Ptirchased for the

LiBRARY of the

UNIVERSITY OF TORONTO
frovi the

KATHLEEN MADILL BEQUEST

CODEX

CUMANICUS
^

BIBLIOTHECiE

AD TEMPLUM

MARCI YENETIARUM

DIYI

PRIMUM EX INTEGRO EDIDIT

PROLEGOMENIS NOTIS ET COMPLURIBUS GLOSSARIIS INSTRUXIT

COMES GEZA KUUN

ACAD. SC. HUNG. SODALIS

iC

BODAPESTINI

EDITIO SCIENT. ACADEMI/E

1880

%\
K. \. llUdllillirS^^llTilFrtnieiit
iii

Leipzig.

iiiid

.\iiliqiiiirliiiii

H U N G.

l^

CODEX

CUMANICUS
BIBLIOTHEC^
AD TEMPLUM

DIVI

MARCI VENETIARUM

PRIMUM EX INTEGRO EDIDIT

PROLEGOMENIS NOTIS ET COMPLURIBUS GLOSSARIIS INSTRUXIT

COMES g6zA KUUN,

ACAD.

SC.

HUNG. SODALIS

BUDAPESTINI
E D T I O S CI E N T. A C A D E M
I

;E

11

UNG

zsCst

Typographii

societatis Franklin"

PR/EFATIO.
Opus

editionis totius codicis cumanici bibliothecas

ad

divi

Marci Venetiarum sex abhinc annis a me susceptum tandem

Hoc opus sane arduum

exequutus sum.

quod

prolegomena,

annotationes

cumanicorum Hngua

latina

latinam ob duas causas elegi

omnibus

viris

doctis

cumanici

bularii

in

notissima

textuum

interpretationemque

scribenda
i,

mihi etiam eo aggravavi,

Linguam

constitueram.

quod hujus generis opera Hngua

scribi

debent

ipso codice Venetiano per

2,

glossas voca-

vocabula

latina

Te autem candide Lector oro atque obsecro,

ut mihi defectus et menda sane multa et gravia styH benigne
ignoscas. Hoc quoque bene scio nec prolegomena defectibus
et erroribus exemta fore,
nam ea procul a suppelectiH bibHoexpHcatae sunt.

thecarum
necesse
tione

in

soHtudine casteUi Maros-Nemethiensis conscribere

habui,

attamen confidenter spero me saltem

quarundam qurestionum

accessisse.

Etiam

in

lectione

arduarum
et

proxime

solu-

in

verum

a-d

interpretatione vocabulorum

textuumque cumanicorum me saepe errare haudquaquam

me

latet.

Viris

Geringer,

doctis

Antonio

Schiefner,

Hb.

baroni

Carolo Julio Schroer, Ottoni Keller, Attilio

HoRTis, Gabrieli de Balint, Angelo de Gubernatis

de

SziLADY acceptas refero

cationes

Carolo

nonnuHas observationes

summi momenti, quas

iHi

mihi

roganti

et
et

insigni

Aroni
indi-

bene-

Schroer mihi

volentia communicaverunt. Insuper doct.

germanicarum hujus codicis humanissime

tationem glossarum

Denique

suppeditavit.

summas
C.

pra^fecti bibliothecae ,,Marcianae" viri

cl.

doctrinae et humanitatis

SoRANzo

interpre-

me

erga

Johannis Veludo

benevolentiam

et

comitis

ill.

proetermittere

silentio

non possum.

Ad
Vambery

explicandas

sum.

Id

praecipue

vere egregio glossario cagataico, A.

osmanico

lario

cumanicas

glossas

professoris

Hindoglu vocabu-

Gabrielis de BAlint glossario Kazanico usus

et

quoque annotatum esse

nos

volo,

notis editionis

in

glossas cumanicas prjecipue osmanicis et Kazanicis comparasse,

quia

illae

formre

apud nos magis

quoniam

annotavimus,
in

cumanicas

eam

quam aHarum
in

maxime

hac operis parte inter-

arabicae vel persicae

esse

originis,

vocabulario cumanico editioni nostrae adjuncto quae

ad originem arabicam vel persicam spectant,

inveniuntur

tata

dialectorum

expHcandas

recte

Ad formam osmanicam

idoneae sunt.

dum non

ad

vero

hns

not?e sunt,

in

quo

cumanicas

glossas

locis

anno-

suis

praecipue

cum

cagataicis et Kazanicis comparavimus.

Denique

conquerendum
per totum

de

multis

est,

illud

impressionis

tempus Budapestini degere

emendationes

nobis

quje sane longe pauciora fuissent,

dationem erratorum lector benevolus

nuliae

erratis

quae

glossarum codicis spectant,

ad
in

fine

lectionem

graviter
si

hcuisset.

Maros-I^emethii,

Emen-

operis inveniet.

Non-

interpretationemque

vocabulario cumanico et persico

inveniuntur.

Dabam

nobis

Anno

1879, Kalendis JuUis.

PROLEGOMENA.
i.

Cotlex

latino-persico-ciimanicus,

quem

integro luci publicae damus, in catalogo

ad templum

divi

Marci Venetiarum

primum ex

niinc

codicum bibliothecae

consilio et labore

celeberrimi hujus bibHothecae praefecti Antonii

quondam

Zanetti con-

scripto sic breviter signatus est

in

Codex DXLix

chartaceus, foHorum 62, SaecuH xiv.

4,

Lexicon latinum, persicum

et

comanicum.

Initio legitur:

Mccciii. die XI. JuHi.

Zanetti hanc brevem mentionem codicis

logi

videHcet sub titulo

fecit,

in parte

superiori

bibHothecarius

in

cata-

c|ui

nuper

Appendix codicum,

ducaHs ecclesiae inventi sunt.

initio

calce

sciHcet asterisco signavimus, descripsit

Doctissimus

Ex his aHquot, quos

Tomasinus in BibHoth.

appendicis observat

Ven. Mss. pag. 56.'

Tomasinus loco

citato

de hoc codice

Alphabetum persicum, comanicum

anno mccciii die

scriptu

In

xi JuHj.

Cuius

ita

et

scripsit

latinum .Anonymi,

libri

initium est tale.

nomine Domini Jesu Christi etc.

Hec sunt prima verba et nomina de Htera A.

'

audio

mesnoem

esiturmen

audis

mesnoy

esitursen

audit

mesnoet

esitir.

V.

((I.atina

et

italica

D.

Marci

Bibliotheca

Codicum manii scriptorum.

^MDCCXIJ.
CODEX CUMANICUS.

(T

II

ToMASiNus codicem cumanicum

humaniorum litterarum

CHA,

Venetorum cum

a Francisco Petrar-

ait

Italia instauratore, serenissimae

in

donatum esse
et hoc loco de pretioso dono uberius disputans enumerationem
codicum acceptam Fortunato Ulmo refert
Codices qui adreipublicae

aliquot aliis coclicibus

huc extant

bibliotheca Francisci Petrarch.e

municavit D. Fortunatus

Ulmus

simus

in

Ulmus abbas

historia monasterii

S.

com-

ut mihi

cassinensis.

Georgii ab

Doctis-

'

dum

eo,

in

hoc claustro degeret, ex antiquis annahbus et documentis conscripta de hac re ita loquitur

Era

in

Venezia

Petrarca

il

sua hbreria aha IvepubHca

il

nel

quando dono

1362

che scrive

il

la

Sansovino nel hbro

secondo a carte 25, dove pada della Chiesa del santo sepolcro.
Qualche poco residuo dei Hbri della quale da me ricercati et
riconosciuti per ordine

degh Eccellentissimi Procuratori

Marco Francesco Moresini, Girolamo Cornaro,

colare di Francesco Molino all' hora Cassiere fu
e

dataghne

per

hi

neghenza

piangere

a'

de vecchi

buoni

in

ogni avvenire

essendo gia riposti come

essendo

ministri,

in

Marco, accompagnati
pubhche,

mensa perdita

anco

de particulari

della

maggior parte

fatica,

et

chiesa

la

humidita,

dehe

dugento pezzi de' originah delle

dihgenza ricuperate, et

Bibliothecae venetae

manuscriptae

publicae

jACOBi Philtppi Tomasini episcopi aemoniensis.

un'

illese,

offerte

et privatae

tale,

si

imaltre

maniera

di polvere

hbri,

San

singolari

di

sono

scritture

quah imho

io

con

divotamente

Serenissimo Principe Francesco Erizzo. Tra quah

'^

di

quindi

in

portantissime, et al pubhco spettanti rimaste

somma

che

buono de

queste cose tutte

di

quindi impetriti la maggior parte de

di

dara

ordine

risorta

che con questa congiogendosi gran quantita

Per piu

quah,

quando intenderano, che,

una moltitudine

da topi divorate, altre offese dah'

stesse.

inventariato,

perita,

un sacrario per
da

San

parti-

et in

nota nel 1634. L'altra maggior parte de

vecchi Procuratori in certo camerone sopra

scritture

di

vi e

(quibus

al

queUa

etc.)

Utini, Typis Nicolai Schiratti.

opera

mdcl..

Domenico Michele Doge con

autentica de patti nel 1123 di

GuARiMONDO Patriarca di Gierusaleme, et Baroni

et altre non meno degne, De quali tutte, et de
Petrarca ho formatone

del

Inventarij,

gl'

ad medesimo Serenissimo Principe

del

Regno,

libri

residui

consegnatili Tuno

et

et Eccellentissimo Collegio,

Francesco

Taltro agli Eccellentissimi Procuratori hora viventi

MoLiNO, Gio. Nani

Gio. Pesaro Kav'".

Kav'*" et

Codex ma-

Ulmi
ex quo textum hunc citavi,
in
bibhotheca D. Marci Venetiis asservatur.
Sansovinus
(Franciscus
1521
1586), quem Fortunatus Ulmus, loco
Fortunati

nuscriptus

'

allegat

citato

sua

descriptione

in

Venetae de dono

Urbis

Petrarchae et de curatione hbrorum suorum per mandatum

Patrum amphssimorum urbis adhibita in sequentibus ad lectorem
refert

Considerando quanto habbi ad esser a laude

Marco Euangehsta,

del B.

D. Francesco Petrarcha,

offerto per
in

fra

tutto

il

ad honor

et

mondo, che non

ha

si

in

la

cui

un Poeta, che

g\i

possa

si

fama hoggi

memoria

Christiani sia stato giamai, 6 sia, un

paragonare,

queho

fama,

et

ch'e
e tata

huomini, che

di

Morale,

Filosofo
sia

di Dio, e

accettata

et

sua

la

oblatione secondo la forma deha infrascritta pohzza scritta

sua mano. Et sia preso, che

la

si

possa spendere del Monte, per

modo

casa, et habitatione sua in vita sua per

come parera

Consigheri,

ahi

et

Capi, o

offerendo h Procuratori della Chiesa di S.

necessarie per

conseruati

soviNus
rede
hii,

il

suoi hbri.

allusit

B.

hiogo

il

Marco Euangehsta

ne per qual

seruati

in

alcun

si

hbretti,

qual sia sicuro dal

'

VII,

217,

f.

Marco,

438.

far le spese
riposti,

et

quah egh possiede

i

da

fuoco,

di -hauer he-

se cosi piacera a Christo, et

Con questo che

libri non
vogha modo mal trattati, ma

kiogo

si

Ecce tenor testamenti, ad quem San-

6 che forse possedera.

duti,

affitto,

aUa maggior parte

Desidera Francesco Petrarcha

non so quanti

di

di

haueranno ad esser

doue

di

al

presente

sieno

ven-

sieno

con-

esser deputato a questo effetto,

et

daUe

pioggie

honor

cH

il

esso

IV

Santo, et a memoria di esso Fra^xesco, et

et

commodo perpetuo

che

suo

Petrarcha

libro

consolazione,

degli ingegnosi, et nobili di questa Citta,

diletteranno di cose

si

per

Tomasinus

etc'

tali

Redivivus

de

pretioso

in

bibliothecis

diversis

Petrarch/e et de Hbris ab eo serenissimae reipublicae Venetae

dono

quaedam memoriae

oblatis

hic repeterentur

quae digna sunt,

ut

Huius vero muneris memoriam publico

in

prodidit,

aede S. Sepulchri monumento conservari placuit Venetiis. Plures

lis

autem Petrarcham habuisse bibliothecas ex ipsius Epistocostat. Nimirum in Valle clausa unam, tpiam fihus custo-

dum

domus,

dis

in

Arcem ab impiorum
sub

Vallem latrones

Parnassi nomine concelebrat

Italici

translatam

in

Parmae, quam

Alteram

Hberavit.

furore

irruerent,

tertiam Veronae, in qua

sub die xxv. Januarii Anno pestilentiae memorabih terraemotum

Nec Arquadae

praesensit.

destituebatur.

tile

ingentis

doctrinae

Collibus suburbanis hac supellec-

Ciceronis ad Atticum

Epistolas

bibHotheca

scriptas

in

apud

Petrarch.e

calamo

Petrum Victorium

virum dilaudat Sebastianus Corradus

in

SchoHorum ad Lectorem. Ex quibus omnibus seReipubHcae Serenissimae donasse jam senio confectum

Praefatione
lectiores

credibile

men

ii

bona rariorum pars

et

traslati

in

sacrae

Aedis

aeneos Plateam versus, ubi commissariae

turae Procuratorum D.
batis JoACHiMi.
re

apud equos

fastigio,
(ut

loquuntur) scrip-

Marci asservantur, prope ceHam

Unde me

in

eos inquirente

Htteraria bene meriti D.

IHustriss.

ipsius vigilantia in

providentia

lucem producti, inque ordinem

Illustrissimorum

Procuratorum Francisci Mauroceni,

'

V. Sansovini

lib.

Ab-

Viri

et

Benedicti Capelli Serenissimi

Francisci Erizzi Ducis ex sorore nepotis indicio, pro

dacti,

fuerit

cjuibus

cuHarem locum

de

aHo

Aetnam Claudiano ascriptam se vidisse

Lilius Gyraldus de Latinis Poetis dialogo iv. Nec taCodices in BibHothecam D. Marci repositi, sed in pe-

distracta,

fatetur

Quamquam

est.

de rebus Venetis.

ut Hcuit re-

Senatorum ac D.
Francisci

summa
Marci

Molini The-

saurarii,

Immane

Joannis Nani.

et

vero in ipsos Codices sae-

edax temporis calamitas eo dente, quo theatra, moles,

vierat

Adeo quicquid

Uibes destruuntur.

heic erat partim in pulvere

manus pene collapsum, partim (dictu mirum) in saxa

mutatum. Laudanda heic in primis egregia Cl. D. Fortunati
Ulmi Abbatis Cassinensis dihgentia, cui Sereniss. Senatus

inter

decreto haec erat commissa cura, ut Hbellos tenebris eximeret,

et

eximium Petrarchae donum a temporis

Horum, quos fortuna

dicaret.

laudato

viro

superstites

ac tineis vin-

situ,

me perhumaniter transmissum

ad

Syllabum a

voluit,

non

curiosis

ingratum spero.
Missale vetustum hi membranis in folio maiori, in quo non
reperitur

memoria Conceptionis B. Mariae

Antiphonarium geminum
Psaltcrium in

8.

in

fol.

membr.

Virginis.

in membr.

Breuia^dtmi in

et

membr.

S.

Praecationes Missae solemnes fol. paruo, mcmbr.

Libri Job,

Salomonis Sapientia, Ecelcsiastes,

et

et

Cantica in

^ magno, membr.
Prosperi Aquitani Carmina in
Opera,

Aristotelis

De

Meteoris,
Virgilij

De

De
fol.

membr.

Physico Auditu,

Generatione,

Acneis in

^.

De

Cacio, ct

Mundo,

scilicct

Rcgulae

de Anima.

et

paruo, ^nembr.

Horatius de Arte Poetica in

4.

membr.

Parabola Magistri Arjioldi dc Vilhi No7ia

Gcncralcs curationis morborum facfac, (ut ipsc

Regis Franciac D.

Illustriss.

Itcm

PJiilippi.

Conseruanda Sanitatc. Abbrcuiatio

Crisi.

Tractatus

libri

Tabulac.

pcrvenerunt omnia Lugd. impressa 1504.

'

fcitur,

Hic

Arnoldus

iitteris

Medicinalis

natus est

in

Astrologiac

studium navavit. V.

lib.

StrobelberGERI

histtJria

'

liber

de

ubi ct de

Quae hodie ad nos

et ahbi.'

Fratre Nicolao de

Villc i/ciaw (in Languedoc),

graecis, hebraicis et arabicis a juvfnili

Itcm

Prognosticorum

Astrologicus pro Mcdicis.

Compcndiu)n

ad honorcm

Itcm Canones dc Podagra.

Rcgimiuis auctorum.

Abbrcuiatio

ait)

aetate

anno

magna cum

1250.

l^ti

rc-

soUicitudine

monspeliensis inscriptum.

'

VI

Pa^anica Ordinis PracdicatonLin compilatuni

Anno

rjjo.

in fol.

maiori in nionbran.

Lihcr Logicae Pctri Hispani

Guidonis

niinori

fol.

Respiniani

in carta.

'

Ouaestioncs

de

Liber de partibus Orationis, quateiius praedica^nentaliter

te-

Fratris

Carnielitani

Anima.

Magistro Spergilo Gambellato Papiensi compositus

7ietur d

Anno

I Jig. fol. niembr.

Ouodlibeta Aegidij.

Alphabctum

Anno

scriptiim

Persicum,

Die

^iccciii.

In nomine Domini Jesu

nomina de

Comanicum,
xi Julii.

Christi

et

Cuius

Anonymi

Latimim
libri

initium est tale:

Haec sunt prima verba

ctc.

et

A.

litera

Auclio

Audis
Audit

Mesnoem.
Mesnoy.
Mesnoet.

Esiturmen.

Esitursen.

Esitir.

Libcr Marchianae Ruinae qui continet bella Anni 1338. quo

Reip. Venetae accessit Urbs

Sereniss.

Tarvisium. Cuius prin-

cipium

est.

Audiat aure trucem

innumeras populi quas Marchia cladcs

Lector, et

Lommissas dcpressa

Ouo

ruinam

cordis pietate

tulit

liiuenes tenue^^e

sub tempore tetro

Duces

fulcrentia scebtra.

Finis

Lt

placida- te pace regat

Dum

spires

Auctoris

Rex

Requiem tandcm

nomen hoc

usque supernus,
tibi

pracstet amocnam.

disticho in calce libri exprimitur:

Gente Ligur, Patria Ambrosij sum fertile nomen,

Lst

miJii

stirpsque

Francisco

inea spica est apocopata.

Ceres,

Petrarch.e

crebra

in

nef^otiis

diplomaticis

cum doctissimis et summis suae aetatis viris

litterarum commercium optimam procuraverunt occasionem bibliothecam suam rarissimis cum libris augendi. Jam in juveniH
itinera et frequens

'

Pktrarcha

redivivus.

Patavii,

mdcl. Pag.

71,

12,

73.

Vll

aetate graecas litteras hausit

ipse in litteris

F^uropae

dono oblata gratissimo

sil)i

nihil

cumanicum Europae
scriptum

maxime

quos

amicos,

Inter

habuit et

enses

mirum,

si

per

ultimis

nonnullos

Janu-

eorundem codicem

uno

ab

animo

laeto

et

coluit,

quosdam

missionarios

possessione Antonii de Finale

anti(|uitatis

dedit.

finibus

acccpit.

studiis

Homeri opera, quemadmodum vates

ad Nicolaum Sigerum scriptis ait, de ultimis

operam

diligenter

Bononiae

et

hguris

sibi

conacqui-

Codicem enim nostrum cumanicum, uti pag. 156 annotatur, per quosdam annos Antonius de Finale possidebat,
cujus famiham, uti mihi doctissimus vir Cornelius De Simoni
sivit.

archivi S.

Georgii secretarius perhumaniter

communicavit,

Utrum Petrarcha codicem

Antonio de Finale, an aho quodam e

Liguria originem duxisse

constat.

cumanicum ab ipso
numero amicorum Januensium

unum hoc

acceperit,

testibus adductis constat,

NiuM de FiNALE

minime hquet,

codicem paulo post Anto-

enim

comprobat, pag.

poeseos itahcae reperiuntur,

nonnuUorum

nionem

Non

possessionem Petrarch/e pervenisse.

in

nostram

solum testes adducti, sed ipse codex assertionem

serte

sed

di-

quaedam fragmenta
quorum character secundum opi127

virorum

et

137

doctorum

itahcorum

inprimis

Attilii Hortis bibhothecae Tergestinae clarissimi praefecti ma-

gnam cum Petrarch.e

prae se

fert.

manuscriptis autographis simihtudinem

Sed non sohim character

scripturae,

dus partes orationis contrahendi, orthographia

et

verum mo-

vocabula ipsa

auctorem fragmentorum magna cum probabihtate Petrarcham

fuisse

demonstrant,

phiam

in

his fragmentis

l)errimi vatis,

htterae

eandem enim contractionem

per

e. g.

in

in

observamus, quae

in

et orthogra-

autographis cele-

codice vaticano liv occurrunt. Denotatio

vocabuhi

ni(7y

primi fragmenti et in ros/ry et

say/a secundi optimer espondet scriptioni yuiao^inar, yjuaginc co-

secun(h

dicis praedicti

autopraphi' et

menti etiam

codice vatican(3 saepenumero reperitur.

'

Patr.

XIV.

in

contractio

larcho

frag-

Larcho

VIII

de

sayta

la

secundi

nostri

Hic tamen annoto,

vatis redolet.

clarissimi

plane

fragmenti

poeticum

stilum

vaticano

cod.

in

quantum video, nihil impesuo fragmento formam antiquiorem

constanter saetta occurrere, sed hoc

dit

quominus Petrarcha

scribere

potuisset,

praecepta

in

scimus enim

auctoris

epistolae

omni tempore contra

poetas

de

nonnunquam

poetica

arte

formas obsoletas adhibuisse,

Mirari non desino doctissimum abbatem

Josephum ValentiNELLi, qui per multos annos bibliothecae ad templum D. Marci

summa cum

Venetiis

TUNATi Ulmi

et

laude praesedit, contra auctoritatem For-

ToMASiNi, qui

ambo

res Htterarias serenissimae

reipublicae Venetae optime noverunt, in

nem Hbrorum a Petrarcha

unquam pervenisse.' Optime

dubium vocare coUectio-

reipublicae dono oblatam Venetias

scimus, Poggium'' de

libris

Petrar-

CHAE asserere eos post eius mortem partim divenditos partim

pluribus distributos fuisse, sed etiam hoc

notum

est

Petrar-

CHAM post annum 1362, quum Hbros suos serenissimae reipubHcae donavisset, usque ad mortem xii annos vixisse, quo longo
tempore clarissimum vatem suam coUectionem
taHbus quoque codicibus auxisse, quorum

reipubHcae

serenis.

donaverat,

continuasse

et

anteriora exemplaria

credibile

est.

Assertio

Poggii

Petrarcha paulo ante mortem acquisitos

spectat, de quibus possessor adhuc non disposuit. Si Petrarcha
anno 1370, quum extremum voluntatis documentum exhibuit,
ad

certe

Hbros

bibHothecae

serenissimae

fuisset

animo,

tatem,

in

certe

donatae

reipubHcae

indubiam hac

hoc enim documento,

in

re

causa inquieto

omnibus rebus,

de

tunc curae fuerunt, diserte disposuit. Leibnitjus (1646

optime

novit,

codicem cumanicum

D. Marci superesse

Librorum

et

Petrarchae,

de hac re
ubi

inter

Petrarch/e

ita

Dictionarium Lingvae Cumanae, sed

Bibliotheca manuscripta ad

'

V.

Opp. var. pag. 276.

S.

Makci

in

scripsit: Vidi

aHos
in

volun-

expressisset

quae

ei

1716)

bibHotheca

catalogum

Libros conspiciebatur

hoc indagando

frustra

Venetiarum. MDCCCLXVIII.

IX

laboravi.

'

catalogum,

Maxime

interesset scire,

qiiemnam

utrum brevem Tomasini

viderit

Leibnitius

conscriptionem

librorum

Petrarchae, an aliam uberiorem. Mihi hoc ultimum probabiHus

videtur,

nam Leibnitius expHcate catalogum?

loco" portentosjs polyhistor addidit:

posse in

recepit,

Semper mihi

suspicio fuit,

Daciae anguHs aHquas superesse reHquias

aHquibus

Nam Cumanos

Lingvae Cumanae.

rorum

Alio

scripsit.

habitationemque

iis

saeculo
concessit

Rex Hunga-

xiii.
;

postea,

etsi

bellum Tartaricum ingrueret, pro maxima parte

quum

fuerint deleti.

Cumani autem videtur se se ab Hungaricis Ditionibus ad Pontum

Euxinum porrexisse. Spes Leibnitii dubitanter expressa lv
annis post mortem ejus ad exitum venit. Quum enim legatio Cumanorum et Jazygum ex Hungaria Viennae coram regina Maria
Theresia adfuisset, Adamus Kollarius, vir in Hnguis orientaHbus
versatus, invitans legatos, domi ab uno eorum, Stephano Varrone,
orationem dominicam

Hngua cumanica

in

audivit.

Kollarius Hn-

guae turcicae peritus iUico idioma orationis, turcicae originis esse

agnovit et de hac

re

Olahum, Thunmannum

fecit.

Thunmannus

quiis

Hnguae cumanicae

mum

Hnguae cumanicae gnarum

num Varronem

in

fuisse,

et

aHos certos

Actis societatis Jablonovianae de reHin

Hungaria disputans annotavit,

in

ulti-

Hungaria eundem Stepha-

a quo Kollarius orationem dominicam

cumanicum cum
morte Varronis interiisse.^ Varro certe orationem dominicam
et aHas quoque preces breves cumanicas memoria tenuit, sed
cumanicam

id

addiditque

audivit,

quod Thunmannus

dixit,

argumentis confirmari

fuisse,

sermonem

eum Hnguae cumanicae peritum

non potest, immo peritia Varronis

Hngua cumanica praeter orationem dominicam angustis salutationum canceUis circumscripta fuisse videtur. Post Leibnitium
in

Corndes fuit primus, qui coJicem cumanicum Marin

mcmoriam doctorum reduxit eum in sequentibus

noster

cianae

GOTHOFREDI GuiLLELMi

VI. Pars
^

2.

LEiiiNiTii, Opera

Pag-. 188.

Jom. V. Pag.
Lipsiae,

224.

1774. 4-to.

Tom.

IV. Pag.

188.

omnia. Genevae,

1768. 4"

Tom.

breviter ita describens

Venetiis

comitatu

in

Teleki de Szek

Decennium circumactum est/ exquo

D. Josephi

111.

mei

Heri Mecaenatisque

etc.

R.

S.

Comitibus

J.

indulgentissimi

fuerim versatus. In Bibliotheca S. Marci offendi Codicem Ms.

in

4-to hoc

modo signatum

Codex dxlix Arm. E.

Prima

i.

Codicis pagina his verbis erat inscripta

Mccc"

die XI Julij

111

Xpt et Beatae Virginis Mariae Matris

et omnium Sanctorum et Sanctarum Dei Amen.
Ad honorem Dei et Beati Johannis Evangelistae. In hoc
In nne Dni nri Thu

ejus

Cumanicum Alphabetum.

Libro continentur Persicum et

Haec sunt Verba

nomina de

et

Cumanica

EsihCrmen
etc.

usque ad vocem Atlan

CoRNiDES,

Turcico Tartarica

Mesnoe77i esitiwmen

A.

littera

isidiiriim

atlan

mesmtt

audio, audivi

audio
equita.

ex his paucis excerptis videri potest, formas

uti

primam

formam persicam

quoque

persicas, saltem

et ejus

conjugationem pro cumanicis habuit, vicsnoem enim juxta

esiturmen sribens
nica

coUocavit

vocabularii

eam quoque formam sub

et

forma

cuni

cuma-

inscriptione

turcico-tartarica

mcsmu

(sic

!)

comparavit. Pro forma aoristi secundae personae esiturscn perpe-

ram

esitiCrscm

quam ob rem
formae turc.

(cum
e

in

fine)

apponens

or. isitirmen vel

rum comparavit,

in

qua

et

esetirmcn

certo

scriberet.

codicem

solebat, disputavisset

dissertatione

sua

Haec pauca excerpta

manuscripta

14.

1770.

in.

initio

hujus

perspe-

docte,

quaedam

Commentatiuncula

Cumanis'' inseruit, quae

anno

Paulo longiori

parte
et

isidu-

hunc errorem

attentius

non dubito, etiam de secunda ejus

xisset et

loco

aoristi

formam imaginariam

scril^endi ratione etiam

temporis intervallo Cornides

super vocalem u nescio

cum prima persona

mediam consonam

commisit, ut pro tenui

tica de

sripsit

seculi

alia in

Hist.
in

uti

Cri-

domo

viduae comitis Josephi Teleki

in

pa.ti^o

Illustris cultor litterarum hun<j^aricarum

culam praedictam

vidit et cx

hoc fonte

Aranka commentatiunPetro Hokvat e<^re<2^io

quaedam ex littera
Georgium de Pray (Vindo-

non possum,

Facere

quin

Danielis

Cornides

ad

bonae,

14 Febr.

1773) hoc loco inseram

d.

reconditae

sunt, et

mecum

doctiss.

Egregia plane

quae de Chunis

eruditionis,

erat.

excerptorum saltem initium

historico ab eo de hac re solHcitus

communicavit.

SzirAk asservata

Cumanisque

Qua in re, quod mihi sis gratificatus,

multum TiBi debet. Haud pauca eorum, quae disputas doctissime, in usum meum convertere potero, quamquam in nonnullis a Te dissentiam. Non vacat nunc vagari longius, omquare
niaque monumenta abs te allata discutere sigillatim
communicasti.

summa tantum

perbreviter

attingam

capita.

Chunos sub

S.

Cumanos sub Bela IV sequutisque

Regibus, unam omnino eandemque gentem esse, firmiter mihi
persuadeo. Illi cum Arpade in Pannoniam illapsi, Valachiam,
Ladislao Colomannoque,

Temesiensem,

Provinciam
obtinuere

anno 1221

hi,

anno nempe

1241

ex

Transilvaniae oram,

orientalemque
in

Moldaviam, exactoque vicennio,

Moldavia

in

Hungariam

Makarienses

annales

Russicos

Scio,

et

immigrarunt.
adscitos

tradere,

ab

Oskoldo et DiRO, duobus Waraegis, in societatem armorum

Cumanos quoque sed Cumanos eos diserte vocant Russos, quod
mihi non videtur verosimile. Quae porro de Cumanis eiusdem
cum Chazarorum gente, originis, addis, perbelle quidem cum
;

Systemate Schlozeriano consentiunt;

arrident

usquequa(|ue.

cognatos

fuisse,

urbis

(|uod

'

non

Magyarorum

inficior
nisi

fateor,

forte

Dialecti,

Cumanos tamen Chazaris accenvehementer ambigo. Meas dubitandi rationes Tibi

opportunitate,

alia

non

nec Hnguae inter utrosque,

intercessisse discrimen,

sendos esse,

Chazaros

mihi tamen,

si

puto

jusseris,

edisseram.

Nomen

Chazaricae

Sarchel existimo Graecis detortum esse ex Szdr-hely^

Szdr enim obsoletum vocabulum
albnm lociim sonat.
'

Apud CONSTANTINUM PoKPHY i<0(iK\T TUM

'kiT.om unr.l-ivt.

Vox sarig,

sari,

sara

Xll

Hungaricum
si

quod

possem,

clare ostendere

meum. Evanuit

institutum

ferret id

huius vocabuli usus, nec

voce composita szdr-ldbn superest, quod de equis

in

nisi

album notans

est,

pedes habentibus hodieque usurpatur.

urbi

substituere.

Nitor autem

Bielawecz

Delislius Sarchel

Bielogrod adaptat

Constantini

albos

auctoritate

Bielawecz

ego malim

civitatem

qui

Nestoris,

Rubruquisium,

diserte Chazaris attribuit.

illud

Plancar-

pinum, Vincentium Bellovacensem, Bacconem, Haitonum

hi

tamen Cumanos,

si

quid mihi cernere datur, solHcite a Ga-

hoc est Chazaris, distinguunt.

zaris,

Quae de

lingua

Cumanorum Hungarica

Diuersum

Cumanorum

enim

fuisse

praeter Rogerium, alia quoque eius

Possem omnino nubem testium

nicam Tartaricae Dialectum

proferre, qui

planeque taH, quod vim

BibHotheca

in

(sic!),

bene

si

S.

in

tamen utar argumento,

Codicem

exaratum,

uno ore Cu-

Hnguamque Cuma-

Triennio abhinc

afferat.

Marci

memini,

certiori

satisfaciunt.

sermonem a Hungarico,
aetatis monumenta loquun-

rnanos perhibent Tartaros Kipzacos fuisse,

tiis

disputas, elegantia

miroque excogitata ingenio; mihi tamen non

sunt,

tur.

legi

incidi

AIs. in ^to,

Vene-

anno 1301

Hnguae Cumanicae

atque

Vocabularium, vocumque Cumanicarum DecHnationes Coniugationesque tradentem.

Ex

indultu

CL

Antonii

thecae Praefecti, exscripsi ex eo codice

et

Zanetti,

BibHo-

vocabula bene multa,

aHqua DecHnationum Coniugationumque Paradigmata, com-

Cumanicam

perique, linguam
nica,

a Hungarica, Slavonica,

At quo-

caeterisque Hnguis Europaeis toto coelo differe.

niam aduersaria

iha

Cumanicae

Hnguae

mea
ex

in

Transilvania

meis aduersariis

specimen

reHqui,

deponere

Germa-

nunc

non

possum. Opportune tamen accidit, ut a celeb. KoHario accipe-

rem

his diebus

cae,

sibi

Orationem Dominicam

a viro

sam, prout ea

quodam

in

cum

kel, cf.
,,//"

Cumanos

Hnguae cumani-

spectatissimo

submis-

schoHs Cumanicis hodieque memoriae caussa

in diversis dialectis lurcicis

mam

inter

veteris

flavum signiflcat

mongolicum ger domus,

regio. Editor.

(cf.

hngaricum sdrga). Quod ad

familia, hung-aricum

hely

locus,

for-

turci-

XIII

Voces plerasque ex Turcico Tartarico-

recitari a pueris solet.

que mihi commode explicuit

guarum

Initium

peritissimus.

kikte etc.

quod

Cl.

significat

ita

Kollarius, ut
habet

Pater noster,

De Chunis Ptolomaei

Bczdm
qui

transmutantes,
tea

factum,

es

Huni pro Chuni

admodum

coeHs

in

etc.

habeo quod dicam. Hynos pro

nihil

elementum asperum

facih

lin-

attanidsz kense

Chunis esse ab ahquibus repositos, inde factum

Librarii nonnulli

harum

est

spiritum

in

cli^

scripserint et ex eo

lenem h
()''jvoi

Praecipuus

aberratione.

quod

puto,

pos-

Codex

Ms. Graecus Ptolemaei membranaceus, e Bibhotheca Matthiae

Corvini Regis in
cos

Mstos

Augustam

translatus, qui inter Codices

dedita opera inspexi, diserte

i-mus

Numero

profanae

Historiae

habet

grae-

quemque

gyj^

Litterae Cornidis

youvoi.t

ad Georgium de Pray, quae copiosum eruditionis

fontem oc-

universitatis regiae Budapestinensis as-

ckidunt, in bibliotheca

servantur et jam diu futurum eorum editorem expectant.

Koltzoff Massalsky,

Principissa

Ghika

(Dora

d'Istria),

fiha principis

Mich/elis

omni laude dignissima, cujus

femina

nescio utrum ingenii aciem an doctrinae magis admirer uberta-

tem,

dissertatione,

in

quam

inscripsit

codicis nostri praestantia optime

Un

intellecta

et

Mongols

haec verba edidit

vocabulaire persan-latin-kouman, qui existe a la Marciana

de Venise, prouve que

les

mais on

est porte a

melange

de sang ougrien

15.

Russes

Februarii,

croire

Koumans

parlaient

que chez eux

(vid.

Revue

le

des

un dialecte turc
sang turc

etait

deux Mondes,

1872).

Antequam primum prolegomenorum capitukim. absolvam,

de exteriori codicis habitu, fohorum numero et signatura dicam.
Antonius Zanettus in catalogo bibkothecae divi Marci codicem cumanicum ait 62 fokis constare, sed in hac re clarissimus praefectus haud recte vidit, nam totus codex fokis 82,
videkcet paginis

turam

164

corroborandi

constat.

Recentiori

tempore codici kga-

causa duo adhuc foka

vacua affixerunt.

Ligatura codicis coriacea praecedentis secuk opus esse videtur.

Stemma

serenissimae

reipubkcae Venetae

super

adversam

et

XIV

aversam cooperimenti partem

et super

primi

folii

adversam

nationalis

bibliothecae

videri potest. Imperator

codicem cum
transportari

aliis

jussit,

in

corio ipso

et

ultimi

impressum cernitur
aversam

folii

(Bibliotheque

Parisiensis

stigma

nationale)

enim Napoleonus primus hunc quoque

Marci

Parisios

aHquot lustra Venetiis

tandem

bibliothecae

thesauris

unde post

D.

restitutus fuerat.

Ecce praesens Codicis signatura

DXLIX.

Arm. Lxxxv.
C. 8"

CoRNiDES,
dedit,

uti

vidimus,

diversam

paulo

Cod.

signaturam

scilicet:

DXLIX.

Arm. E.

\.

Inde perspicimus, codicem nostrum post ejus felicem restitutionem bibliothecae D.

fuisse,

Makci

in

alio

armario

reconditum

quare (|uum anno 1873 praefectus bibHothecae ejus tem-

poris doctissimus abbas

Valentinellus codicem mei

gratia ope

eum reperire difficulter potuit.

summae doctrinae et humanita-

antiquioris signaturae perquireret,

Sub
tis,

praesenti praefectura viri

clarissimi J.

Veludo novus codicum

orientalium

catalogus

auspicatissimum exordium cepit et spes nos tenet, novum illum

catalogum jam
vulgi

datum

in

proxima expositione

Parisiis

in

conspectum

iri.

II.

JuLius Klaprothus (1783, f 1835), vir in vastissimo dominio

linguarum orientaHum extensae eruditionis, cujus sane multos
et graves errores aetas nostra detexit et

studiose

animum

instituit,

ad emendationem eorum

sed cujus vere conspicua merita grata

nondum memoria praedicavit, cum editione glossarii cumanici

statum quarumdam quaestionum historicarum et philologicarum
multum promovit. Vir summae eruditionis Guillelmus Schottus

XV
in

sua

(lissertatione

de

Klaprothum defectuosam

Uiguris

notionem linguae persicae

turcicarum

dialectorum

et

habuisse

quaedam suae versionis ex hisce Hnguis

specimina adduxit. Klaprothus celeberrimum Abulghasium
germanice interpretatus formam ^\.=^Xj universitas eorum

perspicue comprobans

^^^x=^vL

pars eorum

legit et ita interpretatus est

tem ejusdem auctoris textum ^3^1

yhL>lj)y.S^ ^1=::.

^j

^^^

GUTEj appellatum

modo

vertit

^yij"

Man-

principem elegerunt perperam hoc

in

On-Uigures ex ipsorum genere heroem Mangutati

eum

Doctissimus Schottus

etc.

voces

notissimas

mercatus, sagird discipuhis,

saurus, taifc famiha

et

hoc Klaprotho
bdzdr

arabicas

et

corpus, cliazine the-

pro turcicis vel tartaricis habuisse.'

opportunitates Klaprothi

vitiosas

paginas

habebimus

hoc capitulo

in

lectiones et falsas

namque

tationes digito demonstrandi,

peritus

persicas
hcdeii

Quid multa? Plurimas enim

turcicae

,^bj.XLo ^iXi3^^^\ j^iJ^i ^j^^

postea decem tribus uiguricae virum

(sibi)

principem fecerunt
exprobrat,

atque sequen-

interpre-

certo hnguae persicae et

vocabularii a

Klaprotho

editi

perle-

gens eas maximopere mendosas reperiet. Etiamsi lector codicem

originalem sub ocuhs non habeat, tamen editionem iUam men-

dosam

esse

referre

aequum

observabit.

facile

iHe

est,

in

nos

editori gratias

enim cum hoc suo opere quaestionem

nonnuHorum
codicem nostrum studiunKjue Hnguae cuma-

Hnguae cumanicae tandem

virorum doctorum

Nihilominus

resolvit et attentionem

nicae convertit.

Klaprothus,

Hbrum Tomasini

uti

ipse

refert in

ciens in titulum codicis cumanici

nicum

et

codicis

amicum suum Salvi

sios mittat.

inscriptum obiter adspi-

Alphabetum persicum, coma-

latinum forte incidit atque statim affectus desiderio

soHicite rogans,

prooemio editionis suae,^

((PetrarcJia redivivus

ut sibi

Salvi

Vcnetiis per epistohim adivit

copiam vocabularii quam primum Pari-

postuiato

lubenter indulguit

V. Zur Lligurenfragcii von

W. SCHOTT.

Memoires

contenant des recherches

relatifs

eum

a TAsie,

giques sur les peuples de rOrient, par M. J.

Berlin,

Klaproth.

et

copiam per

1874.

historiques et pliiloh)-

T. III. Paris, 1828.

XVI

amanuensem quendam confici curavit, eamque anno 1824

Klaprotho misit. Habet haec res admirationem Klaprothus
copiam optimam esse existimavit et de hac re in prooemio
!

praedicto ita scripsit

*M. Salvi eut

un des bibliothecaires de Venise,

et

de

la

malheureusement
avec

U7ie

le

nom,

Ce

savant, dont j'ignore

je recus la copie

precieux au mois de novembre 1824.

'

monument

copiam Klaprothi,

attigit,

qualem ex ejus editione novimus,

certe pro

in

de ce

Ouicunque studia linguae

persicae et turcicae leviter tantum

etenim

commission

de cette

acquitte

s'est

grande exaditude^ et

prier de rechercher le

le

manuscrit, et d'en faire tirer une copie.

bonte de sadresser a

mendosa habebit,

harum
codicem cuma-

multas incidet formas, quae naturae

et indoli

Hnguarum neutiquam respondent. Nemo est, qui

nicum a missionariis extraneis conscriptum absque mendis esse
existimet, at editio Klaprothi talia quoque menda continet,
que copistam ignarum Hnguae persicae
pars enim

ostendunt,

phiam

refertur,

in

turcicae

evidenter

magna eorum non tantum ad

orthogra-

et

qua saepenumero scriptores

codicis a genuino

pronunciatu multum aberraverunt, sed dubio procul imperitiam

putam

Impossibile

arguit.

solum lapsu calami orta

credere

est

fuisse,

omnia

quamobrem

menda

haec

mirari

non desino,

Klaprothum in lingua persica et turcica ad suscipiendam editionem hujus generis satis versatum copiam suam bonam et correctam
existimasse, pariter miror lectiones quasdam vitiosas, quas facile
emendare

non emendasse

posset,

et alias,

quas emendare

ad genuinam formam reducere nequaquam potuisse.

codex etiam

talia

monis persici
sit,

menda

et turcici,

cumanicam

continet, quas

perscrutatus

solum

sit.

ostentat
is

et

Klaprothus,

uti

P. 120.

in parte

ideo nonnullas

qui

noverit,

nicum originalem nunquam sub

'

ser-

ope exemplarii originahs destitutus

concinne emendare possit. Codex noster

dialectum

Ceterum

quae nec peritissimus

continet,
si

vellet,

sua turcica
proprietates

totum codicem dihgenter

notum
oculis

est,

habuit

codicem cumaet

de secunda

XVII

;jus

in

j:);irt(,',

lon^iores tcxtus (:um;i,nici contincntur,

(]ui(l;im

(pKLinohicni

novit,

niliil

(|u;i

in

iis

oricnt;ililnis

littcris

Hlaii,

tuum

sumin;i(;

studiis turcicis

(jui

a cc^niti^nic

(]u;ic

(jucdanimofkj excusari

j)roj)rict;ituni (linlccti j^cndcnt,

in

iclnis^

s;iltc]n

cum

cruditionis

grammaticac

puljlicatione

Otto

clarissimus

novos fontcs apcruit, j)aulo

Vir

p(jtcst.

ct tex-

;inte

(juasdam

lormas vocabularii a Klapi<(jth(j cditi j)rocul a c(jdicc

(jriginali

di;ilccti l)osniac;ic

solo subsidio c(jnsjiicuae doctrinac in sua dissertatione de stirpe

Cumanorum

et linf^ua
rc

codicc vidcmus, rcduccr^;

(ju;ilcm in

m;is

formam cumanicam,

niinini(;

nco aliquid, "balneavi, balnca

codice

in

scd

iuimnrmen, itinndim

cum nominc

m;inifesto

orif^inali ita scrijjtas

formac

liaccc

adj.

cf.

\\\\iVix\(z\\\ri

juk'inmak, juvnimak sc lavare ct caf^ataicum

vat;iin

dicit,

(juae

scd in codicc originali

tis

formae non derivatione,

(juac

suiit

conjugationcm verbi persici

ii

(jo-

junmak

///w^^/t

a KLAi'R(/rii(j cditam uselarme n

lcgitiir,

ct

c;irum

turcico oricnt^di jokum, jooidu

vuni, jitm) etc, m.ollis, c consentiunt,

Hlau formam

com-

iuungul le^untur,

et

for-

nmnij^iil A)'a\-

cum vcrbo chivaico manmak humcctarc

(juod Blau scire non potuit, in codice loco

cxistimans cas
jjaravit,

Jjlaij

j)otuit.

Ivlalrotho cditas umniLrmen, mcninunidoji,

;l

hac (juidem

in

veruntamcn (juacdam codicis voca-

doctissimus Ijlaij ad j^cnuinam

ij)sc

Et

cmcn(l;ire cbnstituit.

tcnt;iminis successit,

j);irs

l)ul;i

>)

j^ro

lavarc.'

iu.dici^

ys deri-

etarmen, us ettim, us

immo compositione

^j^^v^vJ'

ira(Hficare

et

ortac

optime

j madidum facere). Ijlau locutionem

co7ionl adirgamach cum ecini adarmak comj)aravit, at c(jdex frjrm;im acirgamach habct, idcin formas a Klaprotho cditas corintcrprctantur (^U-vJ

dum,

corgil

davit,

form;im

;iiialo<(iam jjosniaci

kovmak

in covdiim, covgii

;i

Klaprotho cditam

orlas

habet,

(juae

dcrc optimc explicatur.

emcn-

coygil exhibct.

Hlau

orlas in otlas cmcndavit, at

codex

codcx originalis formas coydum,

;it

f()rm;im

ad

verbo

Formam

V. Monumenta uii^urica doctissimi

turcico

or.

JLxj^Kjl

ascen-

a Klapr(jth(j cditam colmac

Vambkry

(Innsbruck,

i^joj, pa;^. 248

et.ejusdem glossarium cagataicum (Lipsiae, 1867).

CODEX CUllANICUS.

XVIII

Blau cum

habet, cujus vocis significatio in

plicatur,

beffa))

comparavit, at codex cnlmac

armilla))

pU-y>

turc. or.

vero apud

columna

latina v.

Du Cangium jocum

ex-

beffa))

significat,

qua-

mobrem forma cum. culmac cum kazanico kolko eandem habet

significationem. Blau secundum Klaprothum vocem cnm addused in codice originali cn reperitur. In codice non stupas)),

cit,

Blau editionem KlaPROTHi sub ocuHs habens formam cumanicam tcriton v. latinae

sed stnpa

stnpa sctac legitur.

est

respondere existimavit, at

foratura))
ei

id

s.,

penna)) respondet,

latina codicis

medii aevi pel-

Blau quamquam

mendosas

pretiosissimo codice originaH destitutus,

et

columna

latinitate

in

AHas formas

significabat.

lem))

quae vox

in

tamen optime emendavit

hac c|uoque re clarissimum admirabiHs eruditionis speci-

in

men

dedit.

permutatus

In
est,

Klaprothi

editi(3ne
ita

pag.

227

voces

locus

quarundam vocum

chamir,

cliirda

in

reperimus,

in

ctmac,

sequenti orcHne apparent

cJiamir.

ard.

farina)).

elmac.

pasta)).

panis)).

Doct.

turta

))

nan, ard.

chirda.

tnrt.

chirda.

Blau rectum ordinem, qualem

in

codice

sequentibus optime reposuit

cha-inir

pasta

panis

etmac

))

chirda.

turta

Ecce ordo

codicis

farina

pasta

panis

))

ard

turta

fugatia

Blau formas mendosas

bamsac

in

algesli, echindi,

echindn, bas))iac habet.

ecHtionis

Klaprothi

dasmac correxit

et

algerle,

ctliiudn,

revera codex

algesli,

XIX

Rlau
iit

conspicuum

statueret,

tum,

partem

emendare,

sed

aj^ere instituit,

Klapkothi emendandae c|uodamm(xlo

editionis

exemplum
sed

tantum

(lissertatione' praeclicta. id

in

non totum vocahularium a Ivlaprotho edi-

tantummodo

tractavit

cum respondentibus

etiam

turcicarum comparare consituit

et

in

hac

dialectorum

formis
re

solum

non

eamcjue

de originibus nun-

nullarum t^lossarum cumanicarum totac|ue

etymolof^Ma dialecto-

rum turcicarum eximiam meruit laudem.

Nunc vidimus, quid

vir

turcicarum

dialectoruni

destitutus

jam

potuerit,

et

codicem

illum

ingenii

solo

erat,

peritissimus,

eruditionps

et

nunc videamus,

non

ma,G;is

orij:;inali

perficere

subsi(dio

Klaprothus,

cjuomodo

quam Blau

codice

etsi

inspexerat,

cjui

institutum

suum ad exitum perduxerit. C(jmparemus i^itur primam editionis

Antetjuam initium
Klaprothi paginam cum codice originali
editionis Klaprothi jiroducamus, inscrij^^tionem codicis originalis
comparationis causa hic apj^onemus. Ecce initium
MCCCIII die XI luly
In noTe dnj Nri iliu yr et Bte Vigis Marie Mats ei et
!

omium Scor et Scar

Ad honorem dei
In hoc libro

Hec

sunt

protho editum

Amen.

dei

Bti Johis euangeliste.

et

cotientur

Veba
ita

j^rsicum et

noia de

et

nomine Domini

Matris cjus Mariac

Vocabularium a Kla-

A.y>

incij:)it

MCCCIII
In

lita.

comaicum p alfabetum

et

die XI. Julii

nostri Jesu

Christi,

omnium sanctorum

beatae Virginis

et
et

sanctarum

Dei.

Amen.

Ad honorem Dei

et

sancti Joannis evangelistae.-

In hoc libro continentur pcrsianum,

comanicum

joer

alj^ha-

betum.

Haec

sunt verba et nomina de littera

inscriptio glossarii in editione

'

Klaprothi

Ueber Volksthum und Spracht- der Kumancni.

Pag. 556-587-

./4.

Itacjue

jam

ij^sa

codici joarum respon-

'/..

(1.

IJ.

M. G. Tom. XXIX.

XX
In pag. prima editionis formae seqiientes a respondentibus

det.

codicis discrepant

turnicn

incsnoti pro nicsnoit 2. csiturnicn pro csi-

i.

csiturson pro csitiirscn 4. csitir pro csitur. In pagina

3.

secunda haece formae discrepant:

apud Klaprothum
niesnidam

mesin(.)ciem

2.

mesnidi

mesinidi

mesnid

mesinid

4.

sinida

5.

csiturucdi

esiticedi

6.

csitkascm

esitka^sen.

budcm

Nunc videamus exempH

Klapkothum plane ahter

plerumque orthographiam
(juasdam

gratia

as octi habet,
etJiindu chiudc
,

ItX-U^

hec

respondet

postca,

ricum

Jict

tulo

^^^

jil,

sut

v.

Noia

rer

octi

Jicft

editionis K.

Klaprothi

in

que ptinet Deo

voci

respondet,

latinae

codex

at

formis

|^/^ pars poste-

cf.

in

cod. jcti

hunga-

(cf.

ayda editionis K.

ad suiendu

cod.

in

cod. asuc ay respondet.

et

codice

in

cod. ccJiindu. cJiinda, id est

in

(postmeridies),

septem, hebdomas),
apcc ay

quam

tempora

attinet.

quae apud

proprie tempus edendi,

apud Klaprothum

rior,

ayna,

est

id

formas,

scriptae reperiuntur,

codicis

In capitulo

sinadabudim

etc.

prima apud Klaprothum forma

^i\>iX;f

or.

1.

Sed haec discrepantia

leguntur.

codice

in

In capi-

ey sequentibus

formis editionis Klaprothi algerle, ima, barxlic, tengri soumacJiig,

ycrar bcrmac^ vel yalbarmac, juidtirs

dmcid

in

codice

kazanicum omot spes, persicum

(cf.

soumacligu

yasuc aytmac yrar bermac,

oratio yalbarmac), juldus

originaH

>XkA)., baxlic,

oro yalbarmac

respondent. Klaprothus,

mus, nonnunquam rectum vocabulorum ordinem

orcHncm glossarum persicarum

et

turcicarum ad

pretationis hitinae (Hrigere potuisset.

unam partem Klaprothus haud

edidit quidem, ita loco

struosas

formas

b regu nge sciipsit

idjsyc,

icJi

syc,

idjscy^

loco

tcngri
est

(id

uti

vidi-

invertit, tametsi

normam

inter-

Glossarum germanicarum

recte

icJi

algcsli,

scy

intcHexit,

culo,

volbrenguge

alteram

culavi

ne

mon-

perfectio

vel

syhabam rW conjunctionem (Hsjunctivam Hnguae

XXI

latinae

planc

(ermanicae

desidcrantur

bycnip biip) sclirckin

schrcckin

ae.

formam
254

pag. 234

2.

lnsfc

ic/i

gerundium

(post

vcrbum

cf.

3.

j^lossae

med.

o;erm.

236 (juxta

pa<:(.

apud Klapkotiium koynnc) dcr ars bcyn

kovniic,

pag.

4.

Klaprothi non solum glossas praedictas

Amanuensis

ich.

158

pa,f(.

i.

dc) tripudians,

{.-

saliro)

Klaprothi hae

editionc

In

existiiTians.

vcl))

germanicas, sed etiam haud paucas voces persicas, cumanicas,

adverbiorum secpien-

latinas conscribere omisit, ita in capitulo

formae editioni Klaprothi plane desunt

tes

tcrclap 2. Jicss

cakta 6. ccuJi

turcum

or.

kimninofnr

3.

chilcitcr)))

--Jei^

muUum )

cotidianum

4.

saaiiap

7.

/ap (false) 12. ourinn ul ouru/a

breviter,

kundcoi

kopoadcyri

8.

ynmsak

g.

i.

10.

.r//^

crid

^.

(diu,

cf.

anio ncnn 11. ja/oan-

(furtive) 13. bcrk/cp (firmi-

ter) 14. katirap (fortiter) i^. \\ conuhd/d (fidehter) 16. auhrsibi/c\ Jiorn

conou/u

...

bi/c (

/mdi 20.

ul

vocem arabicam

(cf.

luimihter

18.

/ana (iterum)

katnig Jiarassinda inter

nunquam.,

22.

Jiiinnct honorifice)

21
est

(id

m.

i.

in

(id est in

uay

ig.

medio)

In editione

cumanicae desiderantur,

h deo famulae
hire,

in

kuoni

ki/giJ ^. pag.

(hic)

fet

tue

ig^: bu kiczc

hereditatis

tuae

turcicamy^?'/'//

k(

r(

tirik,

com})aravit

cum

4.

bu/oac bo/d(i)

pag. ig^:

qs

diis ps-(ns) here-

..

Voces notissimas turcicas

habct,

ita

operae

tc7'c)

cum voguhco

vocem

pretium,

torka,

ut Klaprotiii

iihimam comparationem cum ipsius verbis annotemus:

de ce mot se retrouve (hins

arabico v^>. et afK'erbiiim tcrc cito

kazanicum
est

y )f

dominus Deus participes nos

j)ro pcrsicis vel aral)icis

pauper

cagataicum

tcrwck/i

ciu ( .-ci n/

est

id

ahas

fac

Klaprothus ahquando
(cf.

induas bracam tuam concc-

ultima pagina vocabuhirii d

ahas,

fac

cum

cum homine deo famu-

liomo (qui) depravatus fastidiosus est

kin/ sasir 5.

ditatis

pag. ig^:

2.

175: homo letae

pag.

letare

hitinae

formarum deponentium formae verbi

c|ua dictione loco

activae usurpantur)

i.

homo

est

(id

e. g.

ckiniir

Klaprothi

non solum voces, sed etiam nonnullae dictiones breves

et

vl

medio duorum laterum)

JiarcJiis hcrgys.

;''//c?'r;'///.r,

nanay,

nicrc ul

,Ji''ca'\

17. kiczi

h^

mongol

finn.

lianc

hi racine

tourocji, (hins, le

yakoute

dans

turo-uin\

le

vogoul de Verkhotourie torka, dans

carelien tcrwckh,

et

dans

audacem comparationem

cornevalis

le

Klaprothus

nicae affinibus omissis ea procul

Ex magna

tantum

producemus

paravit, at

quae prope reperire

quaerit,

formam

i.

quam

cadem

cuma-

line^uae

dialectis

Ecce

192).

(pa.G^.

falsarum comparationum abundantia paucas

poterat.

editionis suae,

stirk^-'

tinnois-

le

Klaprothus

tiirlij

ipsa vox

etiam

dialectis turcicis

diversis

in

157

arabico y^o com-

cum

falso turJij cdidit,

pag.

usurpatur, ita in dialecto turc. occidentali sub forma diirlu et

genuinae

e,

cf.

formam

turcicis proprie

(lialectis

mongolicum

vivendi,

toro

svetudo, lex et ritus,'

PROTHUS vocem

tam

dicit,

sonat,

jagc

turcicamy^^-i,'/

pugna

Klaprothus paginis
cumanicam tcchsir cum arabico

sumsit

3,

comparavit,

transcripsit)

comparanda

orientaH tckismdk

cum
at

arab

vox

lum
et

))i

sjij

00 hor \oc\

significat,

osmanicum

cum

]ic))ia

cf.

>-jo

erat 4.

^^

Ai^

res conferre debebat, v.

at vero

non

et

ja^:^'i

suae vocem

cum verbo

vocem
ct

w^^;'//^:';'

toghiir

turcico

sigillum

pars ejus contuht,

(halccto osmanica sigil-

v.

xJiS contuht,

Kla-

deprom-

perpcram

^J-*^ y^'' v. ^a^sjf

idem, y^y^ sigihatum

^Jy^y':'

2.

a voce ,j-!^^ prope

(quod

in

con-

ordo,

uigurico jalcilaviak

forma

respondet, (|uac

^dj-^x?

arab

>.^^"

aurum argentumve

liciuatum

modus

166 editionis

165,

haec

at

proprie

tdrvcny lex

lingua Persarum

tor in

quaHs,

-^y^

e lingua persica

nimirum originem

convenit,

tor,

g.

regula,

via,

cumanicum optime cum

vero

hostile esse

in

e.

lex,

hungaricum

vox pugna

at

significat,

consvetudo,

manguicum doro

enim

radix

videtur,

turcicae esse

oriirinis

cum

*^
5.

sigilkire

cumanicum

turc orientah

apud Pavet de Courteille

|*4-y

^t^-y.

res

mea (ma chose, ce qui est a moi). Klaprothus saep^Miumero formas ab eo sil^ericas dictas adducit, ut voces cuma-

cum

nicas
fateor,

eis

comparet,

equidem formis

inspcctis nescire

me

quid Klaprothus sub denominatione siberica intelle-

Ssc-schu,

sohu-king,

schi-king

etc.

CjAI!ELKNZ. H. Heft. Worterbuch. Leipzig, 1864.

Herausgegeben von H. C. vun der

XXIII

formae

xerit,

proprii

fere

nihil

LOFFius

ah eo adductae

eiiini

arahico cliaracterc scriptae

et

sihericarum

(lialectorinn

pretinsissimo suo opere inscripto

in

specimina Htte-

raturae popuhiris trihuum turcicarum australis

prietates (halectorum

mter Katunja
et

sojonicae

tsolym

toholicae

aljakanicae,

originis

dialcctorum kircrisicarum

7.

palam

tiimenicae

BoHTLiNGKius vcro

in

exemplari sua orrammatica

ticae nos co<^nitioni

hujus

Klaprothus pro
dialecto

siherica

nohis

ne

immo

couij^ruunt,

et

Otto

linij^uae

jacu-

fecit,

istae,

quas

cum una quidem

vere

linj:^uae inhuit."

sihericis vcnditat,

kysyl

6.

dialectorum harahanicae,

8.

et

taraicae,

pro-

soricae

3. (Halecti lel)e(l-tartaricae 4. (lial.

dialectorum

5.

Siheriae'

altaicae, teleuticae 2. ichomatis tartarici

i.

Bija

et

Doct. Rad-

offcnaint.

per

At formae
formas

respondentes

cagataicas, uiguricas, kazanicas vel turcicas

occidentales facile

expHcari possunt,

accendo

kur(d)ndiucn

e.

g.

{oYm?ie jajidiiranicn

apparco,

bulusanicn

adjuvo)>

lumeri)),

Klapkotho

sihericae dictae etiam in diajecto kazanica adsunt,

v.

jandir-

accenderew, kiircn- apparere, bulis- adjuvare. Klaprothus

ad

glossas

cumanicas

sihericas adducit,

vocahulis

sine

quantum

sed

assecjui

necessitate.

ulla

nonnunquam formas

explicandas

Sic

possum, exceptis
ad

vcre

alic[uot

formam

explicandam

cumanicam duranirnicn Klaprothus formam sihericam

jj.;obKj(

adducit, sed ourdnirnicn joraedictum forma kazanica ojrdn oj^time

explicatur.

Klapr(jthus non

lecto sumsisse, id

cjuod

ille

usurj:)atur,

ourandmcn

non

formam

dicit,

a cjua dia-

jji.x)bL5l

dicimus nos

in dialecto

formam
disco et d}'dc|uam formam Klaprothus perperam cum

koihalico-karagasica juxta

ncrmcn^

dicit,

iloiirdncrbcn

transcripsit.

Klaprothus interdum unam eandemque glossam joersicam

vel cumanicam cum dual)us vel tribus iormis ci alicjuantum
similihus comparat et totam rem in judicio lectoris reponit, ita
'

V.

CaHKTiieTeji^ypn,,

]866.

St.

V. Pnf. V"ami'.ery glossarium etymolo.i^icum linjruarum

Xin.

!".

PettTsbiiri^-,

II.

1848.

(Budapestini,

1877)'.

lur.

or.

Nyelvt. K.

179 editionis suae aclverbium

p;i,!uj.

hiem duobus

comparavit

LiuXwf
(j^j

Ouamquam
uti

et

cum

i.

idem adverl^ium ^^

editio

2.

cum

\f,

cjuod

vI

(j**j

cum

paulo post pag. 197

contulit,

vf

scripsit,

.v

quod nescio quamo-

(7ss/)(7S,

\Li

-J

cum
180 cum

c>Ls\jf
pa<j^.

3.

confert.

Klaprothi sane mendis

tamen

scateat,

jam diximus, hoc indubitatum meritum habet, quod quaes-

tionem Hnguae cumanicae definitive resolvit attentionemque

viro-

rum doctorum itcrum atque iterum ad codiccm

con-

Post editionem

vertit.

cum CoRNiDE

,(:(lossarii viri

docti

ori.c^inalem

nationum extranearum

turcicae ori^^inis esse

cumanicam
agnoscant. Celeberrimus Hammer Purgstall

jam anno 1834

scripsit

nostro in eo consenserunt, ut Hn.c^uam

i^^

Wenn noch

ein Zweifel obwalten

Mund-

konnte, dass die uigurische, kumanische und alttiirkische

und

art eine

dieseH:)e

Sprache

Urkunden gehoben

diese

tiani).'

Klaproth

depuis que

TAsie, un Vocabulairc

1303, et qui

fait

la

re ita scripsit

Russlands

sequentil)us

welche

seit

latin-persan-coman

Horde

treten

Es hat

sich

possede une

Memoires
ou

redige

le turk,

rekitifs

copie

en

celebre Petrarque.'' Carolus,

le

Hbro

in

de

et

Die

Volker

des

Cumanorum

die Tiirkcn,

lingua

quem Hbrum

dicit

Die

Komanen,

dem Lande Kaptschak sitzen

Namen erhalten, sind uns bekannter
in

an deren Stelle

und deren Wohnsitze

selbst ein

siidHchen

Htterarum Parisiensis praemio ornavit,

undenklichen Zeiten

als

dans ses

a pubHc,

und nicht seltcn auch dicsen

geworden

L'on

ihrer geschichthchen luitwickelung,

academia inscriptionum
in

Vene-

partic des manuscrits legues a la bibhotheque

Neumann

in

langue 'comane n'est autre que

de Saint Marc de \^enise par

Fridericus

dieselbe durch

(scihcet per editionem codicis

D'Avezac de hac

preuve irrecusable que

wiirde

so

se}',

sic

sie

als

herrschende

zum Theil einnehmen.

ziemlich ausfuhrlichcs Worterbuch ihrer

Sprache erhalten, wodurch die Abstammung dieses Volkes, der

Uzen und Petschenegen, welche zusammen, wie

'

-'

1^39,

Jahrbiicher der I.iteratur. Wien, 1834. Bd.

LXV. Pag.

ausdriicklich

30.

Recueil de Voyages et Menioires publie par la Societe de Geographie

Jom. IV. pag.

488.

Paris,

versicliert wird,

und dieselbe Spraehe redeten, ueber

eine

Neumann ad

Zweifcl erhoben wird.' Hic

allen

principessam byzan-

Annam Comnenam alhidit, ([uae in V. cap. VIII. hbri

historiarum Cumanos et Bisscnos iw ioyXaKzoc dicit. Doct. CasTRENUS cum testimonio historicorum et phih)lo<^forum praedictotinam

rum quod ad indolem hnf^uae cumanicae prorsus consentit et

RoBERTUS RoESLERius dc hac re haud secus opinatus est
Das
:

Worterbuch, das den Beweis

venezianischen

von

j^eschenkt hat.''

Venedi.tj^

Pott,

viri

summae

consentientem

Petrarca der

welche

Handschrift,

manifestaverimt

opinionem.

Celeberrimus

existimantes.

esse

Cumanorum

eam cum

induxerunt

Nostrates

tantum

dialecto

hn;f;ua

Pray

sibi

A. F.

adversus
scientiae

dicit,

eandem
Hnguam

hungarica.

Joannes

hungarica

aperte

ab

diferre

et

linguae cumanicae

in c|uacstione

opinionem Cornidis de Ungua cumanica falsam

persvasionem

Bibhothec

Maximilianus Muller

auctoritatis,

befindet sich in ciner

dafiir hefert,

contra opinionem doc-

Jernev, egregius historicus hungaricus,

torum extraneorum conckisionem a nomine cumano ad linguam

codicis talem (Hcit, ac

si

(juidam ab inscriptione Hbrorum Bon-

Hungarorum pannonicam
verum sequentem Francisci

historia pannonica ad originem

FiNii

concluderet.^

Georgius

Fejer

Ottrokocsi assertionem justam censet

(Jazyges et Cumani) enim

et

eadem hngua

approbat: Loquuntur

in

essentiahbus (]ua nos

Hungari kK|uimur, quam non acceperunt a nobis, sed habent eam

avitam

et

a maioribus suis acceptam etc.

GyArfas Cumanos

gk)ssarii

Chirissimus Stephanus

bibhothecae ad (Hvi Marci non genui-

nos Cumanos, sed popukim tartaricum csse existimat. Tempori-

bus nostris res abter se habet, namque tandem nonnuUi virorum

doctorum hungaricorum
ex quibus hic tantum

clarissimum

ad opinionem Cornidis converterunt,

magnum hungaricarum

Paulum Hunfalvy

Lipsiae,

Romanische Studicn.

(iKclcti

"*

II

se

1827.

Pat,''.

13?.
Pa.t,^.

utazas. Pag'. 229.

i<unok eredcte. Pag. 56.

jjg.

ahego,

(]ui

in

Httcrarum decus
recentissimo suo

XXVI
libro

Huno^ariae

Ethnographia

opinionem virorum

inscripto

doctorum extraneorum a nobis adductam approbat

et confirmat.

Vocabularium a Klaprotho editum cum ultima voce cumacoptaluc tcrminatur.

non

ita

Klaprothus de

aliud pctivit,

quam

scilicet

textibus

mentionem vocabularii

libro

reperit,

ut ejus causa id

curaret, Salvius pro sua parte

tens

nascunt,

paucis nihil novit, in Tomasini

vi\us tantum
nihil

quae

VictuaHa

capituH

nica

cum

glossa

codicis originalis

Petrarcha rediitaque ab Salvio

solum describendum

rem amanuensi cuidam commit-

mentionem vocabularii tantum

fecit

et

amanuensis

nihil

praetercpiam desideratuni conscripsit. Cornides ipse, qui codi-

cem

originalem conspexit, textus silentio transivit.

1873

facerem

iter

vocabularium

Venctias,

cumanicum

Quum

tantum propositum

id

cum

originale

editione

anno

habui ut

Klaprothi

compararem, quamobrein magnum cepi ex codice gaudium

ani-

madvertens eum cum ultima voce vocabularii neutiquam termi-

natum

esse,

immo haud paucos

ineditos continere,
lexicalibus

multo

cpii

nos indoli

textus

cumanicos hucusque

linguae

cumanicae suppctiis

imbuere

magis

possunt.

Textus

praechcti

exceptis quilnLsdam aenigmatis praeces, Htanias, capitula scrip-

turarum
et

sacrarum

doctorum ecclesiae christianae, hymnos

et

homiHas a missionariis

christianae e

extraneis

Hngua extranea

in

in

vcrna ulam

Hac de causa

conversa complectuntur,

commodum
gentis

ecclesiae

cumanicae

crebro textuum e Hngua

cumanicam conversionem cum indole Hnguae

exemplarii originalis arctissime Hgatam repcrimus ac quosdam
idiotismos constructionesque pecuHares Hnguarum turcicarum

latina in dialectum

in

iis

frustra quacrimus,

Venetiani nobis haud

ita

niliilominus haec secunda pars codicis

paucas

quae jam du<Him extincta

reliquis conservata cst,

pro}")rictates dialecti

et praeter

pahim

fecit.

codicem

in

cumanicae,

paucis tantum

Hic singularis codex non

solum verum thesaurum Hnguae cumanicae glossariumque persi-

cum, sed

'

in

secunda parte haud paucas quoque glossas germa-

Magyarorszag Ethnographiaja. Pag. 406.

'

XXVII

nicas continct, in prinia vcro nonnullas ^lossas latinas ct italicas

cxhibct, (]uac in p^lossariis Dii Cangii et Diefenbaciiii desiderantur,

dc

de cet

ouvraL;'c

connus,
et

formis Ivlaprotiius ita dicit

liiscc

c[ui

cst

meme

lc latin

curicux, ct on y trouve plusieurs mots pcu

pourraicnt formcr un pctit supplemcnt a Ducange,

qu'on parvient a expliqucr a Taidc du pcrsan ct du coman,

(|ui

Lortographe dc Tauteur

sc trouvent a cote.

Nos

in

calce

nostrae

editionis

praetcr

latinum et persicum i(lossarium

hitinum apponemus,

omnino

D(^ctissimus

Blau

tomo miscchanorum
nova

et

in

luccm

repcriuntur.

scriptae

(|uam

sua,

(hsscrtationc

in

Diefenbachium aut

ct

aut saltcm diverse

desiderantur,

altcrum

ct

tantum formas

puhHcam cchmus, quac apud Du Cangium

XXIX

in

socictatis (^crmanicae oricntahs inseruit,

cmcndata c(htionc vocabularii cumanici

tiirkische

dankbare
St.

Voh<ssprachc

Aufgabe

sein

Petersl3urr;cr odcr

dcs

wiirdc,

13.

Jahrhunderts

wenn

f^elehrte

wie etwa die Deutsche Mori^cnlandischc,

der Venetianischen

Handschrift

nach

sich

fiir

recht

Akademie wie

cinc

Wiener, oder eine

eine

de

Ich

ita scripsit:

wiederhole, dass es bei dcr Bedeutuni;" dcs ,i;anzen Glossars

die

cumnnico-

ijjlossarium

f^ermanico-latinum

(]uo ultimo eas

in

cst 1'italicnne,

die

Gesellschaft,

dcr Herausi^abe

hcuti,i;(m

Anforderuno^cn

annchmen wolltc. Quamquam editioni

codicis cumanici multam opcram dedi, tamen optime
eam parum respondere \'irorum doctorum exspectationi.

der Wisscnschait

totius
scio,

III.

Lin.Gjua

rum

cumanica emortua ad ma,f(num cmolumcntum

ct historiac

praetcr codiccm Vcnetianum

in

littera-

(|uil)usdam j^dossis

a])ud historiarum scrij^tores ct pere|[;rinatores, in dialccto bnzaria-

nica ct in nonnullis v(K:abulis dialccti taticae

dam

vocabulis dialccti turco-bosniacae,

cumanicae gcrmana

scilicet

Memoires

a TAsie,

relatifs

(r)iizzli),

in

(juibus-

quae a sorore linguae

lingua bissena orta est, in dialecto

Tom. IIL pag.

121.


5txvtn

nogaica

quibusdam

in

et

aliis

dialectis kipcakiensibus,

Cumanorum Hungariae, denique

quiis lins^uae

nominibus propriis personarum

in

haud

in

reli-

paucis

ita

locorum nobis conservata

et

est.

In sequentibus fontes enumeratos separatim perscrutabimur.

Plan-Carpinus
nominasse,

Deus

dicit

voces Jian

cf.

138 cod.

pag.

et

Cumanos
q.

i,

sui

kan^

e.

g.

pro

Jianlek

Deum

temporis

verus

haniniis

cin

cliaui

regnum,

Jianlik

quae

voces in textibus codicis nostri passim occurrunt. Mongoli regem

cJian

nuncupant,

e. g.

dominus rex,

czin cJian

imperatorem

guica Jian proprie

Chinae

significat

man-

lingua

in
;

dialecto

in

tun,i:(usica

districti

Nertschinsk imperator itidem kan sonat

plurali

kasal

kdJial).

I.

2.

Apud Avaros, Kazaros, Bulgaros

eadem vox sub forma

duplici kJiagan et

cicum orientale

et

apud

Karchas)
tarkau

Tdrka.ny

,^'-i'^
.

,jl-is,

loci),

consona

latina

adhuc

TarkJian nominabatur.

ruptam esse

existimo

et

cagataico

pecus

e.

tjj

(corrupte

(jLi&.

tdrnok

hberum aditum

respondenti

xqyo karcJian ex karacJian cor-

primam compositionis partem cum

Ji^ comparo,
^U* f^ enim in
g.
i>i'

homo

haljet

j^

quidam princeps item

Chazaroruin

regionibus turcico-orientaHbus princeps a se ortus dicitur,

vero in his regionibus

tur-

cf.

contracta esse videtur, in

hungarico

Formam

'

KarcJian

quae ultima vox mihi ex

tavernicus
exstat.

occurrit,

Porphyrogenitum' nomenque

proprie dux pecorum, jumcntorum

forma enim

khan

hungaricum

Constantinum

nomen

(in

et

nol)iHs nuncupatur,

de

oneribus

qui ad

decimarum

^J^j^

chanum

et

census

maxime persvasum habeo, duas expressiones

turcicas karcJian et tarcJian, quarum originahs significatio plane
convenit, temporibus antiquissimis ex primitivo more instituto-

exemp)tus

est.

que pastorum

Illud

originem sumsisse,

et

hoc

loco

moneo,

reges

antiquissimos Bab}doniae item pastores (riu) nominatos fuisse

(ct.

-ouTrpj

pastor et princeps)."* Fortasse ipsum

Adm. Imper. Cap.

(iDe

V. Brosset Histoire de la Georgie,

V. Bdberiianie a

V. Babyloneet

la

nomen

(r//^?-

40.

pag. 156.

PAVEr de Colrteille citatum.

Chaldee par M. JoACHLM AlENAxr.

Parisiis, 1875.

Pag. 50.

XXIX

pastor)

olim

haii

clurn,

Qdii,

eandem

ciim

turcico-orientiili

si<j^nificationem

liabuit

excuhitor,

sakci

((omne animal

(^_^^-v^Lw

eandem

lactarium), mihi (|ui(k'm haec duo vocabula ad

esse videntur, eonsona enim gutturahs

cem reducenda

cJi

radiinter-

in hn.c^uis turcicis a sibilanti orta

dum pariter at(|ue
Nomen principis Cumanorum Kuthen, qui gentem suam

est/

//

pore regis

Belae

introduxit, ex radice verbi

derivatum instar kazanici

turcici or. tJU->^

rem

Hungariam

IV, in

tem-

proprie pasto-

kdtdiice

significabat.

Thurocz

Magister Joannes de

in

Cunorum

suis chronicis

(juendam ducem Gyulam nominat," Constantinus autem exer-

Hungarorum ducem Gylas nominatum fuisse chcit. Vox

x-b^
in diaiecto cagataica gregem animahum domesticorum
signiticat, cum (jua voce Hungarorum _^'7//)/^z grex, (^ulyds pastor
citus

^^l^'

vaccarum,

plane

vaccarius

oynl convenit,

convenit,

etiam

cf.

hung.

v.

Horvath

congregatur , vStritterius et Petrus

principem Gylan de themate Paczinacitarum fuisse dicunt.-

BozA apud Cumanos nomen cuiusdam potus fuit, de quo

In campis cumanicis, praeter
NicoLAUS Olahus ita scripsit
vina advectitia, usum habent Cumani, cuiusdam hquoris, ex
miho, et aqua, suo more expressi, quem hozani vocant.** Cf.
cui in hngua uigurica et huncagataicum et osmanicum s\^

garica hor respondet.

Ruhntqnis
tionem

fecit,

in

suo itinerario de Tartarorum alio potu men-

quem

existimo htteras regis

cosmos

nuncupavit

et

hic

Hungarorum Stephani

operis

quinti

exhibitas adducere, in (|uibus sequentia continentur:

Bochou, Bench, Benche,

et

Betlen

fihi

Bylok conditionarii nostri scihcet Tarnici

'

Ueber

die

Sprache

cier

Pars n. cap. 49.

V.

Pktrum Horvath

NICOLAI Olahi

nostri,

Jakuten von O. Rf)HTLlNOK,

((de

initiis

((Hungariai). Cap.

Cumanorum,
18.

anno 1268

Quod cum

Laurentii de

St.

Pag, 182183.

pretium

pa.^-.

43-

(|ui

villa

vulga-

Pctersburg, 1848.

XXX

Tarnuc dicuntur/ Hic kumnis corrupte pro

riter kurniis

cum quo

scriptum

est,

or. "wsH^*.

Stephanus

Prisci

quintus, uti

notum

gariae factus est, titulum domini

Cumanorum

regis

Transilvaniae

Kuflicn in

domini

et

est

litteras

a nobis

adeptus

erat.

matrimonium

hymno

In

latintj

In aula ducis

otficium

Kuimis Tarnuc

quum Stp:phanus

nondum coronam regiam

de sancto Ladislao, eoque

antiquissimo, duces exercitus cum. bassac nominantur

Tu bassarum pavor eorum

LoL)

Szilady

De
tione

(i

Kozepkori magyar

publicata

qua dissertatione

sensis

Blau in hac
Gkigokowitsh usus

locis,

ubi

proferre.-''

adhuc

utile

indeque

in

hi

in disserta-

um

!^Iariupol.)

atque

acute

existimamus (juaedam hoc

perscrutatus

ROWiTSCH colonias Graecorum regionis

Bazarianis,

278).

dialectos praedictas in ipsis

est, (jui

ex duobus diversis populis

osm.

ope professoris universitatis Odes-

re

diligenter

vigent,

pag.

Blau

diserte

(cf.

Aronem de

cL

iNlischbevolkerung

die griech.-tiirk.

disputavit, ex

et

apud

maradvanyok

ki)ltui

inscripta et paucos ante annos

loco

(vid.

dialectis bazarianica et tatica doct.

Ueber

turcicum

habuit filiamque

duxit."

anno enim 1268,

adductas exhibuit,

cf.

antequam rex Hun-

est,

Cumanorum

Cumanorum

admirandum,

minime

optime convenit,

xd;i.oc,

/"//w/j-

consistere

antiquitus

circa
dicit,

exarchiam

Gkigo-

est.

urbem Mariupolin
nimirum ex Tatis

Sugdaiae

districtum Mariupolitanum migraverunt,

incolebant
u])i

etiam-

num

Tat nuncupantur et quandam peculiarem dialectum grae-

cam

loquuntur,

exarchia

illi

vero

Chersonesi

dialectum tartaricam hxjuuntur

tauricae

in

regionem

de

Mariupoleos vene-

Ouaedam nomina geographica locorum tempore

runt.

et

praesenti

a Bazarianis habitatorum etiam in Chersoneso taurica adsunt,

e.

nomina locorum

g.

GORo\viTscii
dicit,

cjui

Scbastopolin et

Tcpc-Kernian. Gki-

gcntem Bazarianorum ex Alanis originem sumsisse

secundum Castrenum populis ugoricae

m(n"andi sunt et uti

'

inter

V. JOAXNI^

originis

adnu-

jam Ammianus Marcellinus admonuit, ex

Jerxev

Kflfti utazas. Pestini, 1851.

Pa.i,'-.

291.

V. Stephaxi Gyarfas. A jasz-kiinok tortenete. Tom. IL, pag. 286.

Z. der D.

M.

Gesellschaft. Toin.

XXVIII, pag. 576583.

xxxr
;inti([aissim<'i

ex

montium

Massaf^etarum j^romanaverunt co^Miomenque

adpcll.itione ccjierunt

coL;nominati

latione
in

j^ente

Alani ex

XXXI. cap.
montem vel collem
(L.il).

dialecto kasgarica

2,

montium adpel-

Nomen

13).

significat,

^^1

mons:(o-

cf.

licum kJianola (p^^, oPj' mafj^num, kazanicum olo). Constat

de aflniitate gentium turcicarum alanam cum cumanica arcte
lii^atam

sed

esse,

sequi possumus,

quantum antiqua historicorum testimonia

Cumanos ab

Persvasum habeo,

doct.

prof^eniem opinari,

hi

antit}uitus

in

in

in

cHssertatione

eadem

Cumanorum
habitant, quam

recte

rep^ione

palus,

hatJiar

voces

sequentes

enumerat, quarum ima pars

1.

Bazariauos

Cumani occupatam tenebant nomenciue ipsum Bacodice nostro Venetiano mercatorem significat. Blau

xaroau
illa

Alanis bene distinctos reperimus.

13lau

enim

per-

originis

turcicae

in-codice Venetiano legi potest

et

stagnum

depressus, batkak palus

taticas

cf.

turcicum batak jcr locus

hungaricum

niocsdr \'mm ab

eadem

radice bat derivandum opinor.

2.

Zabun debile,

depromtum

persica

turcicum occ.

cf.

est,

haec

\jy^\

vox etiam

quod ex Hngua
dialecto bos-

in

niaca adest.
3.

Zavura aratrum,

4.

Narac pinus.

Hgnum
5.

uoJiut et

rupte

continetur,

Nochut

In

cf.

bosniacum

cf.

secunda vocis parte turcicum

ao^ac

kaz. narat.
russice

cicer,

sevre.

formam cumanicam

roi>oxT>,

cf.

bosniacam

glossam

vocabularii Venetiani

uogJuU (cor-

scriptum), (juae forma etiam in respondenti columna

iiogJiuc

persica adest.
6.

Saz

stagnum,

cf.

kirgisicum

sas

idem.

In

(|uadam

oratione secundae partis codicis cumanici pag. 151 vox saz, sas

proprie lutum significat

kokuiuo- uiiri ctiz kcydi jukturuicy saz^a

tusti

bis cigardi sasilarui oz ja/'kinin eJcsituiddi^ id est:

caeli

carnem

(iUinc)

induit,

extraxit,

hungaricum

sdr.,

Dominus

ilHbatus in Hitum se immersit, nos Hitosos

suum
sibiLanti

splentlorem

neuti(|uam

(Hminuit.

enim dialectorum turcicarum

hungarica Hquida r respondet.

in

Cf.

Hngua

XXXII

Sadagi arator,

7-

cagataicum

cf.

nicum saban idem, bosniacum saban

kirgizicum

buris,'

manubrium,

Aratrum etiam

saban,

aratrum, osma-

^jLjLw

vel sapan

cagataicum

idem,

jacuticurn ub

"^r^,

koibalico-karagasicum sapka falx foenaria.^

codice cumanico

in

nominatur

saban

quod nomen cum verbo siirmdk compositum arare

loco citato

vid.

rum

aro terram

saban snrannen

aravi

saban surdmn

ara

saban sur.

umanicum
Cicc

g.

cis

sub

Ckur

In

cagataicum

cf.

obscuritas

osmanicum

cf.

obscu-

/(^mz/^i;/'//

nigredo

cagataicum

idem,

zizac (in vocabulario codi-

fossa

dialecto

osmanice

cumanica cokrak

significat,

e.

g.

cagataice idem,

^^ii??.,

(coc/irac,

effluit

est

id

effluit,

dicit,

antiqua

e.

Blau

causam pacis

in

vocem

g.

lingaa

(graecum novum
Doct.

(vel fortasse
(vel

Kazanice
scriptum)
iLcun

aJia

populi)

populi)

sponte

Vocabulum cukur fossa etiam in dialecto

Clarissimus Blau quasdam voces taticas

occurrit.-^

aenigmaticas

ob

fons

(pag. 145).

bosniaca

in

coJiraJi

oz dzindiin cJ

coJiraJi

turur fons (ex se ipso) ob causam pacis

ruJia

^il~^='

cumanicum

varioli,

fontem

proprie

jam

8),

significat,

littera f).

lo.
cokor.

cJiaramac

flos,

dL^A;^^ flos,

(pag.

Karanluk obscuritas

8.

sapan-ok

slavica

sonabat,

ruJia

sed

vestis,

rucJio

cf.

haec

vox

hungaricum

inrjycv^).'^

dissertatione

Griechisch-tiirkische Sprach-

Proben aus Mariupoler Handschriften

quosdam

textus dialecti

bazarianicae pubHcavit, qui nobis nonnuHas luijus dialecti proprie-

'

V.

Bl vu

O.

iiP>

)sni.sch-turkische

Sprachdcnkinalcr (Lipsiae,

1868).

Pag.

288, 289.
~

(St.

V. A.

CaSTREN Versuch

Petersburg-,

Blau

1857).

Pag.

einer koibahschen

und karagasischen Sprachlehre

158.

Bosnisch-turkische Sprachdenkmalen, Lipsiae, 1868. Pay. 2.5.

O.

Die Slavischen

Klemente

im

Magyarischen

von

Viennae, 1871. Pag. 52.

5

Z. d.

]).

M. G. Tom. XXVIIL Pag. 562-576.

Dr.

Franz Mn<LO-iCH.

XXXIII

Ouod ad (lenotationcm sonorum turcicorum

per litteras graecas attinet, eam cum transcriptione latina sonorum cumanicorum summopere convenire videmus, in his enim
latos notas faciunt.

Mariupolitanis litterae

textibus

-^

ct

humiliter

bilc

in

e.

{^.

prima parte codicis

in

qua voce

nzcarincn, in

),

kiczi cono^nLii

per zc denotatur;

jt.s-

parte secunda tissislnhlarnicn etc.

in

2;.

poHtanis

ctiam

plum

in

in

itidem saepe occurrit,

columna persica observavi, ubi

in

secunda

forma

(v. pa,c^.

MariupoHtana k saepenumero per/ notatur

in

et

nostro codice cumanico usurpatur,

kirclinia ovis tonsa)), kaclina

54)

textu MariupoHtano per

Glossa cumanica
adest

transcri-

e.

/rrc^r

((

arbor

etiam

g.

in dialecto

transcriptio

in

parte ejus

exempHs

etc, in ahis

yay.^uiyai.

lanibs Httera b

eadem

scribitur, e. g. gJialgan pro kalgan ((remanens

quodam

n.-

codice nostro analogiim hujus transcriptionis exem-

praecedenti nasaH fulciendae inservit

etiam

textibus Mariu-

in

nonnunquam more Graecorum per

littera b

bitur,

o^h

lit-

textibus MariupoHtanis / interdum per aa transcribitur et in

codice cumanico haec transcriptio per

e.

notantur et in

rC

nonnunquam per duas

codice cumanico quoque iidem soni

teras cz exprimuntur,

per

)>.

Vox

loco

r'-a-fj'-*

transcripta est.

in dialecto

'

cJi

in

MariupoHtana

(ziptx).

Egregius Htterarum orientaHum cultor Reinaud

JUs>L)

dem

apud Abulfedam cum

esse dicit,

^L-ci^j

populum

nostrorum temporum eun-

quam Reinaudii opinionem Blau

vaHdis argu-

mentis corroboravit clare demonstrans dialectum bosniacam

turcicarum orientaHum nonnuUas

(Hal.

Anti-

proprietates possidere.

Bissenos non solum turcicae originis esse, sed etiam

c|uos

Cumanis vincuHs

omnes

inter

zpofff.a:

et originis arctissime Hgatos fuisse

Anna Comnena de

zo:ci Ao//avo.'s- o.^ oii.oylcoTTotq.''

U.zos

Bissenis ita scripsit

GeOKGIUS CeDKENUS geiltem

nominat, quod nomen apud Constantinum

Blau, ueber Volksthum uml Sprache der Kumanen.

XXIX. Pag.
^

Hnguae

constat.

Bissenorum plane

et

Z. cL

I).

M.

(I.

569.

Pag. 404 cd. Bonn.

CODEX CUMANICUS.

cum

Tom.

XXXIV

semper Cumanos

Cumanorum

significat

qui

Us-tir^^

nomen ciijusdam

etiam

(cf.

tempore Ladislai IV.

ducis

uno ejus

in

diplomate de anno 1279 memoratur). Cedrenus de Bissenis

scripsit

zo tiu^jOu^co^j sd\/o;' ;'ivo^ os

Temporibus antiquissimis Cu-

tamen

sent,

arctissimo affinitatis ligamine conjuncti fuis-

se invicem crebro

Tandem

verunt.

perquam sanguineis

rum

in

Lebedia impetum facientes

novam patriam quaerendam impulerunt. Pars Bissenoantiquam patriam redux cum Uzis in unam eandem-

in

que gentem

confluxit,

de

qua

Constantinus

re

Ov^oc^i aw(i,xy^aa'^ xa\

Tolq, '/.tyonivocq

Tocrj/jTa

bellis peti-

Bisseni e patria sua anno 894 vel 899 ab Uzis

Kazaris expulsi contra Hungaros

eos ad

xa\

Bisseni regiones continuas habitabant et uti saepe

quamquam

evenit,

et

et

ojozt Ixodiyjrj xd: -(Lv llaT^rjaxoj'^

xo.\

tijxtviaTtri&j Tt xa\ -ohjr.lqhiaTtpov.

mani (Uzi)

iii'/J>(-

'fViOplaaaTa coaTt dcay(opc'tada.c

~oo

a'jToiq

'/yv

tlacv V

x(U votlai^ac

scripsit

ita

abrZcq,
TVJtq,

iyox/Ttq

Tt

v^arvj.

CoNSTANTiNUS voccm yAxyap principalium Bissenorum trium

buum

ita

peculiare

enumerat

i.

nomen

easque tres tribus sequenti ordine

dicit,
2.

Ui.^octpTcp

Ko'japT^'.T^o'jp

3.

Xa-^ooicyyuXa.

Nominis

Jabciicrtwi secunda pars etiam in nostro codice occurrit, in

erdcm virtutem, artem

guicum crdcmu

tri-

significat,

cf.

quo

hungaricum crdem, man-

meritum, mongolicum erdcm idem.

virtus,

cum Cumanis non solum in antiqua Bissenorum patria,

sed etiam in magna Cumania et Hungaria temporum lapsu
tandem in unam eandemque gentem confluxerunt. Bissenorum
Bisseni

quaedam

castella ad flumen

quae vox

in

vox etiam
ret,

in

Danastris voce kat denominantur,

dialecto chvarismica

nomine cujusdam

videl. Perkat, id

e.si

loci

significat,^

eadem

Curnaniae hungaricae appa-

unum murum. Doct. Blau in

origine Cumanorum sequentes voces

birkat

dissertatione de lingua et

moenia

cum respondentibus cumanicis comparavit i. jygmak

congregare cum cumanico jf/^jrw^^/^, iyduu, quas voces Blau

bosniacas

secundum editionem Klaprothi

'

Proprie "dominus Uz^).

yarmcji, jydim scripsit

Quod ad vocem

garicum urt.
^

Z. d.

D. M. G. Tom.

XXIX. Pag.

558.

/^/-

purlinet,

cf.

2.

hungaricum ur,

kov-

bul-

XXXV
uiak

((

propellerc

perperam

eum

coi-dniu, corgil editas

codex

seire miiiimc potuit,

bet,

turcicum

cf.

annoto,

liic

tum

esse,

ortum

cum

<(

^j^^ys
re<^ricium

hungaricum

ehiv. ^LoLajUc,

cum cumanico

Sed

(^/ri///.

codice loco regricium Klapkothi reqrciu) scrip-

in

quod

est 4.

buyan

3.

in covduiu, co:>o-il correxit, at (|uo;l

orij^inalis lectiones coyduiu, coyi^il Q\h\-

^Uj^^,

or.

pellere

//<(/'/('?'///

kuiiianieo coaiincii et formas a Klafrotfio

fortasse ex

tco^iic

forma Hquiricia infimae

cum cumanico

tckcno hibrum. CasteUi

tcgana lavellum,
antiquius

ijV/z^^/t^r

hitinitatis

hunj^ari-

cf.

nomen

TccJiina,

Tcgina erat, de qua arce Martinus Bronovius anno 1579

scripsit

Techinam oppidum,

arcem Turcicam,

et

pridem ad confluentem Nestri munitam,

ita

ses vel

Mohhavici

reperiuntur.

'

arx

Tckina

serva, kuuia pellex

codice

in

cumanico

cu.

non

et

clicbac.

FENBACHiUM uou

ciiiu

nuncupacta

cum cumanico
scriptum esse

campos

in

Techinae,

sed

topographicam labro

tota vaUis antiquitus propter figuram ejus

perquam similem

non

Techinien-

et ibi

Nestro trajectus ahquot, recta

in

Non solum oppidum atque

ita

erat

5.

voces

karaves

caravas et cuiu. Annoto,

cum

kcpac brenum

6.

Vox brenum apud Du Cangium

Dief-

et

rcpcritur.

Gens nogaica, quae in iisdem regionibus habitabat, quam

paulo ante Cumani occupatam tenuerunt, se sub duce NogJuii
jam anno 1261 a jugo mongoHcae dominationis Hberam proclamavit. Gengiz

Samarkand
kiiriltai
in

anno 1224 proceres

et

congregavit, ut antiquo more

nuncupatis

ingens

regnum

qua regni divisione Batu praeter

cognatos suos

in

mongoHco

comitiis

fiHos suos divideret,

inter

Chorasmiam

regiones Desti Kipcak obtinuit." Liberatio gentis

'^j

tantum annis post instaurationem regni Tatu,

linus refert,

vel saltem

muUos

ex

iis

ChaJircsin

nogaicae

cum

accidit. /Isccl-

MongoHs

fugi-

tandem in pristinam patriam reversos esse, Gvillielmus

Rubruquis aperte dicit, Cumanos ante irruptionem mon-

tivos

vero

gart,

Cumanos

in

urbe

SCHWANDTNiiRUAL

'

Descriptio Tartariae apud

Geschichte Bochara's oder Transoxaniens von

1872.

Tom.

I,

Toin.

I.

pag. 319.

Hkkxiann VA^niKRY.

pag. 149.
c*

Stutt-

XXXVI

regione

in vastissima

golicam

inter

sthenem' habitasse. Persvasum

patriam

antiquam

senos

est

Tanaim et Borymihi cum Cumanis et Bisflumina

recuperasse,

in

enim

nomenclatura

pagorum nogaicorum diversa nomina cum Kegenes composita

quorum compositorum secunda pars (Kegenes),
reperiuntur
,

Georgio Cedreno teste Bissenorum cujusdam ducis nomen

obscurissimo nulUsque
erat, quem ducem Cedrenus genere
natalibus, sed bello praestantissimum fuisse dicit/ Doct. Jerney
in suo itinerario sequentes pagos enumerat, quorum nomina per
Keoenes terminantur
triin

Kegenes

4.

kenges

kegenes

2.

Gansur Kegenes

Kegenes faciUime

quod

opinor,

potuit.

oriri

kengesli nuncupat, v.

3.

Gan-

Tuske Kegenes. Originalem hujus

5.

cagataice

consiHum

Utterarum bissenicum

ex qua forma per metathesim

significat,

Karru

i.

Tas Kegenes

formam

nominis

:^

Ahul-Gdzi ministrum

locum sequentem

principis

dLL^v!!^|^jXciLCu5^ ^^isLiob

A^S etc^ Nomen vero cujusdam pagi nogaici Kanglera trium

praestantissimarum bissenicarum tribuum

tionem Kangar

in

memoriam

docti observaverunt,

ex

reducit.

honorificam

Tribus nogaica,

appeUaviri

uti

Cumanorum, Bissenorum

confluxu

et

Mongolorum originem duxit, quae origo etiam in nomenclatura pagorum evidenter perspici potest, namque in ea praeter
nomina cumanica et bissenica etiam aUquot mongoUca occurrunt, e. g. Sagalfai etc. Nomen loci Akus cum nomine cujusdam
ducis Cumanorum pkme convenit, de quo tkice Thuroczi in
Chronica Hungarorum ita scripsit in primo autem impetu,
:

rex (scilicet sanctus Ladislaus),

percussit.
ejlaugi

Prof.

Vambery ex

ducem Cunorum, nomine Akus,

libro

Urus-tatar eUf-bajy, istichrag

Bin Wihhab inscripto atque anno 1852

pubUcato

quasdam

cantiunculas

in

in

commentariis

urbe Kazan
Unguisticis

academiae hungaricae pubUcavit, quarum Unguam Ubri

pars

'

Danapris.

Historiarum comp. Bonnae. Tom.

Keleti utazas.

In glossario

Pars

II.

II.

Tom.

II,

pag. 582.

pag. 126.

Pavet de CourTeille.
Apud Schwandtner. Tom.

cap. 57.

pag. 127.

II,

anti-

I.

pag. 272.

V. Jerney,

o. c.

xxxvn
possessor, ciuidcim 'alim ex jente

([luis

peeuliari

lilni

VAmbery de

noi^aiea a

indolc interro<^^atus noo^aicam essc dixit,

lam primo

adspectu dialectum cantiuncularum praedictarum dialecto kaza(piihusdam

nicae in

esse vidimus.

Dialectum cumanicam quoque, quantum eam ex

conjunctam esse
pro consona

in

initiab

nostra

in

loco cao^ataici

terra

XX

bac

in

loco >-o

')

=.-:),

gazm

Eadem

cor \oco

pM^

voces ultimae

In dialecto kaza-

efficere.'

permutatio

jii7-ck.

dialectis

in

jil^

codice

nostro

kirtrizicis

demo-

notissima

\oco jamau,

bac quoque

inter se conveniunt,

cum

eandem convenientiam etiam

Venetiano observamus

satis constat,

est,

gfurk

Pbirabs tertiae personae praesentis xxoy

nonnullas

g.

lapsus -sum

labi ,///'-

jigil-

ganian malum

dialecto nogaica
in

(e.

transcriptione latina

in

e. ^. gicJiildini

kazanicum

forma singularis plane convemt,

(pag.

143

etc).

In

mongobcas usum obtinuisse

dialectus nogaica et cumanica

voces

namque

re
in

parte prima et secunda cocbcis

quaedam voces tantum auxibo bnguae mongobcac expbpossunt,

e.

cum mongobco
'

!^j^

^.

etc, quae formae

optime observavit,

eaque etiam

cf.

annus \oco

gil

cari

e.

^wxiLc.jL2.

(VfcicLss.

etc.)

loco cagataici |vjcX-U^,

nostri

J^

ventus loco

J.^=^

codicis Venetiani interdum occurrit,

in

fobum

loco

consonarum permutationem saepe observamus

nica lianc

tr.

invenimus,

s,

j^LiLi.

bneac bujus stropbae alHterationem

e.

obser-

stropba cantionum conjunctim occurrunt

Doct. GviLLiELMUS ScHOTT

liri.

affinitate

saepe

editione

codicis

consonam

iis

^^>^j

2ki>wJwA:^

gir(g

arctissima

Quod ad partem pboneticam cantionum nogaicarum,

vavimus.

j-.:?-

cum kazanica

novimus,

codice Venetiano

canta

respondentem

proprietatibus

pbonoloii^iae

6.

)uli

1868.

g.

clbck,

in

pag.

clhcg

140

vox

abundantia.

olhck,

De

quod

idem

significatu

est

cuma-

Sit/.ung dur philos^jphisch-historiscliun Khissc. l^ag. 497.

XXXVIII

non possumus,

nici olbck clubitare

haec vox ut

latina

abundantia

tua abnndantia

(le

versione enim interlineari

in

explicatur

gratis

vnlt

Avc kiz o/bckligingda ki tilcsa alir raygaii

Avc kiz, dlbckligingdan kini tilcsd, alir rajgan.
est
Cumanicum baJiatur ex mono^olico bagJiator depromtum

id

enim

dialccto cagataica

in

hungarico
Wi//?/r

ba'tor

batur, bator

optime congruit,

pulchcr, kazanicum

textu inveni

praestemus,

te

cf.

wc?//;-.

^Jiii

esse

sn

tabu/ini kilalini

dicamus

vackcr/iet

graecum

et

y.aluv,

e.

g.

nogaica

In terra

tumuH

pauci

pulcritudo, vackra flicka

145).

In

quod ad permutationem harum notionum,

significat, cf.

svedicum

servitium

tibi

pag.

(in

bahadur

animosum, sed proprie

dialecto nogaica et kazanica viatur non

pulcrum

quod cum

occurrit,

Dominum nostrum laudemus,

potentem

est,

manguicum batu7'u, nogaicum

Cumanicum ba/iadur in hoc

ogclini

bcyiinis7ii

/)?i

scn daoc/ini etc.

/.a/.ij.

et

in

ioya facinus

regionibus

quos

reperiuntur,

etiam

vocabulo turcico kurgan nuncupant.

et

v~\)u\cr7\.

audax

in

bello.

adjacentibus
ipsi

puclla)),^

haud

ita

Russi meridionales

Hos tumulos Cumanorum

Bissenorum sepulcra esse antiqui peregrinatores diserte dicunt

RuBRUQUis

in

Mangu anno
ita scripsit

1253

!)

in

de

Cumani

itineris

Khanum mongolicum

Tanaim et Borysthenem
magnum tumulum super defunctum,

tumuHs

faciunt

ad

inter

statuam versa facie ad orientem, tenentem ciphum

et erigunt ei
(sic

descriptione

manu

sua ante umbiHcum.'' Scriptores satyrici romani

scyphum cumanam dicunt.

Jam antiquissimis temporibus apud Scythas ponticos scyphum
Herodotus ita
in cingulo portandi mos invaHiit, de qua re
scripsit ht xa}- iq zndt c'Ah).^, i/. zory ^(oar/jp(0'j (fopitiv ^/.'jtiaq.^ HujUS
JuvENALis

et

Martialis

hunc

generis

scyphus a Graecis

nostro Venetiano pag.

SCHOrr

Recuiel de Voyages.

Lib. IV.

muveszeteroL

arjhoq,

est.

160 glossa cumanica kurgan

in dissertatione praedicta,

810. V.

denominatus

In codice

germanice

pag. 501.

Tom. IV. Pag. 237. V. Jerney, Tom. II. Pag. 98.

doct. Emerici Henszlmann Tanulmanyok a gothok

XXXIX

cn

jier

exjilieatur

ijLc^^^-s

et

i^nip

i^ifioft

lum, arcem,

s'in

vero cagataice sepulcrum,

memoratur,

sepulturam
vox

sed

/:'

voci latinae

in

fiela

Lade

pro phiala

(wdil-q)

cingulo portatus itidem una vel

minatus

Ceterum

est.

in

vox sane

graeco

in

(plaXyj

VANSZKY

Magyar

In

inscripto

cuma-

Fortasse scyphus

harum vocum deno-

parte cumanica

depromta

csahidelet

es

respondet,

//^//c?'

In inventario

est.

quacdam

urceus cumanicus nuncupatur

exphcantur.

scriptae in parte

ahera

hung. de anno i6og, die 12 octobris

korso

kesend

hoc capitulo voci latinae ciatus pro

cyathus scriptae (yAadoq)

(|ue

Jiws,

mesam

ad

pertinet

Inter

scyphus statuae

giltrin 2. sisa (id est sisc) respondent.

I.

kazanice autem

germanico des todcn

quae

res

bilde

proprie castel-

significat,'

pertinentes

itcm, kapsa germanico dilade, id est die

capituh) vocabularii

todin

dcs

in dialeetis turcicis orientalihus

glossas cumanicas ad

nica

per

stritiia

simulacrum paganum, statuam

idolum),

non

est

id

sin,

(vid.

quodam

urcei forma kitn

apud baronem Rad-

haztartas

XVI.

es

XVII.

szazadban, Budapestini, 1879. Tom. II. pag. 139).

RuBRUQUis in suo itinerario Cumanos interdum Capchac
appellat,
in

ita

e.

ilhs terris,

g.

locis

sequentibus

Commanis

ista

duo llumina

Comani CapeJiac,
Iterum Quae tota inhabi-

per quas transivimus, habitabant

antequam Tartari occuparent eas.

tabatur

Et inter

ramum ciuendam

CaptJiat

stirpis

Tribus

(sic!)."

kipcakiensis

Turcarum Ozbeg denominatorum

effecit,

cujus slirpis antiquissima patria probabihter in terris fluminibus

Ural ct

Emba

adjacentibus quaerenda est.^

Haec

stirps turcica,

quam VAmbeky cum clementis mongohcis permixtam existimat,

nomen Ozbeg tandem tempore noni principis ex genere (Tiigi
OzBEG nominati sibi in honorem tanti princii^is e communi
consensu attrilniit. Nomen ^y\ proprie sui juris hominem signi'

Prof.

Balint

in

vocabulario

kazanico

vocem

s'iH

perperam arab.

ori^inis

esse dicit.

Tom.

IV.

Pag. 219,

Recucil

Geschichte liochara's oder Jranso.xaniens

(lc

Voya.^-es.

Hkr.viaxn' Vamiucrv. Tom.

11.

Pag. 36.

246.
etc.

Jernkv.

Zum

Tom. H. Pag.

99.

erstenmal bearbeitet von

XL

potest

Ozbeg

noin.

CeteriiiTi

ficat.

Uzorum dominum sio^nificare

Blau recte admonuit, linojuam
cum dialectis stirpis Ozbeg

et

nom. Uzur). Jam doct.

(cf.

cumanicam

Venetiani

vocabularii

^Sji) arctissime lif^atam cssc, hinc seqnitur celebcrrimum

(j-.**o^^'

RuBRUQUis non

ita

valde deceptum fuisse,

quum Cumanos nomine

Cumani cnim et tribus kipcakiensis procul

dubio ex una eademque stirpe oripjinem sumscrunt. Potentissimus
Mont;'o]()rum Chatj;anus Ginois impcrii sui cam partem, quae
etiam vastissimum |^L^\jwki' ^^^^ continuit, post mortem filii
Giigi nepoti Baiit donavit, cujus victoriosa progenies temporum
CapcJiac appellaverit,

populorum turcicorum

devictorum

decursu

titantium lino^uam,

instituta et

habi-

mores sensim adoptavit,

quae

illis

cum Cumanorum Bissenorumque

dubio

procul

lingua turcica

terris

in

eadem fuit, Julianus enim ex ordine praedicatorum, quem rex Bela IV anno 1239 ^*^ Chanum mon,t(olicum
cum Htteris misit, rcsponsum Chani pcr quendam Cumanum,

lingua una et

cumanicae hnguae peritum

aut saltem

convertendum

instituit

in

lin,f(uam

Ungarorum

In hac

<>

hano^aricam

terra dictus frater

Nuncium et interpretem Tartarorum,

ungaricum et cumanicum idioma.' Ozbeo^i tandem

qui

invenit Tartaros, et

sciebat

ex antiqua patria emif^rantes vasto trium chanataum

XVI

torio consederunt.

k)LAU recte admonuit,

sec.

tcrri-

inscriptiones turcicas

Ozbek secundum

numorum Chanorum kipcakiensium

a tempore

omnem

cumanica codicis Venetiani

probabilitatem

scriptas fuisse;^
in

numismatica

Blau

dialecto

in

tres

orientali

tantum inscriptiones adducit,

j-Cl)

interdum vice

kutlluiak,

substantivi

vocis cumanicae tengdes

(cf.

or.

parte

codicis

secunda

Vox dcnk cum prima

fungitur.

coaequalis

in

plane convenit,

iXyo aequale).

V. Georc.iI
Z.

quod

v.

cf.

parte

pag. 144

atanga tcngdcs olturding patri tuo coaequalis residisti

turc.

-'

possunt, vide-

iXib ^'l^.f dsedecim dauoi^)^

cumanicum

verbum

codicis

quae

ty^y^ quod felix sit

moneta nova. Quod ad formam kutlug pertinet,

licet ^je-v*Jj

J^

Fraehn

doctissimi

leo^i

d.

Fkjkr

cocl.

U. M. G. Tom.

dipl.

Tom.

XXIX. Pag.

1.

de anno 1165.

586.

XLl

IV.

hjnmis

In anticiiiis

latinis

ct

hun<^aricis

Cumani intcrdum Tartari nuncupantur,

hymni de sancto Ladislao hun^arici

hoc

in

ita

Te

mondottak

feld

apud cL Aronem

Kozepkori magyar koltoi maradvanyok), pag. 22)

in

suis Chronicis,

riam receptorum

Cumanorum

a rege

summum duccm

Stephano

dc Szilady

Thukoczy

et

in

II

paucis, ad

imperatoris

scripsit

Rex
quorum

(Graecorum),

cum

regem fugerat etc' Hoc factum anno ii2gobtigit.

Episcopus Milkoviensis Theodoricus

ita

Hunga-

itidem Tatar nominat

autem Stephanus, diHgebat Cumanos tunc temporis

dux nomine Tafar, qui a cede

vajL^^y

Terekek

(vid.

fra,^'mcnto

tataroknak

me^tereje.

felehnenek.

Ladislai

sancti

in litteris

ad Siculos datis

Spiritus S. non respicit sermonis inter Siculos et

Cumanos discrimen juLiANUsque ex ordine praedicatorum

Hnguam hungaricam in sequentibus a cumanica expresse distinxit
In hac Ungarorum terra dictus Fratcr invenit Tartaros, et
Nuncium et interpretem Tartarorum, qui sciebat iino^aricnni et
cnnianicnni idioma.
Magister autem Rogerius regem Cumanorum Kuthen ait principio in Hungariam solum venisse, ut
hnguam vernaculam Hungarorum adcHsccret.
In annahbus
ordinis Minoritarum quidam missionarius rcfert
Ego vero,
consilio habito, prius voHii Hnguam terrae addiscere, ct pcr
gratiam Dei addidici Hnguam Cumanicam ct Hteraturam Uigu"

ricam, qua quidem Hngua ct Hteratura utuntur communiter per

omnia regna

ista,''

in

coHectione vero legum eccclsiasticarum

regni hungarici expresse observatur,

monachos ordinis

St.

Dominici

Hnguam cumanicam
quam primum addiscant, aHiceantque Cumanorum animos ad
Christianorum sacra amplectenda. Rex Sigismundus aHquando

et

St.

'

Francisci

de

Assisi

Pars secunda, cap. 57.

obstringi,

ut

Apud ScHWANUTNKR. Tom.

V. Okorcii Fkji-.r Cod. dipL Tom.

Carm. miscr.

Romae. Tom. Vll. Pag. 206207.

I.

anno 1165.

I.

pag-. 57.

XLll

ut Hunffari lino^uac

constituit,

paululum sccederent

cumanicae

qui cumanum
omnes
Carpinus Jugurum mentionem faciens de iis

Jugures est fons

ram

notum

uti

baskiricae

stirpis

nescirent.

'

ita scripsit:

radix idiomatis Turcici et Cumanici.

Jiigja^

Uo-j-a,

turcicae

et

reorio

Jubente aliquando Sigismundo imperatore,

paululum

secedere

limine

ignari a

anno 1246 conscriptis

etiamnum diversae

est,

inhabitant.

Albericus

pariter ac scriptor

Plan
Apud
Ter-

tribus

chronicis

in

quorundam chronico-

rum bohemicorum Cumanos Tartaros dicit. ^ Denique antiquus

historiographus Hungariae Istvanfi de Cumanis disserens narrat,
eos suis temporibus Tartaros nuncupari.

Cum his testimoniis Edrisi

optime convenit affirmans Hnguam bissenicam a baskirica,

differre,

inter

arctissimo

se

plura,

affinitatis

habemus enim hujus

ant'quae

fragmentis

rei

atque

in

longissimum tempus rcHgiose conservatis nec non

demonstrant

superque

accedit,

probabiHtatem
g.

csaiiak,

in

([uoddam

in

lingua

Hngua hungarica,

cumanica

in

cibi

haud paucis
satis

Cumanorum
Ad hoc testi-

ita

pauca procul

secundum

omnem

hungaricam irrepserunt,

vocabulario cumanico canac

cumanico c/iaxan

fuisse.

quod quaedam vocabula non

dubio turcicae originis

in

linguam

Hungariae ab hungarica plane diversam

monium

quibusdam

quae omnia

locorum,

et

comprobant,

et

in

cumanicae a Cumanis per

Hnguae

nominibus propriis pcrsonarum

et

kiculcntissimum testimonium

Cumanorum Hungariae

oratione dominica
ahis

cumanicam
vinculo hgatas esse. Sed quid

scimus enim linguam bissenicam

hungarica

id est

e.

kazan, in vocabuhirio

csnlak vas ansalumi), kulak

pitc, ahucis pitc

genus apud Cumanos Hungariae usitatissimum,

turcice aluia pitcsi

Kcisa

puh"nentum,

puLs

miHacca,

qui

secundum Martinum Broniovium etiam apud Tartaros

cibus

kipcakienses usitatissimum

hominum agrestium alimcntum

de qua rc Broniovius regis Poloniae legatus

'

Aenras Sylv. Operum

Georgh Fejer A kunok

LEllJNrril Access. hist.

Tom.

Mencrex

Germ. Tom.

Script. rer.

paj^. 595 et seq.

eredete, pag. 54.

II.

pa".

571 2.
III.

in

hunc

iuit,

modum

XLIIl

scripsit

mulsum potum habcnt,

concusso lacte

aqun

et

diluto, (jucm

Cassa

nominaut,

vulfj;o

caseo utuntur

ct

et

pane carent, verum milio

ai^rcstiores vero

pro ]iotu hicte equino

cibo,

crcmatum

Nohiliorcs ta.men, carnes cibum, vinum

|)ro

etc.

'

Secundum Thunmannum Stephanus Vakro, meml)rum

Jec^ationis Cumanorum et Jazyo,-um, ciuae lesjatio anno 1744 ad
limina reginae Makiae Theresiae Viennae apparuit, fuit ultimus
Cumanorum, qui aliquam cumanicae linguae habuit notitiam. Sed
hanc notitiam, ad orationem dominicam, quasdam breves salutationeset preces restrictam fuisse, e\i^o quidem procerto habeo. DugoNics in libro Etelka inscripto diserte dicit, Johannem NAnasi
assessorem
nio

urbe Fuldpszdllds tertio seculi praecedentis decen-

in

pueros

schola

in

cumanicum

noster

pater

edisccre

Idem NAnasi anno 1744 simul cum Varro a

parte minoris Cumaniae ad aliquot privilegia obtinenda Vienseverc jussisse.^

nam

cum sedecim

missus

obiit.

annis post

longeque divulgantes copias ejus ab

late

auditoribus descriptas pcr totam terram

ita

effectum

ut

est,

aliquam copiam

Cummaniae

facile

nonnullis

diffuderunt,
et

alii

acquirere possent.^ Ste-

sibi

phanus Bankos Fiilopszallasiensis eodem anno

cumanicum

iis et

jam anno 1774 Gabriel Terbolcs

orationis

1760

pater noster cuma-

Discipuli scholae Fiilopszallasiensis

nicum

anno

factum

iter

Pestini C(n"am multis recitavit.

pater

nostcr

Collegium

Debre-

cziense duas orationis copias quo anno acquisiverit, non liquet,

exemplar vero Kun-Szent-Miklosiense, quod

in

quodam

proto-

collo archivi

municipalis exstat,

uti

mihi vidctur, ex anti(]uiori

protocollo

novum transumtum

est.

Thunmannus

in

in illa,

(juam

diximus, dissertatione duas collegii Debrecziensis copias publicavit,

'

prof.

Broniovii Mart.

RR.

Hun,^^

paK".

296.

Lipsiae,

l'rstini,
3
4

VAmbery autem

J.

Dnscriptio
in

1746.

1805 in

Jkrnky

8.

in

Tom.

fol.

11

Tartariac.

'l"i)m.

pa.y;-.

Keleti utazas, Toni.

Du(jONlcs Etelka

ed. alt.

dissertationc

Apud SchwandlniTum.

pag.

I.

Kun miatyank

833. V. jKRNl.v

481.
J.

Tom IL

pag. 288.
pag. 481.

Jkknkv

1.

c.

1.

Scriptures
c.

lom.

I.

XLlV

inscripta

copiam Debrecziensem

dandam

instituit.

Dugonics

in

Jerney publicatam
Etelka

libro

1788 publicato quinque orationis copias

Gevay

in

primum anno
Antonius vero

manuscriptorum rariorum jam undecim

In sequentibus minus defectivam copiam Debre-

collectione

copias cono^essit.

cziensem

edidit,

emen-

Kun-Szent-Miklosiensi paulo

alteram collocantes comparabimus

correctiori

unam

juxta

bezen attamaz kenze kikte

bezen attamaz kenze kikte

szen leszen szen adon

szenleszen, szen adon

(apud Jerney:

adoii)

doson szenkiiklon
doson szen kiikton (non

kiiklon,

quam formam Jerney

habet)

nicziegen gerde aH kekte

nitziegen, gerde, ali kekte

bezen akomozne oknemezne berbezge pitbiitor kiingon

bezen ako mezne, okne mezne, bergezge,

pitbiitor kiingon

(apud Jerney: okomuzne okne mezne hergezge pitpiitor

il

bezen menemezne neszembezde jermezbezge utrogergenge

il

bezen mene mezne neszem bezde,

iltme bezne olg^^a

iltmc bezne,

jer

mezbezge utrogergenge

manga

otgyamanga

kutkor bezne algya

kutkor bezne, algya

manna
manna

szen borsong boka csalH bocson igye tengere

szen borsony (Jerney borson scripsit), boka csalh, botson

XI,V

(Jernky

h;iii(l

(Ammen
VAmbery

recte bocson cdidit)

Jekney

cipiul

in

Ammen

(lesidenitur).

jam annotavi, textum

dissertatione/ nti

illa

tcngere

ii^yi

emendandum suscepit, sed

succcsserunt, immo quaedam emen-

paulo corrcctiorcm Debrccziensem

non omnia

ei

ex sententia

naturam

dationes ejus contra

indolem

et

cumanicae,

linguae

quantum eam ex codice Venetiano novimus, plane repugnant.

VAmbery orationem dominicam in hunc modum correxit
Bizim atamiz

kini scn kokte

sentlessen ad'in

ddziinsen kdngliin nicekini zcrde eile kokte

bizim ekmemizni ber bizge

kiingon,

al bizim ninemizni nizen bizde zcrmiz

iltme bizni al

bizo-c dtrii o-cloenoe

zamanga

kutkor bizni al zamandan

sen bar scn ize tengri

Orthographiam praecedentis textus non solum ab

originali

Debrecziensi, sed etiam a ceteris textibus, quos novimus, plane

alienam esse, quisquis videt. Palaeographia multum abhorret a

vocahum tam
in

violenta permutatione.

scriptione e loci

Octo exemplaria Jerney

inter se prorsus concordant,

plane tentamen temerarium est

pro nihilo putare. Ipse

quam ob rem

hanc perfectam concordantiam

VAmbery dialectorum turcicarum

peritis-

simus loco citato observavit, orthographiam textuum paternoster

cumanici a Jerney editorum phonologiae dialectorum baskiricarum,

nominatim nogaicae
novimus,
i

in

iis

et

crimicae prorsus respondere et

dialectis pariter atque

inter se permutari solent.

Venetiani
tionis

et

nunciationem recte
bant et praecipue

'

et

optime

kazanica vocales

e et

Auctor vocabularii cumanici codicis

missionarii germanici,

partem scripserunt,

in

uti

(jui

vernaculam

magnam secundae
dialecti

sec-

cumanicae pro-

consequenter denotandam crebro non cura-

in transcriptione

vocahum saepe

Nyelvtudomanyi KozlerrKinyek. Tom. IX. Fasc.

III.

a verro aberra-

Pag. 215

219.

XI.VI

bant, attamen in

vocales

e et

glossarum

codicis

usum ozbegianum

praesentcm

contra

nonniiUariim

trascriptione

inter

se

eregirmcn juxta

abominatus sum,
cagataicum
loco
pax,
loco
populus,
osmanicum
imdi, cnc loco
crir loco cag,
est
Hanc
permutatae reperiuntnr,

e.

eriktini

loco

cki

g.

iki,

irikiudk,

cf.

//

cl

//

cag.

ciiidi^

ing,

eandem rem videmus

in

cf.

iriir

diversis

clclic

etc.

manualium kazanicorum

enim edjtione orationis dominicae de anno 1862

nibus, in prima

loco iscmcng sincng (rectius sincng iscmcng) isimi/ig sining

at

ultima

in

ejusdem orationis de anno

editione

isemeng sincng scriptum

reperitur.

cagataicis permutatio vocalis

g.
e

mane, quod

ertd

in

cum

quibusdam

Pater noster cumanicum

quamquam

ore patris accepit et

vocabulorum

obsoletas

Ceterum

'

dialectorum cagataicarum saepe

det.

editio-

et

haud

ita

1868 jam
dialectis

ipsis

raro occurrit,

dialectis irtd sonat

dialecti

terra

in

in

le^^itur,

e.

vocalis

kasgaricae respon-

Cumanorum

filins

ab

generationes recentiores formas

quod ad

etymon

vix

intelligibiles

tandem aliquantum corruperunt, tamen genuinam sonorum pronunciationem aequis auribus acceptam ab omni corruptione so-

custodiebant.

licite

formas

potius

contrario auctores extranei codicis cumanici

grammaticales vocabulorum,

quam sonum

haud

picientes vernaculam linguae cumanicae pronunciationem

ita raro alterabant.

\'ambery non solum partem phoneticam, sed

normam linguarum

etiam formas vocabulorum orationis ad

taicae et osmanicae transmutavit,

notarum rariorumque
in

res-

vel saltem

locum glossarum

in

non

ita

caga-

parum

multum usitatarum ahas

orientaHbus et occidentalibus dialectis usu tritas substituit ac

formam

octo

scripsit,

at

vocahs

(proprie

ditiano o et
ozdi,

sdiinclii

'

Pestini,

Idem

pitbiitdr plane omisit.

V.

ii

exemplaria
iC)

in

nonnunquam permutantur,

siijiinclii,

Gabkielis de

1877.

Jerney edita

kokte

transcriptione

optime concordant. In codice quoque Vene-

inter se

pro

loco kiktc in caelo

iilcb

pro

Balixt Kazani

oleb,

tatar

e. g.

bori kipus

nyelvtanulmanyok.

nzdi pro

pro

Fasc.

biiri

III.

XLVII

etc,

obvenit,
in

cilc

e.

((caelum,

kiik

ii,.

transmiitavit,

at

sdjdiicc,

iil

-,

Venetiani hoc loco item allcy scriptum

cf.

kazanicum

VAmbery vocem

alaj.

?/.::

est

commiinitei

VAmbery

etc.

cumanico

noster

((pater

in

permutatio

haec

kazanica

vero

(lialecto

in

oknoiiczne

codicis

allcv icrda,

koctii

ali

cknicmizui

in

transmutavit, at codex cumanicus hoc loco dtnidckimizni habet,

formam turcicam
mcnc meznc VAmbery
osmanico
((

formamqne mene potius cum

((malum comparare mallem (cf. hungaricum fcne

perquam temeraria

tatio

haec mu-

at mihi

o^iinemizni alteravit,

in

Formam

mongolicam odmdk.

otmdk,

or.

cf.

y<:7/c?

truculentum

Vocem

etc.)

cum

plane exclusit,

videtur,

quam VAmbery a textu

perfecte ((plene comparandam

pithiitdr,

^^aj ^^aj

((

De ultimis textus vocibus, quae manifesto eulogiam

continent, VAmbery duas contrarias opiniones protulit i. voces
ize
igyi ten^^ere cum sen bar scn
szcn borszony
existimo.

tengri transcripsit, id est

voces vero boka

((quia tu

csalli bocson

dominus deus,

es

vel botson sibi prorsus ignotas esse

cum praecedentibus conclusioni orationis

dominicae secundum Matthaeum <(quia tuum est regnum etc.
respondentes dicit.
Hae duae opiniones se invicem tollunt,
dicit

simul

eas

2.

voces enim notae

Matthaei plane

in

eulogia orationis cumanicae a conclusione

differunt,

ignotae vero,

si

vere ignotae fuerint,

ad nihilum recederent.

Boka

csalli,

botson vel bocson mihi turcico orientali

respondere videtur,

^jMj ^bjj

cussor et fortis es,

persequuntur
convenit

etc.

cf.

est

locum psalmi

Cum

'

id

Itaque

Deus,
^

69, V.

potens, (improborum) per((quia,

quem

hac conclusione optime 8

in

r\tpxh^ "1135 nin^

^y^

tu percussisti,

v. psal.

XXIV.

((Jehova robustimus et potentissimus

Jehova potentissimus bellator,

existimo

((

i^^L^

totam

conclusionem

textu originali

nn^i nv. n^T

in

hunc

modum

vertendam

tu es potentissimus punitor, robustissimus

hae
27.

voces

sane

conclusioni

orationis

dominus

secundum

XLVIII

Matthaeum minime consentaneae

uti

notum

dominicam secundum Matthaeum

orationem

est,

recitare solent,

cum

scilicet

sunt. Ecclesiae protestantes,

tuum

quia

vocibus:

regnum,

est

et potentia, et gloria, in saecula. Amen' concludunt, quamobrem VAmbery orationem post tempus reformatorum a quodam
missionario protestanti in linguam cumanicam conversam dicit.

At,

vidimus,

uti

voces

cum

citatae

Matthaeu:m minime conveniunt, ideoque

secundum

conclusione

quam

tota sequela,

ex

consensu duorum textuum reapse non existenti Vambery deduxit,

ad nihikim recedit, quin etiam hoc consensu posito equidem seque-

lam praedictam talem existimo, ac

Tungusorum

siquis ex conclusione orationis

ochockicorum secundum

TaMH XfiHHH 6HmHH

Pater noster kazanicum

vocabuhs Sincke patsalik

est,

orationis

ecclesiae

sanctificetur

1868

cum

terminatur, sed hoc nihil impcdit,

etc,

pars,

graecae

orientah

Vambery optime

voces

anno

catechismo ab

in

quominus ea Turcarum kazanicorum

adepta

Matth.ei

suspicaretur eos protestantes esse.

etc.

i],apcTBO

evangelium

quae christianismum

annexa

sit.

Quasdam

i.

scntldssdn

interpretatur

ex hungarico adjectivo szent sanctum

deriva-

tum dicit, sed hic annoto, octo exemplaria a Jerney pubhcata

formam szen exhibere et suffixum hi scriptum esse, verborum
enim denominativorum turcicorum suffixum la, Id et non las,
:

quod ultimum tunc tantum

Ids sonat,

reciproca significatur,

etc.

e.

g.

cagataicum jakalasniak
2.

tiiznidk

o loco

dozilnsen

Vambery

dostlasniak

se

apposite

quum

actio

conjungere amicitias,

invicem per

ordinare comparat et hic

//

usurpatur,

cohum

cum verbo
annoto,

in

cagataici sciiptum esse 3. kiiklon vero,

corripere

turcico orientah

voce cumanica

quod

in quarto,

quinto et octavo exemplario doctissimi Jerney koklon scriptum

reperitur,

turcico or. kdnoiil conparat, (juod proprie voluntatem

signihcabat,

vamus

4.

Cap.

hic

nitziegen prof.

conparavit,

etiam

6.

cf.

V.

13.

permutationem vocahum

Vambery

^ySi^} apud

recte

cum

o et

ii

obser-

turcico or. nicdkini

Pavet de Courteille,

nezikkini

XLIX

codicis Vcnetiani

etiam

nczikJcini koctd allcy ierda sicut

terra 5.

in

pronunciationi krimicae,

;'6'r

nicae, baskiricae, kirgizicae ger, gir respondet

hoc

loco

ier

habet

ortam existimo,

kazanice kon

hoc loco bngnn habet

existimat

a nigdkiniy nigdkkini

VAmbery

monosyllabi

quamobrem

cum

cum

algya nian

^?/

scriptum

quod

remittimus

est g. jer niez

cum osmanico

hoc verbum

gaidirniak

equidem mallem formam

turcico oy. jaj-, kazanico ycy- conferre 10. otgvauian,

secundum VAmbery

al ganian

sermone turcico orientaH fraudem

cico

jaman malum

cum

sequentibus dentahbus

videmus, etiam

eadem

significat,

t,

d,

qualem

dialecto kazanica

in

legendum

est^

al

ganian vero

enim

cum

in

tur-

convenit. Assimikitio litterarum nasalium

annan loco andan inde,

kirica

Codex cumanus

turcico ni^thn comparat,

abbreviatum

(bit)

secunda ejus parte gon^

in

persvadere, reconciliare comparat,

jerniez

ab adverbio

abducere VAmbery pro

7. //

gerniiz legit et

kiin, giin

vel kiln scriptum est.

apposite

8. neszeni

codex Venetianus

non kon

et

kaza-

nogaicae,

secundum opinionem VAmbery

scriptum est equidem formam kilngon per

erroneam repetitionem
giin

caelo, ita

kilngdn

6.

perperam loco kiinon

in

assimilatio

illinc.

obvenit,

in

forma algya nianna (n)

perquam

usitata est,

e. g.

In dialectis nogaica et bascf.

exemplum

VAmbery

citatum garkinnin loco garkindin a consanguineo.

Postquam correctiones
professoris Pestinensis in

earum auxiHo
textum

in

Hnguarum

orientaHum

praecedentibus soHcite examinavimus,

ope exemplarii Kun-Szen-Miklosiensis totum

et

hunc

clarissimi

modum emendandum

Bezem atamiz kim

sen

proponimus

kiikta..

Senlasiin sen adinij

')=>

Doziinsun sen kcingliing nigakkim gerda

akaj

kiikta.

Bezem otmakemezne ber bezga biiton biiton bu g()n.

Al bezem menamezne nigam bezdii jajirmiz bezga citrii
gelganga.

Ikma beznc
CODEX CUMANICUS,

al

gamanga.
d

'

Kutkor bezne

al

Sen bar sen

boka

gamanna(n).

suffixo

ratio

emphatica

in

in

sequenti

separati

conjuncto

possessivo

Ammen.

ige tengri.

voluntas tua in hac oratione

pronominis

praepositionem

cum

bot(au)

cali^k),

Possessivum nomen tuum

per

substantivo

eadem dicendi

exprimitur,

Hngua hungarica perquam saepe

usitatur et

hac re constructio hungarica antiquam cumanicam alterasse

mihi persvasum

est,

enim codicis Venetiani loco

oratione

in

sen kdnglting possessiva senig (sening)

sen adingy

Pater noster

senig (sening) tilemegin (hanleehing) obveniunt.

Cumanicum

in

pagina 126 codicis Venetiani

Atamis kim kocta

ita

atig (ating),

scriptum legitur

sen.

Algiszle bulsun senig atig.

kelsin senig hanlechin.

senig tilemegin nezikkim kocta alley ierda.

bulsii

kundegi otmackimisni bisga bugun bergih

Dage iazuclarmisne

bisga bozzatkiL

necik

bis

bozattirbis

iaman etchenlerga.

bisgit

Dage

Bassa barce iamandan

Forma

bisni kuthargiL

ditlsun loco cagataici

tione kazanica bul- convenit,

quisque

kuurmagiL

iecnik sinamakina bisni

pronunciationis

bo/sun

jam ex

his

cumanicae

quod ad vocales concordiam

dialecto bosniaca loco vocalis

facile

Ame.

plane

cum pronuncia-

duobus orationis textibus

cum

kazanica

perfectam

perspicere potest. Etiam in

interdum u pronunciatur.

In annotationibus manuscriptis notarii cumanici Gabrielis

Terbolcs sequcntes
1

2.

salutationes repertae sunt

Zubet kJiaron

Haj majdon

alfekor

3.

Tenzade khinade

4.

Istinivili tengite kelibe

quae etiam

in

protocollo Kun-Szen-Miklosiensi in hunc

scriptae occurunt

'

Blau

Bosnibch-turkischc Sprachdenkmaler. Pag. 21.

modum

LI

Salutationes.

La

obcthe7'on

alahajdom! Alafekor ! tenzene !

J^enade^ scini-

vico tengctc Jiclebele.

Has

ultimas salutationes Jerney aliquantum diverse scriptas

publicavit

Iszcinivico

Laobethrom

Alahajdon

Alafckor! Tenzene! Kenade

Tengelebele !

Voces praedictae etiam

CoRNiDES

ita scriptae

Laobetherom

manuscripto quodam Danielis

in

possunt

legi

Alahaidom ! Alafel^or ! Tenzcne ! Kenadc !

Sci-

nivisco tenorele helebele^

Haec ultima

iectio a priori

parum tantum

differt.

Versio

hungarica salutationibus collectionis Gabrielis Terbolcs apposita diserte

demonstrat, eas dialogum brevissimum salute accepta

et reddita continere.

Prima questio hujus

mi kcnding quomodo

esse videtur, id est tinc scn

tinc

dialogi Tenzene kenadc

vales tu ?

Aman

turtungizmu enim in lingua turcica orientali quomodo vales?

significat,

kending yqvo tu quidem

significat. Interlocutor questioni

cum laobethrom, id est ^^sy^ y^\ v^ optime valeo

respondet, quam laetam responsionem quaesitor cum exclamatione
Alahha Jiamdan, AlaJiJia silkrdn accepit gratias Deo actas ita
praedictae

cum

continuans: istdnib bild tcngridcn tilcrbcn

tuam) a Deo exposco.

fundere

rationem minime
vavit,
les,

protractum copista facilHme cumy^con-

potuit et ita effectum est,

wo^Xx-d^fckor exhibeant.

Voces

efficiunt,

Hnguam arabicam

et

1287

loco siikrdn

ut

arabi^cae in

liis

exemplaria

salutationibus admi-

optime enim doctissimus Blau obser-

quam Hnguae

persicam, plus

indolem idiomatis cumanici

pontificis

desiderio (sakitem

afifecisse.

Quum

occidenta-

in Htteris

summi

Honorii IV. ad regem Ladislaum Hungariae de anno

scriptis legimus,

regem cum

ipsis

Saracenis conversari

et

hunc Htterarum locum cum sequentibus de eodem rege Ladislao

vocibus Thuroczii

Tom.

pubiicorum.

Pag. 295
^

III.

Pag.

Part.
117.

cumanice
II.

Inter

pag.

94.

et

non cathoHce conversabatur^

Fragmenta

aliquot

Diplomatum

et

Aetorum

Mss. Musei Nation. Hung. V. apud Jernky. Tom.

296,

Chronica Hungarorum. Pars

II.

cap. 80.

d*

I.

comparamiis, Ciimanos
natos

esse

litteris

Chazaros,

kiirban

sequtores

Cumanos propagatam
Voces

Januarii et

aval

Novembris

in

islamicae

religionis

fuisse multis et gravibus testi-

arabicae ad

cumano Venetiano haud

sacrificium

in

Doctrinam Corani apud Bulgaros,

optime novimus.

moniis confirmatur.

Saracenos denomi-

nomen vero Saracenorum

perspicimus,

facile

Honorii

litteris

pontificum ejus temporis

significare

codice

in

cultum

rarae sunt,

ita

initum)>

etc.

codice Venetiano

pertinentes

in

g.

Jiaziz 'yi\^,

Nomina

mensium

e.

safar ay et knrban

nomen ultimum doctrinam Corani

apud Cumanos propagatam fuisse manifesto conprobant, ^S^

baran ay

praecipue

(sic!),

enim Muhammedanorum solemne festum

est.

Plan-Carpinus vero

ac AscELLiNUS diserte dicunt, eos in terra Bissermorum

cumanice loquentem, religionique saracenae addictum

CoRNiDES

in

rariorum

collectione

populum

visitasse.'

annotationum aliam quoque

salutationem manuscriptam possessit, quae super

mensam

dice-

batur, sciHcet

Mikaniaz knnsennicnden szenakori kikenieniezne^

id

est

mcndan !

KJianiuiiz kiin sen

siina

kor ikindkoncznc

Domine noster contentus esto nobiscum et da (nobis)

panem nostrum. Mikaniaz a forma Klianiniiz per transpositonem
ortum esse vidctur,
quod ad verbum kiin vel kon^ cf. formam
factitivam cagataicam JL/cv^Jo^ (kdndiirnidk) formamcjue dUjb^
contentus esse
verbum sun
apud Pavet de Courteille,
!

offerre

significat,

cagataicum ^^l+j^ (sonniak), kazanicum

cf.

quod ad formam suna

snn-,

yyf3y^^ yfS^^yy^^^y^

ut sitis.

imperativi

cs

cstc

kiir,

formas imperativi turcicas

cf.

propiTe

videas, ut sis, videatis,

Secundum doctissimum Bohtlingk

jakuticis

bisaring

bisar,

fortasse in formis

idem kor

latitat.^

F^orma

kikcme (nieznc) manifesto pro iknidk panis scripta est et haec

Tom.

I.
3

Fejer Cod.
Tudomanyos
pag^.

Dipl.

Tom.

IV.

Gyiijtemeny.

296.

Jakutische Grammiitik, 303.

i.

1833.

pag. 426.

Tom. X. pag.

91.

V.

apud Jernev

\.

c.

LIII

kazanico

forma

ad

ikiucik

brevi salutatione pronunciationem

e

pro

pro o scriptum

/7

/,

Etiam

respondct.

littcram

liac

in

kazanicam observamus,

scilicet

est.

Nomina propria et f^eo^rapliica antiquiora Cumanoruni

Hungariae quantum ea ex diplomatibus, conscriptionibus, clirocicae

magnam partem turIpsum nomen Kuthen celeberrimi ducis

scriptoribus

nicis et

originis

sunt.

Cumanorum cum

novimus,

historicis

vcrbo chivaico kiitmdk, kazanico kot-

pasto-

rem agere connexum est, pastor enim in antiquis temporibus

et ducem et regem significabat. Nomen Arbuz cum cagataico
ex

quo per formam intermediam

tandem

nomen
faln

in

u contracto forma

o,

cum

viget,

mongoHco

Altak

a7'hav

corvus

tnrlak

hodie AtokJidza

szdlldsa,

profundum

cum

quod descensus

scdlldsa,

idem

esse

Stephanus GyArfAs

operis sui

A Jasz-kunok

sonant.

cice

ZicHY

nomen

gentis

de

non

inscripti

anno

abyssus,

vorago

hoc

ipso

Churchy

diplomate
fihi

nostri

Kumcheg

Isok,

ita

quae omnia

retuHt, sane tur-

viget

et

gencrationis
loquitur

annuimus

et

Comitum

memoratur, quod

idem esse videtur

KuMCHEG, capitaneus Comanorum

Nomina

videt.

arcliivi

1347

cJicrtau

nomen etiamnum sub forma Cscrtdu

(^Ljwj^s.

quod

secundo volumine egregii

in

Cumanorum

dicitur,

hatik kazanico terrenum

quis

tortenete

diplomate

In

Nomen

cagataico aldag dolus

Keldech, Kuchmeg, Iteg, Tescench, Byter,

clarissimus

Tortcl

loci

convenire videtur.

ad primam compositionis partcm cum

nomine

in

au

Turtul,

potuit).

oriri

c?;'<^?/-facile

consiliator,

(hphtongo

arhau

antiquo hungarico turnl, cagataico turgul

malus convenit. Baych

palustre,

{arbagci

Cumani, cujus memoria

nobilissimi

adhuc

falco,
loci

convenit

consiHari

arbatuiak

arhaiuak,

cum

cagataico

No,s

comes

CJicrtau.^^'

ex

In

permissione

concessimus, duode-

domus habentes, videHcet Paulum dictum

Chyta, fiHum Manthula, Thomam et Nicolaum fiHos ejusdem
Manthula, Mesther fihum Nicolai, Bolden fihum Jamulo,
cim comanos

'

filtreas

n. Tom. pag. 268

9.

