Once

Roman

s 4 A ui/icIa/l, ana/ lnamnai(m/ uazqegme/.

JOJO MOYES
PEGRSUS

b ir b ir l e r in e a k t a n b a k a v e r e c e k

HBR EYLER YOKTU...

Yaamn ince detaylar Loudan sorulur. Otobs durayl; ev
arasnda ka adm var? alt kafeye gelip gidenler nasl bi
hayat yayor? Parlak yeil elbisenin altna ne renk klotlu o
rap giyilir? Onda bu sorularn hepsinin cevab var. Kolayca
mutlu olabildii kck dnyasnda bilmedii tek ey hayatn
ok daha karmak soru ve cevaplarla dolu olduu...
Geirdii motosiklet kazasyla hayat altst olan Will uzun
sredir karmak sorularla megul. Bu hayatta dier insanlar
mutlu eden kk eyler ona biraz olsun keyif vermiyor. ev
resindeki tm renkler birden griye dnm ve byle bir umut
suzluk iindeyken yapabilecei tek eyin hayatn sonlandr
mak olduunu dnyor.
Peki, ask suratl, aksi ve geimsiz Will, Lounun rengrenk
yaamyla karlarsa neler olur?

Mucizelere inanmyorsanz durup bir kez daha dnn...

Giri
2007

Adam banyodan ktnda kadn uyanp yastklara dayanm,

yatan yannda duran seyahat brorlerine gz atyordu. Kadnn
zerinde adamn tirtlerden biri vard ve uzun salar bir nceki
gece yaadklarna dair ok ey anlatacak kadar dankt. nceki
geceyi ksa bir an hatrlayarak keyfini karan adam havluyla
slak salarn kurulad.
Kadn brorlerden ban kaldrp dudak bkt. Ya byle
bir hareket iin olduka byk olsa da henz ksa sredir birlikte
olduklar iin bu mimikleri sevimli grnyordu.
Gerekten dalara kp trekking yapmak ya da vadilerde
gezinmek zorunda myz? Bu birlikte ktmz ilk doru dz
gn tatil ve bir yerden kendimizi atmadmz ya da polar da
kyafetleri giymediimiz tek bir gezimiz bile olmad.
Brorleri yatan stne atan kadn bronzlap karamel
rengine dnm kollarn bann stnde tutarak gerindi. Ksk
sesi uykusuz geen saatlerin kant gibiydi. Lks bir spa masaj
iin Baliye gitmeye ne dersin? Kumlarn zerinde uzanr saatler
boyu kendimizi martrz... Uzun ve rahatlatc geceler geiririz.
Ben yle tatillere kamam. Bir eyler yapyor olmam lazm.
Uaktan kendini atmak gibi mi mesela?
Denemeden karar verme bence.

Senden nce Ben

Kadn suratn ast. Senin iin fark etmediine gre kararm

oktan verdim sanrm.
Adamn hafif nemli gmlei zerine yapmt. Salarn
tarayp cep telefonunu at ve kk ekranda beliren mesajlara
gz gezdirdi.
Peki. Benim gitmem lazm. Kendine kahvalt hazrla. Kadn
pmek iin yatan zerine eildi. Kadn lk teninden yaylan
parfmle ok seksi kokuyordu. Adam, kadnn salarndan gelen
kokuyu iine ekti ve kadn kollarn onun boynuna dolayp yataa
doru ekince adamn aklndaki her ey bir an iin uup gitti.
O halde bu hafta sonu gidiyor muyuz?
Adam gnlszce yataktan kalkt. Anlamada ne olacana
bal. u anda her ey belirsiz. Belki New Yorkta olmam gereke
bilir. Yine de perembe gn gzel bir akam yemei yiyebiliriz.
Restoran sen se. Adamn eli kapnn arkasnda asl duran
motosiklet kyafetlerine uzand.
Kadn gzlerini kst. Akam yemei mi? Bay BlackBerry
de bize katlacak m?
Ne?
Bay BlackBerry beni Bayan Fazlalk gibi hissettiriyor. Kad
nn yz bir kez daha aslmt. Srekli senin dikkatini ekmeye
alan nc bir kii varm gibi hissediyorum.
Sessize alrm.
Kadn, Will Traynor! diye bard. Tamamen kapatacan
zamanlar da olmal.
Ama dn gece kapattm, deil mi?
Ancak ar tehdit altndayken kapatyorsun.
Adam srtt. imdi yle mi oldu? Deri kyafetlerini giyince
nihayet Lissamn zerinde brakt etkiden de kurtulmutu.

12*

Jojo M oyes

Motosiklet ceketini omzuna atp ayrlrken kadna bir pck

gnderdi.
Cep telefonunda yirmi iki mesaj vard ve ilki sabah 3.42de
New Yorktan gelmiti. Hukuki bir problemle ilgiliydi. Garaja
inen asansre bindikten sonra gece gelen haberlerle neler olup
bittiini anlamaya alt.
Gnaydn Bay Traynor.
Gvenlik grevlisi kabininden kt. Bu, soua kar koru
nakl bir kabin olsa da aslnda aada korunulacak bir hava da
yoktu. Will bazen gvenlik grevlisinin kapal devre televizyon
sistemine ve hi kirlenmeyen 60.000 sterlinlik arabalarn parlak
tamponlanna bakarak saatler boyunca ne yaptn merak ediyordu.
Deri ceketini giydi ve, Dars nasl Mick? diye sordu.
Fena. Bardaktan boanrcasna yamur yayor.
Will duraksad. yle mi? Motor havas deil yani?
Mick ban sallad. Hayr efendim. ime botunuz yoksa
binmeyin derim. Ya da lmek istemiyorsanz.
Will motoruna bakp kyafetlerini kard. Lissa aksini dnse
de gereksiz riskler alan bir adam deildi. Motorun n tarafndaki
gz ap giysileri oraya koydu ve kilitledikten sonra anahtar
lar Micke att. Mick anahtarlar tek eliyle kolayca yakalamt.
Kapnn altndan atarsn olur mu?
Sorun deil. Size bir taksi armam ister misiniz?
Hayr, ikimizin de slanmasna gerek yok.
Mick otomatik kapy aan dmeye bast ve Will eliyle te
ekkr ederek dar kt. Sabahn ilk saatlerinde hava karanlk
ve gk grltlyd. Saat henz yedi buuk bile deildi, fakat
Londrann merkezinde trafik imdiden younlamt ve yava
ilerliyordu. Will montunun yakalarn yukar kaldrp kavaa

13*

Senden nce Ben

doru yrmeye balad. En kolay taksi bulaca yer burasyd.

Yollar gle dnmt ve kaldrmdan parlak, gri bir k sokaa
yansyordu.
Kaldrm kenarndaki takm elbiseli dier insanlar gren Will
iinden lanet okudu. Ne zamandan beri Londra bu kadar erken
kalkmaya balamt? Tabii herkesin akimda ayn soru vard.
Will hangi noktada dursam daha iyi olur diye dnrken
telefonu ald. Arayan Rupertd.
Geliyorum. Taksi bulmaya alyorum. Yolun kar tarafnda,
turuncu kl bir taksi gzne arpt ve taksiyi kendisinden baka
kimsenin grmediini umarak ona doru ilerledi. Bir otobs
grltyle yanndan geti ve ardndan frenleri tiz bir ses kartan
kamyon yznden Rupertn szleri duyulmaz oldu. Will trafi
in grlts iinde, Seni duyamyorum Rupe, diye bard.
Bir daha syler misin? Ksa bir sre orada mahsur kaldktan
sonra nnden akp giden trafiin iinde yanan turuncu
grp bo elini kaldrd ve saanak yamurda srcnn onu
grmesini umdu.
New Yorktan Jeffi araman lazm. Hl uyumam, senin
araman bekliyor. Dn gece sana ulaamadk.
Sorun nedir?
Hukuki bir prz. Bir paragrafta uygulamadklar iki madde...
imza... ktlar... Yamurda lastikleri kayan bir arabann sesi
kar tarafn konumalarn bastryordu.
Anlayamadm.
Taksi de onu grmt. Yavalayp yolun kar tarafna kk
bir su birikintisi sratarak durdu. Arabay fark edip ne atlan
baka bir adam ise Willin ondan nce davranp taksiyi yakala
yacan anladnda hayal krklyla yavalad. Will sinsi bir
zafer duygusuna kaplmt.

14*

Jojo M oyes

Callye syle ktlar hazrlayp masama koysun. diye

bard. On dakika iinde orada olacam.
ki tarafa da bakp ban koruyarak taksiye doru son birka
admn att. Blackfriarsa, demek zere dudaklarn aralamt
bile. Yamur yakasndan ve kollarndan ieri szlyordu. Yrye
cei mesafe ok ksa olsa da ofise vardmda srlsklam olacakt.
Belki sekreterini gnderip bir gmlek aldrmas gerekebilirdi.
Ve Martin gelmeden nce u durum deerlendirmesini
halletmemiz gerekiyor...
Will keskin bir korna sesiyle ban kaldrd. nnde duran
taksinin parlak siyah kapsn grebiliyordu. ofr Will e bakmak
iin camn indirmeye balamt. O an Will gr alanmn en
ucunda tam olarak ne olduunu anlayamad, korkun bir hzla
kendisine doru gelen bir ey grd.
Ona doru dnnce ksa bir an iin grd eyin zerine
doru geldiini fark etti ve artk ka mmkn deildi. akn
bir halde avularn at ve Blackberry cep telefonu yere dt. Bir
lk duydu; bu belki de kendi lyd. Grd son ey deri
bir eldiven, kask altnda bir yz ve adamn gzlerinde yansyan
ok anyd. Bir patlama gereklemi ve her ey yerle bir olmutu.
Ve sonra, karanlk.

2009

Otobs dura ile ev aras 158 admd, ama aceleniz yoksa ya da

platform tabanl ayakkablarnz giymiseniz 180 e de kabilirdi.
Ya da hayr kuramlarna ait maazalarn birinden aldnz burnu
kelebek desenli, ama arkas topuunuzu hibir zaman tam an
lamyla kavramayan ayakkablardan -bylece niye 1,99 sterline
indiini de anlalyor- giymi olabilirsiniz. 68. admda bizim
sokaa dnen keden girdim ve evi grdm. Drt yatak odal
yar mstakil ev, dier ya da drt yatak odal mstakil evlerle
ayn sradayd. Babamn arabas da sokaktayd ve bu henz ie
gitmedii anlamna geliyordu.
Gne arkamda, Stortfold atosunun ardndan batyordu
ve koyu glgesi bana yetimek iin eriyen bir mum gibi tepe
nin aalarna doru kaymaktayd. ocukken uzayp giden
glgelerimizle silahl atma oyunlar yaratr, caddeyi Vahi
Mcadelenin film seti haline getirirdik. Baka bir gn olsayd
size bu yolda yaadm her eyi anlatabilirdim: Babamn bana
iki tekerlekli bisiklete binmeyi retmesi, peruu bir yana kay
m Bayan Dohertynin yapt Galler kekleri, Treenanun on
bir yandayken elini ite sktrp bir eek arsnn yuvasn
bozduu ve hepimizin lk la atoya doru komas hep
bu yolda gereklemiti.

17

Senden nce Ben

Thomasm tekerlekli bisikleti yolda ters dnm halde

duruyordu. Bahe kapsn arkamdan kapatp bisikleti verandann
altna ittim ve evin kapsn atm. Scaklk bir hava yast gibi
yzme arpt. Annem souktan hep ikyet eder, kaloriferleri
neredeyse btn yl ak tutard. Babam da hep pencereleri aar,
annemin bizi iflas ettireceinden yaknrd. Gelen faturalarn
kk bir Afrika lkesinin gayrisafi milli haslasndan daha fazla
olduunu sylyordu.
Sen misin canm?
Benim. Bir yer mcadelesinin yaand askya montumu
astm.Hanginiz? Lou mu Treena m?
Lou.
Oturma odasnn kapsndan yle bir kafam uzattm. Baba
mn yz kanepeye dnkt ve sanki yastklar kolunu yutmu
gibiydi. Be yandaki yeenim Thomas da poposunun zerine
oturmu dikkatle onu izliyordu. Babam bana bakmak iin ka
fasn evirirken bir hayli zorland. Lego paralarn neden bu
kadar kk yapyorlar anlamyorum. Obi-Wan Kenobinin sol
kolunu bir yerlerde grdn m?

DVD oynatcsnn zerindeydi. Sanrm Thomas Obinin koluyla

Indiana Jonesunkini kartrm.
Gzel, fakat Obinin kolu bej rengi olmaz. Siyah kollar
bulmamz art.
Ben olsam zlmezdim. Darth Vader ikinci filmde onun
kolunu kesmiyor muydu zaten? psn diye yanam Thomasa
gsterdim. Annem nerede?
Yukarda. Peki ya buna ne dersin? Bu para yaklak bir
kilo geliyor.

18

Jojo M oyes

Kafam kaldrdm; t masasnn her zamanki gcrtsn

i duyabiliyordum. Annem Josie Clark bir gurur tablosuydu, bir
S dakika bile yerinde oturmazd. Herkes akam yemeinde rosto
yerken o bahedeki merdivenin tepesinde pencereleri boyayp
ara sra bize el sallamasyla mehurdu.
Benim iin gidip u ba belas kolu bulur musun? Thomas
yarm saattir aratyor, ama benim ie gitmek iin hazrlanmam
1lazm.
Gece vardiyas m?
Evet. Saat be buuk olmu.
Saate baktm. Aslnda daha drt buuk.
Babam kolunu minderlerin altndan kard ve gzlerini
ksarak saatine bakt. O zaman bu kadar erken saatte evde ne
iin var?
Bam sanki sorusunu anlamam gibi belli belirsiz sallayp
mutfaa getim.
Dedem mutfak penceresinin kenarndaki sandalyede oturmu
sudoku zyordu. Eve gelen hastabakc dikkatini bir noktada
toplamas iin sudokunun faydal olduunu, felten sonra odak
lanmasna yardmc olacan syledi. Fakat korkarm dedemin
btn kutular aklna gelen ilk rakamla doldurduunu fark eden
sadece bendim.
Merhaba dede.
Dedem kafasn kaldrp glmsedi.
ay ister misin?
Kafasn hayr anlamnda sallayp azn aralad.
Peki, souk bir eyler ister misin?
Evet.

19*

Senden nc e Ben

Buzdolabn atm. Elma suyu kalmam. Hatrladm

kadaryla elma suyu o zamanlar olduka pahalyd, istersen
zm suyu vereyim.
Hayr.
O zaman su ier misin?
Dedem ban sallayp teekkr ederim anlamna gelebilecek
bir eyler mrldanrken bir bardak su uzattm. O srada annem
ieri girdi; dzgnce katlanm amarlarn bulunduu bir se
pet tayordu. Bana doru bir ift orap savurup, Bunlar senin
mi? diye sordu.
Treenanm sanrm.
Bence de. Garip bir renk. Babann mor pijamas boyam
olmal. Bugn erkencisin. Bir yere mi gidiyorsun?
Hayr. Musluktan bir bardak su doldurup itim.
Patrick urayacak m? Birka saat nce buray arad. Cebin
kapal myd?
H h.
Tatil iin yer ayrmaya alyormu. Baban da televizyonda
orayla ilgili bir eyler grm. Neydi o sevdiiniz yerin ad?
psos? Kalipsos?
Skiathos.
Hah, ite o. Otel rezervasyonunuzu yaparken dikkat edin,
internetten de aratrn. Babanla birlikte len haberlerde bir
eyler izlediler. Anlalan yar fiyatna tatil programlan falan
oluyormu. Gidene kadar neyle karlaacanz bilemezsiniz. Bir
fincan ay ier misin baba? Lou sana ikram etmedi mi? Annem
aydanln altn yakp bana imal bir bak att. En sonunda
hi konumadm fark etmi olmalyd, iyi misin tatlm? ok
solgun gzkyorsun?

20

Jojo M oyes

Bana doru uzanp sanki 26 yanda deil de kk bir o

cukmuum gibi elini alnma koydu.
Sanrm tatile gitmiyoruz.
Annemin eli olduu yerde kalakald. ocukluumdan beri
baklar sanki bir rntgen cihaz gibiydi. Patle sorunlarnz
m var?
Anne, ben...
Karmak istemem ama ok uzun zamandr birliktesiniz.
Baz eylerin zaman zaman tatszlamas son derece doal. Yani
baban ve ben...
ten ayrldm.
Sesim sessizlie kart. Szler havada asl duruyordu ve
sonunda yitip gittiklerinde bile kk odada izleri kalmt.
Ne yaptm dedin?
Frank yarn kafeyi kapatyor. Otobs durandan buraya tam
180 admda gelirken yaadm okla elimde sk sk tuttuum
hafif nemli zarf uzattm. aylk param verdi. O gn de sradan
bir gn gibi balamt. Tandm herkes pazartesi sabahlarndan
nefret ediyordu, ama ben bunu hi umursamyordum. Buttered
Buna erken gelmeyi, kedeki koca ay semaverini yakmay, arka
bahedeki st ve ekmek kasalarn tamay ve kafeyi amak iin
hazrlanrken FrankTe sohbet etmeyi severdim.
Kafenin domuz pastrmas kokan ar havas, kap alp
kapandka ieri dolan serinlik, konumalardan yaylan hafif
uultu ve etraf sessizletiinde Frankin kendi kendine alan
radyosunun metalik sesi houma gidiyordu. Pek rabet gren
bir yer deildi. Duvarlarda tepedeki atoya ait manzara resimleri
vard ve masalarn st hl formika kaplyd. Men ise ikolata
21

Senden nce Ben

blmndeki bir iki deiiklik ve ikolatal muffin le slak kek

lerin eklenmesi dnda ben geldiimden beri hi deimemiti.
Fakat en ok da mterilerimi seviyordum. ou sabah kafeye gelen tesisat Kev ve Angelo, Franke etin nereden geldiini
sorup taklrlard. Karahindiba Hanm da severdim; bu ad
ona etkileyici beyaz salarndan dolay takmlard. Pazartesi
den perembeye gnde bir yumurta ve patates kzartmas yer,
cretsiz gazetelerden okur, iki bardak ay ierdi. Onunla sohbet
etmeye alrdm, nk yal kadnn gn boyunca yapt tek
konumann bu olduunu dnyordum.
atoya inip karken kafeye urayan turistleri, okul k
gelen grltc rencileri, yolun karsndaki ofislerden gelen
daimi mterileri, Buttered Bun un sunduu her eyin kalori
hesabn bilen kuafr Nina ve Cherieyi de seviyordum. Oyuncak
dkknnda alan ve haftada bir para st iin kavga eden kzl
sal kadn gibi sinir bozucu mteriler bile beni rahatsz etmezdi.
O masalarn arasnda balayan ve biten ilikileri, boanan
iftlerden birinin dierine teslim ettii ocuklar, yemek yapmaya
tahamml edemeyen ailelerin duyduu avuntuyu ve pansiyo
nerlerin domuz pastrmas, sosis, yumurta, kzarm patatesten
oluan kahvaltlarndan aldklar gizli hazz izlerdim. Buraya her
eit insan gelir, ou ellerinde duman tten ay bardaklaryla
benimle akalap iki ift laf ederlerdi. Babam her zaman patavat
sz biri olduumu sylerdi, ama bunun kafede bir nemi yoktu.
Frank de beni severdi. Doutan sakin bir adamd ve benim
kafeyi canlandrdm sylyordu. Bu i barmenlik gibi bir eydi,
ama tek fark ayyalarn kavgalarnn olmamasyd.
O leden sonra yemek servisi tela bitip kafe tamamen
boaldnda Frank ellerini nlne silip stcnn arkasndan

22*

Jojo M oyes

kt ve kapya doru giderek kk Kapal levhasn caddeye

doru evirdi.
Bak Frank, sana daha nce de syledim. Ekstralar asgari
crete dhil deil. Frank babamn tabiriyle mavi bir antilop
kadar garipti. Kafam kaldrp baktm.
Glmsemiyordu.
Eyvah, ekerliklere tuz koymuum yine deil mi?
Frank elindeki kurulama beziyle oynayp duruyor, daha
nce hi grmediim kadar rahatsz gzkyordu. Acaba biri
beni ikyet mi etti diye merak etmeye balamtm. Sonunda
eliyle oturmam iaret etti.
Her eyi anlattktan sonra, zgnm Louisa, dedi. Ama
ben Avustralyaya dnyorum. Babam hi iyi deil ve grnen
o ki ato kendi bnyesinde bir bfe aacak. Duvardaki yazy
grdn m?
Sanrm orada azm ak bir ekilde ylece oturdum. Sonra
Frank bana zarf uzatt ve daha sorumu soramadan cevabm verdi.
Biliyorum hibir zaman resmi bir szleme ya da ona benzer
bir ey imzalamadk, ama seni hi madur etmek istemedim.
Burada aylk maan var. Yarn kafeyi kapatyoruz.

Annem elime bir fincan ekerli ay tututururken babam,

aylk m! diye bard. Aman ltfetmiler, Lounun son alt
yldr orada kanl canl bir Truval gibi alt dnlrse...
Bernard! Annem ona bir uyar bak att ve bayla Thomas
iaret etti. Treena iten gelene kadar annem ve babam her gn
ona bakyorlard.
Ne yapacak bu kz imdi? Ona bu durumu ok daha nce
haber verebilirdi.

23

Senden nce B en

Yapaca tek ey yeni bir i bulmak.

falan yok Josie. Bunu sen de benim kadar iyi biliyorsun.
Ekonomik krizin ortasmdayz.
Annem sanki konumadan nce kendini toparlamak ister
cesine bir saniyeliine gzlerini kapad. O zeki bir kz. Mutlaka
i bulacaktr. Salam bir zgemii var, yle deil mi? Frank ona
iyi bir referans mektubu yazacaktr.
Ah ok gzel... Louisa Clark tost yalamakta harikadr, eski
aydanlklar konusunda da uzmandr.
Destein iin teekkrler baba.
Alnmaca gcenmece yok.
Babamn gerek kaygsn biliyordum. Benim maama bel
balamlard ve Treena iekide neredeyse hibir ey kazan
myordu. Annem dedeme bakmak zorunda olduu iin alamyordu ve dedemin pansiyonu da be para etmiyordu. Babam
mobilya fabrikasnda srekli diken stndeydi, nk patronu
aylardr iten karmalar olabileceini syleyip duruyordu. Evde
borlar ve kredi kartlarn iptal ettirmekle ilgili homurtular
ykseliyordu. ki yl nce babamn arabas kaskosuz bir src
yznden perte km ve bu yklmak zere olan bir binaya ben
zeyen aile ekonomisinin sonunda kmesine yetmiti. Haftadan
haftaya aldm kuruluk maam ise evin temel ihtiyalarn
karlyor, az da olsa onlara destek oluyordu. Pein hkml
olma. Yarn Bulma Kurumuna gi dip ne var ne yok bakabilir.
imdilik elinde geinecek paras var. Sanki orada deilmiim
gibi konuuyorlard. Hem o akll bir kz. Akllsn, deil mi
tatlm? Belki de daktilo kursuna gidip masaba bir i aramal.
Ailem kstl niteliklerimle hangi ilere bavurabileceimi
tartrken orada ylece oturdum. Fabrika iisi, makinist ya da
breklere tereya sren eleman olabilirdim. O leden sonra ilk

24

Jojo M oyes

defa alamak istedim. Thomas byk, yuvarlak gzleriyle beni

izleyip sessizce slak ve yarm bir biskvi uzatt.
Sessizce, Teekkrler Tommo, deyip biskviyi azma attm.
Tahmin ettiim zere antremandayd. Patrick pazartesinden
perembeye her gn, bir istasyon tarifesine uyar gibi spor sa
lonuna gider ya da klandrlm pistin etrafnda koarak tur
atard. Basamaklardan inip souktan montuma iyice sarlarak
yavaa piste doru yrdm ve Patrick gelenin kim olduunu
anlayacak kadar bana yaklanca el salladm.
Yanma gelirken soluk solua, Benimle kosana, dedi. Nefesi
azndan buular halinde kyordu. Daha drt turum var,
Bir an duraksayp sonra yannda komaya baladm. Bu onunla
konuabilmemin tek yoluydu. Turkuaz backl pembe spor
ayakkablarm giymitim; koabildiim tek ayakkabm bunlard.
Gn evde bir ie yaramaya alarak geirdim, fakat sanrm
bir saat sonra annemin ayann altnda dolanmaya balamtm.
Annemin ve dedem her gn yaptklar eyleri yaparken benim
orada olmam onlar engelliyordu. Babam bu ay gece vardiyasnda
olduundan uyuyordu ve rahatsz edilmek istemiyordu. Odam
toplayp ksk sesle televizyon izledim ve belli aralklarla gnn
bu vaktinde neden evde olduumu hatrladka gsme keskin
bir arnn saplandn hissediyordum.
Seni beklemiyordum.
Evde skldm. Belki bir eyler yaparz diye dndm.
Patrick bana yan yan bakt. Yznde ince bir ter tabakas
vard. Ne kadar ksa srede yeni bir i bulursan o kadar iyi.
ten kal yalnzca yirmi drt saat oldu. Biraz zgn olup
miskinlik etmeye de izin yok mu? En azndan bugnlk bile
olmaz m?

25*

Senden nce Ben

Bence ie bir de olumlu yanndan bakmalsn. O yerde

sonsuza kadar kalamazdn, biliyorsun. Ykselmeli, ilerlemelisin.
Patrick iki yl nce Stortfoldda yln gen giriimcisi seildii iin
henz hret sarholuundan aylp kendine geldii sylenemezdi.
Yln gen giriimcisi seildikten sonra mterilerine 65kmlik
bir alanda zerinde giydirme reklam kapl iki minibsle kiisel
eitim sunan Ginger Pete adnda bir i orta bulmutu. Ofisinde,
zerinde kaln siyah tahta kalemleriyle karalamaktan holand,
proje halindeki sat ilemlerinde kendi kendini tatmin edene
kadar rakamlarla defalarca oynamalar yapt beyaz bir yaz
tahtas vard. Bu ikisinin gerek hayatla bir ilikisi olduundan
hibir zaman tam olarak emin olamyordum.
siz kalmak insanlarn hayatn deitirebilir Lou. Patrick
saatine gz atp tur sresini kontrol etti. Ne yapmak istiyorsun?
Mesleki eitim almaya balayabilirsin. Eminim senin gibi insan
lara bu konuda yardm ederler.
Benim gibi insanlar m?
Yeni frsatlara ak olanlar demek istiyorum. Ne olmak
istiyorsun? Mesela bir gzellik uzman olabilirsin. Yeterince
gzelsin. ltifat iin minnettar olmam gerekirmi gibi koarken
Patrick beni dirseiyle drtt.
Benim sradan gzellik bakmm biliyorsun. Su, sabun ve
basit, kttan yaplm bir makyaj antas.
Patrick sabr tamak zereymi gibi grnyordu.
Geride kalmaya baladm. Komay hi sevmiyordum ve
yavalamad iin ondan nefret ediyordum.
Sat eleman, sekreter, emlak... Bilmiyorum ite, yapmak
istediin bir ey vardr mutlaka.

26

Jojo M oyes

Fakat yoktu. Kafedeki iimi seviyordum. Buttered Bunla ilgili

l er eyi bilmek ve gelip giden insanlarn hayatlarn dinlemek
1ouma gidiyordu. Orada ok rahattm.
Bunalml gibi ortalkta dolanamazsn bebeim. Bunu amak
zorundasn. Btn iyi giriimciler yola hep sfrdan balarlar.
Jeffrey Archer ve Richard Branson bunu baard. Patrick moral
vermek iin koluma hafife vurdu.
Jeffrey Archer hi kek piirme iinden atlm mdr merak
ediyorum. Yanl styen giydiim iin nefesim kesilmiti. Ya
valayp ellerimi dizlerime dayadm.
Patrick dnd ve geri geri koarak, sesi ayn donuk ve souk
tonda, Eer atlm olsayd... Neyse sylyorum ite; bu ii artk
dnme. Gzel bir takm elbise giyip I Bulma Kurumuna git.
Ya da istersen benimle alman iin seni yetitiririm. Biliyorsun,
bu ite para var. Tatil iin de zlme, ben derim.
Glmsedim.
Patrick bana bir pck yollad ve sesi bo stadyumda yan
kland. Durumun dzelince bana dersin.
lk bavurumu isizlik sigortas almak iin yaptm. nce 45
dakikalk bir grmeye, sonra da bir grup mlakatna katldm.
Birlikte mlakata katldm birbirinden alakasz yirmi ya da
daha fazla kadn ve erkein yarsnn suratnda -kendimde de
olduundan phelendiim- biraz sersemlemi bir ifade vard.
Dier yars ise buraya daha nce birok defa geldikleri iin
ifadesiz ve ilgisiz yzlere sahiplerdi. Ben de babamn medeni
bulduu kyafetler giymitim.
Tm bu abalarn sonunda, bir tavuk retim iftliinde ksa
bir sre iin gece vardiyasna (haftalarca kbus grdm) ve iki
gn boyunca Ev Enerji Danman olarak eitim toplantlarna
katlandm. Olduka ksa bir srede, esasen yal insanlarn
27

Senden nce Ben

evlerindeki enerji kaynaklarn deitirmek konusunda onlar

kafalamak iin eitildiimi fark ettim ve danmanm Syede
bunu yapamayacam anlattm. Syed devam etmem konusunda
srar ettiinde ona alabileceim ilerin bir listesini gsterdim
ve o da bunun zerine susup baka bir ey denememiz (burada i
sahibi olan tek bir kii olduu apak ortada olsa da biz diyerek
konuuyordu) gerektiini syledi.
ki hafta fast food zincirlerinden birinde altm. Saatler
uygundu ve niformamn sam elektriklendirmesiyle de ba
edebiliyordum ama, Buyurun, size nasl yardmc olabilirim?
ya da Bununla birlikte byk boy patates kzartmas ister misi
niz? gibi nceden belirlenmi diyaloglara bal kalmak benim
iin imknszd. Doughnut satan kzlardan biri beni drt yanda
bir kz ocuuyla cretsiz oyuncaklarn eitli zellikleri zerine
tartrken yakalaynca iten karldm. Ne diyebilirdim ki? Drt
yanda, ok akll bir kzd ve ben de Uyuyan Gzellerin son
derece sama olduunu dnyordum.
Drdnc grmemizde Syed yine baka i frsatlar iin
dokunmatik ekranda tarama yapyordu. En olmaz diyeceiniz
adaylara bile i bulan ve son derece neeli tavrlar olan Syed bile
artk bkm gibi grnyordu.
Hm... Elence sektrne girmeyi hi dndn m?
Nasl? Pandomimci olarak m?
Aslna bakarsan, hayr. Srk danss iin ak bir pozisyon
var. Hatta birka tane var.
Kam kaldrdm. Dalga geiyorsun, deil mi?
Serbest alma esasna dayal, haftada otuz saat. Bahilerin
de dolgun olacan dnyorum.
Ltfen, ama ltfen az nce bana yabanclar nnde i a
marlarmla kendimi tehir edeceim bir i nermediini syle.

28

Jojo M oyes

nsanlarla arann iyi olduunu syledin. Ve sahne kyafet

lerini de seviyor gibisin. Bunu sylerken parlak yeil klotlu
onbma bakyordu. Bu oraplar beni neelendireceini d
nerek giymitim. Thomas da btn kahvalt boyunca bana
Kk Denizkz mn melodisini mrldanmt.
Syed klavyede bir eyler yazd. Erikin sohbet danmanl
n a ne dersin?
Ben dik dik baknca omuz silkti. nsanlarla konumay
sevdiini sylemitin.
Hayr. Yar plak bar alanlaryla, masz ya da web kameras
operatrleriyle sohbet etmek istemem. Yapma ama Syed, babama
kalp krizi geirtmeden yapabileceim bir i vardr mutlaka.
Bu onu susturmutu. Esnek alma saatlerinde perakende ilik dnda baka bir i kalmad.
Gece vakti raf ykleme ii diyorsun yani. Orada onlarn
dilinden konuacak kadar vakit geirmitim.
Syed mazeret sunar gibi, Bu i iin srada bir sr insan var.
Aileler bu i iin can atyor, nk okul saatlerine ok uygun
dedi ve ekran tekrar inceledi. yleyse bakclk dnda bir ey
kalmyor gerekten.
Yani yallarn poposunu temizleme ii.
zgnm Louisa, fakat baka bir i iin yeterli niteliklere
sahip deilsin. Farkl bir i iin eitim almak isteseydin seni
doru ekilde ynlendirmekten mutluluk duyardm. Yetikinler
iin eitim merkezinde bir yn kurs var.
Ama bunu daha nce konumutuk Syed. Bunu yaparsam
i arama deneini kaybederim, deil mi?
renim grrken alamazsan, evet. Bir iki dakika konuma
dan ylece oturduk. ki gvenlik elemannn dikildii kaplara

29

Senden nce Ben

baktm. Onlarn da ilerini burada bulup bulmadklarn merak

ediyordum.
Yallarla aram iyi deildir Syed. Dedem fel geirdiinden
beri bizde kalyor ve onunla bile ba edemiyorum.
yleyse biraz deneyimin var.
Tam anlamyla deil. Dedemin her eyiyle annem ilgilenir.
Peki, annen i aryor mu?
Komik olma.
Hayr, dalga gemiyorum.
Annem alsn ben de dedeme mi bakaym? Almayaym,
teekkrler. Ayrca da dedem de bunu en az benim kadar istemez.
Kafelerde hi i yok mu?
Sana i garantisi verebilecek kafe kalmad sanrm Louisa.
Ama Kentucky Fried Chicken deneyebiliriz. Oras senin iin
daha iyi olabilir.
Neden? Kova Men satnca Chicken McNuggettan daha
fazla m kazanacam? Hi sanmyorum.
Tamam, yleyse belki de biraz uzaktaki yerlere bakarz.
Bizim kasabamza gelip giden sadece drt otobs var, bi
liyorsun. Turist otobsne bakmam sylemitin, ama dura
arayp otobsn sabahn 5inde buradan getii rendim. Ayrca
normal tarifenin iki kat daha pahal.
Syed koltuuna yasland. Louisa, srecin bu aamasnda
dikkatini ekmek istediim nokta, aylk i arama deneinin
devam edebilmesi iin almaya elverili bir insan olarak...
...i bulmak iin abalamam gerekiyor. Biliyorum.
almay ne kadar ok istediimi ona nasl gsterebilirdim
ki? Eski iimi ne kadar zlediim konusunda en ufak bir fikri
var myd? sizlik benim iin tersaneler ya da araba reten fab

30*

Jojo M oyes

rikalarla ilgili haberlerde ylesine ad geen bir kavramd. Bir

uzvumu zler gibi iimi zleyebileceimi hi dnmemitim;
durmadan, dne dne hatrlyordum. Bunun yan sra paraszlkla
ilgili korkular ve geleceimi hi dnmemitim. ini kaybetmek
insana kendini yetersiz ve biraz da ie yaramaz hissettiriyordu.
yle ki sabahlar uyanmak, alarmla birlikte aniden srayp
kendine gelmekten daha zordu. Ne kadar az ey paylam olsa
da insan birlikte alt insanlar zleyebiliyor, hatta ana cad
dede yrrken kendini tandk yzler ararken bulabiliyordu.
Maazalar gezerken Karahindiba Hanna ilk rastladmda o
benim kadar gayesiz grnyordu; yanma gidip sarlmamak iin
kendimi zor tutmutum.
Syedin sesi beni kendime getirdi. Hah, ite bu olabilir.
Dnp ekrana bakmaya altm.
imdi, u anda eklendi. Hasta bakclk.
Sana yallarla aramn...
Bu yal biri deil, zel bir durum... Birine evinde yardmc
olacaksn ve senin evinle aras da drt kilometreden daha az.
Engelli bir adam iin bakclk ve refakat. Araba kullanyor
musun?
Tamam, ama altn...
Hayr, grdm kadaryla alt temizlemeye gerek yok. Ekran
gzden geirdi. Kollar ve bacaklar ktrm. Gndz saatle
rinde birinin gidip ona yemek yedirmesine ve yardm etmesine
ihtiya var. Bu ilerde genellikle bir yere gitmek istediklerinde
orada olmak ve kendi kendilerine yapamayacaklar basit ileri
yapmak esastr. Ayrca paras da iyi. Asgari cretten epey fazla.
Kesin alt temizleme ii de olduu iin yksektir.
3 1

Senden nce Ben

Alt temizlemenin dhil olmadm onaylamak iin onlar

arayacam. Bu durumda grmeye gidersin herhalde.
Son cmleyi sanki soru sorar gibi sylemiti, fakat ikimiz
de cevab biliyorduk.
ekerek eve gitmek zere antam topladm.
Babamn yorumu, Tanrm! nanabiliyor musun? Sanki tekerlekli
sandalyeye muhta olmak yeterli bir ceza deilmi gibi bir de
bizim Lou ona bakclk edecek, oldu.
Annem, Bernard! diye kt.
Dedem ise arkamda, kupasndaki aya bakp glyordu.

2
Kaln kafal olduumdan deil. Sadece artk bu noktada ii bir an
nce zmek istiyordum. Ama bir yl iinde benim snfma, bir
sonraki yl da benden bir st snfa geen kk bir kz kardele
byyp kendini beyin hcreleri asndan yetersiz hissetmemek
olduka zordur.
Benden on sekiz ay kk olduu halde mantkl ve akllca
olan her eyi ilk yapan daima Katrina oldu. Okuduum her
kitab nce o okumutu ve akam yemeinde bahsettiim her
olaydan oktan haberdard. Tandm insanlar arasnda snavlar
gerekten seven tek kiiydi. Bazen byle giyinmemin sebebini
sadece, Treenann iki para kyafeti bile yan yana getirmeyi
becerememesine balyorum. Treena genellikle kot pantolon ve
kazak giyerdi ve kot pantolonunu tlemek onun iin k olmak
anlamna geliyordu.
Babam aklma geleni pat diye sylediim iin bana ayrks
diyordu. Ona gre ben hi tanmadm Lily Teyzeye benziyor
muum. Srekli tanmadnz biriyle kyaslanmak biraz tuhaf bir
ey tabii. Mor botlarmla Merdivenlerden inerken babam bayla
anneme iaret eder, Lily Teyzeyi ve mor botlarm hatrladn
m? derdi. Annem de kkrdayp sanki aralarnda gizli bir sr
varm gibi glmeye balard.
Annem giyim tarzm anlamad iin bana kibarca kendine
has diyordu.

33*

Senden nce Ben

Ergenliimde ksa bir dnem hari hibir zaman Treena ya da

okuldaki dier kzlar gibi grnmek istemedim. On drt yama
kadar erkek kyafetlerini tercih ettim ve imdilerde de o gnk
ruh halime gre giyiniyorum. Sradan grnmeye almamn
hibir anlam yok. Ufak tefeim, koyu renk salym ve babama
gre elf gibi bir yzm var. Bu bir elf kadar gzel olduum
anlamna gelmiyor tabii. irkin deilim, ama herhangi birinin
bana gzel diyeceini de sanmyorum. yle aman aman bir za
rafetim de yok. Patrick sevimek istediinde beni gz kamatrc
bulduunu syler ve byle eyleri belli etmekten hi ekinmez.
Birbirimizi neredeyse yedi yldr tanyoruz.
Yirmi alt yanda olmama ramen ne olduumu bildiimden
pek emin deildim. imi kaybedene kadar bunu hi dnme
mitim bile. Byk ihtimalle Patrickle evlenecek, birka ocuk
yapacak ve doduum evden birka sokak tede oturacaktm.
Egzotik kyafetleri sevmem ve biraz da ksa boylu olmam dnda
sokaktan geen herhangi birinden ok farkl biri deildim. Byk
ihtimalle bana dnp bir daha bakmazdnz. Sradan bir yaam
sren sradan bir kzdm ve bundan gayet memnundum.
Annem grmeye giderken takm elbise giymem konusunda
srar etti. Bugnlerde herkes gndelik eyler giyiyor.
Bir ihtiyara yemek yedirirken izgili takm elbise giymek
ok mu nemli?
Bilmilik yapma.
Takm elbise alacak param yok. Hem ya ie kabul edilmez
sem ne olacak?
Benimkini giyebilirsin. Senin iin gzel bir bluz da tlerim.
Ayrca bu sefer san yle Prenses Leia gibi yapma. Her zamanki
gibi kafamn iki tarafnda bklm iki siyah dmden oluan
sam iaret etti. Normal insan gibi grnmeye al.

34*

Jojo M oyes

Annemle kavga etmemeyi renmitim. Ve sanrm babamn

evden karkenki halime -darack bir etekle beceriksizce yr
yordum- bir ey sylememesi iin onu uyarmt.
Babam aznn kenarlar seirerek, Gle gle canm, dedi.
yi anslar. Olduka... ciddi grnyorsun.
Utan verici olan annemin kyafetlerini giymem ya da bu
kyafetlerin 80lerin sonundaki modaya gre dikilmi olmas
deildi. Tek sorun bana biraz kk gelmesiydi. Kemer yeri
karnm skyor, kruvaze ceketin n geriliyordu. Babamn dedii
gibi, bir firkete bile annemden daha yalyd.
Ksa otobs yolculuu boyunca hafif bir mide bulantsyla
oturdum. Daha nce gerek bir i grmesine hi gitmemitim.
Buttered Buna da Treena bir gnde i bulamayacama dair bahse
girdikten hemen sonra kabul edilmitim. eri girmi, Franke bir
ift bo ele ihtiyac olup olmadm sormutum. O gn kafenin
ilk gnyd ve Frankin minnettarlktan gzleri parlamt.
imdi geriye dnp baknca, Frankle para konusunda bir
kere bile tarttmz hatrlamyorum. O bana haftalk bir c
ret nermi, ben de kabul etmitim. Ayrca her yl bir miktar
artracan sylemiti ki bu miktar genellikle benim talep ede
ceimden biraz daha fazla olurdu.
nsanlara mlakatlarda ne soruyorlard ki? Benden mla
katta yal adamla bir eyler yapmam, yemek yedirmemi ya da
ykamam isteseler ne yapacaktm? Syed adamn zel ihtiyala
rn gren erkek bir bakcnn olduunu sylemiti (bu cmle
beni rpertiyordu). Fakat ikinci bakcnn ii bu noktada biraz
karkm. Yal adamn azndan akan salyalar sildiimi, belki
DE yksek sesle, BR FNCAN AY MI STEDN? diye sor
duumu dndm.

35*

Senden nce Ben

Dedem fel geirdikten sonra iyilemeye balad ilk gnlerde

hibir iini tek bana yapamam, her eyi annem halletmiti.
Babam da, Senin annen bir azize, derdi ve ben de bu szden
dedemin altm alayp szlamadan temizlediini anlardm. Byle
bir eyi benim iin kimsenin sylemeyeceinden ise eminim.
Kolay yiyebilsin diye yemeini lokmalara bldm ve ona birok
kez ay yaptm, ama dier eyleri yapabileceimi sanmyorum.
Ev, Stortfold atosunun teki tarafnda, ortaadan kalma
surlara yaknd. Buras sadece drt ev ve Kltrel Miras Koruma
maazasn iine alan kaldrmsz, geni blgede ve turistik alann
tam ortasndayd. Evin nnden hayatm boyunca milyonlarca
kez gemi, fakat hibir zaman tam anlamyla dikkat etmemitim.
imdi yazlk bir elence meknnn ubat ayndaki hali gibi bo
ve plak gzken otoparktan ve kk tren yolundan geerken
bu evin dndmden daha byk olduunu fark ettim.
Doktor muayenesini beklerken buray Country Life dergisinin
eski saylarnda grlebilecek iki cepheli, krmz tulal evlere
benzetmitim.
Garaj yolu boyunca pencereden birinin bana bakp bak
madn dnmemeye alarak yrdm. Byle durumlarn
bir dezavantaj var; kendinizi otomatik olarak deersiz hissedi
yorsunuz. Ben de tam kklm dzeltip dzeltmemeye karar
veriyordum ki kap alnca sradm.
Kapdan benden yaa ok byk olmayan bir kadn kt.
zerinde beyaz pantolon ve tp alannda alan kiilerinkine
benzer bir nlk vard. Kolunun altnda da bir ceket ve bir dosya
tayordu. Yanmdan geerken kibarca glmsedi.
eriden bir ses, Geldiiniz iin ok teekkrler, dedi. Si
zinle iletiime geeceiz. Orta yal ama gzel, salar pahal
bir kuafrde kesilmi bir kadn ieri girdi. zerinde babamn

36

Jojo M oyes

bir ayda kazandndan daha pahal olduunu tahmin ettiim

pantolon ve ceket vard.
Siz Bayan Clark olmalsnz.
Louisa. Annemin yapmam konusunda srar ettii gibi
elimi u 2attm. Annemle babam genlerin hi el uzatmadklar
konusunda hemfikirdiler. Hatta eskiden naber denmesine ya
da daha kts dudak bkp havay permi gibi yaplmasna da
katlanamyorlard. Zaten kadn da byle bir eyi ho grecekmi
gibi grnmyordu.
Doru, evet. Ltfen ieri gelin. Elini, elimden kabala ka
mayacak derecede ksa bir srede ekti ve ben gzlerinin bana
takldn hissetmitim. Sanki imdiden bana bir deer biiyordu.
ieri buyurmaz msnz? Salonda greceiz. Benim adm
Camilla Traynor. Bugn ayn kelimeleri birok defa sarf etmi
olmaktan sklm grnyordu.
Tavandan zemine kadar inen Fransz tipi pencereleri olan
geni bir odaya doru onu izledim. Ar perdeler kaim maun
kaplama rustik kornilere zarif bir ekilde taklm ve zemin
karmak desenli ran hallaryla kaplanmt. Salon balmumu
ve antika mobilya kokuyordu. Her yerde kk, k sehpalar
vard ve parlatlm yzeyleri ssl kutularla doluydu. Bir an
TraynorTarn ay fincanlarn nereye koyduklarn merak etim.
Buraya I Bulma Kurumu araclyla geldiniz, deil mi? Otu
run ltfen.
Kadn dosyasndaki ktlar birer birer evirirken ben
de etraf kaamak baklarla seyretmeye baladm. Evin hasta
yata ve el dememi gibi grnen yzeylerle bir bakmevine
benzeyeceini dnmtm, ama buras bir servet gml, ok
sevileni eyalarn bal bana bir deer olduu, rktc derecede
31

Senden nce Ben

pahal otellerden biri gibiydi. Bfelerden birinin zerinde gm

ereveli fotoraflar vard, ama o kadar uzaktayd ki fotoraftaki
yzleri ayrt edemiyordum. Kadn sayfalan incelerken ben de
daha iyi grebilmek iin oturma biimimi deitirdim.
te o an eteimden sklen ilmeklerin pheye yer brak
mayan seslerini duydum. Sa bacamn kenarnda birleen iki
paray grmek iin aa baktmda etein yrtldn grdm.
Ypranm ipek iplikler saak saak frlam, yzm renkten
renge girmiti.
Pekl, Bayan Clark... Daha nce hi ktrm hastalarla
alma deneyiminiz oldu mu?
Ceketim etei olabildiince rtsn diye kvrlarak Bayan
Traynora dndm.
Hayr.
Uzun zamandr m bakclk yapyorsunuz?
Eee... Aslnda hi bakclk yapmadm, dedim ve sanki
Syed in kulama eilip fsldadn duyar gibi, Ama eminim
renebilirim, dedim.
Ktrm ne demek biliyor musunuz?
Bir an duraksadm. Tekerlekli sandalyeye mahkum olmak
m?
Sanrm bir anlamda yle. eitli dereceleri var, ama burada
bacaklar hi kullanamamaktan bahsediyoruz. Ellerini ve kolla
rn ise snrl derecede oynatabiliyor. Bu seni rahatsz eder mi?
Akas onu edebilecei kadar etmez. Zorla glmsemitim,
ama Bayan Traynorn yz ifadesizdi.
zr dilerim, yle demek...
Araba kullabiliyor musunuz Bayan Clark?
Evet.

38*

Jojo M oyes

Ehliyetinizde bir ceza var m?

Bam hayr anlamnda salladm.
Camilla Traynor listedeki bir eyi iaretledi.
Bu arada skk gitgide alyordu. Kalamdan yukar doru
li umursamadan ilerlediini grebiliyordum.
Bu hzla giderse, kalktm zaman Vegas show kzlar gibi
gzkecektim.
Bayan Traynor bana bakyordu. Siz iyi misiniz?
Biraz terledim. Ceketimi karrsam rahatsz olur musunuz?
Daha o cevap vermeden etekteki yrt gizlemek iin ceketimi
tek hareketle katlayp belime baladm. Glerek, ok scak
dedim. Dardan ieri girince scak oluyor.
Olduka souk bir sessizlikten sonra Bayan Traynor dosyasna
geri dnd. Ka yandasnz?
Yirmi alt.
Bir nceki iinizde alt yl almsnz.
Evet, sizde referans mektubumun bir kopyas olmal.
Kadn, Hmm... diyerek mektubu yukar kaldrd ve gzlerini
ksarak bakt. Bir nceki ivereniniz sizden scak, konukan ve
hayat kurtarc biri olarak bahsediyor.
Evet, ona bir hayli yardmc oldum.
Yine ayn ifadesiz yz.
imden, Cehennemin dibi, dedim.
Sanki zerimde bir inceleme yrtlr gibiydi, fakat bunu
iyi bir ekilde yapt sylenemezdi. Annemin gmlei birden
gzme ucuz grnmeye balamt; sentetik iplikler clz n
altnda parlyorlard. Bunlarn yerine en sade pantolonumu ve
gmleimi giymeliydim. Bu takm haricinde her ey olabilirdi.

39*

Senden nce Ben

yleyse neden ayrldnz bu iten, ne kadar takdir edildi

iniz belli.
Frank, yani patronum kafeyi satt. atonun dibindeki Buttered Bunda alyordum. Byle bir ey olmasayd asla ayrlmak
istemezdim.
Bayan Traynor kafasn sallad. Ya konuya ekleyecek bir sz
bulamamt ya da kafede hl almak istemem onu mutlu
etmiti.
Peki, tam olarak nasl bir gelecek hayal ediyorsun?
Efendim?
Kariyer hedefleriniz var m? Bu i sizin iin bir basamak
olacak m? Devamn getirmek istediiniz mesleki bir hayaliniz
var m?
Bo bo baktm.
Bu bir eit tuzak soru muydu?
Ben... imi kaybettiimden beri gerekten yle uzun uzadya
dnmedim. Sadece... Yutkundum. Sadece tekrar almaya
balamak istiyorum.
Sesim zayf kmt. Bir insan nasl ne istediini bile bilmeden
i grmesine gelirdi ki? Bayan Traynorm yzndeki ifade de
ayn eyi dndn gsteriyordu.
Bayan Traynor elindeki kalemi brakt. yleyse Bayan Clark
syler misiniz, neden felli hastalarla yllarca alm sizden bir
nceki aday deil de sizi ie alaym?
Ona baktm. Drst olmak gerekirse... bilmem. Bayan
Traynor son szm sessizlikle karlaynca ben de devam ettim.
Bu sizin keyfinize kalm.
Bana sizi ie almam iin tek bir sebep bile syleyemiyor
musunuz?

40*

Jo jo M oyes

O an birden annemin yz gzmn nne geldi: Yrtk

prtk takm elbiseyle bir baka baarsz i grmesinden eve
dnmemi kaldramazd. Ayrca bu i iin saatte 9 sterlinden
fazlasn teklif ediyorlard.
Bir sre ylece oturdum. Aslnda... ok hzl renirim, hi
hastalanmam ve atonun dier tarafnda oturuyorum. Ayrca
gzktmden ok daha kuvvetliyimdir. Einizi rahata hareket
ettirebilirim.
Eim mi? Bakacanz kii eim deil, olum.
Olunuz mu? Gzlerimi krptrdm. Eee... Ben ar
iten kamam. Herkesle kolayca anlaabilirim ve... ay yapmak
konusunda da hi fena deilimdir. Sessizliin ortasnda abuk
subuk konumaya balamtm. Bakaca kiinin olu olmas
birden her eyi deitirmiti. Babam ay yapmann dnyadaki
en iyi referans olmadn dnse de deneyimlerime dayana
rak bir fincan demli ayla dzeltilemeyecek bir ey olmadn
syleyebilirim.
Bayan Traynor bana bakarken gerekten biraz tuhaf grn
yordu. Ne dediimi fark edince hemen, zr dilerim, dedim.
Olunuzun krl... ktrml... bir fincan ayla dzelir
demek istemedim.
Bunun daimi bir i olmadn sylemeliyim Bayan Clark. En
uzun alt ay olabilir. Bu yzden de maa dolgun. Doru insann
bavurmasn istedik.
nann bana tavuk retim fabrikasndaki vardiyal iten sonra
Guantnamo Kampnda alt ay almak bile ekici geliyor. Off!
Kapa eneni Louisa. Dudam srdm.
Fakat Bayan Traynor ilgisiz grnyordu. Dosyasn kapad.
Olum Will yaklak iki yl nce bir trafik kazasnda yaraland.
41

Senden nce Ben

Btn gn bakma ihtiyac var ve bunun byk bir ksmyla

eitimli bir hastabakc ilgileniyor. Ben ksa bir sre nce tekrar
almaya baladm. Bu yzden bir bakc gn boyunca burada
olup ona yardm etmeli, yemeini yedirip suyunu iirmeli, ona el
ayak olmal ve bir yerini incitmemesi iin dikkat etmeli. Camilla
Traynor dizlerine bakt. Tabii en nemlisi Will e bakacak kii
zerindeki sorumluluu tayabilecek biri olmal.
Syledii her ey, azndan kan kelimeleri vurgulay bile
benim biraz aptal olduumu ima eder gibiydi.
Bunu anlyorum, deyip antam toplamaya baladm.
yleyse ii istiyor musunuz?

O
kadar beklenmedik bir ey sylemiti ki nce onu yanl
duyduumu sandm. Efendim?
Bir an nce balamanz gerekli. demeler haftalk olacak.
aknlktan konuamyordum. Bir nceki adayn yerine
beni mi...
alma saatleri olduka uzun. Sabah sekizden akam bee
kadar kadar, hatta bazen daha da ge olabilir. le aras diye bir
ey de yok; ama gnlk hastabakc ona bakmak iin le yemei
saatinde geldiinde yarm saatlik bo bir zaman var.
Herhangi bir tbbi bakma ihtiyacnz yok mu?
Will ona sunulabileceimiz her trl bakma sahip. Onun iin
aradmz kii din ve... neeli olmal. Willin hayat gerekten
ok zor ve yreklendirilmesi gerekiyor. Bayan Traynor birdenbire
sustu; gzleri Fransz pencerelerin ardndaki bir eye taklmt.
Sonunda bana dnp, Ksacas bizim iin onun zihinsel sal
da en az fiziksel sal kadar nemli. Anlatabiliyor muyum?
Sanrm. Peki, niforma giymeli miyim?
Hayr, kesinlikle hayr. Bacaklarma bakp, Tabii isterseniz
daha az ak eyler giyebilirsiniz.

42

Jojo M oyes

zerimden kayan cekete baktm; skk kalama doru byk

bir ksm meydana kmt.
Ben... zr dilerim. Etek skld. Aslnda benim deil.
Bayan Traynor artk beni dinliyor gibi gzkmyordu,
Neler yapmanz gerektiini baladnz zaman anlatacam.
Will u sralar anlamas kolay bir insan deil Bayan Clark. Bu
i herhangi bir ite sahip olabileceiniz mesleki beceriler kadar
onunla kurduunuz zihinsel iletiimle de ilgili. yleyse yarn
balyor musunuz?
Yarn m? Onunla tanmam istemiyor musunuz?
Will bugn pek iyi deil. Sanrm yarn gne balarken
tanmak daha iyi olur.
Bayan Traynorn beni oktan gndermek istediini fark
edince kalktm.
Annemin ceketini ekerek, Evet dedim. Teekkrler, yarn
8.00de grrz.
Annem babamn tabana patates koyuyordu. Annem iki tane
koyunca babam onu savuturup servis tabandan iki patates
daha ald. Ardndan annem, babamn fazladan ald patatesleri
tekrar servis tabana koydu ve sonunda babam ayn eyi tekrar
yapmaya kalknca parmaklarna servis kayla hafife vurdu.
Kk masann etrafnda annem, babam, kardeim, Thomas,
dedem ve aramba gnleri akam yemeine gelen Patrick vard.
Annem, dedeme, Baba, biri eti kesmene yardm etsin mi?
diye sordu. Treena, dedene yardm eder misin?
Treena, dedemin tabana uzanp becerikli hamlelerle eti
kesmeye balad. Ayn ii dier tarafta Thomas iin yapmt bile.
Bakacan adamn bana ne gelmi Lou?
4 3

Senden nce Ben

Babam, Eer kzmzn ona bakmasn istiyorlarsa hastal

ok da kt olamaz, dedi. O ve Patrick futbol man izleyebil
sinler diye arkamdaki televizyon ak duruyordu. Ara sra durup
benim etrafmdan dikkatlice bakyor, yemeklerini inemeyi
brakp mataki paslar ve kaan toplar izliyorlard.
Bence bu byk bir frsat. Byk evlerden birinde iyi bir
aile iin alacaksn. Sosyetikler mi canm?
Bizim mahallede sosyetik szc, ailede antisosyal davran
bozukluu gsteren bir bireyin olmamas anlamna geliyordu.
Sanrm.
Babam srtarak, Reverans yapmsndr umarm, dedi.
Treena meyve suyunu dirseiyle yere iten Thomas durdurmak
iin uzanrken, Hastayla tantn m? diye sordu. Nasl biri?
Yarn tanacam.
Garip bir ey. Btn gn onunla geireceksin. Gnde dokuz
saat. Patrickten ok onu greceksin.
Bu ok zor olmayacak. Masann karsnda oturan Patrick
duymazlktan gelmiti.
Babam, Yine de yal birinin cinsel tacizine uramak gibi
bir endien olmayacak, deil mi? dedi.
Annem serte kt. Bernard!
Ben herkesin dndn sylyorum. Belki de kz arkadan
iin bulabilecein en iyi patron byle biridir, deil mi Patrick?
Masann karsndaki Patrick glmsedi. Annemin aba
larna ramen patatesleri geri evirmeye almakla meguld.
Bu ay karbonhidrat rejimi yapyor, Martn bandaki maraton
iin hazrlanyordu.
Bak aklma ne geldi, iaret dili renecek misin? Eer iletiim
kuramyorsa ne istediini nasl anlayacaksn?
.

44.

Jojo M oyes

Konuamadn sylemedi anne. Aslnda Bayan Traynorn

ne dediini hatrlamyordum. Bir ie girebildiim iin hl be
lirsiz bir ok halindeydim.
Belki de bilim adamlarnn kulland u aletlerden biriyle
konuuyordur. Simpsonlardaki herif gibi.
Thomas, bne mi? diye sordu ve Patrick, Stephen Haw
king diye cevaplad.
Annem baklarn Thomastan babama doru evirerek, te
bu senin iin, dedi. Baklaryla nndeki biftei bile dorayabilirdi. Bu kfrleri sen retiyorsun.
Hi de deil. Nereden reniyor bilmiyorum.
Thomas dorudan dedesine bakarak, bne, d e d i.
Treena somurttu Eer u ses makinelerinden biriyle konu
uyorsa ben kesin kafay yerdim. Dnebiliyor musun? Bana
- bir - bardak - s u - ver. Babamn da ara sra mrldand gibi
Treena zekiydi, fakat hamile kalmamay baarabilecek kadar akll
deildi. Ailemizde niversiteye giden ilk kii olsa da Thomasn
doumu son senesinde okulu dondurmasna sebep olmutu.
Annemle babam hl Treenanm bir gn aileye bir servet ka
zandracan ya da en azndan etrafnda gvenlik teli olmayan
bir resepsiyon masasnda alacan dnyorlard. Aslnda
her ikisi de onlar mutlu edebilirdi.
Neden tekerlekli sandalyede oturuyor diye bir Dalek gibi
konumak zorunda olsun ki? diye sordum.
Zamanla ona yaknlamak zorunda kalacaksn. En azndan
azn sileceksin ya da bir eyler yedirip iireceksin.
Ne olmu yani? ok zor bir ey deil.
Eskiden Thomasn bezini deitiren kadn da byle diyordu.
*

ngiliz bilim kurgu dizisi Doctor Who da bakarakterin dman olan bir uzayl rk.

45*

Senden nce Ben

Sadece bir kez yle bir ey oldu.

Hayr, iki kez. stelik sen da Thomasn altn sadece
kere deitirmisindir.
Tabama biraz taze fasulye alp olduumdan daha neeli
grnmeye altm.
Otobsle eve dnerken bu dnceler beynimin iinde
uuldamaya balamt bile. Onunla ne konuacaktk? Btn
gn kafas yana dm bir biimde bana bakarsa ne olacakt?
Keileri karr mydm? Ne istediini anlamazsam ne yapacak
tm? Bir eylere bakmak konusundaki beceriksizliim efsaneydi.
Bu yzden evde artk bitki barndrmyorduk. Krmz balk
Randolphn, hamsterm ve kanatsz bceklerin bana gelenlerden
sonra bir daha hayvan da almamtk. Ayrca o otoriter annesi
srekli ortalkta olacak myd? Srekli gzetlenme fikrinden
hi holanmamtm. Bayan Traynor baklaryla insann btn
hevesini krabilirdi.
Peki, sen ne dnyorsun Patrick?
Patrick koca bir yudum su iip omuz silkti.
Darda yamur pencereyi dvyor, tabak anak sesine
ramen duyulabiliyordu.
yi para veriyorlar Bernard. Her halkrda geceleri tavuk
fabrikasnda almaktan iyidir.
Masada mrltlar eklinde ykselen bir uzlama hali vard.
Ben de, Ne gzel, yeni kariyerim hakknda syleyeceiniz
en iyi ey bu iin bir uak hangarndaki tavuk cesetlerini topla
maktan daha iyi olduu, dedim.
Babam, Burada alrken bir yandan da forma girip Patrickin
yannda kiisel antrenrlk ileri yapabilirsin.
Forma girmek mi? Teekkrler baba. Tabama biraz daha
patates almak zereyken vazgetim.

46

Jojo M oyes

Neden olmasn ki? Annem bir an gerekten oturacakm

gibi bakt ve herkes ksa bir an durdu. Ama hayr, yine ayaktayd
ve dedemin tabana sos servisi yapyordu. lerisi iin aklda
tutmaya deer. Sende kesinlikle bir geveze yetenei var.
Babam, Bence onda biraz tombulluk yetenei var, diye
homurdand.
Farknda msnz bilmem ama daha yeni bir i buldum.
stelik bir ncekinden daha yksek maaa.
Patrick, Ama bu i geici, deyip araya girdi. Baban hakl.
Bence bir yandan alrken ayn zamanda ekle girmeye bala.
Biraz aba gsterirsen iyi bir antrenr olabilirsin.
Srtan Patricke doru baktm. Ben antrenr olmak istemiyo
rum. yle hoplayp zplayamam. Treena, Lou ayaklarn uzatp
bir yandan pipetle Ironside beslerken televizyon izleyebilecei
bir i istiyor, dedi.
Evet, nk solmu yldz ieklerini su dolu kovalara
koymak byk bir fiziksel ve zihinsel gayret gerektiriyor, deil
mi Treena?
Babam ay kupasn kaldrarak, Taklyoruz sana tatlm,
dedi. Bir i bulman harika. Seninle hep gurur duyduk. Bahse
girerim, o byk evdeki iine alr almaz o ibneler senden asla
vazgemek istemeyecekler.
Thomas, bne, dedi.
Daha annem tek kelime etmeden babam bir yandan yemeini
ineyip bir yandan, Ben retmedim, diye kendini savundu.
*

1967 ve 1975 yllan arasnda Amerikada yaymlanan polisiye dizideki bakahramana

taklan ve cengver anlamna gelen lakap.

47*

3
Buras da mtemilat. Eskiden ahr olarak kullanlyordu, ama
tek katl olmas sebebiyle burann Will iin evden daha uygun
olduunu dndk. Nathan da gerektiinde bu bo odada
kalyor. lk zamanlar geceleri yardmc olarak birine daha fazla
ihtiya duyuyorduk.
Bayan Traynor koridorda hzlca yryor, el kol hareketleri
yaparak arkasna bakmadan ilerliyordu. Yksek topuklar kayrak
talarnn zerinde tkrdamaktayd. Sanki benim de devam et
tirmem gereken bir umut hissi var gibiydi.Arabann anahtarlar
da burada. Seni bizim sigortamza kaydettirdim. Bana verdiin
bilgilerin doru olduuna inanyorum. Nathan sana engelli
rampasnn nasl altn gsterecek. Yapman gereken tek ey
Willi dzgn bir ekilde yerletirmek. Gerisini ara halleder.
Zaten imdilik bir yerlere gitmeye pek hevesli deil.
Hava biraz serin zaten, diye ekledim.
Fakat Bayan Traynor beni duymu gibi gzkmyordu.
Kendine mutfakta ay ya da kahve yapabilirsin. Malzemeler
bittike ben yenisini getiririm. Banyo da u tarafta...
Bayan Traynor kapy anca kvetin zerinde duran beyaz
metal ve plastikle kapl hasta kaldracna baktm. Duun altnda
ak, slak bir blge vard ve kenarnda katlanm tekerlekli
sandalye duruyordu. Kedeki cam yzeyli kabinin ardndan
dzenli bir ekilde effaf plastikle kaplanm paketler grn

48

Jojo M oyes

yordu. Olduum yerden ne olduklarm ayrt edemesem de ar

dezenfektan kokusunu almtm. Bayan Traynor kapy kapatp
bana bakmak zere dnd. Tekrarlamam gerekirse, Willin
yannda birinin srekli durmas gerekiyor. Bir nceki bakc bir
keresinde arabasn tamir ettirmek iin saatlerce ortadan kay
bolmutu ve o yokken Will... kendine zarar verdi. Olay tekrar
yaamasna yutkundu.
Ben bir yere kaybolmam.
Tabii ki arada... dinlenmeye ihtiyacn olacak. Sadece unu
belirtmek isterim ki Willi uzun sre, mesela on ya da on be
dakikadan fazla yalnz brakmamalsn. Eer mutlaka kman
gerekirse ya diyafonu aldr ya da beni cepten ara; eim Steve de
evde olursa gelebilir. zin alman gerektiinde mmkn olduu
kadar erken haber verirsen sevinirim. Yerine bakacak birini
bulmak her zaman kolay olmuyor.
Tabii.
Ardndan Bayan Traynor salondaki dolab at. yi prova
edilmi bir konumay ezberden okur gibiydi.
Bir an, kim bilir benden nce ka bakc almtr, diye
dndm.
Will bir eylerle megul olurken sen de baz basit ev ilerini
yapabilirsen ok iyi olur. rnein nevresimleri ykamak, etraf
yle bir sprmek gibi eyler. Temizlik malzemeleri lavabonun
altnda. Will seni her zaman yaknnda istemeyebilir. letiim
eklinizi sen ve o birlikte belirleyeceksiniz.
Bayan Traynor beni ilk defa gryormu gibi kyafetlerime
bakt. Babamn ne zaman giysem beni devekuuna benzettii o
kabark yeleimi giymitim. Glmsemeye altm, fakat biraz
zoraki grnd.
.

49.

Senden nce Ben

Akas birbirinizle iyi geinmenizi... umut ediyorum. Onun

seni maal bir alandan ok bir arkada olarak benimsemesi
ok iyi olur.
Tabii. Neler yapmaktan holanr?
Film izler. Bazen radyo ya da mzik de dinliyor. u dijital
makinelerden biri var. Eline yakn bir yere koyarsan kendisi ou
zaman ayarlayabilir. Parmaklarn az da olsa hareket ettirebiliyor,
ama skmakta glk ekiyor.
Birden canlandm hissettim. Eer film izlemeyi ve mzik
dinlemeyi seviyorsa mutlaka ortak bir nokta bulabilirdik. Birlikte
Hollywood komedilerine gldmz, ben etraf sprrken
onun mzik dinledii bir kare gzmn nnden geti. Belki de
her ey yolunda gider, sonunda arkada olurduk. Daha nce hi
engelli arkadam olmamt; sadece Treena nn arkada David
vard, ama o da sard. Engelli olduunu sylerseniz sizinle
gre tutmaya kalkyordu.
Baka sorunuz var m?
Hayr.
O zaman sizi tantraym. Saatine bakt. Nathan onu
giydirmitir.
Kapda bir an duraksadk. Bayan Traynor kapya vurdu.
Orada msn? Bayan Clark seninle tantrmaya getirdim.
Cevap veren olmad.
Will? Nathan?
Yeni Zelanda aksanl biri, Msaitiz, Bayan Traynor, diye
seslendi.
Bayan Traynor kapy iterek at. Mtemilata ait oturma
odasnn bykl aldatcyd ve duvarlardan biri kr manza
rasna bakan cam kapdan oluuyordu. Kede usul usul yanan

50*

Jo jo M oyes

bir odun sobas vard ve geni, dz ekran bir televizyonun kar

snda zerine ynl bir rt atlm bej bir kanepe bulunuyordu.
Odada skandinav bekr evlerini anmsatan zevkli ve huzurlu
bir hava vard.
Odann ortasnda bir koltuk ve srt koyun postu minderle
kaplanm siyah bir tekerlekli sandalye duruyordu. Beyaz, kolsuz
nlk giymi iri yapl bir adam yere eilmi Willin ayaklarn
tekerlekli sandalyenin ayaklk blmne yerletiriyordu. Biz
odaya girince tekerlekli sandalyedeki Will kabark ve dank
salarnn altndan yukar doru bakt. Gz gze geldikten ksa
bir sre sonra tyler rpertici bir ekilde inledi. Sonra az oy
nad ve korkun bir lk daha att.
Bayan Traynorm gerildiini hissettim.
Will, buna bir son ver.
Will ona bakmad bile. Gsne yakn bir yerden tarih n
cesi alardan kalma bir baka ses kt. Dehet iinde kvranan
bir sesti bu. Kap gitmemek iin aba sarf ettim. Will suratn
ekitiyordu; bana buruuk yzyle bakarken kafas yana yatm,
omuzlarnn iine gmlmt. Garip ve olduka sinirli gr
nyordu. antam o kadar skmtm ki parmak boumlarm
beyaza dnmt.
Will, ltfen. Annesinin sesinde histerik bir bkknlk belirtisi
vard. Ltfen yapma unu.
Tanrm, diye dndm. Ben bu i iin hi uygun deilim. Zar
zor yutkundum. Adam hl bana bakyordu; bir ey yapmam
bekler gibiydi.
Be-Ben Lou. Sesim alacak bir biimde titreyerek kp
sessizlii bld. Bir an elimi uzatsam m diye dndm, ama
sonra skamayacam hatrlayp hafife salladm. Louisanm
ksaltlm.
5 1

Senden nce Ben

Sonra aknlkla yznn belirginleip aa ktn, kafasnn

omuzlarnn stnde dorulduunu grdm.
Will Traynor sabit bir ekilde bana bakyordu; bir an yznde
olduka zayf bir glmseme belirip kayboldu. Gnaydn Bayan
Clark. Duyduuma gre son bakcm sizmisiniz.
Nathan ayakl ayarlama iini bitirdi. Kalkarken kafasn
sallad. Siz kt bir adamsnz Bay T. ok kt. Srtarak b
yke elini bana uzatt ve ben de hafif bir ekilde sktm. Nathan
daima soukkanl bir tavr sergiliyordu. Korkarm biraz nce
Willin en iyi Christy Brown taklidini izlediniz. Ona alacak
snz; havlayan kpek srmaz.
Bayan Traynor ince, beyaz elleriyle boynundaki ha tutuyor,
gerginlik iinde altn zincirinin ucunda bir ileri bir geri oynat
yordu. Yz kaskatyd. Birbirinizle tanmanz iin sizi yalnz
brakaym. Eer yardma ihtiyacnz olursa diyafonla arayn.
Nathan size Willin gnlk ileri ve kulland ara gereler
hakknda bilgi verecek.
Ben buradaym anne. Ben yokmuum gibi konumak zorunda
deilsin. Beynim sakatlanmad, en azndan imdilik.
Evet Will, eer kabalaacaksan Bayan Clarkn dorudan
Nathanla konumas daha iyi olur. Annesinin konuurken ona
bakmad gzmden kamamit. Bir metre geriye, zemine
bakyordu. Bugn evde alyorum. O yzden len yannza
gelebilirim Bayan Clark.
Tamam. Sesim viyaklar gibi ince kmt.
Bayan Traynor ortadan kayboldu. Ana binaya doru ilerleyen
ve yava yava duyulmaz hale gelen topuk seslerinin tkrtlarn
dinlerken sessiz kaldk.
*

Hayat Sol Ayam adl kitaba ve filme konu olmu, beyin felci ile dnyaya gelmi
rlandal yazar ve ressam, (. n.)

52*

Jojo M oyes

Sonra Nathan sessizlii bozdu. Gidip Bayan Clarka ilalarn

hakknda bilgi versem olur mu Will? Televizyonu aaym m?
Ya da biraz mzik dinler misin?
Drdnc kanal ltfen Nathan.
Hay hay.
Mutfaa doru yrdk.
Daha nce engellilerle alma deneyiminiz olmam, deil
mi? Bayan T. yle syledi.
Doru.
Tamam. Bugn ok basit eyler anlatacam. Burada WilTin
gnlk ileri ve acil telefon numaralaryla ilgili bilmeniz gereken
hemen hemen her eyin bulunduu bir dosya var. Bo zamannz
varsa okumanz tavsiye ederim, en fazla birka dakika srer.
Nathan belinden bir anahtar karp ii ila ieleri ve plastik
kutularla dolu kilitli bir dolabn kapsn at. Bu daha ok benim
iim, ama acil durumlar iin neyin nerede olduunu bilmelisin.
Duvarda gnn hangi saatinde hangi ilac aldn gsteren bir
zaman izelgesi var. laveten bir ey verecek olursan iaretlersin,
diyerek eliyle gsterdi. Fakat en azndan bu aamada her eyden
Bayan T.yi haberdar etmen iyi olur.
la ilerine bakacam bilmiyordum.
Hi zor deil. Zaten ou zaman ne almas gerektiini o
biliyor. Ama yutarken biraz yardma ihtiya duyabilir. Biz bu
lek kabn kullanyoruz. stersen havanda ezip bir iecein
iine de atabilirsin.
Kutulardan birini aldm ve eczane dnda herhangi bir yerde
bu kadar ok ila grp grmediimi dndm.
Tansiyon iin iki ilac var. Bu yatarken tansiyonun drmek
ve bu da kalkarken ykseltmek iin. Bunlar ise kas arlarn

53

Senden nce Ben

bastrmak iin olduka sk kulland ilalar; birini sabah ge

saatte ve dierini de akama doru alyor. nce kaplandklar
iin rahatlkla yutabilir. Bunlar da safra kesesi arlar ve refl
iin. Bu ilalara bazen yemek yedikten sonra kendini rahatsz
hissederse ihtiya duyuyor. Bir de sabah kulland antihistaminik
ve burun spreyleri var, ama ben bunu akam kmadan nce
yapyorum, sen dert etme. Ars varsa parasetamol verebilirsin.
Ayrca garip bir uyku ilac var, ama bu onu gn iinde daha da
sinirli yapyor, o yzden azaltmaya alyoruz.
Baka bir ie gsterip, Bunlar sondas iki haftada bir dei
tirilirken kulland antibiyotikler. Bunlarla ben ilgileniyorum,
ama olmadm zamanlarda daha ak bir bilgilendirme notu
brakrm. Olduka gl ilalardr. Eer onu temizlemen gere
kirse bunlar da plastik eldiven kutular. Bir yerinde yara karsa
krem de var, ama haval yatak aldmzdan beri bu adan bir
sorun yaamadk.
Ben orada dikilirken Nathan elini cebine sokup bana baka
bir anahtar uzatt ve, Bu da bo odannki, dedi. Baka kimseye
vermemelisin. Wille bile, tamam m? lmne koru.
Hatrlayacak ok ey var, diyerek i ektim.
Hepsi yazl. Bugn unutmaman gerekenler sadece spazm
giderici ilalar. te burada. Beni araman gerekirse bu da cep
telefonu numaram. Burada olmadm zamanlarda ders al
yorum, o yzden ok sk aranmay tercih etmem, ama ileri tam
olarak renene kadar istediin an arayabilirsin.
nmdeki dosyaya baknca hazrlanmadm bir snava
girecek gibi hissettim. Ya tuvalete gitmek isterse ne olacak?
Lavaboyu dndm. Anlarsn ya, onu kaldramam. Yzmdeki
ifadenin endiemi ele vermemesine gayret ettim.

54

Jojo M oyes

Nathan kafasn sallad. Byle bir ey yapmak zorunda

deilsin. Sondas o ii hallediyor. Sonday deitirmek iin ben
le yemei vaktinde gelmi olurum. Sen fiziksel ihtiyalar iin
burada deilsin.
Peki, neden buradaym?
Nathan bana bakmadan nce zemini inceledi. Onu biraz
neelendirmeye al. Biraz aksi. inde bulunduu koullar
dnrsen bu gayet anlalr. Olduka dayankl olmalsn.
Sabah oynad ske senin dengeni bozmak iindi.
"O yzden mi yksek maa veriyorlar?
Ah, evet. Rahat bir le aras bile yok, deil mi? Nathan
omzuma hafife vurdu. Bedenimin ileri geri oynadn hisset
tim. Ha, yine de iyidir. Seni kedi gibi etrafnda dolandrmaz.
Duraksad. Severim onu.
Sanki byle hisseden tek kii kendisiymi gibi konumutu.
Nathan oturma odasna kadar takip ettim. Will Traynrn
sandalyesi pencere kenarna tanmt ve srt bize dnkt.
Dary seyrediyor ve radyoda bir eyler dinliyordu.
Benim iim bitti Will. Gitmeden nce yapmam istediin
bir ey var m?
Hayr, teekkrler Nathan.
Seni Bayan Clarkn yetenekli ellerine brakyorum yleyse.
le yemeinde grrz ortak.
Kibar yardmcnn, ceketini telala giymesini izledim.
yi elenceler arkadalar. Nathan bana gz krpt ve sonra
gitti
Ellerim ceplerimde, ne yapacam bilmez bir halde odann
ortasnda durdum. Will Traynor sanki ben yokmuum gibi
pencereden bakmaya devam ediyordu.

55

Senden nce Ben

Sonunda sessizlik can skc bir hal almaya balaynca, Bir

fincan ay ister misiniz? diye sordum.
Ah, evet. ayc kz. Yeteneklerinizi gstermek istemeniz
ne kadar zaman alacak diye merak ediyordum ben de. Hayr.
Hayr, teekkrler.
Peki ya kahve?
imdilik scak iecek almayaym Bayan Clark.
Bana Lou diyebilirsiniz.
e yarar m?
Azm aralayp gzlerimi krptrdm. Fark edince hemen
azm kapattm. Babam bunun beni olduumdan daha aptal
gsterdiini sylerdi. yleyse... Sizin iin yapabileceim bir
ey var m?
Bana bakmak iin dnd. enesi haftalardr tra olmad
iin sakalla kaplyd ve gzlerinden bir ey anlalmyordu. Sonra
dnp gitti.
Ben... Odaya bir gz attm. Ykanacak bir ey var m bir
bakaym yleyse.
Odadan ktm; kalbim gm gm atyordu. Mutfak daha gvenli
olduundan cep telefonumu karp kz kardeime mesaj attm.
Bu korkun bir ey. Benden nefret ediyor.

Cevap bir iki saniye iinde geldi.

Sadece bir saattir oradasn.
Seni dlek! Annemle babam para konusunda
ok endieli. Kendine gel ve bir saatte ne kadar
kazandn dn. X

Telefonumu hzla kapatp yanaklarm iirdim. Banyodaki

amar sepetini ekip ykanacaklarn kk bir miktarn kal

56

Jojo M oyes

ldm ve makinenin ykama talimatlarn gzden geirdim.

Yanl programlamak ya da Will ve Bayan Traynorun bana
yine aptalmm gibi bakmalarn tevik edecek herhangi bir ey
yapmak istemiyordum. amar makinesini altrdm ve daha
baka gerekten ne yapabilirim diye yava yava dnmeye a
l m. Koridordaki dolaptan sprgeyi kardm ve ailem beni
byle grse hatra fotoraf ektirmem konusunda srar ederlerdi
diye dnerek koridorla iki yatak odasn sprdm. Bo oda
ol el odas gibiydi ve hibir ey yoktu. Nathann geceleri pek sk
kalmadn dndm. Bunun iin onu sulayamazdm.
Will Traynorm yatak odasnn kapsnda durakladm ve
orann da sprlmesi gerektiine karar verdim. Bir tarafta
d ti var boyunca gmme raf sistemi vard ve zerinde de yirmi
kadar ereve duruyordu.
Yatan etrafn sprrken fotoraflara bakmak iin ksa bir
.si're durdum. Kayalk bir yerde bungee jumping yaparken kollarn
sa heykeli gibi iki yana am bir adam, ormanlk yerde bir adam;
halta belki de Will. Erkeklerin papyon takp smokin giydii ve
kollarn birbirlerinin omuzlarna att, sarho arkadalarnn
arasnda W ill... Will bir fotorafta kayak pistinde koyu renk
gzlk takm, uzun sar sal bir kzn yannda duruyordu. Kar
gzlkleri takm haline daha iyi bakmak iin eildim. Gzelcetra olmutu ve parlak kta bile yznde senede kere tatile
giden zengin insanlarn sahip olduu o pahal lt vard. Geni,
kasl omuzlar kayak montundan bile fark ediliyordu. Fotoraf
dikkatlice masann stne koydum ve yatan arkasn sprmeye
devam ettim. Sonunda sprgeyi kapattm ve kordonunu sarmaya
baladm. Fii prizden karmak iin eildiimde gzme bir ey
takld; fark edince srayp kk bir lk attm. Will Traynor
kap aralndan beni izliyordu.
Courchevel. ki buuk yl nce.
51

Senden nce Ben

Kzardm. zr dilerim. Ben sadece...

nemli deil, sadece fotoraflarma bakyordun. Byle bir
hayat yaarken bir topala dnmenin ne kadar berbat bir ey
olduunu merak ediyor olmalsn.
Hayr. Yanaklarm cayr cayr yanyordu.
Eer merakn yine yenemezsen fotoraflarmn, devam en
alttaki ekmecede. Sonra hafif bir gcrtyla tekerlekli sandalye
saa dnd ve kayboldu.

Sabah uzam, yllarca srmeye karar vermiti. Dakikalarn en

son ne zaman sonsuza dek uzadn hatrlayamadm. Kendimi
oyalayabilmek iin olabildiince ok i karmaya ve oturma
odasna olabildiince az girmeye altm. Korkak davrandmn
farkndaydm, ama bu umurumda bile deildi.
11.00de Nathann rica ettii gibi Will Traynora geni azl
byk bardakla su ve ar kesici gtrdm. Yine Nathanm gs
terdii gibi ilacn dilinin stne koyup barda uzattm. Soluk ve
renksiz bir plastik bardakt, Thomasm kullandklarna benziyordu,
ama bunun zerinde Tamirci Bob yoktu. Biraz zorlanarak yuttu
ve onu yalnz brakmam iin bana iaret etti.
Gerekmedii halde baz raflarn tozunu aldm, hatta baz
pencereleri silmeyi bile dndm. Mtemilatta etraf sessizdi
ve sadece Willin oturduu odadaki televizyonun ksk sesi du
yuluyordu. Henz mutfaktaki radyodan mzik dinleyecek kadar
kendimi rahat hissetmiyordum. Mzik seimime laf etmek iin
krc bir eyler syleyecek gibime geliyordu.
12.30da Nathan geldi. Beraberinde dardaki souk havay
da getirmiti. Bir kan kaldrarak, Her ey yolunda m? diye
sordu.
*

58*

Jojo M oyes

Birini grdme hayatmda hi bu kadar mutlu olmamtm.

Yolunda.
Harika. yleyse yarm saat ara verebilirsin. Bizim Bay T.yle
gnn bu saatinde halletmemiz gereken baz iler var.
Ceketimi neredeyse koarak kaptm. le yemei iin dar
kmay planlamyordum, ama o evden kp ferahlamak iin can
atyordum. Ceketimin yakasn kaldrip antam omzuma taktm
vr sanki gitmeye altm bir yer varmasna giri yolundan
aa hzl hzl yrmeye baladm. Aslnda yarm saat boyunca
sadece boynuma sk sk sardm atkya lk nefesimi vererek
etraftaki sokaklarda yrmtm.
Kasabann bu ucunda bir kafe yoktu; artk Buttered Bun
da kapandndan oturacak bir yer kalmamt. ato da sszd.
Hr eyler attrabileceim en yakn yer yemek servisi de yapan
bir birahaneydi, ama brakn basit bir le yemeini, bir eyler
i', meye bile paramn yeteceinden emin deildim. Otoparktaki
btn arabalar byk ve pahalyd Ve hepsinin plakas da yakn
yerlere aitti.
Evden gzkmeyeceime emin olup atonun otoparknda
durdum ve kz kardeimi aradm. Selam.
alrken konuamyorum, biliyorsun. i brakp gitmedin
deil mi?
Hayr, sadece tamdk bir ses duymak istedim.
O kadar kt m?
Treen, benden gerekten nefret ediyor, pis bir eymiim gibi
1'akyor. Ve ay bile imiyor. Ondan saklanyorum.
Bunu duyduuma inanmyorum.
Ne?

59

Senden nce Ben

Onunla konumalsn Lou. Tabii ki ok mutsuz, berbat bir

tekerlekli sandalyeye mahkm. Ve sen byk ihtimalle hibir ie
yaramyorsun. Sadece konu onunla. Tanmaya al. En kt
ne olabilir ki?
Bilmiyorum... Dayanabileceimden emin deilim.
Yarm gnde ii brakacan anneme syleyemem. Sana
hak vereceklerini de hi sanmam Lou. Bunu yapamazsn. Bunu
kaldramayz.
Haklyd. O an kz kardeimden nefret ettiimi fark etmitim.
Ksa bir sessizlik oldu. Treenin sesi hi olmad kadar uzla
mac bir ton almt. Bu gerekten zcyd, nk dnyadaki
en kt ie sahip olduumu bildii anlamna geliyordu. Bak,
dedi. Sadece alt ay. Bu alt ay bitir; bylelikle zgemiinde ie
yarar bir ey olur. Sonra yine sevdiin bir i bulabilirsin. Hem
bir de iin u tarafndan bak; en azndan tavuk fabrikasnda
almayacaksn, yle deil mi?
Kyaslamaya kalkarsan tavuk fabrikasndaki geceler onun
yannda tatil gibi...
Kapatyorum Lou. Sonra grrz.

Bu leden sonra bir yerlere gitmek ister misiniz? Arabayla bir

yerlere gidebiliriz isterseniz.
Nathan gideli neredeyse yarm saat olmutu. ay kupalarn
ykamay olabildiince insani lde uzattm ve bu sessiz evde
bir saat daha geirirsem kafamn patlayabileceini dndm.
Ban bana evirdi. Mesela nereye gidebiliriz?
Bilmem. Bir kr gezintisi yapabiliriz. Byle eyleri bazen
Treenay taklit ederek yapyordum. Her durumda sakin ve ye

60

Jojo M oyes

tenekli olduu iin kimse onun iine karmazd ve imdi kendi

sesim de bana tecrbeli ve neeli gelmiti.
Sanki bunu dnyormu gibi, Kr, dedi. Peki, ne gre
ceiz? Birka aa ya da biraz gkyz m?
Bilmem. Genelde ne yaparsn?
Ben bir ey yapmam Bayan Clark. Artk hibir ey yapam
yorum. ylece oturuyorum. Sadece nefes alabiliyorum.
Tekerlekli sandalyeye uygun bir araban olduu sylenmiti.
Her gn kullanlmazsa bozulur diye mi korkuyorsun?
Hayr, ama ben...
Bana dar kmam gerektiini mi sylyorsun?
Ben sadece...
Arabayla biraz gezmenin bana iyi geleceini dndn.
Biraz temiz hava...
Sadece yardm etmeye...
Will, Bayan Clark, Stortfoldn patikalarnda arabayla gezince
hayatmda nemli bir dzelme olmayacak, deyip arkasn dnd.
Kafas omuzlarnn arasna knce rahat m diye merak
ettim. Sormann zaman deil gibi grnyordu. Sessizce oturduk.
Bilgisayarnz getirmemi ister misiniz?
Neden? Katlabileceim gzel bir ktrmleri destekleme
grubu mu bulacaz? Biz de Sakatz gibi mesela? Ya da Teneke
Tekerlek Kulb?
Derin bir nefes aldm ve sesimin kendinden emin kmasna
abalayarak, Tamam... Gzel... Uzun bir zaman birlikte ge
ireceimizi dnerek belki de birbirimiz hakknda bir eyler
renmeye...

61

Senden nce Ben

Willin yznde kekelememe sebep olan bir eyler vard.

Dmdz duvara bakyordu. enesinde bir tik ortaya kmt.
Bu... biriyle vakit geirmek iin olduka uzun bir zaman.
Btn gn birlikteyiz, diye devam ettim. Biraz ne yapmak
istediindenizden ya da neleri sevdiinizden bahsederseniz ben
de bir eyleri sizin istediiniz gibi yapabilirim.
Bu seferki sessizlik acklyd. Sesimin bu sessizlik tarafndan
yava yava yutulduunu duydum ve ellerimi nereye koyacam
ardm. Treena ve onun usta tavrlar uup gitmiti.
Sonunda tekerlekli sandalye gcrdad ve yz bana dnd.
Sizinle ilgili bildiklerim ite burada Bayan Clark. Annem
geveze olduunuzu sylyor. Bunu bir hastalkm gibi syledi.
Bir anlama yapalm m? Benim etrafmdayken gevezelik et
mezseniz nasl olur?
Yzmn kzardn hissettim.
Tekrar konuabildiimde, Tamam, dedim. Ben mutfakta
olacam. Bir eye ihtiyacnz olursa arrsnz.

Hemen brakamazsn.
Ergenken yaptm gibi bacaklarm duvara dayam, ya
tamda enlemesine uzanmtm. Akam yemeinden beri bu
ekildeydim ve bu benim iin sra d bir durumdu. Thomas
doduktan sonra Treena ve o byk odaya getiler. Ben de ne
zaman yarm saatten fazla otursanz klostrofobik olacanz bu
kk odaya tandm.
Aada annem ve dedemle oturmak istemiyordum, nk
annem bana srekli kaygyla bakyor, sanki son yirmi yl iinde
lanet bir ite alm gibi, Dzelir akm, hibir iin ilk gn

62

Jojo M oyes

mkemmel deildir, trnden eyler sylyordu. Hibir ey

yapmasam da kendimi sulu hissediyordum.
Braktm sylemedim.
Treena her gn yapt gibi kapy vurmadan ieri dalmt.
Buna ramen ben Thomasn uyuma ihtimaline kar onun ka
psn her zaman hafife tklatmak zorundaydm.
Ayrca plak olabilirdim. En azndan seslenebilirdin.
Merak etme, daha ktsn grdm. Annem senin istifa
edeceini dnyor.
Bacaklarm duvardan ekip oturdum.
Tanrm! Treena, bu dndmden de kt. O ok mutsuz.
Hareket edemiyor. Tabii ki mutsuz olacak.
Sadece o deil; ineleyici ve bu konuda ok ciddi. Ne sy
lesem ya da nersem bana aptalmm gibi bakyor ya da bana
kendimi iki yandaymm gibi hissettirecek eyler sylyor.
Muhtemelen aptalca bir ey sylemisindir. Birbirinize
almanz lazm sadece.
Gerekten sylemedim. ok dikkatliydim. Dar kp
biraz arabayla gezelim mi? ya da Bir fincan ay ister misin?
dnda pek bir ey sylemedim.
Belki balarda, kalp kalmayacandan emin olana kadar
herkese byle davranyordur. Eminim ki bir sr yardmc gelip
gitmitir.
Onunla birlikte ayn odada durmam bile istemiyor. Ger
ekten buna dayanabileceimi sanmyorum Katrina. Orada
olsan anlardn.
Treena hibir ey sylemeden bana bir sre bakt. Ardn
dan kalkp ortalkta biri var m diye kontrol eder gibi kapdan
darya gz att.

63

Senden nce Ben

Sonunda, niversiteye dnmeyi dnyorum, dedi.

Okul harc iin bor almay planlyorum. Ama zel bir burs
da kazanabilirim; hem Thomas olduu niversite bana indirimli
fiyat neriyor nk ... Omuz silkti, biraz utanmt. Baarl
olabileceimi dnyorlarm. rencilerden biri iletme
derslerini brakm; bu sayede beni gelecek dnemin banda
alabilecekler.
Peki, Thomas ne olacak?
Kampste yuva var. Hafta ii kira yardm yaplan yurtlarda
kalabiliriz. ou hafta sonu da buraya geliriz.
Hmm.
Beni izlediinin farkndaydm. Yzm ne ekle sokabile
ceimi ardm.
Tekrar aklm kullancam bir eyler yapmak iin her eyi
gze aldm. iekilik ii beynimi ldryor; ben renmek
istiyorum, kendimi gelitirmek istiyorum. Ellerimin souk suda
srekli donmasndan bktm.
kimiz de ellerine baktk; tropikal bir scakla sahip evimizde
bile elleri mekten pembeye alyordu.
Ama...
almayacam Lou. Anneme destek olamayacam...
Hatta onlarn biraz yardmna bile ihtiya duyabilirim. Bu sefer
olduka tedirgin bakyordu. Benden zr diler gibiydi.
Annem alt katta televizyondaki bir eye glyordu. Dedeme
barn duyabiliyorduk. Gereksiz olduunu sylememize ramen
dedeme sk sk programn konusunu anlatrd. Konuamadm.
Kz kardeimin syledikleri yava yava, ama engellenemez bir
biimde kafama yerleti. Kendimi mafyaya kurban gitmi gibi
hissediyordum.

64

Jojo M oyes

Bunu gerekten yapmalym Lou. Thomas iin, ikimiz

iin daha fazlasn istiyorum. Bir yerlere erimemin tek yolu
niversiteye geri dnmek. Benim hayatmda bir Patrick yok.
Hayatmda Thomas varken kimsenin benimle ilgilenmediini
dnrsek bu durumun gelecekte de farkl olacandan emin
deilim. Elimden gelenin en iyisini yapmalym.
Ben hibir ey sylemeyince ekledi: Ben ve Thomas iin.
Bam salladm.
Lou, ltfen.
Kz kardeimin baklarn daha nce hi byle grmemi
tim. Gerekten rahatsz oldum. Kafam kaldrdm. Konumaya
baladmda kan ses kendi sesim gibi deildi.
Tamam, dediin doru. Sadece alma meselesi. lk gnler
daima zordur, deil mi?

4
ki hafta geti ve bylelikle iler rutine oturdu. Her sabah saat
sekizde eve varp geldiimi haber veriyor, Nathan, Willin giyin
mesine yardm ettikten sonra Willin ilalar daha da nemlisi
ruh hali hakknda bilmem gerekenleri dikkatle dinliyordum.
Nathan gittikten sonra Will iin radyo programn ya da te
levizyonu ap bazen havanda dvdm ilalarn veriyordum.
Genelde yaklak on dakika sonra varlmdan bktn bana
ak ak hissettiriyordu. O zaman mtemilattaki ev ilerini
artrp kirli olmayan el havlularn ykyor ya da sprgenin farkl
ularyla duvar kenarlarndaki veya pencere pervazlarndaki
kk krntlar temizliyordum. Sam kapnn teki tarafnda
her on be dakikada bir Bayan Traynorn gsterdii gibi skca
toplardm. Ben bunlar yaparken Will de sandalyesinde oturup
kasvetli baheye bakard.
Sonra belki bir bardak su gtrr ya da kilosunu artrmak
iin itii pastel tonda, duvar kd yaptrcs gibi gzken
kalorisi yksek ieceklerden iirip yemeini verirdim. Elini biraz
oynatabiliyordu, ama kolunu kprdatamadmdan ona yemeini
bakasnn yedirmesi artt. Bu da gnn en berbat ksmyd.
Yetikin bir adam kakla beslemek nedense bana tuhaf geli
yordu ve bu durumdan utanmam beni beceriksiz ve sakar biri
yapyordu. Will bu durumdan o kadar ok nefret ediyordu ki
ben bunu yaparken benimle gz gze gelmemeye alyordu.

66

Jo jo M oyes

Saat bir olmadan Nathan gelmi oluyor, ben de ceketimi alp

sokaklarda yrmek zere ortadan kayboluyordum. Bazen de
le yemeimi otobs duraklarnda yiyordum. Hava souktu ve
orada tnemi sandvi yerken muhtemelen ackl grnyordum,
ama umrumda deildi. Btn gn o evde geiremezdim.
leden sonralar bir DVD oynatcya bir film koyuyordum.
Willin bir DVD kulbne yelii vard ve yeni filmler her gn
postayla gelirdi. Bense kendisiyle birlikte film izlemem iin a
rmadndan ya mutfaa ya da bo odaya gider otururdum.
Bir sre sonra yanmda kitap ya da dergi getirmeye baladm,
ama tuhaf bir biimde almadm dnerek sulu hissettiim
iin okuduklarma younlaamyordum. Ara sra gnn sonuna
doru Bayan Traynor gelir, daima, Evet, cevabm verdiim,
Her ey yolunda m? sorusu nu sorard.Bayan Traynor, Wille
bir ey isteyip istemediini sorar, bazen de ertesi gn yapmak
isteyebilecei bir eyler -gezintiye kmak ya da arkada ziyaretine
gitmek gibi- nerirdi. Will eer dpedz kaba davranmasa da
ou zaman bu sorular hafife alarak cevaplyordu. Bayan Traynor
da bunun Azerine incinmi grnp parmaklarn o kk altn
zincirle aa yukar oynatarak ortadan kaybolurdu.Willin babas
kilolu ve kibar bir adamd ve genellikle ben karken gelirdi.
Panama apkasyla kriket ma izlerken grebileceiniz trden
bir adamc ve iyi maa ald ehirdeki iinden ayrldndan
beri atoya iletiyordu. Fakat ben bunun iyi kalpli bir toprak
sahibinin : yapyor gibi gzkmek iin topraa bir tane patates
ekmesi gibi bir ey olmasndan pheleniyordum. ten her gn
akam beste dnp Willle televizyon izlerdi ve ben karken
bazen haberlere yorum yaptn duyardm.
lk haf alarda Will Traynor yakndan analiz etmeye baladm
ve gemite olduu kii gibi grnmemeye yeminli gzktn
fark ettim, Ak kahverengi salarn ekilsiz bir biimde darma

67

Senden lnce Ben

dan uzatmt ve sakallar olduka bakmsz grnyordu. Gri

gzleri yorgunluktan ya da vcudundaki rahatszlk yznden
kslmt (Nathan onun nadiren; rahat olduunu syledi.) Gz
lerinde etrafndaki dnyadan h<ep bir iki adm uzaklatrlm
birinin bo baklar vard. Bazen bu bir savunma mekanizmas
m diye dnyordum, nk hayatyla ba edebilmesinin tek
yolu tm bunlar onun bana gelmemi gibi davranmakt...
Ona acmak istiyordum ve bunu gerekten denedim. Pen
cereden dary izledii zamanlar ona baktmda hayatmda
tandm en mutsuz insan olduunu dndm. Zaman getike
durumunun sadece o sandalyeye yapp kalmak ve fiziksel z
grlkten mahrum kalmaktan ibaret olmadn, ayn zamanda
bu sonu gelmeyen onur krc durum lara maruz kalmak, ac
ekmek, salk problemleri yaamak, tehlike ve rahatszlklarla
kar karya durmak zorunda olduunu fark ettim. Sonunda,
sanrm Will olsaydm ben de olduka mutsuz biri olurdum
diye dndm.
Fakat bana gerekten de ok kt davranyordu; Her lafma
sert bir cevab vard. Eer ona yp mediini sorsam, baka
bir battaniyeye ihtiya duyarsa bunu bana syleyeceini belirterek
hemen cevab yaptrrd. zledii filmi blmek istemediim iin
elektrikli sprge ok grlt karyor mu diye sorsam, sessiz
altrmann bir yolunu mu buldun sanki derdi. Ona yemek
yedirdiimde yemein ya ok scak ya da ok souk olduun
dan ikyet eder ya da son uzattm lokmay daha bir ncekini
yutmadan verdiimi sylerdi. Sylediim ya da yaptm hemen
her eyi aptal gzkmem iin arptabilme yeteneine sahipti.
lk iki hafta yzm ifadesiz tutmakta olduka baarlydm.
Arkam dnp teki odaya kayor, ortadan kayboluyordum ve
onunla mmkn olduu kadar az konuuyordum. Artk ondan
nefret etmeye balamtm ve eminim o da bunun farkndayd.

68*

Jojo Moyes

Eski iimi her zamankinden daha da ok zleyeceimi d

nmemitim. Franki ve sabahleyin geldiimde beni grd
/aman siuratnda beliren memnuniyet ifadesini zlemitim.
Mterilerime, onlarn arkadalklarna ve etrafmda sakin bir
deniz gilbi kabarp inen sradan sohbetlere hasret kalmtm.
Bu ev g;zel ve lks olsa da bir morg kadar donuk ve sessizdi.
Dayanamadmda alt ay diye nefesimi tutup tekrarladm. Sa
dece alt. ay.
Perembe gn tam Willin kuluk vakti itii yksek kalorili
iecei hazrlarken koridorda Bayan Traynorn sesini duydum.
Baka sesler de geliyordu. Beklerken atal elimde kald. Kula
ma gen ve konukan bir kadn sesi geliyordu ve yannda bir
de adam vard.
Bayan Traynor mutfak kapsnda belirince lek bardan
hzla alkalayarak megulm gibi grnmeye altm.
Bayan Traynor bardaa dikkatle bakarak, 60/40 orannda su
ve stle yaplan iecek mi bu? diye sordu. Evet, ilekli olan.
Willin arkadalar onu ziyarete geldiler. Sen en iyisi...
Burada yapacak o kadar ok iim var ki, dedim. Bir iki saat
ona elik etmekten kurtulduum iin rahatlamtm. lein
kapan evirdim. Misafirleriniz ay ya da kahve isterler mi?
akn gzlerle bana bakt. Evet, kahve ok iyi olurdu. Sa
nrm ben...
Bayan Traynor her zamankinden de gergin grnyordu.
Gzlerini hafif mrltlarn geldii koridora dikmiti. Sanrm
Willin pek misafiri olmuyordu.
Sanrm onlar ba baa brakacam, dedikten sonra ko
ridora doru bakt. Zihni ok uzaklarda gibiydi. Aniden bana
dnerek, Rupert, gelen adam, iyerinden eski bir arkada, dedi.

