Professional Documents
Culture Documents
tmabmf
trSwf ( 20 )
jo*kwfv/ 2001 ckESpf
Arm_ynfuGef_rLepfygwD A[dkpnf;@Hk;a&;aumfrwD.tmabmf
trSwf ( 20 )
jo*kwfv/ 2001 ckESpf
rmwdum
pmwnf;tzJGtmabmf
xkwfjyefa=unmcsuf 12001
xkwfjyefa=unmcsuf 22001
xkwfjyefa=unmcsuf 32001
xkwfjyefa=unmcsuf 42001
wkwfjynfueG fjrLepfygwDodk@ ay;ydk@onfho0%fvm$
AD,uferfuGefjrLepfygwDok@d ay;ydk@onfo
h 0%fv$m
UCP-CPSU odk@ ay;ydk@onfho0%fv$m
wpnOuUX Adkvfomausmfodk@ tdwfzGifhay;pm
awmfvSefa&;ESifhvkyf}uHa&;
urBmv$r;f +cKH a&;u o,f,v
l mr,fEh ikd if aH &;tusKd ;quf
owd&o
dS ifo
h nfh *syef-Arm qufqaH &;
rmhufpfta=umif; rSwfpkrsm;
Edik if w
H umnDvmcHrsm;rSaeI ar#m=f unfv
h u
kd af omf
rSwaf vmufom;avmuf
rSwcf surf vdak ompum;rsm;
tar&duefa&G;aumufyJG bk&b
fS ,fvEkd ikd w
f ,f
e,fcs@J pepfopf - rsuaf rSmufacwft&if;&Sipf epf. tqifo
h pf
Arm_ynfuGef_rLepfygwD
A[dk0g'_zefhcsda&;XmerS xkwfa0_zefhcsdonf
1
12
15
16
19
21
24
26
28
29
32
37
41
43
47
50
51
52
pmwnf;tzJJG.trSm
rmhu fpf0g'[m w&m;ao
r[kwf wjcm;ody `Hy nm&yfrsm;vdk yJ
topftopfwkdeJ jznfhqnf;ay;&if;
&Sifoefaeygw,f?
ArmjynfuGefjrLepfygwD[m
Ek d i f i H w umh rmh u f p f 0 g' wyf z J G wck
jzpf y gw,f ? 'ga=umif h nD a emif
wyfzJGawGeJ yl;wJG+yD; e,fcsJpepfopf
qefusifa&; tawG;tac: vufeuf
(21 &mpk rmhufpf0g') ukd pl;prf;avhvm
&SmazGaeygw,f?
e,fcsJa[mif;ukd qefusifzdk
(20 &mpk rmh u f p f 0 g') vD e if 0 g'eJ
armfpDwkef;tawG;tac: &SdcJhygw,f?
e,fcsJ pepfopfudk qefusifzkd uGejf rLepf
ygwD w k d i f ; tajccH t jzpf x m;+yD ;
tokH;yEdkifwJh tawG;tac: tck r&Sdyg?
0kdif;0ef;&SmazGaeygw,f?
rmhufpf0g' &yfwnfcsuf/
tjrif/ enf;emeJ e,fc sJpepfopf
qefusifa&; trSefw&m;ukd ygwDu
wzufrSm &Smaeovkd urBm&Gm}uD;
qk d w J h a cwf r S m rsuf E S m i,f & G m om;
rjzpfcsif=uwJh jynfcspf0g'DawGuvnf;
&S m ae=uygw,f ? jynf c spf 0 g't&
b,folvkyfvkyf udqdkygw,f?
tck u|efawmfwdkygwDwGif;
avhvma&;twGuf a&;xm;wJh pmwrf;
udk jynfoltm%m rS azmfjyvkduf
ygw,f? a0zefaxmufjy t}uHay;r_
[lor#ukd udqdkygw,ff?
av;pm;pGmjzifh
pmwnf;tzGJ@
e,fcspepfopf.tEW&m,fESifh ukdvkdeDopfaxmifacsmuf
(1)
21 &mpk tudumvwGif Armjynf&mZ0ifpmtkyfrsm; jyefvnfxkwfa0vm
-uonf? t*Fvdyfbmomjzifh xkwfa0or# &mZ0ifpmtkyfrsm;rSm vljzLomoemyrsm;/
oHwrefta&cHxm;aom ppfAkdvfrsm;ESifh ukdvkdeDt&m&Sd}uD;rsm;a&;aom pmtkyfrsm;om
jzpfonf? csKyfIqkd&v#if e,fcsJpepfa[mif;. awG;ac:r+ppfrsufESmrS ppfonfawmfrsm;
a&;-ujcif;[k qkd&rnf?
xkdpmtkyfrsm;ukd pwifxkwfa0onfh ckESpfrsm;ukd-unfhv#if wcsKdu 1833/
wcsKdu 1906 [k awG&onf? t}udrf}udrfvnf; xkwf-u&onf? w}udrfxkwfv#if
apmifa& rnfr#xkwfonfukd rod&yg? okdaomf 0,fol&SdykHay:onf? ESpftenf;i,ftwGif;
wwd,t}udrfxd xkwfcJh-uonf?
rnfolawG 0,f-uoenf;? Armjynfokdppfbuf e,fbuft&m&Sdrsm;tjzpf
apv$w fc H&aom t*Fvdyfr sm; 0,f-urnf jzpf onf? Armjynf&Sd aus;awmf rsKd;
u|efawmfrsKd;rsm;ukd _idrf0yfydjym;atmif tkyfcsKyf&mwGif tokH;wnfhI vufpJGpmtkyftjzpf
0,f-uygonf?
Armjynft a-umif;ukd xkdpOfutaemufwdki f;om;rsm; vkH;vkH;rod-uyg?
ynmwwfrsm;yif rodyg? rnfonfhae&mwGif&Sdonf qkdonfyif rod-uyg? Ekdb,fqk&
emrnfausmf uAsmq&m}uD; eDl'gu ol. atmufarhowd&jcif;rsm; pmtkyfwGif
Armjynfokd csDvDaumifppf0eftjzpf tcefc&H aomtcg Armjynf b,frSm&Sdonfukd rodI
urBmvk;H ajrykHudk -unfh&a-umif; a&;xm;ygonf? uHq;kd onfrmS ol-unfah om urBmvkH;u
Armjynfae&mwGif csKdifhae_yD; aq;om;uGmaeI &Sif;&Sif;vif;vif;rawG&[k qkdygonf?
wkwfjynfESifh tdENd,-um;wGif &Sda-umif;om olrSwfom;cJh&onf[k qkdygonf? [kwfyg
vdrrfh nf? taemufwdik ;f om;rsm;tzkd wkwEf Sifh tdE,
Nd ukdom od-uygonf? xkda-umifhyif
jyifopfe,fcsJorm;u olodrf;ykdfuf&&Sdor# bk&ifhEkdifiHuav;rsm;ukd wpkwaygif;wnf;
tif'kdcsKdif;em; [k ac:vkdufygonf? 'wfcsfe,fcsJorm;uvnf; tm;vkH;ukdpkaygif;_yD;
tif' kd eD ;&Sm ; [k owf rS wf y gonf ? t*Fv dy fu vnf ; Armjynfu k d td EN d, wG i f ;
xnfhvkdufygonf? ta&Sawmiftm&Sa'o}uD;wckvkH;udk tif'kdcsKdif;em; u|ef;qG,f[k
yx0Dpmtkyfrsm;u rSnfhac:ygonf?
odrf;ykduf&aome,ftm;vkH;ukd zm;vmodyf ig;vmodyf wpkwaygif;wnf;
vkyf-ujcif;rSm e,fcsJpepfa[mif;.vkyfenf; jzpfygonf? zm;jzpfjzpf ig;jzpfjzpfolwkdtzdk
rxl;yg? tkyfcsKyf&vG,fulatmif/ xdef;odrf;&vG,fulatmifom pOf;pm;ygonf? tpp
t&m&m rnfokd yifuJGjym;aeygap tm;vkH;ukdwaygif;wnf; vkyfypfygonf? ol.
ppftiftm;ESifh zdxm;& vG,fulatmifom pOf;pm;ygonf? ppftiftm;&Sdv#if _idrf0yf
ydjym;atmif vkyx
f m;Ekdifygonf? xdka-umifh waygif;wpnf;wnf; aygi;f ypfygonf? Oa&my
qkdv#ifTokdrvkyfcJhyg? olwkd.&mZ0ifpmtkyfrsm;ukd zwfv#ifawGEdkifygonf? EkdifiHi,f
uav;rsm;udk enf;trsKd;rsKd;ESifh xdef;xm; ygonf?
rE Wav;emrnfukd taemufwkdif;wGif vlodrsm;atmifvkyfcJhaom e,fcsJ
uAsmq&m upfyvifuvnf; &Sif;&Sif;a&;cJhygonf? ta&Sonfta&S/ taemufonf
taemuf b,fa wmhrSrqkHpnf;Ekdif[k qkdc Jhygonf? ta&SESi fhtaemufukd wef;wl
jynfolhtm%m
oabmrxm;&[kqkdjcif; jzpfygonf?
e,f c sJ &m Z0i f q &m rsm ;.
pmtkyfrsm;ukd a&;wkef;u rnfolxkwfa0
oenf ; ? ay:yif r [k w f o nf h p mtk y f
xkwfonfrSm aiGukefygonf? awmfkHwefkH
jzifh TpmtkyfrsKd;rxkwf-uyg? aiGa -u;
awmif h w if ; onf h tzJ G tpnf ; / ol a X;
oluG,f ausmaxmufaemufc&H rdS S ta&mif;
roGufaom &mZ0ifpmtkyfrsKd;ukd xkwfEkdif
ygonf? okd aomf xkwfa 0ol&Sm &mwGi f
e,fcsJ&mZ0ifq&mrsm; ylp&mrvkdyg?
pwkwajrmuf 0DvsHbk&ifukd trSL;xm;_yD;
zJGxm;aom ta&Swkdif;pmrsm; bmomjyef
a&;&efykHaiGtzJG (Oriental Translation
Fund ) u a&;rnfholukd aiGxkwfykduf_yD;
&Smaeygonf? xkdtzJGukd 1828 u zJGxm;
ygonf? yxr t*Fvdyf = jrefrmppfyJGt_yD;
zJGonfukd owdyyg?
Tvkd&efykHaiGtzJGrsm; Oa&my
wG i f rsm;ygonf ? c&pf , mef * k d % f ; tk y f
bD*eff'wf (Armjynfjynfolrsm; tu|rf;0if
onfh emrnf) tajymt&qkdv#if tDwvD
c&pf , mef b k e f ; }uD ; a&;onf h p mtk y f u k d
aeyJvfpf (Naples) bk&ifu aiGxkwfay;
onf[k od&ygonf? xkdbk&ifrSm tDwvDukd
odrf;xm;pOfu eykdvD,Hu cefxm;onfh
olESr.a,mufsm; (a,mufz) jzpfygonf?
bk&ifawGu,
kd w
f idk f OD;pD;-uI aiGaygonf
[k qkdvkdjcif; jzpfygonf?
0,f,lolr&SdrSmvnf; ylp&m r&Sd
yg? ArmjynftwGuf bmoma&;/ EkdifiHa&;/
tk y f c sKyf a &;/ ppf a &; t&m&S d v l j zLrsm;
wkd;wufcefxm; ae&ygonf? 0,folawG
&S da eygonf? (ppfonfrsm; r0,frae&
r*~ Z if ; apmif a &rsm;_yD ; / r-unf h r ae&
kyf&Sif. 0ifaiGaumif;ovkd jzpfygonf )
19 &mpkrS 20 &mpkt ul;wGif
pwifxkwfa0aom taemufwkdif;om;rsm;
a&;onfh &mZ0ifpmtkyfrsm;onf 1920
avmufwGif aemufqkH;xkwfa0_yD; vkH;vkH;
&yf o Gm ;ygonf ? wacwf u ke f oG m ;onf h
oabmyg?
1920 umvrS m e,f c sJ csif ;
jzpf o nf h yxrurB m ppf } uD ; _yD ; p k & S m ;
atmufwkdb m qdk&S,fvpfawmfvSefa&;
2
t&Sdeft[kef&vmonfhumv jzpfygonf?
armf p D w k e f ;
ajymonf h
atmufwdb
k mawmfveS fa&; tajrmufou
H
rmhufpf vDeif0g'ukd ykd ay;onfqo
kd nfah cwf
jzpfygonf? armfpDwkef;u olbufuae_yD;
ajymjcif; jzpfygvrd hrf nf? csKt
d ifvdik f;/ csLaw;/
csi,
f /D wdef a&Smifzifwdk u e,fcsJatmufrS
vGwfvyfa&;vrf; xGuf&Sm&if; jyifopf/
*smr%DrS &cJhygonf? AD,uferfrS [kdcsDrif;/
tdE,
Nd rS rD;&Gwfvkyf}uHr}+ uD;wGif yg0ifchaJ om
qpf c f v l r sKd ; &J a bmf r sm;vnf ; jyif o pf /
*smr%Dpaomwkdif;jynfrsm;rS &cJhygonf?
ol wdk &cJ honfrSm uGef jrLepf
tifwmae&Sife,f. e,fcsJqefusifa&;/
ukdvkdeDb0rS vGwfvyfa&;vrf;pOf jzpfyg
onf? twdkcsKyfv#if rmhufpfvDeif0g' jzpfyg
onf? rmhufpfvDeif0g'jzifh tm&SwGif
uGefjrLepfygwDrsm; pwifzJGpnf;-uonfh
umv jzpfygonf? xkda-umifh &mZ0if
pmtkyfrsm; acwfukefoGm;ygonf?
u|efawmfwdk Armjynfuaum
bmrsm;&cJhygoenf;? ,loavmuf &cJh
ygonf? t&Sifpkd;odrf;/ *smr%Djyef OD;pkwkd
0HomEk v+yf&Sm;r+twGuf oabmw&m;
wcsKd &cJhygonf? a'gufwmbarmfvnf;
jyifopfrS wpkHw&m&cJhygonf? wlwHZif
tpm; "m;r[laom wHqdyfESifh ypPnf;rJh
vlwef;pm;tpm;
qif;&Jom;[laom
a0g[m& &cJhygonf? xdkwHqdyf xdka0g[m&
ukd 0HomEk0g'jzifah ygi;f _yD; qif;&Jom;0HomEk
toif; zJGygonf? wHqdyfu"m;r jzpfyg
onf?
Tae&mwGif jyifyxGuf_yD; &Smol
rsm; ygoGm;onfhtawG;tac:u pum;
ajymonfukd owdyoifhygonf?
csKdtifvidk ;f /csKaw;/ wdefa&Smifzif/
[kdc sDrif;wdk onf e,fc sJqef usifa &;ukd
jynfwGi f;wGi f wufwufuGuG pGef pGef
pm;pm; vkyfcJh_yD;rS 'D0g'oabmw&m;eJ
awmh rjzpfao;/ 'Dxufaumif;wm&SmrS[k
oabmxm;_yD; xGuf&Sm-ujcif; jzpfygonf?
tdENd, qpfc f& Ja bmfrsm;onf
vnf; vkyf}uHa &;0g't& vkyfc Jh_yD;yg_yD?
atmifyJGr&bJ vlwa,mufukd vufpm;acs
&kH/ ud;pifwuf&kHyJ[k jrif_yD; trSefw&m;
xGuf&Sm-ujcif; jzpfygonf?
olwdk rmhufpfvDeif0g' &onfrSm
rqef;yg?
ArmjynfrS jynfyxGuo
f rl sm;wGif
xdktawGtuHrsKd; r&Sdyg? wkd;wufonfh
tawG;tac:vnf; ygroGm;yg? ynmoif
oufoufoGm;jcif; jzpfygonf?
wqufwnf;wGif u|efawmfwdk
wGif rSm;,Gif;pGmem;vnfaeonfh pOf;pm;
enf;rsm; &Sdaejcif;ukd wifjyvdkygonf?
*syefar*sDacwf ynmawmfoif
rsm;ESifh rif;wkef;acwf ynmawmfoifrsm;
udpPwGi f u|efawmfwdkwGif rSm ;aeaom
pOf ; pm;r+ &S d c J h y gonf ? *syef E S i f h j ref r m
wlaeonfhtcsuf wckESpfckukd,l_yD; wckvkH;
ukd rsOf;ydi fq JGpOf;pm;rdjcif; jzpfygonf?
*syefESifhjrefrm &v'fjcif; rwl&aumif;vm;
[k pOf;pm;rdjcif; jzpfonf?
*syef b k & if rl q l [ D w d k E S i f h
rif;wkef;rif;wdk acwfydifrsm;jzpfonfrSm
rSefygonf? ynmawmfoifrsm; Oa&myokd
v$wf&mwGiv
f nf; wl-uygonf? okd aomf
xkdtcsufr#jzifh tm;vkH;ukdwlnD&rnf[k
pOf;pm;Irjzpfyg?
*syefu acwfrDt&if;&Sif e,fcsJ
Ekdifi H jzpfoGm ;_yD;/ Armjynfu t*Fvdyf
udkvkdeDjzpfoGm;jcif;ukd ,xmblwusus
rpOf;pm;awmhbJ jrefrmvlrsKd;wkd. nHhzsif;
ysif ;&d r + E S i f h *syef v l r sKd ; wk d . xuf j ruf
0D&d,&Sdr+a -umifh[ k aumufc sufq JGv#if
rSm;ygonf?
trSefrSm &Sifbk&ifcsif;acwfydif/
ynmawmf o if v $ w f w mcsif ; twl w l
jzpfaomfvnf; awG;ac:r+ESifh vlwef;pm;
&yf w nf r + tajccH c sif ; rwl o nf u k d
xnf h r wG u f - uyg? *syef y nmawmf o if
rsm;u t&if;&SiftawG;tac: &yfwnfcsuf
jzifh ynmoGm;&Sm-ujcif; jzpfonf? jrefrm
rsm;u v$wfIomoGm;-ujcif; jzpfonf?
ygoGm;onfu ya'o&mZf tawG;tac:
jzpfonf? aysmfp&mpkHonfh wkdif;jynfwGif
ya'o&mZfrif;ysKdrif;vGifrsm;vkd aecJh-u
onf? jrefrmrsm;u 1920 ausmif;om;
oyd w f } uD ; usrS &vmaom 0H o mEk
pdwf"mwfukd *syefrsm;u 1870 uwnf;u
jynfolhtm%m
&ae-uyg_yD?
rif;wkef;rif;acwfu Armjynf
wGif ya'o&mZftawG;tac: tjynfht0
&SdqJ? a,mtwGif;0efOD;zkd;v+dif. t&if;&Sif
qefaom pdwful;pdwfoef;uav;r#ukdyif
vufrcHEkdif? onf;rcHEkdif?
aemuf w ck t a&;}uD ; onf r S m
Armjynf o nf tpd w f p d w f zd c J G c H & _yD ;
jzpfonf? txufArmjynfom usefawmh
onf? usefonfh tykdif;uvnf; ukdvkdedD
wykdif; ya'o&mZfwykdif;EkdifiH jzpfa e_yD?
Ttcsufukd txl;owdy qifjcifoifh
onf?
rd rduk d,f ukdE Sdr fa om
rd rd
wrsKd;om;vkH;ukd ESdrfaomaumufcsuf rqJG
oifhay?
olrsm;wum jyifopfrS rmhufpf
vD e if 0 g' &-uaomf v nf ; Armjynf u
"e&Sif'Drdkua&pD tawG;tac:om&jcif;rSm
oGm;onfhvlcsi;f rwlI jzpfonf? jrefrmrsm;
,loavmufom &cJhjcif;rSm xkdtajccHcsif;
rwlonfwGif jrpfzsm;cHygonf?
u|efawmfwdkonf acwfESifhtrD
vkdufvdkv#if ,lwwf&ygrnf? ,llcsifonfh
tawG;tac: &Sd&ygrnf? jynfol rsm;twGuf
,l r nf [ la om tawG ; tac: jzif h ,l &
ygrnf? urBm&Gm}uD;wGif &Gmom; rSwfykHwif
vufrSwf tvkdtavsmuf&rnf jzpfaomf
vnf; rnfonfhtqif&h mG om;enf; [lonf
ukd rd rd.tqifht wef; tppft rSefu
omv#if tqkH;tjzwfay;yg vdrfhrnf?
&mZ0if pmtk y f a [mif ; rsm;
wacwfukeo
f Gm;onft
h csuu
f kd jyefaumuf
aomf jynfwGif;tcsuftvuftaeESifh =
1920 wGif e,fcsJqefusifa&;
'D v + d i f ; wuf v mjcif ; a-umif h &mZ0if
pmtkyfrsm; acwfukefoGm;jcif;jzpfonf[k
aumuf c suf c sEd k i f y gonf ? 1920 wG i f
ynmwwf r sm; Armjynf E k d i f i H a &;wG i f
a&Saqmifvmyg_yD? jrefrmvlrsKd; "e&Si f
ynmwwf rsm; &SdvmcsdfefwGi f &mZ0if
pmtk y f yga&;om;csuf r sm;uk d ol w k d
zwf y gonf ? vuf r cH E k d i f y g? vl j zLrsm;
a&;onfh &mZ0ifpmtkyrf sm;ukd qefusiaf &;/
bk&m;ay:zdeyfrpD;a&;rSpI 0HomEkv+yf&Sm;r+
jzpfygonf?
1906 ckESpfu a*s/ *sD/ paumh
( J. G. Scott ) ypkaompmtkyfqdkv#if
tawmfjynfhpkHygonf? tm%mykdifrsm;u
u|rf;usif&m bmom&yftvkduf a&;om;
xm;onfrsm;ukd pka ygif;xm;ygonf?
ArmESifhusew
f kdif;&if;vlrsKd;rsm; wkdif;&if;om;
vlrsKd;tcsif;csif; aoG;cJGaom ta&;tom;
rsm; ododomom ygvmyg_yD?
xdkpmtkyf wwd,t}udrf xkwf
onfrSm 1921 ckESpf jzpfygonf? aemufqkH;
tajctaeESifh avsmfnDatmif jyefvnf
yjyif_yD; xkwfonf[kqkdxm;&m aoG;cJGa&;
ta&;tom;rsm;ukd aemufrSxnfhoGif;ykH
ay:ygonf?
e,fcsJpepfa[mif;ESi fh udkvkdeD
0g'a[mif; &mZ0ifudpP TwGif &yfygrnf?
(2)
txufwGi f qkdc Jhonfhtwkdif;
1920 avmufwGif Aef;pm;}uD; xkwfa0r+
&yfqidk f;oGm;aom &mZ0ifpmtkyrf sm; 2000
jynfhESpfw0kdufwGif jyefvnfxkwfa 0vm
ygonf? paumh.pmtkyfqkdv#if wwd,
t}udrf 1921 uxkwf_yD; pwkwt}udrf[k
rajymbJ/ jyefkdufonf[kokH;um wwd,
t}udrfxkwfukd 1999 wGif xkwfygonf? ESpf
( 80 ) avmuf ikyfae_yD;rS jyefay:ygonf?
rnfonft
h wGuf jyefay:oenf;/
e,fcsJ pepfopftwGuf vkdtyfIjzpfygonf?
Armjynf r S m 1962 ck E S p f
uwnf;u e,fcsJEkid fiH}uD;rsm; odyfpdwrf 0if
pm;aom aemufwef;tydk cx
H m;&onfh Ekid fiH
jzpfygonf? Akdvfa e0if; ppft kyfpkukd ol
twdkif; v$wfxm;v#ifvnf; pdwfcs&_yD[k
oabmxm;-uygonf? xk d a-umifh 88
ckE Spfw Gi f xkdi f ;odk v$w fvkdu fol e,fc sJ
pepfopf ukd,fpm;vS,frsm;wGif ukd;um;
rSDjirf;yp&m ygrvmyg? 1988 rS 1995 txd
ArmjynfEkdifiHa&;wGif aiGxkyfykduf_yD; 0if
vuf w nf h p rf ; -uygonf ? r,f r ,f & &
bmrSjzpfrvmyg? jzpfvmp&mvnf; r&Sdyg?
tb,fa-umifh qkdaomf vlxktkHuGr+rS
vlxkawmfvSefa&;okd wufvSrf ;roGm;
ap&ef ukd,fhukd,fudk csKyfaESmifxm;aom
3
jynfolhtm%m
t-urf;rzufa&; ukd rlcsxm;I jzpfyg
onf? olwkd . Ekdifi Ha &;&nf&G,fc sufrSm
rif;ajymif;rif;vJGjzpfa&;/ ukd,fh-oZmcHaom
rif; eef;wufa&;om jzpfygonf? vlxk
tm%m&a&; r[kwfyg?
t-urf;rzufa &;rlukdi fxm;_yD;
olwdktaemufEkdifiHrsm;wGif usifhokH;onfh
EkdifiHa&;tefwkr+enf;emrsm;ukd oif-um;
yk d csygonf ? um;rS e f r sm;wG i f uyf & ef
uyfcGm rsm; jzefjzL;ygonf? xkdvli,f
rsm;onf q&mhxuf&ifhusufygonf? 1962
= 69/ 74/ 75/ 76 ESifh 1988 wGif vlxk
tkH uGr+udk azmfxw
k fa&Saqmifch-J u/ ud,
k fydik f
xkd;xGif;wDxGifr+jzifh wkdufyJG0ifcJh-uolrsm;
jzpfygonf? olwkd vkdcsifonfrSm vufeuf
ukd i fa wmfv S ef a &;jzif h tm%mod rf ; a&;
jzpfygonf? okdaomf vkyfcGifhr&yg?
wufuGr+t&SdefESifh ,kH-unfcsuf
ukd a&at;jzifh yufolrsm;ESifhom awG&
ygonf? rwwfbEJ Sihf q&mvkyo
f rl sm; awG&
ygonf? anmifa&ravmif;&bJ ywfxrf;
om awG-uygonf? -umaomf rdrdtouf
&Sif aexkdif&yfwnfa&;twGufom OD;pm;
ay; pOf;pm;-u&onfh b0okd oufqif;
&ygonf? aoG;cJGr+ESifh aoG;uJGr+om uH&
ygonf?
aemufa-umif; rjyefvkdaomf
vnf ; e,f c sJ pepf o pf . tE W & m,f u k d
owday;vkdIom &ifempGmjzifh wifjyae
&jcif; jzpfygonf? u|efawmfwdk wkdufyJG0if
vli,frsm;. ,k-H unfcsuu
f kd txdtemqkH;
xkd;ESufcsufrSm vufeufukdifwkdufyJGqif&ef
awmxJa&mufvm_yD;rS t-urf;rzufa&;
q&m}uD;rsm;ukd oGm;awG&jcif; jzpfygonf?
rd ay:wG i f Oya'wGi f ; wd k uf y J G
wkdufolrsm;u t-urf;rzufa &; ukd
uk di f pJG jcif;rSm rSe fu efy gonf? okd aomf
Oya'yok d xG u f v mol u t-urf ;
rzufa&; ukd udkifv#ifrSm;ygonf? ukid v
f #if
uk d , f h r S D w G , f & m opf y if . yif p nf u k d
ukd,fwikd cf w
k v
f SyJ pfovdk jzpfoGm;ygvdrrfh nf?
rd ay:wk d u f yJ G r qif b J twwf q ef; _yD ;
awmxJawmifxJxGufvmovdk jzpfoGm;yg
vdrfhrnf? vufawGt&vnf; jzpfvnf;
jzpfcJhyg_yD?
4
Tokdjzpfjcif;twGuf u|efawmf
wd k vl i ,f w k d u f a zmf w d k u f z uf r sm;wG i f
wm0efr&Sdyg? t"du w&m;cHrSm ula zmf
rvk yf b J avmif zufv mvky fo l e,fc sJ
vufopfrsm; jzpfygonf? u|efawmfwdk
ygwDuvnf; tpGrf;ukefrulnDEdkifcJhojzifh
,l uH ; r&jzpf & ygonf ? ul n D & ef tpp
jyifqif_yD;rS rulnDvkduf&yg?
awmck d j cif ; onf wef j yef
awmfvSefa&; t-urf;zufr+ukd = awmfvSef
a&;t-urf;zufr+jzifh wkHjyef&efjzpfygonf?
Ekd i fi H a &;tef w k& ef r[kw f yg? tef wk z kd
awmxJqif;&ef rvdkyg?
ukd,fpm;vS,f q&muav;rsm;
rSm xkdi f;ta-umif; od-uygvdrfhrnf?
(AD ,uferfppf/ qDwd k; SEATO acwf
pmayrsm;/ rSwfwrf;rSwf&mrsm;a-umifh )
Armjynfta-umif; rod-uyg? 1988 rS 95
avmuftxdrodbJ q&mvkyfcJh-uonf?
olwkdxuf enf;enf;apma&mufcJholrsm;u
pmwtkyfESpftkyfa&;_yD; u|rf;usifolvkyfcJh
-uonf?
Tok d vky f& if; ar#mfr Se f ;ovk d
jzpf rvmaomtcg vky fe nf ;ajymif; csif
vmonf? bmh a -umif hq kd wm awG ;vm
onf? xdktcg ESpf 100 eD;yg;ryfaeaom
tD w vD c&pf , mef b k e f ; }uD ; a&;onf h
&mZ0ifpmtkyfukd awGonf? uref;uwef;
xkwfa0onf? e,fcsJpepfopf q&mav;
rsm;. vufpJGjzpfvmonf?
xkdpmtkyfwGif Armwdk. pkduf
vuQ%m ( 12 ) csuf a&;xm;onf?
tenf;i,f tjrnf;oabm wifjyygrnf?
tcsuf ( 2 ) wGif = tpk;d &uoufOD;qHykdif/
&uf p uf o nf ? ArmawG u aus;pd w f
u|efpdwf&Sd_yD; kdusKd;onf/ a-umufwwf
onf[k tus,fw0ifh a&;onf? yufyuf
pufpufa&;onf? olwyg;xHrS &p&m&Sdv#if
bk&m;ocifa&Sa&mufaeovdk atmufusKd
vdrrfh nf[k a&;onf? u|efawmf [laom
tokH;tE+ef;onfyif yxremrfpm; ( first
person ) r[kwf[k qkdonf?
ay;urf;Ekdifolqkdv#if udk,fESifh
wef;wlukdawmif OD;!Gwfvdrfhrnf? 'l;wkyf
0yfwGm;rnf/ cspf-unfrnf/ vufESpfbuf
jynfolhtm%m
ESpftcsKd&Sdvmaomtcg rnfokd
r# rxl;/ ppftpkd;&um; -umavwnf_rJav
jzpfaeonf? tmqD,H (ASEAN) okdyif
0ifawmhrnf? wkwfaemufvkduf[k tykycf s
aekEH iS hf r&awmh? tmqD,Haemufvdu
k f[kyg
ajym&awmhrnf? tmqD,Hum; uGefjrLepf
qefusifa&;twGuf olwkd yJGxkwfxm;&mu
ajymif;vJvmjcif; jzpfonf? xkda-umifh
jyefvnfokH;oyf-uonf? awGvkdufyg_yD =
c&pf,mefbkef;}uD;a&;cJhonfh Armhpkduf/
ArmhvuQ%m? olwdktzkd 1833 u vljzL
wOD;a&;cJhaom &mZ0ifpmtkyf u tajz
ay;vkdufyg_yD? bmrSxl;rvmwm ArmawG
&J pku
d fvuQ%ma-umifh [k ed*kH;csKyfvdu
k f
Ekdif.?
1938 (1300 jynfh ta&;awmf
ykH ) ta&;edrfhpOfuvnf; t*Fvdyfrsm;u
ArmvlrsKd;wdkum; ZGJr&Sd/ aumufkd;rD;vkd
[kef;ceJx_yD; _idrfusoGm;wwf. [k Armh
pkdufvuQ%mukd owfrSwfzl;.? ta&;
awmfykHtiftm;pkrsm;u ZGJ oDcsif;jzifh
wkHjyefcJh&zl;.?
1942 rS 48 umvwG i f
t*Fvdyfwkd ArmhpkdufvuQ%mukd tvef
w-um;awG vkdufa wmhrS xk dt pJG u|wf
oGm;ykH&onf? tar&duefwkdum; tpJGukd
,ckrS &onf? tpJGukd c|wfay;-u&OD;rnf?
1999 wGif aemufwtkyf xkwf
jyefonf? xkpdk mtkyfrSm ykdItok;kH wnfv
h .
S ?
a&Spmtkyfvkd Avef;rus/ AvmcsDrtkyf?
od y`He nf;us a&;xm;ovkd a&;xm;
onf? 1906 urS a&;xm;ojzifh acwfrD.?
ArmwjynfvkH; odrf;ykdufxm;_yD; pdwfuduf
avhvm a&;om;&ojzifh jynfhpkH./ t*Fvdyf
rif ; rsm; vuf p J G p mtk y f t jzpf ok H ; &ef
vufa wG avhvm_yD; a&;om;xm;onfh
tcsuftvufrsm;[k qkdonf?
,ckxkwfonfhpmtkyfrSm 1906
uk d yjyif r G r f ; rH x m;aom 1921 ck E S p f
wwd,t}udrfxkwf pmtkyfjzpfonf?
xk d p mtk y f w G i f wk d i f ; &if ; om;
vlrsKd;rsm;ta-umif; tawmfjynfhpkHonf?
e0w. vl r sKd ; (135) rsKd ; avmuf y if
jynfhpkHyg.? e0w u vlrsKd;EG,frsm; wef;pD
jykHom jy.? (oltwGuf xkdr#om vkdyg
onf)
paumhurl pm&if;Z,m;rsm;/
tusifhpkdufrsm; okH;oyfcsufrsm;jzifh a0a0
qmqm a&;onf?
Armta-umif;odyfra&;? a&Su
vlawGa&;cJhor#ESifh vkHavmuf_yD[k ,lqykH
&onf? olpmtkyfwGif vlrsKd;a&;&efprsm;ukd
rD;ar$;ay;xm;onf? vlrsKd;a&; &efwkdufr+
rsm;uk d v nf ; od y ` H e nf ; us ok a woe
vk yfo vk dvk dES i f h yg;yg;eyf eyf xnfh oGi f;
xm;onf?
csKyf & v#if = ol w k d onf =
a&S pmtk y f (tD w vD c&pf , mef
bkef;}uD;.pmtkyf) jzifh = ArmvlrsKd;wdk.
tusifhpkdufvuQ%ma-umifh 'Drdkua&pD
ta&;awmfykH ratmifrjrif jzpf&onf[k
tajzxkwf.?
