est GoPo Black 3

Actiecamera met
kracht en stij
Achtergrond
Web 3.0: internet
maar dan slimmer
Review Twitter #Music
Twitter breidt uit
-
met muziek en video
5XNAS
iETEST
)nmisbare
lleskunners
LIMMER
ACKUPPEN
:n: nooit meer
ata kwijil)
UPERHARDE
:hilven (2
TB+;
a
a
zo zET
JE
FACEBOOK
voLLEDTG OP SIOT
Want niet iedereen hoeft
alles van
je
te weten
FULL HD OP DE
MUUR: WOW!
Deze beamers maken van
elke kamer een thuisbios
DrT ZUN DE BESTE
MEDIASPELERS!
Welk pakket
speelt
soepel alle bestanden?
ZO MAAKJE EEN
EIGEN FOTOSERVER
Met Gallery heb
1e
geen
Picasa of Flickr nodig
[n
t)
welkom op
www.nzbit.net
8.1,
7.O en
ll,,.r
\l
Een maand geleden liep ik n Taiwan rond, op de beusvoeren
van deAziatische re8enhangervan de CE5 in Las VeBas tk heb
het na(uur
rk
over de computex, met a s grore nieuws de n euwe
I
".wF
ro.oce,sor r"n nre o F
rn
^eg
B.ar
r no.
ultrabooks,lapiops, pc's
en ll in ones. 4arop de beurs zelfbte,
ven de cht spannende poduct.ankondiginten mer deze nie!we
ch p u t, met. s u tzonderingAsus (zie Neweed)
Nee, de af8elopen maand was eerde de maand van .le software
- besturingssystemen, om speclfiekte zln. Appleapte f met de
ankond gingvan MacOS X r0.9'Mavencks voor zU. pahardware
en osTvoor Phone en iPad.ln beide gevalen agdeocusbild
presentat e opwilz
I
nge. ii het u rer jk, lhoeweler vo doende
wijzS n8en onder de mororkapg.ai p aatsvinden om ook daad
werkellkv.. venieuwngte k!nnen speken Be de besturngs.
systemen worden o.d i. september oI oktobe verwacht.
M crosolt volgde rnet het bes.hlkbaar slelen van de Windows 8.1
Preview, voorheen bekend als'Blue'. Oe softweeus teSrjur de
nadruk op n euwe functionliteit. Zo z en we de rerugkeer van de
startknop, betere notificar es voor apps vn derde partjen ntu
tieveegestures op her srartscherm en nuftrSere s.hermverde
nSen voor mensen meteen
8rte
mon tor To.h kunnen we ook
h er nog en
I
visueelvuurwerk veMachte., zoa s a.de.e ie8e
formaten enteanimeerdeschermachrergronden. Dedennitieve
v" ;- w ndow. B.. \" wa, r"nweop26o.rob". p.ecies
njarna de inodudievan Windows 8.
E ge.llk heeit a een Goog e z.h nog rede itk st lgeho!den, L jkr
een rnoductie van Android 4.3 nier verweS re zii.. op het mo
me.tvan s.hrilven zwetue. de eerste imatesvoorde srnsunE
Galxy 54 metAndroid 4.3 alover het nterner - wie niet bang
s om met cuorn roms te spelen, kan alvasr een voorproeje
nemen Groteveniuw nSveMachten we ovei8e.s n et:Google
llktdespanninghoogtewi enhldenvooAndroid5.0'keyLime
Pie, da( pas tegen heteinde vn hertaarzlverschnen Wat we
van Key Lime P e kun.en verwachten s not nier du de jk:
GooSie
houdtde ippen sti op elkaar. wj
Sokken
op een beter accu
beherdankzij gebuiksprorielen
en en diepere inregr.tie van
so.ia r.edia en vo p. owe gel
lk
krl8en, za larer dit jaar bt
lken
VOORWOORD
OPEN lN G: !or\ RII0:l
t
JE
BROKZA
DE WERELD IN
K
).. rbesre.onrpr.1.mer terwere d h.ct een opfrisbeurt
Eekegen
We heb-ben het
. .!' .e Sony D5C Rll00, de eer ste .rmer. drc c.f .ompct des gn .ombineerde met een
'::s.erilke(r.n(r)b.eldsensor Hel.re!w!hoac dr.agi de toevoeg n8 ll en zal voorLop
6
'i-:i.ebescra.deRXr00Bevoerdwo'de..Derpe.ifi..tiesv.ndebeedsesor ijken
.:_,.
l0,2 nregrp rrlr, mnnr de lrchtEevoe glredrs..rr2ienllkverbeierddankzl
wrr(lo.rokdeuloio.!ie!rrtukvlotter sseworden.Netzo
!:r:kwekkend z'ln d! n elwe mogellkheden:.ei nult funct .e e hotshoe voo
.,re.efltersen
(htm.rofoons,
een krite b.nr3 inch cd s.herm cnw/
''..
le'demotor[.p Da.rmee jktdeRX]00 vooralsnoSonverslanbrrr
::, .'. senrproe$ ofee kiekles w I hiercn zorder het gew.ht vn een
: :::: "..mera o sprc8c reflex mee le reulen En adee ren opa.hle van
:: :-ae ixl00 zren we ookrde .mebody rs ee. pr m ll meler d kke
;i,
:1en. E.ookdepntslErhoFerdanbl hetorginee
750
welkom op
www.nzbit.net
INHOUD
FULL-HD EEAIWERS
INTEL CORE 17-
4770K
M EMIASPELERS
PRIVACY OP
FACEBOOK
GALLERY
NEWS
FEED
ALLESKUNNER
5msung heet eindjunieen antaln elwe prod!aten aan z n portfolo toegevoegd, zols de Ga 3xy Nr. een.mer
mer4G, wl e. Andro d. Ook heeft de Seies 9.u abook opvolEin8 gekregen o.de de naam ATIV Book 9. Her meest
zilo we echter onder de indr!kvn de ATIV
Q. een tabler met welr8aprte mogelijkheden. Eigenlilk zier de Q eu t
a s een laptop, n'raardan met hetscherm aan debutefkant.le kuit rn o,a. a stablelgebulken(meti.Eeklapt
toetsenbod)ofalslaptopzondertou.hpad.Sams!ntclamtdardezeWindowsSlablettevensAndroddrat,.
gat het dan om een vituele mach ine-i.stal atie. Het 13,3-inch touchs.reen heeft een baanbrekende resolurlevan
3200x1800 p rels (l) en de Q in z'n geheelweeEt s echts 1,29 k logrm.
1699, www snmsung nl
t0
NEWSFEED
Netflix kriigt concurrentie
Ndui\, de dien$die
lc.nbeperkr
rrgxosgeeti k $leins films vo,treen vasr bldmsper
mr.nd. ltomr dn trnin nanr Nededind. rnr dc dicnr rriigr rl mereo concurntfu
y.n
RTL,
dnr c.n sooscljikc dicn roor 6ln1s cn s.rics gn inircduccr.n- I n)c duur d. die$ \brdr, is
vERKOOPJE ErGEN
EBOOK
LANGE ADEM
Oe populairste ultrabook tewereld, de MacBookAir, heet een updtegehad.
Apple heeft het grootste kitiekpunt aantepakc d accuduur. Door hetgebuik
vn Haswe l-processors en een aantaiandere designwijzigingen gaat de 13,3-inch
llacBook Air nu mlr liefst 1Z !ur mee - een un cum, De k lnere 11,6- nch A r
heeft en kleinereaccuen behaltdeze monsters.ore niei mar hoeft2ich met
9 uur bsoluut niet te schamen, Hopel'jk retApple hiermee een rendj ultabooLs
hebben overhetliemeen een matigeaccuduur, De nieuwe \,lacBook Air.nodel
en (met sncllereflashdrive en 802.1ac) liggen vananu in de w nkel.
Vn 1029, www.apple.(oft /nl
vind jejezeleen
begenaditd s(hrijver en wilje de rest van
de were d hiervan ovenuigen? Oan kanjejouw boekvoort
aan makkelk in diSita e vorm verkopen op Bol.com. sami
met sinael Uitgeverij en Miinbestselle.nl is het initiatie
Brave New Book opgezet. Het ontwerpen en aanbieden
van en ebook is kindenij k eenvoudig en kostje echts
.
12,50 voorde anvragvan en ISBN-code. We eist
.Brave
New Books een perrentagevan devekoop op.
' www.brvnewbooks.nl
11
NEWS
FEED
PROFESSTONEEL PLAT
JAGUAR
OPJE MOEDERBORD
we2jnEotea.svande apiops van Lenovo, d e er n et
a leen s!j vo uue.,maarookdegeilki.ekaarztte. De
Th nkPad S53l llkigeen ultroideriE Zoa sandere aptops
. deTh nkP.d serie is de S53'l voo.a geri.htop rake
tke
gbr!ikers, ma.r ookvoor prvEebturik misstaatdeze 15-in
.her nlet Zo k..
le
kiezen voo een I o8op-schem n m.rI
! rvoer ng. s e ee. ruime keuze.n pro.essos (coe 3,
5 en i7)en krnle de 5531 zels !itrusten meteen Radeon
HD 8670M, .ls,e pr
ls
ste t op gr.f sche prestat es. Usb3.0,
hdm en k.rtlezer o.tbeke. !itera.rrd niet
Vnf 619,
AMDheer re.e.telllkde Kab .i .hipser n8ekondi8d en EC5 koptdievoorzet
meteen n rnet een min txrnoederbord De KBN.I daait op de q!adcore AMD
A6.5200
lgu-cp!,
ver8ezeld van AMD Rdon HD 8400.8r.ph cs. W ndows 8
wordt vo ledig ondesteund op dit moederbod Het nteresea.te .rn Kabin is de
mxima e tdp van 25 watt;het bordje dus une6t energren, niS zonderveelop
prestar es n re eveen. Daarme
jkt
dit moederbod voora inreressant voor een
st le thu sserve ofhtpc
Prijs n.n.b., rvww.eL'.on' tw
12
IT
rl
Windows 8
RAZENDSNEL DOCH
BETAALBAAR
le opvolge vn de nvadi GeFoce GTX 660 het, niet verrassend, de GeForce
:-rx 760. nvadia heefr de kaart uitSerust met maar liefst 1152 CUDA'cores op een
(
okirquentie van 980 MHz, diautomatis(h overklokken tot 1033 MHz Uiter-
.ard heeft lSlmeteen eenaantalkaanen klaar met deze chap, waarondeeen
-eferenrie-uitvoerin8
en deze N76OTF2GD5/C. Mslheeft de coresverder opge-'
<Lokr nar 1085/1150 tH2. Om de kaartk@lte houden wodt gebruikSemaakt van
re niuweTwin Frozr lv-cooler. lvlsl cl6imt dat de nielwe cooler met 23 dB stller s
l.n de voorgaande nodellen.
NEWSFEED
Tindows 8 verslaat Vista
Hoewd indoNs 8 icNar kngzim uit dc siablklen ksnm, heeft hct bcsunngsslstcem zich
nu din och op dc dc L plnats gcne*dd. voodop$ \vindoss ? bliift dc mukt lrn dcsktot,
Lcuri,rgsNtcnrcn domincrcn, gcrolgd door her stokoude \rindoNs xP. v.n allccomputers
drMn92
t)ccnt
op \vidoss, ? ptucct op hc oScn 1 pmcent op Unux.
GRATIS INTERNET IN
HET BUITENLAND?
vnf 239, nl.msi.com
Roamen in hetbuitenland ir ondanksde prijsverlaging die
op I juliis iEetaan, nog steeds behoorlijk aan de pi.js.
Wilje op vkantie zorgeloos kunnen intenetten, klk dan
eens naai
(
rowdRoming. Metdeze android-app kanje
automatisch gebruikmken van de dtabundelv.n andere
CrowdRoaming'gebruikere inje omgevlng en v ce versa.
De dienstgaat alleen werken als r
Eenoet tebruikers
ziln,
na. isiekereel poSi_t waard. De app ls gi(s ulr de Ply
iro,e re -aer.
\ z
V
crowdroaming.com
3
NEWS
FEED
OPNEMEN EN AFSPELEN ECHT HEMA,
oP
JE
MOBTEL
weern Di8rralbre dtzjn MyBook lln uit mer dAV.IV en
Soort
het meteen over
een etsandere boeg. Bjdeze MyBooklEtde nadrukn.mellkop dekoppelng
met de tv. Een comp.tibele tv d e ka. opnemen naar usb is een vere ste om de
I of2 B (e k!nnen vule.. Western Digtalheeft een spec a e GreenPower s.hiif
8ep
aarst, dre bedoe d s voor mediagebru k - de schjf s energ ezu ni8, koe ei
spec aa onrworpen voor een connnue datadoorvoe Da.kzL] de !sb3.o-connector
s de s(hilfvoorbere d op toekomst ge tvs en de meege everde usb kabelvan twee
me(e ma.kr her moSe ijk de av'v nerles uit het zr.htop re bergen.
Prijs n.n.b., www w.lL .oh
HEMAgaathiplJekuntvanaf nun.me jkookmobielwrn
kelen met de HEMA.app.lvlet een barcodescanner kanle
producien a.le virtuele wi.kelmandje toevoeten. waana
lejo!wbee
linE ,at rhubezorgen. Wlle na de HEMA
om iets re beklke. en aan te schaffen, d.n zlle niet langer
tever8eefs de deur ultlopen: in de app zre
le
een actuele
voorrads(atus per w nke!. En aanEezienle de laate folde
k!nt bek,lken in deapp. misjenooit meereen aanbiedinE.
14
NEWSFEE D
-
yDrive,
Mictosoft mag naam
SkyDrive niet gebruiken
llSklD, n(r l).(l i'(hud.r1 /. (l('.[\.]inr((n'r.h,rxL\Ni[],.l,l,nntrrigb,urt\i.
(L.niiDrShl)rtrrrr\.nrietlcnirn(
l f,,,t.s!l n(.Sr\l)rnLisd. rrf (lirUi.i*oriirn
,i {:1,tu1,,1}Lrulrr!rhrLiu.!r\(n.l:rnB.i'\r'r.l'L.rh((liUSl,\lJ.r
r h0t ,jeti k Lc{r
(t.
Ili.ii)nni lrrr ] r In!r[,,rljsr] D L!,!(, ,d)!f r! Lr r .
SK
WATERD!CHTE PHABLET
. ::i
Erorer,
groour: phb ers worde. sreeds popula rder Na $msu.g (Gataxy Nore) en H!awe (As.en.l Mre)
:. -r.!
ook Sony [4ob e i. hergrorer-dn 5 in.h eegrnent. DeSonyXperia Z U]tra heei een schernrdiagonaat
'
'.r
iest 6,4 .ch. Tekst en bee d z en er haaB.herp uir dnkzil de fut
.hdresotlt
e ef .le specia e x-Reatty
:::.LepsonyvoeSernogweleensachter.lsherSrnSomdei.rernespe.ii.aries.bjdzUtrraisdrueker
i
_e!8eval:de
Snapdrgn 800.processrdaa r op 2,2 GHz e. her toeste onde.sreunt naast 36 ook 4G LE.
',::sr
het design van de Xper a Z neemt de Z Ultra ok de stoi en waterbeslendtghe d over. Uniek is d.!je d t
:-.ie ku.t bedienen rnet stylus, btpen en pot ood
(
719. r,\1 son! nl
5
,,.\.
.'i
,
T
et semant scheweb, odelWeb 3.0 (hoe
welde deriiities d.aryn v.r ren), biedt
de moge ijkheid om verb.nden Ie eSgen
russen
tegevens
Her daair h erb4 niet om
presentatie, naar enkelom
tetevens.
Nor
maalmakt edeeen zin eiSen database,
met bjbehorende e gen s!cl!ur, softw.re,
ra e. invul[n8. or levert'domme dr3 op.
Deze domme dar sra.ndan op z chzelfen
kunnen niet makkel
lk
worden
Sedee
d met
b
Jvobeeld
andere websites.
\\'egwijs in het semantische web
Wat is
Web 3.0?
Het wereldwijde web was begin deze eeuw vooral
eenrichtingsverkeer: de gemiddelde internetter kon
enkel consumeren. Vanaf ongeveer 2006 kwam het
Web 2.0, waarmee we ook gingen produceren.
We konden bloggen, podcasten, vloggen, tweeten,
facebooken en meer. Nu staat Web 3.0 voor de deur:
het delen en hergebruiken van gegevens. Hoe werkt het?
'Het nuttg om deze dara's im te maken:
stelle voor datje een muz eksite w t maken,
w.ar gebririkers k!nnen aangeven wa..
zitnaar lursteren. Omda( re als klei.e site
waa6.hln
rk
wein
I
resurces hebt om
een cor.plete databse op te zetten net
rtieste., nummers, . bums en
Eenres,
kan het semntische web uitkomst b eden.
Asleee.maa de website
teko
ppe d hebt
aan een open database over muzlek, knle
heel eenvoudig achtergrndinformane van
a ler e a(ieste. weergeven e. .tegreren
in
je
website. MetWeb 3.0 k!nnendusdata
Verbonden d:rta zrn slmme data. Dit
Eebeu!
door de data op een websiteopen
te maken en wer te
Eeve.
i. n stan-
daadormat: rdf wt sta
descrlption frmework. Naast dit standad-
omat is het h.dig om een el.tionele da
tabase an de websire toe re vegen, zodat
!
(
de open getevens eenvo!d
I
webpgina!
kunnen woiden geSenereerd
Rdf
Rdgeei! inormat e weer n tr
plos.
Zo n r
plo bestat !it een onderwerp(hetsuble).
een predicat (de eigens.hp vn hetsub'
lect)
en een obj.r. Een voorbeeld van zon
tr plo isr de Lrchr (her sublect) heeft de kleur
(de eigens.hp) blauw (het objed). Rdfwordt
doo een aantalfomaten ge mp ementeerd,
warun de ee.vudigste Tutle is, omdat
dt het bestevoor mensen eesbaar s. De
W3c beveelt hetgebru kvan rd:mlaan,
omdat dt rdfin de xml-notatie weergeeft en
16
ACHTERGRON D: Web 3 0
u.
,r-
,il'-""
" iiil '--
'k,..,-"
'l!
,E*""'
h 8lck Kys
We hebben een websitegebouwd waarop ah
een
Sebrulker
2ijn Last.m
Sebr!iker5narn
intypt, alzjn recente artiesten, albums en
nummersworden opSehaa d en uroden
weerSeSeven op de website. Nu wilen we
dat a s een bezoekerop een artiest k ikt, h er
meer informatie overveEch jnt. stel, we
!,vilen een korte omschrilv ng knlten van de
bnd ofa(iest. Hiervoor gebruiken we de
,{I op xhtml. ls we bovenstaand vorbee d
,a. de ucht zouden presenteren in !rt e,
:.n zo! dt er a svoSt !itzien:
i!:efix b:<http: // informatie over-
-:!:Iucht
b:heeft(leur b!bIauw .
le b: s een zogenamde prefix. Dezegeeft
s tev nden over de
Sespec
fi
::erde informat e. n onsvoorbee d hebben
r. dus de prefx b:d e doorueMilst naar de
'xonelewebsite nformte over de !.ht
Lr:hebben we niet gedefin ieerd. Daarna
.r
$
de ltera ze die vorz chze rspreekt.
sparql
:: s vemeldiom een semantische website
:: ie zetten, moet een relationele datbase
n.rden toegevoe8d om de data ope. te ma
..i. Hetopzetten van de database bespre-
.:.
we hie n et, maa het swlbe angrijk
:- wat te weten ove de querytaalevan.
,,:
Sebruiken
splrq, dt stat voor SPARQL
:-.iocolAnd
RdfQuery Lantuage. De taa
<: veelop
Sewoon
sQL, dus a sje daaral
:.i..d mee bent, zalhet nletnz enlik
;!:3 zj..spaql-query's te rnaken.lEen
I
;.:rq sELEC query bestaat !itlwee de eni
_::;edeelte
dt geselecteerd moet worden
:_ .er WHERE gedee te, datgene waarop
geflterd moetworden. Een voorbeeld van
.
sEr,EcT ?kleur vrsERE
{:lucht
:heeft(Ieux ?kreur .}
.
sElEcT ?eigenschap ITHERE
{:lucht
?eigens.hap :bIauw
}
{?wat
:heeft(1ur :btuv
}
Oveigenszal desparq -database nat!url jk
eerslgev!ld moeten worden metde eeder
besproken tripLo's, maar ge ukkig isda.
voor een bestaande database te
Sebr!iken,
da.kzjopen dat.. zo is ervan W k pedia een
'opendatversie genaamd DBPedla,voor
normatie over personen s er FOAF, en er is
DBune speci.alvoor muz ekinformate. En
zo zjn er nogveel meer databases.
zelf aan de slag
Het vril eenvoud gom zelf metopen data
aan de sagte
8aan.
We zetten ze een een
voudige Windows-server op en installeren
veruolgens sparq lib (graph te e.s.soton.
:. !k/sprq b/). We raken vErbinding met
DBPed a en wiien erw.t muziek nforma-
ue lit opha en. We
teven
h eruoor a leen
de query's, wantde resultaten gphalen en '
veBerken n de websitq, datzalelke s.riprer
kunne..
?artist dbpedia-w1:abstract
F rLrtR ( lanqxatches ( rans(?bsrract),
)
Bij de SELECT se ecteren we aleen de
omschrijving. Bjde wHERE spe.ificeren we
datwe op zoek ziin naar de artest n de va
rabele $artt, in de Engeie ta. VervoEens
aten we aan DBPedia weten dat we !an d e
Sevonden
aniest de ornschrijving willen. Ten
s otte elsen we datde omschrijving in het
Engels moetzrn.
we hebben nu d!s een omschrijvingvan
de art est. Op dezelfde ma.ler kunnen we
vlnden \anneereen art est s beSonnen.
Andere ttributen dieje kunt opvragen zjn
te vinden op bilvoorbeeld dbped a org/
reso!rce/coldp ay/, waarbie co dp ay door
elke andere titelvan een Wlklped a-artikel
kunt veruangen.le kunt overigensje sparql-
query's eenvoud
I
teen doorEebrulkte
maken van dbped i ors/spdrqr, waarje
dlrect de query kunt ntypen en het resultat
Metweb 3.0 s hetdus mogelljk om de inoF
mat e op je webs te aanzienlrtk uit te breiden,
doorde gegevens slim te maken. We hebben
natuulk hler naar een zeer kein dee
besproken van wat het semantische web
precies is. Dankzil sparqlib heterg een
voud
I
om an web 3.0 te beginnen op een
bestaande php /sql site en om zo informatie
v.n DBPedia re halen. i
rartist fof :nme "rtist".n
17
HiDrive
Backup Manaqenrent
n ra.\Lc!:,r s:. ii'
20
tu 8&rur
I
I htunbrE.uD I
=-;;il,;-l
WAAR SLAJE
JOUW
BESTANDEN OP?
.
.irnmed
a en back
:
-' te! en / Pas 22
NOOIT MEER GOEDKOPE
OMKUKEN
\,'Vorkshop sel-and
'O
i
:et
/ Pas 48
THUISSERVERS
2 bay nas-systemen
ttSt
I eag:+
I
I
I
(,t
\t
;
ry
,,HAD
IK MAAR EEN
BACKUP GEMAAKT!"
Misschien hebje hetzelfwe eens meetemaakt.le zitachterje laptop een
filmpjete kijken ofeen beetje op Marktp aats rond te scharrelen.lneens hoor
je vanuit het binnenste van
je laptop een vreemd, ratelend
teluid.le
muiscur-
sor haperi en blft levenloos in beeld staan.le probeert nog een halfhartite
Alt-Tab, maarWindows reageert niet meer. Er restje nietsanders danje lptop
uit te schakelen
(de handeling is je welbekend: aan/uit-knop langer dan drie
seconden indrukken) en weer aan te zetten. En op dat moment slat lichte
frustratie om in totale paniek:
PRIMARY HARD DISK FAILUR
PRESS F1 TO CONTINUE
Hoe dit verhaal eindigt, ligt er vooral aan ofje een recente ba(kup hebt van je
schUfpartitie, of in ieder gevalvan alle belangrijke bestanden opje laptop. Hoe'
wel het een kleine moeite is, is het daadwerkelijk uitvoeren vn een backLlp
nietzo triviaalalsje zou denken. "Dat doe ikvolgendeweek wel", dachtje de
vorige keer nog, toen je per ongeluk bijna een belangrilk bestand had gewist.
En daarna dachtje er simpelweg niet meer aan.
Mocht het bovenstaande
jou ooit overkomen, dan hoefje
je niet druk te
maken. ln dit dossler beschrijven we verschillende backupmogelijkheden,
waaronder eiterne harde schij nas en de cloud; we vertellen
je
ook aan welke
producten ofdienstenje dadwerkelijk lets hebt. Maar het belangrijkste van
alles vind je op pagina 48. Stap voo stap stelje hier eenmalig een backupstra-
tegie in, waarnaje er nooit meer naar om hoeftte kijken. Dewetenschap datje
bestanden te allen tijde beschermd zijn voor ongelukjes, computert toch een
StUk COmfOrtabe er, nietwaar?
32 pagina's a es ovL.r-Ops ag D

2',1
.-ra5t'
Backups: waat en hoe?
EEN
KWESTIE VAN
STRATEGIE
Regelmatig backuppen is en blijft de beste methode
om dataverlies te voorkomen. Voorwaarde is wel dat
je
zo'n backupoperatie optimaal aanpakt. We gaan dus
op zoek naar doordachte antwoorden op vragen als:
wat, waar en hoe?
Wat het nit is...
Rond backuppen bes(aan hardnekkige
misvestanden. Heelwatgebru kerr zin e
bjvoorbeeld vai ovetulgd datze zonder
backups kunnen omdat ze een uitgebreid
aid-systeem (redundanr array of inexpef
sive / independent d isk, hebber opgezet,
warbij geSevens . utomrch op vers(hir-
lende schijven worden bew.ard. Zo spiegeI
ra d1 data op een tweede s.hilfen slat
raid5 bestanden op verspreid over minimaat
drie schjjven, maarzodan
I
dat her!irvallen
van n schilfniet tot dat.ver ies le dt. Oi
gebruikers installeren een tooidie autom-
tisch de inhoud van de ene map metdievan
een ndere synchron seert.
Opzi(h mo8en datzinvolle scenario's zijn, ze
vervanBen
8enszlns
echte bckups, lmrner,
rken gegevens coupt of overs.hrijofwis
je per buis enkele bestanden. dan haalje
die met a d ofsynchronistie normalter
n et teruE. Een goed opgezet bckups.ena-
22
AC HTE RG RO N D:
r:
1,. ftr -
r-1..
!..,,,..,.^
'r dentegen rnaakt hetophalen vanie
:'S ne e dta w rno8e ijk, lth.swan-
_:er
je rgelmatig backupt eoje backups
:-s voldoende recenrzijn. Nu is het wel
:r dat rnoderne besturingssystemen het
_
aat trachten tev!llen lussen de actuel
:rend vanje data n hettijdsiip vanje
=est
rcente echte backup. Zovoorziet
.i .dows 7 bijvoorbeeld in de fundie'vorige
..rs e en voegt Windows 8 daar een heuse
.esIndsgeschiedenis' aan toe: die zorSt
rJlomatisch voor backups van je benden
:rd.tle in p.incipe nog kunt teuSkeren naa
Wat het wl is...
al het opzetten vanje bckupstratege kom
: sne uit op vraSen s'waar plaars ik mjn
.s.kupszen'Hoe maak ik de backups?. Deze
:arsre vrag laatzich trouwens uitsplirsn
:ot'Metwe k protramma
8a
ik aan de sl8?',
!1!.neer en hoe vaak doe ik dat? en'Welke
nethode hanteer ik drbli (backuptype)?.
rcor
ie echter aan dievagen toekomt, dien
e
le
re bezinnen overwje wilt backuppen.
Het tsntwoord op dievrag lilkt eenvoudiS
a e5 wat
le
bso uut nietwit kwil$aken -
ar s het niet altjd. Natuurijkjedocumen
:e. en mediabestanden, maarwat brvoo
.eeld merje e'mai15.je avorieten. allerlei
nsiel ngn, tot drivers en
Seinstalleerde
Daarvoo bestaan wel speciieke backup-
:.ols,zoals het
Sratis
SyncBckFree (databe-
:idnden), safe PsT Bckup (ourlook), ERUN
(reg ste), FavBackup (browsers)en Drver
Max (drvers), maarook proErammas
voor
(omplete
Echtf kopien (systemimaSes) zijn
zekerte ove.wegen- lmmers, zulke backup-
tools raten ook bj het makenvan schilfkopie-
en toe dat l een n euwe ofgewjzigde data
worden
SebackuptGpaa(
illd en r!imte)
en, belangrijker nog, ze maken selecneve
heEteloperaties mogelijk - doo zo'n imag
als ee. v rtue e schijrte koppeien, waarna je
d e rustiS kuntdoozoekn naarde gewene
Backupmedia
we zien de latstejaren een opvallende
veschuiving ln de popu aritetvan bepa de
backupmdia. Die verschulving refiecteert
hoegebruikers met data omSaan. Zo we-
den backups vroeger vooral
temaakt
voo
r.hivering of met het oog op calamiteiten.
rdealterwerden backups dus nooit pnieuw
lnge ezen, want bleek dat toch nodig, dan
was er its aan de hand. Popu aire ba.kup'
media waren destiids zip-drives en cd's. ter-
wijl men in bedrijfsomgevingen vooral naar
(vaak d ue) tape-oplosslnSen greep.
lntussen kilkt men heelandes nardat.
Nietlleen is de gemiddelde hoeveelheid
data per gebruiker sterk toegenomen. die-
zelfdeSebru kerwilziln dat ookop ander
pcs n ziln thu snetwerk en v aldan niet
mobeleapparaten ondetuet kunnen ber -
ken. Hel is dus nietvreemd dat oplossingen
als nas-appararen en opslaa in de.loud sterk
an poPula riteit win.en.
lnterne harde schijf
Er zijn nogaltijd veelgeb!ikers die met
plichtsbewuste regelmat backups maken
naar'een ander station" maar n et
Soed
be-
seffen dat datst.Iion niets meer is dan een
andere partiti op dezelde
rysieke
s.hij. Dat
is uiteraardgeen god idee:ashtdie schr
dan ben je meteen ookte backups kwittl Een
beter.lternauefis dan een tweede fysieke
schijf. zo n opslagmedium s in e kgeval
handig,goedkoop en ook wel berouwbaar.
Er kleeft echter een nadeelaan: b diefstalof
brand benje meten ale gegevens inc usief
backups kw jt. Nu kanje weleen tray nbo!
wen waauirje de schljf kunt verwijderen,
;aanajedie btvoorbeeld elke avond in een
(brandvrije) kluis kunt legaen, maardatvergt
de nodiSe d scipline en maakt het isico op
beschad
Eing
alweer groter.
ssd's
Nu ssd's (solid state disks) ook voor de
gewone
sebru
iker betaalbaa r worden, kanj
ACHTRGROND:
E!4t-Lr!.t Jlrglrr
=!L1!!:
--
-,.
<fofo-.
It
.
-,
to5afu
aa
i. prlncipe ook zuike schve. a s bckupme-
djum inzettn. Ze zijn in elk geval gruisloos,
cornpact, schokbestndig en sne, e. ze
vrbruiken mindersiroom danaditionele
schijven. Aantezen het aantal schrijfope-
raties bjbackups re atiefbeperki blllft(in
princip n schrijoperati bijelke backup-
interva
)
hoefje ook niet te vrezen voor
vrogfljdige slijtag. Overigens gelden bil ssd
weldezelfde nadelen als bijelk nder'on
s te'scenar oidoor diefstalen ca am teiten
als brand kan je alje data, inclusief backups,
Externe harde schUven
vee gebru kers en (k eine) bdrven zeften
n of meerexterne schijven in voor hun
b.kups. Daar beaan trouwens verschll
lende connecnetypes voor. Oud;re modellen
houden het vak biiusb 2.0, maar er
zijn ookapparaten met Fewire, esata,
usb 3.0 en zels Thund e.boh. Zu ke schilven
zijn doorgans betaalbaaren metde nieu
'were conneietypes ook snel, voor zoverje
dat een be angrijk punt vindt bll het
Seauto.
maliseerd backuppen. En overzi.hl met de
(theortische) dtatransersnelheden vind je
op.. w k p.d. org/w k /Li5t .i dev.. bit
';t!sg.er
l]
!r. h feiteBaat hethieook
om on-site apprten, hoewelbepa de no
dellen draagbarrenoer zijn om ze bijvoo.
beeld elke avond meete nernn n op een
a.dere locatie (nearsite) ond te brngen.
Eenvoorbeeldvan zo'n supeslanke en lichte
s.h jf is de Buffalo Mi.istauon 5lim (!sb 3.0;
s00 GB;8,8 mm dik; r40 gram)
Erzrjn overiSens ook modellen. zoals de
ioSafe Solo(Pro)
( s.n, ,. r,D,,lL.I!-!. .),
die ca amite ren als brand en waterschde
(behoren te) doostan, maartegen inbraak
,jn ze natuurlk niet opgewassen. De d efzal
dan welzo'n 7 kBmoeten meeeuren.
Dvd / bluray
Dvd- en blurayschrjljes hebben htvoodeel
van d dragbaarheid, zodatje z problem
loos of site kunt bewaren. Er kleven echter
ook een aantalnadelen aan dievooralbil
dvd's duideljk worden. HetgrooBte pijnpunt
is wellkht de opslagcapaciteit-
24
ACHTERGROND:
!:^ a.da.d dvd kn slechts 47 GB bevat-
_:_
metdua ayerdvd's wordtdtz n 8,5
la s igle sided), Nu aten de meeste back
-::-.gramma
s je wel toeje backupbestan-
.:._ .Jtomatsch uit t splitsen oververs.hil
:_r. dr.8ers. maa het bliift wel verueleod
:
_
rm de hveklap een nieuwschijj in de
:'..re moetensroppen. ook hetteruSzer-
'._
. 3i
le SeSevens
is gen sine.ure.
:
-':_!media
kunnen uiteraard heelwat
_::'d.!
beva(te.:25 GB in de eenvoudiS.
: : .:. ana s0 cB b, dual.layeschrj[es. Het
:
-
:: ! rgesloten dat dze capaciteit, door
'::::evoe8e.
v.n ertra lagen, no8
SevoeliS
..:'.r uirgebre d
koals het bdxl-formaat
::i -.mentee tot 128 GB kn bevatten),
:
-_.redia
ziin echter nog re atief du!r.
l;:': komt datje voor egLrliee backups
:'i:_rjbare medra moet aans.hafen, die
-::
r-jrde zitn. Media die je n keer kunt
:.;:_'tven zijn welwaar bruikbaar mel het
::: :. arch ver n8, mar hou erwelreke-
i
-.e
dat z! ke chijfies relat emakke
ik
::::_ad
3d Eeraken.
Wilje op korte term jn
::::.:. ies vem jden. zorS dan voor een op-
: -:: rps ago.atie:stop de schijjes in een
: ::: : .ase en bewar ze io een donkere
.
:: ... droge plaats. Een ander nadeelvan
::i::-: s.hjven, en met name van dvd's,
: :: :..erkte snelheid van de datatranser
::::i: .. ltr.,l ,,,11('k/aD .d Llvll
Nas
Op zich hoefteen nas(netwok attached
srorate) niet mee tezijn da
harde schijfmet een netwerkaansluitinS. Dat
lven almeteen een d uidelijk voordeel op:
gebackupte data zrn ook bereikbaarvan.f
anderetoestelen inje netwerk. De meeste
nassen zijn u tgerust r.et 3,s- nch schven.
Oie koppe en een betaalbare prF aan een
hoge opslatcapaciteit - ideaaldus ookvoor
backups. Zon nas hoeft trouwens nietin de
onmiddelljjke nabheid van een pctestaan.
0e afstand tot de netwrkswit.h kan in prin
cipe tot 100 merer zil., zodat
ie
het toestel
biivoorbeeld ergens goed verborgen k!nt
onderbrengen.
NaSenoeg ale nas-apparaten voozien bo
vendien in verschil ende r.id-confi
Surat
es,
voor exa veilite data-opslaS (weliswaar
ten &ostevan opslgcapac teit). Naast ibod
en raido (geen echte raid) dat raidl en,
indien de nas over meer dan twee schrlven
bs.hikt, raid5 en eventuelraid6 en raid10.
ln de rijd onr degun van degebru ker
bedenken iabrikanten verder no8 a ler ei ex-
tra fun.ties en zevoeten er met behulpvn
irmware updates zeer reSelmtig nieuwe
le
kLrntdata op de n.s autonratisch laten
synchroniseren met a ler eiservicesvoor
opslagruimte n de doud, zoah Dopbox,
25
ACHTERGROND:
Strato, Amazon 53 en E ephntDrv. Dat
maakt datje bstanden ook
Seheelofsite
worden opSeagn I exa vei it dus vobr
dieistal o detecten nje kunt oveal bijje
gegevens. Uiteraard hebje dan ook met-
een met mogelijke nade en van zo n onlife
opslagserui(e afte rekenen (zie veder). Een
delvan der nade en losje op door een
privare clouddienst te installeren.
Steeds meer aan bieders va n nas-apparaten
leveren zo'n unctie, waronder synolo$,,
LaC e en
QNAP.le
bent dan niet lanSer
afhankelrjkvan een externe provider, bepaalt
zelde grootte van de ops agulmte (doo
een x of gotere schrjf in te pluggen) en
je bent minder plaormafhankelijk. !mmers,
narprducenten hebben e ze f belang b
dat hun prodncten en diensten zoveelmoge-
lijk - ook mob ele - besturlnSssystemen on.
desteunen. Ntuurlijk, een nas bl'jitweleen
przl8 appaat. Wie no8 een wat oudere pc
in de kast heeftstaan en er niettegn op ziet
een op FreeBSD gebseerde serverloplossin8
te nstalleren, kan zijf eEen nas inrkhten
met hetgatis FreNAs($w!r free.rs ort).
cloud
le ku.t ook backuppen naardecloud,
wardoorle kostbare data netjes offst
woden opgesla8en. Calamiteiten als brand
ofd fsta hebben dan in pr ncipe geen con-
sequenties meervoorjedat. Keu2e i5 er in
elkEevalgenoegj zo kanje op en.w k,ped a.
or8/w k /co rpr so. of on ne-b.k!p
services terecht voor een litstvan een vrjftig-
talanbiders, me! en mooi ove2icht van
Je
moet inderdaad wel op verschillende
aspecren lerten b jher k ezen van zo'n onlin
backupservke. De hoeveelheid (sraris?)
opslasruimte s u traard een beangrijk
criterium, maarook deveiligheid is van
belanS. Zo aan de meeste providersje data
welveBleute d op, mar de encryptievi.dt
vak pas plaats op de backupserues zelf
en d!s niet tijdens de datatransfer naar de
sever. verder gebruiken sommige aanbi-
ders daarbiieen e gef encrypuesleut|, wat
de versleuteling natuurlijk even beouwbar
maakt ls de aanbieder zelf.
