Feel connected

Ondertussen in...

DE HELE WERELD ALS

WERKPLEK
De ene dag klap je je laptop open onder een palmboom
aan het strand, de week erna ga je in een koffietentje in
een bruisende stad zitten werken. Een bestaan als
digitale nomade: hoe werkt dat, en is het een aanrader?
Sinds 2012 woont Mirjam Polman (51) vijf maanden per
jaar op de Canarische Eilanden of in Andalusi. Ze
verdient daar haar geld met digitale ondersteuning van
bedrijven. De vrijheid van deze manier van leven vind
ik heerlijk. Natuurlijk heb ik deadlines, maar het is mijn
keuze of ik die op hakken haal of op slippers. En of ik
bestanden doorstuur vanaf mijn bureau of vanaf het
strand via een hotspot. Tegen de muren van een kantoor
heb ik nooit gekund. Op La Gomera zit ik achter mijn
computer op plekken waar je soms alleen de zee hoort.
Waar de mooiste vogels en vlinders langskomen. Waar
het s avonds zo donker is dat je niks ziet, behalve hl
veel sterren.
Dat er steeds meer zogeheten digitale nomaden bijkomen, past volgens Roos Wouters, managing partner van
het bedrijf Mindshake, bij deze tijd. Ze adviseert organisaties en overheden over het nieuwe werken. Wouters:
Vroeger was het leven heel hirarchisch gestructureerd,
zowel priv als op het werk. Die hirarchie is snel aan
het verdwijnen. Ik denk dan ook dat de digitale revolutie
niet de grootste omwenteling is van dit moment, maar
het verdwijnen van de oude machtsverhoudingen. We
zijn daar in Nederland koploper in, maar in de rest van

de wereld zie je het ook gebeuren. Argumenten als

omdat ik een man ben of omdat ik je baas ben, accepteren we niet meer. Thuis zijn we al gewend aan gelijkwaardigheid en kunnen we onszelf zijn. Nu willen we
onze zelfstandigheid, eigenheid en identiteit ook niet
meer inleveren zodra we over de drempel van het kantoor stappen. Steeds vaker verkiezen we meer vrijheid
boven meer geld. Digitale nomaden passen helemaal
bij deze nieuwe machtsverhoudingen. Ze werken op hun
eigen voorwaarden, op de plekken en momenten die
zij kiezen. En dankzij de digitale ontwikkelingen gaat
dat steeds makkelijker.

M A N I E R VA N L E V E N
Esther Jacobs (45) was al werknomade voordat het
woord bestond: In 1992 studeerde ik aan Nyenrode af
als bedrijfskundige. Al mijn studiegenoten gingen meteen carrire maken, maar ik wilde op reis. Ik dacht: ik
heb geen geld, maar wel tijd, en als ik eerst ga werken,
heb ik weliswaar geld maar geen tijd meer. En volgens
mij kun je makkelijker aan geld komen dan aan tijd. Ik
begon op Curaao, waar ik s ochtends fruitsalades
verkocht in grote kantoorgebouwen. s Middags lag ik >

Illustrator Lieke van der Vorst en ontwerper Dave Hakkens

in Hampi, India, waar ze met een beetje moeite deze plek
met internet (en mangosap) vonden.

46 _

_ 47

NATUURLIJK HEB IK DEADLINES,

MAAR HET IS AAN MIJ OF IK DIE OP
HAKKEN HAAL OF OP SLIPPERS

op het strand. Toen mensen bij de kantoren hoorden dat ik

Nyenrode had gedaan, kreeg ik wat opdrachten, voor bijvoorbeeld een marktonderzoek. Van het geld dat ik daarmee verdiende, kon ik in Zuid-Amerika reizen en zo rolde
ik van het een in het ander. De afgelopen tien jaar ben ik op
geen enkele plek langer dan zes weken gebleven. Het vrije
gevoel dat dit leven geeft, wil ik nooit meer opgeven.
Illustrator Lieke van der Vorst (27, beter bekend als Liekeland) en haar vriend Dave Hakkens (ontwerper) wisten dankzij een buitenlandse stage hoeveel inspiratie een nieuwe
omgeving kan opleveren. Lieke: Door die ervaring ontstond
het plan om een half jaar te gaan reizen op het moment
dat we uit ons antikraakhuis zouden moeten. Inmiddels zijn
we onderweg. Alleen onze eerste bestemming lag vast:
de Malediven. Een resort daar wilde namelijk de recycling
machines van Dave bouwen. Dave houdt zich bezig met het
recyclen van plastic en op de Malediven hebben ze een
groot probleem met plastic afval. We zijn doorgereisd
naar India en logeren in Goa in een soort commune met
een biodynamische moestuin, een expositieruimte en
boomhutten. Ik ben niet alleen op zoek naar inspiratie
voor mijn tekenwerk, maar ook voor de manier waarop ik
later zou willen wonen. Klein met een grote tuin of liever
nog in een duurzame, zelfvoorzienende woongemeenschap. Hoe bijzonder een reis als deze ook is, het is niet
mijn droom om zwervend te gaan leven. Het zou me ongelukkig maken als ik mijn vrienden en familie niet vaak
meer zou kunnen zien.