LIV

Kystre
Beke

Tastra

filium Japza,

filium

arabico

ex

fortasse

Althabarz.
JtX-co

eiusdem Japza,

filiiim

Nomen Manthula

praestantior ligni agallochi species

depromptum est, cf. formam persicam xJtXAxi. In diplomate reginae

Elisabethae de anno 1367, die 28 Aprilis capitaneus Karla

nominatur
capitaneatu Johannis fiHi
Sub
Stephani fiHi Karla capitanei Comanorum nostrorum generacionis Chertan constitutis, speciaHter Choba, Umul, Olaka,
Bese&c In diplomate quodam de anno 1325 nomina trium
nobiHum Jazygum famulorumque unius eorundem memorantur
PiHs Csaba) commorantes
Jazones circa Chabam (hodie
Chatharch, Zudak, Byk et famulum eiusdem Karachinum
ac Chywach
,
cf.
vocem ^agataicam ^^U^- In
diplomate regis Stephani V. de anno 1266 nobiHs quidam cumanus comes Parabuch
nominatur, cf. chiv. dig' princeps. In
antiquissimo diplomate archivi districtuum Jazygum et Cumanorum, quod diploma anno 1323 rex Carolus I. dedit, sequentia
nomina Jazygum conscripta reperiuntur Jazones fideles nostri
Larzan fiHus ZoKAN, Iwachan fiHus TuRDUH, Jacobus filius
Keskene, Chareth fiHus Ambultan, Demetrius fib Gubul,
Stephanus Beegzan, PauHis fiHus Mokzun, Andreas fih Chakan^
Zakaran et Georgius filius eiusdem, Demetrius fiHus Keyan,

'

<

'

Stephanus fihus Kurman. Hurz, Arpan, Andreas fihus Zuagan,

Zaduk

Kalhen, Georgius

fiL

fil.

Magar, Petrus

fiHus

'

Chamaz.

FiHi in
sunt,

hac

nomenclatura jam nominibus christianis appeHati

nomina patrum excepto Magar, quod cum Magyar

at

idem esse

Hnguarum turcicarum redolent. In conscriptione possessionum cumanicaHum sedium Mysc,

Kyszalaas
Layos Szabadzallaas de anno 1557 locus Karah
,

et

praedium Thazlaar,

quae nomina turcicae

ckitura

'

(n^xlLj

originis esse

Cumanorum majorum

scripta' haec

aliorum

videtur, prorsus indolem

nigrum

lapides) memorantur,

dubium non

sedis

est.

In nomen-

Koolbaaz anno 1572 con-

quoque duo nomina locorum memorata reperiuntur:

Summarius extractus Possessionum, colonorum, censuum, Muneralium, et

proventuum, pertinentiarum, Arcium Agriensis, et Zarwaskew, ac Jazigum,

LV

Nagithurgon

in

c|uil)us

tliurgon

hun<<aricum

derivatum stationem,

turcici tur

KystJniigon,

et

radice verbi

szdllds si^^nificat.

Reges Hungariae seculo XIII. interpretes linguae cumanicae

habuisse

vel

saltem

eorum interdum

servitio

diplomate sequenti capituli Strigoniensis

Gregorius prcpositus

xpi.

et

usos

fuisse

ex

superque elucet

satis

Capitulum Ecclesiae Strigon. omnibus

fidehbuSj praesentes litteras inspecturis salutem in domino,

Ad universorum noticiam
Quod cum domina Maria

tenore presencium volumus pervenire.

Illustris

suas litteras precepisset, ut

unum

Regina Ungariae, nobis per

ex nobis,

cum comite Rubyno,

VilHco Strigonensi, homine suo mittere deberemus, cuius testimonio

idem comes Rubynus terram

quam Mortumis

et

domina Regina
perambularet
per

manus

et

ipsius

domine Regine, A^yrvocatam,

Georgio interpretibus Kelduchyni cumani,

in

eadem

praefatis suis litteris se contuHsse scribebat,

hominibus memoratis

statueret

magistri

Sixti,

M. CC. LX". octavo.'

Scolastici

Strigon.

Nomen montis

Kaska

etc.

Anno

Datum
domini.

dagJi in regione

cumanica prope mare Azovium, quem montem Abulfcda J-ajsxII

v_.AJua)( nominat, doctissimus Blau in dissertazione de Cumanis
optime

cum

cagataice

glossa

\JL^^

cumanica vocabularii

breve

comparat,

in

cumanicae quaqua incedimus, ubique

Venetiani

territorio

chcscha,

enim linguae

eandem indolem hujus

linguae turcicam conspicimus.

V,

Nomen Scytharum jam

fuisse

onibus

et

hoc ipsum

oHm

nomen populos quoque

hyperboreis

Cumanorum maiorum

et

antiquissimis temporibus collectivum

dictis

usque ad

turanicos a regi-

territoria

minorum, oppidique Nagy-Zeghed, unius

Et eorundem proventuum limitata

taxatio.

populorum

integri anni

1570.

Per Egregios Petrum Faygelium, Consili-

Camerae Scepusiensis, Joannem Freydenreich, Magistrum Lustrationum, ac

Joannem Swkan, Sacrae Caesareae Regiaeque Maiestatis Commissarios, Anno Domini
1572. conscriptus." V. apud JERNEY 1. c. Tom. II. pap. ^'jT).
Hoc diploma membraceum de anno 1268 in archivo capituli Strigoniensis conservatur (priv. Lad. 29. Fasc. i. Nro. 2.). V. Monumenta EccL Strigoniensis ed.
FERDINA.NDUS Knauz, Strigonii, 1874. Tomus i. pag. 561.
arium

'

LVl

stirpis

significasse

diffusos

iranicae

epopoea Persarum

icoUieLi inscripta

constat

omnes.

inter

memoria antiquissimorum

In
et

perquam sanojuineorum bellorum frentis iranicae cum turanica

adhuc viget. Strabo in 3 cap. libri VII geographiae auctoritate
Epliori usus non solum Sauromatas a Scythis distinguit, sed
ipsos Scythas indole et moribus inter se
iv

" Eipoftoq o
TtsoiodsOtrac:

t/^v

rff ztZ('i.f)Z7j

E'Jp(u7TY^'>

multum

avj z^q laToplaq, Eopcortr^ o i7Tcypa(po[iiv7j ^:l^X(p,

!'-^'/J''

^'^'^(uv

i7i\

ziltt u>qa\v

Zx>jtl(ov xa\ T(ov la>jpoitaT(ov Touq ^couq avouolo>jq' Touq luv

Touq

(ortTt x(i\ dvii p(07:o(paytiv,

differre dicit:

(Tz

a?.).(ov ^(ixov

xa\ t(ov

slvac

t(o<^

yap

(/).).(o</

sival y(jJ.t7:n>)A

a^iiyeadac.

x. t.

)..^

Herodotus vero Hnguas scythicas haudquaquam ejusdem

indoHs esse dicit, ita e. g. Gelonorum linguam a Budinorum
clare distinguit et hoc loco sane linguam Gelonorum non
graecam,

scythicam

sed

intellexit,

nam linguam graecam

aHo
Budinorum idiomate distinguere minime opus fuit,
ab aHorum Scytharum Hnguis
loco Hnguam sauromaticam
(Hversam esse tradit.^ Strabo diserte ait, Graecos nomen col"

lcctivum Scytharum propter rerum ethnographicarum ignorantiam

quippe antiqui

usurpasse,

falso

septemtrionis ethnologicam non

varietatem

populorum

satis perspicientes

omnes eos

Graeci

populos nomine Scytharum appellabant

(pyjp\

fiipyj

yap

xaTo. t/jv t(ov

za yvojpciw.

(j.()yf).i(ov

kv\ ov^rw.Tc ^x'')(Uj.q

'

ED.yjorj (w^av, (oansp Ta

ix('i.).o'jv rj

TaTTonivojv

fjca Trjv

7rp(jq (OXSfJ.V(p.

fW.pTUpSC

(jk TO.

anti(|uiores dicit

vetustate fuerit,

il.

7Z('i.VTfj

.\\(Uo7it(jv

xfjXtcaBfjc

Tf).

TOca>)TfJ^

Trogi epitomator Scythas ipsis Aegyptiis

Scythas

inter

Oarjpoq,

Scytharum gens antiquissima semper habita

(oq

jdoppav

iv ovon.a t(ov xa(f ixaaTfJ i(^v(ov

ayvocfjv, o'jt(o to. ptarj i.ppcv(j

Justimis Pompcji

quamquam

vc''

v(w.('jd(xq,

7Tf)()-^

His

et

Aegyptios diu contentio de generis

igitur

argumentis

Strabonis Geoirraphica. Recognovit

superatiis

AuGUSTUS Meinekr.

Aegyptiis,

Lipsiae, 1853. Vol.

Pag. 415.
^

Lib. IV. cap.

L. c. cap.

Lib.

I.

108.

117.

cap.

II.

pag. 43 (Lipsiae, 1853).

2y.

Editio Teubneriana, recognovit A.

Meinxke.

Vol.

I.

IVlI

semper Scythae

antiquiorcs

epociiani

antic|uissiniarn

Nomine

nominant.

contineri

turcicas

visi'

chronop^raphi

et

Scytharum

regni

Asia

in

Ixu>it(Ti).6q

Scytharum etiam diversas gentes

collectivo

nube testimoniorum

christiani

Massagetas,

elucet.

Alanos, Sacas, Parthos, quos anticjui communiter Scythas nomi-

nabant, scriptores recentiores graeci diserte Turcas dicunt,

sic

Theophanus Byzantinus Massagetas, quos Persae sua Hngua

dicunt

Kermicliiones

Turcas

non

esse

dubitantcr

asserit.

Alanos a Massagetis ortos fuisse Ammianus Marcellinus disertc

dicit

montium adpellatione cognominati

ex

Alani

oHm

quos Strabo simul cum Massagetis memorat,^

Sacae,

intcr

Oxum

Jaxartem easdem regiones habitabant, quas per omne tempus

populos turcicos occupatas tenuisse notum est. Parthos, de

et

quibus paulo infra uberius disseremus, doctus praelatus GalHae

GuiARDUs de Lauduno

initio

secuH XIII. cum Turcis ejus tem-

poris in indole populari optime convenire dicit

Nam modos
Hoc
arsak

observo,

loco

(apud

qui Turci,

scriptorcs

in

vetere sunt nomine Parthi.^

nornine coHectivo regum Parthorum

romanos

arsac-cs)

et in

nomine ethnico

Massagetarum (Mas-sag) nomen antiquum Sacariim (apud graecos

turcica

^Lw

orientaH

esse videtur.

inclusum

dubio

procul

Idxa^

Vox

csse.

cum voce
sanus eadem
saka

sak,

inteHigens,

prudens,

Nomina geographica

regionis

a Ponto

Euxino

mare hyrcanicum apud antiquos scriptores magnam

usque ad

Hnguarum turcicarum sufficienter expHcari posquacdam nomina in turcicis tantum Hnguis eam

partejn auxiHo

sunt

at(jue

significationem habent,
itae. g.

quam

eis scriptores

anticjui attribuunt,

Temerinda, Karbaluk, Graucasus, Silyn &c. Plinius

in

VI NaturaHs Historiae originalem significationem nominis Temerinda (aL ecHt. Temarunda) maris matrem

VII capitulo

libri

Tom.

IL cap. L
Photii Bibliothcca,

Lib.

In

Lib. XI. cap.

8.

Du

Fr.

Ch[';sme

IV. pag. 889. V.

1824, in 8.

Historiac

Jerney

Pat,'-.

Francorum

libro c.

Tom.

26.

a.

Scriptorcs.

II.

Pag. 164.

Lut.

Parisiorum,

1641.

LVIII

dicit

Tanain ipsum Scythae Silyn

Maeotin

Temerinda, quod

DiONYSius Maeotin

vocat.

eclit.

Sinum), vocant,

matrem maris. Sic et

Primam partem vocis
optime

tenge}'

forma hujus vocis

in

hungarico

tcngiz^

tiugis,

habeo atque

persvasum

convenire

significat

iizzioa -6)^to'j

compositae cum turcico

(al.

terncr

(pro
in

Hnguis

conspici

turcicis,

forma turcica orientaH

In

potest.

sibilans

exemplum permutationis soni

praecipue in cuvasica multum

antiquum

tcngcj-)

dentah

ancipiti

.::

forma

in

usitatae

fenestra

kdrmdk respondet

r verbi

ipsam permutationem videmus

kozeng

cum

^'

factitiva verbi

et

hanc

kdrmdk

kostdnndk

monstrare,

jacuticum eocttop juxta KorocryH

cf.

etc.

Etiam hoc annoto,

forma tcmer a Plinio tradita hanc ipsam

in

vocahum

permutationem

prope Maeotin

turcicis

et

occurrere

usum

et postea

quae

obtinuit.

dialectis

in

Plinius falso

pro

n,

Nomen

scripsit.

quod lucidum,

Silyn turcico orientaH

Hmpidum

splendens,

etiam Jaxartem SiHs nominabant (hodie

^-si^*"

respondet,

significat.

v-v**'

vel

Scythae

v-y*' lj>4>.)

Idem

Plinius Scythas montem Caucasum sua Hngua Graucasiim (aL

dicit

quod mihi quidem meHus

Croucasim,

edit.

Scythae

ipsi

Persas, Chorsaros

Gi-aiicasum^

hoc

nivem

okar altum

et

nive candidum.

est,

dicit,

okan^ cag. ogan ens

uig.

Nomen Graucasus

ficat.

(aiikar)

altitudo

'

et

nominasse

Caucasum montem,

Kar

in

quod ultimum

in

formis

^?^^^?;^,

signi-

a Plinio traditum e turcico kar aukas

compositum

'

Hnguis turcicis

supremum, deum maximum

candida

nive

videtur)

esse

haud

ita

incredibile est, sibilans

dentalem

enim formae Graukas

transmutari

potuit

cag. tozmdky ag. okar,

exempla

(cf.

ahata et uiguricum tormdk, tiirmdk

(in

facile in

paulo

glossario

ancipitem

superius

VAmbery") cum

altum <zwm oguz tumidum, crassum.)

In

nomine turcico

Kaucasi

Kafdagh

syHaba

kaf cum

kau

plane convenit, dagh vero idem significat, quod antiquum aukas,

aiikar

(okar).

VL

Doctissimus

H.

Kiepert

XVIL

'

Lib.

Uigurische Sprachmonumente. Innsbruk 1870.

cap.

in

geographia

orbis

'

I.IX

terrarum

noti,

antiqiiis

(Berolini,

1877),

cujus

cpiasdam

primam

montis Caucasi

temporibus a populis

quissimis

validum

traditi

suppetit

est

nominis Caucasi

ab Armeniorum

quorundam

rege

populorum

Persas bello

nominat,

Antiquissimus

fulcimen.

niorum historicus, cujus Hber sub

anti-

Plinio

Arme-

vero

nomine AgathanCxEli notus

Teridate

Caucaseorum
devictos

jam

valles

originis inhabitatas

turanicae

asserens etymologiae nostrae

fuisse

nuper edidit

partem

(n.

anno 237) ait auxiho

quos diserte Hunnos
Maeotin etiam

Scythae

esse.

Karpaluk (apud Tzetzem, Chih VIII. 773) nominabant, quod

nomen in hngua eorum piscinam significabat^ cf. turcicum balik
piscis. Non solum nomina geographica Scytharum praedicta,
sed

etiam

nomenclatura deorum scythica

quam

pater histo-

Herodotus memoriae prodidit talis est ut quisquis

hnguarum turcicarum peritus indolem hujus nomenclaturae turcicam ilhco perspiciat, Herodotus enim ait, Scythas Vestam
Tabiti, Jovem Papaeos, Gaeam Apia, Venerem Uraniam ArtimOrigenes haec
PASA,
Neptunum Thamimasadas nominasse.
ipsa nomina in suo hbro contra Celsum rursum perhibens
Apohinem Gongosur nominat, pro quo Herodotus loco citato
Oitosyros habet.
Forma (^ongos evidenter cum turcico oiincs
Thagisol convenit, Thamimasadas vero, pro quo Origenes
cum turcico
MASAD scripsit quod ad primam ejus partem

riarum

'

"^

fcngis,

tijigis

idem esse videtur (Thamimasadas

quod turcicum tcngising

valet,

atasi

nomine etiam Temerinda praedictum

Artimpasa plane idem

est,

fortasse

pater maris,
in

idem

cum quo

prima parte convenit),

quod turcicum

erdcni pasa

omnium

virtutum quasi caput. Tabiti xmVx adoratam (deam) significare

videtur et
baja

babu',

optime

nomen summi
senex,

convenit.

Etiam

'

Lib. IV. cap. 50.

Lib. IV. caput 59.

dei Papacos

cum

uigurico bajat,
in

turcico baba avus,

^agataico

hngua hungarica

bijat

deus

Deus interdum

LX

nuncupatur,

senex

nomine

prima

Deus

Jsten

locutionem

v.

drcg

Syllaba

is

Istcji

et

ipso

in

antiquum,

fortasse

vocem os avus, priscus. Antiqui

igitur Turcae Deum ut ens supremum Okau, aiikan, ut patrem
generis humani anticjuissimum bajat et uti ex nomine Papaci
aeternum

significat,

enarrationem

ad

peracto

Herodotus a dextra
rum

Hoc

invocaverunt.

haba

discimus

cf.

historicam

etymologico

excursu

brevi

redeamus,

fluminis Tanais supra terram Budino-

Thyssaf^etis vicinos Jyrkas ((|uod mihi scribentis errore ex

priscino

ortum esse videtur, nam

T')(r/ju

facilHme permutari possunt) habitare

b'tterae

Turcas (ab

edit.

edit.

(al.

quoque memorat

Tyrcae)

inter se

Plinius vero inter

dicit.''

diversas gentes circa Maeotin prope Tussagetas

getae)

et

7'

Thussa-

Tussagetae, Turcae, usque ad soHtudines saltuosis convalHbus

asperas
tes.^

Arimphaei, qui ad Riphaeos pertinent mon-

ultra (juas

Nomen popuH

V-Wr/.',

quos Herodotus

Volgam

venatorios fuisse et inter

(IV. 22)

Ural habitasse

et

nomades

cum

dicit,

idem esse Kiepert conjecit (Lehrbuch

der alten Geographie, H. Halfte, pag. 342). Nomen Turcarum,
uti jam vidimus
apud scriptores byzantios tandem sensum
coHectivum nactum est et hoc ipsum nomen etiam apud

turcico juriik

viator

scriptores
sic

Saadia nomen

interpretatur

Turcarum,
hoc

ad
loco

V.

Cl.

citatum

'^

"jin

Sk

Talmude (tract.
domus (famiHa)

Cassel

nomini ons,

recte

id

est

annoPersiae

cum Anirano
Nomen Togarma cum nomine

cum perquam

convenit.

in

usurpatur,

per

ni^inn

'p'"inn'D

Paulus

vocem

nomen

Turano optime

'

coHectivum

legi potest

7'^<^'v?';';;/^7

quam

coHectivum

ut

raro

Turcarum jam

opponitur, quae oppositio

vel

ita

manifesto

nomen(|ue

Jebamoth) loco

tavit,

haud

orientales

nota Trani

Pauli HunfalVV Mag-yarorszag Ethncigrapluaja.

Pestini,

1878.

Pag. 241.
^

Lib. IV. cap.

XXII.

Lib. VI. cap.

\il.

Der Chazarische

8889.

Konig-sbrief aus

dem

X.

Jalirlnindert.

Berlin,

1877.

Pag.

"

LXT

MordtmanNus recte admonuit. Tn. D'Oksza et alii

nomine persico Turan item nomen Turcarum latitare dicunt.

iJvJidem esse
iii

cddin

Sc/;is

collectivo

adhibet

Bulgari

dicunt

icJljuJf^

cLaJI

usurpabant

lUfiaat

^-o ^^iX)y^ C^

zooq,

\^\'i

Persae itidem ac collec^-Audaq xaliwjat laxag..

scriptores byzantii et orientales diversos populos turcicos

Hunnorum

sensu

^UIJI L^

habitare.^

Slavos

et

docente

nu.vza.q,

dubio

procul

cLj

Turcas'

inter

se

Nomen Sacarum Herodoto

tivum

vocem

sequenti

loco

in

Alil

nomine

appellabant, sic Procopius in Hbro de bello Gothico

Hunnos

Massagetas

dicit

Hunnos,'* Evagrius

Massagetas,

historia eccles.

in

jam vocant

ut

sive,

oHm Massage-

Hunni,

Theophylactus Simocatta Persarum vicinos (Parthos)

a niultis Turcas appellatos ab aliis Hunnos orientis nuncupari
dicit et aHo loco operis expresse ait, Hunnos orientem Boream

tae, etc.

versus incolentes a Persis Turcas nominatos fuisse. Procopius

popuHim Bulgarorum constanter Hunnos nominabat. Nomen

Hunnorum sensu coUectivo etiam apud Orientales invaluit, ita
e.

Mirchond Avaros, Kazaros,

historiarum scriptor persicus

g.

Uzos

Bissenos

et

stirpis

hunnicae quatuor ramos nominat atque

scriptores syriaci a temporibus

BRAEUM nomine IIunoje

originis

Cyrillonae

usque ad Barhe-

diversos populos turcicae et

Jidem popuH turcicae

denominabant.

mongoHcae

originis

Ugori, Uguri, Juguri nominantur. Antiquissimum nominis

Strabonem

vestigium fortasse apud

reperitur, celeberrimus

etiam

Ugor
enim

Tanaim et
Istrum incolentium populum quendam Jazygibus vicinum Urgos

geographus

in

nominat

ol

rj

xa\" lavf/ou npcoTYj

nomenclatura gentium regiones

'jnscfrxetjii^^yj

ii.v>

iaTVJ

Tussagetae Plinii)

'

rj

i/.ed''

naaa

ycof>o.

tmv rsTMw

too

Xz'/t)i\^Toc,

if//^nca, ZTzecTO.

ou-s ol 'A/C^^-es'

o'c

inter

iieTa^u BofiuaiJivouq,
7'upsyiTac (lortasse

Iap}mTac xac

o'c

Uaailecot Ityo-

lO.
Histoire de L'Empire Ottoman. Constantinople, 1871. Tom I. Pag. i(
Memoires de TAcademie de St. Petersbourg. VI. Serie, tom. I. pag. 550.

Lib. VII. cap. 64.

Lib.

Z.

(1.

Cyroi,lanus

II.

cap.

I.

U. M. G. Tom.
etc.

XXVII. Pag. 383591. Bickkll,

dic

Gedichte

des

LXII

//.rvof

To

X(u O-jrtyot,

idem

Tzlio'^

u.h>

'^onddsg,

o?Jyo:

ds yewpyeag

in;f/.3?,o'jasyoc.^

nomen Tiiregetarum cum nomine Tussagetarum

Si vero

esset,

quod non dubito, Urgos quoque cum

Plinii

turcis Plinii

unum eundemque populum significare firmiter crediderim. JoRDANis nomen Hunnorum etUgurorum ita conjunxit, ut
apud
eum in loco sequenti nomine composito Hunugurorum nuncuii

pentur: Hunugori autem hinc sunt noti, quia ab ipsis pellium

murinarum venit commercium, quamobrem

"

rabbinica

rum

S31S'

''31K

dicta esse mihi videtur,^

in lingua

pellis

nomen enim Hunno-

idiomate syriaco interdum sub forma Unoje apparet.

in

Theophylactus Simocatta Uaros, id est Avaros et Chunos

uno eodemqe nomine Ugoros dicit."* Nomen Khagani, quod
supremum ducem apud Avaros significabat, nomina minorum
dignitatum tndun et jiLguy (cf. verbum turcicum ;jUjy, quod
non solum tenere, possidere, sed

ipsum celeberrimi

cat),

Khagani nomen proprium

cagataicum ^Ls dives, princeps),

Avarorum

etiam regnare

Theophylacto

tradita^:

denominatio
bokolabra,

signifi-

Bajan

(cf.

sacerdotum

cujus

formae

primam partem doctissimus P. Hunfalvy cum voce turcica

^yi comparavit,^ Avaros gentem turcicam fuisse diserte comprobant. At non sokim Hunni, Avari, Cumani, sed etiam ahae
tribus

terram

turcicae

dentales

uno vocabulo

Kipcak inhabitantes apud

Desti

Ugori denominati fuerunt.

Jam doctus

Olivieri, qui diplomata ct hbros reconditos historiae

sis

indefesse scrutatus est, annotavit:

al

Turco.'' In chplomatibus

rum tractatum lingua

de anno 1387,
VIL

cum

Lib.

JORDANIS

Vide Elias sub radice "l^HD

Lib. VII. 8.

Lib.

I.

!)

molto simile

et Iharcassii, originahs

sex tantum annis post

'

3.

(sic

ogarescha dicitur, at

cap.

Eliae

Januen-

hngva ugaresca o uga-

Tidioma tartaro degh oigurs

rica era forse

occi-

in

ho-

aho tractatu

datum Eliae con-

17.

hisce vocibus addidil

quos tantorum virorum formidavit audacia

in Tisbi et

passim.

8.

Magyarorszag Ethnographiaja. Pag. 152.

7 Histoire et Memoires de rinstitut Royal de France, classe d'Histoire
terature ancienne. Tom. III. Pag. 117.
^

et

lit-

LXIII

eadem

scripto haec

denominatur:

tartarica
tartarica)

lingua

et

Non solum

etc'

jam

non ogarescha

>,

de hngua

instrumenti

praesentis

hngua

sed

Januenses, sed etiam ahi scriptores

occidentales Turcas Tauricae et chanati Desti Kipcak Ugores

nominabant.

Nomen

Oghuz idem

esse videtur,

Ugor cum nomine Turcarum eponymo

enim

historiarum

Resideddin simul cum tribu Oghuz sequentes

cak,-

Kangh

trium tribuum

(cf.

Kalagi, Agac-Eri

Karlik,

ejusdem nominis:

ogor,

et

bissenicarum

Uigur nemorat.

nomen
In

Kip-

tribus:

KyVNGAR),

hisce

permutationis

ugor et oghuz

persicus

scriptor

formis

sibilantis

exemplum conspicimus, cf. nomen a

Plinio traditum Temerinda nomenque Neptuni scythicum
Thamimasadas. Tribum" Oghuz Russi interdum Polow-zi nominabant, Polow-zi vero Cumanos significare constat inter omnes, Cumanos autem Theophylactus
c. simul cum Avaris
Ugoros nominat; his praemissis sequitur nomen Ugor et Oghuz
ejusdem originis fuisse. Chalcondylas Oghuzorum duos principes Duzalpes et fiHum ejus Oghuzalpes cum Byzantinis
behum gessisse dicit. Tribus Oghuz postea Turkornanorum
Turkomanorum
chcta est, at ramus quidam tribus Jomut
Ogurcali et non Oguzcali dicitur.^ De origine autem Turcomanorum H. Kiepert L c. pag. 58 haud dubitanter asserit,
eos Daharum, Massagetarum, Parnorum progeniem esse. Ipsum

cum

r alterum antiquum

\.

nomen Ogur secundam fortunam, bonum omen significat.

Cumanos Theophylactus uti jam vidimus, Ugoros, Ibn
Foslan

et

ahi

scriptores

orientales

Georgius Cedrenus Scythas nominat

/.(u o^jzot

'

V.

l/.'ji)txw

nostram

/..

r. A."*

Histoire de

occidentales

Turcas,

rh tClv ()i)^o)vi>ho<i)'iyoq,ni

Plinius inter gentes, quae regiones a mari

dissertationem Adalekok Krim tortenetehez

historiam Krimiae). Budapest, 1873. Pag. 32

2

et

((cadditamenta ad

33.

TEmpire Ottoman par Th. D'ok,sza. Tom. L

(in

anno-

Leipzig,

1867.

Pag-. 11

tatione).
3

Pag.

Cagataische Sprachstudien

22T,.
^

IL S82

editio Bonnensis.

etc.

von

Hkrmann Vamhkry.

LXIV

portas

Commanos et Jatios meCaucasiae castellum quoddam

Cu-

Ab

sunt portae Caucasiae,

Caspio orientem versus

morat' ac prope
noniinat

mania)

sitas incolunt,

iis

a multis Caspiae dictae, ingens naturae

magno

errore.

opus montibus

inter-

ruptis repente, ubi

amne

dias

diri

obditae serratis trabibus, subter me-

fores

rupe

odoris fiuente, citraque in

(quod

castello

vocatur Cuinanid) communito ad arcendas transitu gentes innu-

meras

terrarum orbe portis discluso, ex adverso ma-

loci

ibi

xime Harmastis

Hermasti) oppidi Iberum'

edit.

(al.

(al. edit.

Claudius Ptolemaeus

Hiberum).

Cumanos prope Maeotin,

Pray annotavit
membranaceus,

tam

in

litteris

p.

Ch.

jam

Roxolanos habitare
cit.

translatus, qui inter Codices graecos

'

Georgium

ad

BibHotheca Matthiae Corvini Regis

n.)

Codex Ms. Graecus Ptolemaei

Praecipuus

180

inter Basternos et

Cornides ad hunc locum

dicit."

(138

Augus-

in

Mstos Historiae pro-

quemque dedita opera inspexi, diserte

Idem Ptolemaeus Udos (= Uzos) ad inferiorem
habet /ovi/of.
Volgam habitare dicit. Cumanos longe prope mare Caspium
in antiqua Parthia habitasse jam inde consequitur, quod Persae
mare Caspium et yc y:^ vel sji >^j appellabant^ quod nomen
etiam apud Turcas invaluit. Flumen Kuma, quod a Caucaso
oritur et in mare Caspium influit, nomen suum itidem a CuIn libro
manis cepit. Kumam antiqui cUdon nominabant.
Gihannuma inscripto oppidum Cumanorum ,^.f^ memo-

Numero i-mus

fanae

est,

c|uam

ratur,

^l^

formam

nominis

[^yjyjS) laetitia,

per

negHgentiam scribarum

faustum nuncium, dehciae corrup-

tam crediderim
^3w4Jl

,,_>jwSXj

tXjtXjpo

^l

v*-5^ l<V^*^"'

^^LjU" ^^Lcy

.^tXLI F^RAHN recte

id est

Jaik,

sOwSsol^

^-aji-^

^'^)^

t^

^^}

y^
^

^b ^\^Lls

^lXjciaJ

) <S

"'

r*^

sOwJ ^>-s -LtLoxl J-^

'/p-^^y*'

(jU-oL^i"^ ji )y-***5 )y-^*^ r^

admonuit loco yijU

yijLa.

quod flumen Ptolemaeus Daix

legendum

scripsit.'*

'-^;'

esse,

Cumani

XVI.

'

Lib. VI. cap.

Lib. IIT. cap. 5.

stXJNLo LX-i-cLoxl

Tom.

V.

III.
t

Kr,APRO!H.
Pag. 2^2.

Lib. VI. cap.

14.

19.

Notice

de

la

mer Caspienne. Memoires

relatifs

a TAsie.

.2.

LXV

non

igitiir

prorsus

more nomadum vitam egerunt, sed

uti

ex

eorum oppidum (|uoque

regium habuere, quod post devastationem Mongolorum Nogai
tandem restauraverunt. Usque ad finem IX seculi Cumani regionem inter Chazaros et Bissenos occupatam tenebant, tunc
verbis

intelleximus,

citatis

principes

autem simul cum Chazaris

terram Bissenorum irruentes eos

in

antiquis mansionibus depulerunt, sed nonnulli Bissenorum Con-

STANTiNO docente tandem

patriam reduces

in

Cumanis, amicitias conjunxerunt, attamen

pus saltem

Muhammedanica, quae
et

ad tem-

/-(u

rolg ?.syo-

Ifi/pc ~o>j vuv elaiv iv arjzocq s^ovreq TOiauva yvco-

y.a\

loaTe dta^topl^sadai auTdlq xac voecadac

pca[ia.Ta

Uzis, id est

postea

aliquantum diversi manserunt

inter se

nivotq OoCocs auvwxYjao.v

et

cum

regnum

in

Tcveq Te ijaa.v,

ReHgio

')

Bulgariae jam

seculo

Cuma-

postea in Chazariam quoque penetravit, etiam apud

propagata

nos

ecclesiastici

latini

bant,

g.

ita

e.

posteriores

gariae)

temporis

Kazvini

christianos

phus manifesto

in

erravit,

Ludovicus

minatam

fidem

HunGhuzos sui
I.

rex

attamen nonnullos Cumanos

haud

ita

tem-

id

incredi-

Kazvini post terram Ghuzorum regionem Kimak

no-

Kumak scriptum

esse

descripsit,

persvasum habeo,

quod

nomen

loco

inter vocales enim

parum tantum

cicae

ad

hac re celeberrimus cosmogra-

in

poris ad fidem christianam conversos fuisse,

bile est.

cosmographia^ annotat,

esse;

nomina-

Hic etiam

Tartarico involutam

ritui

scriptores

tartaricum

Kiikulloiensis

converti procuravit (scihcet

etc.

religionem

ritum

Joannes diaconus

gentem Chomanorum,

Cathohcam

Cumanorum

eam

fuit,

IX

Kazvini

interest.

et u pronunciationis turait,

incolas hujus regionis

scripturam propriam habere et Ghuzos monti sacro hujus

Menkur nominato cultum

ter-

Vox menkur mihi ex

duobos vocibus mcngii et ur composita videtur, quarum prima
aeternum, secunda dominum significat, cf. adjectivum
cumanicum codicis Venetiani mengu, e. g. pag. 144 cod. mengii
rae

tribuere.

'

De

V.

Ed. Wu.si ENEEI.D. Gottingae, anno 1848.

administratione. Pag. i66, 167 ed. Bonnensis.

Jerney

CODEX CUMANtCUS.

1.

c.

Tom.

I.

Pag.

59.

LXVI

jlllar innumerabiles

non solum

in

dominum

XIV

anni,

significat,

bellum

v.

vocem

et

hungarica, sed etiam

linfj^ua

conscriptum.

aeternitas

quod

ur,

lingua bulgarica

in

Troianum

medio

seculo

Fortasse in nomine Scytharum Sakaurak,

'

regem Parthorum senio confectum Sinatroklcni regem suum

elegerunt, urak itidem dominum significat/ Cumanos postericjui

ores artis scribendi gnaros fuisse

dicit

Bohuslavus Balbini diserte

Superest hodieque aliqua barbarorum memoria non pro-

cul Evanczicio et Oslovanensi Coenobio, insigne

stianorum, in (juo plurima

Cumanorum

templum Chri-

sepulchra

illoriiiu incisa

spcctantur, quibus saxis totum fere

stratum

ut ipse vidi.^

est,

saxa

litteris

TempH

solum

et

Ceterum hanc Bohuslavi

tionem ego quidem vix veram esse putaverim. Cumani

tempus Belae IV.

bohemis

regis

Hungariae anno

eam devastaverunt

irrumpentes

Latrunculi

et

et a

1253

scriptoribus

in

narraisti

sub

Moraviam

chronichorum

Antiambulones nuncupantur.'* Seculo

XI Cumani jam ad Danubium quoque pervenerunt

et

ab eo

tempore crebris incursionibus non

sem

solum principem Kijewenimperium byzantinum, sed Hungariam quoque mole-

et

stabant.

tinum

Johannes Scylitzes tribum Uzorum

anno

ab

incursiones

1064

Turcarum princeps Alp Arslan

Uzorum auxiho

usus

est,

ita

in

fecisse

in

imperium byzanCeleberrimus

dicit.

pugnis

saepissime valenti

unus eorum dux Ansiz Ibn Abik

imperio principis Turcarum Palaestinam subjecit. Edrisi totam

Cumaniam

longe lateque patentem sui temporis &ajUjJ( nominavit,

Rabbi Petachja vero Cumaniam non hoc nomine, sed

mp

pellat.

nificabat,

Tlp

prb

sic

JTC^J:,-

litteratura rabbinica

in

sig-

a"n't2nx Aben Esra scribit esse notum

autem Tartaros sensu collectivo denominat.

"'^'ip

MiKLOsicu Uie

linguam arabicam

vocabulum

Cumanos cum Avaris

Pag.

"ilp ap-

conjunctissimos fuisse jam

Slavischen

Elemente im

nomen Cher-

Magyarischen.

Viennae,

1871.

60.
^
3

LuCL\NU.s de vita longaeva cap. 15.

Epitome Historica rerum Bohemicarum. Pragae,
Jerxey 1. c. Tom. IL Pag. 107.
JOHAXNis BuXTORFii Le.xicon etc. denuo edidit

DUS FisCHERUS.

Lipsiae,

1875.

1677. Pag.

et

267.

annotatis au.xit

Beknar-

LXVII

MiCHioN

comprobat, de quo nomine Thp:ophanes anno-

tliserte

Persas eo Turcas denominasse,' at vox

tat,

quod Persae

esse videtur,

etymologia delusi nomen

falsa

rorum Uar locum munitum, prohibitum,

sunt,

^nLj

lingua persica fossam,

in

Theophilactus,

ficat.^

Uar

enim

chun nominavit et

et

chcrmichion

Persis

uti

inde ortum

cJicrni

Ava-

id est ^ys^ interpretati

locum munitum

signi-

jam vidimus, Ugororum duos ramos

Theophanes eosdem conjunctim a
esse

appellatos

asserit.

Avaros

igitur

cum

Cumanis arctissimo affinitatis vinculo conjunctos fuisse firmiter

credo. Avaros Ptolomaeus Parnos vel Aparnos denominat et
eos prope Hyrcaniam ait habitasse, at in illa regione jam ab
antiquissimis temporibus Parthos habitasse constat.

Dahas

nos

esse dicit

7iihi.)'oq, 7za()or/,o~rj~<j.'i

ow

zoix^ o

vo[mdaq Jaaq

iv

Strabo Apar-

eianXiovz: to

afitaze/ia

hV/.nTtcov

v^v nfjoaayofituouac zoui inovoii.a^oii.i-

o'c

unam partem Daharum a ceteris ultra Maeotin habitantibus secessisse et nomen

Parnorum nactam esse additque hanc traditionem non omnium

vouq Ilafjvouq-

AHo

loco idcm

consensum merere
unift Tr<q

(I)aa\

Cum

s.iva.t

Tivaq tcov UTzifj

refert,

di zouq l/afjuovq Jaaq ntzavdaraq zhac ix Twv

MauoTidoq Jaojv, ouq Eavdlooq

Jd.aq

yrjTo.t

Strabo

TVjq

rj

Ilafjtouq '/.a.louar/

ou ndvu

(f o)ii.old-

MatcoTtdoq IxudcL'/^

hac traditione de origine Parnorum optime convenit

JusTiNi relatio de origine Parthorum

Parthi, penes quos, velut

cum Romanis facta, nunc Orientis imperium est,

Scytharum exules fuere. Hoc etiam ipsorum vocabulo manifestatur
nam Scythico sermone Parthi exules dicuntur.* Verbum turcicum baruiak proprie abire significabat; tjuamobrem
nomen Parthorum ex hoc verbo derivatum opinor, forma enim
(Hvisione urbis

qui a suis secessit facile significationem exuHs acci-

bardi

is,

pere

potuit.

nica

XLL

In

forma Parn-os d post consonam

'

In

Photji Bibliotheca.

Cf.

hung^aricum 7'dr castellum, vdros oppidum,

1824. Pag. 26.

cf.

etiam

in dialccto

osma-

suburbium.

(j*'5)'5

XL

Lib.

JisTiNl

cap.

Berolini,

r in n per-

capp.

7.

9.

Historiarum

Philippicarum

c.\

rRdCO PoMPEjo exccrptarum

lil).

LXVIII

mutatiim

Parnos

est.

cum

igitur

duae enim

ex verbis praecedentibus elucet,

minibus

et

Parthis

easdem

leges

aequo degat.

Celeberrimi

eorum

in

no-

Plinio

do-

habebant

consvetudines

et

populorum innumerata,

Multitudo

Dahae

quae cum

et

jam

esse

relationes

ipso facto optime concordant.

in

cum

cente

eosdem

Parthis

Parthis

ex

Massagetae, Dahae

Sacae,

De nomine Daharum {Jdat, Jaat) id tantum adjicio, hoc

nomen Cunningham cum zendico dahyu depopulator inter-

etc."

G. Rawlinson vero Dahas proximos Parthorum affines

pretari,'

Ex
manos cum

opinari.^

affinitatem
firmat;
.

iis,

quae supra diximus,

Parthis

id

quam arctissimam

conjunctissimos fuisse,

Georgius Rawlinson Hbro

Cu-

cjuoque sequitur,

citato hisce vocibus con-

we must view the Parthians as the congeners of the

Comans. Doctissimns Blau Cumanos non solum Par-

thorum afhnes

dicit,

sed haec duo nomina

eandem gentem

cicam signilicare non dubitanter existimat.

Ex

tur-

antiquo nomine

Parthwa, Parthava secundum pronunciationem iranicam formam

Pahlav oriri necesse fuit et nomen Cumanorum apud Russos

PoLOWzi simul cum formis germanicis val, fal ad hanc formam
iranicam reducendum est. Antiqua lingua Pahlav apud Persas
proprie Arsacidarum linguam parthicam significabat,* sed tem-

porum decursu Persae

falsa

etymologia delusi sub hac deno-

minatione antiquissimorum heroum et regum persicorum Hnguam

vox enim ^l^,

intellexerunt,

heroem

vero

Haug

significat.

antiquitus

qualem nunc
elementa

dialectum

novimus,

Hngua persica fortem,

Linguam

PcJilcvi

semiticam

dicit

est,

persica et turcica facile dissolvi potest,

fuisse

(j^^-^J

nominatam, quam

fuisse

non prorsus turcica

Parthorum turcica affectam

stravit,

in

et

immo

quae,
in

sua

Blau hngua

quibusdam exempHs demon-

nonnuHae enim glossae turcicae imperio Parthorum adhuc

vigente in dialectos antiquiores persicas irrepserunt, unde etiam

VL

Cap.

XVI L

'

Lib.

Archaeological Survey of India (Simlae, 1871). Toni.

The

Oppert

sixth great oriental

in

Monarchy. Londini.

Journ. As. 185 1, Fevr. pag. 279.

1873.

II.

Pag. 47.

LXIX
in

aramaicas penetrabant, tales

dialectos

turcicum

or.

&j'vA4.^

turcice kontni,

turcicum

persicum (^xoIj,

persicum
Hyj^sxxlo,

dictae,

etiam

pehlevicae

or.

cum quodam

textu kir^^izico a

demonstravit'' (Kirgizos H.

fuJif^O))

p^^S> ^''p^ns calcei lanei

orbis,

T^itO

in

prae-

jjjlossac

Radloff

summa

cHscus

turcicum occ

/aTi,

G6sht-i

narrationis

concordantiam Reinholdus Kohler

i^v^

pulvinar

p^riDD

Non solum

asL'

concordantia

jacuticum

or. taoar,

turcicum

"IIDDJ^,

sed

talmudicum

turcicum

DII^K vel DTn5

nhuoo^

turcicum basiuak^

cf.

iy^.kx.),

parthicum

"11X20,

bastuvnk,

or.

aramaeum

pirum,-

siint

fj^lossae

Fryano

quam

edito,

perfectam esse

Kiepert Sacarum progeniem

ipsaque natura et indoles linguae persicae, quae in

rebus indoli Hnguarum turcicarum

dicit),

quibusdam

maxime congruens

Per-

est,

cum Turcis, imprimis cum Parthis insigne ac longum habuisse commercium evidenter comprobant. Scriptores persici
Parthos docente Vullers ^5^^ nominabant, quod nomen in
sas

lingua persica Turcas designare notissimum est.

NonnulH

scriptores occidentales

Cumanos plane Parthos

jam nunc post supra dicta asserrere possumus, haud immerito. Radevicus de Cumanis ita scripsit
cjuo viso Poloni de tam improviso malo percussi, et vehementer
exterriti, cum jam nihil praeter exitium sui, et destructionem

nominabant

et uti

quamvis auxiHo vicinarum gentium,

terrae superesse viderent,

Ruthenorum videHcet Parthorum, Pruschorum

rum maximum coHegissent exercitum,

constituunt.

'

Locum precedentem

insignis eruditionis J.

quam

volumini

tale) adjunxit,

II.

Jerney

operis

et

in

sola

ea,

et

fuga

quae

Pomerano-

spem

sequuntur,

vir

in dissertatione

Parthia inscripta,

Keleti utazas

(itinerariiim orien-

jam anno 1851 pubHcavit. Vincentius Kadlubko

scriptor historiarum polonus

("{

1223) in sequentibus

Cumaniam

Poloniae vicinam Parthiam Cumanosque Parthos nominat

rum

vitae

(Polonorum)

vero

hinc

usque

Parthiam,

isthinc

Isto-

usque

M. G. Tom. XXIII. Pag-. 268273.

I). M. G. Tom. XXIX. Pag-. 633636.

'

Z. d.

Z. d.

Mlraiorii

Scriptores rerum Italicarum. Mediulani,

iol.

Tom. IV. Pag. 712.

Ungariam,

usque Carinthiam crevit accessio.

illinc

Item

Rur-

sus Sbigneo muliebriter illacr^-mante Parthi Poloniae fines populantur,

quos trans

tandem consequitur Boleslaus,

flumina

et

hostes passim fundens, captivos suos ense redimunt, et Praedones

in

praedam

praedae

convertit.

quam Parthus fugam

plus

Mazoviae carectis

delitescit.

ziae

Vseuoldus cum

cum

electis

potius et Marii exemplo in

eligit

namque Dux

Porro Adest

Parthico

ille

Bel-

Laodomiriensium praecipuis,

Principibus

Tibianorum turmis, cum Parthorum milHbus urbis

Denique

subsidio.w

Verum

Item

obnixe supplicat,

Romanus (Dux HaHciae) Duci Leszkoni

eum perpetuo

ut famulatu sibi obHget, ut ejus

obsequio cunctis Ruthenorum Principibus ac Parthorum

ipsum

partibus imperaret.

Cumanis

MongoHs anno 1222

Temporibus

istius

per

Anonymus Saxo de Russis

'

hunc

devictis in

modum

et

scripsit

Imperatoris quidam exercitus de Asya exiens,

qui juxta fluvium, qui

Than appehatur,

habitabant, invaserunt

Parthos, quibus Rutheni auxiHum ferebant. commiseruntque cum

Thataris praeHum,

et victi sunt.

Conciderunt itaque de Rutenis

et

Parthis ad centum miHia hominum.' In chronicis Hvoniensibus

de eodem facto
in

ita refertur:

Eodem anno

fuerunt Tartari

Terra Valvorum paganorum, qui Parti a quibusdam dicuntur.

Et pugnaverunt Tartari cum

ore gladii, et aHi

eis.

1221.

et

e.

g.

Parthos

Massagetarum vero ab

ab Ammiano Marcellino saepe-

numero cum Parthis adeo confunditur,

cHstingui possit.

in

Cumanos

vicHmus, Avaros et

uti

loco citato Massagetas nominavit, genus

antiquis scriptoribus, ita

debeharunt omnes

ad Ruthenos petentes auxiHum ab

fugerunt

Teophanes Byzantinus,

eis,

ut

unum ab

nonnuHi

vicissim

altero

vix

expresse

scriptores

Hunnos dicunt atque apud eos Hunnorum nomen proprie Cumanos significat, Nicephorus Gregoras enim (Hserte dicit ^/ywof
:

ok o'jToi

/.at x6im\/o'. i/.(i.}j)'jv7o.''

Dllgossi

MKNCKENn

Gruberi

Hist. Byz. Lib.

Hunnos,

Hist. Polon. Lipsiae,

Scriptoies rerum

1712.

uti

jam \icHmus,

Tom. IL Pag.

Germanicarum. Lipsiae,

604. 675, 682,

1730.

Origines Livoniae. Francofurti, 1740. Pag. 150.

I.

Pag. 36.

(ed.

Bonnensis).

scriptores

787.

Tom. IIL Pag.

814.
123.

LXXT

Turcas dicunt,

orientales et byzantini

PHYLACTus

et alii.

"

Theophanes, Theo-

ita

'

Gentes turcicae ab anticjua

Partliia

ad Pontum Euxinum contagione Hn^uiaruni, nioruni

rum

gentes

institutionum

iranicae

vicinas

usque

et diversa-

orisj^inis

per

lon-

parum afficiebant, ita e. i^. vocabulum

kei-ta Blau docente in omnibns iis rcf^ionibus

(^issimum tempus haud

parthicum karta
(solum vel

et

compositione) nomenclaturae geographicae inser-

in

oHm

turcicae originis

significabat

to o

bulum etiam
g.

iau

sitas

rfj

Hngua Partorum urbem

in

nafnluo.Uov (pMvfi

Tiohq.

Hoc idem

quibusdam nominibus geographicis

in

gentes

occupatas tenebant, hoc autem vocabukmT,

AsiNius QuADRATUs auuotavit,

uti

Oxum

Caucaso usque ad

viebat, quas regiones a

voca-

persicis,

Darabgird, Walashgird obvenit. Paulo ante vidimus Par-

thorum cum Persis commercium

tagionis in

nunc de

et

vestigiis liujus con-

antiquam linguam Armenorum pauca tantum produ-

cemus. Mordtmannus

in dissertatione

der armenischen KeiHnschriften von

Entzifferung und Erklarung

Van und der Umgebung

de formula perquam usitata Anaidinini usvasini annotavit,

man Anaidini
in

e.

lioc

jam

Anaidinin

vel potius

for-

genitivo positam esse et

in

exemplo eadem turanica contagio conspici potest, quam

in versione

BibH'ae a

Mesrop

confecta et in scriptis anti-

Chorenensis,

quissimorum historiographorum Armeniae Mosis

aHorum vidimus. Mordtmannus genitivum praedictum

apposite cum suffixo genitivi turcici viUju vcl ^y comparandum
opinatur et nomen summae divinitatis Armeniorum Anait e duabus vocibus an et ai compositum esse dicit, quarum prima cum
Eghisae

et

nomine

notissimo

voce turcica

'

0'jvvrj[,

'IVov

Lib.

Oovvfjjv

124. editionis
3

Z. d.

I).

an,

secunda yero cum

luna convenit.

ou; zat 'IVjupx.ou; Xi^cVJ

Ao"!; YV(opi[i.(LTpov.

Pag.

^^1

turanicae

divinitatis

i.

Eto')^a[i.c7.

Item

Ojvvot, ou;

Pag. 378. Item Pag. 47.

Toiyapouv

T'ov

7;pb;

-o)

p&pp*

(ed.

"'1?

^w

/.a\

cdJ;

Toup/iou;

Bonnensis.

M. G. Tom. XXVI. Pag.

Toupxou;

xTKjvMkii^i

tol;

tjA-

Bonnensis).

470, 471, 493.

s'.Jfo;

llspaat;

aiioxaXav.

VI.

populorum

semiticorum

In

insignem

genealogia

litteris

locum. Assyri, Arabes et Hebraei genealogiae alte

(jbtinuit

re-

petendae curam solicitissime semper egerunt. Quare scriptores

hebraeos posteriores Chazarorum

et

aliarum tribuum turcicarum

quod miremur.

affinium genealogiam conscripsisse non est,

iis

Dani

Peregrinator hebraeus secuH IX. Eldad ha

decem

tribubus

relatio

ejus

GoRiON

in libro ei attributo'

esse
inT

solummodo

Togarmae

filios

quoque

genealogica

israehticis

abbreviata
(p"'"!'!^

^P^""

de

libro

sed

scripsit,

Josephus

superest.

|3

in

ben

sequentes dicit

"l^P)

sr2:m n:bm di:,tSki ir::i nnD dhx: mns^'^ nrs dh n)2"i:in

Dm Dmx:r Ss ms^is rm^\ pssiD D^rn n':'^ bs pb^Di narxi inn

^pm-L:!

h^: D^:in

/Din

)iapir\

SrsT^

Nomen

D^:in "^r^iisi n:bDi n::is "[x

hv

^"rc^ir^

^dx sin bn'n nn:

Harkavy optime in Dl^xSbi^ correxit, hoc

enim nomen etiam a Constantino Porphyrogeneta simul cum
Chazaria et terra Bissenorum memoratur ajicoxtazac dk nar^cwxx}a
Di:^'''?^

ix

0'jZiaq xax

iu\/

Nomen

Xa^apiaq uooi

s^^D^n- uti

rjiizpwj 7ii\/zt, ix

(Tz.

/j

AhvAaq

Harkavy ad hanc vocem

r^ntpoi^j

i^

T:nD scriptum esse videtur. Burugundos Agathias cum

norum

aliis

Uturgur)

memorat

conjunctos

quandam Bulgarorum
appellantur,

alias

etc.

omnes ....

hi

et per generationes ....

partim

Ultizuri,

(De bello Gothorum

paulum protendens

ejus

formam

sequentes

J.

(Kuturgur,

tribum

Hunni

vocita-

partim Cotri-

Burgundi,

partim

et aliis peregrinis historiis.

facile

Rex autem Chazarorum Josephus

partim

scriptum reperitur, copista enim

n:

et

Hun-

dicit

expresse

eos

et

X.'^

secundum versionem Christophori.) Nomen nD sane

Lib. IV.

pro

fuisse

tamen

bantur, seorsum
guri

cum Kutriguris, Utiguris

tribubus,

x. r.

recte admonuit, pro

dicit

esse

filios

hujus

in

in

scriptorum

ansulam

transmutare potuit.

Htteris

ad R. Chasdai

Togayuiae:

FCr.ST Bibliotheca Judaica. Lipsiae. 1863. Tom.

Testimonia

loci

II.

Pasj-.

iii

112.

hebraeorum de Chazaris. Petropoli, 1874. Pag.

48.

I.XXIII

I.

LXXIV

quos Ibn Dasta

fuisse opinatus est.

hac

et

Scriptores persici et

conscriben-

ethnologicas

Mirchond, Resideddin, Abiilghdzitis

ita

Oghuzos, quos postea Turcomanos nominabant,

I.

cakenses
7.

Frahn Tunguzos
turcici morem x\rabum

doctissimus

eos

Resideddin septem principales tribus turcicas enume-

alii.

ravit

Kalagienses

3.

KarHkos

4.

Kanklienses

5.

esse

quam forma

potest,

abbreviata

nominis Oghiiz, quo nomine geographi

Persarum olim
forma

potentissimi

idem oHm

ogu?-

fuisse

oghiiz

antiquissimi

Arabum

et historici

Parthorum

generis

Ipsum vero nomen

appellabant.

cum

quod ad Karlikos

altera hujus nominis

jam diximus. Nomen

nominavit.

Ex

pertinet, eos etiam

ad

respectus

quibus

in

et

auctorum

geographicas

semper habendus

Cumanos
viam,

ex

fuisse,

et

iis

erat

cosmographia

est,

manifesto

bn;n

"^riiiai

^TC^V^ h'; D':in

edito ita sonat

(osmanice ^y^)

^<^

yS^^

quum

'

(y*-^)

O^y''^

ipsa reLatio in

v*Uf^

J^' y^

JW^*

^j-t^

Molda-

Bisseni

bn^n nn:

^5-^

vjy-^-^-

existi-

possumus,

Josippon

tenebant,

n::is "jx Si:k sih

Haec

Cumanos

affines et vicinos

jam occupatam
-i:bm

notiones

apparet,

porro genealogiis et hoc videre

Moesiam

diserte dicit

KuNiK

uti

ad geographiam,

etiam

tunc ad Volgam habitasse,

Bulgari

X^lp::!

in

nomen

genealogiarum

quarum gentium turcicarum proximos

matos

Kazwini

Kangli

hisce genealogiis, quae sane pro stricte ethnologicis

minime hal)endae sunt

nimirum

et

descendentes

vidimus, nobiHssimorum trium tribuum Bissenorum

"^m

Kip-

loco nomine Oghuzorum nominatos

persvasum habeo, quid enim aliud nomen ghuz scriptorum

orientalium

enim

6.

2.

Agac Eri

Cumanos hoc

Uiguros.

fuisse

et

De Tagaz-

nominat.

et ^^y-?

sequti item ad genealogias

re

animum adhibuerunt,

das

"^^y-^y?

tantum admoneo,

guzis id

in

cum

simiil

Sir D';in

arabico

textu

(jy-^^
y*^^^

am

[*-S-*^5

o'^*"^?*^'^

Avaros etCumanos quando a stirpe communi secessise non

liquet.

Avaros sub nomine Parnorum jam Strabo, Cumanosque Plinius

diserte

memorant. In nomine regionis Scythiae Hunnivar,

quam regionem exiguum

asylum confugit,
'

Harkavy

1.

c.

fortasse
pag.

74.

in

Ellak residuum tanquam ad

eadem nominum H^in et Uar con-

exercitus

LXXV
junctio

JoRDANis

duum

(]uam

inest,

forma

in

\'arhun,

n(omine prae(lict(^

cle

Hunnorum) eas

exercitus

modum

hunc

in

\i(limus.

KJicrjuicJiiou

scripsit

(resi-

partes Scythiae peteret, quas

Danapri amnis fiuenta praetermeant, quae lingua sua Hnnnivar

Cumani diu regionem litoralem fluminis Jaik inhabitantes illic oppidum (juoque habebant a principibus eorum
inhabitatum, (|uod oppidum auctore libri ((gihannuma admonente
Seving nominatum fuit. Kazvini senes apud populum terrae
Kimak deorum honore affectos esse dicit et de Ghuzis id quoque
appellant.

memoriae

prodidit, doctrinam christianam

sed

fuisse,

optato effectu caruit.

niam penetrasse
danicam, quae
in

hoc

solo

et

in

ct

Jam

minime dubitamus, religionem

radicem sumsit,

v^

ita

dubium

amor,

Muhamme-

est,

sed etiam

Cumanorum quaedam
Cumanos etiam cum Persis

varium habuisse commercium constat,

miJiir affectus

pretium,
iis

vocibus

etiam

in
cf.

minime

potest, ita e. g.

<(amicus etc,

eadem pagina gan mundus,

L^j,

dictis,

cumanicum

cumanica haud

ita

pn.g.

cf.

esse

(^y^

148.

potest.

vox

git

^a$

enim

paucas conspicimus voces,

vocari

^^y^

in lingua

pag. 145.

cod. dider : koanalim didcringd gloriemur in vultu tuo,

vultus,

Cuma-

animis

in

semina sparsisse.

origo persica in

tentamen

vidimus, doctrinam Corani in

cumanica codicis Venetiani non

quarum

conversionis

Cumania non solum propagata

mitioris educationis

diutinum

primum

hoc

videtur,

uti

apud eos propagatam

locjui,

Etiam

in

cf.

ij'-^,

cf.

jd^j^

baJia

bu gulardenulam

quod tamen

voc.

columna vocabularii

paucae glossae persicae

originis

leguntur.

Tempore potentissimi Turcarum principis Dizabul Avari

Cumanique ab eo devicti et subjugati animosae dppositionis
crudeles poenas expenderunt.

Dizabul

in

hocce bello hostem

usque ad Volgam persecutus regionem Avarorum Cumanorum-

que ubique

ferro et igni

devastavit.

Progressu

temporis

Uar-

chonitae tandem a durissimo jugo liberati ex antiquis mansio-

Danubium penetraverunt et in
antiqua Pannonia potentissimum Hunnorum regnum saltem ad
exiguum temporis restauraverunt. Cumanorum, uti mihi videtur.
niljus

emigrantes

usque

ad

LXXVI

maxima

pars in antiqua patria remanens,

Aliae

tatae libertatis potita est.

separatae in antiquis

terris

tribus

tandem maxime exopGhuzorum a Cumanis

Massagetarum,

Gag more nomadum vitam

septemtrionem

ad

quarum celeberrimus geographus Belchi expresse sub nomine Guzzorum

mentionem fecit. Cumani, quos scriptores graeci Uzos appellabant", dominium suum jam seculo X a flumine Ural usque ad
Volgam protenderunt. Statu eorum tiorente vitam per artes
commerciumque excoluerunt et forsam jam hoc ipso tempore
scribendi quoque ars apud eos introducta fuit. Haec Cumanorum propria scriptura certo ea fuit, quae uigurica dicitur.
regionis

Januenses
de
his

Hngua cumanica
ipsis

scripta

additamentis

stitui,

nihil

uiguricam,

in

ahud

quam

quoque

id

significat,

etiam

quam

chagani

ea

Httera

Crimeae

historiam

Cumanis adoptaverunt.

annotant,

diserte

tradunt

Hoc nomen

esse.

ad

diplomatibus

ea

linguam latinam conversa fuisse et de

diplomatibus

ugaricha,
in

quibusdam

de

egerunt,

ugaricha,

demonstrare

eam

Desti

httera

in

ipsam

Kipcsak

uti

con-

scripturam
evidenter

Hanc ipsam scripturam Julianus ex

eodem

ordine Praedicatorum htteras paganas appcllat, quas

JuLiANO teste Cumanus quidam paganus non sohmi

etiam

est:

Cumaniam paganum
interpretatus
Cumani secuh X cum Chazaris crebras
quam cruentas habuerunt pugnas, iique incursiones in
.

rium chazaricum teste Masudi

Volgam congelatam

sed

legit,

Nos autem cum transivimus per

quendam invenimus, qui nobis eas est

interpretatus

semper hiemi fecerunt,

ex improviso irruentes tandem

per-

territo-

quum

Anno 1044 Cedreno

principem Russorum quendam

transgredi facile

docente Bisssenos et paulo post

et

anno

fuit.

1065

per

terram

Bisse-

norum usque ad Danubium pervenerunt, unde etiam in imperium byzantinum impetum fecerunt. Haec tamen expeditio
Cumanis male successit, maxima enim pars exercitus eorum
lue

pestifera
'

interiit,

nihilominus

ahus

lidem Cumani, quos scriptores orientales

Cumanorum

arabici et

persici

Gizz nominant, a scriptoribus graecis byzantinis Uzi" appellantur.

exercitus

Guz,

Guzz

vel

LXXVII

anno 1067 cum duobus tantum annis post jacturam factam

jani

magnum ducem Kijevensem oppugnans eum suosque in fugam

vertit. De prima harum duarum incursionum hic amplius aliquantum disseremus. Turma Uzorum 600,000 hominum (quem
numerum Graecorum timor
pueros, pecus et

eres,

Danubium

omnia utensiha secum auferens scaphis

transgressa in Bulgariam byzantinam

duces

pore

anno 1065 muli-

invenisse videtur)

Basilios

Apokapios

irruit. Illo

tem-

Nikephoros Botoniates

et

custodiam castelloram graecorum ad Danubium tenebant, quos

Uzi post victoriam captivos fecerunt.
victorum

in

Tunc demum una

pars

provincia Bulgarorum considere voluit, altera vero

Balcanum montem transgressa totum imperium ferro et igni

devastans Graeciam usque venit. ConstantinopoH de regno
valentissimo

desperaverunt, quia adversario

Nonnullorum consilium

videbatur.

bile

amplissimae eam

derelinquentes

in

incolae urbis

ut

erat,

Asia

impossi-

resistere

novam

minori

sibi

quaererent patriam, aHi imperatorem palam et pubHce vitupeimperio

raverunt, cujus culpa exercitus periit, totique

Autumno Constantinus Dukas solum 150 mihtibus

affertur.

comitatus

prope oppidum

meridiem versus ab urbe

temporis

in

Choerobachi

HadrianopoH)

castris innotuit,

situm

(quod
castra

Danubium

aufugisse, duos vero duces

tandem Hbertatem recuperasse.

Cumani

victoriosi

denuo ad

erat

et

ad

Tunc

posuit.

Uzos partim gladio Bissenorum

Bulgarorum, partim Hie pestiferaconsumtos esse

trans

exitium

et

duces eorum

Graecorum captivos

AHquot decenniis transcursis

'

Danubium pervenerunt

1071 per Transsilvaniam septemtrionalem

in

et

anno

planitiem quoque

Biharensem penetraverunt.^

Cumanos praeda

graves rex

Solomon assecutus

est,

eosque

Hcet a superiori loco pugnarent, ad internecionem delevit. Triennio post

'

Bulgari

Bisseni

quum idem

Vid. Byzantinische Geschichten von

und fortgesetzt von

^

et

I)r.

J.

B.

Weiss, Gratiae

AUG. Fr. Gfrorer,

1877. Toni.

V. hanc succintam historiam incursionum

Romanische Studien. Pag. 329 330.

tentassent,

III.

pa.t,^

Cumanorum apud

eundem

herauso-., erjranzt

668669.
doct.

RoESLERU.M

LXXVIII

exitum habueriint. Paulo post Cumani denuo

se effuderunt,

ferro atque igni longe lateque

sunt, sed eos

rex

Cumanorum

Ladislaus

pars

Bissenis

Ab

devicit.

Transilvaniam

in

omnia depopulati
tempore magna

eo

Moidaviam

devictis

terrasque

Mongolorum occupatas

adjacentes usque ad invasionem

ei

tenebat.

quibusdam nominibus geographicis Moldaviae Bissenorum

In

memoria adhuc viget, ita pagus quidam Moldaviae Beznoasza,

ahus pagus Bezest nominatur (nomen Besenyo etiam in Tran-

quam

sihania occurrit). Cumani, Hungarorum vicini e Moldavia,

Cumaniam nuncupabant,
Transilvaniam, Hungariam et in imperium byzan-

XIII.

seculo

XIV.

et

saepissime in

expresse

tinum irruentes locos cultos

bulgarica Assenidarum

anno

inhabitatos devastabant. Dynastia

et

Cumanos

sibi

regnum bulgaricum

1186

associans eorum ope adjuta

restauravit

et

sequentibus

in

quoque belhs contra Byzantinos Cumani semper magnam par-

De

tem habebant.

propagata

christiana celeberrimus
inquit

Pray

ad
in

Cumanos hoc tempore

modum

hunc

omnium propagatae apud Cumanos

scripsit
in

fide

Prima,

Moldavia Reh-

gionis Christianae vestigia in Chronico Belgico reperio in haec

ad annum

verba

Vesprimicnsis

MCCXX.

Vir bonns,

et

Hiinmria Maoistcr Robertus

In

rcligiosus in Leodiensi Dioecesi natns,

factus fiierat ArcJiiepiscopus Strigoniensis : cui cruce signato,

et in

procinctu itineris constituto occurrit filius Principis de Comania, et

ait

Domine

ad

te

baptisa

me cum duodecim

ultra silvas in tali loco

istis,

cum duobus

ct

Pater meus veniet

millibus virorum, qui

omnes desiderant de manu tua baptisari : quo facto

copus ultra silvas in occursum patris

Deo

dante, quindccim millia

Tom.

III.

pag.

242).

illius,

et

Jiominum (Pistor.

Sed haec

aut

Roberto Archiepiscopo error cubat, qui

ibi

baptisati sunt,

script. rer.

occupata
id

abiit Archiepis-

sunt,

temporis

Strigoniensem Cathedram ex Vesprimiensi traductus

sus

ad

annum

conver ionis

Episcopo
fortasse

MCCXXVIII.

memoria
cui

primus

(apud Odoricum

Germ.
aut

in

nondum ad
erat.

Rur-

Raynaldum),

eadem Gente occurrit, adjecto etiam

Theodorico nomen fuerit
quique omnium
in

genti

Cumanorum

datus

Episcopus

sit,

ut

LXXIX

Monachus trium fontium

Albericus

liabet

AirJiicpiscopns

in-

RoBERTUs Strigoniensis de Htinoar-ia, novuiii fecil Episcopuiii

in
Comania Theodoricum nomine
ad an. 1228. p.
527). Quo fit, ut mihi nullo negotio persvadeam Episcopatum
(|uit,

Cumanorum

Roberto Strigoniensi erectum, qui

annos Gentis principem,

dum

Vesprimensis Episcopus

profectionem in terram Sanctam moliretur,

octo

ante

erat,

cum quindecim

ac

mil-

Quamdiu autem hic Episcopatus

duraverit, arduum est decernere. Ab Theodorico iterum Episcopus Cumanorum, sed anonymus comparet in Htteris Gregorii
IX. ad Belam IV. anno MCCXXXV. Perusio VII. Calendas
Hbus sacro fonte

Decembris

datis

abluerat.

Gregorii

(ex regest.

IX. Epist

Regi nunciat, se ex insigni laborum fructu,

Hungarus,
nici

et

282.)

qucm

Frater Paulus

Hyacinthus Odrovansius, uterque ex Sancti Domi-

famiha apud Cumanos fecissent, permotum esse,

Episcopum

curaret, dotaretque

erigi

cum honore

Pontifici gesserit,

simile appareat,

mandato

in

Episcopo Eccleex

fundis,
re

an

quibus

Rex morem
veri-

cum ad annum MCCLXXIII. Thomam Cumain

Hungaria egisse comperiam ex

quibus Capitulo Strigoniensi

et

Qua

tueretur.

ut

ut genti

non constat, quamvis contrarium magis

norum Episcopum
enses,

Regem,

daret, rogare se itaque

siam Cathedralem
dignitatem

(juibus

significat,

se inter Cives Strigoni-

ejusdem Civitatis Archiepiscopum pacem

confecisse.

Htteris

(Litterarum hoc initium est

Christo Patridus, et Dominis Capituli Strigoniensis

ex

Regis

Reverendis in

Thomas Cumano-

rum Jiumilis Minister &c.) Abhinc tametsi per intervaHa crebrae in

Moldaviam profectiones a viris sacris susceptae rehgionis causa
fuerint, tamen nuHum qui stalariam operam isthic navasset,
Episcopum invenio. Ex quilnis conjicio, et Episcopos Cumanorum ut pHirimum Regionarios, et Episcopatum hunc a Milkoomnino distinctum

viensi

fuisse.

'

Simul

cum Cumanis

et

multos Bissenos fidem christianam amplexos esse minime dubitari

potest,

'

Bisseni enim a

Cumanis

devicti

Speciincn Hierarch. Hung. Pag. 413, 417.

sensimque cum

iis

in

LXXX
iiniim corpiis conflati evidenter se etiam

in

rebus religiosis ad

volimtatem victorum conformabant. Josephus Benko,

multa-

vir

rum iitterarum, in puncto episcopatus Milkoviensis sententiae cl.

Pray neutiquam adhaeret episcopatumque Cumanorum cum
Milkoviensi eundem esse adfirmat, cujus rei validissimum argu-

mentum

'

Theodoquid vobisofficit nominis mutatio, eadem manente

Ricus
Episcopatus erga vestram Nationem ratione et virtute ? Nonne in
Ecclesia Christi D. lupum et agnum una pasci convenit ? Quidni
:

cum Comano, et Olahoque ( Valachoque )

Deus Personam ? acceptos habet e quavis natione,

etiam Siculum

eum

Theodorici, episcopi Mil-

in sequenti tenore litterarum

koviensis ad decanos Siculorum contentum esse dicit

picitne

'

timent

et

hnguarumque,

operantur

justitiae

Resqui

gentium

diversitate

et

unitatem Fidei suos congregat. Audite Aposto-

in

lum dicentem, non esse Graecum,

vel

Scytham.

Hunc

vel

Judaeum, non Barbarum,

litterarum tenorem

Benko sequentibus

vocibus commentatus est

fecto debet

nobis

Teutschii

Tom. H.

Hanc

auro contra

Saxonis

Coronensis

litterarum partem, quae pro-

esse
,

chara,

quem

inter

Transilvaniae

527, laudavi, repertam, utinam ahquis

p.

membris manifestaret

ita forsan

scripta
>

cum

Jos.

ceteris

ahquam Cumanorum Episcopatus lucem. Ego quidem incassum

usque ad hanc diem quaquaversum perscrutatus sum. Quod ad
:

Theodorici Episcopi ad Decanos Zekelios. Dubium non

meae

conspiceremus ex integris htteris

hanc vero particulam adtinet, obtinui hac inscriptione

'

Literae
est,

>

'

per

Zekelios hujus hbrarii Saxonis, intelhgendos esse Siculos, quo

nomine hodieque a Saxonibus vocantur

immo

Siculus

ipsimet

Siculo SzEKELY, autiqua scriptione Zekel, scribitur, nominaturque.

Theodoricum autem

cujus not.
Si

quid

2.

a.

proinde

fuisse

mentio facta
conjectura

Episcopatui Milkoviensi pro

inditum esse

eundem Cumanorum Praesulem,

est,

ipsa verba htterarum arguunt.

adsec]uor ;^aegre
ipsis

condito,

ferebant

Sicuh,

Cumanis nomen

oderant enim illam gentem, nimirum, quae multa

hostiha adversus Siculos, Hungarosqe, saepius patraverat. Videntur porro

eaedem htterae

innuere,

Cumanos

hos,

utut

prima

'

'

LXXXI

origine

Hunnicos homines, a Siculorum

tum

jam

saepissime

defecisse

cum comperimus,
Thuroczi

ex

ita

Cumanice,

Bela

IV. in

et

posterius

nonnullis

Bonifacii

litteris

et

cognatione
christiana

fide

buUis

et

litteris

Hungarorum de

chronicis

in

dicit;

instar

Cumanos

defecisse.'

lino;ua

IX.

et

pontifi-

aUorum.

Ladislao

re

non Catholice conversabatur.

diserte

Mongoli

Hungaria regnante densissimi locustarum examinis

Cumanorum, Alanorum

montibus

Riphais

superatis

et

Russorum regiones Moldaviam versus quotidianis vexabant incursionibus, nimirum anno 1235 regionem inter Volgam et Cu-

mam, ab anno 1237

Cumanorum una pars
torem byzantinum
et

Taurica ad

refugit,

russorum devastabant.

principum

terras

ahi vero

Russos, altera ad impera-

ad

se

Moldaviam

fratres

Valachiam inhabitantes receperunt. Cumanorum

princeps,

Kuthen nomine,

cum

simul

suis a rege

Moldaviae

Hungarorum

Hungariam receptus sedes ei et suis assignatas occupavit,

sed RoGERO docente antequam simul cum gente sua in novam
in

patriam transmigrasset, solus venit ut

Frater Julianus de

Hnguam

regni edisceret.

praedicatorum

ordine

Baskiriam,

id

Dentiam chronicorum hungaricorum" (quam regionem Ibn

magnam Hungariam
Dasta Moggarije et ipse Julianus
nominabat) peragrans anno 1237 ^^^ progressu dominii Mongolorum comperit ac redux in patriam Htteras ducis mongoHci ad
regem Hungariae sibi commissas huic tradidit. Has Htteras
est

primum Hber

baro

Hormayr-Hortenburg

et

cum

annis posterius Jerney pubHcavit. Ecce tenor Htterarum

chayn nuncius
subicientes

de

te

regis celesti

mihi

se

Hungarorum

cui

exaHare

regule,

vice legatos, quare ad

et

aHquot

Ego

dedit potentiam super terram

Miror

deprimere adversantes.

quod,

me nuUum

cum ad

te

miserim tricesima

remittitis ex eisdem, sed nec

nuntios tuos nec Hteras mihi mittis. Scio (|uod rex es dives et
potens, et multos habes sub te miHtes solusque gubernas
'

'

stauffen

Milkoviax. Viennae,

MDCCLXXXL

Toni.

I.

Pas,^

115,

116,

ma-

117.

Pauli Hunfalvy Magyarorszag Etnographiaja. Pag. 285, 286.

Die goldcne Chronik von Hohenschwangau der Burg der Wcllen, der Hohenund der Scheyren. Monachi, 1842. Pars. U, Pag. 68. 69.
V.

cl.

CODEX CUMANKUS.

LXXXII

regnum. Ideoque

,2;num

Melius tamen

tibi

tione suscepisti,

lius

enim

cum
in

me

et

est

mihi

difficulter

esset et salubrius,

adversarium non habeas propter ipsos. Facitibi,

quia

Bela IV.

manus meas?

Frederici

II

et civitates,

rex Hungariae,

uti

regem Angliae

ad

domibus

ilU sine

Tu autem

ambulantes possunt forsitan evadere.

domibus habitans habes castra

imperatoris

mihi sponte.

te subiceres

si

Cumanis evadere quam

tentoriis

subicis sponte tua.

quod Cumanos servos nostros sub tua protecunde mando tibi, quod eos de cetero apud te

Intellexi insuper

non teneas

te

quomodo

effugies

etiam ex Htteris

possumus,

scire

Mongolorum ahquoties rogatus erat, ut si suam

vitam cuperet et suoruin, per suam et regni sui deditionem,

Julianus de Htteris ducis

eorum gratiam festinius praeveniret.
Misit ergo
Mongolorum haec quoque memoriae prodidit
legatos (dux Mongolorum) ad regem Hungariorum, qui venientes
per terras ducis de Sudal et hteras regi Hungariorum missas
per nuncios

'

dux

ille

etiam

recepit ab eis et legatos ipsos

vidi.

paganis

et

Hngva

sociis mihi deputatis

Noe duce de Sudal mihi

Predictas Hteras a

ad regem Hungariorum deportavi.

Hteris

cum

tartarica.

Litere

Unde

legere multos invenit, sed intelHgentes

non

autem

datas

scripte sunt

rex qui eas possint

invenit.

Nos autem

Cumaniam (evidenter per Bessarabiam et

Moldaviam) paganum quendam invenimus qui nobis eas est
interpretatus. Hec sunt autem que Htere continent etc Ex
vocibus Unde rex qui eas possint legere muHos invenit facile
comperimus, inter Cumanos haud ita paucos fuisse, qui scricum

transivimus per

pturam uiguricam (Mhtteras paganas) legebant. Post discessum

Mongolorum

Hungariae

regno

naufragio civium reHquias coHegit,

statas cultoribus assignavit et

rex

Bela

velut

ex ingenti

terrasque desertas et deva-

Cumanis quoque, quos per totam

sedem fixit eosque ad fidem

Hungariam dispersos invenit
christianam amplexandam compuHt. Attamen Cumani neque sub
,

'

AIathaei Paris Historia

sertationem de hoc argumento

1846.

Tom. VII. Pag.

118,

in

119).

Major.>. Parisiis,

1645. Pag. 496. V.

Jerney

dis-

annalibus academiac scientiarum hungaricae (Budae,

LXXXIII

tempus

Ladislai

habitationem

domibiis

in

Cumani

ferebant.

christianismo

III

sincere

et

more aegerrime
sensimque

sensim

inhabitantes

Hun,ij^ariam

erant

addicti

solo fixis christiano

cum Hungaris in unum corpus coalescebant temporumque prof^ressu et usum idiomatis vernaculi amittebant. Sigismundo ref]jnante Hnguam cumanicam adhuc usitatam fuisse ex sequenti
mandato scimus

regis

Jubente

abquando Sigismundo impe-

pauUilum omnes,

secedere

ratore,

Magna Cumanorum

cumanum

qui

Moldaviam

pars, (|uae

nescirent.

Valachiam inha-

et

tandem Valachorum religionem, Hnguam, mores assumhodie quoque quaedam famiHae valachae non sohim in

l)itabat,

et

sit

ipsa Transsilvania,

Valachia, sed in

e.

Comitatu Zaran-

in

g.

Koman nuncupantur. Cumanorum memoria in nominibus quorumdam locorum Moldaviae adhuc viget, ita vaHis
quaedam Koman, et tres pagi Komanest nominantur. Duo

diensi

pagi

Koman

itidem

men
per

ea Transsilvaniae

in

quae terra

Georgium Fejer

Cumanorum

1412, X,

268,

5,

1299, VI,

no. viri

Uzlar, terra ultra

edito his formis

2,

220,

2,

Danubium prope Budam

Budam, 1212,

III,

culae
fertur,

i,

v.

2,

quandam notionem

III?

1259, IV,
305,

119. Cf. etiam

11.

prin-

Us nobb. de
i,

Uza 1299, VI,

2,

428,
2,

220.

448,

UzaJidzhcgyc,
loci

Uzon

in

registrum decimarum, pag. 667

Ultimus Cumanorum Hungariae,

et passim).

cod. enim dipL

in

memoratur: Uzacns

Uz pater de

Siculorum (viUa Uzilu

terra

est,

dicitur

Et Uzorum no-

509 (Vzacus)^
Uz viUanus de Dorogh 1223,
1279, V,

Uzfalu et Uzfalva (Vzfalu) 1301, VI,

locus ad

Fogaras

(superius et inferius) nominantur.

Hungaria haud sane extinctum

in

cipaHs

parte,

(|ui

Hnguae verna-

perquam defectuosam habuisse

idem Stephanus Varro (f 1771) fuit, cujus jam in
etsi

primo capitulo prolegomenorum mentionem fecimus.

Jazyges
in

Cumanorum

sagittarii

nominabantur,

sagitta

enim

dialectis turcicis jai vel jci nominatur, jalci vero sagittarium

cum

signiftcat,

\)\.

hungaricum

//',

ijdsz jilane

convenit.

Hungarorum latini formam originariam cumaniram

jaicilar tandem iii jassonem, jassones corruperunt,

Scriptores
jaici,

(pia voce

'

LXXXIV

Hunfalvy apposite

qiiam transmutationem formae doctissimiis

ciim formis e respondentibus hungaricis ope suffixi

comparavit

(hungarice hadmigy^ j^^^^Sy)nominis Jasso nonnullos viros doctos, inprimis Ranzanum

et joic-hagio

Jiodii-noo^io

Forma

itahanum

hunc errorem induxit,

in

ut Jassones pro

Metanastarum

antiquorum Jazygum

tihus

derivatis

io

descenden-

haberent,

Jassones

enim posteriores eas terras incolebant, quas oHm Jazyges occupatas tenebant. Scriba quidam germanicus regis Sigismundi
clarissimo

Hunfalvy docente \ocem. jaici,

significare

comperiens

Phihstaeos

ijdsz,

quibusdam diplomatibus loco Jassonum

germanice enim sagitta pfcH (in antiqua

scripsit,

in

hngua germanica phil)

quam ipsam vocem etiam

sonat,

nomine bibhco Phihstaeorum inesse opinatus

uheriorem sequelam

PJiilistaci

y^-^jrjr::/,

erroris

hungarice diserte Jdszok nomi-

Jazygum Moldaviae cumanicorum memoria

cipahs urlus hujus terrae

Hujus

est.

in

versione hungarica veteris testa-

in anticjua

menti conspicimus, ubi

nantur.

jdsz sagittarium

nomine

in

^wm^^sxa&Jdszvdros

et

prin-

hodie viget.

Nomen Palovcz eandem gentem significare, quam Cumanorum nomen, nihil est dubii. Eadem enim facta, quae scriptores russici et

hungarica de

polonici

Cumanis

scihcet Palocz et

unius

ejusdem

et

Cumanorum
ingressum

Russiam

Knn

per

in
et

de

Pokjwczis,

referunt.

In

et

chronica

Hungaria ambo

nomina,

byzantini

simul apparent, quae duplex denominatio

gentis,

Hunfalvy

uti

duam diversam regionem

optime

observavit,

tempore

diversoque

Hungariam demonstrat. Ingressus Paloczorum per

Poloniam,

per

scihcet

Carpatos

septemtrionales',

secundum omnem probabihtatem sub tempus Colomani

qui anno 1104 filiam principis Kiewensis

monium chixit, ex
patum Kiewensem
mercium ortum
Parva

c]uo

inter

est.

(juaedam

imperium byzantinum

num

in matri-

Hungariam et princivarium rerum pubhcarum com-

matrimonio

frecjuens et

Svatopluk

incepit,

pars

Cumanorum, quae

refugit,

in

cohortibus

Mongolis ad

chversarum regio-

dispersa sensim sensimc|ue evanuit, de qua re Nicephorus

'

V.

Cl.

Hlni-alvy Magyarorszag Ethnographiaja. Pag.

363.

LXXXV^

Gkegoras

tfodov

dvij7i6(7TO~o\)
Eyvco(To.v (^eiv

scripsit

(Cum;ini)

ot

eaoTouq

neTo.v('i.(TTO.o,

ixe~.t)ev ~otetv.

dXXfj.

YjV,

o'j

fuxpov

Ken'kTjpcoi.ev(J.tq
Ttvfj

yptjvov

fj.vd.

twj^ laTftov (Ite^rjaav

SpfixrjV

tvjv

dpii-OTTouafJV ifJUToIq, yijh.ij.deq ou

6 iSaatleijqlcoc^i.vvTjq

7tl('j.vrjV,

icpiXxeTfxc

xai

'

iv\4aca

xa\

Pcoiiaixoijq

dXXaq dtavetimiievoq

nici

ilrttatv

x(u TKjkefS

tcov dixfj,

fj.ozoijq

iyxaTfj.rtXiyet

etq xa.Totxyja:v, rotq filv xfJTd.

SuRGiAN expresse

fj.l).d.

dicitur,

d.7to'.xuj.v

xfjl

of^ev 0.710-

fJOTooq

aTpfj.Te>j'i.fJ.ai

ejus ad

o'j

^-fjTojvTeq,
xfj.zfj.XJjatj.t

fj.llfjtq

ycopo.q

fj.X).otq

l\laxedovi'o.v,

In genealogia nobilis

avum

xfj.\

oettcoaeatv

dpaxrjV xa\

7.P'^i~

et^vr^, xrj.t

xo.t

Tixvotq.

Xfj.)

7tf>\v

dcofiedtq fieyo.)o7tpe7tiat

Ma.iavdpov xa\ (Ppjuycav."

x(j.Td

7tept7jeafj.v,

Ttlfj.vcoi.evoc

fte''o'jq

yuvot-t Te

(j.pfj

o/xo^

dlX-qq ayeotfj.q

d.vT

(jtcpi^^epfjtq

/jn

t)jV (io.pzXnv

(Mong^olorum),

daTa.y'Jcov coq iv dlcovt t^epivcf aoveTp^t^ovTo re xfJt icpdetpovTO.

x('i.p(prjq

(f

yfio ev

'jrteTZT/jyzt

~(').vTO.

yvovTeq xa\ ouTot rbv Tzpbq roljq l'x'jf)(jq TroX.etjiov,

Trjv

xat

iy.~Xo.yivTei^7c7jv afjzt i~idr>o.i('>vzo)v Ex'jf^)i7)v

To dv^taTO.(TiUiX

(TToXq. f>'jr>cv:
()txYjV

hunc modiim

in

Totq

cuma-

impcratorem byzan-

tinum refugisse Cumanorum(|ue nonnulli etiam paulo post expugnationem Constantinopolis (anno 1453) memorantur, de quibus

MuhamJam Alexius Comnenus cohortem Uzorum

refertur,

eos stipendia sua a sexaginta annis insoluta a

MEUO

requisisse.

in

II

suo servitio habuisse optime scimus, cujus imperatoris

fiHa

jam diximus, Uzorum Hnguam cum Bissenorum eandem esse asseruit, in qua re cam historiarum scriptor byzantinus Glycas et ahi confirmant. Cedrenus (opp. II. pag. 695)
cohortis Uzorum quendam ducem Tame nominat, qui tandem
Anna,

ab

uti

byzantino

exercitu

ad

deficiens

Turcas confugit.

Joannes Plan Carpinus in oriente iter faceret,

mansiones se usque ad flumen Jaik distendebant,

Quum

Cumanorum
at

paulo post

eadem regione Guilielmus de Rubruck ubique Tartaros

invenit. De Bissenis jam Plan Carpinus annotavit, eos'cumanice

in

Rubruquis

loqui.

cam

de

facti

in

Cumanorum

Tauricam

irruentibus

ita

Cumanos

e.

g.

vexatos fuisse

dicit,

Plan Carpinus
'

Lib.

I.

Pa;,'-.

id

Cumaniam tauridesperatione MongoHs in

descriptione itineris per

miseria ac

quedam
ad

ut

memoratu

digna

conscripsit,

Htora maris confugientes

tandem

ipsos

se

quocjue affirmat,

36, ^y (editio Bonncnsis). V.

fame adeo

cadaveribus alerent.

apud Jugures esse fontem

apud RoESLERUM

1.

c.

Pa.sr.

333334-

LXXXTI
et

radicem idiomatis Turrici

Taurica

Cumanos et in
celeberrimus Arabum

Comanici.'

ct

oppida habuisse diserte

dicit

geographus Edrisi, ubi de urbe Galita (Jalta) expresse observat

eam

Cumanorum

terra

in

Cumanorum
Cumania

urbes

alba.

Edrisi

esse.

memorat,

sciHcet

praeter

eam

Matlnka

aUas

et

(Lo-yJf

ayOUi"

Cumaniam nigram
secundum Lelewel in re^ione A/o/onioc

Thuroczi Moldaviam

nominabat), quae urbs

Osero prope MeHtopol

Hmitem Cumaniae
versus principatum Kievensem, Kyrkcr secundum etymologiam
Abulfedae j ijjvi", Kirah, Narus, Nuslii, Kiniov, quorum nominum
extitit, A^cy

{^^) prope

quartum Kirah cum voce turcica orientaH ^f^ margo Hmes

optime convenit. Kiniov fortasse ex chiabus vocibus king^

compositum

et oj

est

larga

domus

vel

In vocabulario cum. Venetiano oppidumD,

significant,

sciHcet saar arabicae originis et

Eam

turcica.

^^^^^S

spatiosum tentorium.

urbem duaeglossae

vox genuine

clicnt^

regionem Cumanorum, quae hodie

Molocsna

Cumaniam
nominabant, sic Petrus ^^esconte de Janua et aHi. Martinez
de Messina in charta hujus regionis de anno 1570 nomen
Conianja inscripsit.'' Nomen vero Cumania in iHis chartis his
formis conscriptum rcperitur
Comania, Chumania, Cumanya,
Comanja. Fra Pascal de Victoria anno 1337 in antiquam urbem
geographi

dicitur,

per

itaHani

longum tempus

Serai ad ripam Volgae, uti

ipsc ait,

Hnguae turcicae ediscen-

Cumanos contcn(Ht et iHic per unum annum

integrum stucHis Hnguae quam maxime operam navabat.^ Igitur
Hngua cumanica tunc nondum exstincta erat, immo uti vicHmus,
dae

causa

ad

unus missionariorum occidentaHum suam notitiam sermonis

cici

praecipue Cumanis debuit.

potius

Muhammcchmi,

etiam

anno

venisse

'

Fejkk A kunuk

V.

\.

Cumani Moldaviae pagani

Ivoeslerus apposite admonuit,

1410 memorantur.

Cumanos nondum
Hungariam

uti

tur-

Bonfinius vero diserte

Christianos sub tempus

atcjue sponte fide

56.

quin
dicit,

Matthiae

christiana initiatos

eredete, pag. 54.

Jerxev Keleti utazds. Tom. IJ. Pag.

RoESLER (.Die Aralseefragen. Pag. 70.

regis

vcl

in

esse

Ultra Axiaccm fluvium Pcucini, Carpiaui, l^jastarnac sunt, et

Ungariam venerunt, et a Divo

Danubii insulam impetrarunt. Pauco post tempore
orthodoxa fide nostra initiarunt . Johannes Szegedi

Chuni, qui natali solo ejecti

Matthia
sponte se

in

'

anno 1706, Timon vero anno

dotes missionarios e Tirnavia

1730

quosdam

referunt,

Besserabiam

in

iter

sacerut

fecisse,

Cumanos hanc terram inliabitantes relii^ioni imbuant christianae.

Hoc rerum statu (Latum codicis Venetiani mccciii nihil est,
quod admirationem obtincat, tunc enim f^ens Cumanorum
linguaque vernacula non sokim in ea Tauricae parte, quam
geographi itahani
litorah fluminis

poris itahani,
face.re

Volgae

ct

sed ctiam in regione

occidentem versus

in

Moldavia, Bess-

Hungaria adhuc vigebat, mercatoresque

arabia et in

cium

Cumaniam nominabant,

in

si

vastissima regione

voluerunt,

id

tem-

commeromnino necesse

Pontocaspica

hnguam cumanicam

scire

habebant.

VH.
De

iis

hnguis, quae cumanicae antiquo et

ximo cognationis gradu conjunctae fuerunt,

possumus.

De

Alanorum

nihil fere

vix

mcdio aevo pro-

quidquam

scire

antiqua hngua Massagetarum, Sacarum, Daharum,

nomen Daharum

novimus, quin etiam

pars prima nominis Massagetarum

iis

popuhs iranicae

et
ori-

formam iranicam nia regio,

glossam antiquam armenicam luanc incolae. Attamcn hngua
Kirgizorum et Turkomanorum a Sacarum et Daharum hnguis

ginis

indita

orta,

quantumvis

esse

videntur,

in

cf.

quibusdam rebus ab

iis

defectum

(hffcrat,

harum hnguarum monumentorum (juochimmodo suppleri potest. Parthorum (juoque hngua ex ista etatc% cpium ea
potentissima gens adhuc in flore esset, praeter quacdam nomina
antitjuorum

propria nobis paucissimis tantum glossis conservata est. Lingua

Avarorum
hokolabra

cumanicae conjuctissima,
sacerdos, itidcm

dignitatum superest.

in

nominif)us

Bulgarorum hngua,

h)Corum, personarum et (hgnitatum, forte

'

Dec.

1.

Lib.

I.

una

excepta hac

tantum

j)ropriis

cxcej^^tis

hacc

voce

sohi

et

nominibus
vox

\Sy^

Lxxxvin

deus
lingua,

perdurabat
si

K^xh

^jXj'

(nc>

XjlXj.).'

Chazarica quoque

excipias nomina geographica, propria et dignitatum,

paucissimis tantum

hebraico

charactere

superstes evasit

(e.

glossis

monumentis Tauricae sepulcralibus

incisis interitui
g.

oHm

^y^

turcicum

cf.

pto3,

De Bissenorum Hngua

gentis

florentissimae

domina etc).

quaedam personarum id
tantum novimus, quod Constantinus de nominibus thematum
eorum et quorumdam locorum memoriae prodidit.^ Ammianus
Marcellinus in loco sequenti Uzos a Cumanis separatim
memorabat
Dumque ad Chionit^as et Eusenos haec scripta
mittuntur etc, at hujus quoque differentiae, quae secundum
omnem probabiHtatem, si omnino extitit, tantum in pronunciatione consistebat, nuHum habemus indicem. Nec
Hnguam
:

Kiimiikorum

orientalem

Tschetschna majori

habemus.

praeter nomina

Nomen

et

Caucasi

provinciam

flumine

Terek,

Daghestan definitam inhabitantium notam

cum

Kiiiuuk

armeniorum comparari

Hunk scriptorum
quo nomine Moses de Chorene

potest,

nomine

Hunnos appeHabant. In hac regione Kiimiikorum nom.

geographica etiamnum turcica sunt, e. g. Torgaul, Akssai etc
= ,^Lu (^f). Lingua igitur cumanica primo loco cum dialectis
ab ea derivatis, deinde cum sorellarum fiHabus Hnguis turcicis
et hodie usitatis comparanda est. Doct. Blau hisce studiis cum
et

aHi

descriptione linguae Bosniacorum turcicae^ dialectorumque provinciae MariopoHtanae novos et

tes.

Dialectum Kazanicam

perquam

pretiosos aperuit fon-

multis rebus cumanicae

in

perquam

similem esse jam diximus, Kazani enim non inmerito de se

ipsis

antiquorum

Bulgarorum progeniem esse praedicant. Cassel

autem Hnguam cumanicam nogaicae assimilabat: In der BibHothek des Franz Petrarka

is

ein lateinisch-persisch-cumani-

sches Lexicon gefunden worden, das

Klaproth herausgegeben

und zum Theil alphabetisch zum Theil sachHch

Es

sind so viel ich mit den

geordnet

ist.

Wortern der Nogayer vergHchen

ROESLERUM Romanische

'

V. apud

De administ.

Bosnisch-turkische Sprachdenkmaler. I.ipsiae, 1868.

Studien.

Pa.<j;-.

251, 252.

imperio. Cap. 37.

LXXXIX
die

li.ibc,

Praecipuum tamen fontem

noti-

ipse codex Venetianus continet,

quem

meisten dieselhen.

onis linf^aiae

cumanicae

nunc primum ex

is

>

hoc volumine

intei^ro in

publicae damus.

luci

Hic autem codex non tantum dialectum linguarum turcicarum

monumentum harum hnguarum

insignem, sed etiam

commendatum

monumento opera

antiquissimo hnguae turcicae orientahs

Mm

berrimi poetae

ahs Viennensis persicus apud philologos

disticha turcice scripta

leguntur,

quae

scriptum esse
Sir prope

dicit,

cum

datum

igitur distichorum

ducentis annis antiquius

praefatione

textum denuo examinasset,

arabicas invenit, ex quibus

(yMj)

octies,

partis

capitulo)

circiter ante

hnguam pure turcicam et omni elemento

Mauritius Wickerhauser, quum
at

j*jj

quo 156

inscripto inseruit. Celeberrimus

textus selgukienis editor in

postea

in

innotuit,

centesimo primae

PuRGSTALLius codiccm praedictum

syi

in

Veled

Venetianus anno 1303 conscriptus

Lo<3

Hammer-

500 annos con-

versibus

habendum

Mir Ali

est.

Primus

admonuit' distichorum
arabico

exemtam

trigintaseptem

septuaginta

eo

quatordecies,

i^U> (ueUv) septies,

cele-

imperi-

hbri auctor Alacddin Scicli Siiltan

iUius

Dubab-name

operi

(in

bibhothecae

insignis

pro

1500, habebant, at

Ali Sir, defuncti anno

annum 1829 codex quidam

circa

secuh

hujus

principio

docti

continet. Viri

vetustate

i^is-

(l9-^)

esse,

annis
glossas
novies,

quater occurrunt.^ Codex

tituh:

antiquitatis hos (juoque

Timuris diploma cL Vambery docente anno

1397, Bachtiarname vero anno 1432, Miragname autem
anno 1442 conscripta sunt^ et quidem charactere uigurico, nec
igitur uHum ex iis aetatem codicis cumanici adaequat. At hber

versus superat

Kudatku Bihk

inscriptus,

quem

sollicitudine edidit, transcripsit et in

ipsum codicem cumanicum

is

id

Vamb^ry eximia cum

hnguam germanicam vertit,
cL

titulo antiquitatis

longe

praecelht,

enim cum 234 annis ante datum 1303 conscriptus est.'* Hic
unum annoto, neque hnguam Kudatku Bihk> uiguricam
'

Jahrbiicher der Literatur. Viennae, 1829. (apud

Z. d.

D. m. G. Tom.

XX.

Pag. 574, 575.

Uigurische Sprachmonumente (1870). Pag. 8.

L. c. Pag. 2j, 28.

fasc. IV.

Geroliuum).

xc

exemtam

elementis arabo-persicis

esse,

VAmbery enim

editionis suae 112 exoticas colleojit voces,

in calce

quae partim arabicae

Robertus Roeslerius
in appendice operis
Romanische Studien quaedam vocabularii
linguae cumanicae specimina dedit,
cui quum autumno anni
1873 Graetiae agerem, copias meas secundae quoque codicis
Venetiani partis communicabam, quibus inspectis vir doctus
mihiquc amicissimus maximopere laetatus est. Doctissimus Blau
sunt originis, partim persicae.

J^-m

'

in

dissertationc de gente et lingua

Cumanorum grammaticam
adum-

hujus dialecti breviter quidem, sed more suo praeclare

bravit.''

Etiam nos

tuumque ope

in

grammaticam

adjuti

que monumentorum

bendam

sequentibus hac ipsa adumbratione

hnguae

a ab d, et hoc

ultimum ab

tu,

sdii

z'ddii'kcil

significat,

e.

etc.
g.

ahquantum

saa

tibi,

cf.

souanucn

et

in

cJii

59 crtd cakta
et

)ndn ct

sdji

ad hanc vocalem

formato

chverse

utebantur.

germanicis occurrit,

e.

g.

altaicum et selgukiense
vel c

designat,

e.

sa. Scrip-

csitmaga,

g.

tantum scripturam d adhibet

rarissime

forma nczic

primae

icrdd^

g.

Graecorum simihimo, sed

ita

csiti(n)gassd si audis, at annotatores

vocabularii gcimanici vocalem d sohicite

codicis

e.

Gemminatio htterae a longitudinem vocahs

sonum d per a

g.

et

etc.

in glossis

tor vocabularii
etc.

dn

htterae

Hoc ipsum signum etiam

textuum sonum

solhcite distinguunt,

quodam

a diversis scriptoribus

e.

Hungaria descri-

Scriptores

i.

jacuticum

cf.

designancLam signo

di

in

brevi voluimus.

Annotationes phonoh)gicae

ciktd^

paucorum-

codicis Venetiani

cumanicae

tex-

etc.

denotant,

e.

g,

pag,

secunda codicis parte pronomen

In

secundae personae interdum d

passim. Vocahs a

in

scribitur, ita pag.

149

pronunciatione cumanica ple-

rumque immutabihs est, quod idem cL Blau docente etiam

hngua bosniaca obvenit.
2,
i

Vocahs

sonabat,

in

radice

et

ideoque cumanico

Z. d. D.

M.

G.

Tom. XXIX.

Pag-.

pridem

plerum(|ue

in

suffixis

in

dialectis cagataicis

576-580.

in

saepis-

XCI

siiiK'

rcsj^ondct,

curnanicimi

pax,

cis

142,

142

129

(pag.

cum

erat,

cjcni

iski,

kazanicum

etc.

Vocalis

dialecto osmanica

cum.

ct,

vocales d et

di

130,

in

dialectis

permutata

dt sonat,

in

1.

primae

equus

vocalis

Kazanica vocales

in

cagataicis
est,

simque

it,

e. g.

varium,'
jac.

did7i,

duabus

dialectis

subsequentem vocalem

loco

ati,

permutatur,

is,

ir vir

cc

in

e,

loco cag.

dialecto

In

tcmir.'

permutatae reperiuntur,
cagataice

pars interior,
ct,

rr

e.

observamus,

quam

in

dialecto Kazanica,

dtmdkoncznc j^anem nostrum,

Kasgarica loco cag.
3.
/

plerum(|uc

Scriptores codicis

non distinguunt,

inangai

(pag.

canis, cag.

/7,

g.

vicis-

/r,

V.

Radloff

credant,

est

icipturscn

est

'iglading,

'inangai,

bibisti,

kaz.

In lingua

communitcr vocalem
id

//,

etc.

pronunciatur.

id

c et

bczcm noster,

bcznc nos

cumanici

codicis)

jac.

g.

iglading flevisti,

BoHiLiNGlc Ueber

'

Cl.

143

e.

e.

g.

Hngua textuum

In

ctc.

vero syllabae

altera

g.

in

cumanicorum Flungariae eandem permutationem vocalium

/

//,

meridionalis

Sibiriae

desideratur

et / inter se

opus k)Co cag.

omnino

vocalis a per

cti

g.

cag.

cf.

dialecto Taranci, 2. Koibalica et Kacinzica,

i.

quarum prima,
c.

cjc

enim interdum

jacutica

In dialectis turcicis

etc.

utpote

emollitur,

cs

pag.

inter se permutantur, e. g. dgin, igin

Gungariae vocalis

exceptis,
in

pro idingiz

eratis

cskc
et

cum. yctmac^

cag. dcjnidk vel dcnidk juxta dimdk, osm. dcmdk,

did, kaz.

et

(pag.

formas kazanicas

raro in

ita

pag. codi-

caro quod in dialecto Kazanica

ct

autem jacutica

lingua

in

osm.

haud

irik-

cum. crir

biro^il,

cf.

eram,

iskc

ct,

idini,

eras,

et in

cag.

pro

cao-.

cum. cdik fuimus, cag.

ddcnocz

auxiliare

dddni

codicis),

clclik

cnc in

//v,

cum.

crikfnu,

cum

bcrgil da cag.

verbum

ejcn,

i)ndi^

alii,

//

juxta

crcyiruicn

osm.

osm;iniciini

//'/,

osm.

//,

inir est,

cag.

jitmdk,

cum.

ca^'.

tranquillum, securum,

ino

idik,

catj;,

cindi,

passim),

osm.

Q.7\.^.

cum

ca<^.

et

idik,

//,

etc,

}iidk

cki duo)

^.

)iopulus>,

cl

cag.

e.

cc-,

ab

it

cag.

die Sprache der jakuten. Pag. 34 glossarii.

die Sprachen der Turi<.

Stamme

Siid-Sibiriens etc.

Tom.

1.

Pag. XIX.

XCII

potus, jac.

ickii,

prima

codicis
/

per

sen

annotat
entre
/

in

nici

c et

cum

^5-^.^,

scripta est

emoUita etiam

(in

cum

dum

u et

in

manipulus,
4.

praestat,

suffixi

pridem

denotatur,
etc.

permutata

milieu

kyssilcr

e. g,

femella loco cag.

vocalis

sator,

in

^^-ijo,

e cont-

loco cag. u

consequenti gutturali in v
g. satov,

e.

buzik,

safik,

e. g.

Vocalis
est,

osmanice

e.

buzov (pag,

sonabant

(satik,

Exemplum permutacag. aglaniak

hatcr, arabice

etiam

g.

cadir,

in

takuiu,

enim hujus

in

partis

in

vel

>Ai?l-^

bosniaca inter-

1.

osmanice

takini

hung. sdtor.'

prima codicis parte saepissime ab

secunda codicis pars etiam

scriptores

raro

ita

bosniaca nonnunquam pariter atque

vi^Li)

Vocahs

distincta

g,

jam vidimus, iglading enim

Vocalis

Blau

etc. et

le

cumanica liaud

tusi

kazanica satiu), satoz).

1.

codice cumanico per

yki^ (apud

y notabant,

permutari potest,

formae

tionis vocalis a

respondet.

e.

per

lingua

in

Vocalis n

in

quac

satuk, satuv

modo

y,

cumanica johsil pauper

( JAJfo)r

cod.),

tient

konus argentum juxta konis occurrit,

in glossa

rario

139

per

u permutata reperitur,

osm.

constanter

i:

homines, Vocalis

viri,

utile.

y de Meninski etc' Haec ipsa vocalis

prope uti
sonat. Scriptores codicis cuma-

modo

kickcrip

aziiilc

qui

in

vocalis

yare dimidium

une voyelle

est

et

de \

lieu

dialecto sorica

vocalem

secunda

sanctum,

g. yai-alc saucius,

e.

au

/,

in

pauper,

jarle

g.

algisic

sans accent,

e,

e.

et

vocabulario osmanico-gallico vocalem

in

designat

Sed nonniinquam

etc.

vocabulario)

(in

reperitur,

clamavisti,

HiNDOGLu
per

parte

denotata

bibu

isdbin

non

est

hoc puncto primae multo

vocalem

ab

per tres

modos distinguunt: i. per Hneam transversam, quae litteram o ex

obHquo scindit 2. per Hneolam Htterae o superscriptam, haec
denotatio
3.

per ou,

bularii

praecipue
e.

g.

in

uHimis codicis

paginis

videri

potest

souncac os, cagataice songdk. Scriptor voca-

modorum praedictorum primum tantum

sduarnien amo, si^uarscni

(sic

!)

usurpabat,

e. g.

amas, attamen idem scriptoi

'

Dictionnare Turc-Francais. Viennae, 1838.

Bosnisch-tiirkische Sprachdenkmaler. Pag. 20.

XCIII

tertiam personam hujus verbi sottarol, id est

Ipsa vocalis o interdum per
ca^. toluky tolu, kazanice

dan touoa

spurius,

(n)

denotatur,

oit

tul'i,

it

cf. caj^. togjna,

hipus, cag.

buzuk),

e.

it

tatur.

In glossa bosniaca coi^da gladius

orta
5.

esse

Vocalem

(hstinguunt,
terae

it

osmanicum

cf.

ab

ii

ciiydurunicn,

scindit,

e.

arde'

Quum

g.

hunc

in

e.

g.

loco cagataici

Germanicum

sed etiam

quibusdam formis

n distinguendae causa,

zv

e.

g.

perquam saepe occurrunt pro

itn

sonus loco cag.

soziilmdk,

dn\

cf.

iizdi

cag. okrainak,

itgialurnien

mak,

on.,

verecundor

itlcb

rarissime
ut

efficitur,

eam

lit-

obliquo

ex

ardo,

minusculum

non solum

arsi,

daw

o et o
sttzitl

titz

(p^ig.

= uleb) moriens,

In vocabulario sub liUera

c.

glossis,

usurpatur vocalis

et

ii

juxta

in

kowsap

ii

cf.

codicis),

143.

loco cag.
loco

turc.

cagataice

ab

desi-

lingua cumanica

sozulitrnicn,

guttur

57),

icin,

aliarum dialectorum,

pulvis

bogitz

germanicis

(pag. 40),
it

adscribebat,

osmanice

ocdn,
in

turcicis

loco cag. ozdi (pag.

loco cag. bolsun,

sit

it

140 codicis). Vocalis

(pag.

permu-

Venetiani

ciiyditr

kazanice

iiciin,

jacutice isin.

derans

kitt

vero scriptor dubius fuisset utrum vocalis o an

scribenda esset, super litteram

in

tus,

hungaricum kard.

modum

ciiydurduni,

ii

uzitn

s*^^^''

adjiceant, quae

lineam transversam

it

vocalis o ex originali

scriptores codicis

autem

distinctio

tenere,

e. g. tot-

vocalem

orientalibus in

dialectis turc.

videtur,

bori

et tunc clare pronunciatur,

in

2t

siljitns^iiluk,

Eandem permutationem

quum

aliis

raro pro u et

ita

kot salus, cagataice tittniak,

In (halecto Kasgarica vocalis

etc.

titt-.

Kazanica videmus,

in dialecto

tu-,

satov, bitzov loco satuv, bttzuv (satuk,

magister loco usta.

osta.

sal,

to3

chitnra-

togkan etc. {^Ja^yi nasci

cagataici

loco

soitnclit

etc,

hiiri

vocahum etiam

^.

scripsit.

plenum.

toulit

(^.

cumanico haud

o et o in codice

reperiuntur,

e.

ol

prima codicis parte

in

apud Pavet de Courteille), kazanice

Vocales

soitar

toz,

cag.

or.

c>/;;irt'7c'.

e.

cf.

g.

cag.

bulsun

jtoraia

bogoz,

ojalniak,

Eandem

ojat-

per-

XCIV

miitationem videmus
cag.
e

tin^

decem

norum

bul

g.

pro

es

docente vocales
e.

g.

bol

haud

o et o

ngu ulula pro

cum

immo

per apparet,
simul,

Etiam

cum

yctniac,
in

1.

et in aHis

nl

Turkoma-

cum

inconstantem
in

quam

non denotantur,

^^

Hs eHsa

est,

ajp

g.

formam

tosrd pro tosord,

elisae

esse

peccatum,

dialecto Kazanica

in

videntur
cf.

brdii

6.

Ji

7.

saltem

vel

osmanicum

ajip,

dejicere.

tdsilrnidk

pro berdii

raro occurrit,

ahquis,

borno

etc.

admoneo

I.

consonae gatturales

Hnguae cumanicae per sequentes Htteras notantur

5,

etc.

(pag. 138) ipsa suffixi voca-

tiisriip

consonis haec pauca

birga

g.

ad vocalem

interdum

suffixi

e.

velociter

tcrclap

factitivam cag.

nasus ejus pro borono

4.

non sem-

latet,

eHsio etiam in dialecto kazanica haud ita

De

lex

et inperfectam deno-

assimilationem

forma verbi

cf.

etc.

dialectis conspicimus.

e.

in

vero o

vocalis

jiiz

prima codicis parte

cdig. jitnidk,

cf.

Vocales breves interdum

arabice

permutantur,

il

Hngaa cumanica summa

in

cumanica vocalis

quoque

et

il

vocabulario saepissime

in

radicis conformatur,

3. gJi

perquam saepe occurIn sermone bosniaco Blau

raro

ita

tationem vocaHum, praecipue

g.

cag. iLsta;

cjuoque

aliarum dialectorum,

dgil

haec lex ob saepe

at

Haec

loco

far

dialectorum,

In lingua

etc.

Vocalium harmonia etiam

e.

aliarum

u in versu cadentiam facit, ita soz

erat,

on

g.

cumanica loco

1.

on

loco

e.

vocalis u pro o aliarum dialectorum

e.

rit,

in

loco cag. ol etc.

illud

illa,

atque

osta pariter

contrario un

ille,

dialecto kazanica,

in

signo

quodam

Htterae

i.

Graecorum

2.

cJi

sub-

perquam simiH, quo nasaHs explosiva ng significatur.

Consona kaf Turcarum in secunda codicis parte plerumqe per

versae

et c denotatur,

145),

cf.

g.

Jcai^oviniiz

praemium nostrum

kacan cjuum etc, eademque consona

saepe etiam per

etc,

e.

signiiicatur,

cag. ^jU-jy;,

e.

g.

pag.

cuyrug cauda,

cf.

ad inferna. Haec ipsa consona etiam per

e.

g.

ticJwiac

(in

pag. 43) juxta

tictini

17

in

r//

vocabulario

coarnicn,

^^^jJ^',

et

<;//

phintavi,

(pag.

coyduui
taniucka

designatur,

kacJuna,

xcv
l+JjUs,

cf.

yaaoh
e.

quibusdam

in

e.

bolniaoa

(pag.

dcminy

emolli

g.

cagataicum

tuum

juxta

perditionem,

quae

autem

potest, y

bulaJi

fons

(pag.

148).

e.

(pag.

141),

tamu

Permutatio

Forma

annotavit.
(pag.

^5"

oculus,

Jc,

In secunda codicis parte

g.

Interdum etiam
lcrgc

cibuJi,

jariJi

cumanicis
potest,

e.

g.

cJ

in

Consona

congul cor,

e. g.

cJioz

recede. In

cJictcJiil

/'

bonitas,

cgilik

inter

g scriptum reperitur, cf. c)L.^:>!

J plerumque per transcribitur,

ipsis textibus

i^^^'

per

redcUtur,

cJl

duas vocales

kok caelum

in

^''

etc.

e. g. ctcJicn-

emoUitur,

^'

autem

j emollitum tandem prorsus evanescit,

miiz (pag. 143) cornu, quae forma per formam inter-

quibusdam

e.

g.

mediam

modo

in

facientibus.

in

multum,

Jcop

cli,

^j^l^,

caeruleum,

coc

scripsit!),

\yi

glossa ycag vocabularii loco

iceg.

in

vocis apocopatur,

^y^-

cf.

secundae codicis

denotatur,

7\.\A cJi

masculum,

(KlaprotJius

quidam

cag.

cf.

est,

vocabulario legi

fme

in

tan-

osm.

cf.

tas

kuurinak,

g.

textibus

in

Ji

in

scriptor

interdum

crca

osm. cV^^

jam

yomsaJi

inferna,

144)

in

finalis

Jc

vocabulario plerumque per

et

glossis in

miljiiz
iJ

a miiguz orta

orta est atque

modo

durius

lenius

est.

Littera

uti

<;>',

jam.vidimus,

secundum hanc dupHcem originem

pronuncianda est, cjuam dupHcem

pronunciationem scriptores codicis cum. interdum

ut

nonnunquam

cag. bulag idem,

cf.

hanc quoque formam

partis

ex

e.

princeps, cag.

rex,

Ji^n

cluas

inter

littera

domina,

Jiatun

cJiatun,

g.

ij^''-^,

saepe occurrit.

e.

cmollitur,

^
et

75)

tamak,

facile eliditur,

persequi. A'

pellere,

i^^-^^i'

(kadtn), cag.

cf.

in

syllabae

fine

guttur

ad

138)

permutatur

Ji

sed

in

(paf;.

forma per formam kjijiirmak a kugurmak orta

quae

et

nonnunc|uam

suffixis,

tamaging

vocales,

ka/oan

loco

Qlialjran

Consona

maxilla.

g.

pro jok^

jocJi

htteram

per

gJi,

lenem consonam

>

per

ita

denotant,

significent,

sed

non-

sajiga,

c|ua

multo saepius hanc totam distinctionem plane omittunt.

nun(|uam

in

Ji

permutatur,

e.

g.

saJia

tibi

h)co

consona tandem ehsa duae vocales a unam longam

(saa sa).

Consona

-v

modo

per

k,

modo

per

gJi

effecerunt

designatur,

::

XCVI

,.

Consona Arabum Persarumque

nificatur (bacha).

tavimus, haud
emollescunt,
avurlagil

quam

fiHus

ortus

(scibcet

hae consonae

consonae

illae

(pag-

pro

148)
In

dictione

in

g.

cf.

in

2c

formam

observatur
ki

ata

tinir

or.

acuving

cf.

cag.

or.

\,^^y'',

tuusning

(pag.

ouht
150)

quod vicissim ob

u emollescunt,

in

oguli,

nasci,

i^Ui^y

vero vocis vel syllabae radicalis

fine

saepissime

139),

e.

verbum turcicum

cf.

in

jam anno-

uti

exemplis

hisce

verbum turcicum

cf.

vocalem praecedem
(pag.

per ch sig-

sanctam Virginem) generat pater Deus

genitivo.

in

alioqui

in

generare,

pellere,

ejus

r*^^

'

duas vocales,

inter

Elisio

132.)

(pag. 140 codicis),

kuiirinak

L^ etiam

aurlagil pro agirlagil sanctifica,

e. g.

imirniak parere,
tengri

r-

voce

in

raro eliduntur,

ita

(pag.

et

durescit,
agik,

e.

agig^

g.

satov,

bu30v,

javdurding

(pag.

eadem pagina intestina pro bagirsak

(v, ^Lwwjilj apud Pavet de Courteille). Scriptores secundae
codicis partis semivocalem v per signum quoddam Htterae w
142),

bavursak

in

germanicae aliquantum simile denotabant. Consona k

in

1.

cuma-

nica pariter atque in multis aHis dialectis turcicis interdum in

(^)

induruit

k et

g etiam

in

omnibus

j emoUescere possunt,
cibus quidam lacteus, cf. formam

vocalem v

curia

Kara

et

cf.

in

dialectis turcicis in semi-

ita

oguz^

L jacutica

jilriib-idi

ojiin

moHitum

cst.

in

1.

attl

cagataica 002

tentorium,

versu sequenti

ad Kara Attukan venit hos-

perendie, quod Bdhtlingk auctore

ex o ista et kiin dies compositum

vocales in j

e. g. in

etiam altaicum aildap

kanga aildap

atty

pes,'

agil^

cf.

est,

k enim inter duas

In dialecto Kazanica forma agrigimiz

dolor noster in aui7'iubiz permutata est,

passio nostra>^,

cli

cf.

formam cumanicam aitrlagil pro agirlagil. Bosniacum quoque

d Blau docente interdum in v ety emoHescit, e g. kjilve tinea,
cf.

^^5^ persicae originis,

'

Radloff

Blau.

O.

c.

diijiln

Tom. L Pag. 50

L. c. Pag. 31, 12.

nuptiae

cf. ^^5^0.''

Consona

XCVII

k,

vel

(c),

quae syllabam radicalem

cumanica saepissime

nat, in dialecto

vocem ipsam

vel

n emollita

in

induruit, e. g. praeter formas suprascriptas

javdiirding

donavisti,

simile

etiam

dialectis ^agataicis saepe in u vel o

in

kriv

jirau cantor
jasao

(pag.

jahm

iiamma,

statutum,

lex),

introitus,

151)

jasak,

etc.

quam

saepe in u emoUescunt,
hostis

jaic

katiu

litum

karan

forma

In

etc.

e. g. sau,

nominum

et in fine

caklau consideratio,

et

finale
e.

g.

sao sanum,

cf.

g inter duas
g finale per-

agentis et

margo

kirij

tati

mons.

actionis,

kileilce

finale

e.

g.

advena,

in

j emol-

est.

haud

paucis

ita

est jiy>

s*ij,

(^J-wU,

tana

desinit

sed

denotabatur,

cJi

nos

haec

ipsa

ayach

vox

(^t-jj),

in

in

in

charachus^

g.

quam formam Blau

ita scrip-

codice Ven. conspeximus),

in

chasnc,

e.

(Klaprothus hanc formam

scripsit'

sachal (JULo),

aytay,

jam annotavimus, consona k

chaxan ((jM),

qualem

edidit,

per

glossis

minus recte chasuch

tam

sanum,

aspectus,

In prima codicis parte, uti

id

cag.

cf.

Vambery)

kaz. jalkin^

vocales plane evanuit. In dialecto Kazanica k et

In formis kiraic, jao juxta kiragu, jagi consona

sag.

in

permutantur

formam

cf.

formam

cf.

es,

glossario prof.

(in

u,

pingue,

yVzz^/z

assimilatum

ovsadi

uiguricum oksak, icksak

,^LoLcojl et

quod

est,

tandem

jam annotavimus, ob praecedentem vocalem

uti

termi-

est

id

Mariupoli-

dialecto

Hnea subsequenti

in

htt.

ayag uxi. In diaL Mariupohtana consona k fere semper

ut h pronunciari solet,

e. g. yo.Ycimy(j.n ((UUjU), Xorjfmv

(jM,

in

dialecto Kazanica et bosniaca haec aspiratio raro tantum obve-

In

nit.

secunda codicis parte k sine

occurrit.

bitur,

g.

e.

in

vocabulario

ciuruba,

id

est

interdum

in

\.

per

Uwgi^ (keliruha),

kemun, hungarice kemeny(niag)

etiam

uho aspirationis signo

etc.

c,

vel ci transcri-

canian, id

est

Hic quassus consonae k

bosniaca obvenit.

Blau Uber Volksthuin uud Sprache

XXIX. Pag. 569, 570).
'

CODEX CUMANrCUS.

cU-r

Kumanen

(Z. d.

D.

m.

G.

J?"

Tom.

XCVIII

Sonus

codice Venetiano diverse denotatur

jtg in

signiim

quoddam

mam

cujus linea ulterior inferne

it,

paulum prolungata

duplex denotatio saepissime usurpatur

tamagin

dictione

in

per^^solum,

beslcgil

guttur tuum

nutri

cum

n finale etiam tunc

haec pronunciatio

dialectis

pro on aliarum dialectorum,

sit,

Denique de consonas

//

secunda codicis parte pro

in

scaturigo,

pro

/'

in

aliis

ong dextera

e. g,

finali

scriptum

reperitur.

denotatur,

Consona

e. g.

cibuJi

est.

Vox

saar pro

adam homo,

sibilantem

in

cf.

mam

kazanicum

et

asam scriptum

persicis

ordine labiahum
frustra

glossa

in

tisma

in

etc,

Httera

desideratur

persicae

elephas

quoque

etiam per

sed

et

in

tantum
b

in

duas

brassica,

iu..s\.j

urbs.
1.

cumanica

pro

/^/t7,

kazak

e. g.

azam

-p^o

kadajz

mediam conspicimus,

cf.

toretdi scripta reperitur, hic

/

per negligentiam omisit.

exceptis

glossis

arabicis

secunda codicis parte

in

originis

vocabulario

exoticis

Littera

inter

gJi

reperitur. In pag. 143 obs. for-

denotationcm consonae

forse scriptor

Ji

tamu scriptum

permutabatur,

;:

/st'/

quae pro

toredi generavit,

Ex

y^

bol-

plerumque incolumis mansit,

ckivus etc. In glossa dac loco tenuis

Loco azam

peccatum

dentalibus pauca tantum adjicio. Tenuis in

media vero interdum

^Lj.

cJi,

/aan pro

facile eliduntur, e. g.

pariter atque in dialectis cagataicis

pro

jazuJi

tamuJ^: et tamuJi et

fons,

145)

In olnlnJi mortalis,

virga,

sed

vocis,

fine

(pag.

coJiraJi

g.

non solum per

sed etiam lagJian occurrit,

De

e.

in

nogJiut pro <:jy^^ etc. Aspiratae

perquam

vocales

-^-

tantum admoneo, consonam

non solum

fluens, etc.

aJia

factus est,

duJi cdi

jiJ

Interdum

quod ad formam cumanicam,

et -^ id

etiam in ipsa voce occurrere,

g.

kasgaricum ong.

cf.

//

usu non

in

e.

tecum

(juum

gutturali pronunciatur,

quae

n,

seningbile

for-

pro tamgiJicr

aglai-im intelligo \)ro anglarim.

e. g.

aut per

est,

per litteram

2.

beslegil 3. per ng^ sic in salutatione angellica

4.

i.

graecorum inversae simile aut per

litterae o

frista,

tantum
glossis

forma

Jiaybat

(pag.

Glossa

Consona

occurrit.

apparet

littera

adest.

fristiJar

e.

148)

et

g.

bap-

inserta

XCIX

apparet,

bosniacum

cf.

forma externa

Consona
reperitur,

iUAiC est.

arabicas

Semivocahs

fecimus.

interdum

codice Venetiano

in

bosniacum tanian pro

cf.

formas

(v.

Jiayhat fortasse ar.

jam supra mentio nem

essentia,

status,

hcjct

arabicae originis

etc.

Ceterum

o^.*.Aie).

jlLAse,

rei

pro

Jicibct

Consonae quassatae

et

in

n debilitata

etc.

(Uj

peculiaribus signis notantur,

nempe prima signo Graecorum c, altera autem sic^no Graecorum

perquam simili. Haec duae consonae ex quassu gutturalium
<T

et

dentalium ortae sunt,

suffixum

juxta

cc

torquere,

scriptum reperitur
versa.

natur

Consona

modos

kirmdk

e.

g.

s,

e.

secunda codicis parte

cz,

e.

g.

in

g.

as

pro ac

esuriens

uzmak pro ticmak paradisus

ucarmen

gz denotatur,

y^

gigar, id est

id

giemis

e.

jecur,

mariand,

Klaprothum minus
pro

In

(j'^-

^s-

suffixum

bile
e.

z,

per

e.

zc,

recte

formis

per gi

id

est

J^ g

docente

-^

cJioligian,

est ^^^y^,

id

marjan

fragum,
e.

g.

c;^^ pro

hoc

pro

o^

per

^^

in

scripsit

jim,
post

(corahum), jotcani
biirungi,

reperitur

in

ecJiinzi

textibus

formas a Blau

v.

In glossa vocabularii tagz corona,

c)

ui:uj4.>o

quam glossam Blau

denotatum

zi

etc.

idem

volo

galanga,

id est ^ls3J.3^i:>

numerorum ordinahum

per gz transcriptum

interdum

s,

modos praedictos etiam per ;'7,

sequentibus formis a Blau adductis

et

//.TY-^ivrC/, ^^fvrCf'

ncce,

Consona

56 vocabularii).

Mariupohtanis hoc suffixum per rC significatur,

adductas

per

tizcarmen

g.

c,

per

3.

4.

nezc pro

g.

per

2.

humiliter

(hungarice gyilmolcs)

fructus,

est >M^,

j (i)

in

g.

6.

(pag.

vocabulario praeter duos

et

per

5.

culter

pro catik cinctus

cctik

vocabulario kiczi congulu

pro

cirmarmen

ki,

Interdum loco /

etc.

pro btcak

bizac

g.

in

altum

katmak,

cf.

kosanc desiderium pro kdsdno- et vice

g.

in

juxta

ci

nodus

e.

e.

loco catik^

cctik

praeter signum descriptum per diversos desig-

per

i.

g.

suffixum

tek, dek,

6ag.

cf.

e.

in

denotatur,

(juibusdam

campus;

bosniaca Blau

est. In dialecto

porro

e.

g.

[jX^

vocilnis
et in

pro

^^-^

scribitur,

/ permutatum

reperitur,

e.

sator,

^.

cf.

hiin^aricum

nunciatione bosniaca interdum

idem
cf.

etiam

-^

hungaricum

emollitur,

in

sonat,

tj

e.

e.

duas

facile

Haec

soiiir.

ehditur,

etiam

e.

jikilmak delabi,

gicrar juxta

ayandini,

yicrar,

dialecto nogaica haec

paulo

nogaicis

infra

in

pro

rcperitur,

media voce

e.

e.

g.

(j.yi-)(i.

giltrin pro

meum
raro cum

pro

cor

juxta

obvenit.

l^j

pro

(vJs^-L,

pro ^yj

etc.

In

e. g.
<:>Si=>.

dialecto

In

i*^)^.-'

inter

eadem permutatio usitatissima est,

a Vambery pubhcatis stXjLXjJ e^Xla

*X5C.^

pro

gikilmak

g.

cJiiign

per

sdjilnclil

Mariupohtana j haud ita

^ permutatum
hoc ipsum g in textibus a Blau examinatis per
est,

s^-sUJ",

ajamak

cag.

cf.

saepissime

bosniaca

in

gillan pro ,j^^j,

et

pro

discus

sounclii

g.

cum g permutatum

in versibus

pro ^j^L^,

iazdini pro jazdini peccavi, erravi.

ehsio

interdum

^^^^

g.

pro-

in

codice Venetiano

in

aianirnicn,

g.

parcere etc.
vocales

tdnycr.

denotatur,

e.

tanjir

g.

Consona j praeter htteram j

et

Consona

sdtor.

reperitur,

notatum

etc.

In glossa terc juxta tez cito r

cum

Tres consonae sibilantes

.y

permutatum repe-

ritur.
i,

2.

3. ^ in

codice cumanico

Venetiano perquam diverse notantur. Sibilans /

per z

3.

per

taliscJiirmen^

i"-?

4.

per sz

nruscJiirmen,

5.

per

algisli ;

cf.

ijii->j->

dens,

karindas pro karindas,

cf.

e. g. in

cumanica saar
minus recte

jaksi;

occurrit.

glossa cJiaJiar pro

et

cf.

buzzatkit

charactere

y^^

Nyelvt. Ko^^lemenyck.

occurrit

g.

at

tis-

cJi

bosatJzil.

designatum
in

columna

quam KLArKOTHUS

cJiaJiar scripsit,

Tom. IL Fasciculus L Pag.

pro

haec vox

manifestoque

algiszle \)ro

^5-**'-^;

Haec maxima inconsequentia sonum

cipue in vocabuhaio

'

Blau:

e.

2.

tnscJicidcr

scribitur, glossaque gJiacJiar,

cJiacJiar et

denotatur,

zz

htigo,
etisldmdk, kyziler

kyssiler,

Blau sonum / cumanicum interdum

esse dicit,

per

6.

per sch

i.

kirliscJiirmcn

pro tilsdrldr; etizcrmen adjuvo,

sisluJilarmen,

jr

in

parte

/ denotandi prae-

comprobat^

120.

persica

quam

CI

molestam

consonam / idiomati suo familiarem

irermanici

cultate vel per s simplex, vel per

plerumque per

3.

est

id

2.

per

(^Sj^.

duas

cum

5 permutatur.

sosin

pro

scripta

sensus per

geminatur,

vocales

denotatur,

ejusdem vocis

diffi-

Consonam

e.

sozin etc.

g.

Sonus

Consona

in diversis conjugationis

multiplex designatio,

e.

2.

glossa

in

.v

2ix

ortogra-

quam

unius

dechnationisque formis

g.

comedo
comede

azarmen
assa

per

i.

,c

Inconsequentiam

reperitur.

arassinda^

oz ipse; juxiini,

sine,

siz

g.

e.

phiae auctoris vocabularii nihil demonstrat mehus,

et

uUa

sine

denotabant.

sr/i

partis

simi^lex scriptam reperimus, at interdum haec

inter

i.

essirgagil etc.

per

^'

scriptor

autem secundae codicis

vocabularii italianus' Scriptores

sibilans

consonae

hnjns

desi^nationem

comperit

as cibus,

aianirmcn parco

ayandim peperci,
cigharmcn
zigtum

exeo

exivi

coparurmcn

aedefico

cobardum aedeficavi
In secunda codicis parte hanc

designationis

tionem multo minus conspicimus.

vocabularii

aha manus,

codicis partis
ita

e.

g.

nimirum

nonnuhas suprascri

super

formam

acirmach syllabam ga^

etc.

gici^ar

fluctua-

Super quasdam

gk)ssas

scriptorum

secundae

transcriptiones

variantes,

unus
sit

sonorum

Htteram

//,

super formam

super formam bisiUurmen

htteram

z,

super formam yarasirmen item z etc.

'

emoUit.

In

vocibus

italianis

scibile,

sciolto

etc.

vocalis

praecedentem sonum

CII

Annotationes morpheologicae.

De Pronominibus.

I.

Pron. suffixa.

Pron. separata.
I.

Pers.

Nom.

inen

mdn

(et

scriptum)

im,

im

Gen. mcning
Sing.

Dat.

manga (maa, ma)

Acc.

mcni (menj)

Abl.

menddn

Nom.

biz

miz, miz

Gen. bizing
Plur

Cl.

Dat.

biz^d

Acc.

bizni

Abl.

bizddn

Blau

loco

biz

miz

scripsit,

Klaprothus

recte

biz

habet [bix scriptum).

II.

Pers.

Nom.

sen

ing,

(san)

tng

Gen. scning
Sinsf.

Dat.

sanga (saJia vel saa)

Acc.

seni

AbL senddn

Plur.

Nom.

siz

Gen.

sizing

Dat.

sizgd

Acc.

sizni (siznj)

Abl

sizddn

'inglz,

Vocativus pronominum personahum

praemissa formatur,
III. Pers.

Sing.

ita aj sen !

Nom.

ol

Gen.

aning

Dat.

angar vel aar

Acc.

ani

AbL

andan

aj siz

ingiz

interjectione
!

(turcice
i,

i,

I,

aj (ay)
(^l)

isi, tsi

CIII

Nom. anlar

idem, quod supra

Gen. anlarninz
Plur,

Dat.

anlarga

Acc.

anlar^ii (anlarnj)

Abl.

anlardan

Blau post Klaprothum loco ol minus recte al scripsit.

Quod ad dativum anoar, cf. respondentem formam uiguricam
anggar,
aliis

quae forma

quoque

possessiva
(bizin)

hizini

nostrum templum
vestrum,

kazanica

dialecto

in

(anar)

et

in

dialectis usurpatur.

Pronomina

meum,

etiam

nostrum,
I2i),

(pag.

separata

sequcntia
e.

or.

sunt

gicJiovga

hisini

scning (scnin)

nicnini

tuum

in

, .sVir/;/^'-

aning suum, anlarning, pro quibus possessivis

saepe etiam oz usurpatur,

e.

g.

hoyungni (pag.

oz 7idzik

149)

tuum purissimum corpus.

Pronomen demonstrativum.
Plur.

Sing.

Nom.

hn

Nom.

hular

Gen.

vmning

Gen.

hularning

Dat.

mungar

Dat.

bularga

Acc.

niuni

Acc.

bnla^^ni

Abl.

niundan

Abl.

hulardan.

Ipsemet,
(^jl

in

ipsimet

hac dictione

'
:

que Kazanicas

2iluk,

egomet,

ipse

tute,

kensi dicitur^
est
(ita

(pag.
e.

g.

e.

jvJtX-U^'

og/i,
<:j:iiui.^

anlar

"^^s

in

1.

pag.

dicitur,

cf.

(^jl

^5^'*^^^)^

fcjrmas-

cumanica plerumque

kin kcnsi cin

tcngri

cag.

ogli

suluk idem, eadem, idem.

159 codicis), pro quo etiam

Pronomina

'

g.

ol

qui

Ipse, a, ud,

kcnini,

ipse

verus

oz et oz oz

kcning,

Deus

usurpatur

145).
relativa

Babernameh,

17.

et

interrogativa.

V. in glossario

Kim,

Pave T DE CouRTElLE.

Kin

quis,

CIV

qui; chaysi qualis

chaju

'&(zx'\^X\m\

[inunca

talis);

esse videtur, item

chaym, quod mihi pro

quis significat

nc quid;

ndmdgd quidquid, cf. azerbaiganicum -Lj nesa quantum;

ndk quare, cf. Kazanicum nik; nccik quomodo, cf, Kaza;

nicum

nicck

kacan quum; chayda ubi,

etc.

cv
(pag. 138),

reperitur,

bum

est,

salvare);

in

sic

(ci)

c'i

scriptum

(cik) in glossa
;

interdum loco

scaturigo,

glossa colirak

suffixi

f^ir//

^iJi

cag. ^Uf^LXiU

verbum

cf.

Usus

^Ui^=^.

(5ag.

^UxUjyj

H\<^.

admiratio,

scriptum

7'ah

ultimo cxcmplo non daci, scd

(|iio

verbum

cf.

tangla^cik

rak

in

et

cf.

ver-

(lik) in parte

iik

modo describitur: No q ista dicco ci

nom maisfle illius rei qua significat illud

codicis grammaticali hoc

addita alicui noini fac

nom

dtmdk e panis

cui addit' sic v'bigtia

pane cckm (osmanice ^f^

q' facit

panu

et

noini cocto

bonu

bir e

unus

et sic

de

(pag.

de

sic

similibs,

(concreto)

facit

cgilic e

boitas.

(sed)
s

birlic e

sigis

illud

(sed) otmdkci e ille

panus sed cckmci e q

No

dicco.

ista

facit

addita

lic.

absttu sicut v'bi gtia eigi est

Kara

karalic

e nig'^to.

unitas. kdnii e iustus s konulic

e iustitia

r(vel)

(singulis)

e nigru s

aliqtm

/;/^.

ut /zV

superlativus

vero

(ponitur).

poit'

127.)

De
Gradus comparativus
per diversos

modos

Adjectivo.

suffixo rak (rdk),

designatur, nimirum per geminationem vocis,

quarumdam vocularum, e. g. kob, as7'u adjectivorumque, e. g. ulu magnum, denique per ipsum dictionis
contextum. Doct. Blau terminationem quorumdam adverbiorum
cumanicorum lap cum syllaba corroborrativa '-J^ comparat, quae
Vambery docente in dialecto azerbaiganica gradus superlativi
per praepositionem

designandi causa adjectivis praeponitur,

mus
e. g.

(cf.

syllabam

leg jobb

corroborativam

e.

g.

lap jachci

hungarici

superlativi

leg,

optimus), at inter cum. et az. syllabam A?/ jam

primo obtutu hanc differentiam conspicimus,

primaiii

semper

Usum

adverbii

postpositam occurrere, secundam autem praeponi.

jalga7ilap formae ogrilam
alia

opti-

(pro ogrilan)^ cop

adverbia hujus generis

formam participiorum prae

optime
se

coura

illustrant,

ferunt,

circum

et

quae maniiesto

igitur et jalganlap

oHm

non erat ahud, quam forma verbi denominativi jalganlap parsecunda codicis parte pag. 145 haec dictio legitur
jarilgap 7nedet etti misericordia motus auxilium attulit, haec
ticipiahs;

in

CVI

quoque forma jarilgap, quae evidenter pro jarligap

sane pro gerundio verbi ^UIjlJ^Ls habenda est.

Forma

diminutivi adjectivorum per suihxMm gina

In parte codicis

dicto n/f. T dico

cumanicae sequentia dicuntur

parativum) sicut hic

s

niger.

kattirac e durior. tuz

aut (quum

autem)

Ex

firma)).

kai-a

debeat

cararac.

s.

e rectus

adi.

rac.

s.

vl

e nigrior. katti e
e

rectior

hisce ultimis vocibus clare patet, scriptorem hujus

No

turcicis prorsus ignorasse!

noibs qua

(in)

nigru.

vbis

etc.

(in

Ecce paradigma verbi

ea.

tatli e

sic.

dulce

^Lo^LCil

((intelhgere,

uti id in

anglainnen

anglarsen

intehigit

anglar

anglarbiz

inteUigitis

anglarsiz (sis)

inteUigunt

angla^-lar.

Imperfectum.
anglar

dciini

(dddni)

inteUigebas

anglar dding

inteUigebat

anglar ddi (ddy)

In pag. Codicis 129.

tatli e

Verbo.

intelhgis

Sing. inteUigebam

asru

127.)

Praesens (aoristus)

PL inteUigimus

hnguis

gtia kara.

v.

grammaticah apparet:'

Sing. inteUigo

in

dicto asru facit suplatim

ista

pponedo

pag. codicis

De
codicis

asrn kara est nigerimu. et

dulcissimu

qu

regula

n (non) e

adumbrationis grammaticahs legem harmoniae vocahum

tam

ista

copertu (com-

tuzrec

rcc.

No

posposita noi poitiuo facit

rcc.

fieri solet.

gradus comp. et

grammaticali de formatione

superlativi linguae

durus,

scripta est,

parte

CVII

Pl.

intelligebamus

ainjlar ddik

inteliigebatis

anglar ddingiz (ddengezy

intelligebant

anglar ddildr (ddylar).

Perfectum.
Sing. intellexi

Pl.

a7tglad'im

intellexisti

anglading

intellexit

angladi (y)

intelleximus

angladlk (yk)

intellexitis (sic

!)

intellexerunt

angladhigiz
anorladilar.

Plusquamperfectum
ano^lamis edim

Sing. intellexeram

Pl.

intellexeras

anHamis edinz

intellexerat

anglantis cdi (y)

intellexeramus

anglamis cdik

intellexeratis

anzlcimis cdinnz

intellexerant

anglamts cdildr (lar).

Futurum.
anglagaymen

Sing. intelligam

Pl.

intelliges

anglagaysen

intelliget

anglagay

intelligemus

anglagaybiz

intelligetis

anglagaysiz (sis)

intelligent

anglagaylar (eyler).

In scribendi ratione codicis iidani,

mutationem vidimus,
occurrit.

quae

in

formis

ddengez hanc eandem vocalium

respondentibus

kazanicis

ejein

c et /per-

ejen,

eje etc.