'
Nogal wat bekende providers slanje
Segevens
bovendien op ln datcenters
buiten Euopa, waarze in het kdervan de
amerikaa ns Patriot act zonder veel proble-
men - en ronderje daavan op de hoo$e
te brengen - door de Ameikanse oveheid
kunnef worden ntekeken. Ga tevens na
hoe fl exibel de meegelverde backuptool is.
Kanie bilvoorbee d verschlllende datasets
voorzien zodat je belangijkste
Segevens
f re-
quenterworden
Seba.kupt?
En in hoevee
laienj back!ps z ch ookvanu t een
tewone
webinterface benaderen, zodat
je ondeweg
Nu ben je voo backups in de doud wellicht
beter ai met een gespecialiseerde backup-
serlice, maa met een s inme combintie
van eenGraiis) toolals skyDrive, Dropboxo
Google Dive komie ook a een heeleind. Er
zijn blvoobeeld
Sratis
backuptools war
meeje rechlseeks kunt backuppen naar
zo'n op8ruimte. Dat geldt bijvoorbeeld
voo de a! eede vemelde SynBackFree.n
Easeus Todo Back!p Free.
Wat wordt het?
wlke backupmerhodeje kiest, hangt ooka
van hoeveelbelangj aan je backups -
en
dls aanje ggevens - hecht. Een ege m'
tige b.kup nar en tweede inteneschiifis
ht minima e, maar zo'n scenario vrilwa rt je
uiteraad niet va. allerleionheil- Een beter
oplossing is een backup nr een conpacte,
extrne schijfdieje na elke backup vilig
opber8t in een andee ruimte. Als het iets
meer ma8 kosten, oals d data ookvanaf
ande.e netwerkpcs ioegankelijk moeten
zijn, s een nas een uiteknd en flexibel
backupmedium.
rr,let name a s het apparat op een wat
verborSen plek stat opgesteld, op eniSe
astand vanje pc's.ldelter makl boven-
dien een bclup naareen offsite loc.tie:
in de cloud. zitten er ook pivcygevoeliSe
8gevenstusen,
kies danvooropslaS in en
Europees datacenter en controleer vooraf
ofd gegevens niet a leen op de server
zel, maar ook altijdens de transfer steviS
versleute d worden. De encryptiesleute hou
je bijvookeurin eiSen handen. r
26
{9
Google Drive
7
<)
Drcpbox
r--a.iy)
tusarSyn{
&
PIAN
15 online opslagdiensten
DATA OPBERGEN
IN DE CLOUD
BUna iedereen bewaart wel, al dan niet bewust, persoonlijke data op de servers
van Google, lvlicrosoft of Apple. [/aar als
je gericht bestanden wilt opslaan, is
het zinvol om verschillende aanbieders met elkaar te vergelijken. Gemakkelijker
gezegd dan gedaan, want er zijn er nogal wat! Wij helpen
je
een handje door
vijtien aanbieder.s te belichten.
@
wcbstro ra,,....
:rat s ops rgr,'mt.
.r
L.l
'.:, ^: bendsB'oorte .)a.li
Bestanden delen
:. :r,rn 5eren vlr
(left ,Ll
1rl
ri!6ieges.h edefrs ,rr rrl
a.::iiden on ine opefef
ll
zeIf,rncl]e
ll
Mobie. pps r )t, ,\rr.rl
r@@@rE@
2A
. iirj meer .om pute.teb ruike6 en bedrij
: .zen eruoor om waardevo le bestanden
_
:: . oud te parkeren. Gebru ksgenak,
: ..e d en kostenbesparingziln de belang
,
i:: redenen. Het is nieteenvoudl8 om een
:::-:,r!baar lnternetbedijf te se ecteen
::':;n
le
pe6oonlllke beanden toever
:
-rl
Dekeuze stenslotte enorm. Boven
::_:1. ervee verschilen n lunctonalite t,
: : ?. mobie e opties. ndezeSoepste
::::. r de moge jkheden van vijftien
: i.:_de ainbieders op een riitie, waarna
le
een weiovewo8e. keu2e kunt maken. w.a
sch
jr
spee t de aangeboden hoevelhe d
grtis ps agru mte een be angrjke rol nle
beslss nt. Begriipe ijk, rnaa staarje hierop
zonder de.anwez gheid van sllmme funct es
shet nam
lklai8om
de beschikbae
webru mte opumialte benutten, W lle b
l
voorbeeld
Sraag
met meerdere p.'stoeSang
totdezelde data, dan s het handigdat del
opsagdienst autornat sch bestanden met
de co!d syn.hroniseert via een desktop
programma. op die man erhebjeopieder
systeem toeSanS tot d laatste versiesvanje
bestanden, zonder dather nodig som hnd'
matigdata naarde seryerte uploaden. ook
de moge jkheden op htgebied van mobieLe
loegan8, de en en bestanden onlne openen
zijn belangrllk n deze groepe verge
ken
we u tgebreid de functies vanvijfpopulaire
aanbieders. Bovendien vindje in detabe de
e genschappen van ng eenst en nteressan
te webbedr iven die doudopslas verkopen.
GROEPSTEST:
E@
flccrffl
8ox
r:, .e3on n 2005 als afstudeerp rojed van
_
:: imerikaanse studenten. De afge open
::
_:
rr is de clouddienst uitgegroeid tot n
:_ r:SrootsrespeieEophetSebiedvan on
_:
r.3 a8 De nrerface ooSr er8 stak, hoe-
:
-3r
Peleven zoeken naar alle opties. Bj
i:
_.:8j
als thu sgebru kergat s 5 GB
:::: ..wren. A s dat n et genoeS , breidle
:::- ne ops aScapa.iteitteSen beta in8 u t.
.::
_
a 8.s0 per mand hebje toetant tot 2s
::i:: e her dubbe e bedra& dan stelt Box
:: la :r bes.h kking. Vrder b edt het nte.
i::::rlrook diveEe zake jke abonnemen
::_ ::_ le mx m.le betandsgootte voor
a'::::o!nrs
s beperkt tot 250 MB. voor
:::,-:nr.n en foto's is dat natuurlrk ru m
:::._d \,rer ee. betaa d account mogen
bestanden max maal 1 GB zijn, waardoor
gebru kers ook cornpactei mpjes kunnen
Box biedteen
tebru
ksvrlendelilke desk
toptoo aan. Na de install.reverschrlnt er
op het bureaublad en nieuwe map, wa
van de nhold autonratsch op hetweb en
ndere aangemelde'apparaten beschikbaar
s. Leuk s dat de ontw kke aars een aparte
versie van W ndows 8 hebben vijgegeven.
De mob ele ondersteuning s prima vezorgd.
N et a een 05- en Android-bezitters, nraa
ook mensen met een l.kBeryoW ndows
Phone openen name ijk bestandenvna
de webseryer. Een voordeel s dal er offine
toe8anS rno8eli.lk rvoo bepaalde aanSewe-
2en-bestanden. Box opent vee voorkomende
formaten echtseeks n de browser, zoa s
mp3,jpg, docx en pdf. Bestanden en mappen
deelje eenvoud
E
metvrienden va e mail
en sociale neh4erken. Een minp!nt is dat
partic! iere accounts
Seen
o!dereverslesvan
bestanden kunnen terutha en.
F
FTI
I
H-.''
EE@EilE@@@@@
l
29
G ROEPSES: I
:::.
iea.ds mer
-
_.a
9t sche .terfaa.
C
_
::
r.edenandsrrrg
d_H"
,,,
Dropbox
lropbox is aljarenlanE ee. gevestiEde naan
. dewereid van online opslag. Hetwas
:o'. beetje de ee.ste dienstwaarme het
nogelrkwerd on een lokle map automa
r s.h rnet de cloud en andere appaaten te
synchron seren. lnmiddels hebben a.dere
bekende aanbieders deze technolog e
overgenomen, zoals Box. Google Driveen
SkyDrive- standaard kijgje slechts2 GBgra-
{,s opslagruimt toetewezen. Het s moSelijk
om dewebruirnte kosteloos u t t bre den
door nieuwe personen te inoduceren.
Voor iedee viend, ramilielid of kennis die
een account nmkt, krijgje 500 MB -
exa opslagcapacite t. Alsje erg act ei bent,
bewaarje op deze manier max maal l8 GB
data n de c oud.lVeer opslagcpacteit is
regen betalingverkijgbaar. voor 100 GB
vrgt het Amerikaanse bedrrf bijvoorbeeld
s 10 permaand. Opvallend is dat de webin-
teriace niet n het Nedeands beschikbaar
h. Abee dinten veschiinen bnnendeEe-
bruikersom8ev ng van Oropbox i. een mooie
fotogaleij e. s;mmige videoformaten ,ijn
echts(reks va.u t de browsr afspeelbaar,
Jammer
genoes
speelt d c oudtolseen
mp3tjes af. Een moole functie is LAN sync.
Hierneegebu kt Dopbox htthu snetwerk
om bestanden met ander apparaten uit te
wisselen. Her is dank2ij dezetechnologie niet
noditom bestnden t downlodenvan de
webserver, waardoor d synchronlsatie veel
Deontwikklars hebben apps voor io5,
Andoid en BlckBerry uittebracht. Darmee
benade
je gemakkelil k on ine en offline
best..den op een smartphone oftablet.
Verder deelle ze gr::.:.
metandererppre:.: -.: : i
i:
::a.r
Oopbox gee. bes:.-.i
datje eventue' c.i . ... :
website maSle o!.r g.,<:
uploaden vn .: re 3,: '.':
Dropbox heeii ce ;: .p._ : i-
-.,.
.:-
Behad
va. bele
3^:s.i":_
_::_:_:::::
ht bediltdr !, zr
!_::i
.::
te ber8e.. voor hei rr.nspo,r :- :: ::j :.
Verder oE
le
opt o.ei
naarje te erc0. s!Erzonc_ :'::::,
_:!:
overigens ze'Se.. cr..-:..
_
::_::-
want de?e rak besreedi he
aocumenlenonrnebewerken
_iao
Google Drive
Ru rn eenjaargeleden rolde einde
k
ook
Goog e zi.ln online opgd en u t. H eF
mee verdwen Google Documenten vn de
,.d... Ht internetbedij heeft onranSs de
ops Euimtn van Google+, Driveen Gm.al
Eebunde d.ln totaalkunnen
personen
met
een
Brat
ccount l5 GB opslaan. Prertig s
dI betaalde accounGvril goedkoop zijn. Voor
s 5 per maand magje 100 GB bewaren.
\ei ls de meeste Google-diensten i de
:.bru
ke6omgelin8 van Dive nogalsober
.Eer (hi.Via
een derktoptool synchroniseert
6ooge de nhoudvan een lokale map metd
r,ebserveren andere apparaten. De mob e e
33os zijn helaaswat aan de krappe kant,want
C.r? e ondersteult alleen iOSenAndroid.
OveriEens werken z welu tstknd. A le
opgeslaten bestanden zrjn namelrjk soepl
benade.br vanuit de doud. wilje ook graa8
offline toeSng tot bepalde data, dn geefje
dat simpe aan, Een interessantiunctie is dat
je
binnen de webinterface vn Google Dr ve
rechctreeks do(umenten, spradsheets,
presentaties, aormulieren en tekeninten kunt
maken. Optioneel nodig je andee personen
uit om geljktjdig smen te werken aan het
poject. Anderma ns wrzigingen ziln meteen
zclrtb.r in het docurnent. Via de cha
unctie overletje eenvoudiS mt de ndere
deelnemes.
je
hebt volledise conrrole met
welke personen
ie
be..den dee t e. welre
re(hten dabiihoren. Het is bijvoorbee d
mogelrk om een
8ropjevrienden
uir !
nodlgen voor het bekitken van een tekstdo.
cument, zonderdatde nlro!d bewerkbaar s.
N.ar eigen zegSen opent Google Drve ru m
dertit bestndsformaten in de browser. Er
is onder mee ondersteuning voorjpS, rlsx.
pd txt en docr. fi,iediafmaren
Eeven
meer
moeite, want de clouddlenst weigert om mp3
en mp4-beanden afte spe en. Google houdt
een bendsseschieden b ivan dertis
dasen,,odatjebrjenversissingeventueel
teutgrrpt naar en erdere versie-
30
GROEPSTEST: i ')Lr. .r. ;!
@
lff.e doc!menLe. o. ne beween
:dernetoeSn3
F.s
3 .eperl<te opies os enAndrod
skyDrive
'.'osoft biedt metzijn populaire opnaS-
:]?.st SkyDrive 7 GB
Sratis
opgruimte
::.. Net als de eerder besproken coudtools
:- n.hr. seerje v a een desktopprogramma
:.anden met de cloud en andereappara-
::r. De !\,eb nterface heeft hetsoftwarebe'
:.lf vor
Sjaar
ink onder handen
tenomen,
r..ardooralles er zeer
8e
ikt uitziet.
a.nen dewebomgev nt hebje toeSanS tot
r. zogeheten ofceweb Apps. Deze u tge-
.
:de vers es van Word, Excel, PowerPoint
:^ OneNote bed enjevo ledig in de dold.
-endlg, wnt do.umenten bewerkje dus
::k op computers zonderOfficel cent e. Net
: s b GooEle is het moeel
ik om n de c ud
i:men te werken aan documenten.
'..3 een un eke eltenschap datle vanuit
r. ol1 ine omgevingv.n SkyDrve de thu s'
:. lia een externe verbinding bendert,
_idde
s een beve liginsscode.Ak
le
bent
o
*,'
r'''-
E*"t"-'
"
"--'
I"5"
"
E
t-'
EE
a .eperkre moge
trhede.
gr.Iis a.co!.tS
vergeten om een belangrljk bestand an de
websever toe te voegen, hebje dankzil d t
lcje slsnoStoetang tot de data.
Van ede bestafd nthoudlskyDrve
.utomatrsch de laatste 25 veEies.le hoeft
dus niet banEtewezen datandere deel
nemeE gedeelde documenten verpesten,
wantie haalt probleem oos een oude ve15 e
tevoorschrjn. De opagdienst opentvnu t
de browserweegave diverse bestandsrorm.-
ten, waronder pdl mp4, xsx, docx e.jpg.
Er is he as geen ondersteuning voor mp3,
d!s muziek !isteren vanuitSkyDrive is
niet mogel jk. ll krosoft heeft apps ontw k
ke d voor ios, Android en windows Phone.
Bezittersvan een W ndows Phone hebben
de meeste moge ijkheden. Zo bewart
SkyDiveversges.hotenfoto'sautomatsch
n de doud. verde kan je ook documenten
De ppsvan ios en A;droid b edenaleen
opties om office bestanden te bekjken. De
taievenvan skyDrve zrtn zeer rede Ljk. Voor
37 perjar breidje de ops agcapaclteit
met 100 GB uit. ntotaalkanje ndatSeval
107 GB opslaan. Bil een Ofice 365 abon
nement krijgje altonatisch 20 GB ertra
ops agru mte toegewezen.
Strato HiDrive
-::,
ue hoingprov der Strato heeit a
::_- -etldeenonlineopagdienst
nzjn
:::: a ment. Met HiDrlve bewaarje
traus
: :a oaia in de do!d. Wl je
meer opsLag-
:::r: re t, dn betalje hieruoor eenva
::-dbedr8. Als
ie
bijvoorbeeld l oo GB
,::-r mre nodiS hebt, kosr dat 6,90. Met
::_ .eraa d a.count beschikje daarnaa
:.:- aeer mogel jkheden.
:: . :egle een H Drive-map aan Windows
,il.nnertoe middes het smb protocolen
: ::d
le.bestanden
vi. e-mail. Dtrnast
::_'_'le eenvo!dig backups wet naar een
-:: _ei
behu p van rsync. sato heeft een
: ::_:hma ontwikkldwaarmee je een net-
werkpad pzet naarde websever. Dittooltje
werktjammer
Eenoeg
iets inSewikke der
dan we van.ndere aanbieders
Sewend
zijn.
De \4ebo mgevlng zlet e overzichtelilk u t, al
msen we wel een zoekfunctie.le up oadt .
ee.voudig neerdere bestanden teSe ijk nar
Leuk is datje metde optie share Ga lery
comp etefotoalbum dee t via acbook of
een llnk. Mer Ba.kupcono houdt HiDrive
een versieges.h edenls bjvan ale gep-
oade beanden. Strato heeft apps geln
ceerd voor iOS, Andro d en Windows Phone.
Hierme bender
je ondeMeg bea.den
van!itje on ine account.
31
GROEPSTEST: i
-..d.i.
rlgoi.rffirre
'--t-r.lB.
'.: ihd
Overige aanbieders
De besproken on ine opsgdlensten vormen
s echts ht topjevan de ljsberS. Erbestaan
no8 talloze ande.e internetbedrijven di
doudopslag anbieden. veruit d opval,
lendste.aam is l\,1ega. Oit ls het nieuwe
proled van voormaLig lVegaUp oad-e genr
Krm Dotcom. Zoalsje misschien welweet,
werd de etcenieke Duitsevoriajaarin de
boe en
tesaten
op verdenkingvan de ver
speiding vn auteursrechtelilk beschermde
beanden. Net als lvegaUplod is ook rMega
een onlin opslagdienst. Om een nieuwe
rechsgang te voorkomen, heeft Ootcom
he! d t kee zoEvuldigeranBepakt. Alle
bestanden zijn op de servers versleuteld,
zodatde beheders narr eten zeggen niet
wetef wat voor contentgebruik-"rs Lrplo-
den. ldre
tebruiker
magmaarlaest so cB
Het toekomstperspectief van deze online
opslagdanst is vanwege deomstreden eige-
naar nogl onzeker. Om die reden is Meta
niet zogeschikt om kostbare bestanden blj
onder te brengen. Bovend en zijn defunct es
beperkt. Pc's ynchroniseren is bijvoorbeeld
nie moSelajk en er zn vooralsnog geen
mobiele apps beschikbaa. Wensje veelop-
slgcapacitit, dan wilk
ie eventueeluit na.r
ADriv. Hiermee aje eveneens 50 GB
op in de coud. Amzon biedteen zeer be-
trouwbare opslagdienst an, waarbrjle
8at
s
5 GB kunt bewaren. Apple geeft met icloud
dezelde opslag(apaciteit weg, maar hiervan
zrn de mogelijkheden hoofdzakelijk afge-
sternd op bezittsvn en iPhon, Pad en
Mac. Veder is SuSarsyncde moeitewaard.
De interface van deze dienstis onlngs
helemaa vernieuwd en er zijn alenei
interessante functisvoorhanden. Zo kn je
bijvoorbeeld muziek seamen na mobiele
pparaten en otoalbums delen. r
iltn'
-I
N:
:
U'!n
iU
v
ggc
l_
tt
(....
E
a
\
O
EE
-*0
gl
15 Nas-systemen voo maxirnaal twee schijven
G''
n
U
0
i
ALLESDELERS
Het zijn de keukenmachines van het thuisnetwerk: nas-systemen.
Ze kunnen namelijk lles en vaak nog meer dan dat. Dat geldt
zeker voor de topmodellen van rond de 450, maar ook voor
aanmerkelijk minder geld is er al een 2eer veelzijdig netwerkmaatje
te koop, waarmee
je
bestanden kunt bewaren, downloaden n
kunt delen via
je
eigen netwerk en het internet.
a3n 2 bay ns is een pr nra keuze als
le
!rwacht dal de hoeveelheid dara diele witt
rewaren nret groter wordt dan wat er op n
:drpast. rllet harde schljven meteen cap.
::e va.4B is datvor de meestethuis.
i3bru kers meer dan vo doende, veMachrj
3.hter datj opagbehoefte de komende tid
:!rgoe,en, dn oonr de nvesterinS in en
T.de met uimte voor meerschijven.
. deze test v ndle ln tor..lvjit en modellen,
aarvan de prjs va eert vn 100 tor 450.
Degoedkoopste modelln bieden bas smo-
ge
rkheden,
voorgebru kers d e niet op zoek
zijn nr uitgebreide down oadmoge jklreden
(meedan a leen Bittorenr) en voldoende
hebben an simpele toegn8vi. he!intenet
via pps en webtoegang. oe luxee modellen
b eden betere prest.ties - dt8ale merken
a sj ze zwaar be a ennogreerruno.
Meken als Asustor,
QNAP,synolo8y,
hecus
en NetSea. b eden dezelide lrmware voor de
goedkopere en duurdere mode en en heb-
ben een uitgebreide inEebouwde appstoe.
Deun.t onlte t is grotendeels heize ioe
maar het duurdere model b edt betere pres
taties en rneeraans uitmoge jkheden. zoa s
een dubble netwerkans !(,nt De .arsre
tend is de opkomstvan de hdmr.ansl! !..
Darmeek.n denasooktebr! krworde. s
mediaspeler. Thecus,
QNAP en Asustor opef
h emeevoorop. Andere mer[en zu]en de
komende titdvoigen. Devrat is welodir
een
Soed
aliernatie isvr eenEewone re.
diaspeler, want in tegensre lrng ror ee. e.hie
med aspe er zjn de meste nas appaGrE.
14
Asustor AS 6027
.r:L \i r, rnr 459
Buffalo Linksratlon 420 4lB
i!r,,r l) ,i r] i.( o ogr .. | 385
D-Link DNS-3201
vir!!.dr rtr(!n100
@T!trE
ag.ir g elerbr! ri
a ee.\o!(jr
P..beh!/nB
Her s de a lergoedkoopsre in de tesr en dt
istoed te zien aa. de eenvoudiSe plaic be-
hLriring en het bepekte anlal aanslu tingen,
Maar tochide D Lnk DN5'320Lweet ons
hrtwe een beetje te stelen. Hij weliswaar
toedkoop
elr nietzo snel, martoch best
funct oneelmet onder andere nakkelike
'cloldrtoeSang via het nternet en metAn
droid en ios.apps. En ook Eittorent is nge-
boowd. oe apps biedn nrer alleen ioetant
tot de D Link maar laten
ie
ook bestanden
up oaden vanaf
le
smartphone of tab et. De
instllalieprocedure is zee.
tebruiksvr
en
delijk, maa het configuratiescherm in de
nas is n et a tl]d even duidelik. N et erg ls
je op zoek benrn.areen na, om
sewoon
bestanden te de en en niet alte vaak in d
instellingenwilrgasduinen. Funcrioneel er
betaa baar:de D Link DNS-320Liseen prma
ins!.pper en mede vanwege het age ener
gieverbr!ik een i.teressante keuze.
GROEPSTEST:
':..i:]
r'] ].: rocrl.n
j'r.oe'Bcirf
:
_:m
aslsror l(li.kt bekend en dat is
!: .r.emd Her bedijfis nameljk een
r : :_Irondernem ng van Asus en geheLr.
:._:...ia ist Adta, opgestat door voo-
-
:
: -edewekesvan QNAP.
Dat laatste
: . ::.al goed te ne. aan de b! tenkant en
::': ;r ef hoge prF D t model heetveel
::_: ! ir.Ee.: twee
8i8.bit-ansluit
nten aa.
r: r:^:erka.r, hdmi, twee esat ansluitiSen
: :_der andere usb 3.0 an de achter- n
::'(.r. Prakts.h, wntdan hoefje net
i:-::'cp te prutsen om sfeleen externe
::_'.i-?eheug.sricktesynchro.iseren.
:: ..rmBev ng van de iimwae heeftwe
:: ..eg !a. App e! oS op een iPad en biedt
::
'r..riona
reit De hdr.-aans !inng
:: r: chrerkanr kn ond ermeer gebuikt
:'r.n om ngesloten bewakintscmeaE
'!
_r.
ioe. oom de ns tegebru ken as
-:: :spe er v,a de soxee app.
ll,i.i]e.!n erP
!
e,.rb ! [
a ,rrJrrd i9.5i,,. oDr.0
C r. i:..e ! , .!.
a rr o!5.he ;e..L.rriiar!3;,
Een nas koopiewaarsch. jk omle bestai-
den veili8opte kunnen slaan. Dat hebben
ze bj Buffalo niet helemaa beSrepen want
standaard staan de twee 2TB seagate schjven
van de Li.kstation 4204T8 i.Eesteld op raldo.
Geert een vn deschrjven de geest, dan ben
je
alle data kwlt. Daarom kan
le
er beter voor
k ezen orn de d sks ortadresserenofas
je
exa vEiigheid wen de dt te sprege en
in raLdl Naast deze viant levert 8uffalo de
420 ook met 2TB,68 of8TB ops aS.lnsch'
ke en blilkt aiger dan geda.ht, want de m
niatuur aan/!itschakela.r an de achterkant
zien we eerst over het hofd. De Link5ttio;
420 sgloedn euw, marweleen nstapmode
en heeft maarwe ni8 aanuitifgen:het b
rft
bj een newerkaa.s u ringe. usb 2.0.a. de
achteknt. Herinlotschermdubbeltalssta
iuss.herm. erg handig: zo.der in oBgen z eje
d re.twat eraan de hand is. Ook moo is lret
a8e energieverbru k vrn de Bdfra o.
35
LaCie 2big NAS
www .en 145
LenovoEMC (
omega)
Storcenter px2 300d
www. enovoem..corn 365
Eminent EM4172
r)| .e .. 175
h...iSe..- :'-_.t..., r. r
overl.hre le r rmwir.
dqr
lke
benJ u nt
C *n,,to,*,r,.,.
"","S-
Een pparaat dat zo u t en sciencefic-
tionflm akomstig zou kunnenzln. De
behu z ng is gema.kt van d ka uminium
en heappraat heefteen zeer herkenbare
8rote,
lichttevende blauwe indi.atoraan de
vrkant. De.2big N5 s a wat langerop de
markt, maar heeftonln8s compleet n euwe,
zeer overzichte
jke f rmware gekregen.
Vesie 3.0van het LCle NAS 05 is heeft een
zeer doodachte toeSangvi het internet. Na
de instllatievan de bijbehorende software
kan je via de Findervan Macos odeverken-
ner van Windows
sewoon
b jie bestanden
alsoze okaa op de.omplter staan. Dat
Be
dt n et aleen voo de bestnden op deze
2bi iaavooralle bestanden op Lacie nas'
pprien met deze versie van de irmw.e
an boord . beande. op dewebop8
p aats wuala van Lac e. voor dat laatste kriS
je brjde nas een 100 GB proefabonnement
voor drie maanden bij deze nas. De verige
moSel.jkheden zijn voldoend, maar niet
uigbreid. De steviSe aluminiumbehui2inS
mt koe ribben lijktgemaakt om passief
wrmte afre voeen, maar in de praktilk vlt
datteSen, want de LCie is zo nu en dan
intormai rl s.hen aan de!oorkdf(
ioc8d.B!. Persona coLd
C web.re.! ;ndJard nci arge5.h,nd
Het oude lomeEa - bekendvan de Z
p-drive
-
h niet meer, het bedrilfheet nu LenovoEMC.
Oe Chinere com pLrte rfa brikant en het bedriif
datzi.h voornamelilk op zeer2ware zakelilke
opsla$oepassingen icht, hebben de handen
neen gesl8en. Voorlopig is het resultaat
een naamsvernder n8 van het bedrjf.
De storcenter PX2.300d is a lanSer op de
narkt, maar is nog eeds begerehsward
8.
tedevanwege de zeer aaoekkelijke, meta-
len behoi2inE:met als enige in de2eist een
handig schermpie warop de status van het
pparaar te lezen. De noge ijkheden zin
prima, maa de besch kbaarhed van pps
valt erg tegef if veBe
kinE
metanderetop-
merken. Een sterk punt is de PersonlCloud,
waarmeeje eenvoudiS anderen tot dez en
andere LenovoEMC (lomega) nas-apparte.
toegang kunt geven. Opvalend is dat het
webmenu standaard ftiet is afEeschermd
met een wachtwoord. Dat moetje dus niet
verSeten in te stellen, anders is he( appa.
raat zeker in een zkelijke omSevint- er8
kwetsbaar. Oe techniek istebaseerd op de
alwat oudere lntelAtom 0525 deze s lets
m nder sneldan de ntelAtom D2700 diewe
bil andere deelnemrs tegenkomen.
:eer mrkk.
lke
hebroeg:nB
.'reLrnenr . Nln.O5l5r
a .':brocgrn8 e sr.ndd
Ee.l!c(,.1
C ..r.,.r 1,,"u., tr"r",
De Myishing NASvan Eminent L5 ee.
b
I
zonder product, want.hoewel ook andere
fb.ikanten roegngvan buiten het netwerk
mogeljk naken, hebbe. ze het bii Eminent
welheelerg ma kkeliik
Semaa
kt. Surf naar
. .(.ryshn r
!
r or, geehet mac-adres
van de nas oeen relftekoz
le
hebrdirect toeganS. Ook her koppelen
van de mobiele apps voor iOS en Andoid
6 heeleenvoldig. Geen gedoe dus met
poorten omzetten in de route, het werkt
meteen. Maarmsch en is datookiuist
we
-"en
nadee, want deroegang staat ook
alrjd aan. De vormtevintvan hetwebmenu
!krergop
dat van MacOS Xen biedt veel
moteliikheden De EM4172van Em nent is
Bebr
ksvriendeliik, maar in verge ijk nE met
dendere mode en in dezetezekern et
de sne ste en bso uut niet de silste.
36
CROEPSTES.
Netgear
ReadyNAS 1A2 en 312
.. '...i : i n 179en385
@t[@il
t!. T nr Lrr.tr :e ba.[ !ls..:i:r..(]
.iri; !fii.,1)rr!
C ,8
t,".r
r,r't:r5.tloo ilui
Net8ear heet z
jn RedyNA5-pograrma
compleet ver. euwd. De ReadyNAS 102 is
het nstapmode op basis va. een Marvell
aRM'processor met 5r2 MB werkteheugen
ende3l2heetee.snelleernielAtomen
2 GB werkEehel8en aan boord Het versch I
in presraties sSoed te zien in de iabel, ar.
devoorkant is her verschiltussen de rwee
n et te zlen. Aa. de achterkantwel, want het
d!urderemode b edteen exka netwerkaan-
sluit ng en hdm. Voor dre aalsre heet
Nergea r (nog)
Seen
toepassrn8. oe.leane
f mware b edt v a de c oudfun.tie de moge
ilkheid om meerdere ReadyNAS-pparaten
te beheren. Het bestandssysteem rsgeba'
seed op brfs en dr maakr her mo8eljk
om zonder impact op de sne he d snapshots
temakenvan dedta op de drive. ook het
terugzoeken van b.kupdat. is zeer sne te
doen. Verder bredr Netgear de mogelilkheid
on ook buiten het eiEen netwek ba.kups re
makenenteruSte2ettenvaAppleTmeMa-
chine. Net a s ndere merken biedr Netgear
ook een inSebouwde appstore. Daarkan
betaald worden voor apps Nadee iswe d.t
vee apps die b jidere merken
Erat
zjn,
bi Netgear betaald moeten worden.
QNAP
TS 220 en T5-269 L
w!!yr
(lrrirp
conr 235 n 435
EE[EEEril!+Fs
z. !.. '!n.t on. Lcir
rr.. Lror h!r rJr rnl I ni.d a
li(.lr.r
T! .2ltL ire'r re., ! igeLre ar
i. ilr xoi. iei rn ndm
C ;5.2a91 s bcsr ! nr!.iriE
3 hotr p, e
Met de nielwe QTS
4.0 frmware s QNAP
weer helemaalteruS De vormgev ng heeir
we w.t wegv.n de terf.cevan een Pad
Mogehlkheden te over, vn een i.Bebouwd
aternaief voorcoudd enstenalsDropbox.
com, tot een TLrnes-server metA rplay en
een mooie multimedia-jukebox met webtoe
ganS en een ingebolwd oro.lum. ook zijn
e vee apps verkrilgbaarvoor de.as-ppa.
raten van QNAP. De ps van beide modelen
behoonijk p rri8. Des 220 sSemaakrvan
plaic en
Sebaseerd
op een Marue IARM
processor. DeS 2691heeft een metlen
behu z ng en heet een lntelAtom aan boord
en is dus veelsne ler D t mode heeft n.a
een tweede nerwerkaansluiri.S ook een
hdmi anslu ting waarmee het app.rar'
br!ikbaar s als ee. soort (]u dru.ht ge)
mediaspeler. De tv'vers e va. de firmware
biedt o.der andere de webbrowse chrome
en mediaspe e XBIVC. Deze omgevin8 ste
bed enen via een app ofeen optone e infra
rood afstandsbe.lieninS:
Synology
DS 213+ en DS 713+
vv lr.syno oty .om 333 en 435
@
! Leiclcnrje.]oble.. r!
sd karrrerer(DS 2l:r l
C ge. hanr .s!rnti )! 7_l
)
QNAP en Synologyzrjn aa. elka.gewaagd
Mar-hoewel Synology mer ziln DsM 4.2 rm
ware heelveelmoge ijkheden biedt en ook
zeergebr!iksvr ende ijk s, heeft
QNAP
met
zjn QTs4.oJnmware net een klein beetje
vordeel MoSelitk doet Synologywee h.as
le
over bilde volgende veE e van de irm'
ware. synology biedt ve6chil ende apps voor
Android en iOS. Zo k.nleie roto.. rnuziek- en
videoverzameling ondewe8 bek
jkei.
naar
kanle ook bllle bestnden enle dwnroads
nana8en. De OS-213+ heeft aan de voorkant
een ingebouwde kaarreze.. D t modelheet
een bijzondere pocessor: een Feescale
dlal.ore PowerPC processor, d e behoo
liiktoede p.estaties levert. De Ds 713+ zou
je een zkeliik model kunnen noemen. fij
is gebaseed op een lnte Atom D2700 e.
heeft een dubbe e netwerka.s uiting n
tegenste lifg tot detopmodellen van andere
merken heeft hilnog
Seen
hdmla.nsl!iti.g
en is hij dus niet bruikbr ls mediaspeler.
Oe DS-7r3+ kan
Se.omb.eerd
worden mer
een externe behuiz ng, waarmee.le in n
keerzeven d sks kunt aans(uren.
37
Syrrclogy'
DiskStation DS 5 3+
Veelzijdige en krachtige NAS server
Superieure prestaties
Lees- en schrijfsnelheid
respectievelijk 350 l\y'Blsec
en 202 MB/sec. l\4et dual
core CPU en uitbreldbaar
RAM-geheuqen is de DS1513+
ideaal voor de uitvoering van
essentile bedrijfstaken en de
meest intensieve toepassingen,
van gegevenscodering
tot
videotranscodering.
Rea, Sorutiors
INGRAM
Uitgebreide
bedrijfsapplicaties
Complete integratie met
Windows@ ADS- en LDAP
omgevingen. Backups via iSCSI
LUN helpt optimaal gebruik te
maken van van de opslagruimte
en biedt de hoogste
serverprestaties tijdens backups.
Zeer betrouwbaar
Processorkoeling zonder
ventilator voorkomt uitval.
Redundante systeemventilatoren
zorgen voor continue
beschikbaarheid. Dubbele LAN
aansluitingen voor failover en
hot-swappable harde schijven.
v@t
Recogniiion
c9_

MEEo,"
Thecus N 2800
,(0 rlr( L L,! i. r' 350
@
.im .n.s! i.3 ei ! lncion rer
srl rrrleze e-
-eb
l0 aa. oe vooliifL
3 u du.hl8
3 n er.ogebru kslr endeiijk. s...lere
Veel, heelveelvoorweinig. Dt krijgje bj
hecus. De N2800 heeft dezelfde hardware
a s de topmodel en van ndere merken,
mar s aan.nerke
rk
goedkoper. Dat ls niet
ten koste
8e8an
van de iunctional te r,
Thecus was zelfs het ee6te merk dat ziln nas
ook als mediaspe er bruikbaar maakte en
dat g dt ook voor d t mode. Slu t hen aan
op de tv en je hebt een XB N4c-mediaspe er
en een webbrowser roje bes.hikkinS. wel
mrkj datThecus iets m ndetiid heeitEe-
stoken in defwerkingvan het product. De
nas is best luiduchtiS en de fimware is een
stuk minder mooi en overzi.helijk dn van
de(oncuentie. De N2800 heeft usb 3.0 en
een klanlezeaan devookant, maar mist
de snelle usb-ansluitingaan de achterkant.
Vreemd, maar wel prahischer dan alleen
usb 3.0 an de achterkant- De standaardln-
sta lat e van de firnwarEV.nThecus s vrj
eenvoudiS, maar door het toevoeten van
pEck8es kn de iunct ona iieit naar behoe
ven woden u ttebeid.
WD lvyBook L ve Duo 8TB Zyxel NSA325
wv r:!rt 1:orr 29
:co
sebr!
isL ende i
h;nd
ie
pps (ie ! Yoor E a.hber., _
stndd 3 her webmefu n eI bere
:3d
C h..le sch
lloi
.no,.] n o.ye
;e
C re.S err...s ! r,ro8e ilkhede.
