fot. Alex Brosa | Dreamstime.

com

Ksiki dla turystw

Dynamiczny rynek przewodnikw, map i atlasw

Ponownie wzrost!
P

rzetasowania kapitaowe, nowe gamy

produktw, nowe technologie prezentacji treci turystycznych, a przede wszystkim ogromny wzrost sprzeday przewodnikw turystycznych, tak w telegraficznym skrcie mona podsumowa 2007
rok. Brana rozwija si, a najbliszy sezon
rwnie zapowiada si bardzo ciekawie.
Warto sprzeday przewodnikw turystycznych zamkna si w 2007 roku
kwot 39,6 mln z. Wzrost wynis a
5 mln z, tj. ponad 14 procent. Naley
tu zastrzec, e analiza cakowicie pomija segment sprzeday przewodnikw
w kioskach z gazetami, a wic wyniki
Agory i Madiasatu, firm ktre wsplnie
wprowadziy w 2007 roku 25 tytuw
z drugiej edycji serii Podre marze
(w pierwszej byo 30 tytuw), sprzedawanych razem z Gazet Wyborcz.
Znaczco wzrosa te liczba sprzedanych
egzemplarzy. W 2007 roku sprzedano 2,2
mln egz. przewodnikw turystycznych, tj.
o 400 tys. egz. wicej (ponad 22 proc.) ni
w 2006 roku. Spada natomiast rednia
cena zbytu z 19,20 do 18,00 z. rednia cena, jak pacilimy za przewodnik
w ksigarni wyniosa 26,30 z (rok wczeniej 27,70 z).
Nisza rednia cena bezporednio
wynika ze zmiany struktury oferty. Coraz wicej jest tanich serii przewodnikw, wyda kieszonkowych, adresowanych gwnie do turystw wybierajcych
si na wczasy z biurami podry, a take
kieszonkowych wyda przewodnikw2

rozmwek dla Polakw udajcych si na

zarobkow emigracj.
Analizujc ofert przygotowan
w 2007 roku miaem spory problem
metodologiczny, zwizany ze zjawiskiem przez fachowcw okrelanych
terminem konwergencji, a wic przenikania si rnych form mediw. Zjawisko to dotyczy zarwno przewodnikw,
jak i kartografii. Przede wszystkim coraz trudniej jest rozdzieli atlas od przewodnika (najlepszym przykadem s tu
Nawigatory turystyczne wydawnictwa

Carta Blanca, Turystyczne atlasy samochodowe Demartu czy przewodniki na

mapach PPWK), a take album czy nawet
leksykon od przewodnika (cz tytuw
Muzy czy wiata Ksiki). Do tego dochodzi coraz bogatsza oferta elektroniczna przewodniki multimedialne (now
seri Przewodnikw panoramicznych
w kwietniu 2008 roku zapocztkowao
PWN), przewodniki na telefony komrkowe, a take w kartografii dynamicznie rosncy sektor nawigacji GPS,
w ktry wchodz take firmy spoza sek-

Izabella Matys,
koordynator marketingu sprzeday WN PWN
W kwietniu zadebiutowaa na rynku nowa marka turystyczna Global PWN. Jedn z premierowych serii s przewodniki panoramiczne rewolucyjne publikacje multimedialne, ktre stanowi alternatyw dla przewodnikw tradycyjnych. Oferuj zupenie nowy sposb zwiedzania
i poznawania miast. W unikatowy sposb cz interaktywne mapy i plany, ruchome panoramy sferyczne, zdjcia z lotu ptaka oraz obszerne informacje historyczne i krajoznawcze
w formie opisw i tekstw czytanych przez lektora. Dodatkowym walorem jest dwujzyczna wersja treci polska i angielska. Oprowadzaj po najwikszych polskich miastach: Wrocawiu, Warszawie, Krakowie, Toruniu z Bydgoszcz, a take Poznaniu i caym Trjmiecie.
Przewodniki s w peni interaktywne, dziki czemu kady moe wybra wasn tras wirtualnej wdrwki po ulicach czy obiektach, zatrzymywa si duej w interesujcych miejscach,
powiksza detale, wchodzi do wntrza i oglda szczegy. Czsto poszczeglne obiekty
mona obejrze dokadniej ni podczas zwiedzania na ywo, dziki moliwoci zbliania
do kamery i powikszania obrazu. To zupenie nowa forma przewodnika. Nie tylko przewodnik turystyczny, ale te publikacja o znaczeniu edukacyjnym, ktr mona wykorzysta
w szkole na lekcji polskiego, historii czy geografii lub podczas pracy z dzieckiem w domu.
Mona oglda miejsca odwiedzone podczas wycieczki albo wybra si w wirtualn podr
bez ponoszenia kosztw wyjazdu.

Ksiki dla turystw

tora wydawniczego. A przecie jest te
coraz bogatsza oferta informacji turystycznej (na razie bezpatnej) w Internecie, e wymieni choby ogromne zasoby
Onetu (podroze.onet.pl) oraz w kartografii nowy wiatowy serwis Google
(Google Mapy Polska maps.google.pl).
Piszc ten raport pomijaem w analizie
wszystkie te publikacje, ktre nie zostay utrwalone w tradycyjnej, papierowej
formie. Natomiast przy podziale pomidzy kartografi a przewodnikami dokonaem zapewne nieco karkoomnego podziau tam gdzie najwaniejsz treci
jest mapa, tam tytu plasowaem w dziale
kartografii, by moe wbrew intencjom
samych wydawcw, ale chyba w zgodzie
ze zdrowym rozsdkiem. Dlatego np. bogat ofert wydawnictwa Carta Blanca
klasyfikuj w czci kartograficznej.
Trzeba mie jednak wiadomo, e
w sytuacji gdy coraz bardziej przenikaj si rne media, trudno bdzie utrzyma dotychczasowe sztywne podziay na
mapy i przewodniki, gdy podziay te staj si anachroniczne. Naleaoby raczej
przedstawia cznie cay segment publikacji dla turysty. Jako taki zamkn si on
(bez elektroniki i bez serii Gazety Wyborczej) wartoci 109,9 mln z. I tu zanotowalimy niewielki spadek (rok wczeniej byo 110,8 mln z, mniej o 1 proc.),
spowodowany gwnie znacznie mniejsz
ofert ilustrowanych atlasw przygotowanych przez wydawnictwo Readers Digest
(przychody o 6 mln z mniejsze ni w roku
poprzednim). cznie sprzedano w 2007
roku 11,6 mln egz. publikacji turystycznych. Rok wczeniej sprzedano o milion
egzemplarzy mniej, wzrost wynis zatem 9 proc.
Ostatnie dwa lata przyniosy te wane zmiany wasnociowe. Wydawnictwo
Szkolne PWN przejo udziay w wydawnictwie Carta Blanca. Pod koniec 2007
roku Helion przej udziay w wydawnictwie Bezdroa. Na rynku kartograficznym doszo do poczenia si wy-

dawnictw Plan i Compass pod wspln

mark Galileos. Jednoczenie pojawili
si nowi gracze Siedmiorg z seri na
licencji Petit Fute, Langenscheidt rozpocz edycj duych przewodnikw ilustrowanych, a w 2008 roku wystartowaa nowa marka Global PWN, a w niej
kieszonkowe przewodniki z atlasem (od
razu 12 tytuw na licencji AA Publishing) i multimedialne Przewodniki
panoramiczne po polskich miastach
(na pocztek sze tytuw). W segment
przewodnikw coraz mielej wchodzi
Demart.

Hubert Kifner, PR manager w Pascalu

Do grona przewodnikowych bestsellerw mona zaliczy przewodniki weekendowe.
Pomys na przygotowanie gotowych, kompletnych propozycji na dwudniowe wyjazdy to
strza w dziesitk. Zmieniajce si potrzeby i moliwoci Polakw w zakresie podrowania sprawiy, e jest to take sukces sprzedaowy. Seria zadebiutowaa w 1997 roku
i nadal cieszy si niesabncym zainteresowaniem. W tym roku pojawi si w niej 10 tytuw,
m.in.: Bieszczady, Wybrzee Batyku, Krakw, Czechy czy Europa na weekend.
Seria zmienia si wraz z nowymi potrzebami czytelnikw. W edycji 2008 wprowadzilimy
grzbiet na spirali w przewodnikach po regionach, ktry podnosi komfort korzystania z ksiki. Rnicowanie przez Pascala oferty przewodnikw w zalenoci od charakteru wyjazdu
pozwala skutecznie rozwija najstarsz seri wydawnictwa, czyli przewodniki praktyczne,
ale take zagospodarowywa nowe obszary np. dla osb wyjedajcych z biurem podry. Seria Przewodniki Ilustrowane skierowana wanie do takiego turysty cigle zyskuje
na popularnoci. W 2008 roku seria wzbogaci si o 20 nowych tytuw. cznie bdzie
liczy 55 przewodnikw i bdzie to jedna z najszerszych autorskich serii na naszym rynku
po dwch latach od debiutu.

Spirala, wodoodporny
papier, plastyk
Przychody ze sprzeday przewodnikw
Pascala, od lat najwikszego gracza na
tym rynku, wzrosy w 2007 roku o ponad 3,5 mln z, a udzia w rynku wzrs
z 52,8 do 55,2 proc. Pascal rzdzi w peni
zasuenie, ma najszersz i najlepsz ofert, w dodatku coraz mniej w niej tytuw
licencyjnych, a coraz wicej wasnych.
Polscy autorzy pisz o najodleglejszych
miejscach i pisz kompetentnie, moim
zdaniem duo lepiej ni czsto rozhisteryzowani autorzy Lonely Planet, ktrzy na
kadym kroku o ile nie jest to jedna ze
stolic Europy Zachodniej wsz zodziei
i bandytw, strasz chorobami, o ktrych
nikt dawno nie sysza i wciekymi psami ksajcymi turystw na ulicach Bukaresztu. Po ujawnieniu informacji, e
jeden z czoowych autorw przewodnikw Lonely Planet, Thomas Kohnstamm,
opisywa kraje, w ktrych nigdy nie by
i zamieszcza wyssane z palca informacje,
tym bardziej ciesz si, e Pascal zrezygnowa z tych licencji. Hitem 2007 roku
w Pascalu byo nowe wydanie sztandarowej pozycji Polska na Weekend, a take wprowadzenie przewodnikw ilustrowanych Baedekera. Oferta tego wydawcy
w 2008 roku liczy ma ju ok. 500 pozycji
(zapowiadanych jest ok. 160 nowych wy

Ksiki dla turystw

wodnik po odzi). Hachette prbuje te
konkurowa z Langenscheidtem w ofercie
rozmwek dla turystw.
Flagowym okrtem pozostaje jednak
znakomita seria Przewodnikw Wiedzy
i ycia, zapocztkowana wiele lat temu,
jeszcze przez Jana Ruraskiego, ukazujca
si na licencji Dorling Kindersley. W 2008
roku w serii uka si Szkocja, Hiszpania Pnocna i Wgry.W tej serii dostpnych jest ju 71 tytuw, z czego wiele
napisanych przez polskich autorw i wczonych do midzynarodowej serii.

