Okadk projektowa M.

WINIEWSKI
Printed in Poland
Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej
Warszawa 1958. Wydanie I
Nakad 100 000 egz. Objto 4,05 ark. Wyd 2,88 ark. druk.
Papier druk. mat. VII ki. 70 g. Format 70 x 100/32
z Fabryki Papieru w Myszkowie
Oddano do skadu 4.II.58 r. Druk ukoczono w kwietniu 1958 r
Wojskowe Zakady Graficzne w Warszawie
Zam. nr 6406 z dn. ai.1.58 r. A-65 Cena z 5.-

P. WILLAM

FASZERZE Z SS

PROFESOR FASZERSTW
Doktor Hottl by wysportowanym modym czowiekiem, szczeglnie dbajcym o swj
wygld zewntrzny i zachowanie nienagannych manier. Nawet teraz, w przedziale pierwszej
klasy przepenionego pocigu popiesznego Wiede-Berlin, pozyskay mu one sympati
otoczenia. Jaka starsza dama o arystokratycznym wygldzie kilkakrotnie powiedziaa do
swego towarzysza:
- Sieh mai, sieh mai...* co za przyjemny mczyzna...
Rwnie jeli chodzi o zalety natury moralnej dr Httl by wyjtkowo dobrze przystosowany
do ycia w pastwie hitlerowskim. Po prostu nie posiada ich wcale. Podobnie jak fiihrer
Wielkiej Rzeszy Niemieckiej, uznawa i ceni jedynie si, a ulubionym jego filozofem by
Fryderyk Nietsche**.
Poza tym Httl mia jeszcze inne walory. Jako obiecujcy pracownik naukowy uniwersytetu
wiedeskiego, studiujcy histori pastw rodkowo-i wschodnio europejskich, napisa ma
rozprawk na temat faszerstw banknotw rumuskich, czes* Popatrz, popatrz...
* Reakcyjny filozof niemiecki.

3
kich i francuskich, dokonywanych przez nacjonalistw wgierskich w latach 1919-1925.
Nie przysporzya mu ona laurw, przeczyta j jednak z zainteresowaniem Reinhardt
Heydrich, twrca SD - Sicherheitsdienst i caego hitlerowskiego systemu policyjnego,
wszechwadny szef Gwnego Urzdu Bezpieczestwa Rzeszy.
Nie naley wic upatrywa nic nadzwyczajnego w fakcie, e w kilka miesicy po
przyczeniu Austrii do Niemiec Httl zosta wezwany do dowdcy policji bezpieczestwa i
SD w Wiedniu, Naumanna.
Naumann przyj go w gabinecie barona Rotschilda, ktrego paac zosta po zajciu miasta
zarekwirowany przez SS, i zaproponowa przystpienie do: pracy w subie bezpieczestwa.
Roztoczy przed nim mirae znacznych zarobkw, uprzywilejowanego stanowiska
spoecznego oraz wadzy.
Httl, jak setki innych naukowcw niemieckich, pniejszych wynalazcw cyklonu* i komr
gazowych, przyj propozycj. Zapewne decyzj swoj opar w tym przypadku rwnie na
uprzedniej naukowej analizie sytuacji.
W pierwszym okresie swego istnienia SS, w roli "sztafet ochronnych" partii hitlerowskiej,
skadao, si bowiem gwnie z prostych, brutalnych i niedouczonych, ale za to dobrze

rozwinitych fizycznie modych chopakw. Dowdcami byli przewanie dawni oficerowie

rnych Freikorpsw** oraz osobnicy o podejrzanej, kryminalnej
* Cyklon - trujcy rodek chemiczny uywany przez hitlerowcw do masowych mordw w komorach gazowych.
** "Freikorps" - reakcyjne organizacje wojskowe, walczce po pierwszej wojnie wiatowej przeciwko robotnikom i
demokratycznym wadzom, m. i.n. Bawarskiej Republiki Radzieckiej oraz na terenach granicznych, mp. na lsku.
Formowane z ochotnikw utrzymywane byy przez wielki kapita niemiecki oraz junkrw.

4
nieraz przeszoci, ktrych Himmler i Heydrich wycignli z opaw, aby tym atwiej trzyma
ich pniej w rku.
pokonawszy w roku 1934 przy uyciu czysto fizycznej przemocy "gr" konkurencyjnej SA*,
dla dalszego swego rozwoju SS zaczo potrzebowa wiedzy. Wypywao to z dwch
zasadniczych przyczyn. Kierownicy SS znali skonkretyzowane ju w tym czasie plany
podboju Europy projektowane przez Hitlera. SS - nie chcc utraci w brunatnej Rzeszy swej
dominujcej roli i owocw przyszego zwycistwa - musiao w tej sytuacji wycign
wszystkie wnioski. Himmler, a szczeglnie Heydrich, mieli poza tym swoje wasne
zamierzenia. SS powinno - jak chcieli - z biegiem czasu przejmowa coraz wicej agend
pastwowych w swoje rce, aby w kocu obj je wszystkie i sta si pastwem:
wymarzonym "SS-Staat". Pierwszy krok w tym kierunku zosta zrobiony, gdy SS cakowicie
przejo wadz policyjn na terenie Rzeszy. Dalszy, gdy utworzone zostay specjalne
oddziay wojskowe tzw. Waffen SS, RUSHA**, VOMI***, Lebensborn**** i szereg innych
organizacji.
Dla realizacji tych zamierze stali si wic niezbdni ludzie wyksztaceni, specjalici z
rnych dziedzin, w ktre SS coraz silniej ingerowao.
* SA, Sturmabteilungen - oddziay szturmowe partii hitlerowskiej
** RSHA - Rassen und siedlungshauptamt - Gwny Urzd dla Spraw Rasowych i
Osiedleczych.
*** VOMI - Volksdeutsche Mittelstelle Urzd SS wykorzystujcy dla celw politycznych
mniejszoci niemieckie poza granicami Rzeszy.
**** Lebensborn - organizacja majca za zadanie popieranie przyrostu naturalnego.

5
Himmler i Heydrich rozpoczli mobilizacj inteligencji i naukowcw niemieckich, ktra
umoliwia ca diabelsk przemylno ludobjczej dziaalnoci SS.
Oczywicie aparat policyjny, jako podstawa potgi SS, stanowi nadal oczko w gowie jego
wodzw. Kierowano do niego najzdolniejszych, a zarazem najbardziej wyzutych z zasad
moralnych ludzi.
Szczeglne miejsce zajmowaa w tym aparacie! SD - suba bezpieczestwa, penica
funkcje wasnego wywiadu i kontrwywiadu SS, dziaajcego nie tylko za granic, ale i na
terytorium Rzeszy.
Propozycja zoona dr. Httlowi bya wic niewtpliwie wyrazem wysokiej oceny zarwno
jego umiejtnoci fachowych, jak i wspomnianych "zalet" moralnych.
Najlepiej zreszt wiadczy o tym rozwj jego dalszej kariery.
W roku 1939 by on szefem placwki VI Oddziau Gwnego Urzdu Bezpieczestwa w
Wiedniu, ktrej teren dziaania obejmowa oprcz Austrii take kraje bakaskie.
Oczywicie dr Httl, a obecnie ju sturmbannfhrer Httl, nie rozwija dalej historycznych
prac badawczych, lecz wiedz sw stosowa w dziaalnoci praktycznej.
Wydatnie przyczyni si do zorganizowania "5 kolumny" w Czechosowacji, za co po jej
zajciu mianowany zosta obersturmbannfhrerem. Zorganizowa sie wywiadu SS na
Wgrzech i w Jugosawii oraz przygotowa plany wykorzystania terrorystycznej organizacji
chorwackiej "Ustasza", kierowanej przez dr. Ante Pavelica, do masowego mordowania

Serbw. Przez cay czas nadal zajmowa si przy tym swoim ulubionym "hobby", studiami
nad rnymi,
6
znanymi w historii faszerstwami banknotw. Jego konik" zbieg si z tajnymi zamierzeniami
Reinhardta Heydricha i spowodowa dalsze zmiany w yciu obersturmbannfhrera Httla.
Pewnego wrzeniowego dnia zosta on wezwany do SS-brigadefiihrera dr. Rascha, nastpcy
Naumanna w Wiedniu. w nakaza mu zoenie specjalnej przysigi, zobowizujcej do
bezwzgldnego zachowania tajemnicy.
Po tej maej ceremonii Rasch przekaza Httlowi osobiste polecenie Heydricha.
Mia on przygotowa szybko specjalny raport o wgierskich faszerstwach frankw
francuskich, uwzgldniajcy wszystkie szczegy produkcyjne, system organizacji
rozprowadzania itp.
Takich praktycznych drobiazgw uprzednia praca naukowa dr. Httla nie zawieraa.
Po powtrnym przestudiowaniu wszystkich materiaw dotyczcych tego zagadnienia, ktre
znajdoway si w Bibliotece Narodowej i Uniwersyteckiej w Wiedniu, Httl wyjecha do
Budapesztu, by osobicie przeprowadzi badania na miejscu.
Pocztkowo szczcie zupenie mu nie dopisywao. Ludzie z tajnej, nacjonalistycznej
organizacji "Eksz"*, bdcej motorem faszerstw, znajdowali si teraz na najwyszych
stanowiskach pastwowych,
*"Eksz" - pena nazwa "Etelkozi Szvefcseg" - tajna reakcyjna i militarystyczna organizacja wgierska, powstaa w roku
1919 iw miecie Szeged w celu obalenia socjalistycznego rzdu Beli,Kunwa. Po uzyskaniu wadzy na Wgrzech przez
kapitalistw i obszarnikw "Eksz" prowadzia przeciw Czechosowacji, Rumunii i Bugarii nacjonalistyczn,
dywersyjn dziaalno, ktrej celem byo powtrne zaanektowanie terytoriw utraconych w wyniku Traktatu
Pokojowego w Trianon. Jedno z jej najpowaniejszych rde finansowych stanowiy faszerstwa banknotw
rumuskich, czechosowackich i francuskich.

7
tak jak Horthy - gowa pastwa, czy hrabia Teleki,: byy premier Wgier. Nic dziwnego, e
nie chcieli Httlowi udzieli adnych informacji o tej niemiej aferze.
Dopiero pod koniec pobytu udao mu si zetkn z ksiciem Windischgratzem, czoowym
przywdc! "Eksz", wielkim posiadaczem ziemskim.
Windischgratz by jednym z gwnych organizatorw faszerstw i po sensacyjnym procesie w
Buda _s peszcie w roku 1936 zosta skazany na 4 lata wizienia oraz czciow konfiskat
swych wielkich majtkw.
Proces, ktrego protokoy Httl zna dokadnie,, nie wyjani jednak wielu tajemnic. Czuwali
nad tym wpywowi ludzie z "Eksz", ktrzy wiedzieli dobrze, e zyski z faszerstw byy
gwnym rdem jej finansowym tej organizacji.
Sam Windischgratz, po odbyciu kary w luksusowych warunkach (w celi przyjmowa np.
odwiedziny arystokratw wgierskich i oficerw pukw kawaleryjskich; biesiady umilaa
synna kapela cygaska Tolla Janczi), zosta przez faszystowski rzd premiera Gmbsa
cakowicie zrehabilitowany i mianowany majorem Honvedw. Obecnie obraca si wrd
najwyszych sfer arystokratycznych i urzdniczych Wgier. Na temat faszerstw zachowywa
jednak cakowite milczenie.
Nie wiadomo, jakich argumentw uy wiedeczyk obersturmbannfhrer SS Httl w stosunku
do austriacko-wgierskiego ksicia. Czy przypomnia mu" wielkie czasy imperium Franciszka
Jzefa, czy po-l woa si na grob bolszewizmu? Do, e uzyska od niego wszystkie
potrzebne, szczegowe i dokadne informacje. Raport Httla zosta wic dziki temu
przygoto8
wany w wyznaczonym przez Heydricha, czterotygodniowym terminie.

Obersturmbannfhrer wiz go teraz w pieczoowicie zamknitej teczce do Berlina, czarujc

jednoczenie starsz arystokratyczn dam wietnymi manierami (niektre przyswoi sobie
przestajc z ksiciem-faszerzem w Budapeszcie).
W tym czasie, gdy Httl przeprowadza swe badania w Budapeszcie, adresat przesyki,
Reinhardt Heydrich, zanim zdecydowa si zrealizowa swj plan, poleci uprzednio wykona
jeszcze jedno dowiadczenie...
PIERWSZA PRBA
Jako wykonawc wstpnego, a zarazem bardzo poytecznego dla Gwnego Urzdu
Bezpieczestwa dowiadczenia wybra Heydrich obersturmbannfhrera Alfreda Naujocksa.
Aczkolwiek nie znosi go osobicie i nieraz ju zamierza przydzieli do jakiego
"Himmelfahrtskom mando"*, musia sam przyzna, e by to wybr najlepszy, jaki mg
zrobi. Na to drugie czas i okazja pniej - myla.
Alfred Naujocks mia poza sob rzeczywicie pikn i godn najlepszego SS-mana
przeszo.
W chwili gdy otrzyma polecenie Heydricha, mia lat 28. Pochodzcy z Kilonii, z zawodu
inynier, wstpi do SS bardzo wczenie. W okresie walki Hitlera o wadz wsawi si w
ulicznych bjkach. Podczas jednej z nich zamano mu i spaszczono zupenie nos ciosem
elaznego drga.
W listopadzie 1939 roku bra udzia - wraz z pniejszym szefem VI Oddziau Gwnego
Urzdu Bezpieczestwa Rzeszy, Walterem Schellenbergiem - w znanej "operacji Venlo".
Uprowadzeni zostali wwczas z terenu Holandii dwaj oficerowie angielscy: kapitan PayneBest i major Stevens.
* "Hirnmelfahrtskommando" - wojskowe wyraenie niemieckie. Odpowiednik polskiego: przepustka do nieba.

10
Byli oni dla Gestapo niezbdni, aby udowodni, e zamach bombowy na Hitlera w dniu 8
listopada 1939 roku w Brgerbraukeller w Monachium, zaaranowany dla celw
propagandowych przez tajn policj niemieck, by dzieem wywiadu brytyjskiego.
Naujocks wyrni si take w poprzedzajcych napad na Polsk prowokacjach granicznych
(kryptonim "Operacja Himmler"), ktre miay zrzuci na ni odpowiedzialno za wybuch
wojny. Pod kierownictwem samego szefa Gestapo Heinricha Mullera, przebywajcego w tym
czasie incognito w Opolu, wykona on z pomoc kilku agentw "zajcie przez Polakw"
radiostacji w Gliwicach. Z kolei nadano z niej prowokacyjny "polski" komunikat nawoujcy
do ataku na Niemcy.
Jako "onierzy polskich" Naujocks uy winiw obozw koncentracyjnych, dostarczonych
pod kryptonimem "konserwy". Po przebraniu w mundury polskie zostali oni zastrzeleni; ich
ciaa rozrzucono wok terenu radiostacji.
Po tych osigniciach Naujocks obj stanowisko kierownika sekcji F w VI Oddziale
Gwnego Urzdu Bezpieczestwa. Zadaniem jej byo wykonywanie faszywych
dokumentw. Z pocztku dziaalno sekcji bya niewielka. Po rozpoczciu przez Hitlera
wojny pocza jednak nieustannie si rozwija.
Laboratoria mieszczce si w Berlinie W, przy Delbrckstrasse, zaopatrzone zostay w
znakomite urzdzenia techniczne i skupiay licznych fachowcw. Kierownikiem pracowni by
zastpca Naujocksa, hauptsturmfhrer Krger.
W miar rozwoju swej dziaalnoci sekcja F ja produkowa wszelkie dokumenty osobiste od prawa jazdy a do dyplomu doktora wcznie, zarwno niemieckie jak i zagraniczne. W
tym celu konieczne byo zbieranie z prawdziwych dokumentw rno11

rodnych informacji personalnych, jak na przykad nazwisk urzdnikw podpisujcych danego

rodzaju dokumenty.
Pomocy w tym wzgldzie udzielaa policja porzdkowa, ktra dostarczaa do sekcji F
dokumenty osobiste rnych cudzoziemcw w celu odfotografowania, zbadania gatunkw
papieru itp.
W podobny sposb postpowano rwnie z paszportami zagranicznymi.
Wkrtce udao si sekcji F wykona sfaszowane paszporty nieomal wszystkich krajw wiata
oprcz szwedzkich i szwajcarskich.
W zwizku z tym Heydrich wyda Naujocksowi odpowiednie polecenie i okreli termin
zakoczenia ostatnich dowiadcze nad .podrabianiem dokumentw obydwu tych krajw.
Dziwnym zbiegiem okolicznoci podobny termin wyznaczony zosta Httlowi.
Naujocks jeszcze z okresu wsplnej suby z Heydrichem w hamburskim SS wiedzia, e nie
ma z nim artw. Sekcja F przystpia wic do gorczkowej pracy.
Pierwszy sukces osignito z paszportami szwedzkimi, jednoczenie odkrywajc przy okazji
jedn z tajemnic wywiadu szwedzkiego.
Dokadne przestudiowanie wieluset oryginalnych paszportw szwedzkich pozwolio ustali
cisy rejestr sposobw ich wypisywania, piecztek, znakw specjalnych i dokonywanych
zmian okresowych. Jeden ze szczeglnie bystrych pracownikw zauway przy tym, e w
pewnej niewielkiej iloci paszportw, uywanych przez osoby czsto podrujce, piecztka
urzdu wystawiajcego jest w porwnaniu z innymi bardzo lekko przesunita w lewo lub w
prawo, Przeprowadzone badania wykazay, e metod t stosuje wywiad szwedzki dla
oznaczenia swych
12
agentw. Pozwalao to odpowiedzialnym urzdnikom na granicy szybko rozpoznawa
wasnych wywiadowcw i oszczdzao wielu nieprzyjemnoci, czsto zdarzajcych si przy
identyfikacji. Sposb by prosty, a co najwaniejsze, nie zmusza agenta do posiadania przy
sobie jakich znakw rozpoznawczych, ktre mogyby go zdekonspirowa.
po udanym sfaszowaniu paszportw szwedzkich wywiad SS korzysta pniej czsto z tego
sposobu sam, bezpiecznie wysyajc swoich ludzi do Szwecji oraz atwo rozpoznajc
szwedzkich agentw.
Z paszportami szwajcarskimi nie poszo tak atwo.
Kilkakrotne prby dokonywane przez Naujocksa koczyy si zatrzymaniem jego
wysannikw na granicy i wydaleniem z powrotem ze Szwajcarii do Niemiec.
Prawdopodobnie Szwajcarzy za kadym razem domylali si, e s to agenci niemieccy. Nie
chcc jednak drani Hitlera wobec i tak ju do mocno napronych stosunkw, wydalali
ich jedynie do kraju, z ktrego przybyli.
Po tych porakach, na krtko przed kocem terminu wyznaczonego przez Heydricha, eksperci
z Delbrckstrasse zameldowali Naujocksowi, e tym razem udao im si wykona falsyfikat,
co do ktrego s pewni, e nie zostanie rozpoznany przez Szwajcarw.
Ostatecznie wic Naujocks mg zapewni z cakowitym przekonaniem Szefa Gwnego
Urzdu Bezpieczestwa Rzeszy, e zlecone zadanie zostao wykonane. .
Heydrich jednak w tym momencie nie myla ju o paszportach szwajcarskich...
WIELKI PLAN REINHARDTA HEYDRICHA
Szef Gwnego Urzdu Bezpieczestwa Rzeszy, Reinhardt Heydrich by czowiekiem
niewtpliwie nie posiadajcym zbyt wiele czasu na czytanie rozpraw naukowych, nawet na
tak fascynujcy dla kadego SS-mana temat, jak faszerstwa.

