V E RS CHI J NT GRAT I S T WE E WE KE L I J KS OP WOE NS DAG I N AL L E Z I E KE NHUI Z E N I N NE DE RL AND E N OP I NT E RNE T

Jaargang 2
nummer 19
12 november
2008
Máxima opent nieuw
centrum Generation R
Extra service:
op internet worden de
advertenties doorgelinkt
naar de eigen website
05 20 23 25
Sport en voeding Afscheid Bob Pinedo Depressie en antidepressiva Skybox Martini Ziekenhuis
Mensen dragen gemiddeld ongeveer 150 soor-
ten bacteriën met zich mee op hun handpal-
men. Vrouwen hebben bovendien meer soor-
ten bacteriën op hun handen dan mannen,
omdat hun huid minder zuur is.
Onderzoekers van de universiteit van Colora-
do hadden niet verwacht zo veel soorten bac-
teriën aan te treffen. Op 102 handen van 51
proefpersonen vonden ze in totaal meer dan
4700 verschillende bacteriën. Maar vijf soor-
ten kwamen bij alle proefpersonen voor. De
huid van vrouwen is volgens de onderzoekers
minder zuur dan bij mannen. Hierdoor kunnen
de bacteriestammen beter overleven. Boven-
dien verschillen mannen en vrouwen ook in
de hoeveelheid zweet, talg en het gebruik van
huidverzorging. Overigens is het niet schade-
lijk om zoveel bacteriën op de handen te heb-
ben.
Vrouwenhanden tellen
meer bacteriën
Chronische ziekten komen met de vergrij-
zing en de voortschrijdende medische weten-
schap steeds meer voor. Om aan de nieuwe
vragen tegemoet te komen die het leven met
een chronische ziekte met zich meebrengt,
heeft de Universiteit van Tilburg in samenwer-
king met het St. Elisabeth Ziekenhuis en het
Tweesteden Ziekenhuis in Tilburg het onder-
zoeksinstituut CoRPS opgericht: het Center of
Research on Psychology in Somatic diseases.
De missie van CoRPS is bijdragen aan een
betere behandeling van chronisch zieken.
De onderzoekers van CoRPS werken op het
snijvlak van medische en gedragswetenschap-
pen. Het onderzoek is gericht op het identifi-
ceren van chronisch zieken die extra risico
lopen en het aandragen van manieren om de
zorg aan deze patiënten te verbeteren. Een
van de belangrijkste onderzoeksthema’s is de
invloed van het psychisch welbevinden van de
patiënt op het verloop van de ziekte. Onder-
zoek van CoRPS-medewerkers heeft al aange-
toond dat klinische aandacht voor depressieve
klachten van patiënten ten goede kan komen
aan zowel de kwaliteit van leven als de over-
levingskansen van patiënten met hartfalen.
Symposium
Op vrijdag 14 november organiseert CoRPS
een symposium over hart- en vaatziekenten
en depressie, de twee ziekten die wereldwijd
de grootste ziektelast met zich meebrengen.
Sprekers zijn onder andere de hoogleraren
Kenneth Freedland (Washington University
in St. Louis) en Matthew Burg, Columbia
School of Medicine en Yale University. Het
sympo sium wordt gevolgd door de inaugurele
rede van hoogleraar Medische Psychologie en
Neuropsychologie Peter de Jonge.
Start CoRPS voor
betere behandeling
chronisch zieken
Een islamitische gebedsruimte voorziet in een
behoefte.
Meer ziekenhuizen met moslimgebedsruimten
Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Máxima
opent vanmorgen (woensdag 12 november)
het nieuwe onderzoekscentrum van Gene-
ration R in het Erasmus MC-Sophia Kinder-
ziekenhuis in Rotterdam. Daarmee start een
nieuwe fase in het grootschalige Generation
R onderzoek: ‘Focus op 5’.
Alle kinderen van vijf jaar binnen Generation
R worden uitgenodigd voor een uitgebreid
vervolgonderzoek. Hiermee ontstaat nieuw
zicht op de factoren die van invloed zijn op
de goede groei, ontwikkeling en gezondheid
van kinderen. De ongeveer 10.000 Rotter-
damse kinderen binnen Generation R zijn
nu tussen de twee en vijf jaar oud. Tijdens
de zwangerschap zijn moeder en kind inten-
sief gevolgd via echo’s en vragenlijsten. De
intensieve metingen blijken zo waardevol, dat
ervoor gekozen is alle deelnemende kinderen
rond de leeftijd van vijf jaar uit te nodigen
voor een bezoek aan het onderzoekscentrum.
Om dit mogelijk te maken is het onderzoeks-
centrum verbouwd. In de komende drie jaar
wordt bij alle kinderen onderzoek gedaan naar
de longen en luchtwegen, het leervermogen
en de gedragsontwikkeling. Centraal staat de
vraag waarom het ene kind gezondheids- of
gedragsproblemen ontwikkelt en het andere
niet. Resultaten van Generation R zijn nu al
van belang voor alle kinderen in Nederland.
De nieuwe onderzoeksfase ‘Focus op 5’ is
onder meer mogelijk gemaakt door het minis-
terie van VWS. Dit ministerie heeft hiervoor
in het kader van het jeugdbeleid 3,4 miljoen
euro beschikbaar gesteld
;nYbki_[l[ WWdX_[Z_d]leeh m[had[c[hi _d Z[ peh]0
BZi]Zijc^Z`ZK^iVb^cZ8CKGZX]ih]jaeEV``Zi
kVcb^_ckV`WdcY]ZZ[ijbZZgoZ`Zg]Z^Y^c]VcYZc
C[[h_d\ehcWj_[efmmm$l_jWc_d[9DL$db
&)&#-+''&&'
De facilitaire
zorgondersteuner
www.isshospitalservices.nl
Tel: 030 - 24 24 800
Steeds meer ziekenhuizen in Nederland
openen een islamitische gebedsruimte waar
patiënten, bezoekers en medewerkers zich
kunnen terugtrekken voor gebed. Onlangs
werd ook in het Jeroen Bosch Ziekenhuis
in Den Bosch een islamitische gebedsruim-
te officieel in gebruik genomen. Voor deze
gelegenheid reciteerde de heer Bouanani,
imam uit Den Bosch, een vers uit de Koran.
De gebedsruimte bevindt zich in de locatie
Groot Ziekengasthuis. De ruimte is ingericht
met gebedskleedjes, een koran, een kompas
om de richting van het gebed te bepalen, een
ruimte om zich te wassen voor het gebed en
een kast om de schoenen in op te bergen.
Functionele stoelen en banken
www.medifix.nl - tel. 013-5111111
U
N
I
E
K
E
6
0 - DA G
E
N
-
T
E
V
R
E
D
E
N
H
E
I D S G A R
A
N
T
I
E
.
dagen
6
0
Mobiele lichttherapie met zonnekracht
Moe? Weinig energie? Winterdip?
WWW.DOEHETLICHTAAN.NL
Slaap beter
Voel je energieker
Verbeter je stemming
Mmax.nl
Kantoorinrichtingverhuur
Laboratoriumstoelen
Projektmeubilair
Tel. 0294 28 5215 • Info@Mmax.nl
bel voor Gratis
proefstoel
Resultaten van Generation R zijn nu al van belang voor alle kinderen in Nederland.

2
Actueel
Colofon
Nummer 19
12 november 2008
Hongerwinter heeft
sporen nagelaten op
genetisch materiaal
Voor het eerst hebben wetenschappers aan-
getoond dat de omstandigheden in de baar-
moeder levenslang veranderingen in het
gene tisch materiaal teweeg kunnen brengen.
Bij zestigers die tijdens de Hongerwinter zijn
verwekt vonden zij een andere moleculaire af-
stelling van een gen dat de groei beïnvloedt.
De onderzoekers van het Leids Universitair
Medisch Centrum (LUMC) publiceerden hier
vorige week over in Proceedings of the Natio-
nal Academy of Sciences samen met collega’s
van Columbia University.
Tijdens de Hongerwinter (1944-1945) kampte
het westen van Nederland met voedseltekort.
Nu blijkt dat de geringe voedselinname van
de moeders die in die tijd zwanger werden,
het genetisch materiaal bij prille embryo’s
heeft veranderd. Ruim zestig jaar later is dat
nog waarneembaar. Het gaat niet om verande-
ringen van de genetische code, maar om een
andere moleculaire afstelling van die code die
vertelt of een gen aan of uit staat. Dit wordt
epigenetica genoemd. De epigenetische code
bepaalt of een gen ‘aan’ of ‘uit’ staat. Een
gen dat ‘uit’ staat, is verpakt in methylmole-
culen. De onderzoekers vergeleken de mate
van methylering van een stukje DNA, het gen
IGF2, van mensen die in de Hongerwinter ver-
wekt zijn, met dat van hun broers en zussen.
Ze kozen dit gen omdat het een belangrijke
rol speelt tijdens de groei in de baarmoeder.
Zestigers die tijdens de Hongerwinter verwekt
waren, hadden minder methylmoleculen op
het IGF2-gen dan hun broers en zussen. Voor
hongerwinterkinderen die pas tijdens de latere
stadia van de zwangerschap te maken hadden
gekregen met de voedselschaarste, gold dit
niet. Zij hadden bij de geboorte wel een lager
gewicht dan hun broers en zussen, maar het
IGF2-gen was bij hen niet anders ‘verpakt’.
Blijkbaar is de epigenetische code vooral be-
invloedbaar in het prille stadium van de zwan-
gerschap.
Zuiniger afgesteld
Prof. dr. Eline Slagboom: “De volgende vraag
is of de gevonden epigenetische verande-
ring een ‘litteken’ is op het DNA vanwege
het voedselgebrek, of een gerichte aanpas-
sing aan die voedselschaarste.” Onderzoe-
ker dr. Bas Heijmans: “Epigenetica zou wel
eens een mecha nisme kunnen zijn waarmee
een individu zich snel aanpast aan verande-
rende omstandigheden. Veranderingen in de
DNA-volgorde ontstaan toevallig en het duurt
gene raties voordat een gunstige mutatie zich
verspreidt in de populatie. Dan is zo’n tijde-
lijke schaarste misschien al lang weer voor-
bij. Het zou kunnen dat de stofwisseling bij
hongerwinterkinderen zuiniger is afgesteld,
gestuurd door epigenetische veranderingen”.
Dat kan verklaren waarom hongerwinterkin-
deren vaker te maken krijgen met overgewicht
en hart- en vaatziekten. Dit onderzoek is mede
mogelijk gemaakt door de Nederlandse Hart-
stichting en het Europese onderzoeksnetwerk
LifeSpan.
Eén gen, dat codeert voor twee, volledig ver-
schillende eiwitten. Dat druist in tegen de
klassieke genetica, die stelt dat er bij elk gen
één uniek eiwit hoort. Onderzoekers van het
UMC St Radboud in Nijmegen hebben zo’n
afwijkend gen, een zogenoemd fusiegen,
ontdekt, samen met het National Institute of
Deafness and other Communication Disor-
ders (Rock ville, USA) en het Centrum voor
Biotechnologie (Sfax, Tunesië). Het gaat om
het LRTOMT-gen dat, als het gemuteerd is, tot
doofheid leidt. Ze publiceerden deze vondst
in het vooraanstaande wetenschappelijke tijd-
schrift Nature Genetics.
In bacteriën en virussen zijn fusiegenen al-
gemeen, bij de mens is LRTOMT één van de
weinige tot nog toe bekende genen van dit
type. Een onderzoeksgroep van het UMC St
Radboud, onder leiding van dr. Hannie Kre-
mer, vond het LRTOMT-gen, dat een zeldzame
vorm van doofheid veroorzaakt. Dit gen bleek
twee reading frames te hebben. Het reading
frame (leesraam) is het stuk van een gen, dat
als mal voor RNA fungeert en de daadwerke-
lijke code voor een eiwit bevat. Gebruikelijk
is één reading frame per gen. De twee reading
frames van LRTOMT zijn ongeveer even lang
en overlappen elkaar gedeeltelijk. Er ontstaat
één RNA, waarvan twee totaal verschillende
eiwitten afgelezen worden. De onderzoe-
kers noemden deze eiwitten LRTOMT1 en
LRTOMT2.
Evolutie
De onderzoekers hebben de evolutie van het
LRTOMT-gen bekeken. Zo hebben muizen
twee afzonderlijke genen voor LRTOMT1 en
LRTOMT2, die naast elkaar liggen. Het is aan-
nemelijk dat in de loop van de evolutie deze
twee genen bij primaten, waaronder de mens,
gefuseerd zijn; vandaar de naam fusiegen. Het
evolutionaire voordeel daarvan zou kunnen
zijn, dat de synthese van de twee eiwitten, die
allebei (onder meer) voorkomen in de haar-
cellen van het slakkenhuis in het binnenoor,
gelijktijdig gereguleerd kan worden. De evo-
lutionaire ontwikkeling van dit gen geeft aan,
hoe genetisch materiaal in hogere organismen
complexer kan worden, zonder dat genen in
aantal toenemen.
Eén gen, twee eiwitten
Zestigers kunnen nu nog de gevolgen ondervinden van
het gebrek dat ze als embryo leden.
Hare Majesteit de Koningin opent vrijdag 12 decem-
ber in Groningen het nieuwe Martini Ziekenhuis. Het
ziekenhuis is gebouwd volgens de IFD-methode; In-
dustrieel, Flexibel en Demontabel, waardoor het kan
worden aangepast aan toekomstige ontwikkelingen in
de zorg. Het duurzame en energiezuinige gebouw is
ontworpen en ingericht volgens het concept van Hea-
ling environment: een omgeving waarin mensen zich
prettig voelen. Dat heeft vooral te maken met het ge-
bruik van veel (dag)licht en kleur, de logische inde-
ling en de aandacht voor ontspanningsmogelijkheden.
In het nieuwe ziekenhuis zijn acute en planbare zorg
van elkaar gescheiden. Daarnaast zijn specialismen
die veel met elkaar te maken hebben, bij elkaar in de
buurt gehuisvest. Zo is de zorg voor de patiënt beter
georganiseerd.
Koningin opent nieuw
Martini Ziekenhuis
Stichting STOPhersentumoren.nl organiseerde op 1 november voor het eerst in Nederland de Walk4Brains, waar-
bij 165 deelnemers wandelden voor meer aandacht en geld voor onderzoek naar hersentumoren. Opmerkelijk
was dat deelname internationaal was, België en Zwitserland waren ook vertegenwoordigd. Op de foto hersen-
tumorpatiënt Marjan Groeneweg, neemt na twaalf kilometer te hebben gelopen met een rollator de medaille in
ontvangst van Alfred Schreuder, Vitesse voetballer, die zelf twee jaar gelden zijn zesjarige dochtertje verloor aan
de gevolgen van een hersentumor. Het evenement heeft nu al ruim 8.000 euro opgebracht. De verwachting is dat
dit bedrag zal oplopen. Voor meer informatie: www.STOPhersentumoren.nl
Uitgever: Gouda Media Groep B.V.
Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322456
F (0182) 322466
Redactie: Gouda Media Groep B.V.
De Ziekenhuiskrant
Eindredactie: Marja den Otter
Opmaak: Gouda Media Groep B.V.
Afdeling vormgeving
Fotografie: Gouda Media Groep B.V.
Druk: Wegener NieuwsDruk Gelderland
Verspreiding: DistriQ Amsterdam
Redactie-adres: Crabethstraat 38 D
2801 AN Gouda
T (0182) 322456
E redactie@ziekenhuiskrant.nl
Advertentieverkoop:
Gouda Media Groep B.V.
T (0182) 322 451
E info@ziekenhuiskrant.nl
Mw. Anneke de Pater
Alhoewel deze krant met de grootst mogelijke
zorg is samengesteld, kan geen van betrokken
partijen aansprakelijk worden gesteld voor even-
tueel voorkomende fouten.
Lezersservice
Algemene servicevragen:
maandag tot en met vrijdag van 9.00-16.00 uur;
telefoon (0182) 322 456 of mail naar:
info@ziekenhuiskrant.nl
Abonnementen
adres: Crabethstraat 38-D
2801 AN Gouda
Tel: (0182) 322 456
info@ziekenhuiskrant.nl
Prijzen: per half jaar 42,40 euro
per jaar 74,20 euro
Redactie/tips:
Tips voor de redactie, een redactionele tekst of
een persbericht kunt u mailen naar
redactie@ziekenhuiskrant.nl
De redactie houdt zich het recht voor om artike-
len niet te plaatsen of in te korten.
Verspreiding:
De krant wordt tweewekelijks beschikbaar gesteld
in het personeelrestaurant van alle ziekenhuizen
in Nederland. Daarnaast wordt de krant toege-
stuurd aan alle afdelingshoofden. Ook wordt hij
aan leveranciers en betrokkenen verzonden.
De oplage bedraagt 25.000 exemplaren.
Webkrant:
De webkrant is op de avond vóór het verschijnen
van de papieren krant beschikbaar op
www.ziekenhuiskrant.nl In de webkrant worden
enkele pagina’s dagelijks ververst.
Komende verschijningsdata 2008:
Tweewekelijks. Klik op:
www.ziekenhuiskrant.nl/verschijning
Bezorging:
Bezorgklachten kunt u mailen naar
info@ziekenhuiskrant.nl of bel (0182) 322456
Aandacht voor hersentumoren
3 Actueel
Nummer 19
12 november 2008
Meer aandacht voor preventie veneuze
trombose kan sterfte terugdringen
Er moet meer aandacht komen voor de pre-
ventie en behandeling van veneuze trombose.
Dat is de oproep van prof.dr. Reitsma van het
Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) in
zijn oratie die hij vrijdag 31 oktober uitsprak.
Wereldwijd sterven er nu nog jaarlijks twee
miljoen mensen direct of indirect aan veneuze
trombose, waarvan 5.000 in Nederland. Betere
voorlichting over veneuze trombose aan risico-
groepen en een gecoördineerde aanpak van
behandeling en onderzoek moet dit aantal
drastisch terugdringen. De oproep van Reits-
ma valt samen met de ‘call to action’ van de
Amerikaanse Surgeon General met dezelfde
boodschap enkele weken geleden.
Veneuze trombose en longembolie zijn slui-
pende ziekten. Zij treden plotseling op in
ogenschijnlijk gezonde mensen. Onderzoe-
kers vonden al eerder dat veneuze trombose
vaker optreedt bij patiënten die een erfelijke
stollingsafwijking dragen en in een risicositua-
tie verkeren, zoals een lange vliegreis of een
chirurgische ingreep. Betere antistolling is
dan ook van groot belang, net zoals een be-
tere risicoprofilering van mogelijke patiënten.
Voorlichting aan risicogroepen op basis van
deze kennis kan het aantal patiënten dras-
tisch doen afnemen. Daarnaast pleit Reitsma
voor een gecoördineerde aanpak van de oor-
zaken, preventie en behandeling van trom-
bose. Dat kan heel goed vanuit het Einthoven
Laboratorium voor Experimentele Vasculaire
Geneeskunde - een recent opgerichte multi-
disciplinaire werkplaats in het LUMC - waar
onderzoekers en artsen vanuit verschillende
disciplines gezamenlijk wetenschappelijk on-
derzoek verrichten naar onder andere trom-
bose. Dit bouwt voort op een lange Leidse
traditie in het stollingsonderzoek die al geleid
heeft tot de identificatie van belangrijke erfe-
lijke en niet-erfelijke risicofactoren zoals fac-
tor V Leiden.
Actie
De hoogste gezondheidsautoriteit in de Ver-
enigde Staten, de Surgeon General, deed
enkele weken geleden eenzelfde oproep. Zijn
belangrijkste boodschap is de bestaande ken-
nis over trombose en longembolie nu om te
zetten in actie. Meer dan 600.000 Amerikanen
krijgen jaarlijks veneuze trombose, 100.000
van hen overlijden jaarlijks aan de gevolgen
hiervan. Door betere voorlichting valt een
grote gezondheidswinst te behalen.
