γορεύεται η

ο ρ ε ί . Α πα αυτο
κλ ο φ τελ
ο κυ ής
π οί

DVD
π ώλ
ο ησ
το ήτ
υ µε ου
πο .Ε
τύ πι
εν τρ
έπ
ου

ετ
σω
ά

αι
µέ

η
χρ
ικά

ήσ
ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΗ ΕΚ∆ΟΣΗ - ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΜΕ ΤΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΤΥΠΟ

ιστ
Νέα σειρ

η
λε

µό
Η τεχνη της

οκ

νο
απ

για ι
ι
ετα

δ
ιωτ
ιατίθ
αποπλανησης

ική κ
by law. Το παρόν δ

ατ
’ οίκον προβολή. Απαγο
ΜΕ ΤΟ ΚΥΡΟΣ ΤΟΥ

ected
DISCOVERY WORLD ∆ιάρκεια: 60 λεπτά

prot
ΕΤ110
ΜΕΡΟΣ

ρ εύ
Β'

e is

ετα
tur
Τα στοιχεία

ι µε
p ic

οπ
ion

οιo
ot

νδ
sm

ήπ
i

οτ
Th

ε
g.

τρ
n όπ
ni © 2010 A&E TELEVISION NETWORKS, LLC. ALL RIGHTS RESERVED ο
ar αν
η
W
υ. ο τιγ
ρα
ίσκ φή
υδ ,
το αν
απ α
τού υ ραγ
ση α ωγή,
µεταπώληση και ενοικία

τευχος 141
10 Αυγουστου 2013

προσεγγίζοντας
τα αινίγµατα
του κοσµου µας
τα σεναρια
συνωµοσιας
και οι
µυστικες
αδελφοτητες

Στα Aδυτα του Tεκτονισµού Η αληθεια

για τα
µαυρα
φερετρα
και τις
µασονικες
νταλικες
στις ΗΠΑ

στεφανος
παϊπετης
ενας
τεκτονας,

ποια µυστικα καθηγητης

πανεπι-

ο υν
στηµιου,

κρυ β αποκαλυ-
πτεται

οι στ οε ς; EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ  25 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2010

φαινοµενα

#
 Μυστήρια
EDITO

ο κοσµος του περιθωριου

Κάποιες φορές, το βήµα του Editorial ανεξαρτητοποιείται και ταξιδεύει σε κάποιους «παράξενους κόσµους»
που έχουν κάτι ιδιαίτερο να πουν. Ο χώρος του παράδοξου και των αινιγµατικών φαινοµένων άλλωστε είναι
τόσο µεγάλος που δυσκολεύεσαι πολύ να τον προσεγγίσεις, ακόµα κι όταν παίρνεις τολµηρές αποφάσεις
και ρίσκα για να τον ταξιδέψεις σε όλες τις γωνιές του. Ο ανθρώπινος κόσµος µας, βέβαια, είναι ίσως
περισσότερο παράδοξος κι επικίνδυνος από αυτόν της εναλλακτικής αναζήτησης. Μέσα του υπάρχουν
πολλές σκοτεινές γωνιές µε πιο σκληρή κι αποτρόπαια αυτή του κοινωνικού περιθωρίου. Εκεί όπου ζουν,
βρίσκοντας καταφύγιο, οι «ενοχλητικοί», οι παρεξηγηµένοι, οι περιφρονηµένοι, οι εγκαταλελειµµένοι
και… οι νεοάστεγοι.

Του Απόστολου Χρ. Αντωνάκη | aantonakis@e-typos.com

Πριν από αρκετό χρονικό διάστηµα και µετά την επανέκδοση των «Φαινοµένων», ένα προσεκτικό
σεµνό προσωπικό µήνυµα έφτασε µε το ηλεκτρονικό ταχυδροµείο στα γραφεία µας
επιδιώκοντας επικοινωνία για το ενδεχόµενο συνεργασίας. Το υπέγραφε ο Γεώργιος Καραχάλιος, ο οποίος, αφού συνοµίλησε
µε τον αρχισυντάκτη των «Φαινοµένων», Μηνά Παπαγεωργίου, επισκέφθηκε τα γραφεία του Ελεύθερου Τύπου προκειµένου να
µε γνωρίσει. Ισως αυτή η συνάντηση ήταν καθοριστική, καθώς από εκείνη την ηµέρα ο καλός φίλος εντάχθηκε στην οµάδα των
τακτικών συνεργατών µας. Η αρθογραφία του ήταν πάντοτε επιµεληµένη, τεκµηριωµένη και προσεκτική κι αυτό το δείγµα γραφής,
σε συνδυασµό µε τις γνώσεις και τον πλουραλισµό των θεµάτων που συνεχώς µας πρότεινε, δηµιούργησε ένα ευχάριστο κλίµα
συνεργασίας και εµπιστοσύνης.

Η απουσία του το τελευταίο διάστηµα ήταν εµφανής, ωστόσο, τη θεωρήσαµε δικαιολογηµένη καθώς ο ίδιος µε λιτό τρόπο µάς
ενηµέρωσε ότι τον απασχολούσαν σοβαρά προσωπικά προβλήµατα. Βέβαια, δεν φανταστήκαµε ποτέ ότι πίσω από αυτά κρυβόταν
-ουσιαστικά και πρακτικά- η επιβίωση και µάλιστα σε τέτοιο βαθµό ώστε ο ίδιος να καταφύγει σε ίδρυµα αστέγων που συντηρεί
ο ∆ήµος Αθηναίων. Αυτό δεν το πληροφορηθήκαµε έγκαιρα ποτέ. Το ανακαλύψαµε πρόσφατα αιφνιδιασµένοι, ελάχιστες µέρες
µετά τον ξαφνικό θάνατό του, σε προσωπική ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης που ο ίδιος διατηρούσε. Μετά το αρχικό σοκ
ζητήσαµε να µάθουµε κάτι περισσότερο για ό,τι συνέβη σ’ αυτόν το σπουδαίο άνθρωπο, ο οποίος αρνήθηκε να υποστείλει την
υπερηφάνεια και την αξιοπρέπεια που τον διακατείχαν προκειµένου να µετατραπεί σ’ έναν κακοµοιριασµένο επαίτη. Προφανώς
επέλεξε να µαζέψει τα κουρέλια της ζωής του και να αποτραβηχτεί σιωπηρά σε µια σκοτεινή γωνιά του κοινωνικού περιθωρίου,
δίνοντας µε τη σιωπή του και τη στάση του µαθήµατα ήθους και µεγαλείου ψυχής. Οσοι τα έλαβαν θα πρέπει να νιώθουν τύψεις,
ενοχές, λύπη, ντροπή, προβληµατισµό...

Εκείνοι που είχαν την τύχη να συνεργαστούν µαζί του και να καρπωθούν τη φιλία του -όπως ο γράφων- θα πρέπει να νιώθουν
τυχεροί, πλουσιότεροι, αλλά και περισσότερο υπεύθυνοι, για όσα άσχηµα και άδικα συµβαίνουν γύρω µας και έπληξαν τον εκλιπόντα,
τα οποία όλοι εµείς συνηθίσαµε να προσπερνούµε αδιάφορα, κλείνοντας τα µάτια επειδή αποδεχθήκαµε να εθελοτυφλούµε. Ισως
«Αφού λοιπόν η ψυχή δεν επειδή αυτές οι σκοτεινές γωνιές στοιχειώνουν και την ψυχή µας και τρέµουµε στην ιδέα και µόνο να γεµίσουν µε περισσότερους
καταστρέφεται από κανένα εφιάλτες τα όνειρά µας…
κακό, ούτε δικό της ούτε
ξένο, είναι φανερό Κλείνοντας, παραθέτω µέρος από λόγια φίλων που διάβασα στην ηλεκτρονική σελίδα του Γεωργίου Καραχάλιου εκτιµώντας ότι
πως αυτό αναγκαστικά αυτά αποτελούν έναν ιδανικό επίλογο, γεµάτο από ζεστασιά και πολλές απορίες. «Σήµερα διάβασα ένα άρθρο που ανέφερε ότι τους
είναι ον αιώνιο». αστέγους που πεθαίνουν, και δεν υπάρχει κανείς να τους αναζητήσει, ο δήµος τους θάβει ως “αζήτητους”, στο 3ο Νεκροταφείο.
Πήγαµε λοιπόν µε το σύζυγό µου και είδαµε τις λίστες µε τις κηδείες την τελευταία εβδοµάδα... Πράγµατι, ο αδελφός µας κηδεύτηκε
Πλάτων εκεί την Τρίτη 03/07. Ο τάφος του βρίσκεται στο τµήµα 32 µε τον αριθµό 739. Μας ενηµέρωσαν ότι ο τάφος είναι µόνο χώµα, χωρίς
(«Πολιτεία») να υπάρχει πάνω ούτε αριθµός ούτε όνοµα...».
 EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

4
ΠΕριεχ µενα
ΘΕΜΑΤΑ

Οι «µασόνοι» αποτελούν
στις µέρες µας ακόµα µια ΣΥΝΩΜΟΣΙΟΛΟΓΙΑ 30-33
δαιµονοποιηµένη ορ- ΜΑΣΟΝΟΙ, ΝΤΑΛΙΚΕΣ ΚΑΙ ΦΕΡΕΤΡΑ:
Ι∆ΕΟΛΟΓΙΕΣ 12-15 γάνωση που υποτίθεται
πως κινεί τα νήµατα των ΜΙΑ ΑΥΘΕΝΤΙΚΗ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ
TΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΥ παγκόσµιων εξελίξεων ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΤΗΣ FEMA
οδηγώντας τον κόσµο
στην καταστροφή. Κι αν οι
Illuminati έχουν επισήµως
-τουλάχιστον- εκλείψει
εδώ και µερικούς αιώ-
νες, οι ελευθεροτέκτονες
συνεχίζουν κανονικά τη
δράση τους διατηρώντας
ενεργές Στοές σε ολόκληρο
τον κόσµο και φυσικά
στην Ελλάδα.
Tα «Φαινόµενα»
ζήτησαν από το µελετητή
του Ελευθεροτεκτονισµού,
Γεώργιο Καραχάλιο, να µας
δώσει µια πιο εσωτερική
άποψη για τον Τεκτονισµό,
ενώ ο αναγνώστης µε
ηρεµία και αναζήτηση πε-
ρισσότερων πληροφοριών
µπορεί να βγάλει τα
δικά του συµπεράσµατα
για το συγκεκριµένο
φιλοσοφικό κίνηµα.

ΜΥΣΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ 18-21 RETRO CORNER 38-43

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΣ; Η ΨΥΧΟΒΟΛΙΑ ΚΑΙ Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΡΑ∆ΙΕΝΕΡΓΕΙΑ
ΣΤΗΛΕΣ

5 ΠΡΟΣΩΠΟ
6 DATA FILES
7 ∆ΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ
8-11 KOSΜΟ NEWS
16-17 ΕΙΚΟΝΕΣ
34-35 ΟΙ ∆ΙΚΗΓΟΡΟΙ ΤΟΥ ∆ΙΑΒΟΛΟΥ
36 Η ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
37 ΠΑΡΑΞΕΝΟΣ ΤΑΞΙ∆ΙΩΤΗΣ
44-45 ΕΙΚΟΝΕΣ
46 ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΛΟΓΙΕΣ
47 F... FOR FANTASY
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ - ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΠΑΪΠΕΤΗΣ 22-29 48-49 ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ
Ο ΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΣ ΕΚ ΤΩΝ ΕΣΩ
50 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
 Προσωπα

Αποτελεί έναν
από τους
δηµοφιλέστερους
συνωµοσιολόγους
στις ΗΠΑ,
αποτελώντας
επί χρόνια στενό
συνεργάτη των «New
York Times». Ο
λόγος για τον πρώην
δηµοσιογράφο Jim
Marrs, που είδε την
αναγνωρισιµότητά
του να εκτοξεύεται
στα ύψη µέσω
της έκδοσης των
βιβλίων του σχετικά
µε τη δολοφονία του
προέδρου Κένεντι
και την τροµοκρατική
ενέργεια που
οδήγησε στην
πτώση των ∆ίδυµων
Πύργων στις 11
Σεπτεµβρίου του
2001. Ο Marrs έχει
επίσης συγγράψει
έργα για την
κυβερνητική κάλυψη

Jim Marrs
στο εξωγήινο ζήτηµα,
την τηλεπάθεια,
αλλά και το σκοτεινό
ρόλο των µυστικών
(1943-) εταιριών.

φαινοµενα

5
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
 data
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

facebook α
ς στο
↘ Βρείτε µα τώντας
ναζη
το λογαριασµ
ό
files
ΙΚ Ο
γορεύεται η
ο ρ ε ί . Α πα

ΠΕΡΙΟ ∆ ο π οί
ο κυ
κλ ο φ
αυτο
τελ
ής
π ώλ

Α
ησ

ΦΑΙΝΟΜΕΝ
το ήτ
µε ου
ου .Ε
ύπ πι
ε ντ τρ
έπ
ου

ετ
σω

αι
µέ

η
χρ
ικ ά
ΑNCIENT ALIENS: Τα στοιχεια

ήσ
ιστ

η
λε

µό
οκ

νο
απ

για ι
ι
ετα

δ
ιωτ
ιατίθ
Β’ µέρος - Mε το κύρος του History Channel

ική κ
by law. Το παρόν δ

ατ
’ οίκον προβολή. Απαγο
ected
∆ιάρκεια: 60 λεπτά

prot
ΜΕΡΟΣ
ΕΤ110

ρ
Β'

εύε
e is

ται
tur
Τα στοιχεία

µε
Σαν Σήµερα (10/8 - 16/8)

pic

οπ
ion

οιo
ot

νδ
sm

ήπ
i

οτ
Th

ε
g.

τρ
n όπ
ni © 2010 A&E TELEVISION NETWORKS, LLC. ALL RIGHTS RESERVED ο
ar αν
η
.W τιγ
ου κ ρα
δίσ φή

10/8/1793: Ανοίγει τις πύλες του

ου αν ,
ύτ απ α
υ το

αστραπές και κεραυνούς καταστρέφει Μεξικού) πολιορκείται και πέφτει στα

ραγ
ση α ωγή,
µεταπώληση και ενοικία

για πρώτη φορά το Μουσείο του Λού- τον τουρκικό στόλο που πολιορκεί την χέρια των Ισπανών κονκισταδόρες.
βρου. Κέρκυρα. Ο λαός αποδίδει την εξέλιξη
αυτή σε σωτήρια επέµβαση του Αγίου 14/8/1846: Ο Αµερικανός συγγραφέ-
10/8/1920: Ο σουλτάνος Μεχµέτ ο Σπυρίδωνος! ας Χένρι Ντέιβιντ Θόροου φυλακίζεται
6ος υπογράφει τη Συνθήκη των Σεβρών, επειδή αρνείται να πληρώσει φόρο για
που βάζει οριστικό τέλος στην Οθωµα- 12/8/1865: Ο δρ Τζόζεφ Λίστερ γί- ιδεολογικούς λόγους.
νική Αυτοκρατορία. Η Ελλάδα µετατρέ- νεται ο πρώτος χειρουργός που χρησι-
πεται σε «χώρα των δύο ηπείρων και µοποιεί απολυµαντικό κατά τη διάρκεια 15/8/1940: Το καταδροµικό
των πέντε θαλασσών», σύµφωνα µε τον εγχείρησης. «Ελλη» τορπιλίζεται απ’ τους Ιταλούς
Ελευθέριο Βενιζέλο. στο λιµάνι της Τήνου.
13/8/1521: Η πρωτεύουσα των Αζ-
11/8/1716: Τροµακτική θύελλα µε τέκων Τενόχτιτλαν (η σηµερινή πόλη του

ΕΝΘΕΤΗ ΕΚ∆ΟΣΗ
καθε σαββατο
Γνωρίζατε ότι…
στα περιπτερα µαζι
µε τον ελευθερο τυπο  Στις 16 Αυγούστου του 1936
βιβλία που… κατηγορούνται για
∆ιεύθυνση έκδοσης Απόστολος Χρ. Αντωνάκης ανθελληνικό περιεχόµενο καί-
Αρχισυντάκτης Μηνάς N. Παπαγεωργίου γονται σε κεντρικές πλατείες
Σύνταξη Στέλιος Φωκάς, Θεανώ Καρούτα, Αλίκη Κοτζιά, Μαρία Μακρίδου, Ράνια Ιωάννου, ελληνικών πόλεων από ανθρώ-
Νικόλαος Κουµαρτζής, Τάσος Χαλιός, ∆ηµήτρης Αναστασίου, Νάσος Κοµιανός, πους της δικτατορίας Μεταξά;
Ειδικοί συνεργάτες Γιώργος Αδαµόπουλος, ∆ηµήτρης Αργασταράς, Αγγελος Βιαννίτης, Ανάµεσά τους βρίσκονται έργα
Γεώργιος Καραχάλιος, Χαρίτα Μήνη, Σάσσα Τσέιτοου, Χρήστος Πανόπουλος των Γκαίτε, Σω, Φρόιντ και
Art director Σοφία Λιβιεράτου Τολστόι.
Υπεύθυνη διόρθωσης κειµένων Kατερίνα Μπεχράκη

Iδιοκτησία ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Α.Ε.

Εκδότες ∆ηµήτρης Μπενέκος, Αλέξης Σκαναβής
∆ιευθυντής Πάνος Αµυράς

∆ιεύθυνση εµπορικής ανάπτυξης «ELSE AGENCY» Εµπορική διεύθυνση Ελσα Σοϊµοίρη

∆ιεύθυνση διαφήµισης Λουκάς Παπανικολάου Υποδοχή διαφήµισης Μίνα Γιαννάκη
Οικονοµική διευθύντρια Μαριάννα Θαρενάκη
Φωτογραφικό αρχείο Παναγιώτης Μούσουρας Φωτό Αρχείο Ελεύθερου Τύπου,
Shutterstock, Ideal Image, Visual Photos, ΑΠΕ, Eurokinissi
Υπεύθυνος κυκλοφορίας Κώστας Μπαλής Εκτύπωση ΤΥΠΟΕΚ∆ΟΤΙΚΗ Α.Ε. ∆ιανοµή ΕΥΡΩΠΗ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Αγίας Λαύρας 2 & Σαρανταπόρου, Νέο Ηράκλειο, Τ.Κ. 14121
Τηλ.: 210 8113000, Fax: 210 8113001, Site: www.e-typos.com, e-mail: Fenomena@e-typos.com

Οι απόψεις των συγγραφέων εκφράζουν τους ίδιους και δεν αποτελούν κατ’ ανάγκην και απόψεις του περιοδικού.
,

εναλλακτική µατιά στην επικαιρότητα

Από τoν Μηνά N. Παπαγεωργίου

mpapageorgiou@e-typos.com

Η γιορτή της Παραψυχολογίας

Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, το κίνηµα του πνευµα- σθητηριακής αντίληψης, της τηλεκίνησης, της τηλεπάθειας, της
τισµού γνώρισε ιδιαίτερη άνθηση σε Ευρώπη και Αµερική. αυτοΐασης, των επιθανάτιων εµπειριών, καθώς επίσης και στα
Οµάδες ανθρώπων που ανήκαν στα λεγόµενα «ανώτερα διάφορα επίπεδα της ανθρώπινης συνειδητότητας. Ο χώρος
κοινωνικά στρώµατα» µαζεύονταν σε σπίτια, κάθονταν γύρω διεξαγωγής του συµποσίου είναι το ξενοδοχείο «Ora Domus
από στρογγυλά τραπέζια και έκαναν απόπειρες να έρθουν σε La Quercia», ένα ιστορικό κτίριο της πόλης που κτίστηκε στα
επαφή µε την «άλλη πλευρά». Οι προσπάθειές τους στέφονταν τέλη του 15ου αιώνα. Αναλυτικές πληροφορίες για το πρό-
συνήθως από επιτυχία, έτσι η φήµη της επιδηµίας των λεγό- γραµµα µπορείτε να βρείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://
µενων «περιστρεφόµενων τραπεζιών» ξέφυγε από τα ακριβά www.parapsych.org/section/45/2013_convention.aspx.
σαλόνια τους και έγινε η µόδα της εποχής. Εφτασε µάλιστα και
µέχρι τη χώρα µας, όπως αποκαλύπτει µέσα από την παράθεση Αξίζει τέλος να σηµειώσουµε ότι το συµπόσιο του Viterbo
δηµοσιευµάτων εκείνης της περιόδου ο ερευνητής Θανάσης θα έχει, εκτός των άλλων, και χρώµα ελληνικό, καθώς το µέλος
Βέµπος, στο προσφάτως εκδοθέν της Κοινότητας του Μεταφυσικού
έργο του «Το πνεύµα του χρόνου» και στενός συνεργάτης των «Φαινο-
(εκδ. «∆αιδάλεος»).
Εδώ και µερικές ώρες (συγκε- µένων», Νικόλαος Κουµαρτζής, θα
κριµένα το διάστηµα 8-11 Αυ- συµµετέχει στις εργασίες του, πα-
Οµως, πολύ σύντοµα, ο πνευµα- γούστου), λαµβάνει χώρα στην ρουσιάζοντας µε αγγλικούς υπό-
τισµός δαιµονοποιήθηκε και συνδέ- τιτλους το ντοκιµαντέρ για τον Αγ-
θηκε µε τον τσαρλατανισµό. Κυριό- πόλη Viterbo της Ιταλίας το 56
ο
γελο Τανάγρα που παρουσιάσαµε σε
τερη αιτία ήταν η απόσταση που τον Παγκόσµιο Συνέδριο Παραψυ- µορφή DVD τον περασµένο Μάρτιο
χώριζε από την επιστηµονική σκέψη
και λογική: Η µη επαναληψιµότητα
χολογίας, µε πρωτοβουλία της στο περιοδικό. Επιπρόσθετα, ο Νί-
κος επιµελήθηκε όλη τη γραφιστική
του φαινοµένου και η αδυναµία Parapsychology Association δουλειά του 56ου Συνεδρίου Παρα-
πειραµατικής απόδειξής του σε ερ- ψυχολογίας (κεντρικό σήµα, αφίσες
γαστηριακές συνθήκες δηµιούργησαν τις συνθήκες για το επό- κ.λπ.). Από τη µεριά µας θα συνεχίσουµε να παρακολουθούµε µε
µενο βήµα στην έρευνα των παραψυχολογικών φαινοµένων. µεγάλο ενδιαφέρον τις εξελίξεις στο χώρο της επιστηµονικής
Το 1882 ακαδηµαϊκοί, φιλόσοφοι, ψυχολόγοι και ανεξάρτητοι έρευνας των ψυχικών φαινοµένων, ενώ είναι δεδοµένο ότι στο
ερευνητές από την Αγγλία δηµιούργησαν τη Βρετανική Εταιρία άµεσο µέλλον θα φιλοξενήσουµε πλούσιο ρεπορτάζ του Νίκου
Ψυχικών Ερευνών (British SPR), που άνοιξε νέους δρόµους για όσα συνέβησαν αυτές τις µέρες στο Viterbo.
στην επιστηµονική έρευνα του παράδοξου.
ΥΓ.: Στο παρόν τεύχος αποπειραθήκαµε να µελετήσουµε εις
Εδώ και µερικές ώρες (συγκεκριµένα το διάστηµα 8-11 Αυ- βάθος το αµφιλεγόµενο και ευαίσθητο ζήτηµα του Τεκτονι-
γούστου), λαµβάνει χώρα στην πόλη Viterbo της Ιταλίας το σµού, επιθυµώντας -όπως πάντα άλλωστε- να φιλοξενήσουµε
56ο Παγκόσµιο Συνέδριο Παραψυχολογίας, µε πρωτοβουλία «φωνές» που υποστηρίζουν όλες τις διαθέσιµες απόψεις για
της Parapsychology Association. Πρόκειται για µια σύναξη το συγκεκριµένο ζήτηµα. Ωστόσο, αυτή τη φορά κάτι τέτοιο
των πιο ικανών και πρωτοπόρων ερευνητών που συνεχίζουν δεν κατέστη εφικτό λόγω της ευγενικής άρνησης εκπροσώπου
µέχρι και τις µέρες µας να µελετούν µέσα στα επιστηµονικά της Εκκλησίας να µας παραχωρήσει σχετική συνέντευξη. Παρ’
τους εργαστήρια τα αποκαλούµενα «ανεξήγητα φαινόµενα». όλα αυτά, έχουµε φροντίσει να συµπεριλάβουµε στις σελίδες
Ετσι, οι σύνεδροι θα έχουν µια πρώτης τάξεως ευκαιρία να µας κείµενα που θεωρούµε ότι καλύπτουν, σε κάποιο βαθµό,
ενηµερωθούν για τις τελευταίες εξελίξεις στα πεδία της εξωαι- και τη µία και την άλλη πλευρά.