Mee, meer en nog meer f!nctona ite t:da!
lilki ht deviesvan d meeste merken in
deze test. Oat geldt niet voor WD Dat heeft
met de MyBook LiveDuo een anderewegge'
kozenr een nas die zo sinrpe rno8elk moet
we rken. standaa rd is er geen wchlwoord
op aangebrcht en dat s wat ons beeft lets
t veelgemak. Net als Buffa o heeftwD d
hrde schiven gcomb neerd in een raido'
opstellinS - dat betekent dat de totale ruimte
van 8 8 totje beschrkkinS staat, mar wan-
neer er iets misSaat metde schrjven benje
dedara kwij. Berer schkelje bij aans.haf
dedisks direct in eenveiliger standl De
mogelkheden van de wD My Book Live zijn
bepek! geen nas voor wie wildownloaden,
maar wl voor wie makkeliik ioegang wil
hebben tot ziin bestanden thuis ofbuite.
het eigen ntwerk, op hptop, sma(phone of
tablet De prestaties van de wD My Book Live
Duo vallen tegeh
Lsbl0 ans ! 1n8 loo[.nl
Dropbor .reBiar e
sy..hro. srie F .lr^o!T!bo
.lromrs.h dow.lodp. v. rss eeds
C . er zo ! Igebr. d s d!!d.'e merken
Het c de op n na goedkoopste in de test,
maa net.ls D-Link is het ook zyxe gel!kt
om voor een relatieflaag bdagvelwaar
te eveen. Een vn de meer bilzondere
fundiesvan deze nas ls de roge
kheid
om via rss feeds d rect down oads binnen
te halen. Zo kante bjvoobeeld de ns zelf
jefavorete Podcsts aten b nnenhalen. De
nas heeft ok een Dropbox'clint - bestan
den dele elders neen speci.le folder op
Dopbox2et, worden dan auiomats.h op
de NsA325
Sedownload.
Ook kn de nas
bestanden in spe.iieke folders dire op
Flickr en Youube platsen. Aan de vookant
vind je een usb3.0'aanuitinB waarmee je
dus snel bestanden naa brvoorbeeld en
externe harde schijtkunt ovezetten. Oe
prestaues van de NSA325 zijn pima alsie
naar het lezen van bestanden kilkl, maar bil
het schrijven zie j toch wldat de 1,6 GHz
Marve I processor n t de sne ste is n dez
test. Voordit prijsn vau is het echte een
39
@@mm@ffi
6em ddrkl.
P
:
',:iP
Gr kc de do.rv.{. ;r.lrre d I a \[
1[,]D/rl
N5 Pe Te{L
NAs Porf T.s(.i r :
I
d sk rr.,rr 'rE ;
ENERC EVIRI]RI] K
R!!r
.,(
h'l daatr
1r
I'sk)O!l
A.t ef
lr
d'!r) lrri
BEOORDTLINGEN
Webrnteace
MoEe ilkhedFn, I',f
(tis
ArIrnr.en
Pro.ess.riferhe d
Werksehq,IPn
1M
Bl
Lsb? / !sb:
G/gb t, hd'ni / etata
l) ,,11 r,r.i ., .,1
Effinan'
The Size Solution
Snel en gemakkelijk
data comprimeren?
Dan is WinRAR
uw keuze...
Download nu uw
GRATIS 40 dagen
probeerversie!
WWW.WINRAR.B
Groepstest: 15 hatde schijven
van2TB of meer
HARDE
TERABYTES
Ssd's mogen dan 'hip and happening'zijn, wie lekker
veel opslagcapaciteit wil, kan niet om een conventionele
harde schijf heen. Ook daar staan de ontwikkelingen
gelukkig niet stil -
PCI\,1 test 15 harde schijven met een
opslagcapaciteit van minimaal 2 TB.
Fer eekervorigjaareve.opdIernog concuentebestat,dushetwashelem.a
.aar rwee fabrikanten vn 3,s" hrde s.hj s.hr kken toen een maad laten bekend dat
. en voo r d esktop pc s zouden oveblijven. Sa msu ng zijn ha.desch jvend Nisre wilden
,.3 n 2011 wen er noSvie speles a.tief: verkopen an SeaSate, juist op het mment
- tach, Samsung, SeaSaie en Western Di dat Samsun& in iedergevalvo gensveel
gr. ln maart20ll maakteWeern Dlgtal lefhebbers, het beste produaanbod had.
e.hrer bekend de hardeschilvend vis e van Oe Koreanse reus w lde z ch pulrgan toe.
H'Iachi te w llen overneme.. Bjdrieparujen letgen op ssd opsag,een stapdie hetbedrij
r.a.lele.lafvrage. oier no8welgezonde tot nu toegee. winde ere. heet
eelegd.
Not maar twee levernc es v.n 3,5" schij
vei, dat werd me.ig mededing nSsautoriteit
toch wat tegorrig Mede onderdruk va. de
Chrnse overheid kon westrn Digrtlenkel
Hitachi ovenenren wanneertuist een
te
deeltev.nde3,5" business unrt
lou
worden
doorveko.hr an een de.de p.rtj. Geen
groot stru kelblok, het w.s Western D gita
pr mair te doen om devee lucrat evere 2,5'
Een koperwerd gevonden i. Toshiba, dat.l
slndsjaar en dag2,5 schjve. produceert,
rnaar noBgeen 3,s aanbod hd. Gelukkt
zitnerop die manie nogatjd dre eve
ra..ierr over. Ht houdr n t ove. m.ar is
beter dan twee. De overnarnes ziln be de ln
de loopvan 2012 afgeiond. Oude smsung
sch,jve. werden not lnge trd onde de
naam 58aIe verkocht, maar zijn inmiddels
echt verdwenen. Een klein anta oor-
spronke ilke Hitachi-schrjven swel nogte
onder die namtevnden, ma.rde meeste
mode len zijn nmiddes metoshiba merk
42
ontwikkelingen
Hoewe de oftw kliei nse r .nH n eL reer /o
e ga. alr eei paarlrge eder, koner
er ro!
SereSeld
. e!w-
Frod!.tef
.p
(l
nrarkr. Herwas H rn.h d.rin d erste h. fr
vaf 2012 a r ritr.hlvr mr eei p! ag
.apa. rerr va.4 terbyre.p de nrarkt brr.ht
nn dde s h.bben ook s..g.te.n Viestern
D
8
t. .!em! a e. nret deze..p.. le L
bes.h rbaa. Na ee. er.r! rrit- prFirlgr.g
3 i ge! gv. o!e6.m .ge. ,. Tira ard
elnd 20lr.z n onde,t!ssrr de
Frj/ef
!ok
,xeerlr.kgezakt
eralryle s.h
lven
koople
ilvaiafzo r,1..r
Pc, SErbyt.
D. k.ta y5ator voor s.h
fre
r rret ee. ops g
..pi! te 1v..2,3 olr i
il
re alryle r de
ireeds
trrere
dtd .hrhel.lvn de fys ekc,
mgier s.he tdrllen (pitteE)wi.r! t
har.les.hlven zjr ut8cbouwd. De neesLe
st.re of the .rL p.rr ! tretrhn 1ge.t!oor
d g ee..pa. teitvn I
_8,
ofwe 500 GE per
k.nt. c!mb fee. v er vf aere pl.(eri e.le
konrt rot een s.hijf nrt 4 TB .np.. te r.
D tr8e.p:.rle t per p er [onreierzl].s
.loor(lr her tab k:nlen !kr om de ve6.h
e.de op!e! n8er btj ltedsdi.rterbl
clk..r i plaalie. u.de prob enrer met
dala rrreEr tert. introd!.ren Een ande'
rede r ! dar de meeir modere hde
s.hjlen, re[er de erenpirer v.f 2TE i
ne.r, rrr gebr! [makn !
B
..tte !.n 4 kB, wr 5'l2 kB
tebru
kc
l(
war nern wcrkc. m.r4 kB betekenldrl r
fys ek m fder r! frte noiiB is voor ovenre:dl
mc.r b l! k!.ne. daadrerlie
lk
loor opsl.8
Exr .
(erkei
de,ge jke Adv.n.ed Fo ,.1.
s.hllen we .oggewoo. nrer de stnrdaard
LBA drcsser nt met b okken v.n 5r2 bytes,
2od.t er
8ee.
.omp.I b le rsprob emen
z
li
.rer bei.le p. s e. ber r iges!i
remen Let!!e:zonls n meernn.s nPcM
berproken, heble oir eei.ndere rede. wl
een rde
lI
modene pc nod g .n] s.hillei
mer e. .!p. re r boven de 2 E t. k!nnen
gebr! ken Om mee'd,2,2TB: s e. pr
rie le k!nreD r.nsp.ken, iroeieen s.hli
mrre6 !o ge.t de gpr nrelho.e worden
geio maeerd en om or te
gn prtte moei rctsysteem e.n nodc -
uei.b s hebben RL(weg k!nle zeggen.li:
idere p. drc pnk m beet de i.rsre tree
t:r:
sBk.lrl zo.dr neerget.h kt r.
Een hgere daLrd .hdre . s i rheor e gDei
voorde p.e5t.r.s,w. per ot.te s.hl.ri
e me.rb .ngs ie er e. sdr'llk.p..r
van de dr !e5. Aa. d r.dere k:nr k!n...
s.hlvn nret mr p:rters t
beh. en doord.t voor a( hLere-.v gnrl
s.lrrllp.lr.htei .le s.hrjfkop m nd.r
,r.
p arsr hocfr te vrorden
Test
Voor deze test r
t.
w ea. de s ag gegr
_
mer I5 harde s.h
lve.
mer ee r ops.gG:.1
.teiMn2TB,ITBof
,1TB
Alcs.h jre
_:
ken gebr! k vrn c.n ser. .t. 600 fie ': -
en ookopv. efd: a . !.hlve. werke_ i ::
6.1 MB.:.hegehelgef Hct n.nbod 5 ! i
.
s.h jvc r mer e.i rlat e!.elhe.lv:. i::
toere.Per n rlut(rpnrlTlipr r.r rr. r :
.n r.8.i motellke p,est.t es r. b.:i
13
GROEPSTEST:
BENCHMARKs
Pa[!rrk vanta8e
.
HDD s.r
PCMark, .
HDD s.o
l-.... Red cm doorvoEnelhe d
HDTun. Re.d Toesansst d
:
--
ir te. Gem d.rvoe6n treid
HorLne write.ro.gangsi jd
a( Rad QD 4
.4
kE
AttO REJd
QD 4 1 MB
atto \r/r te qD 4 4 kB
arto Writ.QD 4 I MB
6e uid (10.m d.)
Ge rid (10.m. .r.t ef)
stroomverlrruik
1id .)
sD.mverbru k la.tlefl
:erw jl
s4oorpm{ch ijven in de regelju st sti-
?r en zuiniger zijn. ln de test kome. we ook
:.hitven tegen die speci.ai bedoe d zjn voor
;ebr!
k in nas apparaten..luist i. nassen
,orden schi.lven neteen grote opslagcapa
lleit vaakgebruikt. A le schlven testen we
u ISebreid, met d verse benchmrks. Met
iCM.rkVantage en PCN4ark Tvoeren we een
;.r praktijkrests u t p de schjven. Deze
renchmarks s muleren het hardeschjige-
.rL kvan dive6e applicaties uit deWindows
Vista respectievelil k Windows 7 tild. Met HD
-u.e
meten we de
Semiddelde
sequenr le
ees en s.hrijfsnelheid vn de schilven,
D us de gemiddelde toegangstijd. En met
rro nreten we hoe sne de s.hjven lees- en
ichritfopdrachten met kleir]ere en
Srotere
d;rblokken kunnen vetuerken.
Modellen
wee itachi modelen 2ijn nog eeds re
ce
rk
verkrllgba.. De7K4000 was de eerste
:IB-sch
lf
op de mrkt en werktop 72000
'cm. De sch jf ls opgebolwd uitviifplatteE
','r
800 GB. De prilsvan 5 cent
per
GB is
s:midde d. De U a star A7K3000 3 TB, opge
Produ.tna'n
Prdu.kode
Opgegeven.apr. r. t
P attergroott.
Cemidde de rrts
P ils per
E
glryte
Rotat esn heid
rr.heAheueel
ntrf.P
Vod ngs.onne.to
i:..F (brc
..p. te t n
1,
ndov
4i Mtr.
53ll
@@E@@E@E@
bouwd uitvllp attersvan 500 cB is een wat
oudere,opproressioneel seruergebrutk ge-
baseerde schij De betrouwbaarheid zou top
moeten zijn, maar de pr!svn biina 9 cent
per GB is dat helaas ook. van Seag.te resten
we alleree6tde 2B- en 3TB ultvoer ngen
van de Bad!c 7200.14 reeks, Seagtes
nieuwste 7200rpm s.h
lven.
Hier is watopvllends aan de hndrhet
nietgeteste lTB modelu i deze reeks en
de 3TB uitvoering zjn altild gebseerd p
state-of-the-an lTB pltters.
Het 2TB rnode
bestaat in iwee u tvoeringen: een met twee
2TB platlrs en een metdrie 667GB-platters,
Helaasz4n deze op bsis v.n productcode
1 etvan e kaarte ondersche den. Wanneer
je
een schitfkoopt is hetdus m.arde vraag
watje krgt. Het door ons geteste mdel
maaktgebrulkvan 667GB-platters en is van
wege de w.t lagere datad chtheid duswt
langzamer dan de getee 3TB-ultvoerint.
De 7200.14 disks zijn erg snelen ook ekker
Soedkop
(4 cent perGB voor de 3TB,u tvoe,
ring), maar hebben helaas s echts njaar
garantie. Darnasttesren we ook seaSates
ST21I00UM00r S l!ir_ri' l
eerste4TB.schij de Desktop HDD.'15 4TB
Deze schilfwerkt op s900 rpm en s daar
door wat langzamerdan de 72AO-14s.Oak
bj deze s.hil de ps,4,2 cent per GB, ers
Toshiba verkoopt de Hitchi 4TB-scliijven
nog n et onde eiSen merk, maarwegan
aan de slag met 2B' en 3TB modellen. De
D01ACA200 en DTolACA300 - he aas heeft
Tosh ba geen simpe ere namen voor ziln
opagproduen zin beide gebaseerd op
l GB platte6. Dardoor zjn de prilzen van de
schijven lekkerlaagr het3TB-model koopie
a voo4 cent per GB. Hoewelde schiiven op
7200 rpnr werken, va len de prestaties toch
Van Western Digitaitesten we een fink
aanta veEchillende schven. De snelste
schijven voor desktop pc's is de Cavia Black
reeks, d e op een toerentalrond de 7200
werken. He aas hebben we niet de bes.hik
k ng over het 3TB model, we testen we de
2B- en 4TB-uitvoerinten. De Cvlr Black
2TE makt gebruikvan vler p attersvan
r r,! r.n Ei s
3
l/',\r
44
GROEPSTEST:
mlmmNmmmilm
iTB , ,,, . ,,4 ,,,",r,
1: .:at.
!.i r'i
:
..
..')
ar,, , na
]
':
!l
.,'
500 GB, waa het 4TB-model
Sebruikmaakt
va n vijf 800G B-platte6. Oe ga ra ntie van
5 jaar is plezieriS, maar van het4B
exemplaarvalln de prin helaas tegen.
De caviar Green reeks isgetuned voor laag
enegievebuik en laSe geluidsproductie.
De 3TB'uitvoering werkt netvier platters
vanTsoGB.wrjteentweeverschillende
uiwoeringn van hei 2TB-model: de WO20E'
ZRX ls een nieLrwe met twee 1TB-plafters, de
WD2oEARX is een ouderevriant metdrie
667G8 platters.
vrdert<ien w d 2TB- n 3TB hodlln
uit de Weern Oigita Red reeks. Oeze
s.hijven zijn special geoptimaliseerd voo
gebruik n nas-apparaten. Volgens WD zn
deze sch'jven speciaalgemakt om 24 uur
perdag, Tdtn in de week diete zrn.
Door enkele vucs oefenen ze.wanner
ze net twee ofmeer in een behuiziog zijn
Seschroefd,
geen neSatieve inv oed op elkaar
uit door resonantie. Bovendipn hebben de2e
sch iven Time-L m ted Eror Recoveryrbil
een lees- o schrijfout blokkeren de schijven
sl.hts zeer kort. waardoorze mindersnel
dan normale desktopschijven uit en raid-
aaygeknikkerd woden. Het is voor ons
lstig aan te tonn dat dewesten Oigitai
Red schiven cht beter zn voor
Sebru
ik il
nsen d.n normale dlsks, maar het klinkt
ovenuiSend. Ten ilotte testen we van wes-
trn Digita ook nog de professionle WO
RE 4TB, een schidieook bedoeld isvoor
gebruik in severs. Oze 7200rpm 4B schij
bestaat u t vier 1B-plattes en het 5jaar
gantie, maa is wel relatifduu.
Testresultaten
ln PcMkvanta8e behaa t de HitachiDesk-
star 7K4000, de eerste 4TB'schrjfdie op de
mrkt kwam, de hoogste score, op de voet
Sevolgd
door de Western D
titlWO
RE48.
Ook de cviar Black 2TB en de twee Seatate
Bacud 7200.14 schjven zetten mooie
scores neer. ln PCMark 7 zijn de prestatie-
verschilln kleiner. Opnieuwstaan de Hitachi
7K400 en Wstern DigitalWD RE 4B boven-
aan.
(ijken
we naar de
Semiddelde
leessnel'
hid, zoalsgemeten net
l.,lDTune,
dah wint
de Seagate Barreda 7200.14 3TB mt ruim
160 MB/s. ook de tiee rosriiba-schljven en
de 2TB uitvoering van de7200.14komen
boven de 140 MB/s uit. Bjde schrilftestriln
het dezelde schijven diegod presrren.
Kken we na deAtto-scores, dan zij. het
de drie Seatate schilven d e het sneste
willekeurige 4kB-datablokken kunne^ lezen
en schrijven, bij 1MB datablokken gaatde
7200.14 2B an kop.
Qu
stroomverbruik
vallenvoodat de Western OiSitalCav ar
Green- en Red-schijven op in postieve zin.
Hetverschilmet andere disks is fors, Toch
een du delijke redei omj!istdeze Rds voor
een nasteovetue8n, aanSezien zedn 24
uur perdag in gebuik zijn. Dgeluidspro
duie is bijde Redichilven ook erg la8. r
Met dank aan...
Een grcot gedeette van de harde schiven
voor deze teview we.den beschikbr
Sesaeld
door trf.tnr.iioo. rt, waa|oor on2e
INFORITATIQUE
mr don olleen .omp!1.s
49
i 5HOP:
Maak ruimte vrij op de harde schijf
BESTANDEN
ONTDUBBELEN
Oeps, de harde schijf zit vol! Maar voor
je
nu naar de
winkel rent voor een grotere harde schij loont het
de moeite om eerst te kijken ofje ruimte kunt creren
door bestanden te ontdubbelen.
vooraflvast n dinE:en backup isgeen
doublurelHet is een bewustgemaakte en
va k
Becompimeerde
1-op-1 kopievanje
bestanden. Dus alsje gaat ontdubbelen, dan
aa je die b(kup met rust. 8ii ontdubbelen
8.at
hetons om de bestnden en eventueel
de mappen waarvan onbewust een overbo-
drge kopie wordt beuraard op en actieve
harde schijt Hoevee extra ops agruimte dat
remalin beslag neemt, is ulteraard f
hankelk van je persoonlijke bwaar8edrag,
r niet2elden kan het lelajk uitde hnd
open met de doublures,
w.nneer is een beand dubbelT Dat gaat
verder dan a leen de bstandsnaam in com-
brntie met de datum warop het bestand
s angemaakt or
Bewijzigd
Wel heb je de
zekerheid dat twee besranden metexact
dezelde bestandsnaam nit in dezelde
map kunnen stan, wat berekenr darje de
.hoLrd vn verschilende mappen moetver-
Serilken
om de dubbele bestnden te vinden.
wordt een dou blu re gevo nden, dan weet
t
doorgaanswelke van de twee mappen
de'bronmap'is. De kop e in die map laatje
ntact, d andere kanje we8goo en. Naast de
bestandsnaam kunnen we ook de bestands
$oolte
in dve8lijking meenemen.ln de
regelheb
ie
een doublure te
pakken
als de
bestndsnam en de bestandsgrootte over-
eenkomen. nmers, de nhoud van de be'
standen verschit op dat rnoment. Maarwat
ls het om een'ossy bestndsfornaat.is
jpSofmp3 gaat? Dan kn d inhoud van de
bestnderverschillen, maar is eroptisch en
auditi wel degelijk sprke van een tweede
kopie. En welke wil je
dan bewaren?
Praktisch ontdubbelen
Op de website www:ui .rr!{ i .o n vind
le
het gratis hulpprograrrm. Auslogics Du
plicate File Finder. Dat lles wtje nodig
hebtvoo dezeworkshop. tet meien na het
stanen vanAuslogics Duplicte File Finder
goed op!
1. Wt wi
te
precles ontdubbe ei? wilje nar
a le bstanden kijken ofwllle j ichten op
een bepaald type bestand? Maak en bewerk
je bijvoorbee d vee d
Eitale
oto's? Dan k.n
te
d winst ha en b, het onderdeel Beelden.
2. Hoe pe.ies wilje re werk
8aan7
Er ka^
een filterwoden iaSesteld op bestnds,
grootte waarmee je aanSeeft datle klelne
en te
Erote
best.nden bu ten beschouwlng
moelen worden gelten,
3. Oe fe.omenen bestandsnamen en be-
standsdatums hebben we l genoemd.
le
kunt besluaten om deze tr4ecriteria niet(D
mee te nemen bij hetvergelijken vn de be
anden. Erwodt dn llnlrr de inhoud
van de bestanden gekeken. Wt ls im?wel
licht de eerste keer ook de bestandsnmn
menenren e. dan de tweed ker- nadat
de meeste rommelis op8eruimd - een keer
tje zonder bestndsnamen werken.
4.Auslogics Ouplicate File Finder kenten ei
gn Rescu center dat kan worden gbruikt
voo de bestanden die zuln worden veM j-
derd. Oatgaat watverder dn de Pr'rllenbk
v.n Windows n is.Jaarom a. r rdn
46
WORKSHOP:
5. Oe volgende stap is hetzoeken naa
doublures volsens de eerder verzorsde
,nellnger. Oat kan uiteraard eventies
duren, m..r na veloop v.n tjd zijn de
dubbe e bestanden n kaartgebracht.lez!lt
darna zlf moeten aangeven wt precles de
dubbele bestanden ziln die mogen worden
weSgeEoo d. oar kn handmatig, nraarook
6. En nadatje del!iste selectie hebt gemakt
- dar hoeft niet in n keer kanjededou-
! ues daadwerkelilk wegSooien. Da kan op
dr e manieen, zoalje inmiddels weet.
cleaners
r.
dar ru nrt ekker op, naarwe zijn er no8
n,e(lZo is er ook nog ronme dieje kuftver
rldern rnet bekende deaners a s Schilfop
ru'mintvan Windows zelen Ccleaner (i! !
, r
). Dat scheeltook de nodige
\r83 ma.rrekenle nietle sn rilk:het is
,,. romme d e in detoekom doorgaans
,,,.er terlEkomt. Verder kanle Auslog.s Du
. rare F le F nde no8 en tweede kee aan
hetwerk zetten, waarbijje alle beanden
met elkarverSlijkt en zowelde bestands-
namen a s de bsta ndsda tums .egeert. ook
dat kan de nodig ru mtew nstopleveren,
maarwes welhlzorSv!ld
I
rjdens het
weggooien,wanthetbest!ingssyeem
moet ntuur rjk welbiiven functioneren!
Specifiek ontdubbelen.
Ten s otte knie bepalde bestandstypen
ook sprifik otdubbeln. Zo s er detool
Awesome Ouplicte Phoro Finder (vrww
irp .ir. r ,arr onrwaarmeejeafbeeldln
gen graisch met elkaar kuntvergeiijken. Oat
wi zeggen:dez too kiikt nar het uiter ijk
van de abee din8en en aan de hand van de
8rfsche
overeenkorsten wordt bes oten
of e sprake is van een doublure. zo kunnen
vers.h llende bestandsnamen. verschi ende
bestandsdtums en verschillende beands-
Sroottes
tch doublures opleverenl r
47
a--
'Set
and forget'
BACKUPPEN
NAAR DE NAS
Een nas is zeer geschikt voor het bewaren van backups.
Maar welke software zetje in voor het mken van deze
veiligheidskopien, liefst van het type 'set and forget',
oftewel 'instellen en nooit meer naar omkijken'?
Eigenlijk is het raafl iedee computerge-
br!iker wt datje retlmatig ba(kups
moet maken, maar her antal dt dit ook
daadwerkelrk echt reteharig doer is relarief
klein. om geen enkelrisicoop bestandsver
l,es neerte lopen zijn er meerderewegen
die naarRome leiden. En handig manier
s om de nas als centrale bwaarplk voor
do.umenten te gebruiken.
Xies dan we bil voorkeurvoor een nas mt
renminste twee hard schilven d gespie-
geld worden via ra d1, daarree benje
verzekerdvan twee in real-t me bijgehouden
ex.l gelilke schijkopien.
E. om hetdn ng mooierte maken is her
mogeliik om een externe usbaan een nas re
"ange.
en bijvoorbeeld een kee per week
(ofalsje heel paranoid bent desnoods
daSelijks) een ba(kup naar di schiite laten
maken- De meer geavnceerde nssen
beschikken daaruoor over en ingebouwd
ba.kuptoohje.ln het gevl van een s)mology
nas
tewapend
met de laatste versie van
het bestuingssysteem Diskstation, vind je
dezeope in hetstanmenu in devomvan
Backup maken en terugzetten.
Je
kunt nu aanseven \elkeEedeelde mappen
naa we ke externe chijf ofschitven gekopi
eerd moeten wordef en opwe ke tjdippen
dit dienttetebe!en, zie het rnaaralsen
soort van pro8rammeerbae s.hkelklok.
Uiteraard dient de opslatcapa(iteit van de
externe schrgelk te rijn aan die van de
schijcapaciteat in de nas, meermag mr is
vrij nutteloos omdat dezeextra uimte niet
gebruikt gaat wo rden in een sett ng als deze
Gaat e nu eens iets helemaalmis metje ns
en.rashen beideraid-schijven tegelkertijd
(weliswaar is de kansdaarop helklein, mar
to(h), dan hebjealtid een extern schiirmet
een recente kopre van alle belantrijkezaken.
(westievan
nieuwe schijven insr leren of
zels een geheelnieuwe ns kopen en alles
weer terugkopiren. Datwerkt het best b
tebruikvan
een nasvan hetze fde merk.
Kortomrgebruik n plaats van dewelbekende
map Mijn documerte. en cntra e map op
een nas mt raid-coniguade en externe
schiien
jezitsafe.
Afhankeliikvan het merk
en type nas kantegenwoordig zelsvk een
cloud'backup
Semaakt
worden naareen al
dan niet betaalde online doudopslagdienst.
/A
WORKSHOP: l
Backup vanuit Windows
,r, je om watvoor reden dan ook nietg.
!ru km.ken va. een nas a s cenale opslag,
.aar wel voor de backup, dan zijn er andere
rp oss.8e.. om re beglnnen is e de in
ndows ze fintebakken backupoplossing
rarmeele op nsre bare tilden nappen van
r. e.e naar de a.dere locatie kunt kopr.
-e.
Oubbeik k voo de confgurat e van dit
3ereedschap
in her ConiiSuratiescherm op
i:c{up mken en terugzetten -we
gan
_
e-bI u rvan Wrndows 7 rn de Pofessional
.r LJ r mr ed r e (heaas o.tbreekt backup.
oe. .ar een neiwekloc.tie in de Home
Kik n hetEeopendevensteropde ink Back
up instelen in het rechter paneelen veruol
8en5
rn een nieuwvenster op de knop ln een
netwerklocatie opslaan. Klik op bl.deren of
v!r de gewenste back!plocagie hndmat g
in ver8eet ook nietle
Sebr'rikersnaam
en
wachtwoord voorle nas ac(ount oP teSeven
in de dtuoo bestemdvelden. Klik op OK
en daarna opvolgende. Door de optieAuto.
rn at sch ten bepa en laat je
Wind ows zelf
kiezen wat er zoa wordtgebackupt, vooal
handig als
je netjes de standaardmappen
gebrurkt voor docu menten, abeeldingen en
meer. ook wodt e met deze opt e op re8e.
matige bsis een imate van de systeemschji
Semaakr.
zorS uiteard datje
tenoet
vrre
schjfruimte op de oas hebtom ldeze data
kwijt te k!nnenlW lie zelf kiezen welke map.
pen er meegenomen worden in de backup,
da kies je hiervanzelrspekend voor de
Seieeer de mappn verdeeld overdiverse
schijven die je in de btkup wilt menemen.
Ver8eet ook niet de o ptie Systeemkopie op.
.emen van stat onsioS (c) en eventuee een
ookaanweziSe recoverypriitie. Zo kanje i6
Sevalvan
nood altijd een werkend systee
teruehalen vanaf je nas, eventueel
Sebruik-
makend van dew ndows i nstal atiesch jf
voor hetteogzerren vanje c.schijop een
nieuwe harde schijfr'
Na een klikopvolSende kanvia de link
s.hem wzlgen de backupplanning n.r
wens
Eereseld
worden.Als ales narwens
is, klikje op lnstellinSen opslan en b.kup
!itvoern. Hiermee ontstaat een echt'set&
forge-backupsyeem waar je
nooit meer
naar om hoeft te kjke..Ierugzeun van een
backup kan via dezelfde app uat het Conigu
ratieschem, het wij zlch .ller.aal vn2ell
49
t'/O RKSHOP: a.ia,-i,: r.r(. r
".?m
riE
t
il
Alternatieven
Gebruikers diegeen U t mate- ofPro-uitve
. ngvanWindows op h!n pc hebben an,
moete. op zoek naar een andere methode
voor het backuppen naar hun nas. check
voora eerst even de met de nas neegele
verdelnstalatieschilof brengeen bezoekle
an deiabrikantvan de nas. zo vinden we bj
syno ogy (www.syno ogy.com)het pogan-
ma Data Replicator3. Ditgratistooltle werkt
naadioos samen met nassen van hetzelfde
merk en de werk n8 is s mpel.
ln het hoofdvenstervan Dta Replictor klik
le
op de knop Se ederen, k es vervolgens
voor de optie Syno ogyseweren k ik op oK.
Na even zoeken wordt de nasgevonden.
Selecteerdeze in de ijsten k ik op VoBende.
Vul je gebruikesnaam en hetwachtwoord
vanje nas acco!nt ln, kl k weer op Vo gnde
en se edee de mappen d eje dor Data
Replictor wi t laten backlrppen.
Wilje cht honderd procent zeker zljn van
een exacte a tid up,to-dat kopievan de
orig nele map(pen), klik dan op de knop
sync. Via de knop P nn ng kan een schema
ingesteld worden voor een meertradit o
nele man ervan backuppen en totslot is er
de knp Onmiddel i.lk loo r een eenma ite
handnatige backup. Voordee van Sync is
datgewijzgde en nieuwe bestanden direct
Sesynchron
seerd \orde. met het originee.
De backupmp heeft s naam overgens DR
plus de naam vanle pc.
!
*"
I
I
s.,s- I P,*.
losv
Darna.st kan via Data Repl cator en de
.
opt e Herstelen (deze wrdt actie na een
klik op Stop sync) heeleenvoudig een baa
kupworden teruggezet. Prtrg or. te \eten
s datje onder opties het aantalversies
kunt bjhouden en zelfs herstelpunten kunt
cobian Backup
Erg interessant sverder hetgrars Cobian
Backup(ww.cob ansoft.com), een o!de rot
die inzetbaar svoor eEenlitk a levoorko-
mende backupklussen.le kunt er mee ba.k
uppen naar een nas, maarook naar hade
schrj usb-stkk en ftp. Prettig is dat e des.
gewenstgebru kSemaakt kan llorden van
veBleute ing (4E5128, AEsl92 en AE5256),
een optie d e we helas m ssen in hetverder
bllna perfect
te noemen Data Replicator.
Cobian is spec f ek bedoeld voor 'traditioneel
backuppen, ondel:
ie seeit een tildschema
op en ofervolge.s de incrementa ofdif
feretial methode geback!ptmoetworden.
Beide nethoden ziln zeker q!a result.at
verge ijkbaar, voor een gedetallleerde u t eg
overde verschilen en overeenkomsten kan
je terechtop httpsT/n.w k pedia.org/w k/
lncrementee ls in principe de snestelan
detwee, dus is het handig om dle te kiezen.
Voodatweaan deze keuzetoe ziln, s het
zaak om Cobin te i.staleren. DesoftltJae
kan als seru ce ofa s'gewoon proEramna
draaien. Standaard svoor een nsta lat e als
seruice gekozen, mochr dat bijlou loi pro-
b enen leiden (bjvoorbeeld niet bere kbare
netwerkmappen). dan kan je veel td gaan
steken n het opsporen var deveroozaker
van het probleem ofde makke ijkeweg
bewandelen:cobian als regu er programm
Kiesje voo Service. dan hetzaak om in
de stap waarje deze keuze maakt naam en
wachlwoord !ooje Windows gebru kes.
account in te voeren in develden onder
usen.me en password. Laat verder al e
ovrige standadinste ingen staan zoa s
geadviseed, dan werkt het aks a lem.al
naar behoren en zjn ook
Seopende
bea..
ls cobian eenmalgeinstal eerd, dn openle
de gebuikers nteriace riddels een dubbel
k k op het p ctogram n de syeemwekba k
Klik op de knop met de om.irke de + i. de
knoppenbalk en kies onder hettabblad Ge
nealdegewenste opties en geefeen naa.n
a.n de b.ckup. Het is moge jk om.fzonde.
lljke vo ledige bckups te maken - w
le
dat
nlet, schakeldan de opt e create seperated
b.ckup using t mestarnps u t.
Kies n princ pe voor lnementalals me.
thode en ga dan va het menu in het lnker
paneelna.r Files. selecteer de te backuppen
map(pen)en de doelnap opje nas.
Onder Schedule kan hetgewenste backup-
50
WORKSHOP:
.(dniBrtbPuctity'5.4
.E
n..,,:,.. ,,,
.rrx
rPdcM !@jEl6,!EE]
i;"F --- i
>9-
I-E
I=+EE
rEEl
ll I
'I=Is=
E
]
e5 :! Cobn s{kup 11 - Dkrypiionbol
*
u r@'il
..D.}ees*l,I
Z
:::::::.......,.,.....
schema n8eeld worden. As
ie vooreen
incrementie backup hebt
Sekozei,
k.nle
eef laEe interva stijd seleeren (een uurtje
is relistisch) omdat er meest I ma r weinig
bestanden
Sewijzigd
woden of brkomen
ten opzichtevan de eersrevolledige ba.kup-
onder Achive kanie Encryption inschake-
ien, wat deveilgheid tn
Eoede
komt. tn
fete ben
le
nu klaar met het opzetten van
de backuptak. mar ijnasrelinS is, via een
s.a a an opties. altiid mogelilk.
Ontsieutelen
Het s hand
I
om de eersre (volldige) back-
up even hndmatit op te staten. 5e ecreer
.darvoor
de netEemaakte tak n he! lilstje
en k ik op de afspelknop in d knoppenbaLk.
Bijgrote hoeveelheden besranden k3n de2e
eerste run een tijdovend klus 2rjnl
Na s uiten vn het hoofdvensierdraa t
Cobian voortaan op deachrergrrd. Om ver-
seutelde backupbeanden te openen, k ik
je n het menu Tools opDecrypter. Kies in dit
hulpprogramma als bronmap de backupmap
opje nas en ars doelmap (bijvoobeeld) een
terpmap op de pc.Jevindt in deze latsre
map.a een klik op de Decryprknp alle be-
standenvan de bckup onvesluteld terug.
MinpuntvanCob an is dat er
Been
select ei
teruszetseredschap is ngebouwd ;n ook
syncen ontbreekt. [4aarwat ons echtzorgen
baart is het fe t dat de maker de broncode re
koop aanbiedt. Dat kan betekenen dat een
eve.tuele koper besluit om de software nlet
mee gatis te verspreiden..
5'r
Verloren bestanden terughalen
DATA KWUT?
let is
je
waarschijnlrjk wel eens overkomen:
je
drukt op
een paar knoppen en voor
je
het weet heb
je
per ongeluk
belangrijke data gewist. Of erger rfog:je harde schijf is
kapot gegaan. Een goede voorbereiding voorkomt veel
' ":l.:."n
oo""n
Besta.de. d ete nWndowrverwlderr be
ifder iidear.l n de pr!le.bak Mrwt
a sle de p'u eil,ak ntussenSeeegd hebto
d.ra v.i externe op! gmed hbt gew st?
Ho haa
ted
e p..rhoidrdv.krnteforos
As iemnd dt gewo. heeir we8gegoo d
s d.t doo,3ans met eenvo!d ge sofiwae
terlg le h. en. Manr drt lkt a een als de
bestanden.og n etzjn overschreven ofEe
form.tteerd. Doorgans wordt geadv seerd
om derge ilke dataheste - orecoverypro
gr.mm.t iietop de hrdes.hrfte na
eren waarople dr wilt herste len. Met het
nsta leren vf d e si(ware knle namelilk
bepra de verwjderde bestande. veschrl.
!er d e d.rrna nier meerte heEiele. zl.
s2
ACHTRGROND: l:rr l
t
/'r
\t
\/ ,
..)(,
,I
.f
r\
t
\i
;i
?
"Eigen
rk
dataveles altd het
Sevolgvan
een menseljke fout. Hetwilst namelilk op
hettebrek aan een gedegen backup ,
zegt
Mark Klejn van K Design Dataherstel
voo hetzefterughalen v.n data zrln vee
recoveypakketten beschikb
gootdeelbeta.lde sotware is. we kennen
veelvan d e
pakketten een grats proefper
ode. Dat svooralbedoe d om een scan lit te
voeren waarmee de
gebru ker erchter kan
komen we ke bestanden hij not kan lerugha-
en. als dat interessant senjedaadwerke
rk
data wit herstelen, moetle doorg.ans een
De
prien
daaNoor open u teen van circa
25 tot meerdan 100. Ulteraard zin e
ookgrat s progr.mma'svoor het terlgh en
van data. Bekende namfn zun ondermeer
Re.uva, Too w Fie Recovery Fee, Pandora
Unde ete, Av ra UnErase PersonalofFreeUn.
'.',.,'.,
oorzaken
Bii meer
ee.om
pl
ceerde datainc denten oi
outen kan het l.stig2j. om ze fde data te
herstellen, verteltJaaplan Visser uit eigen
eruaring. Hij is.ountrynanagervar Kroll
ontrack, n van de bediilven d e
sespeciali
seed zitn n het herste len van dta.