)
CVIII

Imperativus.
intellige

angla

intelligat

anglasun

intelligamiis

anglalwi (uni

intelligite

anglangiz

intelligant

anglasunlar (Idry

intelligito

anglagaysen

intelligitote

anglagaysi^ (sis)

vel anglaVik (tik)

Optativus.

anglagay edim

Sing. intelligerem

Pl.

intelligeres

anglagay eding

intelligeret

anglagay edi (y)

intelligeremus

anglagay cdik

intelligeretis

anglagay edingiz (edengez)

intelligrerent

anglagay edildr (ediler

Perfectum Opt.
Sing. intellexissem

Pl.

anglamis bolgay edim

intellexisses

anglamis bolgay eding

intellexisset

anglaniis bolgay edi (edy)

intellexissemus

anglamis bolgay edik

intellexissetis

anglamis bolgay edingiz (edengez)

intellexissent

anglamis bolgaylar

Cohortativus.

anglaim

Sing. intelligam

intelligas

anglagil

intelligat

anglasun

Scriptorem adumbrationis gramm. codicis Venetiani

moniae vocalium

in

lini^ruis

turcicis

suiildr satis superque demonstrat.

comperisse,

quam parum le^em

scribendi ratio

bolgeyler,

har-

aiigla-

CIX
Pl.

intelligamus

anglalini (eni) vel anglaluig ( eng)

intelligatis

anglangiz (gez)

intelligant

anglasunlar (sdnley,

sic

!)

In hacce conjugatione aglalhig pro aglaiik scriptum est.

Conditionalis.
Sing. intelligem

Pl.

anglasani cdi

intelliges

anglasang (sen) edi

intelliget

a7izleisa

intelligemus

anglasah edik

intelligetis

anglasangiz (edi desideratur,

edi

suffixum sengiz scriptum

intelligent

anHasalar

In prima persona pluralis, uti

edi

cum

suffixo personali

et

est)

cdi.

videmus,

verbum

auxiliare

praeditum apparet (cdik).

Perfectum cond.
Sing. intellexerim

Pl.

angladini ese

intellexeris

anHadinf!; ese

intellexerit

angladi (y) ese

intellexerimus

angladik (dnc) ese

intellexeritis

angladingiz (dungiis) ese

intellexerint

anHadilar

ese.

Futurum Cond.
Sing. intellexero

Pl.

'

anglar bolsam

intellexeris

anglar bolsang (n)

intellexerit

anglar bolsa

intellexerimus

anHar

intellexeritis

anglar bolsangiz (gez)

intellexerint

anglar bolsalar

bolsak

(ler).''

Syllabae, quae in parenthesi sunt, originaleni codicis orto^raphiam

exhibent.

'

cx

Gerundium
Scriptor

intelligendo angla}' egec.

intelligere

Infinitivus

anglamaga.

paradigmatis

hujus

finem sui exempli annotat

secdu

parte codicis secunda ad

in

ista

dclinacoem potes

d'clina'e

oem d'clinacoem (omnem declinationem .

Conjugatio negativa.
Praesens.
Sing. non intelligo

Pl.

anglanian

non

intelligis

anglaniasen

non

intelligit

anglanias

non intelligimus

anglaniasbiz

non

anglaniassiz (sis)

intelligitis

non intelligunt

anglaniaslar (ler).

Imperfectum.
Sing. anglamasedini (deni)

Pl.

anglaniascdik

anglanias eding

anglarnasedingiz (dengez)''

anglarnas cdi (edy)

anglaniaslar cdi (edy).

Perfectum.
anzlamadini

Sins^.

Pl.

anglamading (dyng)

anglamadingiz

anglamadi (y)

anglaniadilar.

Imperativus

secunda

In

parte

codicis

praesens definitum occurrit

tinitum nominabat), ita
alia
hiiza

e.

anglamagil.

non solum aoristus, sed etiam

(aoristum

Vambery praesens

inde-

g.

tnnir ascendit pag. 145 codicis,

dur

Pag.

In formis

liucusque

an<rlamadik

destruit

super eandem paginam,

130. codicis.

edem, edengez permutationem vocalium

jam saepe annotatam videmus.

e et / in lingua

cumanica

CXI

amatque pag. 137. In

seni fapubfur heni sile te adoravit

forma

keluyorlcr or.

pl.

j emollitum apparet,

in

Kazanica

In lingLia osmanica,

et in aliis tjuocjue

ir,

in

lir,

iir

nempe

formant,

r et s desinentia et cjuaedam monosyllaba in r et

non

aoristum
e. g.

suffixo

goriir vidit,

sed

dr^

ar,

r vel

iy

harir it,

verba
in

/ desinit,

aoristum

bircr dat

formata apparent,

et polysyllaba in

barunien

e.

e.

1.

alir

g.

Kazanica

litteram

haud

ita

sumit,

autem cumanica

In dialecto

etc.

aoristo primae personae sing. n.

i

informant,

omne monosyllabum, quod

vel c format,

In

terminata

[ir)

olur est, verir dat.

mononsyllaba

et

ir

iir (iir),

vero pariter atque in d. cagataicis

in

suffixo

osmanica polysyllaba

lingua

in

Jsy.fJS'.

dialectis

perquam saepe

turcicis verba in r desinentia aoristum

i'r,

os.

cf.

r desinentia

raro suffixo

?/,

ii,

g.

vado

kiiydiiriimen

accendo

in

vocabulario,

batirrimen item in vocabulario,

bisturumen in pagina

codicis (in vocabularu^),

^'i^

otunzcha berumen mutuor,

buyurumen pag. 41 (in vocabulario),

berumcn do super eandem paginam,
berumcn pag. 43.
bitirrimen perficio, ultima vox sub littera p,

chaytarumen reddo pag. 45.,

chondarumen complano pag. 46,

amanat berumen commendo pag.

cf.

cag.

dUj'!^'8cXj^5^

47.,

olturumen sedeo pag. 50,

tapcurumen sputo pag.

ayrumen separo

in

51.,

eadem

pagina,

salam berumcn saluto pag.

turumen sto pag.

sechirumcn salto

S2)-i

in

eadem

chatisturumen pag. 54.,

tec

ficor

turumen taceo pag.

in

eadem

pagina,

52.,

55.,

pagina,

tanucluc bertimen

oscurumen ibidem.

testi-

CXII

harn7nen vado pag. 56.,

uyag

volvo pag, 58.

coiirunien

alunnen

formis

In

pag. 57.,

vigilo

ttLriinien

siimo,

forma bilurmen scio pag.

et

49.,

formantur,

ir (ir)
in

persona haec eadem

et tertia

e.

turur

g.

quoque formis

aliis

r desinentibus tota terminatio ir (ir),

secunda

verba

tum haud

ita

raro

volo, chularmcn

redimo

etc.

e.

credo pag. 148.,

nir discit

Forma
edem

isitir

cf.

g.

e.

resurgo,

inchnat se

imperfecti contracta,

{ilr)^

ir

inanirmen

osmanicum

cf.

in

codice

isitirdim^

e. g.

cumano passim

ojre-

legi

imis,

id

est jopci imis

Vambery de hac

perfecti

desiniens

(w//)

;;///

potest,

e.

andan bahmis inde ad miseros adspexit pag.

gamakga jwpz

isitirding juxta

occurrit.

syllabam

in

codice cumanico saepenumero

Prof.

tilarmen

g.

etc.

Perfectum indefinitivum
in

d.

osmanicum giildrim, yulannen

uyanurmen

jugunur

(iir)^

(in

In polysyllaborum aoristo terminatio ur

praevalet,

[ir)

rideo,

In

desinentia aoris-

in /

dr (er) efficiunt,

suffixo ar,

et

chorarnien video

codice Venetiano semel tantum ita scripta reperitur

osmanica quoque ^sy^goriirini). Monosyllaba

ur

suffixo

in

in /

apparet.

u.r (ilr)

Forma

etc.

remaneo,

kalurnicn

jarlilarga

g.

137.,

amare eos dignatus

forma annotat, eam

in

jaril-

est

dialectis

tantum occidentahbus usurpari sola dialecto chivaica excepta,

ab

at in L

ipso

uigurica

VAmbery

saepissime occurrit,

barmis

allegatur,

tritum

hngua jacutica

est, e. g.

yt^-

forma plusquamperfecti

isitkil

in

Kudatku Bihc

agun kezmis er basinda

Hanc formam etTurkomani saepe usuritidem nomen praet. in bit desinens usu

bu suruk bdrt kusagannik tilbdstanimit hoc scrip-

tum pessime exphcatum

nica

ut

quae forma

negii ter

e. g.

kecilrmis koziin kormis er.^

pant. In

erdim

est.^

Haec

ipsa forma in dialecto kaza-

significatum substantivi assumsit,

e.

g.

tormis vita etc.

Uigrische Sprachmonumentt'. Innsbruck, 1870. Pag. 134, ver.

CI.

-,

738.

BoHTLlNGKH reber

die Sprache

der

Jakuten.

14.

Petropoli.

1848. Pag.

CXIII

Forma

aoristi

nando saepissime
futurum

effecit,

/nov/sr/i,

dialecto

in

/(wi^vy

(.

eam etiam forma

praeter

inservit,

e.

quoque cumanica futuro

gaudebunt pag. 143,

(cf.

in

sdv-

hoc exemplo tertia

sapii pro saptilar pag.

Futurum linguae uiguricae itidem perquam saepe eadem

143).

forma conjunctivi denotatur,

g. senino- at'/ng etkiin

e.

jirak barka

etc.

but,'^

Formae

imperativi et conjunctivi saepissime inter se con-

funduntur, quod etiam in

Conjugatio

periphrastica

forma

sic

est,

ba/'ip

positae,

e.

g.

cJicscJia

in

bcrip

t//r/ir

pro

etc.

perfecto

formae verbi cum bolniak com-

csitniis bolgaycdini

maga, mdgd

perquam

cumanica

dialecto

in

tnr/tr,

Infinitivus sub dupiici

2.

dialectis turcicis obvenit.

aliis

simpHci saepissime occurrit,

mdk

conjunctivi

gaudebis pag. 142., pro

soJIgayscn

persona singularis pluralem significat

trita

desip^-

item saepe usurpantur.

forma apparet, sciHcet,

niak,

in

i.

disinit.

Participium suffixo Jcan (can), ga/i formatur, sed interdum

quoque

altera

obvenit,

e.

g.

participii

forma

in

(d),

an (dn),

in

desinens

peccatum igno-

cr iazuJmi bilniain boiicndi vir

rans natus est pag. 145 codicis, javdu/'a pkivian producens

pag.

144.

Gerundium

suffixo ip (ip) formatur.

forma susaptur/cp

g.

tuturganda

forma gerundii bis apparet.

sitiens

Forma barganda ^ dum

tenetur pag.

itur,

e.

dum

143.

Ea quoque
occurrit

In

quae

gerundii forma in secunda codicis parte saepe

suffixo

gac,

gdc

formatur,

e.

g.

egec

quum

est.

Forma
datum

passivi per suffixum

est

pag.

145.,

efficitur,

yengilrnac

e.

victum

g.

esse

Verbum autem posse per compositionem participii

cipaUs cum auxiliari bilmdk scire exprimitur, e. g.
dicere

'

potuisti

Kudatku

CODBX CUMANICUS.

liilik.

pag.

142.

Pag. 134. vcrsus

Denique

forma

berelipturur

pag.

56.

verbi prinajtc b/ld/ng

verbi

factitiva

12.

CXIV

sequentibiis suffixis formatur:

donavisti

>

pag.

140.

140. 3. kir, kir

pag.

4. guz, gilz e.

(ir)

ir.

De

siensi)

ali

alaj,

pervenire

fac

pag.

141.

Adverbiis.

pater

(in

Kunszent Miklo-

noster

ex radice pronominali an et particula comparationis laj

conflatum

(Idj)

javdurding

g.

gustare fecisti

/^?//;?//;/^

g.

e.

olturguzdi sedere fecit ibidem.

g.

Adverbium

e.

g. jetkirgil

e.

(diir),

chir

i.

susilaj

ita,

est,

sic.

Kazanica

adverbia

cf.

alaj,

bitaj\

sulaj,

nonnullorum adverbiorum

Terminatio

quam terminationem Blau minus recte chelle scripsit

(Klaproth recte cJicle habet), optime cum postpositione caga-

cJicle.,

taica

convenit,

s^ilaj

e.

berc cJiele

g.

firmiter.

Annotationes ad syntaxim pertinentes.

Scriptores codicis extranei conjunctionem relativam contra

usum linguarum turcicarum perquam saepe tunc quoque

pabant, quum ea in dictione turcica solicite evitanda
ita

e.

in

g.

secunda codicis parte

scriptum reperitur, pro quo

in

d.

in

codice cumanico pronomen

notum

quod ignotum

fecit,

et

cJiristosni tugdirgac,
sit.

Ceterum etiam

conjunctio relativa saepe

sunt, e. g. bilinmaganni bil-

fuit,

erni^ig

juzun

Jiec

quae nunquam virum noverat. Conjuctio

y^^^^>

dictionibus sequentibus per constructionem formae

verbi

kormagan

etc.

indicativae

suppleta

cum gerundio

est.-

kiz

dep dicens vel imperativo conjunctae

anadan dep

matre virgine natum esse,

bo! dep anasi

151.).

rel.

modos suppleta

evitata et per alios

ut in

cagataica

esset,

kacan tuurdung

CJiristusne

kazanica CJiristosni tiudirgac diizQwAvim

in

dirdi

d.

usur-

Deus

tibi

sus est,

e.

g.

mengii

larning jeri pag. 142.

tinc

favit

Etiam ordo verborum

toredi

dicentes

(CJiristum)

tengri seni soyurgadi

dicens

in

sis Jilio

duluma(!)

meo mater

hoc codice haud

ita

(pag.

raro inver-

konusing eri jeri arilarjting pro

ari-

cxv

Annotationes de glossario.

nonnuUas conspexi-

In prima et in secunda codicis parte

mus

glossas

omnino non

consultis vel

invenimus,

ita

e.

tantum

codicis)

g.

dictionariis

in

nobis

vel saltem alia forma, alio significatu

vocem

hoc

in

quas

cumanicae,

linj^uae

erdenglik

virginitas

legimus.

codice

141

(pa^^.

Verbum kopsamak

in

vocabulariis turcicis orientalibus aliquem ironice laudare significat,

at

avis

sub

codice

in

forma

hac

kopsamak

cumx.

solum

cum.

glossario

in

Uc

habet.

ironiae

nihil

(pag.

142)

AHas glossas cumaapparet, cf. kasgaricum uckan,

nicas tantum in vocabulario uigurico a cL VAmbery conscripto
invenimus, e. g. mudus simplex (pag. 142), cf. uiguricum
munduz, montu, quod proprie hominem simphcem significabat
koseng desiderium a radice verbi uigurici kosdmdk^ kosumdk
cag. ucar.

desiderare derivatum

koanmaga
mdk.

gloriari

est,

(pag.

mongoHcum

cf.

Quaedam glossae cumanicae

hca transumtae sunt,

mongohcum

clbck,

e. g.

olbck idem,

amarak amicus

arabicae in codice cumanico haud

aval,

ayna festum,

manifesto e lingua mongo-

abundantia (pag. 140),

olbcklig

ita

Jiaziz,

etc.

paucae occurrunt,

haybatli,

tamam

graeca

katolik\

in

d.

cumanicam

klisca ecclesia,

irrepserunt,

baptisma

crisma pag. 141 graecum Mjpov

est.

denter e hngua russica transumta

est,

nus vehementer dubito, an

/>//,

pe6 enim

nificat,

et

cf.

nomen

in

e.

in

Vox mirron
pix

de voce autem /<?/

evi

fur-

russicae originis dicam,

sig-

dialecto vSiculorum Transilvaniae

Pest

(nomina urbium

Becs,

Quinqueecclesiae fortasse ex eadem voce per-

formata sunt).

De

amor,

vultus

dider

Vox samola

latina

altar altare

(pag. 148.).

eam quoque

urbis Pestini, hungarice

g.

g.

etc.

kazanica, bosniaca, bulgarica furnum

d.

hungaricum pcst

Pecs Vienna,

e.

cf.

Voces

Ahquot voces ad cultum christianum pertinentes ex hnguis

et

uiguricum kebinmdk, kevin-

cf.

142),

/vitW desiderium

glossis

elementis persicis in

cum.

persicae

originis,

e.

g.

miJir

jam chximus, nunc autem pauca dc

calendario cumanico adjiciemus. Hebdoti*

mas in
primum
est

(cf.

ciimanica gaftci vel jeti nominatiir,

d.

pers.

hungaricum

domadis

in

hct

septem

i.

modum

hunc

quorum nominum

alterumque numerus turcicus

JCasc

2.

((septem

jcti

hebdomas), dies autem heb-

denominantur:

dominica: jc sanbc,
d.

Lunae:

tit

d.

Martis:

sc sanbe,

d.

Mercurii:

caar sanbe

d.

Jovis:

pansanbe

d.

Veneris:

ayna

d.

Sabbati:

sabat cun,

sanbe,

haec eadem nomina etiam

riuntur.

in

columna persica

Nomina mensium cumanica sequentia

Januarius:

safar ay^

Februarius:

soiuiz ay,

Martius:

tob ay,

Majus:

songusax ay

Junius:

cils

JuHus:

orta cux ay

Augustus:

soncJiitx

September:

clics

ay

October:

orta

cJies

November:

citrban baran ay^

December:

asnc ay.

sunt

ay^

ay

ay

partitio in quator divisiones et medii unius-

cujusque mensis denominatio

medium ver%

media aestas;

medius autumnus, media hyems non solum

sed etiam

in

ultima aestas

ultimum

vcr,

et sic porro ilenominantur,

sermone tibetano primus harum divisionum mensis

brino^-va,

L mongolica,

in

L tibetana occurrit, primus vero et ultimus

divisionum mensis primum ver,

aestas,

repe-

ylias ay,

Aprihs:

Annorum haec

ita scripta

ultimus fac"ung nominatur. Doctissimus

ita

harum
prima

etiam

7'a-va^

in

medius

Blau momen-

claturam mensium cumanicam solo nomine Decembris asuc ay

excepto optime

in

hunc

modum

exphcavit:

CXVII

yiias ay Martiusi)

ay ((Aprilis,

iob

songusax ay

((Mcijus))

^r^?

r//<"-s-

<(

September

v^

;^f

b\jf,

\^^ dlj^,

(^f

((October

c7j)'

^^*^,

vLj

(^f

sonchitx ay ((Aufyustus

(7/)'

((ventus vernus)),

\^

orta cux ay ((Julius

f//<"5'

iX.'(,

Jj!!^(by>"

cf.

cns ay <(Junius)) ^f

\L)

;^f

(ji-AJj,

(^f

b\jf,

u^-s'

curban ba7'an ay November, e

danorum

ita

sacrificiis

dictus.

asuc ay <(December, pro qiio Klaprothus:

asuc

mihi

Muhamme-

turcicum

nempe mensis,

orientale

(7/("<f

esse

((victualia

^^j

<7)'

habet

videtur,

quo victualia congregata esse debent,

in

safar ay ((Januarius

v^,

^cf

sounz ay <(Februarius

^y^-, id est

anni

ultimus

((

mensis.

VIII.

media

In
latinis

glossarii

columna

voces

reperitur.

De

transcriptione

etiam per

c et

e.

g. gJion

sonorum Hnguae persicae

2.

cs

4.

pro / scriptum

balacs pro

^
vel

vel

ccJt

yi.)Lj

pro

/,

etiam per zz et
^-

pro /

e. g.

sanguis pro

i.

cJion.

pro

gJi

Ceterum
per

in glossa diiJcosi juxta dilgJiosi et dilcJiosi

transcribitur. Transcriptio

3.
e.
/

est,
ci

g.

ejusdem soni per

e.

pro

g. garuiics
r,

e. g.

jouani

e.

cJi

in
f//

^
/'

saepe occurrit.
pro garmis,

calidum

cicsm oculus, id est [vA=-

^^jf;^,

transcribitur,

per-

modos conju-

et

prima codicis parte haec pauca observanda sunt

scriptum reperitur,

verbum

Initio glossarii

cumanicisque respondentes,

sicum scnudan ((audire per diversa tempora

gatum

continentur

persicae

cJiaaccJi

g. zzucJuina,

andissa cogitatio 6. / pro

pro

^^^y^-

iumb

z, e. g.

5.

^\s-

cami terra

CXVIII

pro

^j-^S- -

vntza.

7.

/'

8.

gh pro

//

9.

littera

//

quoque
i.

e.

pro
e.

littera

rak

g.

medeghcm

g,

fortior

\o.

g.

e.

//,

:^

interdum
/^???i'

do

12.

g.

e.

ocrea pro

(pag.

56

codicis)

medehem (pag. 55)

medaem do. Aspirata

g.

non denotatur,
mexanein,

/^rw

e.

saepe per

^^^

denotatur,

Paradigma verbi j^^a^

g.

verbum

v.

nasali fulciendae

praecedenti
2V

sf^

viussa

pro

prorsus

e.

e. g.

pro

via

eliditur,

interdum

X pro

lambs pro

transcribitiir,

^^jt

interdum

Y^.

e.

II.

etiam per

Pl,

e.

mesnam

mesnoy

mesnoit

mesnoet

mes7ioe7it

Imperfectum.
Sinsf,
o

mesindem

Pl,

mesinidim

mesinidi

rjtesinidit

mesi^tid

mesiriident.

Prima hujus formae vocaHs

quasi deleta

est,

Perfectum.
Pl.

Sing. sinidem (sifiide)

siiiidiin

sinidi

sinidit

sinid

sinident.

Plusquamperfectum
Sing:.

sinadabudem

Pl.

sinadabudim

sinadabudi

sinadabudit

sinadabud

sinadabudent.

Futurum.
Sing. bisnoern

Pl.

ijt^V+J'

inservit,

Praesens.
Sing. jnesnoeju

abar

besnoim (besnoym)

bisnoy

bes7toit (bes7ioyt)

bisnoet

bes7ioe7it.

g.

d^^^c?.

CXIX

Imperativus.
bisno
besnoiteni (besnoyteni
besnoat.

Optativus.
Sing. ysalla mesinidem

Pl. ysalla

mesinidim

ysalla mesinidi

ysalla mesinidit

ysalla mesinid.

ysalla mesinident.

Prima hujus formae vocalis

similiter atque in imperfecto

indicativi quasi deleta est.

Perfectum

et

plusquamperfectum Optativi.

Sing. ysalla sinadabudim (sic

Pl. ysalla sinadab^idim

!)

ysalla sinadabiidi

ysalla sinadabndj

ysalla sinadabud

ysalla sinadabud (sic

Futurum

(sic

!)

1)

Optativi.

Sing. ysalla bes7toem

Pl. ysalla

besnoim (besnoym)

ysalla besnoi (besnoy)

ysalla besnoit (besnoyt)

ysalla besnoet

ysalla besnoent.

Subjunctivus modus.
Sing. zonchi mesnidem

Pl.

zonchi mesnidim

zonchi mesnidi

zonchi mesnidit

zonchi mesnid

zonchi mesnident.

Perfectum Subjunctivi.
Sing. zoncki sinidem

Pl. zonchi sinidirn

zonchi sinidi

zonchi sinidit

zoncJii sinid

zonchi sinident.

Prima hujus formae vocaHs

Inf.

sanadae

in

codice prorsus deleta

(sic!).

Part. praesens. sanoenda.

Part.

Futuri. ghoet sinidam (sic!).

est.

cxx

Formae
occurrunt,

verbi simplices interdum

e.

cum

causalibus promiscue

niciiinhancm, imp. bcinnib.

g.

cumanico \^enetiano praeter voces cumanicas,

In codice

persicas et latinas, praecipue

haud

secunda ejus parte

in

ita

paucae germanicae quoque glossae occurrunt, quae a missiogermanicis

nariis

constantem

conscriptae

dialecti

franconicae

(Mittcldciitsch) orthographiam offerunt, ita in his glossis vocalis

i

intcrdum respondct

loco

iy

luclkc,

icJi

vero pro

etc, ui autem loco

Partem codicis

e. g.

scriptum reperitur,

iji

interdum per

apparet,

ci

Consona

niich vrnyst loco vrinsct.

z vero

dialectorum

aliarum

nostri

icJi

e. g.

g.

zviylchc

ich

riysc ich reise

sprni loco sprin,

z saepe pro s scripta est,

denotatum apparet,

rr

e.

germanicam

filum.

e. g. cziuirn

Carolus Julius

doct.

ScHROERUS, professor Viennensis, mihi roganti perhumaniter

inter-

pretatus est, eaque soUcite perlecta non solum dialectum, cujus

indolem glossae germanicae exhibent, sed ipsam hujus dialecti

regionem ope glossae

optime

obvenit,

ticf,

quae glossa

determinare

media germanica vocatur,

non

niter

usurpatur,

in

in

secunda codicis parte

ea

Dialectus

potuit.

est,

commu-

at glossa praedicta in ea

enim

vasto

hujus

dialecti

quae

territorio

canis femina plerumque sub forma zaiikc apparet, ita in Trans-

apud

silvania

Confluentiae

zanbcl,

quae

zatz,

(Zips),

in

convenit.

tcff'

Quum

medio Germaniae

zak,

Aquisgrani

sed

quae forma cum

sonat,

dico tccf plane

sit,

Scepusio

in

autem occidentaH haec forma

Borussia

teff'

Saxones,

inferioris

Silesia,

in

Luxiburgi zacp,

jam

ticf,

Bonae

Germaniae, hoUan-

codicis

lingua

h:)quitur,

in

germanica ea

(juae etiam Aquisgrani

Bonae dominatur, (juum porro forma ticf et tcf tantummodo Aquisgrani et Bonae in illa dialecto occurrat, patria
scriptorum glossarum codicis germanicarum inter Aquisgranum
et

et

Bonam quaerenda

scripsit

est.

Doct. Schroerus de hac re

Regio ubi dialectus glossarum germanicarum

codicis invenitur sine dubio in

land)

ita

quaerenda

est.

ha ) occurrit. Vocales

et c

me

hujus

medio Germaniae (Mitteldeutsch-

Pronomen personale
/

ad

inter se

cr forma hc (interdum

commutantur,

e. g.

wcdir

CXXI

Ita etiam

loco zvidcr ctc.

cr

Loco ou

loco c occurrit.

syllahis secundariis, e.

in

(mittelhochdeutsch) saepe oy
loco

(hodierna

/;/

etc,

Initio vocis

zeczt

sicJi,

cum

germanicae

linojuae

leij^itur

Jioypt,

cu) autem uy

linfyiia

IHud

( ^loufer);

loypJicr

reperitur

>?

medii

aevi

IniicJicf, JcuylccJit

etiam interdum z loco

ver, -en-,

jj^.

tuycJie

zamcmnigc>

loco hocHerni

C2t

plane

orthoc^raphia hollandica congruit, ita etiam z loco

s,

quod

zelocrctc (scJQ-cractc ).

uy,

etiam apud Saxones Transilvaniae

eorum
etiam

in

HneaHs

non soKim

latinae

secunda occurrunt,

prima codicis parte,

in

qua haud

in

sed

raro versio inter-

ita

eaque saepissime interrupta eas tantum voces

latina,

cumanicas interpretatur,

apud

Scepusii in Hungaria in

et

medii invenitur.

scriptis aevi

Glossae

Jii

Hnguae

tirones

cumanicae

parum

pro

Jam Klaprothus

ignotis existimabant.

codicis nostri tales

quas scriptores hujus

cotHcis

notis

partis

plane

vel

annotavit in Hngua latina

quoque voces mediae

infimae latinitatis

et

Du Cangium, neque apud DiefLc latiu meme de cet ouvrage est

occurrere, quae neque apud

FENBACHUM

lcgi

possuut

curieux, et on y trouve plusieurs

mots peu connus, qui pour-

Ducange,

raient former un petit supplement a

vient a expHquer a Taide du persan et du

qu'on

et

coman

(jui

par-

se trou-

vent a cote. L'ortographe de Tauteur est ritaHcnne.' Denotatio

consonae

jr

per x^

e.

g.

vocibus praepoxui,

in

raxorij,

vixus, eHmoxina, quaxi, inquixicio,

divixio, evaxio
ortographiae Venetianae maxime

etc.

congrua apparet, sed ex hac re minime consequitur, scriptorem

vocabularii

Venetum

fuisse,

etiam apud Januenses per

rebat, in

quorum

untur,

g.

e.

id

per

.s\s-

tempus

scriptis z et

enim scribendi

x saepe

vel s

loco

scripta

haud

ita

reperiin

Tos-

paucis exempHs ipsum

denotatum reperitur, cjuod apud scriptores Ve-

netianos haud(}ua(|uam

Memoires

in

ratio

et posterius quocjue occur-

Luzerna, pro pedemontano Luserna, cjuod

cana Lucerna sonat. AHocjui

haec eadem

relatifs

in

a TAsie.

usu erat,

Tomus

111.

e.

Pag.

g.

121.

intelessi,

resu-

CXXII

ressi,

adiunssi,

depinssi,

infinsi

Nonnullae voces partis latinae quod ad ortographiam

etc.

quod ad formam ipsam sane indolem

endego loco indigo,

lent, e. g.

caramella,

chibebe,

tenagie,

etiam

septemtrionaHbus itaHcis

dialectis

in

quod

laton,

aHquot horum

sed

turta,

Mediolani

loton

sonat.

merzaius,

vocabulorum

occurrunt,

'

vel

Venetianae redo-

dialecti

latonum hodie quoque laton loco ottone,

dussi,

e.

g.

aHa

contrario

vocabula eaque sane multa indolem dialectorum septemtrionaH

occidentaHum, respective dialecti Januensis clare

e.

gragnora, in quo vocabulo originale

g.

les

r evasit,

nit,

sivoro in qua forma

carubius,

formae maximae

turcheyse

vocabulorum

Januensem

latini

lat.

manifestant,

/ inter

duas voca-

eadem permutatio obve-

etc.

partis

Scribendi

ratio

scriptorem

glossarii

ac

comprobant, quae res etiam

fuisse evidenter

eo corroboratur, quod antiquissimus codicis possessor Antonius

de FiNALE

cujus famiHa ex Liguria orta Januae per lon-

erat,

gum tempus diversa munera administrabat et vulgo De Finar

vel De Finario nominata fuit, ex qua famiHa, uti mihi cl.

De

CoRNELius

Simoni

Banchi
in

(H

notarii

Mutuo) functus

forma originaH occurrit

mentum adduci
et

Gazan

in

(in

potest,

Persia

(notaro e

erat. In pag.

Andreas

CanceHiere dei

156 codicis hoc nomen

Iste Hber est de Ant. de Finale,

locus enim, ex quo nobiHs famiHa

Finale nuncupatur

unus nomine

communicavit,

munere

seculo XIV Januae

De Finar

originem sumsit,

Pro causa nostra

Liguria).

et

quod anno 1303, quum Toktai

regnarent,

in

his

hoc arguin

Kip6ak

regicnibus Januenses et

non Venetiani commercium habebant, nec celeberrimus Paulus

Venetus (Marcus) anno 1294 Chersonesum tauricam peragrans

inter mercatores occidentales sympatriotarum mentionem fecit.

De

orthographia

saepissime per
loco

'

j)'

latina

denotatur.

scriptum reperitur,
V.

doct.

e.

haec pauca adnotanda sunt

e.

g,

Adolfhi MussAFIAE

g.

circuytus

inquixicio,
Beitrag

Mundarten im XV. Jahrhunderte (Viennae,

1873).

zur

Pag.

2.

i.

saepissime

nupcie 3.^,

Kunde der
^]^.

norditalienischen

CXXIIl

quam denotationem
unus annotatorum germanicorum haud ita raro cum
suprascripto emendavit 4. ss vel
interdum loco x legi potest 5. r
vidimus, saepissime pro

iiti

.v

scriptum

est,

.v

jt

loco / saepe occurrit,

/i

interdum omissum

e.

adhiberi non deberet,

e.

g.

scriptum reperitur,

g.

retunde

in

hodoro,

glossis legi potest, e. p. fondo,

indecrinabile

tunc quoque adhibetur,

est, alia vice

e.

fragellum,

g.

honero
loco

8.

fondamentum

1.

quaedam

c.

demostratio
apparet,

e.

disseruit g.

, cf.

sompnio pag. 50,

g.

imperativi combia

interdum

w;^

Toscanica usurpatur'

consona

infingo,

e.

tum

est

rendo, rendidi,

g.

minzuol 12.

^2i

13. loco

r,

e.

saepissime per

cotidianum
caelum,

formae ex
acendidi,

descendidi

didi,

15.

cf.

in dia-

e. g.

denpingo,

rende. In dialectis

g.

oe

ae,

consona 5 inse-

voc.

monimentum

pag.

55 torze pro torce, c]uod

in

formae imp. latinae torque respondet

cHce

g.

interdum sequentis

7t

itaHcis septemtrionaHbus n praecipue sequenti

ritur, e. g.

e.

aHa vice haec eadem consona redupHca-

infinsi,

tionem supplet,

est,

Mus-

formam
bibliothecae Mo-

r.

consonae fulciendae causa inserta apparet,

loco o

autono

Forma combiato etiam

11,

quum

/ insertum

columpna,

vocabulario italico

in

nacensis numero 362 signato.

lecto

interdum elisum

consonas

inter

10.

7i

6.

quibusdam

in

7/

vocabulario itaHco Viennensi Seculi xv, de quo doct.

SAFiA

7.

per

etiam

14.

denotabatur,

e.

denotatur,

loco n scrip-

hoc

condam,

g.
e.

in

g.

co-

ceHum pro

Quaedam verbi
momordidi,
analogia ortae sunt,
ascendicH, ardidi, abscondicH,
ofen espendicH, estendidi,
pro foetet

fetz

(pag. 61).

falsa

e.

g.

radidi,

quae formae omnes manifesto ad analogiam dedi factae

sunt. Perfectum adiuvavi ad analogiam amavi conjugatum

est.

In formis verbi

cum

praepositionibus conjunctis unius

terae dupHcatio saepe desideratur,

aporto

'

V.

apud MussAFiAM

1.

c.

e. g.

acendo,

adisco,

Ht-

CXXIV

Formae
rent,

e.

cum

nasco,

deo

obhvisco,

verecundavj

dictione

in

recordo,

nascere,

obsculo, obsculavi.

famulare,

famulae,

nasci,

letare,

hodoro,

utere,

mutuo loco mutuor,

g.

obscula,
letae

activae verbi saepenumero pro deponentibus appa-

homo

sequere,

confitere,

loquere,

obhvisce,

obhvi.sci,

Primam quorundam verborum

syl-

labam scriptor ahquam usu tritam praepositionem existimabat,

e.

g.

Substineo

obsculo.

Prima verbi
reduphcata

pendo

syllaba ctiam in pracsenti

(pependo,

est

gulari saepe in n desinit,

e.

pepende).
g.

pecatun

genus neutrum pro mascuhno apparet,

tus,

scriptum

sustineo

loco

Glossas latinas, quac

e.

imperativo

Neutrum

etc.

et

haud

g.

Du

hnguarum cumanicae,

sin-

ita

raro

Cangii

DiEFFENBACHi desidcrantur ex toto codice congestas

operis vocabulariis

in

saltun loco sal-

vocabulariis

in

et

est.

persicae

et
fine

in

germa-

et

nicae ultimo loco adjunximus.

IX.
Scriptor vocabularii et scriptores secundae codicis partis ad

quosdam sonos cumanicos

et persicos

rarum iormas adhibebant, quas

denotandos pecuhares hte-

capitulo VIII. descripsimus.

in

Orthographia primae codicis partis perquam inconstans

sonus quidam

inconstantiae

expunctam

et in
ita

quibusdam exemphs unus annotatorum

medetur,

cancehatam)

vel

ut

sono

sahem eam htteram

htteram, vel

exotico

in

ab

etc.

Annotator

e.

g.

JT

pag. 2

magis congruentem

e.

g.

aperio

distinguat,

interdum

et

v.

etiam

quo-

azniine,

recte per r denotavit,

quo exemplo annotator sonum / per z

bene

ut /

(interdum

adscribat, (piae in aliis

quo exemplr) annotator consonam

yasirtnnc^

htteram

super

que ihius conjugationis formis apparet,

in

ita

una eademque conjugatione interdum diverse

in

denotatus reperitur
isti

est,

^jLoj^Lj,

orthographiam

transcipsit,

hosaturuicn

latinam

correxit,

especto et in quibusdam formis originale

hnea

cxxv
verticali adjecta in
aliis

transmutavit,

/'

e.

ka^^sen

acir^hacJi

e.

esitca^nien,

g.

totam conjugationem.

porro pcr

et sic

lo sokannen, in

pag.

g.

vero formis litteras omissas addidit,

annotator syllabam

sam

scriptoris vocabularii

dum

vero super litteram

^^a

Siiper

formam

interdum totam glos-

adscripsit, et

expungens eam denuo adscripsit,

c scriptoris

annotavit,

Ji

esit-

e. g.

inter-

gicrar,

Scriptor textus pag. 143 codicis negligenter toredi scripsit

yi(/'rar.

pro toretdi

generavit

secunda codicis parte

Alia quoque hujus generis

reperiri possunt,

e,

menda

seng

g.

hac

in

tuum)

in

oratione dominica loco sening etc. Denotationem reduphcationis

aha autem vice eam

scriptor vocabularii saepe plane neglexit,

contra regulam adhibet,

e.

g.

error etiam in latina codicis parte obvenit,

idem

esittigler loco esitingler, hic

e. g.

pag. 53 stetti,

pag. 57 ussus fuj. Annotator in exemplo sequenti agisihile

124 vocem auis

ore pag.

necessitate, forma

in agis transmutavit,

enim vulgaris

sonat,

aits

cf.

sed sine uha

kazanicum

os. Scriptores codicis non solum vocabula latina,

cumanica

et persica abbreviant,

et

sed etiam

ad abbreviaturas designandas

nimirum

diversis

mochs

sigla vel

supra vel infra hneam apposita sunt

utuntur,

aic'i3

i.

quibusdam,

sighs

2.

quae

prolongatione

quarundam htterarum pecuhari 3. contractione duarum litterarum in unam. In parte codicis cumanica signum abbreviationis
plurimam litteram n supplet, sed praeter eam ahae quoqiie
htterae abbreviantur,

pro

kdj^iiJzli

pag.

138

k,

g.

r,

sic

htt.

in

vocabulo

Jzdruli

142) etc. Suffixum dur formae verbi causahs

(pag.

signo

e.

quodam

perquam simih denotatum

editione nostra plerumque duo

est.

In

abbreviationis sigla usurpantur,

unum ad omissionem cujusdam

nem totius formae denotandam,

htterae, alterum ad contractio-

saepe

tamen haec

cKio signa

typographi permutaverunt, primumque tunc quoque adhibebant,

quum

in

copia manuscripta ad

omissionem r denotandam nos

ad scripturani cochcis conformantes

latina

primae

codicis

exphcantur atque

hneahs

latina

in

partis

scripsimus.

vocabula

ipsa secunda

interdum

'

textui

In cokimna

cumanica saepe male

codicis

parte versio inter-

cumanico minime

respondet.

CXXVI

immo

141 verbiim sozlemegen

interpres pag.

per locutus interpretatus

nonnunquam

codicis

ab altera distingui

Primam
serunt. Eum,

ita

maximum

torem codicis nuncupamus

sonum

denotavit.

angusto,
distinxit

et

^*,

in

scriptura

quod

similant,

g.

locutiis

et

vix

una

b.

partem conscripsit,

codicis

scrip-

Januensem fuisse, non

sed etiam orthographia arguit. Haec manus

solum scriptura,

semper per

illum Italum

rotundasque

litteras largas

e.

litterae

est

partem quinque diversae manus conscrip-

codicis

qui

adeo

se

inter

possit,

Quaedam

est!

non

e.

nigro

vocalem

scripsit,

vl

g.

possunt,

interdum formam abbreviatam

est

sohcite

qua conjunctione

vel, pro

/ scripsit.

consonam v sem-

a denotabat,
id

ab

Manus

tertia

atramento

non semper aequahter nigro htteras aequabiles, angustas

formae acutae

consonamque

scripsit

semper per

vero ipsam vocalem n per v transcripsit,

vocalem a

fine
e.

g.

a, c ansula

iarlclik

paupertas,

quibusdam exemphs per

manus primum
satis

/'

yiuusak

scJi

notabat,

pag. 60.,

scribebat,

pag. 40

e. g.

Haec eadem manus k

in

quotidianum

notabat

I)

per

non

fine

saepe

/ autem

in

Quarta
et

vocalem a secundum

non prorsus clauso, u

daw pro daauc

vocabuh per
(

in

scripsit,

e. g. tabiiscJii^nncn.

aequales atramento pahido scripsit,

et

/'

26 obvenit, eaque htteras minusculas,

in pag.

scripturam itahcam et vocalem

vero

pag. 14 condvco,

e. g.

plerumque

et

interdum

v,

deorsum protracta designabat,

vero vocal)uh consonam

saepe

longo et

charactere diformi,

eamque per htteram

per V designavit,

legi

consonam vero k plerumque per

it,

Manus secunda
atramento

quae facilhme

scripsit,

/-

cotidianum

scriptoris itahci.
in

vocabulo

pag. 60

codicis).

et

Ouinta manus pag. 21 sequentem dictionem

qu

scripsit

kyni niaoa bcrsa niendagar bcrayni.

kyni )}iaga bermassa niendagar bcrnian.

manus
Haec manus a cl

Scriptura hujus
dus.

nitida est characterque ejus satis rotunscripsit.

Secunda,

tertia et

quarta scrip-

tura supradicta ctiam ni sccunda codicis parte apparet, easque

CXXVII

jam hac causa scriptoribus germanicis attribuendas

scripturas

esse

Scriptura

dubito.

nihil

orthographia

et

itidem

manus

quintae

sum, an eam

dubius

attribuam, character enim ejus

eadem

tres

scriptura

cuidam

scriptori

multum

illos

De

scriptores germanos fuisse manifesto comprobat.

italico

itaHco similat, at haec

scriptura etiam in secunda codicis parte adesse videtur,

cujus secundae sectionis

maximam partem

nimirum

Germania

missionarii

orti

scriptores germanici,

Menda

conscripserunt.

orthographica primae codicis partis interdum ipse scriptor voca-

aha vice unus annotatorum germanicorum

bularii,
tertia,

saepe
raro

quarta manus) correxit. Correctiones sequentes sunt i.s

correctum

in 2

jt

in

est,

correxit,

e.

e.

pag.

g.

busdam exempHs promiscue

interdum

pag.

d emendavit

in

haud

annotata

ezittirmen

g.

corrector haud ita

2.

21 especto et hic annotatum

jam scriptorem vocabularii htteram

esse volo,

est 5.

est,

scripsisse

3.

factum

est 6.

interdum Httera ehsa

quibusdam exempHs consona r

7.

corrector

permutavit (gicJirar loco yicrar,

id

est yr')>

in

rector interdum in k transmutavit,

forma ex originaH socarnien ope

adjunctae facta est
in

annotator

g.

e. g.

vulgarem,
e.

g.

124.

missionarii

quam

christianae

fidei

maximam partem

jam diximus,

uti

germanici

nimirum

i.

con-

scriptura

difficultatc

legi-

(juam scriptor partim atramento nigro, partim coloris

(Hhiti

et

conscripsit

itahci

cor-

Htterae

verticaHs

interdum formam

scripserunt, diversae scripturae apparent,

tasse

pag. 10 sokarnien, quae

Hneolae

secunda codicis parte,

magnam partem
aequaHs

Htteram

8.

formam antiquiorem plenioremque mutavit,

a^is loco aiiis pag.

in

qui-

Htteram a

corrector

quae voluta correctio revera corruptio evasit

Etiam

in

sic in

abbreviatam

et

httera o interdum in o transmutata

4.

raro ex u

ita

13 Htt

bihs,

(sccunda,

2.

sine

gravi

scriptura deformis, interdum vix legibiHs

autographum Pftrarch/e
5.

ulla

4.

manus cujusdam

scriptura (H'fficulter legibiHs, in

mata conscripta reperiuntur

dominicam

scriptura

satis

6.

pag.

nitida,

120

quam

3.

for-

scriptoris

qua scriptura aenigus(jue

ad

scriptor

orationem

germanicus

CXXVIII

atramento

conscripsit

nigro

manus secundae

codicis

7.

oratio
scripsit

partis

quam prima

dominica,
8.

annotationes gram-

manus parum

con-

maticales

usque ad

scripsit 9.

orationes ad sanctam Virginem, quae scriptura haud

ita

pag.

mala conscriptae sunt

Antonii de Finale
13.

bilis

12.

137

10.

scriptura minuscula 11. scriptura

scriptura deformis et

scriptura legibilior, fortasse prima

unius

scriptura passim vix legibilis

exercitata

passim vix

manus

cis

secunda autem codicis partey apparet. Denique

parte httera

/,

praesertim initio vocabuh,

denique

germanicorum.

scriptorum

Hoc demum annotatum volo, in prima codicis

vocabula cum c vel cli incipiunt, quae in secunda
tialem k habent. / initiale in prima parte per y
in

14.

legi-

parte
parte

multa
litt. ini-

transcribitur,
in

prima codi-

raro occurrit, in

secunda parte e contrario saepissime scripta est.

In prima codicis parte vocabula cum htt. a incipientia a
pag.

I.

usque ad pag.

g.

leguntur,

vocabula

1 itt.

vocalnila

itt.

itt.

d a

vocabula

itt.

a pag. 21. usque ad pag. 24.

vocabula

itt.

a pag. 24. usque ad pag. 27.

vocabula

itt.

a pag. 27. usque ad pag. 28.

vocabnla

itt.

vocabula

itt.

vocabula

itt.

vocabula

itt.

111

a pag. 32. usque ad pag. 35.

vocabula

itt.

;/

a pag. 35. usque ad pag. 38.

vocabula

itt.

vocabula

itt.

vocabula

itt.

q pag. 44.

vocabula

itt.

r a pag. 45. usque ad pag. 4g.

vocabula

itt.

.v

vocabula

itt.

a pag.

54.

usque ad pag. 56.

vocabula

itt.

V a pag.

56.

usque ad

vocabula

h pag.

g.

a pag.

10.

usque ad pag.

17.

usque ad pag. 21.

pag.

17.

k pag. 28.

j a pag.

2g.

usque ad pag. 32.

pag. 32.

a pag. 38. usque ad pag. 40.

a pag. 40. usque ad pag. 44.

a pag. 49. us^jue ad pag. 54.

pag.

59

conscripta

reperiuntur.

CXXIX

Adverbia a pag. 59. codicis usque ad pag. 67., declinatio

vero pronominum et nominum pag. subsequentibus usque ad
pag. 70 continentur.

Ulterior vocabularii tenor pag. sequentibus usque ad pag.

cum qua pagina totum vocabularium cumanicum a Klaprotho editum terminatur.

Secunda codicis pars, quam nunc primum luci publicae
damus, cum pag. iii incipit et cum pag. 164 terminatur.
iio. legi potest,

prima

Ecce

paginarum

ultima

et

secundae

hujus

partis

vocabula:

est

pag.

III. scskenirme

pag.

112. tertia

kous^

Hnea textus calamo

del dolce loco ove lo

pag.

tiradir

cum

erdem

113.

it

114.

caman ultimum

pag.

115.

jf^^^^gu

pag.

116. jirtilding

pag.

quae

scripti,

legibilis

spiritu tuo,

ars,

secundae columnae vocabulum

jargunze.

potest,

videri

psittaci

jararmc

cyn agelc.

hoc vocabulum imago

virnuft, infra

quam haec

juxta

dictio latina legitur

vio pinde ac discto.

pag.

117. post

quaedam vocabula

latina

probandi

calami

causa scripta fortasse ipsum autographum Petrarch/e

al

mio parer

etc.

inferne lacerata est,

sunt,

quae
pag.

legi

(haec

pagina

quam ob causam vocabula

citata

ultima

pag.

tizinggis

possunt),

118. post

quaedam vocabula calami probandi causa

trege

(voc.

iig. tap tap tamyzik (aenigmata)

pag. 120.

None

cokunggis

legitur

adscripta corhaa(?n) cuprak

pag.

(...) ir

germanicum),

kara

ucu (continuatio aenigmatum)

121. jugungis oglanlar

bir ave

mar

ulah

dir,

ol bazar^

(id est btr

Ave

Maria),

Are

lucas ayar

aning uSu.

pag.

122.

pag.

123. geldik ol cJianga teizmaga

tugenmes

(fortasse glossa ^ag. '^^^),

pag.

124.

CODEX CUMANICUS.

Christus alay ayti

iazzinmassen,

boreh

pag.

125. viat turscn bir kyziga

pag.

126. aning ucun bugn

pag.

127.

pag.
rcqrif.

128.

pag.

130. futu''^

dextra

in

dextra

columna

columna

differetia

sinistra

aper kaban,

sinistra

hiems

in

sinistra

columna

kclgil,

tcngrinj sovgil,

sinistra

col.

in

gulosus boguzgur,y> in

sinistra

columna dextra kayma kerckimiz da ^Uru

pag. 132. in

ordo

^dalis

nvei' jaz,

columna

accidia

in

columna dextra
131. in

et sic de alijs,

anglasal(ar),
anglarbolsan
columna

129. inteligo anglann

pag.

xpc Amcn^

in

ihc

kopden kcmizzildi,

No q ista dicco. lary> etc.

No q ista dicco. sisy> etc.

pag.

kyz,

in

columna

v^murraclik^ ide, in

col.

dextra altinda vl jargul(.-an),

a Aleluia,

pag.

133.

pag.

134. nihil habet scripti,

pag.

135. item,

pag.

136.

ave iehu xpe

etc.

figurae

quarundam

Ht-

terarum codicis,
pag.

137. avc ucmakning kabagi

pag. 138. ave

Maria kim

olumdd usutmadi,

bisgd tiruh tuvrup

sc

erksis kildi,

bahdp jarilgadi,
auc saa kT acikting ata tcngri

pag.

139. avc icsscning cibugi

pag.

140.

tunus ungestmne

et inferius inpor-

))

pag.

141. jollaringni ol bavladi

pag.

142.

avc

ko^^uli

mirromisni xpcni

scdan

sc

sion

bizgd tcydi,

cihti

ave,

apostolcrgd

bild'ding,

pag.

143. avc scn kiz

pag.

144. avc eminc icri

pag.

145.

manus

ilis

sducimiz

senden,

bolsun

glossas sequentes annotavit

Mdiadan,

tcngrisi toprak

inferius

bay

aha

cr kok

ari bakil ouluna bcyinc

'

toris in

Fortasse a nomine actionis arabico auij*^ derivatum et per neghgentiam scrip-

formam suprascriptam corruptum.

CXXXI

pag.

146. Arilarning kitsanci

pag.

147.

Amen,

iariloagil

Amen.

haninng alanlari

cikssin

aitgancd secudii dictu

am

mengulnckd

gani hildirdi nescita

fecit scita,

pag.

148. Inanirmcn barcaga erkli bir ata iengrigd

pag.

149. saginsamen bahasiz kanini

Amin,

kim hacka minmdgd

uyalmading

kim

barali.

pag.
(sic

!)

150. d tattli beygindm

pag.

151.

mdnggu

(rb)dk

hec

Kertu

umnus

a Solis ortus (sic!)

bolus

h' est

nonen

Cristus.^

minq

pag.

152. dno no

pag.

153-

154-

pag.

156.

autographum Antonii de Finale

pag.

157. borlendi germinavit

pag.

158. inscripta est,

pag.

159. bir erkli iarfgancli tengri

pag.

160. in

dextra cindifme
pag.

tovgo

Amen.

ht eg"

155- inscriptae sunt,

columna

icJi

continet,

tanglancik admirabihs,

tcngri

bisni

surat ymago,

sinistra

in

uj-ctti,

columna

kniype,

161. in col.

sinistra

ddr

aya.

tdmir.,

in

col.

dextra

usahci pditor,
pag.

162. in col. sinistra jen

corrigo, in col. dextra

pag.

163.

in

jakurarmc

span

icli

col. sinistra telbuga.

(glossa germanica).

rifue

eyn

de.,

leyt seyl, in col.

dextra

caridi gescJieute.

pag.

164. in col. sinistra

boksmen(.-)et. enziyte vleys

icJcor.

in

coL dextra

CONSPECTUS
I.

II.

III.

Vocabularium

})er

Adverbia pag. 59

siriJi,

67.

per

et

ordinem

cujus inscriptiones sequentes sunt

en merder.

CODICIS.

alphabetum pag.

DecHnatio pronominum

IV. Vocabularium

en brucJigurtcl, in col. dextra

nominum

58.
pag. 68

70.

notionum correlativarum,

CXXXII
1.

Noia

rer

que ptinet Deo

ad suiendii ey

et

4.

Hec
Hec
Hec

5.

Sentimenta quinque

6.

Qualitates tempor

7.

Res contrarie

8.

Qualitates rer

9.

No^a rer que communit inueniunl

2.
3.

sut elemeta
sut compsiones

tempora

sut

10.

Noia arciu

11.

Hec

12.

Faber

13.

Pelipaius

14.

Sartoius

15.

Calegaius

16.

Magr

17.

Barbeius

18.

Scriba

et

que ptinet

eis

et feraius

asie

(Sub hac inscriptione

ofticium scribae

minime

alia

quoque vocabula, quae ad

Nobilitates hoiiim et mulier

20.

Mercimonia que pertinet ad

21.

Noia lapiduu precioxor

22.
23.

Hec sut menbra hoium

De paretatu hois

24.

Conplementa hoium

2^.

Defecta hoinum

26.

Res q ptinet ad bellii

Res oblite necesale p domo

28.

29.

mcatore

et

muHer

'

Res q pertinet ad vestes

Res q pertinet ad domu

31.

Res q pertinet ad axmixiu hois

Res q ptinet equo

32.

Res quae ptinet ad

^^.

Res quae pertmet ad mesam

30.

pertinent, conscripta reperiuntur)

19.

27.

'

continet de spetiaio et spetiaia

letu

CXXXIII

35.

Res q ptinet ad cochina

Noia arbor et fruc (....)

36.

Noia erbar

^']

NoTa bestiaru

34.

38.

Noia vermiu

39.

No'a volucru

40. Victualia

quae nascunt.

Hoc alterum vocabularium cum

pag.

iio terminatur.

V. Vocabularium cumanico-germanicum pag.

VI. Fragmenta poeseos italicae pag.

brevissimarum

VII. Spicilegium

manicarum pag.
VIII. Idem pag. 114.

iii.

112.

dictionum

cumanico-ger-

113.

115 etiam quaedam voca-

(pag.

115.

bula latina occurrunt)

IX.

X.

Quaedam

dictiones

vocabula

et

et

cumanico-latina pag. 116.

I.

Fragmentum poeseos

nicus,

in

admonetur
pag.

quo
3.

lector

cumanico-germanica

italicae 2. textus brevis

praecepta

ad

vocabularium

in

fidei

cuma-

observanda

duas columnas partitum

117.

XI. Nonnulla vocabula cum. quorum

unum

latine,

alterum

germanice explicatum est pag. 118.

XII. Aenigmata cumanica pag. 119. 120.
XIII. Textus cum. de poenitentia pag. 121.

XIV.

I.

Pericope

(cap.

II)

2.

Lucam

secundum
de Sto Stephano 3.
evangelii

simo nomine Christi cum.

4.

textus

textus

cumanica
de sanctis-

cum.

in

die

epiphaniae pag. 122.

XV.

I.

Continuatio textus

praecedentis

cepti Jesu Christi de

pag.

2.

exegesis

prae-

amore erga Deum cumanice

123.

XVI. textus cumanicus de peccatore et de poenitente, in

quo quidam loci e scriptis S. Hyeronymi et Ambrosii
citantur pag.

124.

XVII. Continuatio textus praecedentis,

in

quo quidam

loci

CXXXIV
e

scriptis S.

fessione

XVIII.

Augsutini, Ambrosii

peccatorum

et alioriim

de con-

et poenitentia citantur pag.

Meditationes de passione Jesu Christi

125.

2.

oratio

XIX. Adumbratio grammaticae linguae cumanicae

latine

I.

dominica pag. 126.

pag.

127.

128.

XX. Paradigma verbi cumanici anglamak pag. 129. 130.

XXI. Vocabularium cumanico-latinum in duas columnas
partitum pag. 131.

XXII.

I.

Decalogus

enumeratio septem peccatorum capi-

2.

talium cumanice et latine

dam

3. in

dictiones et vocabula

tione latina pag.

columna dextra quae-

cumanica cum interpreta-

132.

XXIII. Aleluia pag. 133.

XXIV.

XXV.

pag.
I.

134.

Ave iehu xpe benedictissime creator

(bis) 2.

XXVI.

135 inscripta sunt.

quaedam

Salutationes,

Christi
139.

et

140.

litterae huic codici

orationes

et

propriaepag. 136.

eulogiae ad cultum Jesu

sanctae Virginis pertinentes pag. 137. 138.

141.

142.

143.

144.

145.

146.

XXVII. Confessio fidei pag. 148.

XXVIII. Hymnus de passione Jesu Christi cum
pag.

et salvator

147.

siglis

musicis

149.

XXIX. Hymnus alter de passione pag. 150.

XXX. Hymnus a Solis ortus pag. 151.
XXXI. Qaaedam vocabula latina pag. 152.
XXXII. Pag. 153. 154. 155. inscriptae sunt.
XXXIII. Autographum Antonii de Finale pag.
XXXIV. Vocabula quaedam cumanica et latina

XXXV.

pag.

158 inscripta

156.

pag.

157.

est.

XXXVI. Textus de incarnatione Jesu Christi pag. 159.

XXXVII. Vocabularium cumanico-latinum et cumanico-germanicum pag. 160. 161. 162. 163. 164.
nas partitum.

in

duas colum-

CODEX CUMANICUS.

MCCCIII
In noie dnj Nri ihu yri

Scorum

Ad

honorem dei

In hoc

et

et

XI

luly.

Bte Vigis Marie Mats eius

Scarum

dei

et

omium

Amen.

Bli lohis euangelijle.

libro cotientur

Hec sunt Veba

audio

et

et

die

prsicum

noia de

lita.

et

A.

comaicum

alfabetum

pfeito pfcto

audiui

(aii)diate

besnoytem

(a)udiant

besnoat

Optato

;;/

Jitin

audirem

ysalla mes(i)nide

audires

y mes(i)nidi

audiret

y mes(i)nid'

Et fr
audiremus

y mesinidim

audiretis

y mesinidit

audirent

y mesinident

^terito pfcto et plsqpfcto

audiuisse

y sinadabudim

audiuisses

y sinadabudi

audiuisset

y sinadabud

(sic

!)

Et pr utina
audiuissemus

y sinadabudem

audiuissetis

y sinadabudj

audiuisset

y sinadabud

Futuro

(sic

(sic
(sic

!)

!)

!)

Subiucto

ni

cum

audire

zonchi mesnide

audires

mesnidi

nezic chi esiti(n)gassa

audiret

mesnid

n chi esitese

audiremus

mesnidim

n chi

audiretis

mensidit

n chi esitingis

audirent

z mes(.)nident'

Et pr

esittimessa

ctim
esitic

n chi esittilar

pteito pjcto

audiueim

s(.)nidem

essittimersa

audiuis

s(.)nidi

essitingersa

audiuit

s(.)nid^

esitiersa

audiuimus

sinidim

esitticersa

audiuitis

sinidit

esitingersa (sic

sinident

esittilarersa

(E)t pr cum

audiuermt

?)

ptito plsqpfcto

audiuissem
audiuisses
audiuisset

Et pr
audiuissemus
audiuissetis

audiuissent

Futuro cum
audiuero
audiueis
audiuit
^

In forma

adfuit, cujus
2

primae

mes (.) nident

adhuc vestigium

Prima

singularis

scripturae

litteras

;^

et ^ vocalis i

videri potest.

praeteriti

partis luijus codicis in

inter

originalis

pcrfecti

vocalis

deleta

est

quibusdam formis vocalem radicalem

Revisor
erasit.

quidem

Et pr cum
audiuimus
audiueitis

audiuint
Infinito

m
sanadae

esatima^a yzitmaga'

audiens

sanoenda

esattan

auditurus

gho^t sinidam

esitmaga cuyga

(am)o^

dost

(a)mas

dost medari

souarsem

(a)mat

dost medaret

souarol

dastem

soudum

dostdar

sougil

Sic in cod. orig-inali. In forma infinitivi persici

sanadae

audire

Gerudia

audiendum
Supina

auditum

Nfom'

ptito

medarem

(sic

!)

souarmen
(sic

(sic

!)

!)"*

pfdo

amaui
amauisti

amauit
Ivipato

ni

(a)ma

e terminationis

per ae denotata

(pro

jMtX-<bAAw)

vocalis

est.

,,Ntom" pro nominativo modo scriptum esse

contrario

modos

nuncupabant,
3

Pag.

Id est

cf.
s

verbi

propter

eorum similitudinem cum

denominationem

codicis

cum

souar o/

ille

videtur.

y.Xtat;

Grammatici graeci

casibus

nnminis

h(y'K' qhz,

ovo[j.a-(ov.

verbo amo

incipit.

amat cum pronomine

3. p.

postposito. In formis sovdr-

7nen, soviirsem vocalis

'6

per

(j

denotata

est.

Nto
amicus

albergo liospito'

orhana cabul mecu-

nem
albergaui hospitaui

g cabul cherdem

alberga hospita

ti^

ospicium
absoluo

cabul cun

conaclarmen

durumen^
conaclardum
conacla

vl

con-

aporto

miauarem

chelturmen

aportaui

auurdem

chelturdum

aporta

biauar

cheltur

abrachio

bachana megirem

cuzarmen amplector

abrachiaui

bachana'

griften

cuztun amplexatus sum

abrachia

bachanar

gir

cuzchul amplecte

alargo

dour mecunem

iragirmen

alargaui

dour cherdem

bosattim

alarga

dour cum

jarat et

aleno

nafas

alenaui

nafas cherdem

custundum suspiraui

alena

nafas cun

custungil suspira

mecunem

custunurmen suspiro

custunmac suspirio^
abasso

fru

mecunem

asat etermen libero

abassaui

fru

cherdem

asat ettim Hberaui

abassa

fru

buchun

asat et libera
asat kisi liber homo'*

aro terram

^aml mebirem

saban surarmen

araui

^aml bridem

saban surdum

ara

^ami^ bir

saban sur

aquno

macsap mecunem

cas^anirmen

aquixiui

maschap cherdem
maschap cun

cax^andim

aquire

cax^ngil ^

'

Per negligentiam scriptoris signum abbreviationis super a omissum

'^

Amplector

3
*

etc.

tertia

Suspiroii etc. tertia

manus atramento

manus atramento

nigro annotavit

Libero etc. postea annotatum est ( asat

sticum azad ettnek liberare etiam

Hic z per

c denotatur.

revisor suprascripsit.

in

est.

nigro adscripsit.

persicum

'^KI,

verbum periphra-

lingua turcica occidentali adest.)

admissio

admito
admissi

admitere

armo me
armaui

arma

me

te

selech

mepusem

selech pusidem

selech pus

anuco'
accuso

gamazi mecunem

accusaui

gamazi cherdem

accusa

gamazi cun

accusatio

gamazi

admoneo

paand medehen

admonuj

paand daden

admone

paand bide

admonitio

paand

armamentum

selech

adiuino

ram mecunem

adiuinaui

ul

mesourat

'

aquiesco

unarmen

aquieui

undim

Hcc sunt

]^crba

ct

noia dc

lita.

B/

bibo

miausauen

(sic!)

yzarmen

bibi

ausamitem

(sic!)

iztum

bibe

biasam

bulio

iz

dusma cun
dusma

blasfema
blasfemia

Hcc
concordo

sut

Vcrba

ct

noia dc

sochul

socmac
lita.

C.

caueo

dour mebassem

saclanurmen

cauuj

dour budem

saclandum

caue

dour bas

saclan

cado

mecosten

tuzarmen

ul

cecidi

costaden'

tustum

gikildum

cade

beyf

tus ul gigiP
slese.

curro

ul

>

gikilurmen

lube let(e)^

M
consolo

calceo

15

culpa

castigo

adab medehem

oguturmen

castigaui

adab dadem

oguttum

castiga

adab bide

ogutchil

no contrasto

barch

mecunem

contrastaui

barch cherden

contrasta

barch cun

contrastum

barch

souascurmen

ambulo'

in via

meroem

meroe jolga jururmen

camino

batta

caminaui

batta raftem

raftem jolga jurdum

camina

batta buro

jolga jur

rach

jol

via'

caminum

medehem
dadem

conforto

dilchosi

confortaui

dilchosi

conforta

dilchosi dar

confortun

dilchosi

conquisto'

conquistaui

conquista

conquistum

calefacio

calefactus

gra mecunem'*

issmurmen

garmies

issiHc

sum

calefac

caHdus

In via ambulo tertia

Via eadem tertia

In glossario I)u

Id

est

ry>.

(sic!)

manus

annotavit.

manu annotatum est.

Cange forma conquesto

allegatur.

Littera r post vocalem a scribenda erat.

'

17

meguxinem

tanlarmen

guziden

tanladum

cerne

beguxin

tanla

consuo

medoxem

ticharmen

cerno
cerniuj

(sic

!)

consuj

docthem

tictim

consue

bedos

tichil

custura

dars

tichmac

confido

umet medarem

isanurmen

confidi

izzandum

confide

umet dastem
umet dar

izzangil

fides

buuai

isanmac

mepalanem

susarmen ich sye

palandem

suxdum

umum

culo

culaui

ich sey^

cula

mechemanj mecunem ascaundarmen (sic

mechemanj cherden toyga undadum
mechemanj bucun
toyga unda
mechemanj
toy

conuyto
conuitauj

conuita

conuiuium
concupisco

!)

sohlanirmen

creator

afi-idigar

yaratchan

creatura

afrida

yaratmac

claudo portam

mebandem

esich(ni) japarmen'*

Revisor super litteram s formarum isanurmen

dum, tzzangil etiam

tertia

manus

adscripsit.

et isanmac z annotavit. IzzanBmiat pro bavari scriptum est, cf.

;,W.
^

Revisor germanicus fortasse

sectione textuum

manum

missionarius

nuncupavimus, formas verbi germanici ish

(^oncupisco etc. secunda

Syllaba

CODEX CUMANICUb.

ille,

qui in secunda

cumanicorum magnam partcm conscripsit

iii

deleta

est.

manus

et cujus

sye, ich sey addidit.

annotavit.

hujus codicis

scripturam tertiam

clausi

bastem

esichni japtim

colige claude'

bebad

esichni jap

coligo

metinem

zoplarmen

(sic!)

cinidem

zopladum

colige

becin

zopla

cauda

dumb

cuyrug

co'lum

gerdan

boyn

co^^tum

muba

colesi

(sic!)

bisirmis^

(sic!)

celo

batirrimen

celaui

batirdim

celare

batirmaga'*

congrego

yiarmen jomdarimen

congregaui

iydim jomdardim^

color varbe boyiow

iycharmen ich

conuenit iomucti

iychte vellete*^

Hec

jildi

Verba

sut

et

de

noia

lita.

D/

do

medaem

berumen

dedi

dadem

berdum

da

bide

ber

xum

Claude tertia manus loco colige addidit.

Scriptor pro

E forma hisurmis

uCelo etc. tertia

(pro originali

c negligenter t scripsit.

litt.

ir')

revisor bisinnis fecit.

manus

annotavit. In forma batirrinien littera r ante suffi-

reduplicata est, consona enim

sativae non plane evanuit, sed vocali suae anteposita

s

Congrego

Color

etc.

etc. tertia

manus

secunda manus

germanicae varbe, ich velte (=ich

atque designatio semivocalis v per

germanum
7

spatii
falle),

zv

cum

sequentis suffixi

formae cau-

cum praecedendi r

coaluit.

scripsit.

vacui implendi causa adscripsit. Glossae

vellete,

character gothicus

scripturae

manifesto demonstrant, hunc quoque scriptorem

fuisse.

Littera

velle

pag. 17 incipii.

19

dono

discariga

honus

(sic

!)

z er

descendo
descendidi

descende

duco

(sic

!)

meroem

er raftem

z er

buro

enarmen
endun
engil

destineo

megn"em

tiarmen

destinuy

griftem

tyidum

begitani

tyimac

beumet mesauem

tinimdam cherarmen

destine

deuentus
despliceo
displicuj

displacimentum
despero

(sic

!)

beumet suden

tinimdam cheztim

desperatus

beumet suda

tinimdan chezmac

desperatio

beumedi

tinimdan" chezmac

defendo

pusti

mecunem

karisurmen uf abrarmen

pusti

cherdem

karisitim

pusti

cun

karis

desperaui

despera te

defendidi

defende

(sic

!)

te

defensio

denpingo

nacs

!)

abra

mecunem

nacs larmen

depinssi

nacs cherdem

nacs ladum

depinge

nacs cun

nacs

depictum

nacs
surac

desidero

zanddid

desiderauj

zandid cherdem

Haec forma

in linea

la^

nacs

ymago

abradum

karismac uT abramac

pusti
(sic

ul

ul

(sic

ziray

!)

mecunem

paenultima

et

ultima

cusanurmen

cusandum

in

ii

in

duabus vero

lineis supe-

rioribus in ni desinit.
"

Formae nacslariuen,

rum suffixum denominativum

nacsladiiiii

la

cum

iiacsla disjunctim scriptae reperiuntur, nimi-

terminatione

pronominali

a praecedenti

nacs

separate scriptum est.

3

Etiam

hic,

turcica occidentali

uti

videtur, c ne^ligenter pro / scriptum est, stiret

imaginem

significat (cf.

arabicum Ss-oj

enim

in

lin^ua

desidera

zandid

desiderium

zandid

cusamac

debeo dare

cardarem

bernalurmen bernelimen^

debui

cardabudem

bernalu boldum

-i

debitum

card

borz

debitor

cardar

borzli

decipio

fusos

mecunem

aldarmen

decepi

fusos

cherdem

aldadum

decipe

fusos cun

alda

decepto'

fusos

aldamac

dispolio

jama mecanen

sozuhirmen

men^
dispohaui

vl

cuc^ulur-

'

2i

delacero

medrien

girtarmen

delacerauj

deriden

girttum

delacera

bedrin

girtchil

delaceratura

trak

girtmac'

disputo

tabuschirmen

disputaui

tabuschtim

kym ma^a bersa mendao^ar beraym.

kym maga bermassa mendagar berman^

Hec

emo

siit

]^e7'ba

et

noia de

lita.

E/

24

equito

25

euade

26

estimo

famesce

28

flos

'

29

frico

kassirmen

fricaui

kassadim

Hec

siit

Verba

gaudeo
gauissussun

et

sadi
(sic

!)

noia de

mecunem

sadi cherden

gaude

sadi cun

gaudium

sadj

gaudendo
gubernatio

lita.

G."

30

Konessu vivum arg-entum'

Hec

Verba

sut

noia de

et

H.

lita.

honoro

chormat mecunem

agerlarmen

honorauj

chormat cherden

agerladum

honora

chormat cun

agerladum

honor

chormat

ager

honero

(sic

mecunem

bar

!)

(sic

yuclarmen

honerauj

bar cherdem

yucladun

honera

bar cun

yucla

honus

bar

yuc

bouj merassem

yylarmen

hoderauj

bouj casidem

jyladum

hodora

bouj bechas

jylagil

hodoratus

bouj

jylamac^

heredito

mirachori

hereditauj

mirachori cherden^

mulcradum

mirachor

mulcri

mirat

mulclamac

medarem

mendabar

hodoro

(sic

hredita

(sic

!)

!)

hreditatio (sic

!)

habeo
'

"KonesbU, vivum argentum

hungaricae keneso optime explanat.

atque

in d.

cumanica kiind

Pag.

Cf.

28. codicis

turcicum

legitur.
*

littera

rectc

manus

observat,

mulcrarmen

e.

(i.

(sic

!)

Haec vox originem

annotavit.

dialecto kazanica

vocis

argentum vivum aeque

argenti aquan).

incipit.

glossario a

yylarmen, jyladum

Formae memoratae ab

Klapr.

In

sivi nominatur

or. ijla)iiak. In

nibus, etiam hoc loco pro

mac

cum

mecunem

tertia

!)

cum

editore

Klapr.

eic.

hanc formam

edito,

quod

falsis scatet lectio-

ysa/armen, ys/adu/n, yslagii, ys/a-

turcico siberiaco \J^jij'yi^ comparantur.

cum

persico ^jk^jj

x.i.

c^f^^

con-

sentire.
^

gua

In formis

turcica occ.

mu/crarmcn

etc.

r cum

mu/ctar possessorem

permutatum

significat.

est, cf.

mu/c/amac. In

lin-

31

habuj

32

junsi

3.?

interficio

34

laui

35

lanpat

lanpus

(sic

Hec

!)

sut (sic!)

barc mezanet

giltrar

barc

giltramac'

Verha

et

mitto

mefristem

missi

fristaden

mitte

noia de

lita.

M.

yarmen
yydun

36

miror

n
morde

begax

tisla

morsus

gaxidenj

tislamac

onggarmen valwit'

marcesco
marccsa

ongdim

(sic!)

medehem
dadem

medico

teb

medicauj

teb

medica

teb bide

ottala

medicina

teb

ot^

melioro

nektar

meliorauj

nektar cherdem

eygirac ettim

meliora

ncktar cun

eygirac et

machino

baaxinu

machinauj

baaxinu cherden

machina

baaxinu

molendinum

axinu

moHnarius

axagar

moveo

meiunbanem

tepraturmen

mouj

janbanidem

teprattin

moue

beiumb

tepratchil

momentum

])eiubanj

tepratmac*

monstro

melmanem

corgusurmen

kazanicum

Cf.

germanicam
perfecti
2

in

et hun.t;.

or.

d>.l

mechunem

tergirman tartarim

tegirman tartim

cun

tegirman

tart

tegirmanzi

Voces

((marcesco,

formam umarcessa

(sic

!)

ov^^garDJcn,

pro ((marcui

or-lossam
et

forniam

annotavit.

((herba et

((medicina. Sed

eadem forma

cy.l

ctiam

molarum,

molilor

enim

sig^nificat.

Uti

lingua
4

turcicum

Cf.

venenum

eygirac etarmen

tegirman

valioif (((marccscitn),

ongdim secunda manus

ottaladum

mecunem

mutarii).

/hii;'ar-

ottalarmen

Cf.

Klapr.

persica

recte

^jU

turcicum

Laia*/!

docuit

jl^LAAuf

(fabricator

sonat.

or. iepriimii/f, ////v/wc//' ((in^redi, fcpi-iinniii/c ((in(|ui('tuni

/ipcgni /opogni

((])L'tlibiis

iiulsarc,

/i')prc)i/<.-C(/ni

essc

((inquietum essc", ((lurbari

38

nemuden
benmay

corguxdun

benmoyos'

corg-uxmac

bachard medehem

otunzcha berumen

mutuauj

bachard daden

otunzcha berdun

mutua

bachard bide

otunzcha ber

mutuum

bachard

otunz

mons

cho

tage

montanea

chouistan

tagellar'

monstrauj

monstra
demostratio

mutuo

(sic

(sic

!)

!)

corguxgil

mmo

ianirmen ich drowe

minaui

ianadim^

Hec
nauigo

sitt

(sic!)

Vcrba

et

noia de

lita.

N/

39

noua

40

nasco

(sic

'

41

Iramiis inociinem

unuturmen

!)

framus cherden

unuttum

!)

framus cun

unutchil

oblitio

framus

unutmac

oblitus

fram cherdam

unutcham

(sic

()l)liiiisco

obliuisci

(sic

()l)liiiisce

(sic

!)

(sic

!)

oratio

ornamentum

obedias

ochum mi sinoen
ochum y siniden
ochum bisnoyt

obuio

barabai meroen

yolugurmen

obuiauj

barabai raftem

yolugttun

obuia

barabaT ^ buro

yolugchil

ostendo

corgusurmen

ostensi (sic

mehnanem
nimudem

ostende

belmay

corgux.

bosa medarem
basa dadem

oparmen
optum

basa bide

opchil

obsculum^

basa

opmac

ofendo

tiragui

mecunem

mecunem

tiraguj

cherdem

octundum

obedio
obedi

obsculo

(sic

obsculauj

obscula

ofendidj

ochuiit

in

!)

(sic

(sic

!)

(sic

!)

Ochum mi .sinoen ctc.

cum (vXs comparavit.

Cjuarta

corgxdum

manus

adscripsit.

(sic

**

Klapr.

hanc

ibrniam

Scriptor codicis obscu/a scripsit, sed revisor aut forte scriptor ipsc litteram a

est

(^jjIo pro yJ'jJ

simul.

u emedavit.
4

Mecunem

cumanicam

clausura

persica

loco ocfiiiiuriucn irrepsit.

per

negligentiam scriptoris

in

clausuram

42

ofende

tiragui

ofensio

tiraguj

orino

cun

octunguil

cotunmac

(sic

!)

(sic

'

!)

43

procurato

44

plora

45

prepono
prepoxuj

prepone

prepoxitum

homo

puto

mepandarem

sagenurmen

putauj

pandastem

sangedum

puta

bepand

sangengil

pensamentum

andissa

sagenmac

peniteo
penituj

pesman en
pesman budem

penitentia

pesmanj

penite

pesman bas

pesman bolurmen
pesman boldum
pesman
pesman bogil (sic

planto

dar zamin

plantauj

dar zamin sanidem

terac tictim

planta

dar zami besam

terac tich

plantatio

dar zami

terac^ tichmac

pertineo

ches

parens

ches auand

(sic

!)

cum

letae

h deo famulae

mexanem

em

(sic

(sic

!^

!)

!)

tarac ticarmen

chotumtur*

uT propinquus

ururmen

percussi

maxanem
xandem

percute

bexam

ur

percuteo

Lector quidaiii hujus vocabularii

cundam manum nuncupavimus,

quasdam dictiones brevissimas

cum

urdum

homine

Deo

famularei),

in

aut fortc

vocabulario

Haec

inseruit.

etiam

hic

revisor

nostro

passim

dictio ita

formae

ilie,

cujus scripturam se-

vocabula

legenda est

activae

(detare,

latina aut

((homo letare

((famulare

[nn

deponentibus (daetari, ((famulari adhibentur.

or.

et

Cf.

turcicum

or.

(i)U"^-;V^l-A

Cf.

turcicum

or.

C/fw^J' palus,

Forte

kodam

hir.

hungaricum koniaj.

Koda

((putare,

((memorare.

((columna.

in dialecto

kazanica coniiKitrem denotat

(cf.

turcicum

perhibeo

47

pauper

daruis'

jarle

paupertas

iarlelik

perficio

bitirrimen^

perfeci

bitirdim

bitirmak volbrenguge

Hec
quiesco

siit

Verba

et

noia de lita Q.

48

etum

quitauj

raha cherden

tafF

quita

raha cun

taff etchil

quitatio

raha

taff'

Hec sunt
rendo

(sic

rendidi

rende

(sic

!)

!)

(sic

etmac

medehem

chaytarumen

oaspas daden

chaytardun

oaspas'' bide

chaytargil

!)

mecunem

yularmen

redimo

chalas

redemj

chalas cherdem

yuldum

redime

chalas cun

yulgil

redempcio

chalasi

yulmac

rehnquo

mehelem

coyarmen

rehnquj

hestem

coydum

reHnque

behel

coygil

rehctus

estani bachi

coigan

renuncio

chabar

renunciauj

chabar guften

bexdum

renuncia

chabar bugo

bexgil

Vox

V. pag. 45 Codicis.

Jam

megoem

bexarmen

nnnnullas vidinius f(jrmas praesentis-futuri,

in

desinit,

tempore praesentis-futun loco

performantur.

cis

Sed

id

quoque

affixi

vidimus,

in

Klapr.

formam

perperam

formae persicae

iujiJ\Ij

Cf,

turcicum

or.

Cf.

turcicum

or.

ij'^''^

ita

pauca

U^'5

e.

exempia

ii/Lo'o,

g.

*J^yj

soUun vocah
vocabularin

comparavit, etenim oasJ)as codi-

(apud Pavkt de CorRTElLLE).

e.

in

est,

cuma-

g. churarnieii etc.

respondet.

(^^-''jJ

in lin^^ua

pleni (ar, ir, ur, ar, ir )

haud

sit.

quibus tliema defectivum

secundum legem euphoniae

nostro contra legem praedictam plene scripta ocurrere,

4

taff arabicum daffun charta esse videtur, nisi tafs legenda

ea enim verba, quorum stirps

nica, in

!)

noia de lita R.

et

oaspas

!)

(sic

rendea

verba

(sic

ivy^.<.^-^-

49

retribuo

miamoxem

earau l)erumen

retribui

amorxidem

carau berdum

retribue

beamorx

carau bergil

retribuere

amorxidan

carauxi

rado

metrasse

radidi

(sic

rade

!'

yulurmen

trasiden

yuludum

betras

yulugil
^

ustura

raxorij

(sic

bermac

'

yuluguz

riga

rotundus
rigatio

rigamentum
recupero

aspas mestanem

cayra alurmen

recuperauj

aspas stadem

ceyiri

recupera

aspas'*

recuperatio

jame

ceyri

retmeo

oapas megirem

chendima tutarmen

retinui

oapas griftem

chenchma tutum

retine

oapas

chendima

retifico

drust

retificauj

drust cherdem

chondardum

retifica

drust cun

chondargil

rectus

drust

choiuj

saana

baskac

rector

bistam

gir

mecunem

ceyiri algil

SXw;*f.

Cf.

Cf.

Cf.

Pro oaspas aul forte nnlissimum advcrhiinn

turciiuin or.

(j^.y

CODEX (.UMANICUS.

ijVjt'."

'i''ti'<j)i.

V.

ahnac

tutchil

chondarumen

Id est karausiiii.

aldum

verbum ^jOLa^u.
[Ujj'..

(sic

!)

recedo

badar meroem

chetarmen

recedi

badar raftem

chetum

recede

badar buro

chetchil

reuenio

ospas miaen

cheri

caytarmen

revenj

ospas'

cheri

caytum

resurgo a mortuis ax

anmadem

murdaha uar

tirildurmen

heste'
resuressi

ax murdaha uar

tirildum

sude^
resurge

ax murdaha uar

tirilgil

gehx
resuressio

ax murdaha uar
ghesti

remoueo

tiril

mac

(sic

!)

51

ride

52

respondeo

53

scias

54

sono

55

scribe

56

sentias

'

57

siirgo

uar mehexen

lurarmen

suressi

uar esten

turdun

surgfe

uar es

lurofil ul

similo

oscarmen

simihit

chomana mecunem
chomana cherdem
chomana mecunet

oscar ul benxar

saluto

salam medahen

salam berumen

salutauj

salam daden

salam berdun

saiuta

salam bide

salam bergil

salutatio

salam

salam

sto

meystem

turumen

istiden

turdun

sta

beyst

tur

salo

namak menehem
namak neaden
namak bene
namak

tus kirmen

similauj

stetti

(sic

!)

sahiuj

sala
sal

(sic

!)

oscadim

ladum

tus

tus lagil

tus^

!)

seruiui

dem

(sic

serue

ghedmec^

salto

megihem
gheydem

saltauj

!)

(sic

!)

cun chulluc

etchil

sechirumen
sechirdun

Transpositum ex ochsan/rrk nsimilarp, blandiri, prnpric ((simularo.

Fladpm regio, quae

lata fuit,
3

chopchil

ghedmec (sic
me- chuUuc etarmen
cunem
ghedmec (sic!) chaer- chulluc etim

seruio

choptum

ul

nio\ ob

in

partc

srptemtrionnli Crimiae antca Comania appr

causam saJinanim nonien Tdzla aicopit

Negli^a^nter pro

o.x)tX.i>.

seriptum.

l5^)5"^)

58

salta

59

tinge

6o

taceo

6i

vado

62

tora ocsat'

ghogai con

utatur
!'

utere

(sic

vindicta

vacuum

bos

venatio

uv

vomesco

cusarmen

vomui

custim^

venio

miaen

chelurmen

venj

cheldum

veniens

anmadem
anmadam

chelsali'*

verecundor

sarmasar en

ugialurmen

sarmasar budem

ugfialdum

garmasar sau

ulgagil

verecundauj

verecunde

(sic

(sic

!)

!)

(sic

imenirmen

imendim^

(sic

verecundia

sarmasara

ugat^

vigilo

bedar en

uyag turumen

vigilauj

bedar budem

uyag turdum

vigila

bedar bas

uyag tur

voluo

megardanem

courumen

voluj

gardaniden

couurdum

volue

begardan

courgil

voHa

carch

courmac^

Proprie consvetudini vel legi conformatum esse.

Glossas cumanicas bns, uv secunda manus

charactei'e

ul

ul

te

perquam deformi ad-

scripsit.

manus

cCusarmen, custini"

Proprie a quo venivit.

Vel imenirmen, vel imendim

tertia

adscripsit.

secunda

manus

annotavit.

Cf.

turcicum

or.

hne/innik erubescere.
^ Cf.
7

Cf.

tur.

or.

oLjJ

turcicum

nr.

(ijjudor.

jjLo.vfcCs.

Klapr.
'fe

perporam

prima

syllaba

jJ

comparavit.

verbi

obsoleti

fd//g- esse

63

valeo precinm

64

Karalic talamaris (sic!)

d7is

aue

ma

Ista sut actubia

ad

'

05

contra

bara baT

otru'

cras

farda

tangda

chotidie

har rox

conde conde. cotidianum

kundegi^

circum

condan
donec

gird
(sic

!)

dua gird

cadim

cop coura^

emdidan

cheri.

erta cakta''

ourum

ourula'

furtiue

baduxdi

ogrilam.

firmiter

chauj ul sagt

berc chele. berklep''

fortiter

stabir

frequenter

baxakeat

forsan

magar

fideliter

badindal

conu chelle

graviter

pisat ul ousaguj

ager chele

cati chele katirap^

pisiarbar

ul

ul

cop curla

magar

-,

boxgai chT

ul

barz tourada^

induas bracam

concekugni

.)

conuhala'*

vl

generahter

k(.

kijgil*

tuam

homo

azam^

chisi r

hic

mia

monda

honorifice

oughormat

ager

sij

horn

(...)'

heri

dig

tunacun

hodie

im rox

buchun

cum

ba homuxi

humihter

bila auursibile^

seruitio

culuc birla kiczi congulu

bile'

merc

h^ca

Formas ournm

'

ori

ul

vay

uanay

oKruIa quarta manus annotavit,

ul

cf.

turcicum

or.

ogri,

(ifur.

manus

Berclep itidem quarta

]3e katirap

Vel conuhala tertia manus adscripsit,

annotavit,

cf.

turcicum

or.

berginiiik fortem

esse.

idem,

cf.

turcicum

or.

katik durum.

hiilii

fortasse

arabico

jJLa.

re-

spondet.
5

dinem

Cf.

turcicum

or.

(^)"-?,

^-t')^ omne,

l\j'

5sJ'

vero legem,

significat.
^

Dictionem induas bracam tuam

Dec^/j/l

Auiirsibile fortasse tertia

Vel horit

"-"

azaifi idem, cf.

(.

.)

etc.

kazanicum

manus

secunda manus adscripsit.

dziini juxta iidiini.

annotavit.

secunda manus annotavit (pro hiirnief).

Kiczi congulu bile itidcm sccunda inanus annotavit.

consvetu-

67

intus

68

largiter

baktin iomadi

leuiter

asan

leuis

sabuk

qs fet

ul

ouasabuchi

jomart congul bila

jengul congul bila

jengul

69

omne

personaHter

71

3'lla

bassa ul ylla'

sccum

ouau

anin bila

siificit

bax

siificienter

batamamj

yetmac

scarse

bacamtai

chexganip^

securiter

ba eminj

eminHc

statim

ba lagaxa

emdi

sepe

tec

solunmodo

chama bare^
cam ou bes

similiter

ghanchion

ocsasib

sapienter

oua achel

ux

subtiliter

oua

inccalap

secus

nasdic

yaoh

tunc

dar an oaght

andaoh"

tarde

der

che6

tamen

asbarayan

alayesa^

tantum

candan

munza

tempestiue

baanda hai

erta

tecum

oua tu

senin bila

tahter

bainmaane

alayoh

taHs

falan

moninchibi^

set

(sic!)

Id est

Cf.

Id est

yetar

est

bila

bila

tec^*

yalguxol

latifi

bila

ul

falam

(sic!)

Sil.

koibalo-karaoasicum keziik paucum.

SvU

x+iC.

glossis codicis

In

persicis

et

cumanicis

interdum per

ch denotatur.

videtur,
5

Klapr.
cf.

sec

sec

uiguricum

Klapr. yach

(1^-^ L?"^)

tijk

edidit,

sed

initialis

monosyllabi

mihi

/ esse

multum (apud Vamp.ery).

edidit et

hanc formam cum

iUwi.i>.o

comparavit, at codex yaoh

habet.
Id

est

ccrroborando

^vJ

fcV.jf,

cf.

caj^ataicum

inservit.

Kazanicum alaj

Cf.

In dialecto kazanica

liulsa da.

mundij.

iVjf,

quod

saepe

vocabulo

praecedenti

72

vere

c(to

tui

74

nto iste

75

nto ahj

76

malum

badra

yamannj

nto mali

badent'

yamanlar

ac malos

badrar

nto omnis

tegma

nto

ghama^
ghamara
har amaram^

nto solus

tanaha

yalgux

ac solum

tanahara

yalguxnj

nto

tanaharam

yalguxlar

ac solos

tanahara

yalguxlarnj

ab

az tanaha

yalguxlardam

sabuc

yungul

ac

ac

omne*

omnes
ac omnes

soli

solis

nto leuis

nto leuj

(sic

sabuc

!)

nto grauis

indecrinabile (sic

(sic

!)

(sic

ul

barza

tegmanj
tegmanlarnj

(sic!)

yungular

!)

sanguj

ager

falan

fallan

cura'

chaysi

!)

nFo talis

indeclinabile

nto qualis
^

Apud VULLERS ^\lXi.

Loco Is^ftXj

In hac fornia aeque atque in

verbo nfet pag. 6i abbreviatura siglo consonae

2 simillimo denotatur.

(.Amaram

(v.

J.

A.

VCLLERS gramm.

Fortasse

Falso

VuLLERS
(gramm.

mendose

pro

docet
1.

A^
:

pers.

1.

taniaiu,

-(j^

pro

^jLXliC

timam

srriptum,

209).

irreg.

^jUXiC scriptum esse videtur

pers. pag. 212).

immutatum manet
pag.

perfectum, totum, omne.

quod de
et

personis et

rebus adhibetur,

a generis numerique discrimine

Klapr. hanc formam

cum

conj.

\>ji\

sed,

ahenum
contuHt,

uti

est
at

n
indeclinabile'

nto alius

digar

oxga

nto

digaran

oxgalar

alij

Et Nota q omia Nta (rnominata) de

et

de

chomanicho in

psico

lar verbi

plri faciiit

gra

nto paruus

cho^ac

chici

nto paruj

chocacra

chidinj

Noia rer que ptinet Deo

deus

et

ad suiendu

ey-

in

an

78

misericordia

raghmat'

pax

hesti'

caritas

dost y ghuda

penitentia

pesman acguna

confessio

'

79

lirnis

harais
anhelitiis illius ul

sanguis

ot

vox avasi'

8o

tertia

mm

nona

namax

vesperas

acsan

acsan

sero

souagam*

cheza

hodie

im rox

buchun bukun^

heri

dig

tunachun tunekun'*

cras

farda

tangda

tanda deul post cras

pax farda

birisi

alba diey

soub kam^

tang saraunda

ebdomada

gafta

gafta ul jeti^

lune

du sanbe

tu sanbe

martis

se

sambe

se sanbe

mercuris

caar sanbe

caar sanbe

jovis

pan sanbe

pansanbe

veneris

adina

ayna

sambe

sabat cun

jec sanbe

je

may

ay

erta ul tang arte' tus

rox

echindu. chinda

digar

completorium

tanda^

ul

kun. aHo die

kun^

birisi

sabato

(sic

domenicha

!)

(sic

!)

mensis
kalendas

sanbe

(sic

!)

aybasi

januarius

safar

safar ay

februarius

rabiaual

sounz ay^

Quarta inanus annotavit.

Fortasse

tempus

nocturnum.

Klapkoth. vocem souagani

lin.

superiori juxta completorium collocavit.

3

Buku/i quarta manus annotavit.

Tufickun itidem.

Tanda

Tanda dcul

itidem.

birisi kuii quarta

non die crastino, sed

I.

Id

Vel jeiin

septem,
9

est

(=

2.

quarta

manus

hebdomas,

Hoc nomen
(^l

quodam

manus

annotavit.

Tanda deu/ = ijS^

'(.VajLj'

die (birisi kiin)n.

^jJwt-w matutinuin tempus, aurorai).

est

alio

{J^y>jS)

doct.

cf.

Blau

annotavit. Voc. Jcii

etiam hung.
apposite

duas

habel

significationes

he'i.

ultimum anni menscm significare opinatus

8i

martius

raboi lagher

ylias ay'

aprilis

gimediaual

tob ay'

madius

(sic

regep gimediclachel

!)

(sic

songusax ay*

'

!)

junius

saabam^

cus ay

julius

ramadam

orta cux ay

augustus

saugal

sonchitx

september

cil

octuber

dilghia

orta ches ay

mugara

curban baran

(sic!)

nouember

ay''

ches ay

chaade

ay''

asuc ay^

december

Sentimenta quinque
visus

rosanj

cormac

auditus

sinidanj

esitmac

gustus

tamxay

tatmac

odoratus

nafay

tactus

lamsay

(sic

yylamac''

!)

tutmac

Qualitatcs tempor

mllm"
'

glar sani

terek

Blau

optime annotavit

l)ie

Kalendermonate im

wiegend turanisch und gruppiren sich zu je

Kt.aprothi)

Martius,

Tom. XXIX. pag.

^

Blau

Id

t'st

ay

Ylias

= ^^

\Lj

drei

LXJf

Kumanischen sind

nach Jahreszeiten,

Lenzanfang

etc.

iiber-

pag. 207 (ed.

Z. d. D.

M. G.

573.

voc. foh cutn tobalaiig ventus vernaiis comparavit.

^^f

Klaprothus perperam oUi*

^^jLfja..

scripsit.

\^JM.

Klaproth.
^

Id est

regep

,cf \S
^

L^^h2b.\\

LXJ..AU,

Blau de hoc nomine admonuit

Muhamedaner fallenden Opferfeste
7

der

superioris lineae hoc loco scripsit.

Cf.

so genannt von

1.

dem

mensem

significat,

itaque

nomen asuc ay

quo victualia domi congesta esse debent.

ijldmdk odorare.

'

Cf. cag. ij odor,

"

Id est millennium, gracce y '.X-.acrab;. Persicum

CODEX CUMANICUS.

den heiligen Monat

c.

formas cagataicas asiik, asuk annona, victualia

proprie Tiunc

in

^Ji VuLLERS docente

^

sensu

82

oriens

83

estas

tausta'

yay

yems

ximisti

ches

Res contrarie
par

domesticus

ghamus

ykti^

saluaticus

koy

cheyc^

benedictus

barchat

algesli

maledictus
rarus

maarum
cam

spissus

saghte

sech

pilossus

muin

tuclu

rassus

trasida

tucsus ul julumis

bozus

kom

gham

maturus

pughta

bisi

acerbus

kom telchi^
gham

gham

pohta

bisi

nudus

braana

jalannaz^

vestitus

pusida

chebelmis^

inflatus

amasida

sismis

crudus
cotus

(sic

!)

(sic

chargesli

!)

seyraQ

ciyg^

dno no
desinflatus

amah

saporitus

belaset

planus

kanuar saya

hc''

sisik

raft

chetchan

tatigU

(sic!)
(sic

'^

!)

tux

'

Cf. kaz.

jik jugare.

Cf. kaz.

kejek.

Tclchi quarta manus characttn-e minusculo annotavit.

Cag. lXa^.

Cf. cag. et kaz, jalcDigac.

^ Cf.

Vamhery

c.

'

penula,

altaicum kcbis tegimen, vestis

(v.

apud

pag. 86).

Haec vocabula

cag. kejyek tegimen,

1.

barachat

ul

domino nostro yesii

Cliyistoi>

lector

quidam

codicis an-

notavit.

Fortasse ultima consona

'^

mam

apposite

cum ojulj

legenda

est.

Kalpr.

hclasct

edidit

et

hanc

for-

contulit.

'>

Fortasse

in

hac

scriptum facile litterae

J.4.i&

scripsit.

.SVtjiw

forma

/ simile

ultima
tit,

id.

consona r legenda
form. persicam

=- iiLc.Lc terra plana)

est,

j^y^

r enim negligentius

KlapR. minus

recte

85

crispus

gidatin

tarima'

atrapatus

gin^

burusmis

suspcnsus

var esta

coturuhnis

abasatus

nisista

emdurmis

fisus

scafta

ticma

crepatus

trahida

yarilgam

similis

muchabil

ocsas

pignus

grao

tutsac Iticnah^
(?

(sic

titnah)

astelan ul rebe

usura

xudixer

pars integra

bacs duust

medietas

nim bacs

yarem

tercium

semin bacs

uzunzi ulus

^aaru bacs''

tortuzi ulus

remanens

batchi^

ghalgan^

superfluum

xiada

artchan

quartum

et

simile

(sir

Qtialitatcs

bonitas

pulcritudo

longitudo

mensura longa
pondus

!)

usasi''

butun ulus

ul

artuc

86

sanitas

87

putridus

tenerus

(sic

!)

lapis

90

canpus

(sic

!)

91

pecunia

Q2

encenso

93

spicus

sonbur

sonbul

chibebe. d.

chababa

chababa

chibebe.

chababa

chababa

s.

lignum aloe

eud

reubarbarum

rauand^

rauand dne^

canfora

canfor

canfor

borana

(sic

grana de.

tanachar*

!)

gorasanj

v.

vacsis

-^

folium

scamonia

magmuda^

magmuda

musc

ypar ^

cardomonio
card.

s.

muscatum

cum

f.

muscatum
sine

f.
^

safranum

zafran

famuli

ghetmet cheran

oglanlar

erbe

sauxi^

otlar

confeti

maaiun'

maaiunlar

zafran

moschatae, macis. Glossam praecedentem

decurtatam

vel potius

corruptam

pers.

Joosd

Klapr. optime ex fo sj^

dicit.

J.AAAIU

VULLERs

docente hyacinthus, spica nardi,

(^ULwJ.aaa locus hya-

cinthis abundan.s.
'"

(rlia-barbarum),

hujus nominis disputavit (XXII.

domine!,

8.

I.

Quarta manus annotavil,

^'

e.

^jyj*oj5

CaK-. vLof.

Id

I.

"'

est
e.

Uti

syAA^;

gendo coniectum,

tormain Vur.rjCR.S

^{iiiiiiiaiiiis

non habet.

Marcc//inus de origine

i.

e.

UCo

boraxii.

lapidis, (juotl iu

^j^-A^jJ^^i'^

p. i2i).

reperitur.

explicavit SOe+:S\^.

"crocusi.,

viriditasi,

KL\i'K. recte

hanc

quidam vocabularii annotavil.

^^

^LAcv

quae

lector

VULLER.s docente genus

Klalk. bene

Uti

v.

HuNl'"ALVy ((Magyarorszag Ethnogra]:)hiajai),

quam vocem

''

sed

Id est tXJv. Klai'R. tXJj) adduxit,

Quod ad rhabarbarum

cf.

arab.

>^o t
wi.ol Havus, croceus.

plantaeii.

admonuit,

arab.

^^^*x!

electuarium.). italice confettoi).

pl.

^^yK:AjuQ

condituin

subi-

94

daruana

medicine

daru

ul

otlar'

daru

ul

aouan^ dasta

touguc*

haoua dasta

touguc

sedacius

ardixan ul carbil

elac'

busore^

hoca

chuburcuc

sacheti^

chisa

chapuc

aqua rosa

au gul

gulaf suj

aloepaticu

sabor

sabur^

argentum Aiuum

cibac

chonasuj

ambra

chanabar

charabar"

ciurfiba''

ciuruba

mortalis"

piston

(sic

(sic

!)

!)

cheh-

ul

'

cucharo rosato
bocelli

citoaia
^

etiam

<ijJ

in dialectis cag.

apud DlEFENHACHIUM

Cf.

i.

in

herbae, plantae

2.

medicamentum

novo glossario (Frankfurt

am

3.

venenum.

Main, 1867) mor-

taliolum.

doJ

I.

I.

e.

imortarium.

ivjj'-*

turcicum

e.

or.

ddjdgak pilumn

Cf. cag. kili et

^ Cf.

scriptum
7

cag.

apud

Cf.

in

kitlil

Jyol^

arah^.

lingua osm.

in

\^j^

.iSachettus

I.

arab.

Cf. kaz.

"

Cf. pers.

apud

et

kiind

siiii,

L}w^5

cum citocaria apud

confunduntur

falso pro

pers.

Jy

SJv

vel

^j^)'

JLjj.i)

Hoca

col. pers.

^l5liC

z\xva..-= caLg.

est.

kapcuk.

><y^ aloe.

et

hung. keneso.

osm.

denique vocabulum

L)Sw}\

(sing.

Du Cange. Chapuc

sLj_^
Ln sK

et

scripsit, in

(W*rri')

lat.

Du Cange

Lsj-g^ electrum.i,

s.

cum. columnae

apparet, quod ante b fortasse litteram

incipit

Ardixaii

qua coquitur, chuburcuc wexo cumanicum cum cag. kopurgtik idem

glossa enim ciuruba pers.

pro

mortarium

bussola, id est py.xis, arcula.

2 Klaproth. perperam

pistillum.

cribrum.

Du Caxge

e.

hung.

^i/^Vjf

Carbil

est.

urna aenea,

in

;'

dicitur.

supra

supplet,

citoaia,

idem esse

sec.

eaque non
in

columna
Fortasse

hocce enim vocabulario Utterae c

Vlller^

doccnte puls cumino

et

contulit,

u siglum abbreviationis

videtur.

quod

succinum

et z

cum
lat.

k,

sed

cum

c vel

appositum legitur

scriptor

haud

hanc glossam

ita raro inter se

aceto cocta, quae

magno

ventre

95

cominu

96

smirra

97

stagnum

(sic!)

zebelin

99

butana

panl)i

veles^

straponta

naaH

tosiac

culter

leches-

yorgan

bachiranj

manayra

randa

verina

maganb'

serra

ara ul dastana

bicchi

lenza

dracs risma

uxun

scopellus

scana

uturgu^

marcius

^achuc

cachuc

conpassus

pagar

yona

randa

balta
(sic

buran

!)

ip

pargal

(sic!)

(sic

!)

uscu

tocmac

macia

schinia

schinga

turnus

Barbeius
barberius

amadar

yulunguc sachal yuzi

rasorius

ustura

yulunguz

spegius

ayna

chuxgu

bacile

tas

tas

lanceta

nestera

sungulza

cutis

asana

bilau*

unguentum

malham

ot ul

Scriba

malahan

'

scriba

hber

recte

Apud Du Cange

Ki.AHR. falso fdidit niacrab,

contulit

Cf.

ar.

osm.

((manarai).

^.^JiLo

^loJ

glossa col. persicac mt-ndose scripta

teri^ljra .

scaua

persicae

col.

Hanc glossam

In sequentibus sub inscriptione ((scribae

I?l

\u

cum

('ag.

scribarum, sed etiam alia ministt>ria,

quoque glossariis antiquis

e porta etc.

saepenumero

ita e.

italianis,

occurrit.

osm. HsX^S^m} "scaiiinuin".

hejlo contulit.

confusio notionum inter se haudriuaquam

aliis

cum

sed

Vid.

non solum

g. spatharii,

coliaerentium
ita e.

,g.

in

Mus.SAFIAM

in

"libro
1.

res,

seilarii

c.

cjuae

ad ministerium

enumerantur.

'l'alis

uno eodenniue capitulo

el

qual

si

chiama

in

introiti'

manoale

(sic

!)

litera

atramentum
papirus
carta

ponzon"
tenperatorium
catreda

(sic

!)

spatius"

simeser kar

selarius

seraghag

frenerius

lahan car

yuganci

medicus plag

jarra

otaci''

medicus phyxice

hacin

aduocatus

ghocQ car

ghocumci"*

cureius

payc

sicric^

pomeleius

muceie

yalci

merzarius

carci

carCi

reuenditor

casouT

(sic

(sic

clic
!)

ostasi

eyarci

otaci

!)

pomellus

astlanci

ul

dafrafros

censarius

dalal

incantator

dalal

ul

talal

capelerius

cula dux

borci

capellus

cula

borc

macelarius

hasap

casap

curtelerius

cardcar

bi^ac^i

apud Dlt Cange verbum (iponzonare.

Cf.

Apud Du Cangr

Cf.

Stat.

Ar.

Cf.

Cf.

^yjs^

spatharius.

'^ ^'v'

cag".

VET de COURT, Mong-.

*

mianci*

celui qui

Jari-a

otaci.

bande
col.

les fractures

et

les

i^ruerit

apud Pa-

persicae SjL) vulnus.

judicium.

osm. scjirdigi cursor.

osm.

Genuens.

lib.

<v ^Ll^.
6.

cap.

Quod ad
17:

De

voc.

censarius,

vid.

Censariis et eorum officio.

apud

Du Cange

tabnarius

103

scupa

104

nachare^

105

amir

baron
armiragius

mesaticus
potestas

consul
placerius

miles

dominus
corona
curia

imperatris
regina

famula
domicella
scrauus
scraua

(sic!]

(sic!)

torcimanus

I0&

emtor

'

107

ncisifius

nasiz

nasic

piscis

machi

baluc

pliima

par

yung

Ijrinr

brinc

abruxun

ypac

last

hast

stamega

suf franclu

frangi

scarlata''

scarlat

yscarlat

scamandio

ters"

ters

chibrit

chouruc

ketan y jonban
ketan y rusi

yionban chetan

ketan alamani

alamani chetanj

risun

(sic

!)

seta

stupa.

s.

suf

pialon
toina}'

sandenis
saye canis
sulfarus

de

tella

Cap

t.

de Rens^

t.

de

t.

dc Orliens

chetan soltanj

orlens chetan

t.

nouarese

sansda chesi

sasda chesi

t.

cremonese

dras chesi

(h'as.

t.

lobarde

chetan lombardi

lonbardi chetanj

t.

astexane''

chetan astexa

astexan chetanj

t.

ostume^

chetan ostume

ostume chetanj

Alamag^

Last

cumanicum

Ita]ice

"scarlatto",

Ultima hujus olossae consona

/ leiL^enda
ret.

est,

j-

et

cnim protractuin,

mag^e

avec du

lait

aigre, ou

ches

cag. /as contulit.

oJXM/f.

uti

KlaI'K. ad lianc voceni annnlat

fait

Blau cum

persicum

osm.

chetan

russi

in

aeque

cnl. persica

jam annotavimus,
peut-etre

("'est

du

jilulot

lait

at(|ue in

litterae
*-5vJ'

aigre desseche.

cumanica

fortasse

valxle simile

^^^f^/,

Cag.

espece

appa-

de

fro-

i^y^ fimum,

kaz. f/res idem.

+

Fortasse

/^/'cv'///.v.

dissertationem ante

\'id. cl. l'i,AtT

XXIX, pag. 571). AhffnIJuiinid

,_AA/.Jf

^jLxXJf

e.\

cit. (Z. d.

D. M. G.

Germania provenire

'l'om.

dicit.

Aleinagna.

I.

e.

(I

I.

e.

Asti,

Fortasse Ostuni, (i|)|)idum

oppidum nd

lliimen
in

Tanaro

terra d'

in

provincia Alessandriae.

Otranlo

i)rop(>

ad inare Adrialicum.

io8

vellutus'

109

safirus

humor

cclabriim

(sic

erhc natura

tarsidchen

!)

carmadim
yaac

mascn

hostehen yzanat

meretrix

charabat^

gutur

galou

bogax

mentum

xarnaden^

sagac'^

colluu

gardan

boyn

spalla

puist

archa

pectus

sina

tos

mamilla

puystan

emzac

forcella

dehen yamade^

tos

lonbiculum

copac

chindic

venter

scan(

corpus

tan

stomacus

made

cor
figatus

(sic

puhnon'

caren

?)

cursac

del

ul

congul

congul

gigar

!)

gigar

gigar band

band

ycag

sachar ruda
Has

cag. vim

.o;-lossas

manus

secunda

et virilitatem

inii

suzug^
erlic in dialectis

quod germanicum

vero id signiticat,

uiigeschickt timhergreife/i,

ul

parum apto annotavit

loco

karmalamak

significat,

Vambery

tasfen (secundum

tamac

ul

boy

dil

ich taste'

heriappen

"iter ])rae-

tentare).
-

I.

Hanc glossam

tertia

Klapr.

nbi versanlur pravi, ut lupanar,

iocus,

cijLjlwi..

e.

manus

falso xaiicaiicit edidit,

Fortasse

1.

supplere
'

''-

arab. tj-53

e.x

^;CJ,

Sjut/C

e.

Apud

enim

videtur,

in

Du Cange

1.

e.

r3u

Cange

ag.

codex enim xariiadeii

^ltX^XJV corrupta

siglun>

est.

xaciiadcu

in

yamade

forma

alterum

hoc codice saepe per duo a denotatur.

persice

fegatumi),

et

v^V

it^cur.

pulmon.

budellus.

^JLsol

Doct.

vel fortasse

est.

abbreviaturae

<(intestina".

"Colare convenit, sed reapse ab eo plane

sugzik idem

etc.

corruptum.

Apud DlEFENRACHIUM pulmo

Apud

alealoria

annotavit.

quae forma dubio procul

iialiet,

domus

Suzug

respectu formac

diversum curn

BLAUperperam ^^S\**j

conjecit.

osm.

cum

cag.

^^^i^^,^

'^j)^'**'

^y^^

pelHs

"3
vcsica

114

mater

"5
vicin

amxagia

socera

chasurch

Couiplcnicnta lioutni

complementum

consi

csim^

ii6

pacificus

seym cham''

chamus

leetus

saad

sauunur

destrus

(sic

!)

honar

aduenes

xiauc

probus

bagat

mans-"*

Defecta hoinum

malus

ux

chisi

bagat^

tozuhi^
chisi

chisi

bastardus

pic^

chunradan touga(n)

rangus

lang

agsah

burnj

burni chizi

begaya

tasacsix''

rofian'^

guidi

caltac

roo^osus'*

garguin

choturlu

surclus

char

chulacsix

mutus

lal

tilsix^

dispositus^

mahul bataP

beylitan chertar

gibbus

chos

bucru

menclax

drogoan

otruczi^

superbus

cheberdar

ohi congki

inuidiosus

bachil

bachil ul isarli

auarus

lauezan

suhh suh

vanagloriossus

xanachar

fus

liisuriossus

chanachar

ersaczi

inicus

bayhon

tumismis

pecator

baxachar

yaxucki

falsus

chalp

egricsi

gunachar

xaxucki

gaib

gaip ul jat

(sic!)

musus
crastatus

(sic!)

(sic!)

curpabilis

(sic!)

gaibus"
^

Mendose scriptum pro kziniadan fogan

Osm.

Apud Du Cange

ywwvtUiJs

rius loco

cum.

veP" uT suh

(sic

(sic

kisi

!)

!)

(proprie togkan).

ruffiani)).

^^5

adj. toiiluc

Litteram

Dispositus')

Cf. arab.

scabiosus, turcice ,^\j"jj idcm,

)^VH scabiesD,

compositam annotator quidam gcrmanicus paulo supe-

/ alia

manus emendandi causa

apud DlEFENBACHIUM

JS\^

et

(JJsJ

i.

annotavit.

q. dexter.

quae vocabula hic simul cum

g^lossa

lat.

et

respondenti loco minus aj)lo conscripta sunt.

otriik

mendacium.

Cf. turc.

Scriptor glossas pers. et cumanicas

or.

respondentes inter se permutavit

'"

kisi*^

minus apto adscripsit.

iis

isi

castratus.

Rugosusrt: persicc

quam vocem cum

'

vocabulis

(/.v/== calidus,

.sv///

lat.

invidiosus

ct

avarus

turc. or. sitk invidia).

Scriptor voc. arab. fiiziiliJjiDi, osm. fuziili falso in fns, vel permutavit.

" Arab. i^^wC,

vid.

glossam cum. Jat, kaz. Jat idem.

ii8

Res q ptinet ad
laschar

exercitus

bellum
insegna

guayta^

arma
frexetus

coyra^ia
colaretu

ceruelera

coyretu
seTchere

spata
gradius

(sic

arcus
frezia

balistra

lanzia

mazia
sciitus

quadrellus

!)

belln

Res

camera

oblite nccesaie

donio.

calcina

l;iz()liin

calige

patauay
scapin'
stiuales

algorge
stralera

besatie
tiascu

tenda
vezia'*

brageius^

paraso
axnixiQ
currii

dulband

stregia

123

letus

(sic

!)

124

sama

cirac

tefania

tabac

tabac

cibus

ghordanj

as

candela
vinu

aqua

sal

specie

manutgiii'

Rcs q ptinct ad
calderonus

cocJiina.

fumus
flama

tutun

duc
borxiatas

'

yalen

cinere
ranpin'

milac

girgac

taliatoius

tabac

tepsi^

Vidualia q nascunt Noia arbor

arbor

et

fruc(

126

mismis

rapa

128

p.

saluaticus

i2g

ratiis

mus

sicclian

(laynet

capriolus
ceriuis

gao coy

torus

gao sala

A/oui

vermis
serpens
bixia

musca
sexcupes
pulices

cinzare

cimices

bofra

1.30

perclix

131

pistiin

gauata

tuuj

ciceri

noghuc

noghuc

lenticula

mariuimac

maruimac

erbegia

bunu

brizac

farina

aut

brenum

subusta

chebac

segara

ous

ous

lac dulce

sir

sut

lac acer

mast

yugurt

caxeum

panir

butirum

gaou rogan

lardus

fabirhi

(sic

tu

ul

coctu

d''i

yn

!)

asonzia

cauda

c.

sepun

fenum

alaf

bizan-^

milium

gauars*

tari

speuta

suuiu

suulu ^

granum

coptaluc

coptaluc

macegfu
ich

'

Coctu

diis

</'/

ps

tertia

ns

hcrcditatis

manus annotavit

tiic

fac

alias''

(..coctum" dari,

cf.

cag. tarlg, osm. dar'i,

hung. daraj.
-

'

cf.

-^ kl
Cf.

quod

kaz.

1'adL'ps'i.

tuicict-

cLj.
,

vL.^^J

..secare,

etiam bosn. biciini .imessis".

(uy^.Ls

hac

iSJO

pecdu proprie desectum", foenum desectum'i,

form arab. vocis pers.

Cag.

Cf verbum kaz. kuptar

1.

e.

dic tione

YY^

(jjjs.O

.imilium..

kaz. solo.

"Deus dominus participes nos

hereditatis tue

prima codicis pars, quam solum Klapr.

fac

alias

edidit, sLqier pag.

Cum

lo (erminatur.

Seskenirmen

'

ich irschracke

seskendim ich erschrak

elgenirmen

elgendim

seni seskendirrimen ich irschrecke dich elgendirrimen

ani seskendirdim ich erschrekte yn

tolec bergil gratis da

cirmaluptur* virworren. jazluptur

entworren. jazarmen ich entwerre

cirmarmen

ich

virwerre winde tzvvirn

cirmadim ich virwar want

ciimamaga virwerren windin

'

corpa eyn lampuel

cachna^ eyn smoce

kirchma eyn geschorn schafuel

eriklagan teri eyn gegerwit ladir

tahschirmen uruschirmen kirhschdrmen htigo

men saha assow

etizerim facio vobis adiutoriu

aianirmen ich schone

ayandim
aiagil

ich schonte

schone

tissiskdilarmen ich stochere di czene

issirrimen

ich

schore das vuir

issirdim ich schorte

Pag. III codicis cum seskenrr^ncn

'

Hanc paginam.

natur.

Cf. kaz.

uti

cirma-.

Fortasse osm.

incipit et

mihi videtur, tertia manus

L^iLs.

cum

glossa

scripsit.

germ.

hol termi-

Ii5

iiiin.iinicii

iiimdiim
)iti

pliiice

icli

|)linczte

icli

hizac eyn schai'! messier

sat()\'

etermen ich kouflage

jop jop nhi

hohii

sokuydirmcn

ich

izin

wirt

is

len^ir

grossir

ph)stere

c\n spor

kons hol
112 p(roi)ia duos tcrfiis

\('c>(i^/r/\

for

altomn

siipia

cxpunctns,

ist]uc

sfr/psi/,

quasi

rcxtus

(o/nplccfitnr.

viointi

illco^ibilis,

ijiioruui

i/n/iros,

mmm

infcrio)-

constarc

iincis

scrip-

acu

videtur,

supcrior vcro calaino cxaratus cxceptis tribus tantuni lineis itidem

vtx legi potest. Charactcr d/Loruni tcxtuu)n, praecipne cala))w scripti

exoritatani

)na)ni))i

mo)isf]-at,

autoo/aphis

)))anuscripfis

tcxtus cala))io cxarati

possuiit

magna))i

isqiie

si))iilitudi)ic))i

Jiacc

li)ica

prac

ta)ifum

cu))i

Petrarchae

/oi. hi

se

vocab/ila

disti)icte

toiia
lecri

.-]

del dolce k)co ove lo

\i)i

scquoitibus

vc)'o

li)ieis,

utpote

i)i

qua)'ta\

un arme ....
\in

qui)ita\

\i)i

sexta\

se h ochi sera

da ancor

amorosa

morte

la

vista p chi

sospendeo

segno amor chi de

tal

sorte

pmetesse daitarme
[/;/

scpti))ia\

passe

passo.

\Postea duac scquuntu)' li)icac, qua)'U))i

potest^

tcxtus jacilhvie

legi

utpotc\

No

fo jojossa

si

may

la

mia

vita nel cospetto de

h ochi

spiando mia casa doghosa

Tcnor

triu))i

lincai-uni

vocabuloru))i illcgibiliu))i

sequoitiuni

i)itellectit

caret\

p questa pora piu no

le quah me serano piu
ii

questo

ob

caitsani

no)inullorn))i

134

\Ad
1)1

calccni

issalica ;;/

Dnu
It
it

pa^i^iac

Inijiis

}}ia}ius

bc^icdictione }}l

Jia^ic

adjcci t\

cum

vobisciim et

uradir'

alia

cl'

uc^raiaclir''

hunt

canis latrat

l)illit

hunt

d'

spiritu tuo

,L;rucet

coy mangreydir ovis balat

syr^
3'ilki

mungreydir pecora clamant

phert

kyzine\'dir di

di

wyerten

taoh cacharadir gallus cantat

bori uluvdir lupus clamat
kysi inckaydir'*

d'menche brehtit

corleydir snarkit

itlandim ich lun vcrlorn

corlarmen ich snarke

jiti

corladim ich snarkte

sayri braysplabar

batirmagiP neh celare

bus odim. buyz. yz

scharf.

unamas. stump

cochrach eyn gesprink

kuiu eyn burn
sudari' gichildim ich

ucamda' iatirmen
toben tuschte he
vt urdi.

zurucke

ich lege uf
vil

men tuvdim.

bis koygasip

vil

iatlik

alar aiagesip iattiler.

dem

rucke

zurucke
der hunt bal ich warrt

is

gewar

loge bi eyn andn"

s

loge mit de vuse zu

samne

sohta eyn wurst

urdim da iazdim.

emgamp

terlep

ich sluk

kinalip

codicis ciim // ?/r<7^/>- incipit. Pag. 113

'

Pag.

Cf. turcicum or. okra/iiak.

Contractum ex forma sigir.

Cf.

ii_^

iinde miste

turcicum

116

or^

iiickirinek plangere. In sermone

secunda manus

bcripsit.

manguico inccDibi

ridere

significat.
5

Ka>;. batir-.

Cf.

turcicum

or.

sotari costa

Cf.

turcicum

or.

uca

i,

dorsum

2,

refugium.

;i

11(1,1

hcshi-^il

t;ini:i,L;iii

11

alabota tii^cnek

d-.u^c

k;iz;in

boi^cki)-

s;i/,;iiscn

kovni biter

ci;ir

rala kukel biter'

karG;;idi ^-iruUihte

karedim scmui

(?

schouwete)

esermen ich rudere acHr

ich

estim ich rudirte

eskik eyn ruder
)rluk eyn santkorn

ov smak. ygisi odor

(?

tat)

(?

me)n boLsamen

iop kuclu bohir

(?tore)

hh eyn

esscm

si

wirt hy leng

is

sete

men

(?

soku}'dir)

(?

sokuv(hr)dim ich plostirte

plostere

ich

)eyn hantwerk erdem ars

caman"
juvoancang^
ezic

tresfe

kecov'*

k kersangi

manc kakak

juric
ris^

kvvHc
'

Hicce textus fortasse

emgenip
kora

biiter,

terlep kinalTp

ita

scribendus

et

andan tamaging

legendus est
beslegil

alabota tiganak dage (a)rada kongiil

kacan bogdai sacarsen aar

biiter.

id est

laborans, sudans, aiiligens te ipsum, postea guttur tuum ale

quum

cent. Annoto,

nicum

k///-a,

mrr

/eea'/'

pro

7\n'^3.r,

liungaricum

a/aho/a, hungarico

causa

fruges seminaretis, inter eas duinus, carduus et spinae (inter

/alitx/tt

fu ) rada

/cnrt';

\yro

alahofa

convcnit.

(j/-trsh//fti

[a/a-bo/ti

Vocem

/'a/a alia

eas)

cres-

planta

rubra)

manus

fortasse

Kora est kazacum kazanico

aar explicandi

idem.

Ez/c quoque a

scriptum esse.

adscri])sii.
'

Cf.

kazanicum

(a///a//

Cf.

kazanicum

/tj/ct/ca//

Cf.

turcicum

derivandum
5

Ris))

or.

piger.

somnolentus.))

/l'l//'//ic/c

morari)),

hungaricum

/,'i's///

est.

germanicum

z= r/.sr/; juncus

ct

dictionis

///ti//c

/ca/xtr/c

(cf.

///tt/////a/e

136

crvvris' vel tirak^

mich

keriklirmen ich reyzse

kekirdi ich roypczte

jotkurdim ich huste

cuckvrdim ich nizte

kakirdim ich

rostirte

singirmen ich snuycze

esvermen ich gevcze

arcilarmen ich scheyde
kavosin di vadirkeil

orken eyn lanc seyl

turm

toragi eyn

kun tuvmeesden bru^ o

engse der nakke
taraga eyn grave

awe

obuga"*

cuormen ich knote

ogurdi-^ kreysch

codim

jurimen ich knaoe

ularmen^ ich knuppe

jurdim ich knat

uladim ich knuppte

jalangaclarmen' ich enplos(e)

ocessirmen ich vette

jalangacladim ich en pU3ste

ocesstim

kaia eyn velz

congranirmen ich murmere

kiciyder
jiroci

mada"

^\^^

iuct ie

hi

mich

ich knotte

vl

re

okzav kun egestern

isaiagana edus

KSl

kasarcka hoys rekke

korkuci^X"^
cum

ctingere) secunda pars

ga?i mattan etc.

^

hung-arico

comparandum

Opinor crvvi-is separate

zanicum knra. Kvvlic

turcicum

Cf.

Kun tuvmisdan

Cf. cag.

'=

Cag. ^>:>^S^\.

Cag. Ja/angai

Cf.

Cag.

osm.

or.

L.l

kaka eadem

est.

Cum

Jitric

kazanicum Jor-

est.

c?-vv ris,

id est kiiru ris

scribendum esse,

kurulik.
firi/>/.

beri

lieu

a solis ortu".

de campemcnt apud Pavet de COURT.

iiiak

^lLsX^s.

jV^-M,

cf.

etiam osm.

(^J--w^U

et

(^^a-wjU

'.junctus.

cf.

ka-

^^7

das

eiiiJ toben,i4isi

ooar

kiila

ill<

sarincka

iinderste

iiiiarmen

<j^lueh

engermen

men

engiptir

vl

una(Hm

icli

boygde mich

engdim

ich

os jariler
hi

sarhit

supfluum

'

asigirmen

spalte sich

asigirmen

'

ich iyle
(sic

asicmen ich

kovsoi wart gancz

)uv cb

gehorchte

ich

boyte mich

iz

.nehorcdie

ic li

ich iyhe

!)

iyk?

nicht

asicmamagil nicht

jait

hualamen

vl

huarmen jage

aslak

hualachm

\\

luidim iaite

jarsov vonartic

desertu vel tuz^

"

oynas

sadiler^ etiopes

iyle

sis

botang"^ vl colage schate

gehalbir

ala ala

et)

(?

alaca^ gestrift

eyn herr

bir suruc^

cov eyn golademe

covlamnang

ladcnne (....)

gis

aning ucu surudir zin

tumak

stiap

menim kusenganim taman

tiharmen tikadim

menin'^

etkil

(ri

bassarmen taptarmen ich drucke

undemen

melde

ich

jaki iabadir-'

I.

("f.
-*

e.

JiyJ^

ainb

turciciim or.

Cao\

\j'

Cf. arab.
Cf.

((U

'rcstiunrc",

osm.

torrik-t.ilai-

Su)/d7iun

"

(SuperiUmm.

rfsKliiiini)

Kplanities,

ditas, vid. Vamp.i<;ry

^vLfJJfc^f

\.(3

ujg.

^XJSj-wf
///:,

fir:,

(ifcstinatii).

/os

((planitics,

n\'elvek et^-m. szotara pay.

AethiopesD.

mon^-. hofaiio- i.nebula, man,<j^uicum bulu ((obscurum.

X^^Jf

x=^^f.

Cag".

Cag. cerig

(iMeum desiderium completum fac meum.

I.

q.

ka/i.

et

et siiriik.

jala Jabniak ((Calumniare.

195.

(iprofim-

i^^8

siermen

V 'spo n dc n ft

sice'

proptcr

ossi

non possnnt\

olc }ssc ( e

gc ruitxnicac

niaroiiiis

lacsiojicni

lcgi

keme
sirek''

tohma^
jaro^iize

jararmeiT' ich richte

jar,i;u

em' ucun jermen ppt medicinam comech^

emhirmen metlico
buculuc cocrme^

ant icermen ego iuro

ul

korgasinchm tontarma

spange vo bhye

e}-!!

Sohranirmen'' ich eruyre

tu<^mromen ich dree

austirmaga den munt rorn

kistarmen

jocberniien ich stose

kisarmen ich drucke

jerouildi^

dy erde sank undei

icli

oinge'

en kamadi juHc

sav das visth garn

kmadi. roquebat

tosak eyn vilczbette

kiriov jener

kin eyn scheide

jiena c

izim cLas futir

taage

syngermen- dowen

tuma

jalarmen ich lecke

ockac huste

ottac eyn werdir

tuiana im schimpe

cH

snuppe

cuci zeste''

Fortasse

Cag.

Cag.

ii^j.jyw

dUvAw

vel

Pag. 115 Codicis

Cag.

e.

Jer

significat,

uuildi,

^Lo\jLi>y*/.

^^

I.

'^

Fortasse

e.

ic/i

jcr?'git

jarar/)U)i

incipit.

gemiscere. Bucuhtc fortas.Se formulas dicendi ad artem ma-

wLo!j5^j

I.

cum

nmedicamentum.

|f

gicam pertinentes

\^Y^.

Uxj'.

..velox.

cf.

cf.

cag.

,<^y^

verbum cag.

cmagia.

^5L.jJ.

digerere cibum, germ. verdauen.

dringe.

zfuj

ernste,

cf.

etiam dictionem praecedentem

////

scliinipc.

139

ntov

eyn

'

vurcik

fj^ros

eyn

'

wcrdii

woUe

-^rille

ilermen' ich henge

tengri korgu smesi clas

schor

ey brant

isz

uckun ey vuke

gebe got nich

ey vlam

tamar sohardy odirnet

jah'n

uiuganda. uiuhi-

taul ey ungewittir

undi

comhopti

icstade

sinda

o'

uiuhisirap.

sceufel(?l)
sit-c

turgak artdi

uiu-

,,v

-""'

haUicak dr

uiaaganda vachynde

orumcik

spine

uiuymider oioumider.

kemirrimen^

husi arasna(H'

steft

ey

k6s()v'"

seng ey colle

**

hoLiui-

nianuili

he adir vacht he

di

ham

ich

unutcangdir.

ingga bitne

geslilch

iesse breyt

kuv^ ble'uch

incha smal

kak,

keng wyt

sizdi
.

^^

J^^^_

koturem

nao-e

kahng dychke

tintover zucher

vir-

tintovci .zucher

arih
jassik

koturem

krec

cerli

czu vlous

tar enge

jridi

candirgme

tereng tick

coganak d elboge

oymah

say sicchte

tausti

beik hocli

tuusti

brwuc geret

iseb

(ic)lu

warm

uzermen czu-

'

Cf.

sening

lenda

iazucning

al-

men turrumen

rukke

kazanicuin afa/i insula.

Glossae germanicae

pro eyt2e scriptum

est.

turcicum

littera initialis

Quod ad vocabulum

esse videtur, ey/i vero per lapsum calami

vufc/k,

cf. hnngaricum.^;"//cj'^)'/i'

Cf.

Tengri kergusmesin proprie per timorem dei significat.

Uiuhusiarasnadin vitiose pro uiuhusi arasiiida scriptum

Cf.

turcicum

or.

or.

cicada.

jlmek, ilgeinek.

est.

Juvas, turcicum occ. Javas.

Cf.

osmanicum

Cf.

keniirinck osmanicum rodere.

Cf.

uiguricum kovar-, kazanicum kuar- pallescere.

vingerhut

jangilirdim erravi

nedir

'^

e}'

jangilirmen erro

pfecit

luuz'^

sereun^ kule

scriii

Fortasse turcicum or.

frigidulus, a, umi).

kilsiiii

(dignum,

cum qua

ignis struituri>,

rutabulum.

140

swollem

(b)ieipdir czu

nakt

(j)alangag

onijaldi

ko-

jerin

bopt

kebermis gecleyt

agac iapparlarmen ich

gineszin

vuge das holz

obir ey(.)r

alton cur balteus

juutlermen cosolo

suluc eyn agele

juutberdim consolavi

ornarmen habito

(u)n nas

obuc eyn burusteyn

mac

jirtilding

'

jirting

tulum

c)nczp'

saltem

^elbeti-^

cecek bolganda sen boyunga ioutmaga^

cungarmen mando
tungng

ir

madatum

seni engsalermen ego colalizo te

engsaladim
igfarHk invidia

agac iHptir das holz

kingir

ist

gelogen

\.^^

^>crum

sizuk su lutir wassir

alganim halahm kossidim

ussahci detractor

ussah d'cto
es^ virnunft

[Ad

calcem Jmjus paginae possessor

quidaui codicis papaoal-

lu7n delineavif\.

'

Pag".

iio Codicis

}//acJ scriptor fortasse

-

Fortasse

fulii///

cum

\oc:\hu\o ///f/7d///i^' incipit. Monosillabo

ad vocabulum
/c/n/gzeh

J'//'f///ac

\rcctius

///ac

fissura terrae alludet.

"minurizans,

cf.

turcicum

or.

/c:i//grii///a/<:

"minu-

rizare.

turcicum. occ. e/betfe.

Cf.

Sen boyunga jutmaga, gutturi tuo degiutire.

Cf.

cag. es intellectus, ingenium,

hung. esz mens, ingenium.

es///c

ing-eniosus, prudens,

osm.

tis,

141

[P(T!^-

117 codicis

quodam

ciiin

probandi causa adscriptunt

calanii

vix legibileni fragnicntuiu

al

de

sayta clam''^

la

Come

Infra Inmc textnni

essc opinor.

Petrarchae autoo^ra-

cujusdain pocscos

pJiuni legi potest. J:cce fragnicntuni

None

solum

textii lafiuo incipit, qneni

.]

mio parer che impera porte

costey p

pieno larcho

si

varcho

ciii

Os^nor sospirando o piano o forte

Amen

mitte

\Haec duo vocabula

ct tc.xtuiu

sequcntcni alia nianus cJiaractere

nitido cojiscripsit].

menim sosim

bilga cetik kyziler

esittingler

ringler iarle miskin kwsiler iacsi bitik bihnesler

anda ylap assow

hergis dage kuttilmak

menim jargumde
magat certus

katulangil
hoatlangril

I.

e.

loch

bavrsak

vl

in iuridico

inamH

fidehs

vl

jaramsak

bogeymac^ obedientia

c^

mac

su^

dage kaytargiP

etkil

vouca redde

\^
^> exercias

jobap vix
te

y^

trinitas

conforta

odora

isla<jil

Alte cincti homines audite

uchk bidikna

sermonem meum,

inter

duas vias

concionatoris

Falsi in doctrina incident in infernum, insidiis laqueuntur,

medela non

clamarent, exauditio non

est,

nunquam

alte cinctum, streiiuumn

significat

abbr. super ia)tirler

girsak
3

Cf.

litt.

mongolicura

supplet,

amarak

h.
cf.

erit
1.

illic

eligete.

verba
est,

utut

In lingva kaz. bil baulaiigan

pro cafik, cetik scriptum reperitur. Siglum

amicus,

in dialectis cagataicis intestina,

salvatio

Xnxc.

jangilmak

falli.

K/a^

= cag.

olab.

manguicum amurangga amans. Ba'

hoc loco fortasse

mtimum

significat.

Scriptor meo scribere voluit.

Certus sumn, vid. pag. 141 codicis,

Forma bogeymac

I.

redde.

ioch

jaramas abhominabile

Miseri et pauperes homines, qui bonas litteras nescitis, audite

'

cil-

ioch'

defectus eksikbc

kucengil

a}"-

takischman sosin

esitmach

nece cagirsa

ioch.

sincladim consideravi

amrak" delectator

iohie

tamucka tuscherler lecning tusacne

esittingler ianirler ortik

nirler

eki

e.

ex bojun

"invoca et redde

cf.

mong. magad.

kojmak contracta

(gratias age),

vid.

videtur.

interpretationeni

latinam vouca

142

kumlamak

unamak consensus

invidia

colga' ipetra

accidia erincak

karech cahta
temtatur

(sic!)

luxuria ersek

necessitate

in

men

sinalir

tengrining isine

ng suk

osal boldim^

ungsuma.' mer ghyh

menim

cahinda ozga

eger tuz toprac cuyasden

halal

hatumim

inc tyrla yarik bolsedi

"*

dir

ni(.)-

haning

tengrining iarchlikine core karangi dir^

atalih der stif vat
tizinggis cokunggis^

ii8

\Pagina

cum quibusdam

codicis

vocibus

quae vix legi possunt, postea

latinis incipit,

dictionibusque

quator vocabula

Jiaec

cumanica conscripta reperiuntiir

eruv

corhaa^

vis

caman' trege

Cf. cag.

Fortasse

cuprak''

koltnak veniam petere.

^mgsnma

pro

vitiose

ma

uksak

fma/igaj

scriptum

("mihi

est

similisi)).

coram Deo execrabilis factus sumi.

I.

"t

iiLegalis uxor

I.

e.

e.

mea.

eger tuz toprak kujasdan ni (ce) iiigi turla ftorla

hamtng tengrining

bolsadt

(iSubmittite

Cf.

herosD.

genua

lucis

Dei tenebrosus

dici potest.

et inclinatC".

uiguricum erik

T' finale

tbrld) jarik

Jariklikini kore karangi dir "pluvis a sole ad similitu-

dinem gemmae illuminatus respectu

^

v.

v.

erk

Mvis,

glossae eruv aeque atque

per characterem \t denotatum est

in

hung. ero idem,

mong. ere kiimiin

multis vocabulis secundae codicis partis

nos loco hujus litterae consvetam

soni :

formam

scripsimus.
^

les

Cf.

cag.

corga,

secundum interpretationem Pavet de Court.

parois sont plus larges que

appele en persan.
9
'

w.a^/Lo.

rouverture,

et

dans

Kaz. caman, germanice trage piger.

Cf.

hung. csupor.

le

quel on prepare

vase dont
le

lait

aigre,

M3
\Pcig-

reperiuntur.

,,}iodi''

nuncupant (kaz.
tap

gumbaklar

joniaklar,)].

juurdim

bittidim bes agacka bitidim konesim

[3,]

kara kara kula xuvsaptur.-'

[4,]

jtip jtip

[5,]

s(y)leysin jagi silkip

'^

'Furcac

beki cirmadim. ol kinadir.

b(?ek)j(n)

mus.

characteix

kobelek."

ol

biti

biti

[2,]

dcfoniii

tamyzik tamadirgan tamizik knlagaceb koje-

tap'

dirgan tamyzik.

acnigiiiata

Ilujus gcneris aenigniata

scripta

[i,J

quacdaiu

Coi//i-/s

IK-J-

ol

iglikdir.

jrgalmas icindagi cayhalmas.

bolmas sirma

uru.

ol

bugup-'

tonu'*

b(. .)-

ju(?murtka).

ol

jumurtka.

[6,]

akkoy^ mania^ avzu joh.

[7,]

alang bukan*^ buv' turur ayri agacdan jav tamar kulan

akang tuv" curur

ol

ku

kuv" agacdan jav tamar

komis birgitan'^ keHyr ay altundan

keliyrir

butu

birgit(?an)

butundan arek

uzu

butu

altundan

keHyr

elci

uzu

ol

elci

altun

kehyr.

ol

u(? zum).
[8,]

jabovH altun basH cohmarH.

apac''* cdi''

ol

'

cicis

Geminatio monosyllabi sonum quendam

saepe occurrit,

potest

in

ita e. g.

ak kdcdgom nak-nak

itii,

Kaz. kiihek spuma,

Fortasse cag. kopsamak.

I.

e.

in

Mendose scriptum
e.

^J ^l

I.

In dialicto

naturae

kolaklart sak-sak

ij^j-:'

Cag.

piieri>

legi

Talki.
:

liopi)lyag.

apud P.WET de CofRr.

lurc.

Vamrkrv

docente

^iAJjff

se repente e.xtoliens.

oJJ sylva apud P.\VET de COT'RT.

Kaz. kiib multus.

Kaz. birgi tuba.

'4

I.

^l

aenigmatis tur-

apud B.4LINT

(itentorium novae nuptae.

quadam

'3

e.

in

pro bolmas.

I-'

^5

itii.

dialecto Siculorum Transylvaniae

litudinem.

>o

imitans

kazanico, quod

Lj^^^^r^*^-

(C^^*.J

Cag. 'il*5lj "courber.

hoc aenigmate

turna dur.

^>l

albus.

Foitasse ^a<^Sc>j

abbreviatum.

i.

q. o.sm.

^aj

ac",

ad simi-

U4

menda

senda

[g,]

Kipcahda

joh

sengir

tavda joh

joh.

kiissut dir.

ol

kojurmakdan

kockar muzi kojurmak'

[lo,]

muzi tiyrmak tiyrmakdan tiyrmak

urgunl ath kus olturur.

atma

iani

ite(.

uzun agac basinda ulu

muzi tengru kerek.

xr kerek

[i2,]

ovlu

dep

kelgay

bitis

tu(?r)ke.

kah jerda sahladi.

kani jav

sak.

rQmle

tusti.

bile

.)

balik.

tupi'^

etikda^ bes harma'^^ b(?ar..)

ol

k)ov

(?

ma

beg bac

'

icrkoi

'^

araba sak

meni

(?b)osdi

'

tas

ka-

tove.

ol

keregidir.

ac.

[16,]

siyrsirti

[17,]

keca'^

ol

osm.

kehyr.

tayagibar

tulkusigi

[15,]

Cf.

elci

talasman

araba

ka(.

dir.

ustida

ol

bes bash

[14,]

tav

ahca kayda kiskimis

kislamis kani necik juhmamis'' hap^ ortada ki^lamis.

[13,]
ol

bitichm. kesan(?u).

turu(?r)

keji

basinda

agaci

ol

[ii,]

tege

kojur(ir)

uzun

.)

tasda joh

uthi

koy kogaci"

ol

ut(a)hi kegede semirrir.

ol

huun.

^XiOyi^jjf.

Fortasse

j^LajLj.

cag-.

^Uiy^.

cag.

Cf.

Cag.

^Ls.

Cag.

(iiJ^UL)!

flanc d'une montagne)),

e.vtremites d'une plaine

apud P.WET

de COURT.
6

cag. ^^/oL/o^Uf

Cf.

enlever)),

instrunientum ijuoddam rapirndi

frcat.

mak ;

apud

Pavet de CoURT.

sensu improprio fortasse ipsum

/a/asman tajag/ bar praednnis baculus

e.

ta/asmatj

i.

q.

kaz.

I.

e.

bak

manga

I.

p.

etc.

yi.yi

'

Cf.

karniak

brachium

signi-

est,

saepe occurrit,

^^^Aw^jJiJtJ*,

cf.

particulam uiguricam sik, sik

aenigmate alHterationem notamus, quae

ita

Kockon ai/ (Tom.

e. g.
I.

cag. ta/amak, ta/as-

attende mihi.

Vambery uigunsche Sprachmonumente.

cag. i^^ j-^ "subter terram.

In hoc

cf.

ta/a7ic'i.

tudineni)), vid.

^i

etiam osm. Iiarami e lingva arab. deprointum, hung. //ai-a/n/a.

Cf.
I

et

ravir))

apud Radloff

pag. 239).

in

i'ad

simili-

pag. 255.

huius generis aenigmatis

Ka/tir ku/tur kara jorgo tastab-ottur.

