Professional Documents
Culture Documents
Economische Netwerken in de Regio 1
Uploaded by
Meedenken en Doen BVOriginal Title
Copyright
Available Formats
Share this document
Did you find this document useful?
Is this content inappropriate?
Report this DocumentCopyright:
Available Formats
Economische Netwerken in de Regio 1
Uploaded by
Meedenken en Doen BVCopyright:
Available Formats
%ERDERE PUBLICATIES
7INKELEN IN -EGALAND +ENNISASSEN EN KENNISCORRIDORS /VER "EHALVE DE DAGELIJKSE FILES /VER BETROUW
&WFSTFUBM íëëð
DE STRUCTURERENDE WERKING VAN BAARHEID VAN REISTIJD
ÿĉøĄôëðññíïìñï INFRASTRUCTUUR IN DE KENNISECONOMIE (ILBERS ET AL
2ASPE ET AL ISBN
7AAR DE LANDBOUW VERDWIJNT (ET ISBN
.EDERLANDSE CULTUURLAND IN BEWEGING %X ANTE TOETS .OTA 2UIMTE ECONOMISCHE NE T WER KEN IN DE R EGIO
1PMTFUBM íëëð
3CHOONHEID IS GELD .AAR EEN VOLWAARDIGE CPB RPB SCP
ÿĉøĄôëðññíïóðò ROL VAN BELEVINGSWAARDEN IN ISBN 'SBOLWBO0PSU
MAATSCHAPELIJKE KOSTEN BATENANALYSES +VEJUIWBO#SVTTFM
4USSEN DROOM EN RETORIEK $AMMERS ET AL 4USSENLAND 0UUP3BTQF
$E CONCEPTUALISERING VAN RUIMTE IN DE ISBN X &RIJTERS ET AL .BSUJKO#VSHFS ûċĈċċ
.EDERLANDSE PLANNING ISBN +BDRVFTWBO%JOUFSFO 3PZBM)BTLPOJOH
;ONNEVELD 6ERWEST íëëð
$E MARKT DOORGROND %EN INSTITUTIONELE "ERT VAN DER +NAAP ûċĈ
ÿĉøĄôëðññíïóëñ ANALYSE VAN DE GRONDMARKT IN /NTWIKKELINGSPLANOLOGIE ,ESSEN UIT EN
.EDERLAND VOOR DE PRAKTIJK
(ET GRAS BIJ DE BUREN $E ROL VAN PLANNING 3EGEREN ET AL $AMMERS ET AL
BIJ DE BESCHERMING VAN GROENE GEBIE ISBN ISBN
DEN
IN $ENEMARKEN EN %NGELAND ! SURVEY OF SPATIAL ECONOMIC PLANNING $UIZEND DINGEN OP EEN DAG %EN TIJDSBEELD
7BO3BWFTUFZOFUBM íëëð
MODELS IN THE .ETHERLANDS 4HEORY UITGEDRUKT IN RUIMTE
ÿĉøĄôëðññíïóìï APPLICATION AND EVALUATION 'ALLE ET AL
6AN /ORT ET AL ISBN
$E ,AND3TAD ,ANDELIJK WONEN IN DE ISBN
NETWERKSTAD $E ONGEKENDE RUIMTE VERKEND
7BO%BNFUBM íëëð
%EN ANDERE MARKTWERKING 'ORDIJN
ÿĉøĄôëðññíïïëò .EEDHAM ISBN
ISBN
(ET GEDEELDE LAND VAN DE 2ANDSTAD $E RUIMTELIJKE EFFECTEN VAN ICT
/NTWIKKELINGEN EN TOEKOMST VAN HET +ENNIS OP DE KAART 2UIMTELIJKE PATRONEN IN 6AN /ORT ET AL
'ROENE (ART DE KENNISECONOMIE ISBN
1JFUFSTFFUBM íëëð
2ASPE ET AL
ÿĉøĄôëðññíïïíî ISBN ,ANDELIJK WONEN
6AN $AM
6ERKENNING REGIONALE LUCHTHAVENS 3CENARIOĤS IN +AART -ODEL EN ONTWERP ISBN
(PSEJKOFUBM íëëð
BENADERINGEN VOOR TOEKOMSTIG
ÿĉøĄôëðññíïîñô RUIMTEGEBRUIK .AAR ZEE /NTWERPEN AAN DE KUST
'ROEN ET AL "OMAS ET AL
)NKOMENSSPREIDING IN EN OM DE STAD ISBN X ISBN
%F7SJFT íëëð
ÿĉøĄôëðññíïòóï 5NSEEN %UROPE ! SURVEY OF EU POLITICS AND %NERGIE IS RUIMTE
ITS IMPACT ON SPATIAL DEVELOPMENT IN THE 'ORDIJN ET AL
.IEUWBOUW IN BEWEGING %EN ANALYSE VAN .ETHERLANDS 6AN 2AVESTEYN %VERS ISBN /"J6JUHFWFST 3PUUFSEBN
HET RUIMTELIJK MOBILITEITSBELEID VAN 3VJNUFMJKL1MBOCVSFBV %FO)BBH
6INEX ISBN 3CENE %EN KWARTET RUIMTELIJKE SCENARIOĤS íëëñ
4OFMMFOFUBM íëëð
VOOR .EDERLAND
ÿĉøĄôëðññíïîóð $AMMERS ET AL
þăýĄĊù
*OMFJEJOH /FUXFSLTUSVDUVVSFOTDIBBMOJWFBVTWBO
"BOMFJEJOHìî CFESJKGTSFMBUJFT
%FHMPCBMMPDBMQBSBEPYìï *OMFJEJOHóî
7SBBHTUFMMJOHìð /FUXFSLBOBMZTFJOSVJNUFMJKLFDPOPNJTDI
%BUB
XFSLXJK[FFOJOUFSQSFUBUJFìò QFSTQFDUJFGóï
0QCPVXWBOEFTUVEJFìô 7JTVBMJTBUJFWBOEFOFUXFSLTUSVDUVSFOJOEF
[FTSFHJPmTóñ
3VJNUFMJKLFDPOPNJTDIFPOUXJLLFMJOHFO 3FJLXJKEUFWBOSFMBUJFTìëí
OFUXFSLFO %FPQFOIFJEFOHFTMPUFOIFJEWBOSFHJPmTìëñ
*OMFJEJOHíð $FOUSBMJTBUJF
NPOPDFOUSJTNF
FOLSJTLSBTSFMBUJFTììë
&DPOPNJTDIFTUSVDUVVSWFSBOEFSJOHFDPOPNJFTPG 4ZOUIFTFììï
TDBMF
TDPQFFOFYQFSUJTFíñ
/FUXFSLFDPOPNJFFOTUFEFMJKLFDPOPNJTDIF )JÄSBSDIJFWFSTVTOFUXFSL
POUXJLLFMJOHíó *OMFJEJOHììô
4UFEFMJKLFTUSVDUVSFOFOTUFEFMJKLFOFUXFSLFOîï 7FSXBDIUFWFSTVTEBBEXFSLFMJKLFOFUXFSL
#FESJKGTOFUXFSLFOFOSVJNUFîñ SFMBUJFTìíë
4ZOUIFTFîó "GTUBOETHFWPFMJHIFJEFOSVJNUFMJKLFDPOUFYUWBO
OFUXFSLSFMBUJFTìîï
4USVDUVVSBOBMZTFWBOEFPOEFS[PFLTHFCJFEFO &DPOPNJTDIFOFUXFSLFOFOSFHJPOBBMCFMFJEìîô
*OMFJEJOHïî 4ZOUIFTFìïí
"GCBLFOJOHWBOEFPOEFS[PFLTHFCJFEFOïî
&DPOPNJTDIFQSFTUBUJFTJOEFPOEFS[PFLT 4MPUCFTDIPVXJOHìïò
HFCJFEFOïï
3FMBUJFWFWFSUFHFOXPPSEJHJOHFOHSPFJJO #JKMBHFö4UFFLQSPFGWFSBOUXPPSEJOHìðì
ESJFTFDUPSFOðë #JKMBHF÷7SBHFOMJKTUìðô
%FSFMBUJFNFUEFLFOOJTFDPOPNJFðí #JKMBHFø&FONBBUWPPSSVJNUFMJKLF
#FSFJLCBBSIFJEPWFSEFXFHðñ JOUFHSBUJF ĉ
ìñî
4ZOUIFTFðñ
-JUFSBUVVSìñð
%FIFUFSPHFOJUFJUWBOSFHJPOBMFCFESJKGTSFMBUJFT
*OMFJEJOHñì 0WFSEFBVUFVSTìòì
3FHJPFOTFDUPSTUSVDUVVSJOEFFORVÃUFñí
8BBSEFSJOHWBOWFTUJHJOHTQMBBUTGBDUPSFOJOEF
FJHFOSFHJPñð
%FBBSEWBOSFMBUJFTJOTFDUPSTQFDJGJFLF
OFUXFSLFOòë
7FSTDIJMMFOUVTTFOEFPOEFS[PFLTSFHJPmTòï
4ZOUIFTFòñ
Ĉö Ăúăċöĉ ĉþăü
p #JKOBUXFFEFSEFWBOEFSFMBUJFTUVTTFOCFESJKWFOIFFGUCFUSFLLJOHPQ
QMBBUTFOCVJUFOEFFJHFOSFHJP
FMEFSTJO/FEFSMBOEPGJOIFUCVJUFOMBOE
;FWFOFOEFSUJHQSPDFOUWBOBMMFSFMBUJFTTQFFMU[JDICJOOFOEFFJHFOSFHJP
BG
XBBSWBOEFSUJFOQSPDFOUCJOOFOEFFJHFOHFNFFOUF)FUCFMFJENPFU
[JDIEVTOJFUBMMFFOSJDIUFOPQIFUSFHJPOBMFTDIBBMOJWFBV EFBOEFSF
TDIBBMOJWFBVT[JKONJOTUFOT[PCFMBOHSJKL
p 7PPSBM"NTUFSEBNIFFGUFFOCPWFOSFHJPOBMFGVODUJFJOIFUOBUJPOBMF
OFUXFSL"MMFSFHJPmTIFCCFOFFOBBO[JFOMJKLFJOUFSBDUJFNFUEF[F
DFOUSBMFTUBE
p *OFFOLFOOJTJOUFOTJFWFFDPOPNJFXPSEUEFSFHJPOBMFBBOXF[JHIFJE
WBOUPFMFWFSBODJFST
LFOOJTJOTUFMMJOHFOFOPOEFSXJKTJOTUFMMJOHFOFFO
TUFFETCFMBOHSJKLFSWFTUJHJOHTQMBBUTGBDUPS
p 7FSSFXFHEFNFFTUFSFMBUJFTUVTTFOCFESJKGTWFTUJHJOHFOJOFFOSFHJP
WJOEFOJOBCTPMVUFUFSNFOQMBBUTCJOOFOEFDFOUSBMFTUFEFOFOEF[F
DFOUSBMFTUFEFO[JKOPPLPWFSNBUJHCFUSPLLFOCJKSFMBUJFTNFUCFESJKWFO
JOBOEFSFHFNFFOUFOCJOOFOEFSFHJP
p *OSFMBUJFWF[JOFDIUFSEPFOLSJTLSBTSFMBUJFTUVTTFOOJFUDFOUSBMF
HFNFFOUFO[JDIWBLFSWPPSEBOWFSXBDIU
UFSXJKMEFSFMBUJFTUVTTFO
LFSOFOQFSJGFSJF[JDIEBOKVJTUNJOEFSWBBLWPPSEPFO
p )FUNPEFMWBOEFDFOUSBMFQMBBUTFOLBOEVTOPHOJFUXPSEFOJOHFXJTTFME
WPPSFFONPEFMWBOTUFEFMJKLFOFUXFSLFO
EBUJOEFXFUFOTDIBQQFMJKLF
FOCFMFJETMJUFSBUVVSTUFFETNFFSJOHBOHWJOEU;PXFMIFUDFOUSBMF
QMBBUTFONPEFMBMTIFUOFUXFSLNPEFMCMJKLFOFFOTUFNQFMUFESVLLFOPQ
EFSFHJPOBMFTUSVDUVVSWBOCFESJKGTSFMBUJFT
p 8BBSIFUSFDFOUFOBUJPOBMF
HFCJFETHFSJDIUFCFMFJEWPPSSFHJPOBBM
FDPOPNJTDIFPOUXJLLFMJOH[JDIQSPNJOFOUCBTFFSUPQWFSPOEFSTUFMEF
OFUXFSLWFSCBOEFOUVTTFOCFESJKWFOJOEFSFHJP
CMJKLUEBUCFMFJEUPU
OVUPFHFFOBBOXJKTCBSFJNQBDUUFIFCCFOPQEFGPSNBUJFFOEJGGVTJF
WBOCFESJKGTOFUXFSLFOJOEFSFHJPmT%BULBOWFSLMBBSEXPSEFOEPPSEF
IFUFSPHFOJUFJUWBOEFCFESJKGTSFMBUJFTFOIVOSVJNUFMJKLFVJUXFSLJOHFO
EPPSIFUGFJUEBUIFUNFSFOEFFMWBOEFCFESJKGTSFMBUJFTQMBBUTWJOEUCVJUFO
EFFJHFOSFHJP
p 1BTBMTSFLFOJOHLBOXPSEFOHFIPVEFONFUEFTFDUPSBMFFOSVJNUFMJKLF
EJGGFSFOUJBUJFWBOCFESJKWFO
LBOIFUCFMFJEDPODSFUFIBOEWBUFOCJFEFO
WPPSFFOFGGFDUJFGCFMFJEWPPSCFESJKGTOFUXFSLFO7PPSBMTOPHMJKLU
FFOGBDJMJUFSFOESVJNUFMJKLCFMFJEHFSJDIUPQJOGSBTUSVDUVVS
CFESJKWFO
UFSSFJOFOQMBOOJOHFOCFTUVVSMJKLFBGTUFNNJOHIFUIPPHTUIBBMCBSF
0PLIJFSJOHBBOFFODFOUSBMFQMBBUTFOFOFFOOFUXFSLTUSVDUVVSTBNFO
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O 3AMENVATTING ī
!CHTERGROND [JKOBMT [POJFUCFMBOHSJKLFSEBO EFBBOXF[JHIFJEWBOBOEFSFLFOOJTJOUFO
*OSFDFOUFCFMFJETOPUBmT [PBMTEF.OTA 2UIMTEWBOIFUNJOJTUFSJFWBOČĈąăFO TJFWFCFESJKWFO.FUBOEFSFXPPSEFOEFTUFEFMJKLF OFUXFSL
FDPOPNJFJT
EFOPUB0IEKEN IN DE $ELTAWBOIFUNJOJTUFSJFWBOûĐ TUBBUIFUCFHSJQlTUFEFMJKLF OJFUBMMFFOFFOHPO[FOEFCJKFOLPSGWBOIJHIUFDIFOEJFOTUWFSMFOFOEFHSPFJ
OFUXFSLFOmDFOUSBBM%JUTMVJUBBOCJKEFXFUFOTDIBQQFMJKLFCFMBOHTUFMMJOH TFDUPSFO%FBBSEWBOBMMFUZQFOCFESJKGTSFMBUJFTJTWBOCFMBOH
WPPSEJUPOEFSXFSQ4PDJBMFFOFDPOPNJTDIFQSPDFTTFO[PVEFOPQOJFVX "MMFUZQFOCFESJKWFOWJOEFOEFBBOXF[JHIFJEWBOBGOFNFSTJOEFFJHFO
XPSEFOHFPSHBOJTFFSE FOFS[JKETPQFFOTUFFETHSPUFSFTDIBBM BOEFS[JKET SFHJPPWFSIFUBMHFNFFOCFMBOHSJKLFSEBOEFBBOXF[JHIFJEWBOUPFMFWFSBO
CJOOFOEFCFTUBBOEFSFHJPOBMFTDIBBMOJWFBVT DJFST,JKLFOXFFDIUFSOBBSEFXFSLFMJKLFJOLPPQFOWFSLPPQSFMBUJFTWBO
5PDIJTIFUDPODFQUWBOEFTUFEFMJKLFOFUXFSLFOWPPS/FEFSMBOEOPHOJN CFESJKWFO EBO[JFOXFFFOUFHFOHFTUFMEQBUSPPOIFUXFSLFMJKLFBBOEFFM
NFSFNQJSJTDIPOEFSCPVXE.FUEF[FTUVEJFXJMIFU3VJNUFMJKL1MBOCVSFBV JOLPPQSFMBUJFTJOEFFJHFOSFHJPCMJKLUHSPUFSUF[JKOEBOIFUXFSLFMJKLFBBOEFFM
FFOCJKESBHFMFWFSFOBBOEFFNQJSJTDIFJOWVMMJOHWBOIFUDPODFQU FOEBBSNFF WFSLPPQSFMBUJFT)FUCVJUFOMBOETQFFMUFFOSFMBUJFGHFSJOHFSPMWPPSEFJOLPPQ
BBOEFEJTDVTTJFPWFSEFHFXFOTUFTDIBBMWPFSJOHJOEFSVJNUFMJKLFPSEFOJOH SFMBUJFTWBOCFESJKWFO NFUVJU[POEFSJOHWBOEFHSPPUIBOEFM
8FLJF[FOEBBSCJKFFOFDPOPNJTDIQFSTQFDUJFG EPPSEFSVJNUFMJKLFEJNFOTJF
WBOCFESJKGTOFUXFSLFOUFPOEFS[PFLFO%FDFOUSBMFWSBBHWBOEF[FTUVEJF (ET CENTRALEPLAATSENMODEL LIJKT DOMINANT
MVJEUJOXFMLFNBUFWJOEFOCFESJKGTFDPOPNJTDIFOFUXFSLFOIVOXFFSTMBHPQ #JKOBUXFFEFSEFWBOEFSFMBUJFTUVTTFOCFESJKWFOIFFGUCFUSFLLJOHPQ
MPLBBM SFHJPOBBMEBOXFM JOUFS
OBUJPOBBMOJWFBVFOJOIPFWFSSFTMVJUFO[JKBBO QMBBUTFOCVJUFOEFFJHFOSFHJP FMEFSTJO/FEFSMBOEPGJOIFUCVJUFOMBOE
CJKIFUSFHJPOBMFTDIBBMOJWFBVWBOIFUSVJNUFMJKLFDPOPNJTDIFCFMFJE ;FWFOFOEFSUJHQSPDFOUWBOBMMFSFMBUJFTTQFFMU[JDICJOOFOEFFJHFOSFHJPBG
XBBSWBOEFSUJFOQSPDFOUCJOOFOEFFJHFOHFNFFOUF%FSFMBUJFTCJOOFOEF
$ATA FJHFOSFHJPTUBBOJOEF[FTUVEJFDFOUSBBM
7PPSEF[FTUVEJF[JKOHFHFWFOTPWFSCFESJKGTSFMBUJFTWFS[BNFMENJEEFMTFFO
HSPPUTDIBMJHFFORVÃUFEJFJTVJUHF[FUJO[FTSFHJPmTPOEFSCFESJKWFOJOEF "MMFDFOUSBMFTUFEFOCJOOFOEFSFHJPmT[JKOEFDFOUSBMFTQJMJOIFUOFUXFSLWBO
JOEVTUSJÄMF EFEJFOTUWFSMFOFOEFFOEFHSPPUIBOEFMTTFDUPS%F[FCFESJKWFO CFESJKWFO7FSSFXFHEFNFFTUFSFMBUJFTWJOEFOCJOOFOEJFDFOUSBMFTUFEFO
JTHFWSBBHEOBBSEFWFTUJHJOHTQMBBUTWBOIVOWJKGCFMBOHSJKLTUFJOLPPQSFMBUJFT QMBBUT%BBSOBBTUCMJKLUEBUCFESJKWFOJOBMMFSFHJPmTWFFMSFMBUJFTIFCCFONFU
FOWBOIVOWJKGCFMBOHSJKLTUFWFSLPPQSFMBUJFT%BBSOBBTUJTHFWSBBHEXFML CFESJKWFOJO"NTUFSEBN"NTUFSEBNIFFGUEVTFFOCPWFOSFHJPOBMFGVODUJF
CFMBOH[JK[FMGIFDIUFOBBOEFBBOXF[JHIFJEWBOUPFMFWFSBODJFST BGOFNFST JOIFUOBUJPOBMFOFUXFSL7FSEFS[JKOJOGSBTUSVDUVVSOFUXFSLFO [PBMTEF֓
FOLFOOJTJOTUFMMJOHFOJOEFFJHFOSFHJP "QFMEPPSOq%FWFOUFSPGEF÷ìíFO÷ìðWPPS"SOIFNq/JKNFHFO WBBLWBO
7BOEFSVJNíñëëëCFESJKWFOEJFWPPSEFFORVÃUF[JKOCFOBEFSE IFCCFO CFMBOHWPPSEFSVJNUFMJKLFOFUXFSLWPSNJOHWBOCFESJKWFO
íîóìCFESJKWFOEFFORVÃUFBEFRVBBUJOHFWVME%BBSNFFJTFFOSFQSFTFOUBUJF 4QMJUTFOXFEFSFMBUJFTVJUOBBSTFDUPSFO LFOOJTJOUFOTJUFJUFOHSPPUUFWBO
WFTUFFLQSPFGWFSLSFHFO%FPOEFS[PDIUFCFESJKWFOIFCCFOHF[BNFOMJKL CFESJKWFO EBOCMJKLFO[BLFMJKLFEJFOTUWFSMFOFST LFOOJTJOUFOTJFWFCFESJKWFO
POHFWFFSíëëëëSFMBUJFTNFUBOEFSFCFESJKWFO%F[FCFESJKGTSFMBUJFTWPSNFO FOLMFJOFCFESJKWFOEFNFFTUHFTMPUFO EBUXJM[FHHFOHFMPLBMJTFFSEF
OFU
IFUVJUHBOHTQVOUWBOEFOFUXFSLBOBMZTFTJOEF[FTUVEJF0WFSJHFOTJTEJU XFSLFOUFPOEFSIPVEFO7PPSCFESJKWFOJOEFLFOOJTJOUFOTJFWFTFDUPSFOJT
TPPSUOFUXFSLBOBMZTFTUPUPQIFEFOOPHNBBSXFJOJHHFCSVJLUJOIFUSVJNUF EJUUFWFSLMBSFOVJUIFUOBESVLLFMJKLFCFMBOHWBOGBDFUPGBDFDPOUBDUFOCJK
MJKLFDPOPNJTDIPOEFS[PFL EFPWFSESBDIUWBOQFSTPPOTHFCPOEFOLFOOJT"MTQSFFLUEFMJUFSBUVVSJOIFU
HFWBMWBOLFOOJTJOUFOTJFWFCFESJKWFOWPPSBMPWFSJOUFSOBUJPOBMJTFSJOHFO
(ET BELANG VAN DE EIGEN REGIO FFOHSPUFSFSFJLXJKEUFWBOEF[FCFESJKWFOqPNEBUJOGPSNBUJFTUFFETHFNBL
%FHFHFWFOTMBUFO[JFOEBUEFCFESJKGTOFUXFSLFOEPPSEFHMPCBMJTFSJOHFO LFMJKLFSFOWBOWFSEFSXFHLBOXPSEFOCFUSPLLFOq WPPSLFOOJTJOUFOTJFWF
EFJOUFSOBUJPOBMJTFSJOH[JKOPQHFSFLUOBBSIFUJOUFSOBUJPOBMFOJWFBV TFDUPSFOHFMEUQFSTBMEPFWFOXFMEBUIFUCFMBOHWBOEFMPLBMFDPOUBDUFO
5FHFMJKLFSUJKE[JKOPPLIFUMPLBMFFOIFUSFHJPOBMFOJWFBVCFMBOHSJKLFSHFXPS PQXFFHUUFHFOIFUCFMBOHWBOJOUFSOBUJPOBMJTFSJOH
EFO+VJTUJOFFOLFOOJTJOUFOTJFWFFDPOPNJFXPSEUEFSFHJPOBMFBBOXF[JH
IFJEWBOUPFMFWFSBODJFST LFOOJTJOTUFMMJOHFOFOPOEFSXJKTJOTUFMMJOHFOFFO -AAR OOK KRISKRASRELATIES ZIJN AANWEZIG
TUFFETCFMBOHSJKLFSWFTUJHJOHTQMBBUTGBDUPS)FUHBBUIJFSCJKOJFUBMMFFOPN 7PPSHBBOEFDPODMVTJFTTVHHFSFSFOEBUEFPOEFS[PDIUFOFUXFSLFOPWFS
DPNQMFYFFOTQFDJGJFLFVJUXJTTFMJOHFO XBBSCJKOBCJKIFJEWBOCFMBOHJTWPPS IFUBMHFNFFOHFDFOUSBMJTFFSEFONPOPDFOUSJTDIWBOBBSE[JKOFOXFJOJH
JOTBNFOXFSLJOHPOUXJLLFMEFQSPEVDUWFSOJFVXJOH)FUHBBUPPLPN LSJTLSBTSFMBUJFTLFOOFO BGHF[JFOWBOEFWFMFSFMBUJFTEJFCFESJKWFOIFCCFO
HFTUBOEBBSEJTFFSEFQSPDFTTFOFOEJFOTUFO EJFSFMBUJFGNBLLFMJKLJOEFFJHFO NFUCFESJKWFOCVJUFOEFFJHFOSFHJP
.FUBOEFSFXPPSEFOUFSXJKMJOEF
PNHFWJOHUFWFSLSJKHFO[JKO%FCFESJKWFOJOBMMFESJFTFDUPSFOHFWFOBBO MJUFSBUVVSFOEFCFMFJETOPUBmTTUFSLPQEFBBOXF[JHIFJEWBOFFOSFHJPOBBM
EBUEFSFHJPOBMFCFTDIJLCBBSIFJE JOLPPQ
FOEFSFHJPOBMFBG[FUNPHFMJKL FDPOPNJTDIOFUXFSLNPEFMXPSEUHFBOUJDJQFFSE MJKLUPQSFHJPOBBMOJWFBV
IFEFO WFSLPPQ
WBOHFTUBOEBBSEJTFFSEFQSPEVDUFONJOTUFOT[PCFMBOHSJKL IFUDFOUSBMFQMBBUTFONPEFMOPHXFJOJHUFSSFJOUFIFCCFOQSJKTHFHFWFO
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O 3AMENVATTING ī
GBDJMJUFSFOESVJNUFMJKLCFMFJEHFSJDIUPQJOGSBTUSVDUVVS CFESJKWFOUFSSFJOFO
5PDINPFUEBUCFFMEWBONPOPDFOUSJTNF DFOUSBMFQMBBUTFOFOIJÄSBSDIJF QMBOOJOHFOCFTUVVSMJKLFBGTUFNNJOHIFUIPPHTUIBBMCBSF0PLIJFSJOHBBO
CJKOBEFSFCFTDIPVXJOHFOJHT[JOTXPSEFOHFOVBODFFSE)PFXFMJOBCTPMVUF FFODFOUSBMFQMBBUTFOFOFFOOFUXFSLTUSVDUVVSTBNFO
BBOUBMMFOTMFDIUTFFOLMFJOBBOUBMCFESJKGTSFMBUJFTUVTTFOHFNFFOUFOBMTLSJT
LSBTSFMBUJFTUFCFTUFNQFMFOJT EPFUEJUTPPSUSFMBUJFT[JDIJOBMMFPOEFS[PDIUF 6ERDER ONDERZOEK
SFHJPmTJOSFMBUJFWF[JOWBLFSWPPSEBOWFSXBDIU%JUJOUFHFOTUFMMJOHUPUEF 5PUTMPUEPFUEFTUVEJFESJFTVHHFTUJFTWPPSWFSEFSPOEFS[PFL
LFSOQFSJGFSJFSFMBUJFTEJFFFOCFMBOHSJKLPOEFSEFFMWPSNFOWBOIFUDFOUSBMF p%FSFHJPOBMFOFUXFSLFO[JKOHFNFUFOPQTMFDIUTÂÂOQVOUJOEFUJKE
QMBBUTFONPEFM[JK[JKOPWFSIFUBMHFNFFOHFSJOHFSJOBBOUBMEBOWFSXBDIU 8FMMJDIUXJOOFOPGWFSMJF[FOCFQBBMEFPOEFSEFMFOWBOIFUOFUXFSL
#JOOFOHFNFFOUFOUPUTMPUCMJKLFOJOBMMFHFWBMMFONFFSSFMBUJFTUVTTFOCFESJK JOEFUJKEBBOBCTPMVVUPGSFMBUJFGCFMBOH%JUJTFFOJOUFSFTTBOUFFWPMVUJP
WFOUFCFTUBBOEBOPQWPPSIBOE[PVXPSEFOWFSXBDIU OBJSFWSBBHEJFEFWFSIPVEJOHUVTTFOIFUDFOUSBMFQMBBUTFONPEFMFOIFU
%PPSEFPPHIBSFOIFFOCF[JFOXPSEUEFSFHJPJOSFMBUJFWFUFSNFOEVT OFUXFSLNPEFMNFFSEZOBNJTDILBOEVJEFO