Istniay wic zapewne wane powody, jeeli prze kilka wieczorw z rzdu pozwoli sobie na
studiowanie w zacisznym gabinecie luksusowej willi pooonej w ekskluzywnej dzielnicy
Berlina, Dahlem, napisanego suchym, akademickim jzykiem elaboratu doktora Httla.
Podczas czytania myli Heydricha wybiegay znacznie dalej poza zagadnienia faszerstw.
Obergruppenfhrer traktowa je bowiem od samego narodzenia si swego planu tylko jako
jeden z niewtpliwie wanych rodkw dla osignicia celu, jaki przed sob postawi o wiele
wczeniej. Zamierzenia ambitnego Szefa Gwnego Urzdu Bezpieczestwa Rzeszy sigay
bardzo wysoko - tak wysoko, jak chyba niczyje inne w owym okresie czasu w pastwie
Hitlera.
Reinhard Heydrich postanowi bowiem zosta kanclerzem i Fhrerem Rzeszy Niemieckiej.
Cel ten realizowa stopniowo, ale z elazn konsekwencj, nieustpliwoci, brutalnoci, bez
wzgldu na rodki, jakich trzeba by do tego uy.
14
Przeomowym rokiem dla Heydricha, a w konsekwencji dla caej organizacji SS, by rok
1931, w ktrym przyby on do Monachium, by zorganizowa dla Himmlera, wczesnego
szefa policji bawarskiej, tajn policj polityczn, zalek pniejszego Gestapo.
Reinhard Heydrich syn znanego profesora konserwatorium w Drenie, ju w latachszkolnych odznacza si sprytem, ambicj oraz dzik nienawici do ydw. Da jej wyraz
przez przynaleno do antysemickiej i militarystycznie nastawionej organizacji
modzieowej.
Std prosta droga zaprowadzia go do stutysicznej, powersalskiej Reichswehry*, w ktrej
zosta, jako porucznik, oficerem szyfrowym w oddziale wywiadowczym dowdztwa
marynarki wojennej.
Tu po raz pierwszy zetkn si ze swym pniejszym zaprzysionym wrogiem, admiraem
Canarisem**, szefem wywiadu wojskowego, tzw. Abwehry. wczesny kapitan Canaris
podczas szkolenia na statku "Niobe" wprowadzi Heydricha w arkana pracy szpiegowskiej.
Nauka u tak zdolnego i dowiadczonego nauczyciela jak Canaris niewtpliwie przydaa si
Heydrichowi bardzo w nowym okresie jego ycia, ktry ju Wkrtce mia si rozpocz.
Mody oficer marynarki, stay bywalec knajp i nocnych restauracji, mia due powodzenie u
kobiet. Uatwio mu ono nawizanie znajomoci z crk jednego ze znanych inynierw floty.
W rezultacie crka zamonego, mieszczaskiego domu znalaza si w stanie bogosawionym.
Tak jak przewidywa niepisany kodeks postpowania, ojciec jej poprosi porucznika
Heydricha, by zadeklarowa w sposb konkretny swe dalsze zamiary.
* Reichswehra - siy zbrojne republiki niemieckiej (tzw. weimarskiej) po traktacie pokojowym w Wersalu.
** Por. tomik w tej samej serii pt. "Droga arcyszpiega",

15
By bardzo oszoomiony, gdy ten po prostu odmwi maestwa. Motywowa to w wysoce
oryginalny sposb: "Kobiet, ktra miaa przedlubny stosunek, nie reprezentuje
odpowiedniego poziomu moralnego, aby by on oficera niemieckiego". O swej roli w tej
sprawie bystry skdind Heydrich zapomnia.
Przypomnia mu to dopiero admira Raeder, do ktrego ojciec panny zwrci si z prob o
interwencj. Poznawszy motywy odmowy maestwa "moralnego" porucznika, zwolni go
ze suby w marynarce.
Szef Gwnego Urzdu Bezpieczestwa Rzeszy nie lubi pniej, aby o tym fakcie
przypominano. Kilku jego dawnych zbyt rozmownych kolegw z tej wanie przyczyny
znalazo si pod rnymi pretekstami w obozach koncentracyjnych.
Sam Heydrich natomiast twierdzi, e zwolnienie z floty spowodowane byo jego narodowosocjalistycznymi przekonaniami.

W roku 1931, po wyrzuceniu z wojska, brutalny, bezwzgldny i cyniczny typ sadysty, jakim
w istocie by, mg znale najlepsze moliwoci dziaania i rozwoju w SS. Tam te
skierowa swe kroki.
Po krtkim pobycie w hamburskim SS przeniesiony zosta do Prus Wschodnich. Gauleiter
Koch nie; by jednak z niego zbyt zadowolony. Jak twierdzili' jedni, dlatego e uwodzi mu
on, lub dlatego, e go szpiegowa i przesya raporty do Himmlera o korespondencji
Kocha z Gregorem Strasserem* - jak utrzymywali inni. W rezultacie Heydrich odesany
zosta do dyspozycji reichsfhrera SS, ktry wanie w tym czasie obj kierownictwo policji
bawarskiej.
* Gregor Strasser - - twrca berliskiego SA. Zamordowany przez SS.

16
Himmlerowi, w zwizku z jego now funkcj, potrzebny by bardzo czowiek ze znajomoci
i praktyk zagadnie wywiadu. Tote powierzy Heydrichowi natychmiast po przybyciu
kierownictwo dziau policji politycznej.
Heydrich przeorganizowa go, usuwajc poprzednich ludzi, a na ich miejsce dobierajc
nowych, przewanie obcionych kryminaln lub niejasn przeszoci, o ktrej wiedzia, e
bdzie mg mie ich bezwzgldnie w swych rkach.
Ten odcinek pracy wydawa si jednak ambitnemu modemu czowiekowi zbyt wski.
Przekona wic Himmlera, e dla wzrostu znaczenia organizacji SS, szczeglnie wobec
konkurencji SA, celowe bdzie stworzenie wasnej suby wywiadowczej, cilej mwic,
aparatu wywiadu i kontrwywiadu partii hitlerowskiej. Wedug dalszych jego planw w
wywiad, czyli SD - suba bezpieczestwa - w pniejszym okresie powinien sta si
organem nie tylko partyjnym, lecz rwnie pastwowym. Dalszym zamiarem Heydricha byo
wchonicie wojskowej Abwehry. Powiodo si to jednak dopiero jego nastpcy,
Kaltenbrunnerowi, w roku 1944.
Tymczasem SD pod jego kierownictwem obja zasigiem cay obszar Rzeszy Niemieckiej,
skrztnie zbierajc materiay szczeglnie kompromitujce czonkw partii na wysokich
stanowiskach. Heydrich bowiem uwaa, e jest to najlepsza bro, ktr zawsze mona w
potrzebie si posuy. Ju wwczas moda jeszcze SD nie wahaa si, gdy suyo to jej
celom, przed dokonaniem sprytnego faszerstwa i sfabrykowaniem potrzebnych "dowodw".
Rwnoczenie Heydrich umacnia take sw pozycj pniejszego szefa policji politycznej
Rzeszy. Poniewa kierownictwo caej policji, z wyjtkiem Prus, w ktrych podlegaa ona
Gringowi, znalazo
17
si w rkach Himmlera, jego spec do spraw policji politycznej, Heydrich, podporzdkowa j
sobie czc organizacyjnie z SD.
Utworzenie SD okazao si ju wkrtce niezwykle przydatne, zarwno dla SS, jak i dla
Heydricha osobicie.
W roku 1934 zarysoway si silne rozbienoci pomidzy Hitlerem a wodzem SA Rhmem
na tle stosunku do wojska i wielkiego kapitau. Podczas gdy Hitler popiera wielki kapita i
posugiwa si jego funduszami oraz dy do porozumienia z Wehrmachtem, Rhm pragn
przeksztaci SA w wojsk oraz ograniczy wpywy wielkiej finansjery i przemysu na korzy
drobnomieszczastwa.
Hitlerowi trudno byo wobec tego wystpi d walki z SA. Musiaby odkry przyczyn sporu
ujawni sw prawdziw polityk, cakowicie rne od uywanej przez niego
pseudosocjalistycznej frazeologii. Dogodniejsze wic byo pertraktowani i ukryta gra.
SA byo jednak najpotniejszym konkurentem niezbyt licznego jeszcze wwczas SS. Byo
wic za tern i osobistym wrogiem Heydricha, ktry z t drug organizacj sprzg sw
karier. Za wszelk cen naleao wic zniszczy podstawy si SA.

Do pracy przystpia gorczkowo SD i podporzdkowana Heydrichowi policja polityczna.

Wkrtce sporzdzone zostay spisy kilku tysicy czoowych przywdcw SA, ktrzy powinni
zosta zlikwidowani, oraz sfabrykowane "dowody" zdrady SA w stosunku do Fhrera.
Wedug nich Rhm zamierza obj stanowisko ministra wojny i usun Hitlera przy pomocy
"puczu" SA.
Przygotowane przez SD i Heydricha dokument" w tej sprawie Himmler przedstawi
"wodzowi narodu niemieckiego". Hitler dosta wwczas napadu szau ktrzy dobrze znali
18
najblisi jego wsppracownicy i zarzdzi natychmiastow likwidacj "puczu"
oczywicie wymordowanie dziaaczy SA powierzone zostao SS, a w szczeglnoci zaufanym
specjalnym grupom likwidacyjnym SD i policji polityczne! Heydricha.
30 czerwca 1934 roku Hitler w otoczeniu gwardii przybocznej zoonej z samych SS-owcw
pod wodz siepacza Seppa Dietricha, ktry w dziesi lat pniej jako genera-pukownik'
dowodzi armi pancern SS, przyby do Bad Wiessee, gdzie odby si mia zjazd
przywdcw SA.
Na miejscu zastrzelono jednego z najwierniejszych towarzyszy Rhma, Edmunda Heinesa,
ktrego wywleczono z ka. 200 przywdcw SA przewieziono pod stra SS do wizienia
Stadelheim.
Rwnoczenie w Berlinie na Leipzigerplatz urzdowali Goring, Himmler i Heydrich. Grupy
specjalne SS wloky tam aresztowanych czonkw SA. Na wiadomo o masowych
aresztowaniach na Leipzigerplatz przyby Hans Gisevius, wysoki urzdnik Gestapo, a pniej
Abwehry, przyjaciel admiraa Canarisa, wraz z von Papenem penicym funkcj
wicekanclerza Rzeszy.
W tej samej duej sali, do ktrej sprowadzono aresztowanych, lokaje w liberiach roznosili
zakski i napoje. Gisevius twierdzi, e sysza tylko co chwila ryk Gringa: "zastrzeli go,
zastrzeli go". Skazanych w ten sposb - przewoono nastpnie do szkoy kadetw w grossLichterfelde, zajtej przez SS, i tam rozstrzeliwano.
Gdy von Papen zaproponowa, by przeciwko "puczowi" SA uy wojska, Gring odpar, e
cakowicie wystarczy w tym celu SS.Tymczasem Sepp Dietrich i jego siepacze wymor19
dowali 110 przywdcw SA w Stadelheim. Hitler sam podkrela ich nazwiska na specjalnej
lici przygotowanej przez SD i Sipo Heidricha. Wrd nich znalaz si rwnie fhrer SA Rhm.
Jeszcze przez. kilka dni SS-mani wyapywali przywdcw SA w poszczeglnych miastach
Rzeszy i rozstrzeliwali. Rwnoczenie rozbrajano bojwki SA.
W ten sposb zlikwidowany zosta wymysom przez Heydricha "pucz" Rhma, a wraz z nim
potga konkurencyjnego SA. Na placu boju jako zwycizca pozostao SS, by sta si
najpotniejsza organizacj hitlerowskiej Rzeszy.
Mordom dokonywanym przez-SS spokojnie przyglda si, nie interweniujc, Wehrmacht i
jego kierownictwo. Ukoronowaniem tej sprawy by gratulacyjny telegram przesany Hitlerowi
przez przywdc militarystw niemieckich, prezydenta Rzeszy von Hindenburga.
Krtkowzroczni generaowie niemieccy nie przewidzieli wwczas, e zwyciskie SS wystpi
z kolei; do walki przeciw korpusowi oficerskiemu - walki, ktr wygrao ostatecznie w
dziesi lat pniej.
Walk przeciwko Wehrmachtowi rozpocz Heydrich, ktremu podporzdkowana
zostaa rwnie pruska Sipo, tak e sta si nie tylko panem SD, lecz caej politycznej policji
na terenie Rzeszy.
Przy pomocy sfaszowanych materiaw oskary en ministra wojny, generaa von Blomberga,
o maestwo z by prostytutk, oraz generaa von Fritscha, naczelnego dowdc wojsk

ldowych, o homoseksualizm. Von Blomberg zmuszony zosta do przejcia w stan spoczynku

von Fritsch ponis mier1 na przedpolach Warszawy w roku 1939.
Na ich miejsce przyszli ludzie bardziej ulegli Hitlerowi.
Nie te dziwnego, e znaczenie SD w okresie pomidzy 1934 a 1939 rokiem nieustannie
wzrastao, organizacji zajmujcej si gwnie szpiegowaniem
czonkw partii - SD poczo przeksztaca si w or walki pastwa hitlerowskiego
przeciwko jego ,rogom; do wrogw hitlerowcy zaliczali wszystkich ludzi o postpowych
przekonaniach, gwnie za komunistw. Rwnoczenie SD rozwino dziaalno za granic,
organizujc "5 kolumn" hitlerowsk oraz sabotae i mordy polityczne. Jego dzieem byo
dokonanie mordu na kanclerzu Austrii dr. Dolfussie oraz krlu Jugosawii Aleksandrze i
ministrze spraw zagranicznych Francji Barthou (to ostatnie zabjstwo dokonane zostao przy
pomocy ludzi z "Ustaszy" i tajnej organizacji macedoskiej).
Ukoronowaniem dziaalnoci Heydricha byo utworzenie w roku 1939 Gwnego Urzdu
Bezpieczestwa Rzeszy, tak zwanego RSHA, w skad ktrego weszy - Gestapo, czyli tajna
policja polityczna, SD - suba bezpieczestwa i Kripo - policja kryminalna.
Wyrzucony niesawnie przed omiu laty z marynarki wojennej porucznik Reinhardt Heydrich
zosta obergruppenfhrerem SS i generaem policji. Teraz obawia si go nawet sam wdz SS,
Heinrich Himmler.
Inny na jego miejscu czuby si niewtpliwie zaspokojony w swej ambicji. Ale nie on,
absolutny cynik,, zboczeniec znajdujcy jedyn rozkosz w bezkarnym mordowaniu i
absolutnej wadzy nad ludmi.
Peni wadzy mg da w jego pojciu jedynie urzd kanclerza Rzeszy i stanowisko "wodza"
narodu niemieckiego.
Mono zdobycia dla siebie obydwu tych godnoci widzia Heydrich w cakowitym
podporzdkowaniu sobie policji, co ju uczyni, opanowaniu wywiadu i kontrwywiadu oraz
objciu urzdu Ministra
21
Spraw Wewntrznych Rzeszy. Std, jego zdaniem, droga prowadzia wprost do fotela
kanclerskiego.
Na drodze tej za gwn przeszkod uwaa Heydrich istnienie Abwehry, wywiadu i
kontrwywiadu wojskowego podporzdkowanego bezporednio Naczelnemu Dowdztwu
Wehrmachtu, tak zwanemu! OKW. Dopki ten delikatny i czujny organizm znajdowa si
poza zasigiem jego wadzy, mg odsania i paraliowa ambitne plany szefa policji politycznej i SD.
Byo to tym groniejsze, e pod skrzydami Abwehry jej szef, admira Canaris, dawa
schronienie; wielu ludziom, na ktrych Gestapo i SD lub sami Heydrich osobicie chtnie
pooyliby rk.
Heydrich jasno zdawa sobie spraw z tego, e ta samo jak podlegy mu aparat ledzi ludzi
Canarisa -. Abwehra ze swej strony zajmuje si zbieraniem materiaw o dziaalnoci
Gestapo, SD i samego Heydricha.
wiadczyy o tym niezbicie poszukiwania tropice najdrobniejsze ciemne plamy jego ycia,
poszukiwania prowadzone przez agentw Abwehry i uwieczone, jak wiedzia, pomylnym
skutkiem. Daby wiele aby w jego rku moga znale si ukryta u Canarisa teczka z
nagwkiem: "Reinhardt Heydrich".
Szef Abwehry by niemniej przebiegy od swego byego wychowanka.
Myl o tym zatruwaa Heydrichowi sen w cig; wielu nocy, psua mu godziny odpoczynku,
ktre spdza na pijastwie w nocnych lokalach Berlina, w otoczeniu ochrony osobistej i
kobiet z pwiatka.

