Professional Documents
Culture Documents
SoliloquiodelConquistador
Rio de Janeiro
Lisboa
BRL2325.02
VoosaEuropaapartirde
2,326.87BRL
Reserve j
1d 10h 22m 16s
Rio de Janeiro
Madrid
Domingo01demarzodel2015.Actualizadoalas11h22(Gmt4)
MicuentaRegstrate
Buscarenlostiempos.com
Inicio
Msica
Artesplsticas
Cine
Libros
Varios
Entrevistas
Estadsticas
Leyendas
Noticias
Danza
IraLosTiempos
Ed.ImpresaNavegandolasviolentasydifcilesaguasdeestarealidadlatinoamericana,aparecelafigurade
CarlosD.MesaGisbert,consunovelaSoliloquiodelConquistador.Enellaintentacomprenderalos
conquistadores,enparticularaHernnCorts
SoliloquiodelConquistador
PorRedaccinCulturaLosTiempos28/02/2015
http://www.lostiempos.com/lecturas/varios/varios/20150228/%E2%80%9Csoliloquiodelconquistador%E2%80%9D_292836_646058.html
1/9
01/03/2015
SoliloquiodelConquistador
Megusta
Twittear
SoliloquiodelConquistadorArchivo
PeriodistaInvitado
RalBringasNostti(*)
AbordarlasfigurasdelosconquistadoresespaolesenAmricaLatinaesunadelasproezasmscomplejasque
enfrentatodointeresadoenelpasado.DeCaliforniaaTierradelFuego,hansidovilipendiados,odiadosy
maldecidos,tantoporelpblicoengeneralcomopornumerososespecialistas.Laaversinquegenerannoes
fortuita.Afindecuentas,comoresultadodesusproezas,lasnacionesindgenasamericanascayeronenlas
garrasdelimperioespaolyfueronintegradasaunnacienteprocesodeglobalizacin,cuyasemillaseplanten
1492.Todointentodeunlatinoamericanoporretratarlaconquistaadquiere,porlotanto,complejsimas
http://www.lostiempos.com/lecturas/varios/varios/20150228/%E2%80%9Csoliloquiodelconquistador%E2%80%9D_292836_646058.html
2/9
01/03/2015
SoliloquiodelConquistador
particularidades.
Elhistoriadorlatinoamericanoqueseaproximaalosconquistadoresesvctimadesuposicinenlacomplicada
telaraaquelahistoriatejienlaregin.Ellugarquedichocronistadelpasadoguardaenlasociedad,enel
sistemapolticooenelsistemadesignificadosculturalespuedecondenarsuobraalahoguera.Porejemplo,un
hombreblanco,econmicamentepudienteydederechaqueexaltelafiguradeFranciscoPizarroseganarel
odiocolectivo.Porsupuestoqueseraentendibledichoodio,yaquesuposicinprivilegiadaenlasociedades
productodelprocesocentenariodeconquista.Enelextremoopuesto,unindgenarevolucionarioquedescriba
labrutalidaddelossoldadosespaolesdifcilmenteobtendrfamacomocronistaconfiable,puessucondicin
socialpredispondrlanaturalezadesusconclusiones.
Navegandolasviolentasydifcilesaguasdeestarealidadlatinoamericana,aparecelafiguradeCarlosD.Mesa
Gisbert,consunovelaSoliloquiodelConquistador.Enellaintentacomprenderalosconquistadores,en
particularaHernnCorts,artficedelacadadelimperioazteca.Laobrapartedelapremisadequeelproceso
deconquistanofueunfilmdeHollywood,queenfrentahroesyvillanos.Nilosindgenasfueronlosseres
sublimesqueconvivieronpacficamenteconlanaturalezaysussemejantes,nilosespaolesconstituyeronuna
hordadesalvajesasesinos.Elmaniquesmoestausenteenellibro.Enlseabordalaconquistadeunamanera
creble,comoelproductodesereshumanoscargadosdevirtudesydefectos.Todos,indgenasyespaoles,son
personajescapacesdeamarymutilar,deescucharyreprimir.
