Rynek Detalicznego Handlu Spożywczego

Rynek detalicznego handlu spoywczego
w Polsce
Autor:
Rafa Mamot
Przy wsppracy:
Marek Wrbel
Marcin Izdebski
Partner:
Polska Izba Handlu
Warszawa, 20016
F U N D AC J A R E P U B L I K A S K A
ul. Nowy wiat 41, 00-042 Warszawa
tel./fax: +48 22 891 07 37, tel.: +48 512 435 471, www.fundacjarepublikanska.org
NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
nr konta bankowego: Alior Bank 84 2490 0005 0000 4520 9156 1754
Spis treci
1.
2.
Abstrakt ....................................................................................................................................................3
Wstp ...........................................................................................................................................................6
Rynek handlu detalicznego w Polsce .......................................................................................................8
2.1.
Kana tradycyjny - rynek sklepw niezalenych ............................................................................ 12
2.3.
Kana nowoczesny - rynek supermarketw .................................................................................. 14
2.2.
2.4.
2.5.
2.6.
3.
4.
5.
2.7.
7.
Kana nowoczesny - rynek dyskontw .......................................................................................... 15

Kana nowoczesny - rynek hipermarketw................................................................................... 16
Kana nowoczesny e-commerce................................................................................................. 17
Kana franczyzowy i hurtowy ........................................................................................................ 17
Zmiany na rynku handlu detalicznego .................................................................................................. 20
3.1.
3.2.
Procesy konsolidacyjne ................................................................................................................. 21

Zmiany zachowa konsumentw ................................................................................................. 22
Zagroenia dla gospodarki Polski ze wzgldu na zmiany w handlu ...................................................... 25
Proponowane rozwizania podatkowe ................................................................................................ 28
5.1.
Podatek od sieci handlowych w innych krajach............................................................................ 29
5.3.
Opinie ekspertw i dostpne raporty ........................................................................................... 33
5.2.
6.
Kana nowoczesny - rynek sieciowych sklepw convenience....................................................... 13
Przegld pojawiajcych si propozycji konstrukcji podatku ......................................................... 30
Efekt ekonomiczny i spoeczny propozycji podatkowych ..................................................................... 36
6.1.
6.2.
Podatek od powierzchni ............................................................................................................... 39

Podatek od obrotu ........................................................................................................................ 40
Podsumowanie ..................................................................................................................................... 41
NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
1. Abstrakt
Polski rynek dystrybucji detalicznej to ponad 700 miliardw z, z tego blisko 200 mld z to rynek
spoywczej dystrybucji detalicznej segmentu w ktrym dziaaj najwiksze pod wzgldem
sprzeday podmioty
Rynek dystrybucji spoywczej w wikszej czci opanowany jest przez tzw. kana nowoczesny
(dyskonty, hipermarkety, supermarkety), przy od wielu lat konsekwentnie malejcym udziale
sklepw niezalenych tzw. kana tradycyjny
W kanale nowoczesnym najwiksz si s wielkie zagraniczne sieci dyskontw
Kana tradycyjny jest marginalizowany od wielu lat, liczba sklepw niezalenych spada o kilka
tysicy kadego roku
Obecnie gwn i na razie najbardziej skuteczn form obrony maych sklepw niezalenych przed
konkurencj wielkich sieci handlowych, jest czenie si w formie grup partnerskich lub
zakupowych nazywanych czasami sieciami franczyzowymi. Rynek hurtowy i rozwijane przez
niego koncepty sklepw partnerskich s czsto ju nieodczn caoci. Zwizane jest to ze
wspieraniem najwaniejszej grupy klientw hurtowni, jakimi s sklepy niezalene. Lepsza
koordynacja dziaa marketingowych i logistycznych w ramach takich grup pozwala na dalsza
popraw efektywnoci acucha dostaw do sklepw maego formatu
Sie franczyzowa to model biznesu opartego na generowaniu wikszoci przychodw i zyskw dla
franczyzodawcw na bazie opat franczyzowych uzalenionych od obrotu realizowanego przez
franczyzobiorcw. W odrnieniu od tego modelu w przypadku grup partnerskich lub
zakupowych, organizator najczciej hurtownia nie pobiera opat lub pobiera je w wysokoci
poniej jednego procenta sprzeday dajc w zamian sklepom wsparcie marketingowe oraz wiele
nowoczesnych narzdzi do konkurowania z wielkimi sieciami handlowymi. Uczestnictwo w takiej
grupie daje moliwo osigania korzyci z efektu skali (efektywna logistyka, dobre warunki
zakupu towarw, dostp do produktw niedostpnych dla maych odbiorcw, niskie jednostkowe
koszty uczestnictwa w akcjach marketingowych) bdcych dotychczas dostpnych wycznie dla
wielkich sieci, przy jednoczesnej moliwoci zachowania niezalenoci przez przedsibiorc
Wielo i rnorodno modeli biznesowych utrudnia ich waciwe sklasyfikowanie, pojciem sieci
franczyzowej okrelane s czsto grupy partnerskie lub zakupowe (przedsibiorca zachowuje
niezaleno i jest dysponentem danej lokalizacji), jednoczenie tak samo okrela si twarde
modele franczyzowe (ograniczona niezaleno, a czsto i przejcie lokalizacji sklepu przez sie)
czy nawet sieci sklepw oddanych w ajencj pracownikom (cao sklepu jest wasnoci sieci,
ktra moe prawie dowolnie dobiera sobie i wymienia ajentw). Najbardziej racjonalnym i
transparentnym kryterium podziau tych modeli jest podzia ze wzgldu na form wadzy nad
lokalizacj sklepu jako najwaniejszego kryterium przewagi konkurencyjnej a przez to szans na
przetrwanie mniejszych sklepw. Przedsibiorca pozbawiony wadzy nad dan lokalizacj staje si
mocno uzaleniony od sieci, natomiast w sytuacji posiadania praw (najem lub wasno) do danej
NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
lokalizacji staje si wwczas podmiotem mogcym zalenie od swoich potrzeb zmienia grup lub
doczajc do innej z bardziej konkurencyjnymi warunkami wsppracy
Polski rynek dystrybucji detalicznej wkracza w faz koncentracji. Niektre testy wskazuj i jest
ju bardziej skoncentrowany ni rynki wielu rozwinitych krajw. W takich warunkach dalsza
koncentracja moe grozi ograniczeniem konkurencji, a nawet w skrajnym wypadku powstaniem
oligopolu w niektrych segmentach rynku. Podatek o wyranej progresywnoci stawek moe
zahamowa lub istotnie spowolni te procesy. Ponadto im bardziej spaszczony zostanie podatek
czyli rwne procentowe opodatkowanie wszystkich podmiotw tym wiksze zagroenie
wzrostem cen
W handlu pracuje obecnie okoo 1,2 miliona osb. Najbardziej efektywne pod iloci
zatrudnionych osb do wielkoci sprzeday s wielkie sieci handlowe a w szczeglnoci
dyskonty. Przejcie kadych 10% udziaw rynkowych przez wielkie sieci kosztem maych sklepw
to likwidacja co najmniej 50 tys. miejsc pracy (efekt netto po uwzgldnieniu nowych zatrudnie
przez wielkie sieci)
W przedstawionym obecnie przez Ministerstwo Finansw projekcie podatku, zaoono
progresywno podatku z dwoma progami i odpowiadajcymi im stawkami oraz trzeci stawk
obowizujc dla sprzeday w soboty, niedziele i dni ustawowo wolne od pracy. Podatek miaby
zastosowanie dla caej sprzeday detalicznej oprcz sprzeday lekw oraz mediw (prd, woda,
gaz ziemny) realizowanej w punktach stacjonarnych jak i zagranicznych. Podmioty o sprzeday do
1,5 mln z miesicznie byyby zwolnione z podatku, powyej tego progu a do kwoty 300 mln z
miesicznie od poniedziaku do pitku obowizywaaby stawka 0,7%, powyej 300 mln z stawka
1,3%. Sprzeda w dni wolne i weekendy oboona zostaaby stawk 1,9%. W projekcie ustawy
znalazy si rwnie zapisy o objciu podatkiem wszystkich podmiotw dziaajcych w ramach
franczyzy pod jedn mark handlow
W projekcie nie znalazy si natomiast zapisy ograniczajce moliwoci obejcia podatku przez
due grupy kapitaowe. Nie skorzystano przy tym z gotowych wzorw w przepisach o identyfikacji
powiza kapitaowych dla celw cen transferowych. Skupiono si na marce handlowej, jednak
bez precyzyjnego opisu, co moe grozi lawinowym tworzeniem dziesitek jeli nie setek nowych
marek oraz dzieleniem podmiotw na mniejsze. W przypadku sieci franczyzowych, przerzucono
na poszczeglnych przedsibiorcw solidarny obowizek z tytuu zapaty tego podatku. Ponadto
dodatkowe kalkulowanie sprzeday w tysicach maych sklepw partnerskich w weekendy i
agregowanie tego na poziomie sieci franczyzowej jest trudnym i kosztownym wyzwaniem.
Niskie progi dla kolejnych stawek powoduj postawienie w wzgldnie gorszej sytuacji maych
podmiotw wzgldem duych i silnych sieci
W kontekcie ostatnich propozycji, poza wymienionymi powyej obszarami potencjalnych
naduy, naley zauway, i taka konstrukcja podatku (niski prg wolny, maa progresywno i
ilo stawek, objcie sieci partnerskich) odbije si negatywnie na tysicach polskich maych
sklepw zrzeszonych w sieciach partnerskich lub grupach zakupowych. W takim wypadku mae
sklepy opodatkowane zostan praktycznie na takim samym poziomie, jak ich wielcy sieciowi

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
konkurenci, a biorc pod uwag dodatkowe prace zwizane z dzieleniem obrotu na dni wolne i
efekt skali mae sklepy znajd si w gorszej pozycji ni wielkie sieci. W tym wypadku tworzenie
sieci partnerskich i grup zakupowych dajcych due wsparcie marketingowe maym sklepom
zostanie pocztkowo zahamowane a w kolejnych miesicach i latach nastpi likwidacja tego
formatu. Spowoduje to lawinow likwidacj kolejnych maych niezalenych sklepw i
wchodzenie w powsta luk sieci dyskontw i sieci maych sklepw wasnych przejmujcych
dobre lokalizacje
W kontekcie ostatnich propozycji, naley zauway, e: przyjcie odpowiednio wysokiego progu
wolnego (klasyfikacja PARP maych i rednich firm wg obrotu - powyej 45 mln z lub 225 mln z),
zaoenie wikszej liczby progw obrotu oraz zwikszenie rnic pomidzy stawkami podatku,
przyjcie faktycznego podziau na sieci partnerskie i sieci sklepw wasnych lub ajencyjnych
(kryterium dysponowania lokalizacj sklepu), wszystko to moe pozytywnie wpyn na
przywrcenie rwnowagi konkurencyjnej na rynku. Zminimalizuje to rwnie ryzyko podwyek
cen oraz pozytywnie wpynie na tysice maych niezalenych sklepw
NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
Wstp
Rynek handlu detalicznego w Polsce jest obecnie zdominowany przez wielkie, w wikszoci zagraniczne,
sieci handlowe. Dominujc pozycj na rynku posiadaj sklepy dyskontowe oraz sieci hipermarketw i
supermarketw. W tym segmencie - wikszych powierzchniowo sklepw - jest rwnie kilkanacie
mniejszych polskich sieci (m.in. Stokrotka, Polomarket, Mila Piotr i Pawe, Alma, Dino) poddanych duej
presji konkurencyjnej ze strony wielkich midzynarodowych sieci handlowych. Segment maych
powierzchniowo sklepw (tzw. tradycyjnych) pod wzgldem ilociowym to gwnie sklepy niezalene
oraz zrzeszone w sieciach partnerskich lub franczyzowych takich jak Spoem, Lewiatan, Nasz Sklep, Sie
34, abc i inne, jednak liczba tych sklepw systematycznie si zmniejsza.
Wykres 1. Zmiany iloci sklepw niezalenych oraz wielkich sieci.
300%
Wielkie sieci
250%
Sklepy niezalezne
200%
150%
100%
50%
0%
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
rdo: Opracowanie wasne na bazie danych GfK oraz Nielsen. Sklepy niezalene ze wzgldu na dostpno danych
zawieraj rwnie sklepy sieciowe convenience ktre zyskiway popularno w ostatnich latach bez tej wielkoci spadki
iloci sklepw byyby jeszcze wiksze. Sklepy wielkich sieci to hipermarkety, dyskonty oraz zagraniczne supermarkety brak
porwnywalnych danych dla polskich supermarketw.
Segment sklepw maoformatowych wci pozostaje gwnym kanaem dystrybucji ywnoci w Polsce, a
przez to wywiera istotn presj konkurencyjn na sieci dyskontw i hipermarketw, powstrzymujc je od
podnoszenia cen. Jednake sklepy maoformatowe, dziaajc samodzielnie na rynku skazane s w
zdecydowanej wikszoci na dalsz marginalizacj i powoln likwidacj. Na obecnym etapie rozwoju rynku
detalicznego, systemy franczyzowe lub grupy zakupowe s gwn szans na przetrwanie sklepw
maoformatowych i ich konkurowanie z wielkimi sieciami handlowymi. Progresywny podatek od sprzeday
detalicznej moe przyczyni si do wyrwnania szans i poprawy konkurencyjnoci sklepw
maoformatowych na rynku.
NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
W debacie publicznej, od prawie roku, coraz czciej pojawia si temat podatku od sprzeday detalicznej,
czasami nazywanego podatkiem od hipermarketw lub podatkiem od sieci handlowych. Jako konkretny
element programu politycznego pojawi si on w kampanii przed ubiegorocznymi wyborami
parlamentarnymi komunikowany przez parti Prawo i Sprawiedliwo. Temat podatku by obecny rwnie
w debacie w cigu kilku ostatnich lat, wwczas jedynie jako oglna idea majca wspiera polskich
handlowcw oraz producentw gwnie spoywczych w konkurowaniu z potnymi zagranicznymi
sieciami handlowymi.
W pocztkowym etapie debaty konieczno wprowadzenia podatku motywowano duo wikszymi
moliwociami wielkich sieci handlowych w zanianiu zyskw w Polsce a przez to minimalizowaniu
paconych tutaj podatkw dochodowych. Lokalne sieci oraz mae i rednie przedsibiorstwa handlowe nie
posiadajce rodkw finansowych i odpowiednich narzdzi byyby w takim wypadku na duo gorszej
pozycji wobec zagranicznych konkurentw. W dalszym etapie debaty pojawiaa si rwnie argumentacja
o wspieraniu przez taki podatek drobnego niezalenego handlu, ktry od wielu lat jest pod cig presj
wielkich sieci handlowych i systematycznie traci udziay w rynku. Pojawiay si rwnie argumenty o
wsplnym interesie polskiego handlu z rodzimymi producentami spoywczymi, ktrych produkty s
wycofywane z oferty wielu zagranicznych sieci handlowych, co doprowadzio do tego e dzi nawet 80%
produktw (z wyczeniem wyrobw piekarniczych) oferowanych w handlu detalicznym jest produkowana
przez midzynarodowe koncerny. Ostatnimi kategoriami w ktrych polscy producenci posiadaj znaczc
pozycj s wyroby mleczarskie i sodycze.
W dyskusji pojawio si wiele gosw przeciwnych, a w mediach mona byo prawie wycznie je usysze
poza chyba jedynym lub jednym z nielicznych gosem wspierajcym podatek jako narzdzie obrony
wielu lokalnych producentw spoywczych oraz wsparcie dla utrzymania w dugim okresie wyszej
konkurencji 1 . Wielu ekonomistw stawiao odwane i zarazem bardzo oglne tezy o wprost
proporcjonalnym przerzuceniu kosztw podatku na konsumentw, a przez to wzrocie inflacji - gwnie
produktw pierwszej potrzeby. Pojawiay si rwnie gosy o przerzuceniu tego podatku na dostawcw,
ktrzy ju obecnie s poddani silnej presji ze strony wielkich sieci handlowych.
Podobne uregulowaniu w zakresie podatku od handlu detalicznego istniej w kilku krajach europejskich.
W debacie publicznej w Polsce najczciej przywoywano przykad Wgier, gdzie wprowadzono rwnie
taki podatek oraz kilka innych ogranicze i opat gwnie od wielkich sieci handlowych. Bardzo czsto
przywoywano cay katalog tych rozwiza jako moliwy do wprowadzenia w Polsce, mimo i zwolennicy
podatku mwili tylko o jednym rozwizaniu, nie wspominajc przy tym o innych obcieniach.
Po powoaniu nowego rzdu w ubiegym roku, dyskusja o podatku nabraa bardziej konkretnego wymiaru.
Pojawiy si ju szczegowe propozycje, w jakich przypadkach taki podatek byby wymagany oraz opinie,
jak wpynoby to na gospodark. Obecny rzd gosi osignicie tym podatkiem dwch celw. Pierwszy to
cel fiskalny zwikszenie wpyww do budetu pastwa, drugi to wsparcie mniejszych sieci handlowych i
1
Podatek od sieci handlowych to wysze ceny, ale wikszy wybr; Money.pl; 5 Stycze 2015

