You are on page 1of 28

Jaargang 9 nummer 6 25 maart 2015

Meander loopt mee in marathon Bij ADHD kleiner


hersenvolume

Mensen met ADHD hebben in het algemeen


een wat kleiner hersenvolume dan gemiddeld. Bij kinderen met ADHD is vooral het gebied rondom de basale ganglia
kleiner, maar dat verschil lijkt minder te
worden tijdens de adolescentie.
Ook bij de broers en zussen van ADHDers, die
zelf geen ADHD hebben, is het hersenvolume
iets kleiner. Dit schrijven onderzoekers van het
Radboudumc Nijmegen in JAMA Psychiatry.
Corina Greven, Janita Bralten en Jan Buitelaar,
van de afdeling psychiatrie, onderzochten
met collegas van het Radboudumc, VUmc
en UMCG de hersenscans van ruim 300
mensen met ADHD. Die scans vergeleken ze
met hersenscans (MRI-opnames) van ruim
150 broers en zussen van ADHDers, die zelf
geen ADHD hebben. Daarnaast bekeken ze de
hersenscans van 200 mensen zonder ADHD,
bij wie in de familie geen ADHD voorkomt.

Veel kinderen met


vitamine D tekort
Warming up voor de Marathon Amersfoort in Meander Medisch Centrum (foto Frank Noordanus/Meander Medisch Centrum).

Meander Medisch Centrum doet dit mee aan


de Marathon Amersfoort. Als sponsor van
de Meander Halve Marathon is het ziekenhuis op 7 juni weer duidelijk van de partij.
Net als voorgaande jaren lopen ook weer
medewerkers van het ziekenhuis mee.

zijn. Meander Medisch Centrum is al sinds


de eerste editie van de Marathon Amersfoort,
in 2009, verbonden aan het loopevenement.

Juist ook voor onze


medewerkers is het
van belang om fit
en vitaal te blijven

Het bevorderen van gezondheid in een


gezonde omgeving, daar zijn we dagelijks mee
bezig in Meander Medisch Centrum, aldus
CEO Frank de Reij. We doen daarom graag
als sponsor mee aan de Marathon Amersfoort.
We maken hiermee zichtbaar hoe belangrijk
lichaamsbeweging en een gezonde leefstijl

Elke keer doen ruim honderd medewerkers


van het ziekenhuis mee aan een van de

Hboers

Scholing

afstanden: vijf of tien kilometer, halve of hele


marathon. Juist ook voor onze medewerkers
is het van belang om fit en vitaal te blijven,
om zo goed mogelijke zorg te bieden aan
onze patinten. De Stichting Vrienden van
Meander heeft aan het loopevenement een
sponsoractie verbonden. Alle medewerkers
en andere betrokkenen van het ziekenhuis
kunnen zich als hardloper laten sponsoren
door familie en vrienden. De opbrengst is
voor projecten op de intensive care, namelijk
een CommunicatieApp voor patinten aan de
beademing en een sfeervolle aankleding.

Bijna n op de drie kinderen heeft te


weinig vitamine D. Bij kinderen van onder
andere Marokkaanse, Surinaamse, Turkse
en Kaapverdische afkomst gaat het zelfs om
meer dan de helft van de kinderen.
Kinderen met een vitamine D tekort eten
minder gezond, kijken meer televisie en spelen
minder buiten dan kinderen met gezonde
vitamine D waarden. Dat schrijven onderzoekers van het Erasmus MC in Rotterdam
in The Journal of Nutrition. Zij baseren hun
onderzoek op gegevens uit de grootschalige
Generation R Studie in Rotterdam. Vitamine
D is zowel een voedingsstof als een hormoon
en zit in voedingsmiddelen zoals vette vis en
margarine, maar het lichaam kan het ook zelf
aanmaken door zonlicht op de huid.

Kinderen
Zadelkruk
Balance
Kijk voor meer
informatie of vraag een

Speciale campagne moet hbo-verpleegkundigen interesseren voor ouderenzorg.

03

In deze bijlage veel mogelijkheden voor


zorgprofessionals om hun kennis op peil te
houden.

09

I ndus t r i a l

Werken in Engeland?
www.tmi-interim.nl

Nieuwe website Alrijne Ziekenhuis helpt


kinderen zich voor te bereiden op bezoek
aan ziekenhuis.

21

GRATIS
proefplaatsing aan op

ziekenhuisstoelen.nl

F a i r C o n g r e s s A c a d emy N e t wo r k i n g

Co n t act:
Nederlands-Duitse Handelskamer
mevr. Gianna Corbelli
tel. 070-3114158
e-mail: g.corbelli@dnhk.org

Conn e c t i ng He a l t h c a r e

IT

1 4 1 6 april 2 0 1 5

Berlijn, Duitsland

www . c o n h i t . c o m

Onafhankelijke,
deskundige en
geaccrediteerde
bij- en nascholing

Nummer 6
25 maart 2015

Obama

Rondrit DAF

Hij leidde het Humane Genoom Project,


is directeur van de National Institutes of
Health (NIH) en is een belangrijke adviseur
van de Amerikaanse president Obama. Deze
dr. Francis Collins zette voor even voet op
Groningse bodem. In het UMCG gaf hij op
18 maart een lezing over Healthy Ageing
onderzoek in Amerika. Ook sprak hij tijdens
een
wetenschappelijk
minisymposium
From genetics to clinics op 17 maart over
het prematuur verouderingssyndroom. Dr.
Collins mag als directeur van het NIH jaarlijks
dertig miljard dollar investeren in de medische wetenschap.

DAFclub Nederland viert dit jaar haar 35-jarig


bestaan. Ter gelegenheid hiervan worden
op zaterdag 25 april 150 bewoners van
Vitalis WoonZorg Groep getrakteerd op een
rondrit door Eindhoven. Vijftig Dafjes halen
s morgen en s middags een groep bewoners
met hun verzorger op bij vijf Vitalis locaties,
waar veel voormalige medewerkers van DAF
wonen. Ze maken een rondrit door Eindhoven en brengen aansluitend een bezoek aan
het DAF museum. Daar wacht hun een hapje,
een drankje en een rondleiding. Na afloop
worden ze door hun priv chauffeur weer
thuis gebracht.

Actueel

Eerste lijn nog


te versnipperd

Ambubikers klaar voor Koningsdag


Door binnen de eerste lijn slimmer samen te werken, kunnen de zorgkosten omlaag.

Verbetering van zorg en beperking van


zorgkosten zijn belangrijke themas met
het oog op de toenemende vergrijzing. In
het zorgakkoord is daarom afgesproken
dat eerstelijns aanbieders, zoals huisartsen
apothekers en fysiotherapeuten, steeds
meer chronische en niet-complexe zorg
moeten overnemen van ziekenhuizen.
Om de doelen te bereiken is meer samenwerking vereist.

De slagkracht van het biketeam van de Ambulancedienst Zuid-Holland Zuid is met de helft toegenomen: van
vier naar zes rijwielen. Dat betekent dat er nu drie fietskoppels tegelijk de straat op kunnen om ambulancezorg te
verlenen. En dat heeft weer alles te maken met de naderende nationale viering van Koningsdag in Dordrecht. Bij
drukke evenementen, zoals de Dordtse kerstmarkt of een sportieve loop, is de ambulancedienst al jarenlang aanwezig
met bikers. Die kunnen gemakkelijk tussen publiek en obstakels door laveren naareen gewonde of zieke patint. Zo
slecht toegankelijk als de binnenstad zal zijn tijdens het koninklijk bezoek op 27 april, is in Dordrecht nog niet eerder
vertoond. Daarom was dit een goed moment om ons fietspark uit te breiden, vertelt operationeel manager Jacco
van Wingerden. Op de foto nemen Cor Tas (links) en Henk van der Meij de fietsen in gebruik (foto Frank van den
Elsen).

Handje helpen

Wapperen

De overheid wil dat senioren zo lang mogelijk


thuis blijven wonen, met meer zorg van
familie en bekenden. De vraag is of dat gaat
lukken. Manon Vanderkaa, directeur van de
Unie KBO: Maar liefst tweederde van de
senioren verwacht niet dat hun kinderen een
handje zullen toesteken wanneer dat nodig
is. Een aanbod van de kinderen om bij hen
te komen wonen, zou 91 procent van de
senioren afwijzen, zo blijkt uit ons onderzoek
over Langer thuis wonen. De Nederlandse
senioren willen wel graag zo lang mogelijk
thuis blijven wonen. De vraag is of hun
huidige woning daar wel geschikt voor is. En
wie er voor hen zorgt als ze het niet helemaal
meer op eigen kracht redden. In het onderzoek van de Unie KBO onder 600 senioren
blijkt dat slechts een derde van de senioren
denkt dat hun kinderen bij zullen springen
wanneer dat nodig mocht zijn.

Na vijftig jaar is het tijd om op de Dag van de


Verpleging een nieuwe vlag te laten wapperen.
Samen met V&VN heeft het Florence
Nightingale Instituut (FNI) een prijsvraag
uitgeschreven voor een eigentijds ontwerp. Er
is inmiddels een winnaar gekozen. Het plan
voor een nieuwe vlag ontstond op 12 mei
2014. V&VN en het FNI besloten toen dat
de bestaande vlag gedateerd en dus aan vervanging toe was. Met een nieuwe vlag willen
beide organisaties het belang van de Dag van
de Verpleging benadrukken. De ontwerpwedstrijd is gewonnen door Bas Kinsbergen.
Bas is grafisch ontwerper en deed mee omdat
hij verpleging een mooi onderwerp vindt.
Verpleging is volgens hem het licht tussen
mens en techniek in de medische wereld.
Tegelijkertijd is zijn ontwerp een moderne
vertaalslag van de lady with te lamp, Florence
Nightingale.

Stichting
Ambulance
Wens
Volg ons ook op social media
/stichting.ambulancewensnederland

@Stambulancewens

Helpt wensen
mogelijk maken
010 - 226 55 16
info@ambulancewens.nl

www.ambulancewens.nl

De eerste lijn is nog te versnipperd en de


overige belanghebbenden zijn te verdeeld
om meters te kunnen maken. De eerste lijn,
de huisartsen voorop, moet zelf het initiatief
nemen. Een cultuurverandering is nodig: van
aanbodgericht naar vraaggericht werken en
van solistisch werken naar samenwerken.
Dit stelt het ING Economisch Bureau in een
vorige week verschenen publicatie. Naast verschuiving van zorg vanuit de tweede lijn, zijn
er ook andere trends die zowel zorgvolume als
zorgcomplexiteit binnen de eerste lijn doen
toenemen. Zo wonen ouderen steeds langer
thuis en neemt de opnameduur in ziekenhuizen structureel af. Ook binnen de geestelijke gezondheidszorg vindt een verschuiving
van tweedelijns naar eerstelijns zorg plaats.
Daarnaast is sprake van drie maatschappelijke
trends die voor toenemende eisen: vergrijzing,
digitalisering (e-health) en een toenemend
consumentenbewustzijn. Voor betere en
goedkopere zorg zal de eerste lijn meer met

ziekenhuizen, welzijn en ouderenzorg moeten


samenwerken. Onderling moeten eerstelijns
aanbieders meer bedrijfsmatig samenwerken
om alle nieuwe taken aan te kunnen. Alleen
zo kunnen zij zorgvernieuwing, facilitaire
zaken en digitale toepassingen binnen n
samenwerkingsverband
organiseren
en
houden zij de handen vrij om zorg te verlenen.
Daarvoor is wel een cultuurverandering nodig:
van solistisch werken naar samenwerken en
van aanbodgericht naar vraaggericht werken.

Er is een cultuurverandering nodig:


van solistisch werken
naar samenwerken
Eerstelijns aanbieders moeten zich organiseren en tegelijkertijd de vaak tegengestelde
belangen van ziekenhuizen, ouderenzorgaanbieders en zorgverzekeraars in het oog
houden. De focus moet echter niet alleen op
de inhoudelijke samenwerking liggen, maar
ook op de achterliggende organisatie en
bedrijfsvoering. Door slimmer samen te werken kunnen artsen ontzorgd worden, kan op
zorgkosten bespaard worden en kwalitatief
betere zorg worden geleverd, aldus Erwin
Winkel, sectormanager gezondheidszorg bij
ING.

Gezonde patatjes uit de frietfiets


Het Radboudumc Amalia kinderziekenhuis
in Nijmegen biedt kinderen en hun familieleden sinds dinsdag 10 maart gezonde
frietjes aan. Twee keer per week wordt
door vrijwilligers gezonde friet bereid in
de unieke frietfiets; een stoere bakfiets
met de heteluchtoven Lightfry. Dankzij
deze methode zijn de frietjes volgens het
ziekenhuis niet alleen lekkerder, maar ook
gezonder omdat ze minder vet en zout zijn.
Met de nieuwe bereidingswijze krijgen de
kinderen knapperige frietjes die zestig procent
minder vet zijn. Doordat het transport vanuit de keuken achterwege blijft n door de
nieuwe bereidingswijze zijn de porties frites
snel te bereiden, heet, knapperig en minder
zout. Bij de ontwikkeling van dit initiatief
werkt de afdeling patintenvoeding van het
Radboudumc samen met enkele bedrijven.
Alle partijen hebben genvesteerd in de ontwikkeling van de frietfiets en het aanbieden
van de gezonde frites. Ze willen hiermee
bijdragen aan een leuke belevenis van gezond
en lekker eten in het Radboudumc Amalia
kinderziekenhuis. De nieuwe bereidingswijze
met de heteluchtoven Lightfry voorkomt de

typische cafetaria lucht zodat de fritesfiets


in het Amalia kinderziekenhuis kan staan.
De frietfiets is er gekomen in samenwerking
met de Kinder Advies Raad (KAR), die op
20 november 2013 in het Amalia kinderziekenhuis is genstalleerd. Op dit moment
bestaat de KAR uit dertien leden: tien meisjes
en drie jongens. De leden en hun begeleiders komen regelmatig bij elkaar, waarbij de
kinderen de agenda bepalen. Minstens n
keer per jaar spreekt de KAR met de raad van
bestuur van het Radboudumc.

Twee keer per week zal de frietfiets in het Amalia kinderziekenhuis op het Theaterplein staan, rond 17.00 uur.
De friet wordt aanvullend aan de reguliere maaltijden
aangeboden.

Actueel

Nummer 6
25 maart 2015

Daar zit meer achter

Embryoreductie
heeft risicos
Embryoreductie kan bij een meerlingzwangerschap de draagduur met enkele
weken verlengen, maar de risicos op
vroeggeboorte en sterfte van n of meer
kinderen worden niet verlaagd. Ook kan de
zwangerschap mislopen door de ingreep
zelf. Dit concludeert Lidewij van de Mheen
die onderzoek deed naar meerlingzwangerschappen. Zij promoveerde op 18 maart bij
VUmc in Amsterdam.

De grote uitdaging in de zorg voor de komende jaren heet ouderenzorg.

ActiZ en V&VN lanceerden op 19 maart een


nieuw initiatief om meer hbo-verpleegkundigen te interesseren voor de ouderenzorg. Daar zit meer achter laat hbo-v
studenten levensecht de uitdagende
situaties in de ouderenzorg ervaren.
Het ministerie van VWS ondersteunt de
campagne die de komende weken wordt
uitgerold.
De grote uitdaging in de zorg voor de komende
jaren heet ouderenzorg. Ouderen hebben
vaak meervoudige problemen en sociale
aspecten spelen een grote rol. Staatssecretaris
Martin van Rijn: Werken met ouderen stelt
hoge eisen aan de verpleegkundige. Je moet
goed kunnen samenwerken met vrijwilligers,
mantelzorgers en andere zorgverleners. Je
moet weten welke nieuwe technologien
er zijn en hoe je die kan benutten. Je moet
goede voorlichting kunnen geven en over de
grenzen van je eigen beroep heen kunnen
werken. Met deze campagne moet het lukken
om veel verpleegkundigen ervan te overtuigen
dat het werken met ouderen een prachtberoep
is. Helma Zijlstra, directeur V&VN (beroepsvereniging van verpleegkundigen, verzorgen-

den en verpleegkundig specialisten): Het


aantal ouderen neemt snel toe. Verpleegkundigen lopen elke dag tegen steeds complexere
situaties aan. Nu en in de toekomst zijn er
daarom flink meer hbo-verpleegkundigen
nodig. De ouderenzorg heeft bij veel studenten een wat saai imago en daarom kiezen ze
er niet voor. Ten onrechte, zo vertelt Aad
Koster, directeur ActiZ (brancheorganisatie
voor zorgondernemers).

De ouderenzorg
heeft bij veel studenten
een wat saai imago
De hbo-verpleegkundige speelt een centrale
en veelzijdige rol in de ouderenzorg. Hierdoor
komen alle verpleegkundige rollen en verantwoordelijkheden aan bod. Dat maakt het werk
van hbo-verpleegkundigen in de wijk of een
verpleeghuis zo uitdagend. ActiZ en V&VN
kiezen voor een heel nieuwe benadering
om studenten over de streep te trekken. Op
daarzitmeerachter.nl staan de eerste drie interactieve films klaar die een goed beeld geven

van complexe situaties in de ouderenzorg.


Studenten worden uitgedaagd om snel de
situatie in te schatten en de juiste beslissingen
te nemen. Ondertussen tikt de tijd onvermijdelijk af naar nul. De verhalen komen direct
uit de praktijk en zijn levensecht in beeld
gebracht. Het project gaat nog een stap verder. Zeven praktijk- en inhoudsdeskundigen
geven in de vorm van een wekelijkse blog
een live inkijkje in de praktijk. Studenten
en docenten kunnen hierop reageren. Een
groep andere verpleegkundigen staat klaar om
praktijkverhalen persoonlijk op de scholen
te vertellen. Daar zit meer achter wil een
realistisch beeld neerzetten van de rol van de
hbo-verpleegkundige in de ouderenzorg bij
hbo-v studenten en door- en zij-instromers.
Hiermee levert de campagne tevens een
bijdrage aan n van de speerpunten in het
recent gepresenteerde plan van aanpak kwaliteit verpleeghuizen door VWS, dat personeel
van een hoger deskundigheidsniveau wenst.
Tegelijk willen ActiZ en V&VN in afstemming
met Hogescholen een sterk beroep doen op
werkgevers in de zorg om voldoende en aantrekkelijke stageplaatsen te creren.

