You are on page 1of 144

f.bekoni a.beili T.

TavaZe

legendebi da miTebi

Tbilisi 2013
georgika
uak) 821.161.1-394+821.161.1.03=353.1+821.111-394
b _ 446

wigni Targmna da gamocemisTvis moamzada Tamaz TavaZem


gamosulia agni ioga eqimebisaTvis meore wigni _

oqros sawmisi,
moikiTxeT wignebis maRaziebSi
Txzulebani

mimoxilva

Tqvens winamdebare wignis pirveli nawili msoflios udidesi adamianis, Seuz-


Rudveli Semoqmedis, adamiani _ gamocanas erT-erTi nimuSis Targmania, romelic
samyaros fundamentalur mecnierebas, _ miTologias exeba.
samyaros qarga, arsi, mizani da ZiriTadi amocana da masze gacemuli pasuxebi
erTdroulad, _ legendebi da miTebia. amitomaa rom maT wiaRSi Tavisi geni-
iT Caxedul adamians SeeZlo mxolod gamxdariyo erT konkretul pirovnebaSi
sameba:
pirveli da yvelaze didi, _ esaa poeti da aq bekoni Seqspiria, udidesi
poetTa Soris.
meore isaa, rom man ukvdavebis gamocana gaxsna da ukvdavTa sazogadoebis
ordeni, _ rozenkreicerebis ordeni Seqmna.
mesame is, rom igi inglisis samefo karze erT-erTi udidesi saxelmwifo
moRvawe da politikosi gaxldaT da ai am, Tavisi Semoqmedebis politikuri
aspeqtiT misgan gaxsnili legendebi da miTebi warmoadgenen am wignis pirveli
nawilis Sinaarss.
SeuZlebelia ar dainaxo Tu rogori gasaocari, samyaroseuli Tu pirovnuli
donis politikamde dayvanili SinaarsiTaa gaxsnili msoflios es udidesi sa-
ganZuri, _ miTebi da legendebi da zustad maTi codnis SesaZenad, saero gan-
zomilebis WeSmariti politikuri azrovnebis asamaRleblad iTargmna es misi
naSromi.
ase rom es wigni farTo mkiTxvelisaTvisaa gankuTvnili da, rac mTavaria,
Cveni oficialuri politikuri sivrcisaTvis, iqneba es parlamenti, di plomati-
uri korpusi, aseve specialuri kursi filosofiis, iuridiuli, saerTaSoriso
samarTalis Tu sxva msgavsi umaRlesi saswavleblebis kursi. mTavari isaa, rom
droa RvTiur diplomatiasa da politikas eziaros eri, raTa erTxel da samu-
damod CavwvdeT aristoteles am gamonaTqvams: uzenaesi da ukeTilSobilesi
xelovnebaTa Soris, _ politikaa.
ai am politikuri Sinaarsis kursiT miemarTeba dRes msoflio kacobrioba,
Tumca nel-nela, magram metad mtkiced, _ evrogaerTianebis msgavsad msoflio
mTliandeba erTiani informaciuli sivrcis, erTiani valutis, erTiani sabanko
sistemis ideebis irgvliv, uvizo mimosvliT da sxva... aseve popularulia idea,_
msoflios sazRvrebis gareSe. migvaCnia, rom SeiZleba uaRresad saintereso
komentari daerTos am Targmanis yovel miToss, magram mkiTxvels vutovebT am
siamovnebas, raTa mis mier RvTaebrivi sibrZnis axal-axali aRmoCenebiT datkbes
kidec da sulieradac amaRldes. is Tu ra igulisxmeba amasSi, anu rogori ana-
lizi unda gakeTdes, mkiTxveli herakles miTebis ezoTerul analizSi dainax-
avs da es arc Tu ise iolia, radgan iTxovs rogorc uaRresad ganviTarebul
logikas, ase legendebis mistiuri gonebiT xedvas da gaSifvras.
mesame nawili gacilebiT ioli gasagebia da Tu gaCndeba kiTxvebi, SegiZliaT
dagvikavSirdeT Cven.

6
f.bekoni

winasityvaoba

yvela vinc bunebaze, rogorc ukve Seswavlil saganze, saubari gabeda,_


akeTebdnen amas Tavdajerebulobis, Wkuis darigebis Tu ampartavnebis gamo,
sulerTia, _ maT uzarmazari ziani miayenes filosofias da mecnierebas. radgan
ramdenadac Zlierni iyvnen isini sakuTari Tavis mimarT ndobis damkvidrebaSi,
imdenadve warmatebulni aRmoCndnen sxvaTa yovelgvari kvlevebis Sewyvetisa
da maTi CaxSobis saqmianobaSi. imdenad sikeTe ki ar moutaniaT maT TavianTi
niWierebebiT, ramdenadac ziani moitanes, radgan daRupes da acdunes sxvaTa
niWi. isini ki, vinc sapirispiro gza airCia da gadaWriT amtkicebda imas, rom
Semecneba saerTod SeuZlebelia, _ amas uZvelesi sofistebis mimarT siZulvi-
lis gamo akeTebdnen, Tu sulis simtkicis uqonlobis gamo, an iqneb codnis
mxolod garkveuli donis flobis gamoc ki, _ amas iseTi mtkicebulebaniT
adasturebdnen, romlebsac ver uarhyof. da mainc, isini ara WeSmariti sawyise-
bidan aviTarebdnen mtkicebulebaTa sakuTar azrebs, aramed mxolod gulmod-
gineobiTa da vnebebiT gatacebulebma yovelgvar zomas gadaaWarbes. uZvelesi
berZnebi ki (romelTa naSromebi dakargulia) iCendnen gonivrul TavSekavebas
da ar amJRavnebdnen arca Tavdajerebuli saboloo msjelobis pretenzias, da
arca ganwirul akatalefsiaSi ar vardebodnen. da Tumca isini xSirad sinanuls
gamoTqvamdnen rogorc saganTa bundovanebis, aseve maTi kvlevis siZneleebs
gamo, isini Tavs mainc ar anebebdnen miznisaken swrafvas da gamocdidnen bune-
bas. maT, rogorc Cans, miaCndaT, rom es sakiTxi (anu SesaZlebelia Tu ara Sem-
ecneba saerTod) wydeba ara kamaTiT, aramed cdebiT. Mmagram isinic, romelnic
mxolod gonebis Zalas icnobdnen, wesebs ki ar mimarTavdnen, aramed yvelafers
gonebis mudmivi aqtiurobisa da daxvewili azris Zalisagan elodebodnen.
Cveni xerxi ki imdenad iolia saTqmelad, ramdenadac Znelia saqmiT, radgan igi
mdgomareobs imaSi, rom Cven sarwmunos xarisxs vayalibebT, risTvisac grZno-
bebs mxolod maTsave sazRvrebSi ganvixilavT da umetes wilad ugulebelvyofT
gonebis nayofs, romelic grZnobebis kvalzed Cndeba da ai amis Semdeg, sarw-
muno ukve axal gzas ukafavs azrovnebas grZnobaTa uSualo aRqmiT. eWvgareSea,
rom es kargad esmodaT imaTac, vinc igive Sinaarss aniWebda dialeqtikas. aqedan
gamomdinare gasagebia, is Tu ratom cdilobdnen isini daxmareba gaewiaT gonebi-
saTvis imiT, rom ar endobodnen gonebis Tandayolil uneblie daskvnebs. magram
Zalian dagvianebulia am iaraRis gamoyeneba maSin, rodesac saqme ukve gafuWebu-
lia: imis Semdeg, rodesac goneba ukve datyvevebulia yoveldRiuri midrekile-
bebiT, cru ambebiTa da swavlebebiT, rodesac igi ukve alyaSemortymulia cru
kerpebiT. Aamgvarad dialeqtikis es xelovneba, (rogorc ukve vTqviT) dagvi-
anebiT aRsdgeba gonebis dasacavad da amitom saqmes rodi gamoasworebs WeS-
maritebis aRdgeniT, piriqiT aZlierebs da aRrmavebs Secdomas. erTaderTi xsna
imaSia, rom goneba sul Tavidan unda avamuSaoT, mxolod Tavidanve aRarasodes

7
Txzulebani

ar unda mivandoT igi sakuTar Tavs, radgan maradiulad unda imarTebodes da


es yvelaferi, ase vTqvaT, awyobili meqanizmiviT unda muSaobdes. marTlac rom,
Tu adamianebi raime meqanikuri samuSaos Sesrulebas iaraRis gareSe SiSveli
xelebiT Seecdebian, _ msgavsad imisa rogorc amas goneba akeTebs (gonebas aba
ra iaraRi esaWiroeba garda sakuTari Tavisa), _ maSin arc maincadamainc didi
raime gamouvaT arc Senebis saxiT da arca saganTa gadaadgilebis saxiT, gindac
rom didi Zalisxmeva gamoiCinon saamisod. da Tu ki saWiroa am magaliTze yu-
radRebis garkveul wilad Seyovneba, raTa rogorc sarkeSi Caxedvisas moxdes
movlenaTa Sefaseba, maSin warmovidginoT triumfisa Tu sxva msgavsi sazeimo vi-
Tarebis aRsaniSnavad agebuli grandiozuli obeliski, romelic sazeimo adgil-
zea misatani Tanac ise, rom amas mxolod SiSveli xelebiT gakeTebas apirebdnen.
Ggana saRad moazrovne adamiani ar ityvis rom es xalxi gonebrivad metad mZimed
arian daavadebulnio? igi ufro met ugunurebad ar CaTvlis maT, Tu ki saqmis
gamosasworeblad met xalxs Seagroveben? Dda amis Semdeg warmatebis misaRwevad
kunTmagar da Zlier adamianebs datoveben. maSin raRa daskvna unda gaakeTos man?
ityvis rom am xalxs tvinic ki ar hqoniaT da aba goneba saidanRa eqnebaTo! Tu
amasac ar dajerdebian da aTletur xelovnebas mimarTaven, _ brZanebas gascemen
yvela navarjiSebi da Zlieri xelebiTa da ganviTarebuli kunTebiT momzade-
buli movides, _ maSin is erTaderTi Wkuadmyofeli gana ar ityvis, rom am xalxs
garkveuli Sinaarsis sigiJiT garToba gadauwyvetiaTo? Aamgvarad adamianebi
msgavsi ugunuri gulmodgineobiTa da fuWi erTsulovnebiT ekidebian gonebis
saqmianobas, did imedebs amyareben moazrovneTa simravleze an maT upirateso-
bebze da gamWriaxobaze, an ufro metic, cdiloben dialeqtikiT gaaZlieron
gonebis Zala (romelic Taviseburi aTletikis rols asrulebs am SemTxvevaSi).
amasobaSi imisaTvis vinc sworad gansjis, naTeli xdeba rom miuxedavad imisa
rom isini mTeli gulmodgineobiT daZabulad Sromoben, mainc SiSveli gonebis
Zalas mimarTaven. Mmagram savsebiT naTelia, rom yovel did saqmes, rasac ki
adamiani mokidebs xels iaraRisa da damxmare meqanizmebis gareSe, warmateba
ar uwerian. ase rom am winapirobebidan Cven ori daskvna gamogvaqvs, razedac
gvinda gansakuTrebiT gavafrTxiloT adamianebi, raTa es ar gamoeparoT maT
yuradRebas. Ppirveli maTgani Semdegia: Cven miviCnevT, rom kargi niSani iqne-
boda Tuki ampartavnebisa da gansxvavebul SexedulebaTa Tavidan asacileblad
Cven xelSeuxeblad, damcirebis gareSe SevunarCunebT winaprebs Rirsebas da
Tayvaniscemas, ise rom mokrZalebuli TavmdablobiT davitovoT ufleba Cvenc
warmovaCinoT Cveni daniSnulebac da Semoqmedebis nayofic, radgan Tu Cven
ganvacxadebT, rom Cven ukeTesis motana SegviZlia, vidre Zvelebs, romelTa
gzazec Cven SevdgiT fexi, maSin Cven xels ver SevuSliT niWis, upiratesobis
da unarebis Sedarebebis mimarT dabadebul kamaTs. ra Tqma unda es kamaTi arc
axali iqneba da arca akrZaluli, radgan Tuki winaprebma raRac daadgines da
aRmoaCines araswori, maSin Cven ratom ar unda gvqondes ufleba davinaxoT da
uarvhyoT isini? magram miuxedavad imisa, rom es kamaTi samarTlianic iqneboda
da daSvebulic, igi mainc miuwvdomeli iqneboda Cveni ZalebisaTvis. magram Tu
ki Cven miviswrafiT imisaken rom gonebas gaexsnas is rac ucnobi iyo, maSasadame

8
f.bekoni

gamoucdeli Zvelebisagan, maSin viTareba icvleba. wydeba mxareTa Sejibrica


da kamaTic. Cven gvrCeba mxolod gzis mimaniSneblis roli, rac TavisTavad
saSualo faseulobaa da fortunas wils warmoadgens, radgan iRblis saqmes
niSnavs da ara niWsa da upiratesobas.Ees miniSneba exeba jer pirovnebebs, Semdeg
ki sagnebs.
Cven srulebiTac ar vcdi-
lobT davamxoT is filosofia
romelic dResaa gabatonebuli
an, gnebavT, sxva romelime, ro-
melic ufro srulyofilicaa
da sworic. amasTan erTad arc
xels ar vuSliT imas, rom am
sayovelTao filosofiam Tu
msgavsma filosofiebma Seam-
kon disputebi, gamosvlebi
da ganaTlebisa Tu samoqa-
laqo saqmianobisaTvis iyvnen
gamoyenebulni. Uufro metic,_
Cven Riad vacxadebT, rom is
filosofia, romelic Cven
Semogvyavs, arc ise gamosa-
degi iqneba aRniSnuli saqmi-
anobisaTvis. Mmas sxvaTaSoris
ver CawvdebiT, igi aranairad
ar efereba winaswar akviatebul gonebas, miuwvdomelia brboTaTvis, radgan maT
misi sikeTiT mxolod sargeblobaRa rCebaT.
maS ase, iyves orive mxaris bednierebisa da keTildReobisaTvis or danayofad
gayofili moZRvrebis ori sawyisi, msgavsad amisa iarsebebs filosofosTa da
mWvretelTa ori modgmac, romlebic arc ucnobi arian erTmaneTisaTvis da arc
mtrobas ar ganicdian erTmaneTis mimarT, radgan dakavSirebulni arian urT-
ierT TanamSromlobiTa da daxmarebiT. erTma mxarem xeli mokidos arsebul mec-
nierebas, meorem ki Seqmnas axali mecnierebani. visTvisac ufro axloa pirveli
(mecnieruli) saqme, midrekilebis Tu samoqalaqo saqmianobis gamo, an iqneb imis
gamoc, rom mas ar xelewifeba meore mimarTuleba (niWis ukmarisobis gamo axal
mecnierebaTa Camoyalibeba, rac ase gardauvalia da xSiri realur cxovrebaSi),
maT Cven bednier iRbals vusurvebT imaSi, riTac arian dakavebulni da nuRar
uRalateben arCeul saqmes. Mmagram Tu romelime mokvdavi ar ikmarebs mas rac
ukve aRmoCenilia da cnobilia misTvis, da moisurvebs isargeblos am rCeviT,
raTa ufro RrmaT SeaRwios moZRvrebaSi ara kamaTiT, aramed bunebasTan kon-
taqtSi mecnieruli SromiT, imisaTvis rom bolos da bolos ara lamazi simar-
Tlis magvari warmodgenebi SesZinos sakuTar Tavs da Semdeg Tavs moaxvios igi
sxvebs, aramed imisaTvis, rom naTlad da mtkiced Seicnos buneba,_maSin aseTeb-
ma, Tu ki moisurveben, mogvmarTon Cven da SegvierTdnen viTarca mecnierebis

9
Txzulebani

WeSmariti Svilebi da miatovon bunebis is atriumebi (Zveli romauli sacxovre-


beli saxlis SigniT, sxvebisagan dafarulad arsebuli ezoebi), romlebsac
ubirTa usasrulo urdoebi esxmoda Tavs da, bolos da bolos, gaikafon gza
WeSmariti bunebis wiaRisaken.
imisaTvis rom Cvenc ukeT viyoT gagebulni da imisTvisac, rom ufro nacnobi
saxelwodebebiT warmogidginoT is rac Cven gvwadian TqvenTvis gadmosacemad,
getyviT rom Cven, Cvens erT-erT xerxs (gnebavT gzas) vuwodebT gonebiT ganWvre-
tas (dxarana), meores ki, pirvelis safuZvelzed, _ bunebis axsnas (dxiana).
Cven kidev erTi survili gagvaCnia. Cven Cvens msjelobaSi vcdilobdiT, rom
Cvens mier SemoTavazebuli yofiliyo ara mxolod WeSmariti, aramed gasageba-
dac ioli, rameTu codnas aranairi siZnele da dabrkoleba ar hqonoda ada-
mianTa sulebSi SesaRwevad. saamisod Sesabamisi gulmodgineobac gamoviCineT,
raTa metad damZimebuli cxovrebiT datvirTuli adamianebic Seswvdnen mas. ma-
gram samarTlianobis safuZvelzed Cven velodebiT (gansakuTrebiT mecnierebis
aRorZinebis esoden grandiozul saqmianobasTan dakavSirebiT) imas, rom isini
visac survili eqneba Cvens am naSromze gamosTqvas Sexeduleba, iqneba es misi
piradi gageba Tu sxva mravali avtoritetis Sexeduleba, an sulac mtkicebule-
baTa raRac formebi (rac Cvens droSi erTgvar sasamarTlo kanonmdeblobadaa
gadaqceuli), gaakeTeben ese zereled da sxvaTaSoris. umjobesia: jer Sesa-
bamisi jerovnebiT Seiswavlon sakiTxi; jer TviTon gamoscadon gza romelsac
Cven mivaniSnebT da vTavazobT maT; jer mieCvion saganTa im sinatifes, romlebic
cdebSia Cadebuli; bolos da bolos droulad gamoasworon sakuTar gonebaSi
Rrmad damkvidrebuli mankieri midrekilebani; da ai mxolod maSin (Tu ki moi-
surveben), rodesac Sesabamis Zalas SeiZenen, isargeblon sakuTari msjelobis
unariT.

10
nawili pirveli

frensis bekoni
Txzulebani
Txzulebani

I. kasandra, anu gulaxdiloba

mboben, rom apoloni, Zlier Seyvarebuli iyo kasandrazed, romelic


yovelgvari TvalTmaqcobiT cdilobda apolonis meZieblobisagan Ta-
vis daRwevas, Tumca imeds mainc ar ukargavda mas, vidre winaswarm-
etyvelebis unari ar miiRo misgan saCuqrad; da miaRwia ra sawadels,
rasac esoden eswrafeboda Tavisi TvalTmaqcobiT, pirdapir uarhyo apolonis
siyvarulze vedrebani. apoloni ganrisxebuli imiT, rom veRar daibrunebda Ta-
vis ase naCqarevad gakeTebul saCuqars, ainTo SurisZiebiT da raTa ar darCe-
niliyo biTurad, Tavis saCuqars Surisgeba daayola; Tumca kasandra yovelTvis
swor winaswarmetyvelebas ityoda, mas mainc aravin arasodes ar daujerebda.
da ai, yoveli misi winaswarmetyveleba swori ki iyo, magram maT mimarT aravis
aranairi rwmena ar gaaCnda.
es miTi, Cemis azriT, metyvelebs rCeva-darigebis mimarT srul gulgrilobas
da miuReblobas adamianTagan maTi gonebis moumzadeblobis gamo. yoveli rCeva-
darigeba naadrevia gaunaTlebelTaTvis. amgvarad, jiuti da feTqebadi xasiaTis
mqone adamianebi, romlebsac ar surT daemorCilon apolons, anu harmoniis Rmer-
Ts (guls) Seicnon da daicvan zomiereba da sazRvrebi yovelsa da yvelaferSi,
gamoicnon maRali da mdabali, gaRizianebuli Tu mSvidi tonebi saubrisa iseve,
rogorc ganasxvaon nacadi, brZeni adamianebi brbosagan, anu gamoicnon yoveli
iseTi adamiani, romelsac ar surs arca mosmena da arca codna, odes ilapara-
kon da odes dumili amjobinon,_aseTi adamianebi gindac rom iyvnen gonierni
da gulaxdilni da iZleodnen sikeTiT da gonierebiT aRvsil darigebebs, mainc
veravis ver moutanen sikeTes TavianTi darigebebiTa da daJinebulobiT, amitom
warmateba arasodes ar mohyveba maT saqmianobas. piriqiT, isini aCqareben kidec
imaT daRupvas, visTvisac Tavis darigebebs iZlevian da mxolod maSin, roca ube-
dureba ukve moxdeba, maT rogorc windaxedul winaswarmetyvelebs, ise Seasx-
aven xotbas. amis SesaniSnavi magaliTia, _ mark katon uiteli. igi xom winaswar
xedavda yvelafers da delfosis winaswarmetyvelis msgavsad xedavda samSob-
los daRupvasac da im tiranias, romliTac saSiSi iyo keisrisa da pompeusis
jer SeTanxmeba da Semdeg maTi dapirispireba; magram mis winaswarmetyvelebas
sikeTe ar mohyolia, piriqiT man daaCqara sakuTari samSoblos ubedureba. Zal-
zed Wkvianurad da zustad es SeamCnia ciceronma da gonebamaxvilurad aRniSna
kidec igi Tavis werilSi megobris mimarT: brwyinvalea katonis azrebi, magram
mainc mavneblobs respublikis winaaRmdeg: igi ise laparakobs, TiTqos plato-
nis respublikaSi cxovrobs da ara romulis am naZiralaTa Soris.

