Aptekarz 2006 09 10

Nakad - 6500 egz.
Vol 14 Nr 9/10 2006
ISSN 1230-8730
APTEKARZ
Czasopismo powicone gwnie gospodarce lekiem

(ekonomika farmacji, ustawodawstwo farmaceutyczne,
organizacja i zarzdzanie) oraz uytkowaniu lekw i wiedzy o nich
(farmakologia, farmakognozja, farmacja stosowana, chemia lekw,
farmacja kliniczna, samolecznictwo).
Redaktor naczelny:
dr Tadeusz Jerzy Szuba
Zesp redakcyjny:
dr Leszek Bartkowiak, mgr Franciszek Dragan, dr Mariola Drozd,
mgr Elbieta Gralczyk,mgr Teodozja Holak, mgr Grayna Kornacka,
mgr Barbara Kozicka, mgr Henryk Modrzejewski, mgr Jacek Polatyski,
mgr Marek Pykao, mgr Adam Rudzki, dr Jerzy Surowiecki,
mgr Danuta Wojnicka-Szuba, mgr Henryka Wojtaszewska
Konsultanci:
prof. dr Mirosawa Furmanowa, mgr Halina Gabor, mgr Danuta Gajek,
mgr Maria Gowniak, prof. dr Stanisaw Gumuka, prof. dr Boenna Gutkowska,
dr Danuta Igny, dr Maciej Krzanowski, prof. dr Sawj Kucharski,
dr Wojciech Kumierkiewicz, prof. dr Jerzy Masiakowski, prof. dr Regina Oldzka,
doc. dr Aleksander Oarowski, dr Stanisaw Piechula, prof. dr Jzef Sawicki,
prof. dr Edmund Sieradzki, prof. dr Jacek Spawiski,
prof. dr Micha H. Umbreit, mgr Andrzej Wrbel
Wydawca:
Towarzystwo Farmaceutyczno-Ekonomiczne
(w rejestracji)
Realizacja wydawnictwa, kolporta, adres redakcji:
Tadanco sp. z o.o., 02-981 Warszawa, ul. Zawodzie 16
tel. 5077-900, 5077-901, fax 5077-902
e-mail: aptekarz@post.pl
Internet, archiwum ,,Aptekarza
www.warszawa.oia.org.pl Nasze czasopisma
http://www.pharmacy.pl/fwp/literatura/Aptekarz/aptekarz.htm
Opracowanie poligraficzne:
Drukarnia Szczepan Szymaski
tel./fax (0-22) 774-23-34
161
Aptekarz Vol 14 Nr 9/10 (2006)
27 sierpnia 2006 r.
zmar
Dr hab. Stanisaw Wojciech Falkowski

Wybitny ekonomista, suy sw wiedz Polsce (Instytutowi i Ministerstwu Handlu Zagranicznego) oraz Organizacji Narodw Zjednoczonych (na
rzecz rzdw Etiopii i Mali).
W wieku emerytalnym mia czas i dobr wol udzielania nam konsultacji ekonomicznych przy redagowaniu Aptekarza, za co nie mona nie podzikowa.
Odszed od nas patriota wzorowo sucy Ojczynie. W modoci peni
sub w Armii Krajowej i walczy w Powstaniu Warszawskim na Czerniakowie i Mokotowie w szeregach 1 Puku Szwoleerw im. Jzefa Pisudskiego. By odznaczony Krzyem Walecznych, Krzyem Powstania Warszawskiego, Krzyem Partyzanckim, Krzyem Kawalerskim Polonia Restituta.
Cze Jego pamici
Dr Tadeusz J. Szuba
Redaktor
19 sierpnia 2006 r.
zmar
Dr hab. Stanisaw Homrowski

Ukoczy studia farmaceutyczne w 1950 r. i niemal natychmiast, w 1951
r., zosta powoany, podobnie jak inni koledzy, do zawodowej, wieloletniej
suby wojskowej. Tylko przez pi lat zaopatrywa wojsko w lekarstwa.
Pniej podj prace naukowo-badawcze w Wojskowym Instytucie Higieny
i Epidemiologii pod kierownictwem te zmobilizowanego wybitnego uczonego prof. Maksymiliana Nikonorowa.
Osign wspaniae rezultaty: doktorat (1961 r.), habilitacja (1988 r.), ponad 100 publikacji naukowych, wykady i podrczniki w studium farmaceutycznym ksztacenia podyplomowego.
By powszechnie uznany za wybitnego farmaceut wojskowego. Zosta
odznaczony Krzyem Armii Krajowej oraz Krzyem Kawalerskim Polonia
Restituta.
Cze Jego pamici
Redakcja Aptekarza
162
Spis treci
Dyskusja o systemie refundacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Uwagi dotyczce propozycji producentw refundowania
lekw (cz I) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Mwi dziad do obrazu... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wskazania dla leku, aspekt prawno-ekonomiczny . . . . .
Nie zamienia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Bezpieczestwo stosowania lekw . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sceptycyzm wobec EMB i HTA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Temat sieci aptek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
List do aptekarzy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.......
nowych
.......
.......
.......
.......
.......
.......
.......
.......
. 165
.
.
.
.
.
.
.
.
172
190
193
195
198
151
159
160
Zasady kolportau czasopisma ,,Aptekarz

Kady numer czasopisma ,,Aptekarz jest wysyany bezpatnie do:
wszystkich aptek dziaajcych na terenie Okrgowej Izby Aptekarskiej w Warszawie
(wojewdztwo mazowieckie),
wszystkich okrgowych izb aptekarskich oraz Naczelnej Izby Aptekarskiej,
wszystkich okrgowych izb lekarskich oraz Naczelnej Izby Lekarskiej,
wszystkich oddziaw Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego oraz Zarzdu Gwnego,
wszystkich oddziaw Polskiego Towarzystwa Lekarskiego oraz Zarzdu Gwnego,
wszystkich inspektoratw nadzoru farmaceutycznego,
wszystkich lekarzy wojewdzkich,
wszystkich szk farmacji,
wszystkich szk medycyny,
wszystkich aptek ,,zamknitych w zakadach leczniczych,
bibliotek wszystkich zakadw leczniczych ,,zamknitych (szpitali),
bibliotek wszystkich zakadw leczniczych ,,otwartych (ZOZ-w),
Biblioteki Narodowej, Gwnej Biblioteki Lekarskiej i innych bibliotek.
Czasopismo ,,Aptekarz jest take dystrybuowane odpatnie. Koszt prenumeraty rocznej na 2006 rok
wynosi z 120,-. Przy prenumeracie rocznej oraz ewentualnych zamwieniach zbiorowych pojedynczych egzemplarzy nie pobiera si kosztu przesyki. Przekazu opaty naley dokona na konto
Tadanco (redakcja Aptekarza) w banku KB PBI S.A. III O/W-wa 03150011261211200023310000.
Zamwienie naley kierowa do: Tadanco Redakcja Aptekarza, Dzia Kolportau,
02-981 Warszawa, ul. Zawodzie 16 (fax 642-63-96, tel. 642-99-00, 842-58-39).
,,Aptekarz poleca wytwrcom lekw usugi promocyjne i reklamowe. Na amach naszego czasopisma mona promowa wyroby farmaceutyczne fachowo, skutecznie i tanio.
Koszt anonsu formatu A5 czarno-biaego wynosi 1000 z, natomiast kolorowego 2000 z.
Na czwartej stronie okadki 4000 z. Na innych stronach ,,uprzywilejowanych 3000 z.
Proponujemy ponadto zamieszczanie reklam mniejszego formatu, np. na stronach, ktre
nie s cakowicie zadrukowane tekstem artykuu. Taka forma przypomnienia swojej firmy
oraz jej produktw lekarzom i aptekarzom kosztuje zaledwie 500, a nawet jeszcze mniej
250 z. Zamwienia regularne na dugie okresy nagradzamy upustem ceny. Faktury za
anonsy s obciane VAT-em 22%.
163
9 sierpnia 2006 r.
zmara
Dr Zofia Kabziska
Specjalistka syntezy lekw, przez wiele lat dzielia si sw wiedz ze
studentami farmacji. Bya pracownikiem naukowo-badawczym oraz dydaktycznym Zakadu Technologii rodkw Leczniczych w warszawskiej szkole farmacji.
Cieszya si sympati uczniw i wysokim uznaniem przeoonych, na
dowd czego bya wielokrotnie nagradzana przez Rektora AM. Prezydent
RP odznaczy J Krzyem Kawalerskim Polonia Restituta.
Cze Jej pamici
Redakcja Aptekarza
12 sierpnia 2006 r.
zmar
Mgr Marek Puska

Aptekarz ze specjalizacj w farmacji szpitalnej, wyrnia si niezwykym umiowaniem zawodu. Obok trudnych obowizkw kierowania aptek oddawa si przez lata pracy spoecznej. By organizatorem, a pniej
prezesem i wiceprezesem ORA w Czstochowie. By czonkiem prezydium,
skarbnikiem oraz wiceprezesem NRA w Warszawie.
Czowiek wielkiej szlachetnoci, farmaceuta bdcy wzorem
postpowania dla nastpcw. Zasuguje na nasz najlepsz pami.
onie i dzieciom wyrazy wspczucia
skada
Redakcja Aptekarza
164
Aptekarz Vol 14 Nr 9/10, 165-171 (2006)
Tadeusz J. Szuba
Dyskusja o systemie refundacji lekw

Panuje do dua zgodno pogldw, e aczkolwiek fundusze na refundacj s za mae, to jeszcze w pewnej czci marnotrawione. W konsekwencji od duszego czasu do wykazw lekw refundowanych nie
wprowadza si nowych lekw.
Nie ma natomiast zgody co do sposobw poprawiania sytuacji.
Przemys markowy (monopolistyczny) pragnie, by przy decydowaniu
o refundacji ka szczeglny nacisk na dowody naukowe, na EBM (evidence based medicine medycyn opart na faktach). A przecie kady
lek, nawet bardzo kiepski, ktry zosta zarejestrowany, musia przej pomylnie badania kliniczne i uzyska satysfakcjonujc EBM. EBM to literatura tworzona nie tylko dla idei, ale te za pienidze. Bardzo due.
Przemys generyczny (konkurencyjny) zachowuje biern postaw wobec aktywnego przemysu markowego. Domaga si jedynie sprawnego
obejmowania refundacj nowych lekw generycznych.
Minister Zdrowia opublikowa 15 wrzenia 2005 r. propozycje zmian w
systemie refundacji lekw opracowane przez Grup Eksperck. Zasuguj one na baczn uwag dyskutantw, skoro nikt nie opracowa innych zaoe zmian.
Lekarze-farmakoekonomici, majcy wielkie ambicje rzdzenia technologiami medycznymi wcznie z lekami, postuluj opracowanie bardziej przejrzystych kryteriw wczania i wykluczania lekw z wykazw refundacyjnych. Jednake sami niczego konstruktywnego nie zaproponowali,
bo do tego potrzebne s kwalifikacje farmaceutyczne, ktrych nie maj.
Sposb klasyfikowania lekw do refundacji bdzie osi niniejszych
rozwaa dlatego, e jest rwnie bardzo sab stron zaoe rzdowych. Co one proponuj?
a) objcie tematyki refundacyjnej jedn ustaw i ograniczon liczb rozporzdze,
b) powoanie Komisji Refundacyjnej zamiast Zespou ds. Gospodarki
Lekami,
c) zastpienie obecnych kilku wykazw dwoma wykazami (oglny i
specjalistyczny).
Przecie to s zmiany natury wycznie biurokratycznej. W istocie nic
si nie zmieni. Tak jak wczoraj Zesp ds. Gospodarki Lekami podsuwa
Ministrowi do podpisu to co uwaa za stosowne, tak jutro bdzie robia
dokadnie to samo Komisja Refundacyjna.
Dobrze, e planuje si podawanie przez Ministra do publicznej wiado165
Tadeusz J. Szuba
moci uzasadnienia decyzji refundacyjnych. Ale to nie uchroni przed wojn domow, niezliczonymi utarczkami, procesami sdowymi. Przecie
zgodnie z prawem unijnym podmiot (producent) niezadowolony z decyzji Ministra moe go zaskary.
Wicej Minister w sdzie wiele spraw przegra, jeli posucha doradcw i zaproponuje ustaw opart na ich zaoeniach. Polecaj mu oni opiera rozwaania i wnioski Komisji Refundacyjnej na EBM, na podstawach
zgubnych dla Ministra i dla gospodarki lekami. Autorzy zaoe jakby nie
wiedzieli, e pord naukowych rzetelnych danych EBM jest wiele szachrajstwa, prac pisanych na zamwienie i za pienidze producentw farmaceutycznych. Sdzia nie ma pojcia o medycynie. Gdy ustawa kae mu opiera si na EBM, a adwokat powoda przedstawi wybrane z EBM prace naukowe dla korzystne, zapadnie wyrok niekorzystny dla Ministra. Minister
bdzie musia kiepski lek wczy do wykazu lekw refundowanych.
Lek kiepski, niechciany, droszy i gorszy, nie bdzie si niczym rni
w wykazie od lekw lepszych i taszych. Bdziemy leczeni gorzej i droej, bo lekarz ma prawo ufa Ministrowi Zdrowia. Skoro umieci on w wykazie lek, to naley go preferowa. Nastpi zaamanie lecznictwa z powodu niemdrej ustawy. Towarzyszy mu moe krach finansw NFZ, bo przecie po wielekro zdarza si, e nowy kiepski lek jest opatentowany, ergo monopolistyczny, bardzo drogi, gdy lepszy lek, robiony w warunkach
konkurencji, jest bardzo tani.
Obojtne, czy ustawa traktujca o lekach bdzie jedna, czy bd, jak
obecnie, trzy (Prawo farmaceutyczne, o finansowaniu ze rodkw publicznych, o cenach), musimy w ustawie da moliwie jasne wytyczne,
co refundowa, a czego nie refundowa. Te wytyczne s potrzebne nie
Komisji Refundacyjnej, a sdownictwu. Kraj dobrze rzdzony trzeba strzec
przed warcholstwem. Firmy farmaceutyczne potrafi kad decyzj Ministra dla nich niekorzystn oprotestowa, zaskary. Minister Zdrowia bdzie musia by Ministrem Pieniactwa. Nie wolno na to pozwoli.
Tu doszlimy do kluczowego punktu prawodawstwa refundacyjnego,
nietknitego sensownie przez nikogo. Uwaam, e propozycja w zaoeniach, i Komisja Refundacyjna bdzie selekcjonowa leki w oparciu o
EBM, jest nieakceptowalna, bo stawia nasze interesy w konflikcie z prawem Unii Europejskiej.
Szukajmy innych, lepszych rozwiza. Podzielmy Komisj Refundacyjn na dwie podkomisje: farmakologiczn i farmaceutyczn.
Podkomisja farmakologiczna opieraaby si na literaturze naukowej,
m.in. na EBM odsianej w miar moliwoci od publikacji inspirowanych
przez producentw. Dlatego w skad podkomisji nie powinni wchodzi klinicyci. Oni s najbliej przemysu farmaceutycznego. Peni wan rol
naukow, ale s przy tym opacani mao przez rzd, a duo przez firmy
farmaceutyczne. Dlatego ich udzia w pracy podkomisji powodowaby konflikt interesw. Farmakolodzy maj wiedz wystarczajc.
166
Podkomisja farmaceutyczna pracowaaby gwnie w oparciu o rozeznanie rynku i wiedz towaroznawcz. Nie omielono by si refundowa w
Polsce leku zagranicznego nie cieszcego si jeszcze dobr renom za
granic. Poytkowanie leku na wiecie jest wiadectwem nie tylko promocji, lecz take uznania lekarzy jego walorw. Podmiot wnioskujcy objcie leku refundacj w Polsce powinien musie poda dane statystyczne
o wielkoci sprzeday tego leku w poszczeglnych krajach. Podkomisja
zweryfikuje te dane, wycignie wnioski i przekae je Ministrowi.
Nowy lek markowy, monopolistyczny, z reguy drogi, moe zosta objty refundacj tylko wtedy, kiedy wnosi postp terapeutyczny. Mona prbowa uzalenia stopie drogoci od stopnia postpu terapeutycznego. Nowy lek markowy, monopolistyczny, nie powinien by objty refundacj, jeli jest drogi, a postpu nie wnosi. Farmakolodzy, ktrzy nie odrniaj postpu od EBM nie powinni wchodzi w skad podkomisji.
Po zamaniu monopolu leku refundowanego, wyganiciu ochrony patentowej na dany lek markowy, pojawiaj si identyczne produkty generyczne; kady zarejestrowany u nas generyk taszy od leku markowego
powinien by bez zwoki obejmowany refundacj. W miar mnoenia si
generykw podkomisja farmaceutyczna wnosi o skrelenie z refundacji lekw synonimw najdroszych, wcznie z synonimami markowymi. O liczbie pozostajcych w refundacji lekw-synonimw taszych naley decydowa majc na uwadze rozpito cen oraz pewno pokrycia potrzeb synonimami tanimi. Nie naley eliminowa synonimw tanich, nawet gdy jest ich duo. Konkurencj popiera.
Ustawa o refundacji lekw powinna precyzowa w/w wskazwki, a wic
zabrania finansowania ze rodkw publicznych lekw drogich przy istnieniu identycznych lub odpowiednikw taszych. Decyzja refundowania leku
droszego musi by uzasadniona szczegowo merytorycznie. Decyzja nierefundowania leku droszego nie wymaga szerokiego uzasadnienia. Wystarczy lakoniczne stwierdzenie: lek niewnoszcy postpu ekonomicznego
lub farmakologicznego, lub ani ekonomicznego, ani farmakologicznego.
Porwnawczy rachunek ekonomiczny robi si w oparciu o koszt WHOwskiej DDD, definiowanej dawki dobowej. Powinno to by powiedziane w
ustawie, bo w przeciwnym razie prokoncernowi farmakoekonomici wytocz tysice procesw Ministrowi Zdrowia.
Niektrzy doradcy Ministra postuluj skrajny rygor cenowy, refundowanie tylko leku-synonimu najtaszego. Ich superoszczdno jest
niemdra. Produkt najtaszy nie spad z nieba. Jest cudownym efektem
konkurencji. Gdy zabijemy konkurencj, nie bdzie cudownych cen.
Niektrzy obrocy drogich wytwrcw podnosz zarzut, e eliminujc
ich produkty z wykazw refundacyjnych godzimy w konstytucj. Ona wszak
nakazuje jednakowe traktowanie wszystkich obywateli i przedsibiorcw.
To prawda. Dlatego tym drogim przedsibiorcom pozwalamy oferowa
drogo ich produkty na wolnym rynku. Konstytucja nas jednak nie zmusza,
167
Tadeusz J. Szuba
bymy pacili drogo z funduszy publicznych. Wrcz przeciwnie. Wszdzie