69*

Senden nce Ben

Ben de bu ziyaretin mhim olduunu ve Bayan Traynorn

etrafta sadece ben olsam bile bunu biriyle paylamaya ihtiya
duyduunu hissettim.Ve Alicia. Bir sre... ok yaknlard. ay
yaparsanz gerekten harika olurdu. Teekkrler Bayan Clark.
Kapy amadan nce bir an duraksadm ve elimdeki tepsiyi
dengeleyebilmek iin kalamla ittim.
eri girince tepsiyi sehpaya yerletirip, Bayan Traynor kahve
ieceinizi syledi, dedim. Willin lekli bardan sandalyesinin
tutacana yerletirirken sadece kafasn dndrerek ulaabilsin
diye pipetini ona doru evirdim ve bu arada kaamak baklarla
misafirlere baktm.
lk dikkatimi eken kadn oldu. Uzun bacakl, sar salyd
ve teni soluk kahveydi. Baktka bu insanlarn hepsi neden
birbirine benziyor diye merak ettiim kadnlardand. nsan ve
yar at karm bir grnts vard. Bir iki kere bu tip kadn
lardan grmtm. Genellikle Boden marka kyafetler giydirdii
ocuklaryla birlikte atoya giden tepeyi sekerek kar, kafeye
gelip, Harry, sevgilim, kahve ister misin? Bakalm macchiato
yapyorlar m? diye sorarken sesleri mahcubiyetten uzak bir
kristal berraklk kazanrd. te bu tam bir macchiato kadnyd.
Batan aa para ve itibar kokuyorlar, hayatlarn parlak bir
magazin dergilerinin sayfalar arasndaym gibi yayorlard.
Sonra ona daha yakndan baktm ve ararak Willin kayak
yaparken ektirdii fotoraftaki kz olduunu fark ettim. Ayrca
son derece rahatsz grnyordu.
Fotorafta Willi yanandan pyor, fakat imdi ereti bir
ekilde glerek bir adm geride duruyordu. Kuzu derisi kahve
rengi bir yelek giymiti. Bunu ben giysem kesin Tibette yaayan
kar adamlara benzerdim. Boynunda sinirli bir ekilde oynamaya

70

Jojo Moyes

halad ve sanki zp zmemeye karar veremedii soluk gri,

kamir bir earp vard.
Wille iyi grnyorsun dedi. Will ise sadece bakyordu;
baklar daha nce hi bu kadar anlalmaz olmamt. Bakt
kii ben olmadm iin bir an tanrya krettim.
Yeni bir sandalye aldm, ha? Adam, Willin sandalyesinin
arkasna vurup enesini skarak sanki en beendii spor ara
baym gibi kafas sallad. Olduka k grnyor. Olduka...
ileri teknoloji.
Ne yapacam bilemedim. Will sessizlii bozana kadar ne
yne gideceimi arp bir an ayakta kalmtm.
Lousia, zahmet olmazsa atee biraz daha odun atabilir mi
siniz? Sanrm biraz harlamak lazm.
lk defa adm kullanmt.
Tabii ki, dedim.
Odun sobasnn nnde gereinden fazla oyalanp atei
kartrdm ve sepetten uygun byklkteki odunlar ayrdm.
Kadn, Ah, dars ok souk, dedi. minenin byle gzel
yanmas ne ho.
Kapa kaldrp elimdeki demirle kzm odunlar kartrdm.
Buras Londradan birka derece daha souk olmal.
Evet, kesinlikle.
Ben de eve bir ey almay dnyordum. mineden ok
daha iyi styorlarm. Alicia sanki daha nce hi grmemi
gibi eilerek sobay incelemeye balad.
Adam, Evet, ben de yle duydum, dedi.
Sorup soruturmam lazm. Alaym diyorum sonra hep..
sesi giderek ksld ve bir an durup, Kahve ok gzel, diye ekledi.
71

Senden nce Ben

Ee, neler yapyorsun Will? Adamn sesinde zoraki bir nee

vard.
Tuhaf ama ok fazla bir ey yapamyorum.
Peki, fizik tedavi falan ie yaryor mu? Herhangi bir iyileme...
Will ineleyici bir ses tonuyla, Yaknlarda kayabileceimi
sanmyorum Rupert, dedi.
Kendi kendime gldm. te bu benim tandm Willdi.
Ocaktaki klleri sprmeye baladm. Sanki hepsi beni izliyor
gibiydi. Sonra ar bir sessizlik kt. Bir an kazamn etiketi
nin dar kp kmadn merak ettim ve bunu kontrol etme
drtsyle boutum.
Will sonunda, yleyse... dedi. Terifinizi neye borluyuz?
Sekiz ay oldu.
Ah, biliyorum. ok zgnm. ey... ben ok youndum.
Chelseade yeni bir ie baladm. Sasha Goldenstein in butiini
iletiyorum. Sashay hatrlyor musun? Hafta sonlar da ok
alyorum. Cumartesi gnleri gerekten ok youn oluyor. Bo
vakit yaratmak ok g. Alicianm sesi titremeye balamt.
Seni birka kez aradm. Annen syledi mi?
Lewinste iler ok karmak. Sen de biliyorsun Will, yeni
bir ortamz var. Herif New YorkTu. Dan Bains. Karlam
miydin hi?
Hayr.
Lanet adam gnde yirmi drt saat alabiliyor ve herkesin
de yle yapmasn bekliyor. Kendisini konuurken rahat his
settii bir konu bulduu iin adamn yaad rahatlama gzle
grlebiliyordu. Amerikallarn alma tarzm bilirsin; uzun
le aralar yoktur, ak sak akalar da yaplmaz. Yani ortam
tamamen deiti Will.
Gerekten mi?

72*

Jojo Moyes

Evet, kesinlikle. nsanlar hastayken bile ie geliyor. Bazen

keke eski iimi brakmasaydm diyorum.
Odadaki tm hava vakumlu bir telan iinde yok olmu
gibiydi. Ardndan biri ksrd.
Ayaa kalkp ellerimi pantolonuma srdm ve Wille doru
bakp, Ben... biraz daha odun getireyim, diye mrldandm.
Hemen sepeti alp odadan ktm.
Darda dondurucu bir souk olsa da biraz oyalandm
ve odun seerken zaman ldrdm. Tek parmam donarak
kaybetmek o odaya girmekten daha m iyidir acaba diye d
nyordum. Fakat hava ok souktu ve diki diktiim iaret
parmam morarnca yenilgiyi kabullendim. Odunlar srk
leyerek olabildiince yava bir ekilde mtemilata tadm ve
koridora doru yrdm. Oturma odasna yaklanca kadnn
aralk kalan kapdan duyulan sesini iittim.
Will, aslnda buraya geliimizin baka bir sebebi var. Sana
bir haber vereceiz.
Kapda durakladm ve sepeti iki elimle skca tuttum.
Ben dndm de... Biz senin de bunu bilmeye hakkn
olduunu dndk. Rupert ve ben evleniyoruz.
Duymam gibi yaparak dnp dnemeyeceimi hesaplarken
ylece donup kaldm.
Kadnn konumas duraklayarak da olsa devam etti. Bak,
bunun senin iin biraz ani olduunu biliyorum. in dorusu
benim iin de yle oldu. Bu... bizden ok uzun zaman sonra
balad.
Kollarm acmaya balamt. Ne yapmam gerektiini d
nrken sepete doru baktm.
Biliyorsun sen ve ben... biz...
Yine ar bir sessizlik kmt.

73

Senden nce Ben

Will, ltfen bir ey syle.

Tebrikler.
Ne dndn biliyorum. Ama byle bir ey ikimizin
de aklndan gemedi. Gerekten. Olduka uzun bir sre sadece
arkadatk. Senin iin kayglanyorduk. Kazadan sonra bana en
ok destek kan da Rupert oldu.
Aferin ona.
Yapma ltfen, bu ok kt. Sana anlatmaktan hep ok e
kindim. kimiz de ekindik.
Will donuk bir sesle, Belli, dedi.
Ardndan Rupert araya girdi. Bak, bunlar seni nemsedi
imiz iin anlatyoruz. Baka birinden duyman istemedik, ama
hayat devam ediyor ite. Bunu unutma. Aradan iki yl geti.
Sessizlik kt. Daha fazla dinlemek istemediimi fark etti
imde yavaa kapdan uzaklamaya baladm. Sepeti tamakta
zorlandm iin homurtuya benzer sesler karyordum. Ama
Rupert tekrar konumaya balamt; onu hl duyabiliyordum.
Haydi, ama dostum. Biliyorum, tm bunlar ok g olmal...
Ama Lisay biraz nemsiyorsan iyi bir yaam srmesini istersin.
Lisa, Bir ey syle Will. Ltfen, dedi.
Yzn gzmn nne getirebiliyordum. Baklaryla hem
anlalmaz olmay hem de souk bir kmseme ifadesi yaydn
grebiliyordum.
Sonunda, Tebrikler, dedi. ok mutlu olacanza eminim.
Alicia belli belirsiz bir tepki gstermeye kalknca Rupert
araya girdi. Haydi Lissa. Gidelim artk. Will, buraya hayr duan
almaya gelmedik. Saygmzdan buradayz. Bunu bilmen gerekti
ini dndk. zgnm ahbap. Ben... Umarm hayatnda bir
eyler dzelir. Baz eyler... yoluna girdiinde bizimle arkada
kalmaya devam etmeni isterim.

74*

Jojo Moyes

Ardndan ayak sesleri duydum ve sanki yeni gelmiim gibi

yaparak ktk dolu sepete doru eildim. Koridordan getikten
sonra Alicia nmde belirdi. Gzlerinin kenarlar kzarmt,
alamak zere gibiydi.
Tuvaleti kullanabilir miyim? diye sordu. Sesi kaln ve
bouk kyordu.
Yavaa parmam kaldrp sessizce iaret ettim.
Bana serte baknca byk ihtimalle hislerimin yzme
yansdn fark ettim. Duygularm saklamakta hibir zaman
ok baarl olamammdr.
Bir an durup, Ne dndn biliyorum, dedi. Ama
denedim, gerekten denedim. Hem de aylarca. Ama beni ken
dinden uzaklatrd. enesi kaslmt ve yz garip bir ekilde
fkeliydi. in dorusu beni burada istemedi ve bunu olduka
ak bir ekilde belli etti.
Bir ey sylememi bekler gibiydi.
Sonunda, Bu durum beni gerekten hi ilgilendirmez, dedim.
Birbirimizin yzne bakarak ylece durduk.
Alicia, Ancak istekli birine yardmc olabilirsin, dedikten
sonra kp gitti.
Birka dakika boyunca, onlar gzden kaybolana dek bekledim
ve mutfaa gittim. ay imek istemediim halde su kaynattm.
nceden okuduum bir dergiye gz attm. Nihayet koridora
geri dnp homurdanarak sepeti kaldrdm ve oturma odasna
srkledim. Will geldiimi anlasn diye girmeden nce sepeti
hafife kapya vurdum.
Yapmam istediin bir ey ... diye sze baladm, ama
grnrde kimse yoktu.
Od botu.
15

Senden nce Ben

O an grlty duydum. Koridora doru koarken para

lanan camlarn ardndan gelen bir baka grlt duydum. Ses,
Willin yatak odasndan geliyordu. Aman tanrm, kendine bir ey
yapmasna izin verme ltfen. Panie kapldm; Bayan Traynorm
uyars matkapla beynimi deler gibiydi; Willi on be dakikadan
fazla yalnz brakmtm.
Koridorda kotum ve kap giriinde durmaya alrken kayp
iki elimle kapnn kenarlarndan tuttum. Will odann iindeydi.
Sandalyesinde dimdik oturuyordu. Baston sandalyenin kol koyma
yerinin zerine duruyordu ve sol tarafa doru krk santimlik bir
knt yapmt. Uzun raflardaki tm fotoraflar yere inmi, pahal
ereveler para para yere dalmt ve hal cam krklarnn
ltlaryla doluydu. Willin kucanda da minik cam paralar ve
ahap erevelerin krk kenarlar vard. Bir an her eyi anlayp
kendisine bir zarar vermediini kavradmda kalp atlarmn
yavaa normale dndn hissettim. Yapt i onu yorduu
iin Will glkle nefes alyordu.
Tekerlekli sandalyesi yerdeki camlar hafife trdatarak dnd.
O an gz gze geldik. Gzleri son derece yorgun grnyordu.
Sanki benden ona ilgi gstermemi istiyor gibi bakyordu.
nce kucana, sonra zemine ve etrafna baktm. O ve
Alicianm fotoraf gzme iliti. Aliciann yz de imdi dier
kurbanlarn arasnda, keli bir erevenin altnda kararmt.
Fotorafa bakarak yutkundum ve yavaa Willin gzlerine
baktm. O birka saniye hayatta hatrladm en uzun saniyelerdi.
Tekerlekli sandalyeyi iaret ederek, O eyin lastikleri delinebiliyor mu? diye sordum. Belki bendeki mangrlar koyabilmek
iin kullanabilirim.
Willin gzleri ald. Bir an gerekten fazla ileri gittiimi
sandm. Fakat Willin yznde minik bir glmsemenin
yanp snmt.

76

Jojo Moyes

Dur, hareket etme. Gidip sprgeyi getireyim, dedim.

Bastonm yere dt. Odadan karken sanki zr dilerim
giln bir efler sylyordu.
The Kiings Head Perembe gnleri hep kalabalktr; hele
ki birahamenin zel blmesindeki ke daha da kalabalk olur.
Patrickin ve dzenli aralklarla bamn zerindeki mee kirie
slm pir inten at armalaryla kirilerin arasndaki ato foto
raflarna bakan, etrafmda dnen vcut ya oran ve karbon
hidrat diyeti sohbetiyle ilgileniyormu gibi yapan, adnn Rutter
olduunu sandm bir adam arasna skmtm.
ki haftada bir yaplan Hailsbury Triatlon Ekyalar toplantla
r nn bir biar sahibi iin en kt kbus olduunu dnmmdr.
O gn de orada iki ien tek kii bendim ve bo cips paketim
burumu bir halde masada duruyordu. Herkes ya soda iiyor
ya da diyet koladaki tatlandrc orann hesaplyordu. Sonunda
yemek siparii verdiklerinde salatalarn iinde bir gram ya ya
da derisi kalm kk bir tavuk paras bile olmamasn istedi
ler. Ben dle canlan bir tane bile ekmiyormu gibi yapmalarn
izleyebilmek iin patates kzartmas istedim.
Phil 65 kilometrede ykld. Sesler duymaya baladn
syledi. Ayaklar kurun gibi arlam. Yz de mosmordu.
Ben de u yeni Japon tenis ayakkablarndan aldm. On be
kilometrelik turlarda bana on be dakika kazandrd.
Yanmzda bisiklet antas tamayn. Nigel triaon kampna
yle bir antayla gelmiti ve krmz mont asks gibi grnyordu.
Tiratlon Ekiyalar toplantlarnda elendiimi syleyemem,
ama alma saatlerimdeki art ve Patrick in antrenman izelgesi
yznde n bu toplantlar onu grebileceim birka kstl zaman
dilimindten biriydi. Patrick yanma oturdu; dardaki dondurucu
soua ramen zerinde kasl kalalarn aa karan bir ort
vard. Olabildiince az ey giymek kulbn yeleri arasnda
77

Senden nce Ben

gurur meselesi olmutu. ErkeMer srm gibiydi; kaln fitilli, az

bulunan pahal spor matlarylla ve incecik vcutlaryla ortada
dolayorlard. Kzlar makyaj yapmazd ve buzla kapl alanlarda
kilometrelerce jogging yapmak dnda bir ey dnmyorlarm
gibi pembe yanaklar olurdu. Bgma belli belirsiz bir honutsuzluk
ile bakyor, hatta belki de beni hi anlamyorlard. Bakarken yakas oranm lp kas oranm <dk bulduklarna phe yoktu.
Masadakiler bana lmcl bir bak atmadan cheesecake si
pari edebilir miyim diye dnrken Patricke, ok ktyd,
dedim.Biri sevgilisi, dieri de <en iyi arkadayd.
Patrick, Onu sulayamazsn, dedi. Eer boynumdan aas
tutmasayd benden ayrlmayacan m sylemeye alyorsun?
Tabii ki ayrlmazdm.
Hayr, ayrlrdn. Ayrca bert senden kalmam beklemezdim.
yi, ama ben ayrlmazdm.
Ama ben seni etrafmda istemezdim. Kimsenin bana acd
iin benimle kalmasn istemem.
Acyacam nerden kardn? Sen yine ayn kii olurdun.
Hayr, olmazdm. Hibir ekilde ayn insan olmazdm. Yzn
buruturdu. lmek isterdim. En ufak eylerde bile bakalarna
muhta olmak ok kt. Poponu bakasnn silmesi...
Salarn kazm bir adam kafasn aramza soktu. Pat, yeni
jel iecei denedin mi? Geen hafta bir tanesi antamda patlad.
Daha nce bylesini grmemitim.
Denemedim Trig. Bana gnde bir muz ve Lucozade* yetiyor.
Dazzer, Norseman" triatlonu yaparken diyet kola iti ve birinci
kilometrede midesinde ne varsa kard. Tanrm nasl gldk!
Glmsemeye altm.
*

Bir eit enei iecei, (. n.)

**

Yzme, bisiklete binme ve koudan oluan yar, (. n.)

78

Joj o Moyes

Kel adam ortadan kaybolduktan sonra Patrick bana dnd.

I ll Willin kaderi zerine kafa yoruyordu. Kafasn sallayarak,
" Tanrm! Yapamayacan onca eyi dn... dedi. Komak
yok, bisiklet yok. Ardndan jeton yeni dm gibi bana bakt.
"Seks yok.
Tabii ki seks yaplabilir. Sadece kadnn stte olmas art.
Biz mahvolurduk yleyse.
ok komik.
Fakat boyundan aas tutmuyorsa tahmin ettiim kada
ryla. .. takmn da almamas gerekir.
Aliciay dndm. Denedim, demiti. Gerekten denedim.
Aylarca.
Baz insanlarda byle bir sorun olmadna eminim. Neyse,
biraz yaratc dndnde byle eylerin farkl olabileceini
dnyorum.
Hah. Patrick sodasndan bir yudum ald. O zaman yarn
ona sorarsn. Bak, korkun biri olduunu sylemitin. Belki
kazadan nce de korkun biriydi. Kadnn ona yol vermesinin
gerek sebebi bu olabilir. Bunu hi dndn m?
Bilmem... Fotoraf aklma geldi. Birlikteyken gerekten
mutlu grnyorlard. Ama tek bana bir fotoraf ne anlam ifade
ederdi ki? Evde sanki az nce beni yanan bir binadan kurtarm
gibi Patrick e bakarken gzlerimin iinin gld bir fotoraf,
ama gerekte, fotoraf ekilmeden hemen nce ona, Eek herif!
demitim. O da bana, Defol git, diye karlk vermiti.
Patrick konuya ilgisini kaybetmiti. Jim... Jim yeni kan
hafif sklet bisikletleri grdn m? Gzeller mi?
Alicianm ne sylediini dnerek Patrickin konuyu dei
tirmesine izin verdim. Willin onu uzaklatrdn hayal edebi
liyordum. Ama esas olan birini sevdiinizde ondan kopmamak,
.

79.

Senden nce Ben

depresyonu atlatmalarna yardm etmek deil miydi? Hastalkta

ve salkta, her eyde byle olmamal myd?
Bir iki daha ister misin?
Votka tonik, dedim ve Patrick kalarn kaldrnca, i
manlatmayan tonik, diye ekledim.
Patrick omuz silkip bara doru ilerledi.
Patronum hakknda bu ekilde tarttmz iin biraz sulu
hissetmeye baladm. zellikle buna srekli katlanmak zorunda
olduunu fark edince kendimi kt hissetmitim. Onun hayatnn
bu mahrem yanlaryla ilgili konutuklarmz speklasyondan
teye gidemezdi. Ben de bo verdim. O srada ortada Ispanyada
hafta sonu antrenman yapmak gibi bir laf dolanmaya balad.
Patrick benim oturduum tarafta belirip beni hafife drtene
kadar onlar yarm yamalak dinledim.
Bir dnsene!
Neyi?
Yunanistan tatili yerine Ispanyada bir hafta sonu. Eer altm
be kilometre bisiklet srmek istemezsen ayaklarn havuza sokup
keyif yapabilirsin. Ucuz bilet de bulabiliriz. Alt hafta vaktimiz
var. Artk paran da olduuna gre...
Bayan Traynor dndm. Bilmem ki... Bu kadar abuk
izin istememden holanacaklarn sanmyorum.
O zaman ben gitsem darlr msn? Gerekten ciddi bir
antreman yapmak istiyorum. Byk yara katlabilirim.
Ne yar?
Triatlon. Ekstrem Viking Program. Yz kilometre bisiklet,
30 kilometre kou ve Kuzey denizlerinde uzun uzun yzmek.
Viking kelimesi onlar iin byk bir sayg ifadesiydi. Bu
rada yaranlar yaralarn uzak diyarlardaki acmasz savalarda
dvm gaziler gibi tarlard. Patrick cevabm drt gzle,

80*

Jojo Moyes

azn aprdatarak bekliyordu. Erkek arkadama baknca acaba

bir uzayl olabilir mi diye merak ettim. Akas telefonla sat
iinde alrken ve benzin istasyonlarnn nnden her gei
inde Mars ikolatalarn istifledii zamanlarda onu daha ok
sevdiimi dndm.
Yara katlacak msn?
Neden olmasn? Daha nce hi bu kadar formda olmamtm.
Sonra btn o fazladan antrenmanlar, arlk, mesafe, salk
ve dayankllk hakknda sonu gelmeyen sohbetleri dndm.
Patrick, Sen de benimle birlikte katlabilirsin, dedi, fakat
buna inanmadn ikimiz de biliyorduk.
Ben seni yalnz brakacam galiba, dedim. Tabii ki sen
katl.
Ve bir cheesecake sipariini verdim.
*

nceki gn olanlarn evdeki buzlan eriteceini dnmem bir

hatayd.
Willi kocaman bir glmseme ve tatl bir merhabayla se
lamladm, fakat o ilgilenip kafasn pencereden bile ayrmaya
tenezzl etmemiti.
Nathan ceketini giyerken, Hi havasnda deil, diye
mrldand.
O sabah hava kirliydi ve bulutlar yere ok yaknd. Yamur pence
relere iddetle arpyordu. Gnein bir daha kp kmayacan
kestirmek gt ve byle bir gnde ben bile ask suratlydm.
Dolaysyla Willin daha kt olmas gerekten artc deildi.

81

Senden nce Ben

Sabahlar yaplmas gereken gnlk ilerle almaya baladm ve

kendime bu tepkinin hi de nemli olmadn syleyip durdum.
Kimse patronunu sevmek zorunda deildir, deil mi? Bir sr
insan birlikte alt insan sevmez. Bu dncelerle Treenamn
gergin suratl ve srekli evlenip boanan patronunu dndm.
Kz kardeim tuvalete ka kere gidiyor diye onu gzetler, mesanesi
normalin stnde altnda ineleyici yorumlar yapard. te
yandan iki haftam oktan bitmiti. Bu da geriye sadece be ay
on gnm kaldn gsteriyordu.
nceki gn fotoraflar dikkatli bir ekilde alt ekmeceye
yerletirmitim, fakat imdi tekrar karp yere koymu, tamir
edilebilecek ereveleri ayrmaya balamtm. Tamirat konusunda
olduka iyiydim ve bunun ayn zamanda vakit ldrmek iin de
iyi bir yol olduunu dnyordum.
On dakika sonra tekerlekli sandalyenin hafif gcrts bana
Willin geldiini haber verdi.
Kap giriinde bana bakarak durdu. Gzlerinin alt torba
lanmt. Nathann sylediine gre bazen hi uyumuyordu.
nsana elik eden karanlk dncelerden baka hibir eyin
olmad geceler boyunca yataktan kamadan, kapana kslm
gibi uzanmak nasl bir eydir diye dnmemeye altm.
erevelerden birini havaya kaldrarak, Bazlarn tamir
edebilir miyim diye baktm, dedim. Elimdeki bungee jumping
yapt fotoraft. Neeli grnmeye altm. Canl, olumlu
birine ihtiyac var.
Neden?
Gzlerimi krptrdm. ey... bazlarnn kurtarlabileceini
dnyorum. Yanmda ahap yaptrcs getirdim, eer bir el
atmam ya da yenisini almam isterseniz le arasnda kasabaya
urayp bulmaya alrm. Veya cannz darya kmak isterse
birlikte de gidebiliriz...

82*

Jo jo M oyes

ereveleri tamir etmeni kim syledi ki?

Baklar deliciydi.
Ben... ben sadece yardm etmeye alyordum.
Dn krdm bir eyi kalkp onarmak m istiyorsun?
Ben...
Bak Louisa, birileri bir kez olsun benim ne istediimi nem'.<\se ok ho olurdu. Ben o ereveleri kazara krmadm. Radikal
iv tasarm alannda deneysel bir alma falan da yapmyorum,
lakmak istemediim iin krdm onlar.
Ayaa kalktm. zr dilerim. Dnemedim.
Doru olan bildiini sanyorsun. Herkes benim neye ihIiyacm olduunu bildiini sanyor. Haydi, u lanet fotoraflar
birlikte yerlerine koyalm da zavall sakata bakabilecei bir eyler
verelim. O uursuz fotoraflarn srekli bana bakmalarn iste
miyorum. Biri gelip beni kaldrana kadar bir yataa bal halde
yayorum. Tamam m? Buna anladn m?
Yutkundum. Alicianm olduu fotoraf yaptrmayacaktm;
o kadar aptal deilim... Ben sadece bir sre sonra...
Tanrm! Bana arkasn dnd, sesi krcyd. Psikologculuk
oynamay kes. Gidip o aptal dedikodu dergilerine bak ya da ay
yapmadn zamanlar ne yapyorsan onu yap.
Yanaklarm kzarmt. Darack yolda yapt manevray
izledim, ben bile daha ne diyeceimi dnmeden sesim kt.
Byle kzlk etmek zorunda deilsin.
Kelimeler sessiz odada nlamt.
Tekerlekli sandalye durdu. Uzun bir sessizlikten sonra Will
yavaa sandalyesini dndrd,- bylece bana bakabiliyordu. Eli
kk kumanda kolundayd.
Ne?
83

Senden nce Ben

Kalbim arparken ona baktm. Arkadalarna da bok gibi

davrandn. Byk ihtimalle hak ettiler, tamam. Ama ben burada
sadece elimden gelenin en iyisini yapmaya alyorum. O yzden
bana herkese davrandn gibi kt davranmazsan sevinirim.
Will gzlerini at. O konumadan nce yine kalbim arp
maya balamt. Eer seni burada istemediimi sylersem ne
yapacaksn?
Beni ie alan sen deilsin, annen. O beni burada grmek
istemediini syleyene kadar da hibir yere gitmiyorum. Sana
ya da bu sama ie bayldmdan deil. Hayatn yle ya da
byle deitirmek istediim falan yok, ama paraya ihtiyacm
var. Tamam m? Gerekten ihtiyacm var.
Will Traynorn ifadesi grnte ok deimemi gibiydi.
Ama sanrm birilerinin ona kar gelmesine alkn olmad
iin armt.
Biraz nce yaptm ey anlamsz gelmeye baladnda,
Cehennemin dibi, diye dndm. Bu defa samaladn.
Fakat Will ksa bir sre bana bakt ve gzlerimi karmadm
grnce tatsz bir ey syleyecekmi gibi nefes verdi.
Peki o zaman. Sen sadece fotoraflar alt ekmeceye koy,
olur mu? Hepsini.
Hafif mrltyla ortadan kayboldu.

5
Tamamen yeni bir hayatn iine atlmann ya da en azndan ani
den baka birinin hayatna itilmenin -aslnda siz de bu hayatn
kapsn alm olabilirsiniz- en nemli yan bu deneyimin size
kim olduunuzu yeniden dndrmesidir. Ya da dier insanlara
nasl gzkyor olduunuzu dnmeye balarsnz.
Ebeveynlerime gre drt hafta iinde ilginlik alannda birka
basamak daha atlamtm. Ben artk farkl bir dnyaya alan
yoldum. zellikle annem her gn altm ev ve ahalisinin
alkanlklar hakknda garip sorular soruyor, yeni bir yarat
ve onun yaam alann ciddiyetle inceleyen bir zoolog edasna
brnyordu. Bayan Traynor her nde keten peete kullanyor
mu?, Sence her gn bizim gibi elektrikli sprgeyi altryorlar
m?, Patatesle neler piiriyorlar? Annem hangi marka tuvalet
kd kullandklarn veya araflarn polyester-pamuk karm
olup olmadn renmem iin sabahlar beni sk skya tem
bihleyip uurlard. Sylediklerini unutup eve gelmem ise onun
iin ok byk bir hayal krkl oluyordu. Alt yandayken
okul arkadamn annesinin toz kaldracamz iin evlerinin
sokaa bakan odasnda oynamamza izin vermediini syledi
imden beri annem gizliden gizliye sosyetik insanlarn domuz
gibi yaadna ikna olmutu.
Bunlar rapor etmek iin eve dndmde -evet, kpein
kesinlikle mutfakta yemek yemesine msaade edilmiti. Ve hayr,
Traynor lar giriteki basamaklar her gn annem gibi ovarak
85

Senden nce Ben

silmiyorlard- annem dudaklarn bzp babama doru yandan

bir bak frlatm, sanki ben onun daha st snflarn pasakl
hallerinden phelenme gerekelerini dorulamm gibi ban
zafer edasyla sallamt.
Benim gelirime gvenmeleri ya da iimi gerekten sevmedi
imi biliyor olmalar ayn zamanda evde biraz daha fazla sayg
grmem anlamna geliyordu. Aslnda bu ok ey deitirmese
de babam artk beni koca gtl diye armyor, annem de eve
geldiimde beni bir fincan ayla karlyordu.
Patrick ve kz kardeim asndan ise bir deiiklik yoktu;
hl akalarn hedefi; sarlmalarn, pcklerin veya dargnlk
larn merkezindeydim. Kendimi farkl hissetmiyordum. Zaten
hl ayn gzkyor, ayn giyiniyordum. Hatta Treene gre bir
hayr kurumu kermesinde gre turnuvasna katlyor gibiydim.
verenlerimin benim hakkmda ne dndn ise bilmi
yordum. Willi anlamak mmkn deildi ve Nathann gznde
ben ie alman bakclar silsilesinin son yesiydim. Nathan ye
terince arkada canlsyd, ama bir yandan da ilgisizdi. Orada
uzun sre kalmayacam dndn anlamtm. Bay Traynor
koridorda karlatmzda beni bayla kibarca selamlar, ara sra
da trafiin nasl olduunu ya da ie alp alamadm sorard.
Baka bir yerde karlasak beni hatrlar myd, emin deilim.
Ama Bayan Traynora gre ben gerekten de dnyann en
aptal ve en sorumsuz insanydm.
Mesele fotoraf ereveleriyle balad. Evdeki hibir ey Ba
yan Traynorun gznden kamyordu; bu yzden erevelerin
parampara olmasnn deprem etkisi yaratacan bilmem gere
kirdi. Tam olarak ne kadar sreyle Willi yalnz braktm, buna
neyin neden olduu ve dankl ne kadar srede temizlediim
hakknda beni sorguya ekti. Aslnda beni sulamamt; sesini
8 6 *

Jojo Moyes

ykseltirken bile ok kibard, ama ben sorularn cevaplarken

yavaa gzlerini krptrmas ve konutuum srada kartt
Hmm, Hmm sesleri bilmem gereken her eyi bana anlat
yordu. Nathan daha nce syledii iin Bayan Traynorun bir
ceza yargc gibi davranmas beni artmamt.
Bir dahaki sefere, durum her ne olursa olsun Willi o kadar
uzun sre yalnz brakmamalydm, deil mi? Ayrca gelecek
sefer toz alrken eyalar bu kadar kenara koymamal, bylece
eyalarn yanllkla yere dmesini nlemeliydim. (Bayan Traynor bunun bir kaza olduunu dnmeyi tercih ediyor gibiydi.)
Bana kendimi birinci snf bir aptal gibi hissettirdii iin ben de
o etraftayken birinci snf bir aptal oldum. Ne zaman yere bir
ey drsem tam o an gelirdi. Frnn kadranyla urarken ya
da odun toplamaktan dndmde, sanki ok sredir ortada
yokmuum gibi hafif sinirli bir ifadeyle koridorda dikilirdi.
Tuhaf bir ekilde Bayan Traynorn davranlar beni Willin
kabalklarndan daha ok sinir ediyordu. Birka kere ona aka
bir sorun olup olmadn sormaya yeltenmi, beni mesleki ye
teneklerimden ok tutumumdan tr ie aldnz sylediniz,
demek istemitim. Ve gerekten de her gn Willin yannda, tam
da istedii gibi kanl canl dikiliyordum. O halde mesele neydi?
Fakat Camilla Traynor bunlar syleyebileceiniz bir kadn
deildi. Ayrca korkarm evdeki hi kimse birbiriyle dorudan
konumuyordu.
Bir keresinde, Senden nce Wille bakmaya gelen Lilynin
bir tavay ayn anda iki sebze iin kullanmak gibi gayet akllca
bir alkanl vard, demiti ve bu, karmakark iler yapyor,
anlamna geliyordu.
Dahas, Will, bir fincan ay imek ister misin? sorusu da
aslnda, Sana ne diyeyim bilmem ki, anlamna geliyordu.

87*

Senden nce Ben

Sanrm dzenlenmesi gereken baz ilerim var, demekse,

kaba davranyorsun; buradan gidiyorum, demekti.
Bu cmleler ac bir ifadeyle telaffuz ediliyor ve narin par
maklar, ucunda ha olan zincirin zerinde bir aa bir yukar
inip kyordu. Bayan Traynor fazlasyla iine kapank bir in
sand. Benim annem ise onun yannda Amy Winehouse gibi
grnrd. Kibarca glmseyip bunu fark etmemi gibi yaptm
ve para kazandm ii yapmaya devam ettim.
Veya en aznda denedim diyelim.
Neden yemeime gizlice havu kartryorsunuz?
Tabaa doru baktm. Televizyondaki kadn sunucuyu izli
yor, sam onunki gibi boyatsam nasl grnrm diye merak
ediyordum.
Ne? yle bir ey yapmadm.
Yaptnz. Havular pre haline getirip sosun iine sakla
dnz. Sizi grdm.
Kzardm. Haklyd. kimiz de oturmu dalgn bir ekilde le
haberlerini izlerken bir yandan da Wille yemek yediriyordum.
Yemekte biftekle patates presi vard. Her ne kadar o gn kesin
likle sebze istemediini belirtmi olsa da annesi bana tabana
eit sebze koymam sylemiti. Bana hazrlatlan yemeklerin
hepsinin besin deerleri en ince detayna kadar hesaplanyordu.
Neden yemeime gizlice havu kartryorsunuz?
Kartrmyorum.
O zaman bu yemekte havu yok yle mi?

Gzm kk turuncu paralara diktim. Peki, tamam...

Kalarn kaldrm, bekliyordu.
ey... Sanrm sebzenin size iyi geleceini dndm.

Jojo Moyes

Havu eklememin sebebi hem Bayan Traynorn dediklerine

uymak iindi hem de alkanlktand. Yemeindeki sebzeleri pre
haline getirip patateslerin ya da makarnann altna saklayarak
I lomas beslemeye o kadar almtm ki... Thomasn boazn
dan geirdiimiz her para bir zafer gibi geliyordu.
unu bir akla kavuturalm. Siz bir ay ka havucun
layat kalitemi arttracam m dnyorsunuz?
Meseleyi bu ekilde anlatt zaman gerekten de kulaa ok
aptalca geliyordu. Ama Willin syledii veya yapt herhangi
bir ey yznden sinmi gzkmemenin ok nemli olduunu
renmitim.
Dz bir ses tonuyla, Ne demek istediinizi anladm, dedim.
Bir daha yapmam.
Sonra Will Traynor durup dururken gld. Kahkaha, sanki
nefesini tutamam gibi aniden azndan kmt.Tanr akna,
diyerek kafasn sallad.
Gzlerimi dikip baktm.Yemeime baka neler kartryor
sunuz? Ben azm kocaman aacam ve bylece Bay Tren gelip
bir sonraki lanet krmz istasyona yumuak Brksel lahanas
tohumlarn brakabilecek yle mi?
Bu teklifin zerinde bir dakika dndm ve ask bir yzle,
Hayr, dedim. Ben sadece atal kullanyorum ve o da Bay Trene
benzemiyor.
Thomas birka ay nce bana kararl bir ekilde byle demiti.
Sizi bu ie annem mi bulatrd?
Hayr. zr dilerim Will. Ben... dnemedim.
Her zamanki gibi.
Tamam, tamam. Sizi bu kadar kzdryorsa o lanet havular
yemekten karacam.

89*

Senden nce Ben

Beni kzdran ey o lanet havular deil. Ben havularn

atal-bak takmna Bay ve Bayan atal diye seslenen deli bir
kadn tarafndan yemeime kartrlmasna kzyorum.
akayd o. zin ver de havular tabandan alp...
Will arkasn dnd. Baka bir ey istemiyorum. Bana bir
fincan ay yap yeter. Ben odadan ktktan sonra, Sakn iine
kabak kartrmaya kalkma, diye seslendi.
Ben bula bitirmek zereyken Nathan ieri girdi ve ona
bir bardak ay uzatrken, Keyfi yerinde, dedi.
yle mi? Sandvilerimi mutfakta yiyordum. Darda keskin
bir souk vard ve son zamanlarda ev o kadar da samimiyetsiz
gelmiyordu.
Onu zehirlemeye altn syledi. Ama akayla tabii.
Bu haberle kendimi tuhaf bir ekilde memnun hissettim.
Memnuniyetimi saklamaya alarak, Evet... Gzel, dedim.
Biraz almaya baladk.
Ayrca bu aralar daha ok konumaya balad. Baz haftalarda
azndan zar zor bir ey kard, ama son gnlerde kesinlikle
biraz ene almaya hevesli grnyor.
O an aklma, Willin eer o lanet sl kesmezsem beni ezmek
zorunda kalacan sylemesi geldi. Sanrm onun ene alma
tanm ile benimkisi biraz farkl.
Biz de biraz kriket hakknda lafladk. Ve sana sylemem
gereken bir ey var... Nathan sesini alaltt. Bayan T. bir hafta
kadar nce senin iyi alp almadn sordu. Ben de son derece
profesyonel olduunu syledim, ama onun bunu kastetmediini
biliyorum. Derken dn odama bana geldi ve sizin gltnz
duyduunu syledi.

90*

Jojo Moyes

Bir nceki akam aklma geldi. Bana glyordu, dedim.

Will benim pesto sosun ne olduunu bilmememi son derece
elenceli buldu. Ona akam yemeinde yeil soslu makarna
olduunu sylemitim.
Ama bu Bayan Traynorn umrunda deil. Will herhangi
bir eye glmeyeli epey zaman geti. Bu doruydu. Will ve ben
beraber vakit geirmenin kolay yolunu bulmu gibiydik. Aramz
daki iliki aslnda onun bana kaba davranmas ve benim de ara
sra ona kaba bir ekilde cevap vermem etrafnda dnyordu.
Bir eyi yanl yaptm sylediinde, eer onun iin nemliyse
bunu benden nazike rica edebileceini sylyordum. Ayrca
bana kfr ettiinde ya da ba belas dediinde ben de bu ba
belas olmadan yaamaya devam etmeye almasn, bunun ona
neye mal olacan deerlendirmesi gerektiini anlatyordum. Bu
noktaya biraz zor gelmitik, ama artk ikimiz iin de ie yaryor
gibiydi. Hatta bazen kendisine sert davranmaya, kar kmaya
veya korkun davrandn yzne vurmaya hazr birisi olduu
iin onu rahatlatm grnyordu. Kazadan beri Willin sor
gulamadan sayg gsterdii ya da en keskin yorumlarnn bile
muhtemelen tesir etmedii Nathan hari, etrafndaki herkesin
korku iinde hareket ettii hissine kapldm. Fakat Nathan insan
biimde bir zrhl ara gibiydi.
Sen sadece akalarn hedefi olmaya devam et, tamam m?
Kupam lavaboya koydum. Bu konuda zorlanacam san
myorum.
Evin ortamnn yan sra bir dier nemli deiiklik de Willin
onu eskisi kadar yalnz brakmam istememesiydi. Hatta bir iki
leden sonra bana onunla kalp film izlemeyi isteyip istemediimi
bile sormutu. Bir keresinde film Terminator olunca serideki btn
filmlerini seyretmi olmama ramen ok fazla aldr etmedim,
9 1

Senden nce Ben

ama altyazl bir Fransz filmi gsterince filmin kapana yle

bir bakp, Sanrm bu sefer pas geeceim, dedim.
Neden?
Omuz silktim. Altyazl filmleri sevmem.
Bu laf sanki iinde oyuncularn olduu filmleri sevmiyorum
demen gibi bir ey. Samalama. Sevmediin ey nedir? Bir ey
izlerken ayn zamanda bir ey okuyor olmak m?
Ben yabanc filmleri gerekten sevmem.
Local Bloody Herodan sonra btn filmler yabanc film

oldu. Hollywoodun Birminghamda bir kent olduunu mu

dnyorsun?
ok komik.
Sahiden de hi altyazl film seyretmediimi itiraf edince
bana inanamad. Annemle babam akamlan uzaktan kumanday
paylaamazlard ve Patrick de yabanc film izlemekten pek ho
lanmyordu. Kasabadaki bize en yakn sinema salonu sadece en
yeni vurdulu krdl filmleri ya da romantik komedileri gsterirdi
ve filmleri slklayan o kadar ok ocuk olurdu ki kasaballarn
pek az film izlemeye giderdi. Bu filmi izlemen gerek Louisa.
Daha dorusu bu filmi izlemeni emrediyorum. Will tekerlekli
sandalyesini arkaya doru hareket ettirdi ve bayla koltuu
gsterdi. Oraya... oraya otur ve bitinceye kadar kmldama. Hi
yabanc film izlememimi. Tanrm... diye homurdand.
Bu, Fransann sayfiye blgesinde mirasa konan bir kam
bur hakknda eski bir filmdi. Will filmin mehur bir kitaptan
uyarlandn syledi, ama ben daha nce duymamtm. lk
yirmi dakikay biraz huzursuz bir ekilde, altyazdan sinirlerim
bozulmu, eer Wille tuvalete gitmem gerektiini sylersem
acaba huysuzlanr m diye merak ederek geirdim.
9 2

Jojo Moyes

Ve sonra bir ey oldu. Ayn anda dinlemenin ve okumann ne

kadar zor olduunu dnmeyi brakp Willin ila saatlerini ve
Bayan Traynorn benim gevek davrandm dnp dn
meyeceini unuttum ve vicdansz komular tarafndan oyuna
getirilen zavall adamla ailesi hakknda endielenmeye baladm.
Kambur Adam ldnde smm elbisemin koluna akarken
li ili alyordum.
Will yanmda belirip, Eee, dedi ve muzip bir ifadeyle bana
bakt. Filmi hi beenmedin, yle mi?
Bam kaldrp baknca hayretle darda havann karard
n fark ettim ve mendil kutusununa uzanrken, Zevkten drt
kesin deil mi? diye homurdandm.
Biraz. Bu yaa gelmi olmana ramen yabanc film izleme
mene biraz armtm... Ka yandaydm?
Yirmi alt.
Yirmi alt yama gelmisin ve tek bir alt yazl bir film dahi
seyretmemisin... Gzlerimi silerken bana bakt.
O srada kt mendile baktm ve gzmdeki rimelin aktn
fark ettim. Mecbur olduumu bilmiyordum, diye syleniyordum.
Peki, film izlemiyorsan bo zamann nasl deerlendiriyor
sun Louisa Clark?
Mendili avucumun iinde buruturdum. Burada deilken
ne yaptm m soruyorsunuz?
Birbirimizi tanmamz gerektiini syleyen endin. Haydi
o zaman, bana kendinden bahset.
Sizinle alay etmediinden tam olarak emin olamadnz bir
konuma tarz vard ve ben de birka saat nce ettiim laflar bana
yedirmesini bekliyordum. Neden? dedim. Neden birdenbire
renmek istedin?

93*

Senden nce Ben

Tanr akna! Sosyal hayatn devlet srr deil herhalde!

Asabilemeye balamt.
Bilmem ki... dedim. Bir iki imek iin bara giderim.
Biraz televizyon seyrederim. Erkek arkadam koarken gidip
onu seyrederim. Olaand bir ey yok.
Koarken erkek arkadan seyrediyorsun, yle mi?
Evet.
Sen komuyor musun?
Hayr. Ben pek... Aaya, gsme doru baktm. Sanrm
ben komak iin yaratlmadm.
Bu lafm onu glmsetmiti.
Baka ne yaparsn?
Baka derken?
Hobilerin nedir? Gezmek mi? Gitmeyi sevdiin yerler neresi?
Eski kariyer danmanm gibi konumaya balamt.
Dnmeye altm. Pek hobim yok. Biraz okurum. Kya
fetlerle ilgilenirim.
Will alayc tonda, Sradan, dedi.
Sen sordun diye anlattm. Ben hobilerden falan pek anlamam.
Sesim tuhaf bir ekilde savunmaya gemi gibi kmt. Fazla
bir ey yapmam, tamam m? alrm ve sonra da eve giderim.
Nerede yayorsun?
atonun br tarafnda. Renfrew Caddesi.
Bo bo bakt. Tabii yle bakacakt. atonun bir tarafnda
yaayan insanlar kolay kolay dier tarafa gemezdi. Anayolun
uzanda. McDonaldsa yakn.
Ban sallad, ama nereden bahsettiimi gerekten bilip
bilmediinden pek emin olamadm.
.

94 .

Jojo Moyes

Peki tatillerde ne yapyorsun?

Patrick le Ispanyaya gitmitik. Erkek arkadam... diye
ekledim. ocukken aslnda sadece Dorsete giderdik. Veya
Tenbye... Teyzem Tenbyde yayor da.
Peki, ne istiyorsun?
Ne mi istiyorum?
Hayattan ne istiyorsun?
Gzlerimi krptrdm. Bu biraz derin bir soru olmad m?
Sadece genel olarak ne istediini soruyorum. Senden ken
dine psikanaliz yapman istemedim ki. Sadece ne istersin diye
sordum. Evlenmek mi? ocuk sahibi olmak m? Ryalarndaki
ii yapmak m? Dnyay gezmek mi?
Uzun bir sessizlik oldu.
Sanrm cevabm vermeden nce de bunun onu hayal krkima uratacan biliyordum. Bilmiyorum. Daha nce bunun
hakknda hi dnmedim.
Cuma gn hastaneye gittik. O sabah ie gitmeden nce
Willin randevusunu bilmediime memnun olmutum, nk
btn gece onu arabayla nasl gtreceim diye endie etmekten
uyuyamayacaktm. Evet, araba kullanabiliyorum. Ama araba
kullanabiliyorum demem Franszca konuabiliyorum demem
gibiydi. Evet, gerekli snava girdim ve getim. Ama bu yeteneimi
snav getikten sonra senede bir kereden fazla kullanmadm.
Willi tekerlekli sandalyeye uygun hale getirilmi minivana
bindirmek ve onu sa salim komu kasabaya getirip gtrmek
iimi bsbtn korkuyla dolduruyordu.
Haftalarca, alma saatlerimde uzaklamam iin bir bahane
kmasn istemitim. imdi ise binada kalmak iin yapmayacam
ey yoktu. Willin hastane kartn salk dosyasna yerletirdim. Bu
9 5

Senden nce Ben

byk dosya ulam, sigorta, maluliyetle yaamak ve randevulaj!

adl blmlerine ayrlmt. Kart aldm ve zerinde bugnn]
tarihi olup olmadn kontrol ettim. imde kk bir parEfj
Willin yanlm olmasn umut ediyordu.
Anneniz de geliyor mu?
Hayr. Doktor randevularma gelmez.
aknlm gizleyemedim. Annesinin tedaviyi btn yn
leriyle takip edeceini dnmtm.
Will, Eskiden gelirdi, dedi. Fakat artk bir anlama yaptk.
Peki, Nathan geliyor mu?
nnde diz kmtm. O kadar gergindim ki le yeme
inin bir ksmn kucana dktm ve imdi de bo yere silmeye
alyordum, nk pantolonunun byk bir ksm silerken
iyice slanyordu. Will kibarca zr dilemeyi kesmemi rica etmek
haricinde hibir ey sylemedi, ama bu durum gerginliimin
gemesine yardmc olmamt.
Neden sordun?
Bir sebebi yok. Ne kadar korktuumu bilmesini istemedim.
O sabahn nemli bir ksmn, yani genelde temizlik yaptm
vakitleri, tekerlekli sandalye kaldracnn kullanma talimatn
tekrar tekrar okuyarak geirmitim, ama yine de onu yarm
metre havaya kaldrma fikri dm koparyordu.
Haydi ama Clark. Ne oldu sana byle?
Ben sadece... sadece bu seferlik kaldrac kullanmay bilen
baka birisi olsayd daha kolay olurdu diye dndm.
Benden daha iyi bilen biri yani.
Onu kastetmedim.
Kendi bakmmla ilgili eyleri bilmemin mmkn olmadn
dnyorsun, deil mi?

96*

Jojo Moyes

Ak ak, Kaldrac kullanabiliyor musun? diiye sordum.

"'lan olarak ne yapmam gerektiini syleyebilirsin deil mi?
liana bakt ve bir an kavga karmak istemi olsa bile fikrini
deitirmi gibi grnyordu. Neyse, boverelim. Nathan da
gc f'yor. Fazladan bir ift elin faydas olur. Ayrca Nathan gelirse
biti telal havadan karsn diye dnyorum.
Ben iyiyim, diye itiraz ettim.
Belli.
Hl bir bezle temizlediim kucana bakt. Makarna sosunun
Icklcesini karmtm, ama st srlsklam olmutu.. Kendine
salhip kamayan kii ben miyim imdi?
Henz bitirmedim. Sa kurutma makinesini fie taktm ve
kmrutucunun ucunu pantolonunun ana doru tuttum.
Scak hava pantolonuna doru esmeye balaynca kalarm
kalldrd.
Aslnda cuma gn leden sonra yapmay umduum ey
(ann olarak bu deildi.
Gerekten gerginsin deil mi?
Beni incelediini hissedebiliyordum.
Kendine gel Clark. Scak havayla reme organlar halanan
benlim.
Cevap vermedim. Sesini kurutma makinesinin uultusu
arassnda duydum.
Haydi ama, en kt ne olabilir ki? Tekerlekli sandalyeye mi
malhkum olurum?
Aptalca gelebilir, ama glmeme engel olamadm. Will ak
akt kendimi daha iyi hissetmem iin abalyordu.

Senden nce Ben

Dardan bakldnda araba normal bir tat gibi grnyordu,

ama arka yolcu kapsnn kilidi alnca yan taraftan bir rampa
kt ve zemine kadar alald. Nathan uzaktan bakarken Willin
darda kulland tekerlekli sandalyeyi (gezmek iin farkl bir
sandalyesi vard) doru bir ekilde ynlendirip elektrikli kilidi
kontrol ettim ve arabaya girmesi iin yavaa kaldrdm. Nathan
yolcu koltuuna geip Willin emniyet kemerini takt ve san
dalyenin tekerleklerini sabitledi. Ben de ellerimin titremesini
engellemek iin el frenini indirdim ve arabay hastaneye doru
yavaa srmeye baladm.
Evden uzaklanca Will gzme biraz ufak grnmeye bala
mt. Darda hava serindi. Nathan ve ben Willi kaln paltosu
ve kakoluyla sarp sarmalamtk. Will gitgide sessizlemi,
enesi kaslmt. Etrafndaki geni alan sanki onu yutuyordu.
Ne zaman dikiz aynama baksam (ki sklkla bakyordum,
nk Nathan orada olsa da tekerlekli sandalyenin bir biimde
baland yerden kayma ihtimali beni dehete dryordu)
pencereden dary izlediini gryordum. Yzndeki ifade
anlalmazd. Hatta ne zaman motoru stop ettirsem ya da ok
sert fren yapsam, ki bunu sklkla yaptm, sadece biraz irkildi
ve kendimi toplamam bekledi.
Hastaneye varncaya kadar tam anlamyla kan ter iinde
kalmtm. En geni yerlere dahi geri viteste park etmeye kork
tuumdan iki adamn sabrlarnn tamaya baladn hisse
dinceye kadar hastanenin otoparkn defa turladm. Sonra
nihayet rampay aa indirdim ve Nathan, Willin tekerlekli
sandalyesinin asfalta inmesine yardm etti.
Nathan dar karken bir yandan srtma hafife vurarak,
yi i kardn, dedi, ama ben yle olduuna inanmakta zor
lanyordum.

98

Jojo Moyes

Tekerlekli sandalyeye bal birine elik etmeden fark edemeye<einiz eyler vardr. Bir kere kaldrmlarn ounun ne kadar
dknt olduunu anlarsnz. Kt kapatld iin delik deik
olmu ya da dpedz talar sklmtr. Will tekerlekli sandal
yesini kullanrken yannda yryordum ve her engebeli beton
parasnn onun nasl da acyla sarslmasna neden olduunu
fark ettim. Nathan grmezden geldi, ama ben Nathan n da
Willi izlediini gryordum. Will ise boyun emez ve kararl
grnyordu.
Bir dieri ise ou ofrn ne kadar dncesiz olduuydu.
Kaldrmdaki zel alanlara park ediyorlard ya da aralar birbirine
o kadar yakn duruyordu ki tekerlekli sandalyelerin yolun kar
sna gemesi gerekten imknszlayordu. akna dnmtm,
hatta birka kere arabalarn sileceklerine kaba notlar brakmaya
yeltendim, ama Nathan ve Will bu duruma alm grnyor
lard. Nathan karya gemek iin uygun bir yer gsterdi ve her
birimiz Willin iki yann kuatarak nihayet karya geebildik.
Dier yandan evden ayrldmzdan beri Will tek kelime
etmemiti.
Hastane ldayan, birka katl bir binayd ve kusursuz resepsiyon
blm daha ok modern tarzda yaplm bir otele benziyordu;
bu belki de zel sigortann bir gstergesiydi. Will karlama
grevlisine ismini sylerken ben geride durdum ve sonra
NathanTa onu uzun bir koridor boyunca takip ettim. Nathan,
Willin ksa ziyareti srasnda geni azl bardaklardan tutun,
yedek kyafetlere kadar bir ihtimal ihtiya duyabilecei her eyi
ieren byk bir anta tayordu. Btn olaslklar hesaplayarak
antay sabah gzmn nnde hazrlamt. Yzmdeki deheti
.

99 .

Senden nce Ben

grnce, Sanrm bunu ok sk yapmak zorunda olmamamz

iyi bir ey, demiti.
Randevusunda ona refakat etmedim. Nathan ve ben muayene
odasnn nndeki rahat koltuklara oturduk. Hastane kokusu
duyulmuyordu ve pencere pervazndaki vazoda taze iekler
vard. Bunlar ismini bilmediim, minimalist bir tarzda bir araya
getirilmi ve maharetle dzenlenmi kocaman, egzotik eylerdi.
Hastaneye varmamzn zerinden yarm saat getikten sonra,
erde ne yapyorlar? diye sordum.
Nathan gzlerini kitabndan ayrd. Bu sadece alt ayda bir
yaplan kontrol.
Ne iin? yileip iyilemediini grmek iin mi?
Nathan kitabn brakt. Bir iyileme yok. Omuriliinde
hasar var.
Ama ona fizik tedavi uyguluyorsun.
Terapi Willin fiziksel durumunu korumaya almak ve
devam ettirmek iin yaplyor. Kaslarnn krelmesini durdur
mak, kemiklerinin younluunu kaybetmesini ve kann bacak
larnda toplanmasn durdurmak iin bunu yapmak gerekli. Bu
tip eyler ite.
Tekrar konutuu zaman sesi yumuakt, beni hayal krklna
urattn dnm gibiydi. Will bir daha yryemeyecek
Louisa. O sadece Hollywood filmlerinde olur. Bizim tek yapt
mz onun acsn dindirmek ve hareket kabiliyeti ne kadarsa
onu korumak.
Btn bunlar, terapiyi siz istediiniz iin mi yapyor?
nk benim teklif ettiim hibir eyi yapmak istemiyormu
gibi grnyordu.

100 *

Jojo Moyes

Nathan yzn ekitti. Terapiyi yapyor, ama iinden geldiini

sanmyorum. lk geldiimde baya kararlyd. Rehabilitasyonda
olduka ilerlemiti, ama sonusuz geen bir yldan sonra sanrm
buna demediini dnmeye balad.
Peki, sen devam etmesi gerektiini dnyor musun?
Nathan yere bakt. Drste syleyeyim mi? Willin 5. ve 6.
boyun omurlar kuadripleji var. Yani buradan aas tutmuyor.
Bir elini gsnn st ksmna koydu. Omurilii iyiletirecek
bir tedavi de henz yok.
K gneinde arabayla hastaneye gelirken grdm yzle
kayak tatilinde surat sevinten parlayan adamn yzn dnp
kapya baktm. Ama birok alanda tibbi ilerlemeler var, deil mi?
Yani byle bir yerde bu tr hastalklar zerine alyorlardr.
Nathan kaytsz bir ekilde, Buras olduka iyi bir hastane,
dedi.
kmadk candan umut kesilmez, deil mi?
Nathan bana bakt sonra kitabna dnd. Tabii. Nathana
haber verip saat e eyrek kala kahve almaya gittim. Nathan
bu tip muayenelerin uzun srebildiim ve ben geri donnceye
kadar yerime bakacam sylemiti. Gazete bayiindeki dergileri
kartrp ikolata rafnda oyalanarak resepsiyonda biraz takldm.
Koridora dnen yolu bulmaya alrken kaybolacam
nceden tahmin etmem gerekirdi. Birok hemireye ne tarafa
gitmem gerektiini sordum; iki tanesi ne cevap vereceini bile
bilmiyordu. Vardmda elimdeki kahve soumutu ve koridor
artk botu. Biraz daha yakna geldiimde muayene odasnn
kapsnn aralk olduunu grdm. Biraz tereddt ettim, ama
Bayan Traynorn Willi yalnz braktm iin beni eletiren
sesini duyabiliyordum. te yine yapmtm.

101

Senden nce Ben

Bir ses, O halde ay sonra grrz Bay Traynor, dedi.

Ar kesici ilalarm ayarladm ve test sonular iin birisinin
sizi aramasn salayacam. Muhtemelen pazartesi gn...
Willin sesini duydum. Bunlar aadaki eczaneden alabilir
miyim?
Evet. te. Size bu ilalardan biraz daha fazla verebilirler.
Bir kadn sesi duyuldu. Dosyay alaym m?
Kalkmak zere olduklarn anladm. Kapy aldmda birisi
beni ieri ard ve iki ift gz bana doru dnd.
Uzman doktor koltuundan kalkarken, zr dilerim, dedi.
Ben sizin fizyoterapist olduunuzu dnmtm.
Kapya dayanarak, Ben... Willin yardmcsym dedim.
Will tekerlekli sandalyesinde ne doru eilmeye alrken
Nathan onun gmleini dzeltiyordu. zgnm; iinizin bit
tiini sanmtm.
Willin sesi araya girdi. Bize bir dakika verir misin Louisa?
Mrldanarak zr dilerken geriye katm; yzm yanyordu.
Beni sarsan Willin plak bedeninin grn, ince ve ya
ral haldeki vcudu deildi. Uzman doktorun belli belirsiz bir
tedirginlie sahip baklar da canm skmamt. Bayan Traynor
zaten bana her gn yle bakyordu. Saat bana normalden fazla
bir cret alsam da bu, bana hl am deviren bir aptal olduumu
fark ettiren bir bakt.
Beni sarsan ey Willin bileklerindeki morumsu krmz
izgiler, Nathan ne kadar sratle gmlek kollarn aa ekerse
eksin saklanamayan uzun, diki izli yaralard.

6
Kar o kadar aniden bastrmt ki evden masmavi bir gkyz
eliinde ksam da yarm saat gemeden kaln ve beyaz bir buz
katmanyla evrelenmi, pasta ssne benzeyen atoya doru
ilerliyordum.
Yolda glkle yryordum; admlarm karla rtlmt ve
ince, n mal ipek paltomun iinde titreyen ayak parmaklarm
daha imdiden uyumutu. Demir grisi bir sonsuzluktan kan
kaln, beyaz kar taneleri Taylorlarn evini silikletirerek havada
uuuyor, sesleri ortadan kaldrarak dnyay doal olmayan
bir ekilde yavalatyordu. Tertemiz budanm itin tesinde
arabalar ihtiyatl bir ekilde ilerliyor, yayalar kaldrmda kayp
baryorlard. Fularm burnumun stne kadar ekip keke
babet ve kadife mini elbiseden daha uygun bir eyler giyseydim
diye dndm.
Kapy Nathan n yerine Willin babasnn amas beni artt.
Babas verandadan yukar doru bir bakarak, Yatakta, dedi,
iyi deil. Ben de tam doktor arsam m diye dnyordum.
Nathan nerede?
Bu sabah izinli. Tam da bu gnde izin alaca tuttu. Gelen
lanet hemire tam alt saniye iinde gitti. Eer kar byle de
vam ederse ne yapacaz bilemiyorum. Sanki bu eylerin n
alnamazm gibi omzunu sallad ve koridorda kayboldu. Bu
durumdan sorumlu tutulamayaca iin rahatlad ok belliydi.

103 *

Senden nce Ben

Neye ihtiyac olduunu biliyorsunuz, deil mi? diye omzunun

zerinden seslendi.
Paltomla ayakkablarm kardm ve Bayan Traynorun mah
kemede olduunu bildiimden (Willin mutfandaki ajandaya
alt gnlerin tarihlerini iaretlemiti) slak oraplarm kuru
malar iin radyatrn zerine koyup Willin amar sepetinde
olan bir ift temiz orabn giydim. oraplar ayamda gln
bir ekilde byk gzkt, ama ayaklarmn scak ve kuru olmas
bende cennetteymiim gibi bir his uyandrmt. Seslendiimde
Will cevap vermedi ve ben de bir sre sonra ona iecek bir ey
hazrladm. Kapya yavaa vurdum ve bam ieri doru uzat
tm. Lo kta ancak yorgann altndaki eklini seebiliyordum.
Derin bir uykudayd.
Geriye doru bir adm atp arkamdan kapy kapattm ve
sabah ileriye megul olup almaya baladm.
Derlenip toparlanm bir ev annemi gzle grlr bir ekilde
memnun ederdi. Fakat ben tam bir aydr elektrik sprgesi kulla
np her gn temizlik yapmama ramen yine de bu iin cazibesini
anlamamtm. Sanrm bu ileri yapmasam da hayatmda bir
ey deimeyecekti.
Yine de byle bir gnde, Willin yataa hapsolduu ve darda
dnyann durgunlar gibi grnd bir zamanda, benim gibi
mtemilatn bir ucundan dier ucuna almann dinginletirici
bir zevk verdiini anlayabiliyordum. Toz alrken radyoyu odadan
odaya yanmda tadm ve Willi rahatsz etmemek iin sesini
kstm. Belirli aralklarla srf nefes alp almadn grmek iin
kafam kapdan ieri uzatyordum, ama saat bire geldiinde ve
Will hl uyanmadnda biraz kayglanmaya balamtm.
Odun sepetini doldururken birka parmak kalnlna ula
m karn artk durulduunu fark ettim. Wille taze bir iecek

104 *

Jojo Moyes

hazrladm ve ardndan kapsna vurdum, ikinci kez vurduumda

ise bunu olduka grltl bir ekilde yaptm.
Evet? Sesi sanki onu uyandrmm gibi bouk geliyordu.
Benim. Cevap vermeyince, Louisa. Bir mahsuru yoksa
ieri girebilir miyim?
Gel, ben de Yedi Tl Dans* yapyordum.
Oda glgeler iindeydi ve perdeler ekiliydi. Gzlerimin
a uyum salamasna izin verip ieri girdim. Will yatan
kenarndayd ve bir kolu daha nce ieri baktmda grdm
gibi, sanki kendi kendisini desteklemek iin nnde kvrlmt.
Tek bana yatakta dnemediini bazen unutabiliyordum. Sa
bir tarafa yatmt ve yorgan da dzgn bir ekilde etrafna s
ktrlmt. Ilk, ykanmam erkek kokusu oday doldurmutu.
Bu naho bir koku deildi, ama yine de i gnnn bir paras
olarak biraz sinir bozucuydu.
Senin iin ne yapabilirim? eceini ister misin?
Ynm deitirmem lazm.
iecei komodinin zerine koyup yataa doru yrdm.
Ne... ne yapmam istersin?
Dikkatlice yutkundu, sanki ac eker gibiydi. Kaldrp dndr
ve sonra yatan arkasn kaldr, ite... Daha yakma gelmem iin
ban ne doru sallad. Kollarn benimkilerin altna yerletirip
ellerini srtmda birletir ve sonra geri ek. Kalan yataa koy,
bylece belini actmazsn.
Bu durum tuhaf deilmi gibi davranamadm. Etrafnda
dolanrken kokusu burun deliklerime doldu; scak teni tenime
deiyordu... Ancak kulan srsaydm ona bu kadar yakn ola
*

Yeni Ahitde Salomenin vey babas iin yapt dans. (yay. n.)

105 *

Senden nce Ben

bilirdim. Bu dnce beni hafife heyecanlandrd, ama kendimi

kontrol etmek iin mcadele ettim.
Ne oldu?
Yok bir ey. Nefes alp ellerimi birletirdim ve onu smsk
tuttuumu hissedinceye kadar pozisyonumu ayarladm. Sand
mdan daha kalpl ve daha ard. Ardndan e kadar saydktan
sonra onu geriye ektim.
Will omzumda, Aman Tanrm, diye haykrd.
Ne oldu? Neredeyse onu dryordum.
Ellerin buz gibi.
Evet. Eh, yataktan kma zahmetinde bulunsaydm u an
darda kar yadn bilirdin.
Bunu yar akayla sylemitim, ama teninin tirtn altnda
yandn fark ettim; derinlerden gelen youn bir scaklkla
yanyordu. Onu yasta dayarken hafife inledi ve ben de hare
ketlerimi mmkn olduunca yava, nazik bir ekilde yapmaya
altm. Bam ve omuzlarm havaya kaldrarak uzaktan kumanda
cihazn iaret etti ve, Yine de ok kaldrma, diye mrldand,
Biraz sersem gibiyim.
Belli belirsiz itirazn grmezden gelerek baucu lambasn
yaktm; bylece yzn grebilecektim. Will, iyi misin? Bana
cevap vermeden nce iki defa sormak zorunda kaldm.
Hayatmdaki en iyi gn diyemem.
Ar kesici vereyim mi?
Evet, kuvvetli olanlarndan.
Parasetamole ne dersin?
ini ekerek srtn serin yasta doru yaslad.
Geni azl barda verip ilac yutmasn izledim.

106

Jojo Moyes

Will, Teekkr ederim, dedikten sonra kendimi birdenbire

huzursuz hissettim.
Will bana daha nce herhangi bir ey iin bana teekkr
etmemiti.
Gzlerini kapad ve ben bir sre kapnn nnde dikilip onu
izledim. Gs tirtnn altnda ykselip iniyordu ve az hafif
akt. Nefes al derin deildi ve belki de dier gnlere nazaran
biraz daha zor nefes alyordu. Ama ben onu daha nce hi te
kerlekli sandalyesiz grmemitim ve bunun yatmann arlyla
ilgili bir ey olup olmadndan emin deildim.
Sonra, Git, diye homurdand.
ktm.
Bam sadece yaan karn evin etrafnda birikmesini ve pudrams manzarada pencerenin pervazlarn yavaa doldurmasn
izlemek iin kaldrp dergimi okudum. Annem saat 12.30da
babamn arabay yola karamadn syledii bir mesaj gn
derdi ve, Eve gelirken nce bize telefon etmeden yola koyulma,
diye tembihledi. Ne yapmay dndn pek anlamamtm;
babam bir kzak ve bir Saint Bernard cinsi kpekle buraya m
gnderecekti?
Radyoda yerel haberleri dinledim; beklenmedik kar frtnasyla
otoyollar tkanm, trenler durmu, okullar tatil edilmiti. Willin
odasna geri gittim ve ona tekrar baktm. Rengini beenmemi
tim. Solgundu ve her iki yana da boncuk boncuk terlemiti.
Yavaa, Will? dedim.
Kmldamyordu.
Will?

107 *

Senden nce Ben

Paniklemi, yava yava terlemeye balamtm. Adn iki

kere daha kuvvetlice syledim, ama cevap yoktu. Sonra zerine
eildim. Gsnde ve yznde bir hareketlilik gremiyordum.
Sonra nefesine baktm. Nefesini hissediyor olmam lazmd. Nefes
alp veriini anlayabilmek iin yzm yzne yaklatrdm.
Yine bir ey anlayamadmda elimi uzattm ve yzne nazike
dokundum.
rkt ve benimkilerden birka santim uzaktaki gzlerini
krptrarak at.
Geriye zplayarak, zr dilerim, dedim.
Sanki evden ok uzaklarda bir yerdeymiesine gzlerini
odann etrafnda gezdirip krptrd.
Beni tandndan emin olamadm iin, Benim, Lou, dedim.
Biraz fkeli bir ifadesi vard. Biliyorum.
Biraz orba ister misin?
Hayr, teekkr ederim. Gzlerini kapad.
Peki, ya ar kesici?
Elmack kemiinin zerinde donuk bir ter parlts vard. Do
kunduumda yorgan scak ve terliydi ve bu beni kayglandrmt.
Yapmam gereken bir ey var m? Eer Nathan gelemezse
ben yardmc olabilirim.
Hayr, ben iyiyim, diye mrldand ve gzlerini yeniden
kapad.
Her eyi tam yapp yapmadm anlamak iin gidip dosyaya
baktm. la dolabn, lastik eldiven ve gazl bez kutularn atm,
fakat bunlarla ne yapmam gerektii hakknda hibir fikrim ol
madn fark ettim. Willin babasyla konumak iin diyafonu
aldrdm, ama telefonun sesi bo bir evde kayboldu. Zil sesinin
mtemilata ait kapnn tesinde yanklandn duyabiliyordum.

108 *

Jojo Moyes

Arka kap alp kabark, kat kat kyafetler, yn bir atk ve

neredeyse ban tamamen saklayan bir apkayla sarmalanm
Nathan ieri girdiinde tam Bayan Traynora telefon etmek ze
reydim. Nathan souk havann uultusunu ve hafif kar yan
da beraberinde getirmiti.
Botlarndaki kar silkeleyip arkasndaki kapy kapatrken,
Selam, dedi. Evin aniden uyku halinden syrldn hissettim.
Tanrya kr buradasn, dedim. Will iyi deil. Ne redeyse
btn sabah uyudu ve zar zor bir eyler iti. Ne yapacam
bilemedim.
Nathan paltosunu silkeledi. Buraya kadar yrmek zorunda
kaldm. Otobsler almyor.
Ben ona ay yapmaya hazrlanrken Nathan da Wille bak
maya gitti.
Su daha kaynamadan Nathan yeniden belirdi ve, Yanyor,
dedi. Ne kadar zamandr bu durumda?
Sabahtan beri. Ben atei olduunu dndm, ama o sadece
uyumak istediini syledi.
Tanrm! Sabahtan beri mi? Ateini drmek iin kendi
kendine bir ey yapamaz, deil mi? Beni iterek yanmdan geti
ve ila dolabn didik didik aramaya balad. Antibiyotikler.
Kuvvetli olanlar. Bir ila iesini alp iindekini havann iine
boaltt; bir yandan da kzgn bir ekilde eziyordu.
Ben arkasnda rpmyordum. Ona bir parasetamol verdim.
Meyveli eker versen daha iyi olurdu.
Bilmiyordum. Bana kimse bir ey sylemedi. Ben de onu
sarp sarmaladm.
O lanet dosyann iinde hepsi yazyor, bak. Will bizim
terlediimiz gibi terlemez. Aslnda hareket ettiremedii hibir

109 *

Senden nce Ben

yerin terlememesi lazm. Bu birazck souk alsa bile ateinin

kontrolden kaca anlamna gelir. Git vantilatr bul. Will
serinleyinceye kadar vantilatr altracaz. Ve ensesine
koymak iin nemli bir bez lazm. Kar duruncaya kadar doktor
bulma imknmz yok. Lanet olas hemire! Daha sabahtan bunu
anlamalar gerekirdi. Nathan imdiye kadar hi bu kadar
kzgn grmemitim. Hatta artk benimle konumuyordu bile.
Ben de vantilatr almak iin kotum.
Willin ateinin dmesi yaklak krk dakika srd. Kuvvetli
ate drc ilacn etki etmesini beklerken ben Nathanm tali
matlar gerei Willin alnna ve ensesine birer havlu yerletirdim.
Onu soyup ince pamuklu bir bezle gsn rttk ve almas
iin vantilatr ayarladk. Kollarndaki yara izleri ak seik
ortaya kmt. Hepimiz o izleri grmemi gibi yapyorduk.
Will tm bu ilgi ve alakaya Nathann sorularna evet ya da
hayr diye cevap vererek sessizce katlanyordu. Bazen cevaplar
o kadar belirsizdi ki ben ne dediini bilip bilmediinden bile
emin deildim. Willi kta grnce gerekten adamakll hasta
olduunu anladm ve bu durumu kavramay beceremediim iin
kendimi ok kt hissettim. Nathan artk bana rahatsz edici bir
hal almaya baladn syleyinceye kadar zr diledim.
Sonunda, Tamam, dedi. Ne yaptm izlemelisin. Bunu
ilerde tek bana yapmak zorunda kalabilirsin.
Kendimi itiraz edebilecek gibi hissetmedim. Ama Nathan,
Willin pijamasn beline kadar indirip solgun bir eride ben
zeyen plak karnn ortaya karttnda ve karnndaki kk
ince borunun etrafndaki gazl bezi dikkatlice kaldrp nazike
temizledikten sonra gazl bezi deitirince midemin bulanma
masnn ok zor olduunu fark ettim. Nathan bana yataktaki
idrar torbasnn nasl deitirileceini gsterdi ve neden torbann
Willin vcudundan aada kalmasnn art olduunu aklad.

110 *

Jojo Moyes

Scak idrar torbasn odadan karrken nasl bu kadar heyecansz

olduuma ardm. Willin bunlar yaparken beni izlememesine
sevinmitim. Mesele sadece keskin yorumlar yapacak olmas
deildi. Gnlk hayatndaki mahremiyetine ahit olmamn onu
bir bakma utandracan hissediyordum.
Nathan, Ve ite bu kadar, dedi. Sonunda, bir saat sonra, Will
temiz, pamuklu arafn zerine uzanm uyukluyordu ve tam
olarak iyilemese de korkutucu dzeyde hasta grnmyordu.
Brak uyusun. Ama bir iki saat sonra uyandr ve geni azl
bardaktan gerekli iecekleri imesini sala. Saat bete yine ate
drc ilalardan vermelisin, tamam m? Atei son saatte
muhtemelen tekrar kacaktr, ama saat beten nce pek fazla
kmaz.
Her eyi not defterine alelacele yazdm. Herhangi bir eyi
yanl anlamaktan korkuyordum.
imdi, az nce yaptklarmz bu akam tekrar etmen gereke
cek. Tamam m? Nathan bir nuit* gibi kendini sarp sarmalad
ve karn iine doru yol ald. Dosyay okuman yeterli. Ve tabii
panik yapmaman gerekiyor. Bir sorun karsa beni ararsn, ne
yapman gerektiini anlatrm. Gerekten gerekirse de buraya
tekrar gelirim.
Nathan gittikten sonra Willin odasnda kaldm. Oradan
ayrlmaktan korkuyordum. Kede okuma lambas olan eski bir
deri koltuk vard ve ben de Willin nceki hayatna ait olabilecek
kitaplktan aldm bir ksa hikye kitabyla koltua kvrlverdim.
Odada tuhaf bir huzur vard. Perdelerin arasndaki boluk
lardan beyaza brnm sakin ve gzel dnyay grebiliyordum.
erisi scak ve sessizdi; sadece merkezi stmann tkrtlar ve
tslamalar dncelerimi blyordu. Okudum ve arada srada
*

Alaska, Kanada ve Grnland da yaayan bir Eskimo topluluu, (. n.)

111

Senden nce Ben

bam kaldrp Willin sakince uyumasn kontrol ettim. Bunu i

yaparken hayatmda daha nce sadece sessiz bir ekilde oturup 1
hibir ey yapmadm tek bir ann bile olmadn fark ettim.
Bizimki gibi bir evde, hibir zaman susmayan sprge makinesi
ve televizyondan gelen bangr bangr grltyle sessizlie alarak
bymezsiniz. Televizyonun kapal olduu nadir anlarda babam
eski Elvis plaklarn koyar ve sesini sonuna kadar aard. Kafede
de daima bir uultu ve grlt patrt olurdu.
Burada kendi dncelerimi, neredeyse kendi kalp atlarm
duyabiliyordum. Bu durum beni artm olsa da halimden
memnun olduumu fark etmitim.
Saat bete cep telefonuma bir uyar mesaj geldi. Will kml
dad ve ben de ses onu rahatsz etmeden telefonu almak iin
koltuktan sradm.
Tren yok. Akam orada kalman mmkn m?
Nathan gelemiyor. Camilla Traynor.
Hi dnmeden cevab yazdm.
Sorun deil.
Evi arayp onlara akam da Willin yannda kalacam sy
ledim. Annemin sesi rahatlam gibi geliyordu. Akam kalmak
iin para alacam sylediimde daha da mutlu oldu.
Eliyle telefonun zerini kapatp, Duydun mu Bernard?
dedi. imdi de orada uyumas iin para veriyorlar.
Babamn haykrn duyabiliyordum. Tanrya kr. Rya
larndaki meslei buldu.
Patricke akam ite kalmam istediklerini ve onu sonra araya
cam bildiren bir mesaj attm. Birka saniye iinde cevap geldi.
Bu akam karda kros kousuna kyorum.
Norve iin iyi bir altrma! X P.

112 -

Jojo Moyes

Eksilere ulaan soukta atlet ve ortla koma fikrinin nasl

bu kadar heyecan verici olabildiini merak ediyordum.
Will uyumaya devam ediyordu. Kendime yiyecek bir eyler
yapp Will daha sonra ackr diye orbann bir ksmn darda
braktm. Oturma odasna gidecek kadar iyi hissederse diye
soba ateini canl tutuyordum. Bir ksa hikye daha okudum
ve kendime bir kitap almayal ne kadar ok zaman geti diye
dndm. ocukken okumay severdim, ama o zamandan beri
dergilerden baka bir ey okuduumu hatrlamyordum. Aile
mizde asl kitap okuyan kii Treendi. Kitap seerken sanki onun
alann istila ediyormuum gibi hissederdim. O ve Thomasn
niversiteye gitmesi hakknda dndm ve bunun beni mutlu
mu ettiini, zdn m yoksa ikisinin arasnda bir eyler mi
hissettiimi bilemediimi fark ettim.
Nathan saat yedide telefon etti. Akam orada kaldm du
yunca rahatlam gibiydi.
Bay Traynora ulaamadm. Sabit telefonu bile aradm, ama
dorudan telesekretere baland.
Evet. ey... Sanrm gitti.
Gitti mi?
Btn gece evde WillTe yalnz kalacam anlaynca ani ve
igdsel bir panie kaplmtm. Bir eyi tekrar yanl anla
maktan, Willin saln tehlikeye atmaktan korkuyordum. O
halde Bayan Traynoru aramal mym?
Hattn teki ucunda ksa bir sessizlik oldu. Hayr, aramasan
daha iyi olur.
Ama...
Bak Lou, Bayan T. ehirde kalnca Bay Traynor da sk sk
baka bir yere gider.
Nathan n ne sylediini anlamam bir veya iki dakikam almt.

113 *

Senden nce Ben

Hmm.
Senin orada bulunman yeterli, hepsi bu. Willin daha iyi
grndnden eminsen ben de sabah ilk i oraya geleceim.
*

Zaman bazen normal ekilde ilerler, bazen de durup yavalar.

Sanki hayat, yani gerek hayat, bir baka yerde akp gitmektedir.
Ben de bu dncelerle biraz televizyon seyredip yemek yedim ve
mutfa temizledikten sonra sessizce dolanp durdum. Ardndan
da Willin odasna geri dndm.
Kapy kapatnca ban biraz kaldrarak kmldad. Saat ka
Clark? Sesi yastk yznden bouk kyordu.
Sekizi eyrek geiyor.
Bam yasta brakt ve kendine geldi. ecek bir ey alabilir
miyim?
Artk o sert tavrlar ve aksilii kalmamt. Hastal sonunda
onu savunmasz brakm gibiydi. eceini verdim ve baucu
lambasn atm. Yatann kenarna kp tpk ben ocukken
annemin bana yapm olabilecei gibi elimi alnna koydum. Hl
biraz scakt, ama daha nceki gibi deildi.
Serin eller.
Ellerimden daha nce de ikyet etmitin.
Etmi miydim? Sesi gerekten arm gibi kt.
Biraz orba ister misin?
Hayr.
Rahat msn?
Hibir zaman ne kadar rahatsz olduunu bilemedim, ama
en azndan grndnden daha rahatsz olduunu anlyordum.

114 -

Jojo Moyes

Dier yanma dnsem iyi olur. Beni evir yeter. Dorul

mama gerek yok.
Yatan stne ktm ve onu mmkn olduu kadar nazik
lir ekilde yana kaydrdm. Artk vcudundan o kt scaklk
deil sadece uzun zamandr yorgan altnda kald iin sradan
bir lklk yayyordu.
Baka ne yapabilirim?
Eve gitmen gerekmiyor mu?
Sorun deil. Akam kalyorum.
Dardaki son k da oktan snmt ve kar hl yayordu.
Verandann pencereden k alan yeri parlyor, soluk altn rengi
melankolik bir kla slanyordu. Huzurlu bir sessizlik iinde d
en karn hipnotize edici yan izleyerek orada ylece oturduk.
Sonunda, Sana bir ey sorabilir miyim? dedim. arafn
zerindeki ellerini grebiliyordum. Ellerinin bu kadar normal
ve bu kadar kuvvetli grnrken bir ie yaramyor olmas bana
ok garip geliyordu.
Hayr desem de soracak gibisin.
Ne oldu? Bileklerindeki izleri merak edip duruyordum ve
bu, ona dorudan soramadm bir soruydu.
Tek gzn at. Bu hale nasl geldim diye mi soruyorsun?
Bam salladmda gzlerini yeniden kapatt. Motosiklet
kazas. Ama kazay ben yapmadm. Ben kabahatsiz bir yayaydm.
Kayak ya da bungeejumping yzndendir diye dnmtm.
Herkes yle sanyor. Tanrmn kk bir akas. Evimin
nndeki yolda kardan karya geiyordum. Buras deil,
Londradaki evim.
Kitaplndaki kitaplara baktm. Romanlarn, sayfa kenarlar
anm cep kitaplarnn arasnda i kitaplar da bulunuyordu:

115

Senden nce Ben

irketler Hukuku, Devir Alma , adn bilmediim konulara ait

kitap isimleri.
almaya devam etmenin bir yolu yok muydu?
Yoktu. Evimde yaamaya, tatillere gitmeye, eski hayatma
devam edemem... Sanrm eski kz arkadamla da tantn. Se
sindeki atlak acsn gsteriyordu. Akas minnettar olmalym,
nk bir sreliine kesinlikle yaayamayacam dndler.
Burada yaamaktan nefret mi ediyorsun?
Evet.
Peki, yeniden Londrada yaayabilmenin herhangi bir yolu
var m?
Hayr, bu ekilde olmaz.
Ama ilerleme gsterebilirsin. Nathan bu tip durumlarda
tibbi gelimeler olduunu syledi.
Will gzlerini yeniden kapatt.
Bekledim ve sonra bann arkasndaki yastkla gsnn
zerindeki yorgan dzelttim. Baucuna otururken, zr di
lerim, dedim. ok fazla soru sordum. Gitmemi ister misin?
Hayr, biraz kal. Konu benimle. Yutkundu. Gzleri yeni
den ald ve baklarn gzlerime evirdi. Son derece yorgun
grnyordu. Bana gzel bir eyler anlat.
Bir an tereddt ettim ve sonra onun yanndaki yastklara
yaslandm. Orada, alacakaranlkta, ksa bir sreliine aydnlanan
kar tanelerinin gecenin siyahnda kayboluuna bakarak oturduk.
Sonunda, Eskiden bunu babama sylerdim, dedim. Ama
onun ne sylediini sana sylersem benim deli olduumu d
nrsn.
Benden daha m deli?

116

Jojo Moyes

Kbus grdmde, bir eye zldmde ya da bir eyden

korktuumda bana ark sylerdi... Glmeye baladm. Ah!
Sanrm anlatamayacam.
Devam et.
Bana Molahonkey arksn sylerdi.
Neyi?
Molahonkey arks. Herkes bu arky sever sanyordum.
Will, Hayr, Clark, diye mrldand. Ben Molahonkey arks
diye bir ey duymadm.
Derin bir nefes alp gzlerimi kapattm ve arky sylemeye
baladm.
Ke-ke-keke ya-ya-yaasaydm Molahonkey top-topraklarmda
Do-do-doduum top-top-topraklarda
O zam-zam-zaman al-al-alabilirdim es-es-eski ban-banbanjomu
Es-es-eski ban-ban-jom kay-kay-kaybolmazd.
Aman Tanrm.
Bir nefes daha aldm.
Ban-ban-banjomu reh-reh-rehin dkknna g-g-gtrdm
Ne-ne-ne yap-yapabilirler di-di-diye
De-de-dediler tel-tel-tellerin kop-kop-kopmu
-i-ie yar-yar-yaramaz ar-artk.
Ksa bir sessizlik oldu.
Delisin sen. Btn ailen deli.
Ama ie yarad.
Ve sesin gerekten korkun. Umarm babann sesi seninkinden daha iyidir,

117

Senden Once Ben

Sanrm, Beni elendirmeye altn iin Teekkr ederim

Bayan Clark, demek istedin.
Sanrm bu aldm psikoterapik yardm kadar etkili oldu.
Tamam o zaman Clark, bana baka bir ey syle. Ama ark
sylemek dnda bir ey olsun.
Biraz dndm.
Hmm... Tamam... ey, geen gn ayakkablarma bakyor
dun deil mi?
Bakmamak imknszd.
Annem bendeki bu tuhaf ayakkab takntsnn yanda
baladn sylyor. Bana bir ift ak turkuaz rengi parlak, lastik
izme almt ve o zaman iin bu ayakkablar olduka ilginti.
nk dier ocuklarda sadece yeilinden ya da biraz daha
ansllarnda krmzsndan oluyordu. Ve annem eve getirdii
gnden itibaren o izmeleri karmamak iin elimden geleni
yaptm syledi. Onlar yatakta, banyoda, krete btn yaz
giymiim. En sevdiim kyafetim o parlak izmeler ve eekars
klotlu oraplarmd.
Eekars m?
Siyah ve sar izgileri vard
Harikulade.
Bu biraz acmasz oldu.
Ama doru. Kulaa gerekten tiksin geliyor.
Sana yle geliyor olabilir, ama tuhaftr ki Will Traynor,
btn kzlar sadece erkekleri memnun etmek iin giyinmezler.
Sama!
Hayr deil.

118 *

Jojo Moyes

Kadnlar yaptklar her eyde erkekleri dnrler. Herkes

yapt her eyde cinsellii dnr. Kzl Kralieyi okumadn
m sen?
Bahsettiin ey hakknda hibir fikrim yok. Ama seni temin
ederim ki Molahonkey arksn syleyip yatana oturmamn
amac seninle ii piirmeye almak deil. Ve de yamday
ken gerekten, ama gerekten izgili klotlu orap giymekten
holanyordum.
Will yorum yaptka btn gn sren kaygl halimin yava
yava azaldn fark ettim. Artk zavall bir ktrme bakmyor,
sra d bir ekilde alayc bir herifin yannda oturup sohbet
ediyordum.
Haydi devam et, o muhteem parlak lastik izmelere ne oldu?
Annemin onlar pe atmas gerekti, nk ayamda
mantar kt.
ahane.
Ve eekars oraplarm da att.
Neden?
Sebebini hibir zaman renemedim. Ama kalbim krlmt.
Bir daha asla o kadar beendiim bir klotlu orap bulamadm.
Artk retmiyorlar. retseler bile yetikin kadnlara uygun be
denleri yok.
Bak sen, ne tuhaf.
Sen dalga ge. Hi bu kadar ok sevdiin bir ey olmad m?
Artk onu zar zor gryordum, nk oda bir hayli kararmt.
Tepedeki lambay aabilirdim, ama bir ey beni durdurdu. Ve
o an az nce kurduum cmleyi sylememi olmay diledim.
Evet, dedi usulca. Evet, sevdim.
Bir sre daha konutuk ve ardndan Will uyuyakald. Ben
de onun nefes alna bakarken uzun salarn ve yeni kmaya

119*

Senden nce Ben

balayan clz sakallarn seyrediyordum. Biraz uzandm ve

uyanp benim onu seyrettiimi fark ederse acaba ne der diye
merak ettim, ama kmldayamadm. Saatler gerekst bir hal
alp zamann dnda bir ada gibi olmaya balamt. Evde bizden
baka kimse yoktu ve hl onu yalnz brakmaya korkuyordum.
Saat on biri geerken yeniden terlemeye baladn, nefes alp
veriinin sklatm fark ettim ve onu uyandrp ate drc
haplardan verdim. Mrldanarak teekkr etmek dnda hi
konumad. stteki arafla yastk klfn deitirdim ve niha
yet tekrar uyuduunda kendisinden otuz santim kadar uzana
uzandm. Uzun bir zaman sonra ben de uyumuum.
Admn sylendiini duyarak uyandm. Bir snfta, sramn ze
rinde uyuyakalmtm ve retmen karatahtay tklatarak srekli
benim adm tekrar ediyordu. Dikkatimi vermem gerektiini,
retmenin bu pineklemeyi ykc bir eylem olarak greceini
biliyordum, ama bam sradan kaldramyordum.
Louisa.
Hmm.
Louisa.
Sra son derece yumuakt. Gzlerimi atm. Kelimeler
bamn stnde sylenip uulduyor, gl bir vurguyla hece
leniyordu. Louisa.
Yataktaydm. Gzlerimi odaklayabilmek iin krptrdm ve
sonra yukar baknca Camilla Traynorun tepemde dikildiini
anladm. Kaln , yn bir palto giymiti ve antas omzunda aslyd.
Louisa.
Bir hzla kalktm. Will yanmda az hafif ak, dirsekleri
nnde dik alarla bklm bir halde rtlerinin altnda

120 *

Jojo Moyes

uyuyordu. Ik pencereden ieri szlyor, souk ve parlak bir

gn haber veriyordu.
Ah.
Ne yapyorsun?
Kendimi rezil bir ey yaparken yakalanmm gibi hissettim
ve dncelerimi toparlamaya alrken yzm ovuturdum.
Neden buradaydm? Ona ne diyebilirdim?
WilTin yatanda ne yapyorsun?
Usulca, Will... dedim. Will iyi deildi... Ben sadece ona
gz kulak olmam gerektiini...
Ne demek iyi deildi? Koridora gel. Peinden gelmemi bek
leyerek odadan dar frlad. Elbiselerimi dzeltmeye alarak
onu takip ettim. imde makyajmn btn yzme bulam
olduuna dair korkun bir his vard.
Bayan Traynor Willin odasnn kapsn arkamdan kapatt.
Karsnda durdum ve sam dzeltmeye alrken d
ncelerimi toparladm. Willin atei kt. Nathan geldiinde
ateini indirdi, ama atei dk tutma iini pek bilmediimden
ona gaz kulak olmak istedim... Nathan ona gz kulak olmam
gerektiini syledi. Sesim kaim ve ayarsz kyordu. Tutarl
cmleler kurduumdan tam olarak emin deildim.
Neden beni aramadn? Hastalandnda hemen beni araman
gerekr. Veya Bay Traynor.
Sanki bir anda tepemde bir ampul aydnland. Bay Traynor.
Aman Allahm. Hemen saate baktm. Sekize eyrek vard.
Ben aramadm nk... Nathan rahat...
Bak Louisa. Bu gerekten uzay bilimi deil. Eer Will sana
gre anun odasnda uyuman gerektirecek kadar hastaysa bu
beninle irtibat kurman gerektirecek bir eydir.
Evet.

121

Senden nce Ben

Yere doru bakarken gzlerimi krptm.

Neden aramadn anlamyorum. Bay Traynor aramay
denedin mi?
Nathan hibir ey syleme demiti.

Ben...
Tam o anda mtemilatn kaps ald ve Bay Traynor kolunun
altnda katlanm bir gazeteyle orada dikiliverdi. Omuzlarndaki
kar tanelerini silkelerken karsna, Nihayet gelebilmisin, dedi.
Gazete ve biraz st alabilmek iin az nce yolda ne mcadeleler
verdim. Yollar kesinlikle tehlikeli. Buz paralarndan saknmak
iin Hansford Cornera giden uzun yolu kullanmak zorunda
kaldm.
Bayan Traynor ona bakt ve ben bir anlna onun, Bay
Traynorm nceki gn ayn gmlek ve kaza giydiini fark etti
mi diye merak ettim.
Sen Willin gece hasta olduunu biliyor muydun?
Bay Traynor dorudan bana bakt. Gzlerimi ayaklarma
evirdim. Daha nce kendimi bu kadar rahatsz hissedip his
setmediimden emin deildim.
Bana ulamaya m altn Louisa? zr dilerim. Ben hibir
ey duymadm. Sanrm diyafon bozulmak zere. Son zaman
larda birka defa duymadm oldu. Ayrca ben de dn akam
kendimi ok iyi hissetmiyordum. im gemi.
Ayamda hl Willin oraplar vard. Acaba Bayan Traynor
bunun iin de beni yarglar m diye merak ederek oraplara baktm.
Fakat Bayan Traynorm akl baka yerde gibiydi. Eve gel
mem uzun srd. Sanrm... Bu konuyu burada kapatyorum.
Ama yine buna benzer herhangi bir ey olursa beni hemen ara.
Anladn m?
Bay Traynora bakmak istemedim ve, Evet, deyip mutfaa
giderek ortadan kayboldum.

122 *

7
Bahar bir gecede geldi ve k sanki istenmeyen misafirmi gibi
ceketini giyip anszn, hoa kal demeden ekip gitti. Her ey
yeile brnd, yollar nemli gne yla ykand ve hava birden
ho ve gzel kokularla doldu. Havada ieksi, insann iini stan
bir eyler vard ve fonda kular tatl tatl tyordu.
Fakat ben bunlarn hibirini fark etmedim. Bir nceki gece
Patrick in evinde kalmtm. leri dzey antrenrlk eitimi
yznden bu hafta iinde onu neredeyse ilk gryordum, ama
Patrick duta yarm paket banyo tuzu ile krk dakika geirdikten
sonra yle yorgun dmt ki benimle zar zor konuabildi.
Nadiren yaptm ayartma giriimlerinden biriyle srtm oka
maya baladm, fakat o gerekten ok yorgun olduu anlamna
gelen bir eyler mrldand ve sanki beni uzaklatrmak ister gibi
eliyle hafife vurdu. Hl uyanktm ve drt saat sonra mutsuz
bir ekilde tavana bakyordum.
Patrick ve ben kafeden nceki ilk iimde alrken tan
mtk. O zamanlar Hailsburynin tek niseks kuafr olan The
Cutting Edgede raktm. Patrick, patronumuz Samanthann
youn olduu bir gn ieri girip san drt numara tra et
tirmek istedi. Sonrasnda yaptm kesimi o gne kadar, yalnz
kendi hayatnda deil insanlk tarihinde, grd en kt sa
kesimi diye tarif etmiti. ay sonra kendi salarm kurcalamay
seviyor olmamn, bakalarnnkini de kesebileceim anlamna

123

Senden nce Ben

gelmediini anlayp iten ayrldm ve Frankin yannda, kafede

almaya baladm.
kmaya baladmz zaman Patrick sat elemanyd ve en
sevdii eyler listesi srasyla bira, ikolata, spor ve seksten (yap
mak, hakknda konumak deil) oluuyordu. Bizim iin darda
iyi bir gece geirmek bu drt maddeden ibaretti. Patrick iin
yakkl denemezdi; sradan grnmlyd ve poposu benim
kinden yalyd, ama yine de bunu seviyordum. Dayankll
ve ona sarldmda yaad hisler houma gidiyordu. Babas
lmt ve annesine kar koruyucu ve zenli bir yaklam vard.
Walton lar gibi drt kardelerdi ve birbirlerini ok seviyorlard.
lk defa randevulatmzda iimden bir ses usulca, Bu adam
seni hi incitmeyecek, dedi ve yedi yl boyunca Patrick bunun
aksini dneceim hibir ey yapmad.
Ve sonra bir maratoncuya dnt.
Artk Patrickin gbeine sokulamyordum; mobilya gibi
sert, acmasz bir ey olmutu ve artk Patrick tirtn yukar
ekip karnna bir eylerle vurarak ne kadar sklatn gster
meye baylyordu. Srekli ak havada vakit geirmekten yz
szlp solmutu. Kalalar da srf kast. Bunlar kulaa ok seksi
gelebilirdi; tabii seks yapmak isteseydi. Ama artk ayda iki kere
seks yapyorduk ve ben de yalvaracak bir tip deildim.
Sanki forma girdike kendi d grnyle ilgili daha takntl
bir hale gelmi ve benimle daha az ilgilenmeye balamt. Bir iki
kere beni artk arzulayp arzulamadn sorduumda kendinden
olduka emin bir ekilde, Sen harikasn, demiti. Ben dengemi
kaybettim. Neyse, senin kilo vermeni istemiyorum. Kulpteki
kzlar bir araya getirsen adam gibi bir meme elde edemezsin.
Bu karmak denklemi tam olarak nasl kurduunu Patricke
sormak istesem de cmle kulaa gzel geldii iin sorgulamadm.

124

Jojo Moyes

Yapt ile ilgilenmek istedim, gerekten. Triatlon gecelerine

katldm, baka kzlarla sohbet ettim, ama ksa zamanda aykr
olduumu fark ettim. Kimsenin benim gibi bir kz arkada yoktu.
Kulpteki herkes ya bekrd ya da fiziksel olarak kendileri kadar
Hkileyici bir sevgilileri vard. iftler birbirlerini antrenmanlar
is in itekliyor, ksa tayt giydikleri hafta sonu planlar yapyor ve
czdanlarnda birbirlerinin fotoraflarm tayorlard. TriatIonlar el ele bitiriyorlar ya da kendilerini beenmi bir havayla
birlikte aldklar madalyalar kyaslyorlard. Gerekten anlalr
gibi deildi.
Kz kardeim anlattklarmdan sonra, Neden ikyet ettiini
anlamyorum, demiti. Thomas doduundan beri ben sadece
bir kez seks yaptm.
Ne? Kiminle?
Bir demet iek almak iin gelen bir herifle. Sadece hl
yapp yapamadm merak ettim.
Treena azmn ak kaldn grnce, Of, yle bakma.
alma saatleri iinde deildik. Ve iekler cenaze iindi. Eer
iekleri ei iin alm olsayd ona kuzgunklc verip dokunmaya
kalkmazdm.
Seks delisi olduumdan sorun karyor deildim; sonuta
uzun sredir birlikteydik. Sadece iimdeki kk huysuz, ekici
olup olmadm sorgulamaya balamt.
Patrick, kendi tabiriyle yaratc giyinmemi hibir zaman
sorun etmemiti. Ama ya tamamen doruyu sylemiyorsa ne
olacakt? Patrickin btn ii ve sosyal hayat artk bedeninin
denetimi -bedeni evcilletirmek, zayflatmak, inceltmek- et
rafnda geliiyordu. Kk, dar eofmanlar iindeki popolarla
kyaslandnda benimki birden yetersiz kalmaya balam olabilir

125

Senden nce Ben

mydi? Hep ehvetli olduunu dndm kvrmlarm onun

zor beenen gzne hamur gibi sarkk grnyor muydu?
Bayan Traynor ieri girip olduka kararl bir biimde Willle
benim dar kmamz buyurduunda bu dnceler hl ka
famda karmakark bir biimde uulduyordu. Temizlikilere
gelip adamakll bir bahar temizlii yapmalarn syledim ve
siz de onlar buradayken gzel havann keyfini karrsnz diye
dndm.
Will hafife kalarn kaldrnca gz gze geldik. Bu aslnda
bir emir, deil mi anne?
Ben sadece temiz hava almann sana iyi geleceini d
nmtm. Rampa yerinde. Louisa, belki yannzda ay da
gtrmek istersiniz?
Bu tamamen sama bir neri deildi. Bahe harikuladeydi
ve sanki havann bir iki derece snmasyla her ey aniden daha
yeil grnmeye karar vermiti. Nergislerin birden nereden
ortaya ktklar belli deildi ve sararan soanlar aacak iek
leri imdiden haber veriyordu. Kahverengi dallarda patlayan
tomurcuklar ve uzun mrl bitkiler ekingen bir ekilde koyu,
amurumsu toprakta kendilerine yol ayorlard. Kaplar atm
ve dar ktk; Will sandalyesini karo talarla denmi yolda
srd. zerinde minder olan demir bir bank gsterdi. Bir sre
orada oturup yzmz cansz gnee evirerek itlerde didien
sereleri dinledik.
Senin neyin var?
Nasl yani?
Sessizsin.
Sessiz olmam istediini syledin.
Byle bir sessizlik deil. Bu beni rktyor.

126

Jojo Moyes

yiyim, iyiyim. dedim. Eer gerekten bilmek istiyorsan

syleyeyim; erkek arkada meseleleri.
Ha, u koan adam.
Dalga geip gemediini anlamak iin dikkatle baktm.
Ne oldu? Haydi Will Amcana anlat.
Olmaz.
Annem en az bir saat daha evin etrafnda deli gibi kotura ak. Bir eyler konumak zorundasn.
Srtm dikletirip yzm ona evirdim. nsanlara balarnn
hizasnda bakabilmek iin sandalyesini ykselten bir kontrol
butonu vard. Ban dndrd iin ou zaman kullanmazd,
ama o an altrmaya karar vermiti. imdi ben ona bakmak
iin kafam kaldrmak zorundaydm.
Ceketime iyice sarldm ve gzlerimi ksarak ona baktm.
" I )evam et yleyse, ne bilmek istiyorsun?
Ne zamandr birliktesiniz?
Alt yldan biraz fazla.
arm gibi grnyordu. Uzun bir sre.
Evet, yle.
Uzanp zerine bir rt rttm. Gne verebileceinden daha
frt/.lasn vaat ederek bizi yanltyordu. Patricki dndm; sabah
kousuna yetimek iin saat 6.30da abucak kalkmt. Belki ben
dt- onunla birlikte komalydm, bylece biz de o likral kyafetler
giyen iftlerden biri olabilirdik. Belki de frfrl amarlardan
-alp internette seks hakknda ipular baknmalym. Tabii ikisini
de yapmayacam biliyordum.
Ne i yapyor?
Antrenr.

127 *

Senden nce Ben

Bu yzden kouyor yani.

Evet, bu yzden kouyor.
Nasl biri? Eer bu seni skyorsa kelimeyle anlat.
Dndm. Olumlu. Sadk. Ya oranlarna takntl.
Be kelime oldu.
kisini hediyem say o zaman. O nasl biri?
Kim?
Alicia. Ben de onun bana bakt gibi gzlerimi Wille
diktim. Derin bir nefes ald ve yukar bakp byk bir nar
aacn seyretmeye balad. Salar gzne girince teki tarafa
ekmemek iin zor tuttum.
Grkemli. Seksi. D grnyle fazla ilgili. artc bir
ekilde gvensiz.
Neye kar gvensiz olabilir ki? Kendimi tutamadan keli
meler azmdan kt.
Elenmi gibi bakyordu. Tuhaf gelebilir, ama Lissa gibi kzlar
nasl grndkleriyle o kadar ok ilgilenirler ki bir sre sonra
gzellikten baka bir eyleri olmadn dnmeye balarlar.
Aslnda hakszlk ediyorum. Eyalarla da aras iyidir. Kyafet,
ev eyas gibi eyler konusunda zevklidir.
Elmas madeni kadar derin bir czdan olan herkesin birok
konuda zevkli olabileceini sylememek iin kendimi zor tuttum.
Evin iinde birka eyin yerini deitirip tamamen farkl
grnmesini salayabilir. Bunu nasl yaptn hi anlayamadm.
Evi gstererek, lk tandmda mtemilatn iini o yapt, dedi.
Kendimi mkemmel bir ekilde tasarlanm oturma odasn
gzmn nne getirmeye alrken buldum ve ilk grdmde
olduum kadar hayran olmadm fark ettim.
Ne kadar zamandr birlikteydiniz?

128

Jojo Moyes

Sekiz, dokuz ay.

ok da uzun deilmi.
Benim iin uzun.
Nasl tantnz?
Bir akam yemei partisinde. Gerekten de berbat bir parliydi. Ya siz?
Kuafrde. Orada alyordum ve Patrick de mterim oldu.
Hah, demek hafta sonunda taklacak biriydin.
Bo bo bakm olmalym ki kafasn sallayp sakince, Bo
ver, dedi.
Sprgenin ieriden gelen hafif uultusunu duyabiliyorduk.
Temizlik irketinden drt kadn gelmiti ve hepsinin stnde ayn
nlk vard. Kck binada iki saat boyunca ne yaptklarn
merak etmitim.
Aliciay zlyor musun?
Aralarnda konutuklarn duyabiliyordum. Biri pencereyi
amt ve ara sra darya taan kahkahalar duyabiliyordum.
Will uzaklarda bir ey izler gibi grnyordu. Eskiden z
lerdim, dedi. Sonra bana dnd; sesi souktu. Ama dnnce
Rupert ve Aliciann iyi bir ift olacana karar verdim.
Bamla onayladm. Gln bir dn, bir ya da iki tane
ocuk yaparlar. Sayfiyede bir ev alrlar ve Rupert be yl sonra
sekreteriyle yatmaya balar, dedim.
Evet, muhtemelen haklsn.
Yava yava konuya snyordum. Sonra Alicia niye olduunu
anlamadan onunla srekli atmaya balar. Tuhaf partilerde onu
mahcup etmek iin arkadalarna ikyet eder ve Rupert nafaka
derdinden dolay ekip gitmek istemez.

129 *

Senden nce Ben

Will bana bakmak iin dnd.