V R IJ I N J E H O O F D
Journalist Ilse Savenije (28) heeft een ander gevoel. Haar
eerste reis als digitale nomade, begin dit jaar, beviel zo
goed dat ze een toekomst voor zich ziet waarin ze een paar
keer per jaar een aantal weken weg is met haar laptop,
samen met haar vriend Wouter Cornelissen. Ilse: Ik ga het
liefst zo veel mogelijk op reis en dat kan op deze manier.
Wouter en ik zijn vier weken op Ko Lanta in Thailand geweest
en aansluitend drie weken op de Filipijnen. De eerste week
in Thailand dacht ik nog: thuis maak ik dagen van acht uur,
dat moet ik hier ook halen. Na een tijdje kon ik dat loslaten.
Ik stond vroeg op om aan mijn vaste klussen en mijn blog
te werken. In de middag gingen we dan iets ontdekken op
het eiland, uitgebreid lunchen, langs bij nieuwe vrienden

48 _

of yogaoefeningen doen. s Avonds als het was afgekoeld,

kropen we weer achter de laptop. Als ik dan vier uur had
gewerkt, had ik echt veel gedaan. Werk je op een redactie,
ben je ongemerkt toch veel tijd kwijt aan overleggen en
allerlei regeldingen.
Wouter, mede-eigenaar van een online sportmarketingbureau, heeft het ook zo ervaren. Toen ik mijn reisplan
opperde bij collegas, waren de reacties over het algemeen
positief, hoewel er wat gezonde jaloezie was. Het leuke was
dat ze na afloop allemaal zeiden: Het lijkt alsof je nog nooit
zo veel hebt gewerkt. Zij zagen ook dat de reis efficint
was geweest en geen excuus om betaald te lummelen op
het strand. Ik merkte ook dat ik me vrijer in mijn hoofd
ging voelen om bijvoorbeeld wat strategische zaken te
bepalen en nieuwe ideen te verzinnen.

SC H E TS E N O N D E R D E PA L M E N
Maar hoe regel je het eigenlijk met belastingen en officile
instanties als je een (groot) deel van het jaar in het buitenland verblijft? Mirjam Polman: Mijn man en ik zijn heel open
over waar we op welk moment wonen, zodat we niet met
instanties in de problemen komen als we in het buitenland
zitten. Zo hebben we in Nederland een huurhuis dat we
onderverhuren, maar wel in overleg met onze woningbouwvereniging. Anders voel je alsnog onrust.
Dat duidelijk zijn naar instanties helaas geen garanties
biedt, weet Esther Jacobs als geen ander: Het ging
lang goed, maar een paar jaar geleden wilden ze op het
gemeentehuis opeens mijn paspoort niet meer verlengen.
Er bleek een wet te bestaan die eist dat je minimaal vier
maanden per jaar op een vast adres slaapt, anders mag je
daar niet ingeschreven staan. Al is het je eigen koophuis,
zoals in mijn geval. Er zijn nog Kamervragen over gesteld,
maar zelfs dat hielp niet. Ik verloor mijn stemrecht, pensioen,
ziektekostenverzekering... De enige instantie die zei: voor >

1. Mirjam Polman in haar office with a view, op La Gomera.

2. Lieke en Dave tussen de bananenbomen in Hampi, India.
3. en 4. Schetsen die Lieke maakte in Goa, India.
5. Esther Jacobs kan overal vandaan werken. Hier heeft ze haar
hangmat in een parkje in Barcelona opgehangen.