= aemufpmtkyf (t*FvdyfAsLkd
u&uf. pmtkyf) jzifh vlrsKd;pk tiftm;pk
wGif;rS tpdrf;oufouf vli,fuav;rsm;
ukd jzm;a,mif;vSnfhpm;.? vlrsKd;pk0g&ifh
acgi;f aqmifrsm;rSm tawGtuH &ifu
h su_f yD;
jzpfI vSnfhpm;Ir&Ekdifyg?
xkdpmtkyfu Armta-umif;
taumif; ra&;ovdk vlrsKd;pkrsm;ta-umif;
taumif; rajymyg? acwfaemufusr+rsm;/
tpJ G t vef ; }uD ;r+ rsm;/ k di f; pkd i f; r+r sm;ud k
ca&aphwGif;usa&;onf? rnfokd a&;xm;
onfukd tus,frcsJawmhyg?
,ckwavmwGif ored&n
S faom/
Ek d i f i H a &;&nf r S e f ; csuf & S d a om acwf r D
tajrmf t jrif & S d a om vl r sKd ; pk tzJ G
tpnf;}uD;rsm;ukda usmfI bk&m;ocif
wyf qkdonfukd urBmausmfatmif a&;ae
0g'jzefae-uonf? Tokd ausm-f um;atmif
vkyfjcif;jzifh vlrsKd;pkrsm;onf acwfaemuf
usonf/ tpJGtvef;}uD;onf/ kdi;f pkid f;onf
qkdwmukd armif;cwfovkd jzpfae_yD? Tokd
vkyfojzifh u|efawmfwdk u&ifvlrsKd;pkrsm;.
*k%foduQm !Kd;EGrf;&onf? u&ifvlrsKd;pkwkd
. EkdifiHa&;tajccHukd wl;zdypfovkd jzpfcJh
&onf r[kwfygavm?
bk & m;ocif w yf . acwf
aemufusr+/ tpJt
G vef;}uD;r+udk urBmausmf
atmifvkyfjcif;u u&ifwrsKd;om;vkH;.
jynfolhtm%m
xkd;ppfqifaeygonf?
1958 u ygwD. tawGtuHudk wifjyygrnf? ArmawG
a-umifh 'dk&rS f;jynfu vli,fawG Auy/ jynfol&Jabmf/ tvHeD [lI
jzpfae&onf? ArmawGuJGovdk vdkuf uJGaeIrjzpf? ArmawGrygwJh
&Srf;jynf uGefjrLepfygwD oD;jcm;zJG&rnfqkd_yD; zJG-u onf?
xdkowif;ukd OD;AaqG/ ocif omcifwdk-um;_yD; cJGxGuo
f l
Auyrsm; (&Srf;jynfuGefjrLepfygwD ) ukd csOf;uyfonf? OD;AaqGu
awmif}uD;/ ocifomcifu rkd;ukwftajccH_yD; cJGxGufolawGukd
v#Kd0SufawGqkH-uonf? aemufq kH;csKyfvkdufa omtcg olwkd
tm;vkH; vufeufcs-uonf? zqyv ESpfjcrf;ruJGrDuav;wGif
ausmufrJ Y vufeufcsyJG vkyfonf? vufeufcsyJG vkyfaomtcg
zqyv uJG_yD;oGm;_yD? tdrfapmifhppftpkd;& wufvmaomtcg
olwkdonf ppftkyfpk.trmcHrsm; jzpfoGm; -uawmhonf?
cJGumpu olwdktvGefwufuG -uonf? pDrHudef;}uD;
-uonf? &Srf;u ArmjynfucJG/ wkwfjynfxJu ppfaqmifyEMm;/
refpDwkdif;wkducJGxGuf/ ajrmufAD,uferfu 'ifAifzl;cJGxGuf/ tdENd,
jynfxJrS tmoH&Sd t[kefrsm;u cJGxGuf/ ucsifjynfe,frSvnf;
&Srf;eDrsm;cJGxGuf tm;vkH;ukd ,kd;',m;/ avmwdkESifhaygif;_yD; ( UTR
- United Tai Republic ) zJG-urnf? }uD;us,fvSaom pdwful;
yif?
xkdkpOfu ( UAR - United Arab Republic ) u
zJGpnf;ptcsdef? SEATO uvnf; zJG_yD;p/ olwdkwawG tvGef
pdwful;,OfI aumif;cJh-uonf?
okdaomf pdwful;onf b0r[kwf? b0uolwdkukd
ppftkyfpkatmufokd a&mufapcJh.? 1958 u vufeufcsoGm;ol
xJrSqkdv#if ( Auywkef;u wyfpkrSL;/ olwkdcJGaomtcg ppfa&;
wm0efcHjzpfaeaom ) Akdvfrkd;[def;ESifh vlwpkom awmjyefckd-u
onf?
awmjyefc dka om Adkvfrkd;[def;onf UTR tdyfruf
rufpOfu olwdkq&mwif ukd;uG,fcJhaom KMT wkwfbkef;}uD;
tultnDjzifh KMT ESifh tquf&um KMT vufa0cH
wav#mufvkH; vkyfoGm; ygonf?
&Srf;jynfuGefjrLepfqkdolrsm;u ay;cJhonfh oifcef;pmrSm
( 1 ) vlrsKd;pkrsm;u vlrsKd;a&;tvHukdi f_yD; wdkuf-uv#if
ArmvlrsKd;}uD;tvH ukdif xm;aom ppftkyfpk. rsKd0g;jcif;cH-u&rnf?
( 2 ) vlrsKd;a&;tvHukdifxm;ol vlrsKd;pktcsif;csif;ukd Arm
ppftkyfpku &efwkdufay;wm cH-u&rnf?
( 3 ) vlOD;a&trsm;qkH;jzpfaom Armrsm;ukd 0kdif;y,fv#if
ukd,fhukd,fukd 0kdif;y,fxm;ovdk jzpfvdrfhrnf? [lIjzpf.?
vlrsKd;a&;pdwf rdk;r$efpOfu rE Wav;onf &Srf;bmom
refwmav (vufyHyif ul;wkdqdyf&Gm ) rS qif;oufvmjcif; jzpf
onf[kvnf;aumif;/ AE<Kvonf ucsif AE<K rsKd;EG,frS rv
jzpfonf[kvnf;aumif; ajymcJh-uonf? ESpf oef;aygif; 40 u
tkd;awGonfudk ta-umif;y_yD; Akdvfoef;a&$u jrefrmtp
ykHawmif u [k ajymaeonfESifh wykHwnf;yif? tm;vkH;vlrsKd;a&;
OD;pm;ay;pOf;pm;enf; jzpfygonf? rdrd. ody`HynmA[kokw tqifh
6
jynfolhtm%m
,ckacwfwkdif;&if;om;rsm;wGif
r&So
d nfrSm t&if;tES;D ESifh acwfrDenf;ynm
jzpfonf? Taomhcsufukd ukdifxm;kHjzifh
e,f c sJopfonf t!m uk d ukd i fxm;_yD;
jzpf a eonf ? tm&S p D ; yG m ;a&; tusyf
twnf ; wk e f ; u bmawG j zpf c J h o enf ; ?
EkdifiHwumhaiGa-u;&efykHaiGtzJG ( IMF )
bmawGvkyfcJhoenf;? Tonfyif e,fcsJ
opf.vkyf enf ; jzpf a wmho nf? e,fc sJ
a[mif;wkef;uvkd omoemy rvdkawmh/
ppfAdkvfrvkdawmh/ &mZ0ifpmtkyfrvkdawmh?
olwdkbmvkdoenf;? ud;qJG&m
urnhfol Ekdi fi Ha &;tm%mykdif vdkonf?
EkdifiHa&;tm%mykdiftjzpf olwdkudk,fwkdif
vkyfonfhacwf r[kwfawmhyg? wa,muf
raumif; wa,mufajymif;zdkom zdtm;
ay;rnf?
(4)
,ckacwfwGif pmwrf;rsm; urBm
wcGi f wGi f yvlysHa eonf / zwfI ruke f?
tar&duef/ t*Fvef/ *smr%D/ jyifopf/
wkw/f tdENd,u xkwf-uonf? pm&if;ukef
ra&;awmhyg? tvGefrsm;ygonf? tpkd;&rsm;
u xkwfjcif;rSm r&Sdoavmufyif? pmwrf;
rsm; xkwfaeonfrSm tpkd;&ESifhrqkdifaom
tzJG tpnf;rsm;/ okawoetoif;tzJGrsm;/
wuUov
kd rf sm;/ ynm&SiftpktzJG rsm;pojzifh
&Sdygonf?
,ck -opa-w;vsrS p mtk y fu d k
rd w f q uf a y;yg&ap? erl e mwck t jzpf
oabmxm;apvkdygonf?
Armjynf t a&; u|rf ; usif
olrsm; . pmwrf;rsm;[k qkdonf? -op
a-w;vsrS xk w f a 0onf ? &mpk E S p f w ck
aemuf u saeonf h &mZ0if p mtk y f r sm;
rxrf;aqmifEkdifonfh tcef;ukd olwdk
wwyfwtm; xrf;aqmif&ef xGuv
f mjcif;
jzpfonf?
-opa-w;vsrS pmwrf; rsm;u
q,fpkESpfwckpmom a&;onf? &mZ0ifukd
rvdkufyg? 1988 rS 1998 umvta-umif;
om a&;onf? a&;olrsm;uvnf; pkHonf?
tar&duefom;/ qDG'ifom;/ tdENd,om;/
-opa-w;vsom;pojzifh pkHv ifygonf?
Armjynfom;awmif ygvkdufao;onf?
jynfolhtm%m
olwukd,faumif;}uHonfh 'kH;cGif;'kH;pDrHudef;
( NMD ) ukd uefuu
G yf gonf? t*Fvyd u
f
a0hvnfvnf vkyfaeygonf? t*FvdyfwGif
*syefvdk a'owGif; 'kH;ysHumuG,fa&;
( TMD ) tm;uk d ; &S d a eI r[k w f y g?
t*Fvefu|ef;ukduGufI ( TMD ) vkyfvdk
rjzpfyg?
bma-umifh t*Fvdyfu ajAmifruef
uGufoenf;? jzpfEkdifonfrSm ta&;
ta-umif;&Sdv#if tar&duef. ( NMD )
atmuf 0ifcdkrnf[k pdwful;aoma-umifh
jzpfykH&ygonf? t*Fvdyftm;vkH; ork'N&m
ausmf_yD; ajy;-urnf r[kwfyg? t*Fvdyf
"e&Sif}uD; vlwef;pm;om ajy;0ifckdv+HEkdif
ygonf? 'kwd,urBmppftwGi f;uvnf;
Tokd vkyfzl;ygonf?
e,fc sJ opft if t m;pkt m;vkH ;onf
ppftpkd;&ukd rnfokdusKH;oGif;rvJ [lIom
pOf;pm;-uygonf? txufazmfjyyg -op
a-w;vs xkwfpmtkyfwGi f ArmjynfwGi f
'D r d k u a&pD & a&;u a0;ao;onf ? ppf
tpk;d &u tm;}uD;aeonf? jzpfcsifwmxuf
jzpfEkdifwmyJ vkyf-u &rnf[k okH;oyfonf?
TokH;oyfcsufukd tajcyI oef&m
oef&m a&;-ujcif; jzpfonf?
aemufrygrjzpfyg&rnfh qdk&S,fvpf
wkwjf ynfqefusifa&; a&;onf? Armjynf
ukd wkw-f oZmatmufu qJGxkwf&rnf[k
qkdonf? olwkd.a&;ykH/ tom;ay;ykH tzd
tazmhum; uGm jcm;-uonf? a&;onfh
axmifhcsif;vnf; rwl-uyg? tar&duefom;
a&;v#if urBmhAkdvf}uD;axmifhrS a&;onf?
a-u;pm;u a-u;pm;axmifh/ tdENd,om;u
tdENd,axmifhrS a&;-uonf?
qdk &S,fv pfwk wfjynfq ef usif a &;
a&;v#if ArmjynfuGefjrLepfygwDta-umif;
enf;enf;awmh yg&onf?
Armjynf
ta-umif; a&;aeonfyJ?
1988 rSpI 10 ESpf vkyfcJhonfhtay:
okH;oyf&mwGif tm;vkH;u rSm;cJhonf[k
woabmwnf; &Sd-uonf? wa,muf
uawmh q,fESpfvkH;vkH; aumvm[v
tay: tajccH v k y f c J h I rS m ;cJ h o nf [ k
jywfjywfa&;onf? ppfwyftwGif; tkyfpk
uJGae_yD/ acgif;rm*kd%f;ESifh aysmhaysmif;onfh
*kd%f; uJGaeonf? wkwfuodrf;awmhrnf?
8
jynfolhtm%m
r#m;jcif; (-opa-w;vsenf;) / taxmuf
tyHh tueftowfESifhay;jcif; (*syefenf;)
vkyfae-uonf?
r-umrD u awmh rav;&S m ;
enf; vkyfvmonf? trSerf Sm r[moD,m/
&mZmvDtpPar;wkd vkyfIom rav;enf;
[k vG,fvG,fac:ygonf? tESpfom&u
*syefenf;/ tm&Senf; jzpfygonf? rav;&Sm;
qDu rnfokdr# rsm;rsm;pm;pm; &p&mr&Sd
a-umif; ppftpkd;&odygonf? r[moD,m.
aemuf u *syef .aiG a -u;ukd ppft pk d; &
rufjcif; jzpfygonf? &mZmvDcsw
d x
f m;aom
ukvor*~ qkdif;bkwfukd vkdvm;jcif; jzpfyg
onf?
ppftpkd;&u *syeftultnDudk
rufojzifh aphpyfaqG;aEG;yJG[k rnfokd r#
rajymEkdifaom ppftpkd;&axmufvSrf;a&;
t}uD;tuJEiS fh trsK;d om;'Drku
d a&pDtzJGcsKyf
acgif;aqmifawGjcif;ukd ,ckykH}uD;csJae-u
ygonf? olwkd. ay:vpDopfatmifyJG[k
ajymcsif-uygonf?
tm;vkH;uvnf; igvkyfwm/
ighzdtm;a-umifh [k vufraxmifae-u
ygonf ? t*Fv dy f uk d vd ke D a cwfu vl jzL
ta&;ykdif. tjzpfrsKd; ruH&ygapESifh[kom
qkawmif;ae&ygonf? awmypfxGufaom
ta&;ykdifu olypfvkdufI awmaumifukd
rSefonfxif_yD; igypfwm [k uGm;onf?
oGm;-unfha omtcg vJaoaeonfrSm
awmaumifr[kwf/ vljzpfaeonf? xkdtcg
csufc sif;yif igypfwm r[kwfb l; [k
ta&;ykdif}uD;u ajymonf[k qkdygonf?
,ckvnf; olwkdwawG igypf
wm vkyfaeygonf? aphpyfa&;aqG;aEG;yJG
uawmh ta0;}uD ; ? zrf ; xm;ol u k d
axmufvSrf;a&; t}uD;tuJu a&-unf
tkdif rac:bJ wuUokdvf&dyfomvrf;wGif
oGm;awGjcif;om[k ajymv#ifvnf; jzpfae
onf?
ykHjyifxJwGif rSm;typfcH&onfu
vl w a,muf ? ,ck r S m ;ypf c H & v#if cH &
onfu jynfolw&yfvkH; jzpfygvdrfhrnf?
Armjynf u G e f j rLepf y gwD o nf
b,f o l y pf y pf rS m ;_yD ; typf c H r nf
r[k wf y g? 'D r dk ua&pD tift m;pk w kd i f ;
jynfolhtm%m
vky f- uv#if / Akd v fa tmif} uD; uomp_yD ;
yJ G r zsuf v #if OD ; Ek u vnf ; yJ G r zsuf v #if
trsKd ; om;nD ! G w f a &;. tajccH & vm
aumif; ayonf?
,ckvnf; Auyonf ppftpkd;&
ESifh trsKd;om;'Drdkua&pDtzJGcsKyf jyefvnf
oifhjrwfa&;ukd vkdvm;ygonf? okdaomf
xkdr#ESifh&yfI rjzpf? trsKd;om;nD!Gwfa&;
jyefvnfwnfaqmuf&OD;rnf[k ,kH-unf
onf?
trsKd;om;nD!Gwfa&;rSm tvGef
us,af jymygonf? ESpfyiG q
fh dik f ok;H yGiq
fh kid f
r#ESifh&yfae&efr[kwfyg?
bma-umifh trsKd;om;nD!Gwf
a&;vJ? acwfESifhtrD vdkufEkdif&efjzpfonf?
Akdvfcif!Gef "mwfpmus_yD; ajymaompum;
ESifh ajym&aomf jzwfvrf;uae acwfEiS t
fh rD
vkduf&ef jzpfonf?
Armjynf rnf r #aemuf u s
usef&pfonf qkdonfukd tm;vkH;od-u
ygonf? ppftkyfpkvnf;odrnfrSm aocsm
ygonf? okdaomf olwdka-umufaeonf?
acwfESi fht rDvdkufvd kv#if zGi fha y;&rnf?
zGifhay;v#if ppftkyfpktm%m r_rJEkdifawmh?
ppf t pk d ; & r&S d E d k i f a wmh ? wyf r awmf u
trsKd;om;Ekdi fi Ha &;wGi fO D;aqmifr+ ray;
Edkifawmh? xdka-umifh ydwfxm;onf? ydwf
xm;onfrSm toufSLr&atmif jzpfae
onf? oifhb0 r*~Zif;ta&;tom;rsKd;
ukdyif ydwfaeonf? uGefysLwmuGef,ufESifh
qufzdkum; a0;ao;onf? &,fp&mawmh
aumif;onf? awmcdkonfhausmif;om;u
uGefysLwmuGef,ufESifh t&ifawG&onf?
u|rf ; usif - uonf ? rd ay:usef & pf o nf h
ausmif;om;u uGefysLwmukd jrifzl; kH?
TykHpHjzifhq dkv#if acwfESi fht rDvkdufzkd
a0;ao;onf?
acwfrDody`HynmESifh enf;ynm
ESifh uif;uGmaev#if acwfESit
fh rD rnfonhf
wdik f;jynfr# rvkduEf idk fyg? acwfro
D dyHy` nmESihf
enf ; ynmonf e,f c sJ pepf r[k w f y g?
t&if;&Sifvlwef;pm;ykdifonfhypPnf;vnf;
r[kwyf g? vlom;w&yfvH;k . ukd,yf ikd fypPnf;
jzpfygonf?
acwfrDody`HynmESifh enf;ynm
wGif orkdif;tp&Sdaomfvnf; vlom;rsKd;EG,f
10
vlrsKd;a&;pdwfukd tjyif;xefqkH;E+d;qGay;_yD;
zufq pf0g'okdvnf; OD;wnfwwfonf?
ArmwGif vlrdsK;a&;pdwf&Sdovdk &ckdif/ &Srf;/ rGef/
u&if/ ucsif ponf wd k wGi f vlr sKd; a&;
pdw fr sm; &S d- uonf? vl rsKd; a&;pd w fr sm;
xuG v mv#if tusem-uvd r f h r nf ?
tm;vkH;wGif &mZ0if &Sd-uonf? orddkif;&Sd
-uonf?
Tae&mwGif u|efa wmfwdk ukd
taumif;qkH;rarhEdkifatmif ynmay;oGm;
onfh *syefuGefjrLepfta-umif; wifjyvkd
onf?
jynf y wae&m Ek d i f i H w um
uGefjrLepfrsm;. rdwfq kHyJGwGi f uH&jcif;
jzpfonf? rdwfqkHyJGxkH;pH a&mufwwf&m&m
ajym-u&if; u|efawmfwdk&Jabmfu *syef
uGefjrLepfukd *syefvdkajym_yD; a&monf?
ol u tH h t m;oif h o G m ;_yD ; *syef p um;
b,f v d kw wfv movJ ar;onf ? *syef
Armjynf o dr f ; xm;wk e f; u *syef p moif
ausmif;wGif oifIwwfa-umif; ajzvkduf
onf ?
ol r suf E S m ysuf o G m ;onf ?
u|efawmfwdk&Jabmfu owdrxm;rdvdkfuf?
,rumt&S d e f j zif h *syef o D c sif ; xyf _ yD ;
qkdjyvkdufonf? xdktcg *syefuGefjrLepfu
rsuf&nfawGawGus&if; rqkd&ef awmif;yef
onf ? *syef z uf q pf o D c sif ; jzpf a -umif ;
&S i f ; jy_yD ; / *syef z uf q pf a wG Armjynf
jynfoal wGtay: vkycf hw
J ht
J jypfrsm;twGuf
cGifhv$wf&efawmif;yefonf? ol.rsuf&nf
onf jynfcspf0g'a-umifhusonfhrsuf&nf?
awmif;yefjcif;onfvnf; jynfcspf0g't&
awmif; yef jcif; jzpf o nf ? *syefj ynf uk d
olcspfonf?
orkdi f;auG;ESifh ywfoufonfh
uGefjrLepfwdk tjrifrSm txufygtwkdi f;
jzpfonf? ordkif;auG;&Sdv#if awmif;yef&
rnf? ukd,fu &&ef&Sdonfha uG;jzpfv#if
cGifhv$ww
f wf&rnf? jynfolcsif; qufqHa&;
wGif Ttwdkif; jzpfoifhonf? twdwaf uG;
ukd ypPKy`efokd ,lrvmoifh? orkdif;auG;
qkdonfrSm jynfyokd wifonf ha uG;om
qkdvkdjcif; r[kwf? jynfwGif;auG;rsm;vnf;
ygonf?
*syefppfcsDoDcsif;ukd jrefrmr+ y
xm;aom ppfcsDoDcsif;rsm;ukd tpkd;&ppfwyf
jynfolhtm%m
u ,ckxd _rdefa&&Sufa& qkdae-uonf?
vuf&Sd *syefppf0g'Drsm;uvnf; ighwynf}h uD;
aumif ;pm;aeonf q dk_ yD; auseyft m;&
aeonf? Tum; ppftyk fpkcsi;f ppf0g'Dcsi;f .
quf q H a &; jzpf o nf ? jynf o l c sif ;
qufqHa&; r[kwf?
(7)
ppf t pd k ; &u 20 &mpk t pu
e,fcsJqefusifa&; vkyfenf;jzifh e,fcsJ
qefusif aejcif;onf xdkenf; acwfrrD
awmha-umif; rodIr[kwf odygonf?
odaomfvnf; acwfopfe,fcsJ
ukd acwfopfenf;ESifh rqefusif&Jyg? t&if;
tESD;ESifh acwfrDenf;ynm r&rSm pkd;ygonf?
xd k a-umif h usef p pf o m;bk & if h a emif
vkyfvdkuf/ jrefrmtpykHawmifu vkyfvdkuf
vkyfaejcif; jzpfygonf? ykHawmifawG&Sdr+.
aus;Zl;&Sifoak woDukd ab;z,f_yD; olwkd0if
ae&m,l-ujcif; jzpfygonf?
rsufarG;wqkH;om tajrmftjrif
&S d _ yD ; vuf a wG tok H ; csa&;0g'jzif h o m
vkyfae-uv#if wdkif;jynfa&wdrf epfygvdrfh
rnf?
wkd i f; jynft aeES i f h atmufy g
tcsuf}uD; okH;ckukd tjrefvkyfoifhygonf?
( 1 ) jynf w G i f ; _id r f ; csrf ; a&;ppf p pf
wnfaqmufa&;
( 2 ) 'Drdkua&pDppfppf xlaxmifa&;
( 3 ) jynfaxmifpkppfppf zJGpnf;a&;
jzpfygonf?
txufyg ppfppfokH;ck vkyfa&;
xJr S jynfa xmifpkp pfppf zJG pnf; a&;ES i fh
ywfoufI uGefjrLepfwdk. oabmxm;ukd
wifjyygrnf?
jynfaxmifpkppfppf auG;a-umf
oHukd 1956 = 57 wGif wifcjhJ cif; jzpfygonf?
10 ES p fj ynfh a omtcg &S r f; jynf c J Gr cJ Gu k d
pOf;pm;-u&if; TauG;a-umfoH &vmjcif;
jzpfygonf? rE Wav;wGifpjcif; jzpfygonf?
56 = 57 u &Srf;jynfrS wkd;wuf
onfh acgif;aqmifrsm;ESifh ygwDu &Srf;jynf
ta&; aqG;aEG;cJhygonf? 10 ESpfaphv#if
cJGrcJGpOf;pm;-ujcif; jzpfygonf? oabm
wlnDc sufwck &cJhygonf? jynfaxmifpk
ppf p pf q k d v #if rcJ G ? ,ck & S d o nf r S m
xkwf_yefajunmcsuf
'DcsKyf
( NLD )
(1)
'DcsKyf ( NLD ) = etz ( SPDC ) aphpyfyJG[m Armjynf&Jxl;jcm;csufjzpfygw,f? 1963 ckESpfwkef;u usif;ycJhwJh
aphpyfaqG;aEG;yJGrsm;eJrwlyg? 'DcsKyfu w&m;0ifygwD ( Legal Party ) jzpf_yD; 1990 ckESpfa&G;aumufyJGrSmvJ tEkdif&xm;wJh ygwD
jzpfw,f? 'ga-umifhw&m;0iftpkd;&wykdif; ( semi de jure ) vkd ajymEkdifw,f?
etz uawmh vuf&Sdtm%mukdukdifxm;wJh ( de facto ) tpkd;& jzpfaew,f?
urBmrSm 'DtjzpfrsKd; odyf&Sm;r,f xifygw,f?
um,uH&SifawG taESmifht,Sufrjzpfapvdkvdk ArmjynfuGefjrLepfygwDu bmrS0ifrajymcJhyg? 'DcsKyf = etz tjyif 88
rsKd;qufrsm;[mvJ um,uH&SifawGjzpf-uvkd olwkdvJ ajymykdifcGifh&Sdw,fvkd xifygw,f? ajym-uqkd-uzkd wkdufwGef;tm;ay;r+vJ
ycJhygw,f? olwkdtoHawGukd em;pGifhchyJ gw,f? wHcg;ydwfawGqrkH +jzpfvkd olwkdrSmvJ owif;&&Sdr+ tueftowf }uD;aewm awG&w,f?
'DcsKyf = etz ESpfbufpvkH;eJ awGvmcJhw,fqkdwJh ukvor*~ukd,fpm;vS,f &mZmvD/ tD;,l ukd,fpm;vS,f polawGtjyif
etzeJ xJxJ0if0ifawGvmcJhykH&wJh rav;&Sm;0ef}uD;csKyf&J xkwfjyefajymqkdcsufawGt& owif;tptewcsKd od-u&w,f? 'gayrJh
olwdktm;vkH;u -um;ukd,fpm;vS,fawG jzpfaeygw,f? a&&mwJh/ tmrcHcsuf&SdwJh/ jynfolawG&J tmomqENudk jznfhpGrf;ay;EkdifwJh
owif;tcsuftvufawG xkwfray;EkdifcJh-uygbl;?
(2)
tckawmh etzOuUX AkdvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$ukd,fwkdifu olwdkcsif;pum;ajymae-uygw,fvkd twnfy ajymxGufvm_yDrkd
ajymp&mqkdp&mwcsKd ajymygr,f?
ArmjynfuGefjrLepfygwD[m jynfwGif;_idrf;csrf;a&;/ 'Drdkua&pDa&;/ wkdif;jynfwaygif;wpnf;wnf; wnfwnf_idrf_idrfjzpfa&;
twGuf tm%m&tpkd;& tqufqufeJ aphpyfaqG;aEG;cGifh&atmif t}udr}f udrf ud;pm;cJhygw,f? 'gayrJh 1963 ckESpf w}udrfom yDyjD yifjyif
aqG;aEG;cGifh&cJhygw,f?
&Spfav;vkH;ta&;tcif;rSm tm%modrf;cJhwJh ppftm%modrf;acgif;aqmif Akdvfapmarmifvufxuf (1991 ckESpf) w}udrf/
Akdvfoef;a&$wufvmawmhw}udrf awGqkHaqG;aEG;cGifh&zkd urf;vSrf;cJhygao;w,f?
urf;vSrf;pmrSm =
= ESpfbufpdwf0ifpm;wJh wkdif;a&;jynf&mudpPawG aqG;aEG;vdka-umif;
= aqG;aEG;aepOf aqG;aEG;csufrsm;ukd v#Kd0Sufxm;&ef
= oifhawmfwJh tcsdefa&mufrS wkdif;jynfokdtoday;a-unm&ef
pwJhtcsufawG yg0ifygw,f?
'gu ,l*sDygwDwck&Jurf;vSrf;csufom jzpfygw,f?
tck 'DcsKyf = etz aphpyfyJG[m 'DykHomeftwkid f;jzpfaewm awG&ygw,f? okd aomf 'Dvkyyf v
kH kyef nf;ukd a&&Snfrvkyfoifhyg?
vlxkukd jyefvnfwifjy&r,fhwm0ef 'DcsKyf rSm &Sdaeygw,f? Akdvfoef;a&$uawmh xGufajymaeyg_yD?
'Dae&mrSm enf;enf;avmuf aemufa-umif;jyef_yD; Ed+if;,SOfwifjyzkd vdkvmygw,f?
wcku 1963 ckESpf aphpyfaqG;aEG;yJGeJ tck ESpfbufpum;ajymaewmukd wwef;wnf;oabmxm;vkd r&yg? acwfcsif;
jynfolhtm%m
rwlvdkjzpfygw,f? u|efawmfwdk udufudufrudufuduf acwfeJuif;uGm_yD; pOf;pm;vkd rjzpfyg? tm&Swkduf yx0Dtaetxm; t&
Armjynf[m urBmhacwf&J *,ufkdufcwfr+ ykd&Sdaeygw,f?
1963 ck ([kdacwfu) ppfat;acwfjzpf_yD; e,fcsJ*kd%f;eJ ( yduJGpyaomfvJ &Sifoefaeao;wJh ) qdk&S,fvpf*kd%f; &Sdygw,f?
AD,uferfppfyJG pwifwJhacwfvJ jzpfygw,f? jynfyu pdwf0ifpm;olawGqkdwm t"du tJ'D*kd%f; ESpf*kd%f;yg?
tJ'w
D kef;u Armjynfudk pdwfcsvufcs vJx
$ m;vkd&wJhacwfyJ? tckawmh ppfat;acwfuvJ ukefpyvm_yD? b,folyJ tm%m&
aeae Armjynfukd rsufESmv$Jxm;vdkr&wJhacwf a&mufae_yD?
63 ckESpfrSm aphpyfaqG;aEG;ol um,uH&SifawGu t"dutm;jzifh vufeufukdifwdkufaewJh uGefjrLepfeJ awmfvSefa&; aumifpD
ppftpdk;& jzpfygw,f? b,folrS jynfolvlxkutyfESif;wJh vlxktcGifhtm%m &Sd-uwm r[kwfygbl;?
Auy eJ rwlwmu 'DcsKyf[m w&m;0ifygwD? aemuf_yD; 1990 ck a&G;aumufyJGEkdifxm;wJhygwDyJ? tckaqG;aEG;aewm awGukd
oifhawmfwJhtcsdefrSm wkdif;jynfukd today;&ygr,f? vlxkua&G;aumufxm;wJh ygwD[m vlxkukd rysufruGuf tpD&ifcH&r,fhwm0ef
&Sdygw,f?
aemufwcku zrf;xm;oleJ tzrf;cHae&ol&J pum;0kdif;[m aphpyfaqG;aEG;yJG rrnfygbl;?
ouU&mZf 2000 = 2001 tckkacwf[m ppfat;vGefacwf/ tar&duefwOD;wnf; Akdvfusv$rf;rkd;csifaewJhacwfyg? 'gayrJh
Armjynfta&;rSm oljzpfcsifovdk rjzpfEdkifwht
J aetxm; jzpfaeygw,f? u|efawmfwdkwdik f;jynfukd jyifypdwf0ifpm;olawGuvJ rsm;vm
ae ygw,f? tdrfeD;csif;tm;vkH;/ tmqD,H/ *syef/ tD;,l/ -opa-w;vs (olwdkxJrSm ArmjynfeJywfoufvdk oabmxm;trsKd;rsKd;&Sdw,f)
eJ tar&duefponf wef;pD_yD; awGEkdifw,f? Armjynftay: olwkdu ajz&Sif;enf; trsKd;pkH ukdifxm;-uw,f?
apmapmyJGxGuf = pifay:wufvmwJh r[moD,m bmvJ = -unfh-uygpkd?
olu *syeftudufvkyfaewJh ukd,fpm;vS,fyJ? olcsnf;qkd&if ArmjynfudpPrSm ta&;ygvSwJhol r[kwfbl;? ppftkyfpk
tudufajymr,fhol/ ajymwJholyJ? ArmjynfrSm a':vmoef; 600 ausmf &if;ESD;jrKyfESHxm;wJh rav;&Sm;&JtusKd;pD;yGm;-unfh pum;ajym
ygw,f? olajymwJh a&G;aumufyJGopf qkdwm aoG;wkd;prf;-unfhcsifwJh etztiSm;yg;pyfeJ ypPnf;emrnfavmufukdom a-umfjimoGm;/
vrf;!efoGm;wmyg?
b,fvkd a&G;aumufyJGopf qkdwmukd a&Smifxm;ygw,f?
wu,fu a&G;aumufyJGopf vkyfr,fqkd&if &Sif;p&mawG yxr&Sif;&ygOD;r,f? udvkyfxm;ESifh&r,fh udpPawG &Sdygao;w,f?
1? 1990 ckESpf a&G;aumufyJG&v'ftwkdif; v$wfawmfukd t&ifqkH;ac:&r,f?
2? v$wfawmfu tajccHOya'a&;qJG/ jynfolqENcH,lyJGeJtwnfy?
3? tajccHOya'opf &vmrS a&G;aumufyJGopfvkyf?
'DtpOftwkdif;oGm;&rSm jzpfygw,f?
r[moD,m qkdvkdcsifwJh a&G;aumufyJGopfu ppftkyfpka&;qJGaewJh zJGpnf;tkyfcsKyfykHt& abmif;bD0wf/ abmif;bDc|wfawG
a&G;aumufyJGr0ifbJ trwftjzpf 25 cJGwrf;ay;&r,fh a&G;aumufyJGyJ?
(3)
bma-umifh olwkd pum;ajymae-uovJ
ae0if;vGefacwf twGuf ppftyk pf ku jyifqifcsiaf eygw,f? tm%m&awG (olwkd ) a&;xm;wJh tem*wf OD;aqmifrt
+ cef;
qkdwmukd tmrcHwJh tajccHOya'ukd tjreftwnfycsifaew,f? okdaomf 'DcsKyfu tajccHOya' tygt0if Oya'tm;vkH;a&;qJGcGifh
(1990 a&G;aumufyJGrSm) &xm;wJh tm%mrJhygwD jzpfaew,f?
olwdkt-um;rSm uJGvJGr+}uD;ygw,f? 'DuJGvGJr+abmifukd usOf;ypfzsufypfcsifw,f? a&G;aumufyJGopf qkdwm vkyfr,fqkd&ifvJ
1990 a&G;aumufyJGukd t&ifqkH; ajrjrKyfo^*K[f&OD;r,f?