Maria z informatycznym
potentatem

da). W mojej ulubionej serii Praktyczny Przewodnik ukaza si maj 33 nowe

tytuy, w tym m.in.: Indie, Islandia, Izrael, Karaiby, Tajlandia czy Szwajcaria. Poszerzane s te nowe serie ilustrowanych
przewodnikw, tu na 2008 rok zapowiedzianych jest 20 pozycji (m.in.: Austria,
Holandia, Niemcy, Prowansja i Lazurowe Wybrzee, Toskania i Umbria, Rzym
i Watykan). Liczba tytuw w serii przewodnikw grskich zwikszy si do 11.
Uka si take nowe przewodniki kajakowe, tradycyjnie na spirali, przygotowane na wodoodpornym papierze i w plastykowej okadce. Zapowiadanych jest
te m.in. 10 nowych edycji przewodnikw z serii weekendowej na spirali, nowe
pozycje w serii przewodnikowej Baedeker (m.in. Chiny, Japonia) oraz zmieniona edycja przewodnikw kieszonkowych
z serii Marco Polo.

przewodnik Poland, po przewodniki

tekstowe (seria Globtroter). Wydawca
zadebiutowa te pierwsz w swojej ofercie publikacj czc treci turystyczne
z atlasem w grudniu 2007 ukaza si tytu Trasy marze. Ciekawie prezentuj
si tytuy z nowej serii ilustrowanej Key
Guide. Poszerzono ofert przewodnikw
po Polsce trzy pozycje w serii Miejsca
niezwyke oraz nowa seria Miasta dla
Ciekawych (w 2008 roku ukae si prze-

Katarzyna Biegaska,
dyrektor wydawniczy National Geographic
W pierwszej poowie roku na rynek wejdzie nowa seria przewodnikw. Pierwsze tytuy
przybli otw, Estoni, Sowacj, Ukrain, Chorwacj oraz Serbi. Przewodniki w szczegowy sposb przedstawiaj atrakcje turystyczne danego kraju i zawieraj wiele praktycznych informacji. Elementem wyrniajcym seri s obszerne omwienia zagadnie zwizanych z histori, kultur, sztuk, architektur oraz gospodark poszczeglnych krajw. Przewodniki zostay rwnie wzbogacone piknymi zdjciami oraz mapami. Uka si ponadto
kolejne przewodniki z najbardziej rozpoznawalnej tej serii National Geographic m.in.
po Rumunii i Szanghaju oraz uaktualnione wydania m.in.: Chin, Egiptu, Indii, Japonii oraz
Londynu. W poowie roku przewidywane jest rwnie wydanie wyjtkowej serii Miejskie
opowieci Historia, Mity, Tajemnice. Kady z trzech przewidzianych na ten rok tytuw
oprowadzi nas zarwno po synnych miejscach, jak i po zapomnianych, fascynujcych zakamarkach najwikszych europejskich miast. Dziki nim bdziemy mogli odby niepowtarzaln
podr ladem niezwykych historii i legendarnych postaci. W kadym przewodniku zawierajcym dokadne i rzetelne mapy, pikne fotografie oraz praktyczne wskazwki, zaproponowano 24 trasy tematyczne o dugoci od 1,6 do 2 km. Pierwsze tytuy przybli czytelnikowi Londyn, Pary i Rzym.

Treci turystyczne i atlas

dwa w jednym
W 2007 roku Hachette wprowadzio 24
tytuy turystyczne, powikszajc ofert
we wszystkich segmentach od najbardziej luksusowych Przewodnikw Wiedzy i ycia (tu bestsellerem byy Chiny), przez serie kieszonkowe (m.in. serie
Top 10 i Thomas Cook) co ciekawe,
najlepiej sprzedawa si anglojzyczny
4

Pod koniec 2007 roku rynek zaskoczya informacja, e wydawnictwo Helion

z Gliwic, ktre specjalizuje si w literaturze informatycznej, kupio udziay w Bezdroach. Bezdroa w 2007 roku utrzymay trzeci pozycj wrd wydawcw
przewodnikw, cho ich udzia w rynku
spad z 6,1 do 5,6 proc. Nakadem oficyny ukazao si 31 pozycji, w tym 13 nowoci. Najwikszym hitem by znakomity
przewodnik Sowacja 1001 pomysw
(miejmy nadziej, e seria bdzie kontynuowana), innym przebojem by rwnie bardzo udany przewodnik Krym.
Z pozycji wydawanych na licencji Michelina najlepiej sprzedaway si: Wenecja, Chorwacja i Wielka Brytania.
Wrd pozycji zapowiadanych na 2008
rok s m.in.: Tatry, Norwegia i Szwecja, Grecja, Portugalia, Wochy,
Egipt, a z miejsc w Europie Wschodniej m.in. Wybrzee Bugarii. Przypomnijmy, e poza wasnymi tytuami i licencj Michelina Bezdroa s te polskim
dystrybutorem anglojzycznej oferty Lonely Planet. Nie wiadomo jeszcze jak na
rozwj Bezdroy wpynie maria z informatycznym potentatem, ktry dysponuje

Ksiki dla turystw

Najlepsze z najlepszych
Od lat jestem staym uytkownikiem przewodnikw turystycznych, w podr zawsze zabieram kilka pozycji, lubi te czyta przed i po podry. Na podstawie wasnych dowiadcze
stworzyem mini-ranking najlepszych serii w rnych kategoriach.
Due tekstowe przewodniki
1. Praktyczny Przewodnik (Pascal) najwicej informacji, najszersza oferta, liczne ciekawostki, masa informacji praktycznych.
2. Kraje (Bezdroa) pisane przez pasjonatw, z bogatym tem historyczno-krajoznawczym, niestety do skromna oferta.
3. Przewodnik (Agencja TD) nieliczne, ale fachowe pozycje, wad serii jest due zrnicowanie sposobu prezentacji treci, zalet liczne ciekawostki.
Due ilustrowane przewodniki
1. Przewodniki Wiedzy i ycia (Hachette Livre) sztandarowa midzynarodowa seria
Dorling Kindersley, masa informacji, wietne zdjcia, rewelacyjne przestrzenne plany miast
i przekroje zabytkw.
2. Przewodnik National Geographic (G+J) znakomite fotografie, opisy wielu mniej popularnych turystycznie miejsc, liczne ciekawostki.
3. Baedeker (Pascal) rozpoczta w 2007 roku seria przewodnikw, ktrych wielkim atutem s proponowane trasy zwiedzania oraz doczane osobno mapy, cz informacyjna
jest bardzo obszerna, dorwnuje wielu przewodnikom tekstowym.
Przewodniki kieszonkowe
1. 3 dni (Muza) wietnie napisane przewodniki ilustrowane po polskich miastach, wci
niewiele tytuw i, niestety, informacje nie zawsze aktualne, ale to i tak najlepsze kieszonkowe przewodniki po polskich miastach.
2. Marco Polo (Pascal) bardzo czytelny ukad treci, odsyacze do ciekawostek, mapy,
dobre zdjcia.
3. Przewodnik z Atlasem (PWN) mona powiedzie to samo, co o Marco Polo, bardzo
adnie zaprojektowane nowoczesne przewodniki, nowo na rynku.
Przewodniki dla aktywnych
1. FAN (Pascal) przewodniki grskie, rowerowe, kajakowe, dla eglarzy, cz praktyczne
porady ze wietnie dobranymi propozycjami tras.
2. 3 w 1 (Express Map) przewodnik, mapa i atlas, ale przede wszystkim dziki tym niewielkim ksieczkom turysta wie, czego si moe w trasie spodziewa, i na jak dugi czas
planowa wypraw.
3. Z Fal (Bezdroa) wydawane na spirali, funkcjonalne, niewielkie przewodniki dla mionikw wdrwek i wspinaczki, z ilustracjami topograficznymi i caa mas praktycznych
informacji.
UKASZ GOBIEWSKI

niezwykle sprawn sieci przedstawicieli

handlowych.

roczn nowoci bdzie bogato ilustrowana, ekskluzywna seria, ktra na pocztek obejmie: otw, Estoni, Sowacj,
Ukrain, Chorwacj oraz Serbi. Seria
wydawana jest na licencji wydawnictwa

Czybymy byli
nie do atrakcyjni

Bradt, ktre dostao za ni zot nagrod przyznan w tym roku przez angielski
magazyn o podrach Wanderlust (ciekawe, e w serii tej dotd nie powstay
ani przewodnik po Polsce, ani po Warszawie, cho jest wiele innych miast z tego
regionu Europy; czybymy byli nie do
atrakcyjni turystycznie?).

Bardziej tytuy krajoznawcze ni przewodniki

Z serii, ktre debiutoway w 2007 roku
siln pozycj zajy przewodniki due
ilustrowane Baedekera (Pascal) i Berlitza
(Langenscheidt), seria Petit Fute wydawnictwa Siedmiorg oraz seria pitnastu kieszonkowych przewodnikw dla aktywnych 3 w 1 wydawnictwa ExpressMap. Tytuy oficyny Carta Blanca rwnie miay bardzo mocne wejcie, moim
zdaniem jednak s to bardziej atlasy ni
typowe przewodniki. Umacnia pozycj na
rynku turystycznym oficyna RM, ktra
ma ju 40 przewodnikw, w tym 12 nowoci. Sporo nowych pozycji przygotowaa Muza, ale s to bardziej tytuy krajoznawcze, ni typowe przewodniki (na
2008 rok zapowiadane s m.in. ksiki
Szlakiem beskidzkim i Szlakiem piastowskim).
Due rodki w rozbudow oferty turystycznej zainwestowa Langenscheidt,
publikujc a 16 nowych tytuw, w tym
seri wielkich przewodnikw ilustrowanych na licencji Insight Guides. To ta
sama seria, tylko w innej okadce (i innej
cenie), ktr rozprowadzaa w kioskach
Gazeta Wyborcza. W 2008 roku w tej
serii uka si: Bugaria, Chiny, Chorwacja, Holandia, Izrael, Kuba, Skandynawia i Tunezja. Wydarzeniem edytorskim
bya publikacja Wielkiego ilustrowanego atlasu wiata (ponad 2000 sprzedanych egzemplarzy przy cenie detalicznej
179 z). Rozwijana jest oferta przewodnikw kieszonkowych (w 2008 roku
uka si m.in. Krakw i Wilno) oraz
tytuw z nowatorskiej serii Praca za
granic.

Po sabszym 2006 roku, National Geographic (wydawc tej marki jest firma
G+J) odzyskuje rynek. W 2007 roku
wprowadzono 12 nowych pozycji i sprzedano 65 tys. egz. przewodnikw. Marka znana jest z najwikszego na wiecie
miesicznika o podrach i ze znakomitych zdj. Wrd duych ilustrowanych
przewodnikw do niedawna dominoway przewodniki po odlegych zaktkach,
jak: Meksyk, Wietnam czy Chiny (obok
Egiptu i Lizbony najlepiej sprzedawany
tytu w 2007 roku). W ubiegym roku
pojawia si seria przewodnikw po regionach Polski (przygotowana wsplnie
z wydawnictwem Carta Blanca), a tegok

Ksiki dla turystw

Jednym z hitw 2008 roku mog sta
si, wspominane ju, przewodniki kieszonkowe wydawane pod mark Global
PWN. Z mniejszych wydawcw wymiemy Sowacki Kras. Aggtelek znakomity
przewodnik wydany przez Agencj TD czy
wietnie sprzedajc si seri przewodnikw po polskich miejscowociach wypoczynkowych wydawnictwa Rewasz.

Poszerzanie
legendy turystycznej
W kartografii obserwujemy pewien zastj, a w przypadku atlasw ilustrowanych nawet spadek przychodw. Przy-

chody ze sprzeday kartografii turystycznej w 2007 roku zamkny si kwot 47,9

mln z (wzrost minimalny, o 200 tys. z),
a sprzedano cznie 9,4 mln egz. (o 600
tys. egz. wicej ni w roku poprzednim).
Zmniejszya si rednia cena zbytu map
z 5,40 do 5,10 z. rednia cena mapy
w ksigarni wyniosa 7,80 z.
Zdecydowanym liderem na rynku
tradycyjnych, papierowych map i atlasw samochodowych, pozosta Demart,
wyprzedzajc PPWK i Pascala. Bardzo
mocno swoj pozycj zaznacza dwch
stosunkowo nowych graczy ExpressMap i Carta Blanca. Sabiej od oczekiwa
wypado w 2007 roku konsorcjum Car-

toMedia, ktre odnotowao nieznaczny

spadek przychodw. CartoMedia to spka powoana przez regionalnych wydawcw kartografii, ktrzy cznie dysponuj ofert ponad 250 tytuw (32 nowoci
w 2007 roku). Now inicjatyw jest marka Galileos wsplna inicjatywa wydawnictw Compass z Krakowa i Plan z Jeleniej Gry i Wrocawia. Wci w gronie
najwikszych s Daunpol i Mapy cienne
Beata Pitka. Ta ostatnia firma przygotowaa na sezon 2008 now seri bardzo
obszernych Encyklopedii Drogowych
(pi tytuw).
Demart, po odsprzedaniu oferty edukacyjnej Wydawnictwu Szkolnemu PWN,
z sukcesem inwestuje w nowe tytuy. Najwikszym hitem tego wydawcy, ju drugi rok z rzdu, by turystyczny atlas samochodowy Polska niezwyka. W planach jest m.in. nowa seria przewodnikw
po Polsce (14 tytuw). cznie Demart
wprowadzi w 2007 roku 43 nowe pozycje. Rozbudowano m.in. ofert map laminowanych, ktra jest spor konkurencj
dla podobnych tytuw wczeniej oferowanych przez ExpressMap.
Mocno poszerzy ofert Pascal, ktry
jest wycznym polskim dystrybutorem
MairDumont, zwikszajc udziay w rynku i warto realizowanego przychodu.
Nowe mapy z serii Marco Polo s dobrze oznakowane i w wygodnej skali.
Coraz bogatsze legendy to cecha wspczesnych map, ktre coraz czciej cz
treci turystyczne z kartografi. Wydaje
si, e batali o klienta wygraj wanie
ci wydawcy, ktrzy inwestuj w poszerzenie informacji na mapie. Pozwala to
segmentowa ofert z jednej strony
proponowa tanie mapy dla mniej wymagajcego klienta, i znacznie bardziej
rozbudowane w treci, sprzedawane czsto dwukrotnie droej, dla osb, ktre
chc wicej informacji. Treci turystyczne pozwalaj te na tworzenie przewodnikw kartograficznych, jakie maj
m.in.: Carta Blanca, Demart czy PPWK.
Nawet mniejsi wydawcy jak Compass,
Plan czy Agencja TD oraz firmy zrzeszone w grupie CartoMedia coraz bardziej
poszerzaj legend turystyczn. Szlaki
komunikacyjne to dzi zdecydowanie
za mao, uytkownik mapy chciaby te
mie podstawowe informacje o zabytkach, bazie noclegowo-gastronomicznej
czy np. o punktach kontroli radarowej.
I kady liczcy si wydawca kartografii
dzisiaj to oferuje.

