
Zasady i przebieg post&powania dyscyplinarnego
Art. 43.
1. Post"powanie dyscyplinarne w trybie zwyk!ym obejmuje post"powanie przed
organem orzekaj%cym w pierwszej instancji oraz przed organem odwo!awczym.
2. Post"powanie dyscyplinarne w trybie uproszczonym obejmuje post"powanie
przed organem orzekaj%cym w pierwszej instancji.
Art. 44.
1. Prze!o#ony dyscyplinarny niezw!ocznie wszczyna post"powanie dyscyplinarne,
je#eli istnieje uzasadnione przypuszczenie, #e #o!nierz pope!ni! przewinienie
dyscyplinarne, z zastrze#eniem art. 47.
2. Prze!o#ony dyscyplinarny wszczyna post"powanie dyscyplinarne równie# na po-
lecenie prze!o#onego albo na wniosek:
1) organu kontroli;
2) wojskowego organu porz%dkowego;
3) (andarmerii Wojskowej;
4) s%du, prokuratora albo innego organu uprawnionego do rozpatrywania
sprawy o czyn, o którym mowa w art. 17 ust. 2 pkt 1 lub 3.
3. Prze!o#ony dyscyplinarny wszczyna post"powanie dyscyplinarne tak#e na uza-
sadniony wniosek:
1) podw!adnego;
2) pokrzywdzonego.
Art. 45.
1. W toku post"powania dyscyplinarnego w trybie zwyk!ym prowadzi si" czynno-
'ci wyja'niaj%ce, z zastrze#eniem ust. 3 i art. 51 ust. 3.
2. Przeprowadzenie czynno'ci wyja'niaj%cych, o których mowa w ust. 1, prze!o#o-
ny dyscyplinarny poleca rzecznikowi dyscyplinarnemu, który zobowi%zany jest
zako)czy$ je w ci%gu trzydziestu dni od dnia wydania polecenia.
3. Czynno'ci wyja'niaj%cych nie przeprowadza si", je#eli post"powanie dyscypli-
narne wszcz"to na jeden z wniosków, o których mowa w art. 44 ust. 2 pkt 3 i 4.
4. Ka#dy organ oraz rzecznik dyscyplinarny bior%cy udzia! w post"powaniu dys-
cyplinarnym, obowi%zany jest bada$ oraz uwzgl"dnia$ okoliczno'ci przemawia-
j%ce zarówno na korzy'$, jak i na niekorzy'$ obwinionego.
5. Post"powanie dyscyplinarne w trybie zwyk!ym wszczyna si", wydaj%c pisemne
postanowienie, w którym przedstawia si" obwinionemu zarzut pope!nienia
przewinienia dyscyplinarnego.
6. Na postanowienie o wszcz"ciu post"powania dyscyplinarnego za#alenie nie
przys!uguje.
Art. 46.
1. Post"powanie dyscyplinarne wszczyna prze!o#ony dyscyplinarny, któremu bez-
po'rednio podporz%dkowany jest #o!nierz, który pope!ni! przewinienie dyscypli-
narne, z zastrze#eniem ust. 2.
2. Post"powanie dyscyplinarne w zwi%zku z czynem okre'lonym w art. 17 ust. 1
lub 2 wszczyna dowódca jednostki wojskowej lub kierownik instytucji cywilnej
b%d* na ich polecenie albo wniosek inny prze!o#ony dyscyplinarny.
3. W przypadku przeniesienia #o!nierza do innej jednostki wojskowej lub instytucji

cywilnej, innego pododdzia!u albo komórki wewn"trznej, wszcz"te wobec niego
post"powanie dyscyplinarne przejmuje i orzeka w pierwszej instancji nowy
prze!o#ony dyscyplinarny, chyba #e dotychczasowy prze!o#ony dyscyplinarny
zachowuje w!a'ciwo'$.
4. Ilekro$ w dalszych przepisach jest mowa o prze!o#onym dyscyplinarnym, który
wszcz%! post"powanie dyscyplinarne, przepisy te stosuje si" równie# do nowego
prze!o#onego dyscyplinarnego, o którym mowa w ust. 3.
5. Prze!o#ony dyscyplinarny zajmuj%cy stanowisko s!u#bowe ni#sze ni# dowódcy
jednostki wojskowej albo kierownika instytucji cywilnej, w przypadku powzi"-
cia uzasadnionego przypuszczenia, #e podporz%dkowany mu #o!nierz pope!ni!
czyn o znamionach przest"pstwa lub wykroczenia albo przest"pstwa skarbowe-
go lub wykroczenia skarbowego, jest obowi%zany niezw!ocznie zawiadomi$
o tym odpowiednio dowódc" jednostki wojskowej albo kierownika instytucji
cywilnej.
Art. 47.
1. Post"powania dyscyplinarnego nie wszczyna si", je#eli:
1) czynu nie pope!niono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniaj%cych
przypuszczenie jego pope!nienia;
2) czyn nie nosi cech przewinienia dyscyplinarnego;
3) #o!nierzowi nie mo#na przypisa$ winy albo zachodz% inne okoliczno'ci
wy!%czaj%ce ukaranie dyscyplinarne;
4) okoliczno'ci sprawy nie budz% w%tpliwo'ci i prze!o#ony dyscyplinarny
uznaje za wystarczaj%ce zwrócenie #o!nierzowi uwagi albo przeprowadze-
nie z nim rozmowy ostrzegawczej;
5) mo#liwo'$ przeprowadzenia post"powania dyscyplinarnego jest wy!%czona,
je#eli:
a) #o!nierz, który mia!by by$ nim obj"ty, zmar!,
b) post"powanie dyscyplinarne co do tego samego czynu tego samego
#o!nierza zosta!o prawomocnie zako)czone albo wcze'niej wszcz"te
toczy si",
c) w sprawie o czyn, o którym mowa w art. 17 ust. 2 pkt 1 lub 3, brak jest
wniosku uprawnionego organu o ukaranie dyscyplinarne,
d) zachodzi inna okoliczno'$ powoduj%ca bezprzedmiotowo'$ post"powa-
nia dyscyplinarnego.
2. Z rozmowy ostrzegawczej, o której mowa w ust. 1 pkt 4, mo#na sporz%dzi$ no-
tatk" s!u#bow%.
3. Po wszcz"ciu post"powania dyscyplinarnego, w razie stwierdzenia okoliczno'ci,
o której mowa w ust. 1:
1) pkt 1–3 – wydaje si" orzeczenie o uniewinnieniu;
2) pkt 4 i 5 – wydaje si" orzeczenie o umorzeniu post"powania.
Art. 48.
1. Je#eli zachodzi d!ugotrwa!a przeszkoda uniemo#liwiaj%ca prowadzenie post"-
powania dyscyplinarnego, w szczególno'ci d!ugotrwa!a nieobecno'$ obwinio-
nego, w sytuacji kiedy jego udzia! w czynno'ciach post"powania dyscyplinarne-
go jest wymagany, post"powanie zawiesza si" na czas trwania przeszkody, z za-
strze#eniem ust. 3.
2. Post"powanie dyscyplinarne wznawia si" niezw!ocznie, gdy ustan% przyczyny
uzasadniaj%ce jego zawieszenie.
3. Nieusprawiedliwiona nieobecno'$ obwinionego w s!u#bie oraz nieusprawiedli-
wione niestawiennictwo prawid!owo powiadomionego obwinionego lub jego
obro)cy do udzia!u w czynno'ci post"powania dyscyplinarnego nie wstrzymuj%
biegu post"powania dyscyplinarnego.
4. Zawieszenie post"powania dyscyplinarnego nie wy!%cza mo#liwo'ci zawiesze-
nia #o!nierza w czynno'ciach s!u#bowych.
Art. 49.
1. Prze!o#ony dyscyplinarny, rzecznik dyscyplinarny i wy#szy prze!o#ony dyscy-
plinarny podlega wy!%czeniu od udzia!u w post"powaniu dyscyplinarnym, je#eli:
1) sprawa dotyczy go bezpo'rednio albo zosta! pokrzywdzony czynem,
którego dotyczy post"powanie dyscyplinarne;
2) jest ma!#onkiem, krewnym lub powinowatym w linii prostej obwinionego,
osoby przez niego pokrzywdzonej albo obro)cy obwinionego, albo pozosta-
je we wspólnym po#yciu z jedn% z tych osób;
3) mi"dzy nim a obwinionym lub osob% pokrzywdzon% przez obwinionego za-
chodzi stosunek osobisty lub s!u#bowy mog%cy wywo!a$ w%tpliwo'ci co do
jego bezstronno'ci;
4) bra! udzia! w post"powaniu dyscyplinarnym jako rzecznik dyscyplinarny
albo prze!o#ony dyscyplinarny lub by! 'wiadkiem przewinienia dyscypli-
narnego, którego post"powanie to dotyczy;
5) istnieje okoliczno'$ tego rodzaju, #e mog!aby wywo!a$ uzasadnion% w%t-
pliwo'$ co do jego bezstronno'ci, niewymieniona w pkt 1–4.
2. Rzecznik dyscyplinarny podlega wy!%czeniu z urz"du tak#e wtedy, gdy jest
podw!adnym obwinionego.
3. Powody wy!%czenia trwaj% mimo ustania uzasadniaj%cych je przyczyn.
4. Wy!%czenie z powodu, o którym mowa w ust. 1 pkt 1–4, nast"puje z urz"du,
a z powodu wymienionego w ust. 1 pkt 5, na #%danie prze!o#onego dyscyplinar-
nego, wy#szego prze!o#onego dyscyplinarnego lub rzecznika dyscyplinarnego,
jak równie# na wniosek pokrzywdzonego, obwinionego lub jego obro)cy.
5. W przedmiocie wy!%czenia postanawia, odno'nie do:
1) rzecznika dyscyplinarnego – prze!o#ony dyscyplinarny;
2) prze!o#onego dyscyplinarnego – organ odwo!awczy;
3) wy#szego prze!o#onego dyscyplinarnego – kolejny wy#szy prze!o#ony

dyscyplinarny;
4) Ministra Obrony Narodowej lub kierownika instytucji cywilnej – wojskowy
s%d garnizonowy.
6. Na postanowienie, o którym mowa w ust. 5, za#alenie nie przys!uguje.
Art. 50.
1. W razie wy!%czenia:
1) prze!o#onego dyscyplinarnego – post"powanie dyscyplinarne wszczyna, a
wszcz"te przejmuje, wy#szy prze!o#ony dyscyplinarny;
2) wy#szego prze!o#onego dyscyplinarnego – post"powanie dyscyplinarne
wszczyna, a wszcz"te przejmuje, kolejny wy#szy prze!o#ony dyscyplinarny;
3) Ministra Obrony Narodowej lub kierownika instytucji cywilnej – post"po-
wanie dyscyplinarne wszczyna, a wszcz"te przejmuje, prokurator wojsko-
wy.
2. Prokurator wojskowy, który wszcz%! lub przej%! post"powanie dyscyplinarne na
podstawie ust. 1 pkt 3, wyst"puje do wojskowego s%du garnizonowego z wnio-
skiem o wydanie orzeczenia. Wojskowy s%d garnizonowy rozpoznaj%c wniosek
prokuratora wojskowego mo#e wyda$ orzeczenie, o którym mowa w art. 61.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, w!a'ciwy jest prokurator wojsko-
wej prokuratury garnizonowej obejmuj%cej swoj% w!a'ciwo'ci% jednostk" woj-
skow% lub instytucj" cywiln%, w której #o!nierz pe!ni! s!u#b" w sytuacji, o której
mowa w art. 6 ust. 1.
4. W razie wy!%czenia rzecznika dyscyplinarnego czynno'ci w post"powaniu dys-
cyplinarnym przejmuje inny rzecznik dyscyplinarny.
Art. 51.
1. Obwinionemu przys!uguje prawo do obrony, w tym prawo do korzystania z po-
mocy jednego obro)cy, o czym nale#y go pouczy$.
2. Obwiniony mo#e wybra$ obro)c" spo'ród #o!nierzy lub ustanowi$ swoim obro)-
c% radc" prawnego lub adwokata.
3. Obro)c% nie mo#e by$ rzecznik dyscyplinarny, który uczestniczy w post"powa-
niu dyscyplinarnym, a tak#e prze!o#ony rzecznika dyscyplinarnego lub prze!o-
#onego dyscyplinarnego.
4. Obwinionemu przys!uguje prawo do z!o#enia wniosku o dobrowolne poddanie
si" ukaraniu. W przypadku z!o#enia wniosku, je#eli okoliczno'ci pope!nienia
przewinienia dyscyplinarnego nie budz% w%tpliwo'ci, dalszych czynno'ci wyja-
'niaj%cych mo#na nie przeprowadza$.
5. W ramach prawa do obrony obwiniony lub jego obro)ca mo#e w szczególno'ci
sk!ada$ wyja'nienia oraz wnioski o przeprowadzenie dowodów, wnosi$ odwo-
!ania lub za#alenia, a tak#e za zgod% rzecznika dyscyplinarnego zapoznawa$ si"
z materia!ami zebranymi w post"powaniu dyscyplinarnym oraz sporz%dza$ z