Sarah wil taboe op borstkanker bij allochtonen doorbreken


De opkomst bij het bevolkingsonderzoek
borstkanker onder allochtone en laaggeletterde vrouwen in Rotterdam en omgeving
is van oudsher laag en daalt. Het taboe
op borstkanker en een gebrek aan kennis
over deze ziekte zijn belangrijke oorzaken.
Verschillende organisaties hebben de
handen ineen geslagen om hier iets aan te
doen. Op vrijdag 27 maart starten zij met
project Sarah.
In een wijkgerichte pilotaanpak met gezondheidsvoorlichters en voorlichtingsbijeenkomsten wordt de kennis over borstkanker(screening) verbeterd. De voorlichters
hebben verschillende culturele achtergronden
en veel kennis van de doelgroepen. Project
Sarah richt zich vooral op allochtone en laaggeletterde vrouwen en vrouwen met een lage
sociaal economische status. Ook het afstemmen van informatie op de beleving van borstkanker in andere culturen maakt deel uit van
het project. Begin april start project Sarah in
tien Rotterdamse wijken. Bij een geslaagde
pilot zal deze communicatie aanpak vanaf

Meerlingzwangerschappen,
waarbij
er
meerdere foetussen tegelijkertijd in de baarmoeder groeien, vormen ongeveer twee
procent van de zwangerschappen in Nederland. Ze zorgen voor een verhoogd risico op
complicaties voor zowel moeder als kinderen.
Bij embryoreductie worden n of meer
foetussen gedood in de hoop dat de verhoogde kans op complicaties afneemt. Van de
Mheen onderzocht zwangerschappen waarbij
embryoreductie heeft plaatsgevonden. Ze
ontdekte dat embryoreductie de gemiddelde
zwangerschapsduur met enkele weken verlengde maar dat de risicos op vroeggeboorte
en sterfte van n of meer kinderen niet verlaagd worden. De ingreep zelf is echter ook
niet zonder risicos.

Antibiotica en
stofwisseling
De ontwikkeling van planten en dieren
raakt ernstig verstoord als ze leven in een
omgeving waar veel resten van bepaalde
antibiotica (tetracyclines) aanwezig zijn.
Uit onderzoek van het Academisch Medisch
Centrum (AMC) en de Ecole Polytechnique
Fdrale de Lausanne in Zwitserland blijkt
dat wormen en fruitvliegen klein blijven
en minder nakomelingen produceren. Het
plantje de zandraket groeit minder goed als er
in de bodem veel sporen van antibioticum te
vinden zijn. De studie verscheen vorige week
in Cell Reports. Volgens AMC-onderzoeker
dr. Riekelt Houtkooper is het de eerste keer
dat dit verband op deze schaal wordt aangetoond. Het is bekend dat ruimhartig gebruik
van antibiotica leidt tot resistentie van de
bacterin waardoor het middel in patinten
minder effectief wordt. Ook benvloedt het
medicijn de darmflora. Nu laten we zien dat
tetracyclines, waarvan alleen al in Nederland
vooral in de veehouderij zon zeventigduizend
kilo per jaar wordt gebruikt, ook planten
en dieren benvloedt door verstoren van de
stofwisseling.

LangeLand naar
Reinier Haga

De voorlichters hebben verschillende culturele achtergronden en veel kennis van de doelgroepen.

2016 in alle Rotterdamse wijken worden toegepast. Initiators van project Sarah zijn het
Academisch Borstkankercentrum Erasmus
MC - Havenziekenhuis en Bevolkingsonderzoek Zuid-West. Op vrijdag 27 maart is er

voor alle betrokkenen een minisymposium in


het Havenziekenhuis in Rotterdam. Mevrouw
Aboutaleb-Erahoutan zal als ambassadrice
van het project Sarah op die dag het officile
startsein van project Sarah geven.

De Autoriteit Consument & Markt (ACM)


keurt de overname van het LangeLand
Ziekenhuis door de Reinier Haga Groep
goed. Hierdoor blijft de continuteit van de
patintenzorg in het Zoetermeerse ziekenhuis gewaarborgd.

Bestuursvoorzitter Jan Willem Brinkman van


het LangeLand Ziekenhuis: Dankzij de extra
inzet van alle medisch specialisten en medewerkers en met de steun van de belangrijkste
stakeholders wist het ziekenhuis enkele
moeilijke jaren succesvol te overbruggen.
Dit was een grote uitdaging, gezien de financile problemen die in het verleden waren
ontstaan. De continuteit en kwaliteit van de
ziekenhuiszorg voor Zoetermeer en omgeving
zijn hiermee behouden gebleven.

Nummer 6
25 maart 2015

SNELLER HERSTELLEN DANKZIJ


HOOGWAARDIG EIWIT
We worden ouder, maar hoe blijven we zo lang mogelijk fit?
Of hoe herstellen we snel en zo goed mogelijk na een ziekte of operatie?
Een spierafbrekende lichaamstoestand en (dreigende) ondervoeding is een groot
probleem binnen alle segmenten van de Zorg. De energie- en eiwit verrijkte gebakjes van
Innopastry bieden uitkomst. Omdat ze eenvoudig en aangenaam te nuttigen zijn, maar
ook de eetlust opwekken en herstel bevorderen.

Volgens Huib van Leeuwen van


Innopastry, hebben ouderen
en zieken vooral baat bij de
inname van extra eiwitten. Van
Leeuwen: Voeding alleen
kan je niet beter maken, maar
het speelt wel een essentile
rol. Zo heeft bouillon geen
enkele zin: het is niet meer
dan warm water met een
smaakje. Het vult vooral de
maag en blokkeert vanwege
het volle gevoel de weg voor
echt belangrijke etenswaren.
Ook de fruitmand werkt
Huib van Leeuwen
averechts. Dat zijn vooral
vruchtensuikers en die zijn in een zieke of zwakkere
gezondheidstoestand niet relevant.

MEER RESERVES

Onderzoek laat zien dat mensen met meer spiermassa


beter in staat zijn om bijvoorbeeld zware chemokuren
of bestralingen te doorstaan dan patinten die weinig
spieren hebben. Ze hebben immers meer reserves en
kunnen daardoor de behandeling beter aan. En dat
heeft niets te maken met het lichaamsgewicht.
Te zware mensen kunnen zelfs relatief weinig
spiereiwit hebben en lichte mensen juist voldoende.

EIGEN SPIEREIWIT OPETEN

Het is een tijd onderschat, maar inmiddels is iedereen


er over uit: goede voeding draagt bij aan een sneller
herstel. Wanneer je te weinig eet, verbrandt je geen
vet, maar eet je vooral je eigen spiereiwitten op.
Dat komt bij ouderen en zieke mensen vaak voor
en is dus wezenlijk anders dan bij gezonde mensen.

verkrijgbaar bij

Die verbranden vet als ze op dieet zijn. In geval van


ziekte moeten de eiwitten daarom als eerste worden
aangevuld.

ALS TUSSENDOORTJE OF TOETJE

Zoveel mogelijk eiwitten en calorien, daar komt


het op neer, aldus Van Leeuwen. Wij hebben
twee producten ontwikkeld die een bron zijn van
hoogwaardig eiwit: Bouwsteentjes en Easy-to-Eat.
Beide producten zijn een effectief hulpmiddel bij het
terugdringen van ondervoeding n het opbouwen
van een betere voedingstoestand. Je kunt ze eten als
tussendoortje of als toetje.

PRIJSWINNEND
RECEPT

De Bouwsteentjes en
Easy-to-Eat bevatten per
kleine portie al 8 gram
hoogwaardig wei-eiwit.
Beide producten kregen een
eerste prijs voor innovatie
en zijn in meerdere smaken
verkrijgbaar. Easy-to-Eat
is vooral toepasbaar bij
slikproblemen. Zowel de
Bouwsteentjes als Easy-toEat zijn All Natural en
bevatten geen E-nummers.
Verkrijgbaar bij alle
Zorggroothandels en C1000 en
Jumbo Supermarkten
4 stuks voor 4,99

Voor meer informatie zie www.bouwsteentjes.nl


Of neem contact op met: Huib van Leeuwen 06 - 22 91 63 95
of Jeroen Majoor 06 - 53 15 38 99

Voeding

Nummer 6
25 maart 2015

Leren niet te eten

Behandeling
ondervoeding
De screening op ondervoeding bij ziekenhuisopname is sterk verbeterd: in 2007
werd slechts 51 procent van de patinten
bij opname gescreend, in 2012 was dit
percentage tachtig procent. Van de bij
opname gescreende patinten is zon
vijftien procent ondervoed. E ectieve
behandeling van ondervoeding tijdens de
ziekenhuisopname blijkt echter lastig. Dit
blijkt uit het promotieonderzoek van Eva
Leistra aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Obese mensen hebben hun eetgedrag niet altijd onder controle. Toch wordt het meestal als een medisch probleem gezien.

Obesitas wordt te veel als een medisch


probleem gezien terwijl het toch vooral een
gedragsprobleem is. Dit stelt Anita Jansen,
hoogleraar
experimentele
klinische
psychologie aan de Universiteit Maastricht
en gespecialiseerd in obesitas. Zij heeft
samen met haar collega Sandra Mulkens het
i-book Leren niet te eten. Een handleiding
voor therapeuten, geschreven. Het i-book
is speciaal bedoeld voor therapeuten om
obese mensen die een neiging hebben tot
overeten te leren zich te beheersen. In een
interview in het UM webmagazine licht
Anita Jansen haar visie en werkwijze toe.
Anita Jansen doet al jaren onderzoek naar de
leermechanismen die ten grondslag liggen
aan het eetgedrag van mensen. Volgens haar
is obesitas vooral een gedragsprobleem.
Obese mensen hebben hun eetgedrag
niet altijd onder controle. Toch wordt het
meestal als een medisch probleem gezien. Je
krijgt leefstijladviezen als ga anders eten en
meer bewegen van huisarts of ditist en als

definitieve oplossing is er de maagverkleining.


De psycholoog speelt geen rol van betekenis
in dit proces, terwijl wij nu juist gespecialiseerd zijn in gedrag. Ingeslepen gedragspatronen veranderen is heel ingewikkeld. Dan
heb je meer nodig dan een advies, dat meestal
dus ook niet werkt. Wat ontbreekt, is kennis
over de onderliggende cognitieve processen
die samenhangen met dat eetgedrag en dat is
precies waar wij ons mee bezighouden.

Mensen met
obesitas denken dat
ze moeten eten
De psychologische behandeling die Anita
Jansen voorstaat, steunt volgens haar op een
aantal cognitieve gedragstherapietechnieken
die nu al gebruikt worden bij eetstoornissen of bij andere gedragsproblemen zoals
verslaving.Er bestaan veel overeenkomsten
tussen alcohol- en drugsverslaving en obesitas,

zeker als je kijkt naar het mechanisme van


controleverlies. Mensen met obesitas denken
dat ze moeten eten, zoals alcoholisten
kunnen denken dat ze moeten drinken. Dit
soort verwachtingen leren zij zelf te analyseren
en te ontkrachten door het doen van bepaalde
oefeningen. Het i-book is geen zelfhulpboek
dat mensen belooft snel en met succes af te
vallen. Het is bedoeld voor therapeuten die
aan de hand van een behandelplan mensen
met obesitas kunnen leren hun neiging tot
overeten te beheersen. In het boek worden
de verschillende behandeltechnieken van de
therapie beschreven en in video-opnames van
echte therapeutische sessies getoond. Met
onze therapie proberen we de zelfcontrole
te versterken. Anders is het vechten tegen de
bierkaai. Dat zie je ook terug in studies. Nog
geen tien procent lukt het om op gewicht te
blijven nadat ze zijn afgevallen. Het i-book
Leren niet te eten. Een handleiding voor
therapeuten is te krijgen via de i-books store
(Apple). Er is ook een webversie beschikbaar.

Onderzoek naar functie voeding in topsport en zorg


Drie onderzoekers zijn deze maand binnen
het topcentrum Eat2Move gestart met hun
project op het raakvlak van voeding, sport
en zorg. Een prachtige inhoudelijke start
voor Eat2Move, aldus hoogleraar Maria
Hopman, boegbeeld van Eat2Move. De
uitwisseling van kennis rond herstel na
sport en herstel na medische behandelingen zal leiden tot synergie.
De projecten richten zich op de synergie
tussen topsport en zorg. Zowel het lichaam
van de topsporter als dat van een patint
ondergaat een zware inspanning. Na de
inspanning maken zowel de topsporter als de
patint een herstelfase door. In hoeverre zijn
die trajecten vergelijkbaar? Wat is de rol van
voeding en bewegen tijdens de voorbereiding,
de inspanning zelf en bij het herstel? Met
de start van deze praktijkgerichte projecten
legt Eat2Move de basis om topsport en
zorg te verbinden via voeding. In de nieuwe
projecten wordt kennis direct ontsloten
naar de sport- en zorgpraktijk. Topzwemster
Rieneke Terink maakt in haar project het
prestatievermogen en de mate van herstel van
sporters meetbaar. Zij zal specifieke aandacht
hebben voor micronutrinten en excercise
stress markers. Resultaten uit haar onderzoek vinden direct toepassing in de (top)
sportpraktijk. Pim Knuiman gaat rol van de

Welke voeding geeft optimale ondersteuning bij herstel en prestatie? De resultaten van dit onderzoek kunnen zowel in
de sport- als zorgpraktijk worden gebruikt (foto Mieke Gresnigt).

timing van voeding op herstel en adaptatie


tijdens sporttraining onderzoeken. Ook
bestudeert hij welke voeding optimale ondersteuning geeft bij prestatie en herstel. Margot
de Regt gaat het herstel van patinten onderzoeken en optimaliseren. Zij zal de inzet van
specifieke voeding gecombineerd met een
beweegprogramma valideren. Deze promotieonderzoeken moeten leiden tot nieuwe
inzichten voor zowel sport- als zorgorganisaties. In nauwe samenwerking met bedrijven
kan direct valorisatie plaatsvinden, bijvoor-

beeld door de ontwikkeling van specifieke


voedingsproducten.
Eat2Move
Eat2Move werkt aan optimale voeding voor de
bevordering van prestatie en herstel in (top)
sport en zorg. Nieuwe kennis leidt direct tot
innovatieve trajecten met bedrijven voor de
ontwikkeling van diensten en producten.
Eat2Move is ontwikkeld op initiatief van de
Alliantie Voeding Gelderse Vallei.

Zij onderzocht de succes- en faalfactoren van


screening en behandeling van ondervoeding
in het ziekenhuis. Ook onderzocht ze de
mogelijkheden voor vroege herkenning en
behandeling van ondervoeding op de polikliniek. Sinds 2007 is ondervoeding een van
de prestatie-indicatoren van de Inspectie voor
de Gezondheidszorg (IGZ). Dit verplicht
ziekenhuizen jaarlijks gegevens aan te
leveren over de herkenning en behandeling
van ondervoeding. Behandeling van ondervoeding is lastig omdat dit onder meer
samenhangt met de ziekteverschijnselen
van de patint, zoals misselijkheid, klachten
door een oncologische aandoening of een
acute infectie die voldoende voedingsinname
belemmeren. Slechts 28 procent van de ondervoede patinten krijgt op de vierde opnamedag voldoende eiwit met de voeding binnen
en 39 procent krijgt voldoende energie. Ook
jongere patinten en patinten met een
hogere BMI blijken minder vaak hun
voedingsdoelen te halen. De aandacht van
verzorgenden gaat mogelijk vooral uit naar de
patinten die dun ogen en naar de kwetsbare
oudere groep, zegt Leistra. Bewustwording
van het belang van goede voedingszorg bij
alle patinten is dan ook belangrijk. Evenals
goede multidisciplinaire samenwerking en
logistiek op de werkvloer.

Diabetesrisico
Hindoestanen
Mensen uit Zuid-Azi hebben een hoger
risico om diabetes type 2 en hart- en vaatziekten te ontwikkelen dan West-Europeanen. Leontine Bakker onderzocht hoe
dat risicoverschil ontstaat. Zij is onlangs
bij het Leids Universitair Medisch Centrum
gepromoveerd.
Vergeleken met mensen van West-Europese
afkomst hebben mensen uit Zuid-Azi een
kleinere spiermassa en een grotere vetmassa.
Dat is ongunstig als ze een Westerse leefstijl
aannemen. Die veroorzaakt wereldwijd
een toename van diabetes type 2 en hart- en
vaatziekten, maar Zuid-Aziaten lijken er
nog heftiger op te reageren dan West-Europeanen, zegt Bakker, momenteel in opleiding
tot internist aan het Rijnland Ziekenhuis.
Hun hoge risico lijkt daarom te wijten aan
een wisselwerking tussen genetische aanleg en
omgevingsfactoren. Uit dieetstudies bleken
jonge, slanke Hindoestaanse mannen, in
tegenstelling tot autochtone Nederlanders,
door een calorierijk dieet snel ongevoelig te
worden voor insuline. Het hormoon insuline
regelt de bloedsuikerspiegel. Insulineongevoeligheid is daarom een opmaat
voor het ontwikkelen van diabetes en daarmee ook van hart- en vaatziekten. Oudere
Hindoestaanse mannen reageerden op een
afslankdieet eveneens slechter dan autochtone
Nederlanders. Ze schakelden moeizamer van
glucoseverbranding over op vetverbranding.
Hindoestanen lijken ook minder bruin vet te
hebben, constateerde Bakker.

Nummer 6
25 maart 2015

Thuiszorg / Zorg voor Ouderen

Nummer 6
25 maart 2015

Overbelaste mantelzorgers

Amphia biedt
wondzorg thuis
Het Amphia Ziekenhuis in Breda werkt nauw
samen met thuiszorgorganisatie Quality
Zorg voor de behandeling van een open
been. Dit is een beenwond die vaak ontstaat
als langdurig sprake is van een verstoorde
bloedsomloop. Genezing is, afhankelijk van
de oorzaak, in veel gevallen mogelijk maar
vraagt tijd en continue monitoring van de
wond.

Door ondersteuning op maat te bieden kunnen mantelzorgers veelal langer doorgaan.

Zorgprofessionals moeten er voor waken


dat mantelzorgers van naasten met
dementie niet overbelast raken. Door
tijdige ondersteuning te bieden kunnen
mantelzorgers hun taak beter en langer
volhouden en kunnen crisisopnames in
verpleeghuizen worden voorkomen. Deze
conclusies trekt Henk Kraijo in zijn proefschrift waarop hij 13 maart promoveerde
aan het UMC Utrecht.

Door de toenemende vergrijzing groeit ook


het aantal mensen met dementie en bij
ongewijzigd beleid worden mantelzorgers
daardoor steeds zwaarder belast. Het ontwikkelen van een instrument voor het voorspellen van zorgmogelijkheden van mantelzorgers
zou overbelasting en het aantal crisisopnames
kunnen verminderen. In het onderzoek
van Kraijo werden 223 mantelzorgers uit de
Gooi- en Vechtstreek gevraagd hoe lang zij
de zorg voor hun naaste denken te kunnen
volhouden. Zij bleken goed in staat die vraag
te beantwoorden en ongeveer zestig procent
van de mantelzorgers gaf daadwerkelijk een
tijdsgrens aan. Crisisopnames kwamen vooral

voor bij mantelzorgers die zelf dachten dat


ze de zorg minder dan zes maanden zouden
kunnen volhouden. Verder gaven mantelzorgers aan dat - na de opname in het verpleeghuis van hun naaste met dementie - zij de
zorg voor hun naaste langer hadden kunnen
volhouden als er eerder met hen was overlegd.
Zij voelden zich veelal onder druk gezet om
snel een vrijgekomen plek in het verpleeghuis
op te vullen.