12
f.bekoni

II. tifoni da meamboxeni

oetebi yvebian, rom iunona, aRSfoTebuli imiT, rom iupiteri mis


gareSe gaaCens paladas, evedreba olimpos yvela RmerTebs imas, rom
masac mieces iupiteris gareSe Svilis gaCenis ufleba, da rodesac
aseTi ugunuri da Tavxeduri survilis uflebas miiRebs, igi saSin-
lad Searyevs dedamiwas da misi amgvari amoZravebis Sedegad gaaCens tifons,_
uzarmazar saSineli urCxuls. tifoni gamosakvebad misces gvels. da rogorc
ki tifoni wamoizarda, man maSinve Seutia iupiters. am brZolaSi iupiteri dama-
rcxda giganti tifonisagan, romelmac mxrebze gaigdo damarcxebuli iupiteri
da bneleTis qveyanaSi waiRo, amokveTa mas xel_fexis ZarRvebi da Tan waiRo,
iupiteri ki dasaxiCrebuli da uZluri iqve miatova. merkurim mostaca tifons
iupiteris ZarRvebi, da daubruna isini patrons riTac iupiters Zala daubruna
da manac, ukve Tavis mxriv Seutia tifons,_jer elva styorcna tifons da daWra
igi. tifoni sisxlisagan icleboda da daRvrili sisxlisagan gaCndnen gvelebi:
amis Semdeg tifoni gaiqca, iupiterma gaqceuls vulkani etna esrola da am
uzarmazari cecxlovani mTiT miwaze gaakra igi.
es miTi metyvelebs mefeTa cvalebad bediRbalze da im ajanyebebze, romle-
bic dro da dro ibadebian monarqiul qveynebSi. mefeni sakuTar saxelmwifoe-
bTan sakuTarive bediT arian wilnayarni, iseve rogorc iupiteri da iunona
qorwinebiT. magram mbrZaneblobis Cvevebi zogjer cudad moqmedeben maTze da
isini tiranebs emsgavsebian, yvelafers epatronebian ise, rom arafrad agdeben
senatisa Tu socialuri fenebis azrs, yvelafers sakuTari Tavidan badeben,
anu sakuTari WkuiTa da nebiT wyveten yvelafers. xalxi Znelad itans aseT
TviTnebobas da iwyeben fiqrs imazed, Tu rogor Seqmnan da daamkvidron raRac
sxva mmarTveloba. aseTi ram didebulTa da didgvarovanTa faruli waqezebebiT
iwyeba da rodesac yvelafer amas nebaze miuSveben, iwyeba janyi. aqedan iwyeba

13
Txzulebani

msgavsi aRSfoTebanic (rac miTosSi tifonis bavSvobiTaa aRniSnuli). movlena-


Ta aseTi viTareba ibadeba ubralo adamianTaTvis damaxasiaTebeli eSmakobiTa
da siyalbiT, anu saxelmwifosadmi xalxis (gvelebis) mtruli gamovlinebebiT.
da rodesac opoziciis Zalebi ukve sagrZnoblad gaizrdebian, saqme pirdapiri
amboxis saxes Rebulobs. imis gamo, rom amboxi, uricxvi zaraliTa da ubedure-
biTaa saSiSi rogorc xelisuflisaTvis, ase qveynisaTvis, igi amazrzeni tifoni-
Taa gamoxatuli, romelsac asTaviani cecxlis mfrqveveli xaxa aqvs gamobmuli,
rac niSnavs imas, rom Zalauflebis daqsaqsvis gamo yvelgan xanZrebia; gvelebis
qamari,_epidemiebi (gansakuTrebiT alyaSemortymulTaTvis); rkinis xelebi,_mkv-
lelebi; arwivis klanWebi,_Zarcva; bumbuliT dafaruli sxeuli,_Worebi, Wreli
ambebi, SiSebi da sxva. zogjer amboxi imdenad Zlieria, rom devnili mefeni
tovebdnen sataxto qalaqebs, sxvagan ikrebdnen Tanamoazreebsac da Zalasac,
radgan ZarRvebgamoclilebs Zalis aRdgena esaWiroebodaT. garkveuli xnis
Semdeg, gonivruli moTminebiT gaZlierebulni, merkuris (sibrZnis RmerTis) meS-
veobiT, kvlav iZendnen kunTebs (Zalas). anu xdebian ufro damTmobni; brZnuli
brZanebebiTa da keTili sityvebiT Searigebdnen Seurigeblebs da qveSevrdomebs,
SewirulobaTa enTuziazmsac aRwevdnen da kvlav yvelaferSi aRidgendnen avto-
ritets. da Tumca ki arian brZenni da windaxedulni, isini mainc aRar gamosc-
dian sakuTar bedisweras da Tavs ikaveben brZolebisagan Tumca ki yovel Rones
xmaroben imisaTvis, rom meamboxeTa saxeli SebRalon. Tuki yovelive ise mox-
deba, rogorc maT surT, maSin meamboxeni sakuTar bedze zrunviT, jer uazro da
yovelgvar imeds moklebul muqarebs mimarTaven, rogorc gvelebi sisins, Semdeg
ki imedgacruebulni,_garbian da rodesac ukve sakuTari daRupvis sabediswerod
ufskrulisaken daeqanebian, maSin mefeni yoveli Tavisi ZaliT, gansakuTrebiT ki
saxelmwifo ZlevamosilebiT (rac vulkani etnas cecxlovani wonis simboloTia
gamoxatuli), gasrison isini.
pavle mociquli ambobs; ...xelisufali RvTisaganaa da mas xelSi tyuilad
rodi upyvria maxvili. /SeniSvna mTargmnelisa/

14
f.bekoni

III. kiklopebi, anu teroris


Segirdebi

vebian, rom kiklopebi (Tavdapirvelad


urCxulebi), iupiterma maTi siavis
gamo tartarSi Cayara, magram dedami-
wam daajera igi, rom misTvis metad
sasargeblo iqneboda Tuki gaaTavisufleb-
da maT da elvebis gamoWedvas daavalebda.
iupiteric ase moiqca. kiklopebi erTgu-
lad da gulmodginebiT Seudgnen saqmes da
elvebis gamoWedvisas metad mrisxane xmaurs
texavdnen. elvebisa da sxva msgavsi iaraRis
gamoWedvis procesSi garkveuli xani gavida
da moxda ise, rom iupiteri ganarisxa apo-
lonis Svilma, eskulapma, _ man Tavisi mkurnalobiT mkvdari gaacocxla. Seecada
ra Tavisi ganrisxeba daemala (radgan ganrisxebis mizezi arc ise samarTliani
iyo, _ eskulapi xom Rirseulad da keTilSobilurad moiqca...), amitom iupiter-
ma farulad aumxedra mas kiklopebi, romlebmac imwamsve dalaxvres eskulapi
elvebiT. SurisZiebiT aRvsilma apolonma (eskulapi apolonis Svili iyo) iupi-
teris nebarTviT, kiklopebi Tavisi isrebiT daxoca.
me meCveneba, rom es miTosi mefeTa saqmianobas asaxavs. isini xom jer sjian
sakuTar urjuk, vercxlis moyvarul da sisxlSi gasvril msaxurebs, moacile-
ben maT taxts, magram mainc miwier, anu mdabio, usamarTlo da angarebian mosaz-
rebebs emxrobian da amitomac kvlav Rebuloben maT samsaxurSi im SemTxvevaSi,
Tuki isini mkacri dasjisa Tu usindiso mosakrebelis aRebisaTvis dasWirdebaT
maT. da isinic, dabadebidanve uxeSni, warumateblobisagan gaavebulni, kargad
xvdebian Tu ras moiTxoven maTgan da gasaocar aqtiur gulmodgineobas iCenen
amdagvar sadamsjelo saqmianobaSi; magram Cqaroben, raTa samefo madliereba
daimsaxuron,_isini xom iolad xvdebian orazrovan miniSnebebs TavianTi mbr-
Zaneblisa da zogjer iseT saqmeebs usruleben maT, rom siZulvils imsaxureben.
xelisufalni ki cdiloben braldebebi aicilon sakuTari Tavidan da radgan
kargad ician, rom amgvar msaxurTa ukmarisobas adgili arasodes ar eqnebaT,
xelSi Seatoveben maT SurisZiebiT aRvsil daRupulTa naTesavebsa da megobrebs.
sabraloni erovnuli SurisZiebis saganni xdebian da xmauriani SeZaxilebisa da
xelisufalTa mimarT taSis grialiT, _ ufro dagvianebulad vidre usamarT-
lod, _Rebuloben TavianTi urjukobis damsaxurebul sazRaurs.

15
Txzulebani

IV. narcisi, anu sakuTari Tavis moyvaruloba


(Tavkerpoba)

mboben, rom narcisi saocrad lamazi da aRnagovani, magram ganumeo-


reblad ampartavani da qedmaRlurad zizRiani iyo, da radgan uyvarda
mxolod sakuTari Tavi, sxvebis mimarT ki qedmaRlurad zizRiani iyo,
igi ganmartoebul cxovrebas eweoda: erT muWa megobrebTan erTad iS-

viaTad Tu nadirobda, im megobrebTan, romelTaTvis igi yvelaferi iyo. nimfa


eqoc mas kval da kval dahyveboda. magram misTvis sabediswero aRmoCnda is, rom
erTxel, metad sicxiani SuadRis Jams, igi romeliRac gamWvirvale wyaros miad-
ga da daixara misken. rodesac wyalSi sakuTari Tavi dainaxa, igi ise moixibla
sakuTari Tavis silamaziT, rom aranairi saSualeba ar arsebobda imisaTvis,

16
f.bekoni

rom mas sakuTari Tavis Wvreta Seewyvita; igi maradiuli Wvretis mdgomareo-
baSi gaSeSda da... bolos da bolos yvavilad gardaiqca romelsac misi saxeli
daerqva. es yvavili gazafxulze amodis da miwisqveSeTis RmerTebs,_plutons,
prozerpinasa da evmenidebs eZRvneba.
miTosi, rogorc me meCveneba gamoxatavs xasiaTs da bedisweras im adamianebisa,
romlebsac usazRvrod uyvarT sakuTari Tavi, ufro metic, sakuTar Tavze arian
Seyvarebulebi an silamazis, an kidev sxva raime RirsebaTa gamo, romlebiTac
isini bunebam daajildova da maTi SeZena,_piradi Zalisxmevis TvalsazrisiT,_
maT araferi ar dajdomia. amgvari xasiaTis adamianebi iSviaTad gamoCndebian
xolme sazogadoebaSi da aseve iSviaTaT arian dakavebulni sazogadoebrivi
saqmianobiT, radgan Tu ase moiqcevian, isini uTuod gadaeyrebian, ukve sakuTari
Tavis mimarT, rogorc ugulebelyofas, ase ampartavnebas rac gaanawyenebda
maT da gunebaganwyobasac gaufuWebda. amitom ewevian isini ganmartoebul, sru-
liad Caketili cxovrebis wess da mxolod megobarTa metad viwro wreSi saku-
Tari saqmeebiT arian dakavebulni im adamianebTan erTad, romlebic maTi azriT
didi pativiscemiTa da siyvaruliT arian ganmsWvalulni maT mimarT,_maTi ma-
ameblobisaTvis isini xom yvelafers akeTeben, magaliTad eqosaviT imeoreben
yovel maT sityvebs. cxovrebis aseTi wesi afuWebs maT, Tavze Seyvarebul ada-
mianebad ayalibebs maT da amitomac sruli sizarmace da usaqmuroba ebedebaT,_
gaSeSebulebs uZraobisagan eclebaT Zalac da energiac. amgvari xasiaTis mqone
adamianebis aRsaniSnavad, gazafxulis es yvavili, rogorc simbolo, zustad
aris gamoynebuli. aseT adamianTa saqmianoba Tavdapirvelad xom warmatebebiT
iwyeba,_isini swrafad ixveWen saxels magram simwifis asakSi ukve aSkarad Cans,
rom maT ver gaamarTles megobarTa maTze dakisrebuli imedebi. aseTive Sinaar-
si aqvs imasac, rom es yvavili miwisqveSeTis RmerTebs eZRvneba; radgan aseTi
wyobis adamianebi sruliad uniWoni arian saqmianobis nebismieri dargisaTvis.
yvelaferi, rasac sargebloba da nayofi ar mohyveba, gemis zRvaSi datovebuli
kvaliviT qreba,_ yovelive es, ZvelTagan eZRvneboda aCrdilebsa da miwisqveSa
RmerTebs.

17
Txzulebani

V. stiqsi, anu kavSirebi

argadaa cnobili da mraval miTosSic moixsenieba is Taviseburi fici,


romliTac ificebodnen RmerTebi, odes sakuTari Tavis iseTi ficiT alag-
mva surdaT, romlis Semdeg aRaraviTari sinanuli ar gaamarTlebda maT
saqciels. es ar iyo romelime zeciuri Zalisa Tu RmerTis saxeliT
daficeba, aramed stiqsiT, miwisqveSeTis mdinariT daficeba, romelic irgvliv
mravaljer Semoxveoda dRis sasaxles. es iyo ficis is erTad erTi formula,
romelTanac SedarebiT arc erTi sxva fici ar iTvleboda arca sandod da
arca mtkiced, radgan am ficis darRvevas mohyveboda gansakuTrebiT mrisxane
sasjeli RmerTebisaTvis: ficis gamtexi mravali wlis ganmavlobaSi ar daiSve-
boda RmerTebis nadimze.
miTi, rogorc meCveneba, gulisxmobs xelisufalTa Soris kavSirebsa da
xelSekrulebebs: aq ki zedmiwevniT aSkaradaa miniSnebuli, rom kavSirebi, ra-
zomc zeimurobiT ar unda yofiliyvnen Catarebulni, rogori uZlieresi fici-
Tac ar unda yofiliyvnen Sekrulni, arc ise saimedoni iyvnen, vinaidan kavSirebi
iqmnebodnen ufro imisaTvis, rom Seqmniliyo garkveuli STabeWdileba da azriM
amasTan erTad daculi unda yofiliyo raRac moCvenebiToba da ara is, rom
marTlac usafrTxoeba da ndoba yofiliyo miRweuli. naTesauri kavSirebi, rom-
lebic TviT bunebis wmindaTa_wminda movlenebs warmoadgenen Dda maTTan erTad
TviT urTierT winaSe damsaxurebanic ki ufro mdabla idgnen, vidre pativmoyva-
reoba, angareba da ganusazRvreli batonoba, miTumetes imitom, rom xelisuf-
alTaTvis iolia sxva da sxva moCvenebiTi sikeTis mizezebiT damalon sakuTari
miznebi da mzakvroba (maT xom veravin gaasamarTlebs). amitom arsebobs mxolod
erTi WeSmariti da namdvili niadagi erTgulebisa: da es garantia ara romelime
zeciuri RvTaebaa, ara, aramed aucilebloba (yvelaze didi RvTaeba ZlierTa
amaqveynisanTa), romelic iseTi saSiSroebaa, rac maT mdgomareobas emuqreba da
amitomac ficis gatexva maTTvis, ukve rodia sasargeblo. aucilebloba zedmi-
wevniT daxvewiladaa gamoyvanili rogorc mdinare stiqsi, anu bedisweris mdi-
nare, romelsac ukan veRar gadacurav. am ficiT daifica aTenelma ifikratem,
rodesac kavSiris xelSekrulebas debda. vinaidan igi im adamianTa ricxvs mie-
kuTvnrboda, romlebic Riad amboben imas, razedac umetesoba dums, da am Sem-
TxvevaSi metad sasargeblo iqneboda aq misi sityvebis motanac. dainaxa ra, rom
lakedemonelebi molaparakebisas Cmaxavdnen da xlarTavdnen, odes sTavazobdnen
mas sxva da sxva garantiebs, fics, valdebulebebs, xelSekrulebebs, man Riad
ganucxada maT: lakedemonelebo, Cven TqvenTan gvaqvs mxolod erTi saSualeba
usafrTxoebisa da garantiisa,_Tqven naTlad unda dagvanaxoT, rom marTlac
gviTmobT da Cvens xelSi gadmogvcemT yovelive im saSualebas, romelTa gareSe
Tqven veRar SesZlebT ziani mogvayenoT Cven, gindac rom Zlier moiwadinoT amis

18
f.bekoni

gakeTeba. ase rom, mxolod im SemTxvevaSi iqnebian kavSirebi Zlieri, uryevi da


imdenad wminda, TiTqos stiqsis ficiT arian Sekrulni, Tuki gamoricxuli iqne-
ba zianis miyenebis yoveli SesaZlebloba an, ficis darRvevis SemTxvevaSi, TviT
saxelmwifos daRupva, misi teritoriebis dakargva, Semosavlebis Semcireba, anu
Tu iarsebebs imis safrTxe, rom aRar iqnebi daSvebuli nadimze RmerTebis
dasSi, rac Zvelad xelisuflebis, Zlevamosilebis, simdidrisa da bednierebis
simbolod iTvleboda.

VI. pani, anu buneba

inaprebma, panis saxiT, samyaros buneba yoveli Tavisi damaxasiaTebeli


wvrilmaniT gamosaxes, magram Tavad panis warmoSobis mimarT, naTeli
warmodgenebi maT mainc rodi gaaCndaT, _ erTni amtkiceben, TiTqos igi
merkuris Svilia, sxvani ki sul sxvagvarad warmogviCenen mis warmo-
mavlobas. amboben, rom penelopas yvela mocilesTan hqonda kavSiri da maTi
penelopaSi amgvarad aRreuli cxovrebis nayofis saxiT gaCnda pani (es telege-
nezisis faqtze is miniSnebaa, rac sinamdvileSi panis bunebis erTad erTi swori
ganmartebaa. Tanamedrove rusi genetikosis, goriaevis gombeSos genze zemoq-
medebam geni Secvala da gombeSos nacvlad gaCnda absoluturad srulfasovani
qameleoni!!! SeniSvna T.TavaZisa.). am ukanasknel moTxrobaSi udaoa is, rom ufro
gviandeli ganmartebebis Tanaxmad, penelopas saxeli am uZveles miToss daukav-
Sires, rac iSviaTi rodia, rodesac uZveles miTebs mogvianebiT arsebul pirebs
ukavSirebdnen da, sxvaTa Soris, amas Zalzed mouxerxeblad akeTebdnen imdenad,
rom absurdi aSkarad Cans iseTnairad, rogorc vTqvaT ai aseT magaliTSi; pani
xom uZveles RmerTebs miekuTvneboda, radgan igi gacilebiT ufro adreulia,
vidre ulisis dro da, amas garda, penelopas saxeli, ZvelTa Soris, sargeblobs
uaRresad didi pativiscemiT, radgan ganasaxierebda qalis siwmindesa da ubi-
woebas. uyuradRebod arc mesame moTxroba ar unda dagvrCes, romelic aseve
panis gaCenas ekuTvnis: zogierTebi xom imas adastureben, rom igi iupiterisa
da giubris (Tavxedobis) vaJi iyo. magram, rasac ar unda yvebodnen masze da

19
Txzulebani

mis warmoSobaze, mis RviZl debad parkebi iTvlebodnen yovelTvis! ZvelTagan


pans ase gamosaxavdnen: Tavze cadawvdili rqebi: sxeuli xuWuWa TmebiT dabanj-
gluli; Zalzed didi wverebi. sxeulis zeda nawili_adamianisaa, TumcaRa mainc
mxecis tans mogvagonebs: fexebi Txisa. xelebSi misi Zlevamosilebis niSnebia:
marcxenaSi salamuri Svidi lerwmisagan awyobili, marjvenaSi yavarjeni, anu
joxi,_zemodan moxrili kaviani saxre. Cacmulia jiqis xlamidaSi. rac Seexeba
mis Zalauflebas da funqciebs, igi monadireTa RmerTad iTvleba iseve, rogorc
mwyemsebisa da soflis mcxovrebelTaTvis. amasTan erTad igi mTebis meufecaa.
merkuris msgavsad igi RmerTebis macnea. pani nimfebis winamZRolia da maT mbr-
Zaneblad iTvleba, amitom isini mis garSemo cekvavdnen da mRerodnen; mis amala-
Si aseve misi Tanamgzavrebi_satirebi da ufrosi sirenebi iyvnen Sereulni. mas
SeuZlia SiSis zari daatexos nebismiers adamians, gansakuTrebiT ki usafuZvlo,
cru rwmeniT dabadebuli SiSi, romelsac panikuri SiSi ewodeba, gasagebia rom
es pirdapir mis saxelTanaa dakavSirebuli. panis saqmianoba maincadamainc vr-
celi rodia. maT Soris umTavresebia: Sejibri, romelzedac man kupidoni gamoi-
wvia da damarcxda kidec masTan paeqrobaSi; amis garda man Tavis badeSi daiWira
da gakoWa giganti tifoni; da kidev imasac yvebian masze, rom, roca cerera Tavis
Wirsa da glovaSi, prozerpinas motacebis gamo, ise gadaixvewa, rom RmerTebi
veRarsad poulobdnen mas, ai zustad maSin, iRbalze mxolod pani gadaeyara mas
Tavisi nadirobisas da amcno kidec RmerTebs misi adgilsamyofeli. man isic ki
gabeda, rom musikaSi TviT apolonic ki gamoiwvia SejibrSi da gaimarjva kidec
msaji midasis gadawyvetilebis gamo; am gadawyvetilebam, midass viris yurebi
SesZina, Tumca maT damalvas igi mainc axerxebs. TiTqmis arafers, an Zalzed
mcireds amboben panis siyvarulis Sesaxebac, rac albaT gasakviria, radgan
Zveli RmerTebi siyvarulisadmi metad midrekilni arian. TumcaRa mainc yvebian
imas, rom mas eqo uyvarda, romelic mis coladac ki iTvleboda. da kidev,_igi
erT nimfaze iyo Seyvarebuli, romelsac siringa erqva saxelad (es siyvaruli
man kupidonisagan SurisZiebis gamo daimsaxura, radgan gabeda da isic gamoiwvia
Sejibrzed). mas araviTari STamomavloba ar gaaCnda (rac ase gasakviria, radgan
RmerTebi, gansakuTrebiT mamri sqesisani, ase mravalSTamomavlebianni arian).
marTalia mis qaliSvilad iTvleba vinme mosamsaxure iamba, romelic yovelTvis
amxiarulebda stumrebs sasacilo SairebiT, Tumca zogierTi ki Tvlis, rom igi
mas eqosagan SeeZina.
panis Sesaxeb miTosi yvelaze cnobili miTosia da bunebis uRrmes saidumloe-
bebs Seicavs.
pani (rogoradac amaze Tavad saxeli metyvelebs) ganasaxierebs da warmoad-
gens saganTa srul simravles, anu TviT bunebas. misi warmoSobis mimarT arsebo-
ben (diax, bunebrivad unda iarsebon kidec) mxolod ori azri: warmoSobiT igi
an merkurisaganaa, anu RvTaebrivi sityvisagan (rac udaod dadasturebulia ro-
gorc wminda weriT, ase im filosofosTagan, romelnic ufro metad ganmsWval-
ulni iyvnen RvTaebrivi sibrZniT), an saganTa arsis aRreviT. isini, vinc saganTa
erTian warmoSobas aRiqvamen, yovelive amas an RmerTSi xedaven, anda mis sawyisad
materia hyavT gamoyvanili ise, rom materias TvisebaTa simravles mianiWeben; ase

20
f.bekoni

rom mTlianobaSi es dava daiyvaneba or debulebamde: samyaro an merkurisaganaa


warmoSobili, an yvela siZisagan erTdroulad.

radgan mReroda igi imazed,


rom uZiro xramSi iyo sawyisi,
miwis da zecis, da haerisa.
aseve zRvebis, Txevadi cecxlis;
pirvelsawyisTa ganviTarebis
krebiTi nebiT, iSva yoveli
rac rom arsebobs
da... ganviTarda siaxle.
/bukoliki. vergiliusi/.

panis warmoSobis mesame versia badebs azrs imis Sesaxeb, rom berZnebs gago-
nili hqondaT raRac an egvi ptelebisagan, an raRac ebraelTagan maTi saidum-
loebebis Sesaxeb an kidev sxva viRaceebisagan: es versia, samyaros mdgomareobis
Sesaxeb, ar ekuTvnis samyaros dabadebis, an misi gaCenis xanas, aramed adamis
dacemis Semdgom dros miekuTvneba, anu im dros, rodesac sicocxleSi Semodis
codvis seni da sikvdili. es mdgomareoba iyo da darCeba rogorc RvTis nebis
da codvis Sedegis qmnileba. ase rom es sami moTxroba panis warmoSobis Ses-
axeb SeiZleba rom sworic aRmoCndes, Tuki sworad iqnebian gaTvaliswinebuli
droTa da viTarebaTa gansxvavebani. es pani, romelsac Cven ase vakviredebiT,
vumzerT da imaze metad veTayvanebiT vidre saWiroa, RvTaebrivi sityvidanaa
warmoSobili, magram imavdroulad mis SeqmnaSi aradanawevrebuli materiac Re-
bulobs monawileobas (romelic YTviTonac, aseve RvTisaganaa gaCenili), da
bolos,_masSi Semoparuli codva da seni. saganTa bedi, maTi bunebis msgavsobis
gamo, sworad arian debad monaTlulni, radgan bunebriv mizezTa jaWvi badeben
dabadebas, arsebobas da saganTa sikvdils, dacemasa da aRzevebas, ubedobasa da
beds da bolos saerTod yovel bedisweras, romelic wilad unda ergos ama Tu
im sagans.
samyaros aseve mis (panis) rqebsac miakuTvneben. da is, rom rqebi wveroSi
viwrovdeba da fuZeSi ki ganieria, niSnavs imas, rom saganTa buneba piramidaa.
individuumebi xom usasruloni arian; Tavis mxriv isini saxeobaTa simravleSi
erTiandebian; saxeobani,_Tavis mxriv,_tomebSi; da es ukanasknelni miiltvian ra
sul ufro maRla da maRla saerTo kategoriebSi erTiandebian, ase rom bolos
da bolos buneba erT wertilSi iyris Tavs. araferia gasakviri imaSi, rom panis
rqebi zecasac ki wvdebian, radgan is rac yvelaze maRalia bunebaSi, anu zogadi
ideebi (ideal universales), garkveuli wesiT RmerTsac ki ukavSirdebian. gza
metafizikidan bunebriv Teologiamde mudam gaxsnilia da moklea metad.
saocrad natifia da imavdroulad metad zusti, bewvebiT bunebis sxeulis
dafarva; es xom saganTa sxivebia, da sxivebi Taviseburi Tma da kululebia
(mzis, rogorc fafarayrili lomis simbolo). bunebaSi metnaklebad TiTqmis
yvelaferi asxivebs, rac ase gasagebia mxedvelobis unaris gamo iseve, rogorc

