Centrummonitor 2007

Centrummonitor Hengelo 2007
Beleidsonderzoek en Geo Informatie

September 2007
Colofon
Uitgave
Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie
Gemeente Hengelo
Postbus 18
7550 AA Hengelo
bgi@hengelo.nl
Redactie
Drs. Dick Hoek
September 2007
Het overnemen van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits

de bron duidelijk wordt vermeld.
Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie – Gemeente Hengelo 4

Inhoudsopgave
INHOUDSOPGAVE ......................................................................................................... 5
VOORWOORD ............................................................................................................... 7
SAMENVATTING............................................................................................................ 9
1. INLEIDING .......................................................................................................... 13
2. BEZOEKERSTELLINGEN ........................................................................................ 15
2.1 INLEIDING ..........................................................................................................15
2.2 METHODIEK IN HET KORT ..........................................................................................16
2.3 LICHTE DALING AANTAL WEEKBEZOEKERS ........................................................................16
2.4 VEEL MEER BEZOEKERS OP ZATERDAG ............................................................................17
2.5 BRINKSTRAAT DRUKSTE STRAAT ..................................................................................18
2.6 HET VOORJAAR 2007 VERGELEKEN ...............................................................................20
2.7 DOORBLOEDING VAN HET CENTRUM ...............................................................................22
2.8 DE RESULTATEN IN PERSPECTIEF 2004-2007 ..................................................................22
2.9 OMZETTEN ..........................................................................................................24
3. WERKGELEGENHEID............................................................................................. 25
4. LEEGSTAND ......................................................................................................... 27
5. DE MENING VAN DE BEZOEKER............................................................................. 29

5.1 DRIEKWART BEZOEKERS UIT EIGEN STAD .........................................................................29
5.2 WINKELEN EN MARKT BELANGRIJKSTE REDENEN VOOR CENTRUMBEZOEK OP ZATERDAG .......................30
5.3 NAAR HET CENTRUM VOORAL VOOR KLEDING EN SCHOENEN .....................................................31
5.4 OUDEREN DOEN VAKER INKOPEN DAN JONGEREN ................................................................32
5.5 HENGELOËR WINKELT MINDER IN ANDERE PLAATSEN ............................................................33
5.6 OUDERE BEZOEKER BESTEEDT MINDER ...........................................................................34
5.7 BEZOEKER VAN BUITEN LANGER IN CENTRUM .....................................................................35
5.8 COMBINATIEBEZOEK BIJ EVENEMENTEN ...........................................................................36
5.9 VOORAL OUDEREN WAARDEREN DE DAGHORECA .................................................................37
5.10 SFEER EN GEZELLIGHEID OP HOGER NIVEAU ......................................................................38
5.11 WINKELAANBOD: AANDACHT VOOR VARIATIE ....................................................................39
5.12 HENGELOËR VAKER MET DE FIETS NAAR CENTRUM ...............................................................40
5.13 PARKEREN EN BEREIKBAARHEID ...................................................................................41
5.14 KLEINE MEERDERHEID VOOR VERPLAATSEN KOOPAVOND NAAR VRIJDAG ........................................43
5.15 BEKENDHEID EN BEELDVORMING ‘HELEMAAL HENGELO’.........................................................45
5.16 OVERIGE OPMERKINGEN BEZOEKERS ..............................................................................46
BIJLAGEN................................................................................................................... 47
BIJLAGE 1: OVERZICHT TELPUNTEN ........................................................................................49
BIJLAGE 2: BEZOEKERS PER WEEK EN DAG ................................................................................51
BIJLAGE 3: DRUKTEBEELD OP ZATERDAG ..................................................................................53
BIJLAGE 4: BEDRIJVEN, INSTELLINGEN EN WERKGELEGENHEID ..........................................................55
BIJLAGE 5: LEEGSTAND IN HET CENTRUM, MAART 2007 .................................................................57
BIJLAGE 6: BEZOEKERSENQUÊTE 2007 ...................................................................................59
BIJLAGE 7: ACHTERGRONDEN BEZOEKERS .................................................................................63
BIJLAGE 8: WINKELEN IN ANDERE PLAATSEN ..............................................................................65


Voorwoord
Het college van burgemeester en wethouders wil periodiek weten hoe het centrum van Hengelo
zich ontwikkelt vanuit het economisch belang van de stad. Om deze reden worden jaarlijks
binnenstadsonderzoeken gehouden. Maar er is meer informatie beschikbaar dan alleen de
binnenstadsonderzoeken. Om deze reden komen we voor het eerst met een centrummonitor
waarin uit meerdere invalshoeken ontwikkelingen in het centrum van Hengelo in beeld worden
gebracht.
Met ingang van dit jaar is de gemeente gestopt met het in eigen beheer tellen van passanten op
zaterdag. Al een aantal jaren heeft het externe bureau Locatus in opdracht van de gemeente ook
tellingen naast de eigen tellingen uitgevoerd. Uit nadere analyse is gebleken dat beide tellingen
voldoende overeenkwamen zodat gekozen is voor de goedkopere en minder weersgevoelige
winkelpassantentellingen van Locatus. De meting van dit jaar heeft plaatsgevonden op zaterdag 31
maart.
Naast deze bezoekerstelling is op zaterdag 9 juni de gebruikelijke eigen binnenstadsenquête

afgenomen onder 418 binnenstadsbezoekers. Dit jaar zijn extra vragen opgenomen over
ondermeer het verplaatsen van de koopavond naar de vrijdagavond, de bekendheid met de
slogan´Helemaal Hengelo´en is gevraagd welke bedrag bezoekers gemiddeld uitgeven in winkels,
markt en horeca.
Naast bezoekersaantallen en meningen van bezoekers geeft de centrummonitor eveneens een

beeld van de ontwikkeling van de werkgelegenheid en de leegstand van winkels in het centrum.
De eerste centrummonitor is nog beperkt van opzet maar biedt de mogelijkheid om in de toekomst
meerdere gegevens bij elkaar te plaatsen die een beeld geven van het economisch reilen en zeilen
van het centrum van Hengelo.


Samenvatting
Het algemene beeld uit deze centrummonitor is dat het totaal aantal bezoekers aan het centrum
iets is afgenomen, maar dat het bezoek op zaterdag voor het eerst sinds jaren weer is toegeno-
men. De leegstand nam licht af terwijl de werkgelegenheid een voorzichtige groei liet zien De
parkeervoorzieningen worden goed gewaardeerd en de waardering voor sfeer en gezelligheid ligt
op een hoger niveau dan een paar jaar geleden. Ondanks deze positieve ontwikkelingen blijven
aandachtspunten het aantal bezoekers, de ontwikkeling van (met name de variatie van) het winke-
laanbod, de werkgelegenheid en de leegstand.
Profielschets ontwikkeling centrum

2006-2007 ontwikkeling vanaf 2000
Aantal bezoekers per week -4% -30%

Aantal bezoekers op zaterdag 13% -30%
Waardering parkeervoorzieningen 0% 4%
Waardering variatie winkelaanbod -0,3% -7%
Waardering kwaliteit winkelaanbod 0,9% -4%
Waardering sfeer en gezelligheid -1,6% -4%
Werkgelegenheid 1) 0,5% -27%
1)
Werkgelegenheid detailhandel en horeca 0,2% -12%
Aantal bedrijven en instellingen 1) -2,6% -7%
Leegstand winkels -1,1% 70%
1) laatste jaar is 2005-2006
Meer bezoekers op zaterdag
Na zeven jaar van afnemende bezoekersaantallen is het aantal bezoekers aan het centrum van
Hengelo op zaterdag dit jaar toegenomen. Dit voorjaar werden 13 procent meer bezoekers geteld
dan vorig jaar op zaterdag. Het aantal bezoekers op de andere dagen nam echter nog wel licht af
zodat het weektotaal 4 procent lager uitkwam dan vorig jaar.
De spreiding van bezoekers over het centrumgebied is goed te noemen. Duidelijk komt de
ruimtelijke structuur van het centrum terug: de telpunten in het hart van het centrum laten een
groter aantal passanten zien. Het gaat dan om het ‘rondje’ Markt-Telgen-Enschedesestraat –
Brinkstraat-Markt. Drukste straten zijn de Brinkstraat en de Telgen
In Hengelo is het aantal bezoekers per week op dit moment 30 procent lager dan in 2000. De
lagere bezoekersaantallen zien we ook in veel andere centrumgebieden in Nederland. Uit een
analyse van 24 centrumgebieden in Nederland bleek dat in bijna 90 procent van de gebieden het
aantal bezoekers dit voorjaar beneden het niveau van 2004 ligt.
Werkgelegenheid licht toegenomen

Het centrum van Hengelo heeft 382 bedrijven en instellingen en is goed voor ruim 3.100
arbeidsplaatsen. De horeca en de detailhandel zorgen voor de meeste werkgelegenheid. In het
afgelopen jaar1 is het aantal arbeidsplaatsen met 0,5 procent toegenomen. In de afgelopen zeven
jaar heeft het centrum 1.150 arbeidsplaatsen verloren, met name door het vertrek van veel
ambtenaren van de gemeente naar het Stadskantoor. In de horeca en detailhandel nam het aantal
arbeidsplaatsen in de periode 2000-2006 met 280 arbeidsplaatsen af.
Leegstand neemt af
De leegstand in het centrum is het afgelopen jaar licht afgenomen tot 9 procent. In maart van dit
jaar stonden 35 winkelpanden leeg hetgeen overeenkomt met bijna 4.600 vierkante meter winkel-
verkoopvloeroppervlakte. Het aantal leegstaande panden is het grootst in de Lambertushof. Nemen
we een iets ruimer gebied dan het centrum (hoofdwinkelgebied) dan is de leegstand sterker afge-
1
Betreft periode 2005-2006.

nomen. Binnen de Netwerkstad Twente heeft het centrum van Almelo de hoogste leegstand en het
centrum van Borne de laagste leegstand.
Minder jongeren op zaterdag in centrum

Bijna driekwart van alle bezoekers op zaterdag woont in Hengelo. Bezoekers van buiten onze
gemeente zijn jonger dan de bezoekers die in Hengelo wonen. Onder de bezoekers die in Hengelo
wonen is het aantal 55-plussers sterk oververtegenwoordigd. Kijken we over een langere periode
dan valt op dat na 1999 het aandeel jongeren onder het aantal bezoekers op zaterdag is
afgenomen.
Markt en winkelen belangrijkste redenen voor bezoek op zaterdag

De markt, boodschappen doen en winkelen zijn de belangrijkste redenen om op zaterdag naar het
centrum te komen. De Hengeloër komt met name voor de markt en de bezoeker van buiten komt
met name om te winkelen. Opvallend dit jaar is het hoge aandeel bezoekers dat op zaterdag voor
de markt komt. Eerder dit jaar werd de Hengelose markt beoordeeld als een van de beste markten
van Nederland.
Naar het centrum voor schoenen en kleding

De inwoners van Hengelo komen met name naar het centrum voor kleding en schoenen. Bijna
driekwart van de volwassen Hengeloërs koopt er meestal zijn kleding en 60 procent zijn schoenen.
Ook voor huishoudelijke artikelen is voor 40 procent van de Hengeloërs het centrum de
belangrijkste aankoopplek.
Ouderen doen vaker inkopen in het centrum dan jongeren

Tweederde van alle bezoekers doet een keer per week of vaker inkopen in het centrum. Van de
bezoekers van buiten komt een kwart wekelijks of vaker. Ouderen doen significant vaker inkopen
in het centrum dan jongeren.
Enschede blijft in trek

Van de bezoekers die de afgelopen maand in een andere plaats hebben gewinkeld, deed tweederde
dit het vaakst in Enschede. Opvallend is dat slechts 42 procent van de Hengelose bezoekers de
afgelopen maand in een andere plaats heeft gewinkeld. Enschede blijft daarbij onverminderd
populair bij de Hengeloër: driekwart van deze groep heeft hier naast Hengelo de afgelopen maand
het vaakst gewinkeld.
Ouderen geven minder uit

Voor het eerst zijn de bestedingen van de centrumbezoekers in beeld gebracht. Gemiddeld gaven
de bezoekers op de onderzoeksdag 31 euro per persoon uit in de winkels en op de markt.
Bezoekers van buiten geven significant meer uit dan de bezoeker uit Hengelo. Opvallend is dat
ouderen aanzienlijk minder in het centrum besteden dan jongeren en bezoekers van middelbare
leeftijd.
Bezoeker van buiten langer in centrum

Van alle bezoekers blijft 71 procent langer dan een uur in het centrum (vorig jaar was dit 79
procent). Bezoekers uit Hengelo blijven gemiddeld 1 uur en 21 minuten in de stad. De bezoeker
van buiten Hengelo blijft met 2 uur en 53 ruim twee keer zo lang. In de afgelopen vier jaar is de
verblijfstijd van Hengeloërs afgenomen en die van bezoekers van buiten toegenomen.
Bij evenement langer in centrum en combinatie met horecabezoek

Iets meer dan de helft van de bezoekers gaat wel eens naar een evenement in het centrum. Met
name Hengeloërs geven dit aan. De bezoekers geven aan tijdens zo’n evenement meestal langer in
het centrum te zijn dan bij een regulier bezoek aan het centrum. Het bezoek aan een evenement
wordt vooral gecombineerd met een bezoek aan een horecagelegenheid (56%, met name
bezoekers van buiten) en in mindere mate met winkelen (14%).
Daghoreca goed gewaarderdeerd

Bijna 30 procent van alle bezoekers geeft op de onderzoeksdag met zijn gezelschap geld uit in een
café of restaurant in het centrum. Gemiddeld wordt daarbij 13 euro uitgegeven. Bezoekers van
buiten pakken vaker een horecagelegenheid en geven daarbij ook meer geld uit. Tweederde geeft
een rapportcijfer 7 of hoger voor de variatie van de daghoreca en driekwart voor de kwaliteit. De
horeca wordt vooral door 55-plussers goed gewaardeerd.