Podobnie wic jak przedtem zniszczone zostao SA ktre porednio stano na drodze do jego
kariery teraz musiaa by zniszczona i wchonita przez SD - Abwehra. To mocne
postanowienie byo jednym ze rde, z ktrych zrodzi si rozlegy plan]
22
Reinhardta Heydricha, ukryty pod kryptonimem Operacja Andreas".
Za jeden z gwnych rodkw walki z Abwehra Heydrich uwaa dublowanie jej dziaalnoci
i wykazywanie, e wywiad oraz kontrwywiad SD jest o wiele skuteczniejszy. Chcia on
przekona Hitlera o koniecznoci wczenia jej w skad podlegego mu Gwnego Urzdu
Bezpieczestwa Rzeszy.
Do szeroko zakrojonej dziaalnoci wywiadowczej niezbdne byy jednak pienidze, i to nie
marki, ktrych SD miao pod dostatkiem, lecz cenne waluty zagraniczne, ktrych brak Rzesza
Niemiecka odczuwaa bardzo silnie.
Po rozpoczciu przez Hitlera wojny ilo dewiz bdcych w posiadaniu RSHA powanie si
.zmniejszya i malaa nadal z kadym dniem. Dopyw za ich z obozw koncentracyjnych i
kontrybucji nakadanych na -ydw nie zaspokaja nawet czci potrzeb.
Natomiast Abwehra i Canaris posiadali z funduszw dewizowych przyznanych dla potrzeb
Naczelnego Dowdztwa Wehrmachtu znacznie powaniejsze rodki ni Heydrich i jego SD.
Wwczas Heydrich przypomnia sobie o dziele austriackiego doktora Httla na temat
faszerstw wgierskich, ktre czyta jeszcze przed Anschlussem. - Aczkolwiek wwczas
prby faszowania obcych walut wypady le, to jednak przy lepszym poziomie technicznym
"produkcji" oraz sprawniejszej organizacji zbytu, SD mogaby osign olbrzymie sumy w
dewizach, wielokrotnie wysze od tych, jakimi dysponowaa Abwehra.
Faszujc banknoty angielskie - myla Heydrich - mona bdzie jeszcze bardziej pozyska
Hitlera dla dziaalnoci SD. Zemsta za zrzucenie z samolotw angielskich sfaszowanych
kart yw23
nociowych i tekstylnych na terytorium Niemiec na pewno spodoba si Fhrerowi.
Po przestudiowaniu w swej willi w Dahlem elaboratu doktora Httla przywiezionego z
Budapeszt i po uwieczonym sukcesem dowiadczeniu ober sturmbannfhrera Naujocksa z
paszportami szwajcarskimi, Reinhadrt Heydrich podj decyzj. "Operacj Andreas" faszowanie funtw angielskich naleao jak najszybciej wprowadzi w ycie.
Przed oczyma widzia ju setki tysicy banknotw, ktre pozwol mu wygra walk ze
znienawi' dzonym Canarisem i Abwehr i i dalej. Nie wie: dzia tylko, e gdy "Operacja
Andreas" nabierz penego rozmachu, on sam nie bdzie ju znajdowa si wrd yjcych.
"OPERACJA ANDREAS"
W gabinecie obersturmbannfhrera Naujocksa dusz chwil panowaa cisza. Dr Httl
przemierza pokj dugimi krokami, ktrych odgos gin w puszystym dywanie, przysanym
skd ze wschodu. Waciciel gabinetu siedzia za biurkiem z gow opart na rku,
wpatrzony w lec przed nim kartk papieru, zapisan ostrym pismem Heydricha.
.- A wic doigralimy si... Herr Doktor... - powiedzia powoli cedzc sowa Naujocks.
Httl zobaczy teraz wyranie jego kanciast twarz o grubych rysach, ktrej zamany,
wgnieciony nos nadawa ponury wyraz. Poczu dreszcz przebiegajcy po krgosupie.
Spotka si z tym czowiekiem sarn na sam w ciemnej ulicy lub w kacecie nie byoby
przyjemne...
Naujocks tymczasem nie spuszcza z niego badawczego, a zarazem ironicznego spojrzenia.
- Paski raport, drogi obersturmbannfhrerze, spowodowa decyzj szefa. Bdzie Pan musia
zatem zamieni na pewien czas wesoy Wiede na pruski Berlin. Orzech, ktry Heydrich da
nam obu do zgryzienia, jest twardy. Bardzo twardy - zakoczy.

Httl wiedzia sam tym doskonale. Zbada spraw faszerstw wgierskich do gruntu. Mimo
zastosowania nowoczesnych rodkw technicznych skoczya si ona fiaskiem,
kompromitacj i przykrym procesem kryminalnym.
25
Faszowanie funtw angielskich byo za niewtpliwie jeszcze trudniejsze.
Szczeglnie wobec wymaga, ktre stawia Heydrich.
Przez chwil czyta wraz z Naujocksem instrukcj, ktr wrczy im po audiencji szef
Gwnego Urzdu Bezpieczestwa.
Stwierdzaa ona, e w "Operacji Andreas": nie, chodzi o normalne faszerstwa lub kopiowanie
banknotw angielskich, lecz o dodatkowe, jakkolwiek nie? autoryzowane ich wydania.
Banknoty musz by| wykonane tak precyzyjnie, aby najlepszy ekspert Banku Angielskiego
nie potrafi odkry rnicy pomidzy nimi a oryginalnymi.
Naujocks, jak gdyby odczytujc myli Httla, podszed do niego i klepnwszy go silnie w
plecy potn niedwiedzi ap, powiedzia: - Bdziemy musieli, lieber Herr Doktor,
poczy nasze' umiejtnoci i dowiadczenie praktyczne z pana wiedz teoretyczn.
- Mam nadziej - zakoczy - e bdziemy przy tym dobrymi przyjacimi.
W ten sposb zacza si przyja i wspprac, urodzonego kryminalisty, siepacza i
brutala Naujocksa z eleganckim profesorem faszerstw, naukowcem Httlem, ktry zaprzeda
si, tak jak wielu jego kolegw, zbrodniczym planom SD i Gestapo. .
Przystpujc do wsplnej pracy Naujocks i Httl ustalili przede wszystkim trzy gwne
problemy za mierzonego faszerstwa.
Naleao po pierwsze - wyprodukowa odpowiedni gatunek papieru, po drugie - opracowa
zagadnienie sposobu i wykonania druku, po trzecie - stworzy system numeracji.
Z kadym z tych problemw wizao si wiele przewidzianych i nie przewidzianych
trudnoci. Naujocks posiada jednak spory zapas dowiadczenia, wynikajcy
26
z poprzedniej pracy przy faszowaniu paszportw i dokumentw osobistych, a Httl uzupenia go wiadomociami zdobytymi w Budapeszcie Pd ksicia Windischgrtza. Ponadto do
dyspozycji
mieli - poza laboratorium przy Delbrckstrasse i skupionym tam zespoem
fachowcw - praktycznie biorc, prawie cay przemys oraz orodki naukowe Niemiec,
skonne zawsze wykona kad prac dla SD i Gestapo.
Pierwsz czynnoci Naujocksa byo zebranie znacznej sumy funtw angielskich rnych
wartoci, ktre pocito na drobne paski. Spord nich wybrano nie zadrukowane i w wielu
specjalistycznych laboratoriach poddano analizom.
Wynik analiz, ktre Httl i Naujocks otrzymali po przeszo trzech tygodniach nerwowego
oczekiwania, stanowi pierwsze rozczarowanie. Sze zbadanych paskw rnio si znacznie
od siebie. Nie pozostao wic nic innego, mimo e czas nagli, jak powtrzy prby jeszcze
raz. Tymczasem Httl pocz si obawia, czy banknoty funtowe nie s wykonywane z
jakich mao znanych gatunkw podzwrotnikowej fibry, sprowadzonej specjalnie do Anglii z
kolonii. Wwczas grozio fiasko. Niemcy nie miay moliwoci sprowadzenia takiego
surowca, a nawet gdyby to si udao - mogoby przedwczenie wzbudzi podejrzenia
wywiadu angielskiego.
Ostateczny werdykt wydany przez laboratoria naukowe by jednak pocieszajcy. Szereg
analiz dowid w kocu, e funty drukowane s na papierze wkienniczym. Nie by to jednak
papier zwyky. Do jego produkcji uywano wycznie ptna. Std te pochodziy typowe dla
funtw paski, tworzce delikatn apretur banknotu.
27
Httl dociek, e banknoty piciofuntowe od duszego czasu nie byy ju wymieniane.
Ostatnie serie; nie rniy si przy tym od tych, ktre puszczono w obieg jeszcze przed

wprowadzeniem celulozy do fabrykacji papieru. Na tej podstawie wysnu wniosek, e

materia uywany dawniej i obecnie do ich. produkcji jest zapewne lnianym ptnem,
najpopularniejszym w tym okresie czasu. Dalsze prby dowiody susznoci jego
przypuszczenia. Konserwatywni Anglicy produkowali funty z papieru wyrabianego ze
starowieckich gatunkw czysto lnianego ptna. Jeeli za Anglicy s konserwatywnymi do
tego stopnia w doborze materiau, nie s zapewne; inni w samej technologii produkcji. Httl
wiedzia; za, e w tym czasie, gdy do wyrobu papieru uywano ptna lnianego, nie by oh
produkowany maszynowo, lecz rcznie, przez specjalistw - rzemielnikw.
Powstaa wic nowa trudno. Naleao znale na terenie Niemiec tego rodzaju ludzi.
Obydwaj faszerze przypuszczali susznie, e mona ich zliczy n palcach rk. Poza tym nikt
nie wiedzia, gdzie ich szuka.
Rozpoczto wic prby maszynowej produkcji papieru. Wkrtce jednak okazao si, e
wszelkie usiowania wykonania papieru przy pomocy maszyn a w szczeglnoci
artystycznego, delikatnego i cieniowanego znaku wodnego, s bezowocne.
Otrzymane ostatecznie po wielu dalszych usiowaniach gatunki byy ju na tyle doskonae, e
Httl na oko nie mg odrni od prawdziwych funtw. Zapewne niejeden kryminalistafaszerz byby niezwykle zadowolony z posiadania tak doskonaych falsyfikatw.
Oberfaszerzom i kryminalistom Heydricha, Httlowi i Naujocksowi, to jednak nie wy28
starczyo. Badanie mikroskopowe od razu wykazao rnice w porwnaniu z oryginaem.
Dalszej produkcji maszynowej wobec tego zaniechano.
Teraz z kolei naleao za wszelk cen znale owych niezwykle rzadkich mistrzwrzemielnikw z wymarego przed laty cechu papiernikw, pokonanego dawno przez
maszyny.
Do tej roli znacznie lepiej od naukowca Httla nadawa si szpicel Naujocks. Przeszuka on
ca Rzesz Niemieck, a nawet i armi na froncie. W rezultacie udao mu si cign kilku
specjalistw. W fabryce papieru w Spechthaussen koo Eberswalde stworzy z nich specjalny
oddzia, dokadnie pilnowany przez agentw Gestapo. Mimo e aden z rzemielnikw nie
by wtajemniczony w cele produkcji, Gestapo ledzio ich nie tylko podczas pracy, ale i poza
ni. Ostatecznie udao si wyprodukowa papier, ktry nawet badany przez mikroskop nie
rni si w niczym od oryginalnego.
Jednake podczas analizy porwnawczej pod wiatem lampy kwarcowej okazao si, e
uzyskany w Spechthaussen papier jest matowy i o bladym odcieniu, podczas gdy oryginalny
by ywy i jasny. Kolejne prby zastosowania nowych rodkw chemicznych rwnie
zawiody. Pod ich wpywem konsystencja masy papieru ulegaa takiej zmianie, e nie
nadawaa si w ogle do dalszej produkcji.
Wwczas gestapowski instynkt podszepn Naujocksowi, e by moe ptno, ktre
otrzymali, nie jest w stu procentach czysto lniane. Naleao wic taki gatunek bezwzgldnie
zdoby. o Znanym na wiecie producentem czysto lnianych pcien bya Turcja. Naujocks
sprowadzi wic stamtd kilka ton ptna,
29
co do ktrego by przekonany, e jest czysto lniane bez domieszek.
Jakkolwiek odcie papieru by w wietle kwarcwki ju troch janiejszy, rni si jeszcze
nieco od oryginaw. Gdzie tkwia tego przyczyna?
Teraz do gosu doszed naukowiec Httl. Szereg rozwaa doprowadzi go do wniosku, e
oszczdni Anglicy nie uywali do produkcji papieru nowego' ptna, lecz zapewne starych,
uywanych szmat lnianych. Zuycie za na pewno wpywao w jaki sposb! na skad
chemiczny i konsystencj ptna.
Sprowadzony przez Naujocksa materia pocito; wic na poszczeglne kawaki i rozesano do
kilku) fabryk; miay by tam uyte jako szmaty do czyszczenia.

Po zebraniu ich z powrotem zostay one powtrni oczyszczone i uyte do produkcji. Naujocks
i Httl z niepokojem oczekiwali w Berlinie na wynik. Jeeli i ta prba by zawioda, fiasko
grozio znw caej operacji.
Przedstawiony i tym razem papier przeszed jednak zwycisko wszystkie najbardziej
wyszukane analizy. Nie rni si w niczym od tego, na ktrym drukowane byy prawdziwe
funty szterlingi.
Osignito wic pierwsze powodzenie. Jeden z trzech zasadniczych problemw zosta
rozwizany Naujocks i Httl odbyli wwczas triumfaln pod r do Spechthaussen, by na
miejscu przyjrze si dokadnie sposobowi wytwarzania tego nowego doskonaego gatunku.
Masa papierowa znajdowaa si w zbiornikach; Mechaniczne wirniki umieszczone w ich
wntrza utrzymyway j poprzez stay ruch we waciwe, konsystencji. Dokadne pomiary
wilgotnoci i temperatury wykonywano regularnie.
30
Rzemielnicy wlewali mas w specjalne formy, ktrych znajdoway si matryce wykonujce
artystyczne znaki wodne oraz niezwykle delikatn siatk. Matryce, ten prawdziwy
majstersztyk, wykona znany faszerz pienidzy, wyowiony przez Naujocksa
z wizienia. po lekkim zaciniciu ram niepotrzebna masa papierowa uchodzia na zewntrz,
reszta za pozostawaa na matrycach. Std rzemielnicy zdejmowali j ostronie i suszyli. Na
odbitkach by ju znak wodny i delikatna cienka siateczka, charakterystyczna dla banknotw
angielskich.
Gdy odbito 20 arkuszy, przekadano je innymi, tumicymi nacisk kartkami i prasowano
razem do cile okrelonej granicy.
Jeszcze wilgotne po tej operacji odcinki suszono w specjalnym piecu i pniej po raz wtry
poddawano prasowaniu. Wtedy dopiero mae arkusiki papieru nadaway si do drukowania.
Tu zaczynay si nowe trudnoci. Wykonanie na mosinych pytach starowieckiego pisma i
wymylnych ozdb byo bardzo trudne i wymagao doskonaych grawerw. Przez duszy
czas piciu najlepszym w caych Niemczech mistrzom tego zawodu nie udawao si wykona
dokadnie figury Brytanii, znajdujcej si w lewym grnym roku banknotw funtowych.
Wwczas praktyczny zastpca Naujocksa, hauptsturmfhrer Krger, uy jako rodka
pomocniczego epidiaskopu. Grawerzy wykonywali sw prac przygldajc si rzuconym na
ekran, dziesiciokrotnie powikszonym elementom nadruku.
Mimo stosowania wszelkich rodkw pomocniczych praca ta musiaa trwa wiele tygodni, a
Heydrich stale domaga si przedoenia mu pierwszych banknotw.
31
Wreszcie udao si wyprodukowa matryce ta doskonae, e nawet przy dwudziestokrotnym
powikszeniu nadruk nie rni si od rwnie powikszonego oryginau.
Przy pomocy tych matryc Naujocks i Httl mogliby ju rozpocz produkcj faszywych
funtowi szterlingw, gdyby nie ostatni problem, ktry pozo sta im do rozwizania.
Ostatnim problemem byy - numeracja banknotw i daty puszczenia ich w obieg. Nie mg
bowiem by rozpowszechniony aden sfaszowany banknot ktrego numer, data, miejsce
wystawienia i podpis gwnego kasjera nie odpowiadayby dokadnie innemu, prawdziwemu.
Daty sigay za przecitnie na dwadziecia lat wstecz, a nie trzeba dodawa, e musiay by
zgodne z oznaczeniami numerowymi.
Do wsppracy przycignito wic wybitnych specjalistw - finansistw, wykorzystywano
rwnoczenie materiay naukowe oraz spisy posiadani przez Bank Niemiecki.
Rwnoczenie w matrycach zostay wstawione, wymienne pytki z dat, numerem i
podpisem. Ogromna ta praca wymagaa wykonania tabliczek dla 350 serii o numeracji od 0
do 100 000.
Umoliwiao to drukowanie banknotw o wartoci 5, 10, 20, 50, 100, a nawet 500 i 1000
funtw. Co prawda tych dwu ostatnich wartoci nie wypuszczano nigdy, a 100-funtowe

jedynie w kilkudziesiciu pojedynczych wypadkach. Naujocksowi i Httlowi wydawa si

mg w tym momencie, e przebrnli ju wszystkie trudnoci i mog spokojnie oczekiwa na
zasuon nagrod. Byo to jednak zudzenie. Pierwsze serie cakowicie wydrukowanych
banknotw, mimo wszelkich stara, rniy si jednak
32
od prawdziwych banknotach funtowych wskutek dziaania czasu farba drukarska leciutko
wsikaa w papier powodujc minimalne nierwne zarysowanie konturw liter, cyfr i znakw.
Naujocks i Heydrich nie mogli jednak oczekiwa latami na ten naturalny proces. Do tego
czasu Fhrer mg przegra "wit wojn narodu niemieckiego" - myl taka przychodzia
obydwu coraz czciej do gowy, gdy spogldali na map Rosji.
W sukurs przysza im jednak wwczas, gdy ju prawie cakowicie zwtpili, chemia. Wybitni
naukowcy niemieccy, ktrzy potrafili podczas pierwszej wojny wiatowej zastosowa
przeciw ludziom gazy trujce, a podczas drugiej "Cyklon", sprostali wymaganiom
faszerstwa. Dodatek specjalnego rodka chemicznego do farby drukarskiej powodowa, e
faszowane banknoty nawet przy badaniu pod lamp kwarcow i przy pomocy innych,
najnowoczeniejszych rodkw, nie daway si odrni od starych znajdujcych si wiele lat
w obiegu, funtw szterlingw.
Jeden z marcowych dni sta si nareszcie prawdziwym witem obu faszerzy, Naujocksa i
Httla. W laboratorium przy Delbrckstrasse wykonano pismo Banku Rzeszy do Banku
Szwajcarskiego. Zawierao ono prob o sprawdzenie pewnej iloci banknotw funtowych, co
do ktrych Bank Niemiecki, mimo dokonanych bada, nie mia pewnoci, czy s prawdziwe.
Zaufany czowiek Naujocksa z paczk sfaszowanych banknotw, listem i, tym razem,
prawdziwym paszportem oraz wiz wyjecha do Szwajcarii.
Dyrekcji Banku Szwajcarskiego mile pochlebio uznanie dla wiedzy jej ekspertw i chtnie
zgodzia
33
si na wykonanie prb. Po wyczerpujcych i wszechstronnych badaniach wydano werdykt:
przedoone banknoty s prawdziwe.
Wymagajcy klient nie by jednak jeszcze zadowolony i zgodnie z otrzyman instrukcj pro o
zbadanie dat i serii. Wwczas Bank Szwajcarski wyrazi gotowo sprawdzenia w Banku
Angielskim numeracji i dat w celu upewnienia si, czy tak banknoty znajduj si w obiegu.
Odpowied z Londynu okazaa si pozytywna Banknoty o takich oznaczeniach znajdoway
si w obiegu.
Kapryny klient mg by wic zadowolony. Zadowoleni byli rwnie Naujocks i Httl.
Triumf Naujocksa jako kierownika komrki faszerstw Gwnego Urzdu Bezpieczestwa by
jednak pocztkiem jego upadku.
Idc peen dumy i zadowolenia do Heydrich z odpowiedzi Banku Szwajcarskiego i paczk
faszywych banknotw funtowych, nie wiedzia, e dla szefa jest ju tyko zbdnym i
niewygodnym czowiekiem.
KONIEC INICJATORA I WYKONAWCY "OPERACJI ANDREAS"
Pierwszy zy znak stanowio przecigajce si oczekiwanie w adiutanturze. Naujocks i Httl
siedzieli ju od godziny, zagbieni w mikkich wygodnych fotelach. Myli, ktre
przychodziy im do gowy, nie byy wesoe.
Obydwaj spodziewali si, e szef Gwnego Urzdu Bezpieczestwa Rzeszy, po otrzymaniu
pisemnego meldunku o osignitym sukcesie, przyjmie ich natychmiast.
Tymczasem wezwanie nadeszo dopiero po kilku dniach, a i teraz, mimo wyznaczenia
audiencji, przesiadywali jak dobijajcy si z wasnymi probami interesanci.

