Professional Documents
Culture Documents
aby
znali Ciebie,
jedynego prawdziwego Boga
oraz Tego, ktrego posae,
Jezusa Chrystusa.
Imprimatur Kurii Metropolitalnej Warszawskiej
nr 5680/NK/2003 z dnia 18.12.2003 r.
Przekad:
Ksiga Rodzaju Anna Kumirek
Ksiga Wyjcia Anna Kumirek
Ksiga Kapaska Anna Kumirek
Ksiga Liczb Iourij Golovanov i Anna Horodecka
Ksiga Powtrzonego Prawa Anna Kumirek
Korekta
Marianna Chaupczak
ISBN 83-7146-187-9
Warszawa, dnia 27 czerwca 1997 r.
SOWO WSTPNE
Napawa radoci fakt, e wierzcy coraz czciej i chtniej sigaj po
Pismo wite. Zawiera ono bowiem to, co Bg w swoim nieskoczonym
miosierdziu zechcia objawi o sobie, i odkrywa najwaniejsze potrzeby
i tsknoty czowieka. Czytanie i rozwaanie ksig witych zapewnia wzrost
ycia religijnego, odmienia na lepsze ludzkie postpowanie i ukazuje per-
spektywy wiecznoci. ywe bowiem jest sowo Boe, skuteczne i ostrzej-
sze ni wszelki miecz obosieczny, przenikajce a do rozdzielenia duszy
i ducha, staww i szpiku, zdolne osadzi pragnienia i myli serca czy-
tamy w Licie do Hebrajczykw (4,12).
Koci okazuje pomoc w trudnym zadaniu poznawania i rozumienia
Biblii take przez promowanie rezultatw bada uczonych. Studiuj oni
Pismo wite, objaniajc je jako sowo Boe i ludzkie. W ostatnich latach
zgodnie z zaleceniem Soboru Watykaskiego II nastpi w tej dziedzi-
nie w Polsce znaczny postp. W nurt tych dokona wpisuje si Pryma-
sowska Seria Biblijna, obejmujca najbardziej fundamentalne pomoce
niezbdne dla rzetelnych studiw biblijnych.
Mona ywi nadziej, e ksiki, ktre si w tej serii ukazuj, przy-
czyni si do dalszego pogbiania i upowszechniania rzetelnych bada
biblijnych, a przez to do nowego oywienia duszpasterstwa i duchowoci
biblijnej. W ten sposb zwielokrotnia w Kociele bogosawione owoce
pragnienia poznawania i umiowania Trjjedynego Boga.
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XI
Alfabet hebrajski
Obecne pismo hebrajskie przejte zostao od Aramejczykw i nosi nazw pi-
sma kwadratowego, w ktrym nie ma podziau na litery due i mae. Alfabet
hebrajski skada si z 22 znakw. Tekst hebrajski czytamy z prawej do lewej.
Jedynym znakiem przestankowym uytym w tym tekcie jest kropka przypomi-
najca nasz dwukropek.
XIV Wprowadzenie
Samogoski
W jzyku hebrajskim przyjto system punktacji tekstu, jest to zestaw znakw
diakrytycznych wystpujcych pod spgoskami lub obok nich u gry: samogoski
dziel si na dugie, krtkie i skrcone. W tablicy samogosek dla pokazania
poprawnego skadania spgosek z samogoskami uyto przykadowo spgoski
bet.
i jedna z trzech krtkich samogosek: hatep patah, hatep segol i hatep qamac
w pobliu spgoski gardowej majce uatwi jej wymow.
Maqqep, czyli pozioma kreska pisana w grnym poziomie liter midzy dwoma
wyrazami to znak, e stanowi one jedn cao akcentow. Liter jod wystpujc
na kocu wyrazu czyta si jedynie po samogosce a o, u, z ktrymi tworzy
dyftongi ai,oi,ui. Natomiast po e i i wydua ich dugo. Nie czyta si
take jej w grupie samogosek wya , wymowa aw, ktre rwnie zostao przyjte
w tekcie transkrypcji.
Ponadto naley rwnie pamita, e nie czyta si litery h na kocu wyrazu,
chyba e wystpuje w niej kropka (tzw. mappq H). W transliteracji Picioksigu
niewymawiane h dla uatwienia zapisane zostao w indeksie grnym. W jzyku
hebrajskim akcent w sowach pada zazwyczaj na ostatni sylab, czasami na
przedostatni. Zasady transliteracji samogosek opracowano na podstawie regu
zamieszczonych w podrczniku: T. O. Lambdina Introduction to Biblical Hebrew,
wyd. 8, London 1988.
Kody gramatyczne
Skrty kodw gramatycznych pochodz z jzyka angielskiego. Pierwsza litera
w szeregu symboli okrela kategori gwn odpowiadajc czci mowy: n
rzeczownik, v czasownik.