Actrice Izaira Kersten neemt vandaag,
12 novem ber, het boek ‘Meet, weet, spuit,
vreet. D8 en de rest’ in ontvangst. Dit is het
eerste boek voor en door kinderen met dia-
betes. Het wordt gepresenteerd aan de voor-
avond van Wereld Diabetesdag.
Kinderen met diabetes ondervinden dage-
lijks hinder van hun ziekte. Vanwege hun
medicatie, maar ook omdat de omgeving
vaak niet begrijpt wat diabetes is en hoe het
is om daarmee te leven. Met dit boek willen
de kinderen aandacht vragen voor hun ziekte.
Het beschrijft nare, verdrietige ervaringen,
maar ook rare en grappige situaties. Naast
korte ervaringsverhalen staan er zelfverzon-
nen verhalen, interviews, medische feitjes
en survivaltips in het boek. Het boek wordt
gepresenteerd door de auteurs en andere kin-
deren met diabetes in het Sint Lucas Andreas
Ziekenhuis in Amsterdam. Zij volgen deze
middag een workshop in dans, toneel en
kostuums maken, onder leiding van onder
andere actrice Izaïra Kersten, zelf diabetes-
patiënt, ambassadeur van het Diabetes Fonds
en bekend van het theaterstuk ‘Suiker’ en het
boek ‘Suiker Werken’.
N.a.v. ‘Meet, weet, spuit, vreet. D8 en de rest’, onder
redactie van Christine Dedding, Uitgeverij Thoeris,
Amsterdam,128 pagina’s, prijs: 14,95 euro.
Kinderen schrijven boek over diabetes
In een groot vergelijkend onderzoek tussen
reumacentra uit de hele wereld scoort het
Reumacentrum Twente van het Medisch
Spectrum Twente in Enschede als één van de
allerbeste klinieken.

De resultaten van het zogenoemde QUEST-
RA onderzoek zijn deze week door een inter-
nationale groep wetenschappers gepresenteerd
op het jaarlijkse congres van de American
Colle ge of Rheumatology in San Francisco. In
het onderzoek werden zeventig klinieken uit
25 landen met elkaar vergeleken. In elke kli-
niek werd bij honderd willekeurige reuma-
patiënten gekeken naar de resultaten van hun
behandeling. Zo bleek dat reuma bij patiën-
ten uit Medisch Spectrum Twente gemiddeld
veel beter tot rust was gebracht dan bij bij-
voorbeeld patiënten uit Engeland, Duitsland
of Canada. Ook andere centra uit Nederland
scoorden gemiddeld goed.
Medisch Spectrum Twente scoort goed op
gebied van behandeling van reuma
Allochtonen met
kinderwens naar land
van herkomst
Tweederde van de Turkse stellen die zwanger
willen worden, gaat voor advies en behande-
ling terug naar Turkije. Marokkaanse stellen
winnen advies in bij artsen in Marokko. De
stellen begrijpen de behandeling in Nederland
niet en vertrouwen hun arts niet. Belangrijkste
oorzaak is dat de arts onvoldoende rekening
houdt met de culturele waarden van de alloch-
tone paren. Dit blijkt uit onderzoek van TNO.
De inzet van migrantenvoorlichters kan een
oplossing bieden.
TNO heeft onderzoek gedaan onder twintig
huisartsen en gynaecologen. Ook zijn 105
Turkse, Marokkaanse en Nederlandse mannen
en vrouwen bevraagd die behandeld worden
voor vruchtbaarheidsproblemen. Turkse en
Marokkaanse paren begrijpen de reden van
hun onvruchtbaarheid vaak niet, weten niet
wat hun vooruitzichten zijn op zwangerschap
en snappen de gekozen behandeling niet. Art-
sen denken dat dit door het slecht beheersen
van de Nederlandse taal komt. Uit het onder-
zoek van TNO blijkt echter dat met name het
onbegrip voor culturele waarden zorgt voor
de communicatieproblemen met de arts. Het
belang dat veel allochtonen - mannen meer
dan vrouwen - hechten aan behandeling van
een vrouw door een vrouwelijke arts is daar
slechts een voorbeeld van. Zo ervaren Turkse
en Marokkaanse vrouwen een gynaecolo-
gisch onderzoek als zeer pijnlijk en voelen ze
schaamte. Nederlandse vrouwen hebben daar
veel minder moeite mee. Marokkaanse man-
nen vragen zich af of de behandeling in over-
eenstemming is met hun religie en vertrouwen
er niet op dat een Nederlandse arts daar vol-
doende rekening mee houdt.
Dubbele behandeling
Tweederde van de Turkse paren zoekt daarom
hulp in Turkije voor behandeling van hun
vruchtbaarheidsproblemen. Omdat zij meer
vertrouwen hebben in de Turkse gezondheids-
zorg of omdat zij zich beter begrepen voelen
in Turkije. Dat doen zij vaak parallel aan de
behandeling in Nederland. Meestal weet de
Nederlandse arts daar niets van. Sommige
verzekeraars betalen de behandelingen die
in Turkije plaatsvinden en doen zo een dub-
bele investering. Migrantenvoorlichters zijn
getraind om voorlichting te geven over ge-
zondheidsonderwerpen en over opvoeding en
kunnen een uitstekende brugfunctie vervullen
tussen artsen en patiënten bij medische behan-
delingen. Ze kunnen het begrip tussen arts en
patiënt verbeteren waardoor behandelingen
beter worden uitgevoerd en dubbele behande-
lingen worden voorkomen.
Het Oogzorgnetwerk is de Zorgonderneming
van het jaar 2008. De jury spreekt van een
‘ambitieus en innovatief initiatief’. Het Oog-
zorgnetwerk is een samenwerkingsverband
tussen afdelingen oogheelkunde van verschil-
lende ziekenhuizen met als doel de kwali-
tatieve oogheelkundige zorg in Nederland
te verbeteren. Door de samenwerking is de
medische en servicekwaliteit verbeterd en zijn
belangrijke innovaties ontstaan.
De winnaar is door de jury uit bijna twintig
serieuze kandidaten gekozen. De juryleden
waarderen vooral dat Het Oogzorgnetwerk
echt ondernemend bezig is en risico durft te
nemen. De opbrengst die het netwerk gaat
genereren, wordt geïnvesteerd in het netwerk
en vloeit daarmee terug naar de partners en
patiënten. Daarnaast is de jury zeer te spreken
over de samenwerking met en kennisuitwisse-
ling tussen de partners in de verticale ketens
(optometristen, apothekers, opticiens, thuis-
zorg) en over de goede taakdifferen tiatie. Op
basis van protocollen, scholingsprogramma’s
en intensieve samenwerking met (interne) op-
tometristen, werkt Het Oogzorgnetwerk aan
verhoging van de kwaliteit van de vooronder-
zoeken waardoor de spreekuurvervuiling af-
neemt en de oogartsen meer tijd krijgen voor
de core business.
Zes oogafdelingen
In het netwerk werken nu zes oogafdelingen
samen, namelijk van Het Oogziekenhuis Rot-
terdam, het Sint Franciscus Gasthuis in Rot-
terdam, de Reinier de Graaf Groep in Delft,
het IJsselland Ziekenhuis in Capelle aan den
IJssel en twee franchisenemers het Slingeland
Ziekenhuis in Doetinchem en het Deventer
Ziekenhuis. De verwachting is dat het net-
werk, dat naar landelijke dekking streeft, in
2010 is uitgegroeid tot circa twintig partners.
Het Oogzorgnetwerk is een initiatief van Het
Oogziekenhuis Rotterdam om de kwalitatieve
oogzorg in Nederland te verbeteren. De Zor-
gonderneming van het jaar is een initiatief
van Zorgmarkt, platform voor marktwerking
en ondernemen. De prijs wordt jaarlijks toe-
gekend aan een zorgproject dat hoog scoort op
vijf criteria: betekenisvolle omvang, patiënt-
georiënteerd, efficiencyverhogend, innovatief
en overdraagbaar. De jury bestaat uit de redac-
tie van het magazine Zorgmarkt.
Oogzorgnetwerk uitgeroepen tot Zorgonder-
neming van het jaar 2008
Allochtonen met een kinderwens voelen zich niet altijd
begrepen door Nederlandse artsen.
4
Advertentie
Nummer 19
12 november 2008
Nieuw:
Ensure
®
TwoCal
A Promise for Life
Extra power voor
patiënten
Ensure
®
TwoCal is een complete, energierijke drinkvoeding in een pakje, verkrijgbaar
in drie heerlijke smaken (vanille, aardbei en banaan). Eén verpakking van 200 ml
bevat maar liefst 400 calorieën, 17 gram eiwit, 28 essentiële vitaminen en mineralen
en prebiotica voor een verbeterde darmwerking.
1-7
Ensure
®
TwoCal levert een bijdrage aan het herstel van mensen die door ziekte,
operaties, slikproblemen of andere oorzaken extra voedingsstoffen nodig hebben.
Ensure
®
TwoCal – uw keuze bij ondervoeding.
Abbott Nutrition, Postbus 727, 2130 AS Hoofddorp, Tel. +31 (0)88 82 22 439 www.abbottnutrition.nl
Referenties: 1. Bengmark S. et al. JPEN 1995;
19: 410-415 2. Gibson, GR et al. Journal of
Nutrition 1995; 125: 1401-1412 3. Reilly, K.J, et al.
Clinical Nutrition 1993; 12, 1: s97-105 4. Mortensen
P.B. et al. Scand. J. Gastroenterol. Suppl. 1996;
216: 132-148 5. Bouhnik, Y et al. Journal of
Nutrition 1999, 129: 113-116 6. Chen H.L. et al
Nutri. Res. 2000; 12: 1725-1733 7. Whelan K. et al.
J. Hum Nutri Dietet 2001; 14: 423-433.
Kamelenmelk is de laatste tijd veel in het
nieuws. Ook in Nederland kun je kamelenmelk
kopen. In Dubai brengt een bedrijf nu choco-
lade bereid met kamelenmelk op de markt.
Kamelenmelk zou een heilzame werking
hebben voor patiënten met diabetes, colitis
ulce rosa en de ziekte van Crohn. Ook baby’s
met een koemelkallergie zouden baat heb-
ben bij kamelenmelk. In kamelenmelk zit
namelijk geen eiwit bèta lacto globuline, dat
koemelkallergie veroorzaakt. In de Verenig-
de Arabische Emiraten is de chocolade van
kamelenmelk sinds deze week verkrijgbaar.
De fabrikant verwacht dat het product ook
populair zal worden bij toeristen. Een aantal
proevers sprak in de krant ‘Gulf News’ van
een intense smaak. Sommigen vonden de cho-
colade zoeter dan chocolade bereid met koe-
melk. De nieuwe chocolade past in het beleid
van de regering van de Emiraten om de eigen
cultuur en de tradities van het schiereiland te
bewaren. De chocolade heeft de naam ‘Al-
Nassma’ gekregen. Dat betekent lichte, aan-
genaam koele bries.
5 Voeding
Nummer 19
12 november 2008
Een goede voeding is onmisbaar voor het leveren van goede prestaties.
Broccoli ook bij bewaren gezond
Broccoli en andere koolsoorten produceren
glycosynolaten, gezondheidsbevorderende
stoffen die vooral darmkanker zouden tegen-
gaan. Deze stoffen zitten ook nog in de kool
als die enige tijd bewaard is. Maar dan moet
de broccoli bij een lage temperatuur en een
hoge CO2-concentratie worden bewaard,
stellen Wageningse tuinbouwkundigen bin-
nenkort in het Journal of the Science of Food
and Agriculture.
“Niemand wist nog wat bewaring doet met
gezondheidsbevorderende stofjes in kool”,
zegt prof. Olaf van Kooten van de leerstoel-
groep Tuinbouwketens van Wageningen Uni-
versiteit, een van de auteurs van het weten-
schappelijke artikel. “De variatie aan gezonde
stofjes in broccoli is groot. Wij hebben een
techniek ontwikkeld om met die variatie om
te gaan.” De onderzoekers waren verrast dat
niet alle gezonde stoffen in concentratie af-
nemen tijdens het bewaren en dat enkele zelfs
toe nemen. “De meting kan groentetelers hel-
pen om kwaliteitsgaranties te geven op hun
broccoli. Ze kunnen dan zeggen: de kool is op
die manier bewaard, dus zitten er nog veel ge-
zonde stoffen in”, aldus Albert Sikkema.
Jeugdsport in Nederland staat vaak in het
teken van het stimuleren van sport en talent-
ontwikkeling. Als gevolg van beperkte weten-
schappelijke data zijn er voor jeugdsporters
weinig concrete voedingsaanbevelingen
geformuleerd. Vaak wordt volstaan met de
richtlijnen goede voeding. Er zijn echter ver-
schillende voorbeelden te noemen waarbij
deze globale adviezen niet afdoende zijn. Een
individueel advies is dan de oplossing. Daarbij
spelen het doel van de sporter, de leeftijd, de
groeisnelheid, het gewicht, de trainingbelas-
ting en de frequentie een belangrijke rol. Op
de studiedag ‘Voeding voor jeugdige sporters:
simpel of complex?’ van de Vereniging Sport-
diëtetiek Nederland in september is hier aan-
dacht aan besteed.
Veel intensief sportende jongeren hebben
te kampen met problemen zoals een gebrek
aan energie tijdens de training, algehele ver-
moeidheid, gewichtsproblemen en het missen
van de warme maaltijd. Een goede voeding is
onmisbaar bij de preventie en ook bij het leve-
ren van betere prestaties. Dit wordt vaak nog
niet voldoende onderkend door zowel ouders
als coaches en sportende kinderen. Hoewel
men op basis van studies kan stellen dat een
intensieve belasting geen negatieve gevolgen
heeft voor de groeiontwikkeling van het jonge
kind, is het de vraag of het wenselijk en zinvol
is dat jonge kinderen al intensief trainen. Hun
prestaties op latere leeftijd hangen hier niet
altijd van af. Een punt van zorg bij sporten zo-
als judo en turnen is vaak het streven naar een
bepaald gewicht. Het uitkomen in een lagere
gewichtsklasse bij judo kan een wedstrijd-
voordeel opleveren. Maar kinderen zijn in de
groei en dan is snel afvallen voor een wed-
strijd niet aan te raden. Turnsters staan vaak
op een streng voedingsregime omdat ze niet te
zwaar mogen worden. Dit kan een grote belas-
ting vormen als de kinderen geen juiste voe-
dingsbegeleiding hebben. Naast voldoende
energie inname voor groei, ontwikkeling en
het leveren van prestaties, moeten de verschil-
lende nutriënten in voldoende hoeveelheden
in de voeding aanwezig zijn. Tot slot is vocht
een belangrijk aandachtspunt omdat kinderen
sneller uitdrogen dan volwassenen. Kijk voor
meer informatie op: www.sportdietetiek.nl
Voeding voor kinderen
die veel sporten
Borstvoeding wordt geassocieerd met ver-
scheidene gunstige effecten op de gezondheid
van kinderen. Zo zou er onder borst gevoede
kinderen minder vaak overgewicht en astma
voorkomen dan onder niet borstgevoede kin-
deren. De resultaten van deze studies zijn
echter vaak tegenstrijdig en ook de relatie
blijft onduidelijk. Aan de Universiteit Utrecht
is hier opnieuw onderzoek naar gedaan.
Voor deze studie werd gebruik gemaakt van
gegevens uit de Preventie en Incidentie van
Astma en Mijt Allergie (PIAMA) studie. Dit
is een grote Nederlandse studie waarin kinde-
ren gevolgd zijn vanaf de geboorte tot de leef-
tijd van acht jaar. Daaruit kwam naar voren
dat kinderen die ten minste zestien weken
borstvoeding kregen, minder vaak astma had-
den gedurende de hele onderzoeksperiode van
nul tot acht jaar dan kinderen die geen borst-
voeding hadden gekregen. Het blijvend lagere
risico op het ontwikkelen van astma werd ge-
vonden zowel bij kinderen van allergische als
niet aller gische ouders. Borstgevoede kinderen
hadden ook minder vaak overgewicht gedu-
rende de kindertijd. Dit wordt waarschijnlijk
veroorzaakt door een lagere gewichtstoename
in het eerste levensjaar. De resultaten van dit
promotieonderzoek zijn in overeenstemming
met de huidige aanbevelingen voor zuige-
lingenvoeding. Een hoge gewichtstoename
tijdens het eerste levensjaar, vooral bij niet
borstgevoede kinderen, zou meer aandacht
moeten krijgen met het oog op de preventie
van overgewicht onder kinderen tot acht jaar.
Borstvoeding, overgewicht en astma
De variatie aan gezonde stofjes in broccoli is groot.
Nieuwe chocolade van kamelenmelk
Voldoende lichaamsbeweging, een gezond
gewicht, het consumeren van veel groente,
fruit en vezels en matig zijn met vet leiden
voor de diabetespatiënt tot een behoorlijke
gezondheidswinst, zo blijkt uit onderzoek.
Bovendien helpt het om de kans op complica-
ties te verlagen.
Gelukkig kan gezond eten ook lekker zijn,
want enkele maanden geleden werd een onder-
zoek gepubliceerd waaruit blijkt dat het dage-
lijks gebruik van een handjevol noten zoals
walnoten, amandelen, hazelnoten, macada-
mia’s en cashewnoten en daarnaast pinda’s
heel gezonde effecten heeft op zogenaamde
bloedvetten, de triglyceriden. Hierdoor daalt
het risico op hart- en vaatziekten. Bovendien
stabiliseren noten de bloedsuikerspiegels na
een maaltijd. Noten staan bekend als calorie-
bommen en juist bij diabetes is het belangrijk
erop te letten dat er geen overgewicht ontstaat.
Desondanks blijven noten gezond omdat ze de
gezonde onverzadigde vetzuren bevatten. Ook
vis is bijzonder rijk aan gezonde vetzuren, de
zogenaamde omega-3 vetzuren. Dit essentiële
vetzuur verlaagt net zoals noten de hoeveel-
heid vetten in het bloed en daarmee ook het
risico op hart- en vaatziekten. Voor mensen
die geen vis willen eten zijn visolie capsules
aan te raden volgens de resultaten van een
recent onderzoek dat in de Lancet, augustus
2008, zijn gepubliceerd. Bij een groep van
7.000 patiënten met hart- en vaatziekten, die
naast een standaard behandeling vier jaar lang
visolie capsules gebruikten, werd de kans op
ziekenhuisopname én de kans op sterfte met
acht procent verlaagd. Visolie capsules in
Nederland bevatten volgens onderzoek van
de Consumentenbond geen tot nauwelijks gif-
stoffen (dioxines) en de olie is zo min moge-
lijk bewerkt.
Noten en vis bij diabetes type 2
Kamelenmelk zou een heilzame werking hebben voor patiënten met diabetes
6
Advertentie
Nummer 19
12 november 2008
Werken
in de
ZORG
Zoek een baan die bij je past!
Hét uitzendbureau voor zorg en welzijn.
PlusZend biedt jou:
Zinvol, gezellig en verantwoordelijk
werk op de dagen die jij wilt.
Er is een ruime keus aan functies.
Denk ook aan:
Praktijkervaring opdoen tijdens je studie in
de zorg en/of welzijn sector.
Kortom een baan die bij jou past!
www.pluszend.nl
Capelle aan den IJssel: 010-4507266
Gouda: 0182-547015
Woerden: 0348-499053
Zoetermeer: 079-3310437
Hèt uitzend- en detacheringbureau
voor de zorg.
Dudokplein 214
3315 KH Dordrecht
078 6309292
www.continuecare.nl
De zorg heeft vandaag de dag zelf ook nogal
eens een helpende hand nodig. Care4Care voor-
ziet hierin met haar netwerk van gemotiveerde
Verpleegkundigen en Verzorgenden IG die van
afwisseling houden. Als medewerker van Care-
4Care kun je rekenen op persoonlijke aandacht en
coaching, als dat nodig is. Bovendien bieden we
uitstekende arbeidsvoorwaarden, interne opleiding
en zelfs optie op een leaseauto. Lijkt de uitdaging
van het werken in verschillende zorginstellingen
je wel wat? Kom dan eens langs op onze website
voor alle mogelijkheden of bel voor een afspraak.