nich notatki lub kopie, z zastrze#eniem art. 54.
Art. 52.
1. Za#alenie na postanowienie rzecznika dyscyplinarnego lub prze!o#onego dyscy-
plinarnego obwiniony mo#e wnie'$ w terminie trzech dni od dnia dor"czenia
postanowienia. Wnosz%cy za#alenie mo#e je cofn%$.
2. Za#alenie na postanowienie rzecznika dyscyplinarnego wnosi si" do prze!o#o-
nego dyscyplinarnego, a na postanowienie prze!o#onego dyscyplinarnego do
wy#szego prze!o#onego dyscyplinarnego.
3. Po rozpatrzeniu za#alenia organ odwo!awczy postanawia o utrzymaniu w mocy
postanowienia, o którym mowa w ust. 1, albo o jego zmianie lub uchyleniu.
4. Wniesienie za#alenia nie wstrzymuje biegu post"powania dyscyplinarnego.
5. Od postanowienia organu odwo!awczego za#alenie nie przys!uguje.
Art. 53.
1. Rzecznik dyscyplinarny, wykonuj%c czynno'ci wyja'niaj%ce, zbiera materia!
dowodowy i podejmuje czynno'ci niezb"dne do wyja'nienia sprawy; w szcze-
gólno'ci przes!uchuje 'wiadków i bieg!ych oraz przyjmuje od obwinionego wy-
ja'nienia, a tak#e dokonuje ogl"dzin. Rzecznik dyscyplinarny mo#e tak#e wy-
st%pi$ do w!a'ciwego organu o przeprowadzenie odpowiednich bada) lub ekspe-
rymentu, a tak#e przygotowanie opinii lub ekspertyzy.
2. Rzecznik dyscyplinarny w toku post"powania wydaje postanowienia, je#eli ich
wydanie nie jest zastrze#one do w!a'ciwo'ci organu orzekaj%cego.
Art. 54.
Je#eli rzecznik dyscyplinarny uzna, #e zosta!y wyja'nione wszystkie istotne okolicz-
no'ci pope!nienia przewinienia dyscyplinarnego, zawiadamia obwinionego i jego
obro)c", o terminie i miejscu zapoznania si" z ca!o'ci% materia!ów zebranych w po-
st"powaniu dyscyplinarnym oraz poucza o prawie z!o#enia w terminie trzech dni, od
dnia tego zapoznania, wniosku o ich uzupe!nienie.
Art. 55.
1. Po zako)czeniu czynno'ci wyja'niaj%cych rzecznik dyscyplinarny sporz%dza
wniosek zawieraj%cy propozycj" orzeczenia z uzasadnieniem, który wraz z ca!o-
'ci% materia!ów zebranych w post"powaniu dyscyplinarnym niezw!ocznie
przedstawia prze!o#onemu dyscyplinarnemu albo organowi wojskowemu u-
prawnionemu do orzekania o ukaraniu.
2. W przypadku wyra#enia przez rzecznika dyscyplinarnego zgody na dobrowolne
poddanie si" ukaraniu przez obwinionego, we wniosku, o którym mowa w ust. 1,
zamieszcza si" uzgodnion% propozycj" ukarania.
Art. 56.
Minister Obrony Narodowej wyda, w drodze rozporz%dzenia, regulamin post"powa-
nia dyscyplinarnego, w którym okre'li:
1) stanowiska s!u#bowe, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 6, oraz w!a'ciwo'$
prze!o#onych dyscyplinarnych zajmuj%cych te stanowiska, z uwzgl"dnie-
niem stopnia etatowego zajmowanego stanowiska s!u#bowego, wewn"trznej
organizacji jednostek wojskowych, a tak#e instytucji cywilnych, w których
pe!ni% s!u#b" #o!nierze,
2) w!a'ciwo'$ prze!o#onych dyscyplinarnych i wy#szych prze!o#onych dyscy-
plinarnych wobec #o!nierzy skierowanych do wykonywania zada) w innej
jednostce wojskowej oraz b"d%cych w rezerwie kadrowej lub w dyspozycji,
3) prze!o#onych dyscyplinarnych uprawnionych do wyznaczania oraz odwo-
!ywania rzeczników dyscyplinarnych, sposób i tryb wyznaczania oraz od-
wo!ywania rzeczników dyscyplinarnych, w!a'ciwo'$ tych rzeczników dys-
cyplinarnych wobec podporz%dkowanych tym prze!o#onym #o!nierzy, wy-
magania, jakie powinien spe!nia$ rzecznik dyscyplinarny, rodzaje i wzory
dokumentów zwi%zanych z wyznaczaniem, odwo!ywaniem i wynagradza-
niem rzeczników dyscyplinarnych, a tak#e warunki i tryb przyznawania i
wyp!acania dodatkowego wynagrodzenia rzecznikom dyscyplinarnym, or-
gany uprawnione do wyp!acania tego wynagrodzenia oraz wysoko'$
i termin p!atno'ci tego wynagrodzenia, z uwzgl"dnieniem zwi"kszenia za-
da) s!u#bowych zwi%zanych z pe!nion% funkcj% rzecznika dyscyplinarnego
oraz liczby prowadzonych spraw i stopnia ich z!o#ono'ci,
4) szczegó!owy tryb post"powania dyscyplinarnego, z uwzgl"dnieniem w
szczególno'ci sposobu wykonywania czynno'ci zwi%zanych z tym post"-
powaniem przez prze!o#onego dyscyplinarnego i organ wojskowy upraw-
niony do orzekania o ukaraniu oraz wy#szego prze!o#onego dyscyplinarne-
go, a tak#e przez rzeczników dyscyplinarnych, zmiany lub uzupe!nienia za-
rzutów, sposobu dor"czania wezwa) i pism, przes!uchiwania 'wiadków,
bieg!ych oraz obwinionych, a tak#e zapoznawania z materia!ami post"po-
wania dyscyplinarnego,
5) obowi%zki obro)cy obwinionego lub ukaranego oraz zasady jego udzia!u w
post"powaniu dyscyplinarnym
– dostosowuj%c przepisy okre'lone w pkt 1–5 do warunków pe!nienia czynnej
Rozdzia$ 5
Post&powanie dyscyplinarne w trybie uproszczonym
Art. 57.
1. W post"powaniu dyscyplinarnym w trybie uproszczonym stosuje si" przepisy
o trybie zwyk!ym, je#eli przepisy niniejszego artyku!u nie stanowi% inaczej.
2. Post"powanie dyscyplinarne w trybie uproszczonym wszczyna si", je#eli oko-
liczno'ci pope!nienia przewinienia dyscyplinarnego oraz wina #o!nierza nie bu-
dz% w%tpliwo'ci.
3. Wszczynaj%c post"powanie dyscyplinarne w trybie uproszczonym, obwinionego
wzywa si" do raportu dyscyplinarnego, podaj%c termin i miejsce jego przepro-
wadzenia oraz przedstawiaj%c mu zarzut pope!nienia przewinienia dyscyplinar-
nego.
4. Podczas raportu dyscyplinarnego prowadzonego w post"powaniu dyscyplinar-
nym w trybie uproszczonym:
1) zapoznaje si" obwinionego z ca!o'ci% materia!ów sprawy. W tym trybie ob-
winionemu nie przys!uguje prawo do z!o#enia wniosku o uzupe!nienie tych
materia!ów;
2) organ orzekaj%cy rozpatruje spraw" i wydaje orzeczenie o ukaraniu w obec-
no'ci obwinionego, rzecznika dyscyplinarnego oraz obro)cy obwinionego,
je#eli zosta! ustanowiony;
3) obwinionemu przys!uguje sprzeciw od orzeczenia o ukaraniu wydanego w
tym trybie, wniesiony do organu orzekaj%cego;
4) tre'$ orzeczenia o ukaraniu wpisuje si" do karty ukarania #o!nierza, chyba
#e obwiniony z!o#y! sprzeciw od tego orzeczenia.
5. Je#eli sprzeciw od orzeczenia, wydanego w post"powaniu dyscyplinarnym w try-
bie uproszczonym:
1) nie zosta! wniesiony – orzeczenie to staje si" prawomocne;
2) zosta! wniesiony – post"powanie dyscyplinarne prowadzi si" w trybie zwy-
k!ym, a zebrane dotychczas materia!y staj% si" materia!ami post"powania
dyscyplinarnego prowadzonego w trybie zwyk!ym.
Rozdzia$ 6
Post&powanie w trybie zwyk$ym przed organem orzekaj!cym
w pierwszej instancji
Art. 58.
Prze!o#ony dyscyplinarny, który wszcz%! post"powanie dyscyplinarne, po rozpatrze-
niu wniosku rzecznika dyscyplinarnego, zawieraj%cego propozycj" orzeczenia z uza-
sadnieniem, w terminie trzech dni od dnia jego otrzymania:
1) orzeka w pierwszej instancji albo

2) przedstawia, w!a'ciwemu prze!o#onemu dyscyplinarnemu albo organowi
wojskowemu uprawnionemu do orzekania o ukaraniu – wniosek o wymie-
rzenie kary lub zastosowanie 'rodka dyscyplinarnego, do orzeczenia któ-
rych nie jest uprawniony.
Art. 59.
1. Organ orzekaj%cy orzeka podczas raportu dyscyplinarnego, z zastrze#eniem ust.
2.
2. Raportu dyscyplinarnego mo#na nie przeprowadza$ i wyda$ orzeczenie
w przypadku:
1) uniewinnienia albo umorzenia post"powania dyscyplinarnego albo odst%-
pienia od ukarania;
2) przyj"cia przez prze!o#onego dyscyplinarnego wniosku obwinionego o do-
browolne poddanie si" ukaraniu.
Art. 60.
1. Do udzia!u w raporcie dyscyplinarnym, podaj%c termin i miejsce jego przepro-
wadzenia, organ orzekaj%cy wzywa:
1) obwinionego;
2) obro)c" obwinionego;
3) rzecznika dyscyplinarnego.
2. W czasie raportu dyscyplinarnego:
1) rzecznik dyscyplinarny odczytuje wnioski, o których mowa w art. 44 ust. 2
lub 3 oraz w art. 55;
2) organ orzekaj%cy:
a) wys!uchuje obwinionego oraz obro)c", je#eli si" stawili,
b) rozpatruje spraw" i wydaje orzeczenie, pouczaj%c o prawie, terminie i
trybie wniesienia odwo!ania.
3. Ustalenia co do faktów oraz ocena prawna czynu zawarta we wniosku o ukara-
nie dyscyplinarne w!a'ciwego organu uprawnionego do nak!adania kar porz%d-
kowych lub wymierzania kar pieni"#nych albo w orzeczeniu s%du lub
postanowieniu prokuratora s% wi%#%ce dla prze!o#onego dyscyplinarnego.
4. Je#eli raport dyscyplinarny przeprowadzono bez udzia!u obwinionego lub jego
obro)cy albo wydano orzeczenie bez przeprowadzenia raportu dyscyplinarnego,
odpis orzeczenia dor"cza si" osobom uprawnionym do z!o#enia odwo!ania.
Art. 61.
Orzeczenie organu orzekaj%cego stanowi o:
1) uniewinnieniu albo
2) umorzeniu post"powania dyscyplinarnego, albo