Alt haftada bir seks yaparlar. Onlara bakmak iin yardm
gerektiinde oyunbozanlk yapan Rupert ocuklarna tapar.
Aliciann salar harika olur, ama hibir zaman iinden geeni
sylemedii iin yz byle daralacak (azm bztrdm) ve
deliler gibi pilates yapmaya balayacaktr. Belki kpek ya da at
alp aniden binicilik eitmeninden holanmaya balar. Rupert
krkna varnca jogging yapmaya balayacak, hatta belki Harley
Davidson motor alacak, Alicia da bunu kmseyecektir. Her
gn ie gidip btn gen alma arkadalarna bakacak, hafta
sonu barda kimlerle ptklerini ve elenmek iin nereye git
tiklerini dinleyecek ve nedense kendini -hibir zaman neden
yle olduundan emin olamayacak- enayi gibi hissedecektir.
Dndm.
Will bana bakyordu.
Birka saniye sonra, zr dilerim, dedim. Bunlar nerden
kt bilmiyorum.
Koan adam iin biraz zlmeye baladm.
Bunun onunla bir ilgisi yok Yllarca kafede almaktan byle
oldum. Her eyi grp dinliyorsun ve insan davranlarndaki
kalplar anlyorsun. Neler olup bittiine aarsn.
O yzden mi hi evlenmedin?
Gzlerimi krptrdm. Sanrm.
Hi byle bir teklif almadm sylemek istememitim.
Birlikte pek bir ey yapmyormuuz gibi gzkebilir. Fakat aslnda
Willle geen gnler onun ruh haline, daha da nemlisi cannn
ne kadar acdna gre deiiklik gsteriyordu. Baz gnler
geldiimde enesinin ald ekilden benimle ya da herhangi

130*

Jojo Moyes

biriyle konumak istemediini anlardm. Byle olunca ev ileriyle

oyalanr, sorarak onu rahatsz etmemek iin ihtiya duyabilecei
eyleri tahmin etmeye alrdm.
Ona ac veren ok fazla ey vard. Kas kaybndan bal arlar
ekiyordu ve Nathann terapilerine ramen ona iyi gelecek pek
./ ey vard. Sindirim problemlerinden dolay midesinde lser
vard, omuzlar aryordu ve enfeksiyondan dolay mesanesi de
mhatszd. Herkes elinden geleni yapsa da akas byk bir
aresizlik iindeydi.
lk zamanlar ok fazla ar kesici itii iin midesinde lser
<,km, nk onlar neredeyse eker gibi yutuyormu.
Uzun sre ayn pozisyonda oturduu iin vcudunda ara sra
yaralar kyordu. Yaralar iyilesin diye bir sre yataa mahkm
yaad, ama yzkoyun yatmaktan da nefret ediyordu. Uzanr
ken radyo dinler, gzleri zar zor bastrabildii fkesiyle parlard.
lU da aryordu, ama bence bu, fke ve hayal krklnn yan
etkileriydi.
Ama en kts el ve ayaklarndaki gemek bilmez, zonk
layan yanma hissinin herhangi bir eye odaklanmasna izin
vermemesiydi. Acsn dindirmek iin bir kaba souk su koyar,
elleriyle ayaklarn slatp etrafn bezle sarardm. enesinde bir
kas titremeye balard ve byle zamanlarda acyla ba etmenin
tek yolu kendi bedeninden uzaklamakm gibi Will sanki bir
den yok olurdu. Willin hayatndaki fiziksel zorluklara artc
biimde almtm. Kullanamad ya da hissedemedii halde
organlarnn ona bu kadar rahatszlk vermesi hakszlkt.
Tm bunlara ramen Will ikyet etmiyordu. Bu sebeple
ac ektiini haftalarca hi fark etmemitim. Artk gzlerinin
etrafndaki kaslmay ve sessizletiinde inzivaya ekildiini
grebiliyordum. Sadece, Souk suyu getirir misin? ya da Sa

131

Senden nce Ben

m rm ar kesici vakti, derdi. Bazen o kadar ok ars olurdu

ki yznn rengi kaar, kirece dnerdi. Bunlar en kt gnlerdi.
Ama dier gnlerde birbirimizi olduka iyi idare ettik. Onunla
konuurken bana eskisi kadar kzmyordu. Bugn de acsz bir
gnnde gibiydi. Bayan Traynor temizlikilerin yirmi dakika
daha alacaklarn syleyince ikimiz iin iecek bir eyler ha
zrladm ve bahede sakin bir gezinti yaptk. Will tal yoldan
devam ediyor ben de saten babetlerimin imenlerin zerinde
lekelenmesini izliyordum.
Willi lgin bir ayakkab seimi, dedi.
Babetlerim zmrt yeiliydi. Hayr kuramlarnn maaza
larndan birinde bulmutum. Patrick de bunlarla beni kadn
gibi giyinmi erkek bir rlanda ccesine benzettiini sylemiti.
Bural bir insan gibi giyinmiyorsun farknda msn? Bir
dahaki sefere nasl bir lgn kombinasyonla ortaya kacaksn
diye merakla bekliyorum.
Peki, bural bir insan nasl giyinmelidir?
Will yoldaki dallardan kurtulmak iin biraz sola kat. Ynl
eyler. Ya da annemin tarzndaysan Jaeger ya da Whistlesdan
giyinirsin. Sen bu egzotik zevki nerede edindin? Baka nerelerde
yaadn?
Baka bir yerde yaamadm.
Nasl yani? Hep burada miydin? Nerelerde altn?
Bir tek burada. Dndm ve kollarm kendimi savunurcasna gsmn zerinde kavuturup ona baktm. Ne olmu?
Bunun nesi garip?
Buras ok kk bir kasaba, ok snrl. Sadece bir atodan
ibaret. Yolda durup atoya baktk; uzakta kubbe biimindeki garip
bir tepenin zerinde ykseliyordu. Sanki bir ocuk tarafndan

132*

Jojo Moyes

flfi gibi kusursuzdu. Bence buras insanlarn her eyden

bk tklarnda geri dnmek isteyebilecekleri bir yer. Ya da baka
bir yere gidebilecek kadar hayal gc olmayanlarn.
Sa ol.
Bunda yanl bir ey yok Ama... ok hareketli bir yer saylmaz,
drg'l mi? Yeni fikirlerle, ilgin insanlarla ya da frsatlarla dolup
tanyor. Burada hediyelik eya dkknnn yemek servislerine
minyatr demiryolunun farkl bir manzara resmi baslrsa bunun
ykc bir ey olacan dnyorlar. Glmeme engel olamadm.
Yerel gazetede geen hafta tam da bu konuda bir makale vard.
Yirmi alt yandasn Clark. Darda olmal, Dnya be
nim! diyebilmelisin; barlarda olay karp tuhaf giysi dolabn
serserilere gstermelisin...
Ben burada mutluyum.
Ama olmamalsn.
nsanlara ne yapmalar gerektiini sylemekten mutlu olu
yorsun, deil mi?
Sadece hakl olduumu bildiim zaman. Bardam dzeltir
inisin? Uzanamyorum da.
Daha kolay iebilsin diye pipetini ona doru kvrdm ve bir
yudum iene kadar bekledim. Hava biraz serindi ve kulaklarnn
ucu pembelemiti.
Yzn ekitti. Tanrm! Bir dnem ay yaparak para kazan
m bir kz iin gerekten ok kt ay yapyorsun.
Sen sadece lezbiyen ayna alksn, dedim. Ttslenmi
yalanc bitki aylar.
Lezbiyen ay m! Neredeyse boulacakt. Bu ay ancak
merdiven cilasndan iyi saylr. Kak neredeyse dik duracak; o
kadar koyu.

133

Senden nce Ben

Demek aym da beenmiyorsun. Karsndaki banka

oturdum. Yaptm her i ya da sylediim her ey iin fikrini
sylyorsun, ama kimse senin hakknda yorum yapamyor, buna
ne dermeli?
Peki, Louisa Clark, sen de fikrini syle bakalm.
Senin hakknda m?
Will teatral bir havayla i ekerek, Baka seeneim var
m? dedi
San kestirebilirsin mesela. Bu halinle serserilere benzi
yorsun.
te imdi annem gibi konutun.
Gerekten berbat gzkyorsun. En azndan tra olabilirsin.
Kantn hep yzndeki kllardan balyor deil mi?
Bana yan yan bakt.
Ama yle! Bu leden sonra sakallarn keseceim.
Ah, hayr.
Evet. Fikrimi sordun ve ben de cevap verdim. Hem senin
bir ey yapman gerekmiyor.
Peki, ya hayr dersem?
Yine de keseceim, nk biraz daha uzarsa arasndan
yemek toplamak zorunda kalrm. Akas yle bir ey olursa
seni iyerinde insanlara yersiz sknt vermekten dava edebilirim.
Gld; bana onu elendirmiim gibi geldi. Kulaa tuhaf
gelebilir, ama Will o kadar az glyordu ki tek bir glle bile
gururdan bam dnyordu.
Dinle Clark, bana bir iyilik yapar msn? diye sordu.
Nedir?
Kulam kar msn? Beni deli ediyor.

134

Jo jo Moyes

Karsam san kesmeme izin verecek misin? Biraz dzel

teceim sadece.
ansm zorlama.
t. Beni sinirlendirme. Makaslarla aram ok iyi deil.

illetleri buldum; bir sredir kullanlmadklarndan banyodaki

dolapta bez ve pamuk paketlerinin arkasna tklm gibiydiler.
Willi banyoya tayp lavaboyu scak suyla doldurduktan sonra
koltuun baln biraz geriye yatrdm ve enesinin altna bir
bez yerletirdim.
Bu da ne byle? Berber mi olacaksn? Bu bez ne iin?
Bilmem, diye itiraf ettim. Filmlerde yle yapyorlar. Biri
doum yaptnda da scak su ve bez kullanyorlar.
Azn gremiyordum, ama gz kenarlar neelendii iin
hafife krmt. Hep yle kalsnlar istedim. Mutlu olmasn,
yzndeki tekinsiz ve tedirgin bakn silinmesini diliyordum.
Gevezelik edip fkralar anlattm ve mrldanmaya baladm.
Zalim grnmeye balamadan nceki an uzatmak iin her eyi
yapyordum.
Kollarm syrdm ve enesinin stndeki sabunu kulak
larna kadar kprtmeye baladm. Sonra jiletin kesici ksm
enesindeyken durdum. Bu doru an m bilemiyorum, ama
daha nce jileti bacaklar dnda hibir yerde kullanmadm
sylemeli miyim?
Will gzlerini kapatp arkasna yasland. Jileti usul usul cil
dine dedirmeye baladm; sessizlii sadece su dolu tasta jileti
durularken kan prtlar bozuyordu. t karmadan alrken
Willin yzn inceledim. Az kenarndaki izgilerin derinlii
yama gre biraz fazlayd. Yanana den salar dzeltirken

135

Senden nce Ben

muhtemelen kazadan kalan diki izlerini fark ettim. Gecelerce

uykusuz kaldn anlatan morumsu glgeleri, dilsiz arlarn
anlatan kalarnn arasndaki krkl grdm. Teninden lk,
ho bir koku ykseliyordu. Bu, tra kreminin ve Will e zg az
bulunan, pahal bir eylerin kokuuydu. Gitgide yz ortaya
kmaya balad ve Alicia gibi birinin ilgisini ekmenin onun
iin ne kadar kolay olduunu grebildim.
Yava ve dikkatlice altm; huzurlu grnmesi beni ce
saretlendiriyordu. nsanlarn Wille sadece tbbi ya da terapi
amal dokunduunu dnnce parmaklarmn teninde hafife
gezinmesine izin verdim. Hareketlerimin Nathan m ve doktorun
mekanik sertliinden uzak olmas iin abalyordum.
Will*i tra etmek garip bir mahremiyete brnmt. Te
kerlekli sandalyesinin benim iin bir engel oluturacan, sakat
lnn herhangi bir duygusal yaknlamaya izin vermeyeceini
dnerek bu ie devam ettiimi fark ettim. Fakat gariptir ki yle
olmamt. Birine bu kadar yaknken, parmaklarnzn altnda
teninin sklatn hissedip onun dar verdii nefesi solurken
ve yz size sadece birka santimetre uzaktayken biraz dengesiz
hissetmemek mmkn deildi. teki kulana getiimde sanki
grnmez bir snr amm gibi tuhaf hissetmeye balamtm.
Belki de Will benim dokunularmdaki incelikli deiiklii
anlayabiliyor, etrafndaki insanlarn ruh haline herkesten daha
kolay ayak uydurabiliyordu. Ama gzlerini atnda onlar
benimkilerin iine bakarken grdm.
Ksa bir sessizlik oldu ve sonra yzme bakarak, Sakn
kalarm da tra ettiini syleme, dedi.
Sadece birini, diye cevapladm. Arkam dnerken yanak
larmdaki rengin silindiini um ut ederek jileti temizledim.
Tamamdr; bu kadar yeterli mi? Nathan birazdan burada olur.

136*

Jojo Moyes

Peki, ya salarm?
Onlar da kesmemi istiyor musun gerekten?
Tabii, onlar da kesebilirsin.
Bana gvenmediini sanyordum.
Omuzlarn olabildiince yukarya doru kaldrd. Ancak bu
kadar hareket ettirebiliyordu. Bu bana karmam iki hafta
engelleyecekse ok byk bir bedel deil.
Bir para tra kpn silerek, Ah harika! Annen bu ie
ok sevinecek, dedim.
Evet, ama bunun hevesimizi krmasna izin vermeyelim.
Salarn oturma odasnda kestik. I yaktm ve bir Ame
rikan macera filmi koyduk. Omuzlarna bir havlu yerletirdim.
Bu ite biraz kreldiimi, ama yine de sann u anki halinden
daha kt gzkemeyeceini syledim.
Teekkrler.
Bylece ie giritim. Bir iki temel kesim eklini hatrlamaya
alarak salarn parmaklarmn arama aldm. Will filmi izlerken
gevemi, hatta keyifli grnyordu. Ara ara bana filmle ilgili
bir eyler sylyor, barol oyuncusunun baka hangi filmlerde
oynadn, filmi ilk nerede izlediini anlatyordu. San rezil
etmemeye odaklandm halde syledikleriyle ilgileniyormuum
gibi davranyordum - Thomas bana oyuncaklarn gsterdiinde
de yle yapardm. Sonunda, en zor ksm bitirdim ve etrafnda
dnp nasl grndne baktm.
Will DVDyi kapatp, Nasl oldu? diye sordu.

Doruldum. Yznn bu kadar ortaya kmasnn houma

gidip gitmediinden emin deilim. Biraz sinir bozucu.
Will, Souu daha ok hissediyorum, dedi ve bu hissi daha
iyi anlayabilmek iin ban soldan saa evirdi.

137

Senden nce Ben

Dur, sana iki tane ayna getireyim. Ancak o ekilde tam

olarak grebilirsin. Ama hareket etme, hl toplamam gereken
yerler var; belki kulaklarndan birini keserim.
Kapnn aldn duyduumda ufak bir ayna aramak iin
yatak odasnda Willin ekmecelerini kartryordum. Hzlca
atlm iki adm duydum. Bayan Traynorn sesi geliyordu; sinirli
ve kayglyd.
Georgina, ltfen.
Oturma odasnn kaps sert bir ekilde ald ve ben de
aynay kaptm gibi odadan ktm. Yine ortalarda yokken
yakalanmaya niyetim yoktu. Bayan Traynor oturma odasnn
giriinde duruyordu. ki eliyle azn kapatmt ve belli ki alk
olmad bir yzlemeye ahit oluyordu.
Gen bir kadn, Sen hayatta tandm en bencil herifsin!
diye bard. Buna inanamyorum Will. Eskiden de bencildin,
ama imdi daha ktsn.
Georgina. Ben yaklarken Bayan Traynorn baklar bana
doru kayd. Dur ltfen.
Arkasndan odaya girdim. Will omzunda havlusuyla duruyor,
sandalyesinin tekerleklerinde ak kahverengi sa tutamlar du
ruyordu. Gen bir kadn Willin yzne bakmaktayd ve kadnn
koyu renk, uzun salar dank bir topuz eklinde toplanmt.
Teni bronzdu ve olduka pahal eskitilmi bir kot pantolonla
set bot giymiti. Alicia gibi yz hatlar ok gzel ve dzgnd;
dileri de di macunu reklamlarndaki kadar beyazd. Dilerini
grebildim, nk yz sinirden morarm bir halde Wille
tslyordu. Buna inanamyorum. Bunu dnm olmana bile
inanamyorum. Ne yaptn...
L tfen . Georgina. Bayan Traynorn sesi sert bir ekilde
ykseldi. Sras deil.

138

Jo jo Moyes

Will kaytsz bir yz ifadesiyle hemen nndeki grnmez

bir noktaya bakyordu.
Sessizce, ey... Will, bana ihtiyacn var m? diye sordum.
Georgina aniden bana dnerek, Siz kimsiniz? diye sordu.
O zaman gzlerinin yala dolduunu grdm.
Georgina, Louisa Clark ile tan. Bana bakan arkadam
ve olaanst derecede yaratc kuafrm. Louisa, sen de kz
kardeimle tan; Georgina. Avustralyadan buraya onca yolu
bana barmak iin tepmi gibi grnyor.
Georgina, Saf ayana yatma, dedi. Annem anlatt, her
eyi anlatt.
Herkes donup kalmt.
Sizi biraz yalnz brakaym m? diye sordum.
Bu iyi bir fikir. Bayan Traynorn kanepenin kollarna
koyduu eline baknca parmak boumlarnn bembeyaz olduu
grlebiliyordu.
Odadan hzla ktm.
Aslnda le tatiline imdi kabilirsin.
Bu durumda benim iin bugn otobs dura gn demekti.
Mutfaktan sandvilerimi aldm ve arka ktan geip yola ko
yuldum.
karken Georgina Traynorm evin iinde ykselen sesini
duydum. Bunun sadece seninle ilgili bir durum olmad hi
aklna geldi mi?
Yaklak yarm saat sonra dndmde her yer sessizdi.
Nathan mutfak lavabosunda bir kupa ykyordu.
Beni grnce dnp, Naslsn? diye sordu.
Gitti mi?

139*

Senden nce Ben

Kim?
Kz kardei.
Kafasn evirip bana bakt. Ha, o mu? Evet, gitti. Ben bu
raya geldiimde arabas patinaj ekiyordu. Bir eit aile kavgas
sanrm.
Bilmem. Ben Willin san kesiyordum ve bu kadn kageldi.
Sonra kavga etmeye baladlar. Baka bir kz arkada sandm.
Nathan omuz silkti.
Nathan m olanlardan haberi olsa bile Willin hayatndaki
nemsiz ayrntlarla ilgilenmeyebileceim fark ettim.
Will yine de olduka sakin. Sakaln gzel kesmisin bu
arada. Yzn o allktan karman ok iyi olmu.
Oturma odasna geri dndm. Will televizyona bakarak
oturuyordu ve film odadan ayrlrken braktmz sahnede
dondurulmutu.
Filmi devam ettirmemi ister misin?
Will beni bir sre duymam gibi grnd. Ba omuzlarnn
arasna kmt; nceki rahat hali bir rtnn arkasna giz
lenmi gibiydi. Tekrar iine kapanm, mdahale edemeyeceim
bir eyin arkasna kilitlenmiti.
Sonra sanki beni orada yeni grm gibi gzlerini krptrp,
Tabii, dedi.

Onlar duyduumda koridordan aa bir sepet amar tayordum.

Mtemilatn kaps hafif aralkt ve Bayan Traynorla kznn sesi
uzun koridor boyunca azalyor, ksk dalgalar halinde geliyordu.
Willin kz kardei imdi sessizce hkryordu. Sesindeki fke
yatm, neredeyse ocuklamt.

140

Jojo Moyes

Yapabilecekleri bir eyler mutlaka vardr. Tbben bir ilerleme

olmutur. Onu Amerikaya gtremez misiniz? Orada her ey
geliiyor.
Baban her gelimeyi yakndan takip ediyor. Ama hayr
canm, somut bir ey yok...
O ok... deimi. Sanki herhangi bir eyin iyi yann gr
memeye yeminli gibi.
En bandan beri yleydi George. Arada eve geldiin d
nemler haricinde onu hi grmediin iin byle dnyorsun
sanrm. O zamanlar bir eylerin dzeleceinden emindi.
Byle zel bir sohbeti dinliyor olmaktan ok rahatsz olmu
tum, ama konumalarnn tuhaf ak beni ekiyordu. Kapya
doru yavaa yaklatm fark ettim. Ayamda orap olduu
iin hi ses kmyordu.
Bak baban ve ben sana hi bahsetmedik; seni zmek iste
memitik. Ama o kendini... Bayan Traynor kelimelerle bou
uyordu. Will kendini... ldrmeye alt.
Ne?
Baban buldu onu. Geen sene Aralk aynda. Korkun...
korkuntu.
Duyduklarm tahminlerimi doruluyor olsa da kanmn
tamamen ekildiini hissettim. Bouk bir lk duydum ve bir
ses fsldayarak, t, dedi. Bir baka uzun sessizlik daha oldu
ve sonra Georgina acdan kalnlaan sesiyle bir daha konutu.
Peki o kz...
Evet, Louisa byle bir ey bir daha yaanmasn diye burada.
Durdum. Koridorun dier ucunda, banyodaki Nathan ve
Willin ksk seslerini duyabiliyordum; birka metre tedeki
konumadan bihaberdiler. Kapya doru bir adm atp yaklatm.

141

Senden nce Ben

Sanrm bileklerindeki yara izlerini grdm andan beri bunu

biliyordum. Talar sonunda yerine oturuyordu; Bayan Traynorm
kaygs, benim Willi uzun sre yalnz brakamamam, Willin be
nim yannda bulunmamdan duyduu rahatszlk ve uzun sredir
ie yarar bir eyler yapmamam... Bana sorsalar bebek bakcl
yaptm sylerdim, ama Will neden burada olduumu biliyor
ve bunun iin benden nefret ediyordu.
Kapatmak iin nazike kapnn koluna uzandm ve Nathan
da bunu biliyor muydu diye merak ettim. Sonra acaba Will
imdilerde daha mutlu mu diye dndm. Biraz bencilce fikir
yrttm hissetsem de Willin kar kt eyin ben deil,
ona gz kulak olmak zere ie alman herkes olduunu anladm.
Kafamdan bu dncelerle yle megul olmutu ki bir sonraki
konumay neredeyse karyordum.
Bunu yapmasna izin veremezsiniz anne. Onu durdurmalsnz.
Bu bizim seimimiz deil canm.
Eer bunun bir paras olmanz istiyorsa tabii ki sizin de
seiminiz. Elim kapnn kolunda ylece kalmt.
Bunu onayladnza inanamyorum. Peki, ya inanlarnza
ne oldu? imdiye kadar yaptklarnz bouna myd? yleyse son
sefer onu ne diye kurtardnz ki?
Bayan Traynor sesini sakin tutmaya alyordu. Bu yle...
Ama onu siz gtrecekmisiniz. Bu ne anlama...
Ben reddetseydim bakasndan isteyecekti, bunu hi d
ndn m?
Ama Dignitas ' ok yanl bir karar. Byle yaamann onun
iin zor olduunu biliyorum, ama bu babama ve sana zarar ve*

Otanazinin yasal olduu drt lkeden biri olan svire deki Dignitas, lmcl hastal
olanlara ve hastal yznden fiziksel ya da zihinsel olarak ac ekenlere intihar etmeleri
iin yardmc olan bir kliniktir, (. n.)

142 *

Jojo Moyes

i cek. Ne hissedeceinizi bir dn. Ayrca insanlarn ne diye

ceini bir dn! Senin i evren, ikinizin itibar... Bunu hi mi
dnmyor? Sormak bile bencilce. Nasl yapabilir? Bunu nasl
yapabilir? Siz bunu nasl yaparsnz? Tekrar alamaya balad.
George...
Bana yle bakma. Ben onu nemsiyorum anne. Emin ol. O
benim kardeim, onu seviyorum. Ama buna tahamml edemem.
I dncesine bile tahamml edemem. O bunu sormakla hata
yapm ve siz de dinlemekle. Eer bu yolda devam ederseniz
zarar verecei ey sadece kendi hayat deil.
Pencereden bir adm uzaklatm. Kulaklarm yle bir nlad
d Bayan Traynorm cevabnn byk bir ksmn duymadm.
Alt ay George. Bana alt ay sre verdi. imdi bir daha bu
konuyu amaman rica ediyorum; zellikle de bakalarnn ya
nnda. Yapmamz gereken... Derin bir nefes ald. Bu srede
fikrini deitirecek bir eyler olmas iin her gn dua etmeliyiz.

8
Camilla

Hibir zaman olumun lmne yardm edeceimi dnmedim.

Bu kelimeleri okumak bile bana tuhaf geliyordu. Gazete
lerde ya da temizlikinin antasndan karp uzatt, ii kzlar
dzenbaz sevgilileriyle kaan annelerle, insan hayrete dren
zayflama krleriyle ve iki kafal bebeklerle dolu korkun der
gilerde grdkleriniz kadar tuhaf.
Bana byle eyler gelecek bir insan deildim. Ya da en
azndan, olmadm dnrdm. Hayatm olduka dzenli,
modern standartlarda ve sradan bir hayatt. Otuz yedi yridr
evliydim ve iki ocuk bytmtm. Kariyerime devam edip
ocuklar okuturken okul aile birliine destek verdim ve ocuklar
artk bana ihtiya duymadklarnda hkim krssne getim.
Hkim olal on bir yl oluyor. Mahkememden geen her eit
insann hayatn izledim. Adliyeye zamannda bavurmay bile
beceremeyen umutsuz, kimsesiz ve evsiz insanlar, mkerrer su
lular, sinirli ve sert ifadeli gen adamlar ve yorgun, borca batm
anneler... Ayn yzleri ve ayn hatalarn yapldn grmek ve
buna ramen sakin, anlayl kalmak olduka zor. Bazen sesim
deki tahammlszl kendim de duyabiliyorum. nsanlarn
sorumluluk alarak yaamay anlamsz bir ekilde reddetmeleri
garip bir ekilde evkimi kryor. Ve bizim kk kasabamz da
atonun gzelliine, tarihi binalara ve cvl cvl patikalarna

. .
144

Jojo Moyes

ramen bundan m uaf deildi. Krallk meydan elma arab

en ergenlerle doluydu ve dam samanla kaplanm kulbeler
gocuklarn ve karlarn dven kocalarn sesleriyle bouluyordu.
Bazen kendimi kaos ve rpertici bir ykm karsnda bo vaazlar
veren Kral Knud gibi hissederdim. Ama iimi seviyordum. Bu ii
setim, nk ahlaki kurallara dayanan dzene inanrm. Kulaa
eski kafal gelebilir, ama bir doru ve yanln olduuna inanrm.
Bu zor gnleri bahem sayesinde atlattm. ocuklar by
dnde bahe benim iin kk bir saplantya dnmt.
Gsterdiiniz hem en hem en her iein Latincesini syle
yebilirdim size. Komik olan okulda hi Latince renmemi
olmamd. yi birer e olabilmemiz iin arlkl olarak alk ve
nak eitimi veren kk bir kz okulunda okumutum, ama
iek adlar insann aklnda kalyordu. Hi unutmamak iin ad
larn duymam yeterdi: Helleborus riger, Eremurus stenophyllus,
A thyrium niponicum. imdi bunlarn adn okulda hibir zaman
beceremediim kadar akc bir ekilde syleyebilirim.
Bahe ilerini ancak belli bir yaa gelince gerekten sevebi
leceinizi sylyorlar ve sanrm bunda bir gereklik pay var.
Bu byk ihtimalle hayatn o byk dngsyle ilgili. Kn
souundan sonra uyann getirdii o amansz iyimserliini
grmekte byleyici bir yan var. Ayrca doann kendini bahenin
her yerinde farkl farkl bir gsterililikle sunmas insana nee
veriyor. Evlilik hayatm umduumdan daha karmak olmaya
balad zaman bu bahe bir snak, mutluluk kayna oldu.
Gerekten byk ac ektiim zamanlar oldu. Yarattnz bu
yeni alan gzelletirmeyi baaramamak ya da bir dizi gzelim
allium ieinin baz smklbcekler tarafndan mahvedildiini
izlemek kadar insan hayal krklna uratan bir ey yok. Yine
de bahenin bakm iin harcanan zaman ve aba iin ikyet
ettiimde, bir leden sonrasn ot yolmak iin harcadm za

145

Senden nce Ben

man eklemlerim bakaldrdnda ya da trnaklarm hi temiz

grnmediinde bile baheye tapyordum. Darda olmann
bana yaatt hissi seviyordum. Bahenin kokusu, parmaklar
mn altnda hissettiim dnya, nesneleri yaarken ve parlarken
grmek houm a gidiyordu; onlarn gelip geici gzellikleri
karsnda bylenmitim. Willin kazasndan sonra baheyle
bir yl ilgilenmedim. Sadece hastanede ve arabayla bir oraya bir
buraya giderken harcanan zaman deil, youn toplantlarm da
ok fazla vakit alyordu. Ailevi sebepler nedeniyle iten alt ay
izin almtm; ama yine de hibir ey iin zaman yoktu.
Aniden bu durumun anlamsz olduunu grerek baheyi
dzenlemesi iin bir bahvan tuttum ve yln byk bir ksm
geliigzel bir ekilde bakmak dnda baheyle hi ilgilenmedim.
Willi tekrar eve getirdiimizde ve mtemilat hazr olduunda
baheyi tekrar gzelletirmek benim iin bir anlam kazand.
Oluma bakabilecei bir eyler vermeliydim. Bir eylerin dei
ebileceini, byyebileceini ya da baarsz olabileceini, ama
hayatn devam ettiini ona sessizce sylemeye ihtiyacm vard.
Hepimizin o byk dngnn bir paras olduunu, yalnzca
Tanrnn bu dzeni anlamaya gcnn yeteceini anlatmak
istiyordum. Bunu ona syleyemezdim tabii ki -Will ve ben hi
bir zaman birbirimizle ok konumadk- ama ben ona bunlar
gstermek istiyordum. Buna sessiz bir umut da diyebilirsiniz.
nmzde resmin tamam ve daha parlak bir gelecek vard.
Steven atei krklyordu. Bir ksm yanm odunlar elindeki
demirle ustalkla kartryor, parlayan kvlcmlar bacadan yukar
yolluyor, sonra ortaya yeni bir odun atyordu. Arkada dikiliyor,
her zaman yapt gibi sessiz bir memnuniyetle odunlarn alev
almasn izliyor, elindeki tozu kadife pantolonuna sryordu.
Ben odaya girince dnd. Ona bir bardak uzattm.

146

Jojo Moyes

"Teekkrler, George aa iniyor mu?

Sanrm hayr.
Ne yapyor?
Televizyon izliyor. Yalnz kalmak istediini syledi.
ner birazdan. Saat farkndan yorgun dmtr.
Umarm Steven. u aralar bizimle ilgili iyi eyler dnd
n sanmyorum.
Sessizce atei izledik. Oda karanlk ve durgundu; pencereler
/.gr ve yamur vurduka ses karyordu.
ok kt bir gece.
Evet.
Kpeimiz derin bir nefes alarak yumuak admlarla odaya
jMi'di ve atein nne yld. Yzkoyun yatarak ikimize de
11ayranlkla bakyordu.
Steven, Salarn kestirmesiyle ilgili ne dnyorsun?
diye sordu.
Bilmiyorum, umarm hayra alamettir.
Bu Louisa biraz tuhaf bir kz deil mi?
Kocamn kendi kendine gldn grdm. Kendimi, Ona
da m , diye kendi kendime sylenirken buldum ve bu dncemi
bastrdm.
Evet, evet, sanrm yle.
Sence doru kii mi?
Cevap vermeden nce ikimden bir yudum aldm. ki parmak
cin, bir dilim limon ve epey tonik. Kim bilir? dedim. Neyin
doru, neyin yanl olduu hakknda en ufak bir fikrim yok.
Onu seviyor. Buna eminim. Geen akam haberleri seyreder
ken iki kere ondan bahsetti. Daha nce byle bir ey olmamt.

147

Senden nce Ben

Evet, doru ama seni umutlandrmak istemem.

Bunu yapmak zorunda msn?
Steven atein bandan ayrld. Beni incelediini grdm;
belki de gzlerimin etrafndaki yeni izgileri fark etti ya da a
zmdaki ince eride yerleen kaygy. Hep boynumda tadm
kk altn haa bakt. Bana yle bakmasndan holanmyor
dum. Sanki baka biriyle kyaslanyormuum gibi dnmekten
alkoyamyordum kendimi.
Ben sadece gereki davranyorum.
Sylediklerinden byle bir eyi uzun zamandr beklediini
anlyorum.
Olumu tanyorum.
Olumuzu.
Evet, olumuzu. Kendimi, daha ok benim olum, diye
dnmeye balarken buldum. nk onu hibir zam an dn
medin. Duygusal bir yaknlk kurm adn. H ep bastrm aya alt
eksikliktin sen.

Steven, Fikrini deitirecektir, dedi. nmzde hl uzun

bir yol var.
Orada ylece durduk. kimden byk bir yudum aldm.
Ateten gelen scaklkla ikideki buz tam bir ztlk oluturuyordu.
mineye yaklap, Srekli dnyorum... dedim. Hl
bir eyleri eksik yaptm hissediyorum.
Kocam hl beni izliyordu. zerimde baklarn hissede
biliyordum, ama gzlerimi onunkilerle buluturamadm. Belki
de o an bana elini uzatmt. Ama sanrm byle eyler iin ok
ayr dmtk.
kimden bir yudum aldm. Steven, Sen sadece elinden
geldii kadarm yapabilirsin canm, dedi.

148

Jojo Moyes

Hunun farkndaym. Ama yetmiyor, yle deil mi?

Tekrar atein bana dnd ve ben kana dek odunlar
flitgele kartrmaya balad.
() byle yapnca benim kacam biliyor gibiydi.
Will ne yapmak istedii eyi bana ilk sylediinde iki kere anlat
mak zorunda kald; eminim ilk anlattnda ne dediini doru
drst duymamtm bile. Anladmda son derece sakin bir
ekilde durdum ve samaladn syleyip odadan ktm. Te
kerlekli sandalyeye bal bir adamn yannda ylece ayrlabilmek
his adi deil. Mtemilatla ev arasnda iki basamak var ve Will,
Nal han m yardm olmadan onlar geemiyor. Ben de kapy
kapatp ana binann koridoruna getim. Olumun azndan
sakince dklen kelimeler hl kulamda nlyordu.
Sanrm yarm saat hi hareket etmedim.
Hibir zaman bovermek istemiyordu; son sz hep o sy
lemeliydi. Onu grmeye gittiimde her defasnda isteini tek
rarlyordu. Artk onun yanna gitmek iin kendimi zorlamaya
balamtm. Byle yaam ak istemiyorum anne. Bu benim setiim
hayat deil. Benim iyilem em iin bir um ut yok, yleyse bu hayat
benim uygun grdm ekilde sonlandrm ak son derece m antkl
l>ir rica. Onu dinlerken toplantlara girip kan, kariyeriyle zengin

ve kibirli bir adama dnm olumun eski halini hayal edebi

li yordum. Her eyden nce Will bakalarnn onu dinlemesine
alknd. Benim bir ekilde onun geleceini ynetmeme, tekrar
anne olmama tahamml edemiyordu.
Beni ikna etmek iin birok defa teebbste bulundu. Willin
kendi umutsuzluu yznden cehenneme gidecek olmas kor
kun bir ey olsa da bunu inancm yznden istemiyor deildim.
nk aclarmz anlayan ve gnahlarmz affeden sevecen bir

149*

Senden nce Ben

tanrya inanmay semitim.Anne olmadan hibir zaman anla

yamayacanz ey u; karnzda elinde otopark fii, ayanda
cilasz ayakkablar ve karmak ak ilikileriyle grdnz, paldr
kldr yryen, trasz gezen ve kt kokan o inat adam aslnda
bir yetikin deil, o yaa gelene kadar brnd her karakterin
tek bir vcutta toplanm hali.Wille baknca aklma kollarmda
tuttuum o sersem bebeklik hali geliyor ve kendimden baka
bir insan yarattma inanamyorum. Bir baktmda yeni yeni
yryen ve elime uzanmaya alan bir bebekti ve bir an sonra
baka ocuklardan dayak yedii iin alayan okul ocuu oldu.
Onun krlgan yanlarn, aklarn, tm hayatn grdm. Yok
etmemi istedii eyler ite bunlard; kk bir ocuk, yetikin
bir adam, ona duyduum sevgi ve gemi.
Ve 22 Ocakta ben hrszlarn, kaskosuz ofrlerin ve alayp
dvnen eski elerin davalarndan syrlmaya alyorken Steven
mtemilata girdi ve olumuzu neredeyse tamamen bilinci ka
panm bir halde buldu. Ba sandalyesinin kolundan sarkmt
ve koyu, yapkan bir kan gl tekerlekli sandalyenin etrafnda
yzyordu. Arka holde alelacele taklm bir doramadan kan
bir, iki santimlik pasl iviyi bileine sokup eti lime lime olana
kadar ileri geri srtmt. Acdan kendini kaybetmi olmasna
ramen bunu yapmaya nasl devam ettiini hayal bile edemiyorum.
Doktorlar onu lmesine on be, yirmi dakika kala bulunduunu
sylediler ve nazik, ancak yetersiz bir aklamayla Willin byle
bir eyi yardm dilemek iin yapmadn belirttiler. Hastanede
Willin hayatta olduunu sylediklerinde baheye kp tm
fkemi kustum. Tanrya, doaya ve ailemizi byle karanlk bir
kuyuya iten kadere lanet ettim. imdi dnp bakyorum da
olduka delirmi olmalym. O souk gecede bahede durup
byk brendi iesini bir metre tedeki Euonym us com pactus
ieklerinin iine atp barmtm. Sesim havay yarm, ato

150*

Jojo Moyes

duvarlarndan sekip uzaklarda yanklanmt. ok hiddetlenmitm; etrafmdaki her ey hareket ederken ve byyp geliirken
benim hayat dolu, karizmatik, gzel olum ne hale gelmiti
byle? Hareketsiz, solgun, kana bulanm ve ac iindeydi. O an
bahenin gzellii gzme iren grnd. Bardm, bardm
ve daha nce bildiimden habersiz olduum szcklerle kfr
edip durdum. Steven gelip elini omzuma koydu ve benim sesimi
kestiimden emin olana kadar ylece kald.
Fakat Steven anlamyordu. Willin bunu tekrar yapacan
hesap edemiyordu. Hayatmzn srekli bir uyanklk halinde,
bir dahakinde Willin kendini nasl bir nefretle cezalandracan
bekleyerek geeceini grmyordu. Dnyay onun gznden
grmeliydik; kullanabilecei zehirler, kesici nesneler, ancak o
kahrolas motosikletlinin balatt ii bitirmek iin retebilecei
yaratc fikirler... Hayatmz bu ihtimalin etrafnda dnmek iin
klmeye mahkmdu.
ki hafta sonra Wille, Evet, dedim.
Tabii ki byle diyecektim.
Baka ne yapabilirdim ki?

9
O gece uyumadm. Kk odamda uzanp tavan izledim ve
dikkatli bir ekilde son iki ay imdi bildiklerim zerinden ye
niden kurguladm. Sanki her ey yer deitirmi, paralanm ve
baka bir yere yerlemiti. Bunu anlamakta glk ekiyordum.
Kendimi kandrlm hissediyordum; ben sadece ne olup bittiini
anlamayan kaln kafal bir bakcydm. WilTi daha iyi hissettirmek
iin yaptm kk eylere, ona sebze yedirmeye almama ya
da salarn kesmeme gizlice gldklerini dndm. Byle bir
durumda bunun ne anlam vard ki? Kulak misafiri olduum
sohbet kafamn iinde tekrar edip duruyordu. Duyduklarm
farkl biimlerde yorumlamay denedim ve sylediklerini yanl
anladma kendimi ikna etmeye altm. Ama Dignitas hayat
nz iin ufak molalar vereceiniz yer deildi. Camilla Traynorn
oluna bunu yapmay dndne inanamyordum. Evet, onun
souk biri olduunu ve Willin etrafndayken beceriksizletiini
dnyordum. Olunu annemin bizi kucaklad gibi smsk ve
nee dolu bir ekilde, biz braksn diye yalvarp syrlana kadar
kucakladn gzmn nne getiremiyordum. Drst olmak
gerekirse, st snfa mensup ailelerin ocuklaryla ilikilerinin
hep byle olduunu dndm. Ama olunun lmnde aktif
olarak ve gnlllkle rol almak biraz fazla deil miydi?
Bir sre sonra Bayan Traynorm tavrlar bana daha da souk
gelmeye balad. Davranlarnn altnda kt niyetli dnceler
var gibiydi. Ona ve Wille kzgndm. Beni bu aldatmacann iine

152*

Jojo Moyes

kattklar iin onlara fkeleniyordum. Ayrca onun iin daha ne

yapabilirim, onu nasl rahat ettirebilirim ya da mutlu edebilirim
diye oturup dndm iin sinirleniyordum. Kzgn olmadm
zamanlarda da zgndm. Bayan Traynorm Geoginay teselli
etmeye alrken sesinin nasl atladn hatrlyor, onun iin
zlyordum. aresiz bir hal iinde olduunu biliyordum.
Fakat ou zaman dehete dyordum, nk rendiim
eyler aklmdan kmyordu. Olunuzun lm iin gn sayarak
nasl vakit geirebilirsiniz ki? O sabah parmaklarmn altnda
hissettiim scak ve canl teniyle bu adam nasl kendini yok etmeyi
seerdi? Alt ay iinde, herkesin onayyla ayn ten nasl olur da
topran altnda rmeye balard? Bunu kimseye anlatama
dm. in en kt yan buydu. Artk TraynorTarm srrna ben
de su orta olmutum. Keyifsiz ve ilgisiz bir tavrla Patricki
arayp kendimi iyi hissetmediimi ve evde oturacam syledim.
C) da bana, Sorun deil, cevabn verdi. Zaten byk ihtimalle
dokuza kadar spor kulbnden kamayacakt. Cumartesi gn
grebilirdik. Patrickin sesi telal geliyordu, sanki baka bir
yerde, efsanevi bir pistte ilerliyordu.
Akam yemei yemedim. Dncelerim karmakark hale
gelip artk kaldramayacam kadar arlanca saat sekiz buuk
gibi aa indim ve aile iinde bana soru sorma ihtimali bulun
mayan tek kii olan dedemin yanma sokularak sessizce televizyon
izledim. En sevdii koltua oturmu donuk gzleriyle dikkatle
ekrana bakyordu. Televizyon mu izliyordu ya da kafas tamamen
baka bir yerde miydi hi emin olamadm.
Annem, Sana bir eyler hazrlamam istemediinden emin
misin canm? diyerek elinde bir fincan ayla belirdi. Tahmin
edeceiniz gibi ailemizde bir fincan ayla zlemeyecek sorun
yoktu.

153

Senden nce Ben

Hayr, a deilim. Saol.

Annemin dedeme bakn grdm. Biraz sonra Traynorlarn
beni ne kadar ar altrdklarna ve byle bir sakata bakmann
zorluklarna dair kendi aralarnda homurdanacaklarn biliyor
dum. i kabul etmem konusunda beni cesaretlendirdikleri iin
kendilerini sulayacaklard.
Hakl olduklarn dnmelerine izin vermeliydim.

Tuhaf bir biimde ertesi gn Willin keyfi yerindeydi; hi olmad

kadar konukan, dik kafal ve kavgac grnyordu. Konuup
durdu; belki de nceki gnlerde konutuklarndan daha fazla
konuuyordu. Sanki benimle az dalana girmek istiyordu, ama
benim oynamak istemediimi grnce hayal krklna urad.
Peki, bu elindeki i ne zaman bitecek?
O turm a odasn dzeltiyordum. Kanepelerin yastklarn
kabartrken kafam kaldrp ona baktm. Efendim?
Sam yarm kald. Viktoryen dnemi yetimleri gibiyim ya
da Hoxtonin* mankafalar. Eserimi daha iyi grebileyim diye
ban evirdi. Tabii bu senin alternatif modellerinden biriyse
bir ey diyemem.
Kesmeye devam etmemi istiyor musun?
Eh, sam kesmek seni mutlu ediyor gibiydi. Ayrca tmar
hane kakn gibi gzkmesem iyi olur.
Sessizce gidip bir havlu ve makas aldm.
Nathan adama benzediim iin grntmden ok mem
nun. Yine de yzm eski haline geldii iin artk her gn tra
olmam art.
*

Londrann dousundaki bir muhit, (yay. n.)

154-

Jojo Moyes

Tabii.
Senin iin sorun olmaz deil mi? Hafta sonlar da kirli
sakalla idare ederim.
Ona cevap veremedim. Gzlerine bakmak bile gcme gi
diyordu. Erkek arkadanzn size sadk olmadn renmek
gibi bir eydi.
Clark?
"Hmm?
Yine korkutucu derecede sessizsin. Azck enesi dk
kza ne oldu?
zr dilerim.
Maraton Adam m zd seni? Yine ne yapt? Koarak ka
mad deil mi?
Hayr. aret ve orta parmamn arasna sandan bir para
alp makasn keskin tarafyla krptm. Elimde kaldlar. Bunu nasl
yapabiliyorlard? Ona ine mi yapacaklard? la m vereceklerdi?
Ya da jilet dolu bir odaya tkp brakyorlar myd?
Yorgun gibisin. eri girdiinde bir ey demedim, ama ger
ekten ok kt grnyorsun.
yle mi?
Uzuvlarn oynatamayan birine kendini ldrmesi iin nasl
yardm ediyorlard? Kendimi bileklerine bakarken buldum. Hep
uzun kollu gmlek giyiyordu. Haftalarca bizden daha fazla d
iin yle giyindiini dnmtm. te baka bir yalan daha.
Clark?
Efendim?
Arkasnda durduuma krettim. Yzm grmesini iste
miyordum.

155

Senden nce Ben

Duraksad. Ensesi, teninin geri kalan ksmndan daha soluktu.

Yumuak, beyaz ve garip bir ekilde zayf grnyordu.
Bak, kz kardeim adna senden zr dilerim. O... ok si
nirlenmiti. Tabii bu ona kaba davranma hakk vermiyor. Bazen
biraz fazla ak szl oluyor. Ka kiiyi bo yere haladnn
farknda deil. Bir an durdu. Sanrm bu yzden Avustralyada
yaamay seviyor.
Yani orada insanlar birbirlerine gerei sylyorlar m
diyorsun?
Ne?
Yok bir ey. Kafan kaldr ltfen.
Her sa teli kesilip krplana ve yerde, ayann altnda topla
nana dek dzenli olarak bann etrafnda dnp san dzelttim.
leden sonra benim iin her ey daha da netleti. Will babasyla
televizyon izlerken yazcdan bir adet A4 kt ve pencere kena
rndaki kavanozdan da bir kalem alarak sylemek istediklerimi
yazdm. Kd katlayp zarfa koydum ve Bayan Traynorm adn
yazarak mutfaa braktm.
Akam giderken WillTe babas konuuyorlard ve Will g
lyordu. Koridorda durdum; antam omzumda dinliyordum.
Neye glyordu byle? Kendi hayatna son vermesine birka
hafta kala ona nee veren ey ne olabilirdi ki?
Ben kyorum, diyerek kap aralndan seslendim ve
yrmeye baladm.
Will, Baksana, C lark... diye lafa girdiinde ben kapy
oktan arkamdan kapamtm.
Ksa otobs yolculuunu aileme ne diyeceimi dnerek
geirdim. Bana son derece uygun ve karlnda iyi para ver

156*

Jojo Moyes

dikleri bir ii braktm iin kzacaklard. lk oku atlattktan

! sonra annem ac ekiyormu gibi yapp beni savunacak, tm
\ bunlarn ok ar olduunu syleyecekti. Babam ise byk ih
timalle neden kz kardeim gibi olmadm soracakt. Hamile
kalp hayatmn geri kalann mahvetmediim ve ailemin maddi
desteine ve bebek bakclna ihtiya duymadm halde bunu
soruyu sk sk sorard. Evde bundan bahsedemezdiniz, nk
anneme gre bu Thomasn bir ltuf olmadn sylemek anla
mna gelirdi. Sk sk ibne deseler ve varlklaryla ailemizde para
kazanabilecek nfusun gidip iyi bir i bulmasna engel olsalar bile
btn bebekler Tanr nn bir ltfuydu. Onlara gerei sylemeyi
dnmyordum. Wille ve ailesine hibir ey borlu deildim,
ama etraflarndaki merakl gzlerin onlarn zerine dikilmesini
istemiyordum.
Otobsten inip tepeden aa yrrken bu dnceler ba
ma t. Sonra sokamzn kesini dndm ve lklar
duydum. Havadaki gerginlii hissedebiliyordum ve her eyi ksa
bir sre iin unutmutum.
Evimizin etrafnda kk bir kalabalk toplanmt. Hzlca
yrmeye baladm; ilk bata birine bir ey olduunu dnp
korktum, ama sonra ailemi verandada grdm. lgiyle etrafa
bakyorlard. Aslnda kalabalk bizim evin etrafnda toplanma
mt. Bu, mahalledekilerin evlilik hayatyla ilgili tipik bir rnek
saylabilecek bir dizi kk savan sonuncusuydu.
Richard Grishamm sadakatsizlii mahallede pek de alacak
bir ey deildi. Fakat n bahelerine bakacak olursak bu sefer
kars bir olay karmt
Benim salak olduumu sanyorsun herhalde. Senin tirtn
giyiyordu! Doum gnnde aldm tirt!
Bebeim... Dympna... dndn gibi deil.

157*

Senden nce Ben

Senin iin o aptal sko yumurtalarndan almaya girmitim!

O da orada senin tirtn giymi cesur ve kstah bir biimde
duruyordu! Ben sko yumurtasn sevm em bile!
Yrym yavalattm, Richardn DVD oynatcy kafasna
yememek iin nasl eildiini izleyen kalabal yararak bizim
kapya doru ilerledim. Sonra bir ift ayakkab frlatld.
Ne zamandr kavga ediyorlar?
nl beline dzgnce balayan annem kollarm ap
saatine bakt. Rahat krk be dakika olmutur. Bernard, sence
de krk be dakika olmu mudur?
Kavgann balangcn nereden saydna gre deiir; ka
dnn elbiseleri dar atmas m yoksa Richardn gelip onlar
bulmas m?
Bence Richardn geliini saymalyz.
Babam dnd. O zaman neredeyse yarm saat. lk on be
dakika camdan epey bir ey atmt.
Dympna onu bu sefer gerekten evden atarsa baban Richardm
matkap setini kapmak iin bir fiyat teklifi yapacakm. Kalabalk
artt ve Dympna Grisham kavgay bitirecek gibi grnmyordu.
Her ey bir yana, artan seyirci says onu cesaretlendirmekteydi.
Dympna bir kvet dolusu dergiyi pencereden atarken, Pis
kitaplarn da al git, diye baryordu.
Tm bunlar kalabaln neesini artrmt.
Bakalm Pazar gn leden sonrann yarsn bunlarla klo
zette geirmene o ne diyecek? Dympna tekrar ieri girdi ve sonra
yine pencerede belirdi. Elindeki amar sepetinin iindekileri
imenlerin stne boaltt. Ve pis i amarlarn. Bakalm her
gn bunlar ykaynca seni her zamanki gibi ateli bulacak m?

158

Jojo Moyes

Richard imlerin zerine den eyalarm bo yere kucaklamaya

alyordu. Pencereye bakp baryordu, ama genel grltden
ve slklardan ne dedii anlalmyordu. Sanki ksa bir sreliine
yenilgiyi kabul etmi gibi kalabal itip arabasnn kapsn at
ve kucak dolusu eyay arka koltua tktrp arabann kapsn
ilerek kapad. Ne tuhaftr ki CD koleksiyonu ve video oyunlar
byk skse yaparken kirli amarlarna kimse yaklamamt.
Gm. Mzik seti yola byk bir grltyle dt. Ric

hard gzlerine inanamayarak yukar bakt. Seni deli kaltak!

Sen o hastalkl, a cceyle garajda yatyorsun da ben deli
kaltak oluyorum, yle mi?
Annem babama dnd ve, Bir fincan ay ister misin Berard? Hava biraz serinledi, dedi.
Babam kafasn yan kapdan evirmeden, Harika olur sev
gilim. Teekkrler, diye cevaplad.
Annem ieri girince arabay fark ettim. Bu ylesine beklen
medik bir eydi ki ilkin onu tanyamadm. Bayan Traynorn
koyu mavi, alak ve hantal Mercedesi orada duruyordu. Bayan
Traynor kaldrmdaki sahneyi izledi ve arabadan kmadan nce
bir an tereddt etti. Evlere baknarak ylece durdu; belki de
numaralar kontrol ediyordu. Ve sonra beni grd.
Verandadan kayarak getim ve babam nereye gittiimi sor
madan yola ktm. Bayan Traynorn kalabaln yannda dur
duu ve etraftaki kaosu, Marie Antoinettein ayaklanan kyllere
bakt gibi izledii tarafa indim.
Aile kavgas, dedim.
Bayan Traynor gzlerini kard; onlara bakyorken yakalan
d iin neredeyse utanm gibiydi. Anladm.

159*

Senden Once Ben

Onlarn standartlarna gre olduka yapc bir kavga. Evlilik

danmanna gidiyorlar.
k yn takm, incileri ve pahal bir ilemden gemi sa ek
liyle Bayan Traynor m bizim mahallede eofman altlar ve parlak
ve ucuz kumatan yaplm zincir maaza rnlerinin renkleri
arasnda ayrt edilmesi ok kolayd. Willin odasnda uyurken gelip
beni bulduu sabahtan daha sert ve kt grnyordu. Aklmn
uzak bir kesine Camilla Traynor zlemeyeceimi not ettim.
Biraz konuabilir miyiz acaba? Grlt patrtnn arasnda
duyulabilmek iin sesini ykseltmiti. Bayan Grisham o srada
Richardn gzel araplarn atyordu. Patlayan her ie zevkten
drt ke olmu ciyaklamalarla ve Bay Grishamm iten gelen
yalvarlaryla karlanyordu. Kalabala ve sonra da arkama
dnp eve baktm. Bayan Traynor oyuncak trenlerle darmada
n olmu n odaya alamazdm, dedem televizyonun karsnda
sessizce horluyordu. Annem dedemin orap kokusunu gidermek
iin etrafa oda spreyi skacak, Thomas da yeni misafirimize ibne
demek iin yle bir urayacakt.
ey... ok uygun bir zaman deil.
Belki arabada konuabiliriz. Bak, sadece be dakikan ala
cam Louisa. Bunu bize borlusun.
Arabaya binerken bir iki komumuz benim olduum tarafa
bakt. Grishamlar bu akamn yldz olduklar iin anslydm
yoksa sohbetlerin konu bal ben olabilirdim. nk bizim
sokakta pahal bir arabaya binerseniz ya bir futbolcuya takl
yorsunuz ya da sivil polis sizi tutuklad demektir.
Pahal kaplar hafif bir klik sesiyle kapand ve aniden sessizlik
kt. Araba deri kokuyordu ve iinde ben ve Bayan Traynor
dnda hibir ey yoktu. eker ktlar, amur, kayp oyuncaklar

160*

Jojo Moyes

ya da ay nce dklen bir kutu stn kokusunu bastrmak iin

aslan parfm kokulu araba aksesuvarlar burada bulunmuyordu.
Ben Will'le iyi anlatnz sanyordum. Sanki tam nnde
biri varm gibi konuuyordu. Ben konumaynca, Parayla ilgili
bir sorun mu? diye sordu.
Hayr.
Daha uzun bir le tatiline mi ihtiyacn var? ok ksa ol
duunun farkndaym. Nathan a daha ge...
Saat ya da parayla ilgisi yok.
O zaman...
Gerekten istemiyorum...
Bak, aniden bir not brakp sorunun ne olduunu sorma
mam bekleyemezsin.
Derin bir nefes aldm. Geen gece kznzla konumalarnza
kulak misafiri oldum. Ve bunun... bunun bir paras olmak
istemiyorum.
Ah.
Sessizce oturduk. Bay Grisham artk hzla vurarak n kap
dan ieri girmeye alyordu ve Bayan Grisham eline ne geerse
pencereden atmakla meguld. Frlatlan eyler -tuvalet kd,
tampon kutular, tuvalet fras, ampuan ieleri- onun banyoda
olduunu gsteriyordu.
Bayan Traynor sakince, Ltfen gitmeyin, dedi. Will sizinle
ok rahat. Daha nce kimseyle olmad kadar... Bunu bir ba
kasyla yakalamamz ok g.
Ama siz... siz onu insanlarn intihar ettii o yere, Dignitasa
gtreceksiniz.
Hayr, bunu yapmamas iin elimden geleni yapacam.
Ne gibi, dua etmek gibi mi?

161

Senden nce Ben

Bana annemin deyimiyle eski moda bir bak att. imdi

den bilmen gereken bir ey var, eer Will kendini insanlardan
uzaklatrmak isterse kimsenin yapabilecei bir ey yok.
Bunlarn hepsini dndm, dedim. Ben orada aslnda
Willin herkesi kandrp alt aydan nce bu ii yapmamas iin
bulunuyorum. Durum bu, deil mi?
Hayr, bu deil.
Bu yzden ie alrken niteliklerime bile bakmadnz.
Ben senin akll, neeli ve farkl biri olduunu dndm.
Hemire gibi grnmyordun. Dierleri gibi davranmyordun...
Onu neelendirebileceini dndm. Ve neelendiriyorsun
da Louisa. Dn o berbat sakalnn kesildiini grmek... Ona
yaklaabilen az sayda insandan birisin.
Yatak takm pencereden uup top halinde yere indi ve
araflar nazike yere arpmadan nce ksa bir sre iin havaya
yayldlar. ki ocuktan biri gidip araf kaldrd ve kk bah
enin etrafnda balarna sararak kouturmaya baladlar.
Esasen intihar bekilii yaptm sylemek doru olmaz
m sizce?
Camilla Traynorn i ekii, bir embesile kibarca bir eyler
anlatmaya zorland zaman kard sesti. Syledii her eyin
karsndaki insana kendini budala gibi hissettirdiinin farknda
olup olmadm merak ettim. Acaba bu huyu kastl olarak m
gelitirmiti? Mesela ben kimseye kendini deersiz hissettirmeyi
becerebilir miyim diye dnmemitim.
Seninle ilk tantmzda durum byleydi. Will bu sre
iinde sznde duracaktr. Bana alt ay iin sz verdi ve ben bu
sre iinde elimden geleni yapacam. Alt ayda bir eyleri de
itirebiliriz Louisa. Onu bu sre iinde baka bir y o l olduuna
ikna etmemiz gerekiyor. Planlad gibi bir hayat olmasa da bu

162*

Jojo Moyes

vahalarn ona keyif alabilecei bir hayatn var olduu fikrini

alayacan umut ediyorum.
Ama btn bunlar yalan. Bana yalan sylediniz; birbirinize
de yalan sylyorsunuz.
Beni duymuyormu gibiydi. Bakmak iin dnp antasndan
bir ek defteri kard. Elinde bir kalem hazr bekliyordu.
Bak, ne istiyorsun? Maan ikiye katlyorum. Ne kadar
istediini syle.
Sizin paranz istemiyorum.
Araba, ek cret, ikramiye...
Hayr.
O zaman... kararn deitirmek iin ne yapabilirim?
zgnm. Ben bunu istemiyorum.
Arabadan inmeye niyetlendim, fakat o eliyle kapy kapad.
Elini kolumun zerine koydu; tuhaf ve tedirgindi. kimiz de
koluna baktk.
Bir szleme imzaladnz Bayan Clark, dedi. Bizim iin
alt ay alacanza dair sz verdiniz. Fakat hesaplarma gre
sadece iki ay altnz. Sizden sadece szlemedeki sorumluluklar
yerine getirmenizi rica ediyorum.
Sesi incelmiti. Aaya, Bayan Traynorn eline baktm ve
titrediini grdm.
Yutkundu. Ltfen.
Ailem verandadan bizi izliyordu. ay fincanlar ellerinde,
havada kalmt. Yan kapdaki tiyatroya bir tek onlar arkalarn
dnmlerdi. Onlar fark ettiimi grnce beceriksizce geri
ekildiler. Grebildiim kadaryla babam zeri lekeli ekose
terliklerini giymiti.

163

Senden nce Ben

Kapnn koluna bastrdm. Bayan Traynor, oturup o gnn

gelmesini bekleyemem... bu ok tuhaf. Bunun bir paras olmak
istemiyorum.
Bir kere daha dn. Yarn Kutsal Cuma.' Eer gerekten
biraz zamana ihtiyacn varsa Wille, ailenle olacan syleyebi
lirim. Bu konuda dnmek iin hafta sonundaki resmi tatili
de kullanabilirsin. Ama ltfen geri dn. Dn ve ona yardm et.
Arkama bakmadan eve yrdm. Oturma odasnda oturdum
ve ailem beni izlerken televizyona baktm. Karlkl bakp beni
izlemiyormu gibi yapyorlard.
Hemen hemen on bir dakika sonra Bayan Traynorn araba
snn altn ve uzaklatn duydum.

Kardeim eve geldikten be dakika sonra yanma geldi. Merdi

venlerden hzla kp kapy krarcasna amt.
Evet, girebilirsin, dedim. Yatama uzanm, bacaklarm
duvara dayayarak tavana bakyordum. Klotlu orap ve bacak
larmn st ksmnda toplanarak ilgi ekiciliini kaybetmi mavi
pullu ortumu giymitim.
Katrina kap aralnda durdu. Doru mu?
Dympna Grishamm sonunda sadakatsiz, kadn avcs ve
kt kocasn sokaa att m?
Laf evirme. ini soruyorum.
Ayak baparmamla duvar kdndaki eklin zerinden
getim. Evet, iten ayrlacama dair mektup braktm. Ve evet,
annem ve babam bu ie pek memnun olmadlar. Evet, evet, evet!
Bana u an soracan her eye evet.
*

sann armha gerildii gnn yldnm, (. n.)

164

Jojo Moyes

Kapy arkasndan kapatp yatamn ucuna oturdu ve kuvvetli

bir ekilde kfr etti. Sana inanmyorum, lanet olsun!
Bacaklarm itince duvardan kayp yatakta yatar hale geldim
ve sonra kalktm. Off.
Yz kararmt. Sana inanmyorum. Annem kahrolmu.
Baban zlmemi gibi yapyor, ama o da mutsuz. Parasz ne
yapacaklar? Babam ii iin kayglanyor zaten, biliyorsun. Bu
kadar iyi bir ii ne diye brakrsn ki!
Bana akl verme Treen.
yi ama biri vermeli. O kadar paray hibir yerde kazana
mayacaksn. Ve zgemiinde ne yazacak hi dndn m?
Ah, sakn bunlar seninle ve senin isteklerinle ilgili deilmi
gibi davranma.
Ne?
Hl gidip baar dolu kariyerinle ilgilenebildiin srece
ne yaptm umurunda deil. Sadece aile ekonomisini topar
lamam ve ocuun bakmn salayabilmem iin bana ihtiya
duyuyorsun. Geri kalann can cehenneme, deil mi? Kt ve
edepsiz eyler sylediimin farkndaydm, ama kendime hkim
olamadm. Ayrca bu kadar karmak bir durumda olmamzn
sebebi kz kardeimin vaziyetiydi. Yllarn fkesi iimden kmaya
balamt. Kk Katrina kendi hedeflerine ulaabilsin diye
hepimiz nefret ettiimiz ilere yapmak zorundayz.
Bu durum benimle ilgili deil.
Deil mi?
Bu senin iyi ie aylardr tutunamam olmanla ilgili.
im hakknda hibir fikrin yok tamam m?
Ortalamaya gre iyi maa veriyorlar. Bilmem gereken tek
ey bu.

165

Senden nce Ben

Hayatta her ey para demek deil.

yle mi? Bunu aa inip annemle babama anlat.
Yllardr bu ev iin tek kuru harcamadn halde bana para
hakknda ders vermeye kalkma.
Thomas yznden fazla harcayamyorum biliyorsun.
Kardeimi kapya doru itmeye baladm. Cann en son
ne zaman yaktm hatrlamyorum, ama o an birine yle bir
yumruk atmak istiyordum ki nmde durmaya devam ederse
neler yapacamdan korkmutum. Defol Treena, tamam m?
Sadece k ve beni yalnz brak.
Kapy kz kardeimin yzne kapadm ve sonunda onun
merdivenlerden aa indiini duyunca annemlere ne diyeceini,
ailemdeki herkesin bunu benim iyi bir eyler yapabilme konusunda
son derece beceriksiz olduumun bir gstergesi olarak ele alaca
n kafama takmamaya altm. Bulma Kurumundaki Syedi
ve hizmetilik erevesi dahilindeki iler arasnda en iyi maal
olan brakma nedenlerimi nasl aklayacam dnmemeye
gayret ediyordum. Tavuk fabrikasn da dnmemeye altm;
nasl olsa plastik nlk ve zerinde hl ismimin bulunduu o
temizlik bal bir yerlerde duruyordur.
Arkama yaslandm ve WilTi dndm. Kzgnln ve zn
tsn aklma getiriyordum. Annesinin dediine gre ben ona
yaklaabilen pek az insandan biriydim. Parlak kar tanelerinin
pencereye vurduu gece Molahonkey arksna glmemek iin
kendini zorlad an hatrladm. Ilk tenini, yumuak salarn,
canl bir bedene ait ellerini, hi olamayacam kadar akll ve
komik hallerini ve hl kendi hayatna son vermekten daha iyi
bir seenek grememesini dndm. Nihayet bam yasta
dt ve alamaya baladm, nk hayatm bir anda gzme
daha nce hi dnmediim kadar karanlk ve karmak grn

166

Jojo Moyes

yordu. Keke en byk kaygmn Frank olduu zamanlara ya da

yeterince Chelsea rei sipari edip etmediimden olamadm
gnlere geri dnebilseydim.
Kap alnd.
Burnumu ektim. Defol git Katrina.
zr dilerim.
Kapya baktm.
Sesi bouk geliyordu; sanki dudaklar anahtar deliine yapm
gibiydi. arabm var. Tanr akna izin ver de ieri gireyim, yoksa
annem duyacak. Kazamn iinde iki tane Tamirci Bob desenli
kupa var. Yukarda iki itiimizi duyarsa ne yapar biliyorsun.
Yataktan kalkp kapy atm.
Yal gzlerime bakt ve arkasndan yavaa kapy kapatp,
Tamam, dedi. ienin mantar tpasn kard ve bana bir bardak
arap koydu. Ne oldu, hakikaten?
Kardeime sert bir bak atp, Sana syleyeceim eyleri
kimseye anlatmayacaksn. Babama bile. zellikle de anneme.
Sonra her eyi anlattm.
Biriyle paylamam gerekiyordu.
Kz kardeimin sevmediim birok yan vard. Bu konu zerine
yazdm listeyi birka yl nce size gsterebilirdim. Kaln telli,
dz salar olduu iin onu sevmiyordum, benimkiler ince
telliydi ve omzumu getiinde krlyorlard. Ona bir ey anlat
mak imknszd, nk o her eyi oktan biliyor olurdu. Btn
okul hayatm boyunca sanki onun zeks benim srekli glgede
kalmam anlamna gelmiyormu gibi retmenlerim ksk sesle
onun ne kadar zeki olduunu sylemilerdi. Yirmi alt yanda, o
gayrimeru olunu byk yatak odasnda bytebilsin diye yar

167*

Senden nce Ben

mstakil bir evdeki kck odada kaldm iin ondan nefret

ediyordum. Fakat yine de ara sra bir kz kardeim olduu iin
ok seviniyordum.
Seviniyordum, nk Katrina anlattklarm duyunca dehete
dp lk atmam, oka girmi gibi bakmam ya da bunu
anneme ve babama anlatmam iin srar etmemiti. Ayrca ekip
gitmekle yanl yaptm syleyip durmad.
kisinden byk bir yudum alp, Kahretsin, diye mrldand.
Evet, aynen yle.
Buras yasal bir kurum. Onu durdurabileceklerini sanm
yorum.
Biliyorum.
Siktir! Byle bir eyi tam olarak hayal bile edemiyorum.
kimiz de ayn anda bardaklarmz yere koyduk. Yanaklarma
ken scakl hissedebiliyordum. Onu terk etme fikrinden
holanmasam da bunun bir paras olamam Treen. Yapamam.
Hmm. Dnyordu. Kardeimin genelde dnceli
bir ifadesi vard ve bu bakalarnn onunla konumadan nce
duraksamalarna neden oluyordu. Babam benim dndm
zaman yzmde sanki tuvalete gitmek istediime dair bir ifa
denin belirdiini sylerdi.
Ne yapacam bilmiyorum.
Bana bakt. Yz birden aydnlanmt. ok kolay.
Kolay m?
Birer iki daha koydu. Ah, biz bunu oktan bitirmiiz bile.
Evet, kolay. Paralan var deil mi?
Paralarn istemiyorum. Bana zam nerdi. Konu bu deil.
Kapa eneni. Senin iin deil, apal. Kendi paralar kendi
lerine. Zaten kazadan sonra sigorta byk ihtimalle eek ykyle

168

Jojo Moyes

para vermitir. Onlardan bir bte iste ve bunu kalan drt ay

iinde Will Traynorn fikrini deitirecek ekilde harca.
Ne?
Fikrini deitir. Zamannn byk bir ksmm evin iinde
harcyor demitin deil mi? Kk hedeflerle bala ve sonra onu
<1iar kmaya ikna etmeyi baarnca onun iin yapabilecein
ler lgnl, ona yaamay sevdirecek her eyi dn. Maceralar,
yurtd seyahatleri, yunuslarla yzmek vesaire... Sana yardm
edebilirim. Ktphanede internetten bir eyler bakarm. ddiaya
girerim ki gerekletirmek isteyecei birok parlak fikir bulabi
liriz. Onu gerekten mutlu edecek eyler vardr.
Ona ylece baktm.
Katrina...
Ah, biliyorum, diyerek srtt ve glmeye balad. Ben
gerek bir dhiyim.

10
Biraz arm grnyorlard. Aslnda armak hafif kalr.
Bayan Traynor afallam, sonra da biraz da bozulmu grnd.
Ve ardndan yz tamamen dmt. Koltukta onun yanma
kvrlm kz ters ters bakyordu. Bu, annemin genellikle beni
uyarmak iin taknd bir yz ifadesiydi. Aslnda umduum
kadar cokulu bir karlk bulamamtm.
Peki, tam olarak ne yapmak istiyorsunuz?
Henz bilmiyorum. Kardeim byle eyleri aratrmakta
iyidir. u anda felli hastalarn neler yapabileceini renmeye
alyor. Ama benim sizden renmek istediim ey sizin buna
ayak uydurabilip uyduramayacanz.
Onlarn salonunda oturuyorduk. Buras benim mlakata
alndm odayd, ama bu sefer tek fark Bayan Traynor ve kznn
uzand kanepeye salyal kpeklerinin de yerlemi olmasyd.
Bay Traynor atein yannda duruyordu. Ben Fransz kyls tarz,
ivit mavisi bir kot ceket; mini elbise ve asker postal giymitim.
Sonradan planm daha iyi yanstacak, daha profesyonel gr
nml bir niforma seebilirdim diye dnyordum.
Camilla Traynor, unu aa kavuturalm, diyerek ne
eildi. Willi bu evden gtrmek mi istiyorsun?
Evet.

170 *

Jojo Moyes

Ve ona bir dizi macera yaatmak istiyorsun. Bunu sanki

Willin zerinde amatr bir laparoskopi ameliyat yapmay
neriyormuum gibi sylemiti.
Evet. Dediim gibi neyin mmkn olduunu henz bilmi
yorum. Ama mesele sadece Willi darya karmak ve ufkunu
geniletmekle ilgili. lk olarak burada yapabileceimiz baz aktiviteler olabilir; sonra daha uzak yerlere de gideriz.
Yurtdma kmaktan m bahsediyorsun?
Yurtd m? gzlerimi krptrdm. Ben onu daha ok bir
bara gtrmeyi dnyordum. Veya bir gsteriye; tabii bunlar
balang iin...
Will hastane ziyaretleri dnda iki yldr bu evden dar
hemen hemen hi kmad.
ey, evet... Ben bunun aksini yapmas iin urap onu ikna
edeceimi dnyorum.
Georgina Traynor, Ve tabii ki sen de btn bu maceralara
onunla beraber gideceksin, deil mi? diye sordu. Bakn, bunlar
sra d eyler deil. Balangta onu sadece evden karmaktan
bahsediyorum. atonun etrafnda bir gezinti ya da bir bara gir
mek. Eer kendimizi Floridada yunuslarla yzerken bulursak bu
tabii ki harika olur. Ama ben hakikaten onu evden karmay ve
baka eyler dnmesini istiyorum. Willi tek bana hastaneye
gtrmeyi dnmek bile beni hl souk souk terletmeye ye
tiyordu, ama bunu onlara sylemedim. Onu yurtdma gtrme
dncesi benim iin maratonda komak gibi bir eydi.
Bay Traynor, Bence harika bir fikir, dedi. Bence Willi dar
karmak muhteem olur. Gece gndz drt duvara bakmann
ona iyi gelmediini siz de biliyorsunuz.

171

Senden nce Ben

Bayan Traynor, Onu dar karmaya altk Steven, dedi.

Sanki biz onu burada rmeye terk etmiiz gibi konuma.
Bunu defalarca denedim.
Bunu biliyorum hayatm, ama ok da baarl olamadk,
deil mi? Eer Louisa burada Willin denemeye hazr olduu
eyleri planlayabiliyorsa buna ancak sevinebiliriz.
Evet, denemeye hazr olduu noktas burada dikkat edil
mesi gereken ey.
Bu sadece bir fikir, dedim. Kendimi birdenbire tedirgin
hissetmitim. Ne dndklerini anlayabiliyordum. Eer yap
mam istemiyorsanz...
... ii brakr msn? Dorudan bana bakmt.
Gzlerimi evirmedim; artk baklar beni korkutmuyordu.
nk artk onun da benden daha iyi olmadn biliyordum.
Bayan Traynor arkasna yaslanp olunu gzlerinin nnde
lme brakan bir kadnd.
Evet, muhtemelen brakrm.
O halde bu bir antaj.
Georgina!
Laf eveleyip gevelememek lazm baba.
Biraz daha dik oturdum. Hayr, antaj deil. Bu neyin par
as olmaya hazrlandmla ilgili. Bir kenarda oturup sessizce
zamann gemesini bekleyerek Willin... Sesim azalarak kayboldu.
Hepimiz elimizdeki ay fincanlarna baktk.
Bay Traynor kararl bir ekilde, Dediim gibi, dedi. Bunun
ok iyi bir fikir olduunu dnyorum. Eer Willi kabul etmeye
ikna edebilirsen ben bunda kesinlikle hibir zarar gremiyorum.
Tatile gitmesi fikrine de bayldm. Sadece... sadece bizden ne
yapmamz istiyorsan onu syle.

172

Jojo Moyes

Benim bir fikrim var. Bayan Traynor elini kznn omzuna

koydu. Belki sen de onlarla tatile gidebilirsin Georgim.
Benim iin sorun deil, dedim. Bu doruydu. nl Willi
tatile karmaya ikna etmekle zihnini ele geirmek hemer hemen
ayn eydi.
Gerogina Traynor oturduu yerde rahatszca hareket etti.
Bunu yapamam. Biliyorsunuz, iki hafta sonra yeni iime ba
lyorum. Baladktan sonra ksa bir sre iin bile Ingiltereye
gelmem mmkn deil.
Avustralyaya geri mi dnyorsun?
O kadar arm gibi yapma. Sadece ksa bir sre iin burada
olduumu sylemitim.
Ben sanmtm ki... Son... son olaylar nda biraz daha
uzun kalmak isteyebilirsin diye dnmtm. Camilla Traynor
kzma, daha nce ne kadar kabalarsa kabalasn Wille bile
bakmad bir ekilde bakmt.
Bu gerekten ok iyi bir i anne. Son iki yldr buas iin
abalyorum. Babasna doru bir bakt. Willin durumu y
znden tm hayatm bir kenara koyamam.
Uzun bir sessizlik oldu.
Bu hi adil deil. Eer tekerlekli sandalyede ben olsaydm
Willden btn planlarn bir kenara koymasn isteyebilir miy
diniz?
Bayan Traynor kzna bakmad. Ben gzlerimi listeme doru
indirdim ve ilk paragraf tekrar tekrar okudum.
Benim de bir hayatm var, biliyorsunuz deil mi? Ba szler
azndan protesto eder gibi kmt.
Bunu baka bir zaman konualm. Bay Traynor elini kznn
omuzuna koydu ve usulca skt.

173

Senden nce Ben

Evet, yle yapalm. Bayan Traynor nndeki ktlar kar

trmaya halad. Pekl, o zaman yle yapmamz neriyorum.
Planlaman hakkndaki her eyi bilmek istiyorum. Dorudan
han a bakyordu. Bir maliyet hesab yapmak istiyorum. Eer
mmknse bana bir takvim ver, bylece sizinle gelmek iin bo
Kamm ayarlamaya alabilirim. Kullanmadm izinlerim var
V e . ..

"(Mmaz.
I

lopiniz Bay Traynora bakmak iin bamz evirdik. K

pein ban seviyordu ve ifadesi yumuak olsa da sesi katyd.

"Ben gitmemen gerektiini dnyorum Camilla. Willin bunu
kendi bana yapmasna izin vermeliyiz.
Will bunu kendi bana yapamaz Stephen. Will nereye gidefw gitsin gz nnde bulundurulmas gereken ok fazla ey
va I urum karmak. Onu tek bana Louisa ile...
Bay Traynor, Hayr hayatm, diye tekrar etti. Nathan yardm
edebilir ve Louisa da gayet iyi bir ekilde stesinden gelebilir.
Ama...
"Willin kendini bir erkek gibi hissetmesi iin ona msaade
etmemize ihtiyac var. Eer annesi ya da kardei her zaman
yinuda bulunursa bu gerekleemez.
() an, ksa bir sre Bayan Traynor adna zldm. Hl o
marur bakn takmyordu, alttan alta kocasnn ne yaptn
tan olarak anlayamad iin biraz kafas karm gibi gzk
tn (ark edebiliyordum. Eli yine kolyesine gitmiti.
Gvende olmasn salayacam, dedim. Ve yapmay planlidmz her eyi nceden bileceksiniz.

174*

Jojo Moyes

enesi o 'kadar gergindi ki elmack kemiinin tam altnda

kk bir kasn seirdii grnebiliyordu. O an benden nefret
rdip etmediini merak ettim.
Son olarak, Ben de sizin gibi Willin yaamasn istiyorum,
dedim.
Bay Traynor, Bunu anlyoruz, dedi. Ye kararlln takdir
t-diyoruz. Saduyunu da... Bu kelimenin Willle veya baka bir
eyle bir ilikisinin olup olmadn merak ettim. Ardndan Bay
' Iraynor ayaa kalkt ve ben de bunu dar kmam iin yaptn
anladm. Georgina ve annesi hibir ey demeden hl kanepede
oturuyorlard. Odadan ktm anda bir sr tartmann yaa
naca hissine kapldm.
Tamam o zaman, dedim. Btn bunlar kafamda halle
dince kda, dkerim. ok zamanm almaz. Zaten pek fazla
zamanmz...
Bay Traynor omzuma hafife vurdu ve, Biliyorum. Ne ne
receksen bize bildir yeter, dedi.

Treena fleyerek trnaklarn kurutuyor, sanki yryormuasna

ayaklar aa yukar istemsizce hareket ediyordu. Maalesef onda
benden daha iyi duran koyu yeil beremi giymiti. ne eildi ve
cebinden kard listeyi gsterip uzatt.
Muhtemelen numarann zerini karalamak veya en azn
dan ie biraz snncaya kadar ertelemek zorunda kalacaksn.
Listeyi kontrol ettim. Engelliler iin basketbol mu? Basket
bol sevip sevmediinden bile emin deilim.
Asl nokta o deil. Lanet olsun, buras ok souk! Bereyi
daha aaya, kulaklarnn zerine ekitirdi. nemli olan bunun

175

Senden nce Ben

ona neler yapabileceini grme ans vermesi. Kendisi kadar kt

durumda olup spor yapan baka insanlarn olduunu grebilecek.
Emin deilim. Bir fincan bile kaldramyor. Bence o insanlar
paraplejik felli olmallar. Kol kullanmadan top frlatlabileceini
kafamda canlandramyorum.
Asl noktay karyorsun. Aslnda bir ey yapm as gerekmi
yor, ama bunlar onun ufkunu geniletmekle alakal deil mi? Biz
bylece dier engellilerin neler yaptklarn grmesini salyoruz.
Eer yle diyorsan...
Kalabalktan hafif bir homurtu ykseldi. Koucular biraz uzakta
belirmilerdi. Parmak ularmda yryor olsaydm onlar -slak,
gri cadde boyunca glkle yol alan ve aa yukar sallanan
beyaz noktalardan oluan kk kalabalk- vadinin aasnda,
muhtemelen kilometre teden seebilirdim. Saatime baktm.
Burada, adna son derece uygun Rzgrl Tepenin yamacnda
neredeyse krk dakikadr dikiliyorduk ve artk ayaklarm hissedemez olmutum.
Yerel haberlere de baktm. Eer arabayla ok uzaklara gitmek
istemezseniz spor merkezinde, iki hafta sonra bir karlama var.
Ma iin bahis bile oynayabilir.
Bahis mi?
Bylece oynamasna gerek kalmadan birazck da olsa oyuna
katlabilir. Bak oradalar ite! Sence buraya varmalar ne kadar
zaman alr?
Biti izgisinin yannda duruyorduk. Bamzn zerinde
lkbahar Triatlonu Fini izgisini ilan eden muamba afi sert
esintide dalgalanyordu.
Bilmiyorum. Yirmi dakika var mdr? Belki de daha fazla.
Eer paylamak istersen acil durumlar iin bir tane Mars iko

176*

Jojo Moyes

lalam var. Elimi cebime gtrdm. Listenin umasn tek elle

durdurmak imknszd. Peki, baka neler buldun?
Daha uzaa gitmek istediini sylemitin, deil mi? Par
maklarm gsterdi. Kendine byk paray aldn.
O zaman bunu sen al. Sanrm ailesi benim beleilik yap m dnyor.
Ne? Onu birka gn dar karmak istiyorsun diye mi?
Ah Tanrm! Birilerinin aba gstermesine minnettar olmalar
gerekir. Kendileri hibir ey yapmyor.
Treena Marsn dier parasn ald. Her neyse. Be numara
bence uygun. Katlabilecei bir bilgisayar kursu var. Kafalarna
zerinde ubuk olan bir ey takyorlar ve klavyeye dokunmak
iin balarn oynatyorlar. nternette kuadripleji fellileri iin
bir sr grup var. Bu ekilde bir sr yeni arkada edinebilir.
Bu aslnda evden srekli kmasna gerek kalmayaca anlamna
geliyor. Hatta sylei odalarnda bir iftle konutum. Tatl insan
lara benziyorlard. Olduka norm allerdi . Perian haldeki kou
cularn yaknlamasn izlerken sessizce yarm ikolatalarmz
yedik. Patricki gremedim. Onu hibir zaman gremiyordum.
Kalabalkta birden grnmez hale gelen bir yz vard.
Treena, kt parasn gsterdi.
Her neyse, kltrel blme geelim. Burada zellikle engel
lilere zel bir konser var. Onun kltrl olduunu sylemitin
deil mi? te, orada ylece oturup mzikle yolculua kabilir.
Bu kendinden gemek demek, deil mi? yerindeki bykl
Derek bana bundan bahsetmiti. Engelliler biraz bard iin
hafif grltl olabileceini sylemiti, ama eminim Will yine
de k e y if alacaktr.
Burnumu bktm. Bilmiyorum Treen...

177

Senden nce Ben

Kltr dediim iin rktn. Ama sadece onunla birlikte

oturman gerekecek. Ve de cips paketiyle boumaman lazm.
Aslnda keke biraz arsz bir eyden holansaydm... Bana ba
karak pis pis gld. Bir tane de striptiz kulb var. Bunun iin
onu Londraya gtrebilirdin.
verenimi striptiz izlemeye mi gtreyim?
Eh, onun iin baka her eyi yaptn syledin. Temizleme,
yemek yedirme... Will sertleirken onun yannda oturmaman
iin bir neden gremiyorum.
Treena!
Eh, bence bunu zlyor olmal. Hatta ona kucak dans bile
yapabilirsin.
Kalabaln iinde, etrafmzdaki birok insan balarn e
virdiler. Kz kardeim glyordu. Sanki bir elence biimiymi
gibi seks hakknda rahata konuabiliyordu... Onun iin byle
eyler nemli deildi. Ve sonra, srada daha byk seyahatler
var. Ne hayal ettiini bilmiyorum, ama Loireda arap tadabilir
siniz... Balang iin ok uzak bir yer deil.
Kuadripleji hastalar sarho olabilir mi?
Bilmem, bunu ona sor.
Kalarm atarak listeye baktm. Yani... Gidip Traynorlara
intihar eilimli ktrm oullarn sarho edeceimi, paralarn
striptizcilere ve kucak danslarna harcayacam ve ardndan
da Engelliler Olimpiyatlarna sandalyesini iterek gtreceimi
syleyeyim...
Treena listeyi elimden kapt. Eh, sen daha ok ilham veren
bir eyler bulduysan gster.

Ben sadece sandm ki... Bilmiyorum. Burnumu ovutur

dum. Drst olmak gerekirse kendimi biraz cesareti krlm

178 *

Jojo Moyes

hissediyorum, nk onu baheye kmaya bile ikna etmekte

zorlanyorum.
Eh, bu da bir eydir, deil mi? Hey, bak. te geliyorlar.
Glmsesek iyi olur.
te kaka kalabaln n tarafna doru ilerledik ve tezahrata
baladk. Soukta dudaklarmz zar zor oynatrken gereken
motive edici sesleri karmak olduka zordu.
O srada yorgun bedenler denizi iinde ba eik, yz terden
parldayan, boynundaki her kas grubu gerilmi ve sanki bir tr
ikenceye dayanyormuasna yz strap dolu Patricki grdm.
Ayn yz, sanki ancak dibe vurduunda ykselebildiini gsterir
gibi, biti izgisini geer gemez tamamen aydnlanacakt. Fakat
<>beni grmedi.
Zayf bir sesle, Haydi Patrick, diye bardm.
Ve Patrick yldrm gibi biti izgisine doru gitti.

Treena, hazrlad Yaplacaklar listesine gerekli isteklilii

gstermediim iin iki gn benimle konumad. Ailem bu du~
umu fark etmemiti; sadece iimi brakmama karar aldm
duymaktan ok memnunlard. Ynetim hafta sonu iin babam
mobilya fabrikasnda yaplacak bir dizi toplantya armt ve
babam kendisinin de iten kartlacaklar arasnda olacana
inanyordu. Krk yan stndeki hi kimse henz skartaya
karlmaktan kurtulamamt.
Annem o kadar ok, Evle ilgilendiin iin minnettarz bir
tanem, demiti ki artk rahatsz olmaya balamtm.
Elenceli bir hafta olmutu. Treena okulu iin eyalarn
toplamaya balad ve benim de her gn nceden toplad
bavullar kartrp yannda benim eyalarmdan hangilerini

179*

Senden nce Ben

gtrmeyi planladna bakmak iin st kata gizlice kmam

gerekti. Elbiselerimin ou gvendeydi ve imdiye kadar bir
sa kurutucusunu, sahte Prada gne gzlklerimi ve zerinde
limonlar olan en sevdiim makyaj antam kurtarmtm. Eer
bunlardan birini gtrmesi iin kar karsam omuz silker ve
sanki asl konu gerekten huymuasna, Eh, sen bunlar hi
kullanmyorsun ki, derdi.
te Treena hep byleydi. Kendinde her hakk gryordu.
Thomas dnyaya geldikten sonra bile ailenin gzbebei olma
hissini -kk derinlerde olan, btn dnyann kendi etrafnda
dnd dncesini- asla kaybetmedi. Biz ufakken bana ait
bir eyi isteyip yaygaray kopardnda annem srf evde biraz
huzur olsun diye, Brak onun olsun, deyip bana yalvarrd.
zerinden neredeyse yirmi yl geti ve hl pek bir ey dei
medi. Treena dar kabilsin diye Thomasa bakclk yapma
mz, endielenmesin diye onu beslememiz, doum gnlerinde
ve Noelde daha gzel hediyeler almamz gerekiyordu, nk
Thomas onun her eyden yoksun kalmas, anlamna geliyordu.
Fakat benim lanet olasca limonlu makyaj antam olmadan da
gidebilirdi. Kapma Benim eyalarm bana aittir. UZAK DUR
yazan bir not yaptrdm. Treena notu yerinden skp anneme
benim imdiye kadar karlat en byk ocuk olduumu ve
Thomasn kk parmayla bile benden daha fazla olgunluk
gstereceini syledi.
Ama aklma bir eyler gelmiti. Bir gece Treena akam ders
leri iin dar ktktan sonra annem, babamn gmleklerini
tlemek iin ayrrken mutfakta oturdum.
Anne...
Efendim bir tanem.
Sence Treena gittikten sonra onun odasma tanabilir miyim?

180*

Jojo Moyes

Annem yarm katlanm bir gmlek gsne yasl dururken

duraklad. Bilmem. Gerekten bunu hi dnmedim.
Yani, eer o ve Thomas burada olmayacaklarsa benim daha
byk bir yatak odasnda kalmama msaade edilmesi uygun olur.
Odann onlar yokken ylece bo kalmas bana tuhaf geliyor.
Annem ban sallad ve gmlei dikkatlice amar sepetine
yerletirdi. Sanrm haklsn.
Ve haklara gelirsek... Ben daha byk olduum iin o oda
zaten benim olmalyd. Sadece Thomas olduu iin her eyi o ald.
Annem lafmn nereye vardn anlayabiliyordu. Doru.
Teenayla konuurum
Sanrm bu konuyu nce kz kardeime asam daha iyi bir i
yapm olurdum. Treena saat sonra kzgn bir ifadeyle, alevler
saarak oturma odasna girdi.
Bakyorum arkamdan hemen iler evirmeye balamsn.
Bykbabam koltuundan srayarak uyand; eli refleks
olarak gsn tutuyordu.
Gzlerimi televizyondan ayrdm. Neden bahsediyorsun sen?
Peki, hafta sonlar ben ve Thomas nereye gideceiz? Kk
odaya ikimiz beraber samayz. ki yatak iin yeterli yer yok
orada.
Aynen yle. Ve ben be yl oraya tkldm.
lk defa az da olsa haksz olduumu bilmek sesimin bekle
diimden daha huysuz bir ekilde kmasna neden olmutu.
Odam alamazsn. Bu adil deil.
inde olmayacaksn bile!
Ama o odaya ihtiyacm var! Ben ve Thomasn o kk
odaya smasna imkn yok. Baba, sylene una!

181

Senden nce Ben

Babam enesini gsne gmd ve kollarn gsnde kavu

turdu. Kavga etmemizden nefret ederdi ve meselenin zmn
her zaman anneme brakrd. Sesinizi biraz alaltn kzlar.
Bykbabam, sanki biz onun iin tamamen anlalmaz in
sanlarmz gibi ban sallad. Bugnlerde ban pek ok eye
sallyordu.
Sana inanmyorum. Gitmeme bu kadar yardmc olmana
amamal.
Ne? i brakmamam iin yalvarman, bylece sana ekonomik
olarak yardm edebilmem de kt niyetli planmn bir paras,
yle mi?
Ne kadar ikiyzlsn.

Katrina sakin ol. Annem kapda belirdi; lastik eldivenlerinden

akan kpkl sular oturma odasnn halsna damlyordu. Bunu
sakince konuabiliriz. Bykbabanzn tansiyonun karmanz
istemiyorum.
Tpk kkken istediini elde edemedii zamanlarda ol
duu gibi Katrinann yz kzarm, leke leke olmutu. Benim
gerekten gitmemi istiyor; durum bundan ibaret. Gitmemi
bekleyemiyor bile, nk benim hayatmda gerekten bir eyler
yapyor olmam kskanyor. O yzden benim eve tekrar gelmemi
zorlatrmak istiyor.
Hafta sonlar eve geleceinin garantisi bile yok, diye barp
laf soktum. Bir yatak odasna ihtiyacm var, ykle deil. Srf
gidip hamile kalacak kadar salak olduun iin bunca zamandr
en iyi odaya sahip oldun.
Annem, Louisa! dedi.
Evet, tabii. Dzgn bir i bulamayacak kadar kaln kafal
olmasaydn kendi evin olurdu. Yan da geldi artk. Yoksa ne

182-

Jojo Moyes

oldu? Patrickin sana hibir zaman evlenme teklif etmeyeceini

nihayet anladn m?
Yeter! Babamn grlemesi sessizlii salad. Sizi dinleyemem!
Treena mutfaa git. Lou, sen de otur ve sesini kes. Birbirinize
mart kedileri gibi barmalarnz dinleyemeyeceim. Hayatmda
yrlerince gerginlik var.
Treena, annem onu kapnn dna iteklerken, Eer hl o
aptal listene yardm edeceimi dnyorsan avucunu yalarsn,
diyerek bana tslad.
Gzel. Ben de zaten senin yardmn istemiyordum asalak .
dedim ve ardndan babam kafama R adio Times dergisinin bir
saysn frlattnda bam abucak edim.
*

<Aimartesi sabah ktphaneye gittim. Muhtemelen okul bittiinden

beri buraya uramamtm - 7. snfta kaybettiim Judy Blume
kitabn hatrlarlar ve terli, resmi bir el ben Victoria dnemine ait
stunlu kapdan getiim anda uzanr ve 3.853 sterlin tutarnda
ceza talep ederler diye korkuyordum.
Ktphane hatrladm gibi deildi. Kitaplarn yarsnn
yerini CDler ve DVDler almt ve byk kitap raflar sesli
kitaplarla ve hatta sehpalar da tebrik kartlaryla doluydu. Ayrca
sessiz de deildi. Bir anne ve ocuk grubunun tam havasnda
olduu ocuk kitaplar kesinden ark ve el rpma sesleri
geliyordu. nsanlar dergi okuyor, sessizce sohbet ediyorlard.
Iskiden yal insanlarn kafalarn cretsiz gazetelerin zerine
koyup uyuyakaldklar blm kaybolmu, onun yerini ortasnda
bilgisayarlarn dizildii geni, oval bir masa almt. Kimsenin
bakmadm umarak bir tanesinin bana temkinli bir ekilde

183

Senden nce Ben

oturdum. Bilgisayarlar tpk kitaplar gibi kz kardeimin alanyd.

Fakat ansma, oradakiler benim gibi insanlarn hissettii kat
ksz korkuyu nceden grme benziyorlard. Bir ktphane
memuresi masama urayp bana bir kart ve zerinde kullanma
talimatlar bulunan, zeri kaplanm bir kt uzatt. Bamda
dikilmedi ve sadece daha fazla yardma ihtiyacm olursa masa
snda olacan mrldand. Bylece geriye sadece ben, rk ve
tanabilir sandalye ve bo ekran kalmt.
Yllardr herhangi bir ekilde iliki kurduum tek bilgisayar
Patrickinkiydi. O da bilgisayar sadece zinde kalma programlar
indirm ek iin veya Amazondan sporla ilgili kitaplar sipari
etmek iin kullanyordu. Eer bilgisayarda yapt baka eyler
varsa da. bu konuda bir ey bilmek istemiyorum. Ktphane
memuresinin verdii talimatlar her aamay iki kere kontrol
ederek takip ettim ve artc biimde ie yarad. Sadece ie
yaramakla kalmamt; ayrca kolayd.
Drt saat sonra listemin balang ksmn hazrlamtm.
Ayrca kimse bana Judy Blume dan bahsetmiyordu ve muhte
melen bu durum kz kardeimin ktphane kartn kullanmamdan
kaynaklanyordu.
Eve dnerken aceleyle krtasiyeye girdim ve bir takvim satn
aldm. Bu her ay iin bir sayfa vard. Arka sayfay evirip Justin
Timberlakein yeni bir fotorafn veya da midillilerini gsteren
takvimlerden deildi. Bu, herhangi bir ofiste bulabileceiniz,
zerine tkenmez kalemle alanlarn izin gnlerinin iaretlen
dii bir duvar takvimiydi. Takvimi, hayatta en sevdii ey idari
ilere gmlmek olan biri gibi, byk bir kararllkla almtm.
Evdeki kk odamda takvimi ap kapmn arkasna dik
katlice ineledim ve Traynorlarda ie baladm gn, yani
ubatm ban iaretledim. Ardndan ileri doru sayarak 12

184*

Jojo Moyes

Austos gnn iaretledim ki bu da gnmzden neredeyse

drt ay sonrasn gsteriyordu. Neyin habercisi olduunu gs
termesi iin bu gn siyah bir halkayla iaretledim ve bir adm
H<t giderek takvime bir sre gzm dikerek baktm. Bakarken
neyin sorumluluunu stlendiimi anlamaya balamtm.
O kk beyaz dikdrtgenleri mutluluk, memnuniyet, do
yum ya da sevin retebilecek, hayata dair eylerle doldurmak
zorundaydm. Hepsi, gsz kollar ve bacaklaryla bunlar
bu daha kendi bana gerekletiremeyecek bir erkek iin to
parlayabileceim btn iyi deneyimlerle dolu olmalyd. Drt
aydan daha ksa olan bu sre zarfnda gezilere, ziyaretlere, le
yemeklerine ve konserlere gitmeliydik. Bunlar gerekletirmek
iin kolay yollar bulmal ve bu yollarn baarsz olmamasn
salamak iin yeterince aratrma yapmalydm.
Ve tabii ki Willi bunlar yapmaya ikna etmeliydim.
Takvimime gzm diktim, kalem hl elimde duruyordu. Bu
kk kt paras birdenbire bir sorumluluk ynna dnmt.
Willi yaamaya bir sebebi olduuna ikna etmek iin tam
yiiz on yedi gnm vard.

11
Baz yerlerde mevsim deiimlerini g eden kular veya medcezir sayesinde anlarsnz. Bizim kk kasabamzda ise bu durum
turistlerin dnyle anlalrd. lk olarak turistler yava yava
kasabaya gelmeye balar, parlak renkli yamurluklar, ellerinde
rehberleri ve Kltrel Miras Koruma yelii kartlaryla tren ya
da arabalardan inerlerdi. Sonra mevsim ilerleyip hava snnca
rehberlerinin slklar ve ynlendirmeleri eliinde dar dklp
ana caddeyi tkarlar, Amerikallar, Japonlar ve bir yn yabanc
renci atonun etrafna yaylrd.
Kn pek az dkkn ak olurdu. Daha varlkl maaza sa
hipleri tatillerini geirdikleri evlerine giderek bu uzun, kasvetli
aylarn keyfini karrken dkknlarn ak tutmaya kararl
olanlar Noel etkinliklerine ev sahiplii yapar, ak alanlarda ara
sra ilahi konserleri ya da el sanatlar fuar dzenleyip kazan
salarlard. Ama havalar snnca atonun otoparklar arabalarla
dolup taar, lenleri yerel lokantalarda ifti yemei yemek
iin talep artard. Birka gneli pazar gnnden sonra biz de
miskin bir panayr kasabasndan geleneksel ve turistik bir ngiliz
semtine dnrdk. Bu mevsimde erkenden kalkp sentetik
kumatan bel antalar ve iyice ypranm rehberleriyle atoda
bahar anlar yakalamak iin fotoraf makinelerini ayarlayan
turistlerin yanndan geip gittim. Birkana glmsedim ve bana
verdikleri makinelerle fotoraflarn ekmek iin durdum. Baz
kasaba sakinleri turizm mevsiminden ve bu mevsimle birlikte

186

Jo jo Moyes

gelen trafikten, tka basa dolu umumi tuvaletlerden ve Buttered

Bundaki tuhaf yemek taleplerinden (Sui yapmyor musunuz? El
sarmas bile yok mu?) ikyet ederdi fakat benim iin bir sorun
yoktu. Kasabaya gelen bu yabanc havay solumay, benden ok
uzaktaki hayatlar anlk da olsa yakndan grmeyi seviyordum.
Yabanc aksanlar duymay ve konuanlarn nereden geldiklerini
tahmin etmeyi, daha nce Next markasnn katalogunu hi
grmemi ya da beli paketteki Marks and Spencer klotlardan
almam insanlarn kyafetlerini incelemeyi seviyordum.
antam hole brakrken Will, Neeli grnyorsun, dedi.
Bunu sanki beni krmak istedii iin sylemiti.
nk o gn bugn.
Hangi gn?
Gezi gn. Nathan at yar izlemeye gtreceiz.
Will ve Nathan birbirlerine baktlar. Neredeyse glyordum.
Havann ak olmas beni ylesine rahatlatmt ki gnei grnce
ler eyin yolunda gideceinden emin oldum.
At yar m?
Evet, Nathan hi gitmemi.
Ben de bu vesileyle mavi kapitone mini elbisemi giymi, boy
numa kenarlarna minik atlar dikili fularm takm ve ayama
ileri binici izmelerimi geirmitim.
Will dikkatlice beni inceledi ve sonra sandalyesini dndrp
Nathana bakmak iin ban evirdi. Uzun zamandr bunu
yapmak istiyordun, yle mi Nathan?
Nathan a uyaran bir bak attm.
Nathan, Evet, deyip glmsedi. Evet, yle. Haydi atlar
grmeye gidelim.

187

Senden nce Ben

Tabii daha nce onu ne syleyecei konusunda bilgilendir

mi, cuma gn arayp ne zaman msait olduunu sormutum.
Traynorlar da Nathan n fazladan alaca saatler iin deme
yapmay kabul etmiti (Willin kz kardei Avustralyaya dnmt
ve Willin ailesi mantkl birinin bana elik edeceinden emin
olmak istiyordu), ama pazar gnne kadar at yarna ne zaman
gideceimizden emin deildim. Darda geirilecek gzel bir
gn ve yarm saat kadar srecek bir araba gezintisi mkemmel
bir balang olacakt.
Peki, ya gitmek istemediimi sylersem?
O zaman bana krk sterlin borlanrsn.
Krk sterlin mu? Neden krk sterlin veriyorum?
Kazanacam paralar iin. Sekiz yartan her biri iin be
sterlin vereceksin. Omuzlarm silktim. Man Oh Man adndaki
at kesin birinci gelecek.
Kafasn kartrm gibiydim.
Nathan ellerini dizlerine vurarak, Kulaa harika geliyor.
Ayrca havalar da bu i iin ok uygun, dedi. len iin at
tracak bir eyler hazrlayaym m?
Hayr, ok gzel bir restorana gideceiz. Benim atm birinci
olacana gre le yemei de benden.
Will, Sen uzun zamandr yaryorsun galiba? dedi.
Sonra Willin daha fazla konumasna izin vermeden ace
leyle ceketini giydirdik ve ben dar koup arabay geri vitese
aldm.Grdnz gibi her eyi planlamtm. Gzel, gneli
bir gnde hipodroma gidiyorduk. Parlak tyl, denek gibi in
cecik bacakl safkan atlar ve baarlaryla gururlanp gsleri
kabark bir ekilde yryen jokeyleri grecektik. Ayrca bir,
iki bando takm da olacakt. Tribnler neeli insanlarla dolup

188*

Jojo Moyes

Iaacak, biz de kazanan bahis kuponlarmz sallayacak bir yer

bulacaktk. Willin rekabeti ruhu uyanacak ve byk ihtimalle
bahis farklarn hesaplayp hepimizden daha fazla kazanmak
iin hrslanacakt. Bunlarn hepsini dnmtm. Ve ardndan
atlar izlemeye doyduumuzda mehur hipodrom restoranna
gidip birinci snf bir yemek yiyecektik.
Babam keke daha nce dinleseydim. Her zaman, Kt
deneyimlere ramen hl bir umut olduunu grmek istiyorsan
dar ailecek geirilecek elenceli bir gn ayarla, derdi.
Her ey otoparkta balad. Oraya kadar olaysz gitmitik. Ben
yirmi be kilometrenin zerine knca Willi devirmeyeceime
dair gvenim yerine gelmiti. Gidi yolunu daha nce ktphanede
incelemi, oraya varana kadar neeli ve akac bir havaya brn
mtm. Gzelim mavi gkyzne, krlara ve trafik skntsnn
olmad bo yollara vgler dzyordum. Yar alanna girite
kuyruk yoktu. Hipodrom hi kukusuz benim beklediimden
biraz daha kkt ve otopark direkt gze arpyordu.
Ama hi kimse beni otoparkn zemininin im olabilecei
konusunda uyarmamt ve yal bir k boyunca imin zerin
den binlerce ara gemiti. Bir yer bulup park ettik; otopark yar
yarya bo olduundan hi zorluk ekmemitim, ama arabann
tekerlekli sandalye iin alan rampas iner inmez Nathann
yz asld.
Toprak ok yumuak, sandalye amura saplanr.
Tribnlere baktm. Onu yaya yoluna karabilirsek bu sorunu
halletmi oluruz.
Sandalye ok ar ve gsterdiin yer de on, on iki metre
uzaklkta.
Haydi ama! Bence bu sandalyeleri biraz yumuak topraa
dayanabilir ekilde retmilerdir.