Httl sdzi, e albo Heydrich straci z niewiadomych przyczyn zainteresowanie dla "Operacji
Andreas", albo nie zgodzi si na jej przeprowadzenie Hitler.
Jeeli chodzi o t drug ewentualno, Httl z ca pewnoci si myli. Heydrich przed
rozpoczciem wstpnych prac przygotowawczych nie tylko uzyska zgod Hitlera, lecz take
rozwin przy okazji umiejtn akcj propagandow. Skierowana ona bya ostrzem
przeciwko, jak sugerowa, ociaej i nie do intensywnie przyczyniajcej si do zwycistwa
Abwehrze.
35
Natomiast niewtpliwie byo prawd, e szef RSHA nie posiada ju teraz tego
zainteresowania,; co poprzednio, dla zaplanowanej przez siebie akcji. Waniejsze i pilniejsze,
jego zdaniem, sprawy nakazyway zaj si dalszym jej rozwojem w pniejszym okresie.
O tym jednak Naujocks i Httl, oczekujcy z nie-, cierpliwoci w adiutanturze, nie wiedzieli.
Reinhardt Heydrich by czowiekiem, ktremu nie zaleao na czymkolwiek poza
zaspokojeniem wasnej ambicji, karier i ostatecznym celem, ktry przed sob postawi.
Wyrachowany cynik realizowa swoje zamierzenia "z bezwzgldnoci zimnego mordercy.
Obecnie za zarysoway si moliwoci, przy ktrych blado znaczenie "Operacji Andreas".
Plan objcia urzdu kanclerza Rzeszy, opracowany przez Heydricha z dokadnoci i
starannoci dyplomowanego sztabowca, szczeglne znaczenie przywizywa do stanowiska
Ministra Spraw Wewntrznych.
Reinhardt Heydrich nie by jednak marzycielem. Tego wysokiego urzdu nie mona byo
osign przy pomocy jednego kroku. Czu, e przede wszystkim musi wyrni si na
jakim trudnym stanowisku jako zdolny administrator. I wanie nadarzaa si okazja, ktra
moga ukoronowa dugotrwae i usilne starania.
W Pradze Czeskiej, w sercu imperium hitlerowskiego, wybuchy demonstracje studenckie. Na
wiadomo o tym Hitler dosta formalnego napadu szau, wygraa, e "wypleni z Europy
cay nard czeski".
Wtedy Himmler podsun mu kandydatur szefa SD na stanowisko zastpcy "Protektora". W
tej roli Heydrich mia dokona pacyfikacji Czech. Hitler przypomnia sobie rwnoczenie o
poprzednich memoriaach z RSHA (pisanych notabene przez Heydricha, ktry
36
wykazywa nieudolno starego barona von Neuratha) i wyrazi zgod.
I tak Reinhardt Heydrich, zachowujc nadal w swych rkach kierownictwo Gwnego Urzdu
Bezpieczestwa, zosta drugim przedstawicielem wadzy niemieckiej w Pradze. Jego skryte
pragnienie spenio si.
Niemniej zadowolony z tego by i sam Himmler. Z jednej strony bowiem nominacja
Heydricha rwnaa si poruczeniu wadzy w Czechach SS - bya wic dalszym krokiem do
upragnionego "Pastwa SS". Z drugiej za strony Reichsfhrer pozbywa si bezporedniej
bliskoci czowieka, ktrego potajemnie si obawia. Heydrich dcy do popisania si w
Pradze mg mie znacznie mniej czasu na kopanie dokw pod Himmlerem.
Przewidywania Himmlera okazay si suszne. Heydrich, siepacz i morderca z natury, z caym
entuzjazmem zaj si wyniszczeniem narodu czeskiego. Ponad 1000 studentw wraz z
wieloma profesorami uniwersytetu praskiego wywieziono do obozw koncentracyjnych. Nie
ustaway rwnie na terenie caego . Protektoratu masowe aresztowania inteligencji czeskiej,
ktr postanowi wytpi.
Heydrich wpada do Berlina stosunkowo rzadko, zajty masowymi mordami. Nie myla
rwnie o "operacji Andreas". W swych planach odoy j do czasu, kiedy powrci z Pragi
do Berlina na nowe stanowisko, ktre spodziewa si otrzyma w nagrod za swe "sukcesy" w
Czechach.

Podczas pobytu w Berlinie wyznaczy termin zameldowania si Httlowi i Naujocksowi.

Pierwszego z nich zamierza oszczdzi do dalszego wykonania "operacji Andreas". Z
Naujocksem za, ktry stawa mu si niepotrzebny, postanowi skoczy ju teraz.
W wyniku krtkiej rozmowy elegancki doktor wyldowa jako oficer SD w maej wiosce
37
serbskiej, pooonej w gbi partyzanckich obszarw, a Naujocks znalaz si w szeregach
rekrutw dywizji SS "Leibstandarte Adolf Hitler". Jego stopie obersturmbannfhrera policji
okaza si tu nieprzydatny. Na now rang musia dopiero zapracowa na froncie. Jako
troskliwy przeoony Heydrich pragn mu w tym "dopomc". W tym celu skierowa list do
dowdcy dywizji, Seppa Dietricha, chwalc w nim "entuzjazm i oddanie" Naujocksa dla
Fhrera i sugerujc, przydzielenie go do pierwszej niebezpiecznej operacji, jak pragn tego
od duszego czasu". W zamierzeniach Heydricha miao si to rwna przepustce do nieba.
Naujocks i tym razem jednak wywin si cao, jakkolwiek z solidnym kawakiem rosyjskiego
elaza w ciele, co unieruchomio go na duszy czas. Mniej szczcia mia tymczasem sam
Heydrich.
W dniu 29 maja 1942 roku w Pradze dwch modych ludzi, przechadzajc si po chodniku na
mocie nad Wetaw oczekiwao niecierpliwie pojawienia si samochodu wiozcego
Reinhardta Heydricha z jego podmiejskiej willi do Zamku Hradczaskiego.
Miejsce byo dobrze wybrane. Nierwny teren i ostry zakrt zmuszay kierowc do
znacznego zmniejszenia szybkoci. Jan Kubis i Jzef Gabcik, trzymajcy w rkach cikie
teczki, byli przekonani, e opracowany w najdrobniejszych szczegach plan powiedzie si.
Po kilkunastu minutach ukaza si otwarty sportowy samochd. Obok szofera siedzia
rozparty morderca tysicy Czechw w galowym mundurze obergruppenfhrera SS.
Modym patriotom nie zadray w decydujcym momencie rce. Dwie bomby rzucone pod
koa samochodu eksplodoway z hukiem.
38
Nieliczni o tej godzinie przechodnie w popochu uciekali do domw. W samochodzie za
ciko ranny Heydrich sabnc rk usiowa jeszcze wycign z kabury pistolet. Wkrtce
jednak ogarna go ciemno i bezwadnie run na wznak.
Jan Kubis i Jzef Gabcik - sdzc, e Heydrich, nie yje - podyli do ustalonej kryjwki w
kociele Karola Boromeusza. Tu dopado ich szalejce po miecie Gestapo i policja. Zginli
obydwaj po zacitej, caodniowej walce. Nie przey ich jednak i Reinhardt Heydrich.
Mimo natychmiastowego przybycia do Pragi Himmlera wraz z dwoma lekarzami-mordercami
z SS, Karlem Gebhardtem i Karlem Brandtem, oraz przybocznym znachorem Hitlera,
Teodorem Morellem, rozpocza si cika i niebezpieczna gangrena ran.
Kat i morderca setek tysicy ludzi ze wszystkich narodw ujarzmionej Europy i twrca
zbrodniczej tajnej policji hitlerowskiej gni jeszcze wrd mczarni 7 dni.
6 czerwca 1942 roku ludzko uwolniona zostaa od niego ostatecznie.
PRZEZORNO GRUPPENFHRERA SCHELLENBERGA
Okres spdzony w serbskiej wiosce nie nalea do I najprzyjemniejszych w yciu doktora
Httla. Nieraz i przeklina gorzko pomys napisania rozprawy o faszerstwach banknotw i
swj pniejszy udzia w "Operacji Andreas".
Pewnego grudniowego dnia 1942 roku obudzi si: po nocy spdzonej na pijastwie z cik,
obola! gow, pen czarnych myli o przyszoci. Wczeniej czy pniej czekaa go w tym
partyzanckim piekle - albo kula, albo stryczek zaoony na szyj przez titowcw.
- "Mein Gott! - pomyla wwczas. - Czy nie szkoda, by czowiek, ktry mg zosta
profesorem uniwersytetu wiedeskiego, sczez marnie pod serbskim niegiem?"

Tego samego zdania by zapewne SS-gruppenfhrer Walter Schellenberg, nowy szef VI

Oddziau Gwnego Urzdu Bezpieczestwa Rzeszy. Wieczorem bowiem do serbskiej wioski
dotar telefonogram' z Berlina wzywajcy doktora Httla do stawienia si na Berkaerstrasse...
Walter Schellenberg by najmodszym z szefw; Oddziaw RSHA. W chwili objcia
swego stanowiska mia zaledwie 32 lata. Himmler nazywa go z tego powodu
pieszczotliwie "Beniaminkiem" Szczegln cech jego charakteru stanowia ambicja
40
idca w parze z du ostronoci. Waciwo ta pozwolia mu pniej w Norymberdze
unikn stryczka, na ktry z ca pewnoci zasuy.
Aczkolwiek zamierzenia jego nie sigay tak wysoko jak plany Heydricha, i on dy do
podporzdkowania sobie Abwehry wojskowej. Docenia wic rwnie znaczenie faszowania
banknotw dla zdobycia rodkw finansowych. Mia jednak pewne zastrzeenia co do form
dziaania...
Walter Schellenberg nie wierzy bowiem ju od duszego czasu w zwycistwo Fhrera w
"witej wojnie narodu niemieckiego". Spodziewajc si w ostatecznym wyniku klski
militarnej, pragn nie naraa swojej gowy bez potrzeby. Faszowanie funtw szterlingw
byo za dziaalnoci, o ktr alianci mogliby mie pniej do powane pretensje.
Czy znaczyo to jednak, e naleao z tego zrezygnowa? Z ca pewnoci nie. Myli o tym
Schellenberg nawet nie dopuszcza do gowy.
Trzeba jedynie ca odpowiedzialno zrzuci z siebie na innych ludzi - uwaa - by pniej w
razie potrzeby mc si broni. Owa metoda Schellenberga stosowana bya pniej podczas
procesw zbrodniarzy wojennych przez wszystkich dostojnikw hitlerowskich.
Schellenberg cign wic z "wygnania" w Serbii Httla. Winien on pokierowa produkcj i
zbytem faszywych banknotw. Zgody na podjcie nowej operacji mia udzieli mu nastpca
Heydricha, Kaltenbrunner. W ten sposb Schellenberg pozostawa pozornie cakiem na
uboczu. No, a c! Za korzystanie przez SD z dochodw akcji, ktr prowadzi samodzielnie
Httl na osobiste polecenie Kaltenbrunnera, alianci nie bd mogli mie do niego adnej
pretensji...
41
Pozostawaa zatem tylko jedna trudno. Produkcja funtw szterlingw, ktr po wysaniu
Naujocksal na front wschodni kierowa jego zastpca Krger, odbywaa si zbyt blisko
Schellenberga. Trudno byoby si pniej wytumaczy, e przepracowany Szef VI Oddziau
nic dokadnego o niej nie wiedzia...
Schellenberg, jeden z najsprytniejszych hitlerowcw, rozumia, e w wypadku przegrania
wojny najwiksz hab narodu niemieckiego bd obozy koncentracyjne. Wiedzy o nich i o
tym, co si w nich dziao, wypiera si bd wwczas wszyscy Niemcy z najwyszymi
dostojnikami hitlerowskimi wcznie. Schellenberg unika wic cay czas pieczoowicie ich
odwiedzania, mimo zaprosze kierowanych; przez Himmlera pod adresem ulubionego
"Beniamina". Kt bdzie mg zarzuci mu potem, e zna ich tajemnice?
Pozorujc bezporedni rozkaz Heydricha, jakoby wydany przez niego jeszcze za ycia,
spowodowa przeniesienie produkcji faszywych banknotw z fabryki w Spechthaussen i z
laboratoriw przy Delbrckstrasse w Berlinie - do obozu koncentracyjnego w Oranienburgu.
Tam pod kierownictwem Krgera i kilku fachowcw - Niemcw wytwarzali je od tego czasu
a do koca wojny w specjalnym, zakonspirowanym oddziale winiowie - ydzi. "W
ostatniej chwili - myla Schellenberg - bdzie ich mona zlikwidowa. Tajemnica zostanie
wwczas zachowana. A gdyby si nawet wydaa, to odpowiedzialno za kacety spoczywaa
wszake na obergruppenfrerze SS, Oswaldzie Pohlu, kierowniku Gwnego Urzdu
Bezpieczestwa SS..."
Poniewa produkcj przenis tam rozkaz Heydricha, on - Schellenberg - mg o tym nie
wiedzie

42
bezporednio. Aby za w sposb jeszcze bardziej zdecydowany odci si od przeszoci, z
chwil prze- -niesienia "Operacji Andreas" na teren obozu koncentracyjnego - zmieni jej
kryptonim na "Operacja Bernhard".
Teraz ju mg, jak sdzi, czu si spokojnym o sw cenn, SS-mask gow.
Spokojnym czu si rwnie dr Httl. Jego myli nie wybiegay tak daleko w przyszo, jak
myli zapobiegliwego Schellenberga. Cokolwiek miaoby si zreszt sta pniej, na razie
wola to ni powrt do serbskiej wioski.
Na wspomnienie o niej i partyzantach Tita jeszcze obecnie, w Berlinie, wstrzsa nim dreszcz
obrzydzenia... i strachu.
*
*
*
Po krtkim pobycie w Berlinie dr Httl odwiedzi obz koncentracyjny w Oranienburgu.
Z tego, co zobaczy, mg by zadowolony. Kruger posiada ju w magazynie spory zapas
gotowych funtw szterlingw.
Teraz naleao wic z kolei pomyle o sposobie ich rozprowadzenia. Niewtpliwie by to
orzech nie mniej trudny do zgryzienia ni zorganizowanie produkcji, a zapewne bardziej
nawet skomplikowany i niebezpieczny.
Z pomoc przyszed mu znw przypadek.
Jeszcze w czasie wsplnej pracy z Naujocksem odwiedzi ich kiedy stary znajomy Httla z
okresu nielegalnej dziaalnoci SS w Austrii, dr Grbl. By on przedstawicielem VI Oddziau
RSHA we Woszech i stale przebywa w Rzymie.
Zgadali si wwczas na temat faszywych funtw.
43
W rozmowie Httl wyrazi swe obawy i kopoty zwizane z ich rozprowadzeniem.
- Grosser Himmel! - zawoa wtedy Grbl - przecie ja mam dla was idealnego czowieka...
Teraz Httl uchwyci si myli o czowieku Grobla jako jedynego ratunku. Wszak za 7 dni
mia przedstawi meldunek o gotowoci do rozpoczcia "Operacji Bernhard"...
Lec wygodnie w separatce I klasy wagonu sypialnego Berlin - Rzym, rozmyla jeszcze
dugo nad tym, kim jest w tajemniczy spec i czy sprosta on trudnemu zadaniu.
Na umwione spotkanie w eleganckiej restauracji Ulpia, pooonej w pobliu Colosseum
Grbl przyby! wraz z wysokim i otyym mczyzn o ciemnych wosach i chodnych
jasnoniebieskich oczach.
Podajc Httlowi rk nieznajomy przedstawi siej krtko: - Schwend. Gos mia przy tym
lekko gardowy, tak jak Niemcy, ktrzy od wielu lat posuguj si na co dzie jzykiem
angielskim.
Httl przyjrza mu si uwanie. Musia mie okoo 40 lat. Nienagannie ubrany, pewny siebie,
maniery! wiatowca. Na pierwszy rzut oka robi wraenie bogatego przemysowca lub kupca
z jakiego pozaeuropejskiego kraju. Najprawdopodobniej z Ameryki..! Kelner postawi przed
nimi kieliszki i butelka Martini.Gdy odszed, Schwend zwracajc si doi
Httla powiedzia:
- Also, Herr Doktor... ich bin zu Ihren Diensten. Ju po kilkunastu minutach rozmowy Httl
mga stwierdzi, e Grobl nie pomyli si w swoim wyborze. Czowiek, ktry siedzia wraz
z nim, by niewtpliwie stworzony do kierowania akcj rozprowadzania faszywych funtw
szterlingw.
* Panie Dobrze, jestem do Pana dyspozycji-!

44
Schwend tymczasem nadal opowiada swj yciorys i szczegy planu wprowadzenia w obieg
faszywych banknotw.

Szwab* z pochodzenia, po ukoczeniu studiw handlowych podrowa wiele po Europie,

Afryce i Ameryce jako przedstawiciel wielkich niemieckich firm eksportowych. Wkrtce
jednak postanowi si usamodzielni.
Najkorzystniejszy materialnie wydawa mu si handel broni. W tym celu przyby do
Mandurii, gdzie zosta w Charbinie "doradc" ekonomicznym biaego wataki, generaa
Siemjonowa.
Nowy "doradca" gorliwie zaj si uzupenianiem uzbrojenia i zapasw amunicji
biaogwardyjskich band, ktre przetrzebia Armia Czerwona i partyzanci radzieccy.
Do Charbina poczy nadchodzi pene wagony lekkiej i cikiej broni, a do kieszeni
Schwenda pyny powane zyski. Za zarobione w ten sposb pienidze wybudowa sobie
will w Bawarii. Na jej strychu ukry ciekawe materiay, ktre odnaleli dopiero w 1945 roku
(moe wskaza je sam Schwend) agenci FBI.
Schwend bowiem w czasie swego pobytu w Charbinie nie tylko handlowa broni, . lecz
opracowa take szczegowy plan wojny partyzanckiej przeciwko Republice Radzieckiej.
Sdzi, e memoria ten, jeli znajdzie na niego kupca, przyniesie mu wicej pienidzy ni
caa dotychczasowa dziaalno.
Kupcy nie kwapili si jednak do tej transakcji. Po nieudanych usiowaniach interwencji
Japonia, Stany Zjednoczone, Anglia i Francja postanowiy na razie zrezygnowa z walki
* Szwab, mieszkaniec Szwabii, poudniowo-zachodniej prowincji Niemiec.