atwe odnalezienie
dowolnego adresu
Najstarszy gracz na tym rynku, giedowa
PPWK, w tym roku odmwia podania
danych o wynikach sprzeday w czci
kartograficznej, szacujemy je jednak na
6

Ksiki dla turystw

ok. 10 mln z. PPWK ma najbardziej znany produkt, zbierajcy wiele nagrd
znakomit seri Copernicus. Ale obecnie mapy PPWK nie maj duej przewagi
konkurencyjnej nad mapami opracowywanymi przez kartografw Demartu czy
Carta Blanki. Wydawca ten jak wydaje
si susznie inwestuje obecnie w inne
media ni rynek papierowych map, m.in.
w telefoni komrkow, a take w systemy nawigacji GPS. System Navigo
ma szans zaj mocn pozycj na rynku, firma oferuje comiesiczne bezpatne
aktualizacje, poza tym dysponuje najobszerniejsz baz zdigitalizowanych treci
kartograficznych o Polsce. Wydawca zapowiada te system nawigacji z mapami
miast Europy. Konkurencja na tym rynku
jest jednak ogromna (np. TomTom, AutoMapa, City Navigator czy AutoPilot),
a dominujc pozycj maj firmy, ktre
oferuj mapy sprzedawane razem z urzdzeniami GPS. Pod tym wzgldem PPWK
pozostaje w tyle.
Nieoczekiwanie, nowym konkurentem
wydawcw kartograficznych stao si Google, ktre zaoferowao bezpatne mapy
w Internecie (w tym w miar dokadne
mapy lokalizacyjne, umoliwiajce atwe
odnalezienie dowolnego adresu). Moe
to by powana konkurencja dla planw
miast, zwaszcza w sytuacji, gdy szukamy

bardzo konkretnego, pojedynczego adresu w obcym miecie. atwiej wydrukowa

wybran lokalizacj w dowolnej skali, ni
szuka jej w drukowanym atlasie, a tym
bardziej ni szuka stosownego atlasu
w ksigarni.

Dla tych, ktrzy chc

wyjecha, a nie dla tych,
ktrzy jad
Rynek turystyczny, zarwno przewodnikw, jak i kartografii, powinien utrzyma
tendencj wzrostow. Przemawia za tym
kilka czynnikw. Po pierwsze, wzmoony ruch turystyczny zarwno dziki
ofertom biur podry, jak i dziki tanim
liniom lotniczym. Tanie linie otwieraj
wiat przed najbardziej wdzicznym dla
wydawcy mapy czy przewodnika odbiorcy takim, ktry zwiedza na wasn rk,
nierzadko wypoyczajc na miejscu samochd. On najbardziej potrzebuje pomocy, rwnie w postaci rozmwek czy
sownika. Po drugie, jest emigracja zarobkowa, ju troch okrzepa, ju szukajca moliwoci spdzenia weekendu
z dala od miejsca pracy. To bd nabywcy przewodnikw po Wielkiej Brytanii, Irlandii, Hiszpanii czy Niemczech
lub krajach skandynawskich. Nastpnie mamy inwestycje w infrastruktur

Bestsellery Sklepu Podrnika

Przewodniki
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.

Pascal
Lonely Planet
Sklep Podrnika
Rewasz
Bezdroa
Wiedza i ycie
Marco Polo
G+J
Agencja TD
Trawers

Mapy
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.

Compass Krakw
ExpressMap
PPWK
WZKart
Kompass Verlag
VKU Harmanec
Fraytag & Berndt
Demart
Plan
Michelin

drogow, ktre potrwaj zapewne co

najmniej do 2012 roku, o ile UEFA nie
odbierze nam prawa do organizacji Mistrzostw Europy w pice nonej. Nowe
drogi, to nowe zapotrzebowanie na atla-

Ksiki dla turystw

sy samochodowe i na aktualizacje nawigacji GPS. A budowa drg to objazdy,
na ktrych bez mapy atwo si zgubi
gdy czsto s le oznakowane. Wreszcie, Polacy maj coraz wicej pienidzy,
i nawet jeli nie wszyscy wyjedaj, to
wielu chce zaplanowa wyjazd w przyszoci myl, e to jest gwny powd
sukcesu przewodnikw sprzedawanych
wraz z Gazet Wyborcz, gdy s to
wanie ksiki dla osb, ktre chc wyjecha, a nie dla tych, ktrzy jad (za cikie, za mao praktyczne). To te pewnie
przyczyna rosncej popularnoci ksiek
krajoznawczych i podrniczych (warto
tu wspomnie o ogromnym sukcesie ksiek Wojciecha Cejrowskiego, ale przecie
take pozycje innych autorw sprzedaj
si zupenie przyzwoicie; nie wyczajc
niej podpisanego, ktry popeni ksik podrnicz o Meksyku).
Wszystko to sprawia, e najblisze lata
nie bd wzrost, cho by moe coraz
czciej turyci i kierowcy odchodzi bd
od tradycyjnych wyda papierowych na
rzecz aplikacji elektronicznych, Internetu
i prezentacji multimedialnych. Bez obaw
jednak, niezalenie jak tre turystyczna

Micha Kucharski,
dyrektor wydawniczy Carta Blanca
W tym sezonie przede wszystkim stawiamy na przewodniki turystyczne. Stale, dynamicznie
rozbudowujemy seri naszych czoowych tytuw ilustrowanych nawigatorw turystycznych, o autorskim poczeniu atlasu samochodowego z treci turystyczn i innymi elementami. W tym roku poszerzamy liczb nawigatorw o jakie 200 proc. dotychczasowej oferty.
To s nasze najwaniejsze tytuy i dlatego bd otoczone najbardziej aktywnym wsparciem
promocyjnym w mediach i punktach handlowych. Formu nawigatorw zdecydowalimy
rwnie wykorzysta i wprowadzi w formie wyda kieszonkowych, na zupenie now pk
cenow. Kompletne, penowartociowe przewodniki z mapami bd dostpne w cenie 9,99
z. W tym sezonie zaproponujemy czytelnikom wicej tytuw przewodnikowych, rwnie
spoza oferty nawigatorw. Dodam, e nie boimy si eksperymentw wanie powsta
pierwszy przewodnik po Polsce dla kobiet.

zostanie opakowana, w wikszoci przypadkw przygotuje j (i sprzeda) dowiadczony wydawca.

o atlasy za 8,6 mln z, podczas gdy rok

wczeniej za 14,7 mln z, std i spory
spadek w segmencie. Readers Digest ma
w nim ponad 38 proc. udziau. czna
warto sprzeday atlasw ilustrowanych
zamkna si w 2008 roku kwot ok. 22,4
mln z. Lider sprzeda blisko 100 tys. egz.,
z czego Atlas wiata rozszed si w liczbie 50 tys. egz., a Ilustrowany atlas Polski 30 tys. egz. rednia cena atlasu Readers Digest to 119 z. Sporym sukcesem
by wspomniany ju Wielki ilustrowany
atlasu wiata Langenscheidta (179 z).
Ju drugi rok z rzdu wanym graczem
w tym segmencie okaza si wiat Ksiki,
ktry sprzeda ponad 130 tys. egz. atlasw
(26 tytuw w ofercie, w tym 13 nowoci). Ponad 110 tys. publikacji sprzedaa
Carta Blanca, z ktrych najwikszym powodzeniem cieszy si Nawigator Turystyczny Polska, bdcy hybryd czc
cechy przewodnika i atlasu. Na 2008 rok
Carta Blanca zapowiada a 39 nowoci,
w tym a 15 nowych Nawigatorw turystycznych. Ofert atlasw ilustrowanych
wci rozwijaj Demart i Pascal, pojawiy si one take w ofercie wydawnictwa
ExpressMap. Niektre publikacje (np.
z oferty Pascala czy ExpressMapu) maj
charakter bardziej albumw, ni przewodnikw czy atlasw, pojawiaj si te ilustrowane przewodniki kulinarne czy przewodniki-atlasy pisane z myl o dzieciach
(np. Polska jest OK. wydawnictwa Carta Blanca).
Atlasy traktowa naley jako uzupenienie oferty, atrakcyjny prezent, rodzaj
gadetu do ustawienia na pce. Poda
wielkich atlasw jest ju ogromna (doda mona do nich ofert PWN), a mimo
to wci sprzedaj si kolejne, czego dowodem jest sukces atlasu Langenscheidta. Ale i ryzyko zwizane z tak publikacj jest spore, gdy wielkie atlasy wymagaj wielkich nakadw inwestycyjnych.
Wprowadzajc kolejne tytuy do sprzeday wydawcy powinni mie tego wiadomo i liczy si z tym, e inwestycja moe
zwrci si dopiero po 2-3 latach.
UKASZ GOBIEWSKI

Wielkie atlasy wymagaj

wielkich nakadw
Ilustrowane atlasy to rynek najbardziej
nieprzewidywalny. Uzaleniony od oferty czoowego gracza Readers Digest.
W 2008 roku Readers Digest sprzeda-

Katarzyna Sobaska,
dyrektor generalny Hachette Livre Polska
Moim zdaniem instrukcja na stworzenie przewodnikowego bestsellera jest dwuetapowa: po
pierwsze naley opracowa koncepcj co najmniej dobrego merytorycznie i edytorsko przewodnika (albo raczej serii), a po drugie naley zadba o to, aby w procesie promocji i dystrybucji klient dowiedzia si o istnieniu danej ksiki i jej niekwestionowanych zaletach.
Rozwaajc kreacje nowych tytuwczy serii, ich kupno bd dalsz obecno w ofercie
wydawniczej, zastanawiamy si zawsze, dlaczego klient miaby je kupi. Co go do tego skania? Sam fakt doboru tytuw przewodnikowych do oferty wydawniczej wedug kryterium
najpopularniejszych kierunkw turystycznych, ju nie wystarcza. Liczy si tre i formua przewodnika: sposb ujcia tematu oraz proporcje, pomidzy opisanymi zabytkami, yciem miasta, rozrywk, zakupami, rysem kulturalnym, histori, itd. Proporcje te, zdeterminowane s
oczekiwaniami i potrzebami odbiorcy, do ktrego adresujemy dan seri przewodnikw. Nie
wierz w hasa marketingowe, reklamujce przewodniki dla kadego. Dla kadego, oznacza
dla nikogo. Czego innego oczekuje turysta weekendowy, ktry chce pozna najpopularniejsze atuty odwiedzanego miasta, popoudniowy-turysta-biznesmen, ktry chce skosztowa
miejscowej atmosfery, wyda pienidze w modnych sklepach i klubach, rodzinny wczasowicz,
samodzielny podrnik globtroter, chccy odkrywa niekoniecznie najbardziej popularne,
lecz klimatyczne rewiry odwiedzanych miejsc Po dokonaniu segmentacji grupy docelowej,
zastanawiamy si jak warto dodan, do publikacji istniejcych na rynku, poza aktualnoci,
ktra, jest w przewodnikach wydawanych przez Hachette Livre obowizkowa, moemy
zaoferowa klientowi. Moe to by przejrzysty ukad treci, pikne zdjcia, trjwymiarowe
przekroje budowli (tak jak w Przewodnikach Wiedzy i ycia), ciekawostki o kulturze i lokalnych zwyczajach, przydatne adresy i telefony, mapy, okolicznociowe dodatki tematyczne
Opcji jest wiele. Ostatnim elementem ukadanki jest polityka cenowa.
Strategia wydawnicza Hachette Livre w segmencie przewodnikw turystycznych zakada
kontynuacj i marketing tylko tych serii, przy analizie ktrych potrafilimy sobie odpowiedzie
na te podstawowe pytania i ta odpowied bya satysfakcjonujca. Pierwsze wyniki sprzeday
w sezonie turystycznym 2008, potwierdzaj rwnie, e to wanie te serie przewodnikw,
ktrych formua jest wyrazista i definiowalna, zgodna z wymienionymi wyej kryteriami, ciesz
si najwiksz popularnoci wrd kupujcych. Sukces serii przekada si z kolei na sukcesy
poszczeglnych tytuw, wspierajc ich walory wasne. Tak wanie tworzy si serie przewodnikw, ktre maj najwiksz popularno i najwysze nakady, przez co wypracowuj sobie
stae miejsce na pce sklepowej. Czy to s bestsellery? poszczeglne tytuy w ramach tych
serii z pewnoci tak.