Rodzaju m mski,
f eski,
b oba rodzaje,
c wsplny dla obu rodzajw
Liczby s liczba pojedyncza,
p liczba mnoga,
d liczba podwjna
Inne h (paragogic he) he przy trybie
rozkazujcym i zachcajcym
d (directional he) he kierunkowe
n (paragogic nun) nun dodawane przy
trybie rozkazujcym i zachcajcym
171 nC mp 2830 nC bs 3265 nC bs 2446 nC bpc 1077 nC ms 363 nC ms 3264 nC ms 712 v 3fs qp
{yiholE) axUrw {Oh:t y"n:P-la( |e$oxw Uhobfw Uhot hftyfh
Boy duch a ,otchani powierzchni nad ciemno i pustkowiem i bezadem
e e e e
bya
e h
lohm w ruah. t hom p ne al w h.osek wabohu tohu hajta
390 Pp 361 v ms hP 712 v 3msjqi 1642 nC mp 3268 nC msc 2912 nC ms 712 v 3msjqi 171 nC mp
}y"B lyiD:bam yihyw {yfMah |Ot:B a(yiqfr yihy {yiholE)
midzy podzielone byo i wd rodku w sklepienie si stanie Niech
e e
:Bg
e
ben mabdl wh hammajim b tok raqa j h lohm
1,614 tyi$)"r:B 2
331 Pr 1642 nC mp 390 Pp 361 v 3msjhi 2912 nC ms 171 nC mp 2344 v 3msjqi 1642 nC mp 1642 nC mp
re$A) {yaMah }y"B l"D:bYw a(yiqfrfh-te) {yiholE) &a(Yw 1.7 ;{yfmfl {yam
ktre ,wodami midzy podzieli i sklepienie ** Bg uczyni I .wod a wod
a e
s er hammajim ben wajjabdel haraqa et lohm wajjaas lamajim majim
105 a ms 1772 nC ms 3151 nC mp 3290 Pp 1642 nC mp 2677 v 3mp ni 171 nC mp 213 v 3ms qi x
dfxe) {Oqfm-le) {yamf<ah taxaTim {yaMah UwfQy {yiholE) rem)oYw 1.9 ;p
jedno miejsce w nieba spod wody si zbior Niech :Bg powiedzia I
e
eh.ad maqom el hass amajim mittah.at hammajim jiqqawu lohm wajjomer p
1105 a ms 171 nC mp 2782 v 3msjqi 1211 nC mp 2743 v 3ms qp 1642 nC mp 1771 nC msc
;bO+-yiK {yiholE) ):rYw {yiMy )frfq {yaMah h"w:qim:lU
.dobre e ,Bg widzia I .morzami nazwa wd zbiorowisko a e
e h
t.o b k lohm wajjar jammm qara hammajim u l miqwe
331 Pr 1643 nC msc 3ms 2492 nC ms 2344 v ms qP 2492 nC ms 2299 nC msc 826 nC ms
re$A) Onyim:l yir:P he&o( yir:P j"( (arz
ktrego ,swego rodzaju wedug e
,owoc e
czynicym owocowym e
drzewem ,nasienie
a h
s er l mno p r ose p r ec zera
1505 nC ms 1174 nC ms 1699 nC fsc 518 a ms 1505 nC ms 518 a mp 1505 nC mp 3184 a mdc 171 nC mp
rO)fMah-te)w {OYah tele$:mem:l lodfGah rO)fMah-te) {yilod:Gah toro):Mah y"n:$-te) {yiholE)
wiato ** i e
dniem rzdzio aby ,wielkie wiato ** wielkie
e e
:wiata e
dwa ** Bg
e
hammaor w et hajjom l memselet haggadol hammaor et hagg dolm hamm orot s ne et lohm
171 nC mp 338 Po 3mp 2044 v 3ms qi 1336 nC mp 338 Pp 1483 nC ms 1699 nC fsc 2690 a ms
{yiholE) {fto) }"TYw 1.17 ;{yibfkOKah t")w hflyaLah tele$:mem:l }o+fQah
Bg je da I .gwiazdy ** i e
noc rzdzio aby e
,mae
e h
lohm otam wajjitten hakkokabm w et hallajla l memselet haqqat.on
305 nC bs 2168 v 3ms pi 2184 nC ms 899 a fs 2002 nC fs 3229 nC ms 1642 nC mp 3228 v 3mp qi
jerf)fh-la( v"pO(y vO(w hfYax $epn jere$ {yaMah Uc:r:$y
,ziemi nad lata niech ptactwo a ,yjcyche e
istot rojem wody si zaroj Niech e
h
haarec al j opep w op h.ajja nepes s erec hammajim jisr cu
338 Pp 518 a mp 3331 nC mp 171 nC mp 455 v 3ms qi 3151 nC mp 2912 nC msc 2446 nC bpc
t")w {yilod:Gah {nyNaTah-te) {yiholE) )fr:bYw 1.21 ;{yfmf<ah a(yiq:r y"n:P-la(
** i wielkie wodne potwory **
e e
Bg stworzy I .nieba sklepieniu e e
na
e