Verles van data kan vee oorzaken hebben.
wat veel voorkomt, zjn problemen met
externe harde schjven,laptops en gebroken
usb kks. Dat kan bijvoorbeeld door het
te ruw mgaan met de laptop, ofhet hard
dichtkappen v.n de aptop terwij deze no8
in werking is. 'Mensen vergeten vaak dat
harde s.hijven heeltere onderdelen hebben
die snelbeschad gd kunnen raken", a dus
Vcser. Bil Kro lOnack komen steeds meer
externe hade s.hjven binnen. Bovendlen
is wereldwrd een toename te z en van data
herste op mob ele pparten, zoak Pads en
mobie tjes. f,laarvaakzn dat dure recove
r es,.lie niet;@r iedeen zn we88e egd.
ook het .ant.l conumenten met een nas
(network attached stora8e)in huis neemt
toe. Daarbj kan het herstellen vn data
ook laigzijn, merktV sser."Mensen heb-
ben vaak geen dee w.t er zich in een nas
afspeelt. Bi.leen nasworden data vaak
gespreid over meerdere schijven in b okken
opgeslagen. Als er iets beschadigd a.kt,
kunnen gebruikersveeldata kwitt ziin als de
b okken niet meer brj e kaar k!nnen worden
weraden in iedergeval raldo-opstell ngen
van nas'systemen al Maarwe krilgen soms
ook te maken met ntewikke de ecoverles
van ra d5 systerner]. Eveneens kan he! he.
stel en van data van Linux systemen astiger
zn ondt her bestandssysteem anders is
Geduld
Dat.herstel kan zeer arbeids ntensief zln e.
daarmee vooralee. kwst e van hee v
geduld.
A s schijven echtys ek ziln bes.h
53
ACHTERGROND: )
.
I , l).r, lr,, \,ir
d
3d,
s het herstelvn dt misschien alleen
.os moseljk door en
profssionele
dienst.
UlI de praktk blljkt dt dta ln ongeveer 90 '
pro.entvan
de
8valn
werte herstelen
!e ziln. omdat dataverlies heelveloor2ake.
ka. hebben, en elke ootkeen andere
wekwijze veeist om de data t herstellen,
s hel lastisom een andacatievan kosten en
D I
Sebeurtdoorgaans
pas na een ana
ryse.
Derse jke
bedrijvef beschikken over
oture aboratoiawahardwarezonder
.
si.o! opengeschroefd kn worden. Grof-
reg lopen de kosten vooreen professionele
C eI. recovery daa.om uiten van enkele
.onderdentoteen paa
duizend euro. "Maa
o.geveer 80
procentvan
de recoverles kost
minder dan 250", z8t Victorvan der Boom
van ODRecovery.Veel diensten hanteren
anprFen van rond de 175 tot 200 voo.'
eenvoudige herstel.diviteiten. Houd er wel
eke.ing meedatde epatievan een hrde
s.hilf ongeveer twe weken kan duren.
Professioneeldataherstel iseigenlUkvooral
weSSelegd voor iedereen die bijvoorbeeld
enke e du zenden foto's metdaaropve e
laen
van zrjn leven kwitt is. ofvoor wie foto's
vn bilzondere momenten venoren heeft,
bjvoorbeeld foto's vn een pasgeboren kind
oi een overleden familielid. Soms hebben
mense. alleen hun vkntioto's verloren
doo een beschadigde hrde schljiofsd-
tn. Nietvoor niets is devakantieperiode,
en de weken daar nt na, voorde dta-
herstelbedrijven de dukste jd van hetjaar.
Mrje kuntje aturge. o hetterughalen
vaf.data dooreen profess oneelbedrij no'
dig h. Professlonele e.overywordt in zo n
gevalmisschien alduurde dn de heleva-
kantiezell%k het niet om heelbrjzondere
momenten
8aat,
is mijn advies:8a8woon
nog een keer op vakantie, Neem de oto s
no8 een kee ove vindtlapln visser.
Data kwijt?
\4aar wat kan je ze fwl doen na bilvoor'
beeld een crash ofeen vkusbesmttlng? Bij
een dataprobleem kanje het best zoweinig
motelijk aan de situatie veranderen. Als
een hrdes.hrfeen
tsiek
probleem heeft,
verger
ie
dit alleen maar alsje de compu
tevaak opnleuw opstat. "Ga in iedegeval
niets meer instlleren ofvan de schifverw i-
dern", zegt Keijn van K.Destn Dataherstel.
"Haalgeen noodtrepen uit, zoals hetopstar
ten van scandik (schijconole) o pro-
grammas (PC dotor) die meestalde kans op
een sucesvolle ecovery verkleinn. Het i5
namelijkeen st!k lastiSerals de bestanden
waren gefratmenteerd (vooralop fat parti
nes) en helem.alonmog ijk wanneerde e.
vaf d e bestanden intussen doorandere 8e-
gevens zijn overschreven. Onthoud datlle
schrijfactiviteiten dete edden data kunnen
oveschrijven. En overschrevn dat stat
gelijk aan
Seen
data."
Het beansr iksteadviesvan diverse deskLrn-
diSen srkalm b ijven. Raak nit n paniek,
maarSa na welke dataje kwijt bent. Schakel
ll stroom uit. Na het incidenteven ee.
kop koff drinken ei bedenken watj kwijt
bent. Ole bezinningsfse is heelbelngritk.
Probeer in te schatten wat het risico is lsje
er zelf an
Saat
sleutelen en wat hetje waard
is om de data terugte krijgen. Dat is en a'
wetint die lleen de gebruiker voo. zichzelf
Niet doen
Uiteraard zijn er ook d ngen dieje beter
niet kunt doen. W e googehop termen als
data herstllen, vindt al
Sauw
teken o
ilmpies war wordt
seadviseerd om n ee.
datanoodgevlde harde schijf
jn
devriezer
te leggen. Oat is en slechtadvies. Ook het
openschroeve. van een hade schiifwordt
afgeraden Wiedesch jf
openmaakt, loopt
het rls co dat er door stof en vuiideetjes
schade ontstatan de leeskoppe., waaF
doorje nog verder van huis bent en recovery
zelfs niet meer moSelijk kan zrjn. Ook en
tikje teten de schijf brengt veel risico's met
Voor sd-kaarten ge dt datje 2e beter nooit
kunt formatteren, ook niet a s her bee'
fende apparat daar om vraagt,ls ee.
sd-kat nat geworden, laat hem dan rustig
op kamertemperatuur drogen. Lukt het her
stellen vn dedata dan nog niet, bedenk dan
of professionele hulp nodiSis. En uiteindelijk
8e
dt voor edereen datveel leed voorkomen
kan woden, doorte2orSen vooree. goed
v
ACTUEEL: Foi, .d
HET SPEL IS
BEGONNEN
N/icrosoft kreeg bij de presentatie van zijn nieuwe
console Xbox One veel lof. maar vooral ook veel
kritiek. Met name de strikte drm op games en de eis
om altijd verbonden te zijn met internet, zorgden voor
boze reacties. lvlicrosoft heeft inmiddels een aantal
voorwaarden laten varen.
i_::. ra. de Nieuwenhof
:r!( g!er. _ .. I lri.' r
rr
rr
ETE!@
Het bedrijf Lrit Redmond ws de eerstevan
de
troi
consolemakers die znlrieuwe ge
.eratie spelcomputrs aankondigde. Tijdens
de peseftativan
deXbox One wilde M cro-
soft vooralduidelilk mken dat de conso e
meer s dan alleen een spel.omputr- Het
moet een entertainments)steem worden
voorgames n muziek n video.
lnteressant, maar fans n
journalisten
zagen
ook de beperkingen:d
Sameconsole
vereist
dat er iedere 24 uuree. verbind nE wordt
temaakt
met de seversvan Microsoft.
Gams ofine spelenwas dus niet motelijk.
Daarnaast zouden gekochte games niet
,omaar vn eiSenaa kunnen wisselen.
Micr;soft wi de daa ruoo r
Ee
d zien. oie
beperkingn zjn nu door Microsoft opgehe
ven. De ofk le reden is dt het bedrjfzegt
te luisteen naa. de feedbackv.n XboxJans
Het is echterw hee toeva Llig dat vlak voor
de aankondiSinS vn hetvrrere beleid. sony
zjn nieuwe
tameconsoie
aankondigde: de
Als we Sony moeten geloven, krijgt de Ps4
niet zo'. reng drm.beleid en is ook een
constante ntrnewerbindifg niet nod
E om
games op de console te kunnen spelen. ook
op een andervlakvoeh Mi.rosoft de het
adern van delapafners n de nek: de prijs.
De Ps4wordt met een adviesprrsvan 399
namelijk 100 goedkoper dan de xbox One.
4icrosoft moest dusweliets doen om de
gunstv.n degamer tewinnen en veryelende
beperkingen helpen dan 6iet.
ln tegenste ing ttsonv en M crosoft h eld
de derde
Erote
conso emker, Nintendo,
Seen
persconerenrie op de belan8ritke
enrertainmentbe!rs E3. En dat betekenr dar
we vooopig ook noggeen nieuwe console
hoeven te vewachten van delapanners.
Nintendo lrjkt zich teconcentrereo op de
n.p.yrt.rt on .om/p54
55
ACTUEEL: Forv.r..1
BIG BROTHER WORDT
STEEDS BIGGER
Het omstreden PRISI\4-programma, waarmee de Ameri-
kaanse geheime dienst rondsnuffelt op de servers van
onder andere Google en Facebook, lijkt nog maar het
begin van meer'Big Brother'op internet.
Geo.ge otue I igt waarschijnlilkte glim-
achen n zljn
traf.
zlln were dberoemde
boek I984ljkt nu echt waarheid te worden.
BrgBrotherhoudtofsnetllee.v bevei
gingscmea's op saat ln de gten, maar
voora op d e ene p ek waar nogvoled ge
lrilheid zou ge deniinternet. f,Iet het PRIS/
programma heet deAmeikaanse i. icht n
Beid
enst NsA name
rk
de.r toegangtot
de servers van grole internetbedrrven a s
Y.hoo, Microsoft, Cooge, Fa.ebook, Drop-
.ox, App e en F.ebook
Sinds kokken u d Edward Snowden via
Ihe c!ard an en The Washingron Post het
PRrSM-programma bekendmakte, s er
wereldwd veelopheover de dig ta e aiu s-
terpraktiken. PR sM richtzch name
rkopde
plekken waarvoor in kht ngendiensten vee
relevante informatie is te vlnden:so.ia e net
weken en andere p ekken waargebru kes
niomatie u twsselen en opna.. Net doel
is om zo onder andere tetrorlsren berer n
degten tekunnen houden en in tegrilpen
voordatze ets kunnen !ikichten.
De grens tussen een onschu dige burger en
ee. terror st is echte ninder duidel
lk
dan
je denkt Met een ongelukklSe woordcomb
n.tie in een goedbedoelde grap in een Face.
book ber cht ofeen sclrepe rea.tie op een
postop cooge+ kan er aleen a armbe letje
ook Nederland.an de beu1. waars.hjn ijk
is het aantalvideo's dat via Netlix s.ks h er
te bekijken s, n etzo groot a s i. deVS Maar
andere aanbiedes van lms en seies. denk
aan omroepen en kabelbedrlven, moeten
nu ook met iec komen om geen kjke6 te
verlezen aan Netf ix. Datbetekentmeerv
deo's on demand. De eerste tekenen hiervan
zili.lzchtba.DePubiekeOmrepgaat
vo gendjaar een test doen orrnaast her
grismteraalv.n
Qitzending
cem st ook
bepaa de content te8eri'beta n! aan te oie-
gan rinke en bjde NSA. Degeheime dienst
zegtzi.h voor.lte rchte. op Amerikafen en
mensend e metAmerikaanse staatsburgers
n contactzijn. Daarnaast heet mif ster Plas
terk a gezegd d.t de Nederlandse inlichrin-
Send
ensten
teen
gebr!ikm.ken van PRl5M.
DeA|VDen MVD kunnen dus n et zomaa
i. de gegevens van Neder andse gebr!ikers
kjken. rMaar als de Amer kanen interessante
nformatie over Facebook-gebruikers uit
Nederland aanbieden, 2ullen onze in icht n
gend ensten die n etafslaan.
Het PRISM programma lilk! nog maar het
begin van het.ftappen van internetcommu-
nicat e. De Britse kranttre cuardian kwam
onlangs meteen nieuwe onth!ling:de Brtse
inlichtingendien GCHQ bewaart data d e
va were dwilde
8lsvezelverb
nd ngen angs
GooBittanni komen Het zou gaan or.
mx maal21 petabytes (l petabyte is 1000
Het atappen gebeurt al meer dan anderhali
j.ar
en infomatie d e eruit kom!, wordtEe
deeld met de Amer kaanse co legat van de
NSA. Het s duswa.hten op n elwe onthu
ingen over hoe we met zn allen in degaren
worden gehoude. op intenet
NETFTIX START
Videodienst Netflix komt eindelijk naar Nederland. Dat bete-
kent dat duizenden films en series binnenkort on dem4nd via
lnternet te zien zijn, en niet alleen die van Netflix.
wrtr yo!t!bc .onr,r.h.. re .,,p.r rl
(
rir r. !
VIDEO.OORLOG
Netfix beSon ndeVSaseefon ne v deo
ireek d e dvd'sv a de po opuurde. n
merika doet het bedrj dt nog steeds,
Tar Netflix verdient zitn
Seld
nu voorlh
!nlne dienst warmee du zenden series en
'
ms vooreen vast bedragper maand on
lemand te z en zijn. Omdat u t2endrechten
. ieder and afzondenjk moeten worden
:eregeld,
wordt dev.leodlenst
ln8zaam !it
3erold
over de restvan dewereld. nmiddes
rln Groot Brittanni, er and en scandinavi
. ngesloten en aa. het e nd van ditlar is
den. Hetzo! dn voorlgaan on program
rab waarvan de omroepen niet de rechten
hebben om zegratis onlne te aten z en. Ook
RL heefialaangekond gd dat het met een
antwoord op Ntllx 2alkomen. Daarnast
erpermenteertYouTubeal met betaalde
v deokan en en w e weet begint Fox faast
de wedrdbeelden uit de Eredivisie ook
ndere on ine Tendrs
57
ACTUEEL: Ap p'//tc h
APPWATCH
Een smartphone zonder apps is als een pc zonder software. Apps bieden
gemak, besparen trjd of zrjn gewoon leuk. Een overzicht van de origineelste
apps die we de laatste tijd zijn tegengekomen. cerran Groei
Datumprikker
vc.. het prikken
van een datum met
-eerdee
personen, bijvoorbeeld voor een
:.rje, sportwedstrijd of bore, mken we
g.aag gebruik van de website D:tLmp.iklier
. n rotaalzn netdezewebsite alzo'n 3
-i
je..sprken gemaakt. Ais beheeder
roerje eenvo!digweg suggesties voor data
. en klesle de deelneniers. Alle deelnemers
kunnen veruo gens op een websit, vla de
roe8ezorden lnk, aangeven op welke a8en
ze beschikbaarzijn. Deze app b ijkt eef
rnooie toevoeging. om in te loggen moetje
le
e-mailadres invoeren en bevstigen ret
de toegezonden veiikat elink.le kunt met
de appje bestaande uitnodig ngen bekijken,
je beschikbaarheid aangeven ofzel een
nieuwe afspraak aanmaken. En je kuntje
contactn direct uitje adresboek se ectere..
Verder is de meetuaarde ter opz chte van
de website nogwatbeperkt, maar handig is
Bamboo Loop
Wacom introduceede met de Bamboo
sty us een pennetje om gema kkeli.lker te
tekenen en schrilven op het scherm van een
smartphone. Het bedrilfheeft erook wat
handige apps voor bedacht. Eerder lanceer
de het met succes B.mboo Paper, wa.rmee
je ( n de vo edigeversie) een bib iotheek
van notr eb okken kunt opzetten. Nu komt
het met digtale wenskaarten app Bamboo
Loop, Foto's staan h erln centraa en e kunt
vrje ijk s.hetsen, krbbelen oschrijven op
de kaart. ook kan je deze weerterugsturen
n.a de persoon d e hem stu!de, waardoor
je het a s comnrun catiem dde kunt zien. A
is het daarvoor net wat te om.chtig opge-
zet. Kaaften kanje u teraard ook per e ma I
versture. oidelen n een soci.alnetwerk.
Natuujk s het pennetje (ofeen
Soedkoop
alterntiefv.n Kruidvao n et
per
se nodi, a
werkt het schrjven daarmee welwat mak
kelitker dan met dev nge.
gr.-lrEl
KIK Messenger
De chatapplcatie K K Messenger isaan een
linke opmars be8onnen.A is hetaanbod
van dergelijke apps aloverwe digend, met
onder mee WhatsApp, Facebook t\4essen-
Eer,
Viberen Google Hansouts ls be ane
rjkstesoortgenoten. K KMessenge,van
canadese akomst, bestaat aleen parjaar,
en heeft zeke rnetde laatste updates veel
wegvan Message,1e. Het bljkt, getuige
racties n coogle Pay, dooropvalendveel
tieners, te worden gebruikt
om euke ofspannende chat.ontacten op te
doen. Voordeel va n KIK Messenger ls dat je
een
Eebruikersnaam
kunt aanmaken dieje
zonderzorgen kunt delen via bijvoorbee d
nstagram..Je hoeit je telefoonnunrner dus
nergens prF tegeven. S im zijn de zoge
naarnde K K cards, keine miniappsvoor het
delen van contentofspe en vangar.es met
andregebru kes, direct in je ber chten-
58
deliious.recepten
Het bekende kooktjdschriit delic ous heeft
een receplen appvoor de Pad uitgebracht,
en daa heeft hetzekerwat design betreft
ets moois van gemakt. oeze eers(e app
st.at ln lietteken van groenten. De ope
ningspagina met muz ekje hoeftwat ons
betrefr niet, maar zdra je daar voorbrl
bent, kanjesoepelhorzonra door de 25
recepten bladeren De bere dinEswilze kan
le
omhoog trekken. De eerste drie recepten zjn
grats, de andere u jn verborgen en vereisef
een n app aankoop ( 2,69).be ecepten
nod gen, rede door de moievomgeving
en fiografie, zeker uit om aan de s ag te
8aan,
en de beelding vrlleenvoudig. Aan
de andere kant b edt het kooktrdschrift, dat
ookdigtaa bes.hikbaar sva de appvan
, naaonsldeewe war meer
waar voor je ge d. Een ndere aanrader ls
Het Fotokookboek ( 3,59), een app dle aan
de hand van foto's stap voorstap begelei-
ding biedt bj 84 ecepten.
NOS
De NOS heeft haa app voor hetvo
8en
van nieuws en sport vern euwd, en daarbij
tevens aangepast voor gebr!ik op de Pad.
Oe opzet is eenvoudlg en helder, teksten
z
i(soed
leesbaar en de app we.kt zowel
in horizonta e als verticaie posiue. Na het
openen krrgje het nieLrwsove?kht met
enke e !itgelichte artike en, een vldeobaik
en een lilst rnetovei8 items die ujdens het
scol ef automatischverderwordtaange
v!ld. Met een swipe naar Links kanje naa
de latste uitzend ngen (onde neervan het
Noslournaal en Sportiournaal) en een swipe
naar echts bengtle brj het sportnielws.
Knoppen voor deze paginas z eje ook teug
in het rnenu. Grppig is dat deze ndeling
lex be h: b, speciale evenementen zoa s de
o! de France wordt een exa'themapa-
gina'toegevoegd. En als er llve u tzendlnten
ziin d e evi depp kunt bekilken, wo.dt
dat k dect zichtbaar gernaakt. Handig
is datje na het lezen van een art kel direct
het volgende art kel omhoog kunt ekken.
Minderpaktisch ls dat a le rubrleken {zoa s
Binnen and, Butenland en Politek)doo
elkaarstaan, en iteren p rubr ek s helaas
niet mote
rk.
Bovendien ontbreken weerbe
ichten en flenieuws.
ACUEEL: 0irt//:1(
Weeronline HD
De apps van de popu airewebsite
vallen nog nieizo nde smak, maar
weeron ine HD seen prettSe !itzonde
ng De Pad-app s mooiontworpen met
een dshboard w.arje na.r voorkeur res
widgets op kLrnr praatsen. zo zieje in n
keer bilvoorbeed een weekoverz cht. weer
berich!, regenradar o b!ienverwa.htinE. Er
zilf acht widgets (vandaag & rnor8en, Re-
Senrada,
B! enverwa.htinS, Weekoverzi.ht,
Weerberi.ht, Kaarten, A.tivite ten e. Hooi
koorts) d e je gemakke
k
aan
le
dashboard
k!nt toevoegen, eventlee meerdere keren.
Leuk om bijvoobeeld een voorspelingvoor
lewoonp
aats n vaknneadres naast e kaar
re zetten. Naderhand kanje de wdgels
vers epen en, door het panee omhoo8te
slepen,lnste inBen2oasde ocatiewlziSen.
Alsje op een widget kl kt kijgje een gotere
vers e met extra inforrnat e te zien. verder
kanle hetwee en weera armen als push
notificatie ontvangen. De stabl te t kan.og
iets bete, maarverder is dit een mu have
59
ACTUEEL: AppWar.h
Floating Notifications
n Facebook MssenSerwerd onlangs de
Srapplte
eature Chat Heds geintrodu-
ceerd. Bijeen inkomend chatbericht krijgje,
ookalsjeopdatmomentinenanderepp
werkL een i.oontje met hetge2ichtvanje
vrind te zien.le kunt het icoontje verplaat
sen, naarde onderkantvn het scherm sle
pen om te uiten ofd@rklikken om de chat
te opnen. Met Foating Notiflcatjons kan ie
verSlijkbare zwevende notif icaties voor alle
gelnstalleerde apps insrellen. Na instaIarie
kiesle voowelke pps ie dit wi! met per
app no8 de fodi8etweaks dieje aan ofuit
kuntzetten,2oahacuknoppen, uitgebreide
tekstofhet
Sewenste
koontie. Een nrin-
punt is dat d app nit de norificaties in
te
notincatieblk kan wissen, dat moette dls
nog handmatig doen. Ookwordr niet ieder
app ondersteund.le k!nt Floating.Notifka
ties 30 dagen gratis proberer, daarna kosr
het 1,49 voor onbeperkt gebruik.
McAfee Security lnnovations
McAfee heeft enkele inventieve bta fe-
tures verzameld in de
Sratis.pp
Security
lnnovations. Een daaruan, 5mart Perimeter,
kan van pas komen alsje zowel een smart
phone als tablet gebruikt en bangbent om
n va'r beide kwilt te raken ofte verte
ten. De twee apparaten, die p hetze fde
wif netwerk moeten zljn ingelogd, kanje
eenioudig opzoeken va de lijst in deze app
en koppelen met een
pincode.
Raken de
apparat. buiten e kaars bereik, dar stat
een t meren kan alleen de pincode voorko-
men dat de toestellen worde. vegrndeld.
volgens de o msch rvi.g gebeu rt dat bij 30
voet(ongeveer9 meter), naar ielte
k
start
het aftelen zodra nVan beide appra-
ten.n et nreer op hetzelide wi..erwerk s
ngelogd. HeaasSebeurt dat ook a s n van
de apparatf . utomat sch of zelfs hand-
matiS uitloSt. wellicht heble ner wt meer
aan de andere featuesvan de app. zoals
Data Vault, een digitle klu; voor hetvellig
opbersen van biivoorbeeld fotos, vide's en
ViewRanger
Afgezien van de wat beperkte batrerijcapa.i
teit is een smartphone een goed hulpmiddel
voorwandel- e. fietsnaviSat e. Maa het
vlnden van dejuiste apps kan een !itdaging
zijn. Een anader h ViewRnger.Je kunt het
gratisgebruiken met de OpenStreetMap d e
je eventueelku.t down oaden voorofline
Sebruik.
zeker voor wande a. rs zijn de zeer
gedetai leerdetopogrfischekaaten e.hrer
een aanrader. De2e ziln direct vanu t de app
te koop, voorveellanden en regio's. Een
Nederandsetopografische kaart kost 5,49
per provincie oi41,99 voor heel Nede
land.l'laa ookvoor bilvoorbeeld de regio
chiantiin rt i hebje voor 7,99 een moo e
topogasche kart.le kunt altd eenvoudig
w sselen van kart, handig om de veischll
len te zien. E zijn veel
srat s wa ndel- en
ietsroutes beschikbaar, ook ln Nedeand,
en eventueelkanje de voo de routever
eiste topograschdkartdelen erbij kopen.
Hettoevoegen van eigen routesgaat het
handigstevia de browser, door n te loggen
metjeV ewRanger-account. Daarna kan ie
2e synchroniseren met je smnphone.
50
KickassTorrents App
(
ckassTorrents
([;r ]h) is een ! tstekende
website on torrents tev nden. Met de
KkkassIoents App van otrents Team
kan
le
comfortabel totrents zoeken op
dezewebs te, en zelfs in n handeling een
down oad staften dankzij de ngebouwde
torent-c ient. De ppgeeft na hel starten
een overzi.htvan actue e downloads, met
verschlllende filter en sorteeopt es.le
kunt handmatig torrents toevoegen o de
uitgebrelde zoekopt e
Sebruiken,
al beperkt
deze zich weltot de KlckassToents'site. Bij
hel zoeken kanjevia iilters in een bepaa de
calegorie zoeken, zoals boeken ofilms, of
a lee. recente totrents zoeken.
Mappen waarde torentbestanden en de
down oads worden.eergezet kan je via de
ne lngen wlFisen. Daar kanle eventuee
ook een down oad- en uploadlimiet nstelen
(in kByte^). De app maakt het zoeken en
down oaden van toents op een smart
phone we rg eenvoudig, al de bepekte
opsiaS- n batterl.apac te t welvrjsneleen
POSTNL
De PostNL-.pp bldt naast features als een
postcodezoeker en track &trace sinds kort
ook een mogehjkheid om een postzegelcode
te kopen, Handiga s
l
even geen postzegel
ln huis hebt. Het werkt vrit eenvoudiS. Na
veri.atie persms en hetopSeven vanje
rekeningnummer (voor eennalige incaso)
ontvn8le voo 0,75 een code dieje op de
brie kunt schnlven. zon code bestaat uit
neSen cijfers n letters r is fiet hoofd
lettergevoelig. De.ode kan je m.rvoor
n brlftoi 20 gran gebru iken en is wt
duurderdan en gewone postzegel( 0,s4).
I\,4eer dan n code
pr
briefmas niet en de
code moetje binnen 5 dagen gebruiken. Er
ziln beteremanieren om in een handom-
draa aanje poze8els te komen. zo hebben
we goede eru3rln8en rneteen labe prlnter
vn Dymo.le kunr hiermee via dewebsite
van PostN L teSe n gangba re p.lzen 'd igitale
postzeges'afdrukkenvoor ederegewichts-
kasse. De zelfklevende labels hoefje dan
aleen nog maar ople biefofpakketje te
ACTUEL: App\/t.
-
Google Hangouts
Hansolts s de nieuwe naam voor Google
a k. De onlne berichtendienst, deels
verSe
kbaar
netwhatsApp en Facbook
rMessenger, werktzowel opAndroid, OS5
in de browser. DeAndroid-app bledfeen
sak uiter
k,
werkt lekker snelen is recenl
ook aangepastvoorSebru k op tablets. N4et
Hangouts kanje chatten en foto's uitw -
se en met ndere co.tacten oigroepen
van.ontacten, met een opzet die stek aan
whatsApp doet denken, maar een d'rideli.lk
hogre vewerkingssne heid. Bovendien
kanle comfo(abe videobe en, zlfs met
meerdere personen. Het gemak waarmeeje
zo'n sesse kunt pzetten maakt het tot een
stevige concu trent voor 5kype. Overigens
niet edereen b
!
metde update.zokan het
voor sommige gebruikers vervelend zrn dat
ze moten opwaarderen naar GooS e+. ook
m sen we enkele features die GoogleTa!k
we had, zoals een ofline stat!s.
m
",s.*.**-
m
61
ACTUEEL: AppWat(h
Film Closet
zoekje infomatie ovlms, dan springt
op vrljwelal e platforms, inc uslefwlndows
Phone, de app iMDb er bovenuit. Film Closet
doer echter een uitstekende poging dit te
ovenreffen, en
Sebrulkt
daarvoorThe 4ovie
oarabase (rhemoviedb org) ofwelTMDb als
bro. De app laat je
semakkelij
k bladeren
door onder meer actuele nlms. lms die
binnenkort in de (Amerikaanse) bioscopen
draaien, de hooSsi gewaa rdeerde films en
gopula ire films. zoeken op senre is u ter-
ard ook mogelijk. net als hetzoeken op
rirel, al isdeze aatstefunctiewatverstopt.
De !itgebreide filminformatie omvat naast
kenmerkef en acteurs ookfoto's, posters,
rr lers en een ijstje m-"t gerelatee rd e filrns.
ook kn jejeeisen
lijstjessaienstel en .
(avorieten
en wachtlis0 en f lms aante
sirtscherm vapinnen. TMDb is overlgens
een prima bron, maa desgewenst kanle
bij de fim nformat e nog doorklikken nar
de informatie bil lMDb. Dit wordr dan in de
HD Photo Viewer
Enkele windows Phone-toestel en, in het
bijzonderde Nokia Lumia 920, weten te
imponeren ah het p camerakwaliteit aan-
komt, Als je
de fotoh echter op hettoestel
zeifbekijkt, va t het nog wat tegen. Dat kornt
omdtwindows Phone de kwalltelt middels
downsamp ing terugschroeft, zodat onder
meer het zoomen wat soepeler gaat. De
foto oogtdaardoor echtervervaagd, a blijft
het originee onaangetast. Voor een betere
wergave komt HD Photo Viewrvan pas,
een verdereenvo!dlge app on a bumste
bekijken en foto's te delen. Fotot n HD
Photo Viewer osen daadwerke
ik scherper,
al merkle dat vooral bil het inzoomen op
de foto. zo b ijft bilvoorbee d tekst vee
bete eesbaar. Voor de fotopuristen een
moo e op oss ng De app kanje bovendien
onbeperktgratisgebu ken en hoefje paste
kopen a sle het werkvan de ontwlkkelar
Teamviewer
Teamviewer geb ru iken we retelmatlg om
op afstafd en andere computer (Windows,
Macof Linux)overte nemen, bijvoorbeeld
voor het oplossen van computrproblemen.
Het in oggen kan tevens vnfje smart-
phone oftablet met een app. Dankzil deze
nieuwe app kan.je ookje Wi.dows Phone
smartphone hiervoor ifzetten. De app dot
precles wat hlj moet doen en werkt soepel
en stabie, meteen handige optie voor
het
snelherstarten van de computer en zelfs
ondersteuning voor meerdere schemen.
Uiteraard is de lage schermresol!tie van een
sma rtphone wel een bepeking, waardoor
complexere taken wat omrachtig gaan,
mar in veelsevalen kan deze appje zeker
uitde brand helpen. rvlinpunt is dat deze
alleen voorWlndows Phone 8 beschikbaar
is. Bovendien is op cie computer die jewilt
overnemen minimalTeamviewer 8 of
hoger nodig.
62
ACTUEEL: Appt',-r:-
Plex
Met P ex kanje muz ek en v deo searnen
naaralje appaaten. De nieuwe wlndows
8:pp, ook geschlkt voor tab ets met ARM-
processor, iungeert als d ent mar vereist
weltoegangtot een Plex Media Server
(onder
meer Windows, lM ac en Linux). De
app komt dee s overeen met de eerder
uiigebrchte Wlndows Phone app. Na het
starten kanje doorje b b otheek b aderen
met onderverschilende kopje, onder meer
niet bekken ('on deck) en re.ent toege-
voegde items. Ook bladeren door a le ms
oftelev sieserles
Saat
eenvo!d g, indusief
fltes voor bivoobee d genre of reso utie.
Het salemaa netles ultgewerkten werkt
stabiel. De app benut bovendien de laatste
uitbreldinSen van de serverkant, maar
vereist daadoo wel een recente
(mlnimaal
0.9.7.'12)verele van Plei Media server. Een
enkelintzalwe lcht een fund e m ssen,
maa vermoede ilk preereren veelSebrui
kers deze app boven de desktopversievan
Amazing lock screen
Amazing lock screen werd eerst uitgebracht
a s B ng my ockscreen, maardat is vanwege
de naam teuggedra.id doo Mkrofoft. Wel
is het een ieature diewe graag standaard
in windows 8 zouden terugzien. Oe app
toont de acht meest recente foto's vaf Bing
in een
Ealerj.le
kunt en foto handmatig
als achtergrondfoto klezen voorje vergren
de s.herm. vanLrit degalerijkanie fotos
bovendien narle co,nputer ove12etten,
hand
8
alsje de foto n de toekomst not
eens als achtergrond wiltSebulken De
leLrkste eature is dat de app geheelauto-
match, een dageljks wisselende foto kan
se ecieref voor.le vergrendelscherm. Dat
d.r dnken aan een standa.l fehrre in
Windows Phone. As regiogebr!iktAmaz nE
lo.k screen st.ndaard de Verenlgde staten,
maar d t kan
le
eventueel w
ige
n. A zljn
fotos niet in a le regio's in de hooge (fu I
hd) resol!tie beschikbaar
Podcsts!
4et de hfdige Podcastslapp kn.le brow-
sen dooraudio en vldeopodcasts van bron'
nen were dw jd. De openingspagina toont
onder Featured de uitgeikhte podcasts. ook
kanje bronnen ontdekken via de ve e rubr e
ken ofBericht zoekn. Het s welswaar sterk
op deAmerikaanse marktgericht, maar er
s ook een internat onale rubriek en je kunt
zelf bronnen toevbegen via Bs eeds. Bil
edere bron wordt een i.fomatieve lijst net
beschikbare podcasts getoond, d eje direct
kunt afspelen of eventueel down lo den.
Sinds kort kanle zelfs de fspeelsnelheid
aanpassen, l8eet dateen vreemd efect.
De app werkt event! eel in snapped V ew,
zodat
je
kunt doorwerken n een andere
app. HettoevoeSen van podcasis is een
mooiefeature:zo kan je bi.lvoobeeld de
podcastsvan deVPRO (!bi.arr rr . r,pr.
..r/1.. d, toevoeSen en
le
hierop abonne-
ren, zodat zevoo(an sneltoesankelik ziin.
Een mooie app voor de liehebber, maar ook
een aanradervoor nensen die podcasts no8
53
-\\
Test: 7 full-hd projectoren tot 1500
Filmkiiken
en amen
op
for
scoop-
at
Beeldschermen en televisies worden steeds
gioter, maar wil
je cht heel groot beeld, dan
loopt dat enorm in de papieren. Tenzij
je
kiest
voor een full-hd proiector, want daarmee kan
fe
voor relatief weinig geld een groter beeld
creren dan met de grootste tv.
\ffe
hebben er
zeven getest.
Er c van Ba ego e
o
a
GROEPSTEST: Projecroren
Productnaam H6500
Gemiddelde prr
torlo
4r@Eil@@@
EH rw59r0 rN3lr8HD SP36OOHDSD HD25 H950OBD
r.140,00
qr0
00
r ooo , r
20001m 2loolm
lszo*loaO lg2oxloao rg2rlrrOSO
loooor
tl
la
j
.PECIFICATIES
Lichtopbrengst
Resolutae
contrast
D Sub ingang
Dvlingang
HoM ingang
HDCP compatible
Type protctor
Gewicht
Ahetingen - Breedte
Afmetigen Diepte
Afmetingen Hoogt
TESRESULTATIN
Kleurtmper.tuu r witpu nt
Max helderheid (1m':)
Min he drheid (1m':)
Contrast- Filmmodus
Gemlddeld 0elta E gr0salwijking
6emiddeld 0elta E kleurafwijking
LCD
2\A.m
3130i*.
M9c,"r
,ql.-
:;.ei
6690K 6963 K
3A?:5 cat^, 215.d1n,
o-zo:s.alm, o2639cd/m:
lAAs.1
0.4171cdtnz 02025.d/m:
ite.a t natt,t
2.6
1
'rss
ogtel
2.2
5-5
Ge !idrprodu.t op 1ocm 476d8(A)
Beoordetia aa.!
3?idJl)
1261.6:1
1L
4t.9 dB(A) 403dB(A)
Om games en i ms opt maa te be even s het
fiin om een zo groot moSe ijk beeld te heb
ben. En dan komje a sne bj een proiector
(ofwelbeamer)u t. [4oderne projectoren met
eenful-hd resoluuevan'l920xr080beeld-
punten zrjn fame
rk
vrij betaa baar en zrjn
dankzii hdmi-ingangen pobleemloos
te kop-
pelen an zowelvideo appratuur, zoals een
blurayspeler, als aan de pc. oankz, de hoSe
lkhtopbrengstvan de n euwst bemers s
het bovendien mogeLijk om een helder beeld
te
proiecteren
meteen diaEonaa van dre
meter of meer. .ht groot dusl
Addertjes onder het gras
le
vagtje wellcht ar wa.om dn nier
iedreen een prcje.trin de huiskme heeft
staan. De belangrajkste reden is waarschijnlijk
d noodzak om de uimt tevedu ste
en, wilje
toede
beeldkwalteit kijgen met
een projedor. Anders dan bit een te evs e,
waarvn het s.herm in de bas6 zwrt is.laat
een beamezn beed mmerszien op een
wt scherm. Datwitvan het scherm is mteen
het zwartste zwrwtde prolecto kan to-
nen. Lchtweghalen kan de prole.torlmmers
nlet, a leen extra icht toevoegen. Projedeer
je in een ru mte met vee omgev n8slcht,
dan gaan details in donkere delen van het
beeld veroren doore helderhe d van het
omgevinBkht.
Bovendien wordt hetcontrast hetverschil
tussen het lichtste en het donkerste deel
van het bee d - slechter naar hate er mee
omgevings kht is, waardoor het bee d aan
lmp.ctEaat inboeten.ln de
praktik hoef e
een kamr n et helemaalteverduisteren om
goede tot zergoede esu t.ten met ee.
hamerte hln maar ht s Tpkeran re ra
den om de ve ichting te dirnmen en in ieder
gevlte zorgen dat er zo min mogelijk licht
op het scherm zelfvalt. Proje.teren op een
zomerdag met degordrjnen open zalsowieso
nooir tot
Soede
resulraten leden.
voor dagellks gebru k ah norma e televisie
in een doorzonwon n8 s een projectordan
ook n et ges.h kt, daar kunnen we heeleerllik
in,
in.