H5
kuc(^

[i(S,]

uut\

\)\(]uacda)n litcrac ob laccratuiu /o/iuni /coi ncque-

kara idah ertc kellir kara

irir

[/vri/'.

I20 Codicis\

|ig,]

(?

[20,]

olturgani oba

[21,]

capcacik ustucki capcacik.

.)

uc(.

[22,] jazcla jangi

kis kislar.

.)u'

jagunadir.

[23,]

jazda javh tokmak

[24,]

jazda javh hays"

[25,]

icer jer jnina'^ kirer.

[26,]

salp kesim':* sansis ohii.'^

hamisdasi'

dir.

ol
ol

'^

Fortasse cag. bu<-uk ((dimidium.

Mendose pro

kirpi " dir.

ol

Jay scriptum,

dir.

bicak

dir.
dir.

dimidia pars,

^Wr,:s.iJ

(:ag.

ylan

kokbiie juldus

koy'^ bogu.

ol

cf.

ol

uzegi.^
dir''

jatir.

biccu

ol

"

ol

hamis

ol

jatir.

burusis'^ buz'^ teser.

[27,]

.)

bucujay'"' jayhir.^^ ol sirih.

baskani bagir-camek.^

jer'*

keh

juregina tuc(.

iilah

((dimi,

dium.
3

Cag. ^jLojV.jLj, ((aestatem degere.

I.

^LiLs ^ajLj,

Cag. eXjfvJ

Cag. uiuycUJ ((roseau apud Pavet de COURT.

I.

Cf.

"^

yAJ

e.

UJ,

cf.

cag. U.l

lieu

de campement

etiam cum. cd/ia/c

cf.

etc.

in glossario.

((stapedes.

/YV/r.

e.

iJUjei^J.

cag.

Mendose scriptum pro

1'

Cum.

Jiaiiiis dacJii.

((palpebrae, vide in glossario.

cJiirjyich

'2

Osm.

13

Cf. (iag. (jVjf.

'4

((Ad similitudinem praedae dispersae

(jiijLs,

'c.

denominationem

turc.

I. e.

16

((Sine tubere.

\yi

^.^Owi.f ^jLoL^

cf.

^ ^

arab. i_>Aw

((res

rapta,

cf.

(dacteus orbis.

caeruleus.

18

dConchilia intexit,

19

Azerbajganicum

cf.

cag.

^jf\.

(j.

ClLc"jjj'.

^^^,

vid.

apud

Vambery

((('agataische Sprach-

studien pag. y^^.

I.

e.

etiam

^vLoj'f.

15

'7

apud Pavet de Coltrt.

^.

CODE.X CU.MANICUS.

10

146

onp^lii solulii

[28,]
jui(.

ayrga

'

tume

otiis

oneydim'.

ol

[29,]

altu ayrga tura tuser al torha jayli^ tuser.

[30,]

ox otemis otemis

[31,]

)mis.

ol

kolda*^ kisla.

jiy
it

ol bej

kliilaga''

[33^]

tuma tudim tucgaga^

[34,]

kasart kice ka tamis kara

saldi.
'

us

ol

uzu uzu

sirgalak kri ina

altri

sirgalak

"

'"

ot

[37,]

bu bardi

[38,]

tap'^ art^da karp.'^

Cf.

izi

Cf.
I.

e.

I.

e.

'tXJjJ'

^>Vr.

cag.

cf-

'

'^''i.?-

/*^.

Cf.

jjLJS-vu

Nota allitterationem, quae

saepenumero

esik dir.

hoc

osm.

Cf.

13

xJLwwi^'

dispose

"prepare,

apud Pavet

de COURT.

mordere".
uti

jam observavimus,

in

quoque

aenigmate,

allitterationem

notamus.

<i>ymS.
i.

e.

105)5^ longus.

spatium lubricum.

cag. ^jjliJy^Ac
brevis.

H Fortasse kirigina,
d. yS<jt^

cf.

cag.

;^_^v-o

pierre a aiguiser

'6

Cag.

17

Osm.

18

Fortasse pers.

'9

Fortasse arab. <>^angor.

vjf vestigium.

^^,

aenigmatis

turcicis

In dialecto kazanica loco fiuDia et tunia dici potest.

occurrit.

12

I.

ol

dir.

servire.

^^LJ'Jj'

" Uzun. uzun,

'5

kema'^

(C-^.Lj vj')y> Jf.

cf.

ol

^'^

juldoz, cag. jolduz.

j'*-t,u3,

bicek bile bila.

osm. (^_^^i.

In

ol

kizgakisga'^^

JfcAwXil.

ucuna deyri sirgalak

joh.

'*^

dir.

a.

deyri sirgalak.

'^

dir.

ulusga jayHme.
ol

[36,]

d'.

avzu artina sohupupur.

kasart kice sare.

dir.

[32,]

[35,]

kujas ay

cag.

^i^.

v-jU (^patientia.

extemitas

rei.

apud Pavet de CoURi

Kasart

i.

q.

arab

147

abzQ acsa

[39)]

(?)

opkani"

'

korunir.
esik acsa ot koruga dir.

ol

savri

jacigi altitovram

askine.

hoz.

[40,]

ol

[41,]

seng seng ayri basTda segiz koyan inibar se ani tap-

masang.

senek

iyn ylagil

avlung

bile

ol

tapmasang ayvruv iym

tengridan tusgen tokmacik dort ayakli ylagiL

maymacik.^

[42,]

kegmic

ol

ol

kirpi.^

ol

kis kata^ kilagadir-.

ol

ak

ol

tutgan kisidir bugovli'.

(...).

buganakli" carf' tege buga togus kislamis.

[43,]

buy sohrangan

ol

ena

eba'^

ol

Os suum

Cag. LXjJ

Cf.

1.

Cag.

ylagan

dir.

si

(.

.).

aperit.

si

animositas.

cag. i^jxLiyu pellis.

e.

a/f/ tovraiu,

XAy paucus.

Signilicatio hujus aenigmatis

"sub sacculo pelhceo paucus nucleus

e.

(..)"^

kucine'^ kara ciglamis.

[45,]

I.

dir'^

bugasi'^ kurlamis'^

[44,]

d'.

majnia

i.

e.

sequens videtur

mihi

cik non pinguefactum,

quod ad formam

cf.

praecedens

fokmac/k.
7

Palpebrae.

Fortasse

K//t/gand/r factum

fc^xiiUwJjj)

-AjLcjJ

\J

in

brevi.

est.

jJ

^jfciJo

-wwIuaJ

/u/ga??

mendose pro

t?ifg?iii

esse videtur.
'i

Mendose scriptum pro

"

Cf.

'4

Cag.

15

Cf. kaz. kiir/a-

16

Fortasse cag. i>?/ckd graciHs.

'7

Fortasse

'^

Cag. oba tentorium.

cag.

vLi*

vLsk,

LSfcj

b??g/i?iidk/?,

bruit,

sonn

torsio.

.-bj

vituperare.

migratio.

nux.

cf.

cag. hdg/ir???dk, mugir,e.

apud Pavet de CoURT.

scriptum

eki

sete'.

ylagan
\syllabae

si

diluti vix

atramenti

cansani

ob

sete

.),

dir.
legi

possiint\

jolabar.^

nekuk

setelar setele tubu burkitdar^ jogartin kelgan^

[46,]

kyk desirlar^ jocasincu" su

[47]

tama^

[48]

tama

[49]

beltirdagi'^ hes"'.

[50]

huvluk kesikile

kellir desirler

ucia(.)

.;

kuyruhu ucu su ycQ.

desirlar.

kellir

lacerataui desiderantur\

kezergedir^.

ol

kelgadir".

ol jit

\quacdam

kulni

ob paQiuaui

vocabula

amis sora

degi sart'^ aygir savlavlati kisnaymis. ol kazar.'^

\U71a pars

acnio)natu)u

diluti coloris couscripta

difficultates,

in

omne

quani

quibus

niinime

nos

cctcro

codicis,

omni jam proptcrca

(datus

et

<.^raves

latet,

offert

haudqua-

docct", fortasse

dieni

,,dies

alios

mc/ius dilucida-

uobis uumcris 20

distinctius

lcgi potcst,

eki sefc duo latera ejus.

Menduse scriptum pro burkitdir,

cf.

cag. c;i\*^

aquila.

^^^SXjS ^jOOxLseJ,
(uwsLJJ

meme
5

voce

superandis,

quoquc acnigmatum partcm

Cf. kaz. c/f niaryo,

la

eaque lectori niultas

Tcxtus acnigmatum pa^: I2u

2J dcsignatus

de

est,

atraiucnto

charactcrc dcjoriui atquc

tulisse phnctttni

codicc inspccto Jianc

bunt.

CJjM^^,

couleur apud

^^iwwjj

Ci5J

cag'.

|y-\LJJ

aniinal feroce,

pius

grand que

le

lion et

Pavet de CoURi.

incendium

nominaiU",

vid.

apud Pavei

de

CoURT.

sub

tyjj.

^S^jJ\ KiM^yi.

Fortasse

LoLJ'

Kezergendir rubrum, inflainmatum,

gutta.
cf.

cag. ^jL^JJAys cinflammare, yAJJ

ignis.
9

Cf. ka/. beldert-.

10

Mendose scriptum pro

"

Mendose scriptum pro

12

Cf.

'3

Fortasse mendose scriptum pro hazardir.

kese.

ol Jittdn kelgdndir, kazanice

uiguricum sart mercator".

ciftdn kilgdn advena.

-H9

quia niari^incs laccralac

/iiicrac

(]uacdain.

oiiaio

foliuni

ncc/ucunt.

lco^i

cha

praccipuc

si(

.)

uti

loco

ocabula

si/it,

a/ia

l'ractcrca

/laud paucas

(juO(juc

nuniero

acnioinatis

ritur sele atraiiicnto adco pat/ido

sunt

scripta

^5

(juarundani paronoiiiasticaruni

tcxtus

ut vix

junctionuni, vocabu/oruni

na/cni coiiforniari nc(juit, scd /lacc

ncccssaria

ad

cst,

I.

e.

jj^uttas

effundens

stillat,

Crescendo

2.

mcum

osm.

spumans

gut-

spuma.

Geminatio onomatopoetica tap tap sonum

cf.

onoiuato-

cumanicas difpci/iorcs

g/ossas eiiim

1.

Stillatim stillat,

p^uttae

stillantis

ccpc/,

bosn. scpnic/c\ hunp^. cscpp.

crcvi,

supra quinque arbores crevi, ar^entum

massavi, firmitcr contorsi.

I.

e.

funis cannabaceus.

Juurdini ex {ormA joQurma/c vel juQurina/c contractum,

sam

\^ero /concsiin

3.

/^oik:

[^^^

*,^c>s*5lj

enim

scriptor

tibia

/cinadir

mea

vocal)ularii

interpretatus est. Bc/cin bc/cin cirmadini

<2^ambai)
*j(.>Lx'w.s

etiam

potest,

sin;nificare

j^los-

pro /cdmosimni scriptam opinor. Ceterum dictio

juurdini

/<oncsini

In

scntentiaruni conforniatio

sti icta

annokitionibus sub ipso textu interpretatus sum.

imitatur,

/cctori

tcxtuni origi-

iii

stillat.

pos-

/c>ri

acnio^niatuni

pocticoruni ct nonnu//aruiii a//itcrationuiii strictc

tansque

designati

tcxtus tciitabo, (juac ob causani

sc(jucntibus intcrprctatioiicni /lujus

jaiii

ruptum

ob

desi-

vocabu/uni scriptum repe-

/loc

vocabu/a

iS

difpci//iniaruni disputationuni suQQcrunt.

spinas

/iaud(jua(]uaiii

mtni.

oijscrvavimus

siio

quod in/ra

ct

acnipnatc

In

suni.

iiou

aufugit

cumanici

^j-f^S^ fj-f^^^

k^z. /'rndciYf.

Nigra nigra lanceola,

alicjuid

loco suo ejicit.

I. e.

cuneus).

Ku/a = c^g.

xuvsavtur

y^y^

apud Pavet de Court.,

aiguillon, dard

verbi

xuvsamalz

(cag.

^ULaOjj'

loco

ejicere)

praesens compositum format.

4.

Tunditur, (sed) movere non potest, id quod intus

moveri non potest.

Itip
la

main

cag.

apud

vy^.^

I.

vid.

verbum

Pavet de Court.,

e.

cag. ^/ijf
cf.

est,

semen,
pousser avec

altaicum yttody

apud

I50

Radloff
ij^UJ'

(tom.

^'-=7^.',

pag. 65), hung.

I.

cayhalmas = cag.

apud Pavet de Court.,

formam

solum

semen

adduxit

jjU^iUbls*

pingue

Agita!

ejus

iniiexibile

cag. siltiimdk

agitare,

tonn super

cujus

supervacaneum

est

immotum

cag.

Jj^^j'

scriptum

siltegcjsin

quod ad

ultimam

silkip,

abbreviationis

operimentum.

os non habet

simile,

osm. dUXlw,

cf.

'

"'.

e./<ovum.

I.

videtur,

esse

vocalem siglum

cag. ^yi vestis,

Albo tentorio

ovum.

e.

I.

amotumque

remanebit,

erit.

S(y)leysin mendose pro

6.

uru

operimentum

j^^UjLs

cagataico

glossario

in

cag.

etc.

5.

cf.

verbum

u^-UJf ^cUbLs.^ cf.

Vambery

prof.

jrgalmas =

iitni. iitddni,

Mania
vid.

bU

pers.

formas verbi persici

7.

vedo

ex

fortasse

^tX>oUo,

depromtum

simiHs

est,

simihs esse.

|jJC**oUo

Repentino sylva extolht caput, distincta arbore ping-

arbustum colhs chvosae

stiHat,

se contorquet, ex multis(?)

arboribus pingvedo stihat, sub

(radiante)

sole nuncius advenit,

tuba argentea advenit, sub luna nuncius advenit, e tuba aurea

tota

advenit,

oblonga

res

haec res oblonga advenit

ceteris

est,

omnibus purior

Hic annoto, inventorem hujus aenigmatis

cabuhs

longus.),

iizun

quae

efficere,

uva

lusio in aenigmatis

cabuhim

agac,

cf.

in.

pag.

120).

fasc.

iiziini

kaz.

lepidam

fine

in

sonitus

ejus

jozdm agaci apud Balint (K.

'

vo-

>

lusionem

Quod ad

saepe occurrit.

uva.

e.

I.

est,

t.

vo-

nyelvt.

8.

x\lbum ventrem habet, lanata

iormam cla^ae
Jabovli

est,

caput aureum habet,

imitatur.
cag. ^^-UyjU

grus.

e.

I.

quod ad cohmarli,

cf.

cag. ^^yr^

clava.
g.

non

est,

Penes
in

me

silicc

quaedam rara.
Cum. kiissut

penes

et

non

est,

in

te

non

est,

Kipcak non

in

monte sengir

est.

(?)

e.

res

quod

ulti-

I.

cum

osm.

^Ot^-*-

^yi idem

est,

151

HiNDOGLU

miim,

nificat,

etiam

cf.

luaddr

hun.c^.

huc

nodosum

curvescit, super altam

illuc

avis sedit,

se expandit,

Miizi ex forma cag. W^-, y^y^ decurtatum

nnlzind scribenda
iUiditur,

jaiii et

casu dativi

in

verbum enim

iiicrint,

xo.iiXAM'?,

vero ^v^' hic mendose

regit, postpositio

Nomen

moineau apud Pavet de Court.

pro

urgcngli

saltare,

volare

'

scriptum

duorum

ope

ex

videtur,

janina et

atniak rem, cui abquid

scriptum cum dativo conjungitur, tu(?r)ke

tengrii

dose

tiynnak

est,

alterum vinzi hoc loco

alli-

passer.

e.

I.

(jaculum)

ejus

dere debes.

cag. cJU^iw..Cj"

(hoc

arborem uroiinl dicta

cornu

usque ad

(aricti)

(M

rei sig-

tcj.

Arietis cornu intricatum et

10.

cornu)

rem qiiandam raram, niritatem

tlocente

verbo

cag.

suffixorum

cag. ^^\y^

quod men-

nrgnnl^

cJl/oL5^jf

derivatum

ug-li

opinor.
11.

Snper altam ar1)orem crevi ad simiHtudinem grossae

extuberationis

Kcsan cum
^aaa*^a5^

cag. jJ.aXvww^

jacukmi ad feriencknn.

e.

I.

idem

vidctur

esse

^a.^1^a^

et

espcce dc casse-tete apud Pavet de Court.

AUigat,

12.

abdiderunt

ut

eam asscrval)ant
/r/V/' cum kaz. /(v/

ubi

Keii'\. e.

ad

ejus

fibus

se
I.

veniat.

e.

Ubi

piscis in

alHgare

pecuniam

sago.

idem esse videtur,

kan secundum omnem probabiktatem pro kangi scriptum

Ahca pecunia hic squamam piscis
Vid. hung.

est.

significat.

haipenz et arab.
13.

(lac)

y^i

(gr.

o^,nlhc^).

Lac coagulatum antequam

in

vasi

e.

Kislaniis kani menck)sa

cf.

cag.

;3-^jU

14.

pingvedo

pro

petit

hoc aenigmate bis occurrit,

vocalem

(prorsus)

coagulatum

sit,

coagulatum.
I.

videtur,

kesilniis
lait

hLctis coagulati.

kanik

aigre.

scriptum

Glossa

esse

kanik

in

sigkim abbreviationis, (|uod super

primae formae desideratur, akerae additum

est,

Quinque nuncii adveniunt, a monte deckvi (luinque

praedones veniunt, super jugum montis clava praedonis adest.

domine

Attende mihi

currus,

amice currus

cave!

(tibi)

tibi

cave! Procella instar undae id quod depressum infodens demolita

est,

procella mihi

(talis)

obviam facta

In hoc aenif^mate (Hfficillimum

super camek)S

et

alludit,

propterea usurpatur,

tasse

et

e.

I.

camelus.

saepe periculosum

iter

Legatio quinque capita habens sane

describitur.

ad c|uinque nembra ejus

est.

numerus cjumque

hic

ct

Muhammedani eum

quia

for-

insifrnem

sanctum existimant, quinque enim sunt columnae doctrinae

muhammedicae, quinque precationes diurnae praescribuntur, et

cjuinque personae sanctae apud eos memorantur. Quinque thesauri
sensus

cjuinque
belh,

cjuincjuies quotidie

persicorum pulsari
quinquei)

quinque

sicjnificant,

ahenotympanum ante palatium regum

solet."

hoc

In

malam partem

in

aenigmate

accipitur

praedones insignite

praedones

improbos

significant.

Hariua'\

cum osm.

Jiarami (hung. liaraiuia) ex arab.

praedo,

hitro

idem

est.

addidit.

saoaj
BERY,

15.

insignis

quinque

cag. k.irmak optime convenit,

depromtum. opinor,

numerus

vocabula

et

quod cum

prohibitum

musica

instrumenta

sunt

equidem potius simul

Qin)

(rabl).

^^f^

etiam uiguricum

cf.

^?;'^?-;;/

quod Vambery docente cum arab. ^>^ ilhcitum

suprascriptum in fine glossae cumanicae aha manus

Ouod ad formam

imperativi primigenam sak,

cavere, sak cautio,

{jk)ov

/as

cag.

cag. koji, koju depressum.

famehcus.

Koibahcum

et

I.

e.

jU-b'

kaz.

cf.

apud Vam-

(.-b)osdi

cag.

necessitas.

karagassicum kcrek, kcrck necessarium

sig-

nificat.

16.
tur,

tus.

Hujus aenigmatis

solutio in textu

tenor ejus fortasse sequens est

Ultimam

textus gk^ssam

/^Pi^^v/r;

tam opinor.

Vid. apud

Vullers

sub voce

c^-jfcj

^"^,'

cumanico desidera-

bovis (k)rsum,
niend()sa pro

ovis

;''(r>'/\sv/7i7'

pecscrip-

153

paiico

17-

crusto impinf^vatur

Cumanus.

c.

I.

Equidem vocal)ulum
formam rcspondentem non

inveni,

cnim Ilunj^ariae

Kun nominant (cum

se ipsos

medio nominis).

codicc

In

duas Ijreves denotatur,

nia

mihi)), sa

dum),

regit.

cag.

cf.

CouiiT.,

\^*^

et

scmmirir =

dialcctis turcicis

aliis

longa

cag.

in

per

altaicum
evani-

scriptum esse

in dialectis turcicis

dativum

apud Pavet de

par morceaux

kaz. simer

ci.

^^^^

k'ijikod^ vel k'ij'imgd

impingvari

^^

vocali

interdum

longa

vocalis

fortasse

Cumani

interpretor.

niaa mihi pro nia

g.

Ut(a)Jii

in

Cumanum

ipso

mendose pro

verbum enim

videtur,

e.

tibi.

kcgCdc

cui

liiiini,

cag. dl/ov^^ apud Pavet

de CouRT.

Hujus aenigmatis explicatio

i8.

in

textu

Te-

desideratur.

norem aenigmatis sequentem opinor:

-

Robur

cum

n iger

est,

^igore suo

UlaJi

ejus

cag. (^^y

niger diluculo

equus

etc.

hibernat,

dimidium aestas, aes-

tivat.

Vambery terrenum

biini vel biicngii

late patens, planitiem

valde mobile.

capcacik

id

est diminutivumi

formae

Kis

significat.

calco.

stapedes.

e.
I.

est.

in glossario cag.

quam

I.

21.

legendum

^.y^^

y^}^. ^^..

Locus, ubi sedeo, scutella aenea,

20.

descrtum.

e.

I.

Piimum \'ocabulum fortasse

ki'slar = ^^^-ciwo jiiwxs, jay jay/ar =
prof.

equus

venit,

Dimidium hiems,

ig.

ecjuiis

e.

canna.

capca a verbo

^^-L+jLs^

derivatum.
Aestate juvenescit, se

22.

flectit.

23.

Madidum

lacrimis instrumentum ad

lintca purgantur).

Jaz = cag.
tum,

Hindoglu

I.

j^iLj

iokmak

item canna.

e.

I.

lacrima,

= osm.

(34^^)

javli

e.

pulsandum
palpebrae.

proprie

batte,

(quo

pingvefac-

battoir

apud

154

24-

Acuncula aestate ungventis

nitet

(proprie: unctajacet.)

Intrat vac(inam suam.

25.

Iccr jcr

hicak

mendose pro

'cculter

e.

I.

Praedae dispersae

Tuber non

lumo;.

innumerabile

e.

caelum cum

caeruleum,

liabet,

I.

comminutus sum.

frustula)

usurpatur,
7,

quod Jud.

niznn

numerum maximum

ac cum.

otiis

in

intexit.

caeli.

trecenta millia

20,

luna,

sol,

e.

trecenta millia hoc loco ut

cf.

stellis.

velamentum

e.

I.

Numerus

concliilias

28. Dextrorsus et sinistrorsus separatus,

(?

numerus

stellae.

"a^ips

maximus

lonc;^e

decem milHa,

10,

designat. nSZ"!

Gen.

at Ps.

dicitur,

eoque inventor aenigmatis ad innumeral)ilitatem stellarum

Forma

(lit.

nvamnak;
raro

ita

contracta esse

verbi on ex ufan

tale

exemplum

contractionis

occurrit,

e.

in

osm.

turcicis

haud

osm. utanniak pro njat-an-niak

g.

allu-

ct.

videtur,

lin.i^uis

3,

aeque

24, 60,

numero rotundo longe maximo

tniuc de

bicsak.

simile,
I.

27.

plicatilis

icrd vel ickcirii scriptum esse videtur,

cag. ^l.svo, kaz. picak vel pcak,

26.

serpens.

e.

I.

etc.

in textu desideratur.

Ecce

aenigma: Auro distinctus princeps descendit, purpureus

sagit-

29.

Hujus aenigmatis explicatio

tarius descendit.

30.

Ipse

Tura =

cag. \y^. a^^,

solvit,

solvit,

legi

e.

servus principis.

praeter ultimam ultimi vocabuli syllabam

Hoc aenigma

Hujus aenigmatis explicatio

Os

meum

(vel

33.

Quod

nosci

asservato)

adjunxi.

Tnnia ex

novi,

potest,

tnjnia

kaz. biilnid

deest.

Ecce aenigma:

tuum) dorsum ejus mordet.

ma, nid a verbo haud

g.

^Ls.

cag.

nequit.
32.

e.

cf.

J^^y^i,

prompta manu absconde.

I.

31.

I.

e.

raro

adscito

(vel

memoria

Intellectus.

decurtatum
ita

(?)

videtur,

esse

nomina

conclave, proprie

suffixum

actionis et

id,

acti

quod divisum

enim

lormat,
est,

155

^T^g. tiikgan^
= cag. y--^l et

tiicgan

us

34.

apud Pavet de Court.,

i^-tJJj-J"

^jI, hung.

esz.

Frustulum minutum, quum (aliquam materiam) cepe-

nigram turbam dilabor.

in

rit,

verbum

vid.

A7? fortasse pro Jzacan ((quum scriptum

taphorice pro fumo dicitur.

Spatium lubricum, longum longum, usque ad finem

lubricum,

Abiit, vestigium

est.

Post patientiam angor.

39.

Os suum

ignis

41.

In tuo capite octo sunt

dehga,

hiatum

(tibi)

si

ingenio (sensum

totum dehga.

Aspectum luscum poetae

Pavet de CouKT. sub
quae amatorios

non

ejus)

qui

voc.

orientales

^U.Ai'

fortasse ad

et ini,

coHocatus,
kcgniic

cuv.

ind

potest.

Quod

est.

Dicendi

vacca

avlung

= osm.

satiari

potest,

amatorium dicunt,

Turcae
in

muherem
nominant,

^^^\->j

derivatum

igitur a

modus

uti

est,

quod

duphci vocabuh

dort

ayalzli ylagil

bene congruit. Koyan

iJCliic.,

ylagil

cag.

J.-v=-!^^f

\^.y''
,

krniac scriptum est.

lacrimis

(humiditate

Vocabulum palpebrae
bus aequiparatur

tuum

accusativi inni alludit, quae sonitu vocabulo

mendose pro

42.

Hoc aenigma

ortum

formam

noti

distinctum

apposite annotavit,

oculos,

defigit

significat,

significatione

nux.

hiatus

calles,

nunciuam

quae forma nominis ab eodem vocabulo

etiam hiatum

(septem

hiatus

e.

I.

Aspectus luscus.

e.

I.

invenire non potes, hiatum

Deo concessum,

asinus,

Sub sacculo pelHceo paucus nucleus.

(bene)

e.

I.

apparet.

(ejus)

eum

asinus.

e.

I.

40.

si

navis.

e.

I.

aperit, vigor ejus apparet.

si

aperit,

si

culter atque cos.

e.

I.

non

aurum.

e.

I.

brevissimum, usque ad finem

(sed)

38.

suum)

iniik

me-

36.

sunt, octavus quaeritur),

/;/

turba nigra

]^\:o

>>

vaginam) ejus lubricum.

vero,

taniis

Frustukim minutum flavumque.

'^']

(os

est,

35.

ejus lubricum,
(v.

scriptum esse videtur,

tapniis vel tcpiniis

ignis.

e.

I.

lacrimarum)
I.

in

sequentibus

e.

satiari

non

palpebrae.

cum

hisce notioni-

J56

i.

momento temporis factum est% ?nebula

cum lunam captivus catenis vinctus.

q.

cir-

May))iacik aeque ac tokniacik in praecedenti aenif^mate a forma

ope

verbi negativa inayiua

formatum

cik

suffixi

quod

est,

suf-

fixum non solum diminutiva, sed ctiam adjectiva format,

kaz,

alimcik

May

aeque ac

et

exemplis

in

dialecto

jafy in

nem, sed etiam humiditatem

significat,

et

e.

in

g'.

^^UiLs

fungitur.

hoc aenigmate.

pluere.

videtur. ak

pro kililgandir scripturn esse

giir

suffixi

g.

cumanica non solum pingvetdiu-

ohumectare

^^UJL*

cag.

Cf.

vice

allatis

e.

Kilaoadir

(...) fortasse

cag.

Mugiens, strepitus.

43.

Primum
bos

textu cuni. illud):

(in

porcus (ahcubi) latentes,

et

alterum

textu cum. hoc)

(in

mugitus
Tco^c^

pronomine

idem essc
pro

lui

quod

in

cod.

demonstrativo
videtur, cjuod

primum hoc

cum.
kaz.

tcgc,

ita

esset,

si

koil)aL

Serpens
n'pn:i:n ^'^f^

in

riiTlK

iii.

"mi^.

cap.

Gen.

tentorium

e.

ciglamis,

cf.

Sub

alto venit ut

..

(v.

serpens porrecta.

e.

14)

Deo maledicta

:\

(cujus)

kaz. cik

(altissima)

duo

et cikld

nidum habet,

pergula aquila

vel
e.

I.

longa est.

stillare

dicunt

(in

textu:

stillare

dicunt.

I.

e.

gemmam

e.

nomi-

cauda ejus

scintilla.

inflammatio

Sctclar pro sctlar scriptum esse opinor, ([uod fortasse

osm. ow idem

est,

sequens voc.

sctclc

ex

scintilla.

venit)

I.

"Guttam

ila?i.

latera alligata sunt.

monstrum quoddam, incendium

Guttam

est:

nigrum, cujus ora consuta est.

nant.

48.

tcoiiji

respondens Imy mendose

Ylagan mendose scriptum pro

Migrationis causa

45.

47.

mong.

cum

"Torsiones ejus maledictae sunt.

I.

46.

inveni,

tiori,

scriptum esset.

44.

I.

loco

scriptor oblitus

cum
pri-

157

oris

adscripsit.

iteriim

gemma))

Scintilla

ob

mis aenif^matis ^utta praesertim

at(|ue

cum

scintilla

aml)ae ab

c|uo(l

in

,i;'utta

comparari

re

ortae

principio

exiijuo

noniinatur,

exi,u;uitatem

ijuoque

liac

cluobiis ulti-

in

et

extensione

potest,
viojore

et

augescunt

4g.

Nuntius.

50.

Hoc ultimum

laceratum folium

non possunt, prorsus non

legi

Minijur arlnfrajinir,

pars diversas

oninino

cultates,

tantuni nohis persvasuni

cst,

cxplicanda

ca acniginata

intelligo.

niagnas o/Jcrt

interprcti

et

de

diffi-

nostro

id

nos notis vcrsioncquc nostra aliis

ad

interpretatos

recte

(3b

nos oinnia hacc acnioniata, (jitoriun iina

cansas lectori

ob

nonnuUa vocabula

cujus

aeni,ij;ma,

hospes.

e.

I.

esse

au.viliuni

et

utilc ct

lahoie

argunicnta valcntiora

attulissei\

121

[Pag-

iasiki^isne

tuga

franasca

barce arlarga. sa

nimde

(,)

tutganimde

nimde

(.)

asau

ulu

iama sagincidan

matimde^

maria

jolbarurnK^

f.

(,)

'

I.

"Jaz/f/xi/t.

Tin aia
rsl

me

iezik

katuga

(,)

vcl

in

////

aiaiii

cjua vor. |*0

mariam

are

paulus

eme' korganimde

ieganimda-'

(,)

iaman erkimdan

(,)

franasca

are

(,)

ezitga-

ycga-

izlarmde^
(,)

aytirme

alay

ettim

(,)

ka-

dage

artuch

iaman

meni\'

patcr spiritualis",
i(l

cjuotl

si^-nificat,

Quod ad vocalem

e in

eme,

osni.

cf.

eririneii vel eriiriiien, cag'. iriirineii,

contrahit.

e.

'

are

iaman

(,)

ule-

bey tengga.

barce

arlarga

(:)

iiicii.

I.

\.

(,)

iazucluturme;

Mendose scriptum pro Jazuciu.

'^

petrus

artuch

e.

(,)

jazucla

lormam im

tengga

kansi

aytingis

(,)

Jiiguiihigis.

'

dcprointiun

are

sc)sumden

(,)

necik

(.)

bey

(,)

ata.

tin.

o^lanlar

Juo^ungis"

iezuklume'

(:)

are

(,)

codicis\

^>^,

(juihI

Mendose scriptum pro

"

Falsi doctores".

izldrim<idii

cf.

quod lingua, qualis nunc

cf.

cag.

pcrs.

aral)icum q/jJu.

kaz. ejem, ejeiig, ejc.

Jegdnimdiin.

c lingua

i's

vel ;// opus.

est,

in

158

menT ucun

bey teng

atam.

sentin'

gasen.

menim iasikimdan iarlaibile meny iazukimdan

erki

iarbarsenlar bey teng'ga.

bozatkil

Kim

egi congulbile bisim gichovga" kelsa ulukun^ agirlap.

anga bolgay

kim

bozak

altigil'*

(,)

(.)

egi congulbile ezitse

tang sozun

anga bolgay altmiz

(,)

kun bozak.

kimkim^
bozak

ezitmese

congulbile

egi

anga hec neme iwc^

(,)

(.)

kim ansesim'' kelsa bisim gichovga ulukudan^ baschka

yazuk ucun

acergansa

sadagasindan^ bisga bersa

bozac kim

ol

ga}-

dim

aytti

(,)

sagimagis

(,)

sisga tengeri sosi

(.)

til

bilmen"

menim ucim (,)

kim men teace'^ dage

rungis tegga

tengeri

gul

iaczi

(,)

tengeri soz

'

ov,

aytkayme

Se/i tin separate

cag. bj compositum

-^

scribendum

est,

e.

n/n kiin

.festus dies

Quod ad formam,

Cf.

I.

9
'

"
^"

1.

e.

I.

bersen'^ andi con-

iirengaymen

(,)

sisga iaczi

uig. jeki,

jegi

(cf.

etiam cag. jekrek)

et

v^'

vel

^^

t5^")?^-)

fuerat.

Tom

lius
I.

hus

fasc.

(vid.

II.

JoS.

BUDEXZ

csuvasz koz-

pag. 257), hung. kiki

etc.

'jyMXj'

repenteii,

ofestine.

ulu kihidHn.

e.

e.

manga

(.)

aytere-

" ialba-

Jok.
cag.

e.

Are

tolmac ioch

(,)

(osm. ^^*J

cuvasicum

lesek es tanulmanyok. Nyelvt. K.

I.

men soynwp

idem esse videtur.

Alti gil separate scribendum

(.)

"

fuerat.

ex Jih,

cf.

kim bu gehanda bul-

(,)

til

(.)

hung. egyhdz, cujus compositi prima pars cum antiquo

cf.

(vid. ek-telen, ek-es)

I.

iemese

nekimese bozac ucun tilerme sisga biras'^

(,)

Vocabulum gichov (jihdv)

hung. ek

(,)

anca anca papdan iwx kwn bozac

bozac bolgay sisga aretintan

ol

(,)

men

nece keHp tegga ialbarsa

(,)

(,)

^^xijc*s ^^fM.>H^.
tinddn.

bilmds nien.

Sigla interpunctionis, quae in codice originali saepissime desiderantur,

eorum annotationem ad textum melius intelligendum necessariam

cychs occlusa ubique loco suo addidi.
'3

Loco hersiin

'*

Cf.

kaz. tejis cappositum", tejesce apposite.

'5

Cf.

osm.

\J

vel bersin.

pauUsperii,

caHquantum').

existimavi,

quum
hemy-

159

aytmaga

tengeri soz

nr

T22

\P(f^^'.

codicis\

Are Lukas

hugun(,) kacan christos tochde

ciga

kim koylar

(,)

kuter.

hugun tochdi harca

haringis hetlemga

culganmiz^

(,)

ulu ceri korudi

aytirlar

(:)

ehii

(,)

aytir elhangelim icinda

taniklatirme sisge uhi sounc. kim

kutkardaci'

kim

iarikhche

dage cop" taglar'"

(,)

supervenit

etti

ipsis,

et

anda

(.)

alay

(,)

(,)

ol

(,)

ucun

tengri

tengrinig huhischmachihile. kacan coptan

,L;ioi"ia

Domini

ecce enim, evangelizo vobis

Lucam

circumrulsit
ita

Et ecce,

eos

sonat

gaudium magnum,

(cap.

Tunc

JI.

angelus
v.

g).

eis

di.xit

l)o-

Versus

angelus,

cjuod erit toti populo.

verbum cag. knfkarinak salvarc".

Cf.

Cf. kaz.

Cag. colgamak

Kaz. pecdnnek.

Laus altissimu Deo",

(Zagnr

ar.

cnprdk fragmentum

Benevolentiam

1.

Cf.

e.

panni'i.

involvere.

vid.

LuCA, IL

14

Gloria in

coelis

altissimis

Deo

ya-w, quod voc. in variis dialectis turcicis occurrit).

"

ayti

kim comtosdi'"

(,)

xAUwjj angelus Dominii), vid. apud

ijf<3*J

(,)

Sto Stephano.

sequens secundum interpretationem Th. Bezae

etc.

sozni

alarne

ovgerlar tengerin

ata dage ogul dage aretin.

(:)

Bis ockurbis are Steffandan

iaricte

ol

congul egi erk kuda^ tutsa

egi

De

ne timete

kacan

zugur harcadan heyik tengriga^ dage ierda hasihch

bolusun'^ hisga

mini

Ol holgay sisga nizan

(.)

koyulmis.

hicanhkta"^

friztalar irlarlar

(,)

necik

(:)

keldi friste iesda'(,) ayti kutou-

(,)

men

(:)

tengering

egi congulni' kisiga.

'

aytingis bir pr

anda tapgaysis togirgan oglan cupraka''

(,)

dage

kutouciga

frizta

hurun

(,)

ave maria.

hir

(,)

jwgwnwngis

(.)

in

hominesu.

kihtindd.

kaz. bnlis- adjuvare.

Alia

manus originalem orthographiam

alteravit

formam

litterae

in tn per-

mutans, primum enim cop tosdi scriptum fuisse videtur.

" Mendose scriptum pro kop.

'^

scribit,

I.

e.

e.

fanglar prodigia". Scriptor hujus textus loco

g. praeter

formam allatam korugis pro kdrnngis,

ng tantum
tengritiig.

litteram

i6o

sungirassinda

tQstdi'.

bile tazlaridi

kim

rarme

sakolinda^

kok

kacan

(.)

anaytti"'

chil alarga

Bu kun
cidan wstwn.

kim

barcidan kwclu,

(,)

sing'.

atme

ata sening^

turur

beym

tengeri

anmg

(.)

(.)

bozat-

menim

verbi

cJLojjJ"

algisle ate bar-

tatle.

ihc xpc bitik

barce elm kutkar-

(,)

kirte congulbile soer. bisim

(,)

bisim tugemes egehk'"

(,)

Forma causativa

sensum

ol at

icinde taparbis.

congulde tutsak.

(,)

Toshii

pati.

(,)

necik'^

paulo inferius tazlaridi

et

in

pluralis habet.

Mendose scriptum pro atasining.

Mendose scriptum pro sag

koliiida,

SS. Apostolorum

In actis

vid.

Et

cag.

cL**

Contractum ex

ajii ajtti,

cf.

"cote

droit

apud

Ecce, conspicio coelos apertos

ait,

Filium illum hominis adstantem ad dextram Dei (cap. VII.

+

ko-

beymis tengeri are

ol kertirir''

(,)

bis agirlasak, sowsak.

Pavet de COURT.
et

me

korugis

tengeri sen

barcidan

(,)

atine congulde tutar

ol

tugemes'* tirihk

'

beym

(:)

bu gu^ aytilde

(,)

tihnce tararce"' kutkardaci

ol

ayti

ku^ agirlahk. necik

sekizinci.

kyz mariandan tochdi.

kim

taz-

andan kath ura bazladidar

(,)

bihnesler ne dirler dage ayti

(,)

kacan ani

Ol sozne aya^ da ganin tengeri eHne berdi'

algiL

daci.

bachip

dage xpc

aceluptur

barce

oldurdiler.

iochari

(:)

cocwp^ iwgundi. Dagen

tizin

tinl

aytiridi

ol

(,)

tazbile tazlap

v.

56).

quod ad contractionem, cag. nilemek pro

///

ejleniek (apud VA:\ini':RY in glossario cag.), osm. neyldnidk pro ne ejldnidk etc.
5

Cag.

CJL^^I:;^.

saepissime per litteram

annoto, scriptores

Mendose scriptum pro

'

In Actis SS.

App.
eis

secundae

codicis

partis

vocalem

ii

denotare.

"

Domine, ne statuas
V.

Hic

ajta.

Positis

autem genibus

hoc peccatum. Et

^//c/;' tt^/v/^y

quum hoc

clamavit voce magna,

dixisset, obdormivit (cap. VII.

60).
*'

I.

e.

kiin.

Idem.
''

Fortasse mendose scriptum pro taracce (tarakce).

^^

I.

e.

kerti irdr verus est.

'-

I.

q.

cag.

'3

Cf.

^Mfc5Ji

"perfectum,

cag. (?^'edominus

praesidium prorsus convenit

Egelik

1.

(uig. ite,

nyelvek etym. szotara, pag. 40,

'*

Quantopcrc.

,^0).

v.

verbum cag.

C/L+Jeifcj'.

in signiticatione
iti,

idi

= ige,

cum

vid.

uig. itilik 'idominium,

Vamhkry

a torok-tatar

i6i

schver

tcni^eri

laczi

i^;inimus,L;<i

l)isini

(lri,L;c

bolussu' bisga.

ol

(.)

am'' tcngeri bcrsen kcnsi baxluchin^

dic cp/ii''^

/;/

Bu<;un
toguschi^
\edi^

alarga.

ayti

ierina.

ol

kelingis

(:)

bar

oglan

bige-

01

oglan

edi.

artwnce

guhiit'

togurmiz" kymni sys ysdersis.

alar artuce" ierosolmiga degri bardi

(,)

uc chan. alay sordular herodes channi

tochdi .guhutlar channi. ani 'Mndus^,"

aning

bir

menim

cerce^

iangi clian

bardi

ilgari

(,)

iarik

astri

kwn

iuldus korudi

ol

ioldus necik

chazc

altCi

ganda tapgasiz

andan iuldus

Ol

chan.eja.

baz iistQda

(,)

ala}'-

uc

ol

necik

ulu kuni.

ol

a.girlalih'

(:)

chaydatur

kim

ol

korduN^r' kwn toguschi.

'^*

ucCi

yag.
alarga

geldik

i2J]

cym xpc betlemda

(,)

'

BOLUSSUN

'

Amen.

I.

corguldilar'^

tochey. buru alay aytilde paygam-

adjuvet!"

bachelliichiii,

e.

teizmaga/^

changa

ol'"

kaz.

cf.

/;^/(://f'//c'/('

benedictio, felicitasD,

forma

hujus

vocabuli pers. o..^VJ sidus ^enetliacum, fortunai).

*

ut

manus perperam

Litteram o alia

Vid. apud

Nccik

Mendose scriptum pro higen edi

Cf.

osm.

Ar.

OygJ.

"

ille

'l'];:riav;ta.

Matthaeum

(cap. II.

addidit.
v. 2)

vidimus enim ejus stellam

similis fuit, cf.

"(Qui) natus est,

cf.

osm. ^^^j^h-J^

kaz.

Artunce, kaz. artiiman. Alar

^3

Mendose

^4

Litteras u?i alia

'5

Litteram k itidem alia manus adscripsit.

cag

illi

in

tiii-,

iii-.

hac dictione supervacaneum

est.

scriptum pro aning.

manus

^^

01 supervacaneum

'7

Kaz.

Judaeorum

in

qui natus
(cap.

addidit.

est, cf. ol

tezldn. Vid.

adoremus eum
'2

(ir/eufc-.

^^>S^ azerbaig.micum dl^j^.

^^

re.x

/;/

hic interrogativum est haec stella qualis visa est ?

IL

v.

est

CODEX CUMANICUS.

secundum

Matthaeum

vidimus enim ejus stellam

Dicentes,
in

Ubi

est

oriente et venimus

2).

Secundum Matthaeum

rex turbatus est, et tota

iuldus korudi kwn /c^^i-c/!/ praecedentis paginae.

evang.

His autem auditis

Hierosolyma cum eo (cap.

(in textu
11.

v.

cum. alarga) Herodes

3).
I l

l62

bartan.

kacan

'

ierusalemdan.

ciktiler

bardi ilgari anga degri

ol

ow ustude^

soundilar

kirdilar ol euga,

(,)

iwgiidilar

(.)

tenimisni tengriga

S Beymis

Are

ihcga baz

(,)

ur(lilar^(,)

wretir bisge

(,)

(,)

ewageli

kucung'-'

(,)

ganidan dage tenin

menim bwyruchim

etir

ol

(,)

Are augustin alley

aytir

meni sover
(:)

(,)

anca soverbis

nece bis ani bwyruchy tutarbis. ne artuch ne eksik.

(,)

alay aytir.

enim scriptum

Sic

Osm.

Post adv.

et

Tilersen bilmaga

(:)

est per

prophetam (cap.

II.

soversen tengirni

(,)

v.

5).

altaicum ev domus.
ustudc, cujus

primum

//

perperam cum siglo

abbreviaturae insig-

nonnulla vocabula deleta sunt.

est,

Et

(Matth.

ialbardilar

barcedan

(,)

bardir.

tan^^ke.'-'

'

(,)

soygil tengirni seiring bejingni kerti conglun-

(:)

kim

'^

g^gor''*

nitum

turdu

taptilar. ol oglan kensi anasibile.

(,)
(.)

(,)

ulu sounc

bisga korgussur ewageli icinda nizan kerti soymac-

dan.' tengeri

tengirni

cristus iatir

(,)

bolussun^

ol

(.)

barce ganindan

xpcning

kayda

(,)

tengeri ihc xpc buyurur

icinda alay aytir

kin." oltur.

iuldus ekince korudi

miron cimean." bergey dik^ dage gaiiimr.snu dage

teizdilar altun

(,)

ol

kacan kordilar ol iuldusni

arekys mariam'*

gde

euga

ol

(,)

(,)
^

domum

ingressi

cap.

II.

V.

vum are supervacanea

sunt

cum Maria matre

puerulum

invenerunt

Duo

11).

ipsius

puncta, utpote prius ante ol et alterum

are

adj.

ante

etc.

adjecti-

scriptor hujus textus a kys separatim scribere

debebat.
5

Cag.

Verbum berdilar

aurum

et

anno 1858

thus

et

U*

)5

condroc

(ar.

recipere se in asylum.

desideratur, vid.

myrrham

Parisiis edidit

kiiiiniik vel
7

i3

(cap.

II.

wbjoof

jcXaj

apud

11),

(j^v

in

Matthaeum
versione

ic*^

r*5

turc,

'^^^y'^

obtulerunt

quam
\^y^^-

Mendose scriptum pro bergdjniiz.

Ille adjuvet.

Mendose scriptum pro barce

Defective scriptum pro

kiiciiiigddn.

ganingdan

d. teningddii.

s ^

" Ar.

-Lii2J.

ScrijJtor

ordinem reg^iminis

^^

Oltur

'3

Taneke bardir, punctum

I.

e.

ol tir hoc est,

Gregor.

invertit.

nempe signum amoris

erg-a

ei

raunera

societas

scriptum esse videtur.

v.

me.

disjunct. plane vacat. Cf. cag. tanuk.

Ciiiicaii

bibl.

pro

i63

ge' soiimessen.

tirilickin.'*

con,ij;lni.

inanmagil kacan

(,)

kim tengeri soumes.

souinsang anig ucu kayseni^ tengri sover

tutar

sovermi tengrini. egir

kim^ sen tengirni soversen.

(,)

kaygirsa^

iicii

(,)

(.)

tutar

ol

(,)

iolsuz barabilmes'^

kayda

bazka nekim'"* iolbar

kym bu buyuruk

(.)

cozugne" necik

(,)

necik

kyzi

alay tengiring soumekkindan

(,)

(,)

ol

neme

cogulble'' saburluch eter.

(,)

barsak,

ioll)ile

kim iasuksuz

(,)

sen

koktage chan Hcta'^ bar almasbis'^

(,)

tengeri kattinda kirirbis

Algizlitur alar

tiler.

(.)

kacan sen

kacan

buyruchun.

barce

tengirnig

(:)

dage

(,)

kim tengirni sover barceda' artuch

kensigni'"

tapmassen

yzig sozig sagincin^ necik tengeri buyuirdu

(,)

nizan.

Oltur'' kerti

anig

senij^^

conglug aytsa severme\

senig^

senig

sorgil

(,)

kcrtilik

ucQ

toser

egi

(,)

ioch ierde necik tengeri soer

(.)

kocte dage barce arelar necik'^ sabirluclar. nece cop sabor eter
tengeri ucii.

tum

anca

(,)

cop

bolgay

uluzu"^

tengeri

kattinda.

(,)

quod kaz. jd, osm. U.

I.

Tcrminatio

suffixi possessivi et genitivi

ng

in

Ikjc textu

per

vel

u denota-

est.
3

tuam,

ScverDicn.

Pro tirilicking, vid. sequens y^ig,

cf.

cag.

c.

yzing intcllectum tuum, mentem

(jaO*.

Sagincing' ((cogitationcm tuanm.

I.

Frecjuens usus

O/ tur.

e.

romanarum

i-

et

conjunctionis

germanicarum

Kaygirsang,

I.

e.

/cay

'

I.

e.

barcedau.

indolcm

lni,^uarum

occidenlalium,

utpote

cag. /caj7cur//ia/c angi de re aliqua.

cf.

seni

/////

redolet.

((C[uod te.

" Kciresiinguc ((proximum tuum.

'^

Kendingni

'3

Cf.

\ia/..

^ Cag.

BERY

ipsum.

I.

^"

Cag.

'7

Congu/l)i/c.

fasc.

II.

])ag.

i^cS.

c/iati/icta.

yM

(J^UJf

LL.

'^

((Consimiles sunt (martyribus).

'i*

((Magnitudo,

((a

((kaz.-tatar nyelvt.

&4-^J.

'5

e.

((te

jaza heidineu apud Balint

cf.

cag.

/////

((magnus

et

uiguricum u/-ani

((glorificalio (v.

torok-tatar nyelvek etymologiai szotara, pag. 26).

II*

Vam-

164

anca

artnch sougey

tencreri ani

anig ucu sounup tosina' kerek.

(.)

01 tosmiluc" bu gehanda kizchadur.

rir

hormat
\^Pcig.

sownc^

(,)

(,)

egiHk

ucu bisga tengeri be-

Anis:^

kaysi hec tugenmes

(,)

124 Codicis] Cristus alay ayti keleppenlerga.

barugis(,)

(:)

corugis^ papaslarga.^ol sosin Cristusbugu aytir barce iasuklarga.(,)

kim

kelepenler tengri

kerti

allenda.'

ugrenmedi

necik tengri ugrenir dage fristeler iazukle kyziden.

ustinde^ necik^ iaman sassir,

(,)

bir friste anig bile bardi

azam

bolup. kacan ioldan

(,)

barirlaridi,

utru"bir kyzi ioluchtu^^^iegifMage

irachti'* cordi

ani

irach kacti. kacan ol kyzi

katinde.
sassedi

andan songra
ol

(,)

(,)

azti'*^(,)

burnu
ol

(,)

friste

kacan kordi

ol

astri

(,)

keleppehi

Forma
I.

Mendose scriptum pro

Scriptores secundae codicis partis majora textuum capitula

ciata autem,

reflexiva verbi

ol

kyzi

murdar''

astri

tuzDiiiliik

ioldan

(,)

ekince keldi

e.

corkK kyzi(,)

tumalede'^

bir kelepen kyzi kekli

algish kizi

ioch dwni-

bir kez bir algisle kyzi

(:)

iolga bardi

frizte

neme

(,)

necik sassir iazukle gan tengeri

alleda. Ol nizan'" taparbis bitik icinda

kacan

kelepede

kizi

ioldan

(,)

opati.

^i/Lo\Lj'

martyrium.
soiviic.

eorumque membra puncto

in ipsa linea

si.^^^no

posito distinguunt,

enun-

haec tamen

distinctio saepe desideratur.

5

ISIendose scriptum pro kdriitigiz.

V. apud

Matth.

vocabuluni kelepeit,

cf.

sed abi, ostende te sacerdoti (cap. VII.

turc. or. kele^tbeit et

Cf. cag. alin ante,

I.

Proprie

e.

dwnia

v. 4).

Quod ad

verbum kele^imdk.

in conspectu.

ustu7ide.

anca tam,

cui

in

sequenti

enunciati

membro

nccik

quam

re-

spondet.
^

I.

e.

" Uig.
otrii

pLiaJ.

dtrii contra, e. g. otrii

ketmdk

adire aliquem contra,

idem.
^^

Cf. cag.

^3

Osm.

24

jolukmak.

jigit, turkom. jegit iuvenis,

Mendose scriptum pro irachtan.

tomala- obstruere.

'5

Cf. kaz.

'*'

Osm. asmak

'7

Pers.

transgfredi.

xOy/: "impura, sordida res.

heros.

cag.

iJtiirii,

i65

ka^te

sownup

fristc

ol

(.)

keleleppem

azti

tinde

ky'si^ soskidi

ol

(.)

corkH

ie^it

kacan

bir

dig
ol

kyzi

optig

(,)

iaman

andan

tunda^ keleppen

kacan

frista

ol

kim oz iasuchin

Cf.

Kaz. koc-. Alia manus

Alia

Scriptum pro sassir,

Alia

manus

litt.

manus optu^, kuctug

kim

(.)

Cf. cag. ij odor.

Mendose scriptum pro

"

IUico,

ini,

cf.

gan tengri

iasuchin

agisibile'^
"*

Salomo

Tetic'^

alay

bilingis

kim

(,)

iasuchin aytsa

kensi

/ in

ti

(,)

mutavit.

in

optig

/etictig

mutavit.

inic

pag'.

ii.&qc&i>

manus

in

uig'.

hacce pag.

vocabula

in

secunda cod.

nunci>,

o/

parte

I.

c.

pag.

en.a/i,

cag'.

ini(/i

idem,

saepe occurrit,

a/gis/i

sanctum

vel

purum

cuv. ira bonus, jac.

128).

kizi

io/dan

puncti

/a/ik bincerus, honcstus.

ajna/aniak se delectare.

kacte

usque ad

posita est.
Cf. cag.

a torok-tatar nyel-

mutavit.

c-odicis linea verticalis vice

eorumque mcmbra separanda

Cagf.

ana

uig. et cag. arik purus, altaicum arii idem,

ar optimus (Vambkry

enunciata

etiam

cf.

j,

sec. litteram

Alia

Voc. are, quod

In

31

(VambkrV

'-

significat, cf.

(ingi'iliuei!

koibalo-kara-asicum aniok idem

^3

"

me. anig

tur.

'5

frista

Carne, proprie super carnem.

Are

vek etym. szotara,

post

(,)

iaczi ygir^

z suprascripsit.

litt.

'4

iazirsa

ws-

ol et

kaz. kars'i c'ikniak.

hung.

ainalamas"^

ioluna

tcngri

kacan kysi

(:)

(:)

ancak" koriamadi.

are'^ dage algizle bolgay.

andan gane
(:)

(,)

(.)

dage

(,)

sassir iasukle

so'nc ayti

ol

Are Paulus alay aytu.

alay aytir

necik

(,)

(.)

iasukindan astri

men

(,)

kyziga

algisli

kensi^'

ol

de dolme'"

ucu keldim corgusma saga

aytsa(,)

(,)

burQ kekb

(,)

sen karzi bar-

(,)

ol

ol

ka-

ioklan kaztig

(,)

anig gane astri aretur^

(,)

Men azam

tengri allenda.

(.)

ayti

(.)

friste

ioljjja

ne kyzi sen

friste

kim sen kordig

(,)

kuctu"

(,)

anig ganc tengri allenda koptcn (Udi

sassir.

allenda

(:)

kyzi keleppen keldi

sassi'*

kuctig,'

(,)

korkli kyzi

fristaga

sen burnung tumaladig

(,)

murdar

()pti

(,)

kyzi ekince kcldi

algislc

ol

(,)

karzi' bardi

saepc

fungitur

apparet,

Tetic

Sa/onio

primum

postea autem

ad

duodecies adhuc

i66

aitchanda songra koysa

iazuksus bis

tengri ani iarlgagey/

kcnsimisni aldarb"

(,)

""

oltorur'

(,)

tengeri

dage

kuzludur''

bozatma dage

iasukiimus

Egirbis aytsak

dage kertelik^ bizda

iasukimisne kcrti congulbile aytsak

egirl)is

Qda'*

(,)

barce iamandan

(,)

kim tengeri oen-

bolmagay

bisim

iarligancludur

leronim"'

aritma.^

alay aytir] iazuchin aytmasa dage wt tumasa^

[/. e.

ioctur.

kimese'^

(,)

(,)

are.

Are Ambrosius

aytir.

temeri" cikmaince'^

(,)

mas'^ iazuke cikmaince.

bu dwniada

necik

(:)

iara'" iacsi bohiias

alay iazukle gan saw''' bolmas

Way

arin-

(,)

sen iazukle kizi kimsen iazukung" e

kyzidan iazzirrisen. iaksi biHrsen(,) kim

bir

icinda

ge-

ol

handa iazzinmas'^ sen

maga

(,)

anda ne

kayde iazuchi

"

Codicis\ via tursen'^ bir kyziga kenzi iazucin ayt-

125

\Pcig.

DHT

sanga

gezitkayler'' koctagiler

3.fS71

is

S}'!!.

viat'^ bolgey'^

n:S^: ih ryiril

n"tl!21

ol

koni'^ iargici allenda.

(,)

tamuchdageler. ^' anda bol-

npSp

(Proverbiorum

].

cap. 28,

V.

13).

posterius suprascripta est.

Veritas.

Uig. et cag.

I.

ong

ante, in conspectu.

ulturur sedet.

e.

Mendose scriptum pro kuzlu

te^igeri dur.

Bozatma

et

inlinitivi

Fortasse

iitiiumiisd, cf. kaz.

Cag.

aritma formam

iitefi-

efficiunt.

supplicare. Prima

syll.

etiam uit legi

potest.
kif/ierse quisquis sit.

Osm.,

kaz. et bosniacum yarc/ vulnus.

osm.

spiculuni".

^'

Cf.

'^

Kazanice cilimagiini.

'3

Kaz. sau sanus, integer.

i-yyO^

^4

Kaz. ariulau-, cag. arilma/i.

'^

Cag.

'^

I.

^7

Alt.

^^

Mendose scriptum pro

'9

Justus vel

Vambkry

e.

1.

^iL<'*^L3 occultare.

uiatursen pudet

te, kaz. ojat-,

altaicum ujat, ujatin.

tijat pudor.

c.

fortasse

botgay.
carus,

cf.

jak.

t^iiiidii,

altaicum

pag. 100).

2"

Mendose scriptum pro

*'

Entes caelestes

et

iazuc/iig f z=jazutcii/gj ezittcayter.

infernales.

tciindiit/ (v.

apud

167

sanp;a

p^ey'

viat

viat (lap;o kerti

iilii

holuschma^ey sanga.

erkh erksis

(,)

Are Augustin ahiy aytir

iazuchin aytma'

neme

kerck tort

an,u;a

necik

(,)

teno^ri

tiler

senip^ ii;ane

da.e^e

jachzirachtur''

(:)

kensi

arin.G^ay.

cono;ulhile

kirti

aytmaga^

hile

tilig

kim

(,)

ucunci

(,)

tortwnci ne kim^ ata^

(,)

Amhrosius

tutmajra.

tiler

ekince

(.)

erkinhile iazuchni koymaii^a.

iwskun^

iazukle kizi

(:)

huru kayjjjirmach kerek

(:)

kensi iazuchuo- ucunT*

olwm viat,' ol viat nemeda

tamucka har<:]^aysiz (.)

(,)

aytir

(,)

huddwniada'"

erkihla" iazuchni aytmaga tamuchta dagen kerti iar guda'^ kuc-

kim hu gehanda iazuchin kecik

hle aytkince.

hocku"* urmachhile aytirgay

Sen
sag

agirich'^ kizi

manga

viatmagis'^
til

hakim,

ganinga

senTg

senig

agrichyn'''

Bolgay.

Pudor

Pro ayt/naga,

Mendose scriptum pro uam.

senig

(,)

(,)

horcluc^' ol iazuchm

hilme'(.) ol tolmac andi

aytma-

aythil ataga

aytma tolmachile

iazuchigis

hakimga

iaragne'''

saw holgaysen. Anig ucun

necik

(,)

kacan

(,)

tamuchta

anga nemede boluschmagay.

ol

(.)

tirse.'^(,)

(,)

kim

iazuchyn.'^

kacan men
iazzirma

(.)

mortalisi).
cf.

formas

inf.

bozatma

Confessio oralis.

Quidquicl,

Sacerdos, cui fideles peccata sua aperte

cag.

a?'itma pag. praecedentis.

et

^Uu^^^AJ.

Per centum dies,

Melius est.

i.

e.

^^y

et

ingenue confiteri debent.

s^-i,.

Bu

^^

Erkibila sua sponte.

'^

I.

e.

iargada,

^3

I.

e.

kecik etirse parvi faciat.

'4

Fortasse

diiniada.

falso

v.

cag. jargii judicium.

pro hoskun

vehemens

scriptum,

forma

enim

^'

litterae

similis cst.
'5

Aegrotus,
I.

'7

Agrichyng.

'^

Jasuchyng.

'5

I.

denotatur,

e.

e.
cf.

cag. agrig dolor, osm. agri, bosn.

viatmangis ne

te

pudcat.

altaicum ajat, rag. ojat pudor.

^^

Jiiliiieni

^'

I.

e.

cf.

jarangni, ng (n) enim saepe per

'^

nescio.

Borltic tur oljstriclus estn.

agyrmak

\Aem.

denotatur.

initiaU' hic

et

in

sequontibus

per v

i68

necik

kim tengriden korchsa

ata.

sagazlasa'

kim congulbile burim

cla,2^e

necik viat bolgav. kim ani buru sagizlasa

(,)

vialmas tohnacbile iazuchini aytmaga. kehr^ aynada^

kim aytmasa

gis kensi iazuchugsne.

birsi a^-nada

(,)

ol

aytin-

(,)

me tiPmen*

(,)

ezitma. Barce kyzi borcluc oructa^ iazuchin aytma dage tumahna.

kim

liar

gilda''

ametinese^

papdan

tengden dage

ol

(,)

ka^^giz-

hi(hir.

kim
angay'-'

iazuchsus

tengiring

bolgay k(")cdage tugemes'" tirihk

Paulus.

Kim

(:)

iecesin alsa

(,)

(,)

(.)

emdime areme" (,) ol bihnes (,)

dage tugemes ohvmwn aldi.'" anig ucu

saginir

ol

iecesin^ alsa

iazuchbile dage ariksus conguU^ile tengiring

kim tamuchung otun

(,)

aldi

kengezzingis conglugisble egir'^ dage barisse''* iazuchugus

iaczi

aytingis

ilan

anga iaczirachtur

(,)

iamanhch

boyna

tengri iecesi

kym bihp

iazzirmangis.

(,)

lecesin alsa.
ol

conguH^ile

kerti

boyn ganin

etse

Mendose scriptum pro

oldurur =

Die Veneris,

Non (magnopere)

Cf. Cag.

I.

Mendose pro ani

e.

cf.

tengiring

(,)

alsa kensi agisna'^.

ilan'-^

(,)

ganina ete

(.)

Mendose scriptum pro sagizlasa,

iazuchin

bir

almas.

(,)

bassa'''

altaicum sagis mens, intellectus.

keliiigiz.

vid. voc. ayiia in

desidero,

cf.

calendario cumanico.
cai,''.

^iJLcJv.AJi

optare. desiderare.

y^y^.

hc7- gilda.

ea

finiese

reticeat,

cf.

cag. fifig/a/>iak

v.

tiiigliimiik

silere.
^

quod

Fortasse pers.

/.o-.vtovia

concordia,

communio. Paulus apostolus

communionem sanguinis
y

,-Xj unitas,

et corporis

Mendose scriptum pro

in

I.

quae vox

Tiigcniiies aeterna (vita).

Enicfi inen arenien in praesenti purus sum.

^^

Paiilus de hac re

Egir

Cf.

^5

Osni.

ita dicit

nam

ca.t,'-.

I.

elliptice pro

v.

(I.

Epist.

ad Corinthios,

utrum peccaveritis, annon

^3iZ.

jilan serpens.

Agisina.

^'

Cf. kaz. basa, uigur.

basa

et basa,

c.

usurpatur.

^^^.^-

ij^^.,

i6).

qui edit et bibit indigne, ipse sibi judicium

non discernens corpus Domini

h.

significat,

aiiga.

^^

'3

quociue

ad Corinthios cuchaiistiam

epist.

Chrisfi nominat (cap. X.

^'

edit et bibit,

id

mongoi. basa, baha.

XI.

v.

29).

169

barsinjj^is

sis

rwngis.

barmu andi kyn^

(,)

xpc bu^u kyckcrir

ucu

tosme^ kim

1 26

saginmach kerek
kyiie

(,)

ol

(,)

(.)

bisga^

ay'"'

cag.

olumni saginma

coplegaybis birge

tilese

cstusni"^'^

ol

(,)

ne

sagittin''^
(,)

ol

gigay-

kultebegni"'* baglagaybis. Ol sagittan'^

(,)

ol sagit.'^

bolgay

cag. et osm. tan'iniak scire, "intelligere, hung-. tanuliii discere.

Cf

^jVAi cruciatus, hung. kin.

Cf. cag.

Cristia n la rga

I.

In infinitivo.

De Hbro viventium, kiitovden mendose scriptum

e.

CJJ".5

'^S

(:)

me' kimlarin" dagaen olwmnwn'''. kim

xpc'-'

!|;;2ri3''

a,ni<^

cstusbile tosmese, ol ten-

conglumis iangay tengirnig sawmacHkina. Dage

'

sosin

ol

dan"^ cstus tosdi. kereckirbis congul kosibile ba" keybis

bis

ko-

cstianlarij^a^

ucun bupju dage bu

Anio^

Codicis\

da

tanif^is'

mcni kinnym.

chacdan barcc

kwtovden" kopden kemizzildi'

[Pirj:^'.

kelirsis.

(,)

necik

(,)

aytir

dajjje

kerectirbis'* cstusbile

^irnin^^

barirsis

iolcl.in

kerectir bisgii, vid. pag. sequenti kereckirhis.

registre

D''p'''ll^

Pavet de CouRT.,

apud

royal

D^H

DJ/'1.

est

vid.

pro

psahn.

kittovinden,

LXIX

in'^!'

(versus 29) deleantur de libro viventium, et

^ISPXS

cf.

cum

justis ne conscribantur.
7

Fortasse a pers.

jS

derivatum,

cf.

pers.

^jcX./of

s.

lO^^jJ

deminui,

deesse.
^

'J

scatet,

Ille

(nempe Christus)

Totus hic textus ab

dicit nobis.

paginae

initio

cjuamobrem mirum non

est,

usque ad

nomen xpc

in

oralioneni

constructione

dominiiam
directa

meu(bs

loio

liaud

Cjuaquam idoneo occurrere.

'

signum

I.

e.

cujus abbrmiaturain n/c lector

incni/n,

geniti\i existimans in

" Mendose scri]Mum pro

'^

Mendose scriptum pro

"3

Fermam

'*

Mendose pro

formam

ki///ari///
('>//'/////'////.

accusativi lector
sagits/i//

quidam ob nomen praecedens

ii/g i^ermutavil.

quidam

in

genitivum mutaxit.

meditetur scriptum esse videtur,

meditari.
^5

Quomodo.

^^

Kaz. kottd merges,

'7

Hac

'^

Punctum

cogitatione,
ialso

cf.

kii/ta-lia//

fasciculus spicarum.

akaicum sagis.

adscriptum

est.

cf.

cag.

S(rgii////ak

ani kalkam' barce iecler^ allenda

telar

(,)

buladolar^ swnular-"^
fanarlarbile^

(,)

dage kensi kagisse."

chibile ol sirtwstu" de olmeti.

kehp

owtiti'-'

sao^it

"

(:)

(,)

dage kensini canH

(,)

kwc

ekinci birdi alarga

(,)

teri

necik

urdilar'^(,) necik eltiler ani tort iergici"' allenda

'

Infortuniumi),

Id est.

cf.

Vexationes.

Cf. kaz.

Meditatio alia.

Quomodo,

duz-

ol

'^

bo-

(,)

Annas

(,)

scutum.

chivaicum jek.

sungb hasta.

bule mendose pro

?7e

*=

Osm. ^, graecum

Cf. kaz. cira

'

^LaJuJ

Alendose scriptum pro kalkani, vid.

friste

necik iudas opti

(,)

dage guhutlar ani tutular dage bageladilar"^(,) ingacna

yuna

(,)

bile barcesi iergsi urde.

alar ani tutular

(,)

(,)

titeremec. kensi ialbarma-

dage bir soz

(,)

ki(ni)hir.

ne bu]e^ tutular. ysv

dage kerec busga'^ sagizlamaga

manlarne'^ utru bardi.

tii-

ne bule ani ysdediler'" bachcada.

korkuki

(,)

kim cstusni

(,)

sa^it oltur^

ol

(,)

suruclar osge

ciraklarbile'-*

(,)

ol sagitlar

(.)

kina'delar dage oldurtiler

q.

i.

Cag. wLoULAvjf

bile scriptum est.

fie

-iavaoiov.

germ.

leuchts^pati.

inquirere, vid.

apud JOANNEM

venit

illuc

cum

laternis et facibus et arm.is.

" Angpr,

Vambery

1.

c.

cf.

Et ipse constitutus

montem,

in

angorc

XXII.
^3

V.

itristisi),

altaicum kaksal tdangvidus, vid.

secundum Lucani

hic versus in evangelio

intentius orabat

etc

Si7'fzvsfu

cag. uy*.Au/ hic dorsum montis significat,

sirt,

evang. secundum Lucani

(cap.

kukuz

pag. 8i.

Constructio defectiva est

^^

in

uigur. kokuz,

profectus

more

in

cf.

sirf

sonat

ita

super

iistiin

etiam hung. szirt,

montem Olearum

vid.

39).

Luca, cap. XXII.

v.

43.

Quod ad verbum

(kvtimcik,

cf.

cag. ognuik de-

tergere.

' Mendose scriptum pro

Forma

^^

Mendose scriptum pro bagladilar.

^7

Cag.

^LCol mentum.

'^

Cag.

15^)5')

accusativi loco dativi occurrit.

inspuere in eum,

XIV.

bisgci nobis.

^5

v.
'9

et

''^^^-

^''"

caedere, vid. apud

obtegere faciem ejus,

et

65).

Mendose scriptum pro ^ieX.xL>

Marruni Et coeperunt riuidam

colaphos

jude.x.

ei

infiigere

(cap.

Kayphas

Pylatus

(,)

dilar da.u^c cihuchlar

payi^^amhar
a(H^
(,)

(,)

ker"ler'

ani tikma,G;a' haj^la-

urdilar

katte-^

(,)

(,)

(,)

tajt^c

kocta'" sen. Algiszle

(,)

(,)

orkenler''

kayseni^ haschina

elikladiler^

cecetera

et

nccik

(,)

hi^itiin iocli

kamizlar'^

(,)

tigcnek

necik soktiler

dage oldurdiler

(sic

nccik chac

(,)

!)

hulsun

senig'^

hanle-

hulsQ senig tilemegin nezikkim kocta'^ alley ierda. kun-

otmackimisni

degi

tukurmak

swnw

(,)

cowgucler*^

Atamis" kim
chin.

(,)

ani

Tahanindan tchessina degri hec

a}'tir.

clia(kd<lar

(,)

wstude

'"*

kamsilar"

tcni l)arce iaraydi.

cliac

urdilar

Hcodes dagc nccik

(,)

bisga hozzatkil.

hugun

hisga

hergil.

dage

iazuclarmisme"'

necik his bozzatirhis bisga iaman etchenlerga.

dage iecnik'^ sinamakina'*^ bisni kuurmagiT^. hassa barce iaman-

dan

Ame.

bisni kuthargiP

tikmdgd idem.

cdmmerito,

Kaz. kamci fustisD. In constructione cum. postpositio hile desideratur.

-^

Fortitcr.

Osm.

Mendose scriptum pro kamcilar.

Cag.

Pro kayse figenek tag.

Mallei)>, cf. cag.

cuf

cf.

kaz.

vel fortasse

(icaro))

imperfectum verbi auxiliaris, cag.

,^l5\l corde avec laquelle on

yiijXay,

Cf. cag.

lXaJI manus.

'

Cf. cag.

lvLoj^

" Oratio dominica,

Ajb>.

lie

jacuticum cokocai.

frangere, interficere.

jam

ut

in

prolegomeni.s 'annotavimus,

charactere

a praecedenti ejusdem paginae scriptura multum diverso conscripta

^^

?e,

a,

a,

In hocce textu diversac

.

litt.

et

^+

N pro

'5

Mendose pro koctd scriptum.

'^

Ipse scriptor vel corrector quidam

^7

Cag.

viLo

^^

Cag.

^LoLujAu

'9

Cf. cag.

pro

utpote

a,

a,

a.

pro

c?,

7ig.

ng.

catr.

/?i

in

//

mutavit.

malum)i.
tentare.

^L/oLcji'

impellere))

sibilem ad facetos motus impellitur)).

Cf.

d formae apparent,

nitido et

est.

pro d.

'3

-^

kaz. eje.

un ballot apud Pavet de COURT.

.O*.::^,

v.

idi,

kutkarmak

liberarc.

et

^L:^xi" puppa, quae per

manum

invi-

maria

Sounclu' bolgil

katunlar

barce

tengri senigbile.^^

sowrgamachbile" tolu

(,)

arassinda"*

dage

algizla^ sen.

Amen.

senig kocsui^de^ ihc chpc

algizle iemiz

bey

sen.

\^Tcxiiun orationis doniinicac, qualcni cx rcgistris oppidi Kitn-

Szcnt-Miklosicnsis novimus, jani in pj'oIcgoincnis protulimus. Xiinc

id tantuni nobis rcstat, nt

nanduni

qua dc causa in
cani,

ad

cxcursu vcrsioncin cjusdcm orationis kazani-

Jioc

adscrihcic

altaicani ct osniaiiicani

Matthaeum

kazanicus sccunduni

Ej kiiktage Atabiz,
kilsen

sineh

sineh

patsali^-ih

Bogon

(?).

bez-da

kicer,

Amin.

Textus altaicus secunduni

Kan kudai

kanip

kalsin!

Vid. apud L^icaui

nem hujus
*

textus

^^wwu tl>vLyo

1'aris.

Cf. cag.
,

est, vid.

turcicam

c.

Pr(j ura.siiida

e.

.soiiiiNii,

p^iLw

5w5

cf.

ca.L.;".

conceder apud
et

iig' jjro

^'

denotalum

I.

}iS^d^i<^
(j^^^-M

kandighing
saning

tabing

dixit,
v.

Ave, gratia dilecta

secundum

vrrsio-

<^yjS XaJ!

LX-i.A^5

28),

editionem

cijLaAJI vid.

sii/iiiic.

Pavkt de CouRl.

et

glossam

demonstrationem amoris interprelatus

est.

pro e scriptum est, quod ultimum,

/)

eam

sos.

pag. 150.

(i.

\Sjm

jj nXXJ-Mj ^>x

(^^_^Lc.J-w "donner,

]Iic (juoque

[^

y^^'

Quod ad formam

pro /

1.

jarda-da

Ingressus igitur angelus ad

alkalsin

benedicta tu inter mulieres (cap.

kiuat,

introductionis (Pcstini, iSyy).

anip

quod \'a.MI!KRV donativum

(jLv.J-u;

patsalik,

Balint ,,Kazdni-tatdr

V.

ading saning

aldatir;-a

Lucam;

tangarida

SwXa-wM yXjyyC.

ann(j 1857.
^

Boriclaribizni

Isus Kristospilang pdrilgdn niurgil

Ai tangaridagi adabis

Doniinus tecum est

Sineke

(?)

irkeh

bulsin

Bezne

bulrannar;-a kiik.

boricli

nyelvtamilmd7iyok'-\ fasc. III. pag.

saning

kiiktageca

kthinek ikmagebezne bir bezgii.

bezga

Eccc tcxtus

torson isemen sineh

bulib

zirda-da

(?),

placuit.

danni'

;-umerdan /'umerga.

ololik-ta,

nohis

zamannan kotkar bezne.

birma,

irek

dupliccni tcxtuni cuni. niclius cxanii-

alias quoquc vcrsioncs cjusdcni tcxtus turcicas profcranius,

usurpatur,

v.

sequens

Koibaio-karagassicum

/Jaii

((gloria

uti

jam saepe vidimus, haud

ita

raro

a/i^-is/c.

/i)/-sii,

(i^ag.

/cij/csii/c.

daiiiii (igioriosus)), vid. in glossario prof.

B.VKINT sub

littera d.

polsin

pozodop

laribisti

hin!

kidirhai^in

^J^robcii

Siid-SH)iriciis'-'

dci-

7\)in.

iUwof

^W;

Xjfeif

J\js>-J>\

tidStS

^:SXaj

I2J

noibs

1.

mo' tminatibs

vel)

e.

kisi est ho. s

st

est

= simt)

(^,-w.Aj

viLjyXXo ^ ^^MiJ,S

ij/^iXiijo

Std^nme

)L^)5-*

5c> J5^5^

yoLjU

dL*-u;f

^^-LwX-Lj

^'"^Vj-^

^V^

lO^^rT^Y-**'

^f

L/of

^4-V.f

q ista dicto /ar addita vbis

participiis

ul

kisiler sGt hones.

tatii

= quia) pma et soda

= dicetur).
ifra dicet
(

= sit) vbo

itelligedm

e
(

quciiq casu.

1.

tpe.

baga.' facit pliiale numerii vbi gtia ut

a ut

(= sed)

hoc

(^^^

SjJ

(v)j-=7

No = nota)

detes. exeplii st

gustat.

^^

yXzi^y.^

5yAj!iff

pnoibs

in

(anno 1857)].

Codicis^^

(i.

x\min

tiirkischcii

Mattheum:

^'y^j cy \tXs icjfcAXo

pisti aralai^hin.

olkslittcratur dcr

C;k>fj./c

\\ cditionem Paris.
\_ddo\

jamannanf^

tastag-

aliindaril)isti

pistin<4'

sccundum

* NjJ-CwiLj

v(AxAau ftXjf

^^^Ax^f

Pis kanip alimdu-

poo: igj.

I.

Textus osmanicus
sOo

anip can

jadihis,

jatkiiri^^a pisti

RAr)LOFF

V.

piska pari^in

azihisti piiii;un

kunda.4;i

Tis e

= est) dens

tatlar^ e gustat.

soliTi

= secunda)

ht

verbis

= habet)

s tisler

tatlarlar

s.

psone qa

ttie

alia regula sicut

No

= praeponendo)

vbis p

ponedo

gratia)

kara. e nigru.

asru

loquor

volo

asru

= omnibus)

= nomini

No

ea. sic

es

sozlerm e

alijs

vbi*s

q ista dicto,

v. gtia

de) vbis ex"'

j-ac.

1.

dico

Vel tempore vel modo.

Cag.

Cag.

rec.

= verbi

tatli e

dulce

et so:zlerm
s

postposita

= comparativum)

= exemplum).

et noibs Tfallibilit

mag = magis) volo

multu mag loquor et sic

positivo) facit copertii

et kaz.

asru tile^in e

= sicut).

qua

noibs

in

asru kara, est nigerimu. et

tatli e dulcissimii. et sic

titlerinc e

tam

dicto asru facit suplatim

ista

(de)

noi

oibs

poitiuo

sicut hic kara

haka.

(wLoLjLj,

(VLc^LjLj queritare,

in glossario prof.

suchen, herumwiihlen, choisir avec trop de zele,

cf.

VA.NUiERY zu sehr

etiam ^^L^jLj,

1/4

e niger.

tuz e rect

rior.

vl

rac.

s.

e.

kaili e durus.

nigrior.

rectior

titzrec e

qu (= quum) aut debeat

q ista

N6

ciicco.

kibi addita

dicto

ista

cui

= facit) nom
qua significat illud nom

addita alicui noini fac

ci.

pane

aliqui^

tongus kibi e sic^ poro

panis

facit

denotat

noini

alicui

= nomen magistrale) illius rei

= sicut) vbigtia otnick e
addit sic

maistle

adi.

,i

'

dtmdkci e

ille

sed ccknici e q facit panu et

cekni^ e paiius

similitudine vt tongus e porcus

!)

kattirac e du-

s.

(non) e regula firma'

rec.

No
(sic

cararac.

s.

sic

de

similibs

No

q ista dicto.

iliud absttu

= singulis)
ut

karalic e nigr^^to

1'

lic.

= vel)

= concreto)
bonu

sicut vbi gtia eigi est

unitas konu e iustus

birlic e

luc.

addita noini cocto

= abstractum)

kara e nigru

e boitas.

lic

aliqu

bir

egilic

unus

= aliquando) tm (=tamen)

poit.

= secundae)
psonoe (sic Tpativi =imperativi) modi facit nom drivatm nom
at = autem) derivatm apello illud q descedit a vebo. sic = sicut)
comestio a comededo bibito a bibedo oro = oratio) ab orado vbi

No

''"^

= ista)

!)

dicto niak.

addita

vbo scde

'

Jam

demonstrare,

in

prolegomenis observavi, annotationem

quam paucam

nicae indolis habuisse,

quae

Vambkry

eamcjue

in

in

forma sujiirganiak passa

Siglum

I.

Siglum abbreviaturae

4 Cf.

enim

alicuius.

cag.

idarge haljit

d'

turcicis

harmonia

docente in toto dominio Hnguae cagataicae

e.

suprascriptam

^^UjCjS,

satis

superque

nonnullos scriptores codicis notitiani verae linguae cuma-

linguis

'

est, cf.

h.

VambkrY

hiven) interpretatus

est.

summa

unam tantum

infractionem

est.

in glossario

suo ein weites Winterkieid,

I\aimus turcice cuka, toha

sonat,

cl.

csii/ia.
5

est,

est.

supervacaneum

1.

vocalium lex

etiam siijiirgal.

falso appositum

quod

konulic e iustitia et sic de sigis

s
(

(sic!).

facit

Observatio claudicat, harmonia quippe vocahum iixam statuit legem.

hung.

175

oltnr

f]^ti:i

secle

oliunuak e sessio.

turuiak e stato vl surreeto et sie de

stR

titr e

surge.'s

vl

aliis''

= ista) clicto. nid'^ facit itrrogacoe = interrogatio= interposita) psona Tt = inter). vbu et nom T
nem) Ttpoita
= in omni modo, tempore, persona) sic vbi gia
oi mo tpe pa
= gratia) bilirsen e scis s bilirmdsen e scis tu tilersen tu vis

N6

ia

s.

tilernidsen vis tu et sic

12S

\_Pag.

noi clnotat
e

cap

pvacoem

= caput).
sn

elsis e

Codicis']
(

c]

i''

//5

genu

ista (sic!) dicto.

vice sic

g (= verbi gratia).

dieto. sis addita alicui

illius

= sine)

nois sic vbi gtia. bas.^

capite.

cl.

sne genu

tissis e

kesz.

= tribus) p

s.

de duobs tbs

= ista]

manus

dens

s.

tis

No
sic

= privationem)

e sn dnte sic de alijs

tissis

alijs

bassis e sn

s.

manu.

No

de

addita nuis (=.numeris)

bir e

totu

unu.

numeru

diiotat

birkes e semel

et

Tfalibilit.

= non) habel (sic nisi tria

psona psetis idicativi moi nui sTgulaTs = tertia persona praesen= quae) sp finit (= semtis indicativi modi, numeri singularis) q
per finitur) T = in) er et p = per) sbtcoem = subtractionem) et
adicoem = additionem) fit pma et sa psona = prima et secunda
= in quolibet
persona) et nuT = numeri) plris T qlib m et tre
modo et tempore) sic p Tfscptas reglas declerat. s anqm = antequam) regle ponaf = ponantur) pmo que ordine tenebo. ppona

No

q d

= de)

aliquo vbo no

!)

In hocce textu

punctum ad peculiarem praecedentis vocabuli distinctionem

usurpatur.
'"

E. g. pag.

cujus loquela

137 codicis

sonum

vidimus, suffixum i//aga,

3

Scriptor

hoc

Az'c ki^iing soslemeki

crur

ku/i/is//i//g

arazi "ave

jam

prolegomenis

argenti imitaturi) etc. Infinitivum verbi, uti

//liigii

loco

in

vel ///a, tnd efficit.

aUam quoque ejusdem

suffixi

formam

/;//

simul

cum

/nc

proferre debebat.
4

V(jcabula textus interdum hoc modcj distinguntar, ut inter duo puncta posita

appareant, qua distinctione attentio lectoris

derivatur.

jam primo obtutu

in

vocabul;i ita scripta

i;6

= proponam). videdm

pma
riat

sedo

et scda.

= secundo).

ms = modos)

pmo

qrto

ifi

= quo modo)

nu

fit

plris tto (tertio) q

= quarto) q mo^^^distigut p

psona

illa ttia

n'i

tpa qnto

m
i.

ista talia

locjt

scit

i.

vba

liut ne.c^ativa

vclo

loquor

(idem

e q

pma

fit

scis

.i.

est,

bis.

faciunt

q e tu

seii.

hoc

et

nos,

i.

dictoem. men. addedo

i.

sozler

vos

tiler

i.

volum

siz

tu vis.

vult.

ol

ti-

men

ide

p"a p adicoem
loqris

i.

bil-

spr pluale

vbi ga tiler

Id est.
Interpretatio verborum

barciiirlcr (sic

s.

et

i.

e.

!)

ille

scit

et

In ttia

cumanicorum

vult

tiler-

s.

uii

hoc e

= alic|uando praepo-

(unde

s"^

p*''

plri

tilerni.

biz

ex

prolatis

i.

dicitur).
tilerbis

= persona) no

uti

legi potest.

unde loco unde.

et

no q ad maiore expssi-

etia

latina,

bilir e scit s

vadut

dictoes sic hic nicn

ol e

num = quae

Sic e de sa

plerumque supra formam verbi cumanicam

Fortasse un 5^

i.

lotpnr.

pti

per istas dict-

= tertia) pa = persona)

iste

vos vultis

tilersis

plis.

e vultis sozlcr e loqt s sozler

tilcrsis

s.

bilir ille

sic

= intelli<2;endum)

nu

fit

aliqdo pponunt et pt ponut

tilersen.

ille

!)

loqt s sozlerbis

Sic e d tci

postponuntur)

et

volo. sen

et)

= secunda)

et lar q fac

pnti tpe idicativi modi.

oem dnotada
nuntur

(sic

= secundo)

bilirler sciut barir e vadit.

itelligedii

(?

vis sdzlerscn.

i.

tum

itelli,L(

vult

tilcr e

loqmini.

tilerscii.

semper pluralcm numerum)

= secunda)

sis

sis.

volumus

bis

ista

vadis 2

tpe "dicativi modi. Sedo

nes

quod) ego. Fit etia sa

barursen

lirscji

sic e tiler

vado

scio

dictois

istius

psona

ttia

i'"

sozlerm bilirm barirm et ca (cetera) e

lerm

!)

vuU

vailit

sozler bilir harir

i

pmo

dico

va-

(sic
i

fit

ego
ol

nos

e coswe-

exemplis elucet.

^n
q pponat tm siq vellet ppone posset dice

tiul'.)

= tamen siquidem

vellent praeponere possent dicere) anglar' tilerm" (sic!)

angler
e

(sic

!)

e.

pmo (dicendum

so

1 2g

= tertio)

idicativi

talis

sint

variat p

modi

ordo

modos

ipa"'

diced""

= imperativi)

reqrit.^^

codicis~\

Intelligo

anglarm^

intelligis

anglarse

anglamasen

intelligit

anglar

anglamas

anirlarbiz

anglamasbiz

intelligitis

anglarsis

anglamassis

intelligut

anglarlar

anglamasler

plr intelligimus

et

est primo)

= secundo) q
^Pcig-

Tto

illi.

qa = quia)

no inteligo

angla-

(sic!)

man

adam

anglamasedem

intelligebas

anglar ading

anglamaseding

intelligebat

anglar ady

anglamasedy

anglar

ipto intelligeba

et plr

anglar adik

anglamasedik

intelligebatis

anglar adengez

anglamasedengez

intelligebat

anglar adylar

anglamaslar edy

pito intellexi

angladim

anglemadim

pto

intellexisti

anglading

anglamadyng

intellexit

anglady

anglamady

et

intelligebamus

pl intelleximus

angladyk

intellexitis

angladingiz

intellexerut

angladilar

'

(sic

Kaz. alar, kasgar. o/ar, turkom. ular, sed osm. anlar.

Mendose pro

Cf. cag. 07ig,

tilerldr.

atig intellectus, anglak

intelli^g-ens,

aiiglatmak etc, kaz.

angna intelligere, osm. idem, altaicum o/igno reduVamhkry, 1. c. pag. 56). IVg f ii ) in hoc paradigmate per

atig intellectus, atteatio,

cere in

duas

memoriam

litteras 7ig vel

CODEX CUMAfllCUS

(v.

per siglum 9 denotatur,

12

1/8

Optativo
pito intelleram

anglamis edi

intelligere

anglagayedim

plqm

(sic!)

intellexeras

anglamis eding intelligeres

anglagayeding

intellexerat

anglamis edy

intelligeret

anglagayedy

intelligeremus

anglagay edik

intellexeramus anglamisedik
intellexeratis

anglamisedin- intelligeretis

anglagayedengez

giz

intellexerat

futiLO intelliga

anglamisediler intelligeret

anglagay ediler

anglagaymen

anglamis

intelexisse

bolgay

edim
intelliges

anglagaysen

intellexisses

anglamis

bolgay

eding
mtelliget

anglagay

intellexisset

anglamis

bolgay

edy

-////'

intelligemus anglagaybiz

intellexisemus

anglamis bolgay
edik

intelligetis

anglagaysis

intellexissetis

anglamis

anglageyler

intellexisset

'

bolgay

edengez
intelligent

anglamis bolgey-

ipra intellige

angla

futiir" intelHga

mtclligas

anglagil

^///rintelligamus anglalum

intelligat

anglasun

vl

anglaluk

!)

anglaim

anglasun

intelligat

(sic

ler

(sic!)

intelligamus anglalem

vl

ang-

laleng
intelligite

anglangiz

intelligatis

anglangez

iutcllitrat

anglasinlar

intelligat

anglasonler

(sic!)

jnto intelligito
intelligitote

anglagaysen
anglagaysis

'

(sic

!)

179

sic ct coiiictivo

intellTem

anglasamedi

intelli^es

anglasenedi

intelliet

anglasa edi

(!)

intelligemus

anglasah edik

intelligetis

anglasengiz

itelliget

ancflasaler edi

(!)

(sic
\Pci^.

130

duabus constat

codicis

paradioma pracccdcntis pag.

in quaruni

coluiiiuis,

ahsolvitur\

anglarbolsan

(sic

!)

ancora lenger^ aquilo

intellexeris

anglarbolsam

(sic

!)

amplu kent tornakxi

intellexerit

anglarbolsa

anpbora

intellexerimus

anglarbolsak

angulus bulun

intellexeritis

anglarbolsangez

angnus

(sic!)

intellexer't

anhirbolsaler (sic

aHenus

jat

futuro"' intellexero

!)

prinia

!)

bardac

(sic!)
l

mungus*^

koz^

aUenor

iat

bolur""^

intellexerim

angladi ese

annus

intellexeris

anglading ese

antic abiska. vet eske

intellexerit

anglady ese

anus

intellexelmus

angladuc ese

anulus juzuk

intellexeritis

angladungusz ese

arcus. ja. arcu tedo. ja

intellexerlt

ansfladilar ese

tionibus
^

os

Haec
illius

tota conjugatio in conjunctivo

formae syllaba

7-e

olim ertegi

kurarm
mendosa

est,

in

omnibus enim tcrmina-

kaz.

angjiasang

eje,

angnasag/z

eje,

futurum exactum.

I.

Perfectum conjunctivi
Pers.

kurtka..

a ngiasa idin tz

e.

yl

desideratur.

Cag. augiasaug, angiasaHgzz etc,

a ngiasa idin

tis

ozga

alius

prito pfccto'^

J^',

'

lineae interpretatur,

i-f.

vel rectius conjunctivus futuri oxacti.

^f^ ^

.4^.

pers. /Cs-^y^

aquae.
^

Proprie cornu alicujus rei.

Osm.

1^)5-5,

bosniacum kuzy.

Glossam aquilo

fortasse

compressioo, complicatio

foDiakxi sequenvel

LAJ>J' vortex

i8o

Gerit intelligedo
intellige

ijinitu

Secdm

ista

anima

anglamaga

avarus kizganci

avus ulu ata

dclinacoem potes

avuncul ananing agasi

asinus esek

frista

ul

tin

animal

astrologus julduzci

oem dclinacoem

dclinae

angelus

anglar egec'

azimus kemec^

gan

abscondit iasunmis kizlemi'

ianawar^

tinle

aquila kara kus

abissus tutken

ala hanat

aptus iarovli

alapa caplatmak^

aries kockar^

altii

beyk

ars

aura mala

amarus

aP

arena

accipiter karcaga

yaman sakim

(sic

(sicl)

kum

aranea bov^

!)

ager tarlov vomer saban temir

aci

amarificor acirganurmen

agricola sabanci

acetii sirke

aratura saban

acut

iti.

acuo. bilermen^

area jndir'

Hoc ipsum paradigma

In prima codicis parte yafiauar, pers.

Cag. capmak, capalamak, kaz. cab-, bosn. capabnak,

et in

prolegomenis

legi potest.

)jj>-^

et

j.ljLs

gere, caedere, csepelni triturare, excutere grana frumenti,

capci

ieri

s.

x(

hung.
cf.

tO^,

osm.

csapui

infli-

etiam mongolicum

et cibka s cipka.
4

Mendose pro salkin,

Cf.

Cf.

osm.

cag. et

v.

alt.

salkin, jak. salgin, mong. salki

\\

sdlkt.

dLoiJo.

hung. kovdsz, antiquum slavicum kvash,

vid.

MlKLOSlCH Die

Slavischen

Elemente im Magyarischen (Viennae, 1871) pag. 38.

7

Mendose pro kockar.

AI

in

permutationem
2.

artem
9
'

Hngua uigurica
significationis

et

gr.

cagataica dolum, fraudem significat,

]J-r,/avr,

et

-i/rr^,

quae

significant.

Cf.

hung. pok.

Fortasse arab. ytXA^,

pers.

Jjol mensura.

duo vocabula

cf.
i.

quod ad
fraudem,

i8i

acLis

arca suduk'*

teme. cialdiiz

ine.

amicus dost

arma sa^ot'

amasia. kuma'

aurora tane^ sara

adusarius tusmen

ascella coltuc^

badam

aricalcum. lez'

amigdalQ.

ancilla karavas^

accidiosus

acusator

kahaP

(sic

!)

cakci

aiaz^ serenu
estas jain' ver jaz

autunus kuzim
hiems k(es) "
131

[P(ig.

codicis itcm

duabus constat

colu}nnis\

aper kaban'^

accidia gahalluk''^

aier salkun

neglies. osal

auster tengizich'^

invidus bagil kisi

'

jvt-j'

(suff.
(v.

Pers.

(^),

J'j^ acus

\jt>

amuletum

capillis,

e.v

quod ShakeSPEAR

VULLERS

Quod ad feme,

grossior sarcinis consuendis.

lana

et

pilis

camelinis,

brocade,

docente

cf.

etiam arab.

gloth of gold

cf.

pers.

arab.
-xjL^j

tissue significat

lexicon persico-latinum).

Cag. Loy.
i

Cf.

osm.

ii,.f^ idem.

Cf.

arab.

^.JOLo

Cf. arab.

Osm.

Kaz. Jiz. Glossa latina mendose scripta

Cf.

Scriptor loco glossae latinae negligenter

50^

ti

\Xlw

^Jj.tXA^.

arma. Revisor

arab.

lituravit,

sed loco ejus

adscribere omisit.

Proprie Hatus a partibus maris

ljLo,

cumanicam

tengiz) proveniens,

testamenti Geseiiii) docente bis copulatur

quod cum

J-^.

scripsit.

litterae vix legi possunt.

'3

etiam arab. i^^J,

orichalcum.

hung. ka)t, mong. goido.

Cag.

libris veteris

est pro

J.S\^

'^

H Arab.

ry

s^^^jjJii.

- Cag. ^b.
" Duae ultimae

in

et

|vJ

cum

derivatione conjunctum est.

cf,

Iiebr.

quod

septentrione (ilSJi).

c1.

'

l82

opka

ira

Balzamus balsaman

odium kek

bolus tovram

vindicta 6c

botrus salkum""

vindicator oc alguci

bibulus esrikci^

habes tu materiam kerek

balneu et ysy tepedus

buccella keseo'*

jarov' barmi

!)

respectu aar baca

till^

veniaHa pcca

lahan

baptisteiii.

bitumen

(sic

habituaco p exerciciii

erdem

vtus

moricratus

kunerme

confiteor

fidus inak''

vl

= peccata) kecer

cakh jazik

siris^

principium aval
fidelis

jtma''
(sic

!)

exercearis idmalagil

killihli^

disciplinatus

pdidit aygakladi'^

paciencia tozumluk

obedies e

Osm.

^Lc'-Cj

Csg.

"*

in

esrik corruptum

derivatum.

est)

^j.A-Lo.

Cag. jjliow^Xu, osm.

vocabularii

pag.

(quod

oLw/^a5^ osm, vil-w5\

Cag-.

hujus

usah^i

<dn frustra dividere.

wCw

dispositio

!)

^'JLo.

Fortasse ab arab.

(sic

toraga jogerdir-

legi

Cf. cag.

detractor vl suzurro

(j^y^

alphab.

sequuntur,

alia

s.

hung. csiriz.

(jio.2,

terminatur

et cetera

manus eaque

priori

Cum

vocabula,
in

hacce glossa siris

quae usque ad finem

scribendo

niinus

e.xcercitata

scripsit.
7

Cf. cag.

j^Lof,

P^aJ,

_Lijl,

Pavet de COURT., mong. iiia/c.

Balint Az ejszak burjat-mongol
8

i>

Ca;
Cf.

^"
:-ag.

AaJs

Cag.

Ci^Ls

'

Cag.

cJl4.Aj(

'^

Cf.

cag.

utensile.

"conseiller

burjaticum

facere.

vLibf.

indg

intime,

amicus'.

confidenti)

inaj-iia-

moricratus

apud

amare

nvelvjaras irmertetese in glossario).

apud Pavet de CoURT.

eJUj^5^_.

'

l5^'

morigeratus.

(v.

'83

cominutu usaldi^

boy aruvlihi

castitas

kabul eter ratQ tenet

uti(|uc ell)eti'

jolap

(lifficulter

genetrix tuursj^uci

sovgaca tileganca

tuurdaci

vl

haram

illicitii

bn placitu tuu

scdm

hallal

licita

kondcrgil sen-

joluiii

= secundum bene

placitum tuum)

supbia octelik^

supbs octem'*

sen busraganca

avarus tamaker^

sin

tama^

avaricia

acceptavit

gulosus boguzgur

!)

etiam) tu approbas

job sanganca

boy sokluki^

luxuria

(?

'

(sic

"

(sic

!)

(sic!)

bess''radi'''

manifestavit belgirtir'^
voliitas tilek

colnnina dcxtcra adJiuc Jiacc vocabula scquuntur :\

[///

dabit

'

'

nerare,
-^

altaicum

Cf.

Cag.

osm. (lognink, doonidk., kaz.

/////,

viljJLc^^f

(V^f brave,

ninutilite))

Arab. 4J5

concupiscentia.

Cf.

arab.

'^

Cf.

caq-.

5'

kaz.

/)(rscr?-//i(it'

I.

e.

1.

c.

cf.

etiam

iVV-**'

idem.

apud Pavei' de COURT.

brisc))

Praecedens

vLo^ilxo.f.

Prof

VAArBERY

iisalici

in

forma

tuam complana)).
pei-ficere,

//iistcar finire'),

idem,

cf.

statuere, im]3erare, cag.

etiam formam cuv. pos, piis, quod

cum

cag.

/)ii.\7iiiJ-iiiat\

/xis

idem

est

pag. 200).

S(r/ig(r/iC(r

etiam mong.

etre

osm. jSjuJiO

convenit.

Proprie viam
Cf.

(Vamp.eRY,

"

proft-rt,
P

^-^VjLwJ
JiLw.f

cag.

cupidus, avarus)),

desiderium, osm.

i5-w

(j;^'LiJ

.l^jJL.CC.f

nasci, tiiidir ge-

apud Pavet de COURT.

(.violent

///-

apud PaveT de COURT.

vLxt

///.'-,

ag.

n.

t'iiid'ii-'iiici

Arab. pers.

cf.

berilgay

'

osm.

= dabitur)

Arab. iixJf.

formam

cum

zo/)

'^

Priorem voc.

'3

et
(r

cf.

osm.

verbum

;i*jL^

zo/)sijc

/r;/ id

est,

loco alterius revisor adscripsit

revisor adscripsit.

quod ka^garicum

/>//)

bene,

approbare.
;

//css^iurdi

i.

q.

/xrsrcrdi.

soimdirgicim

paraclitii

'

(sic!)''

sprevistis

illictingvis^
kossigi'* vl

seyr^ dictator (!)^

tesinf^ etti

(sic

dictavit

!)

kayma kerekimizda

utru kelgil^

I J2 cod. duabiis constat colii7nnis\

[Pa-g.

tengrini sovgil bar^a ustunda

No

nom

piures

dei
(

tengrining

"^

differetia tafsanyt'^

anu

tui T

= in vanum)

postquam ince

beri

anticmagiP

ati bile

kelgadan

kelgali vT ol

ol

(Pincessit)

conglu'^ mahsit Tteto"^

vl

Sanctifica sabata

eygi keycga'^ konemizim'^

ulu kunni avurg'agil''

boTs Tdumetis d su'^

delectatus

vid.

'

Cf.

I.

paracletus, graece

apud JOANNEM

maneat vobiscum

Nempe
3

'^

suumdk,

cag. sujuti7ndk et
e.

aeterum

advocatus, nimirum spiritus sanctus,

rogabo Patrem,

et

alium Advocatum dabit vobis, ut

spiritum illum veritatis etc.D (cap.

Cf. kaz.
Cf.

in

eg-o vero

kaz. sojun-.

-apay.Xr,To:

XIV.

v.

i6,

17).

d/dk vituperatio, d/dk/d- vituperare.

osm.

^rSXx^fciJ

cursor.

s * ^
5

rum

Arab. wLm/

Falso pro cursor.

Mendose pro

Quum domum

Vid. te.xtum decalogi

sec. decalogi

ghuspagiiin

fesu

qui incedit.

is,

tesnif, vid.

Mos.

mandatum, quod

(Radloff, tom.

C/iristi

osm.

viL^f

*_ftA>LciJ".

redibimus, obvium nobis te da.

mandatum

I.

diliges

20.

II.

in

V.

5.

7.

In hac enumeratione praecepto-

versione altaica

pag.

192),

proximum

ita

desideratur,
ut

teipsum

incipit

^'^

Cag. JL^jSof

Revisor loco g e.xpuncti

o.jf.

' Mendose pro arab.

'3

Falso pro co?ig/u

'

I.

'5

Cag.

e.

'6

Vid.

'7

I.

e.

arab.

cag.

vl

tX-OJi.o

viLyj5^

s.

/ suprascripsit.

O^AjyoAJi scriptum esse

videtur.

mahsit.
v.

J^iLo

intentio.

dUi^uhabit apud Pavet de Court.

JUib^

bonis indumentis delectatus sum.

pofina ca/u tur-

autem loco

(Matt/i.

potest.

^^

ultimo

XXII.

sec.

39) legi

i85

atantrni

ananc^ni hormatla^il

cocupcentia suklik

olturmagil

1^'isini

ogur bolmagil

utile azihle

hersek bolmagil

kovsi ptus

jalgan tanihlik bermagil

aziki bar utiHtatis est

ozga kisining nemasi suhlamagil

azihga teyptur' pvenit

sevgil sening karidasin sening kibi

afferas teyskiP

kuezlu^ bolmagil

nega tabunirsen

supbia

ad q

konvci''

essirgagiF qpatiaris

invidia

seni essirgerme

opkelmekci

qpatior te

ira

essirgaredim conpatiebar

ermcec"

= pectus)

= quem) adoras

(sic

(sic

!)

!)

variatus torlendi

(sic!)

bolmagil

accidia

oz oziindan

(sic

!)

kizgan^i

dey dek dep^

avaritia

drust tegridan (sic

boguzgur

5o

:=

tuurdim

de veo

!)

deo)

altinda vl jargulan"

gula sus
hersegci^
luxuria sus

cakuci

accusator

sicli

'

Cag.

Kaz.

Uig. keveuz superbian,

cJUaaj.
tejes-.

cAaj^,

'^

Cag.

Mendose scriptum

Fortasse pers.

Cag.

Cag.

hunt,''.

ic^*^

\iXO e?'iiicec,

S)>^^

(jihAJwwuf

^LoJJnjJ"

v.

q.

kaz. /Wv/rci/' idein,

cf.

cf.

etiam bung.

)'eiiylie.

osm. xXowS.

miseratioD, misericordiai).

broder

Dek, dej ob causam

i.

cf.

arab. (j^ycs.,

des figures

umstricken, etre pris dans un

chivaica

kevely superbus.

invidia.

dek.

Sub judicio ejus.

filet

apud PAVEr

"de

CuURT.,

^-,Ui^J>^

apud Vambkry.

alliterationis simul

cum dep memoratur. Dej

in

dial.

kuvnci invidus

dbitor udakci'
erseklik

luxuriosus

murratlic^

ide

\_Pcig.

133. hacc iina intcrjcctio legi potcst

\Pag.

134

ct

\Pag. 136^]

P^

a aleluia

et

133. non scriptae sunt]

Ave iehu /pe benedictissime

salvator

meus

[Pag.

/J7] Ave ucmakning kabagi

tirilikning agaci

jemissing bisga teyirding

ihne kacan tuurdug"*

Ave Maria

ki

bisga

tuurdug bu gf anda

kim

ani

tengri tuurur

p8^ necik aytipturur

desideriu

Ave

kiz

(.-

per)

kim kusanc^ oza'

clamasti

kickerip se tengriga
gram (= gratiam) adepta

audita es

soywrgatip isittirding
univisti

sosni tenga
Si.q^lum

Cf.

ca.i^-.

Cf.

arab.

'

Specimina litterarum, quae

Octo

et

t>^

nlibidinosus",
in

S\>wO

(debitor vacat.

perditus.

codice nostro occurrunt.

septem syllabis compositae

linea sunt scriplae.

biriktirding^

!)

super/in voc.

C/fk^'.

(sic

stropliarum

Talis stropharum constructio in

partes

in

una eademque

quibusdam hymnis

latinis,

usum

obtinuit.
e.

propheta.

I.

^'

Uiguricum

koziis, cf.

etiam knsiiiiiak

desiderare

(vid.

apud

VAi\ri".KRV

in

glossario uigurico).

I.

e.

verbum

in

corpus

(/ciigii

loco

teiinigii)

tuuin

recepisti,

cf.

cag.

Ave Maria

t^aninij^ni

jaruti ata nuri'

juzuninc^ jariklihinde
2

saliit

bisga teyir onglik msa^

dom

Ave tengrining sen

'

es

ovi

refugiii

jazuklining siginci
ol kiittulur

sanga kim kertlep^

refugit

kim

siginir jek tusmade''

Ave ^pcning anasi

medela

nre infirmitatis

agrikimising^ timari

'

sana

agriglmisni ongatgiP
discede

mesticia

(sic

!)

kaygimisni se targat(gil)^

'

Itmu ( 'intimum)

Ave Maria

icrihing
ac

sortitus

tengri tintir' asa ha boying

barcalarda artuk are

seni tabubtur ha sili"

CJLo*jlCj>jo

vel

fortasse

secreto

confabulata

es,

cf.

cag.

cJL>OjjJcXjwAJ

\.a*/

apud VAMIiERY.

((Illuminavit patris splendorn.

"

((Salutaris.

Arab.

salutaris,
4

Ol

I.

cf. ca^".

e.

Osm.

Ca,(,^.

Cf.

vcl

^wLovLXj.f

quod
((cx

mihi

probabilius

videtur

Jl/css/ds

oiigiik

morbo convalescere.

manus

annotavit.

((certo.
,

.v4.Xw.i3.

^J.Xl3wi:|

praecedens

Cag.

niig///c.

^LtjUjjlj'

'"

Cf. kaz.

"

Ui.ffur.

'-

ndor)),

/<:nffu/ur loco fc/ni cxpuncti alia

pLcCkX)

//Fic/-

s////<:

Pro /e/ninq:

((dissolverc)).

complanare. Jn hacce hnea novem s^dlabac continenfur.

purus, pius. Syllabarum numerus octo est.

filins

Ave

kiz kining'" oguli

voles

bisni tiley jarli boldi'

kokni jerni jarataci

possessor

oia

barcalarni erksindaci^
q nos extraxisti

Ave

bisni cigaripturga^

oluiiing

kabakindan

Syonda

biz ki turalim

oygunc

irin

Ave

(sic

!)

saa ayttali

are tiiiing ovi

kayda beymis /pc kondi

jarlilerga

(sic

ada

!)

= andan) bahmis

dignatus

jarilgamakga

jiipzimis'*

locutTl'- locutio)

Ave

kiiiing

soslemaki
vex

e (_est) argenti

(sic.-)

ervr kumisning avazi

pbatu

da cimgipturgan^

ot

jetti'

enigmata

decl

oia

(-=declaravit)

matellarni barca acgi

//us

Haec quoque

De hac

Pro cigar/pturga7i

In hac

Ot

v_aaXo

construxit. J/(pz/)>i/s

wignis

Mysterium

numerus

in

h.

planetam,

I.

astri,

v,*jLo

o/

planetarum

i.

q.

in

steUam

jacuticum

lat.

cf.

Ve7ian-

hvmnorum etiam

sbl)s/ib.

stellam

rux dicti,

strophas

significare

etiam pers.

videtur,

cf.

LsCJy o-fliC

pers. LjCi3jl c>.&SC .septem planetae

numero eorum divino septem

pers.

^jyiof

(t>Lj!j ci*-aiC

residet,

qui

idem

septem elementis vocahbus, quae teste Euseb/o nomen Dei sacrosanctum

ev.

significat, in dialecto burjat.

((Burjat nyelv
^

lingua

proprie

complectuntur, itidem occurrit (Praep.

oi/o)i

apud Vambery.

(f 609)

Fo7-/ui7attcs

apud VULLERS. Cmxw. jett/

idem).

vid.

C/enieiis

ig-nisii

yii-j"!

t'r/c///c,

inferiores octo complectuntur syllabas.

modum

E?-ksiti(/ac/ =i\i\g\ir: er//i///s,

quoque stropha Hneae

Uo/wr/us

ad hunc

linea octo syllabas complectitur.

linea idom.

1.

XI.

odon

c.

6).

In

Hngua mongoHca

(istella, oa^i3-;//z'

in glossario).

Uig. com/a>nak: coUigere apud V.amberv.

steUa (vid.

o/

vel

Balixt

genitus

Ave

kiz kininf^ tuf^ani

lunie

interioris ociilis nri

ickozimising

kozimising)

(ic

jarijjji

ens

erip azani kutkardi

pmisit obdormire

Tmorte sua no

olumda usutmadi

Ave Maria kim bizga

[Pag. /Jc?]

ad

ple7=.prolem) genuisli

utilitate.

uruh' tuvrup se asihga^

nos qde

quidem)

barcamisda anda baska

ad pdicem (=perditionem)

astricti

teysH^ edik tas^ bolmaga

i

Ave kining

tabernaculo

termasida''
messias

jalgiz
sine

konuptur misiha

macula

fecit

aypsiz anda kimni kildi

mengi tavga^

Ave

angTd'di.^

kiz kining mirati^

kokdai kebp hacka mldi^

illaquiauit

alay bizni inind'di'

laqueus

amoris eius

sovmekhgining tuzagi"
ligwa

Ave saa kining

(sic

!)

tiH

saccla (sapientia)

megu sozda bihk

'

Cag. [3>)5^

aldi

semen.

Uig. et cag. asi^, asig.

Kaz. tejesle necessarium, conveniens.

Kirgizicum tas reprobus,

Cf. palaeosloven. trein

Cag.

Uig. afimak, cag.

Fortasse

9
'"

I.

e.

Lj;

mengi
arab.

cf.

turris

etiam cag.

apud MiKLOSiCH, hung. terem.

tav mons altus,

^\^

j^UjuJLsf,

" Kaz. tozak.

cf.

ujg.

mengi, mingi altus

agmak.
yjo

speculum

mitidi.

Cf. cag.

^ljLojk^Lj.

kaz. e/en-.

v.

"^^y^/o

hereditas.


igo

Ttantu

anca cakli'

fristal

ki

n attingetes

'

saa ietmeyin^ tangkirkir

Ave Maria

ki

acting

dage enderding

kcikni

liberatore

nrm

kutkar^^darcimis^

ihcm
vict

tiismanimisni

ki

jeng'''
talamus

Ave

kiz kining kertegi*

sicut sol lucidus e ac calidus

kudey

ha

iarihf^

sposu

isi

hospitata est

kodurding^

/pc kujovni

letificasti

barcalarni sovdurding^

.]

sacrliciu

Ave kimning kurbanini

pingve vides

misertus e

korup iarilgadi

javli

valde

recta

ira

sua

tegu^ koz konu^ opkasin

dimittes

koxup'-' b'pt

= beriptur)

algisin

Ave Maria anamis

seni soup

cm

'

hanimis

barceda ustun koturdi'

'

Kaz. minhi cakli,

Cf.

siil

cakli tantunn),

JieJ cakli

quantums

cf.

etiam

cag.

cJUXo,

Cag.

Cf. cag.

Conf. cag.

bosn. vilAJyj

kaz. ///-,

mong.

jlgdf, vogul. jolil, hung. jul.

kiitkarmak salvare.
id)Ljw/jJ

fauces, abyssus,

kaz.

/v-Zr /<?/{'

incisura, e.xcavatio,

idem.

koitdurdmg,

cf.

cag.

;^*v.Joy> apud P.wft de CouRT.

I.

Siglum abbreviationis praeter ullam necessitatem adnotatum est.

e.

Uig-uricum lak// etiamque altaicum laa, daa idem, vid. apud Va.miserv

Observa augmentum corroborativum, cujus usum etiam

conspicimus
9
^

(e.

g. saj) sagaji valde albus).

Mendose scriptum pro

Cf. cag.

cJLoxLjtS

knjiip.

elevare.

in

c.

lingua mongolica

1.

sua

corona

regale

keddi^

(lacini

salik'

Aiie kiz klda^ atasis

si,-

vLuis

sicut

kuitley

vermis)

tiirip

beymis ihc
serpente

tortuosir

burulipturga'* ilani
pmes

5 ctuTt

contrivit) trkes 7 kildi

basip jancti^ dag oltdi

139^ Ave iessening cibugi.

[Pag:

tayjak bizga seda bitti

nrm

curvuni

egrimisni
infirmita

nrm

rectiflcat

ol

kodurir.

sustentat

kucsismisni kotr^ir

Ave sen

kiz kT ganingni

n accepisti

uanu

ahneyipsen bohnaci
aprobas

an''

han busrep' seni sedukT''

gloriosus

barcadaf haybeth'^
y

Ave

kiz ki soiurgating'^

ucmak iohn bizga

in

Sertus, salik dac serta corona,

acting

vid.

verbum arab.

viLA^u

inserere

rem

aliam.
=^

I.

kedurdi,

e.

cag. ii^l^^J^ vestire,

cf.

Kinidd7i.

Cf.

I.

Cag.

Mendose scriptum pro erksis

Cf. cag.

Scriptor aii

investire.

cag. (JjL/o^^J.
e.

premens.
li/L^-SjJoL}

conterere.
debilis.

JLxkJo^
mendose scriptum, quod expungere

omisit, in

"

rex

correxit.
'

han Deus,

hosarniak dimittere.
sedu kini, mendose scriptum pro sevdi kini amabat, qui etc

Cf. uigur.
I.

e.

12

Kazanice djbdf insignis, quod

'3

Cf. uig.

snjurkamak.

milii

cum

arab.

iU>J idem cssc videtur.

192

bizni jurga' joUaringa,

facias pvenire

kuurup

Aue

ietkirgil

ihcga''

kiga altarini^

ihc /'pcnmg boyini

soup

tegri tutipf

kollaringni arov"* korup

q sm

nom

ki

atinga kora^

Ave

tuu (=qui secundum

nomen tuum)

bu gahafiing tegizina

batmaz iulduzni

tuurclinsf

konulik iolin korguzcling

vigor

Ave

kimning koati^

kiz

erat spt sa (=spiritus sancti) desiderium vel affa

(_*

affatus)

erdi ari tin mihiri^

boymg ada

= anda)

tengri seda

= sendan)

vox tua

Ave uning

ciceklemis
ha^an*^ tuvmis

vicit

organani''

korking iengipf hbani'

Q''

jorimak

Uig.

Observa

Lat. altare.

hac

in

ire, alt.

et in

Joy idem,

Cf. cag. arti.

Antiqua quaedam traditio nomen

dicit.

apud

Vamrery

CIJJ

(gr.

Map;a;j.,

Arab.

Cf.

Sj'

pers.

vigor,

w^

AIap'a)

ex

potentia, osm.

0*5

MDCCCLV)

vid.

Maria.

idem.

amor, amicitia.

uquum.

^LsfcLs

Gr. opyavov, quod hung. nrgoua dicitur (cum terminatione a).

Mons

gutta et

sub. woce

9
'

"^j^

Scriptor h)'mni manifesto ad hanc traditionem alludit,

Maklari Pap Lajos BibHai egyezmenyes szotar (Pestini,

^

c.

1.

sequentibus strophis aequalem finientium vocum sonum.

mare confiatum

vid.

Libanus, cui scriptor cantici

minis omnino perfectam similem

di.xit.

canticorum

(cap. 5, v.

15)

staturam ho-

193
occis e

(-

occisiis cst)

k^ bizi ucfi olturuldi

buzovley' aning anasi

Aue saa

iglading^

ki

hacda olgada oguling

in

gauduTdolor t u vs

e (versus est)

sovcga^ acuving tondi'^

oluinda^ kaca kopti

Ave senda

kT iasidi^

balda

tengri sozi

tatli

ani bizga sen tatirgil

isplendore vul

ei

(^vultus ejus) absconde nos

iarkinida iasirgil

jiiz

intellectu tuu

Aue Maria

usingni
pfectu egit

copletu

tama^ tugeP

tengri

kildi

kaca seda (sendan) aing

ten

isi

sis^ tenli

mud anqua

fueret

= aning)

sozi

boldi

(mundus antequam)

Ave dunia bolmadikda

elegit

in

mansione

seni tanglapt' konisga

tengri saa neCik tusti

i

bizga bahap' jarilgadi

'

Cf.

ca.t^.

va-stitudo",

l55)5-^

^Lxj-Xijo

((luina.

Cf. cag.

Mendose scriptum pro sovincgd.

Cf.

I.

e.

oliiiniiiddn, cf. pag.

J.

e.

iasirdi,

Arab.

Cag.

osm.

dl4.jc>

(LoLj

JLylj

((plorarc, alt. igla, ijla, cf.

((se

vid. cag.

i.

q.

|*Lj"

etiam kaz. iula- ululare.

convertere, bosn. duiiDidk idem, vid.

apud Rlai'.

148 olvnidd kopti.

^Lx)\,^L>

occultare.

integer, ((perfectus, absolutus.

perfectus,

mong.

toge/, tbgol, tdgblddr idem, cf.

etiam hung.

fokc/cics idem.
9
^

I.

e.

sine corpore et calore

Loco a expuncti

CODEX CUMANICUS.

alia

manus

corporeum factum

est.

/ suprascripsit.
'3

194
q esuristi

140^ Ave saa

\^Pag.

acikting

ki

eduliu
duliu

azih' tiley kokga kirding

fecisti

vivere

anda bizga senjavdding'

qe que)
kok otmekin ha tatirding
(

Aue

ki jalgiz

tengriga

gloriari

scivisti

biHpt se koanmaga^
felix

ana

tua

anima tuai

(_

anda

bahtli ganing
plenarre {sic

!)

acgauisti

(sic

ha

pro

tindi^
:

gavisa est)

tolu

killi^

Ave

kiz olbekHgingda^

sovcli^

de tua abundantia

gratis

vult

kl tilesa alir raygan^

iebrat

susQ^ ganni ki

-inebriat|

esirtir'"
saciat

ha as"

ki

tiiii

toydrir

spuales (=spirituales) ples

Ave
II

( non

muhtac

Kaz.

asik

azik

Cf. cag. kevennicik,

proles)

sunt egentes)

devl'" bu

uedulia,

^^Loj_|J.iL3,

cag.

Cf.

ssr

kl tin uruhling

sut egetes

e.

ca.i;.

dumaning

(jU,f.

g. jvLowStXi-Ls

kdvenniiik

i-JtJ^

apud VAisrp.ERY.

kiiveninak superbire,

mong.

khegd-ldze-,

hung. kevelykedni.

j^L-Lo

idem.

Uig. finniak ((respirare, cag.

Mihi pro kilti scriptum videtur, toiu ki/fi cumpleta

I.

Mongol.

Pers. (jLJots ((jLJoa>f>)

I.

e.

e.

Kaz.

est.

sovindi gavisa est.

elliek,

-*'-<*

isert-

burjat. elbeg abundantia (ell)ck delbck).

gratis.

sitiens.

inebriare, iser- inebriari.

" Cag. ^f,

'^

Osm. J50 Lc^Jwo

cesse habuit).

(v.

VIII. cunjugationem verbi arab.

^X^

opus

et

ne-

195

otmekina.

tenn;ri

asrar'

tin asini

berur aar^

Aue

ki

saa

koterdin<^
desideria tiia

har^a

kusatling kusaclering^

tuf^el

liquata

anda

tengriga.
siciit

pingwedo eide

se

= sen)

sizding

bibita es

javlein aar ok singding*

tiia

Ave saa

acceptas c atoe tu

substaiicia (sic!)

tozliking

ki

(sic

creator tuus)

iopsinip^ jaratkaing*"
univit

suo

filio

birikfipf^ ogluna
unitu rdidid (sic! redidit)

birikcrani

(-.-

tibi)

berdi saa

Ave xpc anasina

postqua

fcs e

- factus est)

oglung kurba boldi asa S

,

kurba barca anda kaldi

pfecto

legis

toraning tugeli

Tiiocecia tua

Ave

-perfectio)

jeti

( innocentiam

tuaiii)

jaziksislikingni
Ds

aflfectas

trnstulit

arczulap^ tengri kocurdi

Ca.g.

I.

^LolwA/l
ei

e.

(cicir)

protegere.

alimentum

praecedens

Voc.

spirituale dabit.

manus

alia

in

kiisiu lcriiii^

emendavit

(cf._

uig.

kdsdiuak

idesideraren).

tyLXAAAu ((imbibere.

Cag.

Jac. siihsiia- dignari.

Cag. jarafinak apparare,

Cf. cag. hirikiiiiik

Cag.

Cf.

L*;yjj

t:ag.

cf.

etiam uig. /araici

((creator,

adunare.

^Li.iJ.

i^+Xuivf

((uietiri

apud Pavkt de COURT.

13*

igo

sFan (sic!) psona tua etrnitate

haziz' boying mengulu^ga'

sede sui ipius

fecit

oltti^

dextera

ozoz onginda

Ave Maria

kl tengring

vide (=videre) desideras

sitivisti

kowsap'^ sen susading

ad intetu jam

koruvsap^

atigisti (sic!)

muradinga*^ emdi teyding

vultum

ejus videns sedisti

juzun kora olfupt' ding

Ave jarihning^

anasi.

qua generat

kl tuur' ata tengri

duo

\_infcrius Jiaec

vocabjtla leginitui-]

importun ungestume^
disposuit

141^ jollaringni

\^Pcig.

bavladi^

ol

fecit

pvere (=pervenire)

menguluk tavga'

jetkirdi

q genuisti

Ave

Arab.

'

osm.

kiz hani

'

'

tuurga

carus, rarus, incomparabilis,

>J>-t

Apud Persas

crebro usurpatur.

j^wAwwft^

jJ>-

'

quod vocabulum
Q-

in dialecto

"honorare, colere.

Cag. inengilik aeternitas, fnengi apternus'i, mong.

I.

e.

I.

e.

//loj/g/c/ie

idem.

o/tnr/i.

/cdrwwsiip,

cf.

cag. dLcLw5N.5 desircr ardemment apud

Pavet de

CorRT.
5

Ipse scriptor in fine versus /s^invsap in /wr/cvsa/) emendavit.

Arab.

Altaicum y^ri:/^ splendor, vid. apud

Germ. imgestii/n.
uiguricum

9 Cf.
cf.

quod quis

t>f*^

etiam osm.

vult.

ha/i/an/a/c

(^_^^Lc.U

lier,

ligare,

Vambery

quod

in

conclure, etablir

1.

c.

dialectis

cag. bag/a///ak

sonat

apud HlNDOGLU.

>

'

"
ezin
poris

/.,

Mendose tavga scriptum.

1.

e.

/la/mi,

manguicum

Deum

c/ian/

cf.

/la//).

cag. (jLi.

re\,

Secundum

nuncupabant,

liic

princeps,

mong.

///;/

Ja//a////c/// a F/a//o Carpi//i

qu()_|ue /la/i

Deum

siynificat.

(ita

e.

Cumani

g.

burj.

sui

tem-

19^

satana

innoccte

Saytani
servacom

(sic

lecisti

servationem)

etka

erksis

"

nob inpede

tiia

asroving'' bizga teyirgil

ad aetna (aeternam) salnte ptinge

mengulik ongga^

dnar

Ave

dominarum)

facias

jetkirgil

corona

hatiilarning'* daci

flliu

tuus

(^tibi) induit

ogulung saa keyddi

idumta

varia

turlu turlu keyitlni^

sua

dextera

collocavit

oz onginda olturguzdi

quia tua vginitas

Ave

kiz ki erdencrlikingf^

menguhaning

erur kerme^

fos (- fons) evinde

(sic

!'

manat

bulah anda agar

tiri
dcus

ipemet

bnZIcit

tengri oz kesi^ algislar

qu

Ave sen

(sic!)

manus

tue

kiz ki kollaing

os tuu et cogitaco (sic

cogitatio)

avzing^ dage sagincing

Osm. ^^Lb-A.^

(arab. idem, hebr. TlJ^^J^genius

malus

in

recentiorum Judaeorum

theologia).

^Lofy*f

cag.

Cf.

Uig. et cag.

HatiDiIarning.

Cf.

Cf. jac.

cag.

Lexicon
N>^ T <;\./o

(XiL3

,.

ong

(tvestis.

(V>>-^

drddk

perseverantia.

^jUCjj

icLs

tX-vJjJ

docente locus quidam

protegere.

justum, bonumi).

Ak

de

\-,^,^mJ vid.

kerinan

Kensi a kendisi contractum.

Cag, avuz,

aus

et

kernien

ita

dicit

apud VuLLERS. In

dicitur.

alt.

v.

uus, vid apud

VAMHERY

1.

c.

\33 \A^\
terra

)^5

Nogaiorum

^^c.

"yerney

oia

(=omnia) simul spallerut

barca birga kopsapfur'

dederut

laude

uniforme

oguc

teksi^

bipfur (berip turur)

teplu

tmdiciois

Aue

algisnin.c; jihovi^

jailgamakning (=jarilgamaknino;) anasi

saa iglap
ttus e

(=tutus

ki
q

est)

magattur^

jugunur
miam (=misericordiam)

cuius locutu

Ave

psechtr

(sic!)

ki jarilgatir

(sic!)

sozlamagani

kiiiing

ac metalis (=mentalis) cogitaco

ha konguldagi sagici
oia divinus sesus sut (=sunt)

barca tengrilik us er
oia

p decia (=prudentia)

barca hakiP

sciecia sut

tur

bilik

q laudasti

^^gsaa

j^j^;

kT ovding^

tengrini dage korguzding

qcuq itvent (=mtroiverit)

bu joluga" kikT kirer

(= ad

ad ihm tuu

Jesura tuum) c

titudinalit""

pvenit

ihcinga magat jeter

cuius

Ave

Cag.

^jLxjLwfcJfc*,

de COURT. autem
-

dkmdk
3

Kaz.
(cag-.
I.

e.

quod Va:\[P.ERV chasser quel qu' un de sa place, Pavet

flatter malicieusementi)

aequalis,

tigez

ogmdkj

quod

cao;. ^ju./SjJi

in

nomine

N)'elv6r

loci

Egki

I,

Arab. Joii.

ovding (ogdingj.

I.

Cag. Jol.

cf.

pag. "o,

in dipl.

Mongol. magat certus, tutus.

(figesj;

quod ad

bgiinc,

cf.

uii^ur.

laudare, osm. bjindk.

e.

interpretatus est.

jih-ov (cag. oJJ sancta domus,

Nyelvt. K. VII, pag. 120,

significat,

labia

kiriing totaklari

quod ad notionem, hung. egyhdz

e^y

enim

in

hac compositione

ab anno 1366, germanice

id

Heilige?isteiti.

199

balsekerdaf' kop
ab

noh

illis

tatli

fusu

anlardan bizga toguldi

spT

ecliiliii

spirituale edulium)

azihi tenrri sozi

tin

Ave erdeng" tuurdaci

assimilata es (rect. est)

oliue

zeytin^ agacga ovsadi*

fudit

boying bizga kacan tokti

xpm

crisma nrm

S^Pag.

nostrum)

xpcm

mirromisni^

142:]
spectab'lis tu Sion

Ave

se Sion

ko''uli''

sedan

Aaron

6ihti kerti^
cu (=cum)

potifex

moreret

ille

ulu papaz^ ol olgenda

captis

bosov teydi tutgialarga

q de libera

Ave

volutate tua

en6^ kongubngda

ki

tengriga kofding kurban

ihm

affecci^ne cordis tui

oz bavursaking' ihcni
ad

nos

vivificados

bizni tirgizmekga oldi

w
^

Bal

Vid. erdeuglik principio hujus

Osm.

Cf.

VAmbery

seke7'da7i

,.<aAj\

melleoi),
pai;-.

Jac. kdrfiu
I.

oksak

similis,

(u.uppa)

un^'uentunii),

auctoritas,

cf.

cat^.

nksaniak similis essc,

Vamberv

1.

arab.

etiam

./c

vid.

apud

cag-.

m)'rrha)).
(5)^^

adspectus))

kirdik idem, koibalo-karayassicum

c.

Osm.

Proprie tranquillus, quietus,

Cag.

yX-CO.

i.iaALsv

verus)), cf. jac. kirtis,

apud

osm.

tertia stropha).

(in

e.

arab. >Xlw,

'j

Gr. \vjwi

'

cf.

c.

vid.

arab.

uksak,

ui<;-ur
1.

JL^y^

tur saccaro

L>L}.

,vL*wwA>cLj

flancs,

cf.

uigur. inc, alt. encii.

intestins

apud Pavet de CouRT.

/."irtis,

osm.

200

Ave saa
simplex

kug^^cinley^

ki
ens

tu

volado

qi

mudus" egec

se ucmisley^
secessisti

jurup. bacarlani
i

amata

barcalarni) ozding

quevisti

trnqiiiUitate

soygen

(sic

koding (^konding)

eminc^^^^se
origo

iusticie

A\e konuluk

avali'^

existes

iust

konu egec oglung odi

= oldi)

gaudebis ultima die

sougaysen songi kuda

vindicta

tuu

filius

quado

suserit (=sumserit)

ogulung ocin^ kacan alsa

qn (=quando) migravit

cui

Ave kTga kaca

de hoc seculu

kocti

assurrexit

bu gahada utru turdi

Xpc mengu
spualis

haiining ouU'
Deus

israelis

ishralning; tengrisi

tin

Ave bah*H^ klning oguU

kfS pepedit

hacda kacan
no sustines

tosmey
solis

(sicl)

obscurat

karaMi'"

jarihi

Osm. ^Y^-S^^S columba.

uigur. niiiJidnz nndoctus, h.

Cf.

Cag. (jii-^^.f.

Arab.

Uigur.

Uigur. ou/,

Osm.

fortuna,

I.

e.

Cf.

Jei'

mali nescius.

oc odium.

7iii/,

vindicta.

osm. oul, cag. ogul,

iil,

vid.

apud

fortunatus,
alia

tinci

manus

feli.x,

xL<JC^\J

c.

genethliacum,

idem.

tre)

terrae

quies

XXVII. v. 51).
quo Pavei de COURT. minus

est,

^L/CjfvU, pro

1.

inepte annotavit.

tifrcdi (moles

mota

Vambery

sidus

1'fortunatus, feli.x, vid. pers. o>.i^\J

et terra

cag.

alt.

alt.

kivij

Matthaeum

oc,

ilc,

x^a^Xj

Ki

1.

principium.

Jjf

tbJjC^XJ

'

tremuit

tre

jertin^i^ titredi

spedor

kuning

moles

asildi

commota

est,

apud

(cap.

recte

\^J^iSj3

scripsit.

etna

e_

lociis

er

(erir)

tin6 konusiuf^

scor (^ sanctorum)

arilarning

ieri

ret^^butom

ista~

masio tua

aeterna) qeta

Aue mengu

retributionem)

bu karavni' saa bedi

tog ay^ kl senda kodi

mF

( facta)

fta

Ave

= berdi)

mansit

"T te

es

= kondi)

ei

bolmis se aar

ki

(=mater)

gignit

ana kl tengrlda tuvar^

sum

adepti

ita

vbalit'^

(s)ozley alay bizga teydi

vbu

te

( verbum)

= ten)

Ave saa

deildutu (=indutum) carne

keyinip tengri sozi

kl tengriga
iugis (=jugi5)

ganing ha tening hamara'*

bibisti

sities

susapfup^ (susapturup) icipfsen

corpori

traxistl

edezga^' singiripfsen
misteriu

Ave

ei

q dei

(sic

!)

totu q scivisti

barca bilge

sirin

te fta (sic

pro factus)

ki

tengrining seda bolgan

(?

aml)Fini^ ayte bilding

opa ( opera)

narrare

scivisti

scire fecisti

apostolerga bild^ding

'^

Cf.

^ag.

nL

((retributioii,

csuv. korav idem.

una enim syllaba

Mendose pro tokuz aj ((novem menses,

in

hoc versu de-

sideratur.
3

Alt. fuit, kaz. tiu-, tu-.

Pers. SnUjC

(s.

KU-i^) continuo, ((semper contractum ex

sJ.^,

vid.

apud

VULLERS.
5

Obs. duo o-erundia

Cag.

(jiojol

i.

((vas,

susap

2.

turup.

koibal. ides,

((Carnem asservat, pr. carnario imponit,

es

mongol nyelv

teren, pag.

^^^
7

Arab.

J^.

lo.

hung.
vid.

edefiy idem,

cf.

etiam mong.

cte-

apud Balint Parhuzam a magyar

miskin sukli vemeriu' metis

\j.nferius\

[Pag.

= mentis)

143] Ave sen kiz arilerning

gloria

ha

koaci''

fristalning

kogka seni

uzatil

= uzatilar)
laudaverut

cantado

irlap tengrini

ogclil

= ogdiler)

vel ovdiler^

Ave saa

tengri

kmi

p igne deducedo pbavit (=probavit)

otda kecirip
sicut

sinadi'*

argetu

liqtu

fulsisti

kumusley bakiding^

sizga

ihcni ka^a torading^

te

Ave

(-

iEvae)

hava^

luctu

sigitin^

qcuq (=quicunque)

angar
Deu

quidam
=

(!

q (=qui)

katga

sic)

= bergan)

amovit
(

= katirgan)

c^^diderit

kTlkT' inangai
videdo

gloriabut

tengrini korup

dedisti

sic)

jemis bga

jer se

eve

illi

(!

koagay

Fortasse venerius, vid. praeced. sukli (arab.

loco

minime apto

(^.-y.^jl.,i joie, joj^euse nouvelle,

cag.

Cf.

au messager, qui apporte une nouvelle jo^^euse apud

uig. kovku, kovarmak.

\c>

Vel ovdiler alia manus annotavit, quod ad

Cag.

Cag.

quas glossas

lector

present qu' on

donne

le

Vambery,
emollitum,

^i'Lj(i laetari,

cf.

osm. aj/ndk.

(^LxjLaa-u/.

(o-fio

regarder, paraitre apud

Pavet de

CoURl'.,

e.

g.

ij^^

nplacitum videtur.

xi'U

cag.

Cf.

Scriptor

Heb. nin,

Arab. auXxi-

\j^y-^)

adscripsit.

I.

e.

vi/LoKeJ'

creare,

mong.

forokii gignere, hung. fercnifeiii.

hymni hoc loco de mirabiU concepticne mentionem

LXX.

Ivja,

Vulg. Heva.

(osm. sikiajet plainte apud

kimldrkiin.

Hixdoglu).

facit.

203

mos (=montium mons)

niDtiu

Ave

se tavlarning tavi

de

absqe

te

icTsione hoTT(-= incisione liominis) niptus e

kisi

sen''''"

mote

tavga

(=

kesmey

sindi

montem) q crescedo avect

in

tas.

'

bitip osti"

k1

koklni^ barca toltdi

quia

Ave

fllio

tuo

kl tatb ovlinga
videte

te ipa

ozozing korupfgada (^korupturganda)

bibe

acetu

fellitu

fecerut

otli* sirka^ icirdil

affigetes

hacka kerip tolfdiP

paup

Ave

et iops

essca

( essentia)

johsiF bolga

jarli

q meTsti (=meruisti)

soyurgamnak bizga tapga

coadiutor

tengri saa boldi bolus^

inde

euasio

anda bizga bar kutuhs^

cui

Ave

ab

iSntile

etate

klga jas jasida

sensu

dociu"t ds

nat (^ natum)

us' ovretmis tengri tuvlga"

vbu

multa

q eT (=ejus)

oia^(=omnia)

mira

kop tanghn (= tanglarin)

kT aning

soz.

potuisti

edice

(= edicere)

ayte bihp sen barcasin

^[^Xj^.

Cag.

Cag. dU-w^f.

Kdkld?-7ii caeli.

Vid. cag.

Osm.

primam

Scriptor

Cag.

Cf. kaz. b?i/is-

Cf. cag.

'

Osm

OJ,

^jf,

kaz.

iit

idem.

x5ww;.
litteram / expunxit, forma enim verbi oliiirdiidr .sonat.

J^^kJ_3.

((adjuvare.

^jX^^Js

(jf,

bosn.

" Lector quidam r

((salvum, felicem esse.

///,

cag.

ijt^\

suprascripsit,

(esj,

quod

hung. esz

alius

quidam errorem detegens expunxit,

'

204

Ave

pluvia

sicut

ciii

kTga yamgleyin

gra

(=gratia)

Deo

pluit

soyurgal jaudi tengriden

tatu

anca cakli

mud (=inundus)

iste

bu gahan

ki

de residuo tuo

baca sahitTdan^

toldi

dexteram

cui

Aue

kining ong kolini

cu teneret

cator eT (=creator ejus)

urgada^ jaratkani

tut

cesserut

koktagil barca sapti*

supremus

ad

locus

pvelt

te

ustungu oru saa teydi

t

decor

(=tibi) celi

Ave saa kokning

korki

coUupna ( columna)

dunianing se

tireki^

cornu

superbi

cofregisti

oktening^ muzin sindgan

ad

humile

prosperitate

miskini bahtga teyir

ga
mortis

= gan)^

vicula

Ave olumng

bavlerini

rupit

uzdi^ bizga kokler hani

kaca sede^ algis

jeri'

jemis bolup bizga teydi

fuvga?i sbz enim verbum

apud JOANNEM
'

et

sig-nificat,

sermo

ille

factus est caro (cap.

Azerbajg. Jaingur. cag.

CoURT. tamen formam

2

Fortasse arab. S*jLw

I.

Cf. cag-.

tuturganda,

Osm. (JxJ.

Cf.

I.

Cag.

I.

cag.

e.

i.

v.

(osm. yjLw)

in cod.

c.

Pavet de

urgada a fut separatim scriptnm

b5^l,

^^^^^ opotentia.

teyirgan, scriptor syllabam

ga

infra

lineam

scripsit.

c)Lo\^f Cuzniaf^),

kacan senden.

" Wd. HI stropham hujus paginae

Ave Jer

vid.

14).

^.^lj apud Vamberv

osm.

est.

(^^Lu- chemin de travers apud Vamhery, recessus viae.

e.

et

factum est caro,

jLcL> profert.

e.

quod progressu temporis

se fsen) etc.

20S

{Pag.