21
Txzulebani

misi sagnebzed manZilze zemoqmedebis unaric: Tu saganTa mimarT manZilze zemo-


qmedeba arsebobs, maSasadame saqme gvaqvs gamosxivebasTan. magram gansakuTrebiT
grZeli Tmebi pans wverebSi aqvs (wverebi xom qveda ybazea ganlagebuli da meta-
fizikurad aq is miniSneba imaleba, rom qveda yba ocdameore Zvalia adamianis
Tavis qalis 22 ZvalTa Soris da taros arkanebSi ki, 22 arkani_SeSlili_a,
anu pania. SeniSvna T. TavaZisa.) da rogorc ciur sxeulTa sxivebi isini gansa-
kuTrebiT Sor manZilze moqmedeben da yvelgan miaRweven. mzec xom wverebiani
gvgonia, roca mas Rrubeli Camoefareba da aqeT_iqidan Rrublebis wverebi
mosCanan.
uzenaesad sworia bunebis sxeulis aRwerac, romelsac ormagi forma gaaCnia,
radgan uzenaes sferoTa sxeulebi gansxvavdebian dabal sferoTa sxeulebi-
sagan. pirvelni TavianTi silamazis, Tanabari moZraobisa da mdgradobis gamo
iseve, rogorc miwaze da miwier saganTa mimarT mbrZaneblobis unaris gamo,
savsebiT samarTlianad adamianis saxiT gamoixatebian; meoreni ki,_ aramwyobr
da mouwesrigebel moZraobaTa gamo, iseve rogorc ciur sxeulTa moZraobebze
damokidebulebebis gamo,_ pirutyvis formebiTac ki unda kmayofildebodnen.
saxeobaTa damokidebulebac aseve bunebis sxeulTa gamosaxulebebSia asaxuli.
bunebis martivad warmodgena dauSvebelia, radgan igi yovelTvis raRacas es-
esxeba sxvas da Taviseburad erTgvarad erwymis kidec mas. marTlac, adamians
xom aqvs raRac cxovelebisagan da raRac mcenareTagan, mcenares ki usulo
sagnebisagan. ase rom, yovelive ormagi formisaa da awyobilia mdablisa da
maRlisagan. Zalzed daxvewilia alegoria Txis fexebze, raSidac Cans miwier sa-
ganTagan zeciurisaken amaRleba; Txa xom mTis arsebaa da kldeebze navardobs;
gasaocaria, magram msgavsi ram emarTebaT mdabals mikuTvnebul sagnebsac, rac
gansakuTrebiT naTlad Cans Rrublebsa da sxva meterologiur movlenebze.
pans xelT upyvria harmoniisa da Zalauflebisa ori simbolo: Svidlerwmiani
salamuri romelic naTlad miuTiTebs saganTa Sexmianebasa da harmonias, aseve
imasac, rom planetebis moZraobebiT aRiZvrebian rogorc SeTanxmebani an da-
pirispirebanic da isinic simravliT xom Svidia! yavarjnebic metad moxdenili
metaforaa, radgan bunebis gzebi zogjer pirdapiria da zogjerac mrude. es
joxic, gnebavT trosti, zustad Tavis zeda boloSia moxrili iseve, rogorc
RvTis gangebis mier samyaroSi yovelive imarTeba da moZraobs rTuli da dax-
larTuli gzebiT ise, rom movlenaTa garegnuli msvleloba, maTi WeSmariti
Sinaarsis sapirispirod gveCveneba iseve, rogorc iosebis egvipteSi gayidva da
msgavsi bevri sxva ram. asea yovelTvis, rodesac ase Tu ise gonieri xelisufali
didi warmatebiT STaagonebs xalxs da miuTiTebs maT maTTvis sasargeblos, rac
misi gagebiT saWiroebas warmoadgens da gaakeTebs amas ara pirdapiri qadagebiT,
aramed sxva da sxva xerxiTa da moqmedebebiT maTgan SeumCnevlad. ase rom yoveli
kverTxi an yavarjeni Zalauflebisa zemodanaa moxrili. gonebamaxviluria panis
samoselic, rac leopardis tyavis mosasxams warmoadgens. leopardis tyavi xom
koplebiania. zecac xom varskvlavebiTaa mimobneuli koplebad, zRvebi kunZule-
biT, dedamiwa yvavilebiT da saerTod yoveli sagani Tavisi zedapiriT erTgva-
rovnebas rodi warmoadgens da zedapiri xom saganTa Taviseburi samoselia.

22
f.bekoni

panis saqmianobas ki imaze ukeTesad da moxdenilad ver daaxasiaTebT, Tu ara


imiT, rom gaxado igi monadireTa RmerTi: bunebis yoveli moqmedeba, moZraoba Tu
ganviTareba sxva araferia Tu ara nadiroba. es marTlac asea, radgan mecniereba
da xelovneba nadiroben TavianT qmnilebebze, adamianTa Tanamegobrobani,_Tavi-
anT miznebs misdeven, da saerTod, bunebis qmnilebani nadiroben nadavlze an
sakvebis gamo, an dasvenebisa da siamovnebis gamo, risTvisac mTels Tavis cod-
nas da moxerxebas iyeneben.

lomi mgels misdevs mrisxane;


mgeli Txas da Txa ki, Tavis mxriv,
ayvavebul buCqnars daeZebs
(vergiliusi. bukoliki).

pani yoveli soflad macxovreblis RmerTia imitom, rom isini bunebrivad


cxovroben, am dros ki qalaqebsa da sasaxleebSi kulturis zeWarbi zrdiT
ispoba buneba. ase rom samarTliania siyvarulis poetis aseTi sityvebic

qalwuli sakuTari Tavis


mxolod mciredi wilia.
(ovidiusi wamlebi siyvarulisagan).

pani upirvelesad yovlisa mTebis meufea, rameTu zustad iq ixsneba buneba,


zustad iqaa SesaZlebeli da xelmisawvdomi misi Wvreta da mzera ( rogorc am
krebulis mTargmneli Tavs nebas mivcem da bekonis, udidesi filosofosis am
uaResad Rrma azrs, vaJas leqsiT gavaSuqeb:

mTas viyav, mwvervalzed videq


Tvalwin mefina qveyana
gulzed mefina mze_mTvare
vlaparakobdi RmerTTana...)

da ukve WeSmaritad RvTaebriv alegoriad JRers, merkuris Semdeg panis Rmer-


Tebis meore macned gamoyvana imitom, rom RvTis sityvis Semdeg, pani TviT
samyaros saxebaa rogorc RvTis Zlevamosilebisa da sibrZnis macne. amazeve am-
bobs RvTisagan STagonebuli poetic: cani RaRadeben RmerTis didebas da misTa
xelTa namoqmedars gvamcnobs samyaro.
(daviTis fsalmuni 18 leqsi 2)

pans nimfebi atkboben, anu sulebi, rameTu gansxeulebul sulebi warmoad-


genen am samyaros siamtkbilobas da pani ki maT sruluflebianad mbrZaneblad
iTvleba,_ yoveli maTgani xom Tavis bunebas avlens da mihyveba mas viTarca
belads; ganuwyveteli moZraobiT, formaTa dausrulebeli simravliT TiTqos
mibaZaven isini TavianT mamas, cekvaven da mRerian mis irgvliv. panis maradiuli

23
Txzulebani

Tanamgzavrebia satirebi da sirenebi anu sibere da axalgazrdoba. yvelafers


xom Tavisi asaki aqvs cekvisa Tu mxiarulebis, sidinjisa Tu TrobisaTvis; da
am ori gansxvavebuli asakis midrekilebani iqneb sasacilo an amazrzenic ki
moeCvenos meTvalyures (rogorc demokrites), an sasacilod da simaxinjedac ki,
rogorc romelime satiri an silena. Zalzed didi Sinaarsia Cadebuli panikur
SiSSic. bunebam yovel cocxal arsebas mianiWa SiSi, rogorc sicocxlisa da
arsebobis SenarCunebis SesaZlebloba, rac ase gvexmareba Tavi davaRwioT an
movigerioT moaxloebuli safrTxe. magram igive buneba moklebulia zomierebas
da damcav, WeSmaritad saWiro SiSs, radgan Seuria mas fuWi, usafuZvlo SiSebi,
ase rom, Tu ufro Rrmad CavixedavT sakiTxSi, yvelafersa da yovels mosdebia
panikuri SiSi, gansakuTrebiT ki im adamianebs, romlebic crurwmenisaken uzo-
mod arian midrekilni (rac Tavisi arsiT ase naTlad warmoadgens panikur SiSs),
gansakuTrebiT ki Znel, mZime da gaurkvevel drosa da viTarebaSi!
rac Seexeba panis kadnierebas, odes man kupidoni gamoiwvia SejibrSi, Sinaar-
si amisa SemdegSia: materias axasiaTebs garkveuli midrekileba, Tavisi formis
moSlisa da ngrevis mimarT miswrafeba pirvelsawyis qaosSi dasabruneblad da
mxolod Tanxmobis gacilebiT ufro meti Zala (rac kupidonSi, an rac igivea
amurSia Cadebuli) akavebs mis damangrevel miswrafebebs da aiZulebs daemor-
Cilon wesrigs(!!!) amitom Tu pani am orTabrZolaSi marcxdeba da mas damar-
cxebuls gaaZeveben brZolis asprezidan, maSin adamianebi da mTeli buneba amas
unda umadlodes Tavisi, friad bednier xvedrsa da bedisweras (....SiSi Seiqmns
siyvarulsa. SeniSvna mTargmnelia).
aq SeiZleba srulfasovnad CavrToT moTxroba badeSi gabmuli tifonzec.
dro da dro Cven bunebaSi vxedavT saganTa uCveulo gabervebs, afuebas (tifonis
saxebas); amoiburcebian zRvebi, daiberebian Rrublebi, amoizrdeba miwa da a.S.
magram buneba Tavisi dauZleveli badiT TiTqosda akavebs, amgvar gadaxrebs da
mosalodnel eqscesebs Tavisi foladis jaWvebiT.
rac Seexeba imas, rom zustad am RmerTma aRmoaCina cerera nadirobis dros
da sxva RmerTebma ki es ver SesZles, Tumca ki metad gulmodgined eZebdnen mas
da cereras Zebnisas yvelaferi gaakeTes, rac ki SeeZloT, Tumca amaod, da ai
amitomaa, rom am periodSi Cadebulia aseTi metad mniSvnelovani da zusti azri;
Cven ar unda velodebodeT Cvens praqtikul cxovrebaSi sasargeblo da praqti-
kul aRmoCenebs im filosofosTagan, romelnic abstraqciebSi arian CaZirulni
(es filosofosebi SeiZleba SevadaroT ufros RmerTebs), Tumca isini mTeli
ZalebiT cdiloben amas; aseT aRmoCenebs mxolod panisagan unda velodebodeT,
anu brZnuli eqsperimentebisagan da yovlismomcveli bunebis Secnobisagan, da
aseTi aRmoCenebi, yovelTvis, rogorc wesi, SemTxveviT xdebian iseve, rogorc
nadirobisas.
musikaluri Sejibri da misi Sedegi gvaZleven gonivrul darigebas imazed,
Tu rogor daubrunde sakuTar adamianur da gonivrul sazrianobas, rodesac
zedmetad gadaWarbebul ampartavnebasa da TavmomwoneobaSi xar gadavardnili
da dakarguli gaqvs saRi azrovnebis SegrZneba. rogorc Cans arsebobs ori
harmonia, ori musika,_RvTaebrivi hangebis harmonia da adamianis gonis harmonia.

24
f.bekoni

adamianis gonebisaTvis, iseve rogorc mokvdavTa yurTasmenisaTvis, RmerTisa-


gan samyaros marTvisa da misi saidumlo Canafiqrebis ganxorcieleba mosCans,
rogorc raRac siuxeSe da disharmoniuloba. da Tumca adamianTa es umecreba,
sruliad damsaxurebulad, gamosaxulia viris yurebis simbolikaSi, magram Ta-
vad am yurebs mainc moxdenilad malaven da dasanaxad rodi gamoyofen maT
qudebidan, amitomaa, rom adamianebi ver xedaven am simaxinjes da ar aqceven mas
yuradRebas.
da bolos, araferia gasakviri imaSi, rom pans aravin ar uyvars (gamonaklisad
misi qorwinebisa eqoze). es imitom xdeba, rom samyaro kmayofildeba sakuTari
TaviT da yovelive imiT, rac masSia: visac uyvars, surs isargeblos imiT rac
uyvars da siuxve ukve aRaraviTar adgils aRar utovebs survils. amitom sa-
myaros ar SeuZlian uyvardes vinme an surdes raimes SeZena (radgan yovelives
sakuTar TavSi poulobs yovelives) garda, albaT, mxolod erTisa,_sityvisadmi
siyvarulisa; es ki gamosaxulia nimfa eqos an siringis saxiT, romlebic ufro
daxvewil sityvas niSnavs. magram metyvelebis yovel nairsaxeobaTa Soris, mxo-
lod eqo gvesaxeba samyaros, panis yovlad Rirseul meuRled. gasagebia, rom
mxolod es filosofia SeiZleba iyves realurad swori da WeSmariti, romelic
zedmiwevniT daxvewilad da zustad gadmogvcems missave sityvebs da TviTonac
TiTqos samyaros karnaxiTaa dawerili; igi sxva araferia Tu ara misive msgavse-
ba da xateba, da, Tavis mxriv, igi arafers ar umatebs, aramed mxolod imeorebs
mis naTqvams. samyaros srulyofil da TviTkmar mdgomareobas migvaniSnebs is,
rom mas ara hyavs STamomavali: Sobadobis unari mas xom mxolod sakuTari
Tavis nawilebSi aqvs miniWebuli. an rogor unda imSobiaros man mTlianobaSi,
Tuki mis iqeT aRaraferi ar arsebobs? rac Seexeba im qals, romelic savarau-
doT misi qaliSvilia, misi moxsenieba, metad brZnuli danamatia am miTosisaT-
vis. bunebis saganTa mimarT igi sxva da sxva uazro da gamofitul Teoriebs
migvaniSnebs, romlebic uxvad arsebobdnen yovel epoqaSi, unayofoni arsiT,
erTgvarad ukanonod Sobilni, romlebic yuradRebas i pyroben mxolod Tavisi
Txrobis gabedulobiT, magram mainc Znelad mosasmenni da, amasTan erTad, auta-
nelnic arian.

25
Txzulebani

VII. persevsi, anu omi

mboben, TiTqos meduzas dasalaxvravad, paladam persevsi aamxedra, im


meduzasi, romlisganac auracxeli raodenobis tanjva daatyda mra-
val ersa da qveyanas romlebic iberiis boloSi, dasavleTSi cxov-
robdnen. es urCxuli imdenad amazrzeni da saSineli iyo, rom misi
erTi danaxviT adamianebi qvavdebodnen. meduza erT-erTi is gorgonaTagani iyo,
romelic sxvebisagan gansxvavebiT,
mokvdavi iyo, danarCeni gorgona
ki daumarcxebeli. da ai persevsi,
ganemzada ra brZolisaTvis, sami
RmerTisagan sabrZolo atributebs
Rebulobs saCuqrad: frTebi fexebi-
saTvis _ merkurisagan; CaCqani _ plu-
tonisagan; fari da sarke _ aTena
paladasagan. da miuxedavad amgvari
aRWurvilobisa persevsi pirdapir
sabrZolvelad rodi miemgzavreba,
aramed jer graiebs Seuara; isini
gorgonebis debi iyvnen, mxolod
sxva dedisagan. es graiebi dabade-
bidanve WaRarebi iyvnen da bebrebi.
maT samiveze mxolod erTi kbili
da mxolod erTi Tvali hqondaT.
roca romelime maTgani saxlidan
gadioda, isini rigrigobiT sarge-
blobdnen Tvalsac da kbilsac
da saxlSi dabrunebisas kvlav
amoiRebdnen maT da adgilze aT-
avsebdnen. da zustad es kbili da es
Tvali gadasces graiebma persevs. ai
amis Semdeg ki meduzasTan sagmiro
brZolisaTvis mimavalma persevsma,
Tavisi aRWurviloba srulyofilad
CaTvala. Tamamad gafrinda igi her-
mesis frTebiT meduzasTan. persevsi mas mZinares daesxa Tavs; magram moerida ra
meduzas TvalebSi Caxedvas, vinZlo is moulodnelad ar gaRviZebuliyo, zur-
giT miuaxlovda da paladas sarkiT Sexeda ra mas, maxvilis moxerxebuli gaqn-
eviT Tavi mokveTa. miwaze daRvrili meduzas sisxlisagan myisve daibada pegasi.

26
f.bekoni

meduzas mokveTili Tavi paladas farze daamagra, romelic ukve mokveTis


Semdegac ki saSinel Zalas inarCunebda, masze Tvalis Sevlebac ki adamianis
gaSeSebas iwvevda ise swrafad, TiTqos mexma dalaxvrao.
miTi Cemis azriT omis brZnuli warmarTvis xerxze metyvelebs. igi sam gonivrul
da mniSvnelovan rCevas Seicavs, ise TiTqos igi Tavad aTena paladas sibrZnes
warmoadgendes im gagebiT, Tu rogor unda awarmooT omis dasawyisi da Tavad
brZola gonivrulad. upirvelesad yovlisa ar Rirs daJinebulad cdilobdeT
daipyroT mezobeli erebi; imperiis gazrdis gzebi rodi hgavs piradi simdidris
gazrdis gzebs. rodesac saubari exeba kerZo sakuTrebas, mniSvnelovania is, rom
sakuTreba mezobel erTan mdebareobs; imperiis sazRvrebis gafarToebis saqmeSi,
mezobloba ufro mniSvnelovania vidre xelsayreli dro, ioli omi da Sesabam-
isad sasurveli Sedegi. yovel SemTxvevaSi romaelebi im dros rodesac Zlivs
gascdnen ligurias dasavleTiT, igive drois monakveTSi aRmosavleTiT metad
warmatebuli omi Caatares da tavriis mTebamde daimorCiles miwebi. ase perse-
vsic, miuxedavad imisa rom persevsi aRmosavleTiT cxovrobda, igi uyoymanod
mieSureba dasavleTiT Soreuli laSqrobisaTvis. amis Semdeg saWiroa omis daw-
yebis mizezis gaazreba, raTa samarTliani da Rirseuli Candes igi, samarTliani
omi meomrebis suliskveTebaze moqmedebs da im erzec, romlis mxrebzec unda
daidos omis warmoebis uReli. amas garda igi saSualebas iZleva mokavSireebi
Sekribo da gverdSi daiyeno. samarTlianoba, saerTod, Zalzed bevr upirateso-
bas iZleva. ar arsebobs omis warmarTvis imaze metad Rirseuli mizezi vidre
tiraniis damxobis niSniT dawyebuli omi, im tiraniis damxobisa, romlisganac
itanjeba da iCagreba dasustebuli eri, romelic TiTqos meduzas TvalebiT iyo
monusxuli. mesamea is, rom friad gonivruladaa naTqvami sami gorgonas arsebo-
bis Sesaxeb (isini omebs ganasaxiereben), romelTaganac persevsma is airCia, ro-
melic mokvdavi iyo, anu iseTi omi airCia, romlis gamarjvebamde miyvana SeeZlo
da zedmetad ar daxarjuliyo uazro da unayofo imedebis ganxorcielebisaT-
vis. gadamwyveti mniSvneloba aqvs persevsis saomar aRWurvilobasac, razedac
TiTqmis mTlianadaa damokidebuli persevsis momaval brZolaSi warmateba. per-
sevsma siswrafe xom hermesisagan (merkurisagan) miiRo; sakuTari zraxvebis Se-
niRbvis unari plutonisagan (orkisagan); windaxeduloba ki paladasagan. Rrma
alegoriul azrs moklebuli rodia isic, rom siswrafis momgvreli frTebi
damagrebulia ara mxrebze, aramed fexebze, imitom rom moqmedebaTa siswrafe
saWiroa rogorc dasawyisSi, ase momdevno sabrZolo operaciebis dros, radgan
siCqare saWiroa warmatebis swrafi ganviTarebisaTvis, radgan omSi imaze meti
Secdoma araa vidre ar icode Tu rogor ganaviTaro warmateba da ganaxorcie-
lo mtris devna igive tempiT, romliTac daiwyo brZola. aseTive moxerxebuli
xerxia gamoyenebuli miTosSi, rodesac sibrZne dayofilia (plutonis uCinma-
Cinis CaCqani gasagebia da ganmartebas ar saWiroebs) sarked da farad; omSi
xom mxolod im sibrZnes ver daeyrdnobi, romelsac miTosSi fari gamoxatavs
da sifrTxiles aRniSnavs, aramed saWiroa sxva sibrZnec romlis meSveobiTac
Seityob mtris Zalas, mis gadaadgilebas, mis gegmebs, erTi sityviT saubaria
sibrZnis qalRmerTis yovlis mxedvel sarkezed. magram persevs, rogoradac

27
Txzulebani

Zlieri ar unda iyves igi suliT da aRWurvilobiT, omamde sWirdeba kidev erTi
saqmis mogvareba,_man unda moinaxulos graiebi. graiebi ganasaxiereben Ralats,
jaSuSobas anu dediT sxva da sxva, magram omSi ganuyrel RviZl debs (sxva qvey-
nis mexuTe kolonas). omi xom keTilSobili movlenaa, Ralati ki sisazizRrea
da simdable. amitom maTi dabadebidanve WaRara da sibere metad moxerxebuli
xerxia da gviCvenebs imas, Tu rogori mousvenaria SfoTiani SiSiT aRvsili
maTi cxovreba. jaSuSobis arsi (vidre igi pirdapir RalatSi gadava) SeiZleba
simboluri erTi TvaliTa da erTi kbiliT gamoixatos, rameTu yoveli calke
gamoyofili partia cdilobs yvelaferi dazveros, Tavisi TvaliT dainaxos da
yvelafers mtruli kbili gahkras. es Tvali da es kbili yvelas erTnairi aqvs,
ase vTqvaT saerTo Tvisebacaa da saerToa mzakvrobisaTvis gankuTvnil saqmeSi,
radgan Tu vinme raimes gaigebs da gamoiZiebs, SeTqmulebis erTi jgufidan
cnoba meoreze gadadis. erTad erTi kbili niSnavs, rom isini erTi ZaliT ikve-
bebian da erTsa da igive simReras mRerian (avrceleben Worebs, Tesaven SiSs
da a.S.). ase rom, Tu erT romelime mters ismen, maSin unda icode, rom yvelani
erTsa da igives mRerian. ase rom, maTi gamocnoba Zneli rodia. amitomaa, rom
persevsi cdilobs daarwmunos graiebi dauTmon mas Tavisi Tvali da kbili,
anu sadazvervo informacia mtris Sesaxeb, raTa uTvalTvalos mters da xmebis
dayriT demoralizeba Seitanos mtris banakSi. rogorc ki omis mzadebisaTvis
yoveli xsenebuli winapiroba Sesrulebulia, iwyeba saomari operaciebi. per-
sevsi meduzas mZinares esxmis Tavs da es sinamdvileSic asea, radgan yoveli
windaxeduli sardali oms iwyebs maSin, rodesac mteri amas srulebiTac ar
elodeba da daculad grZnobs Tavs. da aha, paladas sarkis gamoyenebis droc
dadga. Zalian xSirad omis dawyebis win, Tavdamsxmeli Rrma yuradRebiT swav-
lobs mtris poziciebs da Tavad brZolis drosac aseve yuradRebiT swavlobs
yovel cvlilebas brZolis velze, raTa ar daemorCilos SiSs (rac sarkisaken
Tavis mobrunebiTaa aRniSnuli) im dros, rodesac faTerakebs Sig TvalebSi Cas-
cqeris. omis dasrulebas ori Sedegi mohyveba. upirvelesad yovlisa sisxlidan
dabadebuli frTaSesxmuli pegasi, rac ase naTlad niSnavs gamarjvebis ambis
ganvrcobas. meore is, rom meduzas Tavs farze gaakraven: gasagebia, rom Tavdac-
vis verc erTi xerxi ver Seedreba mas, radgan gindac rom erTi mniSvnelovani
gamarjvebac ki sakmarisia imisaTvis, rom gamarjvebulTa gmirobam mters xel-
fexi ise Seukravs, rom mas aramc Tu winaaRmdegobis gawevis unari aRar aqneba,
aramed boRmis gamoxatvac ki aRar SeeZleba.