Maarw e af entoe de tlld neem om
cht te
Saan
ztten vooreen fim of see, oi
zkhEraa8 cht n een
Same
onderdompelt,
kan z chzelfeen groot plez er doen met een
Techniek: geen grote sprongen
ln teSenstlling tot de televisiemaki, waar
vs de agelopen tienjr heelveeldunner,
zuiniger en ook een stuk betevan beld-
kwalite t rjn geworden,ljken de ontwikke.
ingen n de beamermarkt op een lager p tie
te staan, De bee dkw.lite t is stps8wis
vebeterd, terwlllde prlzen angzaam zjn
Aedaald, maarEote revolutes hebben zkh
Projectoren zitn net als tienjaar geleden no8
teeds pparaten met dlp- of kd-panelen
en een uhp]amp die evoozo8t dat er
vodoende icht Lrit de lens koml Ook qu
beeldveMerking hebben projectoren in het
betalbr segment minder grote stappen
gemaakt d.n televisies. D!urdere prolecto-
en zjn wlvooz ien van
Soede
de nterlacrs
en techn eken alsframe interpolatie.
67
GROPSES: Pro ecroTen
rj-,
x'
Hcr p!in.ipc v^n dlp,projcctic,
Lcd-projectie
Her bekendstetyp ditital proje.tor mekt
Sebruik
van lcd'technologie. Lcd- (tft)scher-
rnen kennen we llemaalvan mon toren en
televis es. Lcd'projectoren werken met drie
zeer kleine kd-paneelijes d respectieveiijk
voor de rode. groene en blauwe beeldcom.
ponentzortn. Hetwitte lichtvan de lamp
wordt in een kd-pojector middek een serie
d chro6.he spietels op8edee d ln drie licht-
b!ndrs. Elke vn deze bundels wordt door
een eiten kd.pneel gestuu d, waana de
drie beeldn door een prisma weerwrden
samenSevoegd tot n bee d dt hetvol-
ed
Ee
kleurspectrum bevat.
Dlp
De d p-proleoen diewij getest hebben
werken met een ch p die bestaat uitduizen-
den kleine spiegeltjes, voor lke pixeln.
Deze spieSeltjes zn kantelbar en door ze
rzendsnelvan richting te veranderen kan
het cht, ofsechts een deel, narde lens
Se.eflecteerd
worden en op hets.herm
rerechtkomen. De dlp chip kan echterSeen
kleu aan het beeld geven.
Da.romtebr!iken dlp projecloren een snel
daiend kleurenwiel met tenminste n
rood. n groen en n blauw segmntwar
het wtte lamp cht doorgestu!rd wordt.
Door de het cht zeer sne te pu seren metde
d p-ch p en op hetjuiste momentwelofju st
geen licht door het kleurenwielre schieten,
o.rstaat een beld dretelrjk beaat uit
kleuren die n e kaar op het scherm tr.ht
komeri. Omdt helwisselen vande kleuren
zeer snelgebeun, kunnen onze he6e.en dat
n et bjbenen en worden de keuren in doo
Dlp prcj.ne maakt dus zee handiSSebruik
van een tekortkomlnS van het menselijk
zicht, maarer zitwe een addertle onder het
8ras.
Bii snelle oogbeweginten, brvoorbeld
b, het lezQn van ondetitelin& vlt het som-
miSe mensen op datwit beeld ei$nlrk uit
meerdere kleuren bestaat. Dwitte ondrt-
te ing ijkt tildens de bewegingvan de ogen te
bestaan uit rode,groen en blauwe tinten - dii
wordt ook wel hel re8en boogefct
Benoemd.
De ene persoon va t her sterk op, de ailder
zet het helema niet. Modene dlp-projecto-
ren hebben
te
ukkgveelminderlastvan d t
pobleem dan eerdere generties. Door het
kleu renwiel u it te rusten mer meerseSmen-
ten en het w elop hogere snelheid te aten
draaien, volgen de kleuren elkaarsnele op,
mei!mindr'mengouten' als gevolg.
PlaatsingsmogelUkheden
Alle beamrs zn vozin van een zomlns.
w ltje zo fler be mogeliik zijn, kies dan een
modelml een groot zoombeeik. Beames
diewerken mei dlp-technologie biedea met
een zoomfactorvan onSeveer 1,2xvaak rnin,
derflex bilteitdan .d'prolectoren, die tot
weltwe ker kunnn rn7mn Fen ndre
handig optie heet lens-shii. Datmaakt het
moge ijk om het beeld in u
jn geheel naar
boven, onder lnks of rechts te verplaatsen
zonder dai e.vervorming optreedt.
Een proledormet ennshifr hoeft dus n et
m dden voor hetscherm geplatst te \irorden,
maar kan
Sewoon
naattde bnkgezet wor'
den. Lens-shiftmaakt het optische sysreem
van en projedorwe du!rde, waardoo
we deze techniek in het goedkope setment
nietvaak tegenkmen. Vaf d geteste
modellen bieden alleen Epsons EH W5910
en EH.TW6l00 horizontl lns-shift A.ers
H9500BD biedt zowe horiznta e alsve(icale
lensverste ling. Vooralle prolectoren geldt
datze zowelstaand als hantend gebruikt
krnnenworden. Hangend wordt het beld
door de projector omgekeerd, zodat het no
maa' oP het scherm terechtkomt.
De test
wij hebben rabrikanten vn populae
projedoren verzocht ons een fLrll-hd-model
voorthuisgebruik toe te sturen, net een
prijskaartjevn mximaal 1500. Helaas is
de markt in ditsegmentvr, klein en konden
s echis vier fabikanten
Sehoor teven
an
onsveuoek. van Acer/ Epson en lnfocus on
v nSen wetwee mode le.,vn optoma n.
wij hebben lle projectoren getest in de
Film oCinema modus. Deze moduszorg
doorga.ns voor een wat minde heldr beeld
dan de standrdine ling, maar ook voor
natuurjkere keutueer8ave en een beter
eartniveu. we hebben alle beames op
grjs en k eu Meersave
seest
door neen
68
GROEPSTEST: Prolecaoren
Sehee
verd!isterde een sere testptronen
weertegeven e. mel een x-R te il D splay
Pro colorimeierte meten hoe het weegege.
ven beeld fwlkr van het reerenuebeeld
Acer H6500
bee dkd !r,.rlr
a !.lr!.rrrE
De k einste en goedkoopste proleo u t
de test isvan Acer De H6500 koslgernid-
deld 780 en besch kt over een 1920x1080
d p paneel, gkoppe d aan een zoomlens d e
naximaall.2x kan vergroten. Hor zonta e e.
vert.le lens.sh ft ontbeken, waardoor het
zaak s de projector re.ht voor hetscherm te
Als we de beamer inschkelen, valt op dat
deze vijvee ge uid producee.t. De kleine
behulz ng herbergt een vent latord e een wat
iritante flu ttoon produceert. Bj voldoende
vo !mevan de
8e
uids nstlat e wordt het
vent latorgelu d gemakkellk ove6temd,
maartrdens i e scenes zalde H6500
duidelilk hoorbaar zjn. Standaard staat de
H6500 zo ngeste d dat de iniensite tvan het
lamp cht wordtaangepastaan hetbee d.ln
donkere scnes evert de larp m nder licht,
en
Saat
de vent lator ook hoorbaar lantza
mer d.aa .. Deze Dynarn c Black funct e
zor8tvoor betere zwartwarden brl do.kee
bee den, maar heert a s b
iwerk
ng dat het
Srjsver
oop en de kle!rweergave nietgoed
meer k oppen. s.hake en we ook deze funct e
uit, dan blrktde H6s00 een pr ma pl.arje
neerte zetien. Hetcontrast is me!een
8erne.
ten warde van 949:1 nietEewe di8, maar het
SrFver
oop is ry mooi neutra n ook de
kleuweergave s erggoed. Het kleurbereik
is voora voorgroen tetroot, maar dat kan
blgeregeld worden. De H6s00 heeft boven
dlen wein g lastvan het regenboogeffect, Dat
maakt de H6500 tot een prima presterende
projector rnet een aanekke
rke
prijs, maar
he aas welmet een fl nk ge uidsniveau.
Acer H9500BD
he.e hed, contst, ens:ih it 3D
Aanmerkelijk d!urder c de H95008D, ook
van Acer. Deze proledor kogemidde d
1520 en b edt ten opz chtevan de goedko
pee H6500een hogeropgegeven.ontrast
en ilerewerk ng.ln de praktilk blllkt dat
inderdaadte koppen. De H9500BD saan-
merkelilk st ler, en hetvent atorge uid heet
bvend en een minder h ider ijke toon.
De zwartwaarde s bovend en beter en de
piekhelderheid hoger, wardoor het contr.st
rggoed s Hetgriisveroop is netzogoed
. s datvan zijn goedkopere boeftje, de
kleurweergave ets minde. Voordee van de
H9s00BD bovendien dat hij horizontale
n vert cale lens shlftonderste!nt, zdt de
projecto. niet recht voor het scherm hoet
te stan De bea me r ondeEte u nt verder 3D-
wergv en wordrgeleverd rnet n 3D bril.
De 3D bee dkwlite tis bovendlen rs goed.
Epson EH-TW5910
.ontra5l, k eLrrweerSave, roombere k,
Epson staat bekend als voorue.hter va n lcd-
technologie en ontwikkelt en fabr ceert ze f
zn cd-panelen. De EH TWsg10 kd-projector
is een u t de kluten gewassen 3pparaat dt
met een
8ew
chtvan zes kilo bijna rweema
zo zwaar als de concutrent e. Daarstaat
tetenover dat de 1090 kostende beame
voorzien svan - voor projectorbegrippen
-
Soede
ereo lu dsprekers.
De EH TW59'10 beschikt ove een zoonlens
ret een maxinale vergrotingsfactor van
l.6x en hor2onta e lens-sh ft. Hierdoor s
de astandvan de prolectorrot het scherm
vr ruim lne baaren hoet het appaaat
ook n et perse midden voor het scherfir
op8esteld te worden. DeSrote beh! zing
wordt bovendien ngezet om de koe ucht
met relatef age snelheid langs te amp te
tele
den. Het res!ltaat is dat de TW59l0 een
van de st lste proiectoren n de test is. ln de
e.o and, warbj de anp n krachtwordt
teruSgereteld, meten we op l0.entimeter
aistand slechts 38 dB, wat betekent dt
hetapp.raat op een mete afstand bil
na luisterst I s. ln deze fde stand weet de
projectortoch nog een prima i.htopbrenEst
te r.lisere.. De projecto isgeschiktvoor
3D-weerEave, maar een 3D brl wordt hels
n etstandaard meeeeleverd.
69
G ROEPSTEST: P.olectoren
Oe EH-W59]0 ls voozie n van een automa-
t sche iris, die naarge ang het bee d meer o
minder ichtdoorat. De werking h eruan s
anders dan de dynamis.he lmpfuncue van
de Acer H6500, maar het effect is hetzefde:
berere zwrtw.arden n donkere scenes. Het
grlisveloop is standaard erggoed, allaat de
A.er H6500 hier nog netlets betere scores
.o!een, watvoor.lkomt omdat de Epson
srandaard een iets te helderSammaver
loop heeft.
Qua
kleurweetave de Epson
W5910 echter een tikkekje beter, a is het
bereikvoorgroen wtaan de krappe knt.
Epson EH-TW6100
.onast, ke!meergve, zoombere k,
3 lrilforsforma
N.ast de W5910 ontvingen we vn Epson
ook de dLrurdere w6100. Met een gemld-
de de prijs van rLrim 1470 s deze beamer
uirn 400 duurde.dan ziin kleine broer. Oe
be ansriksteverscirillen? Epson belooft b idit
modeleen hoger.ontrst en betere keur
weerSave en even standaard ee.3D-bril
mee. Bj onze meting2ien we de betere specs
ookterug, alzjn hetgeen verschillen van dag
e..ch!. Net contrst s inderdaad w.t beter
en ook de keutueergave is de beste van ale
prolectoren uitde test, maar hetverschilmet
de goedkopere l1/s910ls k ein. Wel zien we
dr de w6100 duide ijk betere beeldvewer
k ng bledt - hetverwerkenvan nterlaced
televisiebee den doetde projector het best
van alleteteste mode en. Wie zijn beame
graag draadloos aans uit, kan ook klezen
voor de EH-Tw6100W. Deze wordtgeleverd
met draadloze hdmi zender. waardoor het
trekken van lange kabels niet nod g is. Dat
temak
kent echte weleen prils, de da.d
lozevarint kst nameLijk ru m 1700.
Infocus lN3118HD
e cona, keuweegve
De lN3318HD van lnfocus is een watvrer.de
eend in de bijt.Andersdn de drie pro
lectoen
van Ace, Epson en Optoma is dit
.pparaat name iik n et speciiiek bedoe d voor
thuisgebruik. Dit wo rdt voorna mel jk ver
raden doo de nrax ma e helderheid van de
pro.lector, dle met3600lumen !im de he ft
hoserrllst dn d e van de conc!rrentie.
HoSe helderheid vooralbe ngrijk n
ve ichte verga derka me6, voor thu sgebuik
in een (deels) verduisterde ruimte zorgt een
hoge lichtopbrent aleen maarvoor een
rleclite zwartweergave, De N3118 HD biedt
echter weleen low power modusvoorde
lamp en wanneer we die inschakelen en de
pojector n de Cinema-beeldstand zetten,
laat de lN3118HD een p aatje zien dt qu
he derhed
jktopdatvan
deOptoma HD2s.
Het beeld is echtereen st!k heLderder dan
wat de pojectoren van Aceren Epson in hun
Cinema-mod laten zien.
Helaas bljkt de N31l8HD ook ln de low
power-modus qeen
uitblnker a s het om
zwaftweerSve
8at,
op dit punt scoort de
beamer beduidend s echter dan de dr e
andere projectoren. ookqua bee dkwaliteit
weet de lN3118HD niet te overtuiSen. De
grijsweergave s rede ijk netjes, maar dege
midde de keuraf,4ijking rg hoog, waarbij
voora opvaltdat het kle!rbereik wat bepekt
en de onderllnte helderheid van de kleu-
Hierdoor o8en voora rood- en
Sroent
nten
wat ets. De projector biedt bovendien maar
weinig mogellikheden om d t bijte regelen.
Samen met de re tief hoSe prijsvan gem d
deld 1230 maakt dit dt we de N3l18HD
n etaanraden voorgebruik in een veduis
terde rulmte Wi je de prole.to daarentegen
blj(vee ) onrgev ngslichtgebruiken, dan is het
van de geteste modellen absoluut het meest
geschikte apparaat.
lnfocus SP8600HD3D
3D
C co..st, keurweerEale
De tweede projedorvan nfocus die we
testen iswlecht bedoe d voothu sgebru k.
Inlocus IN3118HD
70
GROEPSTEST: Pro e.:.'.'
i
#;;{.
Ilb.us SP3600HD3D
De SP8600HD3D heeft dan ook en latere
lichtopbengst, mar een hoger contrastdan
de lN3118HD. Onze tesesulraten aten z en
dat de prolector r8 gode
Srijsweergave
heet, maardat de kleuMeergave wat te
wensen overl.at. OE 5P8600H030 scoort op
d t p!nt een stuk beterdan de N31l8HD,
maar minderdan de mode len van A.eren
Epson. Dat makt ht,
$zien
de plsvan
ruim 1100, astiS om de 5P8600H D3D tot
aanade te bestempe en.
Optoma HD25
he.lerle a..o.n5i pr !
De optoma HD25 s op het moment datwij
het apparaat tertest ontvangen nogz nieuw
dat we een pre poducuesample hebben
getest. Het prijskatle van de poieor i8t
op iets meer dan 900, warmee het een
van deSoedkoopste rnodelen !it de test is.
De HO25 is ges(h ikt voor 3D-wertave, al
geldt ook hier dat 3o-brillen nietstandaard
meeSe everd worden en dat bovendien
een 3D;Syn..onnector nod
I
is voor het
synchron satiesignaa tussen de projectoren
De HD25 maktBebr!ikvn een nielwe
d p.ch p en vogens Optoma moet daarmee
een onSekend hoot.ontrst behaald kun'
nen worden. Dat blijkt nderdaad het
Beval.
Met eenSemeren wadevan 1787:l laatde
l-1D25 met astand de bestewaardenvan de
tet zien ef comb neert het apparar een
hote helderheid met goede zwartweergave
Ook van het beru(hre reSenboogelect is
nuwelilks sprke, hetbeeld ziet er heelmoo
ilmachtig uit.
Qua
k euMeergveweet ons
testmodelnog n et te overtu gen:hettrils
veoop laat te vee bauwen tewe ni8 rood
zien, wat zoBt voo hoge Delr E-rrjkinSen.
-
Deze wrklnten zrn e.htergemakke ijk bij
Ook qua kleurbereik aat ons testmodelte
wensen over. Hetkleurberelkvn de HO25
is g
troot, Srote
d.n wat de Rec.709 HDV
norm vooschrjft. ook dit s b
ite
ege en,
maar het eidtwlror h6ge Oe t E-kleurar-
w,jkingscores. Mogelijk dat Optoma de HD25
uire ndeljk met ndere soft
wa;rb, de afste ling beter op orde s.
Een ande put da! moSe
rk
nogaangepast
wodt, is de lam p: ons testmodel is ook in
de clnemastand nog rg he der, wattevens
betekent dat de ventllatogoed hoorbaa
s. Optoma aatweten dat het u relndeliike
modelmogelijk meI een a.dre lampwordt
geleverd, waabil de ventilator minderhard
71
GROEPSTEST: Projecloren
F#
Mt en gemeten waarde van 1787:l laat de
HD25 met fstand de bee waarden van de
test z en en combineert het apparat een
hoSe he derheid met goede zw.rtwee.gave.
Ookvan het beruchte egenboogefect is
nauwelij ks spake, het beeld ziet er heelmooi
flmachtig Lrit Qua
kleuweergave weet ons
testmodelnog nlet te overt!
8en:hettrils-
verloop latte vee bluw en te wein
E
rood
zien, wat zor$voor hoge Delta E afwiikinSen.
oeze a&ijkingen zjn echter gemakke
rk
brj
Ookqua kle!rbereik atonstestmodelte
wensen ove Net kle!rbere k vn de HD2s
s rgtroot,groterdan wt de Rec.709 HDV
norm voorschrijft. ook drt is b, te reSelen.
mar het leidtweltot hoge DelraT kleura.
wiik n8scores. Mote ijk dat Optom de HD25
Lr teindellk met andere softwae uitlevert,
waarbj de afste ing beter op orde is.
Een ander punt dat mogelrk nog aan8epast
wodt, is de lamp:ons testrnodelis ook in
de Cinemstand nog rt he der, wattevens
betekent dat de vent atogoedhoorbaar
s Optoma aatweten dat het uiteindelilke'
rnodel mogelilk met een andee iamp wordt
Seeverd,
waarbijd venriltor minder hard
_--.:a
\-1:-1:---
*--*'
t
Infocus SP8600rID3D
De sP8600NO3D heeit dan ook een lagere
ichtopbrngst, maareen hoSer conast dan
de N31'l8HO. Onze tesrresultaten laren zien
d.t de projector rt
toede
grjsweergve
heeIt, maar d.I de keurweerSavewat te
wensen ovear. DE 5P8600H03D scoo(op
d t punt een stuk beter dan de IN3118HD,
ma m nderdan de rnode len vn Acer en
Epson. Dat ma.kt het, gezien de pls van
r!im I 100, .stigom de 5P8600H030 tot
aanraderte beempelen.
Optoma HD25
.. ilr ro d, .. nr, prF
l. Qotoma H025 s op het momnt datwij
_.:
a.oara.r (etest
ontvangen nogz nieuw
r::,re e. pre-productiesanrple hebbn
...::.
fer prjskaarrje van de protecror ligt
:. ?:s meerdan 900, waarmeeheteen
.:- r:..edkoopemode e.uitdetestis.
:: -l:: s ges(h,kvoor30 wergave, al
:: r: ::,
-
.. Cr 3D bril en niet standad
^.:::.:.:'r
rorden en dal bovendien
ii_ l::._:.!..eornodg s voo het
:.-:-':- :i:.ss.a r!sseideproiectoren
l: -:,: -::.:::.'r
Ln een nreuwe
: : :_ : :_ .: :!_: O.:cma oer daarmee
::_ :
::.:_:
_:::
io::rasr behaad kun
-:
.r- :...
.,ii
.ae.daad het geval.
71
REVIEW: Teblets
ldentiteitscrisis
De
tactiek van Samsung? Bombardeer de
smartphone- en tabletmarkt met zoveel
mogelijk toestellen. Een tactiek die resul-
taat oplevert, gezien Samsungs aandeel op
de smartphonemarkt.
Samsung veoopt ook steeds rneer tab ets,
a ljkt her met de G. axy Nore 8.0 roch niet
helemaalte weten wat het wi. op het eerste
8ez
cht ijktdeze tablet een uil de k uiten
Sewassen
smrtphone. De pi.tgrmmen
2ij. op dezelfde man erBesorteerd en
de To!.hw z lnterface voert ook h er de
boventoon. Buiten het infraroodooS vlnden
we geen enke e vernieuw ng l aanpassi.g
terug
lammer,
want bij een groter scherm
verwa.hten weto.h eer nterface die beter
s afEestemd op tablets.
Sams!ng blilt in ziln Ga axy reeks trolwens
zweren b pl.stk. Bil deze r.blet s d.t nlet
andeE sterker nog:geede Galxys I
een I nch scherm enle hebrde No 8.0.
5amsung .pt welfvan z
ln
eigen rab et-
connector en k e opnieuwvoor mlcro !sb.
Ook qu runcties is er wein
I
nielws ten op
z chte van de calxy Note ll e. de Note 10.1
En zerfs de hardware s zo goed a s ident ek,
met de elgen Exynos412 qudcorepocessor
en 2 GB am. Ook de schermreso ut e is niet
veranderd. We heeft sams!ng het amoled
s.herm ingeru dvooreen ps paneel
wat onderscheldt de Note 8.0 dn eiSenl jk
vana d e andereT en 8 inch tablets?zijn
y !s. Dankzj de gei.regreerde wacom-
digtizer reageert de pen heel'accurat. Van
Samsung
Ga laxv N ote 8.0
,n4fr !nm!L ng .cm 379 (16 GB)
de drie toeste en met een sty !s werkt de
Note8.0 hetbest. De Note lis mmerste
klein om de stylus op een fatsoen ijke man er
te kunnen gebru ken, terwllde Nore
'10.'l
te
Broor
is om met n hand.mortabe vast
ondanks de sne le h.dware liebben we niet
her geveldat de intera.e altld vlot re
geert. Heeft dit iets te maken met 5amsungs
e ge. Tou.hwiz? Op de Note onderyinden
we namerkEeenenke probleem, ooka is
de hardware blna de2lde. Hopeljk wordt
dit elve met een softwareupdate opgelost.
Deze ta blet weet te charmeren met ziln
formaat, maar we vragen ons toch af of de
Nole8.0 nierte aaropde markt komt. De
Nexus 7 kril8t we dra een schrm n fu l-hd -
znderdateriets aan de prrsverandeft en
ook de rr elwe Pad Minisraat n de sre gers,
n hevee s het zware prjskartle van de
Note 8.0 dan not te v.rantwoorden? Het
pennetje weegtals argument toch net ets te
cht. D.aom d r adves aan SamsunS: werk
.net betere mreria en, kiesvoor een lul hd
rcherm, ho! de prjseven hoogenje hebt
een winnaar in hu s. Voor deze premium-
prils smaakt de Ga axy Note 8 0 maar
e nr
8.5Lrierrirso
!t e
73
REVIEW: Opslag
'
8ebr!
ksvr ende
lk
!er netwerkaansluit ngen zorgen
voo vee ex bi iet
vee apps beschikbaar
C s.hrlfsne hed !a t teSen blgebruik
ver nerwerIpoorten
Sebruiknaken
van link aggre8aue, waa.
bij de bandbreedtevan meerdere kabels
wordt gebru kt. f,4aarookvoor degeavan-
ceerde th!isgebrulker bledt het interessante
noEelijkheden: je kunt op die manleree.
spe.iale onbelemrnerde route inri.hten voor
bitvoorbee d je htpc omgev ng, door die de
nas te aten benaderen via een eigen switch
en ip-adres. Gaje alle dcks tege ijk berade-
ren, dan merkje dat de schrijsnelheid sne
'inzakt, met vier verbindingen tegeiilk naar
20 tot30 MByte/s perverbindlng, de lees,
sne heid blilftgoed metzo'n 80 MByte^ per
poort.
Zeker alsje ook gebruikmakt vaf de flexi-
blliteit die de D51513+biedt bij het inrichten
van de ngebouwde harde schven, kanje zo
proiteren van zeergoede prestaties.Je kunt
eruoor kiezen om alle schven tegelljk in n
volume te
tebruiken.
Vijfschijven ln RA D s,
waabil n schijkan uitvallen, ofRAlD 6,
waarb twee dks het even kunnen laten,
llStvoor de hand. Synology Hybrid RA D is
ng makkelljker, wantdan kiest het systeem
zelfde ve ligst oplossing, afhnkeljkvan
hetaantls.hijven en de gewene instel
ing. Maarwatje ook kunt doen, is meerdere
volumes maken: bvoorbeeld een disk
specialvoorje v deo's, een andere voor het
downloaden en dan nog drie disks in RADs
voorde cht belngrijke data. r
Vierbaans
digitale
snelweg
Steeds meer mogelijkheden, steeds
krachtiger. Dat lijkt het devies te zijn
voor de fabrikanten van nas-apparater.
De hedendaagse flas zou je
kunnen
classificeren als een halve (of een hele)
bedrijfsserver. Dat geldt zeker voor de
nieuwe Synology DS1 513+.
Een nas met ru mtevoor maximaalvijf
schjven, eventlee aangevuld met specile
exter.e behuDingen gesch ktvoor het adres,
seren van max maal 15 schilven. Vandaar de
.aam dusr D5'1513+. het laatste dee vn de
.aam
8eeft
hetjartalaan. Dit model is voor
zien van de gebru ksvriendelijke D5[4 4.2
ilrmware, metvee mogelitkheden voorthu s
e. op de zaak. Vn down oadtools tot crm
en cm+systemen als.loom a en Wordpess.
ler be angijke vers.hi metztjn voorgan-
ge. de D5r5l2+, vindje aan de achterkant.
Beide nqde len zljn voorzien v.n een tntel
Atom 02700 processor, aleen biedt het
n euwe model nu 2 in plaats van 1 GB werk-
geheugen. Was hetvorige mode nogvoo
2ien van twee
dgabit,netwe
rkaa nslu itingen,
dit nieuwe mode heefter maar liefstvier,
Dat
rktzekervorthuls
een beetje overk ll.
welzorgt dat loor veel exib liteit bijde
inzetvan deze nas. n een zakelijke omge-
ving kanje hem zo eenvoLrdlt koppeen
aan ve6.hi lende netwrksegmenten en/of
Synology DS1513+
www.syno ogy com 835
71
REVIEW: P r..esso ren
lntel Core i7-4110K
www nrel..om 339
pro.essor presteert opn e!w beter
a alvee.:euwe so.kL
Alleenheerser
Intel houdt ogenschijnlijk zonder moeite
zijn bekende 'tick tock'-procedure vol: elk
laat
een nieuwe pocessot, elke twee
jaar
een nieuw procd. Nu is het de beurt aan
Haswell, eerr zogenarnde 'tock', die het
22-nanometerpoces va1 Ivy Bridge vetbe-
tert. Hoe groot is de prestatiesprong dit
jaar?
nte stuu( voor deze eview rij. topmodel,
eenCate 7 4/TAK.OeCate i7 4770K heet
een standaard klks.elheid van 3,6 GHz m-"t
een tijdeljke turbo tot 3,9 GHz n de ch p zt
ten v er kernen en vier exa v rtue e kenen.
Samen met een geintegreerde HD4600
Srafische.hip
maaktdat een
Soed Sevu
de
.hip. De letter
(
siatvoor een ontgrendelde
processor, zodatie hem naar,hartenlu kunt
overk okke., Dat kan da. ook vlot. Met de
hu p van waterkoelnE ha en we vlot4,7 GHz,
zowat'1,'l cHz meer dn de andaardk ok.
Erva t onSetwlleld no8 meer ultte ha en,
maaronzecpu moet nog andee media
lnte p aatsr net a sAIVID aleen tildje een ge
integreerdeSrafche chip op de processo,
marto.h kwam het qua gaflsche prestaties
noo t echt n de buurt van AMD. Met de HD
4600 heeft nte de grasche prestties e.h
tereen stevige boost gegeven. AMD mag dan
nog steeds a s w nnaar !itde bus komen, het
verschilis een stuk kh nergeworde.,
De i7-4770K haa t bj Res dent Evi 5 in 720p-
reso utie een gemiddelde framerate van 34,7
beelden persecondelHelemaa n els echt
voor en on-board gpu. AMD s A'10-5800k
haaLt to.h nog 52,9 beelden per seconde.
lntelheeft metde HD 5x00 sere weleen
sne erantwoord n de pijp iin, maa d e vo gt
pas' ater ditjaa n specirieke desktop- en
Op processoruak blilft lntelheeren meester.
Het heeft de l.t opnieuw wat hogerge egd,
a aten we de peperdure Extreme reeks op
de LGA201l-socket even buiten beschou-
w ng. De Core i7-4770K overtrenzjn voor-
Bange
op e kgebied, met soms w nsten tot
bj. twintig pro.ent. Hetvers.hl metAMD
wordt daarmee noggroter, a volSt diens
aitwood ater d Ijar. Een nieuwe pro.es-
sor betekent bii nte ouwens rneestaleen
. elwe pro.essorvoet, en dat ls bl Haswe I
n etanders.lnte nraak
Sebruik
van de LGA
11so-socket, n et ie vetuatren mer de h!i'
d ge LGA'1155 socket.
nt-p kroont zkhzelfzo opn euw tot koning
vn de pocessorwered. Op cpu-gebied s
er opn euw prestatiewinst, maarvoora d-"
grfische rekenkrachtgaat met grote stap
75
REVI EW: \,4ini computers
Palmtop
Klein, kleiner, kleinst. Iets meer dan 10x10
kan d rect achter u o mon tor
worden gemonteed
C nier muisst
centimeter groot en 3,2 centimeter hoog,
maar desgewenst snort er in het binnenwerk
een Core i7. Dit is de Gigabyte Brix, een
heel erg kleine mini-desktop.
Hj s z klein - kleinerdn hetvoorbeeld, de
nre NUc(NextUnitof ComputinE)-dthi.
past i. de palm van een volwassen hand en
Io.h heten behoonijksnel en kachtig
i(as!e. Gemakt voor gebruik op talvan
p.atsen en omgev ntn. En keine comp!
!e. van d t formaat s ntuur ijkeen grppig
lrenatie voor die ruimtevretende desktop-
computer. De Brix kan ook gebruikt worden
.ls w-pc, maar ook in d professionel
were d zlln er natu! rlijk tal va n gebru iksmo-
ge jkheden te bedenken vooreen
(omputer
!n d t formaat.ln dedoos wordteen rame
meege everd warmee de Brixachter een
Ie evisie ot monitorgemonteerd kan worden.
Technisch vertoont dit kstje meerover,
eenkomsten meteen laptop dan mt en
desktop. Het heeft weliswa geen kyboard,
ccu oscherm. maar de rest van de tech.
nk ijk als twe druppe s waterop d e van
een luxe ulabook- De pocessosdie Gita'
by,ttoep rijn dan ook de<hips die ook in
deze sl.nke lptops terug tevinden zjn Het
instapmodlvan 189 heeit een celeron
en de lurere modellen een modene'derde
teneratie'
core.processor. o.s testmodl
vooftien van een lntelCoe ls-3337U en
biedteen mooie blans tussn prils en pres-
tties. devariant met i7 po(essor ismaar
liefst 150 duurderdn dit model.
Veel ansluitingen heeftde Brix natuurlijk
niet, daaruoo is hijte klein. Mrtoch biedt
h precles voldoende om me uit devoeten
Gigabyte
Brix XM1 1-3337
www.g gabyte..o.n 395
te kunnen: voor n chtereen usb3.0
aansluiting. Achterop vinden we ook nog
een giSabit vaste netwerkaanuiti.g, hdmi
en mlni-displaypo(. Een audio..ans uit ng
ontbreekt helaas. Oraadloze toeganS tot het
neMek is ook mogelk- Gigabyre heeft al
een kartje ingebouwd, maard prestt es
daarvan vallen tegen. Het is niet moge ijkom
van een 5-GHz netwerk gebuik te maken
en d verbindingssnelheid komt nit verd
dan 150 lbit^. 8ij serieus draadloosBebuik
verv.nsie dit kaartje ieverdooree. beter
exemplaar, bijvoobeeld de lntel Cenino
6235. Kosten ongeveer 2s.
Gigabyte levertde Brix aLs'barebone -om
er en compleetwkend systeem van te
maken moetje nog n of svee ddr3-Eeheu-
genmodu es van notebookfo rmaat toevoe-
ten
en een kleine msata-ssd- Dergelijke ssd's
zijn veelkleinerdan destandaad 2,s inch
modellen en zljn niet neer dan een klein
prinrplaatje. op nternet zjn deze kleine
ssds vrij
soed
verkrijgbaar en onSeveer net
zo duur als de modllen in het sta.daard
76
welkom op
www.nzbit.net
REVIEW: Smartphones
BlackBerry
Q'10
w@w.barfberyn649
curentie metAndro d en iOS welaan. zeke
op het gebied van notiicaties (BlackBey
Hub) en werk/privprofielen heeft Bl.kBey
de concuentie voorbiEestreefd. Het bestu-
ringssysteem voelt z ch ookgoed thuls p
de 1,s-GHz dulce pocesso, alduurr het
opstarten van deteleoon een eeuwigheid
en openen applicaties net iets tragerdan op
recente And roid-toestellen. De kwaliteitv.n
de speaker en micooon is uitstekend.
.Waar B a.kBerry nog steekjs laat va en is
in de browser, dieworstelt met het kleinere
scherm en tekst niet automtis.h uiivu t, en
deapplicatiewinkel. Ondankscompatibiliteir
mer een fo6 antalAndroid apps zijn de
BlackBerry-.pps meestal vn matige kwali
teit Niet z-"den ls de app weinig meerdn
een schilom de mobil site heen. Uiteraard
heeft BlackBerry h er te rnakn met hetzede
kip en el vehaalals !.re ook zien bijw ndows
Phone. Vor2akeljke
Eebruikers
die wei. g
metapps doen is dit sowieso slechts een
D camer van de
Qr0 schiet prima plaarjes,
l s het terutkiiken van de otosdoor de
afw jkende schermverhoudinE wat vreemd.
Als mu2 ekspeler kan de Ql0ve(rouwen op
een prima lu dspreker en een mi.ro sd s or
voor uitbreidlntvalr ht inter.e geheugen
(16 68). oankz,jde ingebouwde 2r00 mah
accu kom je malelrk en dag door mer
deze smartphone.6oed nieuws voor w e
veelreist:de accu is verw sse baar. r
Voor
typeverslaafden
Kan je
geen afstand doen van het qwertl.
toetsenbord op
je
smartphone, maar heb
je
het toestel inmiddels versleten? Dan kan
je
eindelijk upgraden naar de BlackBerry
Q10.
Recentelik hadden we de B ackBey 210 in
onze handen, een fantastisch ogend toestel
datwat ons betreft de terugkeervan B ack-
Berry symbo seeft. De
Q10
z et er ee. stuk
aditioneler uit, met zijn vierknte schem
en qwey'oetsenbord, mar draai welop
het krachtige BlackBerry 05 10, Oe bedienin8
is overigens niet helemaal toetsgebseerd,
want het 3,1- nch schem is aanraakgevoe ig.
De
Q10
is du de ijkop zakellke gebruikers
8rkht,3
maaktde 8 metapixe camra d t
toestel ook interessa.t voo de consument
die verknocht is aan sms,'Whatsapp en
Fa(ebook Messenter. Wie al een Black8e.ry
met fysik toestenbord bezit, zoals de Bold
9900, ?alweiniEgewen.ing nod
E
hebben.
De toetsen zin ets vebeterd, met rneta en
str ps lussen detoetsrjen om verkeerde
aanslagen te minimal seren. Het toersen'
bord loopt na de randen ets al waardoor
hettoes(elpetti8anvoelt in je hand. De
fgeroode hoeken en robbereo achtepijde
versteken ditSevoel.
Het 3,1.inch scherm (720x720. resolu e) voe t
wat .l u sofobisch an als je een normal
(4:3 o 16:9, smartphone gewend bent. De
kleuren zn gewe dig - nietvreemd, want
BlackBery geb ru ikt een 5upamoled-
panelme 328 ppi- maa films kijken kanje
door de vervelende 1:r beeldverhudin8 wel
vergeteo. Het BlackBerry OS 10 besturings-
systeem kan op de meeste punten de con'
u Gieke.d qlve(y (oersenbord
moo s!pe mocn Iou.hs.reen
praktls.he nolilcft.s
lerw sse bre...!
C onhd.dBe I I i.re.n!.rrroldin8
C rpp..itrod v.r
(e8en
REVIEW: A n o nes
HP Enw
'1
20
www.hp.eu 249
tra.g
is ze den goed, en datgeldt hle evenzeer.
De fotokw.liteit is, zes zonderfotopap er,
opva lend goed. De k euren oten realists.h,
er
Seen
rasteruorminS en heraantal'inkt
puntjes is amperz chtbar. Ook tekstwoidt
duide ijk aige
nd
afsedrukt.
Daar.aast bevat deze pr nter nog een aantal
webd ensten waarmeej rechtstreeks te-
kenprenten o een kalende kuntafdrukken.