Ksiki dla turystw

Rozmowa z Markiem Tyksiskim, wacicielem wydawnictwa terraQuest

Ksiki pene wrae

Co oznacza nazwa paskiego wydawnictwa?
Terra to aciska nazwa ziemi, a quest to
po angielsku wyprawa, wycieczka, podr,
czsto w jakim celu. Takie wanie questy
wytyczaj i wyznaczaj sobie podrnicy.
Moe to by szczyt, moe jakie trudno dostpne miejsce, do ktrego trzeba dotrze
podejmujc wypraw. A wic terraQuest
jest jakby wypraw po ziemi.

oraz Indonezja Magdy Preuss i Marcina Zomskiego. Dla obydwu tytuw

wykonalimy ju makiety z fotografiami
i tekstami przetumaczonymi na jzyk angielski po to, eby mona je byo pokaza
na Targach Ksiki w Londynie. Chodzio
nam o zainteresowanie tymi publikacjami
angielskich dystrybutorw ksiek.

Czy dla swojego wydawnictwa wyznaczy

pan taki quest?
Tak, bardzo chciabym, aby nasza oferta
bya szersza ni obecnie. Jestemy do
modym wydawnictwem, gdy dziaamy
od niespena roku. Na wiecie jest duo
miejsc, ktre s rzeczywicie trudno dostpne i dla naszego czytelnika czy podrnika byyby wyzwaniem.
Mona zaoy, e i pan jest podrnikiem
cigle jeszcze palcem po mapie i z ksik w rku. Mam jednak nadziej, e jak
bdzie wicej czasu, to dotr co najmniej
do kilku miejsc, tych ju opisanych i tych
opracowywanych w wydawnictwie. Jak si
czyta te ksiki i przeglda zdjcia to ma si
nieodpart ch, aby natychmiast zadzwoni i zarezerwowa bilet, na nic si nie oglda i jak najszybciej tam polecie.

Dawniej mwiono: do turysty kwalifikowanego

wanie tak, na pewno nie do turysty
masowego. Chocia dla szerszego chyba
odbiorcy bdzie kolejny nasz album tym
razem o Chinach, z ktrym chcielibymy
zdy przed rozpoczciem Olimpiady.
Chcielibymy go wyda w takim samym
formacie jak wszystkie inne nasze albumy
czyli 24 na 16 cm. Taki format pozwala
nam na pokazanie czytelnikom penego
zdjcia, bez zbdnego skalowania i okrawania. Ponadto, pozwala wyeliminowa
takie sytuacje, w ktrych dobre zdjcie
jest przecite przez skadk ksiki, jak
to czsto bywa w najwaniejszym miejscu
zdjcia, co irytuje. Zgodnie z zaoeniami,
nasze przewodniki fotograficzne maj pokazywa skrywan urod miejsc rzadziej
odwiedzanych przez turystw. W przypadku albumu o Chinach chcemy pokaza
tempo zachodzcych w tym kraju zmian
w przededniu olimpiady. Najlepiej zamiar
ten ilustruje roboczy tytu, jaki przyjlimy dla tej publikacji, ktry brzmi Chiny 465 km na godzin. Cyfra ta odnosi
si do szybkoci kolei Maglev, powstaej
w Chinach, ktrej szybko maksymalna
jest w rzeczywistoci chyba bliska nawet
500 km na godzin. Chcemy pokaza ten
kraj troch inaczej, ni robiono to dotychczas, midzy innymi Pekin, miasto, ktre
najbardziej odzwierciedla zmiany, jakie
tam si dziej wysiedlenia mieszkacw, cik prac migrujcych robotni-

Na razie w ofercie pana wydawnictwa s

trzy pozycje?
Ukazay si trzy tytuy: Himalaje, Japonia i Boliwia. Wszystkie s ksikami autorskimi i powstay dziki wielkiemu
bogactwu materiaw zebranych przez podrnikw. Wszystkie zdjcia zamieszczone w tych ksikach zostay wybrane z ich
obfitych zbiorw. A ich autorami s osoby
bdce mionikami podrowania, ktrzy
du cz kadego roku kalendarzowego
spdzaj wanie w podry. Autorzy Himalajw, czyli Kasia i Andrzej Mazurkiewiczowie, jed tam od dawna, a w Himalajach spdzili sumarycznie ponad 3 lata
ycia! Ich zbir jest bogaty i w wyjtkowy
sposb ukazuje pikno i magi najwyszych
gr wiata. Wie si to i z ich przeyciami,
i z ich zamiowaniami. To, co czy nasze
wszystkie albumy to fakt, e powstay z pasji ich autorw.
A kolejne ksiki?
Powstaje teraz ksika o Birmie autorstwa
Anny Olej-Kobus i Krzysztofa Kobusa
k

fot. Archiwum

Jaki jest wynik tych rozmw?

Jeszcze za wczenie mwi o wynikach.
Chcielimy, aby nasze publikacje znalazy
si na pkach w Wielkiej Brytanii, ale te
i w innych krajach. Mylelimy o ich dystrybucji rwnie do Niemiec czy Francji,
gdzie jak mam nadziej istnieje rynek
na takie przewodniki fotograficzne w jzyku angielskim, ktry jest dzisiaj jzykiem
uniwersalnym na wiecie. Z zaoenia nasze ksiki maj dotrze do podrnikw,
ktrzy preferuj miejsca rzadziej odwiedzane i szukaj peniejszych wrae.

kw, szybko z jak miasto si rozbuduje

i ronie, jak i cay ten wielki plac budowy,
jakim s dzi Chiny. Chcemy te troch zaskoczy czytelnikw danymi statystycznymi, liczbami, z wielkoci ktrych nie kady zdaje sobie spraw, a ktre uzupeniaj
obraz rozpdzonych Chin. Z drugiej strony, chcielibymy pokaza te inn stron
tego kraju, niekoniecznie pokazywan
w telewizji, czy opisan w gazetach: skrajne ubstwo mieszkacw, ich codzienne
ycie, kultur rugowan z wielkich miast
za pomoc buldoerw. Tak, aby czytelnik znalaz rwnowag. Wszystko dziki
barwnym zdjciom i tekstom autora, ktry jest dziennikarzem i publicyst, na co
dzie yjcym w Chinach. W przypadku
Chin, jak i innych tytuw bardzo zaley
nam, aby autorzy przenieli swoje odczucia i wraenia do ksiki. To czuje czytelnik i przeywa lektur.
Ile wynosz nakady wydanych ju ksiek?
Wydalimy trzy tytuy po pi tysicy egzemplarzy kady, ale sprzedajemy je dopiero od grudnia zeszego roku. Po pierwszym miesicu na rynku moemy powiedzie, e sprzeda spenia nasze oczekiwania. Oczywicie peniejsz ocen rynku
mona mie dopiero po minimum rocznej
obecnoci tego typu publikacji i formatu
na rynku, wic przyszo powie wicej.
Warto zaznaczy, e ca dystrybucj tych
tytuw prowadzi wydawnictwo ExpressMap, z ktrym bardzo blisko wsppracujemy. To pozwala nam lepiej skupi si
na pracy redakcyjnej.
ROZMAWIA PIOTR DOBROCKI

Ksiki dla turystw

Rozmowa z Tomaszem Ostrowskim,
prezesem i wspwacicielem Wydawnictwa Bezdroa

Nadal jestemy samodzielni

Bo, szczerze mwic, mylaem, e jeszcze

jaki czas bd si pastwo opiera oddawaniu kontroli nad wydawnictwem
bd, co bd, wasnym dzieckiem
Zaskocz pana to z naszej strony wysza
inicjatywa znalezienia dla firmy inwestora, ktry mgby da jej impuls do jeszcze
szybszego rozwoju. Rozmowy na ten temat
prowadzilimy z kilkoma oferentami, ale
Helion najbardziej przypad nam do gustu
i zaoferowa to, na czym nam zaleao.
Czyli?
Przede wszystkim dowiadczenie w zdobywaniu poszczeglnych sektorw rynku (jak dotd m.in. informatycznego czy
biznesowego), wietnie zorganizowan
dystrybucj oraz know-how w zakresie
wykorzystania Internetu jako medium
promocyjnego i bardzo istotnego kanau dystrybucji.
Nie al pastwu jednak utraty samodzielnoci?
Nadal jestemy samodzielni! Moe nie
w sensie wacicielskim, natomiast zarzdzajcym zdecydowanie tak. Jeeli ma si
pomysy warte wsparcia z zewntrz, nie
naley broni si przed ruchem, jaki wykonalimy. Poza tym, konkurencja w tym
segmencie jest bardzo silna, s to wszystko
firmy z powanym zapleczem w postaci
duego kapitau mam tu na myli takie
wydawnictwa jak Pascal, Hachette-Livre
czy National Geographic. Widzimy, jaki
los spotyka mae oficyny, ktre jeszcze kilka lat temu miay siln pozycj na rynku,
a dzi cho wci, jak pan to nazywa,
samodzielne radz sobie rnie. Zreszt po omiu latach dziaalnoci nadszed
czas na wzmocnienie.
Dugo pastwo negocjowali z Helionem?
Osiem miesicy. Chyba dugo. [miech]
Do kogo obecnie naley pozostae 15 proc.
udziaw?
Do mnie i dwojga pierwszych wsplnikw.
12

A ile osb liczy zarzd?

Cztery. Ja jestem prezesem, trzy inne osoby to czonkowie zarzdu Helionu. W cigu roku zacznie dziaa rada nadzorcza
skadajca si z osb delegowanych przez
gwnego udziaowca.

fot. Archiwum

W grudniu ubiegego roku 85 proc. udziaw w zaoonych m.in. przez pana Bezdroach nabya gliwicka Grupa Wydawnicza Helion. Gratulowa panu czy ubolewa?
Gratulowa! Oczywicie, e gratulowa!
Nie wiem, skd si bior paskie wtpliwoci.

Jaki przychd ze sprzeday osignli pastwo w roku 2007?

2,5 mln z. By to kolejny rok wzrostu przychodw. Zysk take mielimy wyszy.
Jakich zmian po inwestycji Helionu
moemy si spodziewa w zakresie planu
wydawniczego?
Pomysy, ktre konsekwentnie realizujemy, pozostaj w gestii redakcji Bezdroy.
Polityka si tu nie zmienia, raczej zyskuje
na intensywnoci. Bdziemy kontynuowa
lini przyjt ju dwa lata temu, zwizan z opisywaniem bardziej rekreacyjnych kierunkw. Pocztkiem tego procesu wyjcia poza obszar Europy rodkowo-Wschodniej i dywersyfikacji oferty
byo podpisanie przez nas licencji na wyczno w zakresie wydawania w Polsce
przewodnikw z logo Michelina, a take
pierwszych tytuw po regionach Europy
Zachodniej w ramach naszej podstawowej
serii Przewodniki Bezdroy np. Wochy Pnocne czy Wiede.

cownikw i autorw, system pracy nad

produkcj tytuw. To wypracowana warto, ktra zostaa doceniona przez Heliona i w konsekwencji staa si przedmiotem
zakupu. Ale nasze know-how produkcyjnomarketingowe nie powinno si opiera dobrym rozwizaniom stosowanym w Helionie. Szukamy efektu synergii.
A zaskoczony by pan wejciem PWN-u
na rynek przewodnikw?
Ani troch. Zwaszcza, e PWN by jedn
z firm, z ktrymi rozmawialimy na temat
ewentualnej inwestycji. Pojawienie si marki Global PWN nie oznacza natomiast, e
atwo jej bdzie na tym rynku.

