Professional Documents
Culture Documents
ÇELİK YAPILAR I
Bölgesel Burkulma
Dr. Kağan YEMEZ ve
KY.IU2008@gmail.com
Kesit Sınıfları
1
3 4
5 6
φrot
göre tanımlanmıştır. φpl φ
1
φpl
7 8
M
Mpl Limited M
Mpl None
φ
1
1
φ
φ
1 φpl φ
1 φpl
9 10
Buckling coefficient k
12(1 − ν 2 ) b
Local
Buckling 4
L Free
M None 3 Exact
Mpl k = 0.425 + (b/L)
2
11 12
Elasti
lastikk kriti
ritikk gerilme hesabı Burkulma
Burkulma katsayısı kσ
Akma durumunda, σcr > fy σ1
σ2 σ2 σ1 σ1 σ2
I II III
Bu şu koşul sağlnadığında olur;
σ1 is maximum stress, compression + ve
b / t < 0,92 (kσE / fy )0,5 ψ = σ2 / σ1 +1 1>ψ>0 0 0 > ψ > −1 -1
Case I 4,0 8,02 7,81 7,81+6,29ψ+9,78ψ2 23,9
Internal 1,05 + ψ
Bu ifadeyi etkileyen faktorler element
gerilme miktarı Case II 0,43 0,57-0,21ψ+0,07ψ2 0,57 0,57-0,21ψ+0,07ψ2 0,85
sınır koşulları Outstand
element
en/boy oranı
Case III 0,43 0,578 1,70 1,7-5ψ+17,1ψ2 23,8
Hepsi de bu
burkulma
rkulma katsayısı kσ ile karşılanır Outstand ψ+0,34
element
13 14
Normalize
Normali ze yük-
yük-narinlik Maximum narinlik oranı
σu Element
Np = fy Class 3 Class 1 Class 2 Class 3
Class 2
Class 1 Flange c / tf ≤ 10 ε c / tf ≤ 11 ε c / tf ≤ 15 ε
1
Elastik
Euler burkulma
Buckling Stress Web subject to
bending d / tw ≤ 72 ε d / tw ≤ 83 ε d / tw ≤ 124 ε
Web subject
to compression d / tw ≤ 33 ε d / tw ≤ 38 ε d / tw ≤ 42 ε
f
0 .5
b/t Derived by solving fy
0 .5
b/t
λ p = =
=
y
28.4ε k σ λp =
σ cr σ Class 1 λp < 0,5
cr 28.4ε k
Class 2 λp < 0,6 σ
0,5 0,6 0,9 1,0 λ p Class 3 λp < 0,9 for elements under a stress gradient
λp< 0,74 for elements in compression throughout
15 16
( )
beff
uygulanabilen azaltma 2
Katsayısı ρ λp ψ = σ 2 /σ 1 1 0 -1 1 ≥ ψ ≥ −1
17 18
bc bt ψ < 0:
beff σ1
ψ < 0: b = b - 3t
σ1 σ2
beff = ρ bc = ρ b / (1 - ψ )
beff = ρbc = ρc / (1 − ψ ) be1 = 0,4b eff
σ2
be2 = 0,6b eff
b e1 be2
bc bt b
Non-effective zones
Non-effective zone
Etkin kesitin merkez ekseni eM
tüm kesitin merkez
ekseninden kaymış olabilir. Centroidal axis
Centroidal axis of
Eksenel kuvvete maruz kalan effective section
Gross cross-section bir elemanda bu gibi merkez
kayması momente oluşturur. Gross cross-section
Buna eleman tasarımında
mutlaka dikkat edilmelidir !
21 22
23 24
Çekme elemanları
25 26
Bu
problemler
Introduction Birleşimler plastik
tasarım
hesabındaki
Genelde düzgün tüm alan
Çekme elemanının tasarımı çok basittir.
yerine etkin
gerilme dağılımı
net alanı
varsayılır dikkate
Uygulanan kuvveti taşıyabilecek en Birleşim detayı bunu
alınarak
kesit alanının sağlanması 2 yolla etkiler σ çözülür.
27 28
29 30
Zig
Zig--zag grup delikleri
delikleri...
... Bir kenarı bağlı köşebentler
Çıkarılacak toplam alan aşağıdakilerden büuyüğü
kesite dik doğrultudaki deliklerin alanı Ne zaman;
VEYA diyagonal veya zig-zag doğrultudaki delik alanlarının toplamı – Asimetrik bağlı elemanlar,
delik zincirindeki her delik aralığı için kesit dikine çizgi boydan
s2t/4p farkı – veya asimetrik elemanlar (L, T, U)
Hole diameter, d 2-2 kesiti, 1,2
Birleşimin dışmerkezliği hesaba katılmalı
Net alan = Bt - 2dt + s2t/4p
Bir kenarında tek cıvata grubu ile bağlı köşebentler için,
elemanın merkezi olduğu varsayılabilir ve en büyük
tasarım dayanımı modifiye net kesite göre yapılır.
p B
Plate thickness, t s s
2 1 1-1 kesiti,
Net alan = Bt - dt
31 32
l1 l1
β 2 A net fu β 3A netfu
2 bolts N u.Rd = 3 or more bolts N u.Rd = Unequal angle Etkili alan = eşdeğer küçük
γ M2 γ M2
Kenar köşebent tüm alanı
33 34
Servis koşulları
koşulları,, korozyon ve yorulma Artık gerilmelerin etkisi
Çekme elemanları yükleri verimli bir şekilde aktarır
Bu sebeple relatif olarak daha küçük kesit alanları yeterlidir
Eksenel yükler altında bağların normalden fazla uzaması;
Çapraz elemanlarsa büyük kat ötelemelerine
Zati ağırlığında büyük yatay yerdeğiştirmeye
sebep olur.