na wiecie, i w Polsce, zakupy publiczne s pod finansow lup. Powszechna jest praktyka przetargw. Oferentw moe by stu, lecz kupuje si
od najtaszego.
W lecznictwie take mona dopuszcza system przetargw przy zakupach farmaceutycznych, zwaszcza w szpitalnictwie. Natomiast nie mona na jednym dostawcy opiera zaopatrzenia w dany lek 38 mln ludzi. To
byoby szalestwo. Trzeba posikowa si 2-3-5 lub nawet 10 najtaszymi dostawcami. Tak ich iloci, ktra gwarantuje bezpieczestwo zaopatrzenia i stymuluje konkurencj rynkow.
Bdc przy temacie cen nie mona pomin kategorii ekonomicznej
nazwanej limitem ceny. To by pomys kompromisowy, majcy umoliwia choremu dostp do leku markowego, drogiego, jeli chce on zapaci rnic ceny leku drogiego i taniego, generycznego. Pomys ten okaza si pomysem szatana przysparzajcym setek milionw bogatym firmom farmaceutycznym kosztem biednych chorych.
Szatasko pomysu polega na tym, e kady lek (nazwa) umieszczany w wykazie lekw refundowanych jest automatycznie lekiem rekomendowanym przez Ministra Zdrowia 100.000 lekarzy do stosowania. Rekomendowanym z jednakow si. Gdy drogi lek markowy jest na licie, kady lekarz moe go ordynowa kademu. Nie tylko tysicom ludzi zamonych, lecz take milionom ludzi biednych. Pamitajmy, e lekarz ma obowizek zajmowa si medycyn, a nie ekonomi. On bardzo czsto cen
lekw nie zna. On bardzo czsto jest molestowany przez agentw drogich
firm, przez ludzi, ktrych jedynym zadaniem jest przyciganie uwagi lekarza do drogiej marki.
W konsekwencji szeroko stosowanego systemu limitu ceny ludno
ponosi zawrotne straty. Czstokro chorzy z bezsensownie drog recept, rzekomo refundowan, w ogle leku nie wykupuj. Jest to skandal tolerowany, nawet wrcz powodowany przez rzdzcych! Przecie nieporwnanie lepszym rozwizaniem jest skrelenie drogiego leku markowego z
wykazu i tym samym zmuszenie zamonego snoba do zapacenia 100%
ceny leku. Tracioby niewielu bardzo mao, zamiast wielu bardzo duo.
System limitu ceny mona zachowa w ladowym wymiarze. Pokamy to na przykadzie. Lek A jest oferowany w 6 wariantach cenowych: 1
z 6,00, 2 z 6,10, 3 z 6,40, 4 z 7,00, 5 z 7,20, 6 z 12,00. Wariant najdroszy po z 12,00 skrelamy z refundacji. Warianty najtasze
po z 6,00, 6,10 i 6,40 refundujemy w 100%. Z nich najdroszy stanowi limit ceny. Pacjent amator wariantu 4 musi dopaci z 0,60 (7,00-6,40), a
wariantu 5 z 0,80 (7,20-6,40).
Resum: wysokie ceny odrzucamy, niskie ceny houbimy 100% refundacj, niewysokie ceny tolerujemy; stwarzamy w ten sposb optymalne
warunki dla walki cenowej. Mona zezwala na dopaty pacjentw, ale umiarkowane, niemal nieodczuwalne.
168
Nie naley ustanawia limitu ceny na poziomie ceny leku najtaszego,

bo sta jest Narodowy Fundusz Zdrowia na finansowanie drobnych rnic cen po to, by zachowa element wolnego rynku, sprzyja grze konkurencji.
Nie naley stanowi, e kady nowy lek generyczny, by wej na list,
musi by taszy o 25% od leku najtaszego. Taka polityka pohamuje rozwj konkurencji, zamiast j umacnia.
Ograniczony wymiar dopaty pacjenta naley stosowa nie tylko w grupie lekw-synonimw handlowych (z t sam nazw midzynarodow),
lecz take w grupie lekw-analogw (z rnymi nazwami midzynarodowymi). Gdy chcemy z uzasadnionych powodw medycznych udostpni
chorym lek terapeutycznie podobny do ju refundowanego, lecz droszy,
nie oszukujmy pacjentw rzekomym refundowaniem, lecz uprzystpniajmy go gwnie w ciar NFZ.
Ceny lekw refundowanych, detaliczne, hurtowe i fabryczne (zbytu),
powinny by urzdowe w caym kraju jednakowe (uzgodnione z producentem po zgoszeniu przez niego leku do refundacji), a nie maksymalne.
Przy kadym kolejnym rewidowaniu wykazu lekw refundowanych mona uzgodni obnienie ceny; obniona cena ma by jednakowa w caym
kraju. System cen maksymalnych pozornie daje korzyci pacjentom, a w
istocie pozwala rujnowa NFZ i zmniejsza dostp pacjentw do lekw.
Mara hurtowa nie wymaga rewizji. Mare detaliczne wymagaj rewizji przy cenach wyszych od 100 z. Obecna mara kwotowa w wysokoci
12 z przy lekach kosztujcych 500 lub 1000 z jest kpin z rozsdku ekonomicznego. Zmusza aptekarzy do nieposiadania w aptece lekw drogich.
Apteka przestaje by skadnic medykamentw, staje si stacj pogotowia przywoc lek z hurtowni na zamwienie chorego. Tak by nie moe. Co z tym trzeba zrobi.
Wykazy lekw refundowanych powinny by aktualizowane co kwarta,
w adnym razie rzadziej ni raz na p roku.
Wszelkie prace prowadzone przy aktualizowaniu wykazw maj by
jawne, poczynajc od wnioskw o refundacj i ich uzasadnienia, a po decyzj Ministra przed nadaniem jej formy aktu prawnego. Naley publikowa na amach stron internetowych www.mz.gov.pl wszelkie gosy dyskusyjne, za i przeciw. Gosy farmaceutyczne, medyczne, ekonomiczne, nie
tylko gosy osb zainteresowanych. Ten wymg speniaby wymogi unijnej dyrektywy przejrzystoci.
Uwagi przy okazji
1. Pomys podziau lekw refundowanych na oglne i specjalistyczne
ma wzniosy oszczdnociowy cel (niech lekarze pierwszego kontaktu nie
naduywaj wszystkich lekw), ale nie jest fortunny. Ogromna cz lekw specjalistycznych to leki a) tanie, b) perfekcyjnie stosowane przez lekarzy dowolnej specjalnoci lub bez specjalnoci. Ograniczenie ordyna169
Tadeusz J. Szuba
cji tylko do specjalisty danej specjalnoci sparaliuje lecznictwo zupenie

niepotrzebnie. Przecie wiadomo, e ju obecnie na pomoc lekarza specjalisty czeka si duej ni na pomoc niespecjalisty.
Problem refundacji tkwi w kosztach lekw bardzo drogich. Niech NFZ
przebiegnie wzrokiem list lekw, za ktre paci, i powie, ktre leki drogie
stanowi przesadny ciar finansowy. Tylko leki bardzo drogie naley zastrzec do ordynowania przez okrelonych specjalistw. Do realizacji tego
kroku oszczdnociowego wystarcz apteki. Nie bdzie im wolno wyda
leku z cen detaliczn wysz ni np. 100 z bez recepty z piecztk i podpisem lekarza danej specjalnoci.
2. Oczyszczanie obecnych wykazw refundacyjnych z lekw drogich
i niepotrzebnych stworzy moliwoci dopisania do wykazw lekw drogich
i potrzebnych. Tymi lekami dopisywanymi bd m.in. leki nierefundowane wydawane obecnie niemal bezpatnie chorym w ramach tzw. programw NFZ.
Stworzono refundacyjny cyrk: leki masowo stosowane, w wikszoci
tanie, s udostpniane chorym przez Ministra Zdrowia w ramach systemu refundacji, natomiast leki bardzo specjalistyczne i bardzo drogie s udostpniane przez Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, ktry statutowo nie jest powoany do decydowania o leczeniu, lecz do realizowania
decyzji o leczeniu.
Programy specjalistyczne NFZ naley wtopi w list drogich specjalistycznych lekw refundowanych. Oczywicie mona wymaga przy kuracjach kosztujcych 50 lub 100 tysicy zotych, by recept pisa nie jeden
specjalista, lecz zesp np. trzech specjalistw z rnych placwek zdrowia, ale to s szczegy techniczne, jedynie utrudniajce protekcjonizm i
apwkarstwo.
3. Autorzy zaoe zmian zaproponowali zlikwidowanie kategorii leku
bezpatnego (kady lek musi kosztowa z 3,20). Pomys nie ma sensu.
Przyniesie NFZ groszowe wpywy. Trzeba zachowa bezpatno leku
tam, gdzie to jest psychologicznie uzasadnione. Np. leki psychiatryczne
nie Lz nabywane w aptekach otwartych mog nie by nabywane, gdy
kaemy za nie cokolwiek paci. Wielko straty wielekro przewyszy korzy NFZ.
4. Autorzy zaoe kontynuuj biurokratyzowanie polityki cenowej. Tak
jak dotd przesdzali dogmatycznie o tym, e lek drogi moe by refundowany, jeli nie jest droszy wicej lub 100% czy 50%, tak teraz postuluj, by lek generyczny nie by refundowany, dopki nie jest taszy wicej
ni 25%. To s pomysy ludzi niemajcych pojcia o biznesie.
Przecie gdy lek markowy sprzedaje si za 100 mln zotych, to ju oferta tasza o 10% daje nam potencjalny zysk 10 mln zotych. Wyrzuci
te 10 mln zotych do mieci dlatego, e refundacj zajmuj si kretyni? Naley popiera kad konkurencj. Dzi jest tylko 10%, pojutrze bdzie
50%, jeli nikt nie bdzie przeszkadza.
170
Podobnie autorzy zaoe niesusznie domagaj si, by kady nowy