Do Michelina zaraz powrcimy. Wpierw

jednak chciabym zapyta, czy ma sens
wkraczanie w obszary, w ktrych konkurencja panuje zabjcza niedawno do
grona doczyo Wydawnictwo Naukowe
PWN z mark Global PWN. Nie za duo
was na pkach ksigarskich?
To naturalna droga rozwoju oferty. Publikowanie przewodnika po Rzymie nie oznacza rezygnacji z Czarnogry, za ktr ceni
nas wielu czytelnikw. To najbardziej lojalni
odbiorcy, na ktrych wiernoci bardzo nam
zaley. Oferta Bezdroy opiera si na kilku
markach i seriach wydawniczych, wobec
ktrych stosowane s odmienne koncepty
marketingowe. Kto inny siga po kolorowy przewodnik Michelina, a kto inny po
zawierajcy duo praktycznych informacji, ale drukowany na offsecie, przewodnik Bezdroy, a jeszcze kto inny po Przewodnik Grski czy Rekreacyjny. Wracajc natomiast do pana pytania o wpyw
transakcji z Helionem na program wydawniczy, powiem tak nie zmieni si sposb
pracy redakcji, system doboru wspprae

Mwi pan, e znaczcym wzmocnieniem

dla Bezdroy bdzie system dystrybucji
Grupy Helion.
Od niedawna wszystkie ksiki Bezdroy
dystrybuowane s przez Grup Wydawnicz
Helion, ktrej przedstawiciele jak pan wie
maj znakomity kontakt z punktami sprzeday detalicznej. Nasz waciciel ma w swoim portfolio kilka rnych marek i umiejtnie nimi zarzdza oferta przewodnikowa
wietnie uzupenia pozostae serie Grupy.
Ju zreszt wida pierwsze efekty pracy handlowcw Helionu z nasz ofert.
Pastwo nie mieli przedstawicieli?
Nie mielimy, nie liczc wsppracy w tym
zakresie z firmami zewntrznymi w cigu
ostatnich dwch sezonw. Prbowalimy
e

Ksiki dla turystw

swoich si bardziej na polu dbaoci o dobr
ekspozycj ksiek w kluczowych punktach
sprzeday ni w zakresie kompleksowego
zaopatrzenia rynku. Jednym z namacalnych
efektw synergii, jakie wykorzystujemy po
inwestycji Helionu, jest dynamiczny wzrost
obrotw w pierwszym kwartale.
Czy Helion planuje zainwestowa w poszerzenie pastwa oferty?
No pewnie! Nie czas jednak, by operowa w tym zakresie szczegami. Oczywiste jednak, e nie chodzio nam jedynie
o wsparcie marketingowe.
Porozmawiajmy na temat przewodnikw
Michelina, ktre s w ofercie Bezdroy
od trzech lat. Na rynku panuje opinia, e
ksiki te nie przyjy si s za drogie,
a marka kojarzy si wycznie z oponami. Zgadza si pan z takim postrzeganiem
poszerzenia pastwa oferty?
Zupenie si nie zgadzam. Umow na wyczno podpisalimy z Michelinem na dziesi lat, z automatycznym przedueniem na
kolejne pi lat, o co osobicie zabiegaem na
etapie negocjacji. I ciesz si z tego. Wiedziaem bowiem, e pierwszy okres wymaga
bdzie przekonywania si do tej marki zarwno ksigarzy, jaki i samych czytelnikw.
Proces ten trwa. A potem Potem pozostanie spijanie mietanki. [miech]

Da pan tym samym do zrozumienia, e

na satysfakcjonujce efekty handlowe
jeszcze musimy poczeka.
My z tych efektw jestemy zadowoleni.
A czy przewodniki Michelina s za drogie? Mieszcz si w widekach cenowych
typowych dla swoich segmentw przewodnikw ekskluzywnych, dla bardziej
wymagajcych, jak i w przypadku serii Udany Weekend kieszonkowych.
Oczywicie bez straty na jakoci. No
i warto tu wspomnie o wsppracy marketingowej z firm Michelin Polska. Takiego partnera mog nam pozazdroci
inni licencjobiorcy zagranicznych serii. Jest w tym obszarze duy potencja.
I chcemy go wykorzysta.
Mgby pan sukces tych ksiek opisa za
pomoc bardziej wymiernych kryteriw,
jak np. liczba sprzedanych egzemplarzy?
O wielkoci sprzeday zbyt szczegowo
nie mwimy.
I to jest ta samodzielno, o ktrej pan
wspomina?
[miech] Tak byo zawsze. Nie chcemy
dostarcza konkurencji zbyt dokadnych
informacji.
Jakie nowoci pojawi si w ofercie Bezdroy w tym roku?

W ramach marki Michelin wydalimy

przewodniki po Portugalii, Egipcie, Grecji czy Norwegii i Szwecji. W ramach tworzonej przez nas ilustrowanej serii Przewodnikw Rekreacyjnych pojawiy si
m. in. przewodniki po Riwierze Tureckiej czy Wybrzeu Bugarii, a wkrtce doczy do nich przewodnik po Wybrzeu
Chorwacji, Sowenii i Czarnogry. Wrd
Przewodnikw Grskich wskazabym
na wietny tytu Tatry. Bdzie si w tym
roku duo dziao prosz nas bacznie obserwowa!
A czy nadal bd pastwo sprzedawa
ksiki innych wydawcw za porednictwem wasnej witryny internetowej?
Nadal. Sprzeda internetowa generuje,
w zalenoci od roku, od 15 do 18 proc.
naszych obrotw. To wietny kana dystrybucji, ktrym trafiamy do czytelnikw
innych ni osoby nabywajce nasze ksiki
w zwykych ksigarniach. Internet pozwala
czytelnikom uzyska wicej wiedzy o ksice, a cena ksiki na rynku i w ksigarni
internetowej jest taka sama. To wane, by
detalici rynkowi nie odczuwali sprzeday on-line jako swoistej konkurencji. Bo
sprzeda rynkowa jest dla wydawnictwa
najwaniejsza, wszystkie inne rda przychodu maj charakter uzupeniajcy.
ROZMAWIA KUBA FROOW

Ksiki dla turystw

A cao w porcznym formacie, kartki spite metalow spiral,
w sam raz do kieszeni i w drog. ()

Krzysztof Kamiski, Katarzyna Iskrzyska, Pawe Stefaniuk

Gruzja i Armenia oraz Azerbejdan

Bezdroa, Krakw 2008, s. 288, ISBN 978-83-7560-015-5

Magiczne Zakaukazie brzmi podtytu

przewodnika, i jest to absolutna prawda,
a region ten przecie wci jest sabo eksplorowany przez turystw. Pomijajc due
miasta, ktre strasz postsowieck architektur, ten grzysty region, z wielowiekow
kultur (dla przykadu Armenia bya pierwszym krajem, ktry przyj chrzecijastwo),
gdzie przenikay si rne tradycje i jzyki,
rzeczywicie ma w sobie magi. I takim te
go widz autorzy. Przewodnik zosta napisany z myl o turystach
wymagajcych, takich, ktrzy chc dogbnie poznawa kraj, zwykle
podrujc na wasn rk. A zatem poza wyczerpujc informacj
o zabytkach i piknie krajobrazu, s tu te opisy szlakw komunikacyjnych i informacje o niekoniecznie drogich noclegach. Do tego
wiele ciekawostek, wietne rysunki, mapki, propozycje szlakw,
bogactwo materiaw etnograficznych, wiele o historii i burzliwej
wspczesnoci tych trzech krajw. ()

Magdalena Dobrzaska-Bzowska, Krzysztof Bzowski

Bliski Wschd
Przewodnik obejmuje wprawdzie jedynie fragment regionu nazywanego Bliskim Wschodem,
ale za to ten najbardziej obecnie dostpny dla
polskiego turysty. Wikszo biur podry oferuje odkrywanie czarw Orientu i stosunkowo tanie wycieczki objazdowe po Libanie, Syrii
i Jordanii. Ciekawsze pod wzgldem historycznym Irak i Iran s mao dostpne ze wzgldu
na niestabiln sytuacj polityczn, a pene luksusowych hoteli, przyjazne dla cudzoziemcw
i bezpieczne Zjednoczone Emiraty Arabskie dla wikszoci polskich
turystw s jeszcze zbyt drogie (a dla osb podrujcych indywidualnie niemal niedostpne, gdy nie ma w naszym kraju ambasady, ktra wydawaaby wiz). Nie byem w adnym z opisanych
tu krajw, trudno mi zatem ocenia merytoryczn warto tego
przewodnika, bez wtpienia spenia on jednak trzy wane role. Po
pierwsze wietnie przygotowuje do podry dziki masie praktycznych informacji dla osb, ktre dopiero planuj wycieczk. Po
drugie, rozbudza zainteresowanie regionem dziki licznym ciekawostkom. Po trzecie, umoliwia atwe poruszanie si na miejscu
s tu informacje praktyczne (w tym przykady cen i adresy oraz
odnoniki do stron www), opisy zabytkw, zbiorw muzealnych,
atrakcji przyrodniczych, a take liczne informacje o moliwociach
aktywnego wypoczynku. ()

Bezdroa, Krakw 2008, s. 352, ISBN 978-83-7560-016-2

Piotr Krzywda

Bieszczady i Gry Sanocko-Turczyskie

Bardzo wygodny przewodnik z doczon
map regionw wkadan w przemylnie
skonstruowan kieszonk w foliowej ochronnej okadce na ksik. Przemylno polega
na tym, e w wielu przewodnikach, jakie s
ju na rynku, mapy umieszczane s najczciej midzy ksik i jej tyln okadk, a tutaj
map wkada si do zewntrznej kieszonki, co
zdecydowanie uatwia jej wyjmowanie i ponowne chowanie.
Przewodnik czy dobre klasyczne wzory z nowoczesn form, przekazujc przy tym czytelnikowi niezliczon ilo szczegowych i niezwykle przydatnych informacji. Mona mie wraenie, e autor niemal prowadzi turyst za rk po bieszczadzkich
szlakach. Ukad przewodnika jest bardzo czytelny, po krtkim, ale
penym znaczcych informacji wstpie historyczno-przyrodniczym,
przedstawiono polecane trasy turystyczne ilustrowane fotografiami oraz mapkami jak te diagramami przedstawiajcymi rnic
wysokoci na poszczeglnych trasach. Drug cz przewodnika
tworzy szczegowy atlas, a trzecim elementem kartograficznym
jest wspomniana na pocztku laminowana (co jest specjalnoci
tego wydawcy) mapa caego obszaru znajdujca si w wygodnej kieszonce. (PD)

Pascal, Bielsko-Biaa 2008, s. 432, ISBN 978-83-7513-146-8

Chorwacja, Sowenia i Czarnogra

May, porczny, peen map, fotografii i zdawkowych informacji, a do tego w przystpnej
cenie 9,99 z to najwaniejsze cechy przewodnika wydanego w zainaugurowanej w tym
sezonie serii wydawnictwa Carta Blanca Do
Kieszeni. W piguce zestawione tu zostay najwaniejsze atrakcje turystyczne trzech
krajw nad Morzem Adriatyckim, oddalonych
od Polski kilkanacie godzin jazdy samochodem. Turysta znajdzie tu wszystko, co naley
wiedzie przed podr. W przystpny i czytelny sposb przewodnik zaprowadzi w najbardziej znane miejsca, wskae godne
obejrzenia zabytki i atrakcje przyrodnicze i zwrci uwag na zapierajce dech w piersiach widoki. W niewielkiej ksice znalazo
si rwnie miejsce na informacje na temat noclegw i polecanych restauracji. (ET)

ExpressMap, Warszawa 2007, s. 160 + mapa, ISBN 978-83-60120-81-1

Carta Blanca, Warszawa 2008, s. 96, ISBN 978-83-60887-89-9

Marek Zygmaski, Pawe Klimek, Natalia Figiel

Tatry Polskie i Sowackie

Agnieszka Drewno, Zuzanna Jakubowska, Renata Szmidt

wietny przewodnik, bardzo obszernie

opracowany. Znajd tu wyczerpujce informacje zarwno mionicy grskich wdrwek (kolejno omwione szlaki, w tym
odlegoci i wysokoci), jak i mniej wyczerpujcego zwiedzania (informacje o zabytkach i ciekawostkach w tatrzaskich miejscowociach po obydwu stronach granicy).
Oczywicie jest tu masa praktycznych informacji poczwszy od stacji kolejowych
i autobusowych, przez parkingi dla samochodw, skrzyowania
szlakw, schroniska, miejsca widokowe po odsyacze do stron internetowych. Do tego bardzo dokadny atlas Tatr w skali 1:50 000.
14