Waardering sfeer en gezelligheid trekt aan

De waardering van de sfeer en gezelligheid in het centrum van Hengelo is vergelijkbaar met vorig
jaar. Dit voorjaar gaven de bezoekers een gemiddeld rapportcijfer 6,7. Dit is significant hoger dan
de lage waardering die in 2004 en 2005 werd gegeven. Mogelijk dat de sfeerverhogende kleinscha-
lige activiteiten en de geplaatste boom- en plantenbakken een positieve invloed hebben gehad.
Variatie winkelaanbod is aandachtspunt

De waardering van de kwaliteit van het winkelaanbod is voor het vierde achtereenvolgende jaar
vrij constant te noemen. Gemiddeld gaven de bezoekers met een rapportcijfer 6,9 een vergelijk-
bare beoordeling als vorig voorjaar. Aandachtspunt vormt de variatie van het winkelaanbod in het
centrum. Gemiddeld gaven de bezoekers met een rapportcijfer 6,6 wederom een lage(re) beoorde-
ling. De waardering is daarmee significant lager dan in 2005 en voorgaande jaren. De bezoeker
van buiten is overigens beduidend positiever over het winkelaanbod dan de Hengeloër.
Hengeloër vaker met de fiets naar de stad

Bijna de helft van de bezoekers op zaterdag komt met de fiets en 31 procent komt met de auto.
Hengeloërs komen met name op de fiets (61%) en bezoekers van buiten met name met de auto
(60%). In de afgelopen twee jaar komen de Hengeloërs vaker met de fiets en minder met de auto.
Bijna tweederde van de bezoekers geeft een rapportcijfer 7 of hoger voor de stallingsmogelijkhe-
den voor de fiets in het centrum. Jongeren geven een hogere waardering dan ouderen.
Automobilist positief over bewegwijzering

De automobilisten zijn positief over de bewegwijzering: tweederde vindt deze goed tot zeer goed.
Bijna 60 procent van de automobilisten kon zonder zoektijd een parkeerplaats vinden. Dit is een
lager aandeel dan de twee voorgaande jaren. Blijkbaar moest meer moeite worden gedaan om een
parkeerplaats te vinden.
Redelijk tevreden over bereikbaarheid en parkeervoorzieningen

Ruim 40 procent van alle bezoekers vindt het centrum goed tot zeer goed bereikbaar met de auto
terwijl 17 procent deze slecht tot zeer slecht vindt. Hengeloërs zijn daarbij kritischer dan de bezoe-
ker van buiten. De bereikbaarheid van het centrum wordt door automobilisten beter beoordeeld
(67% tevreden) dan vlak na de vernieuwingen in de binnenstad zeven jaar geleden (59% tevre-
den). Ook de parkeervoorzieningen worden de laatste drie jaar beter beoordeeld dan in de periode
2000-2004.
Kleine meerderheid voor verplaatsen donderdagkoopavond

In het binnenstadsonderzoek van vorig jaar gaf de bezoeker aan de donderdagkoopavond in het
centrum slechts beperkt te bezoeken. Afschaffen van de koopavond was volgens een meerderheid
van de bezoekers echter niet nodig. Op verzoek van de Vereniging Stadserf Hengelo (VSH) is dit
voorjaar aan de bezoekers gevraagd of verplaatsen van de donderdagkoopavond naar de vrijdag-
avond wellicht een goed idee is. Een kwart van de bezoekers is voorstander van het verplaatsen
van de donderdagkoopavond naar de vrijdagavond terwijl 19 procent tegenstander is. Met name
jongeren van 15-29 jaar zijn voorstander van verplaatsen. Ouderen houden liever vast aan de
donderdagkoopavond. Voorstanders van verplaatsen noemen vooral het voordeel van aansluiten bij
het weekend, dat het privé beter uitkomt en dat op donderdag ook koopavond is in Enschede en
ander plaatsen. Tegenstanders houden liever vast aan de traditie van de donderdagkoopavond
maar noemen ook de concurrentie met andere kleinere gemeenten door op vrijdagavond te gaan
zitten.
Slogan ‘Helemaal Hengelo’ vooral bij Hengeloër bekend

Bijna de helft van alle bezoekers kent de slogan ‘Helemaal Hengelo’. De Hengeloërs zijn meer
bekend met de promotieleus (57%) dan de bezoeker van buiten (20%). Bezoekers denken bij
‘Helemaal Hengelo’ met name aan de promotie van Hengelo, advertenties, evenementen en de
gemeente Hengelo. De bezoeker van buiten associeert ‘Helemaal Hengelo’ met name met promotie
en evenementen.


1. Inleiding
Voor u ligt de eerste centrummonitor van Hengelo. Deze monitor heeft tot doel om meerdere
gegevens die betrekking hebben op het economisch reilen en zeilen van het centrum van Hengelo
bij elkaar te plaatsen. De centrummonitor is daarmee breder van opzet dan de jaarlijkse
rapportage van het reguliere binnenstadsonderzoek.
Belangrijkste wijziging van het reguliere binnenstadsonderzoek is dat de eigen passantentelling op

twee gemiddelde zaterdagen niet langer door de gemeente zelf wordt uitgevoerd. Met ingang van
dit voorjaar worden de tellingen uitgevoerd door het externe bureau Locatus. Meerwaarde van deze
tellingen is dat ze gerelateerd zijn aan transactiecijfers van winkels in het centrum van Hengelo en
daarmee minder gevoelig zijn voor weersinvloeden. Daarnaast geven de tellingen niet alleen het
gebruikelijke druktebeeld voor 24 telpunten in het centrum maar ook een schatting van het totaal
aantal bezoekers per week en op zaterdag.
Het reguliere binnenstadsonderzoek bestond naast de passantentelling ook uit een eigen enquête
onder de centrumbezoekers. Deze is in de opzet ongewijzigd gebleven en zal in de komende jaren
blijven bestaan.
Naast deze gebruikelijke onderdelen van het binnenstadsonderzoek hebben we de jaarlijkse

rapportage verbreed naar een centrummonitor door in te gaan op de werkgelegenheid en de
leegstand in het centrum.
Binnenstad-Centrum
Met het centrum wordt in deze monitor het geografisch gebied van de CBS-buurt Binnenstad-
Centrum bedoeld (buurt 00). Deze buurt wordt begrensd door de straten Langestraat, Willem-
straat, Marskant, Stationsplein, Beursstraat, De Wetstraat, Wemenstraat en Oldenzaalsestraat (zie
kaart 1).
Kaart 1: Afbakening van Binnenstad-Centrum (buurt 00)

Leeswijzer
Het rapport is als volgt opgebouwd. In hoofdstuk 2 wordt een beeld gegeven van de ontwikkeling
van het aantal bezoekers in het centrum per week en per afzonderlijke dag van de week. Tevens
wordt een druktebeeld gegeven per telpunt. Hoofdstuk 3 gaat in op de werkgelegenheid in het
centrum. Hoofdstuk 4 beschrijft de ontwikkeling van de leegstand in het centrum. In het laatste
hoofdstuk wordt de mening van binnenstadsbezoekers weergegeven over diverse onderwerpen.

2. Bezoekerstellingen
2.1 Inleiding
Met ingang van het voorjaar 2007 worden passantentellingen op zaterdag niet langer door de
gemeente zelf uitgevoerd. De gemeente maakt nu gebruik van de winkelpassantentellingen van
Locatus2. Het bureau heeft al voor eerdere jaren tellingen uitgevoerd zodat een vergelijking in de
tijd mogelijk is. In het centrum van Hengelo worden 24 strategische punten onderscheiden waar
tellingen worden uitgevoerd (zie onderstaande kaart). In bijlage 1 staat een overzicht van de
telpunten met hun adres en winkel.
Kaart 2: Overzicht van de 24 telpunten in het centrum.
2
Dit bureau verzamelt en verstrekt strategische informatieproducten rond winkellocaties, horecavestigin-
gen en overig publieksgericht dienstenaanbod in Nederland. Het bureau heeft op dit moment 145
passantentellingen beschikbaar, welke een beeld vormen van 125 winkelgebieden in Nederland.

De telling van dit voorjaar is uitgevoerd op zaterdag 31 maart 2007 tussen 10:00 en 17:00 uur. De
weersomstandigheden voor die dag waren zonnig en droog met temperaturen van gemiddeld 13
graden. Er waren naast de zaterdagmarkt geen bijzonderheden.
2.2 Methodiek in het kort
In het centrum van Hengelo wordt in een roulerend schema door twee personen geteld op
vierentwintig verschillende plaatsen. Op alle telposities wordt een identieke wijze van registreren
gebruikt d.w.z. viermaal per dag gedurende vijf minuten in twee richtingen. Alleen voetgangers en
personen in een rolstoel worden geteld. Niet meegeteld worden: kinderen in een kinderwagen,
constant langslopend winkelpersoneel, bewakingsdiensten, bezorgers, politie en dergelijke. Op zeer
drukke punten wordt twee keer tweeënhalve minuut in een richting geteld. Vervolgens wordt het
gevonden telresultaat verdubbeld. De passantenaantallen per telpunt geven een beeld van de
drukteverdeling in het centrum3.
Verschil met de eigen gemeentelijke tellingen is dat Locatus ook bezoekersaantallen vaststelt. Dit
is een belangrijke meerwaarde. Bezoekersaantallen worden berekend op basis van de passanten-
aantallen op de vier drukste punten in het centrum. Om voor het winkelgebied tot weekcijfers te
komen, wordt gebruik gemaakt van transactiecijfers van een aantal winkels in het centrum. De
verhouding tussen de transactiecijfers van de zaterdag en de overige dagen maakt het mogelijk
een raming te geven voor de afzonderlijke dagen van de week.
2.3 Lichte daling aantal weekbezoekers
Het gemiddelde aantal bezoekers per week aan het centrum van Hengelo is dit voorjaar met 4,1
procent afgenomen ten opzichte van vorig jaar toen 105.000 bezoekers werden geregistreerd. In
totaal werden dit voorjaar 100.700 bezoekers geteld. Doelstelling van de gemeente Hengelo is om
het aantal bezoekers aan de binnenstad voor 2010 terug te brengen op het niveau van het jaar
2000. Of deze ambitie gehaald gaat worden is zeer de vraag. Werkelijkheid is dat het aantal
weekbezoekers 30 procent lager ligt dan zeven jaar geleden.
Figuur 1: Ontwikkeling van het aantal weekbezoekers in het centrum van Hengelo 2000-2007
(bron: Locatus).
Aantal weekbezoekers centrum Hengelo

175.000
150.000 143.000
aantal bezoekers per week
125.000
100.700
100.000
75.000
interpolatie
interpolatie
50.000
25.000
0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
jaar
3
Deze methode is vergelijkbaar met de eigen gemeentelijke tellingen die het aantal passanten op zaterdag
in beeld bracht. Verschil is echter wel dat andere telpunten worden gehanteerd en intensiever door
meerdere personen is geteld.

2.4 Veel meer bezoekers op zaterdag
De zaterdag is zonder meer de drukste dag in het centrum. Dit voorjaar kwamen gemiddeld 26.000
mensen naar het centrum. Op donderdag komen gemiddeld 18.000 bezoekers naar het centrum en
op woensdag 17.000. Figuur 2 geeft een beeld van het aantal bezoekers per dag.
Figuur 2: Aantal bezoekers per dag, voorjaar 2006 en 2007 (bron: Locatus).
Druktebeeld over de week, 2006 en 2007

30.000
2006 2007
26.000
25.000
20.000
aantal bezoekers
18.000
17.000
15.000
15.000 14.000
10.000 9.000
5.000
2.000
0
ma di wo do vr za zo
dag van de week
Vergelijken we het aantal bezoekers per dag met vorig jaar dan valt op dat er dit voorjaar meer
bezoekers op de vrijdag (7%) en met name de zaterdag (13%) waren. Beide dagen komen
daarmee terug op het niveau van twee jaar geleden. Met name het herstel van de zaterdag is
positief te noemen na de dalende trend in de afgelopen zeven jaar.
Figuur 3: Ontwikkeling van het aantal bezoekers op zaterdag in het centrum van Hengelo 2000-
2007 (bron: Locatus).
Aantal bezoekers op zaterdag centrum Hengelo

50.000
45.000
40.000
37.000
aantal bezoekers op zaterdag
35.000
30.000
26.000
25.000
interpolatie
interpolatie
20.000
15.000
10.000
5.000
0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
jaar
Vergelijken we de bezoekersaantallen van nu met die van zeven jaar geleden dan zijn met name
de woensdag (37%) en de maandag (36%) minder druk geworden. Op zaterdag komen gemiddeld

30 procent minder bezoekers in vergelijking met het voorjaar van 2000. In bijlage 2 staan voor de
periode 2000-2007 het totaal aantal bezoekers per week en per dag.
2.5 Brinkstraat drukste straat
In totaal zijn er 24 telpunten in het centrum van Hengelo. Per telpunt is bekend hoeveel mensen
hier op zaterdag passeren. Hiermee kan een indruk worden gegeven van het druktebeeld in het
centrum. In bijlage 3 staat voor de periode 2005-2007 per telpunt het totaal aantal passanten op
zaterdag. De Brinkstraat ter hoogte van Bökkerink Opticien en de Telgen ter hoogte van Dolcis zijn
de twee drukste punten (tabel 1). Minst drukke gedeelten zijn het einde van de Drienerstraat ter
hoogte van de ABTB Dierenspeciaalzaak en het einde van de Enschedesestraat ter hoogte van de
voormalige sportwinkel Sport 2000 (tabel 2)
Tabel 1: Telpunten met hoogste aantal passanten op zaterdag, voorjaar 2007

Telpunt Locatie Aantal passanten
10 Brinkstraat 12 (Bökkerink Opticien Het Huis) 19.500
17 Telgen 7 (Dolcis) 19.000
7 Markt 6 (Lunchroom Kolsté) 17.100
18 Enschedesestraat 16 (Miss Etam, tegenover Hema) 16.500
6 Brink 184 (De Tuinen) 14.900
Tabel 2: Telpunten met laagste aantal passanten op zaterdag, voorjaar 2007

Telpunt Locatie Aantal passanten
14 Drienerstraat 33 (ABTB Dierenspeciaalzaak) 1.000
13 Enschedesestraat 37 (te huur, voorheen Sport 2000) 1.800
15 Drienerstraat 13 (Inkkitchen Tattoo) 2.000
22 Lambertuspassage 6 (Jan Rikhof Planten) 2.300
24 Wemenstraat 59 (Restaurant The Bombay Spice) 3.200
Op de hierna afgebeelde kaart 3 is door middel van lijnen het aantal passanten per telpunt weerge-
geven. Een dikkere lijn betekent dat er meer mensen het telpunt zijn gepasseerd.

Kaart 3: Druktebeeld in het centrum, 2007 (bron: Locatus).