3) odst%pieniu od ukarania, albo
4) ukaraniu.
Art. 62.
1. Orzeczenie sporz%dza si" na pi'mie.
2. W przypadku przeprowadzenia raportu dyscyplinarnego bez udzia!u obwinione-
go lub jego obro)cy albo wydania orzeczenia bez przeprowadzenia raportu dys-
cyplinarnego, orzeczenie sporz%dza si" wraz z uzasadnieniem.
3. W terminie trzech dni od dnia przeprowadzenia raportu dyscyplinarnego z
udzia!em obwinionego lub jego obro)cy, osoby uprawnione do z!o#enia odwo-
!ania mog% z!o#y$ do prze!o#onego dyscyplinarnego albo organu wojskowego
uprawnionego do orzekania o ukaraniu wniosek o sporz%dzenie na pi'mie i do-
r"czenie uzasadnienia orzeczenia.
4. Termin okre'lony w ust. 3 jest nieprzekraczalny i nie podlega przywróceniu.
5. Uzasadnienie orzeczenia sporz%dza si" w ci%gu trzech dni od dnia otrzymania
wniosku i wraz z orzeczeniem dor"cza si" osobie, która go z!o#y!a, oraz innym
osobom uprawnionym do z!o#enia odwo!ania.
6. Odpis orzeczenia organu orzekaj%cego w pierwszej instancji, w przypadku jego
uprawomocnienia si", przesy!a si" w ci%gu czternastu dni odpowiednio od dnia,
o którym mowa w ust. 3 lub 5, pokrzywdzonemu oraz prze!o#onemu, na polece-
nie którego wszcz"to post"powanie dyscyplinarne, a tak#e organowi, na którego
wniosek post"powanie to zosta!o wszcz"te.
Rozdzia$ 7
Post&powanie w trybie zwyk$ym przed organem odwo$awczym
Art. 63.
1. W przypadku orzeczenia wydanego w pierwszej instancji przys!uguje odwo!a-
nie:
1) obwinionemu lub jego obro)cy – od orzeczenia organu orzekaj%cego;
2) rzecznikowi dyscyplinarnemu – od orzeczenia prze!o#onego dyscyplinarne-
go albo organu wojskowego uprawnionego do orzekania o ukaraniu, wyda-
nego w pierwszej instancji;
3) prze!o#onemu dyscyplinarnemu – od orzeczenia rozstrzygaj%cego odmien-
nie ni# we wniosku, o którym mowa w art. 58 pkt 2.
2. Od orzeczenia, o którym mowa w art. 23 ust. 1, przys!uguje odwo!anie na zasa-
dach okre'lonych w ust. 1, które stosuje si" odpowiednio.
Art. 64.
1. Odwo!anie wnosi si" na pi'mie, za po'rednictwem organu, który orzeka!
w sprawie w pierwszej instancji. Wnosz%cy odwo!anie mo#e je cofn%$.
2. Wnosz%cy odwo!anie powinien wskaza$ orzeczenie, od którego si" odwo!uje,
oraz poda$, czego si" domaga.
3. Termin do wniesienia odwo!ania do wy#szego prze!o#onego dyscyplinarnego
wynosi trzy dni, a do s%du wojskowego siedem dni, od dnia:
1) dor"czenia orzeczenia wraz z uzasadnieniem;
2) raportu dyscyplinarnego, je#eli nie zosta! z!o#ony wniosek o sporz%dzenie
na pi'mie i dor"czenie uzasadnienia orzeczenia;
3) dor"czenia odpisu orzeczenia, je#eli raport dyscyplinarny przeprowadzono
bez udzia!u obwinionego lub jego obro)cy albo wydano orzeczenie bez
przeprowadzenia raportu dyscyplinarnego.
4. Terminy okre'lone w ust. 3 s% nieprzekraczalne i nie podlegaj% przywróceniu.
Art. 65.
1. Odwo!anie od orzeczenia wydanego w pierwszej instancji przez prze!o#onego
dyscyplinarnego albo organ wojskowy uprawniony do orzekania o ukaraniu roz-
poznaje wy#szy prze!o#ony dyscyplinarny, z zastrze#eniem ust. 2 i 3.
2. Odwo!anie od orzeczenia dotycz%cego kary dyscyplinarnej, o której mowa w:
1) art. 24 pkt 5 – rozpoznaje organ wojskowy nadrz"dny nad organem upraw-
nionym do zwolnienia z danego stanowiska s!u#bowego lub Minister Obro-
ny Narodowej, z zastrze#eniem ust. 3;
2) art. 24 pkt 7, bez wzgl"du na stopie) wojskowy obwinionego – rozpoznaje
wojskowy s%d garnizonowy.
3. Odwo!anie od orzeczenia wydanego w sprawach dyscyplinarnych przez Ministra
Obrony Narodowej, Naczelnego Dowódc" Si! Zbrojnych lub kierownika insty-
tucji cywilnej rozpatruje wojskowy s%d garnizonowy.
4. Je#eli wraz z kar% dyscyplinarn% prze!o#ony dyscyplinarny lub organ uprawnio-
ny do orzekania o ukaraniu zastosowa! 'rodek dyscyplinarny, odwo!anie od o-
rzeczenia o ukaraniu rozpoznaje ten organ odwo!awczy, który jest w!a'ciwy do
rozpoznania odwo!ania od orzeczenia o wymierzonej karze dyscyplinarnej.
5. Odwo!anie od orzeczenia wojskowego s%du garnizonowego rozpoznaje woj-
skowy s%d okr"gowy.
6. Organ odwo!awczy mo#e uzupe!ni$ materia! dowodowy lub zleci$ wykonanie
okre'lonych czynno'ci rzecznikowi dyscyplinarnemu, je#eli jest to potrzebne do
prawid!owego rozpatrzenia odwo!ania.
7. Po uzupe!nieniu materia!u dowodowego rzecznik dyscyplinarny przedstawia or-
ganowi odwo!awczemu wniosek, w którym zamieszcza propozycj" orzeczenia.
Art. 66.
1. Wydanie postanowienia o odmowie przyj"cia odwo!ania od orzeczenia wydane-
go w pierwszej instancji lub rozpatrzenie odwo!ania powinno nast%pi$ w termi-
nie siedmiu dni od dnia otrzymania wniosku rzecznika dyscyplinarnego, prze-
prowadzaj%cego uzupe!nienie materia!u dowodowego albo od dnia otrzymania
odwo!ania.
2. Organ odwo!awczy mo#e za#%da$ od organu orzekaj%cego w pierwszej instancji
sporz%dzenia uzasadnienia do wydanego orzeczenia, je#eli go nie sporz%dzono,
albo uzupe!nienia tego uzasadnienia.
3. Organ odwo!awczy zawiadamia o terminie i miejscu rozpatrzenia odwo!ania:
1) obwinionego, je#eli wraz z odwo!aniem wniós! o wys!uchanie, oraz jego o-
bro)c";
2) rzecznika dyscyplinarnego.
Art. 67.
1. Po rozpatrzeniu odwo!ania organ odwo!awczy orzeka o:
1) utrzymaniu w mocy orzeczenia albo
2) zmianie orzeczenia w ca!o'ci lub w cz"'ci i w tym zakresie wymierza inn%
kar" lub 'rodek dyscyplinarny albo odst"puje od ukarania, albo
3) uchyleniu orzeczenia w ca!o'ci lub w cz"'ci i w tym zakresie uniewinnia
obwinionego albo umarza post"powanie dyscyplinarne.
2. Organ odwo!awczy mo#e rozstrzygn%$ na niekorzy'$ obwinionego tylko wtedy,
gdy odwo!anie wniesiono na niekorzy'$ obwinionego.
Art. 68.
1. Orzeczenie organu odwo!awczego wraz z uzasadnieniem dor"cza si" obwinio-
nemu, obro)cy obwinionego, rzecznikowi dyscyplinarnemu i prze!o#onemu dys-
cyplinarnemu albo organowi wojskowemu, który orzeka! w sprawie w pierwszej
instancji.
2. Prawomocne orzeczenie wraz z uzasadnieniem dor"cza si" równie# pokrzyw-
dzonemu oraz organowi, na wniosek którego post"powanie dyscyplinarne zosta-
!o wszcz"te, a tak#e prze!o#onemu, na polecenie którego post"powanie to
wszcz"to, o ile nie jest nim organ orzekaj%cy w tej sprawie.
3. Przepis ust. 1 stosuje si" w post"powaniu odwo!awczym przed s%dem wojsko-
wym.
Art. 69.
1. Od orzecze) organu odwo!awczego odwo!anie nie przys!uguje.
2. Orzeczenie staje si" prawomocne:
1) z up!ywem terminu do wniesienia odwo!ania lub za#alenia, je#eli go nie

wniesiono lub je cofni"to;
2) w dniu wydania przez organ odwo!awczy orzeczenia lub postanowienia
ko)cz%cego post"powanie.
DZIA" IV
POST'POWANIE PO UPRAWOMOCNIENIU SI' ORZECZENIA
Rozdzia$ 1
Post&powanie w sprawie wzruszenia prawomocnego orzeczenia
Art. 70.
Prawomocne orzeczenie organu orzekaj%cego zmienia si" albo uchyla, je#eli:
1) ujawniono nowe okoliczno'ci istotne dla rozstrzygni"cia sprawy;
2) wydano je z ra#%cym naruszeniem przepisów prawa, które mog!o mie$ i-
stotny wp!yw na jego tre'$;
3) zosta!o ono wydane w oparciu o orzeczenie lub decyzj" innego organu, któ-
re zosta!y nast"pnie uchylone albo zmienione w istotnym zakresie, a mia!y
znacz%cy wp!yw na rozstrzygni"cie sprawy.
Art. 71.
1. Wzruszenie prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego nast"puje:
1) na wniosek prokuratora wojskowego lub organu kontroli;
2) w trybie nadzoru, o którym mowa w art. 76 ust. 5, oraz w ramach dzia!alno-
'ci kontrolnej prowadzonych w resorcie obrony narodowej, przez wy#szego
prze!o#onego dyscyplinarnego lub w!a'ciwy s%d wojskowy;
3) na wniosek ukaranego, pokrzywdzonego lub organu, na wniosek którego
wszcz"to post"powanie dyscyplinarne.
2. Uchylenie lub zmiana prawomocnego orzeczenia w trybie nadzoru nast"puje
z urz"du.
Art. 72.
Do wzruszenia prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego uprawniony jest:
1) kolejny w hierarchii s!u#bowej wy#szy prze!o#ony dyscyplinarny nad orga-
nem, który wyda! prawomocne orzeczenie, z zastrze#eniem pkt 2 i 3;
2) wojskowy s%d garnizonowy – je#eli orzeczenie zosta!o wydane przez prze-
!o#onego dyscyplinarnego, wymienionego w art. 4 ust. 1 pkt 1, lub dotyczy-
!o wymierzenia kary dyscyplinarnej, o której mowa w art. 24 pkt 5 i 7;
3) wojskowy s%d okr"gowy – je#eli orzeczenie uprawomocni!o si" w wyniku

rozpoznania odwo!ania przez wojskowy s%d garnizonowy.
Art. 73.
1. Nie pó*niej ni# w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania wniosku rzecznika
dyscyplinarnego, który bada! przes!anki wzruszenia prawomocnego orzeczenia
dyscyplinarnego, wy#szy prze!o#ony dyscyplinarny:
1) wydaje postanowienie o odmowie wszcz"cia post"powania w sprawie wzru-
szenia prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego albo
2) wszczyna post"powanie w sprawie wzruszenia prawomocnego orzeczenia
dyscyplinarnego oraz wyznacza termin i miejsce jej rozpatrzenia.
2. W przypadku wniosku rzecznika dyscyplinarnego o wszcz"cie post"powania
w sprawie wzruszenia prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego, do czasu je-
go wszcz"cia i wydania orzeczenia o zmianie lub uchyleniu prawomocnego
orzeczenia, wy#szy prze!o#ony dyscyplinarny mo#e orzec o odroczeniu wyko-
nania lub przerwaniu wykonywania kary lub 'rodka dyscyplinarnego, które nie
zosta!y wykonane w ca!o'ci lub w cz"'ci.
3. Na postanowienie o odmowie wzruszenia prawomocnego orzeczenia dyscypli-
narnego osobom lub organom, o których mowa w art. 71 ust. 1 pkt 1 i 2, przy-
s!uguje za#alenie w terminie siedmiu dni od dnia dor"czenia postanowienia do
kolejnego w hierarchii s!u#bowej wy#szego prze!o#onego dyscyplinarnego lub
w!a'ciwego s%du wojskowego.
Art. 74.
W trakcie rozpatrywania sprawy o wzruszenie prawomocnego orzeczenia dyscypli-
narnego wy#szy prze!o#ony dyscyplinarny w szczególno'ci:
1) wys!uchuje rzecznika dyscyplinarnego, je#eli poleci! mu si" stawi$;
2) wys!uchuje, je#eli si" stawili:
a) ukaranego,
b) obro)c" ukaranego, je#eli zosta! ustanowiony.
Art. 75.
1. Wy#szy prze!o#ony dyscyplinarny lub s%d wojskowy, w razie:
1) zmiany prawomocnego orzeczenia, która mo#e nast%pi$ na korzy'$ obwi-
nionego, a je#eli nie wyst%pi!y przes!anki, o których mowa w art. 22, na je-
go niekorzy'$ – orzeka o ukaraniu odmiennie ni# w prawomocnym orze-
czeniu dyscyplinarnym albo o odst%pieniu od ukarania;
2) uchylenia w ca!o'ci lub w cz"'ci prawomocnego orzeczenia dyscyplinarne-
go – orzeka o uniewinnieniu, umorzeniu post"powania dyscyplinarnego al-
bo przekazuje spraw" do ponownego rozpatrzenia, je#eli nie up!yn%! okres
przedawnienia ukarania dyscyplinarnego.
2. Od orzeczenia, o którym mowa w ust. 1, nie przys!uguje odwo!anie.