Hiszpania Pnocna
Kolejny przewodnik w wymienitej midzynarodowej serii Dorling Kindersley napisany
przez Polakw. Tych naszych pozycji jest ju
kilkanacie. Tym razem opisany zosta niewielki fragment Hiszpanii obejmujcy m.in. Galicj i Kraj Baskw. Jest to mniej popularny turystycznie region ni okolice Barcelony czy Madryt,
cho przewodnik ten obj take Costa Brava
i okolice Girony, a wic nadmorskie miasteczka
(czsto piknie pooone, ze redniowiecznymi
wieami warownymi na klifach), do ktrych co roku jed milioy

Ksiki dla turystw

ny turystw. Tu trzeba jednak zaznaczy, e tak naprawd o Costa
Brava jest zaledwie kilka zda (szkoda, e nie powicono wicej
miejsca atrakcjom zwizanym z Salvadorem Dali, ktry mia w regionie kilka posiadoci). Autorki opisay regiony, w ktrych mwi
si w czterech rnych jzykach po galisyjsku, baskijsku, katalosku, no i po hiszpasku rzecz jasna. Przewodnik jest znakomity,
tak ilustracyjnie, jak i merytorycznie, poza gwnymi atrakcjami s
tu liczne ciekawostki, a nie brakuje te ogromnej porcji informacji
praktycznych. ()
Hachette Livre, Warszawa 2008, s. 272, ISBN 978-83-7448-647-7

Adam Dylewski

prociej i najskuteczniej jest porozumie si bdc ju na miejscu. Atutem s do dobre mapki i sporo adresw kierujcych do
barw Nie wiem te jaki jest klucz dobierania atrakcji? Do
powiedzie, e opisane jest np. nudne miasteczko New Ross czy
obrzydliwy portowy Wexford, za to ani sowa nie ma o redniowiecznym Kilkenny, w ktrym produkuje si jedno z najlepszych
irlandzkich piw, albo o Przyldku Hook, ktry jest urokliwy niczym bugarski Nos Kaliakra, albo o zwizanym ze witym Kevinem Glendalough, gdzie s jedne z najbardziej malowniczych ruin
w Irlandii. Odradzam ten tytu, polecam natomiast tego samego
wydawcy wietnie opracowan Irlandi w serii Przewodniki
Wiedzy i ycia. ()
tum. Katarzyna Tryc, Hachette Livre, Warszawa 2008, s. 432, ISBN 978-83-7448-713-9

Izrael
wietny przewodnik, nie tylko przedstawiajcy
najwaniejsze atrakcje turystyczne i informacje praktyczne oraz typowe dla serii bogactwo informacji z zakresu historii i kultury,
ale te wypeniony rozmaitymi ciekawostkami
czy to dotyczcymi obyczajw, czy polityki,
czy choby kulinariw. Cz informacyjna jest
tu wyjtkowo obszerna z uwagi na bogactwo
kultury ydowskiej, za historia si rzeczy jest
histori regionu, a nie tylko pastwa Izrael, ktre uzyskao przecie niepodlego dopiero w 1948 roku. Co wane, wszystkie istotne nazwy wasne (nie tylko obecne lokalizacje
geograficzne) zapisane s take w alfabecie hebrajskim, co moe
uatwi nie tylko samodzielne poruszanie si po kraju, ale take po
zbiorach muzealnych. Troch dziwi stosunkowo maa liczba polonicw, wszak znajdujemy ich w Izraelu mas, a przewodnik pisany
jest przez Polaka, dla polskiego turysty, ktry zwykle lubi odnajdywa lady wasnej kultury; tyle e wwczas przewodnik musiaby
zapewne by dwa razy grubszy. ()
Pascal, Bielsko-Biaa 2008, s. 366, ISBN 978-83-9513-129-1

Irlandia
Nie lubi przewodnikw wydawanych w serii
Globtroter, gdy informacje w nich zawarte
ograniczaj si waciwie do tego, co mona
wyszuka w Internecie lub w folderach reklamowych. Krtkie opisy najwaniejszych atrakcji turystycznych plus caa masa adresw, telefonw, odsyaczy do stron www i informacji
praktycznych, dotyczcych sposobw poruszania si, z ktrych spokojnie mona by byo zrezygnowa, gdy w tych sprawach akurat naj-

Anna i Marcin Szymczakowie

Japonia
Wielka metalowa rzeba Buddy
z Kamakury, miejscowoci lecej w pobliu Tokio, zaprasza
do odwiedzenia przez karty
interesujcego albumu kraju,
ktry z jednej strony pozostaje
tajemniczy, a z drugiej wywouje
podziw na caym wiecie. Budda
z Kamakury to najbardziej znana wizytwka dawnej Japonii. Autorzy
albumu w duej mierze wanie tak zabytkow oraz pen surowej
przyrody Japoni przedstawiaj na niemal piciuset fotografiach.
Tekst jest ograniczony do minimum, sprowadzony do niezbdnej
identyfikacji przedstawianych miejsc, czasem tylko z krtk refleksj. Natomiast zdjcia uoono w cig przedstawiajcy wdrwk
od najbardziej poudniowych kracw archipelagu japoskiego, od
Okinawy i pozostaych wysp Riukiu, po lece w centrum Honsiu,
najwikszej japoskiej wyspy, stolice dawne czyli Kamakura i Nikko oraz obecn czyli Tokio.
Zaskakujce dla mniej zorientowanego czytelnika s z pewnoci ujcia prezentujce najbardziej dziewicz przyrod, nie tylko na
oddalonych od centrum kraju wyspach, ale te w lecych niedaleko
stolicy pasmach grskich, a po wit gr Fuji. Jednak kultura Japonii
to przede wszystkim miasta, a zwaszcza jeden wielki i nieprzerwany
cig zabudowy od Tokio po Osak, rozcigajcy si na dugoci siedmiuset kilometrw. I wanie ujcia prezentujce ycie miejskie, najbardziej nowoczesn architektur przeplatan zabytkowymi, a przy
tym czasem wrcz mikroskopijnymi wityniami pozostawionymi midzy wielkimi wieowcami s najlepsz ilustracj codziennego ycia
mieszkacw Japonii. (PD)
terraQuest, Warszawa 2007, s. 480, ISBN 978-83-61155-01-0

Ksiki dla turystw

lece tu przy punkcie, od ktrego odchodz granice Chorwacji
z Wgrami i Soweni. Moe do tego spisu trzeba by doda jeszcze
jedno szczeglne miejsce Bazylik Eufrazjana w Porecu na Istrii,
gdzie zachowane s bizantyjskie mozaiki dorwnujce mozaikom
z woskiej Rawenny, lecz znacznie mniej znane. (PD)

Katarzyna i Andrzej Mazurkiewiczowie

Himalaje. Szlakiem karawan i pielgrzymw

Trzy (sumarycznie) lata spdzone
w Himalajach da mog tak fenomenalny album, jakim jest wsplne dzieo maestwa Katarzyny
i Andrzeja Mazurkiewiczw. To
jedna z tych ksiek krajoznawczych po lekturze ktrych nie marzy si o niczym wicej ni znalezieniu si w opisywanych w nich miejscach i zobaczeniu wszystkiego
na wasne oczy. Za kade pienidze i za wszelkie wyrzeczenia To
prawie 500 stron cudownych fotografii w rnych ujciach pokazujcych jak gosi podtytu albumu, szlakiem karawan i pielgrzymw
Indie, Nepal oraz Tybet. Ostatni z tych rejonw sta si wanie jakby
popularniejszy Tym bardziej wic warto zobaczy, co na wasnych
oczach tracimy Z niecierpliwoci oczekuj kolejnych propozycji
wydawnictwa terraQuest. Debiut imponujcy. (KF)

tum. Anna Ciszczyk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, s. 144,

ISBN 978-83-01-15425-7

Tom Jepson

Neapol i poudniowe Wochy

Jak zapewnia autor, wielki mionik Woch, odwiedzajc czubek woskiego buta zobaczy si
prawdziwy obraz tego kraju. Kady, czy to mionik soca i pla, mody, sztuki, czy staroytnej i redniowiecznej historii, czy te smakosz,
czerpa bdzie mnstwo przyjemnoci ze spdzania wanie tu wolnego czasu. Tu obejmuje: Kampani, Kalabri, Apuli, Basilicat i wyspy Sycyli i Sardyni. I oczywicie Neapol,
nad ktrego panoram wznosi si Wezuwiusz.
To wanie dziki neapolitaczykom moemy rozsmakowywa si
w spagetti, pizzy i saatce caprese. Wachlarz atrakcji, jaki oferuje
poudnie Woch jest niezmiernie szeroki. W Neapolu warto wybra si chociaby do Narodowego Muzeum Archeologicznego,
jednego z najwspanialszych na wiecie, katedry, najstarszego europejskiego akwarium czy te na spacer po ttnicej yciem via
Toledo lub na wycieczk podziemnymi korytarzami, ktre istniej
od ponad 2000 lat. Z Neapolu warto wybra si do Pompejw,
osady Herkulanum, pody historycznymi ciekami na wybrzeu
Amalffi, stan u stp Etny.
Tom Jepson dzieli si z czytelnikami swoj wiedz o Woszech
i odkrywa ich tajemnice. W przewodniku znajdziemy rwnie szereg praktycznych informacji, nie tylko dotyczcych bazy noclegowej, ale aktualnych adresw restauracji, muzew, sklepw, butikw projektantw mody Armaniego, Gucciego i Versacego.
I wiele cennych wskazwek praktycznych. Warto te zajrze do
spisu literatury uzupeniajcej, w ktrej wymieniono takie pozycje
jak: Historia Woch Jzefa Gierowskiego, Ksika o Sycylii Jarosawa Iwaszkiewicza czy Sycylijczyk Mario Puzo. Ogromn zalet przewodnika jest oczywicie ponad 150 fotografii, wykonanych
przez Tino Soriano. (ET)

TerraQuest, Warszawa 2008, s. 480, ISBN 978-83-61155-06-6

Maopolska mapa samochodowo-turystyczna

Jedna z map wydawnictwa Compass, sygnowana mark Galileos, ktra jest now inicjatyw
na rynku kartograficznym wsplnym przedsiwziciem krakowskiego Compassu i wydawnictwa Plan z Jeleniej Gry. Wojewdztwo maopolskie przedstawiono w czytelnej skali 1:200
000, a na mapie znajdziemy ciekawe obiekty turystyczne, z rozrnieniem np. na zamki i ruiny
zamkw czy obiekty udostpnione do zwiedzania i niedostpne. Ponad 100 szczeglnie interesujcych miejsc zostao specjalnie oznaczonych i omwionych
na odwrocie mapy niektre wraz ze zdjciami. Jest te osobny
plan z zaznaczonymi najwaniejszymi zabytkami Krakowa. Ca
seri map samochodowo-turystycznych adnie zaprojektowano
graficznie. ( )
Compass, Krakw 2008, 8,90 z, ISBN 978-83-60240-78-6

Tony Kelly

Chorwacja

tum. Jacek Sikora, G+J RBA, Warszawa 2007, s. 240, 59 z, ISBN 978-83-60006-55-9

W nowej serii przewodnikw pod mark Global

przeznaczonych, jak mona mniema, dla turystw, ktrzy chc uzyska podstawowe informacje o miejscach, gdzie spdz urlop lub chociaby kilka wolnych dni wydawca umieci te
tomik powicony Chorwacji. Kraj ten jest jednym z najczciej uczszczanych regionw urlopowych naszych rodakw i co roku trafia tam
wier miliona osb z Polski.
Przewodnik ten rzeczywicie speni podstawowe oczekiwania. W kolejnych pigukach, jak to jest coraz
bardziej modne w wielu publikacjach poradnikowych czy edukacyjnych, przedstawione s najwaniejsze informacje zarwno
o historii, jak i dniu dzisiejszym Chorwacji, o zabytkach i restauracjach, o plaach i miejscach noclegu, o autostradach, ktrych bardzo zazdrocimy Chorwatom, jak i o wskich uliczkach w penych
uroku miastach dalmatyskiego wybrzea. Warto zapamita sugerowan list przebojw, jakie trzeba zobaczy w Chorwacji:
od synnych i nigdy nie zdobytych murw Dubrownika, przez zagrzebskie Stare Miasto, wyspy Hvar, Mljet i Brac, Jeziora Plitwickie,
synn rzymsk aren w Puli, urocze miasto Rovinj na pwyspie
Istria, fascynujcy Paac Dioklecjana w Splicie, wewntrz ktrego
w redniowieczu powstao ludne miasto i na koniec barokowy Varazdin, miasto rzadko odwiedzane przez zagranicznych turystw,
16