φαινοµενα

7
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

8 KOSM ΝEWS Επιµέλεια: Θεανώ Καρούτα

Μια πεντάλφα
στη στέπα
Eνα παράξενο γεωγλυφικό σε
σχήµα πεντάλφας εντόπισαν, µέσω
της υπηρεσίας Google maps, στην
περιοχή Lisakovsk στα νότια του
Καζακστάν, χρήστες του ∆ιαδι-
κτύου. Το πεντάκτινο αστέρι, που
είναι εγγεγραµµένο σε κύκλο και
έχει διάµετρο 366 µέτρων, είναι Μια σπουδαία
χαραγµένο σε µια στέπα, 20 χιλιό-
µετρα µακριά από την κοντινότερη
κατοικηµένη περιοχή. Οπως ήταν
εξερεύνηση
φυσικό, οι συνωµοσιολογικές θεω- Πολλοί από εµάς, κατά
ρίες πήραν φωτιά µιλώντας για ένα τη διάρκεια των παιδικών
κατασκεύασµα σατανιστών. Οµως, µας χρόνων, οργανώναµε
η αρχαιολόγος Emma Usmanova εξερευνήσεις στη σοφίτα ή
ήρθε να απογοητεύσει τους συ- το υπόγειο των παππούδων
νωµοσιολόγους, εξηγώντας πως µας. Οµως, ο δεκάχρονος
το γεωγλυφικό δεν είναι παρά το Γερµανός Alexander Kettler
περίγραµµα ενός πάρκου που δεν έκανε και µια πραγµατικά ανεπανάληπτη ανακάλυψη. Ερευνώντας τη σοφίτα στο σπίτι της
έγινε ποτέ. «Το σχήµα της πεντάλ- γιαγιάς του στο Diepholz της Γερµανίας, βρήκε µια µούµια µέσα στη σαρκοφάγο της, η οποία
φα ήταν ιδιαίτερα δηµοφιλές στο κοσµείται µε ιερογλυφικά, εικόνες και χαρακτικά της περιόδου της αρχαίας Αιγύπτου! Ο
σοβιετικό Καζακστάν, ενώ µπορεί πατέρας του δεκάχρονου, Lutz Wolfgang, δήλωσε πως διατηρεί τις αµφιβολίες του σχετικά
κανείς να το εντοπίσει σε όλες τις µε τη γνησιότητα του ευρήµατος, όµως δεν το θεωρεί και απίθανο να είναι γνήσιο, καθώς
χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενω- ο δικός του πατέρας είχε ταξιδέψει στη Βόρειο Αφρική στις αρχές του 1950, όταν ακόµα
σης, ως στόλισµα στις προσόψεις η αγοραπωλησία µουµιοποιηµένων αρχαίων Αιγυπτίων ήταν νόµιµη και µάλιστα η τάση
των σπιτιών», τόνισε η Usmanova, είχε πολλούς οπαδούς στην Ευρώπη. Η επόµενη κίνησή του, πάντως, είναι να φορτώσει τη
η οποία έχει εργαστεί πολλά χρόνια σαρκοφάγο στο αυτοκίνητο και να την πάει στο Βερολίνο για εξέταση γνησιότητας προτού
στην περιοχή του Lisakovsk. αποφασίσει τις περαιτέρω κινήσεις του.
 Μυστήρια

Ο αστεροειδής έχει και παρέα

Ο 11.000 τόνων αστεροειδής που εξερράγη στον ουρανό του γίνει δεκτή στην επιστηµονική έκδοση «Monthly Notices of
Chelyabinsk στη Ρωσία τον περασµένο Φεβρουάριο, τραυ- the Royal Astronomical Society: Letters», αναφέρουν πως
µατίζοντας περισσότερους από 1.000 ανθρώπους, ίσως δεν τα αντικείµενα που εντόπισαν θα µπορούσαν στο µέλλον να
ήταν… µόνος του, ενηµερώνουν οι αστρονόµοι -και αδέρφια- «συναντήσουν» τον πλανήτη µας, ενώ επισηµαίνουν πως από
Carlos και Raúl de la Fuente Marcos. Οι ερευνητές από το τη στιγµή που η έρευνά τους έχει βασιστεί στις πιθανότη-
Πανεπιστήµιο της Μαδρίτης, προσπαθώντας να διαπιστώ- τες -µελέτησαν τις δέκα πιθανότερες τροχιές που µπορεί να
σουν αν ο αστεροειδής ακολουθούσε µια µοναχική πορεία στο ακολούθησε ο αστεροειδής του 2012 µέχρι να εκραγεί- η
Σύµπαν, εντόπισαν 30 παρόµοιους αστεροειδείς, διαµέτρου διαδροµή που ακολουθεί η συγκεκριµένη οικογένεια αστερο-
από 5 έως 200 µέτρα ο καθένας, που κινούνται στις ίδιες ειδών δεν είναι γνωστή µε ακρίβεια και συνεπώς δεν πρέπει
τροχιές µε αυτήν που εκτιµούν πως ακολούθησε ο µοιραίος να θεωρηθεί απίθανο πως κάποια στιγµή θα υπάρξει κίνδυνος
αστεροειδής της Ρωσίας. Στην έκθεσή τους, που έχει ήδη για νέα σύγκρουση.

Εξωγήινοι VS αγελάδες…
…σηµειώσατε 1, σύµφωνα τουλάχιστον µε την Αµερικα-
νίδα Lyn Mitchell, η οποία βρίσκει εδώ και µερικές µέρες τα
ζώα της ακρωτηριασµένα και έχει καταλήξει στο συµπέρασµα
πως κάτι τέτοιο δεν µπορεί παρά να είναι έργο εξωγήινων!
Η Lyn έχει τη φάρµα της στην κοµητεία Henry στο Missouri
και µέσα σε µικρό χρονικό διάστηµα έχει βρει τρεις αγελάδες
ακρωτηριασµένες µε τρόπο, όπως δηλώνει η ίδια, χειρουργικό
και σχεδόν αναίµακτο. Στις δηλώσεις που έκανε σε τοπικό κα-
νάλι είπε πως κάτι αντίστοιχο της είχε συµβεί και το 2011, µε
ένα µόνο ζώο-θύµα, και δεν την είχε προβληµατίσει ιδιαίτερα.
Οµως, σήµερα το φαινόµενο έχει ενταθεί. Τα ζώα, όπως λέει,
βρίσκονται τεµαχισµένα χωρίς να λείπει κάποιο µέλος τους, θέµα πρέπει να εξεταστεί σφαιρικά. «Υπάρχουν αρκετοί στην
γεγονός που αποκλείει την επίθεση φυσικών θηρευτών, ενώ περιοχή που αποδίδουν το µακάβριο αυτό φαινόµενο στους
οι πληγές τους είναι καθαρές και µε σαφείς τοµές. Ο αρχη- εξωγήινους, όµως πρέπει να εξετάσουµε και το ενδεχόµενο
γός του τοπικού Αστυνοµικού Τµήµατος, Robert Hills, από ασθένειας, καθώς και άλλα ζώα έχουν βρεθεί νεκρά µε τον
την άλλη πλευρά, διατηρεί τις αµφιβολίες του και λέει πως το ίδιο τρόπο», εξηγεί.

φαινοµενα

9
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

10 KOSM ΝEWS Επιµέλεια: Θεανώ Καρούτα

Ροµποτική παρέα
στον αστροναύτη
Μέσα στο πλαίσιο µιας έρευνας
για την υποστήριξη ανθρώπων
Το υποθαλάσσιο ποτάµι
που ζουν αποµονωµένοι, η Ιαπω- Αλλόκοσµες εικόνες από την κατάδυσή του
νία έστειλε στο ∆ιεθνή ∆ιαστηµι- στο «Cenote Angelita» του Μεξικού δηµοσίευσε ο
κό Σταθµό τον Kirobo, το πρώτο δύτης Anatoly Beloshchin. Σε αυτές απεικονίζονται
ροµπότ-αστροναύτη που µιλάει. ένα κανάλι µε τρεχούµενο νερό και ένα «δάσος»
Αποστολή του είναι να κρατήσει 55 µ. κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Το
συντροφιά στον αστροναύτη Koichi τοπίο είναι µαγευτικό, µε το ποτάµι και τα δέντρα να
Wakata, που έχει προγραµµατιστεί κυκλώνονται από µια παράξενη «οµίχλη», ενώ ενδει-
να αναχωρήσει για τον ISS τον Νο- κτικό είναι το γεγονός πως όσοι είδαν τις φωτογρα-
έµβρη. Ο Kirobo έχει ύψος µόλις φίες του Beloshchin δεν µπορούσαν να πιστέψουν
34 εκατοστά και ζυγίζει λιγότερο ότι πρόκειται για υποθαλάσσιο τοπίο. Ο τολµηρός
από ένα κιλό, όµως, σύµφωνα µε φωτογράφος δηλώνει ότι για να επισκεφθεί κάποιος
τις δηλώσεις του δηµιουργού του, το «µικρό άγγελο», όπως µεταφράζεται η ονοµασία
Tomotaka Takahashi, έχει προ- της υποθαλάσσιας τοποθεσίας από τα µεξικανικά,
γραµµατιστεί έτσι ώστε να επικοι- πρέπει να είναι πολύ έµπειρος δύτης, ενώ παράλ-
νωνεί στα ιαπωνικά, σαν πραγµατι- ληλα εξηγεί πως το βυθισµένο δάσος βρισκόταν
κός άνθρωπος, έχοντας παράλληλα κάποτε πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, δίπλα σε µια λίµνη που τροφοδοτείτο µε
τη δυνατότητα να αποθηκεύει στη γλυκό νερό. Οµως, µε την πάροδο των αιώνων βυθίστηκε και διατηρήθηκε. Και συµπλήρωσε
µνήµη του τις συζητήσεις που έχει αναφέροντας πως «αυτό που µοιάζει µε “οµίχλη” και προσδίδει µυστήριο στο περιβάλλον
πραγµατοποιήσει και τα δεδοµένα δεν είναι παρά αποτέλεσµα µιας χηµικής αντίδρασης υδροθείου, σε συνθήκες έλλειψης
που έχουν προκύψει από αυτές. οξυγόνου». Οι φωτογραφίες του, πάντως, µιλούν από µόνες τους.
 Μυστήρια

Ινκας: Εθισµένοι στο… θάνατο

Τρεις µούµιες παιδιών της φυλής των Ινκας εξέτασαν «Proceedings of the National Academy of Sciences», τα ίδια
ερευνητές από το Πανεπιστήµιο του Μπράντφορντ στην αποτελέσµατα προέκυψαν όταν εξέτασαν ακόµα δύο µούµιες
Αγγλία, καταλήγοντας στο συµπέρασµα πως η φυλή των που είχαν θυσιαστεί µε τον ίδιο τρόπο. Τα συµπεράσµατα για
Ανδεων ακολουθούσε µια ιδιαίτερη τακτική πριν από τη τους αρχαιολόγους είναι πολύ χρήσιµα, καθώς προσθέτουν
µουµιοποίηση, που εξυπηρετούσε τελετουργικούς σκοπούς. στοιχεία στο παζλ της τελετουργικής µουµιοποίησης της
Πιο συγκεκριµένα, αναλύοντας τα µαλλιά και τα δόντια ενός φυλής των Ινκας, οι οποίοι φαίνεται πως θυσίαζαν ανήλικα
πολύ καλά διατηρηµένου 13χρονου κοριτσιού, βρήκαν πως κορίτσια στις τελετές τους, αφήνοντάς τα πρώτα να πεθάνουν
τους µήνες πριν θυσιαστεί τρεφόταν αποκλειστικά µε φύλλα από το κρύο στις κορυφές των Ανδεων. Για όσο καιρό έµεναν
κόκας -από αυτά εξάγεται και η κοκαΐνη- και ένα αλκοολού- εκεί, τους παρείχαν µόνο κόκα και αλκοόλ, πιθανότατα για να
χο παρασκεύασµα που µοιάζει µε την µπίρα. Σύµφωνα µε κρατούν τον οργανισµό τους σε όσο το δυνατόν πιο µεγάλης
την έκθεση που δηµοσιεύθηκε στο επιστηµονικό περιοδικό διάρκειας καταστολή.

Από Mona Lisa… Mini Lisa

Το διάσηµο πίνακα του Leonardo da Vinci κατάφεραν να αντιγράψουν
Αµερικανοί επιστήµονες σε έναν καµβά µε πλάτος τρεις φορές µικρότερο από
το πάχος µιας τρίχας! Το συρρικνωµένο αριστούργηµα του πολυπράγµονος
Ιταλού έγινε πραγµατικότητα χάρη στη νανοτεχνολογία και συγκεκριµένα
µε τη βοήθεια µιας τεχνικής που οι επιστήµονες θεωρούν ιδιαίτερα απλή.
Οπως, µάλιστα, αναφέρουν στην επιστηµονική επιθεώρηση «Langmuir» της
Αµερικανικής Εταιρίας Χηµείας, η µέθοδος αυτή θα µπορούσε να χρησιµο-
ποιηθεί µε πολλούς τρόπους στη βιοµηχανία. Η εικόνα έχει τελικό πλάτος 30
µικρόµετρα, δηλαδή 30 χιλιοστά του χιλιοστού, κάνοντας τον κόσµο τελικά
να αναρωτιέται αν µέσα από το µικροσκόπιο θα µπορούσε κανείς να διακρίνει
το περίφηµο µειδίαµα της Τζοκόντα…

φαινοµενα

11
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

12
Ο Ελευθεροτεκτονισµός, γνωστός και
ως Μασονία ή Τεκτονισµός, είναι, ως
γνωστόν, ένα παγκόσµιο σύστηµα αδελ-
φοτήτων, το οποίο δηµιουργήθηκε
στα τέλη του 16ου αιώνα. Επειδή κάθε
δράση έχει και αντίδραση, όµως, τη
δηµιουργία του συστήµατος αυτού ακο-
λούθησε µια οργανωµένη αντίδραση, ο
λεγόµενος Αντιτεκτονισµός, ο οποίος
εκδηλώθηκε διαχρονικά σε διάφορα
επίπεδα ακολουθώντας κατά πόδας τον
Τεκτονισµό.
Του Στέλιου Φωκά, sfokas@e-typos.com

Tο κίνημα
του
Αντιτεκτονισμού
 ιδεολογιες
Ο Ελευθεροτεκτονισµός σήµε-
ρα αριθµεί γύρω στα 5 εκα-
τοµµύρια µέλη και απαρτίζεται
από επιµέρους αδελφότητες µε κοινά
στοιχεία και εθιµοτυπικές διαδικασίες
γορήθηκε για ετεροδοξία µέσα στους
κόλπους του και, όπως είναι ευρύτερα
γνωστό, έγινε -και γίνεται µέχρι και σή-
µερα- συχνά στόχος «θεωριών συνωµο-
σίας», που τον θεωρούν µια απόκρυφη
Παράλληλα, ο Κώδικας Εκκλησιαστικού
∆ικαίου δήλωνε ρητά από το 1917 πως
η συµµετοχή στον Ελευθεροτεκτονισµό
αυτοµάτως συνεπάγεται τον αφορισµό
και απαγόρευε βιβλία φιλικά σε αυτόν.
(ιεραρχία, σύµβολα κ.λπ.), ενώ απαραί- και διεφθαρµένη δύναµη.
τητη προϋπόθεση για να εισέλθει κανείς Σε ό,τι αφορά την Ορθόδοξη Εκκλησία,
σε κάποια αδελφότητα είναι να πιστεύει Η θρησκεία που αντέδρασε πιο έντο- καταδίκασε πολύ αργότερα τον Ελευθε-
σε κάποια ανώτερη δύναµη ή Θεό και να από όλες στον Ελευθεροτεκτονισµό ροτεκτονισµό. Το 1933 η Εκκλησία της
την αθανασία της ψυχής. Σύµφωνα µε ήταν η χριστιανική, µε την Καθολική Εκ- Ελλάδος δήλωσε επισήµως πως όταν
τη «µυθολογία» των ελευθεροτεκτόνων, κλησία να κρατά τον πρωταγωνιστικό γίνεται κανείς µασόνος (µέλος του Τε-
οι ρίζες αυτού του συστήµατος αδελφο- ρόλο. Βασικό επιχείρηµα των ενστά- κτονισµού δηλαδή), η ενέργειά του αυτή
τήτων ανάγονται στην εποχή της ανέ- σεων της Καθολικής Εκκλησίας είναι αποτελεί πράξη αποστασίας από την
γερσης του Ναού του Σολοµώντος. πως ο Ελευθεροτεκτονισµός διδάσκει Εκκλησία και, ως εκ τούτου, µέχρι να
µια νατουραλιστική θεϊστική πίστη που µετανοήσει, δεν µπορεί να µετέχει της
Σήµερα τα µέλη των Τεκτονικών δεν συνάδει µε το δόγµα της Εκκλησίας. Θείας Ευχαριστίας.
Στοών αποτελούνται από άντρες και Από τις απαρχές κιόλας του Ελευθερο-
γυναίκες (ανάλογα µε το εάν πρόκειται τεκτονισµού, εκδόθηκε σειρά επίσηµων Από την πλευρά του, ο Ελευθεροτε-
για «µικτές» ή όχι), ενώ οι αδελφότητες παπικών αναγγελιών εναντίον του Ελευ- κτονισµός, όπως προαναφέραµε, δεν
είναι οργανωµένες σε Μεγάλες Στοές, θεροτεκτονισµού, αρχής γενοµένης µε εναντιώθηκε ποτέ στην είσοδο χριστια-
οι οποίες έχουν διοικητική αυτοτέλεια την «In Eminenti» του Πάπα Κλεµεντί- νών στους κόλπους του και εµµένει
και έχουν τη δική τους διοικητική διαί- ου του 7ου, η οποία εκδόθηκε στις 28 σαφώς στην αρχή του ότι «ο Ελευθε-
ρεση. Οι Μεγάλες Στοές αναγνωρίζουν Απριλίου 1738. Η τελευταία ήταν «Ab ροτεκτονισµός δεν είναι θρησκεία ούτε
η µία την άλλη ως κανονικές ή µη και Apostolici» του Πάπα Λεοντίου του 8ου, υποκατάστατο της θρησκείας».
αντίστοιχα τα µέλη τους αναγνωρίζονται που εκδόθηκε στις 15 Οκτωβρίου 1890.
µεταξύ τους ως αποδεδειγµένα ή όχι.
Τα παράλληλα Τεκτονικά Σώµατα είναι
ανεξάρτητα από τη Μεγάλη Στοά, αλλά
µέλη τους γίνονται µόνο ∆ιδάσκαλοι Ο Φραγκλίνος
ελευθεροτέκτονες.
ήταν ένας από
τους συντάκτες
Ο Αντιτεκτονισµός της περίφηµης
Αντιτεκτονισµός είναι, όπως «∆ιακήρυξης της
προαναφέραµε, η «οµολογηµένη αντί-
δραση στον Ελευθεροτεκτονισµό». ∆εν Ανεξαρτησίας»,
πρόκειται για κάποια οργανωµένη κί- αλλά και µετέ-
νηση αντιδρώντων. Ουσιαστικά, έχου- πειτα του αµε-
µε να κάνουµε µε ένα σύνολο κριτικών,
πολιτικής, θρησκευτικής και κοινωνικής ρικανικού Συ-
φύσης, που προέρχονται από αντίστοι- ντάγµατος του
χες κοινωνικές οµάδες που αντιτίθενται 1787. Και στα δύο
στον Ελευθεροτεκτονισµό, η καθεµιά για
τους δικούς της λόγους. κείµενα πολ-
λοί αναγνω-
Θρησκευτική κριτική ρίζουν τεκτο-
Ο Ελευθεροτεκτονισµός προσείλ- νικές ιδέες και
κυσε εξαρχής την κριτική θεοκρατικών σύµβολα
καθεστώτων αλλά και οργανωµένων Αφίσα του Παγκόσµιου
Συνεδρίου για την Αντιµασο-
θρησκειών, µε την κατηγορία ότι αντα- νία που πραγµατοποιήθηκε
γωνίζεται τη θρησκεία. Επίσης, κατη- στο Λονδίνο το 2010.

φαινοµενα

13
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
eλευθεροσ tυποσ
φαινομενα

14

Αγαλμα του αντι-μασόνου

Γουίλιαμ Μόργκαν σε νεκρο-
ταφείο της Νέας Υόρκης.

Αλλά δεν ήταν μόνο ο Χριστιανισμός.

Παρόμοιες αντιδράσεις υπήρξαν και από
τη μεριά του Ισλάμ. Πολλά ισλαμικά αντι-
τεκτονικά επιχειρήματα, μάλιστα, είναι συ-
νυφασμένα με τον Αντισημιτισμό και τον Τα αρχεία του
Αντισιωνισμό, με βασικό επιχείρημα ότι «Reichssicherheitshauptamt» δεδομένου πως είναι πολλοί οι πολιτικοί
ο Ελευθεροτεκτονισμός προάγει παγκο- που φέρονται να είναι μέλη Μασονικών
σμίως τα συμφέροντα των Εβραίων και Στα αρχεία του Κεντρικού Γραφεί- Στοών.
πως μεταξύ άλλων στόχος του είναι η ου Ασφαλείας του Ράιχ, που σώζονται
ανοικοδόμηση του Ναού του Σολομώ- έως σήμερα, υπάρχουν στοιχεία για τις Ιστορικά, πάντως, ο Ελευθεροτεκτο-
ντος στην Ιερουσαλήμ. διώξεις των μασόνων από το ναζιστικό νισμός προκάλεσε επικρίσεις και διώξεις
καθεστώς, αν και ο αριθμός τους δεν ακόμα και από τα λεγόμενα πολιτικά
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός είναι σαφής. Εκτιμάται, πάντως, ότι οι άκρα, δηλαδή την Ακροδεξιά και την
πως αρκετές χώρες με ισχυρό μουσουλ- άνθρωποι που εκτελέστηκαν ήταν με- Ακροαριστερά. Χαρακτηριστικό παρά-
μανικό στοιχείο απαγορεύουν αυστηρά ταξύ 80.000 και 200.000. Μάλιστα, οι δειγμα αποτελούν οι διώξεις που εξαπέ-
τον Ελευθεροτεκτονισμό εντός της επι- ελευθεροτέκτονες τρόφιμοι των στρα- λυσαν η ναζιστική Γερμανία και τα πρώην
κράτειάς τους. Παρ’ όλα αυτά, σε χώρες τοπέδων συγκέντρωσης θεωρούνταν κομμουνιστικά καθεστώτα της Ανατολικής
όπως η Τουρκία, το Μαρόκο και η Αίγυ- πολιτικοί κρατούμενοι και έφεραν Ευρώπης.
πτος υπάρχουν εδώ και χρόνια Μεγάλες ένα αντιστραμμένο κόκκινο τρίγωνο
Στοές. προκειμένου να διακρίνονται. Οπως στο θρησκευτικό, έτσι και στο πο-
λιτικό επίπεδο, σε πολλές χώρες, ο Αντι-
Πολιτική κριτική. Στον τομέα της Επιπλέον, κατά τη διάρκεια του Β’ τεκτονισμός είναι συχνά συνδεδεμένος με
πολιτικής τώρα, διάφορες θεωρίες συν- Παγκοσμίου Πολέμου, οι ελευθεροτέ- τον Αντισημιτισμό και τον Αντισιωνισμό,
δέουν το σύγχρονο Ελευθεροτεκτονισμό κτονες φορούσαν το σήμα με το μικρό ειδικά σε απολυταρχικά καθεστώτα. Για
με την εμφάνιση της λεγόμενης Νέας μπλε λουλούδι, γνωστό και ως «μη με παράδειγμα, το 1980 ο Σαντάμ Χουσε-
Παγκόσμιας Τάξης, τονίζοντας πως ως λησμόνει», ως μυστικό σημάδι αναγνώ- ΐν άλλαξε τον ιρακινό ποινικό κώδικα, κα-
οργάνωση είτε τείνει στην παγκόσμια ρισης μεταξύ τους, το οποίο φέρουν θιστώντας κακούργημα την «προαγωγή
κυριαρχία ή μυστικά έχει ήδη επιτύχει τον έως σήμερα ως ένδειξη μνήμης για όσα και την επευφημία σιωνιστικών αρχών,
έλεγχο της παγκόσμιας πολιτικής σκηνής, υπέφεραν στο όνομα του Ελευθεροτε- συμπεριλαμβανομένου του Ελευθεροτε-
κτονισμού εκείνη την περίοδο.
 ιδεολογιες
Τα αµερικανικά Συντάγµατα
Το 1723 ο James Anderson έγραψε και εξέδωσε τα Συντάγµατα των Ελευθεροτεκτό-
νων για τη Χρήση των Στοών του Λονδίνου και του Γουεστµίνστερ. Στο έργο αυτό
παρατέθηκαν οι κανόνες διακυβέρνησης της αδελφότητας και εξιστορήθηκε η «Ιστορία
του Ελευθεροτεκτονισµού», σύµφωνα µε την οποία η αδελφότητα καταγόταν από τις
µεσαιωνικές φατρίες χτιστών, που προέρχονταν από αρχαίους Ρωµαίους και Ελληνες
αρχιτέκτονες και µαθηµατικούς. Οι τελευταίες είχαν µε τη σειρά τους τις αρχαίες ρίζες
τους στη βιβλική περιγραφή της ανέγερσης του Ναού του Σολοµώντος.