144]
locus

traquillitatis

Ave eminc'

effca

(^ effecta)

bolga

ieri

kormaga

er jiizini hec

vera Syon pecl tuu fcm e ( ~ pectus tuum factum

ada

ihc bizga
(

r-tibi)

Ave saa

= andan)

vgo (=virgo) q^cogitasti

ac

q no

anos

etnos

megu^

cikti

kiz sagTga
o o

bey tengrini ha

est|

Sion kogising" boldi

kerti

ki

jillani

etm (=eternum)

petuisti

tilega
ptereut

ertmez'*
(= consumantur)

csumnt

nec

megulukga ne tugenmez
scriniu

thezauri

Ave tengrining kaznasi^

suu

mana

(=servare)

svare

cui

manasin^ klga

fecit

asrati
pluere faciedo

otmekley^ kokda javda^

sua

eclesia

saturado

toyda (sic!)^

kilisiasini

mn

ihu

(=matri)

Ave ihcning anasina

ave ananing ogluna

'

apud

I.

q.^/ol,

dlAAA/ol,

^ Osm.
\j^Y
Vambery
c.

vid. arab.

('->&'"-

^wjyol.

koibalo-karagass.

s- gf>Jii^),

koksii,

ruv.

A-ii/cnr,

vid.

1.

e.

meiigu, vid. etiam

I.

"<

Cf. kaz. ere-

in

sequenti inegulukga (pro tnengiiliikgii ).

lin.

liquescere, eret- liquefacere,

cf.

etiam osm.

ti-oy (irniak)

<'f]umen.
5

Osm. &jly^,

Arab.

Cag. cJUj.I pain sans beurre apud Pavet de CouKl.

I.

e.

kbkdiiji

I.

e.

tnydira,

'>

^j~<',

vid. arab.

gazophylacium, apotheca, cella.

iblyii.

vulgo nuinna (heb.

Javdira,
cf.

cf.

^vLowjJccL!

cag.

kaz. tujdir-,

Tj^).

i.

q.

distribuer

cag. ^jXjoXjLiyi.

apud Vambery.

206

nob

ille

bndictione

det

algis bizga ol ki bsin

= bersin]

ovga' anasi jalbarsin^

alay bolsii^

(=summus)

sum

(=sancti(

priolu

laiidat

ha baca

lar over"*
nre

redeptois

(.-

ucmakli

fristilar

preriolum nostre redemptionis) soyuslihning

julugnamis^

(sic

jerni sen

jarating

tua

(.)

glutinu

(sic

extrema

benignitate

mur

t^lar^

soymeklikning

!)

coamationis)

kokni

sa

ogul aue ana ave sen ustungi ata kim ko^agi haziz-

Aue

!)

= tmlar)

!)

ihu bisim

nrm coamacois (=glutinum nostrum

tut truka^ miz- (sic

!)

(.)

etate

song zamanada

(sic

!)

bolding

kisi

lulisti

victus

vattinga' (sic

(.)

sen jenderip jazihmizni kotirding

katte

(,)

cfringes

(=con

olimga kirip olimdan bizni cigarding. tamu kabakini buzup

tut-

gunlarin sen kutkarding

(=coaequalis)

eya^

residisti

(=eam

clemiam (=clementiam)

Cag.

==

Cf.

faciedo nos

^LC<I

toydirgil.

proprie

lechant, en flattant (Cagat. Sprachstudien in glossario),

Vamberv

posterius aliquantum mutavit

etym. szotara,

manus

Alia
I.

e. uverliir

I.

e.

scnden.

(in

libro

saepe

^J^X^

^'L

aller

quam suam opinionem

citato a

en

doct.

torok-tatar nyelvek

annotavit.

laudant.

animae paradisi (proprie paradiseae).

Mihi mendose pro jiiliigimiz scriptum esse videtur,

Jdliimdk,

jii/ii//iiik

manus

Alia

Cf. kaz.

JLiJjJ'
9

(,)

127).

\\a.iox,

cag.

(=per

pirnsire

kacirgil

JSS^\.

s.

LjLojLJL, Vambery docente

cag.

facias

attingere

korguzup

teyira juzing

tuo coeqlis

tusmaiii jendaci bolup atanga teng-

(,)

illam)

ad intetu nrm (=intentum nostium)

muradimizga

pri

Os ol" rahiminga'^ kore jamanimizni

des olturding.
transire)

illa^

effcs (=effectus(

victor

hostis

fringensi

uigur. Jiiliik

auxi-

suprascripsit.

totka, proprie tottorka, vid.

colle

formam

verbi totti/-

s.

tottor, cf. etiam

apud Pavet de Court.

Suffixum possessivum

//liz

nomini tuttii/ka inepte additum

"^

Mendose scriptum pro //luvaddat ( ///iiviidddt),

^'

Cag. JL*if,

'^

Arab.

(vs),

vid.

adjuvare, providere etc.

cf.

etiam cag.

(V^n (osm.

(V=>),

vid. arab.

Sj*x' (osm. <^Oy/iy

%j^^.
vid.

vLL^JoI

(V=*-v

est.

misereri").

{Pag.

145]

gloriemr

o ds pr

(=

o deus pater

ol

usqTetnT

gancla^

men-

laus

oblatae

Fcelu q ascedit

vultu tuo

giluka koanalim

nrm pmlu (nostrum praemium)

es

kim sen karovimiz'

ihc soun^imiz bolson.

kokga agingan* ihcga ovdi^ teydi

clideringa^

ulTcultu

!)

vob

offerat"^

(= vobis

t^^bus

tribus)

tengri ata sanga anga^ bir jugunc teysin siz^ ucovga^

Sos^

bolupfur

bizga

maiamdan (Mariamdan). sounc

bolupturur arikiz

etis

duniaga

(,)

Xpc

bereHpfur.

tirelic

bo-

bizga

togup 10

lupfur arikiz
d turur

(sic

ari.

keltircH

bilmain

adam

ad notionem,

cf.

4-f>-

Pers.

Cf.

pers.

cag.

ita e.

l^utin

g. W2i3,"n!!3 (Gen.

cf.

^^y-^!~>-

oculus etc, haec

ech

t^J

et
,

(,)

(ie

Xps

(,)

Er

oguL

algish

bitti'

apud Pavf,t

non snlnm rapinam

dccurtatum,

^l.^.:^

ScXjO

cibuh

ku'"

(,)

(ij^r')

hcb. p]^3, quod

lucrum quodvis significat,

=

erde (= erdem) ecsic"^ bohnadi.

(.)

ucun olQluh'^ bolduh

^pKUs,

aha'''

togurdi

kuiasni'^

Juldus

ari.

dur''.

borlcnth'^

jazuhi

cag.

Cf.

'

Maiadan ". cohrah'" oz ozindan ePHicun

jazuhin buza

(,)

kuiias tirehcni

jazuhin

!)

jarilgap

- quod

COURT.,

lucrum iniquum, sed etiam

26).

apud VULI.ERS.

eadem vox etiam

in libris turcicis

^L.if ascendere, hung. hdgiii, hago mons

cf.

usurpatur.

etiam

mong.

khaii-giuii-, agola mons.

^^.

Cag.

AHa manus

Mendose scriptum pro

Cag.

Textum a vocabulo

Htt.

"

I.

^^

Kirg"hiz.

e.

cxpunxit (aiiga

iUi))).

sizgii vobis.

ihi tres.

5>-=?-5'

AUa manus

^^

si')s

incipientem aha

manus

scripsit.

adscripsit.

JMariaiiidan.
cniigraii

fons,

putcus

(proprie

excavatum))),

cf.

ctiam cag.

fossa.

vttisaj^
'3

Cag.

Jjl

'4

Cag.

i3>~*J''

'5

Cag.

(ji:.Lj.i

'^

Osm. dLwi^f

populus.
ffuere.

sob).

(c/csiAJ defectivus.

'7

Kaz.

'^

Cag.

"3

Oliiinliih morl.ins,

hiirluii^Vfc.j.:!

germinare)),

gemmare.

ramus, kurii cihuJi ramus ;iridus.

i.

c.

Iioino

ob peccatuni suuni mortahs

c;vasit.

208

medet'

dunia jaziihin

kilahm

sor

ari.

etti.

juldi.

hatun

algisli

Bu

mizni jukh

ogeHm

beyimisni

bahadur^ sen dagehm

(,)

kimdan

(.)

(,)

sh

beymis

= sanga) tabuhni

Kps"'"^ algish

(.)

hani* jazuhi-

barcaga tangla"cih' bokh aridz maiadan

(,)

\In finc hitjits paginac hacc glossac

togdi.

(.)

toprak

tengrisi

cxtant\

bay er kokari bakil ouhma beyinc^

[Pag.

146]

Arilarning kusanci^ barcaga medet bolgul

sen sorguP

(,)

tusman jekni

sen bizni iarilgagil

(,)

Amen
[Pag 147]
amen

haiiing

_.

alalari^

ciksin

(,)

hacning

jariki

kim

jarati

hacka temir mih kadadi"(,) sarp sungu'' kov-

(,)

Arab. Ojuo auxilium, osm.

Cag.

Cag. ^y^^.
Cag. (O^' sangvis.

rester stupefait
^

illa,

Has

illudo.

cf.

etiam verbum cag.

i^^i+JJvXjU'

apud Pavet de COURT.

quarum binae

glossas,

et

binae consociatae

videntur,

esse

ad antiquam Cumanorum

paganorum religionem

memoriae

eos

terram

Hungaris

sui

tempnris

javoSa'.

ytjv.

Fennicae quoque gentes terram velut

X7,v

matrem veneratae
adspice,

cag.

cf.

sunt.

Bay er

^vlii.-}

tradidit,

homo

sursum

dives,

est

for-

Theophylaktos de

Deorum honore

afficere

communem omnium animantium

kokari hakil

ouliuid

versus,

alludet.

manus

alia

grammatici causa adscripsit. Tengrisi toprak Deus eorum terra

e.xercitii

tasse

iiieded.

uigur. et cag. taiigsuk miraculum,

Cf.

"ille,

J^-CL

tenin

duru

clauavit

tehi

fulgeat

balkisin'(,)

caelum

mendose pro

hcyinc

versus
oultiiia

heyinc (hejingdj scriptum est.

uigur koziis desiderium.

Cf.

I.

Osm.

e.xamina.

e.

\i

i*-'^

ve.xillum,

vid. arab.

^ ^

jvXc

bignum,

vexilhim.

Haiining

alainlari vexilla regis.

"^

osm.

Cf.

vil-OxtXAj

fuhninare apud HlXDOcil.U,

cf.

etiam uigur. halingla-

niak agitari.

"
'^

ciHs

I.

Cf.

e.

carnem

ejus, qui

oinnem carnem condidit, ferreus clavus cruci

kaz. songo hasta, quod ad sarp,

apud V.A.MBIiRY.

cf.

uigur. sarp,

affixit.

serp durus,

diffi-

209

pectus ejus finges

pciu

(sic! fiiiJens)

sancip' su kan bila a^izddi''

sin

(,)

juliiv

pretium) redeptciis (= rcdempii

dcp anlarni

iiis) illa

tof^up jazik-

fudes (fiindens)

(= jaziklarimizni) judi

limizni

Ds

Tengri

ki

(.)

natoes (=nationes) regat

ginslerni

bilsin

illi

ut

ipm

ipsiim)
angar
dices ocasio

implc;itr Daiiit q psaluit

tolsun (hiuid kopsagani

(,)

adoret

anlar

(,)

1'

tabunsin

ki
vel)

agac bolgay dep sebcbi

(.)

ca (--causa) stipes

kutlu tupda

(,)

flores eius

terck

korki ingantur^

I)iti'(,)

(.)

haybatliMianing kani,

cicekleri

^'

estimabile

tengritur

aning jemisi hac

(,)

kollarinda

algisli

q cdignum

ulu baha
ad opositu

sina

(,)

eiiis librn

(.)

Dunia jetmez barca anga

tamqua

(sic

ki

(,)

korkima'sis^

(.)
(

--

condignum)

!)

Taraz^dek^ bir basini' endip birin koturdi

ihc alay

(,)

pda (= praeda)

bek" tamukni buzup

ol(g)a'"

sola spes nra

kop cigardi

(.)

01 hac eynek'^ umu-

(=nostra)

in

cimis''*

(,)

juguncimis

teysin saga

Cag. sancniak forare.

Agizdurdi,

Vid.

pag.

codicis

139

apud Blau

teporibus

bu kutlu kin caklainda'^

(:)

kaz. aghiz- fundere.

cf.

ave iessening

(Jessene/i gwJiero, Peer cod. pag. 265).

politana

sit

layh^ bolgay utru-

(Z. d.

Quod ad

cidr/gi (,)
fere/c,

XXIX,

D. M. G. Tom.

cf.

tayjalc

bizga seda biffi

ttpex in

dialecto

ingaj opportunus. Ingan hoc loco fortasse praestans

Cf. kaz.

I.

q.

pers.

I.

e.

csangvis domini reverendus est.

Proprie quod demonstrari nequit,

Mariu-

pag. 582).

J.aa^O& timendus, reverendus,

cf.

arab.

i<J^^^

significat.

reverentia,

timor.

vid. cag.

C/LovfcJvj.S.

Litteram /

supra

syllabam nia alia manus annotavit.

G
^

Arab.

Pers.

conveniens, aptus.

;^_^.^
5)f>J"

libra.
Q

'

I.

q. pers.

isJ-s

lan.x,

bir

basini endip

(= enduripj unam lancem

primens.

" Durus, cag.

'^

Cag.

^3

Fortasse pers.

bei?,

bik.

&:SXJI praeda.

^Lol

ecce.

^ Mendose scriptum pro umtinci/nis,

^5

Kutlu kin caklarijida temporibus

CODEX CUMANICUS.

vid. uigur.

unninc spes.

cruciatus salutaris.
I4

de-

210

bogov' teysin

jagli

kozga

(.)

ucluk sense
redemptos

ovsin seni ganlarimis

rimis

(,)

jetkiz

mengulucka

(,)

= sensen)

hac

julugalarni

teng-

bir

p (=per)

cruce

(sic!)

oza

baslap

am (= Amen)
Venantius Honorius Clem.

\OriginaIcin Jiujus Jiynini tcxtuni

FoRTUNATUs

^og)

scvipsit,

cccc

tcxtus latiniis brcviarii Toniani^

a quo uitiinac tantuni duae stropjiac

icctionc pocniatuni

qualcni cuni

Jiynini,

sacrorum Fortunati

in

col-

Icginuis, dijfcrunt

Hyninus de passionc Doniini

I

Vcxilla regis prodennt,

5.

Ornata

Ono

Electa digno

carne carnis cojiditor

6.

stipite,

Statcra facta corporis

Hic immolata

Praedamque

Ouo

cst Jiostia.

vulneratus insuper

7.

David
Dicens

stint

fideli

crirnine,

in nationibus

Recrnavit a licno

'

Cf.

cag.

^ljjj

Deus

(imoles,

crux

ave, spes unica,

Reisque dona veniam.

qnae concinit

carmine

tulit tartari.

Hoc passionis tempore,

Auge piis justitiam

Manavit unda sanoxnne.

Impleta

tancrere.

Beata, cuius bracJiiis

Redemptionis gratia,

Ut nos lavaret

est

purpiwa,

Pretiuni pcpcndit saeculi,

vestigia,

Mticrone diro lanceae,

4.

regis

Tani sancta menibra

Confixa clavis viscera,

Tendens manus

j.

decora ct fulgida,

Fulget crucis niystcrinin,

Stispensns est patibnlo.

2.

Arbor

8.

Te

summa Dcus

Trinitas

CoIIaudet omnis spiritus,

Ouos per

crncis

Salvas, rege

cuv. piive idem

sensus

per

mysterium
saeciUa.

hujus dictionis sequens

opponatur fluctibus lacrimarum (proprie oculis lacrimis madentibus) moles.

legi potcst,

vid.

Aronis

maradvdnyok'' pag.

dc SzilAdy

et

cumanicac respondct. Eccc duo

vers.

Ji 2L

Magyar
convcnit,

inagis

sccundac

cuni originali, cujns tcrtia stropJia

Dobrentei
koltoi

Tcxtns cnnianicns in

Jiungarica

vcrsionc

codicis

Kdscpkori

iS^, 362. j6j.

iS.^,

sccnndac stropJiac cuni

2^2

hugarica pag.

Ve7'sio JiiLJus iLyuini

vcrsionis

nJtinii vcrsus

Jiiie

quani

Jiungaricae

sccundac

stropJiae

nga ricae

Hogy

niinkct hintol mosna,

Vcr vizzel oszve fotyamck.]

inio

[^ln

paginac spatio

aitganca secudu

Jiae glossae

leguntur :~\

dictti

(bilma)gani bildirdi nescita fecit scita.

[Pag 14S]
Inanirmen' barcaga

erkli

tengriga

ata

bir

(,)

kokni jerni

barca korunur korumesni jarati dey. Dagi bir beymis ihc X'ga
tengrining jalguz tugan oulu dep.

buru ata tuupfur

(sic!)
(,)

tengri

(,)

cin^ tengri cin tengridan

turur

(,)

kim barca zamanalarda^

tengridan

etihxiey'*

(,)

(,)

andan ulam bar barca bolganturur^

(,)

(,)

jarih

jarihtan

ataga tozdes^ tuup(,)

kl biz

azamlar

ucun dagu bezim ongimis ucun. kokdan enip aritindan

erdeng ana malamda^ tenahp^

'

Hoc

I.

Uigur.

szotara

ios

e.

est

symbolum

boluptrur. Pont pilat jargu-

concilii Nicaeni.

zamanlarda7t.
ci'm,

cm,

ii8, cf. etiam

cag-.

ci)i,

ce/i,

vid.

Vambery A

torok-tatar nyelvek etym.

hung. csinos fcsifi-osj.

infectus.

I.

De eadem substantia,

e.

kisi

ulam

cf.

cag.

^^yjj^^,

kaz.

tos

forma,

color,

abnak.
^

Ab

Virgine matre Maria.

Corporatus.

eo factum est omne, quod adest.

Quod ad

crdeiig,

cf.

jacut. drddk.

14*

e.

g.

lap hacka kerilipmis'

kuda^ olvmda kopti

onginda

ataning

(,)

komvlvpfur^ bassa vcunci

kin koriip

(,)

aytganca

bitvlar"*

olturupfur

kokga

(,)

haybatbile

jcna

(.)

aginmis

keh-nektrur

hanhhening ucu bohnagay^

olulerni^ jargulama.

(sic!)^ tirilerni

(sic!)

tin

bassa inanirme (inanirmen)

oukla

(sic

bey aringa. tP

tirgisgici

(,)

kim ata

ouldan) onadurur.^ angar ata oulbile bir mengudes'

tengridep evunchi" tabukmakinmis'"

deulam (bugularden uhim)

'^

(sic

kerektrur

!)

Bassa inanirme

sozleptrur.

ol

bv gvlar-

(,)

bir

ave

katohk''*

dage apostohc khseaga

dep jaziklerning bossatmagina'^

lerning kopmakhkin.

(.)

kunerm'-' bir baptisma

(sic

!)

dage mengu

(,)

kuupturupturm

(.)

tirehkni.

(sic

'^

!)

olu-

Amin

Corrector quidam litteras ip expunxit.

Obs. designationem vocalis

Kiaidii.

Cf.

kaz.

bcfi,

biti

per

ii

amuletum,

v.

proprie

scriptumu,

etiam

cf.

hung.

bcfii

solet,

mul-

littera.
5

Obs. formam futuri necess. kcf/ne/e turur.

Cf.

tum

osm.

Y finale

-'!

h.

1.

mortuus.

quam

per

in cod.

sonus iig designari

simile apparet.
^

rector

Scriptor vitiosae formae aringii (pro ari tingii)

autem hoc idem

9

Cf.

cag.

'

biiiiiii/c

Vambery

in

protulit.

Aeqlie aeternus.

magnificare, vid. apud

sublimis,

s.

Vambery

cf.

uigur. efcis sublimis, bg/ndfi, bfcnidfi

in glossario uigur.

'^

Mendose scriptum pro

tabufiniakiniis adoratio, cultus.

'3

Per

ore

homme

prophetas

i.

e.

cag.

cf.

fervide religiosus super voc. fiatoiifi

^5

Cag. ^JUJ5^ kaz.

'^

Osm.

'7

Cf. alt.

^y^

s.

iOy^

heros,

ave adscripsit.

fiiin-.

(^_^^'LiJ.
fci/ii/i

desiderium etc,

ex hoc loco discimus, etiam

fcbt-

prophetarum,

apud Pavet de COURT.

fort

^ Lector quidam

kaz.

tin adscripsit, cor-

pousser, reussir, dLfJ.I idem.

croitre,

formam

" Fortasse gloriosus

<iun

omissum

voc. apposite supra aringii scripsit.

dLtX^J

glossario cag. tantum

uti

O^

litterae

cf.

sperare

expectare comparari potest.

etiam cag.
significat.

ii)U_),5\

Verbum cum.

Alioquin cum.

fxitj-

etiam

kiij,

cum

213

1 4g

[/^t{(l'.

tcxtuui

dcfornii

conscriptuni

cJiaractcrc

pars atranicuto adco pallido scripta

(,)

ti)ciyalman

(?

(sic

gay munca yigiHkni,^

man yamanH
A)6 bolmaci na maga

hani agac.
(?

uua

niauuni

CJia-

Ecce

arguit.

hristoz' toktu soup kii-

tikijalmam)

kim

(,)

kim

(,)

icip tattH

aga6 oz nazik^ boyungni

siz^

cujus

ut vix icoi possit.

cst,

(,)

man

(.)

kim

yasimni.^

cokrak

dirdi ganini. yezus"* tattH ac jemasiz agac.

jazik.

i^g

:]

Saf^insamen bahasiz kanini.

luni

coutiuct,

Tota pagiua

coniplectitur,

ractcr scripturac a pracccdcutil)us divcrsani

tcxtus Jiymni

Domiui

dc passiouc

scqiicntciu Jiyiuunni

codicc uuisicalcs uotulac adscriptac sunt.

lu

cui

unuttoy-

(,)

na kiynarsen ec

(,)
^

suuni.

karakci^

kok

sen

san ayipsiz agac altirsen^ hatimni.'

!)

nak

Musicalium notularum causa nomen

Xpiatb?

(sic

berding.

contra

usum

munca

(,)

uHi

codicis plene scrip-

tum apparet.
^

mam

Lacrimas meas comprimere non possum, quod ad ( ?ti) ciyalman,

ftka-mak, vid. apud

Quod ad formam

cf.

for-

Vambery A torok-tatar nyelvek etjnn. szotara, . 162.

almam juxta almtjnnn, vid. apud Balint Kazani

verbi, cf. kaz.

tatar nyelvtan, fasc. III. pag. 74.

3

Cf. uigur. jeki,

Vamrery

jegi bonusi), cag.

cf.

(i/f.Xj,

etiam osm.

rtXxj^ vid.

apud

in glossario uigur.

">

Etiam nomen Jesus ob causam supra allatam plene scriptum

Punctum nescio quam ob causam annotatum

Pers.

tenuis,

CJvLi

gracilis,

est.

est.

mollis,

ndzik

tcxtui

peculiare

bnynngni molle

corpus

tuum.
7

iterum

Obs. vocalem d loco

n/ii/i.

Se//

primum per

^ViJfvLiJ

Cag.

Asportas

(sc.

quod huic

e,
e,

alterum tamen per

praedo, h.

peccata

1.

mea),

ka/-akci
cf.

ii

est,

vid.'

designatum

hnmincm iniquum

cag.

C/L^^^lAjf

paulo infrrius

est.

significat.

asportarc,

cf.

etiam

uigur. elikliii//cik.
'"

Arab.

Joi,

^'Lni ipeccatum,

quod
osm.

in

n~*.

lingua

persica

nonnunquan

id significat,

quod arab.

214

baha nak

toladino^.

sovnakdan

kop

'

(?)

ago mart

(,)^

!)

asirding.''

(,)

(sic

hangi nam(.)^

Olu

cami'*

kim hacka minmaga uyal-

mading

nonmda

hoc texht

\^hi

baha, intcrjectio

zik,

[/%

bizni.

kim bizlar

(sic

man]

adverbiuni go, mart, denique

minding hacka

(!)

kim sani

(,)

arinlali

armain)

'"

kim bizda minali

(,)

dunyani

soali.

unaH^

supervacuo exstat) kaning biz yu

(,)

nempe na-

/50]

tattH beyginam^'

sovding

vocabiila persica occuriint,

(punctum

unutup.

amgak^

(sic!).

yaziklarni koyup. Jurup iugrup^

turting

arma

yarmaga,'' (pnnctum supervacuo extat)

maktagi'"" (?b)ak'^

mangy

kim

tovgo'* bolus'-'(,)

barali.

(?

in

uc)

Amen.

Enti prorsus inani quare dedisti donum, tantum pretium quare solvisti

'

(.)

Ac

(v. res),
ndmdgd
cag. oiU-^ (^U^ une
Pavet de CoURT.), nd^ = kaz. ?ii^ quare a nejgd decurtatum.
Qua ratione homo (factus est)
Ago fortasse = pers. ^ (^I^ marf=pevs.

bolmaci nullo numero homo

inane

chose apud
^

nam

Tantum nomen,

pers.

gemt multitudo.

Arab.

Cf.

Beygindm deminutivum

't"^, osm.

osm.

viL5w>yA-f

Idem demin. nominis Dei

miscreri.
voc. bey,

ficat,

cJL*j*5lj

1854), pag.

flectere

genu,

apud Ipolyi

vid.

9.

quod hic improprie adorationem

signi-

vocabula enim kaning biz yiiunali sangvinem tuum adoremus interpretantur.

^

Vambery

c. .

1.

debilis,

afflictus,

denique

emgek

amak

cuv.

cruciatus,

osm.

dmdk

cruciatus, lassitudo,

vid.

lassi-

apud

34.

Festinando,

9
^^

dmdk

dmkd

dtndkd,

Cf. uigur.

tudo, jac.

de

cag.

Cf.

quo precator salvatorem blande alloquitur.

hungarica vulgari usurpatur,

in lingua

Magyar Mythologia (Budapestini,

7

|*Lj.

cf.

cag. cJLoNi\j

"Indefessus agendo, indefesso,

festinare.
cf.

cag. vil^CjUO

etre fatigue

apud Pavet

Court.
" Fortasse nomen actionis praecedentis verbi

tigabilis
priori in

(alt.

aribas),

initiali

uigur.

tantum consona

'-

Paradiseus.

'3

Cag.

JLo.

'

Cag.

(^jj

'^

cf.

Adjuva,

differt,

vid.

festum.
cf.

in dativo

positum laboribus infa-

Haec

jdrik langvor, morbus.

kaz. bulis- adjuvare.

apud Va.mbkry

1.

c.

ulterior
127.

forma a

215

[Pao: 151]

hec

umn (=

z'

kuun tuusning^ bucgakindan.

quaquaiu

disjungit, sed potius

Gabriel

jdirdi^

frista

yurgadi ovhima^

voc.

Xpcni ovah

dein

krivga^

dagi

hoc) est

nomen

qiioqne piuicttmi

haud-

praecedens corroborat)

batis-

hymniis) a SoHs ortus h

dep anasi

bol

sozi keydi kuluning tenini

itlamisla^ni^ tabuvsap^

(.)

ten

dep toradi

anadan

kiz

mariaga souncladi

(,)

(sic!)

(.)

(hic

[=--

tenbile

tengri seni so-

(:)

Mengu

(.)

(.)

tengrining

kutkaruv sap^

(sic

TuurdaCi^ kiz koksuna kokning

!)

oz
(,)

cigi'

tv^vp"kyra'' tuurmaganni tuurdi(,) bihnmaganni bildirdi (.) Sih'^

oglanning kovsi boldi tengrining komisi'* (,) erning juzun hec^

kormagan ayh'^ boldi jalang sozdan (.) Anasinda bakh'^ johan

ulu sounc ahp andan eki karin ote'^ kordi mengu iarihhk teng-

'

Scriptor

(= haec)

hec

2 cancellavit.

Nescire

me

quid scriptor

fateor,

litt.

significare voluerit.
^

Cag.

Cf.

Advenit,

ortus.

(jiix.J'

^X^yiS

cag.

cag.

cf.

intrare.

dUvjJ

v.

fortasse abiit,

cf.

cag.

cJl--^.l

s'en aller

apud Pavet de Court.

5

Pro ovluma

Cf.

I.

Cf.

formam,
9
^

cag.
cag.

q.

^jiiw^j^JCjJ

L^

cag.

salvare.

aberravit,

parens.

e.

Osm.

viLA.2k

ros.

I.

e.

tfisup cadendo.

'^

I.

e.

intrans.

'3

Cag.

Cf.

'*J>X*JM.

(1^5-*^

scriptum opinor,

argentum.

vid.

tandi, sed manifesto

^ff'

Equidem cum.

j^A-L>f,

apud Pavet de CoURT.

'^

Foetus, proprie aUigatus.

^7

Trans duos ventres.

mendose pro koincSl

koDiisi potius

apud Pavet de CoURT., quod

ipsum domiciUum

Gravida, vid. cag.

etre affaibh

apud Pavet de CoURT., quod ad

j'

"

'S

qui aberravit.

chose qui est trouvee

^Lw.ie.J .

cag.

cf.
I.

meo.

filio

^vL<OvUiJ'.j'

h.

1.

non actionem habi-

significat.
cf.

etiam cag.

(3*A-Jof

etre

lie

pris

2l6

Utru beynip tabumis'

rini.

mis

kop

(:)

maa' teymis

egilik

almazlikga sagis

etti

(,)

kizkiz

(sic

kuru cibuh

torataci jangla^ tuvdi

turmey'^

sazga'* tusti

(sic!)

Tabunnns,

coram

e.

i.

subsiliit foetus, (cap.

Cag.

Fortasse part. perfecti

k esse
Arab.

Ari

vid. apud

;.

I.

jESAiAM

(,)

miri' etiz" keydi

kir'" juk-

(,)

kuyov cikti"

esikini

!)

plenus

laetitiae

adoravit (eum),

(,)

sou-

vid.

apud

kebelasmdk, prima enim hujus forniae

s.

molestia, tormentum.

:Ss;i3J^^' ^tit' nx^i"^^

Vid. etiam apud

pariet filium, et

vocabis nomen
v.

Mendose scriptum pro

Virg-o peperit

quae forma etiam

Matthaeum

ejus

Emmanuel

p Trh^') Tr\r\
Ecce, virg-o

quod

est,

si

'^'^7'^^)

praegnans

illa

interpreteris,

nsn

erit

et

Nobiscum

23).

(,)

(,)

tinddn.

14).

Deus (cap.

(,)

koturdi

(:)

44).

wJUw

etiam

cf.

ySt*v,

(.)

korkmagil

kizdan atasi toradi^

gebeldsmdk

v.

(:)

(.)

ina.

alt.

cf.

videtur.
s o -

V.

mihi,

UC*./J

v.

(,)

tusti

Anning dey tangis kim kordi

(sic

(eo)
I.

tanimis

saarga"*

sta ayti

ayt-

bis cigardi sasilarni (,)'^ oz jarki-

(,)

Kertek acmey

nin eksitmadi.

LUCAM

(.)

Kokning

(.)

asa

(fris)

=jemis) berdi

jejnis'' (sic!

= ovlum) beyni

pphet aytga(nc)i^

ayli boldi

agac emanuelni

!)

sezdi

andan kelip

daud urugi aritindan^

(cap.

ovlu

(,)

kizning (....) lasmisi^

Jusup

littera

andan elzabe (Elisabeta)

(,)

jetnis.

Quod ad formam

patrem ejus.

fdrddi,

uigur.

cf.

turefmdk,

cag. usurpatur.

in dialectis

Cag. i>JLjoL>, turkom. janli. Tota dictio hunc sensum habet

velut gene-

rator generatus est

^"

"

Pers.

yM

I.

Cij|

q.

q.

i.

v^i, ex quo decurtatum

arab

est.

caro.

w^

^-

Osm.

^3

Cf. kaz. joktir,

jac. kir sordes.

forma causativa verbi jok-

Quod ad formam

adhaerere.

gerundii negativam, vid. kaz. joktirniij.

'

Fortasse lutum,

cf.

hung. sdr,

cf.

etiam cuv. sara, cag.

JxLw, hug. sdrga,

luteus.
'5

oNos sordidos

'^

Justus fenestram

Quod ad
der
et

esik,

cf.

osm

apud BlAXCHI

Pavet de Court.

(ex luto) eduxit.

suam quum ne apcruisset quidem, angor jam

dL:w.jl

quod ad

fente,

fniyo

^:revasse
cf.

a travers laquelle

cag. C;-3J

chagrin

on

apud

discessit.

peut

regar-

V.\MRERY

217

nali

l)is

barcalarni undetti

(,)

Tuurur ataga ogunc

gislasin

(,)

hormat

(,)

toyga

!)

jurup

(,)

tugan ouluna beyenc

(,)

butun

toriisina

(sic

etsin

(precantis

SlLI

'

'

kun ga meng
\_Hae

tu

stcnt

Amen

(.)

istius

(,)

sounc bolsun

(.)

yman

(,)

pme = inceptio
(

(sic

pccantis

!)

si

'

a u v

(sic

!)

mu

kork

(sic

kok ker

!)

cristus

primac syllabae sequentmm vocabulornm, quibus

hymni incipiuntur: Kun, Gabriel, Mengu, Tuurdaci,

AnASINDA

bizni al-

praecedentis)

s.

strophae

cuiuslibet vsus

gurali'

kop egilikda jangatsin

(,)

duvlat daga baht bersin

sillabae

Xpc

(.)

teng tabuh^ u^ teng dezga^(sic!) teysin incepto

primae)

ur

UtrU

AnNING

JUSUP, KORKMARGIL,

KoK-

Tuurur, Xpc. Scripturam hujus textus deformem

passim znx legibilem comperi. Originalem hymni textum Sedu-

NiNG, Kertek,
et

Lius

scripsit,

ac strophas

qui

Eberto

totius

docente secundo dimidio

hymni ordine

alphabetico

Jloruit

V.

sec.

disposuit.

Ecclesia

septem primas strophas ex hymno vigintitrium stropharum sejungens, eas die nativitatis

cancj^e

lAdy Kdzepkori magyar

Hae
1

est (vid.

apud

koltoi maradvdnyok^' pag.

A.

de Szi-

JS7,

solis ortus

cardine

J.

Castae parentis viscera

usque terrae limitcm

Coelestis intrat gratia,

Christum canainus principem,

Venter puellae baijilat

Natum Maria

Secreta, qtiae

Beatus

virgine.

attctor seculi

^.

Domus

non noverat.

pudici pectoris

Servilc corpus induit,

Templum

Ut carne carncm libcrans

Intacta nescicns virum,

Ne

Verbo concepit filium.

'

pcrderet, quos condidit.

Ur

i.

q.

osm.

y (=

kujlaniak canere, kiihudk

^

(^ag.

35^),

simt septem primae Jiymni strophae

Ad

2.

solita

Idem

/r)

cantus,

repente jit Dei:

quod ad guruli canamusD,

kaz.

cultus, proprie cultus aequalis.

Proprie tribus (inU-r se) aequaliljus sociis, quod ad (^dossam

(ji^Lj*

cf.

etc.

socius.

cum.

(Jcz,

cf.

2l8

5.

Enixa

est piierpera^

Quem
Quem

Gabriel pi^aedixerat,

Praesepe non abJiorruit

matris alvo gestiens

Parvoque lade pastus

Clausum Johannes

7.

6.

Foeno

iacere pertu/it,

Per qucm nec

senserat.

Gaudet chorus

Et Angeli
Palamque

est,

ales esurit.

coelestitim

ca^iunt Deo,

jit pastoribus

Pastor, creator omnium.

Versionem liarum stropliarum hungaricam

RENTEi

Festetics cditam

et

vid.

apud Szilady,

152 haec pauca tanttmi vocabula

\P(-ig.

lat.

codicibus

op.

Dob-

cit?\^

continet~\

Diius no ht eg min (= dominus non habet, ego minus)

\Pag. 1^3, 1 54 et I ^^ prorstis vacuae su7it]

[Pag

156-]

Iste

Hber

Qui

scssit

{== scripsit)

Qui me

Finale q manet aput

de

semp cum Dho

scbat

vivat

(,)

vivat

(= Antonius) noie fehs (=sic!)

ant

celis

in

est di Ant.

furat

(= furatur) malla

vidar (= viduetur) ne

(siglum

(sic

abbrev.

mote (= morte)

!)

ne

super ambo ne falso ad-

scj'iptum est)

\Hujus generis benedictiones

et

imprecationes in codicibus medii

aevi orientalibus et occidentalibus saepe occurrunt, ita

obus codicibus

Mussafia

Viennensibus, qiios doctissimus

tatione sua Beitrdge

e.

g.

in du-

in disser-

zur Ktinde der norditalienischen Mundarten

im XV. Jahrhundert" (Viennae, iSyj)

A'

litt.

A'

et

notavit.

In

his codicibus haec subscriptio legi potest

Qui

scripsit scribat

Vivat
(i.

c.

(v-jLcCI

cehs leopoldus

in

Codex arab

pag. 4).

628 notatus
^sl

scriba libro

vocibus

hisce
.

semper cum domino vivat

manu

vjf^.oJJ

in

nomine feHx

bibliothecac

etc.

Escurialcnsis

terminatur :

OyoJLo

(^^Jf

Ijjc^

xJJfj)

^j^.

j*^LC3f

ultiinis

numcro
ir-y^^.

vocibus

sua cxarato bencdictioucm divinam exposcit (vid.

219

dcscriptioncm
Bollcttino

dam

Inijits

codicis

dcgli studii or." toni

ital.

SabbatJiariorum

Tu

Steinschneider

pcr doctissiimim
poir.

I.

2S4). In codice quo-

Transilvaniae scriptor ita dicit

me Lector quisque cacliinnas

Te quoque, crede miJii, Dominus deridet ab alto,
Inter difjiciles descripsi namque labores etc.
Quid continuamus ! Jiujus generis exempla in codicibus
nil

cum

in

scribas,

satis

superqiie occurrunf^

burlendi' germinavit

olumlih bolduk edi mortales

medet

eti

remediu

eramus

(facti)

fcti

fecit

killinalim^ actitare vl killalim

bahali sen^
tanglan^ik'' admirabihs
\_Pcig.

158 vacua

esf^

[Pag. 159]

(= iarhgancH)

bir erkli iarlgancli^

azam ucun oz

kensina

iaratup^

erkinden

aretin

azam

boldi

(,)

tengri (?aip)

arekyz

ulan^

'

Kaz

Kaz.

Pretiosus es.

Cf. cag-.

j^UjXXiLj'.

Cf. cag.

(ixiULkixL) "pardonner, avoir

Songra kehp

donner apud

Pavet de CouRT.

bdr/oti- germinare.
k'irin

se gerere, actitare.

pitie,

legibilis littera

Postpositio

Sibi (kensind) fabricans.

1.

'

c.

arab.

w^^^

vitium. Ceterum

regit.

Quod ad formam iarafup,

cf.

kaz. jarat- cre-

"utensile, hung. ,,gydrtani".

(i3^>^)
Uigur. emgek cruciatus,

Sua

cf.

etiam pro b habenda potest.

ulan semper ablativum

are, ccg. pS^~i_

HERY

^.

Fortasse aipsis innocens, osm. yMU^KS.,

prima syllabae

mariamdan boy

bardi.

LijJvLj venia, commiseratio.

^

miskin

emgek^ olumga azam iolunca

olumdcn jana erkh cigup kocka

tilep' kirdi.

sis^

cf.

etiam osm. dlol,

c-uv.

aniak,

34.
spontei>, pr.

volens, desiderans,

i.

q.

cag. v^jVaj.

vid.

apud Vam-

inanmanganlar^

tamuhka tusurgergec.

ortli''

inanganlar

con-oborat)

(hic gitoqiie

mengu ucmakning
tengri mengu besing

alga

kaytgey. ihc y ( = ^ristos) cin

allejoh^ tengriga (,)
inanganmis'*

kensi

kin

ptindum
jana

tinc(in)a

kutkarda(ci)
tengri

cin

(.)

bisni

Am

uretti.^

i6o

\P(ig-

germanicum ac passim

codicis glossariiim ciimanico

latinwn in dnas cohimnas partitnm complcctitnr^

surat^

ymago

cimdirme.'^ ich kniype

bezgek^ das kalder

kurum.

(sic!)

rus,

keziv^ di zucht iang

jamov''* ey flec

Jckermen^ inspanne

jiygaczur'^

ongu' blos

icesti

Cugirw"

sukeltiristi

olturmase

si

joharmen

1.

c.

(^ehlap^'
in

(sic

!)

hoypte'^

cehlayrak

Uigur. inan dfides, fiducia, rag.

Vamrery

c.

1.

43.

Cf.

cag.

129.

Cf.

etiam hung.

Cf.

^)5'

(T^nbbn laudate Jehovam

Credidimus.
docuit,

Instituit,

Arab. s\.o.

Cf.

idem,

osm. (c*-*^

die Kelter, quod. voc. e

cag.

cf.

ijijem,

urf, vid.

alt.

104, 36 et

saepe

in

Cf. kaz. kisek sectio.

Cf.

"^

Cf.

"

I.

q.

cag.

'^

I.

e.

Schiipen

^3

Cag. |VLolLX-Aa> germ.

Cf. cag.

'5

Mendose pro jiygac tur.

'

Kaz.

Jiaiig =:

sXX..

Jang

ekermdk adjungere,

cikiii-.

apud Vambery

Quod ad das ka/der,

mos.

adjungi.

^i^fX^
deni houpfe (Schuppe

cLoU.

apud

wL^JiLS^*,

turkom. ^Jy^^ levis.

nf

vid.

Psalmis extremis.

calcatura originem sumsit.

uigur. et cag.

Ps.

apud HlNDOGLU.

presse
lat.

cuv.

(dumen, splendor.

[Lbl

der mose

hitifii (hin-tii) credere.

incendium, jac. ord idem,

etiam cag. dljv>l

he half in wasser

brege

ich cleybe

coah schupeofim

hehalf inertrlke

sederet

ii

zamenuge

kneifett.

auf dem HauptJ.

cf.

germ.

Tansic

soculapt" uf gitrant

rarus

'

otmakninj^ usahi'' crumen

gilbrar^

ular zu

(sic!).

Kumartki^

eskerimas he acht zin nicht

eslama

vellet'*

alaboga cetus

zelgiret

weniczut

cordiijiden*'

(s)

jaiarmen ich breyt

(rirtrn iti]

silar

niose

hoangiP

streichelt

sipar

jibitirmen^ ich weychsin

kistahcip keluyorler^

egiz czueiietic'^

kome

zi

Ilim'^ en vischgarn

mit gidragi

jukka cirtmisen' vis suus

hdeiussor

es''

cagi di

macht

bvkurime ich sprv

(sic!)

kuturuptsen du bist geil wrden

Jirihr

sergizirmen ich czeme

jota'^ ey gibis

'

Cag.

Cfc,wXjlj',

Cag.

^1^5'

Fortasse

Germ. med.

mude wrden

jadadim''* ich bin

is

kripet sich

c-vwoLji.

niinutus.

Quod ad u/ar,

n-j-Ia2,

ae.

zu

i.

cf.

q. zer.G&xm..

cag.

olamak

ligarei).

zu vellet cum glossis cum. gilbrar, ular

sensu non convenit.

s

Antiquitus testamentum in ling. germanica

e formis turcica et
^

h.

1.

ad malum,

Weniczut

niose

fortasse zvenig

Cag. JujiLcwCs.

cf.

ea res, qua aliquis

circumdatur,

chose qui s'accorde avec apud

^s^^
zunt fwenig Siinde) culpa

age aevum per voluptates,

inclinati

Pavet de Court.

levis.

J-<ijXiL5

idem.

Cum

germ.

hodiernum ge/iiessen.

CoURT. (germ. wechseln).

^J^y/y^^ changer apud Pavet de

Cf. Cag.

Forma osm.

'

dL)L>r.=^

tropum affectus homines naturales non prorsus mali, sed

etiam cag.

cf.

j-<?/v?ra/^

mongolica conflata esse videtur.

osm. viLor^ circumdare,

Cf.

fortasse per

komar amuletum, donum.

sonuit. Forma /{v/W(^/r/'/t'/ mihi

Fortasse mong. gerisetke testamentum, vel uig.

J,^A>.

Jiikka kirmdk onus

inire, cf. kaz.

" Cag. JjUyy*'.

^^
Czuen \. q. hodiernum zwei.
*3

Cf.

'*

Cag.

'5

Cf. (5ag.

liag.

viLt-Lsf

^iLoftjLj

rete,

mang.

fdebilitari.

(WL3V> glutire.

ile.

kert-.

ovmr

kurgan en gihoft grap

birumet sich

octenlanir

hovoanlanir

korouP

des toden hws

iv

eremsirme'

kesena der toden huw^

muwer

di

des todin bilde

sin

orbu^ dy bhyde

kapsa' dilade

or der grabe

kirkar" kvrczet

herumen

ich wedele

vsinlarme ich bisvere

ingec* kayn. kin

jelemci'^ der loypher

(?)

(sic

!)

ovlduh^ dy roge

kezerme'^ ccuo

azasti^ wirirte

jarovh

atlarmen obirschriyte

joralarme'^ opto

kanov'

~\.

bur'^ en knospe

kobelek en czue walde

cermas

^^buychet

eyn kuwle

top.

ahim

dir.

est

utile

strom

kati dir der

is

her(t)

vid.

Cf.

*J>j' spes, phantasma, superstitio,

cag.

apud VAMBERY
^

cag.

Cf.

in

it5\Bj

(cparvis

d'une tente apud Pavet de Court.,

Di muwer
jacere. Dy

q.

i.

Cf. kaz. or-

"*

Priorem glossae characterem

totam vocem ingec (cag.

kayn

kiti

hodiemum

bliyde

C/LxJol)

\.

q. die

nescio

alterum vero litterae u haud dissimilem

glossa germ.

^^ol

st>

^jjJlLikj

glossario cag.

mong. khuren.

kiirel,

g.

e.

an

duas

legendam

die

cf.

etiam uig.

consveto),

Mauer.

Schleuder.

ing

recte

propono,

(pro

continere

ec

litteras

legi

quae

existimo,

lectio

itaque

cum adjuncta

kinnj optime conveniret. Scriptor glossam mendose scriptam

in ki7t correxit.
5

^NtX-'vi*', germ. Rogen, Fischeier.

Cf. cag.

^ Cf.

^jLt-wLcy

cag.

s'

Fortasse mendose pro

egarer, sich verirren apud

kunov

vel

konbv scriptum,

cf.

Vamberv.
osm. Jo^,

cag.

^^

gibbus. Germ. buychet hodie bauchig sonat.

^
9
^

Cf. cag.

yiiLcyAafc proclinatus,

defiexus.

AHa manus annotavit. Quod ad kesend, cf. altaicum kazinfi fossa.

Kapsa (quod ad formam, cf. cag. ^iLwwjLs) etc. alia manus annotavit.

"

Cf. cag.

^jjUibw^i.

"

Cf. cag.

clUXo

'3

Cf.

'

Fortasse ^LcjlLcvjJ,

^s

Gemmula

osm. \j^S'Ji)

(kbzj scriptum

est.

in

festinare.

rougir, rotir

Hngua

apud HlNDOGLU. Ccuo

= coquo.

quod tamen non optare, sed optatum assequi

turcica XiS dicitur

et

fortasse

significat.

bur mendose pro

kiiz

22,3

kema

jugalak' kuylecht

ihar das

siharmcn ich treke

sas

brodim'
(sic

(sic!)

schif

czu

Iget

ru(?he)

tergeim^ scrutabo

vsdrikke

vl

kurc^ stol

!)

soharmen^

cinarmen iche ne mit ziyde^

ich finede

at

ich

mache karre

ich slowolle'*

kosuruklarme ich

(sic

span pher(t) an czue

fuse hiden unde phorn

!)

uni karildi^ he

ich wirke

is

heysch

wrden
i6i

\^P<^g'-

amtinuatur]

glossariiuji

ra

aya^ dar tamir

aringSi.'^ detctor

juruh' dy fuwst

usahci''* pditor

ciyrii"ey ligilvkke

tombur. '^dy puvke

(sic!)

carpuu''' ey ugivelle

"

Cf. cag. ^V"jlLx)_3

de COURT. Germ. med.

2

i.

q.

osm.

Cf.

tuvrami"^

tout corps rond qui roule

(sic

arkrinn-gHch

!)

comme une

balle

apud Pavet

ae. (mhd.) kiiilecht rota.

Sas

(^_^^fj.

non lutum,

hic

sed liquorem

significat.

Usdrikke

ausdrikke.

^LovLij.^ potare,

Cag.

'

Slo-wolle.

Cf. cag.

Arab.

I.

Raucus

e.

irrigare,

germ. trdnken.

viLoLSwO apud P. de C.

^y^,
ndhe

ich

talm.
j/iit

evasit,

^5^3

.X^^pniS- hebr. j^pg,

Seide.

cf.

fag.

Heysch

1555*^".

gerni.

med. ae. heis hodie

hei-

ser sonat.
9

Cag.

L}|

palma manus, germ. med.

ae. tetire, hic

fdnir (ex quo hung.

tenyer depromptum videtur).

"

Cf. cag.

"

Cf.

'^

Cf. cag. ^jKkj^Xjst-

^LxivXj_3.

osm.

Vambery. Ey

^y^-i.s>.^

Dy fuwst

i.

q.

germ.

med.

ae.

/ust pugnus.

campana, ger. glocke.

ce

qui est epanche ou repandu, das verschiiftete

apud

ugivelle via caesis vel dejectis arboribus impedita.

'3

Fortasse

'*

Cf. cag. JLu(.f,

'5

Cf. cag. C/Laxi.c^. Ptiv/ie

^^

Cf. cag. i^^^^y.yj.

cag. lilL^AJVsl.
cf.

etiam uigur. tisuk perditio.

i.

q.

germ. med. ae. puke.

Arkrinn-glich

fortasse

mendose pro

eiiie

Kruine

glicli

224

ader kru'^

kigir' sch'let

kangiridir. tiiyschet

cuuliydir. tomerelle

uutirme.'* ich stille

tu''^'^

cuh cularme. ich gbule

tul

sirrime.^ ich smiyse

spno

ku

dy zune

uyahti.*^

dar akker

tarlov.

tida^ tatli

cobu.''

tirki

vidua

= sperno)

bessere neher

czu-

gic

sterilis

hatii.

bi^sinirme

(?)

uterme'^ ich zeg(?e)

raste^

kacik,^ eyn theve

julkarme.'" ich phluck

basi tezgedi.'-' das hoypt gTc

julmalarme.

ume

in

elim silengdir.

ich bu(?cke)

'^

kayda egen. wo mak(t.

tuyschet

'

jarsitirme.

elpek.'^ oberik

urpek.'^ kruwsp

bozgay

Grimm

scriptum

(.

.)

(?

= bu

dir)

vid.

apud

germ. (ahd.)

zolia,

in glossario.

cag. kec curvus,

'

Cf.

Ramus

jat kisi b'd

quod mihi probabilius videtur haarkringlich

vel

est,

.)

ich rey(.)zi

kor" eyn grap

(gleichj

(sic!)

virens, cubii

cf.
i.

etiam hung. kacsinfani.

q.

cag. ^VjJ.^.

Tiiidiin.

osm.

Cf.
5

Cag.

I.

Cag.

e.

il^>-*A.

Dy Zunne
^^_^.A.SVjLs

(Sonne) gink czu raste.

canis

femina.

Germ.

thcvc

i.

q.

ant.

sax. (nd.) teve, flandr. tcef.

9
^

Cag.

cag.
I.

e.

" Cag.
osm.

hor,

Grap i.
fermentum, kruwsp

cf.

jiLjvJ

cum

P. de C.

idem esse videtur, silengdir

cag. jl

voLjjVwCw amati).

^j>^ vel
^'

apud

viL^.x^j^yo s'ecarteri)

\iL-l>i;Xw.AJ',

Fortasse fraudem amat, eliin

jacut. kiiriid.

grab.

q.

i.

q.

germ. gahrc (fermentum

in dialecto

ioLc sonat).

oder

Krume.

^3

I.

'4

Mendose pro

'5

Cf. cag. cJL^J.Ij

'^

Cf. cag.

;^_^LiJSi.

^7

Cf. cag.

\iL*jLo^ s'accroupiri> apud P. de

'^

Cf. c5ag. ijLjJI

e.

tutitnaz.

germ. sengen.
tordre

apud

P. de

ornament cousu sur

le

C,

cf.

etiam dag.

C, germ.

collet

^jjL^J.-}.

biicken.

d'un vetement apud P. de

225

kebesir.

muchczet

js

'

kesi

muda keHrm
8duck

certerme.^ ich snelle

andir.

legit

cirpi.^

tokluk.

gyrupelt

curiisipdir'*

(?)

superflu

tamha'^ vas
suedi'^ ich habe mich. gela.

belsedi." nakt obur v^ gurtel

ha hat

!)

enur'^

durre riyzecht

sihandi.'^

'^

(sic

ermel uf

(H

ol

sozning usugi^

gestche^

caHh goh

kaal/ wilde

" czam

seriv.

czornik'''

jocu (= jolcu) ey gast

saroQ ksyneydir.

'"

spiver

di

inak getu"we

get uf bitter

eriney saa ba(.)se ne

suulurme.'^ ich wiylche'^

ters.'^

goch czornik. cahh

osm.

'

Cf.

Cag-.

Ojj

virdrossiheyt ge czu(?rn)^"

((mucusi). 7s niiichczet

= es

niuchelt.

germ. schiiellen apud Vambery,

(igi(!-sillonner,

^vL+Ji^Vk^a.

cf.

etiam

hung. csortctni.
3

^Uj^^s..

Cf. cag.

Cag. ^vA2>.

Cf. cag. 1^^^., kaz.

(iverge,

gcrm. der diinne Zweig apud Vamheky.

/;//.

l^on.

Cf. <:ag. ^^^Aav.

GestricJien.

^'^

arab.

Cf. cag. (VU->t\ji.

Cf. cag. ^jLojB.Js persequi.

^'

Fortasse mendose pro soriv scriptum,

'2

Mendose pro syneydir.

5yi.o
'3

Osm.
Germ.

^*

Cf. cag.

'^

Cag.

^.Ai"J'

'7

Cag.

Nj^J

^8

Cag.

cJ^Lo.2&.,

I.

e.

q.

cf.

cag.

cag. wjj-**;.

^*JnLw,

h.

1.

id significat,

quod

i^^^jOyjyjyC.

ant.

witchen ((marcere.

viL)^.AJ,

osm.

y^J',

i-

q-

catiJi.

abundantia.

((pinces

de forgeron apud P. de C.

hung.

tonito.

Quod ad formam,

cf.

uigur.

tanitca

(gutta.

siiendini.

^^-

^'

Cag.

^^

I.

e.

i.

dialecto osmanica.

in

^4

'9

Saroic

5.

^^J.>jJLca.,

germ. jiihzormg.

Verdriesstichtceit,

CODEX CUMANICUS.

Jdhzorn.
15

226

jarovli/. vt uosus"

jengil kilhhli kisi^

busurarme

kuygelek kycht

(sic

regratior'

!)

vt(.

.]

jonarme" ich snicze

isan eyn bilde

ong sozlemas

ters sozlar

he ret czornlich nicht gutlich*

162 glossarmni continnatuy-^

[P(7^.

rime corrigo

ju(?ltar)^

jakurarme.

(sic!)

ich span de

'-^

extedo. sunarmen^

jeh alayesa.'"* wi andirs

tergejm.^ scrutabo

hotarime. ich ledige

tabusirme

solagay.

eyn hker

'^

disputo
baskarisirme'''

belerme'^ ich widel(.)

tinarme. quiesco

ickinirme.'^ ich intwische

ovsar.

" enhch

alpant, unles. biz diole'^

candi

atas. genane'^

Cag:.

O.

Fortasse ut(l)u(min)osusi).

Fortasse pro kiisiirdrnien scriptum,

i.

q.

ital.

I.

e.

er redei zornig, nicht giitlich.

I.

e.

levis

Quod ad

homo.

tara sub radice kil, ki/i

Cag.

^vLtJfcJj

Osm.

)1-^>J

Cag.

^Lj-ww.

Vid. pag'.

killHili, cf.

kirghizicum

kilik

mos,

habitum

kilikti

significat,

apud Vambkry a torok-tatar nyelvek etym.

szo-

90, pag. 95).

^.

corriga.

Lat. extendo hic glossae cumanicae praepositum est.

160 codicis.

Cf. cag.

^LcxliuiL.

''

Cf. cag.

ji,L^'l,

'^

I.

uigur. oksak,

oksak simihs.

getianne.

cag. Jakin, u\gux. jakutniak admovere.

'3

Cf.

'*

Mendose

Tpro

'5

Cf. cag.

^JySyM.^

Va.mbery

Rc-

kdszonni.

germ. schtiitzen.

'-^

e.

hung.

formam, exteriorem corporis

staturam,

uigur. kilik

kilikli formatus, pulcher, vid.

kusiis,

ringTazio.

gratior

decens

uig^ur.

cf.

1.

c.

jok alayesd scriptum,

Cf. kaz. hild-

'7

Quod ad formam,

^^

I.

di

solakaj,

cf.

iUv.sj.

etiam

vid.

apud

Ahuska denominato

videri

cuv.

solagai,

163.

'^

e.

kirghizicum

osm.

cf.

ole.

fasciare,
cf.

Vocabulum

germ. witidehi.

cag.

(^_.>uJijS>of

turc.

potest, plures habet significationes.

hiz,

uti

in

apud

P.

glossario

de C.

Alpa/it fortasse pro ovaJI scriptum

est.

237

esima

tassidi' invurte
ayadi.''

serpildi. "

recusavit
"^

simirme^

kirdi." *oz

habe gevohte

urudT.

jandirdi.^ retbuit

berindim.'"* ich

mane

'^

ich

habe gear(b.

.)

kavdan."^ ugebrant

Cuerme.

cristalle

bolar.'^

.'

osang'^ wederspenik

togurme'*

der

idensin.

uf gepralt

slinden

jali

mer

kuc sunadirme. mer

czu

ist

kizar

is

ich warfe
glut

susarme. ich scheppe

suer'

vba

tiltagan soz

ficta

jubangan^ soz

(verba)

oldi
kirildi''
,

..

hoardi'^

inah.^ fidelis

\
y^

J>

l:>irdir

saygac.'^ des heres teyl

Cag.

^jL^j^lj" enlever apud

Cag.

i^Lobt.

Cf. cag.

schlucken

sorbere, germ. schliirfen. Glossa germ. slinden

cJLoyA4jj.w

osm.

Cf.

Cf. cag.

Osm.

I.

i.

q.

e.

j^_^^<3 satiare.

Kki

\j^i

mir

Quod ad

(JdnciJ.

arab.

ist

*Jj

et

sy^-,

graece

[irlpuXXo;,

lat.

beryllus.

zu schwer.

tiltagan,

cf.

uigur. titnia/i, hung. tiltani.

bagatelles, frivolites

enffiiliroi.

glutire

jLjL>

Vambery, germ.

apud

Jubangan

soz

i.

q.

cag.

P. de C.

(JLajI apud P. de C.

Venit mihi in mentem. Scriptor defective pro ist:

germ. lector quidam cumanicam existimans eam per uz

"

Cf. cag.

c)U-5vA, germ. abprallen.

^^

Cf. cag.

^o')5i

apud

is scripsit,

de C. Et hoc quoque annotatum

P.

quam glossam

(cag. (jwjl) interpretatus est.

volo,

vocalem o

in

hac pagina saepe d designatum esse.

^3

llrundim.

'4

Kaz. biren-.

^^

Fortasse

cag.

^jUoLs

cui

tamen glossa germ.

ungebrant minus

respondet.
^6

Osm. dU-Ljw^'

'7

Cag.

^^

Fortasse kaz. sajga/i.

distendi.

jiLoNLLs.

15'

apte

228

bitisli'

eyn

kisi.

man.

artic

mer

huvarme. ich uvrge

sindan

ty helle

ungerme.^ uwe. grabe

tamuh'"

oyovlarme, intwerfen

er kelanedir.

sirlarme.'' ich

man

tuman

jandirme.^ retribuo
ozgaca.^ andirs

'

betli''*

vster antH.'^

j6ga'ardirme'

ich b" geri

hoatdirme'^

gewrden'^

naschet

tmgsir.

ratum

ha czart

kucerme.'^ ich note

riyse

kargase.^ eyn grigik

wundes

c)'' des

jobaca. des marotes teyl

vuvllet

memoia teneo

V.

teyl

kuganadir. ich andir beyde

tohtarme.'^

(?

man

juvduh.^ eyn ungeslahte

jipkirrime^

bolov

Mendose pro

biticli scriptum,

vid cag.

^>.A'aj.

Cum.

hiticli

hominem

litte-

sig-nificat.

^b^J,

Cf. cag.

Cf. cag. C/Lo.j

Cf. ca

Cag.

Cf.

Cag.

alt.

Joj.

*'jJ.

i'LUcb&.j.

osm.

arab.

yJ^MJ

ijiiU^Ls.

Uti supra.
9
^

Ul^v
jj.i, germ.

Ca^

Cf. cag.

chi/na/e se dit
le

(^_^.+a.vaXiLj

lorsque,

iibrigeiis,

apud

P. de

im

C, de quo

^^

Cag.

wp^J

^3

in

suo

ita

le

vin,

dicit

ijftXJV

lingua persica locum obscurum significat, hoc idem

in

lingua turcica

usum

Cf. uigur. et cag. kiic vis,

'^

Cag.

'5

I. &.

obtinuit.

osm. ^yij

cf.

etiam chivaicum Jdstaniak, hung.

'"

I.

'7

Vid. uigur. kevek, cag.

'^

I.

vultus.

finster Aiitlitz (finstern AntlitzesJ.

e.jdngiil irdim (idini ), pro quo

e.

utani-

la saveur.

keszteni, kesztetni.

oo

mais qu'on

ipars.

tyc\3.

vocabulum etiam

in glossario

par volupte, on ne se hate pas de boire

deguste lentement pour en mieux gouter

" Cag.

ilbrigen.

ich bin

vil^.D

gering gewordeij.

\\\c

jcigadrdirmc scriptum

est.

229

tatar tilga koneldi/ ha re(t)

artirime.' ich oberige

jerer." is vir

manarmen.^

smete

dicuge gerade'

(sic!)

kislov.^ di bre^he

ich iyn tuyche

tinger^ ligeakert akker

eyn geczeke

keris.'*

tarlov." der akker

kurulta kurar^ he wil ey hof

halde

eyn trechtuk

kirigib.

bavrsakdir"\^ he ist mer

wurde
mer
anirakdir''
'^
s ist schemeHk
kogeripdir.

^^

i6j giossariuni

\Pcig-

contimuititr']

telbuga.'* eyn leytzeyL

bei el'^ huffe hauz

(?ci)arhar (sic!).'^isczuget(sic!)

^aridi.

geschente

>
^

;^_^o\f

Cag.

cag.

Cf.

apud

accroitre

P. de C.

pro quo hic vir smefe vel vir smefc scriptum

i.

q.

Cag.

Proprie tensio,

Ktiruifa, cag. ^^UJ.nJJ

^vL^jLoj

)^\j^-

Cf.

\y^

I.

Fortasse cag.

'^

norum

cf.

cag. ^Jj^^y^^ h.
^^'jS^syi
v.

Osm.

i.

q.

germ. eyn

vid.

contentio,

1.

mong.

Hof haffen.
apud VAmbery Cagataitcbe

fchiirije

etc,

gecze7tf;e.

fiurar

(^'-^=?-

Sprachstudien, pag.

i.

er redef die Zu7ige gerade.

Germ.

^v^LcLajj.

cag. \J^Ju3 repose apud

Cf.

est.

Germ. er wiff einen

cag.

es verschmelzf,

germ. eitifaucJien.

e.

C, germ.

se fondre apud P. de

(ifondre,

viJl4Jjjl

^jLj

brc^/ie (sic!)

i.

q.

bracfie vervactum.

P. de C.

hung. farfu, bosn. farfa apud Blau,

ffiorfou, vid. in diplomate

quodam a Vambery

in

allato

antiqua Hngua Bisserus Bissenorum,

quod

vulgo dicitur Besseneu fhorfou (A magyar es toroktatar nyelvekbeli Szoegyezesek,

pag.

72.).

"

cag.

Cf.

^Lu/yxiLj apud

P. de C.

'^

Mongol. amaraf; amicus, amarafifaf amicitia.

^3

Cf.

cag.

cJLovKy^

livescere.

Cum. kogeripdir pudet,

vid..

germ. s(isj

isf

scfiemefifi:.
^4

cente

I.

e.

faf

buga

quod ad buga,

omne corpus longum

15

Cf.

osm. ;3x)jLc.^,

sita apparet. Scriptor

cf.

cag. ^^^.SXC^J,

cag. Jb'

Vambery

in

glossa cum.

glossam ger.

(.

.)

arhar

Htt.

czugef m&ndose czu gef

falso

scripsit,

Htterae r postpo-

tanquam

syW.

duo significaret.
'^

Fortasse beri

ef,

cf.

do-

significat.

Cag.

^^yj^^u>^

citadeHe, porte

apud

P. de C.

czu

2,?0

tangisip jatir

se.

horarme

czede

kizarip jatir'
jelni."

jelpirmen." ich wedele

hi-

liyt

das vytur

jrgaladir

kamaladir^

y^

cayhaladir^

is

silkinadir/

is

is

deficio

defect

wagat

konulvkce'-^ mit girahtikeyt.

(sic!)^

kasnaci.'^ der sluysar

plodirt

julovci.

schyt zich

sahav.

hab vorlorn

ich

jitirdirn.^

hor.

'^

'^

redemptor
Hspt

zeczt zich wedir

orsu.

bugermen,'^' ich valde

sarhitir.^ is ziyget

ku(?s)u satkadi.^ di atwt

hat
cirlak'^ en vlischin

sy gekreget

savrak' eyn schadel

ceber'^ kisi en reynlich

tum

med.

Cf. cag.

Kaz.

(^_^LcjLXjLji

apud

P.

de

*.

Kiza?-i[p cag.

^jfjAiJ rubens.

uben>. ferm. cuter.

jileii

Cf.

verba cag.

Es

7vogef, .a^erm.

(i'L4JLc.jf

med.

et

^L^^-o,

cf.

etiam jak. kai)ia.

ae. wui(eii.

Cag. ^Lo^LajLsk.

Cag.

li/L^XA-A-w

Cag-.

dUjuo

q.

Cag. (^ ^kt^Xjm relacher apud

franc.

Schyt

sclnittei.

mendose

pro

schytet

scrip-

est.
i.

dU=of,
P.

de C. Quod ad glossam germ.,

cf.

germ.

ae. sigeti.
9

kadi

(= mann)

bas eyn hoybt

(sic!)

Primam glossam cum

(vid.

hat si

Kusugh

getiretiget.

"

cag.

^yi^^ compararem,

apud Vambery) eandem existimo,

Cf. cag.

hic

cf.

alteram vero

interpretationem

non antiphonam, sed responsum

saut thorax aheneus,

proprie

res

qua

cum

uig. sat-

germ. di antwort

significat.

aliquis

protegitur,

invo-

lucrum.

"

cag.

Cf.

^yXjJkj^

eventail

apud

P.

de C,

cf.

etiam kaz. /itddzdk homo

incoslansi).
'^

Cf. cag.

jj

inanis,

cf.

etiam uig. koruk, cuv. kura,

a torok-tatar nyelvek et}'m. szotara,

84.,

et

hung. koru, kur

'3

Uig. kiiiiilik honestasD, jak. klhio honestus, rectus.

^4

I.

'5

Cag. UsLw

'6

Cag.

'7

Cf. cag.

q.

Cat

vid.

apud V,A.ArnERV

etc.

osm. xfjXAJtXi', pers. Si^ xjfyb,

balbus.

JLof^j.
,

vU^^f

"une femme agile, bonne menagere'> apud \'\^n;KKV.

23

can^il

^\

'

bavlagil

tuler^

hert sich

.,,

is

kursov lap

kem iym

siarme ich

^^

bir dir

ekisi

da cozgil" brichs

vvgil

un (= und) des'^
kozgahsirme.

(Hr'*

ich wule

'^

cahlasangis.^ mesigitis

bir joulr

jiv/ dikke

orguzurme.'^ ich weyde

vvseydir.

lipkozit

undi. ha herte wol

jiiksi

^uvre^ kiydi. ha hat das abach

umme

kammak

Fortasse pro (isi)tiilc7' scriptum.

I.

Pluralis

Cag.

cL).

Cag.

ii/Lofc.uA5(,

Kaz. ciiprcik fragmenta panni.

ie,"='

.)'^

Tpitns.^

idem.

c//r,

cag. ^vl^^.i' cingulum ^LfJLxi/ \,jj

cf.

numerus secundae personae formae cond.

quod germ.

^LoXiljjJuLw

cag.

gerich(.

ligare.

kursov/ap

Cag.

uws

!)

ha czuyt

ha snatert

'

Cag. ^LojLcIj

Cf.

(sic

aytip je ber^ng

Uig.

(sic!)

jarma. engespalde holcz

wo(l)

^*^

tulkma. engancz holcz'*^

gekart

e.

eyn leyik

jaksi bogeyp'^ barir.

sandireydir ha^ rozt.

tirpildeydir.

(sic

!).'"*

cJLiiLjyJO

liebkoseii

cingi.

verbi cag. ^^LojVjJL^.

bene respondet.

delirare.

agitare.

" Cag. ^LoV^.

nam
vid.

imd

'^

I.

'3

Cag.

^L4JLc.\i5,

'4

Cag.

)^jJ,

brichs

e.

dens.

germ.
das

germ.

atifiviiJilen.
leifseil.

voc. leyik ex lat. laicus (gr.

germ. med. ae.

'5

Cf.

^^

I.

osm.

Xat/.b;,

cf.

Xab;)

pro leytzeyl scriptum

est,

deprofntum populum significat,

quae significatio hic haud apta

locus umbraticus, cag.

en gancz holcz fein ganzes holtz),

e.

tetes holtz,

Icigc, leie,

wO v'

Lcyik mendose

vJ,
vid.

alt.

etiam

esset.

ore, iire conis.

subsequens ein gespal-

cum. jarma.

'7

Cf. cag.

^^

I.

e.

D*J,

i^J

heros.

ha (ha) czuyt wo(l) uws

gerich(tet) exiit bene compositus (acie exacte

stricta).
'y

Fortasse promissis tuis mansisti,

autem ex

bering enim

interjectione cje decurtatum videtur.

Hanc glossam

prorsus non intelligo.

bcrdiug legendum

est,

je

janglamdir'

karmalarme. festino^

das'

istu

(. .)

de

v(.)

emegar" \.

udaa.^ no

...
kun udas(a)
1

eki

tz

11kurtka

en tak noch

T,

^^^

en babe.

mecala.'^ en czebast

inandir''

menim

wat

se ani jibekmi dept se*

hallet

is

ati javrutti^

ha hat

julguu

miyn phert gazeret

(.)

'^

krinpis

sageseydirme.^ ich trachte

icik.'^

araba cucldi^ dar karre sluk

tobalak'^ parkii'^

nedir

jez''^

e^m czeyn.

ayak kosulgiP^ strekke

berisirme.^ ich halfe gabin

[^Pag.

en ober czoge pelcz

164 eaque ultima

di fuse

totius codicis continuationcm et

finem

glossai^ii complcctitur^

^wLx^jVXjU, osm.

'

Cf. cag.

Cag. ^LajJJLoxUj

JijLj

echo.

Vambery,

tatonner maladroitement apud

hic tumultuose

agere.

Glossa germ. no mendose pro nach postea scriptum

Cag.

I.

Cf. cag.

\J^j^%<X^^

Cf. cag.

(jiX>j.Lw.

Cf.

Ljy.

est.

Zwei tag nacheinander.

e.

cag.

faire

C/1/OjOe.s

approcher apud P. de C.

sursum

C/Lt.ijvO.=-

et

Lineola sub

verti.

littera

pau-

luni ad sinistram producta r supplet.

^

Cag. C/Lt-iiovAJ.

I.

^'

e.

sen aTii jibbknii depfjir sen.

fu das

IT (Vit isi

" Cag.
'^

Cag.

'3

Cf. cag.

'4

Cag.

'5

Cf. cag.

^^

Cag.
;

vieillc

Lij\fci*

>^

salutaires

de v

.,

germ. med.

vid.

ae.

waJtt quando.

m.
.

v^LwLo.
I

femme apud

Quod ad

P. de C.

czebasf,

cf.

got. vasti vestis.

^yiy^..
dLj.S\jf

,jjLjJi

rond

jaquette de

racine

de

la

femme apud
dimension

P.

d'une

de C.
olive

''

Partiu pagina codicis subsequenti parfKun scriptum

'^

Fortasse

kaz.

jiz

cuprum,

vel

potius

Cf. cag:.

douee de proprietes

vLJLi%i

et

^iL^.i',

est.

pertica aenea,

germ. czeyn magis apte conveniret.

^>

et

mis en pelote apud P. de C.

kaz. fcus-.

cui signiticationi

m
i^kir.

siltov.

boksmen

enbruch gurtel

'

""

potwar^

enziytc vleys

en^im. miynes selb

emanirmen.'* sa^^rlarme
horlarme.

et.

uCun

kesetmak'''*

durch vurc(ht)

despicio

modo

manaysis.^ sine

korkutmak u^un
kerterme'^ ich kerbe

ohsassi.^ similitudo

amassa. semp

= semper)

(?

taffar uSga.** adsolaciu

a(n)gTguc."^ enleyter

(ad

pesa"''

en hantwerk

odim. koralmadim'^

solatium)

mohdak.^ stump

aziz.

horen.' en reyic

acebergil expone

trapes"

keneta. gehch

mesa (= mensa)

suffera"

ocugil.'^

halha'^

pmoneas

joldagilar^

Cag.

xJi.SVj(,

Cag.

^LcLyCO

Yinng. paJfar, antiquum

'

pegrinus (= peregrinus)

osm.

vttr^J^

vid.

apud BlANCHI.

imputation mensongere, calomnie apud P. de C.

s\a.v.

potvor

Elemente im Magyarischen pag. 48 sub

apud MlKLOsrCH

vid.

Die slavischen

n. 644.

prendre garde apud P. de C.

Cag. dLijLfjf

Cf.

Cf. pers. LjLo

Cf. cag. (jiiLwUi! similitudo, (a,Lcik;^f

Mendose scriptum pro taffarufga,

osm. (^_^^Lj

xtis.

similis.

cf.

simiHs esse.

osm.

k-^^

recreation

apud

HlN-

DOf;r,u.
9

Cf. jak. 7miii7ir.

Osm. *)5^, gr- '/'"'po;. Glossa gcrm.

" Osm. S'^fwb, gr. -pa;r^a, proprie

drupes.

ni.

cum

quator pedibus,

Osm.

Sj-aAu,

13

Cag.

^jUiibj.

^t

Cag. (VLx)Ul*JJJ.

^5

cag.

^^

Cf.

arab. Sj.A*u.

dUjy^

cag.

tua videtur,

cf.

jiU..f ascenderc

glossa afnjgigicc mendose pro agitiguc scrip-

quod ad formam kaz. haskic scala.

Pers. X-w*-o

i.

q.

arab.

xiwi ars,

quam

quis exercet lucrandi caussa,

cium, vid. apud VULLEKS.

'^

Fortasse ij;'^^

^9

Cf. cag.

'^"'

qua-

^^

^^

'7

reyic pro reyge scripta est.

TETpajrs^a

I.

e.

^S.

joldagilar.

lignum Jf.i

instrumentum,

j^tXJtx)

metallum.

artifi-

^34

ozma
boz togur.

javlov"*

wirkit

iscv.^

en erbeyter

jalci*

enmitelink

(sic

jaHnvrme.''

kirov.

(sic

!)

riyf

keben. enhuwte

(sic!
(sic

!)

sahf'

en^ czeyn

en wahinde

towp pros

ucuh'''

= mea culpa)

mich vruyst

cere.'^ enkopicze

blice

ich

tobalak. parkun

tongarme

kaska.^ kah

ephanne

usurme

!)

culpa

treyp czuzamene

ji'di.'^

schade^

totha''.

jez.

ma

toba.

man

sergek

kunh. spruy"

kongrov'^ en schelle

mahtarmen'^

baley
ekisi birdir

overmen

duley^"

ebik

mengu'

Cag.

ii)Lov(

Cao".

\y^y^ ?

-5

Cag.

Kaz. yV^/cV (imercenariusn.

I.

Cag.

e.

-^

depellcre.

germ.

le.xit,

ivii-kt.

operarius.

-';'

damiuimn.
iJLtiLsj

quod

in

lingua cum.,

uti

ex glossa allata videri potest. calvum

significat.

germ.

Cag.

Uti supra.

Uti supra (pag. 163 cod.).

- Cag.
"

I.

e.

^iL4.AjJL},

^^1.
palea.

^LxiUjLo laudare.

'^

Cag.

^3

Cag. dUi^f idem.

'+

Fortasse cag.

'5

Cf. cag.

'^

Franc. frisefi.

'7

Fortasse cag. jmIj.a^.

^^Ui-o.

'^

Cag.

^^

Cag. J^JUaJ

^ Cf.
^^

^_s?j5Luu.

cag.

Cag.

bliiizeti.

campana.

15^5-^'

omne, proprie circulus.

fnejigi, alt. mihigkii, uigur. meiigi,

rok-tatar nyelvek etym. szotara pag. 219, 220,

^^

I.

e.

ewie;.

iniiigi,

231.

vid.

apud

Vambkry

a to-

235

salinirme' ich

^erci.^

enkremer

kisicH^

"\^

sohti

urus^ gewurfen czege

(sic!)

conglu aynir^

> sluk

1-1

en merder^

Codicis nnuanici']

S^Finis

Cf. cag.

P.

de C.

^L^JLai pendere viLsV^JLu;

Mendose scriptum pro

Cag.

granum

ozi

amulette

qii'on

suspend

au

cou

ejus.

epicier, pharmacien,

'^v-'^

conglu bulganir
sirih.

apud

vmiste

icli

(= vermiste)

der kern

asi.^

erkec johladim/'

l)ihen<^^e

quincaillier

apud Vambery, mar-

chand ambulant apud Pavet de CouRT.

't

Primam glossae consonam

esset, huic glossae Cag.

yy^jMj

^vL-wwl<o

Cag.

Cag. LjLo^L**j.

Cag.

(jii^jjf,

fourrer,

quod

hic

gewttrfeii czege (germ. med.

jvLoLbf

legendam opinor, quae nostra

comparandum

ji-Lj angi

Cf. cag.

Fortasse mendose pro

mafder

animo,
scriptum.

capram novellam

vek etym. szotara, pag. 130,

recta

si

sit.

enfoncer apud

capram novellam

lectio

Vamrery.

significat, vid. interpretationem

germ.

ae. z/gej.

jak. sdrcik ; alt. serke

/'

155.

vid.

apud Vambi^RY

Quod ad cum.

significat, vid.

in glossario

siVih,

Vamberv

cf.

osm.

fag.

X2.j-u/,

a torijk-tatar nyel-

EXCURSUS PRIMUS.
DE AENIGMATIS.
atque antiquissima populorum sapientia in proverbiis et fabulis

AEOUE

L eorumque religio in mythologicis

perceptionibus de infinito, ita
mens curis relevata jam antiquissimis temporibus se in inventione aenigmatum manifestabat, in quorum compositione ingenium nihil aliud

quam

quaerit,

ut sibi et aliis hilaritatem afferat, quare

quam

aenigmatis forma,
vel

quae

fallaci

raro

in

paulo longius dilatabant,

brevissima

res

tantum similitudine cohaerere videantur, inter

diversae
se con-

nectuntur, saepissime vero improprie vel indefinite denominantur. Aenig-

mata autem jam

in

antiquissimis litteraturae

monumentis passim occu-

runt, ut in libro

judicum veteris testamenti, ubi hoc SlMSOXlS aenigma,

c^uod Philistaeis

solvendum proposuit, reperitur

Hoc

aenigma ni"" nuncupatur, quod vocabulum in libro

fraudem significat. Sphingis aenigma primus
sed eius verba non affert.
memorat Sophocles (Oedip. Tyr, 130
Ne ASCLEPIADES quidem aut diei temporum aut animalis mentionem
ita sonat
Ti iazc rb wlzb
facit. Idem aenigma apud DlODORUM (IV, 64
(HTzow, zpiTiow xat ztTpa7zo'rj, quod demum in libris posterioribus mentione diei temporum nova accepit incrementa. Ecce Sphyngis aenigma,
quodnam est animal,
quod Oedipus solvit, in ulteriori sua forma
loco

Daxielis

calliditatem,

mane quadrupes, meridie bipes, vespere tripes r In hac aenigmatis

forma homo improprie aiiiiiial nuncupatur diversaeque aetates ejus
cum diversis diei tomporibus comparantur. ASCLEPIADES quidem apud
jitJiciiacnni

ens aenigmatis generi

i^o.Tcr^yv

annumeravit. Geminatio, paro-

nomasiae, onomatopoesis, composita insolita, nec non vocabula lusoria

vel talia,

plurimam

quae rarissime usurpantur, auditoribus aenigmatum quam

afferunt

maxima tamen hilaritas per conadmodum diversarum atque per denomina-

delectationem,

junctionem rerum inter se

tiones

earum improprias

excitatur.

De

collectionibus

aenigmatum turcicorum pauca tantum admoneo.

Celeberrimus Bohti.ingkius in specimine textuum jacuticorum sex

I.

aenigmata

lucem

in

yoragha syox bari

quorum primum hoc

edidit,

tilinan kapsatacci

est

Kim

bar buologhai

Oi dorghono.
Quis

est,

qui indoctus

omnes

loquitur linguas

Echo
(Ueber die Sprache der Jakuten, pag.
fabniig nuncupatur,

cf.

tcijabin.

tai,

2.

Aenigma

95.)

JoSEPHUS BuDENZ,

vir

jacutice

summae

quorum
eorumque quartum cum
ante citato vSphingis aenigmate plane convenit (azanda tort ajak minen
jiiredi, kiin orta iki ajak minen jiiredi), quinti (iki basi bar, tort kulagi
bar, tort kozi bar, alti ajagi bar, tort ajagi minen jiiredi, jigirme tort
doctrinae, in dialecto chivaica

eum

]\Iolla Iszliak

itidem

Ozbegiensis gnarum

tirnagi bar duo capita,

sex edidit aenigmata,

fecit,

sex pedes

quattuor oculos,

quattuor aures,

habet, quattuor pedibus graditur, vigintiquattuor ungues habet) duae

formae aliquantum variantes etiam Hungaris notae sunt. Molla Iszhak

aenigma dialecto sua ojiin Jiikajct lusoria dictio nuncupavit

(Nyelvtud. Kozlemenyek, T. IV. f. II. pag. 275). 3. Radloffius undeviginti tribus Tolosensis aenigmata edidit, quorum ultimum

voc.

tangarining

tosto pudai tiigiiliip kaltir.

cum secundo aenigmate

jiltis

perceptione

rei

aenigma jacuticum

convenit. Ecce

balagan

a Bc)HTLINGKIO edito in ipsa

iirdiigar

super tugurium

carpa toxtop sitar

furfur

dispersum

sultustar

iisii.

jacet,

stellae
(1.

c,

vid.

operis

Radlofii, pag.

Gabriel Balint

239). 4.

kazanica 46 aenigmata edidit, de quibus

in dialecto

larni

T.

I.

dicit

bu jomak-

kerasennarnen Kazandagi iskolisinda iijrangan malajlar

jijib jaz-

aenigmata discipuli scholae christianae in urbe Kazan

Duodevicesimum hujus collectionis aenigma:

dilar haec

legerunt.
oj

col-

tiibasenda iuak tas.

jondoz

cum secundo
I.

pag.

jacutico

7).

convenit

Kazanice

(Kaz.

tatar

aenigma Jouiak

nyelvtanulmanyok,
sonat

cf.

cag.

fasc.

gitmbak

nodus

Codex cumanicus bibliothecae ad divi Marci Venetiarum pag.

quorum
quinquaginta aenigmata cumanica complectitur
numero collectiones adhuc notae novis magni pretii incrementis augentur. In quadragesimo primo is, qui aenigma proponit, auditorem non
119

120

238

solum ad solvendum aenigma commovet, sed etiam

supplicium mi-

ei

aenigma recte solvere nequeat. Excitatio ad solvendum

aenigma in primo quoque aenigmate chivaico invenitur, utpote niiini
natur,

si

tap

dcp

soridclcr cdivina

cum. numero

9 notati

is

interrogant.

ita

aenigmatis

i,

nekeni

is

neked

van,

van,

is

vcn

tus-

van, de Istennek nincsen ego habeo, tu habes, vetus quoque

truncus

habet,

ndlad

is

van,

penes

te est,

Deus non habet,

sed

de a

ma

szilletett

garico plane
vcgig

i.

umbra

e,

gyermeknel

legtobb

ndlam

2.

van

penes

sed penes infantem hodie natum plurimum

aenigmatis cumanici

ventusi). Dispositio tricesimi sexti

csonio,

Dispositio

scnda nienda joli in sequentibus quoque aenig-

matis hungaricis obvenit

konak

eadem
cso77i6,

est

lik,

lik,

vegig

vcgestelen vegig csojnb,

usque ad finem foramen,

tuber,

lik,

tuber,

est,

is

van,

me

est,

i.

e.

ju-

cum hoc hun-

vegestelen vcgig lik

csoino,

nddszdl foramen, foramen,

usque ad finem tuber

i.

e.

arundo
Lector aenigmatum cumanicorum facile perspiciet

partem esse ad vitam

nomadum

referendam,

ut,

e.

g.

maximam eorum
sextum, unde-

cimum, tertium decimum, quartum decimum, undevicesimum, vicesimum etc, in quibus tentorium, desertum, camelus, equus memorantur.

EXCURSUS ALTER.
DE GLOSSIS GOTICIS APUD

B U SBEQ V

M.

Quaedam excerpta ex quarta Augerii Gislenii BUSBEQUII

tola de legatione turcica, in quibus auctor

epis-

de gente Tauricae Cher-

sonesi germanica disputavit*

Non possum, inquit B., hoc loco praeterire, quae de gente acquae etiamnum incolit Tauricam Chersonesum, quam saepe audiveram sermone, moribus, ore denique ipso et corporis habitu, originem Germanicam referre. Itaque me diu cupiditas tenuit videndi ab
ea gentem aliquem, et si fieri posset inde eruendi aliquid quod ea
lingva scriptum esset, sed hoc consequi non potui. Casus tamen utcunque desiderio meo satisfecit. Cum essent duo huc illinc delegati,
qui nescio quas querelas nomine eius gentis ad principem deferrent
meique interpretes in eos incidissent, memores quid eis mandassem,
si id usu veniret,
ad prandium illos ad me adduxerunt. Alter erat
procerior, toto ore ingenuam quandam simplicitatem prae se ferens,
cepi,

ut Flander videretur aut

Batavus

pore, colore fusco, ortu et

alter

erat

compacto cor-

brevior,

sermone Graecus, sed qui frequenti com-

mercio non contemnendum eius lingvae usum haberet.

vicinitate, et frequenti

imbiberat, ut

Graecorum consvetudine

popularis

sui

esset oblitus.

sic

nam

superior

eorum sermonem

interrogatus

d,e

natura et

moribus illorum populorum, congruentia respondebat. Aiebat gentem

esse bellicosam, quae complures pagos hodieque incoleret,

Tartarorum regulus,
scriberet,

MDCV.

cum

expediret,

octingentos

pedites sclopetarios

praecipuum suarum copiarum firmamentum

A. G. BusBEQUIl

1).

Legationis turcicae

epistolae

ex quibus

primarias eorum

quatuor

etc.

Hanoviae

240

urbes, alteram ]\Iancup vocari, alteram

eorumque barbarie
paucos reperiri memorabat.
Tartaris

in

Scivarin.

Ad

haec multa de

quibus tamen singulari sapientia non

Nam

breviter atque apposite respondere.

de rebus

gravissimis

interrogatos,

Ea de causa non temere

dictitare

Turcas, reliquas quidem nationes scriptam in libris habere sapientiam,

Tartaros libros suos devorasse, ideo in

quam promant cum opus

sit,

pccforibiis eain hahcre rccondifavi

et vel uti divina

fundant oracula.

Nunc adscribam pauca vocabula de multis, quae Germanica

nam haud minus multorum plane diversa a nostris erat forma:
sive quod eius linguae natura id ferat, sive quod eum fugiebat memoria, et peregrina cum vernaculis mutabat
omnibus vero dictionibus praeponebat articulum f/io aut f/u: nostratia, aut parum differentia.
reddebat.

haec erant
Broe.

241

Jel uburt. Sit

sanum.

Marzus. Nuptiae.

Schuos.

242

incnus

(?

moins

= got.
statz = got.

fers

ada,

cf.

vair

v.

niems)

mimz caro;

got.

statJis

yf^,

terra,

apud Grimm formam

ripa;

(Worterb.

a(tdt

76;,

3,

quae tamen

in

monumentis linguae got. desideratur;

ajio

(got. hanjo!}, ant.

stap fortasse

germ.

hcnnd

fahd.)

mendose scriptum pro saxonico

scap ovis

gadeltha got. gatilaba aptum;

wichtgata = got. hvcitata
;

= got. mcA^i gladius;

= Maszmannus got. leitista minimum supponit;
borrotsch = got. ga-baurjdthiis voluptas (non voluntas,

m,ycha
/ista

Busbequium)
cadariou

MANNIUm)
tzo
ies

ich

ut

apud

=.

^gadaura^'

socius

kilemsch/cop fortasse got.

fforma

ganim

supposititia

scap

= got. thtc vaurhti thata tu

varthata = is vaurhta thata ille fecit
malthata = got. ik maha/ida thata.
warthata

fecisti

hoc

Comparatio adverbiorum numeralium haec

ita

apud Masz-

est

hoc

243

aaJI

^Xs.

exposuit pucllani

linguae

ciuxilio

g"ot.

buluin turcicum est,

xfiuitni).

cf.

cag".

corruptum

aT'j-(rj^

osm.

////',

pro gotico haberi non

itidem

Ne

voctil)uluni tflich (luidem

explicari posse dicit,

dcli.

potest,

SCH.

enim vocaVocabulum a/ocii/ir, quod

nil

fortasse

lioc

niiri,

ex graeco

az^jxroq

v.

est.

Quin etiam, pergit.

B.,

cantilenam eius linguae

recitabiit, cuius

initium erat huiusmodi:

ivara 7vara iiigdolou

Hunc textum
Maszmannius,
iiiisclcp

nec

qui

scil

te

gira Galtzii hocmisclcp dorbiza

SCHROERUS
eum germanicum

prof.

haiiiiiskaiia hlaip,

ac dorbiza

ex hoc textu ullum sensum

ille

ca.^'-

vix

germanicum esse opinatur.

sive

goticum opinatus

tharbiza pauperior))

elicere

est,

hoc-

legit,

sed

Quum hunc

potuit.

tex-

eum procul dubio turcicum esse comperi,

in
qua opinione litteris SCHROERI magis corroboratus sum. Noli
mirari. Nam et in paucis BuSBEOUll speciminibus quaedam vocabula
continentur, quae Uoti frequenti Turcarum commercio in linguam suam
tum

diligentius p.erlegissem,

receperunt,

BUSBEQUIO

unus delegatorum origine Gotus auctore

et

paucam popularis sermonis habuit notionem. Textum ante citatum

hunc

modum

transcribendum esse censeo

vara vara

iiig dolu, sii tegira gdlt(ci) sii.

Gdini

islcp dorb-isd ca,

(ultimus hujus strophae versus desideratur), id est

sim impletur, haec regio tota

Galtzu

aqua

mendose pro

est.

Navis quum

ex
est,

aiiga

sensim
illic

sen-

constitit,

scriptum

esse

apud Pavet de CouR-

dorb defective pro dorih scriptum, ultima vero syllaba ca fortasse

(aiigar)

corrupta

quae contractio

hunc

su

(goidd)

goltd

videtur, vid. J,5^lieu ou se rassemblent les eaux

TEILLp:

in

modum

est.

in dialecto

Gerundium

istep

ex

istdjiip

kazanica saepius occurrit.

contractae etiam in

codice

contractum

Formae

cumanico inveniuntur.

in

Hi,

Saxones sint, non possum dijudicare. Si Saxones,

arbitror eo deductos tempore Caroli magni, qui eam gentem per
inquit B., Gothi an

varias orbis terrarum regiones dissipavit. Cui rei testimonio sunt urbes

Transilvaniae hodieque Saxonibus incolis habitatae. Atque ex

iis

fero-

cissimos fortasse longius etiam summoveri placuit in Tauricam usque

Chersonesum, ubi quidem inter hostes religionem adhuc retinent Christianam.

Quod

si

Gothi sunt, arbitror iam olim eas

sibi

sedes tenuisse

maiorem partem

Nec erraturum
quod est inter Gothiam insulam et Procopiam, quam
hodie vocant, a Gothis aliquando insessam. Hinc diversa Gothorum,
Getis proximas.

fortasse, c^ui

sentiat

eius intervalli,

i6*

244

Ostrogothorum nomina: hinc peragratus orbis vicseminarium ingens barbaricae multitudinis. Habes quae de

Westgothorum
toriis, et

et

Taurica Chersoneso ex his Procopiensibus didici.

Vocabularium BuSBEQUll ante citatum unicum complectitur linguae Gotorum Tetraxitarum monumentum, de quibus (rotis vid. Anzeiger
des germ. Museums, Norinbergae, 1859, Pag. 13. 93.*

sectio,

Ad

excerpta

pag. 188.

De

nostra,

cf.

etiam

Joannes INIolnar Magyar Konyvhaz

Procopium (de bello got. IV. 4,

Gotis Tetraxitis vid. apud

I.

5).

VOCABULARIA.
I.

11.

VOCABULARIUM CUMANICO-

III.

VOCABUL. GERMANICO-LAT.

LATINUM.

IV.

VOCABUL. MEDIAE ET POSTREMAE

VOCABUL. PERSICO-LAT.

LATINITATIS.

Vocabularium cumanico-latinum,

in

quo omnia codicis cumanici

vocabula, quae in columnis glossarii cumanicis et in textibus leg"untur,

ea quoque, quae ex lingua persica aut arabica depromta sunt, ordine

alphabetico digesta inveniuntur.*

Aazam

homo

azam

pag-.'66,

asan

Ayringler

pag-. 109,

men

pag. 164.

Aiaz caelum serenum pag. i8i.

Aygakladi perdidit pag. 182.
Ayti

i6i,ayturmen

dixitpag.

pag.

Ayna

ayt

20,

Ayl

dico

cingulum

Ayll

non delectatur pag.

AypSlZ

sine

macula pag.

Ayran

trabes

ayrga

i.

e.

ayrgau

pag.

ail scriptum

12,

pag. 122.

dies Veneris pag. 80.

gravida pag. 215.

Ayltartarmen cingo pag. 12.

Augustin n. pr. Augustinus p.
Austirmaga fauces in dat. pag.

165.

189.

unum equum ab

altero

Aurex

121.

distinctus pag.

ayru-

separatus, distinctus pag. 146.

Aynalamas

Ayri

141,

separo pag. 56, ayrgil forma

imperativi ibid.,

dic ibid.

dividens pag.

pag.

eiigete

Ak

143.

latrina pag.

albus

i.

162.
138.

120.

ac.

q.

In hoc vocabulario pariter atque in tribus vocabulariis sequentibus nonnullas

falsas lectiones et interpretationes editionis locis suis correximus.

obveniat,

ita e. g.

per

/,

J, y,

Quum

unus idemque

notetur et hoc etiam principio vocabulorum

sonus in codice saepe per varias Utteras

k hd

^^

et

per

X',

c,

ch etc, nos respectum ad

hanc diversam sonorum denotationem habentes vocabula unius ejusdemque soni

tialis et

nonnunquam unum idemque vocabulum sub

diversis

ini-

initialibus vocabulario

congessimus, quod nobis juxtapositioni diversarum litterarum sub una eademque

tiali

praeferendum

sequens est
a, d,

n,

,v

j"

videbatur.

quem

litterarum,

in

vocabulario

secuti

ini-

sumus,

e,

s.

.V

(J),
s.

o,

z),

Vocabula, quae
in

Ordo

tt,

il

(w)

sch,

z,

p,

u,

s,

in

qua primum occurrunt.

b,

k, c, ch,

in

/',
,

g\ gh, h,

(110),

r,

( i), y

(J,

i),

c,

g,

t,

d,

I.

codice pluries legi possunt, plerumque ea pag. adduximus,

248

Akkoy

ak koy

e.

i.

((tentorium novae

nuptae pag. 143.

Ac

albus pag. 108,

dum

albus pag.

Acca
Acsa

pecunia

apac

acimo-

Achel

fatuus pag-.

sipientia pag-. 53,

sapiens.)

hac compositione auanhig agasi

in

avunculus pag'. 180.

AgaC

lignum

120,

Agar

tic

fluit,

pag-.

agac

pag^.

Agengic scala pag.

Ager gravis pag. 76,
30,

pondus

chelle
sij

asser pag.

89,

columna

manat

s.

ibid.

197.

120.

pag.

honor pag.
85,

auursibile

ager
agcr

graviter pag. 66,

bila

honorifice

AgermaC infirmitas pag. 86, agirich aeger pag. 167, agrich

morbus

aegritudo,

mac

idem pag.

agre-

ibid.,

19.

honorans,

pag. 30,

agir-

consecrans

pag.

agirlalik "honoremus!,

con-

ascendens, ascensus pag.

os

pa<

165,

agX

scriptum

pag.

februarius

martius pag. 81.

ibid.

ay

ibid.

5.

80.
ibid.

4.tob

songusax ay

6.

december.

Aya "palma manus pag. 112.

Ayach pes pag. 113, ayak
pag.

232,

ayag Uxi

scriptum

suffrago

As:izd'di

agizdurdi

e.

fudit

pag. 209.

dim
Ayas

Agmanirmen
aginirmen

mendosc

scriptum

ascendo pag.

agrigl,

cf.

agrich

Agrurmen doieo pag.

AghHc albedo pag. 86,

0.

pag. 187.

19.
cf.

pro

ac.

ayan-

peperci ibid.
q.

aiaz pag.

Ayu
Ac fameHcus

82.

ursus pag. 128.

pag. 144,

esurivisti pag.

acikting

193.

aperio

pag.

azchil

7,

acsa forma cond. pag. 7,

aceluptur apertum est pag. 160
A^ebergil expone pag. 22f2>imp.

Aci
i.

Aguxlug frenum pag. 122.

Agsah claudus pag. 117.
Agbet omnino pag. 69.

s.

Ayadl recusavit pag. 22'].

Aianirmen parco pag. 132,

ibid.,

Acergansa

pag. iio.

Agriki

mensiumanni:

((januarius

ay

Haec

pag. 80.

CUS ay ((junius ibid.

orta cux ay julius ibid.
7.
8.
SOnchitx ay augustus ibid.
9. cheS ay september ibid. 10. orta
ches ay october ibid. 11. curban
baran ay november ibid. 12. asuc
majus

Azarmen

secremus! pag. 160.

Agmgan
Agis

SOUnZ
3.yHaS ay
ay apriHs
2.

i.

Agerlarmen honoro
158,

((mensis pag. 79,

calendae

pag. 113.

ibid.

lap

pag. 144.

pa.g. 78,

safar ay

1.

rete pag. 70.

Aga

acca

q.

agar.

cf.

222.

sunt nomina duodecim

116.

pag. 115.

Ag

i.

hma

ay basi

91.

vesper pag-. 80.

Acmac

Ahca

Ay

143.

pag-.

Aha fluit pag. 207,

Ahim flumen pag.

si

moeret pag. 158.

acer, amarus pag. 83,

e.

acitas

aci tas alumen pag.

92.

Acirganurmen

amaresco pag.

AcUV amaritudo
Acchuz clavis

pag.

scriptum pag.

180.

pag. 193.
119,

azchuz

12.

At equus pag. 121.

At nomen pag. 40.
Ata pater, atta scriptum
ulu ata avuspag.

180,

pag. 113,

ullu atta

249

pag.

114,

tin ata paterspiritua-

pag. 157,

lis

atalih

vitricus

men

pag. 142.

Atagirmen

nomino pag.

attagil

40,

imp. ibid.

ar.

Asau

Atll nominatus pag.

AnuS

A(?n)gigu^

anginguc

scala

angindurdi

ascen-

e.

i.

pag- 233-

Angid'di

e.

i.

dere fecit pag. 189.

Anginza donec pag. 65.

Anglarmen intelligo pag. 31, anglagil imp. ibid., anglamac
anca anCa
anca cakH idem

tantum,

158,

Ancak
Ant juramentum
icermen

Anda

Andi
Andir

Anna

andam (anibid., audaoh tunc

pag. 158, tantum pag. 167.

legit pag.

225.

mater pag. 114.

paucus, modicus pag. 68,

rac modice

As
As

ax-

ibid.

cibus, pag.

124,

ne festines ibid.

amator pag.

200.

115., ar. (^_^-iLc.

Askine paucus pag. 147.

Ascara palam pag. 69.
Astan^i revenditor pag. loi.
Astelan usura pag. 85.
Astinda subtus pag. 70.
Astri multum,

valde pag. 161.

ascaundar-

127.

aht pag. 195, et non protegit,

c.

opinatus sum.

Asrov protectio pag. 197.

Asru muhum, valde pag.
Aslak"

173.

desertum pag. 137.

Asll frumentum pag.

fames pag.

27,

cf.

130.

aS.

Azasti
Azi turlu amare pasj. 64.
Azik s. azih utilitas pag.
aberravit pag. 222.

azihle

utile

Azih eduhum
Aziz
Aztl

i.

q.

pag. 2]].

famesco pag.
2-/.

ibid.

haziz

imp pag.

185,

pag. 194.

trangressus est pag.

Azturmen

famelicus pag. 194.

asic-

137,

asicman non feasicmamagil mend.

asicmagil

Asuch

Az

Ansesim festine, repente pag. 158.

Anzagina aliquantulum pag. 64.

Ax

stino ibid.,

uti

ant

ejus

mend. pro

Asrar

pag. 71.
talis

men

festino pag.

pag. 189.

138,

i^id.

235.

Asigirmen

adjutorium pag. 132.

pag. 67,

inde

nucleus

proprie

AsSOV

juro ibid.

iiiuc

dan)

pag.

'"''P-

idem pag.

aschil

43,

39.

leo pag.

pag. 165.

illico

hoino

jKI.
pag.

Astlan

intellectus.

Anca

asat^kisi

pers.

ibid.,

Asildi pependit pag.

64.

asat

libero pag. 8,

ibid.

nucleus,

pro

praeparatio ibid.

adhuc pag.

imp.

pag"-

Anig UCUn quamobrem,ergopag.65.

Anuclarmen praeparo, pag. 43,
anuclagil imp. ibid. anuclamac

imp.

ma.ximopere pag. 157.

hber

Asi

144.

chisi eques pag. 105.

as

cond. ibid.

Asarmen pendo
Asen nuptiae pag.

transgredior pag. 222.

invito

as beru-

n,

pag.

edo

assa forma

Asat etermen

atlan

17,

alo pag. 44.

Xh^..

imp. ibid.

Atlarmen

asca undarmen

e.

et
24,

i.

As^armen
ibid.,

AtaS cognominis pag. 226.

Atar aromatopola pag. 91,
AtOV insula pag. 1:59.
Atlaniirmen equito pag.

Atlu

rrien

ad prandium pag.

164.
26,

az bol

2^0

Apostoler

apostoii pag. 201,

tolic apostolicus pag.

Abaga

- apos-

avunculus pag. 114.

Abiischa

pag.

senex

scriptum pag.

abusca

87,

(abskarisirmen)

51, amanat ber

semper

2^^,

artinca yurugil

amicus

pag.

retro pag. 70.

bila pure pag.

Artirime

(artirimen)

supersum

superfluum

ArtuC

mongol.

plus

pag. 69,

artuch

Ambar
Amrak

ladanum pag.

amirak

q.

i.

Amll''

(ar.)i. e.

AvaS

vo.x

Aval

(ar.)

95.

Artchan

amllar operaj)_pag.

201.

vfjf.

pag.

principium

182,

pag.

184.

cf.

146,

i.

e.

avzum

meum

os

Arassinda

inter pag.

147.
108.

"j"/,

am
^

nitidus pag. 87.

Areg

87,

arih

ibid.,

ficemus pag. 214,

arinlali sancti-

arinmaga

Aringii

pag.

detractor pag.

mun-

alaca

ala

idem.

alley scriptum

67,

alayesa tamen pag.

alayoh taliter ibid.,

alay bolmassa
se

alioquin pag. 64.

repente

e.xtollens

pag. 143.

Alaboga
Alabota
Alalar

(i.

cetus pag. 221.

carduus pag. 135.

e.

alamlar)

--

208, ar. |V-Lc.

222,.

ala

171,

137,

ita

pag.

^jv^t.

180.

vermiculatus pag. 108,

dare pag. 25.

indefesso

pirum pag. 125, pers.

Alang bulan

Aritma purgare, mundare pag. 166.

Arinurmen purgo, mundo pag. 25,

54.

armain)

e.

(i.

ars pag.

71.

scriptum

pag. 139-

aringil imp.

Al
Al

Alay

1.

macer pag.

in

idem pag.

172.

Araba currus pag. 12

Are sanctus, purus pag.

idem pag.

mantica duas habens peras

pag. 214.

Armut

Avlung (ar.) intellectus tuus pag.

Arach genus quoddam telae pag.

superfluum pag. 85.

pag. 121.

pag.

abzu,

cf.

a tergo pag.

Arsun ulna pag. 98.

Arpa hordeum pag. 130.

Arma

agirlalik.

Avzu

Artmac
ArtmaC

origo pag. 200.

Avurc^'ac^il sanctifica

artinca

q.

i.

161.

pag. 141.

pag. 79, pers.

pag.

nimis pag. 68.

Artwnce

vulva pag. 112.

amplius

157-

Artum

amarak.

Amu

69.

pag. 229.
pers.

229,

sequor pag. 55,

imp. ibid.

Artimac

pag. 85,

Amirak

136.

supero pag. 54, artchil

Artinca yururmen

imp. ibid.

pag.

decortico pag.

pag. 146.

imp. ibid.

Artinda

Amanat commendatio p. 51, ar. XjLof,

Amanat beramen commendo pag.

195.

/\rcha humeri patella pag. iii.

Archum s. acre plane pag. 69.

i.

imp. ibid.

192.

affectans pag.

Artarmen

disputo pag. 226.

AbzU q. avzu os ejus pag. 147.

AbramaC defensio pag. 21.
Abrarmen defendo pag. 21, abra

AmaSSa

are pag.

q.

i.

Arcilarmen
Art dorsum

t6.

Abskarisirme

Arov

Arczulap

212.

Ahci

emtor pag. 106.

ve.xilla

pag.

25 i

AllSirmen commuto, (.permuto pag.

pa.s,^ 35,
alischil
14, alisurmen

Alti Bsex pag.

imp. ibid.

Alisturmac

commutatio, pcrmutatio,

concambium

AIUCUC

Alurmen

capio,

pag.

6,

perf.

ibid.,

imp.

al^il

Aldamac deceptio
Aldarmen decipio

pag^. 90.

emo

accipio,

Alni

caperc facio

pag. 84, algisle scriptum

Algis

benedictio pag.

pat^.

promtum pag.

Alma

160.

lat.

alda

imp.

mend. scriptum pro alin

q.

i.

elbeti

elbette

s.

pomum pag.

ne-

125.

Allan vexillum pag. 118, cf.

alamlar.
Allejoh laudate Jehovam pag.

217.

lingua

altare, voc. ex

ibid.,

cessario pag. 226.

190.

Algislasin benedicat pag.

Altar

frons

Alpant
77, benedictus

pag-.

pag. 22.

pag. iio.

pag. 51-

Algesli sanctus

au-

ibid.

aldum

ibid.,

aldurmcn

sub pag. 147.

rifaber ibid.

14.

pa.L,''.

cabana, tugurium

158,

Altmiz sexaginta pag. 158.

Altun aurum pag. 96, altunci

de-

supra

220.

192.

A.

Agac

i.

AC

q.

i.

egec pag. 213.

hec pag. 213, ac bol-

maci

gratis,

quod loco
tus

AgO

Asirding

q.

cit.

gratuito pag.

haud

Amgak

Arta mane

213,

sum.

pag. 79,

primo diluculo

interpreta-

recte

misertus es pag. 214.

cruciatus pag. 214.

tanc erta

ibid.

Altirsen

asportas pag. 213.

Eksik

essik minus pag.

fortasse qua ratione ? pag. 214.

E.
Eygi bonus pag. 86.
Eygir mendose scriptum

pro

Cygir

Pag- /5-

Eigirac mehus pag.

eygirac scriptum.

Eygirac etarmen

68,

ibid.

et

eygirac et imp. ibid.

Eygilic bonitas pag. 85.

Eynek

Eu

(ev,

uti

in

(?

dialectis

Echindu

al-

Ecsuc

Egau

Euet (evet) ita pag. 67.

Eki duo pag. 141, eki katning

Egar

harassinda
ekinzi

domus

inter

iterumn ibid.

chinda

pag.

67,

tempus

post

80.

diminui

pag.

20,

ecsit

imp. ibid.

pag. 89.

taica et osmanica)

ibid.

s.

Ecsittim
ejnek).

i.

meridiem pag.

uigurica,

68,

Eksitmadi non diminuit pag. 216.

Ecchi
q. eki pag. 83, echinzi
sccundus

meiioro pag. 37,

ecce pag. 209

s.

defectus pag. 141.

Egazi

i.

q.

pag.

20.

96.

amita pag.

114.

conjunctio conditionahs si pag.

70, rectius

Egec

eksik

hnea pag.

egcr

ens pag.

pag. 142.

200,

cf.

aga^.

252

Egen

mend. scriptum pro

tum pag.

Egelik

bonitas

evgi.

egirgil

egelik pag.

174.

chele

falso pag. 65.

falsus pag. 117.

Ehar

planta pag. 103.

Ehsi

acerbus pag. 83.

Eyar

habena pag.

sator

cod.

in dialectis

hoc loco glos-

eyar

enim

voc.

sellam significat.

hec

pag.

26,

etchil imp.

caiceus pag. 99,

etic baxi

pars anterior calcei pag. 99.

calcearius png. 99.

chey

etic

Etis

EtUC

et pag.

q.

i.

imp.

madi armum

Enarmen

Enis

etmacci

en ka-

deligavit pag.

enderding

138.

engil

20,

descendere

pag. 216.

esichija-

ibid.,

ibid.,

esi-

idem quod cag.

81.

inebriat pag. 194.

Ezic

oscito pag.

piger pag. 135.

pag.

Ezchi

Eba

declivitas

audio pag,
2,

i,

esitmaga

caper pag. 128,

capra

Epzi

136.

bibulus pag. 182.

esitum
pag.

inf.

tizi

5.

ezchi

ibid.

uxor pag. 114.

i.

q.

oba

pag. 148.

medicamentum pag.

larmen

<medicor

138,

em-

ibid.

Emanirmen caveo pag.

Emegar vetuia pag. 232.
Eminc tranquilHtas p. 200, ar.
Eminhc bila tute pag. 71.

2t:^i.

Enur forceps pag. 225.

Engermen incurvor,
13;,

estim

135,

Eskerimas nihilipendit pag. 221.

Eskik remus pag. 135.
Eschi vetus pag. 87.
Essirgerme (essirgermen) con-

Em
88,

pag. 89.

pag.

Esirtir

perf.

hac dictione

pag.

imp.

Eziturmen

pag. 190.

vallis

pag.

portam claudo

chni jap

Esrikci

descendo pag.

ibid.,

fecisti

remigo

pag.

180.

perf. ibid.

Esvermen

135.

102.

in

Esermen

pag.

esac

tisi

esik

rectius

queror pag. 185.

corpus pae. 201.

armus

imp.

14,

207.

mend. scriptum pro

pistor pag.

En

pag.

panis pag. 103.

Etmaci
Eclez

caiceo
ibid.

pulvisculus pag.

Etmac

esek

s.

kapuni japgin.
Esitmac auditus pag.

montis declivitas pag. 144.

Etic cheyarmen

146,

ibid.,

cf.

venit pag. 227

asinus pag. 127,

parmen

ibid.

Eticci

mentem mihi

in

Esik fenestra, porta

Esich porta pag. 17,

loi.

pag. 213.

Et caro pag. 212.

Etarmen facio pag.

Encim ego ipse pag.

inc.
Enborum ante pag. 64.
Es intellectus pag. 140, esima

asina

turcicis

ephippiariusn

Etik
Etic

collum pag. 136.

kirdi

erravit,

Ec

q.

infringo

kongiil liberum arbitrium pag.

Esac

122,

Eyarci
i.

incli-

perf. ibid.

2^^},,

egri

ccurvus pag. 191,

Egricsi

Enc

colaphum

engsaladim

pag. 140,

EngSe
2-],

me

sum,

incun-atus
ibid.

199.

q.

i.

dim

Engsalermen

160.

pa.o-.

ibid.

Egilic

Egri

fac-

navi

Egyi bene pag. 64, cf.

Egiz gemelli pag. 221.
Egirurmen "filo pag.
imp.

etgen

224.

engiptir

me

men

inclino
s.

eng-

i^vyl.

253

Emganip

lah()r;ins.i

Emgek
219,

pag.

crudelis

cruciatus,

amgak.

cf.

Emdl

Erkli

134.

pa.i^.

modo pag.
pag.

statim

68,

nunoi

71,

emdidan

ari admodum pag.

dan cheri

Emdurmis

e.

i-

emdi-

quondam pag.
descensus

enderding.
Emzac mamma

Ewageli
Evunclu

64,

ibid.,

cf.

85,

mas

pag. 162.
cf.

kaz.

masculinus

maritus pag. 114.

Erca q. er pag. 109.

Eregirmen fastidio pag. 9, eriktim
i.

perf. ibid.

Eremsirme(eremsirmen)

giorior

Eriklagan
Eric prunum pag. 125.
Eric pers. gutis ? panthera
effinctum)) pag.

gutlS vero

nificat,

132.

pers.

men-

mihi

pro

erimni omen

scriptum videtur, vid. sequen-

(in acc.)

tem locutionem erincy saa ba(...)

se ne.

i.

.,

e.

erimni saa bakir-

Sen necik omen

quale

aspicis,

pag. 225.

Erincak

pigrita pag.

cec mend.

pro

142,

erin-

erincak (irencak)

i.

Erur
ErUV

Erk

e.

erirmen sum

pag. 157.

vis)),

rum arbitrium pag.

Erkec johladim

Ernin
ErsaC
cit.

erdeng-

Hbe-

136,

virtus

gencive,

osm.

iio.

naris pag. iio.

meretrix

pag.

104,

male ersat

legi

(cf.

quod
pers.

loc.

SVyJO

nugae).

pag. 186.

natura pag. iii.

El manus pag. ij2.

El pax aut fortasse populus
El regio pag. 89.
Elac cribrum pag. 94.
Elat humor pag. iio.

EleHk

pax pag. 46,

EHkladiler

cf.

pag. 207.

el.

irriserunt pag.

hanc verbi formam male

171,

1.

c.

apprehen-

derunt interpretatus silm.

EHclamaC irrisio pag. 104.

EHclarmen irrideo pag. XI' eHclagil imp.

ibid.

silengdir

(eHm

mend. pro

pag.

decipit

aHm

scriptum

224
vi-

nuncius pag. 143.

Eltiri peHis agnina pag.

Elturmen

157.

perdidi

pag.

Ersacsis castus pag. 115.

Ersaczi luxuriosus pag. 117.

Elci

pag. 142.

potentia pag. 219,

Erksindaci

pag.

detur).

pag. 188 et passim.

est))

vis,

ars

gingiva (gaH.

EHm

scriptum piger pag. 185.

Eme

Erni

Erlic
pag. 98,

dose pro yAJ\*j) scriptum videtur).

Eriney mendose

erta

pag. 182.

i.

lingua mong. variegatum sig-

in

vlrgo pag. 199,

Ersek luxuria pag. 142.

ErsekHk
q. hersegci

pag. 222.

(eric

Erdeng

dis eti) pag.

masculus,

Ertmez non praeterit pag. 205.

Erdamli (erdemli) eximius

Erdem

pag. iii.

evangelium

gloriosus pag. 212,

pag. 109,

pag. 167.

Erta tempestive pag. 71,

cakta quondam pag. 65.

lik virginitas pag. 197.

ejemli.

Er

erkH erk-

sis coacte (veHs noHs)

115-

65.

pag.

potens pag. 219,

pag.

possessor pag. i88.

235.

pag. 43,

Elzi

i.

q.

duco

pag. 20,

eltchil imp.
elci pag.

35.

97.

ibid.

porto

254

Elpek

ornamentum quoddam

collo ve-

Elbctl

stimenti assutum pag. 224.

Elbangelim

pag'-

ewangelin

e.

i.

saltem

pag.

Elm

'83,

utique

alpant.

cf.

mundus pag.

ar.)

(v.

pag. 140,

15^.

159-

(j).

ucamcla

latirmen jaceo pag. 134,

iatirmen supine jaceo ibid.,
bis koygasip iattik coucubimus
ibid.,

1.

iatlik

c.

legendum
t

est,

legi,

sed

cursim scriptum litteram

lat,

iattiler

pedibus jacuerunt

(iconjunctis

yaturmen et jatir.
lanawar
q. yanauar,
cf.

144,

cf.

lanirmen

dmi

scriptum

pro

minatus sum

langi

pag.

larovH

aptus pag. 180,

larkin

peccatum pag.
i.

e.

iasirdi

166.

ianan-

ialbarsa si supplicat
lec malus pag. 141.

supplicaverunt pag. 162,

pag.

161,

cf.

jaxOC.

occuitavit

pag. 158.

168.

esus pag. 15;.

leglt juvenis pag.

cf.

jarovli.

cors pag. 219.

legan

157,

cf.

largu judicium, vid. jargu.

larbarsenlar suppiicent ! pag. 158.
larlaigasen misericors sit!ibid.
e.
larrgancli
iarhgancli miseri-

lengipf^

164.

pervenire

letkirgil

letmeym

lasik

190, cf.

splendor pag. 193.

larliganclu idem pag.

jangi.
lasidi

jarig.

jarilgadi,

lece communio

169.

cf.

pag.

lalbardilar

ibid.

lang mos pag. 220.

langay revertetur pag.
novus, recens,

misertus est

janina

jau.

kaz.

minor pag. 38,

pag. 190,

lucidus

i.

tinle

animal pag. 180.

lanina mend.
pag.

ibid.,

i.

lanawar

assimi-

aiagesip

alar

hic

enim post alterum

larih

larilgadi

fac

pag. 192,

imon attingens pag. 190.

vicit

pag. 192,

cf.

jengdi.

pag.

lesda Deus

pag. 159, pers. ^Ijlj.

193-

lazirsa

si

lesse

occultat pag. 165.

lez aurichalcum pag.

lazdim erravi pag. 134.

lappalarmen fabricor pag.

laman

maius pag. 157,

lich pag.

tum,

sarcio

sarcire,

vid.

iaman-

pag. 52,

jamau

lemese

fructus

pag. 166,

mos.
lerosolm
lerkoi

158,

cf.

pag. 219.

cf.

Hierony-

Hierosolyma pag.

ier koi

e.

i.

jara-

pag. 144,

loutmaga

cf.

subter

161.

terram

deglutire pag. 140.

158.

159.

lochari

sursum

gartin.
iiiitiahs in

jer.

locll non est pag.

illuminavit pag. 159.

/'

q.

i.

166.

lariklich lumen pag.

Litt.

pag.

ejus

jez.

jemis.

kaz.

assumen-

taci.

cf.

peccator pag. 157.

leronim"^
cf.

jamov.

lara vulnus pag.

laratup creans

laricte

140.

181,

lezuklu

168.

lamarmen
jama-

pag. 139.

latus

nonnuHis codicis glossis

valet.

pag.

160,

cf.

JO-

255

lopsini}:) approbans

lol via"

luunurmen
gul

imp.

lavo

ibid.,

lo,

pa.^-.

luuz exiguus, s. depressus

lugrUp festinans pag. 214.

lumarmen

dum

pag.

nicto))

perf.

juun-

juuarmen.

cf.

pag. 139.

ium-

133,

i.

iwgundilar

e.

i.

clinaverunt pag. 162,

Iwx

i.

Iws

centum pag.

q.

iwS

Ickermen

cf.

iw-

se

in-

jUgungis.

pag. 223.

Icik

pag.

iychte

i8,

submergendo pag.

intus

220.

est)t,

intimum

aufugio

Ickir ligamentum, quo

herniosi

utun-

intimus)) pag.

q.

it

Itlandim
Itlamisla"^

Inak
Inak

139, cf.

109.

inquisitio pag. 32.

inquiro pag.

izlar

104,

2)2,

ixdagil

opera pag.

136

(edus

confido pag. 17,

izzan-

Isaiagana edus

pag.

vas).

s.

Isanurmen

pag. 225.

Isanmac

fides pag.

17.

187.

Isi invidus pag. 117.

134.

itlanmislar

exerce pag. 182,

fldelis

calefacio pag. i5.

struo

ignem pag.

139.

erran-

operatio pag.

Islu

issihc pag.

pag. 182 (mong.

jtma.
inak).

fortasse tabula textoria pag. 225.

q.

Izim

calcar pag.

104.

139.

Izi vestigium ejus pag.

Izin
cf.

141:

Islamac
i.

132.

16.

Islagil odorare pag.

pag. 128.

i.e.

operarius pag. 234.

Issinurmen

Isz incendium pag.

pag. 180.

perivi pag.

pag. 139.

Issilic calidus pag.

tes pag. 215.

Idmalagil

subtilis pag.

rarus,

Issirimen

2T,^.

It canis pag. 134.

i.

ficus pag. 126.

Is opus pag.

Iscv

pag. 226.

Itt

Ingir

Isarh
Iseb vestimentum

213.

Ickinirme (ickinirmen)

Iti acutus

209.

gil imp. ibid.

pag. 187.

Icrih

inam.

invidus pag. 117.

Icip bibendo pag.

pag.

cag.

i.

Isan imago

18.

vestis pellicea pag. 232.

tur

cf.

IngaC mentum pag. 170.

Ingan fortasse praestans pag.
Ingec
q. ingac pag. 222.

caro

congregavi pag.

Icindagi quod

pag. 141,

157-

dejicio).

juvavit in

in-

imp. ibid.
con-

perf. 3. p.

Icesti

fidelis

IxdamaC
Ixdarmen

Igarhk
Iglading ploravisti pag. 193.
Ighk cuneus pag. 143.
Ihar (navis) anchora submissa

lydim

ne credas pag. 163,

futurum pag. 202.

inccha, incha.
IngCU gemma pag.

167.

jugo pag. 220.

lycharmen

227.

Ine acus pag. 181.

Inckaydir fortasse plangit pag. 134.
Inccalap subtiliter)) pag. 71.
Inccha subtilis pag. 87, incha

Ingga

pag. 158.

invidia pag. 140.

stitit

Inamh

fidelis^pag.

angustus pag. 139.

ibid.

q. ioch, jok pag. 158.

IWC
IwgUndi se inclinavit pag. 160,

gudilar

inak

q.

i.

angay

pag. 164.

vcnit

Inall

Inanmagil

jol.

ct".

16^5,

pat,'-.

loluchtu obviam

paj;. 195, cf. jol).

146.

133.

pars vestimenti interior pag. 138.

Izchari
Izzangil

intus pag. 67.

vid.

supra.

256

Izlar

Ipchin

Ilan serpens pag.

supra.

vid.

aquae colorem referens,

vio-

Ihptir

laceus pag. 108.

Imenirmen
imendim
Iv

pag.

verecundor
perf.

62,

rete pag. 221.

tingis

188.

irachti mend. pro

Irach
irachtan e lontano
Iragirmen dilato pag.
Irlarlar cantant pag.

139.

alligatum est .pag. 140.

161.

lUictingvis mend. scriptum pro ilhc-

Ir cantus, cantilena pag.

IHm

i68.

pendeo pag.

Ilgari prae pag.

ioid.

sepulcruni" pag. 222.

lontanus,

Ilermen

pag. 164.

ehklamak capessere
voce ehk manus derivatum.

etc.

IUind'di

8.

i.

pag. 189,

159.

184, cf. cag.

sprevistisD pag.

uigur.

et

e.

iUindurdi

cf.

Uim

illaqueavit

rete.

o.

Oasamac

pag.

similitudo

86,

cf.

Oen
Oyn

on

e.

i.

coram pag.

oynagil

ludo pag. 34,

mendose scriptum pro

joculator pag.

Ouat

omci

103.

digitale

pag.

oymah

97,

139-

caliga pag. 121,

pag.

82,

^\y

pers.

cf.

Ouad
Ouada terminus pag. 106,
Ouc pugnus pag. 112.
Ous siligo pag. 131.
tempus

ar.

tX^j.

ar.

ScVc^.

Ourum

s.

ourula

magnus pag.

Ochus
*

']-^,

pag. 54.

in

olu pag.

legimus pag. 159.

flumen pag.

(9

pag.

79,

e.

g.

as^ OCti

ibid., ar.

oo*.

Ogar fortuna prospera pag. 137.

Ogoloch capella pag. 128.
Oguc q. oygunc pag. 198.
Oguturmen castigo pag. i6, oguti.

chil imp.

OgUS
Ogur

Ogri

ibid.

bos, pag.
fur pag.
fiiius

128.

185.

pag.

114,

fihus legitimus

ghalal

pag. 115.

fur pag. 28.

Ogrilam

furtive pag. 66.

Ogrulamac furtus pag.

Ogrularmen ogurlarmen
z-].

ogrilam.

vid.

s.

pag.

Oglan

i.

Ockurbis

similiter pag. 71.

hora

Ogul

ibid.

OurhlC granum, semen

Oul q. Ogul pag. 200.

Oulu

Ocht

octunmac

mend. pro

similis pag. 83.

Ogul

OuratimaC amonitio pag. 9.

Ouraturmen admoneo pag. 9, ourat imp.

of-

pag. 42.

hora cibi matutini

imp. ibid.

Pag.

Ocsas

Ocsasib

Pag. 137-

Oynarmen

mend. pro octungil

offensio

sis haud amabilis, indecorus

Oymac

ocht.

(O)cotunmac

pag. 114.

collusor

Omcil

q.

i.

fende pag. 42.

166.

ludus pag. 34.

OynaS
Oynas

Oct

Octunguil

ocsas.

;8.

2-],

Ogrula

furor

imp. ibid.

puer pag. 104,

,,og/an/ar"

famuli pag. 93.

Oghci

spiculorum fabricator pag. 103.

28.

nonnullis codicis glossis pro o scriptum est.

257

Olifi

ohuma,cjjn

o.

i.

OhsaSSl

siniilitudoi)

olnikii

s.

p:i,i4-.

cf.

^i.h

ocsas.

Ot

uti

Otaci

ot non

pla-

scd proprie

ojDinatus suni,

herba pag. 8g,

37,

Ossi

significat.

ii^^-nem

medicina pag.

unguentum pag.

medicus pag.

OtakimaC

locus

"pratum

gentum do pag.

muiuum

ar-

otunzcha bcr

38,

146.

Ottac insula pag. 138.

Ottalarmen medicor pag.

^:!,/,

ottala

contra, obviam pag. 65.

Otruczi mendax pag. 117.

Otluc focus pag. 90.
Otlim hgnum pag. 2;^;^.
On fortasse ex ofan, ufan
comminutus pag.

Ong
Ong

contrac-

146.

Ongatgil

Ongaldi

dextera pag.

S'/.

medicare pag. 187.

Ox

Oxga
Os ol

pag.

dexter pag. 146.

Osal

146,

aHus pag.
ille

OZ.

74, cf.

OSge.

pag. 206.

futuri,

neghgens pag.
simiio

simihat ibid.,

cf.

rODEX CUMANICUS.

op-

ibid.

osculum pag.

41.

Oba convalles pag. 88, cf. UWe.

Obuc ? electrum pag. 140.
198, cf.

ov-

Ovsadi similis fuit pag. 199, cf. OScarmen, ocsas.

Ovsar similis pag. 226, cf. oscar.
Ovretmis docuit pag. 203, cf. ouraturmen.
Ovlduh ova piscium pag. 222.
Ovlu fihus ejus pag. 144, cf. Ogul,
ouL
fossa pag. 222.

OrOZUng fortuna pag. 28, cf. rox.

Oru e. orun locus pag. 204.
Oruc q. oruz pag. 168.
OrUZ jejunium pag. 31, pers. S\jv,
oruz tut

jejuna ibid.

gr. opYavov pag.

192.

Orta chele communiter pag.

Ortac socius pag. 114.
Ortada in medio pag. 144.
Ortu versus pag. 72.

64.

execrabihs pag. 142,

Oscarmen

opka.

vid.

vestimentum pag. 32.

Organan
vid.

^^2,

irascor pag. 32,

i.

187.

ipse pag.

opcliil

iracundus pag. 185.

ira pag.

imp.

pag. 115.

i.

consanuit pag. 140.

Onggarmen marcesco pag. ],/.

Onghk salutaris, salvator
Onglu

OX.

opti.

ibid., vid.

Opchalarmen

Or

sahis pag. 197.

dexter,

magister

sin.

imp. ibid.

tuni

138, vid.

Ovdi laus pag. 207.

Ovding laudavisti pag.

ibid.

triginta pag.

Otru

imp.

Oprac

38.

19,

ockac.

60.

Oza per pag. 210.

Ozdan de summo h)co natus
Oparmen osculor pag. 41,

OpmaC

146.

Otunzcha berumen

OtUS

ipse pag.

chala

solxit pag.

pag.

cf.'

104.

Opcha

loi.

herbifer,

Otlinz mutuum pag.

imp.

doetor

Opkelmekci

96.

pag. 96.

Otemis

Osta

pag.

OckaC tussis pa^;. 138.

Ot ignis pag. 79, quo loco
netam,

Oscurmac tussis pag. 60,

Oscurumen tussio pag.

socors

Orda curia pag. 105.

Ornarmen hai)ito pag.

oscar

Ors acmon,
OrSU fortasse

i8i.

pag. 57,

ocsas, ohsassi.

gr.
ital.

azi;.(.)V

orSU

140, cf.

orun.

pag. 96.
!

pag. 230.
17

25

Orbll

Orlas

01

et

JT,

aar in dativo,
anlar ogh ii
anmS!'
o suum

Olarmen

angar

passim,

anlar

pl.

pag.

ipsi

Olturuldi

s.

Olum

Olturmak

morior pag. 35.

Olza

i.

e.

pag. 104.

pag.

54,

119.

sessio pag. 175.

pag. 36, vid. olca.

Olzarmen

214.

mors pag. 35.

Oluluh

oltur

54,

occisus est pag. 192.

scamnum pag.

ibid.

ulu pag.

q.

pag.

Olturguclar scamna
OlturgUZ scabellum

ibid.,

74,

mortuus pag. 88.

i.

85.

sedeo*

imp. ibid.

ascensio pag. 89.

pag.

mensura pag.

Olturumen

siiva pag. 89.

<'ille

Olu
Olu

Olca

funda pag, 222.

Orman

metior

pag. 36, olzchil

imp. ibid.

olumluh

Olbekhg

mortalis pag.

abundantia pag. 194, mong.

elbek.

207.

O.

Ouranirmen

disco pag.

imp. ibid.,

gil

cf.

6,

ouran-

ouratumien,

ovretmis.

Octenlanir

Octem

gloriatur

Owtiti

superbia pag. 183.

136..

laudatio pag. 188, vid. supra

ogiic.

Oc

vindicta pag. 182,

OC alguci

ocesstim

136,

Ote

altercor, ncontendopag.

trans pag. 215.

Otmack

panis

otmec
Otmakci

pag.

levis

Optl

Omad

nemus

pag. 136.

spes pag. TT.

ipse pag. 197,

pag.

2 2-j
cf.

OXga.

cf.

OZOZ

OX,

196.

super,

Ozgaca

pro,

per

pag.

oza.
alioquin pag. 228.

tum pag.

139.

ligamen-

171.

Orguzurme (brguzurmen)

182.

mend. pro opkasi pag.

pag. 210.

Orumcik aranea pag.

Orken funis pag. 136,

pag. 212.

osculatus est pag. 165.

Obuga

laudet

170.

pag. 222.

Ozdmg seccessisti pag. 200.

Ozma depulsio pag. 234.

pag. 174.

pag. 220.

ira pag.

Opkani

vl

174.

pistor

Oth felleus pag. 203.

Onadurur procrescit

OngU
Opka

otmak

laudata pag. 206.

detersit pag.

gloriatur

186, cf.

pag. 171,

ogiic

crevit pag. 203.

Oza

perf. ibid.

cf.

laudant pag. 159.

Osang pertina.x pag.

Osge alius pag. 170,

Oz

vindica pag. 2^^.

Ocessirmen

Ovnir
Ovsin

Osti

vindex ibid.

Ocugil

OVgan

e.

i.

Ovgerlar

misere clamitavit pag.

pag. 162.

laudo pag. 234,

ogunc.

e.

Ovga

pag. 222.

eu domus

q.

i.

Overmen
i.

superbus pag. 183.

Octehk
Ogurdi
Oygunc

Ow

147.

pag. 2^

Ortik

Orth

igneus pag. 141.

idem pag.

220,

pasco

259

()l(^)a "pracda

01 (li

pa,e:.

men,

zoq.

inoituus cst pag.

199, cf.

olar-

(Hd urujler occiderunt

pag. 160.

u.
Uiaap^anda
Uiuganda.

vigiiando pag.

(nu-nd. pro

Uiuymider oioumider
mit, an experrectus est

Uiurmen

UturgU scamnum

139.

uiuhusi
arasnada
arasinda) "dormicndo

dormio

.''

pag.

utrum dor-

uyugil

19,

Utru Mobviam pag. 164,

Utlu tas sile.x pag.
kaz.

Uutirme (uutirmen)sopiopag. 224.

Ugat \erecundia pag. 62.
Ugialurmen verecundor pag. 62,
Ugialdum perf. ibid.
UgU bubo, noctua pag. 106, ngU

Un

(U)n

Unarmen

pag.

e.xpergiscor

51,

tres pag. 161 et passim.

UcOV
Ucuh
Ucun

trinitas pag.

207.

e.xanthema pag. 234.

propter,

pro,

per pag.

69 et passim.

UcUZ vilis pag. 88.

Uckun scintilla pag.

Ucmak

Ucmisley

Ucluk

i.

q.

224.

[/ in

eki

dies

con-

uni kacf.

koibalo-

iing co-

iiniing unguentum.

dim

consensus pag.

perf. ibid.,

sonuit,

divit

142.

una-

obedio pag. 137,

acquievi pag.

Undi

140,

undim

consensi

lo.

jaksi Undi bene au-

pag. 231, proprie bene sonuit.

pag.

obhviscor

imp.

ibid.,

41,

unutcham

mend. pro unutchan obhtus ibid.

Unutcangdir obhviosus estpag. 139.

Unutmac obhvio pag. 41.

Ungerme (ungermen) compiano

UngSUma mend. scriptum pro uksak

maa mihi simihs pag. 142,
cf.

139.
78.

volando pag. 200.

pag. 141.

trinitas

Uclik pag.

Uterme (utermen)

pag. 228.

paradisus pag.

Uclik birlik

duos

etiam cag.

cf.

iil,

unutchil

pag. 146.

finis

ot,

ote,

cf.

2:^2,

trans,

sonus pag. 54,

Unuturmen

imp. ibid.

per

humidus pag.

Uyag

Uyanurmen

cf.

rildl raucus evasit pag. 223.

lor,

turumen
62,
uyagtur imp. ibld., cf. uioumider.
Uyahti occidit pag. 224, cf. cag.
ojakmak.

otru.

debitor pag. 186.

vo.x,

karag.

pag.

vigiio

cf.

144,

tinuos pagr. 232.

Udakci

Unamak

Uc
Uc

proprie,

iitii,

yungi "pluma bubonis ibid.

Ugraiadir murmurat pag. 134.
Ugrenir abominatur pag. 164.

uyangil

pag.

postea

kaz.

kun udas(i)

imp. ibid.

ol-

cf.

ut.

Udaa

pag. 139.

pag. 100,

turguz.

210.

concremo pag.

OCSaS,

kaz.

Undarmen

dum

OSauli

voco

(os^kh).

pag.

unda

6i,

unda-

ibid.,

un-

Undemen nuncio pag. 137.

Ux sensus pag. 53, UX bila

sa-

pag.

17,

dagil idem pag.

nonnuUis cod. glossis pro u scriptum

imp.

61.

reperitur.

17'

26o

pienter

;i,

pac;-.

UX chisi "homn

Uxangi

longus

chele

pag.

86,

diu pag. 65,

uxun
uxun olca
.

gr.

cf.

us et

lo,

usahi

Usattirmen

223,

de-

cf.

uzatil.

frigeo

Usculi

linum pag. 106.

Ustun

super

UStungU

ustunda

supremus pag.

pro

uslu

sapiens pag.

Ussurmen
q. usurmenpag.
Ussah detractio pag. 140,
i.

sah_ci detractor

Uzatil

202,
i.

ibid.,

cf.

27.

US-

usahci.

UZatilar comitati sunt

e.

i.

cf.

e.

usattirmen.
uzengi pag.

cf.

urdim

Urpek

abrumpo pag.

pag. 204.

139,

143,

uruh

pugnavi pag.

uzcH

ur

pag. 134,

jeci

imp.

ierga

prostraverunt pag. 170.

cujusdam pag.

avis

144.

fermentum pag. 224.

flagellum pag. 28.

semen

pag.

103,

uru,

cf.

uruh.

Ulah equus
Ulasurmen
chil imp.

Ulam
Ular

pag. 145.
divido

pag. 20,

pag.

rlivisio

et

20.

cum

abl.)

passim.

Hgat pag. 220,

pag. 136,

ulas-

ibid.

ab, de (construitur

pag. 211

uladim

ularmen

mend. scriptum

magnus pag.

Uluy(Hr uiuhit..
Ulus pars.i pag.

Hgo

perf. ibid.

doctores pag. 157,

Ulu

uxangi.

Uzermen

perf.

oura-

cf.

percutio pag. 45,

urde humi

Ulemat
145,

220,

urundim

e.

i.

UlasmaC

115-

perf.

semen pag.

Urmach

204.

Ustlu mend.

urdi

proles pag. 189.

Urluc

pag. 70,

pag.

docuit

Urgunl nomen
"instrumentum, quo fabri lignarii

cf.

turmen, ouranirmen.

ibid.,

pag.

radunt vel laevigant pag. 100.

Uzegi

excavatio pag. 228,

ibid.

Ururmen

non Infregit pag. 189.

234-

pag.

pag. 209.

UrUS capra novella pag. 235.

Uruschirmen litigo pag. 132.

^]-].

Usurme (usurmen)

ibid.,

iiiicsunur-

cf.

22].

Usasi similis pag. 85, cf. OCSaS.

Usaldi comminutus est pag. 183.

Usutmadi

up-

recordor pag. 50,

ibid.,

latrat pag. 134,

Urudi

conduco,

spes pag.

uzchil

61,

cantus pag. 217.

ir

q.

i.

Uru

221.

pag.

tractor pag. 182.

Uscu

Umuc spes
Uwe vallis,

Uretti

perditor

Usanmac

Upsunurmen

Uradi
pag.

otmakning

mica panis pag.

-Usahci

denotatum)

pag.

imp. ibid.

Ur

imp. ibid.

mica

ZC

per

(c

altum

in

oba.

i.

Usah

Uzcarmen

men.

myrrha pag. 96,

Us q. UX pag. 193.
Us factum pag. 26.
Us humidus pag. 87.
Us etarmen lavo

pag. 70, 78.

uva pag. 143.

sungil imp.

85.

longitudo pag. 85.

Uxurmurs

ucun

q.

i.

volo

mensura longa pag.

Uxunluc

equum

in

pag. 122.

utollitur

Uxun

quo quis

stapes,

Uzun

Uzum

ingeniosus pag. ii6.

ar.

pro

ulema

Lt-lc

161, cf.

oKl.

pag. 134.
85,

turba

pag

26l

146,

butlin

ulus

UZUnzi

ibid.,

pars

ulus

IJluluc ma^-nitudo

intci^ra
parsi>

tLMtia

ibid.,
tortuzi ulus mcnd.
tortunzi ulus quarta pars

ulu,

86, cf.

pai^r.

01 U.

Ul^ayirmen

pro
ibid.

<^il

crcsco pag.

14,

ulgay-

imp. ibid.

o.
Uiicsunurmen rccordor pa.o. 51,
upsunurmen.
Wt tumasa fortassc utiinmasa

Wretir docct pag.

ouraturmen.

cf.

Urengaymen

si

i.

alt.

ran-

derivatum

atque

cf.

UU,

Uula-

verbum

et

indc

discam

pag. 158,

cf.

ouranirmen disco cf. ctiam

ogrenmak, alt. iiiiren-, jac

supplicat pag-. i66.

Wstwn q. ustun pag. 160.

cag. ao,
Uv venatio pag. 62,

uretti,

162, cf.

venari.