PWFSHFTMBHFOIFU[JKOWPPSBMEFLFSOFOEFQFSJGFSJFEJFFSUPFEPFO5PDI[PV p 3FMBUJFTTQFMFOQSJNBJSUVTTFOCFESJKGTWFTUJHJOHFOFOOJFUUVTTFO
IFUTZTUFFNOJFULVOOFOGVODUJPOFSFO[POEFSTUFSLFSFMBUJFTUVTTFOEJFUXFF HFNFFOUFO%FBHHSFHBUJFOBBSHFNFFOUFOIFCCFOXFJOEF[FTUVEJF
%JUCFUFLFOUEBU[PXFMIFUDFOUSBMFQMBBUTFONPEFMBMTIFUOFUXFSLNPEFMFFO HFNBBLU PNEBUEJUCFMFJETNBUJHJOUFSFTTBOUJT0QCFESJKGTOJWFBV
TUFNQFMESVLLFOPQEFSFHJPOBMFTUSVDUVVSWBOCFESJKGTSFMBUJFT)FUDFOUSBMF [JKOFDIUFSHFBWBODFFSEFSFBOBMZTFTNPHFMJKL CJKWPPSCFFMEWBOEFSFMB
QMBBUTFONPEFMCMJKLUOPHOJFUFFOWPVEJHUFLVOOFOXPSEFOJOHFXJTTFMEWPPS UJFTUVTTFOCFESJKGTQSFTUBUJFT EFOFUXFSLPNHFWJOHFOEFLFOOJT
FFONPEFMWBOTUFEFMJKLFOFUXFSLFO FDPOPNJTDIFPNHFWJOH
)FUPOEFSTDIFJEOBBSBCTPMVUFFOSFMBUJFWFBBOUBMMFOCFESJKGTSFMBUJFTJT p %FCFMFJETOPUBmTTVHHFSFSFOEBUWPPSBMJOEF3BOETUBEIFUTDIBBMOJWFBV
IJFSCJKXFMWBODSVDJBBMCFMBOH WBOFFOSFHJPOBBMOFUXFSLHSPUFSJTEBOEBUWBOFFOTUSBBMWBOìðLJMP
NFUFSPNDFOUSBMFTUFEFO [PBMTXFJOEF[FTUVEJFEFFJHFOSFHJPEFGJOJ
"ESTUURLIJKE EFFECTIVITEIT VAN BELEID GERICHT OP REGIONALE NETWERKVORMING FFSEFO%F[FTUVEJFMBBU[JFOEBUîòQSPDFOUWBOBMMFSFMBUJFT HFNJEEFME
)FUSFDFOUFOBUJPOBMF HFCJFETHFSJDIUFCFMFJEWPPSSFHJPOBBMFDPOPNJTDIF CJOOFOEF[PHFEFGJOJFFSEFSFHJPmTCMJKWFO3FLLFOXFIFUBOBMZTFOJWFBV
POUXJLLFMJOHCBTFFSU[JDIQSPNJOFOUPQWFSPOEFSTUFMEFOFUXFSLWFSCBOEFO PQOBBSEBUWBOEF3BOETUBE EBO[BMFFOHSPPUEFFMWBOEFSFMBUJFTCVJUFO
UVTTFOCFESJKWFOJOEFSFHJP(FNFFOUFMJKLFFOSFHJPOBMFCFMFJETJOJUJBUJFWFO "NTUFSEBNPG3PUUFSEBN ñîQSPDFOUWBOBMMFSFMBUJFT
PPLEBBEXFSLF
IFCCFOUPUOVUPFFDIUFSHFFOBBOXJKTCBSFJNQBDUHFIBEPQEFGPSNBUJFFO MJKLJOEFSVJNUFLVOOFOXPSEFOWBTUHFQJOE;PLVOOFOXFBOBMZTFSFOPG
EJGGVTJFWBOCFESJKGTOFUXFSLFOJOEFSFHJPmT)FUJTEBBSCJKEFWSBBHPGSFHJP EF%FMUBNFUSPQPPMJOEFSEBBEFFOFDPOPNJTDIDPNQMFNFOUBJSHFIFFM
OBMFPWFSIFEFOEBUXFMLVOOFOPGXJMMFO*NNFST IVOJOTUSVNFOUBSJVNJT WPSNU
WPPSBMSVJNUFMJKLHFSJDIU WBOVJUIFUPPHQVOUWBOTQFDJBMJTBUJFEF[FMGEF
TPPSUFOCFESJKWFO[PFLFOFMLBBSTOBCJKIFJE/BBSEFGVODUJPOFMFTBNFOIBOH
UVTTFOWFSTDIJMMFOEFTPPSUFOCFESJKWFOLJKLUNFOJOIFUCFMFJEWFFMNJOEFS
UFSXJKMEBBSCJKUPDIFFOWFFMNPEFSOFSCFHSJQWBOOFUXFSLWPSNJOHUVTTFO
CFESJKWFOQBTUOBNFMJKLEFlFDPOPNJFTPGTDPQFmFOEFlFDPOPNJFTPGFYQFS
UJTFmBMTBBOWVMMJOHPQEFlFDPOPNJFTPGTDBMFm#PWFOEJFO[JKOIFUWPPSBMEF
CFESJKWFO[FMGEJFEFSFMBUJFTBBOHBBOFOEF[FEPPSEFUJKEMBUFOVJUHSPFJFOUPU
SFHJPOBMFSFMBUJFT
%BUSFHJPOBMFCFMFJETNBLFSTXFJOJHDPODSFFUCFMFJELVOOFONBLFOPQFFO
SFHJPOBBMOFUXFSLWBOCFESJKGTSFMBUJFT XFMBMTIFUHBBUPNGZTJFLFJOWFTUF
SJOHFOFOCFTUFNNJOHFO
XFLUHFFOWFSXPOEFSJOH/JFUBMMFFOCFTUBBUFS
[PXFMCJOOFOBMTUVTTFOSFHJPmTFFOHSPUFNBUFWBOIFUFSPHFOJUFJUJOEF
CFESJKGTSFMBUJFTFOIVOSVJNUFMJKLFVJUXFSLJOH
CPWFOEJFOWJOEU[PmOUXFF
EFSEFWBOEFSFMBUJFTEJFIFUSFHJPOBMFCFESJKGTMFWFOPOEFSIPVEU
QMBBUTNFU
CFESJKGTWFTUJHJOHFOCVJUFOEFFJHFOSFHJP
1BTBMTSFLFOJOHLBOXPSEFOHFIPVEFONFUEFTFDUPSBMF
CFESJKGTNBUJHF
FOSVJNUFMJKLFEJGGFSFOUJBUJFWBOSFMBUJFT
LBOIFUCFMFJEDPODSFUFIBOEWBUFO
CJFEFOWPPSFGGFDUJFGCFMFJEWPPSCFESJKGTOFUXFSLFO7PPSBMTOPHMJKLUFFO
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O 3AMENVATTING ī
þăāúþùþăü
"BOMFJEJOH
4JOETFOLFMFKBSFOTUBBOCFHSJQQFOBMTlTUFEFMJKLIFJEmFOlOFUXFSLFOmDFOUSBBM
JOIFUCFMFJE"MJOìôôìWFSTDIFFO
BMTCJKESBHFBBOEFEFSEFCJKFFOLPNTUWBO
EFWPPSSVJNUFMJKLFPSEFOJOHFOSVJNUFMJKLCFMFJEWFSBOUXPPSEFMJKLFNJOJTUFST
WBOEFûýMJETUBUFO
FFOOPUBWBOEFUPFONBMJHF3JKLTQMBOPMPHJTDIF%JFOTU
HFUJUFME3TEDELIJKE .ETWERKEN IN %UROPA*OEFSFDFOUFOPUBmT0IEKEN IN DE $ELTA
WBOIFUNJOJTUFSJFWBO&DPOPNJTDIF;BLFOFOEF.OTA 2UIMTEWBOIFUNJOJTUF
SJFWBOČĈąă
CFJEFWFSTDIFOFOJOíëëï
XPSEUIFUCFMFJETCFHSJQlTUFEFMJKLF
OFUXFSLFOmOJFVXMFWFOJOHFCMB[FO0PLJOEFJOIFU[FMGEFKBBSWFSTDIFOFO
.OTA -OBILITEITWBOIFUNJOJTUFSJFWBO7FSLFFSFO8BUFSTUBBUXPSEUBBOEBDIU
CFTUFFEBBOEJUCFHSJQ
%FSFDFOUFOFUXFSLUIFNBUJFLJOEFOPUBmTTMVJUBBOCJKXFUFOTDIBQQFMJKLF
TUVEJFTWBOPOEFSBOEFSF"TCFFLFB íëëí
FO1SJFNVT íëëð
%F[FBVUFVST
CFBSHVNFOUFSFOEBUFSBMMBOHFSFUJKETQSBLFJTWBOFFOlOJFVXFHFPHSBGJFm
XBBSJOOFUXFSLHFSJDIUFWFSCJOEJOHFOPQFFOTUFFETHSPUFSFTDIBBMEBOEJF
WBOEFTUBE EFlPVEFHFPHSBGJFm
EFPWFSIBOELSJKHFO4PDJBMFFOFDPOPNJ
TDIFQSPDFTTFO[PVEFOPQOJFVXXPSEFOHFPSHBOJTFFSE
FOFS[JKETPQFFO
TUFFETHSPUFSFTDIBBM
BOEFS[JKETCJOOFOCFTUBBOEFTDIBBMOJWFBVTXBBSCJKEF
WFSTDIJMMFOEFQSPDFTTFO[JDIJOUPFOFNFOEFNBUFBGTQFMFOJOWFSTDIJMMFOEF
HFCJFEFOXPPOXJKLFO
CFESJKWFOUFSSFJOFOFOXJOLFMDFOUSBl%FlOJFVXF
HFPHSBGJFmCJFEUFFODPNCJOBUJFWBOTDIBBMWFSHSPUJOHFOEJGGFSFOUJBUJFWBO
QMBBUTFOFOOFUXFSLFOm 1SJFNVTíëëðìë
0NEBUIFUCFHSJQlTUFEFMJKLFOFUXFSLFOmOJFVXFOBBOTQSFLFOEJT
MJKLFOFDPOPNFO
TPDJPMPHFO
QMBOPMPHFOFOCFMFJETNBLFSTNBTTBBMBBOUF
IBLFOCJKEFNBBUTDIBQQFMJKLFEJTDVTTJFPWFSFFOUPFOFNFOEFWFSWMFDIUJOH
PQWFSTDIJMMFOEFTDIBBMOJWFBVT $BTUFMMTìôôñ 'SJFENBOìôóñ (FSFGGJ
,PS[FOJFXJD[ìôôï
%FUFSNlTUFEFMJKLFOFUXFSLFOmMJKLUIJFSNFFEFQMBOP
MPHJTDINPEJFV[FQFOEBOUUF[JKOWBOCFHSJQQFOBMTEFlOFUXFSLFDPOPNJFm
lOFUXFSLTUVSJOHmFOlOFUXFSLTBNFOMFWJOHm )FNFMíëëì
;PXPSEUIFU
CFHSJQlTUFEFMJKLFOFUXFSLFOmJOEF.OTA 2UIMTEBMTWPMHUWFSXPPSE
0QFDPOPNJTDIFOTPDJBBMDVMUVSFFMHFCJFEWFSBOEFSUEFTBNFOMFWJOH
%JULPNUUPUVJUESVLLJOHJOEFPOUXJLLFMJOHWBOEFOFUXFSLTBNFOMFWJOHFO
FDPOPNJF%F[F[JKOPOEFSNFFSIFUSFTVMUBBUWBOWFSEFSHBBOEFJOUFSOBUJP
OBMJTFSJOHFOTQFDJBMJTBUJFEJFPQUSFFEUJOWFFMFDPOPNJTDIFTFDUPSFOFOWBO
WFSEFSHBBOEFTDIBBMWFSHSPUJOHWBOEFTUFEFOJOBBOTMVJUJOHPQEFFFSEFSF
TVCVSCBOJTBUJF8BBSEFTUFEFMJKLFQSPCMFNFOWPPSBMPQIFUOJWFBVWBOEF
TUFEFOFOEFCVVSHFNFFOUFOTQFMFO
[P[JKOEFLBOTFOPQMBOHFSFUFSNJKOJO
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O )NLEIDING ī
CFMBOHSJKLFNBUFHFMFHFOPQFFOIPHFSTDIBBMOJWFBVEBUWBOEFTUFEFMJKLF ë;JF;POOFWFME7FSXFTU JOIFUlVJUTDIVJGQSPDFTmWBOFDPOPNJTDIFTUFEFOOBBSBHHMPNFSBUJFT DPOVS í*EFBMJUFSLBONJEEFMTNVMUJ
OFUXFSLFO íëëðòíììò
WPPSFFOPWFS[JDIU CBUJFTFOTUFEFMJKLFWFMEFO #SBOEíëëí 7BOEFS$BNNFO%F,MFSLíëëî
MFWFMBOBMZTFPQUJNBBMXPSEFO
.JOJTUFSJFWBOČĈąă íëëïó
FOJOUFSQSFUBUJFWBOSFHJPOBMF .FFSFONFFSMJKLFOBHHMPNFSBUJFWPPSEFMFOFOOBEFMFO[JDIVJUUFTQSFJEFO HFDPOUSPMFFSEWPPSWFTUJHJOHT
CFMFJETOPUBmTHFSJDIUPQOFUXFSL PWFSSFHJPOBMFDPOGJHVSBUJFTWBOWFSTQMJOUFSEFTUFEFMJKLFGVODUJFT8BSFO LFONFSLFOqXBUJOFFOUPFLPN
5PDIJTOJFUÂÂOEVJEJHBBOHFUPPOEEBUIFUDPODFQUWBOEFTUFEFMJKLFOFU TUFEFOFOTUFEFMJKLFOFUXFSLFO EFSFMBUJFTUPUEFDFOUSBMFTUFEFOWSPFHFSWPPSBMNPOPDFOUSJTDIWBOBBSE TUJHVJUUFWPFSFOPOEFS[PFL NFU
XFSLFOWPPS/FEFSMBOEFNQJSJTDILBOXPSEFOPOEFSCPVXE ;POOFWFME OVPOUTUBBOWFFMFDPOPNJTDIFLSJTLSBTSFMBUJFT XBBSCJKHSPPUXJOLFMDFOUSB FFOWSBBHTUFMMJOHNFFSHFSJDIU
7FSXFTUíëëð
%FSFMBUJFWFWFSTDIVJWJOHWBOFFOQMBBUTHFCPOEFOOBBSFFO ì(FCBTFFSEPQHFTQSFLLFONFU CFESJKWFOUFSSFJOFO WFSWPFSTLOPPQQVOUFOFOXPPOXJKLFOJOIFUHSPFOEF PQIFUCFESJKGTOJWFBVJOQMBBUT
OFUXFSLHFCPOEFOTBNFOMFWJOHXPSEUHF[JFOBMTFFODPOUJOVÕN UFSXJKM CFMFJETBNCUFOBSFOJOEFHFNFFO DFOUSBMFQMFLLFOWPSNFO (SBIBN.BSWJOíëëí
.FUIFUCFHSJQlTUFEFMJKL WBOBMMFFOIFUSVJNUFMJKLOJWFBV
POEVJEFMJKLJTJOIPFWFSSFTUFEFMJKLFOFUXFSLFOEBBEXFSLFMJKLTVCTUJUVUFO UFO(SPOJOHFO "TTFO "QFMEPPSO IFJEmXPSEU[PWFSXF[FOOBBSNFFSEFSFLMFJOFSFLFSOFONFUHSPUFSFSFJL VJUHFCSFJE[BMHFCFVSFO
[JKOWBO PGDPNQMFNFOUBJS[JKOBBOTUFEFO %FWFOUFS "SOIFN /JKNFHFO XJKEUFO NBBSXFMJOTBNFOIBOHUPUEFIVJEJHFDFOUSBMFTUFEFOFOUPUFMLBBS
%FECONOMISCHEWFSWMPDIUFOIFJEWBOTUFEFOFOMPDBUJFTXPSEUEPPS 6USFDIU &JOEIPWFO )FMNPOE &WFSTFBíëëð
%FWSBBHOBBSXBUOVEFPSEFOFOEFQSJODJQFT[JKOEJFEF[F
WSJKXFMJFEFSFFOHF[JFOBMTFFOFTTFOUJFFMBTQFDUWBOTUFEFMJKLFOFUXFSLFO 3PUUFSEBN %FMGU "NTUFSEBNFO GSBHNFOUBUJFTUSVDUVVSHFWFOFOPGIFUCFHSJQlTUFEFMJKLFOFUXFSLFOmIJFSJO
*OEFWFSTDIJMMFOEFSJKLTOPUBmT JOSFHJPOBMFFOMPLBMFCFMFJETWJTJFTìFOJOEF )BBSMFNNFSNFFS FFOSPMTQFFMU ESJOHU[JDIPQ
MJUFSBUVVSPWFSEFlOJFVXFHFPHSBGJFmXPSEFOEJFOFUXFSLFOWPPSBMHFEVJE %BUIFUCFMFJEXPSTUFMUNFUEFJOWVMMJOHWBOIFUTDIBBMOJWFBV CMJKLUXFM
PQIFUSFHJPOBMFTDIBBMOJWFBV-PLBMFCFMFJETNBLFSTCFOBESVLLFOFDIUFS VJUFOLFMFDJUBUFOPWFSTUFEFMJKLFOFUXFSLFO [JFUFLTULBEFSQQíëíì
)FU
PPLEBUEFHSPPUTUF DFOUSBMF
TUFEFOJOFFOSFHJPFFODFOUSVNGVODUJFIFCCFO PQUJNBMFSVJNUFMJKLFTDIBBMOJWFBVFOEFJOIPVEFMJKLFJOWVMMJOHWBOTUFEFMJKLF
WPPSFDPOPNJTDIFBDUJWJUFJUFOFOEF[FGVODUJFCPWFOEJFO[VMMFOIPVEFOí OFUXFSLFOqOPHIFUNFFTUEPNJOBOUJOHFWVMEWJBFDPOPNJTDIFCFESJKGT
%JUSPFQUCJKNFOJHFFOEFWSBBHPQPGEFOBBSSFHJPOBMFTDIBBMWFSCSFEF SFMBUJFTq[JKOEVT OPH
WFSSFWBOÂÂOEVJEJH%JULPNUPOEFSBOEFSFEPPSEBU
GPDVTWPPSTUFEFMJKLFOFUXFSLFOOJFULBOXPSEFOHFBDDPNNPEFFSEPQIFU FNQJSJTDIOJFUHPFECFLFOEJTXFMLTDIBBMOJWFBVIFUCFTUFBBOTMVJUCJKEFS
WFSUSPVXEFTUBETHFXFTUFMJKLFOJWFBV TUBEFOPNNFMBOE
%FHF[BNFOMJKLF HFMJKLFFDPOPNJTDIFOFUXFSLFO
FYBOUFFWBMVBUJFWBOEF6IJFDE NOTA VOOR DE RUIMTELIJKE ORDENINGEPPSEFQMBO
CVSFBVTDPODFOUSFFSU[JDICJKWPPSCFFMEWPMMFEJHPQEJUTDIBBMOJWFBV ùĆøFB 7SBBHTUFMMJOH
íëëì
EBUWPMHFOTEFQMBOCVSFBVTIFUCFTUF[PVBBOTMVJUFOCJKEFNBBUTDIBQ
QFMJKLFEZOBNJFL%F[FDPODMVTJFXPSEUWPPSBMJOHFHFWFOEPPSEFEBHFMJKLTF ;PBMTCJK[PWFFMFFSEFSFJOUSPEVDUJFTWBOSVJNUFMJKLFDPODFQUFOqEFOL
QBUSPOFOWBONFOTFO NFUCFUSFLLJOHUPUIVOXPPOXFSLSFMBUJFT SFDSFBUJFG CJKWPPSCFFMEBBODPODFQUFOBMTTUFEFOSJOHDFOUSBBM/FEFSMBOE TUFEFMJKLF
FOXJOLFMHFESBH EFFDPOPNJTDIFSFMBUJFTUVTTFOCFESJKWFOXPSEFOWSJKXFM LOPPQQVOUFOPGDPSSJEPSTqSJKTUEFWSBBHJOIPFWFSSFIFUCFHSJQlTUFEFMJKLF
OJFUNFFHFOPNFO&FOQSBOHFOEFWSBBHJTPGIFUTUBETHFXFTUFMJKLFTDIBBM OFUXFSLFOmEFXFSLFMJKLIFJEXFFSTQJFHFMUPGBOUJDJQFSFOEHFOPFHJTPN
OJWFBVXFMPGOJFUUFHFNPFULPNUBBOIFUTUFEFMJKLFOFUXFSLLBSBLUFSWBO EFSVJNUFMJKLFPOUXJLLFMJOHFOWBOEFGVODUJFTXPOFO XFSLFO JOGSBTUSVDUVVS
FDPOPNJTDIFSFMBUJFT FOSFDSFBUJFJO/FEFSMBOEJOEF OBCJKF
UPFLPNTUWBOFFOBMHFNFFOHFMEFOE
CFMFJETSBBNXFSLUFLVOOFOWPPS[JFO.FUEF[FTUVEJFXJMMFOXFEBBSPN
%FHMPCBMMPDBMQBSBEPY WBOVJUFFOFDPOPNJTDIQFSTQFDUJFGFFOFNQJSJTDIFJOWVMMJOHHFWFOBBOIFU
DPODFQUlTUFEFMJKLFOFUXFSLFOm FOEBBSNFFFFOCJKESBHFMFWFSFOBBOEF
%FWJTJFTPQTUFEFMJKLFOFUXFSLFOWFSTDIJMMFOOPHBMJOIVOVJUHBOHTQVOUFO EJTDVTTJFPWFSTDIBBMWPFSJOHJOEFSVJNUFMJKLFPSEFOJOH JOIFUCJK[POEFSUFO
4PNNJHFOTUFMMFOEFJOUFSOBUJPOBMJTFSJOHDFOUSBBM XBBSCJKWPPSBMEF BBO[JFOWBOEFSVJNUFMJKLFDPOPNJTDIFOFUXFSLFO
POCFHSFOTEIFJEWBOEFSFMBUJFTXPSEUCFOBESVLU BOEFSFOHBBOVJUWBOIFU 8JKPOEFS[PFLFOIJFSUPFEFSVJNUFMJKLFEJNFOTJFWBOCFESJKGTOFUXFSLFO
POEFS[PFLOBBSFDPOPNJTDIFBHHMPNFSBUJFT 7BO0PSUíëëï
EBUWPPSBM 3FMBUJFTUVTTFOPOEFSOFNJOHFOLPNFOWPPSPWFSEFHFIFMFQSPEVDUJFLFUFO
IFUTUFEFMJKLOJWFBVCFOBESVLU*OEFMJUFSBUVVSXPSEUEJUPPLXFMEFHMPCBM WBOIFUJOLPQFOWBOHSPOETUPGGFOUPUIFUPQEFNBSLUCSFOHFOWBOUFDPOTV
MPDBMQBSBEPYHFOPFNE [JF$BTUFMMTíëëí 1PSUFSíëëë
NFSFOQSPEVDUFO*OPO[FBOBMZTFTBHHSFHFSFOXFEFSFMBUJFTUSPNFOPWFS
0PLJOSFDFOUFCFMFJETOPUBmT[JFOXFEF[FQBSBEPYUFSVH*OUFSNFOWBO HFNFFOUFO PNEBUIFUSVJNUFMJKLCFMFJE[JDIPQEBUTDIBBMOJWFBVIFUNFFTU
SVJNUFMJKLFSFJLXJKEUFWBOOFUXFSLSFMBUJFTWBMUPQEBUNPOEJBMJTFSJOHFO NBOJGFTUFFSU#FESJKGTTQFDJGJFLF[BLFO CJKWPPSCFFMEUFOBBO[JFOWBOPSHBOJ
SFHJPOBMJTFSJOHWBOOFUXFSLFOUFHFMJKLFSUJKEBMTSVJNUFMJKLFDPODFQUFOOBBS TBUJF [JKOWPPSEFCFESJKWFOXFMJTXBBSWBOCFMBOH NBBSWPPSPOTNFFS
WPSFOXPSEFOHFCSBDIU%BBSFOUFHFOXPSEUIFUTDIBBMOJWFBVXBBSPQIFU SVJNUFMJKLFOCFMFJETNBUJHHFPSJÄOUFFSEFPOEFS[PFLNJOEFSJOUFSFTTBOU
CFMFJE[JDINPFUSJDIUFO WFSPOEFSTUFMEEBUWBOEFSFHJPUF[JKO HFCJFET 8FMDPOUSPMFSFOXF[PWFFMNPHFMJKLWPPSCFESJKGTTQFDJGJFLFLFONFSLFO
HFSJDIUCFMFJE
EPPSEFBOBMZTFTUFWFSCJK[POEFSFOOBBSTFDUPSFOFOHSPPUUFLMBTTFOWBO
*OIFUWFSMFOHEFWBOEFQMBOPMPHJTDIFTUFEFMJKLFEJTDVTTJFJOPOTMBOE CFESJKWFOî8FPOEFS[PFLFOJOEBUWFSCBOEEFSVJNUFMJKLFOFUXFSLTUSVDUVVS
MFFGUFSFFOPWFSUVJHJOHEBUTUFEFMJKLFOFUXFSLFOFFOMBBUTUFGBTFWPSNFO WBOBMMFNPHFMJKLFJOLPPQFOWFSLPPQSFMBUJFT WBOGZTJFLFQSPEVDUFO
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O )NLEIDING ī
EJFOTUFOFOLFOOJT
EJFHFSFMBUFFSE[JKOBBOCFESJKGTWFTUJHJOHFOJOHFNFFO %BUB XFSLXJK[FFOJOUFSQSFUBUJF î*OIFUCVJUFOMBOEJTBMMBOHFS
UFO%FCENTRALE VRAAGIJFSCJKJTJOXFMLFNBUFCFESJKGTFDPOPNJTDIFOFUXFS FSWBSJOHNFUSVJNUFMJKLFDPOPNJ
LFOWPPSBMIVOXFFSTMBHWJOEFOPQMPLBBM SFHJPOBBMEBOXFM JOUFS
OBUJPOBBM *OEFSVJNUFMJKLFEJNFOTJFWBOCFESJKGTOFUXFSLFOIFCCFOXFUPUOVUPF TDIFOFUXFSLBOBMZTFT [JFPOEFS
OJWFBV FOJOIPFWFSSFEJUCJOOFOFOUVTTFOSFHJPmTBBOTMVJUCJKIFUPWFSIFFS XFJOJHJO[JDIU%BUJTOJFU[POEFSSFEFO&FOLFONFSLWBOGVODUJPOFMFOFU BOEFSF$BNQCFMM ìôòð
,SFTM
TFOEFSFHJPOBMFTDIBBMOJWFBVWBOIFUIVJEJHFHFCJFETHFSJDIUFSVJNUFMJKL XFSLFOJTJNNFSTEBU[FOJFUSFDIUTUSFFLT[JKOXBBSUFOFNFO NBBSBMMFFO ìôôð
FO%FSVEEFS5BZMPS
FDPOPNJTDIFCFMFJE*TIFUOFUXFSLFOQFSTQFDUJFGJOUFHFOTQSBBLNFUEJU [JKOUFSFDPOTUSVFSFONFUCFIVMQWBOSFMBUJFHFHFWFOTUVTTFOEF[FOEFS íëëð
HFCJFETHFSJDIUFQFSTQFDUJFG PG[JKO[FDPNQMFNFOUBJS FOEFPOUWBOHFS #FJKFFBìôôî #BSBCºTJíëëí
*OSVJNUFMJKLF[JOHBBUIFU
EBOPNNFUFMLBBSWFSCPOEFOMPDBUJFTXBBSUVTTFOJOGPSNBUJF QFSTPOFOPG
6JUHBBOEFWBOEF[FQSPCMFFNTUFMMJOHIFCCFOXFFFOBBOUBMDEELVRAGEN HPFEFSFOXPSEFOVJUHFXJTTFME
PQHFTUFMEPWFSSVJNUFMJKLFTUSVDUVVS EFWPSNFOEFSFJLXJKEUFWBOCFESJKGT %FPOEFS[PFLTVJULPNTUFOWBOSVJNUFMJKLFDPOPNJTDIFOFUXFSLBOBMZTFT
OFUXFSLFO%F[F[JKO[PXFMHFCBTFFSEPQEFCFTQSFLJOHWBOIFUMJUFSBUVVS EJFWPPS/FEFSMBOECFTDIJLCBBS[JKO CFQFSLFO[JDIJOHSPUFNBUFUPUXPPO
PWFS[JDIUJOIFUWPMHFOEFIPPGETUVLBMTPQEFIJFSCPWFOWFSNFMEFFNQJSJTDIF XFSLWFSLFFSFOSFDSFBUJFGWFSLFFS 7BOEFS#VSH7BO0PSUíëëì
ï)PFXFM
CFQFSLJOHFOJOEJUPOEFS[PFL%FíîóìCFESJKWFOVJUPOTPOEFS[PFLLVOOFO PPLOFUXFSLFOWBOCFESJKWFOQSPNJOFOUBBOXF[JH[JKOJOWSJKXFMBMMFWJTJFT
OJFUPQBMMFEJNFOTJFTUFHFMJKLPOEFS[PDIUXPSEFO%BBSNFF[PVEFOXFEF PQTUFEFMJKLFOFUXFSLFO JTPWFSEFSVJNUFMJKLFTUSVDUVVSWBOOFUXFSLSFMBUJFT
TUBUJTUJTDIFNPHFMJKLIFEFOWBOIFUNBUFSJBBMHFXFMEBBOEPFO8FMLVOOFO CJOOFOFOUVTTFOCFESJKWFOWSJKXFMOJFUTCFLFOE*OQVUPVUQVUHFHFWFOTFO
TUFFETUXFFBTQFDUFONFUFMLBBSXPSEFOWFSHFMFLFO*OEJUPOEFS[PFLHBBU BOEFSFùøĉHFHFWFOTPWFSFDPOPNJTDIFCFESJKWJHIFJE[JKOMBOETEFLLFOE