3. W sprawach nieuregulowanych w tym rozdziale stosuje si" odpowiednio prze-
pisy dotycz%ce post"powania dyscyplinarnego w trybie zwyk!ym.
Rozdzia$ 2
Wykonywanie ukarania
Art. 76.
1. Do wykonania orzeczenia dyscyplinarnego o ukaraniu przyst"puje si" nie-
zw!ocznie po uprawomocnieniu si" orzeczenia dyscyplinarnego.
2. Orzeczenia o ukaraniu nie wykonuje si" po up!ywie sze'ciu miesi"cy od dnia,
w którym orzeczenie to sta!o si" prawomocne.
3. Z dniem zwolnienia ukaranego #o!nierza z czynnej s!u#by wojskowej nie podle-
gaj% wykonaniu wydane wobec niego orzeczenia o ukaraniu, niewykonane w ca-
!o'ci lub w cz"'ci przed tym dniem, z wy!%czeniem kary pieni"#nej oraz 'rod-
ków dyscyplinarnych zobowi%zania do naprawienia wyrz%dzonej szkody i poda-
nia informacji o ukaraniu do wiadomo'ci innych osób.
4. Wykonanie ukarania zarz%dza organ orzekaj%cy, który wyda! orzeczenie o uka-
raniu w pierwszej instancji.
5. Uprawnienie do nadzoru nad wykonaniem ukarania przys!uguje organowi,
o którym mowa w ust. 4, wy#szemu prze!o#onemu dyscyplinarnemu oraz proku-
ratorowi wojskowemu.
Art. 77.
1. Kar" dyscyplinarn%, o której mowa w art. 24 pkt 1, 2, 4 i 6, uwa#a si" za wyko-
nan% z chwil% uprawomocnienia si" orzeczenia.
2. Zarz%dzenie wykonania kary:
1) pieni"#nej – umieszcza si" w rozkazie lub decyzji w celu potr%cenia nale#-
nej kwoty z uposa#enia ukaranego #o!nierza na zasadach okre'lonych w
przepisach dotycz%cych uposa#e) #o!nierzy;
2) odwo!ania z zajmowanego stanowiska s!u#bowego – stanowi decyzja orga-
nu wojskowego o zwolnieniu ukaranego #o!nierza z zajmowanego stanowi-
ska s!u#bowego;
3) usuni"cia ze s!u#by kandydackiej, s!u#by przygotowawczej, okresowej s!u#-
by wojskowej albo z zawodowej s!u#by wojskowej – stanowi decyzja
organu wojskowego o zwolnieniu ukaranego #o!nierza ze s!u#by wojsko-
wej.
3. Zarz%dzenie wykonania 'rodka dyscyplinarnego umieszcza si" w rozkazie lub
decyzji, okre'laj%c miejsce, sposób i termin wykonania tego 'rodka.
Art. 78.
1. Organ, który wyda! orzeczenie w pierwszej instancji, mo#e odroczy$ albo prze-
rwa$ wykonanie kary pieni"#nej oraz 'rodków dyscyplinarnych, o których mo-
wa w art. 33 ust. 1 pkt 2 i 3, z zastrze#eniem ust. 2.
2. Wykonanie kary pieni"#nej lub 'rodka dyscyplinarnego polegaj%cego na zobo-
wi%zaniu #o!nierza do naprawienia wyrz%dzonej szkody mo#na odroczy$ w ca-
!o'ci albo w cz"'ci lub roz!o#y$ na raty. Odroczenie lub roz!o#enie na raty wy-
konania tego 'rodka mo#e nast%pi$ wy!%cznie za zgod% pokrzywdzonego.
3. Wykonywanie ukarania nale#y niezw!ocznie zako)czy$, je#eli wyst%pi!a która-
kolwiek z okoliczno'ci wymienionych w art. 76 ust. 2 i 3.
4. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje si" tylko z wa#nych przyczyn s!u#bowych lub innych
dotycz%cych ukaranego i na czas okre'lony.
5. Przed up!ywem okresu, o którym mowa w ust. 4, organ orzekaj%cy mo#e odwo-
!a$ odroczenie, przerwanie albo roz!o#enie na raty wykonania ukarania, je#eli:
1) przesta!y wyst"powa$ przyczyny, o których mowa w ust. 4;
2) ukarany uchybi! terminowi p!atno'ci cho$by jednej raty, chyba #e wyka#e
on, #e nast%pi!o to z przyczyn od niego niezale#nych.
Art. 79.
Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwo'ci okre'li,
w drodze rozporz%dzenia:
1) sposób wykonywania kar i 'rodków dyscyplinarnych, w szczególno'ci z
uwzgl"dnieniem trybu zarz%dzania oraz orzekania w sprawach ich wykona-
nia, a tak#e post"powania przy wykonywaniu poszczególnych kar i 'rodków
dyscyplinarnych,
2) warunki tworzenia pomieszcze), w których przebywaj% ukarani kar% aresztu
izolacyjnego, podczas odbywania tej kary, oraz warunki, jakim powinny
one odpowiada$, z uwzgl"dnieniem rozmieszczenia tych pomieszcze) w
izbach zatrzyma), organów wojskowych uprawnionych do tworzenia i zno-
szenia tych pomieszcze), obowi%zku zawiadamiania o tym wojskowego s%-
du garnizonowego i wojskowego prokuratora garnizonowego, warunków
lokalizacji i wyposa#enia tych pomieszcze), szczegó!owych warunków, ja-
kim powinny odpowiada$ te pomieszczenia, w szczególno'ci zapewniaj%-
cych wymagan% minimaln% powierzchni", oraz warunków wydzielania i lo-
kalizacji pomieszcze), w których przebywaj% ukarani kar% aresztu izolacyj-
nego, podczas odbywania tej kary
– dostosowuj%c przepisy okre'lone w pkt 1 i 2 do warunków pe!nienia czynnej
Rozdzia$ 3
Koszty post&powania dyscyplinarnego
Art. 80.
1. Kosztami post"powania dyscyplinarnego s% wydatki, które ponosi Skarb Pa)-
stwa w zwi%zku z post"powaniem dyscyplinarnym.
2. Wydatkami Skarbu Pa)stwa zwi%zanymi z post"powaniem dyscyplinarnym s%
w szczególno'ci wydatki z tytu!u:
1) dor"czania wezwa) i innych pism;
2) sprowadzenia obwinionego;
3) przejazdu osób;
4) ogl"dzin, opinii i t!umacze).
3. Skarb Pa)stwa nie ponosi wydatków obwinionego zwi%zanych z post"powaniem
dyscyplinarnym, z zastrze#eniem ust. 4.
4. W przypadku uniewinnienia lub umorzenia post"powania dyscyplinarnego ob-
winionemu przys!uguje zwrot uzasadnionych i udokumentowanych wydatków
poniesionych w tym post"powaniu.
5. W przypadku uniewinnienia obwinionego od niektórych zarzucanych mu prze-
winie) dyscyplinarnych albo umorzenia post"powania dyscyplinarnego co do
niektórych przewinie) dyscyplinarnych, przepis ust. 4 stosuje si" odpowiednio
w cz"'ci uniewinniaj%cej lub umarzaj%cej.
6. Roszczenie z tytu!u wydatków, o których mowa w ust. 4 i 5, ulega przedawnie-
niu z up!ywem trzech lat od dnia uprawomocnienia si" orzeczenia ko)cz%cego
post"powanie dyscyplinarne.
Rozdzia$ 4
Likwidacja skutków uchylonych lub zmienionych prawomocnych
orzecze( dyscyplinarnych
Art. 81.
Je#eli orzeczenie o ukaraniu zosta!o:
1) uchylone – skutki, jakie to orzeczenie wywo!a!o, ulegaj% uchyleniu w ca!o-
'ci, z zastrze#eniem art. 82;
2) zmienione – skutki, jakie to orzeczenie wywo!a!o, ulegaj% uchyleniu w
zmienionej cz"'ci.
Art. 82.
1. W razie uchylenia orzeczenia o wymierzeniu kary dyscyplinarnej, o której mo-
wa:
1) w art. 24 pkt 7:
a) ukaranego ponownie powo!uje si" do czynnej s!u#by wojskowej, na je-
go wniosek z!o#ony nie pó*niej ni# w terminie czternastu dni od dnia
dor"czenia mu orzeczenia o uchyleniu orzeczenia o wymierzeniu tej ka-
ry, je#eli ukarany spe!nia wymagania w zakresie wieku oraz zdolno'ci
fizycznej i psychicznej do tej s!u#by, a w przypadku okresowej s!u#by
wojskowej równie# je#eli istniej% nadal potrzeby powo!ania do tej s!u#-
by,
b) ukaranemu wyp!aca si" uposa#enie utracone wskutek kary dyscyplinar-
nej nale#ne:
– #o!nierzowi zawodowemu na zajmowanym stanowisku s!u#bo-
wym, wed!ug stawek obowi%zuj%cych w dniu uprawomocnienia si"
orzeczenia o ukaraniu wraz z odsetkami ustawowymi, liczonymi
od tego dnia do dnia wyp!aty, nie pó*niej jednak ni# do dnia zaist-
nienia podstawy zwolnienia z zawodowej s!u#by wojskowej,
– kandydatowi na #o!nierza zawodowego albo #o!nierzowi pe!ni%-
cemu s!u#b" przygotowawcz% albo okresow% s!u#b" wojskow%,
wed!ug stawek obowi%zuj%cych w dniu uprawomocnienia si" orze-
czenia o ukaraniu wraz z odsetkami ustawowymi, liczonymi od te-
go dnia do dnia wyp!aty;
2) w art. 24 pkt 5 – ukaranemu:
a) przys!uguje wyznaczenie na dotychczas zajmowane stanowisko s!u#-
bowe, a w razie braku takiej mo#liwo'ci wyznaczenie na stanowisko
s!u#bowe zaszeregowane do tego samego stopnia etatowego i grupy
uposa#enia; w przypadku wyznaczenia na stanowisko s!u#bowe o ni#-
szej grupie uposa#enia, #o!nierzowi zachowuje si" na czas zajmowania
tego stanowiska grup" uposa#enia, do której zaszeregowane by!o sta-
nowisko s!u#bowe, z którego #o!nierz zosta! odwo!any,
b) wyrównuje si" uposa#enie w wysoko'ci ró#nicy mi"dzy uposa#eniem,
jakie przys!ugiwa!oby na stanowisku s!u#bowym zajmowanym przed
odwo!aniem, a uposa#eniem przys!uguj%cym na stanowisku s!u#bowym
przed uchyleniem orzeczenia o wymierzeniu kary dyscyplinarnej, wraz
z odsetkami ustawowymi, liczonymi od dnia uprawomocnienia si"
orzeczenia o wymierzeniu tej kary do dnia wyp!aty wyrównania;
3) w art. 24 pkt 3 – ukaranemu wyp!aca si" kwot" odpowiadaj%c% kwocie kary
pieni"#nej wraz z odsetkami ustawowymi, liczonymi od dnia, w którym do-
konano potr%cenia kwoty kary pieni"#nej do dnia wyp!aty.
2. W razie uchylenia orzeczenia o wymierzeniu 'rodka dyscyplinarnego zobowi%-
zania do wykonania dodatkowych zada) s!u#bowych – ukaranemu przys!uguje
dodatkowy czas wolny od s!u#by w wymiarze równym wykonanemu 'rodkowi,
na zasadach i w trybie okre'lonych w przepisach o czasie s!u#by #o!nierzy.
3. Ukaranego #o!nierza, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ponownie powo!uje si", na