generyk by taszy od najtaszego. Jeli nie jest, nie ma wstpu na list.
To jest bd polityczno-ekonomiczny. Kady konkurent tani jest korzystny.
Nie musi by dzi najtaszy. Ma szans by jutro najtaszy. Dzi wystarczy, e tworzy presj konkurencyjn.
5. Naley przyspieszy prace dotyczce monitorowania ordynacji lekarskich. Ju przed zakoczeniem tych prac naley przewidzie rygor
zwolnienia z pracy na rzecz NFZ lekarza bezkrytycznie szafujcego lekami drogimi. Do wyowienia racych przypadkw mog suy apteki.
Wgld czynnikw w gromadzone przez apteki recepty jest przewidziany prawem.
6. Naley wznowi i regularnie wydawa publikacj Przewodnik Farmaceutyczny bdc jedynym rdem informacji dla lekarzy o prawidowym stosowaniu (niestosowaniu) nowych lekw.
Wszystkie uwagi zgoszone powyej s, w przypadku ich akceptowania, atwe do wprowadzenia w ycie. Z wyjtkiem jednej - waciwego selekcjonowania lekw do wykazw refundacyjnych. Tego nie mona robi
nie majc stosownych kwalifikacji.
Niestety ludzie, ktrzy mieli kwalifikacje, zostali rozpdzeni na cztery
wiatry (najwiksze zasugi pooy tu min. apiski z pomoc v-min. Naumana). Trzeba podj prb odbudowy kwalifikowanych kadr.
Jakiego rodzaju wiedzy do tego potrzeba, jest nieco ilustracji w moich
pracach publikowanych w Aptekarzu:
Nr 9/10 (2006)
Nr 7/ 8 (2006)
Nr 5/ 6 (2006)
Nr 3/ 4 (2006)
Nr 1/ 2 (2006)
Nr 11/12 (2005)
Nr 7/ 8 (2005)
Nr 3/ 4 (2005)
str. 172-189
str. 125-135
str. 84-101
str. 40- 42
str. 5- 20
str. 240-269
str. 157-164
str. 51- 58
171
Aptekarz Vol 14 Nr 9/10, 172-189 (2006)
Tadeusz J. Szuba
Uwagi dotyczce propozycji

producentw refundowania nowych lekw
(Cz I A J)
Pamitamy, e leki musz by nie tylko poyteczne, ale te tak selekcjonowane, by przy ograniczonej puli rodkw finansowych mona byo
da ich ludziom jak najwicej.
Biorc pod uwag skromn zamono wikszoci pacjentw nie naley naduywa instrumentu limitu ceny, to znaczy naley unika oszustwa
polegajcego na rzekomej refundacji, czyli na zmuszaniu pacjentw do
pacenia duej czci ceny leku refundowanego. Lek drogi rnicy si
tylko mark od leku taniego nie powinien by refundowany.
Autorzy selekcji lekw refundowanych musz zdawa sobie spraw z
tego, e decyzja Ministra Zdrowia o refundacji to obecnie jedyna wskazwka dla lekarza, co stosowa. Nikt w Polsce nie pomaga w wyborze leku lekarzowi mamionemu przez agentw firm farmaceutycznych, tylko Minister. Lekarz ma wiadomo walorw listy lekw refundowanych ustanowionej przez Ministra. Przeto pozostawiajc w wykazie Ministra leki nie
lepsze, a drosze, namawiamy lekarza do stosowania lekw nie lepszych
i droszych.
W poniszych rozwaaniach eliminuje si z refundacji zarwno synonimy (leki identyczne) znacznie drosze, jak i leki me-too (podobne kongenery) znacznie drosze. Tym samym robi si miejsce dla wielu lekw
dotychczas nierefundowanych.
Rozwaania tocz si w ukadzie ATC (anatomiczno-terapeutycznochemicznym), by bya uatwiona dyskusja przeddecyzyjna. Do porwna
cen (kosztw) wykorzystuje si zalecane przez WHO definiowane dawki
dobowe (DDD) ku niezadowoleniu tzw. farmakoekonomistw pozostajcych na usugach koncernw farmaceutycznych.
Przy okazji wnosz o niesuchanie tyche farmakoekonomistw sugerujcych skrelenie z wykazw refundacyjnych lekw bardzo tanich. Nie,
stanowczo, nie! Jak ju powiedziano, wykazy refundacyjne s instrukcj
dla lekarzy, co stosowa. Gdy skrelimy dobre leki tanie, zapomn o nich
i bd ordynowa drogie.
A Przewd pokarmowy i metabolizm

A02BC Inhibitory pompy protonowej (prazole)
Refundowane:
172
Uwagi dotyczce propozycji refundowania nowych lekw
A02
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Lek
DDD
Omeprazol
20 mg
Omeprazol
20 mg
Omeprazol
20 mg
Omeprazol
20 mg
Omeprazol
20 mg
Omeprazol
20 mg
Omeprazol
20 mg
Omeprazol
20 mg
Omeprazol
20 mg
Omeprazol
20 mg
Lansoprazol
30 mg
Omeprazol
20 mg
Omeprazol
20 mg
Omeprazol
20 mg
Pantoprazol
40 mg
Nazwa handlowa
Producent
Omar
Hexal
Helicid
Zentiva
Notis
Schwarz
Gasec
Mepha
Omeprazol
Egis
Ulzol
Pliva
Ortanol
Lek
Bioprazol
Biofarm
Prazol
Polfa Pabianice
Polprazol
Polpharma
Lanzul
Krka
Exter
Rubio
Groprazol
Polfa Grodzisk
Losec
AstraZeneca
Controloc
Byk Gulden
Posta
dawka
kaps.
20 mg
kaps.
20 mg
kaps.
20 mg
kaps.
20 mg
kaps.
20 mg
kaps.
20 mg
kaps.
20 mg
kaps.
20 mg
kaps.
20 mg
kaps.
20 mg
kaps.
30 mg
kaps.
20 mg
kaps.
20 mg
kaps.
20 mg
tabl.
40 mg
Opakowanie
30 kaps.
Cena
detal.
48,02
Opata
pacjenta
14,41
Koszt
DDD
1,601
28 kaps.
47,83
14,35
1,708
28 kaps.
49,46
14,84
1,766
28 kaps.
51,26
15,38
1,831
28 kaps.
53,14
15,94
1,898
28 kaps.
53,13
15,94
1,898
28 kaps.
53,89
16,17
1,925
28 kaps.
53,94
16,18
1,926
28 kaps.
57,98
19,40
2,070
28 kaps.
60,24
21,68
2,151
14 kaps.
33,06
13,78
2,361
14 kaps.
37,12
17,84
2,651
14 kaps.
37,64
18,36
2,689
14 kaps.
43,09
23,81
3,078
28 tabl.
99,10
60,54
3,539
Opata
pacjenta
Koszt
DDD
5,620
4,549
Proponowane do refundacji:
A02
16
17
Lek
DDD
Rabeprazol
20 mg
Esomeprazol
20 mg
Nazwa handlowa
Producent
Pariet
Janssen/Cilag
Nexium
AstraZeneca
Posta
dawka
tabl.
20 mg
tabl.
40 mg
Opakowanie
14 tabl.
14 tabl.
Cena
detal.
78,69
127,37
Wszystkie kongenery, omeprazol, lansoprazol, pantoprazol, rabeprazol i esomeprazol s podobnie skuteczne. Nie ma koniecznoci stosowania prazoli droszych przy istnieniu taszych.
Nie refundowa rabeprazolu i esomeprazolu do czasu, a potaniej.
Patrze szczeglnie krytycznie na esomeprazol, ktrego dawka dobowa
WHO jest 20 mg, a agenci firmowi doradzaj stosowanie 40 mg, co jeli
jest uzasadnione, podwoi koszt DDD i tak bardzo wysoki z 4,55 do z 9,10!
Nierefundowanie rabeprazolu zaatwi si samoistnie, bo podmiot odpowiedzialny zrezygnowa z dostaw do Polski.
Skreli z refundacji najdrosze pozycje obecnie refundowane: 12, 13,
14, 15, chyba e ich ceny zostayby obnione poniej ceny poz. 11.
173
Tadeusz J. Szuba
A03AA
rodki przeciwskurczowe, przy dysfunkcjach przewodu pokarmowego
A03AD
A03AX
A03BB
Refundujemy:
Drotaverin (No-Spa) i
Butylscopolamin (Scopolan) (Buscolysin)
S proponowane do refundowania ponadto:
Alverini citras (Spasmolina)
Mebeverina (Duspatalin)
Trimebutina (Debridat) (Debretin) (Tribux)
Lekiem Nr 1 w tej grupie zwyka bya by atropina (Bellapan). Nie refundujemy, bo ju wysza z mody.
Nowe propozycje: alverina, mebeverina i trimebutina nie s powszechnie uznane i stosowane. Najmniejszym wziciem cieszy si trimebutina, ktr widuje si tylko we Francji i nawet tam jest prawie nierefundowana (zaledwie 35%). W krajach cywilizowanych farmaceutycznie mona j dostrzec jeszcze tylko we Woszech i Szwajcarii.
Pomylne jest to, e gdyby si zdecydowa na refundowanie alveriny,
mebeveriny i trimebutiny nie zburzy to naszych finansw. Te leki s niedrogie, kosztuj od 0,70 do 1,50 z za 1 DDD. A przecie nie yka ich si
zawsze, tylko kiedy brzuch boli.
Decyzj naley pozostawi Ministrowi, informujc jednoczenie, e refundacja tych lekw nie przysporzy Polsce wielkiej sawy.
A03ED
rodek przeciwskurczowy z innym
Balladonnae extr. + papaverina (Spazmogen)
Lek zoony, w postaci czopkw, zawierajcy papaweryn obok ekstraktu Belladonny. Starowiecki, ale bardzo dobry rodek przeciwskurczowy.
Takie poyteczne starocia na Zachodzie nie s refundowane. U nas nie
mona Spazmogenu refundowa nie dlatego, e troch wstyd, ale dlatego,
e jeli jeden lek tego rodzaju zrefundujemy, ustawi si w kolejce do refundacji tuziny preparatw podobnych. Powany autorytet refundacji malaby.
Ludno, nawet jej biedna cz, przeyje odmow refundacji, bo jeden czopek kosztuje niewiele wicej ni jedn zotwk.
A03FA
rodki pobudzajce perystaltyk
Refundujemy, i susznie, metoclopramid. Wpyn jeszcze wniosek, by
refundowa lek zoony:
metoclopramid + lizyna.
Nie znam uzasadnienia naukowego. Nie znajduj tego wynalazku w
cudzych lekospisach i refundacjach. Proponuj zaatwi pomys refundacji w Polsce odmownie.
174
A04AA
rodki przeciwwymiotne, antagonici serotoniny
Refundujemy ondansetron i tropisetron w postaciach doustnych i doodbytniczych. Wpyn wniosek o refundowanie postaci iniekcyjnej ondansetronu. Jeli taka posta leku jest potrzebna w lecznictwie pozaszpitalnym, ambulatoryjnym, w co wtpi, to naley j dopisa do lekw refundowanych.
A08AA
rodki odchudzajce
Wnosi si o refundowanie sibutraminy (Meridia) (Zelixa).
Po dowiadczeniach z phentermin, fenfluramin, dexfenfluramin bybym na miejscu Ministra Zdrowia bardzo ostrony. Od strony medycznej
niech mu radz lekarze. Ja si wypowiadam przeciw paceniu za sibutramin z budetu NFZ, bo ona (Meridia) kosztuje prawie 10 z/DDD, czyli
3.500 z rocznie dla jednego pacjenta. Wydatek bdzie mniejszy po pojawieniu si konkurencji krajowej (Zelixa), ktrej jeszcze w aptekach nie
ma. Radz dugo poczeka z decyzj pozytywn refundacji.
A10AA
Insuliny
A10AB
A10AC
A10AD
A10AF
Wszystkie nowe pomysy refundowania insulin odsyam do diabetologw.
Ja refundowabym tylko insuliny dobre, skuteczne, ale najtasze, lecz
skoro refunduje si bezkrytycznie wszystkie, wstrzymuj si od zabierania gosu.
A10BF
Inhibitory alfaglukozydazy
Refundujemy acarboz (Glucobay).
Jest wniosek, by refundowa te miglitol (Diastabol), ktrego dostaw
do Polski nie ma. Gdyby nawet byy, z decyzj pozytywn bym poczeka,
bo o ile acarboza zostaa powszechnie aprobowana, miglitol - nie. Nie widz go w ogle w takich krajach znajcych si na medycynie jak Anglia,
Stany Zjednoczone. Moe go nie by w Polsce.
A 10 BG
Tiazolidynodiony
Istniej praktycznie dwa leki tej grupy: rosiglitazon i pioglitazon, po wycofaniu szkodliwego tioglitazonu. U nas jest tylko rosiglitazon (Avandia).
Zaproponowano, by go refundowa.
Problem jest nie tylko w wielkim koszcie, bo na cukrzyc pienidzy nie
skpimy, lecz w zdrowiu, w bezpieczestwie. Wpisawszy rosiglitazon na
list lekw refundowanych dalibymy lekarzom wskazwk do stosowania i rozgrzeszenie od moliwych zych skutkw. A czy po dugotrwaym
stosowaniu skutki nie bd ze, nie wiadomo.
175
Tadeusz J. Szuba
Trzeba chyba doda, e koszt rosiglitazonu (Avandii) wynosi z