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
maych niezalenych sklepw, a co za tym idzie, wpyw na funkcjonujc, zdaniem rzdu, niewaciwie
konkurencj na tym rynku. Przeciwnicy podatku, a s to najczciej podmioty zagroone nim, gro
wzrostem inflacji oraz przerzuceniem kosztw na dostawcw. Szczegy konstrukcji podatku i jego
wymagalnoci rzadko pojawiay si w debacie publicznej. Natomiast kocowy efekt wprowadzenia
podatku jest w wikszoci pochodn jego ksztatu i zwizanych z nim szczegw.
W niniejszym raporcie chcielibymy zaprezentowa obecny obraz rynku oraz przewidywania co do jego
zmian w kolejnych latach. Przedstawilimy rwnie, nasze przewidywania co do negatywnych skutkw dla
polskiej gospodarki w przypadku kontynuacji obecnie trwajcych trendw i procesw. W raporcie
zawarlimy take ocen pojawiajcych si propozycji podatku od sieci handlowych oraz przewidywania co
do kocowego efektu ekonomicznego i spoecznego tego podatku. Ze wzgldu na objto tematu oraz
zakres obecnie pojawiajcych si propozycji i dyskusji, skupilimy si na rynku dystrybucji FMCG gwnie
spoywczej.
2. Rynek handlu detalicznego w Polsce
W 2014 roku na polskim rynku detalicznym funkcjonowao 355 tysicy sklepw i placwek handlowych2. Z
tego ponad 108 tysicy to sklepy spoywcze, wrd ktrych zdecydowana wikszo, bo a 102 tysice to
sklepy o maej powierzchni (sklepy maoformatowe i specjalistyczne). Sklepy o duej powierzchni (sklepy
wielkoformatowe,) bdce prawie wycznie sieciami handlowymi to ponad 6 tysicy placwek3.
Podzia wg metodologii Gwnego Urzdu Statystycznego, wyrnia wg powierzchni z kategorii sklepw
wielkoformatowych: supermarkety s to sklepy o powierzchni sprzedaowej od 400 m2 do 2499 m2
prowadzce sprzeda gwnie w systemie samoobsugowym, oferujce szeroki asortyment artykuw
ywnociowych oraz artykuy nieywnociowe czstego zakupu; hipermarkety s to sklepy o powierzchni
sprzedaowej od 2500 m2 prowadzce sprzeda gwnie w systemie samoobsugowym, oferujce bardzo
szeroki asortyment artykuw ywnociowych i nieywnociowych czstego zakupu, zwykle z parkingiem
samochodowym.
W przypadku metodologii firmy GfK supermarkety (zagraniczne to m.in. Carrefour Market, Tesco,
Intermarche, E.Leclerc, Simply Market) to placwki o powierzchni sprzeday 300-2499m2, hipermarkety
(m.in. Auchan, Kaufland, Carrefour, E.Leclerc, Tesco) jak w definicji GUS powyej 2500m2; oraz nieobecne
w podziale GUS dyskonty (m.in. Biedronka, Lidl, Netto, Aldi) to placwki o powierzchni sprzeday od
300m2 do 1000m2 o ograniczonym asortymencie sprzeday; w formacie convenience to sklepy o
powierzchni sprzeday do 300m24 otwarte 7 dni w tygodniu do pnych godzin wieczornych, oferujce
Rynek wewntrzny w 2014; GUS; 2015
Raport Strategiczny. Dystrybucja FMCG w Polsce; GfK Polonia; Luty 2015
4
2
3

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
ograniczony asortyment sprzeday ze szczeglnie rozwinit w stosunku do pozostaych kategori

alkoholi, uywek, przeksek i napoi, najczciej w formie sieci sklepw wasnych (m.in. abka, Carrefour
Express, Mapka, Tesco Express).
Rynek sklepw bdcych czci sieci handlowych nazywany jest kanaem nowoczesnym. Dominujc rol
w tym kanale maj zagraniczne podmioty, przy sabszej pozycji polskich sieci handlowych. Pozostaa cz
rynku zwana jest kanaem tradycyjnym, to s przewanie mae lub rednie powierzchniowo niezalene
sklepy prowadzone przez maych polskich przedsibiorcw (okoo 102 tysicy placwek 5 ). Kana
tradycyjny od wielu lat traci udziay w rynku, co wpywa na likwidacj okoo kilku tysicy niezalenych
placwek handlowych rocznie - prognoza na 2016 to likwidacja 5 tysicy maych sklepw6. Kana
nowoczesny natomiast rozwija si nieprzerwanie od wielu lat, zwikszajc systematycznie udziay
rynkowe jak i otwierajc nowe placwki. Na wykresie (wykres nr 1) przedstawilimy przejmowanie
udziaw rynkowych w ostatnich latach przez sklepy wielkoformatowe.
Istotn pozycj na rynku maj sklepy dziaajce w formie franczyzy, ktrych jest okoo 35 tysicy7. Wiksze
placwki (supermarkety) s najczciej sklepami wasnymi danej sieci, chocia istnieje kilka sieci
supermarketw (m.in. Intermarche, Piotr i Pawe), ktre otwieraj wicej sklepw w formie franczyzy ni
wasnych. W takich wypadkach jest to najczciej twarda forma franczyzy, czyli nakadajca na
przedsibiorc duo wikszy zakres regulacji i wymaga (m.in. polityki handlowej, ukadu i wygldu
placwki, umowy najmu lokalu, komunikacji, systemu informatycznego, zakupw towarw itp.). Mikka
forma franczyzy pojawia si prawie wycznie w przypadku mniejszych sklepw, gdzie franczyzodawca nie
nakada na przedsibiorc tak szerokiego katalogu wymogw i regulacji. Wyjtkiem od tej reguy wrd
maych sklepw, s placwki dziaajce w formie ajencyjnej nazywane czasami rwnie franczyzowymi,
co wydaje si by nieprawidowym okreleniem, gdy przedsibiorca nie jest ju wacicielem sklepu.
Najwiksz sieci dziaajc w tej formie jest zagraniczna sie abka, w przypadku ktrej przedsibiorca
staje si jedynie ajentem gotowego sklepu bdcego wasnoci sieci.
Wykres 2. Zmiany udziaw rynkowych w gwnych kanaach dystrybucji detalicznej FMCG w podziale na
sklepy wielkoformatowe i maoformatowe (razem z sieciami sklepw convenience)

Wojny cenowe ju bij w sklepy, zaboli te podatek; Rzeczpospolita; 5 Stycznia 2016
7
Szacunek wasny na podstawie Gfk Polonia oraz danych udostpnianych przez sieci handlowe
5
6

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
100%
90%
80%
70%
60%
50%
58%
74%
40%
30%
20%
10%
0%
42%
26%
2000
49%
44%
51%
56%
2010
2014
2005
Sklepy
maoformatowe
Sklepy
wielkoformatowe
rdo: Raport Strategiczny. Dystrybucja FMCG w Polsce, GfK Polonia, Luty 2015
Wykres 3. Liczba sklepw w podziale na formaty w 2014
120 000
108 030
120 000
100 000
100 000
80 000
80 000
60 000
101 650
60 000
40 000
40 000
20 000
20 000
6 379
2014
Sklepy maoformatowe i
specjalistyczne
Sklepy wielkoformatowe
Wykres 5. Pooenie sklepw rnych formatw w rnej wielkoci miejscowociach

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
10
100%
90%
80%
70%
60%
50%
0%
18%
41%
40%
30%
20%
10%
0%
41%
2005
0%
32%
37%
4%
1%
9%
40%
45%
42%
24%
10%
22%
31%
43%
25%
31%
32%
27%
23%
22%
2014
2005
2014
2005
2014
Hipermarkety
Liczba mieszkacw >200 tys.
Supermarkety
50-200 tys.
5-50 tys.
Dyskonty
<5 tys.
Sieci wielkopowierzchniowe szukajc moliwoci dalszego wzrostu zaczy pojawia si w mniejszych

miejscowociach. Liderem tych zmian bya Biedronka, ktra odpowiednio wczenie rozpocza ten proces.
Polskie sieci supermarketw rwnie wybray na cel mniejsze miejscowoci. Zwizane to byo rwnie z
du konkurencj w wikszych miastach, gdzie konsumenci maj duo bardziej urozmaicon ofert do
wyboru spord hipermarketw i dyskontw oraz zagranicznych supermarketw.
Wykres 4. Sprzeda najwikszych sieci detalicznych
NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
11
rdo: dane finansowe sieci handlowych
Rynek podlega procesom konsolidacyjnym przejmowanie konkurencji i wzrost sprzeday sieci szybszy ni
warto rynku. Od kilkunastu lat udziay w sprzeday konsekwentnie powikszaj sieci dyskontowe, ktre
wraz z sieciami hipermarketw dominuj w pierwszej dziesitce najwikszych podmiotw na rynku.
Obecnie, tych 10 najwikszych sieci w Polsce, kontroluje ponad poow sprzeday detalicznej. W
kolejnoci pod wzgldem wielkoci sprzeday s to grupy Biedronka, Lidl, Auchan, Tesco, Carrefour.
2.1. Kana tradycyjny - rynek sklepw niezalenych
Rynek sklepw niezalenych od dwudziestu lat jest w cigym odwrocie i traci udziay rynkowe. Po
wprowadzeniu gospodarki rynkowej, segment ten przeywa przez kilka lat bardzo dynamiczny rozwj,
zabierajc udziay pastwowym przedsibiorstwom handlowym, ktre w bardzo krtkim czasie znikny z
rynku. Odbyway si rwnie na tym rynku procesy konsolidacyjne, ktre day pocztek wielu polskim
sieciom handlowym i grupom skupionym najczciej wok hurtowni. Wraz z pojawieniem si zagranicznej
konkurencji, sklepy niezalene zaczy nieprzerwanie do dzisiaj traci udziay rynkowe. Wizao si to z
coroczn likwidacj kilku tysicy sklepw, ktrych miejsce na rynku zapeniay sieci handlowe.
W 2014 roku na rynku sklepw niezalenych funkcjonowao okoo 102 tys. placwek, w tym 77 tysicy
sklepw oglnospoywczych, oraz 24 tysice sklepw specjalistycznych (misne, piekarnie i cukiernie,
owoce i warzywa, alkoholowe, rybne). Ze wzgldu na siln konkurencj najszybciej ulegaj likwidacji
sklepy najmniejsze i rednie pod wzgldem powierzchni. Wiele z nich prbuje pozosta na rynku
NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
12
doczajc do ktrej z licznych sieci franczyzowych lub grup zakupowych. Korzyci z takiego rozwizania
to czsto dostp do znanej marki, uczestnictwo w kampaniach promocyjnych, know-how sieci, system
informatyczny, wsplne zakupy usug, wysze rabaty przy zakupie towarw z hurtowni sieci oraz wiele
usug dodatkowych. Generalnie mona przyj, e zwikszenie integracji pomidzy sklepami
maoformatowymi a ich dostawcami (hurtowniami lub producentami) przyczynia si do zwikszeni
efektywnoci acucha dostaw oraz obnienia kosztw prowadzenia sklepw. Dodatkowo, w ramach sieci
partnerskich i franczyzowych moliwa jest wiksza koordynacja negocjacji z koncernami spoywczymi w
zakresie warunkw zakupowych oraz wsparcia marketingowego, co w miar wzrostu sieci przyczynia si
do poprawy konkurencyjnoci jej uczestnikw. Uczestnictwo w takiej sieci, moe si w zamian wiza z
ograniczeniem moliwoci zakupu towarw poza sieci (cho w wielu przypadkach takie ograniczenie nie
wystpuje), czy koniecznoci przestrzegania wymogw odnonie wygldu placwki oraz spjnoci
komunikacji marki (co jednak przekada si na ogln percepcj sieci oraz jako sklepw).
Mona si spodziewa, e utrzymanie duego rozdrobnienia w segmencie sklepw maoformatowych oraz
ich dostawcw, wobec postpujcej konsolidacji w segmencie sklepw wielkoformatowych prowadzi
bdzie do dalszego obnienia konkurencyjnoci i spadku udziaw rynkowych maych sklepw.
Gwn konkurencj dla tych sklepw stay si sklepy wielkoformatowe (gwnie supermarkety i
dyskonty), ktre zaczy pojawia si w mniejszych miejscowociach oraz zagciy swoj obecno w
duych miastach. Powstae dyskonty zagospodaroway w wikszoci wypadkw okoliczny rynek i zmieniy
jego struktur doprowadzajc do upadoci maych sklepw, rednio 3 na kady nowy dyskont8. Mae
sklepy, ktre przetrway, znalazy sposb na wielkich konkurentw (np. przystpienie do sieci
franczyzowej lub partnerskiej) lub miay dogodn lokalizacj.
Osobn kategori pozostaj sklepy specjalistyczne, ktre wydaj si obecnie skutecznie broni swojej
pozycji. Niewykluczone jednak, cho mao prawdopodobne, i w najbliszych latach zmiana polityki
duych sieci pragncych przej rwnie ten segment rynku wpynie na likwidacj niezalenych sklepw
specjalistycznych.
Porwnanie do wielu krajw UE wskazuje na wyjtkow struktur handlu detalicznego w Polsce. W

krajach UE segment sklepw maoformatowych jest marginalny, rynki te zostay zdominowane przez sieci
wielkopowierzchniowe. Natomiast w Polsce, z uwagi na struktur demograficzn z przewag maych i
rednich miejscowoci, ma powierzchni mieszka oraz nawyki zakupowe ludnoci, segment sklepw
maoformatowych mia warunki pozwalajce na utrzymanie relatywnie znaczcej roli na rynku dystrybucji
ywnoci.
2.2. Kana nowoczesny - rynek sieciowych sklepw convenience
Handel detaliczny i hurtowy w Polsce moliwe scenariusze rozwoju rynku; Portalspozywczy.pl; 2013