28
f.bekoni

VIII. endimioni, anu favoriti

mboben, rom mTvarem mwyemsi endimioni Seiyvara da es aqamde gaugonari


da ucnauri siyvaruli imiT gamoixateboda, rom mwyemss RaTmiis mTis
erT-erT mRvimeSi eZina da mvTare ki,_rogorc amboben,_xSirad Camo-
dioda cidan da kocnida mZinare satrfos da kvlav zecaSi brundebo-
da. da es uSfoTveli Zili aranair zians ar ayenebda mis mdgomareobas, radgan
mTvarem ise moawyo saqme, rom mwyemsis saqoneli, vidre mwyemss eZina, suqdeboda
da mravldeboda iseTnairad, rom arc erT sxva mwyemss ar yavda iseTi movlili,
nasuqi da gamravlebuli naxiri, rogorc mTvaris Seyvarebuls.
me meCveneba, rom es miTosi xelisuflebzea Seqmnili, maT xasiaTebze da

zneCveulebebze; isini xom saTaviso azrebiT arian dakavebulni, metad eWvi-


anebi arian da Znelad Tu Rebuloben TavianT wreSi gamWriaxe, cnobismoyvare
da mousvenari gonebis adamianebs, anu iseT adamianebs, romlebsac axasiaTebT
sifxizle; piriqiT, maT mSvidi da damyoli adamianebi awyobT, romlebic yvelaf-
ersac moiTmenen, rac ki xelisufals TavSi mouva, _anu iseTi adamianebi, rom-
lebic arafers ar eZeben da cdiloben Tavi ise mogaCvenon, rom arc araferi ar
ician da arc arafers ar xedaven,_erTi sityviT maT sZinavT da ufro brma mor-
Cilebas amjobineben, vidre eSmakur TvalTmaqcobas. ai amgvar adamianebTanaa,

29
Txzulebani

rom xelisufalni advilad iviwyeben TavianT sidiades, iseve rogorc mTvare


Camodis mZinare mwyemsTan, ixsnian xelisuflebis niRabs (romelsac iZulebiT
atareben rogorc mZime xvedrs) da ase ubralod iqcevian qveSevrdomebTan. es
gansakuTrebiT kargad Cans imperator tiberiusis magaliTze, imperatorTa So-
ris yvelaze mizezian da cbier adamianze: masTan daaxlovebulni iyvnen mxolod
isini, vinc misi namdvili midrekilebebi da xasiaTi icoda da amasTan erTad
jiutad da briyvulad ise iqceodnen masTan, TiTqos veravin verafers xedavda.
igive SeiZleba iTqvas safrangeTis mefis, ludoviko XI-s mimarT, metad frTxil
da eSmak adamianze. sinatifes rodia moklebuli am miTosSi naxsenebi endimionis
gamoqvabuli, radgan im adamianebs, romlebic daaxloebulni arian xelisufal-
Tan, Cvevad aqvT qceuli sakuTari myudro kuTxeebis Seqmna, sadac isini Cumad
xvdebian xelisufals, uSfoTvelad isveneben da, saxelmwifo saqmeebisagan gan-
Tavisuflebulebi, erTad atareben dros. da vinc amgvari ndobiT aRWurvili
xelisufalTan siaxloves miaRwevs, isini cxovroben udrtvinvelad, radgan xe-
lisuflisagan wrfeli siyvaruliT sargebloben, Tumca ki maRal Tanamdebo-
bebs mainc ar Rebuloben misgan.

IX. gigantebis da, anu ambavi

oetebi yvebian, rom dedamiwisagan Sobili gigantebi zevss aumxedrd-


nen da omi gamoucxades mas, magram elviTa da WeqaquxiliT gafan-
ta isini iupiterma da damfrTxalni gaeqcnen mas brZolis velidan.
dedamiwam ki RmerTebis risxviT gaRizianebulma gauCina gigantebs
maTi ukanaskneli mxardamWeri RviZli da, _ ambavi (Wori, dezinformacia).
dedamiwam, RmerTebze ganrisxebis gamo, rogorc amboben, umcrosi da, _ enke-
lada, keasTan erTad gaaCina (vergiliusi. eneida).
am miTis Sinaarsi, Cemis azriT SemdegSia: dedamiwa am SemTxvevaSi niSnavs
brbos bunebas, yovelTvis aRviraxsnilsa da boRmians xelisufalis mimarT da
igi yovelTvis amboxisaTvis mzadyofnas Seicavs. moixelTebs ra xelsayrel
dros brbo badebs meamboxeebs da SfoTi ki Tavkacebs, romlebic daundoblad
gegmaven xelisufalTa Zalauflebis SebRalvas da maT damxobas, da rodesac
amboxi CaxSobilia, meamboxe brbos mdabio suli naZiralebs gulSematkivrobs
da ver egueba ra miRweul wesrigs, badebs Wors, avrcelebs boRmiTa da TvalT-
maqcobiT aRvsil sicruesa da yalb miTqma-moTqmas, saidumlo gadaCurCuleba
gadmoCurCulebas, Tesavs panikas, avrcelebs insinuaciebiT aRvsil nawarmoe-
bebsa da presas da msgavs mraval siglaxes, raTa aRZras xelisufalTa mimarT
siZulvili. rogorc meamboxeTa saqmianoba, ase wamaqezebeli Woric erTisa da
imave bunebisa da warmoSobisani arian, mxolod sqesiT ganirCevian, pirvelni
mamrisa da meoreni ki mdedri sqesisani arian

30
f.bekoni

X. aqteoni da penfei, anu cnobismoyvare


damianis cnobismoyvareoba, saidumloebis WvretiT Setyobisa da Cumad
mosmenis sigiJemde misuli survili, ra-
dac ar unda daujdes Seityos dafaruli,
ZvelTaganvea gakicxuli brZenTa mier or
miTosSi: aqteonisa da panfeosis mimarT arsebul mi-
TosebSi. aqteonma SemTxveviT dainaxa bunebis qal-
RmerTi diana SiSveli, risTvisac dianam igi irmad
aqcia da Semdeg aqteoni sakuTarma mwevrebma da-
glijes. penfeosi ki xeze aZvra raTa RmerTi vakxis
saidumloebebi daenaxa farulad, rosTvisac vakxma
mas goneba waarTva da penfeosic SeiSala. penfeosis
sigiJe imaSi gamoixateboda, rom mas gaoreba dae-
marTa, yvelafers gaorebulad xedavda: or mzes; or
qalaq fivas da rodesac fivas gaemgzavreboda, imwamsve meore fivas xedavda da
ukan brundeboda, da ase daexeteboda xan iqeT da xanac aqeT dausruleblad.
amgvari sigiJiT Sepyrobili penfeosi xedavs evmenidebis xrovebs, xedavs or-
magad mzes da qalaqi fivac orad eCveneba mas.
pirveli am miTebisagani, me ase meCveneba, gulisxmobs xelisufalTa saidum-
loebebs, meore ki_RmerTebis saidumloebebs. isini, vinc xelisuflis nebis gar-
eSe da maTda daukiTxavad eziaren maT saidumloebas, Tavs aucileblad daitexen
maT risxvasa da siZulvils. amitom, ician ra xelisuflis maT mimarT siZul-
vili, romelic mxolod xelsayrel moments elodeba maT mimarT SurisZiebi-
saTvis, isini irmebiviT mfrTxalni arian da mousvenarni. ufro metic, xSirad
ise xdeba, rom maTi Sinaurebi an msaxurni, xelisuflis gulis mogebisaTvis,
daasmenen da Ralatoben maT: cnobilia is, rom Tu xelisufali ganrisxebulia,
maSin ramdenic mosamsaxurea, imdenic moRalatea; ase rom aseT adamianebs aq-
teonis xvedri elodebaT. penfeosis ubedureba sxvagvaria. imaT, visac ugunurad
da mkrexelurad surT saRmrTo saidumloebebis SeZena da aviwydebaT sakuTari
mokvdavi buneba im dros, rodesac bunebisa da filosofiis mwvervalze asvlas
lamoben (ise, rogorc penfeosi aZvra xeze),_maT elodebaT maradiuli yoymanisa
da gaorebis, meryeobisa da gaubedaobis seni TavianTi msjelobebis dros iseve,
rogorc bunebrivi codna gansxvavdeba RvTaebrivisagan, ase eCvenebaT maT ori
WeSmariteba mzis gaorebis alegoriis saxiT. da radgan cxovrebiseuli saqmi-
anoba da nebeloba damokidebuli arian inteleqtze, aseTi adamianebi gaube-
davni arian rogorc nebelobaSi, ase azrovnebaSic; isini saerTod ar arian
Tanmimdevrulni amitom erTdroulad xedaven or qalaq fivas, fiva ki niSnavs
moqmedebebisa da saqcielis mizans (penfeosis saxli xom fivaSia). amis gamo,
maT ar ician sad wavidnen, maT ara aqvT imis warmodgena Tu raa mTavari da ra
umniSvnelo, da ase yoymanoben arCevanTa Soris da mxolod uecar impulsebs
emorCilebian da mxolod kerZo da umniSvneloTi kmayofildebian

31
Txzulebani

XI. orfeosi, anu filosofia

iTi orfeosze TumcaRa


kargadaa cnobili, magram
bolomde dawvrilebiT da
jerovnad Seswavlili ro-
dia da Cemis azriT, igi universal-
uri filosofiis saxes warmoadgens
). radgan orfeo-
sis gasaocari, WeSmaritad RvTae-
brivi adamianis pirovneba,_ romelic
flobs nebismier harmonias, Seu-
Zlian tkbili melodiebiT aaRelvos
da gaitacos yvela da yoveli, _ Za-
lian iolad SeiZleba gamoyenebuli
iqnas, rogorc filosofiis gamo-
saxuleba. orfeosis naRvawi Tavisi
sidiadiT iseve aRemateba herakles sagmiro saqmianobas, Tavisi sidiadiTa da
ZlevamosilebiT, rogorc sibrZnis qmnilebani aRematebian Zalis qmnilebebs.
meuRlis siyvarulisaTvis, romelic mas udroo sikvdilma mostaca, sakuTari
qnaris imediT bedavs da miwisqveSa RmerTebTan Cadis TxovniT da ar tyuvdeba
Tavis molodinSi. tkbili simRerebiTa da simebis wkrialiT man guli moulbo
miwisqveSeTis mrisxane meufeebs da maTac darTes neba wamoeyvana Tavisi evridika
mxolod im erTi pirobiT, rom vidre miwisqveSeTis samflobelos ar gascdeba
igi ukan ar miixedavs. da rodesac ukve TiTqmis mizanTan iyo, siyvaruliTa da
mzrunvelobiT aRelvebuli, igi mainc moixedavs ukan, riTac pirobas arRvevs
da misi meuRlec ulmobelad kvlav miwisqveSeTSi Cavardeba, ukve samudamod.
im dRidan sasowarkveTili orfeosi, SeiZulebs ra qalebs, ganerideba udabnos
da iq Tavisi qnaris tkbili bgerebiT jer yvela mxeci miizida Tavisken; imaTac
dakarges Tavisi veluri buneba, Tavisi veluri mrisxaneba, aRar emorCileboden
arca sqesobriv Jinsa da siSmages da arca SimSilis dakmayofilebas aRar cdi-
lobdnen, msxverplze nadiroba daiviwyes, mxolod mis irgvliv, rogorc Teatr-
Si, Sekrebuliyvnen, Tvinierni da morCilni, da xarbad ismendnen mxolod misi
qnaris bgerebs. magram es, yvelaferi roda. misi musikis Zala da Zlevamosileba
iseTi iyo, rom man tyec da qvebic ki aamoZrava da isini mis irgvliv mogrovdnen,
gars ekvrodnen mas friad mwyobri wesiTa da rigiT. da ai maSin, rodesac mas
es yvelaferi ase saocrad bednierad daemorCila, gamoCndnen frakiis qalebi;
vakxisagan agznebulni, isini xrinwiani xmebiT, rqis sayvirebiT ayruebdnen iqau-
robas ise, rom misi musika aRar ismoda. da rodesac gaqra is, ramac es wesi da

32
f.bekoni

rigi, mwyobri harmonia Seqmna, yvelaferi airia da mxecebsac daubrundaT Tavisi


buneba da daetaknen erTmaneTs; qvebi da tyeebi TavTavis adgilas dabrundnen
da Tavad orfeosi ki bolos da bolos gaSmagebulma qalebma aso aso daZiZgnes
da mimoabnies miwaze. gelikoni (mdinare, romelic muzebisadmia miZRvnili) sa-
sowarkveTili da aRSfoTebuli damalavs Tavis wylebs miwis qveS da mxolod
sxvagan, sxva adgilze isev amodis zedapirze.
miTosis azri rogorc me meCveneba, SemdegSi mdgomareobs. orfeoss ori sim-
Rera aqvs: erTi miwisqveSeTis RmerTebis gulis mosagebad da meore tyisa da
mxecebis asayolieblad. pirveli saukeTesod esadageba bunebrivi filosofiis
warmoCenas, meore_zneobriv da samoqalaqo filosofias warmoaCens. bunebrivi
filosofiis yvelaze keTilSobili daniSnuleba xom isaa, rom yoveli warma-
vali Tu gardamavali aaRorZinos da ganamtkicos da, rogorc am saerTo miznis
zogadi amocana,_sxeulTa maTTvis damaxasiaTebeli mdgomareoba SeinarCunos,
raTa Seneldes xrwnisa da lpobis procesebi. amis miRweva SeiZleba (Tuki es
saerTod miRwevadia) bunebis metad daxvewili xelovnebis marTviT, rac liras
harmoniis mwyobr riTms esadageba. da mainc, es amocana metad rTulia da am
amocanis gadaWris mcdeloba, Cveulebrivad, marcxiT mTavrdeba da isic imitom
ki ara, rom raRac ucnobi mizezi udevs safuZvlad, aramed imitom rom mizezi,
_ uazro wriali da uTavboloobaa, romelsac mouTmenloba da zedmeti cno-
bismoyvareoba aRvivebs. ase rom, filosifia Tavs TiTqmis uZlurad grZnobs
aseTi grandiozuli amocanis winaSe da amitom, ganicdis ra bunebriv saso-
warkveTilebas, mimarTavs adamianur saqmianobas maRalfardovani darigebebiT
da STaagonebs adamianTa gulebs samarTlianobis, mSvidobisa da qvelmoqmedebis
mimarT siyvaruls, miubiZgebs erebs gaerTianebisaken, kanonisadmi morCilebas,
mecnieruli darigebebis morCilad mosmenas, vnebaTa Relvisa da afeqtebis davi-
wyebas. amis Semdeg iwyeba qalaqebisa da saxlebis mSenebloba, iTviseben saxnav--
saTes miwebs, xdeba tyeebisa da baRnaris gaSeneba da amiT azrs iZens moTxroba
imazed, Tu rogor modian qvebi da xeebi orfeosTan. samoqalaqo saqmianobaze
amgvari zrunva Cndeba imis Semdeg, odes mokvdavi sxeulis aRdgenis mravalma
daJinebulma mcdelobam bolos da bolos marcxi ganicada; rameTu sikvdilis
gardauvaloba, rac ufro metad gamoaSkaravdeba igi, aiZulebs adamianebs eZebon
gza ukvdavebisaken ukve sakuTari saqmianobiTa da saxelovnebiT. Zalian Wkvi-
anuradaa miTosSi naTqvami imazedac, rom orfeosisaTvis miuRebeli iyo azri
qorwinebaze; qorwinebisa da Svilebis mimarT sixaruli da bedniereba xSirad
mTlianad arTmeven adamians dros da mas ukve aRar scalia diadi da amaRlebu-
li saqmianobisaTvis saxelmwifos sasargeblod, amitom miaCniaT rom ukvdavebas
ara sakuTari, aramed Svilebisa da STamomavlobis saqmeebiT miaRweven. magram,
Tavad sibrZnis qmnilebanic ki, adamianTa saqmeebis ze azidulni brwyinaven,
magram droSi mainc xom warmavalni arian. radgan xdeba isec, rom saxelmwi-
foTa ayvavebis Semdeg iwyeba Relva, janyi da omi; omis grialSi dumdebian
samarTlianobis kanonebi, adamianebi kvlav Tavisi bunebis av Tvisebebs iZenen;
soflad da qalaqad yvelaferi gapartaxebulia. da maleve (Tuki aseTi Smagi
grigalebi grZeldeba) ueWvelia, rom mecniereba da filosofia daiRupebian ise,

33
Txzulebani

rom maTi namsxvrevebi aqa-iq Tu gamoCndebian cxovrebis okeaneSi ise, rogorc


meCeCze daRupuli gemis ficrebi; da ai maSin iwyeba barbarosobis xana, geliko-
nis wylebi miwis qveS miedinebian manam, sanam garkveuli xani ar gaivlis da ar
daSoSmindeba yoveli, ris Semdegac sul sxvagan amoxeTqavs miwis zedapirze da
iqneb sul sxvagan, sxva ersa da sxva qveyanaSi.

XII. urani, anu saTave


oetebi gviyvebian, rom urani (Coelum) yvelaze Zveli RmerTi iyo.
misma vaJma, saturnma (qronosi) daniT daasaWurisa sakuTari mama.
Tavad saturnma mravali STamomavali gaaCina, magram maT gaCenisTa-
nave ylapavda. mxolod iupiteri gadaurCa daRupvas da man, rodesac

wamoizarda sakuTari mama tartarSi Caagdo da taxti CamoarTva; ufro metic,


igive daniT, romliTac saturnma sakuTari mama daasaWurisa, axla ukve iupi-
teri mamamiss mohkveTs sasqeso organoebs da zRvaSi Caagdebs maT. aman veneras
dabadeba gamoiwvia, magram rogorc ki iupiteris samefo damkvidrda, mas ori
sagulisxmo omis gadatana mouxda. pirveli omi titanebTan, romlis drosac mas
uzarmazari daxmareba geliosma gauwia,_erTma im titanTaganma, romelmac misi
mxare daiWira. meore omi iyo gigantebTan, romlebic iupiterma Tavisi elvebiT
daarbia; imis Semdeg, rac man mowinaaRmdegeni dai pyro, iupitreri sruliad Ta-
visuflad mefobda.
es miTi, Cemis azriT, warmoadgens saganTa warmoSobis alegoriul moTxrobas,
romelic Zalzed axlosaa im filosofiasTan, romelsac mogvianebiT demokrite
anviTarebda, romelic yvelaze naTlad amtkicebda materiis maradisobas da
am Cveni samyaros warmavlobas, raSidac Zalzed axlos idga RvTiuri sityvis

34
f.bekoni

ZalasTan odes amtkicebda, rom samyaros gaCenamde, materias forma ara hqonia.
am miTis Sinaarsi aseTia. urani (zeca) _ es is TaRia, cargvali, gnebavT garsi,
romelic materias Seicavs; saturni ki Tavad materiaa (dasaWurisebuli, falo-
sis ara mqone, ufalo(so)) romelic sakuTari mSoblis gamravlebis mTels Za-
las STanTqavs. materiis raodenoba mudam erTi da igivea anu ar izrdeba da arc
klebulobs. materiis moZraoba da Relva jer arasrulfasovan da Seuferebel
kavSirebs warmoqmnis saganTa Soris, samyaroTa Tavisebur eskizebs da amis Sem-
deg droTa ganmavlobaSi Sendeba ukve es Senoba, romelsac SeuZlian formis
mxardaWera da SenarCuneba. ase rom, samyaros Seqmnis pirveli mcdeloba gamoxatu-
lia rogorc saturnis samflobelo, sadac igi sakuTar Svilebs ylapavs, rac
kavSirebis xSir moSlas da saganTa arsebobis xanmokle vadebs niSnavs. materiis
Semdgomi ganawilebis meore stadias gamoxatavs iupiteris samefo, romelmac
tartarSi Cayara materiis yovelive es uecari da ganuwyveteli cvlilebebis
movlenebi. tartari mouwesrigebeli kavSirebis adgilsamyofels niSnavs. varau-
doben, rom es adgili ganlagebulia zecis qveda nawilsa da dedamiwis wiaRs
Soris; zustad aq, am SualedSia Tavmoyrili yoveli cvalebadi, msxvrevadi,
yvelaferi rac mokvdavia, yoveli rac xrwnas eqvemdebareba. da saganTa gaCenis
pirveli periodi, romelic saturnis mmarTvelobas ekuTvnis, venera jer ar
dabadebula. manam, vidre universalur materias axasiaTebs kamaTi da uTanxmoe-
ba ufro metad vidre kavSirebi da urTierT gageba, yvelgan yvelaferi icvleba
mudmivad, da es cvlilebebi TviT mTels samyaroSi mimdinareobs. aseTnairad
iqmnebodnen sagnebi vidre saturni ar daasaWurises. amis Semdeg saganTa gaCe-
nis wesi Seicvala, romelic veneram Semoitana: da ai maSin momwifda da Zala
SeiZina saganTa Sexamebam da cvlilebebi mxolod calkeul nawilebs exeboda
da mlTian samyaros uryevsa da ucvlels tovebda. magram mainc yvebian imas,
rom saturni damxobili da gaZevebuli iyo, Tumca is ar daRupula; amitom, de-
mokrites azriT, samyaro SeiZleba isev Cavardes qaossa da umarTav mdgomareo-
baSi, risic, sxvaTaSoris, ase eSinoda lukreciuss Tavisi droisaTvis:
da agvacilos amgvari gansacdeli gangebis Zalam! umjobesia ara realobiT,
aramed gonebis TvaliT CavwdeT imas, rom yovelive Tavs dagvemxoboda Tavzar-
damcemi ngrevis Sedegad.
da maSinac ki, rodesac samyaro Camoyalibda mTeli Tavisi masiT da ZaliT,
simSvide jer mainc ar iyo miRweuli. imitom rom zeciur sferoebSi moxda
mniSvnelovani cvlilebebi, romlebic mzis ZaliT iqna damorCilebuli, ro-
melic zecaSi batonobda zecis wonasworobis SesanarCuneblad. amis Semdeg
igive ganmeorda dedamiwazec: rodesac wyaldidobebi, grigalebi qariSxalebi
da miwisZvrebi dawynarda, bolos da bolos saganTa Soris dadga xangrZlivi
mSvidobianobisa da Tanxmobis xana. magram am miTosze sxvadasxvanairad Sei-
Zleba saubari: SeiZleba iTqvas, rom am miToss filosofiuri Sinaarsi aqvs da
piriqiT is, rom filosofia Seicavs miTs. rwmenis Tanaxmad Cven xom viciT, rom
es sxva araferia Tu ara wanaswarmetyvelebani, romlebmac ukve didi xnis win
dakarges Tavisi Sinaarsi, radgan Tavad materiac da samyaros wyobac sinamd-
vileSi RmrTis Semoqmedebis nayofia.