K inkt euk, lraarje zult ze warsch jnltk
zel-
den gebruiker. Dat s ook he emaa nieterg,
want de Envy 120 heeft ge noeg toeven met
zijn kwalteitsvole afdrukke.. Die hoge pijs
betaalje nu eenmaalvoorwat extra luxe. r
Doorkijkprinter
Printers zijn bljna allemaal even snel, ze
kunnen allemaal scannen en kosten vaak
erg weinig. Taarom testen we er dan nog
eentie? Omdat de Envy 1,20 var,HP er
rvel erg aantrek kelijk uirzier.
HP heeft ervoor gekozen om het s.angedee.
re doorz chtigte maken, waardoorje peect
kuntzien welk gebled precies wordtsescand.
veelnut heeft het n et, maar de printerva
t
zo we op. omdat het he e scanelement n
het dekselzit, is de scanklepwe zwaar. scan
nen ga.t behoor
4k
sne:vilfseconden voor
een preview
en 15 seconden om te scannen.
le
moetwe e kvelpapier apart p aatsen, bil
gebrek n een feeder.
De nst.llat e kan op twee manieren:via
een usb-kabelodraad oosvia wifi. Hou e
r
ldens
de nsta lat e wel rekening mee dat
d: Blnt raakb k zich meewi instaleren,
,e prlnter vemelkontje doo a!tomatisch
naarbovente kappen. De papierlade en
paplerhud e r worden bovendlen motorsch
bediend, dlsj hoeft he enaa niets re doen
Oe papierade biedt wels echts p aats voor
80 v lm. Dat is weini& maar waarschijnljk
detoldieje moet betalen voorzo'n rnooi
toestel. Het klepje dat degedrukte pagina's
opvangt, kan maar 2s vellen aan.
De Enly 120 s niet bepaa d sne . Een
printopdrachtvan 18 pagina's met kleuren,
foto's en tekst duurt a snelzeven minuten,
terwldezelfde printopdracht in zwart wit
n cnca drie m nuten kaar is. On dLrbbel-
ziidig aite drukken, te len we o.geveer een
kleine minuut per pag na. Haastge spoed
78
REVIEw: Notebooks
Asus Taichi3'l -CXO18H
www.asus..om 1699
interessanl voo. psenraties
Been
twee aanrakschermen
Rariteitenkabinet 5
lDrcl
(11)rr
ii lilil ,.1cll iir.
:56
(;ll
\nl.rL,^., Ll,i i',.11
\.hcrnr rl9lr :lis|r. r'r tl,l if,.h
r.h.nn i L9lr \l.si . lnr(l lll).li ir)
(;r,,phi...
\\ nrl,N. s Pr,) 61l)ir.
Het mag gezegd worden: Asus is een van de
meest innovatieve fabrikanten op de markt.
Het stond aan de wieg van de netbook en
luidde met de Transformer-reeks de start van
de hybride laptops in. Maar met de Talchl37
slaat Asus de plank helaas helemaal mis.
Het concept isvolsensAsus een laptop en
eent;blet zonder compromissen. Om dle
ovegant 20 nadloos mogelljkte maken,
zitten erdan ook twees.hemen in deze
hybride. Er bestaan danwellaptops mt
swivelscharniern en er is het klapluiksys-
teem van de DellxPS 12, maarAsus komr
liever meteigen oplossinten. Op technisch
vlakzijn d twe 13,3-ifch full hd schermen
van deTakhi3l best indrukwekkend.
Aan de buitenknt iefen we een glossy
anraakscherm aan, an derbinnka nt zit
een mat scherm zonder aanraakmogellkhe.
den. Dit betekent datje gen aanraakschern
hebtwalrneeje deichi3] als een kla
sieke laptop
Eebrujkt.
Onbtrijpe ijk met en
besturlngssystem ak Windows a- wa.ner
je het scherm nerklap! kanje de Iai(hi31
als tblet
tebruiken.
Onderaan licht een
windowsloSo op, dat anraaktevoelig is en
als startknop dlent, Zowelin tablet-als lap-
topvorm valt de d kke schernrnd op. Het
aanraaks.hem voor.n ost dat op dooreef
I
ossy u terlijk, maar hets.herm aan d b n-
nenkant ziet er door die schermrand weleG
klein uit- Asus maakt biideTaichi3l opnieuw
gebruik van het ontwerp uit zn Zenbook-
liln, maar omwille van het dubbele scherm
is hij nietzo du. a s zitn sportge.otm. Hij is
bovendien geen vedrgewit, zeker nietak
rblr
Twee full-hd-schermen ls ambitieus, maar
AsLrs motdoordeze beslissing we inboetn
aan kwaliteit. Vooralde beperkte heldeheld
is een doon in het oog. Om hetaanraal-
scherm aan de buitenkantte bes(hrmen,
maaktdeTaachi3l gebruik van corilla Glass.
Iijdens onretst blijft het scherm kasvrij,
maarvoor de 2ekerheid levert Asus een
stij vole sleeve rneewaarinje deTkh 31
Twee schermen, kanje die dan ook allebei
tegelijk gebruiken?
J
kunt op beidescher-
men hetzelfde beeld tonn, wat handit
is voor presentaties.le kuntook beide
schmen afzonder ijk bed efen, maardan
treedt een vreemd probleem op.le kunt
ht aan raakscherm niet bedienen, want
darmeetikje in spiSelbeeld op het niea
aanrakscherm. vewarrend? Dat denken
wij ook. h feitevinden we deichi31 over
de hele ljn veMarend. Als pooof-corcpt
kn het te len, maar w zien het weinit nut
hebben bij dagel jks gebrulk, zeker n et met
79
REV IEW:
,q'
Krachtmeting
OeAIVD Raden 7990 valt.lvast.iet in die
laatste cateSorie. Mer ee. prl]skartje van
ongeveer loOO haalle deze ka( n eiro.
maar in huis. De vraag is vooraloAMD en
antwoord kan bieden op de GIX 690 en in
van Nvidia Hetantwoord s: gedeetel jk.
Wat d iec! opvalt, zijn de d ie grote ventila.
toren. Die zorgen voor een ate gelu dspro
d!.tie, zels lager dan de a erg sti le Nvid a
GTX 690. De koelinSvn de Radeon 7990
heeit weln vee ste:een pima gevent
eerde kst. zonde wordtje kaa heei snel
heelwm. Ditkomr omdat de venrilatoen
rechtop het koelelment blazen om heta
te koe en, terw de hete lucht intussen wel
inle kast blijrt hangn. Een
soede
arlow is
AMD Radeon 7990
,.L,rr rmi .ir r 999
6 GE ddr5
Ecrie!8en
deBe
lke
prot es
a
k.rL nod
E
rrili .ee ; ri Dr!
AMD en Nvidia vechten elk
jaar
opnieuw
een strijd uit om de beste grafische kaart van
het moment. \X/elke is het snelst en welke
heeft de beste prijs-kwaliteitverhouding?
daarom zeker nodig en een
Boed
geventi
leerde kast briit dus uitemate bel;nsriik bij
een grafche kaaft van dit klber.
AMD wist voi8jaa. met de Radeon 6990 al
en monstellk ln8e kaarr te maken, en
detdat met de 7990 opnieuw. Hj meet 30,5
centimeter rn lengte, zowar drie centimeter
angerdn de GTx 690 en zes4,5 ce.t me.
ter meer dan deTitan, We begrjpen dat een
kaat met twee gpu's
Sroot tenoeg
moet zrn,
maarAMD naderr h e toch de grens. Meet
op voorha.d hoevee p aatsje hebt, om
e. zekervan te zij6 dt de kaart past en e
Benoeg
l!chtc rculat e moSelljk bl jft . W e aan
tweegpu's denkt, denkt ook mteen aan ziin
De Rdeon 7990 heeft een maximaalve.
bruik van 375watt, marSelukkiS haalt hj
dat n et conant. Enkelbij zware garnes
haalje daivebruik, ilr andere situaties
sch et AMD's Zeocoe-funcrie in act e. Het
zels zo dat de Rdeon 7990ln nieGacteve
toestand een ractie minderverbruikt dn de
Radeo. 7970 met n gpu.
'
We hebben een aantalbenchmarks op de
Radeon 7990 losgelaten en ze ver8eleken
met en Asus GTX 690, ook een graische
ka.rt met twee gpu s- Daarnaastvergeljken
we z mel de nieuwste Titan, Nvdia's snelste
graische ka( met n
Bpu.
Het resu tat?
AMD kan mar netanklampen bij de GIx
690 en presteerr ook nier noemenswaardig
bete dn de sing ecoreT tan
Wie heeft de snelste? VoorlopiE moetenwe
Nv dia het voodeelvn de !w
je geven. wel
krgje bijAMD naar liefst acht i.teressante
aaa-gmes cadeu, waaronder Bioshock hfi
n te, Crys 3 en Tomb Ra der. D.t kan meer
waard zjn dan de par procenten verschi in
80
Overat thuis
Het thuisnetwerk met FRITZ!
/n
Groepstest: 10 mediaspelers
BEELD EN GELUID,
ZONDER GEDOE
Wie filmpjes en muziek op zijn of haar computer bewaart, heeft
ook een goede mediaspeler nodig.
Je
wilt tenslotte ieder audio-
en videoformaat soepel afspelen, zonder gezeur met videocodecs,
ondertiteling en audiosporen. Welke mediaspeler kan
je
het beste
kiezen?
De meesie p. geb!ikers varen b nd op
Wlndows Med a Plyer vor de weertave
van audio e. v deo. Voor de ha.d
BBeid.
want dit programm. is standaard n edere
wrndows versie nwez
I
Maardatwilnot. er zeg8e. dat deze
med aspelerook hrbee pestee(. Op in
terret 2jn er
8e.oe8
a lernar ele. re vl.de.
warmeele m!zek, lms seriesen eEen
opn.men afspeelt n deze gropestvege-
ijken w de mo8eilkheden vi ve6.h lnde
bekende en onbekende med .spelers.
Om te a(hterh.len welk prog.mma her besr
omspri.Sr metveelvoorkomendecode.s
en.onti.es. e8ge. we r en med aspelers
op de testbnk We o.derwerpen ieder
pro8ramma an d,velS popu a re medi..
formaten en co.toleren de.ompat bi te r.
n de tabelvind
le
hiervar het es! taat.
Na de bednds.ompalrb lreir komen ook
de ovenge u.(t es rnn bod.
zo kunne. somm,ge prog.mm's bjvoo.
beeld schiljes bande., Youube lmpjes
opsln en mediabestanden delen vla her
netwerk. DerSel,ke fun.t es neme. we uiter
aard ook mee n ons ndoorde.
a2
GROEPSTEST: I'l e.l snF.'<
a!to.na1r5.h o.cerr 1e 5 d.(n oade.
mlnima lsi sche int!a.e
verei externe.aae.
BS.Player 2.64
N.ar eigen zeggen maken were dw jd ru m ze
vents mlioen mensen
sebuikvan BS.Plave.
Deze mediaspe er d!s bepaa d geen klelne
ion8en,
wa.rdoor het pro8amma exa hoge
vetuachtinSen oproept. De eerste nduk
s in eder geval positiei wantde inst latie
ver ooptvekkeloos en er s een Nedenandse
verta intvan het programma. Welproberen
de mkestjdens de nsta latieBesponsode
software aanjete s jten. Verderva t op dat
het proSramma exte.ne codecpacks opha11,
zoa s FFDshow. De reden hieruoor s du de ijk.
Zonder externe codecs weigert BS.Player
name ijk d meeste med abeanden. Alsje
besluitom de.ode.ste down o.den, speelt
de mediaspe erwellle bekende formaten af.
zogeven onder meer avl,v en mkv bestan
Ook lossevob- en m2ts-bestanden accepteert
Bs.Plyer, maar helas kan het programm
nit overweg met de mappenstrudurr
van een
ger pte dvd ofbluray, Een exacte
f lmrip ln zijn gehee aspelen is daarom niet
moge
ik.
so-im.8es spee t deze medi.speler
eveneens n er goed al
r4deos de weergave van v deo's zoekje
op intenet zo nod g naarondertitels. De
standard nterace is erg min malst sch,
waardoor BS.Piayerwein g ruimte inneemt
op het bureaub d.l roept desgewenst een
mediabibl otheek.op waar n je muziek, i ms
en abeeldinger kunt orEan seren.
Helaas s de md abiblotheekte onoverzi.h
te
jk
om
Srote
co lecties te beheen. Eris
ook een betalde pro-versievan BS.Playe.
Hiermee spee
ie
ondermeer dvds fen s a i
YouTube fimpjesop. Verder heeft de ontw k
kela.r een Android-app u tgebacht.
vee cod.s .8eiakke.
c
wenger!n.les
GOM Player 2.1.50
Het Zuid-Korea.nse GO4 Player is vooalin
eiten land erg in trek, want milloenen Korea
nengebru ken het programrna on med abe-
standen te bekjken. Gelukkg is de interface
vetaald naar het ngels, waardoorook wij
van deze mediaspeler kunnen gen eten.
Ti.ldens de install.t e rnoetje even opletten,
nders z tje opgescheept met
Sespo]1sorde
sotware. Een !itgebre de conguratiewizard
helptje or dejuiste nstellingen te kezen. De
nterface oogt ergstrak, wardoo hetgeen
strais orn rietdit proSamma te werken.
overgens dragen de vele ingeb.kken codecs
daar natuurk ook aan bll
GoM Playerspeelt name ijk de meeste
bekende mediaformaten ai zols rnkv, vob,
flv, av en m2ts. PrettS is dat het programm
'r.enu's
ondersteuntvan vo led
te
dvd rips.
Met b !ray rips heefthet progrmm mer
moete. Het lukt namellk niet orn versch -
ende hoofdstukken en audiosporen te
ldentifceren. ls een audio- ofvideobestand
n et afspeelbaar, dan doeje een beroep op de
Codec F nder.
zoa s de naam a d;etvermoeden. haalt de
freeware daarmee automt sch ontbrekende
codecs op van het web. ren zeer gebuiks-
vr en.lellke oplossing;want de meee
mediaspe erstoeen n sootgelrlke situties
een ioutme ding. lammer Senoeg
werkt d
undie niet altijd even
Eoed.
voor f a. bestn
den is e bvoorbeeld geen geschikte codec
voorhanden. Een leuke extra functie dtje
hetgelu d van een flmple naar een wav of
ogg bestand wetschft. zekervoor ruziek
videos is dat handigLVerder sereenapp
voor iOS en Andro d besch kbarwrmeeje
eventueeleen sm.rtphone nzet als afstands-
bedien nt voor GOM Payer.
83
GROEPSTEST: ltlPd is n e ers
!e er flnIles
e beperrire beslandso.dersleu. .g
iTunes .0.2
App et paradepaardje op hetgebied van
m! imedla is naIUUr jk iTunes, mar is d t
programma ookges.hikt om a lerhande
audlo' en videoJorm.ten mee afte spelen?
Het antwoord h erop is helaas netatieflDeze
bekende rned aspelerwe ge( narne ijk veel
pop! aire beandormaten d e op
Srote
schaa in downloadnetwerken ls usenet en
b ttorrent cir.uleren. Zoweet iTunes b4voor
beeld geen raad met mkv, avi en flv con
tainers. Ook mappenstructuren van een dvd
en b urayworden niet ondersteund. A een
videobestanden mtde eitens es m4v, mp4
en movzrn afspee baar. op hetgeb ed van
aud o s de ondersteuning iets beter, al lukt
het nlet om naarfla. bestnden te lulsteren.
unes selgenlikvoora aanekkellik!!an.
neerje fan bent v.n ios..ppraten. Het pro-
App e heeft iTunes we voorzien van allerlei
euke snules. zo kan
ie
aud o.cd's r ppen,
muziekormate!.onverreren, tags aanpassen
grarnma bev:teen overzlchte jke b bliotheek,
zodatie eenvoud g med a synchroniseet met
een iPod, iPhone of P:d. Voor het afspelen
van v deobestanden op
le
computer zlin
andere progamm.s bete geschikt. Boven
dien elt Tunes re atiefhoSe eisen.anie
hardwarP
en smaak8ebonden afspee lsten maken. n
p aatsv.n dlna oiupnp
Sebru
kt iTunes het
e
8en
AirPlay proto.lom mediabestnden
blnnen het netwerk te steamen.
Hiervoor hebieEesch ke apparaten nodig
die.ompatibe zijn metd t protocol. Metde
functeThu sdelint dee jede mediabblio
Iheek met maximalv er andere pds. Verder
biedt Tunes toegang tot een zeer u tgebeide
KMPlayer 3.6
Tdens de nstallat e van kMPlaye kriigje de
nrogeliikhe d om ai er eiextra onderdelen te
nst en. De iunciievan somm ge onder-
de en s niet helemaal duide ijk, waardr hei
lastig k e?en s. KMPlayer heet welwa ar een
Seikte
nterface, rn.ajammer
Senoeg
se
door de samenwerking met Pandora TVveel
onnodiSe poespas aanwezig. De ontwikkelaar
heeft hetstartvenster name ijk veruuild met
a lerle comr.ec le content uitAzi.
vee video's zijn vanwege regiorestrctes met
een Nederlands ip'adresvaak n et eensre be.
kjken. celukkigzit er in het progrmma ook
een med aspelerverstopt die overweg kan
met okale beanden.le maakt eenvoudig
een med abib otheekaan,waarinjea le
muzek, seies en f ms
Semakkelilk
terug-
vindt. De makers vaf Kf,,lPlayer da men dat
brede .o.le. ..derSieun .g
c.onner.ee.o.te.r
C oopr rege m.1,9 va
het programma iedere container soepe af-
speelt. De codec'ondeste!ning inderdaad
dik n orde, want de mediaspelerheeft met
wein
Saudio'
en v deoiomaten prob emef.
Prettig is dat KMP ayer de mappensuctuur
vn een dvd keurg weergeen.
Het afspe en vn comp ete b uray rips is we
lets lastiger, omdat het programma n et ale
hoofdstukken indexeeft. Daanaast iust deze
rnedl.spelergeen o imates. Een leuk ex'
aatle C dtle tjdens de weergave van een
flm simpeleen opname art. op die manler
bewaarle bilvoorbee d een mooifrgment
van ee. ilm in een apart bestand.
De gebr!ikeEomgevlng bevat verder een
aparte 3D knop om te switchen tussen side-
by-side en top-bottom. Verve end s d.t het
proSamma regelmatS valoopt bij hei be-
eindigen van een f m, wardoreen herstart
a4
GROEPSTEST: lvled aspelers
speel a ealdo e. ! ce.f.rm:ten a
dxv. ondersre!..8
e ouderwetse rie..e
Media Player Classic -
Home Cinema 1,6.7
Media Player classic Home c nema (MPc-
HC) isgensp eerd op een oLrde mediaspee
van Windows, waa rdoo r de vomSeving vrli
sober is. Net prgramma en alle benod
Ede
code.s zijn verwerkt n een z p bestand.le
hoet niets te installeren, want een dubbele
rnLrisk ik op het exe'bestand is voldoende om
de freeware te openen. De intera.evan dit
proSranrna hefrwe niSorn het ij.
s echts een handjevolknoppen en een s rnpel
menu zi.ln in her compacte d alooSvene
zichtbaar. Een med biblotheek ontbreekt,
dusle kuftfilms en muziek al een aondelk
in MPC HC openen. Over de bestndscompa
tibl teit kunnen we kotzjn. Het progranrna
spee t ale bekende mediaformaten prima al
inclusleidevo edige mappensuctu u r van
Aleen iso bestanden woden nietonder
eund, imges moetle daarorn eerst uitpak-
ken na:r een ispeelbaar med aformaat. Een
prettiSe eitenschap is datdeze mediaspe e
hardwaeversne in8 via dxva
{DnectxVdeo
Acce erat on) ondersteunt.
ledere rnodernev deokaat is rnet deze tech-
niek n staat om zefstandlgvideobestanden
te decoderen. Een voow..de s weldat
het betrefiende beand voorzen is van een
H.264 of vc 1 aodec. Dxva zorgt eruoor dat
je videokaaft rekentaken overneemtvan de
Vooralop systemen d e a iets ouderzin zorgt
dezetechn ek voo snelheidswinst. Verwacht
verdergeen extra f!ncties n MPC-HC, want
deze mediaspeier r cht zkh ultslu tend op de
weergave van mediabestanden.
C
brpcrklr bnaidsondcrste!ninB
we n
t
noge
lkhedeo
C hlper .[s.a.r Tlnes Prevew
QuickTime
Player 7.7.3
QukkTime
Playe bestaatfeite ijk u t de-
zelfde bouwstenen a s heteerder besproken
iTunes. Ook dit programma lsakomstig uit
de alvan Apple en ondeBteunt slechts een
bepekte hoeveelhe d nediaormaten, zoa s
mp3, wav, mov, mp4 en m4u. B xvid en
divx videos biedt het programma we netles
hypn nks nr externe codecsaan. verder
a.cepteert deie med aspelerook flv-video5.
QukkTime
Player eigen ijk puurgercht op
content afkonstigvan App e produ.ten. Waar
iTunes nog enkele inieressante functies in
petto heeft, z.
le
die in de kale intedace van
drt programma niet tegenkornen.
Vremd
Eenoeg
st..t hetstartvenster bomvo
met hyper nks naariTunes Prevew. Warom
Apple evengoed vasthoudtaan twee aizon-
delijke mediaspelers is ons een raadsel.
Bezifters vn een ios toestelkunnen namelilk
a een met r!nes aan(pen doen en appara
ten synchronisren.
Er is ook een betaalde pro'versle va.
Qu ck'
Time Player. Gebruikers krijgen daarmee de
besch ikkifg over diveEe plugins. zo ka. je
onder meer vldeoformaten converteren en
85
GROEPSTEST: lvlediasoelers
beperke besladsondersteu.ing
RealPlayer 6.0.1.18
larenlang was RealPlayer een zeer bekende
mediaspe er, voorna rnelit k om ilm pl es op
internet te beklken. De afgelopen jaren
is de
popula rlteit v nwege de toetenomen concur
rent e s!erk afSenomen. Daarnast h.akten
veelgebruikers af nadat het programma a -
lenei gesponsorde sotware inalleerde en er
extreem vee re.lame zichtbaar was.
TegenwoordiS gedaagt RealPlayer zich lets
netter Weliswa zitten in de huid
Severs
e
nogaltijd vee overbod ge zaken, maarde
ontwikke ar maa kr het n et meer zo bont a s
voorheen. Overlgens versch
lnen
e vanuit
het systeemvksorns nog we hinder jke
popups. Tdens de nstllate probeerr het
programm
e te vele den om een.ccout te
nemen. ce Lrkkig kl kje dit vener eenvoudig
we8. Voor een medl.programma dat als nds
1995 besta.t, valt de bestandscompatibil teit
etwrte8en. Hd omalen en dvdsworden
biivoorbee d nietondersteund. Voorsmm ge
ormten heet Rea P yerzelfs het eerder be
spoken programma
Qu.kTime
Player nod
I.
Vla een pluB n inje browser bewaarje desge
wenstf mpjes van interner in een flv- ofrnp4-
ben.nd.Heaaszlenweddownloadknopbj
webv deo's vriiwe nooit verschi nen.
F!na es diewelgoed werken, ziln erte ukkig
ook. Ht r ppen van aud o cds en .ompr me
re. vn een beperkte hoevee heid mediafor
De betaa devers evn het progranrna stelt
je onderandee in aat om dvdS en nkv
bestanden al te spe en. Er is ook een Andoid
versie van RealPiaye beschikbaar
o.Lholdt afspee nsre l.gen
You!be fi mples downio.den
ondeEteu. ig o.imrgs van dvd!
SMPlayer 0.8.4
SMPlayervormtde graische sch lvan het
onder
Sgende
programma MPIyer. Oe
reewae is beshikbaarvoor windows en
Linux. Op de website valtte le2n dardeze
rnediaspeler geen externe code.s ndig
heeft om filrns en muziek afte spelen. Dar
is bepaa d
Seen trootspraak,
want sMPlayer
lu inderdad zo'n beetje iederdenkbaar
nrediabestand. Ze fs met so-imaSesvan dvd!
weet het programrna prima raadt Overigens
Seldt
dat n etvoor b Lrray-rlps.
Daarnaastworden vn bluray ilms die in een
mappenstruuur zijn
Segoten
n era le hoofd
sukken corect weetegeven. De bedien nt is
zee gebruiksvr endel jk. Alle opties zrtn direct
beeikbaar. Bijzonderis dat de med speler
persoon
ke
afspeelinel ingen onthoudt
zodraje het prosramma
ais Lrit. Wanneer
le
SMPlayerweer opn euw opent, kijkje het
resterendegedeelte van een iilrn a net het
eerdergekozen aud o- en ondertitelspoor.
Nog een pluspuntvan d t programma s dat
ie
doodeenvoudig YouTube f mpjes downloadt.
Hietuoor hoefle a een maar hetgewenste
filmpje in deYouTube Browserte selecteren.
Mo.htje een i lm hebben gedownload zonde
ondertiteing, d.n haa tSMP ayer hetl! ste
srbeand voorje op bijope.s!bi 1es.or8.
86
GROEPSTEST: 4ediaspele.s
VLC media player 2.0.6
VideoLAN heeft nm ddels een reputate opge
bouwd.ls hetgaat om de weergave vn rne.
diabestnden. Vee pcgebru keE bes.hou
wen d t progrmma als ht altenatiefvoor
Windows Med a Player. De popu arteit is te
dnken aan een mln ma sts.he inteace en
een breed scala.an code.s. Erzijn marwei.
n
I
bestanden d e VLC media p ayerweiSeft.
A leen mappensucturen en so' m.gesv.n
bl!ray rips wodn n et vo ledlg inge ezen,
maar eiSen ijk dat bil alegrt s mediaspe
so- mages van dvd!worden zelis inc us ef
menu afgespeeld VLc media p yer rnaakr
opuoneel gebLr kvan hardwareversne ing
vi dxva Het programma doet in datgev
en beroep op de gpu van de computer om
lrd videos te decoderen. H erdoor hoetde
p.ocessor
minder rekentaken uit te voeren
Hoewe de gebru ke6 nteace op het eerste
Sezicht
erg kaa is, bevatlen de menu's wel
dege jk leuke extrat. zo ripiea!dio cds nair
een harde s.hr converteerje beanden
naa een ander formaat en bewerk.le taSs van
lland
8ls
dat VLc med player mogel,ikhe
der bev.tom inlernetfimpjes opte s aan.
Verder!nctoneeft de lreeware prima a s
upnp d ent, waardoorje eenvoud
I
med -
bestaide. benadet op andere seNe6
b nnen het netwerk. Dat is bjvoorbee d ideaal
wanneerjemedavaneennasw tafspelen.
Overgens duurt het meesta weleentldje
voordat a le beschikbae servers zchtbaar
zrn in deze med aspeler. Het progr.rnma van
V deoLAN is onder meer beschikbaar voor
Windows, Mac OS X en Linux.
d .; o.de.s1."!..8
u 18.breide med ab b ortreer
O lere errerie ...1-".5
Windows Media Player 12
Windows Medi Playe zit standaard in edere
W ndows-versie, waardoor het vanzerlspre-
kend een zeer popu ne rnediaspeler6.
W ndows 7 en 8 2ijn !itgerus( metalweerde
twaalde vers evn dit progranrrna. Hoewe
lMicrosoft de codec onderste!nlng de afge.
lopenjaren hert verbeted, moeten film en
muziekl ehebbersnogltildvee concessies
doen. Voor mkv-, fiac-, flv- en ape bestanden
geeft het proSramma bvoorbee d n et thu s
Opvallend is verder dat de mediaspe ergeen
dts.8e uidsporen afspeelt ofst-ondertite s
weergeeft. Ale compat bilite tsprb emen
2ln ge ukkS simpe op te lossen door een
code.pi.kte nsta een, zoals K-Lite of
5h.rk007. Met toevoeging van externe codecs
s Windows Med Player een vrilcompleet
Zo is er een overzi.hte|lke med.bib iotheek
waarlnje alle f ms, m!z ek en tv.opn.inen
k!nt organ sern. Leuke iedles brandje des-
Sewenst
op een schjfen org ne e aud o.d!
rplegemakke jknaardemediabbiolheek.
Een
Eroot
p uspunt ls dat het proSr.mma
moeite oosde un.tie vetuultvan dln. server
en '. nt D t hudt n d.t anderc . icnts n
het netwerk bestanden ! i de Windows Med a
P yer-b bliotheek k!nnen afspe en. Op dle
mnier stream je vanu t het Windows pro
gramma films en muziek na.r biivoorbeeld
een
Seschikte
te ev s e of rece ver. Een andere
interessante optie is dat de softwre ook
hardwareve6ne ling via dxva ondesteunt.
THE
tsUCKET
a7
GROEPSTEST: Ni]ed .snelers
35,91\,18
tx:c, pt0l]e
E
Whrire
Bestrdsgrootte
Nedr andstalig
Reclamevril / geen gesponsorde sonware
ti
lr
coNa NERS (COOECS)
.
mkv (h.264lav.)
.
mkv (vc-1)
.avi(xvrd)
.
avi(divx)
.
flv (avc)
'
vob (mpeg 2)
.
n2rs
l.264t
uc)
.
mp3
.
fc
.wav (pcm)
Drs onde6teuni.g
lso image dvd
so-ima8 bluray
Dvdt aspelen
cds atspelen
cds rippen
schijrjes branden
Extrre ondrtite s (srt)
rass bewerken
19
ia
F
L
)1
i:1
]L
Le!
Upnp-en/odlnaierver
upnp en/ofdlna.client
V deo opnemen ne
Corvrtrn
aa
+,r
afhnk
4k
vn de windows veEie
a::.' '.t
.
,t14
'1
qp,
Ft"
la la

I
U
33,5 MB
4
ptr
M
]L
la
la
.1""
la
*
j
L
la
i )a la
Jaat
8!
trffilieerr.rq?e*rllnr:$n:----
:-:1!E:!gE:5:3:iy.i:::3811!imw
s
.]()( )rsnee 1S noflf tC-
Online dagboek
Er-ernotc mcct c]an een
app: de die nst bcstaat onclel r.neer uit een
te kstvcru-crkcr, softs'are onr foto's te uploa-
den cn ccn tool om stemopnilmes te malicn.
Elern.r l)ew. t:
le
ged..ht.n, deeen,
rottie5, re.epl. i.t.! olw.|eoo( !D
o.ot n de.old :.daile2e k!.( tre.ade e l
!!f.itc.omprter, sm.rtphone otlab L \{.
r.hL. . r! | !ci. c! eur op h.t on ne
gedee re !;. d t.r-"D.ii.t, de Ele norc
.bApp Dewer.ren. reslarrr t d
L.k; vo c-.. rror t eboelief er t.Es ler-
n. d n rer ridden rode. .olLl
-"s troorn
d lokloei ..i c.i zo.kop.ira.hr en re.hIs
ia.r.de,n,Lliez.Ib.kller.i be(erkei.
le
k!.t . .le:pp ..1,r . rrr,.rien. nr.mc 5
rsprker en aibee.i.ge. e. do.! e r.
ref uoodc.,.ieledir!r!oge.s .rl
nor r e k!nr !erznre . om r v.!rbF. d
tet!ef:je e,r ci5 r.re .n ov.r d. $in
.! !er bes.hrj!ng!. i! i
fed;
::: :i :.
i.r.5
p..iscr lri her 1 kele.
- : i-.! .r r! | ee ,
Fe
!.!r"riii r.lje
.. ..rrL r' ree.r!-"h.e ri_c,er.mde
::i : r,:rrj!r.i zo. s tn[j, .c: I .boe
- 1, r l! ir t.. s !r5. r r.n d!r
_
: r:-":i
le
k!n.e ko onr !!.fiL,ee
i . i
_:l.Lr
ot,d . rder r. k kke. en
k kle op een tig.f rotii.
r:: :: .::rhlren n rrl.l.:rc ron
rr : : i :::erd.deuetSb!;11..
'ri'i
: . :lrlv. r irer rot t eroek D.k21
..!r.ler i-: i ner
!i, : i::.'r.E
lc
krttrt.ol,!n; o.(
i1,: r- . ikil . 'b n ig. r.f5..n5
Evernote Web App
onrdal tver..teil.ni.i ! ! tge !5t n.t
.en o.r roo. D . is n et f! oii, ,n.ar her !
w e. .t!r ende elt . \rr.nn.o
tc
.en
.ot r e w r lrelvlrke. ir.ri r ef hr.boc
opnn.'ktoosrorle be!.h kk ng M.e
l[e
5 rct to.!o.E.n !i r o.nt e5, ets !!nt . de
nr.h e. !r: e! rrer trergrootst.g.nnkgrar.
le
mor nme:p t !.gle e. b,eedlBri.n
.!evn 1 r c. ,r!h.ude !D! v.n e
5mnrtproneoftnb er.;e u e t deie.Iert
Elernote !grr!, nr: r r .t f Prem
lnr v.rs e. e voor 5 5 per rnnd tot $ 45
pcrt.i
)m.o op!.Erulnte, off reteg.g
e. .. .e !dre verli nE b edt. D.r reenrt
. et weg dat de gr;I s !isre . 1.rr.
lk
L tgerreid is. Llrgrade. ro!.i. we dan.oI
ee. nir r.r"dr rile!.orte roiit cs
!its !it.nd op E!.rnnt.vc r.rwt r
91
REVIEW: Bevellging
I<A,PERKYT
Kaspersky PURE 3.0
IOtar >ecuflty
www.kaspersky.com 80
(
iaar/3
pc's)
Alles erop
en eraan
Je
hebt beveiligingssuites die overzichtelijk
willen blijven en suites die streven naar
heel
soede antiphishinsmod!le
backup naar Dropbox
vrtragend trect op s,steempreaties
volledigheid. I(asperskv PURE 3.0 Total
Securitr. valt in die laatste categorie.
l. het hooklscherm vinden we dr e knoppef
Backup. comp!rerbevei
8in8
en ouden
lke
controle. s er een pobleem, dn kleurt het
bjhorende tbb ad gee ofood. Dete.ree(
Kaspersky een gevaar jke bedrei8 ng, dan
zrlhet zelren ! igebreide 'desinfectering
Op de he t v.n o.ze test pc'swordt d e
oploss n8 v ak n lretopstarten aan8ere k. bj
de rest komt drvoorstelnldens deviruss.an
omdatje pc daarbij opn euw opgesta( moet
worden, wordr de volled
8e
s.n ondeboken
en later prob eem oosvoortSezet. Daardoor
du!rt hetwelevn voor PURE kaaris.
Uitgebredesca.sof. et, her resultaat s mrn.
dergoed da. vemacht mer 78 procent van
de s.mples d e worden ontdekt. Wel handig
E
is d.t Kaspersky automt s.h aangepiste
Windows nsiell nge. herste ! n testen van
oiafhankeliike viruabs komr Kspersky ner
Dat PURE ergvoled g s, hadden we a ge'
zeld. Ht blokkeertde roegngtor bekende
phishrnSsites en heefr ee. uitstekende ire-
wal, die de.ong!r.t e zelf n handn neemt
Daarnaast s r ook een kwetsbaarheids
s.nner, d e op 2oek
Eaat
n...lekke. ,. je
software. wbbrowser o beu ngssysteem
Deantspammodu e vetraa8t de boe se-
r eus, maar doet voor de rest ook goed zln
werk:maa.0,4 proce.r van de egitieme be
richten kornr in onze spamolderrerechr, te.
wijlom8ekeerd 1l pro.ent van de sp.m toch
ziln we8 vindr naar de .bor Andeelu.ctles
in
(aspersky
ziin een wachtwoordmanager,
enyprlemogel
lkh
ede., een opru rmtool,
een backupfrncte d e lrnkt metje Dropbox
account e. oudedlke cono e. Aldie opt es
hebben een mrkbaareiect op de opstarttijd
vnle computer, di na de instaltie van ks-
persky met49 procent stijgt. Het is dus een
erg vollediS pakkel, maa r de ve rtra8ing moet
x

!
%/
92
Siabloonsites
I l oli-rt l0n \ rrn lnc( )nrcdie richt ;ziclr
op lilci nzrlit l iiIic
q-clrrLri
kcrs ilic tt'qcn
nrrnrnrrLlc kosrcrt ccn oinrcer s'clrsircs in
tlc ltrclrt s illcn btcnr-cn. In tcgcnstcllin!-
t()t .lc \ r'lc onlinc clicnstcn tlic clit or>k
lricdcn, u'er-lit \i lunuf r'lc hrLrdc schijl.
i
_l:
rt,
t,
r L
:rrn.r
r
I
nr. r. rr: !.ri
H U BBIT STORE: Prestigio N,4ultipad B 0 Pro Duo
Prestigio MultiPad 8.0 Pro"Duo
Bigger is better? Dit geldt niet voor tablets, want de stan-
daard 10 inch-varianten krijgen namelijk steeds meer.con-
currentie van 8 inch-modellen. Dat is niet zo raar, want de
benjamins bieden vaak dezelfde mogelijkheden maar zUn
een stuk handzamer n voordeliger. De lvlultiPad 8.0 Pro
Duo is daar een treffend voorbeeld van.
wat is het?
De Prestig o M!ltiPad 8.0 Pro Duo is een
tablet met een adviespriisvan 1s9,- en'
darmee een directe
(oncurrentvoor
de
ve e tablets d e bit Blokker, \4arskramer el
speelgoedwinkels worden aangeboden. Veel
van detablets in dit prrssetment presteren
slecht, hebben een o!de vesievan Android
en zjn van een mtige bolwkwa te t. Het is
dan ook leuk te zien dat de 4ultiPad 8.0 Pro
Ouo dankzijde OualCore ARM CortexA9
processor en devlotte
Bfische
chip boven
het ma ve d uitsteekt. oat zorSt er tevens
voor dat op dezetabletw spelietjes kunne.
wordengespeed. Met l1 mm is hij']ietde
dunste, maar h is neties ai8ewerkt en voelt
sollde genoeg an om een kinderpa(ijtle
zonder kleescheuren te doorstaan. Verdr
heft h1j en relatief lanSe accuduu dankzij
de
flote
batter, van 4.700mAh.
De kjkhoek en spiegeingvan het scherm
zouden beter kunnen, maarde resolutievn
1024 x 768 maakt zekeinditsegment-
rreelveelgoed. En datge dt ookvoo het ret
dat de laatste vers e van Andro d (4.11e ly
Eean) is ginsilleerd en datje als
8ebuiker
de beschikking hebtover I GB RAM n 8 GB
vooropag. Watwe ook nietvaak z en, is
een hdmi'uittang. Het afspelenvn fullhd
ims op de tv wodt hiermee motelijk. Onze
eerste induk s dan ook dat deze cornpacte
en stev ge tab et erg veelbiedt.