w et hagg dolm hattannnim et lohm wajjibra hass amajim r qa p ne al
338 Pp 1643 nC mpc 3mp 1642 nC mp 3228 v 3cp qp 331 Pr 2873 v fs qP 899 a fs 2002 nC fs
t")w {eh"nyim:l {yaMah Uc:rf$ re$A) te&emorfh hfYaxah $epn-lK
** i ich rodzaju wedug
e e
,wody si zaroiy ktr ,pywajc ,yjc istot wszelk
a h
w et l mnehem hammajim s arcu s er haromeset hah.ajja nepes kol
2874 nC ms 366 nC fs 1643 nC msc 3fs 899 a fs 2002 nC fs 305 nC bs 1235 v 3fsjhi
&emerfw hfm"h:B Hfnyim:l hfYax $epn jerf)fh )"cOT
,pazy i ,bydo
e
:swego rodzaju wedug e
yjc istot ziemia wyda Niech
h h
waremes b hema l mnah h.ajja nepes haarec toce
338 Pp 1643 nC msc 3fs 366 nC fs 1643 nC msc 3fs 305 nC bs 909 nC fsc
t")w Hfnyim:l hfm"h:Bah-te)w Hfnyim:l jerf)fh tYax-te)
** i swego rodzaju wedug
e e
bydo ** i swego rodzaju wedug ldowe[ziemi] zwierz **
e e e
h
w et l mnah habb hema w et l mnah haarec h.ajjat et
213 v 3ms qi 1105 a ms 171 nC mp 2782 v 3msjqi 1643 nC msc 3ms 46 nC fs 2874 nC ms
rem)oYw 1.26 ;bO+-yiK {yiholE) ):rYw Uh"nyim:l hfmfdA)fh &emer-lK
powiedzia I .dobre e ,Bg widzia I .swego rodzaju wedug e
ziemi paz wszelki
e a h
wajjomer t.o b k lohm wajjar l mnehu ha dama remes kol
628 nC fsc 2821 v 3mp qi 664 nC fsc 1cp 2586 nC msc 1cp 50 nC ms 2344 v 1cp qi 171 nC mp
tag:dib UD:ryw Un"tUm:diK Un"m:lac:B {fdf) he&A(n {yiholE)
rybami nad panuj niech i nam podobnych nasz obraz na e e
ludzi Uczymy :Bg
a h e
bidgat w jirdu kidmutenu b calmenu adam na s e lohm
171 nC mp 2586 nC ms 2586 nC msc 3ms 50 nC ms 171 nC mp 455 v 3ms qi 305 nC bs 2873 v ms qP
{yiholE) {elec:B Om:lac:B {fdf)fh-te) {yiholE) )fr:bYw 1.27 ;jerf)fh-la( &"morfh
Boga obraz na ,swj obraz na czowieka
e e
Bg stworzy I .ziemi po pezajcym
e e
lohm b celem b calmo haadam et lohm wajjibra haarec al haromes
338 Po 3mp 468 v 3ms pi 338 Po 3mp 455 v 3ms qp 2013 nC fs 777 nC ms 338 Po 3ms 455 v 3ms qp
{fto) |erfbyw 1.28 ;{fto) )frfB hfb"qnU rfkfz Oto) )frfB
im bogosawi I e
.ich stworzy kobiet i mczyzn e
,go stworzy
h
otam waj barek otam bara u n qeba zakar oto bara
2446 nC bpc 331 Pr 826 nC ms 825 v ms qP 2343 nC ms 1428 Pp 2mp 2044 v 1cs qp
y"n:P-la( re$A) (arz a("roz be&"(-lK-te) {ekfl yiTatfn
powierzchni na e
ktre ,nasienie rozsiewajce ziele wszelkie ** wam daem
a
p ne al s er zera zorea eseb kol et lakem natatt
1670 nC fsc 3ms 3023 a ms 1174 nC ms 171 nC mp 1355 v 3msjpi 2539 nC bsc 3mp 305 nC bs
OT:k)al:m yi(yib:<ah {OYaB {yiholE) lakyw 2.2 ;{f)fb:c-lkw jerf)fhw
,swoje dzieo sidmym
e e e
dniu w Bg skoczy I e
.ich zastp wszystek i ziemia i
e e e
e
m lak to hass b bajjom lohm waj kal c baam w kol w haarec
2344 v 3ms qp 331 Pr 1670 nC fsc 3ms 3023 a ms 1174 nC ms 3032 v 3ms qi 2344 v 3ms qp 331 Pr
;hf&f( re$A) OT:k)al:m-lKim yi(yib:<ah {OYaB toB:$Yw hf&f( re$A)
.uczyni ktre ,swego dziea caego od sidmym e e e
dniu w odpocz I .uczyni ktre
h a h a
asa s er m lak to mikkol hass b bajjom wajjisbot asa s er
348 Pp 3ms 1344 Pp 338 Po 3ms 2665 v 3ms pi 3023 a ms 1174 nC ms 171 nC mp 468 v 3ms pi
Ob yiK Oto) $"Daqyw yi(yib:<ah {Oy-te) {yiholE) |erfbyw 2.3
nim w bo ,go ** uwici i e
sidmy e
dzie ** Bg pobogosawi I e
e
bo k oto waj qaddes hass b jom et lohm waj barek