Lanaturalezadelautoresdeterminanteparaescribirunaobraquenosecomprometeconbandoalguno.Como
mexicanoinvolucradoenladocencia,enalgnmomentodemicarrerautilicfrecuentementeaCarlosD.Mesa
comoejemplodeunadelasvirtudesmsescasasdelapolticalatinoamericana:lamoderacin.Yo,queme
definocomounextremistadecentroounmoderadoradical,admirsiemprelamaneraenqueelautorgobern
porcasidosaos,comohroefallido,aunaBoliviaatrapadaentredosintolerancias.Lohemencionadoen
mltiplesoportunidades:elexpresidenteMesamerecuerdalaluchainfructuosadeAlexanderKerensky,lder
moderadodelaRevolucinRusaquecontemplcmosuGobiernosedesmoronbajolapresininsensatade
leninistasyzaristas.Unpersonajequealamoderacinabonasucondicindeeuromestizopuededarseellujo
derelatarlaconquistasincomprometerseconconquistadoresoconquistados.
Laestrategialiterariadelaobraesunsoliloquio.EnvozdeCorts,elautorexpresalostemores,angustias,
deseosyproyectosdelosconquistadores.Relatasuvictoriasobrelosaztecasylossinsaboresdelconquistador,
comocaerdelagraciadelacorona.EltextosecentraensuamorporMalinalli,Malintzin,DoaMarinao
Malinche,consideradaporlosmexicanoscomolatraidoraindgenaquerenunciasumundoporunirsealos
espaoles.Setratadeunaaproximacinbrillante,puestoque,nada,comoelamor,muestraconmayorprecisin
losdilemasdeconquistadoresyconquistados.Porejemplo,notodaslasindgenasfueronvioladas.Muchas,s,
muchasdeellasseunierongustosasalosespaoles.Sidabanconelconquistadoradecuado,seincorporabana
unaformadeamordesconocida,quecontrastabaconlatradicionalsumisindelamujerindgena.Eldramase
repitienelimperioazteca,enelincaoenlascoloniasinglesasdeNorteamrica.Porcadaindiavioladahubo
unaMalincheounaPocahontasqueamaloseuropeos.
Alamitaddelalectura,CarlosD.MesanostrasladahaciaSudamrica,alaconquistadelimperioinca.
Entrelazaeldramamexicanoconeldelasnacionesandinas.Cortsdescribeloocurridoynuncadejade
patentizarlosclaroscurosdelahistoria,siempreconMarinacomoescucha.Elpropsitodeesteatrevidosalto
semanifiestaalconcluirlaobra.Ambos,enuninesperadogirofinal,visitanelpresenteyconvivenconel
proletariadourbano.Sonvistosconextraezahastaquedevelancmoellenguaje,lastradiciones,lapsicologa
quenosdistinguencomolatinoamericanosprovienendeesaconquistaenlaquenoexistielmaniquesmo.
ElpasajefinalnoshacereflexionarsobreloinjustaqueLatinoamricahasidoconlosconquistadores,quienes,
sibienlaintegraronaunciclodeexplotacinglobal,tambinleotorgaronesalatinidadqueladistingueyque
vadesdelareligincatlicahastaellenguaje.Porello,losrestosolvidadosdelconquistadorCorts,
arrinconadosenunaurnadeunamodestaiglesiadelaCiudaddeMxico,merecenmejorsuerte.Nosloporel
sincretismoculturalalquedioorigen,sino,comoloafirmaenelsoliloquio,porsuinfinitoamorporunaindia
queleconcediunhijomexicano.
(*)Elautoreshistoriador,profesorenlaUniversidaddelasAmricaPuebla,autor,entreotros,dellibro
AntihistoriadeMxico.
http://www.lostiempos.com/lecturas/varios/varios/20150228/%E2%80%9Csoliloquiodelconquistador%E2%80%9D_292836_646058.html
3/9
01/03/2015
SoliloquiodelConquistador
Cmocalificaestanoticia?
Seguardsucalificacin.
Calificacinpromedio
10puntos.
VivaNuevatel
HablaasloBs.0,99
ActivateReplanyhablaa0.99despusdelsegundo
minuto.