Dan maken we graag kennis met je in Rotterdam.
Care4Care.nl
Sinds de komst van het opleidingsfonds wordt
de verdeling van opleidingsplaatsen voor
medisch specialisten tussen academische en
algemene ziekenhuizen meer bepaald door
financiële belangen dan door de kwaliteit van
de opleiding. Dat is de onjuiste volgorde vol-
gens professor Paul Brand, hoofd Medisch
Opleidingsbeleid en opleider Kindergenees-
kunde in opleidingsziekenhuis de Isala klinie-
ken in Zwolle. Hij bepleitte in zijn oratie van
28 oktober dat de kwaliteit van de opleiding
en opleiders leidend moet zijn bij de regie
over de verdeling van opleidingsplaatsen.
Hiervoor is een duidelijke opleidingsstruc-
tuur nodig, een veilig leerklimaat voor arts-
assistenten en goed getrainde en gedreven
opleiders voor wie opleiden een prioriteit is.
De aanpassingen moeten uiteindelijk leiden
tot een stimulerende, inspirerende en veilige
leeromgeving die bijdraagt aan het opleiden
van goede dokters en nog betere zorg. De Isala
klinieken ambiëren hierin een voortrekkersrol.
Brand ziet het als zijn belangrijkste opdracht
om er voor te zorgen dat specialisten die als
opleider fungeren getraind en bijgeschoold
worden in didactische vaardigheden, die voor
het moderne opleiden cruciaal zijn. Voor deze
docentprofessionalisering zijn inmiddels trai-
ningsprogramma’s ontwikkeld; een uitgebrei-
de versie Teach the teacher vanuit het UMC
Groningen en een korte en krachtige work-
shopvariant Teaching on the run vanuit de Isala
klinieken. Brand vindt dat specialisten die op-
leiden zich moeten bij- en nascholen op didac-
tisch gebied en dat dit ook getoetst moet wor-
den met een accreditatiesysteem. Paul Brand
(1961) promoveerde in 1993 cum laude op een
onderzoek naar de lange termijnbehandeling
van astma en COPD. Sinds 1997 is hij kin-
derarts en opleider op de Amalia kinderafde-
ling van de Zwolse Isala klinieken, één van de
grootste opleidingsziekenhuizen in Nederland.
7
Werken in de Zorg
Nummer 19
12 november 2008
Beroep in Beeld
Mensen in de zorg
Dr. Thea Vliet
Vlieland, onder-
zoeker in het Leids
Universitair Medisch
Centrum (LUMC),
heeft vorige week
in San Francisco de
prestigieuze Dis-
tinguished Scholar
Award ontvangen.
Deze prijs werd uit-
Het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis
(CWZ) in Nijmegen zette de interim-status
van bestuursvoorzitter Piet-Hein Buiting in
november om in een vaste verbintenis. Sinds
13 mei vulde Buiting de leemte in die was
ontstaan door het vertrek van Jaap van den
Heuvel naar de Reinier de Graaf Groep in
Delft. Buiting (46) was onder meer medisch
directeur in het Slingeland Ziekenhuis in
Doetinchem en lid van de raad van bestuur
van het Amphia Ziekenhuis in Breda /Oos-
terhout (2001-2007). Hij richtte zich vooral
op het grensvlak van zorginhoud en orga-
nisatie: kwaliteit, patiëntveiligheid, patiën-
tenlogistiek en ketenzorg. Sinds 2007 werk-
te de nieuwe CWZ-topman als adviseur en
interim-manager bij het organisatieadvies-
bureau &Samhoud. Vanuit deze functie
ging hij in het CWZ aan de slag.
Naam: Marjan Weijers-Kleijn
Leeftijd: 48 jaar
Opleiding: Verpleegkundige A en
Recovery-opleiding
Afdeling: OK
Beroep: Pijnverpleegkundige / Ver-
koeververpleegkundige
Ziekenhuis: Diaconessenhuis Leiden
Kunt u een omschrijving geven van uw
beroep?
“De laatste jaren is de belangstelling voor
pijnbestrijding toegenomen. Als pijnverpleeg-
kundige richt ik mij op de perioperatieve
pijnbestrijding van de patiënt. Verantwoorde
pre– en postoperatieve pijnbestrijding levert
een belangrijke bijdrage in het genezings-
proces, vermindering van complicaties en
een verkorte opnameduur van de patiënt. Als
verkoever-pijnverpleegkundige word je dage-
lijks met de pijn na een operatie geconfron-
teerd. Het geven van adequate pijnbestrijding
is van cruciaal belang. Volgens de Richtlijn
Postoperatieve Pijnbestrijding (POP) wordt
er agressieve pijnstilling gegeven aan de
patiënt, uiteraard binnen strikte veiligheids-
criteria. Pijnstilling op maat zorgt ervoor dat
de pijn voor de patiënt acceptabel is. Het is
belangrijk om de mate van pijn en het verloop
daarin goed met een meetinstrument te meten
en juist te handelen. Wij gebruiken hiervoor
de Visueel Analoge Schaal (VAS). Als pijn-
verpleegkundige werk je nauw samen met
de anesthesioloog, patiënt, verpleegkundige,
teamleiders en andere disciplines binnen en
buiten het ziekenhuis. Door te zorgen voor de
juiste begeleiding, goede patiëntenvoorlich-
ting, scholing van en informatieverstrekking
aan verpleegkundigen, protocollenbeheer en
eenduidigheid en uitbreiding van de richtlijn
POP, kun je de kwaliteit van de pijnbestrijding
waarborgen. Om dit inzichtelijk te maken
wordt er twee maal per jaar ziekenhuisbreed
een VAS-scoremeting gedaan en geregistreerd
in een meetinstrument. We willen daar in de
toekomst een continumeting/registratie van
maken. Als pijnverpleegkundige ben je con-
stant bezig met het implementeren en verbe-
teren van de postoperatieve pijnbestrijdings-
mogelijkheden.”
In welke ziekenhuizen heeft u ge-
werkt?
“Mijn opleiding tot verpleegkundige A heb ik
in Haarlem gevolgd, waar ik na mijn diplo-
mering nog enkele jaren heb gewerkt. Na zes-
tien jaar in andere branches werkzaam te zijn
geweest ben ik via een uitzend- en detache-
ringbureau weer in de zorg gaan werken. Na
drie jaar orthopedie/chirurgie in het Spaarne
Heemstede ben ik sinds 2002 werkzaam in het
Diaconessenhuis Leiden. Ik ben gestart op de
afdeling Orthopedie/Chirurgie maar heb na
twee jaar de switch gemaakt naar de verkoe-
verkamer en de opleiding tot verkoeverver-
pleegkundige gevolgd. Ik werk nu vier jaar
met veel plezier als verkoeververpleegkun-
dige op de OK en ben sinds januari 2007 ook
als pijnverpleegkundige actief.”
Welke eigenschappen heeft iemand
nodig om dit werk te kunnen doen?
“Goede communicatieve vaardigheden, in-
levingsvermogen, tact, geduld, flexibiliteit,
creatief, initiatiefrijk, zelfstandig, collegiaal
en verantwoordelijkheid”.
Waar moet iemand tegen kunnen?
“Omgaan met reacties en gevoelens van de
patiënt en collega’s. Het voordurend sturen,
begeleiden en ondersteunen van alle discipli-
nes om een verantwoorde postoperatieve pijn-
bestrijding voor de patiënt te kunnen waarbor-
gen.”
Wat moet iemand heel goed kunnen?
“Belangrijk is om goed in te kunnen spelen op
de pijnbeleving en gevoelens van de patiënt
en hierop adequaat te kunnen handelen.”
Wat vindt u het plezierigst in dit
werk??
“De contacten met patiënten en collega’s en de
afwisselende invulling van de werkdagen”.
Welke ambities heeft u?
“Mezelf en het beroep pijnverpleegkundige
POP binnen het ziekenhuis verder ontwikke-
len”.
Operatieteam RKZ naar Afghanistan
Een operatieteam van het Rode Kruis Zieken-
huis in Beverwijk is vorige week voor het
ministerie van Defensie naar Kandahar, in
Afghanistan gegaan.
Het team bestaat uit een chirurg, een anesthe-
sioloog, twee operatieassistenten en een anes-
thesiemedewerker. Het team gaat elf weken
aan de slag in een internationaal ziekenhuis in
Afghanistan, dat onder leiding staat van Cana-
dezen. Het RKZ werkt al jaren samen met het
ministerie van Defensie.
Opleiding NKI-AVL
voldoet aan eisen CZO
Het College Ziekenhuis Opleidingen (CZO)
heeft bekend gemaakt dat het Nederlands
Kanker Instituut – Antoni van Leeuwenhoek
Ziekenhuis (NKI-AVL) als een van de eerste
ziekenhuizen in het land de erkenning voor de
opleiding tot Oncologieverpleegkundige heeft
gekregen. Op woensdag 29 oktober hebben
Mariet Crijns en Christine Holtkamp, afdeling
Opleiding en Ontwikkeling tijdens een feeste-
lijke bijeenkomst de erkenning in ontvangst
genomen. Deze erkenning is volgens de nieu-
we systematiek van het CZO.
De opleiding tot oncologieverpleegkundige
van het NKI-AVL wordt verzorgd voor zowel
verpleegkundigen uit het NKI-AVL als voor
verpleegkundigen van vijftien andere zieken-
huizen in het hele land. De erkenning is een
belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van
hoogstaande verpleegkundige oncologische
zorg. De verpleegkundigen die al zijn opge-
leid en nog worden opgeleid kunnen met trots
hun behaalde resultaten laten zien. Alle ver-
pleegkundigen van het NKI-AVL zullen in de
komende vijf jaar een CZO erkend diploma in
ontvangst nemen. Een commissie bestaande
uit vertegenwoordigers van de beroepsvereni-
ging, de opleidingsinstituten en de werkgevers
heeft de opleiding beoordeeld. Zij hebben be-
paald dat de opleiding aan alle kwaliteitseisen
van het CZO voldoet. Els Wardenaar, alge-
meen secretaris van het CZO, vertelt: "Het
NKI-AVL heeft als een van de eerste vier zie-
kenhuizen een erkenning gekregen volgens de
nieuwe erkenningsystematiek. Een prachtige
prestatie!"
Isala klinieken als
opleidingsziekenhuis
gereikt tijdens de jaarlijkse bijeenkomst
van de Association of Rheumatology
Health Professionals wegens Vliet Vlie-
lands jarenlange verdiensten op het ge-
bied van reumatologie. Vliet Vlieland is
de enige Europese aan wie dit jaar een
prijs werd toegekend. Dr. Vliet Vlieland
is werkzaam als Associate Professor voor
de afdelingen Reumatologie en Orthopae-
die in het LUMC. In Nederland bevat haar
onderzoeksgebied de organisatie van zorg
voor mensen met aandoeningen van het be-
wegingsapparaat.
Marjan Weijers (rechts) doet dit werk samen met haar collega Nina van der Klugt. Nina komt in de Ziekenhuis-
krant van 26 november aan het woord en belicht dan andere aspecten van dit werk.
De Raad van Bestuur van Orbisch Medisch
en Zorgconcern in Sittard is uitgebreid met
Maarten van der Vorsten. Van der Vorst
heeft als bedrijfskundige diverse posities
bekleed op directie- en bestuurlijk niveau.
Van der Vorst zal zich onder meer richten
op de financiële besturing en beheersing
van het Orbis concern.
Tjitte Alkema is
onlangs in dienst ge-
treden bij de NVZ
vereniging van zie-
kenhuizen als mana-
ger Kwaliteit en Ar-
beid. Alkema (46) is
de opvolger van Hans
Schirmbeck, die op
1 juni overstapte naar
adviesbureau Market Concern. Alkema,
die aan de Vrije Universiteit in Amsterdam
algemene economie studeerde, was sinds
2005 hoofd van het Onderwijs Service
Centrum aan de Economische Faculteit
van de Erasmus Universiteit in Rotterdam.
Daarvoor was hij in verschillende functies
werkzaam bij de CNV Bedrijven Bond. De
laatste drie jaar bekleedde hij de positie van
directeur maatschappelijke en vakbonds-
politieke aangelegenheden bij deze bond.
Bij de NVZ wordt Alkema eindverantwoor-
delijk voor de voorbereiding en uitvoering
van het branchebeleid op het gebied van
arbeidsmarkt (waaronder de Cao Zieken-
huizen), kwaliteit en veiligheid.
8
Advertentie
Nummer 19
12 november 2008
In de zorg wordt steeds meer van medewerkers gevraagd. Door de cliënt én de werkgever. Dit veroorzaakt vaak regelstress en te veel
papierwerk. ABVAKABO FNV wil dat medewerkers hun werk kunnen doen én niet worden belemmerd door de bureaucratie. Hoe?
Door tijdens CAO-onderhandelingen meer tijd te claimen voor overdrachten en het maken van slimmere roosters. Zodat jij meer tijd
hebt voor de cliënt en je vak beter kunt uitoefenen. Andere voordelen van het lidmaatschap? Deskundige juristen, persoonlijk advies
over werk en inkomen, belastingservice en fikse kortingen op je ziektekostenverzekering. ABVAKABO FNV; voor álle sterren in de zorg.

Ga naar www.abvakabofnv.nl en word 6 maanden lid voor 25 euro.
Deze actie loopt t/m 31 december 2008.
Geschiedenis van de gezondheidszorg
Elke dag wordt een ontelbaar aantal injecties
gegeven. Nog maar een veertigtal jaren doet
men dat met disposable injectiespuiten, die
tegenwoordig door de grote omzet heel goed-
koop zijn. Bovendien werkt dit snel en is de
kans op besmetting uitgesloten. Weinig men-
sen weten dat Reinier de Graaf, de Delftse
dokter uit de zeventiende eeuw, wiens naam
is verbonden aan de ‘Graafse follikel’, al een
spuit liet maken, bestaande uit een bronzen
cilinder met een zuiger, die hij de ‘vochtstou-
wer’ noemde.
Hiermee spoot hij kleurstof in de bloedvaten
van een orgaan dat hij uit een lijk had ge-
haald. Hij kende immers de grote tinnen clys-
teerspuiten die chirurgijns in vroeger tijden
hanteerden. De volgende stap was dat men
spuitjes van been of glas maakte om oren
of ogen uit te spuiten. De Franse arts Char-
les Pravaz en Alexander Wood in Schotland
construeerden in 1850 een zilveren spuit, die
werd gekenmerkt door een schaalverdeling op
de metalen zuigerstang. Door een draaibaar
schijfje kon vooraf de in te spuiten hoeveel-
heid worden bepaald. Daarna werden deze
spuitjes van glas gemaakt en lagen in fluweel
en zijde, in met leer beklede doosjes. De in-
strumentmaker Joseph Charrière is de uitvin-
der van de holle naald. Later werden cilinder
en zuiger geheel van glas vervaardigd, die
luchtdicht in elkaar pasten, een schitterend
staaltje van techniek, maar zeer kwetsbaar.
Tegen het eind van de negentiende eeuw
kwam de rekordspuit op de markt, waarbij
cilinder en zuiger uitwisselbaar waren en
men bij breuk alleen de cilinder behoefde te
vervangen. De spuiten en naalden werden na
ieder gebruik gereinigd en uitgekookt, erg
arbeidsintensief. De huisarts bewaarde zijn
spuit en naalden in een paratus met alcohol,
die hij bij verschillende patiënten hanteerde.
Hij had zijn spuit altijd paraat! Aanvankelijk
beperkte men zich tot subcutane en intramus-
culaire injecties. Pas in het midden van de
twintigste eeuw werden medicamenten intra-
veneus toegediend.
Door Bob Griffioen,
Medisch Farmaceutisch Museum Delft
9 Gezondheid
Nummer 19
12 november 2008
Het aantal mensen met ernstig overgewicht
of obesitas is de afgelopen decennia sterk
toegenomen: bijna twee miljoen Nederlanders
hebben er last van. Geschat wordt dat binnen
afzienbare tijd ongeveer 10.000 mensen per
jaar een maagband- of gastric bypassoperatie
zullen ondergaan. Het St. Antonius Zieken-
huis in Nieuwegein is al veertien jaar gespeci-
aliseerd in de behandeling van patiënten met
ernstig overgewicht en heeft veel kennis over
en ervaring met deze patiënten. Om aan de
toenemende vraag te kunnen voldoen heeft
het ziekenhuis onlangs besloten alle exper-
tise te bundelen in het ‘Antonius Bariatrisch
Centrum voor Overgewicht’ en de komende
jaren de capaciteit van dit centrum verder uit
te breiden.
In het Antonius Bariatrisch Centrum voor
Overgewicht is binnen het ziekenhuis alle zorg
rond de patiënt met ernstig overgewicht geor-
ganiseerd. Het centrum heeft een gespeciali-
seerde staf bestaande uit bariatrisch verpleeg-
kundigen, chirurgen, diëtisten, psychologen,
internisten, anesthesisten en een eetstoornis-
sen behandelteam. Elke patiënt wordt gedu-
rende het voortraject, het operatietraject en
het natraject intensief begeleid. Binnen het
ziekenhuis is de infrastructuur afgestemd op
de eisen van deze specifieke patiëntengroep,
zoals aangepaste stoelen, weegschalen, OK-
tafels, verpleegbedden, til-liften, doucheruim-
ten, en dergelijke. Daarnaast wordt door het
Antonius Bariatrisch Centrum in samenwer-
king met diverse organisaties wetenschap-
pelijk onderzoek uitgevoerd waarvan de re-
sultaten regelmatig worden gepubliceerd in
wetenschappelijke tijdschriften.
Diabetespatiënt
Overgewicht hoeft niet altijd klachten te
geven. Maar extreem overgewicht verkort
de levensverwachting en veroorzaakt bedrei-
gende ziekten zoals diabetes mellitus type II
(‘ouder domsuiker’), hoge bloeddruk, slaap
apneu, gewrichtsslijtage en kanker. Recent
onderzoek wijst uit dat een maagband- of gas-
tric bypassoperatie ook voor diabetespatiënten
met ernstig overgewicht genezing kan bieden.
Door de gewichtsreductie en door ingrijpen in
de darmhormonen verdwijnt ook de diabetes.
De injectiespuit
Het Elkerliek ziekenhuis in Helmond presen-
teert sinds begin deze maand de warme maal-
tijd ’s avonds. Ontbijt en lunch stelt de patiënt
ter plekke naar eigen wens samen uit het
assor timent van het rijdend broodbuffet waar-
mee de voedingsassistente aan bed komt.
Het broodbuffet bevat diverse soorten brood,
vleeswaren, kaas, zoetwaren en fruit. Ook
de koffie, thee en andere dranken worden
’s morgens, ’s middags en ’s avonds vanaf het
buffet geserveerd. Dus een extra boterham is
zo gesmeerd. Zo biedt het Elkerliek zieken-
huis zijn patiënten per dag zes keer de gelegen-
heid om te eten. En dat is niet voor niks, zegt
Charles Janssen, als sectorhoofd Voeding
verantwoordelijk voor de nieuwe aanpak.
“Goede voeding speelt een belangrijke rol bij
het herstel van onze patiënten. Daarnaast zijn
de maaltijden en tussendoortjes een welkome
afleiding. Patiënten kijken er echt naar uit en
verwachten een goede maaltijd. Die serveren
we graag met ons team. Nog een ander voor-
deel is dat mensen voortaan ’s morgens kun-
nen kiezen wat ze ’s avonds willen eten.”
Nieuw voedingsbeleid Elkerliek ziekenhuis
Patiënten in het Elkerliek ziekenhuis krijgen voortaan zes keer per dag de gelegenheid iets te eten (foto Martijn
van den Baar).