Het vrije gevoel dat dit leven geeft, wil ik nooit meer opgeven

_ 49

natuurlijk uitzonderingen, en er zijn zelfs werknomaden

met een gezin. Ilse Savenije: Op Ko Lanta ontmoette ik een
Zweeds stel met twee kinderen dat daar werkte vanachter
hun laptop. Dat ging prima. Homeschooling is bijvoorbeeld
een mogelijkheid als je als gezin een paar maanden per
jaar in het buitenland zit. Tegen de tijd dat het nodig is, ga
ik dat absoluut uitzoeken.

1
1. J
 ournalist Ilse Savenije aan
het werk op Ko Lanta.
2. Haar vriend, marketeer
Wouter Cornelissen, op de
veranda van hun huisje/
werkplek voor een maand.

ons bent en blijft u Nederlander, was de Belastingdienst.

Tot op de dag van vandaag, terwijl ik nu officieel op
Mallorca woon. Als pionier hoop ik het systeem een beetje
te kunnen benvloeden door erover te bloggen en schrijven
en in ministerile commissies te adviseren. Want er komen
steeds meer mensen zoals ik en die lopen allemaal tegen
hetzelfde aan.
Alleen maar leuk is het dus niet. Een akkefietje waar Mirjam
mee te maken kreeg, was een klant die dacht haar factuur
in de prullenbak te kunnen gooien: Dat was iemand die in
eerste instantie niet wist dat ik op de Canarische Eilanden
zat. Toen ze dat ontdekte, dacht ze waarschijnlijk dat ik
vanuit het buitenland niet zo makkelijk iets kon ondernemen
als ze niet betaalde. Maar de meeste dingen kun je natuurlijk digitaal regelen, en ik heb er uiteindelijk een Nederlands
incassobureau op afgestuurd.
Ook Lieke van der Vorst ervaart een minder prettige kant
van het rondreizen. Van tevoren zag ik mezelf steeds met
een schetsboekje liggen onder de palmbomen, maar in
werkelijkheid gaat er veel tijd op aan backpacken in overvolle treinen. Toch valt dat weg bij het positieve wat ik nu
al heb geleerd. Namelijk dat het helemaal niet zo heftig is
om je huis vaarwel te zeggen, je spullen op te slaan en niet
te weten waar je gaat wonen als je terugkomt. Dat voelt
juist fijn en geeft rust in mijn hoofd. Zowel onze reis als
onze toekomst kunnen nog alle kanten op.
Een relatie onderhouden kan lastig zijn als nomade. Er zijn

50 _

Roos Wouters denkt dat deze nieuwe ontwikkeling nog

lang niet ten einde is. De beschikbaarheid van internet
zal wereldwijd alleen maar beter worden en er komen
steeds meer technologische mogelijkheden bij om je eigen
ideale baan te creren, op de ideale plek. Als je de vrijheid
daarvan eenmaal hebt geproefd of dat nu in het buitenland is of in Nederland wil je niet meer terug.
Wouters voelt zich in eigen land een nomade. Wanneer ik
moeilijke stukken moet lezen, doe ik dat bijvoorbeeld in
bad, want dan kan ik tussendoor niet even iets anders doen.
Mijn column schrijf ik dan weer s ochtends in bed met een
kop koffie. Als ik die af heb, wil ik naar buiten. Dan ga ik
naar een van mijn favoriete werkplekken in de stad. Ik heb
ontdekt dat dit voor mij veel beter werkt dan een kantoor.
Een bestaan als digitale nomade is zeker niet voor iedereen geschikt, maar het is ook zonde als je vastgeroest
raakt in je gewoonten en jezelf niet de kans geeft te ontdekken dat je bijvoorbeeld in een caf heel lekker kunt
werken. Soms is het goed de zaak even flink op te schudden
en dingen uit te proberen voor jezelf.

VERDER LEZEN

Estherjacobs.info
T hevirtualteahouse.com/reizen
Liekeland.nl
Floatingfreelancers.nl
Werkenvanuithetbuitenland.nl
Roam.co
Nomadlist.com
Nomadforum.io
Upwork.com

Esther Jacobs schreef twee boeken over het bestaan als digitale nomade: Handboek voor wereldburgers
(ook leverbaar via Flowmagazine.nl/boeken) en het e-book Digital nomads

TEKST CHRIS MUYRES FOTOGRAFIE EEFPHOTOGRAPHY.COM (ESTHER JACOBS)

NOMADE IN EIGEN L AND