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
13
Sklepy convenience nalece do sieci handlowych lub dziaajce na zasadzie ajencyjnej oraz na bardzo
twardej franszyzie s jednym z najszybciej rozwijajcych si segmentw rynku detalicznego w Polsce.
Najwiksz sieci w tym segmencie jest abka Polska, bdca wasnoci zagranicznego funduszu Mid
Europa Partners, zarzdzajca sieciami abka i Freshmarket. W tym segmencie jest rwnie obecnych
wiele innych sieci sklepw wasnych, m.in. Carrefour Express, Tesco Express, jednak o duo mniejszej
liczbie sklepw ni lider.
Segment sieciowych sklepw convenience jest bardzo perspektywiczny, wiadczy moe o tym dua liczba
firm, ktre rozpoczynaj swoj dziaalno w tym segmencie. Wzrost sieci w segmencie maych sklepw
nastpi z 23% w 2011 do 27% w 2013. Pojawiaj si rwnie podmioty nieobecne wczeniej w handlu
spoywczym np. powstajca sie bdca wasnoci firmy Shell9. Zwizane jest to gwnie ze zmianami
preferencji polskich klientw. Czynniki pozacenowe staj si coraz istotniejsze dla klientw sklepw
spoywczych. Prognozy przyszych trendw konsumenckich wskazuj na to, e ceny artykuw
spoywczych bd odgryway coraz mniejsz rol w decyzjach zakupowych, natomiast spodziewany jest
duy wzrost znaczenia wygody dokonywania zakupw i szerokiego asortymentu produktw oraz wysokiej
jakoci obsugi. Sklepy convenience jako pooone blisko swoich klientw doskonale wpisuj si w rosncy
trend wygody i szybkoci zakupw jako istotnych czynnikw wyboru dla konsumentw. Wielkie sklepy,
szczeglnie te, w ktrych zakupy zwizane s z dug wypraw najczciej samochodem, trac przez to na
popularnoci.
2.3. Kana nowoczesny - rynek supermarketw
W 2014 roku w Polsce, w duym formacie dziaao 482 hipermarketw i 2270 supermarketw, co przy
3627 dyskontw oznacza, e ponad poowa sklepw wielkoformatowych w Polsce to wanie dyskonty.
Format supermarketw rwnie rozwija si do dynamicznie pod wzgldem liczby placwek, ktra rok do
roku ronie. W sierpniu 2010 byo okoo 2600 takich placwek, aktualnie jest to blisko 3000. W rozwj
sieci i otwarcia nowych sklepw inwestuje wikszo graczy obecnych na rynku. To oczywicie zaley od
przyjtej strategii oraz kondycji finansowej firmy. Na rynku supermarketw dziaa cigle bardzo wielu
graczy, co oznacza, e w przyszoci moemy spodziewa si dalszej konsolidacji tego segmentu rynku lub
wyjcia z rynku niektrych podmiotw.
Format supermarketw znany by z duego wyboru produktw najczciej od 5 do 10 tysicy rnych
produktw dostpnych w sklepie. Niskie ceny byy promowane podczas czasowych akcji, ktre miay
przycign klientw i przy okazji sprzeda im wiele innych produktw o wyszej mary. W chwili obecnej
wiele z tych elementw ulega zmianie i supermarkety w wielu aspektach upodobniaj si do dyskontw.
W kanale nowoczesnym format supermarketw jest segmentem rynku o najwikszej roli polskich
podmiotw. Zwizane jest to z histori rozwoju tego formatu w latach dziewidziesitych, gdy
powstaway wwczas pierwsze polskie sieci sklepw, najczciej skupione wok silnej grupy hurtowej.
9
Shell powalczy o Klienta abki; Portalspozywczy.pl; 12 Padziernik 2015

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
14
Zagraniczne sieci w takiej sytuacji jako najatwiejszy cel wybray sobie segment hipermarketw w duych
miastach, w ktrym nie miay praktycznie adnej konkurencji. Dopiero w kolejnych latach zaczy rozwija
si rwnie w formacie supermarketw. Polskie i zagraniczne sieci, rozwijaj w tym segmencie najczciej
wasne sklepy, cho jest kilka wyjtkw, jak sie Intermarche, ktra w wikszoci opiera si na modelu
franczyzowym. Zachodzce zmiany na rynku i dopasowanie si do nich przez sieci supermarketw daj im
due szanse na dalszy rozwj.
2.4. Kana nowoczesny - rynek dyskontw
Format, w jakim w przyszoci zostawimy najprawdopodobniej najwicej pienidzy, to dyskonty, ktrych

udzia na rynku polskim siga dzi 24% trzy razy wicej ni siedem lat temu. To poziom wyszy ni we
Francji (14%), bliski Belgii (19%) i szybko podajcy ladem Niemiec, gdzie dyskonty posiadaj a 44%
spoywczego rynku detalicznego. W najwikszym stopniu jest to efekt dynamicznej ekspansji Biedronki,
ktra jest mistrzem w realizacji strategii biznesowej przystosowanej do skutecznej rywalizacji cenowej.
Biedronka wykonaa szereg waciwych krokw w odpowiednim momencie i w odpowiedni sposb. Po
pierwsze, w czasie gdy wikszo zagranicznych graczy koncentrowaa si na duych formatach w duych
miastach, Biedronka inwestowaa w sklepy o redniej powierzchni zarwno w duych, jak i mniejszych
miastach. Przypomina to realizowan przed laty skuteczn strategi amerykaskiej sieci Walmart, ktra
kada duy nacisk na komunikacj niskich cen przez cay czas, a nie tylko w okrelonych okresach
promocyjnych.
Przewaga sieci dyskontowych wynika z niskokosztowego modelu dziaania, opartego na piciu obszarach:
10
ograniczony asortyment podczas gdy supermarkety oferuj ok. 10 tys. produktw, dyskonty
maj ich jedynie od 1 do 3 tys., z czego wynika kilka korzyci: wzrost siy przetargowej w relacji z
dostawcami, mniejszy wysiek zakupowy i logistyczny, tasza dystrybucja, wzrost produktywnoci
pracownikw i mniejsza potrzebna przestrze zaplecza;
wystandaryzowane sklepy umoliwiajce maksymaln optymalizacj procesw;
efektywny proces uzupeniania towarw wynikajcy zarwno z wystawiania towarw
bezporednio na paletach, jak i wykorzystania towarw w opakowaniach gotowych do
wystawienia na pk (shelf-ready packaging) prawie w 100% w dyskontach; dla porwnania w
supermarketach jest to rednio 40%;
maksymalne uproszczenie (no frills) przejawiajce si gwnie w organizacji centrw
dystrybucyjnych, ktrych jest mniej, oraz w paskiej strukturze organizacyjnej, ktra jest tasza;
pragmatyzm innowacji dyskonty s innowacyjne, a nowinki przez nie wdraane s bardzo
pragmatyczne. Przykadem moe by system automatycznego pakowania wprowadzony przez
Lidla bd system pomagajcy pracownikom przy podnoszeniu cikich paczek wdroony przez
Aldi10
Czy istnieje alternatywa dla rywalizacji cenowej?; Harvard Business Review; Marzec 2013

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
15
Obecnie sieci dyskontowe to tylko 4 graczy. Najwikszy to Biedronka, dalej Lidl, Netto i Aldi. Dyskonty w
2007 roku kontroloway 8% rynku, by po 7 latach byskawicznej ekspansji potroi swoje udziay. Odbywao
si to gwnie kosztem sklepw niezalenych. Przez krtki okres czasu swoich si w tym segmencie
prbowaa polska sie Czerwona Torebka, jednak w ubiegym roku ogosia likwidacj swoich sklepw. W
ostatnich latach z tego segmentu wycofao si rwnie kilku zagranicznych graczy, odsprzedajc swoje
sklepy innym sieciom. Wyhamowanie szybkich wzrostw w tym segmencie nie oznacza jego zbliajcego
si koca, okres ten sieci wykorzystay na zmian konceptu i przystosowanie si nowych wymaga
konsumentw. Dyskonty, ktre przejy wiele pomysw z innych konceptw i w ostatnim czasie ewoluuj
w kierunku formatu supermarketw (duo wicej dostpnych towarw, promocje czasowe, poszerzanie
oferty produktw markowych), ponownie wrciy do wzrostw sprzeday w swoich pojedynczych
placwkach, zabierajc tym najczciej klientw lokalnym niezalenym sklepom.
2.5. Kana nowoczesny - rynek hipermarketw
Hipermarkety s od wielu lat symbolem sklepw wielkoformatowych, wiadomo ta jest tak gboko
osadzona, i podatek od sprzeday detalicznej pierwotnie by nazywany podatkiem od hipermarketw.
Obecnie jednak, ten format sklepw nie podlega ju tak dynamicznej ekspansji, a czsto traci nie tylko
udziay rynkowe, ale i wartociowo sprzeda przy rosncym rynku FMCG w Polsce. Hipermarkety przez
wiele lat przejmoway obszary rynku, w ktrych operoway dotychczas sklepy niezalene oraz polskie sieci
supermarketw. Pojawienie si hipermarketw zmienio obraz rynku, poza likwidacj wielu niezalenych
sklepw i mniejszych sieci, ktre upady lub zostay przejte, zmieniy rwnie podejcie innych
sieciowych uczestnikw rynku.
Hipermarkety s jedynym segmentem nowoczesnego handlu detalicznego, ktry w ostatnich latach nie
zwikszy wartoci sprzeday, w efekcie czego ich udzia w rynku detalicznym zmniejszy si do 16%.
Pomimo wzrostu liczby sklepw i przyjcia agresywnej polityki cenowej, odpyw klientw do mniejszych,
bliej pooonych sklepw sta si dla nich powanym wyzwaniem. A jest to format, ktry jeszcze w 2008
roku by najwikszym nowoczesnym kanaem detalicznym11.
Spadki udziaw rynkowych to konsekwencja zmian preferencji konsumentw. Perspektywa przejazdu
kilku bd kilkunastu kilometrw do sklepu, poszukiwanie miejsca parkingowego, przemierzania
olbrzymich odlegoci z koszykiem przestaa by atrakcyjna dla polskich klientw. Dodatkowo rozwj sieci
specjalistycznych, galerii handlowych i przede wszystkim handlu internetowego spowodowa, e cz
towarw, takich jak np. artykuy RTV i AGD, konsumenci znacznie chtniej kupuj poza sieciami
spoywczymi. To powoduje, e formaty o najwikszych powierzchniach utraciy dynamik wzrostu i
znalazy si w stagnacji.
11
Na rozdrou. Wyzwania i priorytety sieci spoywczych w Polsce; KPMG; 2015

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
16
W chwili obecnej na rynku dominuje kilka sieci, gwnie zagranicznych. W kolejnoci pod wzgldem iloci
placwek s to Kaufland, Carrefour, Tesco, Auchan wraz z przejtymi placwkami Real, E.Leclerc, Alma
Market, Piotr i Pawe, Grosz.
2.6. Kana nowoczesny e-commerce
Rozwj internetu i rozwiza mobilnych, ktry zrewolucjonizowa handel w innych obszarach, nie
przeoy si na zmian zwyczajw zakupowych w sektorze spoywczym. Polska, gdzie rynek zakupw
spoywczych poprzez kana online jest okoo 0,2% wartoci caego rynku, nie jest tu wyjtkiem rwnie
w Niemczech kana online nadal nie przekracza 1% rynku. Ale w Wielkiej Brytanii, gdzie ju w 2010 roku
sprzeda online osigna ok. 5% rynku, powstaj dedykowane sklepy internetowe zajmujce si
wycznie sprzeda w sieci.
Sprzeda internetowa na obecnym etapie rozwoju rynku nie moe raczej sta si wyrnikiem, ktry
pozwoli na budowanie przewagi innej ni cenowa. I pomimo oczekiwanego dynamicznego wzrostu
segmentu udzia ten w najbliszych latach pozostanie nadal marginalny, do 0,5% w perspektywie 5 lat. W
rzeczywistoci produkty spoywcze to najrzadziej kupowany towar w sieci jedynie 7% e-klientw kupio
je kiedykolwiek za porednictwem internetu. Wrd liderw w sprzeday online w brany spoywczej
znajduje si m.in. Alma oraz sie Piotr i Pawe, w ktrej udzia zakupw internetowych w stosunku do
pozostaych zakupw wynosi 2-3%.
Niski udzia zakupw drog internetow wynika ze specyfiki brany spoywczej kupujcy chce czsto
dotkn i zobaczy towar, zwaszcza produkty wiee, zanim podejmie decyzj o zakupie. Ponadto
sprzeda produktw przez internet narzuca okrelone wymagania logistyczne i magazynowe, ktre nie
wszyscy gracze rynkowi s w stanie i na razie nie chc speni. Z naszej analizy wynika, e sieci posiadajce
ten kana sprzeday nastawiaj si na jednorazowe zakupy powyej 100-150 z, bowiem poniej tej kwoty
logistyka staje si zbyt droga. Niemniej internet daje czci klientw komfort zakupw w postaci
oszczdnoci czasu. To dlatego z tego kanau korzystaj gwnie nieposiadajcy wiele czasu na zakupy
mieszkacy duych miast. W duszej perspektywie plany rozwojowe sieci handlowych zakadaj
poszerzenie kanaw sprzeday o sklep internetowy, co dodatkowo wzmacnia wizerunek sieci detalicznej
jako nowoczesnego przedsibiorstwa. Ale obszar ten, wci traktowany jest gwnie wizerunkowo. W
chwili obecnej kana ten jest rwnie bardzo rozdrobniony, istnieje wiele specjalistycznych nisz, ktre dla
mniejszych podmiotw s szans na rozwj.
2.7. Kana franczyzowy i hurtowy
Rynek hurtowy, podobnie jak detaliczny w latach dziewidziesitych by bardzo mocno rozdrobniony.
Operowao na nim wwczas okoo 10 000 podmiotw, w chwili obecnej jest to okoo 3 000 hurtowni w
wikszoci nie specjalizujcych si w danej kategorii produktw. Na rynku hurtowym, w niektrych
kategoriach istnieje specjalizacja branowa, szczeglnie widoczna w papierosach i alkoholu, a w