'gawGa-umifh 'DcsKyfeJ pum;ajymaewm jzpfw,f?
a&G;aumufyJGr0if&bJ ppftkyfpku trwf 25 &csifwma-umifhvJ olwdk 'DcsKyfeJ pum;ajymaewmyg? vlxku 75
aomtrwfawGtwGufom rJay;-uayawmh qkdwJhoabmyg? 'g[m 'kdiftmcDacwfukd wausmhjyefwm jzpfygw,f?
vkyfwJh enf;emusawmh vljyefay;qJG_yD; &ydkifcGifhawmif;aewJhykHpH awG&w,f?
wzufrSm-unfhjyefawmh tar&duef/ tD;,l/ *syefeJ tmqD,H ( -opa-w;vs vJxnfhwGufcsifwGufyg ) wkdtaeeJ b,folrS
Armjynfukd vuf&Sdtajctaetwkdif; v$wfrxm;Ekdif-uawmhygbl;?
pum;ajymaew,fqkdwJhumvrSm olwkdbmawGvkyfaeovJ
yxrqkH; b*Fvm;a'h&Sfe,fpyf ewfjrpfurf;ab;rSm a&umwmaqmufwJhudpP azmfxkwfvkdufwm awG&w,f?
'kwd,taeeJ ppfawGrdbufrSm Ak'<bmomeJ rlqvif ta&;udpP ay:vmcJhw,f?
13
jynfolhtm%m
(4)
'ga-umifh trsK;d om;nD!Gwaf &; jyefvnfwnfaqmufzdk / 'Drku
d a&pDtkycf sKyfa&;pepf wnfaqmufzkd wu,fyJ
pdwf&if; apwemrSef&Sd-u&if vwfwavm atmufygtwkdif;vkyfzkd vkdygr,f?
(u) a&&Snv
f kyf&r,fhtvkyfeJ a&wkv
d kyf&r,fh tvkyfukd cJGjcm;csOf;uyfwht
J aeeJ 1988 rS 2000 twGi;f ay:aygufchw
J Jh
jy\emawGukd t&if&Sif;&ygr,f?
(c) ajcvSrf; okH;vSrf;eJ azmfaqmifoifhygw,f?
yxrajcvSrf;? 1988 ckESpfaemufykdif;zJGpnf;cJhwJh EkdifiHa&;ygwDtm;vkH;ukd if;wkdqEN&Sdygu w&m;0ifae&mjyefay;a&;/
EkdifiHa&; tusOf;om;tm;vkH; c|if;csufr&Sdv$wfay;a&;eJ AkdvfrSL;atmiftrSL;ywJt
h zJGudk t}uHay;tzJGtjzpf w&m;0if
todtrSwfya&;?
'kwd,ajcvSrf;? 1988 ckESpfaemufydkif; ppftpkd;&eJ typftcwf&yfpJxm;wJh tiftm;pktm;vkH;eJ wnfwHhckdif_rJwJh
_idrf;csrf;a&; wnfaqmufzkd EkdifiHa&;t& aphpyfaqG;aEG;a&;?
wwd,ajcvSrf;? 1948 rSpI EkdifiHa&;t& ydyuQjzpfaeaomtiftm;pkrsm;eJ EkdifiHa&;t& aphpyfaqG;aEG;a&;?
= jzpfygw,f?
(5)
um,uH&Sifrsm;[m wkdif;jynftusKd;ukd a&S+_yD; aphpyfaqG;aEG;-ur,fvkd ar#mfvifhygw,f?
u|efawmfwdkoabmxm;uawmh =
= 1990 a&G;aumufyJGukd jynfzkH;um; rcsoifhyg?
= 1990 ckESpfuvkyfcJhwJh a&G;aumufyJGukd todtrSwfy&ygr,f? uav;upm;ovkd rjzpfatmif qifjcifoifhygw,f?
= toufxif&Sm;&Sdaeao;wJh a&G;aumufcH&oltm;vkH; (tm;vkH;) ygwJh v$wfawmfac:oifhw,f?
tJ'Dv$wfawmfrSm um,uH&SifESpfOD; aphpyfxm;wJh&v'fukd wifoGif;_yD; v$wfawmf&JqkH;jzwftwnfyr+ukd
cH,loifhygw,f?
'grSom jynfolvlxkukd av;pm;&mvJa&muf wkdif;jynftwGufvJ tusKd;&Sdygvdrfhr,f?
ArmjynfuGefjrLepfygwD taeeJuawmh _idrf;csrf;wJh/ 'Drdkua&pD&SdwJhtajccHay:rSm trsKd;om;nD!Gwfa&;
wnfaqmuf-u _yD; 21 &mpk urBm}uD;rSm xkdufxkdufwefwef tqifhtwef;&SdwJhArmjynf jzpfapcsifwmt"duyg?
tJ'Dvkyfief;tpOfrSm rdrdpGrf;tm;&Sdor# ulnDoGm;ygr,f?
1362 ckESpf/ wykdwJGvqkwf 7 &uf?
2001 ckESpf/ azazmf0g&D 14 &uf?
14
xkwf_yefajunmcsuf
ArmjynfuGefjrLepfygwD A[dkpnf;Hk;a&;aumfrwD/ ajyma&;qdkcGifh&Sdol.
xkwfjyefa=ujimcsuf trSwf 22001?
( 1 ) 'Duae@ etztpdk;&eJ@ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfw@dk pum;ajymae=uwmudk usaemfw@dk ArmjynfuGejf rLepfygwDtaeeJ@
atmifjrifapcsifwJhqEN &SSdygw,f? bma=umifhvJqdk&if 'DaqG;aEG;r_&J@ t"duOD;wnfcsuf[m 'Drdkua&pD&&SSda&;eJ@ qufaevdk@ygyJ? 'gudk
usaemfwdk@ tckvdkt&Sif;vif;qHk; teufzGifhcsifygw,f?
ppftkyfpktm%m&Sifpepf&Sdae&if 'Drdkua&pDr&SdEdkifygbl;? 'Drkdua&pDr&Sdbl;qdk&if yxrqHk; tzdESdyfcH&rSmeJ@ tzdESdyftcH&qHk;[m
ArmjynfuGefjrLepfygwDtyg vuf0Jtiftm;pkawG jzpfygw,f? 'ga=umifh 'Drdkua&pDudk usaemfwdk@ wu,fvdkcsifygw,f? etztpdk;&eJ@
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfwdk@ vuf&Sdpum;ajymae=uwm[m 'Drdkua&pDudk wqifhwdk;jrifhwifr,fvdk@ usaemfwdk@ xifjrif,lqygw,f?
vuf0Jtiftm;pkawG[m &J&JawG;csif/ &J&Ja&;csif/ &J&Ja0zefcsifygw,f? a&vdkufig;vdkuf rvkyfcsifygbl;? yef;jym;yif ay:vpD
rusifhoHk;vdkbl;? ppftm%m&SifawG rif;rlwJh acwfwav#mufvHk;rSm vuf0Jtiftm;pkawG[m trsm;qHk;tzdESdyfcH&olawG jzpfygw,f?
Armjynf&J@'Drdkua&pDta&;awmfudk tjywfom;qHk;umuG,faewm[mvJ 'Dtiftm;pkawGygyJ?
( 2 ) ESpfbufaphpyfaqG;aEG;=uw,fqdk&if tay;t,lawG&Sd=u&p+rJyg? udk,fuyJ tm;vHk;,lcsif+yD; enf;enf;rS ray;csif&if
bmrSjzpfajrmufvmr,f r[kwfygbl;?
tay;t,l&Sd=u&r,fvdk@ ArmjynfuGefjrLepfygwDu ,lqygw,f? bmay;vdk@ bm,l=u&r,fqdkwmawmh um,uH&SifawG
qHk;jzwf&rSm jzpfygw,f?
usaemfwdk@&J@tjrifrSm 90ckESpfa&G;aumufyGJ&v'fudpPeJ@ tajccHOya'udpPwdk@[m tc&mjzpfvdrfhr,fvdk@ ,lqygw,f?
usaemfwdk@taeeJ@ txl;vdkvm;wmuawmh jynfolvlxk&J@pdwf"mwfudk ysufjym;apwmrsdK; rjzpfapzdk@ygyJ? vlxkom pdwf"mwfysufjym;
oGm;&if ppftpdk;&u vdkvdkcsifcsif tm%mv$Jay;r,fhygwDudkyJ rJay;vdkufwm at;ygw,fvdk@ jzpfoGm;ygvdrfhr,f?
'grsdK;rjzpfEdkifbl;vdk@ rqdkEdkifygbl;? rqv wacwfvHk;vkyfcJhwJh qENcH,lyGJawGeJ a&G;aumufyGJqdkwmawGudkyJ=unfhyg?
( 3 ) ArmjynfueG fjrLepfygwDu ajcvSr;f oHk;&yfay:vpDukd csrSwv
f u
dk w
f m[m Armjynf&dS Edik if Ha&;tiftm;pkeJ@ vlyk*K~d vftm;vHk;
rdrdwdk@ta&;udk rdrdwdk@udk,fwdkif ajymydkifqdkydkifcGifh &Sd=uapcsifvdk@ jzpfygw,f?
'DtxJu yxrajcvSrf;udk jrefjref+yD;ajrmufapcsifygw,f? ta=umif;u 'Drdkua&pDa&;tajccHudk yxrajcvSrf;up+yD; csrSwf
&rSmrdk@ jzpfygw,f?
'kwd,ajcvSrf;rSm yg0if=u&r,fh +idrf;tzGJ@awG[m a'oE W&EdkifiHa&;tiftm;pkawGcsnf;yJ jzpfygw,f? olwdk@rSmvJ ajymp&m
qdkp&mawG trsm;}uD; &Sad eygw,f? txl;ojzifh olwdk@[m ppfrSew
f Jh udk,fydkiftkyfcsKyfa&;/ rdrdw@dk trsdK;om;rsm; zG@H zd;wdk;wufa&;/ vlr_b0
jrifhwifa&;eJ@ vlr_w&m;r#wr_ &&Sda&;wdk@udk vdkvm;=uygw,f? ESpfaygif;rsm;pGm toufaoG;ac|;ay;+yD; &,lxm;=u&wJh atmifoD;
atmifyGifhawGudk olwdk@xdef;odrf;xm;vdk=uw,f?
ArmjynfuGefjrLepfygwD[m olwdk@&J@qENeJ@ vdkvm;csufawGudk jywfjywfom;om; pmemaxmufcHygw,f?
wwd,ajcvSr;f usrSom ArmjynfueG jf rLepfygw[
D m yg0ifvmrSm jzpfygw,f? usaemfw@dk tavmr}uD;yg? wnf+idraf t;aq;pGm
apmifhEdkifygw,f? tm;vHk;twGuf &v'faumif;udkyJ ar#mfvifhygw,f? ?
1363 ckESpf/ wefcl;vqkwf 10 &uf?
2001 ckESpf/ {+yD 17&uf?
xkwf_yefajunmcsuf
jynfolhtm%m
tar&duefonf oltudufurBmhpepfopfukd bk&Sf (t}uD;) ESifh uvifwefwkdvufxufuvnf; azmfaqmif&ef
ud;pm;zl;ygonf? okdaomf olwkdvkyfenf;u ,ck bk&Sf (ti,f ) uJhokd igwaumaumonfhenf; r[kwfyg?
,ckrl bk&fS (ti,f ) . igwaumaumr+a-umifh trsKd;om; 'kH;vufeuftE W&m,fumuG,af &; ( NMD ) jy\em/
urBmhywf0ef;usif xdef;odrf;a&;jy\empaom jy\emrsm;wGif twdkuftcHyr+rsm; uHaeygonf? urBmhukvor*~.
vufatmufcH tzJGrsm;twGif; tar&duefudk qefusifonfh rJqENay;r+rsm;yif ay:ygonf? tar&duef Ekdiif Ha&;orm;rsm;u
em;ukdufv#if yg;ukdufrnfwuJuJ jzpfaeygonf?
_idrfaecJhaom tm&yf tpPa&;udpP jyif;xef-urf;wrf;vmygonf?
xdkif;=Arm ta&;wGif tar&duefygvmygu jy\em }uD;onfxuf }uD;vmrnfjzpfI um,uH&SifESpfOD;u
-um;vl t0ifrcHbJ TudpPudk ajyvnfatmif vkyfoifhygonf?
ArmjynfwGif Armjynfjynfolrsm;[m 'Dtajctaeukd vkH;0qefusifygonf? xkda-umifh jynfoludk ukd,fpm;yonfh
jynfcspf 'Drdkua&pDtpkd;&w&yf ay:vmv#if TudpPukd _idrf;csrf;pGmajz&Sif;Ekdifrnf jzpfygonf?
3? ,ck ESpfbufta-umif;jyaeonfh udpPrSm rl;,pfaq;0g;udpP jzpfygonf? rl;,pfaq;0g;e,fausmfr+ udpPr#jzifh ppfjzpfp&m
rvkdyg? awmiftar&du/ tv,ftar&du/ ajrmuftar&duwkdwGifvnf; rl;,pfaq;0g;e,fausmfjcif;rsm; &Sdygonf? olwkd
ppfrjzpf-uyg? tar&duefuvnf; zGay;qGay;jcif; rvkyfyg?
tm&SwGif ta&Sawmiftm&SwGif bma-umifh zGay;qGay;aeonfukd pOf;pm;oifhygonf? tar&duefuduf
urBmhpepfcsrSwfa&;wGif t[eftwm;jzpfaeonfh ASEAN &SdI jzpfygonf? uGefjrLepfwkwfjynf&SdI jzpfygonf?
4? wdkif;jynfwkdif;wGif trsKd;om;tusKd;pD;yGm; &Sdygonf? trsKd;om;tusKd;pD;yGm;ukd jy@mef;ykdifcGifh&SdolrSm tpkd;&jzpfygonf?
tpkd;&u tm%modrf;ppftkyfpk jzpfaeaomtcg ppftkyfpk. tusKd;pD;yGm;ukd trsKd;om;tusKd;pD;yGm;tjzpf vkyfypfygonf?
ppft kyfpktusKd;pD;yGm;ukd trsKd;om;tusKd;pD;yGm; vkyfaeor# ArmjynfwGi f wdkif;jynfyduJGusqkH;rnfht E W&m,f
&Sdaeygvdrfhrnf?
'Drdkua&pDa&;/ _idrf;csrf;a&;/ wef;wlaoG;pnf;aom jynfaxmifpkppfppf xlaxmifa&;onf ,aeumv Armjynf.
trsKd;om;tusKd;pD;yGm; jzpfonf[k ,lqygonf? rl;,pfaq;0g;jy\emukd txufyg trsKd;om;tusKd;pD;yGm;.atmufwGif
tvG,fwul ajz&Sif;Ekdifrnf[k ,kH-unfygonf? xkdif; Arm ppfyJG jzifh ajz&Sif;&rnfhudpP r[kwfyg?
5? xkdif;a&mArmyg ukd,fhvufeuf ukd,fxkwfvkyf_yD; ppfwkdufEkdifonf r[kwfyg? ppfwkdufrnfqkdv#if trSD&Sm&ygonf?
EkdifiHcsif;ppfukd jynfwGif;ppfvkd &SdonfhvufeufESifh rwkdufEkdifyg?
trSD&Smv#if xkdif;twGuftqifoifh jzpfygonf? ArmjynftwGuf cufygonf? rdwfaqGESpfEkdifiH ppfwkdufrnfudk
wk w f j ynf u vk d v m;rnf r [k k w f o vd k tmqD , H E k d i f i H c sif ; ppf c if ; onf h t a&;wG i f tmqD , H E k d i f i H r sm;u
vufeufyJGpm;vkyfvkdrnfvnf; r[kwfyg? ygupPwefukd rSDcdkvdrfhrnf[k wcsKdu a&vmajrmif;ay; xifa-u;ay;aeygonf?
Tokdjzpf&ef jzpfEkdifajc tvGefenf;ygonf? tdrfeD;csif; taemufbufu tdENd,ukd &efpovkd olwkdppftkyfpk rvkyf0Hhyg?
u|efawmfwdktjrifrSm xkdif;Arm ESpfbuftpkd;&wkdonf yg;pyfppf/ (bk&ifhaemif = e&mq0rf ) a-u;kyfcsif;ppf/
-um;cHxm;_yD;wkdufaom ppfyJGuav;rsm;jzifhom a&&Snf (olwdk jynfwGif;EkdifiHa&; vkdtyfcsuft& ) pcef;oGm;aernf[k
,lqygonf?
6? ppfE+ wfc rf; av#muf onfh ud pPr sKd ;onf tE W&m,f} uD; ygonf? rlv pDp Of! ef -um;olr sm;.vufrS vGw fxG uf
oGm;wwfygonf? E+wv
f eG &f mu ajcu|v
H ufu|H jzpfwwfygonf? xkdokd jzpfchaJ omf a&SmfAif0g'D ppftkyfpu
k dk tjrefzwfcs&ygrnf?
EdkifiHawmf ppfwyfwGif;rS jynfcspf wyfrSL;wyfom;rsm;. ukd,fpm;vS,frsm;yg0ifaom jynfcspf'Drdkua&pDnGefaygif;tpkd;&jzifh
tpm;xkd;&ygrnf? xdktpkd;&u ppf&yfpJa&;/ _idrf;csrf;a&;ESifh cspf-unfa&; jyefvnfxlaxmif&ef tjrefpDpOfaqmiff&Guf&ygrnf?
ArmjynfuGefjrLepfygwDonf us&mtcef;rS wufuGpGm yg0ifygrnf?
7? pkd;&drf&onfrSm xdkif;ppfwyfrS a&SmfAif0g'Drsm; tm%m&vmrnfhta&; jzpfygonf? ArmjynfwGif a&SmfAif0g'Dwdk
tm%m&ae_yD; jzpfygonf? ppfwdkufvkdv#if xwdkufEkdifygonf? &[wf,mOfysufus&mwGif ygoGm;aom AdkvfwifOD;tygt0if
ppfAv
kd frsm;onf xdkif;ESifh ppfwkduf&v#if usifhokH;oifhonfh ppfaoe*FAsL[m enf;y&d,m,frsm;&Sm}uH&ef uGif;qif;avhvma&;
c&D;xGufj cif;[k owif;wcku qkdygonf? twnf ycsuf ray;Ekdi fa omowif; jzpfygonf? Edki fi Ha wmfp&dwfjzifh
vlpkHaysmfyJGpm;xGufjcif;vnf; jzpfEkdifygonf? Arm a&SmfAif0g'DwdkrSm tm%m&jzpfI ppfwkdufcsiv
f #if vG,fonf[k ajymvkd&if;
jzpfygonf? okdaomf xwkdufIrjzpfaomtcsufu ppfwkduf&ef vufeufcJ,rf;a&aomufjrpf r&Sdjcif; jzpfygonf?
xkdif;a&SmfAif0g'Dwkdu vufeufcJ,rf;a&aomufjrpf &Sdygonf? tm%mr&Sdyg? olwkdomtm%m&Sdv#if ppfjzpfEkdifajc
rsm;oGm;ygvdrfhrnf?
17
jynfolhtm%m
xdkif;. orkdif;tawGtuHt&qdkv#if ppftm%modrf;r+ukd tar&duefu rD;pdrf;jyrS vkyfjzpfygonf?
tm%modrf;_yD;v#ifvnf; tar&duefuduf SEATO vkyfygonf? AD,uferfppfxJ 0ifwkdufygonf?
ppfat;vGefacwfwGif 'Drdkua&pDa&Saqmif}uD; u rD;pdrf;jyzkd cufygvdrfhrnf? xdka-umifh u|efawmfwdku
yg;pyfppf/ a-u; kyfcsif;ppf/ e,fpyfxdawGyGef;&Sr+uav;rsm;om jzpfaevdrfhrnf[k wGufqjcif; jzpfygonf?
8? wpn OuUXrS etzOuUXxH v#Kd0Suw
f ifjycsufwck ykdvdkufonfukd zwf&ygonf? ppftkyfpka[mif;rS ppftkyfpkopfukd
t}uHay;jcif; jzpfonf? v#Kd0Suf qkdaomfvnf; wjynfvHk;odapcsif[ef wlygonf?
a&G;aumufyJGopf udpPtjyif rSefwmawGajymrdI &mxl;rStxkwfcHvdkuf&onfh AkdvfrSL;csKyfaZmfxGef;
ta-umif; azmfjy_yD; olvkdvl awG xyfay:aygufvmv#if wyfukdxdef;zkdcufrnfhta-umif;vnf; ygonf?
cufonfrSm a&SvlawGrvkyfEdik cf w
Jh mawG wkdvufxufusrS vkyEf ikd o
f nf [k ppftkyfpo
k pf txifrSm;aejcif;
jzpfonf? 1989 ckEpS f tjzpftysuo
f nf olwkd awmfIr[kwf/ ppfat;vGeu
f mv.aumif;usKd;udk olwdk cpH m;vkdu&f jcif;om
jzpfonf? okdaomf 2000 jynfhESpfaemufykdif; umvonf 89 = 90 ckESpf tajctaeESifh rwlawmhyg? t&m&monf
ajymif;vJaeyg_yD? ppftkyfpkopf ukd,fhukd,fukdtxif}uD;_yD; pGwfvkyfvkdufv#if wdkif;jynf'kuQawGygvdrfhrnf?
xkda-umifh ppftkyfpka[mif;taeESifh xdkif; = ArmudpPukd t}uHay;apcsifygonf? AkdvfrSL;csKyfaZmfxGef;udpPu
jynfwGi;f a&;udp/P xkid ;f = Arm ta&;tcif;u Ekdiif Hcsif;udp/P Edkiif Hjcm;a&;jy\emjzpfI rwlyg? wkid ;f jynfyduo
GJ Gm;Edik fygonf?
Tw}udrf wcsufrSm;v#if &mpkESpfESifhcsDI cH&ygrnf? u|efawmfwdk jynfcspf0g'Drsm;taeESifh Ttm;prf;yJGwGif -um;!yfcHI
rjzpfyg?
wdkif;jynftwGuf aemufqkH;tusKd;yonfhtaeESifh etz = 'DcsKyf awGqkHaqG;aEG;yJG jzpfajrmufatmif -oZm
okH;ay;yg [k OD;ae0if;xH ArmjynfuGefjrLepfygwDonf arwWm&yfcHcJhzl;ygonf? ,ckudpPwGifvnf; Akdvfomausmf/
AkdvfxGef;wifwdkygxGuf_yD; csifhcsifhcsdefcsdefvkyf-uzkd ppftkyfpkopfudk t}uHyapcsifygonf?
9? wkdfif;jynfESifh jynfolxuf rGefjrwfaomt&m r&Sdyg? wkdif;jynfESifh jynfoltusKd;pD;yGm;udk umuG,f&ef }uHq&or#ukd
wifjyjcif; jzpfygonf? a0zeft}uHycsufrsm;udk udqkdygonf?
1363 ckESpf/ uqkefvqkwf 9 &uf?
2001 ckESpf/ arv 15 &uf?
u|efawmfwdkhwdkif;_ynfudk _yifypdwf0ifpm;olawG
uvJ rsm;vmygw,f?
( xkwf_yefajunmcsuf 1 2001 rS )
18
xkwf_yefajunmcsuf
tjrifqdkif&m udpPrsm;ESi fhywfouf+yD; ArmjynfuGefjrLepfygwD A[dkpnf;kH;a&;aumfrwD ajyma&;qdkcGifh&Sdol.
xkwfjyefa=unmcsuf 42001
(1) - ygwDwdkif;/ tzJGwdkif;rSm oD;jcm;&yfwnfcsuf tjrifeJ@oabmxm;rsm; &Sd=uvdrfhr,f? tm;vkH; rwlEkdifygbl;? rwlvdk@ qefusifp&m
rvdkovdk/ wlaevdk@vnf; pdk;&drfp&mr&Sdyg? ArmjynfEkdifiHa&; a&S@wqifhwdk;a&;om t"du yg?
- 1960 a&G;aumufyu
JG dk ppftkypf ku csufcsif;todtrSwf yygw,f? ppfwef;vsm; jyefygw,f? aemuf 2 ESpaf eawmh tm%modrf;+yD;
tajccHOya'udk zsufodrf;ygw,f? b,ftift m;}uD; EkdifiHurSvnf; tjypfrajymyg? tJ'Dwkef;u ppfwyftm%modrf;wmudk
tm;ay;wJhacwfyg? a'gifAefrif;/ vkHaem/ ql[mwdk/ yDEkda&S;wdk@ tm%modrf;atmifyJ ajrmufay;aewJhacwfyg?
- 1990 a&G;aumufyJGudkusawmh tckxd uwdawGzsuf+yD;xm;ygw,f? 'Dwcg ppfwef;vsm;jyef&if tm%myvifqD jyefvmzdk@
cufwJhacwfjzpfvdk@ 'Davmufacgif;rmaewmygyJ? tif'kdeD;&Sm; tawGtuHukd olwdk@owdyrdygw,f? 'ga=umifh tcktajctaerSm
olwdk@ukd ppfwef;vsm;jyefatmif vkyfwmrSefor# usaemfwdk@axmufcHygw,f?
(2) ppfwef;vsm; jyefatmifvkyfwJhenf;ESpfck &Sdygw,f?
- xdyfwkduf&ifqdkifwJh awmfvSefa&;enf;?
- aphpyfajz&Sif;wJhenf;?
yxrenf;u vGwfvyfa&;wacwfv;kH jynfolawGtay: &pfywfcsnfaESmifxm;wJh aESmifu;tm;vkH;ukd wcsDwnf;eJ@ azmufcJG
jzwfawmufypfwJhenf;yg? ppftkyfpkcsnf; csnfxm;wJhaESmifu; r[kwfyg? zqyv tpdk;&vnf; csnfxm;wmyg? csKyfcs,fwJh
Oya'yk'frawGu t*FvdyfawGcsnfcJhwmyg?
'kwd,enf;u aESmifu;ukd w&pfcsif;ajzwJhenf;yg? tck tJ'Denf; vkyfaeygw,f? 88 u tckxd &pfxm;wmawG ajz&ygr,f?
'ga=umihf um,uH&SifawGvkyfwmukd ArmjynfuGefjrLepfygwDu tm;ay;aeygw,f?
(3) tckwavm taemuftkyfpk&J@ tmabmfwck awG@ygw,f? etzeJ@ a':atmifqef;pk=unf pum;ajymyGJtcsdef wESpf=umvdk@rS
xl;jcm;odomwJh tajzrxGuf&if EdkifiHwumtodkif;t0dkif;u pdwf&Snf=uawmhrSm r[kwfbl; qkdwJh vSef@csnfay;oH jzpfw,f? olwdk@
pdwfr&Snf=uawmhyg? tESpf 50 ausmf=um ajz&Sif;ae&wJh jy\emjzpfvdk@ u|efawmfwdk@taeeJ@uawmh pdwf&Snfygw,f?
(4) a':atmifqef;pk=unf[m 'Drdkua&pDa&;twGuf uwdawGtrsm;}uD; ay;xm;olyg? ol@EkdifiHa&;&yfwnfcsufukd zsufr,fholr[kwf/
ol@zcifvdkyJ rltay:}uHh}uHhcdkif&yfwnfr,fvdk@ ,Hkygw,f?
(5) okH;yGifhqdkifr[kwfvdk@ b0ifrusolawG &Sdygw,f? okH;yGifhqdkifzdk@ tcsdefrusao;bl;vdk@ xifygw,f?
1947 ck yifvkHnDvmcH[m okH;yGifhqdkifyg?
- jynfr/ awmifwef; ESpfa'opvkH;rSm tm%m&SdaewJh t*Fvdyf/
- jynfrrSm tm%mwpdwfwydkif;&aewJh zqyv Adkvfatmifqef;/
- awmifwef;a'orSm tm%m&SdwJh apmfbGm;/ 'l;0g;/ awmifydkifponf tm%m&SdolawGcsnf;ygwJh okH;yGifhqdkifyJ?
aemuf+yD; t*Fvdyfu rkcsxGufoGm;&awmhrSm - zqyv u wufvmawmhrSm Adkvfatmifqef;tdwfxJrSm EdkifzJygoGm;w,f? orRw/ EkdifiHjcm;a&;0ef}uD;/ jynfe,fqdkif&m0ef}uD; &mxl;awG ay;Edkifw,f?
olusqkH;vdk@ olukd,fwdkif ray;&ayr,fh/ Akdvfatmifqef;uwdudk OD;Eku taumiftxnfazmfcJhwmyJ r[kwfvm;?
tckokH;yGifhqdkifvkyf&if tm%m&Sdolu etz/ usefwmawGu tm%mrJhawGcsnf;yJrdk@/ pum;ajymqdkif- EkdifiHa&;
avxefukef; yJ jzpfr,f? Zmwfodrf;aumif;rSm r[kwf? rjzpfEkdifwmawG ajymae=uvdk@ t+yD;tykdif aqG;aEG;yJGzsufodrf;vkdufw,f
qkdwm ppft kyfpk vkyfa eusyJ? u|efa wmfwdk@ oabmxm;u tcsdefus&if okH;yGi fhqdkif vkyfudkvkyf&r,f? wef;wla oG;pnf;wJh
jynfaxmifpkay:&r,f?
(6) aqG;aEG;yJGzsufodrf;wm vkyfvm&if vkyfwJholu pwkwppftkyfpkyJ jzpfvdrfhr,fvdk@ wGufw,f? olwdk@ppfwyfxJrSm pdefvGif vdkvl
jynfolhtm%m
tm%mavmborm; trsm;}uD;? rsKd;cspfwyfrSL;a[mif; vdkvlawGuvnf; ydkawmifrsm;w,f? EkdifiHa&; rwnf+idrfr_}uD; jzpfvmrSmyJ?
aphpyfaqG;aEG;yJG t+yD;tykdifzsufodrf;vdkufw,f vdk@ a=unmwJhtcsdef[m trdArmjynfukd csnfaESmifxm;wJh u;awGudk
awmfveS fa&;enf;eJ@ azmufcJGjzwfawmufypfzdk@ vrf;om&Sdawmhw,fvd@k owfrSwf&r,ft
h csdefyJv@dk ArmjynfueG fjrLepfygwDu ,lqw,f?
tJ'Dtvm;tvmtwGufvnf; jyifqifr_ &Sd&ygr,f?
1363 ckESpf/ 'kwd,0gqdkvqef; 7 &uf?
2001 ckESpf/ Zlvdkifv 27 &uf?
20
o0%fv$m
wkwfjynfuGefjrLepfygwD wnfaxmifonfh tESpf 80 ajrmuf
txdrf;trSwfaetwGuf ArmjynfuGefjrLepfygwDrS ay;ykdonfho0%fv$m
okd
A[kdaumfrwD
wkwfjynfuGefjrLepfygwD?
yDuif;?
ta-umif;t&m?
? wkwfjynfuGefjrLepfygwD wnfaxmifonfh tESpf 80
txdrf;trSwfaetwGuf
ArmjynfuGefjrLepfygwDrS o0%fv$may;ydkjcif;?
ajrmuf
cspfpGmaom&Jabmfwkd
,ckESpfZlvkdifv 1 &ufaewGif wkwfjynfuGefjrLepfygwDonf oufwrf;tm;jzifh tESpf 80
jynfhajrmufay_yD? wkwfjynf uGefjrLepfygwD. orkdif;onf }uD;jrwf*k%fajymifonfhorkdif; jzpfayonf?
ygwDwnfaxmif_yD; 28 ESpf-umumvtwGif;wGif &JabmfarmfpDwkef;trSL;yaom ygwD
yxrrsKd;quf acgif;aqmifr+atmufwGif wkwfjynfuGefjrLepfygwD0ifrsm;onf ruHpzl;aom ukd,fusKd;
pGefv$wfr+/ tepfemcHr+rsm;jzifhvnf;aumif;/ qif;&Jyifyef;rSmra-umuf/ toufpGefv$wf&rSmra-umuf
onfh ruHpzl;aom ypPnf;rJhvlwef;pm;. awmfvSefa&;pdwf"mwfjzifhvnf;aumif; awmfvSefa&;c&D;wGif
taumuftauG twuftqif;rsm;ukd jzwfoef;_yD; orkdif;wGifonfh atmifyJGrsm;ukd qGwfcl;&&SdcJh-u
onf? tESpo
f abmt&qkad omf rmhupf fveD if0g'. tajccHrrl sm;ESihf wkwjf ynf. tcdidk t
f rmvufawGudk
rSefuefpGmaygif;pyfEkdifjcif;a-umifh 'Drdkua&pDopfawmfvSefa&;wGif atmifyJGrsm;&&Sdum wkwfjynfol
orRwEkdiif aH wmfudk xlaxmifEdik cf h-J uonf? TtajccHay:wGif qd&k ,
S v
f pfpepf. tajccHtw
k fjrpf ukv
d nf;
atmifjrifpGmcsrSwfEkdifcJh-uonf?
&Jabmfwdefa&Smifzif trSL;yaom ygwD. 'kwd,rsKd;qufacgif;aqmifr+onf qdk&S,fvpf
awmfvSefa&;ESifh qdk&S,fvpfwnfaqmufa&; umvtwGif;wGif&&SdcJhaom ygwD.tawGtuHESifh
oifcef;pmrsm;ukd jyefvnfokH;oyfum wkwfjynf. tckdiftrmxl;jcm;csufrsm;ESifh ukdufnDaom
qdk&S,fvpfpepfwnfaqmufa&; vrf;pOfay:vpDrsm;ukd csrSwfusifhokH;Ekdifjcif;a-umifhvnf;aumif;/
&Jabmfusef;ZDrif; trSL;yaom ygwDwwd,rsKd;quf acgif;aqmifr+onf rmhufpf vDeif0g'/ armfpDwkef;
tawG;tac:/ wdefa&Smifzifoabmw&m; txl;ojzifh wdefa&Smifzifoabmw&m;ukd vrf;!eftjzpf
xm;_yD;/ Tvrf;pOfay:vpDrsm;twkdif; qufvufusifhokH;Ekdifjcif;a-umifhvnf;aumif; vGefcJhonfhtESpf
ESpfq,ftwGif;wGif wkwfjynf. pD;yGm;a&;ESifh EdkifiHawmf.tiftm;rSm tHhrcef;wkd;wufvmcJhonf?
jynfolvlxk. aexkdifr+b0tqifhtwef;rSm tvGefodomxif&Sm;pGm wkd;wufaumif;rGefvmcJhonf?
wkwfjynf. Ekdifiw
H umh*k%o
f duQmonfvnf; }uD;rm;pGmjrifw
h ufvmcJhayonf? wkwfjynf. rsufESm
oGifjyifukd tHh-oavmufatmif ajymif;vJoGm;apcJhayonf? Tbufaygif;pkH atmifyJGrsm;u
wkdawmif;aomumvtwGif;rSmyifv#if qdk&S,fvpfpepf. omvGefr+ESifhpGrf;yum;ukd xif&Sm;pGm
azmfxkwfjyoEkdfifcJh&m u|efawmfwdktygt0if urBmhvkyfom;jynfolrsm;tm; ESpfaxmif;tm;& jzpfapcJh
ayonf? TatmifyJGrsm;twGuf wkwfjynfuGefjrLepfygwDacgif;aqmifr+ESifh ygwD0ifxkw&yfvkH;tm;
vnf;aumif;/ wkwfjynf&Sd vlrsKd;pkHjynfolvlxkw&yfvkH;tm;vnf;aumif; u|efawmfwdkygwDtaeESifh
vd+ufvSJpGm csD;usL;*k%fytyfygonf?
qdk&S,fvpfwnfaqmufa&;wGif wkwfjynfolorRwEkdifiHu &&SdcJhaomatmifyJGrsm;onf
jynfolhtm%m
orkdif;t"dy`m,f&SdkHomru EkdifiHwumht"dy`m,fvnf; aqmifayonf? vlr+pD;yGm;a&;pepfw&yftaeESifh
t&if;&SifpepfxufomvGefaom qdk&S,fvpfpepfonf orkdif;tauGtaumufrsm;ukd jzwfoef;&rnfrSm
ra&Smifv$JEkdifapumrl twdwf/ ypPKy`efumvrsm;wGifomru tem*wfumvwGifvnf; jzpfay:wdk;yGm;
vmrnfuv
kd nf;aumif;/ wkdif;jynfwjynf okdr[kwf tcsKd wGio
f mru wdki;f jynftrsm;tjym;wGif rkcsay:xGef;
vmOD;rnfukdvnf;aumif; &nf!ef;azmfjyaeayonf?