Door tijdige
ondersteuning van
mantelzorgers zouden
veel verpleegdagen
kunnen worden
voorkomen
Onderzoeker Henk Kraijo hierover: Door
tijdige ondersteuning van mantelzorgers
zouden veel verpleegdagen in verpleeghuizen
kunnen worden voorkomen met als gevolg

een grote kostenbesparing in de langdurige


zorg. Om beter met deze mantelzorgsituaties
om te kunnen gaan introduceerde Kraijo het
concept volhoudtijd, gedefinieerd als de
periode dat mantelzorgers verwachten dat zij
de zorgtaken voor hun naaste met dementie
kunnen continueren. De lengte ervan wordt
benvloed door factoren zoals gezondheid
van mantelzorger en patint, zorgzwaarte
en zorgsetting (zoals het elders wonen van
de mantelzorger). De focus op volhoudtijd
door zorgprofessionals bevordert de tijdige en
toekomstgerichte ondersteuning van mantelzorgers ter voorkoming van overbelasting
en crisisopnames in verpleeghuizen. Tijdens
zogenaamde keukentafelgesprekken met
mantelzorgers zouden deze signalen serieus
moeten worden opgepakt door zorgprofessionals. Door ondersteuning op maat te
bieden kunnen mantelzorgers veelal langer
doorgaan. Dat is ook wat zij en hun naaste
met dementie graag willen. Toepassen van
volhoudtijd biedt daarom perspectief op een
hogere kwaliteit van leven voor mantelzorgers
en voor hun naaste met dementie tegen
lagere kosten.

Inlegzool met GPS spoort weggelopen ouderen op*


Een speciale inlegzool met GPS maakt
het mogelijk om ouderen met dementie
of Alzheimer die weglopen of verdwalen
eenvoudig te volgen en snel op te sporen
via de smartphone, tablet of computer. De
zogeheten GPS Smartsole biedt daarmee
een oplossing voor een groeiende groep
oudere en verwarde mensen die dwaalgedrag vertonen en er tot grote angst van
familie en verzorgers vandoor gaan.

De gepatenteerde Amerikaanse uitvinding


wordt in Nederland en Belgi op de markt
gebracht door het bedrijf Tracktraceshop.
De webwinkel heeft al diverse track en trac
apparaten voor ouderen met dementie of
Alzheimer in zijn assortiment, die ze om hun
hals of in hun kleding kunnen dragen. Maar
het is bekend dat mensen met dementie alles
wat ze dragen af en uit doen of vergeten mee te
nemen. Daarom is de GPS inlegzool de ideale
oplossing. Je stopt het in hun schoen en ze
merken er niets van, zegt Marcel Timmerman
van Tracktraceshop.
Dwaalgedrag
In Nederland lijden momenteel 260.000
ouderen aan een vorm van dementie. Van de

oudere patinten woont zeventig procent nog


thuis en wordt verzorgd door partners, familie
en andere mantelzorgers. Voor hen is de zorg
een steeds zwaardere taak, vooral vanwege het
dwaalgedrag. Track en trac apparaten bieden
familie en verzorgers een relatief eenvoudige
oplossing. Met de GPS inlegzool is het
mogelijk om de precieze locatie van ouderen
te volgen, te traceren en de geschiedenis van
hun positie te bekijken. Die informatie is te
volgen via smartphone, tablet of computer.
De inlegzool wordt na een dag gebruik automatisch draadloos binnen twee uur opgeladen

door hem op een paneel te leggen. Hij past


naadloos in alle schoenen.

Voordeel van de samenwerking is dat een


patint een vast contactpersoon heeft vanuit
Quality Zorg die bij een patint thuis de wond
behandelt. Zij kan daarbij altijd terugvallen
op de expertise van de verpleegkundig specialist dermatologie in Amphia. Het belangrijkst bij de behandeling van een open been
is het aanleggen van speciale drukverbanden,
ofwel zwachtels. Die hebben tot doel om de
bloedafvoer vanuit het been naar het hart te
bevorderen en zo de genezing te stimuleren.
De zwachtels moeten gemiddeld twee keer
per week worden vervangen. Door de samenwerking met Quality Zorg kunnen we patinten deze zorg in de thuissituatie bieden, aldus
verpleegkundig specialist Corien Dekkers.

Vaccinatie tegen
longontsteking
Een vaccin tegen pneumokokken helpt om
longontsteking te voorkomen bij 65-plussers. Onderzoek onder bijna 85.000 Nederlanders laat zien dat het aantal ziekenhuisopnames vanwege ontsteking met deze
bacterie met de helft daalt na vaccinatie.
Onderzoekers van het UMC Utrecht publiceerden deze resultaten vorige week in het
New England Journal of Medicine, in samenwerking met Pfizer. In de Verenigde Staten
is inmiddels een richtlijn opgesteld die
adviseert om alle ouderen het vaccin aan te
bieden. In de Community-acquired pneumonia immunization Trial in Adults, kortweg
CAPiTA, bestudeerden de Utrechtse onderzoekers het effect van het vaccin PCV13. Dit
vaccin is gericht tegen dertien varianten van
Streptococcus pneumoniae, de belangrijkste
verwekker van longontsteking. Dat een
dergelijk vaccin werkt bij kinderen is al langer
bekend: Of het middel ook ouderen bescherming biedt was tot nu toe niet bekend.

Volledig verzorgde verhuizingen voor senioren


In- en uitpakken van al uw bezittingen die u wilt verhuizen
Demontage en montage van grote meubels
Ophangen van lampen, klokken, schilderijen en decoratie
Aansluiten en instellen van apparatuur zoals televisie en wasmachine
Stoffeer- schilder- en behangwerk
Correcte woning ontruimingen na verhuizen of overlijden
Een nette oplevering aan de verhuurder of makelaar
Bruikbare spullen hergebruikt via stichtingen
Wij onderscheiden ons door de grote hoeveelheid werkzaamheden die wij uit
handen (kunnen) nemen. U ervaart zo min mogelijk van uw verhuizing, omdat
uw woning na ons werk geheel ingericht en woonklaar kan zijn, als u dat van
ons verwacht. Wij werken naar uw wensen en verwachtingen, dus u bepaalt
wat we wel en niet voor u doen.

De GPS Smartsole past naadloos in alle schoenen.

* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd door de betre ende organisaties of bedrijven

Bel voor een brochure of afspraak 010 888 22 15


www.seniorenhulp.com|info@seniorenhulp.com

Nummer 6
25 maart 2015

Meer naar buiten treden?


Wij verzorgen graag uw huis-aan-huis uitgave!

Bernhoven

Thuiszorgkrant

Brandveiligheid & Nieuwbouw

Dutch Medical Space

Meer informatie?
T. (0182) 322 451
E. info@zorgenziekenhuiskrant.nl

Anneke de Pater
Media Intermediair

Werk & (bij)scholing

Spiegel gevoelens patint


Zie pagina 11

De Grote Thuiszorg Dag


Zie pagina 13

Betere overdracht zorg kind


Zie pagina 17

Nummer 6
25 maart 2015

10

Werk & (bij)scholing

Masterclass Klinisch Redeneren


11 juni 2015 | Postillion, Bunnik

Weet jij welke vragen je jezelf moet stellen in het proces van klinisch redeneren?
En welke afwegingen op zijn plaats zijn?
Meld je aan voor de Masterclass Klinisch Redeneren en ga in n dag aan de slag
met d autoriteit op het gebied van klinisch redeneren!
Maak (opnieuw) kennis met de methodiek
Oefen de gehele dag in kleine werkgroepen met het klinisch redeneren
Primeur! Ga als eerste aan de slag met nog niet eerder gepubliceerd materiaal
t.a.v. patinten met diabetes

www.nursingcongressen.nl/klinisch

Slechts een beperkt


aantal kaarten
beschikbaar.
Meld je snel aan!

Jij bent de HBO verpleegkundige of MBO A- verpleegkundige (met specialisatie SEH, IC of anesthesie), die houdt
van afwisselend werk met daarin een grote mate van zelfstandigheid.
Ambulance Oost is de regionale ambulancevoorziening in de regio Twente en kan jou mogelijk bieden
wat je zoekt.
Ambulanceverpleegkundige m/v
100% (het eerste jaar), daarna deeltijd mogelijk (min.60%)
Vacatures bij Ambulance Oost zijn vrij zeldzaam. Bijna niemand neemt spontaan ontslag.
Op dit moment hebben wij vacatures voor ambulanceverpleegkundigen omdat een aantal van onze collegas
de pensioengerechtigde leeftijd bereiken.
Jouw kans op een unieke baan.
Werkzaamheden
Hoe een werkdag eruit ziet valt nooit te voorspellen. Je krijgt te maken met acute en geplande
hulpverleningen, van eenvoudig tot complex. Je treft mensen van alle leeftijden en uit allerlei verschillende
culturen. Je werkt samen met een collega ambulancechauffeur, neemt zelfstandig beslissingen en voert de
handelingen samen uit.
Wij zorgen ervoor dat je voldoende bent uitgerust om deze functie met plezier te kunnen vervullen.
Je volgt de opleiding tot ambulanceverpleegkundige aan de Academie voor Ambulancezorg en we zorgen
ervoor dat je de beschikking hebt over de meest geavanceerde apparatuur.
Je standplaats kan Hengelo, Enschede of Almelo worden.
Wij bieden
Goede arbeidsvoorwaarden zoals:
salaris 3.557, - max(salarisschaal 9)
onregelmatigheidstoeslag
eindejaarsuitkering
bijdrage ziektekosten
reiskostenvergoeding
fitnessregeling
garderobe van de baas (keuzemenu)
geavanceerde na- bijscholing
doorgroei mogelijkheden in je functie, zoals instructeur en verpleegkundig specialist.
Wij vragen
BIG gecertificeerd
verpleegkundige niveau 4 of 5 met
specialisaties als SEH, IC of anesthesie
bereidheid tot het volgen van de ambulanceverpleegkundige opleiding aan de Academie voor
Ambulancezorg of al in het bezit zijn van het AZN diploma
ambitie en betrokkenheid
Wil je meer informatie over deze functie bel dan met Erik Oude Vrielink (teammanager Almelo) 06-51638364.
Wil je solliciteren mail dan je brief en CV voor 3 april 2015 naar akok@ambulanceoost.nl

De Grote Thuiszorg Dag

De juiste mix van actuele en praktische informatie

2 april 2015 | ReeHorst, Ede

Als thuiszorgmedewerker heb je sinds 1 januari een grotere rol in


de wijk gekregen. Maar wat is er nodig in de wijk? En heb je daar de
benodigde competenties voor? Wat is jouw rol en hoe vul je deze in?
Op 2 april geven sprekers als Aad Koster en Henk Rosendal antwoord
op deze vragen.
In de middag zijn er diverse workshops waarmee je (nieuwe)
benodigde competenties kan vergaren:

Deel ervaringen op het gebied van wijkgerichte


preventie
Doe kennis op t.a.v. medicatieveiligheid,
wondverpleging en palliatieve zorg
Leer om te gaan met de complexe
problematiek bij
Nieuwe
dementie
inzichten die
Realiseer een betere samenwerking met
familie en mantelzorgers
je zelf meteen

Een assessment en een medische keuring zijn onderdeel van de sollicitatieprocedure.

Meld je snel aan via:

www.nursingcongressen.nl/thuiszorg

kunt inzetten in
jouw specifieke
werksituatie!

11

Nummer 6
25 maart 2015

Werk & (bij)scholing

Spiegel gevoelens patint


Over het gesprek in de spreekkamer van
de arts is veel te doen. Patinten worden
geacht mondig te zijn en samen met hun
arts te kunnen beslissen wat het beste
voor hen is. In de praktijk blijkt het met
de mondigheid nogal tegen te vallen.
Ook blijken de woorden van de arts niet
altijd over te komen. Inmiddels worden er
verschillende trainingen ontwikkeld die
de patint gaan helpen het gesprek met de
arts beter te voeren. Maar is dit genoeg?
Een gelijkwaardige discussie tussen arts en
patint is een illusie, zei de arts Riemeijer
in de interviewserie Kijken in de ziel van
artsen.
Psycholoog, oud-bestuurder binnen de langdurende zorg en patint Paul Goderis is het
niet helemaal eens met Riemeijer. De rollen
van arts en patint zijn op het vlak van de
medische informatievoorziening ongelijk.
Een patint kan niet hetzelfde weten als de
arts. Dat moet je niet willen veranderen.
Maar op het menselijk vlak moet wel sprake
zijn van gelijkwaardigheid. Een arts hoort te
zien en te bespreken wat de verwachtingen en
de gevoelens van de patint zijn. Dan is het
gesprek niet meer eenzijdig, maar ontstaat
er een wederzijds contact. Dit is belangrijk
voor alle gesprekken, maar in het bijzonder
voor het slecht nieuws gesprek. Als patint
ben je op zon moment heel kwetsbaar is mijn
ervaring.

Het gaat om de
hele mens die verder
moet met zijn leven
Goderis heeft een zeldzame schildkliertumor
waarvan hij niet meer zal genezen. Je komt
in een situatie waarin je nooit eerder bent
geweest. Dat geeft onzekerheid en angst. Dat
heeft gevolgen voor het kunnen ontvangen
van informatie. Tijdens het luisteren naar de
medisch-technische informatie, speelt zich
ondertussen in jou als patint nog een ander
proces af. Niet op rationeel niveau, maar op
het niveau van de gevoelens. Die emoties kun
je niet van je afzetten. Als de arts dat ziet, en
afstemt op die emoties, wordt het een heel
ander gesprek. De arts stapt af van de tumor,
en besteedt aandacht aan wat de ziekte voor
jou als mens betekent. Het bespreekbaar
maken van de emoties doet wonderen. En

Onderhandelingen
nieuwe cao UMCs
De onderhandelingen voor een nieuwe cao
Universitair Medisch Centra (UMCs) zijn
op 17 maart gestart. De huidige cao loopt
af op 1 mei 2015 en geldt voor 67.000
medewerkers, inclusief 4300 academisch
medisch specialisten. De FNV wil vooral
goede afspraken maken over loonsverhoging, werkzekerheid en duurzame
inzetbaarheid. Dit laatste vooral in combinatie met onregelmatigheidsdiensten.

De patint moet worden gezien als een mens met gevoelens en verwachtingen.

het hoeft nauwelijks tijd te kosten. Slechts


38 seconden, zo bleek onlangs uit NIVELonderzoek. Een paar invoelende opmerkingen
tijdens een consult verminderen al angst en
onzekerheid van patinten met kanker en
zij onthouden meer informatie. Artsen die
hun patinten emotioneel kunnen steunen,
blijken de emoties van hun patinten te
kunnen benvloeden. De ene arts doet dit
wel, zo leerde de ervaring van Goderis, de
ander niet. Waarom is er niet een minimale
standaard? Hij stelt dit aan de orde in zijn
boek De kwetsbare patint, waarin hij pleit
voor een gezondheidszorg waarin de zieke
centraal staat en niet het zieke lichaam of de
organisatie.
Samen Beslissen
De programmas die nu worden ontwikkeld
om de patint te ondersteunen meer uit een
consult te halen, lijken vooral te liggen op het
vlak van de medisch-technische informatie,
nodig om als patint samen met de arts tot een
goede keuze te komen voor een behandeling.
Zo zijn er de drie vragen, ontwikkeld door
de patintenfederatie NPCF en de Orde van
Medisch Specialisten: Welke (behandel)opties
heb ik? Welke resultaten kan ik verwachten?
Wat zijn de risicos voor mij? Het doel hiervan
is dat Samen Beslissen een gewoonte wordt
in de spreekkamer. Het NIVEL test momenteel een online communicatie-interventie
voor patinten (PatientTime) en in het AMC
wordt onderzoek gedaan naar een vragenhulp
(Question Prompt List) voor patinten met
kanker. Het zijn belangrijke ontwikkelingen,
maar toch is dit niet helemaal wat Goderis
voor ogen heeft. Zelf is hij tevreden over de
informatievoorziening binnen het ziekenhuis,
vooral omdat hij gewend is veel te vragen en

Paul Goderis

door te vragen. Vooral patinten die zelf het


initiatief nemen, zijn goed genformeerd.
Goderis vindt dat hier niet alleen een taak
voor de patinten ligt, maar ook voor de
artsen. Zij zouden de patinten wat meer bij
de hand kunnen nemen. In zijn boek pleit
Goderis niet in de eerste plaats voor een beter
genformeerde patint, maar voor een patint
die wordt gezien als een mens met gevoelens
en verwachtingen. Te vaak wordt de technologie, het herstellen van het lichaam, als doel
gezien. Maar het gaat om de hele mens die
verder moet met zijn leven. Dat zou in het
onderhandelingsproces zwaarder moeten
wegen. Het is de taak van de arts om alle
opties neer te leggen en te kijken wat de patint
wil. Er is maar n persoon die kan bepalen
hoe hij verder wil met zijn leven en dat is de
patint zelf. Dat zal voor iedere patint anders
zijn. Dat maakt het gesprek ook zo moeilijk,
omdat het steeds op de persoon van de patint
afgestemd moet zijn. Het is uiterst complex,
maar dat is geen reden om te zeggen dat we er
niets mee moeten doen.
Door Marja Baars

Masterclass Klinisch Redeneren*


Het vakblad Nursing organiseert op 11 juni
in samenwerking met Marc Bakker, Expert
Lecturer Clinical Reasoning VUmc Amstel
Academie en schrijver van de Pro Active
Nursing boeken, de Masterclass Klinisch
Redeneren. Deze masterclass zal plaatsvinden in Postillion, Bunnik. Focus van de
masterclass ligt op de zes-stappen-methodiek van het klinisch redeneren.
Een goede verpleegkundige weet adequaat
en efficint te reageren op problemen van de
patint. Klinisch redeneren helpt situaties te
overzien, te analyseren, te onderzoeken, aan
te pakken en te bewaken. Gedurende de dag
zal er daarom worden stilgestaan bij zaken als:
Weet jij als verpleegkundige welke vragen je
jezelf moet stellen in het proces van klinisch
redeneren? En welke afwegingen op zijn plaats
zijn?
Aan de slag
Verpleegkundigen en verzorgenden zullen

gedurende de dag aan de slag gaan met


casustiek omtrent patinten met diabetes.
s Ochtends zal er in kleine werkgroepen van
zon twintig personen geoefend worden met
het klinisch redeneren en de fysiologie mindmaps op zogenaamde SBAR scenarios. Hierbij wordt er gebruik gemaakt van nog niet
gepubliceerde patintencases en wordt er van
deelnemers verwacht dat ze meedenken en
input leveren in de uitwerking daarvan. In de
middag zal er worden ingegaan op wat een
verpleegkundige moet doen als het klinisch
redeneer- en besluitproces door comorbiditeit
en multimorbiditeit verder uitgewerkt moeten
worden.
Marc Bakker
Marc Bakker (1957) is sinds 1980 werkzaam
als verpleegkundige. Momenteel is hij werkzaam als Expert Lecturer in het Expertisecentrum Pro Active Nursing van het VUmc
en geniet landelijk aanzien als autoriteit op
het gebied van het klinisch redeneren voor

verpleegkundigen. Tijdens de Masterclass


gaan de deelnemers samen met Marc Bakker
in een kleine setting aan de slag met de casustiek. Er is hierdoor een beperkt aantal kaarten
beschikbaar. Wees er dus op tijd bij! Kijk voor
meer informatie en het volledige programma
op www.nursingcongressen.nl/klinisch.