Enviarpormail
Compartir
Imprimir
Reportarerrores
MsenVarios
Ed.ImpresaPatrickModiano,arquelogodelamemoria
Ed.ImpresaMardelTeatrodelosAndes
Ed.ImpresaElteatrosubversivodeAlejandraDorado
Ed.ImpresaJuanCapriles
Ed.ImpresaSimnI.Patio:estaoyvidacotidiana
Ed.ImpresaIntegradonoactual
Ed.Impresa184aosdespus,Bolvarunnombrevivo
Ed.ImpresaEnergaNuclear
>>VertodoslosTitularesenVarios
EnPortada
Ed.ImpresaArtesplsticas
VisinAndinaElRenato
Ed.ImpresaVarios
PatrickModiano,arquelogodelamemoria
Ed.ImpresaArtesplsticas
DecursosN29analizaelderroterodelasautonomas
http://www.lostiempos.com/lecturas/varios/varios/20150228/%E2%80%9Csoliloquiodelconquistador%E2%80%9D_292836_646058.html
4/9
01/03/2015
SoliloquiodelConquistador
Ed.ImpresaLibros
Whitman,poetatotalysealparaelsigloXXI
Ed.ImpresaVarios
MardelTeatrodelosAndes
Ed.ImpresaVarios
ElteatrosubversivodeAlejandraDorado
Ed.ImpresaLibros
Tristumbres,pararomperladoblemoral
Ed.ImpresaVarios
JuanCapriles
Ed.ImpresaVarios
SimnI.Patio:estaoyvidacotidiana
Ed.ImpresaLibros
Erotismosoftysociedadcarente
>>VertodoslosTitularesenPortada
LomsHoy
Ledas
Enviadas
Cancelanmsde700vuelosporoladefro
RESIDENTESORUREOS
Bacheletvisitaaniaquelepidieutanasia
LASMAGNFICAS
PRADA,OTOOENCLAVEPASTEL
http://www.lostiempos.com/lecturas/varios/varios/20150228/%E2%80%9Csoliloquiodelconquistador%E2%80%9D_292836_646058.html
5/9
01/03/2015
SoliloquiodelConquistador
ATAJOSEPRESENTAENLAMUELADELDIABLO
GARYGLITTER
WILLIAMLEVY
GIORGIOARMANI
HallanculpablesadosexfuncionariosdeUribe
ltimasnoticias
Nacional
Local
Deportes
Internacional
Impr.
GarcaLineraviajaaUruguayainvestiduradeTabarVsquez
Impr.
BuscanajovenparaguayosecuestradoenYapacan
Impr.
Detienena3personassealadasporelraptodeunaadolescente
Impr.
RodrguezZapateroenRiberaltadestacaafectoysolidaridaddeBolivia
Impr.
Soza:SiCostasquierepruebasquemelaspida
>>Vertodaslasltimasnoticias
EnVdeo
http://www.lostiempos.com/lecturas/varios/varios/20150228/%E2%80%9Csoliloquiodelconquistador%E2%80%9D_292836_646058.html
6/9
01/03/2015
SoliloquiodelConquistador
27Febrero2015Deportes
Wilstergana10anteSportBoys
>>Vermsvideos
CLICK
ATAJOSEPRESENTAENLAMUELADELDIABLO
ElgrupoAtajodioelpasadofindesemanaunespectacularconciertoenlaMueladelDiablo.Varios
aficionadosdelabandasedieroncitaparapresenciarunaimperdiblepresentacin.(...)
>>VermsenCLICK
Inicio
Edicindigital
Edicinimpresa
ltimasnoticias
Msledas
Actualidad
Nacional
Poltica
http://www.lostiempos.com/lecturas/varios/varios/20150228/%E2%80%9Csoliloquiodelconquistador%E2%80%9D_292836_646058.html
7/9
01/03/2015
SoliloquiodelConquistador
Local
Deportes
Economa
Internacional
VidayFuturo
Tragaluz
Opiniones
Editorial
SubEditorial
Puntosdevista
Pipocas
Encuestas
Comentarios
Suplementos
CLICK
OH!
Lecturas
Nmero1
Obs.Econmico
Vida&Futuro
TdeTeens
BuenProvecho
Especiales
Multimedia
Videos
Fotosdelda
Galeras
PDFs
BibliotecaVirtual
http://www.lostiempos.com/lecturas/varios/varios/20150228/%E2%80%9Csoliloquiodelconquistador%E2%80%9D_292836_646058.html
8/9
01/03/2015
SoliloquiodelConquistador
Servicios
Hemeroteca
TodoslosRSS
Horscopo
Farmacias
Cotizaciones
Elclima
Clasificados
LosTiempos
Staff
Contactos
EditorialCanelas20082015(verTrminosyCondiciones)
http://www.lostiempos.com/lecturas/varios/varios/20150228/%E2%80%9Csoliloquiodelconquistador%E2%80%9D_292836_646058.html
9/9