1989 ckESpfESifh 1991 ckESpfumvtwGif; ta&SOa&my jynfol'Drdkua&pD EdkifiHrsm;ESifh qdkAD,uf
,leD,Honf ydvJcJhapumrl wkwfjynf&Sd qdk&S,fvpfpepfonfum; wnfwHh_yD; ckdif_rJcJhayonf? TwGif
u|efawmfwdkonf ordkif;tawGtuHESifh oifcef;pmrsm;udk b,faomtcgr# arhaysmufIrjzpfay?
qdAk ,
D uf,el ,
D H uGejf rLepfygwD acgi;f aqmifro
+ nf rmhupf fvDeif0g' tajccHrrl sm;ukd pGefypfch-J uonf?
"e&Sifyjyifa&;vuQ%maqmifaom yGiv
hf if;a&; ESifh taqmufttkH yjyifa&; ukd csrw
S fusio
fh H;k cJh-uonf?
jynfwGi f;wGi f "e&Si fvpfb &,f0g' tkHuGr+onf tESH tjyef jzpfvmum jynfyrSa ESmifh,Sufa oG;xkd;
vH+aqmfr+rsm;ESifh a&m,Suf_yD; EkdifiHa&;wnf_idrfr+onf qkH;H+;vufvGwfcJh&onf? EkdifiHa&;tm%monfvnf;
yduscJh&ayonf?
TonfESifh ajzmifhajzmifh}uD;qefusifpGmyif wkwfjynfuGefjrLepfygwDonf rmhufpfvDeif0g' tajccH
rlrsm;ukd wif;wif;usyfusyf qkyfukdifcJhonf? qdk&S,fvpfvrf;a-umif;/ jynfol'Drdkua&pD tm%m&Sifpepf/
uGefjrLepfygwD. acgif;aqmifr+/ rmhufpfvDeif0g' = armfpDwkef;tawG;tac: [laom tajccHrl}uD; 4 &yfudk
pJpG _JG rJ_rJqyk u
f ikd f usiho
f ;Hk cJhonf? TtajccHay:wGif yjyifa&;ESihf jynfyokd wHcg;zGiafh &;ay:vpDukd taumiftxnf
azmfcJhonf? ,if;ay:vpDukd taumiftxnfazmfonfh jzpfpOfwav#mufvkH;wGif "e&Sifvpfb&,f0g'ukd
qefusifwkdufzsuf_yD; EkdifiHa&;wnf_idrfr+ESifh jynfwGif;nD!Gwfr+udk xdef;odrf;wnfaqmufcJhonf? Tokd
qdk&S,fvpfwnfaqmufa&;umvwGif rmhufpfvDeif0g' tajccHrlrsm;ESifh wkwfjynf. tckdkiftrmvufawGukd
rSefuefpGmaygif;pyfusifhokH;Ekdifjcif;a-umifh wkwfjynfwGi f qdk&S,fvpfpepfonf qdkAD,uf,leD,HuJhokd
yduo
JG mG ;jcif;r&SdbJ wnfwcHh dik f_rJchaJ yonf? atmifyrJG sm;ukd qufwu
kd &f &Scd haJ yonf? wkwfjynfuGefjrLepfygwDu
csrSwfcJhaom 21 &mpktv,fwGif a&muf&Sd&rnfh &nfrSef;csufyef;wkdifrsm;udk taumiftxnf azmfEkdifygu
qdk&S,fvpfpepf. omvGefcsufudk qwufxrf;ykd; tvGefxif&Sm;pGm oufaoxljyEkdifrnf jzpfayonf?
Tvmrnfh atmifyJGrsm;onf wkwfjynftwGufomru urBmhqdk&S,fvpfta&;awmfykHtwGuf tvGef
ta&;}uD;aomtcef;rS yg0ifayvdrfhrnf? wkwfjynfuGefjrLepfygwDonf T}uD;av;aom vkyfief;wm0efudk
atmifjrifpGm xrf;aqmifEkdifvdrfhrnf[k u|efawmfwdk vkH;0,kH-unf ayonf?
if;tjyif ,aeurBmwGif Adkvfuspdk;rdk;a&;0g'onf qufvufwnf&Sdae_yD; vufuseftiftm;vGef
EdkifiH}uD;jzpfonfh tar&duefonf ae&mtESH yHkomefwrsdK;r[kwfwrsdK;ESifh qufvufusL;ausmf Adkvfus
aeonfudk awG&onf? ,ckESpf {_yDvqef;wGif jzpfyGm;cJhaom wdkufav,mOfr;0rfa0 usqHk;cJh&onfh
ta&;tcif;onf xif&Sm;onfh om"uw&yf jzpfygI TudpPudk wkwfjynftaeESifh wnf-unfcdkifrm
jywfom;pGm &yfwnfajz&Sif;aeonfudk u|efawmfwdk udqdkygonf?
ArmjynfuGefjrLepfygwD taeESifhvnf; Adkvfuspdk;rdk;a&;0g'udk ckcHwdkufyGJqifoGm;rnfom jzpfonf?
vuf&SdArmjynf. tajctaewGifrl jynfwGif;_idrf;csrf;a&;/ 'Drdkua&pDa&;/ trsKd;om;nD!Gwfa&;
[laom ta&;udpPrsm;onf tjyeftvSefqufpyfae_yD; tjyeftvSef tusKd;yaeaom jy\em}uD; 3 &yf
jzpfonf? jynfolvlxktusKd;twGuf *kwpkduf tjynfht0 ajz&Sif;ay;&ef tylwjyif;awmif;qkdaeaom
vkyfief;wm0ef}uD;rsm;vnf; jzpfonf? u|efawmfwdkygwDonf Tjy\emrsm;ukd ajz&Sif;Ekdif&eftwGuf
ESp&f Snfvrsm; tpOfwpkduf ud;yrf;tm;xkwfcJhayonf? ,ckvnf;qufvufI tjcm;aom jynfcspftiftm;pk
rsm;ESifhtwl wpnf;wvkH;wnf;yl;aygif;I tifwkduftm;wkduf vkH;yef;tm;xkwfoGm;ygrnf?
vuf&SdArmjynfwGif _idrf;csrf;_yD; 'Drdkua&pD&SdkHomru trsKd;om;nD!Gwfa&; wnfaqmufEkdifrS
omv#if EkdifiHa&;ESifh vlr+a&;t& wnf_idrfaomywf0ef;usifw&yfudk zefwD;Ekdifayvdrfhrnf? EkdifiHa&;ESifh vlr+a&;
t& wnf_idrfr+&SdrSomv#if pD;yGm;a&;vkyfief;ukd atmifjrifatmif zdzdpD;pD;aZmufcs aqmif&GufEkdifayvdrfhrnf?
22
jynfolhtm%m
pD;yGm;a&; zGH zd;wkd;wufrSomv#if wkdi;f jynf. bufaygif;pkHtiftm; }uD;xGm;vm_yD; jynfolvlxk. aexkdifr+
b0 tqifhtwef;jrifhwufvmatmif pGrf;aqmifEkdifayvdrfhrnf? Tokdvkyfjcif;jzifhomv#if 21 &mpk
urBm}uD;wGif xdu
k w
f efaomtqifhtwef;&So
d nfh Armjynfopfudk wnfaqmufEikd v
f drrfh nf[k u|efawmfwkd
pJGpJG_rJ_rJ,kH-unfayonf? Tvkyfi ef;wm0efrsm;ukd atmifjrifatmifxrf;aqmif&mwGi f Armjynf
uGefjrLepfygwDonf wwyfwtm;taeESifh pGrf;tm;&Sdor# yg0ifaqmif&GufoGm;rnf jzpfayonf?
rmhufpfvDeif0g' t"Gef&Snfygap?
wkwfjynfuGefjrLepfygwD t"Gef&Snfygap?
u|efawmfwdkygwDESpf&yf/ jynfolESpf&yf. cspf-unfaoG;pnf;nD!Gwfr+
t"Gef&Snfygap?
2001 ckESpf/ ZGefv/ 1 &uf?
A[kdpnf;kH;a&;aumfrwD
ArmjynfuGefjrLepfygwD?
23
o0%fv$m
AD,uferfuGefjrLepfygwD. udk;}udrfajrmuf jynfvHk;qdkif&muGef*&ufodk@ ay;ydk@onfh
ArmjynfuGefjrLepfygwD.*k%fyo0%fv$m
odk@
obmywdtzJG@
ukd;}udrfajrmuf jynfvkH;qkdif&muGef*&uf
AD,uferf uGefjrLepfygwD?
rS
A[kdpnf;kH;a&;aumfrwD
Armjynf uGefjrLepfygwD?
ta=umif;t&m?
? *k%fyo0%fv$may;ykd@jcif;?
cspfvSpGmaom&Jabmfwdk@
,ckvkd*k%fa&mifajymif+yD; r*Fvmtaygif;ESifh jynfhpkHaom tcgor,wGif &Jabmfwdk@ESifhwuG
uGef*&ufukd,fpm;vS,ftaygif;tm; u|efawmfwdkonf ygwD0ifxkw&yfvkH;ukd,fpm; ypPnf;rJhE_wfcGef;
qufojcif; yvkyfvkdufygonf? TuGef*&ufonf atmifjrifr_&&Sd+yD; 21 &mpktwGif;wGif AD,uferf
'Drdku&ufwpf orRwEdkifiHtwGuf ykdrkdrsm;jym;aom atmifjrifr_rsm;&&Sd&ef pDrHudef;rsm; csrSwfoGm;Ekdifrnf[k
u|efawmfwdk ar#mfvifhygonf?
AD,uferfuGefjrLepfygwDonf *k%fa&mifajymifaom ygwDw&yfjzpf+yD; e,fcsJpepfESifh Akdvfus
v$rf;rkd;a&;0g'wkd@ukd ykHpHrsKd;pkHjzifh wkdufyJGqifE$Jaeaom urBmhjynfolrsm;u tm;&zG,f rD;SL;wefaqmifozG,f
oabmxm;=uayonf? &Jabmf[kdcsDrif; qkdcJhonfhtwkdif; AD,uferfygwDESifh jynfolwdk@onf rdrdwkd@ukd,frdrd
vGwfajrmufapa&;twGuf rdrt
d iftm;ukd tokH;ycJh=uygonf? wcsed fwnf;wGif urBmhtiftm;t}uD;qk;H ESifh
tarmufrmqkH; usL;ausmfolukd olwdk@onf arhr&Ekdifaomoifcef;pmrsm; oif=um;ay;cJh=uonfhtwGuf
urBm hj ynfo lrsm; 0rf;ajrmuft m;&cJ h=u&ygonf? &Ja bmf[k dc sD rif ;. vrf;!efr _t wdki f ; AD ,ufe rf
uGefjrLepfygwDESifh AD,uferfjynfolwkd@om wkdufyJGr0ifcJhygu tar&duefe,fcsJESifh qDwkd;tzJG@wkd@onf
ta&S@awmiftm&SEdik fiHrsm;rS vlrsK;d pkHjynfolwd@k tay: qufvufAkdvu
f s tEkdifusifhae=uayrnf? a'otwGif;
ppfyJGrsm; wyJG+yD;wyJG qifE$Jae=urnfjzpfonf?
okd@ &mwGi f u|efa wmfwdk onf urBm hwOD; wnf;aom r[mtift m;}uD;. v#Kd0Suft }uH
tpnfrsm;ukd vspfvsLyxm;jcif;tm;jzifh rdrdudk,frdrd owdvufvGwf rjzpfoGm;ap&ef txl;tav;xm;
&ygrnf?
qdkAD,uf,leD,HESifh tjcm;ta&S@Oa&my qdk&S,fvpfEkdifiHrsm; yus+yD;aemufwGif urBmay:&Sd
jynfolrsm;ESifh ypPnf;rJhrsm;onf AD,uferf'Drkdu&ufwpforRwEkdifiHtay:wGifvnf; tmkHpkduftav;xm;
vm=uygonf? ruHpzl;&ufpuf=urf;uwfaomppfyJGu azmfxkwfcJhaom tytysufrsm;ESifh AkH;usif;rsm;
A&yG=um;rS ay:xGef;vmaom EkdifiHwEkid fiHtaejzifh rnfuo
Jh kd@ olwkd@.wkdif;jynfudk wnfaqmuf+yD; wkd;wufr_
vrf;a=umif;ukd &SmazGoGm;rnfqdkonfukd urBmhjynfolrsm;ESifh ypPnf;rJhrsm;u =unfhjrifvkd=uygonf? urBmh
qdk&S,fvpfpepfonf cufcJ=urf;wrf;aom prf;oyfr_rsm;ukd awG@ uHa e&onfht csdefwGi f AD,uferf
uGejf rLepfygwDEiS hf AD,uferfjynfow
l @kd onf +idrf;csr;f a&;ESihf 'Dru
kd a&pDukd cspfjrwfE;kd +yD; qd&k S,v
f pfpepftay:wGif
,kH=unfr_xm;&Sd=uaom urBmhjynfolrsm;twGuf ,cifutwkdif; tm;&wufuzG,f qufvuf&yfwnf
oGm;rnf[k u|efawmfwdk ,kH=unfygonf?
jynfolhtm%m
25
o0%fv$m
UCP - CPSU . 32 }udrfajrmuf txl;uGef*&ufodk@ ay;ydk@onfh
ArmjynfuGefjrLepfygwD. o0%fv$m
odk@
armfpukd/ k&Sm;jynf?
rS
A[kdpnf;kH;a&;aumfrwD
Armjynf uGefjrLepfygwD
Armjynf?
ta=umif;t&m?
? *k%fyo0%fv$may;ykd@jcif;?
cspfvSpGmaom&Jabmfwkd@
u|efa wmf wdk . ygwD0ifxk w&yfvkH;ukd,fpm; &Ja bmfwdk@ ukd csD;usL;*k%fyvkdygonf?
TuGef*&uf vkH;0atmifjrifygapa=umif;vnf; qENyvkdufygonf?
usef&Sdaeao;aom qdk&S,fvpfEkdifiHrsm;/ qif;&JaomEkdifiHrsm;/ vuf0Jtiftm;pkrsm;ESifh urBmh
tzdEdSyfcH jynfolrsm;tay:wGif t&if;&SifurBmhv$rf;+cHKa&;u tvkH;pkHaom &ufpuf=urf;uwfonfh
wkdufyJGudk qifE$Jaeaom tcgor,wGif EkdifiHwumuGefjrLepfv_yf&Sm;r_onf jyefvnfemvefxlvm&ef
twGuf rsm;pGmtm;xkwfvkH;yef; wkdufyJG0ifoGm;&ayrnf? TtcsdefrsKd;wGif uGefjrLepfygwDw&yf.
atmifjrifr_ okd@r[kwf qk;H _;H r_onf usen
f t
D pfukd ygwrD sm;tay:wGif wlnaD omtusK;d oufr_ &Sad yonf?
,if;aemufcH ta=umif;tcsufa=umifh ypPnf;rJhtzJGtpnf;rsm; txl;ojzifh ygwD}uD;rsm;. uGef*&uf
rsm;ukd urBmhypPnf;rJhrsm;onf ar#mfvifhcsurf sm;jzifh apmifh=unfah eavh&dyS gonf? u|eaf wmfwdk onfvnf;
cif;csufr[kwfyg?
EkdifiHwumht&if;ESifh e,fcsJpepfwdk@. enf;y&d,m,fonf tvGefkd;pif;vSayonf? olwdk@
rESpfr@aom EkdifiHtm;vkH;udk zcJGypfjcif;jzifh tm;enf;oGm;ap&efESifh wurBmvkH;ukd t&if;&Sifpepf
ya&;okd@oGm;&m olwkd@.vrf;a=umif;wGif &yfwnf[ef@wm;aeaom vuf0JygwDrsm;ukd tm;enf;oGm;
ap&ef odk@r[kwf jzpfEdkifygu acsr_ef;ypf&efwdk@ jzpfygonf? rsufarSmuftcsdefwGif tvGeftrif; tm;}uD;
aeojzifh olw@kd .&nfrSe;f csufrsm; odk@r[kwf ,if;wdk@udk taumiftxnfazmf&ef enf;vrf;rsm;ukd olwk@d
zkH;uG,fxm;&ef rvkd=uyg? vuf&SdtcsdefwGif olwdk@onf tiftm;}uD;rm;ae+yD; u|efawmfwdk tm;enf;
aeonfudk u|efawmfwdktm;vkH; 0efcH=u&ygrnf?
k&Sm;jynfolwdk@tay: k&Sm;uGefjrLepfwdk@.vluufrsm;r_ESifh =oZm}uD;xGm;vmaejcif;onf
urBmhvuf0J tiftm;pkrsm;ESifh jynfolrsm;twGuf tpOft+rJ tm;ay;r_}uD;yif jzpfygonf? k&Sm;
Ekdiif o
H nf atmufwdb
k mawmfveS fa&; arG;zGm;cJhaomae&mjzpf+yD; xkad wmfveS af &;. }uD;rm;jyif;xefaom
pGrf;tiftm;rmefwdk@u u|efawmfwdktwGuf rmhufpf0g'/ vDeif0g'udk aqmif=uOf;ay;cJhkHrubJ e,fcsJ@
xrf;ykd;atmufrSvnf; vGwfajrmufapcJhonfudk rnfonfhtcgr# arhoGm;rnfr[kwfay? &JabmfvDeifESifh
&Jabmfpwmvifwkd@u olwdk@. olrwlonfhpGrf;&nfrsm;udk usifhokH;cJhaomEkdifiH. rdk;aumif;uifwGif
jynfolhtm%m
nDtpfudkqufqHa&; t"Gef@&Snfygap?
27
tdwfzGifhay;pm
wpn OuUX Akdvfomausmfokd@ tdwfzGi fhay;pm
13/ 10/ 2000 &ufpJGwyfxm;onfh Akdvfoef;a&$ (etz OuUX) xHokd@ Akdvfomausmf (wpn OuUX) rS
ay;pmukd zwf&ygonf? v#Kd0Suf[k owfrSwfxm;aomfvnf; rv#Kd0Sufvdka=umif; odomygonf? wpnygwD
xGufvmoifh+yD[k u|efawmfwdk ajymcJhonfrSm =umyg+yD? ,ckxGufvmojzifh uqkdygonf?
xGuv
f monfh&ufpu
GJ dk =unfhaomtcg etzESihf a':atmifqef;pk=unfwd@k pum;ajymyJG ponft
h csed Ef iS hf
wkdufqkdifaeonfukd awG@&ygonf? a&;xm;onfhtmabmfukd =unfhaomtcgvnf; vdyfjymroef@/ ordkif;
w&m;cH tjzpfrcHEkdif[k qkdxm;ojzifh T pum;ajymyJG jzpfap&ef olwdk@vnf;wGef;aqmfay;aeygonf[k
wkid ;f jynfo@dk today;vk[
d ef &Syd gonf? u|eaf wmfwkd onf Akv
d af e0if;xHo@dk raorDwidk ;f jynftwGuf aumif;r_wckawmh
vkyfoGm;apcsifa=umif; pma&;zl;ygonf? etzESifh NLD aphpyfaqG;aEG;yJG jzpfajrmufatmif ol.t&Sdeft0gukdokH;+yD;
ol@wynfhom;ajr;rsm;ukd wGef;ay;ygu wdkif;jynftwGuf aumif;r_wckyjcif;[k u|efawmfwdk,lqrnfjzpfa=umif;
pma&;jcif; jzpfygonf?
,ckvnf; wpnwGif;rS wyfrSL;}uD; (a[mif;) rsm;okd@ atmufygtwkdif; t}uHay;vkdygonf? wpn
taeESifh wyfrawmfyuJGrnfukd pkd;&drfaea=umif; txift&Sm; awG@&ygonf? NLD ESifh wpn uJGaejcif;onf
wyfrawmfyuJGjcif;. jykyf[k qkdxm;ygonf? u|efawmfwdk oabmwlygonf? 48 - 49 uvnf; Tokd@yif
yuJGzl;ygonf? xkdudpPukdawmh wpnu xnfhrajymyg? Akdvfae0if; tvkdrusjzpfrSmufdk pkd;&drfIjzpfygvdrfhrnf?
u|efawmfwdk em;vnfygonf?
wpnu AkdvfaZmfxGef;vkdvlawG etzxJrS xyfrHay:xGufvmrnfudk pkd;&drfaea=umif; txift&Sm;
awG@&ygonf? pdk;&drfxkdufygonf?
etz ppftkyfpkrSm tajcmufwkduf b0ifjrifhaeygonf? Akdvfomausmfwdk@vnf; awG@rdvdrfhrnfxifygonf?
a&S@uppftkyfpka[mif;rsm; rvkyfEdkifcJhwmawG olwkd@vkyfEkdifonf[k txifa&muf+yD; b0ifjrifh=ujcif; jzpfygonf?
ppfat;acwf ukefqkH;jcif;qkdaom ta=umif;tcsufukd olwdk@xnfhrwGuf=uyg?
xkdokd@ xnfhrwGufaoma=umifh ppfat;vGefacwf. tusKd;aus;Zl; ,m,DcHpm;&jcif;ukd t[kwf}uD;
xifae+yD; ppfat;vGefacwfuay;vmrnfh tEW&m,fukd rjrifEdkif=uawmhyg?
90 ckESpf a&G;aumufyJG&v'fukd jiif;y,fjcif;onf jynfwGif;a&;oufouf jzpfygonf? xdkjiif;y,fjcif;.
tusKd;quftjzpf EkdifiHwumhcGifwGif txD;usefjzpf&ygonf? aemufqkH;wGif AkdvfaZmfxGef;vkd yk*~KdvfrsKd;ay:&ygonf?
,ckrl jynfya&; (xdkif;ESifh yg;pyfppfwkdufjcif;) ukd vkyfvmygonf? Tb0ifjrifhvkyf&yfa=umifh wdkif;jynf
'kuaQ wG@ygvdrrhf nf? wpnygwD tpk;d &drq
f H;k jzpfaom wyfrawmfyuJaG &;ESihf &yfaernfhupd P r[kwfyg? wkdi;f jynfyuJrG nfh
tEW&m,f}uD;yg uyfygvmygvdrfhrnf?
wpn OuUX Akdvfomausmftygt0if AkdvfxGef;wifpaom wpnacgif;aqmifpkonf acwftrsKd;rsKd;ukd
jzwfoef;zl;=uygonf? wcsufrmS ;kjH zifh wkid f;jynfrnfonfb
h 0 usa&mufEkdio
f nfukd od=uygonf? xdk@a=umifh vuf&Sd
ppftkyfpkukd tcsdefrD yjyifay;=uyg&ef wkdufwGef;tyfyga=umif;?
(u|efawmfwdk ajyma&;qkdcGifh&Sdol. xkdif;- Arm ta&;ESifhywfoufonfh xkwfjyefcsuf yl;wJGay;vkduf
ygonf?)
usef;rmI wdkif;jynftusKd; onfykd;Ekdif=uapa=umif; qkrGefaumif;awmif;ygonf?
ArmjynfuGefjrLepfygwDwGif;rS
oifwdk@.wkdufazmfwkdufzufa[mif;rsm;?
awmfvSefa&;ESifh
vkyf}uHa&;
(1)
awmfvSefa&;ESifh vkyf}uHa&;wGif
ta&;}uD;aomwlnrD +wck &Sdygonf? if;rSm
bkH&efoltay: rkef;wD;r+wGif wlnDjcif; jzpfyg
onf? vDeif. tpfukdonf vkyf}uHa &;
orm; jzpfonf? olonf Zmpepfu Zm
rdom;pkukd zefwD;xm;jcif;udk rod? pepfudk
rjrif Zmrdom;pkukdom taotvJ rkef;
onf? vkyf}uH&ef ud;pm;onf? aemufqkH;
rd_yD; ao'%fuscH&onf? Zmpepf &Sdaev#if
Zmwa,mufaou aemufZmwa,muf
ay:vmrnf ? aemufZmu a&S Zmxuf
awmif qdk;csifq kd;rnf? Akdvfatmifqef;
vkyf}uHcH&_yD; OD;apmwufvmv#if rnfokd
jzpfrnfenf;/ wcg zqyvxJrS aemuf
wufolonf ykdaumif;vmoavm = ykdqdk;
oGm;oavm = pOf;pm;-unfhyg?
pepfudkrjrif vludkjrifaomol
onf rnfonfhtcgr# EkdifiaH &;wnf_idrfrr+ &Sd/
tck w rsKd; awmf -umwrsKd ;/ tawmf
Aavmif;AvJEdkifonf?
wkwfjynfrS
0rfusifa0hukd-unfh? olonfrefcsL;rif;quf
udk rkef;onf/ vkyf}uHonf/ aecsif;ncsif;
wjynfvkH;ausmf-um;oGm;onf? aemuf
autrf w D vuf 0 J * k d % f ; jzpf v monf ?
csef a u&S d w f . vuf , m*k d % f ; uk d r k e f ; I
vuf0J vkyfjcif; jzpfonf? aemufawmh
zuf q pf * syef . k y f a o;xd y f o D ; jzpf _ yD ;
Zmwfodrf;onf? refcsL;rif;quf qefusif
jynfolhtm%m
uGefjrLepfrsm;a&m olwkd yg jrifae-uygonf?
rsufpdvnfaeolrsm; rSmvnf; wcsKdu
tppf t rS e f rsuf p d v nf a ewmjzpf I
wcsKduqGrf;qef&zkd rsufpdvnf[efaqmif
aejcif; jzpfEkdifygonf? Tokdjzpfaeonhf
tajctaeukd rudufwmcsif;vnf; wl-u
ygonf?
vrf;qkH;v#if &Gm awG rnf rSef
aomf v nf ; uk d , f a &muf c sif o nf h & G m
ra&mufrSmukd jrifyckH si;f vnf; wl-uygonf?
okd aomfjrifycHk si;f rnfodk yifwal p
= vkyfykHcsif;um; jy'g;wvrf; oHwvrf;
jzpfygonf?
(3)
xdkif;wGif oH;kH pD;onfhudpP ay:pOf
u uGefjrLepfrsm;u xkd&Jabmfrsm;ukd tjypf
rajymcJhyg? pmemr+jycJhygonf? okd aomf
vrf ; rS m ;aeonf u d k a wmh wm0ef t &
axmufjycJhygonf?
wESpfukef wESpfq ef; ykd*suf
wif/ aiGxkwf/ wckckvkyf ToHo&mwGif
arsmygaeolwcsKdukd olwkd rauseyfyg?
ykd*suft& vkyfonfhtvkyfawGuvnf;
rnf r nf & & atmif j rif r + r &jzpf a v/
rauseyfr+u tpkdiftcJ}uD;vmavjzpf_yD;
tvk y f w ck u d k rnf r nf & &jzpf a tmif
vkyfvkdufawmhonf?
vk y f } uH a &;onf vl x k u d k
tm;uk d ; p&mrvk d wuk d , f a wmf v k y f I
&onf? okdr[kwf vlwpk pk_yD;vkyI
f &onf?
jrefjrefvnf; tvkyfjzpfygonf? -um-um
vkyfaev#ifvnf; r&yg/ ayguf-um;oGm;
rnf?
1300 jynft
h a&;awmfyHk qk;H +;H pOf
uvnf; aeol&def (r[maqG) . ra-umuf
w&m;rSm wkd;wufol vli,fuduf jzpfcJh
onf ? ol pmrsm;u vk y f } uH a &;ud k y J
!ef;onf? okdaomf xkdpOfuvli,fawGrSm
ppft awG tuHr&Sd/ ppfA[k okwawmif
r&SdcJhyg? ,ckjyefpOf;pm;v#if &,fp&mrsm;
jzpfaeonf? vufypfAkH;ukd tEkjrLvufeuf
avmuf txif a &muf a eaom ta&;
tom;rsm; jzpfaevdk = =yg?
'k w d , urB m ppf jzwf o ef ; _yD ;
aomtcg wkd;wufolvli,frsm; rajymESifh
30
aus;vufvx
l konfyif aoewftrsKd;rsK;d ukd
ypfwwf_yD; vufypfAkH;jzifh oriftkyfukd
ypfaomacwf a&mufae_yD?
xkdif;rS&Jabmfrsm;onf vufeuf
&Sm & rcufy g? xd dk a-umif h 1300 jynf h
ta&;awmfykH 'Da&uswGif vkyf}uHa&;0g'u
pdwful;omul;Ekdifaomfvnf; ,ckrl vkyfcsif
v#if vG,faeyg_yD?
uGefjrLepfrsm;onf vkyf}uHa&;
vkyfzdk rnfonfht cgur# pdwfrul;cJhyg?
vkyfcsifv#if ocifEk/ OD;AaqG/ OD;ausmf_idrf;/
Akd v fa e0if; tp ppf t ky f pk 0 if A dk vf r sm;uk d
vkyf}uHEkdifygonf? olwkd.vl,kH teD;uyf
udk,f&HawmfvkyfcJhonfh Akdvfrsm;/ wyfom;
rsm; uGefjrLepfygwDxJwGif trsm;tjym; &SdcJh
ygonf?
uG e f j rLepf r sm;wG i f &ef o l u k d
rkef;onfh'D*&D ykdv#ifom ykdrnf/ ravsmhyg?
iuef;aovnf; iapGay:rnfuo
kd dI vky}f uH
a&;udk pdwfrul;cJhjcif;jzpfygonf?
vkyf}uHa &;. om;aumifrsm;
tjzpf uGefjrLepfrsm; cHcJh&onfrSm rsm;vS
ygonf ? ukd ode f; azESi f ht wl tdE Nd ,ok d
oGm;cJhaom ocifwifa&$ (ausmufqnf) rS
tp ocifoef;xGef;tqkH; vkyf}uH c Hc Jh&
ygonf?
Akdvfodef;/ AkdvftmVm0u pol
polrsm;vnf; wenf;wzkH vky}f uHcH&jcif;yif
jzpfygonf?
(4)
vkyf}uHa&;a-umifh&onfh tusKd;
qufrsm;ukdvnf; uGefjrLepfrsm;-unfhyg
onf? ordki f;wGi fuHc Jh&aygif; rsm;yg_yD?
ya'o&mZfrif;ajymif;rif;vJG tusKkd;quf
rsm;uk d xnfhwG ufv#ifvnf; &ygonf?
okdaomf xnfhrwGufawmhyg?
vG w f v yf a &; wk d u f y J G a cwf
vk y f } uH a &;rsm;. tusKd ; quf u k d o m
ajymygrnf? 'kwd, urBmppft_yD; a&muf
vmaom t*F v d y f e ,f c sJ orm;onf
vk y f } uH a &;uk d oG , f 0 k d u f I aomf v nf ;
aumif;/ twdtvif;aomfvnf;aumif;
tm;ay;ygonf? zqyv = uGefjrLepf tuJG
umvu vk y f } uH o wf j zwf c H & aom
uGefjrLepfrsm; renf;yg? wjynfvkH;tESH
jynfolhtm%m
awmfvSefa&; atmifjrifr+rSm ppfwyfyjyif a&; rvkyfbJ r&Edkdifa-umif; xif&Sm;aeyg_yD?
wvufukdifppfwyfukd ryjyifbJ rnfonfht&mr# r&Ekdifa-umif; odomaeyg_yD? TonfrSm Akdvfatmifqef; vkyf}uHcH&jcif;.
tusKd;qufrsm; jzpfygonf?
,ckawmh Akdvaf tmifqef; [laom ewfae*k%
d ;f yif tcsKdifcaH e&_yD r[kwfavm? OD;apmpcJhaom vkyf}uHa&;. tusK;d qufum;
OD;apmar#mfrSef;cJhaom tvkyfudk Akdvfae0if;ESifh ukr`%Du qufvufvkyfaqmifaejcif;yif jzpfawmh onf?
(5)
uGefjrLepfESifhvkyf}uHa&;wGif orkdif;a-umif;qufpyfr+ &Sdaeygonf? tdENd,rS vkyf}uHa&;0g'D trsm;tjym; uGefjrLepf jzpfvm
-uygonf? e,fcsJukdrkef;_yD; wdkif;jynfcspfpdwfukd tajccH-ujcif;jzpfI qufpyfaejcif; jzpfygonf?
Armjynf uGefjrLepfygwD xlaxmifpOfu b*Fvm;&Jabmfrsm;. tcef;}uD;ygonf? 1939 rS 42 xd ygwD0if trsm;tjym;rSm
b*Fvm;&Ja bmfrsm; jzpfygonf? &Jabmf*kd&S,fonf ygwDaxmifcJhonfholwOD; jzpfygonf? (ygwD.aiG&wk 25 ESpfajrmufa e
ocifoef;xGef;. rdefcGef;wGif &Jabmf*kd&S,fudk axmyem ycJhygonf?)
b*FgvDygwD0if&JabmfwcsKd (q&m&m*sef ponf) rSm e*kdu b*Fvm;vkyf}uHa&; *kd%f;0ifrsm; jzpfygonf? ArmygwD0if
&Jabmfrsm;wGifvnf; e*g;euf*kd%f;0ifa[mif;rsm; ygygonf (jrif;_cH ukdukd}uD; polrsm;)?
vkyf}uHa&;0g'um; uGefjrLepf0g'xuf apmpGmay:cJhaom0g' jzpfygonf? &efolukd rcHcsifpdwf/ rkef;wD;pdwfwGif jrpfzsm;
cHxm;aom0g'jzpfI cspfolrkef;ol&Sdaeaom acwfwkdif;wGif &Sdaernfh0g' jzpfygonf? oufqkd;&Snfonfh0g' jzpfygonf? cspfol
rkef;oluvnf; tajymif;tvJ&dw
S wfawmh 'Daecspfolu aemufaerek ;f ol jzpfaewwfygonf? tajymif;tvJ rsm;wwfygonf? okd aomf
rkef;wD;r+wckwnf;jzifh awmfvSefa&;ukdawmh vkyI
f r&yg? vky}f uHa&;om vkyfI &ygrnf? rnfonfhvyk f}uHa&;r#vnf; pepfajymif;atmif
rvkyfEkdifcJhyg?