35
Txzulebani

XIII. proteosi, anu materia


oetebi yvebian, rom proteosi iyo neptunis mwyemsi, rom igi iyo mox-
uci da winaswarmetyvelebis unari hqonda: winaswarmetyveleba marT-
lac SesaniSnavad icoda, rogorc ityvian samjer didebuli iyo am
saqmeSi. man icoda ara mxolod momavali, aramed warsulica da myoo-
badic, ase rom momavlis garda man icoda yvelaferi, rac ki momxdara warsulSi
iseve, rogorc is, Tu ra xdeboda myoobadSic. igi uzarmazar gamoqvabulSi
cxovrobda. mas erTi ucnauri Cveva axasiaTebda, SuadRisas igi selapebis jgufs
gadaiTvlida da mxolod amis Semdeg iZinebda. Tu vinmes misi daxmareba surda,
amas mxolod erTi xerxiT miaRwevda; unda Seekra da daeba igi jaWvebiT. amis
Semdeg proteosi ganTavisuflebis mcdelobebSi gardaisaxeboda, sxva da sxva
gasaocar formebs Rebulobda,_cecxlis, wylis, cxovelebis da ase manam, sanam
pirvandel saxes ar daubrundeboda (!!!).
miTosis arsi, Cemis azriT, exeba bunebis ukidegano saidumloebebs da mate-
riis Tvisebebs (conditiones materie). proTeosis saxiT gamoyvanilia materia,
uZvelesi im yvelafrisagan rac RmerTis Semdeg arsebobs. materia zecis TaR-
qveSaa ganlagebuli ise, TiTqos gamoqvabulis TaRis qveS yofiliyos. proteo-
si neptunis monaa imitom, rom moqmedeba da ganawileba Txevad mdgomareobaSi
xdeba. proteosis naxiri ki, rogorc me meCveneba sxva araferia Tu ara cxov-
elTa, mcenareTa da mineralebis nairsaxeoba, romlebSidac materia TiTqosda
gadaRvrilia da Tavis Tavs xarjavs, ase rom, rodesac igi daasrulebs maT, ro-
gorc saxeobaTa formebs (ise, TiTqos raRac konkretuli samuSao Seasrulao)
igi mSvidad iZinebs da rogorc Cans, arc ki cdilobs Seqmnas raRac axali. ai
zustad es niSnavs proteosis naxiris gadaTvlas da Semdgom Zils. es yvelaferi
SuadRisas xdeba da ara diliT an saRamos, anu es yvelaferi xdeba maSin, rode-
sac xelsayreli, kanoniT gaTvaliswinebuli dro modis formebis nairsaxe-
obaTa Sesaqmnelad im materiisagan, romelic ukve jerovnad gamzadebulia da
midrekili Sesabamisi cvlilebebisaken; es dro moTavsebulia Casaxvisa da si-
beris periodebs Soris. wminda istoriuli wyaroebidan, Cven Zalian kargad vic-
iT, rom materia am mdgomareobaSia zustad Semoqmedebis momentis win; ai maSin
iyo naTqvami, Tanaxmad RvTaebrivi Canafiqrisa, _iyavn!,_da materia ara Tavisi
nebis Tanaxmad, aramed RvTis nebis Tanaxmad gamTlianda da daasrula Tavisi
saqme, da Seiqmna saxeobani. miTi amaze amTavrebs Txrobas Tavisufal da jer ar
Sekrul proteossa da mis naxirze. rameTu samyaro misive bunebrivi struqture-
biTa da saxeobaTa sistemebiT warmoadgens materiis saxes, romelic jer araa
Sekruli da amitom Tavisufalia, anu,_ase vTqvaT,_materialur qmnilebaTa jo-
gebadaa arsebuli, Tumca, Tu bunebis romelime gamocdili msaxuri iZaladebs
materiaze da gaawvalebs mas, datanjavs ise TiTqos misi mospoba surdes, maSin
materia, Tavis mxriv (gasagebia, rom materiis mospoba da daRupva mxolod gam-
Cens SeuZlian), aRmoCndeba ra aseT gasaWirSi, ganicdis saocar cvlilebebs,
icvlis saxebas, ganzomilebebs vidre gardaqmnaTa mTels wres ar gaivlis raTa

36
f.bekoni

daubrundes sawyis mdgomareobas, saidanac daiwyo cvlilebebi Zaladobis gamo,


Tu ra Tqma unda Zaladoba mis sawyis mdgomareobamde grZeldeba. materiis
Sekvrisa Tu damorCilebis xerxi, am dros Zalzed iolia da mosaxerxebeli,
radgan mas gardaqmnebisas xelebze borkilebi adevs, anu sakuTari arsebobis
sazRvrebSia Casmuli. ambavi ki imis Sesaxeb, rom proteosi winaswarmetyvelia
da man icoda awmyo, namyo da myobadi, SesaniSnavad esatyviseba materiis bune-
bas. imisaTvis, rom Seimecno materiis gardaqmnebi da misi princi pebi, saWiroa
mTlianobaSi icnobde samyaros arss,_anu icode ra iyo, ra aris da ra iqneba,
Tundac rom es codna ar vrceldebodes kerZo SemTxvevebze.

XIV. memnoni, anu saadreo


oetebi amboben, rom memnoni av-
roras vaJi iyo. igi SesaniSnav
abjars atarebda da xalxi mas
qebaTa-qebiT amkobda. troas
kedlebTan igi Sei pyro diadi sagmiro
saqmianobis mouTmenelma survilma, _ See-
Wida aqilevss, berZenTa yvelaze uSiSar
mebrZols da misi xelidan daiRupa. iu-
piteri glovobda ra mis dakargvas, da-
krZalvaze mravali frinveli gamogzavna,
raTa Tavisi gulsaklavi yviriliT gaeci-
lebinaT am qveynidan. aseve imasac amboben, rom misi qandakeba, rogorc ki mas
amomavali mzis sxivebi daanaTebdnen, sacodavi xmiT kvnesoda.
Cemis azriT miTosi gviambobs aRtacebuli axalgazrdobis didi imedebis
gacruebas. isini xom avroras Svilebs hgvanan: garegnuli moCvenebiTobiT baq-
ibuqoben, garegani sagnebiT ityueben Tavs da xSirad bedaven imis dapyrobas,
rac maT Zalebs aRemateba, _ Zlier gmirebs iwveven brZolaSi, uteven maT da
uTanasworo WidilSi iRupebian. maTi daRupva yovelTvis did tkivilsa da sevdas
iwvevs, radgan adamianTa bediRbalTa Soris imaze metad mtkivneuli bediRbali
ar arsebobs, vidre naadrevad dakarguli didi imedebis momcemi axalgazrdoba.
maTi axalgazrdoba maSin Sewyda, roca maT jer verc ki igemes sicocxle da
Tavisi warmatebebiT jer ar aRuZvriaT sxvaTa gulebSi sakuTari warmatebebis
mimarT Suri, is Suri, romlis gamoc danakargi ase tragikuli da autaneli ar
iqneboda da umZimes tkivilsac gaanelebda. amis garda, sevda, cremli da godeba
mxolod maT gasvenebas rodi axlavda, aramed im avis momtan frinvelTa kivilis

37
Txzulebani

msgavsad cremli da godeba dakrZalvis Semdegac grZeldeba xangrZlivi drois


ganmavlobaSi; gansakuTrebiT maSin iRviZebs xsovna maT mimarT, rodesac axali
da sagmiro saqmeebis molodinSia eri, rodesac axali Canafiqrebi mzis dilis
sxivebiviT ainTebian adamianTa gulebSi.

XV. titani, anu moyirWeba

etad moxdenili miTosia Seqmnili titanis Sesaxeb. igi avroras Seyva-


rebuli iyo, romelsac ewada ra masTan maradiulad yofna, iupiters
sTxova, rom titani arasodes momkvdariyo, magram qaluri qarafSuto-
biT daiviwya isic eTxova, rom igi arasodes arc daberebuliyo. ase
rom igi daculi iyo sikvdilisagan, magram mas risxvad Tavs daatyda sabralo
sibere, rac ase bunebrivad emarTeba imas, visac sikvdilze eTqva uari, ris ga-
moc igi sul ufro da ufro CaCanakdeba. bolos da bolos iupiters Seecoda
titani da WriWinad gadaaqcia.
me, es genialuri miTi maamemlobis alegoriul aRwerad mimaCnia. Tavdapirve-
lad igi (sicocxlis dasawyisSi) ise saamodaa tkbili, rom adamianebi ocnebo-
ben, rom arasodes daakldeT maT es bedniereba da maradiulobaSi gadaiyvanon
isini da aviwyebaT, is rom gadaZRoma da zizRi SeumCnevlad eparebaT maT iseve,
rogorc sibere. da bolos, rodesac ukve adamianebs fizikurad aRar SeuZliaT
siamovnebaTa miReba, mxolod vnebaTa survili ki, jer ar momkvdara maTSi, isini
Tavs inugeSeben imiT, rom mudam ixseneben axalgazrdobaSi gatarebul dros.
Cven amas adamianTa ori kategoriis xasiaTebSi vxedavT,_tkbobis motrfialensa
da samxedro adamianebis xasiaTebSi. pirvelni uxamsobis moyoliT erTobian,
meoreni ki Tavis warsuls sagmiro saqmeebs abuqeben, ise rogorc WriWinobela,
romlis mTeli Zalac mxolod mis xmaSia Cadebuli.

38
f.bekoni

XVI. iunonas saqmro, anu uxamsoba


oetebi yvebian, rom iupiteri Tavisi siyvarulis sagnis dasaufleblad,
sxvadasxva garegnobas Rebulobda: xaris, arwivis, gedis, an oqros
wvimisas garegnobas. iunonas siyvaruls mowyurebulma, man yvelaze
uRirsi _ gugulis forma miiRo, rac zizRsa da dacinvas iwvevs: igi
sabralo gugulis, wvimisagan sacodavad dasvelebuli, sulis mRafavi garegno-
biT eaxla iunonas.
es metad brZnuli da zneobrivad amaRlebuli miTia. misi Sinaarsi ki aseTia:
adamianebma unda moiSalon sakuTari Tavis RirsebebiT tkboba da fiqri imaze,
rom maTi Rirsebebi saamoa da misaRebi sxvebisaTvis. yvelaferi xom imazea
damokidebuli Tu ra bunebisaa da ra zneobrivi Tvisebebis matarebelia is, vi-
sac Cven vetrfiT da visi mowonebis damsaxurebac gvsurs: Tu aseTi adamianebi
Tavad aranair Rirsebebs ar atareben da arc aranairi niWi ara aqvT da mxolod
qedmaRloba da boRmiani xasiaTi gaaCniaT (rac iunonas saxiTaa gamosaxuli),
maSin, dae cnobili gaxdes es yvela sasiZosaTvis,_isini iZulebuli gaxdebian
moicilon yoveli is Tviseba, rac odnav mainc mianiSnebs Rirsebas an silamazes
da isini did Secdomas dauSveben Tu sxva gzis moZebnas Seecdebian. am SemTx-
vevaSi cota iqneba mxolod amazrzeni mliqvneloba: isini manam ver miaRweven
warmatebas, vidre ar gaxdebian raRac amazrzeni da miuRebeli arsebebi.

XVII. kupidoni, anu atomi


s rac poetebis mier kupidonzea monaTxrobi, rac igivea amurze, ar Sei-
Zleba ekuTvnodes erTsa da imave pirs. magram es gansxvavebebi iseTia,
rom am personaJebis erTmaneTSi arevis gareSe, maT msgavsebazec SeiZleba
saubari. yvebian, TiTqos amuri yvelaze Zveli RmerTia, ufro metic,_igi
saganTa Sorisac uZvelesia, mxolod qaosis gamoricxviT, radgan igi aseve misi
tolia. magram Zveli brZenkacebi arasodes ar miakuTvnebdnen qaoss RmerTebis
dass da arc RmerTs ar uwodebdnen mas. am amurs saerTod arasdros ar hyolia
mSoblebi, Tumca, zogierTis azriT, igi kvercxisagan gaCnda, romelic Ramem
gaaCina. man ki Tavis mxriv gaaCina RmerTebica da yoveli arsebulic. mas, amurs,
oTxi atributi aqvs: igi maradiulad Cvilia, igi brmaa, SiSvelia, isrebiTaa
SeiaraRebuli. iyo sxva amuric, RmerTebs Soris yvelaze umciresi, veneras vaJi,
romelzedac gadayavdaT ufrosi amuris yvela atributi da miuxedavad amisa igi
mas raRacnairad mainc hgavda.
miTi mogviTxrobs Tavad akvnis, anu bunebis sawyisebis Sesaxeb. es amuri,
rogorc me meCveneba aris miswrafeba an waqezeba pirvelyofili materiisa, an

39
Txzulebani

sul ufro gasagebad rom vTqvaT,


atomis bunebrivi moZraobaa. es xom
is Zalaa, erTaderTi da Tavdapir-
veli, romelic qmnis da ayalibebs
yvelafers materiisagan. mas saer-
Tod ara hyavs aranairi mSoblebi,
eseigi mas ar gaaCnia mizezi, rame Tu
mizezi, _ es ukve erTgvari mSobelia
mizezisagan dabadebuli Sedegebisa.
da am Zalas xom saerTod SeuZlebe-
lia rom hqondes raime mizezi bune-
baSi (aq Cven RmerTze saubari ara
gvaqvs). araferia iseTi, rac masze
adre iqneboda, maSasadame arc misi
gamCeni sawyisic araa: araferia is-
eTi, rac bunebaze axlo iqneba,_maSa-
sadame araa arc forma da arc sqesi.
amitom rogoric ar unda iyves igi,
is dadebiTia da aRuwereli (Surda).
da Tu misi arsebobis xerxi (Mo-
dus) da misi moZraobac (Processus)
Secnobadia, igi mainc Seucnobadia
mizezis gamo, radgan gaCenilia RmerTis Semdeg, rogorc mizezTa mizezi, ma-
gram Tavad Tavissave Tavis mimarT mizezs ar saWiroebs. SeiZleba, imedic ki
ar viqonioT imazed, rom adamianis cnobiereba mTlianad daeufleba mas, ami-
tom savsebiT samarTliania kvercxis ideis moSvelieba, romelic Ramem gaaCina,
yovel SemTxvevaSi wmindani filosofosi ase ganacxadebs: Tavis droze man
yvelaferi SesaniSnavad Seqmna da samyaro maT gansjas miando, Tumca adamians
unari rodi Seswevs Cawvdes imas, rasac gamCeni Semoqmedebs dawyebuls Tavidan
da boloTi damTavrebuls. bunebis saerTo kanoni, rac kupidonis Zalas niS-
navs, romelic gamCenma saganTa pirvelsawyis nawilakebs mianiWa, romlis gamoc
isini (nawilakebi) erTad ikribebian, meordebian da mravldebian riTac saganTa
amouwurav nairferovnebebs hqmnian,_mxolod es kanoni SeiZleba dukavSiroT
adamianis azrovnebasac, magram sinamdvileSi, vai rom Zalzed Znelia misi wvdo-
ma. berZenTa filosofia, friad gamWriaxe da yuradRebiania materialur saganTa
sawyisebisa, da moZraobis sawyisTa Ziebisas (romelSidac Cadebulia yoveli
moqmedebis Zala) uZluri da uyairaTo aRmoCnda. magram im dargSi, romelsac
exla aq vexebiT, igi saerTod brma aRmoCnda da verc erT damajerebel sityvas
ver ambobs, radgan peri patetikebis azri CamorTmevis, rogorc materiis stimu-
lis Sesaxeb, Tavisi arsiT ar scildeba mxolod sityvebs, da ufro movlenas
asaxelebs, vidre xsnis mas. isini ki, vinc amas RmerTs miawers, raTqmaunda swo-
rad iqcevian, magram isini mizanTan erTi naxtomiT midian, da ara nabij_nabij
TandaTanobiT. eWvgareSea rom, erTad erTi da sayovelTao kanoni, romelsac

40
f.bekoni

buneba morCilebs, warmoadgens RmerTis substituts (laTinuri substitutio,_


Canacvleba, magieri daniSvna); es is kanonia, romelzedac exla citirebul te-
qstSi Semdegi sityvebiTaa naTqvami: Tavidan bolomde Seqmnilia RmrTisa-
gan. demokrite, romelic ufro Rrmad ganixilavs am sakiTxs, atoms zomasa da
formas aniWebs da mas mxolod am kupidons miawers, anu pirvelsawyis moZrao-
bas_martivs da absoluturs da meorads, romelic ukve fardobiTia. igi xom
imas miiCnevda sworad, rom yvelaferi samyaros centrisaken miiswrafis; da is
rac meti wonis matarebelia, centrisaken ufro swrafad midis da Tu ejaxeba
imas rasac naklebi wona aqvs, gverdze gaisvris da ukan abrunebs. magram es
Teoria viwroa metad da mravali SemTxvevisaTvis gamousadegaria. rogorc Cans,
arc wriuli moZraoba da arc kumSva da gafarToeba ciuri sxeulebisa am prin-
ci ps ar emorCilebian. epikuris azri atomis traeqtoriis gadaxris Sesaxeb da
misi Tavisufali moZraobis nebis mimarT, _ pirwminda uazrobaa da igi sagnis
arcodnas gamoxatavs. amitom zedmiwevvniT zustia (ufro metad, vidre Cven vi-
survebdiT), rom es kupidoni garemoculia RamiT.
exla ki misi atributebi ganvixiloT. metad daxvewilia kupidonis maradi-
uli Cvilis saxiT gamoxatva: sagnebi xom didia da maT asaki gaaCniaT; sa-
ganTa pirveladi marcvlebi anu atomebi, patarebia da maradiul CvilobaSi
imyofebian. Zalian zustia isic, rom igi SiSvelia, radgan yoveli rTuli,
sworad moazrovnesaTvis, gamoisaxeba Cacmul, anu SeniRbul da,_ Tu mkacrad
vimsjelebT,_araferia SiSveli garda saganTa pirvelsawyisi elementebisa. aseve
metad brZnuli alegoriaa kupidonis sibrmavis mimarT. es kupidoni, (rogoric
ar unda iyves igi), rogorc Cans moklebulia windaxedulobas, da win mxolod
ise miiwevs, Tu rames daejaxeba ise, rogorc brmebi akeTeben amas. da miT_
umetes gasaocaria uzenaesi RvTaebrivi gangeba imiT, rom windaxedulobas sru-
liad moklebuli da TiTqos brma, igi RvTis gangebis bedisweris kanoniT qmnis
yovelive im simSvenieresa da wesrigs, romelic am samyaroSia. da bolos,_ku-
pidoni SeiaraRebulia isrebiT, anu misi Zala iseTia, rom manZilze moqmedebs.
yvelaferi rac manZilzea ise warmogvesaxeba Cven, TiTqos isrebs isvris. yoveli
vinc atoms da sicarieles warmoidgens (Tundac es sicariele atomebTanaa
Sereuli da ara calke arsebuli) ueWvelad aRiarebs atomis Zalas, romelic
manZilze moqmedebs, radgan Tu aseT Zalas gamovricxavT, aranairi moZraoba ar
iarsebebda (maT Soris sicarielis gamo) da yvelaferi uZravi da gaSeSebuli
darCeboda. rac Seexeba im umcros kupidons, igi samarTlianadaa miCneuli Rmer-
Tebs Soris yvelaze umcrosad, radgan igi ver SeiZenda Zalas, vidre Camoyali-
bdeboda saxeobani. mis gamoxatvaSi alegoria ukve moralur xasiaTs atarebs.
magram garkveuli msgavseba uZveles kupidonTan mainc arsebobs. venera SeerTe-
bas aRagznebs da amiT STamomavlobis Seqmnas marTavs; kupidoni ki, misi Svili,
am survils individSi aRviZebs. ase rom venera zogad ltolvas aRvivebs da
kupidoni ufro konkretuli simpatiis grZnobas; pirveli Zalian axlo mizezTa
gamo ibadeba (Jini), meore ki ufro Rrma da fataluri princi pebidan, TiTqos
im uZvelesi kupidonidan, romelzedacaa damokidebuli nebismieri unatifesi
simpatia.