45
zbrojnej, a zamiast niej, zastosowa blokad ekonomiczn.
Obrotny Schwend pozosta wic chwilowo na lodzie.
W latach trzydziestych, gdy Hitler zacz dochodzi w Niemczech do wadzy, Schwend
zjawi si z powrotem w ojczynie... Znajc program polityczny nowego wadcy, sdzi, e w
jego osobie znajdzie wreszcie nabywc swego memoriau.
Czekao go jednak znw rozczarowanie. Fhrer, jakkolwiek zamierza zaatakowa ZSRR,
plany swe opiera o teori "blitzkriegu" - wojny byskawicznej. Nie uwaa wic za rzecz
celow nabywa projekt wojny, partyzanckiej, skoro sama chcia podbi Rosj w przecigu
jednego lata.
Wwczas Schwend, ukrywszy sw prac w bawarskiej willi, wyemigrowa do Stanw
Zjednoczonych tu jednak nie znalaz poparcia dla swoich planw. Politycy amerykascy
sdzili wwczas, e o wiele skuteczniejsze od niepewnej i zapewne kosztownej wojny
partyzanckiej przeciwko ZSRR bdzie udzielenie pomocy Hitlerowi i uycie go w zamian za
to do zbrojnego podboju pierwszego pastwa socjalistycznego.
"Bezrobotny" Schwend powrci wic do dawnego'' zawodu kupieckiego. Obj kierownictwo
wielkiej amerykaskiej firmy handlu zboem "Bunge i Born", i bdcej wasnoci Niemki z
pochodzenia, Fraua Bunge.
W tej roli nawiza liczne kontakty osobiste z finansistami i kupcami w Stanach
Zjednoczonych,, a szczeglnie w Ameryce Poudniowej, z ktr firma "Bunge i Born"
utrzymywaa rozlege stosunki handlowe.
Wilka jednak cigno do lasu. Gdy Hitler rozpocz wojn w Europie, Schwend pocz
wszy jeszcze lepszy interes.
46
Moe znw jakie dostawy broni?... Moe uda mu si teraz sprzeda drogo swj memoria?...
Rzuci wic intratne stanowisko w Nowym Jorku i przyby w kocu 1941 roku do Woch. Tu
czekaa g0 jednak niespodzianka, jakiej nie przewidzia. Po krtkim pobycie w Rzymie zosta
aresztowany i przekazany SD jako agent wywiadu amerykaskiego.

W wizieniu Schwend spdzi ponad p roku. Zapewne przebywaby w nim znacznie duej,
gdyby nie Grbl i pewna rozmowa przy Barkaerstrasse w Berlinie pomidzy tym ostatnim a
Naujocksem i Httlem.
Dziki interwencji Grobla Schwend zosta zwolniony z wizienia i przystpi do pracy nad
planem rozprowadzania faszywych funtw szterlingw.
Gdy dr Httl przyby do Rzymu Schwend mia swj projekt opracowany a do szczegw...
Wracajc po rozmowie z Groblem i Schwendem do Berlina, Httl widzia przed oczyma tylko
jedn magiczn cyfr - 250 000 000 marek rocznie...
Tak sum w prawdziwych dolarach i frankach szwajcarskich zobowiza si dostarczy dla
potrzeb wywiadu i kontrwywiadu SS w zamian za faszywe funty.
Tym razem Httl by przekonany, e uzyska zgod ostronego Schellenberga na rozpoczcie
"Operacji Bernhard".
*
*
*
Walter Schellenberg ceni swoj gow wicej ni nawet 250 milionw marek w frankach
szwajcarskich rocznie.
47
Ze zami w oczach, jak zapewnia pniej Httl, baga go, by zaniecha wprowadzania w
ycie "Operacji Bernhard". Moe ju wwczas chcia zapewnie sobie cennego wiadka.
Rwnoczenie jednak zawiadomi go, e Kaltenbrunner zainteresowany jest wynikiem jego
podry, i nakaza mu po powrocie z Rzymu zgosi si do siebie.
Httl zapewne wyczu gr Schellenberga. Zachowa jednak dyplomatyczne milczenie.
Przydao mu si ono nieco pniej. Postawieni przed sdem alianckim Schellenberg i Httl,
dwie "niewinne ofiary" systemu hitlerowskiego, twierdzili wwczas jednym gosem, e do
wprowadzenia w ycie "Operacji Bernhard" zmusi ich Kaltenbrunner. Ten za win zwala z
kolei na niesawnie zmarego Fhrera... Tymczasem jednak Httl uda si do Klatenbrunnera.
Ten by tak zachwycony miraami ogromnych wpyww w dewizach na fundusz SD, e
zaprosi? Httla na kolacj do wykwintnej restauracji Horchera w celu omwienia
szczegw. Dziki opiece! szefa RSHA, ktry lubi si w niej zabawi, nie obowizyway
tu przepisy kartkowe, za ktrych nieposzanowanie Gestapo potrafioby posa innego
waciciela do kacetu.
Pod koniec kolacji Kaltenbrunner zapewni Httla, e ze specjalnym memoriaem w tej
sprawie uda si osobicie do Hitlera.
Po kilku dniach Httl powtrnie wezwany zostaa do szefa RSHA. Na twarzy Kaltenbrunnera
rozpociera si wyraz triumfu. Przed kilku godzinami powrci z Gwnej Kwatery Hitlera.
Fhrer wysucha go i udzieli swego bogosawiestwa, a ponadto wyrazi mu osobist
pochwa za energiczn kontynuacj dziea nieodaowanego Reinhardta Heydricha.
"Operacja Bernhard" moga si wic rozpocz.
"OPERACJA BERNHARD"
Nastpnego dnia po rozmowie z Kaltenbrunnerem dr Httl przyby w wietnym humorze do
biura. Twarz promieniaa mu umiechem. yczliwymi skinieniami gowy pozdrawia
salutujcych SS-manw.
Ju na wstpie czekaa go jednak niespodzianka. Drzwi od pokoju, ktre zwykle byy otwarte,
tym razem jednak szczelnie zamknito.
- Was ist denn los, zum Teufel*... - powiedzia pgosem.
W tym momencie przyskoczy adiutant. Strzelajc obcasami zameldowa:
- Melde gehorsamst**... Przed dwudziestoma minutami gruppenfhrer Schellenberg
osobicie przynis jak skrzynk i zostawi j w pokoju. Potem sam zamkn drzwi na
klucz, odda mi go i zakaza wchodzi do rodka a do przybycia Herr obersturmbannfhrer

Httl niecierpliwym ruchem przekrci klucz w zamku i wszed do wntrza. Na pododze staa
dua, pieczoowicie zalakowana skrzynka. Na wierzchu leao pismo zawierajce prob o
osobiste stwierdzenie, czy odbiorca otrzyma przesyk z nienaruszonymi pieczciami.
Httl by jednak zbyt zniecierpliwiony, by bada
* Co si stao, do diaba...
** Melduj posusznie.

49
stan pieczci. Szybko przeci sznury i otworzy skrzynk. Bya ona po brzegi wypeniona
picio, dziesicio, dwudziesto - i pidziesiciofuntowymi faszywym banknotami na ogln
sum 500 000 funtw szterlingw. Jeden rzut oka na lecy na biurku "Zuricher Zeitung"
wystarczy Httlowi, by stwierdzi, el wedug najnowszych notowa giedowych stanowio
to rwnowarto 10 000 000 marek niemieckich...Drcymi ze zdenerwowania rkoma
pocz przerzuca poszczeglne zabanderolowane paczki. Banknoty wyglday na dawno
znajdujce si w obiegu. Nic nie zdradzao ich nowoci. Ponad to funty w kadej paczce
rniy si seriami i datami wystawienia.
- Braver Kerl*... - szepn Httl mylc w tym! momencie o Krgerze. Po chwili za doda Alsd in Gottes Namen...**
"Operacja Bernhard" zostaa rozpoczta.
Tego samego dnia wieczorem dwaj kurierzy dr. Httla wylecieli specjalnym samolotem do
Woch, aby przekaza Schwendowi cenn przesyk.
W tym czasie Schwend, ktry zosta mianowany oficjalnie kierownikiem organizacji majcej
rozprowadza faszywe funty szterlingi, przystpi ju da pracy.
Z pomoc niezastpionego Grbla zakupi zamek Labers, oddalony o kilkanacie kilometrw
od Meranu. Pooony wrd rozlegych winnic i otoczony
* Dzielny chop.
** A wic, w imi Boe..

50
piknym starym parkiem paac nie zwraca uwagi ani nie budzi adnych podejrze. Zdaniem
Schwenda nadawa si dziki tym zaletom idealnie na gwn kwater" organizacji faszerzy.
Sam Schwend nosi ju teraz zreszt nazwisko "dr Wending". Jako sturmbannfhrer SS by
dla wiata zewntrznego dowdc Specjalnej Jednostki Sztabu III Niemieckiego Korpusu
Pancernego. Podlegajcy mu w tej roli oddzia skada si z 24 specjalnie dobranych SSmanw. Zadanie ich polegao na strzeeniu zamku oraz penieniu na polecenie sturmbannfhrera Wendinga funkcji kurierskich.
Drug kolejn czynnoci Schwenda byo "zorganizowanie" dla nieocenionego Grobla ktry, nie majc nadmiaru pracy w Rzymie, z entuzjazmem i zapewne nadziej na nieze
zyski wczy si do "Operacji Bernhard" - dokumentw pozwalajcych na swobodne
poruszanie si podczas "podry subowych".
Mimo osigni sekcji faszerstw VI oddziau RSHA ostrony Schwend nie mia do jej
"produkcji" zaufania. Pierwsze faszywe funty wyda wic na zakup odpowiednich
paszportw i legitymacji.
Dla siebie i Grobla wystara si o kilkanacie oryginalnych paszportw woskich na rne
nazwiska; Ponadto obydwaj posiadali po jednym portugalskim, hiszpaskim i egipskim oraz
kilka poudniowo-amerykaskich.
Kolekcj t uzupenia zbir przepustek partyzanckich, wystawionych przez oddziay
czetnikw Michajowicza, woskie jednostki Cadorry i in.
Gdy od momentu sygnau na rozpoczcie "operacji Bernhard" upyn miesic, Httl przyby
po raz drugi do Rzymu, aby zapozna si na miejscu z pracami organizacyjnymi wykonanymi
tymczasem przez Schwenda.

51
Na wytwornym przyjciu w starym zamku woskim Schwend zapozna go wwczas z
pierwszymi I agentami swej organizacji, przybyymi osobicie na i t uroczysto.
Httl stykajcy si w swojej pracy gwnie z kryminalistami, ktrzy stanowili podstawow
kadr Gestapo i SD, spodziewa si take i tu zobaczy typowych waluciarzy z czarnego
rynku.
By wic mile zdziwiony ujrzawszy nienagannie ubranych, wytwornych dentelmenw,
ktrych naprawd trudno byo posdzi o zajmowanie si faszerstwami.
Schwend poinformowa go, e wikszo z nich to waciciele duych hoteli, nieraz o
midzynarodowej sawie.
W czasie obiadu Httl mia mono pozna bliej . siwego starszego pana, dyrektora banku
szwajcarskiego, i jego koleg woskiego, siedzcego obok. Obydwaj wygldali tak godnie, e
"delikatny" naukowiec (jak pisa pniej w swych pamitnikach) po| prostu krpowa si w
ich obecnoci uywa nieadnego sowa "faszerstwo".
Podczas intymnej rozmowy przy czarnej kawie Schwend przedstawi mu rwnie
charakterystyki f innych agentw - z Portugalii, Szwecji i Poudniowej Ameryki, ktrzy nie
mogli przyby na spotka-.? nie z powodu oddalenia i utrudnie wojennych. Take i oni
reprezentowali podobne zawody. Cz, z nich, szczeglnie w Ameryce, stanowili ponadto
wielcy kupcy-eksporterzy.
Httl mia mono zrewanowa si Schwendowi, jeszcze tego samego dnia za
dotychczasowe wysiki. Z upowanienia Kaltenbrunnera poda mu do wiadomoci finansowe
warunki wsppracy. Zgodnie z nimi Schwend otrzymywa jako wynagrodzenie dla siebie i
swej organizacji 33 procent od obrotu. Z sumy tej dla Schwenda
52
osobicie przeznaczone byo g procent, pozostae za 25% dla gwnych agentw i ich ludzi.
W zamian Schwend mia si zobowiza do pokrywania strat wynikych z powodu konfiskat,
kradziey itp.
Schwend by dobrym kupcem. Ju pierwsze szybkie przeliczenie pozwolio mu ogarn
przysze ogromne zyski.
Przed upywem dwu tygodni Schwend zada dostarczenia nastpnej przesyki faszywych
banknotw.
Httl by z pocztku nieco zaniepokojony. Czy aby pod pozorem niezwykle szybkiej
rozprzeday Schwend nie zamierza ulotni si wraz z ogromnym majtkiem, ktry posiada
w swych rkach?
Obawy te ju za kilka dni okazay si jednak bezpodstawne.
Pewnego popoudnia w gabinecie Httla zameldowa si energiczny hauptscharfhrer i
wrczy mu zapiecztowan kopert. Zawieraa ona rozliczenie z sum otrzymanych przez
Schwenda oraz zestawienie ilociowe przesanych w zamian prawdziwych frankw
szwajcarskich i dolarw.
Suma otrzymanych pienidzy w walutach najbardziej poszukiwanych przez SD bya tak
wielka, e Httlowi przez moment wydaa si wprost niewiarygodna...
Przed budynkiem sta jednak zakurzony i obocony samochd ciarowy. Eskortujcy SSmani zdejmowali z niego i wnosili do pokoju due, cikie skrzynie. Httl otworzy pierwsze
dwie z brzegu. W jednej zalniy przed jego oczyma zote franki szwajcarskie. Druga
naadowana bya poukadanymi rwno paczkami dolarw amerykaskich, W sumie pierwsza
przesyka Schwenda skadaa si z czterech
53
skrzy zawierajcych zote monety i czyste zoto odlane w sztaby oraz z trzech skrzy
frankw szwajcarskich i dolarw.

Httl nie musia wykonywa dokadnego obliczenia; Ilo pienidzy prawdziwych, nie
faszowanych, bezcennych walut zagranicznych znajdujcych siej w skrzyniach,
przewyszaa wielokrotnie cay dotychczasowy fundusz SD;;;
Po pokwitowaniu odbioru dr Httl na dugo pogry si w mylach. Nadal jeszcze trudno mu
byo uwierzy w to, co przecie sam przez tyle miesicy organizowa.;;
A jednak to nie by sen. Dziki produkcji faszywych banknotw i stworzeniu przez
Schwenda organizacji ich zbytu SD uzyskaa nieograniczone niczym rdo zaopatrywania
si w waluty zagraniczne, Ju najblisze dni miay okaza, jak zostay one; wykorzystane...
PORWANIE MUSOLINIEGO
17 czerwca 1943 roku dr Httl otrzyma depesz szyfrow niecodziennej treci,
Przedstawiciel SD w Rzymie, dr Grbl, wzywa go natychmiast do stolicy Woch. Przyczyny
nie podawa w sposb jasny. Z treci wynikao jednak, e chodzi o zamiar obalenia dyktatury
Mussoliniego,
Wieczorem dr Httl by ju gotowy do odjazdu, W tym samym czasie zgosi si jednak do
jego mieszkania kurier z Rzymu, Przed kilkunastu minutami wysiad ze specjalnego samolotu
na lotnisku Tempelhof i pierwszym z brzegu zapanym samochodem przyjecha do Httla.
W mieszkaniu wrczy mu odrczny list Grobla. By on bardzo krtki i najwyraniej pisany w
popiechu,
Grbl prosi, aby Httl, za cen choby pniejszego przybycia, zabra radiostacj nadawcz
duej mocy oraz pewnego zaufanego operatora, "Zdarzy si moe wkrtce - pisa - e
stanowi bdzie ona jedyn moliwo porozumienia pomidzy Rzymem a Berlinem",
Z tych niewielu zda wynikao, e sytuacja we Woszech musi pogarsza si z godziny na
godzin. Grbl nie nalea do gatunku panikarzy, o tym Httl wiedzia z ca pewnoci,
W kilka godzin po pnocy Httl wystartowa do Rzymu tym samym samolotem, ktry
przywiz
55
kuriera. Wraz z nim lecia w popiechu wyszukany operator z radiostacj.
Na lotnisku w Rzymie powitali go Grobl i Kappler, penomocnik Gestapo na terenie Woch.
We trzech przyjechali z lotniska do mieszkania Kapplera na Via Tasso. Tam przystpili
natychmiast! do uruchomienia przywiezionej radiostacji. Zainstalowanie jej udao si i ju 18
czerwca po poudniu uzyskali czno z centraln radiostacj SD w Wannsee koo Berlina.
Dziewitnastego Httl nada pierwszy meldunki dla swego szefa Waltera Schellenberga.
Donis w nim o zamiarze zwoania na dzie 24 czerwca Wielkiej Rady Faszystowskiej, na
ktrej jak wynikao ze zdobytych informacji, przeciwnicy1 Mussoliniego zamierzali obali
jego dyktatur.
Dziki depeszom Httla jedynie RSHA byo na czas poinformowane o przewrocie
dokonanym 24 czerwca i objciu wadzy we Woszech przez rzd1 Badoglia. Informacje od
Kaltenbrunnera oraz swego osobistego przedstawiciela W Rzymie, Eugena Dollmanna,
posiada rwnie Himmler.
Natomiast zaskoczenie w Gwnej Kwaterze Hitlera i w Ministerstwie Spraw
Zagranicznych byo olbrzymie. Pierwsza wiadomo o dokonanym przewrocie do-3 tara do
Hitlera 25 rano przez Himmlera. Tego samego dnia w nocy odbya si w Gwnej Kwaterze
dramatyczna konferencja. Hitler jak oszalay rzuca si przy stole. Co chwila z ust jego paday
nowe groby skierowane pod adresem Wochw. Co chwila| rzuca projekty zemsty,
przewanie zreszt nierealnej
Nad ranem podj szereg decyzji. Przede wszystkim nakazywa natychmiastow okupacj
Woch dalszy projekt, ukryty pod kryptonimem "Operacja Student", przewidywa
aresztowanie rzdu Badoglia

56
i rodziny krlewskiej oraz restytuowanie rzdw faszystowskich. W przypadku nieudania si
tego planu oraz kapitulacji Badoglia przed aliantami wej miaa w. ycie "Operacja O",
przewidujca rozbrojenie armii woskiej. Do bliej niewyjanionych planw, ktrych autorem
mia by Himmler, naleao porwanie i przewiezienie do Niemiec - papiea.
O planach Hitlera w stosunku do Woch Httl dowiedzia si za porednictwem szyfrowej
depeszy radiowej, przysanej mu przez Schellenberga.
W tym samym czasie do Kapplera dotaro polecenie wydane przez Ribbentropa, ktry
nakazywa aresztowanie rzdu Badoglia oraz przewiezienie Mussoliniego do Niemiec jako
gocia Hitlera.
Poza Httlem, Grblem i jednym agentem oraz maszynistk, Kappler nie posiada chwilowo
do jego wykonania nikogo wicej. Natomiast Badoglio rozporzdza picioma dywizjami
stojcymi w Rzymie i jego najbliszej okolicy.
Polecenie to jeszcze dobitniej ni plany Hitlera wykazywao cakowite zaskoczenie
Wilhelmstrasse*, a przy tym zupeny brak realizmu politycznego Ribbentropa.
Httl obawia si w tej sytuacji podjcia jakich nieodpowiedzialnych krokw, ktre mogyby
jeszcze bardziej pogorszy pooenie Niemcw we Woszech, a tym samym zniszczy
najlepsz baz "Operacji Bernhard". Porozumia si wic z ambasadorem Rzeszy w Rzymie,
von Mackensenem, oraz dowdc wojsk niemieckich w Europie poudniowej, Kesselringiem, i skierowa pilny memoria do Waltera Schellenberga w sprawie sytuacji we
Woszech oraz
* Siedziba niemieckiego ministerstwa spraw zagranicznych.