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
17
mniejszym stopniu w nabiale oraz w warzywach i owocach. Due rozdrobnienie w tej czci acucha
dostaw powoduje, i wiele mniejszych podmiotw nie posiada odpowiedniej siy zakupowej do uzyskania
konkurencyjnych warunkw ze strony globalnych producentw spoywczych. W wielu przypadkach,
globalne koncerny warunkuj moliwo rozpoczcia wsppracy od osignicia okrelonych poziomw
rocznej sprzeday, bardzo czsto nieosigalnych dla mniejszych czy nawet redniej wielkoci hurtowni.
Takie mae podmioty posiadaj rwnie ograniczone moliwoci wspierania sklepw niezalenych w
zakresie korzyci uzyskiwanych z efektu skali. Przedsibiorcy prowadzcy mae sklepy, wybieraj czsto
wspprac z jedn lub ewentualnie kilkoma wikszymi hurtowniami, a przez to mog ograniczy ilo
przyj towaru zamiast otrzymywa kilka dostaw dziennie od wielu maych dostawcw. Wsppraca z
wikszymi podmiotami umoliwia maemu sklepowi, poza uzyskiwaniem efektu skali w zakresie
optymalizacji logistycznej mniejsza ilo dostaw, otrzymanie wikszego wsparcia marketingowego oraz
przekazania budetw marketingowych wypacanych przez producentw spoywczych w zamian za
okrelone dziaania najczciej merchandasingowe poszczeglnych sklepw.
Model wsppracy pomidzy hurtowni a sklepem, czsto przyjmuje bardziej wystandaryzowane ramy w
postaci sieci partnerskiej, czasami nazywanej franczyzow. W chwili obecnej wydaje si, i nazywanie tego
modelu franczyz, zakca bardzo czsto istot tych systemw. W najczstszym rozumieniu systemu
franczyzowego franczyzodawca wynajmuje franczyzobiorcy gotowy model biznesowy oraz bardzo czsto
znan i cenn mark. W takich przypadkach, koszty uczestnictwa w takim systemie (w postaci opat od
obrotu oraz podwyszonych kosztw zakupw wycznych towarw i wyposaenia) sigaj najczciej
ponad poowy przychodw ze sprzeday. Tradycyjnie rozumiana franczyza funkcjonuje najczciej w
usugach oraz wyspecjalizowanej dystrybucji. W takim modelu, gwnym rdem przychodu dla
franczyzobiorcy s opaty od obrotu oraz podwyszona mara na sprzeday wycznych towarw.
Natomiast w modelu funkcjonujcym w wikszoci wypadkw w obszarze handlu detalicznego sieci
partnerskie i grupy zakupowe, przedsibiorca ma duo wiksz swobod dziaalnoci, ponosi bardzo mae
opaty najczciej poniej jednego procenta wartoci obrotu, ktre nie pokrywaj caoci kosztw
zwizanych ze wsparciem merytorycznym i marketingowym sklepu. W takim modelu hurtownia
organizator sieci, zarabia na sprzeday swoich produktw, jednake nie moe otrzymywa za nie ponad
rynkowej mary gdy w takich wypadkach sklepy majc czsto moliwoci zakupu poza sieci
zrezygnowayby z zakupu droszych produktw. W tym kontekcie naley podkreli istotn rnic
pomidzy takimi sieciami partnerskimi praktycznie niezalenych maych sklepw a sieciami maych
sklepw wasnych (dziaajcych czsto na zasadzie ajencyjnej), ktre oba te rne modele biznesowe s
okrelane franczyz.
Na rynku detalicznym, segment franczyzowy (spoywcze sieci partnerskie lub grupy zakupowe) rozwija si
gwnie w formacie sklepw o mniejszej powierzchni. Najczciej, aktywnymi graczami na rynku franczyzy
s podmioty wyspecjalizowane w dziaalnoci hurtowej. Wrd 10 najwikszych, pod wzgldem liczby
sklepw, sieci franczyzowych, tylko jeden podmiot nie posiada dziaalnoci hurtowej i jest typowym
detalist, pozostae sieci to koncepty rozwijane przez grupy dystrybucji hurtowej. Gwnym powodem
takiej strategii jest kurczenie si bazy ich dotychczasowych klientw sklepw niezalenych poddanych

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
18
intensywnej presji ze strony wielkich sieci handlowych. Kolejne likwidacje sklepw niezalenych i spadki
ich sprzeday przekaday si na zmniejszajc si sprzeda hurtownikw. W ostatnich latach z tego
powodu mona byo zaobserwowa rwnie wiele upadoci lub ewentualnie przej hurtowni w
wikszoci bdcych w rkach polskiego kapitau.
Wykres 6. Najwiksze sieci partnerskie, franczyzowe oraz ajencyjne pod wzgldem iloci sklepw
rdo: Raport Strategiczny. Dystrybucja FMCG w Polsce, GfK Polonia, Luty 2015 oraz dane sieci.
Rynek hurtowy i rozwijane przez niego koncepty sklepw franczyzowych s czsto ju nieodczn
caoci. Zwizane jest to ze wspieraniem najwaniejszej grupy klientw hurtowni jakimi s sklepy
niezalene. Przedsibiorcy prowadzcy mae sklepy, otrzymuj merytoryczne wsparcie w prowadzeniu
biznesu, maj dostp do wsplnych aktywnoci marketingowych oraz uzyskuj korzyci operacyjne
(optymalizacja logistyki dostaw, zmniejszenie strat itp.). Uzyskuj przez to dostp do wielu nowoczesnych
rozwiza i narzdzi, ktrymi operuj na co dzie due sieci detaliczne.
Przewidywania co do rozwoju rynku wskazuj, i w przyszoci mog dominowa dwa formaty: kana
nowoczesny (dyskonty, hipermarkety, supermarkety, sklepw wasnych) oraz segment sklepw
maoformatowych wspieranych przez sieci franczyzowe/zakupowe.
Przedsibiorcy franczyzobiorcy, poza moliwoci taszych zakupw w hurtowni sieci franczyzowej,

otrzymuj te wsparcie merytoryczne, fachow wiedz oraz gotowe rozwizania informatyczne i
techniczne. Sieci franczyzowe daj niezalenym sklepom moliwo konkurowania z wielkimi sieciami
handlowymi zachowujc przy tym samodzielno w prowadzeniu biznesu.
NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
19
Mona si spodziewa, e w przypadku utrzymania si duego rozdrobnienia w segmencie sklepw

maoformatowych oraz ich dostawcw, wobec postpujcej konsolidacji w kanale nowoczesnym
prowadzi bdzie do dalszego obnienia konkurencyjnoci i spadku udziaw rynkowych maych sklepw.
3. Zmiany na rynku handlu detalicznego
Rynek handlu detalicznego jest poddany cigej presji ewoluowania w reakcji na zmiany zachowa
konsumentw, dziaania konkurentw czy zmiany otoczenia. Zmiany na rynku odbywaj si bardzo
szybko, modele biznesowe czy te firmy, ktre jeszcze kilka lat temu byy synonimem sukcesu, dzisiaj
mog by ju tylko wspomnieniem. Dekad temu nieliczni mogli przewidzie nadchodzcy zmierzch
formatu hipermarketw, ktre kiedy byy symbolami szybkich wzrostw rynkowych i nieprzerwanej

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
20
ekspansji. Zmiany zachowa klientw postawienie na niskie ceny, a potem docenienie wygody w
poczeniu ze spowolnieniem gospodarczym oraz dziaaniami dyskontw, wyhamoway kolejne otwarcia
nowych hal hipermarketw. Swoj szans wykorzystay rwnie supermarkety, ktre do tego czasu
pozostaway w cieniu szybko wzrastajcych hipermarketw. Po latach szybkiego rozwoju i budowania
skali, ekspansja dyskontw rwnie uleg spowolnieniu - jeszcze niedawno Biedronka planowaa wzrosty
po 300 netto rocznie nowych sklepw, obecnie za jest to mniej ni poowa tej liczby. Spowodowane to
byo szybk ekspansj sieci, ktrych nowe lokalizacje zaczy kanibalizowa sprzeda okolicznych
placwek. Wielkie sieci przeprowadziy pierwsze zamknicia nietrafionych lokalizacji, sprzeda na tych
samych placwkach rok do roku zacza spada. Obecnie wraz ze zwolnieniem ekspansji i skupieniem si
na rozwoju ju istniejcych sklepw, dyskonty ponownie osigaj wzrosty sprzeday. W tym samym czasie
jeden proces trwa z elazn konsekwencj likwidacja maych niezalenych sklepw. Waciciele tych
placwek czasami maj jeszcze szans przyczy si do jakiej sieci franczyzowej ale w wikszoci
wypadkw koczy si to zamkniciem ich sklepu. Eksperci wskazuj, i na rynku bd w przyszoci
dominoway dwa formaty kana nowoczesny oraz format franczyzowy. W wielu wypadkach wsparcie
sieci franczyzowej lub hurtowni jest szans dla maych niezalenych sklepw na dalsze przetrwanie na
rynku. Bardzo wany jest w takim wypadku, odpowiedni wybr sieci franczyzowej przez przedsibiorc,
uwzgldnienie specyfiki sklepu i otoczenia oraz dopasowanie tego do danego formatu. Ponadto istniej
formaty na zasadzie ajencyjnego najmu sklepu przez przedsibiorc. W takich wypadkach wymagana jest
szczeglna ostrono, gdy margines na bdn decyzj jest maksymalnie may dla ajenta przy
minimalizacji ryzyka ze strony sieci.
3.1. Procesy konsolidacyjne
Na rynku handlu detalicznego w Polsce od wielu lat prowadzonych jest wiele procesw konsolidacyjnych w latach 2000-2014 przejto 46 redniej i duej wielkoci sieci12. Gwnymi aktorami zmian s przewanie
zagraniczne podmioty przejmujce innych zagranicznych konkurentw, ktrzy nie mogc osign swoich
celw biznesowych zdecydowali si na wyjcie z Polski, jak te rwnie polskie podmioty, ktre nie mogy
wytrzyma wysokiego poziomu konkurencyjnoci. Wedug teorii konsolidacji na Krzywej S rozwinitej
przez globaln firm doradcz A.T. Kearney, polski rynek detaliczny znajduje si obecnie w fazie przejcia z
fazy konsolidacji do fazy koncentracji (uaktualnione dane dla 3 najwikszych grup handlowych za 2015).
Widoczna bya rwnie typowa dla tego okresu silna rywalizacja cenowa przybierajc niekiedy znamiona
wojny cenowej pomidzy najwikszymi podmiotami na rynku. W 2015 roku mona byo jednak ju
zauway zmniejszenie presji na walk wycznie cen. Przykadem dla innych uczestnikw rynku moe
by postawa lidera jakim jest sie Biedronka, ktra zacza ka nacisk na inne elementy oferty ni tylko
niskie ceny. Zmiana zachowa moe by take sygnaem dla innych graczy do stopniowego podwyszania
mar poprzez podnoszenie cen. Kontynuacja procesw konsolidacyjnych natomiast nieuchronnie
doprowadzi do wyszych cen na rynku poprzez ograniczenie wysokiej obecnie konkurencyjnoci polskiego
12

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
21
rynku detalicznego. Obecne na rynku, jako waciciele sieci handlowych, fundusze private equity ze
wzgldu na zblianie si do koca ich horyzontu inwestycyjnego, bd rwnie wysoce zainteresowane
wyjciem z tych inwestycji. Spowoduje to dalsze wzmocnienie pozostaych duych graczy, gdy raczej
trudno wyobrazi sobie wejcie na obecnym etapie rozwoju rynku cakowicie nowego podmiotu, ktry
chciaby zaczyna proces konsolidacji od zera. Wszystkie powysze przesanki wskazuj na due zagroenie
wzrostami cen po zakoczeniu kolejnej fazy konsolidacji (wyjcia funduszy z inwestycji oraz przejcia
pomidzy inwestorami branowymi).
Wykres 7. Krzywa S konsolidacji - obrazujca na jakim etapie znajduje si dany rynek w oparciu o udziay
rynkowe 3 najwikszych podmiotw oraz horyzont czasowy
rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych rynkowych oraz koncepcji krzywej koncentracji wg A.T. Kearney
3.2. Zmiany zachowa konsumentw
Od jakiego czasu mona zaobserwowa, e obok dynamicznie rosncych dotychczas dyskontw coraz
wiksz rol zaczynaj odgrywa sieci sklepw convenience sklepy oferujce wygod i blisko, gdzie
wcale nie krluje cena. To pokazuje, e coraz waniejszym czynnikiem przewagi konkurencyjnej staje si
lokalizacja, elastyczno i wygoda oferowana przez lokalne sklepy. Dlatego tradycyjne sieci detaliczne oraz
hurtowe aktywnie buduj nowe sieci franczyzowe, wycigajc rk do lokalnych sklepikarzy, dotychczas
bezlitonie zwalczanych przez wikszych rywali.
Kolejnym istotnym trendem jest smart shopper lub smart nabywca. W 2013 roku okoo 66% Polakw
odpowiedzialnych za zakupy produktw FMCG do swojego gospodarstwa domowego moe zosta
NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
22
zaklasyfikowanych jako nabywcy smart 13 . Postpowanie w sposb smart wrd konsumentw

przejawia si gwnie takimi zachowaniami jak: posiadanie wiedzy o cenach najczciej kupowanych
produktw, sprawdzanie daty przydatnoci do spoycia, jak rwnie porwnywanie produktw rnych
marek, aby wybra najlepsz ofert. Nabywcy smart s ywo zainteresowani ofertami promocyjnymi.
Gazetki promocyjne s ich gwnym rdem informacji o specjalnych ofertach a co pity nabywca
smart kupuje produkty prezentowane w tych gazetkach.
Wykres 8. Zmiana zachowa smart wrd konsumentw
100%
90%
80%
70%
60%
43%
56%
34%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
57%
44%
2008
2011
66%
Pozostali nabywcy
"Smart" nabywca
2013
rdo: Shopping Monitor, GfK Polonia, Luty 2014
Wykres 9. Gwne miejsce dokonywania zakupw FMCG
13
Shopping Monitor; GfK Polonia; Luty 2014

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
23
60%
50%
40%
30%
20%
2010
30%
2013
21%
10%
0%
Hipermarket
49%
30%
17%
12% 13%
Supermarket
27%
Dyskont
May sklep spoywczy
rdo: Shopping Monitor, GfK Polonia, Luty 2014
Porwnanie rok do roku pokazuje, e Polacy zmieniaj swoje preferencje wzgldem formatu sklepu, w
ktrym realizuj poszczeglne misje zakupowe. Sklepy dyskontowe nie tylko przejy rol maych sklepw
spoywczych, w ktrych dokonywane s codzienne rutynowe zakupy, ale rwnie rol hipermarketw,
ktre tradycyjnie s gwnym miejscem dokonywania takich misji zakupowych jak due zakupy dla domu
oraz poszukiwanie okazji lub promocji. Ostatnie lata to straty formatu hipermarketw oraz maych
niezalenych sklepw, zwycizcami s natomiast dyskonty oraz sieciowe sklepy convenience (nie ma ich
na powyszym wykresie jako oddzielnej kategorii).
W ostatnich latach mona byo zaobserwowa na rynku zblianie si rnych formatw dystrybucyjnych,
ktre dotychczas duo dzielio od siebie. Dyskonty znane z ograniczonej oferty i nastawione przede
wszystkim na komunikacj niskich cen, zaczy poszerza wybr dla klientw oraz coraz mocniej stawia
na jako oferowanych produktw.14 Liderem tych zachowa by Lidl, ktry wczeniej ni Biedronka
postawi na inne elementy oferty ni tylko niskie ceny. Biedronka, gdy zauwaya spadki sprzeday na
swoich poszczeglnych sklepach, rwnie zmienia strategi i zacza szuka pomysu na zmiany zachowa
klientw. Supermarkety, obserwujc sukcesy dyskontw, natomiast zaczy wdraa wiele z ich pomysw
w swoich sklepach. Zmiany te spowodoway i obecnie format dyskontu, supermarketu czy duego
samoobsugowego sklepu osiedlowego upodobni si do siebie, walczc o tego samego klienta.
Wykres 10. Zblianie si formatu dyskontu i supermarketu pod wzgldem modelu oferty
14
Poegnanie z dyskontem?; Gazeta Wyborcza; 22 Sierpie 2015