(alt.

in

lingua cum. in

iio-

aeque

intcrdum

iiiiren

cag.

iiren

con-

trahitur).

K.

Kaal

Kak

KatH

ferus pag. 225.

aridus, <(siccus pag. 139.

Kakirdim edidi sputum pag. 136.

Kagal lentus pag. 87, pers. J^l^.
Kagis angor pag. 170.
Kahal piger pag. 181, cf. kagal.
Kay conj. quod pag. 163, kayda
ubi pag. 144

passim,

et

kaysi

Kaytargil
chil imp.

Kac

163.

passim

kayt-

in cod.

aufugit pag. 164,

kacirgil

imp. formae factitivae pag. 206.

Kat

latus pag. 67,

Katirap

s.

cati

catinda.
chele fortiter
cf.

Katii

i.

catholicus pag. 214.

e.

katun

femina, .(domina

pag. 157.

Katulangil
Katti

cxerce te ipsum pag. 141.

durus pag. 174.

eo

fortius

clavavit pag. 208.

Kani
Kani

cf.

can.

222.

ubi pag. 144.

kangi quaHs
Kangiridir decipit pag.
i.

e.

pag. 144.
224.

quaccunque, omnia pag.

i.

e.

kancik

canis

157.

femina

pag. 224.

Kasart

frustulum pag. 146.

calvus pag. 234.

Kasnaci thesauranus pag.

Kassirmen frico pag. 29.

Kazan
Kazar
rum

quum pag.

230.

135.

mendose pro bazar (dir)

fo-

est pag. 148.

Kazna

gazophylacium

kaznaci,

pag. 66.

Katolik

Kadadi

Kaska

revertor pag. 51,

ibid.

cru.x

Kacti

kagis.

redde pag. 141.

Kayturmen

katli

Kan sanguis pag. 79,

Kanov ventrosus pag.

Kansi
Kacik

qualis pag. 164 et passim.

Kaia rupes pag. 136.

Kaygi tristitia pag. 187, cf.
Kaygirsang si angeris pag.

andan

pag. 160.

Kapsa
Kabag
Kaban
Kabul

ar.

cista,

pag.

205,

iuly-..

fcretrurn pag. 222.

porta pag. 186.

apcr, pag. 181.

eter

accipit pag. 183.

cf.

262

Kam

katun

Kamadi

"incantatrix pag.

Karp ? angor pag. 146.

Karmalarme (karmalarmen)

9.

'fascinavit pag. 138.

Kamaladir

fascinat

fascinando

Kalaa

movet pag. 230.

Kamiz

mend.

scriptum

kamci

pro

fascino pag.

9.

KaVOsin

scapus pennae pag. 136.

Kavdan

pag.

g-erm.

non

Kar

respondens

glossa

227,

Ugcbrant

quod incrematum

castrum, castellum pag. 89,

gala.

kar yayar ninkar yaydi perf. ibid.

nix pag. 40,

stannum pag.

97.

Kalam

calamus pag.

Kaling

spissus pag. 139.

Kahp

90.

forma pag. 90.

Kahirmen
imp.

est sit;nificat.

git ibid.

cf.

Kalay

pag. 171.

fustis

Kamlik etermen

fes-

tino pag. 231.

maneo pag.

ibid.,

Kalkani

scutum ejus pag.

kalkam

maie

kalgil

51,

cahrmen.

cf.

170,

1.

c.

legi.

Kar

brachium,

meo pag.

chio

Kara

karumte

bra-

in

katirgan

e.

i.

amovit

pag.

202.

144.

Kek

praedo pag. 213.

obscurus pag. 142,

ca-

cf.

Keyc

niger pag. 143.

Karakci
Karangi

Katga

vestis pag.

odium pag.

184.

182.

Kekirdi mend.

scriptum

kekir-

pro

dim ructatus sum pag. 136.

KegmiC aspectus luscus pag. 147.

rangu.

Karav retributio
KaravaS ancilla

pa^^.

Karalic atramentum

pag. 142,

Karedim

pag. 64,

ni-

174.

Karech cahta
tatis

KeyiC

facta est pag. 200,

Kara^^dl obscuritas

gredo pag.

20i.

pag. 181.

in

tempore necessi-

kerek.

vid.

vidi pag.

135.

ximus pag. 185.

spondentem glossam germ.

man,

legendum
Ka^^gizlu

aut

fortasse

grigik

est, cf.

Ke^irip deducendo pag. 202.

Kefiov piger, cunctabundus pag. 135.
e. kedurdi
vesuvit pag.
Ked'di
c. minus recte keddl impres191,
sum

est.

Keneta

eyn

re-

gri-

rixator,

fortasse

pag.

grigis

168,

chargesH.

Keng

cf.

Kes

paucus pag. 144.

^i

simiHs,

fortasse

gehch

ampius pag.

K(es)

hodiernum kriegS-.

maledictus

male

keyc.

resp.

enim

sonat, pag. 233.

139,

cf.

Kengezzingis consuiite
KenSl ipse, suus pag.

ibid.

germ. enim

cf.

glossa germ.

defendo pag. 2i,karis

Karismac defensio pag. 21.

Kargadi execratus est pag. 135.
Kargase lippus pag. 228, vid.
gik

KeCa

legi,

1.

1.

i.

imp.

keyit

197, h.

i.

Karin venter pag. 215, cf. caren.

e. karindasfrater,proKaridas

Karisurmen

indumentum pag.

chenghc.
pag. 168.
161.

hiems pag. 181.

vicis

semel

Kesan

pag.

175,

bir

kes

ibid.

mend.

pro

keskin

scriptum

videtur jaculum ad feriendum

pag.

144.

KeseO

mend.

pro

kcSCV

buccella

pag. 182.

Karcaga
Karzi

aceipiter png.

180.

obviam, contra pag. 165.

Kesetmak
Kesenii

uc^un coactus pag.

fossa,

233.

c.bustum pag. 222.

263

Kesmey

non secans

Kiynarsen

203.

pagf.

Kezerme (kezermen)

"coquo.. pat(.

222.

Keziv

sectio,

Keben

consvetudo pag. 220.

tet^illum

pag-.

resp.

234,

en llUWte

glossa germ.

sonat,

cf.

kebensir

e.

i.

mucescit

Kebermis

Kema

scriptum

keme

est.

mend.

pro

kemecsis

tum azymus pag.

Kemizildi

scrip-

180.

demtus pag.

139.

Kerterme (kertermen)
pag.

verus

incidopag.

160,

sincerus

Kersangi

piger pag. 135.

Kerme

e.

i.

Kelanedir

kermen

ieprosuspag.

ibid.,

pag. 221,
e.

g.

144,

keji

kelgay

keluyorler
keltiristi

in

i.

e.

ve-

veniunt

perf.

sukeltiristi

keltiristi juvavit

i.

formae
e.

su

gerenda aqua

pag. 220.

Kyk

incendium pag.

Kyce

134,

cf.

cruciatus

pag. 138.

Kingir curvus pag. 140.

Kis hiems pag. 145, cf. k(es).
Kislar hibernat pag. 145.

Kisidi

pag. 138.
impello pag. 138.

173,

kysi pag.

134.

glutivit pag. 235.

Kis kata

i.

kiskata

e.

in brevi

pag. 147.

Kistahcip proturbans
kistarmen.
Kislamis abditum est
Kislov vervactum pag.
puella,

pag.

221,

cf

pag. 144.

are

229.

kyz

sanct.

Kizar

ardet

pag.

227,
febrili

kizarip

aggravatus

pag. 230.

Kyzi
kysi pag. 141.
q. kisi,
Kyzineydir hinnit pag. 134.
Kizcha brevis pag. 164, cf. kiskata
i.

venit pag. 143,

kelejir idem pag.

fact.,

pag.

se

latir jacet ardore

trahit pag. 228.

164.

Keliyrir
niat

pers. est originis.

affligens

virgo pag. 160 et passini.

urbs pag. 197.

keleppen

s.

cannabis pag. 143, quod voc.

Vambery

KmOV

Kyz

pag. 162.

Kelepen

sec.

kinai-

cruciaverunt pag. 170.

Kisi homo pag.

144.

Keriklirmen irritor pag. 136.

Keris rixa pag. 229.
Kertek justus pag. 216, cf. cer6e.
Kerteg talamus pag. 190.

Kertl

delar

pag. 138,

torsit

Kisarmen premo
Kistarmen cogo,

169.

Kemirrimen rodo pag.

Kerek necesse est pag.

pag. 224.

kiynarsen.

vestitus pag. 140.

navis pag. 138, ibid. et

Kemec

Kinadi

Kmahp

pag. 224.

cf.

vagina pag. 138.

Kmadir

hodiernum hlitte.

Kebesir

Kin

pag. 213,

affligens

kinahp.
Kigir nictatur

148.

parvusB pag. 146,

Kic^iyder

ma

cf.

chi^i.

pruritum sentio

Kizgakisga idem pag. 146.

Kizganci avarus pagg. 180,

Kip^ah nomen

clamat

Kijgil indue pag.

pag. 169.
66,

cf.

keyic.

185.

regionis pag. 144.

Klbl

ad similitudinem pag.

Kym

quis

pag.

2t,,

kim

174.

pag.

68,

quod

pag.

159,

quiscunque

pag.

166,

kimkim

conj.

quisquis.. pag. 158,

136.

Ky^kerir

pag.

in brevi.

kiPki

larkim idem pag. 202.

Kir sordes pag. 216.

kimese
i.

e.

kim-

264

Kiri^ib

fortasse lucrosus

pag-. 229.

KoneS

KirOV pruina
Kirkar "curtat

Kirchma

pag-.

KoneSSU

234.

pag. 222,

pellis ovina

kiska.

cf.

pag.

Kilisia

fecit

et

koneldl

passim.

bona

knHhH

levis

homo pag.

226,

Konulvkce

morigerus, obediens

s.

kiHahm

actitemus

pag. 219.

koanc

Koanmaga

gloria pag. 202.

Kogeripdir

Kondi

Koxup

cf.

cf.

co-

cf.

effundens pag. 143.

Koyiir(ir)

intricatum

se

expandit

kon-

pag. 185,

kazan.

cf.

demittens pag. 19O.

hung.

jugo, pag. 22^,

koSZOru

sertum.

Kossidnn comitatus sum pag. 140.

KozgaHsirme (kozgaHsirmen)
concito pag. 231.

Kojurmak

actio intricandi ibid.

KoyuHnis

collocatus

pag.

159,

koyan.

Kopgadeyri

[166.

kar scriptum pag.

Koti podex (ejus)

Kopti

(interpretatio

Kobelek
scabies pag. 116,

touluc

scabiosus ibid.

Konemizim

i.

e.

lio

cHop-

cf.

pag. 209.
psalleruntpag.
1.

c.

mend.

143,

"papi-

latina

])ag.
(.^

spuma pag.

pag. 222.

Kobopt

konenmizim

contenti eramus pag. 184.

pag. 193,

spallerunt sonat).

kaz.

kiit.

kop-

pag. 165.

Kopsagan psalmus
Kopsapfur psalHt,
198

cf.

surrexit))

chil.

180.

pag. 112,

diu pag. 65,

ten "jam dudum

cf.

Koysa sideponit, si derelinquitpag.

Koymic ossum clunium pag. 112.
Kockar aries pag. 144, mend. koc-

kotur

Kosulgil extende pag. 232.

Kossigi dictator pag. 184.

pag. 144.

Kotur

pag. 183.

habitavit pag. 188,

Kosoruluklarmen

i.

yarmen.
Kojedirgan

hung.

cf.

234,

konce, konco.

pudet pag. 229.

Koy q. kok pag. 145.

Koy ovis pag. 144,
CO}',
Koyan collocatus pag. 14;,

campana pag.

harang.
Kondergil complana

kok.

145, vid.

vid.

hospitata es pag. 190.

133.

caelum pag.

COUa-

cf.

193,

cumjustitiapag. 230,

durding
Konvci invidus

gloriari pag. 194.

cavus pag.

pag.

koni.

KongrOV

KiHinaHm
e.

mansio

clarmen.

jengil

pag. 182.

i.

etiam ar.*ifwcf declaratio distincta.

Konis

(aliqua re) affectus,

killlhH kisi

Kok

quod ad notio-

indo-

pag. 194.

KilHhli

KoUS

cf.

magyaran diserte, explanate, magyarazom expono,

nem hung.

cf.

Koac

tatar tilga
ad sincere loquendum
:

ecclesia)) pag. 205.

Killi pro killih scriptum

les

"se

gr.

(cf.

keueSO.

hung.

hac locutione

in

applicavit pag. 229,

factum)) pag-. 147,

pag. 189

ko-

143, vid.

vivum

jooapYjpoc) pag. 30,

pro

i.

kildi

argentum

Koneldi

1.32.

Kirpi palpebrae pag. 145.

c. kilalgan
mendose
Kilalga
kililgan scriptum

argentum pag.

mis.

Ivirildi fortasse distensum estpao-. 227.

i.

e.

koboptlir

"tuniidus est

140.

K)oV'

depressuin pag. 144.

265

Kovra

dumus

paor.

Koron

clioroa

Kbrudi

135.

I\or0.1 instrumcnUim

pag.

233.

pas;-.

or. yopo; in acc.

pat^-. 10,

Korunir
147,
koruga visus ibid., vid. korf.j;an.
Korkima'sis inai-stimabilis pa^-. 209.
c korkuncci k.
Korkuci ksi
videtur

])a--.

i.

vir

pavidus

pao-.

Korkutmak

136.

UCUn

timorem

per

Pag- 233.

Korh

Kuun

puicritudo pag. 192,

kork.

cf.

162,

kor-

gUSSUr monstrat ibid., korgUZding monstravisti ibid., cf. kor-

q. kun liag. 215.

Kuurmagil ne impellas pag. 171.
Kukel gramen pag. 135.
Kuganadir ? coaptat pag. 228.

Kok

pag.

caelum

caelum

cliol.

cf.

agitando pag. 143.

versus

chanlik

tage

208,

kokari
kok-

regnum

caeleste

78,

pag.

pag. 163.

Koksug

Koturdi

Koni

macer pag.

195.

Kujbv sponsus pag. 190.

Kuygelek fortasse q. cag. ^[AS^y^
i.

levavit pag. 190,

pag. 174,

susten-

Kuc

vis,

koz konu

konu

valde jus-

konuHc

ibid.

justicia
139.

lignum, quo ignis struitur, pag.

Koz oculus pag. 210 et passim

Komis arg(Mitum pag. 143.
e.
komvlupturur
Komvlupfur
i.

sepelitus est pag. 212.

fossa pag. 224.

]\OrOul murus pag.

Kb^uli

i.

e.

222.

kbriingli

spectabilis

kucengll

191.

cogo pag.

exerce

teipsum

pag. 141.

Kuctu
Kuclu

amplexus
fortis

Kutulis

est pag. 165.

pag. 135,

kwclu

pag.

salvatio pag. 141.

multum desiderans pag.196.

i.

e.

kutkaruvsap

salvans, salvando pag. 215.

Kutkardac salvator pag. 159.

Kutkardi salvavit pag. 189, kuthargil imp. pag.

171.

Kuttilmak salvatio pag.

Kutlu felix pag. 209.

Kun

dies

pag.

158,

141.

sol,

e.

g.

kun tuomeesden brii a solls

s.
ortu pag. 136, bukun
bu
hodic
pag.
80,
birisi
chun
kun alio die ibid., okzav kun
fespridie pag. 136, ulukun
tum pag.

pag. 199.

KbruVSap

infirmitas pag.

Kucerme (kucermen)
228,

226.

vigor, potentia pag. 162,

Kutkaruv sap

rectus pag. 166,

tus pag. 190,

Kbr

quaedam rapax pag.

avis

exhilaratus es pag. 221.

139.

pag. iqi.

justus,

KosOV

angor aut fortasse sponsus

Kuter pastorem agit pag. 159.

Kutbnci pastor ibid.
Kuturupfsen i.e. kutnruptursen

pectus pag. 172.

Koturem

kug^cinley

200.

160.

Kogis idem pag. 205.

Kocurdi transtulit pag.

tavit

columba pag.

kucsis
pag. 146,

columba

Kug^^cin

gan.

Kol brachium
Kolagaceb se

korh.

cf.

pag. 185.

pag. 216.

130.

Korclilar viderunt pag.

204,

i.

Kuyov

pag. 138.

cst

kbrgan visus pag.157.

Kbrk decus pag.

Kuezlu superbus

sicut

Korgasin plumbum
Korgui passer pag.

kiirundi visum

c.

i.

162,

158,

dianum pag.

65.

kundeg!

qudti-

266

Kunerm

(kunermen)

confiteor

pag. 182.

Kunh palea pag. 234.

Kus avis pag. 144, kara kus
aquila pag. 180.

Kusanc

desideriumpag.

sengan

i86,

desideratum pag.

Ku(?s)u (kuSUg)

ku-

Kurban

sacrificiump. 190,

ago

tias

pag.

quod

226,

busurarmen

male

KuSSUt

quaedam

res

Kuzim

gra-

voc.

1.

c.

Kwn

registrum, liber pag. 169.

pag. 158,

potentia

Kum

pag. 42,

cf.

kuc,

kuzum)

(mend. pro

possum pag.

ietar

180,

scaturigo

amasia pag.

Kumartki

181.

Kumlamak invidia pag.

Kuv pallidus pag. 139.
Kuu'-'pturupturmen

pag.

Krec

q.

Kurulta
kurar

142.

konvci

s.

quae vox auctore

hind. .iiO.

Vullers

usum

i^Y

Veteres

obtinuit,

Persarum po-

dicebant, ex quo

introitus pag. 215,

^^S

(^e-

dein a

kurulta

cf.

Kurtka vetula pag. 232.

Kurt vermis, kurtley

^awj5\

191.

est

ker

mcndose

pro

kulukgau

detur, pag. 146,

viteur

ver-

pag.

in-

kaz.

troire.

eundem.

cf.

service,

service, force

TEILLE,
cinctus

ad occasum usque,

kirmak,

serviens, servus scriptum

t,

sicut

in

solis ortu

cag.

Klulaga

Knrgan tumuius pag. 222.

Kurc sedile pag. 223, ar.

quae vox

kuun tUUSning
bucgakindan. batisdagi krivga
hoc versu legitur

pag. i86.

comitia gerit pag. 229, mong.

dir

^J

cl.

persicos legi-

scriptores
et

gypsum,

curtatum videtur.

kurultai.

2JI-

-^S

confiteor pag.

aula, comitia,

Kursov lap

pag.

gvpsum pag.

cag. r-yit?

pro ^sj

etae

rus pag. 220.

mis pag.

potentia

Sjj'.

q.

i.

calx,

cf.

aridus. siccus pag. 207.

Kurum

vigor

junculus pag. 135.

139, pers.

KriV
i.

syneydir

pro

221,

212.

Kuvnci

ar.

192,

tur

testamentum

mcng. o^erisetke.

fortasse

vis,

apud veteres

pag. i.M-

Kuma

mend.

42.

arena pag.

kwn

probat pag. 225.

Kvvlic

pag. 181, proprie autumno.

Kuzun
Kuzun

kun,

q.

rara pag. 144.

kuzin autumnus

mend. pro

i.

oriens pag. 161.

Ksyneydir

Kvat

legi.

pag.

169.

tOgUSchi

Kusurarme (kusurarmen)

jjLjJj.

ar.

Kurlamis maledictus gag. 147.

Kul servus pag. 113.
Kula lanceola pag. 143.
Kultebe^ fasciculus spicarum

KwtOV

137.

responsum pag.

230.

Ku"'

'

\^j^

cag.

esse vi-

jVfc>U.i" ser-

action de rendre

apud Pavet de COUR-

^t^c^

ser\-ir

apud

267

Caynaturmen
natlir imp.

Cayra

ferveo))

cay-

men

recupero

algil

imp.

e.

cayra alur-

g.

49,

ceyiri

ceyri

almac

pag.

ibid.,

recuperalio))

charachusan

Carau berumen

Carauas

pag. 66,

fortiter

ka-

cf.

tirap.

serva pag. 105.

Caratem

sciurus

CarangU

64, vid.

kat.

Catifa

holosericum pag. io8,ar. HJuJas.

Catra

mensa pag.

venter pag.

tonj imperatrix.

Canga

tabulatum pag. 120.

Cangil

liga

ibid.,

Caltac

vid.

kalurmen.

admissarius,

pag.

scortator

117.

Cetlk

male pro

fortasse

tum cinctus pag.

Cerce

verus

pag. 231,

kamadi.

cf.

cimex pag. 129,

ar.

xJ<XiJ9.

Cimean

pag.

gr,

pag. 162, ex

catlk

scrip-

141.

161,

kerti,

cf,

Canfor

camphora pag.

Cax^angil

93, ar.

acquire pag,

ciHum pag.

iio,

alindagi cas

8.

g.

equestris

anterior

e.

artindazi

posterior equestris sellae arcus

non

et

kiinniik,

uti

falsa

c.

1.

opi-

natus sum.

Cihlirler

arcus,

sellae arcus pag. 122,

)*.io.

cinnamum.

lat.

corruptum

y,i'va;ji.ov

scriptio pro

intrant pag. 141.

Coah
Coarmen

furfures, porrigines

demitto pag.

pag. 220.

coygil

19,

imp. ibid.

Coun

pepo

pag-.

126,

kabun,

cag.

kavun.

ibid.

Casap lanio pag.

Casirmen fodio

loi, ar.

pag.

^LoJ',

29,

casigil

imp. ibid.

Castana

custanea, gr. zaaxavbv

pag.

Coux tapetum pag..i23, cf. choUX.

COC caeruleus pag. 108, vid. kok.
Cocrme (cocremen) gemiscopag.
138.

Cogrulac bila

126.

CabuC
CabuC

ibid.

Carmadim iter praetentavi pag. m.

CaHrmen maneo pag. 35, calgil

kertek.

Candala

CaS

karin.

vid.

11 1,

misceo pag. 36, ca-

/a.^rsopa.

Cadan ciavus pag-. 121, cf. kadadi.

Can sanguis pag. 112, vid. kan.
Can imperator pag. 104, can Ca-

Cas

obscuritas

karangi.

Caristururmen

imp.
120, gr.

obscurus,

pag-. 82, vid.

ristur imp.
apud pag.

nigra)

(varietas

pag. 97.

Caren

targil.

Catinda

pag. 49,

retribuo

carau bergil imp. ibid.

Carauxi (i. e. carauxini) bermac
retributio pag. 49.

ibid.

Cachimac blasphemia pat^. 10.

Cachna opus scuiptiie pRg. 1.32.
Cagirmen blasphemo)) pa^-. 10. cagidim perf. ibid., cagigil imp. ibid.
Caytarmen rcddo)) pag-. 50, cf. kayCati chele

scriptum pag. 98, vid.

kara.

retro))

re)),

pag-. 10,

ibid.

cucurbita pag. 127.

Coy

cortex pag. 125.

coy
Coia dominus

Cara CUXan

felis

nlger

pag-.

pag.

128,

recte pag. 70,

ovis pag. 134, vid.

128.

pag. 105.

cf.

koy,

conu.

tisi

268

Coyan lepus pag.

Coyarmen pono
quo

pag. 48,

Coygan,

e.

g.

Coparurmen

97.

pag. 46,

relin-

cf. koyan.
coygan chisi homo

COlgan

derelictus pag. 19,

idem

pertica

s.

paxillus pag. 122.

Coturulmis suspensus
Coturmeclic pag. 78.

Conaclarmen

pag. 85.

pag.

hospitor

rectus pag.

8;^,

cf.

pag. 66.

fideliter

Congul

cor pag. 13,

mac

pag.

conuhiila

s.

congul azibid.,
COngul

(consolatio

acir^^mach contritio cordis pag.

congul izinda aitmac
15.
electio pag. 25,
olu COnglu
superbus

pap. 117,

kiczi COn-

gulu bile humiliter pag. 66,

hess COngul bila benigne pag.
idem pag.
64, ghos COngul bila
lar67, jomart congul bila
giter pag. 68,
jengul COngul
bila

gul

yaman conbila maligne ibid., COnglll

leviter ibid.

aynn'

angitur

animo pag. 235,

COnglu bulganir

contristaturibid.

Congranirmen murmuro pag. 136.

Concek bracca pag. 66.
Conde COnde quotidie pag. 65, cf.
kun.
pio pag.

CondrOC

7,

hospitio laliquem) exci-

condurimen pag.31.

thus

pag.

vicinus pag.

92,

70,

multum pag.

valde

^ ^

pers. ^i^jS^.

aedificatio pag. 24.

Coptaluc
Cobuxci sonator

131.

pag. 103.

carbo pag. 97.

Comuldruc pectoralei> pag. 122.

e.
Cozu
comzu (komsu) viciproximus

kares,

uti

l.

c.

pag.

et

163,

non

opinatus sum.

caecus pag. 116.

Core

respectu,

in

comparate pag.

142.

Corunurmen videtur pag. 7,

maga COrunur videtur mihi pag.

63,

COrungil

runmac

visus

imp.

ibid.,

pag.

7,

vid.

COko-

rundi.

CorCSixHc turpitudopag.85,cf.kork.
Corgasin plumbum pag. 97, acCOrgasin stannum

ibid.

Corgux pag. 41, q. corguxgil.

Corguxmac demonstratio pag. 38.
Corgusurmen monstro pag. :iy,
i.

corguxgil
gussur.

CorSUX

imp.

mend.

pro

pag.

38,

cf.

choiCSUX

kor-

turpis

pag. 86.

Corpa

132.

visus pag. 81.

Corlarmen
dir

agnina pag.

pellis

Cormac

sterto pag. 134,

stertiti.

ibid.,

corley-

corladim

ster-

68,

pag. 72,

frequenter pag. 66.

Colaga pag. 125, vid. colage.

Colan cingulum paq. 12.

Colarmen
imp.

115.

Cosac vigil, excubiae

Coxi agnus pag. 128.

Cop

co-

tui ibid.

Condurumen

Consi

24,

kopti.

granum pag.

Cor

ii5> conu chelle

cf.

i.

7,

legahs

aedifico pag.

ibid.,

Cobarmac

nus,

konis, chonaclic.

Conu

imp.

Comur

pag. 48.

CoySCan

bar

pag. 118.

peto

pag.

Colage umbra pag. 137.

Colga veniam pete pag.

satis pag.

ColtUC

cop CUrla

ColmaC petitio pag. 43.

Cdi e. kodesi venter
i.

143-

43,

colgil

ibid.

142.

ascella pag. 181.

ejus

pag.

269

Cop

multum",

pa^.

ma,^-is)i

Custunurmen

vid.

163,

pag.

k(')pten.

Coni

multum

Corkli

puicer

Cuormen

kork.

164, vid.

pai,'-.

codim

depso pag. 136,

chul

Cuyas

cuygil

excepto pag. 23,

kuma,

cf.

balteus auratus pag. 140.

Cuyrug
Cuc labor pag. 104,
Cutulurmen evado

cauda pag.

CUtulgil

CuruC

i8.

vid.

pag. 25,

irap.

Curt
Cursac

kuc.

(perlculo)
cf.

pag.

salus

ibid.,

vid.

vid.

kun,

ulukun

olu

prie

CUn tousin mendose pro

q.
kun
tousi
tuomees (mend. pro tuomesi),

Csim

kun)

i.

stoma-

pag.

humiliter

birla

risus,

Ciiydurumen

(ulu

78,

66,

cf.

jocus pag-. 104,

cf.

chularmen.

robur pag. 28.

pag.

113,

kul.

kuttil-

Culmac

dies pag. 79,

kun

vesica pag.

chus pag. III.

kut-

Culuc

Cutulmac
mak.

pag. 97.

follis

vermis pag. 129, vid. kurt.

kardi.

Cun
Cun

pellex pag. 105,

Cumis argentum pag. 96, vid.k(')mis.

Cur cingulum pag. 120, alton cur

ibid.

24,

cuz-

chuni.

pectus pag. 220.

soi pag. 78.

Cuyarmen

imp. ibid.

imp. ibid.

Cu(? ma)

depsui ibid.

Cugir"W

CUStungil

8,

Custunmac respiratio ibid.

Cuzarmen amplector pag. 8,

159.

p:\i;.

respiro

suspiro,

q.

pag.

oriens pag. 82,

i.

CUm batisi occidens ibid.

Cun arena pag. 120, vid. kum.
Cungarmen mando pag. 140.
Cusanurmen desidero pag. 21.
Cusamac desiderium pag. 22.
Cusarmen vomesco pag. 62.

ardeo,

pro-

(ignem, lumCU
ciiydur imp. ibid.

etc.)

cod.

in

accendo
6,

socrus

Cremixi

pag. 115.

cremixile

apud DUCANGIUM

pag. 108.

Cstian christiani pag. 169.

Crvvris fortasse crUV, CUru
pag. 136,

vid.

juncus'

germ. riS.

Clic OStasi gladiorum

fabricator pag.

lOI.

Cliz

i.

clic pag. 118.

q.

Ch.
Cliain

socer pag.

mendose pro

114.

Chaurcina vas latum pag. 124.

Chageth papyrum pag. 91, pers. tXio
et

JlC-O,

cuius forma ar. est

<\o.

Chahal "vilis pag. 116, pers.Jjel^.

Chaytarumen reddopag. 48,"chaytargil

Chayda

imp.

ibid., cf.

ubi pag. y2,

mend. pro

chaydan

chaysi quaHs

caytarmcn.

chaydam
unde

pag. 70,

ibid.,

chaim

chayu

ibid.,

cf.

kay,

-kayda.

Chayma
Chat

i.

omne pag.
q.

kat,

pag. 83,

plex

ibid.

Chater

69.

birchat simecchi chat duplex

chatinda

muius pag.

ter mula

Chati

ibid.,

juxta pag. 67.

127,

vid.

durus pag. Sj,

cf.

ar.

tisi

cha-

xLiz.

cati.

Chatistlirumen
59,

((tempero

chatistur

Chatisturmac

vinumpag.

imp. ibid,

((temperantia

pa,^-. 59.

Chadak clavus pag. 171, cf. cadan.

ChapUC saccellns pag. 94.
Chababa uva malvatica(( pag. 93, ar.
G ^ ^

Chamar

109.

lorum caliga-

((adstrictorium

garum pag.

121,

ar.

Charimac senectus pag. 86.

Charg etarmen <(expendo pag.
charg et
Chargesli

imp.

ibid., vid. ar.

maledictus

25,

Chamal

((gestor

pag. 103,

jUi.

ar.

Chamir

pag. 103,

((farina

ChamuS cquietus
Chax ((anas pag.
Chaxan
ayac

pag. 116.

-(>-=.

pag.

cf.

84,

caxan

(^muri

fundamentorum

effossio

((Strigilis

ferrea,

qua equum

Chazan <(quando pag. 70.

Chazarmen ((fugio pag.
chil imp.

mendose scriptum pro cha-

dak
Chear

chadau

s.

chaz-

2-],

Chazc q. kac ((crux pag. i6i.

Char ((uix pag. 82, cf. kar.
Chara ((niger pag. 108, ((atrameni.

91,

charachus

cf.
i.

kara, cara,
q.

pag. 129,

chara chusan

chara chus
charachusan
pag. 98.

((iltis

Charau praemium pag. 46, cf. carau.

Charandas frater pag. 114, chez
charandas

soror ibid.,

vid.

lupanar pag. 104,

e.

i.

jLAi..

cassia pag.

92, pers

species accipitris pag. 129.

Cheoxis

mend. pro

ka-

cf.

ar.

ibid.,

((uigredo pag. 86.

talpa

induo pag.
cf.

cheygil

t^z,

kcyic.

Cheyc ((selvaticus pag. 84.

Chec tarde pag. 71, cf. kecOV.
Chetan teia pag. 107, yionban
chetan

de Cap

tella

russi ch.

ibid.

in cod.

de Rens

t.

alamani ch.

(?

barde (Lombardia)

ch.

t.

tume

Astexane

ch.

ibid.,

(Asti)

t.

de Ale-

bergonia

t.

G
s.

t.

Lo-

cruda
>

in

ital.

io8,

cod.

k.

ibid.,

>

^^^Jai",

apud Vl-llers,

ibid.,

bgamasce

k.,

^^viai'

de

astcxan
ibid., OS-

Bgamasce (Bergamo) pag.

t.

Ostume (Ostuni)

t.

chetan can

ibid.,

Rheims)

magna ibid., orlens ch.

Orliens ibid., lonbardi ch.

cf. ar.

electrum pag. 94.

kozsiz

quod ad notionem hung.

cf.

vakondok.

Chararmac

codice,

Cheegey

t.

Charabar

in

w.A^ )^!^ nom. medicamenti ventrem

rindas.

Charabat

clavus pag. 119.

((cocomarum

imp.

ibid.

tum pag.

caltac.

cf.

Cheadau

Cheyarmen

radunt pag. 12?.

((aquiia

(dena pag. 104,

pag. 128,

102.

Chasrau

penicillus pag. 10?.

laxantis.

ibid.

((cochlear pag. 124.

Chasma

Chalan

Chear Sanba

pag. 124,

((pes caldarii

(nomen kirghi-

<(cucumis pag. 126, pers.

130.

((caidarium

Chasuc

r^*^.

ar.

Chart senex pag. 87.

Charsac ((canis corsac

Chaltac

.X4.2>.

G -

e.

ulna pag. 98.

sicum) pag. 98.

i.

chari

e.

i.

kargizlu.

Chabutyapchut ((sapphirus pag.

Chaburcha ((costa pag. 112.

pag.

Chai

cf.

etiam

COtone.

,^-iiai

Chetarmen

recedo

chil imp.

pa^--.

chet-

50,

ibid.

80,

Chengas consiiium pag. 13, chengas berumen consuio ibid., cf.

kengezzingis.

Chengh'c

Chent

largitudo pag-.86,

urbs

s.

in

cf.

keng.

pagus pag. 69,

tXx^

cag. ^iKkXf^

hung.

et

nominibus locorum

K.1S

pag.

tutarmen
chil imp.

Chendir

ch. tut-

mihi retineo,

ibid.,

cf.

kcnsi

ki-

cf.

nadir.

Chex filia pag. iiq, cf. kyz.

Chexarmen stringo pag. 56, chesimp.

chil

ibid.,

kesetmak

cf.

Chexganip

scarse pag. 71,

cf.

kiz-

Chexel

Ches

hiems pag. 83,

Cremonese

tella

dras,

Nouarese

in

dras. ches

cod.

(Cn;monensis)

vestis

in

pers.

cf.

quod

\Ll>

e.

g.

\Lt>

mensae tegendae longa,

hospitio

utuntur

apud VUL-

LERS.

Chescha

Chebacpulegiumpag.

Chebehnis

72,

pers.(Xxol^,

Chescaz forceps pag. 96, cheschac forceps clavaria pag. 96.

Chescha curtus pag. 86, cheschahc brevitas ibid., cf. kizcha.
Chestrac

leopardus pag. 127.

Chezarmen
chil imp.

transeo pag. 59,

ibid.

n,

pag.

n.
^

131, cf. ar.;^_^5>..

vestitus pag. 84,

cf.

ke-

bermis.
apotheca pag.

Chemisurmen
chemischil

Cherac tur

89.

pag.

projicio

Chertme

chekerek.

oportet pag. 42,

oportuit ibid., vid.

pirum pag.

Chertlap

46,

imp. ibid.

Cheri caytarmen revertor

Cherchi securis pag. 99.
Cherti veritas pag. 63, vid.

pag. 50.

kerti.

125.

vere pag. 72.

later pag.

cherptc

ChelecH

CheH

120,

bismis

later coctus ibid.

pag.

misellus

vid.

116,

chez-

honestus pag. 115,

pistillum pag. 94,

cf.

Chelurmen venio pag.

gaH gerundium ibid., cf.

kilHh.

cf.

cag. kiH.

chel-

62,

kcHyrir,

kelejir.

Chelturmen

Chux

imp.

stri

cf.

chel-

8,

kcHiristi.

quod substernunt

panno

sellae eque-

pag. 122.
parvus pag. 75,

Chitab
ar.

adduco pag.

ibid.,

genus quoddam straguli

coactili,

Chici
utinam pag.

ciamo

imp. ibid.

Chezchirmac ciamor pag.

ChepaS petasus pag. 120.

tur

jffci.

qua

pag. 107,

vid. pers. ^J^tJ^^ ar.^j^ilAa. ^

ibid.,

ad

in

kis, k(es).

cf.

lintei

cod. (Novara) ibid.,

pag.

sero

kelepen.

ruber pag. io8.

Chesi genus panni

sasda chesdi
t.

chezchir

Chelapan

ganci.

79,

Chezchirirmen

Cherptc

ucun.

pag.

chec.

rac edi

ipse.

cannabis* pag. 102,

nox

cf.

Chebit
mlhi

chendima

g.

e.

49,

cf.

kcnd
Kcnd,

Nagy Kend.
Chendim egomet chendima
ipso

Cheza

pro

kutab

cf.

kicC.

schola

pag. 104,

^yJiS.

Chitira tragacanthae

pag. 95,ar. IvAa5.

Chindic lumbus pag. III.

Chis mustela zibelHna pag.
Chisan scutica pag. 122.
Chisi homo
kyzi.

pag. 66,

cf.

98.

kisi,

kysi,

Chlbrit

Chirac

"su]phur pag. (p,

calx pag. 102,

tum pag.

Chiras

120, pers.

^yy,

itorta

rit,

clu

Choulac

Chocramac
Chocrar

Choy

rectus pag. 49,

est

Chol

cocrme.

do-

ovis

kov, COV.
COnU.

cf.
cf.

chodam

fortasse

tur

consanguineus meus pag. 4^

Choturlu

scabiosus

pa^

89,

pa^:

Chonc crus pag. 113.

Chondarumen compiano
ibid.,

cf

94

bracca pag. 120,

pag

49.

kon-

cf.

SIS caecus

pag.

cf.

ibid.,

116,

chonc.

chox Ya-

ocuius pag. iio,

ruhi "lumen ocuH

Chox
Chos

Chugira

cf.

chox-

koz.

nu.x pag. 95.

carus pag. 88,

cf.

ghos,

armarium pag.

ChoprU

Chuclu

Chun

fortis

pag. 115,

dies pag. 80, vid.

kuc.

vid.,"

kun.

Chuni amica pag. 114, cf. kuma.

Chuuradan touga(n) mend. scrip-

kumadan togan

pro

ChuzgU speculum.
Chuba vestis militaris
reis conserta

spu-

cf.

sepeiio pag. 58,

ex anulis

fer-

pag. 118.

ChuburCUC arcula, pyxis pag. 94.

Chura fornax pag. 97.
Churac pala pag. 102.
Churu sicus pag. 8;, cf. kuru.
Chulag auris pag. iio, chulacSIX surdus pag.

Chulaf

mend. pro

tum rosa pag.

Chularmen

117.

gul,
95, vid.

chul

scrip-

gulaf.

rideo pag. 50,

gil imp. pag.

chul-

51.

pers.

kopti.

Chulucci

servus, famulus pag. 103.

risus ibid.

Chulluc etarmen
chulluc

pons pag. 89.

Chomarmen

90.

Chuyeyu gener pag. 114.

Chuyu puteus pag. 89.

Chultchum
Chopchil surge pag. 57,
Chopti forfex pag. 98.

koL

>

dergil.

Chox

Choligian

112, cf.

galanga pag. 95.

rius pag. 117.

Chonaclic hospitium pag.

conaclarmen.
Chonasuj argentum vivum
cf. konessu.

Chonzac

visus pag. 6i.

brachium pag.

tum

imp.

ibid.

cf.

kotur.

chondargil

chor-

kork.

ChorchuSUS impavidus pag. 59.

Cliormac mendose pro chorcmac

Chormac

choj SUrUchi

corium ovinumpag. 99,

pulcer pag. 86, cf.

pavor pag. 46.

cf.

128,

85,

leg-i.

pag. 120.

ibid.,

mestica pag. 128,

Chotumtur

cf.

male c

pag.

aries

Choiuj

COUX.
chib-

cf.

tonitru pag. 59.

tonat

korgan.

pulcritudo pag.

chil imp.

pag. 90,

indusium

chorgil

video pag. 6i,

vid.

ibid.,

Corcunz bila dubiose pag. 65.

Chorcharmen paveo pag. 46, chor-

iio.

pag. 90.

t finale

komvluptu-

cf.

ij^^yJ.

sulphur pag. 96,

c.

1.

imp.

pag. 103.

Chou esca ignis

ChoUX tapetum

ibid.,

Chorarmen
Chorc

Chirpich palpebrae pag.

Chilim tapetes pag. 123.

Chourut

scrip-

krCC.

cf.

imp.

gll

rur.

chirac

cerasumD pag. 125,

Chirda

oOva5\

ar.

etchil

servio pag.

imp.

ibid.

CuluC.

chon-

Christos

gr. XpiJto;

pag. 159.

57,
vid.

Ciahalluk

pag.

i.piqritia).

vid.

i8r,

chahah
Gafta "h(^bflomas)i paL;-. 80,
Garanful )>rar\-(iph)iiiis

p(M-s.

'sJJlS^.

aromaticiis"

,'."-'
pa,o-.
,

ar.

()2,

c.

i.

Gift

ii;,

ar.

pric arx,

]-)ao-.

^o^

JwAa,SXj\.

;u-.

120.

oi^s.

pers.

pa". 123.

acvum

pcr vohiptatcs

221.

paff-

'

Girtmac

pn

xxAi',

ar.

6(),

(.dciaccro"

p.a.o-.

2,:},

'Li

pa.o-.

cf.

yg,

Jll.

(.coruscatio.

..tulo-uratio

s.

prctiosum

lanci

strati

..

II

12^, pers.

iiaq-.

"laccratio ibid.

Gil annus
^.,
(Tlltramac

ncastcllumn.

,.

Gah ..tapctum
,.w>Jlj q-enus
^"

,^irtchil imp. ibid.

^_y..

civitas

apud

"V^*'

pao-.

,S^,

('un(us((

Girtarmen
j

GaLa

pao-.

cpar'!

Gir^ac

pao'.

"pcri>o-rinus

^,

Gischic

Gaip

^,

.qing-iber pao-.qi

Mm-nta"

GirejaGfll
^

J^SiJJs.

/
<2'arip

Gini^ihil

,,

..

.,

Gutrar

paq.

..kilq-urat

.;^,

criltradl

Vi'r,r,i':KS.
,

Giemis

paq.

pert.

p'emis)

^^

paq.

..tructus

ct.

8(7,

'

^,..

^^4.

Glltrin

paq.

..hola

12

vitrum

lemis.
rGikuurmen
-1

-1

cado

paq.

0:1^11

12.

'^

ibid.,

o^ichlhhm

^.,,

'\

'..

...
(

yic^^rar,
/--

]lho\'.

paq.

i^, ct

ycrar
,,.

Gl^ayblS

ct.

,-

paq.

..colliq^emus

169,

ct.

(.iecur

Gurah

(7^0-3,^

(lUklf SUlJ

G^gor

(.pulmo ibid.. pers.

y^^,

cnm pulmone

et

cXaj y^-^

corde

coniun-

sequcns ular (.hqat.

paq. i2Q,

paq.
paq-.
!

ilaU.

cf.

128
128.

paq-.

217,

cf.

ir.

rosacea paq. 04,

v-i

(.aqua

*-

cf.

.->

^^^t

bancl
^ ^

(liecur

..cancnms

pcrs.

paq. III,

V.

Gillan (.scrpens
rCjOZChar ..anes

jiytyaczur.

Gio^ar

hlum

(.crassum

paq.

GlChov (.templum" paq. i^8,

,^.
Gic rar berurmen crcdo

,.

tortassc

V,
221, vid.

paq.

perf.

^.

,..,

LTlll)rar {:)

imp.

109.

p<i.^"-

-,

^
i.

e.

Grep^or

,,

S. Gregorius

)>

162.

p<i.^"-

Glar sani

fortasse (.millenium pag. 81.

ctum.

Gh.

GhaC teyrumen ((solvo

Ghac teyrmac ..solutio
Ghac .(crux
;;, cf.
pa.q:.

paq-.

12,5,

55.

ibid.

kac,

vid. ar.

QJ-^j^^ acerbus).

Ghalal

,^

Ghaxa

paq.
L

((propne

-,

Ghasal
Ghaser

vi.qil)),

((storcarum textor

Golium.^

^p^,^
pers.

wol^

pao-. 84,

pcrs. ^Li^.

.(leqitimus paq-. u:^, ar.

Ji^.

69,

ar.

iCoLfs.

cxcubiae

^-i

(jhalcha

jiaq.

.(.inellus

capistn

paq.

118.
^^

((cubiculum tegeti stratum paq.

CODIiX

Cl',MA,\l(

IS

ar.

auiA^.
18

122,

274

Ghalgan

kalgan

bila

kalurmen.

pers.

mend. scriptum pro

remanens pag.

GhoCUmci

85, cf.

"advocatus

pag.

lOi.

Ghor^X

cf.

".c^allus,

Ghorma

ar. |*5^U>.

Ghos

honestc

.carus

pag-.

69,

ghos

pa--.

69.

chos,

cf.

1^^^.
pa^-. 130,

pers. j^>ia-.

dact^lus.. pao-. 126.

e}'

H.
Haybat

gloria pag-. 212, ar.

Haybatli
beth pag.

gioriosus)) pag.

ii-yji*.

hay-

209,

orho-

Hakil

*X^.

ar.

achel,

((prudentia.)pag. ig8,cf.

Hac

pag.

Kcru.x.)

kac, ghac,

Hacan

189

passim,

(^t

cf.

rX^.

pers.

192,

cf.

kacan.
pag.

passim,

et

pag. 196,

HaziZ

pag. 1^2,

cf.

cf.

katum.

142,

neus..

cin haui-

e. g.

kan.

HcrgVS

cf.

1,

carus.), incomparabilis..

kangi.
pag. 196,

ar.
i.

res

ham

q.

Hamara
Hamis

cf.

144,

novac

kapsa.
nova pag. 39.

222.

pai:,^

nunquam..

pag.

nugaeii,

prnpne

pag. 185,

..luxuriosus.)

vanus

licrsegci idem

sci-ino,

ibid.

Hoatchrme (hoat(hrmen) fortasse

mcnd. pro hoatdim scriptum(interenim

bi gCri gC-

gerni. icll

sonat) diminutus

sum pag.

22S.

Hoatlangll

corrobora.) pag. 141, ar.

aevum per

age

Sj".

voluptates

pag. 221, cf. choangiL

Hoarch fugatus est pag. 227.
Hotarime (hotarimen) libero..

p.ig.

220.
atque.), ac..

et,

pas-

|^.

HOZ

nux pag. 147,

Hopti
pag.

continuo.)

hopti

i.

COm

e.

tum sublevavit
canna.) pag.

aer pag.

-/%,

i45'^^

Hovoanlanir

ar. ttt.iC, pers.

cf.

q.

kalkan

ibid.,

cf.

com-

se

mul-

kopti.

gloriatur pag. 222,

cf.

koanmaga.

f*'r^.

ka-

Hor

defectus pag. 230,

(horarmen)

Horen
i.

139,

hopti

!Jii.

rakci.

Halha (halhan)

choz.

cf.

se sublcva\it.) pag.

pers.

201,

Haram illicitus) pag. 183, ar.

Harmak praedo pag. 144,

^33-

flabello refrigcro..

)->^.

sim, pers.

Hawa

yjj-c-.

vas pag.

Habarj.

Ha

ar.

Judeae

regis

VN^.

pevs.

Hcrsck

wrden

qualis pag. 21

aziz

Hap

proprium

hcrchis

s.

Hoangll
cf.

bila pag.^e^rvid.sub

pag. 161.

pretatio

pag. 180.

ala.)

J^ik.

p. 140, ar.

luxuria, pcrs. SVyiC

pag. ig6

Hanat
Hangi

Hess congul
V.
conguL
Herodes nom.

^''^.

quum)), quando.. pag.

Hatum uxor.)
Han dominus.)
mis

"uxormca..

pag. 68, pers. zsAiC.

nihil.)

Herumen

ar.Jjit.

pag. 183,^

"licitus.., olegalis.)

halahm

Hec

191.

HayS acuncula)) pag. 145.

Hakim medicus^ ^pag. i67,cf.
cumc^i,

Hallal

pag.

horarme

deticioibid.,

cf.kuru.

sahatio, chorca pag. 233.

koron,

gr.

/opo:.

cf.

H(^l'n

lliirmct

f.

i.

.,

pao-. 66,

Hormat
T T

Hocku

honorifico,

iWyi*.
>

ar.

honor

tt

'1
s.

luiladim

1^7,

natus sum

Hormatlao^ll

lionora pa--.

iS^.

Horlarme (horkarmen)
pag. 233.

228,

pag-.

venor).

huclim

s.

vc-

ibid.

Huun fortasse Cumanus

Huvarme (huvarmen)

despicio..

liosklin

167.

huarmen

pair.

164.

pa.t;-.

.scriptum pio

pat''.

Hiialamen

.,

,1

mend.

vehemens

'

\'.'"

\y.\'j^.

i-\j\.

paliesco..

kuv.

cf.

J.

Jain

pag.

aestas

tate

Jaudi

pag. 204,

pluit.)

Jakurarme

siglum

c.

1.

annotatum

omissionis

se

143,

jav.

cf.

pag. 145.

flectit..

pag. 210,

cf.

ya<^',

jav.
mundus'.

a radice

jak

pag.

derivatum

Hoc

88.

est, vid.

voc.

mundus.

145,

jaylar

sagittarius pag. 146.

Jayhme

cf.

147.

peregrinus, hospes pag. 117.

pag. 145,

Jatir

jacet..

Jana

itcrum pag. 67.

Jani^i

juvenis pag.

Jangihrmen
lirdim
e

e.xtendo

yayarmen.

Jacigi sacculus pag.

Jat

me

(jaylimen)

pag. 146,

cf.

yaturmcn.

pag. i^q.

Jas aestas pag. 133.

Jaz lacrima pag. 143,
Jabovli lanatus pag.
s.

pinguedo pag.

butyrum

Javd'dinc;j

i.

jn)'.

<^f-

^'as.

cf.

143.

143,

pag.

144,

pinguedo

yag,

cf.

e.

mu-

javdurdinii;'

yauf^i.

139,

yan^i-

ianirler

fortasse

eno pag.

perf. ibid.,

Javll unguinosus)), pinguis pag.

yan<(ilurmen.

Janctl

contrivit pag.

Jaxok

peccatum pag.

JavloV fri.xorium pag. 234.

Jarat et dilata pag. 8.
Jaratkan creator pag. iqs.jarataci
idem pag. 188, cf. yaratchan.

Jarastururmen
rastur

^t.,

keccr

cf.

Jaramas abominabilis..
Jaramsak hdells.. ibid.
Jare

yarastirG^il.

ordinatio ibid.

pag. r|i.

versus pag. 72.

Jariklih lumen pag.

Jarig
regh.

ordino pag. 40, ja-

imp. ibid.,

idem pag.

igi.

145-

attraxit pag. 232.

Jarasturmac
cf.

145,

forma ian_G^ihrler corruptum pag.

141, cf.

yas.

cf.

Javrutti

aestivat ibid.

Jayh

pag. 20^,

jaxok pag. 78, in hac dictione

jazuc uzun juyc coturmeclic poenitentia.
q.

i.

neratus es pag. 194.

pag.

aestas

Jay

pag.

jakttl

hung. Vllaoj .lumen

splendor.), cf.

venialei.

yaxuc.

pueritia

Jasuk

Jav

Jao^han

2.

Jas

cf.

Jassik macer

lacrimosusi.

Ja<4li

juoo

est.

pingue ejus pag.

Jaii^unadir

cakli jazik peccatum

182,

yam^ur.

cf.

per errorem tvpographi haud

super e

Ja,G^i

aes-

(jakurarmen)

226,

pa.o".

181, proprie

yay, jay.

jaz,

cf.

Jariler

linditur..

187.

189, cf.

3'arik,

pag. 137,

cf.

lurmcn.
i8*

ya-

yari-

2 7C'

Jarilc;jadi Mni.sertus

miserlcordiam obti-

jarili^amak mise-

utiie

pag. 222.

est.i

<(Utendus>) pag;. 226

iuminosus,

uti

Jaro;u

judicium,

jurar-

yargu.
arsov ineducatus

4;,

141,

ibid..

er

locus..,

130.

\'es.

cf.

vemis.

cf.

submersa

esl pag. 138.

gero

220,

tiabell<> refri-

pag. 198,

cf.

glch{)V.

146.

fortasse coUectio est pag.

gigaybis.

cf.

kelga

it

VCr.

ibid.

ivgaCZUr
nictor..

cf.

pag. 230.

elpirme (jelpirmcn)

yalcn.

ouiitli

cursor pag. 222.

uber..

dlOV tempium

all juba pag. 22;.

jer

terra-.,

IV promtus pag.

(jalinvrmen)

125,

liquescit pag. 229.

elemci
elni

lingo pag. 138.

cf.

3-cngr-

cf.

pag. 206.

fructus.. pag.

terra

cf.

13;.

alangag nudus pag. 140.

alangaclarmen nudo.. pag.
jalangacladim perf. ibid.
alannaz nudus pag. .^4.

alinvrme

victor..

190,

giemis.

ala iabadir calumniat pag.

130,

perve-

igti.

pertica aenea.i pag. 232,

erer

alin "fiamma pag.

<.pervenire

JCtkn'dl

pag.

vicit..

emis

yarli.

alarmen

pag.

]Ctkiz

80.

eva-

levis pag. 68.

men.

iarle pag.

paupertas

fecit..

endaci

pag. 13;.

195,

pervenit",

rursus.. pag. 212.

pag. 33.

ez

2.

pag. 210,

engul
engdi

lignum fissum pag. 231.

arle pauper pag.

pag.

sit
fac.>

185.

jargulail pag.

alio-

hcbdomas pag.

mend. pro jettl

nire

jarguze

Judico

septem

I.

etl

<ait

cf.

iarlelik

220.

alaycsa

(mend, pro joh)

ena

jarjyu

judico pag-. 138,

jargularmen
arma

22J.

(jarsitirn"ien)irrito.. pag.

etl

opinatus sum.

c.

1.

illuminavit paq-. 187.

eh

ja-

non

et

Taruti

judex ibid.,

p.Tg.

quin pag. 2i6.

kcrek yarov idem

utensile.

Jaro^'li dir

relribuit'.

assumentum pag.

arsitirme

yarli,S[amac.

cf.

pag. 182.

men

amov
224.

e.

i.

rirordia ibid.,

rovh

andirdi

198.

Jailgamak
JarOV

193,

misereri pag. 188,

jarilgatir
net pag.

pag.

est

jarilgamako^a

i.

e.

jitdan kclgan

"h<^>

pes pag'. 148.

algan
lap
alglZ
2 11,

ifaisus pag.
faise..

solus pag.
cf.

iX:;,

i.^o.

jal^uz

i->.Tg.

yalgux.

aiarmen

sum

cf.

valci.

uti

I.

c.

ibid.

Janglamdir

opinatus sum,

133.

"perdidi pag. 230.

ipkirrimc (?jop koriirmen)

..

ciiniprobo..

pag.

dens glossa germ.

22i^

mcr

cf.

JCUa.

\'Uollet),

resonat pag, 232.

ibek .edens.. pag. 232.

ibitirmen <.permui<) pag.

vmis

221.

<.putridus pag. 87.

IV pinguis pag. 231,

cf.

lliler contrahitur pag,

for-

irespon-

vid. jol).

angatsin "vincat pag. ^ij.cf. jcngdi.

angla iternm pag. 2i6 et non <.velut.

acutus.. pag.

ta.-^se

dilato pag. 221.

lassus

itl

itirdim

alci mercenarius pag. 234,

adadmi

jalgan-

pag. O^.

ja\'.

2.'i.

277

Jiroci ksi pavidus

jirtikling

jrdl

pa-.

"ConL,MX'gavitn pa^-.

Jirmcn

Hio).

jir<;il

imi).

Kannus.i pai^. 205,

Jil

Jilamac

Mxioratus..

pa.^-.

yyla-

cf.

,p,

mac.

pere.grinatores pa.g.

obni.xe pa.g.

medulla.i

llldl

convcnit..

pa.^-.

iX,

hun.^ar.

cf.

hergil

ibid.,

consolo pa,g. 140.

"funis

juutlermen
Juutberdim

Juurdim

juc^urmak

loulr mend. scriptum pro joiar

2ji.

pa.^-.

Jocberimen

bcrimcn)

(joc

pun.yo..

Jogartin

e.\

Joharmen

Jon

piius.1

pa.i_;-.

pa.y-.

183, sill job

SanJob bene
ganca (mendose pro sanjjjanca)
pa.s,'-.

quum

tu

ibid.

comprobares,

pronomen

Jn

sec.

t)pinati

pars

cf.

personae

sm

falscj

corrupte

scrip-

lat.

1.

c.

corpinis

Jomtkinmen

inhrma..

pag.

debilis.

18,

cunvenit ibid.

])ag. lO,

l()l

s(i-i]3tum i^a.g. i_ji,

vol,

yol.i^^a

ambulo..

|)ag. i(),J()l<.^a

^f-

Tudi

Tuz

jururmen
jurimp.

ibid.

cf.

yUC.

e.

i.

jiigiiningis inclinalc

prorsus coa.gulatum

non

abiuit pag. 209,

cf.

yu

unali.

vultus pa.g. 187, vid. jiiz.

Jubangan
s6z

.lictum,

1.5

ovum pag.

pag. 227.
14,^5.

somnolcntus

5-

vel

incultus pag. 228-

juncus pag.

depso pag.

1,30,

i.^S-

jurdim

ibid.

pugnus.. pag. 22 j.

condemnatio, pag.

JunmTlarmen
ii)id.,

jubangan

g.

pi.ger,

rusticus,

Jurimen
Juruh
lurum

e.

tictum verbum

Juvoanc^ang

pcrf.

opto'. pa.g.

visne

non attrahens pag. 216.

Juric matta
pa.--.

222.

Jol

imp.

pag. 144.

luvduh

115.

congre.go

ju

jukka cirtmisen

TuhmamiS

pag'-

jolajx

vid.

Jorakirme (jorakirmen)
\iai.

,^,^,

cultus pa.g. 207.

Jumurtka

sunuis.

ciig.

iomuctl

compro-

nostra

jupka
Jobap vi.K pag. 141,
jomard largus pag.
228,

te

editione

ciuandam

i^ag.

vos i^ag. 157.

jugunc

bante..

contractum

143.

lavo

onus.

Jucjun.i^is

scuipo

226.

Jobaca

i^a.g.

Tukturmey
yun<^.

cf.

46,

pa,^-.

consolavi ibid.

suus fidejussor esse pag. 221,

203.

Jonarme (jonarmen)

tam

massavi

luk

ma.xilla pag. 221.

,i,dossam

e.x

pag. ,u-

148.

pa,-,'-.

adhaereo pag. 220.

Johsil pauper

Tota

Juuarmen

pag. 138.
alto

1,^6.

joap

imp. ibid.

ductorius

tussivi pa.g.

|op jop .jugiter pa,g. j,^,^.

QyC contritio ]3a.g. 78.

^:Ls>..

ar.

yun-

cf.

<(U1.

Jotkurdim
Toap rcsponsum.1 pa^'. 52,
Joap berumen rcspondeo

ardim

jogiil

c.

i.

levis factus sum pag. 228,

.5(1.

pa.^-.

2,3, -5.

ro,go

1^7.

Joga'ardirme

Jilek

?2-^,

loklbar "monslrum (|uod(lam pag. 148.

[olap difiiculter pa.g. 18,5, cf. J(jl)ap.

Jolbarurme (jolbarurmen)

yel.

cf.

]iag.

"])eregrinator...

Jolda^^ilar

ibid.

uconviva

liospes,

])ro])iie

|o.

23.^.

2;,

pa.^-.

TolcU

156.

])a.^-.

tissus csd

jtirumki

13, ar. |*>9

condcmno
il)id.

dcri>

JuiLip .cnninieant. pag.

jurgan

e.

i.

Jiigalak
pag.

trita (via)

jurjJ^S

pa^-.

jurgalak

e.

i.

200.

192.

rotundus

"calvatusx pag. 138,

Julovci credemtor
larmen.

Julugnamis

206,

cf.

julumis.

pag. 230,

yu-

cf.

juluga

julungan

e.

i.

rasus pag. 8|,

yulur-

cf.

redemtio pag. 20q.

JulgUU

(.)

evello pag.

evulsus pag. 2]2.

abluit pag. 208,

Juldi

Jtip

JulduS stella pag.

duzci astrologus

78,

Tdirdl

fortasse advenit pag.

jn foramen pag.

\aa

jul-

Tnanmac

Yaane
\

quasi pag. 70,

cag.

cf.

09,

scrip-

71.

i-JtJ

pi'<>-

nimirum.
propci pag.

pag.

bonus pag.

108,

pers.

ar.

y^.

yacSl

bene

iacsi pag. 141.

oieum pag.

<)-^,

cf.

jag, jav,

guTaf yage oleum rosaceum

cTlOX yagi oleum nucis

Yage

bellum pag. 29,

jakici

in

jerer.

cf.

fluctuat pag. 230,

jrgaT-

movere non potest pag.

143.

patella pag. 124.

Yay
Yayarmen

jay.

vid.

S^^.

yaygiT

e.xtendo pag. 23,

ibid.,

cf.

Yaturmen

yayTimcn.

ja.ceo pag.

,1^,

yatcTiil

imp. ibid., vid. jatir.

Yanauar

animal

pag.

127,

pers-

javuk, jovuk, jouk.

rubinus

t>4.

icindagi.

cf.

67.

est pag. 139,

Jridi liquatus

;;

Yangac

pag.

Yag

ar.

scilicet,

\acsi

inangay.

cf.

intus pag. 67,

imp.

aoll secus pag.

YaCUt

yaac

jnangil

actus credendi ibid.

jam pag.

YagTaou

III.

prie id est,

145.

aestas pag.

maxilla pag. iio,

tum pag.

cf.

jnangaan (jnangan)

part. ibid.,

Jrgaladir

pag. 180.

arcus pag. 118.

YaagTl

215,

credo pag. 15,

ibid.,

Jmdi

145,

aut pag. 72 et passim.

vel,

idma-

cf.

lagil

mas

\ a

cf.

itip.

e.

i.

exercitium pag. 182,

Jzinda

judi.

cf.

corriga pag. 226.

Ju(ltar)

JUZ.

pag. 188,

tundens se pag. 143,

imp.

Julkarme (julkarmen)
224,

cf.

est

job.

Jnanurmen

men.
Tuluv

193,

yetarmen.

"redemtus pag. 210.

Julumis

pag.

Jiiz vultus

Jtma
pag.

nostra

i.redemtio

me

inclino pag. 224.

Jiipzimis dignatus

22;^.

Julic

Julmalanne (julmakirmen)

glossario

praeter

cf.

uig.

ibid.,

ibid.

jaki,

Vamrerv.

et / et

u designat.

'

yy

mentum pag.

Yangi novus
Yangiiurmen

iio.

pag. 87, vid. jangi.

erro pag. 27. vid.

jan-

giTirmen.

Yangilmac

enor

Yandurumen
dir imp.

YanZlC

ibid.

accendo pag.

ibid.

marsupium pag.

120.

6,yan-

279

YclX

pratimiit

Yaxarmen

Yaxirj occullc')
Yaxil viridis)) pa.^-.

pa.^-.

loS,

54.

Yaratmac

Kpi'ccatumi)

culpa'i,

pa.^-.

15,

yaxuctan pesman bolmac

nitentia

poe-

Yaxuclamis
Yaxuclu peccator))
n^.
Yas lacrima
Yas vita)) pa.cf. 86,

cuipatusD

15..

pa.t,'-.

117.

pa.L,'-.

pa.i,''.

87,

Yasuc aytmac
vid.

viridis))

pa.i.;-.

jas.

vid.

pa.

contVssio))

78,

jasuk.

Yastuc

pulvinar)) pa.y.
viridis.)

Yasman

lagena

123.

yaxil.

86, cf.

pa.>-.

pa.i;-.

i.

abscondo.) pa.y.

7,

yasir

Y^asirmac

absconsio

Yaparmen

iapchil imp.

pat;-.

i.s,

pa.i.;.

maius..

peius.)

manrac

manHc
Yamf^ur
yagar

hawa

yaman
pa.-.
68, yaman6q, anchm ya7,^,

pa.o^.

pa.i,--.

pessimus.. ibid.,
malitia..

pa.M-.

pluvia.. pa.y;. 44,

piuit

ibid.,

pluviosa

yamgleyin
ym

ya-

19,

Yari
Yarik

dimidium.. pag. 85.

q.

i.

yaregh

142,

diffindor..

relgil imp.

ibid.,

fissus pag.

8.S.

e.

yamgurle-

interficio.)

etchil imp.

ibid.

iar-

pa.^-.

n, ya-

yarilgan

dif-

actio diffindendi pag.

yarmac

s.

ii.

regimen pag.

yarguzi

pag.

jude.x

51,

52

pag.

jargu.

cf.

lo.s,

claritas ibid.

Yarilurmen

YargU

pa.o-.

item regimen

Yarmen

mitto pag.

pa.g.

3.5,

52.

yygil imp^

ibid.

\ arh

paupcr, miser pag. ii6etpas-

jarle.

cf.

Y'arligamac misericordia
jarilgamak.

pag. 78, vid.

Yalen fiamma pag. 125, vid. jaHn.

Yalgux solus pag. 76, yalguxol
71,

jalgUZ,

vid.

jal-

yam<(ur

yamgurlu

tompestas)) pag-. 82,

i.

perf.

pa.g-. 44.

pestas ibid.

solum pag.

86.

velut pluvia pag-. 204.

Yara etarmen
yara

pa.i^^

Yarasmac actio placendi pa.y. ii.

Yaregh ciarus.) pa.^-. 82, vid. jarig,
yaret (?c) hawa serena tem-

sim,

125.

pa.i^.

chele male
rac

yarasmis placitum..

Yarmal

ibid.

Yapchiz te.a^umen.. ibid.

129.
Yabalac noctua
Yabuldrac mend.scriptum pro japrac

Yaman

yarasti

ibid.,

annotavi,

ibid.

obte.i,^o..

te.g-o)),

yara-

placeo.) pa.L,^4|,

decet

52 et non defensio, uti ad

imp. ibid.

"folium.)

factitivae

sur

Yarilmac

ibid.

Yasirumen

ibid.

chhk

121.

pa.t,'-.

formae

imji.

n,

p,a.t;.

au.xillium pag. 77.

22.
yaYazanurmen dubito))
ibid.
pro
imp.
mend.
yazan
zam
Miubitae. yazanmac
Yazamac

tio

yarastirgll

Yarem

Yassilic

concordo))

Yarasurmen

jaxok.

cf.

78,

pa.;^:.

vid.ja-

17,

creatio Ibid.

Yarasirmen

yassilic.

cf.

pa.M.

..creator

ratkan.

b<).

pa.t,'-.

YaxUC

Yaratchan

jas.

vid.

')0,

|o;il;.

.scribo

pa.u-.

Yalci
rius

in

cod. pa.g. lOi,

Yalbarurmen
,s2.

33,

fortasse pomarius,

oro.),

yalbargil imp.

Yalbarmac
et pa.g.

Yalmas

oratio,

cf.

pomclejalci.

supplico pag.
ibid.

rogatio

ibid.

78.

adamas

p. 109, cf.

pers.j^U,-K

28o

Varmaga
et

fortasso "penenire pag-. 214,

non languore",

sum,

uti

cag. -iX^Xiy^ apud

cf.

Pavet de

Vengirzac

Vu unah

pag. 123.

mend.

pag. 61, vid.

VenSfilmac
o

pag.

imp.

ibid.,

7,

71,

sufficit"

bila

tasi folium

oriclialcii"

pag. 106, vid.

jez.

emis fructus pag. 28, vid. jemis.

Ver terra pag. 78, locus" pag.
89, yer titramachi ten-aemojer.

Vel ventus pag. 82.

Velin gluten pag. 102.
\ vacci sagittarum fabricator
cf.

contitere pag. 15,

bonitas pag. 213,

Vylmac

30,

jylagil

134.

Voua cepe pag. 127.

Vouac ultra pag. 72.
^

OUashc

^ourgan
VOC "non
pag. 141,

acidum pag.

<dac

ibid.,

cf.

juric.

pag. 08. ioh pag. 143,

yoc exa

^ ocsul "pauper pag.

116,

nisi

vid.johsiL

pag.

jenguL

39,

yuxgil

VXgaUchisi

nu^ndose
ibid.

..natator..

pag.

12,

yu-

imp. ibid.

Vusxac sera, claustrum ibid.

Vum.sak s. ymisac chelleteneriter

pag. 65,

VdVgan

ymisat

imp.

pro

te.xtor

ibid.,

33.

pag. 103.

yulgil

redimo pag. 48,

vid.

julungaU.

novacula.1
..rado

pag. 100.

pag. 49.

vulugil

iljid.

ulmac

yu-

culter pag. 99.

"Wikiguz
\

mend.

tener pag. 88.

VulungUZ
Vulurmen

ioch

ibid.

vid.

Vusac sera pag. 119.

Vusxaclarmen claudo

imp.

"lunnilitas pag. 31.

pluma'

pag. 106,

3'UXgan chisi

xacla

131.

curtus pag. 12.

Vungul levis pag. 76,

^'uxarmen nato pag.

Vularmen

matta pag. i2j,

yugur

12,

jon.

cf.

107,

Vurt
Vulaghac

ibid.

yucla

pag. 30,

cuno pag.

mansio pag.

Vllki equus pag.

onus

"frenorum faber pag. loi.

misac
odoror pag.

tusu-

19.

onero

Vugurmac
Vung lana

odoratus pag. 81, vid. jyhi-

mac.
Vylarmen
inip.

egilic.

cf.

fasciculus

ibid.

Vugurt

cf.

gic^^rar.

Vigilik

imp.

imp.

pag. 103,

30,

imp. ibid.

pro

jaa.

Vic^^rar bergil

Vuclarmen

yes tac-

tus pag. 59, vid.

depono pag.

Vugururmen

pag. 114.
97,

juk.

102, vid.

Vuganci
pag.

pag.

i.

satis

jetti.

Vexna cognatus
VeS orichalcum

lavemus

e.
yuc
Vuctusururmen
rurmen onere me libero,

yet-

ji,

yetar

quod miiu

vel

nos

videtur

onus

pag.

yetmac

ibid., vid.

Vuc

yengdi.

actio devincendi ibid.,

yengmac victoria.
Vetarmen jungo pag.
chil

adoremus!i>

pag. 214.

122.

yengirmen

pro

yolug-

obvio pag. 41,

ibid.

probabilius

pag. 119.

vogun

87,

joh

via pag. 61, vid.

chil imp.

86.

clitellae pag.

Vengrmen

Vol

pag.

..grossus
102.

pag^.

Volugurmen

COURTEILLE.
Yeiltlic juventus pag.

Vegan teges
Veng manica

Vogan

opinatus

c.

1.

i.

..

M-

}ukinguz

rcdeuuio.. pag.

ilid.

4.S.

28l

Yki

"domc.sticus paLj.
pa.ij:.

S;,

Yj.(ina "acus

pat;-.

q;.

Ygi

odoni

ejus),

Ygir

cf.

<(olct<(

Yglarmen
pag-. 44.

YsflamaC

Yc

ibid.,

odor

(y^isi

fieo pag.

-i^yglagil

iin]).

iglading.
ICIR-

d".

pas^'.

iii.

yzarmen,

cf.

icip.
pag.

0,

ymaga

inf.

YdlS

Yn

Ynac

yang

ibid.,

(i.

im,

e.

kaz.

Yscarlat

yrah

T^)

pag. 69,

etarmen

iUumino..

lonza

unciaii in cod., fortassei. q.

Yr

ii_|.

yz

coccum

Ysdermen
gil imp.

pag.

pag.

quaero pag.
ibid.,

ifi^,

vid.lS.

107,

osm.

ysde-

.^7,

ysdediler

pers. n. pl. pag. 170, vid.

Ysdemek

perf.

ixdamien

cantus pag.

Yrkirmcn

ysy

pag.

182

vid.

ir,

pag.

12,

j^..le-

yrci

imp.

yrkagil

ibid.

pag.

serpens

147,

vid.

148,

ilan.
"''^''"

^^^^fortasse
Ylap

Ylermen

P^^'
pro

V"'

scriptum mo-

ulap

141.

pendo pag.

imp.

ilgil

4,5,

ibid.

vid. isi.

olus

Hispanicum,

spanachium pag.

Cayhahidir
Cayhahlias
14,5,

12,

canto

riens pag.

quaestio pag. 47.

calidus pag. 88,

Yspanac

ar.

cantor. pag. loj.

gag. 119.
42,

128,

aena.

Ylagan

strepit

vulg<

126.

pag.

non

strepit,

tempus pag. 209.

Cakuci accusator pag.

Cakci idem pag. iSi.

186.

pa.L;

quin

ante pag. 04,

sed pag. 71,

CacUC

^.^^o.

moveii nou potcst.1

vel fortasse

Ylgari

Ylla

ultimum mihi probabilius videtur.

C ak

yarik.

cf.

apud Danie pag.

on).

vacca pag. 128.

nepos pag.

Yxba camera
Ys opus pag.

Yssi

^y^^

missio ibid.

farina pag. 131

Ynj

0,^5.

(ar.

yractim a longinquo pag. 64Yrig mend. pro jarig lumen pag.

YrS

ibid.

mumia

proculii pag. 67,

,52,

misi

102.

pag. 95.

Yrac
potus pag. 157,

yoglin

sericum pag. 107.

niuscusD pag.

Ymsiri

HetusD ibid.

ip

LlXlin

lOO,

filum grossumn. pag.

Ypac
Ypar

iz "bibe

filum pag. 2;, 97,

ip

i.^.

10,

pa,i^-.

yc^an.

pay. 165.

intestina

Ydim

cf.

bibo..

linca piscanaii pag.

dagi.

Ycgan

Yp

i^}.

paL,'--

jy-lamac.

mcdulla arboris pag. 125,

Ycaf

(Mxlor

y,

Yzarmen

ycijtlic.

cf.

135,

pa,n-.

]H.

Y<2[it JuvciiisD

malleus

ar.

cf.

ilgari.

^H.

pag.

<|0,

cachuc

pag. 90, 100.

Cacman

pannus pag.

Cachara(hr giocitat
Cager \inum pag.

()8.

pag.
<|o,

csiger.

Cagl

polentia..

pag. 221,

1,^54.

cf.

hung.

2^2

Cagirsa

<'si

Cagundur
terave

Cerh

clamaret pag. 141.

gea

bet-

in cod., gallice

142.

pag.

"scutellai)

139, cf. cag.

alapa pag. 180.

'cumlnum pag.

Caridi notum fecit.

Carci mercenarius'/ pag. loi,
Carciga nisus pag. 129.
Cart strepitus pag. 147.

^-^.

ar.

cerci.

imp.

Calih

calgil

54,

22-,.

i.

Cehlap

s.

cacman,
te.vtor

pag.

cekmci

"eo

modo

230.

subru-

Certerme

118, ceribasi

pag. lo^.

mercator pag.

21,=,.

Cismac
Cipcic

suo

flo-

zizac.

cum

scribo

serico pag.

lilo

(certermen)

ventrosus pag. 222.

pag.

cisgil

54,

scriptura ibid.

pag.

avis

carci.

strepito..

cipziclar

129,

61.

Cibin

musca.. pag. 129,

cule.x

Clbuch
cibug
188, cf.

nare,
cf.

pag. 225.

Cermas

cf.

pag. 114.

u.xor

suru

ci-

pag.

171,

ibid.

baculus,

fustis

virga pag. 191.

Cimgipturgan

ber pag. 234.

du.\ e.xercitus

zigargil"e.\trahe

"verus pag. 211.

Cinay

pl.

Ceber klSl homo purus pag.

Cere (?ceren) fortasse equus

Cerci

pag. 192,

ruit'.

bin

exercitus pag.

personae

imp. pag. 55.

pag. 174.

cehlayrak

zigchil

perf. 3.

ciharir.

cf.

Cisarmen

pag. 220.

Ceryii

pag. 162.

pag. 24,

pag. 24,

e.xeo

ciktiler

ibid.,

223.

Calma Mnantile pag. 121.

Ceuh dulciter pag. 65.
e.
CeklTl
cekman pannusi'
pannorum

ora consuta pag. 147.

Cmarmen

firacundus" pag.

^"f-

imp.

Cm

pag.

ibid.

i;4'

tornator pag. 103.

i.

bus impedita pag. 22^.

sono

Cigrigzi

Cicek flos pag. 209.

e. ciceklenmis
Ciceklemis

via caesis vel dejectis arbori-

Calarmen

pruina ibid.

cubitus pag. 113.

n. pl.
cf.

rosata pag. 82,

Cigmac

Cigharmen

95.

aceto cocta

et

LswSj.

ar.

Ciglamis

piger pag. 155.

cumino

puls

pag. 94,

Clg

cangirti.

multitudo pag. 214,

CarpUU

pag.

"valde mobilis" pag. 145.

Caplatmak

Cami

tinnitus

pag.

223.

ClUriiba
tortasse

"trahit

pag. 229.

i.

camek

pag. 124,

pag. 143.

Caman
Caman

(Ci)arhar mend. pm ciharir

Ciarzau linteamen'. pag. 123.

Ciyg crudus pag. 84.
e. ciyruk
campana
Ciyru

231.

Capcacik

mendose scriptum pro

Cater tentorium pag. 121.

CatlaUC oavellana pag. 125.

Candirgine

139.

acus grossior pag. 181, pers.

Cahindan O. importune pag.

Cahlasangis "Si bene attenditis

Canac

Cialduz

pag. 127.

Cahinda OZga

"macer pag.

osm.
alt.

Cimdirme

probatum

est,

pag.

cintiirmak .examicenC, probarc..

(cimdirmen)

vellico

pag. 220.

Ciray vuitus pag. 113.

Cirac candela pag.90, 124,

cirachc

2.

(M-;in(lcl.-il)nmi

"

i^ris;'.

I2,^,pers.

idem

c.\jZ

Corhaa
Circhin

"turpis.i

nO.

pn.^^

Cirpi "ramnlia

])a.i^-.

Cop

225.

tum

Cirmarmen intorqueo pn.--. ij2,

cirmamaga intorquere ibid.
Cirlac

pa.Lf.

Courma

COlira rotunde

vas pag. 142.

cop

multiim" scrip-

159.

p.-i.g.

Coplegaybis colli.gemus pag. 169.

Cualdus, vid. cialduz pag. 102.
Cuerme (cuermen) jaceopa.g. 227.
Cuuliychr fortasse "jugo similis est

pag. 230.

"frictio

Cil perdix

221.

mend. pro

(.iiulinaliis ;ul in;iliim

le.ij^endum

eram pag.

130.

>

s.

pa.u:.

70,

pag. 224.

COp COUra circum

Cokunggis inclinate

pa.g. 65.

Cucldi

142,

pa.i;-,

c6cf.

CWp inclinans
Cokrak scaturi^o

160.

pa.L;-.

rach

pag.

Coganak

134,

cocll-

pa.g.

Cuci

20;.

ad

similitudinem

Cux
conrgil

volvo pa.g. 62,

2;^2,

i)a,g.

dispolio pag. 22.

serio pag., 138.

clavae

pag. 143-

Conrumen

est

Cuckordim stemutavi pag. 136.

Cugur fossa pag. 88.
Cunchin ergo pag. 65, cf. pers. ^y^f^,

cubitus pag. 139.

CohmarH

versus

csukkanni.

Cuculurmen

pag. 213,

cohrah

sursum

hung.

sericum

bus

e folliculis

eruperint

fnctum, e qui-

bombycum

papiliones

ibid.

Conrmac
Cozgll

pa.g.

actio volvendi ibid.

Cuprak

distende pag. 231.

ComiC capsa
ComklC olla
narium

pa.t^.

non mallei,

uti

1.

cf.

hung.

Curusipdir

CurumaC

CulgaU
Culganmiz

cordig

fortasse discrete

pag. 225.

"Strepit;ivit

marcon. pag.

86.

solea socci pag. 121.

opinatus sum.

c.

142,

_.

Cov? pag. 13;, covLamnang? ibid.

CoWgUcler tumultus pa.g. 171. et
Corchgidem

pa.g.

Cuvre latus vestis posticum))p.23i.

Cura falco albus pa.g. 129, pers. Sj-s-.

vas coqui-

124.

pa.^'-.

urceus

corruptum.

csupor.

124.

pag. gi,

106, fortasse ex ar. Ji

involulum pag. IS9-

Ciiprak fragmentum

p;inni ibid.

G.

Gan

anima pag.

Gehan
et

mundus pag.

J-^,

est,

ol

quo

gehan

mortem:pag.

pers.

160,

158, pers. ,^Lg.:

^^

ar.

166, opp.

Ly3 oppos.

decurtatum

vita aeterna post

vita terrestris, proprie

cf.

^o"-^-

Ttj)

bu dwnia
hic muinlus,
5\.i>.l.

(j^A,q>.

(linsler nationes

p;i.g.

Gldiut

GuhutlarJudaei

pa.g.

Judaeus,

Guhut

161,

daeorum
J>.g.i>,

Oj..^,

pa.g.

sec.

vid.

161.

209,

;ir.

ieri tena Ju-

ar.

'^^^.,

Farhangi
;ipud VlTl.T,KR.s.

pers.

Shuuri

284

Payjak

TauC

(ifukinientuin"

pag.

"gallinao

tang Sara

pag. loi.

taoh

130,

pag.

pag.

"dilucuUmi.).

..auroi-a..

181.

ang ((fasciculus)) pag. 102.

TanglS ((miraculumii pag. 216.
1

TauS

"pavo"

pag.

,j*..Lb,

ar.

130,

Tangisip

gr. Taoj:.

Tausti

Taul
1

pag. 139.

perfeciti)

ac

tempestus

ibid.,

ar.

Tanglarmen

J.>.

(limpani pag. 8^.

-Tacta

(.minn-..

dtabulatum

lapf

'i

cik

Sji^\J.

(.eiegit.)

ag

((muns pag. 88.

tagel idem pag. 38,

tagellar ((montls jugum ibid.

Tage

fortasse

TagZ

((Coronao

pag.

159,

e.

i.

cf.

tag

pag.
spinis

cf.

tanglar

pag.

39,

ibid.

testiticor

Tanirmen
nigil imp.

tanimis

ibid.,

tanlas

Tanucluc berumen
irap.

"exa-

cperhibeo

pag. Oo.

TanUC ((testisn ibid.

Tank erta ('manf.i pag.

TatH

90,

pag. i8g.

(.interire))

pag.

pag. 84,

229.

tatchil

Sb,

tatOV

tatigH
.

gustus.)

gustus.. pag. 2g.

((gustat pag. 173.

pag. 8^,

duicis..

dulciter..

tatH chele

pag. 65.

onomat. sonum
76,

ibo,

Tastin s. tascari e.vtra)) pag. 24.

Tassidi rapuit.. pag. 22;.
Tap tap pag. 143. Haec geminatio

- tangda

tanda (.cras.i pag. 65, 80,

tanda deul ((perendie.) ibid.,
tang saraunda (diiucuio.. ibid.,
s.

Tatmac

(.

testi-

taz pag.

gusto pag. 29,

csapor.)

Tatlar

imp. ibid.

tanucluc bergil

pag. 100.

89,

cpondera lancis pag.

(isapidus.)

tanlasurmcn

moniuni.i pag. 46.

pag.

sermo sincerus pag.

Tatig

pag. 215.

mino)) pag. 24,

((pelvis tonsoriai)
(dapisi.

112, tasac-

pag.

pag. 117.

imp. ibid.

taperf.

208.

Tazlap "lapidans.) pag. 160.

1 as ((socius.) pag 144.
Tastar ((mantile pag. 123, pers. xUCaiuJ.
Tatar ((Turca, (.turcicus, tatar til
..

Tanimac notio)) pag. 15.

Tanur cll.isi (.homo doctus pag. 113.
Tanlarmen (.cerno.. pag. i;. tanla
imp.

as

Tatarmen

"cognosco.. pag. 15,

taugtauglan219, tang-

116.

((testicuiusii

tas bohxiaga

(taniklatirmen)

pag. 159.

ibid.,

tang-

pag. 221.

((castratusi)

taslar

((prodigian pag.

tangis.

Taniklatirmie

indefin.

Tas

dac.

Tayag ((clava pag. 144.

Tanarmen ((nego debitum.)
tangil

Taxac

((corona

105,

conserta)), pers. .^ij,

Taglar

Tax

((rarus..

((calvus pag.

SIX

tigenek tage

171,

pag. 36,

pag.

admirabilis.)

Tansic

pag. 65.

((et

aggra-

pag. 193,

la"cih ulum pag.

Tage

febrih

'(ardore

larlar ((admirantur pag. 190,

ctabulaii pag. go,

pag. 120, pers.

jatir

pag. 229.

vatur.1

^^^

stiilantis

guttae

imi-

tatur.
1

ap

apgaySlS

fortasse

patientia.. p.ig.

146, pers.

^.
-

invenietis..

pag.

159.

2^

tfimis

lapmis

I'.

i.

..inwnil-.

p.i.L;-.

Taff Ctarmen
tum

Tapt;irmen pn-nio..
fidiscus pa-j:.
1 abac

Taban

soioa

Tabllh

Kadoratio.)

Tabunirsen

137.

p:\-^.

i2j,

adoras

pn--.

185.

tabuschirmen

22(),

Tam
Tama

i't(H-tum

pai;-.

120.

.i^-utta

pa.i^-.

i|S.

TamaC

c.^-uttur.i

Tamadir.Lljan

Taff etmac ibid.

Taffaruc rccreatio

dispuro..

Tara<j;a

fossa..

pnir.

23.

Taraxu

iibra..

pa.o^.

pa.i^-.

Tararce

Taman
mam.
Tamasa
ar.

pa.q-.

ta-

vid.

1:57,

Tari

LwL#J, proprie nom.

arabici ,caL* ddeambulatio

rccreandi causa

apud

\-id.

ani\'rT.-

LERS.

amam ..c-on-iplcmcntum..
Tamam etarmen compleo..

p. i.v.ir. pL*.j.

ibid.,

tamam ektil imp. ibid.

Tamar vena.. pa--. 112, -- tamar
sectio venae.. pa.y.

Tamyzik

Tamu
pa.o-.

pa.o-.

-.stiii.it..

..."-uttans..

inferna).
7S,

amzi

vas..

tubus..

Ta\' mons

pa.o-.

22.^,

pa.o-.

i( (>.

22--,.

pao-.

pa,o-.

tamuc

144,

121.
1.S9.

menij^i

tav mons altus. pa.o-. 189, tavlarnin^ tavi mons altissimus.. pao-.
20;.

Taf t\ni])anum>.
Taftar

liber

paq-. 96,

p. 103, cf. ar. JwAiff,

rationum,
m.inuale..

OO.

rcoistrum..
pa.o-.

91,

pt^rs.

ar. wCsc>.

Tafsanyt

diffcrentia..

pa.o-.

184,

,ar.

in

160,

85.

pa.o-.

187.

tartinumien

arvum..

i.So.

]3.-i.o-.

praedo..

infigo

ibid.

pa.o-.

144.

concionator.. pao".

cf. talischirmen.
Talal auctionator.., censitor..

141,

lOi,

l3a_o-.

J.

ar.

Tahschirmen
ker

avarus

p;io-.

ibid.,

ajDposite

sciurus

(cara tein)

pa.o-.

liti.o-o.,

avarita

eace

Tein

.-ir.

pa.o".

jDao-.

132.

tamji-

]3ers.

vlXjLi-k'.

183,

158.

caratciu

97,

sciurus

TeC teC saepe

Tec turumen
turgil imp.

mutu.-ire

egana

laljrum..,

|)ag. do,

p;i.o-.

p;i.g.

tec

35.

cymbium

83.

(mihi) obtigit p;ig.

omnis

i)ag. 124,

97.

Tege illc pag. 144.

Tegirma rotundus pag.
TegU valde pag. 190.

Tegma

pao-. ib\

ibid.

echsir

Tegdj

pag. 71.
taceo..

pelvis

ibid.

ni.o-er..

1 eizmaga subn-iittere o-enua

1 eksi aequalis pag. 198.

edit.

131.
pa.o-.

tartingil imp.

Talasman

'1

infernalis..

pa.o-.

Tarlov

tama.

2on,

]2,

Tama

i.^)-

ibid.

pa^-.

tamuchdat^e

Tamha

cf.

143.

tamuh

1(17,

pai^-.

traho pag. 58, tartchil

Talascliman

pa.o-.

pai;-.

dissoh-c

imp. ibid.,

act. \\.

mum

sohar

tarazy

aliam emisi opinionen-i.

crispus..

Targatgil

io_),

pa.LT.

verbi

Tamar

cit.

milium

Tartarmen
cdclectamcntuni..

pcrs.

psj.

pers.

136,
90,

pao-.

si-rvator..

cod. loc.

et^undons.. pao-.

Tarima
porfectuni.'

_,^j.

209, pers. jVvJ".

III.

pa^;-.

.^uttas

_,

ar.

pa.y;-. 2.:;.^

Tar ano-ustus pa.o-. 139.

Tara^ porticula pag. 120, pers. x,^Jvt>.

217.

paL^".

Tabusirme (tabusirmen)
paL;-.

90.

pa.i^-.

Ctchil

taff

47,

imp. ibid.

^-uC.

ar.

"(|uictum reddi..., .ucr-

p.io-.

facio).

]).

76,

cf.

.:;i.

uig.

tiikiin,


286

1.

erroneam

c.

proposui

comparatio-

Temir

nem.

Tegmac ovalor pag. 63.

Teyarmen tango pag. 58,
pag. 63,

tur

teygil

Ter

pag. 58,

<itange((

pag. 185,

<(pervenit.i

affer pag.

sudor

Terac

teyskil

Fetic mend.

scriptum

pro tatik

tetic

piens'), vid.

corpus

pag.

Salomo

pers. lookvj.

cf.

yururmen

sumens

pag.

Terc

pag. 211.

87,

tengisda

88,

imp.

part. ibid.

<'flatus

maris

partibus

provenicns, auster pag. i8i.

Tengri dcus pag. 77, tengri korgUSmesi dii meliora! pag. 139,
tengri SOUmacligU charitaspag.
tengrilik
mend.

divinus..

scriptum

tigru usque pag.

1

ex

tikru,

q.

i.

Tezgedi

e.

terclap

velox

ter-

226.

mola, molcndinum pag.

tegirmanzi moiitor
Tergirman tartarim moio
tegirman tart imp. ibid.
iracundus pag.

iTaid.

erf caseussiccus pag.

112.

pag. 189.
107, pers. >-5>J.

funis ductorius pag. 229.

imp.
1

quasi "vcr-

pag. 105.
pag. 21,

tyimac

ibid.

ivrmak

<.

huc

illuc

curvescere..

Tikmaga

224.

(Ti)ciyahl"ian comprimere non

Tepraturmen
ratchil imp.

Tepratmac

Teme

acus.

!,;.

tcp-

Ticma

ibid.

crinium ]3ag.

1
110.

pag.

85,

suo

i.consuo,

ticliil imp. ibid.,

ticnah
pag.

17,

tarac ticar-

planto pag. 45,

imp. ibid.

ibid.

icharmen

men

pos-

113.

(.h.xu^;

pignus

ibid.

-motus

cba hgamen

<.immcrito pag. 171.

sum pag.

125.

movcoi pag.

pag.

144-

tigine correptus a recto aberravit pag.

epsi quadra pag.

ibid.,

225,.

Termac unguis pag.

rerma tabernaculum
i

pag.

tex.

cf.

pag. 22^,

TerS

pag.

festinato

breviter

cito pag. 72,

Tegirman

28.

tezgendi)

132.

subito,

Telmac interpres
Tiarmen (destino

122.

.dictavit.. p. iS^.ar. v-axxAaJ'.

(i.

terchay

Telbuga

tesich pag.

conchilia inte.xit pag. 145.

Tesinf etti

y2,

JTeli stukus pag. 116.

144.

1 esicll "foramen pag.

pag. 198.

vclox pag. 87.

Teser

pn>

64,

pag.

rergeim scrutabor
gejm scriptum pag.
^j,

coaequalls pag. 206.

teri ton vestis pel98, eriklagan

teri

cito

pag. 69,

ten-

ten-

ibid.,

cprofundus pag. 139.

corium effictum.> pag.

navicuior pag. 38,

gisda yurugil
gisda yurugan

Texmac

planta

"plantatio

corium,

hcea pag.

sa-

pag. 165.

passim,

215 et

corpus

mare

Tengru

89,

ibid.,

Teri

su-

185.

Teyra

Tengdes

pag.

terac tichmac

Tereng

Tengizich

tcrlcp

pag. 45,

obstrictus pag. 189.

Tengis

113,

134.

arbor

districtus pag. 89.

tenalip

pag.

dans.i pag.

Tevsli

78,

temirzi

vaieo

teyar mend. pro tey vale pag. 63,

teyding pervenisti pag. iq6, teyp-

Ten

ferrum pag. 28,

faber ferrarius pag. 96.

terac

ticli

2S:

1 ichmac

.Kiio

((plantatio"
1

igenek

sucndi'.

]ia.i,^

ticmac

4s,

cspina"

Tigilurmen

pa--.

i;,

Timar
i^,

pa.n-.

ti<^il

Tiharmen
clim

(-obturo..

perf.

ibid.,

cum

(-onnfxu

pa^;.

Iias

tika-

i,^-,

.i;lossas

1.

c.

Tiri

in

iiracccdcntibus malc

in-

Titrarmen

pa.q-.

59.

((tremor..

titramachi
sub

titra

50,

i;o,

ibid.,

tite-

dcnti

pa.o-.

terracmotus..

59,

pag-. 21,

pag.

Sanctus.1

ari tin Spiri212,

tinimi-

(lan ch. despero..

chezmac

pag.

pag

Tirilmac

irglZglCl

m(cr

Tilaman

mtir asa quum

sorbillat.)

imp.

ibid.,

cf.

Tinp^lamac
1

mc

moles

IXga

IXgl genu))

IXgm

pag-.

jcr

ibid.

izingj^is
142, cf.

121.

pag.

132.

;^j.

teizmaj-a.

gLMiua

v,.!.)..

]),ig.

])lacitum

ibul.

194.

fictum pag. zzj.

labium

pa.g. iio, vid.

ve.xillum pag.

lotak.

118.
128,

cf.

tovc.

9_|.

ncbula.. pag. 8^.

plenus..

chele
Oulga

tillcmagil

tilin buccdla ]iag. 182.

c.

Toulu

mu-

183.

volcns pag.

Tiltagan

tisla

morci,

voluntas pag. 61.

Toua camelus pag.

TougUC pilum jxig.

pag. 36,

u)i).

ibid.

dey

OU

212,

tllsiX

tilarmen

i.

])ag. 38,

lleganca sccundum

j^ag.

69,

toulll

plcne ibid., vid. tolu.

cassidis

specics,

quac supe-

riorem capitis partcm operit pag. 118.

morsus.. ibid.

submittitc

noio..

Touman

frendo..

iio,

l^ag.

llek idem pag.

Tili

pa.g.

anscrum

strc])it

122.

pag.

11;.

tilagil

Toodac

10.

mordco..

pag.

tuici

113.

issisluhlarmen

Tislamac

molcs

pag. 200.

habena.. pag.

Tislarmen

ibid.

fascia cruralis.. pag.

IS dcns pag.

imp.

201,

tranquillitas.. ^
terrae.)

pag.

]oag.

Tilamac

47, tin,L;la

tinarmcn.

tranquilHtas..

qui(_'tus..

proprie

pa.o-.

vircns..

vivificatio jxag.

imp. ibid.,

pag.

228.

pag-.

quiesco.)

tirki C(')bu (?co-

ramus

vivilicator..

lingua..

tus).

60,

Tino^larmen

praece-

ibid.

vita..

pag. 231.

est

impcrativi

224.

Tinf(sir

forma

63.

1 irki vircns vid.

Ill

sortitus

tiril-

mala

ibid.

vcrvacatum.1 pag. 229.

tirilgil imp. ibid., tiirf^il

inarme (tinarmen) quiesco.. pa--.

220, tmdi rcspiravit.1 pag. U).\.

vita..

mortuis

tirgizmek
Tirpildeydir

dcspcratio..

tcrac.

tirilik

vivo pag. 63,

resurgo

tmim-

protinim-

pa.o-. 21,

88,

buk, cibuk)

dam cherarmen mcnd.

(lan

^'er

]j:iij;.

yer.

V.

in anima
tus

pag.

vivus..

scriptio pro
<(tremitus..

136.

columna.. pag. 204, vid.

Tirilurmen

imp. ibid.

vid.

mcdcla.. pag. 187.

juncus.. pag.

durmen

(.trcmo..

\id.

-,(),

pag. 160.

tcrprctatus sum.

Titramac
remec

irak

Tirek

imp. ibid.

pag.

traiK|nillitas

tin, tinc.

119.

pa.^-.

i^v

iia.^-.

<(cesso..

rmi bnldl

..

])ag.

Tokti
1

fudit pag.

okmak

199, cf.

toguldi.

inslrumcntum ligncum,

lintca purgantur.. joag.

145.

(jikj

288

To]<macik
cf.

14;.

Tokluk
Tocnin

quod

gUX

t()3'cla.

labundantia pag-.
ino-eniosus"

TocmnC

.i^allice

pag. 100.

122.

201.

pa^-.

anellus capistri

fibulae"

lin^-ula

tOiGja tlll

paq-.

Togay

(iconsang-uineus pag.

Toorarmen

tuarmen

s.

pag. 40, tOtroril imp.

natus

pag.

vit

ibid.,

pulvis pag. 89.

OS

pectus

Tosiac

207,

tus pag. 161,

TogmaC
Togurme

toUfT^am

tOgurmiz

procrea-

tochde, tohma.

cf.

tosiac

tosac

pag.

119,

rectius

scriptum

pag.

123,

tosacuing

pes lecti ibid.

tozumlu

e.

i.

citicus paj).

cllisi vir pa-

ib.

op globus pag. 222.

Opra hippopera pag.

Toprak

pag. 40.

natura

lectus

Tozukl

procrea-

pag. iii.

stratum pag. 99.

avagi

toxgil

20,

toZUmUlk.

cf.

OS

to^urdl

,|

pag.

duro

ibid.,

nascor

ibid.,

pa.g. 97.

114.

susibid.

mutatus est pag. 193.

Toxarmen

ibid.

tu-

cinguia pag. 138.

pellio

imp.

i.

fibula,

to-

159, cf.

tisi

tongus)

(mend. pro

Tonci
Tonch

n^.

pas;-.

i<mailleti)

aper pag. 128,

Tontarma

22~,.

1 ochde natus est paq-.

garmen.
Tog q. tokuz 'inovem"

To^a

tongUS

nequit pjur.

satiari

122.

pag.

ten-a

toprac

20S,

(toojurmen)

sorbeo pag.

227.

Togukll fususest pag.

1 Ogru (irectus pag. 83.

siglo

Cjuo in

nostra

memona

r omissum

228,

memoria

'

oba

ol)alaC

poenitentia p. 234, ar. pers. i^j^

locus septus, hortus pag.

2.\2.

Tohtarme (tohtarmen)
teneo pag.

tokti.

IQ9, cf.

pag. 89.

voc.

in

notatum

omhur
pag. 223,

pro

est,

quoddam

<(genus
ar.

i>.^,

ef.

tympani

tam-

gallicum

bour.

(h:1.

graphi

ermnMTi

per

t^-po-

exstat.

Tohrna verna
men.
1 oy convivium
toyga unda

pag. 138,

togar-

cf.

pag.

17,

accerse

((saturando

tOV,

cf.

in

pa.g.

2(35,

cf.

Otu

On

vestimentum

cf.

pag 6i,tora

solet pag. 62.

'

pag. 136.

turris

Tora

tok-

lex,

obediens

jogerdir

toraga
legi

est

pag.

182,

'

cf.

toodac.

pag".
pag-.

Orchul

Torha

quadratus, os. iLCwJ

al

torha

cyv*.>.

purpureus

pag.

146.

Torlendi

234.

variavit (acu tapetia) pag.

185.

32.

Tongarme (tongarmen)

gelasco

porcus pag. 127,

clievc

Tolu

Tolamac

sanctiticatio

solutio pretii

Tongus

pers. iUeJ".

Totha"^ damnum
1

toy.

toura, tdra.

labium pag. ig8,

130.

soieo

OCSat (Pocsati)

Toragi
tO)'-

avis indica, vulgo papagallu^

pag".

li'.

182.

Tora oscarmen

macik.

Totak

convivium pag. 214,

Tove camelus pag. 144, cf. toua.

Tovram nucleus pag. 147, bo-

ronvivium

satura pag. 206,

dirgil

OV

lus pag.

ibid.

Toyda

'

iilenus

i^^ag.

pag.

-j^,

106.

pag. 172, touhl.

289

Tolmac

intorprcsn

tolmac

Toura
1

pao-.

lex pa^-.

osdi passus

pai^.

rcctius

158,

1O7.

159,

pati-.

Tugemes

160,

vcrtcndum

in pl.

1.

T()ZUmlllk

patientia paq-.

Tozmaliik
Tozlik substantia

mart^-rium

stum pag.

Tugel

182.
1O4.

pa.i;-.

195,

pa;;-.

ejusdem substantiac

Toben

retro

Tobengisi

Tora

infinitus

incxhau-

160,

164.

perfcctus"

pa.y^.

Tu-

cf.

iq:;,

toz-

Tuyana palam pa.g. 69.

Tuguromen voivoi> pag. 138.
Tutarmen tenecu^^ag. 14, tut

pa.q-.

tutuprurmen mcnd.
tutupturmen rego pag. 52,

137, vid.

pa.g.

toradi

Tutken

toura, tora

generator pa.g.

Torading

tupturgil imp.

abyssus pag.

Tutchum
Tutgu

i.

i8o.

captus pag.

tutgun

e.

14.

pag.

captivus

216.

pag.

generavisti

ibid.

infi-

tubinda.

lex, pag. 217, cf.

Torataci

pri)

tu-

134.

eng tobengisi

211.

paj^.

imp.

ibid.,

mus

tugenmes
pa.s^.

chal.

men.

deS

e.

l.

perfectus

paj^.

tOSma part. formac rcflcxivac

tozmak pag. 164, cf. toxar-

verbi

lc.^-unt.

tostcli
s.

cruciavit, h.

quod Persac V[tt,T.KRS do-

^^^^

cente

tora, tora.

vid.

^i-i,

est

J^^.

202,

ortus cst pag. 215.

Torulermen judico pag.

Tolading solvisti (debitum)
ToleC .^ratis pag. 132.
Tuiana ? joco pag. 138.

TutsaC

pignus pag.

Tutmac

85.

tactus pa.g. 81.

^^-^.

Tu"n
TuUJ
TuUS

pag. 214

species fioris albi. quae siccata

ut collyrium adhibetui, vulgo tutia,

sic in cod. et

apud

Du Cangium,

pers.

tutun

pa.g.

Lo.Ji.

pag. 224.

sterilis

tu pistum

s.

nodus

TuurgUci

s.

pag. 183,

cf.

Tuurdim

ortus solis

pag. 139.
pa.g.

119.
.gcnitrix

togarmen

etc.

generavi pag. 185,

i.

.genitrix
c.

pag.

tucganga

tuurga
19(3.

adscitum

pilosus

pag.

84,

mcnd. pro tutgal

scrip

206.
ibid.

s.

nekun idem pa.g. 80.

Fux emendatio pag. 2O.
1 UX aequalis pa.g. 83,
pag. 84,

cf.

115, vid

1 US

tu-

planus

tUZ.
57-

(tuslarmen)

tUS lagil (tusLagil)

meridics,

in

cod.

saii<...

imp. ibid.

tcrtia

(sc.

ibid.,

tus

hora) pa.g. 80.

proles pa.g.

188,

gencra

tus pag. 217.

Ugan

28,

Tudim novi pa.g. 146, tuma

Tun nox pa.g. 79.
Tunacun hcri, tunachun

ibid.,

complcmentum pag.

tugeL

Tugan

tucsus

rasus ibid.

Tuchal

pa.g.

125, os. (jy>y>.

Tut truka

Tus sal pa.g.

Tus larmen

pag. 146.

Tuclu

fumus

tum gluten pag.

tUUrdaci

(tuurgan)

Tucgaga

Tutum

131.

tugan, togarmen,

cf.

tuarmen.
Tuusti certavit

Tuuma

pa.g.

kun tUUsi

ortus,

pag. 215,

Tutia

apothocan

CODEX CUMANICUS.

i^ag.

89,

ar.

pers

Tus somnium pag. 54.

Tus curarmen somnin
COrgil

iniix

ibid.

";

290

TusaC laqueus" pag. 141.

Tusaturmen emendo pag-. 26. tuxat

Tumismis iniquus pag. 117.

Tuvar gignit pag. 201, tuvdi

TuSl "femina pag. 109.

Tuschte cecidit pag. 134, toben tUSchte retro cecidit ibid.,

Tusmen

hostis pag. i8i,

Tuz
Tuz rectus pag. 174, cf. tUX.
Tuz desertum pag. 137.
Tuzarmen cado pag. 12, tus
tuscherler cadunt

men

TupCUrmaC

Tub

103,

Tumalede

Tume

i.

tumen

119,

96, pers.

TurHj

sup-

solum

mongolica,

et

in

sed

ctiam

hung.

pag.

Turhl turUl

137.

Tiil hatu (hatun)

Tuler

etiam

in

28,

turla

variatus pag. 197.

mend.

142.

pro

vidua

pag. 224.

isitulcr scriptum

auditur pag. 231.

millia

TuKlC

porticula pag. 120.

Tulkusigi

lingua Kharizmiac

lingua usurpatur, vid. apud

Cf.

forma

pag. 138.

decem

pag.

d^yi.

ad similitudinem* pag.

pag. 146, qua significatione haec eadem

vox non

pag. 195.

pag.

radix

obstruxit pag. 164.

e.

artdi vehementia magis mastatio

tobengisi.

Tuma mucus narium

Tumak obtusus pag.

turgil

assurexit

Turna grus pag. 129.

Turbut convolvulus turpcthum

inferius pag. 67,

cf.

pag. 35,

utru turdi

passer pag. 144.

ibid.

fundamentum pag.

tubinda

tur

Tu(r)ke

ibid.

tus pag. 70,

sum

turu-

imp. ibid.,

Turmak
tup-

sputo pag. 55,

fundus pag. 89,

pag.

gisque aucta est (tempestas) pag. 139.

procella pag. 144.

sputum

similis

pag. 200.

pag. 141,

Turgak

Tupcurumen
CUrgil imp.

sto pag. 57,

imp. ibid.

imp.

truncus pag. 209.

Tupi

crispo capillo

22 :y

tururmen

tuschte.

Tup

armen.

Tura princeps pag. 146.

Turarmen surgo pag. 57,

pulvis pag. 142.

cf.

nuisti pag.

duz-

cf.

manlar.

ibid.,

pag. 192,

Tuvrami

toben.

vid.

natus

tuomis natus est

tuvrup se (sen) ge189, cf. togarmcn, tu-

est pag. 216,

imp. ibid.

mend.

tulkumsik

pro

instar undae pag. 144.

arabica

Tulkma

VULLERS.

lignum non fissum pag. 231.

Tulchu vulpes pag. 97.

Tvcvp cadendo pag. 215, cf.tUSchtc.
Trapes mensa pag. 233, gr. Tpa-^ra.

tomentclen, to-

meny ezer^m^-rias, chilia.'^, Muulta

millia.

D.

Da

DaW

et pag. 2\.

Dagen adlmc pag. 64.

Dac corona, salik da6
galis pag.
tao-.

190,

pers.

quaestio pag. 47, pers. Jt^ po-

stulatio.

corona

'ti',

cf.

re-

Daru

mcdicamentum

pag.

94,

pers.

tagz,

Darcinj cinnamomum

ital.

cannella


291

pncr. Qi,

pa,<^.

<'flos

deyri

ibi,

tarius pag. 102, pers. jijJ'^.

Dider ((vultus pag.

Dir ((cst pag. 142.
Dost ((amicus pag.

215.

pa.^-.

Dcz

((sociusn pa^-. 217.

Dep

((dicens pag-.

144,

pao;-.

idem.

146

Dolme

dirlcr

((di-

Dela

pag.

((sartor

m.

recte

Duzmanlar

pers.

tusmen.
Duvlat ((imperium

pag. 98,

ermineaii

(^))<^.

mi-

c.

1.

Duley

scripsimus,

sum

((non

devl.

cf.

dolme.

98,

((mustela foina

nus

cf.

\'iXii^.

i8i, pers. o.*w5t>.

Dliat ((atramentariumpag. 90,

((non est pag. 194,

Derxi

207, pers.

dogiilmen

pro

pag. 165,

cunt pag. 160.

Devl

divar) OStasi ((caemen-

(mend. pro

^aa:^ JO.

((usqueii

Degri

darcinj

gul

pers.

ibid.,

Dem

ar. tw)'i>.

pag.

((hostes

170,

pag. 217,

acternus

pag.

234,

cf.

ar.

2Uc>.

cf.

cag.

jO.

pers.

Diuar

pag.

((paries

119,

D"^!

diiia

prisana pag. 131.

Drust

verus pag. 185,

pers.

v:>^v(^.

N.

Naamatlu
f.

((amoenus pag. 115, vid.

ar.

Nam

iinomen pag. 214, pers.

Nafas

pag. 112, naffas

((Hatusii

S c^

Naal

pag. 121,

((solea equi

Nainc

tXjjLi, unde forma

Nakara

tympani

(>JU.

pag.

126,

ar.

^JnLj.

species pag.

104, ar.

aXsj.

pers.

"genus

sum

s.

pers.

C/Lj.

Nacs

ar.

aurantium

((malum

pers.

Nac

valde dulce et succos-

piri

((herba

moschata

pag.

pag. 21,

nacslagan

102,

;j.iiJ,

ar.

Nacs larmen (nacslarmen)

106,

nacs

^^JH.
((pingo

la (nacsla) imp.

((pecuniaii

pag. 91,

ar.

tXaJ ((pecu-

Narangl

((auriacus color pag. 108, pers.

Nardan

cmalum granatum pag.

Nalv

((vestis

pers.

pag.

((bonus

((quareii,

uti

125,

((grana mali punici.

^^ft>vLj

Nazik

1.

213,

214

et

opinatus sum,

c.

((tenuis

non
pers.

serica auro texta pag.

^
G
cf.

ar.

pag. 213, pers. w\Lj.

Namaga ((quare ibid.

Ne ((quid pag. 70,

pag.

neza

kim

((quo-

169,

((quareu

163,

ne dan

neUZUn
nekim ((qualiscunque
nekimese ((quisque pag.

modo pag.

158,

nia parata.

NaslC^

hehtusi) pag. 113, ar. (uaAJ.

pag. 70,

ibid.

Nagt

an-

_,

uXaj.

((cffigiesii

pag. 21,

5 ^

pers.

pictor pag.

107,

j*lj.

necic ((quomodo
((quantum pag. 70,

((sicut

pag.

pag. 70,

nczik-

171.

if>^19*

292

Nema

res pag. 86,

tage

Nisan

Nouma

hec nema-

Nocta

nihil pag. 68.

signum pag.

larmen'

Nisan

pag.

signo

-,:^,

sanlagil) imp.

Nll indicum
91, pers.

53,

nizan

s.

Noga(r)
Noo^hut

(nisanlarmen)
nisan Lao^il (ni-

79,

socius pag. 114.

pag.

cicer

noghucimpressum,

Nur

ibid.

ocolor

npunctum temporis pag.

capistrum pag. 122.

pag.

^^Lio.

159, pers.

'malum aurantium pag. 126.

lumen

pag.

131,

l.

c^ male

pers. t>.^3j). ^

arab.

187,

vj.

indicus pag.

(J^.

X.

Xac

mcnd. scriptum pro sac

crinis

etchil

izan et

s.

imp. ibid., pers.

pag. iio.

Xaga

Xmgll

thorax pag. 118.

Xangar aerugo pag. 69, pers. y^\.

XaXUClu mend. scriptum pro jaxuclu
pag. 117.

XerneC

auri

pigmcntum,

nicum flavum

s.

quod

citrinum,

arsepicto-

^-AJyv

res adhibent pag. 92, pers.

Xian etarmen

e.

i.

xian

noceo pag.S|o,

catena pag. 124, pers. jj;js\j\

yA:S\jv.

s.

Xingft

sinapi

Xuxun

mend.

i.

quae recta nata

canna,

pag. 102,

ar.

iiyjua.

molostia pag. 216, ar.

Saar

urbs pag. 89, pers.

kuru juzum

e.

Xuvsaptur

kop-

mend. scriptum pro

pag. 143.

mustela

martes

pag. 98,

in

pers. idem.

Sak cave pag. 144, cf. saclan.

Saka carduelis pag. 130.

jJl<w.

SakoHncla mend.

v-g-^.

scriptum

ad dextramejus

pro
(scil.

sag
Dei)

pag. 160.

(saarlarmen)

pag. 134,

ar.

caveo

oLaw.
S

vSaOC

uva malvatica

dubitanter pag. 65.

Sayri residuum

hebr.

Sausar

ejicit

kolinda

Sa^^rlarme

Saytan

ibid.

columna

Saar

Saarlap

fuit

pro juxun
churu xuxum

scriptum

uva pag. 126,

Saptur

Saadat

pag. 95, pcrs. OjXLi.

'^
--

w^

satanas pag. 197, ar. ^llijyii,

SaUUnur

pag.

Sachal
yuzi

|t2'U*,

frigus pag. 27,

Saclamac custodia pag. II.

Saclarmen custodio ibid., sachi
imp. ibid. sacLinurmen caveo

Saogh

pag. 88.

12,

saclan

imp. ibid.

barba pag. 113,

sachal

barbator pag. 100.

Sachex mastiche pag. 36, 92.

Saga mend. scriptum pro haga
?

cllisi vir letus pag.

pre-

iifi, cf.

tium pag. 106, pers. Laj.

souuar

cliisi.

Sagac

mentum pag.

11 i, cf. ar.

^^i^,

293

sagac

ex quo fortasse cum.

tum

corrup-

SaganmaC
genmac

pag. 45.

Sagazlasa

si

admonitio

pa.ir.

sa-

(),

cogitatn

"pannus

busat

168,

pa.^-.

cf.

detrita pay.

vestis

s.

Satarmen

Sageth arma pag. ii8, ar. sX^.

Sagetlanurmen arma induorpag.
sagetlangil

imp. ibid.

Sagenz
q. saginc pag. 14.
Sageseydirme (sageseydirmen)
i.

cogitatio pag. 169 (?

sagittin

sagitsun

mum

vei

sagis),

mendose scriptum pro

sagittan, quod

uiti-

mihi probabilius videtur pag. 169.

Saginir

cogitat pag. its,

cf.

sagaz-

cogitatio pag. 163.

Sagindiremenadmoneo))
gingil imp.

pag.

cogito

pag.

9,

sagengil

14,

sa-

imp.

SaglS

cogitatio

SacsixHc

Satkadi

137.

numerus

cf.

sagsis

pag. 106,

sagHc bila

saw.

numero pag.

ar.

sana-

39,

Sancip tindens pag. 209.

Sandireydir delirat pag.

Sanzarmen

pungo pag.

91, pers.

vX^,

A^.

sanz-

44,

ibid.

punctus

ibid.

sabat CUn

s.

pag. 80, pers.

dies sabbati

iUA*u, hebr.

sanbe dies" Solis

sanbe d. Lunae ibid.,
d.

Martis

d.

Mercurii

d. Jovis

>

231.

bellum pag. 118.

hebdomadis

balbus pag. 230.

saccharum pag.

sansis

145.

je

unde

39,

tabula pag. 90.

Sanbe

savri.

Sahav
Sahar

pag.

innumerabihs pag.

aegrotus pag. 86,

infirmitas ibid.,

sane pag. 70,

'i3i\^.

pag. 126.

San

Sanzis

salus pag. 86,

sa-

}-7,ar.

Sadiler Aethiopes pag.

Sanar

ven-

2^,

offendit pag. 230.

Sadaga
Sadaf ruta

sageth.

181, vid.

Sagri pannus damascenus

cf.

Satum alurmen emo pag.

tum algil imp. ibid.
Satum almac emtio ibid.
Satmac venditio pag. 60.

Sanzmac

pag. 216.

pag. 116.

Saglic

Satugzi

pag. 106.

chil imp.

ibid.

SagOt arma pag.

Sagsix infirmus,

satugh

60,

gil imp. ibid.

sagenurmen

ibid.,

pag.

scriptum pag. 105,

Sanarmen

lasa.

Saginc

satchil

mercor pag. 133.

eleemosynapag.

adnitor pag. 232.

Sagit

xrLw,

ibid., ar.

vcndoD pag. 60,

Satov etermen
SatuC venditio
ditor

g,

(bu sat)
oxLu;.

pers.

imp. ibid.

saginc.

Saget

79,

unde

est.

ibid.,
ibid.,

ibid.,

tu

se sanbe

caar sanbe
pansanbe

Vid. nomina

ibid.
in

ilS^Ji^,

dierum

vocabulario persico.

Sax sonus pag. 54.

Saxagan draco pag.

128,

ser-

pens pag. 129.

Saht

Sasir

vigil pag. 234.

Sahladi

Say
Saygac

asservavit pag. .144.

vadum, vadosus pag.

Sat

sagat idem

sasirmen

sassimis

pu-

tridus pag. 87.

139.

trabes tabulati pag. 22S.

hora pag. 67,

foetet pag. 68,

putreo pag. 44,

pag.

Sastian

corium

99, pers.

e.\

pelle caprina pag.

|mLaX^*v.

294

Sas brodim "expressi pag. 22^.

Saz lutumi) pag. 216, Sasi sordidus

superfluum

pag.

residuum

(sarhit)

sahit

137,

pag.

204,

ar.

ibid.

50V
SoLa;.

Sazac stratum pag.

Sazarsen (seminas

122.

saz-

pag. 135,

chil imp. pag. 54.

Sapti

Sarhit

Sart

abscessit pag. 204.

Saban

pag.

ager

pag.

arator

arvum
vomer

saban icri
saban temir

durusD pag. 208.

Sarpa

i.

sarpan

e.

ar.

8,

sa-

martyrium

genus telaebom-

bycinae subtilissimum, mappaapag.

123, pers.

aro pag.

Saburluch

et

dimittit pag. 230.

mercator pag. 148.

Sarp

ibid.

pag. 163, vid.

Sabor

sabanci

Saban surarmen
ban SUr imp. ibid.
SabirluC

90,

180,

ibid.,

Sarhitir

Sarmisac
Salan

aiHum pag.

127.

stramen pag. 123.

Salam

yy^.

5^7^-

15

saiutatio pag. 57,

berumen

salam

saluto ibid., ar.

*^Lw.

cruciatur pag. 163.

eter

SalamarHc

Sabur aloe pag. 94, ar. vA^.

Samala pix pag. 95, voc. russicae
originis.

bila mend.

pro

salam-

lik b. scriptum salubriter pag.

vid. voc.

70.

praecedens.

Sahk sertus pag. 191, ar. tX>jXu/,

Sahnirme (sahnirmen) suspendo
r-

SamUC

mend.

camgur

pro

scriptum

rapa pag. 127.

Saw

pag. 235.

sanus pag. 166,

Sav rete pag. 138.

Savrak cranium pag.
peiiis pag. 147,

Savri

Safar

sagHc.

cf.

Sar

Salkum

230.

sagri.

cf.

viaticus pag. 61, ar.

>Aw.

Saraf
Sari
^-f;

125,

palatium pag. 89, pers.

numularius pag. 90,

flavus pag.

108,

pag.

78,

salkun

botrus pag. 182.

(^'y**'.

Salg salvia pag. 126, ar. j^_^Xw.

Salghan rapa pag. 127, pers. *J-Li:'.
SaldT (saldim) addidi pag. 146.
Salp res rapta pag. 145.

Sawmachk

JULflXw.

vultur pag. 129.

Saray

ventus

pag. 181.

Saftalu malum persicum pag.

pers.

Salkon

amor pag.

Seyr dictator pag.

SeyraC rarus pag.
Sech spissus ibid.

Secharmen

184,

169.
?

ar.

^^
0,Lu/.

84.

expdmo pag.

56,

se-

o(w.o.

ar.

chil imp.

sare pag.

146,

ibid.

Sechirumen
gil p,^.

^J^rog.

.saito pag. s7,

sechir-

.g.

Sarincka

locus, in

quo colligitur aqua,

^

cisterna pag. 137, ar.

"

^^y,a^.
T^ "/S^

Sarou

i.

e.

pag. 225,

sarog
cf.

sari.

biiosum

sputuni"

Sechirmac
Seger bos

saltus ibid.

pag. 128.

^ " vSegerciC columbus pag. 130.

Segiz octo pag. 147, sekizinci
octavus pag. 160.

'05

Sicchan

Sete ? marg-o pag. 148.

Setelar pergula ibid.

Sen

tu pag.

-,2

passim,

et

saa idem

pag. 132,

tibi

Sidic

Sa (sa) idem pag.

pag. 188,

15;,

saha

SIX vos

Pag- 73-

Seng

..

Sexarnien
perf.
p.

lXa^.

gleba pag. 139, pers.

p.

I.

sexdin

sentio pag. 55,

n.

sezdi

ibid.,

s.

perf. 3.

ejusdem numeri.

pag.

.terreor

seskendirrimen

132,

terreo ibid.^^^

causa pag. 2og,

arab.

\_^-j-u;.

pinguis pag. %^

Semirir

impinguatur pag.

Sereun
Seriat

frigidus pag.

consub

lex a

cf.

Deo

139.

pag. 105,

2L]L9>Xw

ar.

praescripta, hic legis

cu-

domesticus

pag.

225,

pag. 234.

pag.

insilivit

Sic membrum

imp.

Sinduc

ibid.,

pag.

jV.cXa^

s.

sin-

|^'^tX^o

ar.

cf.

saw-

Sindurmac
Syngermen

refugit

pag.

Singirmen emungo pag. 136.

Singding imbibisti pag. 195.
Sixgirurmen tistuio pag. 56,

siginc

manicas ad cubitum

usque

fistula

fiola

poto pag.

Sljermen

urinam

222,, cf.

sohar-

six-

ibid.
ibid.

pag.

pers.

123,

in dialecto

infio

^sJmJ^

quod

voc.

osm. usurpatur.
pag.

^^^s^

sismis

inflatus pag. 84.

inflatio

defiuxit

pag.

ibid.

},}^.

pag.

139,

sizding

liquata es pag. 195.

Sipar laevigat pag. 221.

Siburtchi scoparius pag. 103.
Simirme (simirmen) giutio
fortasse sorbeo pag. 227.

reduxit pag. 225.

Siharmen
men.

Sir mysterium pag.

201, ar.

vei

.5

wu/ arca-

canum, secretum.

sijgil imp. ibid.,

pag. 138.

Sixgurma

Sizdi
187,

2-].

digero cibum pag. 138.

nervus pag. 112.

Sismac

pag. 112.

luctus pag. 202.

Slce mend.

infractio pag.

Sisik chetchan detumuit

virile

SUn-

arca, cista, vid.

duk.

Sisarmen

22-1.

138,

cursor pag. loi.

Slhandl

sin-

2-1,

sinuc.

cf.

capsa pag. 106,

etiam

221.

refugium pag. 187.

Slgit

frango pag.

vitrum et vas vitreum,

domo pag.

Siermen amo
macHk.

Siginir

dur

SlSa

bung. szelid, sziligy.

Sergek vigib)
Sergizirmen
Serpildi

171.

ruptus est pag. 203,

girgil imp.

mitis,

Sicric

tentatio pag.

carcer, tenebrae.

Singir

144.

stos.

Seriv

Sinamak

dissolutus pag. 88.

Seskenirmen

Sebeb
Semix

ibid.,

szi.

113, cf.

Sinahr tentatur pag. 142.

Sinuc fractus pag. 83, cf. sindi.
Sincladim consideravi pag. 141.
Sindan inferna pag. 228, pers. ^d^\

dururmen
ses-

129.

statua sepulcralis pag. 222.

Sindi

SesmaC sensus pag. s^Sesarmen dissolvo pag. 20,

tum perf. ibid., seschil imp.
Sesmis

Sm

mus pag.

urina pag.

reddo

pag.

-.2,

szi urina ibid.

pro Sirce scriptum vclux

Syr

pecus pag. 134.

Su"a vinum
cus

rei

pag. 90, pers.

SwV.xI;rsuc-

expressus pec. dulcior

sior in vocabulario

cl.

et cras-

VuLLERS,

29b

mend. pro

Siraz

"caupo

SirCgl

pag. 102.

Sirarme

(sirarmen)

pag.

pecto

SOUnC.

nus pag. 172, vid.

231.

Soup

Sirek planus pag. 138.

SirichlSch genus mannae
matum pag.

valde aesti-

oUio.

pers.

92,

Sirih nmartes pag.

Sirih

SoUUS amicus pag. 6, cf. SOyuslih.

Souncac calcaneus pag. 113.
Sounclu benedictus, gratiae ple-

vAXC.

SiriS bitumenn pag.

Sirke acetum pag. 180.

Sirgalak spatium lubricum

pag. 146.

dorsum

Sirdac
Turc.

pag.

cod.

in

118.

cfOwA^ VA-Mr.KRY espece

or.

Sirrime (sirrimen)

pag.

22S,

Sohti

peregrinor

^a^

ar.

cf.

profectio,

iter.

SilaUSUn
Sllar

felis lynx..

mend.

movebis pag.

pro

Silkinaclir

pag.

imp.

SlltOV

e.xcutio..

230,

Soynwp

pag. 56, silchil

os pag.

pag.

158,

cf.

112.

Souascurmen bellum gcro pag.

SoUUar chisi amabilis pag. 115,
sauunur
ungil imp.

SoUUnmaC

16.
cf.

chisi.

Souunurmen

(pielfalchus in

falco

gaudeo pag.

29,

postea pag. 69.

24,

SOndur

sitio

gaudium pag.

e.xtinguo

imp.

lumen pag.

ibid.

mcnd. pro

pag. 55,

sousarmen

SOUSagan

SOUSamac

sitiens

sitis ibid,, cf.

sou-

29.

Sonbul spica nardi pag. 93,pers. Jla^-w.

Soslamac loquela pag. 34, vid. SOS.
Soslarmen loquor ibid., soslagil
imp. ibid.

Sozim saltus pag. 58.

Sozukirmen spolio pag.

22,

sozul

imp. ibid.

Sorarmen

ibid.

cod.)

pag. 130.

susading.

pag. 233.

sounc.

Souat

siharmen pag. 22^.

mend. pro
sohuptur
q.

Sohranirmen murmuro pag. 138.

Sohlanirmen concupisco pag. 17.
SoyUsHh amor pag. 206, cf. SOUUS.
Soyurgadi dignatus est pag. 215.

ibid.,

gaudens

i.

Sonsarmen

143.

ibid.

calumniai.

dissu-

strabo, delioculus pag. 116.

Sondururmen

agitat

SOCulaptur

farcimen pag. 134.

Songra

143.

Sllkip "se movensi) pag.

Silcarmen

e.

glutivit pag. 235.

Songur
siltegejsin

Sili purus pag. 18;.

se

so-

10,

soktiler.

cf.

Soyurgal gratia pag. 204.

Songl ultimus pag. 200.

pag. 98.

laevigal pag. 221.

Syleysin

i.

Soharmen
Sohupupur

labi facio pag.

(sirlarmen)

11,

tus pag. 221.

Sohta

224.

Sirlarme

blasphemo pag.

imp. pag.

Soculapt"

143.

"amotum pag.

SOCr.

cf.

6.

scriptum cmordet pag. 146.

d'habit, de robe interpretatur.

Sirma

amor pag.

phasianus pag. 130.

Sochur

montis pag. 170.

fre.xetus

113.

Sokuydirmen ? fremo pag. 133.

SoCUS bila "injuriose pag. 67.

182.

144,

Soulun
chul

145.

Sirt dorsum pag.

SoumaC

Sokarmen

235.

idesertum pag.

amans pag.

imp. ibid.

interrogo pag. 32, sorgil

297

Sorgan
Sol
Sol

104,

Suhlamagil ne desideres pag. 185.

Sut lac pag. 131.
Sudari retro pag. 134.
Sunadirme (sunadirmen) e.\perior in hac locutione
kuc SUnadirmen difficillimum mihi fuit,

regina pag. 105,

ar.

aegrius (ahquam rem) perficio pag.

cepe pai,^ 127.

illa,

ille,

illud pag^. 208.

laeva pag-. 87,

idem

solagay

laevus pay. 226,

nister,

si-

Solulll

pa.^. 146.

Soltan

rex,

pag.

princeps

soltan catonj

227.

Soer

amat

amo

pag-.

pag.
5,

souamien

160,

SOUgil

SOali amemus! pag.

imp.

passim.

postea pag, ibo,

Sungulza

Suduk

lancetta pag.

SUnduk

e.

i.

Socmac

pag. 171,

opprobratio pag.

vocabulum pag.

Sozlar

loquitur,

ong SOzlemaS

141

cf.

sinduc, ar. jJj.JJ.^.

Susager (su-sager) bubalus
cf.

passim.

tcrs sozlar

iracunde

Sovgaca

i.

e.

(,)

loquitur,

SOVganca secundum

bene placitum pag.

Susading sitivisti
sarmen.

Susarme

11.

et

comiter non loquitur pag. 226.

183.

Sovding amavisti pag. 214, cf. SOCr,

souarmen.
Sovnak q. SOVmak amor ibid.

pag. 196,

pag.

(susarmen)

aqua tepida pag.

SuedM.e. suendim
proprie

gavisus

SU

delectatus sum,
225,

cf.

soundilar.

Suulu palea pag. 131, vid. Suluc.

Suulurme (suulurmen) marceo

Susarmen

coio pag.

SUSUZ

Susii

i.

Sust

piger

e.

pag.

cupidus pag. 201,

142,

pag.

SuZUg

intestina

Sufra

mensa

pag. 2^^,

Surat

ar.

17.

pers.

116,

Suru

i.

q.

suk,
117.

Suh

suffera

120,

G^u J
S^i^u.

imago pag. 220,

quaestio pag. 137,

Sj^^.

ar.

suruclar

Suruc exercitus pag. 137.

SurUC corium pag. 99.
Suruna buccina pag. 103, pers.
Surtarmen ungo pag. 63,
chil imp.

surt-

ibid.

pers.

schinga

Steffan nom.

pr.

? ar.

.^

X^U.0

(.>*jOv,

gr.

SwnuUir

s.

G^o^
ixk^.

pag. 159.

smaragdus

pag.

i\y^.
kizi ava-

\Ji^yMJ.

SuluC palea pag. 140, cf. SUulu.

Schinia tornus pag. 100, in columna

Smurut
rus pag.

o/av.a\/,

pag. iii.
pag.

G ^

sukli

suklic con-

cupiscentia pag. 185, ar.

ex

haurio

sitiens pag. 194.

pag. 225.

desiderium

sou-

interrogationes pag. 170.

140.

sum pag.

cf.

fonte pag. 227.

i.

Sowrgamach gratia pag. 172.

Su aqua pag. 78, sizuk

Sull

loo.

arca pag. 181,

128.

184.

Soktder ignominiaverunt
sokarmen.

Suk

cf.

songra.

9.

Soundilar gavisi sunt pag. 162.

Soundirgicim paracletus meus pag.

SoS

e.xtendo pag. 226.

Sungirassinda

ibid.,

SOUp.

214, cf.

Sounc gaudium p. 159, 207 et

Sounclaimen gaudeo pag.

Sunarmen

rj.aoaYoo:.

hastae pag. 170.

109. pcrs.

298

z.

Zaynarmen

umastico pag. 36,

nagil imp.

zia-

Zeytin

Zacmach accusatio ibid.

Zagarmen accuso pag.

zackil

9,

Zm

mend. pro

fortasse

iicura

scriptum pag.

Zamana

15,

mend.

zaman

fortasse ar.

pers.

iistrabo pag.

Zizac
Ziray

^^\

iiornamentum pag.

pag.

wflosi)

cicek.

28, vid.

imago)) pag. ?i.

scriptum

Zoura i.circuitus pag. 15.

Zourayururmen iicircumdo
zoura

crocus pag. 93, ar.

unde forma

Zalis

ar.

199,

Zi..

ar.

pro

gam

iitempus paginis 206, 211.

Zafran

pag.

.lolea

13;-

imp. ibid.

Zan

agac

ibid.

jo^Y-ft-*^^^',

iurgil imp.

Zoplarmen

^lyicv

ibid.,

ibid.

pag.

ncoiiigo

zopla

i8,

imp. ibid.

Zugur

ii6.

figratiarum actio pag.

159, ar.

;.

Paulus

nom. proprium unius Apostolo-

rum pag.

Pap

isacerdos pag. 158.

Papaz

kaz.

cf.

pup,

pap.

hung.

idem pag.

iisummus

164,

pontife.K

ulu papaz

pag. 199,

cf.

bapas,

gr. -xr.-y.:.

Pargal
pers.

Palang

Pesman

bolgil imp.

noLj,

unde

Peroxa ngemma

Petrus nom.
rum pag.

Pesa

iiars

Bakiding
kism.

vulgo turcois appel-

apud

Du Caxgium)

)Ls>i.

npropheta pag. ;;, pers.

Piala

iicyathus pag.

Pistac

iipistacium

^^^^-aLvwlS

iifurnus

et

(^^^JCavlS,

123, gr.

126,

pers.

xJCwJ.

arab.

Pll

pag. 102.

proprium

CLaXr,.

pag.

.ajoLxjo.

unius Apostolo-

elephas pag.

Juo

Pphet

15;.

pag. 104, pers.

fulsisti

pro

pag. 109, pers. S\^.aj.

ar.

nleopardus pag. 98, pers.t^AvLs.

pro

me

ipid.

lata (turchesius

Peygamber

Pec

pers.

45.

Pesman bolurmen poenitet

ibid., pesman
bogil (mend.

circulus dimensorius pag. 100,

^iA^JLAj

pag.

poenitentiai)

15;.

iUivAJ.

pag. 202,

cf.

cf.

i.

216, gr.

bal-

Bakli

Bac

128, ar.

j<j,i

pers.

fil.

e.

prophet

propheta pag.

-po-fr,Ty;:.

foetus pag. 215.

respice)>

pag. 144,

aar baca

29Q

respectu ejus

- bachip

182,

pa.i^.

respiciens

pa.i,^.

160,

bahmis

indef.

pag.

188,

cf.

bagar-

perf.

men.

pretium, valor,

Bacha ururmen
bacha ur

Bachan

Batarmen

ibid,

tincturam referens

pa.a^.

92, ar.

color rubicundus

pseu-

s.

maga

ibid.,

pag.

hortus

Baccazi

bacca

170,

amydalum

Bagat

i.

pag. 8g, pers.

pag. 173,

bagatur

e.

pag. 116, mong.

.ger

forum pag.

cLj.

cag. xio,

cf.

chil imp.

ibid, cf.

gesla

Bager

pag.

grossus

baxargan
cf.

hung.

baxluc

pag.

yy^,

yS,

basiUch.
109

et

asylum

in

BaxiHc

pa.g.

se

passim,

pag.

ri-ceperunt

pax pag. 159,

cf.
baxHc.
bassa sed

Basa

19.

Baskac
Bascha praeter, sine pag. 70.
Bassarmen premo pag. ^^^y,

ergo pag. 65,

paginis 71, 168

passim.

rector pag. 49.

19,

bagir

pag. 96,

bapag.

Sip premens pag.

BasmaC
cf.

ba-

chil.

Baslarmen

ligabimus pag. i6g.

ligator pag.

102.

pretium pag. 209,

inaestimabilis pa.g. 213,

bahasiz

bahah

bacha,

pers.

ba-

191.

caclaneum pag.

lagil imp.

cf.

et

bas urdl-

baghbac, bahmis.

dono pag.

pretiosuspag. 219,

105,,

pag. 87.

pax pag.

caput

162.

kisi invidus pag. 181,

Baglagan

boldog-

principium pag. 31,

lar

cf.

M5-

Baglagaybis

hung.

lana pag. 209.

baghator

imp. ibid.

cuprum

Bas
Bas

probus, intc-

respicio pag. 52,

Bages donum
Bageslarmen

pers.

126,

vasar.

161, cf.

etiam hung. bator.

Bagarmen

pag.

talan.

BaxHc

X.S^x.L.

beka,

hung.

batirmagil

bagil.

cf.

hortulanus pag. 103.

Bag vinea
Baga rana

batir-

Badbact demens pag. 116, pers.

o^0 Jo infaustus, infelix, cf.

Baxet
pag. 89, pers.

18,

mercatori) ibid., pers.

invidus pag. 117,

Bachca

Baha

pag. 36.

celo pag.

inf.

Badam

Baxar

dopurpureus pag. 108.

Bagil

mergo

occasus pag. 215.

quod ad notionem

Bachil

divi-

ibid.

-^

Bachami

baylic

bcg, bey.

cf.

imp. formae negativae pag. 134.

li.^mum Bresillum etiam co-

lor ejus
w

L^

26, pers.

aestimo

aestima

ibid.,

Batirrimen
baha.

cf.

dives pa.g. 22,

tiae

Batis

Bacsi scriba pag. 91.

13acha aestimatio pag.

*^

Bay

99.

incipio pag. 31,

bas-

ibid.

Bapas presbyteni pag. ;y, cf papaz.

Baptisma baptisma pag. 212.

Bav

vinculum pag. 204.

Bavursak
sak

bavr-

intimus pag. 199,

delectator pag.

141,

ami-

cus pag. 229.

Baht

prosperitas pag. 204,

fortunatus pag. 200, pers.

Bavladi
l)ahth

o-^J.

disposuit pag. 196,

vlagil liga pag.

Bar

est

pag. 144,

bav-

231.

barmen

sum

bardun

pag. 53,

dum

mend. pro

bar-

Barachat

"benedictus, proprie bene-

bargil

eo pag. 6i,

imp.

Barce omnes pag. 157 et passim.

Bardac urceus pag. 123
Barza vid. barce pag. 76, barz
tourada

Barmac
Bal

communiter pag.

digitus pag.

mel

pag.

91,

66.

seker

bal

^jUJnj,

Baley

piscis

csm.

c.

1.

bulczi

scriptum piscator

rarmen

male

upiscor

ibid.,

ibid.,

pag.

baluczi

pro

baclu-

baluclarmen
balucra pro balucla

mend.

pro

fulgeat pag. 208,

cf.

baki-

mendose

baglamis

pro

Balsaman

ar.

&*>^,

>o

suffixo

217.

forrna

ar.

182,

pag.

el urbs munita, castellum pag.

et

Bet

BcCS

nomina urbium hung.

cf.

Pecs.

tuman

vuitus,

tetricus

betli

pag. 228.

Betichzi

scriba" pag. 55, vid. biticci.

Betlem

oppidum

Benxar

tribus

JudaC

notis-

DD./ T^'^*

159, i6i,hebr.

similat pag. 57.

bex-

renuncio pag. 48,

gil imp. ibid.

quinque pag. 143.

135,

malleus pag. 139.

bey

214.

Beci

lagil imp.

balsamum pag.

cum

deminutivum voc.

Bestlarmen

BalcUC lutum pag. 88.

Balta securicula pag. loo.
?

ar.

pag. 208 (fortasse

Beygin

BeS

ligatus pag. 88.

Balticak

106,

hymnus pag.

Bexarmen

Balgamis

derivatum.

simum pag.

imp. ibid.

Balkisin
ding.

105,

216 et passim.

xJuiAJ a forma

BeyenC

229,

baluc

144,

mend.

dominus

praecedenti eundem habet sensum).

depromtum diximus.

pag.

idem pag.

pag.

arrha

Beyinc

aeternus pag. 234.

bey

e.

i.

117.

199.

quod vocabulum

ex lingua persica

princeps pag.

Behet

lo,

pag. 143.

princeps pag. 104,

pag. 144,

xjf

Balaux cera pag. 92.

BalazUC pullaster pag. 130.
Balaban faico pag. 129, cf.

46,

Bekjn bekl (bekin)

pers.

112.

saccarum melleum pag.

Balik

Beylitan chertar (?chertac,

Beg

ibid.

pag.

tripudio

salto,

imp. ibid.

chirtak) ?raucus pag.

dictio pag. 84, ^>-i.

Barumen

Beyrmen
beygil

perf. ibid.

best-

nutrio pag. 39,

ibid.,

bestla

bcslagil idem pag.

pag.

pasce

44,

sening sosini bestlermen

non

curo verba tua pag. 39.

BestlamaC

Be

malum cydonium pag.

Beiuda gemma
milis

pag.

Sfc^LsVb-o,

125, pers. iU.

rubicunda rubino

quam

JLsx^j

pers.

109,

gemmam

Bezgek

si-

et

OollUS

altus pag.

altitudo pag.

Beynip

139,

torcular

Berumen
bersa

beichluch

125.

saliens pag. 216.

pag. 220.

do pag.
dat

si

i.