57
ewentualnych niemieckich poczyna (bardzo zreszt ogldnych)
Nie spotka si on jednak z przychylnym przyjciem.
Rwnie przy realizacji drugiego zadania: "wyzwolenia Mussoliniego". Httla czekay
niespodziewane trudnoci, Oto nagle przyby do Woch znany awanturnik, hauptsturmfhrer
Otto Skorzenny, ktry peni, w zagranicznej SD funkcj dowdcy specjalnej grupy
sabotaowej, tzw. Gruppe S. On wanie na polecenie Kaltenbrunnera mia uwolni
Mussoliniego Wkrtce okazao si jednak, e wszelkie usiowania Skorzennego i jego ludzi,
majce na celu odkrycie miejsca pobytu Mussoliniego, spaliy na panewce
Httlowi nie pozostao wic nic innego, jak osobicie i z pomoc organizacji Schwenda
"ratowa honor" SD, Byoby bowiem jeszcze gorzej, gdyby ni skutek niezadowolenia Fhrera
akcj t przeja i znienawidzona Abwehra.
Httl zdawa sobie spraw, e zarwno faszyci, jak i Niemcy s znienawidzeni przez
Wochw. Uzyskanie od nich informacji o miejscu pobytu Mussoliniego byo wic
szczeglnie trudne, Istniaa jednak pewna szansa...W owym czasie sytuacja gospodarcza
Woch staa si bardzo trudna. Na rynku panowa niemal cakowity brak towarw. Na skutek
wymiany lirw na nowe pienidze na terenach zajtych przez aliantw" nie byo zaufania do
pienidza, Wosi za wszelk cen starali si lokowa to, co posiadali, w dolarw
amerykaskich i funtach angielskich, Liczc si z szybkim wkroczeniem aliantw uwaali je
za na pewniejsze pienidze, To wanie postanowi wykorzysta teraz Httl,,, Pierwsza
uzyskana informacja bya tania, Za 100 funtw sierant
58
karabinierw* zaprowadzi go do swego przeoonego, porucznika policji.
w zaofiarowa si, oczywicie w zamian za znaczne wynagrodzenie zdradzi miejsce, w
ktrym po aresztowaniu uwiziony zosta Mussolini. Nie wiedzia jednak, gdzie wadze

woskie ukryy Duce po przetransportowaniu z barakw policyjnych, w ktrych by

uwiziony po pamitnej audiencji u krla w dniu 25 czerwca.
Mimo to Htll ofiarowa w prezencie uczynnemu porucznikowi 1000 faszywych funtw; W
duchu liczy na to, e moe pomog one w przypomnieniu sobie jeszcze jakich szczegw.
Przewidywanie to okazao si suszne. Pod koniec spotkania policjant poinformowa Htlla,
e obiy mu si o uszy rozmowy na temat ukrycia Mussoliniego, prowadzone przez oficerw
marynarki wojennej.
Dla Httla stanowio to cenn wskazwk, e Mussoliniego ukryto zapewne na pokadzie
jakiego okrtu. Naleao wic kolejno przeprowadzi badania we wszystkich wikszych
portach Woch.
Dr Grbl, jako czoowy agent-sprzedawca faszywych funtw, utrzymywa zaye stosunki z
wadzami portu w Genui.
W Genui, jak i w innych portach woskich, dziaaa specjalna milicja. Stanowia ona w
regularnej milicji faszystowskiej wyodrbnion jednostk, ktrej zadaniem do chwili upadku
rzdw Mussoliniego bya kontrola dziaalnoci dyrekcji oraz ruchu w porcie;
Komendant owej milicji w Genui, chocia sam o miejscu ukrycia Duce nic nie wiedzia, da
jednak Groblowi po otrzymaniu skromnego upominku skie* Karabinierzy - policja.

59
rowanie do swego kolegi w Neapolu. Grbl uda si tam natychmiast.
Podczas pobytu w Neapolu Grbl zosta aresztowany przez wadze portowe pod zarzutem
szpiegostwa. Sytuacja skomplikowaa si, tym bardziej e udao mu si ju natrafi na lad
prowadzcy do miejsca ukrycia Mussoliniego.
Rozway wic wszystkie moliwoci wydobycia 1 Si z puapki, w ktr niechccy wpad.
Ostatecznie postanowi poprosi o specjaln audiencj u szefa policji portowej. Podczas niej
"przyzna" si, e jest agentem wywiadu angielskiego. Wyjani, e jego obowizkiem byo
zebranie informacji niezbdnych do przygotowania zajcia Neapalu przez alianck flot
wojenn. Jako dowd wyj! z kieszeni dwa due pakiety funtw szterlingw,! Znajc rwnie
pynnie angielski, posugiwa si nim teraz zamiast woskiego.
W ten sposb komendant policji tak cakowicie da I si przekona, e nie tylko natychmiast
zwolni Grbla z aresztu, przepraszajc i rozpywajc si I w uprzejmociach, lecz ponadto
zaofiarowa si j skontaktowa go z ludmi, ktrzy bd mu mogli? pomc w wykonaniu
"zadania".
Oczywicie Grbl chtnie z tego skorzysta. Teraz mia ju pewno, e przy "okazji"
wykryje ! miejsce pobytu Mussoliniego. Nie pomyli si w swych przypuszczeniach.
Entuzjazm Wochw dla aliantw nie by jednak tak wielki, aby nie mona go byo jeszcze
zwikszy przy pomocy funtw szterlingw. Tote Grbl wyda w Neapolu 20 000
faszywych funtw. Po dwch" tygodniach tarapatw wrci za to cay i zdrowy do Httla, z
cenn wiadomoci. Mussolini by ukryty na wysepce Santa Maddalena.
60
Uradowany Httl natychmiast powiadomi o tym depesz radiow Kaltenbrunnera, proszc
rwnoczenie o dyspozycje co do dalszych krokw.
Odpowied, ktra nadesza nastpnego dnia od szefa RSHA, bya jednak co najmniej
zaskakujca. Kaltenbrunner pisa w niej: "Osobicie wierz. Fhrer jest jednak sceptycznie
ustosunkowany".
Httlowi nie pozostawao wic nic innego, jak prbowa osobistej interwencji w Berlinie.
Po przybyciu na miejsce Kaltenbrunner przywita go kwanym umiechem.

- Pan wie - powiedzia - lieber doktor, e Fhrer nie wierzy adnemu Wochowi. Nawet
takiemu, ktry widzia Mussoliniego na wasne oczy... Hitler da, aby pana informacja bya
potwierdzona przez oficera niemieckiego, ktry zbada j bezporednio na miejscu.
- Czy tym oficerem ma by moe Skorzenny? - zapyta Httl.
- Tak - stwierdzi Kaltenbrunner.
Nie bya to zreszt jedyna niespodzianka, jaka czekaa go w Berlinie.
Rwnie nieufnie do informacji Httla ustosunkowa si Heinrich Himmler.
By on przekonany, e ustalenie miejsca ukrycia Mussoliniego przy pomocy normalnych
metod pracy wywiadu jest niemoliwe. Z tego powodu rozwin osobist dziaalno w tym
kierunku, nadajc jej kryptonim "Operacja Mars".
Gdyby jednak bg wojny wiedzia wwczas, do czego uyto jego imienia, niewtpliwie
miaby o to due pretensje do szefa SS.
Na osobiste polecenie Himmlera ze wszystkich obozw koncentracyjnych wydobyci zostali
rni astrologowie, wrbici i jasnowidze. Wtrci ich tam rozkaz Heydricha po odlocie do
Anglii Rudolfa
61
Hessa, ktry by przedtem gorcym ich zwolennikiem i opiekunem.
Obecnie Himmler zada od owych nieszcznikw, aby "objawili" mu miejsce ukrycia
Mussoli-niego. Nagrod stanowio uwolnienie z obozu oraz 100 000 marek niemieckich.
Okoo czterdziestu szarlatanw rnych narodowoci umieszczonych zostao w wytwornej
willi w Wannsee, ktra suya normalnie jako dom gocinny SS dla dostojnikw policyjnych
z pastw zaprzyjanionych z Niemcami.
Piwnice willi zaopatrzone byy dobrze w doskonae wina francuskie i wdki holenderskie,
spiarnie za w ywno.
Wygodzeni solidnie "gocie" reichsfhrera SS uznali wic za najsuszniejsze najpierw naje
i napi si do syta, a nastpnie przedua ten nieoczekiwany bogostan tak dugo jak tylko si
da. W tym celu aranowali liczne zawie i tajemnicze seanse, na ktre przybywa czsto sam
Himmler.
Httl z niepokojem obserwowa przecigajc si dziaalno "astrologicznego wywiadu"
Himmlera. Grozia ona tym, e Wosi spokojnie zd wyda "nieszczsnego Duce" w rce
aliantw Postanowi wic dziaa osobicie.
18 sierpnia Himmler zoy "drogim gociom" w Wannsee jeszcze jedn wizyt. Bya ona
tym razem brzemienna w skutki
Jeden z szarlatanw, berliski wrbita przepowiadajcy przy pomocy wahada, w tajemnicy
przed innymi zaprosi go do swego pokoju. Po wielu wstpnych przygotowaniach, ktre
wywary na Himmlerze wielkie wraenie, mistrz puci w ruch wahado umieszczone nad
map Woch. Zatrzymao si ono na moment nad obszarem morza pomidzy Korsyk
62
a Sardyni, gdzie pooona bya grupa wysp Bucinari. Mistrz tajemniczym gosem stwierdzi:
- Na jednej z nich znajduje si Duce...
Uszczliwiony Himmler natychmiast zawiadomi o swym sukcesie Kaltenbrunnera. Szef
RSHA, po zoeniu serdecznych gratulacji przeoonemu, odpowiedzia: - A wic Httl nie
pomyli si podajc jako miejsce ukrycia wysp Maddalena... Mog zatem wyda mu
polecenia dalszego dziaania... - Tym razem Himmler natychmiast udzieli zgody.
Nie wiedzia tylko, e zasuony mistrz przed uruchomieniem historycznego wahada odby
ma "konferencj" z zarzdzajcym will. w za by przyjacielem Httla, ktry namwi go
do wywiadczenia tej maej przysugi za pomoc sporej paczki funtw szterlingw.
Zawartoci jej podzielili si sprawiedliwie - rozsdny "jasnowidz" i zarzdzajcy willi.
By to rwnoczenie pocztek wielkiej kariery "mistrza", ktry pniej wielokrotnie
"odkrywa", jeszcze konwoje alianckie na Atlantyku. Wtajemniczeni twierdzili co prawda, e

owe wrby byy dziwnie zbiene z danymi rozpoznania lotniczego. Jasnowidz przyswoi
sobie jedn dobr lekcj ze szkoy danej mu przez Httla, Teraz pracowa do spki z
pilotami. Na drodze do wykradzenia Mussoliniego powstaa tymczasem nowa trudno.
Hautsturmfhrer Skorzenny, otrzymawszy wiadomo o "wykryciu" miejsca pobytu
Musssoliniego przy pomocy "prowadzonego przez gwiazdy" wahada, przystpi natychmiast
do dziaania na wasn rk. Przebrany za pilota wykona na samolocie Heinkel 111 lot
rozpoznawczy nad wysp Maddalena.
63
Podczas lotu wydarzya si katastrofa i Skorzenny musia ldowa przymusowo w pobliu
wyspy.
Wiadomo o tym dotara do oficera woskiego na Maddalenie, odpowiedzialnego za
bezpieczestwo Mussoliniego. Wzbudzia ona w nim niepokj i obaw, czy Niemcy nie
planuj wykradzenia Duce. Gdy, nastpnego dnia Skorzenny wpad na czele flotylli cigaczy
do portu na Maddalenie, zasta gniazdo puste. Ptak ju wyfrun...
Wwczas po raz drugi przystpi do dziaania dr Grbl. W cigu krtkiego okresu czasu dao
mu si ustali, e Mussolini zosta ukryty w hotelu sportowym na Campo Imperatore w
masywie grskim Gran Sasso. Jedyne poczenie z hotelem stanowia silnie strzeona przez
Wochw kolejka linowa.
Skorzenny upar si zbada osobicie szczyt gry, gdy i tym razem nie dowierza woskim
informatorom Grobla. Httl sprzeciwi si ostro temu zamiarowi, obawiajc si powtrnej
dekonspiracji. Mimo awantury Skorzenny jednak nie ustpi. Podczas przelotu nad Gran
Sasso wykona fotografie zboczy szczytu. Z hotelu zauwaono obcy samolot i ogoszono
alarm. Rwnoczenie komendant osony powiadomi premiera Badoglio.
Zanim jednak premier podj decyzj przeniesienia Mussoliniego w nowe miejsce, byo ju za
pno. Skorzenny wystartowa z zespoem szybowcw i wyldowa na nachylonej pod
ktem 45 ce przy szczycie. Trzy czwarte maszyn ulego przy tym rozbiciu. Gdyby osona
woska stawia opr, caa operacja zakoczyaby si nieuchronn kompromitacj. Wosi
jednak nie otworzyli ognia. Wielu stranikw otrzymao bowiem na krtko przed
wyldowaniem Skorzennego dyskretne przesyki od dr Grobla Zawieray one funty szterlingi
i zapewne ma prob o spokojne zachowanie si
64
w cigu kilku najbliszych godzin...Po przewiezieniu Mussoliniego samolotem do Gwnej
Kwatery Hitlera - Fhrer, uradowany, odznaczy Ottona Skorzennego elaznym krzyem
rycerskim i ogosi "bohaterem" tysicletniej Rzeszy.
Z funduszw "operacji Bernhard" ubyo natomiast 50 000 faszywych funtw szterlingw.
Nie bya to wielka cena za "wielkiego" Duce...
UPROWADZENIE HRABIEGO CIANO
22 sierpnia w rzymskim mieszkaniu dr. Httla od rana urywa si telefon. Dr Dollmann,
osobisty przedstawiciel Himmlera we Woszech, domaga si, aby obsersturmbannfhrer
natychmiast przyby do jego biura.
Sekretarce Httla, niezastpionej Frau Beetz, udao si odnale go jednak dopiero po paru
godzinach.
Sprawa bya rzeczywicie bardzo pilna.
Edda Ciano, ona woskiego ministra spraw zagranicznych i crka Mussoliniego, zwrcia si
do Dollmana z prob o wykradzenie jej wraz z dziemi i mem z aresztu, w ktrym zostali
zatrzymani na rozkaz Badoglia.
W tej wanie sprawie Dollmann poleci Httlowi uda si natychmiast do Berlina. Mia on
stamtd przywie decyzj Himmlera. Sprawa bya jednak zbyt powana, by mg o niej
zadecydowa nawet Reiehsfhrer SS.

Po dwu dniach do Httla dotara decyzja Hitlera: "Fhrer zaprasza hrabin Ciano wraz z
dziemi do Niemiec jako swych honorowych goci".
W ten sposb Hitler, jak wyjania swemu otoczeniu, pragn uratowa dla przyszoci "krew
drogiego Benita" - to znaczy dzieci Eddy Ciano, a wnuki Mussoliniego.O samym Ciano,
ktremu dwuznaczna rola w obaleniu Mussoliniego bya
66
mu znana, "wdz" wyrazi si, e "moe i tam, gdzie pieprz ronie".
Po powrocie z Berlina do Rzymu Dollmann skonfrontowa Httla z wysannikiem Eddy
Ciano. By nim ciemnowosy senior commendatore, ktrego nazwisko byo zbyt
niesamowicie woskie, aby nie byo faszywe. Rwnie podejrzane wydao si Httlowi jego
zachowanie.
Commendatore wyprowadzi go wieczorem na odlege przedmiecie Rzymu. Httl sdzi w
pierwszej chwili, e caa historia z uprowadzeniem jest puapk majc na celu porwanie nie
Eddy, lecz... jego samego.
Jednake spodziewani gangsterzy nie pojawili si, natomiast obsersturmbannfhrer usysza
rozsdn propozycj, ktra znacznie uatwiaa wykradzenie Eddy.
Do przeprowadzenia tej akcji Httl dobra sobie trzech pomocnikw. Dwaj z nich byli
podwadnymi Kapplera, znajcymi dobrze Rzym, mwili pynnie po wosku, a z wygldu
przypominali synw sonecznej Italii. Trzecim by oczywicie Grbl, z kieszeniami penymi
faszywych banknotw.
Edda posiadaa zezwolenie na codzienny spacer z dziemi, pod opiek oficera tajnej policji.
Gorzej byo z samym Ciano. Bez niego jednak crka Mussoliniego nie chciaa si nigdzie
ruszy...
Ziciowi Duce nie wolno byo wychodzi z domu, gdzie dzie i noc pilnowa go oddzia
karabinierw 1 kilku tajnych detektyww.
Wszelkie prby uwolnienia si musiayby w tej sytuacji doprowadzi do nieuniknionej
strzelaniny, tego za Httl nie mg ryzykowa pod adnym pozorem. Naleao unika
jakichkolwiek zadranie z niepewnym ju i tak rzdem Badoglia, trwajcym
67
jednak nadal, przynajmniej formalnie, w sojuszu z Niemcami.
Plan dr. Httla, oparty na informacjach commendatore, by prosty.
Edda miaa zosta uprowadzona do samochodu podczas codziennego spaceru. Ciano
natomiast powinien wsi do auta, ktre o umwionej godzinie zatrzyma si przed jego
domem. Naleao tylko zapobiec otworzeniu ognia przez stojcych na warcie karabinierw.
Trosk o to wzi na siebie ochotniczo Grbl. Ju nastpnego dnia zameldowa Httlowi: Taryfa wynosi 1000 funtw szterlingw za kady nie nacinity jzyk spustowy. Byo to
dosy tanio, poniewa koszt banknotw produkowanych przez winiw rwna si niemal
zeru.
Wieczorem tego dnia Httl spotka si jeszcze raz z wysannikiem Eddy Ciano. Poda mu do
wiadomoci dokadn godzin przybycia po Edd i hrabiego, a w odpowiedzi usysza, e
Cianowie wykonaj dokadnie wszystkie polecenia. Przy poegnaniu zaufany zicia
Mussoliniego wrczy mu skrzan torb. Bya ona niedua, lecz tak cika, e Httl o mao
nie wypuci jej z rk.
- Hrabia Ciano bardzo prosi - powiedzia commendatore - aby pan doktor dostarczy mu j
bezpiecznie do Niemiec. Zawarto jej ma ogromne pastwowe znaczenie..
Po powrocie do swego mieszkania Httl starannie obejrza podejrzanie cik, w stosunku do
swych rozmiarw, torb. Bya ona bardzo dokadnie i dowcipnie przewizana oraz
zapiecztowana.
Dla Httla nie stanowio to jednak adnej trudnoci. Wiedzia dobrze, e sekcja F potrafi
podrobi kad piecztk...