Το έργο αυτό ανατυπώθηκε το 1734 στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ από τον Βενιαµίν
Φραγκλίνο, ενός από τους εθνοπατέρες των ΗΠΑ, ο οποίος εκείνο το έτος είχε εκλεγεί
Μέγας ∆ιδάσκαλος των Ελευθεροτεκτόνων της Πενσιλβάνια των ΗΠΑ. Παράλληλα
ήταν ένας από τους συντάκτες της περίφηµης «∆ιακήρυξης της Ανεξαρτησίας» (οι έτεροι
συντάκτες ήταν ο Τόµας Τζέφερσον και ο Τζον Ανταµς), αλλά και µετέπειτα του αµερι-
κανικού Συντάγµατος του 1787. Και στα δύο κείµενα πολλοί αναγνωρίζουν τεκτονικές
ιδέες και σύµβολα. Αξίζει να σηµειωθεί πως η πρώτη επαναστατική κυβέρνηση των
ΗΠΑ ανέθεσε σε µια επιτροπή το σχεδιασµό µιας «µεγάλης σφραγίδας», η οποία θα
αποτελούσε το νεότευκτο οµοσπονδιακό κράτος. Στην επιτροπή συµµετείχαν οι προα-
ναφερθέντες εθνοπατέρες Bενιαµίν Φραγκλίνος, Τζον Ανταµς και Tόµας Tζέφερσον. H
σφραγίδα που προέκυψε είχε δύο πλευρές, καθώς τα έγγραφα της εποχής στα οποία
χρησιµοποιείτο έφεραν την επίσηµη στρογγυλή σφραγίδα πάνω σε κερί το οποίο είχε
δύο όψεις και κρεµόταν από το έγγραφο από ένα κορδόνι.

Η περίφηµη σφραγίδα απεικονίζεται από το 1935 στο χαρτονόµισµα του ενός δο-
λαρίου. Η µια πλευρά της είναι η περίφηµη πυραµίδα µε τις λατινικές λέξεις novus ordo
seclorum, που σηµαίνει «νέα τάξη των αιώνων», τον παντεπόπτη οφθαλµό και διάφορα
άλλα σύµβολα. Στην άλλη πλευρά απεικονίζεται ο αετός µε τα 13 αστέρια. Στα σύµβο-
λα που υπάρχουν στις δύο παραστάσεις πολλοί αναγνωρίζουν συνδέσεις τόσο µε τον
κτονισµού ή όποιων συνδέονται µε σιω- Τεκτονισµό όσο και µε τους Illuminati.
νιστικές οργανώσεις».

Ακόµα παλιότερα, το 1799, ο Πράξης, η οποία -για την ιστορία- καταρ- νισµός κατηγορείται ότι προωθεί, µέσω
Ελευθεροτεκτονισµός στην Αγγλία σχε- γήθηκε από το βρετανικό Κοινοβούλιο το των µελών και των διασυνδέσεών του,
δόν απαγορεύτηκε µε κοινοβουλευτική 1967. Στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, συγκεκριµένα πολιτικά, οικονοµικά και
αναγγελία, ως επακόλουθο της Γαλλικής στις ΗΠΑ, το 1826 ο Ελευθεροτεκτονι- επιχειρηµατικά συµφέροντα, ισχυρισµούς
Επανάστασης. Η «Νοµοθετική Πράξη σµός δέχθηκε µεγάλες πολιτικές πιέσεις, τους οποίους τα µέλη του διαψεύδουν.
περί Παρανόµων Εταιρειών» του 1799 ειδικά µετά την εξαφάνιση του γνωστού
απαγόρευε κάθε συγκέντρωση οµάδων εκείνη την εποχή αντιµασόνου Γουίλιαµ Στις διάφορες θεωρίες που περιβάλ-
που απαιτούσαν τα µέλη τους να αναλά- Μόργκαν. Μάλιστα, η «Υπόθεση Μόρ- λουν τους ισχυρισµούς αυτούς θα δει
βουν µε όρκο κάποια υποχρέωση. Σχε- γκαν» προκάλεσε την εµφάνιση ενός κανείς, µεταξύ άλλων, επιχειρήµατα για
δόν άµεσα ανέλαβαν δράση εκπρόσωποι αντιτεκτονικού κινήµατος, το οποίο πήρε διασύνδεση µε τη Λέσχη Μπίλντερµπεργκ
των Μασονικών Στοών της Αγγλίας, που τη µορφή πολιτικού σχηµατισµού, δηµι- και την Τριµερή Επιτροπή, καθώς πολλά
κατάφεραν να πείσουν τον τότε πρωθυ- ουργώντας ένα κόµµα µε αντιτεκτονική µέλη και των δύο είναι παράλληλα µέλη
πουργό Γουίλιαµ Πιτ (ο οποίος δεν ήταν ιδεολογία και ρητορική, που συµµετείχε Μασονικών Στοών.
ελευθεροτέκτων) πως η αδελφότητα δεν στις προεδρικές εκλογές του 1828 και
αντίκειτο στο νόµο και τη νοµίµως εκλεγ- του 1832. Παρόµοιες διασυνδέσεις αποδίδο-
µένη εξουσία, αλλά συµµετείχε ενεργά σε νται και στις µυστικές αδελφότητες των
φιλανθρωπικές δραστηριότητες. «Λέσχες», αµερικανικών κολεγίων (Skull and Bones
µυστικές εταιρίες κ.λπ.). Ακόµα, στη Μασονία αποδίδονται
Η παρέµβαση αυτή είχε ως αποτέλε- και αδελφότητες σχέσεις µε παλιότερες µυστικές εταιρί-
σµα την εξαίρεση του Ελευθεροτεκτονι- ες, όπως οι γνωστοί και µη εξαιρετέοι
σµού από τους όρους της Νοµοθετικής Ακόµη και σήµερα ο Ελευθεροτεκτο- Illuminati.

φαινοµενα

15
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

16

Ανεβαίνοντας τα τεκτονικά σκαλοπάτια

Στην εικόνα έχουµε τη δυνατότητα να δούµε τους διάφορους βαθµούς που
παίρνουν οι µυηµένοι στα τεκτονικά συστήµατα του σκωτικού τύπου και σε
εκείνου της Υόρκης. Αναπαρίστανται ξεκάθαρα µασονικά σύµβολα, όπως ο
παντεπόπτης οφθαλµός και ο διαβήτης, ενώ στα αριστερά διακρίνεται ο ναός
του Σολοµώντος.
εικονες

φαινοµενα

17
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
eλευθεροσ tυποσ
φαινομενα

18

Οι «µασόνοι» αποτελούν
στις µέρες µας ακόµα µια
δαιµονοποιηµένη ορ-
γάνωση που υποτίθεται
πως κινεί τα νήµατα των
παγκόσµιων εξελίξεων
οδηγώντας τον κόσµο
στην καταστροφή. Κι αν οι
Illuminati έχουν επισήµως
-τουλάχιστον- εκλείψει
εδώ και µερικούς αιώ-
νες, οι ελευθεροτέκτονες
συνεχίζουν κανονικά τη
δράση τους διατηρώντας
ενεργές Στοές σε ολόκληρο
τον κόσµο και φυσικά
στην Ελλάδα.
Tα «Φαινόµενα»
ζήτησαν από το µελετητή
του Ελευθεροτεκτονισµού,
Γεώργιο Καραχάλιο, να µας
δώσει µια πιο εσωτερική
άποψη για τον Τεκτονισµό,
ενώ ο αναγνώστης µε
ηρεµία και αναζήτηση πε-
ρισσότερων πληροφοριών
µπορεί να βγάλει τα
δικά του συµπεράσµατα
για το συγκεκριµένο
φιλοσοφικό κίνηµα.
του Γεώργιου Καραχάλιου
 Μυστικές Εταιρίες

τι ειναι
ο Ελευθεροτεκτονισµοσ;
Ο Ελευθεροτεκτονισµός
είναι µια παγκόσµια κίνηση αν-
θρώπων ελεύθερης βούλησης
διακρινόµενη σε εθνικές κοινότητες,
οι οποίες µε κοινές αρχές, τρόπους και
την αµοιβαία ανοχή, την απόλυτη ελευ-
θερία της συνείδησης, του σεβασµού
της ανθρώπινης αξίας και της αντίλη-
ψης ότι όλοι οι άνθρωποι είναι αδελφοί
µε τα ίδια δικαιώµατα και καθήκοντα. Ο
οι οποίοι µε πλήρη συνείδηση και αυτο-
βούλως επιζητούν να γίνουν ελεύθεροι
τέκτονες. ∆εν επιδιώκεται η ίδρυση µιας
παντοκρατορίας, η οποία και επιβάλλε-
ται υποχρεωτικά στους λαούς· αντίθετα,
σκοπούς ενέργειας συνδέονται µεταξύ Ελευθεροτεκτονισµός πρεσβεύει ότι µε ο Ελευθεροτεκτονισµός ζητά να κατα-
τους αδιάσπαστα και αλληλέγγυα σε µια την αµοιβαία αναγνώριση των φυσικών στήσει τον κόσµο µια οικογένεια, µέσα
οικουµενική ολότητα. Προς επίτευξη αυ- δικαιωµάτων του καθενός µπορεί να δη- στην οποία κάθε έθνος, κάθε φυλή, κάθε
τής της οικουµενικής ενότητας, ο Ελευ- µιουργηθεί µια νέα κοινωνία, η οποία να άνθρωπος να µπορούν να προάγουν και
θεροτεκτονισµός διαθέτει ένα σύστηµα εξυπηρετεί τα συµφέροντα όλων, χωρίς να καλλιεργούν ελεύθερα τη δική τους
διδασκαλιών και εθίµων, τα οποία, µε το ατοµικό συµφέρον να αντιτίθεται στο φύση και αξία. Για το λόγο αυτό, αντιτί-
τη λειτουργία τους, συµβάλλουν στην γενικό. Ο Ελευθεροτεκτονισµός δεν δι- θεται απροκάλυπτα σε κάθε µορφή βίας,
εµπέδωση των ελευθεροτεκτονικών δι- ατυπώνει ούτε επικαλείται κάποιο θρη- τυραννίας και δικτατορίας, διδάσκει δε
δασκαλιών. σκευτικό δόγµα αλλά αναγνωρίζει δύο ότι µόνο τα κράτη που στηρίζονται στο
θεµελιώδεις αρχές, την αθανασία της σεβασµό των ατόµων, της ελευθερίας
ψυχής και την ύπαρξη ενός υπέρτατου και της αγάπης έχουν µακρό βίο και είναι
Οι επιδιώξεις όντος, το οποίο τιµά υπό την επωνυµία σεβαστά και αποδεκτά από τους ελεύθε-
του Τεκτονισµού «Μέγας Αρχιτέκτων Του Σύµπαντος», ρους τέκτονες.
Κύριος σκοπός αυτού του ρεύµατος το οποίο συνήθως καταγράφεται µε το
είναι η έρευνα της αλήθειας, η µελέτη ακρόλεξο Μ .·. Α .·. Τ .·. Σ .·. Ο Ελευθεροτεκτονισµός είναι
εχθρός των υλιστικών θεωριών. Θεωρεί
της ηθικής και η επικράτηση αυτής σε
την οικογένεια και την πλήρη αγάπη της
όλο τον κόσµο, η αρµονική διαρρύθ- Μύθοι και αλήθειες οικογενειακής ζωής ως το ιδεώδες, κατά
µιση των κοινωνικών σχέσεων, η ηθική
τελειοποίηση του κάθε ανθρώπου και Από τον Ελευθεροτεκτονισµό το πανοµοιότυπο του οποίου επιθυµεί
µέσω αυτής η παγκόσµια τελειοποίηση, γίνεται πλήρως παραδεκτή η ελευθερία να οργανώσει ολόκληρη την κοινωνική
η άσκηση της αρετής και η αλληλεγγύη. της συνείδησης και της σκέψης και για το ζωή, πιστεύει δε ότι η κοινωνία είναι το
Ολη αυτή την εργασία ο Ελευθεροτε- λόγο αυτό στις τεκτονικές στοές γίνονται κατάλληλο έδαφος για την ανάπτυξη του
κτονισµός την παριστάνει συµβολικά µε δεκτοί µόνο άνδρες ελεύθεροι δεσµών, συνόλου και την πρόοδο του καθενός.
την ανοικοδόµηση του ναού της αρετής.
Την εν γένει λειτουργία του παγκόσµιου
Ελευθεροτεκτονικού Τάγµατος τη ρυθ- Κύριος σκοπός των ελευθεροτεκτόνων είναι η
µίζουν συντάγµατα και κανονισµοί, που έρευνα της αλήθειας, η µελέτη της ηθικής και η
διαφέρουν κατά τις λεπτοµέρειες των
δογµάτων και των σκοπών, αλλά που
επικράτηση αυτής σε όλο τον κόσµο, η αρµονική
συγκλίνουν σ’ ένα γενικό σκοπό, που εί- διαρρύθµιση των κοινωνικών σχέσεων και η
ναι η πνευµατική και υλική βελτίωση της ηθική τελειοποίηση του κάθε ανθρώπου
ανθρωπότητας, η οποία εξυπηρετείται µε

φαινομενα

19
eλευθεροσ tυποσ
 eλευθεροσ tυποσ
φαινομενα

20

σµός αποτελεί σύνοψη και συνέχεια των

Μυστηρίων της αρχαιότητος. Η άποψη
αυτή, εκτός του ότι είναι παντελώς λαν-
θασµένη και επιστηµονικά αστήρικτη,
είναι και επικίνδυνη για τον Ελευθερο-
τεκτονισµό. 
Τα αρχαία Μυστήρια ήταν θρη-
Είναι λανθασµένη η άποψη µεύουν µόνο στο να παρεµποδίζουν την σκευτικού τύπου διαδικασίες που σκοπό
είσοδο στους µη ελευθεροτέκτονες, και
ότι ο Ελευθεροτεκτονισµός η σηµασία των συµβόλων είναι τα µόνα
είχαν, όπως τα σηµερινά εκκλησιαστικά
αποτελεί σύνοψη και συνέ- Μυστήρια, τον καθαγιασµό των µετεχό-
απόρρητα του Ελευθεροτεκτονισµού. ντων εις αυτά. Η διαφορά των αρχαίων
χεια των Μυστηρίων Εκτός από αυτά δεν υπάρχουν άλλα µυ- θρησκευτικών Μυστηρίων από τα σύγ-
της αρχαιότητας στικά. Ολόκληρο το σύστηµα του Ελευ- χρονα εκκλησιαστικά Μυστήρια είναι
θεροτεκτονισµού διαιρείται σε βαθµούς µόνο ο αριθµός αυτών που συµµετέ-
οι οποίοι παρέχονται αλληλοδιαδόχως. χουν. Στην αρχαιότητα ο αριθµός των
Οι διδασκαλίες παραδίδονται προοδευ-
Σε αντίθεση µε τα όσα ακούγονται µυστών ήταν σχετικά µικρός ως προς
τικά στους διάφορους βαθµούς, περι-
και γράφονται αιώνες τώρα από διάφο- αυτόν των πιστών της θρησκείας της
κλειόµενες κατά το πανάρχαιο µυστα-
ρους κύκλους, ο Ελευθεροτεκτονισµός οποίας οργανικό, θρησκειολογικό και
γωγικό σύστηµα από διάφορα σύµβολα,
δεν διοικείται από κάποια παγκόσµια λειτουργικό εξάρτηµα ήταν τα Μυστή-
η απόκρυφος ερµηνεία των οποίων επα-
ανώτερη αρχή, αλλά τα κατά τόπους ρια. Για παράδειγµα, ο αριθµός των µυ-
φίεται στο µύστη-µελετητή ανάλογα µε
εθνικά Ελευθεροτεκτονικά Τάγµατα στών των Ελευσινίων Μυστηρίων ήταν
την πνευµατική του ικανότητα και την
απολαµβάνουν πλήρη ανεξαρτησία και πολύ µικρός σε σχέση µε τον πληθυσµό
εσωτερική του παρόρµηση. Η εταιρία
τα µόνα κοινά που έχουν µε τα αδελφά της Ελλάδος που πίστευε στη θρησκεία
των Ελεύθερων Τεκτόνων λειτουργεί σε
Ελευθεροτεκτονικά Τάγµατα των άλλων των Ολυµπίων Θεών, µία εκ των οποίων
καθεµία χώρα ανεξάρτητη από κάθε δε-
χωρών είναι το όνοµα, η ιδεολογία, οι ήταν η ∆ήµητρα, η προστάτις και διδα-
σµό. Ο Ελευθεροτεκτονισµός κάθε χώ-
γενικοί σκοποί και τα σηµεία αναγνωρί- χός των Ελευσινίων Μυστηρίων.
ρας διαιρείται σε Στοές, όλες δε οι Στοές
σεως. µιας χώρας ενωµένες ιδρύουν µια Με- Στη σύγχρονη εποχή, κατά την
γάλη Τεκτονική ∆ύναµη, η οποία ονοµά- οποία εφαρµόζεται ο νηπιοβαπτισµός,
ζεται Μεγάλη Ανατολή ή Μεγάλη Στοά. µια παράδοση άνω των χιλίων ετών,
∆οµή και οργάνωση
όλοι είµαστε κάτοχοι των τριών µυητι-
των ταγµάτων κών βαθµών του Χριστιανισµού: του κα-
Συνέχεια των τηχουµένου, του νεοφωτίστου και του
Τα δόγµατα ή συστήµατα του Ελευ-
θεροτεκτονισµού είναι πολλά. Στα έθι-
αρχαίων Μυστηρίων; κατόχου της δωρεάς του Αγίου Πνεύµα-
µα έχουν µεγάλη σηµασία τα διάφορα Κατά καιρούς έχει διατυπωθεί από τος. Στην ορθόδοξη τελετουργική πρά-
σύµβολα και οι συµβολικές εικόνες. Τα κάποιους διανοούµενους ελευθεροτέ- ξη στο νήπιο δίδεται αρχικά η ευχή του
σηµεία αναγνωρίσεως, τα οποία χρησι- κτονες η άποψη ότι ο Ελευθεροτεκτονι- κατηχουµένου, στον πρόναο, στη συνέ-
 Μυστικές Εταιρίες
οµαλή ύπαρξη και δράση του στην κοι- εφαρµόζει το συµβολισµό ως µέθοδο δι-
νωνία. δασκαλίας.
Εν κατακλείδι, δυνάµεθα να δε-
Με λίγα λόγια… χθούµε ότι ο Ελευθεροτεκτονισµός είναι
δραστηριότητα στενά συνδεδεµένων
Επειτα από όλα όσα είπαµε παρα- ανθρώπων, οι οποίοι δρουν, χρησιµοποι-
πάνω, είµαστε έτοιµοι να συνοψίσουµε ώντας σύµβολα και συµβολικές πράξεις
ορισµένα στοιχεία για τον Ελευθεροτε- που έχουν ληφθεί κατά το µέγιστο µέ-
κτονισµό, όπως αυτά προκύπτουν από ρος από τις συντεχνίες των οικοδόµων
τις καταστατικές αρχές του: και της δοµικής τέχνης, προς το καλό της
ανθρωπότητας, προσπαθώντας να εξευ-
■ Είναι ένα ιδιαίτερο σύστηµα ηθικής, γενίσουν τους εαυτούς τους και τους
το οποίο περιέχεται µέσα σε αλληγορίες άλλους µε τελικό σκοπό την πανανθρώ-
χεια εντός του κυρίως ναού τελείται το και φωτίζεται διά συµβόλων. πινη αδελφότητα, την ελευθερία και την
βάπτισµα και στο τέλος το νεοφώτιστο ισότητα.
■ ∆ιδάσκει την άσκηση της αγαθοερ-
νήπιο δέχεται διά του χρίσµατος τη δω-
γίας και την επιδίωξη του αγαθού, την Βιβλιογραφία
ρεά του Αγίου Πνεύµατος και τοιουτο-
προστασία του ηθικά καθαρού, την εκτί-
τρόπως καθίσταται πλήρης και τέλειος
µηση των συγγενικών δεσµών και της Britannica 2004.
χριστιανός. Η τριπλή αυτή µυητική δια-
φιλίας, την παραδοχή των θεµελιωδών
δικασία της εισδοχής ενός νηπίου στο
κανόνων της θρησκείας και την εκτίµη- 1988). The Origins of Freemasonry:
Χριστιανισµό έχει χαρακτήρα θρησκευτι-
ση των εντολών της, την προστασία των Scotland’s Century 1590-1710.
κό και καθαγιαστικό. Τέτοιο χαρακτήρα
αδυνάτων, την υποστήριξη των ορφα- Cambridge University Press
είχαν και όλες οι µυητικές διαδικασίες νών, την ανόρθωση των καταπεσόντων,
των αρχαίων θρησκειών. Αυτό ακριβώς την αγάπη προς την πατρίδα, την εξά-
το χαρακτήρα, της καθαγιαστικής µύη- origins of freemasonry: facts &
πλωση της ηθικής, της παιδείας και του fictions. University of Pennsylvania
σης, στερούνται οι µυητικές διαδικασίες πολιτισµού, την αγάπη και την αλληλεγ-
του Ελευθεροτεκτονισµού, των οποίων Press
γύη των ανθρώπων και την ελπίδα της
η φύση είναι συµβολική και ηθικοπλα- ευδαιµονίας.
στική, όχι αγιασµατική. History of Freemasonry: It’s Legends
and Traditions.
■ Είναι σύστηµα ηθικής, µε την εφαρ-
Αν δεχθούµε ότι οι µυητικές διαδι- µογή του οποίου τα µέλη του δύνανται
κασίες του Ελευθεροτεκτονισµού έχουν Lexicon of Freemasonry.
να επιτύχουν την πνευµατική τους τε-
αγιασµατικό χαρακτήρα, όπως τα αρχαία
λειοποίηση και να ανέλθουν µε τη θε-
Μυστήρια, τότε δεχόµαστε ότι ο Ελευθε- ολογική κλίµακα από την επίγειο Στοά
ροτεκτονισµός έχει θρησκευτικό χαρα- στην επουράνια, χωρίς, βέβαια, αυτό Who is who
κτήρα και τοιουτοτρόπως είναι σαν να να σηµαίνει ότι αποτελεί ένα θρησκευ- Ο Γιώργος Καραχάλιος είναι συγγραφέας,
αποδεχόµαστε τις κατηγορίες που κατά τικό σύστηµα. ∆εν είναι θρησκεία. Είναι θεολόγος, µαθηµατικός και αρχαιολόγος.
καιρούς έχουν εκτοξεύσει εναντίον του απλά ο θεράπων της θρησκείας. Οι δι- Εχει ειδικευτεί στη Συγκριτική Μυθολογία,
διάφοροι θρησκευτικοί και παραθρη- άφορες ελευθεροτεκτονικές τελετές στην Εβραϊκή Αρχαιολογία, στην ανάλυση
σκευτικοί κύκλοι, οι οποίοι αποσκοπούν είναι θεατρικές πράξεις συµβολικού πε- πολεµικών παιγνίων και την Κρυπτογραφία.
στο χαρακτηρισµό του Ελευθεροτεκτο- ριεχοµένου και σκοπού διδακτικού. ∆εν Συνεργάστηκε στο παρελθόν µε το διάσηµο
νισµού ως θρησκείας, ασυµβίβαστης έχουν αγιασµατικό χαρακτήρα, όπως τα βυζαντινολόγο Κ. Βαρζό στη σύνταξη της
προς την επικρατούσα θρησκεία. Ενας Μυστήρια της Εκκλησίας. Ο µοναδικός «Γενεαλογίας των Κοµνηνών». Εχει δηµοσι-
τέτοιος χαρακτηρισµός θα είχε ως απο- χαρακτήρας των ελευθεροτεκτονικών εύσει διάφορα άρθρα - πραγµατείες για τον
τέλεσµα την καταδίκη του Ελευθεροτε- τελετών, διασήµων και συµβόλων είναι αυτοκράτορα Ιουλιανό, την Αγνή τη Φρά-
κτονισµού και τη δίωξή του Αρα, το να αποκλειστικά εκπαιδευτικός. γκα και την Αννα Νοταρά. Θεωρείται ένας
θεωρούµε τον Ελευθεροτεκτονισµό ως
από τους πλέον εξειδικευµένους στο θέµα
συνέχεια των Μυστηρίων της αρχαιό- ■ Οπως λέει ο Albert Gallatin Mackey,
της ∆εσπόσυνης Οικογένειας (της οικογέ-
τητος, εκτός του ότι είναι επιστηµονικά είναι επιστήµη που ασχολείται µε την
νειας του Ιωσήφ του Μνήστορος), αλλά και
ανυπόστατο, είναι και επικίνδυνο για την αναζήτηση της Θείας Αλήθειας και που
στα θέµατα των κειµηλίων της εποχής του
Χριστού. (georgemichaelcaras@yahoo.gr)