Przewodnik panoramiczny. Krakw

To prawdziwy przeom wrd przewodnikw i nowa jako podrowania. Wystarczy uruchomi redniej klasy komputer, woy pyt do napdu DVD, wczy
goniki i ju za chwil przy dwikach relaksacyjnej muzyki przenosimy si do Krakowa. Nie ruszajc si z fotela zwiedzimy
najwaniejsze zabytki grodu Kraka: kocioy
i klasztory, obiekty ydowskie, muzea, parki i place. Zajrzymy do Piwnicy pod Baranami, na widowni Teatru im. Juliusza Sowackiego i na osiedle
w Nowej Hucie. Znajdziemy si w najatrakcyjniejszych punktach widokowych, takich jak Kopiec Kociuszki, wiea kocioa na
Bielanach czy Bulwar nad Wis. Podejrzymy, jak wyglda Rynek
Gwny noc.
Wirtualna podr po miecie jest moliwa dziki interaktywnym zdjciom sferycznym. Stworzony w tej technologii obraz pozwala wczu si w realia otoczenia i sprawia, e moemy wyobrazi sobie, e przebywamy dokadnie w rodku prezentowanego
obiektu, moemy samodzielnie zdecydowa co chcemy oglda
i dokd pj dalej. Oprcz tego moemy podziwia Krakw
y

Ksiki dla turystw

z lotu ptaka, i przeczyta lub wysucha zwizych i ciekawych
informacji historycznych i krajoznawczych. Wirtualne zwiedzanie
rozpoczyna si od wyboru dzielnicy lub tematycznych kategorii.
Mona te wybra obiekty, posugujc si interaktywn map.
Przewodnik opracowano w dwch wersjach jzykowych polskiej i angielskiej. (ET)

Okolice Krakowa, Jura, Tatry

13 propozycji wycieczek i cae mnstwo wyjtkowych miejsc wartych zobaczenia, znajdziemy
w tej ksice, ktra w zamyle wydawcy ma by
poczeniem przewodnika, atlasu, informatora
i albumu. A na kad wypraw mona zarezerwowa od jednego do nawet kilku dni, czego
w przewodniku nie sprecyzowano, umieszczono natomiast informacje o noclegach i punktach
gastronomicznych.
Pierwsza wycieczka obejmuje zwiedzanie samego Krakowa, jego najwaniejszych zabytkw, od ktrych
kady szanujcy si turysta rozpoczyna zwiedzanie dawnej stolicy
Polski. Kolejne trasy turystyczne dotycz raczej miejsc rzadziej odwiedzanych, chocia jest tu te wymieniony i Owicim, Zakopane,
Wieliczka i Wadowice. Propozycje dotycz te zwiedzania Parkw
Narodowych: Ojcowskiego, Babiogrskiego, Tatrzaskiego, Pieniskiego i Gorczaskiego.
Dariusz Jdrzejewski, ktry opracowa niemal wszystkie (poza
krakowsk) wycieczki, opisuje miejsca szczeglnie warte obejrzenia bd z uwagi na znajdujce si tam zabytki, bd atrakcje
przyrodnicze, ciekawe widoki, a nawet obrzdy. Znajd tu co
dla siebie amatorzy wypraw pieszych i rowerowych, jedziectwa i wspinaczki. Eskapady zaplanowane z tym przewodnikiem
bd te okazj do podania ladami synnych Polakw, jak Jana
Matejki, Tadeusza Kantora, Wincentego Witosa, Jana Andrzeja
Morsztyna.
To lektura dla turystw dobra na kad por roku. Przejrzysta forma uatwi wyszukanie tego, co nas interesuje, a dziki opisom i atrakcyjnym fotografiom bdzie wiadomo, na co zwrci
uwag. (ET)

pyta DVD, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, ISBN 978-83-01-15549-0

Jeremy Howard

Petersburg
Niezwykle obszerny przewodnik z charakterystyczn t ramk na okadce, co gwarantuje
doskona jako zarwno w warstwie informacyjnej, jak i ilustracyjnej. Petersburg, miasto
istniejce od ponad 300 lat, ma bardzo bogat
histori. Zaoy je car Piotr I i mawia o tym
miejscu raj. Dzi uchodzi za kulturaln stolic Rosji. Metropolia przez pewien okres swego istnienia nosia nazw Piotrogrd, pniej
zmieniono j na Leningrad. Doczekaa si te
dwch przezwisk Petropolis oraz Piter. Jeremy Howard, badacz
historii sztuki petersburskiej i rosyjskiej, przedstawia ponad 350 miejsc
i zabytkw wartych obejrzenia, a ich opisom towarzysz przydatne
mapy, plany i oczywicie wspaniae fotografie wykonane przez petersburanina Jurija Bielinskija.
Wrd najwaniejszych miejsc Petersburga, obowizkowymi
punktami s Ermita i Paac Zimowy, ktre stanowi skoczony
symbol potgi Imperium Rosyjskiego, Teatr Maryjski i najwaniejsza
ulica Newski Prospekt. Petersburg ma cztery linie metra, ktre, jak
informuje autor, uchodzi za najgbsze na wiecie, a warto zobaczy
chocia niektre jego stacje z uwagi na ich pikn architektur. Koniecznie trzeba odwiedzi jedn z paacowych rezydencji carskich,
jak np. Peterhoff, czy Carskie Sioo, gdzie znajduje si kopia Bursztynowej Komnaty. Warto wybra si do Petersburga chociaby dla
Biaych Nocy, festiwali trwajcych od koca maja do poowy lipca,
urzdzanych za spraw zjawiska, ktre powoduje, e na przeomie
wiosny i lata dni potrafi tu trwa nawet 20 godzin.
Petersburg ma bardzo wiele do zaoferowania turystom. Jest fascynujcy latem i zim. Aby zaczerpn z podry do pnocnej
stolicy Rosji jak najwicej, warto sign do tego okazaego przewodnika. (ET)

Carta Blanca, Warszawa 2008, s. 128, ISBN 978-83-60887-10-3

Okolice Warszawy
Seria Plastik Map wydawnictwa Demart reklamowana jest Na kad pogod. Dla rowerzysty czy
piechura to idealna oferta, nie do, e powleczone plastikiem karty s bardziej trwae od papierowych, to dodatkowo wygodnie mona je skada.
Mapa okolic Warszawy wykonana zostaa w skali
1:75 000, co pozwala zaznaczy niemal wszystkie
cieki i wane miejsca (tu zaznaczono np. bankomaty, centra handlowe, a nawet wiaty turystyczne). Po jednej stronie mamy okolice na wschd od
miasta, po drugiej na zachd, a w sumie obszar w kad stron
okoo 40 kilometrw od granic Warszawy. ()

tum. Jacek Sikora, G+J, Warszawa 2007, s. 272, 59 z, ISBN 978-83-60006-54-2

Paul Murphy

Londyn
Skrtowy przewodnik po najwikszym miecie
w Europie, fascynujcym nie tylko mieszkacw,
ktrych jest okoo 8 mln, jak i wielk rzesz turystw szacowanych na co najmniej 30 mln rocznie,
przy czym liczba ta odnosi si tylko do takich, ktrzy
spdzili w Londynie co najmniej jedn noc. Wida,
e autor pisa t niewielk ksieczk z wielk pasj
i znajomoci tematu.
Wprost nie sposb wierzy, e w tak maym tomiku mona zawrze tyle interesujcych, a przede
wszystkim przydatnych informacji dla podrnych trafiajcych nad Tamiz. Zgodnie z nowymi nurtami w turystyce autor nie namawia nas,
abymy zwiedzili wszystkie szacowne zabytki miasta i okolic, lecz nie
zapominajc o nich proponuje te prb wtopienia si w codzienne
ycie, co polega na czytaniu czasopisma Time Out, chodzeniu pieszo, robieniu zakupw na targu, obejrzeniu meczu krykieta, jedzie
na grnym pitrze londyskiego autobusu i obejrzeniu zmiany warty
przed siedzib Stray Konnej. (PD)

Demart, Warszawa 2008, ISBN 978-83-7427-406-7

Juliet Clough, Keith Davidson, Sandie Randall, Alastair Scott

Szkocja

tum. Anetta Radoliska-Czwaczka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, s. 148,

Nigdy nie byem w Szkocji, zawsze marzyem

eby tam pojecha, a po obejrzeniu przewodnika Wiedzy i ycia marz jeszcze bardziej. I chyba polec tam jeszcze w tym roku, zwaszcza
e do Edynburga i Glasgow lataj tanie linie.
Niezwyka przyroda gry, samotne skay, klify, liczne wyspy, kamienne wybrzea, wielkie
jeziora, poza tym monumentalne zamki to
chyba najbardziej kojarzy si ze Szkocj (poza
szkock whisky), a ten przewodnik pokazuje te
wszystkie cudowne miejsca. Waciwie o kadym przewodniku
z tej serii mona powiedzie, e skutecznie zachca do podrowania. ()

ISBN 978-83-01-15419-6

tum. Magorzata Malczyk, Hachette Livre, Warszawa 2008, s. 240, ISBN 978-83-7448-642-2

17

Ksiki dla turystw

blikacja, ktra, jak zreszt wskazuje podtytu, peni rol nie tylko
przewodnika, ale te albumu i atlasu. Z uwagi wanie na ciar,
jak i wiksze rozmiary, bdzie raczej suy do omawiania planowanych tras w domu czy w samochodzie i zapewne tam zostanie,
gdy waciciel ruszy w gry.
Jednak korzyci z tej publikacji s niewtpliwe. Poczenie wymienionych trzech funkcji znakomicie si sprawdza i pozwala na
pene zapoznanie si z jedynym prawdziwie grskim regionem
w Polsce. W przewodniku otrzymujemy wszystkie niezbdne informacje historyczne, geograficzne i turystyczne, a zasadnicza cz
ksiki zawiera przy tym 90 arkuszy atlasu. Dodatkowo w rozdziaach nazwanych wsplnie Nie przegap opisane s sprawy, ktrych
w Tatrach nie mona pomin. S one uszeregowane tematycznie
pod takimi hasami jak: Bukowina Tatrzaska, Spisz, Styl zakopiaski,
Giewont czy Taternictwo. Jednak szczegln wartoci ksiki jest
zestaw wietnie dobranych kilkuset fotografii, z ktrych wszystkie
odznaczaj si wyjtkow urod. Poczone z tekstami i mapami
tworz spjn cao. (PD)

Polska 2008/09. Atlas samochodowy 1:250 000

71.510 a tyle polskich miejscowoci odnotowano w atlasie wydanym pod mark Kompas. Wydawca szacuje, e liczba ta stanowi
99,5 proc. wszystkich miejscowoci w naszym
kraju. Oznaczaoby to, e publikacja jest najbardziej szczegowym atlasem samochodowym. Na mapie o dosy duej dokadnoci
1:250 000 znajdziemy bardzo szczegow
sie drg i autostrad, take tych w budowie
i planowanych, przygotowan na podstawie
informacji z Generalnej Dyrekcji Drg Krajowych. Dodatkow zalet
atlasu jest wprowadzenie oznacze miejsc zabytkowych i wartych
zobaczenia (cznie 3740). W punktach, gdzie znajduj si przejcia graniczne figuruj istotne informacje dla kierowcw, gwnie
samochodw ciarowych np. o dopuszczalnej masie towaru, czy
braku moliwoci przejazdu autobusw. Tych, co przemierzaj dugie trasy ucieszy z pewnoci fakt, e na mapie oznaczono miejsca, w ktrych znajduj si fotoradary (take przenone), a trzeba
przyzna, e ich sie staje si coraz gstsza. Niezwykle poytecznym uzupenieniem atlasu s plany 49 polskich miast. Atlas wydano w bardzo porcznym formacie, a kartki poczono uatwiajc
korzystanie spiral. (ET)