189 *

Senden nce Ben

Dikkatli bir ekilde Willin sandalyesini arkadan destekleye

rek aa indirdim ve sonra tekerleklerin amura birka santim
gmlmesini izledim.
Will hibir ey sylemedi. Rahatsz grnyordu ve yarm
saatten az sren araba yolculuu boyunca da hi konumamt.
Yannda durup kontrollerini yaparak oyalandk. Hafif bir rzgr
knca Willin yanaklar pembeleti.
Tamam, sandalyeyi biz itebiliriz. Yaya yoluna kmak kolay
olacak, dedim.
Willi arkaya edik ve sandalyenin bir kolundan ben, bir
kolundan da Nathan tuttu. Bylece Willi yola doru srkledik.
Yava ilerliyorduk, nk kollarm ard ve eski model izme
lerim amurland iin arada duruyordum. Sonunda yola varnca
Willin battaniyesinin yarsnn yere dediini grdm; nasl
olduysa tekerleklere taklm, bir kesi yrtlp amurlanmt.
Will souk bir tonla, zlme, dedi. Alt st kamir.
Onu duymazlktan geldim. Tamam. Hallettik. Haydi, imdi
biraz elenelim.
Ah evet, biraz elence! Peki, hipodroma turnike koymak kimin
aklna gelmi olabilir ki? Gerekten kalabal kontrol etmeye
ihtiyalar var myd? Tezahratlar yapan at yar hayranlar,
Charlies Darling ilk e girmezse burann altn stne getire
ceini haykran izleyiciler, ala kapatlp hipodroma girmesine
izin verilmemesi gereken grltc ahr alanlar yoktu ki
zaten! nce turnikeye sonra da Willin sandalyesine bakp en
son Nathanla birbirimize bakakaldk.
Nathan bilet giesine yaklap ierideki kadna durumumuzu
izah etti. Kadn Wille bakmak iin ban yana eip bize tribnn
en sonunu gsterdi.
Engelliler iin giri oradan.

190*

Jo jo Moyes

Engelli szcn diksiyon yarmasna katlan biri gibi

sylemiti. Fakat giri en az 200 metre tedeydi. Oraya vard

mzda hava birdenbire kapand ve ani bir saanak balad. Tabii
ki emsiye getirmemitim. Srekli bu olanlarn ne kadar komik
ve sama olduunu yineliyordum. Sesim kendime bile titrek ve
sinir bozucu gelmiti.
Will sonunda, Clark, dedi. Moralini bozma, tamam m?
Yorucu oluyorsun.
Tribne girmek iin bilet alp nihayet oraya vardmzda
Willi korunakl blme, ana tribnn kenarna gtrdm.
Nathan, Willin ilalarn hazrlarken yarlarn balamasn
bekleyen adamlara baktm.
Arada den bir iki yamur damlasna ramen tribnn alt
tarafnda durmak aslnda olduka keyifliydi. st tarafta, caml
balkonlarda takm elbiseli erkekler balo kyafetleri giymi kadn
lara ampanya sunuyorlard. Hepsi ho ve rahat grnyordu;
sanrm bilet giesinde astronomik fiyata kiralanan zel Locada
bulunuyorlard. Ayrca yakalarnda zel olduklarn belli eden
krmz, kk kartlar vard. Bir an bizim mavileri baka bir
renge boyamamz mmkn m diye dnmtm, ama sonra
tekerlekli sandalyenin bile bizi yeterince belirgin kldna karar
verdim.
Etrafmzda plastik bardaklarda kahve ien veya cep mataras
tayan, tvit takm elbiseli adamlar ve vatkal k montlar giy
mi kadnlar vard. Onlar daha orta halliydi ve mavi yaka kart
takyorlard. ounun eitmen, seyis ya da bir ekilde atlarla
ilgilenen insanlar olduklarn dndm.
Aada, beyaz tahtann olduu n tarafta bayrak hakemleri
duruyor, kollaryla anlayamadm iaretler yapyorlard. Yeni

191

Senden nce Ben

ekiller ve kombinasyonlar izip gmleklerinin kollaryla tekrar

tekrar siliyorlard.
Toplumsal snflara deinen parodilerde olduu gibi, geit
alannn etrafnda izgili gmlekli, ellerinde biralar olan ve ge
zintiye km gibi grnen bir grup insan vard. Sfra vurulmu
kafalar orduda olduklar izlenimini veriyordu. Durup durup
ark sylemeye balyor ya da birbirlerine grltl akalar
yapyor, itiip kakyor, sarho kafayla birbirlerine vuruyor ve
kollarn birbirlerinin boynuna doluyorlard. Tuvalete giderken
ksa eteime de laf atlar; btn tribnde etek giyen tek kii
bendim. Ben de onlara el hareketi ektim. Yedi sekiz at birbiri
etrafnda dolanarak bir sonraki yara hazrlanmak zere yava
yava, fakat ustalkl bir ekilde tribnlere doru ilerliyordu.
Etrafmzdaki kalabalk grlemeye balayp atlar start ku
lbesinden frlaynca ben de yerimde zpladm. Durup atlarn
kouunu izlerken birden akl kalmtm; arkalarnda dalgalanan
kuyruklar ve srtlarndaki renkli kyafetler giymi jokeyleriyle
ne gemek iin itierek gsterdikleri lgn gayretleri bende
engellenemez bir heyecan uyandrmt. Kazanan biti izgisini
getiinde mutlu olmamak mmkn deildi.
Sisterwood Kupas n ve sonra da Maiden Stakes yarn izle
dik. Nathan oynad kk plase bahisle alt sterlin kazanmt,
fakat Will oynamak istemiyordu. Her yar sessizce izlemi, ba
yksek yakal ceketine gmlmt. O kadar uzun zamandr
dar kmamt ki biraz garip hissetmesinin doal olduunu
dnp ona teslim olmamaya karar verdim.
Nathan ekrana bakarak, Bence bu Hempworth Kupas
senin yarn, dedi. Kime oynamtm dedin? Man Oh Man
mi? Atlar koarken izleyip bahis oynamann bu kadar keyifli
olduunu bilmiyordum.

192*

Jojo Moyes

Nathan a, Biliyor musun, sana sylemedim ama ben de daha

mice yar izlemeye hi gelmemitim, dedim.
Dalga geiyorsun.
Hi ata da binmedim. Annemin atlardan d kopar. Beni
ahra bile gtrmezdi.
Kz kardeimin Christ Kilisesinin kapsnda duran iki at
var. Onlara bebekler gibi bakyor ve tm paras onlara gidiyor.
Nathan omuz silkti. Yani bydklerinde onlar yiyecek olsa
neyse diyeceim.
Bunun zerine Willin sesi geldi. Uzun zamandr heves
ettiin amaca ulaman iin daha ka yar izlemeliyiz?
Huysuzluk yapma. Hayatta her eyi en az bir kere dene
melisin derler.
O halde at yarlar da ensest ve Morris Dans* kategorisine
giriyor.
Bana ufkumu gelitirmemi syleyen sensin. Bence inat etme,
yarlar senin de houna gitti, dedim.
Atlar komaya balad. Man Oh Man zerinde sar elmaslar
I)ulanan mor renkli ipek kuma iindeydi. Bariyerleri dnerken
at izledim, kafas ne doru uzanyor, jokeyin bacaklar inip
kalkyor, kollan atn boynunda ileri geri oynuyordu.
Haydi dostum! Nathan ar duruuna ramen ruhunu
oyuna kaptrmt. Yumruunu skmt ve gzleri pistin uzanda
hzlanan bulank bir grup hayvana kilitlenmiti.
Ben de Haydi Man Oh Man! diye bardm. Sayende
akama biftek yiyeceiz! Atn bo yere ne gemeye altn
grdm; burun delikleri alm, kulaklar kafasna yapmt.
Yreim azma gelmek zereydi. Atlar son dzle geldikle
*

Sopa, kl ya da mendil gibi nesneler kullanlan ngiliz kyl dans, (. n.)

193*

Senden nce Ben

rinde sesim iyice kesildi. Tamam, bence kahve de olur. Kahve

smarlayabilirim, dedim.
Tribnler bar ar iindeydi, iki koltuk nmzdeki
kz yerinde zplayp duruyordu ve lk atmaktan sesi kslmt.
Sonra gzlerim aa kayd; Willin gzleri kapanmt ve ince bir
izgi kalarn ayryordu. Yarla ilgilenmeyi brakp diz ktm.
Ona yaklaarak, Will, iyi misin? diye sordum. Bir eye
ihtiyacn var m? Grltnn iinde kendimi duyurmam iin
barmam gerekiyordu.
Viski. Byk bir viski, dedi.
Ona baktm; gzlerini yukar kaldrm bana bakyordu.
Gerekten ok sklma benziyordu.
Nathan a, Haydi gidip yemek yiyelim, dedim.
O drt ayakl sahtekr Man Oh Man biti izgisini altnc
olarak geti. Ardndan baka bir sevin l duyuldu ve ho
parlrden spikerin sesi geldi: Bayanlar, baylar... Love Be A Lady
ak arayla birinci, ardndan Winter Sun ikinci ve Barney Rubble
iki boy arayla nc olmutur.

Ricalarma tepki vermeyenlerin ayaklarn ezerek Willin

sandalyesini insanlarn arasnda ittim.
Willin sesini duyduumda asansrn kapsndaydk. yleyse
bu bana krk sterlin borcun olduu anlamna m geliyor Clark?
Restorann ii yenilenmiti ve yemekleri televizyona da kan
bir ef yapyordu. Yar alannn her yerinde posterleri aslyd.
Menye nceden bakmtm.
Burann zel yemei portakal soslu rdek, dedim. Anlalan
yetmilere dn yapyoruz.
Will, Senin kyafetin gibi, deyip cevab yaptrd.

. 194 .

Jojo Moyes

Souktan ve kalabalktan kap ieri girince Will biraz daha

ncelenmiti. Issz dnyasna kapanmak yerine etrafna baknmaya
koyuldu. Benim de karnm guruldamaya balamt; saatlerdir
su ak ve gzel bir le yemeinin hayalini kuruyordum. Willin
annesi bize harcamamz iin seksen sterlin vermiti. Ben kendi
yemeimi kendim derim diye dnmtm ve Bayan Traynora
ila f gtrecektim. Bu sebeple mende istediim yemei -frnda
rdek ya da baka bir ey- sipari edebilirdim.
Darda yemek yemeyi sever misin Nathan? diye sordum.
Nathan, Ben daha ok bira ve paket servis adamym, dedi.
Ama bugn buraya geldiimiz iin mutluyum.
Will peki sen en son ne zaman darda yemek yedin?
l iye sordum.
Nathan ve Will birbirlerine baktlar. Nathan, Ben ona bakumdan beri bir yere kmadk, dedi.
Ne tuhaftr ki ben yabanclarn nnde kakla beslenmekten
s ok holanmyorum.
O zaman oday arkana alacan bir masaya oturabiliriz,
dedim. Bunu akl etmitim. Ama nl birileri gelirse karm
olacaksn.
Tabii, mart aynda amurlu ve ikinci snf bir at yar alan
nllerle kaynar deil mi?
Asansrn kaps alrken, Gnmz mahvetmene izin
vermeyeceim Will Traynor, dedim. En son darda yemek
yediimde drt yandaki ocuklar iin verilen bir doum gn
partisinde, Hailsbury bovling salonundaydm ve etrafta hamurla
kaplanmam hibir ey kalmamt; ocuklar bile hamurla kaplyd.

195

Senden nce Ben

Hal serili koridorda ilerledik. Restoran cam bir duvarn

ardnda dikdrtgen eklinde uzanyordu. Birok masann bo
olduunu grdm. Karnm zil alyordu.
Resepsiyon masasna yaklaarak Merhaba, dedim.
kiilik bir masa istiyoruz. Kadn gzlerimle, Rica ederim Wille
bakmayn, diye uyardm. Kendini zavall biri gibi hissetmesin.
Bugn elenmesi ok nemli.

Kartnz ltfen.
Efendim?
zel Loca kart.
Kadna bo bo baktm.
Bu restoran sadece zel Loca yeleri iindir.
Arkama dnp Nathan ve Wille baktm. Beni duyamyorlard;
Nathan Willin ceketini karmasna yardm ediyordu.
H m m ... stediimiz yerde yemek yiyemeyeceimizi bilmi
yordum. Bizim mavi kartmz var.
Kadn glmsedi. zgnm, burada sadece zel kart olanlar
yemek yiyebilir. Tm tantm brorlerimizde bu belirtilmitir.
Derin bir nefes aldm. Tamam. Burada baka restoran var
m?
Korkarm hafif akam yemei restoranmz olan Weighing
Room u sralar yenileniyor, ama ahrlarn bulunduu yerde
stantlar var, sanrm oralarda yiyecek bir eyler bulabilirsiniz.
Kadn yzmn asldn grnce, The Pig In a Poke da ok
iyidir. Oradan kuzu evirmeli sandvi alabilirsiniz. Elmal sos
da yapyorlar.
Oras da stant m?
Evet.

196*

Jojo Moyes

Ona doru eildim. Ltfen, ok uzaktan geldik ve sojuk

ar kadama hi iyi gelmedi. Burada bir masaya oturmamn
hi yolu yok mu? Onu scak bir yere oturtmamz art. yi vkit
geirmi olmas da ok nemli.
Burun kvrd. Gerekten ok zgnm. Kurallar u lu
lamazsam bam belaya girer. Ama aada kaplar kap^p
oturabileceiniz engellilere zel bir yer var. Yar pistini oralan
gremezsiniz, ama olduka rahattr. Istcs da var. Orada yenek
yiyebilirsiniz.
Ona baktm. Bacaklarmdan yukar doru bir gerginlik issinin ykseldiini hissediyordum. Sanrm tamamen katlan
olmalym.
Yaka kartndan ismini okuyup, Sharon, henz masalannz
dolmaya balamam. Bu masalarn bo kalmasndansa caha
ok insan misafir etmeniz daha iyi olmaz m? Bu ayrmcl
yapmak zorunda msnz?
Kadnn gl zayf n altnda parlad. Hanmefendi,
size durumu akladm. Kurallar sizin iin bozarsak herkesiin
bozmak zorunda kalrz.
Ama bu ok sama, dedim. Yamurlu bir pazartesi jn
ve le yemei saati. Bo masalar da var. Ve biz de yemek yemek
istiyoruz. Peeteler ve dier her eyle dzgn, pahal bir yemek
yiyeceiz. Ne kadar rahat olursa olsun manzaras olmaya bir
vestiyerde domuz etli sandvi yemek istemiyoruz.
Dier mteriler dnp bize bakmaya balamlard. Kapdaki
tartmay m erak ediyorlard. Willin artk utanarak baktn
grebiliyordum. Nathan ve o bir eylerin yolunda gitmeciini
fark etmilerdi.
O zaman korkarm zel Loca kart almak zorundasnz.

197*

Senden nce Ben

Tamam, diyerek antama uzandm ve czdanm bulmak

iin antann iini arayp taramaya baladm. zel Loca kart
ne kadar? Peeteler, eski otobs biletleri ve Thomasm Hot
Wheels oyuncak arabalarndan biri antamdan dmt. Fakat
artk umurumda bile deildi. Wille bu restoranda gsterili bir
le yemei yedirecektim. Buyurun. Ne kadar? Baka bir onluk
daha m gerekiyor? Yirmilik? Kadna doru bir avu dolusu
kt para frlattm.
Kadn aaya, elime bakt. zgnm hanmefendi, buras
restoran. Bilet giesine geri gitmeniz gerekiyor.
Yar alannn br tarafndaki gieyi mi kastediyorsunuz?
Evet.
Birbirimize baktk.
Will araya girdi. Louisa, haydi gidelim.
Birden gzlerimin yala dolduunu hissettim. Hayr, dedim.
Bu ok sama. Bu kadar yol geldik. Sen burada bekle, ben zel
Loca kartlarmz alp geliyorum. Sonra da yemeimizi yeriz.
Louisa, ben a deilim.
Bir yemek yiyebilsek her ey daha iyi olacak. Atlar ve dier
her eyi izleyebileceiz. Gzel olacak.
Nathan bana doru yaklap bir elini omzuma koydu. Louisa,
sanrm Willin tek istei eve gitmek.
Artk btn restorann ilgi odaydk. Yemek yiyenlerin ba
klar bizi tarad ve gzleri gezinerek benden Wille geti. Ona
bir para acma ve tiksintiyle bakyorlard. Onun adna bunu
hissetmitim. Tam anlamyla baarsz olmutum. En azndan
Will konumaya balad iin bir para utanma zarafetini gs
teren kadna baktm.
ok teekkrler, kahrolas yardmlarnz iin ok teekkrler.

198 *

Jojo Moyes

Clark! Willin sesi uyar tonundayd.

Anlayl davrandnz iin ok memnunuz. Tandm
herkese buray tavsiye edeceim.
Louisa!
antam kapp kolumun altna tktrdm.
Nathann benim iin at kapdan hzla geerken kadn,
Kk arabay unuttunuz, diye arkamdan bard.
Neden? Arabann da m o lanet kartlara ihtiyac var? deyip
Nathanla Willi asansre kadar takip ettim.
Tek bir laf etmeden aa indik. Ksa asansr yolculuunun
ounu ellerimin sinirden titremesine engel olmaya alarak
geirdim.
Alttaki salona ulanca Nathan mrldanarak, Belki de u
stantlarn birinden yiyecek bir eyler almalyz. En son birka
saat nce yemek yedik. Aa bakarak Willi iaret etti; bylece
kimi kastettiini anlamtm.
Canlanarak, Olur, dedim ve kk bir nefes aldm. Ben
gzel bir attrmaya hayr demem. O zaman eski usul domuz
evirme yemeye gidelim.
adet domuz etli ve elma soslu sandvi syledik. Sandvi
lerimizi yerken izgili tentenin altnda oturduk. Kk bir p
kutusunun zerine getim, bylece Willle ayn seviyede otura
biliyordum. Ayrca etini gerektiinde parmaklarmla paralayp
srarak yemesine yardmc olabildim.
Tezghn arkasnda servis yapan iki kadn bize bakmyormu
gibi yaptlar. Gzlerinin ucuyla Willi izlediklerini grebiliyordum.
Bizim onlara bakmadmz dndkleri anlarda birbirlerine
mrldanyorlard. Ne dediklerini hemen hemen duyabiliyordum.
Zavall adam, ne kt bir hayat. Onlara Wille byle baktklar

199*

Senden nce Ben

iin meydan okuyarak sert bir bak attm. Willin ne hissediyor

olabilecei zerine ok dnmemeye alyordum.
Yamur dinmiti, ama rzgrl yar pisti aniden soumu,
kahverengi ve yeil yzeyi yere atlm bahis biletleriyle dolmutu.
Ufuk hareketsiz ve botu. Otopark yamurdan sonra boalmt
ve baka bir yar grleyip geerken biz sadece hoparlrn bozuk
sesini duyabiliyorduk.
Nathan azn silerken, Bence geri dnelim artk, dedi.
Her ey ok gzeldi. imdi gidersek trafikten de kurtulmu
oluruz, ne dersiniz?
Olur, dedim ve kt peeteyi yrtp pe attm. Will de
sandviinin kalann kenara itti.
Nathan, Willin sandalyesini otlarn zerinden geirirken
kadnlardan biri, Beenmedi mi? diye sordu.
Bilmem. Belki merakl gzler eliinde yemek zorunda olmasa
daha ok sevebilirdi, deyip artanlar serte p kutusuna attm.
Arabaya gelip Willi rampadan yukar srklemek pek kolay
olmad. Yar alannda geirdiimiz birka saat boyunca arabalar
gelip gitmi ve otopark amur deryasna dnmt. Nathann
etkileyici gc ve benim harika omzumla bile sandalyeyi henz
imden arabaya giden yolun yarsna kadar bile gtrememitik.
Tekerlekler patinaj yapp vnladlar. Sandalyeyi son birka san
timlik alan geebilecek kadar kaldrmak bile mmkn deildi.
Ayaklarmz pabularmzdan yukar srayan amurda kayyordu.
Will, Byle olmayacak, dedi.
Onu dinlemedim. Bugnn byle bitecei fikrine katlana
mazdm.
Nathan, Sanrm biraz yardma ihtiyacmz olacak. Sandalyeyi
yola geri karamadm bile. Sapland, dedi.

200*

Jojo Moyes

Will duyabileceimiz ekilde derin bir nefes ald. imdiye

kadar onu hi bu kadar bkkn grmemitim.
n koltuu biraz eip seni kaldrarak arabaya oturtabilirim
Will. Sonra Louisa yla birlikte sandalyeyi ieri sokup sokamayacamza bakarz.
Gcrdayan dilerinin arasndan Willin sesi geldi. Umarm
gnm bir itfaiyeci asansrnde sona ermez.
zgnm ahbap, ama Lou ve ben bunu tek bana beceremeyiz. Bak Lou, sen benden ok daha sevimlisin. Git ve yardm
edebilecek bir iki kii bul olur mu?
Will gzlerini kapayp dilerini skt ve ben de tribnlere
doru kotum.
amura saplanm bir tekerlekli sandalyeyi tamak iin mini
etekli ve en tatl glmsemesiyle yardm isteyen bir kz ok
lazla insann geri evirebileceine inanmazdm. Yabanclarla
ou zaman aram iyi deildi, ama umutsuzluk beni korkusuz
klmt. Yar iin gelen gruplarn her birine bana birka dakika
iin yardm edip edemeyeceklerini sordum. Bana ve kyafetime
bakp bir i evirdiimi dnmlerdi.
Tekerlekli sandalyede biri iin, dedim. amura sapland.
Bir sonraki yar bekliyoruz, dediler. Ya da, zgnm,
veya, 14.30a kadar beklemeli. Bu yara bahis oynadk, ceva
bn veriyorlard.
Bir iki jokeyi durdurmay bile dndm. Ama itlere yak
lanca onlarn benden de ufak olduklarn fark ettim.
Geit alanna varnca fkemi bastrmaya altm iin alev
gibi yanyordum. Sanrm artk insanlara glmyor, hrlyordum.
Ve nihayet en elenceli olay da izgili gmlek giymi delikanllar
201

Senden nce Ben

olmutu. Gmleklerinin arkasnda, Markynin Son Direnii gibi

eyler yazyordu ve Pilsener ya da Tennents marka bira iiyor
lard. Aksanlarmdan Kuzeydoudan geldikleri belli oluyordu.
Ayrca son yirmi drt saattir aralksz iki itiklerine emindim.
Ben yaklatka glmeye baladlar ve onlara yine el hareketi
yapmamak iin kendimi zor tuttum.
Biri domuz gibi elini omzuma indirip kelimeleri aznda
yuvarlayarak konutu. Haydi bize bir glck ver bebeim. Bu
hafta sonu Markynin bekrla veda partisini kutluyoruz. e
kinerek, Bugn pazartesi, dedim. Alttan almaya alyordum.
aka yapyorsun, pazartesi oldu mu? Arkaya doru yalpa
lad. Olsun, ona bir pck vermelisin.
Aslnda ben sizden yardm istemeye geldim.
Sana her trl yardma hazrm bebeim. Bu cmlelerin
ardndan ehvetli bir gz krpma hareketi gelmiti.
Dierleri de suda yaayan bitkiler gibi hafif hafif sallanyorlard.
Hayr, gerekten. Arkadam iin yardm istemeye geldim.
Otoparkta kendisi.
Ahh ok zgnz, o halde size yardm edemeyiz!
Hey Marky! Bir sonraki yar balamak zere. Sen bahis
oynam miydin? Ben para koymutum sanrm.
Piste doru ilerlemeye balamlard ve bana olan ilgilerini
oktan kaybetmilerdi. Kafam omuz hizamdan evirip otoparka
baktm ve Willin kamburlam bedenini grdm. Nathan bou
bouna sandalyenin kollarndan ekiyordu. Eve dndmzde
ate pahas sandalyeyi otoparkta braktmz Willin ailesine
sylerken kendimi hayal ettim ve birden askeri bandonun trom
pet sesini duydum.
Yksek sesle, O bir asker, dedim. Eskiden askerdi.

202 *

Jojo Moyes

Tek tek geri dndler.

Irakta yaraland. Tek isteimiz ona gzel bir gn yaat
makt. Ama kimse bize yardm etmiyor. Konuurken gzlerim
yala dolmutu.
Eski asker mi? Dalga m geiyorsun? Nerede?
Otoparkta. Bir sr insana sordum, ama yardm etmek
istemediler.
Dediklerimi anlamalar bir ya da iki dakikalarn almt.
Sonra birbirlerine aknlk iinde baktlar.
Ardndan, Haydi arkadalar. Bunu yapmalyz, diyerek serseri
tavrlarla beni takip ettiler. Aralarnda fkelenerek mrldan
dklarn duyabiliyordum, Lanet siviller... Byle bir ey hi...
Nathan, Willin yannda duruyordu. Willin kafas, Nathan
ikinci battaniyeyi de sard halde souktan iyice ceketine g
mlmt.
Bu kibar beyefendiler bize yardm edecekler, dedim.
Nathan, teneke kutulardaki sar biralara bakt. valye zrhla
rn grmek iin ok gl bakmak gerektiini kabul etmeliyim.
ilerinden biri, Onu nereye tamak istiyorsunuz? diye sordu.
Dierleri Willin etrafnda durup balarn sallayarak onu
selamladlar. Biri ona bira ikram etti; belli ki Willin kutuyu
tutamayacann farknda deildi.
Nathan arabaya doru hareket etti. Arabann arkasna ta
yacaz. Ama nce onu standm zerine yerletirip arabay ona
doru evirmeliyiz.
Biri Nathann srtna vurarak, Bu art deil, dedi. Biz onu
tarz deil mi ocuklar?
Dierleri de koro halinde onaylayp Willin sandalyesinin
etrafnda yerlerini aldlar.

203

Senden nce Ben

Tedirgin bir ekilde kmldadm. Bilmem ki... Onu tamak

iin uzun bir yol. Hem sandalye de ok ar.
Ar derecede sarhotular. Bazlar bira kutularn zar zor
tutabiliyordu. Biri birasn elime tututurdu.
zlme bebek. Asker dostumuz iin her eyi yaparz. yle
deil mi arkadalar?
Seni burada brakmayz ahbap. Biz kimseyi yar yolda brakmayz, deil mi?
Nathan m yzn grdm ve soru sormaya hazrlanan ifadesi
karsnda kzgnlkla kafam sallayarak karlk verdim. Willin
ise syleyecek bir eyi yoktu. Sadece suratsz grnyordu. Sonra
adamlar etrafnda toplanp bir haykrla sandalyeyi kaldrnca
biraz telaland.
Hangi alaydansn?
Zorla glmsedim ve kafamdan bir isim uydurmaya altm.
Tfekler, dedim. 11. Tfekler alay.
Baka biri, 11. Tfekler alayn hi duymamtm, dedi.
Bu ok yeni bir alay, diye kekeledim. Gizli bilgi, Irakta
kuruldu.
Elebalar amurda kaynca kalbim yerinden kacak gibi
oldu. Willin sandalyesi yerden birka santim yukardayd.
Nathan da Willin antasn karmak ve arabay amak iin
nden kouyordu.
Bu ocuklar Catterickte* mi altrma yapyorlar?
Evet, yle, deyip konuyu deitirdim. Peki, hanginiz ev
leniyor?
*

ngilterede bir hipodrom, (. n.)

204*

<

Jojo Moyes

Birbirimizin telefonunu aldktan sonra Marky ve arkada

larndan sonunda kurtuldum. Bize Willin iyilemesi iim krk
sterlinluk bir yardm yapmay nerdiler, ama bizim yerimize
iki ierlerse ok mutlu olacamz syleyince zor da olsia srar
etmekten vazgetiler. Her birini tek tek pmek zorunda kaldm.
Bitirdiimde duman kokusundan neredeyse bam dnmt.
Tribne doru kaybolurken onlara el sallamaya devam ediyordum
ki Nathan arabaya girmem iin kornaya bast.
Konta evirirken sevinle, ok yardmseverler deil mi?
diye sordum.
Will, Uzun olan birasn sa bacama dkt, dedi.. Bira
fabrikas gibi kokuyorum.
Ben sonunda ana kapya doru ynelirken Nathan, Buna
inanmyorum, dedi. Bak burada engelliler iin kocam;an bir
otopark alan varm, tribnn yannda. Ayrca zemin de asfalt.
Gnn geri kalan ksmnda pek bir ey konumadk. Nathan
eve brakp hoa kal dedikten sonra byyen sessizlik, atoya
kan yolda s dt iin daha da derinlemiti. Nihayret eve
varp arabay mtemilatn dna park ettim.
Willin sandalyesini indirip onu ieri soktum ve lk bir
iecek hazrladm. Ayakkablarn ve pantolonunu deitirdim,
pantolonu bira koktuu iin amar makinesine attm ve asnsn
diye sobay yaktm. Televizyonu ap perdeleri kapattm; by
lece odann ii daha konforlu bir hal almt. Belki de darda
souk havada uzun sre vakit geirdiimiz iin u anda buras
bize her zamankinden rahat geliyordu. Fakat oturma odasnda
oturup aym yudumlarken Willin benimle konumadm fark
ettim, yorgunluktan ya da televizyon izlemek istediinden deil,
sadece konumuyordu.

205*

Senden nce Ben

Yerel haberlerle ilgili ncl yorumuma karlk bir ey

sylemeyince, Bir ey mi oldu? diye sordum.
Bunu sen syle Clark.
Ne syleyeyim?
Benimle ilgili bilinmesi gereken her eyi bilen sensin. Sen
syle.
Ona baktm ve sonra, zgnm, dedim. Biliyorum bugn
pek planladm gibi gemedi. Ama gzel bir geziydi yine de.
Ben senin eleneceini dnmtm.
Srf inat olsun diye aksiletiini sylemedim, onun elen
mesi iin neler yaptm hakknda hibir fikri yoktu ve iyi vakit
geirmek iin aba gstermiyordu. O aptal kartlardan almama
izin verseydi belki de ok gzel bir yemek yiyecek ve her eyi
unutacaktk.
Bu benim bileceim bir ey.
Ne?
Ah! Sen de tekilerden farkszsn.
O ne demek?
Eer bana sormay dnseydin daha farkl olurdu Clark.
Eer bana sadece bir kez olsun elenceli gezimiz5 dediin eyi,
danmay dnseydin sana anlatabilirdim. Atlardan ve at ya
rndan hep nefret etmiimdir. Ama sen bana sormaya tenezzl
etmedin. Benim neyden holanmam gerektiine karar verip
bildiini okudun.
Yutkundum.
yle olsun istemedim...
Ama oldu.
Sandalyesini evirip bana arkasn dnd ve birka dakikalk
sessizlikten sonra iten karldm fark ettim.

206*

12
Size tam olarak ne zaman cesur olmaktan vazgetiimi anlatacam.
Neredeyse yedi yl nce, scaktan buharlatmz temmuz
aynn son gnlerinde, atonun etrafndaki dar caddeler turist
kaynarken, hava bo bo gezinen turistlere ait ayak sesleriyle ve
tepenin zerinde sralanp her daim orada bekleyen dondurma
arabalarnn zil sesiyle dolduu zamanlarda yaanmt bu.
Anneannem geirdii zor ve uzun hastalktan sonra lm ve
zerinden bir ay gemiti. Bu yzden yazn st ince bir keder
tabakasyla rtlyd. Bu durum benim ve kz kardeimin
planlarn baltalamt. Her yaz ktmz ksa tatilleri iptal
etmi, bir iki gnlk gezilere bile kmamtk. Annem ou
zaman gzyalarn bastrmaya alarak srt kamburlam bir
ekilde bulak leeninin banda dikiliyor, babam her sabah ie
gidip olaanst derecede kararl bir ifadeyle ortadan kaybolup
saatler sonra scaktan parlayan bir yzle geri dnyor ve bir
bira amadan konuamyordu. Kz kardeim niversitedeki ilk
ylnn sonunda eve gelmiti ve kafas imdiden bizim kk
kasabamzdan uzakta, baka bir yerdeydi. Bense yirmi yan
daydm ve aydan ksa bir sre sonra Patrickle tanacaktm.
Mutlak zgrlmz yaayabildiimiz ender yazlardan bir
tanesindeydik. Ekonomik sorumluluk, bor ya da hi kimseye
zaman ayrma zorunluluu yoktu. Mevsimlik bir ite alyordum
ve makyaj tazelemek, babamn yzn buruturduu topuklu
207

Senden nce Ben

ayakkablar giymek ve kim olduumu ksmen de olsa anlamak

iin dnya kadar zamanm vard.
O gnlerde normal giyiniyordum. Daha dorusu kasabadaki
dier kzlar gibiydim; omzumun zerine dklen uzun salar,
ivit mavisi kot pantolon, ince bellerimizi ve dik gslerimizi
gsterecek kadar dar tirtler. Dudak parlatclarmzn ve bu
ulu gz makyajmzn tonunu mkemmelletirmek iin saatler
harcyorduk. Her elbisenin iinde iyi gzksek de olmayan
sellitlerimizden ve grnmeyen cilt kusurlarmzdan ikyet
ederek saatler geiriyorduk.
Ve tabii ideallerim, yapmak istediim eyler vard. Okuldan
tandm ocuklardan bir tanesi dnya seyahatine km, her
naslsa mesafeli ve anlalmas imknsz biri olarak dnmt.
Sanki iki ders st ste Franszca olduu zaman azndan balon
cuklar karan on bir yandaki sersem ocuk o deildi. Ben de
bir merak uruna Avustralyaya gitmek iin ucuz bilet ayrtmtm
ve benimle gelebilecek birini bulmaya alyordum. Gezilerinin
ona verdii egzotik ve anlalmaz hava houma gitmiti. Daha
geni bir dnyann yumuak esintileriyle kp gelmiti ve bu tuhaf
bir ekilde batan karcyd. Dier yandan benim hakkmdaki
her ey herkes tarafndan biliniyordu. Ayrca Treena gibi bir kz
kardele bunlardan herhangi birini unutmama asla imkn yoktu.
O
gn gnlerden cumayd ve zamanm okuldan tandm bir
grup kzla, gelen ziyaretileri atodaki alanlardan birinde gerek
leen el sanatlar sergisine ynlendirerek ve park alannda grevli
olarak geirdim. Koca gn kzgn gnein, mavi gkyznn ve
binalardan yansyan parlak n altnda, kahkahalar eliinde
bir eyler ierek noktalamtk. O gn bana glmsemeden geen
tek bir turist bile olduunu sanmyorum. nsanlar neeli, kkr
kkr glen bir grup kza glmsememek iin kendini ok zor
tutmal. karl 30 sterlin almtk ve organizasyonu yapanlar
208 *

Jojo Moyes

katlmdan o kadar memnun kaldlar ki her birimize fazladan

beer sterlin daha verdiler. Biz de bunu misafir binasnn otopar
knda alan baz delikanllarla birlikte sarho olarak kutladk.
I losohbettiler, ragbi formalar giyiyorlard ve kabark salydlar.
Birinin ad Eddi ve iki tanesi niversiteye gidiyordu - hl hangi
niversite olduunu hatrlayamyorum. Onlar da tatil paras
biriktirmek iin alyorlard. Btn bir hafta yer gstericilik
yaparak oka para kazanmlard ve bizim paramz bittiinde,
salarn savurup birbirinin kucana oturan, lk atp akalaan
ve dierlerine zppe diye seslenen kasabann uar kzlarna
memnuniyetle iki smarladlar. Deiik bir dilde konuuyor,
eitime ara verip Gney Amerikada geirdikleri yllardan, srt
antasyla Taylanda yaptklar seyahatten ve yurtdna staj yap
maya gideceklerinden bahsediyorlard. Biz onlar dinleyip iki
ierken kz kardeimin imenliine sere serpe uzandmz bira
bahesine uradn hatrlyorum. Dnyann en eski kaponlu
ceketini giyiyordu ve makyajszd. Ben de onunla buluacamz
unutmutum. Ondan annemle babama otuz yamdan sonra
bir ara eve geleceimi sylemesini istedim ve her nedense bu
sylediimin son derece elenceli olduunu dnmtm. Kz
kardeim kalarn kaldrd ve sanki bu dnyaya gelmi en sinir
bozucu insanmm gibi kzarak yrd gitti.
Red Lion kapannca hepimiz gidip atodaki labirentin orta
sna oturduk. Birisi kapnn stnden gemeyi baard ve birok
kere oraya buraya arpp kkrdadktan sonra hepimiz orta alana
giden yolu bulduk. Hem aramzda esrarl sigara dndryor hem
de sert bir elma arab iiyorduk. Yldzlara baktm, etrafm
daki zemin byk bir geminin gvertesi gibi usulca dalgalanp
sallanrken kendimi onlarn sonsuz derinliklerinde kaybolmu
gibi hissettiimi hatrlyorum. Birisi gitar alyordu ve uzun
imler arasnda saplanp kalan, geri dnp aramadm yksek

209*

Senden nce Ben

topuklu, pembe ve saten bir ayakkab giyiyordum. Galiba evrene

hkmettiimi sanyordum.
Sonra birden dier kzlarn oktan gittiini anladm.
Kz kardeim beni bir sre sonra, gece bulutlar yldzlarn
stn kapattktan ok sonra, labirentin ortasnda buldu. Dedi
im gibi kz kardeim olduka zekidir. Ya da en azndan benden
daha zekidir.
Kendisi labirentten k yolunu sa salim bulabilen, u ana
kadar tandm tek insan.

Bak, ite bu seni gldrecek. Ktphaneye ye oldum.

Will CD koleksiyonun bandayd. Tekerlekli sandalyesini
kendi ekseni etrafnda dndrd ve ben ieceini bardak tuta
cana koyuncaya dek bekledi. Gerekten mi? Ne okuyorsun?
nemli bir ey deil, sen sevmezsin. Bir erkek ve bir kadnn
ilikisini anlatan hikyeler. Ama bence keyifli.
Geen gn benim Flannery OConnorm okuyordun.
Bardandan bir yudum ald. Hasta olduum zaman.
Ksa hikyeleri mi? Bunu fark ettiini dnmemitim.
Fark etmeden edemedim. Kitab yere brakmsn. Uzanp
alamadm da.
Ah!
O zaman sama eyler okumay brak da OConnor hikyelerini
eve gtr. Onun yerine bu hikyeleri oku.
Tam, Hayr, demek zereydim ki neden itiraz ettiimi tam
olarak bilmediimi fark ettim. Peki. Bitirir bitirmez geri getiririm.
Benim iin biraz mzik aar msn Clark?
Ne istersin?

210*

Jojo Moyes

Bulunduu yer rahat deildi; bayla iaret ederek ne iste

diini anlatt ve ben de buluncaya kadar CDlere gz atmaya
devam ettim.
Albert Symphoniada bakemanc olarak alan bir arkadam
var. Gelecek hafta buraya yakn bir yerde alacan sylemek
i,in telefon at. Bu alan paray... biliyor musun?
Klasik mzik hakknda hibir ey bilmiyorum. Yani bazen
ki ham radyoda yanllkla Klasik FMi ayarlard ama...
Daha nce hi konsere gitmedin mi?
Hayr.
Gerekten akna dnm gibi bakyordu.
Aslnda bir defasnda Westlifei grmeye gitmitim. Ama
im saylr m pek emin deilim. Kz kardeimin tercihiydi. Ha,
bir de yirmi ikinci ya gnmde Robbie Williamsi grmeye
niyetlenmitim, ama zehirlendim.
Will bana o mehur baklarndan birini frlatt. Birinin hc i sinde uzun yllar kilitli kalm olabileceimi ima eder gibiydi.
Gitmen gerekir. Arkadam benim iin bilet ayrm. Konser
gerekten gzel olacak. Anneni de alp gidersin.
Gldm ve bam salladm. Pek sanmyorum. Annem ok
dar kmaz ve klasik mzik de benim tarzm deil.
Altyazl filmlerin de tarzn olmamas gibi mi?
Kalarm atarak ona baktm. Ben senin eserin deilim
Will. Bu M y Fair Lady deil.
Pygmalion

Ne?
*

' ngiliz yazar George Bernard Shawin Pygmalion adl tiyatro oyunundan uyarlanan
mzikal, (yay. n.)

211

Senden nce Ben

Bahsettiin oyunun ad Pygmalion. M y Fair Lady, Pygmaliondax)

uyarlanmtr. Ona ters ters baktm. Hibir ey ie yaramyordu,
CDyi koydum. Bam evirdiimde hl kafasn sallyordu.
Korkun derecede ukalasn Clark.
Ne? Ben mi?
Ben o tarz birisi deilim, diyerek kendini her trl dene
yimden mahrum brakyorsun.
Ama deilim.
Nereden biliyorsun? Hibir ey yapmadn, hibir yere
gitmedin. Nasl bir insan olduuna dair en ufak bir fikre nasl
sahip olabiliyorsun?
Asl onun gibi biri, benim gibi biri olmann ne demek ol
duuna dair en ufak bir ipucuna dahi sahip olamazd. Bunu
anlamad iin ona darlmtm. Haydi artk, a kendini biraz.
Olmaz.
Neden?
nk rahatsz olurum. ey gibi hissederim... Sanki anla
yacaklarm gibime gelir.
Kim? Neyi anlayacak?
Dier herkes oraya ait olmadm anlayacak.
Ben nasl hissediyorum sanyorsun?
Birbirimize baktk.
Clark, imdiye kadar gittiim her yerde insanlar bana sanki
oraya ait deilmiim gibi bakyorlar.
Mzik balayncaya kadar sessizce oturduk. Willin babas
telefonla konuuyordu ve bouk kahkaha sesi mtemilata ka
dar sanki uzak bir yoldan gelir gibi ulayordu. Hipodromdaki
kadn Will sanki deiik bir canl trym gibi, Engelli girii u

212

Jo jo Moyes

taraftan, demiti. CDnin kapana gzlerimi diktim. Benimle

gelirsen giderim.
Ama yalnz bana gitmezsin.
Hayatta gitmem.
Tanrm! Sen tam bir ba belassm, dediinde orada ylece
(>truyorduk
Evet, durmadan sylyorsun.
Hu sefer bir plan yapmamtm ve hibir beklentim yoktu. Sadece
yar fiyaskosundan sonra Willin evden ayrlmak istemesini
mut ediyordum. Arkada olan bakemanc, bize ayrd hediye
biletleri konser salonuna dair bilgiler ieren bir brore ilitire
rek gndermiti. Salon arabayla krk dakikalk mesafedeydi. Ev
devimi yapp engelli otoparknn konumunu kontrol ettim ve
Willin tekerlekli sandalyesini oturacamz yere ulatrmann
en iyi yolunu belirlemek iin konser salonuna gitmeden nce
(elefon ettim. Bizi, benim de katlanabilir bir sandalyeyle Willin
yanna oturabileceim ekilde, en ne oturtacaklard.
Bilet giesindeki kadn neeli bir ekilde, Aslnda oturulacak
en gzel yer, dedi. Orkestraya yakn olduunuzda konserden
daha ok etkileniyorsunuz. Ben de hep oraya oturmaya zenmiimdir.
Grevli kadn bizi park yerinde karlayp koltuklarmza
kadar bize elik etmesi iin birini isteyip istemediimi bile sordu.
Willin ok fazla gze arptn hissetmesinden korkarak kadna
teekkr ettim ve hayr dedim.
Gece yaklatka Will mi daha fazla gerilmiti yoksa ben mi,
bilmiyorum. nceki kmzda yaadm baarszl iddetli
bir ekilde hissettim. Ayrca Bayan Traynor konserin nerede,

213*

Senden nce Ben

ne zaman gerekleeceini ve tam olarak ne yaptmz teyit

etmek iin mtemilata on drt defa girip karak bize pek de
yardmc olmuyordu.
Bayan Traynor, Willin akam rutinlerinin biraz fazla zaman
alyor. dedi. Birinin ona yardm etmek iin orada olmasn is
tiyordu, fakat Nathann baka planlar vard. Grnen o ki Bay
Traynor da akam darda olacakt. Bayan Traynor, Konser en
az bir buuk saat srer, dedi.
Will de, nanlmaz derecede skc olacak, dedi.
Willin gitmemek iin bir bahane aradnn farkna vardm
ve, Ben yaparm, dedim. Eer Will bana ne yapmam gerekti
ini sylerse yardmc olmak iin yannda kalrm, sorun deil.
Bu cmleyi syleyerek neyi kabul ettiimi sonradan anladm.
Will annesi odadan ktktan sonra somurtarak, Eh, bu bi
zim ikimizin de drt gzle bekledii bir eydi, dedi. Sen benim
gzel km greceksin, bense plak beden grnce yere ylan
birinin beni temizlemesine katlanacam.
Ben plak beden grnce yere falan ylmyorum.
Clark, daha nce insan bedeninden senin kadar rahatsz olan
birini grmedim. Sanki radyoaktif maddeymi gibi davranyorsun.
O zaman annen yapsn, diye cevab yaptrdm.
Evet, bu dar kma fikrini ok daha fazla ekici hale
getiriyor, deil mi?
Ardndan da elbise sorunu balad. Ne giyeceimi bilmiyordum
Yarlara gitmek iin yanl eyi giymitim. Yeniden ayn
hatay yapmayacamdan nasl emin olabilirdim? Neyin en uy
gun olacam Wille sordum ve o da bana adeta deliymiim gibi
bakt. Iklar snm olacak, diye aklad. Hi kimse sana
bakmayacak. Herkes mzie odaklanacak.

214*

Jo jo Moyes

Kadnlar hakknda hibir ey bilmiyorsun, dedim.

En sonunda zerimde denemek iin babamn eski takm
elbise antasna koyduum drt farkl kyafeti otobse kadar
tnsyp getirdim. Kendimi konsere gitmeye ancak bu ekilde
kna edebilmitim.
Nathan vardiya deiimi iin 17.30 gibi geldi ve Willin yanma
gittii srada ben de hazrlanmak iin banyoya giderek ortadan
kayboldum. nce sanatsal bulduum, zerine boncuklar ta
klm yeil bzgl, kehribar rengi kyafeti giydim. Konserlere
jden ve olduka sanatsever grnrken ayn zamanda da gz
.lc olabilen insanlar hayal ettim. Will ve Nathann ikisi de
oturma odasna girdiim anda gzlerini bana dikmilerdi.
Will dorudan, Hayr, dedi.
Nathann yorumu da, Bu biraz annemin giyecei bir ey
gibi duruyor, oldu.
Will, Annenin Nana Mouskouri olduunu bana hi syle
medin, dedi.
Tekrar banyoya gittiimde her ikisinin de kkrdadn
duyabiliyordum.
kinci kyafetim verevine kesilmi, zerine beyaz bir yaka ve
manetler dikili ar siyah bir elbiseydi. Bunu kendim dikmitim.
Bana gre hem kt hem de parizyen bir grne sahipti.
Will, Dondurma servisi yapacakm gibi gzkyorsun, dedi.
Nathan da onu onaylayarak, Ah arkadam! Senden iyi hizmeti
olur, dedi. Bunu gndzleri giymekten ekinme. Gerekten.
Bir dahaki sefere Loudan sprgeliklerin tozunu almasn
istersin.
yi oldu sylediin... Biraz tozlular gerekten.
215

Senden nce Ben

Onlara, kiniz de yarn aynzda Mr Muscle ieceksiniz,

dedim.
numaral kyafeti Willin, Rupert Bear* gndermelerini
nceden hesaplayarak -geni paal sar bir pantolondu- skar
taya kardm ve onun yerine sonuncusunu, klasik model koyu
krmz saten elbisemi giydim. Bu kyafet daha tutumlu bir kuak
iin tasarlanmt ve her giydiimde fermuar belimden yukar
kabilsin diye gizlice dua etmek durumunda kalyordum. Yine
de bu elbise bana 1950lerdeki gen aktrislerinin grnmn
veriyordu. Bu iinde kendinizi rahat hissedeceiniz kurtarc
bir elbiseydi. Omuzlarm gm rengi bir boleroyla rttm
gs dekoltesini kapatmak iin boynuma gri ipekten bir earp
sarp uygun bir ruj kullandm ve oturma odasndan ieri girdim.
Nathan hayranlkla, A-ha! dedi.
Willin gzleri elbisemin zerinde bir yukar bir aa ge
ziniyordu. Tam o anda gmlek ve takm elbise giydiini fark
ettim. Tral hali ve dzgnce taranm salaryla artc dere
cede yakkl grnyordu. Onu grnce glmsememe engel
olamadm. Nasl grndne deil, aba gstermi olmasna
glmtm.
Will, te bu, dedi. Sesi tuhaf bir biimde ll ve ifade
sizdi. Yakam dzeltmek iin elimi boynuma gtrdmde,
Ama omzundakini kar, dedi.
Haklyd. Bolero giymenin ok da iyi bir seim olmayacan
biliyordum. kardm ve sandalyenin arkasna astm.
Earb da kar.
Elim hzla boazma doru gitti. Earb m? Neden?
*

ngiliz karikatrist Mary Tourtelin yaratt, ocuklar iin karlan izgi roman ve
hikyelerde kullanlan ay karakteri, (yay. n.)

216*

Jo jo Moyes

Uyumlu deil. Ayrca altnda bir ey saklamaya alyornusun gibi grnyor.

Ama... karrsam sadece gs atalndan ibaret olacam.
Will, Eee? diyerek omuz silkti. Bak Clark, bunun gibi bir
( bie giyeceksen kendine gvenerek giymen gerekiyor, iini
fiziksel olduu kadar zihinsel olarak da doldurman art.
Will Traynor, bir kadna bir elbiseyi nasl giyeceini an
cak sen syleyebilirsin, dedim ve earb da kardm. Nathan,
Willin antasn hazrlamaya gitti. Ben ne kadar tepeden bakan
birisi olduu hakknda daha ne syleyebilirim diye ince ince
dnrken arkam dndmde hl bana baktn grdm.
Usulca, Harika grkyorsun Clark, dedi. Gerekten.

Sradan insanlarda -Camilla Traynorn muhtemelen ii snf

diye adlandraca insanlar- Willin durumuna gsterdikleri
tepkiler asndan birka temel eilim gzlemliyordum. ou
ona bakakalyordu. Birka sempatik bir ekilde glmseyip iyi
niyetini ifade edebiliyor ya da bana dnp fsldayarak ne oldu
unu sorabiliyorlard. ounlukla, srf tepkilerini grmek iin,
MI-6' ile talihsiz bir anlamazla dtk, diye cevap vermek
isterdim, ama bunu asla yapmadm.
Orta snf insanlar ise bakmyormu gibi yapyor, ama ba
kyorlard. Gerekten dik dik bakmak iin ok fazla kibarlard.
Onun yerine kendi gr alanlarna giren Wille bir an bakp
ardndan kararl bir ekilde ona bakmamak gibi garip bir ey
yapyorlard. Will yanlarndan geerken baklar hzl bir biimde
ona doru kayyordu, fakat o srada bakalaryla konumaya da
*

ngilterenin gizli haber alma tekilat, (. n.)

217*

Senden nce Ben

devam edebiliyorlard. Yine de onun hakknda konumuyorlard,

nk bu kabalk olurdu.
Bir ellerinde antalar ve program brorleri, dier ellerinde
cin tonikleriyle k giyimli insanlarn ayakta dikildikleri fuaye
den konser salonuna getiimizde yumuak bir dalga halinde
aralarnda dolaan bu tepkilerin bizi orkestra blmesine kadar
takip ettiini grdm. Will fark etti mi, bilmiyorum. Bence byle
eylerle baa kabilmenin tek yolu bazen hibirini grmyormu
gibi yapmakt Orta koltuk blounun en n srasnda sadece
biz oturuyorduk. Samzda kendisini iki taraftan kuatan iki
kadnla keyifli bir ekilde muhabbet eden tekerlekli sandalyeli
bir adam daha vard. Willin de fark edeceini umarak onlara
baktm. Fakat Will sanki grnmez olmaya alyormu gibi
ban omuzlarnn arasna gmm nne bakyordu.
Ksk bir sesle, Bu i olmayacak, dedi.
Bir ey mi oldu? diye fsldadm.
Hayr, diyerek ban sallad ve yutkundu. Aslnda var.
Yakamn iinde bir ey batyor.
Ona doru eildim ve parmam yakasndan ieri soktum.
Yakasnda naylon bir etiket kalmt. Koparrm diye umut edip
ekitirdim, ama etiket inat bir biimde ne kadar dayankl
olduunu ispatlad.
Yeni gmlek. Gerekten rahatsz ediyor mu?
Hayr. Sadece elence olur diye syledim.
antada makasmz var m?
Bilmiyorum Clark. ster inan ister inanma, ama genelde
kendi antam hazrlayamyorum.
Makas yoktu. Arkama baktm; dinleyiciler hl koltuklarna
yerleiyor, mrltlar halinde konuup ellerindeki program in

218

Jo jo Moyes

ekliyorlard. Eer Will rahatlamayp mzie odaklanmazsa gezi

boa gidecekti ve ben ikinci bir felaketi gze alamazdm.
Kmldama, dedim.
Neden?
Daha cmlesini bitiremeden zerine eilip gmlein yakasn
boynunun yan tarafndan kvrdm. Azm boynuna yaklatrp o
lanet etiketi n dilerimin arama yerletirdim. Etiketi koparmam
birka saniyemi almt. Temiz erkek kokusunu, teninin benim
tenime dediini ve yaptm eyin yersizliini yok saymaya
alarak gzlerimi kapattm. Sonra nihayet etiketin ayrldn
hissettim. Yrtlan etiket n dilerimin arasndayd. Muzaffer bir
edayla bam geri ektim ve gzlerimi atm.
Etiketi dilerimin arasndan alp tek hareketle koltuklarn
arasna gnderirken, kardm, dedim.
Will gzlerini bana dikmi bakyordu.
Ne?
Birdenbire programlarn son derece byleyici bulan dinle
yicilerin baklarn yakalamak iin koltuumda arkaya dndm
ve ardndan bam tekrar Will e evirdim.
Haydi ama, sanki daha nce bir kzn bir adamn yakasn
kemirdiini hi grmediler sanki...
Onu ksa bir sre iin susturmu gibiydim. Will onaylamaz
bir tavrla gzlerini krptrd.
O an biraz kzardn fark edip neelendim.
Eteimi dzeltirken, Her neyse, dedim, Sanrm ikimiz de
etiketin pantolonunda olmadna kretmeliyiz.
O cevap vermeden nce orkestra yeleri resmi ceketleri ve
kokteyl elbiseleriyle sahneye gelince dinleyiciler sustular. Kalbimin
biraz pr pr ettiini hissettim. Ellerimi kucamda birletirip dik

219*

Senden nce Ben

oturdum. Akort yapmaya baladlar ve dinleme salonu aniden

tek bir sesle doldu; bu o ana kadar duyduum en canl, en ger
ek eydi. Tylerim diken diken oldu ve boazm dmlendi.
Will yan yan bana bakt, yz hl bir dakika ncesinin nee
sini tayordu. fadesi, Tamam, bu kez keyif alacaz, diyordu.
Orkestra efi ne kp krssnn zerine iki kere hafife vurdu
ve etrafa byk bir sessizlik kt. Skneti, salondaki canll
ve sabrszl hissettim. ef batonunu indirdi ve bir anda her ey
saf sesten ibaret oldu. Mzii fiziksel bir eymi gibi algladm;
sadece kulaklarma yerlemekle kalmam, ayn zamanda iime
akp etrafm evrelemi ve duygularma dokunmutu. Tenimi
gdklayp avularm terletiyordu. Will hi bu ekilde tarif etme
miti. Daha nce sklabileceimi dndme inanamyordum.
Bu, o ana kadar duyduum en gzel eydi.
Hayalimde beklenmedik eyler canland ve kendimi oraya
oturduum andan itibaren yllardr dnmediim eyleri d
nrken buldum. Eski duygular zerimden akt gitti, sanki algm
esniyormuasna yeni dnceler ve fikirler benden ekilip
karld. Konserin bitmemesini, sonsuza dek orada oturmay
istedim. Wille yle bir baktm; o da kendinden gemi, birdenbire
doallamt. Bam br tarafa evirdim, nedense ona bakmaya
ekinmitim. Hissedebilecekleri beni korkutuyordu; kaybnn
derinliinden, korkularnn byklnden rkmtm. Will
Traynorun u ana kadar yaadklar benim deneyimlerimin ok
tesindeydi. Ben kim oluyordum da ona nasl yaamay istemesi
gerektiini sylyordum?
Willin arkada konser sonrasnda sahne arkasna gitmemizi
ve onu grmemizi rica eden bir not brakm, fakat Will gitmek
istememiti. Bir kere srar ettim, ama enesinin ald ekilden

220*

Jo jo Moy es

grebildiim kadaryla fikrini deitirmeyecekti. Onu sulayamaz

dm; eski i arkadalarnn o gn ona nasl baktklarn -acma,
irenme ve kaderin bu kendine zg sillesinden kurtulmu ol
duklar iin duyduklar derin rahatlama- hatrlyordum. Sanrm
bu da katlanamad birok bulumadan biriydi.
Salon boalncaya kadar bekledik. Ardndan Willi dar
kardm ve asansrle otoparka indirip sorunsuz bir ekilde
arabaya bindirdim. ok fazla bir ey konumadm; mzik hl
kafamda nlyordu ve ben bunun srp gitmesini istiyordum.
Willin arkadann ald parada nasl byle kaybolduunu
tekrar tekrar dnp durdum. Mziin iinizdeki baz kilitleri
aabildiim, sizi kompozitrn bile ngrmedii yerlere gtrebi
leceini fark etmemitim. Havada, sanki salondan ayrldnzda
bile kalntlarn hl etrafnzda tayormusunuz gibi bir etki
brakyordu. Dinleyiciler arasnda ilerlerlerken bir ara Willin
yanmda olduunu bile unutmutum.
Arabay mtemilatn nne ektik. nmzde sadece duvarn
zerinden gzkebilen, dolunayn altnda aydnlanm, tepenin
zerindeki konumundan aay sakince izleyen ato oturuyordu.
Demek klasik mzik sevmiyorsun.
Dikiz aynasndan arkaya baktm. Will glmsyordu.
Zerre kadar keyif almadm.
Anlamtm zaten.
zellikle sona doru alan ksm sevmedim; hani u kemann
kendi bana ald ksm.
O ksmdan holanmadm anlamtm. yle nefret ettin
ki gzlerin doldu.
Pis pis srtp, Gerekten ok sevdim, dedim. Klasik m
zii btnyle sevebilir miyim emin deilim, ama sanrm bu

221

Senden nce Ben

harikuladeydi. Burnumu ovuturdum. Teekkr ederim. Beni

gtrdn iin ok teekkr ederim.
atoya uzun uzun bakarak sessizce oturduk. Normalde ge
celeri ato, duvarnn etrafn bezeyen klarla birlikte bir eit
turuncu kzllkla ykanrd. Ama bu gece dolunayn altnda
ilahi bir mavilie brnm gibi gzkyordu.
Sence orada ne tarz mzikler almlardr? diye sordum.
Bir eyler dinlemilerdir mutlaka.
atoda m? Ortaa tarz eyler ite. Lavta, yayllar. Benim
tarzm deil, ama eer istersen sana dn verebileceim baz
CDler var. Eer gerekten tam olarak nasl bir ey olduunu
deneyimlemek istiyorsan kulaklklarn takp atonun etrafnda
bir yrye kmalsn.
Ah, hayr. atoya gitmek hi houma gitmiyor.
Byle yerlere yakn yaadnda hep yle olur.
Onu kaamak bir ekilde cevapladm. Motorun tkrtsnn
sessizlie doru geiini dinleyerek biraz daha oturduk.
Kemerimi zerken, Tamam, dedim. eri girsek iyi olur.
Akam ileri bizi bekler.
Bir dakika daha bekle, Clark.
Arkam dndm. Willin yz glgede kalmt, net gremiyordum.
Bekle biraz, sadece bir dakikalna.
yi misin? Bir yerlerinin skm veya taklm olmasndan,
bir eyi yanl yapm olmaktan korkarak sandalyesine baktm
fark ettim.
yiyim. Ben sadece...
Ak tondaki yakasnn, koyu renk ceketiyle yaratt renk
ztln seebiliyordum.

222*

Jojo Moyes

Henz ieri girmek istemiyorum. Sadece burada oturmak

ve baz eyleri dnmemek... yutkundu.
Yar karanlkta bile aba gsterdiini anlayabiliyordum.
Ben sadece... krmz elbiseli bir kzla konsere giden adam
olmak istiyorum. Sadece birka dakika daha.
Kapnn mandaln braktm.
Tabii.
Gzlerimi kapatp bam koltuun balna dayadm; orada
beraber, zihnimizden silinmeyen mzikte kaybolmu ve meh
tapla aydnlanm tepedeki atonun glgesinde yar saklanm
bir ekilde biraz daha oturduk.

Ben ve kz kardeim o gece labirentte olanlarla ilgili bir daha hi

konumadk. Syleyecek szmz var myd pek emin deilim.
Bana biraz sarld ve ardndan bir sre elbiselerimi bulmama
yardm ederek biraz zaman geirdi. Sonra uzun imler arasnda,
ta ki ben ona ok da nemli olmadn syleyinceye kadar bo
yere ayakkablarm arad. Bir daha o ayakkablar giymeyecektim
zaten. Sonra yavaa eve yrdk. Benim ayaklarm plakt ve
Treena kolunu benim koluma dolamt. En son okula balad
m ilk yllarda annem onun kolunu hi brakmamam iin srar
ederdi. Biz de bu ekilde yrdk.
Eve vardmzda verandada durduk. Kz kardeim sam
ve ardndan gzlerimi slak mendille sildi. Sonra n kapy ap
hibir ey olmam gibi ieri girdik.
Babam hl ayaktayd, futbol ma izliyordu. Biraz ge kaldnz
kzlar diye seslendi. Biliyorum bugn Cuma, ama yine de...
kimiz de, Tamam baba... diye seslendik.

223*

Senden nce Ben

O
zamanlar, imdi dedemin kald oda benimdi. abucaj
st kata ktm ve kz kardeim tek kelime edemeden kapy
arkamdan kapattm.
Ertesi hafta sam ksack kestirdim ve uak biletimi iptf
ettim. Bir daha eski okulumdan kzlarla birlikte dar kmadm,
Annem beni fark etmeyecek kadar kendi derdine dmt v#
babam da evimizdeki her trl ruh hali deiimini ve yeni yeni
ortaya kan kendimi odama kilitleme alkanlm kadn so
runlar diye adlandryordu. Nihayet kim olduumu bulmutum;
bulduum kii yabanclarla sarho olan o en akrak kzdan
ok daha farklyd ve davetkr olarak yorumlanabilecek eyler
giyen birisi deildi. Red Liona giden erkek tipine cazip gelecek
elbiseleri hi mi hi giymiyordu.
i

Sonra hayat normale dnd. nce kuafrde, sonra da But

tered Bunda almaya baladm ve her eyi arkamda braktm.

O
gnden beri herhalde atonun oradan be bin kere gemiimdir.
Fakat o gnden sonra labirente bir daha hi gitmedim.

224*

13
ra trick kou pistinin kenarnda duruyor, olduu yerde jogging
yapyordu. Yeni Nike marka tirt ve ortu hafif nemli bedenine
yapmt. Merhaba demek iin uramtm ve o akam biraha
nede yaplacak Triatlon Ekyalar toplantsna katlamayacam
syleyecektim. Nathan yoktu ve her zamanki akam ilerini
yapmak iin Willin yannda ben kalacaktm.
Bu kardn nc toplant.
yle mi? Parmaklarmla saydm. Evet, sanrm.
Gelecek hafta gelmen art. Ekstrem Viking seyahatinin
planlar yaplacak. Ayrca doum gnnde ne yapmak istediini
bana sylemedin. Ardndan kas uzatma hareketlerine geti, ba
can yukar kaldrp gsn dizine dayyordu. Belki sinemaya
gideriz diye dndm. Yemekli bir parti dnmedim, nk
antrenman dneminde olmaz.
Annemle babam zel bir akam yemei dnyorlard.
Dizini bkp topuunu tutarak esnedi.
Bacaklarnn gittike tuhaf bir ekilde glendiini grmekten
kendimi alamadm.
Gece dar kmak daha iyi olurdu ama.
Sinemaya gitmek de pek dar kmak saylmaz. Neyse,
bunu yapmam gerektiini dnyorum Patrick. Annemin bu
aralar morali bozuk.

225-

Senden nce Ben

Treena nceki hafta tanmt (Limon desenli makyaj anta

mn kaybolduunu da gitmeden nceki gece fark ettim). Annem
harap olmutu, Treena nm ilk defa yaknlardaki bir niversiteye
kayt yaptrd zamankinden ok daha ktyd. Thomasn yok
luunu bir organ eksilmi gibi hissediyordu. Bebekliinden beri
oturma odasn darmadan eden oyuncaklar kutulara konup
kaldrlmt. Dolaptaki parmak ikolatalar ya da kk meyve
suyu kutular da yok olmutu. Annemin leden sonralar
eyrek gee okula yrmesi iin hibir sebep kalmamt. Artk
eve dnerken yapt ksa yolculuklarda konuacak kimsesi de
yoktu. Thomas okula gtrp getirmek annemin ev dnda
vakit geirdii tek zaman dilimiydi ve imdi babamla yapt
haftalk market alverii dnda hibir yere gitmiyordu.
gn boyunca evin iinde kendini kaybetmi gibi dolat
ve sonra dedemi bile korkutacak kadar byk bir enerjiyle bahar
temizliine giriti. Annem, dedemin zerinde oturduu sandal
yenin altn sprmeye alt iin ya da toz beziyle omzuna
hafife vurduu iin disiz azyla homurdanarak annemi pro
testo ediyordu. Treena ilk iki, hafta Thomasm almas iin,
eve hi uramayacam sylemiti. Her akam arayp annemle
konuuyor, sonrasnda annem tam yarm saat yatak odasnda
alyordu.
Bu aralar hep ge saate kadar alyorsun. Seni hi gre
miyorum.
Ama sen de hep antrenmandasn. Ne yapalm, iyi para veri
yorlar Patrick. Fazla mesaiye hayr diyebilecek durumda deilim.
Patrick buna karlk bir ey diyemedi.
Hayatmda hi kazanmadm kadar ok para geiyordu elime.
Aileme verdiim paray iki katna karmtm ve bir ksmn
da her ay hesabma yatryordum. Buna ramen yine de geriye

226

Jojo Moyes

kalann hepsini harcayamyordum. Bunun bir sebebi de Granta

Kvinde ge saatlere kadar altm iin dar ktmda bIn maazalarn kapanm olmasyd. Dier sebep ise ok daha
basitti; gerekten para harcama isteim yoktu.
Bo zamanlarm ktphanede geirmeye balamtm.
Internette bir eyler aratryordum.
Bilgisayarn bana getiimde katman katman nme seri
len koskoca bir dnya vard ve artk benim iin tehlike anlar
almaya balamt.
Her ey bir teekkr mektubuyla balad. Konserden birka
gn sonra Willin keman alan arkadana mektup yazp teekkr
etmemiz gerektiini syledim.
Gelirken ok gzel bir kartpostal aldm, dedim. Ne sy
lemek istiyorsan bana syle de yazaym. En iyi yazan kalemimi
bile getirdim.
Will, Bunu yapmayacam, dedi.
Ne?
Beni duydun.
Neyi yapmayacaksn ? O adam bize en ndeki biletlerden
verdi. Mkemmel bir konser olduunu sen kendin syledin. En
azndan ona teekkr edebilirsin.
Willin dudaklar kilitlenmiti ve hareket etmiyordu.
Kalemimi yere koydum. Ya da insanlarn sana bir eyler
-karlk verme zorunluluu hissetmediin eyler- vermesine
mi alksn?
Kendi szlerini bir bakasnn yazmasna muhta olmak nasl
bir ey bilmiyorsun Clark. Willin adna ifadesi ok kltc.

227*

Senden nce Ben

yle mi? Bence koca bir hiten daha iyidir, diye sylen
dim. Yine de ben ona teekkr edeceim. Bu konuda gerekten
kabalamak istiyorsan senin adn geirmem.
Kart ben yazdm ve bu konuyu bir daha hi amadm. Ama
o akam Willin szleri hl kafamn iinde yanklanrken ken
dimi ktphaneye doru yol alrken buldum. Bo bir bilgisayar
arayp internete girdim. Willin kendi kendine yaz yazabilmesi
iin baka cihazlar var m diye arama yaptm. Bir saat iinde
tane benzer alet buldum. Bir adet ses tanma program, retina
tanmlamasyla alan baka bir program ve kz kardeimin de
bahsetmi olduu, Willin kafasna takaca kayt cihaz.
Tahmin edilecei zere Will kafaya taklan cihaza burun
kvrd, ama ses tanma cihaznn ilevsel olabileceini kabul etti.
Nathan m yardmyla bir hafta iinde cihaz bilgisayarna kurduk
ve bilgisayar da Willin sandalyesine monte edince kendisi iin
bakasnn bir ey yazmasna gerek kalmad. Balangta biraz
ekinmiti, ama, Kt kalemi elinize aln Bayan Clark, diye
ona akayla takldka yava yava alt.
Bayan Traynor bile ikyet edecek bir ey bulamamt. Bu
nun tamamen iyi bir ey olabileceine pek inanmyormu gibi
dudaklarn bzerek, Eer ie yarayacan dndn baka
bir ekipman varsa bize syle, dedi. Will sanki aleti enesiyle
krabilirmi gibi ona sinirli bir ekilde bakt.
gn sonra ie gitmeye koyulurken postac elime bir mek
tup tututurdu. Uzaktan bir kuzenimin yollad, erken doum
gn kart olduunu dnerek atm. Bilgisayarda yazlm
metin yle diyordu:

Jo jo Moyes

Sevgili Clark,
Bu mektup benim tamamen kaba biri olmadm
gstermek
iin yazld. abalarn takdir ediyorum.
Teekkrler.
Will

yle sesli glmm ki ofr bana piyangoyu tutturup tut

turmadm sordu.
*

Yllarca kk bir odada yaayp kyafetlerimi holdeki rayl elbise

asksna yerletirdikten sonra Treenann yatak odas bana saray
gibi gelmiti. lk gece kollarm iki yana aarak, ayn anda iki
duvara da dokunamamann lksn yaayp odann etrafnda
frl frl dndm. Ev eyalar satan maazaya gidip boya ve yeni
jaluziler, yatak komodini iin abajur ve birka raf aldm. Hepsini
kendim monte ettim. Bu ilerde iyi olduumdan deil, sadece
yapp yapamadm grmek istiyordum.
Odam yeniden dekore etmeye girimitim. ten dnnce
akamlar bir saat duvar boyuyordum. Hafta sonu babam bile
iyi i kardm kabul etmek zorunda kald. Duvar boyasn
kontrol edip kendi kendime taktm jaluzileri elledi ve omzuma
dokunup, "yi i karmsn Lou, dedi.
Byk bir araf takm, kilim ve bir, iki tane de byk
minder -biri urayp tembellik etmek ister diye- aldm. Geri
kimsenin urad da yoktu. Yeni boyanm kapnn ardndaki

229*

Senden nce Ben

takvim ilerlerken bunu benden baka kimse fark etmiyordu.

Zaten kimse ne olduunu anlayamazd.
Thomasn kamp yatan Treenann yatann kenarna
koyduumuzda yerde hi bo alan kalmadn grnce biraz
kt hissettim, ama artk gerekten burada yaamadklarn
dnnce bu hissi hemen kafamdan kardm. Kk oda sa
dece uyuyacaklar bir yer olacakt. Geni odann haftalarca bo
kalmas iin bir sebep yoktu.
e her gn Willi baka nerelere gtrebileceimi dnerek
gidiyordum. Etraflca bir planm yoktu, ama srekli onu dar
karmann yollarn bulmaya odaklanyor, onu mutlu etmeye
alyordum.
Baz gnler kollar ve bacaklar szlard ya da enfeksiyon onu
yataa drdnde ardan perian bir ekilde, ateler iinde
yatard. te bunlar en kt gnleriydi. Ama iyi olduu zamanlar
birok defa onu bahar gneinde gezintiye karmay baarm
tm. Artk Willin en nefret ettii eylerden birinin yabanclarn
ona acmas olduunu anlamtm. Bu yzden onu arabayla bir
saat uzaklkta bulunan, sadece ikimizin olduu kasabann krsal
alanlarn gezmeye gtrdm. Dzenlediim piknik gnlerinde
krlarn en cra kelerine kadar gidip meltemin ve mtemilattan
uzak olmann keyfini karrdk.
Bir gn leden sonra peynirli ve turulu sandviini onun
iin blerken, Erkek arkadam seninle tanmak istiyor, dedim.
Arabay kasabadan epey uzaa, tepelerden birine srmtk.
Aramzda kuzularn dolat tarlalarda vadinin karsndaki
atoyu grebiliyorduk.
Neden?
Gece ge saatlere kadar kiminle vakit geirdiimi bilmek
istiyor.

230.

Jojo Moyes

Garip bir ekilde sylediim eyi neeyle karladn grdm.

Koan Adam.
Sanrm ailem de seni tanmak istiyor.
Bir kz beni ailesiyle tantrmak isteyince ok geriliyorum.
Annen nasl bu arada?
Ayn.
Babann ii ne oldu? Haber var m?
Yok. Haftaya haber kar diyorlar. Neyse, cum a gnk
doum gn yemeime seni de davet etmemi sylediler. Ama
merak etme... Gelmek istemeyeceini syledim.
Gelmek istemediimi kim syledi?
Yabanclardan holanmyorsun. nsanlarn nnde yemek
yemeyi sevmiyorsun. Ayrca erkek arkadamdan da holanm
yorsun. O yzden seni davet etmem budalalk olur.
Artk onu tanyordum. Wille bir eyler yaptrmann en iyi
yolu onun bunu istemeyeceini nceden bildirmekti. nat, aksi
ve hl tahammlszd.
Bir iki dakika dnp tand. Hayr, doum gnne
geleceim. Hi olmazsa annenin ilgisini ekecek bir ey olur.
Gerekten mi? Aman Tanrm, ona sylediimde akam her
yerin tozunu alp parlatmaya balayacak.
Onun biyolojik annen olduuna emin misin? Aranzda baz
genetik benzerliklerin olmas gerekmez mi? Sandvi alabilir
miyim Clark? Biraz daha turu olsun ltfen.
Yar aka, yar ciddi konuuyordum. Engelli birini misafir
edecei iin annem gerekten panie kaplmt. Sanki Will ben
bunlar syledikten bir iki dakika sonra kapdan ieri girecekmi
gibi ellerini yzne gtrp ifonyeri dzeltmeye balad.
2 3 1

Senden nce Ben

Peki, ama ya tuvalete gitmek isterse? Aada banyomuz

yok. Babann onu yukar tayabileceini sanmyorum. Ben
yardm edebilirdim ama... elim ayama karr benim. Patrick
yapar m acaba?
in bu ksmyla ilgili endielenme anne.
Peki, ne yiyecek? Her eyi pre haline mi getireceiz? Yi
yemedii bir ey var m?
Hayr, sadece yediklerini blmek gerekiyor.
Onu kim yapacak.
Ben yaparm anne, rahat ol. Will tatl biri, onu seveceksin.
Bylece her ey ayarland. Nathan, Willi arabayla getirecekti.
Ardndan iki saat sonra tekrar gelip eve geri gtrecek, sonra da
gece ilerine koturacakt. kisi de doum gnmde salarm
ak brakmam konusunda srar ediyorlard. Tam yedi buukta
kapy atmda Nathan ve Willi n verandada buldum. Will
ok k bir gmlek ve ceket giymiti. Onun gsterdii abaya
sevinmeli miydim yoksa annem gecenin ilk iki saatini yete
rince k giyinmedii iin kayglanacandan zlmeli miydim,
bilemiyorum. Ah, geldiniz demek.
Babam arkamdan hole kt. Rampa olmu mu genler?
Btn leden sonray dardaki basamaklara dayamak iin
tahtadan rampa yapmaya ayrmt.
Nathan, Willin sandalyesini dikkatlice dar koridora doru
geirdi ve kapy arkasndan kapatrken, ok gzel, hastanedekiler
bu kadar iyi deil, dedi kapy arkasndan kaparken.
Babam, Bernard Clark, diyerek elini uzatt ve Nathanla el
skt. Sonra elini Wille uzatt, ama aniden kzararak geri ekti.
Bernard. Pardon, ey... nasl el skacaz bilemedim... diyerek
kekelemeye balad.
Reverans yapmanz yeterli.

232

Jojo Moyes

Babam ona bakt ve Willin aka yaptn anlaynca rahat

layarak kahkahay patlatt. Ha, yle! diyerek Willin omzuna
yavaa vurdu. Evet, reverans iyi fikir!
Bylece gerginlik ortadan kalkmt. Nathan el sallayp gz
krparak gitti ve ben de Willin sandalyesini mutfaa doru ite
rek gtrdm. Tanrya kr, annem ellerinde eldiveniyle gve
(uttuu iin heyecan ok gze batmyordu.
Anne, bu Will. Will, bu da annem Josephine.
Josie deyin ltfen. Wille bakarken gzlerinin ii glyordu.
Frn eldivenleri dirseklerine kadar uzanmt.
Will, Tantmza memnun oldum, dedi. inizi blme
yeyim.
Annem yemei masaya brakt ve elleri salarna gitti. Bu
hareket annem iin hep iyiye iarettir. Fakat yazk ki eldivenini
karmay unutmutu.
zr dilerim. Rosto yaptm. Tam zamannda karmak
gerek, bilirsiniz.
Will, Pek bilmem, dedi. yi bir a deilim, ama iyi yemek
severim. O sebeple bu geceyi iple ekiyordum.
Babam, yleyse... diyerek dolabn kapan at. Nasl
yapalm? zel bir bira bardan falan var m Will?
Wille, Eer yerinde babam olsayd tekerlekli sandalyeden nce
durumuna uygun zel bir bira barda edinir, diye anlatmtm.
Babam, ncelikleri belirlemek lazm yle deil mi? dedi.
Geni azl bardan bulana kadar Willin antasn didik didik
ettim.
Bira iyi olur, teekkrler.
Will birasndan bir yudum ald. Mutfakta durdum ve aniden
80li yllarn duvar ktlaryla kapl kk ve eski evimizi fark
ettim. Krp dklm mutfak dolaplarmz vard. Willin eviyse
2 3 3

Senden nce Ben

zevkli denmiti; az ve gzel eyalar vard. Bizim evdeki eyalarn

yzde doksan ise bir milyoncu dkknlardan alnm gibiydi.
Duvardaki her boluu Thomasn kpek resimleri sslyordu.
Will bunu fark ettiyse de bir ey sylemedi. O ve babam hemen
konuacak bir konu bulmulard; benim ie yaramazlm. Ama
umursamadm. Sohbet onlar mutlu ediyordu.
Biliyor musun, bir keresinde geri geri giderken bir mantar
bariyere arpp bunun mantarn hatas olduunu sylemiti.
Onu bir de benim rampam alaltrken grmelisiniz. Ski
Sundayiri bazen bizim arabada ekildiini sanrsnz.

Babam kahkahay bast.

Onlar ba baa braktm. Annem telal bir ekilde peimden
geldi. Yemek masasna bir tepsi bardak brakt ve sonra saate
bakt. Patrick nerede?
Antrenmandan sonra dorudan buraya gelecekti, dedim.
Belki bir ii kmtr.
Senin doum gnn iin erteleyemez miydi? Biraz daha
ge kalrsa bu tavuk buz gibi olacak.
Merak etme, her ey yolunda anne.
Tepsiyi yerletirene kadar bekledim ve sonra kollarm uzatp
ona sarldm. Gerginlikten kaskat olmutu. Bir an iimi ona
kar bir sevgi dalgas sard. Annem olmak hi de kolay deildi.
Gerekten endielenme anne, her ey yolunda.
Kollarm zp alnm pt ve ellerini nlne sildi. "Keke
kz kardein de burada olsayd. Onsuz bir kutlama yapmak hi
iime sinmiyor.
Benim iinse durum farklyd. lk defa ilgi oda olmann
keyfini karyordum. Kulaa ocuka gelebilirdi, ama doruydu.
*

BBCde yaynlanan ve k sporlarm konu eden bir televizyon program, (yay. n.)

234*

Jojo Moyes

Will ve babamn benim hakkmda konuup glmesi houma git

miti. Masadaki her eyin -rosto tavuk ve ikolatal mus- benim
t-n favorilerim arasndan seilmi olmasna baylmtm. Eskiden
bana kim olduumu hatrlatan kz kardeimin sesi yokken artk
kendim olabildiimi grdmde iyi hissetmitim.
Kap alnca annem el rpt. te geldi. Lou, sen de servise
bala.
Patrickin yz spor yapmaktan hl krmzyd. Eilerek
beni perken, Mutlu yllar, bebek, dedi. Cildi tra losyonu,
deodorant ve lk, yeni ykanm ten kokuyordu.
Hemen ieri gir. diye bamla oturma odasn gsterdim.
Anneme gre her ey gecikti.
Patrick saatine bakp, Ah, dedi. zr dilerim zamann
getiini fark etmemiim.
Baka zamanlarda fark edebiliyorsun ama?
Ne?
Bo ver.
Babam alp kapanan byk masay oturma odasna getirmiti.
Ayrca benim uyarmla kanepeyi Will odaya daha rahat girebil
sin diye dier duvara dayamt. Will sandalyesini gsterdiim
yere doru dndrd ve herkesle ayn seviyede olabilmek iin
biraz ykseltti. Soluna oturdum; Patrick de karmza oturdu.
Patrick, Will ve dedem birbirleriyle selmlatlar. Willin elini
skmamas iin Patricki nceden uyarmtm. Otururken bile
Willin Patricki incelediini hissedebiliyordum. Bir an Will,
aileme olduu kadar erkek arkadama da cana yakn davranacak
m diye merak ettim.
Will kafasn bana doru yaklatrarak, Sandalyenin arkasna
bakarsan akam yemei iin kk bir ey bulacaksn, dedi.

235

Senden nce Ben

Arkaya uzandm ve elimi antasnn alt ksmna d o fl

soktum. Tekrar kartrdm ve bir ie Laurent-Perrie m arkj
ampanyayla karlatm.
Doum gnnde her zaman ampanya olmal.
Annem tabaklar getirirken, Ah, una bak, dedi. Ne hoi
Ama bizim ampanya bardamz yok ki.
Will, Bunlar da olur, dedi.
Ben aaym. Patrick uzanp ienin telini zd ve bapar*
man mantarn altna soktu. Yukardan Wille bakmaya devam
ediyordu. Sanki Will hi de bekledii gibi biri kmamt.
Will, Patricki izlerken, Eer yle yaparsan her yere sraya
cak, dedi. Kolunu birka santimetre kaldrp belli belirsiz hareket
ettirdi. Bence mantar tutup ieyi evirirsen daha gvenli bir
ekilde am olursun.
Babam, ite kendi ampanyasn tanyan adam, dedi. Haydi
Patrick. ieyi evir dedin deil mi? Eh, kim bilebilirdi ki?
Patrick, Biliyordum, yle yapacaktm zaten, dedi.
ampanya sorunsuz ekilde patlatlp bardaklara kondu ve
doum gnm erefine iildi.
Dedem byk ihtimalle, Duydum, duydum, diye seslenmiti.
Ayaa kalkp bam eerek herkesi selamladm. 1960larda
moda olan etek ksm kabark, sar renkli mini bir elbise giymitim.
Bunu da hayr kurumunun maazasndan almtm. Satan kadn
markasnn Biba olabileceini syledi, ama etiketi yrtlmt.
Babam, Bu sene Lounun sonunda byd bir yl olsun,
dedi. Umarm hayatnda nemli bir eyler yapar diyecektim,
ama nihayet yapt gibi grnyor. unu belirtmeliyim ki Will,
sizinle altndan beri Lou kendini buldu.
Annem, Onunla gurur duyuyoruz, dedi. Ve size de min
nettarz. Onu ie aldnz iin yani.

236*

Jojo Moyes

Will yandan bana bakarak, Esas ben minnettarm, diye

itirlk verdi.
Sana ve baarnn devamna Lou, dedi babam.
Annem de, Ve u an burada olmayan aile yelerine, diye
ekledi.
Vay canna! dedim. Daha sk doum gnm olmal. ou
fanan beni sadece azarlyorsunuz.
Sonra konumaya baladlar. Babam annemi ve kendini yksek
srsle gldrecek aleyhimde baka baka hikyeler anlatt. Onlar
glerken grmek gzeldi. Babam son haftalarda yle yorgun g iiyordu ki... Annem de etrafa bo gzlerle ve aknlkla, sanki
gerek benlii baka bir yerdeymi gibi bakyordu. Bu anlarn
keyfini karmaya baktm; karlkl yaplan akalar ve aile saadeti
i(, inde onlar da dertlerini unutmulard. Bir an Thomasn ya da
Treenann burada olmasnn sorun yaratmayacan dndm.
Kendi dncelerime o kadar dalmtm ki Patrickin yz
i ladesini fark etmem bir dakikam ald. Dedeme bir ey syler
ken bir yandan da Willi besliyordum; parmaklarmla bir para
somon fmeyi kvryor, WilTin dudaklar arasna koyuyordum.
Bu i gnlk hayatmn sorgulamadm bir paras olmutu,
ama hareketin gerektirdii yaknl ancak Patrickin yzndeki
sarslmay grdmde anlamtm.
Will babama bir ey sylerken ben de baklarna bir son
vermesini dileyerek Patricke gzm diktim. Sol tarafta de
dem agzl bir keyifle tabandakileri yemek grlts adn
verdiimiz, mutluluktan kard kk homurtu ve mrltlar
eliinde didiklemeye balamt.
Will anneme, Somon ok lezzetli, dedi. Gerekten harika
bir tat.
2 3 7

Senden nce Ben

Annem glerek, Her gn yaptmz bir ey deil, dedi.

Ama bugn zel olsun istedik.
Bakmay kes, dedim Patricke sessizce.

Sonunda gz gze geldiimizde Patrick baklarn kard.

Tepesi atmt.
Willin azna yeni bir para koydum; sonra bana baktn
grnce biraz da ekmek verdim. O an, Willin ihtiyalarna uyum
saladm, ne istediini anlamam iin sadece ona bakmamn
yeterli olduunu fark ettim. Patrick karmda ban nne e
mi yemeini yiyor, somon fmeyi kk paralara ayryor ve
atalna saplyordu. Ekmeini yemedi.
Will belki de rahatszlm fark ederek, Ee, Patrick, diye
sze girdi. Louisa bana senin kiisel antrenr olduunu syledi.
Bu iin ierii nedir tam olarak?
Bunu sormam olmasn yle ok isterdim ki... Patrick bir
sat uzman edasyla kiisel motivasyon ile salkl zihnin salkl
bir bedende yer alabileceine dair uzun konumalarndan birine
balad. Sonra kendi eitim programn srayla anlatmaya giriti;
Ekstrem Viking, Kuzey Denizi nin s dereceleri, maraton komak
iin gerekli olan ya oranlar ve bunlarn her birinde ne kadar
baarl olduu. Bu noktada ilgimi kaybetmeye baladm; artk
tek dndm Willin yannda bu tr bir konuma yapmann
ne kadar uygunsuz olduuydu. Neden ylesine bir cevap verip
geitirmedi ki?
Aslnda Lou geleceini sylediinde sana tavsiye edebilece
im bir iki fizik tedavi hareketi var m diye kitaplarma bakmay
dndm.
ampanyam yudumlarken tkandm. Bu olduka uzmanlk
gerektiren bir durum Patrick. Sen bu konu iin doru kii deilsin.
2 3 8

Jojo Moyes

Ben de uzmanlar kadar biliyorum bu ii. Spor yaralanma

larna bakyorum. Tbbi eitim aldm.
Ama bu bilek burkulmas deil, Pat.
Birka yl evvel belden aas tutmayan bir mteriyle a
ltm. imdi neredeyse tamamen iyiletiini sylyor. Triatlon
dhil her eye katlyor.
Hayal gibi, dedi annem.
Bana Kanadadaki yeni bir aratrmadan bahsetti. Kaslar
bir nceki hareketin anmsanmasyla ilgili bir eitime tabi tululuyormu. Kaslarn her gn yeterince altrrsan tpk beyin
sinaps gibi onlar da geri dnebilirmi. Bahse girerim sana
uygulayacamz iyi bir diyet program eliinde kas hafzanda
deiiklik yapabilirsin. Hem Lounun sylediklerine baklrsa
nceleri olduka hareketli bir adammsn.
Yksek sesle, Patrick, dedim. Bu konu hakknda hibir
ey bilmiyorsun.
Ben sadece yardmc olma...
Ltfen, olma. Gerekten.
Masa sessizlie gmld. Babam ksrd ve sonrasnda zr
diledi. Dedem masada olanlar ihtiyatl bir sessizlikle anlamaya
alyordu.
Annem herkese biraz daha ekmek ikram edecek gibi oldu,
ama sonra vazgemi gibi grnyordu.
Patrick tekrar konutuunda ses tonunda madur olmu gibi bir
hava vard. Yardmc olabileceini dndm bir aratrmayd
yalnzca, ama konuyla ilgili bir daha bir ey sylemeyeceim.
Will kafasn kaldrp glmsedi. Yz ifadesiz ve nazikti.
Mutlaka aklmn bir kesinde tutacam.
Tabaklar temizlemek iin ayaa kalktm; masadan kamak
istiyordum. Fakat annem oturmam syleyerek beni azarlad.
*

239

Senden Once Ben

Sanki daha nce bir eyler yapmamza izin veriyormu gibj^

Bugn senin doum gnn, dedi. Bernard, neden gidip tavutj
getirmiyorsun?
Hahah! Dua edelim de tavuk etrafta kanat rpmay brakm
olsun. Babam glerken krklarla dolu yznde tek kalan dii
ortaya kmt.
Yemein devam olaysz geti. Ailemin Wille fazlasyla hayran
kaldn grebiliyordum. Patrick ise pek yle deildi. O ve Will
ancak bir iki kelime daha ettiler. Konu deitiinde annem frn
patatesleri servis ederken -babam her zamanki gibi fazladan
patates almaya alyordu- endielenmeyi braktm. Babam
kazadan nceki hayat ve hatta kazann kendisi hakknda Wille
trl trl sorular soruyor, Will de ona dorudan cevap verecek
kadar rahat grnyordu.
Aslnda ben de bu sayede bana daha nce anlatmad birok
ey renmi oldum. Mesela her ne kadar nemsemedii bir
eymi gibi anlatsa da kulaa nemli bir ii varm gibi geliyordu.
irket satn alp satyormu ve bu ekilde kr etmeye alyor
mu. Willin en sonunda yedi sekiz kat kr ettiini aklamas
iin babamn ona birka kez ayn soruyu srarla sormas gerekti.
O an Willin anlatt acmasz kiiyle benim tandm adam
kafamda uzlatrmaya altm. Babam mobilya fabrikasn dev
ralan irketten bahsetti ve Will de zlerek bahsi geen irketi
tandn syledi. Ayrca bu durumla ilgileneceini de ekledi.
Fakat Willin ses tonundan babamn ii iin pek umut olmad
anlalyordu.
Annem Willle tatl tatl konuuyor, onun zerine titriyordu.
Bir ara annemin glen yzn izlerken Willin masadaki yakld
adam roln aldn fark ettim. Patrickin buna ok sinirlen
diine phe yoktu.

240*

Jojo Moyes

Bykbabam, annem bulaklar toplarken, Doum gn

pnslas yok mu? diye sordu.
Bunu o kadar ani bir ekilde sormutu ki babam ve ben
aknlktan bakakaldk.
Masann etrafnda dolap dedemin yanna gittim ve onu
perek, Hayr, dede. zgnm, ama ikolatal raus var. Sen
seversin.
Dedem onaylayarak ban sallad. Annemin neeli hali kim
senin gznden kamyordu. Hibirimizin bundan daha iyi bir
hediye alabileceini sanmyordum.
Tatlyla birlikte masaya kare eklinde byk, telefon rehberi
ebadnda bir kutu kondu.
Patrick, Hediye zaman, deil mi? diye sordu. te benim
kisi. Hediyesini masann ortasna yerletirirken bana glmsedi.
Ben de ona glmsedim. Kavga etmenin sras deildi.
Sonra babam, Haydi a, dedi.
nce onlarn hediyesini kd yrtmamak iin dikkatlice
atm. Bu bir fotoraf albmyd ve her sayfasnda geen her
yllara ait bir fotorafm vard. Bebekliim, tombul yanakl ve
ciddi halimizle Treena ve ben, ortaokuldaki ilk gnm, tokalar,
kocaman etekler... Daha yakn zamana ait Patrick ve benim
bir fotorafmz da vard. Bu, ona defolup gitmesini sylerken
ekildiim bir fotoraft. Ve gri eteimle yeni iime baladm
ilk gn de albmdeydi. Sayfalarn arasnda Thomasn yapt
baz resimler, annemin saklad, okul gezilerinden gnderdiim,
el yazsyla kumsal gnlerini, kaybolan dondurmalar ve hrsz
martdar anlattm mektuplar... Albm kartrrken sadece
uzun ve koyu renk salar geriye taranm kz grnce bir an
duraksadm ve sonra hemen sayfay evirdim.
241

Senden nce Ben

Will, Bakabilir miyim? diye sordu.

Ben sayfalar gsterirken annem Wille, Bu senenin... ok
iyi getiini syleyemeyeceim, dedi. Tanrya kr, imdi
iyiyiz. Ama ite bilirsin baz eyler... Sonra dedesi televizyonda
kendi hediyelerimizi hazrlayabileceimiz bir program grd
ve ben de, ite ne bileyim... gerekten anlaml bir ey olacan
dndm.
Gerekten de anlaml anne. Gzlerim dolmutu. ok
beendim. ok teekkrler.
Baz fotoraflar deden seti.
Will, ok gzel, dedi.
Ben de tekrar, ok beendim, dedim.
Babamla annemin byk bir i rahatlyla bakmas ise
grdm en ac sahneydi.
Patrick masaya kk bir kutu iterek, imdi sra bende,
dedi. Yavaa atm ve bir an nian yz olabileceini d
nerek belli belirsiz bir panie kapldm. Buna hazr deildim.
Kendime ait bir yatak odasna bile yeni kavumutum. Kk
kutuyu atm; koyu mavi kadifenin iinde ince, altn bir zincir ve
ucunda sallanan bir yldz vard. ok zarif, narindi ve hi bana
gre deildi. Hibir zaman yle bir ey takmamtm.
Ne syleyeceimi dnrken kolyeye bakp durdum ve, ok
gzel, dedim. Patrick masaya uzanp kolyeyi boynuma takt.
Patrick, Beendiine sevindim, dedi ve beni dudaklarmdan
pt. Beni daha nce ailemin nnde asla o ekilde pmemiti.
Will de beni izliyor, kaytszca bakyordu.
Babam, Peki, imdi de puding zaman, dedi. Ortam daha
fazla snmadan yiyelim. Kendi sylediklerine yksek sesle gld.
ampanya onu mthi derecede canlandrmt.

242*

Jojo Moyes

Will sessizce,Benim antamda da senin iin bir ey var,

dedi. Sandalyemin arkasnda. Turuncu kda sarl.
Hediyeyi Willin srt antasndan ekip kardm.
Annem elinde servis kayla durdu. Louya hediye mi aldn
Will? ok naziksin. yle deil mi Bernhard?
Kesinlikle.
Hediye paketinin zerinde parlak turuncu renkte kimono
desenleri vard. Paketi saklayacam bildiim iin bakmam
gerekmiyordu. Belki de bu desenleri kullanacam bir kyafet
tasarlayabilirdim. nce kurdeleyi, sonra da iindeki ince dokulu
kad kardm. Olduka tandk siyah-sar renkli eritler bana
bakyordu.
Kuma paketin iinden kardm; elimde bir adet siyah-sar
renkli klotlu orap vard. Yetikin llerindeydi, parltsz
kumatand ve yle yumuak bir eye sarlyd ki neredeyse
parmaklarmdan kayyordu.
nanmyorum, deyip glmeye baladm. Bu ok keyifli ve
beklenmedik bir hediyeydi. Aman Tanrm! Nereden buldun
bunu?
Babam ve Patrick hep bir azdan, Klotlu orap m? diye
seslendi.
Evet, dnyann en gzel klotlu orab.
Annem dikkatle hediyeme bakt. Biliyor musun Louisa,
ocukken byle bir klotlu orabn olduuna eminim.
Will ve ben baktk.
Neemi saklamay beceremedim. imdi giymek istiyorum,
dedim.

243*

Senden nce Ben

Babam kafasn iki yana sallayarak, Aman Tanrm, ar ko

vanndaki Max Wall* gibi gzkecek, dedi. Ah Bernard, bugn
onun doum gn. Tabii ki istediini giyecek.
Dar koup koridorda oraplar giydim ve parmaklarm
hareket ettirdim. Glnlne hayran kalmtm. Hayatmda
hibir hediye beni bu kadar mutlu etmemiti.
Geri dndm. Will kk bir tezahrat yapt ve dedem elle
riyle masaya vurdu. Annemle babam glmekten ldler. Patrick
ise sadece bakyordu.
Bunlar ne kadar sevdiimi anlatmam olanaksz, dedim.
Teekkrler. ok teekkrler. Bir elimi uzatp srtna dokun
dum. Gerekten teekkrler.
Will, inde bir de kart var, dedi. Baka bir zaman aarsn.

O gittikten sonra evdekiler Will hakknda konumaya baladlar.

Babam olduka sarhotu; beni ie ald iin Wille teekkr
etti ve bir daha gelmesi iin sz ald. Eer iten karlrsam
belki bir gn gelip seninle ragbi izlerim.
Will, ok ho olur, dedi, fakat daha nce ragbi malarn
izlediini hi grmemitim.
Annem kalan tatly saklama kabna koyup srarla Wille
verdi. Eh, madem ok beendin.
Patrick koridora geldi; elleri belki de Willin elini skma dr
tsn engelleyebilmek iin dibine kadar ceplerine sokuluydu.
En azndan ben iyi niyetimden yle dnmek istiyordum.
Will, Seninle tantma memnun oldum Patrick, dedi. Ve...
nerin iin teekkrler.
*

ngiliz komedyen ve aktr, (. n.)

244*

Jojo Moyes

Sadece kz arkadama iini en iyi ekilde yapabilmesi iin

yardmc olmaya altm, O kadar. Kz arkada-m derken son
heceyi net bir vurguyla sylenmiti. Will, Nathan onu dar
karrken, ok ansl bir adamsn, dedi. Gerekten ok iyi
hasta banyosu yaptryor. Will bunu yle abuk sylemiti ki
atrick onun ne dediini anlayana kadar kap kapanmt bile.
Ona hasta banyosu yaptrdn bana daha nce syleme
mitin.
Patrickin kasabann dnda bulunan yeni yaplm apartman
daki dairesine gitmitik. at kat rezidanslar olarak pazarlansa
da daire otoparka bakyordu ve bina sadece katlyd.
Bu ne anlama geliyor? Penisini mi temizliyorsun?
Penisini falan temizlemiyorum. Patrickin evinde bulun
durmama izin verdii nadir eyadan biri olan yz temizleme
style makyajm temizlemeye baladm.
Fakat biraz nce ykadn syledi.
Sana taklmak iin syledi. Eskiden ne kadar hareketli bir
adam olduuyla ilgili o kadar ok konutun ki onu sulayamam.
yleyse onunla ne yapyorsun? Belli ki bana her eyi an
latmyorsun.
Bazen onu ykyorum evet, ama sadece i amarna kadar.
Patrickin baklar ok ey sylyordu. Sonunda, gzlerini
benden kard ve oraplarn karp amar sepetine frlatt.
Senin iin bu deildi. Tbbi ya da mahrem eyler yapmaycaktn.
Bu i tanmnda yoktu. Aniden bu konu zerinde dnmeye
balamt. koullarn deitirdiklerine gre ona dava aabi
lirsin ya da kt muamele yznden iten ayrlabilirsin.
Komik olma ltfen. Nathan her zaman orada olamad
iin yapyorum buiu. Tamamen yabanc birinin irketten gelip

245*

Senden nce Ben

onunla ilgilenmesi Will iin korkun bir ey. te yandan ben

altm, gerekten rahatsz olmuyorum.
Ona bir bedenin insana bu kadar yakn gelebileceini nasl
anlatabilirdim ki? Willin tplerini ustalam bir profesyonellikle
deitirebiliyor, plak bedeninin st tarafm sohbete ara verme
den banyo sngeriyle temizleyebiliyordum. Artk yara izleri bile
beni rpertmiyordu. Uzun bir sre boyunca grebildiim tek ey
her an gerekleebilecek intihar giriimiydi. imdiyse karmda
sadece ben Eliza Doolittle taklidi yaptmda karlk olarak
Profesr Higgins karakterine brnen, insan ileden karan,
deiken, akll ve komik Will vard. Bedeni, onunla kurduum
ilikinin bir parasyd yalnzca; sohbete ara verdiimiz anlarda
ilgileneceimiz bir ey haline gelmiti ve artk bana hi de ilgin
gelmiyordu.
nanamyorum... Yaadmz onca ey... sana yaklamama
izin verene kadar geen zaman dnnce... imdi bir yaban
cyla ne kadar kolay yaknlaabiliyorsun.
Bu gece bundan bahsetmesek olmaz m Patrick? Bugn
benim doum gnm.
Konuyu aan ben deilim; hasta banyolar ve o tuhaf iler...
Will yakkl olduu iin mi bunu yapyorsun? diye sor
dum. Bu yzden mi? Tam bir hyar olsa senin iin ok daha
kolay olur muydu?
Yakkl olduunu dnyorsun yani.
Elbisemi kafamdan ekip kardm ve orabm da bacak
larmdan dikkatlice syrdm. Canl ruh halimden arta kalanlar
da yava yava buharlayordu. Bunu yaptna inanamyorum.
Onu kskandna inanamyorum.
Onu kskandm falan yok, dedi kmseyerek. Sakat bir
adam ne diye kskanaym ki?

246

Jo jo Moyes

O gece Patrickle sevitik. Aslnda sevimek biraz iddial

bir ifade olabilir. O yzden seks yaptk diyelim. Yaptmz ey
Patrickin atletik yapsn, gcn ve enerjisini gstermeye ka
rarl olduu bir maraton gibiydi ve saatlerce srd. Eer beni bir
vizede sallandrabilme imkn olsayd sanrm bunu da yapard.
Byk bir ksmn ayr geirdiimiz aylardan sonra Patrickin ilgi
oda olmak ve byle arzulanmak ok gzeldi. Ama tm bunlar
olurken kk bir param yaptmz eye ilgiliz kald. Bunun
benimle ilgisi olduundan emin deildim. Sonra durumu ksa
srede zmtm. Bu kk ov Will yznden gereklemiti.
Bana sarlp alnmdan perek, Nasl, gzel miydi? diye
sordu. Tenimiz terden birbirine yapmt.
Harikayd.
Seni seviyorum tatlm.
Halinden gayet memnun olan Partick bir kolunu bann
zerine koyup dnd; bir iki dakika iinde uykuya dalmt bile.
Uykum hl gelmedii iin aa inip antam aradm. ini
kartrp Flannery OConnorn ksa hikyelerinin olduu kitab
ararken yere bir zarf dt.
Baktm. Willin verdii kartt bu, masadayken amamtm.
inde yumuak bir eyler vard sanki. Kart dikkatlice zarfndan
karp atm. inde on adet, gcr gcr 50 sterlinluk banknot
vard. ki kere saydm; grdm eye inanamyordum. Zarfn
iinde yle yazyordu:
Doum gnn iin ikramiye. Abartmaya kalkma. Yasal zo
runluluktan. W.