jego wniosek, do pe!nienia :
1) zawodowej s!u#by wojskowej i wyznacza na dotychczas zajmowane stano-
wisko s!u#bowe lub, je#eli to nie jest mo#liwe, na inne, zaszeregowane do
tego samego stopnia etatowego i grupy uposa#enia lub z jej zachowaniem
na czas zajmowania tego stanowiska przez #o!nierza, albo przenosi si" go
do rezerwy kadrowej;
2) okresowej s!u#by wojskowej, je#eli istniej% nadal potrzeby powo!ania do tej
s!u#by, po zawarciu z nim kontraktu i nadaniu przydzia!u kryzysowego na
dotychczas zajmowane stanowisko s!u#bowe lub je#eli to nie jest mo#liwe
na inne, zaszeregowane do tego samego stopnia etatowego;
3) s!u#by kandydackiej albo do s!u#by przygotowawczej, z zachowaniem naby-
tych w s!u#bie uprawnie) i mo#liwo'ci kontynuowania studiów lub nauki
od etapu, na jakim j% przerwa!, je#eli spe!nia on warunki powo!ania do s!u#-
by kandydackiej albo s!u#by przygotowawczej.
4. Je#eli w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a i pkt 2 lit. a, nie na-
st%pi!o ponowne powo!anie do zawodowej s!u#by wojskowej lub wyznaczenie
na stanowisko s!u#bowe, data zwolnienia #o!nierza z zawodowej s!u#by woj-
skowej nie ulega zmianie, przy czym uznaje si", #e zwolnienie tego #o!nierza
nast%pi!o w drodze wypowiedzenia stosunku s!u#bowego dokonanego przez
w!a'ciwy organ.
5. W razie braku mo#liwo'ci ponownego powo!ania do s!u#by kandydackiej albo
do s!u#by przygotowawczej, ukaranemu, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, przy-
s!uguje wyp!ata utraconej wskutek kary dyscyplinarnej cz"'ci uposa#enia, we-
d!ug stawek obowi%zuj%cych w dniu uprawomocnienia si" orzeczenia o ukaraniu
wraz z odsetkami ustawowymi, liczonymi od tego dnia do dnia wyp!aty, nie d!u-
#ej jednak ni# do dnia up!ywu programowego czasu odpowiednio studiów
w wy#szej szkole wojskowej lub nauki w szkole podoficerskiej albo w centrum
lub w o'rodku szkolenia.
6. Nale#no'ci pieni"#ne, o których mowa w ust. 1 i 5, wraz z odsetkami ustawo-
wymi wyp!aca #o!nierzowi organ finansowy odpowiednio jednostki wojskowej
lub instytucji cywilnej, w której aktualnie pe!ni on s!u#b" wojskow%, a osobie
zwolnionej z czynnej s!u#by wojskowej szef wojewódzkiego sztabu wojskowe-
go w!a'ciwy terytorialnie dla organu, który orzek! o wzruszeniu prawomocnego
orzeczenia dyscyplinarnego.
7. Przepisy ust. 1–6 stosuje si" odpowiednio w razie zmiany prawomocnego orze-
czenia i uniewinnienia, odst%pienia od ukarania albo wymierzenia w ca!o'ci lub
w cz"'ci !agodniejszego rodzaju kary, w której obwiniony nie powinien by! po-
nie'$.
8. W sprawach, o których mowa w ust. 1–3, 5 i 7, orzeka organ, który uchyli! lub
zmieni! prawomocne orzeczenie dyscyplinarne o ukaraniu.
9. Od orzeczenia w sprawach, o których mowa w ust. 1–3, 5 i 7, ukaranemu przy-
s!uguje odwo!anie na zasadach i w trybie okre'lonych w art. 63–69.
10. W razie uniewinnienia ukaranego #o!nierza, wobec którego zastosowano 'rodek
dyscyplinarny podania informacji o ukaraniu do wiadomo'ci innych osób – or-
gan orzekaj%cy w pierwszej instancji niezw!ocznie podaje informacj" o unie-
winnieniu tego #o!nierza w ten sam sposób, w jaki wykonano 'rodek dyscypli-
narny.
Rozdzia$ 5
Dokumentacja i ewidencja dyscyplinarna oraz zatarcie ukarania
Art. 83.
1. Dokumentacj" dyscyplinarn% stanowi%:
1) dokumenty dotycz%ce wyró#niania;
2) dokumenty dotycz%ce odmowy wszcz"cia post"powania dyscyplinarnego;
3) akta post"powania dyscyplinarnego;
4) dokumenty dotycz%ce nieprzyj"cia odwo!ania;
5) dokumenty dotycz%ce wykonania ukarania oraz likwidacji skutków ukara-
nia, a tak#e wcze'niejszego zatarcia ukarania;
6) dokumenty dotycz%ce sprawy o wzruszenie prawomocnego orzeczenia dys-
cyplinarnego;
7) dokumenty dotycz%ce zastosowania dyscyplinarnych 'rodków zapobiegaw-
czych;
8) inne dokumenty zwi%zane z reagowaniem dyscyplinarnym.
2. Do akt post"powania dyscyplinarnego do!%cza si" dokumenty zwi%zane z post"-
powaniem dyscyplinarnym, w szczególno'ci wymienione w ust. 1 pkt 4–7.
3. Zaginion% lub zniszczon% w ca!o'ci albo w cz"'ci dokumentacj" dyscyplinarn%
odtwarza si" w zakresie niezb"dnym do kontynuowania lub rozstrzygni"cia
sprawy.
Art. 84.
1. Ewidencja dyscyplinarna obejmuje:
1) ewidencj" wyró#nie) w formie karty wyró#nie) #o!nierza;
2) ewidencj" ukara) dyscyplinarnych w formie karty ukarania #o!nierza;
3) ewidencj" post"powa) dyscyplinarnych w formie rejestru post"powa) dys-
cyplinarnych;
4) informacje o wypadkach wynik!ych z naruszenia prawa przez #o!nierzy, ro-
dzajach narusze) dyscypliny wojskowej, obj"ciu #o!nierzy dyscyplinarnymi
i karnymi 'rodkami zapobiegawczymi, a tak#e o rodzajach ukara) #o!nierzy
oraz wykonaniu tych ukara), zawieraj%ce równie# dane okre'lone w ust. 3 pkt
1.
2. W karcie wyró#nie) #o!nierza zamieszcza si":
1) dane wyró#nionego:
a) stopie) wojskowy, imi" i nazwisko, imi" ojca, numer PESEL,
b) oznaczenie ostatnio zajmowanego stanowiska s!u#bowego oraz rodzaju

pe!nionej s!u#by wojskowej,
c) oznaczenie jednostki wojskowej lub instytucji cywilnej, w której pe!ni
on s!u#b" wojskow% albo pe!ni! j% przed zwolnieniem z tej s!u#by,
d) oznaczenie pododdzia!u lub komórki wewn"trznej, w której zajmuje on
stanowisko s!u#bowe;
2) opis zas!ugi b"d%cej podstaw% b%d* warunkiem udzielenia wyró#nienia;
3) informacj" o rodzaju udzielonego wyró#nienia, z wyj%tkiem informacji o
udzieleniu wyró#nienia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 pkt 1;
4) oznaczenie prze!o#onego dyscyplinarnego, który udzieli! wyró#nienia;
5) numer i dat" wydania rozkazu lub decyzji oraz oznaczenie organu je wyda-
j%cego, w których stwierdzono udzielenie wyró#nienia;
6) adnotacje o realizacji wyró#nienia udzielonego #o!nierzowi, zapoznaniu
#o!nierza z kart% wyró#nie), a tak#e podpis osoby dokonuj%cej wpisu w kar-
cie wyró#nie).
3. W karcie ukarania #o!nierza zamieszcza si":
1) dane ukaranego:
a) stopie) wojskowy, imi" i nazwisko, imi" ojca, numer PESEL,
b) oznaczenie ostatnio zajmowanego stanowiska s!u#bowego oraz rodzaju
pe!nionej s!u#by wojskowej,
c) oznaczenie pododdzia!u lub komórki wewn"trznej, w której zajmuje on
stanowisko s!u#bowe;
2) oznaczenie organu dyscyplinarnego, który wyda! prawomocne orzeczenie o
ukaraniu;
3) dat" wydania prawomocnego orzeczenia o ukaraniu;
4) oznaczenie przewinienia dyscyplinarnego;
5) informacj" o rodzaju i wymiarze orzeczonej kary dyscyplinarnej lub zasto-
sowanego 'rodka dyscyplinarnego albo 'rodków dyscyplinarnych;
6) dane o wykonaniu ukarania albo termin warunkowego zawieszenia wyko-
nania ukarania oraz termin przedawnienia si" wykonania ukarania;
7) termin zatarcia ukarania, o którym mowa w art. 86 ust. 1 lub 2;
8) adnotacj" o niewniesieniu sprzeciwu przez ukaranego do orzeczenia w
przypadku prowadzenia post"powania dyscyplinarnego w trybie uproszczo-
nym.
4. W rejestrze post"powa) dyscyplinarnych zamieszcza si" dane obwinionego #o!-
nierza w zakresie okre'lonym w ust. 3 pkt 1 i informacje o przebiegu kolejnych
etapów post"powania dyscyplinarnego, organach, które orzeka!y w tym post"-
powaniu, udziale rzecznika dyscyplinarnego oraz wydanym prawomocnym
orzeczeniu dyscyplinarnym, a tak#e adnotacje o obiegu akt post"powania dyscy-
plinarnego.
5. Ewidencja dyscyplinarna, obejmuj%ca dane, o których mowa w ust. 1, mo#e by$