41
Txzulebani

XVIII. diomedi, anu fanatikosi

alada aqezebda Tavis gansakuTrebulad ganTqmul da sayvarel di-


omeds, rom mas araviTar SemTxvevaSi ar daendo venera Tuki mas bZo-
laSi gadaeyreboda. igi Tavadac iyo mzad amisaTvis, amitom iolad
daemorCila mas da venera marjvena xelSi daWra. garkveul xans misi
saqcieli dausjeli rCeboda da igi ganTqmuli didi saxeliT, warmatebebiTa
da gmirobiT, brundeba samSobloSi. samSobloSi igi mraval ubedurebas gadaey-
reba da ucxoeTSi,_italiaSi gadaixveweba. Tavdapirvelad iq yvelaferi TiTqos
kargad iyo; igi mefe davnis uxvi stumarTmoyvareobiT sargeblobda,_Zvirfas
saCuqrebs Rebulobda da mTels qveyanaSi misi Zeglebic ki daidga. magram pirve-
live ubedureba, romelic im xalxs Tavs daatyda, romelTanac igi stumrobda,
aiZulebs davns gaixsenos is, rom man Tavis WerqveS Seikedla iseTi uzneo
adamiani, romelic sZuls RmerTebs, romelmac gabeda maTTan orTabrZola da
SeiaraRebuli Tavs daesxa maT da is qalRmerTi daWra, romelTanac mikarebac
ki dauSvebel mkrexelobad iTvleboda. amitom, sakuTari qveynis sibilwisagan
gadasarCenad, man stumarTmoyvareobis kanonis darRveviT, _ mas am dros re-
ligiuri kanoni ufro metad mniSvnelovnad moeCvena, vidre stumarTmoyvareoba,_
moulodnelad klavs diomeds. daamsxvrevs yovel mis saxelze agebul qandake-
bas da yovel misdami dawesebul pativsacem wesebsac auqmebs. aravis ar hqonda
ufleba Tundac TanagrZnoba gamoeCina masze glovis saxiT da amitom, misi
momxreni da megobrebi, romlebic glovobdnen da dastirodnen Tavis belads,
gadaaqcies raRac gedebis msgavs frinvelebad, romlebic sikvdilis win ase
sacodav da naz bgerebs gamoscemen.
am miTosis sagani iSviaTia da TiTqmis erTad erTia Tavisi gansakuTrebule-
biT, da es imitom, rom arc erT sxva miTosSi naTqvami araa, rom romelime gmiri
RmerTebis winaSe iaraRiT xelSi amxedrebuliyo, garda diomedisa. yovel SemTx-
vevaSi me mesaxeba rom diomedis saxiT miTosSi aRwerilia is adamiani, da Sesa-
bamisad misi bedi, romelic gaxsnilad acxadebs, rom devnisa da iaraRis ZaliT
mospobs romelime kults an religiur seqtas, gindac rom fuWi da umniSvnelo
iyvves igi. miuxedavad imisa, rom Zvel dros cnobili rodi iyo religiuri sisx-
liani devna (radgan warmarTi RmerTebisaTvis ar arsebobda religiuri gul-
modgineoba, rac mxolod WeSmariti RmerTis atributia), magram mainc, warsulis
sibrZne imdenad Rrma da yovlismomcveli aRmoCnda, rom is rac maT gamoc-
dilebisa da codnis saxiT ar gaaCndaT, mas isini mainc wvdebian azrovnebisa da
warmosaxvis ZaliT. da ai isini, vinc ar cdilobs mdgomareobis gamoasworebas,
risTvisac man unda daarwmunos gonebis Tu mecnierebis, cxovrebis siwmindis,
magaliTebis ZaliTa da avtoritetiT romeliRac religiuri seqta, Tundac fuWi,
damaxinjebuli da dakninebuli (rac am SemTxvevaSi veneras saxiTaa gamoyvani-
li), da nacvlad amisa cdilobs cecxliTa da maxviliT, sastiki jalaTobiT

42
f.bekoni

maT mospobasa da srul ganadgurebas,_isini, rogorc Cans, paladas mier arian


waqezebuli,_anu moqmedebs raRac im sastiki sibrZniTa da mkacri gansjiT, rom-
liTac isini Taviseburad amxelen Tavis oponentebs siyalbisa da sicruis mc-
dar mimarTulebaSi: isini siZulviliT moqmedeben maTTvis miuReblis mimarT da
didi xalisiT da sanaqebo mondomebiT moqmedeben. amis gamo, garkveuli xniT,
saxelganTqmulnic ki xdebian da brboc (romlisTvisac ar arsebobs aranairi
zomiereba) adidebs da TiTqmis gaaRmerTebs maT rogorc WeSmaritebis da reli-
giis erTaderT damcvelebs (sxvebs ki gaubedavebad da mxdalebaT miiCneven). ma-
gram saxeli da iRbali aseT saqmeebSi didxans rodi grZeldeba: TiTqmis yoveli
Zaladoba, romelic movlenaTa cvalebadobis gamo Tundac droebiT, mainc rom
gadaurCes dasjas, bolos da bolos mainc marcxdeba. da Tu moxda ise, rom vi-
Tarebani Seicvlebian da seqta devnili da Seviwroebuli kvlav moikrebs Zalas
da aRsdgeba brZolisaTvis, maSin maT mdevarTa gulmodgineba da Seupovroba
gakicxvis sagani xdeba da TviT maTi saxelic ki iwvevs siZulvils da amis gamo
maT mimarT pativiscema zizRiT Seicvleba. is rom diomedi misi maspinZlisa da
megobris xelidan kvdeba, migvaniSnebs imas, rom religiuri uTanxmoebani bade-
ben mzakvrobas da Ralats yvelaze axlo megobrebSic ki. ambavi imis Sesaxeb,
rom diomedis datirebac ki aikrZala da mgloviareni isjebodnen, Segvaxsenebs
imas, rom yoveli danaSauli mainc aRZravs adamianur TanagrZnobas, ase rom
isinic ki, vinc danaSauls kicxavdnen, miuxedavad yvelafrisa, kacTmoyvareobas
iCenen da ebralebaT borotmoqmedni, radgan yvelaze didi ubedurebaa dakargo
TanagrZnoba. magram Tu saubari exeba religiis winaSe danaSauls, an bral-
debebs uRirsobaSi, maSin aseT adamianTa mimarT TanagrZnoba igmoba da eWvis
qveS dgeba. meores mxriv, diomedis Wirisuflebis godeba,_anu im adamianebisa,
romlebic igive seqtas ekuTvnian da mis azrebs iziareben,_metad gulsatkenia
da adaminurad tkbili, rogorc gedebis, diomedis frinvelebis simRera. da aq
Cven aRmovaCenT SesaniSnav, uWkvianes alegorias; religiuri Sexedulebebis gamo
sasjelisaTvis ganwirul adamianTa mier sikvdilis win warmoTqmuli sityvebi,
gedis simRerasaviT saswaulebrivad aRelveben adamianebs da es sityvebi samu-
damod Rrmad aRibeWdeba maT sulSi.

43
Txzulebani

XIX. dedali, anu meqanikosi

edalis, friad niWieri, magram autaneli xasiaTis mqone kacis saxiT,


Zvel berZnebma gamoxates meqanikuri (sainJinro) xelovnebis rogorc si-
brZne, ase yoveli dauSvebeli da boroti miznebis ganxorcielebis mqone
yvela is SesaZleblobani, rac am xelovnebaSia Cadebuli; dedali Tavi-
si Tanamowafisa da metoqis mkvlelobisaT-
vis ucxoeTSi gadaixvewa rogorc devnili,
magram miuxedavad amisa, mas yvelgan sia-
movnebiT Rebulobdnen mefenica da qalaqe-
bic, sadac igi Tavisi geniiT xelovnebis
mraval, RirsSesaniSnav qmnilebebs toveb-
da, rogorc RmerTebis sadideblad, ase qa-
laqebis damSvenebisaTvis; gansakuTrebiT
ki misi saxeli cnobili gaxda gabeduli,
magram amasTanave akrZaluli qmnilebebis
gamo. gana zustad misi agebuli araa is
nageboba, romlis daxmarebiTac pasifaiam
daikmayofila Tavisi avxorcoba xarTan
kavSiris dros, ase rom zustad misi da-
naSaulebrivi xelovnebisa da damRupveli
niWis bralia is, rom gaCnda samarcxvino
da sabralo urCxuli_minotavri_romelic
keTilSobil Wabukebs ylapavda. is erT
ubedurebas meoreTi niRbavda da amiT am-
ravlebda borotebas da yoveli aseTi Savi
Wiris dasamalavad moigona da aaSena la-
birinTi,_Tavisi daniSnulebiT ubedurebisa da simdablis nageboba, romelic
erTdroulad iyo rogorc gasaocari da udidebulesi Tavisi ostatobiT, aseve
amazrzeni Tavisi SinaarsiT. mogvianebiT, imisaTvis rom ar darCeniliyo mx-
olodD boroti saqmeebiT da danaSaulis saganTa gamogonebebiT ganTqmuli,
igi misganve gamogonebuli borotebis momtani sagnebis sawinaaRmdego saSuale-
bebsac qmnis. amasTan erTad igi genialur rCevasac iZleva, rom labirinTidan
Tavis dasaRwenvad ariadnas ZafiT esargeblaT. minosi Zalzed mkacrad da dau-
Ralavad devnida dedals, is ki yovelTvis poulobda saSualebas gaqceoda mis
devnas da damaluliyo. bolosdabolos man sakuTar Svils aswavla frenis xe-
lovneba, magram gamoucdelma ikarosma, moindoma am xelovnebiT Tavis gamoCena
da cidan zRvaSi Cavarda.
am legendis Sinaarsi aseTia. legendis dasawyisSive naTqvamia imis Sesaxeb
Tu ra elodeba SesaniSnav ostatebs da ra aris is, rac ase saocrad batonobs

44
f.bekoni

maTze, _ Suri: ar arsebobs adamianTa sxva iseTi kategoria, rogorc didostate-


bi, romlebic maTze metad itanjebodnen mwvave da momakvdinebeli Suris gamo.
amis Semdeg naTqvamia imis Sesaxeb, Tu rogori usamarTlo da ugunuri sasjeli
iyo gamoyenebuli mis mimarT: dedali mokveTiT dasajes. magram ostatebs aqvT
is upiratesoba, rom yoveli eri da qveyana xelgaSlili Rebulobs maT, ase rom
SesaniSnavi ostatisaTvis mokveTa sasjelad rodi CaiTvleba. sxva fenebisa da
jgufebis warmomadgeneli adamianebi iolad rodi pouloben Tavis Rirseul
adgils mokveTisas sakuTari qveynis farglebs gareT; ostatebi da mxatvrebi
ki sayovelTao aRtacebas imsaxureben ucxoeTSi, radgan adamianebs axasiaTebT
iseTi Tviseba, rom isini ucxoelebs ufro metad afaseben, vidre sakuTar os-
tatebsa da xelovanebs. metad naTeli azriTaa gajerebuli momdevno movle-
nebic, romlebSidac moTxrobilia meqanikis gamoyenebis xelovneba; adamianTa
cxovreba xom bevrad damokidebulia masze, radgan misi saganZuri emsaxureboda
religiis ritualebis Sesrulebas, samoqalaqo cxovrebis keTilmowyobas da
bolos, mTels materialur kulturas; magram igive sawyisidanaa Seqmnili ro-
gorc avxorcobis iaraRebi ase sikvdilis meqanizmebic. Tu Cven maWanklebze
ar vilaparakebT, CvenTvis kargadaa cnobili rom yoveli daxvewili Sxami Tu
jado, samxedro iaraRi da msgavsi simaxinje Tu sisazizRre (romlebic meqanikis
madliT arian Seqmnilni) Tavisi sisastikiT da momakvdinebeli zegavleniT Za-
lzed aRematebian Tavad minotavris saSinelebas. aseve SesaniSnavia labirinTis
alegoria, romelic meqanikis zogad bunebas aRwers. yoveli es eSmakuri da dax-
vewilad gamzadebuli meqanikuri xelovnebis nakeTobani, iTvleba labirinTis
magvar raRac natif qmnilebad, gansakuTrebuli konstruqciiTa da nawilebis
msgavsebiT, rac maTze msjelobas SeuZlebels xdis da mxolod gamocdilebis
ZafiT SeiZleba maTi gamocnoba. aranakleb moxdeniladaa moxseniebuli isic,
rom igive adamianma, romelmac Seqmna labirinTi, manve migvaniSna Tavis daRwevis
ariadnas Zafic; meqanikur qmnilebebs xom maTi daniSnulebis sruliad sapir-
ispiro Sedegebis motana SeuZliaT da mavneblobac ki, iseve rogorc maTi zianis
gamosworebac da maTive jadoqrobis gauvnebelyofac. uRirsi gamogonebani da
Tavad maTi xelovneba metad xSirad devnilia minosisagan, anu kanonebisagan rom-
lebiTac msgavsi ram akrZalulia da dauSvebeli adamianTaTvis gamosayeneblad.
magram miuxedavad yvelafrisa isini malulad mainc arseboben da gamoyenebas
pouloben sadac ki SeZleben, rasac ase sworad aRniSnavs taciti Tavisi drois-
aTvis Sesabamisi garemos mixedviT, rodesac igi maTematikosebze da winaswarm-
etyvelebze saubrobs: Cvens saxelmwifoSi, am kategoriis adamianebi yovelTvis
iarsebeben da yuovelTvis iqnebian devnilni kanonisagan. magram es uRirsi da
devnili xelovnebani, imis gamo, rom TiTqmis yovelTvis, ver amarTleben Tavis
daniSnulebas, msgavsad ikarosis zecidan dacemisa, Tavis mimarT pativiscemas
kargaven, iwveven zizRs da zedmeti baqiaobis gamo iRupebian. yovel SemTsvevaSi,
Tuki simarTles vityviT saerTod, arc ise warmatebiT imorCilebs maT saxelm-
wifo kanonebi imdenad, ramdenadac maT Tavissave mkvexaroba amxelT

45
Txzulebani

XX. erixtoni, anu tyuili

oetebi yvebian, rom vulkani


ecada minervaze Zaladobas
da vnebiT Sepyrobili dae-
sxa mas Tavs da brZolis
gamo misi Tesli miwaze daiRvara da
misgan erixtoni daibada. misi sxeulis
zedanawili ulamazesi da metad moxde-
nili iyo, magram qveda nawili gvelsa
hgavda, amis gamo igi sabraloc iyo da
sazizRaric erTdroulad. erixtoni
grZnobda Tavis simaxinjes da pirvel-
ma gamoigona etli, raTa eCvenebina mx-
olod is, rac mis sxeulSi mSvenieri
iyo, da daemala is rac mas amaxinjebda.
am gasaocari da amazrzeni miTis
Sinaarsi, rogorc Cans, Semdegia: xe-
lovneba, romelic vulkaniTaa war-
modgenili, radgan mas cecxlTan aqvs
saqme, rogoradac ar unda ecados da
datanjos sxeulebi, raTa bunebaze iZa-
lados, daamarcxos da gaimarjvos masze (buneba minervas saxiTaa moyvanili,
da minerva, anu buneba xom Seudarebelia Tavis xelovnebaSi), iSviaTad aRwevs
sasurvel mizans; magram Sedegad mravali xrikebisa da eSmakuri mcdelobebisa
(ase vTqvaT, erTgvari Zaladobis brZolis Sedegisa) SemTxveviT gamodian aras-
rulyofili nakeTobani, garegnobiT STambeWdavi, magram mainc warumatebeli
nakeTobani, romlebic saimedoni rodi arian maTi moxmarebis dros; magram ma-
tyuarebi triumfatorebad grZnoben sakuTar Tavs da saqveynod warmoaCenen sa-
kuTar qmnilebebs. msgavsi ram xSirad xdeba rogorc qimikosTa, ase meqanikosTa
sivrceSic, romlebic mraval eSmakur meqanizmebs amzadeben da cdiloben radac
ar unda daujdeT, miaRwion mizans da ver Tavisufldebian ra sakuTari Sec-
domebisagan, cdiloben bunebaze Zaladobas, nacvlad imisa, rom Caexuton mas
sakadrisi yuradRebiTa da pativiscemiT.

46
f.bekoni

XXI. devkalioni, anu aRorZineba

oetebi yvebian, rom rodesac warRvnam sruliad gaanadgura dedami-


wis mosaxleoba da darCnen mxolod devkalioni da pirra, romelTac
keTilSobili da sanaqebo survili, _ kacobriobis modgmis aRdgena
amoZravebdaT, _ maT aseTi winaswarmetyveleba miuZRodaT win: maTi
survili Sesruldeba, Tu isini sakuTari dedis Zvlebs aiReben da zurgs ukan
moisvrian. am winaswarmenyvelebam maT jer didi sevda mohgvara da yoveli imedi
daukarga: imis Semdeg, roca warRvnam dedamiwa gadaaswora, akldamis moZebna
SeuZlebeli iyo; bolos da bolos isini mixvdnen, rom orakulma maT qvebze
mianiSna (radgan dedamiwa dedaa yovelTa).
me meCveneba, rom miTi bunebis saidumloebaze mogviTxrobs da adamianis gon-
ebisaTvis damaxasiaTebeli Secdomebisagan gvanTavisuflebs: Tavisi umecrebis
gamo adamiani xom cdilobs aRadginos sagnebi maTive ferflisagan da naSTebi-
sagan (msgavsad imisa rogorc feniqsi sakuTarive ferflisagan ibadeba) im dros,
rodesac materiam ukve aRasrula Tavisi arsebobis gza da sruliad uvargisia
saganTa aRdgenisaTvis. amitom saWiroa ufro zogad sawyisebTan dabruneba.

47
Txzulebani

XXII. nemezida, anu saganTa


cvalebadoba

mboben, rom nemezida is qalRmer-


Ti iyo, romelsac yvela eTayvane-
boda, meufeni da iRblianebi ki
ufrTxodnen mas. amboben, rom igi
Ramisa da okeanes qaliSvili iyo. mas aseTnai-
rad xatavdnen: frTebiTa da Tavze dadgmuli
gvirgviniT, marjvena xelSi kopitis Subi, mar-
cxenaSi Tasi, romelsac eTiopelTa gamosax-
uleba amSvnebda da igi iremze ijda.
alegoria me ase mesaxeba: Tavad saxeli
naTlad mianiSnebs sazRaurs an samagieros
mizRvevas, rameTu am qalRmerTis movaleobas
warmoadgenda is rom, saxalxo tribunis ms-
gavsad igi xels unda uSlides iRbliani ada-
mianebis mtkice bednierebas da Tavisi veto
daados maT; igi mxolod uRirsT rodi avi-
wroebda: patiosan adamianTa warmatebebsa da
keTildReobas igi ubedirebebiT Seajerebda
da amiT TiTqos eubneboda maT, rom mokv-
davs RmerTebis lxinze mxolod agdebisaTvis
iwvevdnen. yovel SemTxvevaSi rodesac gai pliniusis im Tavs vkiTxulobT, sadac
igi keisar avgustis yvela ubedurebaTa nusxas CamoTvlis, _ romelsac piradad
me ubednieres adamianad miviCnevdi mTels qveyanaze, radgan igi flobda unars
esargebla da damtkbariyo bednierebiT, romlisTvisac ucxo iyo qedmaRloba,
qarafSutoba, sisuste, gaubedaoba, melanqolia,_vTqvaT iseTi ubedurebac, rom-
lis drosac erTxel man Tavis mokvlac ki gadawyvita da amis safuZvelze me
vakeTeb daskvnas, nemezida marTlac diadi da uZlieresi qalRmerTia, Tu ki mis
samsxverploze aseTi msxverplSewirva ganxorcielda. am qalRmerTis mSoblebi,_
okeane da Rame iyvnen anu saganTa cvalebadoba da yvelasagan dafaruli said-
umlo gadawyvetileba RerTebisa: okeane Tavisi ganuwyveteli miqcev_moqcevebiT
xom saganTa cvalebadobas metad aSkarad ganasaxierebs, Rame ki, Tavis mxriv, me-
tad bunebrivad warmogvidgens bedisweraTa saidumloebebs. warmarTebTanac ki,
Ramis es nemezida metad did pativiscemas imsaxurebda, rameTu maTTvis kargad
iyo cnobili is, rom adamianTa samarTali gansxvavdeba RvTiuri samarTlisagan:

48
f.bekoni

...ri peosic daecema, erT-erTi yvelaze patiosanTagani, romelic TevkrovTa


Soris erTaderTi iyo WeSmariti samarTlis damcveli. magram RmerTebi ase
rodi fiqroben...
nemezidas frTebiT Semkobils aqandakeben,_es niSnavs moulodnel, winaswar
gauTvaliswinebeli bedisweris gaukuRmarTebas, radgan kacobriobis TiTqmis
mTeli istoriis manZilze xdeboda ise, rom didi da brZeni adamianebi yovelT-
vis iRupebodnen im ubedurebebisagan, romlebsac yvelaze naklebad moelode-
bodnen. ase mark ciceronmac, rodesac decim brutisagan Setyobineba miiRo
maszed, rom keisar oqtaviusi arc ise sando da gulwrfeli adamiani iyo, igrZno
Seuracxhyofa, da mxolod ase, metad TavSekavebiTa da zrdilobianad upasuxa:
me miyvarxar brut, imisaTvis, rom Sen CaTvale Tavi valdebulad, aucileblad
Segetyobinebina CemTvis am umniSvnelo ambebis Sesaxeb, Tumca es mainc arafers
ar niSnavs CemTvis. nemezidas Tavze gamosaxuli gvirgvini niSnavs imas, rom brbo
metad boroti da Suriani bunebisaa: rameTu, rodesac Zlieri da bednieri adami-
anebi ganicdian kraxs, aRfrTovanebuli brbo SurisZiebis qalRmerTs gvirgvin-
iT amkobs. nemezidas xelSi daWerili Subi ki, mianiSnebs imaT, visac amarcxebs
da spobs. magram Tu vinmes igi ar amarcxebs Tavisi ubedurebebiT, maSin maT, igi
mis marcxena xelSi daWeril Tasze gamosaxul sazarel da damTrgunav movle-
nebs mianiSnebs; sikvdilis perspeqtivas,_ Tundac rom didebisa da warmatebis
mwvervalebzec rom iyvnen isini,_sneulebaTa, ubedurebaTa, megobarTa Ralatis,
mtrebis xrikebis, movlenaTa cvalebadobis da a.S. saxiT, romlebic mis Tasze
gamoxatuli eTiopelebis SinaarsSi Zevs. yovel SemTxvevaSi vergiliusi, rode-
sac igi mdinare aqciaze brZolas aRwers, metad faqiz miniSnebas Caaqsovs Tavis
leqsSi kleopatras Sesaxeb:

mSobliuri sistriT ixmobs dedofali razmebs,


da mainc vera grZnobs mxrebs ukan or gvels...

magram, sul cota xanSi, sadac ki ar gaixeda, kleopatra xedavda eTiopelTa


urdoebs... da bolos metad brZnuladaa aRniSnuli nemezidas mimarT is, rom
igi iremze zis,_iremi xom dRegrZeli cxovelia; da isec xdeba, rom Tu adami-
ani axalgazrdobaSive iRupeba bedisweris gamo, igi mxolod aseT SemTxvevaSi
gadaurCeba nemezidas; visac didi xnis bedniereba eZleva da Zlevamosileba,_igi
ueWvelad miemarTeba nemezidasaken da TiTqos garTxmulia mis winaSe.

49
Txzulebani

XXIII. aqeloi anu brZola

velebi yvebian, rom rodesac herakle da aqeloi erTmaneTs ecilebod-


nen deianiras gulisaTvis, saqme Serkinebamde mivida. aqeloi mraval
garegnobas icvlida (mas aseTi unari gaaCnda) da bolos saSineli,
xriala xaris saxiT warudga herakles da brZola SesTavaza. herakle
Tavs daesxa mas Tavisi, adamianisaTvis Cveulebrivi garegnobiT da daiwyo brZo-
la romelic damTavrda imiT, rom heraklem mas erTi rqa motexa. xars SeeSinda
radgan Zlierad etkina motexili rqa. imisaTvis rom motexili rqa daebrune-
bina, aqeloi herakles SesTavazebs amalTeas siuxvis rqas Tavisi motexili rqis
sanacvlod.
es miTosi saomar moqmedebebze metyvelebs. TavdacviTi saomari moqmedebebi-
saTvis mzadeba (romelsac am miTosSi aqelio ganasaxierebs) rTulia metad da
amasTan erTad mravalferovanic. gasagebia, rom vinc sxvis teritoriaze SeiWre-
ba, mas mxolod erTi martivi ram esaWiroeba_mxolod jari, an SeiZleba floti.
qveyana ki, romelic mtris SemoWras elodeba, iZulebulia mravali rTuli
TavdacviTi RonisZieba gaataros: zogi cixe simagreebi magrdebian, zogic ki
ingreva: xalxi soflebi_ dan qalaqebsa da cixe simagreeSi gadadis: aseve zogi
xidi Sendeba, zogic ki ingreva; ikribeba da nawildeba sursaT_sanovage da sxva
saWiro sagnebis maragi; midis gacxarebuli muSaoba portebsa da mdinareebze,
mTasa da barSi, tyeebSi da yvelgan sadac ki saWiroa ise, rom dedamiwa icvlis
fers da bolos, rodesac igi uxvadaa aRWurvili da momaragebuli yovelive
saWiro sagniT, igi mogvagonebs brZolisaTvis gamzadebul xars, romelic mrisx-
aned Rrialebs da miwas Cxvers rqebiT. is ki, vinc Tavdasxma ganaxorciela,
upirveles yovlisa cdilobs Tavs mogaxvios brZola da yovel Rones xmarobs
amisaTvis, radgan eSinia, rom mtris miwaze mas sursaT sanovagisa da Wurvis uk-
marisoba emuqreba da Tu moaxerxebs brZolaSi CaiTrios mteri da daamarcxebs
mas, anu rqebs motexavs, maSin darbeuli mteri garbis ufro daculi safarisaken
Zalis mosakrebad da Semdgomi ieriSisaTvis; samagierod tovebs gamarjvebulis
sasargeblod mdidar qalaqebsa da soflebs, rac WeSmaritad amalTeas siuxvis
rqis tolfasi nadavlia.