14
Mays gerekten tuhaf gemiti. Gazeteler ve televizyon kanallar!
lm hakk denilen konuya dair manetlerle dolup tayordu,
Dokularnda bozulmaya yol aan bir hastala sahip bir kadn,
kanunlarn kocasnn himaye altna almas ve arlar ok
arttnda onu Dignitasa gtrebilmesi iin netletirilmesinl
istiyordu. Ailesini kendisini Dignitasa gtrmesi iin ikna eden
gen bir futbolcu da intihar etmiti. e polis de karmt,
Lordlar Kamarasnda konuyla ilgili bir tartma yrtlyordu.
Haberlerde yaam savunucularnn ve saygn ahlak felsefe
cilerinin resmi aklamalarn izledim; hangi tarafta olduumu
bilemiyordum. Tuhaf bir ekilde bunlarn hibirinin Willle bir
alakas yokmu gibi geliyordu.
Bu arada biz de yava yava Willin gezintilerini ve gidecei
mesafeyi artryorduk. Morris danslarn izlemek iin yolun
aasndaki tiyatroya gittik (Will zil ve mendilleri ciddiyetini
bozmadan izledi, ama aba sarf etmekten yz pembelemiti.
Bir akam da arabayla muhteem bir maliknenin yaknnda yer
alan bir ak hava konserine -bu benden ok onun tercihiydigittik. Bir keresinde ise sinema salonuna gidip yeterince iyi
aratrmadm iin sonunda lmcl bir hastala yakalanan
bir kzn hikyesini anlatan bir film izlemitik.
Onun da bu manetleri grdn biliyordum. Yeni prog
ram yklediimizden beri bilgisayar daha fazla kullanyordu ve

248*

Jojo Moyes

baparmayla dizst bilgisayarn dokunmatik faresini hareket

ettirmeyi renmiti. Bu zahmetli egzersiz sayesinde internetten
gnlk gazeteleri okuyabiliyordu. Bir sabah ona bir fincan ay
gtrdmde gen futbolcuyla ilgili haberi okuduunu grdm;
oyuncunun kendi lmne adm adm hazrlanm anlatan de
tayl bir inceleme yazsna bakyordu. Arkasnda olduumu fark
edince ekran kapad. Bu kk olay gsmde bir yere yumruk
gibi oturdu ve gemesi tam yarm saatimi ald.
Ayn yazya ktphanede ben de baktm. Artk gazete oku
maya balamtm. Hangi tartmalarn derinleeceini ve verilen
bilgilerin her zaman gerekleri yanstmadn biliyordum.
Futbol oyuncusunun ailesi gazetelerin saldrsna uramt.
Manetler, lmesine Nasl Gz Yumarlar! diye bas bas bar
yordu. Onlarla ayn eyi dnmemek elimde deildi. Leo Melnerney yirmi drt yandayd. Bu hastalkla yl yaamt; yani
Willden daha ok ekmiti. Tabii ki yaamak iin hibir sebebin
kalmadna karar veremeyecek kadar genti. Sonra WiUin de
okuduu eyi grdm. Bu yaz bir fikir beyan etmeden gen
adamn hayatnda gerekten ne olduunu etraflca anlatyordu.
Belli ki yazar aileye ulamay baarmt.
Leonun yandan beri futbol oynad yazyordu. Tm
hayat futboldan ibaretti. Oyunculardan biriyle arpnca sakatlanmt ve bu milyonda bir gerekleen bir kazayd. Ona moral
vermek, hayatnn hl deerli olduunu hissettirmek iin her
eyi yapmlard, ama o depresyona girmiti. Sadece koamayan
bir atlet deil, birinin yardm olmadan hareket edemeyen, bazen
nefes bile alamayan biriydi. Hibir eyden zevk almyordu. Hayat
ac doluydu ve sakatlk onu mahvetmiti. Arkadalarn zlyor,
ama onlar grmeyi reddediyordu. Kz arkadayla da grmeyi
kesmiti. Artk ailesine her gn yaamak istemediini sylyordu.

249

Senden nce Ben

Baka insanlarn onun adna bir eylere karar verdiini grmeye

tahamml edemediini, ikence ektiini sylyordu.
Hastanelik olana kadar hibir ey yemeyip iki kere intihar!
etmeye kalkmt ve eve dndklerinde ailesine kendisini
uykudayken bom alar iin yalvaryordu. Bunu okuyunca
ktphanede oturdum ve hkrmadan nefes alabilmek iin
yumruklarm sktm.

Bu arada babam da iten karld. Ama bu konuda olduka ce

surdu. O leden sonra eve gelip gmleiyle kravatn deitirdi
ve bir sonraki otobse atlayp kasabaya, Bulma Kurumuna
kaydolmaya gitti.
Uzun yllardr deneyimli usta olarak almasna ramen
anneme nne ne i gelirse kabul edeceini sylemiti. Annemin
itirazlarna ramen, u aralar pek seici olamayz, demiti.
Fakat ben bile bu kadar zor i bulduysam 55 yanda, hayat
boyunca ayn ite alm bir adamn i bulmas daha da gt.
Umutsuzca yapt birka grmeden sonra eve dnnce, Depo
sorumlusu ya da gvenlik grevlisi olarak bile ie alnmadm,
demiti. Onun yerine on yedi yanda, gvenilmez bir smkly
ie almlard, nk devlet onlarn maam karlyordu. Bu se
beple yapt i ortada olan, orta yal bir adam ie almyorlard.
ki hafta direndikten sonra annemle birlikte geici olarak yoksul
luk maana bavurmay kabul ettiler. Akamlar anlalmaz, elli
sayfalk formlar dolduruyorlard. amar makinesini ka kii
kullanyor, en son ne zaman yurtdna ktnz (Babam en son
1988de km olabileceini syledi) gibi sorular vard. WilTin
doum gnmde verdii paray mutfak dolabndaki para kutu
suna koydum. Kk bir gvenceleri olduunu bilmeleri onlar

250*

Jojo Moyes

iyi hissettirir diye dnmtm. Sabah uyandmda parann

zarf iinde kapmn altndan atldn grdm.
Sonra turistler geldi ve kasaba dolmaya balad. Artk Bay
Traynor ortalkta ok daha az grnyordu. atonun ziyareti
says arttka onun da alma saatleri uzamt. Bir gn kuru
Innizlemeciden kp eve giderken onu kasabann arsnda
grdm. Bu kadar garip deil tabii; kolu kzl sal bir kadnn
<uzundayd ve bu kadn kesinlikle Bayan Traynor deildi. Bay
Traynor beni grnce scak bir patatesi elinden drr gibi
kadn itti.
Geri dnp bir maazann vitrinine bakar gibi yaptm; onlar
grdm bilmesini isteyip istemediimden emin deildim ve bu
konu hakknda bir daha dnmemek iin epey aba harcadm.
Babamn iten karld cum a gn, W ille Alicia ve
Rupertm evlilik davetiyesi geldi. Aslnda davetiye Albay Dewar
ve Bayan Dewardan, yani Aliciann ailesinden gelmiti. Willi
kzlarnn dnne aryorlard. Ar, parmen kdndan
bir zarf iinde kutlamalarn program ve hi adn duymadm
maazalardan alnabilecek hediye listesi katlanp konulmutu.
Karttaki yaldzl harflere, altn rengiyle erevelenmi ke
narlara bakp, Kafay yemi olmal, dedim ve, Ataym m?
diye sordum.
Nasl istersen. O an Willin tm bedeninde kararl bir
umursamazlk okunuyordu.
Hediye listesine baktm. Couscoussier de ne Tanr akna?
Belki hzla dnp bilgisayar klavyesiyle megul olmaya ba
lad, belki de ses tonu ciddi olduu iindi bilmiyorum, ama
davetiyeyi kaldrp atmadm ve dikkatli bir ekilde mutfakta
duran dosyasna koydum.
251

Senden nce Ben

Will bana ksa hikyelerin olduu baka bir kitap verdi;

Amazondan sipari etmiti. Bununla birlikte bir de Kzl Kralie
vard. Bana gre bir kitap olmadn en batan anlamtm. Arka
kapaa bakp, Bir hikyesi bile yok, dedim.
Will, Ne olmu yani? diye karlk verdi. Biraz dei artk.
Bylece okumaya baladm. Genetik bilimine ilgim oldu
undan deil, ama okumasaydm Will srekli stme gelecek
ve ben buna tahamml edemeyecektim. Gerekten de zorbalk
ediyordu. Rahatsz edici bir ekilde, okuyup okumadmdan
emin olmak iin beni szl snava kaldrrm gibi okuduum
yerden soru sorard.
Ben de, Sen benim retmenim deilsin, diyerek sylenirdim.
Abartl bir ifadeyle bana, Tanrya kr deilim, diye
cevap verirdi.
Bu kitap -aslnda artc bir ekilde kolay okunabiliyorduhayatta kalabilmek iin verilen bir mcadeleyi anlatyordu. Ka
dnlarn, erkekleri aslnda onlara k olduklar iin semediini,
dii trn kendi ocuklarna en iyi frsat sunmak iin en gl
erkein peinden gittii zerinde duruyordu. Bu kadnlarn
bilerek yapt bir ey deildi; sadece doalar byleydi.
Bense buna inanmyordum; kitaptaki iddialardan holanmamtm. Willin beni ikna etmeye alt eyin altnda rahatsz
edici bir mana vard. Will yazarm syledikleri dnlecek olursa
fiziksel olarak zayf, hasarlyd. Bu bak asna gre o biyolojik
bir atk oluyordu ve hayat deersizdi.
Ben sylenmeye balaynca Will leden sonra uzun bir sre
bu konudan bahsetti. Matt Ridley adl herifin hesap etmedii
bir ey var, dedim.
Ya genetik olarak stn olan erkek aslnda maln tekiyse?

252*

Jo jo Moyes

Maysm nc haftas, cumartesi gn Treena ve Thomas eve

geldiler. Onlar daha caddedeki yolu yanlamadan annem baheyi
geip kapnn dna varmt bile. Anneme gre Thomas deta
onun stne atlamt ve grmediimiz sre iinde birka san
tim daha uzayp deimi, neredeyse kk bir adam olmutu.
Treena san kestirmi, garip bir biimde sofistike bir grnme
kavumutu. zerinde daha nce hi grmediim bir ceket,
ayaklarnda da eritli sandaletler Vard. Kendimi cimri insanlar
gibi paray nereden bulduunu merak ederken yakaladm.
Annem Thomas bahenin etrafnda gezdirip kk gldeki
kurbaalar gsterirken, Nasl gidiyor? diye sordum. Babam
dedemle birlikte futbol ma izliyor, karlan pozisyonlara hafif
bir hsranla itiraz ediyordu.
Harika. Gerekten iyi gidiyor. Thomasa bakan birinin
olm am as kt tabii; kree almas biraz zaman ald. Sonra
eilerek, Yine de sen bunu anneme anlatma, ona her eyin
yolunda olduunu syledim, dedi.
Ama dersler houna gidiyor deil mi?
Treenann yz bir glmsemeyle aydnland. in en gzel
yan da o. Anlatamam Lou, sadece beynimi kullanmann keyfini
anlatamam. Sanki kafamn byk bir ksm yllardr bo durmu
gibi hissediyorum... imdi onu tekrar dolduruyor gibiyim. Sy
lediklerim kulaa sama m geliyor?
Bam salladm. Onun adna mutlu olmutum. Ktpha
neden, bilgisayarlardan ve Will iin yaptklarmdan bahsetmek
istedim, ama sonra bugn onun gn olmal diye dndm.
Yrtk prtk gneliin altnda alp kapanan sandalyelere otur
duk ve aymz yudumladk. Parmaklarnn rengi dzelmiti.
Sizi zlyor, dedim.

253*

Senden nce Ben

Artk ou hafta sonu burada olacaz. Sadece biraz yalnz

kalmaya ihtiyacm vard Lou... Yalnzca Thomas alsn diye
deildi yani. Her eyden ksa bir sre olsun uzak kalmak istedim.
Farkl biri olmak iin zamana ihtiyacm vard.
Gerekten de biraz fakl grnyordu. Tuhaftr ki evden
birka hafta uzak kalmak birine duyduunuz ainalk hissini
silip gtrebiliyordu. Treena da tanmadm biri olma yolunda
ilerliyormu gibime geldi. Garip bir ekilde geride kalm his
sediyordum.
Annem senin u sakat adamn akam yemeine geldiini
syledi.
Sakat adam deil, ad Will.
zr dilerim, Will. in iyi gidiyor diyebilir miyiz o zaman?
u bizim lmeden nce yapmanz gereken yz ey listesine hl
kar kyor mu?
yle byle diyelim. Baz geziler dierlerine gre daha ba
arl oldu. Ona at yarn, keman konserindeki beklemediim
baary ve pikniklerimizi anlattm. Doum gn yemeimi
anlatnca gld.
Sence, ey... Treenann bunu doru ekilde sylemenin
yolunu aradn fark ettim. Sence kazanacak msn?
Sanki bu bir tr yarma gibiydi.
Bir tane hanmeli filizi ekip yapraklarn koparmaya baladm.
Bilmem. Sanrm oyunu biraz zorlatrmam gerekiyor. Bayan
Traynorn yurtdna gitmek konusunda sylediklerini anlattm.
Yine de keman konserine gittiinize inanamyorum. zel
likle de senin!
Aslnda houma gitti.
Treena bir kan kaldrmt.

254*

Jojo Moyes

yle bakma, gerekten de dokunaklyd.

Treena beni dikkatlice inceledi. Annem gerekten ho biri
olduunu syledi.
Evet, yle.
Yakklym da.
Belkemiinde hasar var diye Quasimodoya' benzemesi
gerekmiyor.
imden, Ne olur sen de onun kimseye faydas olmayan bir
canl olduunu syleme, diye geirdim. Fakat sanrm kz karde
im sandmdan daha akllyd. Yine de annem onu grnce
gerekten arm. Sanrm kendini Quasimodoya hazrlamt.
aymn geri kalann ieklie dkp, Sorun da bu ya
Treena, dedim. Herkes bu ekilde dnyor.
Annem o akam yemekte ok neeliydi. Treenann en sevdii
yemek olduu iin lazanya piirdi; ayrca Thomasn ge saatlere
kadar oturmasna da izin verilmiti. Yemek yiyip konutuk,
gldk ve futbol takmlarndan, iimden ve Treenann renci
arkadalar gibi tasasz konulardan bahsettik. Annem sanki bir
kenarda ona verebilecek paras varm gibi Treenaya tek bana
her eyi halledip halledemediini, Thomasn bir eye ihtiyac
olup olmadn yz kere sormutu. Tanrya kr Treenay
daha nceden annemlerin parasz olduu konusunda uyarm
tm. Bylece Treena da zarif ve ikna edici bir ekilde hibir eye
ihtiyac olmadn syledi.. Gerekten bir eye ihtiyac olup
olmadn sormak ancak sonradan aklma gelmiti.
Gece yars bir alama sesiyle uyandm. Kk odadan
Thomasm sesi geliyordu. Treenanm onu rahatlatmaya alt*

Victor Hugo nun Ntre Dame in Kamburu adl eserinde herkesin grnts nedeniyle
korkup uzak durduu kambur karakter, (yay. n.)

2 5 5

Senden nce Ben

n, n yanp sndn ve yatan yeniden toplandn

duyabiliyordum. Karanlkta uzanm, jaluzimin deliklerinden
yeni boyanm tavanma szlen izliyor, grltnn bit-
meini bekliyordum. Ama gece ikide Thomas tekrar alamaya
balad. Bu sefer koridordan geen annemin hafif ayak seslerini
ve mrldanarak konutuunu duydum. Sonunda Thomasn sesi
kesilmiti.
Saat drtte kapmn gcrtsna uyandm. Sersemlemi bir
halde gzlerimi krptrp a dndm. Thomasn glgesi kap
aralna yansmt. zerine byk gelen pijamalar bacandan
sarkmt ve uyku tulumunun yars yerde srnyordu. Yzn
gremiyordum, ama Thomas olduu yerde kararszca, ne yapa
can bilmeden duruyordu.
Gel buraya, diye fsldadm. Yar uykulu, yar uyank bir
halde bana doru adm att. Admlar tereddtlyd; bapar
man azna sokmu, ok deerli tulumunu bir eliyle sk sk
tutuyordu. Ben yorgan anca Thomas yataa kt ve dank
salaryla teki yasta gmlp cenin pozisyonuna geti. Yor
gan stne ektim ve hemen uykuya dalmasna hayran kalp
ona bakarak uzandm.
yi geceler tatlm, diye fsldayarak alnndan ptm. Kk,
tombul bir el yanndan ayrlmayacamdan emin olmak iin
yorgann altndan karak tirtmden bir paray avucuna ald.
*

imdiye kadar gittiin en gzel yer neresiydi?

Sundurmada oturmu aniden bastran saanan dinmesini
bekliyorduk. atonun arka bahelerinde yry yapacaktk. Will
orta alana kmay sevmiyordu, nk orada bir sr insan ona

256*

Jojo Moyes

bn bn bakyordu. ok az insann ziyaret ettii sebze baheleri

onun gizli hazinesiydi. Gizli bostanlar ve meyve baheleri nohut
byklnde sevimli akl talarndan yaplm yollarla birbi
rinden ayrlmt ve Willin sandalyesi bu yollardan rahatlkla
geebiliyordu.
Ne adan? Neden sordun?
Kk bir mataradan orba doldurup kakla Will e uzattm.
"Domates orbas.
Ah Tanrm! ok scakm. Bir dakika. Gzlerini ksarak
uzaklara bakt. Otuzuma girdiimde Kilimanjaro Dana tr
manmtm. nanlmayacak derecede gzeldi.
Ykseklii neydi?
Ufuru Zirvesi be bin sekiz yz metreden biraz fazla. Sy
lendii gibi, son bin metreyi daha ok srnerek trmanmtm.
Ykseklik insan fena arpyor.
Souk muydu?
Glmseyerek, Hayr... dedi. Everest gibi deil. En azndan
benim gittiim mevsimde yle deildi. Bir an uzaklara bakarak
anlarna dald. ok gzeldi. Oraya Afrikann ats diyorlar.
nsan zirveye trmannca neredeyse dnyann teki ucunu grr
gibi oluyor.
Will bir an sessiz kald. Nereye daldm merak ederek onu
izledim. Onunla byle sohbetler ederken kendisini eitli ma
ceralara atp bizden uzaklaan snf arkadam aklma gelirdi.
Peki, baka nereleri sevdin?
Mauritiustaki Trou dEau Douce koyu. ok sevimli insanlar,
gzel kumsallar, harika dal merkezleri vardr. Bir de... Ken
yadaki Tsavo Milli Park. Kzl topraklar ve yabani hayvanlaryla
2 5 7

Senden nce Ben

harika bir yer. Kaliforniyadaki Yosemite de ok gzeldi. Kayalar

o kadar yksekti ki akln almaz.
Kaya trman yaparken nasl sabahladn anlatt; metrelerce
yksekteki kaya tabakasna tnemi ve kendini uyku tulumuna
dikip kayann zerine sabitlemi. Aksi takdirde uykuda yuvarlanlabiliyormu.
Sanrm en kt kbusumu anlatm oldun.
Aslnda byk ehirleri de seviyorum. Mesela Sidney ok
houma gitti. Kuzey lkelerini de ok severim; mesela zlanda.
Orada havaalanna ok yakn bir yerde, volkanik kaynaklarda
yzebilecein yerler var. ok garip, deta nkleer bir manzara
gibi. Hah! Bir de Gney inde ata bindim. Oraya da Siuan
eyaletinden iki gn at stnde giderek vardm. Yerliler beni
grnce l basmlard; daha nce beyaz rktan birini hi
grmemiler.
Gitmediin yer kald m?
Bir kak daha orba iti. Kuzey Koreye gitmedim sanrm.
iyice dnp, Hah, bir de Disneyland e hi gitmedim, o saylr
m? Avrupadaki Disneylande bile gitmedim.
Ben de bir defasnda Avustralyaya bilet ayrtmtm, ama
gitmedim.
ararak dnp bana bakt.
Bir eyler engel oldu. Olsun, belki bir gn giderim.
Ltfen belki deme. Buradan kurtulmalsn Clark. Hayatnn
geri kalanm bu hareketsiz, gln yerde geirmeyeceine dair
bana sz ver.
Sz m? Neden ki? Sesimi ykseltmemeye altm. Sen
nereye gidiyorsun ki?

258*

Jojo Moyes

Ben sadece... sonsuza kadar buraya yapp kaldn d

nmek istemiyorum, diyerek yutkundu. Sen ok zekisin, ok
ilgin birisin. Gzlerini benden kard. Bu dnyaya bir kere
geliyoruz. Onu dolu dolu yaamak senin grevin.
Yavaa, Tamam, dedim. Nereye gitmem gerektiini syle
o zaman. Eer istediin herhangi bir yere gidebilecek olsaydn
nereye giderdin?
imdi mi?
Evet, imdi. Ama Kilimanjaro deme ansn yok. Benim de
gidebilmeyi hayal ettiim bir yer olmal.
Willin yz gevedi; olduka farkl biri gibi grnyordu. O
an yzne bir glmseme oturdu ve glmserken gzlerini kst.
Paris. Le Maraisdeki bir kafede dar oturur, kahve ier ve bir
tabak tuzsuz tereyal ve ilek reelli scak kruvasan yerdim.
Le Marais mi?
Parisin merkezinde kk bir semt. Arnavutkaldrml bir
sr sokak, yklmak zere olan binalar, ecinseller, Ortodoks
Museviler ve bir zamanlar Brigitte Bardot gibi gzken, belli bir
yan stnde kadnlar... Pariste kalnacak tek yer burasdr.
Yzne bakmak iin ona dndm ve sesimi alaltarak, Bir
likte gidebilirdik, dedim. Eurostar araclyla halledebiliriz.
ok kolay olur. Nathan n gelmesi bile gerekmez. Ben daha nce
Parise hi gitmedim, ok gzel olurdu. Gerekten de gitsek ne
iyi olur. zellikle oralar bilen biriyle gitmeyi ok isterdim. Ne
dersin Will?
Kendimi o kafede hayal ettim. Orada, o masada, belki aklm
k ve kk bir butikte satlan yeni bir ift Fransz ayakkabda
kalm bir ekilde otururdum ya da trnaklar Parisli kadnlarnki
*

Londra, Paris ye Brksel ehirlerini birbirine balayan hzl tren sistemi, (yay. n.)

259*

Senden nce Ben

gibi krmzya boyal parmaklarmla kk tatllardan attrrdm.

Kahvenin tadna bakar, yan masadan gelen Gauloises marka
sigarann dumann iime ekerdim.
Olmaz.
Ne? Kendimi yolun kenarndaki kafeden ekip karmam
bir dakikam ald.
Hayr.
Ama biraz nce bana dedin ki...
Anlamyorsun Clark, ben oraya bu ekilde gitmek istemi
yorum. Sandalyesini gsterdi, sesi kslmt. Ben oraya ben
olarak gitmek istiyorum. zerimde en sevdiim kyafetlerimle,
orada oturan herhangi bir erkee yapacaklar gibi bana da bir
bak atacak tatl Fransz kzlarn gelip getii bir kafede san
dalyeme yaslanmak istiyorum. ocuk arabasna yerletirilmi
bir azman olduumu fark edip hemen kafalarn evirmelerini
grmek istemiyorum.
Bir daha ansm zorlayp, Ama deneyebiliriz, dedim. yle
olmak...
Hayr, hayr. Olmaz. u an gzm kapattmda Franc
Bourgeois Sokanda olmak nasl bir his anlayabiliyorum. Bir
elimde sigara, nmde souk uzun bir bardakta zm suyu,
binlerinin piirdii biftek-patates kokusu, uzaklardan gelen bir
motosiklet sesi... Orada yaayabileceim btn hisleri biliyorum.
ekti. Gittiimiz zaman, ben bu acayip aletin iinde masann
arkasna geme mcadelesi verip Paris kaldrmlarnda bir aa
bir yukar turladmda, taksi ofrleri bizi almay reddettiinde
ve lanet sandalyemin motoru Fransz prizlerinde arj olmadnda
o anlar, duygular silinip gidecekler. Tamam m?

260*

Jo jo Moyes

Sesi kuvvetlenmiti. Termosun kapan kapattm. Dikkatlice

ayakkablarm incelemeye baladm, nk yzm grmesini
stemiyordum.
"Tamam.
Will, Tamam, deyip derin bir nefes ald.
Aada bir yolcu otobs atonun kaplar nnde yeni bir
ziyareti kmesini indirmek zere durdu. Ziyaretilerin baka
l>i adan kalma harabeleri grmek zere hazrlanarak tek sra
mlinde ve itaatkr bir ekilde aratan inmelerini sessizlik iinde
i/Jedik.
Will biraz durgun olduumu fark etmi olmal ki bana biraz
daha yasland. Sesi de yumuamt. Yamur dinmi gibi gr
nyor Clark. Bu leden sonra nereye gidiyoruz? Labirente ne
dersin?
Hayr. Bu cevap azmdan yle hzl kmt ki tavrm ben
bile yadrgadm. Willin bana baktn fark etmitim.
Klostrofobik misin?
yle de denebilir. Eyalarmz toplamaya baladm. Hadi
artk eve dnelim.

Bir sonraki hafta, gece yars su imek iin aa inmitim.

Uyumakta glk ekiyordum ve bir girdabn iindeki kark
dncelerimi yatakta yatarak kovalamaya almaktansa kalk
mann daha iyi olacan anladm.
Geceleri uyank olmay sevmezdim. Nedense atonun teki
tarafnda Will de uyank mdr diye merak etmeye baladm
ve hayalimde kendimi onun dncelerine girmeye zorladm.
Olduka karanlk bir yerdi.

261

Senden nce Ben

Gerek uydu: Onunla bir yere yaramyorduk ve zamanmz

azalyordu. Onu Parise gitmeye bile ikna edememitim ve ne
srd sebepler kar koyabileceim gerekeler deildi. Ona
nerdiim her uzun yolculuk teklifini geri evirmek iin hep iyi
bir nedeni vard ve onu neden uzaklara gtrmek konusunda
istekli olduumu ona sylemediim halde zerimde az da olsa
bir bask hissediyordum.
Bir gece evde, oturma odasnn nnden geerken bouk
bir ksrme sesi, belki de bir inilti duydum. Durdum, sesi ta
kip ettim ve kap giriinde kaldm. Sonra kapy kibarca atm.
Kanepe minderleri oturma odasnn zeminine geliigzel bir
ekilde dizilip yatak haline getirilmiti ve zerinde annemle ba
bam yatyordu. Sobayla ayn hizadaki kafalar yorgann ucundan
gzkyordu. Yar kta bir sre birbirimize baktk; bardam
elimde donup kalmt.
Siz... siz orada ne yapyorsunuz?
Annem dirseklerine dayanarak kalkp, t, sesini ykseltme,
dedikten sonra babama bakt. Bir deiiklik yapalm dedik.
Ne?
Bir deiiklik yaptk dedim ya. Annem desteklemesi iin
tekrar babama bakt.
Babam, Yatamz Treenaya verdik, dedi. Omzu skk,
eskimi, mavi renkli bir tirt giymiti ve sa da bir yana yatmt.
Thomasla birlikte kk odada ok iyi anlatklar sylenemez.
Biz de ona bizim oday verdik.
Ama burada uyuyamazsnz! Byle rahat edemezsiniz.
Babam, Biz iyiyiz tatlm, dedi. Bir sorun yok.
Orada ylece durup ne olduunu anlamaya alrken babam,
Sadece hafta sonlarnda byle olacak, ayrca sen de o kk

262*

Jojo Moyes

miada kalamazsn. Uykunu alman lazm, stelik evde tek..

diyerek yutkundu. stelik evde tek alan sensin.
Babam, o koskoca adam gzlerime bakamamt.
Yatana git Lou. Haydi. Biz iyiyiz. Annem neredeyse beni
kovacakt.
plak ayaklarmla halnn zerinde sessizce ilerleyerek merdivenlerden ktm; aada geen ksa ve mrltl konumann
l>ir ksmn duyabiliyordum.
Babamla annemin odasnn nnden geerken daha nce
duymadm bir ses duyarak duraksadm. Thomas hafif bir e
kilde horluyordu. Sonra yavaa kendi odama gemek zere geri
yrdm ve kapy arkamdan dikkatlice kapadm. Gereinden
byk yatama uzanp gnein ilk klar bana birka saatlik
paha biilmez bir uyku verene dek caddedeki sokak lambalarm
izledim.
Takvimime gre yetmi dokuz gnm kalmt. Yine kayglan
maya balamtm ve bu konuda yalnz deildim.
Bayan Traynor bir le vakti Nathanm Willle ilgilendii
esnada, ona byk eve kadar elik etmemi istedi. Beni oturma
odasna alp ilerin yolunda gidip gitmediini sordu.
Artk daha ok dar kyoruz.
Bayan Traynor da onaylarcasma ban sallad.
Eskisine gre daha ok konuuyor.
Bana, Sadece seninle, diye cevap verip yarm azla gld;
tabii buna glmek denilebilirse. Ona yurtdna gitmekten hi
bahsettin mi?
Hayr, henz deil. Ama edeceim. Sadece... Onun byle
durumlarda nasl davrandn siz de biliyorsunuz.

263

Senden nce Ben

Bayan Traynor, Eer bir yere gitmek istiyorsanz benim iin

gerekten bir mahsuru yok, dedi. Balangta bu konuda sana
pek destek veremedik, ama sonra ok dndk. kimiz de bu
konuda hemfikiriz...
Sessizce oturduk. Bana fincan ve fincan tabayla birlikte
kahve servisi yapt. Kahveden bir yudum aldm. Taban ku
cama koyarak fincanda kahve itiimde kendimi hep altm
yanda hissederim.
Will bana senin evine geldiini syledi.
Evet, doum gnmd. Ailem bana zel yemekli bir davet
verdi.
O nasl davrand?
Gerekten de ok iyiydi. Annemle ok iyi anlat. Hatr
laynca elimde olmadan gldm. A nnem ... kz kardeim ve
kz kardeimin olu evden gittii iin biraz mutsuz, onlar ok
zlyor. Will de sanrm... onu rahatlatmak istedi.
Bayan Traynor armt. Ne kadar dnceli...
Annem de yle dnd.
Bayan Traynor kahvesini kartrd. Will en son ne zaman
bizimle akam yemeine katld hatrlamyorum.
Benden biraz daha bilgi almaya alt. Tabii ki sorularn
dorudan sormuyordu; bu onun tarz deildi. Ama onun istedii
cevaplar veremiyordum. Baz gnler Willin daha mutlu olduunu
dnyordum; sorunsuz bir ekilde darya kyorduk, benimle
dalga geiyor, zihinsel konularda yreklendiriyordu. Mtemi
latn dndaki dnyayla biraz daha megul gibi grnyordu,
ama kafasndan neler getiini tam olarak nasl bilebilirdim?
Willin yanndayken ona ait geni bir i dnyann varln
hissediyordum, fakat Will bu dnyaya ksa bir bak atmama
*

264*

Jojo Moyes

hile izin vermiyordu. Son birka haftadr bu i dnyann gitgide

bydn hissediyordum ve bu da beni rahatsz ediyordu.
Biraz daha mutlu, dedi Bayan Traynor. Sanki kendini ra
hatlatmaya alyordu.
Sanrm.
Onu birazck olsun eskisi gibi grdm iin... bana ba
learken baklar titredi, .. .krediyorum. Tm bu gelimelerin
senin sayende olduunun gayet farkndaym.
Hepsi deil.
Ben ona ulaamadm, yaklaamadm.
Fincann ve taban dizine koydu. Will aykr bir insan
I vrgenlie adm attndan beri onun gznde hep yanl bir
ey yaptm duygusuyla boumak zorunda kaldm, ama ne
olduundan tam olarak hibir zaman emin olamadm. Glmeye
alsa da beceremedi. Ksa bir sre bana bakt ve sonra gzlerini
baka yne evirdi.
Fincanmda hibir ey kalmad halde kahvemi yudumluyor
gibi yaptm.
Sen annenle anlaabiliyor musun Louisa?
Evet. Beni sinir eden kii genellikle kz kardeim oluyor.
Bayan Traynor pencereden dar, sevgili bahesinin iek
amaya balad yere bakt. iekler pembe, leylak ve mavi
renklerin uuk ve zevkli bir karmm yanstyordu.
Sadece iki buuk aymz kald. Ban hi evirmeden benle
konumaya devam etti.
Fincan ses karmasn diye zenerek masaya koydum.
Elimden geleni yapyorum Bayan Traynor.
Biliyorum, Louisa, diyerek ban sallad.
Kendimi dar attm.
2 6 5

Senden nce Ben

Leo M clnerney svirede, mehul bir dairenin odasnda 22

Maysta ld. zerinde en sevdii futbol tirt, yannda da ailesi
vard. Kk kardei gelmeyi reddetse de sonradan kimsenin
kardei kadar ok sevilmedii ve desteklenmediini syleyen
bir deme vermiti. Leo saat 3.47de, st kvamndaki ldrc
uyku ilacn imiti. Ailesi birka dakika iinde derin bir uykuya
daldn syledi. O leden sonra, 4 bir ya da iki dakika gee
bir mahit tarafndan ld resmen akland. Onun yan sra
bir video kamera yanl bir ey yaplmasn engellemek amacyla
btn sreci kayt altna alyordu.
Annesi, ok huzurlu grnyordu, diyordu. Beni ayakta
tutan tek ey bu.

O
ve babas defa polis tarafndan sorguya ekilip kovu
turma tehdidiyle kar karya kalmlard. Evlerine nefret kusan
mektuplar geliyordu. Annesi olduundan yirmi ya daha yal
grnyordu. Yine de konutuu zaman ifadesinde baka bir ey
daha vard; ac, kzgnlk, kayg ve bitkinliin yan sra derin mi
derin bir rahatlama.
Sonunda yine eski Leo gibi bakyordu.

15
"liee Clark... Bu akamki planlarn arasnda heyecanl etkinlikler
var m ?
Bahedeydik. Nathan Willin fizik tedavisini uyguluyor,
dizlerini nazik bir ekilde gsne doru aa yukar hareket
ettiriyordu. Will yzn gnee dnm, gneleniyormu gibi
kollarn iki yana aarak battaniyenin zerine uzanmt. Ben de
onlarn yannda imenlere oturdum ve sandviimi yedim. Artk
le yemeinde nadiren dar kyordum.
Neden sordun?
Meraktan. Burada olmadnda zamann nasl geirdiini
merak ediyorum.
Bu akam ileri dv sporlar msabakasnn ardndan bir
helikopter beni akam yemei iin Monte Carloya gtrecek. Ve
ardndan eve dnmeden nce Cannesda bir kokteyl iebilirim.
Her saat gece iki sularnda yukar bakarsan dn yolundan
sana el sallarm, dedim. Sandviimi iyice aralayp iindekilere
baktm. Muhtemelen kitabm bitireceim.
Will, Nathan a bir bak atp srtarak, Onluumu isterim,
dedi. Nathan elini cebine gtrd ve, 'Her zaman, dedi.
Onlara dik dik baktm. Nathan paray Willin avucuna s
ktrrken, Her zaman olan nedir? diye sordum. Will senin
kitap okuyacan ben de televizyon seyredeceini iddia etmitim.
Fakat Will her zaman kazanyor
2 6 7

Senden nce Ben

Sandviim dudaklarmda dondu kald. Her zaman m?

Hayatmn ne kadar skc olduu hakknda iddiaya m giriyor
sunuz?
Biz o kelimeyi kullanmazdk, dedi Will. Gzlerindeki hafif
sulu bak ise bana aksini sylyordu.
Oturduum yerde doruldum. unu alda kavuturalm;
siz ikiniz, bir cuma akam benim kitap m okuyacam yoksa
televizyon mu seyredeceim hakknda gerekten parayla iddiaya
m giriyorsunuz?
Hayr, dedi Will. Aslnda pistte Koan Adamla buluacan
dnyordum.
Nathan, Willin bacan brakt ve kolunu ekip dzletirerek
bileinden yukar doru masaj yapmaya balad.
Peki, ya tamamen farkl bir ey yaptm syleseydim?
Ama hi yapmyorsun, dedi Nathan.
Ben unu bir alaym, deyip onluu Willin elinden ektim.
nk bu gece kaybettiniz.
Kitap okuyacan sylemitin! diye kar kt Will.
Elimdeki onluk banknotu sallayarak, Artk bu var, dedim.
Sinemaya gideceim. te! stem d sonular ya da adna her
ne deniyorsa o.
Ayaa kalkp paray cebime koydum ve le yemeimden kalan
artklar kahverengi kese kdnn iine tktrdm. Yanlarndan
ayrldmda glmsyordum, ama tuhaftr ki o an anlamadm
bir nedenden tr gzlerim yalanp karncalanmt.

O
sabah Traynorlarn evine gelmeden nce bir saatimi takvim
zerinde alarak geirmitim. Baz gnler elimde keeli kalemle
oturur, Willi nereye gtrebilirim sorusunun zerinde alarak
yatamdan takvime bo bo bakardm. Willi daha uzak yerlere

268*

Jojo Moyes

gtrebileceimi henz sanmyordum ve Nathan yardm etse

dahi geceleri konaklayacamz geziler gzm korkutuyordu.
Futbol malarna ve yerel festivallere bakarak yerel gazeteleri
taradm, ama at yar fiyaskosundan sonra WilTin tekerlekli
sandalyesinin imenlere taklabileceinden korkuyordum. Aym a kalabalklarn Willi korunmasz hissettirebileceine dair
endielerim vard. Atlara ilikin btn seenekleri elemem get ekiyordu ki bu durum bizimkisi gibi bir blgede artc sayda
<u, k hava aktivitesi anlamna geliyordu. Patrickin antremanlarm
seyretmek istemeyeceini biliyordum; ayrca kriket ve ragbi de
houna gitmiyordu. Baz gnler yeni fikirler gelitiremediim
iin kendimi berbat hissediyordum.
Belki de Will ve Nathan haklyd. Belki de skc biriydim.
Sanrm Willin yaam arzusunu alevlendirebilecek eyleri bulmay
l eneyebilecek insanlar iinde en az donanml olan bendim.
Ya kitap okur ya da televizyon izlerdim. Byle sylenince
bir farkllk olacana inanmakta zorlanyordum.
Nathan gittikten sonra Will beni mutfakta buldu. Kk masada
oturmu akam yemei iin patates soyuyordum. Tekerlekli
sandalyesini kapnn azna kadar ilerletti, ama dnp ona
bakmadm. Kulaklarm pembeleinceye kadar uzun bir sre,
ayrntyla beni izledi.
Sonunda, Biliyorsun, dedim. Sana orada ok kt davra
nabilir, senin de hibir ey yapmadn syleyebilirdim.
Nathan m benim dar kp dansa gitmem zerine bahse
gireceinden pek emin deilim, dedi Will.
Uzunca bir patates kabuunu kenara koyduum srada,
Bunun bir aka olduunu biliyorum, diye devam ettim. Ama
bok gibi hissetmeme neden oldun. Eer benim skc hayatm

269

Senden nce Ben

zerine bahse giriyorsanz beni bundan haberdar etmeniz ge

rekiyor muydu? Sen ve Nathan bunu kendi aranzdaki bir aka
olarak saklayamaz mydnz?
Will bir sre hibir ey sylemedi. Nihayet kafam kaldrd
mda bana bakyordu. zgnm, dedi.
zgn grnmyorsun.
ey... tamam. Belki senin de bunu duyman istedim. Ne
yaptn hakknda dnmeni istedim.
Ne? Hayatmn kayp gitmesine izin verdiimi mi syl
yorsun?
Aslnda, evet.
Tanrm, Will. Keke bana ne yapmam gerektiini sylemeyi
braksan. Ya ben televizyon izlemeyi seviyorsam? Ya kitap oku
maktan baka bir ey yapmak istemiyorsam? Sesim tizlemiti.
Ya iten eve gittiimde yorgun oluyorsam? Ya gnlerimi lgnca
etkinliklerle doldurmaya ihtiyacm yoksa?
Ama bir gn bunlar yapm olmay dileyebilirsin, dedi
sakince. Senin yerinde olsam ne yapardm biliyor musun?
Kabuk soyma ban kenara koydum. Sanrm istemesem
de anlatacaksn.
Evet. Ve bunu sana sylemekten hibir ekilde rahatszlk
duymayacam. Yerinde olsam bir akam okuluna giderdim.
Terzilik, moda tasarmcl veya gerekten sevdiin eyle ilgili
alabilecein eitim neyse o eitimi alrdm. Eliyle bir zamanlar
dedeme ait perdelerin kumandan dikilmi Emilio Pucci tarz,
altmlardan esinlenilmi mini elbisemi iaret etti.
Babam bunu ilk grdnde beni gsterip, Hey Lou, ken
dine bir ekidzen ver! diye barm, glmesi tam be dakika
srmt.

270

Jojo Moyes

Ben olsam ok pahalya mal olmadan ne yapabiliyorsam

anu bulup ortaya karmaya alrdm. Fitness dersleri, yzme,
gnll projeler ve daha bir sr ey. Kendi kendime mzik
vnir, bakasnn kpeiyle uzun yrylere kar veya...
Ters ters, Tamam, tamam, mesaj aldm, dedim. Ama ben,
sen

deilim Will.
"Bunun iin anslsn.
Bir sre orada oturduk. Will tekerlekli sandalyesini ieri

sin

d ve boyunu ykseltti. Bylece masada birbirimize bakarak

konuabiliyorduk.
Tamam, dedim. Peki, sen iten baka ne yaptn? Bu kadar
deerli olan ey nedir?
Aslnda iten geriye pek vakit kalmyordu, ama her gn bir
>ry yapmay deniyordum. Kapal bir merkezde kaya trman ve
<nvar tenisi yaptm, konserlere gittim, yeni restoranlar denedim...
Paran varsa bunlar yapmak kolay, diye itiraz ettim.
Ben tek kam kaldrm ona bakarken, Ve komaya giderdim;
evet, gerekten, dedi. leride gidebileceim yeni lkeler iin
yeni diller renmeye altm. Arkadalarmn veya arkadam
olduunu zannettiklerimin... Bir an tereddt etti. Ve yolculuk
planlar yaptm. Daha nce gitmediim yerler aradm, beni
korkutacak veya snrlarm zorlayacak eylerin peine dtm.
Bir keresinde Man Denizini getim. Yama parat yaptm.
I )alara ktm ve aaya kayarak indim. Evet... dedi ben
szn kesmeye kalktmda, biliyorum, bunlarn ou para
gerektiriyor, ama bir ksm da gerektirmiyor. Ayrca nasl para
kazandm sanyorsun?
ehirdeki insanlar soyarak m?

271

Senden Once Ben

Beni neyin mutlu edeceini ve ne yapmak istediimi fark

edip bunlar gerekletirebileceim bir i yapmak iin kendimi
gelitirdim.
ok kolay eylermi gibi sylyorsun.
ok kolay tabii. Olay u ki ayn zamanda ok sk almak
gerekiyor. Ama insanlar almaya ok fazla vakit harcamak
istemiyorlar.
Patatesleri bitirmitim. Kabuklarn p kutusuna attm ve
tavay daha sonras iin hazr olsun diye ocan zerine koydum.
Dndm ve kollarmdan destek alarak bacaklarm sarktp ma
saya oturdum. Yzm Wille dnkt.
Gzel bir yaamn oldu, deil mi?
Evet, yle. Bana biraz daha yaknlat ve koltuunu yk
seltti; bylece neredeyse gz gze gelmitik. Bu yzden beni
deli ediyorsun Clark. nk yetenei gryorum, tm bu...
Omzunu silkti. Bu enerjiyi, parlty ve...
Potansiyel deme...
... potansiyel, evet. Potansiyel. Ayrca benim iin nasl byle
kk bir hayat yaamaya raz olabildiini anlayamyorum. Bu
hayat hepi topu sekiz km yarapnda bir alanda getii iin seni
artp zorlayacak, ban dndrecek ya da gece uyumana engel
olacak eyler gsterecek kimseyi iermeyecek.
Bana patates soymaktan ok daha deerli bir ey yapmam
gerektiini bu yzden mi sylyorsun?
Ben sana darda koskocaman bir dnya olduunu syl
yorum. Ama nce bana biraz daha patates piirirsen ok mte
ekkir olurum. Will glmsedi ve ben de ona glmsemekten
kendimi alamadm.

272

Jojo Moyes

Hi dnmyor m usun... diye sze baladm ve ardndan

birdenbire durdum.
Devam et.
Tm bunlar gerekletirdiin iin bu ekilde... Bu ekilde
yaamaya daha zor uyum saladn dnmyor musun?
Bana bu bahsettiklerimi hi yapmam olmay dilememi
mi sylyorsun?
Ben sadece her ey senin iin ok daha kolay olabilir miydi
diye merak ettim. Eer daha kk bir hayat yaam olsaydn
ya da benim gibi olsaydn...
Yaptm eylerden asla ve asla pimanlk duymayacam,
nk eer bunlardan bir tanesine yapp kalrsan elinde kalan
Irk ey hafzanda yolculuk edebilecein yerler oluyor, diyerek
glmsedi. Gl sanki ona bir eye mal olmuasna gergindi.
"Dolaysyla, eer bana mahalle bakkalndan baknca atonun ya
<la kavak boyunca dizilmi sevimli dkknlarn nasl grnd
n hatrlamay tercih eder miydim diye soruyorsan o zaman
evabm hayr. Benimkisi ok daha iyi bir hayat oldu.
Masadan aaya kayarak indim. Nasl olduundan emin
deildim, ama bir kez daha kendimi bir ekilde tartmada k
eye skm hissettim. Bulaklktaki kesme tahtasna uzandm.
Lou, zr dilerim. Bahis meselesi iin...
Sorun deil. Dndm ve kesme tahtasn lavaboda durula
maya baladm. Bunun onluunu geri getireceini dnme ama.

ki gn sonra Will enfeksiyon nedeniyle hastanelik oldu. ok

ac ektiini herkes grebiliyordu, ama nlem almalar gerek
tiini sylediler. Baz kuadripleji hastalar duyularn tamamen
2 7 3

Senden nce Ben

yitirebiliyordu, ama Will atee kar hassasiyetini kaybetmi olsa

da gsnden aas hem acy hem temas hissedebiliyordu.
Mzik ve gzel yemekler gtrp ona elik etmeyi nererek onu
iki kez grmeye gittim, ama Willin fazladan ilgi gstermemi
istemediini fark ettim. Bana eve gitmemi ve kendi bama iyi
vakit geirmemi syledi.
Bir yl nce olsa bo gnlerimi anlamszca harcar, maa
zalarn altn stne getirirdim. Ya da belki de le yemeinde
Patrickle bulumaya giderdim. Muhtemelen gndz vakti tele
vizyon seyrederdim ve belki de elbiselerimi dzenlemek iin bo
bir giriimde bulunurdum. Ayrca gereinden fazla uyurdum.
Oysa bu kez kendimi tuhaf bir ekilde huzursuz ve sarslm
hissediyordum. Erken kalkmak iin bir nedenimin ya da bir
amacmn olmasn zlemitim.
Bu zamann faydal bir ekilde deerlendirebileceimi anla
mam neredeyse sabah vaktinin yarsn ald. len ktphaneye
gittim ve aratrmaya baladm. Kuadripleji hastalaryla ilgili
bulabildiim btn internet sitelerine baktm ve Will iyiletii
zaman yapabileceimiz eyler zerine altm. Her etkinlik iin
gz nnde bulundurmam gereken alet veya eyalar snflan
drdm listeler hazrlyordum. Omurilikleri hasarl olanlar iin
sohbet odalar kefettim ve darda tpk Will gibi, Londrada,
Sidneyde, Vancouverde veya yolun aasnda gizli hayatlar
srdren, arkadalar veya aileleri tarafndan yardm gren ya
da iler acs derecede yalnzlk eken binlerce kadn ve erkek
olduunu fark ettim.
nternet siteleriyle ilgilenen tek bakc ben deildim. Dar
kmalar iin erkek arkadalarnn gvenini nasl kazanacaklarn
soran gen kzlar ya da en yeni tbbi gelimelerle ilgili tavsiye
arayan kocalar da internet siteleriyle ilgileniyorlard. Kumda veya

274*

Jojo Moyes

ra/i de gidebilen tekerlekli sandalye reklamlar, akll kaldralar

Veya iirilebilir lastik banyo havuzlarnn reklamlar vard.
Bu tartmalarn baz kodlar vard. rnein OYnin omurilik
yaralanmas, SVnin salkl vcut, YEnin idrar yollan enfeksiyonu
olduunu anladm. C4/5 omurlarndaki yaralanmann C ll/1 2
ya i a Ianm alarndan ok daha ciddi olduunu, fakat ounun
yitir de kollarn ve gvdelerini kullanabildiini grdm. Ak ve
kayp zerine hikyeler okudum ve elerin hem engelli elerine
f rn de ocuklarna nasl baktn anladm. Kocalarndan bir
delini dayak yememek iin dua ettikleri iin kendilerini sulu
hisseden kadnlar vard. Sonunda kocalar onlar dvemeyecek
duruma gelmiti. Ayrca engelli karlarn terk etmek isteyen,
ama toplum un tepkisinden ekinen kocalar da bulunuyordu.
Bitkinlik,, aresizlik, sonda torbalarnn patlamas, dier insanlarn
iyi niyetli aptallklar veya sarho olup yaanan talihsizlikler gibi
T<>ka kara mizah da vard. Tekerlekli sandalyeden dmekse
m lak bir sorun gibi gzkyordu. Tabii bir de intihar meselesi
vard. ntihar etmek isteyenler, intihar etmek isteyenlere biraz
laha beklemelerini syleyenler, yaamlarna baka bir ynden
bakmay renmeleri iin onlara cesaret verenler de bulunu
yordu. Her bal okudum ve okurken Willin beyninin nasl
altna dair gizli bilgiler ediniyormuum gibi hissettim.
le arasnda ktphaneden ayrldm ve kafam toplamak iin
kasabann etrafnda ksa bir yrye ktm. Kendime karidesli
bir sandvi smarladm ve duvarn stne oturup atonun aa
sndaki glde yzen kuular izledim. Hava scakt; ceketimi
kardm ve yzm gnee doru evirdim. Kendi dertlerine
dalm dnyann geri kalann izlemekte garip bir huzur vard.
Btn sabah eve kapanp skp kalm dnyamda geirdikten
sonra darda yryp gnein altnda le yemei yerken
kendimi zgr hissetmitim.
275

Senden nce Ben

Yemeim bitince ktphaneye dnp yine bilgisayarn ban*

oturdum. Derin bir nefes alp bir mesaj yazdm.
Selam - Ben 35 yandaki bir C5/6 kuadripleji hastasnn
arkada ve bakcsym. Geirdii kazadan nce ok baarl ve
hareketli biriymi; dolaysyla yeni yaantsna uyum salamakta
zorlanyor. Aslnda artk yaamak istemediini biliyorum ve
fikrini deitirmek iin baz areler bulmaya alyorum. Bunu
nasl yapabileceim hakknda biri bana yardmc olabilir mi?
Keyif alabilecei eyler hakknda veya daha farkl dnmesini
salayabilecek her trl fikir ya da tavsiye makbule geer.
Kendime alkan Ar ismini takmtm. Ardndan sandal
yeme yaslandm, biraz baparmamn trnan kemirdim ve
nihayet Gnder tuuna bastm.
Ertesi sabah bilgisayarn bana oturduumda on drt cevap
gelmiti. Sohbet odasna girdim ve isim listesini grnce gzle
rimi krptrdm. Dnyann drt bir yanndan gndz ve gece
boyunca mesajlar gelmiti. lki yle diyordu:
Sevgili alkan Ar,
Aramza ho geldin. Eminim birinin arkadanla ilgile
niyor olmas onu byk lde rahatlatyordun
Tabii ben bundan ok emin deildim.
Sanrm buradaki ou insan hayatnn bir noktasnda
her eyi sona erdirmeyi dnmtr. Arkadanz da
muhtemelen o durumda. Sizi kendinden uzaklatrma
sna izin vermeyin. Olumlu dnn ve ona bu dnyaya
ne zaman gelip bu dnyadan ne zaman gideceimizin
kararnn ona ait olmadn, buna ancak Tann'mn karar
verebileceini hatrlatn. Arkadann hayatn deitir
meye karar veren de O. O'nun irfan sayesinde alnacak
bir ders vardr, O 'nun...

276*

Jojo Moyes

Bir sonraki mesaja getim.

Sevgili Ar,
Kuadripleji insan bezdirir, bundan kamann bir yolu
yok. Seninki zamannda spor yapmsa bu ona daha da
zor gelecektir. Bana yardmc olan eyler unlar: steme
diim zamanlarda bile bolca arkadalk, iyi yemek, iyi
doktorlar, iyi ilalar ve gerektiinde depresyon ilalar.
Nerede oturduunuzdan bahsetmemisin, ama eer
arkadan OYTopluluu'ndan dier insanlarla konutu
rabilirsen bir faydas olabilir. Ben ilk bata olduka istek
sizdim (sanrm bir param gerekten kuadripleji hastas
olduumu kabul etm ek istemiyor) ama yalnz olmadn
bilmek faydal oluyor.
Ah, bir de

Kelebek ve Dalg gibi filmleri SAKIN SEY

RETTRME. ok moral bozuyor.

Nasl gittiini bize bildir.
En iyi dileklerimle,
Ritchie

Kelebek ve Dalg filmini aratrdm. Filmin fel geirdikten sonra

ktrm kalan bir adamn d dnyayla iletiim kurma abalaryla

lgili olduu syleniyordu. Willin izlemesini engellemek iin mi,
yoksa tek bamayken izlemeyi hatrlamak iin mi bilmiyorum,
ama filmin adn bloknotuma yazdm.
Sonraki iki cevap Yedinci Gn Adventist Kilisesi* mensupla
rna aitti. Willi i szlememin kesinlikle ngrmedii metotlarla
c.dendirebileceim yollar neren bir adam vard. Yzm kzard
ve arkamdan birisi ekran grebilir diye korkarak sayfay hzla
aaya kaydrdm. Bir sonraki cevaba da tereddt ederek baktm.
*

I z. sann ikinci kez doumunun yafan olduuna inanan Hristiyanlk mezhebi, (. n.)

2 7 7

Senden nce Ben

Selam alkan Ar,
Neden arkadann fikrini deitirmen gerektiini
dnyorsun? Eer haysiyetli bir ekilde lmenin
yolunu bulabilsem ve eer ailemi harap edeceimi
bilmesem ben de o yolu denerdim. Sekiz yldr tekerlekli
sandalyeye mahkmum, hayatm daimi bir aalanma
ve hayal krkl dngsnden ibaret. Kendini gerekten
onun yerine koyabiliyor musun? Barsaklarn bile
yardm almadan boaltamamann nasl bir his olduunu
biliyor musun? Peki, ya bundan sonra her zaman yataa
mahkm olduunu bilmenin, birinin yardm olmadan
yemek yiyememenin, giyinememenin, d dnyayla ileti
im kuramamann ne dem ek olduunu anlyor musun?
Bir daha asla seks yapamamak ne dem ek bir dn. Olas
arlarla, bozuk bir salkla ve hatta solunum cihazlaryla
yzleebilir miydin? yi bir insana benziyorsun ve eminim
iyi niyetlisin. Ama gelecek hafta onunla ilgilenen sen ol
mayabilirsin. Onu mutsuz eden veya hatta ondan ok da
holanmayacak birisi de gelebilir senin yerine. Bu tpk
dier her ey gibi onun denetimi dnda. Biz OY'ler, pek
ok eyin bizim irademizin dnda gelitiini biliriz. Bizi
besleyenler, giydirenler, ykayanlar ve ilalarmz belirle
yenler de bir bakasdr. Bu bilgiyle yaamak ok zor.
Bu nedenle soruyu yanl sorduunu dnyorum.
SV'ler kim oluyorlar da bizim hayatmzn ne ekilde
srmesi gerektiine karar veriyorlar? Eer bu arkadanz
iin yaanlas bir hayat deilse sorunun yle olmas ge
rekmez mi: Hayatn sona erdirmek iin ona nasl yardm
edebilirim?
En iten dileklerimle,
Gforce, Missouri, Birleik Devletler

Mesaja uzun uzun baktm, parmaklarm ksa bir sre klavyenin

zerinde donup kald. Sonra sayfay aaya kaydrdm. Sradaki
2 7 8

Jojo Moyes

birka mesaj Gforceu karamsar ifadelerinden tr eletiren,

ilerleme kaydettiklerini, hayatlarnn yaamaya deer olduunu
belirterek itiraz eden dier kuadripleji hastalarndan gelmiti ve
Willle pek ilgisi olmayan ksa bir tartma gemiti.
Ardndan konu benim istediim noktaya geri geldi. Anti(lr pres anlar, masaj teknikleri ve mucizevi tedavi nerileriyle
(iyelerin kendi hayatlarna nasl yeniden deer kattklarnn
hikyesi anlatlyordu. Aralarnda az da olsa pratik neriler de
vard: arap tadm, mzik, sanat ve zel klavyeler.
Birminghamda yaayan 31 yandaki Grace, Bir sevgili,
diyordu. Eer iinde ak varsa devam edebileceini hissedebilir.
Ak olmasayd imdiye kadar oktan bitmitim.
Bu cmle ktphaneden ktktan sonra uzun sre kafamn
i, inde yanklanp durdu.
Will hastaneden perembe gn kt. Onu zel arabasyla alp
eve getirdim. Solgun ve bitkindi; yol boyunca pencereden d
arya uzun uzun kaytszca bakt.
Ona iyi olup olmadn sorduumda, Bu tip yerlerde uyu
yabilmek mmkn deil, dedi. Yandaki yatakta hep inleyen
birisi oluyor.
Ona iyilemek iin nnde hafta sonu olduunu, ama ondan
sonras iin bir dizi gezi planladm syledim ve tavsiyesini
dinleyip yeni eyler denediimi ve benimle gelmek zorunda
olduunu anlattm. Vurguda ince bir deiiklik yaptm, nk
ancak bu ekilde gelmesini salayabilirdim.
Gerekten de nmzdeki bir iki hafta iin ayrntl bir program
tasarlamtm. Takvimimde her etkinlik siyah kalemle, belirgin
bir ekilde iaretlenmiti. Krmz kalemle iaretlenenler almam
gereken nlemleri, yeil olanlar ihtiya duyacam eyalar ana

279-

Senden nce Ben

hatlaryla belirliyordu. Kapmn arkasna her bakmda -hem

iyi organize olmutum hem de bu etkinliklerden biri Willin
dnyaya bakm gerekten deitirebilecek ey olabilirdi- bir
nebze heyecan hissediyordum.
Babamn her zaman syledii gibi kz kardeim ailemizin
beyniydi.
Sanat galerisine yaptmz gezi yirmi dakikadan biraz daha az
srd. Ayrca uygun bir park yeri bulmak iin binann etrafnda
defa dnmek de bu sreye dhildi. Sonunda salona ulatk,
ama daha ben kapy arkasndan kapatmadan btn eserlerin
korkun olduunu syledi. Nedenini sorduumda eer bunu
kendim grememisem bana aklayamayacan belirtti. Sine
mada da bizden zr dileyerek asansrlerinin bozuk olduunu
sylediler, bu yzden oradan kmak zorunda kaldk. Dier et
kinlikler ise daha fazla zaman ve organizasyon gerektirdiinden
baarszlkla sonulanmt. rnein yzmeye yeltendiimizde
havuza nceden telefon etmemiz ve fazladan mesai iin Nathan
aram olmamz gerektiini fark ettik. Oraya gittiimizde Will
ieri girmeyi kesinlikle reddettii iin dinlence merkezinin
otoparknda hi konumadan cep iesinden scak ikolata itik.
Bir sonraki aramba akam Willin bir keresinde New
Yorkta canl izledii bir arkcy dinlemeye gittik. Bu gzel bir
gezi olmutu. Mzik dinlediinde ifadesinden kuvvetli bir ekilde
odakland anlalyordu. ou zaman sanki bir paras acyla,
hatralarla ya da karanlk dncelerle mcadele ediyormu gibi
Will btnln kaybederdi. Fakat sz konusu mzik olduunda
durum farklyd.
Ertesi gn, Willi bir zm bann zel arap maazasnda
reklam etkinliinin bir paras olarak dzenlenen arap tadmna
gtrdm. Nathan a onu sarho etmeyeceime dair sz vermek

280

Jojo Moyes

/orunda kalmtm. Koklamas iin her barda Wille uzattm ve

ilaha tatmadan ne arab olduunu bildi. Will geni azl byk
bardaa tkrdnde kahkahay basmamak iin kendimi zor
l uttum, gerekten komik grnyordu; bana kalarnn altndan
bakp tam bir ocuk olduumu syledi. Tekerlekli sandalyesi
olan bir adamn maazasnda bulunmasndan tr tuhaf bir
ekilde can skkn gzken maaza sahibi yava yava Willden
etkilenmeye balamt. Akama doru oturup Willle blgelere
gre zmler hakknda tartarak baka ieleri de amaya ba
lad. Etiketlere bakarak bir yukar bir aa geziniyor, akas
biraz sklyordum.
Bayla yanma oturmam iaret ederek, Haydi Clark. Sen
de bir eyler ren, dedi.
Yapamam. Annem bana tkrmenin ayp olduunu syledi.
ki adam sanki deli olan benmiim gibi birbirlerine baktlar.
Ancak Willin her defasnda tkrmediini grdm. leden
sonra tuhaf bir ekilde enesi ald; glmek iin can atyordu
ve hatta her zamankinden daha kavgacyd.
Eve dn yolunda hi gemediimiz bir kasabann iinden
ilerliyorduk. Skk trafikte ylece otururken bam evirdiimde
Dvme ve Piercing Salonu nu grdm.
Hep bir dvmem olsun istemiimdir, dedim.
Will varken byle eyleri laf olsun diye syleyemeyeceimi
artk biliyor olmam gerekirdi. O ylesine konumaz ya da ene
almazd. Bu yzden neden imdiye kadar bir tane yaptrmad
m hemen renmek istedi.
Ah... Bilmem. Herkes ne der dncesiyle yaptrmadm
sanrm.
Neden? Ne derler ki?
281

Senden nce Ben

Babam nefret eder.

Pardon, ama yan kat acaba?
Ayrca Patrick de nefret eder.
O senin holanmayabilecein eyleri hi yapmyor mu?
Kendimi klostrofobik hissedebilirim. Bir kere yapldktan
sonra fikrimi deitirebilirim.
O zaman lazerle kartabilirsin, deil mi?
Dikiz aynasndan ona baktm. Gzleri neeyle bakyordu.
Haydi o zaman, dedi. Ne yaptrmak istersin?
Glmsediimi fark ettim. Bilmem. Ylan olmaz. Herhangi
birinin ismi de olmaz.
Ben de zerinde anne yazl bir kalp beklemiyordum zaten.
Glmeyeceine sz vermemi miydin?
Bunu yapamayacam biliyorsun. Aman Tanrm! Sanskrit
harfleriyle yazlm bir Hint atasz falan yaptrmayacaksn deil
mi? Beni ldrmeyen ey beni glendirir.
Hayr. Bir ar yaptracam. Sar-siyah, kk bir ar. Bay
lyorum onlara.
Sanki istenecek en akla uygun ey huymuasna ban sallad.
Peki, nereye yaptracan renebilir miyim bir mahsuru yoksa?
Omuz silktim. Bilmem. Omzuma ya da belime olabilir.
Will birden, Kenara ek, dedi.
Neden? yi misin ?
Haydi, kenara ek. Orada bir park yeri var. Bak, solunda.
Arabay kaldrm kenarna yaklatrdm ve arkaya dnp
Will e baktm. Haydi, git, dedi. Bugn yapacak baka bir
eyimiz yok.
Nereye gideyim?

282

Jojo Moyes

Dvmeciye.
Glmeye baladm. Evet, tabii.
Neden olmasn?
Sen tkrmek yerine iiyordun herhalde.
Soruma cevap vermedin.
Arkama dnp baktm. Ciddiydi.
yle pat diye gidip dvme yaptramam. O kadar kolay deil.
Neden olmasn?
nk...
nk erkek arkadan hayr der. nk yirmi yedi yanda
olsan bile hl uslu bir kz olmak zorundasn. nk bu ok
korkutucu. Haydi ama Clark. Hayatn yaa. Seni alkoyan nedir?
Yoldan aaya, dvme dkknnn nne baktm. Hafif kirli
pencerede byk neon kl bir kalp ile Angelina Jolie ve Mickey
Rourkeun birka tane erevelenmi fotoraf vard.
Will iimden yaptm konumalar blerek, Tamam. Sen
yaptrrsan ben de yaptrrm. dedi.
Ona doru dndm. Dvme mi yaptracaksn?
Eer seni ikna edecekse sadece bir kereliine, kk kutun
dan trmanp kabilmen iin yaptrabilirim.
Motoru durdurdum. Oturup motorun sesinin azalmasn,
yanmzda dizilen arabalarn o tekdze homurtularn dinledik.
Kalc olacak.
Ona phe yok.
Patrick bundan hi holanmayacak.
Bunu syleyip durma.

283

Senden nce Ben

Ve biz de o kirli inelerden muhtemelen hepatit kapacaz.

Sonra yavaa, korkun bir ekilde, ac iinde leceiz. Wille
dndm. Muhtemelen imdi yapamayacaklardr. Hemen olmaz ki.
Byk ihtimalle. Ama gidip bir kontrol etsek?
ki saat sonra dvmeciden ktk, ben krk kilo kaybetmitim
ve belimin stnde, altndaki mrekkebin halen kurumakta
okluu gazl bir bez vard. Dvmeci setiim dvmenin grece
ulak olduunu ve bir seferde izdirip boyatabileceimi syle
miti. Hazr oradayken yaptrabilirmiim. Ve bylece bitmiti;
Arlk bir dvmem vard. Ya da Patrickin kesinlikle syleyecei
zere yaam boyu damgalanmtm. Beyaz elbisenin altnda,
dvmecinin ieri girdiimizde bize uzatt lamine kapakl, telli
resin dosyasndan setiim iman bir yabanars oturuyordu.
I leyecandan neredeyse kontrolm kaybetmek zereydim Will
beni uyarana kadar arkama bakmaya alp durdum; neredeyse
bir eklemim yerinden kacakt.
in garibi Will ieride rahatlamt ve halinden memnundu.
( >na dnp ikinci bir defa daha bakmamlard. Sylediklerine
gre birka kuadripleji hastasna dvme yapmlard ve bu yz
den rahatlard. Will onlara ineyi hissedebildiini sylediinde
okluka ardlar. Alt hafta nce bir parapleji hastasnn tek
bacana batan aa gz yanlmas olan bir dvme yapmlard.
Kula kpeli dvmeci Willi yandaki odaya gtrd. Benim
dovmecimin yardmyla onu zel bir masaya yatrd; bu yzden
sadece bacaklarnn aasn grebiliyordum. Dvme inesinin
vzlts arasnda iki adamn mrldanmalarn ve glmelerini
duyabiliyor, antiseptiin keskin kokusunu burun deliklerimde
hissedebiliyordum.
Will ciyaklamam duymasn diye ine derime batt an
dudam srdm. Aklm yan odadayd. Sohbete kulak misafiri
olmaya alyor ne dvmesi yaptrdn merak ediyordum. Ni

284

Jojo Moyes

hayet ortaya ktnda ve benim iim bittikten sonra dvmesini

grmeme izin vermedi. Alicia ile ilgili bir ey olabileceinden
phelendim.
Arabann kapsn ap rampay aa indirirken, zerimde
lanet bir etkin var, Will Traynor, dedim. Srtmaktan kendimi
alamyordum.
Haydi gster bana.
Yoldan aaya doru baktm ve sonra arkam dnp kya
fetimi kalamdan aa biraz ekitirdim.
Harika. Kk arn beendim. Gerekten gzel.
Hayatmn sonuna kadar ailemin yannda yksek belli panto
lon giymek zorunda kalacam. Tekerlekli sandalyesini rampaya
karmasna yardm ettim ve ardndan rampay ykselttim. Dinle
bak, eer annen senin de bir tane yaptrdn duyacak olursa...
Ona toplu konutlardaki kzn beni ayarttn syleyeceim.
Tamam o zaman Traynor, sen de eninkini gster.
Hafife glmseyerek gzlerimin iine bakt. Eve gittiimizde
bana yeni kyafetlerimi giydirirken greceksin zaten.
Evet. Sanki hi yapmyoruz. Haydi ama! Sen gsterinceye
kadar arabay altrmyorum.
Gmleimi kaldr o halde. Saa doru, senin sama.
n koltuklarn arasndan arkaya eildim ve gmleini e
kitirdim. Ardndan altndaki gazl bezi kaldrdm. Solgun cildi
zerindeki karart siyah-beyaz boyanm izgili bir dikdrtgendi.
O kadar ufakt ki ne yazdn anlamak iin iki defa baktm.
Son kullanma tarihi: 19 Mart 2007

Dvmeye bakp yarm yamalak gldm ve ardndan gzlerim

yala doldu. Bu ey...
2 8 5

Senden nce Ben

Kaza geirdiim tarih, evet Gzlerini havaya kaldrd. Tanr

akna Clark, sulu gzllk yapma. Komiklik olsun diye yaptm.
Evet, ok kom ik Boktan bir aka.
Nathan ok beenecek. Haydi ama, yle bakma. Kusursuz
bir bedeni bozuyor deilim ya!
WilTin gmleini indirip nme dndm ve konta evirdim.
Ne diyeceimi bilmiyordum. Bunun ne anlama geldiini anla
mamtm. Kendi durumuyla yzlemeye mi alyordu? Ya da
bu sadece kendi bedenini hor grmesinin bir baka yolu muydu?
Tam hareket etmek zereyken, Clark baksana, bana bir iyilik
yapar msm? dedi. Ltfen srt antama bir bak. Fermuarl gze.
Dikiz aynasna baktm ve el frenini yeniden ektim. n
koltuklarn arasndan arkaya eildim ve elimi antaya gtrp
verdii talimatlara gre antay didik didik aramaya baladm.
Ar kesici m i istiyorsun? Yz yzme birka santim
uzaktayd. Hastaneden geldiinden beri yzne hi bu kadar
renk gelmemiti. Bende bir tane...
Hayr. Bakmaya devam et.
Bir kt paras ektim ve yerime oturdum. Bu katlanm
on sterlinluk bir banknottu.
te bu. Acil durum onluu.
Yani?
Senin ite.
Ne iin?
Dvme iin. Bana bakp pis pis gld. Sen o koltua
oturuncaya kadar dvmeyi gerekten yaptracana bir saniye
olsun inanmamtm.

16
Baka yol kalmamt. Uyumak iin yaplan dzenlemeler ie
yaramyordu. Treena her hafta sonu eve geldiinde Clark ailesi
geceleri uzun sren, mzikal bir yatak hazrlama oyununa ba
lyordu. Cuma akam yemekten sonra annem ve babam yatak
odalarn feda ediyor, Treena da annem onun iini rahatlattktan
sonra bu teklifi kabul ediyordu. Hayr, ona birazck bile gcen
dikleri yoktu. Hem Thomasn bildii bir odada uyumas iyi
olurdu. Bu ekilde herkes iyi bir uyku ekebilirdi.
Ama annem aada uyuyarak kendisinin ve babamn bana
i am oldu. Kendi yorganlarna, yastklarna, araflarna ihtiya
duyuyorlard ve annem yata istedii gibi olmad srece rahat
uyuyamyordu. O yzden akam yemeinden sonra Treena yla
birlikte yataklarna yeni bir araf seriyor, olur da Thomas bir
yaramazlk yapar diye altna da yatak korucusunu koyuyordu.
O srada annemle babamn yatak araf takm katlanp oturma
odasnn bir kesine konur, Thomas takmn zerine atlayp
araf masann kenarndaki sandalyelerin zerine gerererek
kendine bir adr yaratrd.
Dedem de kendi odasn nermiti, ama kimse istemedi.
Odas sararm Racing Post ve Old Holborn paketleri kokuyordu
ve temizlemek btn bir hafta sonunu alrd. Kendimi bu du
rumdan dolay bazen sulu hissediyordum; sonuta hepsi benim
yzmdendi, ama yine de kk odaya geri dnmeyi teklif et
medim. Oras benim iin hayaletimsi bir yerdi. Buras havasz,

287 *

Senden Once Ben

penceresiz, ufack bir odayd. Yeniden orada uyuduumu dn

dke gsm daralyordu. Yirmi yedi yandaydm ve ailenin
para kazanan tek yesiydim. Kutu gibi bir yerde uyuyamazdm.
Bir hafta sonu Patrickte kalacam sylediimde herkes iin
iin sevindi. Ben yokken Thomas yap yap elleriyle yeni jalu
zimde izler brakm, tkenmez kalemle yorgan klfmn stn
izmiti. Bu noktada babam ve annem benim odamda uyumaya
karar vermi, Treena ve Thomas da onlarn odasna gemiti.
Akas onlar iin tkenmez kalem lekesinin bir nemi yoktu.
Tm araflar kaldrma ve amar ilerine giritikten sonra
benim cuma veya cumartesi akamlarn Patrickin evinde geir
memin pek bir anlam olmadn annem kabul etmiti.
Ve tabii Patrick. O artk tamamen saplantl bir adamd.
Ekstrem Viking Yarn yiyor, iiyor, soluyor, onunla yayordu.
Dairesi az sayda eyayla denmiti ve tertemizdi. Her yanda
Antrenman programlar ve diyet listeleri aslyd. Ald yeni
hafif sklet bisiklet koridora yerletirilmiti ve benim dokunmam
yasakt. Hafif sklet yar sistemine gre ayarlanm zelliklerini
bozabilirdim.
Cuma ve cumartesi akamlar bile nadiren evde oluyordu.
Onun antrenman saatleriyle benim alma saatlerim akt
ndan birlikte daha az zaman geirmeye almtk. Onu pistte
bulup zorunlu olarak komas gereken kilometreye eriinceye
kadar kendini bir emberin etrafnda srklemesini bekler ya da
evde kalp geni deri kanepesinin bir kesine kvrlarak kendi
kendime televizyon izlerdim. Dolapta hindi gs dilimleri ve
kurbaa yumurtas kvamndaki lezzetsiz enerji iecekleri dnda
hibir ey olmazd. Treena ve ben bunlardan bir kere deneyip
tkrm, ocuklar gibi abartl bir ekilde rmtk.

288 *

Jojo Moyes

Aslnda Patrickin evini hi sevmiyordum. Buray annesinin

tek bama yaayabileceine karar verip bir sene nce almt. leri
yolundayd ve bana birimizin malvarl edinmeye balamasnn
iyi olacan sylemiti. Bu, birlikte yaayp yaamayacamz
zerine konumamz gerektiini gsteren nemli bir iaretti, ama
nedense yle bir konuma hi olmad. kimiz de konumaktan
biraz olsun rahatsz hissettiimiz konular aan tiplerden deildik.
Uzun lafn ksas, onca yllk beraberliimize ramen o dairede
bana dair hibir ey yoktu. Ona bunu anlatmay hibir zaman
beceremedim, ama btn grlt patrtsna ramen o ruhsuz,
otopark iin tahsis edilmi alanlaryla ve atonun ynetim binasma
bakan manzarasyla bu niteliksiz bekr barnanda kalmaktansa
kendi evimde yaamay tercih ederdim.
Ve her ey bir yana, oras bana yalnz hissettiriyordu.
Bunu ona sylesem, Programa uymak zorundaym hayatm,
derdi. Eer oyunun bu aamasnda gnde otuz alt kilometreden
daha az koarsam program asla yakalayamam. Sonra da bana
bacandaki yaralarla ilgili son bilgileri verir, ar kesici spreyi
uzatmam rica ederdi.
Antrenman yapmadnda takm arkadalaryla sonu gelmez
toplantlara katlr, ara gerelerini hazrlar, gezi planna son ek
lini verirdi. Onlarn arasnda oturmak Koreli konumaclardan
oluan bir grubun iinde olmak gibi bir eydi. Sylediklerinden
tek kelime anlamyordum ve aralarna girmek gibi bir isteim
hi yoktu.
Yedi hafta sonra onlarla Norvee gitmeyi planlyordum, fa
kat Patricke Traynorlardan o tarih iin izin istemediimi nasl
syleyeceimi henz dnmemitim. Nasl isteyebilirdim ki?
Ekstrem Viking baladnda kontratmm bitmesine bir haftadan
az bir zaman kalm olacakt. Sanrm bu konuyla ilgilenmeyi

289

Senden nce Ben

ocuka erteliyordum. Akas hayatmdaki tek ey Will Vdi

akp giden zamand. Yine de kayda deer bir ey olduu yoktm
En komii de Patrickin evinde doru dzgn uyuyami
marnd. Neden bilmiyorum, ama oradan ie gittiimde sanki
cam kavanoza konuuyormu gibi hissediyordum ve iki gzm
de yumruk yemi gibi grnyordu. Gz altlarma sanki sslemi
yapar gibi stnkr bir ekilde kapatc srmeye balamtm,
Will bir gn, Senin neyin var Clark? diye sordu
Gzlerimi atm. Will tam yanmdayd; ban bir tarafa
yaslam beni izliyordu. Bir sredir orada olduunu hissettim.
Salyam akmasn diye elim otomatikman azma gitmiti.
zlediimiz film sona ermi, jenerik akmaya balamt.
Yok bir ey. zr dilerim, buras ok snm da, diyerek
doruldum.
gn iinde iki kere uyuyakaldn. Yzm inceliyordu.
Ayrca berbat grnyorsun.
Ben de ona her eyi anlattm. Kz kardeimden ve uyuma
dzenimizden bahsedip bu konuda sesimi karmadm, nk
babama her baktmda ailesine hep beraber uyuyabilecekleri bir
ev bile salayamad iin zar zor saklayabildii umutsuzluu
grebiliyordum.
Hl bir i bulamad m?
Hayr. Sanrm ya yznden. Ama bu konuda konumu
yoruz. Bu.
Bu herkes iin konuulmas zor bir konu.
Filmin bitmesini bekledik. Oynatcnn yanna gidip DVDyi
kardm ve kutusuna yerletirdim. Will e kendi dertlerimi anlatmak
yanl gelmiti. Bunlar, onunkilerin yannda vr zvr eylerdi.

290*

Jo jo Moyes

Alacam, her ey dzelecek. Gerekten.

Will tm leden sonra megul grnd. Bulaklar ykadm
Ve sonra bilgisayarn kurdum. Ona iecek bir eyler getirdiimde
sandalyesini bana doru evirdi.
Sanki bir konumann ortasndaymz gibi, ok basit,
drdi. Hafta sonlar burada kalabilirsin. Bo bir oda da var, hem
kullanlm olur.
Elimde geni azl bardakla durdum. Bunu yapamam.
Neden? Burada olduun ekstra saatler iin sana deme
y.pacak deilim.
Barda sandalyesinin tutacana yerletirdim. Ama annen
no dnr?
Hibir fikrim yok.
Tedirgin gzkm olmalym ki, Tamam, seni taciz et
mem, dedi.
Ne?
Seni batan karmak iin sinsi planlarm olduunu d
nyorsan sandalyemin motorunu kapatman yeterli.
ok komik.
Gerekten, bir dn bence. Yedek bir yer olarak aklnda
bulunsun. Baz eyler senin sandndan daha erken geliebilir.
Belki kz kardein her hafta sonunu evde geirmek istemeyebilir.
Ya da belki baka biriyle tanr. Bir sr ey olabilir.
imden ona, Ve sen de iki ay sonra buralarda olmayabilirsin,
dedim ve bunu dndm iin hemen kendimden nefret ettim.
Odadan kmak zere giderken, Sylesene, neden Koan
Adam seni yanma armyor?
ard, dedim.

291

Senden nce Ben

Bana bakt. Sanki konumay devam ettirecek gibiydi.

Ama sonra fikrini deitirdi ve omzunu silkerek, Dediin
gibi, ben teklifimi yaptm, dedi.
te bunlar Willin sevdii eylerin bir listesi:
1. Film izlemek; zellikle de altyazl yabanc filmleri. Ara sra
heyecanl bir aksiyon filmine hatta destans bir ak filmini
bile kabul edebilir, ama romantik komediye asla katlanamaz.
Eer ben izlemeye cesaret edecek olsam benim iin komedi
namna hibir ey kalmayana kadar 120 dakika boyunca alay
eder, oflayp puflar ya da filmdeki byk klieleri gsterir.
2. Klasik mzik dinler ve bu konuda korkun bir bilgiye sa
hiptir. Baz modern tarzlar da beenir, ama ona gre caz
ou zaman iddial bir martavaldr. Bir leden sonra benim
MP3 alarmdaki listeyi grnce yle yksek sesle gld ki
neredeyse tplerinden biri yerinden kyordu.
3. Bahede oturmak. Hem hava da artk snmt. Bazen pen
cere kenarna oturur onu izlerdim. Kafasn arkaya yatrr,
yzne vuran gnein keyfini karrd. Sabit bir ekilde
durabilmesinden ve ann keyfini karabilme yeteneine
sahip olmasndan -bu benim hi beceremediim bir eydibahsettiimde elini kolunu oynatamad iin ok fazla
seeneinin olmadn syledi.
4. Bana kitap ya da dergi okutup okuduklarm zerine ko
numak. Bilgi gtr Clark, derdi. nceleri bundan nefret
etmitim, nk kendimi okulda gibi hissediyordum. Sanki
hafzam teste tabi tutuluyordu. Ama bir sre sonra fark
ettim ki Willin nazarnda yanl cevap diye bir ey yoktu.
Onunla tartmamdan holanyordu. Gazetede grdklerim
hakknda ne dndm sorar, kitaplardaki karakterler

292*

Jojo Moyes

zerine sylediklerime katlmazd. Hemen hemen her ey

hakknda bir fikri vard. Hkmet ne yapyordu, bir irket
dierini almal myd, bahsettii kiiye hapis cezas verilmeli
miydi... Eer tembellik edip ailemin ya da Patrickin ne
dndn papaan gibi tekrar edecek olsam dorudan,
Hayr, bu yeterince iyi bir aklama deil, derdi. Konutuu
konu hakknda hibir fikrim olmadn sylediimde y
lesine hayal krklna uram grnrd ki ben de onun
ne soracan ngrmeye alr, otobsle ie giderken yolda
gazete okuyup hazrlk yapardm. yi tespit Clark, dediinde
kendimi zeki hissederdim, ama sonra Willin byklk tas
lamasna izin verdiim iin kendime kzardm.
5. Tra olmak. Artk her iki gnde bir az evresini sabunla
kprtp onu insan iine kabilir hale getiriyordum. Eer
kt gnnde deilse sandalyesinin arkasna yaslanr, gz
lerini kapard. Yzne fiziksel hazza ok yakn bir duygu
nun yayldn grrdm. Belki de bunu ben uyduruyor,
grmek istediim eyi gryordum. Ben jileti enesinin
etrafnda usul usul oynatp sakalm temizlerken ve sonra da
cildini yumuatrken sessizce beklerdi. Gzlerini atnda
sanki olduka doyurucu bir uykudan uyanmasna ifadesi
yumuam olurdu. Artk darya kt iin yzne kan
gelmiti ve kolayca bronzlaan bir teni vard. Jiletleri banyo
kabininde yksek bir yerde saklyor, byk bir sa kremi
iesinin arkasna tkyordum.
6. Erkek muhabbeti yapmak. zellikle de Nathan la. Ara sra
akam ilerinden nce bahenin dibine giderlerdi ve Nathan
orada birka bira aard. Bazen ragbi hakknda tarttklarn
ya da televizyonda grdkleri baz kadnlar hakknda aka
latklarn duyardm. Duyduum adam Wille hi benzetemezdim. Ama buna ihtiya duyduunu anlamtm. Sadece
2 9 3

Senden nce Ben

erkek erkee taklabilecei birine ihtiya duyuyordu. Onun

garip ve aykr hayat bylece biraz olsun normal oluyordu.
7. Benim kyafetlerime laf etmek. Aslnda daha ok kyafetlerime
tek kan kaldrarak bakmak demeliyim. Tabii siyah-sar
izgili taytm hari. Sadece iki kez giydiklerime laf etmemi,
sanki dnyada yolunda giden bir eyler varmasna sadece
ban sallamt.
Geen gn kasabada babam grdn m?
Ah, evet. amarlar ipe diziyordum. p Bayan Traynorn
deyimiyle Mutfak Bahesi olarak adlandrd yerin iine gizlen
miti. Otlardan oluan bahe snrnn grntsn kirletir diye
amarlk gibi dnyevi bir eyi istememiti sanrm. Annemse
tam tersine beyazlar bir eit gurur kayna olarak bahenin
ortasna asard. Bu komulara kar bir meydan okuma gibiydi:
Daha beyaz yok hanmlar! Bu ie ancak babam n tarafa bir
amar kurutma makinesi koyarsa engel olunabilirdi. Bu ko
nuda bana bir ey syleyip sylemediimi sordu.
Haa. zellikle ifadesizce baktm. Sonra da cevap vermemi
bekledii iin, Belli ki sylememiim, dedim.
Biriyle birlikte miydi?
Son mandal da mandal kutusuna koydum ve antay sarp
bo amar sepetine yerletirdim. Sonra ona dndm.
Evet.
Bir kadnla m?
Evet.
Kzl sal m?
Evet.
Will bunu bir sre dnd.

294*

Jo jo Moyes

Sana sylemi olmam gerektiini dnyorsan zr dilerim,

ttia beni ilgilendirmez diye dndm.
Ve bu zerine kolayla konuabileceimiz bir ey deil.
Evet.
Will, Seni iyi hissettirecekse syleyeyim Clark, bu ilk deil,
l-di ve eve doru yneldi.

Ben kafam kaldrp bakmadan nce Deirdre Bellows iki kere

.dm seslendi. Bloknotuma yer isimleri, soru iaretleri, artlar
ve eksiler gibi bir eyler karalyordum ve otobste olduumu
oktan unutmutum. Willi tiyatroya gtrm enin bir yolunu
aryordum. Yaknlardaki tek tiyatro arabayla iki saat uzaklktayd
ve orada da Oklahama oynuyordu. Willin Oh W hat A Beautiful
Morning e elik edeceini dnmek ok gt. yi oyunlarn
hepsi Londrada sergileniyordu ve Londraya gitmek bizim iin
ll ok uzak bir ihtimaldi.
Aslnda Willi evden dar karabiliyordum, ama evrede bir
saatte dolalabilecek her yeri grmtk ve daha uzaa gitmek
konusunda onu nasl ikna edeceimi bilemiyordum.
Kendi kk dnyana dalmsn yine Louisa.
Ah, merhaba Deirdre. Koltukta yana kayarak ona bo yer
atm.
Deirdre ve annem ocukluklarndan beri arkadat. Deirdrenin
demelik kuma dkkn vard ve kere evlenip boanmt.
Salar yle grd ki peruk sanrdnz. Bir de kiloluydu ve hl
beyaz atl prensinin gelip onu gtrmesini zlemle bekleyen
birine ait zgn bir yz vard.
*

Ne Gzel Bir Sabah anlamna gelen, Oklahama mzikalinin al arks, (yay. n.)

295*

Senden nce Ben

Genelde otobse binmiyorum, ama arabam serviste. Naslsn?1

Annen bana yeni iinden bahsetti. Kulaa ok ilgin geliyor.
Kk bir kasabada bymek tam da byle bir eydi. n
sanlar hayatnzdaki her detaydan haberdar olurdu. Gizli hibir
ey kalmazd. On drt yandayken kasaba dndaki marketin
otoparknda sigara ierken yakalanm olmam ve babamn
aadaki tuvaletin fayanslarn deitirmesi de buna dhildi.
Gndelik hayatn nemsiz detaylar Deirdre gibi kadnlar iin
deerli oluyordu.
Evet, iyi bir i.
Ve iyi bir maa.
Evet.
Buttered Bun meselesinden sonra senin adna ok sevindim.
Kafeyi kapatm olmalar ok zc. Bu kasabada ie yarayan her
dkkn kapanyor. Bir zamanlar, hatrlyorum, yukar mahallede
bir manavmz, frnmz ve kasabmz vard. Hibir eye ihtiya
duymuyorduk.
Hmm. Listeme gz attn grnce bloknotumu kapadm.
Yine de hl perde alabileceimiz bir yer var. Maazada iler
nasl gidiyor?
Ah, evet... yi... O nedir? le ilgili bir ey mi?
Willin houna gidebilecek eyler zerinde alyorum.
u senin sakat adam m?
Evet, patronum.
Patronun. Byle ifade etmen daha doru tabii, diyerek
dirseiyle beni drtt. Peki, ya akll kz kardein neler yapyor
niversiteye gittiinden beri?
yi, Thomas da yannda.

296

Jojo Moyes

Sonunda lkeyi ynetecek. Yine de ondan nce senin evden

ayrlmam olmana ardm sylemeliyim Louisa. Biz hep
senin akll ve kk bir frlama olduunu dnrdk. Hl
da yle dnyoruz.
Kibarca glmsedim. Baka ne yapabilirdim bilemiyorum.
Ama yine de bunu biri yapmal deil mi? Annenin birinizin
evde kalmaktan memnun olduunu syleyebilmesi ne ho.
Ona kar kmak istedim, ama son yedi yl iinde soka
mzn sonundan daha ileriye hareket etmek istediime dair ne
bir heves ne de kk bir istek duymamtm. Otobsn yorgun
motoru altmzda uuldayp sallanyorken ve aniden zamanla
yarr bir hza eriiyorken ben de kendimi zamanla yaryormu
gibi hissettim. Ayn yol zerinde bir ileri bir geri gidip gelirken
sanki zamanm boa harcyordum. atonun etrafnda dnp
dur, Patrickin pisti turlamasn izle, ufak tefek endielerle ura.
Hep ayn rutin.
Ah, ben ineceim yere geldim. Deirdre rugan antasn
omzuna takp yanmdan ar ar kalkt. Annene sevgilerimi
ilet. Yarn urayacam da syle.
Gzlerimi krptrarak aniden, Dvme yaptrdm, dedim.
Ar dvmesi.
Deirdre koltuun kenarndan tutarak bir an ne diyeceini
ard.
Kalamda, hem de gerek dvme. Kalc yani.
Deirdre otobsn kapma doru bakt. Biraz kafas karmt.
Sonra kanmca beni rahatlatmak iin glmsedi.
Gerekten ok ho Louisa. Dediim gibi, yarn urayacam
sylersin annene.

297*

Senden nce Ben

Her gn o televizyon izlerken ya da baka bir eyle ilgilenir

ken Willin bilgisayarnn bama geer, hangi srpriz aktivitenin
Willi mutlu edebilecei zerinde alrdm.
Fakat zaman getike yapamayacamz eylerin ya da gide
meyeceimiz yerler listesinin yapabileceklerimizden ok daha
kabark olduunu fark ettim. Bu durumda bilgisayarn bama geip
sohbet odalarna girdim ve insanlara ne nerdiklerini sordum.
Ritchie, Merhabal dedi. Bizim dnyamza ho geldin An.
Konumalardan sonra ortaya kan sonu, tekerlekli sandalyede
sarho olmann kendine has tehlikeleri olduunu gsteriyordu.
Sonda kazalar, kaldrmdan dmek, dier sarholar tarafndan
yanl eve gtrlmek gibi. Hibir yerde insanlar kuadripleji
hastalarna daha iyi ya da daha kt davranmyordu, ama Paris
dnyada en az tekerlekli sandalye seven yer olarak ne kyordu.
Bu, oraya gidebileceimize dair beslediim kk umudumu
da krmt.
Ben de yeni bir liste hazrladm. Kuadripleji hastasyla yapa
mayacanz eyler listesi.
1. Metroya binmek (birok metro istasyonunda asansr yok). Bu
durum, eer taksiye para saymak istemiyorsak Londradaki
etkinliklerin yarsna gidemeyeceimiz anlamna geliyordu.
2. Yzmeye gitmek ek bir yardm olmadan imknszd. Bir de
hava bir iki dakika iinde balayan istemsiz bir titremeye
sebebiyet vermeyecek kadar lk olmalyd. Eer bir yk asan
sr yoksa engelliler iin soyunma odasnn da bir ilevsellii
kalmyordu. Geri Willin yk asansrne de binecei yoktu
ya...
3. Sinemaya gitmek. En nde bir yer olmadnda ve Willin a
rlar artt zaman bunu yapmak imknszd. Arka Pencerenin
en az yirmi dakikasn Willin dizlerinde aniden ba gsteren

298

Jojo Moyes

kaslma sonucunda havaya uan patlam msrlar toplamak

iin ellerimin ve dizlerimin zerinde izledim.
4. Tekerlekli sandalye byk tekerleklere uyumlu olmad
srece -ki Willin ki deildi- kumsala gitmek.
5. Uaa binmek. Engelli kontenjan her zaman dolu oluyordu.
6. Maazalar yasalar asndan koymalar zorunlu klnan
rampalar olmadnda alverie kmak. atonun etrafn
dakiler, tarihi bina kapsamna girdii iin dkknlara rampa
koyamadklarn sylyorlard. Bazlar bu konuda gerekten
haklyd.
7. ok scak ya da souk bir yere gidemezdik, nk atei
kabilirdi.
8. Hibir yere aniden kamazdk. Toplanmas gereken antalar
ve engellilerin ulaabilecei yerler bulmak zordu.
10. Yemee kmak. Bakasnn ona yemek yedirmesinden rahat
sz olduu ve sondasnn deimesi gerektiinde restorann
tuvaletinin bir kat aada olmas darda yemek yemeyi
imknsz hale getiriyordu.
11. Uzun tren yolculuklarna kmak. Ar otomatik sandalyeyi
trene kimsenin yardm olmadan kaldrp yerletirmek hem
ok g hem de yorucuydu.
12. Yamur yadnda san kesmek. Byle zamanlarda btn
sa paralar sandalyenin tekerine yapyordu. Garip bir
ekilde bundan ikimiz de irenmitik.
13. Rampalar olmayan arkadalarn evlerine gitmek. Birok evin
merdiveni vard, ama rampas yoktu. Bizim ev onun iin bir
istisnayd. Zaten Will kimseyle grmek de istemiyordu.
14. ok yamur yadnda atodan aa yrmek. Sandalyenin
frenleri ok salam deildi ve sandalye ve benim tutamayaca

299

Senden nce Ben

m kadar ard. Sarho insanlarn olduu herhangi bir yer#

gitmek. Will onlar mknats gibi zerine ekiyordu. Eilip
btn sigara dumann ona flyor, sempatik grnmek iin
gzlerini sonuna kadar ayorlard. Bazen sandalyesini itmek
istiyorlar ve bunu yapmaya kalkabiliyorlard.
15. Kalabalk olabilecek herhangi bir yere gitmek. Bu da hava
gzelletike atonun etrafnda gezinm enin zorlaaca
anlamna geliyordu. Ayrca gidebileceimiz yerlerin says
-festivaller, akhava tiyatrolar, konserler- yarya iniyordu.
Kafamda bu fikirlerle bouurken internetten dier kuadripleji
hastalarna yapmaktan en ok zevk aldklar eyi sordum.
Gelen cevaplarn hemen hemen hepsi seks yapmak oldu.
Bu konuda istemediim kadar ok detay sayp dkmlerdi.
Bu fikrin bana hibir yardm olmamt. nmzde sekiz
hafta daha vard ve fikirlerim tkeniyordu.
amar ipinin altndaki tartmadan birka gn sonra eve
dndmde babam koridorda dikiliyordu. Bu tuhaf bir and.
Son haftalarda gndz vakti kanepesine ekiliyor, szm ona
dedeme arkadalk ediyordu. zerinde tl bir gmlek vard,
tra olmutu ve btn koridor Old Spice kokuyordu. O tra
losyonu iesinin 1974ten beri durduuna emindim.
Geldin sonunda.
Kapy arkamdan kapattm. Evet, geldim.
Yorgun ve sinirliydim. Eve gelirken btn otobs yolculuu
boyunca cep telefonunda turizm acentesinden biriyle Willi
gtrebileceim yerler hakknda konuuyordum, ama ikimiz de
afallamtk. Onu evden uzaklatrmam gerekiyordu, ama atodan
5-10 kilometre uzaklkta bir yerlere gitmeye niyeti yok gibiydi.
Bugn ayn tek bana isen olur mu?

300*

Jojo Moyes

Tabii. Sonra belki Patrickle bara giderim. Neden? Ceketimi

askda bo bir yer bulup astm. Treena ve Thomas gittiinden
heri ask ok daha rahatt.
Bu akam anneni yemee gtryorum.
Hemen kabaca hesap yaptm. Doum gnn m kardm?
Hayr, kutlama yapyoruz. Sanki bir srr paylar gibi sesi
kslmt. Artk bir iim var.
inanmyorum! Ondaki deiimi grebiliyordum. Sanki
tm vcudu aydnlanmt. Yine dik duruyordu ve yznde
glmseme izgileri belirmiti. ok daha gen grnyordu.
Bu harika bir haber baba.
Biliyorum, annen de havalara utu. Treena gittikten sonra
ok zor gnler geirdi. Deden ve baka eyler de onu zyordu.
O yzden onu bu gece dar karmak istiyorum. Biraz dei
iklik olur.
nedir?
Bakm onarm efi oldum. Yukarda, atoda.
Gzlerimi krptrdm. Ama oras...
Bay Traynor, evet. Beni arad ve birine ihtiyac olduunu
syledi. Will ona benim i aradm sylemi. Bu leden sonra
gittim ve neler yapabileceimi gsterdim. Bir ay deneyelim de
diler. Cumartesi balyorum.
Willin babasyla m alacaksn?
Prosedr gerei bir ay deneme sresi varm, ama Bay Tray
nor ie alnmamam iin bir sebep olmadn syledi.
Harika o zaman, dedim. Bu haber tuhaf bir ekilde dengemi
bozmutu. Birini aradklarm bile bilmiyordum.
Ben de. Olsun, yine de harika. Kaliteden anlayan bir adam,
Lou. Ben ona yeil meelerden bahsedince o da bana bir nceki

301

Senden nce Ben

adamn yaptklarn gsterdi. Grsen inanmazsn, korkuntu.

Benim iimi ok takdir ettiini syledi.
Babam deta dirilmiti. Aylardr grmediim kadar iyiydi.
Annem yannda belirdi. Ruj srm, topuklu ayakkablarn
giymiti. Ona bir de minibs vermiler, kendi minibs olacak.
Maa da gzel Lou. Hatta mobilya fabrikasnda aldndan biraz
daha fazla.
Annem ona sanki dnyay fethetmi bir kahram an gibi
bakyordu. Yzn bana dnerek ayn eyi yapmam gerektiini
sessizce ifade etti. Annemin yz milyonlarca mesaj verebilirdi
ve bu seferki de babamn iin keyfini karmasna izin vermemi
sylyordu.
ok iyi. Gerekten ok gzel. Babama doru yryp
sarldm.
Asl Wille teekkr etmelisin. Ne mkemmel bir adam...
Beni dnd iin ona minnettarm.

Evden kmalarn dinledim. Koridordaki aynann karsnda

annem gereksiz yere tela ediyor babam da ona tekrar tekrar ne
kadar ho gzktn syleyip her zamanki kadar gzel oldu
una inandrarak iltifat ediyordu. Babamn ceplerini kartrp
anahtar, czdan ve bozuk para aradn duydum. Sonra da ksa
bir kahkaha sesi geldi. En sonunda kap kapand. Arabann gider
ken kard uultuyu duydum ve sonra geriye sadece dedemin
odasndan, derinlerden gelen televizyon sesi kald. Merdivenlere
oturup telefonumu kardm ve Willin numarasn evirdim.
Cevap vermesi biraz zaman almt. Ellerini kullanmadan
konutuu telefona yaklatn, baparmayla dmeye bast
n hayal ettim.Alo.

302*

Jojo Moyes

Bunu sen mi yaptn?

Ksa bir an durdu. Clark, sen misin?
Babama sen mi i buldun?
Nefes nefese kalm gibiydi. Bir an dik oturup oturmadn
merak ettim.
Mutlu olursun sandm.
Mutlu oldum. Sadece... Bilmiyorum. Tuhaf hissettim.
Hissetmemelisin. Senin babann ie, benim babamn da
yetenekli bir bakm onarm efine ihtiyac vard.
Gerekten mi? sesimdeki pheci tonu sikmiyordum.
Ne demek istiyorsun?
Bunun geen gn bana sorduun eyle, baban ve teki
kadnla bir ilgisi yok deil mi?
Uzun bir sessizlik oldu. Onu hayal edebiliyordum; oturma
odasnda Fransz tipi pencerelerden dar bakyordu.
Sesi olduka temkinli geliyordu. Babama, senin babana i
vermesi iin antaj yaptm m dnyorsun?
Byle syleyince kulaa alakasz geliyordu tabii.
Tekrar oturdum. zr dilerim. Bilmiyorum, bu ok garip.
Zamanlamas yani. kisi de hemen hemen ayn zamanlarda oldu.
O zaman buna memnun ol Clark. Bu iyi bir haber, baban
iin ok iyi olacak. Ve bu demek oluyor ki...
Ne demek oluyor?
. .bir gn annenler sen olmadan kendilerine nasl bakarlar
diye dnmeden kp gidebileceksin. Tereddt etti.
Sanki bana bir yumruk atmt. Nefes alamadm fark ettim.
Lou?
Efendim?

303

Senden nce Ben

ok sessizsin.
Ben... yutkundum. zr dilerim, dikkatim dald da.
Dedem beni aryor. Ama ona yardmc olduun iin teekkr
ederim. Telefonu kapamak zorundaydm. Boazma koca bir
yumru oturmutu ve daha fazla konuamayacaktm.
*

Bara kadar yrdm. Havada keskin bir iek kokusu vard ve

insanlar yanmdan geerken bana selam veriyorlard. Hibirine
karlk veremedim. Kafamda bu dncelerle o evde yalnz
kalamayacam biliyordum. Triatlon Ekiyalarnm hepsi bira
bahesindeydi ve klandrlm keye iki masa atmlard.
Masalarn kelerinden kollar ve ayaklar etrafa salyordu.
Birka kafalarn sallayarak (hibiri kadn deildi) nezaketen
selam verdiler. Patrick ayakta duruyordu ve ben gelince yannda
kk bir yer at. O an Treenann yanmda olmasn gerekten
istediimi fark ettim.
Barn bahesi azna kadar doluydu. zellikle de barp a
ran renciler ve gmleklerinin kollarm svam pazarlamaclar
vard. Buras turistlerin en gzde baryd. ngiliz ngilizcesi dnda
farkl aksanlar da -talyan, Fransz, Amerikan- duyuluyordu.
Bahenin batya bakan duvarndan atoyu grebiliyorlard ve
her yaz yaptklar gibi uzaklardaki atoyu arkalarna alp fotoraf
ektirmek iin sraya giriyorlard.
Seni beklemiyordum. Bir iki alr msn?
Biraz sonra. Sadece oturmak, bam Patrickin omzuna
dayamak istiyordum. Eskiden olduu gibi normal ve skntsz
hissetmek istiyordum. lm dnmek istemiyordum.
Bugn rekor krdm. 79,2 dakikada 24 km.

304

Jojo Moyes

Harika.
Biri, Bekledin bekledin turnay gznden vurdun, dedi.
Patrick her iki elini yumruk yapp hzm artran bir motor
gibi grledi.
Gerekten ok iyi. Onun adna sevinmi gibi yaptm.
Bir iki aldm, sonra bir tane daha. Kilometre hesaplarn,
tl izlerindeki syrklar ve hipotermi yzme srelerini dinledim.
Sonra sohbetten kopup bardaki dier insanlar izlemeye baladm
ve onlarn hayatlarn merak ettim. Her birinin bandan kim
bilir neler gemiti - sevilen ve kaybedilen bebekler, karanlk
srlar, byk neeler ve trajediler. Onlar bu olaylardan uzaklap
bir barn bahesinde gneli bir akamn keyfini karabiliyorsa
bunu benim de yapabilmem gerekiyordu.
Patricke babamn iini anlattm. Yz benimkine benzer bir
hal almt. Doru duyduundan emin olmak iin sylediklerimi
tekrar ettirdi.
Bu... ok ho. Artk ikiniz de onun iin alyorsunuz.
O na gerekten anlatm ak istedim. Willi yaatm ak iin
verdiim mcadelede ok fazla eyin birbirine bal olduunu
ona aklamak istedim. Ona, Willin bana zgrlm hediye
etmeye almasndan ok korktuumu sylemek istedim. Ama
hibir ey syleyemeyeceimi biliyordum. Geri kalan sreyi de
kimseye bir ey sylemeden geirebilirdim.
ey... Sadece bu deil. Evdeki yatak problemi zlene
kadar istediim zaman mtemilattaki bo odada kalabileceimi
syledi. Patrick bana bakt. Onun evinde mi kalacaksn?
Bence olabilir. Bu iyi bir teklif Pat. Evin durumunu biliyor
sun. Sen de hi yoksun. Evine gelmeyi seviyorum am a... drst
olmak gerekirse orada evimde gibi hissetmiyorum.
305*

Senden nce Ben

Hl bana bakyordu. yleyse evin buras olsun.