IFUWPPSBMPNWFSTDIJMMFOUVTTFOSFHJPmT TFDUPSFO LFOOJTJOUFOTJUFJUWBO BMMFFOCFTDIJLCBBSHFBHHSFHFFSEPQCFESJKGTUBLOJWFBVPGFFOPOEFSWFSEFMJOH
CFESJKWFOFOCFESJKGTHSPPUUF IJFSWBO;FMBUFOWBBLHFFOHFEFUBJMMFFSESVJNUFMJKLTDIBBMOJWFBVUPFJOIFU
POEFS[PFLOBBSCFESJKGTSFMBUJFT
8FPOEFSTDIFJEFOEFWPMHFOEFEFFMWSBHFO (FHFWFOTPWFSCFESJKGTSFMBUJFTEJFOFOJO/FEFSMBOEWBOBGIFUCFHJOUF
p 8FMLBELANGIFDIUFOPOEFSOFNFSTBBOEFOBCJKIFJEWBOUPFMFWFSBODJFST XPSEFOWFS[BNFME%JUHFCFVSEFIFUMBBUTUWPPSîóîHSPUFCFESJKWFOJOWJKG
VJUCFTUFEFST HFTDIPPMEQFSTPOFFMPGLFOOJTJOTUFMMJOHFOWPPSIVO QSPWJODJFT BMMFCVJUFOEF3BOETUBE
JOESJFJOEVTUSJÄMFCFESJKGTUBLLFO (MBT
SFMBUJFT ìôôñ
FOWPPSìôðCFESJKWFOJOEFESJFOPPSEFMJKLFQSPWJODJFT 7BOEFS,OBBQ
p ;JKOFSSECTORALE VERSCHILLENJOEFCFESJKGTSFMBUJFTEJF[JDIWPPSBMCJOOFO 5PSUJLFìôôì
7PPSPOTPOEFS[PFL HFSJDIUPQIFUWPPSLPNFOFOEFBBSE
EFFJHFOSFHJPWPPSEPFOPG[JKOSFMBUJFTEBBSCVJUFOEPNJOBOU WBOOFUXFSLSFMBUJFTWBOCFESJKWFOJOJOEVTUSJÄMF EJFOTUWFSMFOFOEFFOHSPPU
p *TEFAARD VAN DE TRANSACTIESNFEFCFQBMFOEWPPSEFWPSNWBOIFU IBOEFMTTFDUPSFO IFCCFOXFEFHFHFWFOTWFS[BNFMENJEEFMTFFOSFMBUJFG
OFUXFSLFOWPPSEFNBUFWBOOBCJKIFJEWBOEFFMOFNFOEFQBSUOFST HSPPUTDIBMJHFFORVÃUFOBBSEFSVJNUFMJKLFPSJÄOUBUJF EFCFUFLFOJTWBOEF
p *TEFKENNISINTENSITEIT VAN DE ONDERNEMINGENWBOJOWMPFEPQIFUGVODUJP SFMBUJFWPPSEFPOEFSOFNJOHFOEFCJKESBHFWBOEFSFMBUJFBBOIFUQSPEVDUJF
OFMFOFUXFSLEBU[JKPOEFSIPVEFO QSPDFT)FUPOEFS[PFLIFFGUCFUSFLLJOHPQ[FTSFHJPmTJO/FEFSMBOE WFS
p 4QFFMUEFGROOTTEWBOCFESJKWFOFFOSPMJOEFSFMBUJFTEJFPOEFSIPVEFO TQSFJEPWFSEF3BOETUBE "NTUFSEBN 3PUUFSEBN
EFVJUTUSBMJOHT[POFWBOEF
XPSEFOFOIFUOFUXFSLEBUIJFSNFFTBNFOIBOHU 3BOETUBE &JOEIPWFO 4UFEFOESJFIPFL "SOIFNq/JKNFHFO
FOEFOBUJPOBMF
p ;JKOFS OBBHHSFHBUJFWBOEFCFESJKGTSFMBUJFTOBBSHFNFFOUFO
NFFS QFSJGFSJF (SPOJOHFO
íîóìCFESJKWFOWVMEFOEFFORVÃUF[PEBOJHJOEBU[FUPU
EBOWFSXBDIUOFUXFSLSFMBUJFTUVTTFOMPDBUJFTJOFFOSFHJP JOEJFOSFLF FFOSFQSFTFOUBUJFWFPOEFS[PFLTQPQVMBUJF OBBSSFHJP EFTFDUPSFOJOEVTUSJF
OJOHXPSEUHFIPVEFONFULOKALE OMSTANDIGHEDEN [PBMTEFPNWBOHWBO [BLFMJKLFEJFOTUFOFOHSPPUIBOEFMFOIFUPOEFSTDIFJEOBBSHSPUFFOLMFJOF
HFNFFOUFOFOEFBGTUBOEUVTTFOEFLFSOFOJOEFPOEFS[PDIUFSFHJPmT CFESJKGTWFTUJHJOHFO
LVOOFOXPSEFOHFSFLFOE0NEBUJFEFSFCFESJKGTWFTUJ
p (BBOMPLBMFTUFSLFQPTJUJFTJOCFESJKGTOFUXFSLFOTBNFONFULOKALE HJOHIBBSUJFOCFMBOHSJKLTUFSFMBUJFTIFFGUBBOHFHFWFO CFTUBBUIFUCFTUBOE
SECTORALE SPECIALISATIESPQEJFMPDBUJFT EVTVJUíîóìCFESJKWFOFOFFOWFFMWPVEBBOSFMBUJFTUVTTFOEJFCFESJKWFOFO
p ,FONFSLFOCFESJKGTSFMBUJFT[JDIEPPSFFOCENTRALEPLAATSENSTRUCTUUR BOEFSFO%F[FSFMBUJFTWPSNFOIFUVJUHBOHTQVOUWBOPO[FOFUXFSLBOBMZTFT
NPOPDFOUSJTNF
PGEPPSMEERKERNIGHEID LSJTLSBTSFMBUJFT
p 4PNNJHFSFHJPmTXPSEFOHFLFONFSLUEPPSCFMFJETNBUJHHFEBDIUF 8JMMFOXFIFUOFUXFSLDPODFQUBOBMZTFSFOBMTSVJNUFMJKLDPODFQU EBONPFUFO
SPECIFIEKE FUNCTIES [PBMTNBJOQPSU CSBJOQPSUPGHSFOTSFHJPmT,FOOFO XFWPPSBMSFLFOJOHIPVEFONFUEFSVJNUFMJKLFTDIBBMOJWFBVT MPLBBM SFHJP
EF[FFFOTUSVDUVVSEJFBGXJKLUWBOOFUXFSLSFMBUJFT JOUFS
OBUJPOBBM
6JUFJOEFMJKLXJMMFOXFJNNFSTPOEFS[PFLFOPGEFSFHJPOBMF
CFESJKGTOFUXFSLFOJOBBOUBMHSPUFS[JKOEBOEFMPLBMFPG JOUFS
OBUJPOBMFOFU
XFSLFO0QEF[FNBOJFSLVOOFOXFCFQBMFOPGIFUBDDFOUEBUJOIFUIVJEJHF
SFHJPOBMFCFMFJEXPSEUHFMFHEPQEFSFHJPOBMFOFUXFSLWPSNJOH JOEFSEBBE
BESTUURLIJK EFFECTIEFLBO[JKO
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O )NLEIDING ī
0NEF[FSFEFOBHHSFHFSFOXFEFOFUXFSLSFMBUJFTWBOCFESJKWFOUPUMPLBMF ï*OEFOBCJKFUPFLPNTU[VMMFO 0QCPVXWBOEFTUVEJF
SFHJPOBMFFO JOUFS
OBUJPOBMFSFMBUJFT)JFSCJKTUFMMFOXFEFPOEFSOFNJOH XFOFUXFSLBOBMZTFTVJUWPFSFO
DFOUSBBM FOJOIFUHFWBMWBOFFONFFSWFTUJHJOHTPOEFSOFNJOHEFCFESJKGT PQIFUOJWFBVWBOEFCFESJKGTWFTUJ *OIFUWPMHFOEFIPPGETUVL l3VJNUFMJKLFDPOPNJTDIFPOUXJLLFMJOHFOOFU
WFTUJHJOH%FMPDBUJFWBOIFUCFESJKGJTHFSFQSFTFOUFFSEJOFFOBESFT EBU HJOH O íîóì
NFUCFIVMQWBO XFSLFOm CFTQSFLFOXFIFUUIFPSFUJTDIFFODPODFQUVFMFLBEFSWPPSSVJNUF
XPSEUHFBHHSFHFFSEPQCBTJTWBOEFLMFJOTUFBENJOJTUSBUJFWFFFOIFJEEF NVMUJMFWFMBOBMZTF&SXPSEUEBO MJKLFCFESJKGTOFUXFSLFO)JFSCJKTDIFOLFOXFBBOEBDIUBBOEFWFSTDIJMMFOEF
HFNFFOUF%FHFNFFOUFJTEVTFFOQSPYZWPPSIFUMPDBUJFCFHSJQ)JFSNFF PQUJNBBMHFDPOUSPMFFSEWPPS BTQFDUFOEJFFSUPFMFJEFOEBUSFMBUJFTUVTTFOCFESJKWFOPOUTUBBO FOBBO
EPFUEFSVJNUFMJKLFEJNFOTJFIBBSJOUSFEF%FOFUXFSLFOEJFXFBOBMZTFSFO CFESJKGTJOUFSOFLFSONFSLFO TUFEFO BMTLOPPQQVOUFOJOFFOSVJNUFMJKLOFUXFSLWBOCFESJKGTSFMBUJFT
[JKOIFUHFIFFMBBOSFMBUJFTUVTTFOPOEFSOFNJOHFOJOFFOHFNFFOUFNFUEF BMWPSFOTUFLJKLFOOBBSEFJOWMPFE %FOFUXFSLSFMBUJFTWBOCFESJKGTWFTUJHJOHFOXPSEFOWBOVJUFFOWFSHFMJK
WJKGWPPSFMLWBOEJFCFESJKWFOCFMBOHSJKLTUFBOEFSFCFESJKWFO JOEF[FMGEF WBOHFNFFOUFMJKLFFOSFHJPLFO LFOEQFSTQFDUJFGHFBOBMZTFFSEUFHFOEFBDIUFSHSPOEWBOEFSFHJPOBBM
PGBOEFSFHFNFFOUFO*OEFWSBHFOMJKTUIFCCFOXFSFLFOJOHHFIPVEFONFU NFSLFOJOFDPOPNJTDIFCFESJKGT FDPOPNJTDIFTUSVDUVVSWBOEF[FTSFHJPmT*OIFUEFSEFIPPGETUVL l4USVDUVVS
EFGZTJFLFBGTUBOEEPPSJOEFFFSTUFQMBBUTFFOWSBBHOBBSEFOBCJKIFJEWBO SFMBUJFT BOBMZTFWBOEFPOEFS[PFLTHFCJFEFOm QSFTFOUFSFOXFEBBSPNFFOTUSVDUVVS
UPFMFWFSJOHTFOVJUCFTUFEJOHTSFMBUJFTUFJOUSPEVDFSFO NFUFFOìðLJMPNFUFS BOBMZTFWBOEFSFHJPOBMFDPOUFYUWBOEFCFESJKWFO BBOEFIBOEWBOLBBSU
HSFOT
FOJOEFUXFFEFQMBBUTWBOEFUJFOCFMBOHSJKLTUFUPFMFWFSBODJFSTFOVJU CFFMEFOWPPSEFNBUFXBBSJOEFTFDUPSFOJOEVTUSJF [BLFMJKLFEJFOTUFOFO
CFTUFEFSTUFWFOTEFHFNFFOUFMJKLFWFTUJHJOHTQMBBUTUFWSBHFO7BOEFHFÄO HSPPUIBOEFM EFESJFTFDUPSFOEJFDFOUSBBMTUBBOJOEFFORVÃUF
JOEFSFHJPmT
RVÃUFFSEFCFESJKGTWFTUJHJOHJTIBBSFYBDUFMPDBUJFCFLFOEFOIBBSðDJKGFSJHF WFSUFHFOXPPSEJHE[JKO5FWFOTXPSEUJOEBUIPPGETUVLBBOEBDIUHFTDIPOLFO
BDUJWJUFJUFODPEF ĉøÿ
WPMHFOTIFUĂÿĉ÷CFTUBOE -BOEFMJKL*OGPSNBUJFTZTUFFN BBOIFUWPPSLPNFOWBOLFOOJTGBDUPSFO [PBMTEFNBUFWBOĈéúJOUFOTJUFJU
"SCFJETQMBBUTFO
XBBSEFTUFFLQSPFGVJUHFUSPLLFOJT WBOIFUSFHJPOBMFCFESJKGTMFWFO EFBBOXF[JHIFJEWBOCFESJKWJHIFJEEJF[JDI
%PPSEFHFNFFOUFMJKLFBHHSFHBUJFXPSEUEFSVJNUFMJKLFEJNFOTJFCFMBOH LFONFSLUEPPSFFOGPDVTPQLFOOJTXFSLFSTFOEFSFHJPOBMFJOOPWBUJFPVUQVU
SJKLBMTQPUFOUJFFMTUSVDUVSFSFOEQSJODJQF;PLVOOFOXFVJUTQSBLFOEPFOPWFS WBOCFESJKWJHIFJE
EFSVJNUFMJKLFEJNFOTJFWBOCFESJKGTOFUXFSLFOPQCBTJTWBOEFTUFEFMJKLIFJE )FUWJFSEFIPPGETUVL l%FIFUFSPHFOJUFJUWBOSFHJPOBMFCFESJKGTSFMBUJFTm
WBOEFCFUSFGGFOEFHFNFFOUF EFSPMWBOBHHMPNFSBUJFGBDUPSFO EFQPTJUJF HBBUPWFSEFPQ[FUFOEFVJULPNTUFOWBOEFFORVÃUF%BBSCJKOFNFOEFVJU
WBO CFESJKWFOJO
HFNFFOUFOJOEFIJÄSBSDIJFWBOGVODUJPOFMFOFUXFSLFOFO LPNTUFOOBBSEFBBSEFOIFUCFSFJLWBOEFOFUXFSLFOFFODFOUSBMFQMBBUTJO
EFSFJLXJKEUFWBOEFSFMBUJFTUVTTFOHFNFFOUFO *OIFUWJKGEFIPPGETUVL l/FUXFSLTUSVDUVVSFOTDIBBMOJWFBVTWBOCFESJKGT
SFMBUJFTm TUBBOEFJOEFFORVÃUFHFWPOEFOOFUXFSLFODFOUSBBM%F[FOFU
)PFXFMSVJNUFMJKLFBOBMZTFTIFUOFUXFSLCFHSJQJOEJUPOEFS[PFLLMFVSFO XFSLFO[JKOPQHFCPVXEVJUEFEPPSEFCFESJKWFO[FMGBBOHFHFWFOUJFO
WPSNUEFCFESJKGTWFTUJHJOHEFCBTJTWPPSPO[FJOGPSNBUJFWFSHBSJOH8FXJMMFO CFMBOHSJKLTUFJOEJWJEVFMFSFMBUJFT;FXPSEFOHFWJTVBMJTFFSEJOLBBSUCFFMEFO
EFIFUFSPHFOJUFJUWBOEFPQEBUOJWFBVWFS[BNFMEFHFHFWFOTOJFUWFSPOBDIU 5FWFOTTDIFOLFOXFIJFSCJKBBOEBDIUBBOIFUFDPOPNJTDIFCFMBOHWBOEF
[BNFO%PPSEBUEFBHHSFHBUJFOBBSHFNFFOUFOJWFBVFSUPFLBOMFJEFOEBU WFSTDIJMMFOEFSFMBUJFTCJOOFOFFOOFUXFSL PQCBTJTWBOEFCFUFLFOJTEJFEF[F
CFESJKGTTQFDJGJFLFGBDUPSFOEJFCFMBOHSJKL[JKOWPPSOFUXFSLWPSNJOHWFSMPSFO IFFGUWPPSEFPN[FUWBOFFOPOEFSOFNJOH%FSFMBUJFTXPSEFOHFBHHSFHFFSE
HBBO [VMMFOXFEFSVJNUFMJKLFBOBMZTFTEJGGFSFOUJÄSFOOBBSSFMFWBOUFQPQVMB PQHFNFFOUFMJKLOJWFBV XBBSEPPSIFUNPHFMJKLXPSEUVJUTQSBLFOUFEPFO
UJFTWBOCFESJKGTWFTUJHJOHFOPQCBTJTWBOWFSXBDIUFWFSTDIJMMFOJOSVJNUFMJKL PWFSEFNBUFXBBSJOEFWFSTDIJMMFOEFTUFEFOPGHFNFFOUFODFOUSBBMMJHHFO
lOFUXFSLHFESBHm)JFSEPPSCMJKWFOSFMFWBOUFCFESJKGTJOUFSOFIFUFSPHFOF JOIVOOFUXFSL
BTQFDUFOWBOEFHFÄORVÃUFFSEFCFESJKWFOJOEFBOBMZTFTCFXBBSEð *OIFU[FTEFIPPGETUVL l)JÄSBSDIJFWFSTVTOFUXFSLm SFMBUFSFOXFEF
8FPOEFSTDIFJEFOEFCFESJKWFOQPQVMBUJFTOBBSTFDUPSFO EJFOTUWFSMFOFST OFUXFSLQBUSPOFOBBOEFPNWBOHWBOEFHFNFFOUFO EFBGTUBOEUVTTFO
HSPPUIBOEFM JOEVTUSJF
FOOBBSHSPPUUFWBOCFESJKWFO%FCJKPOTCFLFOEF HFNFFOUFOFOEFTQFDJBMJTBUJFTFSWBO PNUF[JFOPGFS lHFDPSSJHFFSEmWPPS
ðDJKGFSJHFBDUJWJUFJUFODPEFWBOEFHFÄORVÃUFFSEFCFESJKGTWFTUJHJOHMBBU[JDI EF[FGBDUPSFO NFFSPGNJOEFSOFUXFSLSFMBUJFTUVTTFOBBOXF[JH[JKO
WFSEFSHSPFQFSFOOBBSFFOSFMBUJFGLFOOJTJOUFOTJFWFFOLFOOJTFYUFOTJFWF 5PUTMPUUSFLLFOXFJOIFUTMPUIPPGETUVLFOLFMFDPODMVTJFTJOSFMBUJFUPU
EFFMQPQVMBUJF/FUXFSLFOWBOLFOOJTJOUFOTJFWFCFESJKWJHIFJEXPSEFOPPL PO[FPOEFS[PFLTWSBBH0QCBTJTIJFSWBOEPFOXFFOLFMFBBOCFWFMJOHFO
CVJUFOEFCFMFJETOPUBmTHF[JFOBMTEFESJKWFOEFLSBDIUWBOFDPOPNJTDIF FONBLFOXFEVJEFMJKLXBBSPQWFSWPMHPOEFS[PFL[JDINPFUSJDIUFO
OFUXFSLFO 3BTQFFBíëëï
+VJTUEFUSBOTJUJFOBBSFFOLFOOJTJOUFOTJFWF
OFUXFSLFDPOPNJFXPSEUWFSPOEFSTUFMEHVOTUJHFDPOEJUJFTUFHFOFSFSFO
WPPSFDPOPNJTDIFHSPFJ)FUPOEFSTDIFJEOBBSHSPPUUF OBBSTFDUPSFOOBBS
LFOOJTJOUFOTJUFJUCMFLFOJOEJWFSTFFFSEFSFPOEFS[PFLFOSFMFWBOUFEJNFOTJFT
WPPSEJGGFSFOUJBUJFUF[JKO 7BOEFS,OBBQ5PSUJLFìôôì
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O )NLEIDING ī
5FLTULBEFS$JUBUFOVJUSFDFOUFCFMFJETOPUBmT %FJOUFSOBUJPOBMFDPODVSSFOUJFQPTJUJFWBO/FEFSMBOEXPSEUWFSTUFSLUEPPS
EFPOUXJLLFMJOHWBOOBUJPOBMFTUFEFMJKLFOFUXFSLFOFOTUFEFMJKLFDFOUSB)FU
%FJOUFSOBUJPOBMJTFSJOHWBOEFFDPOPNJFFOEF[FFSTOFMMFUFDIOPMPHJTDIF /FUXFSLFO HBBUIJFSCJKPPLPNWFSTUFSLJOHWBOEFLSBDIUFOEJWFSTJUFJUWBOEFFDPOPNJ
POUXJLLFMJOHMFJEFOUPUFFOXFSFMEPNTQBOOFOEFOFUXFSLFDPOPNJF 3VJNUFMJKLFTDIBBM TDIFLFSOHFCJFEFOFOWFSCFUFSJOHWBOEFCFSFJLCBBSIFJE /PUB3VJNUFî
ûĐ/PUB3VJNUFMJKL&DPOPNJTDI#FMFJEô
,FOOJTJOUFOTJUFJU
CFESJKWJHIFJE )FUSJKLSJDIU[JDINFUOBNFPQEFHFCJFEFOFOOFUXFSLFOEJFUPUEFOBUJPOBMF
%FSVJNUFMJKLFEZOBNJFLIFFGUJOPOTMBOEHFMFJEUPUIFUPOUTUBBOWBOFFO 3VJNUFMJKLF)PPGETUSVDUVVSCFIPSFOFDPOPNJTDIFLFSOHFCJFEFO
IPPGE
SVJNUFMJKLFDPOPNJTDIOFUXFSLWBOFDPOPNJTDIFLOPPQQVOUFOBMTTUFEFO WFSCJOEJOHTBTTFOFOOBUJPOBMFTUFEFMJKLFOFUXFSLFO /PUB3VJNUFî
FONBJOQPSUT
XBBSCJKEFWFSCJOEJOHFOXPSEFOHFWPSNEEPPSFDPOPNJTDIF
POUXJLLFMJOHTBTTFO0QSFHJPOBMFTDIBBMMFJEUEF[FPOUXJLLFMJOHUPUIFU 5FSWFSTUFSLJOHWBOEFLSBDIUWBOEFTUFEFOFOUFSWFSCFUFSJOHWBOEFJOUFS
POUTUBBOWBOOFUXFSLTUFEFO ûĐ/PUB3VJNUFMJKL&DPOPNJTDI#FMFJEìë
OBUJPOBMFFDPOPNJTDIFDPODVSSFOUJFQPTJUJFFOEFEBBSCJKCFIPSFOEFSVJNUF
MJKLFDPOPNJTDIFTUSVDUVVSWBO/FEFSMBOE
HFFGUIFUSJKLQSJPSJUFJUBBOEF
%FXFSFMEFDPOPNJFPOUXJLLFMU[JDITUFFETNFFSJOOFUXFSLFO*OEF[F POUXJLLFMJOHWBOOBUJPOBMFTUFEFMJKLFOFUXFSLFOFOWBOWFFMBMCJOOFOEF[F
OFUXFSLFOWJOEULFOOJTPOUXJLLFMJOH
LFOOJTWFSTQSFJEJOH
JOUFOTJFWFTBNFO OFUXFSLFOHFMFHFOFDPOPNJTDIFLFSOHFCJFEFO/BUJPOBMFTUFEFMJKLFOFU
XFSLJOHNBBSUFHFMJKLFSUJKEPPLGFMMFDPODVSSFOUJFQMBBUTUVTTFOCFESJKWFO XFSLFOWPSNFOOJFUBMMFFOFFOSVJNUFMJKLDPODFQU
NBBSIFCCFOPPLFFO
*OUFSOBUJPOBMJTFSJOHFOTOFMMFUFDIOPMPHJTDIFPOUXJLLFMJOHqWPPSBMPQIFU PSHBOJTBUPSJTDIFCFUFLFOJT%JUQBTUCJKEFPOUXJLLFMJOHWBOEFOFUXFSL
HFCJFEWBO*OGPSNBUJFFO$PNNVOJDBUJFUFDIOPMPHJF ÿùĊ
qIFCCFOEF TBNFOMFWJOHFOEFOFUXFSLFDPOPNJFFOEFBMTHFWPMHEBBSWBOPQUSFEFOEF
POUXJLLFMJOHWBOEFNPOEJBMFOFUXFSLFDPOPNJFJOFFOTUSPPNWFSTOFMMJOH TDIBBMWFSHSPUJOHJOSVJNUFMJKLFSFMBUJFT /PUB3VJNUFò
HFCSBDIU,FOOJTJOUFOTJWFSJOH
TDIBBMWFSHSPUJOHFOTQFDJBMJTBUJF[PSHFO
FSWPPSEBUBMMFSMFJBDUJWJUFJUFOJOTFDUPSFOFODMVTUFSTTUFFETNFFSNFUFMLBBS 0QFDPOPNJTDIFOTPDJBBMDVMUVSFFMHFCJFEWFSBOEFSUEFTBNFOMFWJOH
WFSXFWFOSBLFO/JFUBMMFFOCJOOFONBBSPPLÌWFSEFMBOETHSFO[FO %JULPNUUPUVJUESVLLJOHJOEFPOUXJLLFMJOHWBOEFOFUXFSLTBNFOMFWJOHFO
#FESJKWFONBLFOEVTEFFMVJUWBOEJFJOUFSOBUJPOBMFOFUXFSLFO
XBBSJOEF FDPOPNJF%F[F[JKOPOEFSNFFSIFUSFTVMUBBUWBOWFSEFSHBBOEFJOUFSOBUJP
DPODVSSFOUFOWBOWBOEBBHEFQBSUOFSTWBONPSHFOLVOOFO[JKO ûĐ/PUB OBMJTFSJOHFOTQFDJBMJTBUJFEJFPQUSFFEUJOWFFMFDPOPNJTDIFTFDUPSFOFOWBO
3VJNUFMJKL&DPOPNJTDI#FMFJEìô
WFSEFSHBBOEFTDIBBMWFSHSPUJOHWBOEFTUFEFOJOBBOTMVJUJOHPQEFFFSEFSF
TVCVSCBOJTBUJF8BBSEFTUFEFMJKLFQSPCMFNFOWPPSBMPQIFUOJWFBVWBOEF
)FUSFHJPOBMFWFTUJHJOHTLMJNBBUJTWBOCFMBOHJOFFOOFUXFSLFDPOPNJF TUFEFOFOEFCVVSHFNFFOUFOTQFMFO
[P[JKOEFLBOTFOPQMBOHFSFUFSNJKOJO
*OEFOFUXFSLFDPOPNJFPSHBOJTFSFOCFESJKWFO[JDITUFFETNFFSJOXFSFME CFMBOHSJKLFNBUFHFMFHFOPQFFOIPHFSTDIBBMOJWFBVEBUWBOEFTUFEFMJKLF
XJKEF
[FFSHFTQFDJBMJTFFSEFDMVTUFSTFOLFOOJTOFUXFSLFO5FHFMJKLFSUJKE OFUXFSLFO /PUB3VJNUFó
XPSEUKVJTUPPLEFOBCJKFPNHFWJOHCFMBOHSJKLFS#FESJKWFO[PFLFOJOEF
SFHJPOBMFPNHFWJOHOBBSSFMBUJFTEJFFTTFOUJFFM[JKOWPPSLSJUJTDIFCFESJKGT 4UFEFOFOTUFEFMJKLFOFUXFSLFO[JKOEFTUVXFOEFLSBDIUBDIUFSEF/FEFS
QSPDFTTFO%JFMJHHFOJOEFTGFFSWBOUPFMFWFSFOFOVJUCFTUFEFO
NBBS MBOETFFDPOPNJFFOCFMBOHSJKLBMTCSPFEQMBBUTWPPSLFOOJTPOUXJLLFMJOH
WPPSBMPPLJOEFTGFFSWBOTBNFOXFSLJOHPQIFUWMBLWBOJOOPWBUJFFOLFOOJT IFUNJEEFOFOLMFJOCFESJKG
QFSTPPOMJKLFEJFOTUWFSMFOJOH
XJOLFMTFOEF
POUXJLLFMJOH;PPOUTUBBOCJOOFOEFJOUFSOBUJPOBMFOFUXFSLFOPPLWBBL[FFS UPFSJTUJTDIFTFDUPS+VJTUEF[FDPNCJOBUJFWBOGBDUPSFOUFLFOUEFWJUBMJUFJUFO
TUFSLSFHJPOBBMHFPSHBOJTFFSEFDMVTUFSTWBOLFOOJTJOUFOTJFWFBDUJWJUFJUFO MFFGCBBSIFJEWBOEFTUBE ûĐ1JFLFOJOEF%FMUBïî
ûĐ/PUB3VJNUFMJKL&DPOPNJTDI#FMFJEïò
)FUSJKLSJDIU[JDIWPPSEFWFSTUFSLJOHWBOEFJOUFSOBUJPOBMFDPODVSSFOUJF
%FBBOXF[JHIFJEWBOUPFMFWFSBODJFST
LFOOJTJOTUFMMJOHFOFOPOEFSXJKTJOTUFM QPTJUJFWBO/FEFSMBOEPQHFCJFEFOFOOFUXFSLFOEJFUPUEFOBUJPOBMFSVJNUF
MJOHFOXPSEUFFOTUFFETCFMBOHSJKLFSWFTUJHJOHTGBDUPSJOFFOLFOOJTJOUFOTJFWF MJKLFIPPGETUSVDUVVSCFIPSFOPOEFSBOEFSFOBUJPOBMFTUFEFMJKLFOFUXFSLFO
FDPOPNJF7FFMLFOOJTFOTBNFOXFSLJOHTSFMBUJFTWJOEFOQMBBUTPQSFHJPOBBM FOEFFDPOPNJTDIFLFSOHFCJFEFOJODMVTJFGCFJEFNBJOQPSUT FOEFEBBSNFF
OJWFBV%BBSPNJTEFLXBMJUFJUWBOIFUSFHJPOBMFlJOOPWBUJPOTZTUFNmWBO WFSCPOEFONBJOQPSUSFHJPmT
EFOPPSEFO[VJEWMFVHFMWBOEF3BOETUBE
HSPPUCFMBOHWPPSIFUUPFLPNTUJHFWFTUJHJOHTLMJNBBU ûĐ/PUB3VJNUFMJKL %F[FTUSVDUVSFSFOPQOBUJPOBBMOJWFBVJOCFMBOHSJKLFNBUFEF CVOEFMJOHWBO
&DPOPNJTDI#FMFJEðî