50
f.bekoni

XXIV. dionise, anu vneba

mboben, rom iupiteris sayvaruli simela, miaRwevs iupiterisagan mt-


kice fics imis Taobaze, rom mis nebismier survils Seasrulebs da
ai amitom sTxovs mas iseTi garegnobiT eaxlos mas, rogoriTac eax-
la igi iunonas da ai amitomac daiRupa igi, radgan ver gauZlo
im brwyinvalebas, rasac iupiteri asxivebda. bavSvs ki, romelsac simela mis-
gan elodeboda, iupiteri sakuTar barZaySi moaTavsebs da atarebda mas imden
xans, rac bavSvis dabadebas dedis mucelSi daaklda. amis gamo iupiteri odnav
koWlobda. biWi, romelsac iupiteri atarebda, Cxvletda sakuTar mamas vidre
mas barZaySi atarebda da ai amitom bavSvs, dabadebis Semdeg dionise daerqva.

dabadebidan ramdenime wlis ganmavlobaSi igi prozerpinasTan izrdeboda, da


rodesac wamoizarda, imdenad gavda gogos, rom Zneli gasarCevi iyo Tu vin iyo
igi, _ biWi Tu gogo. amis Semdeg dionise gardaicvala magram aRsdga mkvdreTiT.
ymawvilkacobisas man pirvelma Seqmna mevenaxeobis xelovneba da aswavla sxvebs
Rvinis dayeneba da misi sma. aman didi saxeli moutana mas da imdenad ganTqmuli
gaxda, rom TiTqmis mTeli msoflio dai pyro indoeTis Soreul sazRvrebamde.
igi vefxvebiT Sebmuli etliT mogzaurobda da etlis aqeT iqeT mas cekva_cek-
viT maxinji da amazrzeni demonebi, _ kobali, akrati da sxvani mihyvebodnen; ma-
gram muzebic SeuerTdnen mis amalas. colad Tezevsisagan mitovebuli ariadna

51
Txzulebani

SeirTo. misi wminda xe,_suro gaxlavT. igi wesCveulebaTa da ceremonialebis


damaarsebladaa miCneuli, romlebic gamoirCeodnen orgiuli TavaSvebulobe-
biTa da sisasti_ kiT. mas SeeZlo sigiJe moexvia Tavs adamianisaTvis. misi or-
giebis dros gagiJebulma qalebma daglijes ori mamakaci penTeosi da orfeosi;
pirveli imisaTvis rom igi xeze aZvra raTa daenaxa Tu ras akeTeben isini or-
giebis dros; meore ki im dros, rodesac igi qnarze ukravda. zogjer am RmerTis
saqmianoba iupiteris saqmianobas hgavda.
miTosis Sinaarsi, rogorc me meCveneba, moraluria da udaod Znelia moiZe-
bnos raime msgavsi, amaze ukeTesi mTels moralur filosofiaSi. vakxis saxiT
gamoyvanilia vnebis buneba anu afeqtebi da sulis borgva. yoveli vnebis arsi,
Tundac yvelaze saSiSisa, sxva araferia Tu ara ltolva da dauokebeli wyur-
vili moCvenebiTi sikeTisa: vneba yovelTvis akrZalul survilebSi vlindeba,
romlebsac jer ikmayofileben vidre gaiazreben da Seafaseben maT winaswar. ai
imis mere, rodesac afeqtebi iwyeben mZvinvarebas maTi mSobeli deda (anu sik-
eTis buneba) ingreva da iRupeba autaneli simxurvalisagan. vneba ki, vidre igi
jer ar momwifebula (romelic iupiters, anu mis mSobels niSnavs) umTavresad
mis qveda nawilSi (rogorc barZaySi) imyofeba; igi iCxvliteba, gaRizianebs,
Trgunavs sulsa da guls, xels uSlis moqmedebes da swor gadawyvetilebebs
da adamiani TiTqos koWlobs kidec. da maSinac ki, rodesac winaaRmdegobas ar
xvdeba, droTa ganmavlobaSi qmedebaSi gadadis, Tumca igi (vneba), garkveuli
drois ganmavlobaSi prozerpinasagan sazrdoobs, anu eZebs TavSesafars, said-
umlod imaleba miwis qveS, vidre lagams,_sircxvilisa da SiSis saxiT,_ ar
aiSvebs da gaTavxedebuli, romelime sikeTis saxeliT gaasaRebs sakuTar Tavs,
an srulebiTac sircxvilze xelis aRebiT igi mainc aRwevs sawadels. saocrad
sworia azri imis Sesaxeb, rom yoveli ase Tu ise Zlieri afeqti hgavs orsqeso-
van arsebas, radgan masSi mamakacis daJinebacaa da qalis sisustec. aRtacebas
iwvevs vakxis gacocxlebis wesi. afeqtebi xom miZinebuli da zogjer mkvdaric
ki gvgonia, magram amas araviTar SemTxvevaSi ar SeiZleba vendoT, Tundac Rr-
mad dasamarebuli rom iyvnen isini imitom, rom rogorc ki gaCndeba Sesabamisi
sababi an SesaZlebloba vnebebi iRviZeben kvlav.
mevenaxeobis parabolas didi Sinaarsi gaaCnia: yoveli vneba xom saswau-
lebrivad moxerxebulia da moxdenilad eZebs sawadelis Sesrulebas. magram
yoveli imisagan, rac adamianisaTvisaa cnobili, araferi ar aRagznebs mas ise
Zlier da ar aRelvebs mas imdenad, rogorc Rvino. da saerTod igi yovel vnebas
aRviZebs. Zalian moxerxebulia afeqtis, rogorc sxvisi miwebis dapyrobis war-
moCineba ise, rom igi cdilobs usasrulod Sori laSqrobebis ganxorcielebas.
vneba xom arsad ar cxreba da gagulisebuli usasrulo da gaumaZRari sur-
viliT miiltvis sul ufro da ufro metisaken da axlisaken. vnebebs vefxvebi
axlavT da ufro metic, _ isini etlSi (sxeulSi) Sebmulebi aZliereben vne-
bas; imis Semdeg, rodesac vneba etlSia Sebmuli (sxulSi SeuZvreba adamians),
anu fexiT aRar dadis, ris gamoc triumfatorad grZnobs Tavs, igi xdeba
xisti, dauokebeli da ulmobeli imis mimarT, rac mas ewinaaRmdegeba an ebrZ-
vis mas. gonebamaxviluria etlis eskortis sasacilo mocekvave demonebis dasi.

52
f.bekoni

cnobilia, rom afeqti TvalebSi, saxis gamometyvelebaSi, sxeulis moZraobaSi


ibadeba raRac uazrobis, mousvenrobis, uRirsobisa da usaxurobis saxiT da Tu
zogierTebs eCvenebaT, rom igi afeqtis dros brwyinvalea da didebuli sxvebis
TvalSi, sinamdvileSi igi sasacilocaa da amazrzenic. vnebis amalaSi muzebic
gvxvdebian. albaT arc erTi vneba ar moiZebneba, romelsac ara hyavs Tavisi swav-
luli mexotbe. da ai aq mwerlurma mimteveblobam didi ziani miayena muzebis
sidiades, romlebic imis sanacvlod rom cxovrebis gzaze mekvled moevlinon
adamianebs, vnebaTa msaxurni xdebian.
magram gansakuTrebiT niSandoblivia alegoria vakxze, romelmac Seiyvara is,
vinc sxvisagan iyo mitovebuli. ukve xom kargadaa cnobili is, rom vneba miilt-
vis da aRwevs imas rac ukve dagmobilia gamocdilebiT. dae icodes yvelam, vinc
sakuTari vnebebis maameblobiT, romelTa mimarT sinamdvileSi monebaT arian
gadaqceulni, usazRvrod afaseben sakuTari survilebis sagnis flobas, iqneba
es Tayvaniscema, qoneba, siyvaruli, dideba, codna Tu kidev sxva ram,_icodnen,
rom isini miiltvian imisaken, rac mravalma adamianma uarhyo, rameTu mTeli is-
toriis manZilze, gamocdilebis gamo rwmundebodnen survilebis mimarT amaoe-
bas da amitom uarhyofdnen da icilebdnen vnebebs. arc isaa moklebuli Rrma
daMdamalul azrs, rom vakxs eZRvneba suro, romelic zamTarSic mwvanea da
yvelas da yvelafers moedeba,_xeebs, kedlebs, kldeebs, Senobebs, erTi sityviT
yvelas da yvelafers. pirveli,_simboloa imisa, rom nebismieri vneba, msgavsad
surosi, zamTris susxis drosac ki izrdeba, radgan mas, vnebas, sicivis msgavsad
ewinaaRmdegebian, da amis gamo, Sesabamisad ltolvac izrdeba.
izrdeba da Zalas ikrebs, winaaRmdegobis gamo, akrZalvisa da uaris gamo da
amiT ikrebs Zalas,_ cnobilia rom akrZaluli xili tkbiliao... meore SemTxveva-
Si, nebismieri vneba, romelic adamianis sulSi budobs, suros msgavsad yovel
mis azrsa da moqmedebasaa modebuli, ukavSirdeba da erTvis kidevac maT. arc
isaa gasakviri, rom vakxs ukavSireben cru rwmeniT aRvsil ritualebs, rameTu
yvela Smagi vneba yalb religiebSi ifurCqneba; masve ukavSireben unars, TiTqos
mas SeuZlia SeSlilobamde miiyvanos adamiani, rameTu yoveli afeqti xanmokle
sigiJea, da Tu afeqti ufro Zlieria da mtkice igi sruli sigiJiT mTavrdeba.
friad aSkara alegorias Seicavs ambavi daglejil penfeasa da orfeosze. nebi-
smierad Zlieri afeqti ver itans sZuls ori movlena: mis mimarT interessa da
cnobismoyvareobis gamovlinebas, aseve misda gadasarCenad misTvis patiosani
rCevis micemas. da bolos,_sruluflebianad SegviZlian miviCnioT parabolad
iupiterisa da vakxis pirovnebaTa erTmaneTSi areva: yoveli keTilSobili da
niSandoblivi qmedeba nebismieri diadi da saxelovani gmiroba SeiZleba Cad-
enil iqnas rogorc sikeTis, sibrZnisa da sulis sidiadis Sedegi, ase rogorc
dafaruli afeqti da saidumlo vneba (rameTu isini tkbebian saxelovnebiTa
da ganTqmulobiT), ase rom ioli rodia gaarCio sadaa iupiterisa da vakxis
motivaciebi.

53
Txzulebani

XXY. atalanta, anu gamorCena

talanta, fexmardobiT gamorCeuli, hi ppomens SeeWida sirbilSi gamar-


jvebisaTvis. Sejibris pirobebi aseTi iyo: Tu gi ppomeni gaimarjvebs igi
colad SeirTavs atalantas: Tuki damarcxda, _ mas sikvdili elodeba.
eWvi aravis ar epareba imaSi, Tu vin gaimarjvebda, radgan gaugonari
iyo atalantas upiratesoba sirbilSi, ramac ukve mravali da mravali Seiwira.
ai amitomac iyo, rom gi ppomeni mimarTavs eSmakobas: man sami oqros vaSli i pova
da Sejibrze miitana. daiwyo Sejibri. win gaiWra atalanta. maSin gi ppomenma
dainaxa ra, rarig CamorCa metoqes, gaixsena Canafiqri fandi da oqros vaSli
gaugora atalantas, magram ara win, aramed Sors, win da gverdze, raTa ara mx-
olod SeeCerebina, aramed aqeT_iqeT sirbilSi misTvis droSi ejobna. marTlac
ase moxda,_qaluri sixarbis gamo atalanta gaekida vaSls, umSvenieresi vaSliT
moxiblulma miatova distancia. gi ppomenma ki, am dros distanciis sagrZnobi
nawili gairbina. magram fexmardobis madliT atalanta kvlav uswrebs mas da...

kvlav oqros vaSliT cduneba da... bolos da bolos oqros vaSlebma Tavisi
saqme gaakeTes da gi ppomenma gaimarjva mxolod eSmakobiT da ara sirbilSi upi-
ratesobis gamo.
me meCveneba, rom es miTosi warmoadgens bunebisa da xelovnebis paeqrobis
ubrwyinvales ilustracias. xelovneba (atalantas saxiT), Tavisi ZaliT xom
sagrZnoblad uswrebs bunebas im SemTxvevaSi, Tu mas xels araferi ar uSlis da
arc araferi ar ewinaaRmdegeba, da msgavsad swrafi morbenalisa bunebaze adre
aRwevs mizans. es yvelaferi xelovnebis TiTqmis nebismier dargSi Cans. magali-
Tad Cven vxedavT, rom nayofi ufro gvian Cndeba maSin, Tu davTesavT kurkas,

54
f.bekoni

vidre maSin Tu nayofs damynobiT miviRebT, ase Tixac, igi didxans ganicdis
qvad gardaqcevas vidre gamomwvari Tixa, romelic gamowvam swrafad gadaaqcia
qvad. asevea margalitebis SemTxvevaSic Tu maT xelovnurad gavaSenebT, maSin
margalitebis raodenoba swrafad izrdeba, vidre veZebT niJaras romelSidac
SemTxveviT Caisaxa margaliti. xelovnuri almasebis SemTxvevaSi maTi miReba ar-
naxulad Cqardeba TiTqmis milionjer, vidre es bunebaSi xdeba... asea moralur
sivrceSic: nugeSi da dro, viT bunebis sikeTis gamovlinebani, aneleben tkivils,
filosofia ki (romelic sicocxlis Taviseburi xelovnebaa) ar elodeba drois
im vadebs, rodesac tanjva da sevda droSi STainTqmebian, aramed Tavad iZleva
gancdebis mimarT nugeSsa da Svebas. magram xelovnebis am gansakuTrebul Za-
las da niWs, kacobriobis sazianod auracxeli zaralis saxiT, oqros vaSlebs
moaqvT. rameTu yvela mecnierebaTa Tu xelovnebaTa Soris ar moiZebneba arc
erTi maTgani iseTi, romelmac Tanmimdevrulad ganvlo Tavisi WeSmariti da
kanonieri gza da miaRwia mizans rogorc finiSs: diax, xelovneba yovelTvis
wyvets Tavis wamowyebebs, tovebs sarben bilikebs da gadauxvevs gzas gamorCe-
nisa da angarebisaTvis ise, rogorc es atalantas daemarTa:

da gadauxvia gzas da daixara mzesaviT moelvare vaSlebisaTvis

/ovidiusi metamorfozebi/

amitom araferia gasakviri, Tuki xelovneba ver ereva bunebas da kanonisa


da Sejibris pirobebis Tanaxmad SeuZlebelia misi ngreva da mospoba: piriqiT,
yvelaferi ukuRma xdeba: xelovneba bunebis xelqveiTia da emorCileba mas, ro-
gorc gaTxovili qali Tavis meuRles.

55
Txzulebani

XXVI. promeTe, anu adamianis statusi

inaprebi yvebodnen, rom adamiani promeTes qmnilebaa, igi man Tixisagan Se-
qmna, ra Tqma unda Tu ar CavTvliT sxvadasxva cxovelebis nawilebis min-
arevebs. da Tavad ki, moisurva ra sakuTari qmnilebisaTvis keTildReoba
da misi SenarCuneba (igi xom ara mxolod adamianTa modgmis Semoqmedia,
aramed misi mfarvelic), saidumlod avida zecaSi da Tan wamoRebuli walami
mzis etlis borblebs qveS daago da roca maT borblebisagan cecxli waekida,
almodebili walami miwaze Camoitana da adamianebs gadasca. Tumca cnobilia
isic, rom adamianebi arc mainca da mainc madlierni iyvnen mis mimarT am udia-
desi samsaxurisaTvis.
ufro metic, adamianebma Sekres piri da iupiteris winaSe gaamtyunes promeTe
misi aRmoCenisaTvis. da es saCivari ar iyo miRebuli ise, rogor usamarTlo sar-
Celi unda yofiliyo miRebuli, radgan iupiterisaTvis da misi RmerTebisaTvis
saamo iyo aseTi sarCeli. amitom maT ara mxolod siamovnebiT darTes maT neba
esargeblaT mopovebuli cecxliT, aramed kidev erTi yvelaze saamo da sanu-
kvari saCuqaric uboZes maT, _ maradiuli axalgazrdoba; adamianebma ki amiT ise
gaixares, rom gonebac ki dakarges sixarulisagan da sibriyvis gamo RmerTebis
saCuqari saxedarze dades. saxedars Sinisaken mimaval gzaze saSinlad mowyurda
da ise itanjeboda wyurvilisagan, rom rodesac romeliRac wyaros miuaxlovda,
gvelma, romelic im wyaros icavda, wylis dalevis ufleba ar misca mas, vidre
igi Tavis tvirTs ar dautovebda wylis safasurad. ubedurma saxedarma miiRo
gvelis piroba da maradiuli axalgazrdobis nobaTi adamianebidan gvelTan ga-
davida sul raRac erTi ylupi wylis safasurad. magram promeTe rodi SeeSva
Tavis eSmakobebs da Seurigda adamianebs roca maT nobaTi dakarges da iupi-
teris mimarT gulSi CarCenili boRmis gamo ar SeuSinda RmerTebis mimarT msx-
verplSewirvis dros eSmakobazec wasuliyo. amboben, rom erTxel man ori xari
dakla iupiteris saxelze da erT-erTi xaris tyavSi gaaxvia orive xaris xorci
da qoni, meore tyavi ki gaavso ZvlebiT da garegnuli keTilmosurneobiTa da
RvTis mosaveobiT, orive SesTavaza iupiters arCevanisaTvis. iupiterisaTvis
amazrzeni iyo promeTes xrikebi da mzakvroba, magram amiT mas SesaZlebloba
eZleoda daesaja promeTe da amitomac man ZvlebiT gatenili xaris tyavi air-
Cia. magram amave dros igi xedavda rom SeuZlebeli iyo promeTes Tavxedobis
daZleva, Tuki is ar dasjida kacobriobis modgmas (promeTe ki Zalzed amayobda
da baqi-buqobda Tavisi qmnilebiT), amitom ubrZana vulkans Seeqmna lamazi da
macdurad momxiblavi qali, romelsac yovelma RmerTma miarTva Tavisi saCuqa-
ri, risTvisac mas pandora Searqves. pandoras xelSi lamazi larnaki daaWer-
ines, romelSidac moTavsebuli iyo yoveli ubedureba da faTeraki rac Tu
ram am qveyanaze arsebobda da mxolod larnakis Zirze moaTavses erTaderTi
sikeTe,_imedi!

56
f.bekoni

pandora upirvelesad yovlisa gaeSura promeTesaken im imediT, rom igi aiReb-


da mas da gaxsnida; magram promeTe (berZnulad_windaxeduli) frTxili da mixve-
drili iyo da uari sTqva larnakze. maSin pandoram mis Zmas, epimeTes (berZnulad
windauxedavi), miakiTxa (epimeTe su-
lac ar hgavda Tavis Zmas sazriano-
biT). epimeTem arc acia, arc acxela
da gaxsna larnaki. da ra naxa, rom
larnakidan gadmocvivdnen ube-
durebani da yovelnairi siave, man
gvianRa moisazra, amitom aCqarda
larnakis dasaxufavad da ise iC-
qara, rom Zlivs moaswro lar-
nakidan yvelaze bolos amomavali
imedis daxufva. bolos da bolos
iupiterma promeTes mraval umZimes
danaSaulSi dado brali, _ imaSi,
rom odesRac cecxli moi para: ima-
Sic, rom dascinoda did iupiters
roca msxverplSewirvis dros iT-
valTmaqca da gaacura igi; imaSic,
rom uari sTqva mis saCuqarze... da
bolos imazec dasdo brali, rom
promeTe paladaze Zaladobas See-
cada. amitom borkilebi daado mas
da samudamo tanjva miusaja. iu-
piteris brZanebiT igi kavkasiis
mTebze waiyvanes da iq kldes mi-
ajaWves ise, rom ganZrevac ki ar
SeeZlo: dRisiT masTan arwivi mi-
frinavda da RviZls ukortnida;
RamiT ki, yvelaferi rac arwivisa-
gan hqonda dazianebuli, isev ezrdeboda. ase rom misi tanjvis mizezi arasodes
ar mTavrdeboda. Tumca amboben, rom am msjavrs mainc hqonda dasasruli. mzis
RmerTisagan naCuqari TasiT heraklem gadacura okeane, miadga kavkasiis mTebs
da gaaTavisufla promeTe, arwivi ki isriT gangmira. promeTes sadideblad zo-
gierTebs dawesebuli hqondaT sirbilSi Sejibri, romlis drosac morbenalebs
mohqondaT CiraRdnebi: da is, visi CiraRdanic qvreboda, tovebda rbolas da
uTmobda biliks imas, visi CiraRdanic enTo; bolos da bolos imarjvebda is,
vinc finiSTan pirveli miitanda anTebul CiraRdans.
miTosSi demonstrirebulia da mokledaa gamoxatuli uamravi swori da Rrma
dakvirvebani. zogi ram miTosebidan adrec iyo SemCneuli, mravali ki saerTod
dRemdea xeluxlebeli. promeTe aSkarad da friad xatovnad niSnavs gangebas
(providentia), da samyaros sruli mravalferovnebidan Zvelebi gansakuTrebiT

57
Txzulebani

aRniSnavdnen adamianis organizaciasa da konstitucias, rasac isini gangebis


pirad saqmed miiCnevdnen. amis mizezi ki, rogorc me meCveneba, imaSi ki ar md-
gomareobda mxolod, rom adamianis buneba flobs sulsac da inteleqtsac,
romlebSicaa moTavsebuli gangeba, da arc mxolod imaSi, rac ase Zneli da
warmoudgenelia, _ gonebisa da sulis gaCena im uxeSi sawyisebisagan, romle-
bic mgrZnobelobas arian moklebulni. amgvarad, iZulebuli varT gamovitanoT
daskvna, rom gangeba moTavsebulia adamianis sulSi ufro maRali gangebis
Segnebuli daxmarebiT, romelic mdabali gangebisaTvis samagaliTo iyo. magram
gansakuTrebiT mniSvnelovania is, rom adamiani, sasruli mizezebis Tvalsaz-
risiT, aq ganixileba rogorc samyaros centri: ase rom, Tu am samyarodan ada-
mians amoviRebT, maSin sxva danarCeni gamoCndeba rogorc uazro, gaurkveveli
da yovelgvar mizans moklebuli qmnileba. da es marTlac asea Tundac mxolod
imitom, rom yvelaferi adamians emsaxureba, adamiani poulobs da Rebulobs
sargebels yoveli mis garSemo myofi sagnebisagan. xom gasagebia, rom ciur mna-
TobTa moZraobebi da fazebi exmarebian mas droisa da sivrceSi orientaciis
dros. ciuri movlenebi amindis prognozisaTvis varga, qari, _ sazRvao naosno-
bisaTvis, wisqvilisa da sxva manqanebis amuSavebisTvis. yovelgvari mcenare da
cxoveli exmareba mas sacxovreblis asaSeneblad, samoselis dasamzadeblad,
iZleva sakvebs, samkurnalo saSualebebs, tanjvisagan Semsubuqebas, gviadvilebs
Sromas, an bolos da bolos garTobas da siamovnebas gvaniWeben, aqedan gamom-
dinare iqmneba STabeWdileba, rom yvelaferi arsebobs ara sakuTari TavisaT-
vis, aramed adamianisaTvis. sakmarisi Sinaarsia Cadebuli im SeniSvnaSic, rom
pirvelsawyis, usaxur Tixas, romlisaganac Seiqmna adamiani minarevebad dam-
atebuli hqonda sxva da sxva cvxovelebis nawilebi, aqedan sruli siaSkaraviT
gamodis mtkicebuleba imazed, rom imisagan, rac am samyaroSia rogorc misi
Semadgeneli nawilebi, adamiani warmoadgens yvelaze krebiT da mravalferovan
qmnilebas, ase rom winaprebs, sruli safuZveli gaaCndaT daerqvaT adamianisaT-
vis_mikrokosmosi. marTalia alqimikosebma zedmetad Seuracxves es SesaniSnavi
sityva Tavisi am sityvisaTvis pirdapiri gagebis miniWebiT, daamaxinjes misi
Sinaarsi iseTi mtkicebiT, TiTqos yvela adamianSi arsebobs yvela minerali,
mcenare da sxva bevri ram, raRac maTi msgavsobiT da mainc,_arsebobs safuZ-
vliani da gonivruli mtkicebuleba imisa, rom adamianis sxeuli, yvela arse-
bul sxeulTa Soris, aris yvelaze mravalmdgeneliani da yuvelaze organuli;
amis gamo is kidev ufro metad gasaocar Rirebulebebsa da unarebs iZens. mar-
tiv sxeulTa Zalebi xom mcirericxovania, radgan isini, miuxedavad imisa, rom
gansazRvrulnic arian da moqmedebaSic swrafni, isini mainc ar arian danawevre-
bulni, gancalkevebulni da dayofilni: Zalis siWarbe da misi upiratesoba ki,
SeerTebasa da erTmaneTSi Serevis SinaarsSi imyofeba. da mainc, adamiani Tavisi
cxovrebis dasawyisSi, warmoadgens raRac daucvel, SiSvel, ususur, mravlisa-
gan damokidebul arsebas. amitomaa, rom promeTem iCqara da cecxli moigona,
romelic saWiroa adamianTa TiTqmis yvela moTxovnilebis dasakmayofileblad
da amasTan erTad moaqvs maTTvis daxmarebac da Svebac. ase rom, Tu suli aris
formis forma da xeli iaraRTa iaraRi, maSin cecxli, kanonis Tanaxmad, aris