De werkgevers, verenigd in de Federatie


van Universitair Medisch Centra (NFU) wil
volgens de FNV alvast vooruit lopen op de
wet met betrekking tot de ambtenarenstatus.
Deze wet moet nog worden behandeld in de
Eerste Kamer. De belangen van de medewerkers staan op veel punten haaks op wat
de werkgevers voor ogen hebben, aldus Elise
Merlijn, bestuurder FNV Zorg en Welzijn. Wij
vinden dat alle werknemers recht hebben op
koopkrachtverbetering en vragen daarom een
structurele loonsverhoging van drie procent.
Daarnaast is werkzekerheid belangrijk. Daar
waar vast werk is, willen we vaste contracten.
Geen externe inhuur of nul-urencontracten.
Bovendien is het van belang om realistische
afspraken te maken met betrekking tot duurzame inzetbaarheid van werknemers. Tot je
62ste werken in de nachtdienst is toch niet
normaal? De onderhandelingen staan verder
gepland voor 15 en 30 april.

Schakelring
beste leerbedrijf
Schakelring uit Waalwijk is vorige week in
Bunnik uitgeroepen tot het Beste Calibris
Leerbedrijf 2014. De instelling in thuisen ouderenzorg en revalidatie, ontving uit
handen van directeur John van der Meulen
een cheque en een bronzen beeld.
Bij Schakelring is opleiden stevig verankerd
in de hele organisatie en op alle niveaus.
Schakelring is een organisatie met lef.
Ambitieus op het gebied van opleiden. Ze
kijkt over haar eigen muren en betrekt
nadrukkelijk de omgeving bij het leren.
De organisatie geeft mensen met een laag
opleidingsniveau een kans om toe te treden
tot de arbeidsmarkt. De jury krijgt een warm
gevoel bij het leerbedrijf en stelt zich voor
dat de studenten zich ook welkom voelen.
Uit alles blijkt dat Schakelring opleiden alle
ruimte geeft. Je mag er leren, luidt het juryrapport. Enorm trots, zo reageerde Nelinca
Verseijl, opleidingsadviseur bij Schakelring.
We waren al zo blij met de nominatie, dit
hadden we echt niet verwacht. We vinden zelf
natuurlijk wel dat ons opleidingsbeleid goed
verankerd is in de organisatie; dit is een heel
positieve bevestiging daarvan.
* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd
door de betre ende organisaties of bedrijven

Ben jij klaar


voor een nieuwe
carrire-injectie?
Focus van de masterclass ligt op de zes-stappenmethodiek van het klinisch redeneren.

www.tmi-interim.nl

Werk & (bij)scholing

Nummer 6
25 maart 2015

12

JIJ AN
V
WIL
ALS
EAM

N
T
ONS OFESSIO ?
EN
PR
OOG
TERK

S
ACT
ONT
AN C OP.
D
M
NEE ET ONS
M

VER

Revoir Recruitment: ht detacheringsbureau


voor oogheelkundige professionals
Wij detacheren optometristen, orthoptisten, technisch oogheelkundig assistenten en oogheelkundig OK-assistenten. Al vanaf 1 dag.

T (070) 311 40 75 | www.revoirrecruitment.nl

13

Nummer 6
25 maart 2015

Werk & (bij)scholing

De Grote Thuiszorg Dag *

Veranderingen in
oncologische zorg*
De organisatie van de oncologische zorg
is aan grote veranderingen onderhevig.
Het aantal kankerpatinten neemt toe
en behandelingen worden complexer en
individueler van aard. Het veld staat voor
de uitdaging om uitstekende zorg op maat
te kunnen (blijven) bieden op de juiste
plaats.

De thuiszorgmedewerker heeft sinds 1 januari een grotere rol in de wijk gekregen.

Iedereen is nu een aantal maanden aan het


werk onder de nieuwe wet langdurige zorg.
Langzaam worden de eerste resultaten
zichtbaar. De thuiszorgmedewerker heeft
sinds 1 januari een grotere rol in de wijk
gekregen. Maar wat is er nodig in de wijk?
En hebben thuiszorgmedewerkers daar de
benodigde competenties voor? Wat is hun
rol en hoe vullen ze deze in? Op 2 april
geven sprekers als Aad Koster en Henk
Rosendal antwoord op deze vragen.

tijdens de plenaire sessie op een interactieve


manier een update over waar de thuiszorg nu
staat en wat mensen nog te wachten staat.

De Grote Thuiszorg Dag (in de ReeHorst, Ede)


biedt een goede mix van actuele en praktische
informatie die direct toepasbaar is. Deelnemers
kunnen zelf kiezen op welk vlak ze zich willen
verdiepen. Zo kan men ervaringen delen op
het gebied van wijkgerichte preventie, kennis
opdoen ten aanzien van medicatieveiligheid,
wondverpleging en palliatieve zorg en leren
om te gaan met de complexe problematiek
bij dementie. Aad Koster, directeur Actiz, geeft

In de middag zijn er diverse workshops


waarmee verpleegkundigen en verzorgenden
(nieuwe) benodigde competenties kunnen
vergaren. Zo zal Annemarie Koopman, directeur zorg Grow/Work, concrete tips leveren
hoe zorgprofessionals iedereen in de nieuwe
manier van denken mee kunnen nemen en
hoe ze praktisch samen kunnen werken.
Els Dik, senior adviseur IVM, zal ingaan op
medicatieveiligheid achter de voordeur. En

Nieuwe inzichten
die zorgprofessionals
zelf meteen kunnen
inzetten

Ronald Geelen, psycholoog bij Thebe Breda,


zal tips geven voor thuiszorgmedewerkers en
hun organisatie ten aanzien van de omgang
met agressie en probleemgedrag. Ook zijn
er workshops over: wijkgerichte preventie,
communicatie met mantelzorgers, palliatieve
thuiszorg, wondzorg en omgaan met dementerende clinten. Kortom, nieuwe inzichten
die zorgprofessionals zelf meteen kunnen
inzetten en waardoor ze uiteindelijk een
betere zorgverleners worden. Kijk voor het
volledige programma en aanmelden op
www.nursingcongressen.nl/thuiszorg.

Om dit te kunnen organiseren is er intensieve


samenwerking nodig tussen ziekenhuizen,
zorgverzekeraars en andere ketenpartners.
Daarbij is het belangrijk om de ketenpartners
strategisch uit te kiezen en om de financin
goed te regelen. In de actualiteit van concentratie, spreiding en de vorming van regionale
oncologische netwerkverbanden is er veel
om rekening mee te houden. Verschillende
ontwikkelingen leiden ook tot een andere
benadering van de individuele patint. Door
een toename van de behandelmogelijkheden valt er steeds meer te kiezen, maar bij
het opstellen van een oncologisch behandelplan zijn richtlijnen vaak leidend. Deze richtlijnen houden echter geen rekening met de
persoonlijke voorkeuren en afwegingen van
individuele patinten. Patinten hebben
het recht om zelf mee te beslissen over hun
behandeling, maar hoe geeft de zorgprofessional dat recht in de spreekkamer vorm? De deelnemers horen meer over deze onderwerpen
op twee bijeenkomsten in april. Kijk voor
meer informatie over deze studiedagen op
www.leidscongresbureau.nl.

* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd


door de betre ende organisaties of bedrijven

Studiedag Verpleegkundige Invloed*


Verpleegkundigen zijn zelf verantwoordelijk voor hun handelen en de resultaten
daarvan. Door richtlijnen en vastgeroeste
werkpatronen worden verpleegkundigen
weleens gehinderd in het verlenen van
goede zorg. De zorg kan e cinter worden
ingericht als verpleegkundigen zich vaker
uitspreken en meer voor hun vak opkomen.

van 195 euro. Accreditatie is toegekend voor


verpleegkundigen, verzorgenden (zes punten)
en verpleegkundig specialisten (vier punten).
Meer zeggenschap betekent leuker werk en
betere zorg. Ga voor meer informatie of om
in te schrijven naar www.medilex.nl/invloed.

Maak door preventie en de juiste zorg het verschil!


19 mei | ReeHorst, Ede

Medilex organiseert op woensdag 8 april


de landelijke studiedag Verpleegkundige
invloed. Deze studiedag is voor verpleegkundigen die meer invloed willen uitoefenen op
hun werk en de kwaliteit van zorg. Onder
leidingvan dagvoorzitterMarian Adriaansen,
(hoofdredacteur TVZ ) en diverse deskundige
sprekers zoals Mark de Jong (verpleegkundige
en adviseur) en Dsire Bierlaagh (adviseur
CC zorgadviseurs) leren verpleegkundigen effectief invloed uitoefenen en
meer voldoening uit hun werk halen. Hoe
enthousiasmeert en inspireert een verpleegkundige mensen voor zijn ideen? Wat is
het belang van een actieve Verpleegkundige
Adviesraad? Hoe stimuleren verpleegkundigen autonoom werken en hoe houden zij
dit vast bij hun zelf en bij hun collegas? Hoe
kan de patint weer centraal worden gesteld?
Speciale prijs
Voor deze studiedag geldt een speciale prijs

Congres Continentiezorg
Je krijgt als algemeen verpleegkundige of verzorgende steeds meer te maken met complexe
continentiezorg. Continentiestoornissen zijn niet gebonden aan leeftijd, ook jonge mensen hebben te
maken met continentieproblemen. Dit betreft niet alleen het verlies van urine, maar ook een overactieve
blaas en obstipatie.
Schokkend is dat continentieproblemen vaak als bijverschijnsel worden gezien, waardoor een groot deel
van de patinten onnodig incontinent wordt. Kom naar het Congres Continentiezorg en leer de juiste zorg
te bieden aan patinten met continentieproblemen!
Waarom deelnemen?
- verbeter de mobiliteit van jouw patint en ondersteun de toiletgang
- update je kennis over de diverse materialen en ontdek wanneer je welk materiaal het beste kunt
gebruiken
- leer incontinentieletsel te voorkomen en te beperken
Ook gaat het congres in op de laatste ontwikkelingen en fecale incontinentie.

Kijk voor het volledige programma en inschrijven op:

De zorg kan efficinter worden ingericht als verpleegkundigen zich vaker uitspreken en meer voor hun vak
opkomen.

www.nursingcongressen.nl/continentiezorg

Meld je aan
voor 7 april en
bespaar 30!

Nummer 6
25 maart 2015

eigen regie

14

Werk & (bij)scholing

COPD complex hart- en vaatziekten

congres chronisch zieken


chronische pijn

nursing

verzorgende dagelijkse praktijk

multimorbiditeit

diabetes mellitus

verpleegkundige

zorg op maat

ouderdomsziekten

communicatie

Congres

Chronisch Zieken

Welke rol heb jij als verpleegkundige bij chronisch zieke patinten?

Leer in n dag over de


diverse aspecten van zorg
bij chronisch zieken:
Leer op praktische wijze
om te gaan met de
complexe problematiek bij
multimorbiditeit

Motiveer patinten aan de


hand van n van de meest
belovende, evidence based
methoden: Motiverende
Gespreksvoering (MGV)
Deel ervaringen op het gebied
van eigen regie
Doe kennis op t.a.v.
pijnbeleving, zodat jij jouw
patint beter kunt behandelen

14 april 2015 | Postillion, Bunnik


Het verlenen van zorg aan chronisch zieken vraagt namelijk een specifieke deskundigheid.
Je hebt te maken met diverse aspecten van zorg en moet rekening houden met een groot

aantal randverschijnselen. Bovendien speelt niet alleen het fysieke aspect een belangrijke
rol, ook op het sociale en emotionele vlak dient de patint te worden ondersteund.

Wat is jouw rol als verpleegkundige als het gaat om de behandeling van chronisch zieke
patinten?

www.nursingcongressen.nl/chronisch

Uitnodiging
Zorgsymposium
Veiligheid in de Zorg & Nazorg

9 april 2015

Kijk voor meer informatie


op www.trigion.nl/zorgsymposium

Met
praktische tips
die je meteen
kunt delen
met jouw
collega's!

15

Nummer 6
25 maart 2015

Werk & (bij)scholing

Congres Continentiezorg*

Mensen in de Zorg

Continentiestoornissen zijn niet gebonden


aan leeftijd. Ook jonge mensen hebben
te maken met continentieproblemen.
Niet alleen betreft dit het verlies van
urine, maar ook een overactieve blaas en
obstipatie. Logisch dus dat een algemeen
verpleegkundige of verzorgende handvatten nodig heeft om de juiste zorg te
bieden aan deze patinten. Tijdens het
Congres Continentiezorg, dat plaatsvindt
op 19 mei in Ede krijgen zorgprofessionals
deze handvatten.

Hoogleraar cardiologie Angela Maas ontving


op 7 maart tijdens het VrouwenBal in Rotterdam de Maak het verschil award. Zij kreeg
die voor het feit dat zij al jaren aandacht
vraagt voor de verschillen tussen mannen
en vrouwen in symptomen, onderzoek en
behandeling bij hart- en vaatziekten. Ter
gelegenheid van Internationale Vrouwendag
ontving ze de Maak het verschil award van
Vrouwen van Nu.
Mr. Jos Aartsen, bestuursvoorzitter van
Universitair Medisch Centrum Groningen
(UMCG), is per 1 september benoemd tot
voorzitter van de Nederlandse Federatie
Universitair Medische Centra (NFU). Jos
Aartsen (1954) is sinds 1 juli 2012 voorzitter
van de raad van bestuur van het UMCG.
Hij maakt sinds 2008 deel uit van de raad
van bestuur. Jos Aartsen volgt Guy Peeters
(Maastricht UMC+) op die de afgelopen drie
jaarde NFU-voorzitter was

Ook deze editie zijn er weer deskundige


sprekers die hun sporen hebben verdiend in
het vak. Paul van Houten, expert continentie
bij Zorg voor Beter, trapt de dag af en neemt
de deelnemers mee in de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van continentiezorg.
Hij vertelt over de materialen, voeding en de
verpleegkundige handelingen.

Praktische handvatten
om de toiletgang bij
dementerenden
sneller en met respect
te laten verlopen
Alitte Jonkers, met wie Paul van Houten
het boekje Toiletgang bij dementie schreef,
biedt in haar lezing praktische handvatten
om
onnodige
continentieproblematiek
terug te dringen en zo de kwaliteit van leven
van de patint te verbeteren. Voor de lunch-

Continentiestoornissen zijn niet gebonden aan leeftijd.

pauze gaat Jan van der Hammen in op de


dos en donts bij het bespreekbaar maken
van continentieproblematiek. Joke Bergman
sluit de morgen af. Zij leert hoe men huidirritatie en infectie kan voorkomen door het
gebruik van het juiste incontinentiemateriaal.
Wie meer wil weten over deze onderwerpen
kan in de middag zijn eigen programma
samenstellen en kiezen uit zes inspirerende
workshops. Joke Bergman leert de deelnemers
aan de hand van een aantal casussen welke
behandeling bij de patint past. Paul van
Houten en Alitte Jonkers geven praktische

handvatten om de toiletgang bij dementerenden beter, sneller en met respect te laten verlopen. Andere onderwerpen komen ook aan
bod in de workshoprondes. Kies bijvoorbeeld
de sessie over fecale incontinentie en ontdek welke behandelingen fecale incontinentie kunnen verlichten of zelfs verhelpen. Of
kies de workshop over psychische klachten
bij continentieproblemen en leer hoe de
patint het beste kan worden begeleid bij
eventuele schaamte, schroom of een negatief
zelfbeeld. Kijk voor meer informatie op
www.nursingcongressen.nl/continentiezorg.

Nieuwe training Trauma Nazorg *


Trigion Safety Opleidingen heeft sinds
2 februari haar pakket aan veiligheidsopleidingen en -trainingen uitgebreid
met trainingen rond Trauma Nazorg.
Trigion speelt hiermee in op de groeiende
aandacht en behoefte aan nazorg in vervolg op schokkende incidenten of calamiteiten.
Door de aard van hun werkzaamheden krijgen
veel medewerkers, binnen uiteenlopende organisaties uit diverse sectoren, regelmatig te maken met schokkende incidenten
of calamiteiten. Dat geldt bijvoorbeeld voor
medewerkers die actief zijn in de zorgsector,
beveiligingssector. In toenemende mate geldt
het echter ook voor andere beroepsgroepen,
zoals leerkrachten. Veel organisaties staan

onvoldoende stil bij de impact die een dergelijk incident of calamiteit heeft op de betreffende medewerker. Dat geldt zeker ook
voor BHVers die, vanuit hun rol, een grotere
kans lopen om bij een incident of calamiteit
betrokken te raken. Betreffende medewerkers
lopen een verhoogde kans op het ontwikkelen van stressklachten, die zelfs kunnen leiden
tot een Post Traumatisch Stress Syndroom of
burn-out. Verhoogde stressklachten leiden tot
verminderde prestaties op het werk, ziekteverzuim en soms zelfs tot arbeidsongeschiktheid. In de dagelijkse praktijk krijgt Trauma
Nazorg nog onvoldoende (preventieve)
aandacht Vandaar dat Trigion maatwerktrainingen heeft ontwikkeld om die organisaties te ondersteunen en een collegiaal vangnet
te creren binnen die organisaties.

Door de aard van hun werkzaamheden krijgen veel


medewerkers, binnen uiteenlopende organisaties uit
diverse sectoren, regelmatig te maken met schokkende
incidenten of calamiteiten.