2.6 Het voorjaar 2007 vergeleken
Veranderingen ten opzichte van voorjaar 2006
Kijken we naar de afzonderlijke telpunten dan waren op de getelde zaterdag 14 telpunten minder
druk en 10 drukker dan het voorjaar van 2006. In figuur 4 staat per telpunt het procentueel
verschil in het aantal passanten in vergelijking tot vorig jaar. Veel minder passanten werden dit
voorjaar waargenomen aan het eind van de Drienerstraat (-44%) en in de Lambertushofpassage
(-43%). Dit zijn toch al de rustige gedeelten van het centrum in de afgelopen drie jaar. Beduidend
drukker was het daarentegen in de Enschedesestraat ter hoogte van Choice Mode (+25%), in de
Telgen ter hoogte van Pearl Opticiens (+23%) en de Brinkstraat ter hoogte van Bökkerink Opticien
Het Huis (+22%). In de hele binnenstad werden dit voorjaar op de teldag 1,5 procent meer
passanten op zaterdag geteld dan vorig jaar.
Duidelijk komt de ruimtelijke structuur van het centrum terug: de telpunten in het hart van het
centrum laten een groter aantal passanten zien. Het gaat dan om het ‘rondje’ Markt-Telgen-
Enschedesestraat – Brinkstraat-Markt.
Figuur 4: Procentueel verschil in passanten op zaterdag per telpunt ten opzichte van 2006
80%
60%
40%
procentuele afwijking van voorjaar 2006
20%
0%
8 - Telgen 13c
14 - Drienerstraat 33
22 - Lambertuspassage 6
16 - Enschedesestraat 13
4 - Stationsplein 41
23 - Thiemsbrug 37
5 - Brink 204
3 - Nieuwstraat 45
11 - Marktstraat 8
24 - Wemenstraat 59
1 - Nieuwstraat 6
2 - Nieuwstraat 27
6 - Brink 184
12 - Marktstraat 26
9 - Brinkstraat 26
17 - Telgen 7
7 - Markt 6
21 - Wemenstraat 3
20 - Burg. Jansenplein 18
10 - Brinkstraat 12
Binnenstad
-20%
-40%
-60%
-80%
Afwijking van het gemiddelde 2005-2006
Naast een vergelijking met vorig jaar, kan ook het aantal passanten vergeleken worden met het
gemiddelde aantal passanten op zaterdag in de periode 2005-2006 (twee metingen). Een langere
periode is niet beschikbaar aangezien de telpunten in de voorgaande periode niet steeds hetzelfde
waren.
In absolute zin worden ten opzichte van het gemiddelde in de afgelopen twee jaar, dit voorjaar
veel minder passanten geteld in de Enschedesestraat voorbij de Hema (telpunt 16 ter hoogte van
Bijou Brigitte) en de Lamertushofpassage. Beduidend meer bezoekers worden geteld in de Brink-
straat, Telgen en de Markt. Ook hier zien we dat het hart van het centrum meer passanten op
zaterdag telt ten opzichte van het gemiddelde van de twee voorgaande jaren (figuur 5).

Figuur 5: Passanten per telpunt op zaterdag: voorjaar 2007 vergeleken met het gemiddelde van de
metingen in de periode 2005-2007 (drie metingen).
17 - Telgen 7
10 - Brinkstraat 12
7 - Markt 6
6 - Brink 184
21 - Wemenstraat 3
2 - Nieuwstraat 27
9 - Brinkstraat 26
3 - Nieuwstraat 45
8 - Telgen 13c
1 - Nieuwstraat 6
23 - Thiemsbrug 37
4 - Stationsplein 41
5 - Brink 204
11 - Marktstraat 8
20 - Burg. Jansenplein 18
22 - Lambertuspassage 6
24 - Wemenstraat 59
12 - Marktstraat 26
2007
14 - Drienerstraat 33 gemiddelde 2005-2006
0 2.500 5.000 7.500 10.000 12.500 15.000 17.500 20.000 22.500

2.7 Doorbloeding van het centrum
De penetratiegraad is de verhouding tussen het aantal passanten en het totaal aantal bezoekers.
Passantenaantallen zijn uitgedrukt als percentage van het totale bezoekersaantal. Als alle bezoe-
kers alle delen van het centrum bezoeken bedraagt de penetratie 100%; het zou dan overal
precies even druk zijn. Het gaat hier vanzelfsprekend om een theoretische situatie. Een hoge
gemiddelde waarde geeft aan dat een winkelcentrum als het ware goed wordt “doorbloed”. Is deze
waarde laag, dan is er sprake van veel deelbezoeken.
De gemiddelde penetratie voor het centrum van Hengelo als geheel bedraagt 36%. Dit betekent
dat de gemiddelde centrumbezoeker ongeveer 36% van het totale winkelfront ziet. Andersom kan
gesteld worden dat een winkel in het centrum van Hengelo gedurende de telweek gemiddeld door
100.700 x 36% bezoekers wordt waargenomen. Vergeleken met vorig jaar is de doorbloeding dit
voorjaar iets minder. In vergelijking met Almelo (27% in 2006) en Enschede (25% in 2005) is de
doorbloeding van het centrum van Hengelo goed te noemen. In Oldenzaal is de doorbloeding van
het centrum met 40 procent iets beter dan in Hengelo.
Figuur 6: Ontwikkeling van het de gemiddelde penetratiegraad van het centrum van Hengelo 2000-
2007 (bron: Locatus).
Penetratiegraad centrum Hengelo, 2000-2007

100%
80%
penetratiegraad (in procenten)
60%
39%
40% 37% 36% 36%
33% 34%
30% 31%
interpolatie
interpolatie
20%
0%
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
jaren
2.8 De resultaten in perspectief 2004-2007
Positief nieuws uit de bezoekerstelling is dat voor het eerst sinds jaren weer meer bezoekers op
zaterdag worden geregistreerd. Het aantal weekbezoekers was echter wel iets lager dan vorig jaar.
4
• Kijken we over een langere periode dan zien we dat in heel veel centrumgebieden in
Nederland het aantal weekbezoekers is afgenomen. Dit constateerden we vorig jaar al en
dit blijkt ook dit jaar opnieuw op basis van recente gegevens. Dit voorjaar is door Locatus
in 24 winkelgebieden in Nederland geteld. Voor deze gebieden is een vergelijking te maken
met de bezoekersaantallen in 2004. Hieruit blijkt dat 88 procent van de onderzochte
gebieden in 2007 een lager aantal weekbezoekers had dan in 2004. Gemiddeld lag het
bezoekersaantal in deze gebieden bijna 9 procent lager. In Hengelo is dit 14 procent
(achtste plek). In de drie andere Overijsselse centrumgebieden is de afname sterker:
Zwolle en Kampen 16 procent en Hardenberg 22 procent.
• Het bezoek op zaterdag geeft een iets ander beeld. Hiervan hebben we slechts voor tien
andere centrumgebieden gegevens (figuur 7). De helft van deze gebieden telde gemiddeld
4
Een vergelijking met vorig jaar is voor andere gemeenten niet te maken omdat Hengelo een van de
weinige gemeenten is waarin door Locatus zowel in 2006 als dit jaar is geteld.

10 procent meer bezoekers op zaterdag dan drie jaar geleden. Het centrum van Goes telde
evenveel zaterdagbezoekers en de overige vijf (inclusief Hengelo-centrum) telde gemiddeld
8 procent minder bezoekers.
Figuur 7: Ontwikkeling aantal bezoekers op zaterdag aan het centrum in 10 andere

gemeenten in de periode 2004-2007 (in procenten, bron: Locatus).
Sittard
Haarlem
Leerdam
Meppel
Leeuwarden
Goes
Venlo
Zwolle
Zutphen
Hengelo
Kampen
-40 -30 -20 -10 0 10 20 30 40

ontwikkeling bezoekers op zaterdag 2004-2007 (in%)
Het centrum van Hengelo heeft met -7 procent net zoveel zaterdagbezoekers verloren als
het centrum van Zutphen en iets meer dan het centrum van Zwolle (-5 procent). Dat het
ook beduidend slechter kan, laat het centrum van Kampen zien waar dit voorjaar op
zaterdag 21 procent minder bezoekers werden geteld dan in 2004.

2.9 Omzetten
Vorig jaar werd geconstateerd dat de economie weer aantrok. De detailhandel boekte landelijk
vorig jaar ruim 5 procent meer omzet na afnames in de drie jaar daarvoor. Dit voorjaar zien we dat
de omzet in de detailhandel in het eerste kwartaal 4,4 procent hoger is dan in het eerste kwartaal
van 2006. Met name de omzet in de non-food trok verder aan5. Dit voorjaar heeft zich dit vertaald
in hogere bezoekersaantallen op zaterdag (zie figuur 8).
Figuur 8: Ontwikkeling van de omzet in de detailhandel in Nederland (totaal, food en non-food),

2001-2007 (eerste kwartaal, bron: CBS) en het aantal bezoekers op zaterdag in het centrum van
Hengelo.
10 40.000
8 35.000
6,3 bezoekers op zaterdag
7
6 5,3 30.000
aantal zaterdagbezoekers
5 4,4
4 25.000
%-mutatie omzet
3,2
3
2 20.000
0 15.000
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007kw1
-1
-0,2
-2 10.000
-2,0
-3
-2,1
detailhandel totaal
-4 5.000
food
-5
non-food
-6 0
5
Ook dit jaar moeten we het doen met landelijke omzetcijfers. Tot op heden zijn we er niet in geslaagd om
op betrouwbare wijze omzetcijfers voor het centrum inzichtelijk te maken.

3. Werkgelegenheid
In het centrum van Hengelo zijn per april 2006 in totaal 382 vestigingen van bedrijven en
instellingen die goed zijn voor 3.137 banen. Het centrum van Hengelo is goed voor 7,4 procent van
de totale werkgelegenheid in Hengelo. De horeca en de detailhandel zorgen op dit moment voor de
meeste werkgelegenheid6. Het aantal arbeidsplaatsen is tussen 2005 en 2006 licht (0,5%)
toegenomen en het aantal vestigingen nam met 10 af. De werkgelegenheid in de horeca nam met
20 procent toe en name in de detailhandel wederom af. De groei in de horeca kwam vooral door de
toename van werkgelegenheid onder restaurants.
Figuur 9: Werkgelegenheid in het centrum in de periode 2000-2007 (per april, bron: BIRO).
Werkgelegenheid in het centrum, 2000-2007

5.000
Overig
4.500 Detailhandel
Horeca
aantal werkzame personen per april
4.000
3.500
3.137
3.000
2.500
2.000
1.500
1.000
500
0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
jaar
In de afgelopen zeven jaar heeft het centrum 1.150 arbeidsplaatsen verloren, met name door het
vertrek van veel ambtenaren van de gemeente in 2004 naar het Stadskantoor. In de horeca en
detailhandel nam het aantal arbeidsplaatsen in de periode 2000-2006 met 280 arbeidsplaatsen af.
In de periode 2000-2006 is het aantal arbeidsplaatsen in de detailhandel in het centrum met bijna
300 afgenomen (-17%). Ook de horeca heeft tot en met 2005 arbeidsplaatsen moeten inleveren.
Vorig jaar april werden echter weer meer arbeidsplaatsen geregistreerd. In bijlage 4 staat voor de
periode 2001-2006 een overzicht van aantallen vestigingen en werkgelegenheid in het centrum.
6
Het centrum zorgt voor 41 procent van alle werkgelegenheid in de horeca en voor 31 procent van alle
werkgelegenheid in de detailhandel.


4. Leegstand
De leegstand in het centrum van Hengelo is het afgelopen jaar niet verder toegenomen7. In maart
van dit jaar stonden in het centrum 35 winkelpanden (9,0%) leeg. Dit is vergelijkbaar met vorig
jaar maart toen 36 panden (9,1%) leeg stonden. Het gaat hierbij om het aandeel leegstaande
panden in het totaal aantal vestigingen detailhandel en overige dienstverlening (w.o. horeca,
reisbureau, ambachtsbedrijven)8. In totaal gaat het om bijna 4.600 m2 winkelverkoopvloeropper-
vlakte.
Figuur 10: Leegstand in het centrum in de periode 2000-2007 (per maart, bron: Locatus).
Leegstand in het centrum, 2000-2007

15%
14%
percentage leegstand detailhandel en overige
13%
12%
11%
10%
9,1% 9,0%
dienstverlening
9%
7,8%
8%
7,1%
7% 6,6%
6,1% 6,0%
6% 5,3%
5%
4%
3%
2%
1%
0%
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
jaar
Het aantal leegstaande winkelpanden is het grootst in de Lambertushofpassage. In maart

stonden 7 winkels leeg (drie meer dan vorig jaar). Ook de leegstand in de Nieuwstraat is
toegenomen tot vijf in maart. De Molenstraat kent niet langer de grootste leegstand: vorig jaar
stonden nog 6 panden leeg en in maart dit jaar nog drie. Ook aan het Burgemeester Jansenplein
en de Marktstraat nam de leegstand af.
In bijlage 5 staat een overzicht van de winkelpanden die in maart leeg stonden. Uiteraard gaat
het om een momentopname. Zo zijn in de Brinkpassage alle winkels bijvoorbeeld inmiddels weer
gevuld.
7
Leegstaande of in verbouwing zijnde winkelpanden worden geregistreerd wanneer deze niet meer als
winkel in gebruik zijn en daadwerkelijk leeg staan of als staat aangegeven dat het te koop of te huur is en
het op dat moment niet meer als winkel in gebruik is (bron: Locatus).
8
Servicepunten zijn hier niet meegeteld.

Kaart 4: Leegstand (in roze) in het centrum van Hengelo, maart 2007 (bron: Locatus Goadplan)
Vergelijken we de leegstand in het hoofdwinkelgebied van Hengelo9 met die in de andere

winkelgebieden van de Netwerkstad dan blijkt het hoofdwinkelgebied van Almelo de grootste
leegstand te hebben en het centrum van Borne de laagste. Zowel in Hengelo als in Enschede is
de leegstand in het hoofdwinkelgebied in het afgelopen jaar afgenomen. In Almelo nam het
daarentegen toe.
Tabel 3: Leegstand1) in hoofdwinkelgebieden Netwerkstad, maart 2007 (bron: Locatus).

Leegstandspercentage
Almelo 2) 11,7%
Hengelo 2) 8,0%
Enschede 2) 7,1%
Oldenzaal 2 6,5%
Borne 3) 5,7%
Gemiddeld 7,1%
1) Aantal leegstaande panden als aandeel van het totaal aantal vestigingen in de detailhandel en
overige dienstverlening inclusief servicepunten
2) Hoofdwinkelgebied
3) Kernverzorgend centrum groot
9
Het hoofdwinkelgebied in Hengelo is groter dan het centrum van Hengelo. De leegstand bedraagt in dit
grotere gebied 8 procent. Dit is inclusief servicepunten. In het afgelopen jaar is de leegstand in het
hoofwinkelgebied afgenomen van 9,8 procent tot 8 procent.