18,

pag.

pers.

berimp.ibid.,
2i,

num

beraym

sing.

se

quandam perficiendam

actionem

ad statum
hortatur

ibid.

acceptavit pag. 183.

forma, qua

granatum esse existimat.

Beik

nutrimentum

Bessaradi

quendam perferendum

ibid.,

bcrman

1.

ad
vel

co-

pers.

.301

n.

formae noi^ativac

pracsentis

sinq;.

berindim pag. 227,

bernalurmen s. bernelimen
udebeo dare pae. 22, bernalu bolibid.,

dum
Berch

'

debui dare ibid.

firmamentum pag.

chele

l)erklep

s.

Berchiturmen
firmo

Bel

reii

28.

pag-.

pag. 112,

gulum pag.

berc

berchitcliil imp.

26,

pa.i.^-.

berketermen

s.

berchit

ibid.,

26,

firmiter pag-. 66.

beligab

cin-

120.

Belerme (belermen)

fascio pao-.

226.

beldirtl manifestavit pag.

Belsedi

belsendi nudus

e.

i.

cingulum

183.

super

Bieni(rmen)
byenip gaudendo

gaudeo

pag.

ibid.,

29,

bcyr-

cf.

men.

subuhi pag. 99.

coctus, maturus pag. 84.

Bi^sinirme

Bieipdir tumidus
scriptum similis

Bicak

dius dag.

pag. 133,
sutorius

pro

fuit

118,

Bicanlik

bigen edi

imp.

bizac

culter

gla-

plicatilis

bicac eticci scalper

pag. 99, bicacci culloi.

praesepe pag. 159,

cf.

bi-

bisirmiS coctumpag.

as bisurgan eu coquina

13-

P-iff-

Bizchi forfe.x pag.

Bir unus pag. 83,
pag.

67,

quando pag.

tum

pag.

64,

158,

bucchi.

98, cf.

anza

bir

birarda

ah-

biras ahquanbirlic

unitas

Birga

univisti pag.

simui pag. 70,

Birgi
Birla cum pag.
Bll lumbi pag.

169.

143.

64.
141.

Bila cos pag. 146, bile

Bllau cutis pag. 100.

Bilermen
Bilurmen

186.

birge pag.

pag. 64.

acuo pag. 180.

scio pag. 52,

bilgil imp.

pag- 53-

zan.

Bicchl serra
Blt pediculus
Biter crescit
crevi pag.

pag. 100.

Bvkurime

pag. 129.

pag. 221.

pag.

143,

bitidim

135,

biti biti crcs-

pag.

magister

91,

scholarum

90,

bitic
pag.

lit-

OStasi
104,

biticci scriba pag. 91. cf.betichzi.

c.xtubcratio pag.

kisi

Boksmen
Bochorich
ghoric

ibid.

Bitik quodvis scriptum pag.

Bitisli

ibid.,

tubai pag.

pag. 161.

trarius pag.

tera

sperno

Bisturumen maturo pag. 36.

Bizan foenum pag. 131, cf. bicaulik.
Bisuturmen coquo pag. 13, bisur

Biriktirding

pag. 140.

erat

culter pag. g;,

cendo

(bisinirmen)

pag. 224.

pag. 174.

Bigevedi mendose

BltlS

BlS
Bisi

..jam

225.

pa.g".

perficio pag. 47.

Bitirmak perfectio ibid.

Bitunluc birla integre pag. 67.
Bitv scriptura pag. 212, cf. bitik.
BlX nos pag. 'j2 et passim.

18,

Belgirtir mend. scriptum pro belf^irti

s.

Bitirrimen

(fortasse

htteratus pag. 228.

homo

spargo

et caro teneha pag.

233.

caminus, pag. 119,

bo-

pag. 124, pers. Tf^X^S^.

taurus pag. 129,

Bogaul

vigil,

cf.

buga.

custos pag. 105.

Bogeymac obedientia
Bogeyp in hac locutionc
geyp

144.

biticli

Boga

(bokurimen)

pag. 141.
:

jaksi

bo-

bcne armatus pag. 231.

BogOV moh-s pag. 210.

Bog vapor (bogll xaporejuMMp.

14S-

J502

BogUn

buum

s.

humani pag.

"membrum

cnrpnris

BogUZgur gulosus pag. 183.

Bogulurmen aquis suffocor.)

39,

pag.

pag.

corpus

pag.

11

1,

boy bila

13,

pag. 70,

pag.

boy

183,

pag. 109,

Bolov

persona

personaliter

aruvlihi

castitas

boy Sokluki

luxuria

boyazi

tinctura

pag. 59,

Boyarmen

tin.go

boyagil

pap. 58,

Boxgai chi

mend.

BoS vacuum
Bosaturmen
ibid.

pro

ctpassim.

bolgai chim

bolor

227,

bosan

bosat

7,

pag.

perf.

remitte pag.

8,

pag.

25,

auxiHum

remissio, liberatio pag. 199,

pag.

141,

cf.

peccatorum

remissio

pag.

bosov.

vinum pag.

90, cf. ujgur. et

hung.

bor.
lupus'"

pag.

128,

rectius

bori

pag. 134pileus, petasus

pagg.

loi, 102,

borci mend. pro borcci

pileo

pag. 10 1.
"aes

ibid.,

bolsun

aHenum pag.

22,

cf.

bu-

26,

bol

pers. n.

i.

pag.

sit

forma cond.

31,

pers. n.

i.

13S.

in

bolmaci

perf.

vanum pag.

191,

ac

pag. 213.

Pag- 234.

aranea pag. 180.

Buen

germinavit pag. 207.

burun
embCirun

mendose scriptum pro

pag.

nasus

iio,

Buug

nodus pag. 112.

pron. demonstrativum

tivo

74,

in genitivo

mungar
ibid.,

159, cf.

ibid.,

borzli

BucrU

hic,

forma

bugun

in

n. pl.

hodie

da-

bupag.

l)ukun, buchun.

.gibbus pag.

138.

iii.

Buga taurus pag. 147, cf.

Buganakh mend. scriptum
gamakh mugiens ibid.
Buo^asi

iste

muning,

BuciTduC magia pag.

buxarmen.
158, cf.

boldum

bolsamen

lar
cst

bolus

6,

sum pag.

fio,

ibid.,

pag.

cf.

Bozak

imp.

Bu

actio expediendi ibid-

bozak.
(B)osdi demolitus

228.

adjuvo pag.

primo pag. 69.

171.

imp. ibid.

BosanmaC

^JrJp-jA/.o;.

kischmach.

Borlendi

expedio

55-^, gf-

s.

ibid.

BolusmaC

Bov

absolvo pag.

Bosanurmen

BoSOV

pag.

BoUach fons pag. 28, cf. bulah.

BOZ tela, e. g. boz togur texit

pag, 62.

bossatim

bozzatkil

Borz

imp.

Bolmaci

scriptum fortasse pag. 66.

Borc

Boluzurmen

sing. pag.

imp. pag. 59.

Boyiow color pag. 18.

Boyn collum paginis i8, iii
Botang umbra pag. 137.
Boxag fuscus pag. 108.

imp.

bor.

89, cf.

pars pag.

sing., ibid.,

tinctor ibid.

Boru

ar. sJj

Bolurmen

ibid.

Boya

Bor

borcluc
Borla vinea pag.
Bolar crystallum

pag. 91,

pag. 167.

flecto ibid.

Bogulmac suflfocatio ibid.

Bogh excrementum pag. 113.

Boy

borchl

debitor ibid.,

1'obstrictus

109.

torsio ejus

boga.
bu-

pro

ibid.

Bugermen pUco pag. 230.

BugOvU catcnis vinctus pag.
BUCU dimidia pars pa.g. 145.
Bucchi

forfex pag. 97,

Bucgak

angulus pag. 215.

cf.

147.

Ijizchi.

Bugolar

(?

= bugulcll")

tbi-lassc pro-

phetae pag. 212. Ceterum

decurtatum

Sljj

quod

esse

esset,

ita

si

bu

Buy

pas^.

gvlar hacc
sit.

imp.

ibid.,

bu

pag-. 147.

buiur

jubeo pag. 31,

bugurumeil

buiuramen

pag".

135.

mend. scriptum pro

Buiuramen

;*>,

cf.

bodaj frumentum

s.

bogday

130,

ex pers.

potest,

testimonia vertendum

Bugday

gv

pag.

i.

q.

buyurgil

44,

mandatum

bwrucll

ibid.,

pag. 162.

Buyu

galhce reghsse pag. 95.

217,

Buniat etarmen

integrew

118.

pag. 28,

fundoo

arab.

ibid.,

niat echil (mendose pro

bu-

etchil)

Buxau vitehus" pag. 128.

Buxarmen rumpo pag.

tum

u, bux^il

buruHpturgan

primum

tor-

rungi

pag.

159,

bu-

primus pag. 83.

nasus pag. 164, burusis

burunsis sine tubere pag.
145, burni chizi nasutus pag.

i.

e.

extat, in

qua interpretatione

mend. pro germ. adir,

yz

ibid.

scrip-

odim

pro gorm.

eiz scriptum esse videtur).

Busraganca

secundum

183.

contractus pag. 85.

aquila pag. 148.

Burguca

approbatin-

tuba pag. 104,

bur-

trular tubae majoris formae

o

ibid.

Burc piper pag. 91, hung. bors.

Burca pulex pag. 129.
BurzaC grando pag. 40.
Burmix tortus pag. '^i, cf. burarmen.
Burlendi

i.

q.

borlendigcrminavit

pag. 2ig.
fons pag. 197,

cf.

pro

bollach.
buladilar

scriptum vexationes pag. 170.

Bulutlar

bosdi.

cf.

pag. 134, buyz

bus odim. buyz. yz

nem pag.

Buladolar mendose

glacies
c

Burun

Bulah

imp. ibid.

(I.

ibid.,

tuosus pag. 191.

Burkit
perfectus

butu butu

ButuluC lorica pag.

Buniat fundamentum

Bu.S

imp.

117.

pag. 143.

imp. ibid.,

pag. 191.

Buz caeruleus.i pag. 145.

BuzOV ruina pag. 192.
BuV sylva pag. 143.
Bur germen, gemma pag. 222.
Buran terebra pag. 100.
Burarmen torqueo pag. 60, burgil

Burusmis

Buth coxa pag. 113.

Butac ramus pag. 125.
Butun integer pag. 83,
pag.

approbando

appmbans,

Burun

imp. ibid.

BuyuruC

Busrep

nul^es pag^ 82,

nubilum,

pr.

Buluschmach

nubes

bulud

ibid.

auxihum pag.

bolusmac.
Bulgastur misce

159, cf.

bul-

gamis turbidus pag. 88.

Bulbul luscinia pag. 130, pers.

J-*J-5.

Brinc

pag. 36,

oryza pag. 107, pers.

/^y>-

304

M.
Maaiunlar

conditum

subig-endo con-

^^:S\JLc.

fectumi> pag. 93. ar.

Maana

forma

Maydan

planus pag-. 90,

locus

Ma^^macik

quod

non potest

pag-.

pag-.

humiditate

Mfingdan

ar.

satiari

147.

Makala

Mac

platea

90, ar.

paa;-.

Mat^at

certus

pag. 198,

pag-.

iJ.:^^.

omnino pag.

tutus

69,

Magmuda

MaSCara

pag.

joculator

ital.

103,

Mazi

mong.

pag. 128,

feiis

mazi

mazi

tisi

tisi

fehs femina

ibid.

Mamuh

.xilinum pag.

Marian chaton
Mariand coralium

139.

scammonia pag.

wCxj.

93, pers.

95,

arab.

131,

pers.

pag.

Maruimac

pag.

lens

SJa..J?^.

Magley

Mahac

frons pag. Tio.

lapisauri

5^

pag. 91,

ar.

Mahtarmen
Mahsit

laudoo pag. 234.

^ ^^^
intentio pag. 184, ar. i^yaJLc.

Mayan

praecipue pag. 69, hoc idem

voc. etiam

in

columna

pers. occurrit

(mayam)
Matellar aenigmata

pag.

Marul

lactuca pag. 126, osm. Jj^Lo.

viLs^

lapis Lydius.

188,

ar.

Mart vir pag. 214, pers.

Malahan unguentum pag.
jv^-Le

Meyx

i.

q.

ar. pers.

Madim

mctallum pag. 233,

ar.

^tX*A!

Incus subtcrrancus metallorum et la-

pidum

ferax'1,

vid.

(manna)

vulgo

Mnanna>. pag.

Men

ego pag. 23

Manaysis
maana.

^^wP,

sine

menim

licb.

|/^

modo pag.

|*^r*.

et

ma

^
ar.

OtXx!.

maga

passim,

idem pag.

meum pag.

dabar habeo
Aleng cercbrum

144,

73,

men-

pag. 30.

pag. iio.

aetcrnus pag. 234.

INIianci censarius pag.

pag. 106,

2ar.

100, pers.

Mecala funis pag. 232.

Medet au.\ilium pag. 208,

MengU

apud GOLIU.^r.

OyX.

vultus pag. 113.

mihi ibid.,

205,

135.

Sanct. Virgo p. yj.

Magar fortasse pag. 66, pess.

MagUgh goss^-pium pag. 92.

Mana

cf.

134,

pruniceps pag. 97.

141.

141,

magat.

ar.

126, in

pers.

mendose pro

etkil invoca pag.

143,

maschera.

majom.

etiam hun^-.

petrosclinum'. pag.

mandan.
Mangreydir baiat pag.
mungreydir.
Manc kakak juncus pag.
columna

Masa

Maymun simia pag-. 128, pcvs.^y^-^,

cf.

pag.

LjLc.

28,

manaysis.

cf.

intingo pag. 229.

similitudinem

ad

pers.

modus

bLo,

fortasse pers.

Manarmen
Mania

cf.

pers.

loi,

i-y-f^

mianzi
medium

intercossio.
233,

cf.

Migh
pcv

s.

clavus pag. 121,

^.

mih

i^ag. 208,

,S05

Mihir

Minermen
Misiha

ascendo

Messias

Miskin

Muna

paL;".

Mir

miser

pa.y,-.

cf.

munduz

MuduS

mah

nescius

yM

Muzi cornu ejus pag. 144.

Murad scopus, quoquis vult

pag.

pers.

216,

pag. 196,

ar.

vAX)!.

'

G ^

e.

i.

possessio haereditaria.

d^fwo.

Murdar

haereditas pag. 189, ar. <^\yo

Mirat

1,34,

pag. 200.

princeps

"^

pag.

141,

q. ar.

mugit

mangreydir.

^^%uS,M^.

ar.

ecce pag. 65.

Mungreydir

pauper,

i.

i8g.

Armrniacum

/jJi.+^X'.

126, ar.

sutor vestiarius pag. 98.

bai

Monzagina aliquantulum pag. 64.

Muhta6 egens pag. 194, ar. IX^^,

6.

pa"-.

pa.i,'-.

Mismis malum

Mondo

>^.

192, pers.

affectus pag-.

meretri.x pag. 104,

male

pag. 164, pers. yt^yX.

Murvat

Myron myrrha pag. 162, ar. j^.

Moghor sigillum pag. 53, pers. w^

mend.

pro

miivaddat

tum benignitas pag.

206, ar.

scrip-

SJjA,

anulus signatorius, sigillum.

8\>f.X).

Moghor larmen (moghorlarmen)

sigiilo ibid.,
moghor la (moghorla) imp.

Mohdak

Monda

ibid.

obtusus pag.

Moninchibi

MurratHc luxuriosus pag. 186,

murad.
Mulclamac haereditas pag. 30,

talis

2],}.

pag. 71.

ar.

Go ,
lO.x

res,

quam

cf.

cf.

quis possidet.

hic pag. 66.

F.

Fanar

lampas pag.

Falam

mendose

scriptum

pag.

fallan

talis

^Si,

71,

hebr.

^'Loi

106, gr. ^aviptov.

pro

falan

pag. 76,

ar.

et

qui

rebus ad se non spectantibus (apud

Golium).

FranaSCa

':h^

supervacaneis occupatur

Franciscus pag. 157.

s

Fil

tisi ebur pag. 92,

Fus

vel mend.

vaniloquus,

pil, ar. J.xi.

cf.

scriptum

vanus

pro

pag.

fuzuH
117,

pag.

Way

in^LuA/^tUiC

nodus e lana arborea confectus

CODEX CUMANICUS.

>

o^^.

pag. yy, pers. lU^^i.

(w).

Viat

reperitur pag. 93.'

Veles

Frista Angelus

pag. 99,

66.

vae! pag. 166.

Vacsis genus lapidis, quod

vellus pag. 107, ar.

ar.

V
Vay

Frangi Suf

ar.

y^.

pudor pag. 166.

Via tursen te
Vurcik cicada
CSok.

pudet pag. 166.

pag. 139, hung. prii-


3o6

Vsinlarme

(vsinlarmen)

Vvgil

gravo

frange pag. 231.

Vvseydir

pag. 222.

blanditur pag. 231.*

R.

Raygan

gratis pag. 194, pers.

^UoL.

ranzilic ethil imp.

ibid.,

vid. ar.

"

G^

Rauand

rhabarbarumi) pag. 93, pers.

Raxiana

foeniculum pag. 127, pers.

Rahim

clementia pag. 206, ar.

f^U

Rebe

clemens.

Rang

color pag. 59,

Ranzilic etarmen mend.

malik etarmen

Rox

(Jox.

pers.

usura pap. 85,

orozung

ex

tuna pag. 28,

pro

U.

decurtatum

pers.

for-

\%.

rim-

pag.

divino

ar.

Rustan

rusticus pag. 116, pers. Uuj,

Lahab

pronomen pag.

9,

L.
Laal

rubinus pag. 109, ar.

Jju,

cf.

Lahan

llal.
G

Layh

dignns

pag.

209,

ar.

75, ar.

baptisterium pag.

v,jd.

pers.

182,

\^^^

decens, aptus, conveniens.

Llal

Lac

pigmentum rubrum, quo tinguntur

coria caprina, pag. 92, ar. (XJ,

rangi lac

Laghan

127,

osm.

108.

portus pag. 43, gr.

Limon
pag.

laal pag.

q.

stupa pag. 107, cag. las.

Limen

ibid.

brassica

Last

i.

limonium

I^^vaJ,

hind.

pag.

Xt[ji7iv.

126,

pers.

y^.

GLOSSARIOLUM
in

quo nomina propria personarum, gentium, regionum

in

columnis vocabularii cumanicis

et

paginarum tenorem digesta inveniuntur.

Marian
Rusi

pag.

^j.

pag. 107.

Jonban

ibid.

locorum, quae

et in textibus occurrunt,

Alamani ibid.
Lombardi ibid.
Astexa

ibid.

In tribus ultimis glossis consona f vice vocalis

fungitur.

secundum

.?0/

Annas

Ostume pag. 107.

Bgamesce pag-. 108.
Sadiler

Lukas

Kauphas
pag. 157.

Syon

ibid.

Misiha

Llban
Aaron

ibid.

ibid.

Steffan

ibid.

Ishral

Ihc ^pc

pag. 160.

Hava

Guhut

(ieri)

terra

Judacorum pag.

161.

Herodes

ibid.

AugUStin S. Augustinus pag.

G^gor Gregorius pag. 162.

Salomo

pag. 165.

Jeronim"^

pag. i66.

Ambrosius

ibid.

162.

c.

male

sign. ab-

cst.

ibid.

ibid.

Messias pag.

189.

pag. 191.

mons Libanus pag.

192.

pag. 199.
Israel pag. 200.

Eva pag. 202.

Dauid pag.
Pont pilat
Johan pag.
Gabriel

209.

pag. 211.
215.

ibsd.

Elzabe Elisabeta
JuSUp pag. 216.

Emanuel
Xatar

1.

impressum

pag. 188.

Jesse

pag. 159.

Betlem

Pylatus

ibid.

Christos

pag. 171,

brevationis

Aethiopes pag. 1J7.

Kipcah pag. 144.

Franasca Franciscus
Petrus
Paulus

pag. 170.

He'odes

pag. 216.

ibid.

Turca pag. 229.

20''

Vocabularium persico-latinum, in quo codicis nostri persicarum

columnarum vocabula omnia ordine litterarum praecedentis vocabularii
cumanici simili digesta enumerantur.*

A.

Miaem

venio" pag. 62,

Miaeouisen

mendose

miauisem

Aouada

^jcXx'!.

scriptum

ususpendoD

pro

pag.

specuium

^^j,

pag.

cf.

Aouan

43,

habena pag.

Aoygina

Aou

n. s.

vitrum

aqua

solutio pretii ibid.,

122, ar.

109,

mortarium)) pag. 94,

ar.

^jf^f

vel

sonus pag. 54,

Aosin

&uJof.

Au

.f.

vocabulario

cl.

VuLLERS

ex arabica aut turcica lingua depromta

comparationes

est,

vocaHum

Formas vero

94,jj) ^jf.

tamen formis praesentis

i.

pers.

additis apposui-

praesentis,

i.

pers.

sequuntur. Si qua autem glossa persica

unde ea orta

maximam partem approbavimus,

ubi

sit,

annotavimus.

Klaprothi

autem eas haud rectas esse agno-

vimus, loco earum aHas proposuimus. Interdum formas ab hoc viro doctissimo comparationis causa adductas aHter atque

ipse scripsimus,

ne a genuina orthoeraphiae

ratione nimis abhorrerent. Saepe vero juxta codicis glossas a

catas ex vocabulario

cl.

122, ar. ivJjjf^.

gul aqua rosacea pag.

inveniuntur.

infinitivi

sentio pag. 55.

fibula pag.

arabicis quoque Htterarum formis scriptas signis

in

aouas

medarem

^jU-t.

plerumque ejusdem verbi formae

vtjf,

(j^Lje.

In hoc vocabulario juxta glossas codicis, exceptis

easdem

mus, sicut eae

n. s.

Aouas

100, auof.

pag.

pag. 120,

Aouan

ahin.

'G

Aynen

106,

fortasse fJ aes alienum, debitumi).

ferrum pag. 96,

Ayna

pag.

iiXc*.

^Joyj.f.

Ayn

terminusD

Klaprotho non

Vullers congruas formas apposuimus.

expH-

309

Miauarein

Aualim

affero)),

pat,'-.

primum pag.

8,

Agar

ij^^j'ar.

69. (J^^ji,

Auestin

manica

pag.

vestis))

119,

Auelin

Aut

pag. 122,^^^!,

Ayp

pa^. 83.

mend. scriptum pro ard

pag.

131,

Auxida

farina)>

in

pag.

cod.

Ii8,

sirdac.

AuxQ CUn
jjj

e.

i.

auxun CUn

auxum
^

jjjxjf,

cresco pag.

14,

auxu (auxun)

^yjiJ

s.

augep.

mesoen
L^5)5

aucuxj

pius

pag. 69.
bibo pag.

lo, (jtX-yoL->if.

Meausauem

in

Achel

ghos

cf.

ax,

az.

Atar

j'^^60-

ar.

^^a>c,

miror)) ibid.

e.

g.

J^y^ J^ y

llbenter

mercator aromatum pag.

91, ar.

^Lk^.
confessio))

pag.

ofjxtl,

ar.

15,

mecunem

atref

(i.

e.

An

confiteor

em)revigilo pag.

51,

pag. 65, j^-iS^f.

vesper pag. 65, ^Lx.i^f.

intellectus pag.

53,

sapiens

ar.

pag.

115,

principium pag.

mecunem

31,

ar.

incipio

^^^-

^^'-

V^'-

pL.

ecce pag. 65, viLof.

pag. 67, Lsvjf.

illuc

mel pag. 91,

AugUSt

digitus

pag.

angUS tuana

o^/iXif,

112,

digitale pag.97,

xifyCCwXjf.

Angur

uva

hionj

pag.

126, ji^Xif.

sicut pag. 70,

tXif tot.

j^f,
ibid.

i6,

64, ar.

Augiun

And

Jt>jLft.

G ^

dies Veneris pag. 80, &AJt>f.

Anecha

JJifi,

^ v^^

pag.

castigo

communiter pag.

Ania

ergo

agas

Adab medehem

Adina

acheldar

Agas

dil

pag. 120, VJjjf, etiam

stabulum pag. 121, )^f.

Acsam

a^

j^j

sliT.

Acum

ayn.

animal pag. 127,

sermone cum. aurex.

Akor

frenum

praepositio ab, de pag. 67,

jtX^oL^if.

tero p. 56,

latrina

Akagh en

28,

ibid.

Miausauem

Aurex

agarne

mirum)) pag. 36, ar.

Atrcf

'

cf.

ayp medarem

A^

^y.

frexetus))

cum.

32,

aualim

q.

i.

pag.

fcrruni))

Ayuan

xJiJ)].

nisi)) pat^. 68,

Ahin

y,i.

pa^. 70, Jri,

si))

tantum,

Andak

^y:^^^

tantum pag.

sicut..

64,

djjf.

310

Andaxa

pag. 28, sytXjf men-

<'forma)i

Asman

sura, modus.

Anden

membrum

corpus,

pag-. 109,

Anderum
Andissa

pag.

cogitatio

mala

e.

f^ jjlicjw*
moUtor

fabricator

mortuis pag. 50,

pag.

Asech

amans pag.

AsOUar

eques

pag.

Lsxjf

115, ar.

vf.

(^^_ciLt.

pannus

postea ibid.,

J
cf.

indep. 67, ^jf J.

quare pag.

70, .2* ^^fyj \f,

tamen pag. ^i.^jf ,^fjO J.

78, ^-jf.

novitas pag. 39,

yJ^,

yJ^,

ar.

chabar.

Abursina

Abre

g.

maj^mon incod.pag.

nubes, nebula,

128.

nubilosus

pag. 82, ^l.

supercilium pag. iio, jvjf.

sericum pag. 107,

dum pag.

Am

^^i^jjf.

saccharum crystallinum candi91,

_*Jujf.

amita pag. 114,

raft

Amadar

ibid.

vestis pag. 119,

Amanat

Amasida

equus pag. 121, <.-wf.

jviLCu;

ibid., .c>

ar.

iU^.

dcsedit tumor

pag. 84,

barbator pag. 100,

cf.

commendatio pag.

^Lof.

51,

ar.

^jLof.

Aspas mestanem
49,

ax,

cf.

\f,

sLof tumor.

>A*wf,

%Juwf.

Asp

Abar

Amah

pag. 105, >f^f.

azan

aqua pag.

Abluc

mulus, pag. 127,

interior

)''

Abruxun

^^\.mu\.

72,

mula

Ap

Abru

loo.

uitra

Astar

vLiUwwf

ibid.

Asania

maya

^/,

baaxinu me-

pag. 68,

cutis pag.

astar

inpes

Azbaraici

cf.

axinumola

molo

leviter

Astar

\f.

molarum,

yjy^\,

chunem

Asana

illo

fxLCwf.

69,

acdour elonginquo

U^-

ax murdaha uar

g.

jJL/jc

Asan

pag. 65.

dLif.

iiji,

ab, de, pag. 64, 65,

Azbarayan

resurgo a

ibid.,

az

^jU*uf.

78,

palam pag.

ac

pag. 70, ^^Jof,

heste

Axa'gar

iUCoJof,

ita.

az,

q.

i.

<'sic

14,

Az

pag".

lacrima pag.

cogito ibid.

scriptio pro

Anzunim
modo,

^^^Jof.

intus pag. 67,

miandissen

Ax

Asch

experior p. 24, ^mJjjOjI.

caelum

Aschara

f*fjof.

Anz

Miasmayen

j^

recupero
\f.

pag.

inflatus pag. 84,

Amarat mecunem
24, ar.

S^Ux.

S<\A-wLof.

aedifico

pag.

3"

Amal

labor

Miamixem

ar.

104,

pa.c^.

tempero vinum

miamissem

misco

AracH

J.4-t.

pag-.

59.

pag.

36,

cum.

Ara

consanguineus

pag.

Miamoxem
6,

doceo

disco,

vyjf io,

pag.

Miamoxem
morxem

biamUS

imp.

miamozanem

19,

Ambrut
Aftab
Afsar

AraOSl

iV^-C

121, ar. 'sSj..

farina pag.

103, 4>J.

cribrum pag. 94, jj3J

vel

valeo pag. 63,

vermiculatus

pag.

108,

(jt3o))f.

sub-

Jf

ruber.

pag. 105,

princeps

pirum pag. 125,

pag.

ar.

pag.

nuptiae

pag.

Alaf

herba pag. 89,

vUiJOwif.

*JLc.

foenum

pag^.

125, Jf.

omnino pag.

tasse

turc.

mend.

et

potest,

\j*^y-.

88, ar.

twfl-A^.

Allap signum

%Lwv*if.

39, ar.

ar.

prunum pag.

Albet

StXvif,

creator ibid.,

mundus pag.

Alu

<^^vof.

122,

Alan

131,

78, tob'?f.

creatus pag. 17,

afridigar

aJ.

s.

113, ar.

Ard

Al

retribuo pag. 49,^jtXJSwef

wcapistrum

Afrida

aJ

ita pag^. 67, (^jf.

Mearxem

mia-

vicinus pag. 115, auL*4Jc.

soi

100,

J(t>"Jt>J,

mend. scriptum pro

dux,

Amxagia

pa','-.

currus pag-.

Ardixan

condonare.

Amir

serra

Are

^jtXJVyof,

pag. 108,

tclae

aracli.

Araba

114,

5(3(v ^sa.

pag.

quoddam

Arc.k sudor pag.

^iSjTjJuo'.

Amoxada

j^enus

militare
(AJf.

pro ar.

quod

69, ar.

1.

c.

i<Jc]Jf.

pag. 118,

Ceterum

|vXc

for-

allap

scriptum

esse

perperam negavimus.

E.

Eyd

Eud

festum pag.

78,

ar.

lignum aloes pag.

Estani

Esten
^^c>.J

relictus pag. 48,

sum
viiA-w-JC.

pag.

53,

Em idem

JL^.

93, ar.

(3x.

inf.

budcn

praeter. abs.

p3j.

Meelem

x/ui^.
^^%XujJC>^

ibid.

ibid.,

dimitto

pag.

19,

hostem

dimisi ^^wCCwJC, imp. JjO.

Elzi nuncius pag.

105, turc.

<^".

312

Ycrar

Beyf

confessio pag. ;8, ar.

Ingir

jlvsf.

mend. pro be^^ft scriptum Kcade

ficus pag.

Insaat

126, WjjSVjf.

nunc pag. 68,

<imodo,

in-

pag.

Ylla

Im

XJ.

12,

sed, pag. 71,

rOX

iste

in.

in

^f.

ar.

Yrs

pag. 95

pag. 74, jjjf,

ba

dat.

(ym
gen.

in

fwof,

in,

pl.

leaena pag. 128, ar.

Ysala

siri)

hic pag. 66,

utinam pag.

azanj

Meystcm

inan,

Isty pax pag.

c.

Inia

'OlcLw f^},

ibid.,

vid.

iLcLw.

ar.

hodie pag. 66, 80, Vjvcf.

Ymsiri mumia
In

SCaat idem

i3Lcif.

inf.

(j^j-C.

yz, ar. iJJf

Li

^jf,

^oLcwf.

sto pag. 57,

46, (A^f,

^^SS' ^-X^\

pacem facere cum

aliquo.

LsVjof.

o.

Oa

cum pag.

64,

OUa kalas

achel,

f..

G ^ -

Oaht

ihora pag. 79,

Oasa

scutella,

ar.

vas

c^V

escarium

vid.

pag.

mend. scriptum pro &*wo

124, fortasse

Oaspas medehem

reddo pag. 48,

honeste
pro

Ou

et pag.

Ou

pronomen

7i>

5^

>-o

^f,

Oua

65,

retineo pag. 49,

OUa vayfi

tertiae pers.

OU mix
pl.

tendo pag.

OUa achel

25,

sing. pag.

ipse pag. 74,

pag. 73,^jLiof.

praepositio re" pag.

oua mecunem

n.

^;^,

resoivo,

|^3jJ

f.

e.

g.

ex-

aperire,

sapienter pag. 71, vid.

latifi

^^^^

fj,

drustl

ar.

rifice

ibid.,

e.

f^,

71,

ouar

ar.

tan-

^JLM^i^J^ J.
"hono-

&0w2>'.

pag. 131, X*if.

graviter pag. 66,^yC^\A*;

Oubedadj

OUa

pag.

ou ghormat

pag. 66, vid.

Ousaguj

f^,

<..B>>h!.

sanc
i.

^\^

subtiliter

70,0,

siligo

^jfj.

mend. scriptum

i^jSi^yb>.

p^fg.

Oughormat

chodgai

mend. scriptum pro

OUa

Ous

69,

debiliter pag. 65,

Ouarsuper

ysen

pag.

oua

oua chosgari,

Vahi

Oapas megirem

^'^^,

ar.

salubriter,

malitiose

pag.

o<S,

t\j

f^.

f^

3^3

Octar

m(MT(l.

pto

doctar

tilia

suimus) revenio

pa.i;-.

114, yXs:>.i^.

^y^^

ivXs,

vid.

Ondobai

sutor vestiarius pag. 98,

Ospas

miaen

miaem

(l.

64, \y*^^.

,vjl

^yj..}

-Ji

Ordu

^y^:^^}.

pro

aspas

oaspas

propo-

mend.
falso

jejunium

etiam
112,

pa.^-.

Juyof.

yj,

dras der

Oroxa

cf.

diu

pa.g-.

pag.

31,

65,

^.^x:

vfvJ,

)t>

bal.

os pag.

spes

Omcr

j^X^.

ar.

adhuc pag.

mondo

Omad

obedio pajr. 41,

OchanUX

Ostachan

etiam pag. 51

vid.

Ochtim mi Sinoen

cum.

p. 50,

'

.T.

turc.

sv.J,

cf.

-^jvjf.

palatium aestivum vel hibernum,

castra

Oleat

pag.

cum.

105,

orda,

provincia pag. 89, ar.

iu^f.,

u.

Uanay ?

Uar mehexen

Uxurmur

vay,

pag. 66, cum.

surgo

pag.

57,

osm.
equito pag. 24,

tolero

pag. 56,

jjji;.,ifj

Ustur

Juyof,

cf.

uscuH,

vid. ar.

Jai. scrip-

tura.

*.j

j^^Li'.

Umet medarem

cum.

magister scholae pag.

ifl^ ^U:.wf,

104,

Uar metauem

pa.g. 106,

96.

J.Xlu/f,

Usta ychat

(^^^-AA^^-Cio.

pag.

cj;j.upvr(C

Usculi Hnum

*.j

^d^^yj^p-.

Uar mesinem

,gr.

camelus pag.

Ustura

confido pag. 17,

128,

JJijLS.

novacuia pag. 49, 100, SjjCwf.

omad,
K.

Kaata
kaata

sectio,

amputatio,

mecunem

dene.go

e.

g.

quod

mihi datum est pa,g. 39, (^c>j-^= *ni',

vid. ar.

Kaadan
vid.

cabana, tugurium pag. 90,

sedit.

ar.

((tentorium

tXj'

sedit,

con-

pa.g.

121,

arab.

i^i^.

Kak

submersio pag. 39,

kak mesaucm

iaij,

verbum

Kaiman

(^tXxi

Kanuar

Kam
cf.

ar.

iVv^,

demergor

ibid.,

i^'j-^-

planus, pag. 84,

)f%>^.

paucus, parum, pag. 68, *j,

cham, cam.

314

Kambax
Karat

socius pag. 114,

tornio pag.

Kala

Kalay

cod.

^f^.

ar.

103,

castrum pag.

'Xm^.

Rens

(c*^)

97,

ibid.,

Alemagna

89, ar. sJu'^.

stagnum pag.

ibid.,

^i"-

tanj

nlibertas,

souen

salus,

mend. pro

liber salvusque

kalas

mo-

mesouem

k.

evado

cha-

ibid.,

Kalam
ar.

calamus scriptorius

pag. 90,

Kexun

Ko

forma pag. 99,

ar. v.JLi'

for-

ostume

ibid.,

KahH
Kakl

qua aliquid

in

lignum pag. 103,

mons pag.

ror pag.

114,

12,

88,

mend. pro

tympanotriba pag.
avunculus pag. 114,
G

guineus ,

KegaS

v'^,

'ir-

Ketan

consan-

teia

ketan y jonban

CaargUSa

mendose

t.

pro

r*'y^.

(X-fJS^.

i,

koar

cf.

cho.

scriptum

so-

wjcff^.
^

ferox pag. 84, ar.' (^j

Kom

crudus

Korgin

JLi-

corpore

p. 84,

r*^,

cf.

gham.

pag.

mantica duas habens peras

121, cf. turc.

jjj.

Kuc

sartor pag. 98, ar. JcGji.

chetan

che-

aquila pag. 129, ij^yJ.

s.

robustus.

103.

Keyat

Koy

effingitur.

pag. 107,

de Cap

in

^aargUSa

porcus pag. 127,

chegi

^^:s^-yj5,

Caouj

aper

w*^,

pag.

128,

kuc y maya

durus pag. 87,

kuc
cJLi*.

ibid.

fortisn pag.

quadratus pag. 83, luiiy^

Cf.

X.^.

quae de his nominibus

praeter k et

ketabga-

ibid.,

mula,

ibid.,

ibid.^

clavis pag.

Koat

*Jj5.

Kalep

tan can

Kilit

lasi.

t.

bergamesce

t.

chetan

ibid.,

keta begonia

masce

astexane

OStume

ar.

ibid.,

Sol-

t.

ch.

liberatio pag. 25,

chetan

astexa

Kalas

de

ibid.,

ch.

G "^ ''
(joivi*-

t.

lobarde

praestantior plumbi species

apud Golium.

de

t.

lombardi

tur, vid.

de Orliens

t.

t.

rusi

alamani

k.

ibid.,

Xs nnom. minerae seu venae a qua

denomina-

k.

in

115,

ar.

^^*,

cf.

cauj.

vocabulario cum. sub voce chefaii diximus.

kh saepe etiam

litteram c designat.

315

Caosat

calcancum))

Caugir

tiartic

Cama

121.

pa.t,^.

pag. 124,

<(capsa)>

(ti-

(jU^

caman

e.

i.

arcus pag. 118,

chamanchar.

cf.

artlC fortasse separatc a praecedenti

Caf

vocabulo capsam

significat).

Car

mecunem

fortifico

Caiij

chauj

caOUj,

cf.

pag-.

28,

firmiter

CautU

caUCU

fortasse

lumba

pag.

130,

legendum

W55D

cf.

co-

nidus

scriptura pag. 55, iai,

Catifa

holosericum

cf.

pag.

chat.

108,

ar.

Car

/^

1"

Cadim

asina

Cara CUXan
cum.

vid.

Canauac

gossipiumpercussum

minatum pag.

Canab
ar.

i_AAi

Canfor

Card

G "
s.

CaSOuT ?

^'^-

debitor ibid.,

beo, ar. ^jOji,

cf.

proprie

pag.

>^io.

mend. scriptum pro gaSOUsi

i.

e.

^'"-

scalper

gladius

11,

V^T^-

22,

cardar

cardarem

de-

cnarci.

card mupag. 99,

sutorius

pag. 118,

cardcar

S^

et

71,

sellae arcus p.

anterior

equestris

^yiJs^

122, ,j.Aajo

carpUS pcsin

posterior eque-

pars ibid., ^j^AaaO ij*)^^^.

cribrum

[*J

Calem

brassica pag. 127, ar.

raro

hung.

cf.

Carbil

^/^5

bacamtari

^stS

cam

multum,

kam, cham.

CarpUS posim

stris sellae

v^JjO.

loi,

kard.

^yJ^.

cf.

113, ar.

solum pag.

bacamtai
ibid., cf.

93,

traho pag. 58. ^jJujaX^^

paucum

destruo pag.

culter pag. 97,

cultrarius pag.

rarus pag. 84,

OU bes

Card

128,

01/

revenditor, pag. loi,

Cam

pag.

cara CUXan.

'

^^^J3.

talus pag.

car

^^,

niger

debitum pag.

xadusi

102, ^\y^^.

camphora

Mecasen

Cap

et car-

cannabis pag. 106, v_;^A$^unde

G *

scriba))

Go^,j

65, ar. (tXs,

^,.05.

ibid.

felis

^'^T V^T^)

Go"
quondam pag.

nO,

pag. 127,

asinus

sxA/jir''!.

ar.

pag. 55.

Carap mCCUnem

columbarum.

Cat

opus pag. 104,

maya

pag. 66.

pag. 113,

pedis

planta

pag. 94,

ar.

t)-of^.

^.
s

Ceasp
Ciaul

^;

dactylus pag. 126, ar. ^^j-^J^.

stragula pag. 121, J5.2-.

Ciana mentum

pag. no, ^oLs^.

3i6

CianaC

cmaxilla" ibid., diminut. formae

praecedentis.

Ciami

caedo,

et

ciamin

e.

i.

((L'auteur parait avoir confondu

urina pag. 113,

signifie tuer

Mecoften

Meciaranem

pasco jumenta pag. 44,

in

oculusD pag. iio,

ciesm

nui

(dumen oculi

Ciou

(dignum pag. 125,

Mecinachem

^\ V^-

mastico

cum. zianagil

Metinem
tum

^tXs., imp. (j-V^

Ne mecoem
imp. sfys.,

Cocrar

noio
cf.

i8,

s.

ramac,

,jjc/L=^ ^u,

crocar

choc-

mecunet

tonat ibid.

Cohat
Cota

curtuspag.

Codrat

potentia

pag. 42,

Condroc
Mecosten
verbi

86,

ar.

Syji.

io^^cf. cutay.

pag.

28,

cudrat

thus

pag. 92,

Cui

cado

pag.

12,

ad

hanc

formam Klaprothcs annotavit

122,

<^^.

iii,

^S^.

pag.

131,

cum.

pag.

12,

e.

coligiau

pas:.

ubi pag.

unde

Cucia

128,

J^y^y^

edo pag. n, (jJ>vL=>.

lignum

galanga

89,^^,

72,

LpJ^

cf.

ciou.

axcuia

ibid.

platea angusta, via, vicus

Cutay

il?5%J.

brevitas

pag. 86, ^-icUji^

cf.

cota.

Cuda

Cudu

vtX^

^wALfti..

|jLs\lLi..

c^athus, scyphus pec. major

pag. 123,

HsiX.

p.

cistae

ferrea

i.

Pag- 90,

robur, vis, pag. 2;, ar.

ibid.

((straguia

talpa pag.

CoHgia

Cuia

cum.

impres-

^^^X

pag. 95,

mechoem.

tonitru pag. 59,

sera

Mecorem

s.

s.

^^,

COptaluC.

scrip-

^tXx^*

COSten

granum'>

Coram

^j.s.

p. 38,

Coptaluc

pag.

jaceo

(dumbus pag.

ibid.

mecinem

pag.

cf.

nostra male impres-

pers. n.

i.

cuip

s.

Cofle

pag. 36,

(= canagil)

mend. pro

colligo

cui.

^^-

ephippii pag. 122,

Klaprothum

sec.

V_^>

Cop

edit.

mendose

perf.

CopaC

vid. ar. jj.

ibid.,

Cion UCm pomum

ciesm

nuri

e.

i.

sum

r^'

kuchten

en persan.

meCOSten

sum

coften

Ciesm

^x^

car

cado

ar.

^(Xs.

cucurbita pag. 12;, cX^

Mecunem

facio pag. 26,

chcrdem

3,-^7

perf.

pers.

I.

imp.

n.

S\^

urceus pag. 123,

Mecusaem
MeCUSen

lumen pag.

e.xtinguo

Caltar

ar.

cf.

Cula

pag. 20, ^oLi^i^

e.\.soivo

sella

scamna

imp. ^j>J.

ibid., ^c>-.5,

Cusa

Cursi

blichun

ibid.,

s.,

24,

cingulumii pag.

Cura

mend.

12,

aym

Cremixi

leum

scriptum

vullur pag. 129,

pileo

genus

cf.

cula

ioi,s^f^

cassis pag. 118, (^a^cI

Culadux

^^^mjS^.

cudam

pro

caltur

et

^s**^y^,

pag. 104, ^jU.^w5\

in scholis

piieus pag.

interticio pag. 3 3, ^j^XmS^.

CustU

iiq, ar.

pa,^-.

S^Vy^

ibid.

coloris rubri in c^eru-

vergens

pag.

pers. yojj'.

108,

>

qualis

pag.

lis,

churanj.

cf.

Clic

quis, qua-

|*ftX5

76,

stramen

pag.

123,

fortasse

ar.

i-jLIc.

Ch.

Chaacch

cf.

gj;

cf.

102,

,^0

s.

sinister pag.

tortus pag. 83, zend.

lentus pag. 87,

charta pag. 91,

Chagba

meretrlx pag. 104,

v-^^i

^^w5

JoLxi,

xjL=.

ruba

^_5\

uti

chaiat est

1.

c.

opinatus sum,

puiiex pag.

129, xjli-.

> c

et

et

cf.

degener, pravus.

mend. scriptum pro cha94,

serva

pag.

105,

fortasse

Sjoli^

necesse est ibid.,

Ch praecipue htteram

luxuriosus pag. 117,

genus quoddam succini pag.

Chanxer

Chaxac

Chaye

--

Jais

w>^

necessitas pag. 42, ar. ies*L^

non

70,

ar.

consul pag. 105, ^joLs.

Chanabar

quando pag.

pag. 60,

existimatio.

Chanachar

tXcl^.
cf.

voluntas

Chadi

opprobrium.

et

htterae pag. 91, ar.

cat.

cf.

Chatir

haoya.

(j.iel^.

Chagat

Chaiat

scriptura,

^^,

gerc.

sinistra pars,

Chakal

Chay

Chat

S ^

Chaygh
87,

pag.

calx

/^

testiculus pag.

&^Ai^.

designat.

12, ar. at^*as>.

3i8

Chas

persnna pag. 113,

Chasis

presbyter.) pag.

Chasuir

ar.

-j-j,

y^.v^".

^^foenisicium pag. 12;,

Chasurch

socrus pag.

Chascan

Bachard

^j^S.

115,

j^.*~a..

5v-wyo..

<(caldarium pag. 124,

cum.

chaxan.

ChasragU

qua equum

strigilis ferrea,

uva malvatica pag. 93,

narro

ar.

pag.

certiorem
vid.

48,

ar.

facio

w*>i,

cf.

abar.
caeruleus

CUn

pag.

108,

diminue pag.

20,

i^jS'.

jji^j^

kam, cham.
bare

chalas

kalas,

ibid.

^^i^^

mecunem

ibid.

Mechalem

pango pag.

^cXaJL^.

44,

falsus pag. 117, ar. O^iLi.,

Chear

cucumis pag. 126,

pag. 92,

Chegmit

)L>o*>

y>C0

^UoUi^s.

Chamar

)L^.

later coctus p. 120, tX^x^J^

consanguineus pag. 45,

Chesi

genus

panni

sansda

cum.

sasda chesi,

qui arcus conticit pag.

tela

Cremonensis

vi^^U^

corriga

pag.

cf.

Sjlj

caman.

120,

ad-

pag.

lintei

iC^.

p. 71,

casia

Jo.Lciojji.,

LT^

saepe

Chamanchar
103,

doi)

'redemtio pag. 46, ar.

Ches auand

Chabut

Chama

cf.

mutuum

,^0^^

bachard

chear ysabar (ysanbar)

Chabar megoem

cf.

Chalasi

card,

cf.

medehem

Chalp

WMI>2.

V^-^^-

Cham

(j^iys,

redimo

radunt pag. 122, turc.

Chababa

ar.

aes alienumi) pag. 3S,

chesi

10;,

ibid.,

draschesi

ibid.,

cum.

dras

i^^,

seri-

ches.

Chcp

mend scriptum

pro

strictorium lorum caligarum pag. 121,

cum

vilioris pretii

pag. 106.

6
ar.

t ~>

Cheberdar

G -

Chamal
Char

bajulus pag. 103, ar.

surdus pag. 117,

Charabat

Cher membrum

^.

meretirx pag. iii, ar. pers.

^'r?|;==-, cf.

Mecharem
Charg

JL*^.

Chers

^O^jj^.

p.

117,

^^y^i

virile

pag. 112,

yf^.

ursus pag. 128, (j^>^.

Cherm

garabat.
rado pag. 29,

superbus

G u^
vid. ar. -0.

vermis pag.

Chelbara

i.

e.

129.

^S.

chelbaran mendose

e.xpensum

charg

pag. 25,

mecunem

ar.

ir"f^i

impendo

ibid.

P''o

chelbatan

pag. 96,

ar.

scriptum

^UcCLS^apud

forceps
(iui.irM.

319

Chi quam

Chion

quomodoi.

Chitab

Choder

5^

70,

pa.q".

ibid.,

tf.

Chitira

tragacanthae

ChoXCrUC

^\jS.

schola pag. 104, ar.

pag.

mecunem

dcr

^^=?-.

ar_

95,

ChoS

120,

94,

marsupium

iisacculus,

Chist

IHmj^/S.

quis

Chibrit

pag.

emo

clavisii,

107.

90,

sera pag. 119,

Vullers

mons

uistan

cf.

ex

^MLX^.^Av^is.

I.

pers.

n.

j^JLft&.,

s.,

pag.

parvus

cf.

chocac

75,

Chomana mecunem

similo pag.

Chor

s^.

caecus

pag. 116,

veneratio pag. 30, ar. iui*2*,

chormat

gr.

ChuS

cho-

38,^^cf.ko,

mecuncm

volo

veneror

^juf.

fornax pag. 97,

Churanj

jjJcwf^,

pag. 60,

vulva pag. 112,

Chura

ne mecoem.

Choc

etiam

Chormat

tX/j^

regio montanai), jj' "-wje^.

Chogum

perf.

ibid.

p.

Mechoem

tem

chof-

me-

yldi orta est.

Cho

dormio.. pag. 19,

ar.

^tXj. ^.

ibid.,

ibid.

purifico..

incurvus dorso pag. 117, Ji^.

Chozak

si.

pag. 23,

docente

vox

o-wl

pag.

emtio

cherem

quae

70,

sulphur

Chiridanj

Chiht

pag*

cho-

socer pag-. 114,^^*^..

Mechospem
Chisa

pag. 25,

purificatio.)

Ss^

mend. scriptum pro

chudam

pag. 71, vid. |*fji\

vetus pag. 87,

aries pag. 128,

Buchurani

(j-^

cibus pag. u, ^Oj^is.

^ys.

G.

Gao

bos,

cervusi. pag.
taurus..

Gaou

ibid.,

vacca,

tyrum

Gaoua
^^La>,

pag.
i.

e.

vid.

gaos,

cf.

129,

gao coy
gao

sala

gaou rogan

131, ^jVCj)

gaouan

jlX

piia..

haouan.

bu-

pag. 124,

bos pag.

maya gou
Sala

vid. .LS\

Gaos

vacca

vid.

ibid.,

gao,

gaos

vitellus ibid.

Gaumis
Gacial

128,

bubuius

ibid.,

calvus pag. 116,

Gadaxam

^J^^^iy.

i^^S.

postea pag. 69, ,jl

\l

tXxj.

320

Mega dem

megandem

pro

m.end.

putreo pa,^-.44, ^tXiS'.

Gan

cura

"inoeror,

Gang

"pondus" pag.

Gandida
Gaxel

ar.

15,

pa,i;j.

|v.

grossumi.

pag.

102,

ar.

mordeo pag.

Gaxidenj

morsus pag. 3;.

(jJovS^

36,

Gasta

^iS^S^

125,

11 1,

,^^>5\

pagina

voivo

62.

vertere, convertere.

Gardaband

humilitas pag. 39.

collare pag.

victus pag. 6i,

pag.

accusatio

hebdomas'i pag. 80,

Gauata

cibus

asso

in

cf.

ar.

9,

ar. ^4.^,

XJCiiC.

paratus

pag.

118,

,^3jJ

miiium

Garanful
pag.

ibid.,

^j^^^^i.

caryoph^^llus

aromaticus

lupanar pag. 104,

pers.

Ci>lj(ji>, ar. v_j|wb vastitas, cf.

cha-

rabat.
e.

Garguin

garib

peregrinus,

ar.

Ibid.,

mendose

scriptum pag. 88,

alie-

v^>.

scabiosus

frigidus

cOLi^ -j,

lo,

gra

g9-^'"

fjL^ji

mecunem

'der-

calefacio

iJlj.

Galou

guttur pag. iii, ^5\

Gallat

error

pag. 27,

galat mesaueni

'&xS^,

Gcx

ulna

Gcrd

*>yjuj.

cf.

ar.

ia-Lc.,

"erro ibid.

ghcdmct chcran.

pag. 98,

yj.

calx"p.i2o, -^wS^

cf.

pulvis pag. 89,

Gcrdagham
(jlsjj^cf.

nus pag. 117,

hypocaustum subterra-

calidus pag. 16,

,y5,

ager aratus pag. 90,

Gerc
ar.

i.

88,

ibid.

ar.

92, JwAjjjf,

Garabat

pag.

Getmetchar famuiusp.io3,vU0cxtXi>,

v'^y^

Gauars

calidus

vor,

Gala

Gamazi
Gafta

Garm

mieS

^^yjfj^.

Gard

(^tXAjfjjO

neum pag.

plane pag. 69.

Gabun suda

Gaib

collumi> pag-.

garmauoa

forceps pag. 96, \\S.

131,

pag.

tX-o.

Megaxen

Gap

Gardan

Megardanem

85.

Jj-.

Gas

"nux

gerdagham, girdahan.

cf.

putridusu pag. S;, SlXjJOLS^

filum

Gardahan

Gerdan

chaacch.

Ojo!

nux juglans pag.

106,

gardahan, girdahan.

coUum pag.

18,

^^'^y^,

cf.

garuan.

Geld

^jilS^
pro

sard

Glgar

agilis pag.

jecur pag.

115, ar.

iii,

gar band pulmo

tXA^.

vJ^,

ibid.,

cX-^>

gl-

j-^,

,32

cum pulmone

((jecur

con-

corde

et

hordeum pag.

Megihem

pag.

saito

^jcXa^

57,

Ging

^Jv,

Gimediaual

lXa^

mend.pro

gimediclachel

carus pag. 88,

accipio,

ten perfectum

pag.

pag.

pag. 65,

14,

Majus

gird

gird

gri''^

dua

circuitus

meroem

genus

quod

lapidis

93,

in

^LK^yf,

pronuntiatione ignota.

sanj

Forma gora-

codicis nostri desideratam hujus

vocis pronuntiationem perhibet.

Gua

testis

pag. 60,

medeghem

gua

testor ibid.

scortator pag. 117.

e.xcrementum

Gutis

sy\

fortasse ex

p.

xS'.

JJjJ s.

113,

corruptum

'y-f^Sy^.

panthera pag. 98.

^^Xiji.

^iyj)\y's-.

ijUCw.Jui^ reperitur pag.

Guu

ivj^vJ^

14,

k-gi,

pruniceps pag. 97.

Gorasanj

Guidi

destino grif-

rotundus pag. 83,

gird

ar.

(^oL^^.

ibid., ar. jJs^^f

Megiren

81,

gimedi lacher

beghon

ad hanc vocem VULLERS annotavit

curvus.

pag.

Aprilis

Jy^\ (^(5U=^,

Gird

ar.

cf.

zingiber pag. 91, J-A-vSXi.

contractus p. 85,

Giram

91,

fortasse piper aethiopicus.

Gingibil

Ginc

pag.

longus

piper

Jois.

ar.

cf.

[J^y-

voco pag. 61,

falso rj

cit.

Gosara
crispus). p. 85,

iio,

paj,,^.

imp., cujus formae terminationem loco

130, yS>.

salire.

Giclatin

((auris

Megonem

junctum.

Giou

GoUjS

i.

e.

Megudarem

Guna

transeo p. 59, ^jJLCiiXy

peccatum

pag.

ghuna, gunakar

sLo^

15,

peccator

cf.

ib.,

.i'

gird m. circumeo

Girdahan indu
^\S<>J^,

cf.

ibid.,

i>S.

nux indica pag. 95,

gardahan,

gerda-

Gll lutum

Gillay

^XS.

lamentatio pag. 34, &<0 que-

dico pag. 20, ^^yXJtS.

coDEx cuman:cus.

xDsLo.

cerno pag.

ovis)

Gum medaem
tum pag.

Gurg

17,

46,

^jcXj^S"

^ji.
(XUaw^S\

pag. 128,

pulcritudo pag. 85,

Gureue

rela.

pag. 117,

ehgere, seHgere, imp.

Gubi

pag. 88, Jo.

tapetes pag. 123,

Megoen

Meguxinem

Guspond

gham.

GiHm

guuachar

^^.

perhibeo

testamen-

fortasse ,jt>fc> b\y>.

solea socci pag. 121.

lupus pag. 128, (^Jy

Gurba

'felis

femina

gurbanar

pag. 128,

ibid.,

q.

i.

gandum

tum pro

SJjJ,

'^

- i^
wj lUyS.

pag.

^dJS.

130,

.'
^
_JCIaj.5^

granum

i^

'

GursnagUj

"fames pag.

gursna em
Beguzanj

ibid.,

Gul

Gulinar

cf.

Magrien

mecuzinem

eligo

griem

pignus pag.
e.

gro.

,^'y5

GriOUa

imprimis rosa pag. 28, Jo.

i.

nodus, Kvinculum pag. 122, Sjj,

25,

pag.

cerasum pag.

Grandii

Gre

26.

meguxmem.

cf.

tios,

GraO

"famesco pag.

lelectio

"qui eligit,

2;,

125,

vuJiT

^S

8e,,

grandum

mend.

mend.

scriptum

lacrimo

jjJuaOvT

pag. 43,

depressus

locus

me-

pro

pag.

88,

umons depressus.

Sfcjyj

Gro

nodus pag. 112, ^^-py

Glis

saliva pag. 55, 'jjJS'^

gre.

cf.

glis

miaclaxem (miandaxem)sputoi>

scrip-

ibid.

Gh.*

Ghachar

Ghac

urbs pag. 89,

crux pag. 7;,

Ghalcha

Meghandem

>.^.

cf.

anellus capistri pag. 122, ar.

GhaOU

Ghama

omnis pag.

Ghamus

domus

Ghana

cabul

Ghar

xi^.

;6,

mecunem

scriptum

omne pag.

ghlX

^1^,

somnio

hospito,

69,

nunquam

unquam,

pag. 89, ioL^.

^3y^ JyjJi.
Ghanchion

54,

ibid.,

84, *li&..

domesticus pag. 84, ji.^L=..

Ghana

Gharbusa

cf.

ghar-

^.

pag.

68,

\S

yS^

har.

pepo pag. 126, turc. jj^^Lr

anguria.
similiter

pro

pag.

^Juj+iC

;i,

male
quo-

sic,

Ghaxa
GhasaC

vis

G/i praeter

proprie pag. 69, ar. iLoLis..

terra pag. 89, loc.

ghasat

que, item.

somnium pag.

ghaou mebinem
crudus pag.

^tXJt)^,

p. 50,

mehamden.

-X=>

siiiis..

Gliam

ndeo

^,

-^,

>!,

et

S significat.

legimus,

minutulae.

CJlxoLb

cit.

male

res quae-

?>2^

Ghat

nimisi) pag. 68,

pisiar

aen.

/H,

pa,^-.

orhedmet

pa^- 57'

mend.

mecunem
o^tX^,

tj^^r^

ghedmet cheran

Ghoda

Deiis

seriptuin

Ghoya

dominus

servio

Ghoist

caroi.

ai'.

famuii

pa,o^.

Ghesbeza

110,

ar.

ghelt

pro

58,

cum.

vid.

98,

105, X:=i^i=-.

pa.^^

pa,,^

gallusi. pag.

)r

cf.

sepelio

pa,g-.

pa,u-.

in

^ds^.

pag. 124,

54, ar. ,^-^j^.

^yi^.

siccus pag. 87,

Ghostenis

^y^-

112,

79,

^'^

cibus

sedile..

Ghosch
ghorox

v;>-CO^,

112,

persona

pag.

70,

vy^>

^'^-

\,:y^^.y^-

pulcer

pag.

86,

V>=*)

^^-

Ghub

imperium.. pag. 51,

ghocQ car

i.

ar.

*Xs,

Ghugira

ghocumchar

e.

pag.

Ghogai mecunem

i.

e.

conclave

lum.. pag.

Ghuna

pag. lOi.

procurator..

pulcer

115,

ghob, gubi.

gubi, ghub.

Ghocum

,j.3L^

Ghorsi

130. u*'^^^*-

Ghob

ass-

\d^.

7;,

pat,'-.

.sant,-ui5i.

Ghordanj

cara cuxan.

GhoXmend.

Ghon

hu-

ifi-li.

pat,^

ikis..

pa.t,^

Darghor menehem

mend. seriptum pro

mor.> pag.

y^y^

huni^. IIUS.

itotXis,

getmetchar.

93' cf.

Ghel

''^y^.

1^^, ar.

GhedmeC meCUnem
pro

6i, cf.

pa^'-.

vetus.

ar. iiJv..

vIaa.vJ,

Gliawa

mecunem

c:>oLi

119,

ar.

peccatum..

domus,

cubicu-

^y^s^.
sUS\

pag. 46,

cf.

guna.

ghocari

Ghriaar

emtor..

pa,g.

106, ytNjyis'.

H.

Haoua

i.

e.

haouan

quo quid contunditur

cf.

aouan,

mortarium,
pa,g. 124,

haoua

in

Hac

lanio pag.

dasta

Hamu

avuncuius.. pag. 114,

Hamta

cf.

tX^

ar.

Hasap

par..

grando.

Mchamdcn

loi, ar.

pag. 83,

amta dispar

pelvis pag. 97.

pulvis pag. 89,

mendicus pag. loi,

j.L^,

pistillum pag. 94.

Haoud

Hacm

ibid.,

mend. pro

buiC,

^y=>.

vjLoi.
cf.

^.
be-

^.
mchandem

Lc+^

324
rideo pag.

;^;i,

me-

cf.

iMtXJtX-ii-,

ghandem.

Har

q.

i.

ghar, har rOX

quotidie

pag.

qua Persae

(jJ*J^^i

cf.

79,

quae ad

res,

ignis cultum pertinent, collocabant.

Harxan
nusi,

pag. 88,

viiis

- i\yS&

cf.

relinquo pag. 48, ^jiXfJ^.

pyxis, arcula pag. 94, ^j\SyS&.

Honarmand

mans

pag-

praeditus

virtute

tXxOjJjC,

115,

honar

mendose

scriptum pag. 116.

Hostehen yzanat

Hnc

legalis pag. 115, ar. J^Ls,

halalxa

Mehelem

^^Ji^i

78,

'

va-

futilis.

Halal

pax pag.

Hoca

yS&.

ignis

tabula, in

nihil pag. 68,

Hesti

pag. 65, vx

Harais

Hec

maxiiia pag. III.

caligae pag. 121.

Hghu

''

lepus pag. 97.

U^Ls*.

legitimus ibid.

Ya

vel pag. jz,

Yaane

quasi pag. 70, ar. ^cAJU sci-

licet,

Jays

tum

[^.

pag. 58,

fortasse

mend.

scriptum pro v**^.

Jausan

ex

lorica

anulis

et

Jaminis

confecta pag. 118, ^wjrv.

Yacut

rubinus pag. 108,

yacput cabut
109,

Yaga
Jan

i>

vy

sJ> V.

anima pag.

sapphirus pag.

cf.

exoti. ,^^5.

bellum, pugna pag. 29,

Jaxa

premium pag.
lectus

Sonum j

46, ar.

pag. 123,

litterae j, y,

Yari

auxilium pag.

scopae

Jarra

p.

6,

Yalmas

jama
^jdJS^
fortasse

49,

77, (^^L),

adjuvo pag.

103,

^y^,

chirurgus pag. loi,

adamas pag.

Jend

avus pag. 114.

Joap

responsum

medehem

113, (oLsk.

Jank

Jama

cyjfL>j

locus pag. 89,

-^ collectio.

medehem

p. 22, vid.

pag.

ar.

Jaru

ar.

exuo

recuperatio

yari

xxLs-,

120,

mecanem
Jame

(tnimirum.

saltus

pag.

pag.

6.

cf. *ojUsfc.

ar.

^^fr^.

109, jj-UJf.

joap

ibid.,

arab.

52,

respondeo

(.Xxa-.

^ys^.

JOOSa

nuces

moschatae

pag.

92,

vestimen-

i designant, littera

autem

/'

etiam ^ designare potest.

325

Joiianri

tus))

joiianan

^bl^,

104,

87,

juvenes)) pa^.

jOUanj

juven-

jomardi

pag.

liberalis))

ba jomadi

115,

Jurum

removeo

ar.

pag.

momentum))

.f

vf

^jiXf^JjJs^.

p. 37,

^jL^AiSXj,

inquiro)) pag. 32,

condemnatio pag.

ba

r^yS^-,

Jurta

praeter pag. 70,

10,

^,

^jjj^L.

13,

condemno))

iurm

ju-

ibid.,

injuriose))

pag. 67.

50,

^cX^jLmj^.

pag.

rum mecunem

ba

e.

i.

pag. 32,

meiunbanem.

^^f-

pag-. 68.

largiter)

Meiunbanem

JuSUXOU

bullo))

Meiurem

homo

t>wo^,

inquisito))

MciuSSen

^fys ^*^^*>

lectus p. 119,

jama.

Jomard

Justrua

Beiubanj

pag. 86, (3^1^.

Jomaha
cf.

V.

i.

simplex))

jucta

y:^.

pag. 83,

mendose pro

scriptum, LaXj.

C.*

Ca

puteus pag. 89,

CaCUC

pag.

malleus

Cer

sLa..

-.X^^,

96,

A.fS^, ^>-^> ^achu^ pag.

turc.

100.

Cami

e.

i.

^amin

mebirem

Cand

Carch

aropag.

quantum

^andan

8,

pag.

rota

molae

et

71,

Cera

quare

Cerd

flavus pag.

Ci

quod

in

Ciachu^
Ciarzan

jLs.

Cibac

astur, nisus pag. 129, vid.

praeter

infe-

fws.

108, c>yv

X2.-.

excussio ignis pag. 90, cag.

i.

q.

cachu^

ibid.

linteamen pag. 123, vid. cum.

argentum vivum pag.

94,

ar.

september pag. 81,

ar.

l3^)-

Cil

glossam cum. ^arc^iga.

pars

^iarzau.

apud VULLERS.

Car^iga

o\

^vUjL^.

(jfjuLsi..

cf.

ibid.,

pag. 70,

quid

Ciacmac

^5^.

mercenarius pag. loi,

pag. 70,

rior rei.

i}J<~>-,

omne,

62,

^ami

^t>o,j^y

70,

tantum pag.

orbem agitur pag.

Car6i

terra,

subtus

interdum ^

chaadc

pers.

et

semel

S^XJtibO,

denotat.

326

Cise

Ciuruba
pag. 94,

Couu

cumino

puls

uncus pag. 122,

Cualdus

aceto cocta

et

V^rP.y

acus

JjCi=s.

pag.

grossior

102,

U^j'^'^-

"trabs pag. 120.

Coulum

Cuanac

SyA^.

res pag. 86,

V?^-

supertluum" pag. 54.

Cura

falco albus pag.

Cust

fortasse

129, JSyS.

cuft legendum pix pag.

Cocha

pannusi) pag. 98,

&9^.

turc.

ar.

95,

<i/j\.

T.

Ta

U.

<'donec> pag. 65,

Xaoua

vas latum

Met*chem

S.U

pag. 124,

s.

Taouar

>-o

<'Securis)) ibid.,

TaOC

perdix pag. 130,

Taos

pavo

ibid.,

cf.

Tail

\J.

s.

turc. l>1-J'.

11,

corpus

Tauachar

mctarchem

pro

^^S-fS\j).

"custos pag. 105.

vigil,

Tanaha

j^.^Li:.

ar.

pag.

ofindor

Tataul

XjLj.

mend.

pag. iii, ^>J.

XxJJ.

borax pag. 93,

solus

pag.

l^-o.

76,

'"

Taora

saccus pag. 122, fortasse idem,

Tanc mec^irem

topra.

quam

fossa, in

vigiles

umbrae capiendae causa

102,

pagf.

Tauigar

Tausta

Taka

se recipiunt

mecunem
*-^^

lO^

auctore

t-

vox arabica ad
tabula

j^Lu^Lj.

ji-^J

cingulum pag.

Taxa

sSJi.

aliqua re,

inniti

proprie

\'l'l,Lf:RS

ar.

D.

i0CS3O.

est

pertinens.

pag. 120,
pag.

mercium

i4A^\j,
90,

cf.

apud

pasr.

sarcina,

'

ca^*.

102,

sanitas, integritas pag.

recens, vigens, <(florens pag.

s\b'.

87,

Taxana
Tas

122,

^JUu^iXfJ.

86,

sustineopag. 35,

yj

tacta busmai
VULLER.S

Tan^

Tandrusti

estas pag. 83,

stringo p. s6, lxaj.

^JCi^y

fascis

pellio pag. 97.

(O^^jJ

Tacta

hortorum

bslfci'

caper pag. 128,

Takiat

tenuis, subtilis p. 87, la-o.

quod cum.

Tauar

TanUC

flagellum pag. 28, auLjyJ'.

plevis

teste,

Tasina
tasina

tonsoria

pag.

100;

cf.

o~<Xo.

sitiens pag. 55.

em

sitio

ibid.,

HUmJ,

aJuijJi.

327

Tasgar

ludibrium,

irrisioi)

pas^. 104,

Xars

tarsen

v^AJ'.
1

az

abac

rorona

105, -^'.

paj:;-.

discus pag. 124,

Tabiat

Tam

natura

&*aaJ^.

tam me-

gusto p. 55, ^cXjLxau |V*i2,

*xb,

vid. ar.

cf.

Tam mexanem

pag. 60,

Tarta

tamam

perfectus pag. 13,

mecunem
tamamj
manj

absolvo

ibid.,

perfecte pag. 67;

complementum pag.

bata-

cf.

Teb

gustus pag. 81,

Tafaruc

spectaculum pag. 104,

cf.

tam.

,Mi3^

humecto

portula pag.

TaraxU

libra pag. 90,

120, X,^VJnc>.

^yjj'.

obscuritas pag. 82,

tariguj

Taro^OS

lepus

scriptum

mend. pro

pag. 128,

cargOS

interpres pag.

medicina pag.

medicor

velox pag. 87,

este

cum.

105,

;^-^',

83,

irrisio

pag.

a^jJ.

;^y,

ibid.,

v^aJC.

\xj'.

j^\**.J,

ar.

2^2^,

etc.

pelvis pag. 124, ocikJ',

millenium pag. 81,

Terf

caseus

me-

tcb
ar.

Terek

siccus

cf.

pag.

tas.

lilwji.

cf.

^j^- Ceterum haec glossa

vid.

107,
et

tcrs

legi potest.

Telchi

mecunem

ar.

Tixga
turc.

,ji-j5.~..

ordinatio pag. 40,

tartib

^tX-s>-Lb.

acerbus

pag.

84,

j^>Jj', cf.

talk.

^5^>l-i'.

Tartib

10,

\3.

Taragia

Tarichi

pag.

peto pag. 43,

ascia pag. 99,

j.^*w
J.

Tar mecunem

cerebrum pag. iii.

telchi.

Tesarj

ar.

-,-vAJ'.

dubito pag.

amarus, acer pag.

clehem

Tex

Tamxay

lactuca pag. 126.

Teysa

115, ar.

['J.

ibid.,

telmac.

Talk

Tamam

me-

46, ly^yi,

tubus pag. 121.

Metalaben

*3

^_j<3j.

ibid.

Tarziana

Talamaci

tamxai,
siieo

timeo

Tarsidehen

^^i^.

ar.

pafj;.

^Jl^^uwJ.

22,

ar.

pag". 40,

sapor pag. 86,

stanem

ibid

motusi

v^^-oJ),

ordino

Tira

fascia

cruralis

121,

cf.

yAJ'.

ira p. 32, Swjj',

uem

pag.

irascor ibid.,

gnari, irasci,

tira

mesa-

^<Xw Swo

tiragUJ

indi-

offensio p.

328

42,

tiragui

mecunem

Tutech

of-

Tutia

fendo pag. 41.

Tirsar

tirgar

s.

Pag-

qui sagittas conficit

num pag.

Toghm
pag.

tokouim

e.

i.

Tor

Turt

*jCV.j>'

Torna

grus

pag.

129,

-K^Lcii^

-j,

becsau

becsais

torta pag.

cabsolve

absolutio ibid.,

i<raphanus pag. 12;, ^jj*.

Turb

nom. medicamenti purgativi pag.

JovJ.

Trak

\S^Ji.

cf.

fissura)),

Trahida

torna.

turc.

103.

Turp

96,

130,

pag.

(jioLio oapertio.

>J'.

psittacus pag.

e.

i.

[92, IjOaJ*.

>

pag. 78, ^\^4>.

Torak

^3^.

cusaydem

mendose pro

((absolvi

ibid.,

madaxem

tokm

('inferna

tohm

[vS^J,

ibid.

recens, (virens, humidus pag.

87,

scriptum

adhibetur pag.

besau

^
Msemino ibid. ^JCia.lJof

Tosak

ut collyrium

90, ar. |^Ju.

semen

54,

liber ratio-

130,

species floris albi, quae siccata

Tusaydem

103, ^ytr^.

Tokoui

psittacus. pag.

ruptura pag. 23, oJ^.

fissus,

pag. 85,

sS^Ji.

Tu

pron.

2.

acani tu

pag.

pers.

pag. 73,

yz,

y>^fy,

o,
pl.

Metrasse

gen.

ysma

pag.

L^.

ibid.

Metuanem

e.

i.

metrassem

^jj^fJ,

49,

rado

trasida

rasusi pag. 84, ScX>u^f^'.

cpussum"

p. 42,

Trel

^jJCwwofj.

lena pag. 104,

xjfpi.

cf.

D.

Medaem
Dauan

do pag.

cursus

medauen

Daug

pag.

Medanem

,j3fj.

18,

^jf^i^,

12,

currOD ibid.,

^Jof.3.

pag. 92,

Dast

casa pag. 102.

Dakil campus

Dacsur

pag. 90,

concambium,

Danda y

cf.

ar. jL^i>.

permutatio)

scio pag. 52, ^^ji;*jfj.

fil

(dandan y

J^

manus

rafidast

^^SjS,

fil)

dendan.

cf.

pag. 112,

ebur

ocw3,

mend. scriptum pro kafl-

dast palma

ibid.,

o-u/J

a^

G ^

pag.

r^

14,

fortasse

commuto

male scriptim pro

dacsur
ibid.

ar.

ar. Lji5T

mecunem

Dastana
Dastar

serra pag. 100, xjUa^/c).

mantile pag.

1:^3,

xLlw3.

vid.

329

Dam

rcte pag. 70,

Damad

Dehen yamade

|*t<3.

(igcnen) pag. 114, t>LofL> spon-

Dendan

sus et gener.

Medameminflo

Damissa
Daftar

pag.

Dafrafros

rationum pag. 90, yXii^.

pag.

revenditor

lOi,

cf.

dar an oaght
dar
oij

inpao;-. 67, v3,

tunc pag. 71,

^;f sJ,

meroem

dria

navigo

pag.

3S

ibid.

Del

stomachus pag.

vallis pag. 88,

Medarem
Daru

habeo pag. 30, |jj;^ft>.

daruana

s.

medicamentum

Dart

pauper pag. 47, 116, jjaO.j^.

doior pag.

darem
Dars

ibid.,

19,

em

Diar

Diuar

Dig

Darmie

e.

^c^r?-

cinnami

darmien

^^*^j

ibid.

pag.

intus

stuitus pag.

Dalal

censarius pag. loi, Jjft^.

pagus, vicus pag. 89,

Deen

os pag.

no, (jLjco,

^^ws>t>.

vas coquinarium pag. 124,

Dechan

Digar

idem, quod

allter pag.

duchan

i.Xj>.

pag. 91.

i.

(^t>,

cf.

teg-nap, quod

64,

depromtum
Jo>>,

permuto

lex pag. yj, ar.

migirem

Disais

q.

vj^.'^.

est.

di-

permuta-

^^ JoJ, digargu

mecunem
Dinj

i.

digargun

e.

pag. 35,

ibid.

^jJ<^.

quiesco

pag. 47,

yioLu/f quies.

Dilghia

october pag. 81, x.sXS>Jf (^j.

Dilghosi

8t>.

116, xjf^.t>.

murus, paries pag. 119,

fortasse e lingua pers.

cf.

ijU^;^-

67.

Dec

i.

flos

p. 91,

ar.

pag. 103.

textor

heri pag. 80, tXj<^

tio

\i>.

17,

cor

dil

videor pag. 63, ^f jd^c>.

gargU

sutura vestis pag.

gul dar^ini

dart me-

OkS.

Darzanj cinnamum

De

iii,

(3^t>-

etiam hung. tege,

Darues

vJ<^.

mustela foina pag. 98, gJ3,

Diuana

Sxt>.

danden

Jo.

Diouachar

Dara

cf.

oi-w.5^

jMitXJ*^

tardc pag. 71,

Dela

scXjw f^j^^S.

gostin

Der

ibid.

s[jis*-myS.

Dar

gingiva

ji^t>.

m,

pag-.

germ.

forcella,

dens pag. no, ^fcXiO,

dandan,

^jtX/yoO.

t,:^,

flatus ibid.,

liber

lierzgrul>e

ital.

consolatio

contenti

animi

pag.

16,

p.

13,

status,

dilkosi

^^m^^i^
dilcliosi

medebm

330

medeliem)

(mendose pro d.
solor pag.

con-

13.

baduxdi

"furtive pag-. 66,

mend. pro

dusd

- dusdi

fun) pag. 28, 't>\t>,

Doa

laus pag.

medusdem

^Lc.0.

ar.

34,

pag.

furor

27,

Dour

dour

"procub) pag. 6;, s^J,

^S^i>\0.

mecunem

dilato))

pag.

mebassem

caveo

mihi

^5jj

dour

8,

pag.

12,

pag. 119,

sutura

turc.

cf.

(jii^.

consuo pag.

amicus pag.

citia ibid.,

amo,

6,

dostl ami-

dostdar imp.,_w/;xi.lOo/.Au.^,

pag. 115,

t>wX>

amabilis

Ji\/Lvw>c>.

secundus pag.

fumus pag.

Duchan
ar.

cari-

medarem

dost

dosdar merd homo

Duc

^^jJ^C>.

i;,

dost } ghuda

tas pag. 78,

Duum

28,

^l^i^.

125,

officina, taberna, pag. 89,

dusman

imprecatio

cf.

hebr.

^Ui^,

90,

pag.

lo.

Dumb

JLb.

cauda pag.

Dura

pag.

perdix

apud VULLERS

v^o^,

18,

vid.

130,

avis

'

^*)"^

quaedam

colo-

rata instar avis phasianae.

Dula

acclivitas maior pag. 88, iU^i^.

Dulab

apotheca,

cella

promtuaria

QO-

Draus

mantile pag. 121, J.aaJ.<3.

scalprum

pag.

sutoris

99,

jiiJvt^,

longum

quo

filum,

metiendum utuntur pag.

100,

ad

i^)')^

^L4.*vJj

V'^

duplex pag.

Dugar

faber lignarius pag. 99, j-^;t>

8,5,

Dragt

.J>.

pag.

116,

(jj*i>6

arbor pag. 89,

draght

pag.

128, Civ2-s(3.

Dran

apud KlaprOTHL.m.
pauper

miser,

iiinimicus,

^j-wv3

DraCS risma

Ducta

DugheS

e.

vesica pag. 113, Jjljpustula,

Dulband

*^J>,

8,5,

atramentarium pag.

ar. sfjc>,

ii,

osm.

pa.af-

^ji3it>',

Duet

Duba
cf.

Medoxem
Dost

pag.

i.

dusma mecunem

N^J>.

Doktima

Dusma

pondera

librae

pondus trium X^Le

pag.
et

90,

j*xi>

quatuor gra-

paupem.

caput calvum meton. pro

Dunia

mundus pag.

Dusdanj

88,

furtum pag.

ar.

27,

Ujj3.

^^w>\k>,

norum.

Draxi
dras

longitudo pag. 85,

longus pag. 86,

^JxO,
\fNt>.

331

Droo^oan

mendax

ii;,

pa.i^".

(jl^.

rUSt

intet^eri)

pag.

83,

pao;-.

26,

"cmendo..

ibid.,

o-wvc>

rectusii

cmcndatio

mecunem

(Irust

D.

pag. ^g,

ffj^fc^

iutfgrita.s.

N.

Na

Nan

non pag. 68, &j.

Naal munimentum

pedis

ne

equini,

offendatur ab incommodiore solo pag.

ar.

121,

J.*j,

Naamatdar

cf.

humanus,

pag.

ns,

Naali

stratum

Naalca

Namc

solea

pag-. gg.

malum aurantium

j^^vb,

cf.

menta pag.

126,

102,

(^U.

yj

prope pag. 6g,

LC5t>jJ,

auro

^AamJ,
secus pag. 71, i^iOyJ prope

respondentem

vid.

glossam

cuman.

yaoh.

naranf(i.

Naon

pistor pag.

unguis

Naobat

excubiae

Naps

Ljb.

102,

pag.

112,

pag.

Nam

|^w=a.Lj.

OJ^J

118,

Nacas

pictor

naCS

pag.

102,

imago pag.

nacs mecunem
Nachara
Na^ll

ar.

(ji-LiJJ,

21, ar.

^jiiJiJ,

pingo

tympani species pag.

ibid.

104.

herba moschata pag. 106, cJlj

cjuaevis res falsa adulterina et

moschus

pulsus pag. 112,

nomen pag.

medachem

Namak

XJyJ.

ar.

et

cf.

pag.

texta

Naoua

ambra corrupta

s.

spec.

adulte-

nomino

sai pag.

57.

Namand
panno

genus

coactili,

Namax

pag. 80,

^j,

na-

salio ibid.

quoddam

straguli

quod substernnnt

ibid.,

digar

nam

ibid.

^^\

sellae

namaud

equestri pag. 122, tX.J,

xin idem

{jOM.

ar.

40, *.Lj,

mak menehem

iXfJ.

preces promeridianae

vXj>> sUj.
e;

Nafay

rina in glossario VuLLER'^.

Nagh

luna mend. pro

pag.

Nay

78,

magh

5L0.

tibia

e.

i.

126, LlJij.

vestis serica

Nasdic

pa"-.

pistor pag.

nSpas

nasdic.

107,

nsxXxj.

ibid.,

Nana

Nasiz

o.4JLi, vid. ar. iLtJlJ.

\fc>

nanpas

Naxdic

nalbad.

panis pag. 103,

pag. 104, i^b.

luna

odoratus pag. 81, ar.

naffas hahtus

nafas

Nafarat

mecunem

pag.

^j^aAj,

113,

respiro pag.

victoria pag. 6i, ar.

8.

yjij.

332

Nafir

Nafrin

maledictio pag. 10,

mecunem
Nar

duban

scala pag. 120, ijLjiyJ

impressum
i.

loc.

pag.

nektar

naal.
pro

pag.

64,

nektar

necutar idem

bonitas pag.

mechunem

85,

mehoro

NlXia

corium

v:>^j

Menchem

pecorinum

pag.

99,

viLo apud Vullers.

Nestera

Nebina

menechem

mend. pro

pono pag. 46,

^(3L^.

lancetta pag. 100, jXiiiJo.

caecus pag.

A^ interdum

in

reddo

116, Laaaj.

Nisan

signum pag.

Nim

rox

pag. 85, i(jL*LiJ.

meridies pag. 80, )^y*^.

malam aurantium pag.

126,

ar. xixj.

Nour
^r.

noto ibid.

indigo pag. 91, Juo.

Nouma
cf.

jjUikAJ,

53,

mecunem

nisan

lumen

mino

Nocta

Nocta

nur

pag. 32,

pag. 34,

nour medarcm

j^,

iiiu-

ibid.

nocra scnptum

mend. pro

ar-

96, ar. SjJiJ.

punctum temporis pag.

79, ar.

xhjij.

Nog

novus pag, 87,

Nogol

fundus

y.

pag.

89,

JjtJ

pro-

fundus.

Noghut

parte codicis nostri pers. pro

nixech, nagh, }ie7iomaye?n.

Syxj

106, cf.

proprie hasta, ve.xillum, signum.

G ^o
vid.

wj-yo,

urinam

pag.

terminus

gentum pag.

P^g"- 37-

Neche

pag. 42,

urina

nixech mirixen

Nil

nekent

bene

68,

nekuj

cf.

pl.

iLo,

86,

pag.

marm

faber ferra-

djSlsu,

nek

nekan,

ibid.,

falso

nalband

e.

custodio ibid.

clavus pag. 119, ^-^x.*

Nisista demissus

bonus pag. 75,

mehus

c.

88, j*jj,

est.

rius pag. 96,

nec

pag.

mollis

quod vocabulum

sUo,

ii,

ibid.

mend. scriptum pro nar-

lenis,

mecunem

Nixech

J.

109,

pag.

custodia

nigaa

Nlgh

nain6.

cf.

Nardorian

Nalbad

nafrin

color mali aurantiii) pag. 108,

^^jojb,

Narm

ibid.

mas pag.

Narangl

Nek

Nigaa

tuba pag. 104, yfJu.

cicer pag.

apparet,

e.

131, i^y^Sj.

g. glossa sequens

333

Nenomayem

mcndose scriptum pro

menomayem
Nuisenda
pag.

scriba pag. 91, scriptio

menuisem

sjo^^j,

55,

mansio

BenmoyOS

pag. 32.

infini^o

Manxel

scribo pag. 54.

pag.

ar.

35,

Jy-u>.

perdcmonstrationempag-

38,

melmanem

pro

menmaem

mend. scriptum
pag. zy,

ostendo

^t>j-j.

X.*

Xaamety

*^V,

vid. ar.

Xayt

pag.

labor

mend.

pro

ibid.,

Xanachar

Xarpa
Xala

iU.=s*v

zade

zad

s.

na-

mexauni

tus pag. 40, si5f\, JK,

nascor

c>-fS>.V,

34,

gloriabundus

pag.

117,

ros pag. 82, xJK'.

merd

Xedid
^yo

Xen

ij^^')

caligae pag. 120, (^bw/.

mulier pag. log,

sachird

Mexanem
imp.

ibid.,

vid.

\^y^-

mexam
pag. 45,

famula

v^L^,

idem

halal uxor

ibid.,

xcn

^v,

p. 105,

O^L^^v,

xen chetmetchar

XSjjcd^ ^\^

sono pag. 54,

percutio

115,

so^<3\.

fortasse jlXXld, ar.

pag.

castus

pag. 114,

xenJ^Li. ^v,

s - ^

planto

ibid., ij'^),

zengek,

cf.

etiam

imp. (^\,cf. hung.

mecanem.

Xanu

genu pag. 113,

Xang

bellum pag. 118, (.Xa:^.

Xangar
tasse

faber

Xer SUrch
Xernec
for-

\LxX3\.

rubigo

Xamin

terra

dar zamin

X^y

ibid.,

pag.

78,

Xiada

ij-y),

mexanem

fortasse

dum mentum

in

Xiauc

vita p. 63, 86,

aurum pag.

arsenicum

planto

legen-

pag. iii, ^ftX^3o\.

quibusdam

glossis

sonum

^r**'

))

in cod.

adue-

avvenente.

superfluum pag. 85,

ar. J(t>b\

augmentum, incrementum.

Xiam mecunem
lJ

xacnaden

it.

96,

^lStXJv

pag. 92, -^i-^))-

carus pag. 116,

nes, fortasse

pag. 45, vid. supra.

Xarnaden

JiL^,

ar.

Xendaganj

fcjK.

ferrarius pag. 96,

Xangar

vid.

..)

'noceo

40,

damnum, noxa.

Mexiue (mexiuem)
^^JLwwJ\,

s denotat.

pag.

imp. ,^\.

vivo pag. 63,

334

Xingaf

pag.

sciurusi.

Xire

pers.

ar.

g;,

vjL^VwCu;,

Xingil

Xist

pag. 124,

^^).

pag. 59. ^6, iib,

turpis..

xisti turpitudo..

pai,r.

86,

^^^y

^U^/^.

pag. 83,

"liiems..

v.:>-CO\,

anulis

e.\

conserta pag. ii8,

catena..

Ximisti

vestis militaris

Xilll tapetum.. pag.

90,

Xu

pa.i,'-.

..breviter..,

cito..

Xuan

"lingua.. pag.

Xuga

carbo.. pag. 97,

Xudixer

sxire.

cf.

JSjV

Jbv

123,

.v

64,

^U,

iio,

ferreis

J>.\

^L^.

jUv

usura pag. 85,

O.A<-.

\\

s.

Saad

laetus.,

Saadat

pag. 116, c>Li,

Saat digar
vid. ar.

Mesauen

Sauda

pag.

79,

fio

'.judex

sum

ibid.

j^Ljui.

,^mJ.

Sachar

sudem

26,

81, ar. Jllcc,.

melancholia pag.

SaUS

viridis..

pag.

S^-a-w.

108,

idem

equi,

lat.

saccharum pag.

iii, ar. y:S\.*u

muli,

cit.

pers.

et

sagri

glossa

cum.

proxime superiori,

vel clu-

pag.

asini

et

in

co-

non linea

cditione no-

in

uti

106,

vocabulo

linea

corium respondenti

apud Klafrothu.m, debebat

impressa esse.
firmiter pag. 66,

saghte

o.i^X*,

saht

iiLtL^

terra

densus pag. 84,

valde pag. yz.

planus pag. 84,

Saya

ar.

umbra.. pag. 123,

Sadaha

'yJ^M.

8,

i'-**'.

plana...

sausi

martes pag.

ar.

L^-o

>

corium tergi posterioris

nium

Saya

planta pag. 93,

pag. 113.

ar.

pulmo pec. brutorum..

Sagt

^jcX-w.

pag. 90,

intestina pag.

stra et

'JjtyjM.

Sausar mustela

crus..

lumna

pag. 121, ..iftjLu

Augustus pag.

pag. 86,

Sach

planities..

^^ysXjuj, L.

92, ar. v_>XO.

Sauxi

Sakar

49,

pag.

bilis nigra...

ar.

c^^Lw,

&xS\-w.

ar.

oumbrellai)

factus

fuit...

Sakra

Sagri

Junius.. pag. Si, ar.

no.\

Saugal

JoO

pag. 67,

alumeud pag.

Saioual

79,

..

pag.

rector..

Saal^ani

Sau

jam

recta nata

itL*/.

pag. 105,

Saap

sadj.

baculus.. pag. 102, fortasse ar.

SiXk^ ucanna, quae

Saana

cf.

eleemosyna

ioL.w.

pag.

77,

arab.

XjMm^,

91, JCm.

Sadaf

ruta pag.

126,

ar.

OlX-^^.

335

Sadj

qaudium))

saad,
dco).

^L>l-i,

29,

pa.<!;-.

inecunem

sadi

rf.

,i;au-

^JujA^wO
pag.

sanidan

mend. pro

mesnoem

5-

audio

Sanau mecunem

pag.

nato

sanaubar

^g,

natator ibid.

lapis pag. 8q, lXaa^,

lapis auri pag. 91,

guj

pag.

gravis

scriptum

sangurj,

utl

SandaluS
ar.

Sanduc

l.

san-

pag.

87

rectius

et

non

(^^^^

'5.

pag.

e.xpecto

2.5,

patlcntia.

iort.

bay

mcnd. pro sahte

cista

pag. 106,

ar.

Persae ^VjlXa^ pro-

praeparo pag. 43,

e.

cf.

jjJiisL*u,

szombat,

iUA^

caar

du sanbe

ibid.,

S.

jec

^Jl

f.

S.

jJ,

quarta
f.

ibid.,

sazgai mecunem

Safar

Januarius pag. 80,

pag. 61,

ar.

Appositumni SOau

Lj^.

^ki.

ar.

^0^3.

pag.

di

125,

rusta

ibid.

Safra

bilis tiava

ultima enim littera etiam

Safra

iistula

potest, vid. ar. ^.S^^.

Jijjj.

saftalu

wS\a jAJ

fortasse

sambe

ji/

Saftalu malum persicum

JLca^

se-

ji y^"^-,

ibid.,

quinta

ibid.,

\/m

Iter

124, La^w.

sambe

feria

SC

^jX

ibid.,

Safar

ibid.

5aa^,

hebdomadis

dies

viL),

cunda

sazgari concordia pag.

est,

pag. 123,

candelabrum

dics sabbati pag. 80,

pan

diluculum pag. 7g,ar.

legendum

^**-w,

ar.

^ljjL.^.

^^(y^\*M.

tripus pag.

legi

samadan

feria tertia

concordo

Sabagh

candela pag. 124,

primus

ii,^xLS\Lw,

ri

ibid.,

sagt, sahte, saghte.

vocis pers. JtXi=?>-.

vLww,

i.

cf.

hung.

arca,

Mesaxem

Sapa

Irviler

Sabte bay

Sambe

malc lcgimus.

c.

nuntiant.

Sazga^

wyo

santalum pag. 95, JcXaaO

^tXA.*fi, cjuod

imp.,

sabuchi

ar.

oua-

<devis pag. 68, dU.u-,

Sama

^^-^^

^^XLLu/,

76,

sangun

forma

Sabuk

scriptum pessimusp. 6g, tXj ci*~S^w,

Llcu,

;^

Sang

126, is^A^^Ai-

aloe pag. q|, ar. >awS.

Sabar mecunem

**j<^.

],

.Lui,

pag.

pao;-.

Jc^j sL^.

pro

Saboi"

ibid.

Sanadae

Sabaluicl castanea

safra

pag.

pag. 56,

mecanem

79,

M*^^.

ar.

s\-ft^,

sibiio,

fistuio

336

mecanem,

quod ad

ibid.,

me-

cf.

Saray

paiatium pag. 89, i^\y^.

Sarab

froz capo pag.

Saraf

"numularius pag. go,

Sard

darem
Sarseu

leo pag.

olwO.

Ser

caput pag. 109, yM.

ar.

Seraghag

\^y^.

Sard

pag.

89,

cf.

Sarmasara

sarmaser en

vL^wCi,
cundor

pag. 78, JLw.

caligae

Salavari

cum

pag.

hung.

cf.

arabice

Vw!s:s,

pag.

turc.

126,

LJjLw,

s.

Sia

quietus,

taciturnus

niger,

color

Siagingiaf

Sina

diei

ar.

hora pag.

tripus pag.

(^^)>

10.4,

sapa

pag. 124.

siay

pag.

nigritia

86,

arboris pag.

sciurus

ar.

j^Lx.

125,

(varietas

nigra)

pers. vjLs\a*u.

fissura

pag

^^^^JuaXvu.

Ma^,

Sl-

pectorale pag. 122,

-iA*;

strophium, quo mulieres

mam-

Sinakdar

79.

mas praecingunt.

&.LLo.

123, La-w, pro

mepusem

sL<w,

pectus pag. III,

JCiJ

ars pag.

9.

^^Lf^Mj.

sag

canis pag. 128, (.Xav.

selech pag.

selech

pag. loS,

niger

Sighastan

127, (vi-^-^.

103,

loricam induo ibid.

naband

prima

pag. ii8,

-^^,

pag. 97,

rapum pag.

pag.

beta (olus) pag. 127, ar. i^-Lu.

116, ijiiycU:..

Senaat

Sepa

120,

cantor

^^r-^.

SiaC ramus

Seym cham'

Sest

saiuto ibid.

Salg.

Salgam

SeC

pag.

tibiale,

salvia

Selek

vjfw^.

ar.

90,

pag. 97, Owtju.

guenda

ScXAJfyisi-

ar.

G - pJ\A,

V5jf^,

pl.

Seref plumbum

Selek arma

salam medahen

Salg

vere-

salutatio pag. 57, ar.

Salvar

62,

ibid.

Sal annus

Salam

pag.

verecundia

ephippiarius pag. loi, vid.

vinum pag.

Serot

v_>x.coLm/.

127, wyi-.

^^y**''

Serap

frigesco ibid.
declivis

ar.

125,

gulinar.

Ser

pag. 2;, 4>vA,

locus

cf.

punicum pag.

102, j^^Ji.^\y^.

dux pag. 105,

frigus

lj\ yjy^,

y^.

pag-. 129,

Sef anar maium

xanem.

Sarouar

Sef pomum

iUw

industrius

Nfc>v:i*isLLi,

pag.

sinach

115,

cognito

2,2,7

pao-.

oo>lA-i-,

15,

((intclli,i_;0))

mesnasem

Khorasan

cx

imp.

tolli,(,ntur,

pa_^-.

^JCi&.LLCu

ibid.,

VXmJ.

Sinidanj

imp.

Sisa

Sinda

Sim

pag. 5^,

^^y^^M^i.^

Soal

((sinapi,

pa,ij:.

0XLw,

9.S,

in

uti

intcrpretati

(dncus

^J^

mesmarem

ar-

Soga

ibid..

.gladius

pag.

simeser kar
pag.

lOI,

gladiorum

Sir

fclis lynxt)

cf.

SireS

etiam

pag. 98,

i.

mulctum pag.

131,

w^^,

cf.

ctiam

auctore

valdc aesti-

VuLLKR.s

in

SozaU

zan

((avis

(dima

ibid.

pa.g.

96,

lat.

male

columna

cit. in

scriptum

loquor

cst.

parva, nigri coloris ct

lXaai

y^^

130,

cri-

hyacinthus, ((spica nardi pas

acus pag. 97,

ibid.,

^\y

ardeo pag.
j^^^JCis^,

foramen pag.

besu-

6,

imp. \y*M.
28,

^K^,

^f-

sulach.

Soltan
104,

COUEX CUMANlCUii.

si,gniticat, vid.

MlRCHOND apud

SOgan

c.

(_^Aaw

Solach

Sirichisch gcnus mannac

scd

scrmo pag. 34, ^jJXu;,

Mesozanem

hung. csiriz.

quod

Songur

93

5>-a*w.

.^duten pag. 102, ij^v^,

matum,

(dinia

Sonbul

cf. jJ^mj.

quod

nocturnum,

ex

sta pracdita pag.

allium pag. 127, w^aw.

lac rccens

faber.)

ylJM-J^.

\D

Sir

Sir

j-vxik*^,

118,

ibid.

VULLERS.

loc.

Simser

pl

li,

SOchom megoem

^U^,

numcro

80,

pa,^-.

tcmpus

citatum

Sochom
pag. 39,

jf^.

((matutinum tcmpusi.

solum

locum

.gentum.

numerus

47, ar.

pa.Lf.

etiam tempus matutinum

st^-i-w.

pag. 91, 106,

((pecunia

jjUCj^w.

3^1,

i. vel fortasse

non

sumus.

96,

j-^.

^Jja^.

83,

((scro))

Soub kam

vocabulario

((pediculus pag. 129, yji^AAw.

Simar

pa--.

olcae

,L,M:ncre

92, c:AvJ>ia.

pa.^-.

((quacslio

((tempus nocturnum.

123, \AWkA^.

pa.i;'.

((cinnabaris pa,^^

cumanico

Sibis

Soan

Souagam

vas vitrcum))

non

(dima))

^d^/uUj.

pa^'-.

i^^^j.

Singft
et

((sedco))

(((lukc

81,

auditis

Mesinem

Sirin

arborL'

((princeps,

ar.

dux,

rex

^jLi2Aav.
22

pag.

Mesuiren
imp.

-CO

pag.

lavo
s.

^^(y./^yjjj

:^^,

i^y^.

palea pag. 131, turc.

Sukar

maritus

piger

Subusta

at non

pag.

fortasse

ibid.,

^.

131,

cf.

Mestanem

scarlatto pag.

ital.

vellus pag. lo;,

pag.

arab.

staden,

^jtXjLyCu*

6,

recipio pag. 51,

pio, perf.

Suf franchi

be

107.

i.:>-w..u/.

pulegium

tortus

Scarlat coccum,

^j^.

pag. 114,

pag. 116,

o-A^

yy^.

tortus pag. 83, o.A-.i,

(. .)

Suulu

Sust

Scaft

acci-

bistan

imp.

(MtXJvJLu;,

s.

vid.

G
J

etiam ^j3UCxu

Sufra mensa

Surg

ruber pag. 108,

Surat imago

Surut

Surna

megoem

foramen

Squista

Scan

canto ibid.

Stun

columna pag.

103, Ljw**-

Strao

grossus pag. 87, tiSj^.

Sxire

lorica pag.

pag. 122,

j^^'^,

pag.

^tXAiXw.

8;^,

ioCwyXco,

Scana

MeSparem

venter

Specl

118, SvV.

Hispanicum" pag.

commendo

albus

pag.

126,

pag.

51,

loo, cf. ^^-UXwf.

Smurut

cXa^^aw,

108,

specli albedo pag.

Jy^i.

scamnum pag.

Scamusdar

^jXau.

120,

^jjwjww.

btan legendum

ar.

olus

SvLaaw.

78,

cum. yspanac.

sciiistenj.

pag. III,

o.jLj.

stella pag.

>^5j-^,

tussio pag. 60,

fortasse

ar.

Stablt

Stara

12,

Spanac

fractus

v-jLlco.

mendose pro

fortasse

scriptum pag. 56,

^)y-^.

solach.

Mesulfen

cf.

ar.

(mJULu*.

cito pag. 6g,

Stabir

j^y^.

21,

lituus pag.

Sulacll
cf.

pag.

cantus pag.

SUrut

Stab

pag. 120, SwAaw.

s.

86,

smaragdus pag.

^^iX^^.
109,

^y-o\.

frango

ibid.,

insanus pag. 116.

Sch.
Sching^a

tornus

pag.

100,

cuman.

,jJu*Xw, imp. ^jX^,

schinia.

Schistenj

mcschinem

fractura pag. 27, ^j^uwXco,

cf.

squista.

339

Schl

sculica))

png.

122,

gcnus hastae parvae,

J^ji^

cf.

proprie

arab.

camclos

cgitquL"

(ipropulit

apud

Golium.

(JCw

z.

Zandid

"dcsiderium)) p. 22.?tXjO

mecunem

zandid

Mczasem

^v,

desidero

Zer meroem

ibid.

dcscendo))

pag.

120,

^)x^y

Zafran

+ ajuan

fons))

Zzuchana

mustela zibclina pag. 98,

zard

fortasse

Ziazim ab

(^fj^v.

crocus)) pag. 93,

Zardauais

Vid.

gusto pag. 29, ^jJ-^/ifc^,

(auan),

pag.

tlumcn))

^f

28,

^i^jj^t.-^.

^^,^\-as

ibid.,

O.xus.

i^ys.

P.

Paand

admonitio pag.

paand medehen
p.

rectius

pag.

Pac

meclehem

consilio

Pagar

circinus pag.

Paghl

nervus pag. 112,

Paham

100,

paham mecunem
pag. 113,

tarcus

Pauir

wA4A.\J,

propheta

pag.

pastor,

xen

imp.

Panba

cf.

XCn

caseus

slAioLs,

padixa

im-

105.

absconsio

Mcpandarem
-jy,

metior

pag. 104,

pag.

panaham mecunera

digitus pedis ibid.

cursor pag. loi, J^ (^'^-

Paynganbar

princeps

imperator pag. 104,

Panahan

ibid.

oi.-vufc->,

85,

regina pag. 105.

patia,

^^Ls

rcx,

peratrix pag.

pust y

36,

mepaymanem

oL) custos, SJL)

cf.

^_.

pag.

ibid.

Padisa

)t5'>J.

mensura

y patia

sUoL}.

inteiligo ibid.

^b,

ibid.,

angUSt y pay

Payc

wL>.

intellectus pag. 31, *.^i,

pes

xjU-o,

Patia

13-

stabulum pag. 121,

pay

Paymana

admoneoibid..

mundus)), purus pag. 87,

Paga

Pay

cX-o,

9,

7,

(jl-g-*.J,

abscondo

pag. 131, v^-o.

puto p. 45,

^tVjy<Xo.

ytXo.
lana arborca pag. 92, X/-o.
22*

340

Panbi

Pax

nodus pag.

pone,

Pes

99.

Mepaxem
imp. jj,

coquo pag.

^jJC^X),

13,

Pasachona (pasachonan)
subtilibus

velis

Pasana

cal.x

lana pag. 106,

pluma pag.

Parahan

pag.

volo

^tXjo,

6i,

nutritio pag. 39,

Sk^^jrJ,

nutrio

ibid.,

clitellae

Mepalanem

pag. 122, i^^lo.

colo pag.

exprimo pag.

Palang
Palu

leopardus

i/-

^jyio,

pag.

sLaS

98,

lX-LAj.

122,

rt>Jtj,

posterion

clitella-

rum assutum.
apparitio

peda meSOUem

7,

^compareo

ibid.

appel-

turcois

S\wo,

log,

iuo,

q.

i.

131.

pater pag. 113,

vl-jo.

127,

^_,

cf.

pruina pag. 82,

pir.

cf.

uXAio,

lX-vjo.

Pic

spurius pag. 117, ,ts>o.

Pis

ignobilis pag. 116,

yio.

pisaC

graviter pag. 66, fortasse

scriptum,

cf.

o/.,^^^^,

fortiter

pag. 66,

Nfyuio

cf.

quantum dorso gestari potest

apud

VULLKRS.
senex pag. 87, ^jo,

piri

ftX-o,

vulgo

Piar

Pir
pag.

y ^U-xcio,

allium cepa pag.

Pisiarbar

pertica pag.

lorum latum parti

Peda

poenitentia

Pias

Pisat

56.

fiatus pag. 112.

Paldomb

(az guna)

adeps pag.

Piuskseu

soiicitudo

dil

pesman

fortasse ^^^-w

^jOv.wj,

pesmSy

candela pag. 90, ^^^

meparuarem

Palau

Pi

poeni-

ij^-t-y^,

J^

lata pag.

pala pag. 102.

Paruarda

78,

pag. 45,

pesmanj

pesmany

Peroxa gemma

par.

Paru

e.

15'

pag.

*^..

o.

107,

i.

acguna

iu.-CiL},

indusium pag. 120,

Meparem
cf.

dil

123,

pag-

pedis pag. 113,

me,

tentia ibid., ^U>j-Cio,

chosagan, ^l^jSa^j,

cum.

Par

domus

64,

^Liuo,

iio,

poenitet

pag.

((ante

(_;i*AJ.

frons pag.

jjl^-uio,

^f

pag.

e.xstructa

pag. 67,

Pesman en

pughta, pohta.

cf.

citra,

((juxta

Pesanj

pes.

Pasm

pag. 78, jjaO, vid.

post

apudn,

piar,

senectus pag. 86, ;^wo.

Posis vestimentum
cf.

cf.

pag.

pusida, pusidenj.

120,.

^JiMJyi.^

341

Postrad

postincl le^endum

fortasse
pao-.

(.pcllioi)

^^Xjujyi,

\^c>

();,

Pusti

iii, OA.xikj,

Pusti

ef.

pusti.

Pughta

maturus

pag. iii,

^Luwo.

pohta

pa.g.

coctus ibid., iUC^3o,

Puc

indutus

pag-.

pusidenj tegumen

mepussem

tego

cortex pag. 125,

112, '^*Joyj^

ef.

pag.

pellicea

ve.stis

^^.aXwjJ,

plenus

'mp-

Pul

15,

pust,

cf.

po-

Pser

pellis pag.

bapuj

jj,

plene

ibid.,

[^y^-

interrogo p. 32, ^jtXA,A*/wj,

pons pag. 89,

J^j,

J^_.

mend. pro pscr scriptum

pag. 114, j^^o

poSlS.

69,

U"r?.>

Psen

in-

pag.

bapuri

Mcpursem

cf.

98,

e.

i.

ScXa*^^.,

ibid.,

duo pag. 32, jjtXAAUfcJ,

Pust

Pur

-^y^.

84,

iljid.,

strSd.

mepaxem.

cf.

pag. 90,

esca ignis

Pusida

84,

pustill

e.

i.

pa.g-.

Puystan mamma

"defendo

puist.

cf.

pag-.

^^X^.,

21,

pa,<^.

meCUllcm

pustl

ef.

pusl, pusti.

Puist tergum

protectio

filius

>.-wO.

s.

yM.

princeps pag. 104, >-wJ,

postrad, pusti.

B.
c

Ba

cum, per pag. 69,

in,

pag.

64,

g.

tis e.

^AAXjf

pag.

Ij^ i-j,

71,

muxi

tuto

- bainmaane

UU

71,

taliter

ba ho-

jjjf Lj,

mend.

pro

scriptum recte pag.

bapachi

s.

ba

70,

pure pag.

ba panaguj

clam.

pag.

humiliter p. 66, ^^.is- Lj,

ba dustrj

-jL^.jL>

ad

et in multis coniposi-

ba eminj

L,

cUirusti

(c^)*^ V,

69,

^^Lj

Lj,

occulte pag. 69,

_3Lg.AJ

nO in occulto,

Baanda

hai mane pag.

jjl(3ft\xiLj,

gami

fortasse

scriptum

Baarat

pro

han-

cf.

cyfvL,

est.

creditores pag. 91,

Bayhon
Baist

hai

71, oftX/cl-J,

iniquus pag. 117.

opus pag. 104,

c:a-w*.jLj

res ne-

cessaria.

Bauar chardan
dere pag.

Baksin

15,

Bacca

^<X3

largiter

scriptum pro

fidem habere, cre^^L?.

pag.

bakrim,

hortus p. 89,

68,

mendose

vid.

ar.

A.:V.i.Lj

j*^,

hortulus.

34^

BaCS

pag.

portio

85,

donumi)

Bagican

hortulanus p. 103, ^MLA.iLs.

pag.

(jii.^XJ,

19,

(mend.

durust)

pro

baCS duUSt

Bagirdi

pars

Baglia

integra

rotunde pag. ;o, Oji^L.

pag.

pretiunD

106,

L^j,

cf.

nim bacs

ibid.,

Semin bacS
caaru baCS

quarta pars
divido

separo pag. 56,

dono pag.

BaCSan

pag.

20,

mebaCSem

pag. 97.

bacha.

Bay

q.

i.

Baygis

Bayt

pag.

bad

malus pag.

Jo.

86,

129, turc. JJjJbLi.

p.

versus pag. 72, ei*guS\j, vid. ar.

*-g^

latus rei.

dubie

pag.

^^^yi

65,

Lj,

vid. (j*>J.

L.^,

26,

cf.

bacha menehem

-|

'

noctua

Batarsi

pretium

bagha,

ibid.,

ig.

follis

Bacha

ibid.,

tertia pars ibid.,

meCUnem

bacs

dimidium

Batal

valde otiosus, iners pag. 117,

JLkj.

-'^r.

Batalchl amare

existimo ibid.

Bachat

Bachanar
pag.

Bacha

Batchi

fortuna pag. 28, ci*.^XJ.

megirem

j^JCSjJ

8,

i.

e.

ampiector

ad tingendum pag.

residuum pag.

lignum rubrum
92,

*Xj

s.

*Jo

85,

ar.

Li.

jVlj,

mendose scriptum

pro

bacha mepayem

20,

^jJujjLj

vid.

LiLj,

duro pag.

ar.

Liij.

'.

ss^
ar.

<

bachi.

Batha mepayem

)t-iXj.

bacham

cf.

pag. 64, ^^XAJ"

^,

bachami

rubicundus

Batta meroem

spatior

pag.

16,

S S^

pag. 108, ar.

Bacha
l^icLj,

Bachi

^^,
Bachil

J^Lj

Bag

i.

e.

fortasse i^y^s

jviij.

bacham

simul pag. 70

cf.

pag.

48,

ar.

,^Lj,

invidus pag.

11;,

J..SXJ,

ar.

proprie avarus, tena.K.

mend.

piuit

Bad

malus pag.
male

Bagat

probus pag. 116, mong.

ba-

batram

^KLj,

82, oLs.

116,

pag.

pejus pag. 69,

scriptum

ibid.

ventus pag.

baran

pro

Bad

vinea pag. 89, cLs.

apricatio-

pluvia pag. 44,

miaet

batchi.

xj ad

egredi.

Batram

^^.
relictus

nem

^Lj

68,

Jo,

cf.

bay,

badtar

baddl

malitia

ghator, hung. bator.

pag. 86.

343

Badan

((nm^-^dala

Badar nierocm
xjo

^jJCi*

((extra

((forisi),

Badizian

nHcdo

Jo

in

vid.

siXi

cod. pag. 127,

Badrog

((sequor

p.

55.

((pro

UCUn

vid.

Bas

columna

respondenti

in

osculum

pag-.

similis

Basarat

\Lj.

Laj,

41,

medarem

bosa dadcm

120, *Lj.

gemma rubicunda

pag. 169, fortasse v:S\o,

accipiter pag-. 129,

bosa

65, pjscXj.

tectum domus pag.

lacei-tus ibid., o*-co5

Basa

faiso pag.

BanaOSa

ghost ibaxou

.vL>,

112,

paL,--.

"

cum.

JLoiXj.

^j.Aiv

((brachiiim

Baxcuj

convolvulus.

Badunbal meroem

Ban

50,

bedra.

cf.

merezana

fortassc ^jLi-u/

pai;-.

((exire

((Cgredi,

BaxOll

126, (^f^^Lj.

pa<;-.

oscuior,

perf.

ibid.

delectamentum pag.

104, ar.

rubino pag. 109,

cf.

banaUS, ba-

Basirinj

laCS,

Banaus

Baneg

violaceus pag.

clamor

pag.

baneg mezanem

BanuCSa
iig, cf.

ijLiuj.

(JoLj,

11,

ciamo

chanchauus

sLXo

108,

in

ibid.

pag.

cod.

Turcomano-

mapalia

cinguhim

mebandem

pag.

12,

cingulo

ibid.,

^^wXwwJ,

17,

imp. Jco,

cf.

etiam

Banna

Bax

caementarius

est

p.

102, ar. gLjLj.

satis est pag. 71, o-u/f

y^.

Baxakeat

saepe pag. 66, sLj LwuO.

Baxachar

peccator pag. 117, J^

maleficus, scelestus.

50

^JwaXCt

Lj.

Bazar

forum pag. 105, ,kL>,

XCrgan

Bazer

mercator

ibid.,

dul-

ba-

j^l^^sfvLj.

inferius pag. 67, 5JVJ.

bazi

ludus pag. 34, (^\Lj,

Bafre

ludo ibid.

nix pag. 40,

bafre
lXjLa/o

Bar

^jtXJtXAj.

64,

ligatus pag. 88, iuLwwO.

mCCUnem

JOo,

pag.

Basta

claudo portam proprie Hgo portam

pag.

benigne

citer pag. 65,

Bazi

rum.

Band

SnLaU-

miact

cf.

rafre,

ningit

ibid.,

OjJ.

onus pag. 30,

CUncm
Bara

"-JjJ,

vLj,

bar me-

onero ibid.

pelhs agnina

pag. 97,

cf.

SjJ

agnus.

Barayn
Barabar

propter pag. 69, ^^fjJ.

aequaHs pag.

83,

>jf>J,

344

bara

(bara bari)

bai

pag.

65,

41,

meroen

barabai
m.)

(barabari

contra

'obviam eo

pag.

^i. ^y.

Bararxada

"nepos

pag.

vid.

114,

imp.

Bala

duco pag.

43,

20,

pag.

vinco

Barik

in

6i,jjJw3,

.xius

dicti

pag.

87,

BarOU
bar

Barc

iterum pag. 6;, j.XjJ vL.

idem,

ibid.,

fulgur

pag.

3S,

xandast

l^arc

Balagai

Balin

^o.
ar.

fulguravit

ibid.,

aitcrcor pag. i6,

^JwS^Jcli^^j, cum. SOUas-

fortasse

ciirmen,

Barchat

vid. turc.

benedictus

jif^.
pag.

84,

arab.

Barmia
,

i.

e.

barmian^ideo

pag. 67,

;r^-

Barbanda

ligator pag.

Barra frumiarem
onus depono

Barram

p.

(fru

102,

Sjoojj.

miarem)

i(),^J>yJ O.jJ fv\L}.

"piuvia pag. 82,

^jKLs,

quod ad no-

cf.

nyomban.

^^'Lj.

123,

alioquin" pag. 64.

phlegma pag.
-f

79,

malum cydonium pag.

Be

sine pag. 70,

Beumedi

(vi-L'

lHi.

_J.

desperatio

*,^

J.ax'!

meHus pag.

p. 21, tV-A-of

^,

despero

^.

65,

i.

q.

ncctar.

paradisus pag. 78, ovvCLgJ.

Begaya
Bcgigar

castratus pag. 117,

vilis

xjU^

^.

pag. ii6, vLij pravus.

Begitani detcntum

Begh

125,

beumet mesauem

ibid.,

ar.

/.37^.

Be

Beist

^>^^

(jL^^.

pag. 129,

'falco

a graeco

Bectar

.iLa/

iX^Li

;i,

costa pag. 112, ^-LgJ.

Balonis

iiS^y^.

bala-

banaosa.

cf.

debiliter pag. 65, vid.

Balgan

Barch meciinem

coloris

latina

pag.

cervical pag.

Baloui

jjy,

108,

proprie nictu pedis,

-Balaban

aliquando pag. 64, ^vlj,

cod.

statim

tionem hung.

Barindigar

pretiosi

lapidis

pag.

balla

imp.

^"-J.

^j-^y

columna

rubri

subtilis

6,

nom.

Ba lagaxa

"tenuis,

ascendo

bliro pag.

porto

Y?.

balla

superius pag. ;o, ^^b,

BalaCS

Mebarem

baran)

(raxi^^ari

tempestas piuviosa (jKL? i^y\S\^y

meroem

brar.

pag.

raxigai bara

pag.

arrha pag. io6,

ar.

21.

^.

345

I3et anas

pag-.

Bedar cn

vigilo

pag.

24,

Besbese

6i,

pn'^.

aiUirden

Beclra

Boui

o.J.

^o,

protuli,

nIJujj.

rxtra.xi

badar.

cL

|*c>Njf

^<X>,

nux

moschata

pag.

92,

mcnd. pro rOUl scriptum

fortasse

pa-.

vultusi.

Boilj

(Klor

ji,:;,

^.^,, ^^.

pa^-. 30,

merassem

cxtra,

forasi)

odoror ibid.

boghoric

nL^xj,

24,

pac;;.

bouj

mecassem

momi. pro

Bo^^horich caminus

Berun

j^j,
^^y,

119, vid. ar.

pac;-.

124.

pa.<^.

^57t'

berun,

berum,
j^JCis

meroem

beron

exeo

idem.,

ibid.,

paq-.

63,

pag,

conditus

ver^-ens, fuscus pag-.

cu^XAj,

84,

Bolor

G w -

Belend
Belch

Bin

Bin

quies pag. 47,

naris ibid.,

metus pag. 46,

Mebinem

Bm

^Lu/f.

vid.

nasus pag. iio, (c--^,

ibid.,

^^A*/.

didin

bimari
86,

BlSiar multum
70,

Bihsman

y-*-^,

bimar

bl-

infirmitas,

68,

satis

doctor

^L^XCk,AAAJ

pai'
ibid.,

pag.

19,

cf.

turc.

y bunra

pag.

fides

pag. 106,

17,

103,

123,

Buniat fundamentum

acc.

j^.

pag.

28,

119,

mezanem

buniat

fundamentum jaceo

^y^^^J

ibid.,

vid. (^cXjLCwJ.

ijtXjLi,

Bunu

-^j,

pluma noctuae

jJ '" dat. vel in

fj-<V

radix pag.

acervus foeni pag. 131, ^aj.

magnus pag.

buxurgi magnitudo

Busta

xLxa*o.

buuari

bubo, noctua

Buxurg

^vU^xp.

pag.

e.

i.

^'-^

mend. scriptum pro

e.

Bun

Bun

video pag. 52, perf.

morbus pag.

pag.

^AAJ

jvAJ.

aegrotus pag. ii6,

i.

pag. 109, ar. pers.

jjlj.

SU-

ijJoO, imp. ^^^.

mar

mai

Buuai

<>jJj.

folium arboris pag. 125, ti^yJ.

lachi bin

pag. 125, iuLwwj.

^T^"^-

altitudo pag. 125,

Biasanj

crystallum

108, .J.

sjj.

vid. ar.

albedinem

caerulcus in

color

Borxiatas tiamma

i^jjJ.

Belaset

Boxac

i.

e.

bustan

consitus pag.

75,

^<yi,

pag.

86.

hortus
L/LW.J.

tioribus

,,\^^MUA.J,
,.iL

Buria

storea pag. 123, Ij.v^J.

Burnj

nasutus pag. 117, turc. (^J^jJ

346

Bulbul

luscinia pag. 130, J-ylj.

Braana

nudus pay.

Xjf>Aj

89,

va-

Bradar

frater

ybrinc mend.

brar idem

pag-.

114,

ex

ibid.,

ybrinc

^'^^yi,

praecedenti

Bring

de-

curtatum.

Brinc

imp^^t^^ssum

/^^Tr'.

desertus.

stus,

^sJ>J,

g;,

pa.i,^.

q"0 loco
est

male

cit.

a^hta

scriptum prn ta,(hta

folium orichalci ibid.

oryza pag. 130,

brinc

pag.

p. 107,

brmc

106,

pag.

electuarium

ar.

93,

modus

sensus,

pag.

interior

ar.

28,

(c-**^

conditio

rei

q.

i.

Mag

cerebrum

Maganb

pag.

iio,

'yk^,

cf.

Maamala

commercium

J^

verbi arabici

Maarum

pag.

maledictus

105,

pag.

84,

musca pag.

Magar

ar.

j.S>c.

nomen medicamenti

93, ar. SD,4.^wO

Magrib

^yxXjc.

fortasse

100,

129, jjjjXx'.

fortasse pag. 66,

Magmucla

formam.

pag.

terebra

\_^Xx.

ar.

Magas

jO^V'

II.

pag.

scamonium.

occidens pag. 82,

ar.

^v^.

Maal

divititiae pag.

maaldar

ar.

22,

JjJL*,

dives ibid.,

Maghtadur

JLo,
cf.

tens pag.

praeditus,

virtute

po-

vJuLJLo.

115, ar.

maldar.

Mams

uvae

Makrat

Mahala
passae pag.

"forfex

pag. 98,

ar.

pag.

126, VJj^.

97,

macrat

^fji*.

Macsap mecuncm
vid. ar. ..^^.Z^Sio

Machi

platea

acquiro pag.

8,

Mahul

machi megirem

107,

May

sterilis

(^Lo,

piscor ibid.,

ar.

J.^^,

ar.

J^kiJ).

femina

maya beUS
yj

delator

vel fortasse

mensis pag.

Maya

lucrum.

pag. 90,

'iX^x!.

pag. 117,

piscis pag. 46,

79, sLo.

pag.

109,

capra

St>Lo,

pag.

128,

jLo.
i>

r^

masg.

^jejsvjix'.

vid.

M.

Maane

4!aJ>->.

orichaicum

Maaiun

iS^

Mayas

pulsus

pag. 112,

ar

347

Mayam

praesortim

Ma^arion

Made

Madian

Man

simia pa^-.

stomachus

CQO))

ibid.,

pao;-.

^en.

Lxi,

(J^ ^jM,

mecum

Beman
nem

^^^

oama

c.

i.

ibid.,

oaman

pag-. 60.

35,

manco

Manenda

mena-

mema-

mend. scriptum pro

Mandan

yma

man

ibid. et p. 51,

^jJoLo.

similitudo pag. 86, sJOLjLo.

petroselinum pag. 126, cuin.

amica pag.

quod vocabulum

1.

cit.

114, ar. s\^x2ax>,

male impressum

e.xtat.

hospitium pag. 89, vid.

ar-

Maxith

mend. scriptum pro

G

oriens pag. 82, ar.

maxrich

^yji^.

unguentum pag.

Mascara

96, ar. ^^juii^.

ludibrium, irrisio pag. 104,

ad

voce

in

glossario

Mariiiimac

medulla arboris pag. 125, ULo,

ar.

131,

o-cwl/o.

mastiche pag. 92, gr. aa7T/r

LXk.oxi, osm. ^^ClaAax'.

jC^^^^.

maro^

86,

yjy/o et

cochlear

JLo,

Malham

cf.

pag. 35,

morior

yo,

ibid..

murd.

cf.

124, ar. '^JixXx.

p.

dives pag. 115, .fj

JU,

vid.

maaldar.

unguentum pag.

loo,

(V^x,

memaalen.

Mechcmanj

nem

convivium

pag.

mechemanj

convivor pag.

17,

mecu-

17.

Megh

clavus pag. 121, ^s-y.

Mcsa

silva pag. 89, vid.

Mcsin

corium ovinum

G^

admonitio

p.

VCXa.
99, j^j.aWi.

pag.

g,

arab.

H^yMMO consihum.
aes,

Mezium

cuprum pag.

96,

j*uo.

salvus pag. 25, fortasse ar.

G ^

Masdac

cumanico diximus.

lens pag. 131,

^jJjXt, imp.

Virg-o

quae sub hac

cf.

memirem

e>^x),

Mess

mag.
acidum pag.

caton,

mors pag.

MeSOUrat
^

lac

Sanctissima

yy,

Malag

coralium

ar. jjLi./?,

pag-.

ar.

Xx.

mariand

Mariam Caton

Marc

e.\

cst.

129,

G^ - c ^
ar. Sj.^AwwO.

Mast

pa,Q. 95,

ii;,

p.iL;-.

"

Masan

malcr

pa^-.

e.

i.

^L^^/o,

JyJuo.

cf.

Mariad

cf.

Manzelga

Masg

serpcns

Maldar

mangdan.

Mansura

madar

vcl

Mar

StXx/o.

pl.

Mar

quo primum decurlatum

12;, ^jbfc>Lc,

azanj

mane pag.

anem

iii,

pa^-.

-/2,

j^Lyo.

^^^jo.

I2<S,

pa^-.

leopardus

(kj, ct.

p;i,L;-.

o
'

niCzium mC-

l*)^^,

r')"^-^''

SOUem

hberor ibid.

34

Memaalen
fricare,

Merc
66,

ungo

pag.

malham.

cf.

marc

fortasse pro

scriptum pag.

Mien

lumbi pag. 112,

Miouat

109,

ris

(^Laa?.

LERS).

miua

fructus pag. 89,

pag.

Mixa

cilium pag. iio,

Mismis

dem

Mu

H-l/c.

126,

Moist

hereditas pag. 30,

mirachori
instituo

mum

f^y^.

yo

pag.

crinis

iio,

muy

muibad

^yo^

ct

mecunem

ibid.,

muin

cyf*-^,

ar.

here-

''r^

)y

Hgamen crinium

Muchanj

i.

pag.

46,

mui-

e.

trulla pag.

125, ar.

^Jy^o.
0.^1^.

pugnusi) pag. 112,

sigillum pag. 53,

moghor menehem
Moghtasin

"nobilis

^^,

pag.

115,

ar.

Mugara

e.

Muxa

locus,

pratum pag.

ubi

gramen

crescit

apud

90,

)^y^y^

dictum

c.yc

Vlllf.rs

i.

co-

cf.

ibid

MuS

mugaram

ymusa

x.iJ

JoULo,

November

musicus pag. 103,

ci^*wj,

ar.

--SV^.

ar.

ocrea pag. 99,

ti\yjc

ar.

firmo.

simiHs pag. 85,

pust

Mogrupar

pag. 26,

Muchabil

Mutrub

tj^v".

mucham me-

jvCsx^ iirmus,

pag. 81,

sigiiio ibid.

ibid., cXaJ>>iO,

pilosus pag. 84,

firmamentum

CUnem

Moghor

piose

(apud VUL-

cera, candcla pag. 90,

band

)^X
Milac

gcnus calcei superio-

ivXt^M^

Mirat

calcei

malum armeniacum pag.

anterior

pag. 92,
-

calca-

basis,

j^-

superindutum

ocreis

Mom

ar.

pars

yjM

SvfcAi

t>w*.

125, S*AX!.

28,

ymoxa

Ser

sarmoxa

vid.

ibid.,

ibid.,

"homo pag.

musa,

cf.

neum

cum. vay.

Merd

ar.

(j<xJLo

63,

S^,

ar. vjJax.

t'f-

moxa,

corium calcei

muxados

ibid.,

sutor

}i\yjc.

mus pag.

I2(),

\j^y^.
j

MUSC

mroguxar.

Motbahi

coquus

thagh mcnd.

13,

scriptum pro

culina ibid., ar.

Moxa

pag.

mu-

matbah

ocrea, calceus pag. 99,

5\v<',

lX.^

93,

dial.

Transoxaniae.

Mustai

Mussa

^pu^jSjo.

moschus pag.

emtor pag. 106,

i.

q.

muxa

mepUSSen

pag.

ar.

14,

^^JiJMjo.

- mussa

ocream induo

ibid.

349

Muha

gcnus

pag.

cibi

VULT.KKS

in

intestina

ovis

Murg

Lyo, dc qun

iS,

vocabulario

scripsit

ita

VuLLERS ^JoLb

minu-

carne

or^^za et

pag.

gallina

stica, gallus,

cwo

apud

vid.

130,

dome-

avis

gallina.
j

tatim concisa farta

et

Murd

cocta.

mortuus pag.

88,

me-

t>jX>, cf.

Mur

avis pag. 61,

Murakab

Cyjo,

atramcntum).

mirem.

murg.

cf.

pag.

Mroguxar

ar.

91,

^yo.
Muruai

cf.

e.

i.

garita pag.

muruarid

'pr-it"" v^'b- ^9'

^y^y^

mogrupar.

unio,mar-

cXjyjyX'.

109,

F.
fortasse

di-

Fenus

visio temporis per horas vid. ar.

^A^i

gr.

Faena

divisio pag.

20,

columba pag.

Mefaben

Fabirhi

Farxen

^^wXiLj'

lardum

pinguedo,

farda

cf.

eoCis..Ls.

be-

torqueo pag. 60, imp.

fan, fortasse ex

Farda

130,

corruptum.

pag.

pax

pag. 114,

pro

tXJVji,

^d^ki.

nu.\ avellana p. 125,

forma

pistacia pag. 126,

vocis pers.

Ferugia

xXwO,

vid.

ar.

apudVuLLERS.

pullus gallinae pag. 130, ar.

pinguis pag. 87, XJwi,

farxend

tihus

faxand

fiha

Filfil

FUSOS

128, ar.

piper pag. 91,

fa-

mecunem

[y^i.

(j-Ai.J.

deceptio pag. 22,

fuSOS

ibid.

cf.

birhi.

Fil elephas pag.

perendie pag. 80.

mend.

FestuC

Ferbe

b^,

cras pag. 65,

(j*jLi,

ar.

(^-^yi

131,

ferbe.

vid.

io6,

^avb;.

Fenduc

hora, tempus.

Fastar

laterna pag.

ij^y^,

decipio

ibid.,

Mafarmaem mend. pro mefarmaem

jubeo pag. 31,

farmanj
tum pag.

Falan

44,

^J^wi,

imp. Loj-s^

"imperium,

manda-

,j^.

furnus pag. 102, ar.

FramUS

(jLxjwi.

tahs pag. 71, ar.

Furn

framus

cor ibid.

pag.

^f

41,

ji^/ofwi,

mecunem

obhvis-

obhvio

350

Frista

ilegatus

mefristem

Fogtar

i.

frogtar

e.

pag.

60,

sJUuyi^

Fru mecimem

Flachi

"Vc-nditoD) pag.

mefrOSSenvendo

^j^^yi,

pag.

8,

imp.

latitudo pag. 86, (C^'ri.

Flasci lagena

pag.

columna codicis

ji^^i,

venditio, ^^Uis^^wi. *

frOCtanj

demitto

"mitto ibid., ^jjLc^ji.

xbiiv^^i,

io6,

pag. 34,

hung.

latina,

flascu in

121,

germ. flasche,

pahiczk.

V.

Va mecunem
cherdem

Vas

perf.

aperio pag.
ibid.,

serenum pag.

Vas suda
Var

82,

^j'^^
cf.

6.

cum. ayas.

Valcat

sjui \L.

85, iU,w.ie

ditio pag. 89,

ar.

ab^^,

cf.

mesa.

cf.

oleat.

cf.

Vexa

0.

accendo lumen pag.

j^/ t)y

f*

soiutus pag. 88,

esta suspensus pag.

Var mecunem

va

7,

silva ibid., iuio,

R.

Ra

via pag. 88,

RaC

pag.

rak

16,

rhabarbarum pag.

Randa

Ragt

pannus detritus pag.

Ragsi

saltatio pag.

mesanem

Raghmat

pag. 86,

Jos.

93,

Raxana

salto ibid.

misericordia

pag.

^'^,

ar.

Raxi

2^.^

vid.

Raha meCUnem
pag.

Ran

47, jjt>jj

quiescere

Rang

Nom.

tingo

actionis

e.\

Cm
ar.

rang

forma

5^

inf.

fabri

lig-

laevigant pag.

100,

placeo pag. 44,

Rast

pervenire

7,

suffi.xi

j^-^f),

^mcXajLw/s

facio,

s.

per-

^jtXjLu/N.

maturo pag. 36, (jJuua<v,

de.xtra pars et dexter pag. 87,

jCi:

ope

-f

\jC^\.

Merasanem

Merrasen

^jfj.

pag.

vel

quo

foenicuium pag. 127, xjbvfx.

duco pag.

color pag. 102, lXJn,

mecunem

facio

bc.

femur pag. 113,

instrumentum,

Sjo';

ar. (JOJ\,

10,

infirmitas

^^y^y

radunt

narii

5^.

121,

aegrotus pag. 86,

ranffUl
o

yy^y

116,

vena pag. 112, ^Ss.

rags

Ranguir, raguir

5K.

pag. 6i,

Rauand

rach

derivatum.

.S5I

Rasti

veritas pag. 63,

rasti verc

y2.

lYdp;.

Ram mecunem

ba

^J^U,

incanto

potestas vel fortasse ^jk>j5

-f\

JwXix,

quae per

vid. Juoj <isortileL;ii

species,

puncta

geomantia

instituitur,

cf.

pa.^-. 9,

apud

GOLIUM.

82,

barfe

scriptum pro

o^,

Rabiaual

Februarius

Martius pag. 81,

pag.

ar.

80,

ar.

lagher

^Js^^ff

/^-f^).

pag.

fibra

122

Majus pag.

Richeb
fig-it

Ris

81, ar.

Rox

funis

Roxgar

filum pag. 97, filum

.jL+,AW..
!;>

102,

risman

netum pag. zy

rerassem

mend. pro

rubinus, pag. 109, ar. J<XJ.

L^aech est

decet

p.

19,

s
vid. ar. ^^_^^f decens,

vemens.

pa.t,^.

o-Awf

t^^,

aptus, con-

^'ij, imp.

61,

Rosan

tempus pag.
clarum

jv.

82,

ibid.,

y^\^y

lumen pag.

(j-^;^-

Rosanj

^^X^^y

visus pag. 63,

Robagh

COrsaC

canis

(nomen

kir-

pag. 98, ^^^\ vulpes

cf.

rubaan.

Rugay

gul

95, vjjVj

ragan

ibid.,

oleum

Ruj

ij-^5^,

ru-

(mOcJO r^^5)'

ibid.,

vukus pag. 113, (^j^.

Ruda

cf.

^^^^s,

(gerdehan)

gerdeha

oleum

(rugani gul)

rosaceum pag.

intestina pag. iii, JSO^^.

pag.

rusticus

Rubaan

[J*i\.

pag.

eo

dies pag. 79, Vjv.

Rustay

122, ar. *jO\.

barba pag. 113,

Laal

\^^\.

stapes ephippii, in c]uo pedeni

ecjues pag.

Risma

Meroem

oleum nucis

arena pag. 120, lXJj.

Regep

U^.)-

''"P-

gan

JUCvJ

Reg

\J^)i

ghisicum)

rabio

fimbria,

nix

bafre.

cf.

j,^.

Reysa

^lxix.

Juiius pag. 8i,

Rafre mend.

J^^if

filadL-duco, neoi. ibid.,

32.

Ramaclan

pag.

merassem

116,

^liUu^^.

vuipes pag. 97, sb^^

s.

io^^,

robagh.

Rubala

rectus p. 83, fortasse

Merdien

dilacero

Lauagai

i.

rogatio

LaUCZan

e.

pag. 23,

lauagari

pag.

52,

vid.

sfo.v.

,jtXJst>.

supiicatio,

^5

avarus pag. 117.

XJjf.

352

Lagan

habena

pag.

122,

fvXr,

cf.

lambs meciinem

tango pag. 58,

lahan.

Lagar
gai

la-

lagari marcor pag.

86,

>'macer.) pag. 87,

e.

i.

^c^l,

Larx

larx terraemotus

Lahan

q.

i.

lagan,

lahan car
...

coriarius pag.

Lahab

pronomen pag.

Ladan

ladanum

i.

pag. 59,

Last

(j^!^',

.gr.

e.

cf.

laxgari

^iXi^

temperantia
miscere.

exercitus

unde forma

ar.

*XlxJ,

Xw/X.

etiam pag. 65,

Lamsay

\w'

ibid.

ibid.,

^i^v

jjtX..sJ,

117, J^l,

Leches

G o ^
culter pag. 99, ar. ys\J,

Lechef

lodix pag.

Liman

portus pa.g. 43, (jU-J,

Limon

limonium pag. 126,

123, ar.

oLsJ,

ar. ^^^.^jJ

pag.

penicillus

102,

ar.

(v^ v_iJ.

Lll turbidus pag.

88, fortasse

kilac

frons pag.

iio,

Juo.

scriptum

C/^>

pro

vertex

capitis.

Luch

labium pag. iio, v^J.

Labad

Lilar (?lilac) mendose

pag. 118,

xami

\
-^w',

tremo

mutus pag.

Llf kalan

iJCaJ,

stupa pag. 107.

Laschar

Lab

95,

claudus pag. 117,

Laxgai

^_^.

75, ar.

Aaoavov.

Ar.oavov,

Lang

pa.g.

Lal

melarxen

J^ (UJ,

loi,

tremor pag. 59,

ar.

Jo

^.

tactus pag. 81, ar. (j^J,

nomen pigmenti

rubri in

stan celebris pag. 92, lSJ.

Lux

luscus pag. 116, iT^J.

^-

Hindu-

VOCABULARIUM GERMANICO LATINUM.*

-

Abach

"latus posticum in hac dictiont;

umme

ha hat clas abach

gekart vestimentum suum

invertit

pag. 231,

occurrit

apuh

german. antiqu.

cf.

'.aversusit,

'.

sinister

in

sive, pag. 224

he acht zin
pag.

I,

er

221,

germanicis,

hoc

in

easque

non

dar akker ager, ligeakker (i. e. ungeakert

226, vid.

cum. jeh

Atwt
Carolus JULIUS SCHROERUS,

(i.

e.

antWOrt)

vocabulario

solum

ordine

alphabetico

nobis exphcavit,

sed

digestas

joh) ala-

responsum

etiam,

significatione non

dihgentissime

in

perkistravit

ubicumque necessarium videbatur,

germanicarum formis simiHbus magis

agimus

gratias.

dilucidavit.

Nonnullae

tamen

scriptae sunt, ut sensus inde

prorsus nequeat. Id quoque annotatum volo, glossas

in

e.

professor Vindobonensis, de lilteris

glossae germanicae in hoc codice forma adeo corrupta

quae

(i.

yesa.

Pro quo labore suscepto viro doctissimo pubHcas

pria,

Gr. Wtb.

Andir: ich andir beyde ? germ.

ich andere beide ? pag. 228.
wi anchrs alioquin pag.
AncHrs

v.GkUlM

adpositis antiquiorum dialectorum

elici

paiea

pag. 140,

quis alius, bene meritus, rogatus a nobis germanicas codicis cumanici

si

glossas

189.

palea

179.

Doctissimus

'''

I,

akert

aclcr scriptumn,

francon. aclcr, germ. ocler,

Wtb.

eyn agele
agele, agen
:

Akker

med.

V.

a.) derelictum soUmi ]5ag. 224, 229.

hac dictione

nicht nihihpendit
achtet sein nicht.

Adir

Agele

ebech.

aev.

Acht

germ.

cum cumanicis

in

semper prorsus convenire. Nomina dialectorum germanicarum pro-

vocabulario

illo

occurrunt, haec sunt

germanicum

germanicum medii

aevi

franconicum

saxonicum
flandricum

germanicum antiquum
CODEX CUMANICUS.

=
=
=
=

neuhochdeutsch,
mittelhochdeutsch,
mitteldeutsch,

niederdeutsch,
niederlandisch,

althochdeutsch.
2^

354
dictione: di antwt hat sy
gekreget responsum offendit eam

hac

germ.

m.

beyn

uropygium

ArtlC urbanus

pag. ?30.

Arkrinn-glich

i<crispo capillo

pag. 223, fortasse germ.

similisi.

haarkring-

man

artlC

Awe

ars,

ae.

in

der ars

ibid.

hac dictione

eyn

homo urbanus pag.

nemus pag.

228.

germ. aue,

136, cf.

e. crispus,
Hcht
gekrauselt.
Ars der ars pode.x pag. 112,
i.

Babe

en babe

Bal

matercuia

babe

germ. m. ae.

22,2,

latravit pag.

131,

pag.

cf;

med.

gerin.

bal.

ae.

pag. 224, germ. m. ae.

naejer

corrector,

germ.

confessio,

beichte,

bicht.
i.

pag. 235, germ.

behange.

eyn bilde

pag.