Verpleegkundige zorg voor chronisch zieke patinten*


Veel chronisch zieke patinten komen
tegenwoordig voor controle bij een verpleegkundige (bron NIVEL). Een verpleegkundige krijgt daardoor steeds meer te
maken met complexere zorgvragen. Het
verlenen van zorg aan chronisch zieken
vraagt namelijk een specifieke deskundigheid. Maar hoe gaat een verpleegkundige
om met deze complexere zorgvragen? En
wat wordt er eigenlijk verwacht als het
gaat om de rol van de verpleegkundige? Op
14 april geeft het vakblad Nursing antwoord op deze vragen tijdens het congres
Chronisch Zieken in de ReeHorst, Ede.
Momenteel is er een beweging gaande van
specialistische kennis naar generalisme. Er
zijn steeds meer breed genformeerde verpleegkundigen nodig die de patint vanuit het
verpleegkundig perspectief kunnen bijstaan.
In de toekomst zijn deze verpleegkundigen

Dr. Francis Collins kreeg uit handen van


decaan Folkert Kuipers van de raad van
bestuur van het UMCG in Groningen de
Thomassen Thuessinkpenning uitgereikt.
Dit gebeurde direct na afloop van de lezing
die Collins hield over Healthy Ageing-onderzoek in de USA. Collins is directeur van de
National Institutes of Health (NIH) en een
belangrijke adviseur van de Amerikaanse
president Obama. Hij was in het UMCG
voor het geven van de Healthy Ageing-lezing,
om zijn eigen wetenschappelijk onderzoek
naar het prematuur verouderingssyndroom
toe te lichten en als promotor van het proefschrift van Mike Erdos. Deze promoveerde
op 18 maart aan de Rijksuniversiteit Groningen met zijn proefschrift: Genetic Etiology
of type 2 Diabetes.

Zorgsymposium
rond veiligheid
Trigion organiseert op 9 april een zorgsymposium met als thema Veiligheid in
de Zorg & Nazorg. Tijdens dit symposium
wordt dieper in gegaan op diverse onderwerpen die bijdragen aan een optimale
brandveiligheid binnen de organisatie.

hard nodig. Op 14 april kunnen verpleegkundigen ervoor zorgen dat ze van alle markten
thuis zijn als het gaat om de verpleegkundige
zorg voor patinten met een chronische ziekte.
Zelfmanagement
Gedurende de dag zal er worden ingegaan op
themas als: zelfmanagement, de rol van de
verpleegkundige bij de zorg voor chronisch
zieken en wat een verpleegkundige kan doen
aan multimorbiditeit bij bekende ziektebeelden als diabetes mellitus, COPD of
astma. Ook zijn er diverse workshops. Zo
zal Ruth Pel-Littel, senior programmamedewerker Innovatie en onderzoek Vilans, met
deelnemers aan de slag gaan met instrumenten uit de toolkit persoonsgerichte
zorg. Karina Meijers, pijnconsulent in
Amstelland Ziekenhuis, zal ingaan op het

Prof. dr. Ernst Kuipers (1959), bestuursvoorzitter van het Rotterdamse Erasmus MC,
treedt per 1 september aan als vicevoorzitter
van de NFU. Kuipers is vanaf2012 lid van de
raad van bestuur van het Erasmus MC, sinds
maart 2013 als voorzitter. Kuipers studeerde
geneeskunde in Groningen, en is opgeleid tot
internist en MDL-arts. Na een verblijf in de
VS werkt hij sinds 2000 in het Erasmus MC
als afdelingshoofd en themavoorzitter. Hij
heeft zich hard gemaakt voor de introductie van darmkanker bevolkingsonderzoek in
Nederland en daarbuiten.

verplegen van patinten met chronische


pijn. En Hilde Jans, psycholoog, zal tijdens
een interactieve workshop leren wat kan
helpen om het gedrag van de patint te veranderen. Dit zal gebeuren aan de hand van
motiverende gespreksvoering. Kijk voor het
volledige programma en aanmelden op
www.nursingcongressen.nl/chronisch.

* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd door de betre ende organisaties of bedrijven

Op het programma staan lezingen van Rob


Bergmans, cordinator brandveiligheid en
beveiliging bij Rivierduinen. Hij legt uit wat
er is geleerd van de brand bij Rivierduinen in
2011. Carla Auer van Trauma Nazorg Groep
spreekt over het belang van een Collegiaal
Opvangteam Trauma Nazorg. De bedrijfsmatige kijk op veiligheid binnen de zorg, is
het thema van Iwan Mahadew, level manager
veiligheid Parnassia Groep. Verder is er
gelegenheid om diverse informatiestands te
bezoeken. Neem voor meer informatie contact
op met Ron Lionarons via 06-53 29 28 60
of via rlionarons@trigion.nl.

Werk & (bij)scholing

16

Nummer 6
25 maart 2015

17

Nummer 6
25 maart 2015

Betere overdracht zorg kind

Werk & (bij)scholing

Toe aan volgende


carrirestap*
Hoe vinden zorgprofessionals eigenlijk
de werkplek die bij hen past? TMI,
d detacheerder in de zorg, vindt
voor iedereen de juiste baan in zowel
binnen- als buitenland. TMI begeleidt
zorgprofessionals naar een volgende
carrirestap, van verpleegkundigen tot
medisch specialisten. Dit dankzij de
kennis, ervaring en het netwerk.
Het netwerk van TMI bestaat uit bijna
200 ziekenhuizen en klinieken binnen
Nederland en biedt een groot aanbod aan
mogelijkheden. Zorgprofessionals ontvangen
van TMI een dienstverband en er wordt
vervolgens een opdracht gevonden die bij hen
past. Het voordeel hiervan is dat ze meerdere
arbeidsculturen en werkwijzen leren kennen
bij diverse gerenommeerde opdrachtgevers
in Nederland.

Wanneer een kind langdurig ziek is of te maken krijgt metacute zorg, zijn er verschillende zorgorganisaties en professionals betrokken bij het gehele proces van behandelen
en verzorgen. Het overdragen van gegevens naar een anderezorginstellingbinnen deze keten kan hierdoor lastig zijn.

De verpleegkundige overdracht voor


kinderen schiet ernstig tekort. Dit blijkt
uit onderzoek van V&VN Kinderverpleegkunde en Nictiz naar de verpleegkundigeoverdracht tussen zorgverleners.
Zon 77 procent van de 307 professionals die
meededen aan het onderzoek ervaart knelpunten. De overdracht is vaak onvolledig,
niet eenduidig, of ontbreekt geheel. Ouders
worden niet betrokken en de gegevens zijn
overwegend gericht op medische informatie.
Daarnaast wordt de overdracht vaak nog op
papier verstuurd, wat om overtypen en overschrijven van gegevens vraagt. Dit kost veel
tijd en werkt fouten in de hand. Daarnaast
moeten zorgverleners nog regelmatig op zoek
naar ontbrekende informatie. Dit zijn de belangrijkste conclusies uit het onderzoek van
V&VN kinderverpleegkunde en Nictiz (organisatie die het zorgveld ondersteunt bij het
beter benutten van ict) naar de verpleegkundigeoverdracht van het zieke kind binnen de
keten. Wanneer een kind langdurig ziek is of
te maken krijgt metacute zorg, zijn er verschillende zorgorganisaties en professionals betrokken bij het gehele proces van behandelen

en verzorgen. Het overdragen van gegevens


naar een andere zorginstelling binnen deze
keten kan hierdoor lastig zijn. Nictiz en V&VN
hebben in 2014 dit onderzoek opgezet onder
zorgprofessionals die werkzaam zijn binnen
diverse zorgorganisaties voor de zorg van het
kind, naar de stand van zaken in deverpleegkundigeoverdracht voor kinderen.

Een aanbeveling
is het ontwikkelen
van een landelijke
informatiestandaard
Omdat uit eerder onderzoek en vanuit het
veld bleek dat de verpleegkundigeoverdracht
niet verloopt zoals gewenst. Uit het onderzoek blijkt dat er nog veel knelpunten bestaan
in het proces vanverpleegkundigeoverdracht
voor kindzorg. Dit brengt risicos met zich
mee voor het zieke kind en ook voor het gezin.
Om de knelpunten op te lossen, adviseren de
onderzoekers de vertegenwoordigers van de
verpleegkundige beroepsgroep en bestuur-

ders van zorginstellingen om voor draagvlak


onder verpleegkundigen te zorgen om zo tot
een volledige, tijdige verpleegkundige overdracht te komen. Een andere aanbeveling is
het ontwikkelen van een landelijke informatiestandaard
kinderverpleegkundige
overdracht, gezamenlijk op te stellen door
het zorgveld. De standaard heeft tot doel
omeenheid van taal te waarborgen, waardoor
de informatie in de overdracht eenduidig
genterpreteerd wordt door alle partijen die
met de standaardte maken hebben en informatie naar elkaar overdragen. Ook wordt
aanbevolen om in destandaardelektronische
uitwisselingsspecificaties te definiren, zodat
de informatie elektronisch kan worden uitgewisseld. Dit bevordert hergebruik van
de gegevens tijdens de zorg voor het zieke
kind. Hierdoor is het niet meer nodig om
informatie over te typen of over te schrijven.
Zo kan de standaard de knelpunten in het
huidige proces op lossen. Tot slot zien de
onderzoekers het betrekken van het kind
en zijn/haar gezin bij het opstellen van
deverpleegkundigeoverdracht als noodzaak.

Zora de zorgrobot is de winnaar van de


zorginnovatie start-up award. De prijs werd
vorige week uitgereikt door Aad Koster,
directeur van ActiZ, de branchevereniging
van zorgondernemers.

Wie op zoek is naar een oogprofessional,


of door langdurige ziekte of zwangerschap
tijdelijk ondersteuning nodig heeft in het
bedrijf, kan terecht bij Revoir Recruitment,
het detacheringsbureau in de oogheelkunde.

De oogprofessionals van Revoir Recruitment kunnen als dat nodig is snel inspringen, opdrachtgevers zijn daar erg
blij mee.

gevormd van de sterke en zwakke punten


van de sollicitant. Ook worden de referenties
gecontroleerd en wordt er eventueel een
assessment aangevraagd. De oogprofessionals
werken in een vast dienstverband bij
Revoir Recruitment en worden continue

TMI bemiddelt zorgprofessionals naar banen in


binnen- en buitenland.

Prijs voor
zorgrobot Zora

Oogprofessionals die snel inzetbaar zijn*

Revoir Recruitment detacheert optometristen, technisch oogheelkundig assistenten,


orthoptisten en oogheelkundige OK-assistenten al vanaf n dag. Doordat Revoir Recruitment oogprofessionals door heel het land in
dienst heeft, kunnen zij snel inspringen op de
aanvragen van verschillende opdrachtgevers.
Als het moet kunnen opdrachtgevers dezelfde
dag nog beschikken over een gedetacheerde
oogprofessional. Hoofd poli oogheelkunde:
Gisteren gebeld en vandaag al een ervaren
optometrist in huis die direct inzetbaar is,
heerlijk. Revoir Recruitment kiest zorgvuldig haar oogprofessionals uit. Tijdens de
sollicitatieprocedure wordt de STAR-methode toegepast. Hierdoor wordt er een beeld

Buitenland
Sinds 2001 is TMI uitgegroeid tot een groot
internationaal detacheringbureau in de zorg.
Van de Antillen tot Zwitserland, voor korte
of lange duur, TMI begeleidt iedereen naar
de juiste locatie. Het internationale office
ondersteunt mensen persoonlijk bij de
sollicitaties en bij het vinden van huisvesting.
TMI heeft al vele zorgprofessionals succesvol
bemiddeld naar diverse landen. Interesse?
Neem contact op via werving@tmi-interim.nl
of 020-717 53 27.

bijgeschoold in de Revoir Academy. De oogprofessionals zijn werkzaam in zowel het


ziekenhuis als in de optiek. Deze ervaring
delen zij graag met anderen. Voor meer
informatie:
www.revoirrecruitment.nl,
070 311 40 75.

Het is de eerste humanode robot ter wereld,


die wordt ingezet rechtstreeks bij mensen.
Bijvoorbeeld bij bewoners van zorgcentra
voor bejaarden, in scholen met autistische
kinderen, in ziekenhuizen op de afdelingen
pediatrie, neurologie en in de kinderrevalidatie. Zora heeft inmiddels 55 zusjes.
Zora beschikt over diverse sensoren, kan
spreken en beschikt over een camera om
beelden door te sturen. De robot is slechts
57 centimeter, maar ontzorgt door vermaak
en interactie met de omgeving. De prijs werd
uitgereikt op de vakbeurs Zorg & ICT die
vorige week in de Jaarbeurs in Utrecht werd
gehouden.
* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd
door de betre ende organisaties of bedrijven

Werk & (bij)scholing

Nummer 6
25 maart 2015

18

EVC : de kortste route naar een diploma!


Werk je al een tijd op een polikliniek, een zorgafdeling

In een EVC-procedure van EVC Centrum Nederland wordt

of een facilitaire afdeling binnen de zorg, maar heb

je jarenlange werkervaring in kaart gebracht en in een

je (nog) geen landelijk erkend MBO- of HBO-diploma?

Ervaringscertificaat samengevat. Op basis hiervan kun

Dan bieden EVC Centrum Nederland samen met, NCOI

je vrijstellingen aanvragen, zodat je versneld een MBO-

Opleidingsgroep, NTI, ISBW of Scheidegger Opleidin-

of HBO Bachelordiploma kunt behalen. Kijk op onder-

gen je een unieke mogelijkheid om in korte tijd met

staande website en vul geheel vrijblijvend de Quickscan

korting het landelijk erkende MBO- of HBO-diploma te

in. Zo weet je binnen enkele minuten of EVC ook voor

behalen!

jou interessant is!

Meer weten? Ga naar www.evc-centrum-nederland.nl, bel met 035 - 7 506 195 of


kom naar onze voorlichtingsbijeenkomst op 11 juni 2015.

Nummer 6
25 maart 2015

2015
0 5
19

Agenda

Donderdag 2 april

Dermatologie pakt (H)uit(D)

Alle (dermatologie)verpleegkundigen, doktersassistenten, huidtherapeuten,


verzorgenden, praktijkondersteuners
Over o.a. Blaren, acne, chronische urticaria en angio-oedeem, basaalcelcarcinoom,
debridement bij ulcus cruris, Richtlijn compressietherapie, bijwerkingen van
plantaardige extracten in crmes, zalf en lotions, taakverschuiving en substitutie
in de dermatologische praktijk, effectiviteit, de bijwerkingen en de veiligheid van
verschillende soorten biologicals
Toegangsprijs: vanaf 25 euro
Locatie: Nieuwe Buitensociteit Zwolle
Informatie en aanmelden: www.congressenmetzorg.nl

Werk & (bij)scholing

Dinsdag 19 mei

Ht Wondzorgcongres

Verbeter jouw expertise op het gebied van wondzorg


Leer over: negatieve druktherapie, behandeling van de diabetische
voet, waarom en waarvoor gebruiken we bepaalde producten,
opstellen wondbehandelplannen en debridement
Locatie: ReeHorst, Ede
Maak voor 10 april gebruik van de vroegboekkorting!
Meld je aan via: www.wondzorgcongres.nl

Vrijdag 22 mei

Het Alzheimercongres

Donderdag 2 april

De Grote Thuiszorg Dag


Beschik jij over de benodigde nieuwe competenties?
Leer over: palliatieve zorg, wijkgerichte preventie, agressie
& probleemgedrag, wondzorg, dementie en nog veel meer
Met o.a. Aad Koster (directeur ActiZ) en Henk Rosendal
(lector Wijkzorg Hogeschool Rotterdam)
Locatie: ReeHorst, Ede
Meld je aan via www.nursingcongressen.nl/thuiszorg

Vrijdag 10 april

Palliatieve Zorgverlening Thuis


Voor alle verpleegkundigen en overige genteresseerden werkzaam in de thuiszorg
Over o.a. samenspel met de mantelzorger; omgaan met
emoties, de plaats van sterven, samenwerking tussen
de verschillende disciplines, bewust afzien van eten
en drinken, opiaten en sedativa en de vage grens met
euthanasie en complementaire zorg.
Locatie: ReeHorst, Ede
Informatie en aanmelden: www.congressenmetzorg.nl

Dinsdag 14 april

Congres Chronisch Zieken


Leer in n dag over de verpleegkundige zorg
aan chronisch zieken
O.a. over: het omgaan met comorbiditeit bij
bekende ziektebeelden, zelfmanagement, jouw rol volgens de zorgverzekeraar
en het motiveren tot gedragsverandering
Locatie: Postillion, Bunnik
Meld je aan via: www.nursingcongressen.nl/chronisch

Alle verpleegkundigen, verzorgenden en overige genteresseerden


Over o.a. hoe werkt het dementerende brein?, welke factoren wijzen op aankomende
stemmingswisselingen en hoe voorkom je ze?, hoe kun je het beste omgaan met een
agressieve clint?, hoe communiceer je met muziek en met welke muziek doe je
je clinten plezier? hoe creer je een veilige omgeving en welke goedkope, praktische
domoticatoepassingen kun je daarbij inzetten?
Locatie: ReeHorst, Ede
Informatie en aanmelden: www.congressenmetzorg.nl

Woensdag 27, donderdag 28 mei en woensdag 3 juni

Masterclass Financieel management in de zorg


Heeft u als zorgprofessional voldoende inzicht in de financin van uw organisatie?
En wat is de financile toekomst van de zorg eigenlijk? Tijdens deze masterclass krijgt
u handvatten hoe ondernemerschap, strategie en financin
samen de zorg kunnen redden. Met praktijkcase: Ruwaard
van Putten Ziekenhuis
Locatie: Nyenrode Business Universiteit, Breukelen
Informatie en aanmelden: www.zorgvisie.nl/academy

Donderdag 11 juni

Oncologie in perspectief - iedere levensfase belicht


Antoni van Leeuwenhoek symposium
Symposium over ontwikkelingen in de oncologische zorg voor
verpleegkundigen en paramedici
Thema: Iedere levensfase belicht. Kanker raakt ons allemaal;
in iedere levensfase. Iedere levensfase wordt gekenmerkt door
zijn eigen dilemmas en vraagstukken. Tijdens het symposium
belichten we vanuit het perspectief van de patint en zorgprofessional deze verschillende levensfasen in een tal van lezingen,
sessies en workshops
Organisatie: Antoni van Leeuwenhoek
Programma en inschrijven: www.oncologieinperspectief.avl.nl

Donderdag 11 juni

Masterclass Klinisch Redeneren


Maak met Marc Bakker (opnieuw) kennis met de methodiek!
Primeur in Nederland! Ga als eerste aan de slag met nog niet
eerder gepubliceerd materiaal t.a.v. klinisch redeneren
Locatie: Postillion, Bunnik
Meld je aan via: www.nursingcongressen.nl/klinisch
Let op! Slechts een beperkt aantal kaarten beschikbaar, wees er op tijd bij!

