You are on page 1of 4

CamaroneraPatagnicaSAc/MinisteriodeEconomayotross/amparodel15/04/2014

Laempresa,ensuoportunidad,habapresentadounrecursodeamparorespectodelpago
delosderechosdeexportacinprevistosporlaResolucinN11/02,duranteelperodo
marzoyagostode2002.Consecuenciadeello,elFisconohacelugaralosreintegrosde
exportacin,yaquenosecumplenlosrecaudosdelaResolucinN150/02.

LaCortedeclarlainvalidezdelaResolucinN11/02porunperododeterminado,porlo
quesedeterminaquedichanormaresultainaplicableaCamaroneraPatagnicaS.A.
respectodelosalcancesdelaResolucinN150/02.

Esimportantedestacarlosconsiderandosenlosvotosdelosjueces.Todoscoincidenen
quesloelCongresotienefacultadesparafijartributos,declarandolainconstitucionalidad
delasresolucionescuestionadas.LosjuecesLorenzetti,Fayt,Maqueda,Zaffaroni,declaran
quelainvalidezdetalresolucinestabalimitadaallapsocomprendidoentremarzoyagosto
de2002,porquehubounaleydelCongresoqueratificexpresamentelalegislacin
delegada.LosjuecesPetracchiyArgibay,encambio,nolimitanlosalcancesdela
inconstitucionalidadynodanefectosalasleyesratificatorias.

EnelvotodelosdoctoresLorenzetti,FaytyMaquedasesealquelasretencionesson
tributosyque,deacuerdoalosartculos4,17y52delaConstitucinNacional,sloel
CongresodelaNacinpuedecrearlos.

Resumendelcaso
Lacausallegaalmximotribunal,apedidodelaAFIP,porrecursoextraordinarioantela
resolucinnegativadelaCmaraFederaldeApelacionesdeMardelPlata,lacualhizo
lugaralaaccindeamparodeclarandoinconstitucionaleinaplicablelasresoluciones
anteriormentecomentadas.

Losargumentosdelaactorasebasaronenqueelarticulo76delaConstitucinNacional
prohbeladelegacinlegislativa,demanerageneral,admitindolaensupuestospuntuales,
estoes,enmateriadeemergenciapblicaydeadministracin.Asuvez,sealqueel
artculo99,inc.3,vedaterminantementealPoderEjecutivoemitirdisposicionesde
carcterlegislativo,bajopenadenulidadabsolutaeinsanable,aunquetambinreconoce
excepcionesalpermitireldictadodedecretosdenecesidadyurgenciacuandoseden
determinadascondiciones,excluyendodeellaslamateriatributaria.

Sostuvotambinque,enlaespecie,laresolucin11/02poseeindudablenaturaleza
impositivayporendesudictadocontrovierteelprincipiodelegalidadenmateriatributaria.

Anteesto,laAFIPpresentrecursoextraordinario,sealandoenprimertrmino,quelaley
25.561seajustaalospreceptosdelartculo76delaConstitucinNacionalyque,por
ende,dasuficientecoberturaalreglamentoatacado,puestoquedeclarlaemergencia
pblicaenmateriasocial,econmica,administrativaycambiaria,dictadaenunmarcode
fuertedeteriorodelosingresosfiscalesydeunaenormenecesidaddeasistiralossectores
msdesprotegidosdelapoblacin.Adujoquesetratadeuncasodedelegacinimpropia,

ajustadopordemsaloslmitesdeunapacficayantiguajurisprudenciadelaCorte.Por
otraparte,destacqueelartculo755delCdigoAduanerofacultaalPoderEjecutivoa
gravarconderechosdeexportacinlasmercaderas,paraelcumplimientodeciertosfines
quelcontempla,seanrecaudatoriosodeotrotipo.Entalescircunstancias,indicqueel
actoatacadoporlaactoranoresultailegtimo.

LaCorteantesdeemitirsupronunciamiento,efectulatareadeesclarecerlainteligencia
delasnormasfederales

Enesesentido,basndoseenloprevistoporlasLeyesN22.415(CdigoAduanero)yN
25.561(deEmergenciaPblicayReformadelRgimenCambiario),entreotranormas,la
ResolucinN11/02delentoncesMinisteriodeEconomafijciertosderechosala
exportacinparaconsumo,adeterminadasmercaderas,identificadasstassegnla
NomenclaturaComndelMercosur(NCM).

Ensusconsiderandossehizomencinalcontextoeconmicoreinantealmomentodesu
dictado(4demarzode2002),caracterizadoporunpronunciadodeteriorodelosingresos
fiscalesyunacrecientedemandadeasistenciaporpartedelossectoresdepoblacin
menosfavorecidosdelpas.

Haciendounparntesis,laCorteconsiderimprescindibleremarcarlaindudablenaturaleza
tributariadeestederechodeexportacin:setratadeuntributocuyadefinicinpuede
comprenderseenelarto724delCdigoAduanero,entantogravaelhechodela
exportacinmismadelamercadera,paraconsumo,involucrandounacargapecuniaria
coactivaparaelsujetopasivoquerealicelaaccingravadaprevistaporlanorma,con
destinoalasarcaspblicas.

PorloqueconsiderlaCortereiterarqueel"derecho"establecidoporlaresolucin
mencionadaesporsunaturalezauntributoespecficamente,unimpuesto,msalldelos
finesqueconlsehayanqueridolograr.