ExpressMap, Warszawa 2007, s. 352, ISBN 978-83-7546-002-5

Suwalszczyzna mapa turystyczna

Do oszczdna graficznie mapa turystyczna
w skali 1:100 000 przedstawia m.in. Pojezierze Suwalskie, Puszcz Augustowsk i Dolin
Biebrzy. Zaznaczono szlaki piesze, rowerowe,
kajakowe, konne, cieki dydaktyczne i edukacyjne, narciarskie trasy biegowe, linie eglugi
Augustowskiej, lene i polne drogi, a take infrastruktur wan dla turysty, jak m.in.: gospodarstwa agroturystyczne, schroniska, miejsca biwakowe, wypoyczalnie sprztu turystycznego,
miejsca odpoczynku, przychodnie, urzdy pocztowe i ca mas
innych obiektw; artujc mona powiedzie, e brakuje jedynie
sklepw monopolowych. Wydawca, Agencja TD, od wielu lat
specjalizuje si w publikacjach turystycznych powiconych temu
regionowi, podobnie jak Warmii i Mazurom. Na odwrocie mapy
omwiono kilkadziesit najciekawszych miejsc. ()

Kompas, Szczecin 2008, s. 272, ISBN 978-83-88678-04-2

Parki narodowe i krajobrazowe w Polsce

Z myl o mionikach polskiej przyrody wydawnictwo Carta Blanca przygotowao pozycj prezentujc wszystkie polskie parki narodowe i krajobrazowe. Dziki niej czytelnik
pozna najwiksze atrakcje poszczeglnych
regionw. Autorzy zamiecili wyczerpujce
charakterystyki kadego z narodowych parkw oraz schematy pieszych i rowerowych
szlakw turystycznych, wyszczeglnili rzeczy
i miejsca, ktre koniecznie trzeba zobaczy
i podali cenne informacje przydatne podczas zwiedzania, jak terminy i godziny otwarcia oraz ceny biletw. Nie zabrako te istotnych wskazwek o bazie noclegowej i gastronomicznej. A do tego
doczono mapy, plany i oczywicie mnstwo zdj, ktre jeszcze
bardziej zachcaj do krajoznawczych wypraw w celu odnalezienia
prawdziwych pere przyrodniczych.
W pierwszej czci ksiki umieszczono indeks najwikszych
atrakcji przyrodniczych z podziaem na: drzewa, skay, jeziora i stawy,
wzgrza i szczyty grskie, rzeki, przeomy i wodospady, jaskinie, obszary bagienne i torfiskowe oraz na obiekty inne. Publikacj zamyka
natomiast sowniczek trudnych poj, jak ponor czy kryptodepresja,
oraz indeks nazw geograficznych.
To bardzo przydatne kompendium wiedzy i cenna pomoc szkolna, napisana przystpnym jzykiem i opracowana w bardzo czytelny
sposb. (ET)

Agencja TD, Warszawa 2008, ISBN 978-83-88859-31-1

Zielony azymut.
Przewodnik wiadomego podrnika
Dla tych, ktrym los naszej planety nie
jest obojtny, dla zwariowanych na punkcie ekologii i dla wszystkich podrujcych
po wiecie, wydano przewodnik inny ni
wszystkie o podrowaniu przyjaznym
dla rodowiska. Tylko co to w ogle znaczy? Wystarczy nie karmi dzikich zwierzt,
ograniczy uycie jednorazowych sztucw
i talerzy i przesi si na rower? Nie tylko
odpowiedzialny turysta minimalizuje swj
zy wpyw na rodowisko naturalne, ale te podruje z poszanowaniem kultury i obyczajw innych ludzi, a jego podr przynosi
korzyci finansowe miejscowej ludnoci i tym samym wpywa na ich
rozwj. Autorzy przewodnika radz wic np. by korzysta z hoteli
i placwek usugowych nalecych do miejscowych i przemieszcza
si publicznymi rodkami transportu. Zwiedzanie poza sezonem, czytamy, pomaga zagodzi antropopresj, wynikajc z przeludnienia
i turystycznego przeinwestowania.
W przewodniku opisano ponad 80 przyjaznych wypraw po
szeciu kontynentach i 55 krajach. Wrd nich znalaza si rwnie Polska. James Jeffrey opisa swj pobyt w Biaowiey, zwracajc uwag na to, e ten jeden z najcenniejszych europejskich
kompleksw lenych wci nie jest objty pen ochron. Pisze,
e zwiedzanie puszczy odbywa si z przewodnikiem i nie wolno

Carta Blanca, Warszawa 2008, s. 400, ISBN 978-83-60887-18-9

Marta Cobel-Tokarska

Tatry. Album, atlas, przewodnik

W ofercie tego samego wydawcy znajduj si dwa podrczne
i przy tym porczne przewodniki o Tatrach: Tatry Wysokie
i Bielskie oraz Tatry Zachodnie. Obie ksieczki atwo
zabra na grsk wdrwk,
schowa je w plecaku, chlebaku czy nawet w kieszeni. Zupenie inn rol peni do cika puk

19

Ksiki dla turystw

zbacza ze cieek oraz, e pienidze wydane przez turystw np.
na kwatery, w przyszoci przyczyni si mog do zwikszenia powierzchni parku.
Dla wielu ta ksika moe by inspiracj do spdzania wakacji
w sposb niebanalny, np. pracujc jako wolontariusz w Wenezueli
przy zalesianiu albo uczc jzyka angielskiego, mona te pozna koczownicze ycie w Mongolii czy przemierzy Route 66 na motorze
lub rowerem. Przewodnik pozwala te pozna lepiej siebie i podpowiada, e warto by otwartym na potrzeby innych. (ET)

jest osobny atlas przedstawiajcy fragment Europy, a konkretnie

dojazd do Austrii z Polski (ten w skali 1: 770 000). By moe dla
czci czytelnikw atutem bdzie twarda oprawa, ja tego akurat
w mapach nie lubi, gdy taka ksika jest za cika, a to w podry ma znaczenie. Dziwi mnie brak jakiejkolwiek noty redakcyjnej
nie wiem, czy to produkt polski, czy kupiony na licencji, kto opracowywa mapy, kto jest redaktorem serii? W serii ukazay si te
encyklopedie drogowe po Szwajcarii oraz w wikszych formatach
po: Niemczech, Polsce i Europie. Na ksikach wydrukowano stare numery ISBN, bez polskiego prefiksu 978. ()

tum. Jacek Sikora, G+J RBA, Warszawa 2007, s. 215, 49 z, ISBN 978-83-60006-42-9

Mapy cienne Beata Pitka, Katowice 2008, s. 352, ISBN 83-7345-412-8

Sowacja i Wiede

Rozmwki angielskie z przewodnikiem.

Dodatek specjalny: przewodnik Londyn

Wulkany i dramat sprzed milionw lat, Podr

do wntrza Ziemi, Potga kamiennej fortecy
tak intrygujco brzmi niektre rozdziay przewodnika przedstawiajcego wcale nie najodleglejsze, jak by si wydawa mogo, zaktki naszego globu, lecz kraj ssiadujcy z Polsk Sowacj. Pozycja ukazaa si w serii Do Kieszeni,
ktr cechuje niska cena (9,99 z) i porczny format. W przewodniku znajdziemy krtkie opisy
najwaniejszych atrakcji turystycznych, a towarzysz im liczne zdjcia, mapki i plany. Oprcz tego znajdziemy rwnie informacje praktyczne, jak adresy polecanych hoteli i restauracji,
godziny otwarcia muzew i orientacyjne ceny biletw wstpu. Na
kocu ksiki umieszczono wykaz obiektw z Listy UNESCO, czyli
obowizkowych punktw wizyty.
Jak na tak niewielki przewodnik znajdziemy tu solidn porcj
informacji, ktre z pewnoci pomog podj decyzj przy planowaniu urlopu lub zachc do zatrzymania si na duej i odkrywania
tego niewtpliwie ciekawego kraju, jego przygranicznych obszarw
ssiednich jak Zakopane, a take austriackiego Wiednia, ktry, podobnie jak Sowacja, ley na jednym z popularniejszych szlakw prowadzcych do Morza Adriatyckiego. (ET)

Jeszcze jeden przewodnik, jeszcze jedne

rozmwki? I tak, i nie. Niewielka ksieczka,
oczywicie, spenia kryteria obu tych gatunkw, lecz przez poczenie funkcji nabiera
dodatkowej wartoci. Polski wydawca sign po dwie oddzielne oryginalne publikacje wydane po angielsku pod dobrze znan
mark Berlitz i pod t sam mark wprowadzi na polski rynek niezwykle przydatne narzdzie do poruszania si po wiecie
anglosaskim, a szczeglnie po Londynie, dzisiaj nie tylko najwikszej stolicy Europy, ale te miejscu zamieszkania i pracy kilkuset
tysicy naszych rodakw. Dla wielu z nich, jak i te dla coraz liczniej odwiedzajcych Wyspy Brytyjskie polskich turystw, jest to
prawdziwy przyjaciel w podry. W przewodniku ujto chyba
wszystkie najwaniejsze i najciekawsze miejsca w Londynie, jednak z pewnoci mona jeszcze dopisa co najmniej kilka interesujcych punktw. Ale nie warto si stresowa, bo w Londynie
popiech nie ma sensu i tak nie sposb zobaczy wszystkiego,
jak napisano w tekcie. I tego warto si trzyma. (PD)

Carta Blanca, Warszawa 2008, s. 96, ISBN 978-83-60887-85-1

tum. i adaptacja Joanna Parys i Anna Folta, Langenscheidt Polska, Warszawa 2008,
s. 352, 24,90 z, ISBN 978-83-7476-427-8

Skandynawia

Wiesawa Rusin

Ogromny, ilustrowany tom, a w nim informacje o Danii, Norwegii, Szwecji i Finlandii

(a take o tak odlegych od Skandynawii miejscach jak np. naleca do Danii Grenlandia
czy Wyspy Owcze). Przewodniki ilustrowane Berlitza to ta sama seria, ktr w innych
okadkach doczaa swego czasu do Gazety
Wyborczej Agora. Moim zdaniem peni one
bardziej rol bedekera ni typowego przewodnika. Warto je czyta przed podr, a na
wyjazd zabiera co lejszego, z wiksz iloci informacji praktycznych. Atutem tej serii jest cz zawierajca rozmaite ciekawostki
dotyczce kultury, historii, przyrody, czy choby kulinariw albo
sportu. Najlepsze s jednak zdjcia, ktre pokazuj by moe wicej, ni opisano w czsto bardzo krtkich formach. Materia ilustracyjny tej serii z powodzeniem konkuruje z przewodnikami National
Geographic czy Dorling Kindersley. ()

Wgry
To najlepszy wydany po polsku, w dodatku polskiego autorstwa, przewodnik po Wgrzech.
Dlaczego? Bo jest w nim wszystko. Region po
regionie, kady waniejszy zabytek, ciekawszy
obiekt, tysice knajp, setki hoteli zarwno
dla turystw bardziej zamonych, jak i tych
podrujcych z plecakiem, ciekawostki, porady, odsyacze do stron www, a nawet wgierskie sownictwo wszdzie tam, gdzie turysta moe tego potrzebowa (np. studiujc
kart da). wietnie dobrano te miejsca szczeglnie godne polecenia s tu atrakcje zarwno dla mionikw zwiedzania, jak
i rozrywek czy sportw, a nawet najlepszych winnic. Wielokrotnie
odwiedzajc Wgry, objedziem ten kraj wzdu i wszerz z rozmaitymi przewodnikami (take z wydanym wczeniej w tej samej
serii przez Pascala) i jeszcze nigdy nie miaem w rkach tak kompletnego kompendium wiedzy w jednym tomie. Jedynym mankamentem jest opis Budapesztu, bo tekst jest bardzo skomasowany
i przy takim natoku atrakcji robi si mao przejrzysty, dlatego jadc
do stolicy Wgier warto zaopatrzy si te w ilustrowany przewodnik Wiedzy i ycia.
Osobom podrujcym po tym rwninnym kraju wystarczy
dodatkowo dobra mapa, choby z serii Marco Polo w skali 1:
300 000, ktr Pascal przysa mi razem z tym cudownym przewodnikiem. ()

tum. Barbara Kocowska, Langenscheidt Polska, Warszawa 2008, s. 444, 49,90 z,

ISBN 978-83-7476-435-3

Austria. Encyklopedia drogowa

Sowo encyklopedia w tytule nijak si ma do treci tego atlasu
samochodowego. Nie ma tu adnych dodatkowych informacji turystycznych, czy geopolitycznych, nawet jakiejkolwiek informacji
o kraju, a i oznaczenia na mapach zawieraj jedynie podstawowe
informacje. Zalet jest bardzo dobra skala 1: 150 000 i tranzytowe plany najwikszych austriackich miast, ciekawym pomysem
20

Pascal, Bielsko-Biaa 2008, s. 600, ISBN 978-83-7304-757-0