226,

statua

im.ago,

des

todin

bilde

statua sepulcrahs pag. 222.

Billit

hunt

d'

pag. 132,

Binippe

cf.

gusto, germ.

germ.

Bisvere

benippe.
pag.

gloriatur'.

222,

Ble^^uch

beschweren

m.

ae.

pag. 139.

pag.

pahidus

mich

bHnze.
<devis,

1.

.xyhnum pag. 139.

boygde

ich

h.

ongU, germ. bloss.

BoumWoHe
Boygda

220,

pag.

(sic

perfecto

in

137,

!)

mich

ich boytC

cf germ. med.

ae.

Braysplabar

cum. respondens

(voc.

sairi residuum significat) pag.

Brant

134.

ey brant incendium pag.

139, germ. Brand.
Bre4ie di bre^^he vervactum pag.
229, germ. med. aevi diu brache.
Brechtit loquitur pag. 134, cf. germm. ae. brechten.
Breyt latus pag. 139. Ich breyt
:

Brichs

uii

221,

germ. breitC.

des (dens)
pag.

und dehne

231,

frange

et

brich's

germ.

es.

Brohe, germ. Briihe juscuium.

BrQ, germ. braun, m. ae. brun.
Bruch en brtich gurtel pag.
germ. Hoseugurt, Bruchgurt,

^;},},,

m. ae. bruochglirtel.

dy bliyde

germ. m. ac.

BHye

pag.

germ.

139,

bleich.
:

cum.

e.xtende

ich bisvere gravo pag.

beswaeren.
Bltne subtihs

Bliyde

nudus

dilato pag.

beriihmt sich.

germ.

222,

billit canis hxtrat

germ. med. ae. bellen.

Birumet sich
cf.

ich bHnze)

e.

(i.

boigen.

Bi eyn andir
q. germ. bei einpag.
ander
134.
Bihenge ich bihenge suspendeo
Bilde

Blos

acchno me,

sutor.

m. ae.

bHce

ich

vid.

Bessere neher
bezzeraere

Bycht

Blice

nicto pag. 234,germ. m. ae.

vetula.

funda pag. 222,

blide.

plumbum

in

plumbea pag.

hac dictione

spange v6 bhye
138,

Brwuc

cinguia

germ. m.

s.

ae.

eyil
fibuia

bh.

geret

= geraete)

fortasse

pronk,
germ. prunk.
cf.

handr.

BrutUSp

brunc geret

ornamenta pag.

(acrnbihs,

saxon.

cf.

139,

prunk,

germ.

ant.

355

pruttisk

torvusD,

Spraclischatz

Bii(cke)

Buychet

Grimm,

vid.

eyn burn

VVtb.

g-erm.
i,

scaturigo))

m. ae.

teus.

Burnstein
vcntrosus pag-. 222,

bauchet,

Burn

inciino).

224.

pasj;-.

burna, francon.
brunue, pu-

anglosaxon.

134, cf.

burne, gcrm.

bu(cke)

ich

Graff,

vid.

2 88.

3,

eyn burnstein clccAd formam burnburnholz pro brenn-

pag. 140.

trum))

1166.

stein,

pag.

holz.

cf.

C( = k.) Cz( = z)

Czam

mansvetus))

pag.

zahm.
Czart ha czart

germ.

225,

Crum

germ. cr zerrte, g. m.

ae.

zarte.

Czebast en czebast pag. 2^2,

gcrm. m. ae. ein zaeh bast.
:

capra)) pag. 235,

germ. med.

ae.

germ. m.

232,

cuprum

zein

ae.

iietlC gemelli pag. 221,

zwinehnc,
tzuen t. (germ.

pag.

virga, sive

ich

ich

221, germ.

Czue Walde

czeme domo))
zahmc.

pag.

222,

m.

ae. inde

verbum

cf.

derivatum

ae.

seng

ha CZUyt trahit, in hac

ha CZUyt Wo(l)uwS:

.)

p. 231,

p.

germ. ant. ziuht,

i39,germ zuriick.

swollen.
in

139,

ho-

zerlioss,

respondentes glossas

cumanicas

lingua

sizdi, jridi.

Czuzamene

lapis

glarea) pag. 139, germ. m. ae. zol,

zolle

pag.

germanica

dierna
vid.

i.

ZWevalter,

ae.

Czu swollem, vid. sub v.

CzU vlous deliquit pag.

873.

eine SchoUe,

(?

respondens glossa cum.

2.

3,

kleibe.

ae.

ey colle

gerich(.

ich cleybe adhaereo pag.

germ. m.

220,

Colle

Wtb.

tak

zween Tage)

germ. m.

cf.

dictione

zibcr popa

(Opferthier) Mittelhochd.

czuen

papilio (vid. responden-

Czurukke retro

zogen.
Ciber, cf. germ. m.

Cleybe

germ.

intransitivum

CZUC-

germ. m.

vivalter, falter.

Czuyt

zieht,

cf.

tem glossam cum. kobelck)

Czene dentes pag. 132, germ. Zahne.

Czuget is CZUget trahit pag. 229,
germ. es

pedes an-

duo dies pag. 232.

zin stannum.

Czeme

duo

duo posteriores,

teriores et

ae.

eyn czeyn

22"/.

curvus p. 140, germ.

hinten U. VOrn)

cf.

zige.

Czeyn

crystallus pag.

krumm.
Czuen duo: czue fuse hiden
unde phorn (germ. zween Fiisze

pag. 228,

traxit

Czege

Cristalle

germ. m.

simul, una pag. 234,

ae.

ZCSamcne.

frustum.

D.
Dichke

spissus (mendose scriptum pro

dichte) pag.

Dikke

pag. 231,

germ.

Diolc
226,

139.

m.

ae.

dicke

(adjectiv.) spissus, (adverb.) saepc.

(i.

e.

die

olc)

germ. m. ae.

subula pag.

ale,

glossa cum. biz, kaz.

respondens

bcz subulam

significat.
23=

'..;

356

Dod

Drowe

des dodin bilde statua dem. ae. des toten bilde.

Dowen

digerere cibum pag. 138,

germ. med.

ich d^"nge (dringe)

germ. med.

cf.

Drucke

ae.

Dlnge

38,

cf.

doiiwen.
Dree ich dree verto)) pag. 138,
germ. drehcn, med. ae. draejcn.

drowe

ich

minor

pag.

functi)),g.

drowen.

'

ich drucke premo pag.

germ. driicke.

138,

1.57.

ae.

Durch

per))

pag.

2j,2,.

Durre riyzecht

im-

ramalia)) pag.

225

Reisicht.

germ. diirres

pello pag. 138.

E.

Kbik

aeternus)) in hodierna lingua ger-

ewig pag. 234.

Egestern nudius tertius))
manica

pag.

136,

cf.

trechtuk

229,

hic sensu germanici

ein-

traghch, vortheilhaft.

Elboge:

En

Enge

d'

elboge

eyn

q.

i.

cubitus p. 139.

ich

en erbeyter

beiter) operarius pag.

Erde

terra in

sank under

(i.

e.

ar-

234.

hac dictione

'

erde

di

terra submcrslt pag.i

Ermel

manica

in

hac dictione:

Strichen) manlcas ad

ahnHch.

germ.

enplose,

in

perf.

ich enploste nudo, nudavi

ha.!

p.

cubituni us-

que reduxit pag. 225.

Eruyre

ich eruyre murmuro pag.

138.

germ. entblosze.

136,

Finede

ich finede

pag.

223,

germ. m. ae.linen, germ. fein

chen, zieren

cf.

ma-

inde finede (prae-

teritumi.

Flec

germ.;

ibid.,

hat di ermel uf gestche (ge-

unus.

simiiis p. 226,

Enplose

enodatum

138.

angustus pag. 139.

Enlich

Entworren
Erbeyter

pag.

lucrosus

germ. eintrachtig, m. ae. ein-

trehtec

enodo;

entwirren.

germ. ein.

unus)),

ich entwerre

pag. 132.

germ. med. ae. egestern.

Eyn
Eyn

Entwerre

ey

(i.

e.

ein fiec)

assu-

dy fuwst

germ. med.

Futir

tuos pag.

germ. streckc die Fiisse.

232,

Fuwst
cf.

fiec

fuse exporrige pedes

dl

das

ae.

futir

pugnus
fust,

g.

p.

22^,

FaUSt.

pannus subsutus

'

mentum pag.

Fuse

pedes in

Fleck.
hac dictione strekke
220, germ.

pag. 138,

cf.

germ. med.

ae.

lUOter.

Gancz

totum in hac dictione wart

gancz totum erat p. 137, g.ganz.
Gast ey gast hospes pag. 225.
Gazeret attraxit in hac dictione
ha hat miyn phert gazeret
:

continuit
2_^2,

cf.

mei

Gearbe(itet)
Ijc(ltet)

Gecleyt

equi

habenas

ich

habe gear-

pag.

czart.
:

laboravi pag. ^^y.

"vestitusp.i4o, g.

gekleidet.


357

Geczekc

ein

22g, gcrm.

Gegerwyt

i-ixa pa--.

Gczanke.
]ia'j^.

<Tegcrl)t.

supervacuo scriptum

(uuum

est) p. 137, o-crm.

gehalbicrct besonders von

m. ae.

der Kleidung, dic nach eincr im XII.

Frankreich

Jahrhundert aus

^ekommenen Mode
Handw.

ich gehorche obedio,

ich gchorchtC

in perf.

Geil

hac dictione

hilaris in

WOrden

geil

in hac
Gela
mich gela
.

du

bist

es pag.

ich habc
de-

respon-

vid.

22^,

simihs pag.

SUedl.
gcrm. m. ae.

2^;^,

(i.

germ. m.

e.

ae.

genannc)

Geri

gering

hac dictione

macer,

ich bi

levis

= bin)

in

gcri

gewrden (geworden) pag. 228.

Geschorn tonsus pag. 132.
Gesprink
eyn gesprink scatu:

pag.

rigo

134,

cf.

germ.

med.

ae.

virgatus p. 137, germ.

ge-

Handric.

Gewar
Gevcze

textoria

tabula

pag.

225,

pag.

gcrm.

222,

cum

pag.

sanatus

genesen.
Girahtikeyt

mit

justitia pag.

girahtikeyt
germ.

230,

Gc-

rechtigkeit.

Gyrupelt

fortassc

pelt pag. 225

gcrum-

ger.

q.

i.

(r.

curu-

glossa cum.

quod ad etymon cur, cum

CSOr-Og convenit).
Gisladenne, cf. pauio
hung.

golademe

nang) ? pag. 137.

Glt apud PHnium 20,

mel

sed

plantam

71

17,

Schwarzkiim-

germ.

denotat

cyn
covlam-

infra

cov,

(cum.

vocabulariis

ct in

Vereines

or}--

s.

Gitrant uf gitrant dissutus, germ.

auf getrennt pag. 221.
Glcich simihs.
:

Ghyh

mer ghyh

Gllich

fortuna

136,

cf.

germ.

mihi

simiHs

mir glcich.
p. 137,

glut

is

germ. CS

spondens

134.

T.andeskunde

siebenb.

fur

1878, p. 81

gcrm.

Glilck.
pag.

ardet

is

g"bule

glossa

pag.

cuman.

224

larme).

Goh

i^,

9O7.

Gewurfen: gewurfen czege

capra

(re-

cuh CU-

cf.

gewen, giwen (gahnen),

bavaricum
gauzcn latrare

227,

gliiht.

Golademe: eyn golademe

novella pag. 235.

germ.

140,

m. ae.

Schmeller bair. Worterb.

cn

Grab.

Gmeszin

Gobule

gctoUW.

animadvertens pag.
oscito

propric

Cin gChauft (m.ae. gchufet, gehoufet)

tumulus pag.

Glut

streift.

Getuuwe

scpuh-rum,

pag. 142, germ.

sprinc.

Gestrift

gihoft grap

zae (Reis), vide Korrespondenzbl. des

rectus pag. 229.

e.

i.

Gebiss,

nglcbosus)) in hac dictione

(jlhoft

germanicis occurrit significatione

cognominis pag. 226.

Gerade

gibis ordo dcntium pag.

gcrm.

melanthium,

gclich.

Genane

iracundia pag. 225, germ.

C}'

sipdir,

gelabet),

(?

dentem glossam cum.

Geh^^h

137.

frciL
o

dictione

sum pag.

lectatus

pa,g.

exhilaratus

221, orerm. m. ae.

.

Mittclhochd.

1147.

i,

Gehorche

heriibcr

zweifarbig- getra-

Lexer

worden

gen

(libis
221,

variegatus

(jehalll)ir(ct)

Cjeczu(rn)
Jalizorn.

offictumi) (scil. corium)

o-orm.

T,52,

f:(cczckc

CZOrnik
goch CZOrnik
zornifr.

p.

137.

iracundus pag. 225,

ibid.,

gcrm. jah-

358

Goh

CZOrinle
jahzornig, m.

Got

Deus

gebe gOt nich

meliora

Dii

m.

germ.

139,

gachzornec.
dictione
das

hac

in

Grigik

germ.

iracundia,
ae.

kech

das en gcbe

ac.

germ. m.

'

major

Grucet

Grabe fodio pag. 228.

Grabe der grabe fossa pag. 222.
Grap eyn grap sepuicrum p. 224.
Grave eyn grave fossa)) pag. 136.

i.

e.

pag. 134,

cf.

Gurtel

germ. Grillc.

139,

p. 133,

germ. grOSSCr.

gruncet

murmurat

germ. grunzt.

en bruch gurtcl

cinguium,

germ. med.

cingulum,

caligae

lip-;

grie-

ae.

lippus.

Grossir

n.

g.

man

grigik
cf.

Grille cicada pag.

pag.

eyn

pus pag. 228,

ae.

bruochgiirteljgerm. Hosengurt.

H.

Ha

(ha)

q.

i.

Herte

he.

he half in ertrike

Half:

submergendo pag.

vit in

juva-

er half

220,

ihn ertrinken.
he half im wasser brege

Half

aqua

juvavit in gerenda

germ. er half

pag.

ihm Wasser

220,

brin-

ich halfe gabin

juvo do-

hallet

is

resonat

232,

p.

germ. hallet.

Ham'

Hillet

ha hcrtc WOJ

hellen

ae.

Lexer

Hoch

flammat,germ.m,

is hillet

i.

sonare

altus pag.

Hoybt

2.

flagrare, vide

Mittelhochd. Wtb.

1236.

i,

139.

eyn hoybt

d'

ham'

Hoypt

caput

hoypt gic

natione pag. 232.

Hallet

hac dictione

caput p. 23O;

germ. ant. houbit.

gen.

Halfe

in

pag. 231.

e.

i.

der

Ham-

hac dictione

in

das

(ginc) in uiiie

tigine correptus est pag. 224,

ver

germ

das Haupt ging ihm um,

drehte sich.
Hoys rekke locusta pag-. 136, sin(
dubio germ. m. ae. houschrecke

mer malleus
Hantwerk ars
werk

He

pag. 135,

en hant-

franc. et

saxonicum

hcr,

cf.

francon.

heisch, germ.

heiser.

Helle

ty helle

germ. m. ae.

Henge

infernus pag. 228,

helle,

germ. Hollc.

ich henge suspendeo pag.

hange.
139,
Her: eyn her exercituspag. 137,
des heres teyl p. 227, germ. Heer.
Hert: is hert sich pag. 231, cf.
germ. m. ae. hern vastare vel hcren
germ.

ornare.

Hof

in

Hol

i.

hac dictione

halde

ille.

Heisch raucus in hac dictione he

is heysch wrden raucus evasit
pag. 223,

Heuschrecke

pag. 233.

ille, cf.

he

pag. 139.

e.

locusta, cicadai

he wil ey

curiam vult possidere

cavus pag.

133,

hol
229

p.

germ. med. ae

hol.

Holz lignum in
gancz holcz
pag. 231,

hisce dictionibus

integrum

germ.

er

en gespalde(n) holc2

fissum lignum, caudex

das holz

lignum)

is

fissilis ibid.,

gelogen fortasse q
das holz ist gei.

med. ae.

bogen lignum curvatum est p. 140

Hufife haUZ pag. 229, cf. germ. med
aevi

huffehalz:

respond. tamen glossa

sitrnificare videtur.

hiiftenlahm,

cum. oppidun-

Ceterum cum. bcci

359
el

cum

ct

pers. pt'C;in

Huste

<u-ontnrtu.si)

Huv

coniparari potest.

Hunt

hac dictione

in

ich warrt

equidem

vit,

Huwte

l)rll

latra-

pa^-.

pau-.

Huwfe

ae. hllS.
.f^rerm.

med.

hiife

ac.

pag-.

136.

tode.

cnhuwte

en huwte

c.

i.

eiu hutc,

,<j;^erm.

huotc

tutela.

Resp. iTiossa

keben

fortasse

tegillum

sio^nificat,

tussis pag. 138,

V.

234, fortasse

cum.

es

sub

m. ae.

154,

ward

bellte, ich

domus oerm. m.

Huste

canis

auscultavii)

der Hund
gewahr.

Hus

lumt

dci"

gewar

is

ich luiste tussio

vid.

cf.

etiam g-erm. Hiitte.

en huwfe
Haufe.

med.

,s:erm.

ae.

huoste.

magis
med.

man. je,

lage

magis

ac

pag.

Inspanne jugare
einspannen.

germ.

133,

hodierna lingua ger-

ae. le, in

Intwerfen
werfen,

ie.

cf.

venor,

iaite pag.

in perf.

137,

germ. jage.

Ich

lyle

pr.

festino,

ae. le.

pag. 13S.

illa

ille,

ich iyle

imp. prohib.

perf.

Irrschracke: ich irrschracke perterreor, ich erschrak perterritus

sum, ich irschrecke dich
te perterreo, ich Crschrektc

ich

neg. ich iyle nicht,

nicht iylc pag. 137, cf.

med. ae. ile.

germ.

lyn

tuyche

immergo

229,

yn eum

tuyche

iyn

ich

pag.

em-

germ.

Is

hac

in

derste

q.

i.

dictione

infimus

das

pag.

un-

illcr
137,

luct

in

e.

g.

es wirt hy

pag. 135.

hac dictione

puritum

germ.

perterrui pag. 132.

germ. es,

leng

tauchen.
Iller

auseinander wer-

liena

iylte^

pag. 228, germ. m. ae. ent-

germ.

Intwische ich intwische aufugio

pag. 226, germ. entwischc,
Invurte abstuli pag. 227.

ego.

germ.

220,

fen,

le semper, vide y, germ. med.

lener,

pag.

sentio

hi itict ie
pag.

136,

mich

german.

jucken.

allerunterste.

K.

Kayn

km

mendose scriptum pro

lum subversum

pag.

der

222.

Kal calvus pag. 234, germ. kalll.

Kalder: das kalder loco die kelder

calcatorium,

kelter,

quod ex

depromptum

Karre
dair

'=

est,

germ.

latino

fiel

Kem

kem

ich

pag. 220.

dar karre vehiculum,

kare sluk nedir vehicu-

Kinn.
c.

pag.

232,

schlug
i^MU

p.

germ.

nieder,
23i,germ.

Kerbe ich kerbe

Kern granum pag.
Kin mentum pag.

calcatura

Cleybe, cristallc, criini vide sub

Karren
um.

kamme

med. ae.

est

incido pag.

233.

235.

222,

germ.

das

360

Knaoe

Kniype

pag-.

depso,

vellico

kncipe

ich

perf.

kneten.

gevm.

136,

ich kniype

germ.

220,

knaoe

ich

ich knat

pa.c:-.

ich

s.

kneife.

Knospe

knospe

en

oemma,

knotte

Knuppe

<;erm.

136,

pa.c:.

ich

pcrf.

knoten.

knuppc nodo, perf.

knuppte pag. i36,.crerm. knii-

ich

ich

pag. 235,

KrinpiS, rcspondens

Kripet

enkopicze

picze
koppizen,

pag. 234,

Koufsla^e
manu

cf.

en ko-

c.

i.

germ. med. ae.

dat.-i

cmtioncm pag.

133,

mcd. ae. koufslaefcn.

di lade

pag. 222, gcrm.

Ladir
dir

corium,

feretrum

cista,

Lade.
eyn gegerwit

c pag.

effictum

132,

la-

germ. m.

leder.

ae.

Lampueheyn lampuel

ag-

pciiis

lam-

nina pag. 132, germ. med. ae.

lampveL LammfelL

phel,
:

Leyik

dem
134,

rucke

germ.

supi-

hcge.

eyn
Leyter: en leyter scaia pag. 2;^;^.
Leytzeyl eyn leytzeyl funis ducto-

arkrinn

Krum

curvus

elpek
krusp

pag. 229,

sub

vid.

krumm.

qcrm.

ornamentum

vestis, cf.

pag.

germ.

224,

cf.

v.

223.

ct p.

cum.

med.

ae.

crispus.

rota pag. 223, germ. m. ac.

kiulecht.

Kule frigidus pag.

Kurczet abbreviat

germ. klihl.

139,

pag. 222, klirzt.

globus pag. 222, franc. kule.

Liyt jacctii
hiczede

in

he

h^^t

ardore

fcb-

hac dictione

jacet

ve.xatus

hc ht hitzendc.
Liker: eyn likerpag. 226, Linker.
Lipkozit blanditur pag. 231, gcrm.
Hebkost.
<(balbus pag.
LlSpt susurrat, h.
pag. 230,

rili

1.

Loge
s

logen

e.

i.

hisce dictionibus

in

conjunctis pedibus jacuerunt,

eyn andir

gen

bi

pag.

134,

wir

samne

loge mit de vuse zu

Loypher

w' lo-

concubuimus

lagen

der

bei

loypher

pag. 222, germ. m. ae.

rius

pag. 224,

c^lich

ein-

ander.

leyik pag. 231.

convolvitur,

230, germ. lispclt.

Lecke ich leckc lingo pag. 138.

Ledige ich ledige libero p. 226.
Lege ich lege jaceo in hac dict.
ich lege uf
nus sum pag.

sequens vacab

krimpfen.

Kru ?= krume

Kuwle

Lade

cum. de-

glossa
cf.

kripetsich

is

Kuylccht

eructare.

ich koufsla.e^e

confirmo

gkreischte.

kremer mercator
germ. Kramer.
en

Kruwsp

pfen.

Kopicze

p. 136,

contrahitur pag. 221, germ. mcd. ae.

ich knote nodo,

Kremer

sideratur pag. 232,

bacca p^g- 222.

Knote

Kreischciamavit

Lutir

germ. LeitSciL

cursor

loufaere.

purus pag. 140, luter.

M.

Mache
rico

in

ich

mache

hac dictionc

karre esscda

facio,

ich

fabrico pag.

fab-

mache
221,.

Macht

di

macht

potentia pag.

221

Mager

macer pag.

139.

361

Mane: der mane

.'jiiha

tehnk

22-],

pa.t^.

^erm. med. ae. ITlcinC.

Marot
228,

cum

tcyl

anno 1420

pa.o-.

mer6t:cnena,

.^erm. m. ae.

cf.

panis

marotes

des

1859)

Melde ich melde ((annunei().i p. 137.

Mensche d' mensche homo.. pa.o-.
mcd.

Mer

mihi

in

hiscc dictionijjus

SUer praemodum

ist CZll

ardua est
let

mcnschc.

ae.

mer

ibid.,

mir

pro

mcr

((potior

((plus,

ist

229,

.o;erm.

med.

ae.

Merder: en merder

wurde

selb'

Mude

e.

hac dictione

in

wrden

c.

miide worden.
138.

((mur-

muro

((mei

Muwer

germ. m. ae.

i.

S. 185.

ich bin mudc

sum pag. 221,

Munt: den munt rorn pa.g.

Murmere ich murmere
pa.g.

en mi-

di

germ.

136,

francon.

mur-

ant.

murmulon.

et

muwer

Maucr,
mucr.

germ.

222,

Mitehnk enmiteHnk

((defatigatus

germ. ich bin

muron
134,

bohm. Wtb.

mittellatein. hochd.

ipsius) pag. 233.

Miste ((erravi pa.g.

missen ((cn-are.

cidus miichscende Diefenp.ach

pa.g.

selber

e.

(i.

SCHROER Pressburg

(cd.

marder)
pa.o-. 235,
((felcs
.g-erm. Mardcr.
Messier ((culter in hac dictione: eyn
scharf messier culter acutus
pa.g-. 132, .g-erm. med. ae.
mezzcr.

Miynes

((mugire, sed in vocabuhirio de

mer.
(i.

(-muces-

much-

1859): muscidus (= mucidus)

cf.
muchczinde
miichzen
nach
Schimmel
riechen
SCHMELLER-FRO\UrANN I, 1562, mU-

VUvl-

est tVancon.

hac dictione

in

mer mer

her

((eo

maze.

ae.

muchczet

js

anno 1420

(mitteldeulsch).

Mer

m.

g.

225, germ. m. ae.

pa.g.

zen

res

milii

mcr

227,

pa.g-.

cit

der mose

in

220,

pa.g.

Muchczct

(Pressburg

((mercenarius mittelink.

modo

vocabulario de

in

SCHROKR

edidit

Mose (mosen)

vino.

134, .L;erm.

"niercenarius pag. 234, .gcrm.

m. ae. mictclinc,

pag.

((paries

m.

ae.

murC,

N.

Nacht

die nacht

Nage
Nakke
136,

Nakt

nage

ich

Nedir

((nox.

((rodo

pa.g.

139.

dcr nakke ((coilum

.germ. med. ae. nacke.
:

((nudus pag.

140.

V (von) gurtel

NlOSe

pa.g.

supra

Ne

in

hac

ziyde
germ.

((catillat

naSZ.

((suo

cum

nahen,

filo

ich

Note
ne

ich nizte

i3b, .germ.

pag. 228.

dictione

nicdcr.

pag. 221,

((salveto

cf.

g.

m. ae.

nieszen.

cin-

Nizte

((humidus pag. 140, ,germ.

Naschet

pag. 139,

gulum pag. 225.

Nas

((inferus

niusen probare Le.xer 3, 91 et ncrn

genesen, cf. etiam niezen: ge-

Nakt obur

((nudus

brevis,

((deorsum, gcrm.

mit

m.

ae.

sternutavi

nicsen.

ich note

germ. m.

ae.

pag.

co.go

pa.g.

228,

noeten.

serico pa.g. 223,

m. ae. nacjen.

o.
Obirschiyte

i.

e.

obirschriyte

Obur,

iiber-

Odim

((transgredior pag. 222, .germ.

schreite.

germ. iiber.
vapor,

Athem.

erm.

Odcm =

362

Odir

vena in hac dictione

diole

ich oberige

pag. 229, germ.

g-erm.

Oberik

pag.

ale subula, vide paulo supra diole.

supersum

iiberig superstes.

224.

Respondens glossa

elpek ornamentum quoddam

cum.

di ole, germ. m. ae

i.

Oberige

dy odir

pag. 139,

net sectio venae

Ader.

Ole

assutum

collari

signiticat.

P. Ph.

Ephanne

phanne

eine

e.

i.

pag.

frixorium

tago,

Plince

sar-

m.

latinitate

parkun

plodirt

is

Plostcrc

dicitur

strepit p. 230,

pag. 133, 135, g. med. ae.

Pelz vestis
en ober

Phluck

parc.

francogaliic.

hac dictione

pellicea in
(i.

hodierna

iiber)

e.

Potwar

eiu

p.

blastern.

phliicke

tricae, calumnia,discordia

2^^, cf.

calumnia

ueberzogener Pelz pag. 2^,2.

Phert equus in hac dictione di phert
di wyerten equi hinniverunt pag.

germ. med. ae.

et ant.

slavicum

botwar

potvort,

hung. patvar.

Puvke

genus quoddam

dy puvke

tympani

Pferdc, die wie-

germ. die

loco

carpo pag. 224.

CZOge pelz

lingua germanica

ich phluck

sufflo,

ich plostirtc fremui

fremo,perf.

rich, nunc Pferch, anglic. park,

134,

ae.

ae.

hortus circumclusus, ant. germ. pfar-

in

perf.

germ. m.

blodern.
ich plostere flo,

germ. med.

pag. 234,

parCUS

ae.

Plodirt

vulgo

circumclausus,

locus

parcus pag. 232,

in

nictor..

134,

bhnzen.

Pfanne.

Parku

plince

ich

ich phnczte pag.

germ.

234,

pag.

223,

gcrm.

med.

ae.

puke.

herten.

R.

Reyic

reyge
germ. Reigcn.

en reyic

rea pag.

Reynlich

22,^,

loco

purus in hac dictione

reynlich m.

= mann)

cho-

ich

en

homopu-

reyzse

mich

me

di

re(t)

gerade
heret

germ. reiZC.

cuge

sincerc

(i.

e.

he

(i.

e.

loquitur

ret)

Riyse

ich riyse peregrinor pag.

cum. silarme, germ.

228, vid.

Rey(.)zi: ich rey(.)zi irrito pag.

224, cum. jaisitirmen.
Ret loco redet in hisce dictionibus

ha

Richte ich richte judico p. 138.

Riyf pruina pag. 234, germ. med. ae.
rife.

pag. 136.

irrito

loquitur et

non benigne pag. 226.

rus pag. 230.

Reyzse

nicht guthch iracunde

zunge)
pag. 229,

rci-

sen.

Rime

rimen) corriga pag. 226,

cf. g. m. ae.
rieme.
Ris juncus p. 135, germ. der Risch
(i.

e.

= SumpiDmse.

czornHch

--

Vid.

Franc. Miklosich

(Viennae, 1871) pag

48.

Die

slavischen

Elemente

im

Magyarischen

3f>3

Roge
Rorn

ova piscis

(=

rc)ren

ich roypcztc ructatus

sum pag.

gcrm. med.

136,

zen, germ.

rof-

ae.

roffazzan.

ant.

Ruder eyn ruder remus p.

Ruderc ich rudere remigo,
:

putret

m.

raiispern,

pag-.

ae.

133.

per-

fectum icJl rudirte remigavi pag.

sputum

extussivi

231,

pa.<,^.

gcrm. es rostet,
Rostirte
ich
rostirte
edidi,

Roypcztc

francon

riicrn)

ha rozt

pag-. 222.

Rofren.

(ler

movere

Rozt

roge

(ly

o(M-m.

gcrm.

136,

RllS

fulig o,

RuSS,

gcrm.

m. ae.ruOZ.

riustcrn.

S. Sc. Sch.^

Santkorn

eyn santkorn granum

pulveris pag.

135.

Scappin objurgare verbis pag. 10,

franc. schampct schempin,Handr.
schimpen, germ. schimpfen.
Sceufel pala, ama pag. 139, germ.
Schaufel, m. ae. schuveL
Scmui(?) fortasse Schouwctc, vid.

Schadel

cranium

missa constitit,

schaf-vel

e.

i.

Schilet

pag. 136,

cf.

gcrm. m. ae.

en

Schemelik
:

schelle

ignominiosus

est

menswert,

Scheppe

'=

appli-

est

pag.

germ.

im schimpe

Sich

p.

m.

ich

joco pag.

Schimpf,

francon.

schytet)

(loco

pag.

excutit

se

224,

schilhende.

m. ae.

e.

eine

130,

franc.

decortico

schcide.
(i. e.
eine
in

234.

hac dicigno-

schaschemelich.

scheppe

haurio

imp.

parco, perf.

schone

pag.

132.

Schor

229, germ.
ae.

ich schone

ich schonte,
(i.

schemeHk

(i)s ist

miniosum

ad terram

n.

schimp jocus.
Schyt
is
schyt

Schone

Schelle) campanula pag.

tione

luscus

schielend,

peiiis

vagina pag. 138.

ich scheyde

das

Schiff

schutten, germ. schiitten.

Scharf acutus pag. 133.

Schate umbra pag. 137.
Scheide eyn scheide
Scheide)

= das

cata est pag. 223.

ovina pag. 132.

Schelle

dictionc

Schafuel

saxon.

navis anchora sub-

138, germ. m. ae.

pag. 230.

Scheyde

ZU Ruh)

liegt

pag. 234.

eyn schadel

hac

in

schif Iget czu ru

Schimpe

135-

Schade damnum

schopfc,

germ.

227,

scheppe.
Schif navis

karadim

rcspondentem glossam cum.

P'"^.?-

pag.

139,

ey

cf.

SCHROER

Schor

vocabul.
(1859)

rutabulum pag.

de

anno

1420 ed.

emunctorium scho:

c Schlireisen.
Schore ich Schore in hac dictione
ich schore das vu^ir ignem
struo, perf. ich schortc pag. 132,
germ. m. ae. schurcn, nunc schurisen

i.

ren.

Schreckinv

In codice, flandrico modo, sacpe loco

j-

(?

de)

s scribitur, vide

tripudians

z.

pag.

304

29, franc.

schreckill

salire,

tri-

Schupe

i.

schupen

e.

iporrigines in

furfuress

hac dictione

schu-

e. schupen
pe ofim hoypte
uf dem hoypte pag-. 220, germ.
Schuppen auf dem Haupte.
Seyl eyn lanc (i. c. lan.c^) seyl
i.

funis

quidam pag.

sete mos

m.

seicht,

sey

pag.

17,

pag-. 135, franc.

m. ae.

percoio,

germ.

ich

perf.

germ. med. ae.

percolare,perf.sech, nunc

Slhen

seihcn.

Sin mens in hac dictione IS ^'OZ

mer idensin (i. e. germ. m. ae.
ez war mir in dem sin) recor:

dormit

hac

in

dictione

sleft

he adir vacht he numquid

mit,

an

vigilat ?

pag. 139, germ.

m.

er slaefet.

schlaft,

SHnden
ae.

ae.

glutire pag. 227,

dor-

er

germ. m.

sHnden.

Smoce

e}^!

glossa cum.

SluC in hac dictione ich sluk Undc

miste ferivi, sed deerravi p. 134,
= ich schlug und fehlte.
Sluk voratio s. voravit pag. 23^, cf.
germ. Schluck.
g. m. ae. sluk
Sluysar
der slu^-sar pag. 230
(respondens glossa cum. kasnaci
thesaurarium significat), germ. dcr
SchHesser, fiandr. sluiter.
:

Sma]': gustus pag.

135.

smize.

ae.

smoce ?pag. 132 (resp.

cachna sculptum sig-

nificare videtur),

m.

cf.

gtTm. m. ae.

sed

smogen

et

schmutz,

germ.

smozen,

ae.

etiam

cf.

inferius

et

snitze.

Snarke

ich snarke

sterto, perf.

strepit

anse-

strepito

pag.

rum more pag.

Snelle

231.

ich sneHe

germ. m. ae.

134,

snarchen.
Snarkit stertit ibid.
Snatert ha snatert

225.

Snicze

ich snicze sculpo

Snuycze

Snuppe

ich snuycze
med. ae.

snmzen.

snuppe

de

ed.

ha SOZt

mucus pag.

snuppc, ita in vocab.

ScHROER (1S59).

138, franc.

Sozt

p. 226.

emungo

cH

anno 1420

statuit,

g.

med.

ae.

sazet.

Spalte

SlofencH dormiens pag. 139, g. m. ae.

Slafende.
Slowolle
ich slowole (i. e. slo
wole) lanam pulso pag. 223, germ.
schlage woHe.

smac.

ich smi^^se abjecto pag.

224, germ. m.

pag. 136, germ.

dor pag. 227.

Sleft

Smiyse

ich Snarkte pag.

sichte.

ac.

ich sye

angustus pag. 139, germ. m. ae.

smuken

136.

Sete eyn
der sete, germ. die Sitte,
der site.
Sicchte "vadosusD pag. 139,

Sye

Smal

smal.

pudiare.

spalte sich

is

finditur pag.

tet)

Span

in

pherde

Spange

cingula

Spine
Spiver

hac

(i.

e.

dictione

ich

equos instruo pag.

eyfi

spal-

137.

span
72;^.

spange vo bHye

fibula

plumbea

p.

ij,S.

di Spine aranea pag.

139.

s.

ejectamentum

in

hac dictinne

dy spiver get uf bitter

mentum se solvit amarum pag.

ejecta-

cf.

germ. speicn,

225,

spiwen,

diu spiWC.

inde

Spor

m. ae.

calcar pag. 133, germ. med. ae.

spor.

Sprv
cf.

ich

Sprv

germ. m.

wen

ae-

spargere.

spargo

pag. 22

1,

spraejen, sprae-

,365

Spruy
111.

"palc;i)>

Stif vat'

stif vat'

"vitiicus pa.y.

ter)

Stille

"quiescere

facio

224.

Stochere
(lictione

Strekke

extende

stocheie in hac
ich stochcrc di czene
ich

stokkere.

Stup

obtusus pag. 137,

22,^,

germ.
:

pag. 140,

Taa^^e mendose

Tak

in

tage

pro

hac dictione

dies p. 138.

tzucn tak

= zwen

noch inandir
nach einander.
Tanir dar tanir pahna
pag. 232,

(hunga-

tenyer)

pag. 223,

germ. m. ae.

cf.

tener.

Taste

ich taste paipo

Respondens glossa cum.

pag. 135.

camiadim

eyn theve

flandr.

canis femina
sax.

dialectum franconi-

non

landisch) locutus est

saxonicam

hujus

tlandricosaxonica

et

regione

in

Aquisgranum

lectus

dominatur

tamen forma

et

vocis

utitur,

intra

15onam (Ijonn)

(ubi

franconica dia-

et

Saxones Transsil-

vaniae partim oriuntur) simiUter forma

tas,

eyn tiber
cf.

fortasse

germ. m. ae.

obscun-

timber

ob-

ick mcndose pro ticf scriptum pag.

Tode

to-

sepulcrahs pag.

pag. 224 (respondens glossa

francog.

ich

(cum.

trachte

contendo

eyn trechtuk

kirigib)

pag. 229

eyn

sub

vide

trechtuk.

Trege
Treyp

piger pag. 135, germ.

treyp

puht pag. 234,

men.
Treke

(i.

e.

ich

tragc.

czuzamene com= trieb zusam-

trenke)

poto pag. 223,

Truyre

Tuyche

treke

ich

tranke.

truyre

deplango,

ich iyn tuyche

ich ein tauche pag. 229.
;

in liis dictionibus

dcs

decipit

pag.

intingo

224,

tau-

schet.
:

Tzwirn

profundus.

mortuus

dcs

germ. taub.

Trachte

Turm

139-

Tief

des

tumbrellum,
tombreau.

med. aevi

Tuyschet

scuritas.

statua

traure.

teff, tief usitata est.

Tiber

sepulcrum.
tumuius,

CUuHydir), cf. germ. med. ae.

tumbrel et tumerel, in latinitatc

Trechtuk

(mitteldeutsch),

pag.

cum.

teef. Originem Germani scrip-

zoha,

(niederdeutsch) nec flandricam (nieder-

quae

Tomerelle

pag. 232.

toris testatur, qui

cam

din bilde

teve,

pag. 224, germ.ant.

stump

Stumpf.
czu swollem tumidus
germ. geschwollen.

toden hus
toden huv

Towp

iter praetentavi.

Theve

222.

tac

rice

dictione

Strom.

germ.

222,

Svollem

StuL

sedile pag. 223, germ.

idem

hac

in

strekke di fuse pag. 232, strecke

die Fiisse.
Strom der strom fiumen pag.
:

frendo pag. 132, saxon.

Stol

va-

e.

(i.

1.-12.

ich Stille

pat^.

laevigat pag. 221, germ.

Streychelt

streichelt.

fVanc. S}n"ll.

cler

Sprcu,

234, ,^erm.

p.iK'-.

spriu,

ac.

eyn turm

turns pag. 130.

hlum tortum pag.

Zwirn.

132,

germ.

356

u.

Uf
Uf

osupra, germ. m. ae.

super,

gebrah(t)

"irntatus.),

uf.

aufge-

bracht.

Uf

pag. 22~ conf.

,

prellen, gepralt,

ae.

germ. geprellt.

gitrant

auf-

dissutus pag. 221,

urgilukke)

sic

pag.

Respondens

22^^.

glossa cum.

CI3TU campana, germ.

glocke,

m.

cf.

Uhrglocke
U'givelle

getrennt.

Underste

ey ungewittir "tempestas p. 139, germ. UngCwitter.

U'gilvkke
ey ugilvkke (ein
:

gepralt assultum

germ. med.

Uf

Ungewittir

ac.

urglocke, germ.

horologium.

ey ugivelle

via

underste), germ. das allerun-

dita ibid.,

germ. m. ae.

terste.

gevelle.

U'gebrant

1.

ungebrant

e.

incrematum non

quod

est pag. 22"].

Ungestume

ungeschlacht.

importunus

pag.

196,

ungestiime.

Vachynde

wa-

vigilans pag. 139,

pag. 136,

ich velle

vellete pag.

18,

t^-]

cf.

germ. m.

18,

cf.

germ. m.

ae.

faciocadere, perf.
cf.

germ. med. ae.

p.

136,

Vilcz bette

eyn

velz rupes pag.

136,

Vmiste

ich bin verlorn

(i. e.

uaberravi

fehlte.

ein vilcz bette

coacta

lana

perii.

vermiste) ich v'miste

pag. 235,
Vermisstc,
:

vil ceci-

fiel.

factus

lec-

pag.

138,

Filzbette.
tale pag.

hac

i.

vingerhut

ey

digi-

139.

vinster

e.

tenebrosus

vister

dictione

antli

severus

(i.

in
e.

pag. 22%.

Virdrossiheit morositas pag. 225,

Verdrossenheit.
Virgeslilch mendose pro virgesHch
obhviosus pag.

139,

vergcsslich.

intellectus pag. 140,

Vcr-

nunft.

Vir smete

Fels.

Verlorn

evanesco.

he

cecidi,

pal-

vergeli

ich

vurge)

pag. 134,

Virnunft

w^ette.
:

lege

antlltz) vuhus

ich vette contendo

germ.

cf.

ich vil

Vister

vellen.

Velz

tus

pag. 230,

huvarmen

dens glossa cum.

lesco),

Vil

neces-

alpant

ich uvrge pag. 228 (respon-

Vingerhut

Valwit
ae. valewen.
\ arbe color pag.
varwe.

Vette

Uvrge

dit

falte.

marcet pag.

unerlazcn)

pro \::^\ scriptum) pag. 226.

(mend.

(Uvrge

chend.
Vadirkeil caules pennarum
Federkiel.
Valde ich valde phco

Velle

m.. ae.

impe-

daz un-

sario,vid. resp.glossam cum.

Ungeslahte rudis in hac dictione

eyn ungeslahte man homo rudis p. 228, germ.

Unles (? g.

caesis

ein

e.

i.

hgnis

Ungivelle

imus (das iller

is

vir

smete

(sic

!)

hquescit pag. 229, fortasse legendum

vir smelzt
Viruluhte (i.
vit

loco
e.

versmilzet.

virvluhte)

pag. 135, verfluchte.

execra-

36;

Virworren intritatus esti>

verworren.
Vischgarn das vischfj^arn
pag. 138, cn vischgarn
Fischgarn.
das vytur

221,

germ. med.

cf.

Vlam
VleyS

vleys

Vrce

234,

nunc

caro tenella

p. 2^^,

vHschin

en

V6hte(n)
gev6hte(n)

pugnavi

habc

pag.

e.

(i.

perfectio pag. 47,

hgna pag.

fabricor

Viike

ey vQke

scintilla

227,

volbrengunge)
Vollbringung.

inurbanus

pag.

137,

pag.

uzdringen

22^,

UZ-

et

VUge connecto
ich VUgC das

mer

Feuer.
ein

e.

durch

timorem pag. 233,

VuvUet

holz

140, fiige.

132,
(i.

hac

in

Funke)

pag. 139.

Vurc(ht):

Volbrenguge

exprimo

!)

Vu''ir ignis pag.

hac dictione: ich

gefochten.

Vonartic

icll

dictione

unguibus

feritum pag. 230.

in

(sic

driicken.

Vuge

Fleisch.

ich vPce, germ. verletze

Vlischin

fricrt.

germ. m. ae.

cf.

en ziytC

Vsdrikke

ae.

caro in hac dictione

"per-

mich vruyst ofri.^a-o pag.

germ. med. ae. mich vriUSCt,

Vruyst

pag-

uter et iuter.
ey vlam Hamma pag. 139.

vorlorn

lial)

verloren)

pro

retc

rumis pag. 230,

ich

didi pag-. 2,50 (forma verbi franconica

Vytur

Vorlorn

132,

pa.t,'-.

vurc(ht)

per

Furcht.

vuvllet.

un-

artig.

W.
Wagat

wagat

is

germ.

230,

med.

Wahinde

man

vigil pag. 234,

wann

want) "quum in hac dicwat istu das .... (hodie

issest du das ....?) quando

....? pag.

wante

2^2,

germ. m. ae.

cf.

ich warfe

jaceo pag. 227,

W^art

cahdus pag.
fuit

Wassir

Wedele

pag. 137

et

ich wedele

flabciio refri-

ae.

g.

m. ae.

widerspennik

weychsyn

(forma

wehsele.

ae.

tum haud

(i.

e.

ita

221,

germ.

wenic zunt)pecca-

multum,

culpa

k-vis

wenig Siinde.
werdir insuia pag.
eyn
Werdyr:
138, eyn gros werdir insula
pag. 221,

lecto

139 (haec glossa in dia-

tantum franconica

occurrit).

andirs, germ. wie anders.

hinniverunt pag. 134,

cf.

pag. 227.

wic-

ich wiylche marcesco

pag. 225, germ. ant.

Wilde

Winde

wedele.

Wederspenik

ich

med.

Wiylche

Wasser.

fortasse pertina.x,

p. 231,

herten.

passim.

germ. med.

pascor

commuto pag.

W^yerten

139.

aqua pag. 140,

gero pag. 222, 230,

weyde

ich

corrupta)

Wi

werfe.

Warm

weide.

magna pag.

quando.

Weyde

Weniczut
:

Warfe

hac dictione

in

e.

(i.

edis

va-

Weychsyn:

vigilans

en wahinde
wachende.
tione

wagen

bewegen.

cillare,

Wat

confluctuatur p.
ae.

wilchen.

ferus pag. 225.

:

dictionc:

ich
ich

winde torqueo
wiudc tzwim

in

hac

"^'"'"

368

glomero pag.
ibid.,

Widel

(.

ich win-

e.

(i.

involvo pag. 226.

Wirke

ich wirke

wirkit

Wirirte

(sic

pag. 223.

te.xo

erravit pag. 222,

!)

ver-

ich wule excavo,

l.

ex-

med.

ae.

Des wundes teyl pag. 228.

Wurst eyn WUrst farcimen

pag.

pag.

231,

germ.

hac dictione
is Wirt
magis
ac magrossir
y
longus et magnus evadit p. 133.
erit

in

h.

wiiele.

sohta

formata

^L+5-u; farcire

a verbo
Cete-

est.

y lengir

rum

gis

chartae foHa lusoria significat).

Wit

amplus pag.

sa-

Zeczt zich wedir

pag.

setzt

230,

sich wieder.

Zeg

ich zeg

(i.

e. zenge)
sengen.

Zelgiret testamentum
med.

ex

138, vid.

schimpe,

cf.

schimphe
schimph
Tom.

I,

CUci

sonat).

pl.

pag. 221, germ.

et
in

q. praecedit

Ge-

mit

stiilat

pag. 230,

germ. med. ae. sigfen.

Zirpt,

cf.

g.

m.

ae.

SCrWCn

evane-

Zu

praepositio dis,

cf.

franc.

ZU

loco

in ernest

Zu

im

Zucher

ode

in

vocab. germ. med. ae.

(resp. glossa

cum.

vellet

dilabitur p. 221, zerfallt.

praedo, germ.

cher, ziicker

Zucht:

di

m.

ZUcht

consvetudo pag.

(quod ad respondentem

220

zuk-

ae.

latro.

glossam

lang consvetudo),
mos.
cf. germ. Zucht, flandr. tucht
Zufie dy ZUfie sob> in hacdictione
dy zuiie gic (gink) czu raste
cum.,

cf.

altaicum

pronominis
:

3.

zi

pers.,

in

kome

men) mit gidragi

rangi)

kommen

drange.
Ziyget is ziyget

se-

und ze

ze erneste

pag. 477

tione occurrit

i.

etiam

cag.

zer.

ze ernste contractum

pag.

rio

lingua

in

scere.

selgeraete.

ae.

Zeste

torreo.

sie

221,

cf.

pag. 224, germ.

{jci^AM

weit.

139,

Zamenuge coiiectio pag. 220,

menunge Sammlung.

Zl

Wule

WO mak

kayda egen.

pag. 224, cum.

134 (resp. glossa cum.

irrte.

Wirt

ubi in hac dictione

.1

cutio

pag. 234.

te.xit

Wo

ibid.

ich widel

del)

want

ich

132, perf.

windin

inf.

(i.

hac dic(i-

e.

e.

kogid-

tumultuose adveniunt pag.

Vide etiam sub

cz.

sol ad, occasura decUnavit pag. 224,

Sonne ging zu Raste.

Zurucke retro pag. 134.
che

Mediae

postremae Latinitatis vocabularium, quo eae continen-

et

apud DuCANGiUM

tur voces, quae

et

DiefenbachiUiM aut non aut

aliter

descriptae extant aut alio sensu usurpantur.*

Abscosalia

Blasmu

i.

pag.

t;.

absconsalia

p.

Espedicio

7.

DVCANCJIUM

apud

10,

Cognosimentum

ibid.,

itai.

DlEF.

0000-

scimento.

i.

pag.

via,

camminare, cam-

pag. 27,

ital.

apud DlEF. consu-

17,

costura, vid. infra

ital.

cho-

cf.

Despliceo,

displaci-

displicuj,

mentum

Garbellus

pag. 21, apud Duc. dis-

placentia, et

apud Dief. dispHcere,

displacere,

ital.

spiacere (dispia-

bellare

pag.

21,

apud

cf.

Dief.

cUspoliaui
apud Duc.

cf.

sed dispolium,

Kstinsi

in perf

e.Keo

pl.

pag.

dispolia
despoliare,

ital. estinsi.

fratura

dialecto

pag.

28,

Januensi.

cf.

apud Duc.

gar-

succernere,

ibki.
ital.

apud

Dlc.

guarnimento.

ibid.

pag. 30,

cf.

apud Duc. ho-

nera.

HodoratuS
Lusinga

LanpUS

ibid.

In hoc vocabulario voces

!),

cribro

q.

i.

Intiatura

ibid.

ibid.,

odoYatus.

ital.

pag. 34,

enfiatura.

ital.

lusinga.

pag. 35, lampas.

non ordine alphabetico,

secundum paginarum- tenorem digestae

apud

genuliesso.

ibid.,

Graytaroria

dispolia.
24,

ibid.,

pag. 29, apud Duc. ge-

Guarnimentum

Honero

depingere.
,

ital.

tlagellum
in

gvarniamentum,

pag. 22,

expensa,

purgare.

cere).

''

(sic

q.

i.

fragellare

nuf!L;\us, ital.

Dispolio

apud

frattura.

ital.

GenufieSSO

stura.

Ksio

imp.

in

Fragellum
pag.

DenpingO

ibid., cf.

eCUSatio

Kracturo

mino.

Custura

Duc.

Duc. excussare.

caminarius z= viator,

mercator,

tura,

expendere,

KcUSSO,

apud Duc. caminus, caminum

e.

apud

cf.

speudere, spesa.

Camino, caminaui, camina

16,

25,

espensa

Espendo,

blasma.

pag.

espeditamentum.

sed

uti

in cod,

leguntur,

sunt.

24

3/0

Manleuatio

pag. 35, apud Dlx. ma-

nulevatio, sed manlevare

fide-

e.

i.

chinatus

ma-

contusus.

fractus,

e.

i.

apud Dlx.

ibid.,

ibid.,

monta-

nia

apud Duc.

cf.

sibu-

lare, ital. sibilare.

Suferta ibid.
Saltun pag. 58,
Tintor pag. 59,

jubere.

Mirun pag. 36, mirum.

Masticum ibid. mastiche.
Machino pag. 3;, cf. apud Dlx.

Montanea

rellum

saltus.

q.

i.

Duc.

tin-

apud Duc.

tur-

apud

cf.

toria.

Tronituu

ibid.

Turpidum

ibid.,

cf.

pido.

Gragnora
nola,

pag. 40, apud Duc. graggragnuola.

ital.

Obsculo, obsculaui, obscula,

obsculum

pag.

Drc. osculare pro

Otriamentum
otriare

cf.

apud Duc.

concedere,

permit-

tere, vel obtinere et impetrare ex

p.ig.

Proferta

ibid.,

cf.

pag.

Puntura ibid., ital.

Raxonj pag. 49, cf.
rium,

44,

apud Duc.

perdi-

itai.

ibid.,apudDiEF.
ibid., cf.

apud Duc. rasoinfra

vid.

ra-

apud Dief.

ibid.,

ri-

pag.

apud Duc.

cf.

pag.

retife.x.

servlclus

53,

apud

Sompnio, sompniauj,
apud Dl'C.

sompnia

sompneia

et

apud DiEF. sompniare,

nium

etiam

apud

apud

Duc.

quod voc.

ibid.,

SOmp-

ad

modum

apud Duc. retun-

cf.

pag.

apud Duc.

y8,

celum.

pag. 82 pruina.

Rosata ibid., ital. rugiada.

Rassus pag. 84, cf. apud Duc.
BozUS pag. 84, q. crudus.
CotUS ibid., ital. cotto.

rasum.

pag. 86, pro albedo.

Curticia

ibid.,

pag.

scrituarius,
ibid.,

55,
ital.
cf.

Scrolo, SCrolauj
Duc. excrolare,

cf.

ital.

56,

FrisCUS

ibid.,

apud DUC.

cf.

tra-

cf.

apud

siuo-

pag. 87,

vid.

apud DlEF.

neare.
ibid.,

ital.

vetero

(vox an-

tiqua).

cf.

scroUare.

Siuoro^ sivorauj, siuora,

Duc. cur-

SichuS ibid., apud DlEF. siccus.

BahieatUS ibid., cf. apud Duc. bal-

PrestUS

scrittura.

sputum.
pag.

apud.

cf.

tare.

Veterus

DiEF. occurrit.

SpuatiU

presto,

versum.

pag. 54 pro sonus.

Scritura

fortasse

70,

ibid.,

TrauerSUS

cf.

apud DlEF.

idem.

Abbedo
ibid.,

Duc.

Sonum

paucum.

dus.

Prina

gamen.

ibid.,

Prestiter
ital.

ibid.

i.

Rigamentum

Seruicium

apud

pag. 6g pro honeste.

Pauchum

Cellum

perdita.

sorius.

Retifico

cf.

Retunde

puntura.

rasojo,

ital.

60,

retis.

profferta.

ital.

Perdimentum
mento,

pondus.

43,

pag.

DlEF. torcere.

Recie

otroier.

gallico

Pundus

texeo

v.

Tuscio, tusciuj,
tuscius
Volia pag. 62 volutatio.

Oneste

osculari.

pag. 42,

e.

i.

apud

cf.

41,

Torceo

ibid., cf.

apud DlEF. presto,

etiam prestiter.

Deshgatum

pag.

88,

cf.

apud Duc.

desligare.

Mondus

ibid.,

ital.

mondo.

.3/1

PocllUS

campus

ibid. locus acclivus,

intcr montesi).

FoSSatUS

ibid.,

apud Duc.

cf.

fossa-

ibid.,

fangusii,

apud Duc.

cf.

terrae

in sign.

apud Duc.

fani,^a,

pag. 89,

rumentumii,

cf.

rumentaii

pratum,

ibid.

glossam

ipsam

hanc

cf.

sensu

in

judiciario

ibid.,

PratO

pag. 90,

ital.

prato.

Planura
riuniii,

cf.

apud Duc. fondora.

cf.

apud Duc. pratoran,

Carubius

apud Duc. planu-

cf.

apud Duc. carubiumii,

ibid.,

ibid.,

q.

i.

malleusii,

vid.

marcius.

F^OXmu

ibid.,

q.

i.

fornaxii, vid.

infra

ibid.,

cf.

apud DlEF.

sulfuri>,

charius,

ibid.,

ital.

apud Duc.

banchiere

s.

apud

ibid.,

DlEF.

alumen,

ibid.,

apud

cf.

dire pro condire,

Bonbeciu

ibid.,

DiEF.

ital.

can-

candito.

apud Duc. bombi-

Titua

apud Duc.

ibid.,

tutia.

pro manna.

ibid.

SpicuS pag. 93 spica nardi.

Chibebe ibld., ital. zlblbbo.

Borana

borax (borax aut mine-

ibid.

Cardomonio

ibid.,

Confeti

conditum

ibid.

Mortahs
novo

apud Dief.

pag.

subigendo

confettiii.

ital.

94,

glossario'''

car-

cardamomo.

ital.

cf.

apud DiEF.

mortaliolum

in

ital.

balanciaii.

Piston

DiEF. pa-

Sedacius

ibid.,

ital.

ibld.

pistone.

cribrum, apud

J_)lEF.

sedazius.

ital.

cf.

apud Duc.

pignatta,

pigna-

pignatto,

ibid.,

apud Duc. sucharum,

ibid.,

apud Duc. gingiber,

ibid.,

ital.

cannella,

germ.

apud Duc.

Francofurti,

ital.

arcula, apud
bussolotto.

apud Duc. sachettus,

ibid.,

sacchetto.
ibid.

medicamentum ex

aloe confectum.

ital.

ibid.,

apud ])uc.

rosatus,

rosato.

Bocelh

zimmt.
ibid.,

ital.

Rosato

gengiovo.

pyxis,

ibld.

Duc. bussola,

Aloepaticu

zucchero.

Gingalel

BuSOre
Sachetl

olla.

Cucharo

EndegO

tin-

mortajo.

ibid.,

torius,

Canella

ad

alume.

ban-

pirium.

ital.

ital.

ban-

chiero.

Balancie ibid., apud Duc.

Papirun pag. 91, cf. apud

ital.

Alume

confectum,

sulfaru.

Pignate

lignum rubrum

ibid.

domoniumi),

Bancherius

apud

rale est, aut factitium).

fosina.

Sulfain'

Bracile

Mana

pianura.

carubeus.

MarpiuS

masticum,

vid.

cinum.

ibid.,
ital.

apud Duc. fustum.

cf.

ibid.,

DlEF. mastiche.

Chadi

apud Duc.

Fondus

caryophvllum.

e.

ibid.,

garofano, ga-

ital.

gendum.

diverso sensu.

Erbagium

Fusti

apud Duc. "in-

cf.

incenso.

ital.

ibid.,

i.

Mastic

fango.

ital.

Rumcnta

e.

Ganofanj
rofoloii,

Fangun

i.

pag. 92,

censerium,

tum.

vid.

EncenSO

ibid.,

apud Duc. bocellus,

endegus.

]^6j.
24'

lagena, gall. "bou-

(ibocella, id est
teille.

Duc.

ajDud

ibid.,

citocaria,

Cominum
minum,

Cenapio
Corallo

pag. 95, apud

tum,

..cu-

apud Duc.

DiEF.

et

corallo.

ital.

ibid.,

cf.

armeniacum

malum armeniacum.

Serapin'

ibid.,

sera-

pen.

Ladano

Mumia
N.

apud DlEF. ladanum,

ibid.,

ladano.

ital.

genus quoddam

ibid.

sarche

nuces

e.

i.

antidoti.

sarche

Oleum susima
RecpXlQ
Sandalo
p.

Verderamo
Specie

in

novo glos-

ibid.,

ibid.,

ital.

verderame.
et

DlEF.

spe-

apud Duc. sulphurium,

sulfain'.

Anquun(ze)

ital.

an-

cudine.

pag. 97,

apud

tenagla.

lato-

ital.

ibid.,

i.

e.

apud Duc.

digitale,

ital.

vid.

ibid.,

ai/ninus.

Vulpe ibid., ital. volpe.

Vai ibid., apud Duc. vairus, vairum.
Scoyroh ibid. sciurus (varietas nigra).

Zebehn

pag.

mustela

98

zibellina,

apud Duc. zebelinus.

mustela martes, apud

ibid.

apud DlEF.

cf.

Lupi

ital.

mustela foina,

ibid.

Dcc.

foini

i.

ceruerij

e.

in

mar-

cf.

apud

pelles mustelinae.
lyn.x,

felis

cf.

apud

cervalis.

Vulpe de are

canis

ibid.

Gati pauh ibid.

Gati Spuci ibid. ihis.
MoticiQ ibid. (respondens
eric pantheram

Corsac

ibid.,

apud Duc.

coltello.

curtel-

cf,

glossa cum.

significare

apud Duc.

videtur).

affa.

Ermehnus ibid. mustela erminea.

Pena ibid., vid. apud Duc. idem,

ni

quod pelhcia.

fallor,

uhia.

ibid.

Burdu

ibid.,

apud Duc. burdus

i.

e.

sutor vestiarius.

Butana

loton sonat.

lus,

Aei^nine

Pichu

Duc.

nus, Venet. laton, quod Mediolani

Curtcllum

ibid.,

.iVfayto
incus,

ibid.

Tenagie ibid., cf. apud Duc.

Turchese ibid. forceps.

Latonum

aqus

(nomen kirghisicum).

specie.

cies, ital.

cf.

apud DlEF.

apud Duc.

ibid.,

Sulfaru

Dial

Duc. lupa

ibid.,

Duc.

apud

ibid.,

Foyne
apud Duc. smyrna,

turbit.

sario

AqUUS

lavellum,

lavello.

ital.

tora.

gr. aa-J pvr,:.

Turbiti

apud Duc.

apud Duc. sandalum,

novo glossario smirna,

in

Lauello

carbo.

ibid.

ibid.,

novo glossario martarus,

96, cf.

apud DlEF.

Carbonum

bufetum

butfetto.

Duc. martures,

ibid.

sandalo.

ital.

Smirra

ital.

mantice.

ital.

Duc.

gallice reg-lisse.

ibid.,

ibid.,

abacusi,

Martori

nuces Indiae.

ibid.

apud

ditale.

apud Dief.

cf.

cf.

acus.

dragante.

Armoniaco

ibid. follis,
ibid.,

Buffeti
e.

e.

i.

metallorum,

fo.xinu.

lavellus,

apud DlEF. dragan-

ibid.,

ital.

supra

i.

apud Duc. senapium.

ibid.,
ibid.,

DragantO

I^IEF.

comino.

ital.

corallus,

e.

ad fusuram

Mantexi

herba, quae cito purgat ventrem.

apud Duc. fusina,

ibid.,

forna.x

Citoaia.

i.

Fosina

p.

99 nodus,

Bachairanj
sioris.

ibid.

ital.

genus

bottone.

panni

cras-

37^

T^CSna

Sohl

"suluiln,

ilji<l.

il)i(l

(clcsina.

it.-il.

Duc.

;i]ni<l

((S()l(>;n),

ital.

((sohni.

Becunie

apud DiC. <(bccuna,

ibid., cf.

tnnina,

((mon-

montone,

ital.

cf.

Duc.

apud

ibid.,

vid.

monton.
Stiuali

stivalc,

ital.

ibid.,

cf.

infra

cf.

pars posterior

ibid.

calcci,

algorgC.

infra

AuanpC

anterior

(avan pe).
Asia ibid., cf. apud Duc.

Manayra

pag.

Capelerius

pag".

Chazola

acia.

Duc. ma-

Duc
Maton

compasso.

ital.

instrumentum,

quo

fabri

maillet,

cf.

ital.

rium,

ital.

apud Duc. raso-

cf.

apud DlEF. speculum,

ibid.,

lanciuola.

Manoale

pag. lOi,

apud Duc.

((mn-

ibid.,

apud

cf.

Duc.

Ponzon'
nare,

ibid.,
ital.

cf.

apud Duc.

i.

yXJ-f:;

e.

ibid.,

et

DlEF.

etiain

apud

Duc

matonus,

matonj.

color.

pennello.

ital.

Duc

cola,

apudDuc

ibid., cf.

pag. 103,

Duc

apud

ital.

gr.-z/jXkcL.

stechata,

apud DlRF. scoba,

cf.

scopa,

ibid., cf.

idem.

ital.

Duc

apud

fogascia,

pogacsa).

focaccia (hung.
radix.

ibid.

F^rexeterius

spiculorum

ibid.

fabri-

Tesitor ibid. textor, ital. tessitore.

Tugularius ibid. ((joculator, cf. apud

Duc

jocularis,

apud

Duc

tem-

scalpere,

/.iXaaov,

ital.

tempe-

pro cathedra.

ibid.,

joculnrius.
cf.

apud

DUC

tam-

bor, galL tambour.

Nachara

ibid.

pag.

bucina.
104,

tympani

npud

specics,

DUC
ital.

na-

nac-

chera.

Gazayra
IBeffa
e.

ibid.

stecca, steccata.

ital.

cara
cf.

rino.

Catreda

((ponzo-

ponzare.

Tenperatorium
temperare

cf.

infra

cf.

apud

ibid.,

Caramella

atrementarium.

perat

Colla

Duc

apud

cf.

apud

ibid.,

TanburluS

nuale.

Atrementum

e.

i.

cator.

apud Duc. (danceola,

ibid.,

cur-

effossio,

casella,

ital.

ibid.

Penellli

Radis

supra rOXOriJ.

specchio.

Lanccta
itnl.

ibib.,

vid.

SpegiuS

ibid.,

Furatia

macia.

Rasorius

supm

vid.

apud Duc. sappa

102,

ibid.,

Scupa

radunt vel laevigant.

ibid., gallice

cnppellnjo.

ital.

ii)id.,

mattone,

ital.

Stecha

lis^narii

De Censa-

cazola.

ConpaSSUS

Macia

cnp. 17

6.

fundamentorum

muri

Cholor

ibid.,

spa-

ofticio.

ibid.,

Curtelerius
tellum.

Vcrina ibid. terebra.

Marcius ibid., apud Duc. (cmartus,
ital. martello, cf. marpius.
ibid.

lib.

corum

ct

riis

casula,

apud

loo,

calcei

nara, manaria.

Yona

Duc.

saparare.

pars

ibid.

npud

cf.

Pomeleius ibid., vid. pomcllus.

Ccnsarius ibid., cf. npud 1)1 c.: Stat.

Sapa

stiuales.
ArP^ortre

ibid.,

tharius.

Gcnucns.

bcCllS.

bccuncs), vid.

Monta.ninC

Spatius

delectnmcntum.

ibid.

ibid. jocus, ital. beffn, beffe,

g. in

danno,

hoc proverbio

non

mancano

etiam buffn.

a chi tocca
lc

bcffe,

il

cf.

374

Gabon
i.

ibid.,

apud

cf.

Duc.

gabeo

homo jocosus.

e.

Rofiana

ibid., cf.

apud Dlx.

ruffiana,

ital.

Imperatris

ScrauUS
Scraua

Caparrum
parra,

sclavus,

ibid.,

Robm

io6,

apud Drc. ca-

Balaxius

apud Dlc. canava.

apud Drc. camuz-

Fustaney

ibid.,

dugo.

ital.

apud

cf.

Duc.

fus-

herba

ibid.

NasiciuS

moschata,

cf.

serica auro

risus,

apud

DlEF. risum.

Stamega

ibid.

stamegna,

Scamandio

apud Duc.

cf.

etamine.

e.

ibid.

ital.

ibid.,

caseus

fortasse

tornio

torno

s.

ibid. fortasse ital.

ibid.

lembus
ibid.

ibid.,

(Asti),

sandale,

fortasse

(hun.o-.

tela,

sajka).

tella de Cap
Astexane ibid.

tella

saica

ital.

tella

Ostume

ibid.

(Ostuni).

VellutUS

apud Duc. diaman-

unicum

e.

sunio.

Duc.

topa-

i.

ibid.,

apud

ibid.,

apud Duc. turche-

sium.

turchese.

sius, ital.

ital.

apud DiEF.

ibid.,

iaspis,

jaspide.
ibid.,

apud DiEF.

cf.

sardus,

sardius,

dis,

Calcedoriu

tus,

ibid., cf.

apud

pag. 108,

tus, ital.

ibid.,

sarsar-

ital.

apud DlEF.

cal-

apud Duc. amathis-

amatista.

ital.

Celabrum

iio mala.

pag.

cerebrum,

Forcella ibid., ital. idem.

FigatUS ibid., apud Duc.

Pulmon'

Duc.

velu-

ital.

Budellum

ital.

ibid.,

pannus

Damasce-

nus, hung. kamuka.

Tasta ibid., ital. idem.
Cremixi ibid., cf. apud Duc.

Veletrun
culus,

apud DlEF.

pulmo,

polmone.

apud Duc. budellus,

pag. 112

ital.

Petenigiu

BrachiuS
creme-

fegatum.

obudello.

Testiculum

vclluto.
ibid.

ibid.,

pulmon,

ital.

CamOCatuS

-xile.

apud Duc.

cf.

celabro (antiqua vox).

Saye Canis
Tella

109,

ibid pro

Melon'pag.

sandaloD.

e.

Unicum

Amatista

piallone.

ital

tornus.

Sandenis

i.

ba-

cedonius.

ibid.,

Tornay

Duc.

donico.

siccus.

i.

pag.

ibid.,

Sardoniu
vellus,

oall.

apud

cf.

diamante.

Jaspidun
apud Duc.

ibid.,

apud

smeraldus.

Tin"cheyse

pag. 107 vestis

te.xta.

Pialon

Smeradus

Topatiun

apud Duc. nachum.

Risun

ibid.,

tes, ital.

tana, fustanium.

NachuS

pers.

et

ibid.,cf.

apud Dlx. robinus.

ibid.,

Diamante
noctua,

ibid.

crue

lascus.

zum.

DugUS

ital.

Duc. crude.

schiavo.

cf.

cf.

cum.

ibid.,

tela

aracli,

idem.

ibid., cf.

fuscus.

vermiculatus,

affiorato.

ital.

pa^-.

ital.

Canauu
CamutU

Drc

apud

ibid.

ibid.

Tela fabriane

imperatrix)).

ibid.,

rufiana.

rofian.

vid. infra

ibid.

Gamelin
Afiori

Brion'
PulciuS

ibid.,

membrum

virile.

apud DlEF.

testi-

testicolo.

ibid.

ibid.,

ibid.

ibid.

apud Duc. brachium.

ossum clunium".
pulsus.

375

Po(l(?S

ibid.

(i]iodcx.

Cosia

pag.

11,5,

KrexctUS
Duc.

'ipiitl

cossiaii,

(jratis

ibid.

cubitus.

pe(_lis

ibid.,

rena,

apud

cf.

Drp.i-.

cratis.
ibid.,

apud Dief.

cal-

caneus.

TenerilS

Nora

gener,

genero.

ital.

nurus.

ibid.

Duc.

in-

ital.

ibid.,

apud DlEF. presto,

cf.

pag. 116,

apud Duc.

cf.

trus, destrus, ital.

Guercius
Auogulus

RangUS

MuSUS

apud Duc.

vid.

supra

Dispositus

fortasse

pro indis-

positus vel male dispositus scriptum.

ibid.,

apud

VanaglorioSSUS

Duc. gibbosus..

ibid.,

apudDuc.

va-

ibid.

Curpabilis

Gaibus

pro iniquus,
ibid.

ibid.

ital.

iniquo.

extraneus,

cf.

arab.

gharib.

e.

i.

e.

apud Duc. lancea.

119

ibid.,

pro

ibid.,

pers. sub voce

freccia.

ital.

paries,

vid. in

ital.

vocabulario

banucsa.

apud Duc. acutus

ibid.,

Lectuin

i.

e.

cf.

Chostura
ital.

Septa

vestls pelHcea.

ibid.

mam,

pro lectus.

ibid.

ibid.

quod ad

nodus,

ibid.,

ibid.,

for-

pomello.

ital.

apud Duc. custuria,

costura, vid. supra

cf.

Colupna
Matonj
XectUS

Duc.

apud

apud Duc. gaita

excubiae, vigib).

ibid.,

ibid.,

ibid.

Balcon'

CUStura.

setta,

ital.

cf.

apud Duc. colum-

vid.

matou.

pro tectum.

ibid.,

cf.

apud Duc. balco-

nes et balconum.

AxmixiU

vexillum.

Guayta

ibid.,

pniatus columnis exornatus.

pro culpabiHs.

Bellun pag. 118 pro bellum.

Insegna ibid., cf., apud Duc. insigna
i.

Lanzia

seta.

nagloriosus.

InicUS

sagitta,

Pomellus

rugosus.

ibid.,

ital.

pro gladius.

ibid.

ibid.

Penna

rofiana.
ibid.

COyraCia.

cf.

clavus.

pro castratus.

scortator,

su-

ital.

Krezia

AgUtUS

muso.

ital.

operit,

apud Duc. spatha,

ibid.,

parete.

CrastatuS
Rofian ibid.

Gibbus

Spata

Chanchauus

ibid.

quae

lorica.

ibid.

ranco.
cf.

partem

conserta,

Paretis pag.

guercio.

nasutus,

cervella,

vestis militaris ex anu-

ibid.

ferreis

apud Duc. avoculus.

musum, musus,

RogOSUS

lis

ibid.,

ibid.

colla-

colli.

apud Duc.

capitis

ital.

ital.

apud Duc.

cf.

ibid.,

ibid.,

pag. 117,

cura-

corazza.

cervelliera.

Gra(diuS
me^^tecatto.

apudDlEF.tignosus.

ibid,,

etiam

cf.

ital.

cui-

bubali

spada.

destro.

Senes ibid. pro senex.

Mentecatus ibld., ital.
TicfnoSSUS

de.x-

Duc.

thorax

cervelleria cassidis species,

Seichere

idem.

Destrus

ibid.,

Coyretu

geniosus.

e.

i.

ornamentum

perioris

pag. 115, apud

InginioxUS

PrestuS

Colaretu
Cervelera

pag. 114 soror.

apud

cf.

curazia,

retus

ibid.

ibid.,

cuirenia

corio sine manicis,

cia,

ChalchaneUS
Solor

sirdac.

Coyracia

coscia.

ital.

Gailigia

vocabulario cum.

il)id.,vid. in

suIj voc.

ibid.

vestimentum

camisium).

CamiXia

ibid.

camisia.

(.^

cf.

3/6

BraS^a ibid., cf. apud Duc. bracae.

Corigia ibid. corrigia.
Scarsella ibid., ital. idem crumena.
Fazolun pag-. 121, apud Drc. fazoletum,

Patava}^ ibid.
Stiuales ibid.,
Algoro^e ibid.,
Stralera

argorge.

supra

cf.

apud Duc. besaccia,

bisaccia.

tubus.

Copa^

ibid.,

Stregia
equum

CapistrUS
Brilla

122

radunt,

bena,

ferrea,

strigilis

qua

stregghia.

ital.

apud

ibid.,

Duc.

ibid.,

cf.

GrupUS

cf.

apud Duc.

Arzonu

apud Duc.

habena,

ital.

redina,

ibid., cf.

ha-

perii-

cf.

traucis.

apud Duc.

cum.

tlXgm.

apud Duc. ogroppus.

apud

Duc.

arzonus

equestris sellae arcus.

vStreve
pes,

ibid..

apud Duc. streva

quo quis

Ardiiomis

in

ibid.

equum
(dingula

sta-

fibulae,

ital.

ardigHone.

cf.

bastum

apud Duc.

Fogorarius

ital.

pag. 123, apud

Duc.

torcia,

ibid. culcitrae species,

strapunto.

ital.

cf.

apud Duc.

fo-

focolare.

ital.

pag.

tina.

tj-na,

ibid.,

apud Duc.

125,

ciner,

cenere.

uncus,

ibid.

ital.

tamen glossa

respondens

rampino.
pers.

trul-

significat.

Taliatoius

discus,

ibid.

cf.

talia

apud Duc.

Scortia

ibid.,

cf.

apud Duc. scorcium

corte.x.

ibid.,

ceresum,

apud Duc.

cerasia,

ciriegia,

ciHegia.

ital.

Poius ibid. pirum.

Po. cogognum ibid., pirum coin

Hnea

sequenti

malum

cydonium, pirum cydon.

ibid.

SUSima,

MlsmiS

idem.

Straponta

ital.

grande Hgneum,

vas

ibid.

Soseyna

cHteHae.

ital.

cf.

tripus.

ibid.

COmum

tollitur.

Posna ibid. postilena.

Bastun ibid., cf. apud Duc.
Torcius

discus,

124

pignatta.

Celexia

fimbria, fibra.
ibid.,

pag.

Ranpm'

ibid.

ibid.

quod

idem,

fortasse

ibid.,

Cazia ibid., cf. apud Duc. capsa.

Plgnata ibid. vas coquinarium, ital

lam

reda,

Pola

Tefania

Cinere

briHa

nelH.

Trauce
Redena

tape-

mezzina urccus.

culare,

briglia.

ital.

P'finelli

coperta.

capistrum.

ibid.

ibid.,

ital.

Bradale
Tianus

parasole.

apud Duc.

cf.

brag^e-

braga.

ital.

pag-.

Duc.

apud

cf.

ibid.,

lorum

adstrictorium

rium, vid. supra

ParaSO

lodicis grossa.

apud Duc.

cf.

tafferia.

ibid.

caligarum,

ibid.,

Mesinaba

fascia cruralis.

ibid., cf.

Vezia ibid.
Brageius

Hntea.

ibid.

Fiela ibid. fiola.

CiatUS ibid. cyathus.

supra stiuale.

cf.

besacia mantica duas habcns peras,

ital.

Lenteamina

Culter ibid. lodix.

Sclavina ibid. species
tum.

ibid.,

Besatie

apud Duc. cosinium.

ibid.,

Tapitum

fazzoletto.

ital.

Cosin

ar.

prunum,

fortasse

vox

cf.

pers.

olcum
Xaauc^.

pag. 126 malum Armeniacum,

mismisun.

Zebibum

ibid.,

ital.

zibibbo.

Datillum

ibid.,

ital.

dattero.

111

Amindllla

amyclalum,

ibi<l.

itnl.

mandola.
Ibid.

.(cucumis.),

ital.

cocomeroD.

cet-

rinus pro citrinus.

npud

ibid.,

Festechum

limoncsi.,

ibid.,

pistacchio...

ital.

ital.

mcllone.

apud Duc. spina-

ibid.,

Pctroscmulum

ibid.,

apud Duc.

cf.

petrosillum...

pag. 127, fortasse mendose pro

porrus scriptum.

Merezana

Gea

ibid.

Caull

ibid., fortasse convolvulus...

caulis...

V.

vid. in vocabulario pers.

ibid.,

chasuir.

FeniculuS ibid.
Buraxia Ibid.,
rancxa species

P. saluaticus

Troya
ital.

apud

Duc.

bu-

ibid.,

e.

porcus

apud Duc.

cf.

s.

pag-.

truia

sus,

ibid.,

nina,

apud

cf.

ibid.,
ital.

Duc.

vache-

cf.

apud Duc. monto-

montone,

vid.

Becus

falco,

ibid.

astur

ibid.

ital.

falcone.

accipiter

major,

apud Duc.

spar-

astore.

SparueriuS

ibid.,

ital.

spar-

sparviero.

Terzororius ibid., ital. terzuolo.

MismerlhlS ibid., ital. smcrlo.
Voltor ibid. vultur.
Cuictora ibid. noctua, ital. civetta.

Ocha pag. 130 occa.

Galum ibid. o-alhis.
Duc.

pullaster,

ibid.

apud

pullastra.

avis

ibid.

parva

nigri

coloris et crista praedita, pers. et cu-

Paon

ibid.

pavo,

ital.

pavone, pa-

Faxan

apud Duc. faxanus.

ibid.,

RosignoluS

ibid., ital.

Papagaxius

ibid.,ital.papagallo,hisp_

papagajo,
ibid.

aries.

ibid., vid.

Capretus
ritus.

Astor

aquila.

ibid.,

becunic.
cf.

rosignuolo.

moilta-

nine.

Craston

Agla ibid.
Falchon

one.

rius.

Monton

daino.

manice SOUgUr.

troja.

Vacha

apud Duc. dayna,

cf.

Bixia ibid., ital. biscia.

Cinzare ibid., ital. zanzara.

Pielfalchus

vitis.

i.

salvatico.

128, cf. ital.

p. 129,

Pulastrum

foenlculum.
cf.

bufalus

bufalo, bufolo.

ital.

daina,

viere,

nus rapae genus,

sub

ca-

ibid.

Duc.

apud

ibid..

varius .species accipitris,

Aleum ibid. alliuni.

Cepe ibid. cepa (apud Plinium).
Rafanum ibid., cf. apud Duc. raphaAfancia

Daynet

ital.

beta...

ibid.

gamclla

Bufarus

ital.

chium...

PortuS

ele-

ital.

Dracon ibid. draco, ital. drag-one.

Uncia ii)id. panthera, apud D.ANTE

bubalus,

ibid.,

Spinatium

Gamellus,

lonza

Duc.

limonc...

Melonum

(h'phasi.,

melus.

Papauarum ibid. papaver.

Cetronum ibid., cf. apud Duc.

ital.

ioid

fante.

Cocomarum

Limoni

Alofans

apud Duc. cap-

Cardarina
ital.

ar.

vjtAJ.

ibid., cf.

cardellino,

Erbegia

pag. 131,

Brenum

ibid.

apud Duc.carda,

carderello.
ital.

erbaggio.

pulegium.

3/8

Segara

ibid.

secalei',

ital.

segala,

Speuta
apud
vero

ibid.

ibid.

cum.

Solo,

segale.

Asonzia

et

zea,

cf.

MacegU

adeps.
ital.

spelda,

Dante spelta. Respondens

glossa suulu in columna pers.

sic in

paleam

significat,

kaz.

etiam cum. suluc.

ibid.,

fortasse

Italia superiori,

Toscana.

cf.

ital.

magengoi),

maggese

in

INDEX NOMINUM PERSONARUM,

QUAE IN PROLEGOMENIS OCCURRUNT.
Abcji Esra pag. LXVI.

Abiilfeda

Basi/ios Apokapios dux pag. Lxxvil.

xxxiil. LV. LXXXVi.

pag-.

Abtil Ghdzi pag. xv. xxxvi. Lxxiv.

Aoicas

Sylv. pag. xi.ii.

.^rt/z^

.Si?/?'^

Agafhangelus pag. Lix.

ibid.

Be/a IV. rex Hung. pag.

Agathias pag. LXXil.

Akus dux

pag. XXXV. XL.

Steph. Beegzai/ pag. Liv.

xi.

pag. xxxvi.

Be/chi pag. Lxxvi.

Alaeddin Seich pag. Lxxxix.

Vinc. Be//oz'acensis pag. xil.

A/be?-icus pag. XLii. LXXix.

Bench pag.

Mir A/i Sir pag. LXXXIX.

BencJ/e ibid.

A/p Ars/an

pag. Lxvi.

A/thabarz pag.
Anibu/tan

yoj-. Ben/?'6

Liv.

^^.i'^

x.xix.

pag. Lxxx. lxxxi.

pag. Liv.

Betlei/ pag. xxix.

ibid.

An/n/iantis Marce//if/us pag. xxx. LVii.

LXX. LXXXVIII.

Bicke// pag. LXI.

j5/rt2^

pag.

Ansiz ibn Abik pag. LXVI.

XXX.

XXXI.

Aranka pag. xi.

Arbuz pag. Llll.

XXXIX. XL.

O.

XCIX.

dnx Hungarorum pag.

Arpa// pag.

XI.

xxxv.

XVIII.

XXXII.

XIX.

xxvii.

XXXIV.

XXXIII.

L. LI. LV.

LXVIII.

LXXI.

C.

CIII.

CV.

CXIV. CX^I.

Bochou pag. XXIX.

BoJ//is/aincs Ba/bi//i pag. Lxvi.

Liv.

Asce//i7/us pag.

XVII.

LXXXVIII. XC. XCII. XCIV. XCVI. XCVII.

Aristote/es pag. \.

Arpad

xxix. XL.

LXVI. LXXIX. LXXXI. LXXXII.

Lii.

BoJes/aus pag. LXX.

Asinius Quadratus pag. Lxxi.

Bo/defi pag. Liv.

Bacco pag.

Bonifacius IX. pag. LXXXi.

Bonfinius pag. xxv. lxxxvi.

xil.

Bajai/ pag. LXII.

NikepJioros Bosoniates pag. Lxxvii.

Gabr. de Bd/int pag. XXXIX. XLVI.

O.

Stepl/.

/la///'os

pag. XLIII.

Barhebrae/is pag. LXI. LXXllI.

BbJ/t/ingk

xcvi.

pag.

xxiii.

Lii.

xci.

38o
Ma?-f. Brnninvnn pag.

XXXV.

XLII.

Dizabul pag. LXXV.

Du

XLIII.

Cange pag. xvin. xxvii. xxxv. cxxi.

Brosset pag. xxvill.

Dugotiics pag. XLlli. XLIV.

Byk

Du

pag. LIV.

Byter pag.

Duzalpes pag.

Lill.

Capelli pag.

Eldad ha Da7ii pag.

Casfrenus pag. xxv. xxxil.

6^^or^-.

Cedreims pag. xxxiii. xxxiv.

XXXVr. LXIII. LXXVI. LXXXV.

Chareth

Ephorus pag.
i^r.

ibid.

Cicero pag.

XLi. xlii.

LXXXIII.
^i/z/.

ibid.

Claudianiis

xxv. XL.

Georg. Fejcr pag.

de

/vV/c//^

pag. vii. cxxii. cxxvili.

CXXXI.

Chytvach pag. Liv.

7'.

iv.

il

Liv.

Churchy pag. Lin.

J/.

Erizzo pag.

Llil.

Choha pag. Liv.

Chyta

LVi.

Evagrius pag. LXI.

R. Cha^dai pag. LXXll.

Chertan pag.

pag. LXXIV.

^//rt^Z'

Liv.

Chatharch pag.

LXXil.

Elias pag. LXil.

Elisabetha regina pag. LIV.

CJialcondylas pag. LXill.

Chaniaz pag.

Edrisi pag. Lxvi. Lxxxv.

Eghisa pag. LXXI.

pag. Liv.

I.

LXiii.

iv.

Paulus Cassel^. LX. LXXlli. Lxxxvili.

Carolus

Chesnie pag. LVii.

Fraeh/i pag. XL. LXiv. LXXiv.

iv.

Frcdericiis

ibid.

Cotonmjiusrex Hung. pag. Xi. Lxxxiv.

II.

imp. pag. LXXXll.

7. /v/r-v/ pag. LXXII.

Atexius Conmenus pag. Lxxxv.

yl//<r

Conrnena

Constanti7ius

xxv. xxxiil. LXXXV.

p.

Dukas

pag. LXXVil.

Constantinus Porphyrogenitus
XXIX.

xxxni.

x.xxiv.

^^.

lxv.

xxviil.
lxxiii.

LXXXVIII.

Hier. Cornaro pag.

Cornides pag.
LII.
.V^^/;.

ii.

ix. x. xi. xiii.

xxv. xxvi.

Georgitcs episc. pag. XLl.

Georgius interpres pag. LV.

Atit.

Gevay pag. XLiv.

Aug.

F.

G/rorer pag. Lxxvii.

Glycas pag. i.xxxv.

Nicephorns Gregoras pag. Lxx. i.xxxiv

LXIV.

Corradus pag.

Ge7igiz (Gi7tgiz) pag. xxxv. XL.

Gregorius IX. pag. LXXIX.

iv.

P^/jr/ de Courteitte

pag.

xxil.

xxviii.

XXXVI. XLVIII. LII. XCIII. CIII.

Grigororvitsch

pa?,.

Guariniondo pag.

xxx.

lil.

Cun7tinghani pag. LXViii.

Giibul pag. Liv.

CyroIta7ias pag. LXi.

Guiardus de Laiidinio pag.

(>V///

pag. XXXIX. XL.

de Gydrfds pag. xxv.

D' Avezac pag. xxiv.

.S7(?//!.

Delislius pag. Xli.

Lilius Gyraldus pag. iv.

Diefe7i1iacJi pag. xxvii.

xxxv. cxxi.

lAii.

Gyula

du.\-

pag. xxix.

Liii.

3!

Vinc^ Kadlul)J<:o pag. LXIX.

/fdltoinis paL^. xii.

/faiiiincr

(k)

Purgsfan

(JdJuriiiics

lih.

baro

Kara

XXIV. I.XXXIX.

pa.c;-.

Attufean pag. xcvi.

Karach.inuni pag.

pag. LXViii.

ffaiii:,

KaJJien pag. Liv.

i.iv.

Har/cavy pag. LXXii. LXXiil. LXXiv.

KarJa

Enier. Heiiszlmann pag. xxxviii.

Kazvini pag. Lxv.

Herodohts pag. xxxviii.

LVi.

lix.

lx.

ibid.

Keldecfi pag.

Hindoglu pag.

Keyan

xcii.

Kiepert pag.

Hoiiicrus pag. vii.

7/^/.

Hoiioriiis IV. pag.

Li.

Horiiiayr Hortenburg

Lil.

Attitius Hoi

tis

(hsLVo)

x.

Ferd.
^^.

xxix.

Knauz

LXii.

LXXXI. LXXXIlI. LXXXIV.

Kucfimeg pag.

Lasta pag. Lxxiv. Lxxxi.

XLl. LIII. LXXXl.

Jerney pag. xxv. xxxvi. xxxviii.

XLIII. XLIV.

LV. LVII.

fvystre pag. Liv.

XLV. XLVI. XLVIII.

Lxi:*:.

LXXXI. Lxxxn.

Sanc. Ladislaus

pag.

xi.

xxx. xxxvi.

XLI. LXXVIII,

Jfiarcassius pag. LXii.

Ladislaus IV.

JoacJiiiiius pag. iv.

Joannes diaconus pag. LXV.

Lxii. L.

i.iv.

Kutfien dux Cumanorum pag. XXIX. XXX.

^<^ Fostan pag. LXiii.

LI.

Gorion fjosippon) pag.

rex

Hung. pag.

xxxiv.

LXXXI.

Larzan pag.

LXXV.

Joscpfius rex Chasariae pag. LXXll.

Josepfius ben

liii.

ibid.

Kurnian pag.

ibid.

Jordanis pag.

LXIX.

Kunife pag. Lxxiv.

Jaiiiuto pag. LiV.

Abbas

(Dora

Alassatsky

d'Istria) pag. Xlll.

Kumcfieg

LI. LII.

IX. xiii.

Kottzoff

RJieinJi. KoJiJer pag.

Htirz pag. Liv.

XXXIX.

pag.

pag. XV.

Koltar pag.

Principissa

Pautus Hunfatvy pag. xxv. LX.

7''''/^.

XIV xxvil.

pag.

CXIV. CXVII. CXXI. CXXIX.

C.

pag. Lxxxi.

pag. Vll.

Horvdt pag.

LX. LXlii. Lxix.

i.viii.

KlaprotJi

XXXIV. XXXV. LXIV. LXXXVIII. XCIX.

Q. Horatius Ftaccus pag. v.

y<()/z

i.iii.

ibid.

Petr. Hispatius pag. v.

Japza

lxxv.

xxiii. i.xxiv.

KesJceiie pag. Liv.

LXI.

/"^/r.

Liv.

Laurentius de

villa

Bylok pag. xxix.

Leibnitius pag. viil. ix. XLii.

LeleweJ pag. Lxxxvi.

LXXII. LXXIII. LXXIV.

Ltidovicus

Jsofi pag. Llli.

I.

Hung. pag. LXV.

rex

Jstvdnji pag. XLll.

y/^^ pag.

Magar

Llll.

Frater Jtcliamts

pag.

XL.

LXXXI. LXXXII.

XLi.

Lxxvi.

pag. Liv.

ALangu pag. xxxviii.

ALangutati pag. XV.

Justinus pag. LVI. LXVll.

HLantJiuJa pag.

Juvenatis pag. xxxviil.

JHaria regina

JwacJian pag.

Maria

Liv.

Hung

Tfieresia

XLIII.

Llii.

pag. LV.

regina

Hung. pag.

IX.

382

Martialis pag. xxxviil.

Fra Pascal de Victoria pag. Lxxxvi.

Marfifiez pag. Lxxxvi.

Frater

Masudi

pag. Lxxvi.

Ti-^/^.

Matthias Corvinus rex Hung. pag. Lxiv.

LXXXVI.

Paulus hung. pag. Lxxix.

Pesaro pag.

III.

Rabb. Petachja pag. Lxvi.

/v'.

ii ix. xv. xxiv.

Petrarcha pag.

XXV. XXVI. LXXXVIII. CXXVII. cxxix.

Mena/it pag. xxviii.

JMeiiinski pag. xcii.

Photius pag. LVii. Lxvii.

Mencken pag. XLli.

Mesrop pag. Lxxi.

Pistor pag. Lxxviii.

Loni. Alichele pag.

Plancarpinus pag.
LII.

ii.

Pli/lius pag.

Fr. Aliklosich pag. xxxil.

iv-.

ii.

Fr. Moresifii pag.

Mordtmann

LVII. LVIII. LIX. LX.

Poggius pag.

pag. LIV.

Molino pag.

ii.

.i. i^ i^o//

iv.

Georg.

pag. LXi. LXXi.

VIII.

de

pag. XXV.
P/y;>'

pag.

xi.

Moses Choretiensis pag. LXXl. LXXXViii.

Priscus pag. xxx.

Muhannnedus II. pag. Lxxxv.

Muratori pag. Lxix.

Procopius pag. LXI. LXXill.

Prosp. Aquita/ius pag.

Mussafia pag. cxxii. cxxiii.

Max. Milller

xxv.

xill.

LXIV. LXXVIII. LXXIX.

jMortu7ius pag. LV.

^-i^.

LX

Po/ttpejus Trogus pag. LVi. LXI.

iv.

ill.

xi.ii.

LXIII. LXVIII. LXXIV.

MirchoTid pag. LXl. Lxxiv.

Mokzun

xxviii.

xii.

LXXXV.

V.

CI. PtoIc//iaeus pag. xill. LXiv. ixvii.

pag. xxv.

Radevicus pag. Lxix.

y/^.

Xani

pag.

NapoIeo7ius

xxv.

LXix. xci.

Georg. Rawlinsoti pag. Lxviii.

Odoricus Ray/ialdus pag. Lxxviii.

de Sudal pag. Lxxxii.

Noghai dux

ga.g. xxiii.

Radvd/iszky (B. baro de) pag. xxxix.

imp. pag. xiv.

Xeu/7ia7iti pag. xxiv.

Crtr. 7v'.

At?^ du.x

I.

PadlopT

ill.

Rei/iaud pag. xxxiii.

pag. xxxv.

Resideddi/i pag. LXiii. i.xxiv.

Hyaci/ithus Od/yjva/isius pag. LXXIX.

Guid. Respi/tia/itcs pag.

Oghuz

Magister Roberfus pag. xxvili. Lxxix.

pag. LXili.

Oghuzalpes
r/?.

AViC.

Rob. Roeslerius

ibid.

D'Oksza

xxv. lxxvii. lxxxvi.

LXXXVII. xc.

ibid.

Olahus pag. XX ix.

Olaka pag.

p.

vi.

Liv.

Rogerius pag.

xii. XLi.

Rubruquisiics

pag.

Lxxxi.

xil.

xxix.

XXXVIII. XXXIX. XL. LXXXV.

Olivieri pag. LXil.

Rubynus pag.

Oppert pag. Lxviii.

LV.

Origenes pag. Lix.

i^r.

Sa^adia pag. LX.

Ottrokocsi pag. xxv.

dzbeg pag. xxxix. XL.

SaIo//ioti re.x

Hung. pag. LXXVll.

Salvi pag. XV. xvi. xxvi.

yVzc.

de Paganica pag.

Parabuch

nobilis

Fr. Sa/isovi/ius pag.

V.

cumanus pag.

Liv.

Sbigneus pag. Lxx.

lll.

xxxv.

383

Gnin.

pag.

ScJinft

XIV.

XV.

xxxvii.

Toinasini

Car. JitL Schrlkr pag. cxx. cxxi.

ScJinuiiidtiter pag.

Sigerius pag.

De

Turduh
Hung. pag.

LXXXIX.
pag.

c\)\sc.

iv. viii.

i.

ix.xv.

XXVI.

xxxvi. XLI.

vii.

Sigisntu7idits rex
Corit.

Tiinon pag. l.xxxvi.

Tiiiiur pag.

XXXVIII.

xi.l.

XLii.

pag. Liv.

'Turtul pag. Liii.

Tzetzes pag. Lix.

Siiiioni pag. vii. cxxil.

Siiiatrokles pag. Lxvi.

Magister Sixtus pag. LV.

'Jos.

Spergilus Gainbellattts papiensis pag.

Stephantis

II.

pag. XLI.

Stephantis V. pag. xxix. xxx.

Strabo pag.

vi.

i.vi.

l.iv.

LVii. LXi. i.xvii. Lxxiii.

Valentinelli pag. Vlli. xiv.

Vdmberi pag.

Arin.

Stritterius pag. xxix.

Svafophik princeps Kiewensis

XXXIX.

XLIir. XLV. XLVI. XLVII. XLVIII.

L.

Lxxxiv.

LXXXIX.

XCVII.

Varro pag.

XLlli.

ix.

Lxxxill.

Petrtis Vesconte pag. LXXXVI.

Petr.

Joh. Szegedi pag. Lxxxvi.

Arn. de

Aron

P. Virgilius

Maro

For. Ulntus

abbas pag.

Joh. Sylitzes pag. Lxvi.

Victorius pag. iv.

Villa Notia pag. v.

pag. v.
ll.

ili.

v. viii.

Uiiiul pag. Liv.

Vsetioldus pag. Lxx.

Taine dux pag. Lxxxv.

Tastra pag. Liv.

Vtillers pag. LXIX.

Tatdr pag. XLi.

Uz pag. Lxxxiii.

Teleki ("Josephtis comes de) pag. x.

Gabriel Terbolcs pag. XLlll.

Teridates

L.

pag'. Lix.

Tescench pag.

Uzaeus pag. LXXXiil.

Uzur dux pag. xxxiv.

Llli.

pag. Lxxx.

Jos. Teutschius

Theodoricui episc. pag. Lxxviii. Lxxix.

J. B.

Weiss pag. LXXVll.

Maur. Wickerhauser

pag. Lxxxix.

LXXX.
Thcophaites Byz. pag. LVII. LXVI. I.XVII.

LXX. LXXI

LXXIII.

Theophylactus Simocatta pag. LXi. Lxii.

Zaduk pag. Liv.

Zakaran ibid.
Zanetti pag.

Thoinas episc. pag. LXXix.

Zokan pag.

Ihuniitann pag.

Ztiagan

ix. XLlll.

Joh. de 'Thurocz pag. xxix. xxxvi. XLi.

LI.

i.

xii. xiii.

Zichy (comites) pag.

LXIII. LXXI.

LXXXI. LXXXV.

CV.

Veludo pag. xiv.

Stirgian nobilis cuman. pag. Lxxxv.

de Szilddy pag. xxx. XLi.

C.

CXII.

Joli.
p.

xxxvii.

XLIX.

Steph.

LXXIV.

xxxvi.

Zudak

Liv.

ibid.

ibid.

LIII.

384

INDEX NOMINUM PROPRIORUM,

QUAE

DUOBUS EXCURSIBUS EXHIBENTUR.

IN

Haupt

Asclepiades pag. 236.

Athenaeus

Molla Iszha/c pag. 237.

ibid.

Gah. de Bd/iiit pag.

2}^-/

O. de Bdhttingk ibid.
'Jos.

Aug.

Budenz
Gis.

Busbequius pag. 239 244.

pag. 243.

Pav. de Courteille

Daniet proph. pag.

Diodoriis

Massinann
yi?^.

241

pag".

Moindr

ibid.

236.

ibid.

Jac. Griniin pag. 242.

243.

pag. 244.

Oedipus rex pag.

ibid.

Carulus Mag.

pag. 241.

Procopius pag.

236.

244.

Rad/off pag. 237.

Ci-zr.

'7?^/.

Sc/iroer pag. 241

243.

Siinson judex Israelitarum pag. 236.

Sop/ioc/cs ibid.

ADDENDA ET CORRIGENDA.

PROLEGOMENA.
Pag. xiii,

lin.

Ptolomaei

pro

i^

lege

Pag. XV,

lin.

Pag. LVll,

lege

indulguit

ultima pro

Pag. XXIX, post

Pag. LXlii, Hn.

lin.

adde

GuiL-

cl.

obiit circa

JELMUS SCHOTT de origine voc. chagan ita opinatus est DasWort f/'c?'ycA-'/,

nicis

(woraus kdaii, chanj habe

Sam.

chaghari

ich in Zusatzen

und Berichtigungen zu

meiner Abhandlung

iiber

das finnisch-

tatarische Sprachengeschlecht (Monats-

Akademie von

bcricht der Berl.

vermuthungsweise

439)

einc

zuriick-

da diese Wurzel auch schhch-

gefiihrt,

entscheiden

185 1,

auf

Wurzcl des Spaltens, Trennens

ten

bedeutet,

und

die

Haupthnge der tatarischen Volker nach

oberstem

(vid. Z.

XXXIII,

fasc.

XLI,

lege

benannt

Richteramt

konnten

Pag.

lin.

d.

III,

25

D.

lin.

Pag. XLVIII,

lege

nominabant adde:

ult.

lin.

pro vcrro lege

6 pro

cumanicam

Meineke.

CODEX CUMANICUS.

Kohn

1550)

1490,

citur

adde

tione

Die

21

lin.

Vamrery

1880,

post di-

in disserta-

Sprache der Turkomanen

und der Diwan

Turcomanis

anno

(Tort. tdr,

Cl.

vid. dr.

,,Heber kiUfor-

dissert.

etc.

I,

Machdumkuhs

ita scripsit

de

Die Jomuten

und Goklens, Tschaudors und ImraiH's

bewohnen allerdingsschon

seit

undenk-

lichen Zeiten die Ostkiisten des Kaspi-

eben so wie Sariks,

Turkomanen

Samaniden,

eccelsiasticarum

(natus

in suis chro-

etiam Hungaros Ugri Hunga-

pag. 113),

Kara

pag. 541).

pro

annum

fasc.

sees,

schon

wohl nicht

Salor

und

unter

den

ihre heutigen

Wohnsitze, aber das nur etwas

ostli-

cher liegende Steppengebiet zwischen

:

vero.

lege

turcicam.

5 post

rdsok"

sein

Pag.LVl, innota.Hn.paenuk. proMElNCKE

lege

'rHEOPHANUS

riamque Ugriam nominabat,

M. G. tom.

ecclesiasticarum.

Pag. XLV,

pro

Rabb. autem Kapsali

indulsit.

S.

lin.

Theophanes.

Ptolemaei.

Andchoi und Belch inne hatten

auch

der Umstand, dass dic zeitgenossischen

Schriftsteller

beide

dem Namen Guz

nen,

spricht

fur

Abtheilungen mit

oder

Guzz bezeich-

Stammgemeinschaft,

386

doch ob dieses

unbandige Noma-

als

den geschilderte Volk durch die

welche die

Umg-estaltungen,

nischen

eth-

Islamisirung Centralasiens her\'orgerufen, in die

nordhchen

nachsten Sandregionen des

schon

daselbst

ob es

mischen

der vorisla-

in

ansassig war,

Periode

sich nicht sicher

oder

eingedrungen,

Irans

bestimmen

M. G. tom. XXXIII,

lasst

(Z. d.
III,

fasc.

387, vid. etiam Nyelvt. Koz. tom.

fasc.

pag.

I,

norum,

2).

luculenter demonstravit,

Pag.

dia-

indolem cumanicae similem fuisse

LXIV,

Un.

post

18

330 post Ch.)

in

variant

Claudio

(chorographiam
post

Ch.

cap. XIII, ita dicit

I,

(cap.

nihil

POMPOXIUS

Hbri.

nante annis 4154

lib.

anno

historiarum
injecit

commentario annotavit
veteres

Mela

(nat.

nomen Jo. AuG. Wag-

VIll), ad hoc

XER

XXXI

libro

mentioncm

Chunorum.)

est.

adde

dicit

Am.miaxus Makcellixus

reg-

terrarum multae variaeque gentes habitant, Gandari, Pariani, Bactri,

siani,

Ropanes,

l^ahae

super

thas Scytharumque deserta etc.

codices

vero

nulli

Comani habent,

dem

significarc

rorum

esse

est.

KlE-

U-siiin

sinensium

csse gentem asserit

s.

eandem

etiam nomen

(cf.

Ho-su, de quo paulo infra mentio

erit),

Apud Kazakos

tribus

eaque major Ueisiin nominatur.

AM^riAXUS Marcellixus

Sapurem

tibus dicit

Ammianus
Chionitas
'^Tatnsa-

ad regem, quod CoxSTAN-

in

cum

II.

sequenChionitis

foedus fecisse eosque in oppugnatione

urbis

Amidae egregios habuisse

cios

rex

(?

cum

Chionitis

et

so-

Gelanis

male ssriptum pro Eusenis) omnium

acerrimis bellatoribus pignore icto so-

ad sua, Tamsaporis

cietatis rediturus

pacem Romanum

scripta suscepit,

cipem nuntiantis poscere

(XVII.

i),

5,

omnes mu-

Persae

meridiano
;

sunt Segestani, acerrimi

(XIX,

latores

Cl.

3).

de

scripto
scripsit

Dass

anderes

nomine

Volk

der

Chionitarum

ita

kein

Chionitae
als

die

Chunni,

Autoren,

klassischen

oderXojvv'

bel-

Tomaschek
in-

die

sind

oppositi

omnium
Studien

Centralasiatische

libro

die

2,

septentrionis

portae

occidentali

lateri sunt desti-

tractum servabant

Albani

pars, quae

Chionitis evenit

orientem spectabat,

nati

prin-

precativam

rorum ambitus obsidebant

cum

Par-

hujus nominis ve-

stigium adhuc viget, una enim eorum

Xcojvv'.

cum

inter-

Cl.

4).

9,

illos

scriptorum

U-siin

fljvvo'.

1.

refert

num.

gentem eamque Ava-

scquenti
Marcellixus
simul cum Eusenis memorat

por

Ncm-

apud Ptolemaeum ean-

certum

(XVI,

PERT Eusenos

Pragensis

cod.

designatus. Parianos

nis vel Aparnis

Sc}--

Choamani

loco

sic cod. Paris.

duo Vaticani,

4832,
litt.

Sub-

Pharmacotrophi, Chomarae, C/io-

aiiia7ji,

longum

scripsit)

interiora

conliniis

est.

Vamhery
magnam cum

ob causas allatas mihi persvasum

quorum

in

agebat hiemem Sapor, tempus

XV,

cl.

tamen hujus

se fert, originalem

scripta mittuntur,

stitit

quod nomen sane cum Uzorum idem

dialecto Selgukiensi similitudinem prae

lecti

precativam

postulat

Chionitas et Eusenos haec

pag.

Tjrkoma-

Dialectus

uti in dissert. cit.

D.

TIXUS pacem

dumque ad

die

desTHEOPHYLAKTOS,

Huna

Maha-bharata,

der

und die Hiong-nu oder Hiiin-yo der

sinischen Annalen, darf ebenfalls nicht
bezweifelt werden

aus

den letzteren

erfahren wir, dass die Nordliche

der

Hunnen im

fallrc

90

n.

Horde

Chr. grosse

37

und

i^t'Z\vunL^cn

wunli' westwarts zu zichcn

das l.and,

Nii'dcrla^H'n

wclches

pan

L-rhiclt

haben.

bewohnte, hiess Yue-

sie fortan

yaban

{v^]. tiirk. (j^LjLj

dem

zum Aral

caAjI) bis

cundum

men

abitabat).

Land

das

A-lan-na

PlOLEM.) und

abtheilungen,

romischen

des

Rei-

Ufer noch bestimmte Grenzen habeni>,

und besass Stadte,

Kaufleuten

reichen

nen

Conflict,

in

A-lan-na getodtet.

die

es

Hunnen

ten

erst seit 375,

fen

dies

schon

die

und berichThatsache,

Volk sich untcrwor-

dass

diese Thatsache

lange vorher eingetreten

schHessen

wir

Ptolemaeus

das

daraus,
in

war,

bereits

bedeutungsvoller

Nachbarschaft der europaischen Ala-

nen die

\oij'/o'.

wiihrend die

anfiihrt,

Weltkarte des AuGU.STUS die Hunnen

noch

in

ihren

W^ohnsitzen

vgl.

innerasiatischen

alten

angesetzt

Scythae bei JuL.

CUS

(Chunni

hatte

Honorius und Ethi-

Orosius

II

p.

21

Hav.

a fontibus Ottorogorrae usque ad

ci-

vitatem

Ottorogorram inter ChiiiDios

Scythas

et

sus).

Hchen

Kopfbekleidung

Gandaridas

Gewiss wird sich

macht auch

siidwarts,

mons Caucadie

Hunnen-

gegen

ov

in versu

procul

X. Epigram.

dicit

(Marcpilea-

seq.

ThurOCZI

pileos

Philippus

Pileatos

ite

et

7)

Cumanos pecuHares
diserte

hebr.

Parthos

x\d
(Lib.

rXkrjt

(/.oap'.;*

Hesych.

Ttapav

za;

tos nominavit

und zur Waffengenossenschaft ge-

bracht hatten

letztere fiihren diesen

entweder von ihrer turbanahn-

TIALIS Parthos

dass die Hunnen pervasis Alanorum

regionibus

KtoaptTai

der

Ammian und

abgeschlossene

als

und

Kao'.ar|VO'!

Hun-

heisst

Na-

haufigsten die

fja^-.Xt/cb;

abendlandischen Chronisten gedenken

der

am

keter, armen. khojr) oder etc

und

Gliick,

Namen

Hunnen habe den Konig

Cen-yii der

die Sas-

einigemalc mit

besucht

wurden.

Indus-

Hunnen-

welche von zahl-

A-lan-na kamen

Mit den

Ouv/oi

OuvvoL

weder

die

das

gegen welche

ben, begegnen

men

werden,

ungliickHch gekampft ha-

meist aber

des

iiberein-

genannt

Vcm dcn

besassen.

sanidenkonige

oder

'AXajvo-.

es enthielt Sumpfe,

flu-

reichte bis Ta-Tsin oder

Grenzen

an die
ches

gebiet

prope

Yan-tsai'

oder

die Ephthaliten

welche nach deiu Yue-ti

(i. e.

Weiter gci^en West

der

{\\Xy.v'y.

I-li

die Thatsache,

bci Cosiiias jene Indoskythen,

auch

als

geaussert

sicghaft

hiefiir

stimmend Hunnen

U-siun se-

scriptores sinenses

I-li

war

Flusse
(.i^ens

Soghd,

l^cwcis

dass sowohl

desert,

plaine vastc ct non cullivccn) und erstrcckte sich von

und

rizni

gessisse

Firmanus

sedis apostoHcae legatus advenit,

qui

barbas radere, crines detrijncare, contra

morcs Hungaricos

nicos,
in

quorum

et pileos

in

Cuma-

Hungaria iam

consuetudine habebatur, abiicere de-

mandabat,
II.

usus

Cap.

Chron.

vid.

LXXX).

(Viennae,

sche Studien

Hung.

Part.

Vid. Centralasiati1877),

pars

prima, pag. 9194Pa<'-.

Hn.

LXVII,

lege

10

pro

Ptolomaeus

Ptolemaeus.

Pag. LXX, Hn. 24 pro

Teophanks

lege

Partorum

lege

Theophane'^;.

Pag. LXXI,

Hn.

10

pro

Parthorum.

Pag. LXxni post Nomenclaturam adde

Harkavy
esse

trnTl formam D^lin

nomen Taurorum (Tajpo-.)

pro

habet, quod

dicit.

Khwa25-

388

Pag. LXXVII,
lege

Pag. Lxxxiil,
12

lin.

pro III lege

lin.

lin. z'^

IV,

Tran-

post passim adde

Hungaria etiam nomina Cumano-

rum Ogguz, Oguz, Guz, Guze

GUZEY

anno

de

comes

et

occurrebant, quarum formarum

prima jam

curialis

allegatur

II

Heynricus

dispensatorem Abbatis

nomine Ogguz accessiri

comminando,

GliZAE

regis

in litteris

1151

fecit et illum

Regis

ut iussui

satisfa-

(Codex diplom. Arpadia-

ceret, misit

nus continuatus. Pestini, 1860. Tom.

pag.

Forma Oguz

61).

occurrit,

quentem

die

1272,

locum

vid.

I,

in litteris regis

Stephani V. de anno
IMartii

re ita scribens

Wir wollen uns

nicht in weitlauhgen

pro Transsilvania lege

silvania,

In

Transsilvaniam

27 pro

lin.

Transilvaniam.

21

se-

litt.

Contulimus eciam quandam

ergehen, welche von den iiberUeferten

Namensformen,

ob

arab. Haital

tal

oder

oder

byzant.

'Ivi0a)a-a'.

den Vorzug verdiene

die urspriingliche
sei,

AjjoeAo',

Ye-tha, Yi-ta, Ye-yi-ta, I-ta

sin.

und was dann

Bedeutung gewesen

wir konnen aber

nicht verhehlen,

dass uns alle diese Formen

Erweiterung,

wie

des alteren Yue-ti oder

vorkom-

'laito'.

men, und dass nichts wider die An-

nahme

spricht,

auf die neuere

Name

dieser alte

Schichte

iibergegangen, wie denn auch

die

prope sanctum Michaelem existentem,

cum

uineis et

quas

arabilibus,

terris

idem Oguz possidebat

(Monumenta

ecclesiae Strigoniensis. Strigonii, 1874.

Tom.

pag.

I.

Formae tandem

594).

Guz, GuzE et GuZEY in

Andreae II. de anno

regis

litteris

1211

extant,

quibus monasteriumTihanyiense fundavit,

vid.

locum litterarum sequentem

Uduornici de Mortus
rachun, Pota
fihi eius,

cum

119).

et

GuzEY

et

paulo infra allegantur.

tores sinenses

filii

Ka-

Thomud et
frater Thomud

Arp. cont. Tom.

Formae GuzE

litteris

sunt

suis,

liliis

Guz, Beke

etc. (Cod. dipl.

hij

I,

pag.

in

his

Scrip-

si-

nischen Annalen bemerken les Ye-tha

sont de

race

la

des grands Yuei-si

Vid. Centralasiatische Studien,

Strigonio,

sei

Hunnen

der

Oguz

in

eine

voUere Aussprache

eine

(Nouv.

nostri

(pl.

Hayatila), oder armen. Hephthal, The-

terram sepedicto monasterio(deChuth),

uduornici

hier

Untersuchungen

mel.

asiat.

I,

p.

240,

243).
I,

pag.

94> 95-

Pag.

Lxxxvil,

lege

lin.

armenicam

pro

2^

armeniacam.

Pag. LXXXIX,

17 pro selgukienis lege

lin.

selgukiensis.

Pag. xc,

16 pro

lin.

lege

soIHcite

soli-

cite.

Pag. XCVI,

14 pro

lin.

praecedem lege

praecedentem.
Pag. XCVII,

Pag. XCVlil,
Pag. cxiv,

26 pro

lin.

h lege

lin. 12 et 18

lin.

ch.

pro . lege

^.

29 post (pag. 151) adde:

Vide etiam textum

symboH Nicaeni

cumanicum.
Pag. cxvil,

lin.

antepenult.

pro

-^^j^^

gentem Guzzorum Ho-su

nominabant.
Pag. cxix,
Pag. LXXXIV,

lin.

17 post

Nomen Jassonum
libro

supra citato

cl.

viget

adde

Tomaschkk

in

cum Ephthahtarum

idem esse recte opinatus

est

de hac

lin.

Pag. cxxiv,

24 pro zoncki lege

lin.

19 pro

zonchi.

literarum lege

litterarum.

Pag. CXXVI,

maximam.

lin.

pro

maximum

lege

389

Pag, CXXIX,

19 pro

lin.

psittaci,

proI:)and lege

Pag- CXXX, nota

papai^^iUi U'ge

21 pro

lin.

pro ni'gligentim lcge

ncgligentiam.

probandi.

CODEX CUMANICUS.
Pag.
Pag.
Pag.

lin.

],

pro utin lege

cum. pro secundo

12, in col.

13,

nota

in

3 lege

usurpator

pro

Pag.

utina.

4.

lege

usurpatur.

Pag.

18,

nota 3 pro executio

in

25,

lege

;^2,

Pag.

^^,

note 3 post or punctum po-

in

lin.

18,

17,

costen, becost lege

pro

19

yagi

iiiecosfer,,,

nota

in

delenda

fonnatum lege

pro

nota

in

praep.

ocurrere

leg^e

forte

nota

in

58,

(sic !)

Pag.

nota

in

59, in

pro oaspas aut

5 voc.

pro fuisset lege

praep.

cum

erat.

et lin.

nota

pro

lege

littera

64,

Pag.

in

lit-

nota

pro

C/f

i^^)y^

l^^fte

nota

pro

12

nota

in

cum

post

ba-

per.

lege

vilis,

voc. pers. originis.

voc. jtz^v/ per errorem

II

lin.

est.

pulcer (sic

115, Hn. 8 post

lendum
116,

de-

!)

est.

nota

in

pro

11

touuc lege

touluc.

Pag. 117,
in

rosa

lat.

typographi e linea sequenti huc trans-

Pag.

delenda sunt.

teram.

Pag.

adde

latum

delenda sunt.

Pag. 55, in nota

Pag.

Pag. 102,

Pag. 106,

occurrere.

Pag. 49,

oliue,

bacJiiranj lege

99, lin. 4 pro

Pag. 104,

nota 3 pro

oleum

oleum rosatum, cJiox

lat.

cJiairanJ.

cum

est.

in

lat.

la-

respondeat.

inecofteii, coften,

cJinlaf

v.

ut cJioIigian

oleum nucis, cJiuIaf

lat.

w^j.

ordo vocabulorum

yag

galanga,

luacis.

C/^jf lege

cum.

in col.

tes.

pro inaciis lege

ult.

94, in nota 6 pro

tino

Pag.

formata,

Pag. 48,

nota 8 pro ses lege

gulaf yage

est.

becoff.

Pag. 38,

lin.

ita restituendus est,

nendum

tertio <://c//lege:

a voc. choligian usque ad

excutio.

Pag.

in

Pag. 92,

Pag. 95

praecedenti.

Pag.

Pag. 87,

Pag.

nota 4 pro praecedendi lege

in

cum. pro

in c(^l.

83,

cat.

Pag.

in

nota

pro 3 lege

2.

lege

10 pro significa

120, in nota

significat.

Pag. 6g,
lege

Pag.

lin.

pro

lat.

omnio

col. lat.

in col.

pro gto lege

gto.

cuman. pro eyger lege

81, lin.

pro

co. pers.

rc/(^/

lege

82

lin.

9 pro

in

refanum lege

continuatione

pag. pro gilar lege

notae

gtar.

praec.

columna

131, lin. 2 in

pro nogJiuc lege

ra-

Pag.

pers. et

cum.

nogJiut.

139, in nota 4 pro Jcergusniesi lege

Jiorgusmesi,

pro steft lege

rabio.

Pag.

Pag.

Pag.

eygir.

Pag.

Pag. 127,

fanum.

omnino.

73, lin.

Pag. 75,

columnae

in

columna

lin.

13

steft.

140, lin. ultima pro

psittacum.

i,

papagallum lege

:
:

39
Pag. 141,

nota

in

gite,

Pag. 143,

pro eligete lege

pro lingva lege

milis,

nota 10 pro sylva

in

ULo

etiam pers.

cf.

nota

eli-

ad similitudi-

nota 8 post

in

nem adde

lingua.

Pag. 165,

keleleppem

pro

Pag. 167, nota 18 pro

lege

Jasuchyn^- lege

Jazuchyng.

silva.

Paof.

lin.

in
m

14^,
145,

nota

pro

lege

j-^'>-J

Pag.

169, nota

adde

10

wAJiLj,

nota

in

pro

14,

lege

v_a-Lu(

quod

e.xtremitas.

abbrevia-

ita esset, et

si

tura praecedens loco

146, in nota 14 pro extemitas lege

nota 14 adde

idoneo

e.xtaret,

Cstusni^s sagittin

etiam meditationem de cruciatu Chrisit

nota 8 pro ^vLmLaJjJ lege

in

significare

potest,

Pag. 148,

Ceterum abbre-

Messiam

viatura nie et

Pag.

snwnc,

14.

keleppeni.

si-

lege

sownc lege

pro

nota 14 pro 24 lege

(nedan cstus

tbsdi)

significare potest,

quo casu sequentes formae verbi loco

Pag.

150,

lin.

lin.

17

15 pro sylva lege

pingvedo

pro

tertiae

silva,

lege

num.

pin-

151,

scripta,

Pag.

Pag.

lege

lin.

siglum

31

152,

paenult.

lin.

lege

mendose,

lege

nota

in

ante

10 pro

lin.

lin.

impingvari

adde

Tr// cLptovctav

25 pro

derivatum

Hoc

dictum
lege

de

pingvetdiunem lege

Vamp.erv

cl.

hac

lin. 2-1

in

nigri

edidit,

lin.

lin.
1 1

8 pro

ganda

pro indus

Pag. 163, nota

pro

"

lege
leofe

anda,

Pag.

177,
lin.

pro ca/i lege

tit/ernie lege

"o^a

san.

tilernie.

4 pro distinguntur lege

lin.

4 pro

lin.

183,

pro

lege

pro
9

lin.

q lege

q.

siglum 3 delendum

182, nota 7

in

est,

3.

cLo

lege

columna

cLof.

dext.

siti

cum

(?==sen) fortasse in conne.xu

se-

quentibus glossis job sdngd7icd legen-

dum

est.

P^g. 184, nota

denotatum lege

Pag. 185,

Pag.

pro aeterum lege

pro c)Lc\U) lege

nota

^iUi^No

et

186, nota 4 post (datinis

e. g. in
i

interpretatio

praeferenda esse videtur.

aeter-

sequentia

vocabula hujus notae delenda sunt.

iutdus-

denotata.

Pag. 164, nota

vel fortasse tige-

num.

optime descripsit.

Pag. 161,

adde

quam etc, quae

Pag. 176,

dissertatione

quam nuper

gente,

kayseni ((corona spinis con-

alteri

P^&- ^/-V

Pag.

post ,,ciktd"

Turkomanorum

Tentoria

coloris

nota

lin.

Pag.

pinguetudinem,

lege

distinguuntur.

zaTa

156, lin. 7 pro

langvidus

pro

11

24 pro

lin.

derivata.

adde

mihi

Vid.

pro impingvatur lege

15 post ((apparet

lin.

est,

171,

serta,

mendosa

pro

impinguari.

aenigma sane

Pag.

Pag.

Pai
in lin.

impinguatur,

Pag. 155,

nota

7iek tage,

in

Pag. 153,

170,

delen-

est.

lege

in

languidus.

28 pro pingvedo lege

lin.

scriptum

pro

II

lin.

pinguedo,

dum

mendose

sing.

primae personae positae

essent.

guedo.

Pag.

num.

pers.

plurali

CJLo\o,

hymno Fortu7iati

Domini.

((de

adde

ita

passione

::

391

Pa<^-.

lin.

189,

intcrpr(>tationis

pro pmisit lege

Pao;.

nota

197,

post

latinar

dclendum

vt> ctc.

ab

198, nota 3 pro

les^e

de,

in

etiam formam gichov pag-. 158.

201,

Pa_i;".

post dei

(sic

!),

post

delenda

pro factus)

fta

sunt,

(sic

tota

Ave mysterium ejus totum quae

quae

scivisti,

Dei

opera

facta

in te

narrare scivisti, Apostolis scire fecisti.

Pag. 203,

strophae

lin.

gaiiiiiak lege

Pag. 206,

lin.

Pag. 207,

lin.

lege

bsin lege

cum. pro kniias

8 textus

Pag. 208,

lin.

pro haec lege

hae.

Pag. 209, nota 5 pro sangvis lege

intcrpretationis

lin.

redemptos
I

(sic

lat.

delendum

!)

pro lO*^}^

Pag. 211. nota

l^ffG

min. lege

pro ^^waw* j" legc

diminutivum

9 pro exstat lege

est,

pro sangvinem lcge

post interpretantur

haec dictio etiam

(19,

Pag. 217, nota

vid.

cag. ^LojJ,

langvor lege
Pag. 215,

lin

nota

11

po-

pro

languor.

6 pro sduncliidi\^%^e

soun-

fortasse

vel

220,

Hnx-a-^:' t^ti^^h

cum sponso com-

kiiiiiid/c etc.n

^LojLaj,

tjag.

lin.

pro

adde

uigur.

inaniiiauganlar

inanniaganiar,

yiang

lege

cohnnnae

i[

lin.

nota 8 pro

Jcing.

Pag. 225, nota

sinistrae

pro

tiinir.

pro S.iA3 lege

12

Sj-tt.^,

f^^.

e.

Pag. 226, nota

adde

vel

Pag. 227,

post ut (l)u(min)osus

quod mihi probabilius vidc-

nota 12 pro dcsignatum lcge

comma

de-

post ubcr loco puncti

comma legendum
schuftein legc

cst,

nota 6 pro

schuttcn,

post ((inconstans adde

nota

11

hung. sze/e-

berdi, sze/eburdi.

Pag. 233,

Hn.

pro 44 lege
lege

lege

JU.

cJiiiii.

Pag. 216, nota 14 post sdrga

ver-

jirinak.

Pag. 230, nota

Ceterum

nota

post

sanguine tuo pec-

nn^

(]UO sol

6),

s.

designatam.

sanguinem,

adde

sequentem psalmi

paratur.

et de-

dimin,

et

esset tha-

tur utendus.

cata nostra lavemus! significare

test,

(j%J'.

extat,

post

icJD J.

Pag. 214, nota 6 pro deminutivum

i.

Pag. 210,

lin.

sum

tdinir lege
san-

guis.

nota

exivit, cf.

Pag. 223,

kuias.

dem

lege

bsiii.

Ce-

kertek acmey esikini kuyov cikfi

dictio

Pag.

soyiirgaiiiak.

pro

I.

soyur-

pro

kuyov

quo casu

potest,

significare

et

i_tjitur

sequens

strophae

hujus

interpretatio
est

terum kertek etiam thalamum

lami portam sponsus ne aperiens qui-

latinae

interpretationis

15

lin.

nota iG pro kuyo lcge

ad hunc moduni vcrtenda

eadem nota post Heiligeiistein adde

cf.

est,

sponsum

est.
Pat;-.

lendum

kuyov. In fine hujus notac addc

pmisit.

3
14,

scripta,

coiumnac ad dextram

nota 16 pro scriptua

nota 17 pro caussa

causa, - nota 18 pro

jLs

lege

392

EXCURSUS PRIMUS.
Pag.

2Ty'^

Radlofii lege

pro

26

lin.

Pag.

23<S,

lin.

pro

lege

Radloffii.

EXCURSUS ALTER.
Pag. 240 juxta glossas a Bltshequio

adde formas respondentes

latas

cas vel ex
manicis,

aliis

quoque

deratur, quas doct.

(Handa)

got.

(Boga)

desideratur

(Miera)

iiandr. inier

handaii

SCHROERUS

illis

(Rinck

Ringo)

s.

got.

desideratur in mon.

1.

(Broe)

nord. b}-aiith

(Brunna)

got.

brunna

(Plut)

got. lluth

(Waghen)

got.

vagn ?

(Stul)

got. stols

(Apel)

got.

(Hus)

got.

(Schieten)

got.

(Wingart)

got. Tvelnagards

(Schhpen)

got. slepan

(Reghen)

got.

r/gu

(Kommen)

got.

giinan

(Bruder)

got.

hrothar

(Singen)

got.

siggvan

(Lachen)

got.

hlahjan

got.

gretan

gaggan

hus

(Schuuester) got. svistar

monum.

in

Hnguae

dialectis ger-

congruens vox got. desi-

si

comparavit

al-

goti-

apuls ?
skiutan ?

(Alt)

got. altheis

(Eriten)

(Wintch)

gnt. vhids

(Geen)

eot.

(Siluir)

got. silubr

(Breen)

cf.

got.

(Goltz)

got.

(Kor)

got. kaarii

(Schuualth)

cf.

got. svitlta

gulth

brannjan, brin-

nan

vairtha

(Salt)

got. salt

morti

(Fisct)

got. fisks

sviltaii mori.

(Hoef)

got. haitbitli

(Thurn)

got.

(Stern)

got. stairiio

Pag. 241,

dauro gen. daurons

29

lin.

propinquus,

BUSBECKII lege

pro

BUSBEQUII.
Pag. 242,

lin.

pro vair lege

(Sune)

got. suiiiio, suiina

Hn. 8 pro gatilaba lege

(Minc)

got. iiii-na

lin.

(Tag)

got.

dags

II

(Oeghene

got.

augona

ant.

(Bars)

fortasse bazds

10 pro ineki lege

post
fris.

supponit

gatilata,

adde

vairs,

inekeis,

lesta ultimus,

os-ox legendum

Hn.

etiam

cf.

Hn. ultima

est.

VOCABULARIA.
Pag. 248 post agbet adde

tum

i^ro

elbette.

albet,

cf.

mend.

alpant,

scrip-

elbeti

s.

Pag. 251 pro secundo

Pag. 252 post eba

lege

147.

i.

q.

eygir lege

eygi.

oba pag. pro 148

39,5

Pag.

adde

elaf

post

253

iio

Pa^. 285 sub tamn^n etarmen

lege

iaAs.

ar.

pag.

luimori)

pro

<?/?'///

c/iv'/.

G* -

Pag. 254 pro ianandim lcge

ianadim,

iappalarmen lege

pro

Pag. 294 sub

258 pro ogiDic lege

post

ogiinr,

ozding pro seccessisti lege

sayri

V.

>jLw lege

pro

iappar-

larmen.
l-^ag-.

sub

Pag. 292

SoLu/,

sarhit pro 8^.Uw lege

V.

sub

V.

seyr pro >jLw

lege

secessisti.

Pag. 259 sub glossa udaa pro

lege

^ir/'/*;

Pag. 295 sub

sir pro arcacanum lege

V.

arcanum.
iitii.

pesman bolurmen^xo

Pag. 298 suh

Pag.

kalip

post

262

pag.

((forma

lege

adde

ar.

ibid.

v_!aJvJ}.

Pag. 299 sub

Pag. 264 pro kosortili{kla7'men lege

ko-

snriiklarme.

sub

270

lege

chetan pro

V.

bgamasce

chmiradan

Pag. 273 sub

V.

lege

ghac ^ro

hawa

chuyegu,

sub bavladi pro

bavlagil.

adde

pag., sub bis post 99,

Pag. 302 sub

pag.,

sub bosaturmen

perf.

pag. 8 lege

lege

i->Xs>-

p-^^-

koriimen

pro tfJ6 lege

et

bosattim idem pag.

vtwllet lege

pro

Pag.

306

sub

8.

lege

vuvllef.

'

Pag. 280 pro yylmac lege

lin.

columnae

^xo yki

CODEX CUMANICUS.

^^^^

sub

layh

v.

v.

lege

miaen.

a^nal lege
Go

sub

r^ry/.

lege

v.

r^oj-/ lege

mearxem
Pag.

312

pro

dignus.

miaem

Pag. 308 pro

Pag. 311 sub

84.

Pag. 284 post faul pro tempestus

tempestas.

bv.

lege:7X'//et pro 48 lege

Pag. 282 pro ceryii lege

^Laaw.j,

dignns lege

yylamac.
sinis.

bv gvlar et

rustan pro

v.

"

Pag. 281,

pro bossatim

bosatifn perf. ibid.,

paulo infra pro bu lege

chu7irada7i.

Pag. 276 sub Jipkirrinie pro kbriirmen

lege

biz scrip-

boyarmen pro pap. lege

V.

Pag. 303 pro bugolar lege

V.

lege

226.

^f.^.

Pag. 274 sub

dag.

bicak pro

V.

tum pag.

bgamesce.

calcaneum

Pag. 301 sub

cdi.

Pag. 272 pro chayeyi/ lege

pro

lege

basmac pro caclaneum,

V.

bavvlagil lege

Pag. 268 pro cd'i lege

Pag.

ipid

99

pro ^;tVjj)^f lege

sub yrs lege

y*-^,

_^

J^^c,

s
,j*-^,

sub

^d^.yj.

sub

.394

megirem

oapas

lege

in line lege

sub oiia

^j^ksJS

lege

/^(7/-

Pag. 315 sub cap lcge

.w^*^

delendum

lege
s^ o ^
iuaJ,

ucin post iicin adde

cion

jJ,

sub codrat lege

ciou, u. scriptum,
s^ c >

c//c?/

sub fiaobat lege

G

sub nacas lege

G c^

sub fiaps lege

namax

sub

sub charg lege

Pag. 332 sub ftoufna lege

Go_,

Pag.

'

2)2>})

sub fnafixet lege

Uv-*,

-y^,

pango lege

pro

niechale?n

pome-

2U>>->.

sub betiffwyos pro 27 lege

sub

(jij^",

(Jfi-o,

ridianae.

h^.

lege

pro iai.

Pag. 318 sub charahat pro mcretir.x lege

meretri.x,

pro iutegritas

in fine

digar pro promeridianae lege

s

Pag. 317 sub

sub

integritas,

mend. pro

est.

sub

est.

Pag. 316 sub ciesni lege

sub

Pag. 331 sub df-ust

calcni ar.

October.

^jf.tJ, quae vox in arabicam quoque

;jiv,

linguam translata

card (idebitum legc

-JCiJ

Pag. 330 sub dulab post pag. 90 adde

iVy^.

sub daffar lege

329

sub dilghia pro october lege

oiAJaJ.

Pag. 313 sub

Pag.

xarnaden

lege

.jIcX

^O

37,

sub

n.

pungo.
Pag. 334 sub saya pro ioLu/ lege

chocac adde

Pag. 319 sub chozak post

Xjl-u.

Pag.

sub

335

sabagh

pro

>.iJ:Vm)

'j-^i

Pag.
lege

Pag. 320 sub getmetchar lege

*;V.w)

y^'.

iootXi..

"^

Pag. 336 sub siagiftgia/Xege: iw?Lsv.JUu,

..5

Pag. 321

^xxh go7tjs

Pag.

sub hacin pro

2^2Ty

medicus,
lege

Pag. 324

sub

jiy^

lege:

mendicus lege

hatnta

sub sifiatcdar pro cognito lege

dispar

pro

nitio.

Pag. 337 sub sinidanj pro auditis lege

dispar.

sub jaiesan

pro

anulis

lege

Pag. 325 sub justrua pro inquisito lege

zibellina,

sub

imp. loco puncti

inquisitio.

Pag. 326 sub coiiu

v^^

post

adde

cf.

auditus.

Pag. 339 sub zardauais pro zibelina lege

annulis.

fnepandareffi

comma legendum

ante
est.

meroem

Pag. 345 sub berun pro berun,

lege: bertm merocfn.

ciou, cui.

Pag. 327 sub tercA' legc

*a*j.

Pag- 347 "b

millennium.

Pag. 328 sub turp lcgc: ^yj,

dacsur lege

cog-

sub

ar.,

lege

- sub
:

made

post pag. iii, adde

w^s/Vm

|j.^-oe,

pro

*(-gJl.

^'y^,

c|)-gji

395

Pag. 350

sul)

valcaf

unum

cf.

(IfU-ndum

351

adde

365 sub fak

lege

est.

Pag.

^'ig'.

sub

post

7-amada?i

png. 81,

t^']^

germ. med.

aequationis

ae.

sub fosiiia

pro

foxinu

lege

ibib.

lege

foxinu.

ar.

Pag. 354 pro bbygdd lege

Pag-

bbygde.

Pag. 360 sub krimpis pro vacab.

lege

2)l?i

sub rasorivs

.y/;/

pro

war

lege

ze'^^".

pro

ibid.

Pag. 374 pro

vocab.

Pag. 364 sub

Pag.

loco signi

iiiiic^nii

ibid lege

ibid.

INDEX NOMINUM PERSONARUM.

Pag. 382 sub Plinio pro secundo LX lege

LXll.

tinicim

EDITIONES ACADEMI/E HUNGARIC^

MONUMENTA HUNGARI^ HISTORICA, PUBLICI lURIS FACIT

SCIENTIARUM ACADEMI-iE HUNGARIC-<E COMMISSIO HISTORICA:

SCRIPTORES
Georgii Sirmiensis Capellani Ludovici
Memorabilia

sui temporis.

1484

II et Joannis

1543.

sareae Vicnnensis edidit G. Wenzel. Pestini 1857.

2

Hungariae Regum

Codice Bibliothecae Cae-

Volumen

i-inicum.

fl.

Antonii Verancii Archiepiscopi Strigoniensis, Locumtenentis Regii etad

Portam Ottomanicam

legati

Opera

et Epistolae.

1538

1573-

runt Ladislaus Szalay et Gustavus Wenzel.Voluminaduodecim.

Joannis Michaelis Bruti Ungaricarum Rerum libri qui

1552. Edidit Franciscus Toldy. 1867. Volumina tria.
Francisci Forgachii Ferdinandi

Edide-

26

exstant. 1490

fl.

Regis Cancellarii, Antistitis Varadinen-

Rerum Hungaricarum sui temporis Commentarii. 1540

Edidit Fidelis Majer. Volumen unicum.
3 fl.

sis,

Joannis Decii Barovii Commentariorum de rebus Ungaricis

exstant. 1592

1603.

1441

et

Transylv,

Edidit Alex, Szildgyi. Volumina

D
Documenta

tria.

libri

libri

qui
2fl.

qui exstant

fl.

MATAR A

PLO

Hungariaehistoriam illustrantiaeTabularioRegioBruxellens

1652. Edidit Michael Horvath. Volumina quatuor.

Documenta

1572.

1598. Edidit Franciscus Toldy, Volumen unicum.

Stephani Szamoskozy Rerum Ungaricarum

1566

fl.

Hungariae historiam

fl.

illustrantia e Tabulariis et Bibliothecis

Londini existentibus eruta. Edidit Ernestus Simonyi. Volumen unicum.

2

fl.

CodexDiplomaticus ArpadianusContinuatus 890

Wenzel. Volumina duodecim.

Codex Epistolaris

Petri

28

Pazmany Archiepiscopi

i625.Volumen primum.

fl.

i^oi.Edidit Gustavus

fl.

Strigoniensis.

1605


Actes

Documents, pour

et

servir a rhistoire, de ralliance

Rakoczy, Prince de Transylvanie, avec

guerre de trente ans. Publies par Alexandre Szilagyi. Volumeunique.

la
3

de George

Fran^ais et les Suedois dans

les

fi.

60

kr.

Archivum Rakoczianum.
Rakoczy

illustrantia e

Acta extera historiam Principis Francisci II

Ernestus Simonyi. Volumina

Acta Extera
12

fl.

tria.

1268

1426.

z.

Regum

stirpis

Andegavensis

Edidit Gustavus Wenzel. Volumina

historiam Hungariae tempore Regis Mathiae

illustrantia.

14.^8

1490.

Ediderunt Joannes Nagy

Nyary. Volumina quatour.

Fraknoi. Volumina

VI. 22

Szilagyi.

Volumina

V.

Papae Pauli

Epistolae dipl.

15

et

158

1.

Edidit Guilielmus

1607.

Edidit Alexander

fl.

Alexandri Farnensis ad

III et Card.

Hungaricas pcrtinentes (1335 1349)- Edidit Leop. Ovary.

Nicolai Olah (Ludovici
Ferdinandi

II

Regis Hungariae

Codex
Volumen unicum

cancellarii etc.)

Arn. Ipolyi.

et

Mariae Reginae a

epistolaris
3

fl.

secretis,

1538.

Rec.

et aspirationes principis

Codice Bibliothecae nationalis Parisiensis. Volumen uni-

fl.

Hungaricus

dipl.

primum.

1526

res

fl.

Principis Francisci II Rakoczi confessiones

christiani.

Hunyad

Albertus L. B.

fl.

Acta Comitialia Regni 'Pransylvaniae. 1540

Codex

fl.

Acta Comitialia Regni Hungariae. 1526

cum.

tria.

15 kr.

Acta Extera

dr.

Edidit

fl.

historiam Hungariae tempore

illustrantia.

17

Tabulario Regio Londinensi. 1703

60

fl.

i\ndegavensis.

Edidit E.

Nagy. Vohimen

kr.

G. Fejer Codex diplom. Hungariae. TabulachronoIogicatomos,volumina

et

paginas indicans, a quibus diplomata certorum annorum incipiunt.

Ed. Ferd. Knauz.

50

kr.

Index Alphab. Codicis diplomatici Hungariae perGeorg. Fej^r. Jussu AcademiaeScient.Hungaricae conc. Maur. Czinar. Volumen unicum
2Q.

Dr.

I.

Erdy De

lithogr.

Carolus

tabulis ceratis in Transylvania repertis. Insunt

50

Torma

epipraphicam.

Repertorium ad literaturam Daciae archaeologicam

fl.

50

fl.

80

et

kr.

Eug. Abel Analccta ad historiam renascentium

spectantia.

VI tabulae

kr.

kr.

Typographia Societatis

Fr.inklirn.

in

Hungaria litterarum

PL
318
Z5C55
1880

Codex ciamanicus, Bibliothec

ad templum divi Marci
Venetiarum

PLEASE

CARDS OR

DO NOT REMOVE

SLIPS

FROM

THIS

POCKET

UNIVERSITY

OF TORONTO

LIBRARY

'