Het einde van de A-15 bij knooppunt Ressen.
FOTO:CEES ELZENGA
FILEBESTRIJDING Decennia knokt Gelderland in Den Haag om de A15 onder Arnhem door te trekken
richting Duitsland. De groeiende stroom auto’s zorgt voor een notoir verkeersinfarct » Paul Baeten
Wachten op ‘missing link’ A15-A12
ARNHEM — De belangrijkste snel-
weg tussen Rotterdam en Duits-
land maakt ter hoogte van Nijme-
gen een rare slinger. Ter hoogte
van het knooppunt Ressen loopt de
snelweg dood in een weiland en
wordt het drukke verkeer (circa
zestigduizend voertuigen per
etmaal) naar de provinciale weg
tussen Nijmegen en Arnhem
(A325) gedirigeerd.
Eer het verkeer richting Duits-
land weer een volwaardige auto-
weg tegenkomt (de A12), moet het
eerst een druk kruispunt passeren,
via de provinciale Pleyroute de Rijn
kruisen en dan via het verkeers-
knooppunt Velperbroek zijn weg
vervolgen. Ruim een op de vijf
voertuigen is een vrachtwagen op
weg naar of komend vanuit Duits-
land.
De oplossing voor dit steeds nij-
pender verkeersinfarct in het eco-
nomisch hart van Gelderland lijkt
al ruim veertig jaar voor de hand te
liggen; trek de A15 ten zuiden van
Arnhem in een vrijwel rechte lijn
direct door naar de A12. Maar deze
‘missing link’ staat al sinds 1962 bij
Rijkswaterstaat en het ministerie
van Verkeer en Waterstaat op een
zeer laag pitje.
Sterker: liever zou Rijkswater-
staat deze vijftien kilometer lange
schakel helemaal niet aanleggen.
Zeker drie ministers van V&W heb-
ben de regio ervan trachten te over-
tuigen dat het beter zou zijn
gebruik te blijven maken van
bestaande infrastructuur, in plaats
van het aanleggen van nieuw
asfalt. In de visie van de rijksover-
heid zou het verkeer moeten wor-
den aangemoedigd al vóór Nijme-
gen de afslag te nemen naar de te
pagina 4, 12-01-2007 © Het Financieele Dagblad
verbreden A50, die de stroom voer-
tuigen via een slinger ten noorden
van Arnhem naar de A12 zou lei-
den.
De Gelderse bestuurders bleven
echter hardnekkig aan hun variant
vasthouden, ook toen minister
Netelenbos in 1996 de ontbreken-
de schakel definitief in het vriesvak
wilde leggen. Behalve een botsing
van verkeersvisies (beter benutten
van bestaande infrastructuur ver-
sus aanleg van nieuwe wegen)
speelde ook geld een rol. De toen-
DICHTGESLIBD
malige hoofdingenieur-directeur
van Rijkswaterstaat-Oost Jan Jan-
sen mocht graag vertellen dat met
een geschatte kostprijs van hon-
derd miljoen gulden per kilometer
de doortrekking van de A15 een
van de duurste wegvakken van
Nederland zou worden. Dat komt
onder andere doordat er naar ver-
houding veel kunstwerken moeten
worden aangelegd en dat op een of
andere manier (tunnel of brug) het
Pannerdensch Kanaal moet worden
gekruist.
Toch is er — 45 jaar nadat de
provincie Gelderland het eerste
voorstel voor het zogeheten Rijn-
strangentracé lanceerde — nu dan
toch zicht gekomen op de aanleg
van het ontbrekende wegvak. Vorig
jaar november zette minister Peijs
‘na drie jaar intensief onderhande-
len’ haar handtekening onder een
bestuursakkoord met de provincie
Gelderland en de Stadsregio Arn-
hem-Nijmegen waarin het door-
trekken van de A15 naar de A12
werd geregeld. De regio werd wel
om een forse eigen bijdrage van
€ 112,5 mln gevraagd. Het ministe-
rie lapt € 375 mln bij.
Grondslag voor het akkoord
vormde een nog veel complexer
schaakspel van afspraken en claims
waarbij ook de aanleg van een
tweede stadsbrug in Nijmegen en
het afzien van de doortrekking van
de A73 over de Waal een rol
speelden.
De eigen bijdrage die van de
regio gevraagd wordt is, zeker voor
de provincie Gelderland, niet het
grootste probleem. Gelderland kan
zich jaarlijks laven aan de riante
dividenden die energiemaatschap-
pij Nuon — voor 44% in bezit van
de provincie — uitkeert en mocht
bijvoorbeeld over het boekjaar
2005 € 144 mln incasseren.
Ingewikkelder wordt een ander
onderdeel van het akkoord: Rijk en
regio hebben ook afgesproken dat
er tol zal worden geheven op het
nieuwe wegvak. Die moet uiteinde-
lijk € 262 mln gaan opleveren om
de investering deels terug te ver-
dienen. Nog niet duidelijk is voor
welk tolsysteem zal worden geko-
zen. Uitgangspunt is dat een auto-
mobilist die de verbinding tussen
beide Rijkswegen gebruikt circa
€ 1,50 kwijt zal zijn, en een vracht-
wagen het dubbele. Diverse onder-
nemersverenigingen en transport-
organisaties hebben zich al kritisch
Het gat in de A15
Vijftien kilometer snelweg tussen de Betuwe en Achterhoek ontbreekt
Arnhem
Pannerdensch Kanaal
A52
Betuwelijn
A15
Waa Ressen
l
A325
Nijmegen
Dossier
1 Ontbrekende verbinding tussen
snelwegen van Rotterdam (A15)
naar Duitse grens (A12) bij
Arnhem/Nijmegen
2 Regio Arnhem/Nijmegen slibt
dicht, doorgaande verbinding
naar Duitsland ook
3 Rijk wil(de) liever geen nieuw
asfalt, maar beter gebruik
bestaande wegen
uitgelaten over de tolheffing.
Het ontbrekende wegvak is ook
omstreden omdat het tracé deels
door een natuurgebied (Gelderse
Poort) loopt. De meest milieuvrien-
delijke oplossing was de weg in een
tunnel onder het Pannerdensch
Kanaal te voeren, pal naast de
Betuwelijn, die eveneens onder dit
kanaal doorgaat. Dat vergt echter
nog eens € 200 mln extra, wat
minister Peijs vorig echt een stap te
ver ging. Maar aangemoedigd door
het behaalde succes, blijft de regio
in Den Haag onvermoeid aan de
deur kloppen voor het ontbrekende
ACHTERHOEK
Duiven
A15
Zevenaar
A12
Het gat
in de A15 Elten
Rijn Emmerik
4 Na 40 jaar compromis bereikt
tussen Rijk en regio; regio betaalt
kwart van de kosten
5 Vorig jaar bestuurlijk akkoord © Het Financieele Dagblad
over doortrekking A15; regio wil
nog ¤ 200 mln extra voor een
tunnel
6 Provincie Gelderland hoopt op
realisatie in 2015, inclusief
systeem voor tolheffing
bedrag. In een brief aan informa-
teur Wijffels wezen Gedeputeerde
Staten van Gelderland vorige week
nog eens op het ‘nationale belang’
van een doorgetrokken A15, ínclu-
sief tunnel.
Toch zou de aanleg van het weg-
vak volgens de provincie binnen
enkele jaren kunnen beginnen en
moet de verbinding in 2015 gereed
kunnen zijn, 53 jaar nadat deze
‘logische completering van de oost-
westverbinding’ voor het eerst
werd bepleit.
Dit is het tweede artikel in een serie over
congestie in het verkeer.