Donderdag 16 april

Nationaal Brandveiligheidsevenement

Donderdag 18 juni

Over: de stelselwijziging private kwaliteitsborging. Wat houdt dit nu precies in en


wat zijn de gevolgen voor de verschillende partijen.
Thema: Kwaliteit bouwen, brandveiligheid houden.
Bestemd voor: facility managers, beheerders, eigenaren, opdrachtgevers, bouwbedrijven,
adviseurs, architecten, toeleveranciers
Tijd: 13.00 tot 20.30 uur
Locatie: Domus Medica, Utrecht
Prijs: vanaf 99 euro per deelnemer (excl. 21 procent btw)
Aanmelden via www.sbrcurnet.nl/nbe

Voor alle verpleegkundigen en verzorgenden die (soms of regelmatig) in de nachtdienst


werken
Over o.a. slaapstoornissen, incontinentie, intimiteit en
seksualiteit, valincidenten, psychiatrische stoornissen als
gevolg van NAH, hoe je je eetgewoontes cht kunt veranderen,
hoe je plezier blijft houden in het werken in de nacht
Locatie: ReeHorst, Ede
Informatie en aanmelden: www.congressenmetzorg.nl

Het Nachtcongres

Nummer 6
25 maart 2015

20

Werk & (bij)scholing

seminars & congressen & seminars & congressen & seminars & congressen & seminars & congressen &
n & seminars & congressen & seminars
congressen & sem

CONGRESAGENDA
n & sem

i
Donderdag 2

3 april

Woensdag 8 april

Woensdag 15 april

Verpleegkundige
invloed

Ouderenzorg
nieuwe stijl

Van persoonlijk
leiderschap tot
invloed aan de
bestuurstafel

De arts-pati
ntrelatie
anno 2015
Innovaties vo
or een
betere same
nwerking
tussen arts e
n patint

Een blauwdruk
voor de particuliere
ouderenzorg

www.medilex.nl/invloed

www.medilex.nl/particuliereouderenzorg

www.medile
x.nl/arts-patie
ntrelatie

Donderdag 23 april

Het foetaal alcolholsyndroom (FAS)

Dinsdag 26 mei

Dinsdag 26

De wanhoop
bespreekbaar maken

Voorkomen,
herkennen,
diagnosticeren
en ondersteuning
bieden

mei

en

De ontevred
patint

Signaleren,
bespreekbaar maken
en hulp bieden aan
sucidale mensen

rkomen
Over het voo
len bij
van en hande
cht
een (tucht)kla

www.medilex.nl/FAS

Onze dagen
zijn onder meer
geaccrediteerd voor
verpleegkundigen,
artsen, psychiaters,
maatschappelijk
werkers, psychologen
en vele andere
beroepsgroepen. Kijk
op www.medilex.nl
hoeveel studiepunten
u kunt verdienen met
de dag van uw keuze.
Al 25 jaar organiseert
Medilex de beste
congressen voor alle
professionals in de zorg.
Medilex wordt niet
betaald door de
farmaceut, de overheid,
de consultancy, de
uitgever of welke
andere partij dan ook.
Onafhankelijke
voorlichting over
maatschappelijk
relevante themas is ons
speerpunt dit maakt
Medilex uniek in de
gezondheidszorg.

www.medilex.nl/suicidepreventie

Woensdag 1
0

De papieren

juni

tijger

Administratie
ve
lasten verlich
ten
in de langdu
rige
zorg

www.medile
x.nl/adminis
tratievelasten

denpatient
x.nl/ontevre
www.medile

Donderdag 11 juni

Samen de koers
bepalen
Zelfsturende teams
van visie tot
praktische invulling

Donderdag 25 juni

Familieparticipatie
in de ouderenzorg
Samenwerken en
communiceren
met de familie

www.medilex .nl/
familieparticipatieoude
renzorg

congressen & seminars & congressen & seminars & congressen & seminars & congressen & seminars
nars & co
Postbus 289 | 3700 AG Zeist | T 030 69 33 887
gressen &
Ga voor alle studiedagen naar www.medilex.nl of kies een studiedag van de poster!
of stuur een e-mail naar: info@medilex.nl
nars & co
gressen &
www.medilex .nl/zelfsturing

21

Patintenzorg

Nummer 6
25 maart 2015

Alrijne krijgt kinderwebsite

MMC werkt aan


diabetesgame
Mxima Medisch Centrum (MMC) in Eindhoven heeft een weekend lang gewerkt aan
het ontwikkelen van een diabetesgame;
samen met studenten van de TU/e werd in
een lange brainstorm sessie technologie op
een creatieve manier ingezet om te werken
aan de Eindhoven Diabetes Education
Simulator, de E-DES. Het doel van de
competitie is om de kwaliteit van leven van
patinten met diabetes type 2 te verbeteren. Diabetes type 2 komt vooral voor bij
ouderen.

Onder luid gejoel gaven kinderen de druk op de knop en ging de website live.

Met behulp van de speciale website


kids.alrijne.nl kunnen kinderen zich voortaan voorbereiden op een bezoek aan
Alrijne Ziekenhuis (Leiden). Onder luid
gejoel gaven kinderen de druk op de knop
en ging de website live.
Jaarlijks komen zon 15.000 kinderen naar
Alrijne Ziekenhuis voor een poliklinisch
bezoek of opname. Met de nieuwe kinderwebsite kunnen zij zich hierop alvast voorbereiden en zien hoe het in Alrijne Ziekenhuis
gaat. Voor drie leeftijdsgroepen is informatie
te vinden. Rein is de hoofdpersoon van de
website: hij laat aan de hand van fotoverhalen

zien hoe een bezoek aan de polikliniek gaat,


hoe een operatie verloopt en welke kinderartsen er werken.

Met de nieuwe
website proberen we
de drempel naar het
ziekenhuis te verlagen
Ouders kunnen ook terecht voor adviezen
en vinden informatie om hun kind voor te
bereiden op het ziekenhuisbezoek. Kinderarts

Michel Weijerman: Als kinderen naar het


ziekenhuis moeten vinden ze dat vaak best
spannend. Ze zitten vol vragen, zijn onzeker
en weten niet wat hen te wachten staat. Ook
ouders kennen niet alle antwoorden. Een
goede voorbereiding is heel belangrijk. Met
onze nieuwe website kids.alrijne.nl proberen
we de drempel naar het ziekenhuis te verlagen. Het laat zien wat ze te wachten staat.
Hierdoor kan een polikliniekbezoek of een
opname veel soepeler verlopen, voor kinderen
en ouders maar ook voor verpleegkundigen,
artsen en andere hulpverleners.

Drukke SEH Dordwijk breidt uit


In verband met aanhoudende grote drukte
in de acute zorg, gaat het Albert Schweitzer
ziekenhuis in Dordrecht de afdeling spoedeisende hulp (SEH) op de locatie Dordwijk
verbouwen en uitbreiden. Tijdens de
verbouwing gaat de zorg gewoon door.
Het werk duurt van 23 maart tot 1 mei.
Er komen drie volwaardige behandelplekken

met patintbewaking (zoals hartmonitor)


bij, op het bestaande aantal van twintig
plekken. Met deze uitbreiding wil het ziekenhuis ruimte bieden aan het groeiende aantal
patinten en de wachttijden verminderen. Een
van de nieuwe behandelkamers komt in de
huidige triagekamer (de kamer waar patinten bij binnenkomst worden beoordeeld).
De nieuwe triagekamer wordt vervolgens

gebouwd in een deel van de huidige wachtkamer, buiten het behandelgebied. Dit biedt
voortaan de mogelijkheid om na triage
(beoordeling) patinten direct naar een
behandelkamer door te sturen, of hen nog
even in de wachtkamer te laten plaatsnemen
wanneer het druk is en hun conditie dit
toelaat. Dit brengt extra rust en overzicht op
de afdeling.

Alternatief voor CT-scan bij kind met hersenschudding


Kinderen van wie een CT-scan van de
hersenen wordt gemaakt, lopen een verhoogd risico op kinderkanker. In Isala in
Zwolle is daarom gezocht naar een andere
manier om te onderzoeken of een kind licht
schedenhersenletsel
(hersenschudding)
of een eventuele bloeding heeft. Naar
schatting ontstaat op elke 1400 CT-scans
van het hoofd van kinderen n nieuw
geval van kinderkanker door de rntgenstraling. De onderzoekers adviseren het
kind een dag ter observatie op te nemen,
als het risico op een bloeding laag, maar
niet te voorspellen is.
Coassistent Iris Tilma en kinderartsen Jolita
Bekhof en Paul Brand van Isala deden het
onderzoek. De resultaten publiceerden zij
in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. Stel een kind valt van een klimrek op
zijn hoofd. Met licht hersenletsel komt het
naar de spoedeisende hulp. Meestal herstelt
dit vanzelf, maar er is een heel kleine kans op
een hersenbloeding. Of het kind een eventuele bloeding heeft, kun je alleen zien op een

CT-scan. Maar die verhogen dus de kans op


kinderkanker. De onderzoekers analyseerden
de klinische gegevens van alle kinderen (nul
tot achttien jaar) die van 2011 tot 2013 bij

Als een kind uit een klimrek valt en op de spoedeisende hulp komt, is er een kleine kans op een hersenbeschadiging.

Isala op de spoedeisende hulp zijn behandeld


of zijn opgenomen vanwege een hersenschudding. Kinderarts Paul Brand: Wij wilden
weten of je aan de hand van klinische verschijnselen kunt voorspellen of een kind een
bloeding in de hersenen heeft of niet. Als dat
het geval zou zijn, zou je namelijk veel minder
CT-scans hoeven te maken. Zodat je stralingsschade door overbodige CT-scans kunt voorkmen.
Observatie
Ook al is het risico op een bloeding laag,
een arts wil het niet missen. Dan toch ieder
kind scannen? Nee, zegt Paul Brand. Dat
is niet wenselijk vanwege de relatief hoge
stralingsdosis. Als het kind geen ernstige
neurologische verschijnselen heeft, nemen
wij het een dag op ter observatie. Als het kind
opknapt, wat meestal het geval is, sluit dat
een hersenbloeding uit. Deze benadering is
veilig gebleken in ons onderzoek. Zo hoeven
we minder CT-scans te maken en kun je
daarmee bijdragen aan het voorkmen van
nieuwe gevallen van kinderkanker.

Anne Maas is projectleider vanuit MMC en


werkt samen met de TU/e aan de E-DES.
Patinten die diabetes type 2 hebben, zijn
vaak al wat ouder. Hun leven verandert
drastisch; ze krijgen veel nieuwe informatie,
moeten hun bloedsuikerspiegel testen en leren
hoe zij reageren op voedsel en op inspanning.
Het is dus belangrijk om ze daarbij te helpen.
Daarom helpen we onze patinten zo goed
mogelijk. De E-DES is daarom een nuttige
innovatie. Twintig ontwikkelaars werkten
een weekend lang aan de ontwikkeling aan de
diabetesgame in de vorm van een competitie.
In groepjes werd gewerkt aan het bedenken
en bouwen van apps. De ene app houdt
rekening met het hongergevoel, de andere
richt zich juist meer op de kleinkinderen. De
winnende app ziet eruit als een soort bordspel, waardoor het extra uitdagend wordt om
ermee aan de slag te gaan.

Meer bekend over


oorzaak hartfalen
Onderzoekers van VUmc in Amsterdam
hebben ontdekt welke stof diastolisch
hartfalen veroorzaakt. Door deze stof te
onderdrukken, kunnen naar verwachting
de hartspiercellen van patinten minder
stijf worden gemaakt. Dit biedt op
termijn uitzicht op het ontwikkelen van
een geneesmiddel tegen deze veel voorkomende vorm van hartfalen. De resultaten
zijn 18 maart online verschenen in het
tijdschrift Nature.
In West-Europa lijden meer dan vijftien
miljoen mensen aan hartfalen. Bij ongeveer
de helft van de patinten is sprake van diastolisch hartfalen. Bij deze ziekte trekt het hart
goed samen, maar gaat het mis wanneer het
hart moet ontspannen om zich te vullen met
bloed. Voor deze aandoening is tot nu toe
geen fundamentele oplossing gevonden. Uit
eerder VUmc-onderzoek is gebleken dat de
hartspiercellen van deze patinten te stijf zijn.
Patinten met diastolisch hartfalen hebben
teveel van de korte, stijve variant van het eiwit
titine. De onderzoekers rapporteren nu in
Nature dat het lichaamseigen enzym PDE9
hier de boosdoener is. Dat werkt namelijk te
sterk bij patinten met de ziekte. PDE9 remt
de lichamelijke reactie om het eiwit soepel te
maken. Deze bevindingen geven uitzicht op
een behandeling voor diastolisch hartfalen.

De Zorg- en Ziekenhuiskrant
elke twee weken in de bus?
Dit kan al voor 70 euro
Mail direct adresgegevens naar:
info@zorgenziekenhuiskrant.nl
en vermeld daarbij abonnement.

www.zorgenziekenhuiskrant.nl
nieuws voor de zorgprofessional

Nummer 6
25 maart 2015

22

Fusie Meander en
Tergooi voorbij

Bergman Clinics
nieuw bij AMC

De mogelijke bestuurlijke fusie tussen


Meander Medisch Centrum in Amersfoort
en Tergooi in Hilversum gaat niet door. De
ziekenhuizen hebben besloten de fusiegesprekken te beindigen. Er is op dit
moment onvoldoende draagvlak voor de
bestuurlijke fusie. Wel wordt samenwerking op zorginhoudelijk gebied voortgezet.

Bergman Clinics | Vrouwenzorg opende


vorige week een nieuwe vestiging bij het
AMC in Amsterdam. In deze gespecialiseerde kliniek, gevestigd in de Rode Luifel,
kunnen vrouwen snel terecht met hun
gynaecologische klachten.

Volgens de ziekenhuizen wordt er momenteel


niet in gelijke mate perspectief gezien in de
meerwaarde van de bestuurlijke fusie in het
huidige politiek-economische klimaat. Voor
zowel bestuur als medische staven komt de
voorgenomen bestuurlijke fusie daarom te
vroeg. Vorig najaar brachten de ziekenhuizen
een gezamenlijke regiovisie naar buiten. Deze
is van meet af aan het vertrekpunt geweest voor
de gesprekken over een mogelijke bestuurlijke
fusie. In de regiovisie beschrijven Meander en
Tergooi hoe ze gezamenlijk de zorg in de regio
Gooi, Eemland en Vechtstreek op de lange
termijn willen garanderen. De ziekenhuizen
onderschrijven de regiovisie nog steeds.

Er zijn geen wachttijden en de specialisten


die er werken zijn verbonden aan het AMC.
De Rode Luifel richt zich vooral op menstruatieklachten (abnormaal bloedverlies, cyclusstoornissen), afwijkende uitstrijkjes, goedaardige aandoeningen aan de baarmoeder
(vleesbomen), eierstokken (cystes) of vulva,
zwellingen in de onderbuik en anticonceptie.
Met deze samenwerking bieden wij de
beste zorg op de juiste plaats, aldus prof.
dr. Jan-Paul Roovers, hoofd gynaecologie
in het AMC en medisch directeur van Bergman Clinics | Vrouwenzorg Amsterdam.
Enerzijds hoogwaardige gynaecologische
zorg die makkelijk toegankelijk is en anderzijds complexe academische zorg waar het
nodig is.

Dubbel feest in St Jansdal

Kinderen vierden woensdagmiddag 11 maart feest in ziekenhuis St Jansdal in Harderwijk. De kinderen van vier
basisscholen uit Harderwijk waren naar het ziekenhuis gekomen, omdat het St Jansdal het kinderkeurmerk de
bronzen smiley van Stichting Kind en Ziekenhuis mocht ontvangen. Bovendien kreeg het ziekenhuis zeven laptops
van Stichting Michael-Wings. Na het officile gedeelte barstte het feest los met een optreden van Sarah & Julia. Zij
hebben Nederland vertegenwoordigd op het Junior Songfestival in 2013. Op de foto overhandigt Owen Laponder de
smiley aan Lummy van den Bosch, hoofd kraamafdeling. Links op de foto Albert Arp, voorzitter raad van bestuur en
rechts Irma Plas, hoofd kinderafdeling en couveuse-units.

Samenwerking bij ADRZ en Erasmus


darmkankerzorg halen banden aan
Alrijne Ziekenhuis (Leiden) en Groene Hart
Ziekenhuis (Gouda) starten deze maand
met gezamenlijke zorg op het gebied
van darmkanker. Dit gebeurt vanuit het
Oncologie Netwerk West, een samenwerkingsverband waarin een totaalpakket van zorg rondom veelvoorkomende
kankersoorten wordt geboden.

De raad van bestuur van Erasmus MC in


Rotterdam, het bestuur van de Vereniging
Medisch Specialisten ADRZ in Vlissingen en
de raad van bestuur van het ADRZ onderzoeken de komende maanden hoe zij nog
nauwer kunnen samenwerken op medischinhoudelijk, organisatorisch en nancieel
terrein.

Doel van de samenwerking is de kwaliteit


van zorg voor patinten nog verder te verbeteren. Dr. Roderick Schmitz, gespecialiseerd chirurg: We zijn trots dat we in de
darmkankermaand kunnen melden dat we
binnen het Oncologie Netwerk West nu
ook zorg bieden voor patinten met darmkanker. Sinds afgelopen november biedt het
netwerk al gezamenlijke zorg op het gebied
van borstkanker. Patinten kunnen in hun
eigen regio terecht voor onderzoek en diagnose. Nadat de diagnose is vastgesteld, wordt
zo snel mogelijk gestart met de eventuele behandeling. Elke behandeling verloopt via een
vast zorgpad, zodat de verschillende onderzoeken en behandelingen goed op elkaar
aansluiten.

Voor de patint betekent de nauwere


samenwerking het behoud van zorgfuncties
in Zuidwest-Nederland en soepele doorverwijzing, aldus ADRZ. De samenwerking
tussen artsen moet leiden tot een hogere
kwaliteit van zorg en doelmatigheid. Patintenzorg in een perifere regio is gebaat bij een
sterke relatie met een academisch ziekenhuis, waarbij onderling goed en snel (terug)verwezen wordt bij noodzakelijke tertiaire
zorg. Zeeland is voor Erasmus MC een
interessante regio omdat topfuncties in een
academisch ziekenhuis zeker in de toekomst
een groter achterland vereisen dan voorheen,
om de zogenoemde academische functie
kwalitatief en bedrijfsmatig goed te borgen
op basis van voldoende volume.

* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd door de betre ende organisaties of bedrijven

Kliniek

VieCuri opent eerste


gerenoveerde polis

Vrijwel alle wachtkamers beschikken over buitenramen, waardoor er veel meer daglicht is. Met de lichte en frisse
kleuren en het toepassen van fotos van bloemen, planten en kruiden is een healing environment gecreerd: een
omgeving die mensen op een positieve manier prikkelt en daarmee bijdraagt aan een prettige beleving (foto Hans van
der Beele, Sevenum).