8,934/DDD (6 mg). Podawanie go jednemu diabetykowi kosztowaoby z
3.261 rocznie!
Zarwno wzgldy medyczne, jak i ekonomiczne ka nie refundowa
rosiglitazonu.
A10BX
Inne obniajce poziom cukru we krwi
Repaglinid (Novo Norm)
Nateglinid (Starlix)
Glinidy teoretycznie maj pomaga cukrzykom podobnie jak sulfonamidomoczniki. Bodaj nie pomagaj rwnie dobrze skoro s oferowane i reklamowane ju 10 lat (od 1996 r.), a stosowane mikroskopijnie. Np. w Niemczech na 455,5 mln DDD glibenclamidw, glimepiridw etc. spoywa si
tylko 33,3 mln DDD glinidw, 7,3%! W tym nateglinidu zaledwie 1,6%.
W takiej sytuacji nie mona nie spojrze te na koszty:
Glibenclamid (Euclamin)
Glipizid (Glipizide)
Gliclazid (Glazide)
Glimepirid (Amaryl)
Gliquidon (Glurenorm)
Repaglinid (Novo Norm)
Nateglinid (Starlix)
z 0,108/DDD
z 0,523/DDD
z 0,648/DDD
z 1,040/DDD
z 1,970/DDD
z 2,866/DDD
z 3,600/DDD
( 10 mg)
( 10 mg)
(160 mg)
( 2 mg)
( 60 mg)
( 4 mg)
(360 mg)
Nateglinidu, ktrego mae spoycie za granic raczej spada, ni ronie, i ktrego jeszcze nie ma w aptekach polskich, stanowczo nie naley
wpisywa do wykazu. Repaglinidu te moemy nie refundowa.
Przy okazji mona te skreli gliquidon niewyrniajcy si korzystnie
poytecznoci, a wyrniajcy si niekorzystnie cen.
A11CC
Witamina D i analogi
D05AX
Inne przeciwuszczycowe
Calcitriol (Silkis)
Calcitriol jest refundowany, ten w postaci podstawowej, ukadowej,
iniekcyjnej (Calcijex). Teraz wpyn wniosek, by refundowa ma (Silkis).
Zadziwiajc bierno okazuj producenci kapsuek (Kalcytriol) (Rocaltrol).
Posta dermatologiczna calcitriolu jest zdaniem wiatowej dermatologii najmniej potrzebna. Trzeba by najpierw popiera stosowanie calcipotriolu, moe te troch tacalcitolu, na pewno nie calcitriolu.
Dermatolodzy niemieccy zmniejszyli w ub. roku stosowanie calcitriolu o
25%, to co mwi o sabej przeciwuszczycowoci leku. Nie refundowa. Zreszt, jeli si nie myl, producent sam zrezygnowa z dostarczania Silkisu.
A12BA
Kalii citras
176
Potas
Podawanie potasu jest bardzo wane.

Refundujemy: Kalii carbonas + Kalii citras, Kalii carbonas + Kalii chloridum, Kalii chloridum, Kalii gluconas. Nie ma adnej racji, by nie refundowa te Kalii citras (Litocid).
A16AB
Enzymy
Agalsidaza beta (Fabrazyme)
Otrzymany biotechnologicznie enzym alfa galaktozydaza A jest stosowany do leczenia bardzo rzadkiej choroby Fabry`ego.
Produkt i choroba, o ktrych wikszo lekarzy nic nie wie. Fabrazyme powinien mie kategori Lz, a nie Rp. Nie kwalifikuje si do refundacji, bo nigdy nie bdzie stosowany w lecznictwie ambulatoryjnym.
A16AX
Rne
Natrii phenylbutyras (Ammonaps)
Lek stosowany przy zaburzeniach metabolicznych cyklu mocznika.
Kwalifikuje si tylko do leczenia zamknitego. Nie potrzebuje refundacji.
Zinci acetas
Wiele jest preparatw cynku w aptece. aden nie jest refundowany.
Trudno poj, dlaczego octan cynku miaby by.
B Krew i ukad krwiotwrczy

B01AB
Grupa heparyn
Dalteparina (Fragmin)
Refundujemy enoxaparin (Clexane), nadroparin (Fraxiparine) (Fraxodi), parnaparin (Fluxum), reviparin (Clivarin).
Brak argumentu, by odmwi refundowania daltepariny (Fragmin).
Stosowanie maych heparyn jest w Polsce orgiastyczne. Maj wskazanie na deep venous thrombosis, a s masowo stosowane na byle obrzk, stuczenie, skrcenie, cikie nogi itp. Ale na to nie pomoe nierefundowanie jednej z nich.
Heparyna (Heparinum) (Heparin)
Jest lekiem superpodstawowym. Aczkolwiek jej stosowanie zmniejszyo si znacznie po wynalezieniu heparyn drobnoczsteczkowych, powinna figurowa w wykazie lekw refundowanych, nie baczc na to, e czciej jest stosowana w szpitalach ni w domu.
B01AC
Inhibitory agregacji pytek krwi (oprcz heparyny)
Clopidogrel (Plavix) (Zyllt)
Lek doceniony i szeroko stosowany w wiecie zamonym (USA, Niemcy et cetera), gdzie dwa siostrzane, niemal identyczne chemicznie i terapeutycznie kongenery: ticlopidina (Ticlid) i clopidogrel (Plavix) kosztuj
podobnie.
177
Tadeusz J. Szuba
Podmiot odpowiedzialny za oba produkty tak posterowa promocj, by

wylansowa nowszy, opatentowany clopidogrel i zapomnie o starszej, ju
robionej konkurencyjnie, taniej ticlopidinie.
Dla nas wana jest dramatyczna rnica ceny:
acidum acetylosalicylicum
z 0,104/DDD (1 tbl.)
ticlopidina
z 1,800/DDD (500 mg)
clopidogrel
z 10,759/DDD ( 75 mg)
Przy obiektywnie ogromnych potrzebach ticlopidiny/clopidogrelu przestawienie recept wskutek refundacji z ticlopidiny na clopidogrel to ekstra
wydatek rzdu 400 mln zotych rocznie. Pisaem o tym w Aptekarzu Nr
3/4 (2006), 44-46.
Dlatego cho jestem zwolennikiem clopidogrelu, sprzeciwiam si jego
refundowaniu ju teraz. Trzeba poczeka na rych konkurencj (patent
clopidogrelu jest stary, siga 1984 r.). Mamy pierwsz zarejestrowan jaskk Zyllt. Jeszcze nie wpisujmy clopidogrelu (Plavixu) na list lekw
refundowanych, by nie marnotrawi ogromnych pienidzy.
B02BX
Inne hemostatyczne
Etamsylat (Cyclonamine)
Hemostatyk nie majcy powszechnej aprobaty (USA, RFN), ale stosowany w krajach znajcych si na medycynie (F, GB, I, CH). We Francji
jest refundowany tylko 35%. U nas moe by refundowany tylko 50%.
B03XA
Inne rodki przeciw anemii
Epoetina alfa (Eprex)
Epoetina beta (Neo Recormon)
Erytropoetiny s bardzo cennym wynalazkiem. Maj zastosowanie gwnie u pacjentw dializowanych oraz troch w onkologii.
Wobec niestosowania ich w lecznictwie ambulatoryjnym nie kwalifikuj si do refundacji.
C Ukad sercowo-naczyniowy
C01EA
Prostaglandyny
G04BE
Leki stosowane przy zaburzeniach wzwodu
Alprostadil (Prostavasin) (Prostin VR)
(Caverject) (Muse)
Prostaglandyna E1 (alprostadil) zostaa ju 20 lat temu zaproponowana
kardiologicznie w perturbacjach naczyniowych. Ze znikomym powodzeniem. Bywa jeszcze na wiecie stosowana, ale raczej ju tylko u pacjentw
czekajcych na amputacj. Bez szczerej wiary, e pomoe (Prostavasin).
W nowszych czasach zaproponowano prostaglandyn E1 (alprostadil)
dla noworodkw z wrodzon wad serca przed operacj (Prostin VR).
Preparaty kardiologiczne alprostadilu nie s potrzebne w lecznictwie
ambulatoryjnym, tylko szpitalnym. Ich refundacja jest bezprzedmiotowa.
178
Ostatnio prbuje si wykorzysta alprostadil do leczenia zaburze funkcji wzwodu u mczyzn (Caverject) (Muse). To s trudne zastrzyki. Wolabym, by tego nie robiy zwyke przychodnie. Raczej kwalifikowane zakady urologiczne.
Proponuj potraktowa wszystkie preparaty alprostadilowe jako Lz i nie
refundowa.
C01EB
Inne rodki kardiologiczne
Trimetazidina (Preductal) (Adexor) (Metazydyna) (Trimeratio)
Lek bezwartociowy, skoro poza Polsk, w krajach zaawansowanych
medycznie (USA, Anglii, Niemczech itp.) w ogle nie stosowany. Bodaj w
rodzimej Francji poytkowanie jest znikome. Jego umieszczenie w wykazie lekw refundowanych, to jest promowanych przez Ministra Zdrowia,
byoby niewyobraaln kompromitacj.
Ivabradina (Procoralan)
Jest to bardzo nowy wynalazek francuskiej firmy Servier nienotowany
jeszcze w dostpnej mi literaturze naukowej. Musi mie jakie walory, bo
zosta w kocu 2005 r. zarejestrowany przez EMEA. Na razie jednak nigdzie niestosowany. Nawet w rodzimej Francji nie ma go jeszcze na rynku aptecznym, patrz Vidal 2006.
Oczywicie nie ma go w aptekach polskich. Pomys refundowania jest
dalece przedwczesny.
C02AC
Agonici receptora imidazoliny
Moxonidina (Cynt) (Physiotens) (Stadapress)
Moxonidina jest kongenerem clonidiny, ktr refundujemy. Podobnie
obnia cinienie. Ma t zalet, e dziaa duej. Jest niebezpieczna. Nie
naley ni obnia cinienia u pacjentw z niewydolnoci serca. Badania kliniczne wykazay, e w grupie leczonej moxonidyn 54 osoby umary, a w grupie porwnawczej tylko 32 (Eur. J. Heart Fail. 5: 659-667,
2003).
Na pewno mniej bezpieczna od betablokerw, ale bywa za granic
stosowana i refundowana. Spjrzmy na koszty: moxonidina jest 36,5 raza drosza od clonidiny
Clonidina (Iporel)
Moxonidina (Cynt)
Moxonidina (Physiotens)
Moxonidina (Stadapress)
z 0,048/DDD ( 75 mcg)
jest rejestr, nie ma leku
z 1,754/DDD (300 mcg)
jest rejestr, nie ma leku
Wzgldy epidemiologiczne nie wymagaj szybkiej decyzji o refundacji. Proponuj postpi tak: jeli nasi eksperci kardiologiczni zechc mie
moxonidin, powiedzie o tym obu izbom przemysu generycznego i sprowokowa producentw krajowych do tabletkowania. Cena spadnie, refundacja nam nie dokuczy.
179
Tadeusz J. Szuba
C03CA
Sulfonamidy
Torasemid (Unat) (Tritas) (Diuver)
Torasemid jest kongenerem leku podstawowego, furosemidu. Dotychczas nie ma adnych przekonujcych dowodw na wyszo torasemidu
nad furosemidem. Natomiast koszt torasemidu jest 14 razy wikszy:
L.P.
1.
2.
3.
4.
Lek
Furosemid
Torasemid
Torasemid
Torasemid
Nazwa handlowa
Furosemidum
Unat
Tritas
Diuver
Posta/dawka
tabl. 40 mg
tabl. 10 mg
koszt DDD
z 0,126/DDD (40 mg)
brak oferty
z 1,789/DDD (15 mg)
brak oferty
Brak wskaza terapeutycznych, s silne przeciwwskazania ekonomiczne do refundowania torasemidu.

C04AX
Rne rodki rozszerzajce naczynia obwodowe
Piribedil
Jest sporo rodkw do poprawy krenia obwodowego. W wikszoci
s mao skuteczne, ale od biedy do czsto stosowane. Zwaszcza purynowe (np. pentoxifyllina). Ale piribedil jest tak dalece nigdzie niestosowany, e nawet nie ma dla niego wyznaczonej DDD w systemie WHO-wskim.
Jedynym krajem owieconym stosujcym piribedil (Trivastal) jest Francja,
ojczyzna podmiotu odpowiedzialnego. Tyle e tam podmiot zaleci, by piribedil stosowa przede wszystkim do leczenia choroby Parkinsona.
Refundowanie piribedilu byoby kpin z farmacji.
C07AB
Betablokery selektywne
Betaxolol (Lokren)
Celiprolol (Celipres)
Nebivolol (Nebilet)
Betaxolol refundujemy okulistycznie, do leczenia jaskry. Kardiologicznie nie jest nam bardzo potrzebny, skoro prawie nikt go poza Francj
nie stosuje. Wynalazek Synthelabo z 1977 r. Znalazem troch w Niemczech pod nazw Kerlone. Na 1249 mln DDD betablokerw selektywnych
byo tam betaxololu 12 mln, niecay 1%. U nas zarejestrowano pod nazw
Lokren i sprzedaje si po z 0,823 za 1 DDD (tabletk 20 mg).
Celiprolol jest podobnie mao znaczcy na tle innych betablokerw,
stanowi 1,7% ich caego rynku.
Nebivolol jest odrobin wikszy. Jego spoycie wynosi 7,1% caoci.
A wic z punktu widzenia terapeutycznego nie ma podstaw, by refundowaniem betaxololu, celiprololu i nebivololu wypiera z polskiego rynku
doskonae, renomowane betablokery refundowane: metoprolol, atenolol,
bisoprolol, acebutolol plus sotalol i propranolol.
Spjrzmy, czy s argumenty ekonomiczne:
180
L.P.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Lek
Atenolol
Metoprolol
Bisoprolol
Acebutolol
Sotalol
Propranolol
Betaxolol
Celiprolol
Nebivolol
Nazwa handlowa
Atenolol
Metocard
Bisohexal
Abutol
Biosotal
Propranolol
Lokren
Celipres
Nebilet
Koszt DDD
z 0,150/DDD ( 75 mg)
z 0,378/DDD (150 mg)
z 0,421/DDD ( 10 mg)
z 0,763/DDD (400 mg)
z 0,662/DDD (160 mg)
z 0,224/DDD (160 mg)
z 0,823/DDD ( 20 mg)
z 0,891/DDD (200 mg)
z 2,814/DDD ( 5 mg)
Poszerzenie listy betablokerw refundowanych o betaxolol, celiprolol

