BACHELOR SECUNDAIR ONDERWIJS

Leerlijn Vakdidactiek Aardrijkskunde

Katholieke Hogeschool Leuven
Departement Lerarenopleiding
Campus Heverlee
tel. (016)37 56 00 fax (016)37 56 99

JE BEWAART DIT DOCUMENT ZORGVULDIG WANT JE HEBT DIT NODIG VOOR

DE VAKDIDACTIEK VAN HET VOLGENDE JAAR!

Naam

Bert Verheyden

Lector

Mevr. Verstappen

Datum

: 9-6-2016

Legende competenties

De competenties die in grijs aangeduid staan, worden dit jaar gevalueerd.

Legende leerlijn

Niets = Geen specifieke verwachting in het betreffende studiejaar.

= De student doet aanzet (poging) om in deze competentie te groeien (eventueel nog met begeleiding).

= De student beantwoordt in behoorlijke mate aan de verwachting.

= De student beheerst deze deelcompetentie.

Legende zelfevaluatie

Aandachtspunt = Ik bereik nog niet het niveau dat van mij verwacht wordt in dit jaar van de opleiding (zie leerlijn).

Voldoende = Ik bereik het niveau dat van mij verwacht wordt in dit jaar van de opleiding (zie leerlijn).

Goed = Ik bereik een niveau hoger dan van mij verwacht wordt in dit jaar van de opleiding (zie leerlijn).

JE BEWAART DIT DOCUMENT ZORGVULDIG WANT JE HEBT DIT NODIG VOOR DE VAKDIDACTIEK VAN HET VOLGENDE JAAR!

GLOBALE INDRUK (VOORBEHOUDEN VOOR LECTOR)

AA = Uitmuntend De student onderscheidt zich sterk. Hij functioneert op het niveau van de expert.

A = Zeer goed De student onderscheidt zich. Hij kan de (deel)vaardigheid/ competentie toepassen in verschillende contexten en op

verschillende momenten.
B = Goed De student beheerst het vooropgestelde criterium. Hij kan de (deel)vaardigheid/ competentie toepassen maar nog niet in alle

contexten en op alle momenten.

C = Voldoende De student behaalt het vooropgestelde criterium net.

D = Onvoldoende De student onderneemt actie om te verbeteren maar behaalt het vooropgestelde criterium niet.

E = Sterk onvoldoende De student behaalt het vooropgestelde criterium niet en onderneemt geen actie om er in te verbeteren.

PROFESSIONELE GRONDHOUDINGEN

Verantwoording

code

Bezieling

Zin hebben in en de zin ervaren van leraar zijn.

Ik vind het heel interessant om zelf aan een les te

knutselen, te bepalen wat er in mag, en dan die aftetoetsen
aan de klas om te zien of ze wel goed in elkaar zit. Als ik
weet dat ik een goede les in elkaar gestopt hebt dan probeer
in mijn enthousiasme aan de leerlingen door te geven.

Ik probeer altijd in te schatten met welke soort leerlingen ik

te maken heb. Natuurlijk moet je daarvoor meerdere lessen
aan eenzelfde klas gegeven hebben, maar toch probeer ik er
op te letten. Ik zie leerlingen eerder als volwassenen die nog
niet tot kennis gekomen zijn.

Als leerkracht voel ik mij enorm verantwoordelijk. Het aan

mij om de leerlingen met de juiste en nodige bagage het
leven in sturen. Die bagage moet samen in een rugzak zitten
die als algemene basis moet dienen voor de leerling. Niet
alleen de leerlingen leren tijdens dit proces, ikzelf als
leerkracht leer misschien soms nog het meest van de
opmerkingen en invalshoeken van de leerlingen.

Relationele gerichtheid
In contacten met anderen kenmerken van echtheid
aanvaarding, empathie en respect tonen.