VieCuri renoveert het ziekenhuis. Op de


locatie in Venlo zijn de eerste nieuwe poliklinieken in gebruik genomen. Deze zijn
ruimer, lichter en e cinter ingericht en
bieden meer privacy voor de patint.
De poliklinieken chirurgie en plastische
chirurgie hadden de primeur. Zij verhuisden
in de eerste week van maart naar hun nieuwe
onderkomen. Enkele dagen later namen ook
de poliklinieken orthopedie en de gips- en
traumapoli hun intrek. De oude poliklinieken, die stammen uit begin jaren tachtig,
telden veel kleine kamertjes. Dat is volgens
het ziekenhis anno 2015 niet meer wenselijk.
Daarom zijn de nieuwe spreek-onderzoekskamers groter. Daarnaast beschikken vrijwel
alle wachtkamers over buitenramen, waardoor er veel meer daglicht is. Met de lichte en
frisse kleuren en het toepassen van fotos van
bloemen, planten en kruiden is een healing
environment gecreerd: een omgeving die
mensen op een positieve manier prikkelt en
daarmee bijdraagt aan een prettige beleving.
Ook bieden de nieuwe poliklinieken meer
privacy. De balies hebben in de nieuwe
situatie vooral nog een aanmeldfunctie;
patinten kunnen zich hier melden zodra ze
aankomen. Vervolgafspraken en uitleg over
onderzoeken vinden plaats in zogenaamde

privacy cabines, waar de patint in alle rust


uitleg krijgt. Op iedere afdeling zijn afdelingsspecifieke verbeteringen doorgevoerd. De
gipskamer is bijvoorbeeld ingericht met een
speciale in de wand gentegreerde stofzuiginstallatie, die meteen het stof opzuigt dat
vrijkomt bij het zagen van gips.

De nieuwe poliklinieken
bieden meer privacy
De poli dermatologie, die eind maart in
gebruik wordt genomen, beschikt over blauwe
wanden, omdat de huid bij deze kleur het
beste kan worden beoordeeld.
Verpleegafdelingen
In juni 2014 is gestart met deze renovatie, die
deel uitmaakt van een groter bouwplan. Eind
maart, begin april worden ook de nieuwe
poliklinieken dermatologie en oogheelkunde
opgeleverd en begin juni worden de spoedpost
en het geboortecentrum in gebruik genomen.
Dit najaar wordt de renovatie van de verpleegafdelingen helemaal afgerond. In de komende
jaren volgen het oncologisch centrum en de
overige polikliniekgangen.

Healthcare IT in gezondheidszorg*
In Berlijn vindt van 14 tot en met 16 april
de conhIT plaats, het jaarlijkse hoogtepunt
voor Healthcare IT in de gezondheidszorg.
De conhIT maakt indruk door haar opmerkelijke concept van de op elkaar afgestemde evenement onderdelen: congres
sessies, interactieve seminars en persoonlijke netwerk mogelijkheden.
Op de beurs zullen meer dan 350 exposanten
aanwezig zijn die gerichte oplossingen alsook innovaties en trends voor de IT in de
gezondheidszorg presenteren. Het is het
ideale platform waar alle marktleiders uit
de healthcare IT branche elkaar zullen ontmoeten. Verder wordt voor het eerst de Mobile
Health Zone op de beurs gentegreerd, waarin
bedrijven hun nieuwste hardware, software
en service-oplossingen zullen aanbieden.
De healthcare IT branche is ook voor Nederlandse bedrijven een belangrijke markt en
daarom organiseert de Task Force Health Care
in samenwerking met FME en de NBSO in
Stuttgart een Holland Paviljoen op de beurs
in hal 1.2. Toegangskaarten voor de beurs en
het congres kunnen tegen een gereduceerd

tarief in de voorverkoop bij de NederlandsDuitse Handelskamer besteld worden: www.


dnhk.org/nl/beurzen/messe-berlin/conhit.
Contact: Nederlands-Duitse Handelskamer,
mevrouw Gianna Corbelli, telefoon (070)
3114158,
e-mail:
g.corbelli@dnhk.org,
www.dnhk.org.

De healthcare IT branche is ook voor Nederlandse


bedrijven een belangrijke markt.

23

Kliniek

Nummer 6
25 maart 2015

Vers bloed niet per se beter

Actie voor zorg


in krimpregios
Minister Edith Schippers (Volksgezondheid) gaat het makkelijker maken om extra
geld beschikbaar te stellen aan de spoedeisende hulp of acute verloskunde in
krimpregios. Zorgverzekeraars krijgen
meer mogelijkheden om huisartsen in
krimpregios extra te belonen. Daarmee
wordt het voor huisartsen aantrekkelijker
om zich hier te vestigen.

Al jaren is er controverse over een mogelijk voordeel van vers bloed.

Voor bloedtransfusies bij ernstig zieke


patinten is vers bloed niet beter dan langer
bewaard bloed. Dat is de conclusie van de
grootste internationale, gerandomiseerde
studie tot nu toe uitgevoerd, waarbij vanuit
Nederland zeven ziekenhuizen en Sanquin
Bloedvoorziening deelnamen. De resultaten werden vorige week gepubliceerd in
de New England Journal of Medicine.
Al jaren is er controverse over een mogelijk
voordeel van vers bloed. Uit deze studie blijkt
dat verse rode bloedcellen niet tot meer overleving leiden. Het twistpunt lijkt daarmee
geslecht. De uitkomst betekent dat er voor
behandelaren geen reden is om per se verse
rode bloedcellen te bestellen, en voor de
bloedbank geen noodzaak om de houdbaarheidstermijn van bloed te verkorten. Het in
Canada genitieerde onderzoek werd uitgevoerd onder 2430 ernstig zieke patinten
opintensive care afdelingen van zeven Nederlandse ziekenhuizen die een bloedtransfusie
nodig hadden. De patinten werden verdeeld
over twee gelijke groepen. De ene helft kreeg
bloed dat maximaal zeven dagen daarvoor

was afgenomen. Voor de andere helft werd


de gebruikelijke ziekenhuispraktijk gevolgd:
de oudste bloedzak werd het eerst gepakt.
Gemiddeld was dit bloed 22 dagen bewaard,
met een maximum van 35 dagen. Sanquin
voorzag voor deze studie de ziekenhuizen
twee maal per week met bloed van twee drie
dagen oud. Het onderzoek verliep dubbelblind, de afnamedatum was niet zichtbaar
voor de behandelaren.

Rode bloedcellen gaan


achteruit in kwaliteit
als je ze bewaart
Deze studie is uitgevoerd bij een vaak oudere
en veelal kwetsbare patintengroep, omdat we
verwachtten dat een eventueel voordeel van
vers bloed bij deze patinten het best aan het
licht zou komen, legt Nardo van de Meer uit.
De intensivist van het Amphia Ziekenhuis uit
Breda, Oosterhout en Etten-Leur cordineerde
de studie voor de zeven deelnemende Nederlandse ziekenhuizen. De patinten werden

drie maanden lang gevolgd. Ongeveer evenveel patinten waren nog in leven, 763 in de
groep met vers bloed om 789 in de groep met
langer bewaard bloed. Beide groepen liepen
evenveel infecties op. Ook als we de patinten onderverdeelden naar leeftijd, ernst of
aard van de ziekte gaf vers bloed geen voordeel. Rode bloedcellen gaan achteruit in
kwaliteit als je ze bewaart, zegt Leo van de
Watering, cordinator vanuit Sanquin. Dat
kan je met allerlei labtesten aantonen, maar
of het ook kwaad kan voor de patint was
niet duidelijk. Eerdere studies waarin vers
bloed beter uit de bus kwam waren allemaal
terugkijkstudies, waarin de patintengroepen
die met elkaar werden vergeleken achteraf
bij elkaar werden gezocht. Hierbij bleek vaak
een vertekend beeld te zijn ontstaan. Recente
kleinere gerandomiseerde studies suggereerden echter al dat bloedtransfusies met vers
bloed niet beter zijn. Het resultaat van deze
grote studie is goed nieuws voor de gezondheidszorg. De bewaartermijn van rode bloedcellen kan blijven zoals die is, in Nederland is
dat maximaal 35 dagen.

Isala legt zich niet neer bij VGZ-besluit


Isala in Zwolle vindt het besluit van zorgverzekeraar VGZ om dit ziekenhuis voor
2015 niet te contracteren voor de operaties
oesophagus- (slokdarm) en maagcarcinoom
onbegrijpelijk. Het ziekenhuis vindt dat de
patint niet de dupe mag worden van dit
besluit. Daarom heeft Isala besloten deze
operaties in 2015 te blijven uitvoeren bij
patinten die bij VGZ verzekerd zijn. Isala
zal er zorg voor dragen dat er voor hen geen
bijkomende kosten komen, anders dan zij
normaal verplicht zijn in het kader van de
eigen bijdrage.
VGZ beroept zich op een volumenorm die
Isala niet zou hebben behaald. Deze volumenorm heeft VGZ volgens het ziekenhuis echter
zonder overleg met de beroepsgroep als enige
zorgverzekeraar zelfstandig verhoogd, en is
op geen enkele wijze gevalideerd of geaccordeerd door landelijke instanties. Isala vindt
het daarom onbegrijpelijk dat VGZ op basis
van eigen normen geen contract sluit. Als n

van de grootste oncologische centra in Nederland voelt Isala zich verantwoordelijk voor het
behoud van een compleet en afgestemd zorgpalet in de regio. Terecht worden er steeds
meer eisen aan kwaliteit gesteld, waar de
volumenormen onderdeel van zijn. Kwaliteit
van zorg staat ook bij ons hoog in het vaandel
en wij vinden het belangrijk aan al deze eisen
te (blijven) voldoen. Op dit moment voldoet
Isala in ruime mate aan alle wettelijke minimumnormen die aan oncologische ingrepen
worden gesteld, dus ook aan de normen voor
ingrepen van slokdarm- en maagkanker, zo
verklaart het ziekenhuis.
Dichterbij
Naast een goede kwaliteit streven wij naar
zorg die bij onze patinten past. Om die
reden zoeken wij met ziekenhuizen om ons
heen naar nieuwe vormen van samenwerking.
Dit alles onder het motto dichterbij als het
kan, verder weg als het moet. Wij streven hierbij naar de ontwikkeling van gentegreerde

Isala in Zwolle.

zorgpaden waarbij de voor- en nazorg in het


regionale ziekenhuis wordt aangeboden en
de operatie in een topklinisch ziekenhuis
wordt uitgevoerd. Op deze manier kunnen
wij als regio het volledige zorgpalet blijven
garanderen en is de belasting voor de patint
en zijn naasten zo beperkt mogelijk, laat
Isala weten.

De overheid organiseert verschillende


netwerkbijeenkomsten in krimpregios waar
goede ideen kunnen worden uitgewisseld en
problemen in regelgeving aan de kaak kunnen
worden gesteld. Dit staat in de plannen over
de zorg in de krimpregios die Schippers begin
maart heeft gepresenteerd. Ik vind het van
groot belang dat goede zorg in krimpregios
zoals delen van Zeeland, Limburg, Friesland en Groningen behouden blijft, aldus
Schippers. Het krimpen van de bevolking
hoeft op zich geen probleem te zijn, maar het
gaat vaak samen met een vergrijzing van de
bevolking en dus ook een verandering van de
zorg die mensen nodig hebben. Je ziet ook dat
het voorzieningniveau in deze regios daalt. Ik
wil zorgen dat in krimpregios voldoende zorg
van goede kwaliteit blijft. Om het aanbod
van zorg in krimpregios goed in de gaten te
houden heeft minister Schippers het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
(RIVM) gevraagd jaarlijks in kaart te brengen
hoe het staat met de spoedeisende eerste
hulpen.

Noord-Hollandse
ziekenhuisfusie
Het Waterlandziekenhuis in Purmerend en
het Westfriesgasthuis in Hoorn willen gaan
fuseren. We zijn trots op de zorg die wij
patinten, van jong tot oud, dicht bij huis
kunnen bieden. Door te fuseren kunnen
we dit ook in de toekomst blijven doen.
Bestuursvoorzitters Arno Timmermans
en Michel Galjee zijn enthousiast over het
fusieplan dat door artsen en managers van
de ziekenhuizen zelf is opgesteld.

Als het fusieplan de komende maanden wordt


goedgekeurd dan worden het Waterlandziekenhuis en het Westfriesgasthuis op
1 januari 2016 n ziekenhuisorganisatie.
In Purmerend en Hoorn blijven algemene
ziekenhuizen waar patinten straks nog altijd
terecht kunnen voor een consult bij hun
specialist. Zowel in Hoorn als in Purmerend
blijven een spoedeisende hulp, intensive care
en operatiekamers bestaan. Op de locatie
Purmerend (nu Waterlandziekenhuis) ligt het
accent op veelvoorkomende zorg en behandelingen. Op de locatie Hoorn (nu Westfriesgasthuis) ligt de nadruk op zorg bij ernstige
en ingewikkelde aandoeningen en complexe
spoedeisende zorg. De mogelijkheid voor een
ziekenhuisbevalling verhuist in de loop van
2017 van Purmerend naar Hoorn.

Genteresseerd in
nieuws over de zorg?
Gratis abonnement op onze nieuwsbrief!
nieuwsbrief@zorgenziekenhuiskrant.nl

www.zorgenziekenhuiskrant.nl
nieuws voor de zorgprofessional

Nummer 6
25 maart 2015

24

EEN SNEL HERSTEL DANKZIJ


BOUWSTEENTJES
& EASY-TO-EAT

BOUWSTEENTJES & EASY-TO-EAT


Bij onbedoeld gewichtsverlies wordt ook veel spierweefsel afgebroken. Dat kan leiden tot minder kracht,
vermoeidheid en een verminderde weerstand. Extra eiwitrijke voeding kan dit proces tegengaan. Dat dit ook
lekkere tussendoortjes kunnen zijn, bewijzen het Bouwsteentje en Easy-to-Eat. De Bouwsteentjes en Easy-toEat hebben de smaak van een gebakje en zijn verkrijgbaar in verschillende smaken. Easy-to-Eat is speciaal
ontwikkeld voor mensen die moeite hebben met slikken of alleen dik vloeibare voeding kunnen eten.

EIWITRIJK
De Bouwsteentjes en Easy-to-Eat zijn een bron van hoogwaardige melkeiwitten. Ieder gebakje bevat al 8 gram
hoogwaardig eiwit. Eiwitten zijn essentieel voor energie en bouwstoffen voor het behoud van de spieren. Tevens
zijn eiwitten belangrijk voor de aanmaak van nieuw weefsel en bloedvaten, bijvoorbeeld bij het herstel van
wondgenezing. Daarnaast voor afweer tegen infecties en draagt eiwit bij tot de vorming van gezonde botten.
Iemand die mager, ziek of ondervoed is heeft meer eiwitten nodig.

VERKRIJGBAAR BIJ ALLE ZORG-GROOTHANDELS


EN JUMBO SUPERMARKTEN
Bouwsteentjes zijn diepgevroren verpakt en verkrijgbaar in 4 populaire smaken, aardbeien, banaan, bosvruchten
en chocolade. Verpakt per 10 stuks of 4 stuks voor de kleinschalige woonvormen. Easy-to-Eat is per 4 stuks
verpakt en verkrijgbaar in de smaken frambozen of tropical. Op voorraad bij elke groothandel in de Zorg en
voor de extramurale markt zijn de Bouwsteentjes en Easy-to-Eat
verkrijgbaar bij de Jumbo en C1000 supermarkten. U vindt de
Bouwsteentjes en Easy-to-Eat in het diepvriesvak.

PRIJSWINNEND RECEPT
Het concept Bouwsteentjes is in 2008 met een
1e prijs voor innovatie beloond. Omdat het voor
iemand met erge slikproblemen niet mogelijk
is om van de Bouwsteentjes te genieten is
Easy-to-Eat ontwikkeld en is ook Easy-toEat in 2009 met de eerste prijs voor innovatie
beloond. Easy-to-Eat wordt op natuurlijke basis
gemaakt en bevat geen E-nummers.

VOOR MEER INFORMATIE ZIE


WWW.BOUWSTEENTJES.NL
OF NEEM DIRECT CONTACT OP MET ONS INFORMATIETEAM:
Huib van Leeuwen 06 22 91 63 95 of Jeroen Majoor 06 53 15 38 99

Verkrijgbaar bij alle


Zorg-groothandels

Voor de extramurale markt bij

PRIJS
WINNEND
RECEPT

Patintenzorg

25

Nummer 6
25 maart 2015

Scan ontdekt prostaatkanker


Het St. Antonius Ziekenhuis Utrecht/
Nieuwegein is het eerste en vooralsnog
enige ziekenhuis in Nederland waar het
mogelijk is om een PET-scan te maken
waarmee terugkerende prostaatkanker
snel ontdekt kan worden. Het St. Antonius
produceert zelf de nieuwe radioligand
(radioactieve stof) waarmee al in een zeer
vroeg stadium gezien kan worden of er
terugkeer is van prostaatkanker (recidief).
Hierdoor is snelle behandeling van het
recidief mogelijk en dat geeft een betere
prognose voor de patint.
De nieuwe scan biedt uitkomst voor patinten die al behandeld zijn voor prostaatkanker
(operatie of bestraling) en een verhoogd
PSA hebben (PSA is een eiwit in de prostaat;
verhoogde PSA-waarden kunnen duiden op
prostaatkanker). Bij de eerste verhoging kan
de scan, de zogenoemde PSMA PET-scan, al
uitgevoerd worden. De scan geeft dan aan
welke lymfeklieren of andere locaties actief
zijn.

De scan geeft aan welke


lymfeklieren of andere
locaties actief zijn
Voor deze metastasen kan dan naar een
gerichte behandeling gezocht worden. Hiermee kan soms verdere uitzaaiing van prostaat-

Allergien komen in Nederland steeds


vaker voor. Met de lente voor de deur begint
het niezen en proesten weer bij velen. Niet
iedereen met een allergie loopt acuut
levensgevaar, maar vaak is het knap lastig
om te leven met een allergie. Dermatoloog
Thomas Rustemeyer richt zich op onderzoek naar en behandeling van deze klachten.

Per jaar krijgen ongeveer 12000 mannen te horen dat ze prostaatkanker hebben en bijna 3000 mannen
sterven hieraan.

kanker worden voorkomen. Het was nog


niet eerder mogelijk deze scans in Nederland te maken. De afdelingen nucleaire
geneeskunde, klinische farmacie en urologie
van het St. Antonius Ziekenhuis hebben het
mogelijk gemaakt dat patinten met prostaatkanker, die verdacht worden voor een recidief,
nu snel terecht kunnen voor dit diagnostisch onderzoek. De eerste scan is in het St.
Antonius inmiddels bij een patint met succes
uitgevoerd. De PET-scan wordt gemaakt met
het radioligand Gallium68 PSMA, een radioactieve stof die zeer gevoelig is voor tumorcellen van de prostaat. Deze radioligand wordt
al gebruikt in Heidelberg in Duitsland. Hier
is het grote voordeel van de PSMA PET-scan

al aangetoond bij een groep patinten met


prostaatkanker. Prostaatkanker is bij mannen
de meest voorkomende kankersoort in Nederland (bijna 20.8 procent van het totaal). Per
jaar krijgen ongeveer 12000 mannen te horen
dat ze prostaatkanker hebben en bijna 3000
mannen sterven hieraan. Bij de primaire
haarden van prostaatkanker wordt het
reguliere prostaatkankeronderzoek uitgevoerd met behulp van echografie, soms in
combinatie met een MRI. Via het rectum (de
endeldarm) worden dan biopten (stukjes
weefsel) afgenomen van de prostaat. De
PMSA PET-scan is vooralsnog juist effectief bij
terugkerende prostaatkanker.