i nebivolol niepotrzebnie zwikszyoby wydatki. Nie refundowa.
C07AG
Blokery alfa i beta
Carvedilol (Dilatrend) (Vivacor)
Tu rozwaania s trudne. Co prawda zainteresowanie carvedilolem na
wiecie zmniejsza si, ale jest wystarczajco due, by wysnu wniosek,
e lek jest dobry. Istotne jest to, e jest inny. Dziaa troch inaczej ni
przed chwil omawiane czyste betablokery. Niektrym pacjentom naleaoby go da.
Cena sprawia kopot:
Carvedilol (Vivacor)
Carvedilol (Dilatrend)
z 2,362/DDD (37,5 mg)

z 3,860/DDD (37,5 mg)
Co robi? Kategorycznie odmwi refundacji Dilatrendu. Zgodzi si

na refundacj Vivacoru, ale jednoczenie powiadomi przemys krajowy
(producent Vivacoru, Anpharm, moe by traktowany jako francuski drogi, a nie polski tani) o zapotrzebowaniu na konkurencj generyczn.
Mam nadziej, e cen carvedilolu uda si szybko zbi do z 1,00/DDD.
C08CA
Pochodne dihydropirydyny
Barnidipina
(Vasexten)
Lercanidipina
(Primacor)
Refundujemy amlodipin, felodipin, isradipin, lacidipin, nifedipin,
nitrendipin. Rynek naley na caym wiecie i w Polsce gwnie do amlodipiny.
Barnidipiny prawie nigdzie nie ma, wida nie jest wiele warta.
Lercanidipina, pomys woski (Recordati) sprzed 20 lat, bywa troch stosowana, ale trudno tu o jakie atuty. Spjrzmy na koszt porwnawczy na
podstawie notowa zagranicznych (w Polsce nie ma):
Lercanidipina (Carmen)
z 1,68/DDD
(10 mg)
Amlodipina
(Amlozek)
z 0,45/DDD
(50 mg)
Wszystko przemawia za nierefundowaniem lercanidipiny.
181
Tadeusz J. Szuba
C09AA
Inhibitory ACE (prile)
Perindopril + arginina (Prestarium)
Sprawa zasuguje na uwag. Perindopril, bardzo lekcewaony na wiecie, zrobi zawrotn karier w Polsce. Jest on podawany chorym jako sl
butyloaminowa. Wszdzie, we Francji i innych krajach.
W 2005 r. producent wpad na pomys, by zamiast soli butyloaminowej
zrobi kompleks z arginin. Wolno mu mie pomysy, ale musi je realizowa najpierw u siebie, we Francji.
Nie wprowadziwszy leku do aptek we Francji powiedzia, e wprowadzi, by skorzysta z unijnego prawa wzajemnego uznawania i zarejestrowa w Polsce drugi preparat kompleksowy obok pierwszego. Wszdzie
poza Polsk nadal jest w obrocie tylko perindopril butyloaminowy. Patrz
Vidal Francja, BNF Anglia, PDR USA, Rote Liste RFN.
To jest skandal. W Polsce podmiot odpowiedzialny obraca jednoczenie dwoma rnymi Prestariumami (a nawet czterema) 4 mg i 5 mg
oraz 8 mg i 10 mg. Tego nie wolno tolerowa. Trzeba nie tylko nie refundowa nowych Prestariumw 5 mg i 10 mg, ale je wyrejestrowa. Do czasu, a producent zrobi porzdek z Prestariumami u siebie (we Francji Prestarium nazywa si Coversyl).
Naleaoby ukara wczesnego prezesa Urzdu Rejestracji, ktry zgodzi si wpuci w maliny Ministra Zdrowia, skompromitowa go w oczach
100.000 lekarzy. Zwolni z pracy ekspertw komisji.
Proponuj w ogle skreli z refundacji Perindopril (Prestarium) wyrzdzajcy nam wysok cen szkod ponad 100 mln zotych rocznie.
Radz skreli z listy wszystkie prile drosze ni z 0,526/DDD. Refundujemy 36 preparatw prilowo-sartanowych podobnie dziaajcych z cenami od z 0,176 do z 3,725/DDD. Wystarczy 13 preparatw prilowych na
bazie enalaprilu, captoprilu, lisinoprilu i ramiprilu z cenami od z 0,176 do
z 0,526/DDD. Zdrowia nam nie ubdzie, a przybdzie zawrotna ilo pienidzy. Szczegowe dane asortymentowo-kosztowe podaem w
Aptekarzu Nr 11/12 (2005), 256-257.
Moe mona ju si zrujnowa na jeden sartan, najtaszy losartan, w
wersji Xartan i Lorista. Wszystkie pozostae preparaty sartanowe powinny czeka, a staniej.
C09BA
Prile z diuretykami
Benazepril + Hydrochlorothiazid
(Lotensin HCT)
Cilazapril + Hydrochlorothiazid
(Inhibace Plus)
Enalapril + Hydrochlorothiazid
(Enap H i HL)
Moexipril + Hydrochlorothiazid
(Cardiotensin Plus)
Quinapril + Hydrochlorothiazid
(Accuzide), (Accustad)
Ramipril + Hydrochlorothiazid
(Tritace comb) (Ramicor comb)
Perindopril + Indapamid
(Noliprel) (Prestarium Plus)
Przy generalnym odwrocie od lekw zoonych we wspczesnej medycynie i farmacji pomys czenia prilu z diuretykiem jest akceptowalny,
182
bo nieszkodliwy, a wygodny (dla pacjenta). Wykorzystanie praktyczne w/w

propozycji jest niemoliwe ze wzgldw finansowych.
Pacjent kasy chorych moe wietnie egzystowa na tabletce enalaprilu 10 mg za z 0,207 plus tabletce hydrochlorothiazidu 25 mg za z 0,125,
to jest za z 0,332 na dob. Lek zoony bdzie nas interesowa, gdy fabryka zaoferuje go nam taniej ni za z 0,332.
Tymczasem proponowane leki zoone s znacznie drosze i nie ma
ich za co refundowa. Poczekajmy na tanie oferty generyczne.
C09BB
Prile z calcium blokerami
Trandolapril + Verapamil (Tarka)
Pomys nieszkodliwy, ale zupenie niepotrzebny. Tarka kosztuje za granic okoo 1 euro za 1 tabletk. My moemy i musimy si leczy oddzielnymi tabletkami prilu i verapamilu za jedn dziesit euro.
C09CA
Antagonici angiotensyny II (sartany)
Olmesartan
Wynalazek japoski firmy Sankyo jeszcze prawie nigdzie niestosowany poza Japoni i USA. Moemy bez niego niele egzystowa. O jego promowaniu refundacj nie moe by mowy. Za przykadem Olmesartanu
mona te nie refundowa telmisartanu, candesartanu, eprosartanu, valsartanu, irbesartanu.
C09DA
Sartany z diuretykami
Losartan + Hydrochlorothiazid
(Hyzaar)
Valsartan + Hydrochlorothiazid
(Co-Diovan)
Sam losartan (Cozaar) kosztuje z 3,42 a valsartan (Diovan) z 3,66
za 1 DDD bez hydrochlorothiazidu. Wybijmy sobie z gowy losartan i valsartan z hydrochlorothiazidem. S to preparaty nie wnoszce postpu.
Wszak powszechna jest opinia, e sartany nie s lepsze od prili.
C10AX
Inne rodki redukujce cholesterol i triglicerydy
Ezetimib (Ezetrol)
Bardzo nowy wynalazek amerykaski, niedostatecznie wyeksperymentowany na du skal, by mona byo czu si z nim bezpiecznie. Refundowanie ju teraz byoby zwizane z duym ryzykiem.
Zreszt wniosek o refundacj jest bezprzedmiotowy dlatego, e leku
nie ma w Polsce i nie znamy jego ceny.
D Dermatologia
D01AE
Inne przeciwgrzybicze do stosowania zewntrznego
Amorolfina (Loceryl)
Refundujemy do stosowania zewntrznego tylko miconazol z mazipredonem (Mycosolon) (D01AC) oraz terbinafin (Terbisil, Lamisil)
(D01BA) do stosowania ukadowego.
183
Tadeusz J. Szuba
rodki dermatologiczne podstawowe w rodzaju clotrimazolu nie s refundowane prawdopodobnie dlatego, e s tanie. To jest bd. Tanie dobre leki powinny by na licie, by o nich przypomina.
Natomiast drog amorolfin (Loceryl) proponuje si. Te bd. Kraje,
ktre si na ni skusiy, wycofuj si. Poytku z niej nie ma. Ona miaa leczy grzybice przypaznokciowe. To bya iluzja (podtrzymywana chwilow popraw). Takie grzybice mona leczy skutecznie tylko ukadowo.
Proponuj amorolfiny (Locerylu) nie refundowa.
D05AX
rodki przeciw uszczycy do stosowania zewntrznego
Calcipotriol
(Daivonex) (Sorel)
Calcipotriol + betamethason (Daivobet)
Tacalcitol
(Curatoderm)
Calcitriol
(Silkis)
Refundacj calcitriolu ju wyperswadowaem w A11CC (bodaj w zgodzie z producentem). Trzy pozostae rodki zasuguj na uwag, a wic
rzumy okiem na koszty:
Daivonex
(calcipotriol)
ma 30 g
z 53,48
Sorel
(calcipotriol)
ma 30 g
z 35,29
Daivonex
(calcipotriol + betamethason) ma 30 g z 122,16
Curatoderm (tacalcitol)
ma 20 g
z 61,74
W tej sytuacji proponuj refundowa tylko calcipotriol marki Sorel i czeka a inne preparaty staniej.
D06BA
Sulfonamidy do stosowania zewntrznego
Sulfathiazolum argenteum (Argosulfan)
Na Zachodzie stosuj raczej sulfadiazinum argenteum, ale to nie ma
adnego znaczenia. Dziaanie przeciwzakane jest analogiczne. Pomimo
odwrotu od sulfonamidw w medycynie wewntrznej nie ma przeciwwskaza w dermatologii. Proponuj refundowa Argosulfan, cena apteczna
wynosi z 11,26
D07AA
Kortykosteroidy (sabo dziaajce)
Methylprednisoloni aceponas (Advantan)
Obecny program refundowania kortykosteroidw dermatologicznych naley uzna za bardzo dobry; obejmuje: sabe hydrocortison i prednisolon, rednie dexamethason, hydrocortisonu malan, triamcinolon, silne
fluticason, mometason, bardzo silne clobetasol.
Advantan ma zasig niemiecki. Na pewno Advantan dziaa, skoro go
tam stosuj (co prawda coraz mniej), mona by go stosowa te w Polsce. Ale czy a popiera to stosowanie refundacj, oto jest pytanie:
Advantan (methylprednisoloni aceponas)
krem 15 g
z 20,03
Hydrocortisonum (hydrocortison)
krem 15 g
z 3,14
Mecortolon (prednisolon)
krem 10 g
z 2,70
W warunkach polskich Advantan nie powinien by refundowany.
184
D10AD
Rne przeciw trdzikowi do stosowania zewntrznego
Tretinoina + Erythromycina (Aknemycin Plus)
Do leczenia trdzika najczciej s stosowane za granic antybiotyki:
erythromycina i clindamycina oraz retinoidy: izotretinoina i tretinoina.
Niemcy wpadli na pomys podania zewntrznie razem retinoidu i erythromyciny. Pomys znalaz zrozumienie w niektrych krajach. Moe spodoba si te w Polsce. Problem polega na tym, e flaszeczka Aknemycin Plus 25 mg kosztuje w aptece z 41,20. A trdziku jest duo.
Jeeli by serce komisji refundacyjnej miko, to radz zainteresowa
si raczej erythromycin z isotretinoin, a nie tretinoin, ktra jest znacznie mniej stosowana, wic na pewno nie lepsza.
D10BA
Retinoidy przeciw trdzikowi do stosowania wewntrznego
Isotretinoina (Izotek) (Roaccutane)
Lek moe by skuteczny, ale jest bardzo toksyczny przy stosowaniu
ukadowym. Aby by skuteczny, trzeba go stosowa co najmniej przez 16
tygodni. Boj si wpisania leku do wykazu refundacyjnego z dostpem do
wszystkich lekarzy.
Trzeba doda, e koszt leczenia jest zawrotny. Za dawk dobow 30
mg paci si w aptece z 9,08. Kuracja 16 tygodniowa z 1.020,00.
Wzgldy toksykologiczne i ekonomiczne przemawiaj za tym, by isotretinoiny doustnej nie refundowa.
D11AX
Inne rodki dermatologiczne
Pimecrolimus
(Elidel)
Tacrolimus
(Protopic)
Maci immunosupresyjnych limusw s proponowane do leczenia egzemy dopiero od 2002 r. O skutecznoci, choby w porwnaniu z maci
ichtiolow, nie mog jeszcze nic powiedzie. Ale warto by limusw sprbowa. Jeli kasa pozwoli:
Elidel (pimecrolimus) krem 10 g
z 68,90
Protopic (tacrolimus) ma 10 g
z 89,24
Gdyby zapada decyzja pozytywna, prawo wystawiania recept powinno by zastrzeone dla dermatologw klinicznych, instytutowych, by ponoszony koszt suy weryfikowaniu skutecznoci limusw.
G Ginekologia
Rezygnuj z komentowania grup terapeutycznych G03A G03F. Chodzi o estrogeny i progestageny, a zwaszcza leki zoone z estrogenw i
progestagenw, ktre maj by uyte do celw leczniczych lub antykoncepcyjnych. Jestem zwolennikiem wiadomego macierzystwa, ale nie
miem moich pogldw politycznych nikomu narzuca.
Niech w sprawach dostpnoci tych rodkw wypowiadaj si inni.
Proponowanych do refundacji jest wiele:
185
Tadeusz J. Szuba
G03AA
G03AA
G03AA
G03FA
G03FA
G03FA
G03FA
G03FA
G03AC
G03DB
Desogesterel + Ethinylestradiol
Gestoden + Ethinylestradiol
Norelgestromin + Ethinylestradiol
Norgestimat + Ethinylestradiol
Medroxygrogesteron + Estrogeny skoniugowane
Dydrogesteron + Estradiol
Drosperidon + Estradiol
Levonorgestrel + Estradiol
Desogestrel
Dydrogesteron
Zostawiam w spokoju rwnie preparaty mono, estrogeny, progestageny, a nawet androgeny. Prosz o nierefundowanie tylko w tej grupie nomegestrolu (Lutenylu), ktrego nie doceniono prawie nigdzie poza Francj, a i tam wskazania s mieszne (chez la femme avant la mnopause).
Wypowiadam si na temat:
G03GA
Gonadotropiny
Gonadotrophinum chorionicum
Lutropina alfa
(Luveris)
Follitropina alfa
(Gonal)
jest refundowana
refundowa
refundowa
G03HA
Antyandrogeny
Cyproteron (Androgest)
refundowa
G03XC
Selektywne modulatory receptora estrogenu
Raloxifen (Evista)
Ma zapobiega amaniu koci u kobiet pomenopauzalnych z osteoporoz. Czy zapobiega, jeszcze dobrze nie wiadomo. A dawka dobowa kosztuje z 5,41. Z refundowaniem naleaoby poczeka.
G04BD
rodki przeciwskurczowe urologiczne
Solifenacina (Vesicare)
Nowy pomys, z 2004 r., majcy pomaga w trzymaniu moczu. rodek
antycholinergiczny z wszelkimi tego nieprzyjemnociami. Ale interesuje, bo
poda lekw przeciwskurczowych urologicznych jest jakociowo uboga:
Oxybutinina
(Driptane)
z 1,634/DDD (15 mg)
Tolterodina
(Detrusitol)
z 8,227/DDD ( 4 mg)
Solifenacina
(Vesicare)
z 11,043/DDD (10 mg)
Duloxetina
(Yentreve)
z 3,333/DDD (40 mg)
Oxybutinina jest refundowana. Tolterodina jest 5 razy drosza, ale ma
opini nieco skuteczniejszej. Proponuj zaryzykowa wydatek. Ale ju solifenaciny nie refundowa, bo jest jeszcze znacznie drosza, a opinii dobrej na razie nie ma.
186
Proponuj ruszy gow, zainspirowa ofert taszych, a moe lepszych: trospium i duloxetina.
G04BE
Leki stosowane przy zaburzeniach wzwodu
Alprostadil (Caverject) (Muse)
Omwiono w C01EA.
G04CA
Alfablokery
Tamsulosina (Omnic)
Tamsulosina jest refundowana (podobnie jak alfuzosina i terazosina).
G04CB
Inhibitory reduktazy testosteronu
Dutasterid (Avodart) (Duagen)
Kongener refundowanego finasteridu (Proscar) (Penestar) (Finaride).
Na razie o refundowaniu nie moe by mowy, bo leku w Polsce nie ma.
G04CX
Inne rodki do leczenia agodnego przerostu prostaty
Mepartricina (Ipertrofan)
rodek prawie nigdzie niestosowany. Brak obiektywnych dowodw
skutecznoci. Refundacja byaby enujca.
H Hormony (bez pciowych i insuliny)