Verantwoordelijkheidszin en engagement
Zich verantwoordelijk voelen voor zichzelf, zijn leerlingen
en de school als geheel. Het engagement aangaan om
de eigen ontwikkeling, die van de leerlingen en die van
de school te bevorderen.

Leerlijn vakdidactiek aardrijkskunde

Academiejaar 2012-2013

Zin voor samenwerking

Bereid zijn om gemeenschappelijk aan eenzelfde taak te
werken.

Ik doe graag mijn eigen ding, en dat strookt soms niet met
de visie van de anderen. Toch heb ik uit de groepswerken
geleerd om samen tot n mooie les te komen.

LERAAR ALS BEGELEIDER VAN LEER- EN ONTWIKKELINGSPROCESSEN

Leerlijn
1e
ja
ar

2e
ja
ar

3e
ja
ar

Zelfevaluati
e
Aand
acht
spun
t

Verantwoording

Code

De motivatiefase
diende voor mij om
naar hun interesse
en beginsituatie te
peilen. Als ik
ondervond dat
deze fase traag op
gang kwam, wist ik
dat ik doorheen de
les meer ga moet
begeleiden.

Ik zag mij aan de

start van het jaar
meer als een
professor dan als
een leerkracht. Ik
wilde de leerlingen
teveel meegeven
omdat ik zelf
zoveel interessant
vind, met als
gevolg dat het
soms teveel werd
voor de leerlingen.

Ik heb geleerd uit

mijn enthousiasme
om teveel te
selecteren. Ik denk
dat ik nu instaat
ben om het
uitdagende als het
essentile met
elkaar te laten
verzoenen.

Meestal heb ik mijn

les rond OLG
opgebouwd en
probeer ik doceren
te vermeiden. Ik
bereid ze voor de
les goed voor,
maar toch

Vold
oend
e

goed

Inspelen op de beginsituatie van individuele leerlingen en van de groep

Houdt rekening met de verschillende factoren die deel uitmaken
van de beginsituatie van leerlingen (intelligentie, motivatie,
belevingswereld, gender, leerstijl, ).

Observeert, beschrijft en bevraagt de beginsituatie grondig.

Doelgericht werken
Zorgt voor operationalisering van zichtbare en dieper liggende

doelen, passend bij de eindtermen, ontwikkelingsdoelen,

leerplan, schoolwerkplan en pedagogisch project.
Stemt het lesgebeuren flexibel af op de vooropgestelde

doelstellingen.

Heeft duidelijk voor ogen wat hij/zij met leerlingen wil bereiken.

Kan uitdagende en haalbare leer-/oefenstof selecteren.

Onderwijsleerprocessen inzetten om doelen te realiseren

Bouwt via een gerichte vraagstelling de leerinhouden samen
met de leerlingen op.

Leerlijn vakdidactiek aardrijkskunde

Academiejaar 2012-2013

ondervind ik dat de
vragen nog meer
gestuurd kunnen
zijn.

Erkent het belang van actief leren.

Zet gericht media (met inbegrip van ICT) in om informatie

duidelijk en aantrekkelijk voor te stellen.

C-B

De werkvormen
zijn speciaal
aangepast aan het
soort leerstof.

Leerlingen
onthouden meer
als je iets zelf
moeten doen, ipv
dat ze de spons
moeten uithangen.
Daarom probeer ik
zoveel mogelijk
interactieve
elementen in mijn
les aan te brengen.
Humor is soms ook
handig om de
leerstof bij de
leerlingen te laten
hangen.

Stimuleert actief leren.

leeromgeving.
Varieert in werkvormen, media en leeractiviteiten met oog op
het leerrendement
Daagt leerlingen uit (motivatie, activatie, differentiatie)
Leerlijn vakdidactiek aardrijkskunde
Academiejaar 2012-2013

Ik vind het niet

altijd even
eenvoudig om
geschikte
werkvormen te
bedenken, maar ik
houd het altijd in
mijn achterhoofd
om te meest
geschikte te vinden
voor mijn
leerlingen.

denkstappen.

interactief en samenwerkend leren.