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
24
rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych A.T. Kearney
4. Zagroenia dla gospodarki Polski ze wzgldu na zmiany w handlu
Prowadzone procesy konsolidacyjne doprowadz nieuchronnie do wzrostu cen. Efektem mogcym

dodatkowo wzmocni wzrost cen jest trwajca od duszego czasu deflacja produktw ywnociowych,
NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
25
ktra mocno przypieszya w 2015 roku. Wielu ekspertw prognozuje odwrcenie tego trendu ju w 2016
roku.
Polski rynek dystrybucji detalicznej wkracza w faz koncentracji. Niektre testy wskazuj i jest ju
bardziej skoncentrowany ni rynki wielu rozwinitych krajw (m.in. USA, Wochy, Japonia)15. W takich
warunkach dalsza koncentracja moe grozi ograniczeniem konkurencji, a nawet w skrajnym wypadku
powstaniem oligopolu w niektrych segmentach rynku. Zmiany technologiczne rwnie promuj w
wikszym ni kiedy stopniu efekt skali. Wielkie podmioty mog dziki temu uzyskiwa jeszcze silniejsz
pozycj wzgldem pozostaych uczestnikw rynku. W przypadku, gdy poprzez wzrost cen podwyszone
zostan istotnie mare, podmioty posiadajce moliwoci optymalizacji podatkowej szczeglnie sieci
zagraniczne zani zyski w Polsce w celu ich efektywniejszego transferu.
Model biznesowy duej sieci jest bardziej optymalny pod wzgldem zatrudnienia ni ich mniejszych
konkurentw. Rozwj formatu wielkopowierzchniowego, dodatkowo przez due podmioty, najczciej
kosztem mniejszych sieci lub sklepw niezalenych, powoduje znaczne redukcje zatrudnienia. W chwili
obecnej w handlu detalicznym pracuje okoo 1,2 miliona osb. W przypadku zwikszenia udziaw
rynkowych przez wielkie sieci kosztem mniejszych uczestnikw rynku o 10% rynku, zatrudnienie w caym
sektorze spadoby wwczas netto o 60 tysicy pracownikw. Odpowiada to zatrudnieniu w mniej wicej 4
miastach wielkoci Piaseczna16.
Wykres 11. Najwaniejsze kategorie w rednim sklepie maoformatowym udzia w sprzeday oraz gwni
producenci tych kategorii
Retailing 2020: Winning in a polarized Word; PricewaterhouseCoopers i Kantar Retail; 2012

Wyliczenie wasne na podstawie danych Gwnego Urzdu Statystycznego oraz PricewaterhouseCoopers,
uwzgldniajce obecne poziomy zatrudnienia wzgldem sprzeday w wielkich sieciach i odniesienie tej relacji do
maych sieci i ich efektywnoci w zakresie zatrudnienia poziomu zatrudnienia wzgldem sprzeday
15
16

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
26
Wielkie sieci detaliczne posiadaj du si zakupow a przez to negocjacyjn w stosunku do producentw

ywnoci. Naley jednak zauway, e produkcja ywnoci w Polsce jest zdominowana przez zagraniczne
koncerny, ktre produkuj ok. 80%17 ywnoci na polskim rynku. Ostatnimi kategoriami w ktrych polscy
producenci posiadaj znaczc pozycj s wyroby mleczarskie i sodycze.
W przypadku wikszoci znaczcych kategorii produktw ywnociowych, 3 najwikszych producentw

kontroluje przewaajc cz rynku. Dlatego, aby by konkurencyjnym na rynku detalicznym, konieczna
jest znaczca skala pomagajca zrwnoway si negocjacyjn wielkich koncernw. Nie ma tu miejsca dla
maych graczy, gdy due sieci detaliczne mog wynegocjowa od swoich zagranicznych partnerw duo
lepsze warunki zakupowe, ni mae sieci czy hurtownicy dla swoich klientw.
Kolejnym zagroeniem zwizanym ze wzrostem pozycji sieci handlowych jest bardzo dynamiczny rozwj
marek wasnych. Pocztkowo liderami tego formatu produktw byy dyskonty, takie marki czsto tosame
byy z nisk jakoci. Zmiany na rynku w postrzeganiu tych marek oraz praca nad popraw jakoci
spopularyzoway marki wasne rwnie w innych formatach sklepw. W chwili obecnej nawet mniejsze
sieci sklepw wasnych lub franczyzowych posiadaj wiele produktw marek wasnych w swojej ofercie.
Marki wasne s naturalnym elementem rozwoju rynku i optymalizacji zasobw, jednak w przypadku
znacznej koncentracji na rynku staj si bardzo gron broni w rkach potnych sieci. Jeszcze w 2008
roku warto rynku marek wasnych w Polsce wynosia 17,5 miliarda z18, w 2015 miaa wynie 44,4
miliardw z19. Ponad dwie trzecie wartoci rynku marek wasnych jest sprzedawana w dyskontach,
Opracowanie wasne na podstawie danych Nielsen oraz danych producentw
Marki wasne detalistw w Polsce w 2012; PMR Publications; Sierpie 2015
19
PMR: warto rynku marek wasnych wzronie; Puls Biznesu; 5 Padziernik 2015
17
18

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
27
natomiast razem z hipermarketami odpowiadaj ju za ponad 80% wartoci rynku. Dua koncentracja na
poziomie kilku sieci, dodatkowo wpywa na pozycj takich podmiotw w rozmowach z potencjalnymi
producentami. W najbliszych latach, na rynku marek wasnych prognozowane s dalsze wzrosty, co
prawda wolniejsze ni w poprzednich okresach, co spowodowane jest gwnie malejcym udziaem marek
wasnych w dyskontach, ktry u lidera rynku Biedronce obecnie wynosi okoo 50%, a w 2009 by
szacowany na 58%.
Rynek detalicznej dystrybucji spoywczej skoncentrowany w rkach kilku podmiotw jest zagroeniem nie
tylko dla konsumentw ale i dla caej gospodarki. Koncentracja nieuchronnie doprowadzi do podwyek
cen, powanych redukcji zatrudnienia oraz marginalizacji z likwidacj wcznie wielu mniejszych i redniej
wielkoci producentw spoywczych. W takim przypadku, w bardzo istotny sposb wzrosyby realne
dochody wielkich sieci, ktre posiadaj cay katalog narzdzi umoliwiajcych korzystanie z optymalizacji
podatkowej w Polsce.
Konieczne jest znalezienie balansu pomidzy korzyciami pyncymi ze wykorzystania efektw zwizanych
ze skal dziaalnoci detalistw (efektywno logistyczna czy marketingowa), a efektem zbyt duej
koncentracji rynku w rkach niewielkiej liczby graczy co niewtpliwie wpynie na ograniczenie konkurencji
na rynku i w efekcie bdzie skutkowa wzrostem cen ywnoci.
5. Proponowane rozwizania podatkowe
Podatek od sprzeday detalicznej, wedle inicjatorw tego rozwizania, mia zapewni rwne szanse
polskim maym niezalenym sklepom oraz lokalnym sieciom w konkurowaniu z wielkimi sieciami
najczciej zagranicznymi, z ktrych wiele posiada narzdzia do unikania pacenia podatkw w Polsce.
Intencj wprowadzenia podatku jest rwnie uzyskanie efektu fiskalnego.
Odpowiednio skonstruowany progresywny podatek wpynie pozytywnie na rynek zwikszajc

konkurencyjno sklepw maoformatowych na rynku oraz co wane, nie przyniesie negatywnych
efektw w takim wymiarze jak strasz przeciwnicy podatku. Osignicie tych dwch wydawaoby si
sprzecznych zjawisk jest moliwe, ale tylko w przypadku wprowadzenia przemylanej i dobrze
skalkulowanej konstrukcji podatku. Nie bez znaczenia jest rwnie, taka konstrukcja, ktra nie bdzie
wrcz zacht do uchylenia jej przez organy Unii Europejskiej tak jak to stao si w przypadku jednego z
podatkw na Wgrzech.
NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
28
Ponadto wikszo Polakw zgadza si na wprowadzenie podatku od sieci handlowych 20, a tylko 32% jest
temu przeciwna. W tym samym badaniu a 74% badanych przewiduje wzrost cen. Zakadajc, i
konsumenci dokonuj racjonalnych wyborw, moe to oznacza i podwyki powstae podwyki cen
moliwe s do ominicia poprzez zmiany sklepw w ktrych dokonano takich podwyek. W wietle
powyszego badania szczeglne wane wydaje si odpowiednie skonstruowanie podatku, ktry nie
wpynie na solidarne zachowania wszystkich podmiotw handlowych w zakresie podwyek.
5.1. Podatek od sieci handlowych w innych krajach
Na Wgrzech w 2014 roku wprowadzono podobne rozwizanie jak obecnie rozwaane w Polsce. Jeden z
pomysw, ktry pojawi si na Wgrzech w 2014 r., by progresywn opat za urzdow kontrol
ywnoci. Ustanowiono tam 8 progw, a jej maksymalna warto wynosia 6 proc. Opata i jej stawka
miaa by zalena od poziomu obrotu, jaki dana sie handlowa generuje na Wgrzech.
Podobny mechanizm jest dyskutowany w Polsce, przy czym naley zwrci uwag, i w Polsce mowa jest
o podatku, a nie opacie, a to dwa odmienne narzdzia fiskalne. Wgiersk taks nazywano "podatkiem
Tesco", poniewa to brytyjska sie handlowa - z rocznymi przychodami przekraczajcymi 300 mld forintw
staa si jej gwnym podatnikiem. Tak si nie stao opat w lipcu 2015 r. zainteresowaa si Komisja
Europejska, ktra stwierdzia, e progresywny podatek obrotowy na Wgrzech moe by niezgodny z
unijnym prawem. Komisja Europejska stwierdzia, e opata za kontrol ywnoci nie powinna by a tak
znacznie zrnicowana ze wzgldu na wysoko obrotu. Dodatkowo moga ona narusza unijne przepisy
o pomocy publicznej. Szybka reakcja Brukseli doprowadzia do tego, e rzd wgierski nie zdy cign
dodatkowej daniny od hipermarketw w proponowanym pierwotnie ksztacie. Wgry same podjy
decyzj o wycofaniu si ze swojego pomysu. Progresywna skala opaty zastpiona zostaa jednolit
stawk dla wszystkich sklepw w wysokoci 0,1 proc. wartoci sprzeday netto21.
We Francji w 2010 roku wprowadzono tzw. Tascom, czyli podatek od lokali uytkowych. Opata obejmuje
najwiksze sieci handlowe i ma na celu ochron mniejszych przedsibiorstw. Jak podaje rzdowy "Service
Public" - Tascom nie jest podatkiem wycznie od hipermarketw. Obejmuje wszystkie lokale oferujce
sprzeda detaliczn o powierzchni wikszej ni 400 metrw kwadratowych i obrotach przekraczajcych
460 tys. euro rocznie. Z obowizkowej daniny wyczone s sklepy otwarte przed 1960 rokiem oraz
wszystkie lokale, ktrych roczny obrt jest nie wikszy ni 460 tys., a powierzchnia handlowa mniejsza ni
400 metrw kwadratowych. Podatek jest naliczany od rocznych obrotw przypadajcych na metr
kwadratowy lokalu. Dla sklepw, ktrych roczny obrt w przeliczeniu na metr nie przekracza 2999 euro,
podatek wynosi 5,74 euro za kady metr kwadratowy. Sieci handlowe, ktrych roczne obroty w
przeliczeniu przekraczaj 12 tys. euro na metr kwadratowy pac ju 34,12 euro za kady metr
powierzchni sklepu.
Polacy chc opodatkowania supermarketw; Puls Biznesu na bazie badania IQS na prbie 500 osb w dniach 21-22
Stycznia 2016; 26 Stycze 2016
21
Podatek od hipermarketw nie tylko w Polsce; Money.pl; 8 Stycze 2016
20

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
29
Indywidualne rozwizania obejmujce opodatkowanie duych placwek handlowych wprowadzono w

Hiszpanii, jako podatek regionalny naliczany od powierzchni lokali handlowych powyej 2,5 tys. metrw
kwadratowych. Francuska i hiszpaska koncepcja przypomina nieco podatek od nieruchomoci.
Dodatkowo, jej celem jest przeciwdziaanie wielkopowierzchniowym sieciom handlowym i wspieranie
lokalnych przedsibiorstw. Grn granic stawki podatkowej ustalono na kwot 17,42 euro za metr
kwadratowy. Z daniny wyczono pojedyncze przedsibiorstwa, zajmujce si handlem pojazdami,
materiaami budowlanymi, przemysowymi, maszynami i ogrodnictwem. Jak podaje hiszpaski "La Razon",
do 2013 roku podatek wprowadzono w szeciu regionach Hiszpanii. Najbardziej restrykcyjna wobec licznie
powstajcych hipermarketw bya spoeczno Katalonii. W 2013 roku wadze zarobiy okoo 37 mln euro
na opodatkowaniu tamtejszych placwek handlowych. W innym regionie - Aragonii - podatek
wprowadzono w 2006 roku, ale due sklepy odmwiy uiszczania opaty, podwaajc legalno
ustanowionego prawa i deklarujc zapat dopiero po orzeczeniu trybunau. Skarg na opat zoyo
Krajowe Stowarzyszenie Duych Firm Dystrybucyjnych w Hiszpanii, tumaczc e to dyskryminacja
podatkowa, a opata moe stanowi niedozwolon pomoc publiczn dla maych firm. Dopiero wtedy
spraw zainteresowaa si Komisja Europejska. W 2015 roku zakwestionowaa hiszpaski podatek, dajc
jego modyfikacji lub zniesienia. Wedug Brukseli lokalna taksa nie powinna faworyzowa mniejszych
przedsibiorcw. W czci regionw podatek zniesiono.
Wasne rozwizania dotyczce opodatkowania duych sieci handlowych prbowano zastosowa take w
Wielkiej Brytanii. W Irlandii Pnocnej oraz w Szkocji na lata 2012-2015 roku wprowadzono obowizujcy
niektre sieci handlowe dodatkowy podatek bdcy elementem systemu opodatkowania nieruchomoci
biznesowych. W Anglii i Walii analogiczny podatek od sieci handlowych zatrzyma si na etapie pomysu i
pki co niewiele wskazuje na moliwo jego skutecznego wprowadzenia22.
5.2. Przegld pojawiajcych si propozycji konstrukcji podatku
Koncepcja podatku obrotowego pojawia si w dyskusji publicznej od wyborw prezydenckich w maju

2015 roku. Pomys opodatkowania sieci handlowych przedstawia wiceszefowa Prawa i Sprawiedliwoci,
wwczas kandydatka tej partii na premiera Beata Szydo. Jak deklarowaa, w Polsce, wzorem Wgier,
naley wprowadzi podatek od sklepw wielkopowierzchniowych. Czonek rady programowej Prawa i
Sprawiedliwoci, Konrad Raczkowski zasugerowa, e ewentualny podatek obejmowaby due sieci
detaliczne dowolnej brany, ktrych cakowite obroty w danym roku przekraczayby miliard z.
Podlegayby one progresywnemu opodatkowaniu zalenemu od wielkoci obrotu od 0,5 proc. do 2 proc w
przypadku sprzeday ponad 5 miliardw z23.
Po wyborach parlamentarnych pojawia si zmieniona koncepcja Prawa i Sprawiedliwoci, pose Henryk

Kowalczyk mwi, e do Sejmu trafi projekt zakadajcy, e przychd detalicznych sklepw
22
23
Podatek od hipermarketw nie tylko w Polsce; Money.pl; 8 Stycze 2016
Podatek od hipermarketw uderzy nie tylko w wacicieli, ale i po kieszeni klientw; Money.pl; 21 Lipiec 2015

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
30
wielkopowierzchniowych (powyej 250 m2) bdzie objty 2 proc. podatkiem24. W trakcie dalszych dyskusji
pojawia si modyfikacja tej koncepcji, polegajca na zwikszenia progu powierzchni od jakiego sklepy
bd zobowizane do pacenia podatku powyej 400 m2
Tabela 1. Propozycje progw podatku uzalenionego od obrotu zgaszane przez organizacje branowe
Przychody
0-12 mln z
Forum Polskiego
Handlu
0,1 proc.
12 mln z - 5 mld z
0,5 proc. od nadwyki

powyej 12 mln z
5-10 mld z
powyej 10 mld z
Przychody
0-12 mln z
Polska Izba Handlu