H01CB
Hormony antywzrostu
Lanreotid (Somatuline)
Analog somatostatiny jeszcze nieakceptowany powszechnie. Nie ma go
w tak wiatych krajach jak USA, RFN. W Polsce moe by, ale poniewa
ma zastosowanie bardzo specjalistyczne (akromegalia, zmiany neurowewntrzwydzielnicze itp.) nie kwalifikuje si do powszechnej refundacji.
H01CC
Hormony uwalniajce antygonadotropin

(antagonici gonadoreliny)
Cetrorelix (Cetrotide)
Cetrorelix jest pomocny w leczeniu niepodnoci kobiet. Co prawda wymaga bardzo wysoko kwalifikowanej kadry lekarskiej, ale moim zdaniem kwalifikuje si do refundacji pomimo duego kosztu kuracji (1.100 - 1.500 zotych).
H05BA
Preparaty kalcytoniny
Calcitoninum salmonis (Miocalcic Nasal) (Osteotropin) (Tonocalcin)
Refundujemy calcitonin iniekcyjn. Zostaa ona wyparta na wiecie propagand Sandoza na rzecz calcitoniny donosowej. Pienidze wyrzucone
w boto. Kada kalcytonina pomaga nie chorym na osteoporoz, a producentowi na kiesze. Nie refundowa calcitoniny donosowej, skreli z refundacji calcitonin iniekcyjn.
187
Tadeusz J. Szuba
J Przeciwzakane ukadowe
J01DA
Cefalosporyny
J01DB
J01DC
Cefpodoxim (Cepodem)
Ceftibuten (Cedax)
Cefprozil
(Cefzil)
Refundujemy 5 cefalosporyn: cefadroxil, cefalexin, cefradin, cefaclor,
cefuroxim. Jest ich, podobnie dziaajcych, na wiatowym rynku 39. Poszerzenie listy refundacyjnej z 5 choby do 10 cefalosporyn jest moliwe, a nawet podane, ale nie w oparciu o wnioski firm pragncych zarobku, a o
wnioski antybiotykologw ledzcych oporno bakterii i skuteczno leku.
W oparciu o obserwacje zagraniczne dopisabym do refundacji cefpodoxim, ceftibuten, cefixim, a nie dopisabym cefprozilu. Ale tutaj mj gos
nie powinien liczy si wiele.
J01EA
Trimethoprim i pochodne
Trimethoprim (Trimesan) (Urotrim)
Refundujemy konserwatywnie trimethoprim z sulfamethoxazolem (Biseptol, Groseptol, Bactrim, Septrin) nauczeni tak 40 lat temu przez Roche`a.
W dobie odejcia medycyny i farmacji od sulfonamidw powinnimy podszeptywa lekarzom stosowanie trimethoprimu bez sulfonamidu. Refundowa tylko Urotrim. Nie refundowa Trimesanu 3-krotnie droszego.
Ze wzgldu na przyzwyczajenie lekarzy do trimethoprimu z sulfamethoxazolem nie wnosz o jego skrelenie z refundacji.
J01FA
Makrolidy
Telithromycina (Ketek)
Refundujemy erythromycin, clarithromycin, roxithromycin i azithromycin. Wszystko, co na wiecie si liczy. Telithromycina nie odgrywa powanej roli w statystykach. Jej mae spoycie nie ronie, nawet cofa si.
Poczekajmy na dowiadczenia lekarzy w Polsce oparte na telithromycinie nierefundowanej. Cena jej jest niekorzystna, ale nie byoby to argumentem przeciwko refundacji, gdyby Ketek by wyranie skuteczniejszy
od innych antybiotykw makrolidowych. Raczej na pewno nie jest.
Spraw definitywnie zaatwia informacja, e Keteku (telithromyciny) na
rynku w Polsce nie ma i dostawy nie s awizowane. Dobrze, bo pyn doniesienia o powanej hepatotoksycznoci telithromyciny.
J01MA
Fluorochinolony
Levofloxacina
(Tavanic)
Moxifloxacina
(Avelox)
Refundujemy ciprofloxacin, norfloxacin i ofloxacin. Wymylono
ju 13 innych podobnych kongenerw, w tym levofloxacin i moxifloxacin.
Levofloxacina (Tavanic) fizycznie na polskim rynku nie wystpuje; mwi si nawet, e zaniechano produkcji.
188
Moxifloxacina (Avelox) jest dostpna. Mona byoby j rekomendowa

do refundacji, bo ma troch inne spectrum w porwnaniu z ciprofloxacin: lepiej dziaa na stafylokoki i pneumokoki, a gorzej na Pseudomonas
aeruginosa i inne bakterie gram-negatywne.
Niestety podmiot odpowiedzialny wyznaczy zaporow cen:
Avelox
Cipronex
(moxifloxacina) tbl 400 mg

(ciprofloxacina) tbl 500 mg
z 22,37/DDD ( 400 mg)

z 2,90/DDD (1 g)
Leczenie moxifloxacin jest prawie 8 razy drosze.

J01XB
Polimyksyny
Colistina (Colistin)
Ten antybiotyk polimyksynowy nie jest szeroko stosowany na wiecie,
bo jest toksyczny. Ma t zalet, e aktywnie dziaa na drobnoustroje gramnegatywne, wcznie z Pseudomonas aeruginosa.
Nie jest wskazany przy infekcjach przewodu pokarmowego, o czym nie
wszyscy wiedz.
Ze wzgldu na due dowiadczenie polskich lekarzy w posugiwaniu
si colistin sdz, e moe by refundowana.
J05AB
Nukleozydy i nukleotydy
(bez tych hamujcych odwrotn transkryptaz)
Ribavirina (Copegus) (Rebetol)
Nie refundujemy niczego oprcz Acicloviru. Z biedy. Wnioskowaem ju
dawno temu o zielone wiato dla lekw przeciwwirusowych (Aptekarz
Nr 3/4-2005, 85-86). Konsekwentnie tu popieram wniosek o refundowanie ribaviriny, przeznaczonej gwnie do leczenia Hepatitis C oraz infekcji Respiratory Syncytial Virus.
Koszt jest zabjczy. Jedno (due) opakowanie tabletek 3.000-4.000 zotych. Ale po to skrelimy z listy niektre leki, by pomc w kupowaniu innych. (Wg moich danych mona kupi ribavirin taniej w trybie importu
rwnolegego).
Ribavirina + Interferon alfa 2b (Rebetron)
Pomys dziwaczny, prawie nigdzie niestosowany. Rwnie w Polsce
mona oddzielnie podawa oba leki, jeli to bdzie konieczne.
J05AF
Nukleozydy i nukleotydy inhibitory odwrotnej transkryptazy
Lamivudina (Zefix) (Epidir)
Lek podstawowy do leczenia AIDS. Zwracaem ju uwag, e nierefundowanie niczego przeciw wirusowi HIV jest wrcz enujce.
Lamivudina jest wszdzie bardzo droga. W Polsce nie jest najdrosza, kosztuje 12 z za tabletk 200 mg. Refundowa.
(Cz II L V nastpi)
189
Aptekarz Vol 14 Nr 9/10, 190-192 (2006)
Tadeusz J. Szuba
,,Mwi dziad do obrazu...

Przypomnijmy pokrtce istot prawa patentowego. Rzd daje wynalazcy patent, ochron przed konkurencj, prawo pobierania monopolistycznej ceny przez pewien czas (obecnie 20 lat), pod warunkiem wyoenia
na st tajemnic wynalazku. Po to, by po okresie monopolu natychmiast
powstaa konkurencja, dostpno dobra. By ludzie twrczy nie czerpali
korzyci ze starego wynalazku bez koca, by chcieli robi nastpne wynalazki.
To prawo obowizuje take w farmacji. Tyle e w farmacji jest powszechnie deptane przez koncerny farmaceutyczne. One wykorzystujc ciemnot towaroznawcz konsumentw chc pobiera i pobieraj ceny monopolistyczne bez ogranicze w czasie.
Dla przykadu Nifedipina markowa (Adalat), wynalazek z 1968 r., kosztuje jeszcze w 2006 r. w USA w hurcie z 5,00/1 tabl 30 mg, gdy ze rde generycznych mona tak tabletk kupi po z 0,35. Czternacie razy taniej. To nie jest ekstra przypadek, lecz zjawisko powszechne. Dojenie biednych chorych jest bezlitosne.
W niezamonej Polsce rzd (Minister Zdrowia) stara si sta na stray interesw pacjentw i Narodowego Funduszu Zdrowia. Amlodipina
markowa (Norvasc) kosztuje tylko 5,2 raza wicej ni generyczna (Aldan)
(p. Aptekarz Nr 11/12, 2005, 255).
Takie przebicie cenowe przy lekach-synonimach nie jest atwe do uzyskiwania. Przeto koncerny farmaceutyczne robi rwnie zote interesy na
wynajdywaniu i sprzedawaniu lekw-kongenerw, zwanych na Zachodzie lekami me-too. ladem kadego dobrego leku, np. captoprilu lub enalaprilu, robi si tuziny prili podobnych chemicznie. Podobiestwo chemiczne przesdza automatycznie o podobiestwie farmakologicznym.
Kady pseudowynalazca gosi lekarzowi, e jego kongener jest najlepszy, co jest wierutnym kamstwem. Nie moe kady by najlepszy. Najlepszy moe by jeden. Wszystkie inne musz by gorsze. Tworzy si wielkim nakadem rodkw naukow EBM, literatur uwypuklajc zalety
kongenera (kady lek ma wady i zalety, mona uwypukla zalety i tai wady). To byoby skuteczne, bo lekarze na nowych lekach si nie znaj, gdyby kongener by jeden. A jest ich 5-10-15. Wwczas trzeba przemawia
do lekarzy rwnie zacht materialn. Agenci firm molestuj, obiecuj,
materialnie zachcaj. Kopot w tym, e le uposaeni lekarze bior zachty, i kiepsko wywizuj si.
Trzeba szkoli agentw, by si nie dawali lekarzom wystrychn na dudka. Trzeba tworzy skomplikowane technologie szkoleniowe. Przykad ta190
,,Mwi dziad do obrazu...
kiej wyszej szkoy promocji w firmie Hoffmann la Roche zosta ujawniony przez media 24 maja 2006 r. amano sobie gow, jak skuteczniej zmusza lekarzy do poytkowania leku Inhibace, to jest cilazaprilu, piciokrotnie droszego od super dobrego enalaprilu.
Wstrzs by ogromny. Spoeczestwo oczekiwao bd dementi bd
ukarania winnych.
Redakcja Aptekarza zwrcia si do Stowarzyszenia Firm Farmaceutycznych o wypowied w tej bolesnej sprawie:
Aptekarz
Warszawa, 23 czerwca 2006 r.
Stowarzyszenie Przedstawicieli
Firm Farmaceutycznych w Polsce
02-515 Warszawa, ul. Puawska 17
Afera korupcyjna
Opinia publiczna zostaa wstrznita afer wymuszania przez zagraniczne firmy farmaceutyczne na lekarzach recept przysparzajcych korzyci firmom (patrz Gazeta Wyborcza z 24 maja 2006 r. oraz TVN Fakty). Wszak decyzje lekarzy winny suy tylko zdrowiu i by wolne od naciskw marketingowo-korupcyjnych.
Spraw byli ywo poruszeni minister Religa i wiceminister Piecha. Prokuratura podja prace wyjaniajce. Stowarzyszenie przedstawicieli firm
nie zabrao gosu.
Redakcja Aptekarza prosi Stowarzyszenie o moliwie obszern wypowied w tej bolesnej sprawie. W szczeglnoci chodzi o zasadno (lub
brak uzasadnienia) gosw, i choroba pazernoci obejmuje nie tylko 1-2
firmy cytowane w mediach, lecz wiele firm farmaceutycznych.
Czy Stowarzyszenie zamierza zgosi wasne propozycje korekt ustawy Prawo Farmaceutyczne, ktre by uniemoliwiay nieuczciw prac?
Redakcja Aptekarza
Oto odpowied:
Stowarzyszenie Przedstawicieli Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych
02-515 Warszawa, ul. Puawska 17
Sz.P.
Dr Tadeusz J. Szuba
Aptekarz Czasopismo farmaceutyczno-ekonomiczne
02-981 Warszawa
ul. Zawodzie 16
Warszawa, 6 lipca 2006 r.
SPIFF/MM/127/07/06
191
Tadeusz J. Szuba
Szanowny Panie Doktorze,