Gebruikt ICT doelgericht bij het ontwikkelen van een krachtige

Voor de vakken
geschiedenis en
aardrijkskunde is
het heel belangrijk
dat je beelden
gebruikt. Ik zou
het zonden vinden
mocht ik geen
gebruik maken van
beelden of
filmpjes, andere
media zoals google
earth aangezien
die het onthouden
van de leerlingen
bevorderen.

men wil bereiken.

Hanteert werkvormen die optimale kansen bieden aan

Varieert werkvormen i.f.v. de beginsituatie en doelstellingen die

Verantwoordt keuze voor werkvormen, leerinhouden en

Afwisselende
werkvormen zijn
belangrijk om de
leerlinge bij de les
te houden. Daar
probeer ik op te
letten dat ik
filmpjes,
hoekvormen, en
OLG met elkaar
afwissel

 Bevordert creativiteit, denkstrategien en probleemoplossend

vermogen bij leerlingen

Proces en product evalueren met het oog op bijsturing en differentiatie

Interpreteert en beoordeelt prestaties van leerlingen correct en
zo objectief mogelijk.

Kan gepaste beoordelingsinstrumenten ontwerpen en gebruiken

Ontwerpt in overleg met de mentor een remediringsaanbod

voor leerlingen met specifieke leerbehoeften

Rapporteert leervorderingen van de leerlingen , geeft gerichte

feedback en feedforward

LERAAR ALS INHOUDELIJKE EXPERT

Vakinhoudelijke expertise bezitten
Is zich expliciet bewust van de essentile vakspecifieke
competenties en kan die in diverse contexten inzetten.

Beheerst leerinhouden (kennis, vaardigheden).

Integreert vernieuwingen op gebied van ICT binnen het eigen

vakgebied.

Linkt lesonderwerp aan de actualiteit waar mogelijk.

Beheerst vakspecifieke competenties (vaktaal, domeinkennis,

vaardigheden ).

Ik zie mezelf als

een pseudogeschiedkundige en
pseudogeoloog/geograaf.
Dat wil zeggen dat
ik vind dat een
leerkracht al het
nodig moet doen
om zijn stof door en
door goed te
kennen om op alle
vragen van de
leerlingen te
kunnen
antwoorden.

Actualiseren is iets
wat ik soms
vergeet, maar
meestal wel wil
verwerken.

Ik zie mezelf als

een pseudogeschiedkundige en
pseudogeoloog/geograaf.
Dat wil zeggen dat
ik vind dat een
leerkracht al het
nodig moet doen
om zijn stof door en
door goed te
kennen om op alle
vragen van de
leerlingen te
kunnen
antwoorden.

Ik probeer de
leerstof altijd op

Vakdidactische expertise bezitten

Kan leerinhouden op een creatieve manier vertalen.

Leerlijn vakdidactiek aardrijkskunde

Academiejaar 2012-2013

zon manier te
verwoorden dat
iedereen ze snapt
zonder te essentie
te verliezen.

Heeft kennis van de opbouw van eindtermen en leerplannen

binnen aardrijkskunde.

Kan eindtermen en leerplandoelen vertalen naar leerinhouden.

Vertaalt leerinhouden in opdrachten die aansluiten bij de

leefwereld, actualiteit, motivatie en capaciteiten van de
leerlingen.

Stelt de geografische vragen (wat, waar, hoe, waarom daar,

evalueren, voorspelen, persoonlijke mening).

Werkt systematisch met verschillende geografische bronnen.

(teksten, kaarten, beelden, waarneming).

Kijkt vanuit verschillende perspectieven. (economisch, sociaal,

politiek, cultureel, natuurlijk, historisch)

Zet vaktaal functioneel in.

Horizontale en verticale samenhang in het programma-aanbod kennen

Integreert, communiceert en realiseert vakoverschrijdende
eindtermen in de lessen .