Ne?
Bana tan. Eyalarn getir. Elbiselerini hazrlayp gel. Birlikti
yaamamzn zaman geldi.
Sonradan dnnce bunu sylerken aslnda gerekten mutsuz
grndn fark ettim. Yannda sevgilisi olmadan yaayama
yan ve hayatlarmz birletirip keyifli bir birliktelik yrtmeyi
isteyen bir adam gibi deildi. Daha ok keye skm birine
benziyordu.
Gerekten buraya tanmam istiyor musun?
Evet. Tabii. Kulan kad, Yani evlenelim demiyorum.
Ama sylediim ey mantkl deil mi?
Ne kadar da romantiksin!
Ciddiyim, Lou. Artk zaman geldi. Belki de oktandr zaman
gelmiti, ama ben baka eylere dalmtm. Bana tan. Her ey
iyi olacak. Bana sarld. Gerekten iyi olacak.
Etrafmzdaki Triatlon Ekiyalar diplomatik bir ekilde
kaldklar yerden sohbete devam ettiler. Bir grup Japon turist
fotoraf ektirince kk ve neeli bir barma ykseldi. Kular
tyor, gne batyor, dnya dnyordu. Ben de bunun paras
olmak istiyordum. Sessiz bir odaya tklp tekerlekli sandalyeli
bir adam iin endielenmek istemiyordum.
Evet, dedim. Bu iyi olacak.

17
Rakcln en kt taraf tahmin ettiiniz ey deil. Hastay
kaldrp temizlemek, onun ilalar ya da slak mendilleri, uzakkulan gelen ama her zaman hissedilen dezenfektan kokusu hi
dril. Hatta ou insann baka bir ey yapamayacak kadar akll
olmadnz iin bu ii yapmak zorunda kaldnz dnmesi
bile deil. Bu iin en kt yan tm gn biriyle gerekten yakn
temas iinde geirdiinizde onun ruh halinden ya da kendini
zi ilkinden kamanzn mmkn olmamas.
Will ona planlarmdan bahsettiim iin sabahtan beri bana
mesafeli davranyordu. Bu dardan birinin fark edebilecei bir
.ey deildi, ama bugn daha az aka yapyordu ve hatta daha
iiz sohbet ediyorduk. Gnlk gazetelerin balklar hakknda da
libir ey sormamt.
Yapmak istediin ey... bu mu? Kirpikleri titremiti, ama
yznden hibir ey anlalmyordu.
Omuzlarm silktim ve sonra daha anlayl bir ekilde bamla
onayladm. Verdiim tepkide ocuksu bir tarafszlk olduunu
hissettim. Gerekten de zaman geldi, dedim. Artk yirmi yedi
yandaym.
Yzm inceleyip enesini skt.
Aniden dayanlmaz bir yorgunluk hissettim. zgn olduumu
ve niye emin olmadm sylememek iin kendimi zor tuttum.
307*

Senden Once Ben

Bam hafife sallad ve yznde bir glmseme belirdi. Fl!

kirlerinin netlemesine sevindim, deyip tekerlekli sandalyesini
mutfaa doru srd.
Ona gerekten kzmaya baladm hissediyordum. Daha
nce hi kimse beni o an Willin yarglad gibi yarglamamt.
Erkek arkadamla daha salam bir iliki yaamaya karar vermi
olmam sanki beni onun gznde daha az ilgin klyordu. Sanld
artk onun kk ev hayvan olamayacaktm. Elbette bunlarn
hibirini ona syleyemedim. Ama tpk onun bana davrand
gibi ben de ona mesafeli davranyordum.
Bu gerekten de ok yorucuydu.
leden sonra arka kap ald. Koridoru hzla koup kapy
atm. Ellerimden hl bulak sular damlyordu. Karmda koyu
renk takm elbisesi ve elinde bavuluyla bir adam duruyordu.
Kararl bir ekilde, Yok yok. Biz Budistiz, dedim. Ben kapy
kapatmaya alrken adam itiraz etti.
ki hafta nce iki Yehova ahidi arka kapda on be daki
kadan uzun bir sre boyunca Willi esir almt. Bu srada Will
tekerlekli sandalyesini yerinden km paspasn zerinde geri
dndrmeye alyordu. Sonunda kapy kapattmda posta
deliinden lmden sonra yaam drt gzle beklemenin ne
demek olduunu herkesten daha ok onun anlamas gerekti
ini sylemilerdi.
Adam, ey... Bay Traynorla grmek istemitim, dedi.
Ben de yavaa kapy atm. Evde geirdiim bunca zamanda
arka kapdan Willi grmeye gelen hi kimse olmamt.
Will arkamda belirerek, eri al, dedi. Gelmesini ben iste
dim. Orada durmaya devam ettiimi grnce de ekledi. Sorun
yok Clark, o ... bir arkadam.
308*

Jojo Moyes

Adam eikten ieri bir adm atp bana elini uzatt ve Michael
Lawler, dedi.
Bir ey daha diyecekti ki Will sandalyesini aramza doru
srd ve daha fazla sohbet etmemizi baarl bir ekilde engelledi.
Salonda oturacaz. Kahve getirip bizi biraz yalnz braka
bilir misin?
Hm... Peki.
Bay Lawler biraz garip bir ekilde glmsedi sonra Willi
la tip ederek salona girdi. Birka dakika sonra tepside kahvelerle
ieri girdiimde kriket hakknda sohbet ediyorlard. Bacaklar
ve koular zerine dnen sohbet artk kulak misafirlii iin
lerhangi bir sebebim kalmayncaya kadar srd. Eteimdeki
grnmez tozlar silkeleyerek ayaa kalktm ve, Evet, ben sizi
ba baa brakaym, dedim.
Sa ol, Louisa.
Baka bir ey istemediinize emin misiniz? Biskvi getire
yim mi?
Sa ol, Louisa.
Will beni hibir zaman Louisa diye armazd ve daha nce
beni uzaklatrmaya alt da olmamt.
Bay Lawler bir saate yakn kald. Ben ev ilerini yaptm sonra
da kapy dinleyecek kadar cesur olup olmadm dnerek mut
fakta oyalanp durdum. Hayr, bu kadar cesur deildim. Oturup
iki Burbon ekeri yedim, trnaklarm kemirdim, uzaktan gelen
konuma mrltlarn dinledim ve on beinci kez Willin neden
bu adamdan arka girii kullanmasn istediini merak ettim.
Adam bir doktora ya da danmana benzemiyordu. Finans
danman olabilirdi, ama nedense o havay da vermiyordu.
Fizik tedavi uzmanna, mesleki terapiste veya diyetisyene de
309*

Senden nce Ben

benzemiyordu. Willin srekli deien ihtiyalarn deerlendir

mek zere belediye tarafndan gnderilmi yzlerce adamdan
biri de olamazd. Onlar bir kilometre teden fark ederdiniz.
Her zaman yorgun gzkr, ama enerjik ve neeli grnmeye
alrlard. Yumuak renkli ynller giyerler, gzel ayakkablar
olurdu. Ayrca dosya ve malzeme kutularyla dolu tozlu steyn
arabalar kullanrlard. Bay Lawlerinsa lacivert bir BMWsi vard.
BMW 5 serisinden parltl arabas kk bir yerel retim araca
benzemiyordu.
Sonunda Bay Lawler grnd. antasn kapatp ceketini
koluna takt. Artk garip grnmyordu.
Birka saniye iinde koridordaydm.
Ah! Banyonun ne tarafta olduunu gsterebilir misiniz ltfen?
Sessizce banyoyu gsterdim ve kana kadar kprdanarak
bekledim.
Peki. yleyse imdilik bu kadar.
Saol Michael. Will bana bakmyordu. Senden haber
bekliyorum.
Bay Lawler, Hafta sonuna doru arayacam, dedi.
Will, En azndan imdilik mektup yerine e-postay tercih
ederim, dedi.
Evet. Tabii.
Arka kapy aarak onu yolcu ettim. Sonra Will salona girip
gzden kaybolunca onu baheye kadar uurlayp ksk bir sesle,
Yolunuz ok uzun mu? diye sordum.
Kyafetinin kesimi ok gzeldi. Belli ki terzilii titizlikle
yaplm, kuma pahalya patlamt.
Maalesef Londraya gidiyorum. Neyse, umarm akamn bu
saatinde trafik ok skk deildir.

310

Jo jo Moyes

Onu izleyerek dar ktm. Gne tepedeydi ve onu gre

bilmek iin gzlerimi ksmam gerekiyordu. Londrada nerede
oturuyorsunuz?
Regent Caddesi.
Regent Caddesi mi? Ne gzel.
Evet. Yaamak iin pek de fena bir yer saylmaz. Peki. Kahve
iin teekkrler Bayan ...
Clark. Louisa Clark.
Bay Lawler durup bir an iin bana bakt. Ben de onun kim
olabileceiyle ilgili yetersiz abalarm fark edip etmediini
dndm.
Bir an sonra profesyonel glmsemesi abucak geri gelmiti.
Hah! Bayan Clark, dedi. Neyse, teekkrler.
antasn dikkatli bir ekilde arka koltua koydu ve arabaya
binip gitti.
O gece Patricke giderken ktphaneye uradm. Onun bil
gisayarm kullanabilirdim, ama bunun iin izin almam gerekti
ini hissediyordum. O sebeple ktphane bana ok daha kolay
geldi. Masaya oturdum ve arama motoruna Michael Lawler
ve Regent Street, Londra yazdm. imden, Bilgi gtr Will,
diye geiriyordum.
3920 sonu kt. lk hukuku, vasiyet uzman, vasiyet
name onay ve veklet yetkisi olan Michael Lawler hakkndayd.
Sokak ad da tutuyordu. Birka saniye ekrana bakp ismini tekrar
arattm ve bu defa grsellerde baktm. te karmdayd; yuvar
lak bir masann etrafnda yaplan toplantda, koyu renk takm
elbisesiyle vasiyetname uzman Michael Lawler. Willle bir saat
geiren adamn ayns.
311

Senden nce Ben

O gece bir buuk saat iinde ilerim bitti ve Patricke tan

dm. Yatam ve yeni panjurlarm dndaki her eyi almtm,
Patrick arabasyla gelince eyalarm p torbalarna koyduk,
ki turda hepsi bitmi, okul kitaplarm da tavan arasna gitmiti,
Annem alad. Beni evden gitmek zorunda brakm gibi,
hissediyordu.
Babam ona, Tanr akna hayatm. Artk gitme zaman geldi,
o artk yirmi yedi yanda, dedi.
Annem bir yandan iki kalp meyveli kekle bir torba temiz
lik malzemesini koltuumun altna sktrarak, O hl benim
bebeim, dedi.
Ona ne diyeceimi bilmiyordum. Meyveli keki sevmezdim bile.
Eyalarm Patrickin dairesine sdrmak artc bir ekilde
kolay oldu. Neredeyse hi eyas yoktu ve ben de kk odada
geirdiim yllar boyunca hibir ey biriktirememitim. ze
rinde tarttmz tek ey CD koleksiyonum oldu. Benimkiler
ancak arkalar etiketlenirse alfabetik srayla onunkilerin arasna
katlabilecekti.
Sanki misafirmiim gibi, Kendini evinde hisset, deyip duru
yordu. kimiz de gergindik ve birbirimize ok garip davranyorduk,
lk randevularna km bir ift gibiydik. Eyalarm boaltrken
bana ay getirip, Bu senin kupan olabilir diye dndm, dedi;
Mutfakta her eyin yerini gsterdi ve sonra da birka kez, Tabii
sen nereye istersen koy. Benim iin fark etmez, dedi.
Bo odadaki dolab ve iki ekmeceyi boaltmt. Dier iki
ekmece onun spor kyafetleriyle doluydu. Bu kadar ok eit
likral ve ynl kuma olduunu bilmiyordum. Benim lgn
renkli elbiselerimi yerletirdikten sonra hl bir sr bo yer
kalmt. Tel asklar hznl ve bo bir ekilde sallanyorlard.
312*

Jo jo Moyes

Dolaba bakarak, Bunlar doldurmam iin daha fazla bir

eyler almam gerekecek, dedim.
Patrick gerginlikle gld. O nedir?
Duvardaki takvim im e bakt. Yaplabilecekler yeille ve
gerekten planlanm olanlar da siyahla iaretlenmiti. Bir eyi
gerekletirdiimde -mzik, arap tatma gibi- yanna glen
surat koyuyordum. Gereklemediimde ise -a t yar, resim
sergisi- bo kalyordu.
Gelecek iki hafta iin ok az ey iaretlenmiti. Will yakndaki
yerlerden sklmt, ama onu daha uzaktaki alanlar kefetmeye
ikna edememitim. Patricke baktm. Onun da 12 Austos ta
rihine baktn grebiliyordum. Tarihin alt izilmi ve siyahla
nlemler konulmutu.
le ilgili bir eyler ite.
Kontratn yenilemeyecekler mi?
Bilmiyorum Patrick.
Patrick kalemini alp bir sonraki aya bakt ve 28. haftann
altna i aramaya balama zaman diye karalad.
Ne olursa olsun burada gvendesin, dedikten sonra beni
pt ve orada brakt.
Kremlerimi dikkatli bir ekilde banyoya yerletirdim. Jilet
lerimi, nemlendiricimi ve tamponlarm aynal dolaba dzgn
bir ekilde koydum. Baz kitaplarm dzgn bir srayla camn
altndaki bolua yerletirdim ve Willin benim iin Amazondan
sipari ettii yeni kitaplar da oraya koydum. Patrick bo zaman
olduunda birka raf daha takacan sylemiti. Sonra o kouya
gittiinde oturdum ve darya, atoya doru uzanan sanayi
blgesine bakarak sessizce evim kelimesini syleme denemeleri
yaptm.
313*

Senden nce Ben

Sr saklamak konusunda berbatmdr. Treena yalan sylemeyi

dndm anda burnuma dokunduumu sylyor. Bu yzden
foyam hemen meydana kar. Annemler okulu astmda ken
dim iin yazdm mazeret mektuplaryla hl dalga geiyorlar.
Sevgili Bayan Trowbridge. Kadn meseleleri yznden sknt
ektiim iin Louisa Clark bugnk derslerden ltfen muaf
tutun. Babam bunu grdnde beni azarlamas gerekse bile
ifadesiz bir surat taknmaya almt.
Willin plann ailemden saklamak da byk bir sorundu.
Ailemden sr saklamak konusunda iyiydim; sonuta byrken
rendiimiz eylerden biri de buydu, ama kaygmla ba etmek
bambaka bir eydi.
Sonraki birka geceyi Willin neyin peinde olduunu anlamaya
alarak ve onu nasl durdurabileceimi dnerek geirdim.
Dncelerim birbiri ardna akyordu. Patrickle sohbet ederken,
kk mutfakta beraber yemek piirirken bile (imdiden onun
hakknda yeni eyler kefediyordum; mesela hindi gsyle yz
farkl yemek piirmeyi gerekten biliyordu) dnyordum.
Geceleri seviiyorduk. Bu neredeyse bir zorunluluk gibiydi;
sanki zgrlmz sonuna kadar kullanmamz gerekiyordu.
Sanki Patrick, WilPle srekli fiziksel bir yaknlk iinde olduum
iin ona bir eyler borlu olduumu hissediyor gibiydi. Ama o
uykuya dalar dalmaz ben yine dncelerimde kayboluyordum.
Yedi haftadan sadece biraz fazla bir zaman kalmt.
Ve ben yapmasam bile Will planlar yapyordu.
Bir sonraki hafta Will dnceli olduumu fark ettiyse de bir
ey sylemedi. Gnlk rutinimize devam ettik. Onu ksa sre
liine ehre gtryor, yemek piiriyor, onunla ilgileniyordum.
Ayrca Artk Koan Adam hakknda espriler de yapmyordu.

314*

Jojo Moyes

Ona, bana nerdii son kitaplardan bahsettim: ngiliz Hasta

(ok sevmitim) ve bir sve gerilim roman (bunu sevmemitim). Birbirimize kar dikkatli ve neredeyse abartl bir ekilde
nazik davranyorduk. Kabaln ve huysuzluunu zlemitim;
bunlarn artk olmay tepemde asl duran tehdit duygusunu
daha da artryordu.
Nathan sanki yeni bir tr inceler gibi ikimizi de izliyordu.
Bir gn mutfakta marketten tadm alveri torbalarn bo
altrken, Tarttnz m siz? diye sordu. Kendisine sorsana,
dedim.
O da tam olarak byle syledi.
Nathan bana yandan bir bak att ve ecza dolabnn kilidini
amak iin banyoya doru gitti.
Bu arada Michael Lawlerin ziyaretinin zerinden gn
gemiti, Bayan Traynor aradm. Ona ev dnda bir yerde bu
luup buluamayacamz sordum ve atonun bahesine alan
kk bir kafede bulumaya karar verdik. Ne gariptir ki bu kafe
iimi kaybetmeme neden olan yerdi.
Kafenin ortam Buttered Bundan daha hotu. Kirelenmi
meeden ve beyazlatlm ahaptan masa ve sandalyeler vard.
Taze sebzelerden yaplm ev yapm orba ve ahane kekler de
satlyordu. Sradan kahvelerden imek mmkn deildi. Burada
sadece latte, cappuccino ve macchiato vard. naat ustalar ya da
kuafrde alan kzlar da bulunmuyordu. Bir yandan aym
iiyor bir yandan da Karahindiba Hanmn tm sabah burada
geirdiini, gazete okuyacak kadar rahat edip etmeyeceini merak
ediyordum. Louisa, zr dilerim geciktim. Camilla Traynor
antasn koltuunun altna sktrmt. abucak ieri girdi.
zerinde gri ipek gmlek ve lacivert pantolon vard.
315*

Senden nce Ben

Ayaa kalkmamak iin kendimi zor tuttum. Onunla konu

urken hep i grmesindeymi gibi hissederdim.
Adliyeden kamadm.
zgnm. Sizi de iinizden alkoydum. Sadece... bu acil
bir konuydu.
Elini kaldrd ve garsona bir eyler syledi. Birka saniye
iinde cappuccino gelmiti. Sonra karma oturdu. Sanki baklar
beni delip geiyordu.
Will eve bir avukat ard, dedim. Anladm kadaryla
kendisi vasiyetnameler konusunda uzman. Sohbete balamak
iin daha kibar bir yol bulamamtm.
Sanki suratna bir tokat atmm gibi bakyordu. Ona iyi
haberlerim olduunu dnerek geldiini fark ettim.
Avukat m? Emin misin?
Gereksiz bir ekilde, nternetten aratrdm. Yeri Regent
Caddesinde. Londrada, diye ekledim. smi Michael Lawler.
Bu bilgiyi hazmedebilmek iin zar zor gzlerini krptrd.
Bunu sana Will mi syledi?
Hayr. Bilmemi istediini sanmyorum. Ben... Ben sadece
ismini duydum ve aratrdm.
Kahvesi gelmiti. Garson kz fincan masaya, tam nne
koydu ama Bayan Traynor bunu fark etmi gibi gzkmyordu.
Baka bir isteiniz var myd? dedi kz.
Hayr, teekkrler.
Bugn zel ikramlarmz arasnda havulu kek var. Kendimiz
yapyoruz. ok gzel bir kremas var.
Bayan Traynor sert bir ekilde, H ayr , dedi. Teekkrler.
316

Jojo Moyes

Kz bu davrantan rahatsz olduunu fark ettirecek kadar

uzun sre kaldktan sonra sipari defterini elinde dikkat ekecek
biimde sallayarak uzaklat.
zgnm, dedim. nemli bir ey olursa sizi haberdar et
mem gerektiini sylemitiniz. Btn gece syleyip sylememek
konusunda dnp uyuyamadm.
Yz neredeyse bembeyaz kesilmiti.
Nasl hissettiini biliyordum.
Peki, o nasl peki? Onunla ilgili yeni planlarn var m? Dar
kyor mu?
ok hevesli deil. Ona Paris hikyesini ve yaptm listeleri
anlattm.
Ben konuurken aklnn benden nce altn grebili
yordum. Hesap yapyor, deerlendiriyordu. Sonunda, Nereye
olursa olsun, dedi. Ben karlarm. Nereye gitmek isterseniz
ben derim. Nathan iin de geerli. Sadece...sadece onu ikna
etmeye bak.
Bam salladm.
Aklna baka bir ey gelirse... Bize zaman kazandracak
herhangi bir ey. Alt aydan sonra da maan demeye devam
edeceim.
Bu... bu gerekten sorun deil.
kimiz de sessizce kahvelerimizi bitirdik. Dncelere dal
mtk. Onu gizlice izlerken fark ettim ki kusursuz grnen
salarnda griler vard ve gzleri de benimkiler kadar glgeliydi.
Ona bunlar anlatp artan kaygm ona da bulatrdm iin daha
da kt hissettiimi fark ettim, ama baka arem var myd ki?
Risk her geen gn daha da artyordu. Saat ikiyi vurunca Bayan
Traynor dald dncelerden uyand.
317

Senden nce Ben

Sanrm ie dnsem iyi olacak. Ltfen aklna herhangi bir

ey gelirse beni ara Louisa. Bu konumalar mtemilattan uzakta
yapmamz daha iyi olabilir.
Ayaa kalkp, Size yeni numaram vereyim, tandm da,
dedim. Bayan Traynor kalem almak iin antasna uzandnda,
Patrickin yannda tandm... Erkek arkadam, diye de ek
ledim. Bu haberin onun niye bu kadar arttn anlamadm,
ama afallam gibi grnyordu. Kalemini bana uzatt.
Bir erkek arkadan olduunu bilmiyordum.
Size sylemem gerektiini hi dnmedim.
Ayaa kalkt ve bir elini masaya dayayarak, Will geen gn
senin... mtemilata tanmay dndn sylemiti. Hafta
sonlar iin.
Patrickin ev numarasn karaladm.
Aslnda Patrickin yanna tanrsam her eyin daha yerli
yerinde olacan dndm. Kt parasn ona uzattm. Ama
ok uzaa gitmedim. Sanayi blgesinin hemen yannda. Saatlerimi
etkilemeyecek, ge kalmam merak etmeyin.
Orada ylece durduk. Bayan Traynor gergin gzkyordu.
Elleriyle san dzeltiyor, boynundaki zincirle oynuyordu. So
nunda, sanki kendisini daha fazla tutmay becerememi gibi,
Biraz daha beklemek ok mu zordu? Sadece birka hafta daha
bekleyemez miydin? deyiverdi.
Nasl?
Will... Bence Will sana ok dkn. Dudan srd. An
lamyorum... Bunun ileri nasl kolaylatracan gerekten
anlamyorum.
Bir dakika. Erkek arkadamn yanma tanmamam gerek
tiini mi sylyorsunuz? 318

Jojo Moyes

Sadece ok iyi bir zamanlama olmadn sylyorum. Will

ok hassas bir durumda. Hepimiz onun hayata iyimser bakmas
iin elimizden geleni yapyoruz. Ve siz...
Ben ne? Garson kzn bizi izlediini grebiliyordum. Not
defteri elinde sabit duruyordu. Ben ne? dnda bir hayatm
olmamal m?
Bayan Traynor sesini alaltt. Louisa bu eyi durdurmak
iin elimden geleni yapyorum. Kar karya olduumuz eyi
biliyorsun. Sadece diyorum ki onun senden ne kadar holand
n dnecek olursak... Keke tandn iin ne kadar mutlu
olduunu sylemeden nce biraz daha bekleseydin.
Kulaklarma inanamyordum. Yzmn giderek daha da
kzardn hissettim ve tekrar konumaya balamadan nce
derin bir nefes aldm.
Kzgnlkla, Willin duygularn incitecek bir ey yaptm
nasl sylersiniz? Ben onun iin her eyi yaptm, dedim. Ya
pabileceim her eyi yaptm. Yeni fikirler nerdim, onu dar
karttm, onunla konutum, ona kitap okudum, her eyiyle
ilgilendim. Son szlerim gsmden patlayarak kmt. Onu
temizleyip lanet sondasn bile deitirdim. Onu gldrdm.
Ailenizin yaptklarndan ok daha fazlasn yaptm.
Bayan Traynor hareketsiz bir ekilde duruyordu. Vcudunu
dikletirdi ve antasn kolunun altna sktrd. Sanrm bu
sohbet burada bitti Bayan Clark.
Evet. Evet, Bayan Traynor. Sanrm bitti.
Arkasn dnd ve sert admlarla oradan uzaklat.
Kap arkasndan arparak kapandnda ben de titriyordum.
Hayan Traynorla yaptmz sohbet, birka gn boyunca zihnimde
dolap durdu. Szleri aklmdan kmyordu. M utluluumu onun
yzne vurm utum . Willin benim yaptm herhangi bir eyden
319

Senden nce Ben

etkilenebileceini hi dnmemitim. Will, Patricke tanma

fikrime scak bakmadnda bunu, bana kar duygular beslediine deil, Patrickten holanmamasna balamtm. Daha da
nemlisi mutlu gzktm hi dnmemitim.

Evde de bu kaygl halden kurtulamadm. Sanki iimden

dk devirli bir elektrik akm geiyor, yaptm her eye dei- j
yordu. Patricke, Kz kardeimin odama ihtiyac olmasayd yine
de bunu yapar mydk? diye sordum.
1

Aptalca bir ey sylemiim gibi bana bakt. Eilip beni kendine

ekti ve alnmdan pt. Sonra da aa eildi. Bu pijamalar 1
giymek zorunda msn? Pij amali halinden nefret ediyorum.
Ama rahat ediyorum.

Annemin giyecei tarz bir eye benziyor.

Srf sen mutlu olacaksn diye her gece jartiyer giyemem.
Ayrca soruma cevap vermedin.
Bilmiyorum. Belki. Evet.
Ama bu aramzda konutuumuz bir ey deildi, deil mi?

Lou, ou insan birlikte yaamaya balar, nk mantkl

olan budur. Hem birlikte olduun insan sevdiin iin hem de
maddi ve pratik avantajlar iin.
Ben sadece... seni buna zorladm dnmeni istemem.
Ben srar ettim diye birlikte oturduumuz fikrine kaplmak
istemiyorum.
Derin bir nefes ald ve arkasna yasland. Neden kadnlar her .
zaman bir olayn zerinden onu sorun haline getirinceye kadar
tekrar tekrar geerler? Seni seviyorum, sen de beni seviyorsun.
Neredeyse yedi yldr birlikteyiz ve annenlerin evinde artk yer
yok. Aslnda her ey ok basit.
Ama ben basitmi gibi hissetmiyordum.
320*

Jo jo Moyes

Ummadm bir hayat yaamaktan baka ansm olmadn

hissediyordum.
O cuma gn tm gn yamur yad. Sanki tropik lkeler
deymiiz gibi lk, saanak bir yamur vard... Yamur oluklarda
aldyor, filizlenen fundalarn gvdeleri sanki yalvaryormu
gibi eiliyordu. Will yrye karlmayan bir kpek gibi pen
cereden dar bakyordu. Nathan bann zerindeki naylon
torbayla gelip gitti. Will penguenler hakknda bir belgesel izledi
ve sonra konumak zorunda kalmayalm diye o bilgisayarna
bakarken ben de kendime yapacak bir eyler buldum. Birbiri
mize kar duyduumuz rahatszl ak ak hissediyordum ve
onunla srekli ayn odada olmak ileri daha da zorlatryordu.
Sonunda temizlik yapmann rahatlatc tarafn anlamaya
balamtm. Yerleri siliyor, camlar temizliyor, yorganlar de
itiriyordum. Srekli hareket halindeydim. Hibir toz zerresi
gzmden kamyor, hibir ay molas zili dikkatimi datamyordu. Tam banyo asklarn sirkeye batrlm sngerle (annemden
rendiim bir pf noktas) ovuyordum ki Willin sandalyesinin
sesini duydum.
Ne yapyorsun?
Banyo kvetine eilmitim. Arkam dnmedim. Asklarn
temizliyorum.
Beni izlediini hissedebiliyordum.
Will biraz sonra, Tekrar syle, dedi.
Ne?
Tekrar et.
Ayaa kalktm. Neden? Duyma problemin mi var? Askla
rnn kirelerini skyorum ite.
321

Senden Once Ben

Hayr, sadece ne sylediini duyman istedim. Asklar ov

man iin hibir sebep yok Clark. Annem fark etmez ve benim de
hi umurumda deil. Ayrca banyo balk lokantas gibi kokuyor.
Dar kmak istiyorum.
Yzme den salar dzelttim. Doru sylyordu. Havada
ar bir mezgit kokusu vard.
Haydi, sonunda yamur durdu. Biraz nce babamla ko
nutum. Beten sonra turistler gidince atonun anahtarn bize
vereceini syledi.
Bahede yry yapp kibar kibar sohbet etme fikri pek
de houma gitmemiti. Ama mtemilattan uzaklamak kulaa
ekici geliyordu.
Tamam. Bana be dakika ver. Ellerimden sirke kokusunu
karmay deneyeceim.
Ben ve Will arasndaki yetitirilme tarzmzdan kaynaklanan
fark, onun her eye sahip olmaya hakk olduunu dnmesiydi.
Sanrm onunki gibi bir ortamda, zengin bir aileyle, gzel bir
evde byyp kanlmaz olarak iyi okullara gidip iyi lokanta
larda yemek yediinizde hayatnz boyunca tm gzel eyleri
nnzde bulacanz dnrsnz. Toplumdaki konumuz
da buna doal olarak yksek bir yerlerde olmaldr.
Will ocukluu boyunca bana atonun bo bahesine nasl
katn anlatt. Babas orada dolamasna izin verir, herhangi bir
eye dokunmayacana dair ona gvenirdi. Akam be buuktan
sonra son turistler de gittiinde, bahvan ortal temizleyip
dzeltmeye balarken temizlikiler pleri boaltp bo iecek
kutular ve ekerleme artklarn sprr, oras Willin zel
oyun bahesi olurmu. Bana bunu sylediinde Treena ve bana
yanmzda kimse olmadan atoya girme zgrl verilse ne
322

Jo jo Moyes

olacan dndm. Herhalde inanmayarak havay yumruklar,

etraf birbirine katardk.
akl tal patikada yrrken, Bir kz ilk defa o asma
kprnn nnde pmtm, dedi ve o tarafa doru bakmak
iin yavalad.
Burann sana zel bir yer olduunu da sylemi miydin?
Hayr. Belki de sylemeliydim. Bir hafta sonra Minimartta
alan bir ocuk iin beni terk etti.
aknlkla ona dnp baktm. Terry Rowlands olmasn o?
Koyu renkli salarn arkaya tarayan, dirseklerine kadar dvmeli
ocuk mu?
Tek kan kaldrd. Evet o.
Hl orda alyor biliyor musun? Minimartta. Belki bu
seni daha iyi hissettirir.
Will, Onun da benim vardm noktay ok kskanacan
sanmyorum, dedi ve ben yine sustum.
atoyu bu ekilde grmek garipti. Her yer sessizdi ve uzaktaki
garip bahvan dnda ikimizden baka kimse yoktu. Turistleri
izleyip onlarn aksanlar ve yabanc hayatlarna dikkatimi ynelt
mek vermek kendimi belki de ilk defa atoya bakarken, tarihinin
bir parasn zmsemeye balarken buldum. Tarihi duvarlar
800 yldan fazla bir sredir orada duruyordu. nsanlar orada
domu ve lmlerdi. Aklar yaanm, kalpler krlmt. imdi
sessizlikte onlarn sesini, yoldaki ayak seslerini duyar gibiydim.
Sonra, Peki, imdi itiraf zaman, dedim. Hi buralarda
yryp gizli gizli bir sava prens olduunu hayal ettin mi?
Will bana yandan yandan bakt. Doruyu syleyeyim mi?
Tabii ki.
323

Senden nce Ben

Evet. Hatta bir keresinde Byk Salonun duvarlarndan bir

kl bile dn aldm. Neredeyse bir ton ekiyordu. Aldm
yere geri koyamayacam diye dm kopmutu.
Tepenin yksek ksmna gelmitik. Hendein nnde snr
belirleyen ykk duvara doru uzanan uzun otlar grebiliyorduk.
Arkasmda ehir uzanyordu. Neon tabelalar, trafik skkl,
kasaballar iin i k olduunu gsteren bir kouturma vard.
Buradaysa kular ve Willin sandalyesinin hafif gcrts dnda
hi ses yoktu.
Sandalyesini durdurdu ve aaya bakabilelim diye dndrd.
Daha nce hi tanmam olmamza aryorum, dedi. Yani
kkken demek istiyorum. Yollarmz bir yerlerde kesimi
olmal.
Neden ki? Pek de ayn evrelerde deildik. Ayrca sen
klcn sallayp geerken ben henz yanndan getiin ocuk
arabasndaki bir bebek olmalym.
Doru. Unutmuum, sana gre olduka antika saylrm.
Sekiz yl seni kesinlikle daha yal bir adam yapar, dedim.
Ergenlik dnemimde bile babam benden byk bir adamla
kmama asla izin vermedi.
Kendi atosu olsa bile mi?
Hmm... Tabii bu durumu deitirebilirdi.
Yrrken etrafmzda tatl bir imen kokusu ykseliyordu.
Willin tekerlekleri yoldaki temiz su birikintilerinin iinden
geerken gcrdyordu. Rahatlam hissediyordum. Sohbetimiz
imdiye kadarkilerden farkl olmutu, ama buna armamak
gerekiyordu. Bayan Traynor haklyd. Will iin bakalarnn
hayatlarna devam ettiklerini grmek her zaman zor olmalyd.
Hareketlerimin onun hayatnda nasl bir etki yaptn anlamak
324*

Jojo Moyes

iin daha dikkatli dnmeye karar yermitim. Artk ona kzmak

istemiyordum.
Haydi labirente girelim. Bunu yllardr yapmadm.
Daldm dncelerden syrlmtm. Ah, hayr. Teekkr
ler. Bir anda nerede olduumuzu anlayarak etrafma baknmaya
baladm.
Kaybolmaktan neden korkuyorsun? Haydi ama Clark. Bu
senin iin de bir meydan okuma olacak. eri girdiinde izle
diin yolu ezberlemeye al ve sonra da tersine giderek dar
k. Zaman tutacam. Eskiden hep yapardm.
Dnp eve baktm. Gerekten yapmasam daha iyi. Sadece
dncesi bile mideme kramplar sokmutu.
Off. Yine gvenli sularda yzyorsun.
yle deil.
Tamam, sorun deil. Skc kk yrymz yapar
sonra da skc kk evimize dneriz.
aka yaptm biliyordum. Ama sesinin tonundaki bir ey
bana ok dokunmutu. Otobsteki Deirdreyi dndm; kz
lardan birinin evde kalmasnn ne kadar iyi olduu sylemiti.
Benimkisi kk bir hayat olacak, hrslarm kck kalacakt.
Labirente, karanlk ve ie ie gemi kutularna baktm.
Samalyordum. Belki de yllardr samalyordum. Sonuta her
ey bitmiti. Hayatma devam ediyordum.
Sadece nereden dndn hatrlaman gerekiyor. Sonra da
tersten giderek dar k. Grnd kadar zor deil. Gerekten.
Dnmeden, onu yolda brakarak ieri daldm ve bir nefes
aldm. ocuklar ebeveynleri olmadan giremez yazl levhann
yanndan getim ve abucak karanlk, nemli itin yanndan hzla
yrdm. it hl yamur damlalaryla parlyordu.

325

Senden nce Ben

kadar da kt deil, o kadar da kt deil, diye mrl

damyordum. Sadece birka eski it. Saa dndm, sonra itin

iinden sola. Bir daha saa saptm, sonra yine sola. Yola devam
ettike kafamda geldiim yolun tersinin provasn yapyordum.
Sa. Sol. Ara. Sa. Sol.

Kalbim biraz hzl arpmaya balad. Kulaklarmda kalp

atlarm duyabiliyordum. itin te tarafnda Willin saatine
bakarak durduunu dnmeye zorluyordum kendimi. Bu aptal
bir testten baka bir ey deildi. Artk o saf ve gen kadn deil
dim. Yirmi yedi yandaydm. Erkek arkadamla yayordum.
Sorumlu olduum bir iim vard. Farkl bir insandm.
Dndm, dz devam ettim ve tekrar dndm.
Sonra durup dururken, nereden geldiini anlamadm bir
panik duygusu tm benliimi kaplad. itin sonundan bir ada
mn ktn grr gibi oldum. Kendime bunun bir hayal rn
olduunu sylememe ramen kendimi rahatlatmaya alrken
dn yolunu tutturamadm. Sa. Sol. A ra. Sa. Sa? Yanl
taraftan m gidiyordum? Nefesim tkanyordu. Devam etmeye
zorladm kendimi, ama tek dndm yolumu kaybettiimdi.
Durup etrafmdaki glgelerin ynne bakarak hangi tarafn bat
olduunu anlamaya altm.
Orada dururken artk yapamayacam anladm. Bunun iinde
kalamazdm. Geri dndm ve gneye doru yrmeye baladm.
En azndan yrdm ynn gney olduunu dnyordum.
Dar kacaktm. Yirmi yedi yandaydm. Her ey yolundayd.
Ama sonra onlarn sesini duydum. Batan karmaya alan s
lklar, alayc kahkahalar... Onlar gryordum, itin arkasndan
bir grnp bir kayboluyorlard. Ayaklarmn yksek topuklu
ayakkablar zerinde saa sola kaydn hissediyordum. itin
326

Jojo Moyes

sivri keleri ben onlarn stne dtke ve kendimi toplamak

it,in tutunmaya altka batyordu.
Azmda bir eyler geveleyip, Artk kmak istiyorum,
dfinitim onlara. Bu kadar yeter beyler.
Hepsi kaybolmutu. Labirent sessizdi. Sadece itin dier
ucundan fsltlar geliyordu. Belki de bunlar rzgrdan hrda
yan yapraklarn sesi.
Kendi sesimden bile emin olamayarak, Artk kmak istiyo
rum, demitim. Gkyzne baknca usuz bucaksz, karanlkla
sslenmi gn altnda bir an iin dengemi kaybettiimi sandm.
Sonra biri bileimden yakalaynca zpladm. Koyu renk sal,
Afrikaya gitmi olan ocuktu bu.
Henz gidemezsin, demiti. Oyunu bozacaksn.
O zaman fark ettim; bileimdeki elinin dokunuundan anla
mtm. Dengemiz bozulmu, hareketlerimizdeki kstlama uup
p,itmeye balamt. Sanki her ey bir akaym gibi, bildiimi
.1 ulamasn diye ellerini itmitim. Sonra arkadalarn ardn
duydum. Bir anda komaya balayarak ondan kurtuldum ve
ka doru yolumu bulmaya alarak ayaklarm slak imenlere
Iata ka kotum. Her yanmda onlar duyuyordum. Seslerini
ykseltmilerdi. Bedenleri grnmyordu ve boazm panikten
kupkuru olmutu. Nerede olduumu anlayamayacak kadar yn
duygumu kaybetmitim. Uzun itler zerime zerime geliyordu.
Citmeye devam ediyordum, kelerden dnerek yolu bulmaya
alyor, taklyor, ak yollara dalyor, seslerden uzaklamaya
alyordum. Ama ka hi ulaamadm. Nereye dnsem bir
it ve bir alayc ses vard.
Bir ka girdim. Ksa bir sre iin zgrle ok yakla
tm dnmtm. Ama sonra tekrar merkeze, baladm

327

Senden nce Ben

yere dndm anladm. Sanki beni bekliyorlarm gibi orada

durduklarn grdmde sendeledim.
Bir tanesi, te geldin, deyip kolumu yakalad. Yapacan
sylemitim. Haydi Lou-lou, bir pck verirsen sana yolu gs
teririm. Sesi yumuakt ve ar ar konuuyordu.
Bize bir pck verirsen hepimiz sana yolu gsteririz.
Yzleri bulankt.Ben sadece... Tek istediim...
Haydi ama Lou. Benden holanyorsun, deil mi? Btn
leden sonra kucamda oturdun. Bir pck istiyorum. Ne
kadar zor olabilir ki?
Bir glme sesi duydum.
Sonra nasl kacam gsterecek misiniz? Sesim kendime
bile acnas geliyordu.
Sadece bir tane. Yaknlat.
Azn azmda hissettim. Bir el kalam skyordu.
Sonra uzaklat. Nefesinin tonunun deitiini duydum. Ve
imdi de sra Jakete.
Sonra ne dediimi hatrlamyorum. Biri kolumu tuttu. Bir
kahkaha duydum ve samda bir el hissettim. Azmda bir az
daha vard. Daha srarc, daha zorlayc ve sonra...
W ill ...
Eilip alamaya balamtm. W ill.. smini sylyordum.
Sesim hrpalanm bir ekilde tekrar tekrar gsmn derinlik
lerinden kyordu. Labirentin dnda uzaklarda bir yerlerden
onun sesini duydum.
Louisa? Louisa, neredesin? Ne oldu?
Kedeydim. itin olabilecek en uzak kesinde duruyordum.
Alamaktan gzlerim bulanklamt. Kollarm bedenimi sm
328 *

Jojo Moyes

sk saryordu. Dar kamamtm. Artk sonsuza dek burada

kalacaktm. Kimse beni bulamayacakt.
Will...
Neredesin?
te karmdayd, nmde duruyordu.
Yukarya bakarak, zgnm, dedim, yzm burumutu.
zgnm. Yapamyorum...
Kollarn uzatabilecei kadar biraz uzatabildi... Aman Tanrm,
ne oldu? Buraya gel Clark. ne hareket etti ve fkeyle koluna
bakt. Lanet olas ie yaramaz ey... Geti. Sadece nefes al.
Buraya gel. Sadece nefes al. Yava yava.
Gzlerimi sildim. Onu grnce paniim yatmaya bala
mt. Sendeleyerek ayaa kalktm, yzm toparlamaya altm.
zgnm ben... ne olduunu bilmiyorum.
Klostrofobik misin sen? Yz benimkinden birka santim
uzaktayd ve endieyle bakyordu. eri girmek istemediini
anlamtm. Ben sadece... sanmtm ki...
Gzlerimi kapadm. Sadece gitmek istiyorum.
Elimi tut. Dar kalm.
Birka dakika iinde beni karmt. Labirentten k
biliyordu. Biz yrrken yolu bana anlatt. Sesi sakin ve gven
vericiydi. Kk bir olan ocuuyken yolunu bulmak iin ok
uramt. Parmaklarm onunkilere kenetledim ve elinin scak
ln hissederek rahatladm. Bu kadar zaman boyunca ka ne
kadar yakn olduumu fark ettiimde kendimi aptal gibi hissettim.
Dardaki bir bankta mola verdik ve sandalyesinin arkasn
daki antada mendil aramaya baladm. Orada sessizce oturduk.
Bankn ucunda, onun yanndaydm. kimiz de hkrmn
gemesini bekliyorduk.
Arada bir bana bakp duruyordu.
329

Senden nce Ben

Sonra, Eee? dedi. Artk kendimi kaybetmeden konumaya

balayabilecek durumda grnyor olmalydm. Neler olduunu
bana anlatmak ister misin?
Mendili ellerimde buruturdum. Yapamam.
Azn kapad.
Yutkundum ve abucak, Seninle ilgili deil, dedim. Bu
nunla ilgili kimseyle konumadm. Bu... bu aptalca bir ey. Ve
uzun zaman oldu. Byle olacan dnmemitim... Byle...
Gzlerini zerimde hissediyor, keke bana bakmasa diye
iimden geiriyordum. Ellerimin titremesi durmuyordu, sanki
midemde milyonlarca dm vard.
Kafam salladm. Konuamayacam eyler olduunu anlat
maya alyordum.
Bir kez daha eline uzanmaya altm, ama yapamayacam
hissettim. Baklarnn farkndaydm. Sze dkmedii sorularn
duyar gibiydim.
Aada iki araba kapnn kenarna yanamt. lerinden iki
kii kt. Kim olduklarn grmek mmkn deildi. Birbirine
sarldlar. Birka dakika orada durdular. Belki de konuuyorlard.
Sonra da arabalarna binip ters ynlere gittiler. Onlar izliyordum,
ama dnemiyordum. Zihnim donmu gibiydi. Artk herhangi
bir ey hakknda ne syleyeceimi bilmiyordum.
Sonunda Will, Peki. yle yapalm, dedi. Ona baktm, ama
o bana bakmyordu. Sana daha nce kimseye sylemediim bir
ey syleyeceim. Tamam m?
Tamam. Mendili elimde top gibi yuvarlayarak bekledim.
Derin bir nefes ald.
Bu iin nasl devam edeceiyle ilgili gerekten, ama gerek
ten korkuyorum. Bu cmleyi sindirmemiz iin biraz bekledi ve
sonra da alak, sakin bir sesle devam etti. ou insann benim
330*

Jojo Moyes

gibi yaamann olabilecek en kt ey olduunu dndklerini

biliyorum. Ama daha kts de olabilirdi. Kendi kendime nefes
atamayabilirdim, konuamayabilirdim. Dolam yollaryla ilgili
sorunlar kabilirdi. Belki bacaklarmn kesilmesi gerekebilirdi.
Belirsiz bir sre iin hastaneye yatmam gerekebilirdi. Buna ya
amak diyemeyiz, Clark. Ama ne kadar daha kt olabilirdi diye
dndmde baz geceler yatamda uzanp gerekten nefes
alamadm zamanlar oluyor.
Yutkundu. Ve biliyor musun? Kimse bunlar duymak
istemez. Kimse korkularndan, acndan veya aptal bir enfek
siyondan lmekten korktuunu duymak istemez. Kimse bir
daha seviemeyeceini bilmenin nasl bir ey olduunu bilmek
istemez. Kendi ellerinle yaptn yemei yiyemeyecek olmann,
kendi ocuunu tutamayacak olmann nasl bir ey olduunu
bilmek istemez. Kimse bazen ne kadar klostrofobik hissettiimi
bilmek istemez. Bu sandalyede otururken bir gn daha onunla
geireceimi dnnce bazen deli gibi barmak istiyorum.
Annemle ilikim pamuk ipliine bal ve hl babam sevdiim
iin beni affetmiyor. Kz kardeim onu glgede braktm iin
bana fkeleniyor ve hastalm yznden benden eskisi gibi nefret
edemiyor. Babam sadece her eyin gemesini istiyor. Sonuta ie
iyi tarafndan bakmak istiyorlar. Benim de olaylara iyi tarafndan
baktm grmeye ihtiyalar var.
Durdu. yi bir tarafn olduuna inanmaya ihtiyalar var.
Karanla doru baktm ve sessizce, Ben de mi byle yap
yorum? dedim.
Ellerine bakp, Sen, Clark, dedi. Bu kahrolas duruma
dtmden beri konuabileceimi hissettiim tek kiisin.
Ve ben de ona anlattm.
Eline uzandm ve beni labirentten karan eline, sonra da
doruca ayaklarma baktm. Derin bir nefes aldm ve ona btn

331

Senden nce Ben

geceyi anlattm. Bana nasl gldklerini, sarho ve dumanl ha

limle nasl dalga getiklerini, nasl kendimden getiimi, sonra
kz kardeimin baylm olmama sevindiini, ne yaptklarn
hatrlamasam da bilmediim o yarm saatin o gnden beri pe
imi brakmadn... O yarm saatlik boluu kahkahalaryla,
bedenleriyle ve kelimeleriyle doldurdum. Oraya kendi aalanmlm yerletirdim. Kasabann dnda bir yerlere gittiimde
onlarn yzlerini grdm anlattm. Patrickin, annem, babam
ve bu kk hayatmn tm sorunlar ve snrlaryla benim iin
yeterli olduunu syledim. Bunlar beni gvende hissettiriyorlard.
Konumamz bittiinde hava kararmt ve cep telefonumda
nerede olduumuzu merak eden on drt mesaj vard.
Sessizce, Senin suun olmadn sylememe gerek yok, dedi.
stmzde gkyz sonsuz ve usuz bucaksz grnyordu.
Elimdeki mendili buruturdum. Evet, yle ama hl biraz
ey hissediyorum... Sorumlu. Gsteri yapmak iin ok imitim.
Herkesle sama sapan flrt ediyordum. Ben...
Hayr. Bundan sorumlu olan onlard.
Bu kelimeleri kimse bana yksek sesle sylememiti. Treenann
sempati dolu baknda bile sessiz bir yarg vard. Eer sarho
olacaksan ve adamlarn yannda budalaca davranrsan neler
olacan bilemezsin...
Eliyle parmaklarm skt. Bir an bunu yapabilmiti.
Louisa, bu senin suun deildi.
O zaman aladm. Bu defa hkrarak deil. Gzyalar ses
sizce akp gidiyordu ve bu bir eylerin daha benden akp gittiini
anlatyordu. Sululuk, korku ve henz adlandramadm birka
ey daha... Bam yavaa omzuna dayadm ve o da ban
benimkine deinceye kadar ban edi.
Peki. Beni dinliyor musun?
3 32 *

Jojo Moyes

Evet diye mrldandm.

yleyse sana iyi bir ey syleyeceim, dedi ve bir an bek
ledi. Sanki dikkatimi ona verdiimden emin olmak istiyordu.
Baz hatalar... dierlerinden daha byk sonular dourur.
Ama o gecenin seni tanmlamasna izin vermene gerek yok.
Ban benimkine yasladn hissedebiliyordum.
Her ey senin elinde Clark, bunun olmamasn salamak
senin elinde.
Ondan sonra benden uzun bir i ekme sesi geldi ve titredim.
Kelimelerin hazmedilmesini bekleyerek orada sessizce oturduk.
Btn gece orada kalabilirdim. Tm dnya arkamzda, Willin
elinin scakl avucumda, en kt tarafmn yava yava benden
uzaklatn hissederek.. .Sonunda, Artk geri dnsek iyi olacak,
dedi. Annemler bizi aramas iin bir ekip gndermeden gidelim.
Elini braktm ve biraz duraksayarak, biraz da gnlszce
ayaa kalktm. Tenimde serin bir rperti hissediyordum. Sonra
olduka rahatlam bir ekilde kollarm yukarya uzatarak es
nettim. Parmaklarmn akam havasna doru uzanmalarna izin
verdim. Haftalarn, aylarn hatta belki yllarn gerginliini biraz
geride brakarak derin bir nefes aldm.
Arkamda ehir klar parlyor, aadaki karanlk sayfiye
yerlerinde ktan bir ember oluturuyorlard. Dnp ona
baktm. Will?
Evet?
Onu karanlkta zar zor seebiliyordum, ama beni izlediini
biliyordum. Teekkr ederim. Beni almaya geldiin iin teek
kr ederim.
Will ban sallad ve sandalyesini yola doru evirdi.

18
Bence Disneyland olabilir.
Size syledim, lunaparka gidemeyiz.
Sylediinizi biliyorum, ama orada sadece hz trenleri ve
dnen fincanlar yok ki. Floridada film stdyolar ve bir bilim
merkezi bile var. Aslnda olduka eitici bir yer.
35 yanda, eski bir irket sahibinin eitime ihtiyac oldu
unu sanmyorum.
Her kede engelliler iin tuvaletler var ve alanlar da son
derece ilgili. Hibir sorun kmyor.
imdi de zellikle engelliler iin binicilik dersleri verildiini
syleyeceksiniz, deil mi?
Orada herkese gre yaplacak bir eyler var. Neden Floriday
denemiyorsunuz Bayan Clark? Eer beenmezseniz Deniz
Dnyasna da gidebilirsiniz. Hem hava da ahanedir imdi.
Will mi katil balina m diye bir tercih yapmam isterseniz
cevabm hazr.
Beni duymam gibiydi. Engelliler iin almalar yrten
en iyi firmalar orada. lmek zere olan kiiler iin Bir Dilek Tut
kampanyasna benzeyen eyler yapyorlar, biliyorsunuz deil mi?
O lmyor. Will ieri girdiinde seyahat acentesinin yzne
telefonu kapattm. Ahizeyle urap yerine oturtmaya altm
ve not defterini abucak kapadm.
334*

Jo jo Moyes

Her ey yolunda mi Clark?

iten bir glmsemeyle, Evet, dedim.
iyi. Gzel bir elbisen var m?
Ne?
Cumartesi gn ne yapyorsun?
Heyecanla bekliyordu. Dncelerim hl katil balina m
yoksa acenta grevlisini mi diye sorusunun etrafnda dnyordu.
H m m ... Hibir ey. Patrick gn boyun eitimde olacak.
Neden sordun?
Sylemeden nce birka saniye durdu. Sanki beni artmak
ona zevk veriyordu.
Dne gidiyoruz.
Willin, Alicia ve Rupertn dn konusunda neden fikir
deitirdiini hi anlamadm. Sanrm bu kararnda da her zamanki
gibi aksi davranmaya almasnn nemli bir pay vard. Kimse,
zellikle de Alicia ve Rupert, dnde bulunmasn hi bekle
miyordu. Will belki sonunda olanlarn stesinden gelmiti. Yine
de bana kalrsa son birka aydr Alicia iin zlmeyi brakmt.
Nathan m yardm olmadan bunu becerebileceimize karar
verdik. Meknn Willin tekerlekli sandalyesi iin uygun olup
olmadn kontrol ettim. Alicia daveti geri evirmediimizi
duyduunda paniklemi grnyordu. Anlalan o ki bize verdii
abartl, kabartmal davetiye gstermelik bir hareketten ibaretti.
Hmm... Salona girite kk bir basamak var, ama sanrm
onu koyanlar, bir rampa ayarlayabileceklerini sylemilerdir.
Sesi giderek daha az kyordu.
Bu ok gzel olur. Teekkrler, dedim. O gn grrz
artk.
335 *

Senden Once Ben

Dn hediyesini internetten setik. Will gm bir resim

erevesine 120 sterlin ve batan aaya baya diye nitelendirdii bir vazoya 60 sterlin verdi. Bu kadar paray sevmedii biri
iin harcamas beni ok artmt, ama Traynorlarn evinde bir
alan olarak geirdiim ksa srede para harcamak konusunda
farkl davrandklarn anlamtm. ek defterlerine drt haneli
rakamlar bir an bile dnmeden yazabiliyorlard. Bir keresinde
Willin banka hesap cetvelini grmtm. Bakmas iin mutfak
masasnn zerine braklmt. Bizim evi iki kez satn alacak kadar
byk bir miktar yazyordu ve bu sadece tek bir hesabna aitti.
Krmz elbisemi giymeye karar vermitim. Willin de elbiseyi
sevdiini biliyordum (Bugn moralini ykseltecek eylere ihtiya
duyduunu fark etmitim). Ama esasen byle bir bulumada
giymeye cesaret edebileceim baka bir elbisem olmadndan
bunu tercih etmitim. Willin ise brakn bana yardm etmeyi,
bir sosyete dnnde hissedeceim korkuya dair en ufak bir
fikri bile yoktu. Kulak trmalayan sesleri, bizi batan aa szecek
baklar her dndmde gn Patrickin daireler izerek
kotuu pisti izleyerek geirmeyi tercih ediyordum. Belki de
buna kafay takmak benim ahmaklmd, ama elimde deildi.
Misafirlerin ikimize bakacaklarn dndke mideme arlar
giriyordu.
Will e bir ey sylemesem de onun iin korkuyordum. nsann
eski sevgilisinin dnne gitmesi zaten yeterince mazoist bir
eylemdi. Bir de bu kadar byk bir bulumaya, eski arkadalar
ve meslektalaryla dolu bir yere gitmek ve Aliciay eski arka
dayla evlenirken grmek depresyona yelken amak demekti.
Evden ayrlmadan bir gn nce ona bu konuyu biraz amaya
altm, ama o beni geitirdi.
Eer benim iin sorun yoksa senin iin de olmamal diye
dnyorum Clark. Treenay arayp durumu anlattm.
336

!
|

Jo jo Moyes

Tek syledii, arbon ya da silah var m diye tekerlekli

sandalyesini kontrol et, oldu.
Onu evden ilk defa bu kadar uzaa gtryorum ve sanrm
ok kt geecek.
Belki de kendisine lmden daha kt eyler olduunu
hatrlatmak istiyordur.
ok komik.
Beni yarm yamalak dinliyordu. dnyasnn gelecekteki
potansiyel liderlerine verilecek bir seminer iin hazrlanyordu
ve Thomasm bakm iin annemle bana ihtiyac vard. Harika
olacak, dedi. dnyasnn en nl isimlerinden bazlar orada
olacakt. Hocas da onu nermiti ve kurs boyunca kendi cretini
demek zorunda kalmayan tek kii oydu. Benimle konuurken
bir yandan da bilgisayarda bir eyler yaptn, klavyeden gelen
tkrtlar duyabiliyordum.
Senin iin ok sevindim, dedim.
Oxfordda bir niversitede olacak, dedi. Eski teknik ni
versitede bile deil. Ryalar ehri Oxfordda
Harika.
Bir an durdu. ntihar dnmyor deil mi?
Will mi? Her zamankinden daha fazla deil.
Eh, bu da bir ey. Bilgisayarna bir e-postann geldiini
duydum.
Gitmem lazm Treen.
Peki, iyi elenceler. Ha, bir de o krmz elbiseyi giyme.
Dekoltesi fazla.
Dn sabah hava ltl ve yumuakt. Zaten iten ie byle
olacan biliyordum. Alicia gibi kzlar iin iler hep yolunda
gider. Herhalde hava tanrlaryla iyi geiniyorlar.
337

Senden nce Ben

Bunu Wille sylediimde, ok kabasn Clark, dedi.

Eh, ii ustasndan rendim.

Nathan, Willi hazrlamak iin erken gelmiti. Dokuzda evden :

kmamz gerekiyordu. ki saatlik bir yoldu ve mola yerlerini en
rahat edeceimiz yere gre semitim. Banyoda hazrlandm ve
yeni traladm bacaklarmn zerine klotlu orabm ektim.
nce makyaj yaptm, fakat sonra misafirlerin beni telekzlara
benzeteceklerini dnerek birazn sildim. Boynuma earp
almadm, ama ok fazla mstehcen olduumu dnrsem
kullanabileceim bir al getirmitim.
Hi fena olmad, ne dersin? Nathan bir adm geri att. Will
koyu takm elbisesi iinde, peygamber iei mavisi gmlei
ve kravatyla karmda duruyordu. Tra olmutu ve yznde
hafif bir bronzluk vard. Gmlei, gzlerini tuhaf bir ekilde
canlandrmt. Birdenbire gnein ltsn tayor gibi bakmaya
balamt.
Fena deil, dedim ve garip bir ekilde aslnda ne kadar
yakkl grndn sylemek istemedim. O domuz ya
tenekesiyle evlendii iin piman olaca kesin.
Will yukarya doru bakt. Nathan, antaya her eyi koydun
mu?
Evet. Her ey hazr, yola kabilirsiniz. Nathan, Wille dnd
ve, Nedimelere sarlp pmek yok, dedi.

Sanki ok isterdi de, dedim. Hepsi turta hamuru yakalk

larm takacak ve at gibi kokacaklar.
Willin annesiyle babas onu grmek iin dar kmlard.
Biraz nce kavga etmi olduklarndan phelendim, nk Bayan

338*

Jo jo Moyes

'l raynor farkl lkelerde olsalar bile kocasndan bu kadar uzak

durmay beceremezdi. Willi arabaya bindirmek iin dndrd
mde bile kollarm skca birbirine kavuturmu bekliyordu.
Bir kere bile bana bakmad.
Willin omuzlarndan aslnda var olmayan iplik paralarn
silerken, ok imesine izin verme Louisa, dedi.
Will, Neden ki? diye sordu. ofr ben deilim.
Babas, ok haklsn Will, dedi. Bir dnden sa salim
kabilmek iin daima bir ya da iki tek atmak gerekir.
Bayan Traynor, Kendininkinde bile, diye mrldand. Sonra
daha duyulabilir bir sesle ekledi: ok ho grnyorsun hayatm.
Eildi ve Willin pantolonunun kenarlarn dzeltti. Gerekten
ok hosun.
Bay Traynor gz ucuyla beni gstererek, Sen de yle, dedi.
Tam ofr koltuuna yerlemek zereydim. Olduka gz ka
matrc. yle bir dnsene Louisa.
Will sandalyesini evirdi. Zaman yok baba. Haydi yola
koyulalm Clark. Gelinin arkasndan tekerlekli sandalye srmek
zorunda kalarak salona girmek istemeyiz deil mi?
Rahatlam bir ekilde arabaya dndm. Willin sandalyesini
gvenli bir ekilde arkaya yerletirdik ve k ceketini buruma
yacak ekilde koltua astktan sonra yola ktk.
Aliciann ailesine ait evin nasl bir ey olacam daha oraya
varmadan syleyebilirdim. Aslnda tahminlerim o kadar yerindeydi ki arabay yavalattmda Will bana neden gldm
sordu. Buras byk, Georgia tipi bir papaz eviydi. Yksek pen
cerelerinin bir blm mor salkmlarla bezenmi, karamel rengi
ve bezelye byklnde akl talaryla denmi yoluyla tam
albaylara yarar bir evdi. imdiden bu evin iinde nasl by
dn hayal edebiliyordum. Salarn dzgn bir ekilde iki
339

Senden nce Ben

yandan toplanm, imenlerin stndeki ilk iman midillisine

bacaklarn ayrarak binmiti.
Dnceli grnen cppeli iki adam trafii, evle yanndaki
kilise arasndaki alana doru ynlendiriyordu.
Pencereyi atm. Kilisenin yannda arabay park edebileceimiz
bir yer var m?
Konuklarmz bu tarafa alyoruz hanmefendi.
Evet, ama bizim bir tekerlekli sandalyemiz var ve buradaki
imene gmlebilir, dedim. Hemen kilisenin yanna gitmemiz
gerekiyor. Bakn, uraya gideceim.
Birbirlerine bakp aralarnda bir eyler mrldandlar. Baka
bir ey demelerine frsat vermeden arabay kilisenin yanndaki
bo alana doru srdm ve park ettim. Konta kapatrken kendi
kendime, te balyor, dedim ve o an aynadan Willin gzlerini
yakaladm.
Sakin ol Clark Her ey gzel olacak, dedi.
Gayet sakinim. Neden sakin olmadm dndn ki?
Hemen kendini ele veriyorsun. Ayrca arabay srerken
drt trnan yedin.
Park edip dar ktm, alm dzelttim ve rampay alal
tacak dmeleri atm. Willin tekerlekleri yere dediinde,
Tamamdr, dedim. Konuklar yolun kar tarafnda byk,
Alman yapm arabalarndan iniyorlard. Uzun tuvaletler giymi
kadnlar topuklar imene battka kocalarna szlanyorlard.
Hepsinin uzun bacaklar ve ak, pastel renkli kyafetleri vard.
Rujumun fazla kap kamadn merak ederek sam dzelt
tim. Plastik domates eklindeki ketap ielerine benzediimden
phe ediyordum.
Syle bakalm, bugn nasl bir karaktere brneceksin?
*340*

Jo jo Moyes

Will kafamdakileri anlamak ister gibi bakt. Drst olaym

m?
Evet, bunu bilmem lazm. Ltfen aknlk ve dehet uyan
dracam deme. ok mu korkun bir ey plafladn?
Willin mavi, derin gzleri benimkiyle bulutu. Mideme
kk bir kelebek srs konuvermiti.
nanlmaz derecede kibar olacaz Clark.
Kelebekler sanki gs kafesimde kstrlp kalmlar gibi
, lgnca kanat rpmaya balamlard. Konumaya baladm,
ama o szm kesti.
Bak, elenmek iin ne gerekiyorsa yapacaz, dedi.
Elenmek. Sanki eski sevgilinin dnne gitmek kanal te

davisinden daha az acl olabilirmi gibi... Ama Willin seimi

buydu; bu Willin gnyd. Derin bir nefes aldm ve kendimi
toparlamaya altm.
Omuzlarmdaki al on drdnc kez dzeltirken, Tek
isteim var, dedim.Neymi?
Christy Brown taklidi yapmayacaksn. Eer yaparsan eve
lnerim ve sen de buradaki sivri zekllarla kalrsn.
Will dnp kiliseye doru giderken sanrm, Mzk, diye
mrldand.
Tren boyunca olay karmadan durduk. Alicia tam tahmin
ettiim gibi inanlmaz gzel grnyordu. Yzne ak karamel
rengi bir makyaj yaplmt ve incecik narin bedeni iin titizlikle
dikilmi ipek gelinlii stne tam oturmutu. Koridordan iler
lerken ona bakp bu kadar uzun boylu ve uzun bacakl olmak
nasl bir ey acaba diye dndm. Bu oumuzun sadece reklam
panolarnda grebilecei bir grntyd. San ve makyajn
acaba bir uzman ordusu mu yapt diye de merak ettim. Korse
giymi midir diye kendime soruyordum. Elbette giymemitir.
341

Senden nce Ben

Vcudu toparlayc eylere gereksinim duymayan kadnlarn

kulland dantelli, ince bir i amar vardr ve muhtemelen
benim haftalk maamdan fazla ediyordur.
Papaz homurdanmaya devam edip babeder giymi nedimeler
ayaklarn sryerek sralarna geerken etrafmdaki dier ko
nuklara baktm. Hepsi k bir magazin dergisinin sayfalarnda
grebileceiniz ekilde giyinmiti. Kyafetlerine mkemmel bir
ekilde uyum salayan ayakkablar daha nce hi giyilmemi
gibiydi. Gen kadnlar sekiz, dokuz santimlik topuklarn stnde
tm zarafetleriyle duruyorlard ve ayak trnaklarndaki pedikr
muntazamd. Daha yal olanlar da daha alak topuklar ve k
kyafetler giymiler, ipek astarlar ve karpuz kollar birbirine
kontrast renkte olan elbiseleriyle ve yerekimine kar kan
apkalaryla dizilmilerdi.
Fakat erkeklere bakmak o kadar ilgin deildi. Ama hemen
hemen hepsinde bazen Willde de yakaladm bir hava vard:
zenginlik, etiket ve hayatn sizin etrafnzda istediiniz gibi
ekillenecei duygusu. Ynettikleri irketleri, yaadklar dn
yalar dndm. Benim gibi insanlar, ocuklarna bakan veya
restoranlarda onlara hizmet eden kiileri fark edip etmediklerini
dndm. Bulma Kurumunda yaptm grmeleri ha
trlaynca u an onlar iin srk dans yapyor olabilirdim diye
iimden geirdim. Benim gittiim dnlerde genellikle gelin ve
damadn aileleri birbirlerine syledikleri szlerden dolay olay
kmasn diye ayr tutulurdu.
Will ve ben kilisenin arkasnda yerlerimizi almtk. Willin
sandalyesi benim sa tarafmdaki srann yanndayd. Alicia
gelirken ksa bir sre iin kafasn kaldrd ve onun dnda yz
hep karya dnkt, ifadesinden hibir ey anlalmyordu. Krk
sekiz koro sanats -saydm- Latince bir eyler sylediler. Ru
pert smokinin iinde terliyor, kalarn hem mutlu hem de biraz
342

Jojo Moyes

aptal gibi hissettiini gsterircesine kaldryordu. Kar koca ilan

edildiklerinde kimse alklamad veya tezahrat yapmad. Rupert
biraz biimsiz grnyordu. Sanki elma yakalama yarmasnda
eine doru komu, fakat kadnn azn karmt. st snflarn
kilise mihrabnda tklp kaldklar iin sklp sklmadklarm
merak ettim.
Sonunda bitti. Will ka doru yola koyulmutu bile. Onu
arkadan izledim. Dimdik ve tuhaf bir ekilde arbal duruyordu.
Ona dne gelmemizin bir hata olup olmadn, Alicia iin
hl bir eyler hissedip hissetmediini sormak istemitim. Ne
kadar gzel olursa olsun o karamel rengi tenli aptal kadn iin
fazla iyi olduunu syleyebilmeyi diledim... Bunlardan baka
ne diyeceimi bilemiyordum.
Sadece onun iin her eyin daha iyi olmasn arzu ettim. Ona
yetierek, "yi misin? diye sordum.
Sonuta damadn yerinde o olmalyd.
Birka kez gzlerini krptrp, yiyim, dedi. Sanki bir s
redir tuttuu nefesini brakmt. Sonra da bana bakt. Haydi,
gidip bir iki alalm.
ardak, duvarlarla evrili bir bahenin ortasndayd ve dvme
demirden yaplm kap ak pembe ieklerle sslenmi elenklerle
donatlmt. Dier uta kalan bar imdiden kalabalklamt.
Bu yzden gidip bir iki alrken Wille darda beklemesini
nerdim. Beyaz kumalar rtl masalarn arasndan getim.
Masalarda hayatmda grmediim kadar ok atal bak takm
ve kadeh vard. Sandalyelerin srt ksmlar defilelerde grebile
ceiniz yaldzlarla kaplanmt. Masann ortasna konmu ssen
iei ve zambaklarn stnde beyaz fenerler aslyd. Havada
neredeyse insan boacak kadar ar olduunu dndm
iek kokular vard.
3 4 3 *

Senden nce Ben

Bara vardmda barmen, Pimms? diye sordu. Hmm...

Etrafma bakndmda verilen tek iecein o olduunu anladm.
Peki, iki tane ltfen.
Barmen glmsedi. Daha sonra baka ikiler de kacak,
ama Bayan Dewar herkesin Pimms ile balamasn istedi. Bana
biraz ktcl bir bak att. Kalarn kaldrmasndan ne dn
dn anlayabiliyordum.
Pembe, limonatal iecee baktm. Babam cimrilikte kimse
nin zenginlerle yanamayacan sylerdi, ama dne alkolle
balamamalar beni ok artmt. yleyse bunlarla idare
edeceiz, deyip bardaklar aldm.
Willi bulduumda bir adamla konuuyordu. Gen ve gzlkl
bir adamd. Hafife melmi, bir kolunu Willin sandalyesine
dayamt. Gne imdi tam tepedeydi ve onlar grebilmek iin
gzlerimi ksmam gerekiyordu. Birden apkalarn neden o kadar
geni olduunu anlamtm.
Seni tekrar grmek yle gzel ki Will, diyordu. Ofis sensiz
eskisi gibi deil. Belki bunlar sylemem... Neyse, sadece hibir
ey ayn deil ite.
Gen bir muhasebeciye ya da sadece takm elbisesi iindeyken
rahat olabilecek adamlardan birine benziyordu.
ok naziksin.
Bu yle garip bir ey ki. Sanki bir uurumdan dmek gibi.
Bir gn oradaydn, her eyi ynetiyordun ve ertesi gn...
Orada durduumu fark edince bana doru bakt. Gzlerinin
dekolteme kilitlendiini hissediyordum. Ah, merhaba.
Louisa Clark, Freddie Derwent ile tan.
Willin bardan yerine yerletirip gen adamn elini sktm.
Gzlklerini dzeltip bir kez daha, Ah, dedi. Siz...
344

Jo jo Moyes

Willin bir arkadaym, dedim ve sonra bunu tam olarak

neden yaptm anlamadan elimi Willin omzuna koydum.
Freddie Derwent ksre benzer bir ekilde glerek, Hayat
o kadar da kt deil yleyse, dedi ve konuurken biraz kzard.
"Her neyse... Artk kalabala karsam iyi olacak. Bu ileri bilir
sin, bu tr davetleri evreyi geniletme frsat olarak grmemiz
gerekiyor. Ama seni grdme sevindim Will, gerekten. Ye
sizi de Bayan Clark.
Oradan uzaklarken, yi birine benziyor, dedim. Elimi
Willin omzundan ektim ve ikimden byk bir yudum aldm.
Aslnda grndnden daha lezzetliydi. Salatalk tad beni
biraz artmt.
Evet. Evet, iyi ocuktur.
O kadar da tuhaf karlanmadn.
Evet. Willin gzleri benimkilerle bulutu. Hi tuhaf kar
lanmadm.
Sanki Freddie Derwent nclk etmi gibi herkes bir sonraki
saat boyunca gelip Willle merhabalat. Bazlar biraz daha uzak
duruyordu. Sanrm bylece el skabilme sorunundan kurtu
luyorlard. Bazlar pantolonlarn dizlerine ekerek neredeyse
onun ayaklarna kapanyorlard. Willin yannda durdum ve ok
az konutum. ki arkada yaklarken biraz gerildiini gzledim.
Elinde puro olan iri, kaba saba bir adam Willin nne gel
diinde ne diyeceini bilemiyor gibiydi ve, Olduka gzel bir
dn deil mi? Gelin ahane grnyordu, dedi. Alicianm
Willle olan gemiini bilmiyor olmal diye dndm.
Dieriyse Willin i dnyasndan bir rakibi gibi grnyordu.
Daha diplomatik bir giri yapt, ama dik baklarnda ve Willin
durumu hakknda sorduu dorudan sorularda Willi geren bir
eyler olduunu grdm. Birbirlerinin etrafnda dolanan iki
3 4 5 *

Senden nce Ben

kpek gibiydiler ve dilerini gsterip gstermeyeceklerine karaa

vermeye alyorlard.
Sonunda adam el sallayarak yanmzdan ayrldnda Willi
Eski irketimin yeni CEOsu, dedi. Sanrm sahneye tekra|
kp kmak istemediimden emin olmak istiyor.
Gne iyice ykselmiti. Bahe ho kokulu bir kuyu halini
gelmi, insanlar aa glgelerine snmlard. Willi byk adrn
kapsna gtrdm. Ateinin ykselmesinden endieleniyordum.'
Tepemizde tembel tembel dnp duran geni vantilatrler vard
ve biraz uzakta, yazlk bir evin ardanda bir yayl drtls
alyordu. Filmden bir kare gibiydi.
Alicia bahenin etrafnda insanlara uzaktan pckler gnde
riyor, kk lklar atarak szlyordu. Yaknmza bile gelmedi,
Willin iki bardak Pimms itiini grm, buna iten ie
memnun olmutum.
le yemei saat 16.00da verildi. Bence le yemei iin
olduka garip bir zamand, ama Willin de syledii gibi bu bir
dnd. Uzayan ve anlamsz bir hal alan zaman, sonsuz ikiler
ve dolambal sohbetlerle bulanklayordu. Scaktan m yoksa
ortamdan m bilmiyorum, ama masamza oturduumda neredeyse
sarhotum. Solumda oturan yalca adama sama sapan szler
sylediimi fark ettiimde gerekten sarho olduumu anladm.
Tuzluun iindekileri kucama dkmeyi baardktan sonra,
u Pimms denilen eyin iinde alkol m var? diye sordum.
Bir bardak araptaki kadar.
Dehetle ona baktm. Artk iki tane Will gryordum. Dalga
geiyorsun. inde meyve vard! Ben alkolsz sanyordum. Seni
nasl eve gtreceim imdi?
Senin bakcln da buraya kadarm. Tek kan kaldrd.
Anneme sylemezsem karlnda bana ne verirsin?
346*

Jo jo Moyes

Willin gn boyunca verdii tepkiler karsnda donakalm

m . Ketum, alayc ya da en azndan sessiz bir Will bekliyordum.
Ama o herkesi bylemiti. le yemeinde gelen orba bile
moralini bozmad. Sadece masadakilere kibarca orba karlnda
ekmekleri dei toku etmeyi isteyen olup olmadn stordu ve
masann br ucundan, budaya alerjileri olduunu syleyen
ili i kz ekmeklerini ona doru neredeyse frlatarak gnderdiler.
Benim aylmak konusundaki kaygm arttka Will neeleniyor,
daha da vurdumduymazlayordu. Sanda oturan yalh kadn
engelli haklar ile ilgili kampanyalar yrtm eski bir milletvekili
kt. Willle en ufak bir rahatszlk hissetmeden konuabilen
nadir kiilerden biriydi. Bir ara onu Will e et sarma yedirirken
bile grdm. Kadn ksa bir sre iin masadan ayrldmda Will
onun bir keresinde Kilimanjaroya trmandn fsldad. Onun
gibi yal kular severim, dedi. Yannda birka sandvile ve bir
katrla trmandn hayal edebiliyorum. Eski toprak.
Solumda oturan adam yznden ben Willden daha anssz
dm. Benimle sadece drt dakika konutu ve bu srede hayat
nm en ksa szl snavn verdim. Kimsin, nerede yanyorsun
ve burada kimleri tanyorsun sorularndan sonra onu:n ilgisini
ekecek herhangi bir ey syleyemeyeceimi anlad. Solundaki
kadna dnd ve ben de yemeimin geri kalan ksmn^ sessizce
levam ettim. Bir an, cidden yalnz hissettiim bir sracia Willin
kolunun sandalyesinden yanma dtn ve elinin kolumun
stnde kaldn hissettim. O na baktm ve o da ta n a gz
krpt. Elini tuttum ve sktm. Yalnz kaldm grdi iin ona
mteekkirdim. Sonra sandalyesini biraz geri ekip beni Mary
Rawlinson la yapt sohbete katt.
Bayan Rawlison, Will ona sizin baktnz syl<edi, dedi.
Delici mavi gzleri ve cilt bakm kremlerinin sonu Vermedii
bir hayat yaadn gsteren krklklar vard.
347*

Senden nce Ben

Ona bakarak, Deniyorum, dedim.

Hep bu alanda m altnz?
Hayr. nceden... bir kafede alyordum. Bu dnde
yaptm ii baka birine syleyeceimi sanmyordum, ama Mary
Rawlinson onaylarcasna ban sallad.
Bunun hep ilgin bir meslek olduunu dnmmdr.
nsanlar seviyorsan, hele ki bir de her ie burnunu sokmaya
meraklysan ki ben yleyim... Gzleri parlyordu.
Will kolunu tekrar sandalyesine koydu. Louisaya baka bir
eyler yapmas, ufkunu geniletmesi konusunda srar ediyorum.
Bayan Rawlinson, Dndn bir eyler var m? diye sordu.
Will, Henz bilmiyor, dedi. Louisa hayatmda grdm
en zeki insanlardan biri, ama kendi potansiyelini grmesini
salayamyorum.
Mary Rawlinson ona sert bir bak frlatt. Ona patronluk
taslama hayatm. Herhalde kendi adna cevap verebilir.
Gzlerimi krptrdm.
Ardndan, Bence herkes bunu anlamal, diye de ekledi.
Will bir ey syleyecekmi gibi durdu, fakat sonra enesini
kapatt. Masaya bakp ban sallad, ama glmsyordu.
Evet Louisa, u anki iin sanrm baya kafa yorucu bir
i. Ayrca bu adamn da en kolay hastalardan biri olduunu
sanmyorum.
Doru sze ne denir.
Ama Will de potansiyelini fark etmen konusunda hakl. te
benim kartm. Yeniden eitime dnmek isteyenler iin alan
bir yardm kuruluunun ynetim kurulundaym. Belki ileride
farkl bir eyler yapmak istersen beni ara.
Willle almaktan ok memnunum, teekkrler.

348

Jo jo May es

Yine de uzatt kart aldm. Bu kadnn benim ne yaptmla

ilgilenmesi karsnda arp kalmtm. Ama kart alrken bile
bir sahtekr gibi hissediyordum. Ne okumak istediimi bilsem
bile ii brakmamn imkn yoktu. Tekrar okula dnecek koul
lara sahip deildim. Ayrca benim nceliim Willi yaatmakt.
Dncelerimde yle kaybolmutum ki ikisinin arasnda geen
konumalar duymaz oldum.
.. .iin en zor ksmn atlatm olman ok iyi. Bu kadar b
yk deiikliklerden sonra hayatn yeni beklentiler etrafnda sil
batan dzenlemek ok zordur, bilirim.
Tabamdaki somon buulamadan arta kalanlara baktm.
Daha nce hi kimse Willle bu ekilde konumamt.
Will masaya doru bakarak kalarn att ve sonra ona d
nerek sessizce, Zor ksmn atlattmdan emin deilim, dedi.
Mary onu bir sre szd ve sonra bana bakt.
Acaba yzm beni ele veriyor mu diye dndm.
Bayan Rawlison elini Wllin koluna koyup, Her ey zamanla
olur Will, dedi. Senin kuan bunu anlamakta zorlanyor. Her
eyin hemen istediiniz gibi olmasn bekleyerek bymsnz.
Hepiniz setiiniz yaamlar yaamay umuyorsunuz. Hele se
nin gibi baarl ve gen bir adam olunca... Ama her eyin bir
zaman var.
Will, Bayan Rawlinson... Mary, ben iyilemeyi beklemi
yorum, dedi.
Kadm, Fiziksel iyilemeden bahsetmiyorum, dedi. Yeni
bir hayat kucaklamay renmekten bahsediyorum.
Sonra tam Willin ne syleyeceini beklerken kadehe vurulan
bir kak sesi duyuldu ve odadaki herkes yaplacak konumalar
iin susturuldu.
349*

Senden nce Ben

Neredeyse hibir ey duyamadm. Penguen kostml adamlar

birbiri ardna kyor, tanmadm insanlar ve yerler hakknda
bir eyler sylyor, insanlara nazik kahkahalar attryorlard. Ye
rimde oturdum ve masalara gm tepsiler iinde sunulan koyu
ikolatal tatllardan yedim ve arda arda fincan kahve ierek
sadece sarholuumdan deil, yorgunluk ve bitkinliimden de
syrlmaya altm. Will ise hareket etmeden duruyordu. Oturup
konuklarn eski kz arkadan alklamalarn, Rupertin onun
ne kadar mkemmel ve harika bir kadn olduuna dair bitmek
bilmeyen vglerini dinledi. Kimse Willden bahsetmiyordu.
Bunu, onun duygularn incitmemek iin mi yoksa varl s
knt yaratt iin mi yapmadlar bilmiyorum. Sonunda Mary
Rawlinson ona eilip kulana bir eyler fsldad ve Will de
bayla onaylad.
Konumalar bittiinde bir garson ordusu gelerek salonun
ortasn dans iin boaltmaya balad. Will de bana eilerek,
Mary yolun yaknlarnda ok iyi bir otel olduunu syledi.
Onlar arayp yer olup olmadn sor, dedi.
Ne?
Mary elime zerinde bir isim ve telefon yazl bir peete
tututurdu.
Will onun duymayaca kadar ksk bir sesle, Sorun yok
Clark, dedi. Ben derim. Haydi, ne kadar itiin iin endie
lenmeyi de brak. antamdan kredi kartm kap. Byk ihtimalle
numarasn isteyeceklerdir.
Kart ve cep telefonumu alarak bahenin cra kelerinden
birine gittim. Zemin katta iki bo odalar vard ve biri tek dieri
de ift kiilikti. Engellilerin giri kna da uygundu. Harika,
dedim, ama sonra fiyat sylediklerinde yutkundum. Yine de
Willin kredi kart numarasn verdim. Numaralar okurken
midemde belli belirsiz bir bulant hissediyordum.
350*

Jo jo Moyes

Will beni grnce, Eee ne oldu? diye sordu.

Yaptm, ama... ki odann kaa patladn ona syledim.
Sorun yok, dedi. imdi eninkini arayp bu gece dneme
yeceini syle ve sonra da bir iki daha al. Hatta alt tane daha
al. Bu i Alicia nm babasna ne kadar pahalya patlarsa o kadar
houma gider.
Ben de syledii gibi yaptm.
O akam bir ey oldu. Iklar kslm, kk masamz daha
az dikkat ekici hale gelmiti. Youn iek kokular akam
rzgryla etrafa yaylyordu. Belki buras akla gelen en son yerdi,
ama hepimiz mzik, arap ve dans eliinde gerekten de keyif
almaya balamtk. Willi hi bu kadar rahat grmemitim. Mary
ve benim aramda duruyor, onunla konuuyor, glmsyordu.
Hayatndan yle memnun grnyordu ki ona ynelebilecek
ac dolu ya da olumsuz baklar kendisinden uzaklatryordu.
alm omuzlarmdan indirmemi ve dik oturmam syledi. Ben
de onun ceketini karp kravatn gevettim ve ikimiz de dans
edenlere bakarken kkrdamamak iin kendimizi zor tuttuk. Bu
atafatl insanlarn danslarn grnce nasl rahatladm anlata
mam. Gerekten elektrik verilmi gibiydiler. Kadnlar yldzlara
doru parmaklarn uzatp kk hareketler yapyor, kvrrken
bile olaanst derecede kontroll grnyorlard.
Mary Rawlinson birka kez, Aman Tanrm, diye mrldand
ve bana doru bakt. tike dili daha da dolayordu. Sen de
kp maharetlerini gstermek istemez misin, Louisa?
Tanrm, hayr!
ok haklsn. Gen iftiler Kulb diskosunda bile bundan
iyi dans ediyorlar.
Saat 21.00de Nathan dan bir mesaj geldi.
Her ey yolunda m?
351

Senden nce Ben

Evet. Belki inanamayacaksn ama her ey ok gzel. Will i

harika zaman geiriyor.
Gerekten de yleydi. Marynin syledii eylere kahkaha
larla glerken onu izledim. imde garip ve ok gl bir his
domutu. Bu bana her eyin mmkn olduunu gstermiti.
Mutlu olabilirdi. Eer doru insanlarla birlikte olursa, eer Te
kerlekli Sandalyedeki Adam yerine sadece Will olmasna izin
verilirse mutlu olabilirdi.
Saat 22.00de daha ar danslar balad. zleyicilerin kibar
alklar eliinde Rupertm Aliciay pistte dndrmesini izle
dik. Aliciann sa bozulmaya balamt ve kollarn Rupertn
boynunda kenetleyerek destee ihtiyac varm gibi bir izlenim
brakyordu. Rupertn kollar da ona dolanmt ve belinin s
tnde duruyordu. Alicia ok gzel ve varlkl grnse de onun
iin biraz zldm. Sanrm kaybettiinin ne olduunu anlad
nda ok ge olacakt.
arknn yarsnda baka iftlerin de piste kmasyla gzden
kayboldular. Marynin bakclarn denekleri konusunda yapt
konumalarla dikkatim dalmt. Aniden bam kaldrdmda
Aliciann karmda durduunu grdm. Beyaz, ipek kumatan
gelinliiyle manken gibiydi. Yreim azma geldi.
Alicia bayla Maryyi selamlad ve mziin sesi yksek
olduu iin Will de onu duyabilsin diye biraz eildi. Yz biraz
gergindi; sanki yanmza gelmek iin hazrlanma benziyordu.
Geldiin iin gerekten teekkr ederim Will, dedi. Gzucuyla bana bakt, ama bir ey sylemedi.
Will nazike, Benim iin zevkti, dedi. ok gzel grn
yorsun Alicia. Harika bir gnd.
Aliciann yznde bir aknlk dalgas belirdi. Sonra da bejli
belirsiz bir hznle dolmutu. Gerekten mi? Gerekten byle
352

Jojo Moyes

mi dnyorsun? Ben dnmtm ki... Sylemek istediim

o kadar ok ey var k i...
Will, Gerekten, dedi. Buna hi gerek yok. Louisay ha
trladn m?
Evet.
Sonra ksa bir sessizlik oldu.
Rupertm arkada dolap durduunu grebiliyordum, gz
bizdeydi. Alicia dnp ona bakt ve sonra elini sallar gibi uzatt.
Evet... Neyse, teekkrler Will. Gecenin yldz sensin. Bu arada
ey iin de teekkrler...
Ayna.
Evet, tabii. -Aynaya bayldm. Ayaa kalkt ve kocasnn
yanna dnd. O da gelmi ve koluna girmiti bile.
Dans pistini geerken onlar izledik.
Ona ayna almadn ki.
Biliyorum.
Hl konuuyorlard ve Rupert dnp dnp bize bakyordu.
Willin tamamen nazik davranm olmasna inanamyor gibiydi.
Aslna bakarsanz ben de inanamyordum.
Rahatsz oluyor musun... Rahatsz oldun m? diye sordum.
Gzlerini onlardan ayrp, Hayr dedi ve bana glmsedi.
kinin de etkisiyle glmsemesi biraz kaymt. Gzleri biraz
zgn ve ayn zamanda dnceli grnyordu.
Bir sonraki dans iin pist boaldnda kendimi, Ne dersin
Will? Beni bir iki kez dndrmek ister misin? derken buldum.
Ne?
Haydi ama! u adilere konuacak bir eyler verelim.
Mary kadehini kaldrarak, Ah harika olur! dedi. ahane
hareket.
3 53 *

Senden nce Ben

Haydi. Hazr mzik yavaken gidelim. Bu mzikte zplayacak

halin yok ya.
Ona seme ans brakmamtm. Dikkatli bir ekilde Willin
kucana oturdum ve kollarm boynuna dolayp kendimi yer
letirdim. Bir dakika durup gzlerimin iine bakt, sanki beni
reddedip reddedemeyeceini dnyordu. Sonra artc bir
ekilde bizi dans pistine srd ve aynal toplardan yansyan
klarn altnda kk daireler izmeye balad.
Bir yandan ne yaptnn farkndaydm, bir yandan da lgn
gibi hissediyordum. yle bir ayla oturuyordum ki elbisem
neredeyse kalalarma kadar almt.
Will kulama, Brak kalsn, diye fsldad.
Bu biraz...
Haydi, Clark. Beni yar yolda brakma.
Gzlerimi kapadm ve kollarm boynuna doladm. Yanam
onunkine yaslanmt. Tra losyonunun limon kokusunu iime
ekiyordum. Mzikle beraber mrldandn hissedebiliyordum.
Will, Hepsi dehete dt m? diye sordu. Bir gzm
atm ve lo a doru baktm.
Birka kii cesaret verici ekilde glmsyordu, ama ou
ne yapacan bilemez haldeydi. Mary kadehiyle beni selamlad.
Sonra Alicia nn bize baktn grdm. Yz aslmaya balamt.
Benim baktm grnce yzn evirdi ve Ruperte bir eyler
mrldand. Rupert da sanki ok mnasebetsiz bir ey yapyormuuz gibi ban sallad.
Yzmde afacan bir glmseme belirmiti. Ah, evet, dedim.
yle mi? Biraz daha yaklasana, nefis kokuyorsun.
Sen de yle. Yalnz biraz daha sola dnmeye devam edersen
kusacam.
354*

Jojo Moyes

Bunun zerine Will ynn deitirdi. Boynundaki kolla

rm gevettim ve ona bakmak iin biraz geri ekildim, artk ne
yaptmn farknda deildim. Gslerime doru bakt. Ama
hakszlk etmemeliyim, nk bulunduum pozisyonda bakabi
lecei baka bir yer yoktu. Baklarn ekti ve tek kan kaldrd.
Biliyor musun, u tekerlekli sandalyede olmasaydm o gslere
bu kadar yaklamama asla izin vermezdin, diye mrldand.
Ona dik dik baktm. Tekerlekli sandalyede olmasaydn asla
gslerime bakmazdn bile.
Ne? Tabii ki bakardm.
Hayr bakmazdn. Sonsuz uzunluktaki bacaklaryla krk
adm teden nefis kokular saan o uzun boylu, kabark sal
sarn kzlara bakmakla megul olurdun. Ve zaten ben de bu
rada olmazdm. urada iki servisi yapanlardan biri olurdum.
Grnmez olanlardan.
Gzlerini krptrd.
Evet? Haklym, deil mi?
Will nce bara doru bakt, sonra da bana. Evet. Ama itiraf
etmeliyim ki Clark ben de gtn tekiydim.
yle yksek sesli bir kahkaha attm ki daha da fazla insan
bize doru bakmaya balad.
Ardndan kendimi toparlamaya altm. Affedersin, diye
mrldandm. Sanrm iyice histerik bir hal aldm.
Ne var biliyor musun?
Btn gece yzne, gz kenarlarndaki krklklara, boynu
nun omuzlarnda birletii yere bakabilirdim. Neymi?
Bazen sabahlar uyanmak istememin tek nedeni sen olu
yorsun Clark.
O halde bir yerlere gidelim. Kelimeler azmdan ne demek
istediimi anlayamadan dklvermiti.
355 *

Senden nce Ben

Ne?
Bir yere gidip sadece eleneceimiz bir hafta geirelim. Sen
ve ben. Tm bu eyler olmadan...
Bekledi. Gtler mi?
Hah, gtler. Evet de Will. Haydi.
Gzlerini benimkilerden ayrmyordu.
Ona ne dediimi bilmiyordum. Sylediim eylerin nereden
ktn da anlamamtm. Sadece eer bu gece bu yldzlar, ssen
iekleri, bu kahkahalar ve Mary varken ona evet dedirtemezsem
bir daha asla ansm olmayacan biliyordum.
Ltfen.
Bana cevap vermeden nce geen saniyeler sanki bir asr srd.
Sonra, Peki, dedi.

19
Nathan

Anlamayacamz sandlar. Dnden ancak ertesi gn le

yemei saatinde dnebildiler. Bayan Traynor o kadar fkeliydi
ki zar zor konuuyordu.
Telefon edebilirdiniz, dedi.
Sa salim geri dndklerinden emin olmak iin orada kalmt.
Sabah sekizden, yani geldiimden beri yan dairenin koridorunda
bir aa bir yukar yrdn duyabiliyordum.
kinizi de on sekiz kez aradm ve mesaj attm. Ancak Dewarlarin evine ulatktan sonra tekerlekli sandalyeli adamm
bir otele gittiini ve yolda korkun bir kazaya kurban gitmedi
inizden emin olabileceimi sylediler.
Will, Tekerlekli sandalyedeki adam . Bu iyiymi, dedi.
Ama Willin bu szden rahatsz olmadn kolayca fark
edebilirdiniz. Tamamen rahatlam grnyordu, biraz ac ek
tiini hissetsem de akamdan kalma hissini glerek tayordu.
Ama annesi Louisaya da saldrmaya balaynca glmsemesi
kesildi. Araya girip eer syleyecek bir eyi varsa ona sylemesi
gerektiini syledi. Gece otelde kalma fikri tamamen ona aitti
ve Louisa ona sadece elik etmiti.
Ve bence anne, 35 yanda bir adam olarak geceyi otelde
geirme kararm iin kimseye hesap vermem gerekmez. Aileme
bile.

357

Senden nce Ben

Annesi ikisine de bir bak frlatt ve nezaket gerei der

gibi bir eyler mrldanp oday terk etti.
Louisa biraz sarslm grnyordu. Will yanna gidip ona
bir eyler mrldand ve ite o an anladm. Louisa biraz kzard
ve gld. Bu, glmemen gerektiim bildiin halde bir anda
kan bir glt ve gizli bir eyler dndn anlatyordu. Sonra
Will ona dnd ve gnn geri kalan ksmn kendine ayrmasn
syledi. Eve gidip stn deitir. Belki biraz uyursun.
Tek gecelik ilikiden kt belli olan biriyle atonun etra
fnda dolaamam, dedi.
Tek gecelik iliki mi? Sesimdeki aknla hkim olama
mtm.
Louisa, yle deil, diyerek alyla bana hafife vurdu ve
ceketini alp kmaya hazrland.
Will arkasndan, Arabay al, diye bard. Geri dnmen
daha kolay olur.
Willin onu arka kapya kadar nasl izlediini grdm.
Sadece o baktan bile her ey anlalyordu.
Louisa gittikten sonra kk bir i eki duydum. Sanki annesi
ve Louisa mtemilat terk edene kadar nefesini tutmutu. Artk
onu dikkatlice izliyordum ve yzndeki glmseme kaybolunca
ifadesini beenmediimi fark ettim. Derisi biraz kzarm ve
kabarm gibiydi. Kimsenin bakmadn dnd bir anda
iki kez yzn buruturdu ve olduum yerden tylerinin diken
diken olduunu grebiliyordum. Beynimin iinde uzaktan da
olsa tehlike anlar almaya balamt.
yi misin Will?
yiyim. Abartma.
Nerenin ardn sylemek ister misin?
358

Jojo Moyes

Bunun zerine onun akln okuyabildiimi biliyormu gibi

biraz teslim oldu. ok uzun sredir birlikte alyorduk.
Tamam. Biraz ba ars ve... tplerimin deime zaman
geldi. Hem de hemen.
Onu sandalyesinden kaldrp yatana koydum ve sonra da
aletleri bir araya getirdim. Lou bu sabah kata deitirdi?
Deitirmedi. rkildi. Biraz da sulu grnyordu. Dn
gece de deitirmedi
Ne?
Nabzn ltm ve hemen tansiyon aletini kaptm. Tabii ki
ok ykselmiti. Elimi alnna koyduumda elim ter iinde kald.
Ecza dolabna gittim ve damarlar genileten bir ila buldum.
Suyla birlikte iirdim ve her birini itiinden emin oldum.
Sonra bacaklarn yatan kenarna yerletirerek onu hafife
kaldrdm ve abucak tplerini deitirdim; bunlar yaparken
dikkatle izliyordum.
OD mi?
Evet. Hi akllca bir hareket olmam, Will.
Otonomik disrefleksi en kt kbusumuzdu. Bu, Willin
bedeninin ac ve rahatszla ya da boaltlmam bir sondaya
gsterdii tepki, yani zedelenmi sinir sisteminin kontrol kaybet
memek iin gsterdii nafile bir abayd. Durup dururken ortaya
kabilir ve bedenini mum gibi eritebilirdi. Solgun grnyor,
hzla nefes alp veriyordu.
Derin nasl?
Biraz acyor.
Peki ya grn?
T *

Iy.

Ah dostum! Yardm armam ister misin?

359

Senden nce Ben

Bana on dakika ver Nathan. Zaten gereken her eyi yaptm.

Bana on dakika ver.
Gzlerini kapad. Tansiyonunu bir kez daha ltm. Ambulans
armadan nce ne kadar beklemeliyim diye dnyordum.
OD dm patlatyordu, nk nasl ilerleyeceini hibir zaman
bilemezdin. Onunla ilk almaya baladmda bunu bir kez
yaamtk ve iki gn hastanede yatmas gerekmiti.
Eer bamzn dertte olduunu dnrsem sana sylerim,
bana gven Nathan.
Derin bir nefes ald. Onu geriye doru yatrdm.
Bana Louisamn ok sarho olduunu ve o durumda aletlere
dokunmasna izin verme riskini almak istemediini syledi. Tanr
bilir o lanet tpleri nereye takard. Bunu sylerken yarm azla
gld. Onu tekerlekli sandalyeden karp yataa koymas bile
yarm saatten fazla zaman almt. Ayrca iki kez yere yuvarlan
mlard. Neyse ki ikimiz de o kadar sarhotuk ve canmzn
acdn hissetmedik. Lou sonunda resepsiyonu aramay akl
etmi, onlar da bir grevliden Willi kaldrmasn istemilerdi.
yi bir adamd. Hayal meyal Louisaya adama 50 sterlin bahi
vermesi iin srar ettiimi hatrlyorum. Louisa bunu yapmay
kabul edince onun da zil zurna sarho olduunu anladm.
Will, Louisamn odadan knca kendi odasna varamayaca
ndan korkmutu. Merdivenlerde kk, krmz bir top gibi
ylm hali gzlerinin nne geliyordu.
O an Louisa Clark hakkndaki grlerim biraz daha az
olumlu olmaya balamt.
Will, dostum, belki gelecek sefer kendin iin de endielen
meyi dnebilirsin ha?
yiyim ben Nathan. yiyim. ok daha iyi hissediyorum.
360

Jojo Moyes

Nabzn kontrol ederken gzleri zerimdeydi.

Gayet ciddiyim, Bu onun suu deildi.
Tansiyonu dmt. Rengi de normale dnyordu. Sonunda
tuttuumun farknda bile olmadm nefesimi braktm.
Biraz sohbet ettik ve her ey normale dnene kadar zaman
geirip bir nceki gnn olaylarndan bahsettik. Eski sevgilisi
hakknda en ufak bir rahatszlk duymuyor gibiydi. ok fazla
konumad, ama apak belli olan yorgunluu dnda iyi g
rnyordu.
Bileini braktm. Bu arada dvmen gzelmi.
Bana alayc bir bak att.
Dikkat et de son kullanma tarihin gemesin.
Tere, acya ve enfeksiyona ramen aklnda onu yiyip bitiren
eyden baka bir ey daha olduu anlalyordu. Eer Bayan
Traynor bunu bilseydi bu kadar sert davranmazd. len olanlar
hakknda Bayan Traynor a bir ey sylemedik ve Will syleme
yeceime dair bana sz verdirdi. Lou o akam eve dndnde
olduka sessizdi. Solgun grnyordu. Salar ykanm ve
arkadan toplanmt. Sanki iyi grnmek iin abalyor gibiydi.
Nasl hissettiini tahmin edebiliyordum. Bazen gece boyunca
dattnz zaman sabah da iyi hissetmeye devam edersiniz,
nk halen biraz sarhosunuzdur. Gecenin kalntlar sizinle
oyun oynuyor, saldracak zaman aryordur. Sanrm Lou iin bu
saldr le yemei srasnda balamt.
Ancak bir sre sonra ona sknt veren eyin sadece gecenin
kalntlar olmad anlald.
Will neden o kadar sessiz olduunu sorup duruyordu ve
sonunda Lou, Fark ettim ki erkek arkadanla ayn evde daha
361

Senden nce Ben

yeni yaamaya balamken btn geceyi darda geirmek pek

de akllca bir fikir deilmi, dedi.
Bunu sylerken glmsyordu, ama bu zoraki bir glm
semeydi. Will de ben de aralarnda ciddi konumalar getiini
biliyorduk.
Adam sulayamazdm. Elleri ve kollar felli olsa bile ben
de sevgilimin btn geceyi bir herifle darda geirmesini pek
ho karlamazdm. stelik ocuk Willin Louya nasl baktn
henz grmemiti.
O akam fazla bir ey yapmadk. Louisa, Willin srt anta
sn boaltt. Alabildii btn bedava otel ampuan, sa kremi,
kk diki seti ve boneyi almt. Glmeyin, dedi. O fiyatlara
bir ampuan fabrikas satn alnabilirdi. Willin akamdan kal
malar iin mkemmel bir seim olduunu syledii bir Japon
animasyon filmi izledik ve ben de onlarla taklmaya devam ettim.
Tansiyonuna gz kulak olmak iin kalmak istemitim, ama drst
olmak gerekirse biraz da muzrlk yapyordum. Onlarla kalaca
m sylediimde Willin verecei tepkiyi grmek istemitim.
Will, Gerekten mi? dedi. Miyazaki sever misin?
Bunu syledikten sonra hemen kendini toplad ve, Tabii
ki seversin, harika bir filmdi, diye mrldand. Will kendini ele
veriyordu, fakat bir taraftan onun iin seviniyordum. Bu adamn
uzun bir sredir dnd tek bir ey olmutu.
Bylece filme baladk. Perdeleri indirip telefonun fiini
ektikten sonra bu garip izgi filmi izledik. Film, iyi mi yoksa
kt m olduunu anlamadnz baz garip yaratklarla kendini
paralel evrende bulan bir kz hakkndayd. Lou hemen Willin
yanma oturup ona ieceini verdi ve gzne bir ey katnda
onu sildi. Aslnda ok tatlydlar, ama bir yanm tm bunlarn
nereye varacan merak ediyordu.