Roparun steunt IJsselland Ziekenhuis
De Stichting Roparun stelt vanuit de opbrengst van de Roparun 2008 een maximumbedrag van 175.000 euro
ter beschikking aan de Stichting Vrienden van het IJsselland Ziekenhuis in Capelle aan den IJssel. Het bedrag
wordt gebruikt voor aankleding van de ruimtes en voor de inventaris van de oncologieafdeling van het IJsselland
Ziekenhuis. De Roparun is een loopevenement van 530 kilometer waarbij mensen, in teamverband, een sportieve
prestatie leveren om op die manier geld op te halen voor mensen met kanker. Op zaterdag 30 mei 2009 gaat in
Parijs de achttiende editie van de Roparun van start. De start vindt plaats in het Parc la Courneuve in Parijs en
de finish is op Twedde Pinksterdag 1 juni op de Coolsingel in Rotterdam. Het IJsselland Ziekenhuis zal dan zelf
ook weer meedoen met een eigen team.
Bariatrisch Centrum
voor Overgewicht
Kwaliteitskeurmerk Ziekenhuis Rivierenland
Ziekenhuis Rivierenland (Tiel/Culemborg)
kreeg op 4 november het bewijs overhandigd
waaruit blijkt dat het voldoet aan de eisen die
het Nederlands Instituut voor Accreditatie van
Ziekenhuizen (NIAZ) stelt aan het kwaliteits-
systeem.
Na een voorbereiding van ruim twee jaar
bezocht een team van vijf NIAZ-audito-
ren in mei van dit jaar de locaties in Tiel
en Culemborg. Hun conclusie luidt dat het
kwaliteitssysteem van het ziekenhuis ruim-
schoots voldoet aan de eisen. Tijdens de audit
zijn allerlei afdelingen door de auditoren
bezocht. De beoor deling van het kwaliteits-
systeem gebeurt aan de hand van een stelsel
van ruim honderd criteria, die samen de Kwali-
teitsnorm Zorg instellingen vormen. Met het
toekennen van dit kwaliteitskeurmerk spreekt
het NIAZ uit, dat er een gerechtvaardigd ver-
trouwen is in de kwaliteit die het ziekenhuis
biedt.
10
Advertentie
Nummer 19
12 november 2008
Het veiligheidsmanagementsysteem (VMS)
is vanaf 2008 in elk ziekenhuis verplicht
Jalaco Consultancy is gespecialiseerd in:
• patiënt veiligheid
• medicatie veiligheid
• proces optimalisatie
• systeem oplossingen
Jalaco Consultancy • Blekerssingel 78 • 2806 AD Gouda • www.jalaco.nl
Neem contact op met:
Jalaco Consultancy
Dr. J. M. de Laat
0182 - 32 24 40
jmdelaat@jalaco.nl
PATIENTEN MONITOREN
EN JE EIGEN CARRIÈRE BEWAKEN
TMI ZOEKT
• verpleegkundigen (A, B en gespecialiseerd)
• laboranten
• operatie-assistenten
• anesthesiemedewerkers
• gipsverbandmeesters
• doktersassistenten
• apothekersassistenten
T
Werken op jouw manier!
Een vast dienstverband, een min-max contract of een 0-uren contract.
evens bemiddelt TMI al jaren voor ZZP’ers. Interesse?
KOM EENS PRATEN BIJ TMI.
DE DETACHEERDERS IN DE ZORG.
www.verpleegkundigen.nl
TMI BIEDT
• vrijheid met de zekerheid van een uitstekend salaris
• meer ervaring door afwisselend werk
• een auto vanaf 28 uur per week
11 Hulpmiddelen
Nummer 19
12 november 2008
(ULPMIDDELEN
Hartecho kind Nieuwe CATH-kamer
12
Intelligente patiëntenzuil
13 15
(Advertorial)
12
Hulpmiddelen
Nummer 19
12 november 2008
Bel gratis 0800 - 023 28 28
WWW.FREELIFT.COM
“Freelift maakt
mijn huis
weer thuis”
Genieten van je héle huis, dat lukt weer met een traplift
van Freelift.
Wellicht herkent u het: de trap op en af was altijd eenvoudig,
maar de laatste tijd niet meer. Steeds meer mensen
kiezen daarom voor een traplift van Freelift.
Freelift maakt al 45 jaar trapliften van hoge kwaliteit.
Voor alle trappen, recht of met bochten. Met volop
keuze in lifttype, stoelen, bekleding en kleuren. Vakkundig
geplaatst in een halve dag, zonder rommel in uw huis.
Freelift informeert u graag over de optimale oplossing, geeft u
gedegen advies over subsidiemogelijkheden of andere manieren
om uw traplift te financieren.
Bel gratis 0800 – 023 28 28 of stuur onderstaande bon in.
Ja, ik wil graag meer weten over Freelift trapliften
Stuur mij uitgebreide informatie
Bel mij voor een vrijblijvende afspraak
Naam M/ V
Adres
Postcode
Woonplaats
Telefoon
Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar:
Freelift b.v., antwoordnummer 805, 1700 WB Heerhugowaard
Z
K
Ricoh introduceert intelligente patiëntenzuil
Ricoh, marktleider op het gebied van IT en
Document Solutions, heeft begin oktober een
seminar georganiseerd over de voor delen van
patiëntregistratie.
Gedurende dit seminar, waar meer dan vijftig
relaties van Ricoh in de zorg aanwezig waren,
is gesproken over het vervangen van het oude
ponsplaatje door een oplossing waarvan de
intelligente patiëntenpas het visitekaartje is.
Deze moderne gelamineerde patiëntenpas
met barcode, foto en eventueel RFID vormt
de toegang tot efficiënter werken. Met de
nieuwe ‘Ricoh Intelligente Patiëntenzuil
(powered by Logis.P)’ kan aanmelding en
registratie sneller verlopen, door de patiënt
zelf. Na het uitlezen van het identiteits bewijs
van de patiënt worden allerlei controles,
zoals het burgerservicenummer, automatisch
uitgevoerd. Hiermee komt er een eind aan de
wachtrijen bij de balie.
Teledokter behandelt patiënt via internet
Nederlandse patiënten krijgen binnen korte
tijd te maken met het verschijnsel teledok-
ters. Deze artsen behandelen hen op afstand
via beeldschermen, terwijl de patiënt in een
speciale cabine verblijft. Via beeld- en ge-
luidsverbindingen en moderne instrumenten
kan de teledokter vrijwel alle diagnostische
onderzoeken doen.
Het systeem is ontwikkeld door het Ameri-
kaanse Cisco. Cisco Nederland zal het in dit
land introduceren. Verwacht wordt dat Cisco
Nederland binnen zes maanden de eerste ‘tele-
zorg’-cabines heeft geïnstalleerd. Dat kan
bijvoorbeeld bij gezondheidscentra of verzor-
gingshuizen zijn, maar ook een mobiel exem-
plaar in een bus behoort tot de mogelijkheden.
Het gaat daarbij steeds om plekken waar te
weinig zorg is, hetzij van huisartsen of van de
specialist. De behandelcabine voor de patiënt
biedt ruimte aan tientallen medische onder-
zoeksinstrumenten die door een assistent wor-
den bediend. De dokter-op-afstand kan vitale
functies via een snelle internetverbinding
meten of een specifiek probleem beoordelen.
Deze technologie zou een oplossing moeten
bieden voor de toenemende vergrijzing, het
oplopende tekort aan artsen en wachtlijsten in
ziekenhuizen. Cisco heeft bij de plannen het
Limburgse zorgconcern Orbis betrokken. Ook
twee zorgverzekeraars zouden geïnteresseerd
zijn.
Tweede dottercen-
trum in Nijmegen
Interventiecardiologen van het Canisius-
Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ) in Nijmegen
voeren sinds kort zelfstandig dotterbehan-
delingen uit. Eerder dit jaar werd hiervoor
de benodigde vergunning van het ministerie
van VWS verkregen. Ook de Inspectie voor de
Gezondheidszorg en andere partijen in zorg
en politiek stemmen in met de opbouw van
een tweede dottercentrum in de Waalstad,
naast die van het UMC St Radboud.
Het CWZ voldoet aan alle kwaliteits- en
deskundigheids eisen. Dit jaar dottert het
CWZ enkel niet-acute patiënten. In 2009 gaan
de deuren ook open voor acute ingrepen. In
het CWZ is tevreden en verheugd gereageerd
op de vergunning. Het betekent dat het zieken-
huis naast neurochirurgie voortaan over nog
een tweede topklinisch (deel)specialisme
beschikt. Het CWZ telt momenteel twee in-
terventiecardiologen. Beiden voerden in de af-
gelopen decennia al duizenden dotteringrepen
uit in een ander hartcentrum. Het team wordt
begin 2009 versterkt met een derde dotterspe-
cialist. In politiek Den Haag en sommige gre-
mia binnen de zorg bestond de afgelopen jaren
twijfel over de wenselijkheid van uitbreiding
van het aantal dottercentra. De veelvoor-
komende ingreep – met circa 35.000 dotter-
procedures per jaar inmiddels behorend tot
de basiszorg in de cardiologie – mag echter in
een groeiend aantal centra worden uitgevoerd.
Wel moet eerst aan zeer strikte kwaliteits- en
veiligheidseisen worden voldaan.
Kunstmatige beademing is één van de meest
toegepaste levensreddende behandelin-
gen bij (te vroeg geboren) kinderen op een
intensive care. Het was al langer bekend dat
deze beademing longschade kan veroor zaken
waardoor kinderen kortademig en benauwd
kunnen blijven. Dit nadelig effect kan terug-
gedrongen worden door kinderen in iets klei-
nere volumes te beademen en daarbij onvol-
ledige koolzuurgas uitademing voor lief te
nemen omdat dit zelfs een gunstig effect lijkt
te hebben.
Dit concludeerde kinderintensivist Feico
Halbertsma van Máxima Medisch Centrum
(Veldhoven/Eindhoven) in zijn promotie-
onderzoek aan het UMC St Radboud in
Nijmegen. “In de dagelijkse klinische praktijk
worden behandelstandaarden van volwasse-
nen vaak doorvertaald naar kinderen terwijl
kinderen heel anders gebouwd en ontwikkeld
zijn”, stelt Halbertsma. “Zo ook op het gebied
van kunstmatige beademing. Daarom is dit
onderzoek zo waardevol omdat het bij kinde-
ren is verricht.” Uit de studie van Halbertsma
kunnen nieuwe praktische behandelmogelijk-
heden komen om longschade door beademing
te beperken of te voorkomen. Hiervoor is wel
nog aanvullend klinisch onderzoek nodig.
Halbertsma baseert zijn bevindingen zowel
op experimenteel onderzoek als onderzoek
bij heel zieke kinderen. Feico Halbertsma ver-
dedigde zijn onderzoek vrijdag 31 oktober aan
het UMC St Radboud in Nijmegen.
(Advertorial)
Iedereen voelt zich beter op een zonnige dag.
Toch leven mensen in een maatschappij waar-
in ze steeds minder worden blootgesteld aan
voldoende daglicht. Ze werken meer en meer
in beperkt verlichte ruimtes. Ook de komst
van de televisie en computer heeft er voor ge-
zorgd dat steeds meer tijd binnenshuis wordt
doorgebracht. Mensen betalen hiervoor met
hun gezondheid.
Vooral in de winter, wanneer de dagen kor-
ter en donkerder zijn, uit zich dat in moe-
heid, somberheid, energieverlies, veel sla-
pen en toch niet uitgerust wakker worden,
gewichtstoename door toegenomen behoefte
aan calorierijk voedsel, lusteloosheid en con-
centratieproblemen. Licht in deze duisternis
helpt. Letterlijk. De toepassing van licht-
therapie wordt daarbij opmerkelijk vereen-
voudigd door de introductie van een nieuw
technologisch hoogstandje: de revolutionair
kleine en mobiele Litebook Elite. Doe het
licht aan van de Litebook Elite en in slechts
vijftien tot dertig minuten per dag slaapt men
beter, heeft men meer energie en betere stem-
ming.
Mobiele lichttherapie
De Litebook Elite is met zijn afmeting van
14,5 x 14 x 3,5 cm revolutionair kleiner dan
de klassieke apparatuur. Dankzij een geïn-
tegreerde oplaadbare batterij is het apparaat
zeer mobiel in het gebruik. De Litebook
maakt gebruik van speciale gepatenteerde
LED-technologie (Licht Emitterende Dio-
den). De witte LEDs concentreren zich op
de meest effectieve golflengte van licht (462
nano meter ‘blauw’) om de biologische klok
van het lichaam en de aanmaak van melatoni-
ne te beïnvloeden. Deze hoge lichtefficiëntie
uit zich in een korte dagelijkse behandelduur
van slechts vijftien tot dertig minuten.
Verkrijgbaarheid
De Litebook Elite wordt in Nederland op de
markt gebracht door het bedrijf Goodlite te
Amsterdam. De Litebook Elite is online ver-
krijgbaar via www.doehetlichtaan.nl. Naast
informatie over de Litebook Elite bevat deze
site uitgebreide informatie over de toepassing
van lichttherapie bij een veelvoud van indi-
caties. De Litebook is ook te koop in diverse
gezondheids – en thuiszorgwinkels.
De prijs bedraagt 249 euro met een unieke
zestig-dagen-tevredenheidsgarantie.
Niet tevreden? Geld terug!
13 Hulpmiddelen
Nummer 19
12 november 2008
Bij de inrichting van de CATH-kamer is volop gedacht aan de patiënt. Deze kan bijvoorbeeld zelf een achter-
grondkleur kiezen (foto Medische Fotografie St. Elisabeth Ziekenhuis).
St. Elisabeth Ziekenhuis Tilburg heeft een
nieuwe hartcatheterisatiekamer in gebruik
genomen. In deze ruimte worden jaarlijks ruim
duizend catheterisaties verricht. Bovendien
worden bij ongeveer tweehonderd patiënten
pacemakers ingebracht. Het ziekenhuis heeft
1,2 miljoen euro geïnvesteerd in deze zoge-
heten CATH-kamer.
Marc Goyvaerts, hoofd van de zorgeenheid,
legt uit welke voordelen de nieuwe CATH-
kamer aan patiënten van het Elisabeth biedt.
“Omdat de ruimte naast de hartbewaking
ligt, hoeven patiënten niet meer door het zie-
kenhuis vervoerd te worden. Hierdoor zijn
minder hulpverleners aan het bed nodig en
is meer rust verzekerd. De medewerkers van
het hartteam houden makkelijker contact met
de patiënt en kunnen eventuele complicaties
zoals liesbloedingen beter volgen.” Het hart-
catheterisatieteam van het Elisabeth bestaat uit
acht cardiologen, vier CCU-verpleegkundigen
en vijf hartfunctielaboranten. Goyvaerts: “Dit
betekent dat onze onderzoeken goed zijn ge-
borgd. Daardoor kunnen patiënten snel in het
Elisabeth terecht, de wachttijd is minder dan
een week”.
Achtergrondkleur
De CATH-kamer heeft door alle splinter-
nieuwe apparatuur een hightech uitstraling.
Bij de inrichting is ook volop aan de patiënt
gedacht. Deze kan bijvoorbeeld zelf een ach-
tergrondkleur kiezen. “Door wetenschappelijk
onderzoek is bewezen dat het in het plafond
ingebouwde ‘ambilight’ rustgevend werkt.
Om het effect te versterken kan de patiënt
ook zelf de achtergrondmuziek bepalen. We
doen dus al het mogelijke om patiënten zoveel
mogelijk op hun gemak te stellen”, zegt Goy-
vaerts. Hartcatheterisatie is een onderzoeks-
methode waarmee in dertig minuten gede-
tailleerde informatie over de kransslagaderen
rond het hart, de pompfunctie van het hart en
de functie van de diverse kleppen kan worden
verkregen. Tijdens de catheterisatie wordt een
dun slangetje (een catheter) door een slagader
naar het hart geschoven. Via de catheter kan de
druk gemeten worden in de diverse hartholten
en door contrastvloeistof door de catheter te
spuiten kunnen de kransslagaderen en de hart-
vaten zichtbaar worden gemaakt. Door middel
van dit onderzoek kan de cardioloog meestal
exact zien wat er mis is en waar. Gelijktijdig
met de CATH-kamer wordt centraal op de af-
deling Cardiologie een nieuwe wachtruimte
in gebruik genomen. Hier worden patiënten
opgevangen die zich bij de spoedeisende hulp
hebben gemeld met hartklachten.
Elisabeth Ziekenhuis
opent catheterisatiekamer
Introductie Litebook®Elite™ doorbraak in
toepassing lichttherapie
Ernstig zieke kinderen minder beademen
Het Groene Hart Ziekenhuis (GHZ) in Gouda
biedt sinds deze maand in samenwerking met
het Medisch Centrum Kinderwens in Leider-
dorp IVF-behandelingen aan. Stellen met een
kinderwens kunnen daardoor voor het groot-
ste gedeelte van het behandeltraject in het
GHZ terecht. Deze vorm van samenwerking
tussen ziekenhuis en zelfstandig behandel-
centrum is uniek in de regio Midden-Holland.
De resultaten in Medisch Centrum Kinder-
wens zijn goed, na drie behandelingen is vijf-
tig tot zestig procent van de vrouwen zwan-
ger. Het gehele voor- en nazorg traject van de
behandeling vindt in het GHZ plaats. Hiervoor
heeft het GHZ gespecialiseerde verpleegkun-
digen in dienst. In Medisch Centrum Kinder-
wens vindt alleen de afgifte van het sperma
en de punctie van eicellen, de bevruchting en
de terugplaatsing van de bevruchtte eicellen
plaats. Voor de behandeling is geen wachttijd
en geen maximum aantal stellen die geholpen
kunnen worden. De resultaten in Medisch
Centrum Kinderwens zijn goed, na drie
behandelingen is vijftig tot zestig procent van
de vrouwen zwanger.
Groene Hart Ziekenhuis biedt IVF-behandeling
14
Hulpmiddelen
Nummer 19
12 november 2008
LZaodg\]ZZ[iZZc\gddi
Vhhdgi^bZcij^iaZZc]jaeb^YYZaZc#
@>?@9>G:8IDELLL#L:AODG<#CA
:ZcWZaaZi_ZZcY^gZXi###
@G::<>@::C
I>?9:A>?@:GDAHID:A
I:A::C
@dhiZaddhaZcZc
Hel kon voorkomen dol u clienl, no een blessure of een medische ingreep, li|deli|k een
hulpmiddel nodig heefl. Dol kon een poor krukken zi|n of een rolsloel. Welzorg verkoopl
hulpmiddelen, moor ols ze li|deli|k nodig zi|n, kunnen de middelen ook worden geleend.
Dol mog lol zes moonden. \oor veel von de hulpmiddelen geldl dol korldurende uilleen
door de zorgverzekeroor wordl vergoed llWBZI. Hel lenen kosl don niels.
:g^hbZZgYVcjYZc`i
0nze ervoring in hel verslrekken von hulpmiddelen, mookl dol we welen wol mensen
nodig hebben. Fn dol we de meesl voorkomende orlikelen op voorrood hebben. Zo
onldekken onze klonlen regelmolig hulpmiddelen woorvon ze hel besloon niel wislen,
moor die perfecl von pos komen. Will u groog meer informolie neem don conlocl op mel
uw conloclpersoon bi| Welzorg. Die verlell u olles wol u moor will welen over onze
hulpmiddelen. We hebben meer don u denkl!
De Spoedeisende Hulp van het Gemini Zie-
kenhuis is begin deze maand gestart met
een nieuwe werkwijze om kinderproblemen
te achterhalen. Dit betekent dat kinderen in
de leeftijd van nul tot vier jaar - die met een
trauma (breuk of wond) binnenkomen op de
Spoedeisende Hulp - standaard een top tot
teen onderzoek ondergaan. Daarnaast vult
de verpleegkundige een vragenlijst in. Kinde-
ren van vier tot zestien jaar met een trauma
kunnen dezelfde opvang krijgen als daar een
indicatie voor is. Reden voor de nieuwe werk-
wijze is het optimaliseren van de zorg voor
kinderen.