WFSTUFEFMJKLJOHFOFDPOPNJTDIFBDUJWJUFJUFO;FESBHFOPPLCJKBBOEFSVJNUF
MJKLFTBNFOIBOHWBO/FEFSMBOEBMTHFIFFMFOEFWFSCJOEJOHWBO/FEFSMBOE
NFUIFUPNSJOHFOEFCVJUFOMBOE /PUB.PCJMJUFJUìîò
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O )NLEIDING ī
3VJNUFMJKLFDPOPNJTDIF
POUXJLLFMJOHFOOFUXFSLFO
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O
ćĊþĂĉúāþÿĀ úøĄăĄĂþĈøýúĄăĉ ČþĀ Ā úāþăüúăăú ĉ Čúć Ā úă
*OMFJEJOH
*OEFWBLMJUFSBUVVSJTIFUOFUXFSLDPODFQUTUFFETNFFSFFOESBHFOECFHSJQ
WPPSSVJNUFMJKLFBOBMZTF0QIFUFFSTUFHF[JDIUMJKLUEJUFFODPODFQUVFMF
WFSIFMEFSJOHPQUFMFWFSFO
XBBSNFFSFDFOUFNBBUTDIBQQFMJKLFPOUXJLLFMJO
HFOLVOOFOXPSEFOCFTDISFWFO&FOOBEFSFCFTUVEFSJOHWBOEFMJUFSBUVVS
MBBUFDIUFS[JFOEBUFSWFFMPOEVJEFMJKLIFJEFOCFHSJQTWFSXBSSJOHJTSPOE
IFUDPODFQUlOFUXFSLFOm%FXFJOJHFFOEVJEJHFVJUHBOHTQVOUFOWBOEF
WFSTDIJMMFOEFBVUFVSTNBLFOIFUMBTUJHEFWFSTDIJMMFOEFJO[JDIUFONFUFMLBBS
JOWFSCBOEUFCSFOHFO)JFSEPPSJTIFUCFHSJQFFSEFSFFONFUBGPPSEBOFFO
PQFSBUJPOFFMDPODFQUEBUEJSFDUCSVJLCBBSJTBMTIVMQNJEEFMWPPSBOBMZTF
/BBTUWSBHFOEJFCFUSFLLJOHIFCCFOPQIFUPOUTUBBOWBOOFUXFSLFOFOIVO
BBSEFOFJHFOTDIBQQFO
[JKOFSPPLWSBHFOOBBSEFSPMEJFOFUXFSLFOLVOOFO
WFSWVMMFO;PNBBLUFEF4PDJBBM&DPOPNJTDIF3BBE ĉûĈíëëì
JO[JKOBEWJFT
PWFSEFTUSVDUVSFSFOEFXFSLJOHWBOOFUXFSLFOJOEF7JKGEF/PUB3VJNUFMJKLF
PSEFOJOHFFOPOEFSTDIFJEOBBS
ìGZTJFLFOFUXFSLFO
PGXFMEFlIBSEXBSFm
íIFUHFCSVJLWBOOFUXFSLFO
PGXFMEFlTPGUXBSFmFO
îEFCFUFLFOJTWBOOJFUEJSFDUXBBSOFFNCBSF WJSUVFMF
TPDJBMFFO
FDPOPNJTDIFSFMBUJFT
PGXFMEFlPSHXBSFm
&FOEFSHFMJKLPOEFSTDIFJELBOCFIVMQ[BBN[JKOCJKIFULJF[FOWBOCFMFJET
JOTUSVNFOUFOEJFIFUHFCSVJLWBOOFUXFSLFONPFUFOPQUJNBMJTFSFO
NFEF
PNEBU[FBMMFESJFFFOSVJNUFMJKLFEJNFOTJFLFOOFO
BMEVTEFĉûĈ
*OEFJOIFUWPSJHFIPPGETUVLCFTQSPLFOCFMFJETOPUBmTXPSEUWPPSBMVJUHFHBBO
WBOOFUXFSLFOEJF[JKOPOUTUBBOPQCBTJTWBOFDPOPNJTDIFSFMBUJFTFOIBOEF
MJOHFO)JFSCJKNPFUXPSEFOCFEBDIUEBUEJUUZQFOFUXFSLFOOJFUSFDIUTUSFFLT
XBBSOFFNCBBSJT)FUJTEBBSPNWBOCFMBOHJOEFWPMHFOEFQBSBHSBBGFFSTU
LPSUJOUFHBBOPQEFWSBBHXBBSPNFSUIBOT[PWFFMNFFSBBOEBDIUJTWPPSEF
SPMFOEFCFUFLFOJTWBOOFUXFSLFOEBOFFOBBOUBMEFDFOOJBHFMFEFO/BEF[F
BMHFNFOFCFTDIPVXJOHXPSEUJOEFQBSBHSBBGl/FUXFSLFDPOPNJFFOTUFEF
MJKLFDPOPNJTDIFPOUXJLLFMJOHmBBOEBDIUCFTUFFEBBOEFSVJNUFMJKLFDPOPNJ
TDIFUIFPSJFWPSNJOHSPOETUFEFMJKLFOFUXFSLFO%BBSCJKLJKLFOXFWPPSBM
OBBSEFSFMBUJFTUVTTFOTUFEFOFOTUFEFMJKLFSFHJPmTFOOJFU[P[FFSOBBSEF
CJOOFOTUFEFMJKLFTUSVDUVSFOFOQSPDFTTFO8FHBBOWPPSBMJOPQEFSFMBUJF
UVTTFOIFUSVJNUFMJKLFTDIBBMOJWFBVFOEFGVODUJPOFMFIJÄSBSDIJFWBOCFESJKGT
OFUXFSLFOqUXFFJOUIFPSJFOBVXNFUFMLBBSTBNFOIBOHFOEFBTQFDUFO
WBOEFSVJNUFMJKLFPSHBOJTBUJFWBOCFESJKWFO7BOVJUEF[FJOWBMTIPFLXFSLFO
XFEFWFSTDIJMMFOEFSPMMFOEJFOFUXFSLFOLVOOFOWFSWVMMFO
WFSEFSVJU%F[F
CFWJOEJOHFOXPSEFOHFQMBBUTUOBBTUEFVJULPNTUFOWBOFNQJSJTDIFTUVEJFT
2UIMTELIJKECONOMISCHE ONTWIKKELING EN NETWERKEN ī
PWFSEF[FPOEFSXFSQFO
XBBSVJUEFTQBOOJOHUVTTFOUIFPSJFFOFNQJSJFOBBS GJDBUJFWBOEFQSPEVDUJFWFSXJKTUOBBSIFUQSJODJQFWBOECONOMIES OF SCOPE
WPSFOLPNU EFHFNJEEFMEFLPTUFOWBOEFQSPEVDUJFOFNFOBGOBBSNBUFIFUBBOUBMWFS
*OEFQBSBHSBBGl4UFEFMJKLFTUSVDUVSFOFOTUFEFMJKLFOFUXFSLFOmHBBOXFJO TDIJMMFOEFQSPEVDUFOEJFHFGBCSJDFFSEXPSEFO
UPFOFFNU7FOLBUSBNFO
PQEFSPMEJFCFESJKGTOFUXFSLFOLVOOFOWFSWVMMFOBMTCPVXTUFFOWPPSTUFEF 4VCSBNBOJBN íëëí
TUFMMFOEBUIFUIBMFOWBOLFOOJTVJUBOEFSFCFESJKGT
MJKLFOFUXFSLFO5PUTMPUWBUUFOXFPO[FCFWJOEJOHFOTBNFOJOFFOTZOUIFTF UBLLFOIJFSCJKWBODSVDJBBMCFMBOHJT
"BOEFBOEFSFLBOUIFFGUPPLEFJOEJWJEVBMJTFSJOHBBOEFWSBBH[JKEFHFMFJE
&DPOPNJTDIFTUSVDUVVSWFSBOEFSJOHFDPOPNJFTPGTDBMF
TDPQFFO UPUEFOPPE[BBLWBOEJWFSTJGJDBUJFFOIJFSNFFUPUIFUWJOEFOWBOPQMPTTJOHFO
FYQFSUJTF PNUFLVOOFOPQFSFSFOJOEF[FTUFFETDPNQMFYFSXPSEFOEFFDPOPNJF
7PMHFOT"U[FNB8FWFS íëëíìïï
lXPSEFOCFESJKWFOHFDPOGSPOUFFSE
%FMBBUTUFEFDFOOJBIFCCFO[JDIWFSTDIVJWJOHFOWPPSHFEBBOJOIFUCBTJT NFUFMLBBSTOFMMFSPQWPMHFOEFJOOPWBUJFFOEVTLPSUFSFQSPEVDUMFWFOTDZDMJ
NPEFMWBOEFFDPOPNJF-BOHFUJKETUPOEEBBSJOEFQSPEVDUJFWBOHFTUBO %FUPFHFOPNFOPO[FLFSIFJEJOEFCFESJKGTPNHFWJOHOPPE[BBLUCFESJKWFO
EBBSEJTFFSEFHPFEFSFODFOUSBBM%FUJKEXBBSJONBTTBQSPEVDUJFEFNFFTU GMFYJCFMUFPQFSFSFOm'MFYJCFMFTQFDJBMJTBUJFWFSFJTUEVTFFOCFESJKGTJOUFSOFÂO
EPNJOBOUFWPSNJTWBOJOEVTUSJÄMFPSHBOJTBUJF
MJKLUFDIUFSWPPSCJKUF[JKO FFOCFESJKGTFYUFSOFGMFYJCJMJUFJU%FFFSTUFXPSEUNPHFMJKLHFNBBLUEPPS
UFHFOXPPSEJHWPFSFOHFÈOEJWJEVBMJTFFSEFFOGMFYJCFMFQSPEVDUJFQSPDFTTFO UFDIOPMPHJFFOWFSBOEFSEFXFSLQSPDFTTFO EFMBBUTUFLPNUUPUVJUESVLLJOH
EFCPWFOUPPO/BEFlGJSTUJOEVTUSJBMEJWJEFmqPGXFMEF*OEVTUSJÄMF3FWPMVUJFq JOFFOWFSTUFSLUFNBUFWBOTOELEVERINGFOUITBESTEDINGWBOFDPOPNJTDIF
TQSFLFO1JPSF4BCFM ìôóï
EBOPPLXFMWBOEFlTFDPOEJOEVTUSJBMEJWJEFm BDUJWJUFJUFOEJFOJFUUPUEFLFSOWBOIFUCFESJKGIPSFO
FOJOFFOGEMEENSCHAP
;FSFGFSFSFOEBBSNFFOBBSFFOPNTMBHQVOUJOEFFDPOPNJTDIFHFTDIJFEFOJT PELIJKE PRODUCTONTWIKKELING"MEF[FQSPDFTTFOESBHFOFSUPFCJKEBUJOUSBFO
IFUNPNFOUXBBSPQEFUFDIOPMPHJTDIFWPPSVJUHBOHFFO[PEBOJHFJNQBDU JOUFSPSHBOJTBUPSJTDIFNETWERKEN[JDITUFFETWFSEFSPOUXJLLFMFO
IFFGUPQEFNBOJFSWBOQSPEVDFSFO
EBUFSFFOTJHOJGJDBOUFCSFVLPOUTUBBU
NFUIFUQSPEVDUJFQSPDFTFOIFUDPOTVNQUJFQBUSPPO[PBMTEBUUPUUXJOUJHKBBS &FOUXFFEFCFMBOHSJKLFPOUXJLLFMJOHJOEFBGHFMPQFOEFSUJHKBBSJTEF
HFMFEFOHPME PQLPNTUWBOEF[BLFMJKLFEJFOTUWFSMFOJOHFOEFPQEFNJDSPFMFLUSPOJDB
HFGVOEFFSEFPQLPNTUWBOEFJOGPSNBUJFFODPNNVOJDBUJFUFDIOPMPHJF
-FJEEFEFJOUSPEVDUJFWBOOJFVXFUFDIOPMPHJFÄOUFOUJKEFWBOEF*OEVTUSJÄMF %F[FPOUXJLLFMJOHFOIFCCFOFSUPFCJKHFESBHFOEBUEFFDPOPNJFJTPQHF
3FWPMVUJFUPUNBTTBQSPEVDUJFFODPODVSSFOUJFWPPSEFMFOWJBECONOMIES OF TDIPWFOWBOFFOPQGZTJFLFHSPOETUPGGFOHFPSJÄOUFFSEFCBTJTOBBSFFO
SCALE Ġ EFLPTUFOWBOFFOFFOIFJEQSPEVDUOFNFOBGOBBSNBUFIFUWPMVNFWBO OJFUNBUFSJÄMFCBTJT
OBNFMJKLLFOOJT)JFSJOTQFMFOlFDPOPNJFTPGFYQFSUJTFm
EFQSPEVDUJFUPFOFFNUĠ EFUXFFEFlJOEVTUSJBMEJWJEFmSJDIU[JDIPQFLEXIBELE FFOCFMBOHSJKLFSPM%CONOMIES OF EXPERTISE
PPLXFMECONOMIES OF COMPLEXITY
SPECIALISATIE
PPLXFMQPTU'PSEJTNFHFOPFNE.ETWERKENVORMINGWBO HFOPFNE
LVOOFOWPPSEFMFOSFBMJTFSFOOBBSNBUFCFESJKWFOEFLFOOJT
TBNFOXFSLFOEF
UPFMFWFSEFFOVJUCFTUFEFOEFCFESJKWFOJTEBBSCJKWBOIFU TUSPNFOCJOOFOEFNETWERKENXBBSJO[JKBDUJFG[JKO 7FOLBUSBNBOFO
HSPPUTUFCFMBOHHFXPSEFO 4VCSBNBOJBNíëëí
PQUJNBBMCFOVUUFOFOFSWBOQSPGJUFSFO4PDJBBMFO
/JFUMBOHFSTUBBUOVIFUQSPEVDFSFOWBOHFTUBOEBBSEJTFFSEFNBTTB DVMUVSFFMLFOOJTLBQJUBBMTQFMFOFFOCFMBOHSJKLFSPMJOSFTQFDUJFWFMJKLIFU
QSPEVDUFODFOUSBBM
NBBSKVJTUEFlDVTUPNJ[BUJPOmPGXFMEFJOEJWJEVBMJTFSJOH WFSLSJKHFOWBOLFOOJTFOIFUTFMFDUFSFOWBOEFKVJTUFFONFFTUSFMFWBOUF
WBOQSPEVDUFO%FTUJKHFOEFXFMWBBSUIFFGUFSUPFHFMFJEEBUDPOTVNFOUFO CFTDIJLCBSFLFOOJT,PHVU íëëë
XJKTUFSPQEBUIJFSEPPSIFUBDDFOUWFS
EFBGHFMPQFOKBSFOWFFMFJTFOEFS[JKOHFXPSEFOFOFFOTUFSLFSFCFIPFGUF TDIVJGUWBOIFUWFSTUFSLFOWBOEFCFESJKGTJOUFSOFQSPDFTTFO
XBBSVJUJOIFU
IFCCFOBBOHFÈOEJWJEVBMJTFFSEFQSPEVDUFO)JFSEPPSNPFUFOCFESJKWFO WFSMFEFOEFWPPSOBBNTUFDPODVSSFOUJFWPPSEFMFOXFSEFOCFIBBME
OBBS
GMFYJCFMFSFONFFSNPEVMBJSQSPEVDFSFO +½HFSTFUBMìôôó
&FOPOUXJLLF CFESJKGTFYUFSOFQSPDFTTFO,PHVUTQSFFLUEBOPWFSIFUDSFÄSFOWBONFDIB
MJOHEJFOPHXPSEUWFSTUFSLUEPPSEFHSPFJFOEFJOUFSOBUJPOBMFDPODVSSFOUJF OJTNFOEJFIFUNPHFMJKLNBLFOPNTUSBUFHJTDIFLFOOJTCVJUFOEFFJHFO
FOEFIJFSNFFTBNFOIBOHFOEFQSPEVDUEJGGFSFOUJBUJF "U[FNB8FWFS POEFSOFNJOHUFJEFOUJGJDFSFO
UFEFMFOFOUFBCTPSCFSFOCJOOFOFFOCSFFE
ìôôí
/JFUBMMFFOEFQSJKTWBOFFOQSPEVDUJTWBOJOWMPFEPQIFUBBOLPPQ OFUXFSLWBOCFESJKWFO1BSS íëëí
CFOBESVLUCJOOFOIFUDPODFQUWBOEF
HFESBHWBODPOTVNFOUFO
NBBSPPLEFLXBMJUFJUFOFFOWPPSLFVSWPPS ECONOMIES OF EXPERTISEIPFXBBSEFWPMIFUJTWFSTDIJMMFOEFGBTFOWBOIFU
NFSLFOTQFMFOUFHFOXPPSEJHFFOCFMBOHSJKLFSPMCJKIFUOFNFOWBOBBOLPPQ QSPEVDUJFQSPDFTUFLVOOFOJOUFHSFSFO POEFSOFNJOHFOLVOOFOIJFSEPPS
CFTMJTTJOHFO LPTUFOCFTQBSFOEXFSLFO)FUCFUSFGUIJFSWFFMBMEJBHPOBMFRELATIES
EVT
%F[FGMFYJCFMFQSPEVDUJFJTNPHFMJKLHFXPSEFOEPPSEFPQLPNTUWBOEF TBNFOXFSLJOHTWFSCBOEFOUVTTFOCFESJKWFOVJUWFSTDIJMMFOEFCFESJKGTUBLLFO
JOGPSNBUJFUFDIOPMPHJF
EJFFSUPFIFFGUHFMFJEEBUBQQBSBUFOTOFMPNTUFMCBBS
[JKOFONFFSWPVEJHFHFCSVJLTNPHFMJKLIFEFOIFCCFOHFLSFHFO #FSUSBN )JFSOBBTUWFSTUFSLUPPLEFNPOEJBMJTFSJOHWBOEFFDPOPNJFEF[FWFSTDIVJ
4DIBNQìôôì
7PPSEFCFESJKGTPSHBOJTBUJFCFUFLFOUEJUEBU[PXFMHSPUFBMT WJOHFOCJOOFOIFUCBTJTNPEFMWBOEFQSPEVDUJFFDPOPNJF"NJO5ISJGU
LMFJOFCFESJKWFOHPFEJOEFNBSLULVOOFOPQFSFSFO%FUPFOFNFOEFEJWFSTJ ìôôí
POEFSTDIFJEFOESJFLFONFSLFOWBOEF[FNPOEJBMFFDPOPNJF
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O 2UIMTELIJKECONOMISCHE ONTWIKKELING EN NETWERKEN ī
5FOFFSTUFGVODUJPOFSFOTUFFETNFFSJOEVTUSJFÄOPQFFOXFSFMETDIBBMEPPS 7FMFOTQSFLFOJOEJUWFSCBOEPWFSEFPQLPNTUWBOEFOFUXFSLFDPOPNJF
HFCSVJLUFNBLFOWBONPOEJBMFOFUXFSLFO%JULPNUOJFUBMMFFOEPPSEF .BBSXBUIPVEUEJFOFUXFSLFDPOPNJFOVQSFDJFTJO
WPPSVJUHBOHWBOEFJOGPSNBUJFFODPNNVOJDBUJFUFDIOPMPHJF NBBSPPLIFU
TUFFETHSPUFSFBBOUBMGVTJFTFOPWFSOBNFTPQOBUJPOBBMFOJOUFSOBUJPOBBM ,BNBOO ìôóôîô
EFGJOJFFSUFFONETWERKBMTlFFOBDUJFWFJOUFSBDUJFUVTTFO
OJWFBVNBBLUIFUCFESJKWFOHFNBLLFMJKLFSPNUFPQFSFSFOFOUFGVODUJPOFSFO QBSUJDJQBOUFO XBBSCJKFFOTZOFSHFUJTDIFGGFDUPQUSFFEUm%JUCFUFLFOUEBU
PQFFOIPHFSFTDIBBM 7BO(FFOIVJ[FOìôôî
5FOUXFFEFJTIJFSNFFEF EFTBNFOXFSLJOHPGHFTDIBLFMEFUPFMFWFSJOHTFOVJUCFTUFEJOHTSFMBUJFT
QPMJUJFLFNBDIUWBOEFNVMUJOBUJPOBMTUPFHFOPNFO %JDLFOìôôí
5FOEFSEF UVTTFOCFESJKWFOCJOOFOFFOOFUXFSLUPUFFOHSPUFSFPQCSFOHTUMFJEFOEBO
WJOEUFSPQEJUNPNFOUUFWFOTFFOEFDFOUSBMJTBUJFWBOEFQSPEVDUJFQMBBUT XBOOFFSPOEFSOFNJOHFOPOBGIBOLFMJKLWBOFMLBBSCVJUFOEJUOFUXFSLPQF
%FOLIJFSCJKOJFUBMMFFOBBOEFFOPSNFTUJKHJOHWBOIFUBBOUBMNFFSWFTUJHJOHT SFSFO)FUOFUXFSLDPODFQUXPSEUJOEFMJUFSBUVVSFDIUFSOJFUFFOEVJEJH
POEFSOFNJOHFO EJFFFOGZTJFLSVJNUFMJKLFTDIFJEJOHWBOFDPOPNJTDIF HFCSVJLU IFULBOWBOVJUESJFPPHQVOUFOXPSEFOCFOBEFSE 7BOEFS,OBBQ
BDUJWJUFJUFOCJOOFOCFESJKWFOLBOGBDJMJUFSFO NBBSPPLBBOIFUWFSTDIJKOTFM íëëí 8BUUTíëëî
EBUCFESJKWFOJOUPFOFNFOEFNBUFIVONIET KERNACTIVITEITENVJUCFTUFEFO 5FOFFSTUFLBOFFOOFUXFSLXPSEFOHF[JFOBMTFFOTUSVDUVSBMJTUJTDI
&CFSTìôôô
DPODFQU$BTUFMMT ìôôñ
EPFUEJUCJKWPPSCFFMENFU[JKOWFSXJK[JOHOBBSEF
%FWFSTDIVJWJOHFOCJOOFOIFUCBTJTNPEFMWBOEFFDPOPNJFCFUFLFOFO OFUXFSLTBNFOMFWJOH5FOUXFFEFLBOFFOOFUXFSLXPSEFOHF[JFOBMT
OJFUEBUEFECONOMIES OF SCALEFOEFECONOMIES OF SCOPEUFHFOXPPSEJHHFFO lFFOHFIFFMWBOGZTJFLFCJOEJOHFOm)JFSCJKXPSEUPOEFSBOEFSFHFLFLFO
SPMNFFSTQFMFOCJOOFOEFFDPOPNJF NBBSXFMEBUIVOSFMBUJFWFCFUFLFOJT OBBSEFJOGSBTUSVDUVVSCJOOFOFFOHFCJFEFOEJFUVTTFOHFCJFEFO [PBMTTOFM
JTWFSNJOEFSE0PLJTIFUOJFU[PEBUOFUXFSLFOWBOCFESJKGTSFMBUJFTWPPS XFHFO XBUFSXFHFO MVDIUWBBSUWFSCJOEJOHFOFOPQFOCBBSUSBOTQPSU
IFUUJKEQFSLWBOGMFYJCFMFTQFDJBMJTBUJFOJFUCFTUPOEFO)FUJT [PNFOFO ;BOECFMUíëëð ,BOTLZìôñî
7FOLVUSBNBO4VCSBNBOJBN íëëí
FDIUFSKVJTUIFUTBNFOTQFMWBOEF[F 5FOEFSEFLVOOFOOFUXFSLFOXPSEFOHFWJTVBMJTFFSEBMTFFOIBOEFMJOHT
ESJFQBSBEJHNBmT ECONOMIES OF SCALE ECONOMIES OF SCOPEFOECONOMIES OF UIFPSFUJTDIPGGVODUJPOFFMDPODFQU)JFSJOLVOOFO[PXFMSFMBUJFTUVTTFOBMT
EXPERTISE
EBUEFCBTJTWPSNUWPPSEFIVJEJHFFDPOPNJTDIFPOUXJLLFMJOH CJOOFOPOEFSOFNJOHFOXPSEFOCFOBESVLUBMTIFUSBBNXFSLEBUOFUXFSLFO
%FKBSFOEBUNBTTBQSPEVDUJFEFNFFTUEPNJOBOUFWPSNWBOJOEVTUSJÄMFPSHB WPSNFOWPPSPOEFSIBOEFMJOH7PPSBMEF[FMBBUTUFCFOBEFSJOHXPSEUTUFFET
OJTBUJFXBT MJKLFOWPPSCJK NETWERKENTQFMFOFFOTUFFETCFMBOHSJKLFSSPM CFMBOHSJKLFSJOEFTPDJBBMXFUFOTDIBQQFMJKLFMJUFSBUVVS 6[[Jìôôñ 'SFFNBO
ìôôò
0PLJOEFWPPSMJHHFOEFTUVEJFTUBBUEF[FCFOBEFSJOHDFOUSBBM
/FUXFSLFDPOPNJFFOTUFEFMJKLFDPOPNJTDIFPOUXJLLFMJOH
&SCFTUBBUFFOWFSCBOEUVTTFOEFPOUXJLLFMJOHWBOOFUXFSLFOFOFDPOP
%FPQLPNTUWBOEFJOGPSNBUJFFODPNNVOJDBUJFUFDIOPMPHJF EFPQLPNTU NJTDIFPOUXJLLFMJOH ,BU[4IBQJSPìôóð 4FOOFUFBíëëí
8FXPSEFO
WBOEFLFOOJTFDPOPNJF EFUPFOFNFOEFNPOEJBMJTFSJOHFOEFJOEJWJEVBMJTF TUFFETBGIBOLFMJKLFSWBOOFUXFSLFOFOEFCFUFSFDPNNVOJDBUJFFOQSPEVD
SJOHWBOEFQSPEVDUJFIFCCFOFSUPFHFMFJEEBUFSCJOOFOPSHBOJTBUJFTFFO UJFUFDIOPMPHJFÄOMFJEFOFSUPFEBUEFMPLBMFCJOEJOHFOJOQPUFOUJFTUFFET
HSPFJFOEFOPPE[BBLJTPOUTUBBOPNIFUQSPEVDUJFQSPDFTUFGMFYJCJMJTFSFONFU NFFSBGOFNFOUFSXJKMEFNPOEJBMFCJOEJOHFOUPFOFNFO%JUCFUFLFOUFDIUFS
CFUSFLLJOHUPUUJKE QMBBUT DPOUSBDUFOFOCBBOJOIPVE%JUIFFGUOJFUBMMFFO OJFUEBUOFUXFSLFOJOIFUWFSMFEFOHFFOSPMTQFFMEFO%FOLCJKWPPSCFFME
HFMFJEUPUWFSTDIVJWJOHFOJOIFUFDPOPNJTDIFCBTJTNPEFM [PBMTXFIJFSCPWFO BBOEFXFSFMEPNTQBOOFOEFNBSJUJFNFOFUXFSLFOXBBSJO&VSPQFTFIBOEFMT
[BHFO IFUIFFGU[JDIPPLWFSUBBMEJOWFSBOEFSJOHFOJOEFPSHBOJTBUJFWPSN NBBUTDIBQQJKFOHFEJKEFO 5BZMPSíëëï
0OEFSOFNJOHFOXPSEFOEPPSEF[FPOUXJLLFMJOHFOJNNFSTHFEXPOHFO /JFVXJTFDIUFSEBUEFOFUXFSLFOXBBSJOXFBDUFSFO TUFFETHSPUFS
IVOUSBEJUJPOFMFIJÄSBSDIJTDIFFOCVSFBVDSBUJTDIFPSHBOJTBUJFTUSVDUVVSPQUF XPSEFOFOJOUFOTJFWFSXPSEFOHFCSVJLU NFFSWFSUBLUSBLFOFOCPWFOEJFO
HFWFOFOSFLFOJOHUFIPVEFONFUQSPEVDUJFNFUIPEFOXBBSJOOFUXFSLFOFFO TUFFETNJOEFSIJÄSBSDIJTDIWBOBBSEMJKLFOUFXPSEFO 7BOEFS,OBBQ8BMM
DFOUSBMFSPMTQFMFO&SPOUTUBBU[PFFOHSPUFSFOBESVLPQFFOSYSTEEM MET íëëí
%F[FPOUXJLLFMJOHFOIFCCFOOJFUBMMFFOHFMFJEUPUFFOWFSCFUFSEF
ģGENETWERKTEĤ ORGANISATIES GMFYJCJMJUFJUCJOOFOPSHBOJTBUJFT NBBSPPLUPUNFFSGMFYJCJMJUFJUJOEFSVJNUFMJK
7FSHFMJKLFOXFEF[FlHFOFUXFSLUFPSHBOJTBUJFTmNFUEFUSBEJUJPOFMFIJÄSBS LFPSHBOJTBUJFWBOCFESJKWJHIFJE%JUIFFGUUPUHFWPMHEBUCFESJKWFOOJFUNFFS
DIJTDIFPOEFSOFNJOHFO EBOLVOOFOXFDPOTUBUFSFOEBUPSHBOJTBUJFTJOEF [PBMTWSPFHFS TUSJLUHFCPOEFOIPFWFOUF[JKOBBOFFOTQFDJGJFLFWFTUJHJOHT
FFSTUHFOPFNEFHSPFQPWFSIFUBMHFNFFO .BMPOF-BVCBDIFSìôôó
QMBBUT JOEFGZTJFLF[JOWBOIFUXPPSE/FUXFSLFOLVOOFOFSWPPS[PSHFO
ìLMFJOFS[JKOFONJOEFSHFÈOUFHSFFSEPWFSEFQSPEVDUJFLPMPN EBUWPPSEFMFOEJFFFSTUQVVSMPDBUJFHFCPOEFOXBSFO OVPQFFOIPHFSTDIBBM
íGVODUJPOFMFOFUXFSLFOPOEFSIPVEFOEJFUPUWFSCVJUFOEFNVSFOWBO OJWFBVLVOOFOXPSEFOCFIBBME;FGBDJMJUFSFOIJFSNFFFFOWFSIPPHEFGMFYJ
IFUCFESJKGSFJLFO FO CJMJUFJUJOIFUQSPEVDUJFQSPDFT
îLFOOJT FOJOIFUCJK[POEFSlIVNBODBQJUBMm CJOOFOEFPOEFSOFNJOH