φαινομενα

21
eλευθεροσ tυποσ
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

22
Σε µια κουβέντα πολύωρη και αναµφισβήτητα
απολαυστική, ο πρώτος Μέγας ∆ιδάσκαλος
της Εθνικής Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος,
αλλά και οµότιµος καθηγητής του Τµή-
µατος Μηχανολόγων και Αεροναυπη-
γών Μηχανικών του Πανεπιστηµίου
Πατρών, κ. Στέφανος Παϊπέτης, µας
µίλησε για τις απαρχές του τεκτονι-
κού κινήµατος, την καταγωγή των
Στοών, την εξέλιξή τους µέσα
στο χρόνο και τη σηµερινή τους
µορφή. Τέλος, µας απαντά
στο φλέγον ερώτηµα: Γιατί
λοιδορείται η Μασονία;

Ο
Της Θεανώς Καρούτα,,
tkarouta@e-typos.com
tkarouta@e-typos.co

ΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΣ
ΕΚ ΤΩΝ
ΕΣΩ
 συνεντευξη

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΠΑΪΠΕΤΗΣ
Ο Τεκτονισµός ή, αλλιώς, η Μα-
σονία είναι µια αναµφισβήτητα
αµφιλεγόµενη έννοια, που ειδικά
στις µέρες µας έχει ενδυθεί ιδιαίτερα αρ-
νητικά χαρακτηριστικά. Οι άνθρωποι που
επίπεδα στην οργάνωση του Τεκτονισµού
στην Ελλάδα, εκφράζει τις απόψεις του σε
µια συνέντευξη που θα προκαλέσει πολλές
συζητήσεις.
όπως ακριβώς και τα Μαθηµατικά για τη
Φυσική, ως εργαλείο. Ο Τεκτονισµός δέ-
χτηκε επιρροές από φιλοσοφικά ρεύµατα,
όπως τις διδαχές του Πλάτωνα και του
Αριστοτέλη, έως την κινεζική φιλοσοφία
αποτελούν µέλη των Τεκτονικών Στοών και σταδιακά πήρε τη µορφή που έχει σή-
έχουν κατά καιρούς κατηγορηθεί για την  Τι ακριβώς είναι ο Τεκτονισµός; µερα.
εξύφανση συνωµοσιών, για νευραλγικά
µυστικά που φυλάσσονται ως θησαυροί Θα µπορούσαµε να πούµε πως είναι
για αιώνες, ακόµα και για τη λήψη µυ- ένα σύστηµα αξιών και παράλληλα ένα ΄Πού εντοπίζονται οι ρίζες των
στικών αποφάσεων σε επίπεδο διεθνούς σύστηµα πνευµατικής αναζήτησης. Ακόµα, Τεκτονικών Στοών;
πολιτικής σκηνής. είναι ένα σύστηµα ηθικής αφ’ εαυτού, το
οποίο βασίζεται στις πλέον προωθηµένες Το πιο γνωστό έγγραφο που υπάρχει,
Τι από όλα αυτά αντανακλά την πραγ- και προοδευτικές ιδέες και ταυτόχρονα το Regius Poem, βρίσκεται στο Βρετανι-
µατικότητα; Ο κ. Στέφανος Παϊπέτης, ένας µέσα από τη µέθοδο των συµβόλων που κό Μουσείο και θεωρείται ιδιοκτησία της
άνθρωπος που έχει περάσει από διάφορα χρησιµοποιεί λειτουργεί για τη Φιλοσοφία, βασιλικής οικογένειας. Χρονολογείται το

φαινοµενα

23
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
eλευθεροσ tυποσ
φαινομενα

24

Σελίδες από το πιο

δημοφιλές παλαιό
τεκτονικό έγγραφο,
το Regius Poem.

1390. Αναφέρεται στους «αρχαίους» οι- ανεγέρθηκαν σπουδαία κάστρα και κα-
κοδόμους, τις συντεχνίες των οικοδόμων θεδρικοί ναοί, αφού, όπως είναι γνωστό,
που στην εποχή του Μεσαίωνα, κυρίως ο πρώτος γιος του φεουδάρχη κληρονο-
στην Αγγλία, ήταν παντοδύναμες. Αντί- μούσε τον τίτλο του και το φρούριο και
στοιχα, βέβαια, ήταν τα πράγματα και ο δεύτερος γινόταν επίσκοπος, ενώ οι
στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με πολύ καθεδρικοί αποτελούσαν το πολιτιστικό,
ισχυρά κινήματα να αναπτύσσονται. Η ενίοτε και πολιτικό κέντρο της περιοχής.
διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι στην Υπό αυτές τις συνθήκες, λοιπόν, ανεγέρ-
Αγγλία φτιάχτηκε η πρώτη μεγάλη Στοά, θηκαν οικοδομήματα που, όχι άδικα, χα-
με αποτέλεσμα η αγγλική να θεωρείται ρακτηρίζονται ως αριστουργήματα τεχνι- Υπάρχει ένα πέπλο
σήμερα η Μητέρα Μεγάλη Στοά του κό- κής και κάλλους, ενώ δεν έχουν βρεθεί μυστηρίου που κα-
σμου. πουθενά τα σχέδια και οι μακέτες τους. τανοώ ότι προκαλεί,
Αυτό πιστοποιεί το γεγονός ότι οι τεχνίτες
Η δημιουργία των Στοών ήταν απο- ήταν μια κλειστή κοινωνία, της οποίας τα όμως είναι δικαίωμά
τέλεσμα των κοινωνικών συνθηκών της μέλη έπρεπε να έχουν τα εξής χαρακτη- μας να μη θέλουμε
εποχής εκείνης, με τις φεουδαρχικές ριστικά: Από τη μια, να είναι εξαιρετικοί να μοιραστούμε τις
κοινωνίες να έχουν σημαντική συμβολή. τεχνίτες, που διδάχτηκαν την τέχνη τους
Ο φεουδάρχης, όντας αναγκασμένος να από εξίσου εξαιρετικούς δασκάλους (αυ- λεπτομέρειες της εσω-
υπερασπίζεται το τιμάριό του από τις τοδίδακτοι δεν γίνονταν δεκτοί) και, από τερικής μας οργάνωσης.
επιθέσεις, αλλά και να κρατά την τάξη, την άλλη, να έχουν υποστεί μια ηθική δι- Οταν μου ζητάει κά-
έπρεπε να χτίσει κάστρα. Τα φρούρια απαιδαγώγηση ώστε να είναι πιστοί στον
αυτά ήταν απαραίτητα προκειμένου να εργοδότη τους και έντιμοι στη δουλειά
ποιος να του δώσω το
μπορέσει να επιβιώσει και να αντισταθεί τους. Αυτό δεν αποτελούσε τυχαία προ- πρόγραμμα της Στοάς
στις επιθέσεις των ομολόγων του, αφού απαιτούμενο, καθώς τα κάστρα έκρυβαν για να έρθει να «ελέγ-
την εποχή εκείνη υπέβλεπε ο ένας την μυστικά, κυρίως αμυντικού τύπου, και οι
περιουσία του άλλου. Αυτά τα κοινωνι- τεχνίτες έπρεπε να τα διαφυλάσσουν.
ξει» τι κάνουμε, του
κά δεδομένα ήταν που εξέθρεψαν και απαντώ ζητώντας να
ανέπτυξαν την κάστα των τεχνιτών, η Η τήρηση των μυστικών συνοδευόταν μου πει πότε δέχεται
οποία δεχόταν στους κόλπους της μόνο από θρησκευτικούς, βαρύτατους όρκους
τα αξιότερα μέλη. Ενδεικτικά, άλλωστε, και η μη τήρησή τους από αντίστοιχες
φίλους στο σπίτι του
είναι τα έργα εκείνης της εποχής όπου ποινές. Ενδεικτικό είναι, άλλωστε, το ότι για να πάω και εγώ να
εποπτεύσω
 συνεντευξη
 Υπάρχουν εξελίξεις στα εγχώρια
τεκτονικά τυπικά;

Προσωπικά, ασχολήθηκα πολύ ενερ-

γά µε τη δοµή του Τεκτονισµού στη χώρα
µας, µαζί µε άλλους βέβαια, βασιζόµενος
πάνω σε ένα σύστηµα αµερικανικής εµπνεύ-
σεως. Τον φέραµε εδώ και εν συνεχεία κάνα-
µε µια µικρή επανάσταση τόσο στην ποιότητά
του όσο και σε κάποιες λεπτοµέρειες.

Η τεκτονική δοµή στην Ελλάδα ήταν

κάπως απαρχαιωµένη λόγω της έλλειψης
ενεργού ενασχόλησης και κάποια πράγµατα
θεωρούνταν θέσφατα. Αυτά τα αλλάξαµε.
Ευτυχώς, η επανάσταση αυτή ανταποκρίθηκε
στις ανάγκες των καιρών µε την έννοια ότι
επικράτησε και φτιάχτηκε µια καινούργια
µεγάλη Στοά που υπάρχει ακόµα και κατά-
φερε να κερδίσει την αναγνώριση από την
Αγγλία. Σαφώς και υπήρξε κόντρα, όµως κα-
ταφέραµε να κρατήσουµε τον έλεγχο των
καταστάσεων. Σήµερα έχω προσχωρήσει στο
ευρωπαϊκό σύστηµα, που αφήνει περιθώρια
περαιτέρω ανάπτυξης και προόδου. Το πού
θα καταλήξει αυτό θα το µάθουµε σε 50-
100 χρόνια.

 Ποιες ήταν αυτές οι βασικές

ιδέες που διαµόρφωσαν σταδιακά
το χαρακτήρα των Στοών;

Βασικότερη όλων ήταν η ανεξιθρη-

σκία, µε την πιο ουσιαστική, πλήρη και
τα φρούρια στην πλειονότητά τους είχαν Από εκεί και έπειτα, η κατασκευή των πραγµατική της έννοια. Αυτό δεν έγινε
µυστικά περάσµατα, κρυφές τάφρους, τειχών έχασε τη σηµασία της, αφού το µόνο επειδή αποτελούσε πρόταγµα των
παγίδες και πύλες ανεφοδιασµού, που κανόνι τα γκρέµιζε εύκολα, καθιστώντας διαφωτιστών, αλλά και επειδή αναδύθη-
ήταν ζωτικής σηµασίας να γνωρίζει µόνο κάθε προσπάθεια άµυνας ανώφελη. Το κε ως ανάγκη της Ευρώπης της εποχής
ο κύριός τους, σκαλιά µε ανόµοιου ύψους 1543, µε την εφεύρεση του κανονιού, η εκείνης. Οταν, για παράδειγµα, ο προτε-
σκαλοπάτια και διάφορα ακόµα. δύναµη της προνοµιούχας µέχρι τότε κά- στάντης βασιλιάς της Αγγλίας παντρευ-
στας ανθρώπων, των τεχνιτών, άρχισε να όταν µια καθολική πριγκίπισσα από άλλο
Οι µεγαλοφυείς αυτές κατασκευές αλλάζει, µετουσιώνοντας και τη σύσταση κράτος, εκείνη ερχόταν µαζί µε όλο το
για την άµυνα δεν άργησαν να φέρουν των Στοών, κάνοντας το τεχνικό κοµµά- καθολικό σόι της, µε αποτέλεσµα πολύ
ως αποτέλεσµα και αντίστοιχης ευφυΐ- τι µόνο θεωρητικό. Ενισχύθηκαν έτσι οι συχνά να δηµιουργούνται ίντριγκες µπρο-
ας µηχανές επίθεσης. ∆ηµιουργήθηκαν ιδέες, µπήκαν στις Στοές επαγγελµατίες στά στις αµείλικτες θρησκευτικές αντιθέ-
έτσι οι πρώτοι πολιορκητικοί κριοί και άλλων τοµέων, όµως η κεντρική τοµή σεις. Η ανάγκη, λοιπόν, της ανεξιθρησκίας
οι πάσης φύσεως βλητικές µηχανές που έγινε αργότερα από τους διαφωτιστές καλύφθηκε εντός των Στοών µε τη «δηµι-
κατάφερναν να βάλλουν τα τείχη, ξεκι- που εισήγαγαν στις Στοές τις ιδέες της ουργία» ενός όντος, δηµιουργού των πά-
νώντας έτσι έναν ανταγωνισµό που έληξε εποχής, διαµορφώνοντας το σύστηµα του ντων, ότι υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει.
µε θρίαµβο των πολιορκητών, ιδίως από Τεκτονισµού και δίνοντάς του τη µορφή Αυτό, λοιπόν, ονοµάστηκε συµβολικά ο
όταν εφευρέθηκε το µαντεµένιο κανόνι. που έχει σήµερα.
΄ Μέγας Αρχιτέκτων του Σύµπαντος.

φαινοµενα

25
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

26

Τα σύµβολα και τα
µυστικά της Μασονίας
Σκηνή από µύηση
τέκτονα στη Γαλλία
του 18ου αιώνα.
Ο κάθε βαθµός έχει τα δικά του µέσα
αναγνώρισης, που είναι καθιερωµένα εδώ
και αιώνες. Ο Τεκτονισµός έχει µια αδυ-
ναµία στους συµβολισµούς και τις τελε-
τουργίες από την εποχή της σύστασής του.
Αυτό που πρέπει να γίνει σαφές είναι πως
δεν πρόκειται για λέξεις που µεταφέρουν
κάποιου είδους µυστικούς κωδικούς ή
µηνύµατα. Είναι συνήθως λέξεις βιβλικής
προέλευσης που σηµαίνουν κάτι αποκλει-
στικά για εµάς.

Ενα συµβολικό σύστηµα, άλλωστε,

δεν σηµαίνει τίποτα από µόνο του, ενδύε-
ται τους συµβολισµούς που ο καθένας θέ-
λει να του δώσει. Οταν προσπαθεί να τους
ερµηνεύσει ένας αµύητος, προκύπτουν τα
«τέρατα». Σε ό,τι αφορά τις τελετές τώρα,
ας µη γελιόµαστε, κι εκεί δεν υπάρχει πια ΄
κάτι µυστικό. Ενα βιβλίο τύπου «expose»
(σ.σ.: αποκαλύψεων, συνωµοσιών κ.λπ.)
να ανοίξετε, θα τα βρείτε όλα σχεδόν
µέσα. Από εκεί και έπειτα, η υποχρέωση
του τέκτονα να µην αποκαλύψει αυτά τα
µυστικά είναι επίσης κάτι που έχει εσωτε-
ρική µόνο σηµασία. Αυτό δεν σηµαίνει ότι  Τι αντιδράσεις προκάλεσε µια τους Εβραίους η Παλαιά ∆ιαθήκη κ.ο.κ.
µε τον έναν ή τον άλλο τρόπο δεν έχουν τέτοια επιλογή; Ενας από τους λόγους που επιβίωσε ο
γνωστοποιηθεί πολλά. Υπάρχει ένα πέπλο Τεκτονισµός, παρά τις διώξεις που δε-
µυστηρίου που κατανοώ ότι προκαλεί, Στις θρησκείες δεν άρεσε καθόλου, χόταν, ήταν και επειδή ανταποκρινόταν
όµως είναι δικαίωµά µας να µη θέλουµε διότι το αντιλήφθηκαν ως µια προσπά- στην ανάγκη για ανεξιθρησκία.
να µοιραστούµε τις λεπτοµέρειες της εσω- θεια από πλευράς των τεκτόνων να τις
τερικής µας οργάνωσης. Οταν µου ζητάει συνενώσουν, να οδηγήσουν δηλαδή στην
κάποιος να του δώσω το πρόγραµµα της πανθρησκεία. Αυτό, βέβαια, δεν ήταν  Οπότε ο Τεκτονισµός είναι ή δεν
Στοάς για να έρθει να «ελέγξει» τι κάνου- παρά µια παρεξήγηση, µια διαστροφή της είναι θρησκεία;
µε, του απαντώ ζητώντας να µου πει πότε βασικής ιδέας της ανεξιθρησκίας. Αυτό
δέχεται φίλους στο σπίτι του για να πάω που στην ουσία έλεγαν οι τέκτονες ήταν Είναι ξεκάθαρο και απόλυτο πως
και εγώ να εποπτεύσω. πως από τη στιγµή που όλοι (δηλαδή κυ- δεν είναι. Το γεγονός ότι παρουσιάζει µε
ρίως οι µονοθεϊστικές θρησκείες) αποδέ- ένα σύµβολο τη θεότητα, χωρίς να την
χονται την ιδέα ενός όντος δηµιουργού περιγράφει, δεν σηµαίνει ότι είναι θρη-
του Σύµπαντος, το καθένα από τα µέλη σκεία. Αλλωστε, η περιγραφή είναι και η
τους είναι ελεύθερο να τον αντιλαµβά- ειδοποιός διαφορά ανάµεσα στον Τεκτο-
νεται και να τον ονοµάζει όπως θέλει, νισµό και τη θρησκεία. Εδώ δεν υπάρχει
εντός των Στοών όµως είναι ο Μέγας περιγραφή του όντος του Θεού.
Αρχιτέκτων του Σύµπαντος, προκειµένου
ο καθένας να µπορεί να προσεύχεται δί- Ενα άλλο κοµµάτι για το οποίο ο Τε-
πλα στον άλλο. Στις Στοές της εποχής κτονισµός κατηγορήθηκε ήταν και το ότι
υπήρχε το Ιερό Βιβλίο των µελών: για τα µέσα που χρησιµοποιεί οµοιάζουν µε
τους χριστιανούς υπήρχε η Βίβλος, για αυτά που χρησιµοποιούν οι θρησκείες.
 συνεντευξη

Η διασπορά ψευδών ειδήσεων είναι για πολλούς βολική.

Παραποιώντας µια κουβέντα και αφήνοντας υπονοούµε-
να, λέγονται τερατώδη ψέµατα για τον Τεκτονισµό. Το πα-
ράδοξο είναι πως όσο πιο τερατώδες είναι το ψέµα τόσο
πιο εύκολα το πιστεύει ο κόσµος, µάλλον επειδή έχει
ανάγκη «κάποιον» για να τα βάλει µαζί του

προσωπικά πιστεύω του καθενός. Η πίστη σκεία του, το έθνος, τη φυλή, το χρώµα
στον Μεγάλο Αρχιτέκτονα, η οποία ήταν του, την κοινωνική του τάξη, τον πλούτο
για την εποχή της µια τεράστια πρόοδος του. ∆εν υπάρχει καµία διάκριση ανάµεσα
µέσα στον κυκεώνα των διαδογµατικών στους τέκτονες, ενώ υπάρχουν µεγάλες
πολέµων, σήµερα έχει πάψει να θεωρείται διαφορές ακόµα και σε επίπεδο Στοών,
τόσο προοδευτική. Μέσα στην ανάγκη του τελετών και καταστατικών, όµως είναι
να είναι πανανθρώπινος, ο Τεκτο- πάντα σεβαστές. Σεβόµαστε την πίστη
νισµός προχωράει ένα βήµα του άλλου και δεχόµαστε ότι όλοι είµα-
πιο πέρα και δέχεται πως στε παιδιά κάποιου Θεού, τον οποίο ο
το Ιερό Βιβλίο που ανοί- καθένας µπορεί να ονοµάζει όπως θέλει.
γει ο καθένας µέσα στη Οι διαφορές, άλλωστε, ανάµεσα στους
Στοά αντιµετωπίζεται ανθρώπους είναι αποτέλεσµα τοπικών
ως πηγή ηθικής και συνθηκών και τίποτε περισσότερο. Με
όχι ως εκδηλωµένη απλά λόγια, τις διαφορές στις θρησκείες
βούληση της θεότη- δεν µπορούµε να τις κρίνουµε και αν από
τας. Ετσι, αν κάποιος αυτές προκύπτουν πολιτικές διαφορές
θέλει, µπορεί να βγά- -όπως πολλοί ισχυρίζονται πως συµβαί-
Αυτό που πρέπει να λει µέσα στη Στοά ως νει µε τους Εβραίους- τότε αυτό είναι ένα
γίνει σαφές, όµως, Ιερό Βιβλίο τα «Ηθικά άλλο θέµα στο οποίο επίσης ο καθένας
είναι ότι οι τεκτονικές Νικοµάχεια» του Αριστο- µπορεί να διατηρεί τις απόψεις του.
Η τοποθέτηση του Φραγκίσκου Α'
τελετουργίες δεν εί- στο βασιλικό θρόνο της Νεαπόλεως
τέλη, κι αυτό γιατί τα θεω-
ναι θρησκευτικές. υπήρξε η αφορµή για τον πόλεµο ρεί πηγή ηθικής. Υπάρχουν
Χρησιµοποιούνται που κήρυξε η Καθολική Εκκλησία γενικά η πεποίθηση και η  Εσείς ποια άποψη έχετε επί του
ως µέσο µετάδοσης στους τέκτονες. ελευθερία να βρει ο καθέ- συγκεκριµένου θέµατος;
των ηθικών αρχών νας ό,τι του ταιριάζει µέσα
του Τεκτονισµού, προσοµοιάζοντας πε- από θρησκείες και φιλοσοφικά ρεύµατα. Η συγκεκριµένη θρησκεία (σ.σ.: η
ρισσότερο στην αρχαία τραγωδία σαν Ιουδαϊκή) εξυπηρέτησε και εξυπηρετεί
«…µίµησις πράξεως σπουδαίας και τε- ακόµα τους πιστούς της ποικιλοτρόπως,
λείας…», και δεν περιλαµβάνουν θρη-  Αυτό το «άνοιγµα» προς όλες τις όµως η πεποίθηση κάποιων ότι οι Εβραίοι
σκευτικά στοιχεία. Ακόµα και αυτές οι θρησκείες δεν αποτέλεσε ποτέ πηγή κυριαρχούν ή κυριάρχησαν εξαιτίας της
τελετές, όµως, έχουν να κάνουν µε τον προβληµάτων στο εσωτερικό των είναι λανθασµένη. Το γεγονός ότι έχει
παραδοσιακό Τεκτονισµό, καθώς, όπως Στοών; παρθεί µέσα από τη Βίβλο και δη την Πα-
κάθε κοµµάτι και κύτταρο της κοινωνίας, λαιά ∆ιαθήκη το µεγαλύτερο µέρος των
έτσι και αυτός εξελίσσεται. Αυτή τη στιγ- Ανάµεσα στα µέλη δεν υπήρξε ποτέ τυπικών µας οφείλεται καθαρά στο ότι
µή έχουµε τεκτονικά τάγµατα που ξεκίνη- πρόβληµα θρησκευτικής φύσης, αυτή ο Τεκτονισµός ξεκίνησε από µια προτε-
σαν από τη Γαλλία, τα οποία δεν κάνουν είναι άλλωστε και µία από τις επιτυχίες σταντική χώρα και οι προτεστάντες ήταν
την παραµικρή αναφορά σε µεταφυσικές του Τεκτονισµού. Ξεκινάµε µε βάση τη ανέκαθεν προσκολληµένοι στη Βίβλο.
έννοιες, διαχωρίζουν δε στα ειδικά άρ- διδαχή πως οποιοσδήποτε φανατισµός
θρα τους πως ουδεµία σχέση έχουν µε είναι απαράδεκτος και ο διπλανός µας Αυτό που διακηρύσσεται «urbi et orbi»
τις έννοιες αυτές καθώς επαφίενται στα είναι αδερφός, ανεξάρτητα από τη θρη- από τις Εκκλησίες -και η δική µας διατη-