5. De mening van de bezoeker
In elk binnenstadsonderzoek wordt gevraagd aan de bezoekers van de binnenstad hoe zij denken
over allerlei aspecten van de binnenstad. Op zaterdag 9 juni is door 7 enquêteurs tussen 9.00 uur
en 17.00 uur face-to-face een vragenlijst afgenomen onder 418 bezoekers van 15 jaar en ouder.
De volledige vragenlijst is opgenomen in bijlage 6. Veel van de vragen zijn standaard en worden
jaarlijks herhaald. Dit voorjaar is expliciet gevraagd naar de volgende onderwerpen:
• Verblijfstijd in het centrum

• Combinatiebezoek tijdens evenementen
• Bestedingen in winkels, markt en daghoreca
• Bewegwijzering naar parkeerplaatsen voor de auto
• Bereikbaarheid van het centrum met de auto
• Verplaatsen van de koopavond naar de vrijdagavond
• Bekendheid met de slogan ‘Helemaal Hengelo’
De weersomstandigheden op de enquêtedag waren: broeierig warm en sterk bewolkt met een bui
rond het middaguur. De bereidheid om mee te doen was over het algemeen goed. Bezoekers van
de warenmarkt waren minder bereid om mee te werken: boodschappen doen had een hogere
prioriteit. De enquête is uitsluitend afgenomen onder de Nederlandse bezoekers van de binnenstad.
Het aantal Duitse bezoekers was volgens de enquêteurs gering.
Op 9 juni waren er sfeerverhogende activiteiten als een springkussen in de Molenstraat, een

draaimolen op het plein tussen de Telgenflat en V&D en was er de mogelijkheid voor kinderen om
ezeltje te rijden.
Belangrijk om te vermelden is dat voor het binnenstadsonderzoek zoveel mogelijk een gemiddelde
zaterdag wordt uitgekozen d.w.z. niet in vakanties of rond bijzondere dagen als vader- en
moederdag maar ook zaterdagen zonder grote evenementen.
5.1 Driekwart bezoekers uit eigen stad
Bijna driekwart (73%) van de bezoekers aan het centrum komt uit Hengelo. Dit is iets hoger dan
vorig voorjaar en beduidend hoger dan het gemiddelde van 67 procent over de periode 1991-2006.
De meeste bezoeker die van buiten Hengelo komen met name uit Enschede (7%), Borne (4%)
Almelo (3%) en Hof van Twente (3%).
Vergelijken we de herkomst van de bezoekers met eerdere jaren dan komen dit voorjaar veel
minder mensen van buiten de regio naar Hengelo. In de periode 1991-2006 kwam op een
gemiddelde zaterdag ruim 11 procent van de bezoekers uit de rest van Overijssel of Nederland. Dit
jaar kwam 4 procent van buiten onze eigen regio.
Met een aandeel van 60 procent zijn het vooral vrouwen die op zaterdag een bezoek brengen aan
het centrum. De meeste bezoekers (89 procent) komen alleen of met z’n tweeën naar het centrum.
Net als voorgaande jaren komen de inwoners van Hengelo vaker alleen dan de bezoeker van buiten
die vaker in gezelschap een bezoek aan het centrum brengt.
Kijken we naar de leeftijd van de bezoekers dan is het aandeel jongeren van 15-29 lager dan het
aandeel bezoekers van middelbare en hogere leeftijd. Met name het aandeel 55-plussers is de
afgelopen 10 jaar toegenomen en de groep 30-54 jaar afgenomen. Wanneer over een nog langere
periode wordt gekeken (1991-2007) dan blijkt het aandeel jongeren van 15-19 jaar fors te zijn
afgenomen.
Kijken we puur en alleen naar de bezoekers uit Hengelo dan valt op dat het aantal 55-plussers
sterk is oververtegenwoordigd en de bezoekers van 15-54 ondervertegenwoordigd. Het is dus met
name de oudere Hengeloër die op zaterdag het centrum bezoekt. In bijlage 7 zijn voor verschillen-
de jaren enkele achtergrondgegevens opgenomen. Wanneer we de leeftijdsverdeling van alle
bezoekers (zowel Hengeloërs als bezoekers van buiten de gemeente) dan correspondeert deze met
de leeftijdverdeling van de gemeente als geheel.

Figuur 11: Leeftijd binnenstadsbezoekers 1990-2007.
60
50
percentage bezoekers
40
30
20
15 - 29
10
30 - 54
55 e.o.
0
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1997
1998
v1999
n1999
v2000
n2000
v2001
v2002
v2003
v2004
v2005
v2006
v2007
jaren
5.2 Winkelen en markt belangrijkste redenen voor centrumbezoek op zaterdag
De zaterdagmarkt is dit voorjaar voor bijna 44 procent van de bezoekers de belangrijkste reden om
naar het centrum van Hengelo te komen. Daarnaast zijn winkelen (40%) en boodschappen doen
(30%) belangrijke redenen om naar Hengelo te komen. Net als voorgaande jaren zien we dat de
Hengeloër op zaterdag met name naar het centrum komt voor de warenmarkt (51%) terwijl de
bezoeker van buiten met name komt om te winkelen (54%). Kijken we naar de leeftijd van de
bezoekers dan komen jongeren van 15-29 en bezoekers van 30-54 jaar met name om te winkelen.
Tweederde van de ouderen van 55 jaar en ouder komt naar het centrum voor de markt. Verder
valt op dat met name jongeren 15-29 aangeven in het centrum te zijn vanwege werk (18%).
Figuur 12: Doel bezoek binnenstad, voorjaar 2007 (meerdere antwoorden mogelijk).
60
54
51 Hengeloërs niet-Hengeloërs
39
40
34
23
20
11 11
9
7
4 5
3
0
winkelen boodschappen markt rondkijken werk horeca
bezoekdoel
Door de jaren heen zijn (op een reguliere zaterdag) winkelen (incl. boodschappen doen) en de
markt de belangrijkste redenen voor een bezoek aan de binnenstad van Hengelo (figuur 13). Vorig
jaar werd geconstateerd dat het marktbezoek wat aantrok. We zien dit voorjaar opnieuw dat het
marktbezoek een belangrijke reden was voor bezoekers om naar het centrum te komen. Mogelijk

heeft dit te maken heeft met de positieve beoordeling die de Hengelose markt eerder dit jaar kreeg
als een van de beste warenmarkten van Nederland.
Figuur 13: Doel van het bezoek aan de binnenstad, 1995-2007.
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
1995
1997
1998
v1999
n1999
v2000
n2000
v2001
v2002
v2003
v2004
v2005
v2006
v2007
jaren
Winkelen Markt Rondkijken
5.3 Naar het centrum vooral voor kleding en schoenen
Het centrum van Hengelo blijkt bij de inwoners van Hengelo vooral in trek voor het kopen van
kleding, schoenen en huishoudelijke artikelen. Bijna driekwart van de inwoners koopt er meestal
kleding en een kleine 60 procent koopt er meestal zijn of haar schoenen. Ook huishoudelijke
artikelen worden veelal (door 41 procent) in het centrum gekocht. In tabel 4 staat voor acht
artikelen aangeven waar de Hengeloër deze artikelen het vaakst koopt.
Tabel 4: Locaties waar Hengeloërs het vaakst een artikel kopen (in procenten per artikelgroep)
Winkel Wijk Centrum Plein Overig Buiten Weet niet/
Artikel in de buurt winkelcentrum Hengelo Westermaat Hengelo Hengelo geen mening
Dagelijkse boodschappen 31 58 4 - 3 3 0,3

Kleding 1) 2 3 70 0,2 4 19 2
Schoenen 2) 6 4 59 0,4 11 17 3
Woninginrichting 3) 2 0,3 12 16 21 38 10
Huishoudelijk 4) 6 13 41 14 14 7 5
Elektro 5) 4 1 15 44 19 11 6
Doe-het-zelf 6) 30 2 8 8 45 4 4
Bloemen, planten en tuinartikelen 14 6 10 0,1 17 47 5
1) Heren- en damesbovenkleding, baby- en kinderkleding

2) Schoeisel en lederwaren
3) Meubelen, woningtextiel zoals vloerbedekking en gordijnen
4) Huishoudelijke- en luxe artikelen
5) Radio/tv/geluidsapparatuur 'bruingoed'/koelkasten/wasmachines e.d. 'witgoed'
6) Doe-het-zelf-bouwmaterialen e.d.
Bron: Omnibusenquête 2006, gemeente Hengelo, afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie.

5.4 Ouderen doen vaker inkopen dan jongeren
Aan de bezoekers is gevraagd hoe vaak men doorgaans inkopen doet in het centrum van Hengelo.
Tweederde van de bezoekers (66 procent) doet 1 keer per week of vaker inkopen in de binnenstad
(tabel 5). Hengeloërs doen vaker inkopen in het centrum dan bezoekers van buiten. Van de
Hengelose bezoekers komt meer dan 80 procent wekelijks of vaker naar de binnenstad om inkopen
te doen. Van de bezoekers van buiten de gemeente komt daarentegen een kwart wekelijks of
vaker. Van alle bezoekers is ruim 1 procent voor het eerst in het centrum van Hengelo. Uiteraard
geldt dit met name voor de bezoeker van buiten (3,5%).
Tabel 5: Hoe vaak doet u doorgaans inkopen in het centrum van Hengelo?
Hengeloërs niet-Hengeloërs Alle bezoekers
1 keer per week of vaker 82 24 66
1 of 2 keer per maand 16 46 24
< 1 keer per maand 2 27 9
Eerste bezoek 0,3 3,5 1,2
Totaal 100 100 100
Kijken we naar de leeftijd van de bezoekers dan zien we dat ouderen vaker inkopen in het centrum
doen dan jongeren. Van de bezoekers 55 jaar en ouder geeft 80 procent aan 1 keer per week of
vaker in het centrum inkopen te doen. Van de jongeren van 15-29 jaar komt ongeveer de helft
wekelijks of vaker naar het centrum voor inkopen. De verschillen tussen de leeftijdsgroepen zijn
significant.
In eerdere binnenstadsonderzoeken werd een voorzichtig afnemende bezoekfrequentie geconsta-

teerd. Deze conclusie zou op basis van de periode t/m 2005 kunnen worden getrokken (zie figuren
14a en 14b). Van de Hengeloërs deed zes jaar geleden nog 83 procent wekelijks of vaker inkopen
in de binnenstad. Dit aandeel zakte tot 71 procent in 2005. Voor de bezoekers van buiten
halveerde dit aandeel van 31 procent in 2001 tot 16 procent in 2005.
De laatste twee jaar zien we de bezoekfrequentie echter weer op een hoger niveau. Met name
geldt dit voor de Hengelose bezoeker. Aandachtspunt blijft echter wel de bezoekfrequentie van de
bezoeker van buiten waarvan de bezoekfrequentie nog steeds beneden het niveau van zes jaar
geleden ligt: 24 procent van de bezoekers dit voorjaar komt wekelijks of vaker naar het centrum.
Mogelijk dat een lager bezoekersaantal in het centrum van Hengelo dan ook met name te maken
heeft met een lager bezoekersaantal van buiten onze gemeente.
Figuur 14a: Inkoopfrequentie Hengeloërs Figuur 14b: Inkoopfrequentie niet-Hengeloërs

100 100
90 90
1 keer per week en vaker
percentage niet-Hengelose bezoekers
80 80
percentage Hengelose bezoekers
70 70
60 60
50 50
1 of 2 keer per maand
40 40
30 < 1 keer per maand

30
1 of 2 keer per maand
20 20
1 keer per week en vaker

10 10
< 1 keer per maand
0 0
v2001 v2002 v2003 v2004 v2005 v2006 v2007 v2001 v2002 v2003 v2004 v2005 v2006 v2007
jaren jaren

5.5 Hengeloër winkelt minder in andere plaatsen
Iets meer dan de helft (52%) van de binnenstadsbezoekers heeft de voorgaande maand gewinkeld
in een andere plaats in Twente. Enschede blijkt daarbij het meest in trek: 64 procent van deze
bezoekers geeft aan daarbij het meest naar Enschede geweest te zijn. Dit is beduidend hoger dan
de 58 procent van vorig jaar.
Van alle Hengelose bezoekers blijkt 42 procent de afgelopen maand naar een andere plaats te zijn
geweest om te winkelen. Dit is een van de laagste waarden in de afgelopen tien metingen10.
Mogelijk is met het afnemen van bezoekersaantallen de groep honkvaste (oudere) bezoekers die
het centrum trouw blijven bezoeken in aandeel toegenomen. Van de Hengelose bezoekers die wel
naar een andere plaats gingen, geeft driekwart (75%) Enschede als belangrijkste winkelplaats aan.
Dit is hoger dan de 66 procent van vorig voorjaar.
Er is duidelijk verschil tussen de Hengeloër en de bezoeker van buiten. Allereerst winkelt de

bezoeker van buiten vaker (81%) in andere plaatsen in Twente. Ten tweede winkelt de Hengeloër
vaker (driekwart) in Enschede dan de bezoeker van buiten (48%) die veel meer in Borne, Almelo
en andere plaatsen winkelt (tabel 6).
Tabel 6: In welke andere Twentse plaatsen heeft u de afgelopen maand het meest gewinkeld?
Hengeloërs niet-Hengeloërs alle bezoekers die in
andere plaats hebben
gewinkeld
Enschede 75 48 64
Borne 6 11 8
Almelo 6 14 9
Oldenzaal 6 10 7
Anders 7 17 11
Totaal 100 100 100
De populariteit van Enschede vertoonde tot 2002 een dalende tendens maar is sinds het voorjaar
van 2003 weer sterk toegenomen en in trek bij de Hengeloërs. In 2004 gaf bijna 80 procent van de
Hengelose bezoekers aan de afgelopen maand naast Hengelo het meest in Enschede te hebben
gewinkeld (figuur 15). De afgelopen twee jaar is de aantrekkingskracht van Enschede bij de
Hengelo centrumbezoeker enigszins afgenomen. Dit voorjaar zien we echter dat Enschede weer
meer in trek is als stad om te winkelen. Kijken we over een langere periode 1999-2007 dan zien
we dat Oldenzaal altijd een tweede plek innam bij de Hengeloërs als winkelstad. Na 2003 is de stad
echter minder in trek geraakt. Het lichte herstel in 2005 en 2006 zette dit voorjaar niet door. Op
dit moment heeft de Hengelose centrumbezoeker een vergelijkbare voorkeur voor Borne, Almelo
en Oldenzaal. In bijlage 6 zijn de gegevens voor meerdere jaren opgenomen.
10
In het najaar van 1999 (toen de markt weer terug was op zijn huidige plek) gaf nog 61 procent van de
Hengelose bezoekers de afgelopen maand in een andere plaats zijn geweest om te winkelen.