3/ 11/2000?
31
u rmv Trf;cHa7;u
o , f, lv mr, fh
E dkifiHa7;
tusdK;quf
jynfolhtm%m
'Dt&if;tES;D awGukd ydik fqikd o
f lawG[m
tar&duefEkid fiHu trsm;qH;k jzpfwJh Edik if v
H eG f
aumf yd k a &;S i f; }uD ; awG eJ @ b%fv k yf i ef ;
}uD;awGjzpf+yD; olwdk@twGuf tumtuG,f
ay;/ vkyfief;wGifus,fatmif vkyfay;ae
wmawGuawmh urBmhb%f/ EdkifiHwum
aiGa=u;&efyHkaiGtzGJ@eJ@ urBmhukefoG,fa&;
tzGJ@wdk@vdk taqmufttHkawG jzpfygw,f?
'ga=umifh ArmjynfrSmvJ urBmv$rf;cHa&;&J@
y%mrvdk@yJajymajym/ tudvdk@yJqdkqdk tJ'D
aumfydka&;Sif;}uD;awG&J@ t&if;tESD;awGeJ@
urBmhb%fpwmwdk@&J@ ajc&mvuf&mawG
uawmh tajccsjc,fvS, fp jyKaeyg+yD?
avmavmq,f r S m awmh trsm;qH k ;
0ifa&mufaewm[m tdrfeD;em;csif;EdkifiH
awGuvdk@ ajymEdkifygw,f?
'gayrJh 'gawG[m aemifvmvwWH@awG
eJ@ Ed_if;pmvdkuf&if bmrSrajymyavmuf
ygbl;? 'gudk etzppftpdk;&vJ odygw,f?
'ga=umifh olwdk@[m tar&duef-t*Fvdyf
pwmawGudk qef@usifwpJh um;awG yg;pyfu
vd_ifvd_ifajymaeayr,fh tJ'D e,fcsJ@}uD;
awG &J@tw
d x
f rJ mS atmifqyk efxv
D ufrw
S f
SdaewJhtwGuf t+rJwuGufcsef ajymae=u
ygw,f? 'Dae@Armjynf&J@ ordkif;tauG@tcsKd ;
[m Armjynf t k y f p d k ; ol v l w ef ; pm;eJ @
'DEdkifiHvGefaumfydka&;Sif;}uD;awG&J@ Zmwf
aygif;cef;vdk jzpfvmaewm awG@&ygw,f?
Armjynfta&;udk ajzSif;&mrSm
ArmjynfuppftkyfpkeJ@ taemufEdkifiH}uD;
awG[m ArmjynfjynfolawGudk ab;z,f+yD;
olwdk@ csif;vuf0g;dku fa jzSi f;zdk@ u;pm;
ae=uwm[m 'ga=umifhyJ jzpfygw,f?
0gSi fwef[m tm%mS i fa wG
tkyfpdk;wJh wjcm;EdkifiHawGxJudkawmh tar
&dueft&if;tESD;awG tuef@towfrSd
pD;0ifap+yD; ArmjynfvdkEdkifiHudkrS bmjzpfvdk@
EdkifiHa&;tcsuftvufawGudk awmif;qdk
ae&wmvJ qd k w m[mvJ pOf ; pm;p&m
tcsufwcsufyg? ta=umif;u 'Drdkua&pD
ol&Ja umif;}uD; tar&dueftzdk@ 'Da e@
urB m rS m ol @ &J @ 'D r d k u a&pD t usd K ;
aqmifGufr_ awGudk xifSm;apwJh cGif
wcsdK@ vdkygw,f? tJ'DtwGuf wkwfjynf
ab;rSmuyfaewJh Armjynf[m armifSif
jzpfoGm;&wmyg?
udkvdkeDvufopf?
urBmv$rf;+cKHa&;[m tifrwef
acwfaemufusaewJh ArmjynfvEdk ifdk if aH wGukd
t&if;tESD;awG/ enf;ynmawG/ ody`HypPnf;
awG/ aemuf+yD; tvkyftudkifawG o,f
aqmifvmrSmjzpfygw,f? 'gawGudk wwd,
urBmEdkifiHawG[m tdk;rsm;w,f/ acs;cg;
w,f rvkyfbJ udk,fhtwGuf &oavmuf
,l=u&rSmyg? 'gayrJh urBmv$rf;+cKHa&;u
o,f vmwmrSm wjcm;[mawG Sda eyg
ao;w,fqdkwmudk arhvkd@rjzpfygbl;?
urBmv$rf;+cKHa&;qdkwm tar
&duefv$rf;rdk;r_udk pum;wrsdK;eJ@ vSnfhajym
wmygyJ? (Globalization is only another word for U.S. domination)
_ynfolhtm%m
xdk;wm jzpfygw,f? aemufwa=umif;uawmh urBmv$rf;+cKHa&;eJ@twl t&if;Sif pepf[m urBmay:rSm ol@pepfwckwnf; jzpfzdk@twGuf
bufaygif;pHkjyifqifwJhtxJu bufwzufvdk@ ajymEdkifygw,f? rmhufpf0g'&J@ oabmw&m;tiftm;udk oabmaygufoGm;vdk@ twkjrif
twwfoifwmvdk@ ajym&ifvJ &ygw,f/
urBmv$rf;cHa&;eJ@EdkifiHhtcsKyftjcm
urBmv$rf;cHa&;rSm txufpD;uaewJhEdkifiHawG&J@ oabmw&m;t&qdk&if EdkifiHqdkwm[m aps;uGufomjzpf+yD; tJ'DEdkifiHawGu
EdkifiHom;awG[m pm;oHk;olawGom jzpfygw,f? aps;uGufqdkwmrSm wHwdkif;rum&/ oHql;ud;r0dkif;&vkd@ olwdk@u qdkxm;w,f r[kwf
vm;? olwdk@&J@t&if;tESD;rsm;twGuf e,fedrdwf tuef@towf rSd&bl;vdk@ qdkaewm[m tJ'DEdkifiHawG&J@ tcsKyftjcmtm%mydkifr_udk
pdefac:aewmvdk jzpfaeordk@ tcktcg urBmv$rf;cHa&;eJ@ ywfouf+yD;ajym=uwdkif; 'DudpPudkxdyfrSmwif+yD; ajymae=uwm jzpfygw,f?
'geJ@ywfoufvdk@ tvG,fqHk;Oyrmjy&&if emzwm (N.A.F.T.A.) ac:ajrmuftar&duwdkuf vGwfvyfwJhukefoG,fr_pmcsKyftzGJ@&J@
enf;Oya' tcef; (11) xJu owfrSwfcsufwckudk=unfh&if odEdkifygw,f? tJ'gu tar&duefjynfaxmifpk/ uae'g/ ruUqDudkEdkifiHwdk@rSm
&if;ESD;jrKyfESH=uwJh EdkifiHjcm;ut&if;tESD;rsm;taeeJ@ oufqdkif&mtpdk;&&J@ qHk;jzwfcsufwckcka=umifh vkyfief;rSmepfem qHk;_H;r_Sd&if
tJ'Dtpd;k &udk avsmfa=u;awmif;Edik fw,f qdkwmygy?J 'g[m olwk@d csif;awmifrS rcHr&yfEkid jf zpfvmvd@k ajymqdkvm =uwJh jy\emjzpfygw,f?
udk,fhrSm aiGvJrSd/ enf;ynmvJrydkifqdkifvdk@ olwdk@ qDu &if;ESD;jrKyfESHr_udkom vnfwqef@qef@ar#mfae&wJh qif;&JwJh EdkifiHawG[m
tJ'Dt&if;tES;D awG 0ifvmzd@k twGuf aumfaZmeDawG cif;ay;=u&mrSm yxrqH;k vkyaf y;&wmuawmh &if;ES;D jrKyfErHS t
_ wGuf aumif;rGew
f hJ
tajctaeawG zefwD;ay;&wmygyJ? qdkvdkwmu udk,fh EdkifiHom;udkawmifrS ray;wJh tcGifhxl;awG ay;&wmyg? tJ'DtwGuf
bDvfOya'opfawG jyXmef;ay;&wm Sdovdk/ wnfqJOya'awGudk zsufay;&wmvJ renf;ygbl;?
Armjynf r S m awmh 'D v d k t jzpf t ysuf a wG tck u d k y J renf ; awmh b l ; r[k w f y gvm;? etzppf t k y f p k [ m tJ ' D j ynf y u
t&if;Sif}uD;awGudk,fpm; olwdk@uaS@uxGuf vlrdkufvkyf+yD; vlxkudk+cdrf;ajcmuf[def;a[mufaewmudkvJ owdjyKoifhygw,f?
wjcm;EdkifiHawGeJ@rwlwmuawmh usaemfwdk@EdkifiHrmS tpdk;&qdkwmu tJ'Dvkyfief;SifawG/ ukefonfawGudk jrefrm Edik fiHom;rSwfyHkwifudkyg
xkwfay;aewmygyJ? oabmxm;}uD;&mrSmawmh SmrSSm;yg?
avmavmq,fumvrSm etzwdk@[m t*Fvdyfudk udk,fhEdkifiHtay:usL;ausmfodrf;ydkufcJholtjzpf cg;cg;oD;oD; ajymqdk
wdkucf ku
d af ewmawG r=umc% awG@&ygw,f? 'gayrJh t*Fvyd v
f ykd J ud,
k Efh ikd if u
H dk u|ejf yKcJo
h w
l OD;jzpfwhJ *syefuakd wmh wcGe;f rS vSerf ajym0Hhb;l
qdkwmvJ owdrjyKrdbJ raeygbl;? ArmjynfrSm yxrrsdK;qufppftkyfpkrStp aemufqHk; vufSdrsdK;quftxd *syeft&if;SifawGudk
tm&dcawWmae=u&avawmh ol@u|erf cH+yDZmwfum;dkufwJh ppftpdk;&[m *syefzufqpfawmfveS af &;ta=umif; a&'D,kZd mwfvrf;av;
awmif rv$ih0f hH mS bl;aygh? aemifrSm urBmv
h $r;f cHa&;t& t*Fvyd f tar&duef t&if;tES;D awG vSdr0hf ifvm+yD;&if Adv
k af e0if; armifb
h ufwefukd
av;pm; cJhyHkrsdK;awG trsm;}uD; xyfawG@&rSm aocsmaeygw,f?
urBm v$rf;cHa &;eJ@'Drdkua&pD
'Drdkua&pDwJhvdk@ qdkvdkuf&if usaemfwdk@ Armjynfom;rsm;[m csufjcif;qdkovdk acgif;axmif=unfhavhSd=uygw,f? 'Djy\emrSm
tifrwefrS tuJqwfw,fvk@d qd&k r,fxifygw,f? 'Dae@usaemfwk@d Ekid fiHrSmu urBmv$r;f cHa&;uo,fvmwJh tusKd ;aus;Zl;awGvJ rcHpm;
&/ 'Drdkua&pDvJ rl;vdk@rSp&mrSd jzpfaeavawmh 'DESpfck&J@ qufpyfr_udk b,fvdkem;vnfrvJqdkwm ar;cGef;xkwf&rvdk jzpfaeygw,f?
'Drdkua&pDSdrS jynfyut&if;tESD;eJ@ twwfynmawGvSdrfh0ifvmrSmvm;/ jynfyut&if;tESD;awG trsm;tjym;0ifa&mufvm+yD;rS
'Drdkua&pDSdrSmvm;/ 'DESpfck[m wGJ&ufom; wpHkvm;/ vSnfhywfawG;csifp&mawG jzpfaeygw,f? omefavm*spfxJrSm tajzrSmbJ
vufawG@tjzpftysufawGxJrSm tajzSm=u&atmifyg?
'Dae@wwd,urBmEdkifiHawGrSm taemufEdkifiH}uD;awG&J@ t&if;tESD;awG 'va[mvSdrfh0ifaewm vlwdkif;todyg? vSdrfhr0ifwm
qdkvdk@ tar&duefu oydwfarSmufcdkif;wmcHae&wJh EdkifiHav; tenf;i,fom usefygw,f? enf;ynmpD;0ifr_ qdkwm[mvJ tar&duef
OD;pD;wJh taemufEkfid if H}uD;awG&J@ Edik fiaH &;pOf;pm;csuftwdkif; pD;0ifc/Jh pD;0ifaewm jzpffygw,f? olwdk@&J@ wurBmvH;k v$rf;rdk;a&; enf;AsL[meJ@
tnD t&if;tESD;eJ@ enf;ynmwdk@udk jzef@cGJv$wfaew,fvdk@qdk&if vGefr,frxifygbl;?
aumif;+yD? urBmv$rf;cHa&;uae wjcm;EdkifiHawGudk wifydk@wJhtxJrSm 'Drdkua&pDyg&J@vm;?
tif'ked D;Sm; ql[mwdkutp yDl;u zl*sDrkd&DtqHk; urBmwywfSd tm%mSifawG[m 'DurBmv$rf;cHa&; vd_if;vHk;}uD;xJrSm taemuf
t&if;Sif}uD;awGeJ@ vuf0g;dkuf=u+yD; rdrdwdk@EdkifiHu jynfolvlxkawGudk ESdyfpuf/ usdusdwuf csrf;omcJh=uwm r[kwfygvm;?
t&if;Sif}uD;awG[m tjrwftpGef;udk acG;udkufvdk@yJ&&/ wkwfeJ@ypfvdk@yJ&&/ +cH0ifEGm;ygzdk@yJvdk@ oabmxm;=uwmyg? tm%mSifu
wqifh&&/ aG;aumufwifajrmufcH&olqDu wqifh&&/ tjrwftpGef;awG &zdk@yJvdk@ atmufarhwmyg?
'gayrJh olwk@d tusKd ;udk vmxdcu
dk v
f k@d ud,
k af rG;wJah rsmufukd tjywfSif;ypfwhJ om"uawGvJ renf;ygb;l ? tcktcgrSm tar&duefu
vlqk;d pm&if;oGi;f xm;wJh tD&wfu qm'rf[pl ed f/ yem;rm;u Edk&D;a,;*g; polwk@d [m olwdk@&@J tjypf a=umifh qdkwmxuf tar&duefudk
tmcHvdk@ tckvdk ta&;,lcH&wmvdk@qdk&if ydkrSefygvdrfhr,f? e*dku 'DvlawG[m tdrfjzLawmf&J@ twGif;pnf;xJuvlawGyg?
34
_ynfolhtm%m
olwdk@jynfwGif;rSm rjywfay:aygufaewJh urBmv$rf;cHa&;udkqef@usifwJh vlxkqENjyyGJ}uD;awGudk ESdyfuGyfaewmudkyJ =unfhyg?
wcg+yD;wcg ydyk &dk ufpufvmygw,f? aemufq;kH tDwvDEikd fi/H *sED t
fdk mqENjyr_awGrmS ao&ol (towfcH&ol) udk &Ju aoewfe@J ESpcf suw
f w
d d
uyfypfcJhwm jzpfHkru aocsmatmif ol@tavmif;ay:rSm armfawmfum;eJ@ESpfacguf jzwfarmif;cJhygao;w,f?
olwdk@ 'Dvdkvkyfjywm[m olwdk@EdkifiHwGif;u jynfolvlxkudk +cdrf;ajcmufwmomjzpfHkru wjcm;EdkifiHutpdk;&awGudkyg pHjy
vkyfjyaewm jzpfygw,f?
tJ'D 'Drdkua&pD bdk;at}uD;rsm;uawmif 'Davmuf&ufpuf&if etzvdkppftm%mSiftpdk;&[m b,fvdkaeyghrvJ? EdkfifiHxJudk
urBmv$rf;cHa&; 0ifa&mufr_ eufd_if;wmeJ@tr# olwdk@&J@tusdK;pD;yGm;[m rsm;oxufrsm;vmrSmrdk@ tJ'gawGudk umuG,f&mrSm ydkvdk@om
&ufpufawmhrSmyg?
urBmv$r;f cHa&; wGifus,fae+yDjzpfwJh wwd,urBmEdik fiHawGrSm jrifawG@ae&wJh ed,mrwckuawmh tvkyform;or*~ awG&J@tcef;
arS;rSdefoGm;wmygyJ? tcGifhaumif;udk vufrvGwfapeJ@vdk@ ,lqxm;=uwJh 'DEdkifiHawGu tkyfpdk;olawG[m jynfyu t&if;tESD;eJ@ wjcm;
tcGit
hf a&;awG vSdr0fh ifvmEdik fz@kd twGuf tav#mah y;r_ trsKd ;rsKd ;udk tydit
f qdkiq
f &kd ravmuf vkycf h=J uygw,f? 'DtxJrmS tvkyo
f rm;awG
&J@ rauseyfr_awG acgif;raxmifa&;qdkwmudkyg ESpfbufem;vnf+yD;oabmrsdK; tmrcHxm;avh Sd=uygw,f? t&if;Sif}uD;rsm;&J@
vkyif ef;rsKd ;pHrk Sm vkyfuidk fae=uolawG[m vkyfief;cGiftajctae b,fvkyd q
J ;kd qd;k / tvkyo
f rm;tcGiht
f a&;awG b,favmufyJ qHk;H;_ aeae/
tpdk;&awG[m t&if;SifawGbufuom tjywfvdkufae=uyg+yD? rqvtpdk;&u tvkyform;awGudk wdkif;&if;om;t&if;SifawGeJ@
&efwdkufay;&mrSm t"dutusqHk; jzpfcJhwJh 1964ckESpf tvkyform;&ydkifcGifhOya'qdkwm tcktcgajymoHawmifr=um;&awmhygbl;?
Armjynfvkyd J cgawmfrq
D dk S,fvpf auG;a=umfoHawG [pfc=hJ uwJh wjcm;EdkifiaH wG[mvJ tcktcgaps;uGufp;D yGm;a&;vdk@ cgawmfraD tmfae=u
EdkifiHa wmftjurf;zuf0g' ?
+yD;cJhonfhZGefvtwGif;u
tDwvDEdkifiH *sDEDktmr@wGif G-8
xdyfoD;nDvmcHtm; qef@usifqENjyolrsm;udk
&Ju ESdrfeif;&mwGif
aoqHk;&ol.tavmif;?
TtcsD &Jwdk@. t=urf;zufr_udk
wdk;wufonfh pme,fZif;rsm;u
EdkifiHawmf t=urf;zuf0g' [k
trnfay;cJh=uonf?
jynfolhtm%m
jynfwGi f;Edki fiHa &;
1948ckE Spfa emufy dki f ; Armjynf t kyf pdk;olvlw ef;pm; tqufq uf[m olwdk @ &J@ AsLd ku&ufvlwef;pm; t&if;tESD;rsm;
zGH@z;wdk;wufa&;udkom aqmif&Guf=uwmcsnfh jzpfygw,f? rif;ajymif;rif;vGJvkyfwdkif; udk,fhtodkif;t0dkif;xJuvlawGeJ@ AsLdku&uf
t&if;tESD;udk xlaxmifae&wmrdk@ jynfolawGcHpm;EdkifwJh EdkifiHawmf&J@ t&if;tESD;eJ@ trsdK;om;"eSifrsm;&J@ t&if;tESD; qdkwmwdk@[m
axmifwuf vmw,fvdk@udk rSdcJhygbl;? Sif;atmifxyf ajym&&if 'DEdkifiHrSm tkyfpdk;olppftkyfpkudk uyf&ifuyf/ ruyf&if pD;yGm;a&;
rjzpfxGef;Edki fb l;qdkwJh tajctae a&mufatmif wrifzefwD;xm;ygw,f? e0w - etzwdk@&J@ oufwrf;wav#mufrSm
jrefrmhOD;ydkifvdrdwuf xlaxmifwmvdk udpPutp
olw dk@ &J@ pD ;yGm ;a&;/ Edk i fi Ha &; vkyfa qmifc suf
rS e f o r#rS m 'D & nf G , f c suf u d k txif ; om;
awG@ae&ygw,f?
trsKd ;om;"eSifawG txJuawmh uHaumif;vdk@
zm;avmif;ig;jzpfw,fqdkwmrsdK; ajym&avmuf
atmif wOD ; wav xG e f ; um;vmwmawmif
rawG@&ygbl;? 'Dae@tcgrSm qefvkyfonfjzpfap/
ausmufpdrf;vkyfonfjzpfap/ a[mfw,fzGifhonf
jzpfap/ pufaHk xmifonfjzpfap/ aemufq;Hk bde;f jzL
vkyfonfjzpfOD;awmh ppftkyfpkeJ@ rywfouf&if
rxGef;um;EdkifwJh tajctaersdK;udk a&mufaeyg+yD?
*sD E d k t mxd y f oD ; nD vmcH ud k q ef usif q EN jyae=uol awG wcsdefxJrSm jynfyuvm+yD; &if;ESD;jrKyfESHr,fjzpfap/
ukefoG,fa&;vkyfr,fjzpfap/ olwdk@eJ@t&if a$vrf;
aiGvrf; azmuf&wmyg? EdkifiHjcm;om;rsm;uvJ b,fudpPrSm b,fppfAdkvfudk b,favmufay;&r,fqdkwmudk aemausae=uygw,f?
'ga=umifhe,fcsJ@orm;eJ@jynfwGif;u AsLdku&uft&if;Sifqdkwm b0a&pufygavonfhES,f eD;pyf=uwmyg?
tckurBmv
h r$ f;cHa&;qdkwm jzpfvmawmh Edik if HawGtwGi;f rSm wu,fwrf; tusKd ;cHpm;&ol[m tJ'DAsLdu
k &uft&if;Siv
f lwef;pm;yJ
jzpfygw,f? 'ga=umifhvJ urBmhv$rf;cHa&;a=umifh EdkifiHwcktwGif;rSm qif;&Jcsrf;omuGm[r_ ydkrdk}uD;rm;&w,fvdk@ jzpfvmwmyg?
wqufxrJ mS tJ'v
D kd pm;cGufvpk &mrsm;av AsLdku&uft&if;Sif vlwef;pm;twGif; tm%mtwGuf ydyuQawGrsm;av jzpfvmwmygy?J
tm%moufwrf;rS q,fESpfrSdcsifao;bl;/ AdkvfxGef;=unf- Adkvfjrifhatmifwdk@ jyKwfukef=uwm/ AdkvfwifOD;qef;=u,fpGm av,mOf
ysufuswm pwmwdk@[m 'ga=umifhyJ jzpfygw,f? olwdk@t=um;rSm EdkifiHa&;t& tjrifrwlvdk@ vHk;0r[kwfygbl;?
aemifrSm 'Dvdk*dk%f;*%wdu
k fyGJawG&@J aemufu,
G frmS uGe*f vdkrm&dw}f uD;awG&J@ ajc&mvuf&mawG ygvmw,fqdk&if bmrSt=Hh op&m
rSdygbl;? ?
36
owd&Sdoifhonfh
*syefArm qufqHa&;
tar&d u ef ol v #Kd a v,mOf
ta&;tcif;eJ@ ywfouf+yD; wkwfeJ@ tar
&du efwd k@ jy\em tawmfwuf c Jh= uyg
w,f ? 'g&J @ aemuf q uf w J G o wif ; rsm;
uvnf ; wzJ G z J G a y:xG u f a ecJh w myg? 'g
a=umif h 'Dt a&;tcif;eJ@ ra&S ;raESm if;
jzpf y G m ;cJ h w J h tar&d u ef p pf o abF m u
*syef t pk d ; &uk d tod r ay;bJ *syef @
a&ydkifeufwGif; 0ifa&mufvmwJhowif;
[m cyfrSdefrSdefjzpfoGm;cJh&ygw,f? 'DudpPeJ@
ywfoufvdk@ *syeftpkd;&u tawmfpdwfqdk;
rmef q d k ; jzpf o G m ;yk H & ayr,f h w&m;0if
tm;jzifhawmh tar&duef ppfoabFmrsm;
*syef a &yk d i f e uf w G i f ; 0if r nf q d k y gu
*syef t pk d ; &tm; uwif t od a y;oif h
ygonf ? od k @ rS o m *syef j ynf t aejzif h
tar&duef ppfoabFmtwGuf taxmuf
tul j zpf a tmif ul n D a qmif & G u f E k d i f
ygvdrfhrnf qkdwmavmufyJ ajymcJhwmyg?
tar&duef ppfav,mOf/ ppfoabFmawG
ta&S@wv$m;ajc_yfr_ukd *syefu uef@uGuf
vkdufwm r[kwfygbl;? ol@ tcsKyftjcm
tm%mudk tar&duefu ajymifa jymif
wif;wif; rxDrhjJ rifyvdu
k &f if ol@*k%o
f u
d mQ
t}uD;tus,x
f cd u
kd rf mS rdk@ 'gavmufuav;
awmh ajymxm;rSq+dk yD; ajym&wmyg? aemuf
+yD; ol@tcef;ueJ@qdkifwJh &nfrSef;csufukd
taESmifht,Suf rjzpfapcsifwJh oabm
vnf; ygykH&ygw,f? tar&duefu urBmukd
jynfolhtm%m
ppf t +yD ; wuf v m=uwJ h *syef t pk d ; &
tqufquf[m 'Dvdk0efcsawmif;yefr_rsm;
vkyf&mrSm woabmwnf; r[kwfc Jhyg?
worwfwnf; wnfwnf+idrf+idrf &SdcJhwm
r[kwfyg? v_dufvSJpmemr_ rvkHavmufbl;
vdk@ ajym&ygr,f? *syefzufqpf0g' jyef
vnfacgif;axmifx vmcsifwJhtcsdefrsKd;qdk
yd k q k d ; wwf y gw,f ? ppf t wG i f ; *syef
zufqpf0g'u usL;vGefcJhwJh jypfr_rsm;ukd
zkH;uG,fwmawmif vkyfygw,f? orkdif;ukd
tjzpfrSefr[kwfwJh uJGvJGwJhtcsufrsm;eJ@
vdrfnmzkH;uG,fa&;ygw,f? ajymygw,f?
ck w avm *syef a usmif ; rsm;
twGuf jyXmef;pmtkyfrsm;rSm ppftwGif;u
tcsuf t vuf r sm;eJ @ ywf o uf v d k @
vdrfnmvJGrSm; a&;om;xm;wmukd ouf
qkdif&m wkdif;jynf tpkd;&wcsKd@u rauseyf
=ubl ;? qef @ usif uef@ uGu f=uygw,f?
wkwf/ ajrmufukd&D;,m; wkdif;jynfwdk@u
om rauseyf=uwm r[kwfyg? t&if;&Sif
rS Dc kda &; wd ki f;jynfw jynfj zpf wJ h awmif
ukd&D;,m;vdk wdkif;jynfrsKd;uawmif uef@
uGufygw,f? awmifukd&D;,m;[m *syef
EkdifiHqkdif&m &JoHtrwfukd jyefvnf
kyfodrf; ac:,lvkdufwJhtxd ol@&J jyif;jyif;
xefxef uef@uGufr_ oabmxm;udk azmfjy
vkdufygw,f?
'DvkdtcsdefrSm Armjynf ppftpkd;&
uaum b,fvdkazmfjyygovJ? uef@uGufzdk@
aeaeomom 'D*syefjynf&J@enf;emukd,l+yD;
rl vwef ; ausmif; ok H ; pmtk y f a wG r S m
xkdif;vlrsKd;wdk@ukd ESdrfhcsapmfum;wJh tykd'frsm;
jznfha&;+yD; oif=um;apygw,f? cgawmfrD
*syefaemufvdu
k f vkyv
f du
k jf cif;vd@k qk&d rSmyg?
*syefausmif;okH;pmtkyf jyXmef;
pmudk twdwfumv *syefzufqpf0g'&J@
usL;ausmfr_ukdcH&wJh tm&SEkdi fi HwcsKd@ u
uef@uGufaecsdefrSm - *syefzufqpf0g'&J@
usL;ausmfapmfum;r_cHcJh&wJh EkdifiHwckjzpfwJh
ArmjynfrSmawmh Arm - *syef ,Ofaus;r_
zvS , f a &;qk d i f & m k y f j rif o H = um; tpD
tpOfrsm;eJ@ ,Ofaus;r_ya'omuyJGrsm;ukd
wcrf ; wem;usif ; yay;aewm awG @ &yg
w,f? Arm - *syef ,Ofaus;r_zvS,fa&;
k y f j rif o H = um; wif q uf r _ tpD t pOf
38
jynfolhtm%m
pDrHudef;[m *syefu ppfavsmfa=u;tjzpfeJ@
wnfaqmufay;xm;cJhwmyg? tcktcgrSm
a&tm;v#yfppfpufkH[m pufypPnf;
ta[mif;rsm; vJvS,fwyfqifzdk@ vdktyfwJh
tajctae a&mufaeyg+yD? rlvu *syef
tpk d ; &u 'D p uf k H yjyif a &; tul t nD
ay;ygr,fvdk@ uwdycJhayr,fhvnf; etzeJ@
wkd@t=um; tzktxpfwcsKd ay:vmcsdef
rSm 'DtultnDay;a&; udpPukd xpfxm;
vkdufygw,f?
Arm - *syef ,Of a us;r_
zvS , f a &; k y f j rifo H = um;wif q uf r _ e J @
ya'omuyJ G r sm; +yD ; v#if + yD ; csif ; rS m yJ
*syef t pk d ; &u bD v l ; acsmif ; a&tm;
v#yfppfpufkH yjyifrGrf;rHa&;twGuf tar
&duefa':vm 28 oef;cJGay;r,fvdk@ csufcsif;
xajymvkdufygw,f? t&ifvsmxm;cJhwJh
aiGa=u;yrm%xuf okH;qeD;yg; ykdrsm;vm
wmudkvnf; owdy&rSmyg?
'gavmufwifruao;/ aemifrSm
vnf; *syeft pkd;&bufrS Armjynftm;
tultnDrsm; qufvufay;oGm;OD;r,fvdk@
qkdvkdufygao;w,f? 2001 ckESpfrSm *syef
taeeJ@ Ekdifi Hjcm;wkdif;jynfrsm;okd@ ulnD
axmufyH@aewJh aiGa=u;rsm;udk av#mhcs
oGm;zkd@ *syeftpkd;& bma&;0ef}uD;u
a=unmxm;csde f rS m yJ Armjynf tpk d; &
twGuf ukd a wmh axmufy H@ uln Da iGrsm;
wkd;ay;oGm ;r,fvdk@ xkwfa zmfa jym=um;
vdkufwm jzpfygw,f?
twdw fwk ef ;u *syefzufq pf
0g'a=umifh Armjynf jynforl sm; epfemqkH;_H;
r_ jzpfcJh&wJhtwdkif;twm[m rao;i,f
vSyg? Armjynftm; usL;ausmfodrf;ykduf
cJhkHr#ru wjynfvkH;rS jynfcspfyk*~Kdvfrsm;eJ@
jynfolrsm;tm; &uf&ufpufpuf !Of;qJ
owf j zwf r _ tajrmuf t jrm; yvk y f c J h
ygw,f? wjynfvkH;ae&ma'otoD;oD;rS
jynfolwkd@tm; zrf;qD;+yD; t"rR ac|;wyfqJG
&mrSmvnf;aumif;/ oHjzLZ&yf ac|;wyf
pcef;rSmaomfvnf;aumif; Armjynfu
jynfolrsm; toufa oG;ac|; paw;cJh&/
aoa=uqkH;_H;&r_[m enf;enf;aemaem
r[kwfyg? *syefzufqpf0g'ukd wGef;vSef
wdkufcu
kd f&wJh zufqpfawmfvSefa&; twGif;
jynfolhtm%m
ydwfyifxm;+yD; *syefukd zGifhay;aewmyg?
ta&S @ tm&S E k d i f i H w csKd u *syef E k d i f i H r S m
ppf0 g'jyef vnf acgif; axmifx vmjcif ;
twGuf pkd;&drfruif;jzpfaecsdefrSm etzu
*syeftwGuf a&$wHcg;}uD; zGifhay;xm;jcif;
jzpfygw,f?
etztaeeJ@ *syef&J@ ppf0g'ukd
rpkd;&drfwJhtwGuf 'DvkdzGifhay;w,fvkd@ qkd&
ygvdrfhr,f?
EkdifiHjcm;okawoDwcsKdu Arm
jynftay: *syef&J@ =oZmoufa&mufr_udk
tawmfuav; tav;xm; wGuf=uyg
w,f? Armjynf vGwv
f yfa&;&+yD;aemufyidk ;f
ppftpkd;&rsm;wufvmjcif;eJ@ zufqpfqef
vmjcif;wdk@twGuf *syefjynfrSm wm0ef
ruif;bl;vkd@ xifjrif,lq=uygw,f? 'gwif
ru OD ; ae0if ; tpk d ; &&J @ trsKd ; om;
qdk&S,fvpf0g' qkdwm[mvnf; *syefjynf
uae &&S d v mw,f v d k @ xif = uygw,f ?
([pf wvm zuf q pf0g'u trsKd ;om;
qd k & S, f v pf 0 g' uk d au;a=umf c Jh o vd k
twdwfumv *syefzufqpf acgif;aqmif
rsm;[mvnf; ay:ay:xifxifr[kwaf yr,fh
trsKd;om; qdk&S,fvpf0g' ukd wdrf;!GwfcJh
zl;ygw,f?)