DFOUSBBMTUFMMFO
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O 2UIMTELIJKECONOMISCHE ONTWIKKELING EN NETWERKEN ī
6AN INDUSTRIªLE AGGLOMERATIES NAAR NETWERKEN OJFVXFWPSNFOBBOEFDMBTTJGJDBUJFUPFUFWPFHFO)FU.BSTIBMMJBBOTFEJTUSJDU
8BUCFUFLFOFOEF[FWFSBOEFSJOHFOJOEFFDPOPNJFWPPSJOEVTUSJÄMFFO [PVOJFU NFFS
SFQSFTFOUBUJFG[JKOWPPSEFIVJEJHFJOEVTUSJÄMFBHHMPNFSBUJFT
TUFEFMJKLFBHHMPNFSBUJFT %F8FTUFSTFFDPOPNJFÄOCFWJOEFO[JDINPNFO JOEFXFSFMEFDPOPNJF.BSLVTFOPOEFSTDIFJEUEBBSPNWJFSUZQFODPODFO
UFFMJOFFOPWFSHBOHTGBTF EBBSPWFSJTJFEFSFFOJOCJOOFOFOCVJUFOMBOEIFU USBUJFT PQCBTJTWBOEFBBSEWBOEFSFMBUJFTCJOOFOFFOEJTUSJDUUVTTFOEFWFS
FFOT%JUIFFGUHFWPMHFOWPPSEFTUSVDUVVSWBOEFFDPOPNJF EFPSHBOJTBUJF TDIJMMFOEFBDUPSFOFOEFNBUFWBOSFHJPOBMFJOCFEEJOH%F[FWFSTDIJMMFOJO
WBOEFQSPEVDUJFFOEFSVJNUFMJKLFDPOPNJTDIFPSHBOJTBUJFWBOCFESJKWJHIFJE SFMBUJFTHFWFOBBOMFJEJOHUPUVERSCHILLENDE TYPEN NETWERKEN*OIBBSUBYPOPNJF
"MTQSFLFOXFUFHFOXPPSEJHWBO[PXFMFFOEJFOTUFO FFOLFOOJTBMTFFO WJOEFOXFCFIBMWFIFUBMFFSEFSHFOPFNEF.BSTIBMMJBBOTFEJTUSJDUPPLIFU
OFUXFSLFDPOPNJF EJUCFUFLFOUOJFUEBUEFFDPOPNJFPPLlGPPUMPPTFmXPSEU lIVCBOETQPLFmEJTUSJDU IFUlTUBUFBODIPSFEmEJTUSJDUFOIFUlTBUFMMJUFQMBU
XBBSEPPSIFUPSHBOJTFSFOWBOEFFDPOPNJFPOEPPS[JDIUJHFODIBPUJTDI GPSNmEJTUSJDU
XPSEU#FQBBMEFGBDUPSFO [PBMTBHHMPNFSBUJFWPPSEFMFO CJOEFOCFESJKWFO %FlTBUFMMJUFmEJTUSJDUFOWFSXJK[FOOBBSFFODPODFOUSBUJFWBOCSBODIFGJMJBMFO
OPHTUFFETBBOFFO TUFEFMJKLF
MPDBUJF EJUHFMEUPPLWPPSEFOJFUNBUFSJÄMF PGOFWFOWFTUJHJOHFOEJFHFTUVVSEXPSEFOEPPSEFNPFEFSCFESJKWFOEJF
CJOEJOHFOWBOEFOFUXFSLFDPOPNJF 7BO0PSUFBíëëî
[JKIFUEBUEF[F CVJUFOIFUEJTUSJDUHFWFTUJHE[JKO;FIFCCFOFDIUFSXFJOJHJOUFSBDUJFNFUIVO
[JDIUFOEFMFPQBOEFSFQMFLLFONBOJGFTUFSFO EJSFDUFPNHFWJOH)PFXFMFSWBOVJUSVJNUFMJKLPPHQVOUTQSBLFJTWBOFFO
BHHMPNFSBUJF JTEJUGVODUJPOFFMHF[JFOOJFUIFUHFWBM CJOOFOEFDPODFOUSBUJF
)FUCFHSJQJOEVTUSJÄMFBHHMPNFSBUJFXFSEBBOIFUFJOEFWBOEFOFHFOUJFOEF CFTUBBOFSHFFOPGXFJOJHPOEFSMJOHFCBOEFOUVTTFOPOEFSOFNJOHFOFO
FFVXHFÈOUSPEVDFFSEEPPSEF"NFSJLBBOTFFDPOPPN"MGSFE.BSTIBMM BM HFTDIPPMEFBSCFJEXPSEUWBBLWBOCVJUFOEFSFHJPHFIBBME
WFSXJFSGIFU[JDIQBTWJFSEFDFOOJBHFMFEFOFFOQMBBUTJOIFUJOEVTUSJFCFMFJE )FUlIVCBOETQPLFmEJTUSJDUEBBSFOUFHFOTUBBUWPPSFFOBHHMPNFSBUJF
CJKWPPSCFFMEIFUHSPFJQPPMCFMFJE0PSTQSPOLFMJKLIBEIFUCFHSJQCFUSFLLJOH XBBSJOFFOHSPPUCFESJKG CJKWPPSCFFMEFFONVMUJOBUJPOBM
FFOOFUXFSLqFFO
PQIFUWFSTDIJKOTFMEBUFFOBBOUBMLMFJOFFONJEEFMHSPUFCFESJKWFONFUMPLBMF TQBLFOTZTUFFNqSPOE[JDIDSFÄFSUFOSFHVMFFSU XBBSJOOBCJKHFMFHFOLMFJOF
FJHFOBBST EJFBMMFNBBMJOEF[FMGEFCFESJKGTUBLPGJOEVTUSJFBDUJFG[JKO [JDI FONJEEFMHSPUFCFESJKWFOBMTUPFMFWFSBODJFSTGVOHFSFO%JUTPPSUDPODFO
HFPHSBGJTDI
HJOHFODPODFOUSFSFO%BUEFEFO[FOJFU[POEFSSFEFO&S[JKO USBUJFTXPSEUHFLFONFSLUEPPSFFOMFWFOEJHFIBOEFMCJOOFOIFUEJTUSJDU EJF
OBNFMJKLBBO[JFOMJKLFWPPSEFMFOWFSCPOEFOBBOEFWPSNJOHWBOEF[FBHHMP FDIUFSEPPSEFlIVCm IFULOPPQQVOUCFESJKG XPSEUHFEJSJHFFSE5VTTFOEF
NFSBUJFTPGJOEVTUSJÄMFEJTUSJDUFO*O[JKOLMBTTJFLFXFSL EF0RINCIPLES OF DPODVSSFSFOEFCFESJKWFOWJOEUOBVXFMJKLTJOUFSBDUJFQMBBUT)FUJTEBOPPL
%CONOMICS CFTDISJKGU.BSTIBMM ìóôë
EF[F[PHFOBBNEFFDPOPNJTDIFFYUFS OJFUWFSXPOEFSMJKLEBUEFMFWFOTWBUCBBSIFJEWBOEFLMFJOFCFESJKWFO FOPQEF
OBMJUFJUFOBHHMPNFSBUJFWPPSEFMFOEJFPODPOUSPMFFSCBBSFOPOSFHVMFFSCBBS MBOHFUFSNJKOPPLEFMFWFOTWBUCBBSIFJEWBOIFUJOEVTUSJÄMFEJTUSJDU JOTUFSLF
[JKOWPPSFFOJOEJWJEVFFMCFESJKGFOEJFWPPSULPNFOVJUFFOSFHJPOBMFDPO NBUFBGIBOLFMJKLJTWBOEFQSFTUBUJFTWBOIFUCFESJKGEBUEFlIVCmWPSNU
DFOUSBUJFWBOCFESJKWJHIFJE)JKOPFNUCJKWPPSCFFMEEFCFTDIJLCBBSIFJEWBO #FLFOEFWPPSCFFMEFOWBOlIVCBOETQPLFmEJTUSJDUFO[JKOEFBVUPJOEVTUSJF
HFTDIPPMEFFOHFTQFDJBMJTFFSEFBSCFJE EFBBOXF[JHIFJEWBOJOUFSNFEJBJSF SPOE%FUSPJU 'PSE $ISZTMFS BOEýă
EFWMJFHUVJHJOEVTUSJF #PFJOH
FOTPGU
HPFEFSFOFOEFNPHFMJKLIFJEPNNFUFMLBBS PQFFOTOFMMFNBOJFS OBBTU XBSFJOEVTUSJF .JDSPTPGU
OBCJK4FBUUMF FOEFNJDSPFMFLUSPOJDBJOEVTUSJF
JEFFÄOPWFSIFUWFSCFUFSFOWBOQSPEVDUFO PPLUFDIOPMPHJTDIFFOPSHBOJTB 1IJMJQT
JO&JOEIPWFO
UPSJTDIFJOOPWBUJFTVJUUFXJTTFMFO JOGPSNBUJFPGLFOOJTTQJMMPWFST
5FOTMPUUF[JKOFSOPHEFlTUBUFBODIPSFEmEJTUSJDUFO%F[FWFSTDIJMMFO
)FUJOEVTUSJÄMFEJTUSJDULFONFSLU[JDIEBOPPLEPPSFFOIPHFNBUFWBO RVBOFUXFSLTUSVDUVVSOJFUPGOBVXFMJKLTWBOEFlIVCBOETQPLFmEJTUSJDUFO
TQFDJBMJTBUJF GMFYJCJMJUFJUFOTUFSLFJOUFSOFBINDINGEN NBBSUFWFOTEPPS NBBSXPSEFOJOUFHFOTUFMMJOHUPUEFMBBUTUFOJFUHFDSFÄFSEFOHFSFHVMFFSE
XFJOJHDPNNVOJDBUJFPWFSFOXFFSNFUCFESJKWFOWBOCVJUFOIFUEJTUSJDU EPPSNVMUJOBUJPOBMT NBBSEPPSPWFSIFJETJOTUBOUJFTPGOPOQSPGJUJOTUFMMJOHFO
%FHFEBDIUFBDIUFSEF[FJOUFSOFNETWERKENJTEBUBMMFCFESJKWFOEJFCJOOFO )FUCFUSFGUIJFSBHHMPNFSBUJFTSPOECJKWPPSCFFMEFFONJMJUBJSFCBTJT FFO
EF[FDPODFOUSBUJFWBMMFO QSPGJUFSFOWBOEFIJFSCPWFOHFOPFNEFDPODFO VOJWFSTJUFJUPGSFHFSJOHTHFCPVXFO
USBUJFWPPSEFMFO XBUXFFSMFJEUUPUFFOHSPFJJOCFESJKWJHIFJEFOXFMWBBSU
CJOOFOEFSFHJP)FU.BSTIBMMJBBOTFEJTUSJDUJTEBOPPLQVVSHFCBTFFSEPQ .BSLVTFO ìôôñ
FO(VFSSJFSJ1JFUSPCFMMJ íëëë
TUFMMFOEBUQSPUPUZQFO
FYSIEKE NABIJHEIDFFOPQUJNBMFCFOVUUJOHWBOEFFDPOPNJTDIFFYUFSOBMJUFJUFO WBOJOEVTUSJÄMFEJTUSJDUFOJOEFXFSFMEOJFUHFNBLLFMJKLUFWJOEFO[JKO#PWFO
XPSEUCFIBBMEEPPSEFHFPHSBGJTDIFBGTUBOEUVTTFOCFESJKWFOUFNJOJNB EJFO[JKOSVJNUFMJKLHFDPODFOUSFFSEFBDUJWJUFJUFONFUFFOTUFSLFSFHJPOBMF
MJTFSFO BBOHF[JFOEJUEFTBNFOXFSLJOHUVTTFOCFESJKWFOTUFSLCFWPSEFSUFO JOCFEEJOH lTUJDLZQMBDFTm
[PBMT4JMJDPO7BMMFZFO3PVUFìíó WBBLKVJTUNFOH
EFUSBOTBDUJFLPTUFOWPPSPOEFSOFNJOHFOUPUFFONJOJNVNCFQFSLU7PMHFOT WPSNFOWBOEFWJFSPOEFSTDIFJEFOUZQFO%JU[PVCFUFLFOFOEBUEFDMVTUFSJOH
WFMFOJTEJUIFULMBTTJFLFSFHJPOBBMFDPOPNJTDIFOFUXFSL WBOFFOCFQBBMEFJOEVTUSJFPPLBOEFSF TVC
TFDUPSFOLBOBBOUSFLLFOFO[P
LBOMFJEFOUPUBHHMPNFSBUJFWPPSEFMFO
*OOBWPMHJOHWBO.BSTIBMMTUFMEF"OO.BSLVTFO ìôôñ
FFOFFVXMBUFS 1PSUFS ìôôë
CFOBESVLUEBBSPNEFPOEFSMJOHFDPOUBDUFOUVTTFODPODFO
WPPSPNIFUDPODFQUWBOEFJOEVTUSJÄMFEJTUSJDUFOUFWFSCSFEFOFOFFOBBOUBM USBUJFTWBOWFSTDIJMMFOEFTFDUPSFO%PPSEBUTFDUPSFOOJFUNFFS[PWFFMPQ
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O 2UIMTELIJKECONOMISCHE ONTWIKKELING EN NETWERKEN ī
[JDI[FMGTUBBO NBBSEPPSFDPOPNJTDIF UFDIOPMPHJTDIFFOPSHBOJTBUPSJTDIF CFSFJLCBBS[JKO 7BOEFS,OBBQíëëí
.FUBOEFSFXPPSEFOSFMBUJFWFBGTUBOE
WFSBOEFSJOHFOTUFFETOBVXFSNFUFMLBBSWFSXFWFOSBLFO LVOOFOXF OFFNUJOCFUFLFOJTUPF$BTUFMMT ìôôñ
TQSFFLUWBOFFOBDDFOUWFSTDIVJWJOH
EFDPODFOUSBUJFWBOFFOTQFDJGJFLFCFESJKGTUBLOJFUMPTNFFS[JFOWBOFFO WBOFFOlTQBDFPGQMBDFTmOBBSFFOlTQBDFPGGMPXTm%JUCFUFLFOUOJFUEBUXF
DPODFOUSBUJFWBOCFESJKWJHIFJEJOEFCSFEF[JOWBOIFUXPPSEqEVTPQ BGTUFWFOFOPQFFOTJUVBUJFWBOFFOSPACE OF FLOWS NBBSKVJTUPQFFOTJUVBUJF
HSPPU
TUFEFMJKLOJWFBV%JUBSHVNFOUHBBU[FLFSPQXBOOFFSXFq[PBMTJO XBBSJO[JDI[PXFMFFOSPACE OF PLACESWPPSEPFUBMTFFOSPACE OF FLOWS&FOTJUV
POTPOEFS[PFLqEFOFUXFSLWPSNJOHWBOTFDUPSFOBMTEFJOEVTUSJF HSPPU BUJFEVT XBBSJOEFDPNCJOBUJFWBOFOJOUFSBDUJFUVTTFOEF[FCFHSJQQFOBMT
IBOEFMFO[BLFMJKLFEJFOTUWFSMFOJOHXJMMFOBOBMZTFSFO7PPSBMEFMBBUTUF DSVDJBBMXPSEFOHF[JFO
TFDUPSJTHF[JFOIBBSQSFTUBUJFTKVJTUIFFMFSHBGIBOLFMJKLWBOEFQSFTUBUJFTWBO
BOEFSFJOEVTUSJFÄO UFSXJKMEFCFESJKGTUBL[FMGCPWFOEJFO[FFSIFUFSPHFFO )FU[JKOUFHFOXPPSEJHOJFUBMMFFONFFSQMBBUTLFONFSLFOEJFUFMMFOJOEF
WBOBBSEJT)FUBHHMPNFSBUJFCFHSJQEJFOUEBBSPNUFXPSEFOWFSCSFFEPN WFTUJHJOHTQMBBUTLFV[FWBOPOEFSOFNJOHFO NBBSPPLUFDIOPMPHJTDIFFODVM
PPLTUFEFMJKLFTQFDJBMJTBUJFTFODPNQMFNFOUBSJUFJUFOJOEFFDPOPNJTDIFOFU UVSFMFOBCJKIFJETQFMFOFFOCFMBOHSJKLFSPMJOIFUHFCSVJLWBOWFSHFMJKLCBSF
XFSLTUSVDUVSFOUFLVOOFOCFUSFLLFO UFDIOPMPHJFÄOPGXFSLQSPDFTTFO7PPSEF[FOJFVXFlTPPSUFOmOBCJKIFJEJTEF
BBOXF[JHIFJEWBOGZTJFLFOBCJKIFJEOJFUTUSJLUOPPE[BLFMJKL4BNFOXFSLJOHT
+BDPCT ìôñô
DPOTUBUFFSUEBUSFHJPOBMFTFDUPSBMFEJWFSTJUFJUFFOTUJNVMFSFOE WFSCBOEFOUVTTFOCFESJKWFOIPFWFOOJFUBMMFFOMPLBBMWBOBBSEUF[JKO [F
FGGFDUIFFGUPQJOOPWBUJF PQWFSUJDBMFJOUFHSBUJFJOEFCFESJKGTLPMPNFOPQEF LVOOFO[JDIPQFMLHFXFOTUTDIBBMOJWFBVWPPSEPFO/FUXFSLWPSNJOHFO
TBNFOXFSLJOHUVTTFOJOEVTUSJFÄO%F[FOPUJFJTTUFFETCFMBOHSJKLFSHFXPS OFUXFSLPOUXJLLFMJOHIFCCFOUPUHFWPMHHFIBEEBUBHHMPNFSBUJFWPPSEFMFO
EFOCJOOFOIFUDPODFQUWBOEFVSCBOJTBUJFWPPSEFMFO%FNBUFXBBSJOEF[F LVOOFOXPSEFOWFSTQSFJEPWFSEFFDPOPNJTDIFSVJNUFFOIJFSEPPSPQFFO
WPPSEFMFOFFOSPMTQFMFO MPPQUFDIUFSVJUFFOWBOCFESJKGUPUCFESJKG)JFSEPPS TUFFETIPHFSTDIBBMOJWFBVLVOOFOXPSEFOCFIBBME +PIBOTTPO2VJHMFZ
FSPEFFSUIFUPPSTQSPOLFMJKLFJEFFBDIUFSEFVSCBOJTBUJFWPPSEFMFO OBNFMJKL íëëï
/FUXFSLWPPSEFMFOIFCCFOJOQSJODJQFEF[FMGEFLFONFSLFOBMTEF
EBU[FPQHBBOWPPSBMMFCFESJKWFOCJOOFOFFOTUFEFMJKLFDPODFOUSBUJF EBU[F LMBTTJFLFBHHMPNFSBUJFWPPSEFMFOFOLVOOFOEBBSWPPSBMTTVCTUJUVVUXPSEFO
EPPSBMMFCFESJKWFOCFIBBMELVOOFOXPSEFOFOEBU[FMPTTUBBOWBOSVJNUFMJKL HF[JFO NBBS[FIFCCFOUFHFMJKLFSUJKEFFOHSPUFSFSFJLXJKEUF%JUCFUFLFOU
GVODUJPOFMFSFMBUJFTUVTTFOPOEFSOFNJOHFO%JUQSPCMFFNLPNUNFEFWPPSU OJFUEBUGZTJFLFOBCJKIFJEOJFUNFFSXPSEUNFFHFOPNFOJOEFMPDBUJFLFV[F
VJUEFUFHFOTUFMMJOHUVTTFOMPLBMJTBUJFWPPSEFMFO JOJOEVTUSJÄMFEJTUSJDUFO
FO "GTUBOEJT JOUFHFOTUFMMJOHUPUXBUCJKWPPSCFFME$BJSODSPTT ìôôò
DMBJNU
VSCBOJTBUJFWPPSEFMFOEFFFSTUF[JKOTFDUPSTQFDJGJFL UFSXJKMEFUXFFEF BCTPMVVUOJFUlEPPEm FOEJUHFMEU[FLFSWPPSEFNFFSTUSBUFHJTDIFFO
PQHBBOWPPSBMMFCFESJKWFOCJOOFOFFODPODFOUSBUJF *TBSEìôðñ
IPPHXBBSEJHFLFOOJTJOUFOTJFWFXFSL[BBNIFEFO 7BO0PSUFBíëëî
%PPSEBUEFSFDFOUFFDPOPNJTDIF UFDIOPMPHJTDIFFOPSHBOJTBUPSJTDIF (FBWBODFFSEFUFDIOPMPHJTDIFPOUXJLLFMJOHFONBLFOPOTXFMJTXBBSTUFFET
POUXJLLFMJOHFOFSUPFMFJEFOEBUWFSTDIJMMFOEF TVC
TFDUPSFONFFSFONFFS NPCJFMFS NBBSEJUOFFNUOJFUXFHEBUWPPSTPNNJHFFDPOPNJTDIFUSBOT
NFUFMLBBSWFSXFWFO[JKO WPMTUBBUEF[FDMBTTJGJDBUJFFDIUFSOJFUMBOHFS&S BDUJFTQFSTPPOMJKLDPOUBDUWBODSVDJBBMCFMBOHJT [FLFSXBOOFFSNFOUFNBLFO
EJFOUFFOEFSEFDBUFHPSJFUFXPSEFOPOEFSTDIFJEFO XBBSJOFDPOPNJTDIF IFFGUNFUEFPWFSESBDIUWBOJNQMJDJFUFLFOOJT
TDIBBMWPPSEFMFOXFMJTXBBSCFTUBBOJOFFOPNHFWJOHWBOSFHJPOBMFEJWFSTJ %FIJFSCPWFOHFOPFNEFPOUXJLLFMJOHFOIFCCFOEBBSFOUFHFOXFMBMT
UFJU NBBSWPPSBMRELATIE OF NETWERKSPECIFIEK[JKO*O[PmOHFWBMTQSFLFOXF IZQPUIFUJTDIHFWPMHEBUIFUOJFU[P[FFSNFFSHBBUPNEFBGTUBOEUVTTFO÷FOø
WBONETWERKEXTERNALITEITEN DG+PIBOTTPOFBìôôï
8BBSlLMBTTJFLFmVSCBOJ SVJNUFMJKLGZTJFLFSFMBUJFT
NBBSPNEFTBNFOTUFMMJOHWBO OFUXFSL
DMVTUFST
TBUJFWPPSEFMFOJEFBMJUFSPQHBBOWPPSBMMFCFESJKWFOCJOOFOFFODPODFOUSBUJF FOEFBBSEWBOEFSFMBUJFTUVTTFOEFCFESJKWFO;PXFMEJWFSTJUFJUBMTTQFDJBMJTB
CJKWPPSCFFMEJOGSBTUSVDUVVS WPPS[JFOJOHFOFOEJWFSTFOHSPPUBSCFJETBBO UJFLVOOFOWBOCFMBOH[JKOJOEF[FOFUXFSLFO BGIBOLFMJKLWBOEFTBNFOTUFM
CPE
FOHFSFMBUFFSE[JKOBBOEFCFWPMLJOHTPGCFESJKWJHIFJETPNWBOHWBO MJOH UZQFCFESJKWFO
FONBUFWBOJOCFEEJOHFSWBO.FUBOEFSFXPPSEFO EF
FFOTUFEFMJKLFDPODFOUSBUJF WFSXJK[FOSFMBUJFPGOFUXFSLWPPSEFMFOOBBSEF MPDBUJFBOTJDITQFFMUOJFUNFFSEFNFFTUDFOUSBMFSPMJOIFUWFTUJHJOHTQMBBUT
DMVTUFSJOHWBOHFSFMBUFFSEFCFESJKWJHIFJE 'SFOLFOFBíëëï
CFMFJEWBOPOEFSOFNJOHFO NBBSEF GVODUJPOFMF
QPTJUJFEJFFFOCFESJKGLBO
JOOFNFOCJOOFOFFOOFUXFSL WBODMVTUFST
)FUHBBUEVTPNIFUCFIBMFO
)PFXFMPPLCJKEF[FCFHSJQQFOIFUSFHJPOBMFTDIBBMOJWFBVOPHDFOUSBBMTUBBU WBOFFONBYJNBMFIPFWFFMIFJEOFUXFSLFYUFSOBMJUFJUFOEPPSCFSFJLCBBSIFJE
WFSBOEFSUEFJOUFSQSFUBUJFWBOIFUBGTUBOETCFHSJQEPPSJOUFSTFDUPSBMFOFU UPFHBOLFMJKLIFJE
ÂOOBCJKIFJEPQUJNBBMUFDPNCJOFSFO)JFSCJKNPFUPWFSJ
XFSLSFMBUJFT/BBTUGZTJFLFBGTUBOETQFFMUEBOPPLFUNCTIONELE AFSTANDFFOSPM HFOTXFMXPSEFOWFSNFMEEBUEFFYUFSOBMJUFJUFOOJFUQFSEFGJOJUJFPQWFSTDIJM
CJKEFWPSNJOHWBODMVTUFSTFOOFUXFSLFO FOEBBSNFFCJKPQUSFEFOEFOFU MFOEFTDIBBMOJWFBVTIFU[FMGEFIPFWFOUFXFSLFO 7BO0PSUíëëï $BCVT
XFSLFYUFSOBMJUFJUFO%FPQLPNTUWBOEFOFUXFSLFDPOPNJFIFFGUFSOBNFMJKL 7BOIBWFSCFLFíëëñ
#PWFOEJFONPFUFOEFTDIBBMOJWFBVTJOPOEFSMJOHF
WPPSHF[PSHEEBUBGTUBOEOJFUIFUFOJHFDSJUFSJVNWPPSMPDBUJFLFV[FNFFSJT TBNFOIBOHXPSEFOCF[JFO
"GTUBOEIFFGUHFEFFMUFMJKLQMBBUTHFNBBLUWPPSUPFHBOLFMJKLIFJE PGUFXFMEF
NBUFXBBSJOJOGPSNBUJF LFOOJTFOLMBOUFO JOFJHFOFOBOEFSFTFDUPSFO
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O 2UIMTELIJKECONOMISCHE ONTWIKKELING EN NETWERKEN ī
4UFEFMJKLFTUSVDUVSFOFOTUFEFMJKLFOFUXFSLFO PPLOBBSFFOEFSHFMJKLFWFSBOEFSJOH [JFIFUJOMFJEFOEFIPPGETUVL
&SJTFDI
UFSOPHHFFOFFOEVJEJHIFJEPWFSEFWSBBHPGEF[FWFSBOEFSFOEFSVJNUFMJKLF
8FLVOOFO[PDPOTUBUFSFOEBUFSFFOBDDFOUWFSTDIVJWJOHJTPQHFUSFEFOWBO XFSLFMJKLIFJEEBBEXFSLFMJKLBMBBOXF[JHJT MBBUTUBBOIPFFSCFMFJETNBUJH
BHHMPNFSBUJFTOBBSOFUXFSLFO&FOBDDFOUWFSTDIVJWJOHEJFIFUSVJNUFMJKLF NFFNPFUXPSEFOPNHFHBBO
QBUSPPOEBOJHJOEFXBSIFFGUHFTDIPQU [PXPSEUWBBLHF[FHE7BOEFS-BBO 8BBSJOIFUWFSMFEFOEFVJUCSFJEJOHWBOIFUTUFEFMJKLHFCJFEMPVUFSEVJEEF
ìôôó
CJKWPPSCFFMENFFOUEBUEFFFSEFSHFTDIFUTUFFDPOPNJTDIF UFDIOPMP PQIFUVJUFFOHSPFJFOWBOXPPOFOXFSLSFMBUJFTCJOOFOTUBETHFXFTUFMJKL
HJTDIFFOPSHBOJTBUPSJTDIFPOUXJLLFMJOHFOOJFUBMMFFODPOTFRVFOUJFTIFCCFO WFSCBOE XPSEUJOEFIVJEJHFCFMFJETGJMPTPGJFCFBSHVNFOUFFSEEBUTVCVSCBOF
HFIBEWPPSEFSFMBUJFTUVTTFOCFESJKWFO NBBSPPLWPPSEFSTEDELIJKE STRUCTUUR HFCJFEFO[JDITUFFETNFFSPOUQPQQFOUPUMPLBMFDFOUSBEJFFJHFOFDPOPNJ
*NNFST XBBSJOIFUUJKEQFSLWBO.BSTIBMMFO*TBSEWPPSIFUCFIBMFOWBOFDP TDIFBDUJWJUFJUFOPOUXJLLFMFOFOIJFSEPPSHBBODPODVSSFSFONFUEFPPS
OPNJTDIFFYUFSOBMJUFJUFOBMMFFOGZTJFLFOBCJKIFJEWBOCFMBOHXBT NBBLU TQSPOLFMJKLFTUFEFMJKLFLFSO)FUSFTVMUBBUJTFFONFFSLFSOJHFTUBE XBBSJO
EFOFUXFSLFDPOPNJFNFUIBBSUFDIOPFDPOPNJTDIFFODVMUVSFMFOBCJKIFJE EFGVODUJPOFMFSFMBUJFTOJFUNFFSFFO[JKEJH[JKO NBBSLSJTLSBT7FFMBMLPNU
IFUNPHFMJKLPNBHHMPNFSBUJFWPPSEFMFOUFCFIBMFOPQIPHFSFSVJNUFMJKLF EJUUPUVJUESVLLJOHJOFFOTQFDUSVNWBONFFSWPVEJHFSFMBUJFT%FWFSWPFST
TDIBMFO"BOHF[JFOEFTUFEFMJKLFHFCJFEFOXPSEFOCFQBBMEEPPSEFFDPOP TUSPNFO JOEFWPSNWBOXPPOXFSLQFOEFMNBBSPPLGVODUJPOFMFSFMBUJFT
NJTDIFCFESJKWJHIFEFOEJF[JDICJOOFOIVOFDPOPNJTDIFHSFO[FOBGTQFMFO UVTTFOCFESJKWFO
HBBOOJFUNFFSBMMFFOWBOEFTVCVSCTOBBSEFPVEFTUFEFMJK