φαινοµενα

27
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
eλευθεροσ tυποσ
φαινομενα

28

Αν κάποιος θέλει, μπορεί να βγάλει μέσα στη

Στοά ως Ιερό Βιβλίο τα «Ηθικά Νικομάχεια» του
Αριστοτέλη, κι αυτό γιατί τα θεωρεί πηγή ηθικής.
Υπάρχουν γενικά η πεποίθηση και η ελευθερία
να βρει ο καθένας ό,τι του ταιριάζει μέσα από
θρησκείες και φιλοσοφικά ρεύματα

ρεί μια απαράδεκτη επιθετικότητα- ότι κλησία να διατηρεί εχθρούς, ακόμα

δηλαδή υπάρχει ένα «τσουβάλι», η Μα- και αν στην πραγματικότητα δεν κιν-
σονία, και εκεί μέσα συμπεριλαμβάνονται δυνεύει από αυτούς. Με ποιον τρό-
όλα τα δεινά και οι απειλές -ανάμεσα σε πο σέβεται η ελληνική Εκκλησία την
αυτές και οι Εβραίοι- είναι αδικαιολόγη- ανεξιθρησκία και την ελευθερία του
το. Δεν συμβαίνει βέβαια ακούσια, αφού ανθρώπου στην πίστη, στην επιλογή
η διασπορά ψευδών ειδήσεων είναι για θρησκείας; Πώς σέβεται το δικαίωμα Αντιμασονική - αντιεβραϊκή αφίσα στη Γερ-
πολλούς βολική. Παραποιώντας μια του καθενός να μιλάει για αυτήν και μανία του 1935.
κουβέντα και αφήνοντας υπονοούμενα, να την πρεσβεύει; Γιατί αρνούνται να
λέγονται τερατώδη ψέματα για τον Τε- αναγνωρίσουν το δικαίωμα του κάθε
κτονισμό. Το παράδοξο είναι πως όσο ανθρώπου να μην τον καλύπτει το ορ- ▶ Τελικά, είναι τάση του ανθρώπι-
πιο τερατώδες είναι το ψέμα τόσο πιο θόδοξο΄ δόγμα και να μην τον ικανο- νου είδους να δημιουργεί εχθρούς
εύκολα το πιστεύει ο κόσμος, μάλλον ποιεί η μυθολογία του; Οποιος αναζητά και να δαιμονοποιεί καταστάσεις
επειδή έχει ανάγκη «κάποιον» για να τα κάτι περισσότερο ανάγεται σε «εγκλη- με τις οποίες ενδεχομένως να μην
βάλει μαζί του. ματία» από την Εκκλησία. Το ζήτημα θα έχει έρθει καν σε επαφή;
μπορούσε να τεθεί -και να λήξει- ως
εξής: Ή με επέμβαση του εισαγγελέα, Είναι ένας μηχανισμός που λειτουργεί
▶ Ποια είναι η στάση της Ορθό- αν έχει στοιχεία πως διαπράττουμε κάτι σε κάθε οργανωμένη μορφή κοινωνίας
δοξης Εκκλησίας στην Ελλάδα παράνομο όπως περιγράφουν πολλοί και ο άνθρωπος που σαφώς «το έχει στο
απέναντι στον Τεκτονισμό; αστοιχείωτοι, ή με το να «κλείσεις» DNA του» υπόκειται σε αυτό. Ο πιστός,
τους άλλους μέσα για συκοφαντική δυ- για παράδειγμα, θα υπακούσει στην Εκ-
Οποιος έχει διαβάσει το βιβλίο των σφήμηση. Ποιος τολμάει να τα βάλει με κλησία, η οποία δεν έχει φυσικά κανένα
Θρησκευτικών της Α’ Λυκείου έχει την τον Αρχιεπίσκοπο όμως; Αυτό που απο- λόγο να δέχεται κάποιον άγνωστο στην
απάντηση… Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν δεικνύεται συνεχώς είναι ότι είμαστε περιοχή της, ιδίως αν αυτός ερευνά.
δέχεται καν το διάλογο, δεν επιθυμεί μια πρωτόγονη, θεοκρατική κοινωνία
να μιλήσει εκφράζοντας μια επίσημη και είναι θλιβερό που η τομή ανάμεσα Το «πίστευε και μη ερεύνα» αποδίδει
θέση για τη Μασονία. Αν εκπρόσωπός στο κράτος και στην Εκκλησία μοιάζει πολύ σωστά το δόγμα και η Εκκλησία
της είναι ο εκάστοτε Αρχιεπίσκοπος, ένα τόσο μακρινό σενάριο… δεν μπορεί να διασφαλίσει ότι όποιος
ας τοποθετηθεί κάποια στιγμή να μας ψάξει δεν θα βρει κιόλας. Είναι η στε-
πει πρώτα τι γνωρίζει για τη Μασονία Από εκεί και έπειτα, μένος κατά των νοκεφαλιά αυτού που πιστεύει ότι «κα-
και σε δεύτερο επίπεδο τι έχει να μας τεκτόνων υπάρχει και από την πλευρά λύτερα να μη σκεφτείς, αν είναι να κα-
προσάψει, επώνυμα και τεκμηριωμένα. της Καθολικής Εκκλησίας και μάλιστα ταλήξεις σε συμπεράσματα που δεν σε
Η εποχή των αλόγιστων «αφορισμών» διατηρείται αιώνες τώρα. Ξεκίνησε όταν εξυπηρετούν».
έχει περάσει. Στο κάτω κάτω, δεν έχου- στο βασίλειο της Νεάπολης, καθώς τότε
με να χωρίσουμε τίποτα και μου προκα- η Ιταλία ήταν διασπασμένη, επιβλήθη-
λεί εντύπωση το πώς ένας χριστιανός κε ο Φραγκίσκος ο Α’, ο οποίος ήταν ▶ Γιατί θεωρείτε πως η πλειονότη-
θα μπορούσε να έχει τόσο πολύ μίσος τέκτονας, και όχι ο ευνοούμενος της τα του κόσμου έχει λανθασμένη ει-
απέναντι σε μια ομάδα ανθρώπων. οικογένειας του Πάπα. Το αποτέλεσμα κόνα για τον Τεκτονισμό; Δεν είναι
ήταν η καθιέρωση μιας εγκυκλίου που κάτι που οι Στοές θα μπορούσαν
Το συμπέρασμα στο οποίο καταλή- απαγόρευε στους καθολικούς να γίνουν να αλλάξουν μέσω του ανοίγματός
γω είναι πως είναι βολικό για την Εκ- τέκτονες με απειλή τον αφορισμό. τους στην κοινωνία;
 συνεντευξη
Για την κακή δηµόσια εικόνα που Ο Τεκτονισµός, όπως πολύ σωστά µονολιθικό έχουν πια περάσει. Από εκεί
υπάρχει για τη Μασονία δεν θεωρώ αναφέρατε, έχει να προσφέρει στον άν- και πέρα, είναι αλήθεια πως, για να γίνει
τους ασχολουµένους µε αυτήν άµοιρους θρωπο, όχι στην ανθρωπότητα. Βοηθά το κανείς µέλος, υπάρχει µια διαδικασία. Αρ-
ευθυνών, καθώς, αντί να βγαίνουν δηµό- άτοµο να γίνει καλύτερο. ∆εν είναι τυχαίο χικά πρέπει να τον συστήσουν δύο µέλη,
σια, να πρεσβεύουν τις αξίες τους και να ότι το σύστηµα αξιών του έχει εµπνεύσει τα οποία θα προσυπογράψουν την αίτησή
υπερασπίζονται τα δικαιώµατά τους, προ- µερικά από τα σπουδαιότερα πνεύµατα του. Στη συνέχεια κάποιοι άλλοι θα κλη-
τιµούν µια πολιτική εσωστρέφειας. Αυτό της σύγχρονης Ιστορίας. Μασόνοι ήταν θούν να τον γνωρίσουν… Το κριτήριό µας
έχει ως αποτέλεσµα να υπάρχει µια εντε- ο Γκαίτε, ο Σίλερ και ο Μότσαρτ. Από την είναι γενικό, πρέπει ο άνθρωπος να είναι
λώς διαστρεβλωµένη άποψη για το έργο άλλη πλευρά, έχουµε και ανθρώπους «ελεύθερος και καλής µαρτυρίας», έχει
και τις δράσεις µας, να θεωρούµαστε ως στους κόλπους µας όπως ήταν ο Αλιέντε σηµασία δηλαδή τι γνώµη έχει η κοινωνία
ό,τι χειρότερο υπάρχει και κατά συνέπεια και ο Πινοσέτ. Θέλω να σας πω πως ο για αυτόν. Τα πνευµατικά θέµατα, παρ’
να έρχονται στις Στοές κατά καιρούς άν- κάθε άνθρωπος δεχόµενος τα ίδια ερεθί- όλα αυτά, είναι αφηρηµένα, η Στοά δεν
θρωποι ανεκδιήγητοι που έχουν τις πιο σµατα θα τα αξιοποιήσει µε διαφορετικό είναι εταιρία που στο τέλος του χρόνου
παράλογες απαιτήσεις. τρόπο. Σε επόµενο επίπεδο, έχουµε µεν θα σου δείξουν τα νούµερα, αν πέτυχε
κάποια φιλανθρωπική δράση, χωρίς να ή όχι το ∆.Σ. Ολα περιστρέφονται γύρω
τρέφουµε βέβαια την ψευδαίσθηση ότι από το πνεύµα…
 Μήπως αυτή η αρνητική εικόνα θα σώσουµε τον κόσµο. Σκεφτόµαστε
«βολεύει» σε κάποιο βαθµό τους πως «η αγαθοεργία θα σώσει εσένα, θα
τέκτονες; κάνει εσένα που την κάνεις καλύτερο
άνθρωπο, όχι αυτόν που τη δέχεται. Και Για την κακή δηµόσια
Εχετε δίκιο. Υπάρχουν πολλοί -εκ δεν είναι ανάγκη να είναι υλική, µπορεί
των έσω- που αφήνουν να εννοηθεί ότι, να είναι µια καλή κουβέντα σε ένα
εικόνα που υπάρχει για
για παράδειγµα, οι µασόνοι έχουν δυστυχισµένο άνθρωπο». τη Μασονία, δεν θεωρώ
µεγάλη δύναµη, «καθαρίζουν» Μαθαίνουµε την αλλη- τους ασχολουµένους
και καθορίζουν. Το σύστηµά λεγγύη, ανάµεσά µας
µας αποτελείται και αυτό και ανάµεσα στους
µε αυτήν άµοιρους
από ανθρώπους, συνε- συνανθρώπους ευθυνών, καθώς, αντί
πώς εµπεριέχει και τα µας. Προσπαθού- να βγαίνουν δηµόσια,
ελαττώµατά τους. ∆εν µε να αναπτύσ-
µπορεί κάποιος να εγ- σουµε συνείδη-
να πρεσβεύουν τις αξίες
γυηθεί πως κανείς δεν ση του πολίτη τους και να υπερασπί-
θα εκµεταλλευτεί την και του αγαθού ζονται τα δικαιώµατά
ιδιότητά του. ανθρώπου µέσα
στο πλαίσιο της
τους, προτιµούν µια πο-
Ο κανονισµός µας, βέ- ελευθερίας της συ- λιτική εσωστρέφειας
βαια, ορίζει πως, αν κάποιο Ο Αµαντέους Μότσαρτ νείδησης, της ελευ-
µέλος εκµεταλλευτεί την ιδιό- υπήρξε επιφανής τέκτονας. θερίας του ανθρώπου
τητά του για να αποκοµίσει µη και του σεβασµού στα Who is who
νόµιµα οφέλη, τότε περνάει από το Πει- ανθρώπινα δικαιώµατα. Ο Στέφανος Παϊπέτης είναι οµότιµος
θαρχικό. Βέβαια, αυτό δεν αποτελεί για καθηγητής της Μηχανικής του Τµήµατος
κάποιους αντικίνητρο. ∆εν θα προσπαθή- Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχα-
σω να σας πείσω ότι δεν συµβαίνει. Είναι  Πώς γίνεται κανείς µέλος µιας νικών του Πανεπιστηµίου Πατρών. Είναι
όµως άδικο και παράλογο να εγκαλείται Τεκτονικής Στοάς και ποιον θα απο- µηχανολόγος µηχανικός του ΕΜΠ, µηχανο-
µια ολόκληρη κοινότητα ανθρώπων εξαι- καλούσατε «καλό υποψήφιο»; λόγος µηχανικός του Imperial College του
τίας της κακής συµπεριφοράς µερικών. Λονδίνου και διδάκτωρ του Πανεπιστηµίου
Θα ήταν σαν να εγκαλέσουµε εµείς την «Καλός υποψήφιος» είναι ο άνθρω- του Λονδίνου. Τα προηγµένα αεροδιαστη-
Ιερά Σύνοδο για τις άσχηµες πράξεις κά- πος που έχει ανοιχτό πνεύµα και µυαλό, µικά υλικά είναι η ερευνητική περιοχή του,
ποιων χριστιανών. που σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώµατα ενώ είναι υπεύθυνος διεθνών συνεργατικών
και τη διαφορετικότητα, ανεξάρτητα προγραµµάτων. Εχει δηµοσιεύσει πλήθος
από την οικονοµική, την κοινωνική και ερευνητικών εργασιών. Τα γενικότερα ενδι-
 Τι έχει να προσφέρει ο Τεκτονι- την εργασιακή του κάστα. Οι εποχές αφέροντά του περιλαµβάνουν την αρχαία
σµός στο σύγχρονο άνθρωπο; που το σύστηµα µας ήταν ελιτίστικο και τεχνολογία, τη Φιλοσοφία, την ποίηση και
τη λογοτεχνία.

φαινοµενα

29
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

30

Μασόνοι,
νταλίκες και φέρετρα
Μια αυθεντική περιπέτεια µε την υπογραφή της FEMA
Οι Ηνωµένες Πολιτείες αποτελούν τη µήτρα πλείστων συνωµοσιολογικών σεναρίων.
Αναρίθµητες θεωρίες προκύπτουν µε το απλό «ανακάτεµα» των βασικών συστατικών
µιας κλασικής συνταγής: Ενας κύβος µυστικών υπηρεσιών, δύο κουταλιές µασονόσκονη
και µία σκελίδα θάνατος…
Του Ανδρέα Πανουτσόπουλου, apancure@gmail.com
 συνωµοσιολογια
Η FEMA δεν εµπλέκεται
µε κάποιον τρόπο στο
οικόπεδο αυτό. Πά- το αµερικανικό ∆ιαδίκτυο, τον ερευνη- διαβήτη. Πραγµατικά, µια πρωτότυπη
τή Alex Jones και άλλες φήµες, υπάρχει προσέγγιση, καθώς είναι σπάνιο θέαµα
ντως, η συγκεκριµένη ένα σχέδιο αφανισµού του αµερικανι- η µασονική νταλίκα.
υπηρεσία θα είχε το κού πληθυσµού. Εκατοντάδες χιλιάδες
τακτ, αφού προκαλέ- ψυχές παρουσιάζονται έτοιµες να θυ- Το παραπάνω σενάριο κυκλοφορεί
σιαστούν στο βωµό των δολοπλόκων. τα τελευταία χρόνια στις Ηνωµένες Πο-
σει µαζικό αφανισµό, Σύµφωνα µε φωτογραφίες από το λιτείες. Στη χώρα µας, διαδίδεται από
να ταφούν τα θύµατά Google Earth και υποτιθέµενες µαρτυ- τους γνωστούς τηλεβιβλιοπώλες και
της µε όλες τις ανέσεις. ρίες, υπάρχουν υπαίθριοι χώροι στους άσηµους συντάκτες διάφορων ιστοσε-
οποίους στοιβάζονται αυτή την περίο- λίδων. Βέβαια, δεν υπάρχουν στοιχεία
Να σηµειωθεί ότι η δο περί τα 500.000 φέρετρα. Τα έχουν εντός Ελλάδος που να χαρίζουν ένα
συγκεκριµένη θεωρία δει να στοιβάζονται κατά χιλιάδες σε εθνικό χρώµα στην υπόθεση. Η λαβή για
συνωµοσίας γνώρισε οικόπεδα σε όλες τις ΗΠΑ. Πίσω από καταστροφολογία και επικείµενο σφαγι-
το σχέδιο, ο προσεκτικός ερευνητής ασµό της ανθρωπότητας είναι από µόνη
το απόγειό της στις ΗΠΑ µπορεί να διακρίνει την υπογραφή της της µια αρκετά ικανή συνθήκη ώστε να
το 2008. Οι φωτογραφίες FEMA. Η οµοσπονδιακή υπηρεσία δια- «πουλήσει» και να τραβήξει την προσοχή
είναι πλέον… εκτός χείρισης καταστροφών γνωρίζει (ή/και το θέµα.
σχεδιάζει) ότι πρόκειται να υπάρξει ένα
εποχής και τα κουτιά τεράστιο χτύπηµα εναντίον του πληθυ- Ας δούµε τώρα πιο αναλυτικά τα υπάρ-
έχουν µεταφερθεί σε σµού, ενδεχοµένως από κάποιο άγνω- χοντα στοιχεία για την υπόθεση που εξε-
άλλες τοποθεσίες στο βιολογικό κίνδυνο. Οι φωτογραφίες τάζουµε, καθώς επίσης και την παράθεση
των φερέτρων που κυκλοφορούν στο των πορισµάτων της έρευνάς µας.
∆ιαδίκτυο αποκαλύπτουν πως είναι
τεραστίων διαστάσεων, φτιαγµένα από Οι φωτογραφίες που κυκλοφορούν

Η ετεροχρονισµένη εισα-
γωγή των ξενόφερτων θεωρι-
ών συνωµοσίας στην ελληνική
πραγµατικότητα αποτελεί µια χρόνια
συνήθεια. Τηλεβιβλιοπώλες και «ειδη-
µαύρο πλαστικό υλικό. Η… απαραίτη-
τη συµµετοχή του Τεκτονισµού σε όλα
αυτά στοιχειοθετείται από ένα video
που κάνει θραύση στο ∆ιαδίκτυο. Εκεί
απεικονίζεται µια νταλίκα, φορτωµένη
στο ∆ιαδίκτυο απεικονίζουν τεράστια,
µαύρα φέρετρα να στοιβάζονται κατά
χιλιάδες σε υπαίθριους χώρους, που
υποτίθεται ότι ανήκουν στην οµοσπον-
διακή FEMA. Αρα, σύµφωνα µε τους
σεογραφικά» blogs ανταγωνίζονται στο µε αυτά τα τεράστια φέρετρα. Στην συνωµοσιολάτρες, ο συγκεκριµένος ορ-
όνοµα της αλήθειας για την πληρέστερη πόρτα του οδηγού υπάρχει ένα τερά- γανισµός είναι συµµέτοχος ενός σχεδίου
ενηµέρωσή µας. Τις περισσότερες φορές στιο µασονικό σύµβολο µε το σχήµα του αφανισµού χιλιάδων ανθρώπων.
µηρυκάζουν έναν πολτό αλήθειας και
ψέµατος και µας σερβίρουν την υποτι-
θέµενη αποκάλυψη.

Οι µασόνοι (ή αλλιώς ελευθερο-

τέκτονες) είναι συχνοί πρωταγωνιστές
σεναρίων απόλυτης καταστροφής, ολέ-
θρου και εξανδραποδισµού της ανθρω-
πότητας. Η µυστικότητα που διέπει τον
Τεκτονισµό αποτελεί «κόκκινο πανί» για
τη φαντασία των συνωµοσιολόγων. Τα
χίλια κακά της µοίρας µας µε ευκολία
αποδίδονται στους τέκτονες, οι οποίοι
εµφανίζονται να έχουν τη δύναµη να
ορίζουν κυβερνήσεις κατά βούληση.

Τον τελευταίο καιρό, σε τηλεόρα- Τα περίφηµα κουτιά που εµφανίζονται

σε συνωµοσιολογικά βίντεο ως φέρετρα
ση και ∆ιαδίκτυο, αναπαράγεται ένα εκαντοντάδων χιλιάδων Αµερικανών που
εκπληκτικό σενάριο, που αξίζει να ανα- πρόκειται να πεθάνουν σύντοµα εξαιτίας
λύσουµε. Σύµφωνα µε αναφορές από της χρήσης ενός βιολογικού όπλου.

φαινοµενα

31
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
eλευθεροσ tυποσ
φαινομενα

32

Οι τσιμεντένιες «κιβωτοί
των φερέτρων» αποτελούν
μέρος της ταφικής παράδοσης
των σύγχρονων Αμερικανών.
Μια πιο
προσεκτική ματιά
Η αλήθεια είναι ότι τα μεγάλα, μαύ-
ρα κουτιά δεν αποτελούν φέρετρα. Για
την ακρίβεια, είναι θήκες φερέτρων. Σας
μπερδέψαμε; Ας γίνουμε λίγο μακάβριοι!
Σε αρκετά κοιμητήρια των Ηνωμένων
Πολιτειών υπάρχει η συνήθεια για τους
θανόντες, εκτός από το κλασικό φέρετρο,
να προστατεύονται από τη νεκρική κιβω-
τό (μια ευφάνταστη ερμηνεία του όρου
Οι συνωμοσιολογικές
«burial vault»). Ο λόγος χρήσης τους εί- θεωρίες μπορεί να
ναι η προστασία από την εισχώρηση νε- είναι χρήσιμες.
ρού και η αποτροπή της καθίζησης του
εδάφους από τη σταδιακή διάλυση των
Κι αυτό γιατί είτε για τις συγκεκριμένες εργασίες. Το οικό-
υλικών του φερέτρου. Είναι μια παράξε- όντως κρύβουν πεδο στην Georgia ενοικιάζεται από την
νη, αμερικανική συνήθεια, η οποία δεν κάποια δόση εταιρία Vantage Products Corporation.
συναντάται αλλού στον κόσμο. Εχουν ήδη αποθηκευτεί 50.000 τέτοια
αλήθειας, γεγονός κουτιά, τα οποία προέρχονται από πα-
Συνήθη υλικά κατασκευής των νε- που μας βοηθά να ραγγελίες. Να σημειωθεί ότι κάθε χρόνο
κρικών κιβωτών είναι το τσιμέντο και το βλέπουμε πίσω από στις ΗΠΑ τελούνται 900.000 ταφές. Είναι
πλαστικό. Ενδεχομένως να μπορεί να απολύτως λογικό ένα μικρό ποσοστό των
εντοπιστεί κάποια «μεταφυσική» αντίλη-
την κουρτίνα της κουτιών αυτών να έχει προαγοραστεί από
ψη πίσω από την επιλογή της προστασίας πραγματικότητας που τους ενδιαφερομένους.
του νεκρού σώματος από τα στοιχεία της μας σερβίρεται, είτε η
φύσης κατά τη διάρκεια της αποσύνθε- Η FEMA δεν εμπλέκεται με κάποιον τρό-
σής του.
διερεύνηση και πο στο οικόπεδο αυτό. Πάντως, η συγκε-
απομυθοποίησή τους κριμένη υπηρεσία θα είχε το τακτ, αφού
Οι φωτογραφίες που απεικονίζουν τα ακονίζουν το προκαλέσει μαζικό αφανισμό, να ταφούν
περίφημα «φέρετρα της FEMA» προέρχο- τα θύματά της με όλες τις ανέσεις. Να
νται, κατά κύριο λόγο, από την Πολιτεία
μυαλό μας και σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη θεωρία
της Georgia των ΗΠΑ. Ο υπαίθριος τρό- αποκαλύπτουν το συνωμοσίας βρέθηκε στο απόγειό της
πος αποθήκευσής τους είναι με διαφορά βρόμικο ρόλο των στις ΗΠΑ το 2008. Οι φωτογραφίες είναι
ο φθηνότερος, οπότε διάφορες εταιρίες πλέον… εκτός εποχής και τα κουτιά έχουν
παροχής υπηρεσιών προσλαμβάνονται
εμπνευστών και μεταφερθεί σε άλλες τοποθεσίες.
διακινητών τους
 συνωµοσιολογια
Η… µασονική εµπλοκή
Η νταλίκα µε το µασονικό αυτοκόλλητο στην πόρτα του οδηγού είχε ως φορτίο κου-
τιά που σε ένα βαθµό µοιάζουν µε τις νεκρικές κιβωτούς. Στην πραγµατικότητα, όµως,
επρόκειτο για κουτιά που σχετίζονταν µε χρήση για ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις και
δεν είχαν καµία σχέση µε νεκρούς. Βέβαια, ένα µασονικό σύµβολο είναι αρκετό για να
συνδυάσει κανείς FEMA, νεκρούς και κιβωτούς. Το πιθανότερο είναι ότι ο οδηγός της
νταλίκας είναι τέκτονας ή φιλοτέκτονας. ∆υστυχώς, η εξήγηση είναι αρκετά πεζή και
αρκετοί θα περίµεναν κάτι περισσότερο «ζουµερό».