Leerlijn vakdidactiek aardrijkskunde

Academiejaar 2012-2013

Het opzoeken van

de eindtermen en
leerplannen zijn
voor mijn de start
van een nieuwe les.
Ik moet toegeven
dat ik mij het
vaakst aan de
leerplannen houd,
en dat ik de
eindtermen niet als
basis neem voor
een les.

Ik zorg er altijd
voor dat zij de
fundering vormen
van de les. Indien
ik zelf vind dat de
les uitgebreid kan
worden, voeg er
zelf nog elementen
aan toe.

Waar nodig
proberen ik
voorbeelden te
halen uit de
leefwereld van de
leerlingen, soms
vergeet ik het wel.

Deze vragen
vormen de basis
voor elke lesfase en
probeer ik mij ook
altijd aan te
houden.

Opnieuw probeer ik
afwisselend te werk
te gaan zodat het
niet te eentonig
wordt voor de
leerlingen en ze bij
de les te houden.

Aardrijkskunde is
een multidisciplinair
vak dat al die
aspecten bundelt.
Aardrijskunde zou
aardrijskunde niet
zijn mocht n van
die elementen
ontbreken.

In de les probeer
de vaktaal altijd toe
te passen.
Toegegeven betrap
ik mij erop dat ik
dat niet altijd doe.
Een werkpuntje.

LERAAR ALS OPVOEDER

Een positief leefklimaat creren

Is op de hoogte van de basisregels van goed klashouden

(afspraken maken, leiding nemen ).

Het klashouden is
nog redelijk nieuw
voor mij. Ik heb tot
nu toe het geluk
gehad om altijd
voor een goede
klas gestaan te
hebben waar ik
nooit echt heb
moeten ingrijpen.
Wel probeerde ik
altijd aan het begin
van de les de
afspraak te maken
om je hand op te
steken als je wil
antwoorden.

Als sloddervos is dit

een van de grootste
werkpunten voor
mij.

Zelfontplooiing en emancipatie van leerlingen bevorderen

Maakt waarden bespreekbaar in de klascontext.

LERAAR ALS ORGANISATOR

Planning
Voert administratieve taken op correcte wijze uit en gebruikt
daarbij op doordachte wijze ICT.

Samenwerken

Werkt in team constructief samen.

Ik probeer altijd zo
efficint te werken
en zo behulpzaam
mogelijk te zijn
zonder dat ik
iemand tegen de
schenen stamp.

Is bereid tot een compromis.

Als het de les ten

goeden komt, ben
ik altijd bereid om
te compromitteren.

Klasbeheer
Selecteert leerstof goed i.f.v. de voorziene tijd, de te realiseren
lesdoelen, de eigenheid van de groep.
Stimuleert samenwerking, assertiviteit en integriteit bij
leerlingen.
Organiseert leerlingen en materiaal efficint.

Kan een efficint lesverloop ontwerpen met aandacht voor een

realistisch lestempo.

LERAAR ALS COMMUNICATOR

Eigen taalcompetenties en non-verbale communicatie
Kan onderwijs- en vakgerelateerde teksten selecteren en
verwerken
Leerlijn vakdidactiek aardrijkskunde
Academiejaar 2012-2013

Mijn lestempo ligt

vrij laag en dit dank
ik aan het feit dat
ik er zeker van wil
zijn dat iedereen
mee is. Dit heeft
als gevolg dat de
zwakte leerlingen
het tempo bepalen.

Als opvoeder is het

mijn taak om een
goed voorbeeld te
geven. Een
leerkracht is
immers ook een
taalleerkracht.
Toegegeven lees ik
nog steeds over
enkele fouten.

Mijn schriftelijke
taal is soms nog te
plechtig, en leest
ook niet al te vlot.
Iets waar ik in de
toekomst aan moet
werken.