*syef z uf q pf
0g'[m
Akdvfatmifqef;&J@ bDtkdifatwyfeJ@twl
ArmjynfxJukd pwifa jccsvmcJhw,fvkd@
ajym&if rrSefuefygbl;? 'D@t&ifuwnf;u
*syefzufqpf0g'&J@ olv#Kdrsm; ArmjynfwGif;
okd@ xkd;azmuf0ifa&mufcJh+yD;om;yg? 'kd@Arm
tpnf;tkH;xJu ocif_armif (OD;ae0if;)
tygt0if ocifApdef - ocifxGef;tkyfwdk@
40
rmu
h p
f t
f ajumi:f rw
S p
f r
k sm:
um;vfrmhufpforD;tDvDa,mfemrmhufpf (Eleoner Marx) a&;onf
(tDvDa<mfemrmhufpf)
*sief De@J aphpyfa=umif;vrf;wJhtcgrmS um;vf[m 17 ESpf Syd g+yD?
olwdk@twGufvJ arwWmppf arwWmrSef[m rajzmifhjzL; racsmarG@
ygbl;? rmhufpf'DtouftG,feJ@ aphpyfa=umif;vrf;wmudk ol@
rdbawG qef@ usifwm[m em;vnf& rcufygbl;? ol aphpyf
a=umif;vrf;wJt
h wGuf olwdk@tdrt
f wGif;rSm wdkucf dkufcw
Jh Jh rkew
f dkif;
udk =unfh&if rmhufpftaeeJ@ ydyuQawGt=um;u ol@arwWmudk
ol@zcifvufcHatmif oliS ;f jycJ&h yHkawGukd odEkid yf gw,f? tJ'Dwkef;u
1
qd&k if ol[mwu,fudk jyif;xefwJh v
kd if (Roland) yJvk@d tazu
ajymavhSdygw,f? 'gayrJh jy\em[m r=umcifyJ ajyvnfoGm;+yD;
ol@touf 18ESpf jynfhwJhumv w0dkufrSmyJ olwdk@ aphpyfwmudk
todtrSwf yvdkuf=uygw,f? rmhufpf[mol@&J@ *sifeD tvSudk
ckepfESpf apmifhcJh&ygw,f? 'gayrJh *sifeDudk odyfcspfwJh um;vf
tzdk@awmh 'DumvawG[m =umvdkufwm?
1843ckESpf/ *|efv19&ufae@rSm olwdk@ESpfOD; r*Fvmaqmif
ygw,f? i,fpOfawmifaus;uwnf;u upm;azmf upm;zufvJ
jzpf/ toufi,fi,feJ@ tdrfaxmify=uwmvJjzpfawmh 'Dvif
'Dr,m;[m b0wdkufyGJawGxJrSm vufwGJrzwfcJh=uygbl;?
jynfolhtm%m
tdef~<fvf rmhufpf
rmhufpfZeD;ESifh
orD;ESpfOD;yHk?
jzpfonf? )
1? 8 &mpkEpS fu &Smvrdef;bk&ifppfwyfrS &efolESifhwu
dk f&if; usqHk;cJhaom wyfr;ol&aJ umif;ta=umif; jyZmwfxJrS ol&Jaumif;.trnf?
42
jynfolhtm%m
ygw,f [k wifjycJhonf?
td E N d , jynf uG e f j rLepf y gwD
udk,fpm;vS,fu qdkAD,uf,leD,HESifh taS@
Oa&myEdkifiHrsm; ysupf D;&jcif;ESifh ywfoufI
wifjyxm;onfrSm pdwf0ifpm;p&m aumif;
vS o nf ? e,f c sJ @ oabmw&m;a&;
q&mrsm;ESifh 0g'jzef@csda&;orm;wdk@onf
0rf;omtm;& wGefusL;ae=u+yD; qdkS,fvpf
0g' ed*Hk;csKyf+yD[k a=unm=uonf? olwdk@
onf rmh u f p f v D e if 0 g'. ta&;ygr_ E S i f h
cdkifrmr_wdk@udk ar;cGef;xkwf=u+yD; ordkif;.
ed*Hk;udka &muf+yD/ qdkvdkwmu t&if;Si f
pepf u xm0& pd k ; rd k ; awmh r nf [ l I yif
auG;a=umfae=uayonf?
cwW r EN L rS a e+yD ;
igwd k @
a=unm=uygpdk@? qdkS,fvpf0g' b,faom
tcgr# rH _ ; ed r f h E d k i f? H _ ; ed r f h o G m ;onf r S m
qdkS,fvpfpepf. wckaom yHkpHom jzpf.?
TyHpk Hudk aemufqHk;vufcHcJh=u olrsm;onf
TyHkpHudk jyKjyifjcif;/ ydkrdk aumif;rGefatmif
vkyfjcif;rsm; jyK&rnfhtpm; olwdk@udk,fwdkif
zsufqD;ypfcJh=uonf? qdkS,fvpfpepftjyif
tjcm;aG;p&mrSd/ rmhufpf0g'tjyif tjcm;
aG;p&m rSd ?
TuGefz&ifhrSm qdkS,fvpf0g'
ta=umif; tjrifESD;aESmzvS,f=uonfh
uGefz&ifhjzpfonfESifhtnD qdkS,fvpf0g'ESifh
ywfouf+yD; wifjycsufrsm;rSm pdwf0ifpm;
p&m aumif;vSonf? Oyrm rav;Sm ;
Ed k i f i H r S &J a bmf x sif c |m. atmuf y g
wifjycsufyxrtcsuf - qd k S , f v pf
pepf e J @ ywf o uf + yD ; u|ef a wmf w d k @ &J @
txifSm;qHk;eJ@ pepftusqHk;vdk@qdk&r,fh
oabmw&m;ynmSif}uD; um;vfrmhufpf
u qdkS,fvpfpepfq dkwm bmyJ&,fvdk@
b,fwkef;ur# teufrzGifhcJhygbl;? ol[m
t&if;SifpepfqdkwmbmyJ/ t&if; b,fvdk
vnfywfw,f/ t&if;Sifpepf jzpfay:vmyHk
eJ@ jzpfpOfpwmawGeJ@ ywfoufvdk@ pmtkyf
}uD;awG wtkyf+yD;wtkyf a&;cJhygw,f?
'gayrJh olu qdkS,fvpfpepf[m bmyJ
qdkwmudak wmh teufziG zfh k@d / Sif;jyzd@k 0efav;
cJhygw,f?
'kwd,tcsuf- t&if;Sifpepf
44
td E N d , uG e f j rLepf y gwD - Ed k i f i H
wumbmt&if;ESifh tar&duefe,fcsJ@
acgif;aqmifaom *sD-7 (G-7) Edik if rH sm;wdk@.
csKyfudkifr_atmufSd EdkifiHwum tzGJ@tpnf;
wd k@ onf rzGH@ z;ao;aomEdki fi Hr sm;tm;
tcsKyft jcmtm%mydki fr_ uif;rJha pum
TEdkiif Hrsm;tm; aoapSifap tqHk;tjzwf
ay;vsuf S d a yonf ?
rzGH@ z;ao;aom Edkifi Ht rsm;tjym;wdk@rS
tpdk;&awGzdwfac:ae/ aemufrSvdkufae=u
onfh TaiGukaukmrSm pD;arsmaeaom
aiGylrsm;om jzpfonf?f rsupf w
d rSdw/f cvkwf
tESdyfwGif EdkifiHwckxJrSaeI ydkrdkpm;usuf
aumif;aomtjcm;Edik fiH wckxJo@dk a&mufSd
oGm;=uonf? ,if;onf qmavmif
rGwfodyf/ tiwf}uD;usaeaom/ awG@or#ukd
0g;rsdK+yD; tqDpk&eftpOf tirf;r&jzpfae
ayonf ? Tonf t&if ; S i f p epf .
(xkwfvkyfr_ESifh) uif;uGmr_udk azmfjyonfh
txifSm;qHk; om"ujzpfonf? tojym
onfOpPmeudk udk,fpm;rjyK/ ol@udk,folom
udk,fpm;yonf? Tpepfonf ody`HESi fh
enf;ynmudkvnf; t}uD;tus,f tvGJ
oHk;pm; jyKaeayonf?
,ae@acwft&if;Sipf epftm; tdEd,
N
uG e f j rLepf y gwD r S S i f ; jyxm;yH k r S m vnf ;
pdw0f ifpm;zG,f aumif;vSonf? ,if;onf
t&if;Sifpepf. txGwftxdyfjzpfonf?
qufoG,fa &;ESi fh tdki fwD ( IT) acwf.
t&if;Sifpepfjzpf+yD; qdkAD,uf,leD,H yduGJ
oGm;+yD;aemuf rnfolr# r[efh wm;Edkio
f nfh
xif w d k i f ; }uJ a eaom t&if ; S i f p epf /
wurBmvHk;tay: Adkvfusv$rf;rdk;aeonfh
t&if;Sifpepf jzpfonf? ,if;onf
omefopfe,fc sJ@ pepfjzpf+yD; vufeuf
opfrsm;udk toHk;jyKum udkvdkeDaESmifud;
rsm;udk dkufcsdK;cJh=uaom rzGH@zd;ao;onfh
EdkifiHrsm;tm; udkvdkeDjyefjyKvkyf&ef vHk;yef;
aeayonf?
AD , ufe rf E d ki f i H uGe f rle pf y gwD .
wifjycsufrSmvnf; avhvmxdkufonf?
jy\emu 'DurBmv$rf;cHa &;qdkwmudk
b,f o l a wG u pD r H a ewmvJ qd k w myJ
jzpfw ,f ? urB m v$ r f ; cH a &;
qdkwmudk vlwef;pm;awGeJ@ Edki fiHa&;/
jynfolhtm%m
pD;yGm;a&;/ ppfa&;tiftm;pkawG[m udk,fh
_a'gifh/ udk,fhtusdK;pD;yGm;tay:yJ tajccH+yD;
pOf ; pm;=uwmyg? urB m v$ r f ; cH a &;[m
qif;&JwJ@ wwd,urBmEdkifiHawGeJ@ wae@
0ifaiG wa':vmawmif rSdwJh vloef;aygif;
1500twGuf zlvw
Hk Jhb0 aqmif=uOf;rvm
ygbl;?
urBmv$rf;cHa&;ESifh ywfoufI
ajym=um;=u&mwG i f pd wf 0ifp m;zG ,f &m
wifjy=uonfrsm;teuf atmufyg t,l
tqrsd K ;ud k v nf ; awG @ &onf ? ,ae@
umv urBmv$rf;cHa&;onf omeft&
vnf;aumif;/ vuQ%mt&vnf;aumif;
rk c sraoG jzwf o ef ; &rnf qd k o nf r sd K ;/
ajymif;vJr&aom a&pD;a=umif;qdkonfrsdK;
vH k ; 0r[k w f (td E N d , uG e f j rLepf y gwD ) ?
Tt,l t qrS m ,ck t cg urB m tES H @
ay:aygufv suf Sd a om urB m v$ rf ;cHa &;
qef@usifonfh v_yfSm;r_}uD;rsm;rS trsm;pk.
t,ltqESifh wlaeonf?
TuGefz&ifhwGif tm%m& uGefjrLepf
ygwD } uD ; rsm;u rd r d w d k @ Ed k i f i H E S i f h y gwD .
qdkS,fvpfpepfwnfaqmufa&; t,ltq
ESifh tawG@tuHrsm;udk wifjy=uonf?
wk w f j ynf uG e f j rLepf y gwD jyKjyifajymif;vJa &; vkyfw,fqdkwmrSm
u|efawmfwdk@taeeJ@ ydkrdk}uD;rm;wJh tusdK;
tjrwfudk &Sdzdk@twGuf obm0uspGmyJ
wefzdk;wcsdK@udkay;&/ pGef@pm;&ygw,f? Oyrm
tm;jzifh aS@wef;a&mufwJh odyHe` J@enf;ynm/
tkyfcsKyfr_twwfynm pwmawGudk &Sdzdk@
twG u f Ed k i f i H j cm;u &if ; ES D ; r k y f E S H r _ u d k
zdwfac:wm/ zufpyfvkyfief;awG/ EdkifiHjcm;
om;csnhyf kid w
f Jh vkyif ef;awGudk cGifhjyKwmawG
[m tusd K ;S d y gw,f ? 'D v ky f i ef ;awG u
zefwD;vdkufwJh tpGef;xGufwefbdk; wpdwf
wydkif;udk EdkifiHjcm;&if;ESD;rkyfESHolawGu ,lyg
vdrfhr,f? 'gayrJh EdkifiHawmfu 'DtwGuf
tcGefaiGudk&Sd+yD; tvkyform;awGu vpm
&ygvrd rfh ,f?u|eaf wmfwk@d taeeJ@ tcsKd @aom
enf;ynmeJ@ tkyfcsKyfr_twwfynmwdk@udk
oif,lEdkif+yD; aemufqHk;owif;eJ@ aps;uGuf
wdk@udkvJ &vdkufygr,f? wckvHk;cHvdkuf&if
qdkS,fvpfpepftwGuf tusdK;Sdygw,f?
'gayrJ h wu,f v d k @ u|ef a wmf w d k @ &J @
jynfolhtm%m
yxrurBmppfvdkyJ ppfyGJawGjyefjzpfyGm;aeygw,f?
av;euftm;wufzG,f tifwmaeSife,foDcsif;oHjzifh tqHk;owfcJhaom nDvmcH}uD;ta=umif; rSwfwrf;wif *k%fjyKtyfaom
Taqmif;yg;udk *&duGefjrLepfygwDrS &Jabmft,fvpPef;j'm;upP. rdef@cGef;ygpmom;rsm;ESifh ed*Hk;csKyfvdkufygonf?
wefjyefawmfvSefa&; tHkuGr_awG[m igwdk@acwfumv&J@vuQ%mudk ajymif;vJaprSm r[kwfbl;? EdkifiHwum awmfvSefa&;
v_yfSm;r_}uD; aemufwvSrf;qkwfae&wJh vufSdumv[m ,m,Dom jzpfw,f? onf;oefvmaewJh vlwef;pm;wdkufyGJawGeJ@twl
jyefvnfSifoefxuGwJh umvudk a&mufSdvmaew,f?21 &mpkESpf[m EdkifiHwumt&if;&J@ xdk;ppfudk awmfvSefwJhtiftm;pkawGu
jyefvnftm;pk+yD; wGef;vSefwJh/ wefjyefwu
dk fppfqifwJh acwfumv jzpfvdrrfh ,f? igw@dk &J@ 'D&mpkESpfrSm urBmhawmfvSeaf &;v_yf Sm;r_topfeJ@
vlr_awmfvSefa&; tajrmuftjrm;udk rkcsawG@=u&vdrfhr,f?
46
rSwfav mu f
om; av mu f
b0twGufawmif;qdkcsuf
ighb0rSm wdkufyGJawGeJ@ jynfhv$rf;aeygap/ (um;vfrmhufpf. i,fG,fpOfu auG;a=umfoH)
May my life be full of struggles! Karl Marxs motto when he was young.
tpdk;&&Jhwm0ef
tpdk;&qdkwmrSm OpPm"eydkifqdkifr_udk xdef;odrf;zdk@uvGJ+yD; wjcm;bm&nf&G,fcsufrS r&Sdbl;?
(+Adwdo#tbd"rRmq&m *|efavmhcf?1632-1704)
Government has no other end but the preservation of property. John Locke (1632-1704)
a_yvnfva
kd ompdwf
vufoD;qkyfxm;&if vufqGJE_wfqufvdk@r&bl;? (tif'D&m*END/ 1917 - 1984)
You cannot shake hands with a clenched fist. Indira Gandhi (1917-1984)
obm0ywf0ef;usif
Tajr}uD;udk cspfjrwfEdk;yg? ,if;rSm oifhrdbu oifhtm; t+yD;ay;xm;aomt&mr[kwf/ oifhaemifvmaemufom;rsm;u
oifhtm;iSm;ay;xm;jcif; jzpfonf? (aS;a[mif; tar&duefvleD pum;yHk)
Treat The Earth Well, It Was Not Given To You By Your Parents, It Was Loaned To You By Your
Children. (An ancient American Indian proverb)
tar&duefavm*spf
usKyfwdk@eJ@twlr&yfwJhvl[m usKyfwdk@udkqef@usifolyJ/ (1953-59u tar&duef EdkifiHjcm;a&;0ef}uD; vkyfcJhol
*|efazmfpwm'g;vufpf/ 1888-1959)
Those who are not with us are against us. John Foster Dulles (1888-1959)
a&G;aumufyGJ
cifAsm;u a&G;aumufyGJEdkifw,f/ 'gayrJh rJa&awmh usKyfuEdkifw,f/(,cifeDum&m*GmrS tm%mSif
temwmqD,dkqdkrdkZm &J@ aG;aumufyGJrSm rJcdk;onf[k pGyfpGJcH&&mwGif ajymaompum;? 1925-1980)
You won the elections, but I won the count. Anastasio Somoza (19251980),
Nicaraguan dictator.
oHcif;wrefcif;
oHwrefaumif;qdkwm trsKd ;orD;wa,muf&J@arG;ae@udkom rSwfrd+yD; olhtoufudk rrSwfrdojl zpfw,f
(tar&duefuAsmq&m a&mbwfza&mh/ 1874-1963)
A diplomat is a man who always remembers a womans birthday but never remembers her
age. Robert Frost (18741963), U.S. poet.
a&yGufyrmwoufvsmwnf;
AD,uferfawGudkajymvdkuf? 'if;wdk@aemufudkqkwf&ifqkwf? rqkwf&if ausmufacwfjyefa&mufatmif AHk;}uJypfr,fvdk@/
(1964ckESpf/ AD,uferfppfyGJrSm ppfOD;pD;csKyfvkyfpOfu AdkvfcsKyfum;wpPvDar&J@ }uHK;0g;pum;)
Tell the Vietnamese theyve got to draw in their horns or were going to bomb them back
into the Stone Age. General Curtis Lee May.
48
pGefhv$wf_cif;&Jht"dy`m,f
wckcktwGuf toufrpGef@Edkifbl;qdkwJhvl[m vljzpfaezdk@ raumif;bl;? (tar&duefvlrnf;acgif;aqmif
rmwifvlomuif;? 1929-1968)
A man who wont die for something is not fit to live. Martin Luther King, Jr. (1929
1968), U.S. civil rights leader.
rlvm;tusdK;pD;yGm;vm;
trSefw&m;
49
aqm&D;jcif;awmhrwlygav
pum;rsm;
rif;orD;&Jpum;
wdkeDbvJ,m;[m aus;vuf
udk em;rvnfbl;? ol@rdef;ruqdk ydkqdk;ao;
w,f?bvJ,m;a&;qGJwJh bwf*suf[m
trd_ufyHkvdkyJ?
(+Ad w d o #rif ; om; tuf ' 0yf . =uif , m
qdkzDonf {nfhcHyGJwckY Tpum;rsm;udk
ajymrdojzifh t}uD;tus,f a0zefcHvdkuf
&onf?)
( 2001ck/ {+yDv/ wdkif;rfr*~Zif;rS )
tar&duefjynfaxmifpk[m ygupPwef
urBmheHygwfwpf.'kuQ
Ed k i f i H & J @ rd w f a qG E d k i f i H y g? pD ; yG m ;a&;eJ @
ukefoG,fa&;wdk@rSm &if;ESD;wJh qufqHr_awG
Sd=uygw,f? Edk@ayrJh rljy\emawGrSmawmh
usaemfwdk@ taeeJ@ olwdk@ udk raxmufc H
Ed k i f y gbl ; ? 'D u d p P r S m usaemf w d k @ u
AJ&D;aqm&D; vdk@yJ ajym&ygr,f? 'gayrJh
'D u saemf wd k @ &J @ AJ & D ; aqm&D; [m wk w f
wdkuaf v,mOf ysuu
f sr_twGuf tar&duef
uajymwJ h AJ & D ; aqm&D ; eJ @ rwl y gbl ; ?
usaemf w d k @ ajymwJ h AJ & D ; aqm&D ; [m
av;av;eufeuf ajymwmyg?
tar&duefEdkifiHwGif wdkufcsif;
ypf'Hk;ysHrsm;wGif wyfqifxm;aom nlu
vD,m xdyfzl;aygif;u 5400/ ckZf 'Hk;ysHESifh
AH;k }uJav,mOfrsm;wGif wyf+yD;o,faqmif
Edkifaom nluvD,mAHk;aygif;u 1750/
enf ;AsL[mvufe uf rsm;wG i f wyf q if
xm;onfu 1670/ wjynfvHk;Sd befum
rsm;twG i f ; 0S uf x m;onf u 10000
Sda=umif; od&aomtcgrSm orwbkSfu
Todk@ ajymxGufoGm;onf?
rdef@cGef;rS )
xd kt cgwG i f &D * if v uf x uf r S p I vH k
+cKHa&;*kk}uD;vkyfvmaom&pfc swfyg;vf
(Richard Perle) u ,ckuJhodk@ ajzvdkuf
onf [ k e,l ; pf 0 d c f * sme,f w Gi f azmf j y
xm;onf?
edyeG o
f rdik ;f opf
'kwd,urBmppftpydkif;wGif Oa&my ESifh trS efa jym&r,f qdk &if 'D[ mawGu dk
tar&d u ef r[mrd w f w yf r sm;tm; usaemfwdk@u b,fa wmhrS toHk;jyKrSm
*syefutEdki f&jcif;rSm xdkudkvdkeDjyKjcif;cH r[kwfb l;/ kSm;awGuvJ toHk;jyKrSm
ae&aom EdkifiHrsm;tm; &JpGrf;owWdSdap r[kwfygbl;?
cJhonf?
( tm&SwdkufrS EdkifiHtajrmuftjrm;u
azmfvu
dk rf ,fwaJh zmfvku
d fr,f
jyif;jyif;xefxef uef@uGufajymqdkae=u
aomf v nf ; etztpd k ; &u vH k ; 0a&iH k ( 2001 ck/ dkufwmowif; )
tar&duefEdkifiH tdk[dkif;tdk; E_w f y dw f a eaom *syef Ed k i fi H a usmif ; oHk ;
vmbfay;vmbf,l vkyfaepOf
jynfe,f pifpifemwDrd@wGif vlrnf;vli,f ordkif;pmtkyfopfxJrS )
cdk;+yD; dkufxm;aom AD'D,dkwdyfacGrsm;
wOD;udk &JawGu 0dkif;zrf;&if;ypfowfonfh
udpPa=umifh vlrnf;rsm;.qlylr_ jzpfyGm;cJh
a=umifh jy\emwuf um trd E d ki f i Hr S
0ufyifv,fatmf&@J used pf m
&onf ? xd k q l y l r _ E S i f h ywf o uf a om
xGufajy;&+yD; AifeDZGJvm;EdkifiHrS zrf;qD;
udef;*%ef;tcsdK@rSm1960ckESp fu pDt dki fa t. tpDt pOf
ol@udk0dkif;zrf;wJh &Jom;OD;a& 12?
tult nDjzifh usl;bm;Edki fi Hydki f 0ufyif jyefydk@cJhaom yDl;EdkifiHrS axmufvSrf;a&;
ol@udkypfonfhusnf
1?
v,fatmfwGif usL;ausmf wdkufcdkuf&if; t}uD;tuJa[mif; Avm'DrDdkrGefwDpDEdku
1995ck up+yD; 'Drd@rSm &Juypfowfvdk@ r_rvSH_;edrfhcJhaom wyfom;a[mif;rsm;
ol@ tm;ppfaq;aom w&m;ol}uD;tm;
ao&olOD;a&
15?
toif;onf rdrdwdk@ .toif;om; ESpfOD;
,ckuJhodk@ ajymcJhonf?
e,l; a,muf rd@ u tvm;wlj zpfp Of &J @ tm; toif;rS xkwfypfvdkufonf?
tqaygif;
4 qausmf
ta=umif;rSmTtoif;om;2OD; onf aemufxyfAD'D,dkawG =unfhOD;rvm;?
towf c H &wJh v la wG xJ rS m yg0if a ewJ h usL;bm;EdkifiHodk@ oGm;vnfaom a=umifh
usKyfrSm tacGaygif; 30000 Sdw,f?
vlrnf;OD;a& &mE_ef;
100
jzpfonf?[l.?
( &Sif[Gmowif;pOf/ 27-6-01 )
'Drd@rSmSdwJhvljzLOD;a& 57
( 2001? {+yDv? e,l;p0dcfr*~Zif;rS )
( tifwmeufowif;wyk'frS )
ude;f *%ef;wcsKd @
ajomf
Z,m;wGif tar&duefEdkifiHrS vkyfief;&Sif}uD;rsm;u &DywfbvDuifywD. +yD;cJhonfha&G;aumufyGJtwGuf
ay;cJhaom v'gef;aomaiGyrm% ( a':vmoef;aygif; ) ESifh a&G;aumufyGJtwGuf,if;vkyfief;&Sifrsm;
toHk;yaomaiGpkpkaygif;. &mcdkifE_ef;wdk@udk azmfjyxm;onf?
vkyfief;trsdK;tpm;
a':vmoef;
&mE_ef;
aq;vdyfESifhpD;u&uf
755
83
opf
a&eHESifh"mwfaiG@
32
254
82
78
26
77
b%fESifhc&uf'pfu'f
256
60
aq;0g;
ava=umif;vkyfief;
178
42
68
61
"mwfowWK
jyefvnftusdK;cHpm;&r_
pD;u&ufxkwfvkyfolrsm;tay: zuf'&,ftpdk;&u pGJqdkxm;aom
tr_rsm;udk zsufodrf;ay;jcif;?
opfxkwfvkyfa&;vrf;a=umif;rsm;tm; ydwfyifr_udk kyfodrf;ay;jcif;?
pufHkrsm;. umAGef'dkifatmufqdkuf"mwfaiG@xkwfvkyfr_ uef@owfcsuf
tm; y,fzsufjcif;/ usdKwdkoabmwlnDcsuftm; ab;csdwfjcif;/ tmwdwf
a'o&Sd xdef;odrf;xm;aoma'orsm;wGif a&eHwl;azmfcGifhyjcif;?
obm0ywf0ef;usif oef@&Sif;a&; pnf;urf;owfrSwfcsufrsm; zsufodrf;
ay;jcif;?
a'0gvDcHoGm;&aom c&uf'pfu'fydkif&Sifrsm;xHrS aiGjyefodrf;&mwGif
vG,fulapaom bDvfOya' jyXmef;ay;jcif;?
vlr_zlvHka&;Oya'udk aps;E_ef;ruef@owfbJ yjyifay;jcif;
oydwfrsm;udk Oya'jzifh twm;tqD; yvkyfay;jcif;/ x&yfpfuJhodk@
vkyfief;}uD;rsm;tm; uef@owfaomOya'wdk@udk jyefav#mhay;jcif;
e,fcsJhpepfopf
rsufarSmufacwft&if;&Sifpepf.tqifhopf
rsufarSmufacwf t&if;&Sifpepf.
tqifhopf
1? ed'gef;
tcsKdaom orkdif;ESifhabm*aA'
ynm&Sifrsm;u 20 &mpkESpf&Sd t&if;&Sif pepf
yduJGoGm;_yD? 21 &mpkESpfwGif vlr+pD;yGm;a&;
pepfwck ay:xGef;vmvdrfhrnf? ,if;pepf
um; urBmht&if;&Sifpepf (global capitalism) okdr[kwf t&if;&Sif pepfopf (new
capitalism) jzpfonf[k a&;om;ajymqkdae
-uonf? olw k d u e,f c sJ pepf [ l a om
a0g[m&ukd rokH;-u? tod&pSd mG a&Smif-ujcif;
jzpfayrnf? e,fcsJpepfqkdonfrSm vlom;
orkdi;f wGif urBmppf}uD;ESpcf u
k dk zefwD;cJah om
pepf/ vloef;aygif;rsm;pGm aoauscJh&_yD; "e
OpPmypPnf;rsm;ESihf vl,Ofaus;r+ tarGtESpf
rsm;udk nufnufa usatmif zsufq D;cJh
aom pepfjzpfI if;ukdarSmufax_yD; aemif
tESpfw&mwGif ay:vmrnfhpepfrSm ,Of
aus;odrfarGonfh xGef;vif; awmufajymif
onf h t&if ; &S i f p epf o pf jzpf r nf [ k
qkdvdk[ef wlayonf?
vl r + p D ; yG m ;a&;pepf jzpf a y:
wkd;wufr+rSm wpdwfwykdif;taeESifh tcsKd
tcsdefwGif aemufjyefqkwfjcif;/ yduJGoGm;
jcif;/ ysufpD;oGm;jcif; &Sdrnfjzpfaomfvnf;
wck v k H ; taeES i f h q k d a omf a-umif v d r f
avSum;ozG,f/ a&v+dif;ozG,f yrlv+yf&Sm;
jcif ; jzpf a yonf ? jzpf a y:wk d ;wuf j cif ;
jzpfayonf?
vlom;orkdi f;wGi f a&S;bkHpepf
ay:aygufcJhonf? xkwfvkyfa&;ypPnf;rsm;ukd
pka ygif;ykdi fq kdi f_yD; pka ygif;xkwfvkyfum
txGufypPnf;rsm;udk pkaygif;&,l-uonf?
vlwef;pm;uJGjym;r+r&Sda o;/ vlwef;pm;
wkdufyJGvnf; ray:ao;I Ekdi fi Ha wmfESi fh
tpdk;&qkdonfrSmvnf; wnf&Sdzkd rvdkao;
ay? xkwfvkyfa&; ud&d,monf tvGef
k d;wm_yD ; twwfy nmvnf; edr fhusvS
ojzifh xk w fv k yf a &;tif t m;pk jzpf a y:
wkd;yGm;r+rSm tvGefaES;auG; aemufus
vSonf?
aus;u|efpepfu a&S;bkHpepfudk
tpm;xd k ; cJ h o nf ? vl w ef ; pm;uJ G j ym;r+
&Sdvm_yD? Ekdi fi Ha wmfvnf;ay:aygufc Jh_yD?
aus;yk di fu |efy dk i f &S i f u aus;u|ef rsm;uk d
oHajcusif;cwfum tvGef&ufpuf -urf;
uwfpGm tvkyfvkyfcdkif;cJhonf? aus;u|ef
rsm;. tpGef;xGuft vkyf (surplus
labour) wck v k H ; omru vd k t yf a om
tvk y f (necessary labour) {&mr
trsm;ykdif;ukdyg tykdifpD;cJhonf? aus;u|ef
pepforkdif;wGif aoG;acsmif;pD;cJhaom jzpf&yf
rsm;udk b,fokdr# arhaysmufEkdifp&m r&Sday?
rnfokdqkdapumrl xkwfvkyfa&;tiftm;pk
jzpfay:wdk;yGm;r+wGif aus;u|efpepfonf a&S;
bkHpepfESifhpmaomf wqifhjrifhwufvmjcif;
jzpfonf? vlrp+ ;D yGm;a&;pepf wqifhjrifw
h uf
vmjcif; jzpfonf?
ya'o&mZf ajr&S i f p epf u
aus;u|efpepfudk tpm;xkd;cJhonf? ya'
o&mZf ajr&Sifu ajru|efrsm;ukd -umyGwf
ukdi fum &uf&ufpufpuf zdESdyfa oG;pkyf
cJhonf? tvkyfoD;pm;c/ oD;ESHoD;pm;c/
jynfolhtm%m
(Relative Surplus Value) ukd !pf,lEkdif
jynfolhtm%m
t&if;pkykHr+ (accumulation of capital ) tvGef}uD;rm;aom twdkif;twm okd
qku
d af &mufc_hJ yD; t&if;twdik ;f xuftvGef
aygrsm;vmjcif; (super abundance of
capital ) jzpf a yonf? Tokd jzpf&onfh
ta-umif;rSm xkdEdkifiHrsm;wGif v,f,m
vk y f i ef ; Y acwf a emuf u svsuf & S d j cif ; /
jynfolvlxkonf qif;&JrJGjymusvsuf
&Sdjcif;a-umifh tjrwf&zkd t&if;jrKyfESHEdkifrnfh
tajctae rjynfhpkHaoma-umifh jzpfay
onf?
20 &mpkESpftpykdif;wGif t&if;
wifykdr+onf tvGef}uD;rm;aom twkdif;
twmokd a&muf& Sdc Jh a yonf? xkdp Ofu
t&if;wifykdr+wGif t"duEdkifiHrsm;jzpfaom
_Adwed /f jyifopf/ *smr%Dwkd onf tajctae
csif; rwl-uay? _Adwdefu t"dutm;jzifh
if;.ukdvdkeDrsm;&Sd pufr+vkyfief; vkyfcif;
ukdifcif;rsm;wGif t&if;jrKyfESHonf? jyifopf
u t"dutm;jzifh Oa&mywkduf/ a&S;OD;pGm
k&Sm;wGif acs;iSm;a&;t&if; jrKyfESHonf? xkd
a-umifh _Adwdeftm; ukdvdkeDe,fcsJpepf
(colonial imperialism) / jyifopftm;
acs;iSm;a&;e,fcsJpepf (usury imperialism) [k orkwfcJh-uonf? *smr%D.
ykHpHum; wwd,trsKd;tpm; jzpfayonf?
*smr%DwGif ukdvdkeDtenf;tusOf;om&SdI
if;.t&if;udk Oa&myESifh tar&duwGif
tnDtr# cJGa0jrKyfESHayonf?
vuf 0 g;}uD ; tk y f t&if ; &S i f
tzJ G rsm;jzpf a om uG e f b d k i f ; rsm;/
umw,fvf rsm;/ qif'Dudwf rsm;ESifh
x&yfpf wdk u yxrOD;pGm jynfwGi f;
aps;uGufudk cJGa0,lvkduf-uonf? wkdif;jynf
wjynf. pufr+vkyfief;ukd tjynfht0 eD;yg;
ydkifqdkif&,lvkduf-uayonf?
t&if;&SifpepfatmufwGif jynf
wGif;aps;uGufqdo
k nfrSm Ekdiif Hjcm; aps;uGuf
ESifh ra&Smifv$JombJ qufpyfvsuf &Sday
onf? t&if;&Sipf epfonf -um &Snpf Gmuyif
urBmhaps;uGufukd zefwD;cJhav_yD? t&if;
wifykdr+ wkd;rsm;vmonfESifhtr# vuf0g;
}uD;tkyf uGefbkdif;}uD;rsm;. EkdifiHjcm;ESifh
ukdvkdeDqufoG,fr+rsm;/ -oZm e,fy,f
rsm; (spheres of influence) bufaygi;f pkH
54
wkd;csJvmonfESifhtr#/ T uGefbdkif;
rsm;t-um; EkdifiHwumhoabmwlnDcsuf
&zdk tajctae zefwD;vmayonf? EkdifiH
wumh umw,fvf ay:aygufzdk tajctae
zefwD;vmayonf?
Tum; ,cift qifh rsm;ES i fh
rE+dif;,SOfomatmif ykdrkdjrifhrm;aom urBmh
twkdif;twmt& xkwfvkyfa&;ESifh t&if;
pkpnf;r+[laom tqifhopfw&yfodk a&muf
&Sdvmjcif; jzpfayonf? vuf0g;}uD;tkyf
vG e f t zJ G rsm; (super monopoly)
ay:aygufvmjcif; jzpfayonf?