Βέβαια το… παρήγορο είναι ότι το βίντεο µε την νταλίκα (µπορείτε να το δείτε πλη-
κτρολογώντας στο YouTube τη φράση «Freemason Semi-Truck Hauling FEMA Coffins
in Wisconsin, Sept. 2012») επανέφερε το θέµα των µαύρων φερέτρων στην επικαιρότητα
το 2012.

ρήσεων που κατασκευάζουν τις κιβωτούς τελευταία χρόνια, εξαιτίας της τροµακτι-
και µπλέχτηκαν σε ένα γαϊτανάκι αποκα- κής διάδοσης του ∆ιαδικτύου και της δυ-
λύψεων και παράκρουσης κ.ά. νατότητας που έχει ο καθένας να αποκτά
το δικό του δηµόσιο βήµα, βοµβαρδιζό-
µαστε από ισχυρισµούς ανθρώπων που
Η λογική προσέγγιση δεν έχουν κάνει στοιχειώδη έρευνα και
και ο υγιής αναπαράγουν ειδήσεις και αρκετές φορές
σκεπτικισµός ευφάνταστα σενάρια µε ανεξέλεγκτο τρό-
πο. Οι συνωµοσιολογικές θεωρίες µπορεί
Οσο πιο ακραίος είναι ένας ισχυρισµός, να είναι χρήσιµες. Κι αυτό γιατί είτε όντως
τόσο περισσότερα είναι τα τεκµήρια που κρύβουν κάποια δόση αλήθειας, γεγονός
απαιτούνται για να ευσταθεί και να γίνει που µας βοηθά να βλέπουµε πίσω από την
αποδεκτός. Από την άλλη, δεν υπάρχει κουρτίνα της πραγµατικότητας που µας
Ετσι το τροµολαγνικό αυτό σενάριο θε- (και δεν πρέπει να υπάρχει) περιορισµός σερβίρεται, είτε η διερεύνηση και αποµυ-
ωρείται ήδη ξεπερασµένο. Κι αυτό γιατί στο είδος των σκέψεων και στο βάθος θοποίησή τους ακονίζουν το µυαλό µας
στο ∆ιαδίκτυο υπάρχουν δηµοσιευµένα των λογισµών που θα επιλέξει κάποιος και αποκαλύπτουν το βρόµικο ρόλο των
τα σχετικά στοιχεία για τον ενδιαφερό- για να κινηθεί. Ωστόσο, για να θεωρηθεί εµπνευστών και διακινητών τους.
µενο ερευνητή: το συµβόλαιο ενοικίασης σοβαρός ένας ισχυρισµός απαιτούνται
του οικοπέδου, οι απαντήσεις των επιχει- επιχειρήµατα, αποδείξεις και στοιχεία. Τα
Who is who
Ο Ανδρέας Πανουτσόπουλος είναι
µέλος της Ελληνικής Κοινότητας του
Μεταφυσικού (metafysiko.gr) και ένας
εκ των παραγωγών της ραδιοφωνικής
εκποµπής «Αστρική Πύλη» (stargatefm.
gr). Υπήρξε επίσης ιδρυτικό µέλος της
φοιτητικής οµάδας του Κέντρου Αναζή-
τησης Πανεπιστηµίου Αιγαίου (ΚΑΠΑ).
Τα ενδιαφέροντά του εστιάζονται στους
τοµείς της φιλοσοφίας, της προωθηµέ-
Χώροι υπαίθριας νης επιστήµης και της κατάρριψης νεο-
αποθήκευσης των µυθολογικών σεναρίων του εναλλακτι-
burial vaults. κού χώρου, που συνήθως ακροβατούν
ανάµεσα στην εµπορική απάτη και την
απλή ανοησία.

φαινοµενα

33
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

34

Θετική σκέψη:
Παίζει ρόλο;

ΝΑΙ
Πόσες φορές σας έχουν
παροτρύνει να σκεφτεί
κάτι που σας συµβαίνει τε θετικά για
ή για κάτι που φοβάστε
Η απάντηση είναι µάλλον ότι θα συµβεί;
«πολλές», κάτι απόλυτα
µε αυτό τον παράδοξο λογικό αφού
τρόπο οι άνθρωποι νιώ
ξορκίζουν το επικείµεν θουν ίσως ότι
ο κακό. Εχει άραγε καµία
πεποίθηση ή πρόκειται βάση αυτή η
για ένα αταβιστικό κλισέ
λαµβάνουµε χωρίς λόγο που επανα-
;

«Οταν θέλεις κάτι πολύ…»

Η ρήση του συγγραφέα Paulo Coelho που συνεχίζεται µε τη συµπεριλαµβάνοντας ακόµα και το προσδόκιµο ζωής! ∆εν είναι
φράση «…όλο το σύµπαν συνωµοτεί για να το πετύχεις» µπορεί άραγε παράξενο το γεγονός ότι µια σκέψη µπορεί να ασκήσει τόση
να είναι χιλιοειπωµένη και µάλιστα συχνά από ανθρώπους που εξουσία στον οργανισµό και τα ζωτικά µας όργανα; Οι ψυχολόγοι
δεν αντιλαµβάνονται τη σηµασία και την ουσία της, όµως αυτό λένε πως ο θετικός τρόπος σκέψης συνδέεται µε την αυξηµένη αυ-
δεν της στερεί το προνόµιο να αποτελεί το απαύγασµα του φιλο- τοπεποίθηση, µε τη µείωση των πιθανοτήτων να εµφανιστούν κα-
σοφικού ρεύµατος της θετικής σκέψης και πιο συγκεκριµένα της τάθλιψη και άγχος, την επίτευξη των στόχων, την ανάπτυξη
δύναµης της επιθυµίας. θετικών συναισθηµάτων και τη συνεπακόλουθη µείωση
των αρνητικών, µέσα σε ένα φαύλο κύκλο, όπου το ένα
Αυτό που υποδηλώνει η συγκεκριµένη ρήση είναι η σύνδεση, τροφοδοτεί τα υπόλοιπα. Βάλτε τον εαυτό σας µέσα
µε κάποιο τρόπο, και η αλληλεπίδραση ανάµεσα στο Σύµπαν και στον αέναο αυτό κύκλο, κάντε τον υποκείµενό του και
το άτοµο. Υπάρχουν άλλωστε επιστήµονες που αναφέρονται τις αναλογιστείτε πόσες φορές έχετε αντιµετωπίσει τις
τελευταίες δεκαετίες στο συλλογικό ασυνείδητο και τη συµπαντική δυσκολίες που παρουσιάστηκαν µε θετική σκέψη.
συνείδηση. Ο Coelho προτείνει πως η δύναµη της επιθυµίας ενός Πόσο πιο ωφεληµένοι έχετε βγει από αυτές
ανθρώπου για κάτι είναι ικανή να «ελέγξει» το Σύµπαν, κάνοντάς
το να βοηθήσει προς την υλοποίησή του. Πρόκειται για µια πε-
τις δυσκολίες και πόσα θετικά αποτελέσµατα
καταφέρατε να µετρήσετε από εκεί που τα Οι
ποίθηση που δεν χρειάζεται να αναφέρουµε πόσους διάσηµους
υποστηρικτές έχει βρει κατά καιρούς. Αρκεί να υπενθυµίσουµε το
ρητό του µεγάλου Νίκου Καζαντζάκη, που έχει γράψει πως «ό,τι
δεν συνέβη ποτέ είναι ό,τι δεν ποθήσαµε αρκετά». Η λογική αυτή,
βλέπατε όλα µαύρα; Εχετε αναλογιστεί ότι
την οποιαδήποτε θετική έκβαση τη δηµι-
ουργήσατε µόνοι σας, στόχο το στόχο; Αν
όχι, καιρός να το κάνετε!
δικηγο
που έχει τη βάση της σαφώς σε ένα ανθρωποκεντρικό σύστηµα
ιδεών, ορίζει πως ο απεριόριστων δυνατοτήτων άνθρωπος έχει Αυτό που θα πετύχετε είναι να βάλετε του
τη δύναµη να επηρεάζει τη «µοίρα», το «κάρµα», το «γραµµένο»
ή όπως αλλιώς αποκαλείται, µέσω της σκέψης του.

Με τον ίδιο τρόπο και πάνω στην ίδια συλλογιστική πορεία βασί-
σε τάξη µια σειρά από ψηφίδες, που συ-
γκεντρώνονται εδώ και αιώνες: από τον
Πλάτωνα και τον Γαλιλαίο µέχρι τον Αϊνστάιν,
µέσα από λαϊκές παραδόσεις, επιστηµονικές
διαβολ
ζεται και η πεποίθηση της θετικής σκέψης και της ικανότητάς της θεωρήσεις, θρησκείες και φιλοσοφικά ρεύµατα,
να µεταβάλλει το µέλλον. Προσεγγίζοντας το ζήτηµα ψυχολογικά, ένας είναι ο κοινός παρονοµαστής: ο άνθρωπος, η
επιστηµονικές µελέτες έχουν καταδείξει πως η αισιοδοξία, όπως µεγαλύτερη και σπουδαιότερη ανακάλυψη…
και η απαισιοδοξία, είναι ανθρώπινα χαρακτηριστικά που µπορούν
να επηρεάσουν όχι µόνο τη διάθεση αλλά και την υγεία µας, Θεανώ Καρούτα
Ι «Οταν θέλεις κάτι πολύ…
µπορεί να µη σε θέλει εκείνο»
Για χρόνια ολόκληρα οι γκουρού της αυτοβοήθειας διακηρύτ-
τουν το ίδιο απλό σύνθηµα: Αν θέλετε να βελτιώσετε τη ζωή σας,
οχι
Σε ένα άλλο πείραµα µε επικεφαλής τον καθηγητή Gabriele
Oettingen από το Πανεπιστήµιο της Νέας Υόρκης, απόφοιτοι
τότε θα πρέπει να αλλάξετε τον τρόπο που σκέφτεστε. ∆ώστε κλήθηκαν να σηµειώσουν πόσο συχνά φαντάζονταν ότι πήραν
δύναµη στον εαυτό σας µέσω των θετικών σκέψεων και θα γίνετε τη δουλειά των ονείρων τους µετά την έξοδο από το κολέγιο.
πιο ευτυχισµένοι. Οι απόφοιτοι που ανέφεραν πως είχαν πιο συχνά από τους υπό-
λοιπους τέτοιου είδους σκέψεις και φαντασιώσεις τελικά έλαβαν
Εκατοντάδες βιβλία αυτοβελτίωσης ενθαρρύνουν τους ανα- λιγότερες προτάσεις για δουλειά και εξασφάλισαν µικρότερους
γνώστες τους να κλείσουν τα µάτια και να φαντα- µισθούς από εκείνους που ονειρεύονταν. Ισως γιατί κατά το κοινώς
στούν τον τέλειο εαυτό τους, για παράδειγµα σε λεγόµενο ονειροβατούσαν και µάλιστα σε τέτοιο βαθµό, που έθε-
ένα τεράστιο γραφείο στην κορυφή της ιεραρχίας ταν την πραγµατικότητα σε δεύτερη µοίρα και δεν ασχολούνταν µε
της εταιρίας στην οποία δουλεύουν ή να περπατούν την εξεύρεση τρόπων µε τους οποίους θα µπορούσαν ρεαλιστικά
ξυπόλυτοι στη ζεστή άµµο µιας ειδυλλιακής παρα- να τη βελτιώσουν.
λίας στην Καραϊβική.
Με απλά λόγια, το να σκέφτεσαι ότι θα βρεις τη δουλειά των
Σαν θεωρία ακούγεται καλή. Στην πράξη ονείρων σου δεν σηµαίνει ότι θα το πετύχεις κιόλας. Πρέπει να τη
όµως τις περισσότερες φορές αποδεικνύε- διεκδικήσεις, να δηµιουργήσεις -κατά το δυνατόν- τις απαραίτητες

ηγοροι ται αναποτελεσµατική. Αυτό έχει αποδει-

χθεί στο πλαίσιο διαφόρων µελετών. Μια
σχετικά πρόσφατη πραγµατοποιήθηκε
στο Πανεπιστήµιο της Καλιφόρνιας, από
συνθήκες για να συµβεί αυτό. Και πάλι θα χρειαστεί να έχεις και
την τύχη µε το µέρος σου.

Αλλάξτε τη «δουλειά των ονείρων σας» και βάλτε στη θέση της
του τον καθηγητή Lien Pham. Στο πλαίσιο της
έρευνας ζητήθηκε από τους φοιτητές να
φράσης «τη γυναίκα/τον άντρα των ονείρων σας». Εχετε ερωτευ-
τεί κάποιον/κάποια, θεωρείτε πως είναι το ιδανικό ταίρι για εσάς.

βολου αφιερώσουν µερικές στιγµές κάθε µέρα

κατά τις οποίες θα φαντάζονται τον εαυτό
τους να παίρνει υψηλό βαθµό στις εξετάσεις
του πανεπιστηµίου. Μπορεί ο οραµατισµός αυ-
Το άλλο σας µισό. Με το να σκέφτεστε ότι έχει όλο το «πακέτο»
που θέλετε, αυτό δεν σηµαίνει πως θα έρθει και κοντά σας. Πρέ-
πει να κάνετε κάτι για να συµβεί αυτό. Να διεκδικήσετε, µε κάθε
τρόπο, το άλλο σας µισό. Και πάλι δεν είναι σίγουρο πως θα το
τός, που κρατούσε µερικά λεπτά την ηµέρα, να κερδίσετε. Αξίζει να προσπαθήσετε όµως. ∆ηλαδή, από τη θετική
κατάφερε να κάνει τους φοιτητές πιο αισιόδοξους, σκέψη να περάσετε στη θετική πράξη και ό,τι ήθελε προκύψει. Η
τους έκανε όµως παράλληλα να µελετούν και πρώτη, από µόνη της, δυστυχώς δεν έχει ιδιαίτερη επιτυχία.
λιγότερο. Αυτό είχε επιπτώσεις στις επιδόσεις
τους καθώς πήραν χαµηλότερους βαθµούς. Στέλιος Φωκάς
φαινοµενα

35
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

36

Η ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ Του Μηνά Ν. Παπαγεωργίου

Τ α περιστατικά εµφανίσεων
πύρινων σφαιρών σε επαρχιακές
πόλεις της Ελλάδας αποτελούσαν
σύνηθες φαινόµενο κατά τη διάρκεια του
20ού αιώνα. Αρκετές δεκαετίες νωρίτερα,
τέτοιου είδους γεγονότα είχαν ξεκινήσει να
εκδηλώνονται στις ΗΠΑ, αλλά και σε χώ-
ρες της Ευρώπης. Η «Μηχανή του Χρόνου»
φέρνει σήµερα στο φως δύο τέτοια σχε-
τικά δηµοσιεύµατα. Το πρώτο αναφέρεται
στην τροµακτική εµπειρία ενός Γερµανού
αγρότη, ο οποίος κατά το 1896 βρέθηκε
να οδηγεί την άµαξά του συνοδευόµενος
από αινιγµατικές µπάλες φωτιάς δεξιά και
αριστερά του για περίπου δώδεκα δευτε-
ρόλεπτα. Το δεύτερο περιστατικό έρχεται
από το Τέξας των ΗΠΑ, εκεί όπου, στις 11
Απριλίου του 1898, ένας παλιός κάτοικος
της περιοχής του Clarkson ανέφερε πως
είδε µια µεγάλη µπάλα φωτιάς, «στο µέγε-
θος ενός κουβά», να αιωρείται πάνω από
τη στέγη ενός γειτονικού σπιτιού και να
εξαφανίζεται λίγα µέτρα πιο µακριά. Τα
περιστατικά έφεραν στο φως οι εφηµερί-
δες «Hopkinsville Kentuckian» και «Dallas
Morning News» αντίστοιχα.
 Επιμέλεια: Νικόλαος Κουμαρτζής
Παράξενος Ταξιδιώτης
Tαξίδι αυστηρώς ακατάλληλο για τουρίστες!
ώ Θέλω να Γίνω
Παράξενος Ταξιδιώτης!
Ο οδηγός «Αγνωστη Πελοπόννησος»
(εκδόσεις «Οξύ») είναι το πρώτο βιβλίο
της ταξιδιωτικής σειράς «Παράξενος
Ταξιδιώτης». Στόχος
είναι να προτείνουμε
στον Ελληνα ταξιδιώτη
έναν εναλλακτικό τρόπο
ταξιδιού, πιο ουσιαστικό,
που κρύβει πολύ πιο
έντονες συγκινήσεις.
Παράξενα φυσικά
μνημεία, βυθισμένες πο-
λιτείες και μυστηριώδεις
ναοί, κάστρα και μεγαλιθικά οικοδομήματα,
παλάτια μυθικών ηρώων, κατακόμβες και
νεκροπόλεις. Ολα είναι εκεί και σας περιμέ-
νουν να τα ανακαλύψετε. Για περισσότερες
πληροφορίες επισκεφτείτε την επίσημη
ιστοσελίδα του Παράξενου Ταξιδιώτη στο
www.strangler.gr.

Κέρκυρα Ενα μουσείο για… Σαμουράι!

Αλήθεια, πόσες πόλεις της Ευρώ- ΄ και γιατί όμως συγκεντρώθηκαν
Πώς οδό Λιστόν. Περιττό να αναφέρουμε
πης γνωρίζετε με μουσεία αφιερωμένα όλα αυτά στην Κέρκυρα; Σαφώς και η πως πρόκειται για το μοναδικό του εί-
εξ ολοκλήρου σε χώρες της Απω Ανα- ελληνική κυβέρνηση ποτέ δεν ενήργησε δους του στην Ελλάδα, οπότε αποτελεί
τολής και της Ασίας; Λιγοστές, μετρημέ- οργανωμένα για τη δημιουργία μιας τέ- την πιο φθηνή λύση για όσους επιθυμούν
νες ίσως στα δάχτυλα του ενός χεριού, τοιας συλλογής στη χώρα μας. Η συγκε- να γνωρίσουν τους πολιτισμούς της Απω
με αποτέλεσμα όποιος ταξιδιώτης φτά- κριμένη έκθεση αποτελείται από πρώην Ανατολής αλλά δεν έχουν τα χρήματα
νει για πρώτη φορά σε χώρες όπως η ιδιωτικές συλλογές που δωρήθηκαν στο ώστε να ταξιδέψουν τόσο μακριά.
Κίνα να σοκάρεται από την επαφή του κράτος από τους διπλωμάτες Γρηγόρη
με έναν τόσο διαφορετικό πολιτισμό. Μάνο και Νικόλαο Χατζηβασιλείου, όπως Πριν ξεκινήσετε το ταξίδι σας,
επίσης και σε μικρότερο βαθμό από άλ- καλό είναι να έρθετε σε επαφή με τον
Γνωρίζετε όμως πως ένα από τα λους Ελληνες. υπεύθυνο του Μουσείου (κ. Δέσποινα
σημαντικότερα σχετικά μουσεία της Ζερνιώτη) ώστε να ενημερωθείτε για τις
Ευρώπης βρίσκεται στην Ελλάδα και Ανάμεσα στα άλλα λοιπόν θα έχετε ώρες λειτουργίας κ.λπ. μέσω του e-mail
πιο συγκεκριμένα στην Κέρκυρα; Πρό- την ευκαιρία να δείτε έπιπλα, πορτρέ- dzernioti@culture.gr ή του τηλεφώνου
κειται για το Σινοϊαπωνικό Μουσείο ή τα, μετάλλια, όπλα και αντικείμενα των 26610 30443.
Μουσείο Ασιατικής Τέχνης, το οποίο Σαμουράι, πίνακες διάσημων Ιαπώνων
εκθέτει μια σπάνια συλλογή 10.550 ζωγράφων, βουδιστικά ειδώλια, μουσικά Who is who
έργων τέχνης από την Κίνα, την Ιαπω- όργανα κ.ά. Ο Νικόλαος Κουμαρτζής είναι συντονιστικό
νία, το Νεπάλ, την Ινδία, το Θιβέτ, την μέλος της Ελληνικής Κοινότητας του Με-
Ταϋλάνδη, το Πακιστάν, την Κορέα, την Για να επισκεφθείτε το μουσείο, δεν ταφυσικού, συγγραφέας αρκετών βιβλίων
Καμπότζη κ.α. που ξεκινάει από τον 11ο έχετε παρά να περάσετε από το Παλαιό και υποψήφιος διδάκτορας στο τμήμα
Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ. Είναι
προχριστιανικό αιώνα και φθάνει έως Ανάκτορο των Αγίου Μιχαήλ και Γεωρ- ο εμπνευστής της ιδέας του «Παράξενου
τον 20ό! γίου στην πλατεία Σπιανάδα, δίπλα στην Ταξιδιώτη» και κύριος μοχλός εξέλιξής του.

φαινομενα

37
eλευθεροσ tυποσ
38 EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ  φαινοµενα

Η ψυχοβολία
Υπάρχει άραγε κάποια αόρατη ενέργεια γύρω από το ανθρώπινο σώµα που να µπορεί να «διοχετευθεί» ηθελη-
µένα σε ζωντανά ή άψυχα σώµατα; Στο Retro Corner αυτής της εβδοµάδας, ο µεγάλος Ελληνας παραψυχολόγος,
Αγγελος Τανάγρας, δίνει µια διαφορετική διάσταση σε αυτό που η λαϊκή παράδοση της χώρας µας αποκαλεί
«βασκανία» ή «κακό µάτι».
Του Αγγελου Τανάγρα

και η ανθρώπινη
«ραδιενέργεια»
Ε ίναι αδύνατον να εξηγηθούν διά της συµπτώσεως,
της τηλεπάθειας, της διοράσεως και της υποβολής όλαι
αι µορφαί της προγνώσεως. Π.χ. πώς να εξηγήση κανείς
λεπτοµερή πρόρρησιν θανάτου ωρισµένου ατόµου µε πλήρη
αποκλεισµόν οιασδήποτε νόσου ή αυθυποβολής; Πώς να εξη-
ενεργός ή δύναται να καταστή ραδιενεργός, αδιαφόρως αν
είναι ενόργανος ή ανόργανος. Εποµένως και το ανθρώπινον
σώµα δεν δύναται να αποτελή εξαίρεσιν του κανόνος αυτού,
ως άλλως αποδεικνύουν τα τηλεκινητικά φαινόµενα.

