You are on page 1of 4

LITERATURA GALEGA MEDIEVAL: UNIDADES 13, 14, 15 I. A LRICA MEDIEVAL a.

AS CANTIGAS: CONTEXTO HISTRICO: O nacemento da lrica medieval galego-portuguesa prodcese no sculo XIII, e perdurar ata o s. XIV (1200-1350). o tempo dos trobadores e xograres que compuxeron as cantigas: De carcter profano o Cantigas de amor Caractersticas: Voz narrativa masculina que expresa os seu amor a unha dama (a senhor) polo que sofre (coita de amor) A protagonista a dama, idealizada fsica e espiritualmente O namorada presenta a sa submisin dama Amor non correspondido Clasificacin: o Temtica Eloxio da dama Coita de amor o Cantigas dirixidas directamente dama ou indirectamente o Segundo a presenza ou ausencia de refrn Cantigas de refrn Cantigas de mestra (non hai refrn) Recursos formais: o Dobre: repeticin dunha palabra na mesma posicin do verso o Mordobre: reptese o lexema o Atafiindas: unha estrofa continua na seguinte o Fiindas: versos despois do refrn a modo de conclusin o Cantigas de amigo Caractersticas: voz narrativa feminina que fala do seu amor dirixida nai (irm ou amiga, tamn natureza) personaxes: a moza, o amigo(amado), a nai (irm, amiga ou a natureza) ambiente: rural e popular recursos formais: paralelismo (perfecto /imperfecto ou semntico), leixaprn e refrn clasificacin: o cantigas dirixidas directamente ao amigo, ou dirixidas indirectamente o pola temtica: albas (ambientada no mencer, momento de separacin dos amantes), barcarolas (referencia ao mar), bailadas (de ambiente festivo), cantigas de romara (accin arredor dun santuario), o trovadores
Martn Cdax Mendio Xon Zorro e Pero Meogo

Cantigas de escarnio e maldicir Caractersticas. Son cantigas influenciadas polo sirvents provenzal e a tradicin burlesca popular Satirizan a unha persoa ou a un tipo social, poltica ou moral Teen intencin moralizante ou para divertir Linguaxe coloquial, vulgar e obscena Recursos. o Esaxeracin, e xogos de palabras Clasificacin o De escarnio: emprega a diloxa (utilizacin dos distintos significados dunha palabra) o De maldicir: emprega a burla directa con linguaxe explcita (sen dobre sentido) o Outros xneros que mesturan trazos das cantigas: subxneros menores Pastorela: os protagonistas son un cabaleiro e unha pastora; mestura caractersticas da cantiga de amor e de amigo O pranto: texto elexaco no que se chora pola morte dun ser querido A tenzn: cantiga satrica de carcter dialogado (debate entre dous trobadores) OS TROBADORES E XOGRARES As cantigas eran acompaadas por instrumentos musicais, bailes e danzas e formaban parte do espectculo trobadoresco en festas e reunins O trobador: era un membro da nobreza que compoa as cantigas no seu tempo de lecer. a. Tamn houbo outros compositores sen ttulo nobiliario que se dedicaron composicin de cantigas como profesionais agardando un beneficio: o segrel O xograr: eran os que interpretaban as composicins feitas polos trobadores, anda que algns chegaron a compoer. Eran de baixa extraccin social Soldadeiras: eran mulleres que participaban no espectculo trobadoresco acompaando aos xograres con cantos e bailes A TRANSMISIN DAS CANTIGAS: OS CANCIONEIROS. As cantigas conservronse nunha serie de cancioneiros, follas soltas e fragmentos que o legado da tradicin manuscrita trobadoresca. Hai tres grandes cdices que renen as cantigas, algn do tempo dos trobadores, outros son copias de orixinais perdidos realizadas no s.XVI: Cdices: 1. Cancioneiro da Ajuda (A): Trtase do mis antigo cdice que coecemos, o cal data aproximadamente do sculo XIII. Recibe este nome por estar custodiado na biblioteca do Palacio Real de Ajuda, en Lisboa. Contn 310 composicins en pergameo, escritas a unha soa man en letra gtica. O cancioneiro apareceu carente de notacin musical. 2. Cancioneiro da Biblioteca Nacional / Cancioneiro Colocci-Brancutti (B): Recibe este nome por estar custodiado na Biblioteca Nacional de Lisboa. Foi copiado por mandato do humanista xenovs Angelo Colocci a finais do sculo XV, tomando como base un outro cdice hoxe perdido. un manuscrito copiado a varias mans composto de 1560 textos.

3. Cancioneiro da Vaticana (V): O seu nome vn dado por estar custodiado na Biblioteca da Vaticana. Composto por 228 folios, este cdice foi copiado por mandato de Angelo Colocci, a travs dun cancioneiro hoxe perdido. Entre as follas e fragmentos destacan: a. O Pergamio Vindel (N): vn a ser unha folla voante de pergamio escrito a finais do sculo XIII ou comezo do XIV, conservada en Nova York; en letra gtico-francesa, con notacin musical e no que se conteen as sete cantigas de amigo de Martn Codax. (estas cantigas aparecen en B e V, pero sen notacin musical) O nome de pergamio Vindel foi posto na honra do descubridor deste testemuo, o bibliotecario Pedro Vindel. b. O Pergamio Sharrer : Trtase dun fragmento dun cancioneiro hoxe perdido (data do fins do sculo XIII, comezo do XIV) no que se conteen sete cantigas de amor do rei de Portugal, Don Dins (tamn conservadas no B e V). Contn notacin musical e foi descuberto por Harvey Leo Sharrer e se conserva en Lisboa.