Widok, jaki ujrza po przeamaniu pieczci, wprawi go w osupienie.

68
Torba wypeniona bya po brzegi brylantami. I to nie byle jakimi. Kady z nich mia nie mniej
ni 7 - 8 karatw. W caoci stanowio to ogromn fortun.
Tak to przesyk "pastwowej wagi" poleca mu przewie do Niemiec byy minister spraw
zagranicznych faszystowskiego rzdu Mussoliniego.
Nastpnego dnia akcja przebiega zgodnie z planem. Przed godzin sm rano zgosi si
Grbl z dwoma zakupionymi samochodami, Packardem i Chevroletem. Obydwa miay
woskie numery rejestracyjne. Za kierownicami ich zasiedli . pozostali dwaj pomocnicy,
wyposaeni rwnie w oryginalne woskie prawa jazdy.
Dom, w ktrym trzymany by pod aresztem Ciano, skada si z szeregu luksusowych
apartamentw zamieszkaych przez rnych lokatorw. Gdy Ciano wychodzi i domu,
przekupieni karabinierzy patrzyli w inn stron i, jak gdyby nic si nie wydarzyo, nadal
penili wart. Dziki temu ucieczka Ciano zostaa zauwaona dopiero nastpnego dnia.
Jeszcze prociej posza sprawa z Edd i jej dziemi.
Wsiada ona wraz z nimi do Chevroleta przy bramie ogrodu, w ktrym odbywaa spacer.
Przekupiony detektyw obrcony by w tym momencie plecami i z zainteresowaniem
spoglda w bkitne niebo, dumajc zapewne, jaki uytek zrobi z funtw, ktre mu stamtd
spady.
Obydwa samochody osigny szczliwie przygotowane z gry miejsce, gdzie caa rodzina
przeniosa si do duej ciarwki. Nastpie Cianowie przesiedli si z kolei do
transportowego samolotu, ktry dowdca lotnictwa niemieckiego we Woszech, von
Richthofen, odda Httlowi do dyspozycji. W samolocie okazao si, e torba oddana
69
Httlowi nie jest jedynym skarbem szmuglowanym przez Ciano. Po niespena 15 minutach
latu zaradny minister zdj z ramienia swej crki du podrn torb i pocz sprawdza jej
zawarto. Stanowiy j cenne klejnoty i biuteria ze zota i platyny. Jeszcze pokaniejsza
ilo biuterii znajdowaa si w kieszeniach ubrania i paszcza hrabiego...
Po przybyciu do Niemiec Cianowie umieszczeni zostali w willi w Oberallmannshausen nad
jeziorem Starnbergsee. Opiek nad nimi sprawowa nadal Httl, wkrtce te sta si ich
zaufanym majordomusem.
Podczas wsplnego pobytu zauway, e Ciano mimo uywanej przedtem frazeologii nie by
ani faszyst, ani nawet nacjonalist woskim. Nie mona go te byo zaliczy do
kosmopolitw, gdy i ci maj jak ideologi. Ciano natomiast nie posiada absolutnie adnej.
Jedynymi jego pragnieniami byy - wadza i pienidze. To drugie spowodowao, e dogada
si z dok- ; torem-faszerzem bardzo szybko.
Podczas jednej z intymnych rozmw Ciano, poklepawszy Httla przyjacielsko po plecach
stwierdzi:
- Wasze faszerstwa, drogi doktorze, nie s tylko tajemnic Niemcw. Wiem, e produkujecie
funty szterlingi i rozprowadzacie je w duych ilociach za granic.
Potem za rozwin przed Httlem tak zaskakujcy plan, e doktorowi z wraenia "zaparo
dech".
- Pan wie, doktorze - powiedzia - e z okresu, gdy byem ministrem spraw zagranicznych,
pozostay mi liczne bliskie stosunki z szeregiem wpywowych ludzi w koach politycznych i
handlowych wielu krajw Ameryki Poudniowej. Znam tam wysokich urzdnikw
70
pastwowych, posw, bankierw i przemysowcw. Z pomoc ich oraz agentw
faszystowskich dziaajcych na tamtych terenach moliwe byoby utworzenie potnej
organizacji sprzeday faszywych funtw szterlingw, a nawet wywieranie wpywu na
polityk poszczeglnych pastw poudniowo-amerykaskich w stosunku do Niemiec..."

Na zakoczenie Ciano wysun pewn propozycj. Powiedzia mianowicie Httlowi, e jeeli

umoliwi mu on wyjazd z Niemiec do, powiedzmy, Argentyny - to zostanie gwnym
agentem "operacji Bernhard" na Ameryk Poudniow, tworzc tam niezbdn do tego celu
organizacj ze swoich zaufanych ludzi.
By to projekt, ktry naleao starannie rozway.
W tym celu Httl uda si przede wszystkim do Schwenda, do Meranu. Po zapoznaniu go z
planem Ciano zyska jego entuzjastyczne poparcie.
- Czowiek z takimi stosunkami jak Ciano - stwierdzi Schwen - bdzie mg w warunkach
poudniowo-amerykaskich zdziaa cuda.
Nastpnym o wiele trudniejszym krokiem byo uzyskanie zgody kompetentnego czynnika
niemieckiego.
Httl przede wszystkim zapewni sobie poparcie Kaltenbrunnera. Szef RSHA wyrazi
aprobat wobec planu Ciano, pod warunkiem, e w zamian za to odda mu on swe pamitniki,
kompromitujce wiele osb, midzy innymi Hitlera, Mussoliniego, Ribbentropa i innych.
Po rozmowie z Kaltenbrunnerem Httl powrci do Oberallmannshausen z faszywymi
paszportami urugwajskimi dla caej rodziny Ciano. Rwnoczenie zada od hrabiego, aby
do chwili opracowania przez niego sposobu wyjazdu z Europy i opuszczenia
71
Niemiec zachowa absolutn tajemnic, nawet przed on. Ciano nie dotrzyma jednak
umowy. 18 wrzenia Edda Ciano zaproszona zostaa przez Hitlera na wizyt w Gwnej
Kwaterze. Fhrer nie znosi Ciana i nie chcia go widzie na oczy, lubi jednak obrotn Edd.
20 wrzenia, w drugim dniu pobytu w Gwnej Kwaterze, poprosia Hitlera o wyraenie
zgody na wymian 7 milionw lirw woskich, ktre przywioza z Woch, na pesety
hiszpaskie.
Zdziwiony Hitler pocz wypytywa szczegowo, do czego potrzebne s jej w Niemczech
pesety. Wwczas Edda nie wytrzymaa.
Wyjania, e jej m wraz z rodzin zamierza wyjecha do Ameryki Poudniowej i tam w
ciszy i spokoju przystpi do pisania pamitnikw, ktre przedstawi go wiatu we
waciwym wietle.
To ostatnie zdanie przypiecztowao wszystkie zamierzenia Httla w stosunku do Ciano.
Hitler nie mg dopuci do opublikowania materiaw, ktre mogyby cakowicie
skompromitowa III Rzesz i jej wodza.
Edda zostaa poegnana chodno, a Kaltenbrunner otrzyma telegram, ktry podziaa na niego
jak kube lodowatej wody.
O wyjedzie Cianw nie mogo by ju mowy. Natomiast przeciwnicy Ciano, z Bormannem i
Pavolinim na czele postanowili wykoczy go cakowicie.
Wkrtce Ciano zaproszony zosta przez Mussoliniego do Woch pnocnych, w ktrych
faszyci woscy objli z aski Hitlera powtrnie wadz.
2 listopada, po wyldowaniu na lotnisku koo Werony, Ciano zosta aresztowany i osadzony
w wizieniu Scalci. Opuci je udajc si jako oskarony na
72
proces o zdrad Mussoliniego, odbywajcy si w staroytnym zamku Castel Vecchio.
Przekonany o wielkim znaczeniu swych pamitnikw, Ciano przypuszcza, e jeli przekae
je w rce Hitlera i Himmlera, zostanie uwolniony lub powtrnie "porwany"
By tak pewny szczliwego finau, e nawet wyrazi yczenie, aby Httl przekaza mu na
rozpoczcie "Operacji Bernhard" w Ameryce Poudniowej co najmniej 50 milionw funtw
szterlingw. Rwnoczenie gorczkowo przygotowywa si do
"ucieczki".

W ostatniej chwili Himmler wycofa si ze swych pocztkowych zamiarw wykradzenia

Ciano z obawy przed Hitlerem. Dla Ciano miao to fatalne skutki.
Rankiem 7 stycznia salwa karabinowa zakoczya ycie niedoszego agenta "Operacji
Bernhard".
SPRZEDAJNY "CICERO"
Wielkie i zrozumiae zainteresowanie Niemcw wzbudzay konferencje alianckie na
najwyszym szczeblu.
Gdyby udao si pozna podejmowane na nich, zasadnicze dla dalszego przebiegu wojny,
szczegowe decyzje - uzyskano by nieocenion pomoc dla Hitlera i jego generaw.
Ilo osb uczestniczcych w tych konferencjach bya jednak cile ograniczona, a wywiad
aliancki dokadnie pilnowa, aby najdrobniejsza nawet wiadomo nie przedostaa si na
zewntrz.
Tote, mimo wszelkich usiowa agentw SD i Abwehry, nie udawao si osign adnych,
najmniejszych nawet rezultatw. Tak byo do grudnia 1943 roku.
Pewnego grudniowego wieczora Kaltenbrunner i dr Httl siedzeli w wiedeskim
apartamencie szefa zagranicznej SD, Waltera Schellenberga, raczc si obficie kradzionymi
ze wszystkich krajw Europy wybornymi trunkami.
Dopiero co zakoczya si konferencja funkcjonariuszy SD w Europie poudniowej. Tematem
jej bya rosnca dziaalno partyzancka i opr narodw bakaskich kierowany przez partie
komunistyczne. Wszelkie prowokacyjne wysiki SD, okruciestwa i mordy Gestapo oraz grup
specjalnych SS nie daway rezultatw.
74
Nic dziwnego, e najwysi dostojnicy Gestapo i SD pragnli po omwieniu tego
nieprzyjemnego tematu "pokrzepi si" alkoholem. Wikszo bowiem bya nie tylko
urodzonymi kryminalistami, lecz - tak jak Kaltenbrunner i jego poprzednik Heydrich naogowymi pijakami.
Libacj przerwao nagle przybycie kuriera. Jecha on z Berlina do stolicy Turcji Ankary i po
drodze wstpi do Wiednia, aby odebra od Kaltenbrunnera i Schellenberga instrukcje dla
przedstawiciela SD w Turcji, sturmbannfhrera Moysicha.
Oprcz szeregu dokumentw do podpisu kurier wrczy Kaltenbrunnerowi ma, wykonan z
blachy i oboon niebieskim welwetem portmonetk. Wewntrz znajdowa si zawile
wycity kluczyk, podobny do kluczy od maych kas pancernych, sucych do
przechowywania biuterii.
Podpity Kaltenbrunner pokaza go Httlowi mwic :
- Ten klucz umoliwia dostp do najwaniejszych i najbardziej poszukiwanych przez nas
dokumentw alianckich.
Wkrtce ju doktor Httl mia si dowiedzie bliszych szczegw o tej sprawie, ktra
owego wieczoru wydaa mu si niezwykle tajemnicza.
Sturmbannfhrer SD Moysich, dla ktrego przeznaczony by w kluczyk, zakamuflowany by
w Ankarze jako czonek zespou pracownikw ambasady niemieckiej.
Formalnie dziaa tam jako attache, oczywicie nie wykonujc adnych jego funkcji.
Ambasador von Papen, sam stary szpieg z zawodu, szybko wyczu, kim jest on naprawd, i
nie robi mu z tego powodu wymwek.
Pewnego dnia udao si Moysichowi nawiza kontakt z podejrzanym osobnikiem, ktry
przedsta75
wi si jako kamerdyner angielskiego ambasadora Sir Hugh Knatchbull-Hugessena.

Zwracajc si do Moysicha osobnik w powiedzia: - Pragnem pana spotka, aby zemci

si na Anglikach za krzywd, jakiej doznaa od nich moja rodzina. Przypuszczam, e
dokumenty, ktrych tre mog ujawni, bd posiaday due znaczenie dla paskiego kraju.
Tu kamerdyner opowiedzia Moysichowi do dziwn histori. Wedug niej by
Albaczykiem. Ojciec jego podczas polowania zosta zastrzelony przypadkiem przez
pewnego Anglika. On sam dawno ju nosi si z zamiarem zemsty, nie byo jednak po temu
adnej okazji. Teraz natomiast odkry, e ambasador angielski przechowuje w safesie w
swojej sypialni rozmaite tajne dokumenty, m. in. protokoy konferencji alianckich. Za
godziw opat w funtach kamerdyner gotw by odstpi Moysichowi fotokopie wszystkich
dokumentw. Pniej kamerdyner dostarczy odcisk woskowy klucza kasy pancernej
ambasadora, aby uatwi sobie prac.
Moysich oczywicie by olniony otrzyman propozycj. Wykonanie kluczyka nie
przedstawiao dla pracownika RSHA w Berlinie adnych trudnoci. Okaza przeto wiele
zrozumienia dla "moralnych" przyczyn zemsty albaskiego lokaja oraz zapewni go o
wdzicznoci Wielkich Niemiec.
Cena, ktrej zada rzekomy Albaczyk, wynosia 300 000 funtw szterlingw.
Moysich by niemal w rozpaczy. Skd zdoby tak astronomiczn sum?... Nie tracc jednak
dobrej miny owiadczy, e rozway propozycj i po uzyskaniu zgody Berlina wypaci mu
dan kwot.
Nowe spotkanie wyznaczy mu za kilka dni, a specjalny kurier wyjecha natychmiast z
Ankary do Berlina. Sam Moysich nie robi sobie wiele na76
dziei. Suma, ktrej zada Albaczyk, niewtpliwie przekraczaa moliwoci finansowe
SD...By te niezmiernie zdziwiony, gdy po kilku dniach ten sam kurier powrci ze spor
paczk z Berlina. Po jej otwarciu oczom sturmbannfhrera ukazay si rwno uoone funty
szterlingi. W sumie byo ich tyle, ile da kamerdyner.
Jednake wykradzenie tajemnic angielskich nie przynioso korzyci Niemcom.
Przywdcy Niemiec, a w szczeglnoci Hitler i Ribbentrop, nie wierzyli w prawdziwo
faktw zawartych w fotokopiach protokow. Przez duszy czas posdzali nawet Moysicha,
e wpad w puapk Anglikw. Wedug nich Albaczyk by agentem Intelligence Service, a
dokumenty sfaszowano i celowo podsunito Niemcom.
Oryginalno dokumentw potwierdzio w oczach Hitlera, dopiero wydanie tajemnicy ich
wykradzenia przez sekretark Moysicha, ktra przesza na stron Anglikw.
Wwczas jednak III Rzesza nie miaa ju si do podjcia jakiegokolwiek przeciwdziaania.
Sam kamerdyner "upynni" tylko ma cz swych funtw, wypaconych mu przez
Schellenberga z funduszw "Operacji Bernhard".
Zreszt nie mia z nich wielkiej korzyci. Natychmiast po przystpieniu Turcji do wojny
zostay skonfiskowane.
"Cycero" (taki pseudonim da mu bowiem rozmiowany w dzieach klasycznych ambasador
von Pappen) - wiedzia, gdzie poszukiwa spadkobiercw Hitlera. Po wojnie zwrci si do
rzdu w Bonn G powtrn wypat ustalonej sumy w prawdziwych banknotach.
danie to zostao jednak, mimo sympatii do nieboszczyka, odrzucone.
77
"UNTERNEHMEN GREIF"
W kocu listopada 1944 roku odbya si w zamku Labers intymna uroczysto, ktr
zaszczyci sw obecnoci dr Httl. Przy angielskiej whisky i francuskim szampanie czas
upywa oberfaszerzom bardzo mio.
Zjadszy ostatni ostryg Schwend wznis do gry kieliszek: - Meine Herren - powiedzia,
czynic rwnoczenie dla zwikszenia efektu dusz pauz. - Mam przyjemno zawiadomi

was, e w dniu wczorajszym organizacja nasza zakoczya sprzeda pierwszych 100

milionw funtw szterlingw. Gratuluj Wam, Panowie, tego sukcesu...
Chcia jeszcze krzykn "Niech yje Fhrer!", ale dalsze sowa utony w tumulcie pijackich
gosw i rykw SS-manw ze "specjalnego oddziau" osonowo-kurierskiego. W tym czasie
sam "wdz", o ktrym tak nieadnie zapomniano w zamku Labers, nie cieszy si zbytnio z
sukcesu swych faszerzy, cho poprzedniego dnia otrzyma od Kaltenbrunnera depesz z
meldunkiem o powodzeniu "Operacji Bernhard". Na jej widok umiechn si tylko kwano.
Teraz ju nie pomagay faszywe funty... Caa "Tysicletnia Rzesza" chwiaa si w posadach i
trzeszczaa w szwach.
Rosjanie byli nad Wis, Amerykanie i Anglicy zbliali si do serca przemysu niemieckiego Westfalii. Pod cikimi dywanowymi nalotami, ktre wprawdzie nie czyniy, o dziwo,
78
nadmiernej szkody fabrykom, upadao jednak morale narodu, a nawet i onierzy,
niespokojnych o swych najbliszych.
W tej sytuacji trzeba byo gwatownie stworzy przynajmniej jak namiastk sukcesu. Po
niej znw bdzie moga odby si na nadweronej bombami Unter den Linden pokrzepiajca
narada zwycizcw, a Goebbels, tak jak w 1939, 40 i 41 roku jeszcze raz zachystywa si
bdzie w "Das Reich"* i rozgoni berliskiej genialnoci opatrznociowego Fhrera.
Hitler dobrze wiedzia, e na froncie wschodnim nie ma co szuka sukcesw. Tam mona
byo tylko, i to z bied, broni si...
A zatem front zachodni...
OKW popiesznie przystpio do opracowania nowego planu, ktry mia przynie Niemcom
upragniony i dawno ju wypatrywany sukces.
Zgodnie z nim 6 armia pancerna SS wraz z 5 armi pancern i wspierajc je posikow 7
armi miay uderzy w Ardenach, wbijajc si klinem pomidzy Amerykanw i Anglikw.
Dalsze zaoenie przewidywao zwinicie frontu alianckiego i osignicie wybrzea kanau
La Manche.
Warunkiem wykonania tego z rozmachem nakrelonego, ale mao realnego wobec
posiadanych si, planu, byo przechwycenie mostw na rzece Mozie. Pooone byy one w
odlegoci okoo 60-70 km poza lini frontu.
Aby uatwi opanowanie mostw, Hitler postanowi posuy si Skorzennym, w ktrego
szczliw gwiazd nadal uparcie wierzy.
Awanturnik i tpak Skorzenny otrzyma polecenie
* Tygodnik hitlerowski.