[BMFFOWFSBOEFSJOHWBOEFFDPOPNJTDIFHSFO[FOFSUPFMFJEFOEBUEFTUBE LFLFSO NBBSPPLEFBOEFSFLBOUPQ#PWFOEJFOPOUXJLLFMFO[JDISFMBUJFT
NFFWFSBOEFSU UVTTFOEFTVCVSCBOFHFCJFEFOPOEFSMJOH
;PXBTEFTUBEJOIFUQSFJOEVTUSJÄMFUJKEQFSL[FFSDPNQBDUFOHFDFOUSBMJ %BUEFIJFSCPWFOHFOPFNEFPOUXJLLFMJOHFOWPPSXPPOXFSLWFSLFFSMJKLFO
TFFSEWBOBBSE
EPPSEBUBGTUBOEWBBLFFOHSPUFCBSSJÁSFWPSNEFWPPSSFMBUJFT UFCFTUBBO
CFUFLFOUFDIUFSOJFUEBUEFDFOUSBMFTUBEIBBSEPNJOBOUFQPTJUJF
NFUCFESJKWFOCVJUFOEFTUFEFO%FTUBELPOIBBSGVODUJPOFMFHSFO[FOHBBO IFMFNBBMIFFGUWFSMPSFO)FUCFUFLFOUXFMEBUIFUGVODUJPOFSFOWBOEFTUBE
WFSMFHHFOUPFOEFNPCJMJUFJU[JDIHFTUBBHHJOHPOUXJLLFMFOFOEFNPHFMJKL BGIBOLFMJKLJTHFXPSEFOWBOIFUGVODUJPOFSFOWBOIFUSFHJPOBBMCFHSFOTEF
IFEFOUPUDPNNVOJDBUJFUPFOBNFO EFOLCJKWPPSCFFMEBBOEFUSBN
EFUSFJO OFUXFSLXBBSJO[JKPQFSFFSU7PMHFOT7BOEFS-BBO ìôôó
LSJKHFO
CJOOFOEJU
FOEFUFMFHSBBGJOEFOFHFOUJFOEFFFVXFOEFUFMFGPPO
EFBVUPNPCJMJTFSJOH SBBNXFSLWBOFFOHSPPUTDIBMJHFTUFEFMJKLF[POF
HFCJFEFOTUFFETNFFSEJF
FOEFÿùĊJOEFUXJOUJHTUFFFVX;PPOUTUPOEFOTUBETHFXFTUFOPGEBHFMJKLTF GVODUJFTXBBSWPPS[JKDPNQBSBUJFGIFUCFTUHFTDIJLU[JKO%JUCFUFLFOUEBUEF
BDUJWJUFJUFOTZTUFNFOEJFNFFTUBMXFSEFOBGHFCBLFOEPQCBTJTWBOEFCFMBOH PQLPNTUWBOEFDPNQMFYFTUFEFMJKLF[POFHFQBBSEHBBUNFUGVODUJPOFMF
SJKLTUFXPPOXFSLSFMBUJFT-PLBMFFDPOPNJTDIFHSPFJFOXFMWBBSUXBSFO TFMFDUJWJUFJU%F[FTQFDJBMJTBUJFHBBUPQIBBSCFVSUXFFSHFQBBSENFUFFOUPF
OJFUBMMFFONFFSBGIBOLFMJKLWBOEFTUBETLFSO
NBBSPPLWBOEFFDPOPNJTDIF OBNFWBOEFWFSWPFSTTUSPNFO5PFUTFOXFEFTUFEFMJKLFOFUXFSLIZQPUIFTF
POUXJLLFMJOHJOEFCVJUFOXJKLFOFOWPPSTUFEFO FDIUFSPQCBTJTWBOQFOEFMEBUB
EBOCMJKLUEFDMBTTJGJDBUJFWBOOFUXFSLTUFEFO
%FSFMBUJFUVTTFOIFUTUBETDFOUSVNFOIFUPNMJHHFOEFHFCJFECMFFGFDIUFS FOTUFEFMJKLFOFUXFSLFOJO/FEFSMBOEHFFOHFNFFOHPFEUF[JKO 7BOEFS
OPHMBOHFUJKEQPMBJSFOIJÄSBSDIJTDIOPEBBMWBOBBSE%FFDPOPNJTDIFBDUJWJ -BBOìôôó
1MBBUTFONFUIJÄSBSDIJTDIOPEBMFSFMBUJFTUVTTFODFOUSBMFTUBEFO
UFJUFOWPOEFOQMBBUTJOEFTUFEFMJKLFLFSO
UFSXJKMEFTVCVSCBOFHFCJFEFO PNHFWJOHPWFSIFFSTFOOPHTUFFET
JOFFSTUFJOTUBOUJFMPVUFSFFOXPPOGVODUJFWFSWVMEFO.FUBOEFSFXPPSEFO
%F[FSFTVMUBUFOXJK[FOFSPQEBUEFUSBOTJUJFWBOIFUDFOUSBMFQMBBUTFO
ÂÂOLFSOXBTWFSBOUXPPSEFMJKLWPPSEFBSCFJETWSBBH
UFSXJKMEFPNMJHHFOEF TZTUFFNOBBSFFOOFUXFSLTZTUFFNJO/FEFSMBOE[FLFSOPHOJFUJTWPMUPPJE
HFCJFEFOWPPSIFUBSCFJETBBOCPE[PSHEFO%JUIJÄSBSDIJTDIFTZTUFFNXFSE 8BBSCJKWPPSCFFMEEF/PPSEWMFVHFMWBOEF3BOETUBOEOPHIFUNFFTUFMJKLUPQ
WFSPPS[BBLUEPPSlIFUGFJUEBU<JOFFOWPMMFEJHIJÄSBSDIJTDITZTUFFN>TUFEFO FFONVMUJOPEBBMVSCBBOOFUXFSL
LFOOFOEFPWFSJHF/FEFSMBOETFTUFEFMJKLF
WBOEF[FMGEFPNWBOHPPLEF[FMGEFGVODUJFTWFSWVMMFO
IFU[FMGEFSVJNUFMJKLF HFCJFEFOFFOEFSHFMJKLOFUXFSLOPHOJFU#FOBESVLUNPFUXPSEFOEBUEF
CFSFJLIFCCFOFOHFPSJÄOUFFSE[JKOPQEFTUBEEJFFSJOEFIJÄSBSDIJF TUVEJFWBO7BOEFS-BBO ìôôó
JTHFCBTFFSEPQEBUBVJUIFUCFHJOWBOEFKBSFO
<PQXBBSUT>EJSFDUPQWPMHUXBBSEPPSFSHFFOFDPOPNJTDIFOPPE[BBLJTPN OFHFOUJHWBOEFWPSJHFFFVX
FOOJFULJKLUOBBSEFPOUXJLLFMJOHFOEPPSEF
UPUFFOPOEFSMJOHFVJUXJTTFMJOHWBOHPFEFSFOFOEJFOTUFOUFLPNFOUVTTFO UJKE)FUJTEVTOJFUCFLFOEPGJOSFMBUJFWFUFSNFOEPPSEFUJKEIFFOXFM
TUFEFWBOHFMJKLFPNWBOHm 7BOEFS,OBBQíëëíôñ
8FTQSFLFOEBOPPL TQSBLFJTWBOLSJTLSBTSFMBUJFT
FOFSEVTXFMMJDIUHFTQSPLFOLBOXPSEFOWBO
XFMWBOIFUlDFOUSBMFQMBBUTFOTZTUFFNm #BUUFOìôôð
FFOBDDFOUWFSTDIVJWJOH;PBMTHF[FHE
CMJKLUJOBCTPMVUFUFSNFOEFDFOUSBMF
QMBBUTFOIJÄSBSDIJFJOXPPOXFSLSFMBUJFTOPHEVJEFMJKLBBOXF[JH
%FPQLPNTUWBOEFOFUXFSLFDPOPNJFIFFGUPPLDPOTFRVFOUJFTWPPSEF
POUXJLLFMJOHWBOEFTUBE;JKLBOFSJOQPUFOUJFWPPS[PSHFOEBUIFUUSBEJUJP *OEFOFUXFSLFDPOPNJFMJKLUIFUOPEBMFTUFEFMJKLFNPEFMQMBBUTUFNBLFOWPPS
OFMFOPEBMFNPEFMBBOFSPTJFPOEFSIFWJHXPSEU
PQ[PXFMMPLBBMBMTSFHJPOBBM FFONVMUJOPEBBMNPEFMXBBSCJKTUFEFO[JDITUFFETNFFSGVODUJPOFFMTQFDJBMJ
OJWFBV7SJKXFMBMMFSVJNUFMJKLFFOFDPOPNJTDIFCFMFJETOPUBmTWFSXJK[FO TFSFO%BUJTEFBMHFNFOFUFOFVSWBOEFCFMFJETHFSJDIUFMJUFSBUVVS0PLJOIFU
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O 2UIMTELIJKECONOMISCHE ONTWIKKELING EN NETWERKEN ī
CFMFJE[FMGXPSEUFSJNQMJDJFUWBOVJUHFHBBOEBUTUFEFMJKLFOFUXFSLFOWPPS WFSLSJKHCBBSJT)FUCMJKLUWFSEFSWBOCFMBOHPNWPPSEFEFGJOJUJFWFLFV[F
CFESJKGTSFMBUJFTEFIFFSTFOEFSVJNUFMJKLFFOOTPRINT[JKO PGXPSEFO
*OEF[F [PXFMEFHF[JDIUTQVOUFOWBOEFUPFMFWFSBODJFSTBMTEJFWBOEFVJUCFTUFEFSTUF
WJTJFXPSEUJOlNFFSLFSOJHFTUFEFOm lOFUXFSLTUFEFOmFOlTUFEFMJKLFOFU CF[JFOJOSFMBUJFUPUEFLPTUFOFOEFNBSLU
XFSLFOmEFQPTJUJFWBOEFPVEFFOEFOJFVXFLFSOFOOJFU NFFS
CFQBBME
XPSEUEPPSIVOEJSFDUFPNHFWJOH NBBSEPPSEFQPTJUJFEJF[JKJOOFNFOJO *OIFUCVJUFOMBOE[JKOEFFMTUVEJFTWFSSJDIUOBBSEFOFUXFSLSFMBUJFTWBO
IFUSFHJPOBMFOFUXFSLXBBSJO[JKPQFSFSFO CFESJKWFOJOFFOSVJNUFMJKLFDPOUFYU;PPOEFS[PFLFO#FOOFU4NJUI íëëí
7PPSXPPOXFSLSFMBUJFTNPFUEF[FWJTJFJOBCTPMVUFUFSNFOFDIUFSTUFSL EFJOWMPFEWBOMPDBUJFFOBGTUBOEPQEFWSBBHOBBSDPOTVMUBODZEJFOTUFO EJF
HFSFMBUJWFFSEXPSEFO UFSXJKMEFNBUFWBOOFUXFSLWPSNJOHWBOCFESJKWFO FFOHSPPUPOEFSEFFMVJUNBLFOWBOEF[BLFMJKLFEJFOTUWFSMFOJOH JO&OHFMBOE
POEFSMJOHJOSFHJPOBMFDPOUFYUWPPSBOEFSFSFMBUJFTOPHIFMFNBBMOJFUJT *OIVOVJUHFCSFJEFPOEFS[PFLCMJKLUEFWSBBHOBBSEF[FEJFOTUFOWPPSIFU
POEFS[PDIU%BBSPQXJMMFOXFPOTNFUEF[FFNQJSJTDIFTUVEJFFYQMJDJFUSJDI NFSFOEFFMSFHJPOBBMHFPSJÄOUFFSEUF[JKO CJOOFOFFOTUSBBMWBOWJKGUJHLJMP
UFOCFWJOEFOEFOFUXFSLFOEJFCFESJKWFOBBOHFWFOUFIFCCFO [JDIWPPSBM NFUFSWBOTUFEFMJKLFDPODFOUSBUJFT
%JUEVJEUWPMHFOTEFPOEFS[PFLFSTPQ
PQMPLBBMEBOXFMSFHJPOBBMOJWFBVPGPWFSIFFSTFOKVJTUEFMBOEFMJKLFPGJOUFS FFO[FLFSFNBUFWBOMPLBMJTFSJOHPQCBTJTWBOVSCBOJTBUJFWPPSEFMFO
OBUJPOBMFOFUXFSLFO %F[FWSBBHJTWBOCFMBOHPNUFCF[JFOPGIFUIVJEJHF 4JNNJF íëëî
LPNUJOFFOJOUFSFTTBOUPOEFS[PFLUPUEFDPODMVTJFEBU
SFHJPOBMFCFMFJEHFSJDIUPQSFHJPOBMFOFUXFSLWPSNJOH BESTUURLIJK EFFECTIEF EFNFFTUJOOPWFSFOEFFOTOFMTUHSPFJFOEFCFESJKWFOWPPSBMJOUFSOBUJPOBMF
LBO[JKO[JKOEFWFSTDIJMMFOEFJOUFSQSFUBUJFTJOEFCFMFJETOPUBmTWFSFOJHCBBS SFMBUJFTFOTVCDPOUSBDUPSTBBOXFOEFO EJFSFMBUJFGWFFMNFFSOBUJPOBMFFO
JOÂÂOCFTUVVSMJKLSVJNUFMJKLTUSVDUVSFSFOEDPODFQU SFHJPOBMFDPOUBDUFOIFCCFOEBOMPLBMF%FNFFTUTVDDFTWPMMFCFESJKWFO
[JKOHFMPLBMJTFFSEJOEF[PHFOBBNEFlLFZNFUSPQPMJUBOSFHJPOTmFOIFCCFO
#FESJKGTOFUXFSLFOFOSVJNUF DPOUBDUFOPWFSEFIFMFXFSFME
8FSOFSIFJN4IBSQF íëëî
POEFS[PFLFOJOXFMLFNBUFIPHFSF
)PFXFMFFOJOUFHSBBMPOEFS[PFLOBBSEFNBUFWBOOFUXFSLWPSNJOHWBO PSEF[BLFMJKLFEJFOTUWFSMFOFSTJO$BOBEBFOOTLOOSE[JKO%JUCMJKLFONJOEFS
CFESJKWFOJO/FEFSMBOEOPHPOUCSFFLU [JKOMJUFSBUVVSFOPOEFS[PFLT CFESJKWFOUF[JKOEBOWFSXBDIUFSJTFFOTUFSLFUSFOEUPUMPLBMJTFSJOHJO
SFTVMUBUFOXFMCFTDIJLCBBSPQEFFMBTQFDUFOWBOEJUUZQFPOEFS[PFL7PPS TUFEFMJKLFPNHFWJOHFO#PWFOEJFOCMJKLUEFBBOXF[JHIFJEWBOJOEVTUSJÄMF
/FEFSMBOECSBDIUEFTUVEJFWBO(MBT ìôôñ
JOUFSFTTBOUFVJULPNTUFOWPPS FO HSPPU
IBOEFMTTFDUPSFOJOEFPNHFWJOHWBOFNJOFOUCFMBOHUF[JKOWPPS
IFUWPFUMJDIU)PFXFMJOEFTUVEJFBMMFFOJOEVTUSJÄMFTFDUPSFOCVJUFOEF IFUGVODUJPOFSFOWBOEFEJFOTUWFSMFOFST
3BOETUBEXPSEFOHFBOBMZTFFSE JTFFOSPCVVTUFDPODMVTJFEBUIFUCFMBOHWBO 3BNBFB íëëî
POEFS[PFLFOTVCDPOUSBDUFSFOEFOFUXFSLFOJOIFU
BGTUBOEBGOFFNUNFUIFUGJOBODJÄMFFOTUSBUFHJTDIFCFMBOHEBUEFJOLPQFOEF .BESJMFFOTFJOEVTUSJÄMFEJTUSJDUWPPSFMFLUSPOJDB;JKLPNFOUPUEFDPODMVTJF
QBSUJKIFFGUCJKIFUJOUFLPQFOQSPEVDUPGPOEFSEFFM EBUEFSFHJP.BESJEFFOJOEVTUSJFFMEJTUSJDUJTBMB.BSTIBMM.BSLVTTFO
;PCMJKLFOTPNNJHFTQFDJBMJTUJTDIFFOEVSFJOLPQFOJOQFSJGFSFSFHJPmT IFUWPMEPFUBBOWSJKXFMBMMFLFONFSLFO%JUXPSEUCFUJUFMEBMTFFONPEFSO
OJFUJOEFPNHFWJOHWFSLSJKHCBBSUF[JKO [FNPFUFOWFSEFSXFHXPSEFOJOHF FOFYFNQMBSJTDITUFEFMJKLFDPOPNJTDIOFUXFSL
LPDIU7PPSEFOJFUVJU[POEFSMJKLFJOLPQFOCMJKLUIFUPWFSHSPUFNFSFOEFFM
FDIUFSXFMJOEFSFHJP HFEFGJOJFFSEBMTCJOOFOFFOTUSBBMWBOIPOEFSELJMP )JFSOBBTUCFTUBBUFSFFOMFWFOEJHFMJUFSBUVVSPWFSEFSVJNUFMJKLFSFJLXJKEUF
NFUFS
UFLVOOFOXPSEFOJOHFLPDIU%FBBSEWBOIFUJOUFLPQFOQSPEVDU WBOOFUXFSLFOEJFTBNFOIBOHFONFUEFLFOOJTFDPOPNJF EF[FHBBUJOPQ
FOIFUBBOEFFMWBOEFPN[FUWBOFFOCFESJKGEBUIJFSNFFHFNPFJEJT CMJKLFO EFLFOOJTOFUXFSLFOUVTTFOCFESJKWFOPOEFSMJOHFOUVTTFOCFESJKWFOFOVOJ
EVTFTTFOUJÄMFPOEFSTDIFJEFOEFBTQFDUFO7PPSUCPSEVSFOEIJFSPQCFTDISJKGU WFSTJUFJUFO7BUUFOXFEFHSPUFIPFWFFMIFJEFNQJSJTDIPOEFS[PFLPQEJU
(MBT ìôôñ
XFMLFNPUJFWFOCFESJKWFOLVOOFOIFCCFOPNSFMBUJFTBBOUFHBBO HFCJFETBNFO 1POETFBíëëð
EBOXPSEUBMTOFMEVJEFMJKLEBUOFUXFSL
JOOFUXFSLFOEJDIUCJKIVJTPGKVJTUWFSEFSXFH%JDIUCJKIVJT[JKOEFNPHFMJKL SFMBUJFTEJFTBNFOIBOHFONFULFOOJTUSBOTGFS QMBBUTWJOEFOPQWFSTDIJMMFOEF
IFEFOUPUEJSFDUFDPNNVOJDBUJF FACE TO FACEDPOUBDU
WBOCFMBOHFO JOEJFO SVJNUFMJKLFTDIBBMOJWFBVTUFHFMJKLFSUJKE;PXFMIFUSFHJPOBMF IFUOBUJPOBMF
OPPE[BLFMJKL PPLTOFMUFSFBMJTFSFO%F[FOFUXFSLFOEJDIUCJKIVJTMFWFSFO BMTIFUJOUFSOBUJPOBMFTDIBBMOJWFBVCMJKLFOIJFSCJKSFMFWBOU7PPSBMEF FFSEFS
HFSJOHFSFWFSWPFSTLPTUFOPQFOTQBSFOEFOPPE[BBLWBOWPPSSBBECFIFFSVJU JOEJUIPPGETUVLHFTJHOBMFFSEF QBSBEPYUVTTFOSFHJPOBMJTFSJOHFOFS[JKETFO
0PLCJFEFO[FEFNPHFMJKLIFJEPNTOFMDPOUSPMFUFIFCCFOPQEBUHFOFXBU JOUFSOBUJPOBMJTFSJOHBOEFS[JKETWBMUPQ
OPEJHJTFOWFSHSPUFO[FEFLBOTFOEBUFFOTPDJBBMOFUXFSLXPSEUCFOVU &FOJOUFSFTTBOUFWSBBHJTJOIPFWFSSFEFBBSEFOEFBDIUFSMJHHFOEFNFDIB
3FEFOFOPNUPFMFWFSBODJFSTWFSEFSXFHUF[PFLFO[JKOLPTUFOSFEVDUJF CJK OJTNFOWBOEF[FSFMBUJFTWFSTDIJMMFO2EGIONALISERINGWBOOFUXFSLSFMBUJFTLBO
WPPSCFFMEBMTHSPOETUPGGFOPGIBMGGBCSJLBUFOVJUMBHFMPOFOMBOEFOXPSEFO OBBTUEFFFSEFSJOEJUIPPGETUVLHFOPFNEFJO[JDIUFOVJUEFFDPOPNJTDIFHFP
CFUSPLLFO
DBQBDJUFJUTVJUCSFJEJOHEJFOJFUMPLBBMHFSFBMJTFFSELBOXPSEFO HSBGJF USBOTQPSULPTUFO BHHMPNFSBUJF
XPSEFOWFSLMBBSEEPPSWPPSEFMFO
EFNPHFMJKLIFEFOEJFEFNPEFSOFJOGPSNBUJFFODPNNVOJDBUJFUFDIOPMPHJF PQIFUHFCJFEWBOIFUWFSUSPVXFOEBUOPEJHJTWPPSLFOOJTVJUXJTTFMJOHUVTTFO
FOCJFEFOFOIFUTJNQFMFGFJUEBUIFUHFXFOTUFQSPEVDUOJFUJOEFCVVSU PSHBOJTBUJFT&FOCFMBOHSJKLEFFMWBOEFLFOOJTJOIFUCFESJKGTMFWFOJTTACIT
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O 2UIMTELIJKECONOMISCHE ONTWIKKELING EN NETWERKEN ī
lTUJM[XJKHFOEFmLFOOJTEJFTMFDIUTEPPSFACE TO FACEDPOUBDUFOLBOXPSEFOVJU ;PPNFOXFJOPQEFSVJNUFMJKLFBTQFDUFO EBOCMJKLUEBUJOCFMFJETOPUBmTFOJO
HFXJTTFME/BCJKIFJEGBDJMJUFFSUWFSUSPVXFOUVTTFOOFUXFSLQBSUOFSTJOEJFO DPODFQUVFMFCJKESBHFOJOEFMJUFSBUVVSXPSEUHFEBDIUBBOOFUXFSLTUSVDUVSFO
IFUOJFUWBO[FMGTQSFLFOEJT CJKWPPSCFFMEXBOOFFSWFSTDIJMMFOEFTFDUPSFO WBOCFESJKWFOFOXFSLOFNFSTEJFJOEFSFHJPmT[JKOJOHFCFE%JUJOUFHFO
WFSTDIJMMFOEFDPOWFOUJFTIBOUFSFO5VTTFOWFSHFMJKLCBSFPSHBOJTBUJFT CJK TUFMMJOHUPUIFUCJKEFlPVEFmFDPOPNJFCFIPSFOEFDFOUSBMFQMBBUTFOTZTUFFN
WPPSCFFMEJOEF[FMGEFTFDUPS
JTEJUPOEFSMJOHFCFHSJQPWFSJHFOTTOFMMFSBBO XBBSCJKXPSEUVJUHFHBBOWBOIJÄSBSDIJTDIFFOOPEBMFTUFEFOFOTUFEFMJKLF
XF[JH%F[FCFESJKWFOLFOOFOFMLBBSTlQSPCMFNFOmFONPHFMJKLIFEFO PNEBU TZTUFNFO
[FNJOPGNFFSJOEF[FMGEFNBSLUPNHFWJOHPQFSFSFO4BNFOXFSLJOHUVTTFO .BBSPPLIJFSJTOPHOJFUFNQJSJTDIPOEFSCPVXEEBUIFUPVEFDPODFQUVFMF
EF[FPSHBOJTBUJFTLBOEBBSPNQMBBUTWJOEFOPQHSPUFSFBGTUBOEWBOFMLBBS LBEFSBMLBOXPSEFOJOHFSVJMEWPPSIFUOJFVXF4UFEFMJKLFIJÄSBSDIJFMJKLUJO
,FOOJTVJUXJTTFMJOHWJOEUJOUPFOFNFOEFNBUFPPLQMBBUTPQINTERNATIONALE EFOFUXFSLFDPOPNJF[JKOXFFSTMBHUFWJOEFOJONFFSEFSFWFSTQSFJEFLFSOFO
SCHAAL,FOOJTJOUFOTJFWFTFDUPSFO[JKOJOIFUBMHFNFFONFFSHFSJDIUPQQBSU JOEFSFHJP XBBSCJKOJFUBMMFSFMBUJFTBVUPNBUJTDIPQEFHSPPUTUFTUFEFMJKLFPG
OFSTNFUHFTDIJLUFLFOOJTCSPOOFOXBBSWBOLBOXPSEFOHFMFFSE [FMGTBMT HFDMVTUFSEFLFSO[JKOHFSJDIU,SJTLSBTSFMBUJFTOFNFOXFMJTXBBSJOCFMBOHUPF
EJFWFSXFH[JUUFO,FOOJTFDPOPNJTDIFTBNFOXFSLJOHJOOFUXFSLFOLBOEVT NBBSEFHSPPUTUFLFSOXPSEUOPHOFSHFOTWFSWBOHFO
[PXFMSFHJPOBBM[JKO NFUWBOEFFJHFOTFDUPSBGXJKLFOEFSFMBUJFT BMTJOUFSOB &NQJSJTDI[JKOEFSHFMJKLFSFMBUJFTJO/FEFSMBOEBMMFFONJEEFMTXPPOXFSL
UJPOBBM NFUWBLCSPFEFSTVJUEFTFDUPSPGIFUUFDIOPMPHJFWFME SFMBUJFTPOEFS[PDIU/BBTUFFOHSPUFABSOLUTENBUFWBOQFSTJTUFOUJFWBOIFU
IJÄSBSDIJTDIFDFOUSBMFQMBBUTFONPEFM EFNFFTUFXFSLOFNFST[JKOXFSL[BBN
4ZOUIFTF JOEFHSPPUTUFLFSOFOFOQFOEFMFOEBBSJFEFSFEBHIFFO
XPSEUHFTVHHFSFFSE
EBUFFONFFSLFSOJHFTUSVDUVVSWBOSFMBUJFTJORELATIEVEUFSNFOJOPQLPNTUJT
#FESJKGTOFUXFSLFOCJFEFOPQIFUFFSTUFHF[JDIUFFODPODFQUVFMFWFSSJKLJOH FOCJOOFOBG[JFOCBSFUJKEXPSEUVJUHFCPVXEJOCJKWPPSCFFMEEF3BOETUBE
EJFPOTJOTUBBUTUFMUEFSFMBUJFTUVTTFOCFESJKWFOPOEFSMJOHFOIVOWFTUJHJOHT 0WFSEFSVJNUFMJKLFTUSVDUVVSWBOCFESJKGTSFMBUJFT WPMHFOTEFCFMFJETOPUBmT
QMBBUTUFCFTDISJKWFO%PPSEFPQLPNTUWBOEFJOGPSNBUJFFODPNNVOJDBUJF OBXPPOXFSLSFMBUJFTFFOUXFFEFCFMBOHSJKLFPOEFSMFHHFSWBOIFUSVJNUF
UFDIOPMPHJF EPPSWFSBOEFSFOEFDPOTVNFOUFOXFOTFOFOEPPSEFWPPSEFMFO MJKLFOFUXFSLDPODFQU JTOBUJPOBBMFOJOUFSOBUJPOBBMFDIUFSXFJOJHUPUHFFO
WBOGMFYJCFMFCFESJKGTWPFSJOHXPSEFOOFUXFSLWPPSEFMFOCFMBOHSJKLFSJO FNQJSJTDIPOEFS[PFLCFTDIJLCBBS)FUPWFS[JDIUWBOEFDPODFQUFOFOEF
IFUFDPOPNJTDIGVODUJPOFSFOWBOCFESJKWFO)FUlPVEFmFDPOPNJTDIFNPEFM MJUFSBUVVSJOEJUIPPGETUVLUPOFOBBOEBUEFSHFMJKLPOEFS[PFLCSPPEOPEJHJT
XBBSCJKNBTTBQSPEVDUJFMFJEUUPULPTUFOCFTQBSFOEFTDIBBMWPPSEFMFO MBHFSF PNEFWFSCBOEFOWBOEFUPFOFNFOEFOFUXFSLHFWPFMJHIFJEWBOIFUCFESJKGT
QSJKTQFSQSPEVDUCJKUPFOFNFOEFDBQBDJUFJU ECONOMIES OF SCALE
XPSEUDPO MFWFOEBBEXFSLFMJKLSVJNUFMJKLUFUPFUTUFO
DFQUVFFMHBBOEFXFHBBOHFWVMENFUWPPSEFMFOWPPSCFESJKWFOEJFWPPSU )FUSVJNUFMJKLCFMFJEWFSPOEFSTUFMUEBUEFSFHJPJOSVJNUFMJKLF[JOEFHSPPU
LPNFOVJUFFOHFQBTUFOEJWFSTBTTPSUJNFOUWBOQSPEVDUFOXBBSWSBBHOBBS TUFHFNFOFEFMFSJT EJFXFMMJDIUPPLCFMFJETNBUJHBBOLOPQJOHTQVOUFOCJFEU
JT ECONOMIES OF SCOPE
FOEPPSWPPSEFMFOEJFCFIBBMELVOOFOXPSEFOEPPS WPPSHFCJFETHFSJDIUCFMFJE%JUIPPGETUVLNBBLUEVJEFMJKLEBUCJKEFVJUXFS
TBNFOXFSLJOHNFUBOEFSFOJOEFQSPEVDUJFLPMPN ECONOMIES OF EXPERTISE
LJOHWBOIFUPOEFS[PFLSFLFOJOHNPFUXPSEFOHFIPVEFONFUEFTFDUPSFO
%F[FMBBUTUFUXFFPOUXJLLFMJOHFOMFJEFOUPUFFOHSPUFSCFMBOHWPPSCFESJKGT XBBSJOEFCFESJKWFO[JKOJOHFCFE NFUEFHSPPUUFFOLFOOJTJOUFOTJUFJUWBO
OFUXFSLFO)FUUPFOFNFOEFCFMBOHWBOLFOOJTJOEFIVJEJHFLFOOJTFDPOP CFESJKWFO NFUIFUWSBBHTUVLWBOJOUFSOBUJPOBMJTFSJOHEBUUFHFMJKLFSUJKETQFFMU
NJFQBTUJOEF[FOFUXFSLWJTJF PNEBULFOOJTJOOFUXFSLFOSFMBUJFGTOFMFO NFUEBUWBOSFHJPOBMJTFSJOH EFHMPCBMMPDBMQBSBEPY