0 lub 0,01 proc.
12 mln z - 240 mln z

powyej 12 mln z
2 proc. od nadwyki
powyej 5 mld z
240 mln z - 480 mln z

powyej 240 mln z
4 proc. od nadwyki
powyej 10 mld z
480 mln - 2,4 mld z

powyej 480 mln z
2,4 mld z - 3,6 mld z

powyej 2,4 mld z
3,6 - 4,8 mld z

powyej 3,6 mld z
powyej 4,8 mld z

powyej 4,8 mld z
Przychody
powyej 0 mln z
Polska Organizacja
Handlu i Dystrybucji
0,5 proc.
rdo: Opracowanie wasne na podstawie materiaw prasowych
Pojawiy si rwnie gosy organizacji branowych zrzeszajcych sieci handlowe. Polska Organizacja
Handlu i Dystrybucji zrzeszajca wycznie zagraniczne najwiksze sieci handlowe postulowaa, i jeli
zapadnie decyzja o wprowadzeniu podatku wycznie dla brany detalicznej, powinien on by rwny i
powszechny, jednolity dla wszystkich podmiotw sprzeday online i offline oraz prosty do
wyegzekwowania25.
Polska Izba Handlu zrzeszajca gwnie polskie sieci i kilka zagranicznych, w tym lidera na rynku
hurtowym, postulowaa podatek progresywny uzaleniony od obrotu. Zaproponowano rwnie
podzielenie progresywnej stawki podatkowej na 7 progw, a nie na 3 progi, co wczeniej pojawiao si w
debacie, co miao sprawi, e obcienie podatkowe bdzie rozoone bardziej rwnomiernie, a jego
struktura bdzie lepiej odzwierciedlaa rnice w przychodach poszczeglnych grup26. Progi zaczynayby
si od kwoty 12 milinw z rocznego obrotu i stawce powyej tej kwoty 0,1% dochodzc do 3,5% dla
obrotu powyej 4,8 miliarda z. Zaproponowano rwnie wyczenie z podatku modelu franczyzowego
PiS:Podatek od hipermarketw ju w 2016 roku; Tvp.info; 2 Listopad 2015
Stanowisko Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji w sprawie podatku od handlu; Pohid.pl; 15 Grudzie 2015
26
Jak podatek od dyskontw i hipermarketw moe wzmocni wacicieli polskich sklepw?; Polska Izba Handlu; 5
Stycze 2016
24
25

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
31
handlu jako narzdzia wspierania maych i redniej wielkoci sklepw. Postulowano rwnie wyczenie z
opat czci hurtowej, gdy taka potencjalna opata oznaczaaby czsto podniesienie kosztw w acuchu
dostaw do niezalenego handlu detalicznego.
Zgodnie z propozycj Forum Polskiego Handlu, ktra zdobya chyba najwiksz przychylno strony
rzdowej (wg dziennika Rzeczpospolita), firmy generujce sprzeda roczn do 12 milionw z paciyby
0,1% podatku od obrotu27. Skala rosaby do 0,5% do obrotu do 5 miliardw z, 2% w zakresie 5-10
miliardw z oraz 4% dla obrotu powyej 10 miliardw z. Opodatkowane zostayby rwnie sklepy
internetowe.
W toku prac rzdowych nad projektem zaplanowano konsultacje z uczestnikami rynku. Na pocztku
biecego roku odbyo si spotkanie z udziaem ponad 100 podmiotw zainteresowanych wprowadzanym
podatkiem. Po spotkaniu, minister finansw Pawe Szaamacha zapowiedzia, e podatek od sieci
handlowych najprawdopodobniej bdzie progresywny, naliczany od obrotw oraz niezaleny od
powierzchni28. W przedstawionym po kilku tygodniach projekcie, zaoono progresywno podatku z
dwoma progami i odpowiadajcymi im stawkami oraz trzeci stawk obowizujc dla sprzeday w
soboty, niedziele i dni ustawowo wolne od pracy. Podatek miaby zastosowanie dla caej sprzeday
detalicznej oprcz sprzeday lekw oraz mediw (prd, woda, gaz ziemny) realizowanej w punktach
stacjonarnych jak i zagranicznych. Podmioty o sprzeday do 1,5 mln z miesicznie byyby zwolnione z
podatku, powyej tego progu a do kwoty 300 mln z miesicznie od poniedziaku do pitku
obowizywaaby stawka 0,7%, powyej 300 mln z stawka 1,3%. Sprzeda w dni wolne i weekendy
oboona zostaaby stawk 1,9%. W projekcie ustawy znalazy si rwnie zapisy o objciu podatkiem
wszystkich podmiotw dziaajcych w ramach franczyzy pod jedn mark handlow29
Objta podatkiem byaby rwnie sprzeda sklepw internetowych, w tym zarejestrowanych za granic
realizujcych dostawy do klientw w Polsce. W takim wypadku naoono na dostawc (najczciej firm
dostarczajc przesyki poczta lub kurierzy) obowizek uzyskania od zagranicznego (zarejestrowanego za
granic) sprzedawcy owiadczenia i od tej sprzeday zapaci on podatek. Wydaje si to by chyba jednym
z najbardziej oryginalnych zapisw ostatnich lat, szczeglnie biorc pod uwag liczb co najmniej
kilkunastu milionw przesyek rocznie wysyanych do polskich klientw detalicznych z zagranicznych
sklepw internetowych. Ponadto, zapis o wyczeniu usug, nawet w przypadku towarzyszcej im
dostawie towarw stanie si zapewne polem do wielkich zyskw doradcw podatkowych tworzcych
nowe opinie i analizy. W projekcie nie znalazy si natomiast zapisy ograniczajce moliwoci obejcia
podatku przez due grupy kapitaowe. Nie skorzystano przy tym z gotowych wzorw w przepisach o
identyfikacji powiza kapitaowych dla celw cen transferowych. Skupiono si na marce handlowej,
jednak bez precyzyjnego opisu, co moe grozi lawinowym tworzeniem dziesitek jeli nie setek nowych
marek oraz dzieleniem podmiotw na mniejsze. W przypadku sieci franczyzowych, przerzucono na
Sklepy nie unikn podatku od obrotu; Rzeczpospolita; 11 Stycze 2015
Szaamacha: podatek od hipermarketw naliczany od obrotw; Rzeczpospolita; 11 Stycze 2015
29
Wersja ustawy prezentowana na stronie dziennikpolski24.pl
27
28

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
32
poszczeglnych przedsibiorcw solidarny obowizek z tytuu zapaty tego podatku. Ponadto dodatkowe
kalkulowanie sprzeday w tysicach maych sklepw partnerskich w weekendy i agregowanie tego na
poziomie sieci franczyzowej jest trudnym i kosztownym wyzwaniem.
W kontekcie ostatnich propozycji, poza wymienionymi powyej obszarami potencjalnych naduy, naley
zauway, i taka konstrukcja podatku (niski prg wolny, maa progresywno i ilo stawek, objcie sieci
partnerskich) odbije si negatywnie na tysicach polskich maych sklepw zrzeszonych w sieciach
partnerskich lub grupach zakupowych. W takim wypadku mae sklepy opodatkowane zostan praktycznie
na takim samym poziomie, jak ich wielcy sieciowi konkurenci, a biorc pod uwag dodatkowe prace
zwizane z dzieleniem obrotu na dni wolne i efekt skali mae sklepy znajd si w gorszej pozycji ni
wielkie sieci. W tym wypadku tworzenie sieci partnerskich i grup zakupowych dajcych due wsparcie
marketingowe maym sklepom zostanie pocztkowo zahamowane a w kolejnych miesicach i latach
nastpi likwidacja tego formatu. Spowoduje to lawinow likwidacj kolejnych maych niezalenych
sklepw i wchodzenie w powsta luk sieci dyskontw i sieci maych sklepw wasnych przejmujcych
dobre lokalizacje. W kontekcie ostatnich propozycji, naley zauway, e przyjcie progu opodatkowania
na poziomie 18 mln z rocznie, bdzie skutkowa ograniczeniem rozwoju maych sklepw poprzez
zniechcenie wacicieli do otwieranie kolejnych placwek. W tym przypadku mona by przyj, e
minimalny prg opodatkowania powinien odpowiada definicji stosowanej przez PARP30. przyjmujcej
rednie przedsibiorstwo na poziomie 50 mln EUR rocznego obrotu, a mae przedsibiorstwo na poziomie
10 mln EUR rocznego obrotu.
5.3. Opinie ekspertw i dostpne raporty
W toczcej si debacie publicznej o podatku brakuje faktw i dyskusji na konkretne argumenty liczbowe.
Nikt na razie, gruntownie nie wyliczy skali podwyki cen towarw i przypieszenia inflacji ze wzgldu na
wprowadzenie podatku od wielkich sieci handlowych. Jednym z powodw jest oczywicie zoono
problemu oraz dua liczba dyskutowanych wersji podatku. Istotne s zapewne interesy zainteresowanych,
ktrzy wybrali za bardziej skuteczn dyskusj czsto na poziomie bardziej mitw ni faktw. Niektrzy
uczestnicy dyskusji staraj si jednak zaprezentowa argumenty podparte bardziej zoonymi analizami i
wyliczeniami.
Jednym z takich raportw a obecnie najbardziej znanym i kompleksowym z nich jest raport
PricewaterhouseCoopers oraz Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji czyli organizacji zrzeszajcej 13
najwikszych, wycznie zagranicznych sieci handlowych w Polsce opublikowany w maju 2015 roku.
Materia zawiera 23 strony, z czego jedynie 2 strony powicono na kalkulacj wpywu podatku na
inflacj. Raport zawiera prognoz wpywu wprowadzenia kilku podatkw i obcie, autorzy
automatycznie przeoyli rozwizania z rynku wgierskiego na rynek polski. Niewaciwa jest kalkulacja
kosztw dla niewaciwego segmentu sklepw PricewaterhouseCoopers zakada wprowadzenie podatku
30
PARP Nowa definicja MP https://www.parp.gov.pl/files/74/87/1155.pdf

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
33
dla sieci sklepw o sprzeday powyej 28 mln z31, a pojawiajca si wwczas propozycja mwia o
progresywnym podatku dla sieci o sprzeday powyej 1 mld z czyli ponad 30 krotnie wikszych. Ponadto
autorzy raportu analizowali czny wpyw kilku rozwiza podatkowych i administracyjnych, jak podatek
od reklam, koszty kontroli ywnoci, ograniczenia konkurencyjne dla duych sieci i kilka innych rozwiza.
Powoduje to, i takie analizy obcione s powanym bdem, gdy sumuj wpyw kilku rnych
rozwiza, przy czym w Polsce dyskutowane jest i byo jedno rozwizanie podatek obrotowy od
sklepw. Drugim powanym bdem jest kalkulacja wpywu nowego podatku na inflacj bez analizy
otoczenia konkurencyjnego sklepw wielkich sieci detalicznych oraz reakcji konkurencji na te podwyki
cen. Taka analiza byaby moe celowa po kilku latach kontynuacji obecnie trwajcych procesw
konsolidacyjnych, gdy wwczas zapewne nie byoby ju istotnej lokalnej konkurencji dla wielkich sieci
handlowych, ktre mogyby podnosi wwczas ceny bez ryzyka utraty udziaw rynkowych. Ponadto w
kalkulacji ewentualnych podwyek uyto pojcia koszyka 50 produktw z portalu dlahandlu.pl. Koszyk ten
jest dobrym narzdziem do ledzenia relacji cen pomidzy poszczeglnymi sieciami sklepw w tym samym
okresie czyli ktry sklep jest taszy a ktry droszy, natomiast nie nadaje si do przewidywania inflacji,
gdy udzia w nim poszczeglnych kategorii produktowych nie odpowiada strukturze wydatkw Polakw.
Na przykad w tym koszyku wydatki na pieczywo stanowi 1,5% caoci, a w przypadku zagregowanych
wydatkw Polakw stanowi duo wyszy procent, podobnie wiele innych kategorii produktw. Ponadto
automatyczne przeoenie udziau w wydatkach poszczeglnych kategorii produktw w tej samej
wielkoci na najmniej zarabiajcych jest powanym bdem. Struktura wydatkw spoywczych najmniej
zarabiajcych rni si od redniej (np. wydatki na ywno dla rencistw to 29%, dla pracownikw to 23%
a dla redniej populacji to 24% caoci wydatkw) , istotne rnice w strukturze tych wydatkw istniej
rwnie pomidzy rnej wielkoci miejscowociami czy regionami32.
W listopadzie ubiegego roku pojawi si raport CRiDO Taxand i OC&C Strategy Consultants. W tym
przypadku nie zosta zamieszczony na stronie internetowej i nie by sygnowany przez Polsk Organizacj
Handlu i Dystrybucji, ale jest przygotowany przez instytucje bardzo aktywnie dziaajce na rynku
sieciowego handlu detalicznego. Autorzy analizuj gwnie wpyw nieaktualnego ju rozwizania
podatkowego podatku uzalenionego od powierzchni sklepw powyej 250m2. W raporcie jest kilka
dosy istotnych twierdze prezentujcych negatywne skutki wprowadzonego podatku, jednak nie
podpartych bardziej szczegow analiz lub kalkulacj takiego a nie innego efektu kocowego.
Przedstawiono tam wiele dostpnych danych na temat rynku i obecnych na nim gwnych podmiotw w
estetycznej graficznie formie, jednake bez wycignicia na podstawie przedstawionych danych gbszych
wnioskw. Jest te kilka uproszcze przedstawionych danych, jak na przykad wskazanie maych sklepw
jako beneficjentw zmian na rynku w ostatnich latach do czego posuono si przedstawieniem danych
GUS odnonie zmiany liczby sklepw o powierzchni do 100m2, ktre to dane przedstawiaj zmiany we
wszystkich obszarach rynku detalicznego (czyli rwnie punkty handlowe na stacjach paliw, kioski, punkty
Rynek handlu detalicznego w Polsce. Potencjalne skutki wprowadzenia wgierskich rozwiza regulacyjnych dla
polskich sieci handlowych; PricewaterhouseCoopers dla Polskiej Organizacji Handlu i Dytryducji; 15 Maja 2015
32
Budety gospodarstw domowych w 2014; Gwny Urzd Statystyczny, 2015
31