VolviendoalacompatibilidaddelasnormascuestionadasconalConstitucinNacionalpara
elestablecimientodelgravamen.LaConstitucinNacionalprescribetantoenelarticulo4
comoenlosartculos17y52,quesoloelCongresoimponelascontribucionesreferidas
enelprimerodeellos.

Estaconsolidadadoctrinafuesostenida,aunencasosdondesecuestionel
establecimientodeuntributo,osumodificacinoampliacin,medianteundecretode
necesidadyurgenciaalafirmaseque'lamateriatributariasuponeunalimitacin
constitucionalinfranqueableparaelPoderEjecutivo,unvalladarquenocedenian
mediantedecretosdelanaturalezasealada.Tesituraqueelconstituyentede.1994
mantuvo,sinhesitaciones,alredactarelactualinc.3delartculo99delaConstitucin
Nacional.

Sostuvoqueenlafechamsreciente,estaCortehasealadoque"elprincipiodelegalidad
odereservadelaleynoesslounaexpresinjurdicoformaldelatributacin,sinoque

constituye
unagarantasubstancialenestecampo,enlamedidaenquesuesenciavienedadaporla
representatividaddeloscontribuyentes.Entalsentido,esteprincipioderaigambre
constitucionalabarcatantoalacreacindeimpuestos,tasasocontribucionesespeciales
comoalasmodificacionesdeloselementosesencialesquecomponeneltributo,esdecir,el
hechoimponible,laalcuota,lossujetosalcanzadosylasexenciones.

Auncuandosesoslayaselosostenidoendichoprecedente,tampocoresultaraadmisibleel
argumentoquesubyaceenladefensarealizadaporelentefiscal,queconsisteensostener
quelaLeydeEmergenciaN25.561,haotorgadounadelegacinsuficientealPoder
Ejecutivoparaque,enelmarcodeladolorosasituacindeemergencianacionalporlaque
atraveselpas,tomaraunaseriedemedidastendientesaterminarconesasituacin,
entrelascualesestabalahabilitacinparaqueestablecieseeltributoaqucuestionado.

Enefecto,nilaLeyN22.415nilaN25.561establecenloselementosesencialesdel
tributodequesetrata.

Porello,laresolucincuestionadanoseajustaalosparmetrossealados,pueselaspecto
cuantitativodelderechodeexportacinquedaaqucompletamentelibradoalarbitriodel
PoderEjecutivo.

Sinperjuiciodeello,laCorteconsideranecesariotraeracolacinlodispuestoenotras
normasafindeestablecerconqualcancesdebedeclararselamencionadainvalidez.

Enmateriadedelegacinlegislativa,losconstituyentesde1994,ademsdeincorporara
nuestraCartaMagnaeltextodelactualartculo76,agregaronlaclusulatransitoriaoctava,
segnlacual:"Lalegislacindelegadapreexistentequenocontengaplazoestablecidopara
suejerciciocaducaraloscincoaosdelavigenciadeestadisposicin,exceptoaquellaque
elCongresodelaNacinratifiqueexpresamenteporunanuevaley".

Enesesentido,lasleyesN25.918yN26.135fueronexplcitasalaprobarlatotalidadde
lalegislacindelegadadictadaentredeterminadosperodos,desdeel24deagostode2002
hastael24deagostode2004,ydesdeesafechahastael24deagostode2006,
respectivamente.Lamencionadaaprobacinabarclasnormasdictadasentrelasfechas
enqueconclualaratificacindeladelegacinlegislativaylaentradaenvigenciadecada
unadeesasdosleyes.

Porsuparte,sibienlasleyesN25.148yN25.645noestablecieronconcretamentecul
eraelperodoquecomprendadichaaprobacin,noserequierenmayoresesfuerzos
interpretativosparadilucidaresepunto.

Enconsecuencia,nopuedesinocolegirsequelaLeyN25.645aldisponerensuarticulo
3:"Aprubaselatotalidaddelalegislacindelegadadictadaalamparodelalegislacin
delegantepreexistentealareformaconstitucionalde1994",hacealusinalasnormas
dictadashastalafechadesuentradaenvigencia,hechoqueaconteciel24deagostode
2002.


Esevidentequelostrminosempleadosporellegisladoralsancionarlaley25.645
constituyenunaclaramanifestacindesudecisinpolticaderatificarlalegislacin
delegadadictadahastael24deagostode2002.

Elmximotribunalconcluyeentoncesqueentalescondiciones,correspondesealarquela
LeyN25.645carecedeeficaciaparaconvalidarretroactivamenteunanormaqueadolece
denulidadabsolutaeinsanablecomolaresolucin11/02delentoncesMinisteriode
EconomaeInfraestructura,peronoexisteraznalgunaparaprivarladeefectosen
relacinconloshechosacaecidosdespusdesuentradaenvigencia.

LaCorteaclarquelainvalidezdelaResolucinN11/02secircunscribealperodo
comprendidoentreelda5demarzode2002(fechaenqueentrenvigor)hastael24de
agostode2002,momentoapartirdelcualrigelaLeyN25.645,disposicinqueleotorgaa
sucontenidorangolegal.

Envirtuddeloexpuesto,sedeclarlainvalidezdelaResolucinN11/02duranteel
perodosealadodeterminaquedichanormaresultainaplicableaCamaroneraPatagnica
S.A.respectodelosalcancesdelaResolucinN150/02.

You might also like