Blijven bewegen sleutel voor zelfstandigheid patint


Veel mensen krijgen te maken met problemen bij het bewegen door ziektes als
MS, cerebrale parese, beroerte en artrose
die bewegingsmogelijkheden verminderen. Die bewegingsproblemen hebben
bij iedere ziekte een andere oorzaak en
vereisen dus een andere behandeling. De
kersverse hoogleraar revalidatiegeneeskunde VUmc Vincent de Groot kiest voor
therapie op maat.
We weten steeds beter hoe we mensen aan
het lopen houden en weer aan het lopen
krijgen na ziektes waarbij men eerder blijvend
van de been raakte. Door ons te richten op
bewegen, kunnen mensen ook blijvend zelfstandig functioneren en dat verhoogt hun
utonomie. Vincent de Groot sprak donderdag 19 maart zijn oratie uit. Volgens de
Wereldgezondheidsorganisatie hebben naar
schatting 110 tot 190 miljoen volwassenen

en ongeveer 93 miljoen kinderen matige


tot ernstige problemen met bewegen. Ter
vergelijking: er zijn wereldwijd ongeveer
33 miljoen mensen met kanker. Het gaat hier
vaak om problemen bij het lopen als gevolg
van een ziekte of ongeval. Vincent de Groot:
Voor veel patinten heeft het opnieuw leren
lopen een hoge prioriteit in de revalidatiebehandeling. Hoewel we goed weten hoe het
normale lopen werkt, is er nog veel onbekend
over de precieze oorzaken van afwijkend
lopen en over de beste behandeling van deze
loopproblemen. De afdeling revalidatiegeneeskunde VUmc doet al jaren onderzoek
naar afwijkend lopen en weet steeds beter hoe
deze problemen precies ontstaan. Zo blijkt
bij MS-patinten dat de afzet bij het lopen
in de loop van de ziekte steeds meer tekortschiet waardoor het lopen meer energie kost.
Door speciale spalken rond de enkel is het
mogelijk om het energieverbruik tijdens het

Kinderen met een fors beenlengteverschil


werden tot nu toe volgens de gangbare
methode behandeld. Dat houdt in dat er
een metalen stellage aan de buitenzijde van
het beenwordt aangebracht die met metalen
pennen verbonden is met het te verlengen
bot en die telkens iets verder uit elkaar wordt
gedraaid. Zo wordt het been steeds wat verder
opgerekt. Het bot maakt nieuw botweefsel
aan om de nieuwe lengte te overbruggen. De
nieuwe beenpen werkt anders: een pen wordt
in de lengterichting in het bot ingebracht. De
pen kan langer worden gemaakt door een

Uiterlijk pakje
benvloedt roker
Australi heeft de eerste resultaten gepubliceerd van de e ecten van zogenaamde
plain packs op jongeren: sigarettenpakjes
ontdaan van misleidende merksymbolen,
-kleuren en andere afbeeldingen. Jongeren
gaven signicant een minder positieve
waardering aan de pakjes, terwijl de
negatieve waardering van pakjes juist is
gestegen.
Nu blijkt dat plain packs in Australi daadwerkelijk effect heeft op jongeren en jongvolwassenen, roept KWF Kankerbestrijding de
Nederlandse overheid op om deze maatregel
zo snel mogelijk in Nederland in te voeren.
Jongeren blijken gevoelig voor de identiteit en
uitstraling van producten. Sinds de invoering
van het reclameverbod voor tabak in 2002, is
de tabaksverpakking het belangrijkste reclamemiddel van de tabaksindustrie geworden.
KWF Kankerbestrijding onderzocht eerder hoe
kinderen tegen sigarettenpakjes aankijken.
Daaruit bleek dat ze de Australische pakjes
vies en eng vinden en ze echt niet kopen of
ze willen er niet mee gezien worden. Terwijl
ze de huidige pakjes die op de markt zijn
associren met vakantie, make-up, disco en
hun lievelingskleur. Niet met verslavende en
dodelijke producten.

Vincent de Groot

Knieprothese in
dagbehandeling
Dankzij een nauwe samenwerking tussen
specialisten, verpleegkundige en fysiotherapeut en een intensieve begeleiding
kunnen patinten een nieuwe knieprothese
in dagbehandeling krijgen.

magneetmotortje dat thuis door middel van


een afstandsbediening wordt bediend en rekt
zo het been verder op.
Voordelen
Kinderorthopedisch chirurg dr. Ralph Sakkers
voerde de behandeling uit. Volgens hem heeft
deze innovatieve behandeling grote voordelen
voor de patint. De patint met een inwendig
uitschuifbare beenpen heeft niet maandenlang een oncomfortabele metalen stellage
om het been heen. Bovendien is er minder
kans op infectiegevaar omdat bij deze nieuwe
methode niet vier of meer metalen pinnen
maandenlang vanuit het botbeen door de
huid naar buiten komen. Het Wilhelmina
Kinderziekenhuis heeft een multidisciplinair
Ledemaat Reconstructie Team dat het grootse
deel van de kinderen met complexe ledemaatafwijkingen in Nederland behandelt. Per jaar
worden ongeveer vijftig kinderen behandeld
met een beenlengteverschil. De nieuwe

Op vrijdag 13 maart sprak hij zijn oratie uit als


hoogleraar leerstoel dermato-allergologie en
arbeidsdermatologie bij VUmc in Amsterdam.
Steeds meer mensen in Nederland hebben last
van allergien. Zo heeft meer dan een kwart
van de Nederlanders een slijmvliesallergie en
meer dan een vijfde tenminste n contactallergie. Allergische reacties beperken het
dagelijkse leven. De meest dramatische vorm
is de allergische shock, waarbij iemand in
acuut levensgevaar komt.

lopen te verminderen, waardoor de patint


weer makkelijker kan lopen. Toch blijkt dit
nog niet de ideale behandeling te zijn. De
Groot: Door onderzoek te doen op een
lopende band in ons speciale virtual reality
laboratorium kijken we of we door stimulatie
van de kuitspieren met kleine stroomstootjes
nog grotere verbeteringen kunnen bereiken.
In dit zelfde laboratorium zoeken we ook
naar verbeteringen bij patinten met andere
aandoeningen.

Eerste magnetisch uitschuifbare beenpen ingebracht


In het Wilhelmina Kinderziekenhuis in
Utrecht is voor het eerst in Nederland bij
een patint met beenlengteverschil een
magnetisch uitschuifbare beenpen ingebracht. De pen, en daarmee het been, kan
langer worden gemaakt door een magneetmotortje dat thuis door middel van een
afstandsbediening wordt bediend.

Allergien zijn
vaak belastend

De beenpen kan langer worden gemaakt door een


magneetmotortje dat thuis door middel van een afstandsbediening wordt bediend en rekt zo het been verder op.

behandelmethode is geschikt voor kinderen


met een fors beenlengteverschil.

Met het aanbieden van deze nieuwe behandelmethode voorziet Amphia (Breda) in een
behoefte bij een groep patinten. Patinten die
zo snel mogelijk terug naar de eigen vertrouwde omgeving willen om daar te herstellen.
Niet alle patinten komen in aanmerking voor
deze behandelwijze. De specialist en patint
bespreken samen welke behandelmethode het
meest geschikt is. Rutger van Geenen, orthopedisch chirurg: Het is mooi deze service te
kunnen bieden aan patinten. Steeds vaker
gaven patinten aan de dag van de operatie
naar huis te willen. Dankzij de intensieve
samenwerking van de verschillende professionals is het mogelijk op een veilige manier aan
de behoefte van de patint te voldoen.

Nummer 6
25 maart 2015

26

WIJ

ZOEK

VOOR
DAGJ
ESW
E

EN

RK!

Zoek jij naast je


eigen baan nog
aanvullende uren?
Voor verschillende
ziekenhuizen in Noord- en
Midden Nederland zoeken wij zorgprofessionals.
Ben jij IC, CC, SEH, Recovery Verpleegkundige of GVM?

Dan zijn wij op zoek naar jou!


E!
IT
S
B
E
W
E
Z
N
O
P
O
SCHRIJF JE IN
Volg ons ook op

Het Meer 58a


8448 GK Heerenveen

/w
werrktijdzorg

T 0513 76 00 33

WWW.WERKTIJDZORG.NL

27

Service

Nummer 6
25 maart 2015

Tijd voor de AutoRAI


Vier jaar hebben autoliefhebbers moeten
wachten, maar gelukkig gaat dat op korte
termijn beloond worden. De derde en
vierde week van april is Amsterdam RAI
weer het middelpunt van de Nederlandse
autowereld.
Minimaal 46 automerken en ruim negentig
primeurs zijn al bevestigd, maar de teller loopt
nog door. Ook nemen de automerken concept
cars mee en laten ze de nieuwste technieken
op het gebied van duurzaamheid, design en
veiligheid zien. Het grote aantal autos biedt
in combinatie met de vele activiteiten die op
de beurs plaatsvinden alle ingredinten voor
een dag genieten. AutoRAI 2015 vindt plaats
van 17 tot en met 26 april in Amsterdam
RAI. Auto importeurs hebben al een tijdje
zin in de AutoRAI, want in april vorig jaar gaf
tachtig procent al aan deel te nemen aan de
AutoRAI2015. In de tussentijd is dat aantal

Win kaarten voor AutoRAI


De Zorg- en Ziekenhuiskrant mag tickets
verloten onder de lezers. Wie ook kans wil
maken op een toegangsbewijs, kan een
mail sturen naar:
info@zorgenziekenhuiskrant.nl.
Vermeld daarbij naam en adres. Meedoen
kan tot en met vrijdag 3 april.

Colofon
Uitgever, tevens redactie-adres:
Gouda Media Groep B.V.
Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322 456
F (0182) 322 466
E redactie@zorgenziekenhuiskrant.nl
Eindredactie:
Marja Baars
Opmaak en fotograe:
Gouda Media Groep B.V.
Advertentieverkoop:
Gouda Media Groep B.V.
T (0182) 322 451
E info@zorgenziekenhuiskrant.nl
Anneke de Pater
Judith Kokshoorn
Laura Fuykschot
Alhoewel deze krant met de grootst mogelijke zorg is
samengesteld, kan geen van betrokken partijen aansprakelijk worden gesteld voor eventueel voorkomende
fouten.

gegroeid en zijn in totaal 46 automerken


vertegenwoordigd, wat zich laat vertalen in
meer dan 500 autos op de beurs. Bijna alle
automerken die in Nederland verkrijgbaar
zijn, zullen aanwezig zijn. Van Audi tot Volvo
en van Aston Martin tot Zenos. Hiermee is
AutoRAI 2015 het ideale moment om zich
goed te orinteren. Voor wie zijn eerste auto
nog eens wil terugzien, of de auto uit de jonge
jaren die in posterformaat boven het bed
hing, is er AutoRAI Klassiek. Bijna honderd
normale en bijzondere autos uit de vorige
eeuw staan opgepoetst klaar om bewonderd
te worden. Een kaartje kopen voor AutoRAI
2015 kan heel gemakkelijk en met korting op

Algemene servicevragen:
Maandag tot en met vrijdag van 9.00-16.00 uur;
telefoon (0182) 322 456 of mail naar:
info@zorgenziekenhuiskrant.nl
Abonnementen
Adres: Crabethstraat 38-D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322 456
E info@zorgenziekenhuiskrant.nl
Prijzen: per jaar 70 euro
Redactie/tips:
Tips, een tekst of een persbericht kunt u mailen naar
redactie@zorgenziekenhuiskrant.nl
De redactie houdt zich het recht voor om artikelen

autorai.nl. In plaats van achttien euroaan de


kassa betaalt men 14,50 euro Kinderen tot en
met veertien jaar mogen gratis mee.

niet te plaatsen of in te korten.


Verspreiding:
De krant wordt tweewekelijks beschikbaar gesteld
in het personeelrestaurant van alle ziekenhuizen in
Nederland. Daarnaast wordt de krant toegestuurd aan
leidinggevenden onder wie de hoofden inkoop in de

Expositie de grote visite in Ikazia

ziekenhuizen en zorginstellingen.
De oplage bedraagt 30.000 exemplaren.
Webkrant:

In 2015 bestaat het Ikazia ziekenhuis in


Rotterdam vijftig jaar. Een van de activiteiten in dit bijzondere jaar, is de expositie de
grote visite van schilder en beeldhouwer
Hans Bayens. Het gaat om vijftien gefotografeerde werken uit zijn nalatenschap.
Vorige week werd de expositie o cieel
geopend door de vrouw van de kunstenaar.

De krant kan ook geraadpleegd worden via


www.zorgenziekenhuiskrant.nl. Hierop staat dagelijks
actueel medisch nieuws.
Komende verschijningsdata 2015:
Tweewekelijks. Klik op:
www.zorgenziekenhuiskrant.nl/verschijning
Bezorging:
Bezorgklachten kunt u mailen naar
info@zorgenziekenhuiskrant.nl
of bel (0182) 322 456

De expositie in Ikazia is een kleine serie,


onderdeel van een veel grotere reeks schilderijen, bronzen beelden en tekeningen. Allen hebben als onderwerp de grote visite. De
expositie laat zien wat een goed observator
Bayens was, en toont vooral ook hoe hij in
staat was om met enkele rake toetsen en een
harmonie aan kleuren de ziekenhuiswereld in
al haar facetten - vaak op ontroerende wijze
- vast te leggen. Ikazia heeft naast deze expositie, sinds 2007 drie bronzen beelden, gemaakt

Prijswinnaars ART BREDA

Hans Bayens wist met enkele rake toetsen de ziekenhuiswereld in al haar facetten vast te leggen.

door Hans Bayens, in bruikleen. De werken


zijn allen in het ziekenhuis te bezichtigen. De

expositie blijft tot tenminste eind 2015.

Saxenburgh Groep neemt staatsieportret in ontvangst


Bestuurslid Pauline Terwijn en projectmanager Marco van Baardwijk namen
vorige week een staatsieportret in ontvangst, gemaakt door studenten grasche
vormgeving van het Deltion College. Het
portret werd, onder toeziend oog van de
bezoekers, onthuld in de centrale hal van
het Rpcke-Zweers Ziekenhuis in Hardenberg.
In 2013 kregen studenten: Maureen Oude
Avenhuis, Rudin Ponds, Nolle Overeem en
Louwra Nicolaij de opdracht een staatsieportret te maken voor een externe werkgever,
het Rpcke-Zweers Ziekenhuis. Bert Beun
(voorzitter CvB) en Nick Lumatalale (leraar
grafisch vormgeven) waren deze ochtend
samen met de studenten aanwezig voor de
overhandiging van het portret. Het staatsieportret van Koning Willem-Alexander en
Koningin Mxima is ontworpen voor het
Rpcke-Zweers Ziekenhuis en is gemaakt door
middel van laserprint. Rudin Ponds heeft het
vormgegeven portret ontworpen: Ik heb deze

Pauline Terwijn en Marco van Baardwijk nemen staatsieportret in ontvangst (foto Saxenburgh Groep).

afbeelding gekozen, omdat ik het mooi vind


dat ze elkaar heel vriendelijk aankijken. Op de
originele foto stonden ze wat verder uit elkaar.
Ik heb ervoor gekozen ze dichter bij elkaar
te brengen. Bij deze schets heb ik het idee
houtsnede in mijn achterhoofd gehouden.
Na overleg tussen de partijen is het ontwerp

op een koningsblauwe laag gelaserd. Het


branden van de lijnen in de plaat maakt de
witte contouren zichtbaar. De kleuren van het
portret bieden voldoende contrast op de witte
muur in de centrale hal van het ziekenhuis,
waar het staatsieportret komt te hangen.

De volgende personen hebben twee


toegangskaarten gewonnen voor de
kunst- en antiekbeurs ART BREDA, die
van zondag 5 tot en met zondag 12 april
wordt gehouden.
Leny Bijtjes (Oosterblokker), Joke de
Mik (Barendrecht), Jan van den Helder
(Woerden), W. van der Laan (Utrecht),
A. Sas (Tiel), Hetty Remmers (Helmond),
J. de Jong (Delft), Jolante Luijendijk
(Mijnsheerenland), Harm Zwamborn
(Papendrecht), Margriet van Muijden (Den
Haag). ART BREDA werd in 2014 voor
het eerst georganiseerd.

28

Nummer 6
25 maart 2015

MenaQ7 met
goed opneembare
vitamine K2
Draagt bij aan het behoud van normale botten...
en meer
Met het verloop der jaren gaat de conditie
van onze botten ons steeds meer aan het
hart. Vitamine K2 kan daar mogelijk een rol bij
spelen.

Door de toevoeging van vitamine D is er een


goede synergie voor het behoud van normale
botten.
Vitamine D draagt bij tot normale calciumgehalten in het bloed.

MenaQ7 Forte met


180 mcg vitamine K2
en 5 mcg vitamine D
per V-capsule

Het aanbevolen gebruik is 1 tablet per dag.


Vanaf 60 jaar tot 3 tabletten per dag.

MenaQ7 Forte bevat


een hoger gehalte
aan vitamine K2. Dit
geeft een optimale
voorziening van
vitamine K2.

Vitamine K2, in de vorm van menaquinone-7,


komt voort uit fermentatie van natuurlijke
bronnen. Een belangrijke innovatie zorgt
voor een grotere zuiverheid en stabiliteit van
menaquinone-7 in trans-vorm.
Dit maakt dat de natuurlijke vitamine K2
in MenaQ7 goed opneembaar en beter
beschikbaar is voor het lichaam.

60 tabletten 14,95

Vitamine K2 is van belang voor de opbouw van


sterke botten. Vitamine K kan ook bijdragen aan
een normale bloedstolling.

MenaQ7 is o.a. verkrijgbaar bij gezondheidswinkels, zoals De Tuinen, Gezond & Wel en
Vitaminstore, drogisten en apotheken.

MenaQ7 per tablet:


- 45 mcg vitamine K2
- 5 mcg vitamine D

IN HET

NIEUW
S

Aanbevolen gebruik
1 V-capsule per dag.
30 V-capsules 17,95
60 V-capsules 33,95

Let op! Vitamine K2 180 mcg niet gebruiken wanneer u antistollingsmiddelen van het cumarinetype neemt.

Health through nature, science and innovation

www.springfieldnutra.com

You might also like