Jojo Moyes

Sonra Louisa perdeleri ap hepimize ay yapt. kisi birbir

lerine bakarak beni srlarna ortak edip etmeyeceklerine karar
verdiler ve sonra buradan gitmeyi dndklerini sylediler.
On gnlk bir seyahate kacaklarm. Nereye gidecekleri kesin
deildi, ama byk ihtimal uzak bir yeri tercih edeceklerdi. Bu
gerekten gzel olacakt. Gelip onlara yardm edip etmeyeceimi
sordular.
Byle bir teklife hayr denebilir miydi? Bu kz kzn nnde
apka karlrd. Drt ay nce Willi uzun bir tatile karmak yle
dursun, evden dar kartacamz syleseniz birka tahtanzn
eksik olduunu sylerdim. Elbette gitmeden nce Willin tbbi
bakm konusunda Louyla konuacaktm. Seyahat esnasnda da
ayn eyle karlarsak altndan kalkamazdk.
Louisa tam gitmek zereyken Bayan Traynor yle bir urad
ve planlarn ona da anlattlar. Will bunu sanki atonun etrafmda
yrye kacakm gibi rahatlkla syleyiverdi.
tiraf etmeliyim ki bu olanlar beni ok memnun etmiti.
nternetteki lanet olas poker sitesi btn param yemiti ve
bu sene tatil yapmay bile planlamyordum. Ona gerekten ok
kzgn olsam da Louisamn, Willin tplerini deitirmeyi ihmal
edecek kadar aptal olmasn bile affetmitim. Her ey yolunda
grnyordu ve ben de beyaz kumlar ve mavi denizin hayaliyle
ceketimi giyerken slk almaya balamtm. Hatta bu sayede
Aucklanda, ailemin yanna ksa bir ziyaret de yapabilir miyim
diye merak ediyordum.
Sonra onlar grdm. Bayan Traynor arka kapda duruyordu
ve Lou arabay altrmak zereydi. Tam olarak ne konutuklarm
bilmiyorum, ama ikisinin de surat askt.
Sadece son cmleyi yakalamtm, ama drst olmak gerekirse
bu bile benim iin yeterli olmutu.
Umarm ne yaptn biliyorsundur Louisa.
363 *

20
Ne dedin?
Ona sylediimde ehrin dna henz kmtk ve tepeye
doru ilerliyorduk. Patrick yirmi be millik bir kou parkurunun
yarsna gelmiti ve onu arkadan bisikletle takip ederken zaman
tutmam istiyordu. Parack fiziinde ne kadar iyiysem bisiklet
srme konusunda da o kadar iyi olduum iin benim az dolusu
kfr ediyordum ve o da hiddetle bana baryordu. Aslnda
Patrick yirmi sekiz kilometrelik bir kou yapmak istemiti, ama
ben bunu kaldramayacan sylemitim. Ayrca birimiz eve
dndkten sonra haftalk alverii yapmak zorundayd. Di
macunu ve kahvemiz bitmiti. Dorusunu sylemek gerekirse
kahveyi isteyen sadece bendim, nk Patrick bitki ay iiyordu.
Sheepcote Tepesine vardmzda oflayp pufluyordum. Ba
caklarm kurun gibi ard ve bisikleti orackta bir kenara karar
vermitim. Fakat Patrickin keyfinin yerine gelmesi iin eve kadar
bir on alt kilometre daha kat etmek gerektiini fark etmitim.
Ben Ekstrem Vikinge gelemiyorum.
Komay brakmad ama bana doru yaklat. Yzn bana
evirdi. Bacaklar hl hareket halindeydi ve o kadar arm
grnyordu ki neredeyse aaca toslayacaktm.
Ne? Neden?
Ben... alyorum.
364

Jojo Moyes

Yola dnp hzland. Tepeye varmtk ve onu gememek

iin frenleri biraz skarak ilerlemem gerekiyordu.
Peki, ne zaman bu karara vardn? Alnnda ter damlacklar
vard ve bacaklarndaki tendonlar grnyordu. Onlara uzun
sre bakamyordum, iimi bir rperti alyordu.
Hafta sonu karar verildi, ama emin olmak iin biraz bekledim.
Ama biletleri ayrtmtk.
Ucuz biletlerden almtk. ok rahatsz oluyorsan 39 ster
linini veririm.
Sorun o deil. Bana destek olacan sanmtm. Yanmda
olacan sylemitin.
Patrick uzun sre surat asabilirdi. Beraber olmaya balad
mzda onunla bu konuda dalga geer, Bay Ask Surat derdim.
Bu durum beni gldrr, o ise giderek daha ok sinirlenir ve
sonunda sadece ben susaym diye surat asmay keserdi.
Ah, haydi ama yapma! u anda sana destek olmuyor mu
yum? Bisiklet srmekten nefret ediyorum Patrick. Bunu hi
sevmediimi biliyorsun. Ama burada sana yardm ediyorum.
Tekrar konumaya balamadan nce bir kilometre daha gittik.
Aslnda benden kmas gereken ses, Patrickin yola vurduu
ayaklarndan kyordu. Artk kasabann zerine kmtk. Ben
oflayarak yoku yukar pedal eviriyor, her araba getiinde kalbim
yerinden frlamasn diye urayor, ama baarsz oluyordum.
Annemin eski bisikletini kullanyordum -Patrick onun muhte
em yar bisikletinin yanma yaklamama bile izin vermezdi- ve
bir vitesi bile yoktu. Bu yzden srekli arkasnda kalyordum.
Will arkasna bakt ve ona yetimem iin hzn drd.
Peki, neden baka birini bulamyorlar?
Baka biri mi?
365 *

Senden nce Ben

TraynorTarn evine gitmesi iin diyorum. Alt aydr oradasn,

artk bir izin hakkn olmal.
O kadar basit deil.
Nedenmi? Orada almaya baladnda hibir ey bil
miyordun.
Nefesimi tuttum. Bisiklet kullanmaktan neredeyse tamamen
nefessiz kalmtm. nk bir yolculua kmas gerekiyor.
Ne?
Willin bir yolculua kmas gerekiyor. Ve ona yardm
etmek iin bana ve Nathana ihtiyalar var.
Nathan m? Nathan da kim?
Tbbi bakmn yapan kii. Will annemlere geldiinde ta
ntn adam.
Patrickin bunu kafasna taktn grebiliyordum. Gzle
rinden akan teri sildi.
Ve sen sormadan syleyeyim, diye ekledim. Nathan la bir
ilikim yok.
Asfalta bakarak yavalad ve hzl tempoda yry yapmaya
devam etti. Neden byle oluyor Lou? nk... nk bana ka
lrsa ile normal hayat arasndaki izgi bulanklamaya balad.
Bu normal bir i deil, biliyorsun.
Ama bugnlerde Will Traynor her eyin nne gemi gibi.
yle mi? Peki bu ne? Ellerimi gidondan ektim ve hareket
eden ayaklarn gsterdim.
Bu ayn ey deil. O ard an koarak gidiyorsun.
Sen de komaya baladn an, koarak geliyorum. Glm
semeye altm.
ok komik. Yzn evirdi.
366

Jojo Moyes

Alt ay oldu Pat. Tam alt ay. Bu ii almam gerektiini sy

leyen endin. imi ciddiye aldm iin beni sulayamazsn.
Bence bu... bu artk ile ilgili deil. Bence bana syleme
diin bir ey var.
Bir an duraksadm. Bu doru deil.
Ama Vikinge gelmiyorsun.
Sana syledim. Ben...
Sanki beni iyi duyamyormu gibi hafife ban sallad.
Sonra yoku aa komaya balad ve giderek benden uzaklat.
Srtnn duruundan ne kadar fkeli olduunu grebiliyordum.
Haydi ama Patrick. Bir dakika durup bunu konuamaz myz?
Sesinin tonu katr gibi inatyd. Hayr. Zamanm boa
harcayamam.
O zaman saati durduralm. Sadece be dakika iin.
Hayr. Gerek bir yartaymm gibi almalym.
Daha hzl komaya balad. Sanki ona g katan bir eyler
vard.
Patrick, diye bardm. Bir anda ona yetimek iin abalamaya
balamtm. Ayam pedaldan kaynca bir kfr savurdum ve
pedal geri evirip yeniden srmeye altm. Patrick! Patrick!
Ona baktm ve nasl ktn bilmeden kelimeler azmdan
dklverdi. Peki, syleyeyim. Will lmek istiyor. Kendini
ldrmek istiyor. Ve bu yolculuk onun fikrini deitirmek iin
son ansm.
Patrickin admlar git gide yavalad. ylece durdu. Srt dikti
ve hl yz bana dnk deildi. Yava yava kafasn evirdi.
Sonunda durmutu.
Ne dedin?
367

Senden nce Ben

Austosta Dignitasa gitmek istiyor, ama ben fikrini dei

tirmeye alyorum. Bu benim son ansm.
Patrick bana bakyor, inanp inanmayacana karar vermeye
alyordu.
Kulaa lgnca geldiinin farkndaym. Ama fikrini dei
tirmek zorundaym. O yzden... o yzden Vikinge gelemem.
Bunu neden daha nce bana sylemedin?
Ailesine kimseye sylemeyeceime dair sz verdim. Eer bu
bilgi yaylrsa ok kt olur. Bu korkun bir ey. O bile benim
bildiimi bilmiyor. Bu mesele ok hassas. zgnm. Ona elimi
uzattm. Syleyebileceim bir ey deildi.
Bana bir cevap vermedi. Dalm gzkyordu. Sanki ok
korkun bir ey yapmm gibi bakmt. Kalar belli belirsiz
atlmt ve iki kez zar zor yutkundu.
Pat...
Hayr. Sadece... u anda komam lazm Lou. Tek bama.
Elleriyle salarn dzeltti. Tamam m?
Yutkundum. Tamam.
Bir an iin orada ne yaptmz bile unutmu gibi grnd.
Sonra tekrar yola koyuldu ve nmde uzanan yolda kaybolana
dek onu izledim. Ba dimdik nne bakyor, bacaklar altndaki
yolu yiyip bitiriyordu.
Dnden dndmz gnn ertesi gn u soruyu sordum.
Fellilerin macera yaayabilecei gzel bir yer bilen var m?
Gl kuvvetli bir adamn yapabilecei bir eyler aryorum.
Depresif bir arkadamn, hayatnn snrlandn bir sreliine
unutmasna yarayacak bir eyler... Ne aradm bilmiyorum,
ama btn nerilere am. Bu durum olduka acil. Megul Ar.
36 8*

Jo jo Moyes

Siteye tekrar girip ekrana baktmda gzlerime inanamyordum. Seksen dokuz yant vard. Ekran aa yukar kaydrarak
cevaplarn hepsi benim mesajma karlk veriyor olabilir mi
diye dnmeye baladm. Sonra ktphanedeki dier bilgisayar
kullanclarna bakndm. Keke biri dnp baksayd da ona
syleyebilseydim... Seksen dokuz yant! Tek bir soruya!
Felliler iin bungee jumping, yzme, kano ve hatta zel bir
eit aletle ata binme maceralar bile vard. nternetteki videoyu
izlediimde biraz hayal krklna uramtm, nk Will atlara
tahamml edemediini sylemiti. Oysa bu muhteem bir eye
benziyordu. Yunuslarla yzme ve destekleyicilerle skuba dal
da vard. Balk tutmaya yarayan yzen koltuklar, arazi sr
yapmalarn salayacak bisikletler bile bulunuyordu. Bazlar
bunlar yaparken ektirdikleri fotoraflar koymulard. Bazlar
da -ki Ritchie de bunlardan biriydi- daha nce attm mesajlar
hatrlam ve arkadamn nasl olduunu renmek istemiti.
ler yolunda gidiyordur umarm. Daha iyi hissediyor mu?
Ona hemen yant verdim:
Sanrm. Ama ben bu seyahatin byk bir fark yaratacan
umuyorum.
Ritchie de ksa srede cevap yazd
Bravo sana! Eer para iini halledebiliyorsan tek snrn
gkyz olur!
Scootagirl de yle yazmt:

Bungee jumping'de ektirdiiniz fotoraflarn buraya

koymay ihmal etme. Ba aa dururken yzlerindeki ifa
deye baylyorum!
Bu sitedeki insanlara baylyordum. Cesaretlerine, cmertlik
lerine ve hayal glerine hayrandm. O leden sonra iki saatimi
3 6 9 *

Senden nce Ben

verilen nerileri not etmekle geirdim. Denedikleri aktivitelerle

ilgili internet sitelerine girdim ve hatta sohbet odalarnda birka
kiiyle sohbet bile ettim, iim bittiinde gidecek bir yer bul
mutum: Kaliforniyadaki The Four Winds iftliine, internet
sitesine gre Yardma ihtiyacnz olduunu unutturacak bir
ekilde destek sunan deneyimli ve zel bir merkeze gidecektik.
Bu iftlik Yosemite yaknlarndaki bir ormann iine, alak kirili,
ahap bir binann etrafna kurulmutu. iftliin kurucusu daha
nce dublrlk yapmt ve fel olduktan sonra yapabilecekleri
nin snrland dncesini reddediyordu. Sitedeki ziyaretiler
blm mutlu ve mteekkir tatilcilerin yorumlaryla doluydu.
Ziyaretiler burann kendileri ve kendi yetersizlikleri hakkmdaki
duygularn deitirdiini dnyorlard. Sohbet odasnda
yazanlarn en az alts oraya gitmiti ve hepsi de bu deneyimin
hayatlarn deitirdiini sylyorlard.
Tekerlekli sandalye kullananlar iin ok uygundu ve lks bir
otelden beklediiniz her eyi sunuyordu. D meknda gmme
havuzlar, gizli vinler ve uzman masrler vard. Eitimli, tbbi
yardmda bulunan kiiler de vard ve normal koltuklarn yannda
tekerlekli sandalyeler iin de bo blmleri olan bir sinemas
bulunuyordu. Darda oturup yldzlar seyredebileceiniz scak
bir jakuzisi bile vard. Orada bir hafta geirecek, sonra birka
gn Willin sahilde yzebilecei ve gezinebilecei bir otelde
kalacaktk. En nemlisi, bu tatili Will iin unutulmaz klacak bir
ey srpriz dnmtm: Fellilere yardm eden uzman para
t eitimcilerinin eliinde onun iin bir atlay planlamtm.
Willi kendilerine balayacak zel ara gereleri vard. Elbette
en nemli ey Willin dizleri havaya kalkp yzne arpmasn
diye bacaklarn sabitlemekti.
Ona otel planlarm anlatacak, fakat bu son aktiviteden
bahsetmeyecektim. Oraya gittiimizde bunu gsterip sonra da
370*

Jo jo Moyes

nasl yaptn izleyecektim. Bu birka deerli dakika boyunca

Will hafif ve zgr olacakt. Lanet olas sandalyesinden ve yer
ekiminden kurtulacakt.
Btn bilgilerin ktsn alp kd en ste koydum. Ona ne
zaman baksam iimde bir heyecan dalgas ykseliyordu. Hem
hayatmn ilk uzun mesafeli yolculuuna kacam iin hem
de bunun ie yarayabileceini dndm iin mutluydum.
Bu, Willin dncesini deitirebilirdi.
Ertesi sabah planlarm Nathan a gsterdim, mutfakta bir
yandan kahvelerimizi yudumluyor, bir yandan da ok gizli bir
eyler yapyormu gibi konuuyorduk. ktsn aldm ktlar
gzden geirdi.
Atlayla ilgili dier kuadripleji hastalaryla konutum. Ya
pamamas iin herhangi bir tbbi engel yok. Bungee jumpinge
gelince. Omurgasnda oluabilecek basnc engellemek iin zel
koumlar var.
Nathan m yzn kaygyla inceledim. Willin shhati sz
konusu olduunda Nathan n benim yeteneklerime pek gven
mediini biliyordum. Bu yzden planladm eyin onu memnun
etmesi ok nemliydi.
htiyacmz olan her ey burada var. Eer arayp nceden
doktorun reetesini de gnderirsek ihtiyacmz olan ilalar sa
layabileceklerini sylediler. Bylece ilasz kalmayacamzdan
emin oluyorlar.
Nathan kalarn att ve sonunda, yi grnyor, dedi.
Harika bir i karmsn.
Sence houna gider mi?
Omuzlarn silkti. Hibir fikrim yok. Ama... Nathan ktlar
bana geri verdi. imdiye kadar bizi hep arttn Lou. Yznde
371

Senden nce Ben

akac bir glmseme vard. Bunu bir daha yapamaman iin

bir sebep yok.
Akam ayrlmadan nce planlarm Bayan Traynora da
gsterdim.
Arabasyla henz eve gelmiti. Willin penceresinden bakp
geldiini grnce yanna gitmeden nce duraksadm. Biliyorum
pahal, dedim. Ama... harika grnyor. Bence bu Will iin
hayatnn en gzel gnleri olacak. Siz de ne demek istediimi
anlamsnzdr.
Bayan Traynor sessizce ktlar inceledi ve sonra da hazr
ladm hesaplara bakt.
isterseniz ben kendi masraflarm karlarm. Otel ve yol
masraflarn ben deyebilirim. Kimsenin yanl bir ey dn
mesini istemem...
Bayan Traynor beni blerek, Sorun yok, dedi. Ne yapman
gerekiyorsa yap. Eer onu ikna edebileceine inanyorsan yer
lerinizi ayrt.
Ne dediini anlamtm. Kaybedecek zaman yoktu.
Onu ikna edebileceini dnyor musun? dedi.
Yani... Eer ben... eer bunun benim iin de iyi olacan
sylersem ikna edebilirim. O benim hayatm iyi deerlendi
remediimi dnyor. Srekli yolculuk yapmam gerektiini
syleyip duruyor. Bir eyler yapmam gerektiini...
Bayan Traynor bana dikkatle bakt ve ban sallad. Evet. Bu
dnce tam da Willi yanstyor. Sonra ktlar bana geri verdi.
Ben... Bir nefes aldm ve sonra artc bir biimde ko
nuamadm fark ettim, iki kez zorla yutkundum. Daha nce
sylediiniz ey. Ben...
37 2*

Jo jo Moyes

Konumam beklemek istemiyor gibiydi. Bam eerek szle

rimi savuturdu ve ince parmaklar boynundaki zincire uzand.
Evet. Sanrm artk ieri gitsem iyi olacak. Willin cevabn
bana da bildir ltfen.
O akam Patricke gitmedim. Gitmeyi dnyordum, ama
bir eyler beni sanayi blgesinden uzaklatrmt. Bunun yerine
caddenin karsna getim ve eve giden otobse bindim. Eve kadar
180 adm yryp ieri girdim. Ilk bir akamd ve rzgr ieri
girsin diye btn pencereler ak braklmt. Annem mutfakta
yemek piiriyor, ark sylyordu. Babam koltukta elinde bir
fincan ayla oturuyordu. Bykbabamm ba kenara dmt
ve sandalyesinde uyukluyordu. Thomas da byk bir zenle
ayakkablarna keeli kalemle siyah izgiler iziyordu. Merhaba
deyip yanlarndan getim. Artk buraya ait olmama hissinin nasl
bu kadar abuk gelitiini merak etmitim.
Treena da benim odada alyordu. Kapy aldm. eri gir
diimde masasnda bir yn kitabn zerine eilmi, burnunun
ucundaki gzlkleriyle oturuyordu. Onu kendim iin setiim
eyalarn arasnda grmek artc olmutu. Thomasn resim
leri imdiden zenle boyadm duvarlar kaplamt. Kalemle
izdii yerler hl perdenin kenarndan grlyordu. Bir an
fkelenmemek iin dncelerimi toplamam gerekti.
Treena dnp omzunun zerinden bana bakt ve, Annem
beni mi aryor? diye sordu. Sonra saate bakt. Thomasn
yemeini yedirecekti.
Onunla birlikte zaten. Balk kroket yiyor.
Treena bana bakt ve sonra gzln kard. Sen iyi misin?
Bok gibi grnyorsun.
Sen de yle.
373*

Senden nce Ben

Biliyorum. u aptal detoks diyetine girdim. Sanrm kurdeen

dkyorum. Elini enesine gtrd.
Diyet yapmana gerek yok ki.
Evet, ama muhasebe 2 dersinde holandm bir adam var.
Onun iin denemeye deer diye dndm. Btn suratm
kzarklarla kaplanrsa da ok ho grnrm, deil mi ama?
Yataa oturdum. Kuty yorganma baylyordum, ama
Patrickin nevresim takmmmdaki lgn geometrik desenle
rinden nefret edeceini de biliyordum. Fakat Katrinanm bunu
sorun etmemesine armtm.
Kitabn kapatp arkasna yasland. Evet, neler oluyor?
Dudam srdm. Bir sre durduktan sonra Treena ayn
soruyu tekrarlad.
Treen, sence yeniden okula dnebilir miyim?
Okula m? Ne olarak?
Bilmiyorum. Modayla ilgili bir eyler. Tasarm. Ya da belki
de sadece terzilik.
Byle blmler var tabii. Hatta benim niversitemde oldu
undan eminim. stersen bir bakabilirim.
Ama benim gibi insanlar, yeterli zelliklere sahip olmayan
lar kabul ederler mi?
Treena kalemini havaya atp yakalad. Ya ilerlemi
rencilere baylyorlar, zellikle de i ahlakna sahipse. Ama bir
hazrlk dersi alman gerekebilir. Olmamas iin hibir neden
gremiyorum. Neden? Neler oluyor?
Bilmiyorum. Will bir sre nce byle bir ey sylemiti.
Hayatmla ilgili bir eyler yapmam sylyordu.
Ve?
374

Jojo Moyes

Ve ben de dnp duruyorum... Belki benim de senin

yaptn yapma zamanm geldi. Artk babam kendi kendine
geinebildiine gre belki ben de ie yarar bir eyler yapabilirim.
Bunun iin para lazm.
Biliyorum. Biraz biriktirdim.
Sanrm biriktirebildiinden biraz daha fazlas gerekecektir.
Burs bavurusu yapabilirim ya da kredi iin bavurabilirim.
Bir sre beni idare edebilecek kadar param da var. Bana yardm
edebilecek bir kurumla balants olan bir milletvekiliyle tantm.
Bana kartn verdi.
Katrina sandalyesini dndrerek, Dur biraz, dedi. Tam
anlayamadm. WilTle beraber kalmak istediini sanyordum. Tm
bunlarn sebebinin onu hayatta tutup onunla beraber almaya
devam etmek olduunu sanyordum.
yle, ama.. Tavana baktm.
Ama ne?
Biraz kark.
u an altm nicel geveme dersi de ok zor. Ama yine
de para basmayla ilgili bir ey olduunu anlyorum.
Treena sandalyesinden kalkt ve yatak odasnn kapsn
kapatt. Kimse duymasn diye sesini alaltmt.
Baaramayacan m dnyorsun? Sence dnd
eyi yapacak m?
Hemen, Hayr, dedim. Yapmayacan umuyorum. Baz
planlarm var. Byk planlarm. Sana gstereceim birazdan.
Ama...
Parmaklarm birbirine kenetleyip kollarm yukar doru
uzattm ve gerindim. Ama Willden ok holanyorum.
375 *

Senden nce Ben

Treena beni inceledi. Yine o dnceli ifadesini taknmt.

Dorudan size ynelmise kz kardeimin dnceli ifadesinden
daha korkutucu bir ey yoktur.
Aman tanrm!
Yapma...
Bak bu ok ilgin ite dedi.
Biliyorum. Kollarm drdm.
Bir i istiyorsun. Bylelikle...
Bilgisayarda sohbet ettiim dier felliler byle sylyor.
kisi birden olamazmm. Hem bakc hem de... Ellerimle
yzm kapadm.
Gzlerinin zerimde olduunu biliyordum.
O biliyor mu?
Hayr. Kendim biliyor muyum, ondan bile emin deilim. Ben
sadece... Kendimi yzst Treenann yatann stne attm.
Thomas kokuyordu. Altta da belli belirsiz bir Marmite* kokusu
vard. Ne dndm bilmiyorum. Tek bildiim zamanmn
ounu bakasyla deil onun yannda geirmek istediim.
Patrick de dahil, deil mi?
te kendime bile itiraf etmekten korktuum gerei sylemiti.
Yanaklarmn kzardn hissediyordum. Yorgana doru
dnerek, Evet, dedim. Bazen, evet.
Bir, iki dakika sonra Treena, Kahretsin, dedi. Ben de
hayatn karmak bir hale sokmaktan holanan kiinin ben
olduumu sanyordum.
*

Maya ztnden yaplan ve genellikle ekmein zerine srlerek yenen sos kvamndaki
yiyecek, (yay. n.)
376*

Jojo Moyes

Yataa gelip yanma uzand ve beraber tavana bakmaya

baladk. Alt katta bykbabamn tuhaf bir tonda slk aldn
duyabiliyorduk. Onun sesine Thomasm bir ne bir arkaya ha
reket ettirerek sprgelie arpt uzaktan kumandal arabann
grlts de karyordu. Aklayamadm bir nedenle gzlerim
doldu. Bir dakika sonra kz kardeimin kollarnn bana dolan
dn hissettim.
Treena, Seni deli kadm, deyince ikimiz de glmeye baladk.
Yzmdeki yalar silerek, Merak etme, dedim. Aptalca
bir ey yapmayacam.
yi. nk dndke bu durumun hassasiyetini fark
ediyorum. Bu gerek deil, ackl bir durum olduu iin byle
hissediyorsun.
Ne?
Sonuta bu bir lm kalm meselesi ve sen de her gn bu
adamn hayatna kilitlenmi durumdasn. Bu garip srrn iine
hapsediliyorsun. Bunun aslnda var olmayan bir yaknlk yaratmas
kanlmaz. Ya da garip bir Florence Nightingale kompleksine
kaplm olmalsn.
nan bana sylediin gibi deil.
Uzanm tavana bakyorduk.
Ama biraz delice deil mi? Yani birini sevmek ve onunla ey
yapamayacan... Biliyorsun ite, o sana karlk veremeyecek.
Belki de bu sadece Patrickle sonunda ayn eve tanm olmann
getirdii panik duygusuna kar bir tepkidir.
Biliyorum. Belki de haklsn.
Patrickle uzun sredir birliktesiniz. Bakalarndan holan
manz ok doal.
zellikle de Patrick Maraton Adam olmaya kafay takmken.
377 *

Senden nce Ben

Ayrca Wille kar hissettiklerin de deiebilir. Bir ara gtn

teki olduunu dnyordun.
Bazen hl yle dnyorum.
Kz kardeim bir peete alp gzlerimi sildi ve sonra parma
yla yanama dokundu.
Ne olursa olsun niversite fikri gzel. Drst olmak gere
kirse, Willin bana bir i gelsin ya da gelmesin, doru dzgn
bir ie ihtiyacn olacak. mrnn sonuna dek hasta bakclk
yapmak istemezsin.
Willin bana bir i gelmeyecek. O... o iyi olacak.
Tabii ki olacak.
Annem Thomas aryordu. Mutfaktan ark syleyen sesini
duyabiliyorduk. Thomas. Tomtomtomtom. Thomas ..
Treena derin bir nefes ald ve gzlerini ovuturdu.
Bu gece Patricke gidecek misin?
Evet.
Spotted Dogda bir tek atmaya ne dersin? Hem tatil planla
rn da gsterirsin. Annemden Thomas yatrmasn isteyeyim,
bakalm kabul edecek mi. Ama ikiler senden, niversiteye
gitmeyi kafaya koyduuna gre..
Patrickin evine geldiimde ona eyrek vard.
Tatil planlarm artc bir ekilde Katrinadan tam not
almt. Hatta her zaman yapt gibi, Evet, ama yle yapsan
daha iyi olmaz m? tarznda cmleler de kurmamt. Bir ara
bunu kibarlktan yapp yapmadn merak ettim, nk lgn
fikirlere kapldm ok akt. Ama o durmadan, Vay be, bunu
bulduuna inanamyorum! Bungee jumping yaparken bir sr
fotorafn ekmelisin, ya da Paratle atlamaktan bahsettiinde
yznn alaca ekli dnsene! Harika olacak, deyip durdu.
378

Jojo Moyes

Barda bizi seyreden biri birbirini ok seven iki arkada ol

duumuzu sanabilirdi.
Kafam hl bunlarla megulken sessizce eve girdim. Ev d
ardan karanlk gzkyordu ve Patrickin youn antrenman
programnn bir gerei olarak erkenden uyuyup uyumadn
merak ettim. antam yere braktm ve oturma odasnn kapsn
atm. eri girerken odann n benim iin ak brakmasnn
ho bir davran olduunu dndm.
Sonra onu grdm. Ortasna mum konmu, iki kii iin
hazrlanm bir sofrada oturuyordu. Kapy kapattmda ayaa
kalkt. Mum neredeyse snmek zereydi.
zr dilerim, dedi.
Ona baktm.
Aptallk ettim, haklsn. Bu i sadece alt ay srecek ve ben
bir ocuk gibi davranyorum. Bu kadar deerli bir ey yaptn
ve iini bu kadar ciddiye aldn iin seninle gurur duymalym.
Ben sadece biraz... bir keye itilmi hissettim. zr dilerim.
Gerekten.
Elini uzatt. Ben de tuttum.
Ona yardm etmeye alman ok gzel. Takdire deer.
Teekkr ederim, deyip elini tuttum.
Patrick ksa bir nefes aldktan sonra tekrar konumaya balad.
Sanki provas yaplm bir konumay baarl bir ekilde tamam
layabilmenin rahatl iindeydi. Akam yemei hazrladm, ama
korkarm yine salata. Yanmdan geerek buzdolabna gitti ve iki
tabak kard. Sz veriyorum, u Viking ii biter bitmez sana
darda ahane bir yemek smarlayacam. Veya karbonhidrat
yemeye baladmda da olabilir. Ben sadece... Yanaklarn i
irip pfledi. Sanrm son zamanlarda baka bir ey dnemez
3 79 *

Senden nce Ben

oldum. Sorun biraz da bundan kaynaklanyor. Ayrca haklsn,

arkamdan gelmen iin bir sebep yok. Bu tamamen benim iim.
Gelmek yerine almay semen en doal hakkn.
Patrick... dedim.
Seninle tartmak istemiyorum, Lou. Beni affettin mi?
Gzleri kayglyd ve zerinden parfm kokusu geliyordu.
Bu iki gerek yavaa zerime bir arlk gibi kt.
Neyse, haydi otur, dedi. Yemeimizi yiyelim, sonra da...
Ne bileyim. Keyfimize bakalm, baka eylerden bahsedelim.
Komak dnda bir eyler konualm. Zoraki bir kahkaha att.
Oturdum ve masaya baktm.
Sonra glmsedim. Bu gerekten ok gzel. Patrick hindi
gsyle gerekten de 101 eit yemek hazrlayabiliyordu.
Yeil salata, makarna salatas ve deniz rnleri salatas yedik.
Sonra da sra tatl olarak egzotik meyve salatasna geldi. Ben beyaz
arap itim, o da soda. Bu biraz zaman almt, ama sonunda
rahatlamaya baladk. Karmda uzun sredir grmediim bir
Patrick duruyordu. Esprili ve ilgiliydi. Kou veya maratonlar
hakknda bir ey sylememek iin ok dikkatli davranyor, ko
numann o yne kaydn yakalad anda glyordu. Masann
altnda ayaklarnn benimkilerle bulutuunu hissettim. Sonra
bacaklarmz birbirine doland. Gsmde yava yava kaskat
ve rahatsz bir duygunun uyanmaya baladn hissetmitim.
Kz kardeim haklyd. Hayatm tandm herkesten uzak
ve kopuk bir hale gelmiti. Willin durumu ve srlar beni iine
ekiyordu. Artk kendimi tamamen kaybetmediimden emin
olmalydm.
Birka saat nce kz kardeimle yaptm sohbetle ilgili
sululuk duymaya balamtm. Patrick ayaa kalkmama, hatta

380*

Jojo Moyes

bulaklar ykamasna yardm etmeme bile izin vermiyordu. On

biri eyrek gee kalkt ve tabak anaklar mutfaa gtrp bula
k makinesini doldurmaya balad. Ben de oturup koridordan
benimle konumasn dinledim. Boynumla omzumun birletii
noktay ovalyor, dm dm olmu yerleri rahatlatmaya a
lyordum. Gzlerimi kapatp rahatlamaya altm ve sohbetin
durduunu ancak birka dakika sonra fark ettim.
Gzlerimi atmda Patrick elinde tatil dosyam tutmu,
kapnn aznda duruyordu. Sayfalar kaldrp gsterdi. Btn
bunlar nedir?
Onlar... seyahatle ilgili. Sana bahsettiim yolculuk.
Kz kardeime gsterdiim ktlar gzden geirmesini
izledim. Programa, resimlere, Kaliforniya sahillerine bakyordu.
Ben sanmtm ki... Sesi garip bir ekilde bouk kyordu.
Lourdese gidersiniz diye tahmin etmitim.
Ne?
Ya da ne bileyim... Stoke Mandeville gibi bir yer olur diye
dnmtm. Gelemeyeceini sylediinde iin gerei gerekten
ona yardm etmen gerektiini sanmtm. Fizik tedavi, ruhsal
rahatlama ya da buna benzer bir eyler... Ama bu daha ok
eye benziyor... nanamayarak ban sallyordu. Bu hayatnn
tatiline benziyor.
Evet... aslnda yle. Ama benim iin deil. Onun iin.
Patrick suratn ekitti ve ban sallayarak, Tabii canm,
dedi. Senin niye houna gitsin ki! Yldzlarn altnda scak su
kvetleri, yunuslarla yzme... una bak, be yldzl lks otel ve
yirmi drt saat oda servisi yazyor. Ban kaldrp bana bakt.
Bu bir i gezisi deil. Bu kahrolas bir balay!
Hakszlk ediyorsun!
381

Senden Once Ben

Ama yle! Sen... sen gerekten burada oturup bir baka

adamla byle bir tatile gitmeni izlememi mi bekliyorsun?
Bakcs da geliyor.
Ah, evet tabii, Nathan. O zaman sorun yok.
Patrick, haydi ama. Bu karmak bir durum.
O zaman bana akla. Ktlar bana doru att. Bunu bana
akla Lou. Anlayabileceim bir eyler syle.
Willin yaamak istemesi, geleceinde gzel eyler grmesi
benim iin nemli.
Ve bu gzel eylerin iinde sen de varsn yle mi?
Bu hakszlk. Bak, ben senden hi sevdiin ii brakman
istedim mi?
Benim iimde yabanc adamlarla jakuziye girmek yok.
yi, olsa da benim iin fark etmezdi. Yabanc adamlarla is
tediin kadar scak kvete girebilirsin! Hem de istediin zaman!
Oldu mu? Onun da glmseyeceini umarak glmsemeye
altm.
Ama ie yaramamt. Sen nasl hissederdin Lou? Neelen
meye ihtiyac var diye Ekyalar Kulbnden Leannele formda
kalma kampna gideceimi sylesem nasl hissederdin?
Neelenmeye mi? Leannei, sar kvrck salarn ve m
kemmel bacaklarn dndm. Ayrca ilk aklna gelen ismin
neden onunki olduunu da merak ettim.
Ve sana kamp boyunca birlikte yemek yiyeceimizi, belki
scak su kvetinde oturacamz, gndzleri gezeceimizi sy
lesem nasl hissederdin? Alt bin mil uzakta bir yerlerde, sadece
biraz morali bozuk olduu iin bunlar yapsak Bu seni rahatsz
etmezdi yle mi?

382*

Jojo Moyes

Onun morali biraz bozuk deil Pat. Kendini ldrmek isti

yor. Dignitasa gidip hayatna son vermek istiyor. Kalp atlarm
kulaklarmda duyabiliyordum. Bunu byle yorumlayamazsn.
Wille ktrm diyen endin. Senin iin bir tehdit olamayaca
n syleyen de endin. Mkemmel bir patron demitin. Hani
endielenmeye bile deecek biri deildi?
Dosyay masann stne koydu.
O halde syleyeyim Lou... Artk endieleniyorum.
Yzm ellerimin iine gmp bir sre o ekilde kaldm.
Koridordaki yangn kapsnn sallandn duyabiliyordum. Bir
kap alm ve ieri giren insanlarn sesleri kapanan kapnn
ardnda kaybolmutu.
Patrick elini mutfak dolaplarnn kenarnda yavaa bir
ne bir arkaya kaydryor, enesindeki bir kas titriyordu. Nasl
hissediyorum biliyor musun Lou? Sanki kouyor, ama hep biraz
geride kalyor gibiyim. yle hissediyorum k i... Kendisini to
parlamaya alarak derin bir nefes ald yle hissediyorum ki
keyi dndmde kt bir ey var ve benim dmda herkes
onun ne olduunu biliyor.
Gzlerini kaldrp bana bakt. Samaladm dnm
yorum. Gitmeni istemiyorum. Vikinge gitmek istememen
umurumda deil, ama bu eye gitmeni istemiyorum. Onunla
bu tatile gidemezsin.
Ama ben...
Neredeyse yedi yldr birlikteyiz. Ve sen bu adam tanyp
ii alal be ay oldu. Be ay. Eer imdi onunla gidersen ilikimiz
hakknda ve bizimle ilgili ne hissettiin hakknda da bir eyler
sylyorsun demektir.
Ama bu hakszlk! Niye bizim hakkmzda bir ey sylyor
olsun ki?
383 *

Senden nce Ben

Eer ben bunlar sylyorsam ve sen yine de gidiyorsan bu

sadece tek bir anlama geliyor demektir.
Bu kk dairede sanki etrafmzdaki her ey donmutu.
Yzme daha nce grmediim bir ifadeyle bakyordu.
Sesim tekrar bir fslt halinde kt. Ama onun bana ihtiyac
var.
Bu szleri syler sylemez kelimelerin havada salnp bir
araya geldiklerini iittim ve eer ayn eyi o bana syleseydi ne
hissedeceimi anladm.
Yutkundu ve sylediklerimi anlamakta zorlanyormu gibi
ban sallad. Sonra elini mutfak tezghnn kenarna dayayp
bana bakt.
Sana ne sylesem fark etmeyecek, deil mi?
Patrickin bir zellii de buydu. Hep sandmdan daha
akllca davranyordu.
Patrick, ben...
Bir an iin gzlerini kapatt. Sonra dnd ve oturma oda
sndan kt. Son bo tabaklar masann kenarnda brakmt.

21
Steven

Kz hafta sonu bize tand. Will ve Camilla bana bir ey sy

lememiti, ama Cumartesi sabah pijamayla mtemilata gidip
Willin yardma ihtiyac olup olmadna baktm, nk Nat
han ge kalmt, ite kz oradayd; bir elinde kse dolusu msr
gevrei, dier elinde de gazeteyle koridorda yryordu. Beni
grnce kzard. Neden bilmiyorum; sabahlm giymitim ve
gayet edepli grnyordum. Sonra bir zamanlar sabahlar Willin
yatak odasndan kaar gibi, sessizce kan gzel gen kzlar
grdmde hi armadm hatrladm.
Will e mektuplarn gtryordum, dedim ve zarflar elimde
salladm.
Henz uyanmad. Ona seslenmemi ister misiniz? Eli g
sne gitti ve gazeteyle nn kapatt. zerinde Minnie Mouse
tirt ve eskiden Hong Kongdaki inli kadnlarn zerinde
grebileceiniz ilemeli bir pantolon vard.
Yo, hayr. Uyuyorsa seslenme. Brak dinlensin.
Bunu Camillaya sylediimde memnun olacan dnm
tm. Sonuta kzn, erkek arkadann yanma tanmasna ok
bozulmutu. Ama haberi alnca sadece biraz arm grnd
ve sonra da yznde, kafasnda tatsz eyler kurduunu gste
ren o gergin ifade belirdi. ok fazla bir ey sylememiti, ama
Louisa Clarka pek de baylmadn anlayabiliyordum. Yine de
385

Senden nce Ben

o gnlerde Camillann onaylad herhangi bir kimse var myd,

onu da bilmiyordum. Camillanm tek yapt ey onaylamamakt.
Louisann burada kalmasnn altnda yatan nedenleri hibir
zaman renemedik. Will sadece aile meseleleri demiti. Louisa
srekli bir eylerle meguld. Wille bakmad zamanlar etrafta
dolanyor, temizlik yapyor ya da bir eyler ykyordu. Seyahat
acentesine ve ktphaneye gidip geliyordu. O kadar dikkat eki
ciydi ki kasabada nerede grsem onu tanrdm. Tropik lkelerdeki
insanlar dnda, hayatmda grdm en parlak renkli elbiseleri
giyiyordu. Tal elbiseleri ve garip grnml ayakkablar vard.
Camillaya onun buraya bir renk kattn sylemek isterdim.
Ama artk ona bu tip yorumlar yapamyordum.
Will ona bilgisayarn kullanabileceini ak ak sylemiti,
ama kz bunu istemeyip ktphanedekileri kullanmay tercih
ettiini syledi. Ondan faydalanyor gibi gzkmekten mi yoksa
her ne yapyorsa grlmesinden mi korkuyordu bilmiyorum.
Sebebi ne olursa olsun, o ortalarda olduunda Will biraz
daha mutlu grnyordu. Birka kez ak kalan penceremden
sohbetlerine tank olmutum. Willin gldn duyduuma
eminim. Bu dzenlemeden memnun olduundan emin olmak
iin Bernard Clarkla konutum. O da kznn uzun sredir birlikte
olduu erkek arkadandan ayrlmasnn biraz garip olduunu ve
evlerinde her eyin biraz belirsizletiini syledi. Ayrca Louisa
eitimine devam etmek iin baz hazrlk okullarna bavurmu.
Bunu Camillaya sylememeye karar verdim. Bunun ne anlama
gelebileceini dnmesini istemiyordum. Will onun moda ve
benzeri eylere ilgi duymaya baladn sylemiti. Gze hitap
ettii kesindi ve ho bir vcudu vard, ama drst olmak gerekirse
onun giydii eyleri kim alrd hi emin deilim.
386

Jo jo Moyes

Pazartesi akam Louisa Camilla ve beni Nathanla birlikte ek

binaya davet etti. Masann zerine brorleri, takvimleri, sigorta
dokmanlarn ve internetten ktsn ald dier dosyalar
yaymt. Her birimiz iin naylon dosyalarda hazrlanm birer
kopya vard. Her ey en ince detayna kadar organize edilmiti.
Tatil iin planlarn bizlere sunmak istediini syledi. ncesinde
Camillayi uyarm ve ona tatilin btn gzelliklerinden kendisinin
yararlanacan syleyerek Willi ikna edebileceini sylemiti,
ancak rezervasyon detaylarm gsterdiinde Camillann gzle
rinde beliren duygusuz bak grebiliyordum.
Bu her trl aktivitenin olduu olaanst bir yolculuk ola
cakt. Willin kazadan nce bile yapmay hayal bile edemeyecei
eyler vard, ama Louisa yeni bir aktiviteden her bahsettiinde
-rafting, bungee jum ping ve dierleri- dokman Wille doru

kaldryor, ona dier engellilerin yaptklarn gsteriyor ve yle

sylyordu: Eer yapmam gerektiini syleyip durduun bu ey
leri deneyeceksem, sen de benimle birlikte yapmak zorundasn.
Kabul etmeliyim ki iten ie ondan etkilenmitim. Bu ufaklk
ok becerikliydi.
Will de onu dinliyordu. Louisanm nne serdii dokmanlar
okuduunu grebiliyordum.
Sonunda, Tm bu bilgileri nereden buldun? diye sordu.
Louisa ona doru kalarn kaldrd ve, Bilgi gtr Will, dedi.
Ve benim olum bu lafn zerine sanki ok zekice bir ey
sylenmi gibi glmsedi.
Tm sorular bittikten sonra Louisa, Evet... dedi. Sekiz gn
iinde gidiyoruz. Memnun musunuz, Bayan Traynor? Bunu
syleyiinde hafif bir meydan okuma vard, sanki Camillaya,
Hele bir hayr de, der gibi.
3 8 7

Senden nce Ben

Camilla, Eer yapmak istediiz buysa benim iin de bir

sorun yok, dedi.
Nathan? Hl var msm?
Hi phen olmasn.
Ve... Will?
Hepimiz dnp ona baktk. Ksa bir sre nce bu aktivitelerden
herhangi biri zerine dnmesi bile mmkn deildi. Birka
ay ncesine kadar Will sadece annesini zmek iin bile hayr
demekten mutlu oluyordu. Bu hep byle olmutu; olumuz doru
olann tersini yapmak konusunda ok becerikliydi ve bunu srf
boyun eiyormu gibi grnmemek iin yapard. Bu huyunun,
insanlar altst etme istediinin nereden geldiini bilmiyorum.
Belki de onu bu kadar yetenekli bir iadam yapan da buydu.
Dnp bana bakt. Gzlerinden hibir ey okunmuyordu ve
ben enemdeki kaslarn gerilmeye baladn hissettim. Sonra
kza dnp bakt ve glmsedi.
Neden olmasn? Clarkn kendini cokun sulara atmasn
grmek iin sabrszlanyorum.
Kz fiziksel olarak rahatlam grnd. Sanki bir taraf hayr
demesini bekliyor gibiydi.
Kabul etmeliyim ki bu kz hayatmza ilk girdiinde biraz
phelenmem yersizdi. Will esip grlemesine ramen krlgan
bir haldeydi ve ona kt muamele edilmesinden korkuyordum.
Sonuta gen ve zengin bir adamd ve Aliciamn arkadalarndan
biriyle kam olmas ona kendini deersiz hissettirmiti. Kim
olsa yle hissederdi.
Ama sonra Louisanm ona bakn grdm. Yznde gurur
ve kran karm bir ifade vard. Bir anda bu kzn bizimle
olmasndan mutluluk duyduumu anladm. Hibirimiz itiraf
3 8 8

Jojo Moyes

edemesek de olumuz bir insann bana gelebilecek en kt

eylerden birini yaamt. Fakat bu kz her ne yapyorsa, onu
bu durumdan biraz olsun uzaklatrabiliyordu.
Birka gn boyunca evde belli belirsiz bir bayram havas esti.
Camilla kabul etmese de sessiz bir umut havasna brnmt.
Akimdan neler getiini biliyordum. Bunca eyden sonra kut
lanacak ne kald ki diye dnyordu. Onu gece ge vakitlerde
Georginayla konuurken duydum; bu plana onay verdii iin
kendini hakl karmaya alyordu. Anasnn kz Georgina,
Louisann Willin durumundan faydalanmak iin nasl yollar
bulabileceini aramaya balamt bile.
Camilla, Kendi masraflarn karlamay nerdi Georgina,
dedi. Hayr hayatm. Baka ansmz olduunu sanmyorum.
ok az zamanmz kald ve Will de bu teklifi kabul etti. O yz
den Will iin en iyisini ummaktan baka yapabileceim bir ey
kalmad. Bence sen de yle yapmalsn.
Louisay korumann, ona iyi davranmann bile Camilla iin
zor olduunu biliyordum. Ama bu kza katlanyordu, nk be
nim gibi o da olumuzu biraz olsun mutlu etmenin tek yolunun
Louisa olduunu biliyordu.
Hibirimiz bunu aka sylemese de Louisa Clark, Willi
hayatta tutabilmemiz iin elimizde kalan tek ansmzd.
*

Dn gece Dellayla bir eyler imeye gittim. Camilla kz kar

deine ziyarete gitmiti. Biz de dn yolunda nehir kysnda
yrye ktk.
Ona, Will tatile kyor, dedim.
389*

Senden nce Ben

Ne gzel, dedi.
Zavall Delia. Geleceimiz hakknda bana soru sormamak
iin kendini zor tuttuunu grebiliyordum. Bu beklenmedik
gelime kimbilir bizi nasl etkileyecekti. Ama tm bunlar zme
kavuana dek bana byle eyler soracan sanmyordum.
Kuular izleyerek yrdk. Akam gneinde kayklardan
suya atlayan turistlere glyorduk. Delia tm bunlarn Will iin
ne kadar harika olacan ve bunun artk duruma altnn bir
gstergesi olduunu syledi. Aslmda bunlar sylemesi ok hotu,
nk bir taraftan her eyin sona ermesini istiyor olabilirdi.
Sonuta birlikte bir hayat kurma planlarmz Willin kazasyla
suya dmt. ten ie gnn birinde Wille kar sorumluluk
larmn bitip benim zgr kalacam umuyor olmalyd.Onun
yannda yryor, elini kolumun stnde hissediyordum. ark
syler gibi kan sesiyle konumasna baylyordum. Ona sadece
birkamzn bildii gerei syleyemezdim. Ben ancak bu kzn
iftlik, bungee jum ping ve jakuzi planlan ilemezse zgr kala
caktm. nk ailemi brakmamn tek yolu Willin sviredeki
cehenneme gitmeye kesin olarak karar vermesiydi.
Bunu biliyordum, Camilla da biliyordu. Kendimize itiraf
etmesek de durum buydu. Setiim hayat yaamam iin tek
yol olumun lmyd.
Delia yzmdeki ifadeyi yakalayarak, Yapma, dedi.
Sevgili Delia. Henz ben bile bilmiyorken o ne dndm
anlayabiliyordu.
Bunlar gzel haberler, Steven. Gerekten. Hi belli olmaz,
bu Will iin yeni ve zgr bir hayatn balangc olabilir.
Ellerimi, ellerinin zerine koydum. Daha cesur bir adam
olsaydm gerekten ne dndm ona sylerdim. Daha ce
39 0*

Jojo Moyes

sur bir adam olsaydm ok daha nce onun, hatta belki karmn
gitmesine izin verirdim.
Zoraki bir glmsemeyle, Haklsn, dedim. Umalm ki
bungee halatlarna ve genlerin birbirlerine anlatp durduu tm

o korkun maceralara geri dnsn.

Koluyla beni drtt. atoya da bir halat taktrrsa grrsn.
Belki hendeklerde de rafting yapar, dedim. Gelecek yaz
sezonunda atoyu daha da ekici klmak iin hazrlklara ba
layaym.
Pek de mmkn olmayan bu fikir zerine ara ara glerek
kaykhaneye kadar yrdk.
Ve sonra Will zatrre oldu.

22
Hastanenin acil blmne koarak girdim. Geni koridorlarla
benim berbat yn duygum birletiinde youn bakm nitesini
bulmak olduka uzun bir zaman almt. Biri bana doru yolu
gsterinceye kadar kez sormak zorunda kaldm. Sonunda
nefes nefese C12nin kaplarn atmda Nathan oturmu
gazete okurken buldum. Ona yaklarken bana bakt.
Nasl?
Oksijen verdiler. Durumu ayn.
Anlamyorum. Cuma gecesi iyiydi. Cumartesi sabah biraz
ksryordu, ama bu ne imdi? Ne oldu?
Kalbim arpyordu. Bir an oturdum ve nefesimi dzene sok
maya altm. Bir saat nce Nathandan mesaj aldmdan beri
kouyordum. Nathan dorulup gazetesini katlad.
Bu ilk defa olmuyor Lou. Cierlerine biraz bakteri girince
ksrme mekanizmas almas gerektii gibi almyor ve hzla
ktleiyor. Cumartesi akam ona baz temizleme teknikleri
uygulamaya altm, ama ok ac ekiyordu. Durup dururken
atei ykseldi ve sonra da gsne baklar saplanyormuasna ac ekmeye balad. Cumartesi gecesi ambulans armak
zorunda kaldk.
Eilerek Kahretsin, dedim. Kahretsin, kahretsin, kahretsin!
eri girebilir miyim?
3 92 *

Jo jo Moyes

ok bitkin. Pek bir ey syleyebileceini sanmyorum.

Bayan T. de onunla.
antam Nathana brakp anti-bakteriyel losyonla ellerimi
ykadm ve sonra kapy ap ieri girdim.
Will hastane yatann ortasnda yatyordu ve vcudu mavi
bir rtyle kaplanmt. Etraf serum borular ve kesik kesik ten
eitli makinelerle evrilmiti. Yz ksmen oksijen maskesiyle
kaplanmt ve gzleri kapalyd. Derisinin maviye alan gri
rengini grnce canm ok skld. Bayan Traynor onun ya
nnda oturuyordu ve tek eli Willin rtnn altndaki kolunun
stndeydi. Kardaki duvara doru bakyor, beni grmyordu.
Bayan Traynor, dedim.
Kafasn evirdi. Ah! Louisa.
Nasl... nasl oldu? Gidip Willin dier elini tutmak istedim,
ama oturabilecek gibi hissetmiyordum. Kapnn orda bekleyip
durdum. Bayan T.nin suratnda yle bir hzn vard ki sadece
o odada olmak bile ona zel bir alana izinsiz girmiim gibi
hissettiriyordu.
Biraz daha iyi. ok gl antibiyotikler verdiler.
Benim... yapabileceim bir ey var m?
Sanmyorum, hayr. Biz... sadece beklemek zorundayz.
Doktor bir saat iinde kontrole gelecek. Umarm bize daha fazla
bilgi verir.
Dnya durmu gibiydi. Orada biraz daha durdum ve ma
kinelerin ayn tonda kard seslerin bilincimde bir ritme
dnmesini dinledim.
sterseniz yannda biraz ben kalaym. Siz de dinlenmi
olursunuz.
Hayr. Sanrm kalsam daha iyi.
393 *

Senden nce Ben

Bir tarafm Willin beni duymasn umuyordu. Gzlerini ap

o plastik maskenin zerinden, Clark. Tanr akna gelip otur.
Etraf dank gsteriyorsun, diye mrldanmasn istiyordum.
Ama Will orada kprdamadan yatyordu.
Elimle yzm sildim. Peki... iecek bir eyler getirmemi
ister misiniz?
Bayan Traynor kafasn kaldrd. Saat ka?
Ona eyrek var.
O kadar oldu mu? nanamayarak bam sallad. Saol,
Louisa. Bu... bu ok iyi olur. Sanrm uzun zamandr buradaym.
. Cuma gn biraz da Traynor 1ar izin kullanmam konusunda
srar ettikleri iin evden kmtm. Ama bunun bir nedeni de
trenle Londraya gidip Petty Francete kuyrua girmek dnda
pasaport almann baka bir yolu olmamasyd. Cuma gecesi
dnerken evlerine uram, Wille kendi pasaportumu gsterip
onunkinin hl geerli olup olmadn kontrol etmeye karar
vermitim. Biraz sessiz olduunu fark etmitim, ama bunda sra
d bir ey yoktu. Baz gnler daha rahatsz hissedebiliyordu.
O gn de byle olduunu sanmtm. Drst olmak gerekirse
zihnim yolculuk planlarmzla o kadar meguld ki baka bir
ey dnecek halim kalmamt.
Cumartesi sabahn babamla beraber Patrickin evindeki eya
larm toparlamakla geirdik. leden sonra da annemle beraber
mayo ve baz tatil ihtiyalarm almak iin ana caddede alverie
ktk. Cumartesi ve pazar gecesi annemlerde kaldm. Treena ve
Thomasla gerekten skk iki gece geirmitik. Pazartesi sabah
7.00de kalktm; 8.00de Traynorlarda olmay planlyordum. Oraya
vardmda her yer kapal, n ve arka kaplar kilitliydi. Hibir not
yoktu. Verandann n tarafnda durup Nathan aradm. kez
ald, ama aan olmad. Bayan Traynorm telefonu telesekretere
394*

Jojo Moyes

balanyordu. Sonunda, merdivenlerde krk be dakika boyunca

oturduktan sonra Nathanm mesaj geldi.

Blge hastanesindeyiz. Will zatrre oldu. Kou C12.
Nathan gittikten sonra Willin kapsnn nnde bir saat daha
kaldm. Birinin masaya brakt 1982den kalma bir dergiye gz
attm ve sonra antamdan bir kitap kartp okumaya altm,
ama odaklanabilmek imknszd.
Doktor geldi, ama Willin annesi oradayken onu dinleyebi
leceimi sanmyordum. On be dakika sonra ktnda Bayan
Traynor da doktorun arkasndan gitti. Sadece biriyle konumas
gerektii iin mi yoksa orada olan tek kii ben olduum iin
mi bilmiyorum, ama dndnde rahatlam bir ses tonuyla,
doktorun enfeksiyonu kontrol altna aldn syledi. Fakat
Will ldrc nitelikte bir enfeksiyon kapm, tam zamannda
hastaneye gelmesi ok iyi olmutu. Cmlenin Yoksa... ksm
aramzdaki sessizlik iinde havada asl kald.
Peki, imdi ne yapyoruz? dedim.
Omuzlarn silkti. Bekliyoruz.
Size le yemei iin bir eyler getirmemi ister misiniz? Ya
da ben Willle kalaym siz de gidip bir eyler yiyin...
Tam o srada Bayan Traynor ve ben birbirimizi biraz olsun
anlar gibi hissetmitik. Bayan Traynorn yz ksa bir an iin
yumuad ve o altm sert ifade olmaynca bir anda ne kadar
yorgun gzktn fark ettim. Sanrm onlarla birlikte altm
zaman iinde on yl yalanmt.
Teekkrler, Louisa, dedi. Eer onunla kalabilirsen gidip
zerimi deitirmeyi ok isterim. u anda Willin yalnz kalma
sn istemiyorum.
395 *

Senden nce Ben

O gittikten sonra ieri girip kapy kapattm ve yanna otur

dum. Garip bir ekilde Will orada yok gibiydi. Sanki tandm
Will ksa bir yolculua km, kabuunu yatan zerine b
rakmt. Ksa bir sre iin insan lnce byle mi oluyor diye
merak ettim. Sonra kendime lm hakknda dnp durmay
kesmem gerektiini telkin ettim.
Oturdum ve saatin ilerleyiini izledim. Dardan gelen ko
numalar duydum ve zemin demesinin zerinde yryenlerin
yumuak ayakkab gcrtlarn dinledim. ki kez hemire gelip
birka deeri kontrol etti, dmelere bast ve ateini lt ama
Will hl canlanmamt.
O ... iyi, deil mi? diye sordum.
Beni rahatlatmaya alarak, Uyuyor, dedi. u anda onun
iin en iyi ey uyumak. Endielenmemeye aln.
Sylemesi kolay. Ama hastane odasnda dnecek ok
zamanm oldu. Will hakknda, onun nasl korkutucu bir hzla
tehlikeli bir hastala yakalanabildiini dndm. Sonra aklm
Patricke gitti. Dairesinden eyalarm toplarken, duvar takvimimi
karp rulo yaparken, dolaplarna zenle yerletirdiim elbisele
rimi katlayp paketlerken bile o kadar da zlp sarslmadm
dndm. aresiz, ezilmi ya da yllardr birlikte olduunuz
birinden ayrlrken hissedeceiniz trden eyler hissetmemitim.
Olduka sakindim ve biraz zgndm. Belki de biraz sulu
hissediyordum. Hem ayrlmamzda benim paym olduunu d
nyor hem de hissetmem gereken eyleri hissetmediim iin
sululuk duyuyordum. Ona iki mesaj gnderdim ve gerekten
ama gerekten zgn olduumu, Ekstrem Vikingin iyi gemesini
cam gnlden dilediimi yazdm. Ama cevap vermedi.
Bir saat sonra ne eilip Willin kolunun zerindeki rty
kaldrdm. Kahverengi bir tona brnm eli ite orada, beyaz
396

Jo jo Moyes

arafn stnde duruyordu. Kolunun arkasnda ameliyat bandyla

yaptrlm bir sonda vard. Kolunu evirdim ve bileklerindeki
izleri fark ettim. Bir sre bu izlerin silinip silinmeyeceini d
ndm. Yoksa yapmaya alt eyi ona her zaman hatrlata
caklar myd?
Parmaklarn yavaa benimkilerinin iine alp kapattm.
Yaayan birinin parmaklar gibi scaklard. Onlar kendi ellerim
iinde tutarken garip bir ekilde rahatlyordum. Parmaklarna
baktm. mr boyu hi masa banda oturmadn gsteren
nasrlar, hep bir bakas tarafndan kesilmesi gerekecek olan
ak pembe trnaklar vard.
Willin elleri iyi bir adamn elleriydi. Gzel ve dzgn, keli
parmaklar vard. Onlara bakp gsz kaldklarna inanmak
zordu. Artk masadan bir ey kaldramayacak olmalarna, bir
kolu okamayacaklarna veya yumruklarn skamayacaklarna
inanmak gt.
Parmam eklemlerinin zerinde gezdirdim. Tam o anda
Will gzlerini asa utanr mydm diye dndm, ama yle
hissetmedim. Bir ekilde elinin benimkinin iinde olmasnn
onun iin iyi olduuna emindim. Btn o ilalar yznden
dald uykusunda bunu biliyor olmasn umdum. Gzlerimi
kapadm ve bekledim.

Will sonunda drd biraz geerken uyand. Koridorda sandal

yelerin stne uzanm, kenara braklm bir gazete okuyor
dum. Bayan Traynor gelip beni ardnda yerimde zpladm.
Konumaya baladn ve beni grmek istediini sylerken
biraz daha hafiflemi grnyordu. Aaya inip Bay Traynor
arayacan syledi.
39 7*

Senden nce Ben

Sonra da sanki kendisini tutamyormu gibi ekledi: Ltfen

onu yorma.
Tabii ki, dedim ve sevimlilikle glmsedim. Kapdan bam
uzatp, Selam, dedim.
Yzn yavaa bana evirdi ve Sana da selam, dedi.
Sesi ksk kyordu; otuz alt saati uyuyarak deil de ba
rarak geirmi gibiydi. Oturdum ve ona baktm. Aaya doru
bakan gzleri titreti.
Bir dakika iin maskeyi kaldrmam ister misin?
Ban sallad. Maskeyi aldm ve dikkatli bir ekilde bann
stne kaydrdm. Derisiyle birletii yerde ince bir izgi olu
mutu. Bir mendil alp hafife yznde gezdirdim.
Peki, nasl hissediyorsun?
Daha iyiyim.
Davetsiz bir ekilde gelip boazma oturan yumrunun ge
mesini bekledi. Bilemiyorum. Sen dikkat ekmek iin her eyi
yaparsn Will Traynor. Bahse girerim bunlar...
Gzlerini kapatp cmlemi yarda kesti. Tekrar atnda
baklarnda zr diler gibi bir hava vard. Affedersin Clark.
Bugn pek havamda deilim.
ylece oturduk. Ben konutum ve sesimin ak yeil renkli
odada yaylmasn dinledim. Patrick5ten eyalarm aldm
anlattm ve srarla doru dzgn bir ekilde yerletirmemizi
istedii iin CDlerimi onun koleksiyonundan karmann nasl
kolay olduunu syledim.
Szlerimi bitirdiimde, yi misin? diye sordu. Gzleri
anlay doluydu. Sanki gerekten daha fazla canmn yanmasn
bekliyor gibiydi.
398 *

Jojo Moyes

Omuzlarm silkerek, Evet, tabii, dedim. Gerekten o kadar

kt deil. Dnecek baka eylerim var zaten.
Will sessizdi. Sonunda, Sorun u ki yakn zamanda bungee
jumping yapabileceimi hi sanmyorum, dedi.

Bunu biliyordum. Nathan dan mesaj alr almaz byle bir eyin
olabileceini anlamtm. Ama bunu onun azndan duyunca
tokat yemi gibi oldum.
Sesimi ayn tonda tutmaya alarak, Bo ver, dedim. Sorun
deil. Baka zaman gideriz.
zgnm. Bu yolculuu ok istediini biliyorum.
Elimi alnna koyup san dzelttim. t. Gerekten nemli
deil. Sen sadece iyile.
Yavaa gzlerini kapad. Gzlerinin etrafndaki o izgilerin,
o her eyden vazgemi ifadenin ne sylediini biliyordum.
Baka bir zaman olmayacan, bir daha asla iyilemeyeceini
dndn sylyorlard.
Hastaneden dnerken Traynorlarm evinde durdum. Willin
babas beni ieri ald. O da Bayan Traynor kadar yorgun grn
yordu. Tam kapdan kacakm gibiydi. Elinde deri ceketi vard.
Ona Bayan Traynorn Willle birlikte olduunu, antibiyotiklerin
ie yaradn ama Bayan Traynorun bu gece de hastanede kala
cam sylememi istediini belirttim. Bunu niye kendi sylemedi
bilmiyorum. Belki de dnecek ok fazla eyi vard.
O nasl grnyor?
Bu sabah biraz daha iyiydi, dedim. Ben ordayken bir
eyler iti. Hah, bir de hemirelerden biri hakknda kaba bir
eyler syledi.
Hl ekilmez bir adam.
Evet, hl ekilmez bir adam.

. 399 .

Senden nce Ben

Bir an iin Bay Traynorn aznn aralandn ve gzlerinin

parladn grdm. Pencereden dar baktktan sonra bana
dnd. Benim de o sralarda uzaklara bakmam tercih eder
miydi bilmiyorum.
nc kez. ki yl iinde nc kez.
Anlamam birka dakikam ald. Zatrre mi?
Bayla onaylad. Kahrolas ey... Will baya cesur aslnda.
Tm bu zorlua ramen... Yutkundu ve sanki kendi kendine
konuur gibi ban sallad. Bunu anlayabilmen ok iyi, Louisa.
Ne yapacam bilemiyordum. Elimi uzatp koluna dokundum
ve, Anlyorum, dedim.
Bay Traynor belli belirsiz kafasn sallad sonra koridordaki
askdan hasr apkasn ald. Teekkr ederim ya da Hoa kal
benzer bir eyler mrldanarak nmden geti ve n kapdan kt.
Mtemilat Willin yokluunda garip bir sessizlie brn
mt. Motorlu sandalyesinin ne arkaya giderken kard
sese, yan odada Nathan la yapt mrltl konumalarna ve
radyonun ksk sesine ne kadar alm olduumu fark ettim.
imdi t kmyor, hava etrafmda bir boluk gibi duruyordu.
Geceleyin isteyebilecei her eyi bir antaya koydum: temiz
elbiseler, di fras, sa fras, ilalar, mzik dinleyecek kadar
kendini iyi hissederse diye kulakl... Tm bunlar yaparken
iimde garip ve giderek artan bir panik duygusu hissediyordum.
imdeki kk huzursuz ses ayn eyi syleyip duruyordu:
lseydi de byle hissedecektin ite. Bu sesten kurtulmak iin
radyoyu atm ve mtemilat tekrar canlandrmaya altm.
Sonra biraz temizlik yaptm, Willin araflarn deitirdim
ve baheden biraz iek toplayp oturma odasna koydum. Her
eyi hazrladktan sonra baklarm masann zerine kayd; tatil
dosyas orada duruyordu.
400

Jo jo Moyes

Bir sonraki gn rezervasyon yaptm her yolculuu, her

aktiviteyi ve her otel odasn iptal ederek kt zerinde yapl
mas gereken ilerle geirdim. Willin bunlar tekrar ne zaman
yapabileceini bilmiyorduk. Doktor srarla dinlenmesi gerektiini
sylemiti. Antibiyotiklerine dzenli bir ekilde devam etmesi,
scak ve kuru bir yerde kalmas gerekiyordu. yileme progra
mnn iinde rafting ve skuba dal yoktu.
Dosyalanma baktm; onlar bir araya getirmek iin ne ok
aba, emek ve hayal gc harcanmt! Kuyruklarda bekleyip
aldm pasaporta baktm ve sonra ehre giderken bindiim
trende bile ne kadar heyecanlandm hatrladm. Planlarma
baladmdan beri ilk kez gerekten mitsizlie kaplmtm.
Gitmemize sadece hafta kalmken bunu gerekletirmeyi
baaramamtm. Anlamamz bitmek zereydi ve Willin fikrini
deitirebilmek iin gzle grlr bir ilerleme kaydedememitim.
Bayan Traynora bundan sonra nasl bir yn izeceimizi sor
maya bile korkuyordum. Bir an boulduumu hissettim. Bam
ellerimin arasna alp o sessiz ve kk evde ylece kalakaldm,
yi akamlar.
rkilerek bam kaldrdm. Nathan orada durmu tm mutfa
kaplyordu. Omzunda antas aslyd.
Will dndnde hazr olsun diye birka ilacn brakmaya
geldim. Sen... iyi misin?
Gzlerimi hzla sildim. Evet. Affedersin. Sadece... tm bu
eyleri iptal etmek zorunda kalmak biraz umudumu krd.
Nathan antasn omzundan indirip karma oturdu ve, Bok
tan bir durum, oras kesin, dedi. Dosyay ald ve gz gezdirmeye
balad, Yarn sana yardm etmemi ister misin? Beni hastanede
istemiyorlar, sabah bir saatliine urayabilirim. Seninle birlikte
telefon ap yardm edebilirim.
401

Senden nce Ben

ok naziksin. Ama gerek yok. Ben hallederim. Herhaldi

hepsini ben yaparsam daha kolay hallolur.
Nathan ay yapt ve karlkl oturup itik. Sanrm Nathan ve
ben ilk defa, en azndan aramzda Will olmadan, karlkl sohbet
ediyorduk. Bana bir nceki hastasndan bahsetti, C3/4 nefeslik
takan bir felliyle almt ve onunla alt sre boyunca
hastas ayda en az bir kez hastalanyordu. Bana Willin nceki
zatrre ataklarn anlatt. Birincisi onu neredeyse ldryordu
ve iyilemesi haftalar almt.
Gzlerine u garip bak yerleiyor, dedi. Gerekten hasta
landnda baya korkutucu oluyor. Sanki... inzivaya ekilmi
gibi. Sanki orada yokmu gibi.
Biliyorum. O baktan nefret ediyorum.
O bir... diye sze balad. Sonra birden gzlerini benden
kard ve azm kapad.
Kupalarmz tutarak oturuyorduk. Gzucuyla Nathan in
celedim; arkada canls apaydnlk yz bir anlna kararm
gibiydi. Ve cevabm zaten bildiim bir soruyu sormak zere
olduumu fark ettim.
Biliyorsun, deil mi?
Neyi?
Ne yapmak istediini.
Oda bir anda youn ve ani bir sessizlikle kapland.
Nathan bana ok dikkatli bir ekilde bakt; sanki nasl cevap
vereceini tartyor gibiydi.
Biliyorum, dedim. Bilmemem gerekiyor, ama biliyorum.
Bu tatil bu yzden ayarland. Tm o geziler bunun iindi. Onun
fikrini deitirmeye alyordum.
402

Jojo Moyes

Nathan kupasn masann stne koydu. Ben de merak

ediyordum, dedi. Sanki... bir amacn var gibiydi.
Vard. Hl var.
Ban sallad. Vazgemememi sylemek iin mi yoksa artk
hibir eyin yaplamayacan sylemek iin mi bu hareketi yapt
emin deildim.
Ne yapacaz Nathan?
Tekrar konumaya balamadan nce birka dakika geti.
Biliyor musun Lou? Willi gerekten seviyorum. Sana bunu
sylememde bir saknca yok, bu adam seviyorum. Onunla iki
yldr birlikteyim. En kt hallerini, iyi gnlerini grdm ve sana
tek syleyebileceim ey dnyann tm maln mlkn nme
ysalar onun yerinde olmak istemezdim.
ayndan bir yudum daha ald. Onunla beraber kaldm
zamanlar oldu. Gecenin bir yars bararak uyanyordu, nk
ryasnda yrdn, kayak yaptn, baka eylerle uratn
gryordu. O birka dakika boyunca tm savunma mekanizma
lar gevediinde ve kazann hemen ertesinde bunlar bir daha
yapamayacak olma dncesine gerekten katlanamyordu. Buna
dayanamyor. Orada onunla oturdum, ama ona diyebileceim
hibir ey yoktu. yi hissetmesi iin sylenebilecek hibir ey yok.
Eline olabilecek en kt ktlar gelmi. Ve biliyor musun? Dn
gece ona baktm ve hayatn, ileride nasl olacan dndm.
O koca adamn mutlu olmasndan daha ok isteyeceim hibir
ey yok, inan ama ben... ben onu yapmak istedii ey iin su
lamyorum. Bu onun seimi, onun seimi olmal.
Nefesim boazmda tkanmaya balad. Ama... bu daha
nceydi. Hepiniz bunun benim geliimden nce olduunu kabul
ettiniz. O artk farkl. Benimle daha farkl, deil mi?
Tabii, ama...
403

Senden nce Ben

Ama biz onun daha iyi hissedebileceine, hatta iyileebi

leceine dair bir inan tamasak, o iyi bir eyler olabileceine
nasl inansn ki?
Nathan kupasn masaya koydu ve gzlerini gzlerimin iine
dikti.
Lou. O iyilemeyecek.
Bunu bilemezsin.
Biliyorum. Kk hcre aratrmalarnda r aan bir eyler
olmad srece Will bir on yl daha o sandalyede olacak. En az on
yl. Ailesi kabul etmek istemese bile Will bunu biliyor. Sorunun
bir ksm da bundan kaynaklanyor. Annesi ne pahasna olursa
olsun onu hayatta tutmaya alyor. Bay T. ise bir noktaya kadar
onun karar vermesine izin vermemiz gerektiini dnyor.
Tabii ki o karar verecek Nathan. Ama gerek seeneklerinin
ne olduunu grmeli.
O zeki bir adam. Seeneklerinin ne olduunu ok iyi biliyor.
Sesim kk oday kaplad. Hayr, yanlyorsun. Ben gel
meden nce ayn yerde sayp durduunu sylyordun. imdi
ben geldikten sonra bak asnda en ufak bir deiiklik bile
olmadn m sylyorsun?
Kafasnn iini okuyamam, Lou.
Will artk eskisi gibi dnmyor. Sen de biliyorsun.
Evet. Seni muu edecek hemen her eyi yapacan biliyorum.
Ona baktm. Baz eyleri sadece beni mutlu etmek iin mi
yapyor? Nathana ok fkeliydim. Hepsine ok fkeliydim.
Eer bunlarn hibirinin ie yaramayacan dnyorsan
niye bizimle geliyordun ki? Neden bu yolculua kmak istedin?
Sadece gzel bir tatil olsun diye mi?
Hayr. Ben onun yaamasn istiyorum.

404*

Jojo Moyes

Ama...
Ama bunu eer o da istiyorsa istiyorum. Eer istemiyorsa
onu devam etmeye zorlayamayz. Onu ne kadar seversek sevelim
WilTi zorlarsak senin ve benim, onun elinden seimlerini alan
dier insanlardan farkmz kalmaz.
Nathan m kelimeleri sessizlikte yankland. Yanamdaki tek
damla gzyan sildim ve kalp atlarmn normale dnmesi iin
abaladm. Nathan gzyalarm grnce ne yapacan arm
bir halde, anlamszca boynunu kad ve birka dakika sonra
sessiz bir ekilde peeteyi uzatt.
Bunun olmasna izin veremem Nathan.
Hibir ey demedi.
Bunu yapamam.
Masann zerinde duran pasaportuma baktm. Korkun bir
fotoraft. Tamamen baka birine benziyordu. Yaam ve hayat
tarz benimkine hi benzemeyen birinin resmi gibiydi. Ona
bakarak dndm.
Nathan?
Efendim?
Doktorlarn da kabul edecei baka bir yolculuk ayarlaya
bilirsem yine gelir misin? Yine bana yardm eder misin?
Tabii ki ederim. Ayaa kalkp kupasn ykad ve antasn
arkasna att. Mutfaktan kmadan nce yzn bana dnd.
Ama drst olmak zorundaym Lou. Bu defa becerebilecein
den emin deilim.

23
Tam on gn sonra Willin babas bizi Gatwick Havalimannda,
arabadan gnlszce indirdi. Nathan el arabasna bagajlar yer
letirmek iin bouuyordu ve ben Willin rahat olup olmadn
tekrar tekrar kontrol ediyordum. Sonunda o bile sinir oldu.
Bay Traynor bir elini Willin omzuna koyarak, Kendinize
dikkat edin, iyi yolculuklar, dedi. Fazla haylazlk yapmayn.
Bunu sylerken bana gz krpmt.
Bayan Traynor iten ayrlamad iin gelememiti. Bense
iki saatini arabada kocasyla geirmek isteyip istemediinden
kukulanmtm.
Will ban sallad, ama bir ey sylemedi. Arabada fazlasyla
sessizdi. Nathan ve ben trafikten ve imdiden unuttuumuzu
fark ettiimiz eylerden konuurken sanki bizim varlmzdan
bihabermi gibi pencereden dar sert baklar atyordu.
Kalabala kartktan sonra bile doru eyi yapp yapmad
mzdan emin deildim. Bayan Traynor gitmesini hi istememiti.
Ama Will benim deien planm onayladndan beri Bayan Tnin
ona bir ey sylemeye korktuunu biliyordum. Bayan Traynor
son bir haftadr hepimizle konumaktan bile korkuyor gibiydi.
Willle sessizce oturuyor, sadece doktorlarla konuuyordu. Ya
da bahede kendine yapacak bir eyler buluyor, korkutucu bir
hzla bir eyleri kesip buduyordu.
406

Jojo Moyes

Kayt masasna doru giderken elimdeki ktlar kartrp,

Havayollar bizi karlayacak. Oraya vardmzda bizimle bu
luacaklar, dedim.
Nathan, Sakinle. Kimseyi kapdan evirecek deiller, dedi.
Ama sandalye krlacak tbbi cihaz olarak gtrlmeli.
Kadnla telefonda kez konutum. Bir de Willin uaktaki tbbi
malzemeleriyle ilgili sorun kmayacandan emin olmalyz.
nternetteki kuadrileji topluluu bana bir ton bilgi, uyar,
hukuki haklar ve kontrol listeleri gndermiti. Havayollarn
kez aramtm. Blmeli koltuklarmz olacana, ilk uaa alna
cak kiinin Will olacana ve biz kapya gelene kadar tekerlekli
sandalyesinin kaldrlmayacana dair sz almtm. Nathan
yerde kalacak, kumanda kolunu kartacak ve elle ynetilir hale
getirecekti. Sonra dikkatli bir ekilde destek pedallarn salama
alarak sandalyeyi balayacakt. Son olarak da alet zarar grme
sin diye uaa bindirilmesi esnasnda bizzat orada bulunacakt.
Sandalyenin zerine ok dikkatli tanmas gerektii anlalsn
diye pembe etiketler yaptrlacakt. Ayn srada koltuumuz
olmutu ve Nathan srekli Willi gzetleyerek etrafna bakmaya
ihtiya duymadan, gerekirse ona rahatlkla tbbi mdahelede bu
lunabilecekti. Havayollar bana koltuklarn kollarnn kaldrlaca
konusunda da teminat vermiti. Bylece Will sandalyesinden
koltua aktarlrken bir yeri zarar grmeyecekti. Willi yolculuk
boyunca aramzda oturtacak ve uaktan ilk biz inecektik.
Tm bunlar havaalannda yaplacaklar listesinin maddele
riydi. Bu sayfa, otelde yaplacaklar listesinin nnde, gitme
den nceki gn yaplacaklar listesinin ve seyahat programnn
arkasnda duruyordu. Fakat tm nlemlere ramen ben pek de
iyi hissetmiyordum.

407*

Senden nce Ben

Wille her baktmda doru eyi yapp yapmadm merak

ediyordum. Will seyahat iin gerekli izni doktorundan sadeci
bir gece nce almt. ok az yemek yemi, gnlerini genellikli
uyuyarak geirmiti. Sadece hastalktan bitap dm gibi gzk*
myordu. Hayattan, bizim mdahalelerimizden, onu elendirmek
iin sohbet etme abalarmzdan ve her ey daha iyi olsun diye
didinmemizden de yorulmutu. Bana katlanyordu, ama genel
likle yalnz kalmay tercih ettiini hissediyordum. Ama o bunun
yapamayacam tek ey olduunu bilmiyordu.
te havayolu irketinden bir kadn, dedim. Kardan y
znde parlak glmsemesi ve panosuyla niformal bir kz hzla
bize doru geliyordu.
Nathan, Yolculuk srasnda bizim iin ok yorulacak, diye
mrldand. Ama donmu karidesi bile yerinden kaldramazm
gibi grnyor.
Hallederiz, dedim. Biz kendi aramzda hallederiz.
Ne yapmak istediime karar verdiimden beri sloganm bu
olmutu. Mtemilatta Nathan la yaptmz sohbetten beri hepsine
yanldklarn gstermek iin yepyeni bir cokuyla dolmutum.
Srf planladmz tatili yapamyoruz diye Will baka hibir ey
yapamayacak deildi ya.
Hemen bilgisayardaki mesaj panolarn soru yamuruna
tutmutum. ok daha zayf dm Willi iyiletirmek iin en iyi
mekn neresi olurdu? Gidebileceimiz baka bir yer var myd?
Beni esas dndren hava scakllyd. ngilterenin iklimi
ok deikendi ve yamurlu bir havada ngiltere kylarndaki
dinlenme tesislerinde olmak kadar depresif bir ey yoktu. Ayrca
temmuz aynn sonlarna doru Avrupann byk bir ksm
fazlasyla scak oluyordu. Bu da talya, Yunanistan, Gney Fransa
ve dier sahil blgelerini liste d brakyordu. Grdnz gibi
4 0 8 *

Jo jo Moyes

tek bir hayalim vard. Willi deniz kenarnda dinlenirken grmek

istiyordum. Sorun u ki bunu birka gn iinde planlamak ve
yola kmak gerekiyordu, nk gerekletirme ansm giderek
azalmaktayd.
Pek ok kiiden teselli mesajlar geldi ve pek ok zatrre
hikyesi paylald. Bu kahrolas hortlak, hepsinin peine d
m grnyordu. Gidebileceimiz yerler hakknda birka neri
gelmi, ama hibiri beni heyecanlandrmamt. Ya da daha
nemlisi, hibirinin Willi heyecanlandracana inanmyordu.
Yapmak istedii ey Spa ya da kendisi gibi insanlar grebilmek
deildi. Gerekten ne istediimi de bilmiyordum, ama onlarn
nerileriyle yaptm listeye baktka hibir eyin uygun olma
dn biliyordum.
Sonunda yardmma koan, sohbet odasndan Ritchie oldu.
Willin hastaneden kt gn yle yazd:
Bana e-posta adresini ver. Kuzenim seyahat acentesinde
alyor. Sana yardmc olabilir.
Verdii numaray evirdim ve Yorkshire aksanl orta yal
bir adamla konutum. Adam aklindakini anlattnda hafzamn
derinliklerinde kk bir zil ald ve iki saat iinde plan yaptk.
O kadar minnettar kalmtm ki neredeyse alayacaktm.
Merak etme tatlm, dedi. Seninkinin iyi vakit geirecein
den emin olabilirsin.
Bunu duyduktan ve yola koyulduktan sonra ben de neredeyse
Will kadar yorgun dmtm. Fellilerle yolculuk yaparken
dnlmesi gereken incelikleri renmek iin gnlerce ura
mtm ve gideceimiz gnn sabahna kadar Willin yolculua
kacak kadar iyi olabileceinden emin deildim. imdi antalarla
otururken ona baktm. Canl ve hareketli havaalannda kendi
halinde, solgun rengiyle oturuyordu. Hata m ediyorum diye
40 9*

Senden nce Ben

dnp bir an panie kapldm. Ya yeniden hastalanrsa? Ya al

yarnda olduu gibi seyahatin de her anndan nefret ederse? Y i
ben her eyi yanl deerlendirdiysem? Ya Willin ihtiyac olai
ey muhteem gibi bir yolculuk deil de yatanda geirecei otl
gnlk bir dinlenmeyse?
Ama bizim harcayacak on gnmz yoktu ve imdi tam
zamanyd. Bu benim tek ansmd.
Nathan dutyfree den gelirken, Bizim uuu anons ediyorlar,
dedi. Sonra bana bakt. Tek kan kaldrnca derin bir nefes aldm.
Tamam, dedim. Gidelim.
Havada on iki saat geirmemize ramen yolculuk korktu
um gibi gemedi. Nathan bir rtnn altndan Willin rutin
deiimlerini el abukluuyla hallederek ne kadar becerikli
olduunu kantlad. Hostesler dikkatli ve tedbirli ve sandalyeye
kar zenliydiler. Sz verildii gibi nce Will uaa bindirildi ve
hibir yeri morarmadan koltuuna oturtulup aramza yerletirildi.
Havada bir saat geirdikten sonra garip bir ekilde, bulutlarn
stnde koltuu yeterince sabit bir konumda tutulunca Willin
kabindeki herhangi birinden farksz grndn anladm. Bir
ekrann nne oturtulup herhangi bir yere hareket edemeden ve
herhangi bir ey yapamadan 30,000 fit ykseklikte kalnca onu
dier yolculardan ayran hibir ey kalmamt. Yemek yiyip film
izledi ve genellikle uyudu.
Nathan ve ben birbirimize bakp ekinerek glmsedik. Her
eyin iyi ve yolunda gittiini birbirimize gstermeye alyorduk.
Ben pencereden dar bakyordum. Dncelerim aadaki
bulutlar kadar allak bullak bir haldeydi. Bu giritiim eyin
sadece lojistik bir snav deil ayn zamanda bir macera olduu
gereine henz alamamtm. Ben, Lou Clark, dnyann br
ucuna doru gidiyordum. Ama bunu alglayamyordum. Gzm

410*

Jojo Moyes

WilTden baka hibir ey grmyordu. Kz kardeimin, Thomas

lk dourduunda hissettii gibi hissediyordum. Yeni doan
bebeine bakarken, Bir borunun iinden bakmak gibi bir ey
bu, demiti. Dnya sadece ben ve ondan ibaret.

Treena havaalanndayken bana mesaj atmt.

Bunu yapabilirsin. Seninle gurur duyuyorum
Bu mesaj okurken bir an ok duygulanmtm. Belki de se
tii kelimeler beni etkilemiti. Ya da belki sadece yorgundum ve
korkuyordum. Bu noktaya kadar geldiime bile inanamyordum.
Sonunda dncelerimi durdurmak iin nmdeki kk ekran
atm ve etrafmz saran gkyz kararana kadar izleyemesem
de bir Amerikan komedi dizisine bakmaya baladm.
Sonra uyandm ve yanmzdaki hostesin kahvalt servisi
yaptn grdm. Will az nce izledikleri bir film hakknda
Nathanla konuuyordu. artc bir ekilde, tm glklere
ramen mz Mauritiustan sadece bir saat uzaklktaydk.
Sanrm uak Sir Seewoosagur Ramgoolam Uluslararas
Havalimannda yere deene kadar bunlarn gereklemi oldu
una inanamadm. Sendeleyerek giri kapsndan getik. Havada
geirdiimiz saatlerin gerginlii hl zerimizdeydi ve bizim iin
zel olarak hazrlanm taksiyi grdmde yaadm rahatla
madan sonra alayacak gibi oldum. O sabah taksi ofr bizi
kalacamz yere gtrrken adann kk bir ksmn hafzama
kaydettim. Gerekten de renkler ngiltereden daha parlak gz
kyordu ve gkyz daha berrakt. Gkyznde henz ortadan
kaybolmakta olan ak mor rengi sonsuzlua doru daha da
derinleiyordu. Adann ekerkam tarlalaryla bezeli, bereketli
ve yemyeil olduunu grebiliyordum. Deniz, volkanik tepelerin
411

Senden nce Ben

arasnda civa eridi gibi uzanyordu. Havaya hafif bir duman ve

zencefil kokusu yaylyordu. Gne gkyznde yle ykselmiti
ki beyaz a gzlerimi ksarak bakmak zorunda kaldm. O
yorgun halimle sanki biri beni iinde uyuyakaldm derginin
parlak sayfalarnda uyandrmt.
Duyularm tandk olmayan eyleri anlamaya alt halde
bir gzm srekli Willdeydi. Onun solgun ve yorgun yzne,
bann omzunun zerindeki tuhaf duruuna bakyordum. Sonra
palmiyeli yola girip alak pencereli bir binann dnda durduk
ve ofr dar kp antalarmz karmaya balad.
Buzlu ve otelin etrafnda bir tur atma teklifini geri evirdik.
Willin odasn bulduk, antalarn odaya koyduk ve onu yatana
yerletirdik ve biz daha perdeleri amadan o yine uykuya dalmt,
ite oradaydk, baarmtm. Odasndan ktm. Sonunda derin
bir nefes alabilmitim. Nathan ise pencereden darya, mercan
kayalklarna vuran kpkl dalgalara bakyordu. Yolculuktan
m yoksa burann hayatmda grdm en gzel yer olduundan
m bilmiyorum, ama bir anda gzlerim yalarla doldu.
Nathan yzmdeki ifadeyi fark ettiinde, Her ey yolunda,
dedi. Ve sonra tamamen beklenmedik bir ekilde, bana doru
yrd ve kocaman kollaryla beni sard. Rahatla Lou. Her ey
yolunda. Gerekten. yi i kardn.
Ona inanmam iin gnn gemesi gerekmiti. Will ilk krk
sekiz saatin byk ounluunda uyudu ve sonra artc bir e
kilde daha iyi grnmeye balad. Derisi eski rengine kavumutu
ve gzlerinin etrafndaki morluklar yok oldu. Spazmlar azald ve
tekrar yemek yemeye balad. Sonsuz uzunluktaki koca bfeye
yavaa sandalyesini srerek tabanda neler olmasn istediini
bana sylemeye balad. Beni asla yemeyeceim eyleri yemeye
zorladnda iyilemeye baladn anlamtm. Baharatl kreole

412*

Jojo Moyes

krisi ve isimlerini bile bilmediim deniz rnlerini yememi

istiyordu. Burada benden ok daha rahat hissediyor gibiydi. Bu
aslnda hi de artc deildi. Willin hayatnn byk bir bl
mn buralarda geirdiini kendime hatrlatmam gerekiyordu.
Will eskiden bu dnyada, bu vahi sahillerde yayordu; atonun
glgesindeki kk bir mtemilatta deil.
Otel, sz verdii gibi bize geni tekerlekli zel bir sandalye
tahsis etmiti. ou sabah Nathan, Willi bu sandalyeye otur
tuyordu ve mz birlikte sahile iniyorduk. Gne rahatsz
eder diye bir de gne emsiyesi tayordum. Ama hi gerek
medi, nk adann gney ksm deniz esintileriyle mehurdu
ve mevsim dnda sahil scaklklarnn yirmileri at nadiren
grlrd. Ana otelin gzden kaybolduu kk bir sahilde,
kayalk bir kntda duruyorduk. Sandalyemi amtm ve bir
palmiye aacnn altnda Willin yanma oturuyordum. Birlikte
Nathann srf ve su kaya yapma denemelerini izliyorduk. Ara
sra olduumuz yerden ona cesaret verici eyler sylyor, bazen
de kfrler savuruyorduk.
Otel alanlar bata Will iin fazla ihtimam gstermeye
altlar. Sandalyesini itmek istiyorlar, dakikada bir ellerinde
souk ieceklerle banda beliriyorlard. Bunlara gerek duyma
dmz sylediimizde neeli bir ekilde geri ekildiler. Yine
de onunla beraber olmadm zamanlarda oda grevlilerinin
ve resepsiyon alanlarnn onunla sohbet ettiklerini grmek
ya da gitmemiz iin yeni yerler nerdiklerini duymak gzeldi.
Nadil adnda uzun boylu, gen bir adam vard ve Nathan orta
larda olmadnda Willin gayriresm bakcs roln stlenmi
grnyordu. Bir gn onu bir arkadayla birlikte Willi hafife
sandalyesinden kaldrp aacmzn yanndaki minderli gne
yatana yerletirirken grdm.

413*

Senden nce Ben

Baparman bana doru yukar kaldrarak, te imdi

oldu! dedi. Kumsalda onlara doru yryordum. Bay Will
sandalyesine geri dnmek isterse beni arn yeter.
Onlara kar kp onu hareket ettirmemeleri gerektiini sy
leyecektim, ama Will gzlerini kapatmt ve yle beklenmedik
bir memnuniyetle uzanyordu ki dilimi tutup bamla onayladm.
Bana gelince, Willle ilgili kaygm azaldka yava yava
hakikaten cennette olduumdan phelenmeye balamtm.
Hayatmda hibir zaman byle bir yerde zaman geireceim
aklma gelmezdi. Her sabah sahile vuran dalgalarn, aa dal
larnda cvldayan bilmediim kularn sesleriyle uyanyordum.
Tavana bakp gne nn yapraklar arasndan oynayn
izliyordum. Yan kapdan gelen mrltlardan Will ve Nathanm
benden ok nce uyandklarn anlyordum. Deniz elbisemi ve
mayomu giyip omuzlarma ve srtma vuran lk gnein tadn
karyordum. Derim il il olmu, trnaklarm beyazlamt ve
burada tadn kardm keyiflerden -sahilde yrmek, bilme
diim yemekler yemek, lk ve temiz sudaki volkanik kayalarn
altndan utanga utanga bakan kara balklar arasnda yzmek
veya ufka doru kzllaarak batan gnei izlemek- az bulunur
bir mutluluk duymaya balamtm. Yava yava gemi aylarn
izi silinip gidiyordu. Bunu sylemeye utanyordum, ama Patricki
neredeyse hi dnmyordum.
Gnlerimiz belirli bir dzene oturmutu. Havuzun etrafnda,
hafife glgede kalm masalarda mz beraberce kahvalt edi
yorduk. Will genellikle ona ellerimle yedirdiim meyve salatasn
tercih ediyor, bazen d,e itah aldka muzlu kek yiyordu. Sonra
sahile iniyor, orada kalyorduk. Ben kitap okuyordum ve Will de
mzik dinliyordu. Nathan ise su sporlar alanndaki becerilerini
gelitirmekteydi. Will benim de bir eyler denememi syleyip
duruyordu, ama ona hayr dedim. Sadece onun yannda kalmak

414*

Jojo Moyes

istiyordum. Will srar edince bir sabah rzgr srf ve kayak

yaparak geirmitim, ama en mutlu olduum zamanlar onun
yannda olduum zamanlard.
Zaman zaman Nadil etraftaysa ve sahil sessizse o ve Nathan,
Willi daha kk bir havuzun lk sularna sokuyorlard. Nat
han, Willi kafasnn altndan tutuyordu ki yzeyde kalabilsin.
Onlar bunu yaptklarnda pek sesini karmyordu, ama sessiz
bir memnuniyet iinde gibiydi. Sanki bedeni uzun sredir unu
tulmu duyular hatrlyordu. Uzun zamandr solgun olan teni
altn rengine dnmt. Artk yara izleri de gemeye balamt.
Gmlek giymeden de rahat edebiliyordu.
le yemeinde sahildeki lokantadan birine gidiyorduk.
Kompleksin zemininin tamam parkeyle kaplanmt. Sadece
birka tane basamak ve yoku vard. Bunun anlam Willin
sandalyesini tamamen bamsz bir ekilde hareket ettirebilmesiydi. Bu kk bir ayrntyd, ama birimizin elik etmesine
gerek kalmadan kendisine bir iki alabilmesi beni ve Nathan
rahatlatyordu, nk bu, Willin gndelik skntlarndan bi
rinin, yani btnyle dier kiilere baml olmasnn ortadan
kalkmas demekti. Bylelikle hibirimizin fazla hareket etmesi
gerekmiyordu. Sahil, havuz ba ya da spada olun, her yerde
glmseyen garsonlardan biri hounuza gideceini dnd
bir ikiyle yannzda beliriveriyordu. kiniz genellikle mis kokulu
pembe bir iekle sslenmi oluyordu. Kumsalda uzanrken bile
yanmzdan kk bir araba geer ve glmsemeyen bir garson
bize su, meyva suyu veya daha sert bir eyler ikram ederdi.
leden sonralar scaklk en tepeye ulatnda Will odasna
dnp birka saat uyuyordu. Ben de bu arada havuzda yzerdim
ya da kitabm okurdum. leden sonra yine buluup akam
yemei iin bir sahil lokantasna giderdik. Ksa srede kokteyl
uzman olmutum. Nadil, Wille doru llerde bir kam ve
415

Senden nce Ben

bardak tutucusuna uzun bir bardak konduunda Nathan vtf

benim mdahale etmeme hi gerek kalmadn kefetmiti.
Akam karanl ktnde mz ocukluk anlarmzdan]
bahsediyorduk. lk sevgililerimizi, ilk ilerimizi, ailelerimizi,
ktmz tatilleri anlatyorduk. Yava yava Willin yeniden
doduunu fark ediyordum.
Bu Will gerekten de farklyd. Buras ona uzun zamandr
eksik kald huzuru veriyor gibiydi.
Nathan benimle bfede bulutuunda, Keyfi yerinde, deil
mi? diye sordu.
Evet, sanrm yle.
Biliyor musun... Nathan bana doru eilmiti ve Willin
onun hakknda konutuumuzu grmediinden emin olmak
ister gibiydi. Bence iftlik plan ve tm o maceralar da harika
olacakt, ama imdi burann ona daha iyi geldiini dnmeden
edemiyorum.
Ona ilk gn neler dndm, otele giri yaptmzda
midemin kaygdan dm dm olduunu ve eve dn iin
ka gn kaldn hesaplamaya baladm sylemedim. O on
gnde neden orada olduumuzu unutmaya almak zorundaydm.
Alt aylk kontrat, titizlikle hazrladm takvimi ve ondan nce
yaanan her eyi unutmalydm. imdi sadece an yaamak ve
Willi de aynsn yapmas iin cesaretlendirmek zorundaydm.
Willin de mutlu olacan umarak mutlu olmak zorundaydm.
Bir dilim kavun daha alp glmsedim. Evet, bu akamki
plan nedir? Karaoke yapyor muyuz? Yoksa kulaklarnz dn
geceden sonra toparlanamad m?
Drdnc gece Nathan hafif bir utangalkla randevusu
olduunu sylemiti. Karen yan otelde kalan Yeni Zelandal bir
kzd ve Nathan onunla ehre inmeyi kabul etmiti.
416

Jojo Moyes

Yani bana bir i gelmesin diye gittim, biliyorsunuz... Ka

dnlarn tek bana gitmeleri iin uygun bir yer deil gibiydi.
Will ban arbal bir ekilde sallayarak, Evet, deil, dedi.
ok centilmence bir davran Nate.
Bence de ok sorumluluk sahibi bir davran olmu. Tam
bir vatandalk rnei, diyerek onayladm.
Nathan n dnceliliini her zaman takdir etmiimdir.
zellikle de kadnlar sz konusu olduunda.
Nathan, Gidjn bamdan, deyip srtarak gzden kaybolmutu
Ksa sre iinde Karen la bulumaya balad. Nathan ou
akam onunla birlikte yok oluyor, ge saatlerdeki grevleri iin
geri gelse de zamann gzel geirebilmesi iin elimizden geleni
yapyorduk.
Ayrca bu durum gizliden gizliye benim de houma gidi
yordu. Nathan seviyordum ve geldii iin ona minnettardm,
ama Will'le ba baa kalmay tercih ediyordum. Etrafta kimseler
olmadnda ikimiz arasnda gelien dil hounja gidiyordu ve
aramzda oluan yaknl seviyordum. Yzn evirip nee
iinde bana bakmasna baylyordum. Sanki bir ekilde bende
beklediinden ok daha fazlasyla karlamt.
Sondan bir nceki gece Nathana, Kareni kaldmz yere
getirebileceini, bunun beni rahatsz etmeyeceini syledim.
Geceler boyunca onun otelinde kalmt ve Willin son bakmn
yapmak iin gidip geldiinde yirmier dakika yol yrmek zo
runda kaldn biliyordum.
Benim iin sorun yok. Eer siz... biraz daha yalnz kalmak
isterseniz.
oktan nnde uzanan gecenin keyfine dalm olan Nathan
bir hayli neeliydi ve heyecanla, Sa ol dostum, deyivermesi
bende de doru karar verdiim duygusunu pekitirmiti.
4 1 7

Senden nce Ben

Will, bunu ona sylediimde, Ne kadar ince bir insansn*

dedi.
Ne kadar ince bir insanm demek istedin herhalde, dedim,
Bunun iin senin odan feda ettim.
O gece Willi benim odama tadk. Nathan, Willi yataa
yatrp ona gece ilalarn verdi ve bu arada Karen barda bekli
yordu. Ben banyoda stm deitirip tirtmle ksa pantolo
numu giydim ve banyonun kapsn aarak koltuumun altnda
yastmla koltua doru ilerledim. Willin gzlerini zerimde
hissedebiliyordum ve garip bir ekilde utandm. Oysa geen haf
tay nnde bikiniyle dolaarak geirmitim. Yastm koltuun
kenarna koydum.
Clark?
"Ne?
Gerekten orada uyumana gerek yok. Bu yatak bir futbol
takmn alacak kadar geni.
Sorun u ki bu aklma bile gelmemiti. O zamana kadar her
ey normaldi. Belki de sahilde yar plak dolap durduumuz
gnler hepimizi biraz gevetmiti. Belki de duvarn dier tarafnda
Nathan ve Karen n birbirlerine dolanm bir koza haline geldii
dncesinden etkilenmitik. Belki de sadece onun yannda
olmak istemitim. Yataa doru yrdm ve sonra ani bir gk
grltsyle irkildim. Iklar yanp snd ve darda biri bard.
Yan kapdan Nathan ve Karenn kahkahalarla gldn duyduk.
Pencereye gidip perdeyi kapattm, bir anda serinleyen hava
rpermeme neden olmutu. Darda, denizde bir frtna kopmutu.
imekler gkyzn delip dramatik bir ekilde aydnlatyordu
ve bir an sonra kk bungalovumuzun atsna bir anda bar
daktan boalrcasna yamur yamaya balad. yle iddetliydi
ki her sesi bastryordu.
418

Jo jo Moyes

Panjurlar kapatsam iyi olacak, dedim.

Hayr, kapatma.
Dndm.Kaplar a. Will darya doru bakyordu. D
ary grmek istiyorum.
Duraksadm ve sonra yavaa terasa alan cam kaplar atm.
Yamur otelin stne deli gibi yayordu ve yamur damlalar
atmzdan damlayarak terasta biriken sular denize tayordu.
Yzmde slakl ve havadaki elektrii hissettim. Kolumdaki
tyler diken diken olmutu.
Will arkamdan, Hissedebiliyor musun? diye sordu.
deta dnyann sonu gibi.
Orada durdum ve dardaki akmn bedenimden gemesine
izin verdim. Beyaz imekler gzkapaklarmda iz brakyorlard.
Nefesim kesilmi gibiydi.
Geri dnp yataa yrdm ve kenarna oturdum. Will da
ry izlerken ne eildim ve gneten yanm boynunu kendime
evirdim. Artk onu nasl hareket ettireceimi, arln, sert
bedenini ve bana ne ekilde ayak uyduracam biliyordum. Onu
kendime yakn tutarak stne eildim ve omuzlarnn arkasna
kaln bir beyaz yastk koyarak Willi tekrar yumuakln kollarna
braktm. Gne kokuyordu; sanki gne teninin derinliklerine
ilemiti ve kendimi sanki nefis bir lezzet karsndaymm gibi
onun kokusunu iime ekerken buldum.
Sonra hl biraz slak olmama ramen onun yanma yattm.
yle yaknlamtm ki bacaklarm onunkilere deiyordu. Birlikte
imekler dalgalara arparken kan mavi-beyaz renkli alevimsi
, yamurun gm ubuklar halinde yamasn, yz metre
tedeki turkuaz renkli manzaray izledik.
Etrafmzdaki dnya kldke kld. Sadece frtnann
sesi, leylak rengi mavi-siyah deniz ve hafife uuan ince perdeler

419*

Senden nce Ben

kald. Gece esintisiyle yaylan nilfer kokusunu iime ektim.

Biraz teden bardaklarn nlama sesleri, aceleyle toparlanan
sandalyelerin kard grlt ve uzaklardaki bir kutlamann
mzikleri duyuluyordu. Doa tm engellerden kurtulmutu ve
bir patlama halindeydi. Uzanp Willin elini aradm ve kendi
elimin iine aldm. Ksa bir sre iin bir daha hibir zaman
dnyaya ve baka bir insana o saniyelerde hissettiim kadar
bal olamayacam dndm.
Will sessizlie doru, Fena deil, ne dersin Clark? dedi.
Frtnaya ramen yz sakin ve hareketsizdi. Bir an dnd ve
bana glmsedi. O an gzlerinde bir ey vard; heyecanl bir ey.
Evet, dedim. Hi fena deil.
Orada hareketsizce uzanp yava ve derinden gelen nefesini,
arkasndaki yamurun sesini ve benimkilere kenetlenmi scak
parmaklarn hissettim. Eve dnmek istemiyordum. Bir daha
hi eve dnmeyebileceimi dnyordum. Burada, kk cen
netimizin iinde Will ve ben gvendeydik. ngiltereye dn
her dndmde korku penesini mideme geiriyor, sktka
skyordu.
H er ey iyi olacak. Nathan n szlerini kendi kendime tek

rarlamaya alyordum. H er ey iyi olacak.

Sonunda denize srtm verip yana dndm ve Wille baktm.
O da soluk kta bana bakmak iin ban dndrd ve onun da
ayn eyi sylediini hissettim. Her ey iyi olacak. Hayatmda ilk
kez gelecei dnmemeye alyordum. Sadece orada olmaya
altm ve akamn getirdiklerinin iimde dolamasna izin
verdim. Yalnzca birbirimize bakarak ne kadar sre geirdik
bilmiyorum, ama Willin gzkapaklar yava yava arlat ve
zr dileyip, Galiba biraz... diye mrldand. Nefesi daha da
derinleip uykuya dald. Artk sadece ben onun yzn izliyor4 20*

Jo jo Moyes

dum. Kirpiklerinin gzlerinin kelerinde titreyiini seyrettim

ve burnunda beliren yeni illere baktm.
Kendi kendime, Her ey iyi olmal, dedim. H er ey iyi olmal.
Gece yars gelmeden frtna dindi ve denizin uzak noktala
rndan birinde kayboldu. imekler soluklat ve sonunda tm
den yok oldular. Zalim havay kim bilir hangi grnmez yerlere
gtryorlard. Hava yava yava sakinleti, perdeler duruldu ve
son su damlalar da aldayarak akt. Sabahn erken saatlerinde
uyanp yavaa elimi Willin elinden ektim ve Fransz pencereleri
kapattm. Oda sessizlie gmlmt. Will uyuyordu. Huzurlu,
sakin bir uykudayd. Evde nadiren byle dinlenebiliyordu.
Fakat ben uyumadm. Orada uzandm ve onu izledim. Hibir
ey dnmemeye alyordum.
Son gn iki ey oldu. lk olarak, Willin basklarna dayana
mayarak skuba daln denemeyi kabul ettim. Gnlerdir beni
ikna etmeye alyor, onca yolu gelip denizin altn grmemenin
kabul edilemez olduunu sylyordu. Srf konusunda ise gerek
ten umutsuz vakaydm. Yelkeni kaldrmay bile becerememitim
ve su kaya denemelerim de sahil boyunca ilerlemekten teye
gememiti. Ama Will srar ediyordu ve bir gn nce le ye
meine geldiinde beni yeni balayanlar iin yarm gnlk bir
dalma kursuna yazdrdn syledi.
Pek de iyi bir balang yapmamtm. Will ve Nathan havu
zun kenarnda oturup beni izlerken dalg hocas suyun altnda
nefes alabileceim konusunda beni ikna etmeye alyordu. Beni
izlediklerini bildiim iin umutsuzlua kaplyordum. Aptal
deildim; srtmdaki oksijen tpnn cierlerimi altrmaya
devam edeceini anlyordum ve boulmayacaktm. Ama bam
suyun altna her girdiinde panikliyor, ksrerek yzeye frl
yordum. Sanki bedenim Mauritiusun en kaliteli kloruyla dolu
4 21

Senden nce Ben

binlerce litre suyun altnda hl nefes alabileceine inanmay

reddediyordu.
Yedinci kez ksrklerle yzeye ktmda, Sanrm yapa
mayacam, dedim.
Eitmenim James arkamdan Will ve Nathana bakt.
Sinirli bir sesle, Yapamam, dedim. Bana gre deil.
James srtn iki adama dnp omzuma bir, iki kez vurdu
ve ak denizi iaret ederek sessizce, Aslnda bazlar iin bu i
orada daha kolay oluyor, dedi.
Denizde mi?
Bazlar en derinde daha iyidir. Haydi. Tekneyle kalm.
Krk be dakika sonra denizin altnda gzlerden uzak, parlak
renkli manzaraya bakyordum. Oksijensiz kalmak umurumda
deildi; aksi kantlanm olsa bile en dibe batp boulacama
olan sarslmaz inancm uup gitmiti. Korktuumu bile unut
mutum. Yeni bir dnyann srlaryla bylenmitim. Sessizlikte
sadece kendi nefesimin sesini duyarken minik yanardner balk
srlerini ve bana merakl gzlerle bakan daha byk siyah ve
beyaz balklar izledim. Hafif hafif salman denizakayklar ba
lklarn grnmez rotalarn blyorlard. Uzaklarda, karadan iki
kat daha parlak ve eitli bir manzara yatyordu. inde bilinmez
yaratklarn pusuda bekledii maara ve boluklar grdm. Uzak
taki ekiller gne nlarnn altnda parlyordu. Yukar kmak
istemiyordum. Orada, o sessiz dnyada sonsuza dek kalabilirdim.
Ancak James kendi oksijen tanknda kalan oksijeni gsterdiinde
kmaktan baka arem kalmadn anladm.
Sahilde Will ve Nathana doru yrrken zar zor konua
biliyordum. Zihnim grdklerimle dopdoluydu ve kollarmla
ayaklarm sanki hl suyun altndaymm gibi beni ne doru
itiyorlard.