prowadzona przez uprawnione do tego osoby, równie# w formie zbioru danych
przetwarzanych w systemie teleinformatycznym.
6. Kart" wyró#nie) #o!nierza i kart" ukarania #o!nierza:
1) prowadzi i przechowuje w jednostce wojskowej lub w instytucji cywilnej:
a) dowódca kompanii albo samodzielnego plutonu albo równorz"dnych
im pododdzia!ów – dla podporz%dkowanych #o!nierzy,
b) osoba wyznaczona przez dowódc" jednostki wojskowej do prowadze-
nia spraw kadrowych – dla pozosta!ych #o!nierzy pe!ni%cych czynn%
s!u#b" wojskow% w danej jednostce wojskowej oraz wykonuj%cych za-
dania s!u#bowe w tej jednostce wojskowej #o!nierzy b"d%cych
w rezerwie kadrowej albo w dyspozycji, z zastrze#eniem pkt 2–4,
c) osoba wyznaczona przez kierownika instytucji cywilnej do prowadze-
nia spraw kadrowych – dla #o!nierzy pe!ni%cych s!u#b" wojskow% w in-
stytucji cywilnej;
2) b"d%cego dowódc% jednostki wojskowej – prowadzi i przechowuje osoba
wyznaczona do prowadzenia spraw kadrowych przez dowódc" nadrz"dnej
jednostki organizacyjnej;
3) Narodowych Si! Rezerwowych – prowadzi i przechowuje si" w sposób,
okre'lony w pkt 1, w jednostce wojskowej, w której #o!nierz posiada nada-
ny przydzia! kryzysowy;
4) pe!ni%cego inny rodzaj s!u#by wojskowej lub s!u#b" w innych strukturach
ni# wymienione w pkt 1–3 prowadz% i przechowuj% osoby, okre'lone
w przepisach wydanych na podstawie art. 85.
7. W dowództwach jednostek wojskowych oraz w nadrz"dnych organach wojsko-
wych w celu prawid!owego rozstrzygania spraw dyscyplinarnych, wykonywania
ukara) oraz sprawowania nadzoru nad ich wykonywaniem, a tak#e w sprawach
wzruszania prawomocnych orzecze) dyscyplinarnych, jak równie# dokonywania
analiz i ocen stanu dyscypliny i realizacji zada) zwi%zanych z jej kszta!towa-
niem, przetwarza si" dane dotycz%ce podporz%dkowanych #o!nierzy, o których
mowa w ust. 1.
8. W nadrz"dnych organach wojskowych oraz w komórce organizacyjnej Minister-
stwa Obrony Narodowej w!a'ciwej do spraw dyscypliny wojskowej gromadzi
si" równie# dane statystyczne oparte w szczególno'ci o informacje, o których
mowa w ust. 1, niezb"dne do dokonywania okresowych analiz i ocen stanu dys-
cypliny wojskowej oraz realizacji zada) zwi%zanych z jej kszta!towaniem.
9. Ewidencj" dyscyplinarn%, o której mowa w ust. 1 pkt 2–4, prowadzi si"
w okresie pe!nienia przez #o!nierzy czynnej s!u#by wojskowej, z wyj%tkiem da-
nych o ukaraniu kar% dyscyplinarn%, o której mowa w art. 24 pkt 7, oraz 'rodka
dyscyplinarnego, je#eli zosta! orzeczony wraz z t% kar%.
10. Osobami oraz organami wojskowymi posiadaj%cymi dost"p do dokumentacji
i ewidencji dyscyplinarnej w zakresie:
1) danych o #o!nierzach i informacji, o których mowa w pkt 2, niezb"dnych do
przeprowadzenia czynno'ci zwi%zanych z post"powaniem dyscyplinarnym,
wydaniem postanowienia lub orzeczenia w tym post"powaniu, wykonania

orzeczenia dyscyplinarnego, likwidacji skutków uchylonego lub zmienione-
go prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego, a tak#e dokonywania ocen
dyscypliny #o!nierzy – s% organy orzekaj%ce, wy#si prze!o#eni dyscyplinar-
ni, rzecznicy dyscyplinarni uczestnicz%cy w danym post"powaniu dyscypli-
narnym oraz odpowiednio osoby i organy wojskowe, o których mowa w ust.
5–8;
2) informacji statystycznych i opisowych, z wyj%tkiem danych osobowych – s%
podmioty, w których zakresie dzia!ania nale#y dokonywanie analiz i ocen
dyscypliny wojskowej, a tak#e osoby i instytucje podejmuj%ce dzia!ania s!u-
#%ce przestrzeganiu porz%dku prawnego.
Art. 85.
1. Minister Obrony Narodowej okre'li, w drodze rozporz%dzenia, sposób prowa-
dzenia dokumentacji i ewidencji dyscyplinarnej, w tym:
1) szczegó!owe warunki i tryb prowadzenia ewidencji wyró#nie), wzór rozka-
zu lub decyzji, w których stwierdza si" udzielenie wyró#nienia, wzór karty
wyró#nie) #o!nierza oraz sposób zapoznawania z ni% wyró#nionego #o!nie-
rza, a tak#e okres jej przechowywania, w tym tak#e po zwolnieniu #o!nierza
z czynnej s!u#by wojskowej;
2) kategorie osób:
a) uprawnionych do prowadzenia ewidencji dyscyplinarnej, o której mowa
w art. 84 ust. 4, 5, 7 i 8,
b) uprawnionych do prowadzenia i przechowywania kart wyró#nie) #o!-
nierzy i kart ukarania #o!nierzy, o których mowa w art. 84 ust. 6 pkt 4,
c) obowi%zanych do odtworzenia dokumentacji dyscyplinarnej, o której
mowa w art. 83 ust. 1, sposób jej odtworzenia, a tak#e prostowania b!"-
dów pisarskich i rachunkowych oraz innych oczywistych pomy!ek;
3) formy i wzory:
a) dokumentacji dyscyplinarnej, w tym wzory wniosków i formularzy do-
tycz%cych post"powania dyscyplinarnego, dyscyplinarnych 'rodków
zapobiegawczych oraz bada) albo braku mo#liwo'ci ich przeprowa-
dzenia, a tak#e sposób dokumentowania tych czynno'ci,
b) dokumentów stosowanych w ewidencji dyscyplinarnej, o której mowa
w art. 84 ust. 1 pkt 2–4, sposób ich prowadzenia oraz okres przecho-
wywania;
4) zasady obiegu, okres przechowywania, sposób brakowania lub archiwizo-
wania dokumentacji dyscyplinarnej.
2. Rozporz%dzenie, o którym mowa w ust. 1, powinno w szczególno'ci uwzgl"dni$
warunki zapewniaj%ce ochron" przed nieuprawnionym ujawnieniem danych za-
wartych w dokumentacji i ewidencji dyscyplinarnej, dostosowuj%c wymogi
okre'lone w pkt 1–4 do warunków pe!nienia czynnej s!u#by wojskowej po og!o-
szeniu mobilizacji, w stanach nadzwyczajnych, w czasie wojny, a tak#e podczas
wykonywania zada) s!u#bowych w strefie dzia!a) wojennych oraz w przypadku
u#ycia Si! Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami pa)stwa, jak

równie# udzia!u w akcjach humanitarnych, poszukiwawczych lub ratowniczych.
Art. 86.
1. Zatarcie ukarania, z zastrze#eniem ust. 3 i 4, nast"puje z mocy prawa w przy-
padku:
1) up!ywu roku od dnia wykonania kary lub 'rodka dyscyplinarnego albo od
dnia przedawnienia ich wykonania;
2) up!ywu orzeczonego okresu próby, o którym mowa w art. 23 ust. 2, je#eli
wykonanie kary nie zosta!o zarz%dzone;
3) zwolnienia #o!nierza z czynnej s!u#by wojskowej, nie wcze'niej jednak ni#
po wykonaniu kary pieni"#nej oraz 'rodków dyscyplinarnych zobowi%zania
do naprawienia wyrz%dzonej szkody lub podania informacji o ukaraniu do
wiadomo'ci innych osób.
2. Zatarcie ukarania z przyczyny, o której mowa w ust. 1 pkt 3, dotyczy wszystkich
kar i 'rodków dyscyplinarnych, z zastrze#eniem ust. 4.
3. Je#eli w okresie roku od dnia uprawomocnienia si" orzeczenia o ukaraniu #o!-
nierza, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nast%pi!o skazanie przez s%d wojskowy,
warunkowe umorzenie post"powania karnego lub ukaranie w post"powaniu dys-
cyplinarnym, zatarcie ukarania nie mo#e nast%pi$ przed up!ywem osiemnastu
miesi"cy od dnia uprawomocnienia si" ostatniego orzeczenia.
4. Przepisów niniejszego artyku!u oraz art. 84 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 nie stosuje si"
w razie wymierzenia #o!nierzowi kary dyscyplinarnej, o której mowa w art. 24
pkt 7, oraz 'rodka dyscyplinarnego, je#eli zosta! orzeczony wraz z t% kar%.
5. Z chwil% zatarcia ukarania orzeczon% prawomocnie kar" dyscyplinarn% lub 'ro-
dek dyscyplinarny uwa#a si" za nieby!e, a kart" ukarania #o!nierza niszczy si".
6. Zatarcie ukarania nie likwiduje skutków wykonania kary dyscyplinarnej i 'rodka
dyscyplinarnego.
DZIA" V
PRZEPISY SZCZEGÓLNE
Art. 87.
W czasie pe!nienia s!u#by wojskowej po og!oszeniu mobilizacji, w stanach nadzwy-
czajnych, w czasie wojny, a tak#e podczas wykonywania zada) s!u#bowych w strefie
dzia!a) wojennych oraz w przypadku u#ycia Si! Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
poza granicami pa)stwa, jak równie# udzia!u w akcjach humanitarnych, poszuki-
wawczych lub ratowniczych:
1) Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej mo#e poleci$ wszcz"cie post"powania
dyscyplinarnego wobec #o!nierza pe!ni%cego s!u#b" lub wykonuj%cego za-
dania s!u#bowe w tych warunkach;
2) je#eli udzia! obwinionego albo ukaranego podczas rozpatrywania lub rozpo-

znawania jego sprawy dyscyplinarnej jest niemo#liwy lub szczególnie
utrudniony, orzeczenie dyscyplinarne lub postanowienie w tej sprawie mo#-
na wyda$ bez jego udzia!u; przepisu nie stosuje si" przy wymierzaniu kar
dyscyplinarnych, o których mowa w art. 24 pkt 7 i art. 88;
3) mo#na odst%pi$ od wykonywania czynno'ci lub sporz%dzania dokumentów,
których wykonanie lub sporz%dzenie jest niemo#liwe albo szczególnie
utrudnione; przepisu nie stosuje si", je#eli nieprzeprowadzenie czynno'ci
albo brak dokumentów mo#e spowodowa$ ograniczenie prawa do obrony
obwinionego #o!nierza;
4) czynno'ci zastrze#one w ustawie dla rzecznika dyscyplinarnego mo#e wy-
konywa$ inny #o!nierz, wyznaczony przez prze!o#onego dyscyplinarnego.
Art. 88.
1. W warunkach, o których mowa w art. 87, #o!nierzom mo#na wymierzy$ kar"
aresztu izolacyjnego.
2. Kar" aresztu izolacyjnego wymierza si" na okres od siedmiu do czternastu dni.
3. W czasie odbywania kary, o której mowa w ust. 1, ukarany przebywa w wydzie-
lonym pomieszczeniu izby zatrzyma), a ponadto ma obowi%zek wykonywa$ za-
dania s!u#bowe, w wymiarze do o'miu godzin dziennie. W okresie wykonywa-
nia tej kary #o!nierz ma ograniczon% mo#liwo'$ korespondencji, korzystania z
aparatów telefonicznych oraz innych 'rodków !%czno'ci przewodowej i bez-
przewodowej, posiadania przedmiotów, a tak#e przyjmowania odwiedzin.
4. (o!nierzowi, wobec którego orzeczono prawomocnie kar", o której mowa w ust.
1, za okres ukarania potr%ca si" od najbli#szego terminu p!atno'ci po!ow" ostat-
nio otrzymanego uposa#enia zasadniczego oraz dodatków o charakterze sta!ym.
5. Kar" aresztu izolacyjnego orzeka wojskowy s%d garnizonowy, na wniosek prze-
!o#onego dyscyplinarnego zajmuj%cego stanowisko s!u#bowe nie ni#sze ni# do-
wódcy jednostki wojskowej. Przepis art. 23 stosuje si" odpowiednio.
6. S%d, który wyda! orzeczenie w pierwszej instancji o ukaraniu kar% aresztu izola-
cyjnego, mo#e odroczy$ albo przerwa$ wykonanie tej kary.
7. Wydane przez s%d zarz%dzenie wykonania kary aresztu izolacyjnego umieszcza
si" w rozkazie lub decyzji dowódcy jednostki wojskowej albo kierownika insty-
tucji cywilnej, w której #o!nierz pe!ni s!u#b", okre'laj%c miejsce i termin wyko-
nania kary.
8. Kar" aresztu izolacyjnego wobec ukaranego ni% #o!nierza wykonuje obs!uga izby
zatrzyma) w jednostkach organizacyjnych (andarmerii Wojskowej, w jednost-
kach wojskowych poza granicami pa)stwa i na okr"tach wojennych.
9. Je#eli s%d, stwierdzaj%c win", nie znajduje podstaw do wymierzenia kary aresztu
izolacyjnego, przekazuje spraw" do ukarania dyscyplinarnego prze!o#onemu
dyscyplinarnemu zajmuj%cemu stanowisko s!u#bowe nie ni#sze ni# dowódcy
jednostki wojskowej albo kierownika instytucji cywilnej.
10. Odwo!anie od orzeczenia wojskowego s%du garnizonowego rozpoznaje woj-
skowy s%d okr"gowy.
11. Do wzruszenia prawomocnego orzeczenia uprawniony jest wojskowy s%d okr"-