Hafif hadde kesitleri taşınırken, nakledilirken kolaylıkla hasar
görebilir.
Çekme elemanları için pratik narinlik sınırları:
300 => birincil elemanlar için
400 => tali elemanlar için
Korozyon:: çekme elemanlarda relatif olarak daha yüksek
Korozyon
gerilmeler olduğundan dolayı korozyona bağlı malzeme kaybı
önemle dikkate alınmalıdır.
35 36
min (tüm alanın akması ; net alanın kopması )
Sünek davranış gerektiğinde (örn. Tekrarlı (cyclic) yükleme)
Kiriş Tasarımı
tüm alanın akması, net alanın kopmasından önce gelir
Birleşimlerin dış merkezliği hesaba katılmalı
L, T ve U kesitlerinde dışmerkezliği hesaba katmak icin net
(Tutulu)
alan azaltması uygulanarak eleman merkezi yüklenmiş gibi
tasarlanabilir.
Serviss koşulları çekme elemanlarının narinliğini limitleyebilir.
Servi
37 38
41 42
45 46
47 48
51 52
53 54
Özet
57 58
(Tutulu olmayan)
eğilmesi durumunda göçme
yatay sehim ve burulma Unloaded
burkulması şeklinde olur. Buckled position
position
Dead weight
Yanal Burulma load applied
Burkulması vertically
59 60
φ
61 62
π 2 EI z I w L2GI t
M cr = +
L2 Iz π 2 EI z
Includes:
63 64
Reduction factor
1,0 1,0
unaffected by lateral torsional Mcr
buckling Mpl M b .Rd = χ LT β wW pl . y f y / γ M 1
Slender beams (λ LT >1,2)
resistance close to theoretical
which is effectively the plastic
elastic critical moment Mcr
resistance of the section multiplied
Intermediate slenderness -
Welded beams
Stocky Intermediate Slender by the reduction factor χLT
adversely affected by inelasticity and
geometric imperfections 0 1,0 0 1,0 2,0 λ LT
λ LT = Mpl
EC3 uses a reduction factor χLT on Mcr Slenderness
plastic resistance moment to cover the
whole slenderness range
65 66
1,0
λLT 0.5 :
0. 5
… in which ... E
OR using λLT = βw in which λ1 = π
λ1 fy
φ LT = 0,51+ ∝ LT (λLT − 0.2) + λLT 2
Appendix F.2.2 gives equations for L / iz
Welded beams
λLT for a variety of section shapes. λLT = 0.25
…and...
2
0 1,0 2,0 λ LT αLT = 0,21 for rolled sections For any plain I or H section with equal 1 + 1 L / iz
Slenderness flanges, under uniform moment with 20 h / t f
αLT = 0,49 for welded sections
simple end restraints
67 68
1,0
L L2 GI t
which is the plastic resistance of the The elastic critical moment (mid-span moment) for a beam with a
section multiplied by the reduction central point load is
factor χLT (given in Table 5.5.2)
4,24 π 2 EI
Welded beams M cr = EI z GI t 1 + 2 w
λLT 0.5 L
where λLT = βw
L GI t
λ1 0 1,0 2,0 λ LT M
0.5 Slenderness … which is increased from the basic (uniform moment) case by a
E
and λ1 = π Appendix F.2.2 gives equations for λLT factor C1=4,24/π=1,365
fy for a variety of section shapes.
69 70
71 72
Loads applied to 1,4 Where beams have lateral restraints at intervals along the span the
F Effect of load
top flange are segments of the beam between restraints may be treated in isolation
position on
destabilising a=d/2 Tasarıma en kkriti
ritikk kısım hakim olur.
1,2 buckling resistance
Problem Destekler arası etkin boy katsayısı k => 1,0 ,( 0,7 degil)
Equivalent uniform moment
increases with 1,0 F
depth of section a=0 F
and/or as span In the buckled shape the adjacent
0,8
reduces unrestrained length will buckle in
EC3 introduces F sympathy
0,6 a=d/2
C2 factor into
expressions for
Restraint Restraint Restraint
λLT 0,4
1 10 100 1000
2
L GI t k = 1,0
See for example equations EIw
Beam on plan
F.27 to F.28 in F.2.2. (8)
Kiriş tipinin kritik elastik Kiriş tipinin kritik elastik
73 74
75 76
Ψ=−1,
C1=2,927
C1 = 1,88 - ψ + 0,52ψ2
Ψ=0,
C1=1,88
77 78
Özet
Kuvvetli akslarında bükülen kirişler esnek düzlemleri yönünde
göçebilirler – yanal burulma burkulması
Burkulma durumundaki moment =>elastic critical moment
Tasarım yaklaşımı birçok faktörü dikkate almalı -
– kesit, yatay tutululuk derecesi, yükleme tipi, artık gerilme paterni ve
başlangıç kusurları
ÇELİK YAPILAR I
Stocky beams are unaffected by lateral torsional buckling
Slender beams have capacities close to the theoretical elastic critical Dr. Kağan YEMEZ
moment
Practical beams are significantly adversely affected by inelasticity and
KY.IU2008@gmail.com
geometrical imperfections -elastic theory is an upper band solution.
A design expression linking the plastic capacity of stocky beams with
the elastic behaviour of slender beams is provided by a reduction factor
for lateral torsional buckling, χ LT
78