422*

Jo jo Moyes

Nathan, Gzel deil mi? dedi.

"Wille, Neden daha nce sylemedin? diye bardm ve
pale;tier imi kumun stne nne doru frlattm. Neden daha
ncce yaptrmadn? Tm o eyler oradayd! Hemen burnumun
dibiindeydi!
"Will bana dik dik bakt. Hibir ey sylemedi, ama yzne
yavta, byk bir glmseme yaylyordu. Bilmiyorum, Clark.
Bazlar laftan anlamyor.
(O gece sarho olana dek itim. Sadece bir sonraki gn gideceeimiz iin deil, ilk kez Willin iyi olduunu ve bu sebeple
artlk gerekten rahatlayabileceimi hissediyordum. Beyaz, penye
bir elbiseyle -tenim bronzlat iin beyaz giymek beni kefene
sarllm bir cesede dndrmemiti- gm rengi sandaletlerimi
giydiim ve Nadil bana bir gelincik iei verip sama takmam
syllediinde bir hafta nce olsa yapacam gibi onunla dalga
gemedim.
'Onlarla barda bulutuumda Will, Vaay! Merhaba, Carmen
Mirranda, dedi. Gz kamatryorsun.
' Tam alayc bir cevap verecektim ki bana gerekten byk bir
muttlulukla baktm fark ettim.
Teekkr ederim, dedim. Siz de hi fena deilsiniz.
Otelin diskosu vard ve gece 22.00de, Nathan, Karenla bulumalk iin yanmzdan ayrlmadan nce kulaklarmzda ezgilerle
ve i kokteylin verdii akrkeyiflikle sahile doru ilerledik.
Byle bir gzellik olamazd. Gece lkt ve uzaktan rzgrla
birilikte mangal kokular, vcuda srlen losyonlar ve denizin
bellli belirsiz tuz kokusu geliyordu. Will ve ben en sevdiimiz
aacn yannda durduk. Biri sahilde ate yakm, belki de bir
eyHer piirmek istemiti ve geriye sadece parldayan bir kz
ym kalmt.
423

Senden nce Ben

Karanla doru bakp, Eve gitmek istemiyorum, dedim.

Buradan ayrlmak zor.
Ona doru dnerek, Byle yerlerin filmler dnda var olduunu dnmezdim, dedim. Artk bana daha nce sylediklerin
de doru mu deil mi diye dnyorum.
Glmsyordu. Yznden rahatl anlalyordu ve mutlu
gzkyordu. Bana bakarken gz kenarlan kryordu. Ona
bakarken ilk kez iimde beni yiyip bitiren o korkunun kalma
dn hissettim.
ekinerek, Geldiin iin memnunsun, deil mi? dedim.
Ban sallad. Ah, evet.
Haha! Havaya bir yumruk savurdum.
Sonra birisi barda mzii anca sandaletlerimi frlatp dans
etmeye baladm. Belki kulaa aptalca geliyor olabilir. Bunlar baka
bir gn olsa yapmaktan utanacanz davranlardr. Ama orada,
koyu lacivert gecede uykusuzluktan, ateten ve usuz bucaksz
denizden ve gkyznden yar sarho bir halde, kulamzda
mzik, Willin glmseyii ve kalbimin bilmediim nedenle
gmbr gmbr atmasyla sadece dans etmek istiyordum. Dans
ettim; glerek, bilincimi kaybetmi bir ekilde dans ediyordum.
Bizi gren birinin olup olmamas umurumda deildi. Willin
gzlerini zerimde hissediyordum ve o da bunun farkndayd.
Bu on gnden sonra yaplacak en gzel ey buydu. Son alt ayn
can cehenneme ! ark bitti ve nefessiz kalm bir ekilde ayak

larnn dibine dtm.

Sen... dedi.
Ne? Glmseyiimde bir yaramazlk vard. Akc ve hareketli
hissediyordum. Artk kendimi kaybetmitim.
Ban sallad.
424*

Jo jo Moyes

Yavaa ayaa kalktm ve plak ayakla sandalyesine doru

yryip kucana oturdum. Yz yzmden birka santim
uzaktayd. Bir nceki gnden sonra bunu yapmak o kadar da
byk bir hareket gibi gelmemiti.
S e n ... Atein yla parlayan mavi gzleri benimkilere
kilitlenmiti. Bedeninden gne, kumsal atei ve keskin narenciye
karnm gibi bir koku yaylyordu.
imde, ok derinlerde bir eyin hareket ettiini hissettim.
S e n ... baka trl bir eysin Clark.
O an dnebileceim tek eyi yaptm ve ne eilip du
daklarm onunkilerin zerine koydum. Bir an duraksadktan
sonra o da beni pt. Bir an iin her eyi, bunu yapmamam
iin var olan milyon tane nedeni, korkularm ve orada olma
sebebimizi unuttum. Teninin kokusunu iime ekerek, parmak
ularmda yumuak salarn hissederek onu ptm. O da beni
ptmde tm bu engeller ortadan kayboldu. Sadece Will ve
ben vardk. Hiliin ortasndaki bir adada, parlayan binlerce
yldzm altndaydk.
Ve: sonra Will kendini ekti. Ben... zgnm. Olmaz...
Gzlerimi atm. Elimi yzne doru kaldrp gzel kemik
lerinim zerinde gezdirdim. Parmak ularmda belli belirsiz tuz
taneciMerini hissedebiliyordum. W ill... dedim Yapabilirsin.
Sen...
Hayr. Bu kelime demir gibi ard. Yapamam.
Anlamyorum.
B undan bahsetmek istemiyorum.
H m m ... Sanrm bahsetmek zorundasn.
Biunu yapamam nk... yutkundu. Seninleyken olmak
istediim adam olamam. Ve bunun anlam da... ban kaldrp
bana bakt Bu bana hep olamadm kiiyi hatrlatacak.
425*

Senden nce Ben

Yzn ellerimin arasndan brakmadm. Alnm alnna

dayadm, nefeslerimiz kart ve sessizce, sadece onun duyabi
lecei bir ekilde, Senin ne yapp ne yapamadn umurumda
deil... Her ey siyah ve beyaz deil. Gerekten. Ben seninle ayn
durumda olan baka insanlarla konutum ve... mmkn olan
eyler var. kimizin de mutlu olaca eyler var... Artk dilim
dolamaya balamt. Bu konumay yapyor olmak bile bana
garip hissettiriyordu. Yzm kaldrp gzlerinin iine baktm
ve yavaa, Will Traynor, dedim. Beni dinle, bence...
Hayr Clark.
Bence pek ok eyi yapabiliriz. Bunun allm bir ak hikyesi
olmadn biliyorum. Bunlar sylemememi gerektiren bin trl
sebep olduunu da biliyorum. Ama seni seviyorum, gerekten
seviyorum. Bunu Patrickten ayrldmda da biliyordum. Ve
bence sen de beni biraz olsun seviyorsundur.
Konumad. Gzleri benimkileri arad; ilerinde byk bir.
hznn arl vard. akaklarndaki salar arkaya doru d
zelttim. Sanki zntsn atabilirmiim gibi o da ban kaldrp
avucumun iine koydu ve orada kald.
Sonra yutkundu. Sana sylemem gereken bir ey var.
Biliyorum, diye fsldadm. Her eyi biliyorum.
Kelimeler Willin aznda kald. Etrafmzdaki hava durmu
gibiydi.
svire olayn biliyorum. Neden alt aylk bir kontratla ie
alndm biliyorum.
Ban elimden uzaklatrd ve nce bana, sonra da gkyzne
bakmaya balad. Omuzlar kt.
Her eyi biliyorum Will. Aylardr biliyordum. Will, ltfen
dinle beni... Sa elini elime aldm ve gsme gtrdm. Bunu
yapabileceimizi biliyorum. Elinde olsa byle olmasn istemezdin
426

Jo jo Moyes

tabii, ama seni mutlu edebileceimi de biliyorum. Tm syle

yebileceim senin beni... daha nce hayal bile edemeyeceim
b ir insana dntrdn. Kendini berbat hissettiinde bile
beni mutlu ediyorsun. Seninle olmak istiyorum. Sen artk eksik
olduunu dnsen de ben baka kimseyle olmak istemiyorum.
Parmaklarnn benimkilere iyice kenetlendiini hissettim ve
bu beni cesaretlendirdi.
Eer senin iin alyor olmam sana ok garip geliyorsa
ayrlp baka bir yerde alabilirim. Sana ne zamandr sylemek
istiyordum; bir niversiteye hazrlk kursuna yazldm. nternette
bi nlerce aratrma yaptm ve baka felli kiilerle de konutum;
ok ey rendim. Bu ilikiyi mmkn klabilecek ok ey bili
yorum. Bunu yapabilirim ve sadece seninle birlikte olabilirim.
Anlyor musun? Her eyi dndm, her eyi aratrdm. Ben
ar tk byle bir insanm ve bu senin suun. Beni sen deitirdin.
Neredeyse glyordum. Beni kz kardeime benzettin. Tabii
kyafet konusunda ondan daha fazla zevk sahibiyim....
Will gzlerini kapatmt. ki elimi de onunkinin stne
koyup ellerini dudaklarma gtrdm ve onlar ptm. Teninin
benimkine dediini hissedebiliyordum; gitmesine izin vereme
yeceimi dnyadaki her eyden ok daha iyi biliyordum.
Ne diyorsun? diye fsldadm.
Sonsuza dek gzlerine bakabilirdim.
O kadar sessiz konutu ki bir an iin onu doru duyduum
dan emin olamadm.
Ne?
Hayr Clark.
Hayr m?
zgnm. Bu yeterli deil.
Elini aa indirdim. Anlamyorum.
427*

Senden nce Ben

Konumadan nce bekledi. Sanki ilk kez doru kelimeleri

bulmakta zorlanyor gibiydi. Bu benim iin yeterli deil. Bu
dnya iinde sen olsan da bana yetmiyor. Ve inan bana Clark,
sen geldiinden beri hayatm gzelleti. Ama bunlar benim iin
yeterli deil, istediim hayat bu deil.
imdi geri ekilme sras bendeydi.
Sorun u ki gzel bir hayatm olabileceini anlyorum. Hatta
sen yanmda olduun srece muhteem bir hayatm olabileceini
bile dnyorum. Ama bu benim hayatm deil. Ben konutu
un o insanlara benzemiyorum. Bu benim istediim trden bir
hayata benzemiyor, yaknndan bile gemiyor. Duraksyor, sesi
kesiliyordu. fadesi beni korkutmutu.
Yutkundum ve bam salladm. Sen... sen bir keresinde
labirentteki o gecenin beni tanmlayamayacam sylemitin.
Beni tanmlayacak eyi seme ansm olduunu anlatmtn.
yleyse sen de o sandalyenin seni tanmlamasna izin verme.
Ama bu beni tanmlyor Clark Beni tanmyorsun, gerekten
tanmyorsun. Bu eyden nce beni hi grmedin. Hayatm sevi
yordum Clark. Gerekten seviyordum. imi, yaptm seyahatleri,
kendimi, hareketli bir insan olmay seviyordum. Motosiklete
binmeye, binalarn arasndan savrulmaya baylyordum. dn
yasndaki insanlar alt etmeyi, seks yapmay seviyordum. Hem de
ok. Byk bir hayatm vard. Artk sesi ykselmiti. Bu eyin
iinde var olmak iin yaratlmadm ben. Ama imdi nereden
bakarsan bak beni o tanmlyor. Beni yalnzca o tanmlyor.
Ama hi ans vermiyorsun, diye fsldadm. Sesim g
smden kmak istemiyor gibiydi. Bana bir ans vermiyorsun.
Bu sana ans verip vermeme meselesi deil. Alt ayda nasl
tamamen farkl bir insan haline geldiini izledim ve kendi potan
siyellerini henz grmeye balayan birine dntn grdm.
Bunun beni ne kadar mutlu ettiini tahmin bile edemezsin.

428*

Jo jo Moyes

Seni balamak istemiyorum; hastane randevularma, hayatmn

snrllklarna bal kalman istemiyorum. Baka birinin sana
verebileceklerinden mahrum kalman istemiyorum ve belki
bencilce ama bir gn bana bakp ufack da olsa bir pimanlk
veya da acma duyman istemiyorum.
Byle bir eyi asla yapmam!
Bunu bilemezsin Clark. Bunun nasl olaca hakknda hi
bir fikrin yok. Alt ay sonra nasl hissedecein hakknda hibir
fikrin yok. Ben de her gn sana bakp, seni plak grp, seni
mtemilatta lgn kyafetlerle dolarken izleyip sonra da seninle
yapmak istediim eyleri yapamadan yaamak istemiyorum.
Clark, u anda sana neler yapmak istediimi bir bilseydin! Ve
b en ... bu hisle yaayamam. Yapamam. Bu ben deilim. yle bir
adam olamam, sessizce kabullenemem .
Sandalyesine bakt ve sesi atlayarak, Bunu asla kabul ede
mem, dedi
Alamaya baladm. Ltfen Will. Ltfen byle syleme.
Bana sadece bir ans ver. Bize bir ans ver.
t. Dinle. Beni zellikle sen dinlemelisin. Syleyeceklerime
kulak ver. Bu gece... benim iin yapabilecein en harika eydi.
Bana sylediklerin, beni buraya getirmek iin yaptklarn...
Ben bandan beri lanet bir ekilde davrandm halde ak iin
bir yol bulman ve en azndan bunu baarm olman gzlerimi
kamatryor. A m a... Parm aklarnn benim kilerin zerine
kapandn hissettim. Burada bitmesine ihtiyacm var. Artk
sandalye istemiyorum. Zatrre ve ac veren eklemler istemiyo
rum. Ac ve yorgunlukla, tm bunlarn sona ermesini umarak
bir gne daha uyanmak istemiyorum. Geri dndmzde
svireye gideceim. Ve eer beni seviyorsan Clark, sylediin
kadar seviyorsan, beni bu dnyada her eyden daha mutlu edecek
ey benimle gelmendir.
4 2 9 *

Senden nce Ben

Beynimden vurulmua dnmtm.

Ne?
Hibir ey bundan daha iyi olmayacak. Byk ihtimalle gi
derek daha fazla ktleeceim ve zaten kck kalm hayatm
daha da klecek. Doktorlar da ayn eyi syledi. Hatta beni
yeni sorunlar bekliyor. Bunu hissedebiliyorum. Artk ac ekmek,
bu eye skp kalmak istemiyorum. Birine baml kalmak,
korkmak istemiyorum. O yzden eer hissettiini sylediin
eyleri gerekten hissediyorsan bunu benim iin yap. Benimle
ol. Arzuladm sonu bana ver.
Ona dehet iinde baktm; nabzm deta kulaklarmda at
yordu. Zorlukla nefes alyordum.
Bunu benden nasl istersin?
Biliyorum, b u ...
Ben sana seni sevdiimi, seninle bir gelecek kurmak istedi
imi sylyorum ve sen de gelip kendini ldrmeni seyretmemi
istiyorsun.
zgnm. Kulaa bu kadar duygusuz gelmesini istemezdim.
Ama fazla zamanm yok.
Ne? Neden, yoksa zaten rezervasyonunu yaptrdn m?
Karmaktan korktuun bir randevun mu var?
Oteldeki insanlarn durup bize baktn grebiliyordum. Belki
de ykselen seslerimizi duymulard, ama umurumda deildi.
Will bir an iin durduktan sonra, Evet, dedi. Evet, byle
bir ey var. Konsltasyonlar yapld. Klinik onlar iin uygun bir
vaka olduumu sylyor. Annemle babam da Austosun on
iin onay verdiler. Bir gn ncesinde de uuyoruz.
Bam dnmeye balamt. nmde bir haftadan az bir
sre vard.
Buna inanmyorum.
430*

Jo jo Moyes

Louisa.
Ben sanmtm k i... Ben fikrini deitirmeyi baardm
sanmtm.
Will ban yana eip bana bakt. Sesi yumuak, baklar
nazikti. Louisa, hibir ey fikrimi deitiremez. Aileme alt ay
iin sz verdim ve szmde durdum. Sen bu zaman tahmin
edemeyecein kadar deerli kldn ve bunu bir dayankllk testi
olmaktan kardn...
Yapma!
Ne?
Tek kelime daha syleme. Tkanmtm. O kadar bencilsin
ki Will. O kadar aptalsn k i... Seninle svireye gelmem iin en
ufak bir olaslk olsa bile... Bunu yapabileceimi dnsen bile...
Senin iin yaptm onca eyden sonra bana syleyebileceklerin
bu kadar m? nnde tm kalbimi parampara ettim. Ve imdi
tm syleyebilecein, Hayr, sen benim iin yeterli deilsin ve
imdi de hayal edebilecein en korkun eyi, rendiinden beri
seni dehete dren eyi izlemeni istiyorum, mu? Benden ne
istediinin farknda msn?
Giderek fkeleniyordum. nnde durup lgn bir kadn gibi
bardm. Siktir git Will Traynor! Siktir git! Keke bu aptal ii
hi kabul etmeseydim. Keke seni hi tanmasaydm. Hkra
rak alamaya baladm ve sahilden yukar kp odama, ondan
uzaa doru kotum.
Kapy kapadktan sonra uzun bir sre sonra bile beni aran
sesi kulaklarmda nlad.

24
O akam orada bulunanlar iin tekerlekli sandalyesinde, aslnda
ona bakyor olmas gereken bir kadna yalvaran bir adam grmek
kadar rahatsz edici bir ey yoktur. Size emanet edilmi engelli
bir kiiye bu kadar fkeli davranmak pek de ho bir grnt
yaratmaz.
zellikle de bu kii hareket edemiyor ve kibarca, Clark.
Ltfen. Haydi buraya gel. Ltfen , diyorsa.
Ama ben yapamadm. Ona bakamadm. Nathan, Willin
eyalarn toplamt ve ben de bir sonraki sabah onlarla lobide
bulumutum. Nathan akamdan kalm olmann etkisiyle sersem
gibiydi. Tekrar bir araya geldiimiz andan itibaren Willle en
ufak bir iletiim kurmay reddettim. ok kzgn ve perian bir
haldeydim. Bamn iinde srekli dolaan fkeli ses, Willden
mmkn olduu kadar uzak durmam sylyordu. Eve gitmeli,
onu bir daha asla grmemeliydim.
Nathan arkamda belirerek, yi misin? diye sordu.
Havalimanna varr varmaz onlardan uzaklap check-in
masasna gittim.
Hayr, dedim. Ve bu konuda konumak istemiyorum.
Akamdan kalma msn?
Hayr.
Ksa bir sessizlik oldu.

432*

Jo jo Moyes

Bu dndm ey anlamna m geliyor? Nathan bir anda

kasvetli bir havaya brnmt.
Konuamadm. Bamla onayladm ve Nathan m ene kas
larnn bir anda gerildiini grdm. Nathan benden glyd,
sonuta o bir profesyoneldi. Birka dakika iinde Willin yanna
dnd; dergide grd bir eyi ikisinin de bildii bir futbol
takmyla ilgili bir yorumu gsteriyordu. Onlar grseydiniz az
nce verdiim bilgiye dair en ufak bir ize bile rastlamazdnz.
Havalimanndaki bekleme sresi boyunca kendimi megul
edecek bir eyler buldum. Kendime binlerce kk i yarattm.
Bavullara isim etiketleri hazrladm, kahve aldm, gazeteleri
dikkatle okudum, tuvalete gittim ve ona bakmak zorunda kalma
yacam her eyi yaptm. Onunla konumayacaktm. Ama ikide
bir Nathan ortadan yok oluyordu ve biz de ba baa kalyor, yan
yana tek kelime etmeden birbirimizi suluyorduk.
Clark...
Hayr, diye szn kestim. Seninle konumak istemiyorum.
Ne kadar souk durabildiime kendim de hayret ettim.
Kesinlikle hostesleri de artmtm. Uu srasnda Wille sert
bir ekilde srtm dnp kulaklklarm taktmda veya kararl
bir ekilde camdan dar baktmda hosteslerin birbirlerine
eilerek bir eyler mrldandklarn grdm.
Fakat Will bir kez bile fkelenmedi. Sanrm en kts de
buydu. fkelenmedi ve dalga gemedi. Yalnzca giderek neredeyse
hi konumayacak kadar sessizlemiti. Sohbeti devam ettirmeye
almak da zavall Nathana kalmt. ay-kahve imeyi ya da
fstk paketlerini saklamay neriyor, zerimizden atlayp tuvalete
giderse rahatsz olup olmayacamz soruyordu.
Kulaa ocuka geliyor olabilir, ama bu sadece gurur mese
lesi deildi. Dayanamyordum. Onu kaybedeceim dncesine
433

Senden nce Ben

dayanamyordum. Bu kadar inat olmasna, gzel eyleri gr

memek iin bu kadar kararl ve sabit fikirli davranmasna katlanamyordum. Saiki yemin etmi gibi tek bir tarihe taklmt.
Beynimin iinde binlerce tartma sessizce dnp duruyordu.
Bu neden senin iin yeterli deil? Neden ben senin iin yeterli
deilim? Neden bana gvenemedin? Eer daha fazla zamanmz
olsayd her ey daha farkl olur muydu? Arada srada kendimi

onun bronz ellerine bakarken yakalyordum. O keli parmaklar

benimkilerden sadece birka santim uzaktayd. Parmaklarmzn
nasl kenetlendiini, scakln, o yanlsamay, hareketsizlikte
bile bir eit gc olduunu hatrlyordum ve boazm dm
dm oluyordu. Nefes alamayacakmm gibi geliyordu. Tuvalete
kouyor, ikaz klar yanana dek lavaboya eilip alyordum.
Willin yapmay dnd eyi dndm birka anda ba
rmamak iin kendimi zor tuttum. Sanki aklm yitirmek ze
reydim. Koridora oturup biri gelip beni durdurana kadar feryat
edecekmiim gibi geliyordu. Birileri onun bunu yapamayacana
dair beni ikna edene kadar barmak istiyordum.
Willle konumas, ona bakmas ve onu beslemesi gereken
kii olarak kabin grevlilerine dnyann en kalpsiz ve ocuksu
kadn gibi grnmeme ramen o orada yokmu gibi davranma
nn, bu zorunlu yaknlk iindeki saatlerle ba etmek iin yegne
yol olduunu biliyordum. Eer Nathan m tek bana halledebi
leceine inansaydm hi tereddt etmeden uuumu deitirir,
hatta aramzda birka santimetre deil, bir kta olduundan emin
olana kadar uzaklara giderdim.
Nathan ve Will uyuyunca biraz rahatladm; gerginlie ksa
bir mola verilmi oldu. Televizyon izledim ve eve yaklatmz
her an yreimin daha da arlatn, kaygmn daha da artt
n hissettim. Bu sadece benim baarszlm deildi; Willin
anne ve babas da perian olacaklard. Tabii byk ihtimalle
434

Jo jo Moyes

beni sulayacaklard. Willin kz kardei beni dava edecekti. Ve

Will iin de bu benim iin bir baarszlkt. Onu ikna etmeyi
baaramamtm. Ona verebileceim her eyi, kendimi bile sun
mutum. Fakat bunlarn hibiri onu yaamaya ikna edebilmek
iin yeterli olmamt.
Kendi kendime, belki benden daha iyisini, daha akll bir
kadn hak ediyordu dedim. Belki de yerimde Treena olsa daha
iyi bir eyler dnebilirdi. Ona yardm c olabilecek henz
duyulmam bir tbbi aratrma bulabilir, onun fikrini deitire
bilirdi. mrmn sonuna kadar bu hatrayla yaamak zorunda
olacam dndke baylacak gibi oluyordum.
Bir ey imek ister misin Clark? Willin sesi dncelerimi
bld.
Hayr, teekkr ederim.
Dirseim seni rahatsz ediyor mu?
Hayr. Sorun yok.
Sadece son saatlerde, karanlktayken ona bakabildim. Gzlerim
parlayan televizyondan yava yava kayp kabinin lo nda
gizli gizli ona ynelmiti. Bronz ve yakkl yzn yle huzur
iinde uyurken grnce kocaman bir damla ya yanamdan
szld. Belki de bir ekilde onu incelediimi fark eden Will
hareketlenmiti, ama uyanmad. Kabin ekibinin ve Nathan n
grmedii bir anda battaniyesini yava yava boynuna kadar
ektim ve havalandrmann serinlii onu tmesin diye kenar
larn dikkatli bir ekilde katladm.
Var kapsnda bizi bekliyorlard. Orada olacaklarm tahmin
etmitim. Willi pasaport kontrol iin koridordan geirirken
iimde giderek byyen berbat bir his vard. Memur iini hzl
hzl yaparken ben bizi bekletmeleri iin saatlerce, hatta gnlerce
bitmeyecek kuyruklarda kalalm diye dua ediyordum. Ama hayr,
435

Senden nce Ben

ben bagaj arabasn, Nathan da Willi iterek linolyum yer deme

lerinin zerinden getik. Camdan kaplar aldnda karmzda
onlar da bariyerlerin arkasnda, az rastlanr bir birlik ve uyum
iinde yan yana duruyorlard. Bayan Traynorn Willi grnce
yznn aydnlandn grdm ve dalgn dalgn, Artk mutlu
olmutur, diye dndm. Ayp olur diye dnmeden gne

gzlklerimi taktm. Amacm yorgunluumu saklamak deil,

onlara sylemek zorunda kalacam eyden dolay yzmdeki
bo ifadeyi fark ettirmemekti.
Bayan Traynor, una bak! diye bard. Will, harika g
rnyorsun. Gerekten harika.
W illin babas ne eilmi, glckler datarak Willin
sandalyesine, dizlerine ve yzne dokunuyordu. Nathan bize
her gn sahilde olduunuzu sylediinde inanamadk. Yzm
snz bile! Su nasld, lk myd? Burada felaket yamur yad.
Austos ite!
Tabii ya. Nathan onlara mesaj atyor ya da aryordu. Bu kadar
zaman boyunca iletiim kurmadan bizi brakrlar myd.
Nathan Gerekten... gerekten muhteem bir yer, dedi. O
da sessizlemiti, ama her zamanki gibi glmsemeye alyordu.
Bense donmu gibiydim. Elim pasaportuma yapmt; sanki
baka bir yere gitmek zereydim. Kendime arada nefes almay
hatrlatmam gerekiyordu.
Willin babas, Peki, biz de zel bir akam yemei hounuza
gider diye dnmtk-., dedi. Intercontinental Otelde ho bir
restoran var. ampanyalar da bizden. Ne diyorsunuz? Annen ve
ben gzel bir karlama olur diye dndk.
Will, Tabii olur dedi. Glmsyordu ve annesi de bu g
lmsemeyi sonsuza dek saklamak ister gibi ona bakyordu. Ona,

436*

Jojo Moyes

Nasl yaparsn? diye barmak istiyordum. Ona neler yapacan

bile bile nasl bu ekilde bakarsn?

Haydi o zaman. Arabay engelliler parknda braktm. Buraya

ok yakn. Eminim hepiniz biraz sersemlemisinizdir. Nathan,
o valizlerden birkan ben alaym m ?
Sesim sohbeti bld. Bavulumu ekmeye balamtm bile.
Aslnda, dedim. Sanrm ben burada ayrlacam. Her ey iin
teekkrler.
antama odaklanmtm ve bilerek onlara bakmamaya a
lyordum, ama havalimannn uultusunda bile szlerimin bir
anlk sessizlie neden olduunu fark etmitim.
Bu sessizlii ilk bozan Bay Traynorn szleri oldu. Haydi
ama Louisa. Kk bir kutlama yapalm. Maceralarnz duymak
istiyoruz. Ada hakknda her eyi bilmek istiyorum. Sz veriyorum
her eyi de anlatmak zorunda deilsiniz. Neredeyse kkrdyordu.

Evet. Bayan Traynorn sesinde hafif bir sertlik vard. Lt

fen gel Louisa.
Hayr. Yutkundum ve kibarca glmsemeye altm.
Gzlklerim benim iin bir kalkan gibiydi. Teekkr ederim.
Gerekten gitsem daha iyi olacak.
Will, Nereye? diye sordu.
Ne demek istediini anlamtm. Gidecek bir yerim yoktu.
Annemlerin evine. Bylesi daha iyi.
Bizimle gel, dedi. Sesi son derece yumuakt. Gitme Clark,
ltfen.
O an alamak istedim. Ama herhangi bir ekilde Willin yak
nnda olmamam gerekiyordu. Hayr, teekkr ederim. Umarm
akam yemeiniz gzel geer, deyip antam omzuma astm ve
437*

Senden nce Ben

kimseye bir ey syleyemeden onlardan uzaklap terminalin

kalabalklar iine daldm.
Onu duyduumda neredeyse otobs durana varmtm.
Camilla Traynor topuklarn kaldrma vura vura bana doru
yryor, hatta kouyordu.
Dur Louisa! Ltfen bekle.
Dndm ve bir grup srt antal gen turisti Musann
dalgalar yard gibi yararak bana doru ilerlediini grdm.
Havalimannn klar salarn aydnlatyor, bakr bir lt ka
tyordu. Kaliteli, gri bir kamir al ho bir ekilde tek omzundan
sarkmt. Birka sene ncesine kadar kim bilir ne kadar gzel
bir kadnd diye dndm.
Ltfen. Ltfen dur.
Durdum. Arkamda uzanan yola bakyor, otobsn gelip beni
alarak uzaklara gtrmesini umuyordum. Ya da belki kk bir
deprem olmasn bekliyordum
Louisa?
yi zaman geirdi. Sesim kesik kesik kyordu. Garip bir
ekilde onun sesi gibi diye dnrken buldum kendimi.
Gerekten iyi grnyor, o gayet iyi. Orada kaldrmda
durmu bana bakyordu. Etrafndaki insan seline ramen bir
anda hareketsiz kalmt.
Konumadan durduk.
Bayan Traynor, size sylemem gereken bir ey var. B en ...
Ben artk gelemeyeceim. Bana herhangi bir borcunuz yok. As
lnda bu ayn parasn da istemiyorum. Hibir ey istemiyorum.
Ben sadece...
O zaman rengi sarard. Yznn renginin solduunu, bu
sabah gnei altnda ayakta durmakta zorlandn grdm. Bay

438*

Jojo Moyes

Traynor da arkasndan gelmiti. Admlarn hzl hzl atyor, bir

eliyle bandaki hasr apkay skca tutuyordu. Kalabalklar ya
rarak gelirken bir taraftan da etrafndakilerden zr diliyordu.
Gzleri hareketsiz bir ekilde duran karsnn ve benim zerime
kilitlenmiti. Aramzda birka admlk mesafe vard.
Sen ... onun mutlu olduunu sylemitin. Bunun onun
fikrini deitirebileceini sylemitin. Sesi aresizdi; sanki bana
baka bir ey sylemem, duymak istediklerini sylemem iin
yalvarr gibiydi.
Fakat konuamadm. Ona baktm ve yapabildiim tek ey
hafife bam iki yana sallamak oldu.
zgnm, diye fsldadm. Sesim o kadar az kmt ki
beni duymas imknszd.
Bayan Traynor tam yere derken Bay Traynor geldi. Sanki
bacaklar yok olmu gibiydi. Bay Traynorn sol kolu uzanp
onu yakalad ve byk bir A h nidasyla kocasnn kucana
doru yld.
Bay Traynorn apkas kaldrma dt. Bana bakt; kafas
karm grnyordu. Ne olduunu henz tam kavrayamam
gibiydi.
Bense daha fazla bakamadm. Dndm ve donmu bir e
kilde yrmeye baladm; admlarm birbirini izliyor, bacaklarm
kontrolm dnda hareket ediyordu. Havalimanndan uzaa,
nereye gideceimi bilmeden ilerliyordum.

25
Katrina

Louisa tatilden dndkten sonra otuzalt saat boyunca odasndan

kmad. Pazar gn akamst ge bir saatte havalimanndan
dnd. Bronzlam tenine ramen bir hayalet gibi solgun g
rnyordu ve henz neler olduunu anlayamamtk. Kesin bir
ekilde pazartesi sabah konuuruz demiti. Sadece uyumaya
ihtiyacm var, dedikten sonra kendini odaya kapatp yatt. Bu bize

biraz garip gelmiti, ama ne yapabilirdik ki? Lou doduundan

beri hep biraz garipti.
Annem sabah ona bir fincan ay gtrd, ama Lou hareket
etmiyordu. Akam yemeinde biraz endielenmeye balam
ve bu onu sarsmt; yaayp yaamadn anlamaya alyor
gibiydi. Annem bazen byle melodramatik olabiliyordu, ama
hakkn da yemeyeyim, balkl tart yapmt ve Lounun bunu
karmamasn istiyordu. Ama Lou yemedi, hi konumad ve
aaya da inmedi. Yastna gmlerek, Sadece biraz burada
kalmaya ihtiyacm var anne, demiti. Ve sonunda annem onu

yalnz brakt.
Annem, Kendinde deil, dedi. Sence Patrickle ayrld
iin imdi zlyor olabilir mi?
Babam, Patrick umurunda bile deil, dedi. Patrickin
bizi arayp Viking zmbrtsnda 157. olduunu haber verdiini
syledim, ama hi ilgilenmedi. ayndan bir yudum ald. unu
4 4 0 *

Jojo Moyes

da sylemeliyim ki ona hak vermemek elde deil. 157. olmasn

ben bile pek heyecan verici bulmadm.
Sence hasta m? Korkun derecede solgun grnyor ve
durmadan uyuyor. Bu onun normal hali deil. Belki de kt bir
tropik hastala yakaland.
Sadece saat farkndan dolay sersemlemi, dedim. Annem
ve babamn, hibirimizin pek de bir ey bilmedii konularda
bana uzman gzyle baktklarn bildiim iin bunu biraz da
otoriter bir ses tonuyla sylemitim.
Sersemlemi mi! Uzun uular insan bu hale getiriyorsa
ben hep Tenbyde kalmay tercih ederim. Sen ne diyorsun, Josie,
hayatm?
Annem ban sallayarak, Bilm iyorum ... Tatilden sonra
insan nasl bu kadar hasta gibi grnr ki? dedi.
Akam yemeinden sonra yukar ktm, ama kapy almadm.
(Sonuta, ak konumak gerekirse oras halen benim odamd.)
Odann iinde ar ve bayat bir hava vard. Jaluziyi ekip bir
pencere atm. Lou sersem gibi yorgannn altnda dnd ve
gzlerini ktan, etrafnda uuan toz taneciklerinden korudu.
Ne olduunu bana syleyecek misin? Yanndaki masaya
bir fincan ay koydum.
Lou bana bakp gzlerini krptrd.
Annem sende Ebola virs olduunu dnyor. u anda
PortAventuradaki Bingo kulbne gitmek zere bilet ayran
komularmz uyarmakla megul.
Bir ey sylemedi.
Lou?
Sessizce, ten ayrldm, dedi.
Neden?
441

Senden nce Ben

Sence neden? Doruldu ve ar ar fincana uzanp byk

bir yudum ay ald.
Mauritiusta iki hafta geirmi biri iin berbat grnyordu.
Gzleri klm ve kzarmt. Bronzlam olmasayd daha da
fena grnrd. Salar bir tarafta toplanmt ve sanki yllardr
uyumam gibiydi. Ama her eyden ok zgn grnyordu. Kz
kardeimi hi bu kadar mutsuz grmemitim.
Gerekten dndn yapacak m?
Bayla onaylad ve zar zor yutkundu.
Kahretsin. Ah, Lou. Gerekten ok zldm.
Gidip onu kenara ittim ve yanma yattm. Bir yudum daha ay
ald ve sonra ban omzuma dayad. Benim tirtm giyiyordu.
Hibir ey demedim. Onun iin o kadar ok zlyordum ki.
Ne yapacam Treen?
Sesi ocuk gibi kyordu, Thomasn can acsa da cesur
davranmaya altnda kard bir sesti bu. Darda, yan
bahede, komunun kpeinin bir yukar bir aa koup kedileri
kovaladn duyabiliyorduk. Arada srada tuhaf bir havlama
sesi duyuyorduk; ban itin zerinden uzatp gzleri fkeden
lgna dnm bir ekilde havlyor olmalyd.
Yapabilecein bir ey olduunu sanmyorum. Tanrm, onun
iin hazrladn onca ey. Onca aba...
Onu sevdiimi syledim, dedi. Sesi artk fsltyla kyordu.
Ve bana tek syledii ey bunun yeterli olmadyd. Gzleri
kocaman ald, kasvetle bakyordu. Bununla nasl yaayacam?
Ailede her eyi bilen kii benim. Herkesten ok okurum. ni
versiteye gidiyorum. Btn cevaplar bilmesi gereken kii benim.
Ama kz kardeime baktm ve bam salladm. Hibir
fikrim yok.
4 4 2 *

Jojo Moyes

Sonunda bir sonraki gn yataktan kp du ald ve temiz

kyafetler giydi. Annemle babama tek kelime bile etmemelerini
syledim. Erkek arkada meselesi olduunu ima edince babam
kalarn kaldrd ve sanki bu her eyi aklyormu gibi bir yz
ifadesi taknd. Bamza niye bu kadar dert atmz ancak Tanr
bilirdi. Annem Bingo Kulbndekileri arayp havayoluyla seya
hat etmenin riskleri hakknda fikrini deitirdiini haber verdi.
Lou bir para tost yedi, fakat le yemei istemedi. Sonra
kocaman bir gne apkas takt ve Thomas, o ve ben atoya
yryp rdekleri besledik. Bence dar kmay pek de is
temiyordu, ama annem hepimizin biraz temiz havaya ihtiyac
olduu konusunda srar etti. Bu, annemin szlnde yatak
odasn havalandrp araflar deitirmek iin artk daha fazla
bekleyemeyecei anlamna geliyordu. Thomas zplayp hopla
yarak nmzden ilerliyordu. Elindeki torbann iinde ekmek
krntlar vard. Biz de yllarn verdii tecrbeyle srt antal
turistlerin arasnda yolumuzu buluyor, poz veren iftlerin ya
nndan geerken ayrlp dier tarafta tekrar birleiyorduk. ato
yaz scann altnda kavruluyordu. Toprak atlam, imenler
sararmt; sanki kelleen bir adamn kafasnda kalan son sa
telleri gibiydi... Kk flarn iindeki iekler biraz solgun
gzkyor, sanki sonbahara hazrlanyorlard. Lou ve ben fazla
konumadk. Sylenecek ne vard ki?
Turistlerin park alannn yanndan geerken Lounun Traynorlarm evine gzucuyla baktn grdm. Ev tm zarafetiyle
ve krmz tulalaryla ayaktayd. Uzun ve bo pencereleri u
anda bile ieride yaanan byk dram rtyor gibiydi.
stersen gidip onunla konuabilirsin, dedim. Ben burada
beklerim.
443*

Senden nce Ben

Yere bakp kollarn gsnde kavuturdu ve yrmeye devam

ettik. Gerek yok, dedi. Cmlenin geri kalann sylemese de
ne diyeceini biliyordum. Zaten orada deildir.
atonun etrafnda kk bir tur attk. Thomasn tepenin dik
tepelerinden yuvarlanmasn ve rdekleri beslemesini izliyorduk.
rdekler yln bu mevsiminde o kadar iyi besleniyorlard ki
yanmza ekmek almak iin gelmeye tenezzl bile etmiyorlard.
Yrrken kz kardeimi izledim; kararm omzunu, kamburlam
srtn ve henz o bunu bilmese de onun iin her eyin deiti
ini fark ettim. Will Traynorla arasnda ne geerse gesin, artk
burada kalmayacakt. Artk havas deimi, zerine yeni bir
bilgelik gelmiti. Grd, gittii yerler ona bir bilgelik katmt.
Kz kardeimin sonunda yeni ufuklar olmutu.
atonun kaplarna doru giderken, Hah, bu arada, dedim.
Sana bir mektup geldi. niversiteden, sen yokken ulat. Affe
dersin, ama atm. Bana geldiini sanmtm.
Atn m?
Bir burs iin haber bekliyordum.
Seni mlakata aryorlar.
Gzlerini krptrd, sanki ok eskilerden bir haber alyor
gibiydi.
Evet. Asl haber u, grme yarn, dedim. Dndm de
belki bu gece birka soru zerinden prova yapabiliriz.
Ban iki yana sallad. Yarn mlakata falan gidemem.
Bu ne demek Treen?
zgn bir ekilde, Yapamam Treen, dedi. Byle bir za
manda nasl baka bir ey dnebilirim?
Dinle Lou. Aptallk etme. Mlakat ayarlamak rdeklere
ekmek atmaya benzemez. Bu byk bir ey Senin pek de gen
olmayan bir renci olduunu biliyorlar. Yanl bir zamanda
444

Jojo Moyes

bavurmana ramen yine de seninle grmeyi kabul ediyorlar.

Onlar oyalayamazsn.
Umurumda deil. u anda bunu dnemem.
Ama sen...
Beni rahat brak Treen. Tamam m? Yapamam .
Hey! dedim. Daha fazla ilerlemesin diye nne gemitim.
Biraz ileride Ihom as bir gvercinle konuuyordu. Dnmen
gereken zaman tam da bu zaman. Houna gitsin ya da gitmesin,
tam da bundan sonra ne yapacan dnmenin zaman.
Yolu kapatyorduk. imdi etrafmzdan dolaarak yoluna
devam etme sras turistlere gemiti. Balar yerdeydi ve tartan
kardelere gzucuyla merakla bakarak yanmzdan geiyorlard.
Yapamam.
Unutmusundur diye syleyeyim, artk bir iin yok. leri
yoluna koyacak bir Patrick de yok. Ve eer bu mlakat karrsan
iki gn sonra Bulma Kurumuna gidip para kazanmak iin
tavuk fabrikasnda ii mi yoksa kucak danss m olacana,
yoksa birinin kn m temizleyeceine karar vermen gerekecek.
ster inan ister inanma, artk otuzlarna yaklatn iin hayatnn
bundan farkl bir yere gidecei de yok. Tm bunlar, geen alt
ay iinde rendiin her ey zaman kaybndan baka bir ey
olmayacak. Hepsi boa gidecek.
Lou bana bakt; yznde hakl olduumu bildii ve cevap
veremedii zamanlarda yapt gibi sessiz bir fke vard. Thomas
yanmza gelmiti ve elimi ekitiriyordu.
Anne, k dedin.
Kz kardeim hl bana bakyordu. Dndn grebi
liyordum.
Oluma dndm. Hayr tatlm, sa dedim. Artk eve dnp
ay ieceiz, deil mi Lou? Ve saflarmz kirlenmi mi diye ba

4 45 *

Senden nce Ben

kaaz. Sonra da anneannen seni ykayacak ben de Lou teyzene

devinde yardm edeceim.
Bir sonraki gn ktphaneye gittim ve annem de Thomasa
bakt. Lou da otobse binip mlakata gitti. ay saatine kadar
onu grmeyeceimi biliyordum. Mlakatla ilgili byk umutlar
tamyordum, ama ona baka bir seenei dnmesi iin izin
vermedim.
Kulaa bencilce gelebilir, ama derslerimde geri kalmaktan
pek holanmam. Bu yzden Lounun perianlndan biraz ol
sun uzaklamak bana iyi gelmiti. Etrafnzda bunalml biriyle
dolamak pek de ho deildir. Onlar iin zlrsnz, ama bir
an nce toparlanmalarn sylememek iin de kendinizi zor
tutarsnz. Ailem, kz kardeim ve onun iine girdii byk
karmaann hepsi iin zihnimde bir dosya atm ve iine bun
lar doldurup dosyay kapatarak katma deer vergisi zerine
younlatm. Muhasebeden senenin en yksek ikinci notunu
almtm ve gelir gider sisteminin lgnlklar yznden notumu
drmeye hi niyetim yoktu.
Eve vardmda saat altya eyrek vard. Dosyalarm holdeki
sandalyenin stne koydum. Herkes mutfak masasnn etrafnda
toplanm, annem yemekleri datmaya balamt. Thomas
stme atlayp bacaklarn belime sard. Ben de onu ptm ve
kk olumun gzeller gzeli kokusunu iime ektim.
Annem, Otur, otur, dedi. Baban da imdi geldi.
Babam ceketini sandalyenin arkasna asarken, Kitaplarnla
aran nasl? diye sordu. Onlardan hep kitaplarn diye sz
ederdi. Sanki kendilerine ait bir hayatlar varm da ekidzen
verilmesi gerekiyormu gibi konuuyordu.
yi, sa ol. Muhasebe 2 modlnn drtte n bitirdim
saylr. Yarn da irket yasas alacam. Thomas kaldrp
446

Jojo Moyes

yanmdaki sandalyenin zerine oturttum ve bir elimi yumuak

salarnn arasndan geirdim.
Duydun mu Josie? irket yasas. Babam tabaktan bir patates
ald ve annem grmeden azna tkrd. Sanki szcn kulaa
geliini seviyormu gibi sylemiti. Sonra derslerim zerire biraz
sohbet ettik. Babamn ii hakknda ounlukla da turistleri11 nasl
her eyi krd hakknda konutuk. Bakm yapp tamir etne^ bile
yeterli olmuyordu. Araba parknn kapsndaki tahta ka/'1^ 31111
bile birka haftada bir deimesi gerekiyordu, nk aptallar
metre boluk olmasa arabalarn aradan geiremiyorlard1- Bana
kalsa onarm bedelini bilet fiyatnn stne eklerdim, ama byle
drten sadece bendim.
Annem yemek servisini bitirip sonunda oturdu,

'f h o m a s

kimsenin fark etmediini dnerek parmaklarn yalad1 ve pis

pis srtarak aznn iinden k diye geveledi. Dedem sanl tama
men farkl bir ey dnyormu gibi yukar bakarak yemeini
yedi. Louya baktm. Tabana bakyor, frnda tavuu ileri ger'
itip ekiyordu. Eyvah, diye dndm.
Annem de benim baktm yne doru bakarak,

A deil

misin, hayatm? diye sordu.

Pek deilim.
Tavuk biraz fazla scak, diyerek sorumluluu biraz zerine
ald. "Biraz canlanmaya ihtiyacn olur diye dndm.
E ee... Mlakat nasl geti anlatmayacak msn? Babamn
azna gtrd atal yar yolda kalmt.
"Ha, o mu? Lou sanki be yl nceki bir olaydan bahsedi
y o r muuz

gibi dalan dikkatini toplamaya alt.

Evet, o.
B ir para tavuk ald. yiydi.
B abam bana bakt.
447

Senden nce Ben

Omuzlarm hafife oynattm. Hepsi bu mu? Nasl getiiyle

ilgili bir eyler sylemi olmallar.
Kabul edildim.
Ne?
Hl tabana bakyordu. Yemeyi braktm.
Benim tam da aradklar kii olduumu sylediler. Bir yl
boyunca birka hazrlk dersi almam gerekecek, sonra da blme
balayacam.
Babam sandalyesine yasland. Bu harika bir haber.
Annem uzanp omzuna vurdu. Ah, tebrikler hayatm. Nefis
bir haber.
Pek deil. Drt yllk bir blm iin para bulacam san
myorum.
Sen bunun iin endielenme. Bak Treena nasl da idare
ediyor. Evet, bir yolunu buluruz. Her zaman bulduk, deil mi
ama? Babam ikimize de gzlerinin ii glerek bakt. Sanrm
talih yzmze glmeye balad kzlar. Bence ailemiz iin iyi
zamanlar geliyor.
Ve sonra durduk yere hkrklara bouldu. Gerekten al
yordu. Thomas gibi ac ac baryordu. Salya smk bir halde,
kimin duyduunu umursamadan alad. Hkrklar kk
odann sessizliini bak gibi kesiyordu.
Thomas az ak halde ona bakakald. Onu kucama aldm
ve o da alamaya balamasn diye dikkatini datmaya altm.
Ben patates paralaryla oynayp bezelyeleri konuturup aptal
aptal sesler kartrken Lou anlatmaya balad.
Her eyi anlatt. Willi, alt aylk kontrat ve Mauritiusa gittik
lerinde olanlar. O anlatrken annemin eli azna gitti. Dedemse
ciddi gzkyordu. Tavuk soudu ve tepsideki suyu dondu.
4 4 8 *

Jo jo Moyes

Babam inanamayarak ban sallad. Sonra kz kardeim Hint

Okyanusundan eve uuunun detaylarn anlatt. Sesi Bayan
Traynorla konuurken kard fslt kadard. Babam sandal
yesini geri itip ayaa kalkt. Masann etrafnda biz kkken
yapt gibi yavaa yryp orada durdu ve onu smsk bir
ekilde sarp sarmalad.
Aman tanrm! Zavall adam... Zavall Lou... Aman tanrm.
Sanrm babam daha nce hi bu kadar arm grmemitim.
Ne karmak bir durum.
Tek kelime etmeden tm bunlara nasl dayandn? Bizim
grdmz sadece skuba dalyla ilgili bir kartt. Annem
inanamyordu. Biz de hayatnn tatilini yaptn sanyorduk.
Bana bakarak, Yalnz deildim. Treena biliyordu, dedi.
Bana ok yardmc oldu.
Thomasa sarlarak, Ben bir ey yapmadm, dedim. Annem
nne bir kutu ekerleme koyduundan beri artk sohbete olan
tm ilgisini kaybetmiti. Ben sadece dinledim. i sen kotardn.
O fikirleri bulan endin.
Perian bir ses tonuyla, Bazlarn da gerekletiremedim,
dedi.
Babam Lounun enesini tutup yzn kendisine evirdi ve,
Ama elinden geleni yaptn, dedi.
Ve baarsz oldum.
Baarsz olduunu kim syledi? Babam kznn salarn
arkaya doru tarayarak okuyor, ona efkatle bakyordu. Will
Traynor ve onun gibi adamlar hakknda bildiklerimi dn
yorum da... Sana tek ey syleyeceim. Bir kere aklna bir ey
koydu mu onu tersine ikna edebilecek hi kimse yoktur. O yle
biri. nsanlar olduklarndan farkl birine eviremezsin.
.

449.

Senden nce Ben

Annem, Ama ailesi! Kendisini ldrmesine izin veremezler,

dedi. Ne biim insan bunlar?
Normal insanlar anne. Bayan Traynorn elinden baka bir
ey gelmiyor.
Mesela u lanet olas klinie gtrmeyerek ie balayabilir
ler. Annem kzm, akaklarnda iki kzarklk belirmiti, Ben
ikiniz iin de savardm; tabii Thomas iin de. Son nefesimi
verene kadar...
Kendini ldrmeyi bile denemise de mi? dedim. Hem
de acmasz yollarla.
O hasta Katrina, bunalmda. Krlgan kiilere izin vermemek
lazm, sonradan... Byk bir fke iinde peeteyle gzlerini
sildi. O kadn kalpsizin teki. Kalpsiz. Ve Louisay da bunlara
bulatrm olmalar ok yanl. O bir hkim, Tanr akna. Bir
hkimin neyin doru neyin yanl olduunu herkesten daha
iyi bildiini dnrsn. imdi iimden gidip Willi buraya
getirmek geliyor.
Durum karmak anne.
Hayr, deil. O hassas bir durumda ve o kadnn bu dn
celere hi frsat vermemesi gerekir. ok olmu durumdaym.
Zavall adam. Zavall adam. Masadan kalkt ve tavuktan arta
kalanlar kaldrp mutfaktan kt.
Louisa onun gidiini izledi; biraz afallam gibiydi. Annem hi
kzmazd. Sanrm sesinin ykseldiini en son 1993te duymutuk.
Babam ban sallad. Akl belli ki baka yerlere gitmiti.
Dnyorum da... Bay Traynor uzun zamandr niye gr
mediim imdi belli oldu. Nerede olduunu merak ediyordum.
Hep birlikte tatile ktklarn sanmtm.
Onlar... gittiler mi?
Son iki gndr evde deiller.
4 5 0

Jojo Moyes

Lou sandalyesinin stne yld.

Kahretsin, dedim ve ellerimle Thomasn kulaklarn tkadm.
Yarn olacak demek ki.
Lou bana dnd ve ben de duvardaki takvime baktm.
Yarn Austosun on .
Lou o son gn hibir ey yapmad. Benden nce uyanm,
mutfak penceresinden dar bakyordu. Yamur da yayordu.
Sonra hava at sonra yine yamur yad. Koltukta dedemin
yanna uzanp annemin ona yapt ay iti. Her yarm saatte
bir gzleriyle raftaki saati yoklamasn izledim. Korkuntu.
Thomas yzmeye gtrrken onu da bizimle gelmeye ikna
etmeye altm. Anneme sonradan benimle alverie gelmek
isterse Thomasa bakp bakamayacan sordum. Onu bir bara
gtreceimi syledim, ama Lou tm tekliflerimi geri evirdi.
Ya bir hata yaptysam, Treen? diye sordu. yle sessiz ko
nuuyordu ki sadece ben duyabiliyordum.
Dedeme baktm, ama gzleri yarlardayd. Sanrm babam
anneme aksini sylese de hl bahislere para yatryordu.
Ne demek imdi bu?
Ya benim de onunla gitmem gerekiyorsa?
A m a... gidemeyeceini syledin.
Gkyz griydi. Lou lekesiz pencerelerimizin nnde uzanan
bu kasvetli gne bakyordu.
Ne dediimi biliyorum. Ama neler olduunu bilmemek
fikrine katlanamyorum. Yz ekidi. Nasl hissettiini bilmi
yorum ve buna dayanamyorum. Ona hoakal bile diyememi
olmama katlanamyorum.
imdi gidemez misin? Belki bir bilet bulabilirsin?
451

Senden nce Ben

ok ge, dedi ve sonra gzlerini kapad. Oraya zamannda

yetiemem. Sadece iki saat kald... Bugnk mesainin bitmesi
iin iki saat var. nternetten baktm.
ylece bekledim.
Bu ii... be buuktan sonra yapmyorlar. aknlk iinde
ban sallad. Balarnda beklemesi gereken svireli memur
larla ilgili bir durum. Belgeleme ii... Ofis saatleri dnda belge
dzenlemiyorlar.
Neredeyse glecektim. Ama ona ne syleyeceimi bilmiyor
dum. Beklemenin nasl bir ey olduunu hayal bile edemiyordum.
Fakat o uzaklarda bir yerlerde olanlar dnerek bekliyordu.
Ben kimseyi, onun Willi sevdii gibi sevmemitim. Baz adam
lardan holanmtm doru, onlarla yatmak da istemitim, ama
bazen acaba duygusallkla ilgili bende bir eksik mi var diye
dnyordum. Birlikte olduum birinin arkasndan aladm
dnemiyordum bile. Bu duruma denk tutabileceim tek ey
Thomasn yabanc bir lkede lmeyi beklemesi olabilirdi ve bu
dnce aklma gelir gelmez iimde bir eyler altst oldu. Bu
yle berbat bir duyguydu k i... Onu da zihnimin dosyalarndan
bir bakasnn iine kaldrdm: Dnlemez dosyas.
Koltukta kz kardeimin yanma oturdum ve sessizce saat
buuk yarn, sonra saat drt engelliler yarm ve ondan son
raki drt yar izledik. Kazanan dnyadaki tm paray toplam
olmalyd.Ve sonra kap ald.
Louisa saniyeler iinde koltuktan kalkp koridora varmt.
Kapy at, ama yle bir at ki ben bile kalbim duracak sandm.
Kapdaki Will deil gen bir kadnd; yznde youn ve
mkemmel bir makyaj, dzgn bir ekilde enesinin hizasnda
kesilmi salar vard. emsiyesini kapatp glmsedi ve om
zundaki antaya uzand. Bir an iin onun Will Traynorn kz
kardei olduunu dndm.
452*

Jojo Moyes

Louisa Clark?
Evet?
Ben The Globedan geliyorum. Biraz konuabilir miyiz?
The Globe mu?

Lounun sesindeki aknl duyabiliyordum.

Gazete mi? Kz kardeimin arkasna getim ve kadnn
elindeki not defterini grdm.
eri girebilir miyim? Sizinle sadece William Traynor hak
knda ufak bir sylei yapmak istiyordum. William Traynor iin
alyorsunuz, deil mi?
Yorum yok, dedim ve kadn tek bir ey daha sylemeye
frsat kalmadan kapy yzne kapattm.
Kz kardeim donmu bir halde koridorda duruyordu. Kap
bir kez daha aldnda geri ekildi.
Sakn ama, diye tsladm.
Ama nasl...
Onu merdivenlerden yukar doru iteklemeye baladm.
Tanrm, o kadar ard ki! Sanki yar uyuyor gibiydi. Dede,
kapy ama! diye bardm. Odaya varnca, Kime syledin?
diye sordum. Biri onlara sylemi olmal. Kim biliyor?
Bayan Clark! kadnn sesi mektup kutusunun boluundan
geliyordu. Sadece on dakikanz alacaz... Bunun ok hassas
bir mesele olduunu anlyoruz. Hikyenin size ait tarafn da
dinlemek istiyoruz.
Bu ld anlamna m geliyor? Gzleri yala dolmutu.
Hayr, sadece gtn teki bu iten para kazanmaya alyor.
Bir an iin dndm.
Kapy alan kimdi kzlar? Merdivenlerden annemin sesi
geliyordu.
453

Senden nce Ben

Hi kimse anne. Sadece kapy ama.

Trabzanlardan aa baktm. Annem elindeki mutfak hav
lusuyla n kapnn camndan grnen glgeye bakyordu.
Kapy amayaym m?
Kz kardeimin dirseini tuttum. Lou... Patrick e bir ey
sylemedin, deil mi?
Bir ey sylemesine gerek yoktu. Kaskat kesilmi yz her
eyi anlatyordu.
Tamam. Onlara hibir ey syleme ve kapya yaklama.
Telefonlara da kma. Onlara hibir ey syleme, tamam m?
Annem bu iten pek memnun deildi. Telefon almaya ba
ladktan sonra ise hi memnun olmamaya balamt. Beinci
kez aldktan sonra telefonu telesekretere baladk; ama yine
de onlar duymak zorunda kalyorduk. Sesleri koridorda nl
yordu. Drt ya da be mesaj gelmiti ve hepsi de aynyd. Hepsi
de Louya hikyenin kendi tarafn anlatma ans verdiklerini
sylyordu. Will Traynor artk trmaladklar bir eya haline
gelmiti. Telefon ve kap alarken perdeleri kapatp oturduk ve
kapnn nndeki gazetecilerin seslerini dinledik. Birbirleriyle
sohbet edip cep telefonlaryla konuuyorlard.
Kuatma altnda gibiydik. Annem yumruklarn skp mektup
kutusu boluundan, ekilin kapmzn nnden! diye ba
ryordu. Thomas da st kattaki tuvaletin penceresinden dar
bakp neden bahemizde insanlar olduunu merak ediyordu.
Komularmzdan drt tanesi telefon ap neler olduunu
renmek istedi. Babam arabasn Ivy Caddesine park edip arka
baheden eve geldi. atolar ve kaynayan ya kazanlar hakknda
olduka ciddi sohbetler ediyorduk.
Oturup biraz daha dndkten sonra Patricki arayp bu
i iin ne kadar aldn sordum. Her eyi inkr etmeden nce
yaad ksa sessizlik bana ihtiyacm olan tm bilgiyi vermiti.
454

Jojo Moyes

Seni bok uval, diye bardm. Maraton koan o aptal

bacaklarna yle bir tekme savuracam ki 157. olmak hi de
fena deilmi diye dneceksin.
Lounun tek yapt mutfakta oturup alamakt. Hkra hkra deil, yznden akan sessiz gzyalaryla alyor, avucunun
iiyle gzyalarn siliyordu. Ona ne syleyeceimi bilemiyordum.
Tabii bu sorun deildi. Baka herkese syleyecek ok eyim
vard.
Biri dnda tm gazeteciler akam yedi buuk gibi gittiler.
Pes mi ettiler yoksa Thomasn, kapnn altndan her not brak
tklarnda mektup kutusundan onlara lego atmasndan skldlar
m bilemiyorum. Louisadan Thomas ykamasn istedim, aslnda
amacm sadece mutfaktan kmasyd. O yokken telefondaki tm
telesekreter mesajlarm silebilirdim. Yirmi alt. Tam yirmi alt
le kargasnn mesaj vard. Hepsi de yle kibar, yle anlayl
konuuyorlard ki. Bazlar para bile teklif etmiti.
Hepsini sildim, para teklif edenleri bile. Aslnda itiraf etmem
gerekir ki ne kadar vereceklerini merak etmiyor deildim. Bu
srada Lounun banyoda Thomasla konutuunu duyuyordum.
Thomas suda sesler karyor, Batman arabasyla dallar yap
yordu. ocuunuz olmadan bilemeyeceiniz ey ite budur. Banyo
zaman, Lego ve balk kroketler ne kadar byk bir trajedi iinde
olursanz olun onun hibir eyin iine fazla saplanp kalmanza
izin vermezler. Sonra da son mesaj dinledim.
Louisa? Ben Camilla Traynor. Beni arar msn? Mmkn
olduu kadar ksa srede.
Telesekretere baktm ve geriye sarp tekrar dinledim. Sonra
yukar koup Thomas banyodan yle bir hzla kardm ki ne
olduunu bile anlayamad. Thomasn havlusu etrafna bandaj
gibi smsk sarlmt ve Lou da ben onu omzundan tutup iter
ken kafas karm bir ekilde merdivenlerden aa iniyordu.
455

Senden nce Ben

Ya benden nefret ediyorsa?

Sesi nefret ediyor gibi deildi.
Peki, ya gazeteciler onlarn da etrafn sardysa? Ya hepsinin
benim hatam olduunu dnyorlarsa? Gzleri kocaman al
mt ve dehet doluydu. Ya beni onun ne yaptn sylemek
iin aryorsa?
Ah Tanr akna, Lou! Hayatnda bir kez olsun gereki ol.
Aramazsan bilemezsin. Onu ara. Sadece ara. Baka aren yok.
Thomas almak iin tekrar banyoya kotum. Pijamalarm
giydirdim ve eer hemen mutfaa koarsa dedesinin ona bir
biskvi vereceini syledim. Sonra da banyo kapsndan uzanp
telefonda konuan kz kardeime baktm.
Arkas bana dnkt ve bir eliyle sann arkasn dzelti
yordu. Sonra da dik durmaya alt.
Evet, dedi. Anlyorum. Peki.
Ve biraz durduktan sonra yine, Evet, dedi.
Telefonu yerine koyduktan sonra uzun bir sre ayaklarna
bakt.
Eeee? dedim.
Ban kaldrd ve sanki benimle yeni karlayormu gibi
ban sallad.
Gazetecilerle ilgisi yok, dedi. Sesi hl yaad oktan
kurtulamam gibiydi. svireye gitmem iin bana yalvaryor.
Bu akam son uakta benim iin bir bilet ayrtm.

26
Baka artlar altnda sanrm yirmi yldr evinden en fazla bir
otobs yolculuu kadar uzaklam bir kzn bir haftadan az bir
sre iinde nc kez farkl bir lkeye uuyor olmas olduka
artc olurdu. Yine de bir hostes edasyla, sadece en nemli
ihtiyalarm koyduum bir gecelik bir bavul hazrladm. Treena
etrafta kouturarak ihtiyacm olabilecek baka eyleri de ayarla
maya alyordu. Sonunda merdivenlerden inmeye baladk ve
yar yolda durduk. Annem ve babam holde yan yana duruyor,
eskiden geceleri ge dndmzde takndklar tekinsiz tavrla
bize bakyorlard.
Neler oluyor? Annem bavuluma bakyordu.
Treena nmde durdu ve Lou svireye gidiyor dedi. Hemen
evden kmas gitmesi gerekiyor. Bugn son uaa yetimeli.
Tam hareketlenmitik ki annem bir adm ne att.
Hayr. Annemin az garip bir ekilde izgi eklini alm,
kollar nnde beceriksizce kilitlenmiti. Senin bu ie bulaman
istemiyorum. Dndmz ey iin gidiyorsan cevabm hayr.
Treena, Ama... diye sze balad, bir yandan da bana ba
kyordu.
Annemin sesi hi olmad kadar kararl kyordu. Hayr,
dedi. Amas mamas yok. Bunu ok dndm, bize anlattn
her eyi dndm. Bu yanl, ahlaki olarak yanl. Eer bu ie
karrsan bir adamn kendisini ldrmesine yardm etmi gibi
grlebilirsin. Sonra bama bin trl bela gelebilir.

457*

Senden nce Bei1

Babam, Annen hakl, dedi.

Haberlerde de gryoruz. Bu seni11 tm hayatn etkileye
bilir Lou. niversite ilerini, her eyi etkileyebilir. Eer bu ey
sabkana ilenirse ne bir niversite dercen>ne *7* bir *?n ne
baka bir eyin olur.
Treena, Ama o gelmesini istemi.- Bunu grmezden gele
mez, dedi.
Evet gelebilir. Bu aileye hayatnn a^tl aYm verdive bana
gelmeyen kalmad. Bak bizim bam/a ne^er geliyor! Kaplar
yumruklamalar m dersin, komular111 dolandrclk yapt
mzdan phelenmeleri mi dersin... I^ayr, sonunda bir eyler
yapmak iin eline bir frsat geti ve imfdi de ondan svire deki o
korkun yere gidip Tanr bilir nelerin i^ne karmasn istiyorlar.
Ben hayr diyorum. Hayr, Louisa.
Treena, Ama gitmesi gerek, diye kaF?1 dsb. Hayr, gerekmez.
Gereken her eyi. Dn gece kendisi d/e bunu syledi, yapabile
cei her eyi yapt. Annem ban salimdi- Traynor ailesi kendi
hayatlaryla ne istiyorlarsa... kendi cPgullarna ne istiyorlarsa
yapsnlar, Louisann buna karmasn111 istemiyorum. Hayatn
mahvetmesini istemiyorum.
Sanrm kendi kararlarm kendinm verebilirim, dedim.
Bunu yapabileceinden emin defibm. senin arkadan
Louisa. nnde koskocaman bir haya"at uzanan gen bir adam.
Sen bunun bir paras olamazsn. Ber11--- ben bunu dnm
"olmana bile ok ardm. A nnem in1 sesinde hi duyulmam
sert bir ton vard. Ben seni birileri h^aYatlna son ver^r^en ona
yardmc ol diye bytmedim! Deden11 *n bunu yapar miydin?
Onu da m Dignitasa gnderelim?
Dedem farkl.

458 *

Jojo Moyes

Hayr deil. Eskiden yapabildiklerini yapamyor, ama hayat

ok kymetli. Tpk WilTinki gibi.
Bu benim kararm deil anne. Bu Willin karar. Burada
sadece W ille destek olmaya alyorum.
Wille destek olmak m? Hayatmda byle sama ey duy
madm. Sen daha ocuksun Louisa. Hibir ey grmedin, hibir
ey yapmadn. Bunun seni nasl etkileyeceine dair hibir fikrin
yok. Tanr akna, eer ona yardm edersen geceleri nasl uyuya
caksn? Bir adamn lmesine yardm ediyorsun. Bunu gerekten
anlayabiliyor musun? Wille, o tatl, zeki gen adamn lmesine
yardm ediyorsun.
Geceleri uyuyacam, nk Wille kendisi hakknda en doru
karar verecei konusunda gveniyorum. Onun bana gelen en
korkun ey tek bir karar bile kendi bana veremesi, kendisi
iin tek bir ey bile yapamams... Annemle babama baktm,
anlamalarn salamaya alyordum. Ben ocuk deilim. Onu
seviyorum. Onu seviyorum ve onu yalnz brakmamalydm.
Orada olmamaya dayanamyorum ve orada ne olacam bilme
meye. .. yutkundum. Bu yzden, evet. Gidiyorum. Benim iin
endielenmenize ya da beni anlamanza ihtiyacm yok. Bununla
baa kabilirim. svireye gidiyorum; siz ne derseniz deyin.
Kk koridor sessizleti. Annem kim olduum hakknda
hibir fikri yokmu gibi bana bakyordu. Anlamasn salamak
iin ona bir adm daha yaklatm, ama ben adm atnca o bir
adm geri gitti.
Anne, bunu W ille borluyum. Oraya gitmeye mecburum.
niversiteye bavurmam kim salad sanyorsun? Kendimle
ilgili bir eyler yapmam iin, bir yerlere gitmem iin, bir ama
edinmem iin kim cesaretlendirdi beni? Bir eyler hakkndaki
fikirlerimi kim deitirdi? Kendim hakknda bile dncelerimi
4 5 9 *

Senden nce Ben

deitirdim. Bunu Will yapt. Bu son alt ayda, hayatmn yirmi

yedi yl boyunca yapmadm kadar ok ey yaptm, ok ey
yaadm. svireye gitmemi istiyorsa gideceim. Sonucu ne
olursa olsun.
Ksa bir sessizlik oldu.
Babam sessizce, te, tpk Lily Teyzeye benziyor, dedi.
Hepimiz durmu birbirimize bakyorduk. Herkes sanki biri
dierinin bir ey sylemesini bekliyor gibiydi.
Ama sessizlii bozan annem oldu. Eer gidersen buraya bir
daha geri dnme Louisa.
Kelimeler azndan akl talar gibi dklmt. aknlkla
anneme baktm. Baklar kararlyd. Benim tepkimi grdke
daha da sertleti. Sanki aramzda daha nce hi grmediim bir
duvar rlmt.
Anne?
Ciddiyim. Bunun cinayetten fark yok.
Josie...
Gerekten de byle Bernard. Bunun bir paras olamam.
Katrinay hi o gnk kadar tereddt iinde grmediimi
hatrlyorum. Babamn elinin annemin koluna doru uzandn
grdm. Ona serzenite bulunmak iin mi yoksa onu rahatlat
mak iin mi bilmiyorum. Zihnim tamamen boalmt. Sonra
ne yaptm bilmez halde merdivenlerden indim ve annemle
babam geerek n kapya doru ilerledim. Bir saniye sonra kz
kardeim de beni izledi.
Babamn yz aslmt; sanki her eyi anlamaya alr gibi
bir hali vard. Sonra anneme dnd ve bir elini onu omzuna
koydu. Annemin gzleri babamn yznde bir eyler arar gibiydi;
sanki onun ne syleyeceini nceden biliyordu.
460

Jo jo Moyes

Ve sonra babam Treenaya anahtarlarm att. Treena da tek

eliyle yakalad.
Al, dedi. Arka kapdan kn. Bayan Dohertynin bahesin
den gidip kamyoneti aln. Kamyonetteyken sizi grmezler. imdi
karsanz trafik de kt deilse yetiebilirsiniz.

Katrina, Tm bunlarn nereye varaca hakknda bir fikrin var

m? diye sordu.
Otobanda ilerlerken yan gzle bana bakyordu.
Yok.
Ona uzun uzun bakamadm; antamn iini kartryor, ne
unuttuumu anlamaya alyordum. Bayan Traynorm telefonun
br ucundaki sesi kulaklarmdan gitmiyordu. Louisa? Ltfen
gelir misin? ou zaman pek iyi anlaamadk, biliyorum ama
ltfen... imdi gelmen ok nemli.

Treena, Annemi hi byle grmemitim, diye devam etti.

Pasaport, czdan, kap anahtarlar. Kap anahtarlar m? Ne
iin? Artk bir evim yoktu ki.
Katrina bana yandan bir bak att. u an ok kzgn, ama
okta. Sonra dzelecek biliyorsun, deil mi? Eve gelip hamile
olduumu sylediimde bir daha asla benimle konumayacam
dnmtm. Ama iki gnde toparland.
Yanmda konuup durduunu duyabiliyordum, ama onu
dinlediim sylenemezdi. Herhangi bir ey zerinde odaklanacak
halde deildim. Sinir ularm hissedebiliyordum; neler olacam
merak ediyor, kprdanp duruyorlard. Willi grecektim. Hibir
ey olmasa da bunu yapacaktm. Aramzdaki mesafenin giderek
daha da azaldn hissedebiliyordum. Sanki grnmez, esnek
bir ipin iki ucunda gibiydik.
461

Senden nce Ben

Treen ?
Evet?
Yutkundum. Ua karmama izin verme.
Kz kardeim aklna koyduu eyi yapar. Kuyruklar atk,
erit deitirdik, hz snrn atk ve radyoda trafik durumunu
takip ettik. Sonunda havaliman gzkt. Treena arabay dur
durdu. Sesini duyduumda arabadan inmi, yola koyulmutum.
Hey! Lou!
Affedersin. Geri dnp ona doru kotum.
Bana smsk sarld. Doru olan yapyorsun, dedi. Neredeyse
alayacak gibiydi. imdi hemen defolup git. Trafikte yediim
alt ceza puann stne bir de o lanet ua karrsan bir daha
asla seninle konumam.
Geri dnp bakmadm. svire Hava Yollarnn masasna
kadar kotum ve biletimi isterken anlalr bir ekilde adm
syleyebilmem iin kez tekrar etmem gerekti.
Gece yarsndan birka saat nce Zrihe vardm. Saat ok
ge olduu iin Bayan Traynor sz verdii gibi havaalanna
yakn bir otelde benim iin yer ayrtm, bir sonraki gn sabah
dokuzda arabayla beni aldrtacan sylemiti. Uyuyamayacam
sanyordum, ama uyudum. Garip, ar ve darmadan bir an
iinde saatler geirmitim. Bir sonraki sabah saat yedide nerede
olduum hakknda hibir fikrimin olmad bir gne uyandm.
Bu yabanc odaya, kesmek iin taklm arap rengi
perdelere, byk dz ekran televizyona, boaltmaya tenezzl bile
etmediim bir gece iin hazrladm antama sersem sersem
baktm. Saate baktm, svire saatine gre yediyi biraz geiyordu.
Nerede olduumu fark edince birden midemin korkuyla kasl
dn hissettim.
462

Jojo Moyes

Mide bulantsyla yataktan kalkp tam zamannda kk

tuvalete kotum. Parke zemine ktm; sam alnma, enem
de souk porselene yapmt. Annemin sesini duyuyor, kar
klarn ve iimde dolaan karanlk korkuyu hissediyordum.
Bunu istemiyordum. Bir kez daha baarsz olduumu grmek
istemiyordum. Willin lmesini izlemek zorunda kalmak iste
miyordum. Yksek sesle rerek bir kez daha klozete eildim.
Yemek yiyemedim. Sadece bir fincan koyu kahve iebilmitim.
Du aldm, giyindim ve saat sekiz oldu. Dn gece antama att
m ak yeil elbiseye baktm ve gideceim yer iin uygun olup
olmadn dndm. Herkes siyah m giyecekti? Daha canl
ya da daha hareketli bir eyler mi giymeliydim? Mesela Willin
sevdii krmz elbiseyi getirse miydim? Bayan Traynor beni niye
buraya armt? Katrinay arayp arayamayacam dnerek
cep telefonumu kontrol ettim. imdi orada saat yedi olmalyd.
Byk ihtimalle Thomas giydiriyordu. Annemle konuma fikri
de o an fazla ar geldi. Biraz makyaj yaptm ve pencerenin yanna
oturdum. Dakikalar yava yava gemeye balad.
Sanrm hayatmda hi bu kadar yalnz hissetmemitim.
Kk odada kalmaya daha fazla dayanamayacam d
np eyalarmn geri kalan ksmn da antama attm ve odadan
ktm. Bir gazete alp lobide bekleyecektim. Bu, sessizce odada
beklemekten, uydu yaynnda haberleri izlemekten ve perdelerin
boucu karanlndan daha kt olamazd. Resepsiyonun nnden
geerken kede duran bir bilgisayar blmesi grdm. zerinde
Misafirlerimiz iindir. Ltfen Resepsiyona Dann yazyordu.

Resepsiyon grevlisine, Bunu kullanabilir miyim? diye

sordum.
Bayla onaylad ve ben de bir saatlik jeton aldm. O an ki
minle konumak istediime karar vermitim. Gnn bu saatinde
463

Senden nce Ben

internette olacan adm gibi biliyordum. Sohbet odasna girdim

ve bir mesaj yazdm:
Ritchie. O rada m sn?
G nayd n Ar. B u g n erkencisin?

Yazmaya balamadan nce bir an duraksadm:

H a y a tm n en g a r ip g n n e b a la m a k zereyim . svi
re'deyim .

Bunun ne anlama geldiini biliyordu. Orada yazan herkes

bunun ne anlama geldiini biliyordu. Klinik daha nce de pek
ok hararetli tartmann konusu olmutu. Yazmaya devam ettim:
Korkuyorum.
O zam an neden oradasn?
n k burada o lm a m lazm. Benden ge lm e m i istedi.
O n u g rm e k iin otelde bekliyorum.

Biraz duraksadktan sonra tekrar yazdm:

B u g n n nasl bitecei hakknda hibir fikrim yok.
A h Ar!
O n a ne diye ce im ? Fikrini nasl deitire ce im ?

Yazmadan nce yine bir duraksama oldu. Kelimeler ekranda

normalde olduundan daha yava beliriyordu. Sanki byk bir
ihtiyatla yazyor gibiydi.
Eer sviredeyse fikrini deitirebileceinden em in
deilim .

Boazmda kocaman bir yumru hissettim ve yutkundum.

Ritchie hl yazyordu.
Bu benim seim im deil. Burada yazanlarn o u n u n
seimi deil. Ben hayatm seviyorum , d ah a farkl olm a 46 4

Jo jo Moyes
sim istesem de seviyorum . A m a arkadann bu karar
verm esini de anlyorum . Bu hayat yrtm eye alm ak
ok yorucu, kim senin tam olarak a nlayam ayaca kadar
skntl. Eer kararn verdiyse, e er o n u n iin ilerin
d ah a iyiye gid e ce in e dair bir inanc kalm adysa sanrm
yap abilece in en iyi ey sadece orada olm ak. O n u n hakl
o ld u u n u d n m e k zorunda deilsin. A m a orada olm ak
zorundasn.

Nefesimi tuttuumu fark ettim.

yi anslar Ar. Tekrar konualm . Sonrasnd a hayat
senin iin biraz zor olabilir. Nasl olursa olsun, senin gibi
bir arkada e d in d iim iin m utluyum .

Parmaklarm klavyede duralad.

Geleceim .

Ardndan resepsiyon grevlisi bana arabamn geldiini syledi.

Ne beklediimi bilmiyorum, belki bir gln kenarnda be
yaz bir bina veya karla kapl dalar olacakt. Belki de hastane
grnml mermer bir giri kaps ve duvarda altn rengi bir
tabela vard. Ama sanayi blgesinden geip fabrikalarla ve ne
gariptir bir futbol sahasyla evrili sradan bir ev gibi grnen
bir binaya gelmeyi beklemiyordum. Havuz talarnn kenarndan
yrdm. Japon balklarnn yzd havuzu getikten sonra
ieriye alndm.
Kapy aan kadn kimin iin geldiimi hemen anlad. Ken
disi burada. Sizi gtrmemi ister misiniz?
te o an duraksadm. Kapal kapya baktm; garip bir ekilde
aylar evvel nnde beklediim mtemilatn kapsna benziyordu.
Derin bir nefes aldm ve bamla onayladm.
Ondan nce yata grdm. Maun rengi ahap odaya hkimdi
ve tuhaf iek desenleri olan yorgan ve yastklar oraya ait deil
465

Senden nce Ben

gibi grnyordu. Bay Traynor bir tarafnda, Bayan Traynor da

dier tarafnda oturuyordu.
Bayan Traynor hayalet gibi solgundu. Beni grdnde ayaa
kalkt. Louisa.
Georgina kede, tahta bir sandalyede oturuyordu. Dizlerine
doru eilmi, ellerini birbirine kenetlemiti. Sanki dua eder
gibiydi. Ben ieri girince ban kaldrp glgeli gzlerle bana
bakt. Gzleri duyduu acdan kzarmt. Bir an ona acdm.
Katrina da byle bir ey yapmak istese ne yapardm?
Oda aydnlk ve havadard; pahal ve kaliteli bir yazlk ev
gibiydi. Yerler parkeydi, zerinde pahal hallar seriliydi ve so
nunda kk bir baheye bakan bir divan vard. Ne syleyeceimi
bilmiyordum. O kadar komik ve sradan bir grntyd ki...
Sanki orada oturmu o gn nereye gezmeye gideceklerini
konuuyordu.
Yataa dndm. antam omzumda tutup, Evet, dedim.
Galiba oda servisi iini pek de iyi yapamam.
Willin gzleri benimkilerle birleti ve her eye ramen, tm
korkularma ramen, sabahtan beri iki kez kusmu olmama
ramen ve bir yldr uyumam gibi hissetmeme ramen bir
anda geldiim iin memnun oldum. Aslnda memnun deil,
rahatlamtm. Sanki ac eken, kusurlu bir tarafm kesip atm
gibiydim. Buna almtm.
Sonra Will glmsedi. Gl ok gzeldi, her eyin farkna
varm gibiydi.
Garip bir ekilde ben de kendimi ona glmserken buldum.
Gzel bir oda, dedim ve annda ne kadar aptalca bir laf ettii
min farknda vardm. Georgina Traynorm gzlerini kapattn
grnce kzardm.
Will annesine dnd. Louyla konumak istiyorum. Olur mu?
4 6 6 *

Jojo Moyes

Bayan Traynor glmsemeye alt. O an kadnn bak

larnda milyonlarca ey grdm. Rahatlama, kran, birka
dakika da olsa darda braklaca iin duyduu belli belirsiz
bir gcenme, hatta belki benim geliimin bir anlam olduuna
dair, belki bu kaderin hl yn deitirebileceine dair az da
olsa bir umut.. .Tabii.
Yanmdan geip koridora yneldi ve ben de kapnn nn
den geriye ekilerek ona yol verdim. Geerken hafife koluma
dokundu. Gzlerimiz karlanca onunkiler yumuad. yle ki
bir an iin tamamen baka biriymi gibi grnd ve sonra da
arkasna dnd.
Kznn yerinden kalkmadn grnce, "Gel Georgina, dedi.
Georgina yavaa ayaa kalkp sessizce dar kt. Ne kadar
gnlszce kt her halinden belli oluyordu.
Sadece ikimiz kalmtk.
Will yataa dayanm, solundaki pencereden dary gre
bilecei ekilde oturuyordu. Kk bahedeki fskiye, havuzun
etrafndaki ahabn altndan ince, berrak bir su fkrtyordu.
Duvarda kt bir ereveye konulmu bir yldziei resmi
vard. Son saatlerinde grmek iin gerekten kt bir resim
olduunu dndm.
Evet...
Yine balamayacaksn, deil mi?
Hayr, fikrini deitirmeye almayacam.
Eer buradaysan bunun benim seimim olduunu kabul
ediyorsun. Kazadan beri belki de ilk kez bir eyler benim kont
rolm altmda.
Biliyorum.
te her ey bitmiti. Bunu biliyordu, ben de biliyordum.
Yapabileceim hibir ey kalmamt.
467

Senden nce Ben

Hibir ey sylemeden durmann ne kadar zor olduunu

bilir misiniz? Her bir hcreniz tam tersini yapmak iin yanp
tutuuyorken bu ne kadar da zordur. Havaalanndan beri hibir
ey sylemeyeceim diye prova yapmtm, ama bu beni ld
ryordu. Bam salladm. Sonunda konumaya baladmda
azmdan kck, krk bir ses kt. Sylerken iimin rahat
edecei tek eyi syledim.
Seni zledim.
O zaman o da rahatlad. Buraya gelsene. Ama ben tereddt
ettim. Ltfen. Haydi, buraya, yataa gel. Yanma otur.
O zaman gerekten rahatlam bir ifadesi olduunu fark et
tim. Tam olarak ifade edemeyecei bir ekilde beni grdne
sevinmiti. Kendi kendime bunun bile benim iin yeterli olmas
gerektiini syledim. Benden istedii eyi yapacaktm. Bunun
ona izin vermem iin yeterli olmas gerekiyordu.
Yatakta yanna uzandm ve kolumu zerine koydum. Bam
gsne dayadm ve gsnn kalkp indiini hissettim. Willin
parmak ularn srtmda, lk nefesinin salarmda dolatn
hissedebiliyordum. Gzlerimi kapatp kokusunu iime ektim.
Odann taze havasna, hafife hissedilen o rahatsz edici dezen
fektan kokusuna ramen hl burnuma her zaman kulland
ayn pahal sedir aac kokusu geliyordu. Hibir ey dnmemeye altm.
Sadece orada olmaya, sevdiim adam zmsemeye, ondan
bana kalanlar zerime almaya altm. Konuamyordum. Sonra
sesini duydum. Ona o kadar yakndm ki konutuunda sesinin
hafife iimde titretiini hissedebiliyordum.
Hey, Clark, dedi. Haydi bana gzel bir eyler anlat.
Pencereden dar, parlak mavi svire havasna baktm ve ona
iki kiinin hikyesini anlattm. Tanmam olmalar gereken ve
tantklarnda birbirlerinden pek de holanmayan, ama dnyada
468

Jo jo Moyes

birbirlerini anlayabilecek yegne kiiler olduklarn fark etmi

iki kiinin hikyesi. Onlarn maceralarn, gittikleri yerleri ve
grmeyi hi beklemedii eylerle karlatklarn anlattm. Ona
sihirli szlerimle imekler akan gkleri ve parldayan denizleri,
kahkaha ve aptalca akalarla dolu leden sonralar hatrlattm.
sviredeki sanayi blgesinden ok uzakta, hl olmak istedii
gibi bir insan olduu dnyay tasvir ettim. Benim iin yaratt,
mucizeler ve yeni olanaklarla dolu dnyay izdim. Ona bir
yaray nasl tahmin bile edemeyeceim bir ekilde sardn ve
iyiletirdiini anlattm. Sadece bu yzden bile her zaman bir
param ona borlu kalacakt. Konuurken bunlarn azmdan
kan en nemli szler olduunu biliyordum. Bunlar en doru
szlerdi ve propoganda deildi. Fikrini deitirmek iin deil,
ona sayg duyduum iin bunlar anlatyordum.
te, ona gzel bir eyler syledim.
Zaman yavalayp durmutu.. Sadece ikimiz vardk. Bo ve
aydnlk odada mrldanyordum. Will pek bir ey sylemedi.
Cevap vermedi ve tatsz yorumlarda bulunmad. Dalga da
gemedi. Arada benimkine yaslanm bayla sylediklerimi
onaylayp mrldand ya da bir baka gzel any hatrlam gibi
hafif bir ses kard.Ona, Hayatm boyunca geirdiim en gzel
alt ayd, dedim.
Uzun bir sessizlik oldu.
Garip ama Clark, benim iin de yle oldu.
Ve o an birden kalbim krld. Yzm burutu, dinginliimi
kaybettim ve bedenimin hkrklarla sarslmasn hissedeceini
umursamadan ona smsk sarldm. Bu his tm bedenimi kap
lamt. Kalbimi, midemi ve zihnimi para para ediyor, beni
iine ekiyordu ve ben buna dayanamyordum. Gerekten buna
dayanamayacam dnyordum.
469

Senden nce Ben

Yapma Clark, diye fsldad. Dudaklarn salarmda hisse

debiliyordum. Ah, ltfen. Yapma. Bana bak.
Gzlerimi smsk kapadm ve bam salladm.
Bana bak, ltfen.
Fakat ona bakamyordum.
Kzgnsn, biliyorum. Ltfen. Seni incitmek istemiyorum
veya seni...
Hayr... Bir kez daha bam salladm. Sorun o deil. Bunu
istemiyorum. Yanam gsne yaslyd. Grdn son eyin
benim o sefil, kzark suratm olmasn istemiyorum.
Hl anlamyorsun, deil mi Clark? Sesindeki glmsemeyi
duyabiliyordum. Bu senin seimin deil.
Tekrar sakinlemem biraz zaman ald. Burnumu silip de
rin bir nefes aldm. Sonunda dirseim zerinde dorulup ona
bakabildim. Uzun zamandr gergin ve mutsuz gzleri garip bir
ekilde berrak ve rahatlam grnyordu.
Kesinlikle ok gzel grnyorsun.
ok komik.
Buraya gel, dedi. Hemen yanma.
Bir kez daha uzandm; bu defa yzm ona dnkt. Kapnn
stndeki saati grdm ve bir anda zamann bittiini anladm.
Kolunu alp skca etrafma doladm. Kollarm ve tamamen
ona kenetlenmek iin bacaklarm da zerine doladm. Elini
elime aldm ve parmaklarm onunkilere geirdim. Eklemlerini
perken parmaklarm sktn hissedebiliyordum. Bedeni artk
bana o kadar tandkt ki... Vcudunu Patrickinkinden daha
iyi tanyordum. Gl taraflarn ve krlganlklarn, yaralarn
ve kokularn. Yzm yzne o kadar yaklatrdm ki hatlar
belirsizleti ve onlarn iinde kayboldum. Parmak ularmla sa
larn, tenini, kalarn okadm. Yanaklarmdan yalar szlyor,

470*

Jo jo Moyes

burnu burnuma deiyordu. Tm bu zaman boyunca sessizce

beni izledi; sanki her bir param saklamak ister gibi. Artk geri
ekilmeye balamt, ona ulaamayacam bir yere gidiyordu.
Onu geri getirmeye alarak ptm. ptm ve dudaklarm
dudaklarnn zerine kenetledim. Nefeslerimiz birleti, gz
yalarn tuz olup tenine kart. Kendi kendime, onun her bir
zerresinin vcudumda zmsenip yutulacan canl ve ebedi
paralar haline geleceini syledim. Her bir param onun zerine
kurmak istiyordum. Ona benden bir eyler brakmak istedim.
Hissettiim her hayat paracn ona vermek ve onu hayatta
kalmaya zorlamak istiyordum.
Onsuz yaamaktan korktuumu fark ettim. Benim hayatm
ykmaya ne hakkn var, demek istiyordum. Benim senin hayatn
zerinde hibir ey sylemeye hakkm yokken bunu yapmaya ne
hakkn var?

Ama bir sz vermitim.

Ona sarldm. W ill Traynr, parlak ehir ocuu, dalg,
sporcu, gezgin, sevgili. Onu yaknmda tuttum ve hibir ey
sylemedim. Aslnda sessizce sevildiini sylyordum. Ah hem
de ne kadar ok sevilmiti!
O ekilde ne kadar kaldk bilmiyorum. Dardan gelen belli
belirsiz sohbet seslerini, ayakkab tkrtlarn, uzaklarda bir
yerlerde alan anlar duyabiliyordum. Sonunda derin bir nefes
verdiini hissettim. Bu neredeyse bir titremeydi. Ban biraz
daha geri ekti ki birbirimizi rahata grebilelim.
Ona gz krptm.
Bana ufak bir glmsemeyle karlk verdi; neredeyse zr
diler gibi.
Sonra sessizce, Clark, dedi. Annemleri arabilir misin?

27
CROWN SAVCILII
Davac: Savc
Gizli Danman
Daval: William John Traynor
04.09.2009

Dedektifler yukardaki davayla ilgili tm ahslarla grm

lerdir. lgili tm belgeler ektedir.
nceleme konusu ahs Sayn William Traynor 35 yanda,
Madingley Lewins irketinin eski orta olup Londrada ikamet
etmektedir. Sayn Traynor 2007de geirdii trafik kazas nedeniyle
omurilik zedelenmesi geirmitir. C5/6 fel tans konmu olup
sadece bir kolda ok snrl hareket becerisi bulunmakta, 24 saat
bakm almas gerekmektedir. Tbbi gemii ektedir.
Belgelerden Sayn Traynorn svireye yolculuundan nce
hukuki ilemlerini dzenlemek iin aba sarf ettii anlalmakta
dr. ahitler huzurunda imzalanm niyet beyan Avukat Sayn
Michael Lawler tarafndan tarafmza iletilmi olup ncesinde
yaplm muayeneyle ilgili tm ilgili belgelerin kopyalar da
verilmitir.
Sayn Traynorn ailesi ve arkadalar kendisinin hayatn
sonlandrma arzusuna kar olduklarn ifade etmilerdir. Ancak
tbbi gemii ve kendi isteiyle yaamn sona erdirme abalar
gz nne alndnda (detaylar hastane kaytlarnda bulun
maktadr) onu bu dnden vazgeirmeyi baaramamlardr.

472*

Jo jo Moyes

Bu durum zel olarak bu ama iin ayrlm alt aylk dnemde

de deiiklik gstermemitir.
Sayn Traynorn vrislerinden biri de kadn bakcs Sayn
Louisa Clarktr. Sayn Traynorla tank olduu ksa gemi gz
nnde bulundurulduunda Sayn William Traynorn ona kar
gstermi olduu cmertlik sorgulanabilir, ancak taraflar Sayn
Traynorm hukuki olarak belgelenmi vasiyetiyle ters dmek
istememektedirler. Kendisi uzun sre sorgulanm ve polis Sayn
Traynor niyetinden vazgeirmek iin gsterdii tm abalar
karsnda ikna olmutur. (Ltfen kantlar iin Bayan Clarkn
takvimine baknz.)u da belirtilmelidir ki toplum iinde yllardr
saygdeer bir konuma sahip olan, ahsn annesi Sayn Camilla
Traynor da davann kamusallndan dolay pozisyonundan istifa
etmitir. Kendisi ve kocasnn oullarnn lmnden ksa bir
sre sonra boandklar anlalmaktadr.
Yabanc kliniklerde desteklenen intihar tevik edilen bir
durum olmamakla birlikte, toplanan kantlara bakldnda Bay
Traynorun ailesinin ve ona bakm hizmeti sunanlarn eylem
lerinin desteklenmi intihar artlarna uyduu ve merhumun
yaknlarna cezai takibat gerektiren bir durum olmad aktr.
1. Bay Traynor karar almaya muktedirdir ve gnll, ak,
kararl ve bilinli bir istekle bu karar vermitir.
2. Zihinsel bir rahatszl ya da taraflardan herhangi birinin
basks olduuna dair herhangi bir bulgu yoktur.
3. Bay Traynor hayatn sonlandrmak istediini net bir biimde
dile getirmitir.
4. Bay Traynorn rahatszl ar ve tedavi edilemez bir sevi
yededir.
5. Bay Traynora bu eyleminde elik eden kiilerin eylemlerinin
etki veya yardm czi seviyededir.
473

Senden nce Ben

6. Bay Traynora elik edenlerin eylemleri, kurbann kararl

arzusu karsnda gnlsz bir yardm olarak nitelendirilebilir.

7. Tm taraflar, vakay aratran polise her trl katky sala
mlardr.
Bu gerekler gz nne alndnda ve taraflarn iyi halleri
dnldnde, sunulan kantlara baklarak byle bir vakada
kamu davas alacak bir durum olmad grndeyim.
Eer bu durumda kamu davas alacak olursa Basavcln
Traynor vakasnn herhangi bir emsal tekil etmeyeceinden emin
olmas, savcln bundan sonra benzeri vakalar kendi iinde ve
kendi artlarna gre deerlendirmesini neririm.
En iyi dileklerimle,
Sheilagh Mackinnon
Crown Savcl

Sonsz
Sadece talimatlar takip ediyordum.
Kafenin koyu yeil tentesinin glgesine oturmu, Francs Bour
geois Caddesinin uzunluuna bakyordum. Paris sonbaharnn lk
gnei yzmn yan tarafn styordu. nmde duran garson el
abukluuyla bir tabak kruvasan ve kocaman bir fincan filtre kah
veyi nme koyuvermiti. Caddenin yz metre kadar aasnda
iki bisikletli trafik klarnn yannda durmu sohbet ediyorlard.
Birinin arkasnda, iinden garip bir ekilde iki bagetin sarkt
mavi bir srt antas vard. Durgun ve kapal havay kahve, pasta ve
birilerinden gelen keskin bir sigara kokusu kaplamt.
Treenann mektubunu bitirdim; aslnda aramak istediini, ama
denizar aramalara paras yetmediini sylyordu. Muhasebe 2
dersinin birincisi olmutu ve yeni bir erkek arkada vard. Sundeep
babasnn ithalat-ihracat firmas Heathrowda alp almaya
cana karar vermeye alan ve Treenadan bile berbat bir mzik
zevki olan bir adamd. Thomas okulda bir st snfa geecei iin
deli gibi heyecanlyd. Babam iyerindeki tm ileri hl tkr tkr
hallediyor, bana sevgilerini gnderiyordu. Annemin ok yaknda
beni affedeceinden emindi. Kesinlikle mektubunu ald, diyordu.
Okuduunu biliyorum. Ona zaman tan.

Kahvemden bir yudum aldm ve aklm Renfrew sokana, mil

yonlarca kilometre uzaklktaki evime gitti.
Orada oturup gzlerimi ksarak batmaya hazrlanan gnee kar
oturdum ve gne gzlkl bir kadnn dkkn vitrinine bakarak
475

Senden nce Ben

san dzeltmesini izledim. Yansmasna bakp dudaklarn bzd,

biraz dikleti ve yoluna devam etti.
Fincan masaya koyup derin bir nefes aldm ve teki mektubu
kardm. Bu mektubumu neredeyse al haftadr yanmda tayordum.
Zarfn n ksmnda, ismimin altnda byk harflerle yle
yazyordu:
BU MEKTUBU SADECE FRANCS BOURGEOIS CADDESNDEK CAFE MARQUISDE, KRUVASAN VE BYK BOY
CAF CRME ELNDE OKU. Zarf ilk okuduumda hem a
lam hem glmtm. Tipik Will ite, her yerinden zorbalk akyor.
nlnden onlarca kk kt sarkan uzun boylu evik garson
arkasn dnd ve gzlerimi yakalad. Kaldrd kalaryla, Her ey
yolunda m? diye sorar gibiydi.

Evet, dedim. Sonra kendime gvensiz bir tonda tekrarladm.

Oui Mektup daktiloyla yazlmt. Bu yaz tipini uzun sre nce

bana yollad bir karttan tamdm. Sandalyeme yaslandm ve oku

maya baladm.

Clark,
Bunu okuduunda birka hafta gemi olacak. Yeni kefettiin
organizasyon becerilerini dnrsek en ge Eyll banda Parise
varm olacandan eminim. Umarm kahve serttir ve kruvasanlar
da tazedir. Havann da kaldrmda hibir zaman tam olarak dz
durmayan o metal sandalyelerde oturacak kadar gneli olmasn
mit ediyorum. Marquis hi de fena bir yer deildir. Eer len
yemei iin tekrar gitmek istersen bifteini tavsiye ederim. Yolun
sonunda, soluna bakarsan L Artisan Parfmeriyi greceksin. Bu
mektubu okuduktan sonra oraya gidip ismi Papillons Extrme
gibi bir ey olan (tam hatrlamyorum) kokuyu denemelisin. O
kokunun sana her zaman ok yakacan dnmmdr.

476*

Jojo Moyes

Tamam, talimatlar sona erdi. Sana sylemek istediim birka

ey var. Bunlar yzne sylemeyi tercih ederdim, ama duygu
sallap tm bunlar yksek sesle sylememe frsat vermezdin.
nk gerekten ok konuuyorsun.
Michael Lawler dan aldn ilk mektuptaki ek sana vermek
istediim miktarn tamam deildi. Bu sadece isizliinin ilk
haftalarnn kolay gemesi ve seni Parise ulatrmas iin ufak
bir hediye.
ngiltereye dndnde bu mektubu Michealn Londradaki
ofisine geri gtr ki senin adna atm hesaba ulaabilmen iin
gerekli belgeleri sana versin. Bu miktar kendine yaayacak gzel
bir yer alman, niversite masraflarn karlaman ve tam zamanl
eitim grrken gnlk giderlerini karman iin yeterli olacaktr.
Annem ve babamn btn bunlardan haberi olacak. Umarm
bu ekilde ve Michael Lawlerm yapt yasal ilemler sayesinde
mmkn olduunca az sknt yaanr.
Clark, hzl ve derin nefesler almaya baladn buradan
duyabiliyorum. Panikleme ve paray reddetmeyi dnme. Bu
hayatnn sonuna kadar knn stnde oturmana yetecek kadar
byk bir miktar deil. Ama hem ikimizin de yuva bildii o klostrofobik kasabadan hem de seni, u ana kadar vermek zorunda
hissettiin kararlardan zgrletirmeye yetecektir. Sana bu paray
bana hasret kal veya hayat boyu borlu ol diye vermiyorum. Bunun
benden sana lanet olas bir hatra olarak kalmasn da istemem.
Sana bu paray veriyorum, nk beni artk mutlu eden pek
bir ey yok, sadece sen varsn.
Beni tanmann sana ac ve hzn getirdiinin farkndaym.
Umarm bir gn bana daha az fkeli ve krgn olduunda sadece
bu yaptmdan baka yapacak bir eyim olmadn, bunun ger
ekten iyi bir yaama sahip olmana, benimle tanmasaydm sahip
477

Senden nce Ben

olacan hayattan daha iyi bir hayata sahip olmana yardmc

olacam da anlarsn.
Yeni kurduun dnyanda bir sre rahatsz hissedeceksin.
Rahat olduun bir hayattan kmak insana her zaman garip gelir.
Ama umarm biraz da coku hissediyorsundur. O gn daltan
dndndeki yzn bana her eyi anlatyordu. Senin iinde alk
var Clark. Ve bir de korkusuzluk. Sadece ou insann yapt gibi
bu hisleri gmmsn.
Tm bunlar sana yksek binalardan atla ya da balinalarla
yz diye sylemiyorum. Her ne kadar bunlar yaptn dnrken
iten ie keyiflensem de sana sadece cesurca yaa diyorum. Asla
durma, sakn bir yerlerde takl kalma. O izgili klotlu oraplar
gururla giy. Ve eer ille de ahmak bir herifle yaayacam diye
tutturacaksan parann bir ksmn bir yerlerde yastk alt yapt
ndan emin ol. Hayatta hl frsatlarnn olduunu bilmek bir
lks. Bunlar sana vermi olduumu bilmek iime biraz olsun
su serpiyor.
te byle. Kalbimde bir iz braktn Clark. Komik kyafetlerin,
kt esprilerin ve en kk bir duygunu bile saklamak konusundaki
beceriksizliinle odamdan ieri girdiin ilk andan itibaren bende
bir iz braktn. Sen benim hayatm, bu parann senin hayatn
deitireceinden ok daha fazla deitirdin.
Beni o kadar da sk dnme. Seni sulu gzl bir ekilde
hatrlamak istemiyorum. Sadece iyi yaa.
Sadece yaa.
Sevgiyle,
Will

478*

Jojo Moyes

nmde duran eskimi masaya bir damla dt. Avucumun

iiyle yanam sildim ve mektubu masann zerine koydum. Tek
rar net bir ekilde grebilmem iin birka dakika gemesi gerekti.
Bir kahve daha ister misiniz? Garson tekrar nmde belirmiti.
Ona baktm. Dndmden daha genti ve o kibirli havas
kaybolmutu. Belki de Pariste garsonlar kafelerinde alayan ka
dnlara nazik olmalar konusunda eitilmilerdi.
Ya da belki... bir konyak? Mektuba bakt ve glmsedi; anlar
gibi bir hali vard.
Glmseyerek, Hayr, dedim. Teekkrler. Benim... benim
yapacak ilerim var.
Hesab dedim ve mektubu dikkatli bir ekilde katlayp cebime
koydum.
Masann arkasndan kp omzumdaki antay dzelttim ve
sonra parfmeriye doru, Pariste yola koyuldum.