Figuur 15: Winkelbezoek aan andere plaatsen door Hengelose bezoekers, 1999-2007
80
70
percentage Hengelose bezoekers
60
50
40
30
20
10
0
n1999 n2000 v2001 v2002 v2003 v2004 v2005 v2006 v2007
jaren
Enschede Borne Almelo Oldenzaal Elders
5.6 Oudere bezoeker besteedt minder
Winkels
Voor het eerst is in het binnenstadsonderzoek gevraagd naar bestedingen van bezoekers. De
gemiddelde bestedingen per binnenstadsbezoeker zijn het meest omvangrijk in de kleding- en
schoenenbranche. Bijna een kwart (23 procent) geeft aan bestedingen te hebben gedaan in deze
branche. De bestedingen bedragen dan gemiddeld 70 euro. Bezoekers van buiten besteden met
gemiddeld 100 euro per besteding significant meer aan kleding en schoenen dan de Hengeloër die
ongeveer de helft per aankoop uitgeeft (tabel 7).
Aan dagelijkse goederen wordt per besteding gemiddeld 24 euro uitgegeven waarbij er geen
significant verschil is tussen de Hengeloër en de bezoeker van buiten. Weinig bezoekers (10%) van
buiten doen dagelijkse boodschappen in het centrum.
In de overige winkels wordt door bijna eenvijfde van alle bezoekers op de onderzoeksdag
gemiddelde voor 37 euro gekocht. Ook hier zien we tussen Hengeloërs (24 euro) en bezoekers van
buiten (64 euro) een (aanzienlijk) verschil in het uitgegeven bedrag. Dit verschil is echter niet
significant.
Indien alle bestedingen in de drie branches (dagelijks, kleding en schoenen en overige winkels) bij
elkaar worden opgeteld, dan bedragen de gemiddelde totale bestedingen per bezoeker van het
centrum bijna 26 euro per bezoeker. Dit is het gemiddelde bestede bedrag per bezoeker (dus
inclusief bezoekers die niets besteden). Bezoekers van buiten besteden met gemiddeld 50 euro
aanzienlijk (significant) meer dan de Hengeloërs die gemiddeld 17 euro besteden. Kijken we naar
de leeftijd van de bezoekers dan geven ouderen met ruim 13 euro significant minder uit dan
jongeren (34 euro) en bezoekers van middelbare leeftijd (33 euro).

Tabel 7: aandeel bezoekers dat op zaterdag bestedingen doet per artikel of gelegenheid en het
gemiddelde besteed bedrag (in euro’s), voorjaar 2007
Hengeloërs niet-Hengeloërs Alle bezoekers

Artikel/gelegenheid % besteed bedrag % besteed bedrag % besteed bedrag
Dagelijks 1) 22% 22 10% 33 19% 24

Kleding en schoenen 16% 48 32% 100 23% 70
Overige winkels 17% 24 22% 64 18% 37
Warenmarkt 38% 14 15% 16 32% 15
Café of restaurant 2) 25% 11 42% 17 29% 13
1) Supermarkt, bakker, slager en drogisterij

2) Bestedingen per gezelschap
Warenmarkt
Het grootste deel (32%) van de bezoekers doet aankopen op de warenmarkt en geeft dan
gemiddeld 15 euro uit. De bestedingen verschillen niet tussen de Hengeloërs en de bezoekers van
buiten. Wanneer de bestedingen op de warenmarkt worden meegerekend met de hierboven
genoemde branches, bedraagt het gemiddelde totale bedrag bijna 31 euro per bezoeker (dus
inclusief bezoekers die niets besteden). Bezoekers van buiten besteden met 52 euro significant
meer dan de Hengeloër die gemiddeld 23 euro besteedt. Daarnaast geven bezoekers van 30-54
jaar significant meer uit (38 euro) dan ouderen die met gemiddeld 19 euro het minst besteden.
Café en restaurant
Bijna 30 procent van alle bezoekers geeft aan met hun gezelschap geld te hebben uitgegeven (of
was van plan dit te doen) bij een café of restaurant. Geschat wordt dat gemiddeld 13 euro per
gezelschap wordt uitgegeven. Bezoekers van buiten maken significant meer gebruik van
horecagelegenheden tijdens hun bezoek en geven ook significant meer uit (17 euro) dan de
Hengelose bezoeker (11 euro). Dit was te verwachten omdat uit eerdere binnenstadsonderzoeken
al bleek dat bezoekers van buiten vaker een bezoek aan het centrum van Hengelo combineren met
een bezoek aan een horecagelegenheid en langer in het centrum verblijven dan de Hengeloër.
5.7 Bezoeker van buiten langer in centrum
In 2004 is voor het eerst aan de bezoeker gevraagd hoeveel tijd men in de binnenstad aanwezig is.
Dit jaar is de gemiddelde verblijfstijd met 1 uur en 46 minuten11 vergelijkbaar met vorig voorjaar
toen bezoekers gemiddeld 2 minuten korter in de stad verbleven. Er is een significant verschil in
11
Wanneer de bezoekers die in het centrum werken niet worden meegenomen, bedraagt de gemiddelde
verblijftijd 1 uur en 28 minuten.

verblijfstijd tussen Hengeloërs en bezoekers van buiten. De Hengelose bezoeker is gemiddeld 1 uur
en 21 minuten in de stad (5 minuten korter dan vorig jaar) terwijl de bezoeker van buiten dit
voorjaar gemiddelde 2 uur en 53 minuten uittrok voor een bezoek (18 minuten langer dan vorig
jaar). Kijken we naar de ontwikkeling van de verblijftijd in de periode 2004-2007 dan is de
gemiddelde verblijfstijd van de Hengeloërs afgenomen terwijl die van de bezoekers van buiten is
toegenomen.
Figuur 16: Gemiddelde verblijfsduur op zaterdag in het centrum naar herkomst van de bezoeker,
2004-2007.
200
175
gemiddelde verblijfstijd in het centrum op
niet- Hengeloërs
150
zaterdag (in minuten)
125
alle bezoekers
100
Hengeloërs
75
50
25
0
2004 2005 2006 2007
jaren
Kijken we naar de leeftijd van de bezoekers dan blijven met name jongeren van 15-29 langer (ruim
drie uur) in het centrum in vergelijking tot de bezoekers van 30-54 jaar (ruim 1,5 uur). Ouderen
van 55 jaar en ouder zijn met 1 uur en 12 minuten het kortst in het centrum. Dat jongeren zo lang
in het centrum verblijven heeft te maken met het feit er relatief veel in het centrum werken. Wan-
neer uitsluitend de jongere worden meegenomen die niet in het centrum werken, is de verblijftijd
van deze groep met 1 uur en 54 minuten echter nog steeds het langst in vergelijking tot de twee
andere leeftijdsgroepen.
5.8 Combinatiebezoek bij evenementen
Evenementen zijn voor meer dan de helft van de bezoekers een belangrijke reden om het centrum
van Hengelo te bezoeken. Verder vind meer dan de helft dat er voldoende evenementen worden
georganiseerd en tweederde vind de kwaliteit van deze evenementen goed. Deze conclusies
werden vorig jaar getrokken in het laatste binnenstadsonderzoek. Dit voorjaar is op verzoek van de
Stichting VVV&Stadspromotie doorgevraagd over dit onderwerp. Als evenementen een belangrijke
reden zijn om naar het centrum te komen, dan is het de vraag of de bezoekers dan ook langer in
het centrum zijn en of ze dit combineren met winkelen of een horecabezoek.
Langer in centrum bij bezoek evenement
Iets meer dan de helft (52%) van de bezoekers gaat wel eens naar een evenement in het centrum.
De Hengeloër doet dit significant vaker (58%) dan de bezoeker van buiten (37%). Jongeren geven
vaker aan een evenement in het centrum te bezoeken dan ouderen. Dit verschil is echter niet
significant.
De mensen die naar een evenement komen, zijn meestal langer in het centrum in vergelijking tot
een gewoon bezoek: 56 procent geeft aan dan meestal langer in het centrum te zijn. Hierbij is er
geen verschil in bezoekers van buiten en de Hengeloërs. Een kwart komt soms langer in het

centrum en voor 14 procent maakt het geen verschil. Nog geen vier procent geeft aan bij een
evenement korter in het centrum te zijn.
Bezoeker combineert evenement vooral met horecabezoek
De bezoekers die wel eens een evenement bezoeken in het centrum combineren dit bezoek vooral
met een bezoek aan een horecagelegenheid en in mindere mate met winkelen (figuur 17). Meer
dan de helft (56%) combineert een evenement altijd of bijna altijd met een bezoek aan een
horecagelegenheid. Het zijn met name de bezoekers van buiten (driekwart) die dit significant vaker
doet dan de Hengeloërs (de helft). Ook jongeren bezoeken significant vaker dan ouderen een
horecagelegenheid bij een evenement. Van winkelen komt het in mindere mate: slechts 14 procent
geeft aan ook altijd of bijna altijd te winkelen in het centrum wanneer een evenement wordt
bezocht. Hierbij is er geen verschil tussen bezoeker van buiten de stad en de Hengeloërs. Ook is er
geen verschil naar leeftijd.
Figuur 17: Wanneer u een evenement in het centrum bezoekt, combineert u dat dan met winkelen
of een horecabezoek?
70
combinatie winkelen combinatie horecabezoek

percentage bezoekers dat evenement in centrum
60 58
56
50
Hengelo bezoekt
40
30 28
26
20 18
14
10
0
(bijna) altijd soms (bijna) nooit
combinatiebezoek
Samenvattend kan gesteld worden dat evenementen bezoekers langer binden aan het centrum en
dat vooral horecagelegenheden profiteren van deze evenementen.
5.9 Vooral ouderen waarderen de daghoreca
Naast de bestedingen konden de bezoekers een rapportcijfer geven voor de daghoreca in het
centrum van Hengelo. De variatie in daghorecagelegenheden krijgt een rapportcijfer 6,9 en de
kwaliteit een rapportcijfer 7,1. De waardering door de Hengeloër verschilt niet significant met die
van de bezoeker van buiten. Kijken we naar de leeftijd van de bezoekers dan valt op dat 55-
plussers een hogere beoordeling geven voor de daghoreca in het centrum (rapportcijfer 7,3 voor
zowel variatie als kwaliteit) dan de jongeren van 15-29 jaar (rapportcijfer 6,7 voor variatie en een
7,0 voor de kwaliteit) en de bezoeker van 30-54 (rapportcijfer 6,7 voor de variatie). Tussen
jongeren en bezoekers van 30-54 jaar bestaat geen significant verschil in beoordeling.
Kijken we naar de verdeling van rapportcijfers dan geeft tweederde een rapportcijfer 7 of hoger
voor de variatie en ruim driekwart een rapportcijfer 7 of hoger voor de kwaliteit12. Anders gezegd:
vijf procent geeft een onvoldoende voor de kwaliteit en 10 procent voor de variatie.
12
In 2004 vond ruim driekwart van alle bezoekers de kwaliteit en variatie van de daghorecegelegenheden
ruim voldoende.

5.10 Sfeer en gezelligheid op hoger niveau
De waardering van de sfeer en gezelligheid in het centrum van Hengelo is vergelijkbaar met die
van vorig jaar. Dit voorjaar gaven de bezoekers een gemiddeld rapportcijfer 6,7. Dit is significant
hoger dan de lage waardering die in 2004 en 2005 werd gegeven.
Mogelijk dat de sfeerverhogende kleinschalige activiteiten en de geplaatste boom- en

plantenbakken een positieve invloed hebben gehad. Vorig voorjaar werd duidelijk dat de
sfeerverhogende kleinschalige activiteiten door de bezoekers meer opgemerkt worden en goed
worden gewaardeerd. Dit voorjaar waren er op de onderzoeksdag sfeerverhogende activiteiten als
een springkussen in de Molenstraat, een draaimolen op het plein tussen de Telgenflat en V&D en
was er de mogelijkheid voor kinderen om ezeltje te rijden. Bezoekers van buiten zijn overigens
significant positiever over de sfeer en gezelligheid in het centrum (rapportcijfer 7) dan de
Hengeloërs (rapportcijfer 6,6). Leeftijd speelt geen rol.
Figuur 18: Gemiddelde waardering sfeer/gezelligheid in het centrum, 1991-200713
8,0
7,5 7,2 7,3 7,2

gemiddeld rapportcijfer
7,2
7,1
7,0 7,0 6,9
6,9 6,8
7,0 6,8 6,7
6,5 6,4 6,4
6,5
6,0
5,5
5,0
v1999
v2000
v2001
v2002
v2003
v2004
v2005
v2006
v2007
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
jaar
13
In de figuur ontbreken de waarden voor 1996 en 1997. In 1996 is er geen bezoekersenquête gehouden en
in 1997 is dit aspect niet meegenomen. Verder zijn uitsluitend de voorjaarsonderzoeken meegenomen.

5.11 Winkelaanbod: aandacht voor variatie
De variatie van het winkelaanbod is een aandachtspunt gezien de opnieuw lage beoordeling dit
voorjaar. Gemiddeld gaven alle bezoekers met een rapportcijfer 6,6 dezelfde waardering als vorig
voorjaar. De bezoeker van buiten is significant positiever (rapportcijfer 7) dan de inwoner van
Hengelo (rapportcijfer 6,4). Leeftijd speelt geen rol. De waardering van het winkelaanbod is op dit
moment significant lager dan in 2005 en voorgaande jaren.
Figuur 19: Gemiddelde waardering van de variatie in het winkelaanbod in het centrum, 1991-2007
8,0
7,3
7,5 7,2
7,1
7,0 7,0 7,0 6,9 7,0
6,9 6,9 6,9
7,0 6,8 6,8 6,8
6,6 6,6
6,5
6,0
5,5
5,0
v1999
v2000
v2001
v2002
v2003
v2004
v2005
v2006
v2007
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
jaar
De waardering van de kwaliteit van het winkelaanbod is voor het vierde achtereenvolgende jaar
vrij constant te noemen. Gemiddeld gaven de bezoekers met een rapportcijfer 6,9 een
vergelijkbare beoordeling als vorig voorjaar. De waardering van de kwaliteit is op dit moment
echter wel significant lager dan de beoordeling die in de jaren 2003 en eerder werd gegeven. Ook
dit voorjaar is de bezoeker van buiten positiever (rapportcijfer 7,2) over de kwaliteit dan de
bezoekers die in Hengelo wonen (rapportcijfer 6,8). Leeftijd maakt geen verschil.
Figuur 20: Gemiddelde waardering van de kwaliteit in het winkelaanbod in het centrum, 1991-2007
8,0
7,4
7,5 7,3 7,3
7,1 7,2
7,1 7,1 7,1 7,1 7,1 7,0
7,0 7,0
6,9 6,9 6,9
7,0
6,5
6,0
5,5
5,0
v1999
v2000
v2001
v2002
v2003
v2004
v2005
v2006
v2007
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
jaar