Han Zeegers, nurse practitioner op de Spoed-
eisende Hulp van het Gemini Ziekenhuis, is
initiator van de nieuwe werkwijze. Al enkele
jaren zocht hij naar een manier om de zorg
voor nul- tot vierjarigen met een trauma te ver-
beteren. Zeegers: “Soms kloppen de letsels die
je bij een patiëntje ziet niet bij de verklaring
die men er voor geeft. We zien bijvoorbeeld
dat een kindje meerdere blauwe plekken heeft
die niet allemaal veroorzaakt kunnen zijn
door die ene valpartij. Door de nieuwe aanpak
hopen we meer duidelijkheid te krijgen over
wat dan wél de aanleiding voor het letsel is.
Een kindje kan bijvoorbeeld een stollingspro-
bleem hebben of een andere aandoening die
voor onverklaarbare blauwe plekken zorgt. De
nieuwe werkwijze betekent dus niet dat we nu
een soort heksenjacht op kindermishandeling
beginnen.
Alle kinderen zijn gelijk
Alle kinderen krijgen dezelfde behandeling,
een hele verbetering wat Zeegers betreft:
“Hiervoor werkten we volgens een landelijk
protocol dat sterk gericht is op vermoedelijke
kindermishandeling. Wij richten ons met onze
aangepaste werkwijze nu meer op andere,
onder liggende factoren die ten grondslag kun-
nen liggen aan het trauma. En mocht het toch
om een vermoeden van kindermishandeling
blijken te gaan, dan gaan we daar uitermate
voorzichtig mee om. In dat geval bespreken
we de situatie intern met diverse zorgprofes-
sionals. Wanneer zij allen vermoeden dat het
om kindermishandeling gaat, schakelen we
het AMK (Advies- en Meldpunt Kindermis-
handeling) in.’’
Kinderen kunnen sinds eind ook in het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk terecht voor een hartecho. Tot nu
toe werden kinderen met bijvoorbeeld een hartruis of een andere hartwijking door de kinderarts doorverwezen
naar het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam, waar al enige jaren nauw mee wordt samengewerkt. Sinds
kort kindercardiologe Irene Kuipers van het AMC eens in de zes weken naar het RKZ voor een kindercardiolo-
giespreekuur. Zij kan ter plekke een hartecho maken en deze samen met de kinderarts van het RKZ beoordelen.
Dat leidt tot een snellere diagnose én scheelt in reis- en wachttijd.
15 Hulpmiddelen
Nummer 19
12 november 2008
In ‘borstkankermaand’ oktober plaatste het
Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen
een nieuw scanapparaat voor borstkanker-
onderzoek. Het toestel maakt vanuit verschil-
lende richtingen driedimensionale beelden
van de binnenkant van de borst. De beelden
kunnen in dunne ‘plakjes’ van onder tot boven
geïnspecteerd worden. Dit vergroot de kans
om de juiste diagnose te stellen.
De nieuwe techniek wordt tomosynthese
genoemd. Het CWZ beschikt als tweede zie-
kenhuis ter wereld over deze techniek. Dank-
zij tomosynthese kan de radioloog aanzienlijk
beter in het borstweefsel kijken. Vooral bij
vrouwen met dicht, compact klierweefsel in
de borsten is dat van belang. Beter beeld voor-
komt zogenoemde drogbeelden, plekjes die
op een tweedimensionale scan ten onrechte
als ‘verdacht’ worden aangemerkt. Hierdoor
kunnen biopsieën en aanvullende beeldop-
names worden vermeden. Bovendien maakt
tomosynthese eventuele tumoren die schuil-
gaan achter het klierweefsel beter zichtbaar.
Het nieuwe apparaat wordt ingezet wanneer
radiologie op basis van eerdere onderzoe-
ken of medische gegevens verwacht dat er
‘beeldwinst’ valt te behalen ten opzichte van
de gebruikelijke tweedimensionale scan. Voor
de meeste vrouwen geldt dat het gebruikelijke
tweedimensionale beeld volstaat voor een be-
trouwbare uitslag.
Valse diagnoses
Jaarlijks worden circa een miljoen vrouwen
in Nederland gescreend op borstkanker. Bij
zestien op de duizend vrouwen wordt op basis
van de bekende tweedimensionale mammo-
grafie iets verdachts gezien. Van die zestien
blijken er uiteindelijk vijf werkelijk borstkan-
ker te hebben. Bij de overige elf worden vlek-
jes op de foto’s ten onrechte aangezien voor
een tumor. Dankzij tomosynthese kan het aan-
tal valse diagnoses worden verkleind en hoe-
ven de betreffende vrouwen niet onnodig in
spanning te zitten.
Tweede tomosynthese-scan ter wereld
Welzorg is een landelijk bedrijf dat ruime
ervaring heeft met de uitleen van hulpmidde-
len aan onder meer verzorgingshuizen, thuis-
zorgorganisaties, particuliere patiënten en
ook aan ziekenhuizen. Met diverse ziekenhui-
zen zijn afspraken gemaakt over uitleenpun-
ten binnen de instelling.
Als een patiënt uit het ziekenhuis wordt ont-
slagen, is er soms in de thuissituatie extra
ondersteuning nodig. De transferverpleeg-
kundige kan dan thuiszorg regelen, maar ook
hulpmiddelen als een hoog-laagbed of een
anti-decubitusmatras zijn soms nodig. “Wij
kunnen dat binnen 24 uur regelen”, vertelt
Wim Schmidt, business development mana-
ger van Welzorg. “Wij hebben met 27 vesti-
gingen door heel Nederland een landelijk net-
werk en kunnen daardoor snel werken.” Grote
hulpmiddelen worden door Welzorg gratis
thuisbezorgd. Het ziekenhuis kan deze dienst
leveren zonder dat het de organisatie geld kost
en ook voor de patiënt is het kosteloos. Deze
dienst wordt gefinancierd binnen AWBZ-
kaders. Niet alleen de transferafdeling, maar
ook andere afdelingen kunnen gebruik maken
van deze dienst van Welzorg, bijvoorbeeld de
SEH, de gipskamer, orthopedie, fysiotherapie
en de ziekenhuisapotheek. Het ziekenhuis kan
zelf een ruimte ter beschikking stellen waar
Welzorg uitleenmaterialen plaatst en regel-
matig aanvult. Welzorg zorgt er ook voor
dat de ingenomen hulpmiddelen hygiënisch
worden gereinigd. De patiënt die na ontslag
uit het ziekenhuis hulpmiddelen nodig heeft
(bijvoorbeeld elleboogkrukken, hoog-laagbed
of een rolstoel) kan dan direct het betreffende
hulpmiddel ophalen in het ziekenhuis, met
uitzondering van de grote hulpmiddelen (deze
worden kosteloos bezorgd). De hulpmiddelen
kunnen gratis een half jaar worden geleend.
Dat geldt ook voor patiënten die de hulpmid-
delen ophalen bij een van de 27 vestigingen
van Welzorg. Vroeger moesten mensen lid zijn
van een organisatie als het Groene Kruis om
hulpmiddelen te kunnen lenen. Tegenwoordig
kan iedereen deze materialen kosteloos een
half jaar gebruiken. Mochten de hulpmidde-
len daarna nog nodig zijn, dan kunnen deze
aangevraagd worden bij de zorgverzekeraar
of gemeente, afhankelijk van het hulpmid-
del. Voor meer informatie kan men terecht
op www.welzorg.nl of contact opnemen met
Wim Schmidt, business development mana-
ger: (020) 584 01 00.
Welzorg kan zieken-
huizen helpen met
kortdurende uitleen
Han Zeegers zocht al enkele jaren naar een manier om
de zorg voor kleine kinderen te verbeteren.
Kinderen kunnen in RKZ terecht voor hartecho
k| | k op: z| ekenhu| sst oe| en. n|
W|| hebben een stoe|
voor e|ke werkp|ek . . .
. . . en onders moken we
hem spec|oo| voor u
Vraag gratis catalogus
aan via info@scoremedi.nl
k| | k op: z| ekenhu| sst oe| en. n|
Gemini Ziekenhuis screent kinderen die
binnenkomen op Spoedeisende Hulp
De hulpmiddelen mogen kosteloos een half jaar worden gebruikt.
16
Hulpmiddelen
Nummer 19
12 november 2008
VOOR EEN VERTROUWD GEVOEL
De producten van ons instituut worden door onze eigen vakmen-
sen ontwikkeld en zijn daarom van hoogwaardige kwaliteit. Onze
haarvervangingen zijn volledig onzichtbaar, zeer comfortabel en
een permanente oplossing tegen kaalheid of andere vormen van
haarverlies. Als eerste haarinstituut in de Benelux ontvingen wij
een ISO 9001 certificaat. Dit kwaliteitscertificaat bewijst dat het
Veluws Haar Instituut voldoet aan de hoogste kwaliteitsnormen.
Privacy is naast kwaliteit en de beste service één van de speerpun-
ten van het Veluws Haar Instituut. De inrichting van onze klinieken
en de uitgebreide mogelijkheden om afspraken te maken bieden u
elke vorm van privacy die u maar wenst. Bij het Veluws Haar Instituut
kunt u rekenen op een vakkundig, persoonlijk en uitgebreid advies.
Belt u gerust voor het maken van een afspraak voor een
vrijblijvend eerste Consult!
Telefoonnummer 0341 - 42 41 30 of kijkt u op www.echthaar.nl
Veluws Haar Instituut
vestiging Nunspeet
F.A. Molijnlaan 145
8071 AE Nunspeet
tel 0341 424 130
Al zeven jaar lang werkt het Veluws Haar Instituut met
passie voor mensen met kaalheidsproblemen. Uw zorg
is onze zorg. Wij streven naar perfectie en doen er alles
aan om een concrete bijdrage te leveren aan uw
zelfbewustzijn en welbevinden.
Veluws Haar Instituut
vestiging Apeldoorn
Hoofdstraat 218
7311 BG Apeldoorn
tel 055 576 39 88
“Ik snap niet waarom
ik zo lang gewacht
heb om een oplossing
voor mijn haar probleem
te zoeken.”
“Jarenlang keek ik angstig
naar mijn haar of het
alsjeblieft niet wéér
dunner was geworden.”
kijk op echthaar.nl
Uw kaalheidsprobleem wordt in het Veluws Haar Instituut gega-
randeerd opgelost. Niet met medicijnen, implantaten, of pruiken,
maar met echt haar. Haar dat op unieke wijze is samengesteld na
uitgebreid onderzoek van uw eigen haar.
Onzichtbare nieuwe haardelen
De specialisten van het Veluws Haar Instituut kunnen uw haar
exact namaken. Lengte, kleur, dikte en krulling blijven hetzelfde.
Doordat echt haar gebruikt wordt voelt de haarvervanging na-
tuurlijk en zacht aan. De bevestiging is dun, flexibel, onzichtbaar
en prettig in het dragen.
Op basis van de allernieuwste, door onszelf ontwikkelde metho-
den worden uw nieuwe haardelen onzichtbaar bevestigd met
een zogenaamde tweede huidlaag. U hoeft niet bang te zijn voor
onaangename verrassingen zoals een plotselinge windvlaag die
ineens uw haargrens bloot legt. Onze specialisten brengen de
nieuwe haarlijn geleidelijk aan zodat de overgang volledig na-
tuurlijk is. Deze bevestiging is volstrekt pijnloos. Zo krijgt u weer
een prachtig kapsel met aanvullend haar dat niet van uw eigen
haar te onderscheiden is!
Maar wist u dat dun haar of
kaalheid niet meer hoeft!
-
(Advertorial)
(Advertorial)
Voor visueel gehandicapten is er nu een unieke
mogelijkheid om snel wat tekst tot zich te
nemen, waar hij of zij zich ook bevindt. De
mobile reader kan daarvoor zorgen.
Het kan zomaar gebeuren dat aan het eind van
een vergadering iemand nog snel wat laatste
mededelingen uitdeelt. Iedereen begint ze te
lezen. Maar hoe moet dat nu met een blinde
collega? Hij pakt zijn mobieltje, houdt dit
boven het velletje papier en stopt een oordop-
je in zijn oor. Ook hij leest de stukken, net als
iedereen. Een toekomstdroom? Nee, nu niet
meer. Dankzij de revolutionaire techniek van
de mobile reader kan iedereen waar dan ook
gedrukte teksten lezen.
Stichting Beleyes (een stichting die de inte-
gratie van blinden en slechtzienden in de
samen leving wil bevorderen) is importeur
en enthousiast supporter van dit revolutio-
naire hulpmiddel. Het geeft blinden en ern-
stig slechtzienden en dyslectici onderweg een
groot stuk zelfstandigheid en zal zo de inte-
gratie van visueel gehandicapten in de samen-
leving (en hun arbeidsparticipatie) enorm
bevorderen, verwacht Beleyes.
17 Hulpmiddelen
Nummer 19
12 november 2008
Een mooi hoofd bij haarverlies
Haar moeten verliezen door chemotherapie
of Alopecia is emotioneel zwaar. In de eerste
instantie wordt vaak uitgegaan van een pruik
als hulpmiddel, maar er zijn ook leuke petten,
sjaals, bandana’s en mutsjes die voldoen aan
de eisen voor gebruik op een hoofd zonder
haar.
Ziekenhuisafdelingen die hun patiënten
willen informeren over deze mogelijk-
heden kunnen sinds twee jaar terecht op
www.mooihoofd.nl. De site heeft uitgebreide
informatie om comfortabel en leuk het hoofd
te bedekken, gecombineerd met een hippe
collectie petten en sjaals voor vrouwen en
kinderen. Men vindt er knooptips voor sjaals,
de voor- en nadelen van diverse materialen,
hoe de hoofdmaat op te meten, hoe meer
volume op het hoofd te creëren en wat wel én
niet te dragen bij kou of warmte. Helaas is de
Tweede Kamer nog niet geneigd de wettelijk
omschreven hulpmiddelen bij haarverlies te
wijzigen van ‘haarwerk’ naar ‘hoofdbedek-
king’. Hierdoor worden alternatieven voor
een pruik niet standaard door verzekeraars
vergoed. Belangrijk is dus dat een sjaal of
pet betaalbaar blijft. Bij Mooihoofd heb-
ben ze dat begrepen. De prijzen (vanaf 7,95
euro) liggen gemiddeld rond 14,95 euro. Per
bestelling vraagt men 3,95 euro voor de ver-
zending, maar dat gebeurt op werkdagen wel
binnen 24 uur.
Patiënten zonder internet worden telefonisch
geholpen en ontvangen een collectieoverzicht
per post.
Indien men flyers van Mooihoofd wilt
aanvragen voor de afdeling, kan dat via
info@mooihoofd.nl. Speciale flyers voor de
kindercollectie worden eind november ver-
wacht.
Stellen die in het UMC St Radboud in Nijmegen
via IVF proberen een kind te krijgen, gebrui-
ken de Digitale IVF Poli intensief en ze waar-
deren de mogelijkheden die deze poli biedt.
Dat is nu wetenschappelijk aangetoond door
onderzoeker Wouter Tuil in een proefschrift
waarop hij 12 november promoveert. Bij het
Radboud zijn momenteel ook andere digitale
poli’s in ontwikkeling. Die worden over enkele
maanden operationeel.
De Digitale IVF Poli biedt patiënten de moge-
lijkheid om via internet op elk moment hun
eigen medische IVF-dossier in te zien, inclu-
sief bijvoorbeeld echo’s; om te chatten met
lotgenoten die ook in het behandeltraject zitten
en om berichten te plaatsen op een speciaal in-
ternetforum. De digitale polikliniek biedt ook
alle belangrijke achtergrondinformatie over de
IVF-behandeling aan. Wouter Tuil stelt vast,
dat een derde deel van de bezoeken aan de
digi tale poli gericht is op het vinden van alge-
mene informatie over IVF. Ook een derde deel
bezoekt de poli om te gaan communiceren via
de chatroom of op het forum. Het laatste derde
deel van de bezoeken richt zich op inzage in
het eigen dossier. Patiënten bezoeken de digi-
tale kliniek vooral in het laatste stadium van
de behandeling, als ze in afwachting zijn van
de uitslag: zwanger of niet? In dat stadium is
de rol van de dokter uitgespeeld en is de meer-
waarde van het internet maximaal.
Geen depressieve gevoelens
De promovendus heeft onder andere de con-
versaties geanalyseerd, die patiënten in de
chatroom voeren. Zestig procent van deze
digitale gesprekken blijkt over de behande-
ling zelf te gaan; slechts twee procent gaat
over de problemen van kinderloosheid en on-
vruchtbaarheid. Daarvoor achten de patiënten
het internet blijkbaar minder geschikt. Het is
gunstig, dat de digitale polikliniek niet blijkt
te leiden tot angstige of depressieve gevoe-
lens. Met zo’n negatief gevolg was vooraf
wel rekening gehouden. Het gebruik van de
digitale poli had geen invloed op de kennis
over IVF, de betrokkenheid bij de behande-
ling en de zelfredzaamheid van de patiënten.
IVF-patiënten zijn blijkbaar sowieso al goed
geïnformeerd en gemotiveerd. Het UMC St
Radboud heeft de uitkomsten van deze studie
aangegrepen om ook voor andere specialis-
men en ziektebeelden digitale poliklinieken
te ontwikkelen. Over enkele maanden zullen
digitale poli’s operationeel worden voor onder
andere patiënten met psoriasis of prostaatkan-
ker en voor kinderen met diabetes of schisis.
Digitale IVF Poli succes
Revolutionair product helpt blinden overal
teksten te lezen
Nieuwe bedden voor ziekenhuizen Walcheren
Ziekenhuis Walcheren in Vlissingen ontving
deze maand in een aantal leveringen 225
nieuwe bedden. Januari 2009 volgt het Oos-
terschelde- ziekenhuis in Goes met nog eens
225 bedden.
Nieuwe bedden geven de patiënt meer comfort
en kwaliteit, maar betekenen ook een belangrij-
ke verbetering van de arbeidsomstandig heden
voor verpleegkundigen en verzorgenden.
Belangrijk voordeel van de nieuwe bedden is
dat ze elektrisch verstelbaar zijn. Veel gemak-
kelijker dus voor patiënt en verpleging. Bij de
oude bedden ging het nog om mechanische
hydrauliek (pompen). Het hoger stellen van
bedden ging met spierkracht, wat ook gold
voor de hoofdsteunen. De nieuwe matrassen
zijn drukverlagend en geven minder kans op
doorligklachten. De selectie van bed en leve-
rancier is gemaakt na een aantal proef-plaat-
singen waarbij patiënten, verpleegkundigen,
technische dienst en schoonmaak hun ervarin-
gen konden geven. De nieuwe bedden krijgen
nieuwe matrassen en worden geleverd met
nachtkastje. Het gaat om een totale investe-
ring van 1,5 miljoen euro. Ondanks de finan-
cieel moeilijke positie van de ziekenhuizen is
deze investering als een goede en noodzakelij-
ke investering beoordeeld. Bij de selectie van
de bedden is kwaliteit boven prijs beoordeeld.
Wel is kritisch gekeken naar het aantal bedden
dat is aangeschaft.
(Advertorial)
“We blijven ons continue ontwikkelen om het
haar van onze klanten er nog mooier en beter
uit te laten zien. Ik vind dat de essentie van
het werk dat wij hier doen”, zegt directeur
M. Bon van het Veluws Haar Instituut.
“We zijn ruim zeven jaar gelden begonnen
op de Veluwe met dit instituut. Ons team van
dertien specialisten staat borg voor de meest
mooie en kwalitatief hoogwaardige behande-
lingen. De waardering voor die behandelin-
gen is in feite zó goed dat er naast onze insti-
tuten op de Veluwe op korte termijn meerdere
zullen volgen in binnen- en/of buitenland.
Bij het Veluws Haar Instituut komen klanten
van heinde en verre. Zelfs uit Azië, Zuid-
Amerika, Aruba, Spanje, Frankrijk, België
en Duitsland komen mensen apart naar ons
instituut in Nunspeet of Apeldoorn om zich
op vervolgens op vakkundige wijze voor een
haarvervangingssysteem te laten behandelen.