79
zorganizowania tzw.150 Brygady Pancernej, ktra miaa wykona to zadanie.
We wszystkich jednostkach armii niemieckiej zaczto gwatownie wyszukiwa onierzy
mwicych po angielsku. Udao si zebra ich w sumie okoo 2 tysicy. Pospiesznie zostali
oni umundurowani w amerykaskie i angielskie uniformy i skierowani na specjalne szkolenie.
Okazao si jednak, e dla owych "Amerykanw", ktrzy dziki przebieraniu maj uchwyci i
utrzyma mosty a do nadejcia nacierajcych si gwnych, brak dostatecznej iloci
oryginalnej broni nowych wzorw.
Akcji Skorzennego, ukrytej pod kryptonimem "Unternehmen Greif", poczo grozi fiasko.
Nieoczekiwanie nadesza pomoc.
Schwend koczy si akurat goli, gdy do azienki wpad scharfhrer Kanke i zameldowa:
- Herr Sturmbannfiihrer dr Httl prosi pana natychmiast do telefonu.
Gos Httla przytumiony by nieco odlegoci.

- Hallo, Schwend - usysza - tu Httl. Dzwoni w szczeglnie pilnej sprawie. Jest to osobiste
polecenie reichsfhrera Himmlera. Musisz przerwa wszystkie, najpilniejsze nawet prace i
wraz z Grblem przystpi natychmiast do jego wykonania.
Twarz Schwenda wyduya si. Nie lubi takich
polece.
- Hallo, Httl... C to takiego, do diaba...?
Chwila przerwy.
- Nie mog ci powiedzie przez telefon. Szczegy otrzymasz w depeszy. Prosz ci, traktuj
t spraw nie tylko jako rozkaz Himmlera, ale i jako moj prob. Zaley od niej moja
kariera...
80
W poudnie Schwend otrzyma ju szyfrwk. Httl poleca mu niezwocznie zakupi 1000
sztuk amerykaskich i angielskich automatw, karabinw RKM i CKM...
- Tfu... - splun na podog. - Czy ci durnie sdz, e stan na szczycie Alp i zaczn
wrzesze: kto sprzeda "Tommy gun"*...?
Nie byo jednak rady. Trzeba byo bro jako zakupi...
Wieczorem odbyli z Grblem narad. Gowili si solidnie, bo 20 listopada zblia si termin
zakoczenia akcji.
W kocu Grbl powiedzia.
- Schwend, a gdybymy kupili te przeklte automaty u czetnikw Michajowicza...?
Gwn baz Schwenda i Grobla sta si na okres zakupw Triest. Std robili dalekie wypady
w gb Jugosawii, docierajc do umwionych miejsc.
Ochrony nie brali ze sob, gdy w tym partyzanckim kraju i tak nie na wiele by si ona
przydaa. Posugiwali si natomiast oryginalnymi przepustkami jednego z dowdcw
czetnikw - oraz faszywymi, wystawionymi jakoby przez partyzantw Ti-to. Spotka z tymi
ostatnimi starali si jednak za wszelk cen unikn.
Skup broni przebiega dosy wolno i Schwend nie by zadowolony. Pragn jak najszybciej
wydoby si z tego partyzanckiego pieka, gdzie kady dzie grozi mierci, i powrci do
piknego, dotychczas spokojnego Meranu.
Na wyrzuty, ktre robi z tego powodu dowdcy
* Popularna nazwa, uywana przez Anglikw dla okrelenia pistoletu maszynowego.

81
czetnikw, w tylko wzrusza ramionami i odpowiada:
- Nie mog przecie raptem rozbroi wszystkich moich onierzy. I tak ju titowcy gono
mwi o naszej wsppracy z wami...
Podczas ostatniej wizyty u czetnikw Schwend usysza jednak pocieszajc wiadomo. Z
radoci wypili z Grblem "elazny" zapas whisky, ktry zawsze nosili ze sob. Nie
przewidzieli tylko, e jest to ostatni kieliszek, jaki razem pij.
Dowdca czetnikw poinformowa Schwenda, e za dwa dni do wybrzea przy miejscowoci
Tusak przybije angielski okrt podwodny, ktry przywiezie dla oddziaw Michajowicza
uzbrojenie. Czetnik postanowi nie zawraca sobie gowy t przesyk i od razu, na pniu,
sprzeda j Schwendowi.
Konwj ze specjalnie wynajtymi samochodami ciarowymi, ktrych kierowcy zaopatrzeni
byli w odpowiednie przepustki, zajecha o oznaczonej godzinie do celu. Przeadowanie
odbyo si sprawnie. Po upywie niewielu minut obydwa auta odjechay do Triestu, gdzie
Schwend posiada gwny magazyn skupowanej broni.
Wraz z czetnikami pozostali tylko Schwend i Grbl penicy funkcj kasjerw. Poegnanie po
otrzymaniu funtw byo niezwykle serdeczne i czetnicy polecili swe dalsze usugi.

Zblia si ju wieczr, gdy obaj Niemcy wsiedli do samochodu. Byli w doskonaych

nastrojach i z przyjemnoci myleli o gorcej kpieli i dobrej kolacji w triesteskim hotelu.
Kilka kilometrw za ma miejscowoci Villa del Neroso Schwend, siedzcy za kierownic,
zauway nagle przeszkod na drodze. Zwolni, pragnc przez uamek sekundy odgadn,
82
co to moe by. Przecie jeszcze rano droga bya pusta.
W tej samej chwili ostro zajazgotao kilka automatw i Schwend zobaczy, jak Grbl ciko
osun si na podog.
- Herr Gott, das sind Titos Partisanen!...* - zdy tylko wyszepta do siebie i poczu, e w
nog uderzyo go co twardego i piekcego.
Odruchowo wcisn peda przepustnicy gazu, z ulg poczu, e samochd skoczy raptownie
do przodu. Pogoniy za nim nowe serie. W Schwenda ugodziy jeszcze dwie kule. Jedna
powtrnie w nog, a druga w biodro.
Samochd zdoa jako wspi si na ma, prowizoryczn barykad. Po chwili z chrzstem
blachy i resorw stoczy si z niej na woln ju drog i popdzi do przodu. Schwend by
zupenie oszoomiony, i okropnie przeraony. Przez gow przebiegy mu chaotyczne myli.
Jecha samochodem ju nie mg. Za nastpnym zakrtem drogi mogli czeka na niego
titowcy. Widocznie dowiedzieli si o transakcji z czetnikami. Na pewno zrobi wszystko, aby
nie uszed cay...
Szybko wyskoczy z samochodu. Przez chwil prbowa wycign z wntrza sztywniejce
ju ciao Grobla. Upyw krwi pozbawi go jednak zapewne si. Trup jego najbliszego
pomocnika pozosta wic w pogitym i postrzelanym aucie.
Sam Schwend - czujc, e za chwil straci przytomno - powlk si w stron lecej obok
drogi winnicy. Nie mia ju jednak siy do pokonania przydronego rowu. Ciko opad do
jego wntrza wypenionego brudn wod. Woda ocucia go na tyle, e zdoa doczoga si
* "O Boe, to partyzanci Tito!"

83
do rury drenaowej, w ktrej si ukry i przelea 28 godzin...
Sysza, jak partyzanci Tito odnaleli samochd i ciao Grobla: Dochodziy do rozmowy i
odgos krokw - wszdzie szukano jego samego. Zapad jednak zmrok i onierze nie
zauwayli Schwenda lecego w bocie i wodzie, ktre wypeniay rur.
W ten sposb przelea cay nastpny dzie i dopiero w nocy odway si opuci kryjwk.
W niedalekiej wiosce wynaj wz zaprzony w par wow, ktry odwiz go na p
ywego do szpitala w Triecie.
Niepowodzenie, ktre zaciyo ju od pocztku na "Unternehmen Greif", towarzyszyo take
Skorzennemu. Jego 150 Brygadzie nie udao si utrzyma mostw na Mozie, a wojska Seppa
Dietricha w ogle nigdy do nich nie dotary.
Awanturnik Skorzenny, oszoomiony sukcesem pierwszych dni ofensywy, pomaszerowa do
przodu. Chcia teraz rzuci swemu fhrerowi pod nogi Pary. Skoczyo si jednak tylko na
tym, e z caej brygady powrcio do Vaterlandu zaledwie kilkudziesiciu ludzi. I oni zreszt
stanli po kilku miesicach jako zbrodniarze wojenni przed sdem alianckim, oskareni o
wymordowanie jecw pod Malmedy.
"Operacja Bernhard", straciwszy swych kierownikw - Grobla i ciko rannego Schwenda,
pocza zblia si do nieuchronnego finau.
ALPEJSKA REDUTA
Dr Httl do koca by wierny fhrerowi. Tak przynajmniej wydawao si z pozoru. Blisze
prawdy byo to, e przede wszystkim pragn ratowa wasn gow.

3 maja 1945 roku, gdy klska "wiecznej Rzeszy" bya ju oczywista dla najzacitszych nawet
hitlerowcw, Httl przyby do Alt-Aussee, maej miejscowoci w zachodniej Austrii.
Zgodnie z planem Hitlera w Alt-Aussee miaa dziaa gwna kwatera Gestapo i SD,
poniewa miasteczko to znajdowao si w rejonie tzw. "Reduty Alpejskiej", do ktrej
powinny wycofa si oddziay SS i Wehrmachtu, aby kontynuowa zbrojny opr przeciw
aliantom.
Httl ju od dwu dni oczekiwa tu na przybycie szefa RSHA, Kaltenbrunnera, ktrego
Himmler mianowa swym zastpc na obszar Austrii i Niemiec Poudniowych.
Kaltenbrunner jednak nie przybywa. Httl domyla si przyczyny. Wskie grskie drogi
byy na przestrzeni wielu kilometrw zatarasowane sznurami samochodw i taborw
zdemoralizowanych jednostek Wehrmachtu i uciekajcych w popochu przed Armi
Radzieck oddziaw Waffen SS.
Widok, ktry oglda codziennie, skania go do przekonania, e "Reduta Alpejska" jest
takim sa85
mym mitem, jak dziesitki innych pomysw obkanego fhrera.
Nie byo to przyjemne uczucie. Chwila gdy, trzeba bdzie odpowiada za dokonane zbrodnie
i faszerstwa, zbliaa si nieuchronnie. Httl z alem myla, e lepiej byo jednak spokojnie i
cicho pracowa na Uniwersytecie Wiedeskim. Nie mg sobie darowa, e on, historyk,
postawi na faszyw kart...
W tej chwili rozleg si dzwonek telefonu. Sie cznoci wojskowej jeszcze dziaaa.
Zajty mylami o ratowaniu wasnej skry, Httl obojtnie podnis suchawk.
Jaki obersturmfhrer SS domaga si natychmiastowego poczenia z Kaltenbrunnerem.
- Er ist nicht da* - przeci krtko Httl. - Ja go zastpuj...
Wwczas obersturmfhrer zameldowa, e przewozi do Alt-Aussee tajny adunek o znaczeniu
pastwowym, o ktrego zawartoci nie moe mwi przez telefon. W jednym z samochodw
pka o, drugi za na skutek zderzenia zosta unieruchomiony na drodze w pobliu jeziora
Ebensee, nad rzek Traun. Obersturmfhrer prosi o przysanie nowych ciarwek, na ktre
przeaduje zawarto uszkodzonych samochodw.
"Znowu jakie idiotyczne papiery albo pokradzione obrazy i dywany ktrego z naszych
dostojnikw" - pomyla Httl. Gono powiedzia: - Was fur eine Frechheit !...** Czy pan
sdzi, e tu jest oddzia transportowy dla paskich przekltych skrzynek?
* Nie ma go.
** C za bezczelno!...

86
- Wic co... co ja mam zrobi? - usysza nerwowe pytanie obersturmfhrera.
Httla ogarna wcieko. Do mia troski o wasn osob, by teraz jaki dure zawraca
mu jeszcze gow skrzynkami, w ktrych diabe wie co jest...
- Cinij pan to do Traunu! - wrzasn - a sam ze swoj band wynocie si gdzie chcecie!...
Usysza jeszcze bulgotanie wydobywajce si z garda oniemiaego obersturmfhrera i z ulg
odoy suchawk na wideki. Mg znw myle jo sobie.
Nie wiedzia tylko, e przed chwil wyda polecenie ujawniajce aliantom "Operacj
Bernhard" ktr chcieli obaj z Schellenbergiem za wszelk cen ukry...
lepo posuszny, jak przystao na SS-mana, obersturmfhrer kaza onierzom wrzuci
skrzynie z rozbitej ciarwki do rzeki Traun. Drugi za samochd, ktry sta niedaleko
miejscowoci Redl-Zepf, przekaza, nadal nie informujc o jego zawartoci, stojcej tu
jednostce Wehrmachtu.
W kilka dni pniej, jak trafnie przewidywa Httl, wraz z ca hitlerowsk Rzesz runa
take "Alpejska Reduta". Dostojnicy hitlerowscy i SS-mani woleli skry si w mysie dziury,
ni nadal nadstawia gowy...

Zachodnia Austria zajta zostaa przez jednostki armii amerykaskiej, wraz z ktrymi
przybyli oficerowie CIC - amerykaskiego wywiadu, poszukujcy tajemnic III Rzeszy. Na
kwater wybrali oni Alt-Aussee, dawn siedzib resztek Gwnego Urzdu Bezpieczestwa
Rzeszy. Poza dokumentami znalezionymi w dowiadczalnej stacji Marynarki Wojennej nad
Jeziorem Toplitzsee, na razie nie natrafiono na nic szczeglnie
87
interesujcego. Gestapo i SD zdoao zniszczy te dokumenty, ktre przywieziono do AltAussee. Oficerowie CIC mieliby wic niemal zupeny spokj, gdyby nie pewien dziwny
wypadek, jaki zdarzy si w okolicy.
Na powierzchni jeziora Ebensee pojawiy si bowiem tysice pywajcych banknotw
funtowych.
Zanim wiadomo o tym dosza do Alt-Aussee, pewien dowcipny sierant miejscowego
oddziau amerykaskiego zaoy wraz z miejscowym rybakiem konsorcjum dla eksploatacji
owej "pywajcej" yy zota.
W krtkim czasie z pomoc odzi i sieci rybackich wyowili spory majtek, ktry powdrowa
do waluciarzy na czarne rynki miast Europy zachodniej.
Wwczas jednak do pracy przystpili agenci CIC, "Klondike" na powierzchni jeziora Ebensee
otoczone zostao kordonem wojska, ktre przejo dotychczasowe funkcje prywatnej
dwuosobowej spki: sierant-rybak.
Wyowione szcztki skrzy, ktre spyway rzek Traun do jeziora Ebensee, poddano
pieczoowitym badaniom.
Jeden z oficerw CIC, obdarzony dobr pamici, przypomnia sobie wwczas, e widzia ju
gdzie skrzynie wykonane z podobnego materiau...
Rozpoczy si gwatowne poszukiwania.
Doprowadziy one do odnalezienia drugiego samochodu ciarowego, ktry sta najspokojniej
w wielkim parku mieszczcym setki zdobycznych pojazdw po dawnym Wehrmachcie.
Przekaza go tam dowdca niemieckiego oddziau z Redl-Zipf, szczliwy, e pozbywa si w
ten sposb kopotu. Na odnalezionym samochodzie znajdoway si 23 skrzynie. Zawieray
one w banknotach ogem 21 milionw funtw szterlingw. Drugie tyle posuszny
obersturmfhrer wrzuci do rzeki Traun. Po dokonanym odkryciu Alt-Aussee stao si
miejscem prawdziwego zjazdu ekspertw od spraw faszerstw. Z gwnej kwatery armii
amerykaskiej przyby George Mc Nally, z Bank of England Harry Resves, a nadto trzech
wysokich funkcjonariuszy dziau faszerstw Scotland Yardu. "Operacja Bernhard" zostaa
ujawniona. ledztwo, prowadzone przez przybyych ekspertw w cigu wielu miesicy na
terenie caych Niemiec ujawnio rozmiary tej najwikszej akcji faszerskiej w historii.
Od roku 1942 do koca wojny hitlerowcy wyprodukowali i pucili w obieg olbrzymi sum
150 milionw faszywych funtw szterlingw.
Rwnoczenie wyjani si jeszcze jeden szaleczy plan, ktrego autorem by tym razem
Kaltenbrunner, ostatni szef zbrodniczego Gwnego Urzdu Bezpieczestwa Rzeszy. Oto
faszywe funty szterlingi miay suy do zakupu za granic materiaw niezbdnych do
utrzymania przy yciu "Reduty Alpejskiej". Mieli ich dokonywa zaufani ludzie organizacji
Schwenda w Szwajcarii i Hiszpanii, dostarcza za na miejsce - przemytnicy grskimi
alpejskimi ciekami.
Jednak i ten obdny plan run, tak jak runa caa hitlerowska Rzesza, oparta na zbrodniach,
masowych morderstwach i niewoli narodw.
Autor jego, Kaltenbrunner, zawis na szubienicy w Norymberdze; zmar pniej ostrony
oberfaszerz i szpieg Schellenberg.
Pozosta jednak dr Httl. Zaopiekoway si nim neohitlerowskie koa, nice o III wojnie
wiatowej. Osoba zbrodniczego "naukowca faszerza" - jak im si marzy - moe by jeszcze
potrzebna.