Hoe werkt het?
Bilhet nschakelen worden we getrakterd
op d ve6e schermen met het Prestig o logo
en daarna helpt een speciale w zard ons
.
b het qonfigureren van het tablet. Na het
.
kiezen van Nede.ands a s stand.ard taal
kunnen we -.a kkood te zrln geSaan met
de votuaarden ln een paar minuten
toeBenbord, tiid en w f nstelen.Aanhet
einde van de Wiz.rd krrgen we nogde keuze
om evenrueeleen aantalbekende apps van
derden te nsta.leen zoa sYouTube, Adobe
Flash Payer en Angry B rds. Daarna kunnen
Heteerste dat opva t is dat we (gelukkid te
maken hebben met een stock ('kale')versie
van Android 4.1 zonderlielionz nn ge
'bloatware'. Naast standad ondedeln als
E-mail, Agenda en Ga eriils er ook Officesui
te 7 Pro waarrnee documenten, present?ties
en spreadsheeis kunnen worden
gemaakt
en bewerkt. ook de Playsrore isgewoon
aanwezlg. Dat laatste is zeker bijgoedNope
tab ets he aasSeen vanzelsprekendhe d.
wanneerwe !it de Playstore ee. paar
popul. re games downloaden zoals Osmos
HD, Fruit Ninja of Race llle8a H gh speed
30, dn ontdekken we datdeze dankzij de
(pu
en zwaarde.egpu prim zrn te spelen,
al wordt de tblet zeker b de laatste tite
we watwarmer. ook het afspe en van hd-
lnpjestaat vloeind. Hetgeluid uit de twee
luidspreketjes is bestaadig, alraden we
voor het belulstern van mlz ek een hoofd-
telefoon aan.lletde App Camera kunnen we
mt webcar vloeiende filrpjes te schieten
en ook de foto's zn acceptbel. Hetgebruik
van een videobelprogramna als Skype za
dan ook wein
8
problemen opleveren.
.
8 inch (20,3 ch) rblcr mr ndroid.1.1
.203
* 153 x 11mm / 490 gram
.
Cap.iiica multnouh rrschqm
'Cpui
Dul core ARM Correx A9l.5CHz
.
Gpu: Mnli 400 Dunl Core
.1GB
geheugen,8 GB Flash, trirbrcidb,a.
mc.12 GB (via mic,SD)
.
\vifi 802.1, b, g cn n, hdmi ou,
.
Stredspcrkcs,mi.ofoon, 0.3mgapiacl
.
Adprc., usb-Lbcls,lurc opl,cg slecve .:
.
Voornrccr spc.s zic \sqr.lomsriblers,nl
KOOP'M NU
MET 60 EURO
KORTING
Wilt u ook aan de slag met
deze mooie Prestigio
MultiPad 8.0 Pro Duo?
Dat treft. want u kunt'm
nu in de Hubbit Store kopen
voor 99,00!
(excl.
7,50
verzendkosten). Ga voor
deze aa nbieding snel naar:
www.hubbit.nl/multipad
HubbtW
g4
Cyberl-inks PowerDVD was lang de enige
oplossing om bluray af te spelen op een htpc.
Intussen is het programma uitgegtoeid tot
een totaaloplossing voor a1
je multimedia,
voor desktop, tv n smartphone of tablet.
De U tra edliie van PowerDVD l3 w du dellk
meer rln dan aleen maar een mediaspe er,
wt zi.h ! t . ngepaste weergavemodi
voorje desktop en tv scherm en een tweeta
apps d e de brlE aan naarie smlpho.e
oftablt De nst. lat e heeft . et veel om
hande.. De eerst keervegi het programma
alle v deo's, muziek en fotos vanaf de stan.
daard ocat es ople p. toe aan de medib b io
rheek. Foegoed dat ukt, blilkt nErote mte
ahankel
ik
van de besr.nde stru.t!!r n je
i m erimuz ek.o lectie. D
Sevonden
media-
besianden worden pertype weer8eSven .
het hoofdvenste, met links d navgatieba k
warmej russen de ve6.hil ende mod! es
sw tctt. oat z er erov-"rz nte ijk ! t, voora
omdat fr minform atie. rev ews en.hesles
a!tomatis.h vn internet worden
Eehaald.
n de desktopmod!s b
lftde
meerwaardevan
zo n'r Lmm!!r'vrj beperkt, maar dnt veran-
dert zodrile oveEchakelt naa. de C nema'
mod!s Die lmmers opSevat a s e.
zogenamde roJeet intef.ce', niwrpen op
maqivan eengrotetven dus prma eesbaar
v.n.fde bank De iniera.e ooSt rusti8 en
moo, a moettehetdoe. zonder de graf.he
prachtvan a ternat evn zoaLs XB[,lC olPlex.
Voor d ci.ema mod!s is een fstandsbe
d ening nat!!r
rk
onm sbaar, en d e biedr
cyberLink aa ls
Bratls
app voorAndroid
n ios Wie de U tr-versie ans.haft, krj8t
er ook .og PowerDVD Nlob le bij Deze app
makt handlg
Sebruik
van de in8ebolwde
d na fu.ctional re t l. PowerDVD om de kjk
en uisterervarinE !it te hreiden naar mobie e
apparaten.
Qu
funcuona itet sde med .
speler van PowerDVD.agenoeg denuek n
be de mod, a ontbreken on .e media zo. s
Youube, Fa.ebook en F .krvreemd
Benoeg
in de c fema modus, relw jlze in de desktop
.modus
we van de patj ziln.
De meesie vernlelw n8en z tten o.der de
motorkap, met ondr meer ondersteuning
voor4k bee den,3D weer8.
en een erg rlrime .ode.onderste!n n8, zowel
voor beeld ils ge u d. lvliar de echle b ikva.
geE zrn de Tr!eTheatebee dverbeleraaE
voorsd en hd.bronnen. Soortge
jkete.h
no o8e eije ookan op re.ente te ev e es
m.ar op een .om p lterscherm zetten ze besi
zodenaandedlk,voorilnretvdeobeeden .
Als instapv ende ijke totaa oploss ng voor
mLr t med a heeft PowerDVD'13 Llltra hee r.i
te bieden, met n.rne voorw e ziin md r.o
ecte n eta ee. achte een.omplters.hrr
consurneert De keertdevan de meda e:i
hm n het evige prrskiartje. Kale roill.'
3D weergave en d exs voo mob e
Eebr!ik,
dan is de Pro ed t e moge ilk e"
aitrekkellkere keuze. r
95
REVIEW: Systeen'rtoo s
Piriform CCeaner 4.0
www.piriform,com/ccleaner gratis
ru ime softwareondersteu ning
duide ijk interla.e
ook beschikbaa r voor systeembeheer
dersvi commercile licentie
C dupl,catenscanner kanvoor probemen
Stofzuigertool
Publieksfavotiet CCleaner voor indows
krijgt een grote update en kan vanaf nu
duplicaten van
je
harde schijf verwijderen.
CC eaner, dat eind vorigjaar de teler van
een mljard down loa.ls ;versch eed. gaat
a wegetedrent.armee. Hetlsin a de
laren
bekend geworden.ls een betrouwbare
s. h oon maker voor windows-mach nes, d e
browseeen veM jdert, het Windowt
reg ster opruimt en opdr ngerge sftware
![ de startri] vewi.ldert.
B
lelke
grote update erwelweer een
. euwe fun.tie in de software tevindef n
de vorige versie verwild erde deze hand ge
schoonmaker overbod ge verme dingen in
ier co.textmenu. Filn, omdatvee soft
r,3re het nodig vindt om exrra op(ies toe
re roegen voor onderde re.htermu sknop,
i.rwj jede
mogel jkhedenvak nauwelilks
:.bru
kt Deze keerzien weeen handige
bestandszoeke. dieje hrde sch
l
door oopt
op beafden d e meer dan n keer aanwe
zig ziln. Na de scan, die redljk snelver oopt,
kanje i. een ilst de d!bbele bestanden kie-
zen dieje naar de pru lenbak wilt verhuizen.
De d Lrpl catenm odus erg handigvoor meer
ervaren
Sebr'r
keE, mar we zouden we
graag zien dat Pir rorrn duideljke waars.h!
wingen toevoeEtvoor mensen met m nder
p. kenn.Wie nanelllk klkkeloos ale
dubbele beanden vewi.ldert, kan wel eens
te maken krijgen met een slecht strtend
systeem ofndere nar
theid.
De ontw kkelaar heeft voor Ccleanr4.0
de interface een oprsbeurtgegeven en de
registerschoo.m.ak verbeterd. Het pro
Sramma
verwrdert.! ook estbestanden u t
Adobe Phtshop C56 en 5ams!ng Kes en
zeSt dat de too eler moerannen.
Ten otte s ookde moge
kheid
toegevoegd
omie systeem realtime n de gaten te hou,
den voor overbod
I
vu en datautomats.h
te verwijderen. Die optie echter a leen be
sch kbaar in grote broe CC eaner Professio
na, een betaa de versie d e voora bedoeld is
vor systeembeheerde6. r
96
music.twitter.com
mooie, heldere interace
man erom onbekende aniesten te eren kennen
spotiry nodig om dienstvoled g tegebruiken
Seen
albuminformatie
geen
Sepersonal
se-Prde sutgeies wan neer je
Melotweetjes
ln aptil lanceercle Trvitter officieel zijn
cige r-r muzicliclicnst, Titter #mr-rsic.
Voorlopig is clic nog niet beschil<baar in
Nederlancl cn Belgi, maar r.r,ij l'onclen toch
er,en \oorproeven. \Vc f<rcussen ons tn
ze revieu. r,ooral op c1c srebsite, maar er
staat ook cen iPhone app.
al
cle
bc
De fterf..e oD nr!s..tur'fter..onr best.rt
! lver!.h eiie p;relef.lev,idrerofle
nreer d l4a pp! ; rsr s.rgs rtuit Ll.ks
bo!.nn.n st.nt e. utro rncr!
'netteonr
dekke.a'lre5ren, r!z[a.re..e]:a.lre
vo. r worder orr brs s v.n d. mlz kr nc.
d tvBr e.le: ltn rliel iii l .
Eewe,"!
le
nrel rle ru 5 over ee r .rL esl, 11..
krlgle ee. rongrragnreirIe hore. !, IL.es
en kifle.le soit i kwee.iie.tr.ko
pe r. Dnt 5.ok neieeneefvanneplnFlf
tcn On de nrlz ekd efstvnn Ivr' (er
te
E.
b I lier, ir-.bt eite.
lk
ee.;bo..e.re I.p
a.dere dreren noot.50rgs i r!.g.rc.
be Lr5rerer l.n aleef fet een.bornerrenr
oF st).l ry en Rd o voor a lresande
!elr.!i
ker5 !.n di. d ,"f:x.f ! rl e Twitt.r rregril e
rro. .rBroirei loor n e!!komers t
hetloofti lerv..ri De nlz.kk rktir.k
!ev.
re rle e..okllde.s heiit eanre.
ond v.de.Bevie n! pror ene.
Twft. +n!!!. 5voo. treooeldvoor nre.
5cr d e or5e.!mme ! irere. w:.I her
!.rer nroge
lk
om oi.k .c!.n !lbunr!op
re rreF-"f zr s Ie le(ia.hrer r L,
eeeir
TriIIrlm!s.le.e o onr te treten rr.:
le
an her ! sterer bent.As dc d.isr i.n
5 n.t, stn.rTw rr.: brrfenk!rL.1!:!. rrer
verve e.de n[. ...r Rd o.i 5D.t ly
Tw tt.rl n!t. /.! v.rnr !
een! r.orde er kLnner be.en. D e konel
nr ners n h.t nr ddc p! rr !rf .ie he. rB5te
fS re !.;i
^
ee.larmer.lr:.beler.
ge. loo lop g i een gereLren op b.lis!.n
dertesten d eje!o!toplwtt.r [4.i lii
je fir !.i cnrr.lbent,wi .,1.11i 7e!!.l
d.r e r,"ro.[vrLL!.Ee.oplwrrlr n.. ]-.
lrer wL w drle T, tler ieed eer-. opee.;Lr
pe rt!.n.rrestcn die. ei! te/eglef rri
ben sererzo! zli dnre.ook i.irer i;e
!.rs.r ircf op b.s 5 v;f
le
rue-"rt
De nr it!!s.r nlzi.k.r.en 5...i
_.i
wcrk zo. ! Tw (e .l e I hr lr!.tu] r-..ir
b LlkL .p d 1 n .m.r ee. bee:t! r !L :
_..
I s.h De hype is a een
!e,..ru..
.::l ::
nenler di. rooit llt otlr r lir Ii'.1. :
de r.sL
(-,,
!.8e.i ..i beL
97
GROEPSTEST: Lees larerdiensten
Te st: 1ee s -l aterdiens ten
UITSTEL IS
GEEN AFSTEL
We bezoeken websites, lezen nieuwsberichten, volgen
rss-feeds en gebruiken sociale nieuwsaggregators, maar
we hebben niet altrjd de gelegenheid
om alles ook direct
te lezen. Gelukkig zljn er webdiensten en applicaties die
dergeluke teksten bewaren, zodat we ze op een ander
moment kunnen lezen.
Om het lezen reveraan8enamen wodtde
bewaarde contentontdan van de oorspon
ke ijke vormgeving en worden advertenties
e. rea.t es niergetoond. Behalve een wine
.htergrond met zware rekst bieden de
meeste applicatiesvan de diensten een
.acht o sepi-modus. Soms zirn er meer
dee lettenypes beschikbar e. ku.nen
oe regelastand ei kolombreedte worden
.8epast. veel leesdiensten bieden ovei
gens ook de mogeljkhedom een webp.Eina
di.ecr in de tekstweergavere bekrjken.
G obaalbevatten de d enste
{omsten, maarerziln ook subtie e verschil
?. die van invoed kunnen zijn op de keuze
roor een spe. feke dienst. Niet e ke d enst
beschikt bjvoorbeeld over de mogelikhe d
!m nnoraties bj bechten te plaatsen of
.r berichren re del.. Hoewelde bwaarde
: ke en ltrid onlne beschikb.a zjn en
!:sy.(hroniseerd
kunnen wrden mel
-:.rdere apparaten, B het daarnaast prerrig
: s en dre. de mogeliikhe d biedt om de
.nrenr oilrne te ezen,
lnstapaper
Dedien nstpaper biedra s nds2008
de nroge ilkheld om art kelen en nieuwsbe.
ri.hten te bew.en en op een.omforrabele
mnier te lezen. hstapaper beschikr over
een bookmark et voor verschil ende web-
browsers om artike en en beri.hten loe re
voeten. !r is ook een aprte bookmarklet
Read Now- waarmeeje een anikeldlrect n
een eesbare versie kunr bekrken zonderdat
hetaftike aan lnstapa per wordt toegevoetd.
Oaarnaast zijn er pplicaties beschikbaar
vor OS, Ando d, Kindl F re en Nook
Verder bevatten divese nieuwsggreSato6
en applcaties van derden de moge
rkheid
content naar Insrapape te bewaren.
De we bapplictie va n nstapaper rs
Srat
s,
ma. de ppsvoor iOS e. Androd kosten
respectieve!rjk 3,59 en 2,41. Voor iOS s er
echterwe een
Eratis
Lite-versie beschikbaar.
De nob ele pp i.atie van lnstapaper bevat
mogelijkheden die we niet te8enkomen in
de webapplctie. zoweldewebpp ica! e
a s de mob ele appi cane tonen artikelen in
chrono otische volgorde. Erworden
Seen
afbeeldingen in het overzichtgebrulkr. De
tens kunnen n et worden
Eesoteerd.
Met
behu p van mappen, die
ie
on-the-ry creert,
kn je
de.rt keln beter orSaniseren. Om ze
sneller terl8 tev nden kn
le
ze ook make
ren als avor et of2e n een archiefbewaren
Om bew.ade artikelen te dodrzoekei is een
optioneel a bonnement noodzkeljk ( 2.69
pe dr e maanden, 5,49 per h rja. or
10,99 periaar)
hstapaper toonreen atikells een s(hone
tekstvesie, nar desgewenst wordt ook
het origlne e berichtSetoond Dewebappi
.at e biedt enke e opties om de tekstversie
nar wensaan re passen. E ziln maa drie
lettertypen beschikbaar en ook hetanpas
sen van de kolombreedte ke.t beperk neen.
Oe tekst kan worde. weerSeteven op en
witte a.hter8rond of in een sepiatinten i.
nachtmodus. Oe iO5- en Andoid-appl caties
gebru ke. meer etteriypen en bevatten ook
mee functres om devormgeving naa wens
ln te stellen:de kolombreedte, regelastand
en de he derheid kufnen ea tine worden
98
GROEPSTEST: Lees aterd ensi:-
E
X
:ET
aangepast. Bewaarde artikelen kan
le
de en
met een u ofop soclale netwerken a s
Tumb r, witte, Facebook, P nboard en Ever
note.ln de mobieleapp k.nieeen artkel
tevens openen meteen andere pplcaue,
zoals GoodReaderoiChrone. Daarnaa
biedt de mobiele app icat e de mogelrlkhe d
om atike en vanvienden te bekrken en
worden popui re artike en uitgel cht n het
onderdee'rhe Feature'.
Pocket
Pocket -voorheen Read t Later- is een
8ra-
tis eer terdienst metapp kates voor de
webbrowser en iOS en Android apparaten.
Meteen bookmark etvoegen we eenvoud
I
content toe aan Pocket, maar ook een ex
tensle voor Googie Chrome, Fnefox en safari
ontbreekt niet. Daarnaast zjn er geavan-
ceerde ni;uwsaggregators, zoa s Flipboard
en Zite, en hondeden andee app k.t es en
webdlensten die Pocket ondersteunen.
Pocket b edtgeen mappen om de bewarde
anikelen te organiseren, maarje k!nt ze
voorz en van trefwoordn zdat de zoek-
functle alleen elevante items toont.le kunt
de trefwoorden dire.ttoevoegen a sle ee.
altikelop Pocket bewaart, maar dit kan ook
nog achtea n de appsvan Pocket.
Met dewebapp i.at e is het bovend en mo
ge ijk meedere items tegellikte bewerken
mer de opt e B!lk edit.le k!nt de geselec-
teerde items dan voorzien van trefwoorden,
markeren als favoriet, vetulderen of bewa-
ren n een archie On een aftike sniterug
tevinden kanie de items ook sorteen op
daturn, ttelofwebsite, oi de getoonde irems
beperken tot arukelen, video ofafbeeldin-
gen. Pocket is overigens een van de we nige
applcaties d e pag nas metvideocontent
Soed
weergeeft. De layolrvan de iiems en
aftikelen ahankeljkvan hetgebru kte
appara.t, maar de appllcaties b eden globaal
dezelde!nctiona ite t.
Bewaarde tems worden weergegeven in een
ijstweergave of a s blokken metbeeldin
gen en tite oimet een kortetekst u t het be
trefiende artike. BeweeSover een iGm om
het arr kelre rchiveren, te vem jderen o in
een favor eten ilsf te plaacen.Je deeLt een
Item desgewenstals u1, via e rnai, opTwit
ter, Facebook, Evenote en Bufier. Pocket
ondersteuntook buitengewoonveelandere
wbdlensten, zoals App.net, Di go, Deli.io!s,
Linkedin, Plnboads, Stunbleupon en reer.
we kunnen ee. item n webweertave bekij
ken oide teksMeergave geb ru ken, zod.t
we een artikelkunnen lezen zonder adver
tenties, eact es en andere afleidende zaken
De mogeljkheden om de typografie in de2e
weergavemodus n te pssen zijn enigsz ns
beperkt:er s een schree en s.hreeoos let
tenype datwe kunnen vergroten en verk el
nen en we kufnen de tekst liiks aanljnen
ofuitv!llen. n de mobiele applcatie kufnen
we daarn.astde he derheid.anpassen en
sepia weergave of nachtmodus actveren.
Quote.fm
Dewllze waarop de d enst
Quote.fm
be'
warde aftike en presenteert, wijkt erk
van de overge diensten.ln platsvan een
kop, korte nhoud en een eventuele afbee -
dinS wordt een.itat u t een artikelgeroond.
Bj
Quote.rm
is het deen van atikeen nier
99
GROEPSTEST: Lees-laterdiensten
iOS: 3,59
websate
P.s
Bookmarklet
Browserextnsie
Content tovogen met -mailadrs
wbv6i
li._ _.
ja ja
j
io
ja
ja
j
Desktopapplicatie
wbaPplicatie
Moblele applicatie
rntern wbbrowser
Nachtmodus
Seplweergve
tontkuz
Fontgrooit aanpassn
xolombreedte aanpa5sen
lnterlinle aanpassn
T.t3 tovogen
annotatis
I.kst markeren
Sorteerfunctie
ja
i
ja
ja
orsanisern mt mappen j
Delen ur , e mail,w tter,
Facebook,
Beoordeling aaaoo
slechts een optie, maarjuist het belanS-
rrkste uittngspuntv.n de dienst.
Quote.
fm gebru kt een Twittachtige lyout met
overenkomstiSeopties.Gebruikers kunnn
elkaarvolgen, een reactie schijven en
(ita'
ten van elkaar herpubliceren.
Wanneerje op een aitaat klikt, ka. je ht
hele artikelofberkht ezen.le kunt herart'
kelook bewaren in een leeslijst of het direct
rn reksrweve lezen en hierbij typogtie
en yout naarwensaanpassen. Erzn vijf
lettertypen beschikbaaren we kunnen het
.orps, de interlinie en kolombreedt ve.an'
dren. weave in sepi ofnachtmodus zijn
Quote.fm
heefteen
Erat
s applicatievoor
iOS, maarde dienstwekt ook uitstkend
met een desktop- of mobiele webbowser.
Om zelcilaten toe tevo8en is eenextensi
beschikbarvoor Firefox, chrome en Safari,
oij kunt een bookmarklet instlleren.
Se ecteer een tekst n het artike en kl k op
de extr knop in de browser ofselecteerde
bookmarklet.le kunt not commentaar aan
het berichr toevoeten, het citaat aanbevelen
aan andere gebru kers op
Quote.fm
ofhet
Zowelde web' als ios-app ziin verdld in
twee hoofdschermen:Find en Read. Find
toont de eiSen profielpagina en deberich.
tenrem van mensn diele voltt, Read
bevat de leeslst met ongelezen anikelen, de
anikelen dieje als favoriet hebt gemarkerd
en d artikelef diete hebt gearchiveerd.
Nlet O scoveronldekie popLrlaire quotesvn
anderegebruikersen Notlcationshouden
je op de hoogtevan nieuwe volgers racties
Readability
Readabiliq/ is alsinds 2009 gespecialseerd ln
het conveneren van wbpagina's naarbete
leesba pagin's- Het biedt de mogelkheid
om artikelen ln een les ij te bewaren o het
aruke in de comfortabe e tekweerSave te
lezen. Readability werkt in dewebbrowse, o
metAndroid'appaaten, iPhone, iPad, Kndl,
Twitterc inB, rss-aggregatoB en meer.
Bezoek www.re.d.b ry
(oi/add
o rr om
de extensie voo Firefox, Chrome en safari
te downloaden. Na instlltie daarvan bevat
de webbrowrerdrie extra knoppe.rde knop
Read Nowwarmeeje meten de tekstweer-
gave vn een anikelmet Readb li/kunt
lezen, de knop Read Latr om een pagina
toe
te voegen aan een leeslijst, en de knop send
to Kindle wrmee een leesbare versie vn
een webpag na naarlouw Kindle-account
wordt bewaard. Deze drie knoppen zijn t'
vens te installeren als apane bookmrklets.
De webapplicatie bevat een heldevorm-
ge8even startpaSina met aan de linkerzijde
de lees ijst mttoetevoegde atike en,louw
favor eten, gearchiveerd artikelen, tref-
woordn en een zoekfunctie.
De beichten uitde leerlljstworden hie-
naa met de kop en een korte samenvat-
ting weerSegven. Klik op n rtikelom
00
GROPSTEST: Lees ate_.._::._
Gaden State Warior; ll Moments with
lmes Gndolini
crden stat wa!no.: 11 Mmcnb w h Jm6
De mob e e app cattes bviren echtereigen ees rjsttoevoegen oiin tekstweergve lezen. naa nteressante .onte.t en webpag na's
he(!e ezen, ofgebru kde conen onderlk
bericht om het te delen p Facebook, Twitter
ore.ma .le kunt het art kel naar de k nd e
versturen oi het dow. oaden in het ePub
besta.dsfomaat. De twee laatsttenoemde
piies oftbrekef in de rnobiele appl.ties.
unieke fu.cr es, zoa s de
Sestureswarmee
we door de lllsten en content naviSeef.
L nks n hetvensterbevinden zich eveneens
de lees

met bewarde artike en, avoie-
ten, archiefen ta8s. Hiero.derTop Reads,
dat een selecr e bevaivan de meest gelezen
artikelen met Readabil ty. De ful screen.
weerSave van de conleni is prettig. Een klk
op hetscherm svoldoende om alie
Sereed.
scliappen vn Redabil ty weer z chtbaar !e
wee8even. Rechtsonder in de hoek vinde.
we funcues om een artlkelte markeren als
favoiet, t r.h veren, te verwlderen, of te
delen. Readabilty bevat een lnter.e web
browse d e wordt gbru klm deortinele
websiles te bekjken, maarje kunt er ook
pr m mee suren en adoc art kelen an de
Readdle's Documents
De grat s applcatie Readdles Documents
voor los een eS lrand
I
pogramma voor
het bewaren, organ seren ei weergeven van
webpag na s, afbee dingen, pdf- en rekst
bestanden en eBook bestanden (ePub en
FB2). Ook hetaspe en van flash e. vde en
ge uidsbestanden behoort tot de mogeljk
heden. We kunnen bestnden down oaden
nar een serue ofc ouddienst, oversturen
v a e-nai ret mappen kanje aLle bestande.
in Do.!ments
Eoed
organiseren. zeer hand
I
is de opt e om mappen en bestanden te
comprimeren en te bewaren als 2 p'bestnd
Met de interne webbrowser kan
ie
zoeken
bewren. Een specia e tekstweergave heefr
Documents niet,.n.arwe k!nnen de pat n
bewaren a s pdf-, webarchive of html
besrand. Websites dleie vakerwlr be2oeke.
kan je a s bookmark toevoegen.
Documents biedt d verse fun.ties voor her
ed geren van tekstdoc!nenten:je ku.t e.
notates in een docunent plaatsen, b ad!,
2ers bewaren, tekst markeren, ondeEtr!:_
maken. We kunnen hiermeedelypgrae van lclolJd, Googe Drive, Dropbox en andere odoorsepen nveE.h lende kleurei
anpassen eneen ke!ze maken uirvilfraaie clouddiensten. ook ftp, sftp, webDAVwor DerSelrlke toevoeginSen aan het doc!m._:
elrerrypen, het corps ef de kotombreedre den ondersteund. We klnnen de bestanden zjnsne terugtevinde.ineenoverz.hl..<
aanpassen en het artikeL n na.htmodus op het ios apparaat bewbren ofverplaatsen panee . r
101
REVIEW: Ca rnaorde rs
GoPro Hero 3 Black Edition
KLEINE
KRACHT.
PATSER
De actiecamera van Gopro is een gewild
dingetje. Het minuscule cameraatje is bij
geschikt voor fanatieke sporters die hun
heb be-
uitstek
prestaties
en stunts willen vastleggen, maar toch ook voor de
enthousiaste filmliefhebber. wat maakt de GoPro
zo popularr/
ederefilmliehebberzal onSetwrfeldwa,
Ierianden bij het zien van somm ge GoPro
ct efilmptes op YouTu be. 5rr. k gemon
ieerde slowmotions, spectaculalre stLrnts
mer skatboards en auto's en wanzinniBe
uchlopn.mes met een drone draten bij aan
een postieve uitstralint vn het r.ek coPro.
D.i m.rketing een
Erote
rolspeelt om de
.erkopen p te stuwen, merkje 2elrzodra
_.
de GoPro Hero Swirt kopen. Erzijn drie
!.rschilende edit esrhe Wh t. The silvr
e. he Black. Grootste verschiltussen deze
.
ed ties is de beschikbare hoeveelheid reso-
'Jr
es en f. mertes waarin je
de video kunt
.a et8en. Daarnaastwordt bij de duurste
.ar nt, The Black Edition, en wiiiemote
geleverd en een kle n tfelstatie Alle edities
,J.rden
8e
everd met een waterd chte bhui
:
-g
en een opl.adbare batterij.
..
<unt natuurlijk genoet hebben aan de
! rrusr nt van de st.ndad edir es, maar
,ra.rs.hilnllk is dat n et her geval. Elke web-
:
_:a
roont d re de bilbehorende a..sso,
-::
e. voo.datje die allemaalhebt bekeken
:- .eoodeeld. benje een dagverder. E zijn
-.nrigesystemen voor op de helm,fets,
s!rfplank en auto envaak ook nog van ver-
schiliend fabrikanten. Er zjn Lens Replace
ment-k ts, behuDingen voor om de po s of
voor in hetwater, en GoPro the Frmevoor
betee
Seluidsopnme en de optie om de
camera op te ladn, talvan zu
Snappen
voo
gladde
opperylakten e. tienta en verschi-
lende beveit ngsmoEelilkheden voor op
uireaard kn je nietzondereen aantalextra
batterjen, want met n batterj kanje maar
maximaa anderha uur opnemen.
le
kunt
ook nietzonde een op ader, een beveii-
gingskoord, en geheugenkaaft en waa
schrnl(k een las om aldie accessoires bi
elkar e hoLrdn. Voordatj het weetls de
nitile aanschafprijsverdubbe d.lVaar het is
GoPro instellen
De GoPro wordtgeleverd in een
prchtige
behuizi.t, die tevens goed ls statief kan
dienen D cmera. die .ht z k n n i.ht
is als een ucifrd oosle, z et er broos uit.le
begint met het oplden van de barrertj. om
zo snelmoglijk met de GoProvn start
te gaan. De op adervan GoPro svreselrk:
h j vlt cont nu uit elkaar alrle hem uthet
stopcontct ha.lt, Her piaarsen vn het sd
k.(je en de batterj s eenvoud g, maar het
stoori dat de kapjes op de camera loszitren.
Ext
toed
opletten dus datje dere trdens
het veMlsselen nit ergens laatv.llnt Erzit
geen irstal atiehandleidins biide camera,
maardie kan je on ine bekijken. rildens de
eerste installatie stelle direct een r,! f.ac
(ount
in,zodat
ie
de GoPro mer de remoreof
de mobile app kunt insrellen.
Het ine len van de GoPro vergtgedu d.
Efer?ijds kont d t door devele Lrncties,
nderzijds door het minusrule schermpje op
decoPro en de remote.
le
moer dardoor
contin! wsselen van nenuutjes n brbe
horende pictogrmmn on de nsteli.gen
goed te kriigen.Je doet erverstand
I
aan d -
rect de GoPro'app ie downloaden en darna
de instellingen te veranden. Oatgaatveel
eenvoudiger en snel er.
Slowmotions
Een van degrote p uspunten van de GoPro
is het grote aantal moSeltkheden die je hebt
om de camea n te ste len. Voorhetlideo-
gedee te betekent dit datje kunt opnemen
102
REVIEw: Camcorders
GoPro Hero 3 Black Edition
www.gopro.com 449
goede kwaliie t
vee nsrelmogellkheden
C lastg ntee enzonderapp
O vee keine osse onderdelen
l)( \(i'lJrLli n! \rn (l( (; ,P',)
li Ln c ir .rrtrr(.lqrl'L
'lt.n.
D! l,^ l.itir
!t)Lr.
L..l Br.Pr.lr!( (t( t, ,.. t(\{
ln verschlllende resoluties met bijbeho'
rende iranrerates. zo kan je 4k opnames
maken met 1 5 fps, 2k-opnames met25fps,
1080p opnames met 24,2s o50 fps,720p-
opnarnes met 50 of 100 fps elr wga met 240
fps. Die hoge framerates kanjegebuiken
om prachtige sow motio|ste maken, door
in je montagep roject de framerate op 2s te
Timelapse en foto's
De GoPro steltje ook in staatom op basis
van tijdsintevall-an opnames te maken.le
kunt de camera nstellen om elke 0,5, 1, 2.
s,10,30 of60 seconden een foto te nemen.
Die oto s hebben een resolutie van 4000
x 3000 pixels- Bljtim-aapse opnames dle
lnger duren dan anderhalf uur heb je een
p.ob eem.le zultdan de batter moeten
veruansen/ waardoor de cameraporiue niet
meer hetzelfdezalzijn. Wilje dit omzeien.
dan zit er niets anders op dan de camera uit
de behuizlngte halen en vervolgens conunu
opte laden met een usb kabe.
)
Nadeel s dan datdecamera onbeschermd
is. en datje deze niet meer kunt bevestgen
aan
je
accessoires, ten,ijje de GoPro the
Voor e k r.epa:sinE tw eena..essonetevndenvrdGPr
.d trPs.,s,-,.0] 103
REVIW: Camcorders
Frame aanschft. D.rmee kan je de GoPo
weer bevelgen anje accessoires en de
usb ansluit ng gebruiken, maarje bent
. et beschermd tegen water, Uiterrd kan
le
met de GoPro ook foto's maken. De2e
.
zrn tvvalf m egapixels. Behalve tinelapse
opnames kanje ook losse foto's maken of
sne opname. ln dat
Seval
neem je
dertiS
oto's per seconde. ldeaal om een snele
Filmen met de GoPro
Vor leken is het men metde GoPro
eenvoud
8.le
zet de GoPro aan en je houdt
hem n de richting van hetgeenle wilt fihen.
le
kunt b
ihet
fimen het beeld in sommlge
resol!tiesen met eniSe vedraging contro
eren op de mobiele app. oit kan niet alsje
r merapse gebruikt of de snelfunctie voor
roto opnmesgebru kt. Alsjegewend bent
vee teiilnen met een normalev deocamer,
dn zalle de nelging hebben om de s.herpte
ode belchting in te ste len. Op de GoPro s.
d,t niet mose iik. Vervend voor specifieke
op.ames zoa s close ups, mardaarmee
wordt de camera zo licht moge ijkgehouden.
De GoPro kan afhanke ijkvan degeko'
zen resolutiefilmen n wide-, medium- of
ntrow-modus. n wide-rnodus
tebruikt
d e
ens een hoekvan 170
Sraden.
Deze enorrne
beedbeeldfundie heeft ls ndelig gevolg
dar lle opgenomen beelden bollgogen, het
iheye'effect, Dooreen afdere resolutle te
(iezen
met een medium- oi11aow-modus
ran dit effe.tworden verminderd. Oe kwa-
tre,t van de beelden bij dagl.htpnmes is
zeerSoed. Dit !.rordt minderzodra het don
I).
(
t,)Pr, \\.f\!r .tr or,rLn ! !tr
kerderwordt, mrnogal eszins.cceptabel.
Standaard worden de beeiden opgenmen
met een bitrate va.30 Mbivs, maarschake
je de Protune'modus n, dan wordt dze
bitrateverhoagd nr45 Mbit^. De kwa itet
Bewerken
Fotobestanden worden opges agen ln
lpg
ormt en videobeanden in mp4-form.at.
Van de website kan je
de Cineformudio-
software down oaden, om de opgenomen
beelden te bewerken. Dit gaat vrj eenvoudig.
Na het importeren kanle de clips trimmen
en rot.ren. Daarfa kiesje ee. instell ng om
de clips te converteren naar avioi mov.
De bitratevn dle clips ligttussen de 70 en
140 Mbit/s, zodatje eventuee de2e clips
verder kuntgebru ken n een professionele
mont8e. Na deze convers e kanje ook be-
sl!iten de clips in Cineformstud o verderte
bewerken. Erzijn tools om de kleuren te cor
igeen, dewitbalans aan te passen en om te
zoomen. Daarna zitn de c ips te expor(eren
lLn L,*/ rrn t)iri. r !,
Leuk
F men met de GoPro is leuk om veEchil
lende redenen. Doordat de camera zo klein
en icht is en er allerlei versch llende soorten
bevestig ngsmotelijkheden zijn, is er bijna
geen situatie te bedenken waar nje de
GoPro n et k!ntgebru ken. Ofje hem nu
ondereen drone ha.gt, ople uto, he m of
iets bevestgtofhem plaatst
in detu n om
vogels te spotten, alles is moge ijk. Door de
ruir.e keuze aan reaoluties en ramesnel
heden kan iedereen erwat moois mee
maken. Daarnast brengtdieveelhe d aan
oge
kheden
metzi.h mee dtjevrlje ijk
kunt expeirnenteen met50p, 100p, 2k of
4k-flnbestanden, Dat naakt de camera
tevens interessantvoorvideo'editors, Pun-
ten die GoPro onderde loep mag nemen,
zjn de losse elementen v.n de camera en
het gedoe om decamera zonder app in te
ste len. Ondanks deze kleine minpunten va t
hetgoed te begrpen dat dit hebbedingetje
zo popu air , want de beelden diele met de
Go Pro maaktzien erfantastisch !iten zalje
waarschijnlitk noo t kunnen maken meteen
gewone videocmera, r
a
o
---^^
104
i
:/
Zer elgen sefver (2) op!
1e
GALLERY: ONLINE
FOTOGALERU
Wie'online fotogalerij' hoort, denkt onwillekeurig aan populaire diensten
als Picasa en Flickr. Handig, dat wel, maar misschien geef je
er de voorkeur
aan je
fotoalbums geheel in eigen beheer te houden. Dat kan met een gratis
tool als Gallery.
ln hettweede deelvan de serie'Draile e gen
serue/ stellen we
ie
Galeryvoor. Eengatis
opensource-tool voor het orSanlseen en
beheren van on ne fotolbums, eventuee als
onderdeel vn je website. Net als hetpakkt
datwe n PCNI7 hebben besproken (Doku.
Wiki)heeft ook GaLleryeen webretuer nodig.