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
34
sprzeday itd.). a nie tylko spoywczego oraz rwnie wrd sieciowych uczestnikw rynku rozwijajcych
sklepy convenience (mae sklepy pooone blisko konsumentw) 33 . Podobnie jak w raporcie
PricewaterhouseCoopers do kalkulacji wzrostu wydatkw przecitnego gospodarstwa domowego uyto
koszyka kilkudziesiciu produktw nie majcego wiele wsplnego z realn struktur wydatkw Polakw
na poszczeglne kategorie produktowe. W raporcie wskazano rwnie, i propozycja podatku uzaleniona
od powierzchni w tym wypadku powyej 250m2 faworyzowaaby podmioty posiadajce rozwinite
sieci w formacie convenience, co jest bardzo uzasadnionym wnioskiem. Autorzy wskazali rwnie, i w
przypadku chci wejcia na polski rynek innych podmiotw lub ewentualnie istotnego polepszenia
aktualnej pozycji przez obecnych uczestnikw, zakup takiej sieci daby bardzo szybk premi. Chocia nie
wskazano z nazwy adnego z potencjalnych podmiotw zainteresowanego sprzeda, to jednak ze
wzgldu na struktur wacicielsk kilku sieci zarzdzanych przez fundusze private equity i zbliajcy si do
koca ich zakadany horyzont inwestycyjny mona jasno stwierdzi o jakiej wielkiej sieci convenience jest
mowa.
W grudniu 2015 roku, a wic w miesic po poprzednim, pojawi si kolejny raport przygotowany przez
CRiDO Taxand i OC&C Strategy Consultants. W tym wypadku wyranie zakomunikowano, i zosta
zamwiony przez Polsk Organizacj Handlu i Dystrybucji, ktra go rwnie udostpnia na swojej stronie
internetowej. W raporcie autorzy skupili si gwnie na analizie progresywnej stawki podatkowej jako
propozycji podatkowej, ktra pojawia si w debacie. Zaprezentowano w tym raporcie wielkoci podatku
paconego przez polskie i zagraniczne sieci, argumentujc i zagraniczne podmioty pac wicej ni
polskie. W tym wypadku szczeglnie niejasny jest dobr prby do tej analizy, gdy pominito kilka duych
i zyskownych polskich sieci, ktre pac wysokie podatki, a wskazano prb, wrd ktrej kilka podmiotw
znanych jest z problemw z rentownoci lub finansowych wywoanych czsto walk konkurencyjn z
potnymi sieciami handlowymi. Wiele wskazanych bardzo istotnych i przemawiajcych do wyobrani
liczb nie zostao szerzej wyjanionych, jak na przykad kwota rzekomych 200 miliardw z
zainwestowanych przez zagraniczne sieci w Polsce34, nigdzie potem nie wyjaniono rda tej informacji
ani metodologii liczenia. W podobny sposb potraktowano wiele innych faktw. W tym raporcie dosy
wyranie zaznaczono polaryzacj interesw pomidzy polskimi a zagranicznymi sieciami handlowymi.
Propozycj podatku progresywnego nazwano pomysem polskich sieci handlowych. W podsumowaniu
raportu dodatkowo zawarto kilka argumentw przeciwko podatkowi, jednak rwnie nie podpartych
szersz i bardziej szczegow analiz lub danymi liczbowymi.
W styczniu 2015 roku, publikujc raport gos zabraa Polska Izba Handlu organizacja skupiajca wiele
polskich rednich i duych sieci handlowych oraz redniej wielkoci zagranicznych. W przygotowanym
raporcie przedstawiono skutki wprowadzenia podatku uzalenionego od obrotu sieci handlowej. Poddano
krytyce pomysy uzalenienia podatku od powierzchni sklepu jako rozwizaniu uderzajcemu w duej
czci w niezalene sklepy polskich przedsibiorcw oraz polskie sieci handlowe. W dosy wyrany sposb
Ocena efektw planowanego podatku od handlu detalicznego; OC&C Consultants i Crido Taxand; Listopad 2015
Podatek progresywny skutki dla brany handlowej; OC&C Consultants i Crido Taxand dla Polskiej Organizacji
Handlu i Dytryducji; 22 Grudzie 2015
33
34

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
35
komunikowano konieczno obrony polskiego drobnego handlu, w tym zrzeszonego w formie modeli
franczyzowych.
Spord pojawiajcych si w mediach gosw ekonomistw, zdecydowana wikszo sugeruje negatywne

skutki takiego podatku. Niemniej brak jest znanych bardziej szczegowych analiz i argumentacji
wspierajcych te tezy. Spord gosw zaprzeczajcych istnieniu automatyzmu wpywu rozwaanego
podatku na wzrost cen wyrnia si pani profesor Elbieta Mczyska prezes Polskiego Towarzystwa
Ekonomicznego. Zdaniem profesor w warunkach panujcej deflacji oraz duej konkurencyjnoci polskiego
rynku detalicznego niemoliwe jest przerzucenie na klientw nowego podatku poprzez podwyki cen
produktw. Kady taki ruch spotkaby si z reakcj konkurencji i odpywem klientw do innych sklepw, w
tym maych osiedlowych i mniejszych polskich sieci. Korporacje handlowe, zdaniem profesor, co
oczywiste, s nastawione na zyski, nie dziaaj pro bono. Dlatego te nie jest bezzasadne obligowanie ich
do uzyskiwania po pewnym czasie rentownoci. Jeeli bowiem dziaalno przynosi straty lub rentowno
kapitau jest bardzo niska, to zgodnie z zasad wolnego rynku, kapita powinien przenosi si z handlu np.
do produkcji lub do innego sektora, czy do innego kraju - tam, gdzie ta rentowno jest wysza. Nie wida,
natomiast aby hipermarkety znikay, co najwyej zmieniaj si szyldy, pod ktrymi funkcjonuj, co zreszt
te ma nierzadko zwizek z korzyciami podatkowymi. Oznacza to, e w rzeczywistoci handel si opaca,
jest rentowny. Ale nie zawsze znajduje to naleyte odzwierciedlenie w paconym przez hipermarkety
podatku dochodowym35.
6. Efekt ekonomiczny i spoeczny propozycji podatkowych

35
Klienci nie strac na opodatkowaniu supermarketw?; Gazeta Wyborcza; 19 Lipiec 2015

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
36
Podatek od sprzeday detalicznej oparty na modelu progresywnym uzalenionym od obrotu jest obecnie
rozwaan wersj tego uregulowania. Nie potwierdzono natomiast jeszcze iloci progw i ich wysokoci
oraz uregulowa w zakresie franczyzy, sieci ajencyjnych oraz hurtowni. Niemniej wydaje si to by dobry
kierunek dyskusji, z ktrej praktycznie wycofano model uzaleniony od powierzchni sklepw. Przeciwnicy
podatku lub takiej a innej jego formy (najczciej modelu progresywnego uderzajcego przede wszystkim
w wielkie sieci handlowe), podnosz wiele argumentw. Od potencjalnych podwyek cen, a na utracie
wizerunku inwestycyjnego Polski koczc. Wikszo tej, czsto ryzykownej argumentacji nie jest
podparta powaniejszymi analizami ani wyliczeniami.
W debacie publicznej przywoywano czsto argument przerzucenia podwyki podatku na konsumentw
lub dostawcw. W gospodarce rynkowej przedsibiorcy d do maksymalizacji zyskw, natomiast
konkurencja powoduje e w przypadku konkurencyjnego rynku zyski s minimalizowane. Zakadajc, e s
efektywni i podejmuj racjonalne decyzje a ci ktrzy przetrwali na wysoce konkurencyjnym polskim
rynku detalicznym s zapewne takimi przedsibiorcami. To znaczy, i obecnie ci wanie przedsibiorcy
osigaj mare na konkurencyjnym poziomie. Jeliby natomiast istniaa moliwo skutecznego
podwyszenia cen produktw bez utraty udziaw rynkowych, a przez to podwyszenia swoich zyskw to
sieci handlowe dawno by to zrobiy, ale nie mog tego zrobi z uwagi na konkurencj. W przypadku
wprowadzenia podatku od sprzeday detalicznej mona zaoy 2 scenariusze:
1. Wprowadzenie podatku progresywnego - w ktrym rynek tradycyjny bdzie mg skorzysta z

efektu wyrwnania konkurencyjnoci. W takim przypadku podwyka cen przez due sieci jest
najmniej prawdopodobna, bo utrzymana zostanie presja konkurencyjna ze strony maych i
rednich przedsibiorstw handlowych
2. Wprowadzenie podatku jednolitego dla wszystkich uczestnikw rynku. W takim przypadku
zakadajc, e rynek jest tak konkurencyjny i rentowno uczestnikw rynku jest bliska optimum,
to wprowadzenie podatku jako dodatkowego kosztu dla przedsibiorcw skokowo zaburzy
obecn rwnowag. Przedsibiorstwa bd musiay wyrwna sobie straty podnoszc ceny
(podobny efekt mona porwna do szoku cenowego jaki miaa skokowa podwyka cen ropy
przez kraje eksportujce rop, lub do podwyszenia stawki VAT) - wszyscy uczestnicy rynku
zareaguj podobnie swojej sytuacji pynnociowej bd zmuszeni podnie swoje mare przez
podniesienie cen i w ten sposb bd mogli sfinansowa dodatkowy wydatek.
W scenariuszu nr 1, dodatkowym argumentem przemawiajcym za minimalnym ryzykiem przerzucenia

podatku na konsumentw jest idea formatu dyskontw. Dyskonty w swojej ofercie posiadaj najwicej
towarw o wysokiej elastycznoci cenowej takich ktrych podwyka ceny spotyka si ze znacznym
spadkiem zainteresowania konsumentw. W ich przypadku wprowadzenie podwyek cen spotkaoby si z
automatycznym odpywem klientw, na co nie mog sobie pozwoli, gdy ju obecnie niektrzy z nich
zmagaj si z odpywem klientw. Ponadto wiele z ich sklepw w zwizku agresywn ekspansj zmaga si
ju z wasn konkurencj, czyli konkuruj o klientw pomidzy sob. Klienci wybierajc dyskonty kierowali
si w wikszoci niskimi i korzystnymi cenami. Wysoce wtpliwe, aby w takiej sytuacji sklepy te mogy

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
37
sobie pozwoli na utrat gwnej przewagi konkurencyjnej na tak konkurencyjnym rynku36. Ponadto od
kilku lat obserwujemy na rynku wzrost udziau klientw nazywanych smart shopper, ktrzy w bardziej
racjonalny sposb dokonuj decyzji zakupowych oraz poszukuj niskich cen. Klienci tacy, po
zidentyfikowaniu podwyek przenios si do innych sklepw.
Niezasadnym jest rwnie argument o spadku zatrudnienia w wyniku wprowadzenia podatku. Due sieci
handlowe zatrudniaj 28% zatrudnionych w handlu, sprzedajc produkty o udziale w wartoci rynku w
wysokoci 37%37 - dane wg PricewaterhouseCoopers, natomiast wg portalu dlahandlu.pl w przypadku
zatrudnienia ten procent jest duo niszy, czyli zatrudniaj kilka razy mniej pracownikw ni ich
konkurenci. Take nawet, jeli spenioby si ryzyko zamykania sklepw przez wielkie sieci handlowe co
tak naprawd ju obecnie si dzieje w sieciach dyskontowych, ktre konkuruj ju midzy sob to efekt
zatrudnieniowy na pewno okae si pozytywny, gdy zwolnione obszary rynku zagospodaruj konkurenci
zatrudniajcy wicej pracownikw w stosunku do sprzeday.
Scenariusz nr 2 wydaje si by dodatkowo niebezpieczny dla maych i rednich detalistw, bo w
przypadku braku, lub bardzo malej progresji podatku, due sieci bd mogy z czasem przerzuci
dodatkowe koszty podatku na swoich dostawcw, ktrzy z kolei finansujc obnik cen dla duych sieci
podnios ceny towarw wszystkim pozostaym odbiorcom - co spowoduje, e handel niezaleny ucierpi
podwjnie.
Tabela 2. Porwnanie wielkoci zatrudnienia oraz zapaconych podatkw i skadek spoecznych z tytuu
zatrudnienia w duej sieci oraz w dwch mniejszych dla celw porwnawczych przeliczono zatrudnienie
dla identycznego poziomu sprzeday
Sprzeda mln z
rednie zatrudnienie dla duej (>5mld z) sieci w tys.

pracownikw
rednie zatrudnienie dla bardzo maej (<0,5mld z) sieci w tys.

pracownikw
rednie zatrudnienie dla maej (0,5-1mld z) sieci w tys.
pracownikw
Bardzo maa sie

10 000
39
Maa sie
10 000
39
65
49
Rnica w zatrudnieniu w tys. pracownikw
+ 26
+ 10
Rnica we wpaconych skadkach i podatkach w mln z
312
117
Rnica % w stosunku do sprzeday
- 3,10%
- 1,20%
Shopping Monitor; GfK Polonia; Luty 2014

Rynek handlu detalicznego w Polsce. Potencjalne skutki wprowadzenia wgierskich rozwiza regulacyjnych dla
polskich sieci handlowych; PricewaterhouseCoopers dla Polskiej Organizacji Handlu i Dytryducji; 15 Maja 2015
36
37

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
38
rdo: Opracowanie wasne na podstawie danych GUS oraz PwC
W raporcie przygotowanym na zlecenie Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji prezentowano liczby

sugerujce wysze efektywne opodatkowanie zagranicznych sieci wzgldem polskich. Wedug tych
danych, sieci polskie pac podatek CIT jako 0,22% swoich przychodw, natomiast zagraniczne 0,60%38
Przyjmujc nawet, e te wyliczenia s porwnywalne co do prby zawieraj niejasny i niepeny dobr
prby do kalkulacji w przypadku polskich sieci gdzie nie uwzgldniono wielu zyskownych sieci to okazuje
si, e brakuje w tym rwnie spojrzenia na jeszcze jeden wymiar. Wielkie sieci handlowe jako wysoce
efektywne, zatrudniaj mniej osb do obsugi takiej samej kwoty sprzeday jak ich mniejsi konkurenci.
Poddalimy analizie ten element dodatkowe patnoci do budetu z tytuu skadek spoecznych i
podatkw. Okazao si i przewaga mniejszej sieci wzgldem duej sieci wynosi od 3,10% do 1,20%
sprzeday. W takim wypadku zaoenie nawet caoci skalkulowanej rnicy z tytuu patnoci w CIT
pomidzy polskimi a zagranicznymi sieciami, ktre wynioso maksymalnie 0,42% jest z nawizk pokryte
tylko przez jeden element jakim s wysze patnoci do budetu z tytuu skadek spoecznych i podatkw.
Podatek hamujcy procesy konsolidacyjne na rynku i poprawiajcy pozycj konkurencyjn sklepw

niezalenych oraz lokalnych sieci handlowych przyniesie wiele pozytywnych efektw gospodarczych oraz
przywrci rwnowag na rynku. Istotne w takim wypadku jest poprzez odpowiedni konstrukcj podatku
jednoczesne wsparcie lokalnych sieci gwnie supermarketw oraz maych sklepw niezalenych. Sklepy
niezalene przede wszystkim jako element dajcy zatrudnienie wielu tysicom pracownikw oraz rzesza
polskich maych przedsibiorcw. Sieci, gwnie supermarketw, jako organizmy zdolne do skutecznej
walki z wielkimi sieciami midzynarodowymi o udziay rynkowe.
W kontekcie ostatnich propozycji, naley zauway, i zaoona progresywno podatku jest susznym
kierunkiem. Jednake wiele szczegw obecnej propozycji Ministerstwa Finansw moe spowodowa
wielkie szkody w polskim handlu detalicznym.
6.1. Podatek od powierzchni
Na obecnym etapie dyskusji, wydawaoby si i znik ju pomys na wprowadzenie podatku uzalenionego

od powierzchni sprzedaowej sklepu. Wydaje si by to bardzo korzystnym dla polskiej gospodarki, gdy
podatek taki nisby bardzo wiele negatywnych skutkw, ktre ujawniyby si od razu oraz wiele
potencjalnych zagroe.
Minusy takiego rozwizania z natychmiastowymi negatywnymi skutkami to przede wszystkim:
obcienie podatkiem mniejszych sieci supermarketw, ktre s poddane nierwnej konkurencji

wielkich sieci handlowych
obcienie podatkiem wielu maych sklepw niezalenych lub dziaajcych w formacie franczyzy
Podatek progresywny skutki dla brany handlowej; OC&C Consultants i Crido Taxand dla Polskiej Organizacji
Handlu i Dytryducji; 22 Grudzie 2015
38