1907 ckESpfwGif *smr%D taxG
axGv#yfppfukr`%D (German General
Electric Company ) ES i f h tar&d u ef
taxGa xGv#yfppfukr`%D ( American
General Electric Company ) wdk pmcsKyf
csKyf_yD; urBmudk cJaG 0vdkuf-uonf? olwdk t
-um; ydifqkdifr+ &yfpJoGm;onf? tar&duef
x&yf p f u tar&d u ef j ynf a xmif p k E S i f h
uae'gukd &_yD;/ *smrefx&yfpfu *smr%D/
-op}wD;,m;/ k&Sm;/ a[mfvef/ 'def;rwf/
qGpfZmvef/ wl&uDESifh abmfvfuefa'o
rsm;udk &cJh onf? rowfrSwf&ao;aom
pufr+vkyfief;cJGt opfrsm;ESi fh wkdi f;jynf
topfrsm;wGi f orD;ukr`%Drsm; xdk;
azmuf 0 if a &muf E d k i f a &;twG u f txl ;
v#Kd0Suf pmcsKyfrsm;udk csKyfqkdcJh-uonf?
enf;ynmopf wDxGi fr+rsm;ESifh prf;oyf
vkyfukdifr+rsm;udk zvS,f&efvnf; oabm
wlnDcJh-uonf? Tx&yfpfESifh ydifqdkif&ef
um; cufcJvSayonf? bDvsHrsm;pGmukd
t&if;tjzpf csKyfukdifxm;onf? urBmESifh
t0Srf; acsmifudacsmif-um;rusef vkyfief;
cJGrsm;/ at*sifpDrsm;/ udk,fpm;vS,frsm;/
tquftoG,frsm; jzef-uufxm;onf?
okd apumrl jzpfay:wdk;yGm;r+ wajy; rnDnm
jcif;a-umifhvnf;aumif;/ ppfjzpfjcif;a-umifh
vnf;aumif;/ auG;_rD rqyfEkdifawmhojzifh
ukr`%Dtyfvkduf&jcif;a-umifhvnf;aumif;
tiftm;pktaetxm; ajymif;vJomG ;onf
&Sdaomf/ if;wdkt-um; urBmudkjyefvnf
cJGa0a&;rSm a&Smifv$JI&rnf r[kwfay?
ukefoG,fa&; a&a-umif;oGm;
vma&;wG i f *smr%D r S [if ; bwf =
jynfolhtm%m
lies) onf
a&maxG;,Sufwif jzpfaeay
onf? xkdpOfu *smr%DwGif TykHpHonf ykdrdk
xifxif&Sm;&Sm; azmfjycJhonf? yk*~vdu
vuf0g;}uD;tkyft zJG rsm; pD;yGm ;ysufvm
onfhtcgwGif EkdifiHawmf vuf0g;}uD;tkyf
tzJGtjzpf csKyfukdifr+ cHvkduf_yD;/ jyefemvef
xlvmonfhtcgwGif yk*~vduvuf0g;}uD;
tkyf t zJG tjzpf jyeft oufoGi f; jcif;rsKd;
vkyfcJh-uonf? 1911 ckESpfwGif tar&duef
x&yfpf udk vdrfnmzdkESifh rdrdvkyfief;
wd k ; wuf j zpf x G e f ; zd k twG u f *smr%D Y
EkdifiHawmfa&eH vuf0g;}uD;tkyt
f zJG ay:vm
onfh jzpf &yf onf om"uw&yf jzpf a y
onf? wenf;qdk&aomf vuf0g;}uD;tkyf
t&if;&Sif}uD;rsm;t-um; urBmukd pD;yGm;a&;
t& cJGa0a&; wdkufyJGwGif yk*~vdu vuf0g;
}uD;tkyftzJGrsm;ESifh EkdifiHawmf vuf0g;}uD;
tkyftzJGrsm;. taetxm;onf '*Fg;
wjym;. acgif;ESifhyef;yif jzpfayonf? T
enf; jzifh Ekdi fi Ha wmf vuf0g;}uD; tkyf
t&if;&Sifpepf (state monopoly capitalism ) onf wpwp jzpfxGef;vmayonf?
t&if;&Sifrsm;u urBmukdcJGa0
onfqkd&mY a&muf&Sdaeonfh xkwfvkyfa&;
ESifh t&if;pkpnf;r+ twdkif;twmu vuf0g;
}uD;tkyftjrwf &&SdapzdktwGuf if;wkd tm;
wGe;f aqmfjcif;a-umifh Tenf;emukd usio
fh ;kH
jcif; jzpfayonf? olwkdonf t&if;.
tcsKd;tpm;t& cJGa0-ujcif; jzpfonf?
uk e f p nf x k w f v k y f a &;ES i f h t&if ; &S i f
pepfwnf&o
dS nfh tajctaewGif tjcm;cJaG 0
a&;enf;em qkdonfrSm r&SdEdkifay? pD;yGm;a&;
ESifh EkdifiHa&;jzpfay:wdk;yGm;r+ twkdif;twm
tvkduf tiftm;tcsKd;tpm;onfvnf;
uJGjym;jcm;em;ayonf?
e,fcsJpepftqifhwGif urBmukd
pD;yGm;a&;t& cJGa0r+tay:wGif tajccHI
EkdifiaH &;t& urBmukd cJGa0a&;onf ay:xGef;
vmayonf? urBmay:wGiftkyfpk 3 ck ay:
vmayonf? ukdvdkeDykdif&Sifrsm;/ ukdvkdeDrsm;
ESifh ykHpHtrsKd;rsKd;jzifh azmfjyaom rSDc dkae
&aomwkdif;jynfrsm; jzpfayonf?
uk d v d k e D E k d i f i H u m; Ek d i f i H a &;
vGwfvyfr+yif r&Sdaom/ e,fcsJEkdifiHwckcku
Ekdi fi Ha&;t&/ pD;yGm ;a&;t&/ ppfa &;t&
jynfolhtm%m
vuf0g;}uD;tkyfr+ ay:vmonf? Tonfyif
qdk&S,fvpfpepfokd ul;ajymif;Ekdif&ef tp
csDcsufjzpfayonf?
e,fcsJpepf tajctaeatmuf
wGif wqifhjrifhaom vlr+pD;yGm;a&;pepfokd
ul;ajymif;Ekdi f&ef kyfykdif;qkdif&m wiful;
vk d t yf c suf r sm; ay:vmayawmh o nf ?
vkyfcif;}uD;wckonf tvGef}uD;rm;aom
twkdif;twmtxd }uD;xGm;vmaomtcg
tcsuftvufaygif;pkHukd twdtus wGuf
csufr+tay: tajccH_yD; vloef;q,ftcsKd
twGuf vkdtyfaom tajccHukef-urf;rsm;
. okH;ykHESpfykH okdr[kwf av;ykHokH;ykHukd
pDr Hu de f; wusay;tyf Ek di f& ef pnf; k H; Ek di f
aomtcg/ rdkifaygif;&maxmifcsDIa0;aom
toifhawmfqkH; xkwfvkyf&mae&mokd ,if;
ukef-urff;rsm;ukd pepfwus pnf;kH;r+&Sd&Sd
ykdaqmifay;Ekdifaomtcg/ ukefacsmypPnf;
trsKd;tpm; tajrmuftjrm;ukd xkwfvkyf
Ekdifonftxd wckwnf;aomA[kdXmeu
vkyif ef;tqifhqifhudk !ef-um;pDpOfEkdifaom
tcg/ pm;okH;oluka uk mtwGuf wck
wnf;aompDrHudef;t& TtxGufypPnf;
rsm;ud k jzef csd E k d i f a omtcg rd r d w k d
rsuf a rS m uf w Gi f xk w fv k y fa &; vl tzJG
tpnf; vuQ%maqmifr+onf xifxif
&Sm ;&Sm ; ay:vmayawmhonf? yk*~vdu
pD;yGm;a&;ESifh yk*~vduykdifqkdifr+ qufqHa&;
[laom tumOcGHonf xkwfvkyfa&; vl
tzJ G tpnf ; vuQ % maqmif r + [l a om
twGif;okyfESifh rukdufnDawmh? Ttum
OcHGonf tcsdeftawmf-umr# qufvufI
,dk,Gi f;ysufpD;aeonfh taetxm;jzifh
wnf&Sdwef&monf? okdaomf oltm;
ra&Smifrv$Jom z,f&Sm;ypf&rnfom jzpfay
onf?
Tokdjzifh e,fcsJpepfacwfwGif
twkdif;twm}uD;rm;aom xkwfvkyfa&;
vl tzJG tpnf ; vuQ %maqmif r+ onf
qd k & S , f v pf p epf t wG uf k y f y k d i f ; qk d i f & m
wifu;l vkdtyfcsurf sm;ukd zefwD;aeayonf?
t&if ; &S i f p epf u d k qd k & S , f v pf p epf E S i f h
tpm;xkd;a&;onf awmfvSefaomckeful;
ajymif;vJr+ jzpfayonf? awmfvSefa&;enf;
jzifhom jzpfay:Edkifayonf? kyfykdif;qkdif&m
56
ppfa&;qefr+ESifh EkdifiHa&;tkHuGr+rsm;onf
vnf;aumif; vuf0g;}uD;tkyf t&if;&Sif
pepfukd EkdifiHawmfvuf0g;}uD;tkyf t&if;&Sif
pepftjzpfokd ajymif;vJap&mwGif vsifjref
apcJhayonf?
1929 = 33 ckESpfwGif jzpfyGm;
aom urBmhpD;yGm;a&; usyfwnf;r+uyfonf
EkdifiHawmfvuf0g;}uD;tkyf t&if;&Sifpepf
jzpfay:wdk;yGm;&mwGif ta&;}uD;aom tpdwf
tykdif;w&yfjzpfonf? pD;yGm;a&;usyfwnf;r+
uyf'%f rcH&atmif enf;emtajrmuf
tjrm;jzifh tpdk;&u t&if;&Sif}uD;rsm;tm;
tumtuG , f a y;avonf ? t&if ; &S i f
pD ; yG m ;a&;ud k csKyf u k d i f ay;cJ h o nf ?
pD;yGm;a&;wGif pDrHudef;rsm; jzifh vkyfukdif
apcJhonf? vuf0g;}uD;tkyf t&if;&Sifrsm;
onf jynf o l r sm;. uk e f u sp&d w f j zif h
csrf;omuG,f0vmayonf? EkdifiHawmfu
vrf;rsm;azmufay;onfhenf;jzifh vuf0g;
}uD;tkyf t&if;&Sifrsm;. o,f,lykdaqmif
a&;wGi f uk efu s&rnfh p&dw fpursm;udk
avsmhenf;apcJhonf? v#yfppf"mwftm;ay;
krH sm; aqmufay;jcif;jzifh olwkd uek u
f s&rnfh
aiGukd oufomapcJhonf? EkdifiHawmfu
vuf0g;}uD;tkyf tzJGrsm;xHrS a&mif;rxGuf
onfh ukefypPnf;rsm;udk 0,f,lI *dka'gifrsm;
xJwGif okda vSm ifxm;cJhonf? okd wnf;
r[kwf tvG,fwulyif zsufqD;ypfcJhonf?
xkdokdaomukefypPnf;rsm;ukd EkdifiHjcm;wGif
aps;csIa&mif ; Ek d i f & ef vuf 0 g;}uD ; tk y f
t&if;&Sifrsm;tm; acs;aiGrsm;ESifh trawmf
a-u;rsm; ay;cJhonf? Tvkyfenf;udk EkdifiH
jcm;wGif aps;csIa&mif;jcif; (dumping )
[k ac:avonf?
zuf q pf * smr%D w G i f bm
t&if;&Sif}uD;rsm;ESifh EkdifiHawmf. yl;aygif;r+
onf txGwftxdyfokd a&mufcJhonf?
t&if;&Sif}uD;rsm;onf rdrdwkd. vkyfcif;
rsm;wGif EdkifiHawmfukd,fpm; aqmif&GufEkdif
ayonf? EdkifiHawmf tzJGtpnf;rsm;wGif
t&if ;&S i f } uD ;rsm;. uk d, f p m;vS ,f r sm;
yg0if_yD; pD;yGm;a&; vkyfief;cJGrsm;ukd tkyfcsKyf
avonf ? ol w d k u vuf 0 g;}uD ; tk y f
tzJ G rsm;xH w G i f atmf ' grS m ,l o nf ?
aps;E+ef;rsm;owfrSwfonf? ukef-urf;rsm;
jynfolhtm%m
cJGa0ay;onf? EdkifiHawmfonf wqifhwkd;I
t&if;A[kdwGif pkpnf;a&; twGuf tokH;
awmfc Ho nf h ud &d ,m jzpfv mayonf ?
v$ w f a wmf w G i f Oya'rsm;yI tpk p yf
uk r ` % D i ,f tm;vk H ; uk d zsuf o d r f ; _yD ;
vuf0g;}uD;tkyt
f zJGrsm;xJwiG f yl;aygif;yg0if
aponf? zufq pfEdki fiHawmfu ypPnf;rJh
vlwef;pm;. ckcHr+udk t-urff;zufESdyfuGyf_yD;
tvkkyform;or*~rsm;ESifh EkdifiHa&;ygwDrsm;
ukd zsufodrf;ypfcJhonf? TwGif EdkifiHawmf
vuf0g;}uD;tkyf t&if;&Sifpepfonf if;.
vk,ufzsufqD;onfh vuQ%mukd tjynfh
t0 azmfjycJhayonf?
'kwd,urBmppfonf vuf0g;}uD;
tkyf t&if;&SifpepfrS EdkifiHawmf vuf0g;}uD;
tkyf t&if;&Sifpepftjzpfodk ul;ajymif;&m
wGif ykrd v
dk sijf refapcJhonf? xdktcsed frSpwifI
EdkifiHawmfvuf0g;}uD;tkyf t&if;&Sifpepf
onf e,fcsJEdkifiH}uD;rsm; wGif jzpfxGef;cJh_yD;
zHG zd;_yD;t&if;&Si fEkdifi H rSefor#wGi f rwl
onf h t wd k i f ; twmt& tjrpf w G , f c J h
ayonf?
rnfonfeh ,fcsJ Ekid if w
H iG rf qkd Edik if H
awmfvuf0g;}uD;tkyf t&if;&Sifpepfonf
pD;yGm;a&;vkyfief;cJGtm;vkH;ukd ajymif;vJ
ypfjcif; r[kwfay? if;ESifh ab;csif;,SOfI
vuf 0 g;}uD ; tk y f r [k w f a om tv,f
tvwfESifhti,fpm; vkyfcif;udkifcif;rsm;
onf quf v uf w nf & S d a eayonf ?
tenf;ESit
fh rsm;qko
d vkd rdaeESihaf us;vuf
"e&Sifaygufprsm;ESifh t&if;&Sifpepfrwkid rf u
D
aoG ; pk y f r + o mef tuG i f ; tusef r sm;
onfvnf; qufvufusef&Sdaeayonf?
'kwd,urBmppftwGif; jzpfay:
wdk;yGm;cJhaom EdkifiHawmfESifh vuf0g;}uD;tkyf
tzJGrsm;. yl;aygi;f r+onf ppf_yD;onfah emuf
vnf; tqkH;rowfEdkifkHomru EdkifiHawmf
vuf0g;}uD;tkyf taqmufttkHtopf.
tajccHt*Fg&yf jzpfvmayonf? pD;yGm;a&;
ukd ppfa&;qefaponfh taqmufttko
H nf
_id r f ; csrf ; aomumv&S d Ed k i f i H a wmf
,E W&m;wGif r&Sdrjzpfonfh tpdwftykdif;
jzpfvmayonf? urBmppfESpfck. tusKd;
quf taejzifh e,fcsJEdkifiHrsm;&Sd pD;yGm;a&;
tcsuftcsm ae&mrsm;ukd ppfa&;vuf0g;
jynfolhtm%m
aumfydka&;&Si;f rsm;u t&JpeG fIrvkyf&aJ om
pufr+vkyfi ef;cJGrsm;ESifh wkdif;jynfrsm;okd
t&if;wifykdr+ukd EdkifiHawmfuyif wm0ef,l
aqmif&Gufay;& ayonf?
t&if;&Sif yl;aygif;a&; ay:vpD
(policy of capitalist integration) um;
Ek di fi Hwumhe,fy,fwGi f t&Si f ;vif;qk H;
azmf j yaom Ed ki f i Ha wmf vuf 0 g;}uD ; tk y f
t&if;&Sifpepf. wdrf;!Gwfr+rsm; jzpfay
onf? Tay:vpDt& twkid ;f twm tvGef
}uD;rm;aom EkdifiHwumh vuf0g;}uD;tkyf
tzJGrsm;jzpfonfh Oa&my ausmufrD;aoG;ESihf
oHr%dtkyfpk (European Coal and Steel
Community) / Oa&mytEkjrLtiftm;tzJG
(European Atomic Energy Association) / taemuf*smr%D/ jyifopf/ tDwvD/
b,fvf*sD,H/ a[mfvefESifhvlZif;bwfwdk
pwifyg0ifaom Oa&mypD;yGm;a&;tkyfpk
( European Economic Community)
okdr[kwf bkHaps; (Common Market)
jynfolhtm%m
csKyfukdifxm;onf? _AdwdefwGif vuf0g;}uD;
tkyf tzJG 50 u t&m&mukd }uD;pkd;xm;
onf? _Adwdo# oHr%daumfyakd &;&Sif; (British Steel Corporation) u wkdif;jynf.
oHr%dxkwfvyk fa&; 90 ausmu
f kd csKyfuikd f
xm;ayonf? jyifopfwGif ukr`%D}uD; 2 ck
uoHr%dxkwfvkyfa &; 34 udk pkpnf;
csKyfukdifxm;onf? vuf0g;}uD;tkyftzJG 4
cku armfawmfum;xkwfvkyfa&; wckvkH;ukd
ykdifqkdif_yD; tjcm;tzJG 4 cku a&eHtxGuf
ypPnf; xkwfvkyfa&;wckvkH;ukd csKyfukdifxm;
ayonf? *syefwGif oH owWKukr`%D}uD; 4
cku oHpdr;f tm;vk;H ESihf oHr%d 34 ausmu
f dk
xkwfvkyf_yD;/ ukr`%D 8 cku oHr[kwfaom
owWKvkyfief;wGif vkyfukdifcJhonf?
Twkid f;jynfrsm;&Sd tao;pm;ESifh
tvwfpm;vkyfcif;rsm;onf vuf0g;}uD;
tkyftzJGrsm;tay:wGif wkdufkdufrSDcdkae&
onf? olwdkonf vuf0g;}uD;tkyftzJGrsm;
xHrS atmf'grsm;&_yD; vkyfief;vkyfukdif-u
onf? acs;aiGrsm;/ ukef-urf;rsm;ESifh twwf
ynmrsm;udkvnf; &&SdcJh-uonf? vufawG
tm;jzifh vuf0g;}uD;tkyf tzJG rsm;.
aemuf_rD;qJGrsm; jzpfvmayonf?
txuf wGi fq kd c Jh a om e,f c sJ
Edki fiHrsm;wGif Edki fiHa wmfvuf0g;}uD;tkyf
t&if ;&S i f tpd w ft ykd i f; onf pkp k a ygif ;
xkwfvkyfa&;. 20 rS 30 cef&Sdayonf?
xkwfvkyfa&;ESifh t&if;pkpnf;r+
onf tvGef}uD;rm;aom twdik f; twmokd
a&muf&Sdaeonfh tajctaewGif vkyfom;
jynfolrsm;ukd aoG;pkyf&eftwGuf tjcm;
omefrsm;vnf; ay:vmayonf? T
onfum; trsKd;om;aygif;pkH ukr`%Drsm;
(multinational companies) rsm; jzpfay
onf? Tukr`%Drsm;ESifh EdkifiHawmft-um;
tvG e f e D ; uyf a omqufo G , f r + r sm;&S d _ yD ;
tjyeftvSefrSDckdae-uonf? jynfwGif;ESifh
Ek d i f i H w umh t wk d i f ; twmt& aoG ; pk y f
jc,fvS,f&mwGi f Edki fi Ha wmft pkd;&onf
Tukr`%Drsm;. tokH;awmfcHud&d,mrsm;
jzpf a yonf ? Tuk r`% Dw ck c sif; yif v#if
pD;yGm ;a&;tift m;wGi f }uD;rm;vSonf?
Oyrmqkd&v#if tar&du&Sd tift m;}uD;
trftifpw
D ckjzpfaom *sief &,farmfawmf
jynfolhtm%m
onf? urBmhtoGifaqmifa&; onf
rsuf a rS m uf u rB m h p D; yG m ;a&;wG i f t"d u
t*Fg&yf jzpfvmayonf?
urBmhtoGifaqmifa&; OD;
wnfcsufonf tem*wf urBmhpD;yGm;a&;/
EkdifiaH &;/ ,Ofaus;r+ponfwdk jzpfay:wdk;yGm;
&mwGif euf+dif;pGm-oZmoufayvdrfhrnf?
rmhufpf0g' tjrift &qdka omf
t&if ;&S i f p epf onf pwif a y:aygufv m
uwnf;u xkwfvkyfa&;udk EdkifiHwumh
xk w f v k y f a &;tjzpf o d k vnf ; aumif ; /
aps;uG u f u d k Ed k i f i H w umh a ps;uG u f
tjzpfodk vnf;aumif; ajymif;vJap&ef wGe;f
aqmfay;avonf?
rmhufpfu uGefjrLepfygwDa-u
nmpmwrf; wGif Todk wifjycJhonf?
acwfrD pufr+vkyfi ef;onf
urBmhaps;uGufudk xlaxmifcJhav_yD? ,if;
twGuf tar&duudk &SmazGawG&Sdr+u
vrf;cif;ay;cJhonf? Taps;uGufu ukef
oG,fa&;udkvnf;aumif;/ a&a-umif;oGm;
vma&;ud k v nf ; aumif ; / uk e f ; a-umif ;
qufoG,fa&;udkvnf;aumif; }uD;rm;pGm
jzpfay:wdk;yGm;apcJhonf? Tjzpfay: wdk;yGm;
r+uwzef pufr+vkyfief;wdk;csJr+udk jyefvnf
-oZmoufcJhonf? pufr+vkyfief;/ ukefoG,f
a&;vkyfi ef;/ a&a-umif;oGm ;vma&;ESi fh
rD;&xm;rsm;udk wdk;csJvmonfESi fhtr#
t&if;&Sifvlwef;pm;onf jzpfay:wdk;yGm;
vmonf? if;.t&if; wdk;rsm;vmonf?
tv,f a cwf q D u qif ; ouf v maom
vl w ef ;pm; rS e f o r#ud k aemuf w ef ; od k
wGef;ydk cJhavonf? (rmhufpf=tdef*,f
vufa&G;pOfusrf; twGJ (1 ) ESm 35 )
acwfrDpufr+vkyfief;ESifh urBmh
aps;uGufudk xlaxmif_yD;aemuf t&if;&Sif
vl w ef ; pm;onf Ed k i f i H a &;tm%mud k
odrf;ydkufEdkifcJhayonf?
xkwfvkyfa&;udk tqufrjywf
awmfvSefa&;qefatmifvkyfjcif;/ vltzGJ
tpnf; ta-umif;tcsuf rSefor#udk r&yf
rem; r_id r f r ouf jzpf a pjcif ; / xm0&
tm;jzifh raocsmra&&mr+ESifh v+Haqmfr+wdk
um; ,cifacwfumvrsm;ESifh t&if;&Sif
acwf umvudk rwl jcm;em; xl ;jcm;ap
60
avonf?
if;. txGufypPnf;rsm;twGuf
tqufrjywf aps;uGuw
f ;dk csJ&ef vdktyfr+u
t&if ;&S i f v l w ef ; pm;tm; urB m h a jrjyif
w0Srf;vHk;odk tajy;tv$m; a&muf&aSd pav
onf? ae&mwumwdkif;wGif todkufcsap
onf? ae&mwumwdkif;wGi f tajccsap
onf? ae&mwumwdkif;wGif tquf
toG,frsm;udk jzef-uufaponf?
urBmhaps;uGufudk toHk;csjcif;
tm;jzifh t&if;&Siv
f w
l ef;pm;onf Edik if w
H idk ;f
&Sd xkwfvkyfa&;ESifh pm;oHk;a&;udk urBmh
vuQ % m aqmif a pavonf ?
trsdK;om;pufr+vkyfief;ta[mif; rSefor#
zsufqD;jcif; cHcJh&onf? ( 0g ) aepOfESifhtr#
zsufqD;jcif; cHae&onf? pufr+vkyfief;
topfrsm;. z,fxkwfjcif;udk cH-u&onf?
,if;pufr+vkyfief;rsm;um; jynfwGif;&Sd
uke f-urf ;rsm;udk tacsmudki fa wmh onf
r[kwf? a0;vHaoma'orsm;rS ukef-urf;
rsm;udk toHk;csjcif; jzpfonf? ,if;pufr+
vk y f i ef ; rsm;. txG u f y pP n f ; rsm;ud k
jynfw Gi f ;rS m omru urBm ha e&mwum
wdkif;wGif pm;oHk;-uonf? jynfwGif;xGuf
ypPn;f rsm;ESihf a&mif&h J wif;wdrfEkid af wmhonf
r[kwf? EdkifiH&yfjcm;rS txGufypPnf;rsm;jzifh
vdktyfr+topfudk jznfhwif;-uawmhonf?
a'oa[mif;ESihf trsKd ;om;oD;jcm; uif;uGm
r+/ rdrb
d mom vHkavmufaer+qo
kd nfh tpm;
t&yf&SpfrsufESmpvHk; tjyeftvSef quf
oG,fvm-uonf? urBmESifht0Srf; trsdK;
om;rsm; tjyeft vSef rSDc dkvm-uonf?
kyf0wKt&omru todynmxkwfvkyf
a&; t&vnf; Tenf;ESifESif jzpfvmonf?
trsdK;om;wckjcif;. todynmzefwD;r+
rsm;onf bHkypPnf; jzpfvmayonf?
trsdK;om;t& wzufowfusr+ESifh usOf;
ajrmif;r+rsm;um; -umav-umav tajc
taeESifh udkufnDjcif; rjzpfawmh? trsdK;om;
qdkif&mESifh a'oqdkif&m pmaytajrmuf
trsm;twG i f ; rS urB m h p mayw&yf o nf
ay:xGef; vmayonf?
xkw f v ky f a &;ud &d , mtm;vHk ;
vsifjrefpGm wdk;wufaumif;rGefapjcif;jzifh
vnf;aumif;/ qufoG,fa&;enf;emrsm;
tifwdkuftm;wdkuf vG,fulacsmarm vm
apjcif;jzifhvnf;aumif; t&if;&Sifvlwef;
pm;onf trsdK;om;tm;vHk; tdkif;pdkif;qHk;
trsd K;om;rsm;ud kyifr usef ,Ofa us;r+
e,f y ,f t wG i f ; qG J o G i f ; cJ h a yonf ?
(rmhufpf = tdef*,f vufa&G;pOfusrf; twGJ
(1 ) ESm37 = 38)
t&if;&Si fpepfa y:aygufvm_yD;
onfhaemuf pD;yGm;a&;urBmhtoGifaqmif
a&; ( economic globalization ) tyg
t0if urBmt
h oGiaf qmifa&; wckv;Hk ( globalization ) rnfodkrnfyHk
ay:ayguf
vmonfudk ,ckacwf tac:ta0:toHk;
tE+ef;ESifh r[kwfapumrl rmhufpfonf
tvGef&Si f;vif; euf+dif;pGm oHk;oyfcJh_yD;
jzpfayonf?
vDeifu t&if;&Sifpepf. tjrifh
qH;k tqif/h e,fcsJ pepfukd bufaygif;pHrk S cGjJ crf;
pdwfjzm_yD; rmhufpf.oHk;oyfcsufudk jzpfay:
wdk;yGm;cJhayonf? trsdK;om;jy\emwGif
wnf&Sdaeaom ordkif;qdkif&m wdrf;!$wfr+
rsm;udk Todk&Sif;jycJhonf?
jzpfay:wdk;yGm;aeaom t&if;
&Sif pepfwGif trsdK;om;qdkif&m jy\emY
ordik f;qdik &f m wdr;f !wfrE+ pS cf k &So
d nf? yxr
wdrf;!wfr+um; trsdK;om;qdkif&m b0ESifh
trsd K ;om;v+ y f & S m ;r+ r sm; Ed k ; -um;xuG
vmjcif ; jzpf o nf ? trsd K ;om; zd E S d y f r +
rSefor#udk qefusifwdkufzsuf_yD; trsdK;om;
EdkifiHawmfrsm;udk xlaxmifjcif; jzpfonf?
'kwd,wdrf;!wfr+um; omef
trsdK;rsdK;jzifh EdkifiHwumh tjyeftvSef quf
oG,fr+ jzpfay:wdk;yGm;vm_yD; wdk;wuf
rsm;jym;vmjcif;/ trsdK;om;t& uefowf
csKyfaESmifr+rsm; yduGJoGm;jcif;/ t&if; EdkifiH
wumh twdkif;twmt& wnDw!Gwf
wnf; pkpnf;vmjcif;/ a,bk,stm;jzifh
pD;yGm;a&;b0/ Edkifi Ha &;/ ody`Hynm tp
&SdonfwdkwGifvnf; EdkifiHwumh twdkif;
twmt& wnD w !G w f w nf ; pk p nf ;
vmjcif; jzpfayonf? ( vDeif pkaygif;usrf;
twGJ (20 ) ESm 27 )
Tordki f;qd ki f& m wdrf; !wf r+
ESpfc kpvHk;onf t&if;&Si fpepf. yuwd
bm0w&m;rsm;udk udk,fpm;y_yD; azmfjyae
jynfolhtm%m
ayonf? yxrwdrf;!wfr+onf a,bk,s
oabmt&vnf ; aumif ; / wd k i f ; jynf
wckjcif;wGifvnf;aumif; t&if;&Sifpepf
jzpfa y:wdk;yGm ;r+ tapmydki f;tqifhrsm;Y
v$rf;rdk;onfhtcef;rS yg0ifayonf? 'kwd,
wdrf;!wfr+um; t&if;&Sifpepf &ifhrSnfh
vmaomtqifh ( 0g ) e,fcsJpepf tqifh
wGif ay:vGifxif&Sm;pGm azmfjyayonf?
od k jzpf I pD ; yG m ;a&;urB m h
toGifaqmifr+ (economic globalization ) onf v nf ; aumif ; / urB m h t oG i f
aqmifr+ ( globalization ) wckvHk;onf
vnf;aumif; t&if;&Sifpepf jzpfay:wdk;yGm;
r+wGif 'kwd,ordkif;qdkif&m wdrf;!wfr+
omefrsm; jzpfayonf?
vufawGt&-unfhv#if pD;yGm;
a&; urBmhtoGifaqmifa&; qdkonfrSm
jzpf p Of w ck j zpf _ yD ; Tjzpf p Of r S w qif h
aps;uGuEf Sifh xkwfvyk fa&;wGif wkid f;jynfrsm;
t-um; tjyeftvSef rSDcdkr+rSm waewjcm;
wkd;rsm;vmayonf? wkdif;jynfwjynf.
abmifukdausmfI tvkyf/ t&if;/ ukefpnf/
0ef a qmif r + / twwf y nmES i f h owif ;
jzef csda &; vnfy wfr+ ukd wGe f;aqmfa y;
avonf? xkwfvkyf&mwGi fvkdtyfa om
tpd wf t yk di f; toD; oD ;ES i f h uk ef -urf ;
ypPnf;rsm;tm; tusKd;oufa&mufr+&Sd_yD;
taumif;qkH; tok H;csEkdi f&ef taxmuf
tulyayonf? urBmhtxGufE+ef; wkd;yGm;
a&;ESifh pD;yGm;a&;taqmufttkH xdef;!d
a&;ud k }uD ; rm;pG m -oZmouf a pojzif h
pD ; yG m ;a&; urB m h t oG i f a qmif a &;onf
wk d i f ; jynf r sm;t-um; pD ; yG m ;a&;t&
ydkrdk}uD;rm;pGm tjyeftvSeftrSDo[Jyr+ukd
jzpfay:apavonf?
pD;yGm;a&; urBmhtoGifaqmif
a&; onf xkwf vkyf a &;enf;emESi fh
wk d ; wuf r + e nf ; emrsm; jzpf a y:wd k ; yG m ;
ajymif;vJr+rS ra&Smifrv$Jom ay:vmonfh
tusKd;quf jzpfayonf? pD;yGm;a&; urBmh
toGifaqmifa&; vsifjrefpGm jzpfay:wdk;yGm;
&mwGif tcdkiftrmta-umif;tcsufrsm;
&S d a yonf ? ppf a t;_yD ; qk H ; oG m ;onf h
aemufydkif;wGif pD;yGm;a&; jzpfay:wdk;yGm;
vmr+ u aps;uG u f w k d ; csJ vmaponf ?
jynfolhtm%m
tvG,fwul vnfywfa&muf&Sdvmojzifh
,aetcsdefwGif urBmay:wGif rnfonfh
ae&mwGif aeolyifjzpfap todynmukd
tvG,fwul&&Sd zvS,fEdik fayonf? TwGif
jzpfay:vmonfh tusKd;oufa&mufr+um;
yxr tar&duwGif/ onfhaemuf tjcm;
urBmt&yf&yfwiG f pD;yGm;a&;ESihf txGuEf e+ ;f
wkd;wufr+ aygufuJGvmjcif; jzpfayonf?
tifwmeuf tokH;yr+onf
v$ r f ; rk d ; vmonf h tcsif ; t&m jzpf v m
onfESifhtr# xkwfvkyaf &;wGif tpOftvm
tpdwftykdif;rsm;jzpfaom t&if; ESihf
u|rf;usio
f nfhvkyftm; onf pD;yGm;a&;
tiftm;ukd tqkH;tjzwfay;onfh tpdwf
tykdi f;rsm;r[kwfawmhb J pD;yGm ;a&;wGi f
ik yf v#Kd ;aeonf h tift m;onf owif ;
tcsuftvufudk csKyfukdiftokH;yEkdifonfh
pGrf;&nfESifh ykdIykdI qufpyfvmayonf?
ppf_yD;acwftrsm;ykdi;f umvwGif
tar&duef. twwfynmukd tokH;vnf;
y/ rd r d . zef w D ; wD x G i f r + r sm;ES i f h v nf ;
aygif ;pyfE d k i f o jzif h taemufO a&myES i f h
*syefonf wjznf;jznf;tar&duudk rSDvm
ayonf ? 1970 ck E S pf w G i f tar&d u .
wOD;csif;0ifaiGonf tjcm;t"du zGHzd;_yD;
EkdifiH}uD;rsm;rSmxuf 31 jrifh&mrS 1991
ckESpfwGi f uGmjcm;csufrSm 10 r#om
&Scd ahJ yonf? tifwmeufacwftwGi;f 1999
ckESpfwGi fum; uGm jcm;csufonf 22
ausmfr# jzpfvmjyefayonf? tifwmeuf
ay:vmjcif;a-umifh b%fvkyfief;/ ynma&;/
!dE+dif;a&;/ vufvDa&mif;0,fa&;ponfh
0efaqmifvkyfief;trsKd;rsKd; vkyfaqmif&ef
rsm;pGm vG,fuloGm;ayonf?