(Apa.he 2.2 ofhoSer), plus een MySQL dara-
base
{5.0 ofhoger) en php(s.2.3 ohoger).
ien aMP.seNerdus (zie PaM 7) en die is
beschikbaar voor verschillende platformen.
Zoals we in hetvorige artikelalschrevenl
war mogelijk maken we in deze reeks g-
bruik v.n kant en kare Bitnami.stacksonder
windows. De installatie en iniril configuratie
ho!den we hier kort, aangezien die in het
/orge a(ikel l uitvoerig aan bod kwamen.
su.na.r r :r,, .nmen
klikopOownload
nowin de rubr ek on your Desktop en vervol
tens
op Gllery. Met de lnstalle.knop haal
je de nod ge softwarevoorw ndows binnen,
een download vn zo'n 57 MB.lr,4o.htle met
Galrerytoch onde Mac OS x of Linux aan d
agw llenide inkVrew al operating systems
nd download options brngtje naarde
lnstalleren
Voer hetexe bestand uir. De voorgestelde
loSin-id wzigje mar beter in een eigen
naam en wachtwoord. Bllnmi srlr zowe
voor de webserverah voor sslstandaard
poorten voor(80 en 441). Ps die evntueel
aan. Mogeljk moetjele fewal nogd!delik
maken dat het om bonaide softwaregaat.
Handig om weten: zowel Apache ak MysQL
insra leren z ch h een Windows-seryice.
Mo.htje ervia seruices-msc naarop zoek
Eaan
(om re te herstnen?):le vindt re teruS
alsga leryApa.he en
ga leryMySQL. Met Finish
rondje de installatieaf. Ars allesgoed is,
hoefje nu marie browser afte stemmen op
httpJ/127.0.0.1. We gaan er dan welvn uit
datle d t pakket eerst lokaal uittest, hd en
nodigvLrlie hetadres aan door het poorr-
n u mmer van je Apache-server (brvoorbeeld
httpT/127.0.0.1 :8081
).
De lrnk Access Eitnami
Gallery slack brengtj dn op de sranpsina
van je nieuwe otoBale j (hft p1/127
-O-o-1t
Eal
ery). Uiteraard is die op dit moment not lee6.
Foto's uploaden
Het is ntuunijk de bedoeling dat we allerlei
witz ngen aan onze foto8alerj
Baan
aanbren
106
WORKSHOP: E sen !.'
.'
BltNomi
gl
gr
E
!
EE5
l.j.
- '
IE E*-
gen en dan moetjewe aansemeld zijn. Dat
kan via delnk Lo8 n (rechcbove.). Ga!ery
nod
$je
meteen uit ioto's toe te voeSen.le
klikt h ervoo opAdd some of e opent het
menu Add en
le
k estadd Photos (het even-
tule outbericht dtle
teen
filmbeanden
kunt uploaden matje ne8eren).
D ioegevoeSde foto's komen dn in je'b
srsa bum'terecht. vekiesje die in een apa(
lbum o.der le brengen, selecteer dan eerst
Add an alb!m vulde
8elrgde
gegevens
(zoals titelen beschrjv ng in) en bevestiS met
create. Kl k
ie
nu op ca lery (l nksboven), dan
verschilnt het nie!w gecroerde alb!m
Orn d t albr.rm effectiefmet fotos te vu
ln se eeerje het alb!m en klikje op Add
some. Klik vervolgens op se e.t photos en
duid a le
Eewenst
fotobestanden aan.
Galery begint meteen.n de uplad. w
le
die fotoS meteen a van een o meertags
voorzlen, vu dan onderaan het ve d Add tags
to alluploaded ie. in (gescherden door een
spatie), alvoens de oto's voo. uplod te se
lecreren. Rond a met oone! via de zoekbalk
kan
ievetuolgens
naar oto's met spe.ifieke
zodrajeen albLrm in de
Ea
erilhebtge
se eeerd, kanje datva hei menu Album
opt esverder bewerken
(abels toekennen,
sorteren, enr.)ofje kunt door eenvoudlSe
ve6 eepaies de volEorde van de fotos aan.
passen. voor dit aatste kllk
ie
op orSanDe
lb!m.
Taal en onderhoudsmodus
instellen
N!je ee6te fotoa bun een feit is, kn
jeje metenkeLe instellnSen van minder
esthetischeaard bezS houden. Bet lktons
bijvoorbeeld wel ardig dat je fotogalerll
(s(andard)een NederlandstaliSei.tea.e
heeft. Dat rgeljevia het mnu Admin. wae'
ie achrereenvolgens Seuin8s, LanSuages
kiest.Je merkt dat EnSlish (Us)standaard is
geinstalleerd.le zou dI vinkje hier ku.n.
weSha en en (alleen) een vi.kje plarsen b_
Nedelands, waarje dan event!ee de opi,
Deiau i langlage nvinkt. Bevestg met
stak voeren we nog een aantalwJu i8 nEe'
door en het sgoed om welen dat
le
ged!
107
WO RKSHOP: Eigen server
r
i;,
, Callry lvlodules
i!,(or' )i .i !tti,i ,ar
.l I
ende die onderhoudswerken je site trdelrk
ontoe8ankelik kunt naken voo externe b-
zoekers Open daartoehetmenu Onderhoud
en kikopde in k zet de o nderhoudsmod us
n. verSeet die na hetwek nietweeruit te
Uiterlijk aanpassen
Standaard installeertGlleryhetGllery
Wind themaieen heldere en rustige interface
d e de bezoeker niet onnod g vn je
iotoS
afleidt Dt neemt niet weg dt erwellicht
andere thma s zUn diejou ofje bezoe
kes - maansp.eken. G naa. het menu
Uirenijken sledeerlhema keuze. Klk hier
op de link Oownlo.d er een. D e brenttje
naardepa8in r.dci
lir
i]/ rr r..torltr
2en
Soedgevulde
reeks thema's kunt put-
re. Bijwijzevan voobeeld k ezenwij hier
6a lery3rThemesrlen cnvas Rechtsboven
vndje dan de eigenlijke downloadlink.
,k
her zip'bsrand uit en kopieede map
1C en_canvas) naar de thema'map. Stan'
daard s dat CIB tNam \ga ery-3.0.7-0\apps\
3a
I ery\h tdocs\rhemes, Het nieuwe thema
aat z ch mt de inkActiveer <themaruam>
.a leren (inksboven). via Uiterlijk,Thema
.pr es kan je d t thenra nog verder aan je
snaak a.npassen, Verder vind
le
in het
aenu U terllk no8 de optie Zijblk beheer.
l!.r degwenste blokken nar het paneel
Aaiiev b okken teverslepen worden ze
metee. zichtbaa, rechtsvnje fotoca eil.
Hetgaat met nme om de blokken T.al
voorkeur (ha ndit voor anderstlige bezo-
ke.s), Metadata. Beschikbre rssjeeds en
Modules toevoegen
Hetvlt misschien nietzo op. maarGallery
is sterk rnodulai optebouwd. Het handige is
dtje ls beheerder grorndels zelf bepa t
welke modu esje er iever niet bij hebt en
welke modules wei. P ace to be is ntuur ijk
het menu Modules. Het volstaat hier het
vinkjeweS te halen naast ongewe.ste modu'
les en een vinkte te p aatsen naast modu es
d elewilttoevoeSen.
Het loont e.htr de moeite te shoppenvia
de ljik'modures toe te vogen'.Je komt dan
opeen paSinalerecht((,rr, ! it.r ryp,, 1l
(rrs/6,r1rr,(
.:ryI[]r 1)waarno8
tentallen andere modules ie downloden
zijn.we
Seven
n voorbeeld. Klik hier op
Cal ery3:Modu es:lanEUaEe f ags. Na
ie
aanrne ding bj het or!m (!) v nd je dan het
benodEdezip bestand op
.
.:; zP bit
Pak hetzip-bestnd u t en kop eer de
uitgepakte map.arde map Modules (c:\
BitNamr\Sallery-3.0.7 0\apps\gallery\htdocn
modules). Open nu opnieuwhetmenu Mo-
dules en plaats een vinkie biiLanguage Flags.
BevestS met Update. via Adm n,lne lingen,
Lantuage Fiags settin8s knle oogdevorm
van devlaSSen aanpassen. ovei8ens bleek
deze module n ette werken met het thema
Twee interessante modoles die stndard l
mee
Seinstarleed
zijn, mar diejewelnog
moet adiveren, zijn TeCAPTCHA en Water.
merk De eerstezorgt ervoor datgebruikers
pas commentaar ople foto's kunn. leveren
nadat ze een cptcha hebben ingevuld. Op
die manier vermijdje spam le
zldn wel
no8 eerst een sleutelpaa moeten invulen
in de reCAPCHA-module, Zon sleute paar
maakle sn aanoP .....
::::: . ,{etdemodulewatermerk kn
je
onli.e oto'sva. een ege. watemek
voorz en. ou erwelreken ng mee dat het
watermerk standaard niet anger zichtbaa
is zoda ee. bezoekerje fotos involledige
Gebruikers beheren
stndaard kan elke bezoeker react es kwiit
opje oto. Wilje dat beperken tot gere
gistreerde gebruikers, dan maakje dat als
volSt aan Glery du de ijk:ga naar het menu
Admin en kies nste lingen, Reactes. Bil Wie
m8 react es .hter aten, sledeerje alleen
Seregiseede Sebruikers
(in plaats van
108
WORKSHOP: E gen :e :
edereen). BevestE mei Ops an. N! rnoet
ie
nat!urlilkwe noggebru keB anmaken
en dat doej v..u t het rnenu Gebru kers/
Groepen. Druk op de knop Voeg een .ieuwe
Sebru
ker toe en vul d
8vraatde Se8evens
in: nam, wachrwood, e'mallades en even-
tueelu. Verder kn
le
alaanSeven welke
vookeurst.al (va. de
8ei.stlleerde
talen:
zie boven)desebru ke heeft en oiie hen
tot medebeheerder wiI promoveen, ln d t
a.tstegevalplaaGie een v nkje bjAdmin.
Uiter.ard kri8t hiidan autonratisch ook
toeSanS tor a e beheerraken BevestS met
Gebru ker toevoeten. Oe gebruiker wo.dt
toegevoegd en hrj is meteen ook lid van
degroep Reg e.ed Use6. Merk op datje
ook eigen groepen kunt eeren om dar
spec f eke
Sebruikers
in onder te brengen.
Dt aatste doe
le
door de gebr!ikers.aam
(bovenaa.).aar het panee van detewenste
groep re verslepen. zo'n groepsindeli.g
kan nuttg zijn omdatje voorelk foroalbum
ano.derlijk -va Album p! es, Bewerk ech
ten perSroep ndere machrg ngen ku.r
instel en. Met een eenvoudige m! sklik egje
vast ofzon
Sroep
de fotos mat bekllken (al
dan I et n voled
te Srootte),
magaanpas-
sen en/ofe
8en
foto's magtevoe8en,
Reacties beheren
Hand
I
om te weten is n08 datje v a het
men! nhoud, Reacties de rnoSelilkheld hebt
om read es van (gereSstreerde?)Sebruikers
te beheren Op het tabbl.d Goed8eke!rd
st.an alle reacties die ook voor ndee.
zichtbaarzij.. Het volstaat hier op Weige
ren te drukkn or d e richting Wachtend
op moderatie' (e ves(u.en. van hieruit
kanj j o en medebeheerder de eactie
dan alt jd no8weerSoedkeuren. ofje ken
voor Verwilde, wat makt dat de react e
-a!tomatis.h
rere.htkmt n de catetorie
Recent vew jderd. Na 7 dagen vedwjnt de
react e dan conpleet. Ten s otte s er no8 de
sp.m-knop. zLrlke recties belanden in de
categorie 5pam, waarle die op elk mor.ent
noE kunt rehab lieren, dan wel onverbidde.
rvo'ybody Rqnr.d us odarrie
109
welkom op
www.nzbit.net
D
ol( b
)nE
ce a f
ffi,"rtr
-;'&
G'
/_
<zre1
2
,'l
@
\@/
VRAAG & ANTWOORD
van Windows. De inhoud van dedata kan
le
vervolgens kopiren en benaderen. ofj
orcen hei eigenaarschap op die mappen.
Oat gaat zo. Ga metje verkenner nr zo'n
mp, rerhtsklik op de mapen kies Eigen'
schappen. Open hettabblad Beveilitin& kis
Geavanceerd,
ta
naar hettabblad Eigenaar,
druk op de knop Bewerken, sel.teerje
eigen account, plaats een vinkje bij Eitenaar
va onderligSende containers en objecte.
verunten en bevestiS met oK en metla.
ceent8an8?PromoveerJezef da.'hrdhandia'toteisenaarl
Geen toegang
'tot
oude
datamappen?
Binnenkort instlleer k een nieuwe schiif
met windows s.lkwilde oude schijfwelnog
behouden als ops aEru mte.lk herinner me
e.hter dat ik het a heb meeSemaakt dat
oude datanappe'r, na een (hr) nstalatie
van windows, n it meer toega nkelijk wa ren.
Hoe voorkom ikdatohoe krijt ikalsnog
toegang to( die mappen?
Dar heeftalles te maken met machtiginten
dieaan en specifieke 5lO (Security lDenti
ieo zrn togekend doorwindows. Datzit
zo. stel, je rert een
8ebuike.sccount
onder windows en
je
slat
sesevens op in
de proielmap van die gebruiker. wanneerje
vervolSens dat accou nt vrwijden en meteen
erna en ccount metdezelfde naam n
wachsvoord aannaakt... blijkt die oude
profelmap nit (zoder) meer toegankelijk.
Dat ko mt doordat Windows de nachtgingen
voordie map nletop het niveauvan de ge
bruikersnaam toekent maar aan het S O, een
'unieke cod'dlean dt ccount was gekop-
peld. Een nieuw a((ount betekent onverm-
deliikeen ande SlD, dus:seen roesans!
Gelukkig zijn r achterdeuen warlangs
lealsnos
bijde inhoudvan die map(pen)
kuntkomen. Zo knjed pcopstarten met
bijvoorbeeld een live-dvd met ubuntu (www
!b!ntu nn)idie aat zkh namelijkwelnig
gelegen lEgen aan die rnachtltinten
{AcLs)
i---
Y,"
[;
1r:^-.
,]
.,r-
F-I
'Elgi
suuB oNsJouw VRAAG!
Heb
i
zelfeen goedevaa& of denk j een betee oplosrnt voor een probleem te hebben dan wijhier hebbenvermeldl
Mailo.s dan op : . De beste inzendinSen woden gepubli(eerd I
Acronls True hage 2013 kanje ookgebrulken
voor en'mlSratle' n.ar ssd.
VRAAG & ANTWOORD
Van hd naar
I
SSO
lk heb i. PCM met veel bela ngsreLling de
rtikelen ove ssd'sgelezen. Wat k me nu
afvraag: (hoe) kan k met behulp van A.ronts
Irue lrnage miln harde s.hjfoverzeften
willem van den Blink
Gepriegel met
ip-ad ressen
lk heb een thuis.etwerk, met enkele
pcs,
een router, een netwerlprinter, een nas en
fen toe notenkele apparaten (die k niet
altldaangesoten heb). Nu srnijn -dubbele
vraag:hoe viid ksnelhetip adresvan een
apparaat en moet k te kens opnreuw het
ip-ades van zo'n apparr ntikken n rnrn
brwse(s)orn verb ndingte kunnen maken
(via wbinterce)? Dt vind ik name
,k
best
De bee rnan er oh W ndows op een ssd
te krijgen is en bllft een's.hone insta a
til waarbrlle Wirdows dus va. de grond
af na leert opje ssdiop die manier zal
Windows zich a!tomatis.h optimaal nstellen
voor het medium. Dat houdt onder meer in:
gee. defratmentatie, welTRlM. Vevelend is
'weldatle
bil zo'n insralltie de proielen en
Sebrurke6if
sreli nSen van je oude wlndows
installatie r.ist. Dat knje echter
Bro!endee
s
goedmaken met behulp vanW ndows Easy
Ianse ot met Lojiklsweep (
..:
r
,:r.,r I r!..1i;8ra!5re
Sistratie).
ls een scho;e lnstallar e
Seen
oprie, dan 2jn
er n08 rwee moSe ijkheden:k onen ofima
gen. Klonen, oftewer rechtst.eeks kop ren.
luki ntuor ijk alleen naar als jeje ssd te
gelitk netje harde schiiop ie systeen kunt
anLriten (desnoods
door die ssd in een
usb behu zingte plaatsen).
Een utstekende
toolhieryoor Paa8on M
Erate
OS to S5O
u tlijningvoor een ssdt- te kLrnnen uirvoeren
( ::
:
/ ). Ga e.hter eersr na ofde
producentvanle ssdaln et een ve rgelilk bare
(en gratis) tool aanbiedt.
En laatste moSelilkheid is via ee. schiji-
imge - met nme als je de ssd nieftegeljk
metje harde rchili kunt aanslu ten. En van
de betere too s hiervoor is Acronis True
lmate 2011(
'.
.:
i49,95;graris
30 dgen proer). zorg er echiervoorafwel
voor dat de hoeveelheid data op
le
s.hitfof
partine de capaciteitvanje ssd niet oversiijgr
(desnoods moetje eerst
Segevens
verurlde
ren). Nadatje de image hebttecreerd start
jele systeem op van de AcronisTrue mge-
cd. Lar dew ndows pnirie
evenals mb en
ack 0 staan en vetuijs naaje ssd.
Na de migratie za
ie
ook hler noE het een en
andr moeten bjregelen. waaronder her ui!,
schakelen van de utomtische defratmen
tat e en het inschake en van de R firl-functie
(dat laatste k.n doorak idrnin strator naar
de opd ra chtpro mpt re gaan e. het commn-
do fsuil behavio set disabledelerenorii/=0 .:
uittevoeren).Succerl
l0(
$ 19,95), maarook heterat sAomeiPartiton
Assista.t Standard (via de prie Optimize
for SSD) is geschikt om zo'n migrrie op de
corecte ma.ier- eesvooal: met deju ste
Als hetgaat orn ip adressen van apparalen
die zich tlssenje pc en j routergateway be,
vi.den,hoefje ma.r het commando tracert
<ip-adevan-je
rooiuttevoernialle
tussenliSgende toestelln ('hops') krijtle dan
ln de vom van hun ip-adres tezieri(unna-
naged switches hebben gee. ip adrer.
om een overzlcht te kriisen van de adres-
sen van alle.pparaten die metje netwerk
zn verbonden, k.n je je ook nretje oute
vebinden (via de webinreace): noma lite
geet die ook een lrvan de statische ef
dynamische clients met hostnaam, p-dres
Je
kunt het ook probeen doorre pingen
nar het broadcastadres vanle netwerk.
lsje ip bijvoorbeeld 192.168.0.100 en het
sub.e(masker 255.2s5.2ss.0, dn voerje het
commando pinS r92.168.0.2ss uit. Meten
ena voerle hetcommando arp auit Een
hand
I
alternatieis de
Eratis
rool Angry tP
Sc.nner(irr' r
i r,r!r/Fi,,
;
gratis be-
s.hikbaarvoor Linux.lMacen Windows - hou
er wel rekeninS mee datje antim.lwaretool
deztoo a s'gevaarlijk kan beempelen).Je
geeft hetgewenste ip-bereik op,laat de tool
scannen (pingn, eigen ijk)en even later iees
je afwelke ip-adessen thu
Eaven-
Watje tweede vraag beeft.le k!nt bilvoo.
bee d het ip-adresvan het beoogde pparaat
in het hosts besrand - darals een soon lo
ka e DNSfungeert invulen mel bhulp van
Kadblok, gekoppeld aan de gewenste faam
voor dat apparaa!.lev ndt het hosts bestand
in ciwindows\system32\drivers\erc, en het
zou er dn als volt kunnen u tzien:
1q2.168 0 10 nas
192.r 68.0.20 pilrter
Ol lsje hetwat eenvoudige wllt:voeg het
ip-adres an je
browseravorieten toe.
'114
VRAAG & ANTWOORD
Copy.com
lk zat met een vreemd prob eem:al e vre
schijlette6 werden telkens opnieuw vanzel
an het eerste volume op nijn nasgekop-
peld en deze koppelingen waren ook act ef
(welkevan de schrjlette6 ik ookaank ikte: k
kreeg inderdaad de inhoud van datvolume
te zien). Tege
k
deed zch lretfenomeen
voordateen usb stickof schijfgeen sta-
tonslettermeetoebedeeld kregen (wellcht
omdat a le vrie ettersa vergeven waren).
Nu heb ik intussen de s.h!ld ge gevonden:
de nsta lat e van de applcatievoo de
cloudservlce copy.com.lk heb overigens nog
wel ee. paar eigenaardigheden ontdekt met
betrekking tot die service (applicatie). Zo
werden lnks naareen bea n d(sm. p) actie
gevo gd en kwamen ook die bestanden via
de backup in de doLrd terecht. Deze bestan-
den stuk voors!!Jk uils uiten [jkt mr] n et
iGoogle(d)
Per 1 november stopt icoogle (w(w
toog
e
rcm/ g) ermee.Jamner, want ik ben een
tvreden gebruiker van deze strtpagina. lk
krE op deze man ereen overzichtvan miin
Gr.ai, het weerbericht, n!.., enz. Ook knle
mkkelilk rss'feeds in beeld brengen. zijn er
degeljke a ternat even?
'115
VRAAG & ANTWOORD
M enutoets
I de ezeErubrlek v.n hetl!.!.!hmer
vJ. Pau as ik over een workro!.d v a
het'egsterom d p.togrniner op het
b!rea!bl.d u tgeij.d te krlge. w.ineer
de re.hrrmuisknop n ei f!f.I o.eert. kan
d.I I et eenvoudiger met beh!ipv.nde
m.nutoets ol bj o.rste.ren 5 d,rirvnn, met
q
traarcEt@
to56l@@
q6tr!8c@@
lmrgc@s
gtrr@r
r!
qC
Ergt
qEa-
ook het (vinuele) s(hermtoet'
senbord van window5 bevat
d eze lfd e
nitor
Windows word( al .gergeplargd door het
probleem d( vensters van sommige po
gramma\ (zoals de browser ofde Verken
neo plotsen om ond!idelilke rede.e.. er
langer hun vo.ige
Brootte
en psit e k!nnen
onthouden op het nternetvind jedaarover
ta van verwingen en suggest es, zelrs van
M.rosoir. Mer w sse end succes, zo b jkt ! t
ta rjke fora. wr bj somm
Een
nderdaad
b jkt te h.lpen, is her pro8rammave.ster
slurte. met aL+F4 n pa.rsvn mer het
rode knople, re.hrsboven het venster. Het rs
altild het proberen waard.
nt!ssen ziln wewe opeen handigetool
gebotst d e, n tegenste llnt iot het program-
ma darwe n ons vorge.ntwoord hebben
verme d (D spyFus on),gehee
grtis s:
Wl.Srze2 (
) Oe tool heefr een wt erge.u nr.rge
bed en ng, maar wanneerle die eenma n
devi.Sers hebt. b jkt d e besrwe hnd8.
Om de positie en grootte va
vast te le88en, startle de toolop en drukle
eenmaa op C +At+2. Dat zorgt ervoo dat
de nam en de codinten vn hetvenster
in een ilsrworden opges agen
Door (weemaalkot na e kaar op Ctrl+a t+Z
te dukke. haalje het item weer u t de llst
Driemalmeieen na e kaar op Cr
+a
r+Z
dukken
Seert
je de
Eelege.he
d om die
niomat e a.n re pssen oom bilvoorbee d
an te geven dtdtvensteratijd bovenaan
moet aan. Verder kan
le
hiernoga er ei
parameters voo WinS ze2 anpassen op
Winsize2 houdt venstergroo'te en
.positie
vast, evna sde lyout va. je
Progra mma's
op
mo
ln het m n!mmerv.n PCM l.s ik het
a.rwoord op de e2ersvaag waarbi het
browservensrerva. de ezer te keisweer
tevoors.hln komtop het tweed. s.herm,
terwii h j hetop her eerste schern w .As
aanv! llngop hergegevei ntword wi lk
nog meegeven dat de pos i
srer dooE..ns bete. o.rhude. wodt wan
neerje het niet mer het ktur sle.slu I mar
vLr de roerscombin.i e a r*F.r.
Wij p eiten schuidig. Aantezien wijzelfvoor-
nameljk op een laptop werken waarbij de
doorlou bedoelde toets ontbreekt, hadden
wj de oploss nt dieli voorste t, eenvoudiS-
we8 ove her hoofd gzien :-(.Je hebt uiter
aad
gliikide
meeste 'normale' toetsenbor
den, met name de eremplaren die bedoeld
zijn voo8ebuik onder Windows, bevatten
niet alleen een Windowsloets, maar ook een
zoteheten me.!. of applicatietoets
(gwoon-
liik geposit oneerd tussen de Wi'rdows-toets
e. de rechter Ctrl-toets). wanneerj die
indrukt; krijgje doorgaans hetzelfde effe
als met een klik op de rechtermu sknop.
Doeje dat op het bureublad, dan verschiint
het men u waarin je (via Beeld, Pictotrammen
uitliinen op rane0 de picto8rammen .lsnog
kunt uitlij.en. overiSens bljkt dat eveneens
te lukken via de roetscomb nat e shift-Fl0
'116
VRAAG & ANTWOORD
Wlndows 7
SP1: onwillig!
k heb algeru metld prob emen om servi.e
Pack I te nsialleren voorW ndows 7. k heb
lnmldde s l (b, herhal nt)
teprob.ed:
de
spe.ia e F x t.too, opstarte. van de BlTs ser
v ce, uiiveren van hotfx K8947821, sP'l
dowiloaden (b!ilen de windows updte
onr).lkhebookju ieadves(!ithetvorige
PCr.nummer) geprobeerd om door m ddel
van een bat.h bestand dewndowsupdate
dat.b.se te'ver.ie!we.'.lamme genoeE
tevergeeG. Hebbenlu ie nog deen?
john van Bodegraven
Wla n-ada pter
als repeater?
Het bereik van nijn daadloos netwerk s
bepekt. Vooa in de tu n krlg k moel
,k
o
geenverb nd ng N! staatmln(bekabede)
desktop pc beneden,vkbidetu n. Kan k
de d.aadloze.etwerkadpter van die pc n et
als een soort repeater inzetten, zodat k ook
n de t!in dr.ad oze o.u.ngst heb?
Darwordt ast g, temeer omdat we de
probeem-p. niether hebben. De meeste
suggesi es d egewoon
ikwleen
oplossing
bleden hebjeint!ssen a u tgeprobeerd.
overiSens. hebje geconlro eerd oook de
ser ce Wlndws Modules lnsta ler is inge
sch.keld (zetdietde
rk
op automatlsch')?
verder ka.je het nog nret hetvolgende stap-
startwlndows 7 eerst'schoon'op om mo'
ge ijke softwareconrlicten te vermijde{dat
loopt ver ms.ong). Hoeje dat aanpakt,
leesle op sr rr. i -: .,r. r. rr:b1!'2!'' rt.
VervolSens voerje de instructies u t die
le
v ndt oP ,r Lrrf,
i,,ir,1,,r:;;rl Achteeenvolgens:n dati
Systern update Readiness Too, Probleem.
oplosser en U tschakelen beveiiglngspro
gramma's. Moge
rk
helpt ook detip d
-"
op
r rl.,r! r. !i.lt..r r.r L5'r,,, rrl.,,!-
lrr..owi JrCit.. . Sr.arna!rstaat
Verderdoeje ertoed aan eest a e{andere)
Windo!.rs-updates te lnsta Leren voorie 5Pr
u trolt. op die man erweetje zeker dat a le
andere componenten alvast up-to.date zijn.
Let e met name op dat dew ndows-updates
KB2455826, K82534366 en K82533552
ziln gernstaleerd.le vlndt die updates ook
doote surfen naa support.m cosoit.com/
kb/<update.numme/n (bilvoorbee d !: ,
rrr rrt.t rrr!:ir
).
succest
drachtpromptte gaaf en daar hetvo gende
commando u ttevoerenl
netsh wlan set hostednetwork mode=allow
ssid=<mijn_naa> key=<m jn sleutel>
keyusage=pers stent.
le
zu t zien dat er nlr een v nuele netwerk-
adapte is bi.lgekomen. Om dieeffect ef
op te snen voerje hetcommando netsh
wlan stan hostednetwork u t (vervangstan
doorstop om dieweer uitte schake en). Het
gat standaard om eenwPA2 PsK beveiigd
netwerk. Ten slotte moetje de intenetverbin-
ding nog delen: oep het eigenschappennenu
van ie bedrade verb ndins op, kies Delen,
plaats eenvinkje b de bovene optie en kes
jevirtue e draad oze netwerkverblnding.
Een andere mogelijkheid ls nog datje een ad
hoc-verbinding tussen.le desktop'pc en de
andere p.('s)opzet- Hou erechter rekening
mee datzo'n configu ratie doorgaans nr nde
effectiefen voorspe baa is, en dat n et ale
dradlze apparaten (zoals Androld) zich
zonde neer nret een ad hoc-netwerk wlllen
Het is onze eruaring dat de meestso ide
oploss ng nos a tiid detraditionele hardware-
aanpak blft... Plaats een exa daadloze
router nabijjetuin en steldie a s dradioos
accesspoint in. Of ie
schaft
ie
een e.hte
Er bestaan inderdaad tools waarmeete de
draad oze adaptervanje pc ls een repeater
kunr lten unteren. Een van de bekendste
is connectfy Hotspot en op iln :r,,. r!
_!
.re: i lr.rl r..r
,r'riL
r. ,riL r! l
r
'.
ri lees je meer over de - overigens
eenvoudige - configu ratie. voor deze func
tionalteit hebje echterwelde Pro ves e
nodigGnca 32). Erzijn overigens ook
grats programma's als MyPublcw Fi(,i!r
lpr r .rr.,r,,)enMMi(,r,,,,r'r,'.,
.! ,J
waarmeeje je pc kunt omturnen tot
een repeater. We hebben echter alvaker
prob
emen ondruonden metderselike
oplossingen (zoals driverconfl kt-n).
Een andere motelijkheid is datje de pc a s
een daad oos accesspoint (hot5 pot) con-
fgureert. Dat kan in prindpe zonderexlra
software (zoals hetgratis connedi, Hotspot
Lte). Het kont erop neerdatje ookde (in
wln.lows 7) ingebouwdefunct e virtualwi Fi
activeert(meer hierover op ,,i ,ir,l
s.li r..r/. !! lr . irr
_rl.is,rleskI.,rl
.i.lElr2rl(r-r: !rr,
.'r.).
Hiedoorwordt het mogelilk dat een
pc met
n fysieke draadloze adapterals een client
voor een ha dwa re-a.cesspoint f! ngeert en
tetehjkert jd als een software-accesspoint
opereert, zodat ook andere apparaten
verbinding kunnen m.ken. Deze functie
adiveerie door als admin strator naar de op
117
DE BESTE VUF...
TOP VUF
Tablets
I
APPLE Pad4(9,7 nch)
,.1ar! e r 47e (6 GB)

trr s{hepEng,d.or
ACER lconia Tab W5l0 ('lQ,l .ch)
,lltr .r Pr n 499(32G8)

k:pE6n,bd 5 rftburhpd
ARCHOS 97 Platnum HD{9,7 n.h)
lrv !rr.rr.s.om 259 (i6 GB)
c
frea is r Gh.d ihc.
IIYAMA P.o ite 2250N,1T5 (22 nch)
3 2 3 2
5
SAMSUNG Ga axy Nore 8.0 (8 nch)
rltwrs.ir.sui! i 379 6 GB)
GooGLE Nexus 7 (7 inch)
nrin 5.on 4 249 (32 GB)
C r6cB EEe sk rrkr sEr i:,ciri,,
oc E2250SWNK (22 in.h)
4
PHILIPS G oco 278G4 (27 nch) asus 4X239H (23 in.h)
.
TOP VUF
Beeidschermen
LG 29EA93P (29 ncl"r)
C
r L ,oo' .,.+iiD)
5
118
DE BESTE VUF...
TOP VUF
compactcamera's
SAMSUNG EX2F
c
r,n.Jr,3::!,.. E.mhsu5
TOP VUF
Navigatietoestel
1
TOMTOM Start 60 Eu.op
www.romtom..om 179
It
sz.rft
!rb.dissrcd
kdm
8eromIm
r!te1@5
len
MIO 5p rit 695 LM
i:i 3,@r
5 n.ihm,! nfom.,.

e:r6prnr 6
GARMIN Edge 510
wwwearhr n.om/n n 299
3 2 3 2
OLYMPUS Tough TG 2

mndtrsodevee:ms
4
NIKoNCoopr56300
rffiop;deotu, rr
9'.0::!on.s!
k
c
hem,6r 11 a r. Gmof
5
GARMIN 2595 LMT
wwwlam n.m/n n 219
c
lFrc h86oEksNw rr
5 4
FUJrFIM nsrax lv]ini75
c
d bro s. f 6 brs( @ b 4 g, dcn
caNoN Powrshot4350o
, haadbb rei spoteoedkoop
e
oude eedprc@rsoedbpebehu? s!
MAGELLAN Exp orlst 510
. eil.mge angps..om 379
,,, hede,.-rem.
-b-.
+,-""-mr.t*,",.*
DE
KOPER
In deze maandelijkse rubriek laten
we iemand aan het woord die net
een nieuw product heeft gekocht.
7e vragen deze consument taar zijn
ervaringen met zijn nieuwe 'speei-
tje'. Dit flummer is het de beurt aan
Gordon Schuringa uit Hilversum,
met zun nreuv/e Lanon prtnter.
.lerocr..i
ie : eJre.hof
Gordon Schuinga (2s)is on ngsvoor zichzeli
betonnen als grafsch ontwerper. Hoewelvee
ontwerperr hun werkvaak pesenteren vanf
een tab et, v ndt hijhetto.ir prettg om onrwer
pen op pap er aan opd rachtgevers te latn z en.
"lkwerk vaakvoor bekenden. Oan is het pettig
om ze ietstasrbaars tegeven, vooralals ik rus
sentijds een voort8ang wil lateo zien. Oaaom is
een
8ode
printer erg belangrilk."
Uiteraard zitngoede kleuren voo Schurinsa
crucia1. Omdt ik vak in her klurmd cMYK
(cyaan, ma8enta,
seelen
zwrt, red.) ontwep,
is het loor mii belangr k dat de printr ook in
CMYKadrukt, GelukkiS doen de meeste prin(es
dat tegenwoordig." De keu2evoo een Canon
printer ws echter snel genaakt. "Cno.liEr m
gewoon beter dan biivoorbeeld HP of Epson. rk
heb ze f een Ca.on camera en ik heb printers
verkocht in een w nke waar k werkte. Met ca
non heb ik de beste eruar ngen.
Gordon schuri.Sa heen ziln MG54s0 nu on-
Seveer
een mand- Deeerste pints stemmn
tevrede..'1k heb onderandere aleen lo8ovoor
iemand u tgepr nt. Dar zag er piekljn Lrir.
Zoa sje het maakt, komt her er ok uit. Oat is
behoo n jk
bela n8r jk voor een ontwerp r Veel
pr nteE drukken donkerder afdan het ontwerp
op decomputr, maardatvalt mer de Cnon lrel
Thuis bijde H ilversu mmr staan een ,lacbook
en een iMac, Het installeren vn driversvoor
de pr ntertintvolSe.r Schuringa gemakklijk
met de mee8e everde sotware. Her sturen va.
afdrukken naar de !]c54s0gatvia wifi. "D e
wiiunctie vlnd ik ergfijn. D printeronde-
steuntA rpint, maarwerkt ook metAndroid De
app van Canon, Pixma Easy Pholoprint, hekent
alle Canon printrs in het netwerk. De printer
staataltijd n. Dus als ik een bericht van een
opd rachtSever of beelde concertkartjes via
de ma lbinnen krijg, ka. ik ze dnectvanal mijn
relefoon pr nten."
orschoon h nit overlle mog"illLL"o"n u"n
het apparaat even enthousist ls zoals bijvoo
beeld de optie om foto s vanf een cd te druk
ken - s Gordon ergreveden merziin printer.
"Zekervoo mensen die thuis werken is het een
aanraderdi ook nog eens bet.albaar s.
Zoals
ie
het maakt,
komt het er ook uit. Dat
is behoodijk belangrijk
voor een ontwelPer,
121
[rl'i1,]r: ,
LEZE RSSERVICE
I :,,,,
5.,-.-.----,
'
li,.,--"".*-".
grL-..
-..""
"
.*
8".-----,-
P,
B::r..,.-.-..."'--..
122
BEVETLTG
JE
ONLTNE
IDENTITEIT
sinds klokkenluider Edwad Snowden het bestaan v.n
PR SM na.r bu ten heeftgebracht, s privacy weereen
'hot ssue.Aan de hnd van een aanta expe(tipsvetel
len wijje hoeje ruoor kun zo8en dat je
touw
online
deni (e t zo goed mote ijk beve i8t.
LEZERSSERVICE
FOTOBEWERKING
lindsdeopkomvandesmartphne s edereeneen
mateufoo8raa. Mar om oto'ste beweken
Saje
natuurlilk niet meteen het peperdureadobe Photoshop
c5 aaischfen. E zln
Soedkopere
(en 2elts
8ral,
lternatieven: wit onderwepef ze aan een uirgebreide
verSelijking.
Fat32, ntfs, exat, gpt... het is e niet overz chtelijker op
Seworden
mer ald'e soonen h'lpdn('es en pd ul e.
stijlen.Ird om eens orde n de chaosan re brengen:
we e88en alle termn voor eens en voo a tijd u t, zodat
le
nier meertegn onaa ngena me ve.ssin8en aanloopt
wanneerje een schijpa rrie wilr benaderen.
VOLGENDE
MAAND-
802.11AC-ROUTERS
Heb
ie
tlruis een router met 802.11n2 Dan is ie inmid
de s toch e.ht a.hterhaa d. hoorlDe ndustrlezelvol n
op 802.11ac.. maarwathoudtde2e andaard egnlilk
in? We bekijken hei huidig anbod aan ac outes en
vragen ons ai:heeft het welzln om re upgraden?
C
,{
-Dl
a
..
"--
-
-.;
_
Yz
L
IM,
PCM septcmber ligt op 20 augustus in de rvinkel
123
welkom op
www.nzbit.net