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
39
wzmocnienie wielkich sieci sklepw wasnych dziaajcych w segmencie convenience ktre bardzo
szybko wzrastaj i mocno zagraaj polskim niezalenym sklepom i sieciom franczyzowym
Minusy takiego rozwizania z potencjalnie negatywnymi skutkami to przede wszystkim:
wysoce prawdopodobny wzrost cen dua presja na lokalne sieci sklepw, ktre nie bd w stanie
utrzyma niszych cen i reagowa tym samym na analogiczny ruch zagranicznych sieci sklepw
presja na lokalne sieci sklepw i sklepy niezalene, ktre ju obecnie nie korzystaj z moliwoci
optymalizacji podatkowej w przeciwiestwie do moliwoci midzynarodowych sieci i przez to
obciajc je dodatkowym podatkiem zmniejszamy ich szanse na walk z wielkimi dominujcymi na
rynku podmiotami
Rezultatem takiego rozwizania bdzie rynek gdzie duy format sklepw zostanie ju cakowicie
zdominowany przez wielkie sieci w nastpstwie upadku lokalnych sieci oraz dalsza likwidacja maych
sklepw. Podzia ze wzgldu na powierzchni uruchomiby intensywny rozwj wielkich sieci w tym
segmencie rynku, co dodatkowo zwikszyoby presj na mae niezalene sklepy. W przypadku
identycznego zakwalifikowania lokalnych i wielkich sieci duych powierzchniowo sklepw do potrzeb
podatku, wzrasta wwczas prawdopodobiestwo do naladownictwa ruchw cenowych liderw
rynkowych (Biedronka, Lidl) przez pozostae podmioty. Ponadto wymiar podatkw ze wzgldu na
powierzchni przynisby wiele niejasnoci i obszarw potencjalnych naduy wiele sieci posiada
rwnoczenie sklepy o powierzchni poniej jak i powyej tego progu (kwalifikacja obrotu dla
poszczeglnych sklepw) oraz podzia na powierzchni handlow i cakowit lokalu wydzielanie innych
funkcji w lokalu itp. Najwikszym wygranym takiego rozwizania byyby dwie zagraniczne sieci abka i
Carrefour.
6.2. Podatek od obrotu
W przypadku zastosowania progresywnego podatku zalenego od obrotu sieci czyli podobnego

rozwizania jak na Wgrzech, uzyskujemy wwczas moliwo wpynicia takim rozwizaniem na ksztat
rynku i opnienia procesw koncentracyjnych albo ich nawet zahamowanie.
Progresywno tego podatku, a raczej ogromna niesymetryczno pomidzy kolejnymi progami i

obowizujcymi w nich stawkami w podatku zastosowanym na Wgrzech, zostaa podwaona przez
Komisj Europejsk. W przypadku Polski wydaje si, i pierwotna propozycja Prawa i Sprawiedliwoci z 4
progami do obrotu: do 1 miliarda z, 1-3 miliardy z, 3-5 miliardw z, ponad 5 miliardw z; bya
pozbawiona wad rozwizania wgierskiego. Obecnie jest brak polskiej sieci o sprzeday powyej 5 mld z,
tylko dwie polskie sieci (Polomarket, GK Specja) s w grupie o sprzeday 3-5 mld z, oraz kilka polskich
sieci w grupie o sprzeday 1-3 mld z. Wynike przez to zrnicowanie opodatkowania w obrbie
podobnego formatu sklepw (due powierzchniowo sieciowe) wpynie na istotne zmniejszenie
prawdopodobiestwa podniesienia cen przez wielkie sieci - spotkaoby si to z reakcj mniejszych pod
wzgldem obrotu sieci obcionych podatkiem w duo mniejszym stopniu lub w ogle o sprzeday
NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
40
poniej 1 mld z. Nieuprawnionym jest rwnie, podnoszony czasami argument niezgodnoci takiego
rozwizania z prawem unijnym przywoujc przykad Wgier. Podatek zosta tam tak okrelony, e w
zasadzie uderza tylko w jedn sie, take trudno byo obroni ksztat takiego rozwizania.
W kontekcie ostatnich propozycji, naley zauway, e przyjcie progu opodatkowania na poziomie 18

mln z rocznie, bdzie skutkowa ograniczeniem rozwoju maych sklepw poprzez otwieranie kolejnych
placwek, tak by zyska minimalne efekty skali jakie s moliwe przy zarzdzaniu nie jednym a kilkoma
sklepami. W tym przypadku mona by przyj, e minimalny prg opodatkowania powinien odpowiada
definicji stosowanej przez PARP39. przyjmujcej rednie przedsibiorstwo na poziomie 50 mln EUR
rocznego obrotu, a mae przedsibiorstwo na poziomie 10 mln EUR rocznego obrotu. Przyjcie progu na
poziomie 50 mln EUR - 225 mln z, pozwolioby take na wyczenie spod opodatkowania nie tylko
najmniejszych sklepw, ale rwnie lokalnych sieci, prowadzonych nie tylko przez prywatnych
przedsibiorcw, ale rwnie przez spdzielnie dziaajce na rynkach lokalnych - takie jak Spdzielnie
Spoem ktre prowadz okoo 5 tys. sklepw40 lub gminne spdzielnie Samopomoc Chopska prowadzce
okoo 10 tys. sklepw spoywczych i przemysowych41
7. Podsumowanie
Podatek zaleny od powierzchni handlowej sklepu uderzy jedynie w efektywno dystrybucji, skoni wiele
podmiotw do otwierania sklepw tu pod progiem powierzchni (poniej 250m2 lub 400m2) oraz wyzwoli
nieograniczon kreatywno w omijaniu takiego rozwizania. Nieuprawnion premi wzgldem
konkurentw uzyska w takim wypadku gwnie jedna sie zagraniczna. Nie wpynie to rwnie na
zahamowanie zamykania drobnych sklepw niezalenych a moe nawet ten proces znacznie przypieszy
sieci obecne dotd w segmencie wikszych powierzchniowo sklepw skupi si na segmencie
mniejszych sklepw. Taki model istotnie zwiksza prawdopodobiestwo przypieszenia inflacji, ktra i bez
tego najprawdopodobniej wzronie w tym roku.
PARP Nowa definicja MP https://www.parp.gov.pl/files/74/87/1155.pdf

http://finanse.wp.pl/kat,1033691,title,Jaskowski-Spolem-to-niedzwiedz-ktorego-trzebaobudzic,wid,16387013,wiadomosc.html?ticaid=1165d1
41
http://www.kzrs.pl/Spoldzielczosc.25.0.html
39
40

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
41
Podatek uzaleniony od obrotu sieci jest w wikszoci pozbawiony tych zagroe oraz wydaje si by
bardziej transparentny i efektywny.
Istotnym elementem rozwizania podatkowego jest rwnie szczegowe okrelenie naliczania podatku
od sieci franczyzowych. Ze wzgldu na wan rol franczyzy, dajcej niezalenym detalistom wiedz,
konkurencyjne warunki cenowe, efektywno kosztow, zaawansowane rozwizania logistyczne,
nowoczesne standardy a przede wszystkim rozpoznawalno, wydaje si e sklepy nalece do takiej sieci
franczyzowej powinny by traktowane jako zesp samodzielnych podmiotw i nie paci podatku jako
jedna grupa. W polskim handlu spoywczym sieci partnerskie i franczyzowe s przede wszystkim
narzdziem, ktre drobni przedsibiorcy wykorzystuj konkurencyjn walk z hipermarketami i
dyskontami. Polscy przedsibiorcy zrzeszaj si w sieciach partnerskich i franczyzowych aby mie
rozpoznawalne logo i robi wsplne zakupy, a tym samym mie u dostawcw nisze ceny, wsplne
strategie promocyjne i programy lojalnociowe.
Konstrukcja podatku wymaga rwnie okrelenia regu dla podmiotw hurtowych. Na obecnym etapie
wydaje si by zasadne nie uwzgldnianie handlu hurtowego do potrzeb podatku. Handel hurtowy jest
obecnie gwnym rdem zaopatrzenia i czsto wsparcia niezalenych sklepw. Dodatkowe obcianie
handlu hurtowego de facto przekada si na nisz efektywno acucha dostaw sklepu
maoformatowego, co z kolei ma niebagatelny wpyw na pogorszenie si jego sytuacji konkurencyjnej
wobec dyskontw czy hipermarketw.
Odpowiednie okrelenie podmiotw tego podatku jest rwnie wane. W takim wypadku naleaoby
cznie traktowa grupy kapitaowe analizujc powizania pomidzy nimi na poziomie krajowym jak i
zagranic. Istniej ju gotowe rozwizania w zakresie identyfikacji istnienia cen transferowych, ktre
mogyby by tutaj take zastosowane. Pozwoli to unikn ryzyka lawinowych podziaw podmiotw,
transferw aktyww za granic i innych narzdzi optymalizacji podatkowej.
Kolejnym wanym obszarem jest opodatkowanie handlu internetowego. Ten obecnie bardzo may obszar
rynku okoo 0,2% wartoci jest na razie mao atrakcyjny dla wielkich graczy i jest bardzo rozdrobniony
z wielk liczb polskich innowacyjnych firm. Objcie podatkiem rwnie tego obszaru przy bardzo niskim
progu moe spowodowa przenoszenie firm za granic i stamtd wiadczenie usug co w przypadku
handlu internetowego nie ma praktycznego znaczenia w ramach jednego rynku UE. Rozwizaniem wydaje
si odpowiednio wysoki prg opodatkowania. W przypadku przedsibiorstw handlowych najbardziej
racjonalne byoby przyjcie progu opodatkowania na poziomie odpowiadajcym maym i rednim
przedsibiorstwom czyli rwnowartoci 10 lub 50 mln EUR (45-225 mln z).
W zaoeniu tzw. podatek od hipermarketw mia by podatkiem wyrwnywania szans. Tymczasem

wedug informacji, ktre przekazao Ministerstwo Finansw, podatek ten w sposb bardzo silny uderzy w
polski handel tradycyjny. W przypadku akceptacji przez rzd i parlament propozycji Ministerstwa
Finansw, sklepy bd ukarane za zorganizowanie si w walce z zagranicznymi dyskontami i
hipermarketami. Sklepy te pracuj na tak niskiej mary, e mog by zmuszone wyj z sieci

NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
42
franczyzowych, by przetrwa i sprbowa radzi sobie samodzielnie na trudnym rynku, zdominowanym

przez dyskonty. Bez korzyci, jakie daje zjednoczenie si w sieci bdzie to trudne zadanie. Objcie
podatkiem systemw sieci partnerskich i franczyzowych to silne uderzenie w polskie mae i rednie firmy
zrzeszone w tych sieciach.
Podatek mia wyrwnywa szanse dla maych przedsibiorstw, tymczasem w obecnej formie moe
wpyn na przypieszenie ich likwidacji i dalsze przejmowanie rynku przez wielkie dyskonty.
NIP: 952-207-86-26, REGON: 142075516, KRS: 0000340559
43

Rynek Detalicznego Handlu Spożywczego

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Rynek Detalicznego Handlu Spożywczego

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Rynek detalicznego handlu spoywczego

Polska Izba Handlu

Rynek handlu detalicznego w Polsce .......................................................................................................8

Kana tradycyjny - rynek sklepw niezalenych ............................................................................ 12

Kana nowoczesny - rynek supermarketw .................................................................................. 14

Kana nowoczesny - rynek dyskontw .......................................................................................... 15

Kana nowoczesny e-commerce................................................................................................. 17

Kana franczyzowy i hurtowy ........................................................................................................ 17

Zmiany na rynku handlu detalicznego .................................................................................................. 20

Procesy konsolidacyjne ................................................................................................................. 21

Zagroenia dla gospodarki Polski ze wzgldu na zmiany w handlu ...................................................... 25

Proponowane rozwizania podatkowe ................................................................................................ 28

Podatek od sieci handlowych w innych krajach............................................................................ 29

Opinie ekspertw i dostpne raporty ........................................................................................... 33

Kana nowoczesny - rynek sieciowych sklepw convenience....................................................... 13

Przegld pojawiajcych si propozycji konstrukcji podatku ......................................................... 30

Efekt ekonomiczny i spoeczny propozycji podatkowych ..................................................................... 36

Podatek od powierzchni ............................................................................................................... 39

ul. Nowy wiat 41, 00-042 Warszawa

ul. Nowy wiat 41, 00-042 Warszawa

2. Rynek handlu detalicznego w Polsce

ul. Nowy wiat 41, 00-042 Warszawa

ograniczony asortyment sprzeday ze szczeglnie rozwinit w stosunku do pozostaych kategori

Raport Strategiczny. Dystrybucja FMCG w Polsce; GfK Polonia; Luty 2015

ul. Nowy wiat 41, 00-042 Warszawa

Wykres 3. Liczba sklepw w podziale na formaty w 2014

Wykres 5. Pooenie sklepw rnych formatw w rnej wielkoci miejscowociach

ul. Nowy wiat 41, 00-042 Warszawa

Liczba mieszkacw >200 tys.

Sieci wielkopowierzchniowe szukajc moliwoci dalszego wzrostu zaczy pojawia si w mniejszych

rdo: dane finansowe sieci handlowych

2.1. Kana tradycyjny - rynek sklepw niezalenych

Porwnanie do wielu krajw UE wskazuje na wyjtkow struktur handlu detalicznego w Polsce. W

2.2. Kana nowoczesny - rynek sieciowych sklepw convenience

ul. Nowy wiat 41, 00-042 Warszawa

2.3. Kana nowoczesny - rynek supermarketw

Shell powalczy o Klienta abki; Portalspozywczy.pl; 12 Padziernik 2015

ul. Nowy wiat 41, 00-042 Warszawa

2.4. Kana nowoczesny - rynek dyskontw

Format, w jakim w przyszoci zostawimy najprawdopodobniej najwicej pienidzy, to dyskonty, ktrych

ul. Nowy wiat 41, 00-042 Warszawa

2.5. Kana nowoczesny - rynek hipermarketw

Na rozdrou. Wyzwania i priorytety sieci spoywczych w Polsce; KPMG; 2015

ul. Nowy wiat 41, 00-042 Warszawa

2.6. Kana nowoczesny e-commerce

2.7. Kana franczyzowy i hurtowy

ul. Nowy wiat 41, 00-042 Warszawa

ul. Nowy wiat 41, 00-042 Warszawa

Przedsibiorcy franczyzobiorcy, poza moliwoci taszych zakupw w hurtowni sieci franczyzowej,

Mona si spodziewa, e w przypadku utrzymania si duego rozdrobnienia w segmencie sklepw

3. Zmiany na rynku handlu detalicznego

ul. Nowy wiat 41, 00-042 Warszawa

3.1. Procesy konsolidacyjne

Raport Strategiczny. Dystrybucja FMCG w Polsce; GfK Polonia; Luty 2015

ul. Nowy wiat 41, 00-042 Warszawa

3.2. Zmiany zachowa konsumentw

zaklasyfikowanych jako nabywcy smart 13 . Postpowanie w sposb smart wrd konsumentw

rdo: Shopping Monitor, GfK Polonia, Luty 2014

Wykres 9. Gwne miejsce dokonywania zakupw FMCG

Shopping Monitor; GfK Polonia; Luty 2014

ul. Nowy wiat 41, 00-042 Warszawa

May sklep spoywczy

rdo: Shopping Monitor, GfK Polonia, Luty 2014

Poegnanie z dyskontem?; Gazeta Wyborcza; 22 Sierpie 2015