Alle onze haarvervangingssystemen worden
in eigen beheer gemaakt Voor de goede orde:
we verzorgen geen haarimplantaten. Er is een
revolutionair haarververvangingssysteem be-
dacht en de essentie daarvan is een perfect
passende, ultradunne, tweede huidlaag. Die
wordt dan door ons medicinaal verlijmd of
op een andere manier bevestigd zodat iemand
het systeem zelf kan aanbrengen en afnemen.
Uiteraard gaan we pas aan de slag met de feite-
lijke behandeling als er een uitgebreid infor-
matieconsult aan vooraf is gegaan. Daarna
volgt een behandelplan waarbij de specifica-
ties van vier aparte haarunits die we gaan ma-
ken ter sprake komen”, zegt M. Bon. Bij het
instituut benadrukt men dat er voor iedereen
een haarvervangingssysteem geschikt is. Bij
de verschillende vormen van alopecia (haar-
uitval) en chemokuren bieden de medewerkers
van het instituut tal van specifieke, persoons-
gerichte haaroplossingen aan. In feite wordt
met gebruikmaking van nieuw en natuurlijk
haar steeds de haarstructuur, de dichtheid en
de kleurstelling nagenoeg gekopieerd. “Of
een dergelijk haarvervangingsysteem kost-
baar is? In alle oprechtheid is het antwoord
daarop: eigenlijk niet, zeker als je ziet wat
je daar aan zelfvertrouwen voor terug krijgt.
Veelal is via de verzekering een deel te decla-
reren, maar ook de belasting betaalt mee. Het
zijn in veel gevallen uiteindelijk bijzondere
ziektekosten.” Kijk voor meer informatie op
www.echthaar.nl.
Haarvervangingssysteem Veluws Haar Instituut
voor iedereen geschikt
18
Hulpmiddelen
Nummer 19
12 november 2008
Azimed BV biedt opslag- en distributieoplossingen,
voor medicatie en medische hulpmiddelen,
die bijdragen aan de efficiency en de medicatieveiligheid
binnen het logistieke proces van ziekenhuizen
en andere zorginstellingen.
www.azimed.nl
Anesthesie
wagens
19
Advertentie
Nummer 19
12 november 2008
Live in Tof
Freak Out
Zondag 9 november
Aanvang 18.00 uur
De Goudse topformatie
Freak Out speelt de
grootste hits!
Entree ¥ 5,-
Inclusief gratis hapjes
Toppers in Tof
Gordon &
Robbert Leroy
Vrijdag 21 november
VIP kaarten ¥ 47,50
Inclusief een culinair
drie-gangen diner
Aanvang diner 18.30 uur
Normale kaarten ¥ 25,-
Aanvang 21.00 uur
K
a
a
r
t
e
n
n
u
v
e
r
k
r
i
j
g
b
a
a
r
!
Agenda 2008
Markt 30 - 2801 JJ Gouda - Tel. 0182-548897
www.tofingouda.nl - www.tof-in-gouda.hyves.nl
Live in Tof
Papa di Grazzi
Zaterdag 22 november
Aanvang 18.30 uur
Kaarten ¥ 15,-
Coyote Ugly
Party
Donderdag 27 november
Aanvang 21.00 uur
Gratis entree
De meiden van Tof
maken hun eigen feest
Theather
in Tof
Theaterdiner met
Gerard Wortel
Zondag 7 december
Aanvang 17.30 uur
¥ 39,50 p.p.
Inclusief vier-gangen diner
INCLUSIEF
GRATIS BUFFET
Kaarsjesavond
Dinsdag 16 december
overheerlijk dineren in Tof
reserveren mogelijk voor:
16.30 uur 18.30 uur
& 20.30 uur
Met na afloop een
spetterend optreden
van onze eigen
troubatainer
Rintje Kas
Smartlappen
Festival
Dinsdag 23 december
Aanvang 21.00 uur
Met diverse artiesten
en smartlappenkoning
Koos Alberts
Entree ¥ 15,-
Kerstfeest
in Tof
Donderdag 18 t/m
zondag 28 december
Gratis entree
Aanvang 21.30 uur
m.u.v. 23 december
en 28 december
Oud &
Nieuw Feest
Met partyband Jewelste
Zondag 28 december
Aanvang 21.00 uur
Jewelste is op dit moment
een van de beste party-
bands van Nederland
Entree ¥ 10,-
In
d
e
F
e
e
stte
n
t
In
d
e
F
e
e
stte
n
t
De nieuwe menukaart is er weer!
Reserveer nu voor
kaarsjesavond
en voor het
kerstdiner!
(Advertorial)
20
Kliniek
Nummer 19
12 november 2008
ABN AMRO stelt vijf miljoen euro beschikbaar
voor innovatieve spin-offs van het Erasmus MC
ABN AMRO en Erasmus MC in Rotterdam
introduceren het Erasmus BSK, een laag-
drempelig borgstellingkrediet tot een maxi-
mum van 125.000 euro voor het financieren
van medische innovatieve startende onder-
nemingen verbonden aan het Erasmus MC.
ABN AMRO zal het Erasmus BSK voor een
periode van vier jaar verstrekken aan maxi-
maal veertig spin-off bedrijven van de Eras-
mus MC Incubator.
Op 29 oktober nam BioTx, een spin-off van
Erasmus MC op het gebied van cardiovascu-
laire diagnostiek, het eerste Erasmus BSK
in ontvangst. Het Erasmus BSK is in nauwe
samenwerking met Technopartner en Senter-
Novem tot stand gekomen op initiatief van de
afdeling Kennistransfer van het Erasmus MC.
“Met deze unieke kredietlijn van ABN AMRO
worden onze spin-offs al in de vroegste fase
voorzien van het broodnodige startkapitaal,
waarmee ze de eerste kritische stappen kunnen
zetten. We verwachten dat het Erasmus BSK
zal leiden tot een aanzienlijke versnelling van
de valorisatieactiviteiten van het Erasmus
MC”, zegt Ir. Steven F. Tan MBA, business
developer van het Erasmus MC. ABN AMRO
streeft ernaar om op korte termijn het Eras-
mus BSK eveneens beschikbaar te stellen aan
andere universiteiten en kennisinstellingen in
Nederland.
De leeftijdsgrens van bevolkingsonderzoek
naar borstkanker moet verruimd worden.
Dat bepleitte oncoloog professor Bob Pinedo
tijdens zijn afscheidsrede ‘Van hoog TIJ naar
HOOGtij. Het kan!’ op 29 oktober. “Ook de
oudere patiënt mag genieten van een betere
kwaliteit van leven. We hebben het over een
hoog-risico groep die met een simpele behan-
deling te genezen is, wat bovendien tot enor-
me kostenbesparing leidt.” Bob Pinedo nam
afscheid als hoogleraar geneeskundige onco-
logie van VU medisch centrum in Amsterdam.
Pinedo’s boodschap is dat veel patiënten met
uitgezaaide kanker een chronische ziekte heb-
ben en dat de infrastructuur moet worden
versterkt, door het oplossen van het relatieve
tekort aan oncologen en verpleegkundigen. Zo
kan de chronisch zieke kankerpatiënt optimaal
gebruik maken van de beschikbare mogelijk-
heden. Verder moet er meer aandacht aan kan-
kerpreventie worden besteed om de aanwas
aan chronisch zieken enigszins te beperken.
Pinedo ging in op het onderscheid tussen de
primaire en secundaire vorm van preventie.
Primaire preventie streeft naar voorkoming
van de ziekte bij mensen die nog gezond zijn.
Hij juicht het rookverbod van minister Klink
toe; een zeer belangrijk besluit voor de Neder-
landse volksgezondheid. Secundaire preven-
tie van kanker is de vroegdiagnostiek van de
ziekte. De Nederlandse screening-program-
ma’s voor borst- en baarmoederhalskanker
zijn voorbeelden van secundaire preventie
die al hun vruchten hebben afgeworpen, vindt
Pinedo. “De sterfte aan beide tumortypes is
mede dankzij de vroegdetectie aanzienlijk
teruggelopen, maar er is nog ruimte voor ver-
betering. Immers het bevolkingsonderzoek op
borstkanker begint pas bij vijftig jaar en houdt
bij 75 jaar op. Ik vind dat dit dient te worden
opgetrokken.” Hij pleitte er dan ook voor dat
de Wet op het Bevolkingsonderzoek nog eens
tegen het licht wordt gehouden.
Kanker op de kaart
Mede door bemoeienis van Pinedo is kanker
in Nederland en daarbuiten op de kaart ge-
zet. Toen hij dertig jaar geleden zijn loopbaan
startte, was de aandacht voor kanker beperkt
tot de twee kankerinstituten. Inmiddels is
mede door zijn toedoen een aantal vormen
van kanker een chronische, met medicijnen
te behandelen, ziekte geworden. Het geheim
van zijn succes? “Nadenken”, zegt Pinedo
zelf, “Ik houd van nadenken, niet van routine.
Ik zeg altijd: elke patiënt is een parel. Als ik
naar een patiënt kijk, leg ik de boeken opzij
en probeer met een frisse blik te bezien wat
er nu precies aan de hand is. Uiteindelijk gaan
we naar therapie op maat.” Pinedo begon in
1960 met zijn studie geneeskunde in Leiden.
Hij specia liseerde zich daarna tot internist en
richtte in 1972 zijn aandacht op kankerpa-
tiënten: “Ik was net internist, gepromoveerd
en benoemd tot chef de clinique interne ge-
neeskunde bij het Academisch Ziekenhuis in
Utrecht. Op mijn afdeling lagen veel kanker-
Afscheid kanker-
specialist Bob Pinedo
De openbare apothekers in de regio heb-
ben gezamenlijk met het Westfriesgasthuis
in Hoorn de elektronische uitwisseling van
medicatiegegevens verbeterd. Hierdoor is
de actuele informatie over de afgeleverde
geneesmiddelen van een patiënt snel beschik-
baar voor behandelend artsen en specialisten.
Apothekers en artsen kunnen hiermee betere,
veilige en efficiëntere zorg geven.
Als een patiënt zich meldt bij de spoedeisende
hulp, de polikliniek of voor opname in het
Westfriesgasthuis, een apotheek in West-Fries-
land of de dienstapotheek, kan de medicatie
van de patiënt direct worden opgevraagd. Bij
het voorschrijven van nieuwe medicatie vindt
er direct controle plaats of medicijnen elkaar
beïnvloeden (geneesmiddelinteracties). Zo kan
worden gecontroleerd of medicijnen met
ongeveer dezelfde werking elkaar onbedoeld
versterken (dubbelmedicatie) en of de patiënt
eventueel overgevoelig is voor bepaalde
medicijnen. Het Elektronisch Medicatie Dos-
sier is beschikbaar voor zorgverleners die
hiervoor toestemming hebben. Dit gaat via
een beveiligde internetverbinding, zodat de ge-
gevens alleen door de zorgverlener/arts kun-
nen worden ingezien. De apotheekhoudende
huisartsen zijn vooralsnog niet op het Elektro-
nisch Medicatie Dossier aangesloten.
Informatie-uitwisseling tussen apotheken en
Westfriesgasthuis verbeterd
Uit handen van de Amsterdamse burgemeester Job Cohen ontving de scheidende hoogleraar de stadspenning
(foto Carry van der Maas).
Pinedo ontvangt de Koninklijke onderscheiding uit handen van gouvereur mr. Frits Goedgedrag (foto Antillen-
huis/Studio FVS).
Om te voorkomen dat er grote personeelste-
korten ontstaan, moet het werken in de zorg
aantrekkelijker gemaakt worden. Met de in-
troductie van marktwerking in de zorg in 2005
wilde de overheid dat de sector beter pres-
teerde, efficiënter werkte en patiënten meer
keuzemogelijkheden hadden. Op het eerste
gezicht lijkt dit het vak leuker te maken.
De vakbond ABVAKABO FNV constateert
echter het tegendeel. Marktwerking lijkt een
ander woord voor bezuiniging geworden en
zorgt vooral voor meer regels en bureaucra-
tie. Dit leidt tot hogere werkdruk en veroor-
zaakt een grote uitstroom van het personeel.
De bond wil op meerdere manieren inzetten
voor een aantrekkelijker vak. Ten eerste wil
ABVAKABO een adempauze om de gevol-
gen van marktwerking te onderzoeken. Er
moet een commissie komen, die bestaat uit
politici, werkgevers en werknemers. De com-
missie moet op korte termijn een onderzoek
instellen. Bondsvoorzitter Edith Snoey: “Als
we nu geen pas op de plaats maken, zijn we
te laat en zitten we straks met een enorm per-
soneelstekort. Neem een adempauze, onder-
zoek het en ga eerst de effecten op een rijtje
zetten!” Verder wil de bond via de cao betere
arbeidsvoorwaarden regelen. De huidige cao
Ziekenhuizen loopt tot 1 februari 2009. De
lonen moeten omhoog om koopkracht te be-
houden. Er is een beter scholingsbeleid nodig
en er moet meer aandacht komen voor per-
soonlijke ontwikkeling. Dit is een greep uit
de nieuwe voorstellen voor de cao. Want ook
via arbeidsvoorwaarden wordt het werken in
de zorg weer aantrekkelijk.
ABVAKABO FNV: Maak het vak aantrekkelijker
21
Kliniek
Nummer 19
12 november 2008
De zeven zorgkantoren van verzekeraarscom-
binatie Univé-VGZ-IZA-Trias (UVIT) hebben
hun gezamenlijke inkoopbeleid voor 2009
bekend gemaakt. Uitgangspunt van het nieu-
we inkoopbeleid is dat de klant meer inspraak
krijgt over de zorg. Om dat te realiseren, is het
beleid gebaseerd op de zeven prestatievelden
uit de nieuwe wet voor cliëntenrechten.
Vorig jaar werd al fors ingezet op de omgang
van zorgaanbieders met hun cliëntenraden. Nu
wordt dit verder aangescherpt door de zeggen-
schap en de waardering van de klant over de
zorg een prominentere rol te geven. Bij de
beoordeling van zorgaanbieders wegen de
aspecten klant en kwaliteit voor zestig procent
mee. Onderdeel hiervan is ook de medewerker-
tevredenheid, want gemotiveerde en tevreden
werknemers zorgen voor tevreden klanten.
De zeven prestatievelden zijn:
1) De klant heeft begrijpelijke en toeganke-
lijke informatie om te kunnen kiezen voor
zorgaanbod.
2) De klant heeft beschikbare zorg die bereik-
baar is en voldoet aan zijn/haar specifieke
eisen.
3) De klant merkt de voordelen van keten-
zorg.
4) De klant kan meedenken met de organisa-
tie.
5) De klant heeft een laagdrempelige effec-
tieve klacht- en geschillenbehandeling.
6) De klant krijgt zorg die goed en veilig is.
7) De klant kan rekenen op een correcte infor-
matie-uitwisseling en dossiervorming, en
kan zijn eigen privacy bewaken.
Het volledige inkoopbeleid is te vinden op
www.vgztrias-zorgkantoren.nl en op
www.zorgkantoor-nhn.nl
Univé,VGZ en Trias Zorgkantoren maken
inkoopbeleid 2009 bekend
Het Catharina-ziekenhuis in Eindhoven open-
de op 3 november een Urologisch Behan-
delcentrum. In dit centrum kunnen patiënten
terecht voor onderzoek en behandeling van
afwijkingen aan de nieren, urineleiders, plas-
buis, blaas en de prostaat. Het splinternieuwe
Urologische Behandelcentrum is voorzien van
een speciale luchtbehandelingtechniek zodat
er steriel en veilig gewerkt kan worden.
De activiteiten in het behandelcentrum zijn
zeer breed; er worden onder andere echo’s
gemaakt van met name de blaas en de pros-
taat en er worden blaasonderzoek en prostaat-
behandelingen gedaan. Ook wordt er weef-
selonderzoek gedaan van de prostaat en de
nieren en worden nierstenen binnen 28 uur na
het eerste consult gediagnosticeerd en indien
nodig verwijderd. Bij alle apparatuur is een
extra monitor toegevoegd waarop de patiënt
zelf het verloop van het onderzoek of de be-
handeling kan volgen. Op deze manier kan
de arts makkelijker aan de patiënt uitleggen
wat er gebeurt. Alle onderzoeken en behande-
ling voor urologische aandoeningen zijn in dit
centrum op één locatie geconcentreerd. Ook
alle benodigde apparatuur die hiervoor nodig
is, is in het centrum aanwezig, zoals echo- en
röntgenapparatuur. Hierdoor kan er efficiën-
ter gepland en gewerkt worden waardoor de
wachttijden voor patiënten sterk verkort kun-
nen worden.
Urologisch Behandelcentrum in Eindhoven
Het Zaans Medisch Centrum (ZMC) mag zich
sinds 1 oktober Topzorg-aanbieder noemen
van zorgverzekeraar Menzis voor de behande-
ling van patiënten met borstkanker, liesbreu-
ken, spataderen en meniscusproblemen.
Dit betekent dat de behandeling volgens de
nieuwste inzichten en met de hoogste kwali-
teit wordt geleverd. Zorgverzekeraar Menzis
heeft vergelijkend onderzoek gedaan en
het Zaans Medisch Centrum als voorkeurs-
ziekenhuis gekozen voor de bovenstaande be-
handelingen. Zorgverzekeraar Menzis zal het
ziekenhuis voor deze behandelingen speciaal
aanprijzen in haar communicatie-uitingen.
Zaans Medisch Centrum Topzorg-aanbieder
Met vier handtekeningen werd dinsdag
21 oktober de samenwerking bekrachtigd
voor de ontwikkeling van het Dialysecentrum
Zuidwest-Nederland. Door de komst van dit
centrum krijgt de dialysepatiënt een com-
pleter zorgaanbod dicht bij huis.
Het centrum, straks het grootste van Zuid-
west-Nederland, wordt een gezamenlijk ini-
tiatief van de Oosterscheldeziekenhuizen in
Goes, het Lievensberg ziekenhuis in Bergen
op Zoom en de betrokken specialisten. De
ambitie is om alle vormen van nierfunctiever-
vangende therapie op beide locaties te kunnen
aanbieden. In het ziekenhuis in Bergen op
Zoom kunnen straks dagelijks dialysepatiën-
ten terecht voor het spoelen van hun bloed.
Een patiënt ligt daarvoor soms meerdere keren
per week enkele uren aan een dialyseapparaat.
Door de opening van een dialyseafdeling in
het Lievensberg hoeft een patiënt niet meer
naar Goes of Roosendaal en wordt deze zorg-
functie nu ook in het eigen thuisziekenhuis
aangeboden. De overeenkomst vormt de basis
van de plannen voor het ontwikkelen van een
dialyseafdeling in het Lievensberg ziekenhuis.
De betrokken partijen zijn van mening dat dit
het beste kan plaatsvinden binnen een samen-
werkingsverband. Het Oosterscheldezieken-
huis in Goes biedt ondersteuning bij de opzet
en ontwikkeling van deze afdeling. Nog dit
jaar wordt gestart met de operationele voor-
bereiding van de dialyseafdeling in Bergen op
Zoom. Over ongeveer een jaar kan de afdeling
van start gaan met zes stoelen, een separate
kamer met apparatuur voor hoogcomplexe
zorg en een reserve dialyseplaats.
Handtekening voor komst Dialysecentrum
V.l.n.r. H. Simons, voorzitter van de Raad van Bestuur Stichting Oosterscheldeziekenhuizen, H. Ensing, Raad
van Bestuur Lievensberg ziekenhuis, E. van Gurp, internist-nefrologe, namens maatschap internisten/longartsen
Lievensberg ziekenhuis, P. Leurs, internist-nefroloog, namens maatschap internisten Oosterscheldeziekenhuis
Goes, T. Ruikes, Raad van bestuur Lievensberg ziekenhuis.
VieCuri Medisch Centrum voor Noord-Limburg
in Venlo heeft een Centrum voor Diagnostiek.
Het voordeel van dit centrum is de combinatie
van de diverse diagnostische onderzoeken.
Patiënten hoeven niet meer op verschillende
plekken in het ziekenhuis te zijn, maar kunnen
op één plek, dichtbij de hoofdingang terecht
om bloed te laten prikken, een eenvoudige
röntgenfoto te laten maken of voor een intern
functieonderzoek, zoals het laten maken van
een hartfilmpje of tensiemeting.