W nawizaniu do Pana pisma Afera korupcyjna z dnia 23 czerwca
2006 r. chcielibymy wyjani, i Stowarzyszenie Przedstawicieli Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych (SPIFF) przedstawio swoje stanowisko
w wymienionej przez Pana sprawie (artyku w Gazecie Wyborczej, z dnia
24 maja 2006 r. oraz Fakty TVN dot. dziaa firmy Roche Polska). W dniu
24 maja 2006 r. na stronie internetowej Stowarzyszenia www.spiff.pl zostao umieszczone stanowisko SPIFF w tej sprawie, ktre rwnie tego
samego dnia zostao przesane do mediw (zacznik).
1 lutego 2006 r. czonkowie Stowarzyszenia Przedstawicieli Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych przyjli Kodeks Farmaceutycznej Etyki Marketingowej. Jest to dokument wyznaczajcy normy dziaa promocyjnych
i odnoszcy si do wszelkich metod i form reklamy produktw leczniczych,
w szczeglnoci do materiaw reklamowych i aktywnoci przedstawicieli medycznych. Wszystkie firmy czonkowskie SPIFF maj obowizek stosowa si do zasad zawartych w Kodeksie.
Zgodnie z przyjtym Kodeksem Etyki, jak rwnie statutem SPIFF
wzgldem poruszonych w mediach kwestii potencjalnego amania zasad
etycznych przez firmy Roche Polska, Schering Polska i Egis Polska zostay uruchomione procedury dyscyplinarne.
Peen tekst Kodeksu Farmaceutycznej Etyki Marketingowej oraz statut SPIFF dostpne s na stronie www.spiff.pl.
Z powaaniem
Magorzata Maurer
Dyrektor Stowarzyszenia Przedstawicieli Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych
Odnosi si wraenie, e mwi dziad do obrazu....
Odpowied Stowarzyszenia jest pokrtnym unikaniem odpowiedzi, nie
wnosi nic do sprawy:
1. Stanowisko SPIFF umieszczone 24 maja br. na stronie internetowej
www.spiff.pl podao jedynie, e SPIFF bezzwocznie podjo kroki przewidziane w Kodeksie Farmaceutycznej Etyki Marketingowej. Jakie kroki, nie
wiadomo. Moe ich w ogle nie byo.
2. W licie SPIFF z dnia 6 lipca br. podano, e zgodnie z Kodeksem
Etyki zostay uruchomione procedury dyscyplinarne w sprawie potencjalnego amania zasad etycznych przez firm Roche, Schering i Egis.
Co day te procedury, nie wiadomo. Moe ich w ogle nie podjto.
A przecie od wybuchu afery mino ju ponad 3 miesice. Redakcja
Aptekarza w imieniu swych czytelnikw domaga si od Stowarzyszenia
ujawnienia penej prawdy o dziaalnoci przestpczej firm farmaceutycznych i zamierzonych reformach prawa farmaceutycznego, ktre uniemoliwiyby recydyw wykrocze w przyszoci. Ze zem trzeba walczy
nie tylko na paszczynie moralnej, lecz gwnie na paszczynie legislacyjnej z pomoc norm prawa cywilnego i prawa karnego.
192
Aptekarz Vol 14 Nr 9/10, 193-195 (2006)
Tadeusz J. Szuba
Wskazania dla leku,

aspekt prawno-ekonomiczny
Na kanwie prac przy nowelizacji ustawodawstwa medycznego i farmaceutycznego podniosy si gosy bardzo autorytatywnych profesorw medycyny z postulatami ustawowego przyzwolenia na stosowanie lekw do
celw nieprzewidzianych przez Urzd Rejestracji.
Niektre wystpienia s bardzo agresywne. Wszystkie s dyktowane
szlachetnym humanitaryzmem, wol ratowania ycia ludzkiego, przeto
mog zjedna yczliwo Ministra Zdrowia i Sejmu RP. To byoby nieszczcie. Naley ostrzec przed nim. Chodzi przecie nie o leki stare, dobrze znane, lecz o leki nowe, relatywnie bardzo mao dowiadczone, a zawsze bardzo drogie.
We wszystkich cywilizowanych krajach obowizuje system dopuszczania nowego leku do obrotu ze sprecyzowaniem wskaza. Tak jest nie tylko z woli rzdu i parlamentu, lecz take producenta.
Dlaczego tak jest? Ot kady lek ma nie tylko wasnoci dobroczynne, lecz take szkodliwe. Pomiar zalet i wad jest bardzo trudny. Wymaga
sporo czasu i duego materiau klinicznego (liczby pacjentw).
Szczupo budetu ministerstwa zdrowia i podlegych mu placwek oraz
bogactwo koncernw farmaceutycznych sprawia, e badania kliniczne s
sponsorowane i wrcz sterowane przez firm, a nie przez pastwo (nauk).
Firmy wcale si nie kwapi do zarejestrowania nowego leku z licznymi wskazaniami, cho takie mog by. Kade wskazanie musi by naleycie udowodnione na pacjentach-krlikach dowiadczalnych. To kosztuje duo pienidzy. Kade wskazanie, cho powinno by, moe nie by naleycie udowodnione. Stosowanie leku do wielu wskaza zwiksza niebezpieczestwo wystpowania dziaa niepodanych, a nawet zgonw.
Kto, kto poniesie szkod z powodu zastosowania leku, moe (lub jego rodzina) wystpi do sdu o odszkodowanie. Znamy przypadki wielomilionowych odszkodowa przyznawanych przez sdy.
Przeto w interesie firmy ley nie dua ilo zarejestrowanych wskaza,
a stosowanie leku szerokie, do wielu wskaza. Wwczas firma osiga due obroty i zyski, a ponosi ma odpowiedzialno. W sdzie z atwoci
przerzuci win na lekarza, ktry zastosowa lek niezgodnie z jego rejestracj (legalnymi wskazaniami).
Tego wanie domagaj si natarczywie profesorowie medycyny przy
nowelizacji ustawodawstwa. Nie wolno si na to zgodzi. To byby bezsensowny prezent dla koncernw farmaceutycznych.
193
Tadeusz J. Szuba
Postulaty profesorw mog by czciowo uwzgldnione. Wszak tysickrotnie udowodnion prawd jest odkrywanie po zarejestrowaniu leku nowych dla wskaza. Rzeczywicie niehumanitarne jest pozbawianie
chorego leczenia tym lekiem tylko dlatego, e producent nowego wskazania nie zarejestrowa.
Jednak w adnym razie nie moe zastosowanie leku opiera si na proponowanym przez profesorw, prawnie usankcjonowanym wskazaniu lekarskim. Profesorowie gboko myl si twierdzc, e lekarz wszystko wie.
Niestety, lekarz wie to, co mu rep mwi do ucha. Ma dostp do tej literatury naukowej, ktr mu rep zaoferuje. Bieda sprawia, e lekarz nie czyta czasopism zagranicznych. Nawet nie sta nas na szybkie modernizowanie podrcznikw farmakologii.
Nasi lekarze nie maj kwalifikacji do decydowania o pozarejestracyjnym wskazaniu dla leku. Nie jest to wielki dyshonor, bo lekarze za granic te nie maj.
Gorzej, nasi profesorowie medycyny nierzadko s uczniami repw.
Dlatego nawet profesorom medycyny sejm nie powinien da prawa stanowienia wskaza dla leku. Tym bardziej, e polski profesor jest materialnie (odpowiedzialnie) saby, a producent (ze swoim repem) wykpi si na
pewno od materialnej odpowiedzialnoci.
U nas nie ma jeszcze autorytatywnej instytucji kolektywnie wypowiadajcej si na temat jakoci i wskaza. Dopiero pczkuje. Bdzie pczkowa
jeszcze kilka lat. Proponuj opiera si na opiniach wyrafinowanych autorytatywnych kolektyww zagranicznych w rodzaju NICE w Anglii, czy FDA
w Ameryce. Zarwno w sensie poszerzania wskaza, jak ich ograniczania.
Oto przykady opinii, ktre mogyby by kopiowane w Polsce do czasu powstania polskiego autorytatywnego ciaa opiniodawczego:
a) Stycze 2002 : NICE odmawia rekomendacji interferonu beta do
leczenia sclerosis multiplex (stwardnienia rozsianego) w Narodowej Subie Zdrowia Anglii i Walii.
b) Marzec 2003 : NICE wskaza, e w stadium III i IV pcherzykowego choniaka nieziarniczego naley stosowa rituximab tylko w przypadkach opornoci na inn chemioterapi.
c) Wrzesie 2003 : NICE zarekomendowa rituximab w poczeniu z
cyclophosphamidem, doxorubicin, vincristin i prednisolonem do leczenia agresywnego choniaka nieziarniczego, choniaka z duych komrek
B, pozytywnego CD20, w klinicznym stadium II, III i IV.
Przestrzeganie takich precyzyjnie okrelonych wskaza mogoby nas
chroni przed woluntaryzmem lekarzy, niekiedy z podszeptu repw graniczcym z warcholstwem.
Profesorowie ordujcy za liberalizacj stosowania lekw, za opieraniem si na wskazaniach lekarskich, to jest swoich wasnych, a nie
ministerialnych, s bardzo lekkomylni. Twierdz, e zmiana wskazania lekarskiego nastpuje nastpnego dnia po opublikowaniu badania,
194
Aptekarz Vol 14 Nr 9/10, 195-197 (2006)
ktre zmienia wiedz lekarsk, . Nie, nastpnego dnia po publikacji mona i trzeba interesowa si tematem, ale nie mona zapala zielonego
wiata. To zoony proces wymagajcy niejednego badania z udziaem
producenta i wadz odpowiedzialnych za bezpieczestwo chorych.
Tymczasem profesor J. pisze buczucznie:
uwaam prb narzucenia lekarzom wskaza rejestracyjnych lekw
jako wskaza lekarskich jako wiadczc o zupenej ignorancji w zakresie problemw udzielania pomocy chorym, a jeeli odbywa si to wiadomie, za dziaalno zbrodnicz, za ktr mog zapaci yciem i zdrowiem tysice ludzi.
Ministrowie zdrowia i parlamenty USA, Anglii, Francji, Niemiec et cetera s zbrodnicze. Tylko profesor J. wie, co zbrodnicze nie jest. Mamy jeden dowd wicej, e rzdu lekami nie mona powierza lekarzom.
Kto ma podejmowa decyzje rozszerzania wskaza dla leku w Polsce?
Najlepiej byoby, gdyby ten obowizek naoy na Urzd Rejestracji Lekw, ktry wymuszaby zgod producenta leku na korekt rejestracji. Tylko w sytuacjach wyjtkowych, na wniosek nie jednego profesora, lecz
grona specjalistw, Minister Zdrowia mgby wyda decyzj o dodatkowych
wskazaniach bez porozumienia z producentem.
Wiksze ustpstwo w stron wskaza lekarskich dla leku mona moim
zdaniem zrobi tylko na polu onkologii. Tu nastpuje z jednej strony bardzo
szybki postp innowacyjny w farmacji i odpowiednio szybki postp nauk medycznych, dziki czemu mona uratowa niejedno ycie lub opni mier
nie obstajc kurczowo przy wskazaniach rejestracyjnych. A z drugiej strony jest relatywna atwo uzyskania zgody chorego (i jego rodziny) na zastosowanie leku rokujcego popraw zdrowia, a nie majcego danego wskazania w rejestracyjnej Charakterystyce Produktu Leczniczego.
***
Tadeusz J. Szuba
Nie zamienia
W warcholskiej Polsce bardzo szeroko stosuje si na recepcie piecztk
nie zamienia. Autorytet ministra zdrowia i jego organw nie ma poszanowania u lekarzy. Niewane jest to, e uczeni funkcjonariusze urzdu rejestracji po przeprowadzeniu starannych bada kontrolnych uznali, i lek-synonim B jest rwnie skuteczny i bezpieczny, jak lek A. Minister dopuci lek B do
obrotu na rwnych prawach. Lekarz-warcho za pozwoleniem rzdu i parlamentu moe zabroni podania leku B, choby by znacznie taszy.
195
Tadeusz J. Szuba
Temat zasuguje na uwag, bo ofiarami tego systemu padaj pacjenci, ktrym przecie konstytucja gwarantuje opiek pastwa.
Kiedy, dawno temu, farmacja stosowana (tworzenie postaci leku) bya bardziej liberalna. Kady producent musia uywa skrupulatnie skontrolowan substancj czynn, zawsze identyczn, ale mg stosowa substancje pomocnicze wedug swego uznania. Wwczas rozpuszczalno,
wchanialno, dostpno biologiczna mogy by niejednakowe. Ba, nawet byy przypadki reakcji alergicznych. Z czasem farmacja stosowana poczynia postpy. Moe te korzysta ze rde wiedzy, jakimi s urzd rejestracji lekw oraz urzd patentowy.
To samo prawo patentowe, ktre daje wynalazcy wyczno produkcji i sprzeday leku A przez 20 lat, obwarowuje ten przywilej monopolu i
moliwo pobierania dowolnej ceny obowizkiem wyoenia na st wszystkich szczegw technicznych. Po to, by po upywie okresu ochronnego kady mg robi identyczny produkt.
Kady farmaceuta zainteresowany robieniem lekw, wie lub w kadej
chwili moe si dowiedzie, e do zrobienia tabletki indapamidu A uyto
skrobi kukurydzianej, laktozy, stearynianu magnezu i 8 innych substancji,
a po macrogol 6000. Na pewno wie o tym farmaceuta chccy robi indapamid B lub C. Prawdopodobiestwo produkowania nieidentycznych lekwsynonimw jest znikome. Do tego dochodzi kontrola laboratoryjna i kliniczna urzdu rejestracji oparta na precyzyjnej nowoczesnej metodologii.
A wic nie istnieje lub prawie nie istnieje tytu do podwaania biorwnowanoci lekw-synonimw. A pomimo to problemy istniej. Spjrzmy na
nie:
1. Pacjent, ktry stosowa przez rok, dwa, a nawet pi lat preparat A
z dobrym skutkiem, moe mie niech do produktu B ju na sam jego
widok. Przecie nazwa leku B nie moe by taka sama jak leku A. Pacjent
moe sobie wmawia, e produkt B mu nie pomaga.
2. Lekarz, zwaszcza nie wybitny, wpada niekiedy na pomys podnoszenia swego autorytetu w oczach pacjentw ordynowaniem drogich lekw markowych. Rzeczywicie, nieraz pacjent potrafi mie za nic doskonay lek kosztujcy tylko 5 z oraz lekarza, ktry taki tani lek zaordynowa.
3. Lekarz, nawet bardzo dobry praktyk, pada czsto ofiar dezinformacji repw. Drogie firmy sta na wielu marketingowcw bajdurzcych o gorszej biodostpnoci generykw. Rzdu (ministra zdrowia) i samorzdu
(izb lekarskich) nie sta na goszenie kontrprawdy.
Zo posuno si tak daleko, e normaln rzecz jest powierzanie ustawowego szkolenia podyplomowego lekarzy pracownikom naukowym
firm farmaceutycznych.
4. Wielu lekarzy darzy zaufaniem przemys markowy i jego produkty
(susznie), a nie darzy nim przemysu generycznego i lekw generycznych
(niesusznie). Po co ma si trudzi poznawaniem dobrej jakoci tanich synonimw, skoro za leki nie paci.
196
Nie zamienia
5. Niestety, coraz czciej lekarze preferuj drogie leki markowe, wiadomi istnienia identycznych tanich synonimw generycznych, dlatego e
s za to wynagradzani materialnie. Nad normaln recept lekarz nie ma
penej kontroli. Pacjent moe zrezygnowa z drogiego synonimu kierujc
si porad aptekarza lub rozumem wasnym. Piecztka nie zamienia
stoi na stray sprzonego interesu sabego moralnie lekarza i drogiego
producenta.
Co robi? Jednym rewolucyjnym rozporzdzeniem Ministra Zdrowia zabroni wystawiania przez lekarzy i realizowania przez apteki recept z piecztk nie zamienia. W lecznictwie finansowanym ze rodkw publicznych mona stosowa wszystkie leki objte wykazami refundacyjnymi,
ale preferowa naley synonimy tasze. Synonim drogi mona wyda tylko na yczenie pacjenta (a nie lekarza) po uzyskaniu jego zgody na opacenie w 100% rnicy ceny.
Sprawa ma duy wymiar nie tylko materialny, lecz take humanitarny.
Wiele osb z recept nie zamienia wystawion na lek drogi najzwyczajniej go nie wykupuje. Cierpi, a moe nawet umiera.
Zakaz stosowania piecztek nie zamienia w lecznictwie finansowanym ze rodkw publicznych nie musi by bezmylny. Przecie istnieje niebezpieczestwo przenikania na rynek lekw generycznych produktw o
jakoci nierwnej lekowi markowemu. Dotyczy ono gwnie lekw robionych za granic. Firma zagraniczna pracuje praktycznie poza kontrol naszego nadzoru farmaceutycznego. Do urzdu rejestracji skada materiay (w tym prbki) dobrej jakoci wiedzc, e w przeciwnym razie nie uzyska pozwolenia na sprzeda w Polsce. Co potem? Nie wiadomo.
Formalnie rzecz biorc kady lek ma by ustawicznie kontrolowany
przez nadzr. Jednake przy istnieniu tysicy pozycji lekw na rynku kontrola jakociowa kadej ich nowej serii jest po prostu fikcj. Firmy zagraniczne, motywowane jeno swoim zyskiem, a nie naszym zdrowiem, mog wykorzystywa t kontroln prni.
Nasuwaj si rady zapobiegawcze:
1) Na wzr FDA w Stanach Zjednoczonych nie zezwala nigdy na zarejestrowanie w Polsce leku przez firm zagraniczn nie poddawszy inspekcji specjalistw naszego urzdu rejestracji (oczywicie na koszt aplikanta) produkowania leku.
2) Zgodnie z przepisami WHO ustanowionymi wesp z naszym ministrem zdrowia nie bra do rki zagranicznej aplikacji o rejestracj leku, jeli aplikant nie przedstawi zawiadczenia Ministerstwa Zdrowia kraju pochodzenia, e lek zosta tam zarejestrowany i jest stosowany (w znacznych ilociach).
3) Zobowiza lekarzy, by dostrzeone odchylenia jakoci synonimw
B, C, D od produktu A meldowali urzdowi rejestracji lekw. Ten rygor pozwoli usuwa z rynku to, co na nim by nie powinno.
197
Aptekarz Vol 14 Nr 9/10, 198-199 (2006)
Danuta Wojnicka-Szuba
Bezpieczestwo stosowania lekw