18 &mpkESpf tv,fydkif;wGi f
ay:aygucf haJ om yxrpufra+ wmfveS fa&;u
_Adwdeftm; t"dupufr+vkyfief;Ekdi fiH}uD;
tjzpfo kd a&muf&Sd a pcJh_yD; 19 &mpkES pf
aemufydik ;f 20 &mpkEpS t
f pykid ;f wGif ay:ayguf
onfh 'kwd,pufr+awmfvSefa&;u tar
&dutm; t"dupufr+vyk if ef;Ekid if }H uD;tjzpf
_Adwdefae&mwGif tpm;xkd;cJhonf? wpdwf
wykdif;ta-umif;um; tar&duu wDxGif
zefwD;r+topfrsm;ukd ykdrkdvsifjrefpGm azmf
aqmifEikd jf cif;a-umifh jzpfayonf? tar&du
62
jynfolhtm%m
if;.tpDtpOfonfvnf; t&mra&muf
cJah y?
TwGif 1997 ckESpfuyfqkdifr+Y
vwfwavmta-umif;&if;onf jynfwGif;
wG i f ok H; pJ Go nf ha iG a -u;. rwnf _idr fr +r S
tpcsDaomfvnf; t"duta-umif;um;
urBm hbma&;pepfyifudk,fwGi f pJGuyf
aeonfh a&m*grsm;a-umifh jzpfayonf?
ta&;}uD;aom ta-umif;rsm;um; =
( 1 ) xkwv
f kyaf &; jzpfpOfwiG f yg0ifaom
t&if;omef 3 ck ( tojym t&if;
money capital / xkwv
f yk af &; t&if; productive capital / ukefpnft&if; commodity capital ) .vSnfhvnf a&;onf
twkd; yGm;apaomt&if; (interest bearing capital ) . vSnfhvnfa &;ESifh
rwla y? acs;iSm;a&;t&if;/ b%ft &if;
ponfwdkwGif oD;jcm;v+yf&Sm;r+ jzpfpOfESifh
oD ;jcm;v+y f & S m ;r+ w &m;rsm; &S d a yonf ?
vkHavmufonfh xdef;csKyfr+ r&Sdojzifh EkdifiH
wumhbma&; aps;uGurf sm;onf rwnf
_idrfay? Taps;uGufrsm;. jzpfkd;jzpfpOf
r[kwfaom tajymif;tvJrsm;. '%fudk
cH&ygu jynfwGif;bma&; aps;uGufrsm;
onf ydkIrwnfr_idrf jzpfvmayonf?
( 2 ) rsuf a rSm uf tajctaewGi f
pD;yGm;a&;urBmhtoGifaqmifa&;ESifh owif;
enf;ynmawmfvSefa&; jzpfxGef;aeaom
tcsdefwGif EkdifiHwumh twkdif;twmt&
xk w f v k y f a &;ES i f h t&if ; pk p nf ; r+ o nf
vnf;aumif; xkwfvkyfa&;ESifht&if; A[kd
csKyfudki fr+onfvnf;aumif; tqrwef
}uD ; xG m ;vmayonf ? ,aeurB m wG i f
vSnfhvnfa eaom tojymt&if;onf
pkpkaygif;t&if;wefzdk;. 41 cef&Sdayonf?
TtajctaewGif tar&duef OD;aqmif
aom e,fcsJpepfopfonf if;.vufkH;
ESpfbufjzpfaom EkdifiHwumhaiGa-u;&efyakH iG
tzJGESifh urBmhb%fudk qkyfudkif_yD; tojym
aps;uGu fu d k jc,f v S, fa eayonf? rdr d
twGuftusKd;&Sdrnfh ae&mrsm;wGif tcsuf
tvuf t & aiG y H yk d ; _yD ; tusKd ; &S d r nf
rxifonfh ae&mrsm;wGif qkwfqkdif;xm;
jcif;jzifh tusyftwnf;rSm ykdI}uD;vmay
onf?
( 3 ) Oa&mya':vm (,lkdaiGa-u; )
ay:vmonfh t csd e f w G i f t"du aiG a -u;
tkyfpkonf okH;ck jzpfvmayonf? *syef
,ef;aiGrSm tajymif;tvJjzpf_yD; rwnf_idrf
aom taetxm;wGi&f do
S jzifh ,m,Dif;udk
rpOf;pm;bJ csefvSyfxm;-uonf? Tokd
qkdv#if pwmvifaiGonf Oa&mya':vm
ESifh tar&duefa':vm t-um;wGif rouf
rom arsmaeonfudk awG&ayonf? ,cif
tcsdefrsm;wGi f t"duaiGa -u;tkyfpkrsm;
twdkuftckdufjzpfr+a-umifh pawmhESifh bGef;
vufrSwfaps;uGufrsm;wGif &yfqikd f;oGm;jcif;
rsm; &SdcJhayonf? a':vmwefzdk; jrifhwufr+
onf tm&Sbma&; uyfqdu
k fr+wiG f vwf
wavmta-umif; jzpfcJhayonf? aiGa-u;
pepf rnfokdjzpfapumrl tjypftemtqm
rsm;um; a&Smifv$JI r&Ekdifay? v+yf&Sm;
ajymif;vJaeaom aiGa-u;zvS,fa&;E+ef;
rsm; ( fluctuating currency rates) onf
OD;wnfcsufaemufvkduf_yD; aps;upm;r+
a-umifh yifukd,ftm;jzifhyifv#if rwnf_idrf
ay? tcsdef-umjrifhvmonfESifhtr# aps;
upm;r+u }uD;xGm;vmonfwGif rwnf_idrf
r+ o nf v nf ; wjznf ; jznf ; }uD ; rm;vm
ayonf? owfrw
S x
f m;aom zvS,af &;E+e;f
( fixed exchange- rate) rsm;um;
tE W&m,f&Sdayonf? ta-umif;um; aiG
a-u;wefzdk; usqif;r+rsm;onf kwfw&uf
}uD;rm;aom qkH;+H;r+rsm; ay:aygufapEkdif
aoma-umifh jzpfayonf? tm&Sbma&;
uyfqdu
k rf +onf om"uw&yfyif jzpfonf?
t&if ; &S i f pepf a tmuf w G i f
xm0&vuQ%maqmif_yD; _yD;jynfhpkHonfh
ajz&S i f ; enf ; rsm; r&S d a y? jynf w G i f ; ES i f h
Ekdi fiHwumhb ma&;aps;uGufrsm;onf
yifudk,ftm;jzifhyif rwnf_idrfay? if;wkd
onf }uD;-uyfr+ESifh xdef;!dr+ vkdtyfay
onf?
urBm ESifht 0Srf; urBm ht oGif
aqmifa&; avxkatmufwGi f aumfykd
a&;&Sif;rsm; yl;aygif;r+a-umifh vkyfom;rsm;
qif ; &J ' k u Q a &muf - u&onf ? ,ck E S p f
azazmf0g&DvwGif usif;yaom urBmhukv
or*~ ukefoG,fa &;ESifh jzpfa y:wdk;yGm;r+
tpnf;ta0;Y tpdk;&rsm;ESifh rywfouf
jynfolhtm%m
rjyEkdifawmhay?
e,l;a'vD rS 0gaqm ESifh
&D,kd'D*sae;k;d txd Edkuu
f D (Nike ) / qkdeD
paom urBmokH;ypPnf;rsm;onf vltzJG
tpnf;wGif cHpm;csuftopfw&yf jzpfvm
ayonf? EkdifiHjcm;,Ofaus;r+ csOf;eif;0if
a&mufr+u a'ocH,Ofaus;r+ESifh trsKd;om;
,Of a us;r+ u k d wd k u f p m;aeayonf ?
,Of a us;r+ r sKd ; pk H yd i f w l w nf & S d a &;ud k
tE W &m,f yaeayonf ? urB m h t oG i f
aqmifa&; v+dif;atmufwGif wefjyefa&pD;
a-umif;rsm;vnf; r&So
d nfr[kwaf y? Oyrm
b&mZD; ky f jrif oH - um; tpD t pOf u
ay:wl*DwGi f xkd;azmufc Jhonf? avmhpf
tdef*s,fvdpf wGif vufwiftar&du.
xl;jcm;onfht*Fg&yfrsm;rSm waewjcm;
od o mxif & S m ;vmonf ? od k aomf T
tcsif;t&mrsm;um; wckcsif;t&mr#om
jzpfayonf?
,Ofaus;r+ urBmhtoGifaqmif
a&;. t"duwGef;tm;w&yfum; taemuf
urB m wG i f urB m h t oG i f a qmif o nf h
rd }uD; rsm; trsm;tjym; ay:vmjcif;
jzpf a yonf ? ok d aomf vl O D ; a&woef ;
txuf rdopfrsm;onf urBmhta&Sjcrf;ESifh
tmz&du/ vufwiftar&duwkdwGifvnf;
r-umc% jrifa wG ae&ayonf? 1995
ckESpfwGif vlOD;a& 5 oef;ausmf&Sdonfhrd 38
rd&Sdonf? 2015 ckESpfwGif 71 rd txd
wkd;vm_yD; t}uD;qkH;rd}uD; 10 rdteuf 9
rd onf tm&S / vuf w if t ar&d u ES i f h
tmz&duwGi f &Sdv d rfh rnf[k cef rSe f; -u
ayonf? if;wkd onf yifrprf;a&wHc Gef
jzpfvm_yD; if;wkd. qif,ifx;kH zJGr/+ ky&f iS Ef Sihf
azsmfajzr+wdkukd taemufurBmokd jyefvnf
ay;ykdvdrfhrnf[k wGufq-uayonf?
(c) owif;enf;ynmawmfvSefa&;
( Information Technological
Revolution ) ESifh
todynm pD;yGm;a&; ( Knowledge
Economy )
tem*wforkdif;ynm&Sifrsm;u
rsuf a rS m uf o rk d i f ; umvonf ork d i f ;
csdefcGifv#may:wGif tqkH;tjzwfay;onfh
tcef;rS ygonf[k qkad umif;qk-d uvdrhrf nf?
64
vkyfief;rsm;onf trsKd;om;pD;yGm;a&;wGif
twkdif;twm}uD;rm;pGm yg0ifonf?
todynmpD;yGm;a&;onf urBm
ESifht0Srf; ysHESHvsuf&Sdaomfvnf; zGHzd;_yD;
EkdifiHtcsKdwGifom v$r;f rkd;onfhtqifah e&m
&&Sdaeayonf? todynm pD;yGm;a&;ukd
rdKify_yD; tvkyfwm0efcJGa0r+w&yf jzpf
wnfvmonf? if;onf urBmhpD;yGm;a&;
wGif tqkH;tjzwfay;aom tcef;rS yg0if_yD;
if;.t&Sdef-oZmum; EkdifiHwumh EkdifiHa&;
wGifvnf; us,fjyefvsuf&Sdayonf?
todynmpD;yGm;a&;onf tpOf
tvmpD;yGm;a&;wGif t&if;cHrS ajymif;vJr+
rsm; jzpfay:apvdrfhrnf?
( 1 ) pD;yGm;a&;wkd;wufaponfh enf;em
rsm;wGif ajymif;vJr+w&yf jzpfvm_yD; ody`H
ynmES i fh enf ;ynm wkd; wuf r+o nf
pD;yGm;a&;wkd;wufap&mwGif ta&;tygqkH;
tpdwftykdif; jzpfvmayvdrfhrnf?
( 2 ) pD;yGm;a&;jzpfay:wdk;yGm;r+w&m;wGif
tajymif;tvJ wpkHw&m jzpfvmonf?
pD;yGm ;a&; puf0kdif;ozG,f vnfywfr+ukd
tm;enf;apjcif;jzifh pD;yGm;a&; a&v+dif;
ozG,f v+yf&Sm;r+ wpkHw&menf;vm_yD;
xdcdkufysufpD;r+vnf; wpkHw&m oufom
vmapvdrfhrnf?
( 3 ) tpOftvmpD;yGm;a&; taqmuf
ttkHwGif ajymif;vJvmonf? tem*wf
pD;yGm ;a&;onf o,HZmwypPnf;rsm;ESi fh
t&if;tay:rSmxuf todynmtay: ykdrdk
trSo
D [Jyvmvdrrfh nf? todynmvkyif ef;
onf t"dutykdif;u jzpfvmayvdrfh
rnf?
( 4 ) xkwfvkyfa&;ESifh pDrHtkyfcsKyfr+wGif
ajymif;vJvm_yD; todynm pkpnf;yg0if
onfh txGufypPn;f rsm; ay:vmayvdrrhf nf?
twkid f;twm}uD;rm;pGm pkpnf;xkwfvkyrf r+ S
twdkif;twmao;i,fI jzefcJGxkwfvkyfr+
tjzpfokd ajymif;vJvmayvdrfhrnf?
tod y nm pD ; yG m ;a&;onf
xkwfvkyfa&; tiftm;pk jzpfay:wdk;yGm;r+ukd
}uD;rm;pGmwGef;aqmfay;_yD; urBmhpD;yGm;a&;
taqmufttkHrsm;onfvnf; tvdu
k o
f ifh
ajymif ; vJ v mayvd r f h r nf ? tod y nm
pD;yGm;a&; tajctaeatmufwGif xkwv
f yk f
jynfolhtm%m
a&;onf jrif h r m;pG m vl tzJ G tpnf ;
vuQ%maqmifvmayonf? aps;uGufwiG f
zvS,faom ukefpnfrsm;onf ykdIykdI
EkdifiHwumh twdkif;twmt& t&m&m
tusKH;0ifaom txGufypPnf;rsm; ( international comprehensive products)
ae-uayonf?
4?
e,fcsJpepfopfESifhtiftm;}uD;EdkifiHrsm;.
qufq Ha &;jy\em
e,fcsJpepf. EkdifiHa&;tESpfom&
onf Akdvfuspkd;rkd;a&;ESifh tiftm;EkdifiHa&;
usifhokH;&eftwGuf tiftm;}uD;EkdifiHrsm;
t-um; ydifqkdifr+ jzpfayonf? tjcm;EkdifiH
rsm;. tcsKyft jcmtm%mykdi fq kd i fr+ udk
ajymifajymifwif;wif; csKd;azmufr+ jzpfay
onf? e,fcsJpepfopfonfvnf; Tenf;
twkdif;yifjzpf_yD; if;.v+yf&Sm;r+ twdkif;
twmrSm ykdrdu
k s,jf yef eufid+ ;f vmayonf?
qdkAD,uf ,leD,H yduJGo Gm ;_yD;
aemuf urBmwGifwckwnf;aom tiftm;
vGefEdkifiH jzpfvmonfh tar&duefonf
if;.acgif;aqmifr+atmufwGif rdKif
wck w nf ; aom urB m xl a xmif & ef
ud;yrf;vsuf&Sdonf?
uvifweftpkd;&. trsKd;om;
umuG,af &; tpD&ifcpH mwGifyg&adS om if;.
urBmhaoe*FAsL[mum; vmrnfh 10 ESpf =
15 ESpftwGif;wGif tar&duefjynfaxmifpk
onf urBm ht a&;udp Prsm;Y wufw uf
uGuG yg0ifv+yf&Sm;rnf? qkdvkdonfrSm 0if
a&mufpGufzufr+topf wufwufuGuG
yvkyf_yD; Akdvfuspkd;rkd;a&;0g' usifhokH;&ef
jzpf a yonf ? Taoe*F A sL[mES i f h t nD
aewkd ; ( NATO ) uk d ppf a t;umv
twGif;wGif umuG,fa&;ppftkyfpktjzpf
xm;&SdcJh&mrS ,cktcsdefwGif a'oabmif
xuf ausmf v Ge f a om xk d ; ppf vuQ % m
&Sdonfh ppfa&;EkdifiHa&; tzJGtpnf;tjzpfodk
toGi fa jymif ;apcJ ha yonf? aewd k;tzJ G
0ifrsm;udk pkpnf;_yD; ,l*kdqvm;AD;,m;ukd
pdwftvdkus
AkH;}uJwkdufckdufcJhonf?
bJvf*&dwf&Sd wkwfoHkH;ukd 'kH;usnfjzifh
ypfcwfcJhonf? *syef = tar&duef vkHcHa&;
umuG,fa&;pepfukd cdkird mawmifhwif;ap_yD;
*syeftar&duef yl;aygif;aqmif&Gufa&;
ay:vpD vrf;!efcsufrsm;udk *syef.
ywf 0 ef ; usif {&d , mrsm;yg tusKH ; 0if
apcJhonf? a'oqdkif&m 'Hk;ysHumuG,fa&;
pepf udk wdk;csJ _yD; xdkif0rfudyk g xnfhoiG f;
cJhonf? tar&du. urBmaoe*FAsL[m
65
jynfolhtm%m
topfonf wurBmvHk;wGif tusdK;ouf
a&mufr+oHk;&yf xifxif&Sm;&Sm; jzpfay:ap
avonf?
( 1 ) rdKifwckxnf;urBm udk xl
axmif_yD; urBm wGi f rdKifpHk yHkpH
jzpfay:r+udk aESm ifha ES;atmif vkyf&ef?
rdKifpHkurBm jzpfay:r+udk wm;qD;&ef?
( 2 ) vltcGifhta&; umuG,fa&;
[laom ta-umif;jycsujf zifh tcsKyftjcm
tm%mydkifr+ udk csdK;azmuf_yD; Adkvfuspdk;rdk;
a&;0g'ud k taumif txnf a zmf & ef ?
Tenf;jzifh ppfESifhrwnf_idrfr+udk yGm;rsm;
ap_yD; _idrf;csrf;a&;ESifh jzpfay:wdk;yGm;r+
[la om urBm h' Da &udk taESm uft &Suf
twm;tqD; jzpfapavonf?
( 3 ) urBmukvor*~udk vspfvsL+_yD;
EdkifiHwumhOya'udk csdK;azmufjcif;jzifh EdkifiH
wumhtajctaeudk ydkrdkzkdz&Jjzpfap_yD;
ydkrdk+yfaxG;aom ydyuQrsm;jzifh jynfhESuf
vmaponf?
rsufarSmuftajctaet& urBmwGif
rdKifpHkjzpfay:r+ OD;wnfcsufonf odod
omom aES;auG;oGm;onf? tar&duudk
rd K if yonf h OD ; wnf c suf o nf tm;
aumif;vmonf? rnfokd jzpfapumrl tar
&duwOD;xnf;urdKify_yD; t&m&mudk
Adkvu
f sp;dk rdk;vdkonfh t}uHtpnfrmS atmif
jrifvdrfhrnf r[kwfay? ta-umif;um;
( 1 ) Oa&mytar&d u yl ; aygif ;
aqmif&Gufa&;onf ododomom wdk;rsm;
vmapumrl if;wdkt-um; ydyuQrsm;ESifh
jcm;em;csufrsm;onf qufvuf wnf&Sdae
ayonf?
,l*dkqvm;AD;,m;udk t-urf;zuf
wdk ufc dk uf&mwGi f Oa&mytzdk tjrwf
rxGufay? tar&duurl ppfudkta-umif;
y_yD; ,lkdaiGa-u;.tm;prf;r+udk tvG,f
wul wm;qD;EdkifcJhayonf? ppfa-umifh
jzpf a y:vmaom ppf a jy;'k u Q o nf r sm;
ta&;udpPonf Oa&my&Sd tdref D;csi;f Edkiif rH sm;
tm; yl y if a omu a&muf a pcJ h o nf ?
abmfvfuefa'o&Sd rdodyfxm;&aom
vlrsdK;a&;rkef;wD;r+onf Oa&mywGif a&&Snf
r_idr fo uf p&m ta-umif ; rsm; jzpfv m
ayonf? ppfa-umifh ywf0ef;usif ysufpD;
66
npfnrf;r+rsm; ay:xGufvmayonf? T
tajctaersm;u urBmudk Adkvfuspdk;rdk;
vdkonfh tar&du. &nfG,fc sufonf
Oa&myEdkifiHrsm;ESi fh a'orsm;. t&if;cH
tusdK;pD;yGm;rsm;ESi fh zDvmjzpfaeonfudk
xif&Sm;apayonf? Oa&myonf waygif;
wpnf;xnf; jzpfEdkifzG,f&mvnf; twm;
tqD;rsm;&Sdae_yD; tar&duESifhtwl rdKif
wckwnf; urBmxlaxmifEdkifzG,f&mvnf;
rvG,fulay?
(2) aewdk;.ta&Sbufodkwdk;csJr+onf
k&Sm;.wHcg;0odka&mufcJh_yD; ,l*dkqvm;
AD;,m;udk t-urf;zufwu
kd fcku
d cf jJh cif;a-umifh
aewdk;ESifhtwlwJGI Oa&myvHkcHa&;pepfudk
yl;aygif;wm0ef,l &ef k &Sm ;.pdwful; rSm
uG,faysmufoGm;ayonf? taemuftkyfpk
ESifhvnf; rcGm&J / rdrduvnf; tiftm;
csnfh eJ ojzifh tav#mh a y; quf q H a e&
onf? od k aomf ordk i f ;t& eyd kv D, HE Si fh
vnf ; aumif ; 'k w d , urB m ppf w G i f
[pfwvmudkvnf;aumif; tEdkifwdkufcJh
aom wdkif;jynfonf wyg;ol.trdefudk
-um&SnfemcHaevdrfhrnf r[kwfay? k&Sm;
.pD;yGm;a&;onf tiftm;csnfheJvsuf &Sd
onf? Edkiif aH &;tajctaevnf; wnf_idrfvS
onf r [k w f ? od k aomf ppf t if t m;rS m
txl;ojzifh tEkjrLvufeuftiftm;um;
usef& S da eao;onf ? jyef vnfe mvefx l
vmygu taemuft kyfpkESifh qufqHa&;
txl;ojzifh tar&du. Adkvfuspdk;rdk;a&;
0g'ESifh ydyuQjzpfr+onf ydkjyif;xefvmp&m
&Sdayonf? tar&du. rdKifwckwnf;
urBm wnfaqmufa&; t}uHtpnfudk
if;onf vufcHvdrfhrnf r[kwfay?
(3) *syef tar&d u pD ; yG m ;a&;
twd k u f t cH j zpf r + o nf tvG , f w ul
jrifomayonf? tjcm;wzufwGif *syef
vuf,mtiftm;pkrsm;onf tar&du.
tultnDjzifh EdkifiHa&;ESifhppfa&; tiftm;
}uD ; Ed k i f i H jzpf v ma&;[l a om rd r d w d k .
&nfrSef;csufudk taumiftxnf azmfvdk
ayonf? tar&d uuvnf ; *syeft ul
tnDjzifh ta&Stm&SwGif rdrdwkd. cHppf
a-umif; udk wnf_idrfatmif ud;yrf;ae
ayonf? Todkjzifh wOD;ESifhwOD; eD;uyfpGm
jynfolhtm%m
vmp&m&Sdayonf? tcsKyftjcmtm%m
ydkifEkid fiHjzpfaom ,l*dkqvm;AD;,m; twGif;
wGif aewdk;u axmufcHtm;ay;aeaom
trsKd ;om; aoG;cJGa&;tiftm;pkonf tjcm;
EdkifiHrsm;&Sd trsdK;om;aoG;cJGa&; tiftm;pk
rsm;ud k erl em,l p&mtjzpf tm;ay;
tm;ajrmufyvsuf&o
Sd nf? rsufarSmufwGif
urBmay: Y wdkif;jynfaygif; 200 eD;yg;ESifh
vlrsdK;aygif; 2500 ausmf&Sd&m aygufuJGrnfh
ae&mopf trsm;tjym;ay:vmp&m
&Sdayonf/
( 2 ) tEkjrLvufeufrsm;ESifh zsufqD;
a&;vufeufrsm; urBmtESH tydiftqdkif
xk wfv kyf r+ jzpfa y:vmp&m &Sda yonf?
_yD;cJhonfh ppfyJGwGif ,l*dkqvm;AD;,m;
xdcdkufepfem&jcif;onf tEkjrLvufeufESifh
zsufqD;a&; vufeufrsm;jzifh rdrdudk,fudk
umuG,frxm;Edkifjcif;a-umifhjzpf&m tjcm;
EdkifiHrsm;onf Toifcef;pmudk,l_yD; ,if;
vufeufrsm;udk xkwfvkyfprf;oyf&ef ud;
yrf ; vmp&m &S d a yonf ? td E N d , ES i f h
ygupP w ef w d k u tEk j rLprf ; oyf r + r sm;
vkyf_yD;aemuf 'Hk;ysHypfc wfprf;oyfr+rsm;
yvkyfjcif;onf Todkaom tvm;tvm
udk azmfjyonfh om"ursm; jzpfayonf?
( 3 ) ,l*dkqvm;AD;,m; ppfyJG_yD;onfh
aemuf abmfvfuefa'oESifh wckvHk;tae
ESihf Oa&mya'o.vHk cHr+ESifh wnf_idrfr+onf
}uD;pGmxdcdkufcJh&ayonf?
( 4 ) udkqdkAdk tusyftwnf;onf
urBmyHkpHESifh tift m;}uD; EdkifiHrsm;.
qufqHa&;rsm;wGif ajymif;vJr+jzpfay:ap_yD;
urBmtajctaeonf ydkIzdkz&Jjzpf_yD; ydkI
+yfaxG;vmayonf?
txufygta-umif;tcsufrsm;t&
_idrf ;csrf; a&;eSi fh jzpf a y:wdk ;yG m ;a&;onf
urB m jynf o l r sm;.jyif ; jyaomqEN E S i f h
tylwjyif; awmif;qdkcsufjzpf_yD; rwm;qD;
Edkifaom urBmOD;wnfcsufjzpfvifhupm;
tar&duESifh tar&duacgif;aqmifaom
aewdk; u vltcGifhta&;udk umuG,f
a&;onf tcsKyftjcmtm%mydkifq dkifr+
xuf o mvGe f j rif h j rwf o nf [l a om
0if a &muf p G u f z uf a &; oabmw&m;
topf udk udkifpJG_yD; urBmukvor*~udk
ay:aygufvmaom Adkvfuspdk;rdk;a&;0g'ESifh
tiftm;EdkifiHa&;udk qefusifwdkufyJG0if-u&
rnfjzpfayonf? w&m;r#w_yD; wdk;wuf
onfh EdkifiHwumhpepfopfw&yf ay:xGef;
vm&ef vkH;yef;tm;xkwf-u&rnf jzpfay
onf?
5? ed *Hk;
,aeurBmt}uD;qHk;aumfydka&;&Sif;
500 ( Global 500 ) u urBm pD;yGm;a&;
udk pdk;rdk;cs,fvS,fvsuf&Sdonf? if;wdkonf
e,fcsJpepfopf. pD;yGm;a&; tajccH jzpfay
onf? aewdk; vdk usL;ausmfa&; tzJG
tpnf; rsm;. pD ; yGm ;a&; tajccHv nf ;
jzpfayonf?
vGefcJhonfhtESpf 130 ausmfu
rmhufpfu TodkajymcJhonf?
Tajymif;vJr+jzpfpOf. toD;
tyGifhtm;vHk;udk vk,l_yD; vuf0g;}uD;tkyf
onfh uG,f0aom t&if;&Si f}uD;rsm;.
ta&twGufonf tqufrjywf avsmh
enf;vmavav/ }uD;rm;onhf udk,fpdwf
ESpfjzm 'kuQcHpm;&r+/ tzdESdyfcH&r+// u|ef
oabmufjzpfr+/ tvGeftrif;qif;&Jr+/ aoG;
pkyfc H&r+ xkxnf}uD;onf }uD;rm;vm
avav jzpfayonf/ (rmhufpf=tdef*,f
vufa&G;pOfusrf; twGJ (1) ESm 460)
t&if;&Sifrsm;.t&if; pkyHkvm
onf E S i f h t r# vky f o m;jynf ol r sm;.
tuG i f ; rJ h qif ; &J r J G j ymusr+ a&m
E+dif;,SOfjcif; qif;&JrJGjymusr+ yg jzpfay:
vmonf[k qdkvdkayonf?
tuGif;rJh qif;&JrJGjymusr+
( Absolute Impoverishment ) qdkonf
um; vk y f o m;jynf o l r sm; qif ; &J w G i f ;
eufoxufeufvmjcif;/ tpma&pm csdKwJh
oxuf csdKwJhvmjcif;/ tdk;ajctdrfajc rJh
oxuf r J hv mjcif ; / a&m*gb, xl a jym
oxuf xlajymvmjcif; jzpfayonf?
E+dif;,SOfjcif;qif;&JrJGjymusr+
(Relative Impoverishment ) qdkonf
um; csrf ; omqif ; &J tpG e f ; ES p f z uf
uGmjcm;oxuf uGmjcm;vmjcif; jzpfay
onf?
,ae 10 ES p f q uf w d k u f
pD ; yG m ;a&;wd k ; wuf a e_yD ; tuG , f 0 qH k ;
67
jynfolhtm%m
wd k i f ; jynf v nf ; jzpf / e,f c sJ pepf o pf .
xdyfoD;vnf;jzpfaom tar&duudk -unfh
-updk?
( 1 ) 1974 ckwGif tar&du&Sd vlOD;a&
. 16
&mcdkifE+ef;onf qif;&Jr+pnf;
a-umif;atmufwGif aexdkif-u&onf/
1997 ck wGif vlOD;a&. 19 &mcdkifE+ef;txd
wufvmayonf?
( 2 ) 1990 ckwGif iwfrGwfacgif;yg;ae
aom tar&duefjynfom;rsm;onf oef;
30 ausmf &Sdayonf? pkpkaygif;vlOD;a&. 12
&mcdkifE+ef; jzpfayonf?
1997 ck E S p f puf w if b mv 15
&ufaewGif tar&duefv,f,mpdkufysdK;a&;
XmerS xkwfjyefaom tpD&ifcHpm wapmif
wGif Todk azmfjycJhonf? 1994 ckESifh 1995
ck t-um;wGif bma&;ta-umif;a-umifh
tpm;taomufwGif aiGav#mhoHk;&aom
tar&duef rdom;pkOD;a&onf 4 2 oef;
&Sd_yD; tpma&pm rvHkavmufaom rdom;pk
OD;a&onf 12 oef;r# &Sdonf?
iwfrGwfacgif;yg;a&;udk qefusif
a&;tzJGtpnf;acgif;aqmifu vGefcJhonfh
10 ES p f a usmf t wG i f ; wG i f tar&d u Y
iwfrGwfacgif;yg;onfhE+ef;onf 50 &mcdkif
E+ef;ausmf wufvmonf[k qdkayonf?
( 3 ) tdrfajcrJhaeaom vlOD;a&onf
vnf; wufvmonf? tar&durd 29
rdwiG f r-umao;rDu pHpk rf;ppfaq;csut
f &
rd 10 rdwdkif;&Sd 6 rdwGif tdrfajcrJhaeonfh
vlO D ;a&wdk ; vmonf u d k awG &ayonf ?
1997 ck tar&d uef rd awmf0 efr sm;.
uGefz&ifhwGif xkwfjyefaom pHkprf;ppfaq;
csufwGif e,l;a,mufwrdxJrSmyifv#if
tdrfajcrJhaeolvlOD;a& 45000 &Sdayonf?
tar&duefjynfaxmifpk pHcsdef
t& -unfhv#if 0ifaiGtedrfhqHk; a&csdefwGif
&Sdaom tvkyform;rsm;onf omreftdrf
aeEd k i f a &;twGu f &uf o wWw ywf v#if
em&Daygif; 60 r# tvkyfvkyf&_yD; pkpkaygif;
0ifaiG. 30 &mcdkifE+ef;udk pdkufxkwf&ay
onf ? e,l ; a,muf E S i f h [m0d k i f , D & S d
tvk y f o rm;rsm;onf td f r f a eEd k i f a &;
twGuf 119 em&DESi fh 144 em&D-umr#
toD;oD; tvkyfvkyf-u&ayonf?
68
( 4 ) r-umao;rDu cefrSef;csufrsm;
wGif tar&duef&Sd tdrfajcrJhol tenf;qHk;
oHk;yHkwyHkvlOD;a&onf jyif;xefaom pdwf
a0'emESifh pdwfacsmufcsm;aom a&m*grsm;
cHpm;ae&ayonf?
tar&duonf rjzpfrae aq;uk
oa&; tmrcHpepf rowfrSwf&ao;onfh
wckwnf;aompufr+EdkifiH}uD; jzpfayonf?
tar&duef oef;acgipf m&if; AsLdk. tpD&ifcH
csurf sm;wGif tar&duefvOl ;D a& 41 7 oef;
onf aq;ukoa&; tmrcHcsuf csdKwJhae
a-umif; azmfjyxm;ayonf?
txufygtcsufrsm;u tar
&du&Sdjynfolrsm;. tuGif;rJh qif;&JrJGjym
usr+ tajctaeudk xif[yfa zmfjyae
ayonf ? tjcm;tcsuf r sm;jzpf a om
tom;ta&mifcJGjcm;r+rsm; / trsdK;orD;
rsm;ESihf uav;rsm;tcGit
hf a&;csKd whrJ +rsm;ESihf
vl tcG i f h t a&; csd K ;azmuf r + r sm;onf
ajrmufjrm;vSojzifh TwGirf azmfjyawmhyg?
vkyfom;jynfolrsm;.E+dif;,SOfjcif;
qif;&JrJGjymusr+ um; tvGeftvGef
xif&mS ;_yD; rnfokd r#jiif;qdI
k r&aomtcsuf
jzpfayonf?
1998 ckESpfrwfv 1 &ufaexkwf
0g&SifwefydkpfwGif yg&Sdaomaqmif;yg;t&
tar&d u ef v l O D; a&. tcsrf ; omqHk ; 1
&mcdik Ef e+ ;f . OpPm"eonf tar&duefvOl ;D a&
90 &mcd k i f E + e f ; .pk p k a ygif ; OpP m "exuf
ydkuG,f0a-umif; awG&ayonf/
1979 ckESifh 1995 ck t-um;wGif
tcsrf ; omqH k ; tar&d u ef r d o m;pk 25
&mcdkifE+ef;onf 0ifaiG 26 &mcdkifE+ef; wuf
vm_yD; tqif;&JqHk; tar&duefrdom;pk 25
&mckdifE+ef;onf TumvtwGif;wGif 0ifaiG
9 &mcdkifE+ef; usqif;oGm;onf[k ,ae
tar&duef tpD&ifcHpm ( U S A
Today ) wGif azmfjyxm;ayonf?
wurBmvHk; tajctaeudk-unfhv#if
urBBmay:&SdvlOD;a&oef;aygif; 1300 onf
tuiG ;f rJq
h if;&Jonht
f qift
h wef;atmufwiG f
a&muf & S d a e_yD ; if ; wd k wOD ; pD . aepOf
aexdkifr+b0toHk;p&dwfonf tar&duef 1
a':vmyif rjynhfay? urBm vlOD;a&. 13
&mcdkifE+ef; vloef;aygif; 800 ausmfonf