Het is een klantgerichte voorziening en een
handreiking naar de verwijzers uit de eerste
lijn. Op 10 oktober vond in feestelijke sfeer
de officiële opening plaats. Het idee voor het
Centrum voor Diagnostiek werd in april 2004
gelanceerd, mede op wens van de huisartsen,
voor de door hen verwezen patiënten. Door
de combinatie van onderzoeken dichtbij de
hoofdingang onder te brengen in één centrum
wordt het de patiënt gemakkelijker gemaakt.
Om dit te realiseren is het hele priklaborato-
rium verplaatst. Verder is een gang van het
centrum voor diagnostiek ingericht voor func-
tie-onderzoeken en is er een andere gang met
onderzoekskamers voor de afdeling Radiolo-
gie.
Leiden en Amersfoort
Ook het Diaconessenhuis Leiden is gestart
met een Diagnostisch Centrum. Dat gebeurde
op 3 november. Het centrum bundelt de onder-
zoeken die huisartsen voor hun patiënten kun-
nen aanvragen, zonder dat patiënten direct een
afspraak bij een specialist hoeven te maken.
Op dezelfde datum (maandag 3 november)
opende het Meander Medisch Centrum in
Amersfoort officieel de deuren van een Diag-
nostisch Centrum.
Centrum voor Diagnostiek feestelijk geopend
patiënten. Met degenen die niet chirurgisch
geholpen konden worden, gebeurde niets. Aan
hun ziekte was niks te doen. Ik richtte een
werkgroep oncologie op, volgde cursussen
en deed twee jaar onderzoek aan het National
Cancer Institute in Amerika. Oncologie was in
die tijd niet zo’n hot item als nu. Er bestond
geen oncologische opleiding in Nederland.
Geen enkel academisch ziekenhuis had een
hoogleraar oncologie met een eigen afdeling.”
In 1979 werd Pinedo benoemd tot hoogleraar
geneeskundige oncologie en af delingshoofd
aan VU medisch centrum. Hij had tevens de
leiding van het farmacologisch labo ratorium
van het Nederlands Kanker Instituut. Onder-
zoek en patiëntenzorg vindt Pinedo een
‘prachtige combinatie’. Als onderzoeker
publiceerde Pinedo meer dan 600 artikelen in
internationale vakliteratuur. Hij was grond-
legger van het VUmc Cancer Center Amster-
dam waar onderzoek naar kanker plaatsvindt.
Koninklijke onderscheiding
Prof. dr. Bob Pinedo ontving ter gelegenheid
van zijn afscheid de Koninklijke onderschei-
ding Commandeur in de Orde van Oranje
Nassau uit handen van de Gouverneur van de
Nederlandse Antillen, mr Frits Goedgedrag.
Eerder ontving prof. Pinedo onder andere de
prestigieuze Dr. Josef Steiner Award, de Spi-
noza Award, de IJ-prijs en andere erkennin-
gen. De Steiner Award wordt ook wel de ‘No-
belprijs voor oncologie’ genoemd, de tweede
de ‘Nederlandse Nobelprijs voor de weten-
schap’. De Antilliaanse hoogleraar kondigde
bij zijn afscheid aan dat hij actief zal blijven.
Hij verhuist binnenkort naar Curaçao om daar
een oncologische kliniek op te richten. Ook
blijft hij nauwe contacten onderhouden met
het VU medisch centrum.
Ook het Meander Medisch Centrum opende een Diagnostisch Centrum.
22
Advertentie
Nummer 19
12 november 2008
Bezoek onze website
of bel voor meer
informatie:
Bodyl i ne Cl i ni c
Kattegat 6d
3446 CL Woerden
tel: 0348-409199
info@finessebodylineclinic.nl
www.finessebodylineclinic.nl
De behandeling is pijnloos
NIEUW
U
N
I
E
K


I
N

D
E

R
E
G
I
O

Eindelijk een goed figuur. . .
Mooi zonder snijden
De BodyWave
• sporten
• spierversteviging
• vetverbranding
• lymfedrainage
• bruinen
• in 10 minuten
• zonder operatie
• zonder herstelperiode
• zonder littekens
• zonder narcose
• zonder pijn
• zichtbaar resultaat
• met UltraShape
Voor Na 2 behandelingen
Voor Na 3 behandelingen
De sportgeneeskunde in het Diaconessenhuis
Leiden heeft het certificaat van de SCAS ont-
vangen, het kwaliteitsinstituut voor de sport-
geneeskunde.
Per 1 april 2008 werkt Maarten Verschure als
sportarts in het Diaconessenhuis. Met de cer-
tificering voldoet de sportgeneeskunde aan de
kwaliteitseisen van de Stichting Certificering
Actoren in de sportgezondheidszorg (SCAS)
op het gebied van organisatie, apparatuur en
werkprocessen. Een sportarts weet veel van het
steun- en bewegingsapparaat en kan denken
vanuit de belangen van de sporter. Amateur of
professioneel, iedereen kan terecht voor een
(blessure)consult of sportkeuring. Verschure:
“Ik krijg patiënten via de huisarts, maar ook
rechtstreeks. Zo nodig verwijs ik door naar de
orthopeed of andere specialist. Door het op-
bouwen van een netwerk met fysiotherapeu-
ten, sportpsychologen en een sportdiëtist kun-
nen ook sporters met overgewicht en mensen
met chronische blessures terecht.” Verschure
is als teamarts verbonden aan basketballclub
ZZ Leiden en diverse andere sportclubs in de
regio.
23 Patiëntenzorg
Nummer 19
12 november 2008
Als een antidepressivum niet aanslaat, heeft
het geen zin om de dosis te verhogen. Veel
artsen kiezen echter wel voor deze benade-
ring als een middel na zes weken nog geen
effect heeft. Het achterwege laten van deze
ver hoging kan de Nederlandse gezondheids-
zorg tot wel 25 miljoen euro per jaar bespa-
ren, stelt Eric Ruhé, psychiater bij de af deling
Stemmingsstoornissen van het AMC. Op
5 november promoveerde hij op een onder-
zoek waaruit blijkt dat depressie niet beter
behandeld wordt na een dosisverhoging van
de veelgebruikte SSRI’s. Bovendien laten her-
senscans zien dat de aanwezigheid van het
medicijn in de hersenen niet is toegenomen.
Voor zijn onderzoek onderzocht de psychiater
depressieve patiënten die onvoldoende waren
opgeknapt nadat ze zes weken lang het anti-
depressivum paroxetine hadden geslikt. Een
deel van de patiënten kreeg een hogere dosis
van het medicijn voorgeschreven, een ander
deel verkeerde alleen in de veronderstelling
dat de dosis verhoogd was (en kreeg een place-
boverhoging). Paroxetine is een SSRI, een
selective serotonin reuptake inhibitor. Deze
klasse van geneesmiddelen verhoogt de aan-
wezigheid van de neurotransmitter serotonine
in de hersenen. Dit doen zij door te binden aan
receptoren op hersencellen die vrijgekomen
serotonine weer opnemen. Op de MRI- en
SPECT-scans die Ruhé maakte, is te zien dat
er geen extra receptoren geblokkeerd worden
door paroxetine, ondanks de dosisverhoging.
Het is voor het eerst dat dit op deze manier
zichtbaar is gemaakt. Ook was er geen ver-
schil in afname van de depressieve klachten
tussen de patiënten met een echte dosisver-
hoging of een nep-verhoging. Zijn bevindin-
gen zijn volgens de onderzoeker reden om de
richtlijn voor SSRI-gebruik die psychiaters
hanteren aan te scherpen. Daarin staat nu dat
er geen wetenschappelijke onderbouwing is
voor een dosisverhoging. Beter zou zijn om
hogere doses SSRI’s zelfs af te raden. “Dosis-
verhoging leidt tot sterkere bijwerkingen.
Daarnaast is er de aanslag op de kosten van de
gezondheidszorg”, aldus Ruhé in het novem-
bernummer van AMC Magazine, dat begin
deze maand verscheen.
Meer antidepressivum
zinloos bij depressie
Een aantal patiënten met taaislijmziekte (Cys-
tic Fibrosis) reageert allergisch op schimmels,
met als gevolg ernstige benauwdheid en hoes-
ten bovenop de ademhalingsproblemen die
zij al hebben. Het CF-Centrum Utrecht, onder-
deel van het Wilhelmina Kinderziekenhuis van
het UMC Utrecht, gaat deze groep patiënten
behandelen met de antistof omalizumab.
Het centrum voerde al een experimentele
behandeling met deze antistof uit bij een
patiënt met taaislijmziekte. De longfunctie
verbeterde sterk en behandeling met predni-
son werd overbodig. Door deze veelbelovende
resultaten start er nu een internationale studie
waar patiënten uit diverse Europese landen
aan deelnemen. Taaislijmziekte of Cystic
Fibrosis is de meest voorkomende erfelijke
ziekte in Nederland. Er is sprake van een af-
wijking in de genen. Hierdoor wordt in ver-
schillende organen van het lichaam slijm af-
gescheiden dat dik en taai is. Dit hoopt zich op
en geeft ernstige problemen in de luchtwegen
en spijsverteringsorganen. Genezing van CF
is nog niet mogelijk. Naar schatting hebben
ongeveer 1.200 mensen in Nederland CF. Per
jaar worden ongeveer veertig kinderen met
CF geboren. De gemiddelde levensverwach-
ting van CF-patiënten is de afgelopen jaren
sterk verbeterd door nieuwe inzichten in de
behandeling. Tien jaar geleden werden kin-
deren met taaislijmziekte gemiddeld achttien
jaar oud, nu ruim veertig jaar. Voor baby’s
die op dit moment met CF worden geboren,
neemt de gemiddelde levensverwachting nog
steeds toe.
CF-Centrum Utrecht behandelt aantal kinderen
met taaislijmziekte met nieuw geneesmiddel
Bijzondere ervaringsverhalen van mensen met
ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
‘Bijzondere ervaringsverhalen, ziekte van
Crohn & colitis ulcerosa’ is de titel van het
nieuwe boek van Ingeborg Kuys. Het werd
donderdag 6 november gepresenteerd in het
Medisch Spectrum Twente in Enschede. Inge-
borg, die debuteerde met haar autobiografie
‘Vreemde kronkels’ die gaat over de chroni-
sche darmziekte colitis ulcerosa, interviewde
hiervoor acht Nederlandse en vier Vlaamse
patiënten met de ziekte van Crohn en coli-
tis ulcerosa, en de moeder van een heel jong
patiëntje.
Eén van de geïnterviewden is tv-presen tatrice
Nance Coolen, die, na het lezen van het eer-
ste boek van Ingeborg, spontaan haar mede-
werking verleende. Zij vertelt uitgebreid
over hoe zij als Bekende Nederlander omgaat
met de ziekte van Crohn. Maxime Groene-
wegen laat zien over hoeveel wilskracht en
discipline zij beschikte tijdens het trainen als
profwielrenster, ondanks haar ernstige ziekte-
beeld van dat moment. Zij fietste dit jaar voor
het AA-team en werd begeleid door wereld-
kampioene Leontien van Moorsel. Inmiddels
traint zij voor een plaatsje op de Olympi-
sche Spelen 2012. Klaas Dokter (Stichting
C-Mex) vertelt over zijn bergexpeditie met
tien andere patiënten naar de Aconcagua in
Zuid-Amerika en Sandra Kort levert met haar
verhaal hét bewijs dat zij – als één van de eer-
ste vrouwen in Nederland en tot onwetend-
heid van nog veel maag-darm-leverartsen
- ‘enge’ medicijnen kon gebruiken tijdens de
zwangerschap en dat dat niet per se hoeft te
leiden tot afwijkingen of vroeggeboortes. De
maag-darm-leverartsen prof. dr. Chris Mulder
(VU medisch centrum Amsterdam) en prof.
dr. Severine Vermeire (UZ Gasthuisberg
Leuven) leveren een persoonlijke bijdrage
met een verhaal over hun ervaringen als arts.
Daarnaast komen een gastro-enterologisch
chirurg, een gespecialiseerd verpleegkundige
en een stomaverpleegkundige aan het woord.
N.a.v. ‘Bijzondere ervaringsverhalen, ziekte van
Crohn & colitis ulcerosa’, door Ingeborg Kuys, Uit-
gever: Stichting Vreemde Kronkels, Enschede, 208
pagina’s, prijs: 21,95 euro.
Moderne en luxe afgewerkte nieuw-
bouw woning uit 2005. Gelegen in
de populaire en kindvriendelijke
nieuwbouw wijk “de Volgerlanden”.
Fraaie ligging met een weids en
vrij uitzicht over waterplas en
speelplaats. Door de uitbouw aan
de a’gevel is er een riante living
ontstaan van maar liefst 47m
2
v.v.
een anthraciet grijze plavuizen-
vloer. Fraaie luxe Italiaanse keuken
met apparaturenwand. 3 slaap-
kamers en moderne badkamer.
10 meter diepe aangelegde achter-
tuin met veel privacy. Woning v.v.
kunststof kozijnen en politiekeur-
merk. Goede parkeergelegenheid.
Vraagprijs € 299.500 K.K.
H.I.Ambacht, Bolster 8
Estate makelaar • 0900 - 123 10 00
www.123estate.nl
Lancering zorgportal voor de Gelderse Vallei
Het Medisch Coördinerend Diagnostisch Cen-
trum (MCDC) Gelderse Vallei heeft op 30 okto-
ber de website Zorgvallei.nl gelanceerd. Op
deze website is alles te vinden op het gebied
van zorg in de regio Gelderse Vallei. De lan-
cering maakte onderdeel uit van een sympo-
sium met als thema: De kiezende patiënt.
Ondanks allerlei (landelijke) initiatieven
bestaat er geen totaaloverzicht van alle zorg-
aanbieders binnen deze regio. Op Zorgvallei.
nl is alle informatie op één centrale plaats vrij
toegankelijk. Dit helpt de patiënt snel een
zorgverlener te vinden én te kiezen. Daarnaast
hoopt het Medisch Coördinerend Diagnos-
tisch Centrum met Zorgvallei.nl een bijdrage
te kunnen leveren aan de onderlinge commu-
nicatie tussen zorgverleners in de regio. In de
nabije toekomst zal de website steeds verder
worden uitgebreid met bijvoorbeeld aan-
vullende (keuze)informatie en digitale aan-
vraagmogelijkheden voor specifieke zorg en
hulpmiddelen. Kijk voor meer informatie op
www.zorgvallei.nl
Sportgeneeskunde
Diaconessenhuis
Het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG) in
Amsterdam is op 7 november gestart met een
nieuw verpleegkundig spreekuur voor ouders
van pasgeborenen die minimaal twee weken
in het OLVG verbleven.
Het OLVG verwacht met deze extra service
de onzekerheid van ouders in de eerste perio-
de thuis weg te nemen. Bovendien krijgt het
ziekenhuis hierdoor meer inzicht in de vragen
die bij ouders leven zodra hun kind thuis is.
Op die manier kunnen andere ouders dan nog
beter worden voorbereid op de periode na het
ziekenhuis. De neonatologieverpleegkundi-
gen nemen vijf tot zeven dagen na ontslag zelf
contact op met de ouders om te horen hoe het
gaat.
Extra nazorg voor ouders pasgeborenen
Voor zijn onderzoek onderzocht de psychiater depres-
sieve patiënten die onvoldoende waren opgeknapt na-
dat ze zes weken lang het antidepressivum paroxetine
hadden geslikt.
24
Advertentie
Nummer 19
12 november 2008
Kijk voor meer informatie op www.INHolland.nl/evc
Verder
komen in
je carrière?
Leo jouw werkervarino vast in een Ervarinoscertifcaat (EVC).
íÑHolland biedt opleidinostrajecten voor Manaoement in de Zoro.
(SBUJTFOUSFF
U lunl zelIs uw sloIIen aanlouden. Dil icsvuposiuu vindl
nauelijl online plaals. Speciaal vooi icuedeweileis
die een liuisende agenda lellen, uaai die ool giaag een
lijlje neuen op onze inlensive caie. 1ol ziens lij u lluis.
.KABOTBOMBKL>
· De ideale gioolle van een inlensive caie
·
Koile couuunicalielijnen op een ic van levenslelang
· Weilen in een loplienzielenluis
HeI enige ic-symposium
waar u voor Ihuis blijII
%BUVN wanneer u wilI
5JKE waI u uiIkomI
1MBBUT achIer uw compuIer
-PDBUJF www.inIens01.nl

Getoonde modellen kunnen afwijken van standaarduitvoeringen. Verkoopprijzen zijn, tenzij anders vermeld, incl. BTW/BPM, excl. metalliclak, kosten rijklaar maken, leges
en verwijderingsbijdrage. Gemiddelde brandstofverbruik varieert van 4,9l/100 km – 1l op 20 km tot 8,6l/100 km – 1l op 11,6 km. Gemiddelde CO2-uitstoot van 128 g/km tot
206 g/km. Wijzigingen en drukfouten voorbehouden. * Vraag naar de voorwaarden. Kijk voor meer informatie op www.kia.nl
SPECIAAL VOOR U INGEKOCHT!
KIA RIO
v.a. € 11.495,-
KIA CARENS
v.a. € 19.995,-
VoordeIen op een rIj: º UIt voorraad Ieverbaar, dus dIrect rIjden º AantrekkeIIjke kortIngen º NIeuwe auto's, dus 0 km gereden
KIA CEE’D SW
v.a. € 17.695,-
*
*
2 STUKS
KORTING: € 1000 ,-
2 STUKS
KORTING: € 1000 ,-
3 STUKS
KORTING: € 1000 ,-
º VAN MANNEKES AUTO’S V.O.F., Onderweg 8, Waddinxveen,
0182-636008, www.kia-waddinxveen.nl º
25 Patiëntenzorg
Nummer 19
12 november 2008
Berry Powel speelt in de skybox een partijtje tafelvoetbal.
ZGT Hengelo opent vernieuwde SEH
ZGT Hengelo opende op dinsdag 28 oktober
de deuren van de vernieuwde Spoedeisende
Hulp (SEH). De SEH is volledig gemoder-
niseerd en biedt een betere ontvangst en op-
vang voor patiënten. Er is ruim tien miljoen
euro geïnvesteerd, onder meer om in de toe-
komst mogelijk het dubbele aantal patiënten
op te kunnen vangen.
Bij alle vernieuwingen staat de veiligheid
van patiënten en medewerkers centraal. In
alle ruimten van de SEH zijn oproepsys-
temen geïnstalleerd. Medewerkers kunnen
in bijzondere gevallen de hulp van een col-
lega oproepen, patiënten kunnen in geval van
nood te allen tijden in contact komen met één
van de medewerkers. Ook de ingang van de
SEH is verbeterd. De ingang is opgesplitst
in een ambulancehal met verbeterde medi-
sche voorzieningen en een patiënteningang
met wachtkamers. Patiënten die aankomen
per ambulance, hoeven nu niet meer langs de
wachtkamers en kunnen rechtstreeks naar de
behandel kamers.
Met twee welgemikte schoten van Berry Powel
en Sepp De Roover is eind vorige maand de
skybox in het Groninger Martini Ziekenhuis in
gebruik genomen. De skybox is een cadeau
van FC Groningen, met belangrijke bijdragen
van de gemeente Groningen en de KNVB, aan
het nieuwe Martini Ziekenhuis.
Patiënten en hun bezoek kunnen in de skybox
van zeventig vierkante meter samen genieten
van sportbeelden in een sfeer die positief, spor-
tief en ontspannend is en afleiding biedt van
de ziekenhuisopname. Voetbalwedstrijden van
FC Groningen - en andere sportwedstrijden -
zijn in de skybox live op een groot scherm te
bekijken. De ruimte, ingericht met dertig stoe-
len, een bank, drie grote beeldschermen, een
voetbalspel en een leestafel, leent zich ook als
forum voor bijvoorbeeld bijeenkomsten over
sport en gezondheid.