(informacje ponisze s uzyskane via WHO)
Salmeterol
USA. Przypomina si o niebezpieczestwie powanych objaww astmy,
a nawet zgonu osb leczonych dugo dziaajcymi agonistami adrenoreceptora beta-2, salmeterolem lub formoterolem.
FDA mwi, e beta 2 agonici nie powinny by pierwszymi lekami przy
astmie. W nagym sapaniu (dychawicy) trzeba stosowa krtko dziaajcy bronchodilator. Jeli stosowano dugo dziaajcy i stan si pogarsza,
trzeba natychmiast wezwa lekarza.
Red.: W Polsce salmeterol jest stosowany z mark Serevent, a formoterol z mark Zafiron, Oxodil, Foradil i Oxis.
Colchicina
Nowa Zelandia. Kolchicyna wywouje powane dziaania niepodane
i nie powinna by podawana w duych dawkach. Wskazwki dla lekarzy:
kolchicyna ma zastosowanie do leczenia napadu dny, kiedy niesteroidowe leki przeciwzapalne s nieskuteczne lub przeciwwskazane,
maksymalna dawka pierwszego dnia nie powinna przekracza 2,5 mg,
a cznie przez cztery dni 6 mg,
podawanie leku nie czciej ni co 6 godzin,
seniorom nie dawa, a jeeli to tylko 3 mg przez cztery dni,
ponowne podawanie leku moe nastpi po co najmniej trzydniowej
przerwie.
Pierwsze ze skutki zaywania kolchicyny to mdoci, wymioty i biegunki. Wystpuj po 2-12 godzinach od przyjcia leku i wtedy trzeba go natychmiast odstawi.
Red. Kolchicyna jest komercjalizowana w tabletkach 0,5 mg. W Polsce pod nazw Colchicum-Dispert.
Glucosamina
Glucosamina nie jest lekiem, a pseudolekiem, bardzo modnym i powszechnie obecnym w aptekach. Dlatego nie mona przemilcza jej dziaa niepodanych.
Australia. Komitet Dziaa Niepodanych zarejestrowa 51 raportw
o alergicznych reakcjach skry wywoanych glucosamin. Byy to wykwity skrne, wid, pokrzywka, obrzk naczynioruchowy.
198
Bezpieczestwo stosowania lekw
Zdaniem Komitetu opis leku (ulotka) powinien podawa pochodzenie

glucosaminy. Najczstsze reakcje alergiczne wystpuj przy glucosaminie robionej z owocw morza.
Letrozol
Kanada. Letrozol jest wskazany tylko do leczenia raka piersi u kobiet
pomenopauzalnych. Niektrzy lekarze robi bd i stosuj go u kobiet
przedmenopauzalnych, a nawet te do leczenia niepodnoci. Ostrzega
si ich o moliwoci intoksykacji, a nawet znieksztacenia podu.
Red.: Letrozol jest obecny na rynku pod nazw Femara, Aromek, Lametta.
Omeprazol
Holandia. Centrum Farmakoczujnoci otrzymao 28 raportw o ginekomastii (powikszeniu sutkw) u mczyzn leczonych omeprazolem (lub
innym inhibitorem pompy protonowej). Byy te doniesienia o impotencji,
zmniejszeniu zdolnoci do erekcji, obnieniu libido, ktre mog by spowodowane zredukowanym poziomem testosteronu.
Centrum nie podao, czym leczy chorob wrzodow w zastpstwie
omeprazolu.
Benzocaina
USA. FDA podaa do wiadomoci, e benzocaina w aerozolu, elu itp.
stosowana do leczenia jamy ustnej i garda jest oskarana o powodowanie methemoglobinemii (obecnoci methemoglobiny we krwi), choroby
potencjalnie miertelnej.
FDA nie nakazaa wycofania z rynku lekw z benzocain, ale wydaa
multum ostrzee.
Red.: W Polsce wikszo preparatw benzokainowych jest stosowana zewntrznie, bezpiecznie. Niebezpieczne mog si okaza tylko oralne Septolete Plus oraz Orajel.
Nimodipina
USA. FDA ostrzega, e nimodipina, aczkolwiek podawana rzadko (ma
tam wskazania tylko po podpajczynwkowym krwawieniu) moe by podawana tylko oralnie. Podana parenteralnie powoduje powane dziaania
niepodane ze zgonem wcznie.
Red.: Nasuwa si myl, cho spoycie w Polsce Nimotopu S (nimodipiny) jest znikome, by Urzd Rejestracji wyrejestrowa Nimotop S iniekcyjny.
199
Aptekarz Vol 14 Nr 9/10, (2006)
200

Aptekarz 2006 09 10

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Aptekarz 2006 09 10

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Nakad - 6500 egz.

Vol 14 Nr 9/10 2006

Czasopismo powicone gwnie gospodarce lekiem

Aptekarz Vol 14 Nr 9/10 (2006)

Dr hab. Stanisaw Wojciech Falkowski

Dr hab. Stanisaw Homrowski

Aptekarz Vol 14 Nr 9/10 (2006)

Zasady kolportau czasopisma ,,Aptekarz

Aptekarz Vol 14 Nr 9/10 (2006)

Mgr Marek Puska

Aptekarz Vol 14 Nr 9/10, 165-171 (2006)

Dyskusja o systemie refundacji lekw

Dyskusja o systemie refundacji lekw

bymy pacili drogo z funduszy publicznych. Wrcz przeciwnie. Wszdzie

Dyskusja o systemie refundacji lekw

Nie naley ustanawia limitu ceny na poziomie ceny leku najtaszego,

cji tylko do specjalisty danej specjalnoci sparaliuje lecznictwo zupenie

Dyskusja o systemie refundacji lekw

Podobnie autorzy zaoe niesusznie domagaj si, by kady nowy

Aptekarz Vol 14 Nr 9/10, 172-189 (2006)

Uwagi dotyczce propozycji

A Przewd pokarmowy i metabolizm

Uwagi dotyczce propozycji refundowania nowych lekw

rodki przeciwskurczowe, przy dysfunkcjach przewodu pokarmowego

Uwagi dotyczce propozycji refundowania nowych lekw

Trzeba chyba doda, e koszt rosiglitazonu (Avandii) wynosi z

Uwagi dotyczce propozycji refundowania nowych lekw

Podawanie potasu jest bardzo wane.

B Krew i ukad krwiotwrczy

Podmiot odpowiedzialny za oba produkty tak posterowa promocj, by

Uwagi dotyczce propozycji refundowania nowych lekw

Brak wskaza terapeutycznych, s silne przeciwwskazania ekonomiczne do refundowania torasemidu.

Uwagi dotyczce propozycji refundowania nowych lekw

Poszerzenie listy betablokerw refundowanych o betaxolol, celiprolol

z 2,362/DDD (37,5 mg)

Co robi? Kategorycznie odmwi refundacji Dilatrendu. Zgodzi si

Uwagi dotyczce propozycji refundowania nowych lekw

bo nieszkodliwy, a wygodny (dla pacjenta). Wykorzystanie praktyczne w/w

Uwagi dotyczce propozycji refundowania nowych lekw

Uwagi dotyczce propozycji refundowania nowych lekw

H Hormony (bez pciowych i insuliny)

Hormony uwalniajce antygonadotropin

Uwagi dotyczce propozycji refundowania nowych lekw

Moxifloxacina (Avelox) jest dostpna. Mona byoby j rekomendowa

(moxifloxacina) tbl 400 mg

z 22,37/DDD ( 400 mg)

Leczenie moxifloxacin jest prawie 8 razy drosze.

Aptekarz Vol 14 Nr 9/10, 190-192 (2006)

,,Mwi dziad do obrazu...

,,Mwi dziad do obrazu...

Warszawa, 23 czerwca 2006 r.

Szanowny Panie Doktorze,

Aptekarz Vol 14 Nr 9/10, 193-195 (2006)

Wskazania dla leku,

Aptekarz Vol 14 Nr 9/10, 195-197 (2006)

Aptekarz Vol 14 Nr 9/10, 198-199 (2006)

Bezpieczestwo stosowania lekw

Bezpieczestwo stosowania lekw

Zdaniem Komitetu opis leku (ulotka) powinien podawa pochodzenie

Aptekarz Vol 14 Nr 9/10, (2006)

You might also like