5.12 Hengeloër vaker met de fiets naar centrum
Aan de bezoekers is gevraagd met welk vervoermiddel ze naar de binnenstad zijn gekomen. Bijna
de helft (48%) van alle respondenten kwam met de fiets naar de stad. Dit is iets meer dan vorig
voorjaar. Iets minder dan eenderde (31%) van alle bezoekers komt met de auto. Dit is wederom
lager dan vorig jaar en voorgaande jaren. Bijna 11 procent van de bezoeker komt lopend naar de
stad, ruim 6 procent met de trein en ruim 3 procent met de bus.
Er is een duidelijk verschil in vervoermiddel naar het centrum tussen de Hengeloërs en de bezoeker
van buiten. Hengeloërs komen met name met de fiets (61%) terwijl bezoekers van buiten met
name met de auto komen (60%). Verder komt een kwart van de bezoekers van buiten de
gemeente met de trein en komt 14 procent van de Hengeloërs lopend naar het centrum.
Figuur 21: Vervoermiddel naar het centrum, voorjaar 2007 (meerdere antwoorden mogelijk)
70
Hengeloers niet-Hengeloers
61 60
60
50
40
30
23
20
20
14
12
10
3 3 4
2
0 1
0
fiets auto te voet anders bus trein motor
vervoermiddel
Kijken we naar de leeftijd van de bezoekers dan vallen een aantal zaken op. Met de auto komen
met name de bezoekers tussen 30-54 jaar (40%) terwijl ouderen van 55 jaar en oudere met name
met de fiets komen (63%). Ook komen veel ouderen lopend naar de stad. Jongeren van 15-29 jaar
komen meer met de trein dan de overige bezoekers.
Kijken we naar de Hengeloërs dan zien we dat steeds meer inwoners met de fiets naar de stad
komen en minder met de auto. Ook hier zien we dat de ouderen vaker de fiets pakken (68%) dan
de jongeren (48%) en komen ze minder met de auto (12%) dan de jongeren (29%). In de periode

2002-2005 zagen we het beeld dat een steeds kleiner deel op zaterdag met de fiets naar de stad
ging (figuur 22) en vaker de auto werd gebruikt. Dit jaar en vorig jaar zien we echter dat
Hengeloërs op zaterdag vaker de fiets pakken naar het centrum en de auto laten staan.
Figuur 22: Vervoermiddel van de Hengeloër naar het centrum op zaterdag, 2000-2007
100
90
% Hengelose bezoekers aan het centrum op
80
70
fiets
60
zaterdag
50
40
30
20
auto
10
0
v2000 v2001 v2002 v2003 v2004 v2005 v2006 v2007
jaren
Ruime voldoende voor stallingsmogelijkheden fiets
De stallingsmogelijkheden voor de fiets krijgen dit voorjaar een rapportcijfer 6,7. Bijna tweederde
(63 procent) van de bezoekers geven een rapportcijfer 7 of hoger. Er is geen significant verschil in
de waardering door Hengeloërs en niet-Hengeloërs. Ook is er geen verschil tussen fietsers en
bezoekers die met een ander vervoermiddel naar de stad zijn gekomen. Wel is het zo dat jongeren
van 15-29 een significant hoger rapportcijfer (7,1) geven dan de bezoeker van 55 jaar en ouder die
gemiddeld een 6,5 geven.
De waardering is dit voorjaar iets lager dan in 2004 (rapportcijfer 6,9) toen bijna 70 procent een
ruime voldoende gaf voor de fietsparkeervoorzieningen in het centrum. Mogelijk heeft dit - naast
een nuanceverschil in de vraagstelling14 - te maken met de aanwezigheid van meer fietsen in het
centrum. In het begin dit jaar verschenen fietsparkeeronderzoek 2006 is geconstateerd dat op
zaterdag een kwart meer fietsen in het centrum staan geparkeerd in vergelijking tot 2002.
5.13 Parkeren en bereikbaarheid
Langer zoeken naar een parkeerplaats
Het merendeel van de bezoekers met de auto (59%) kon tijdens de onderzoeksdag direct (d.w.z.
binnen 1 minuut) een parkeerplaats vinden. Dit aandeel is lager dan de afgelopen jaren. Bezoekers
die wel naar een plekje moeten zoeken deden daar ruim vier minuten over15. Wanneer we de
ontwikkeling in de laatste drie jaar bekijken dan zien we dat automobilisten er gemiddeld langer
over doen om een parkeerplaats in het centrum te vinden. De gemiddelde zoektijd is opgelopen
14
In 2004 is gevraagd naar de fietsparkeervoorzieningen en dit jaar naar de stallingsmogelijkheden.
15
Het gaat hier om de gemiddelde zoektijd voor mensen die met de auto komen en niet meteen een
parkeerplaats konden vinden. Deze resultaten zijn indicatief gezien het beperkt aantal waarnemingen.
Gaan we uit van alle autorijders dan is de zoektijd 1 minuut en 40 seconden.

van minder dan een minuut naar ruim anderhalve minuut. De vraag is echter of dit problematisch
is gezien de geringe zoektijd.
Tabel 8: Hoe lang heeft u gezocht naar een parkeerplaats(percentage bezoekers met de auto)?16
2004 2005 2006 2007
Geen zoektijd 72 89 71 59
1 - 4 minuten 11 3,9 19 21
5 - 9 minuten 7,8 2,9 6,2 14
10 – 14 minuten 5,6 2,9 1,0 5
15 – 19 minuten 2,2 1,0 3,1 0,8
20 – 24 minuten 0,6 0 0 0
25 – 29 minuten 0 0 0 0
> half uur 1,1 0 0 0
Totaal 100 100 100 100
Gemiddelde zoektijd 1) 2:02 min < 1 min 1:13 min 1:40 min
w.v. uitsluitend autorijders met zoektijd 7:19 min 5:55 min 4:11 min 4:05 min
1) Inclusief de automobilisten die direct een plekje konden vinden.
Automobilisten positiever over bewegwijzering
In 2004 is voor het eerst expliciet aan de bezoekers met de auto gevraagd naar de bewegwijzering
naar de parkeerplaatsen in de Hengelo: hoe vindt u de bewegwijzering naar de parkeerplaatsen?
Niet eerder waren de automobilisten zo goed te spreken over de bewegwijzering als dit jaar: ruim
tweederde (67%) vindt de verwijzing naar de parkeerplaatsen goed tot zeer goed. Dit is aanmerke-
lijk hoger dan de 53-57 procent in de afgelopen drie jaar. Opvallend is dat de normaal zo kritische
Hengelose automobilist dit jaar een stuk positiever is. Ook de automobilist die van buiten onze
gemeente komt is positiever dan vorig jaar. Overigens blijven mensen het moeilijk vinden om hier
een goede mening over te vormen.
Bezoekers redelijk tevreden over bereikbaarheid met de auto
Ruim 40 procent van alle bezoekers vindt het centrum van Hengelo goed tot zeer goed bereikbaar
met de auto terwijl ruim 17 procent de bereikbaarheid slecht tot zeer slecht vindt. Een kwart van
de bezoekers kon zich hierover geen mening vormen. De beoordeling van de bereikbaarheid is
vergelijkbaar met die van vorig voorjaar. Ook nu zien we dat de Hengeloër een stuk kritischer is
over de bereikbaarheid van het centrum met de auto (bijna 30 procent geeft een slechte
beoordeling) dan de bezoeker van buiten (ruim 4 procent is kritisch).
De bezoekers die met de auto naar het centrum zijn gekomen zijn een stuk positiever over de
bereikbaarheid van het centrum met hun voertuig. Tweederde (67%) vindt de bereikbaarheid van
16
De cijfers in de tabel wijken op enkele punten af van voorgaande rapportages. Het gaat hierbij om de
zoektijd voor uitsluitend autorijders met zoektijd en het percentage zonder zoektijd in 2006.

het centrum met de auto goed tot zeer goed. Dit is vergelijkbaar met de waardering vorig voorjaar.
De bereikbaarheid wordt beter beoordeeld dan in het najaar van 1999 en 2000 toen gemiddeld 59
procent van de automobilisten de bereikbaarheid als goed tot zeer goed bestempelde.
Relatief goede beoordeling autoparkeervoorzieningen
De waardering voor de parkeervoorzieningen voor de auto blijft op een redelijk goed peil. Dit
voorjaar werd door alle bezoekers gemiddeld een rapportcijfer 6,5 gegeven. In vergelijking tot de
beoordeling in de afgelopen jaren, is dit een relatief goede beoordeling te noemen. Bezoekers van
buiten geven een significant hogere waardering (rapportcijfer 7,1) dan de bezoekers die in Hengelo
wonen (rapportcijfer 6,3). Dit is vergelijkbaar met het beeld van vorig voorjaar maar significant
lager dan de waardering in 2005. Samenvattend lijkt de waardering voor de autoparkeervoorzie-
ningen zich te stabiliseren.
Figuur 23: Gemiddelde waardering voor autoparkeervoorzieningen in het centrum, 1991-2007
8,0
7,5
7,1
7,0 6,7
6,5 6,5
6,5 6,3 6,3
6,2 6,2 6,2 6,1
6,1
6,0
5,9 5,9
6,0 5,7
5,5 5,3
5,0
v1999
v2000
v2001
v2002
v2003
v2004
v2005
v2006
v2007
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
jaar
Bezoekers die met de auto naar het centrum zijn gekomen geven met een gemiddeld rapportcijfer
7,1 een hogere waardering voor de autoparkeervoorzieningen dan de gemiddelde bezoeker. De
bezoeker van buiten geeft gemiddeld een rapportcijfer 7,3 en de bezoekers die in Hengelo wonen
gemiddeld een rapportcijfer 6,9. Dit verschil is echter niet significant.
5.14 Kleine meerderheid voor verplaatsen koopavond naar vrijdag
Vorig jaar is uitgebreid gevraagd naar de donderdagkoopavond. Geconstateerd werd dat de

donderdagkoopavond slechts beperkt wordt bezocht. Afschaffen van de koopavond was volgens
een meerderheid van de bezoekers echter niet nodig. Op verzoek van de Vereniging Stadserf
Hengelo (VSH) is dit voorjaar aan de bezoekers gevraagd wat de bezoekers vinden van het
verplaatsen van de donderdagkoopavond naar de vrijdagavond.
De bezoekers vinden het lastig om hier een antwoord op te geven want eenderde weet hier geen
antwoord op te geven. Van de bezoekers die wel een mening kunnen vormen vindt het merendeel
het wel een goed idee: een kwart van alle bezoekers is voorstander van verplaatsen. Een op de vijf
neemt een neutrale positie in en 19 procent vindt het een slecht idee (figuur 24). Van de
Hengelose bezoekers is 23 procent voor verplaatsen en van de bezoekers van buiten heeft 28
procent de voorkeur voor verplaatsen naar de vrijdagavond. Deze verschillen zijn echter niet
significant.
Opvallend is wel dat het merendeel van de jongeren van 15-29 jaar voorstander is van verplaat-
sen: 36 procent vindt het een goed idee. De voorkeur voor verplaatsing van de donderdagkoop-

avond hangt samen met de leeftijd van de bezoeker: slechts 17 procent van de ouderen is
voorstander van verplaatsing naar de vrijdag17.
Figuur 24: Hoe zou u het vinden als de donderdagkoopavond in het centrum wordt verplaatst naar
de vrijdagavond?
40
36
35
30
24
25
21
20 19
15
10
0
(zeer) slecht idee niet goed/niet slecht (zeer) goed idee weet niet/geen
mening
Voorstanders
Bezoekers die het verplaatsen een goed idee vinden, noemen vooral als voordeel dat de vrijdag
beter aansluit bij het weekend dan de donderdag (bijna de helft noemt dit). Kinderen kunnen dan
bijvoorbeeld mee en de volgende dag hoeft niet gewerkt te worden. Voor bijna eenderde komt de
vrijdagavond privé beter uit omdat ze dan meer tijd hebben om naar de stad te gaan. Een andere
belangrijke reden is dat donderdag ook koopavond is in Enschede en veel andere plaatsen. Door op
de vrijdag te gaan zitten kunnen mensen ook naar Enschede en kunnen beide steden meer publiek
trekken. Ander argumenten zijn dat voor mensen buiten de stad de vrijdagavond beter zou zijn en
dat bezoekers langer in de stad aanwezig kunnen zijn. Als idee werd geopperd om op donder-
dagavond in de wijkwinkelcentra18 koopavond te houden en op vrijdag in het centrum.
Tegenstanders
Bezoekers die de verplaatsing geen goed idee vinden, noemen met name het feit dat we nu
gewend zijn aan de donderdagkoopavond (traditie) en dat dit zo moet blijven19. Ook wordt de
concurrentie met andere (kleinere) plaatsen genoemd: er is op vrijdag immers ook koopavond in
Borne, Oldenzaal, Delden en Goor. Als derde belangrijke reden wordt genoemd dat de
vrijdagkoopavond te vlak voor het weekend zit: de donderdagavond breekt de week en in het
weekend is er al veel te doen, tijd voor rust. Andere genoemde redenen zijn dat de
donderdagavond privé beter uitkomt, dat vrijdagavond een uitgaansavond is, voor het gezin thuis
en de sociale contacten.
De argumenten van de bezoekers die een neutrale positie innemen sneden niet veel hout. Deze
mensen geven aan (bijna) nooit naar een donderdagkoopavond te gaan en overdag of alleen op
zaterdag naar het centrum te gaan.
17
Ook zien we dat ouderen vaker neutraal antwoorden of geen mening hebben dan jongeren.
18
Dit is onze interpretatie van het woord ‘buitenwijken’ zoals dat door de betreffende bezoeker wordt
genoemd.
19
Een aantal bezoekers geven aan geen trek te hebben in de zoveelste verandering.

5.15 Bekendheid en beeldvorming ‘Helemaal Hengelo’
In de Omnibusenquête 2006 is aan de inwoners van Hengelo gevraagd of men de slogan ‘Helemaal
Hengelo’ kent. Hieruit kwam naar voren dat de slogan bij 57 procent van onze inwoners bekend is.
Dit beeld wordt bevestigd in het binnenstadsonderzoek waar eenzelfde percentage Hengelose
bezoekers aangeeft de slogan te kennen. De slogan is echter significant minder bekend bij de
bezoekers van buiten: eenvijfde (20%) kent de promotieleus van de Stichting VVV&Stadspromotie.
Van alle bezoekers kent 47 procent de slogan. Leeftijd speelt geen rol.
Aan de mensen die de slogan ‘Helemaal Hengelo’ kennen is gevraagd aan te geven waar ze als
eerste aan denken bij deze slogan (figuur 25).
Figuur 25: Waar denkt u als eerste aan bij de slogan ‘Helemaal Hengelo’ (percentage bezoekers die
de slogan kent, een antwoord mogelijk).
14
promotie van Hengelo
22
14
advertenties Helemaal Hengelo
13
10
evenementen in Hengelo
17
10
anders
9
9
gemeente Hengelo
4
9
magazine Helemaal Hengelo
6
website Helemaal Hengelo
9
5
uitgaan in Hengelo
9
4
Hengelo in de breedste zin van het woord
4
3
in Hengelo is altijd wat te doen
2
logo Helemaal Hengelo
4
1
promotieslogan voor de stad
13
weet niet/geen mening
9
Hengeloers 0 5 10 15 20 25
niet-Hengeloers
percentage bezoekers dat slogan kent
De bezoekers die de slogan Helemaal Hengelo kennen noemen het meest de promotie van Hengelo
(15%), de advertenties (14%), evenementen (11%) en de gemeente Hengelo (9%). Met name de
bezoekers van buiten denken bij Helemaal Hengelo aan de promotie van Hengelo en de
evenementen in Hengelo. Verder valt op dat de Hengeloër vaker de gemeente Hengelo aangeeft en
dat de bezoeker van buiten niet denkt aan het magazine Helemaal Hengelo. Andere zaken die
genoemd worden zijn artikelen uit de krant, ballonnen, boortoren, Hart van Zuid, Hengeler Wind,
Typisch Hengelo, de Weekendkrant, de markt, slechte slogan en “de rare fratsen die ze uithalen”.
Wat verder opvalt is dat 12 procent van de bezoekers die de slogan zegt te kennen, geen beeld
kan vormen van wat er mee bedoeld wordt.