De carcter relixioso Cantigas de Santa Mara de Afonso X, o sabio, dirixidas virxe Caractersticas Son 420 composicins A finalidade relixiosa e fomentar o culto virxe Temtica: relata as intervencins milagrosas da virxe a. Milagres que exaltan a figura de Mara auxiliadora de devotos e doentes b. Milagres que critican pecados e vicios c. Milagres en prol dos santuarios marianos d. Cantigas que fan mencin s festas marianas e. Cantigas arredor dos misterios mis significativos do cristianismo Son cantares de loor: honra e loanza virxe a. A virxe definida como rosa de rosas e fror de frores Combina o marioloxio (compilacin dos milagres marianos) con asuntos polticoculturais Clasificacin e distribucin temtica: CANTIGAS NARRATIVAS: composicins nas que o protagonista aparece en debate co pecado ou nun perigo inminente. A intervencin marabillosa da Virxe resolve a situacin favorablemente. A cantiga finaliza con loanzas e agradecemento Santa Mara a. Estrutura: i. Introducin: sobre o milagre que vai ser relatado ii. Relato do milagre iii. Conclusin moral CANTIGAS LRICAS: composicins que se poden dividir: a. As cantigas de Loor -> toman como modelo a cantiga de amor trobadoresca: aparecen intercaladas cada 9 cantigas. Alfonso X di querer ser o trobador da Virxe. b. e as de inspiracin litrxica (relixiosa): entroncan coas cantigas de Loor inspiradas no culto a Virxe da tradicin cristi: son himnos, oracins e loanzas a Santa Mara

II.

Transmisin: cocense 4 cdices procedentes da Corte de Afonso X o Sabio, datadas ao longo do s.XIII Cdice (T) do Escorial. Contn 193 composicins con notacin musical acompaadas de miniaturas que teen extraordinario valor iconogrfico Cdice da Biblioteca Nacional de Florencia (F): contn 104 cantigas; est incompleta: non hai notacin musical, nin miniaturas Cdice (E) do Escorial: denominado cdice dos msicos ten 417 cantigas ilustradas con 40 miniaturas e notacin musical Cdice de Toledo (To): conservado na Biblioteca Nacional de Madrid, contn 128 cantigas con notacin musical A PROSA MEDIEVAL a. A prosa conservada procede do sculo XIII e primeira metade do XIV b. Primeiros textos conservados en galego-portugus: non teen carcter literario (cartas rexias ou privadas). Ata hai pouco se consideraban como primeiras testemuas da prosa galego-portuguesa (datadas no s.XIII: Noticia de Torto Testamento de Afonso II c. PROSA DE FICCIN: OS CICLOS TEMTICOS MATERIA DE FRANCIA: cantares de xesta Milagres de Santiago (s.XIV) relaciona a haxiografa (narracins de vida e milagres de santos) e as fazaas do emperador Carlomagno (Ciclo carolinxio) unha traducin incompleta do texto latino: Liber Snacti Jacobi ou Cdice Calixtino do s.XII MATERIA DE ROMA: relatos da Antigidade grecolatina (guerra de Troia) En concreto sobre a Materia de Troia os textos en galego-portugus a. Crnica Troiana (obra rematada no sculo XIV) b. Historia Troiana (texto bilinge: casteln e galego, datado no sculo XIV) MATERIA DE BRETAA. Narracins sobre a lenda do rei Artur e os cabaleiros da Mesa Redonda (copias orixinais do s. XIV): a divulgacin da narrativa artrica procede da obra de Chrtien de Troyes (s.XII) o seu xito deu lugar a numerosas versins do material inacabado da obra do autor francs e deu lugar ao simbolismo mxico-cristi da lenda de Artur. O Graal pasa a ser o cliz da Eucarista durante a ltima Cea Cristo Arturo e os membros da Mesa redonda son espello de virtudes do cabaleiro cristin A Demanda do santo Graal pasa a ser a procura da salvacin eterna a. Textos en galego-portugus deste ciclo: i. O Libro de Xos de Arimatea: narra as orixes do Graal ii. Libro de Merln: (arredor da figura domago Merln e as sas profecas sobre o Graal) iii. Demanda do Santo Graal (aventuras dos cabaleiros da Mesa Redonda na procura do Graal) b. Otras referencias ao ciclo artrico en galego-portugus: O Libro de Tristn (cabaleiro da Mesa Redonda) d. PROSA HISTORIOGRFICA, XURDICA E DIDCTICA A partir do s.XIII e XIV aparece a historiografa en galego-portugus Cronica xeral Galega (ou Crnica de Castilla): s. XIV Crnica General De carcter xurdico ou didctico: fragmentos das traducins de As Sete partidas e Tratado de Albeitara

You might also like