Ik kom soms met

een idee op de
proppen dat ik zo
goed vind, dat ik
soms excuses maak
om het toch maar
te gebruiken terwijl
ik weet dat het toch
niet zo geschikt is.

Ik weet van mezelf

dat ik mijn les
extra goed moet
voorbereid hebben,
anders loopt het
mis.

In de meeste
lessen probeer ik
een kritisch
elementen toe te
geven om de

X
Hanteert een correcte schriftelijke taal met aandacht voor goede
zinsbouw en spelling

Kan een eigen mening presenteren over vakdidactische

discussiepunten, met inbreng van goede argumenten

Taalcompetenties als leerkracht

X

Beheerst gevorderde taalcompetenties: een schriftelijke

evaluatie geven, schriftelijke vragen en opdrachten formuleren

Aandacht hebben voor de taal en het taalniveau van de leerlingen

Maakt lesmateriaal toegankelijk voor taalzwakke leerlingen.

Ontwikkelt eigen lesmateriaal en remediringstrajecten

herschrijft actuele teksten naar het niveau van de leerlingen

heeft aandacht voor het Nederlands als onderwijstaal, voor

vakjargon en schooltaalwoorden.

LERAAR ALS ONDERZOEKER EN INNOVATOR

Leer- en reflectiehouding als basis voor professionele groei
gaat op zoek naar sterke en zwakke punten binnen de eigen
lessen en stuurt op basis hiervan zijn handelen bij.
gelooft in de veranderbaarheid van het eigen kunnen en ziet de
rol van reflectie hierin.

Durft zichzelf in vraag stellen.

Kan zichzelf realistisch inschatten en op een constructieve wijze

omgaan met de eigen zwakke en sterke punten.

Neemt initiatief om te werken aan de eigen werkpunten.

Vernieuwingen volgen en implementeren

is creatief in het ontwikkelen van (krachtige) leeromgevingen
durft in zijn onderwijspraktijk experimenteren vanuit actuele
vernieuwingstendensen.

Inspelen op actuele maatschappelijke ontwikkelingen

Kan actuele themas kritisch bekijken en selecteren.

Leerlijn vakdidactiek aardrijkskunde

Academiejaar 2012-2013

leerlingen
hypothesen te
laten vormen en
er eens met een
kritische bril naar
te kijken.

Kan de dagelijkse actualiteit in zijn lessen integreren.

Ik verplicht
mijzelf om elke
dag (of toch
enkele keren per
week) de
actualiteit te
volgen. Als
opvoeder ben je
dat verplicht.

Ik zie mezelf als

een liefhebber van
cultuur in breedte
van de zin van het
woord. Ik tracht dat
ook steeds over te
brengen om zo een
volledig pakket
meet te geven.

Zinvol en systematisch reflecteren in functie van professionele groei

Bevraagt zichzelf kritisch op systematische wijze in een
reflectie. Komt van hieruit tot nieuwe inzichten, actiepunten en
kritische vragen voor zichzelf.
Kan een reflectie opbouwen, vertrekkende vanuit een eigen of

aangereikte casus en kan hierbij een reflectiemodel als

hulpmiddel inzetten.
Zet reflectie in als middel om het lesgeven/onderwijsrealiteit te

toetsen aan de eigen onderwijsopvattingen.

Onderzoeksgericht werken aan onderwijsontwikkelingen

Formuleert onderzoeksvragen en hypothesen m.b.t. didactische/

vakinhoudelijke themas.

LERAAR ALS CULTUURPARTICIPANT

Bewust omgaan met diversiteit en interculturaliteit
Stimuleert interculturaliteit bij leerlingen en gebruikt

methodieken die intercultureel leren bevorderen

Maatschappelijke themas kritisch benaderen

Kan onderwerpen duiden vanuit verschillende invalshoeken

Stimuleert kritische zin, mondiale bewustwording en

mediawijsheid

Leerlijn vakdidactiek aardrijkskunde

Academiejaar 2012-2013