NFUFFOPOEFSTDIFJE
FFOWPVEJHUFEFMFOMJKLU UVTTFOCFESJKWJHIFJEHFWFTUJHEJOEF3BOETUBEFOEJFEBBSCVJUFO FONFUIFU
5PDIJTIFUUPFOFNFOEFCFMBOHWBOOFUXFSLFOOJFUTZOPOJFNNFUFFO POEFSTDIFJEOBBSBCTPMVUFFOSFMBUJFWFBBOUBMMFOSFMBUJFTUVTTFOEFLFSOFO
SPACELESS ECONOMYPGNFUSPACES OF FLOWS%FBBSEWBOQSPEVDUFO EFTFDUPSBMF
TBNFOTUFMMJOHWBOCFESJKWFOJOQSPEVDUJFLPMPNNFOFOEFPWFSESBBHCBBSIFJE
WBOCFQBBMEFUZQFO TUSBUFHJTDIF
LFOOJTWJBFACE TO FACEDPOUBDUFONBBLU
EBUCFESJKWFOPPLTUFSLBGIBOLFMJKLCMJKWFOWBOQMBBUTHFCPOEFOBTQFDUFO
'ZTJFLFBGTUBOEFOFOEFHSPPUUFWBOHFDMVTUFSEFPGTUFEFMJKLFFDPOPNJFÄO
WPSNFOOPHTUFFETEFPOEFSMFHHFSTWBOEFSFHJPOBMFFDPOPNJFÄO0PL[JKO
ECONOMIES OF SCOPEFOECONOMIES OF EXPERTISEOVOJFUJOFFOTCFMBOHSJKLFSEBO
WSPFHFS6JUEFMJUFSBUVVSXPSEUIFUFDIUFSBBOOFNFMJKLEBUEFWFSIPVEJOH
UVTTFOEFESJFUZQFOTDIBBMWPPSEFMFOMJKLUUFWFSBOEFSFOJOIFUWPPSEFFMWBO
EFMBBUTUFUXFF7PPSEFMFOWBOOFUXFSLFO [PBMTNJOEFS[PFLLPTUFO IFU
DSFÄSFOWBOWFSUSPVXFO GMFYJCJMJUFJUFOFFOHSPUFSNBSLUCFSFJL XPSEFO
TUFFETCFMBOHSJKLFS
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O 2UIMTELIJKECONOMISCHE ONTWIKKELING EN NETWERKEN ī
4USVDUVVSBOBMZTFWBO
EFPOEFS[PFLTHFCJFEFO
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O (OOFDSTUKTITEL ī
Ĉ ĉćĊø ĉĊĊć öăöāĎĈúċöăùúĄăùúć ďĄúĀ Ĉüú÷þúùúă
*OMFJEJOH
*OEJUIPPGETUVLNPUJWFSFOXFEFLFV[FWPPSEFHFCJFEFOXBBSCJOOFOXF ë0OEFSEJTUSJCVUJFWFSTUBBOXF
CFESJKWFOIFCCFOCFOBEFSEWPPSPO[FFORVÃUFOBBSEFSFMBUJFTEJF[FPOEFS JOEJUIPPGETUVLOBBTUHSPPUIBOEFM
IPVEFO
UFXFUFO"NTUFSEBN
3PUUFSEBN
&JOEIPWFO
LOPPQQVOU"SOIFNq PPLEJFOTUWFSMFOJOHUFOCFIPFWF
/JKNFHFO ā÷Ą
4UFEFOESJFIPFL "QFMEPPSO%FWFOUFS;VUQIFO
FO WBOIFUWFSWPFS
(SPOJOHFO%BBSOBCFTQSFLFOXFEFFDPOPNJTDIFTUSVDUVVSBOBMZTFWBOEF[F
SFHJPmT
FOHBBOXFJOPQIVOFDPOPNJTDIFHSPFJQSFTUBUJFTJOEFBGHFMPQFO
QFSJPEF ìôôñíëëî
%BBSCJKHFWFOXFFFOCFFMEWBOEFEJDIUIFJEFOEF
HSPFJWBOIFUBBOUBMCBOFOUFOPQ[JDIUFWBOEFQPUFOUJÄMFCFSPFQTCFWPMLJOH
ìðñðKBSJHFO
EFXFSLHFMFHFOIFJETHSPFJ
EFBSCFJETQSPEVDUJWJUFJUFOEF
HSPFJWBOEFBSCFJETQSPEVDUJWJUFJU
*OEFQBSBHSBBGl3FMBUJFWFWFSUFHFOXPPSEJHJOHFOHSPFJJOESJFTFDUPSFOm
POEFS[PFLFOXFBBOEFIBOEWBOLBBSUCFFMEFOEFFDPOPNJTDIFTQFDJBMJTBUJFT
JOEFHFCJFEFO EFESJFTFDUPSFOEJFDFOUSBBMTUBBOJOEF[FTUVEJF
[JKOJOEV
TUSJF
[BLFMJKLFEJFOTUFOFOIBOEFMEJTUSJCVUJFì&FOPWFSWFSUFHFOXPPS
EJHJOHWBOFFOCFQBBMEUZQFFDPOPNJTDIFBDUJWJUFJUFOLMFVSUIFUQSPGJFMWBO
EFEFFMHFCJFEFO
FOEBUCFQBBMUNPHFMJKLNFEFEFBBSEFOEFLBSBLUFSJTUJF
LFOWBOEFCFESJKGTOFUXFSLFO7PPSEF[FTFDUPSFOLJKLFOXFPPLOBBSEF
HSPFJWBOIFUBBOUBMCBOFO
%PPSEBUEFOFUXFSLFDPOPNJFFOEFLFOOJTFDPOPNJFTUFSLWFSXFWFO
LVOOFO[JKO
CFTUFEFOXFTQFDJBMFBBOEBDIUBBOIFULFOOJTFDPOPNJTDIFQSP
GJFMWBOEFEFFMHFCJFEFO%BBSCJKTUBBOESJFJOEJDBUPSFODFOUSBBM
EJFEXBST
EPPSEFTFDUPSFOIFFOMPQFOqFMLFTFDUPSHFCSVJLULFOOJTJO[JKOCFESJKGT
QSPDFTTFOq
UFXFUFOLFOOJTXFSLFST
JOOPWBUJFFOSFTFBSDIEFWFMPQNFOU
[JF3BTQFFBíëëï
%F[FJOEJDBUPSFOHFWFOFMLFFOBOEFSFEJNFOTJFWBO
EF/FEFSMBOETFLFOOJTFDPOPNJFXFFS
5PUTMPULJKLFOXFLPSUOBBSEFCFSFJLCBBSIFJEPWFSEFXFH'ZTJFLFOFU
XFSLFOLVOOFOJNNFSTFFOCFMBOHSJKLFPOEFSMFHHFS[JKOWPPSGVODUJPOFMF
OFUXFSLFO
%FTMPUQBSBHSBBGCJFEUFFOTZOUIFTFWBOEFTUSVDUVVSBOBMZTFFOHBBUJOPQ
IFUCFMBOHFSWBOJOIFUWFSEFSFPOEFS[PFL
"GCBLFOJOHWBOEFPOEFS[PFLTHFCJFEFO
7PPSPO[FTUVEJFIFCCFOXFSFHJPmTHFTFMFDUFFSEEJFJOIVOFDPOPNJTDIF
FOTUFEFMJKLFTUSVDUVVSSVJNUFMJKLNFUFMLBBSDPOUSBTUFSFO[PXFMCJOOFOBMT
CVJUFOEF3BOETUBE
JOEF[PHFOBBNEFJOUFSNFEJBJSF[POFWBO(FMEFSMBOE
FO/PPSE#SBCBOUFOJOEFOBUJPOBMFQFSJGFSJF%F[FTHFTFMFDUFFSEFSFHJPmT
LFOOFOWPMEPFOEFDPOUSBTUFSFOEFQSPEVDUJFNJMJFVT;PLFONFSLFOEF
3TRUCTUURANALYSE VAN DE ONDERZOEKSGEBIEDEN ī
TUFEFMJKLFHFCJFEFO[JDIEPPSFFOPQUJNBMFEJGGFSFOUJBUJFJOFDPOPNJTDIF ì*OEFSFHJPmT"SOIFNq/JKNFHFO &IGUUR "GCBLFOJOHWBOEFPOEFS[PFLTHFCJFEFO
TQFDJBMJTBUJFT
TFDUPSBMFEJWFSTJUFJUFOMJHHJOHCJOOFO/FEFSMBOE FO4UFEFOESJFIPFLJTSPOEUXFF
7FSWPMHFOT[JKOEFEFFMHFCJFEFOCFQBBMEEPPSSPOEEFDFOUSBMFTUBE SFTQFDUJFWFMJKLESJFTUFEFOHF[B
PGTUFEFO
FFOTUSBBMUFUSFLLFOWBOìðLJMPNFUFSí%JFHFNFFOUFOXBBSWBO NFOMJKLFFODJSLFMWBOìðLJMPNFUFS (SPOJOHFO
EFHSPPUTUFLFSOCJOOFOEF[FHSFOTWBMU
XPSEFOHFSFLFOEUPUEFSFHJPFO HFUSPLLFO
EBBSNFFUPUIFUPOEFS[PFLTHFCJFE)JFSCJKIFCCFOXFSFLFOJOHHFIPVEFO
NFUEFSFHJPJOEFMJOHJOEFWJHFSFOEFSFHJPOBMFCFMFJETOPUBmTî%FBGTUBOE í;PJT"TTFOUPUEFSFHJP
WBOìðLJMPNFUFSWBOVJUEFIPPGELFSOJTFFOFNQJSJTDIFJOEJDBUJFWPPSEF (SPOJOHFOHFSFLFOE
TUFEFMJKLFSFHJP )BBSMFNNFSNFFSFO"MNFSFUPU
"NTUFSEBN
#SJFMMFFO
'JHVVSìUPPOUEFMJHHJOHWBOEF[FTSFHJPmTCJOOFO/FEFSMBOE%FSFHJPmT 0PTUWPPSOFUPU3PUUFSEBN
"NTUFSEBNFO3PUUFSEBNIFCCFOFFONBJOQPSUGVODUJF0PLMJHHFOEF[F 8BHFOJOHFOFO%PFTCVSHUPU
3BOETUFEFMJKLFSFHJPmTJOEF/PPSEWMFVHFMSFTQFDUJFWFMJKL;VJEWMFVHFM "SOIFNq/JKNFHFOFO%FVSOF
WBOEF3BOETUBE
FFOPOEFSTDIFJEEBUCFMFJETNBUJHWBBLXPSEUHFNBBLU #MBEFMFO&FSTFMUPU&JOEIPWFO
%FSFHJP&JOEIPWFOJTJOEF.OTA 2UIMTEBBOHFXF[FOBMTEFlCSBJOQPSUm
WBO/FEFSMBOE
WBOXFHFEFJOUFSOBUJPOBBMTUFSLFQPTJUJFPQIFUHFCJFEWBO î8FUPFUTFOEBBSWPPSCJKEF
POEFS[PFLFOPOUXJLLFMJOH)FULOPPQQVOU"SOIFNq/JKNFHFO ā÷Ą
WFS JOUFSQSFUBUJFWBOEFOFUXFSLBOB
UFHFOXPPSEJHUFFOTUFEFMJKLFSFHJPNFUUXFFNJEEFMHSPUFDFOUSBMFLFSOFO MZTFTJOIFUIPPGETUVLl)JÄSBSDIJF "NTUFSEBN
%BBSOBBTUIFFGUEF[FSFHJP
OFUBMT&JOEIPWFO
FFOHFPHSBGJTDIFMJHHJOH WFSTVTOFUXFSLm8FBOBMZTFSFO
XBBSCJK
JOWFSHFMJKLJOHNFUEFBOEFSFPOEFS[PFLTSFHJPmT
TBNFOXFSLJOH EBOIFUBBOUBMSFMBUJFTEBUBGXJKLU
NFUIFUCVJUFOMBOEFFOHSPUFSFSPMLBOTQFMFO)FUTBNFOXFSLJOHTWFSCBOE WBOIFUWFSXBDIUFBBOUBMSFMBUJFT
4UFEFO
UVTTFOEFESJFTUFEFO"QFMEPPSO%FWFOUFS;VUQIFOWPSNUEFSFHJP4UFEFO HFCBTFFSEPQEFPNWBOHWBO
ESJFIPFL
ESJFIPFL5PUTMPUIFCCFOXFJOPOTPOEFS[PFLEFSFHJP(SPOJOHFO JODMVTJFG HFNFFOUFT
"TTFOXBBSNFF(SPOJOHFOJOCFTUVVSMJKLF[JOFFOTUFEFMJKLOFUXFSLWPSNU
3PUUFSEBN
NFFHFOPNFO
BMTQFSJGFFSHFMFHFOHFCJFE%PPSEF[FSFHJPmTPQIFUHFCJFE
WBOEFCFESJKGTOFUXFSLFONFUFMLBBSUFWFSHFMJKLFO
LVOOFOXFPOEFS[PFLFO ,OPPQQVOU
PGEFGZTJFLFMJHHJOHJOFFOCFQBBMEHFCJFEFOEFTUBUVTEBOXFMGVODUJFWBOEF "SOIFNq/JKNFHFO
SFHJPIVOOFFSTMBHWJOEFOJOEFOFUXFSLSFMBUJFTWBOCFESJKWFO
&DPOPNJTDIFQSFTUBUJFTJOEFPOEFS[PFLTHFCJFEFO
%F[FTPOEFS[PFLTHFCJFEFOLFOOFOFFOWFSTDIJMMFOEFXFSLHFMFHFOIFJET
GVODUJFIFUBBOUBMCBOFOUFOPQ[JDIUFWBOEFQPUFOUJÄMFCFSPFQTCFWPMLJOH &JOEIPWFO
0WFSIFUBMHFNFFOIFCCFO DFOUSBMF
TUFEFOFFOTUFSLFQPTJUJFXBUCFUSFGU
EFDPODFOUSBUJFWBOCBOFO%FTUFEFO"NTUFSEBN
3PUUFSEBN
&JOEIPWFO
"SOIFN
/JKNFHFO
(SPOJOHFO
"QFMEPPSOFO%FWFOUFSTDPSFOBMMF[FFS
IPPHPQEJUQVOU)JFSEPPSJTPPLUFWFSXBDIUFOEBUEF[FFDPOPNJTDIFDPO
DFOUSBUJFTWFFMSFMBUJFTBBOUSFLLFO EFNBHOFFUXFSLJOHWBOBHHMPNFSBUJFT
ï
,FONFSLFOEFWFSTDIJMMFOUVTTFOEF[FTSFHJPmTIFCCFOUFNBLFONFUEF
PNHFWJOH
[PBMTCMJKLUVJUGJHVVSíJOEFPNHFWJOHWBO"NTUFSEBNFO3PUUFS
EBNCFWJOEFO[JDIPPLSFMBUJFGTUFSLFDPODFOUSBUJFTWBOCBOFO
UFSXJKMEF
PNHFWJOHWBOEFBOEFSFHFCJFEFOHFLFONFSLUXPSEUEPPSFFOHFSJOHFSBBO
UBMCBOFOUFOPQ[JDIUFWBOIFUBBOUBMJOXPOFST.FUOBNFEFTUBE(SPOJOHFO 3FHJPmT
WPSNUFFOSFMBUJFGTPMJUBJSHFMFHFODPODFOUSBUJFWBOXFSLHFMFHFOIFJE )PPGEXFHFO
(FNFFOUFHSFO[FO
#FCPVXEHFCJFE
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O 3TRUCTUURANALYSE VAN DE ONDERZOEKSGEBIEDEN ī
0PLXBUCFUSFGUEFHSPFJWBOEFUPUBMFSFHJPOBMFFDPOPNJF XFSLHFMFHFO ï(SPFJJOBSCFJETQSPEVDUJWJUFJU &IGUUR "BOUBMCBOFOUFOPQ[JDIUFWBOEFCFSPFQTCFWPMLJOH JOíëëí
IFJETHSPFJWBOìôôñqíëëî
WFSTDIJMMFOEFEFFMSFHJPmT'JHVVSîUPPOUEF HBBUJOIFUBMHFNFFOOJFUTBNFO
HSPFJWFSTDIJMMFO.FUOBNF"NTUFSEBNFO3PUUFSEBNLFOOFOUVTTFOìôôñ NFUHSPFJJOXFSLHFMFHFOIFJE
FOíëëîFFOSFMBUJFGTUFSLFPOUXJLLFMJOHWBOIFUBBOUBMCBOFO XBBSCJKOBBTU
EFDFOUSBMFTUFEFOPPLEFPNMJHHFOEFSFHJPmTQSPGJUFSFOWBOEJFCBOFOHSPFJ
%FTUBE&JOEIPWFOCMJKGUIJFSCJKBDIUFSFOPPLIFU&JOEIPWFOTFPNNFMBOE
POUXJLLFMU[JDIHFNBUJHE)FU[FMGEFHFMEUWPPSEF4UFEFOESJFIPFLFOIFU
LOPPQQVOU"SOIFNq/JKNFHFO*OEF(SPOJOHTFSFHJPWPSNUEFTUBE
(SPOJOHFOFFOQPTJUJFWFVJU[POEFSJOHJOFFOHFNBUJHETDPSFOEPNNFMBOE
&FOBOEFSFNBBUPNEFQSFTUBUJFTWBOFDPOPNJFÄOUFWFSHFMJKLFOJTEF
BSCFJETQSPEVDUJWJUFJU%F[FJTHFNFUFOBMTEFUPFHFWPFHEFXBBSEFQFS
BSCFJETLSBDIU FULL TIME EQUIVALENT
ð0PLIJFSWJOEFOXFPQWBMMFOEFSFHJP
OBMFWFSTDIJMMFOJO/FEFSMBOEFOUVTTFOEFEFFMHFCJFEFO*OIFUSVJNUFMJKLF
QBUSPPOWBOGJHVVSïJTUF[JFOEBUEFBSCFJETQSPEVDUJWJUFJUJOEF3BOETUBEF
MJKLFSFHJPmTPWFSIFUBMHFNFFOIPHFSJTEBOJOEFSFTUWBO/FEFSMBOE8BBSEF ;FFSMBBH
DFOUSBMFTUFEFOPWFSIFUBMHFNFFOFFOIPHFSFBSCFJETQSPEVDUJWJUFJULFOOFO
-BBH
NFUOBNFBMTHFWPMHWBOIVOTFDUPSTUSVDUVVSFOBHHMPNFSBUJFLSBDIUFO
[JFO (FNJEEFME
XFEBUEFEFFMHFCJFEFOCVJUFOEF3BOETUBESFMBUJFGBDIUFSCMJKWFOJOBSCFJET )PPH
QSPEVDUJWJUFJU%FSFHJPmTSPOEEFDFOUSBMFTUFEFOCVJUFOEF3BOETUBECMJKWFO ;FFSIPPH
BDIUFSCJKEFSFHJPmTSPOEEF3BOETUBE
%FGROEIWBOEFBSCFJETQSPEVDUJWJUFJUIFFGU[JDIJOEFQFSJPEFUVTTFOìôôñ &IGUUR (SPFJWBOEFXFSLHFMFHFOIFJEUFOPQ[JDIUFWBOEFHFNJEEFMEFQPUFOUJÄMF
FOíëëîPWFSIFUBMHFNFFOOJFUWPPSHFEBBOJOEFHFCJFEFOEJFWBOPVETIFU CFSPFQTCFWPMLJOH
JOEFQFSJPEFìôôñíëëî
NFFTUQSPEVDUJFG[JKO6JUGJHVVSðCMJKLUEBUFFOSFMBUJFGTUFSLFSFHSPFJPQUSBE
CVJUFOEFNFFTUWFSTUFEFMJKLUFSFHJPmT)JFSMJKLUTQSBLFWBOFFOJOIBBMTMBH
BM
NPFUFOXFIJFSCJKOBUVVSMJKLEFLBOUUFLFOJOHQMBBUTFOEBUCJKFFOMBHFCFHJO
XBBSEFEFHSPFJBMTOFMSFMBUJFGTUFSLJT HFCJFEFONFUFFOHSPUFSFBCTPMVUF
CFHJOPNWBOHNPFUFOJNNFSTWFFMTUFSLFSHSPFJFOPNEF[FMGEFSFMBUJFWF
HSPFJDJKGFSTUFCFIBMFO(SPOJOHFOFO&JOEIPWFOIFCCFO[JDISFMBUJFGLSBDI
UJHPOUXJLLFMEJOUFSNFOWBOQSPEVDUJWJUFJU
;FFSMBBH
-BBH
(FNJEEFME
)PPH
;FFSIPPH
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O 3TRUCTUURANALYSE VAN DE ONDERZOEKSGEBIEDEN ī
&IGUUR "SCFJETQSPEVDUJWJUFJU JOíëëí &IGUUR %FTQFDJBMJTBUJFTJOESJFTFDUPSFO JOíëëí
4QFDJBMJTBUJFJOEVTUSJF 4QFDJBMJTBUJF
IBOEFMEJTUSJCVUJF
;FFSMBBH
-BBH
(FNJEEFME
)PPH
;FFSIPPH
&IGUUR (SPFJWBOEFBSCFJETQSPEVDUJWJUFJU JOEFQFSJPEFìôôñqíëëî
4QFDJBMJTBUJF[BLFMJKLF
EJFOTUWFSMFOJOH
;FFSMBBH ;FFSMBBH
-BBH -BBH
(FNJEEFME (FNJEEFME
)PPH )PPH
;FFSIPPH ;FFSIPPH
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O 3TRUCTUURANALYSE VAN DE ONDERZOEKSGEBIEDEN ī
3FMBUJFWFWFSUFHFOXPPSEJHJOHFOHSPFJJOESJFTFDUPSFO &IGUUR %FPOUXJLLFMJOHJOESJFTFDUPSFO JOEFQFSJPEFìôôìqíëëí
*OEF[FQBSBHSBBG[PPNFOXFJOPQEFFDPOPNJTDIFQSPGJFMFOWBOEF[FT %FSFMBUJFWFHSPFJ %FSFMBUJFWFHSPFJ
HFTFMFDUFFSEFSFHJPmT GJHVVSñ
8FBOBMZTFSFOPGFFOTFDUPSJOFFOSFHJP WBOEFJOEVTUSJF WBOEFIBOEFM
SFMBUJFGJTPWFSWFSUFHFOXPPSEJHEPGJTPOEFSWFSUFHFOXPPSEJHEUFOPQ[JDIUF FOEJTUSJCVUJF
WBOEF/FEFSMBOETFWFSIPVEJOH MPDBUJFRVPUJÄOU
$FOUSBBMTUBBOEFESJF
TFDUPSFOEJFPPLJOEFTUFFLQSPFGUFSVHLPNFOJOEVTUSJF HSPPUIBOEFMFO
[BLFMJKLFEJFOTUWFSMFOJOH*OEFIPPGETUVLLFOl/FUXFSLTUSVDUVVSFOTDIBBM
OJWFBVTWBOCFESJKGTSFMBUJFTmFOl)JÄSBSDIJFWFSTVTOFUXFSLmBOBMZTFSFO
XFWPPSEF[FTFDUPSFOPPLEFTBNFOIBOHFOUVTTFOEFSVJNUFMJKLFOFUXFSL
LFONFSLFOFOEFSFHJPOBMFPNHFWJOHTLFONFSLFO
)FUSVJNUFMJKLFQBUSPPOWBOEFJOEVTUSJFMBBU[JFOEBUEF[FTFDUPSSFMBUJFG
TUFSLJTWFSUFHFOXPPSEJHECVJUFOEFTUFEFOFOCVJUFOEFTUFEFMJKLFHFCJFEFO
WBOEF3BOETUBE%FSVJNUFESVLJOEFBHHMPNFSBUJFTIFFGUFSJOFFOQSPDFT
WBOTFMFDUJFWFTPSUFSJOHUPFHFMFJEEBUEFJOEVTUSJFEFTUFEFOFOWFSWPMHFOT
PPLEF3BOETUBEVJUJTHFUSPLLFO 7BO0PSUíëëï
.FUOBNFIFU[VJEFO
FOPPTUFOWBO/FEFSMBOELFOOFOIJFSEPPSFFOSFMBUJFGTUFSLFJOEVTUSJÄMFWFS
UFHFOXPPSEJHJOH&JOEIPWFOIFFGUWBOEF[FTSFHJPmTIFUTUFSLTUFJOEVTUSJÄMF
QSPGJFM
EF3BOETUFEFMJKLFHFCJFEFOIFCCFOSFMBUJFGEFLMFJOTUFJOEVTUSJÄMF
CBTJT BMJTEF[FJOBCTPMVUFUFSNFOOPHXFMIPPH
%FSFHJPFOEFTUBE
(SPOJOHFO[JKOSFMBUJFGXFJOJHJOEVTUSJFFMHFPSJÄOUFFSE
EJUJOUFHFOTUFMMJOH
UPUEFPNSJOHFOEFOPPSEFMJKLFSFHJPmT
%FTFDUPSIBOEFMEJTUSJCVUJFDPODFOUSFFSU[JDIWPPSBMSPOEEFNBJOQPSUT
WBO/FEFSMBOE*O"NTUFSEBNFO3PUUFSEBNFOIVOEJSFDUFPNHFWJOH[JKO %FSFMBUJFWFHSPFJ
EFHSPPUIBOEFMTCFESJKWFOTUFSLPWFSWFSUFHFOXPPSEJHE7BOEFBOEFSF WBOEF[BLFMJKLF
SFHJPmTTMVJUFOLOPPQQVOU"SOIFNq/JKNFHFOFOEF4UFEFOESJFIPFLNFFS
EJFOTUWFSMFOJOH
EBOHFNJEEFMEBBOCJKIFUHSPPUIBOEFMTQSPGJFMWPPS/FEFSMBOEBMTHFIFFM
%F[BLFMJKLFEJFOTUFOUPUTMPU[JKOTUFSLWFSCPOEFOBBOEFTUFEFO NFUOBNF
EF/PPSEWMFVHFMWBOEF3BOETUBEIFFGUFFOEPNJOBOUFQPTJUJFBMTIFUHBBU
PNEFXFSLHFMFHFOIFJEJOEF[FTFDUPS)FUJTWPPSBMJOEF[FSFHJPEBUDMVTUFS
WPSNJOHWBO[BLFMJKLFEJFOTUWFSMFOFSTTBNFOHBBUNFULFOOJTVJUXJTTFMJOH
UVTTFOCFESJKWFOFOFDPOPNJTDIFWFSOJFVXJOH%FSFHJPWPSNUFFOlIVCm
UVTTFOEFSFHJPOBMFFOEFJOUFSOBUJPOBMFLFOOJTOFUXFSLFOWBO[BLFMJKLF
EJFOTUWFSMFOFST 5PSEPJSìôôî .BOTIBOEFOìôôñ
0PL[JKO[BLFMJKLFEJFOTU
WFSMFOFSTJOEF[FSFHJPTUFSLWFSCPOEFONFUJOEVTUSJÄMFFOHSPPUIBOEFMT
CFESJKWFO ,OPMFO.BOTIBOEFOìôôë )FTTFMTìôôí
;FFSMBBH
)PFIFFGUJOEFPOEFSTDIFJEFOSFHJPmTEFXFSLHFMFHFOIFJETHSPFJJOEF[F -BBH
ESJFTFDUPSFO[JDIPOUXJLLFMEJOEFQFSJPEFìôôìqíëëí 'JHVVSòNBBLU (FNJEEFME
EVJEFMJKLEBU"NTUFSEBN
BMTDFOUSVNWBOEF[BLFMJKLFEJFOTUWFSMFOJOH
OJFU )PPH
EFTUFSLTUFHSPFJLFOUJOEJFTFDUPS%PPSEBUEF[BLFMJKLFEJFOTUWFSMFOJOH ;FFSIPPH
[JDIWPPSBMJO"NTUFSEBNDPODFOUSFFSU
NPFUEFXFSLHFMFHFOIFJEJOEF[F
TFDUPSJOEF[FSFHJPJNNFSTJOBCTPMVUFPNWBOH[FFSTUFSLHSPFJFOPNIPHF
SFMBUJFWFHSPFJDJKGFSTUFHFOFSFSFO(FCJFEFONFUFFOlTNBMMFSFCBTJTmLFOOFO
PWFSIFUBMHFNFFOFFOTUFSLFSFSFMBUJFWFHSPFJ
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O 3TRUCTUURANALYSE VAN DE ONDERZOEKSGEBIEDEN ī
%JULPNUPPLEVJEFMJKLOBBSWPSFOJOEFXFSLHFMFHFOIFJETHSPFJJOEF ð;JF.BSMFU7BO8PFSLFOT "MTWJFSEFNPHFMJKLFCSPOWPPSFDPOPNJTDIFHSPFJOFNFOXFFFOJOEJDBUPS
JOEVTUSJF.FUOBNFEFNFFSMBOEFMJKLFHFCJFEFOLFOOFOJOEF[FQFSJPEF íëëï
WPPSFFOSFDFOUF NFFWPPSEFDPNNVOJDBUJFWFWBBSEJHIFEFOJOOFUXFSLSFMBUJFT7FFMTPDJBBM
FFOSFMBUJFGTUFSLFHSPFJ%FTFDUPSIBOEFMEJTUSJCVUJFEBBSFOUFHFOHSPFJU /FEFSMBOETFUPFUTWBOEF[F FDPOPNJTDIFXFUFOTDIBQQFSTMFHHFO[JDIUPFPQIFU[PHFOBBNEFlTPDJBBM
TUFSLJOEFJOUFSNFEJBJSF[POFWBO/FEFSMBOE NFUOBNFIFULOPPQQVOU UIFPSJF LBQJUBBMmBMTCSPOWPPSQSPEVDUJWJUFJUTWFSCFUFSJOH [JFWPPSBM$PPLF
"SOIFNq/JKNFHFOQSPGJUFFSUEBBSWBO5PUTMPUWBMUIFUWFSTDIJMPQUVTTFO .PSHBOìôôó
)FUHBBUIJFSCJKEBOPNWFSCJOEJOHFOUVTTFOJOEJWJEVFMFTPDJ