‘Trots van het Noorden’
Bij de opening leverden Jack Thiadens, voor-
zitter raad van bestuur Martini Ziekenhuis,
Hans Nijland, algemeen directeur FC Gronin-
gen, en Ron Jans, hoofdtrainer FC Groningen,
een bijdrage. Thiadens wees op de relatie tus-
sen sport en gezondheid. “Geen enkel zieken-
huis heeft een skybox, we zijn zeer ingenomen
met dit cadeau van de FC, de Trots van het
Noorden. We willen hier het healing environ-
ment concept uitwerken waarbij we niet al-
leen goede medische zorg verlenen maar ook
oog hebben voor ontspanning en ontmoeting
voor de patiënt. We verwachten een enorme
belangstelling en ik denk dat het een begrip in
het Noorden gaat worden.”
Uniek project
Algemeen directeur Hans Nijland benadrukte
het bijzondere aspect van deze skybox en de
positie die FC Groningen in de stad en regio
inneemt. “Het is een uniek project en de eer-
ste skybox in een ziekenhuis in Nederland.
Wij zijn heel blij dat we hieraan een bijdrage
hebben kunnen leveren. Het is belangrijk dat
FC Groningen als club haar maatschappelijke
gezicht laat zien. Het draait in de wereld niet
alleen maar om voetballen. Sport heeft ech-
ter wel een heel belangrijke maatschappelijke
functie. Het bekijken van sportwedstrijden in
deze skybox draagt daaraan bij.” Volgens Ron
Jans is een trainer te vergelijken met een dok-
ter. “We doen eigenlijk allebei hetzelfde. Je
kunt mij dokter Ron noemen, want ik maak
ook mensen beter. Je gebruikt daarbij tech-
niek, zowel in een ziekenhuis als bij sport
maar uiteindelijk doet iedereen het zelf.”
Het Rijnland Ziekenhuis locatie Leiderdorp is
op 1 november gestart met een continentie-
spreekuur. Dit spreekuur is ingericht op vrou-
wen met ongewild urineverlies.
In Nederland heeft twintig tot dertig procent
van de bevolking last van ongewild urinever-
lies (incontinentie) en een overactieve blaas.
Het gaat hier voornamelijk om vrouwen vanaf
achttien jaar. Een deel van deze vrouwen durft
er niet of nauwelijks over te praten. Boven-
dien durven zij uit angst voor urineverlies niet
meer op visite of bijvoorbeeld naar de sport-
school. Met het aanpakken van het incontinen-
tieprobleem bij een vrouw, kan ervoor wor-
den gezorgd dat zij uit dit sociaal isolement
komen. Bovendien draagt dit continentie-
spreekuur er aan bij dat de taboesfeer rondom
incontinentie wordt doorbroken. Ongewild
urineverlies bij vrouwen is een probleem dat
vaak op urologisch en gynaecologisch gebied
ligt. Dat is de reden dat in dit spreekuur zowel
een gynaecoloog als een uroloog aanwezig
is. Hierdoor krijgt iedere patiënte de beno-
digde persoonlijke aandacht. Er zijn vele oor-
zaken van ongewild urineverlies. Te denken
valt aan zwangerschap, overgewicht, bekken-
bodemstoornissen, neurologische stoornissen,
stoornis van de blaasspier en ook de leeftijd
kan meespelen. In zeventig procent van de
gevallen is de aandoening goed te behande-
len, waardoor klachten verminderen of zelfs
verdwijnen.
Rijnland Ziekenhuis start continentiespreekuur
Dermatoloog J. Schroijen (links.) en gynaecoloog M.J. Noordam, van het Lievensberg ziekenhuis.
Zonder veel ophef startte in september in het
Lievensberg ziekenhuis in Bergen op Zoom
het eerste spreekuur van de vulvapoli. Derma-
toloog J. Schroijen en gynaecoloog M.J. Noor-
dam waren de eerste ochtend direct ‘volge-
boekt’.
“De poli is ontstaan uit een duidelijke
behoefte”, constateert dr. Noordam. “Tot
voor kort behandelden we ieder afzonderlijk
vrouwen met klachten. Door samen te werken
kunnen we een meer adequate patiëntenzorg
bieden. De patiënt ziet ons beiden tijdens het
spreekuur en maakt voor een consult dus geen
twee, maar één afspraak.” Vulva is de medi-
sche naam voor de huid rondom de vagina:
de grote en kleine schaamlippen en de clito-
ris. Vrouwen blijven vaak lang met klachten
over bijvoorbeeld jeuk en branderigheid door-
lopen. Is de drempel naar de huisarts eenmaal
genomen, dan volgt een behandeling door
de huisarts of een doorverwijzing naar een
gynaecoloog of dermatoloog. De specifieke
kennis is daar echter niet altijd volledig. Voor
de patiënt kan dat een jarenlang getob bete-
kenen. Op een vulvapoli is de medische inte-
resse en deskundigheid over deze delen van
het vrouwenlichaam wel paraat. De vulvapoli
in het Lievensberg is niet de eerste in Neder-
land, wel één van de weinige. Het merendeel
van deze poli’s is in het westen en midden van
het land gevestigd. Inmiddels is op initiatief
van de Reinier de Graaf Groep de website
www.vulvapoli.nl gelanceerd. Deze site biedt
informatie plus een overzicht waar vulva poli’s
zijn te vinden.
Máxima Medisch Centrum
Ook het Máxima Medisch Centrum in Eind-
hoven is sinds kort gestart met een specia le
poli voor vrouwen met vulvaire klachten.
Tijdens het gecombineerde spreekuur wor-
den vrouwen tegelijkertijd door een gynae-
coloog en dermatoloog gezien. Mevrouw dr.
C. van Binsbergen (gynaecoloog/seksuoloog)
en mevrouw dr. M. Prins (dermatoloog) heb-
ben zich gespecialiseerd in problemen van de
vulva. Door hun ervaring en kennis te combi-
neren bieden zij optimale zorg voor de speci-
fieke klachten van de vulva.
Lievensberg ziekenhuis begint vulvapoli
FC Groningen opent
skybox Martini Ziekenhuis
Smileyvlag voor Delfzijl en Zaandam
Ook de afgelopen weken zijn er weer Smileyvlaggen uitgedeeld. De dagbehandeling van de kinder- en jongeren-
afdeling van het Zaans Medisch Centrum in Zaandam ontving een tweede Smiley. Sinds woensdagmiddag 5 no-
vember wappert er ook een Smileyvlag bij Delfzicht in Delfzijl (onderdeel van de Ommelander Ziekenhuis Groep).
Mevrouw B. Wijsen, directeur van Vereniging Kind en Ziekenhuis overhandigde die dag aan Paul van der Wijk,
lid Raad van Bestuur, de vlag, waarna twee patiëntjes de vlag in de mast hebben gehesen (zie foto). De locatie
Delfzicht krijgt deze vlag omdat zij onlangs de tweede Smiley binnenhaalde en wel voor de afdeling Dagbehande-
ling voor kinderen. In november 2007 kreeg Delfzicht al een Smiley voor de kinderafdeling.
Telefoon 0318-750300
Fax 0318-750301
E-mail info@reehorst.nl
Hotel en Congrescentrum De Reehorst
Bennekomseweg 24
6717 LM
EDE GLD
26
Zorgkalender
Nummer 19
12 november 2008
WIJZER
in de
ZORG
Congressen, seminars, cursussen
AGENDA
Concert- en congresgebouw
de Doelen
Antwoordnummer 1544
3000 WB Rotterdam
telefoon 010 2171700
Rapenburg 33
Postbus 16065
2301 GB Leiden
Tel: (071) 514 82 03
Jaarbeurs Utrecht
Jaarbeursplein 6
3521 AL Utrecht
Telefoon 030 - 295 59 11
www.jaarbeursutrecht.nl
DE GOUDSE SCHOUWBURG
in het Groene hart van Nederland
Dé ideale locatie voor o.a.
congressen, bedrijfsfeesten
en seminars
Makkelijk bereikbaar met openbaar
vervoer en meer dan 1000
parkeervoorzieningen binnen een
loopafstand van 5 minuten.
Voor meer informatie kijk op
www.goudseschouwburg.nl
of bel: 0182-513353
Tot ziens in
De Goudse Schouwburg!
w w w . b u r g e r h a l . n l
z
i c
h
d
e
m
ooi st e
feestl ocati e i n de regi o
o
n
d
e
r
h
et
S
tadhui s van Gouda bevi ndt
Stadsherberg
‘De Burgerhal’
Voor groepen vanaf
40 personen
‘Leefstijl, waar bemoei je je mee?’
• 14 november van 8.00 tot 17.00 uur, Olympisch Stadion, Amsterdam.
• Symposium georganiseerd door de Netherlands School of Public & Occupa-
tional Health (NSPOH).
• Centraal staan vragen als: Is vetzucht een collectief probleem, net als drugs-
gebruik, verkeersveiligheid of het broeikaseffect? Krijgen mensen voortaan
tijdens een functioneringsgesprek een health check en een fitnessprogramma
aangeboden? Over wiens verantwoordelijkheid heeft men het dan?
• Meer informatie over dit symposium is te verkrijgen via het Nicolaes Tulp
Instituut, telefoon (020) 566 85 85.
‘Werken als zelfstandig zorgverlener’
• 14 november, 13.00 tot 17.00 uur, Vuurscheschans 75 in Nieuwegein.
• Workshop bedoeld voor mensen in de verpleging en verzorging, speciaal voor
zelfstandige zorgverleners, georganiseerd door Thuisverpleegkundige.nl
• Kosten: veertig euro.
• Meer informatie is te vinden op www.thuisverpleegkundige.nl, contactpersoon
Annelies Blekman.
‘Zwangerschap en infecties’
• 20 november, 9.00 tot 16.30 uur, Congrescentrum De Reehorst in Ede.
• Symposium bedoeld voor verloskundigen, huisartsen, verpleegkundigen O&G,
ziekenhuishygiënisten, analisten. Andere belangstellenden zijn ook welkom.
• Kosten: 149 euro.
• Meer informatie is te vinden op www.scem.nl, contactpersoon is Judith Desel-
Willems.
‘Oncologiedagen voor verpleegkundigen’
• 20 november 10.00 uur tot 21november 18.00 uur, Jaarbeurs in Utrecht.
• Congres bedoeld voor verpleegkundigen, studenten verpleegkunde, docenten,
onderzoekers, beleidsmakers en staffunctionarissen en leidinggevenden.
• Kosten: een dag 170 euro, twee dagen 260 euro.
• Meer informatie is te vinden op www.elseviergezondheidszorg.nl,
contactpersoon Chantal Dijkhuizen.
‘Eenduidig en helder ontslagrecept redt mensenlevens!’
• 27 november van 9.30 tot 16.30 uur, AMC Amsterdam, Collegezaal 5.
• Symposium over de veilige overdracht van medicatiegegevens.
• Meer inlichtingen via M. den Boer, telefoon (020) 566 22 11,
of e-mail m.deboer@amc.nl
4YPESERVICE+RUGER
Het bureau voor uw medische
secretariëIe ondersteuning
Mevr. D. Kruger
Schenkkade z¶n
z¶n¶ AW Den Haag
o)o-zzoz86o
info©typeservice.n|
www.typeservice.n|
keferenties van ziekenhuizen aanwezig
voor o.a. 'medisch' typewerk of
(tijdeIijk) een medisch secretaresse op Iocatie
Congres
Lef en Liefde in de zorg: inspireren
en presteren in de praktijk
Vrijdag 3 oktober 2008
9.00-17.00 uur in De Doelen
te Rotterdam
www.zorgpodium.com
“TEAMBUILDING”
Bestaande uit:
›› 4 golfessen
›› 1 baanles
›› 3 maanden vrij gebruik
van oefenfaciliteiten
›› 1 golfclub en 1 putter
›› 1 ballenkaart
nu voor slechts
137.
50
Bel voor informatie:
(0182) 58 39 33
e-mail:
info@golfbaan-ijsselweide.nl
www.golfbaan-ijsselweide.nl
LEER NU GOLFEN IN GOUDA MET EEN PROEFABONNEMENT
Win kaarten voor Margriet Winter Fair
27
Vrije tijd
Nummer 19
12 november 2008
Concert Nederlands
Kamerkoor in Gouda
Het Nederlands Kamerkoor neemt belangstel-
lenden op dinsdagavond 25 november tijdens
een concert in de Goudse Sint-Janskerk mee
naar het hof van de Franse koning François
I (1494-1547). Het concert begint om 20.00
uur.
Tijdens het bewind van Francois I waaieren de
ideeën van de Italiaanse renaissance uit over
Frankrijk, en de vorst draagt gretig bij aan
hun verspreiding. Hij bouwt kastelen langs
de Loire (onder meer het wereldberoemde
jachtslot Chambord) en nodigt kunstenaars
als Leonardo da Vinci en de edelsmid Benve-
nuto Cellini uit om zijn paleizen te verfraaien.
Voor de vertrekken van de koning verzamelen
zijn ambassadeurs kunstwerken van Italiaanse
meesters als Michelangelo en Titiaan, die later
de basis zullen vormen van de collectie van
het Louvre. Maar ook op muzikaal gebied is
zijn hof gastvrij. Zijn kring omvat de compo-
nisten Arcadelt, Janequin, Sandrin en De Ser-
misy, om een paar van de bekendste te noe-
men. Zelf schrijft François gedichten; op zijn
‘Doulce memoire’ componeert Sandrin een
van de beroemdste chansons van de renaissan-
ce. Onder leiding van oudemuziek- specialist
en dirigent Paul Van Nevel brengt het Neder-
lands Kamerkoor de rijke cultuur van de Fran-
se renaissance weer tot leven in een geheel
a cappella concertprogramma dat bestaat uit
delicaat gevlochten liefdesliederen en in-
getogen religieuze muziek. Paul Van Nevel
kreeg bekendheid als stichter en leider van
het Huelgas Ensemble. Hij is gespecialiseerd
in de polyfone muziek van de middeleeuwen
en de renaissance die hij bestudeert vanuit de
originele bronnen en hun notatie. Van Nevel
probeert in zijn interpretaties zoveel mogelijk
de tijdsgeest waarin het werk geschreven is te
betrekken (literatuur, oude uitspraak, tempo,
voordrachtsattitudes). Door zijn samenwer-
king met Sony Classical verwierf Van Nevel
wereldfaam op het gebied van de interpretatie
van de polyfone muziek. Sinds augustus 2005
is Paul Van Nevel ere-gastdirigent bij het
Neder lands Kamerkoor. Dit concert is verder
nog te horen op 26 november (Concert gebouw
Amsterdam), 28 november (Pieterskerk
Utrecht), 29 november (Nieuwe Kerk Den
Haag), 30 november (De Philharmonie Haar-
lem), 1 december (Musis Sacrum Arnhem),
3 december (Grote of Jacobijnerkerk Leeu-
warden), 4 december (St. Jozefkathedraal
Groningen) en op 6 december (Nederlands
Hervormde Kerk Coevorden). Reserveren
kan via het Nederlands Kamerkoor, telefoon
(020) 578 79 78. Kijk voor meer informatie op
www.nederlandskamerkoor.nl.
VUmc gebouwenloop
groot succes
Een recordaantal van meer dan 450 hard-
lopers legde op 25 oktober het parcours van
de vierde VUmc gebouwenloop af. Ze konden
naar keuze vijf of tien kilometer afleggen, dat
hen door, langs en onder de verschillende
gebouwen van VU medisch centrum voerde.
Vijftig enthousiaste kinderen renden de
kinder loop van 1,2 kilometer. Het polikliniek-
gebouw, zorgafdelingen, de hortus botanicus,
de parkeergarage, de medische faculteit en de
loopbrug tussen poli- en kliniekgebouw waren
in de route opgenomen. Door de verschil-
lende trappen, de soms krappe bochten, de
temperatuursverschillen en de verschillende
ondergronden vormde het parcours een ware
uitdaging voor de avontuurlijke loper. Langs
de route werden de lopers aangemoedigd
door medewerkers van VU medisch centrum
en door patiënten. Ondanks het bijzondere
parcours, mochten de finishtijden er zijn; de
snelste dame op de 5 km passeerde de streep
in 21.44 min, de winnaar bij de heren deed er
19.21 min over. Op de tien kilometer finishte
de eerste heer in 39.37 min en zette de win-
nende dame een tijd neer van 43.57 min. Eén
euro van het inschrijfgeld van iedere deelne-
mer komt ten goede aan het VUmc Alzhei-
mercentrum en velen hebben meer gegeven.
In 2009 wordt de vijfde VUmc gebouwenloop
georganiseerd en daarmee het eerste lustrum
van dit evenement. Meer informatie is te vin-
den op www.VUmc.nl/gebouwenloop.
3
9
5
6
1
1
9
6
1
5
3
6
8
8 1
2
7
2
5
6
1 8
7
4
5
4
1
8
Het Nederlands Kamerkoor brengt de Franse renaissance tot leven.
26 T/M 30 NOVEMBER
dagelijks 11 - 22 • zondag 10 - 18 uur
KASTEELLAAN 1, 3455 RR HAARZUILENS
KASTEEL DE HAAR
T: 0251 - 20 90 60 • WWW.COUNTRYCHRISTMASFAIR.NL
Ruim 200 verwarmde stands, veel extra
topics en een échte ijsbaan(300m²).
COUNTRY & CHRISTMAS FAIR 2008
On Ice
11
DE
EDITIE
Tien winnaars prijsvraag Christmas Fair
Kleurrijke portretten in Nij Smellinghe
In Ziekenhuis Nij Smellinghe in Drachten zijn tot en met 3 januari foto’s te zien van Anneke Hoekstra-de Vries uit
Joure. Tijdens een reis naar India, een smeltkroes van geuren en kleuren, heeft ze kennis gemaakt met verschil-
lende kleurrijke mensen. Anneke begroet de mensen met respect, maakt een belangstellend praatje, soms in de
Friese taal en vraagt na een poosje of ze een foto mag maken. Dit heeft een mooie serie portretten opgeleverd.
Meer werk van haar is te vinden op www.annekehoekstra.nl.
Tijdens de achtste Margriet Winter Fair (die
wordt gehouden van 14 tot en met 20 novem-
ber) kunnen de bezoekers inspiratie opdoen
tijdens een van de vele workshops, lezingen
en demonstraties.
Verder kan men genieten van de optredens van
Bastiaan Ragas, Nick&Simon, Ramses Shaf-
fy, Nikki, Maud, Do, Alderliefste. Natuurlijk
kan men ook weer volop shoppen tijdens deze
Margriet Winterfair die meer dan driehonderd
winkeltjes rijk is. De beurs is dagelijks ge-
opend van 10.00 toto 18.00 uur. De eerste tien
lezers van de Ziekenhuiskrant die door mid-
del van een mailtje aan redactie@ziekenhuis-
krant.nl laten weten naar deze Margriet Winter
Fair te willen, krijgen een gratis toegangskaart
thuisgestuurd. Wie geen kaarten wint, kan wel
kaartjes bestellen via www.margrietwinter-
fair.nl. Hier is ook het volledige programma
te vinden.
Mevrouw T. van Dongen
De Heer T. van Holten
Mevrouw M. Rijken
Wijtske ten Velden
Mevrouw H. Scheerens
Mevrouw I. Russcher
Mevrouw J. Prevosth
Mevrouw J. Heij
Mevrouw A. van Vliet
Mevrouw C. Leemburg
28
Nummer 19
12 november 2008
Sommige mensen
hebben meer met mensen
dan met sparen.
Dus dat regelen wij voor ze.
Als jij je de hele dag inzet voor anderen, vergeet je nog wel eens aan jezelf te denken. Daarom
komt PGGM nu met een heel aantrekkelijke spaarrekening voor iedereen die werkt in zorg en
welzijn. Zonder lastige voorwaarden maar met een hoge rente van 4,1%! En PGGM biedt je nog
veel meer fnanciële zekerheid. Kijk op www.pggm.nl. PGGM Weet wat je waard bent.
www.pggm.nl