Kijken we naar de leeftijd dan valt op dat jongeren ‘Helemaal Hengelo’ kennen van uitgaan in
Hengelo. Naarmate de bezoeker ouder is wordt uitgaan minder genoemd. Advertenties van
Helemaal Hengelo worden het meest genoemd door ouderen. Promotie van Hengelo wordt het
meest genoemd door de bezoekers van 30-54 jaar. Vergeleken met ouderen en jongeren noemt
deze groep van middelbare leeftijd het vaakst evenementen als eerste beeld bij de slogan
‘Helemaal Hengelo’.
5.16 Overige opmerkingen bezoekers
Door de bezoekers worden soms zaken genoemd die niet in de enquête worden gevraagd. Een paar
punten die werden genoemd:
• Er zijn op donderdagavond teveel hangjongeren en uitgaansjeugd. Dit geeft een onveilig

gevoel.
• Het toiletgebouw op de markt moet beter onderhouden worden.
• Het marktplein is saai, gezelligheid ontbreekt.
• De leegstand van winkels bij de markt moet worden aangepakt.
• De parkeertarieven zijn te hoog. Er zou in het centrum gratis parkeren moeten komen net
als in Borne.

Bijlagen


Bijlage 1: Overzicht telpunten
Telpunt Adres Winkelpand

1 Nieuwstraat 6 Share
2 Nieuwstraat 27 Lucardi
3 Nieuwstraat 45 Eetcafé De File
4 Stationsplein 41 Restaurant Plaza Latina
5 Brink 204 Beune Optiek
6 Brink 184 De Tuinen
7 Markt 6 Lunchroom Kolsté
8 Telgen 13c Pearl Opticien
9 Brinkstraat 26 Outlet Store
10 Brinkstraat 12 Bökkerink Opticien Het Huis
11 Marktstraat 8 Restaurant Taj Mahal
12 Marktstraat 26 Restaurant Balkan
13 Enschedesestraat 37 te huur, vh Sport 2000
14 Drienerstraat 33 ABTB Dierenspeciaalzaak
15 Drienerstraat 13 Inkkitchen Tattoo
16 Enschedesestraat 13 Bijou Brigitte
17 Telgen 7 Dolcis
18 Enschedesestraat 16 Miss Etam
19 Enschedesestraat 6 Choice Mode
20 Burg. Jansenplein 18 Café De Blauwe Engel
21 Wemenstraat 3 Zizi-Chairman Mode
22 Lambertuspassage 6 Jan Rikhof Planten
23 Thiemsbrug 37 Mitra
24 Wemenstraat 59 Restaurant The Bombay Spice


Bijlage 2: Bezoekers per week en dag
Aantal bezoekers per week en per dag (bron: Locatus) 1)

2000 2003 2004 2005 2006 2007
Maandag 14.000 10.000 11.000 10.000 11.000 9.000
Dinsdag 21.000 13.000 16.000 15.000 15.000 14.000
Woensdag 27.000 19.000 21.000 20.000 17.000 17.000
Donderdag 24.000 21.000 20.000 19.000 19.000 18.000
Vrijdag 20.000 15.000 16.000 15.000 14.000 15.000
Zaterdag 37.000 28.000 28.000 26.000 23.000 26.000
Zondag 0 0 5.000 1.000 5.000 2.000
Totaal 143.000 105.300 117.100 107.100 105.000 100.700
1) In 2001 en 2002 zijn geen tellingen uitgevoerd. In 2004 is de methodiek gewijzigd door het toevoegen van
extra telpunten.


Bijlage 3: Druktebeeld op zaterdag
Druktebeeld op zaterdag, aantal passanten 2005-2007 (bron: Locatus)1)

v2005 v2006 v2007
1 Nieuwstraat 6 (Share) 10.100 9.600 9.100
2 Nieuwstraat 27 (Lucardi) 12.400 10.000 9.600
3 Nieuwstraat 45 (Eetcafé De File) 11.100 10.800 9.600
4 Stationsplein 41 (Restaurant Plaza Latina) 7.400 7.800 6.400
5 Brink 204 (Beune Optiek) 4.900 7.100 6.100
6 Brink 184 (De Tuinen) 13.100 15.200 14.900
7 Markt 6 (Lunchroom Kolsté) 13.800 15.500 17.100
8 Telgen 13c (Pearl Opticien) 9.200 11.100 13.700
9 Brinkstraat 26 (Outlet Store) 8.600 13.500 14.100
10 Brinkstraat 12 (Bökkerink Opticien Het Huis) 15.700 16.000 19.500
11 Marktstraat 8 (Restaurant Taj Mahal) 5.500 4.800 4.300
12 Marktstraat 26 (Restaurant Balkan) 2.200 3.400 3.500
13 Enschedesestraat 37 (te huur, vh Sport 2000) 2.000 1.900 1.800
14 Drienerstraat 33 (ABTB Dierenspeciaalzaak) 1.700 1.800 1.000
15 Drienerstraat 13 (Inkkitchen Tattoo) 2.000 2.300 2.000
16 Enschedesestraat 13 (Bijou Brigitte) 19.100 14.100 10.900
17 Telgen 7 (Dolcis) 20.700 17.800 19.000
18 Enschedesestraat 16 (Miss Etam) 16.400 14.200 16.500
19 Enschedesestraat 6 (Choice Mode) 13.200 9.900 12.400
20 Burg. Jansenplein 18 (Café De Blauwe Engel) 5.800 4.200 4.800
21 Wemenstraat 3 (Zizi-Chairman Mode) 14.400 10.900 12.100
22 Lambertuspassage 6 (Jan Rikhof Planten) 4.700 4.000 2.300
23 Thiemsbrug 37 (Mitra) 8.000 8.300 7.000
24 Wemenstraat 59 (Restaurant The Bombay Spice) 2.800 3.400 3.200
1)
In eerdere jaren (1999, 2000, 2003 en 2004) zijn wel passantentellingen uitgevoerd maar zijn
niet steeds dezelfde telpunten gehanteerd.


Bijlage 4: Bedrijven, instellingen en werkgelegenheid
Tabel 4.01 Aantal vestigingen per sectie en afdeling, Hengelo-centrum, sinds 2001. 1)
sectie / afdeling code 2001 2002 2003 2004 2005 2006

LANDBOUW, JACHT EN BOSBOUW A 1 1
WINNING VAN DELFSTOFFEN C
INDUSTRIE D
w.v. vervaardiging van voedings- en genotmiddelen D15-16 1 1 1
vervaardiging van textiel en textielproducten D17-18
vervaardiging van leer en lederwaren D19
houtindustrie (inclusief kurk en riet) D20 1 1 1 1 1 1
verv. van papier, karton e.d. / uitgeverijen en drukkerijen D21-22 2 2 3 2 2 1
vervaardiging van chemische producten D24
vervaardiging van producten van rubber en kunststof D25
verv.van glas, aardewerk, cement-, kalk- en gipsproducten D26
vervaardiging van metaal en metaalproducten D27-28 2 2
vervaardiging van machines en apparaten D29
vervaardiging van electrische en optische apparaten D30-33
vervaardiging van transportmiddelen D34-35
verv. van meubels / ov. goederen niet eerder genoemd D36-37
PROD. EN DISTRIBUTIE VAN ELECTR., AARDGAS EN WATER E
BOUWNIJVERHEID F 2 3 2 1 1
REPARATIE VAN CONSUMENTENARTIKELEN EN HANDEL G

w.v. handel in en reparatie van auto's / benzineservicestations G50 3 3 2 1 1 1
groothandel en handelsbemiddeling G51 6 4 3 5 3 7
detailhandel en reparatie t.b.v. particulieren G52 220 210 213 215 202 192
HORECA H 73 68 71 66 71 71
VERVOER, OPSLAG EN COMMUNICATIE I

w.v. vervoer over land I60 1 1 2 3 3 3
vervoer over water I61
dienstverlening ten behoeve van het vervoer I63 15 15 13 12 12 10
post en telecommunicatie I64 3 3 2 2 3 3
FINANCIËLE INSTELLINGEN J
w.v. financiële instellingen J65 7 6 6 5 4 4
verzekeringswezen en pensioenfondsen J66 1 1 2 2 2 2
activiteiten t.b.v. financiële instellingen J67 3 4 4 5 4 5
ZAKELIJKE DIENSTVERLENING / ONROEREND GOED K

w.v. verhuur van en handel in onroerend goed K70 7 7 7 7 8 8
verhuur van transportmiddelen en machines K71 2 2 2 2 2 1
computerserviceburo's K72 8 6 7 5 7 6
speur- en ontwikkelingswerk K73
overige zakelijke dienstverlening K74 41 37 39 44 40 38
OPENBAAR BESTUUR / OVERHEID L 4 5 5 3 2 2
ONDERWIJS M 4 2 3 3 3 2
GEZONDHEIDS- EN WELZIJNSZORG N 3 2 3 3 3 3
MILIEU, CULTUUR, RECREATIE EN OV. DIENSTVERLENING O

w.v. milieudienstverlening O90
werkgevers-, werknemers- en beroepsorganisaties O91
cultuur, sport en recreatie O92 10 9 7 5 5 8
overige dienstverlening O93 12 12 11 12 12 13
totaal 431 406 409 404 392 382
1) - Gegevens hebben betrekking op de maand april van het desbetreffende jaar.
Bron: Bedrijven- en Instellingenregister Overijssel (BIRO).

Tabel 4.02 Aantal werkzame personen per sectie en afdeling, centrum Hengelo, sinds 2001. 1)
sectie / afdeling code 2001 2002 2003 2004 2005 2006

LANDBOUW, JACHT EN BOSBOUW A 1 1
WINNING VAN DELFSTOFFEN C
INDUSTRIE D
w.v. vervaardiging van voedings- en genotmiddelen D15-16 3 3 3
vervaardiging van textiel en textielproducten D17-18
vervaardiging van leer en lederwaren D19
houtindustrie (inclusief kurk en riet) D20 2 1 1 1 1 1
verv. van papier, karton e.d. / uitgeverijen en drukkerijen D21-22 43 26 28 44 7 1
vervaardiging van chemische producten D24
vervaardiging van producten van rubber en kunststof D25
verv.van glas, aardewerk, cement-, kalk- en gipsproducten D26
vervaardiging van metaal en metaalproducten D27-28 4 4
vervaardiging van machines en apparaten D29
vervaardiging van electrische en optische apparaten D30-33
vervaardiging van transportmiddelen D34-35
verv. van meubels / ov. goederen niet eerder genoemd D36-37
PROD. EN DISTRIBUTIE VAN ELECTR., AARDGAS EN WATER E
BOUWNIJVERHEID F 4 4 3 1 1
REPARATIE VAN CONSUMENTENARTIKELEN EN HANDEL G

w.v. handel in en reparatie van auto's / benzineservicestations G50 8 8 6 6 6 5
groothandel en handelsbemiddeling G51 10 5 4 9 4 11
detailhandel en reparatie t.b.v. particulieren G52 1.571 1.558 1.562 1.522 1.463 1.364
HORECA H 703 620 605 565 528 631
VERVOER, OPSLAG EN COMMUNICATIE I

w.v. vervoer over land I60 384 180 196 198 212 215
vervoer over water I61
dienstverlening ten behoeve van het vervoer I63 69 80 64 55 63 54
post en telecommunicatie I64 15 17 12 13 35 21
FINANCIËLE INSTELLINGEN J
w.v. financiële instellingen J65 124 118 116 109 85 103
verzekeringswezen en pensioenfondsen J66 9 9 12 12 12 14
activiteiten t.b.v. financiële instellingen J67 32 43 32 49 43 63
ZAKELIJKE DIENSTVERLENING / ONROEREND GOED K

w.v. verhuur van en handel in onroerend goed K70 23 28 33 25 31 34
verhuur van transportmiddelen en machines K71 10 6 8 4 4 1
computerserviceburo's K72 17 12 13 11 13 11
speur- en ontwikkelingswerk K73
overige zakelijke dienstverlening K74 249 198 209 225 246 245
OPENBAAR BESTUUR / OVERHEID L 824 799 896 257 184 186
ONDERWIJS M 36 18 25 28 28 34
GEZONDHEIDS- EN WELZIJNSZORG N 67 - - - - -
MILIEU, CULTUUR, RECREATIE EN OV. DIENSTVERLENING O

w.v. milieudienstverlening O90
werkgevers-, werknemers- en beroepsorganisaties O91
cultuur, sport en recreatie O92 118 135 111 119 96 80
overige dienstverlening O93 57 55 55 61 59 62
totaal 4.382 3.927 3.994 3.314 3.122 3.137
1) - Betreft fulltimers, parttimers en uitzendkrachten.

- Gegevens hebben betrekking op de maand april van het desbetreffende jaar.
Bron: Bedrijven- en Instellingenregister Overijssel (BIRO).