EFTUFSLQPTJUJFWFHSPFJJOEFTFDUPSEJTUSJCVUJFJOEF/PPSEWMFVHFMWBOEF BMFOFUXFSLFOFOEFOPSNFOWBOXFEFSLFSJHIFJEFOWFSUSPVXFOEJFEBBSVJU
3BOETUBE JODMVTJFG4DIJQIPM
UFHFOPWFSEFSFMBUJFGMBHFHSPFJJOEJF[FMGEF WPPSULPNFO%FDPNNVOJDBUJFWFWFSNPHFOTPNNFUBOEFSFNFOTFOPNUF
TFDUPSJOEF;VJEWMFVHFM JODMVTJFGEF3PUUFSEBNTFIBWFO
HBBO TQFMFOIJFSCJKFFOSPM
)FUEPPSPOTHFIBOUFFSEFQFSTQFDUJFGPQEFLFOOJTFDPOPNJFTMVJUPPL
%FSFMBUJFNFUEFLFOOJTFDPOPNJF BBOCJKEFNFFSUFDIOPMPHJTDIFOQSPEVDUJFHFPSJÄOUFFSEFBTQFDUFOWBO
LFOOJTFDPOPNJTDIFWFSOJFVXJOH EJFLVOOFOMFJEFOUPUFDPOPNJTDIFHSPFJ
*OIFUCBTJTNPEFMWBOEFFDPOPNJFIFCCFO[JDI [PBMTXFJOIFUWPPSHBBOEF WBOCFESJKWFO3FTFBSDIEFWFMPQNFOU POEFS[PFLPOUXJLLFMJOH PGĈéú
IPPGETUVLDPOTUBUFFSEFO WFSTDIVJWJOHFOWPPSHFEBBOWBOEFECONOMIES JTEBBSPNFFOWJKGEFJOEJDBUPSJOPO[FBOBMZTF7FFMMJUFSBUVVSSJDIU[JDIPQEF
OF SCALEFOECONOMIES OF SCOPEJOEFSJDIUJOHWBOEFECONOMIES OF EXPERTISE JOWFTUFSJOHFOJOPOEFS[PFLFOPOUXJLLFMJOHBMTWPPSXBBSEFWPPSQSPEVDU
&FOWFSTDIVJWJOHEJFMJKLUUFXPSEFOHFGBDJMJUFFSEEPPSEFPWFSHBOHWBOFFO FOQSPDFTPOUXJLLFMJOHFO [JFWPPSBM"DTíëëí
ĈéúJTWBBLFFOCFMBOHSJKLF
JOEVTUSJÄMFOBBSFFOLFOOJTFDPOPNJF*OEJFLFOOJTFDPOPNJFTQFMFOTPDJBBM JOQVUWPPSJOOPWBUJF
FODVMUVSFFMLFOOJTLBQJUBBM JOHFCFEJOLFOOJTOFUXFSLFO
FFOCFMBOHSJKLF &FO[FTEFJOEJDBUPSCFUSFGUFFOCJK[POEFSFFOPQ[JDI[FMGTUBBOEFUBLWBO
SPMCJKIFUWFSLSJKHFOFOIFUTFMFDUFSFOWBOEFKVJTUFFOEFNFFTUSFMFWBOUF ĈéúJOUFOTJFWFCFESJKWJHIFJE%F[FPOUTUBBUJOEJFOCFESJKWFOPPLQBSUJDJQF
CFTDIJLCBSFLFOOJT#PWFOEJFODSFÄFSU FOTUVXU EFTOFMMFPOUXJLLFMJOHWBO SFOJOJOUFSOBUJPOBMFLFOOJTOFUXFSLFOFOUFDIOPMPHJTDIIPPHXBBSEJHF
EFJOGPSNBUJFFODPNNVOJDBUJFUFDIOPMPHJFEFNPHFMJKLIFEFOPNUFPQFSF QSPEVDUFOFYQPSUFSFOOBBSIFUCVJUFOMBOE*OEJFHFWBMMFOTQSFFLUNFOPWFS
SFOJOSVJNUFMJKLHSPPUTDIBMJHFOFUXFSLFO%BBSPNJTIFUJOUFSFTTBOUPN IJHIUFDIFONFEJVNUFDICFESJKWJHIFJEBMTWPFEJOHTCPEFNWPPSFDPOPNJ
FOLFMFBTQFDUFOWBOEFLFOOJTFDPOPNJFOBEFSUFCFTUVEFSFO%BUEPFOXF TDIFHSPFJ
IJFSEPPSUFBOBMZTFSFOJOXFMLFNBUFEF[FTSFHJPmTBBOTMVJUFOPQEFLFOOJT %F[FWFOEFFOBDIUTUFJOEJDBUPSIFCCFOCFUSFLLJOHPQEFJOOPWBUJF
FDPOPNJF8FJEFOUJGJDFSFOIJFSWPPSBDIUJOEJDBUPSFO 3BTQFFBíëëï
PVUQVUEPPSCFESJKWFO[FMGBBOHFHFWFOEPPSHFWPFSEFTVDDFTWPMMFWFSOJFV
XJOHFOWPPSEFNBSLUPGTFDUPS%BBSCJKNBLFOXFFFOPOEFSTDIFJEOBBS
"MTFFSTUFBTQFDUWBOEFLFOOJTFDPOPNJFPOEFSTDIFJEFOXFEFSPMWBO UFDIOPMPHJTDIFFOOJFUUFDIOPMPHJTDIFWFSOJFVXJOHFO 3BTQFFBíëëï
PQMFJEJOH POEFSXJKTFOCFSPFQTWBBSEJHIFEFO7FFMXFUFOTDIBQQFSTCFOB
ESVLLFOEFSPMWBONFOTFMJKLLBQJUBBM HUMAN CAPITAL
JOSFMBUJFUPUFDPOPNJ "MTXFEFSVJNUFMJKLFXFFSTMBHWBOEFBDIUJOEJDBUPSFOWBOEFLFOOJT
TDIFHSPFJ [JFCJKWPPSCFFME.BUIVSìôôô
#FESJKWFO[JKODPNQFUJUJFWFS FDPOPNJFCF[JFO WBMUPQEBUTPNNJHFEBBSWBOSVJNUFMJKLHFSFMBUFFSE[JKO
JOEJFO[FWFFMNFOTFMJKLLBQJUBBMLVOOFOBBOXFOEFOWPPSIVOCFESJKGTBDUJWJ BBOFMLBBS'BDUPSBOBMZTFMFFSUEBUEFJOEJDBUPSFOHFSJDIUPQJOOPWBUJFJOQVU
UFJUFO FOJOEJFOEF[PFLLPTUFOOBBSNFOTFMJKLLBQJUBBMHFSJOH[JKOEPPSEBU FOUFDIOPMPHJTDIFWFSOJFVXJOH ĈéúFOIJHIUFDINFEJVNUFDICFESJKWJH
IFUJOEFOBCJKFPNHFWJOHWBOIFUCFESJKGBBOXF[JHJT%JUJTWBBLIFUHFWBMJO IFJE
[JDIDMVTUFSFO8FHFWFOEJUDMVTUFSIFUMBCFMlSFTFBSDIEFWFMPQNFOUm
EFHSPPUTUFEFMJKLFBHHMPNFSBUJFT %FJOEJDBUPSFOWPPSJOOPWBUJFPVUQVU UFDIOPMPHJTDIFFOOJFUUFDIOPMPHJ
&FOUXFFEFBTQFDUJTDSFBUJWJUFJU'MPSJEB íëëí
IFFGUSFDFOUFMJKLEFUIFPSJF TDIFJOOPWBUJF
LPNFOTBNFOJOEFGBDUPSlJOOPWBUJFm%FJOEJDBUPSFOEJF
WBONFOTFMJKLLBQJUBBMBMTCSPOWPPSSFHJPOBMFFDPOPNJTDIFHSPFJBBOHFWVME TBNFOIBOHFONFUHUMAN CAPITALFOTPDJBMFWBBSEJHIFEFOWBOXFSLOFNFST
EPPSUFXJK[FOPQEFSPMWBODSFBUJWJUFJUñ)JKNFFOUEBUDSFBUJFWFMJOHFOqWBBL PQHFCPVXEVJUEFJOEJDBUPSFOÿùĊHFWPFMJHIFJE PQMFJEJOHTOJWFBV DPN
LFOOJTXFSLFSTHFOPFNEqOJFUQFSTÂIPPHPQHFMFJEIPFWFOUF[JKOPNUPDI NVOJDBUJFGWBBSEJHFXFSLOFNFSTFODSFBUJWJUFJU
LPNFOTBNFOJOEFGBDUPS
WFFMUPFHFWPFHEFXBBSEFUFDSFÄSFO0PLBOEFSFPOEFS[PFLFOMBUFO[JFOEBU lLFOOJTXFSLFSTm%F[FWJFSJOEJDBUPSFOWPPSEFLFOOJTXFSLFSIFCCFOJOEF
DSFBUJWJUFJU JOTFDUPSFOFOWBOLFOOJTXFSLFST
BMTJOEJDBUPSTUFSLTBNFOIBOHU MJUFSBUVVSOPHFFOBQBSUFTUBUVT NBBSCMJKLFOJOSVJNUFMJKLPQ[JDIUFFO[FMGEF
NFUFDPOPNJTDIHPFEFQSFTUBUJFT [JFPOEFSBOEFSF4DPUUìôôò
BTQFDUWBOEF/FEFSMBOETFLFOOJTFDPOPNJFUFNFUFO%FESJFEJNFOTJFT[JKO
&FOEFSEFBTQFDUCFUSFGUEFNBUFXBBSJOXFSLOFNFSTIVOXFSL[BBNIF XFFSHFHFWFOJOEFGJHVSFOó ôFOìë
EFOWFSSJDIUFONFUCFIVMQWBOEFJOGPSNBUJFFODPNNVOJDBUJFUFDIOPMPHJF
*OFFOPNWBOHSJKLFIPFWFFMIFJEMJUFSBUVVSXPSEFOHSPUFHSPFJQPUFOUJFT %FPOUSBGFMJOHWBOEFLFOOJTFDPOPNJFJOEF[FESJFJOIPVEFMJKLFEJNFOTJFT
UPFHFEJDIUBBOCFESJKWFOEJFEFJOGPSNBUJFFODPNNVOJDBUJFUFDIOPMPHJF MBBU[JFOEBUEFLFOOJTFDPOPNJFTFDUPSTQFDJGJFLFTQFDJBMJTBUJFTLFOU/BBTU
HPFEUPFQBTTFOJOIVOCFESJKGTWPFSJOH WPPSBMJOTUFEFMJKLFHFCJFEFO [JF JOEVTUSJÄMFTQFDJBMJTBUJFTJTFSPPLOBESVLLFMJKLTQSBLFWBOTQFDJBMJTBUJFTJO
WPPSBM%SFOOBOíëëí
EFIBOEFMEJFOTUWFSMFOJOH'JHVVSóMBBU[JFOEBUEF[BDIUFSFLBOUWBOEF
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O 3TRUCTUURANALYSE VAN DE ONDERZOEKSGEBIEDEN ī
&IGUUR %FGBDUPSlLFOOJTXFSLFSTm &IGUUR %FGBDUPSlSFTFBSDIEFWFMPQNFOUm
;FFSMBBH ;FFSMBBH
-BBH -BBH
(FNJEEFME (FNJEEFME
)PPH )PPH
;FFSIPPH ;FFSIPPH
&IGUUR %FGBDUPSlJOOPWBUJFm &IGUUR %FCFSFJLCBBSIFJEWBOIFUBBOUBMCBOFOPWFSEFXFHJOîëNJOVUFO JOíëëì
;FFSMBBH ;FFSMBBH
-BBH -BBH
(FNJEEFME (FNJEEFME
)PPH )PPH
;FFSIPPH ;FFSIPPH
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O 3TRUCTUURANALYSE VAN DE ONDERZOEKSGEBIEDEN ī
LFOOJTFDPOPNJF EFGBDUPSlLFOOJTXFSLFSTm WFSCPOEFOJTBBOBOEFSFUZQFO 4ABEL 3FMBUJFWFTUFSLUFOWBOEFSFHJPmTPQCBTJTWBOìïJOEJDBUPSFO
HFCJFEFOEBOEFBOEFSFGBDUPSFO%F[FLFOOJTEJNFOTJFDMVTUFSU[JDIWPPSBM
JOEFHSPUFTUFEFOFOEFBBOHSFO[FOEFHFCJFEFO*OGJHVVSôJTUF[JFOEBUEF 3FHJP DFOUSBMFLFSOFOPNSJOHFOEFHFNFFOUFO
HFNFFOUFOJOIFUXFTUFOFOPPTUFOWBO/FEFSMBOE EFSFHJPmT"NTUFSEBN "NTUFSEBN 3PUUFSEBN &JOEIPWFO "SOIFNq/JKNFHFO 4UFEFOESJFIPFL (SPOJOHFO
3PUUFSEBNFO"QFMEPPSO
PQCBTJTWBOIVOTFDUPSTUSVDUVVSFFOJOOPWBUJFWFS #BOFOQFSQCC
CFESJKGTMFWFOIFCCFO5PUTMPUCMJKLUVJUIFUSVJNUFMJKLFQBUSPPOWBOĈéú (SPFJCBOFO ʑ ʑ ʑ ʑ
GJHVVSìë
EBUEF3BOETUFEFMJKLFSFHJPmTFFOSFMBUJFGMBHFĈéúJOUFOTJUFJU UPWQCC
WFSUPOFO UFSXJKMEFNJOEFSWFSTUFEFMJKLUFFOPPLNFFSQFSJGFSFHFCJFEFO "SCFJETQSPEVDUJWJUFJU ʑ ʑ ʑ ʑ
KVJTUBMTTUFSLĈéúJOUFOTJFGOBBSWPSFOLPNFO (SPFJ ʑ ʑ ʑ ʑ
(F[BNFOMJKLNBLFOEFGJHVSFOEVJEFMJKLEBULFOOJTJOUFOTJUFJUWBOCFESJKWJH BSCFJETQSPEVDUJWJUFJU
IFJETDIVJMHBBUJO[PXFMIJHIUFDIJOEVTUSJÄMFBMTJO [BLFMJKLF
EJFOTUWFSMFOFO 4QFDJBMJTBUJFJOEVTUSJF ʑ ʑ ʑ ʑ
EFCFESJKGTWFTUJHJOHFO)JFSPQLPNFOXFUFSVHJOIFUWPMHFOEFIPPGETUVL 4QFDJBMJTBUJFIBOEFM ʑ ʑ ʑ
EJTUSJCVUJF
#FSFJLCBBSIFJEPWFSEFXFH 4QFDJBMJTBUJF ʑ ʑ
[BLFMJKLFEJFOTUFO
'ZTJFLFOFUXFSLFOLVOOFOFFOCFMBOHSJKLFPOEFSMFHHFS[JKOWPPSGVODUJPOF 3FMBUJFWFHSPFJJOEVTUSJF ʁ ʑ ʑ ʑ
MFOFUXFSLFO%BBSPNSJDIUFOXFPOTJOEF[FQBSBHSBBGPQEFCFSFJLCBBSIFJE 3FMBUJFWFHSPFJIBOEFM ʑ ʑ ʑ
PWFSEFXFH EJTUSJCVUJF
3FMBUJFWFHSPFJ ʑ ʑ ʑ
*OGJHVVSììJTIFUBBOUBMCBOFOXFFSHFHFWFOEBUFFOXFSLOFNFSNFUFFO [BLFMJKLFEJFOTUFO
SFJTUJKEWBOFFOIBMGVVSPWFSEFXFHLBOCFSFJLFO IJFSCJKJTHFFOSFLFOJOH ,FOOJTXFSLFST
HFIPVEFONFUEFDPOHFTUJF
%FCFSFJLCBBSIFJEWBOCBOFOPWFSEFXFH *OOPWBUJF ʑ ʑ ʑ
CMJKLUUVTTFOEF[FTPOEFS[PFLTSFHJPmTTUFSLVJUFFOUFMPQFO.FUOBNFWBOVJU 3FTFBSDIEFWFMPQNFOU ʑ ʑ ʑ ʑ
"NTUFSEBNFO3PUUFSEBN[JKOWFFMCBOFOJOFFOLPSUFUJKEUFCFSFJLFO&JOE #FSFJLCBBSIFJE ʑ ʑ
IPWFOFOIFULOPPQQVOU"SOIFNq/JKNFHFOTDPSFOOPHSFMBUJFGIPPH NBBS
EF4UFEFOESJFIPFLFO(SPOJOHFOMJHHFOSFMBUJFGHFÈTPMFFSEUFOPQ[JDIUFWBO
EFHSPUFDPODFOUSBUJFTXFSLHFMFHFOIFJE
4ZOUIFTF
*OEJUIPPGETUVLTUPOEEFFDPOPNJTDIFTUSVDUVVSWBOEF[FTPOEFS[PFLT
HFCJFEFODFOUSBBM8FWBUUFOPO[FCFWJOEJOHFOTBNFOJOUBCFMì
"NTUFSEBNFO3PUUFSEBNIFCCFOFFOSFMBUJFGIPHFDPODFOUSBUJFWBO
CBOFO PPLUFOPQ[JDIUFWBOEFPNWBOHWBOEFQPUFOUJÄMFCFSPFQTCFWPMLJOH
QCC
FOLFOOFOCPWFOEJFOFFOTUFSLFXFSLHFMFHFOIFJETPOUXJLLFMJOH
7FSEFSLFONFSLUEFCFESJKWJHIFJEJOEF[FSFHJPmT[JDIEPPSFFOSFMBUJFGIPHF
BSCFJETQSPEVDUJWJUFJU
SFMBUJFGWFFMLFOOJTXFSLFST
JOOPWBUJWJUFJUFOFFO
HSPPUBBOUBMCBOFOEBUCJOOFOEFSUJHNJOVUFOPWFSEFXFHCFSFJLCBBSJT)FU
FDPOPNJTDIFQSPGJFMWBOEF[FSFHJPmTXPSEUHFEPNJOFFSEEPPSFFOSFMBUJFG
TUFSLFWFSUFHFOXPPSEJHJOHWBOEFTFDUPSIBOEFMEJTUSJCVUJFJO"NTUFSEBN
IFUDPNQMFYSPOEPN4DIJQIPMFOJO3PUUFSEBNEFIBWFOBDUJWJUFJUFO%BBS
OBBTUJTEFSFHJP"NTUFSEBNJO/FEFSMBOEIFUGPDVTQVOUXBUCFUSFGUEF[BLF
MJKLFEJFOTUWFSMFOJOH
&JOEIPWFOIFFGUSFMBUJFGWFFMCBOFO
FOIFUCFESJKGTMFWFOJTNFUOBNF
HFTQFDJBMJTFFSEJOJOEVTUSJÄMFBDUJWJUFJUFOFOJOlSFTFBSDIEFWFMPQNFOUm
EFUFDIOPMPHJTDIFlCSBJOQPSUmWBO/FEFSMBOE)FULOPPQQVOU"SOIFNq
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O 3TRUCTUURANALYSE VAN DE ONDERZOEKSGEBIEDEN ī
/JKNFHFOHSPFJUSFMBUJFGTUFSLJOBMMFESJFEFTFDUPSFO%F4UFEFOESJFIPFL
FO(SPOJOHFOCMJKLFOHFFO[FFSVJUHFTQSPLFOQSPGJFMUFIFCCFO8FMTUJKHU
EFBSCFJETQSPEVDUJWJUFJUJOCFJEFSFHJPmTSFMBUJFGTUFSL
%FJOEJUIPPGETUVLHFQSFTFOUFFSEFTUSVDUVVSFOHSPFJLFONFSLFOWBOEF
[FTPOEFS[PFLTHFCJFEFOXPSEFOJOEFWPMHFOEFIPPGETUVLLFOHFSFMBUFFSE
BBOOFUXFSLLBSBLUFSJTUJFLFOJOEFSFHJPmT
[PBMTEFPQFOIFJESFTQFDUJFWFMJKL
HFTMPUFOIFJEWBOHFCJFEFO
EFNBUFWBOJOUFSBDUJF HFDPSSJHFFSEWPPSEF
PNWBOHWBOLFSOFO
EFNBUFWBOEFBBOXF[JHIFJEWBOLSJTLSBTSFMBUJFTFOEF
%FIFUFSPHFOJUFJUWBO
NBUFWBODFOUSBMJUFJU
SFHJPOBMFCFESJKGTSFMBUJFT
ECO N O M I S CHE NE T W ER K EN I N D E R EG I O (OOFDSTUKTITEL ī
You might also like
- BT BredaDocument5 pagesBT BredaMeedenken en Doen BVNo ratings yet
- Monitor Kvo 2007 2010Document53 pagesMonitor Kvo 2007 2010Meedenken en Doen BVNo ratings yet
- KT BredaDocument2 pagesKT BredaMeedenken en Doen BVNo ratings yet
- Energieverbruik en Bespraringspotentieel - tcm293-274828Document64 pagesEnergieverbruik en Bespraringspotentieel - tcm293-274828Meedenken en Doen BVNo ratings yet
- Bestemmingsplan de Blakt VenrayDocument1 pageBestemmingsplan de Blakt VenrayMeedenken en Doen BVNo ratings yet
- Plankaart Ontwerpbestemmingsplan Bedrijventerrein Vredebest 155414-BP-1 D3 (18!06!2009)Document1 pagePlankaart Ontwerpbestemmingsplan Bedrijventerrein Vredebest 155414-BP-1 D3 (18!06!2009)Meedenken en Doen BVNo ratings yet
- Veroudering Van BedrijventerreinenDocument103 pagesVeroudering Van BedrijventerreinenMeedenken en Doen BVNo ratings yet
- Bedrijfslocatiemonitor 2005Document202 pagesBedrijfslocatiemonitor 2005Meedenken en Doen BVNo ratings yet
- Voortgangsbrief Agenda Bedrijventerreinen 2008-2009 en Toe Zen Ding Convenant Bedrijventerreinen 2010-2020Document12 pagesVoortgangsbrief Agenda Bedrijventerreinen 2008-2009 en Toe Zen Ding Convenant Bedrijventerreinen 2010-2020Meedenken en Doen BVNo ratings yet
- SV BT Breda 2020Document137 pagesSV BT Breda 2020Meedenken en Doen BVNo ratings yet
- Bedrijventerreinmanagement Parkstad LimburgDocument10 pagesBedrijventerreinmanagement Parkstad LimburgMeedenken en Doen BVNo ratings yet
- KVOProjecten Limburgjan 2009Document3 pagesKVOProjecten Limburgjan 2009Meedenken en Doen BVNo ratings yet
- Convenant Bedrijventerrein 2010-2020Document17 pagesConvenant Bedrijventerrein 2010-2020Meedenken en Doen BVNo ratings yet
- Rapport STEC Leegstand BedrijventerreinenDocument20 pagesRapport STEC Leegstand BedrijventerreinenMeedenken en Doen BVNo ratings yet
- Publieksversie Park Management Versie 01bDocument14 pagesPublieksversie Park Management Versie 01bMeedenken en Doen BVNo ratings yet
- KVO CertificaatDocument1 pageKVO CertificaatMeedenken en Doen BVNo ratings yet
- Bestemmingsplan Bedrijventerrein SmokkelhoekDocument1 pageBestemmingsplan Bedrijventerrein SmokkelhoekMeedenken en Doen BVNo ratings yet
- Eindrapport Bedrijventerreinenstrategie Midden-Holland D.PDF Juni 2009Document50 pagesEindrapport Bedrijventerreinenstrategie Midden-Holland D.PDF Juni 2009Meedenken en Doen BVNo ratings yet
- Bedrijventerreinen en Kantoren Naar Vier ScenariosDocument102 pagesBedrijventerreinen en Kantoren Naar Vier ScenariosMeedenken en Doen BVNo ratings yet
- Gel Der Land in Vier BedrijvenDocument81 pagesGel Der Land in Vier BedrijvenMeedenken en Doen BV100% (1)
- Bijlage A Rapport STEC Leegstand BedrijventerreinenDocument72 pagesBijlage A Rapport STEC Leegstand BedrijventerreinenMeedenken en Doen BVNo ratings yet
- Toelichting en Voorschriften 1HDocument42 pagesToelichting en Voorschriften 1HMeedenken en Doen BVNo ratings yet
- Toelichting en VoorschriftenDocument172 pagesToelichting en VoorschriftenMeedenken en Doen BVNo ratings yet
- Gegevens Voorraad 2007 en Uitgifte 1988-2006 Naar GemeenteDocument34 pagesGegevens Voorraad 2007 en Uitgifte 1988-2006 Naar GemeenteMeedenken en Doen BVNo ratings yet
- 07 093 Stec Groep Aan Provincie Gel Der Land Februari 2008 BijlageB EPDocument4 pages07 093 Stec Groep Aan Provincie Gel Der Land Februari 2008 BijlageB EPMeedenken en Doen BVNo ratings yet
- Bestemmingsplan Bedrijventerrein Smokkelhoek 1HDocument1 pageBestemmingsplan Bedrijventerrein Smokkelhoek 1HMeedenken en Doen BVNo ratings yet
- Bedrijventerrein Smokkelhoek 2003 1U Versie 29-04-2004Document28 pagesBedrijventerrein Smokkelhoek 2003 1U Versie 29-04-2004Meedenken en Doen BVNo ratings yet
- Overzicht Kruiswijk III - 24-3-2009Document1 pageOverzicht Kruiswijk III - 24-3-2009Meedenken en Doen BVNo ratings yet
- Masterplan Mortiere BedrijvengebiedDocument28 pagesMasterplan Mortiere BedrijvengebiedMeedenken en Doen BVNo ratings yet
- Voortgangsbrief Agenda Bedrijventerreinen 2008-2009 en Toe Zen Ding Convenant Bedrijventerreinen 2010-2020Document12 pagesVoortgangsbrief Agenda Bedrijventerreinen 2008-2009 en Toe Zen Ding Convenant Bedrijventerreinen 2010-2020Meedenken en Doen BVNo ratings yet