gowy.
12. W razie uchylenia lub zmiany prawomocnego orzeczenia o wymierzeniu kary
dyscyplinarnej aresztu izolacyjnego, ukaranemu przys!uguje odszkodowanie na
zasadach okre'lonych w przepisach ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks
post"powania karnego, które stosuje si" odpowiednio, oraz zwrot potr%conej
cz"'ci uposa#enia wraz z odsetkami ustawowymi, liczonymi od dnia, w którym
uposa#enie by!o wymagalne do dnia wyp!aty.
DZIA" VI
PRZEPISY ZMIENIAJ)CE, PRZEJ*CIOWE,
DOSTOSOWUJ)CE I KO+COWE
Rozdzia$ 1
Zmiany w przepisach obowi!zuj!cych
Art. 89.
W ustawie z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowi%zku obrony Rzeczypo-
spolitej Polskiej (Dz.U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416, z pó*n. zm. 6)) uchyla si" art.
63b.
Art. 90.
W ustawie z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykrocze) (Dz. U. z 2007 r. Nr 109,
poz. 756 oraz z 2008 r. Nr 141, poz. 888) wprowadza si" nast"puj%ce zmiany:
1) w art. 33 w § 4 pkt 7 otrzymuje brzmienie:
„7) dzia!anie pod wp!ywem alkoholu, 'rodka odurzaj%cego lub innych podobnie
dzia!aj%cych substancji lub 'rodków;”;
2) w art. 51 § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. Je#eli czyn okre'lony w § 1 ma charakter chuliga)ski lub sprawca dopusz-
cza si" go, b"d%c pod wp!ywem alkoholu, 'rodka odurzaj%cego lub innych
podobnie dzia!aj%cych substancji lub 'rodków,
podlega karze aresztu, ograniczenia wolno'ci albo grzywny.”;
„§ 2. Tej samej karze podlega, kto wbrew obowi%zkowi zachowania trze*wo'ci
znajduje si" w stanie po u#yciu alkoholu, 'rodka odurzaj%cego lub podobnie
dzia!aj%cego 'rodka albo substancji i podejmuje w tym stanie czynno'ci za-
wodowe lub s!u#bowe.”.
6)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 277, poz.
2742, z 2005 r. Nr 180, poz. 1496, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711 i Nr 220, poz. 1600, z 2007 r.
Nr 107, poz. 732 i Nr 176, poz. 1242, z 2008 r. Nr 171, poz. 1056, Nr 180, poz. 1109, Nr 206, poz.
1288, Nr 208, poz. 1308 i Nr 223, poz. 1458 oraz z 2009 r. Nr 22, poz. 120 i Nr 97, poz. 801.
Art. 91.
W ustawie z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (Dz.U. z 2008 r. Nr 7, poz. 39
oraz z 2009 r. Nr 1, poz. 4, Nr 26, poz. 156 i 157 i Nr 56, poz. 459) art. 114 ust. 2
otrzymuje brzmienie:
„2. Przewidziane w art. 71 zawieszenie w czynno'ciach s!u#bowych prokuratorów
wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury, b"d%cych oficerami, po-
ci%ga za sob% skutki zawieszenia na podstawie przepisów ustawy z dnia ... o dys-
cyplinie wojskowej (Dz.U. Nr ..., poz. ...) oraz ustawy z dnia 11 wrze'nia 2003
r. o s!u#bie wojskowej #o!nierzy zawodowych.”.
Art. 92.
W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553,
z pó*n. zm. 7)) wprowadza si" nast"puj%ce zmiany:
„§ 3. (o!nierze innej s!u#by ni# zasadnicza odbywaj% kar" ograniczenia wolno-
'ci, pozostaj%c w okre'lonym miejscu w dyspozycji prze!o#onego w czasie
od zako)czenia zaj"$ s!u#bowych przez 4 godziny 2 dni w tygodniu. S%d
mo#e równie# orzec potr%cenie od 5 do 15% miesi"cznego zasadniczego
uposa#enia na wskazany cel spo!eczny.”;
2) art. 338 otrzymuje brzmienie:
„Art. 338. § 1. (o!nierz, który co najmniej dwukrotnie w okresie nie d!u#szym
ni# trzy miesi%ce samowolnie opuszcza swoj% jednostk" lub wy-
znaczone miejsce przebywania albo samowolnie poza nimi po-
zostaje w wymiarze nieprzekraczaj%cym jednorazowo 48 go-
dzin,
podlega karze ograniczenia wolno'ci.
§ 2. (o!nierz, który samowolnie opuszcza swoj% jednostk" lub wy-
zostaje na okres powy#ej 48 godzin, nie d!u#ej jednak ni# na o-
kres powy#ej 7 dni,
podlega karze ograniczenia wolno'ci, karze aresztu wojskowe-
go do roku albo pozbawienia wolno'ci do roku.
7)
Zmiany wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 128, poz. 840, z 1999 r. Nr
64, poz. 729 i Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 48, poz. 548, Nr 93, poz. 1027 i Nr 116, poz. 1216, z
2001 r. Nr 98, poz. 1071, z 2003 r. Nr 111, poz. 1061, Nr 121, poz. 1142, Nr 179, poz. 1750, Nr
199, poz. 1935 i Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 25, poz. 219, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889 i Nr
243, poz. 2426, z 2005 r. Nr 86, poz. 732, Nr 90, poz. 757, Nr 132, poz. 1109, Nr 163, poz. 1363,
Nr 178, poz. 1479 i Nr 180, poz. 1493, z 2006 r. Nr 190, poz. 1409, Nr 218, poz. 1592 i Nr 226,
poz. 1648, z 2007 r. Nr 89, poz. 589, Nr 123, poz. 850, Nr 124, poz. 859 i Nr 192, poz. 1378, z
2008 r. Nr 90, poz. 560, Nr 122, poz. 782, Nr 171, poz. 1056, Nr 173, poz. 1080 i Nr 214, poz. 1344
oraz z 2009 r. Nr 62, poz. 504 i Nr 63, poz. 533.
§ 3. (o!nierz, który samowolnie opuszcza swoj% jednostk" lub wy-

zostaje na okres powy#ej 7 dni,
podlega karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolno'ci
do lat 3.
§ 4. +ciganie przest"pstwa okre'lonego w § 1 i 2 nast"puje na wnio-
sek dowódcy jednostki wojskowej.”.
Art. 93.
W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks post"powania karnego (Dz. U. Nr 89,
poz. 555, z pó*n. zm. 8)) wprowadza si" nast"puj%ce zmiany:
„Art. 659. § 1. W sprawach o przest"pstwa 'cigane na wniosek dowódcy jed-
nostki wojskowej uprawnienia pokrzywdzonego lub instytucji
okre'lone w art. 306, a w wypadku przewidzianym w art. 330
§ 2 – równie# okre'lone w art. 55 § 1, przys!uguj% temu do-
wódcy.
§ 2. Uprawnienia i obowi%zki dowódcy jednostki wojskowej przy-
s!uguj% odpowiednio kierownikowi instytucji cywilnej, w któ-
rej #o!nierz pe!ni s!u#b" wojskow%.”;
„Art. 671. § 1. Udzia! obro)cy w rozprawie g!ównej przeciwko #o!nierzowi
odbywaj%cemu zasadnicz% s!u#b" wojskow% albo pe!ni%cemu
s!u#b" w charakterze kandydata na #o!nierza zawodowego jest
obowi%zkowy przed wszystkimi s%dami wojskowymi.
§ 2. Udzia! obro)cy w rozprawie g!ównej jest obowi%zkowy przed
wszystkimi s%dami wojskowymi w sprawie przeciwko #o!nie-
rzowi oskar#onemu o przest"pstwo pope!nione w zwi%zku z
wykonywaniem przez niego obowi%zków s!u#bowych poza
granicami pa)stwa.
§ 3. Udzia! obro)cy w posiedzeniu s%du wojskowego przeciwko
osobom wymienionym w § 1 i 2 jest obowi%zkowy równie# w
wypadkach przewidzianych w art. 339 § 1 pkt 2 i 3.
8)
Zmiany wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz.U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555, z 1999 r. Nr 83,
poz. 931, z 2000 r. Nr 50, poz. 580, Nr 62, poz. 717, Nr 73, poz. 852 i Nr 93, poz. 1027, z 2001 r.
Nr 98, poz. 1071 i Nr 106, poz. 1149, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, z 2003 r. Nr 17, poz. 155, Nr 111,
poz. 821, Nr 141, poz. 1181, Nr 143, poz. 1203, Nr 163, poz. 1363, Nr 169, poz. 1416 i Nr 178,
poz. 1479, z 2006 r. Nr 15, poz. 118, Nr 66, poz. 467, Nr 95, poz. 659, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr
141, poz. 1009 i poz. 1013, Nr 167, poz. 1192 i Nr 226, poz. 1647 i 1648, z 2007 r. Nr 20, poz. 116,
Nr 64, poz. 432, Nr 80, poz. 539, Nr 89, poz. 589, Nr 99, poz. 664, Nr 112, poz. 766, Nr 123, poz.
849 i Nr 128, poz. 903, z 2008 r. Nr 27, poz. 162, Nr 100, poz. 648, Nr 107, poz. 686, Nr 123, poz.
802, Nr 182, poz. 1133, Nr 208, poz. 1308, Nr 214, poz. 1344, Nr 225, poz. 1485, Nr 234, poz.
1571 i Nr 237, poz. 1651 oraz z 2009 r. Nr 8, poz. 39, Nr 20, poz. 104, Nr 28, poz. 171, Nr 68, poz.
585 i Nr 85, poz. 716.
§ 4. Udzia! obro)cy w rozprawie g!ównej przeciwko innemu

oskar#onemu ni# wymieniony w § 1 jest obowi%zkowy przed
wojskowym s%dem okr"gowym, je#eli zachodzi wypadek
przewidziany w art. 654 § 1 pkt 2.
§ 5. W wypadkach okre'lonych w § 1-4 stosuje si" odpowiednio
art. 81.”.
Art. 94.
W ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks post"powania w sprawach o wykro-
czenia (Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848, Nr 214, poz. 1344 i Nr 237, poz. 1651) po
art. 86 dodaje si" art. 86a w brzmieniu:
„Art. 86a. § 1. +ciganie wykroczenia, pope!nionego przez #o!nierza, o którym
mowa w art. 10 § 1 pkt 1, nast"puje na #%danie dowódcy jed-
nostki wojskowej lub kierownika instytucji cywilnej, w której
#o!nierz pe!ni s!u#b" wojskow%, z zastrze#eniem § 3 i 4.
§ 2. W razie odst%pienia od #%dania 'cigania wykroczenia dowódca
jednostki wojskowej lub kierownik instytucji cywilnej,
wszczyna wobec sprawcy tego czynu post"powanie dyscypli-
narne albo wydaje polecenie wszcz"cia post"powania dyscy-
plinarnego, b%d* wyst"puje z wnioskiem w tej sprawie do in-
nego prze!o#onego dyscyplinarnego.
§ 3. W przypadku pope!nienia przez #o!nierza wykroczenia, za któ-
re mo#na orzec albo orzeka si" 'rodki karne zakazu prowadze-
nia pojazdów, przepadku przedmiotów lub nawi%zki, nie
wszczyna si" post"powania dyscyplinarnego, a stosuje si"
przepis art. 86 § 1.
§ 4. W czasie pe!nienia s!u#by wojskowej po og!oszeniu mobiliza-
cji, w stanach nadzwyczajnych, w czasie wojny, a tak#e pod-
czas wykonywania zada) s!u#bowych w strefie dzia!a) wojen-
nych oraz w przypadku u#ycia Si! Zbrojnych Rzeczypospolitej
Polskiej poza granicami pa)stwa, udzia!u w akcjach humani-
tarnych, poszukiwawczych lub ratowniczych, jak równie# w
warunkach o których mowa w art. 10 § 1 pkt 1 lit. c, w stosun-
ku do #o!nierza, który pope!ni! wykroczenie, stosuje si" wy-
!%cznie § 2.”.
Art. 95.
W ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. o (andarmerii Wojskowej i wojskowych orga-
nach porz%dkowych (Dz. U. Nr 123, poz. 1353, z pó*n. zm. 9)) wprowadza si" nast"-
puj%ce zmiany:
9)
Zmiany wymienionej ustawy zosta!y og!oszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr
74, poz. 676 i Nr 89, poz. 804, z 2003 r. Nr 113, poz. 1070 i Nr 139, poz. 1326, z 2004 r. Nr 116,
poz. 1203, Nr 171, poz. 1800 i Nr 273, poz. 2703, z 2006 r. Nr 104, poz. 711, z 2007 r. Nr 176, poz.
1242 oraz z 2009 r. Nr 85, poz. 716.
1) w art. 4 w ust. 2 po pkt 17 dodaje si" pkt 17a w brzmieniu:

„17a) przyjmowanie i zwalnianie z izby zatrzyma) osób, o których mowa
w art. 26a oraz prowadzenie ich ewidencji, przechowywanie dokumen-
tów dotycz%cych pobytu tych osób w izbach zatrzyma) oraz ich rzeczy
osobistych, z!o#onych do depozytu, a tak#e nadzorowanie osób prze-
bywaj%cych w izbach zatrzyma);”;
2) uchyla si" art. 26;
3) dodaje si" art. 26a. w brzmieniu:
„Art. 26a. 1. W izbach zatrzyma) umieszcza si" zatrzymanych na podstawie
art. 17 ust. 1 pkt 3 i 4, osadzonych na podstawie przepisów o dys-
cyplinie wojskowej, wykonuj%cych kar" aresztu izolacyjnego oraz
tymczasowo aresztowanych lub skazanych na podstawie przepi-
sów karnych.
2. Minister Obrony Narodowej, w drodze zarz%dzenia, tworzy i li-
kwiduje izby zatrzyma) w jednostkach organizacyjnych (andar-
merii Wojskowej, w jednostkach wojskowych poza granicami
pa)stwa i na okr"tach wojennych, z uwzgl"dnieniem struktury i
rozmieszczenia Si! Zbrojnych.
3. Minister Obrony Narodowej okre'li, w drodze rozporz%dzenia:
1) warunki tworzenia i likwidacji izb zatrzyma), z uwzgl"dnie-
niem rozmieszczenia izb zatrzyma), organów wojskowych
uprawnionych do ich tworzenia i likwidacji, obowi%zku za-
wiadamiania o tym wojskowego s%du garnizonowego i woj-
skowego prokuratora garnizonowego, warunków lokalizacji
izb zatrzyma);
2) warunki, jakim powinny odpowiada$ izby zatrzyma), z u-
wzgl"dnieniem ich, budowy i wyposa#enia, w szczególno'ci
zapewniaj%cych wymagan% minimaln% powierzchni" po-
mieszcze) izb zatrzyma), warunków lokalizacji pomieszcze)
izb zatrzyma);
3) sk!ad, uprawnienia i obowi%zki obs!ugi izby zatrzyma), z
uwzgl"dnieniem mo#liwo'ci stosowania przez obs!ug" izby
zatrzyma) 'rodków przymusu bezpo'redniego w przypad-
kach i na zasadach okre'lonych w art. 23 i 42 oraz u#ywania
broni palnej w przypadkach i na zasadach okre'lonych w art.
23 i 43;
4) organy uprawnione do kontrolowania izb zatrzyma), z u-
wzgl"dnieniem zakresu tej kontroli;
4. W rozporz%dzeniu, o którym mowa w ust. 3, nale#y równie#
uwzgl"dni$ konieczno'$ dostosowania jego przepisów do warun-
ków pe!nienia czynnej s!u#by wojskowej po og!oszeniu mobiliza-
cji, w stanach nadzwyczajnych, w czasie wojny, a tak#e podczas
wykonywania zada) s!u#bowych w strefie dzia!a) wojennych
oraz w przypadku u#ycia Si! Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
poza granicami pa)stwa, jak równie# udzia!u w akcjach humani-

tarnych, poszukiwawczych lub ratowniczych.”;
3) w art. 45 w ust. 1 w pkt 2 dodaje si" lit. e w brzmieniu:
„e) dy#urny parku sprz"tu technicznego.”;
4) w art. 46 w ust. 1 pkt 5 otrzymuje brzmienie:
„5) wykonywanie czynno'ci przewidzianych dla wojskowych organów po-
rz%dkowych w przepisach o post"powaniu karnym, karnym skarbo-
wym, karnym wykonawczym i cywilnym oraz w przepisach o dyscy-
plinie wojskowej, a tak#e o post"powaniu egzekucyjnym w administra-
cji.”.
Rozdzia$ 2
Przepisy przej%ciowe i dostosowuj!ce
Art. 95.
1. Je#eli przewinienie dyscyplinarne zosta!o pope!nione przed dniem wej'cia
w #ycie ustawy:
1) #o!nierz ponosi odpowiedzialno'$ dyscyplinarn% na zasadach okre'lonych w
ustawie, chyba #e przepisy dotychczasowe s% wzgl"dniejsze;
2) w przypadku, gdy zosta!o wydane nieprawomocne orzeczenie w pierwszej
instancji, post"powanie dyscyplinarne prowadzi si" do jego zako)czenia
wed!ug przepisów dotychczasowych;
3) w przypadku, gdy zosta!o wydane prawomocne orzeczenie, post"powanie
dyscyplinarne w sprawie jego wzruszenia prowadzi si" wed!ug przepisów
ustawy.
2. W stosunku do #o!nierza zawieszonego w czynno'ciach s!u#bowych lub osadzo-
nego w izbie zatrzyma) przed dniem wej'cia w #ycie ustawy, stosuje si" przepi-
sy ustawy.
3. Po wej'ciu w #ycie ustawy nie wykonuje si" kar dyscyplinarnych nieprzewidzia-
nych w ustawie.
4. Kary i 'rodki dyscyplinarne niewykonane przed dniem wej'cia w #ycie ustawy
podlegaj% wykonaniu wed!ug przepisów ustawy.
5. Kadencja rzeczników dyscyplinarnych wyznaczonych przed dniem wej'cia w
#ycie ustawy wygasa z dniem wyznaczenia nowych rzeczników dyscyplinarnych
na podstawie ustawy.
6. Do #o!nierzy odbywaj%cych nadterminow% zasadnicz% s!u#b" wojskow% po dniu
1 stycznia 2010 r. przepisy ustawy stosuje si" odpowiednio jak wobec #o!nierzy
zawodowych.
Rozdzia$ 3
Przepisy ko(cowe
Art. 96.
Traci moc:
1) art. 44 ustawy z dnia 21 maja 1963 r. o dyscyplinie wojskowej oraz
o odpowiedzialno'ci #o!nierzy za przewinienia dyscyplinarne i za narusze-
nia honoru i godno'ci #o!nierskiej (Dz. U. z 1992 r. Nr 5, poz. 17
i z 1997 r. Nr 117, poz. 753);
2) ustawa z dnia 4 wrze'nia 1997 r. o dyscyplinie wojskowej (Dz. U. z 2002 r.
Nr 42, poz. 370 i Nr 240, poz. 2052, z 2003 r. Nr 179, poz. 1750 oraz z
2007 r. Nr 176, poz. 1242).
Art. 97.
Ustawa wchodzi w #ycie z dniem 1 stycznia 2010 r.
LmqD
KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ
SEKRETARZ
KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ
SEKRETARZ STANU
Mikolaj Dowgielewicz
Warszawa, dnia 2 4 lipca 2009 r.
Pani
Jadwiga Zakrzewska
Zastepca Przewodniczqcego
Komisji Obrony Narodowej
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
Opinia o zgodnoici z prawem Unii Europejskiej rzqdowego projektu ustawy o

dyscyplinie wojskowej (druk n r 2189), wyrazona na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z
dnia 8 sierpnia 1996 r. o Komitecie Integracji Europejskiej (Dz. U. Nr 106, poz. 494, z
p6in. zm.) w zwiqzku zprt. 42 ust. 4 i art. 54 ust. 1Regulaminu Sejmu przez Sekretana a
Komitetu Integracji Europejskiej Mikolaja Dowgielewicza q.
f
Szanowna Pani ~rzewodnkczqca,
W zwiwku z przedloionym sprawozdaniem (pismo nr OBN-0 150-61-2009)

pozwalam sobie wyrazid nastqpujqcq opiniq:
Projektowana regulacja nie jest objeta zakresem prawa Unii Europejskiej.
Z powazaniem,

Druk NR 2189: VI Kadencja

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Druk NR 2189: VI Kadencja

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Druk nr 2189

o rz!dowym projekcie ustawy o

Komisja Obrony Narodowej - po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz

W y s o k i S e j m uchwali$ raczy za!%czony projekt ustawy.

Warszawa, dnia 16 lipca 2009 r.

Zast"pca Przewodnicz%cego Komisji

/-/ Jadwiga Zakrzewska /-/ Mieczys!aw &uczak

4. (o!nierz jest obowi%zany do udzielenia pomocy, na #%danie uprawnionej osoby

10) prze!o#ony – #o!nierza albo inn% osob" nieb"d%c% #o!nierzem, którym na

21) narkotyk – 'rodek odurzaj%cy, substancj" psychotropow% i 'rodek zast"pczy,

nostki wojskowej albo kierownika instytucji cywilnej, okre'lony w rozporz%-

2. W sprawach dyscyplinarnych s%dy wojskowe orzekaj% jednoosobowo.

te zosta!y zaszeregowane do stopnia etatowego co najmniej majora (koman-

czynnej s!u#by wojskowej po og!oszeniu mobilizacji, w stanach nadzwy-

2) naruszenie przepisów obowi%zuj%cych w uczelni oraz za czyny uchybiaj%ce

2) podj%! starania o zmniejszenie skutków pope!nionego czynu;

3. Organ orzekaj%cy mo#e zarz%dzi$ wykonanie ukarania, które zosta!o zawieszo-

c) #o!nierza zawodowego – organ wojskowy, który by!by uprawniony do

2) polegaj%ce na ra#%cym niedope!nieniu obowi%zków lub przekroczeniu

2. Uprawnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, przys!uguj% równie# wojsko-

4. Prze!o#ony dyscyplinarny w szczególnie uzasadnionych przypadkach mo#e

9. Do zamówie) na przeprowadzanie bada) nie stosuje si" przepisów ustawy z

a) post"powania, odpowiednio prze!o#onego dyscyplinarnego, wojskowe-

3. W przypadku przeniesienia #o!nierza do innej jednostki wojskowej lub instytucji

3) wy#szego prze!o#onego dyscyplinarnego – kolejny wy#szy prze!o#ony

z materia!ami zebranymi w post"powaniu dyscyplinarnym oraz sporz%dza$ z

1) orzeka w pierwszej instancji albo

2) umorzeniu post"powania dyscyplinarnego, albo

1) z up!ywem terminu do wniesienia odwo!ania lub za#alenia, je#eli go nie

3) wojskowy s%d okr"gowy – je#eli orzeczenie uprawomocni!o si" w wyniku

2. Od orzeczenia, o którym mowa w ust. 1, nie przys!uguje odwo!anie.

3. Ukaranego #o!nierza, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ponownie powo!uje si", na

b) oznaczenie ostatnio zajmowanego stanowiska s!u#bowego oraz rodzaju

5. Ewidencja dyscyplinarna, obejmuj%ca dane, o których mowa w ust. 1, mo#e by$

wydaniem postanowienia lub orzeczenia w tym post"powaniu, wykonania

u#ycia Si! Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami pa)stwa, jak

2) je#eli udzia! obwinionego albo ukaranego podczas rozpatrywania lub rozpo-

11. Do wzruszenia prawomocnego orzeczenia uprawniony jest wojskowy s%d okr"-

§ 3. (o!nierz, który samowolnie opuszcza swoj% jednostk" lub wy-

§ 4. Udzia! obro)cy w rozprawie g!ównej przeciwko innemu

1) w art. 4 w ust. 2 po pkt 17 dodaje si" pkt 17a w brzmieniu:

poza granicami pa)stwa, jak równie# udzia!u w akcjach humani-

Warszawa, dnia 2 4 lipca 2009 r.

Opinia o zgodnoici z prawem Unii Europejskiej rzqdowego projektu ustawy o

W zwiwku z przedloionym sprawozdaniem (pismo nr OBN-0 150-61-2009)

Projektowana regulacja nie jest objeta zakresem prawa Unii Europejskiej.

You might also like