Bijlage 5: Leegstand in het centrum, maart 2007
Straat NummerPostcode Gebied Wvo (m2) Locatie
Brink 178 7551 JE Centrum Hengelo - De Brink 72 A1

Brink 188 7551 JE Centrum Hengelo - De Brink 185 A1
Brink 202 7551 JE Centrum Hengelo - De Brink 153 B1
Brink 206 7551 JE Centrum Hengelo - De Brink 78 B1
Brinkstraat 12 7551 CC Centrum Hengelo 110 A1
Drienerstraat 15 7551 HJ Centrum Hengelo 54 B2
Drienerstraat 24 7551 HH Centrum Hengelo 200 B2
Drienerstraat 31 7551 HK Centrum Hengelo 329 B2
Drienerstraat 41A 7551 HK Centrum Hengelo 181 B2
Enschedesestraat 12A 7551 EM Centrum Hengelo 30 A2
Enschedesestraat 31 7551 EH Centrum Hengelo 283 B2
Lambertuspassage 5 7551 ES Centrum Hengelo 65 B2
Marktstraat 15 7551 DR Centrum Hengelo 175 B2
Marktstraat 17 7551 DR Centrum Hengelo 181 B2
Marskant 14 7551 BV Centrum Hengelo 253 nvt
Marskant 18 7551 BV Centrum Hengelo 191 nvt
Marskant 36 7551 BW Centrum Hengelo 353 nvt
Molenstraat 12 7551 DC Centrum Hengelo 110 nvt
Nieuwstraat 29 7551 CS Centrum Hengelo 42 A2
Nieuwstraat 43 7551 CT Centrum Hengelo 144 A2
Nieuwstraat 44 7551 CZ Centrum Hengelo 76 A2
Nieuwstraat 55 7551 CV Centrum Hengelo 81 A2
Nieuwstraat 57 7551 CV Centrum Hengelo 174 A2
Smutsstraat 32 7551 HM Centrum Hengelo 110 nvt
Stationsplein 69 7551 CR Centrum Hengelo 160 nvt
Wemenstraat 24 7551 EX Centrum Hengelo 143 B2
de Wetstraat 41-43 7551 GB Centrum Hengelo 113 nvt
Totaal 4.566


Bijlage 6: Bezoekersenquête 2007
Vragenlijst binnenstadsonderzoek Hengelo 9 juni 2007
Dag mevrouw, meneer, De gemeente Hengelo houdt een onderzoek onder bezoekers van de binnenstad. Mag
ik u een paar vragen stellen?
1 In welke plaats woont u? (Enq: het gaat hier om de gemeente waar ze wonen)
Hengelo Delden, Goor, Markelo (Hof van Twente) Losser
Denekamp, Ootmarsum, Weerselo
Almelo Rest van Overijssel
(Dinkelland)
Borne Haaksbergen Rest van Nederland
Enschede Rijssen/Holten Duitsland vraag 25
overig buitenland vraag
Oldenzaal Wierden/Enter
25
2 Wat is het belangrijkste doel van uw bezoek aan het centrum? (Enq: antwoorden voorlezen. Meerdere
antwoorden mogelijk)
Winkelen Rondkijken Woont er
Boodschappen doen Passant Werk
Markt Naar horecagelegenheid Anders
3 Hoe lang denkt u vandaag in het centrum van Hengelo te zijn? ANTWOORD IN
Niet van toepassing (woont in
uren minuten Weet niet
centrum)
4 Hoe vaak doet u doorgaans inkopen in het centrum van Hengelo?
Dagelijks 1 keer per 2 weken Minder vaak
2 á 3 keer per week 1 keer per maand Eerste bezoek aan centrum
1 keer per week
5 Heeft u de afgelopen maand in andere plaatsen in Twente gewinkeld?
Ja Nee vraag 7
6 Indien in andere plaatsen gewinkeld: In welke andere plaats was dat het meest? (één antwoord
mogelijk)
Enschede Almelo Anders
Borne Oldenzaal
7 Met welk vervoermiddel bent u naar Hengelo gekomen? (indien meer vervoermiddelen alle aankruisen)
Woont in binnenstad vraag
Auto vraag 8 Trein vraag 10
10
Fiets vraag 10 Motor vraag 10 Anders vraag 10
Te voet vraag
Bus vraag 10
10
8 Indien met auto: Hoe lang heeft u gezocht naar een parkeerplaats? (noteer het aantal minuten) IN
BINNEN DE R
Niet van toepassing (woont in

Minuten Weet niet
centrum)
9 Indien met auto: Hoe vindt u de bewegwijzering naar de parkeerplaatsen?
Zeer goed Redelijk Zeer slecht
Goed Slecht Weet niet/geen mening

10 Allen: Wat vindt u van de bereikbaarheid van het Hengelose centrum met de auto?
Zeer goed Redelijk Zeer slecht
Goed Slecht Weet niet/geen mening
11 Bezoekt u wel eens een evenement in de binnenstad?
Ja Nee vraag 15 Weet niet/geen mening vraag 15
12 Wanneer u een evenement in het centrum bezoekt, combineert u dit dan met winkelen?
Altijd Soms Nooit
Bijna altijd Bijna nooit Weet niet/geen mening
13 Wanneer u een evenement in het centrum bezoekt, combineert u dit dan met een horecabezoek?
Altijd Soms Nooit
Bijna altijd Bijna nooit Weet niet/geen mening
14 Wanneer u een evenement in het centrum bezoekt, blijft u dan langer of korter in de stad vergeleken
met een gewoon bezoek?
Meestal langer Geen verschil Meestal korter
Soms langer Soms korter Weet niet/geen mening
15 Kent u de slogan ‘Helemaal Hengelo’?
Ja Nee vraag 17 Weet niet/geen mening vraag 17
16 Indien ja: Waar denkt u als eerste aan bij deze slogan? (Enq: een antwoord mogelijk)
Evenementen in Advertenties Helemaal
In Hengelo is altijd wat te doen
Hengelo Hengelo
Uitgaan in Hengelo PR slogan voor de stad Gemeente Hengelo
Stichting Hengelo in de breedste zin van het
Promotie van Hengelo
VVV&Stadspromotie woord
Website Helemaal
Anders, namelijk: Weet niet/geen mening
Hengelo
Magazine Helemaal
Hengelo
Logo Helemaal Hengelo
17 Ik noem u nu een aantal aspecten van de Hengelose binnenstad. Kunt u in de vorm van een
rapportcijfer van 1 tot 10 uw oordeel hierover geven?
g.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 g.a m w.n
Variatie in het winkelaanbod
Kwaliteit van het winkelaanbod
Variatie van de daghoreca
Kwaliteit van de daghoreca
Parkeervoorzieningen voor de auto
Stallingsmogelijkheden voor de fiets
Sfeer/gezelligheid
(Enq: onderstaande vragen (t/m 22) noteren in hele euro's; 9998 is weet niet/geen antwoord en 9999 is
niet van toepassing)
18 Hoeveel euro heeft u besteed in winkels die dagelijkse goederen verkopen?
(Hierbij kan gedacht worden aan supermarkt, bakker, slager en drogisterij. Niet op
de markt)
19 Hoeveel euro heeft u besteed in winkels die kleding en schoenen verkopen?
Niet op de markt.
20 Hoeveel heeft u besteed in overige winkels?
Niet op de markt.
21 Hoeveel heeft u besteed op de warenmarkt?

22 Hoeveel heeft u (met uw gezelschap) vandaag besteed of denkt u te besteden in

een café of restaurant in het centrum van Hengelo?
23 Hoe zou u het vinden als de donderdagkoopavond in het centrum wordt verplaatst naar de
vrijdagavond?
Zeer goed idee Niet goed/niet slecht Zeer slecht idee
Goed idee Slecht idee Weet niet/geen mening vraag 25
24 Kunt u aangeven waarom u dit vindt?
25 Mag ik tot slot weten hoe oud u bent? Eventueel schatten / Dürfte ich zum Schluss noch nach Ihrem
Alter fragen?
15-19 jaar 20-29 jaar 30-39 jaar 40-54 jaar 55-64 jaar 65+ jaar
Hartelijk dank voor uw medewerking! / Herzlichen Dank für Ihre Mitarbeit! Auf Wiedersehen!
26 In te vullen door enq. Zelf

Enqueteurnummer Geslacht respondent Bezoekeenheid (Aantal personen van 14 jaar en ouder)
Man Vrouw Personen


Bijlage 7: Achtergronden bezoekers
Tabel B7.1: Bezoekerseenheid alle bezoekers (in procenten), 2000-2007

Aantal personen v2000 v2001 v2002 v2003 v2004 v2005 v2006 v2007
1 46 60 55 41 46 48 51 49
2 47 34 41 48 45 48 41 40
3 6 4 3 7 5 4 5 7
!4 2 3 1 4 3 1 3 4
Tabel B7.2: Leeftijdverdeling alle bezoekers (in procenten), 2000-2007

Leeftijd v2000 v2001 v2002 v2003 v2004 V2005 v2006 v2007
15–19 8 11 11 10 12 10 7 7
20–29 14 15 13 16 14 11 13 16
30–39 24 20 20 17 19 14 14 17
40–54 27 26 25 28 33 27 26 23
55–64 14 11 13 13 11 17 16 18
65 e.o. 14 18 19 15 11 19 23 19
Totaal 100 100 100 100 100 100 100 100
Tabel B7.3: Ontwikkeling herkomst binnenstadsbezoekers (in procenten), 2000-2007

v2000 v2001 v2002 v2003 v2004 v2005 v2006 v2007
Hengelo 71 72 66 68 70 64 71 73
Borne 10 5 5 6 4 5 5 4
Enschede 5 4 6 5 3 6 5 7
Stad/Ambt Delden 1 2 3 - - - - -
Hof van Twente - - - 3 4 4 4 3
Almelo 2 2 4 3 6 2 2 3
Oldenzaal 1 0 2 1 1 1 2 1
Weerselo 0 4 - - - - - -
Dinkelland - - - - 0,3 0,7 1,2 1,7
Haaksbergen 1 1 1 1 2 1 2 1
Wierden/Enter - - - - 0 0,3 0,3 0,5
Rijssen/Holten - - - - 0,5 0,3 0,3 1,2
Losser - - - - 0,3 0,7 0,3 0,2
Rest van Overijssel 7 3 7 6 3 2 4 2
Rest van Nederland 2 6 3 4 5 3 1 2
Buitenland 0 0 2 1 1 10 3 0

Figuur B7.1: Aandeel vrouwen in alle bezoekers van de binnenstad (in procenten), 1998-2007
80
70 66 66 65
63 62 63 62 60
60 58 58
percentage vrouwen
50
40
30
20
10
0
v1999 n1999 v2000 n2000 v2001 v2002 v2003 v2004 v2005 v2006
jaren
Figuur B7.2: Vergelijking leeftijdsverdeling Hengelose bezoeker met Hengelose bevolking,

voorjaar 2007
30
Binnenstadsbezoekers uit Hengelo 27
24
25 Bevolking Hengelo 23
20
20 19
18
percentage
16
15 14
15
12
10
7
5 4
0
15 - 19 20 - 29 30 - 39 40 - 54 55 - 64 65+
leeftijd

Bijlage 8: Winkelen in andere plaatsen
Tabel B8.1: Bezoek aan andere plaatsen in Twente (in procenten): totaal aantal bezoekers en
Hengelose bezoekers, 2002-2007
Alle bezoekers Hengeloërs
v2002 v2003 v2004 v2005 v2006 v2007 v2002 v2003 v2004 v2005 v2006 v2007
Nee 46 47 42 48 47 48 57 52 47 57 56 58
Ja 53 51 58 52 53 52 42 46 53 43 44 42
99 99 100 100 100 100
Zo ja, in:
Enschede 52 63 79 68 66 75
Borne 8 7 5 5 8 6
Almelo 8 6 2 3 4 6
Oldenzaal 14 19 5 7 10 6
Elders 17 4 8 17 11 7
Totaal 99 99 100 100 100 100
Figuur B8.1: Winkelbezoek aan andere plaatsen door Hengelose en niet-Hengelose bezoekers
van de binnenstad (percentage bezoekers naar plaats waar men de afgelopen maand naast
Hengelo het vaakst heeft gewinkeld), voorjaar 2007.
80
75
Hengeloers niet-Hengeloers
70
60
50 48
40
30
20 17
14
11 10
10 6 7
6 6
0
Enschede Borne Almelo Oldenzaal Anders

Centrummonitor 2007

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Centrummonitor 2007

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Centrummonitor Hengelo 2007

Beleidsonderzoek en Geo Informatie

Het overnemen van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits

Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie – Gemeente Hengelo 4

5. DE MENING VAN DE BEZOEKER............................................................................. 29

Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie – Gemeente Hengelo 5

Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie – Gemeente Hengelo 6

Naast deze bezoekerstelling is op zaterdag 9 juni de gebruikelijke eigen binnenstadsenquête

Naast bezoekersaantallen en meningen van bezoekers geeft de centrummonitor eveneens een

Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie – Gemeente Hengelo 7

Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie – Gemeente Hengelo 8

Profielschets ontwikkeling centrum

Aantal bezoekers per week -4% -30%

1) laatste jaar is 2005-2006

Meer bezoekers op zaterdag

Werkgelegenheid licht toegenomen

Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie – Gemeente Hengelo 9

Minder jongeren op zaterdag in centrum

Markt en winkelen belangrijkste redenen voor bezoek op zaterdag

Naar het centrum voor schoenen en kleding

Ouderen doen vaker inkopen in het centrum dan jongeren

Enschede blijft in trek

Ouderen geven minder uit

Bezoeker van buiten langer in centrum

Bij evenement langer in centrum en combinatie met horecabezoek

Daghoreca goed gewaarderdeerd

Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie – Gemeente Hengelo 10

Waardering sfeer en gezelligheid trekt aan

Variatie winkelaanbod is aandachtspunt

Hengeloër vaker met de fiets naar de stad

Automobilist positief over bewegwijzering

Redelijk tevreden over bereikbaarheid en parkeervoorzieningen

Kleine meerderheid voor verplaatsen donderdagkoopavond

Slogan ‘Helemaal Hengelo’ vooral bij Hengeloër bekend

Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie – Gemeente Hengelo 11

Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie – Gemeente Hengelo 12

Belangrijkste wijziging van het reguliere binnenstadsonderzoek is dat de eigen passantentelling op

Naast deze gebruikelijke onderdelen van het binnenstadsonderzoek hebben we de jaarlijkse

Kaart 1: Afbakening van Binnenstad-Centrum (buurt 00)

Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie – Gemeente Hengelo 13

Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie – Gemeente Hengelo 14

Kaart 2: Overzicht van de 24 telpunten in het centrum.

Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie – Gemeente Hengelo 15

2.2 Methodiek in het kort

2.3 Lichte daling aantal weekbezoekers

Aantal weekbezoekers centrum Hengelo

Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie – Gemeente Hengelo 16

2.4 Veel meer bezoekers op zaterdag

Druktebeeld over de week, 2006 en 2007

Aantal bezoekers op zaterdag centrum Hengelo

Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie – Gemeente Hengelo 17

2.5 Brinkstraat drukste straat

Tabel 1: Telpunten met hoogste aantal passanten op zaterdag, voorjaar 2007

Tabel 2: Telpunten met laagste aantal passanten op zaterdag, voorjaar 2007

Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie – Gemeente Hengelo 18

Kaart 3: Druktebeeld in het centrum, 2007 (bron: Locatus).

Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie – Gemeente Hengelo 19

2.6 Het voorjaar 2007 vergeleken

Veranderingen ten opzichte van voorjaar 2006

Afwijking van het gemiddelde 2005-2006

Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie – Gemeente Hengelo 20

14 - Drienerstraat 33 gemiddelde 2005-2006

0 2.500 5.000 7.500 10.000 12.500 15.000 17.500 20.000 22.500

Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie – Gemeente Hengelo 21