γήση την πρόρρησιν σιδηροδροµικού ατυχήµατος ή ναυαγίου

ή τυχαίας συγκρούσεως; Πώς την πρόρρησιν θανάτου εις µίαν
Οι ιδιότητες της
οικογένειαν, καθ’ ην, ενώ όλοι υπέθετον ότι αφεώρα εις τον ανθρωπίνης ραδιενεργείας
πρεσβύτερον ή ασθενέστερον, αποθνήσκει ο νεώτερος και
υγιέστερος; Πώς τέλος την πρόρρησιν αορίστου ατυχήµατος Και η µεν ραδιενέργεια των ανοργάνων είναι γνωστή ως
συµβαίνοντος εις τρίτον; αποτελουµένη εξ ακτίνων΄ α, β, γ, ήτοι θετικού ηλεκτρισµού
(α), αρνητικού ηλεκτρισµού (β) και ακτίνων Χ (γ), εκ της επι-
κινδύνου επιδράσεως των οποίων είναι ηναγκασµένοι να
Η υπόθεση των αγαθοποιών προφυλάσσωνται διαρκώς οι χειριζόµενοι αυτάς.
και των κακοποιών δυνάµεωΝ
∆ιά την σπουδήν όµως της ανθρωπίνης ραδιενεργείας, εν-
Προς εξήγησιν τούτων το ανθρώπινον πνεύµα, συνδυάζον δείξεις έχοµεν την πειραµατικήν τηλεπάθειαν και την διόρα-
και τας ψευδαισθησίας εµφανίσεων νεκρών ή εκτοπλασµα- σιν (δηλαδή είδος ακτίνων Χ) και προ πάντων ως είποµεν τα
τικάς διαµορφώσεις, έπλασε την υπόθεσιν αγαθοποιών και φαινόµενα των τηλεκινητικών µέντιουµ.
κακοποιών δυνάµεων, αι οποίαι, ευρισκόµενοι πέριξ ηµών,
εξασκούν αυθαίρετον επίδρασιν επί της καθηµερινής ζωής Κατ’ αυτά δε, ως γνωστόν, εσηµειώθησαν ενσυνείδητοι µε-
και των τυχών µας. τακινήσεις αντικειµένων και διάφοροι πολύπλοκοι µηχανικαί
ενέργειαι, φωτεινά φαινόµενα, εκτοπλασµατικοί σχηµατισµοί,
Αλλά και διά της λύσεως αύτης το συµπέρασµα θα ήτο καταστροφαί υλικών αντικειµένων, άνοιγµα κλειδωµένων κυ-
πάλιν η ιδία άρνησις της θείας αγαθότητος και δικαιοσύνης,
εποµένως η άρνησις της υπάρξεως Θεού. ∆ιότι αι αγαθοποιοί
και κακοποιοί αύται δυνάµεις δεν θα ηδύναντο να υπάρχουν
άνευ της θείας βουλήσεως, ότε το τοιούτον θα απετέλει άρ-
νησιν της απολύτου παντοδυναµίας του θείου ή η δύναµις
αύτη θα ήτο κακοποιός.

΄ όµως είναι δυνατόν τότε να εξηγήσωµεν τας προ-

Πώς
γνώσεις αυτάς; Ισως, αν αναµνησθώµεν τα διδάγµατα της
φυσικής, εύρωµεν την κλείδα του µυστηρίου.

Η ραδιενέργεια
των ανοργάνων
Η φυσική, ως είποµεν, µας µανθάνει ότι τα ραδιενεργά σώ-
µατα εκπέµπουν µέρος του αποτελούντος αυτά δυναµισµού
είτε ως ηλεκτρόνια είτε ως ακτίνας Χ είτε ως βολίδας (quanta-
κβάντα), δηλαδή άυλα άτοµα αιθέρος (Planck). Και ακόµη ότι
αι δυνάµεις αι περιεχόµενοι εντός του υλικού ατόµου είναι
αληθώς αφάνταστοι, ώστε εάν ο άνθρωπος κατορθώση την
εκµετάλλευσίν των υπελογίσθη ότι ολίγα µόνον γραµµάρια
γαιάνθρακος θα ήρκουν να κινήσουν όλα τα εργοστάσια της
γης. Οντως δε τα τροµερά αποτελέσµατα ελαχίστων ποσοτή-
των των νεωτέρων εκρηκτικών υλών µας αποδεικνύουν αµυ-
δρώς τι είναι ο δυναµισµός ο εγκεκλεισµένος εν τω ατόµω.

Τέλος η ιδία φυσική µάς διδάσκει ότι πάσα ύλη είναι ραδι-
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ  φαινοµενα 39
40 eλευθεροσ tυποσ - φαινομενα

Να υπομνήσωμεν ήδη και το όμως είναι ότι και αν ετύχαινε να την ιδή η κ. Μπεκ καθ’ ύπνους,
δίχως άλλο την επομένην θα της συνέβαινε κάτι δυσάρεστον,
δεύτερον μέρος του επεισοδίου της ως ασθένεια, σύγχυσις κ.τ.λ. Η κυρία αυτή απέθανε προ ολίγου,
κ. Μπεκ; Οτι οσάκις έβλεπε την έκτοτε δε τα φαινόμενα έπαυσαν.
φίλην της καθ’ ύπνους, την Αλλά διατί τα ανωτέρω να μας φανούν παράδοξα όταν γνω-
επομένην θα της συνέβαινε ή ρίζωμεν τα θαυμάσια των τηλεκινητικών φαινομένων, έστω και
κάποια σύγχυσις ΄ή κάποιο τα τελευταία μόνον της K. Silbert και της Χίλδας Zwieselbauer;
Και το συμπέρασμα είναι ότι αι παρατηρήσεις αύται δύνανται
δυστύχημα; Οτι δηλαδή η εχθρική να εξηγήσουν αρκετάς περιπτώσεις προγνώσεων αφορώσας
ψυχοβολία της φίλης της ενήργει εις φαινόμενα όμοια προς τα προκαλούμενα υπό τηλεκινητικών
μέντιουμ.
ενίοτε και μακρόθεν ότε της
μετεβιβάζετο η εντύπωσις τηλεπα- Ωστε η ζωική ραδιενέργεια, ας την ονομάσωμεν ψυχοβολίαν
(ψυχή - βάλλω), ελέγχεται έχουσα υπερανθρώπους ιδιότητας
θεικώς; Το πράγμα είναι καταφανές των όποιων δεν δυνάμεθα να προσδιορίσωμεν το όριον, αφού
η φυσική μόνον να φαντασθή τολμά την λανθάνουσαν δύναμιν
του υλικού ατόμου.
βωτίων, μουσικαί εκτελέσεις επί οργάνων, εγχάραξις μετάλλων
και προπάντων εξαΰλωσις και ανασύστασις της ανοργάνου ύλης Τοιαύτα ψυχογόνα άτομα είναι είτε οργανισμοί ιδιαιτέ-
(Apport). Φαινόμενα δηλαδή ουδέ σύγκρισιν επιδεχόμενα προς ρας φυσιολογικής διαπλάσεως είτε οι κατορθώνοντες τούτο
την απλήν ραδιενέργειαν των ανοργάνων, αφού μάλιστα αι πα- δι’ επιμόνου ασκήσεως ή ισχυράς πίστεως (ασκηταί πασών των
ρατηρήσεις αύται διαρκώς πλουτιζόμεναι δεν γνωρίζομεν πού θρησκειών, Λάμα, Γιόγκι κ.τ.λ.)
ημπορούν να μας φέρουν.
Πόθεν, ήδη, να εκπέμπεται η ψυχοβολία αυτή; Δεδομένου
Παρετηρήθη δε συγχρόνως εις όλας αυτάς τας περιστάσεις ότι δεν εξαρτάται εκ της θελήσεώς μας, έρχεται αμέσως η ιδέα
ότι ήρκει επιτήδεια υποβολή εις το μέντιουμ διά να παραγάγη του μεγάλου συμπαθητικού ή ζωοφυτικού νευρικού συστήματος
ωρισμένον φαινόμενον είτε κατά την ιδίαν συνεδρίαν είτε κατά του νευρούντος τας μη βουλητικάς λειτουργίας του οργανισμού.
τας προσεχείς. Τούτο επανειλημμένως παρετήρησα και εγώ Αλλά περί αυτού δεν είναι σήμερον ο λόγος.
ατομικώς κατά τα πειράματα με το τηλεκινητικόν μέντιουμ του
Ηρακλείου, ως και όλοι οι εκεί παρευρεθέντες πειραματισταί.
Η επίδραση της ψυχοβολίας
Δεν είναι όμως ως θα ίδωμεν μόνον η υποβολή, αλλά αρκούν σε άλλους ανθρώπους
και μύχια αισθήματα διά να προκαλέσουν όμοια φαινόμενα.
Χαρακτηριστικήν δε τοιαύτην περίπτωσιν παραθέτω την εξής: Και ήδη δύναται άραγε η ψυχοβολία αυτή να επιδράση ευερ-
γετικώς ή επιβλαβώς και επί ανθρώπων; Φυσικά εις το ζήτημα
«Η κ. Αθηνά Μπεκ, όταν εμαθήτευεν εις την σχολήν των αυτό δεν δυνάμεθα να προχωρήσωμεν με υποθέσεις. Ουδέ αρκεί
καλογραιών, είχε φίλην ομήλικον η οποία της επροξένει διαρκώς η δράσις της ψυχοβολίας επί της ανοργάνου ύλης, διά να θέσω-
ενοχλήσεις και όταν άφησαν το σχολείον τής εξωμολογήθη μεν ως γεγοvός ομοίαν ενέργειαν και επί των εμψύχων.
κλαίουσα και ζητούσα συγγνώμην ότι την εζήλευε.
Ευτυχώς έχομεν ορισμένα γεγονότα άγοντα εις το συμπέ-
Η σχέσις όμως εξηκολούθησε και κατόπιν, οπότε αντελήφθη ρασμα αυτό και ταύτα είναι όχι μόνον η τηλεπαθητική επίτευξις
ότι κάθε φοράν όπου η παλαιά φίλη ήρχετο να την επισκεφθή της υπνωτικής καταστάσεως, αλλά και πάσης υποβαλλομένης
κάτι έσπαζε, ιδίως γυαλικά, καθρέπται, λεκάναι κ.τ.λ. Το φαι- διαταγής του υπνωτιστού, αν ευρίσκεται εις τηλεπαθεικόν συ-
νόμενον αυτό ήτο τόσον τακτικόν, ώστε το αντελήφθη και η ντονισμόν μετά του υπνωτιζομένου.
ιδία και είπε:
Εις τινάς μάλιστα περιστάσεις ο τρόπος ούτος της εξ απο-
«Θα παύσω πια να έρχωμαι γιατί θα σου στάσεως υποβολής έσωσε την ζωήν ατόμων προτιθεμένων ν’
σπάσω όλα τα πράγματα εις το σπίτι». Η αυτοκτονήσουν ως π.χ. εις το σχετικόν επεισόδιον του Οχόροβιτς
δε νησιώτισσα νταντά η όποια είχε την (Οchογοwicz, De la suggestion mentale, ένθα παρατίθεται τού-
πείραν του λαού, έσπευδε μόλις την το. Βλέπε επίσης Janet, L’ automatisme psychologique-Liegeois,
έβλεπε να θυμιατίση. Το περίεργον Joire κ.λπ.).
 Μυστήρια

Ηδη, επί του γεγονότος, την

ηρώτησα τι έλεγε επί του παιδίου.
Αφού όµως η ιδέα, τηλεπαθεικώς ενεργούσα, έχει τοιαύ- Προθύµως τότε µου απήγγειλε τον
την δύναµιν, δεν γνωρίζοµεν διατί να µη της αποδώσωµεν εξορκισµόν της, εν ανόητον
την δύναµιν να ενεργή και όλας τας επιδράσεις της µη τηλε-
παθεικής ιδέας, ενεργούσης ως υποβολής. (Ιδρώς αίµατος,
σύµφυρµα φράσεων και θρησκευτι-
στιγµατική ίδεοπληγία, θάνατος κ.τ.λ.). κών λέξεων. Οσαν διά το θυµίαµα,
τα γαρύφαλα κ.τ.λ. προσέθεσε ότι
Η λαϊκή παράδοση ταύτα πάντα κρατεί εκ παραδόσεως
περί βασκανίας από τη µητέρα της και εκείνη
∆εδοµένης της δράσεως των ακτίνων Χ, του ραδίου, από την ιδικήν της µητέρα
της πιστοποιήσεως ότι πάσα ύλη δύναται να γίνη ραδιενερ-
γός (εποµένως και το ανθρώπινον σώµα) και προ πάντων
των φαινοµένων των τηλενεργών µέντιουµ, βλέποµεν ότι
απροόπτως ευρίσκει πλήρη δικαιολογίαν και βάσιν µία εκ ιστορίας και εις όλα τα γεωγραφικά πλάτη, προ πάντων εις
των µάλλον διαδεδοµένων πεποιθήσεων όλων ανεξαιρέτως µικρούς συνοικισµούς όπου τα άτοµα γνωρίζονται περισσό-
των λαών ανά µέσον των εποχών: Του «κακού µατιού», του τερον, ευρίσκοµεν ανελλιπώς ακράδαντον την πίστιν εις το
«µατιάσµατος», της «βασκανίας», της «Jettatura». Ητοι, ότι ολέθριον της ψυχοβολίας µερικών ατόµων, άτινα εις τινα
ορισµένα άτοµα δύνανται να προκαλούν είτε επί ανοργάνου µέρη αποκλείονται εντελώς της κοινωνίας των οµοίων των.
ύλης είτε επί εµψύχων αλλοιώσεις ποικιλλούσας από δια- Η κακή δε αύτη πείρα επέφερε την προσφυγήν εις «φυλα-
σπάσεως της µοριακής συνοχής της ύλης µέχρι του θανάτου, κτά», θεωρούµενα ως αλεξιτήρια και εις «εξορκιστάς».
ιδίως όταν προσηλώσουν το βλέµµα των µε έχθραν, φθόνον
ή θαυµασµόν κ.τ.λ. Είναι δε όντως γνωστόν ότι πολλά άτοµα Πρόκειται άραγε εις όµοια φαινόµενα περί απλής
δύνανται να προκαλέσουν το ολίσθηµα ή την πτώσιν άλλων υποβολής; Το τοιούτον αποκλείει εντελώς η επίδρασις επί
εφ’ ων προσηλώσουν το βλέµµα των. ανοργάνων, επί ζώων και επί νηπίων. Η παρατήρησις άλλως
σήµερον µας δεικνύει ότι τας λαϊκάς παραδόσεις επ’ ουδενί
Ανέκαθεν, αφότου διεσώθησαν ίχνη της ανθρωπίνης λόγω πρέπει να περιφρονώµεν.

EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ  φαινοµενα 41

eλευθεροσ tυποσ
φαινομενα

42
42 eλευθεροσ tυποσ - φαινομενα

Ως δε είπομεν, η εξ αποστάσεως ύπνωσις, η στιγματική ιδεοπληγία Η ζωική ραδιενέργεια, ας την

και ο «ιδρώς αίματος» των φανατικών, ο μιμητισμός του Darwin
και η ιδεοπλασία των εγκύων είναι ισχυραί πειραματικοί αποδείξεις ονομάσωμεν ψυχοβολίαν (ψυχή -
διά την περαιτέρω έρευνα του ζητήματος. βάλλω), ελέγχεται έχουσα
υπερανθρώπους ιδιότητας
Μια χαρακτηριστική των όποιων δεν δυνάμεθα να
προσωπική εμπειρία
προσδιορίσωμεν το όριον, αφού
Αφού λοιπόν η ιδέα έχει τοιαύτην επίδρασιν επί της ύλης και η φυσική μόνον να φαντασθή
η ιδέα δύναται να μεταδοθεί τηλεπαθεικώς, το ζήτημα παύει να τολμά την λανθάνουσαν δύναμιν
στηρίζεται μόνον εις την πιθανότητα. Ως προς εμέ, έχω εν ατομικόν
επεισόδιον, το οποίον δεν νομίζω άσκοπον να παραθέσω: του υλικού ατόμου
Φιλοξενούμενος προ ενός έτους εν ηπείρω παρά τινι οικο-
γενεία, παρεκλήθην υπό του πατρός να εξετάσω το διετές αγοράκι
του, το οποίον μόλις έφερεν η γραία υπηρέτρια εκ του περιπάτου. καρβουνάκια του θυμιατού εις ποτήρι ύδατος και έδωσεν εις το
Το μικρόν εφαίνετο καρηβαρούν, είχεν ελαφρούς σπασμούς και μικρόν ολίγας σταγόνας.
θερμοκρασίαν 40 άνευ άλλης τινός εμφανούς λειτουργικής δια-
ταραχής. Η ενεργηθείσα θεραπεία δεν κατόρθωσε να ελαττώση Παρηκολούθησα με απόλυτον σκεπτικισμόν όλην την δια-
ούτε ένα βαθμόν την θερμοκρασίαν, ενώ η υπηρέτρια εκίνει σχετ- δικασίαν και εβγήκα εις περίπατον, όταν, επιστρέψας μετά δίωρον,
λιαστικώς την κεφαλήν, βεβαιούσα ότι το παιδί εματιάσθηκε εις εύρον το μικρόν κοιμώμενον βαθέως αλλά φυσιολογικώς, απολύ-
τον δρόμον από κάποιον «σμειχτοφρύδη», ο οποίος είχεν ερωτήσει τως απύρετον, χωρίς ίχνος σπασμών, με φυσιολογικάς αναπνοάς
τίνος ήτο, και επέμενε να καλέσουν γνωστήν «εξορκίστριαν». και σφυγμούς. Ο σκεπτικισμός μου απέδωσεν, εννοείται, το γεγο-
νός εις σύμπτωσιν. Εν τούτοις η οικοδέσποινα, επιθυμούσα να με
Ο πατήρ, μεσαίας αναπτύξεως άνθρωπος, απιστών εις όλα τα καταπείση, έφερε την επομένην διαφόρους γνωστάς της κυρίας,
όμοια, ύψωνε τους ώμους, η μήτηρ όμως, καίτοι ανωτέρας μορ- αι οποίαι μού εβεβαίωσαν και δικά των περιστατικά με απολύτως
φώσεως, εφαίνετο αποκλίνουσα εις την άποψιν της υπηρετρίας, όμοια συμπτώματα και απολύτως όμοια αποτελέσματα. Εζήτησα
μολονότι εντρεπομένη να το ομολογήση. Αιτία δε τούτου ήτο, ως τότε να ιδώ την γραίαν και την υπέβαλον εις εξέτασιν.
έλεγεν, ότι και άλλοτε ένεκα ματιάσματος είχε παρουσιάσει το
μικρόν ομοίαν κατάστασιν, ήτις, αντισταθείσα εις πάσαν θεραπείαν, Ο πατήρ της ήτο, φαίνεται, γνωστός αλκοολικός από χρήσιν του
υπεχώρησεν αμέσως εις την επέμβασιν ειδικής εξορκίστρας. εγχωρίου ρακίου. Η ιδία είχεν ελαφράν ανισοκορίαν και πλάκας
αναισθητικάς εις τα αντιβράχια. Ανακλαστικά του γόνοπος και
Η κατάστασις πάντως μεθ’ όλα τα φάρμακα εξηκολούθησεν Babinski φυσιολογικά. Ως ψυχικά φαινόμενα μου διηγήθη ότι
επιμόνως στάσιμος, ότε η μήτηρ, υπείκουσα πλέον μόνον εις την συχνάκις είχε προγνωστικά όνειρα πραγματοποιούμενα. «Ωστε
ανήσυχον στοργήν και αδιαφορούσα διά την γνώμην τρίτων, με- η γραία ήτο μέντιουμ. Κατόπιν την ηρώτησα αν εθεράπευε και
τεκάλεσε την «ειδικήν». Επερίμενα να ίδω κανένα τύπον ως τους άλλα νοσήματα διά της ίδιας μεθόδου. Η απάντησις ήτο ότι δεν
περιγραφομένους εις τα μυθιστορήματα. Λοιπόν, τίποτε από όλα εδοκίμασε ποτέ».
αυτά. Ητο μια απλουστάτη μαντηλοδεμένη γριούλα με βλέμμα αλα-
μπές και χωρίς έκφρασιν, η οποία, μόλις εκοίταξε το παιδί, εδήλω- Ηδη, επί του γεγονότος, την ηρώτησα τι έλεγε επί του παιδίου.
σεν ότι όντως είναι «μάτι» και εζήτησε θυμιατήριον. «Ερριψε τότε Προθύμως τότε μου απήγγειλε τον εξορκισμόν της, εν ανόητον
ολίγον λιβάνι, εθυμίασεν και κύπτουσα επάνω εις το μικρόν ήρχισε σύμφυρμα φράσεων και θρησκευτικών λέξεων. Οσαν διά το θυ-
να ψιθυρίζη εν απολύτω προσηλώσει ακαταλήπτους λέξεις. μίαμα, τα γαρύφαλα κ.τ.λ. προσέθεσε ότι ταύτα πάντα κρατεί εκ
παραδόσεως από τη μητέρα της και εκείνη από την ιδικήν της
Τούτο διήρκεσε επί 2-3 λεπτά, είτα εζήτησεν μητέρα, διότι «το είχαν εις το σόι των». Αλλοι εις τους οποίους
ολίγα γαρύφαλα, τα όποια έρριψεν εις τα ανεκοίνωσε και επεχείρησαν να κάμουν τα ίδια απέτυχαν και
τα κάρβουνα του θυμιατηρίου. Τα φυσικά διότι δεν ήσαν μέντιουμ.
γαρύφαλα έσκασαν, ανατινα-
χθέντα ένεκα του εμπεριε- Το προέχον εκ τούτων πάντων είναι η προσήλωσίς της κατά
χομένου εις τον σφαιρι- το διάστημα της προσευχής, είδος αφαιρέσεως ή ανατάσεως,
κόν σπόρον των αέρος. αναγκαίος όρος προς μείωσιν των αισθήσεων και παραγωγήν
Τότε έσβησε ένα δυο ραδιενεργείας διά μείζονος ίσως ελευθερίας του συμπαθητικού.
 Μυστήρια

Who is who:
Ο Αγγελος Τανάγρας (λογοτεχνικό ψευδώνυµο
Επίσης δέον να σηµειώσωµεν και την χρήσιν των αρωµα- του Αγγελου Ευαγγελίδη) γεννήθηκε στην Αθήνα.
τικών, λιβάνου και γαρυφάλων, ίσως υποβοηθούντων προς Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστηµίου
τούτο. Και ιδού ηµείς πολύ πλησίον εις την γενικήν από αρ- Αθηνών και συνέχισε τις σπουδές του στη Γερµα-
χαιοτάτων χρόνων δράση των καλουµένων θεραπευτών, ήτοι νία. Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας
εις την ευεργετικήν επίδρασιν της ανθρωπίνης ψυχοβολίας. στο Πολεµικό Ναυτικό πήρε µέρος στον ελληνο-
Να υποµνήσωµεν ήδη και το δεύτερον µέρος του επεισοδίου τουρκικό πόλεµο του 1897, στους Βαλκανικούς
της κ. Μπεκ; Οτι οσάκις έβλεπε την φίλην της καθ’ ύπνους, Πολέµους και στον Πρώτο Παγκόσµιο Πόλεµο. Την
την εποµένην θα της συνέβαινε ή κάποια σύγχυσις ή κάποιο ίδια περίοδο διετέλεσε υπεύθυνος του υγειονοµι-
δυστύχηµα; Οτι δηλαδή η εχθρική ψυχοβολία της φίλης της κού τµήµατος στο λιµάνι του Πειραιά, στο λοιµο-
ενήργει ενίοτε και µακρόθεν ότε της µετεβιβάζετο η εντύπω- καθαρτήριο Σαλαµίνας και στο λιµάνι της Σµύρνης,
σις τηλεπαθεικώς; Το πράγµα είναι καταφανές. όπου επιπλέον στάλθηκε και ως αντιπρόσωπος της
∆ιεθνούς Υγειονοµικής Επιτροπής µετά το τέλος
Είναι όµως άραγε µόνον τα δύο αυτά φαινόµενα επί των του Πρώτου Παγκοσµίου Πολέµου. Αποστρατεύτη-
οποίων θα ηδύνατο να στηριχθή κανείς; κε µε το βαθµό του γενικού αρχιάτρου και ασχο-
λήθηκε µε ψυχοφυσιολογικές µελέτες. Το 1923
Αλλ’ αρκεί να ανατρέξη τις εις την λαογραφίαν και εις ίδρυσε την πρώτη Εταιρεία Ψυχικών Ερευνών στη
τας σχετικός µονογραφίας, διά να παραθέση πληθύν όµοιων χώρα µας και από το 1925 εξέδιδε το επιστηµο-
εντελώς ασχέτων προς την υποβολήν, όπως δε είποµεν η νικό περιοδικό «Ψυχικαί Ερευναι», στο πλαίσιο
επίδρασις των ακτίνων γ της ραδιενεργείας (ακτίνων Χ) και της κυκλοφορίας του οποίου διοργάνωσε και το
τα τηλενεργά φαινόµενα έρχονται να θέσουν το πράγµα επί τέταρτο διεθνές Ψυχοφυσιολογικό Συνέδριο στην
βάσεως καθαρώς πειραµατικής. Αθήνα. ∆ηµοσίευσε ψυχολογικά και παραψυχολο-
γικά κείµενα. Σήµερα αποτελεί τον εκφραστή µιας
Και ακόµη άπαξ ως συµπέρασµα των ανωτέρω είναι ότι σχεδόν λησµονηµένης εποχής, της χρυσής εποχής
είµεθα πολύ µακράν εισέτι του να φαντασθώµεν το όριον της παραψυχολογίας στη χώρα µας.
των υπερανθρώπων ιδιοτήτων του υποσυνειδήτου µας.

EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ  φαινοµενα 43

φαινοµενα

43
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
eλευθεροσ tυποσ
φαινομενα

44
 εικονες

Μετά τον πύργο του Αϊφελ… τι;

Θα µπορούσε η κύρια είσοδος ενός πασίγνωστου µουσείου να αποτελεί ένα
από τα δηµοφιλέστερα αξιοθέατα της πόλης που το φιλοξενεί; Αν µιλάµε για τη
µεγάλη πυραµίδα του Λούβρου στο Παρίσι, τότε η απάντηση είναι σαφέστατα
καταφατική! Για την κατασκευή τής, ύψους 20 µέτρων, πυραµιδοειδούς
εισόδου, που ολοκληρώθηκε το 1989 µε σκοπό να εξυπηρετήσει καλύτερα
την προσέλευση του κοινού στο δηµοφιλές µουσείο, χρειάστηκαν συνολικά 70
γυάλινα τριγωνικά κοµµάτια, µέσα στα οποία σχηµατίζονται 603 µικροί ρόµβοι.
Η πυραµίδα έγινε ευρέως γνωστή στις αρχές της περασµένης δεκαετίας µέσα
από το σενάριο της κινηµατογραφικής ταινίας «Κώδικας Ντα Βίντσι» (και
προηγουµένως από το οµώνυµο βιβλίο του Νταν Μπράουν).

φαινοµενα

45
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
 EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

46
ΝΟ
ΜΕΣ
Ι Ν ΓΙΕ
ΦΑ ΛΟ
Της Μαρί - Σοφί Σγούρου, m.s.sgourou@gmail.com

Με λένε Bic.
Για πολλούς είµαι ένας
µικρός και ασήµαντος
αναπτήρας. Οµως,
εάν το σκεφτείτε πιο
Η δική µου ζωή ξεκινάει σε κάποιο
εργοστάσιο µαζικής παραγωγής
αναπτήρων. Αφού τελειώσει η πα-
ραγωγή, µπαίνω σε ένα κουτί µαζί
µε τα αδέλφια µου και ταξιδεύω. Τον προορισµό
µου δεν τον επιλέγω εγώ. Επιλέγεται από διάφο-
ρους ανθρώπους οι οποίοι καθορίζουν την τύχη
σοβαρά, θα δείτε
ότι κάθε άλλο παρά µου. Οταν βέβαια αναφέροµαι σε τύχη δεν εννοώ
ασήµαντος είµαι. Και κάτι το καρµικό. Κάθε άλλο. Μιλάω για σαφείς
αποφάσεις που παίρνονται βάσει παραγγελιών.
επειδή δίχως τεκµήρια
Οι νόµοι της αγοράς και κατά συνέπεια τα άτοµα
η όποια δήλωση είναι που τους εφαρµόζουν είναι υπεύθυνα για το πού τέριας και τότε συνήθως αλλάζω ιδιοκτήτη.
µη επαρκής, επιτρέψτε θα πάω. Συνήθως καταλήγω σε κάποιο περίπτε- Οπως καταλαβαίνετε, περνάω από πολλά χέρια
µου να σας διηγηθώ ρο ή σούπερ µάρκετ. Από εκεί και πέρα περιµέ- µέσα στα χρονικά όρια της λειτουργίας µου. Ατο-
µια ιστορία, τόσο νω στωικά τον πρώτο υποψήφιο αγοραστή µου. µα, τόποι και χρήσεις εναλλάσσονται συνεχώς.
προσωπική όσο και Με το που θα πληρώσει κάποιος το µικρό αντίτιµο Η αλλαγή είναι µέρος της υπόστασής µου. Κάθε
γενικής κλίµακας: την για να µε αποκτήσει ξεκινάει το ταξίδι µου. Αυτό κα- µέρα παίζω µε τις πιθανότητες. Είµαι και εγώ ένα
ιστορία του µακρόκο- θορίζεται αρχικά από δύο πράγµατα: τη χρήση και παιδί του Χάους. Μπορώ να προκαλέσω κοσµο-
σµου και του µικρόκο- το άτοµο. Οµως, ας τα δούµε λίγο πιο αναλυτικά. ϊστορικά γεγονότα µε ένα τσαφ. Αµεσα ή και έµ-
σµου µέσα από τα δικά Η λειτουργία µου είναι µία και µοναδική: η δη- µεσα. Ω! Μην πιστεύετε ότι είµαι κάποια διάνοια.
µου µάτια. µιουργία φωτιάς. Οι χρήσεις µου απεριόριστες. Είµαι απλά ένας αναπτήρας που δεν καταλαβαίνει
Ανάβω τσιγάρα, καντήλια σε εκκλησίες και νε- από νούµερα και εξισώσεις. Ξέρω µόνο από πρά-
Αναπτήρας: κροταφεία, κεριά σε κοσµικά ρεστοράν, ρεσό για ξεις και βιώµατα. Μην ξεχνάτε άλλωστε τη βασι-
Ενα παιδί του Xάους ατµόσφαιρα και το γκαζάκι της κουζίνας για να κή µου λειτουργία που µε καθιστά πανίσχυρο: τη
ψηθεί ο ελληνικός καφές. Ανοίγω µπίρες, γίνοµαι δηµιουργία φωτιάς. Ως δηµιουργός µιας τέτοιας
η αφορµή για να ξεκινήσει µια γνωριµία, ένας ∆ύναµης δεν θα µπορούσα να είµαι κάτι λιγότε-
έρωτας ή ένα χαστούκι, µε πετάνε στο γήπεδο ρο. ∆ιότι η Φωτιά είναι ∆ύναµη. Είναι ρευστή και
και µε αγοράζουν ως σουβενίρ από κάθε γωνιά χαοτική. ∆εν υπακούει σε κανόνες, σε δόγµατα
της Γης. Επίσης, παράγω φως έκτακτης ανά- και σε απόλυτες αλήθειες. ∆εν έχει λογική. Λιώνει
γκης όταν έχει διακοπή η ∆ΕΗ. ∆εν θα ήθελα τον Πάγο και είναι ελεύθερη και ανεξάρτητη. Και
να αναφερθώ στις αρνητικές µου χρήσεις, π.χ. σε µια στιγµή τα κάνει όλα στάχτη.
πυρκαγιές και εµπρησµούς, διότι δεν θέλω
να µε κακοχαρακτηρίσετε. Η λίστα των χρή- Επανερχόµαστε όµως στον παρατηρού-
σεών µου είναι πολύ µεγάλη και καλύπτει ντα νου. ∆ιότι, όπως καταλάβατε, όλα συνδέονται
ένα ευρύ φάσµα εφαρµογών, από την πιο άµεσα µε αυτόν και µε την οπτική του. Προσπα-
λογική έως την πιο παλαβή. θήστε να δείτε το δικό µου παράδειγµα σε µια πιο
γενικευµένη κλίµακα. ∆εν είµαι µόνο εγώ παιδί
Η χρήση βέβαια είναι άµεσα συνδεδεµένη του Χάους. Είστε και εσείς. Κάθε µέρα παίρνετε
µε τον άνθρωπο. Οπως είναι και η δηµιουργία αποφάσεις όχι µόνο για τη δική µου χρήση, αλλά
µου άλλωστε. Αφού εκείνος καθορίζει πότε θα για αναρίθµητα άλλα θέµατα. Και οι αποφάσεις
Who is who κατασκευαστώ και πώς θα µε χρησιµοποιήσει. αυτές είναι επιλεγµένες µέσα από άπειρες χαοτι-
Η Μαρί-Σοφί Σγούρου Ο εκάστοτε παρατηρών νους διαµορφώνει τη κές πιθανότητες. ∆ίνοντας σάρκα και οστά σε µια
γεννήθηκε στην Κέρκυρα δική µου πραγµατικότητα αλλά και τη δική του. σκέψη, δηµιουργείτε µια πραγµατικότητα. ∆ίνετε
το 1982. Σπούδασε Υπάρχουν κάποιοι που µε χρησιµοποιούν κα- µορφή στο Χάος. Και η µαγεία βρίσκεται εκεί ακρι-
Αρχιτεκτονική Τοπίου και θηµερινά για απλά πράγµατα. Κάποιοι άλλοι βώς. Τη στιγµή που θα πάρετε στα χέρια σας ένα
∆ιακόσµηση. Ασχολείται µε ξεχνάνε σε τσάντες και τσέπες για χρόνια. µικρό αναπτήρα και θα αποφασίσετε να ανάψετε
µε το χώρο του παράξε- Αλλοι µε παρατάνε στο τραπεζάκι της καφε- ένα τσιγάρο...
νου και του αγνώστου τα
τελευταία 12 χρόνια.
 Ράνια Ιωάννου,
melian_i@hotmail.com
melian_i@hotmail.co

Μια πολύ ευχάριστη τηλεοπτική

έκπληξη µας επεφύλασσε φέτος
η Γαλλία. Η σειρά «Les Revenants»
(«Τα Φαντάσµατα»), που προβάλλε-
ται σε Γαλλία και Αγγλία µε µεγάλη
επιτυχία, αποτελεί µια πολύ αξιόλογη
προσπάθεια που πραγµατεύεται το

F… for FANTASY
θέµα των ζόµπι. Μην περιµένετε όµως
να δείτε τη γαλλική εκδοχή του
«The Walking Dead» ή εκτεταµένες
σκηνές βίας και αίµατος. Ο τρόµος
που µας διακατέχει παρακολουθώντας
τη συγκεκριµένη σειρά είναι υπαρξια-
κός και… ανησυχητικά αληθινός. Ταξιδι στον κοσµο του φανταστικου

Μια ευρωπαϊκή εκδοχή των ζόµπι!

Σε µια µικρή πόλη της Γαλλίας, κάπου στις Γαλλικές Αλπεις, φαινόµενα που προβληµατίζουν τους κατοίκους της µικρής
σε µια τοποθεσία ανάµεσα στο βουνό και τη θάλασσα, η ζωή αυτής αλπικής πόλης. Η σειρά αποτέλεσε τηλεοπτικό φαι-
µοιάζει να κυλά αρµονικά. Ωσπου κάποια ανύποπτη στιγµή, νόµενο σε όσες χώρες προβλήθηκε και κέρδισε διθυραµβι-
οι νεκροί αρχίζουν να επιστρέφουν στα σπίτια και τις οικο- κές κριτικές από κοινό και κριτικούς. Η γαλλική εφηµερίδα
γένειές τους! Οι ίδιοι, χωρίς να γνωρίζουν ότι είναι νεκροί ή «Figaro» ισχυρίστηκε ότι «η δύναµη αυτής της ιστορίας βρί-
ότι έχει περάσει καιρός από τότε που πέθαναν, εµφανίζονται σκεται κατά βάση στα ρεαλιστικά στοιχεία που δένουν το
µπροστά στους δικούς τους ανθρώπους σαν να τους είχαν σενάριο. Οι χαρακτήρες, µε τη φυσικότητα που τους διακρίνει,
αντικρίσει για τελευταία φορά λίγες ώρες νωρίτερα. Σε κάθε διαταράσσουν όλες τις ισορροπίες». ∆εν είναι λίγοι και εκείνοι
επεισόδιο µαθαίνουµε την ιστορία κάποιου νεκρού προσώπου που βρίσκουν αναφορές και οµοιότητες µε το «Twin Peaks»
και τις σχέσεις του µε τους ζωντανούς φίλους και συγγενείς του Ντέιβιντ Λιντς, ενώ παράλληλα κάνουν ιδιαίτερη µνεία
του, καθώς επίσης και λεπτοµέρειες για τους λόγους που στην επιλογή των ηθοποιών, µεγάλων και µικρών, οι οποίοι
το οδήγησαν στο θάνατο. Ετσι, αντιλαµβανόµαστε καλύτε- µοιάζουν να κινούνται αψεγάδιαστα ανάµεσα στην πραγµα-
ρα τις σχέσεις µεταξύ των πρωταγωνιστών, ενώ παράλληλα τικότητα και τη φαντασία.
βλέπουµε τις διαφορετικές αντιδράσεις των ζωντανών που
βρίσκονται ξαφνικά αντιµέτωποι µε µια τέτοια κατάσταση. Μπορεί να χρειάστηκαν πέντε χρόνια προετοιµασίας και
Αλλοι χαίρονται και αποδέχονται πίσω άνευ όρων τα αγα- πολλά χρήµατα για να φτάσει η σειρά στις τηλεοπτικές µας
πηµένα τους πρόσωπα, άλλοι καταλαµβάνονται από τρόµο οθόνες, το αποτέλεσµα όµως φαίνεται να δικαίωσε τους δη-
και αδυνατούν να αποδεχτούν τη νέα πραγµατικότητα και µιουργούς της.
κάποιοι άλλοι νιώθουν να απειλούνται από τα «φαντάσµατα»
και σχεδιάζουν την εξόντωσή τους.
Who is who
Πέρα όµως από το ψυχολογικό επίπεδο, που είναι αναµ- Η Ράνια Ιωάννου είναι µέλος της Ελληνικής Κοινότητας του
φισβήτητα πολύ σηµαντικό και το οποίο συµβάλλει στη δη- Μεταφυσικού (www.metafysiko.gr) και είναι συντονίστρια
µιουργία µιας ατµόσφαιρας τρόµου, η σειρά δεν περιορίζεται της οµάδας Fantasy Gate (www.fantasmagoria.gr). Eχει
αποκλειστικά εκεί. Στον πυρήνα της κρύβεται ένα άλυτο µυ- αποφοιτήσει από το τµήµα Αγγλικής Φιλολογίας του ΑΠΘ,
στήριο που αφορά στην επανεµφάνιση αυτών των προσώπων, διαθέτοντας µεταπτυχιακές σπουδές στη Μετάφραση στο ίδιο
ενώ την εµφάνισή τους κάνουν και ορισµένα πολύ περίεργα πανεπιστήµιο. Τα τελευταία χρόνια ζει στο Λονδίνο, όπου και
ασχολείται επαγγελµατικά µε τη µετάφραση.

φαινοµενα

47
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
 EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

48
Bιβλιοθηκη
Θεωρίες Φιλέλληνες και
Η ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΨΑΓΜΕΝΟΥ

Συνωµοσίας Ελληνες τέκτονες

Συγγραφέας: Pierre - André
το 1821
Taguieff Συγγραφείς: Χρήστος
& Ανδρέας Ριζόπουλος

Ψεύδη, παραληρήµατα και παρα- ■ Εκδόσεις: Τετρακτύς

λογισµοί ανθούν όσο ποτέ. Στη ■ Τιµή: 34,50 €
λογοτεχνία -η επιτυχία του «Κώ-
δικα Ντα Βίντσι» είναι χαρακτηριστική-, στο Iντερνετ, στον Αποτελεί, άραγε, ο πόλεµος επινόηση του ανθρώπου;
κινηµατογράφο, στα βιντεοπαιχνίδια, στους λίβελλους της ∆εκάδες χιλιάδες χρόνια πριν, στις απαρχές του πολι-
άκρας ∆εξιάς αλλά συχνά και της άκρας Αριστεράς συ- τισµού, έλαβαν χώρα οι Πόλεµοι των Θεών, που κα-
γκροτείται µια παρανοϊκή αντίληψη για τον κόσµο η οποία θόρισαν την τύχη της ανθρωπότητας. Στο τρίτο βιβλίο
καταγγέλλει µε φανατισµό την «παγκόσµια συνωµοσία» της σειράς, ο Ζαχαρίας Σίτσιν σηκώνει το πέπλο της
που προωθείται από οργανωµένες κρυφές ή σχεδόν κρυ- λήθης και του χρόνου και ζωντανεύει µέσα από αρ-
φές δυνάµεις, µε στόχο την εγκαθίδρυση «παγκόσµιας χαίες πηγές την εποχή των πρώτων µεγάλων πολέµων
κυβέρνησης». σε κάποιον άλλον πλανήτη και κατόπιν στη Γη. Με
αναφορές στη θεογονία πολλών λαών ξεναγούµα-
■ Εκδόσεις: Πόλις στε στην κοιτίδα των πολιτισµών της αρχαιότητας, σε
■ Τιµή: 28,30 € ιστορικές στιγµές όπως οι Πόλεµοι των Πυραµίδων,
η Τιτανοµαχία, ο Τρωικός Πόλεµος κ.ά.

Το µυστικό
της Στοάς
Συγγραφέας: Γκονθάλο
Χινέρ

■ Εκδόσεις: Πατάκη
■ Τιµή: 7€

Ετος 1746. Επαυλη του µαρ-

κήσιου της Ενσενάδα. Ενα
µικρό κορίτσι γίνεται µάρτυρας της τροµακτικής δο-
λοφονίας της µητέρας του και της σύλληψης του πα-
τέρα του µε την κατηγορία ότι ανήκει στη µασονία. Το
τραγικό συµβάν που θα σηµαδέψει τη ζωή της νεαρής
Μπεατρίθ Ροσιλιόν λαµβάνει χώρα στην Ισπανία επί
βασιλείας Φερδινάνδου ΣΤ’, στης οποίας τον πολιτικό
και κοινωνικό ιστό προσπαθούν να εισχωρήσουν οι
ελευθεροτέκτονες. Ενώ οι ιθύνοντες έχουν το βλέµµα
στραµµένο στις δραστηριότητες της κλειστής αυτής
οργάνωσης, µια σειρά από ανατριχιαστικά εγκλήµατα
βάφουν µε αίµα τους δρόµους της Μαδρίτης.
Μυστικές Εταιρίες Η σκιά του Σολοµώντα Η γεωπολιτική του
Συγγραφέας: Συλλογικό Εργο Συγγραφέας: Laurence Gardner ελευθεροτεκτονισµού
Συγγραφέας: Φρανσουά Τυάλ
■ Εκδόσεις: Αρχέτυπο ■ Εκδόσεις: Εσοπτρον
■ Τιµή: 14,90 € ■ Τιµή: 28,50 € ■ Εκδόσεις: Προσκήνιο
■ Τιµή: 15,60 €
Το βιβλίο αυτό, µοναδικό στο είδος του O sir Laurence Gardner, καταξιωµένος
στην ελληνική γραµµατεία, παρουσιάζει ιστορικός και πρώην κορυφαίο µέλος της Το τεκτονικό µυστικό θα είναι η διαχωρι-
τις πιο σηµαντικές µυστικές εταιρίες του Ενωµένης Μεγάλης Στοάς της Αγγλίας στική µεµβράνη µεταξύ πολιτικής και ηθι-
κόσµου. Μέσα από τις σελίδες του ανιχνεύ- επί εικοσαετία, φέρνει στο φως για πρώ- κής. Θα περικλείει και θα προστατεύει τον
ονται η φιλοσοφία, η δοµή και η αθέατη τη φορά τα συγκλονιστικά µυστικά της πιο κοινωνικό χώρο δίνοντας τη δυνατότητα
δράση τους, µε την οποία σφράγισαν -η πολυσυζητηµένης Αδελφότητας στον κό- πραγµάτωσης της ελευθερίας, που µόνο
καθεµία µε τον τρόπο της- την Ιστορία σµο. Μυστικά που, σε συνδυασµό µε την στο µυστικό εσωτερικό χώρο ήταν δυνατό
της ανθρωπότητας. Θα βρείτε πληροφο- αποκάλυψη του πραγµατικού «Απολεσθέ- να πραγµατωθεί όσο υφίσταται το απολυ-
ρίες για: τους Ναΐτες, τους Καθαρούς, ντος Λόγου», αλλάζουν όλα όσα νοµίζαµε ταρχικό κράτος. Μόνο αν περιοριζόταν σε
τους Ροδόσταυρους, τους Τέκτονες, τους πως ξέρουµε για την εξέλιξη της ίδιας της ένα µυστικό εσωτερικό χώρο µπορούσε να
Πυθαγόρειους, τους Ασσασσίνους, τους Ιλ- επιστήµης και της τεχνολογίας! βιωθεί και να αναδιπλωθεί η ελευθερία.
λουµινάτι, το Ναό της Σιών, το τάγµα της
Χρυσής Αυγής, το OΤΟ κ.ά.

ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΟ

Sworn in Secret: Freemasonry and the Knights Templar

Συγγραφέας: Sanford Holst
■ Εκδόσεις: Santorini Publishing ■ Τιµή: 16,70 $ *

Σας γοητεύει η ιδέα πως οι τεκτονικές παραδόσεις σύγχρονων τεκτόνων. Οι αναζητήσεις του συγ-
προέρχονται από τη δράση και φιλοσοφία των γραφέα ξεκινούν από τους θρύλους για το Ναό
Ναϊτών; Το νέο αυτό βιβλίο, που έχει αποσπάσει του Σολοµώντος, την άνοδο του Χριστιανισµού
αρκετά καλές κριτικές στο εξωτερικό, ερευνά τα και τις Σταυροφορίες του Μεσαίωνα και φτάνουν
σύµβολα και τις πρακτικές των θρυλικών ιππο- µέχρι τη δράση των πατέρων του αµερικανικού
τών συγκρίνοντάς τες µε τις τελετουργίες των κράτους.
*Η τιµή είναι ενδεικτική από το amazon.com
φαινοµενα

49
EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
 EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ
φαινοµενα

50

επικοινωνια
επειδη καθε προσωπικη εµπειρια ειναι µοναδικη και πολυτιµη

Eάν δεν βρίσκετε τον Ελεύθερο Τύπο µε το περιοδικό «Φαινόµενα» στην περιοχή σας,
παρακαλούµε ενηµερώστε µας στα τηλέφωνα: 210 8113000 & 210 8113238

Αγαπητό περιοδικό,
Πολύ ενδιαφέρον το πακέτο της αρθρογραφίας και του DVD που µας
προσφέρατε στο τεύχος του Σαββάτου (3 Αυγούστου). Τη σειρά Ancient
Aliens την είχα υπ’ όψιν µου εδώ και αρκετό καιρό, έτσι είµαι πολύ ευτυχής
που θα έχω τη δυνατότητα να την αποκτήσω µέσα από τα «Φαινόµενα». Σε
ό,τι αφορά το κεντρικό άρθρο του κ. Κουτσιαύτη, οµολογώ πως ήταν η πρώτη
φορά που διάβασα για «τη γραφή των θεών» της Κρήτης. Εως τώρα γνώριζα
µόνο για τις δύο γραµµικές γραφές, καθώς επίσης και για τον περίφηµο ∆ίσκο
της Φαιστού στον οποίο επίσης κάνει αναφορά ο συντάκτης σας. Συνεχίστε
να κάνετε τα Σάββατά µας οµορφότερα!

Φιλικά,
Γιάννης Πετρόχειλος

Θέλoυµε να τα λέµε...
Τα «Φαινόµενα» επιθυµούν να αναπτύξουν και αυτή τη φορά µια αµφίδροµη επαφή µε τους αναγνώστες τους. Η
γνώµη σας, οι συµβουλές σας, αλλά και οι πληροφορίες σας είναι όχι µόνο ευπρόσδεκτες, αλλά µπορούν να απο-
τελέσουν και αφορµή για την πραγµατοποίηση και την παρουσίαση σχετικών ερευνών µέσα από τις σελίδες του
περιοδικού.
Γι’ αυτό και σας καλούµε να µας στείλετε εµπειρίες,
φωτογραφίες και τυχόν απορίες σας στο fenomena@e-typos.com.