58
f.bekoni

saSualeba saSualebaTa an simdidris simdidre. misgan warmoiSva mravali moq-


medeba, misganaa meqanikuri xelovneba, uamravi xerxiTa da saSualebiT misganve
warmoiSva Tavad mecnierebis daxmareba. moxerxebulad da saqmis arsTan Sesabam-
isadaa aRwerili cecxlis motacebac. amboben, rom cecxli vazis lerwis meSve-
obiT iqna motacebuli, romelic apolonis etlis borbleb qveS iyo Cagdebuli
da ainTo moZraobaSi myofi borblebis naperwklebisagan. magram vazis lerwis
Solti xom sasjelisaTvisac ixmareba. amgvarad aSkaradaa naTqvami, rom cecxli
sxeulebis Zlieri Sexla_Semoxlisagan ibadeba (kaJi da kvesabedi) risganac
materia ixveweba, modis moZraobaSi, xdeba natifi da zeciuri cecxlis siTbos
misaReb Tvisebas iZens, itacebs da SeumCnevlad nel_nela avlens cecxls ise,
rogorc lerwi moidebs als, rodesac mas etlis borblebi gadauvlian.
amas mosdevs parabolas sxva SesaniSnavi nawili. adamianebi miRebisas, aRi-
arebisa da madlierebis nacvlad aRSfoTebaSi movidnen, iCivles iupiterTan da
promeTe cecxlis moparvaSi daadanaSaules. da es ise sasiamovno iyo iupiteri-
saTvis, rom man axali sikeTe uboZa adamianebs. ra Sinaarsi aqvs danaSaulis
mowonebas da amis gamo adamianebisaTvis gaRebul sazRaurs, anu Ralats saku-
Tari Semoqmedis mimarT (es mankiereba TiTqmis yvelgan gvxdeba)? me meCveneba,
rom aq sxva ramezea saubari. am alegorias Semdegi Sinaarsi aqvs: adamianebisagan
sakuTari bunebisa da xelovnebis gankiTxva gonebis saukeTeso zraxvebidanaa
gamosuli da keTili Sedegebi moaqvs; sapirispiro saqcieli miuRebelia Rmer-
TebisaTvis da ubedurebis momtanicaa. isini vinc gansakuTrebuli aRtacebiT
adidebs adamianis bunebas da xelovnebas, romlebic aiTvises adamianebma, isinic
vinc eniT auwerel aRtacebaSi modian im sagnidan, romlebsac floben da iyene-
ben, absolutur srulyofilebad miiCneven im mecnierebebs romlebsac ikvleven
da aswavlian kidec, _ isini upirvelesad yovlisa jerovan pativiscemas rodi
amJRavneben RvTaebrivi bunebis mimarT, romlis srulyofilebasac mzad arian
gautolon sakuTari codna: da amis garda maT xom arc araviTari sargebeli ar
moaqvT, radgan Tvlian rom codnis mwvervals miaRwies da amiT TiTqosda aRas-
rules Tavisi vali, ris gamoc aRarc win aRar miiswrafian, piriqiT, isini vinc
bunebas da xelovnebas adanaSaulebs, vinc ganuwyvetliv Civis maTi misamarTiT,
isini, udaod inarCuneben rogorc sulier mokrZalebas iseve mudmiv ltolvas
rogorc axali saqmianobisaken, ase axali aRmoCenebisaken. amitom, miT ufro me-
tad maocebs im adamianTa umecreba da arakeTilsindisiereba, romlebic monurad
daCoqilan qedmaRali im patara jgufis winaSe, romlebic ase mowiwebiT eTay-
vanebian peri patetikebis filosofias, romelic Tavis mxriv, mxolod nawilia
berZnuli filosofiisa da isic Zalzed patara nawili, da mainc, miuxedavad
amisa, misi dadanaSaulebis yovel mcdelobas isini ara mxolod usargeblod,
aramed saxifaTodac ki acxadeben. Cemis azriT, ramdenad ufro Rirseulni ari-
an empedokle da demokrite, pirveli raRac SeSlilobiT da meore ki didi
mokrZalebiT,_uCivian imas, rom yvelaferi dafarulia saidumloebiT, rom Cven
araferi ar viciT, verafers ver varCevT, rom WeSmariteba Rrma Wis fskerzea
moTavsebuli, rom simarTle gasaocari xerxiTaa Sereuli da gadaxlarTuli
crusTan (Tumca axalma akademiam am mxriv yovelgvar sazRvars gadaaWarba), _

59
Txzulebani

ramdenadac, vimeoreb, imsaxureben isini ufro met ndobas, vidre aristoteles


TviTdajerebuli da Seuvali skola. amitom adamianebs unda SevaxsenoT is, rom
bunebisa da xelovnebis dadanaSauleba saamoa RmerTebisaTvis da isini RvTi-
uri mowyalebiTa da sikeTiT asaCuqreben maT axal-axali sikeTiTa da saCuqre-
biT; ase promeTes dadanaSaulebac, miuxedavad imisa, rom promeTe adamianTa
keTilismqmnelia rogorc maTi Semoqmedi da damrigebeli, misi dadanaSauleba
rarigadac pirdapiri da energiulic ar unda
iyves igi, ufro ukeTesia da sasargeblo, vidre
fuWi qeba da dideba; da bolos, sakuTar sim-
didreSi Tavdajerebuloba siRaribis umTavresi
mizezia. rac Seexeba im nobaTs rac adamianebma
promeTes dadanaSaulebis gamo miiRes (anu Wa-
bukuri mxneoba da ara bebruli Wknoba), saqme
imaSia, rom winaprebi etyoba uimedod rodi uy-
urebdnen SesaZleblobas epovnaT xerxi da sa-
Sualeba gadaewiaT siberis vadebi da sicocxle
gaexangrZlivebinaT; piriqiT, aseTi saSualebani,
maT miaCndaT, rom odesRac hqondaT boZebuli
da dakarges kidec Tavisi sizarmacisa da gon-
ebis simCatis gamo, da amitom isini ar Tvlidnen
rom aseTi ram SeuZlebelia da arasodes maTi
kuTvnileba aRar gaxdeba. miTi migvaniSnebs da
gasagebad xdis imas, rom cecxlis gamoyenebi-
sa da xelovnebis Secdomebis energiuli mx-
ileba da dadanaSauleba uxvad anazRaurebadia
RmerTebis mxridan msgavsi nobaTebiT da rom
adamianebi TviTon arian damnaSaveni sakuTar
ubedurebebSi, odes RvTiuri nobaTi miandves zant da zarmac saxedars, anu
gamocdilebas (experimentia), im friad tlanq da zant sagans, romelic esoden
did dros iTxovs, rameTu auCqarebeli da misi kus nabijis gamo daibada anti-
kuri aforizmi, romelic uCivis sicocxlis xanmokleobas da xelovnebis grZel
gzas. yovel SemTxvevaSi Cven im azrs viziarebT, rom adamianis Semoqmedebis es
ori mxare _ dogmatiuri da empiriuli _ aqamde ar yofilan erTmaneTTan
mWidrod dakaSirebuli da Serwymuli erTmaneTTan, magram RmerTebis axali
nobaTebi an abstraqtul filosofias Cabarda, rac frTosan frinvels mogva-
gonebs, an auCqarebel da nel-nela maval gamocdilebas, rac Tavis mxriv ase
hgavs xsenebul saxedars. Tumca, amasTan erTad, SeiZleboda am saxedarzec ki
raRac imedebi gvqonoda, Tu amas SemTxveviToba ar SeuSlida xels (wyurvilis
grZnoba). Cven migvaCnia, rom is, vinc Tanmimdevrulad emorCileba garkveul we-
sebsa da meTods, emsaxureba gamocdilebas da gzas ar gadauxvevs im eqsperi-
mentebis gamo romlebic gamorCenas an fuW saxelovnebas pirdebian, da imisaTvis
rom yovelive amas miaRwios, zurgidan tvirTs CamoiRebs,_maSin aseTi maZie-
beli, RmerTebis axali da ufro mdidari nobaTebis arc ise cudi matarebeli

60
f.bekoni

xdeba. da is, rom es nobaTebi gvelebis xelSi Cavarda, miTosis mimarT ubralo
danamatad CaiTvleboda, rogorc miTis sruliad usafuZvlo samkauli, Tu am
danamatSi sayveduri ar iqneboda Cadebuli adamianebis mimarT imis gamo, rom
sircxvilia flobde cecxlsa da mraval xelovnebas da uZluri iyo moi povo
is, rac sxva cxovelebma uSualod bunebidan miiRes. zustad aseve adamianebis
promeTesTan uecari Serigeba imis Semdeg, rac maT yovelgvari imedebi dakarges,
Seicavs friad brZnul da sasargeblo gakveTils,_ikicxeba adamianTa amCateba
da uazro aCqareba axali eqsperimentebis mimarT. gasagebia rom Tu isini (axali
eqsperimentebi) dauyovnebel Sedegebs ar iZlevian da imedebs acrueben, adamian-
ebi gasaocari siswrafiT uyoymanod miatoveben TavianT wamowyebebs da swrafad
Seubrundebian Zvels, da urigdebian mas.
daasrulebs ra adamianis statusis aRweras xelovnebisa da inteleqtualuri
saqmianobis mimarT, parabola gadaerTveba religiaze, radgan xelovnebisa da
mecnierebis ganviTarebas paralelurad gasdevs RmrTis Tayvaniscema, da adami-
ans imTaviTve i pyrobs misTvis Seuracxmyofeli pirferoba. amitomaa rom ori
msxverplis epizodSi Zalzed daxvewiladaa gamoyvanili ori ti paJi_ WeSmari-
tad religiuri adamiani da pirferi. pirvel SesawirSi xom qonia, anu cximi, anu
is rac RmerTs ekuTvnis, rameTu mas wvaven, anu akmeven, da es ukve religiuri
grZnobaa da mowadineba, siyvaruliT anTeba RmrTis mimarT da zecisaken mis-
wrafeba; pirvel SesawirSi Signeulobacaa,_keTilsindisiereba, xorcic,_sikeTe
da sasargeblo. meore SesawirSi ki araferia garda mSrali SiSveli Zvlebisa,
Tumca tyavSi arian gaxveuli, rac umSvenieresi da saukeTeso cxovelis Sewir-
vis moCvenebiTobas qmnis; da es Zalzed zustad aRniSnavs fuW, pirwmindad
garegnul ritualsa da uazro ceremonials, romliTac adamianebi avseben RvTis
Tayvaniscemis kults, _ yoveli aseTi ceremoniali Tu sxva ram, Seqmnilia sike-
TisaTvis da ara namdvili keTilsindisierebiTvis. adamianTaTvis sakmarisi ro-
dia RmerTs amgvari uazro sagnebi Sewiros,_isini ise wiraven Sesawirs RmerTs
TiTqos gamCenma TviTon moiTxova isini da Tavadve daawesa yoveli rituali. ma-
mazecieris saxeliT am arCevanze swors brZanebs mociquli: bolos da bolos,
es posti nu Tu imisaTvis avirCie me, rom adamianma, erT mSvenier dRes datan-
jos Tavisi suli da lerwamiviT damixaros Tavi? religiis Semdeg parabola
mimarTavs morals da adamianis cxovrebiseul pirobebs. sakmarisad vrcladaa
cnobili da amasTan erTad samarTlianadac is, rom pandora tkbobisa da avxor-
cobis simboloa, romlebic wamoimarTen xelovnebis, materialuri kulturis da
civilizaciis fufunebasTan erTad, rogorc erTgvarad tkbobisa da avxorco-
bis cecxliT Sobilni. amitom vulkans daevala tkbobis Seqmna, romelic aseve
cecxlis stiqias miekuTvneba. siamovnebebisagan ki uamravi ubedureba daibada
rogorc sulisa da sxeulisaTvis ase adamianTa qonebisaTvis (da maTTan erTad
dagvianebuli monaniebac); da es yvelaferi exeba ara mxolod calkeul adami-
anTa bediRbals, aramed samefoebsa da respublikebs. imave wyarodan Rebuloben
saTaves omebi, janyi da tirania. Tumca Rirs yuradRebis miqceva imazec, Tu ra
daxvewilad da didi xelovnebiT xatavs miTosi adamianis cxovrebis or mod-
els da TiTqos TvalnaTliv warmogviCens maT promeTesa da epimeTes saxeebiT.

61
Txzulebani

epimeTes mimdevrebad nagulsxmevia ugunuri, windauxedavi adamianebi, romleb-


sac umTavres Rirebulebad miaCniaT is, rac imave momentSia sasiamovno, ris
gamoc isini xSirad umZimes mdgomareobaSi aRmoCndebian, ganicdian siZneleebs
da iZulebulni arian mudmiv ubedurebebs ebrZolon. imavdroulad isini cdi-
loben daimSvidon sakuTari Tavi da, cxovrebis sruli uvicobis gamo, isini
gulSi atareben uamrav amao imeds, riTac Tavs tkbili sizmrebisaviT imSvide-
ben da amiT ineleben cxovrebis siduxWires. promeTes skola ki,_esaa brZeni,
momavalze Rrmad dafiqrebuli adamianebi da maT amitomac SeswevT unari Tavs
aicilon da moeridon kidec mosalodnel faTerakebsa da ubedurebebs: magram
am Rirsebas Tan erTvis is, rom isini moklebulni arian cxovrebiseul mraval
da gansxvavebul siamovnebasa da sixaruls, Trgunaven sakuTar survilebs da
rac yvelaze uaresia, iwvaleben, itanjaven Tavs SfoTviTa da sazrunaviT, dar-
diTa da Sinagani SiSebiT. aucileblobis kldeze mijaWvulni isini uamravi az-
risagan itanjebian, romlebic ZiZgnian, kortnian maT RviZls (da radgan aseTi,
azrebi swrafni arian, isini simbolurad warmodgenilni arian arwivis saxiT),
da mxolod iSviaTaT Tu Rebuloben msubuq Svebas da siwynares (rogorc Ramis
Zils); magram, imwamsve modian mtanjveli azrebi da SiSebi. ase rom, Zalian cita
vinmes Tu Sexvdeba wilad erTica da meorec rogorc xvedri, _ anu flobde
brZnul windaxedulebas da iyo Tavisufali tanjvisagan, romelic Tan sdevs
sulier SfoTvasa da Relvas; es ki mxolod herakles daxmarebiT miiRweva, anu
simamacisa da sulis simtkicis madliT, odes mzada xar miiRo nebismieri xve-
dri, nebismieri wilisyra rodesac uSiSrad ucqer momavals da tkbebi zizRis
gareSe da moTminebiTG itan tanjvas. Rirs aseve aRiniSnos isic, rom es Tviseba
Tandayolili rodi aqvs promeTes, aramed garedan raRac ZaliTa da madliTaa
Semosuli masSi, rameTu veranairi Tandayolili Tu bunebrivi vaJkacoba ver
iqneba aseTi amocanis Tanazomieri. es Zala mzisagan da okeanes Soreuli na-
pirebidaaan aqvs miRebuli, anu igi momdinareobs sibrZnisagan, rogorc mzisa-
gan, aseve adamianis cxovrebis cvalebadi azrebisa da Relvebisagan, romlebic
okeanes aRelvebul talRebs hgvanan. erTic da meorec kargad aqvs erTmaneTTan
Serigebuli vergiliuss:

bednieria vinc saganTa Seicno mizezi, vinca SiSic da ulmobeli bediswerac


fexqveS iseve gaTela, rogorc Zunwi aqerontis talRebis Sxuili...

/vergiliusi georgiki. wigni II leqsi 490_492/

Zalze daxvewilad da brZnuladaa moxseniebuli is, rom im udidesma gmirma,


okeane TasiT Tu msgavsi niviT gadacura. es imisaTvisaa naTqvami rom nugeSi da
mxneoba SesZinon adamianebs raTa zedmeti dardi ar ganicadon maT sakuTari
adamianuri bunebis sisustisa da meryeobis gamo da xeli mihyon im yalb Ta-
vismarTlebas, TiTqos maTi buneba saerTod uZluria gamoiCinos msgavsi simt-
kice da vaJkacoba. ai zustad amis imedi hqonda senekas roca ambobda, rom ra
didebulia rom xar adamianurad susti da RmerTiviT mSvidi.

62
f.bekoni

magram droa davubrundeT imas, rac ase gangeb movitoveT Cveni Txrobis mim-
devrobis harmoniulobisaTvis: saqme exeba promeTes bolo danaSauls,_minervaze
Zaladobis mcdelobis mitanas. zustad xom am umZimesi danaSaulisaTvis gani-
cada man is usaSinelesi sasjeli, rodesac arwivi ukortnida Signeulobas. es,
rogorc me meCveneba, sxva araferia Tu ara, im adamianTa gamosaxva, romlebic
usazRvrod gaqedmaRlebulan sakuTari xelovanebiTa da xelovnebebiT, mrav-
lismcodneobiT da amitomac cdiloben daimorCilon RvTaebrivi sibrZne gon-
ebisa da grZnobebis marTvisa, romlis iqeT imaleba sulis gardauvali tanjva
da dausrulebeli, dasvenebas moklebuli dardi (stimulatio). amitom saRi da
Tavmdabluri gaazrebiT garCeul unda iqnas RvTaebrivi da adamianuri, grZno-
baTa gacxadeba, Tuki ra Tqma unda adamianebi ar gardaqceulan cru filoso-
fiisa da eretikuli religiebis adeptebad. da bolos dagvrCa miTosis bolo
epizodi _ promeTesadmi miZRvnili TamaSebi anTebuli CiraRdnebiT. es epizodi
isev mecnierebisa da xelovnebis sakiTxs exeba, msgavsad im cecxlisa, romlis
sadideblad da saxsovradaa dawesebuli es TamaSebi: igi Seicavs im miniSnebas
(friad gonivrul miniSnebas) imis Sesaxeb, rom mecnierebis srulyofas ara
erTi, romelime mecnieris niWisa da moxerxebulobisagan unda velodebodeT,
aramed mraval TaobaTa Tanmimdevruli Semoqmedebisagan romlebic bunebrivad
gadascemen erTmaneTs damuSavebul hipoTezebsa da mecnierul miRwevebs. es xom
isedac gasagebia, rom is vinc distanciaze Zlierad da swrafad mirbis, zogjer
ar umarTlebs sakuTari CiraRdnis cecxlis SenarCuneba, radgan swrafi rbena,
iseve rogorc zedmetad neli, Seicavs CiraRdnis Caqrobis xifaTs. magram am
Sejibrma CiraRdnebiT da Tavad rbolam, rogorc Cans didi xania Sewyvites
Tavisi arseboba, radgan ukve iTvleba, TiTqos mecniereba Tavisi aRmavlobiTa
da warmatebebiT sul ramodenime mecnieris: aristoteles, halenis, evklidesa
da ptolemeusis damsaxurebaa da momdevno Taobebs aranairi mniSvnelovani wv-
lili ar SeutaniaT mecnierebaSi, da arc ucdiaT kidec amis gakeTeba. da unda
visurvoT, rom promeTesadmi, anu adamianis bunebisadmi miZRvnili es TamaSebi,
kvlav unda iqnen ganaxlebulni, unda dabrundes paeqroba, Sejibri da keTili
iRbali mecnierebaSi imisaTvis, rom mecniereba ar iyves damokidebuli CiraRd-
nis mofarfate, nebismier dros Casaqrobad ganwiruli erTi adamianis alze
(niWze). amisaTvis saWiroa davarwmunoT adamianebi rom gamofxizldnen, gamosca-
don sakuTari Zalebi erTmaneTis Canacvlebisa, da aRar viyoT damokidebuli
zogierTi Wkuis kolofis, Tavdajerebuli personebis Wirveulobaze. aseTia is
mosazrebani, romlebic Cven CavTvaleT xazgasmiT gamogvexata am friad cnobili
da popularuli miTis mimarT; Cven arc imas gamovricxavT rom miTosSi mrav-
ladaa iseTi ram, rac ase exmianeba qristianuli sarwmunoebis saidumloebebs
da maT Soris, upirvelesyovlisa, me ase meCveneba, rom herakle, romelic TasiT
mocuravs promeTes dasaxsnelad, warmoadgens RvTis sityvis gansxeulebas, ms-
gavsad im faqizi Tasisa romelic moiCqaris kacobriobis modgmis gadasarCenad.
magram Cven Segnebulad vambobT uars sakuTar Tavisuflebaze am Janris Tanax-
mad, raTa RvTis sakurTxevelze ar avanToT gamCenisaTvis miuRebeli cecxli.

63
Txzulebani

XXVII. ikarosis frena


scila da xaribda, anu Sualeduri gza
qros Sualedi, anu Sualeduri gza metad sanaqeboa moraluri sivr-
cisaTvis, naklebad misaRebia inteleqtualur ganzomilebaSi, poli-
tikaSi ki metad saeWvocaa da did sifrTxilesac iTxovs. cnobilia,
rom Zvelad Sualeduri gza moralur sivrceSi simbolizirebuli iyo
im gziT romliTac unda efrina ikaross; inteleqtualur ganzomilebaSi es
naCvenebia scilasa da xaribdasadmi miZRvnili moTxrobiT sadac naCvenebia Tu
ratomaa morali naklebad misaRebi inteleqtualuri ganzomilebisaTvis da es
gakeTebulia Sesabamisi siZneleebisa da faTerakebis CvenebiT. dedali, _ mama
ikarosisa, _ Wkuas arigebda Svils odes is zRvis Tavze gadafrenas apirebda,
rom zedmetad ar miaxloebuliyo mzes da aseve, arc zRvasTan ar daSvebu-
liyo zedmetad dabla. safreni aparatis frTebi fiWiT iyo Sewebebuli da iyo
safrTxe rom mze daadnobda fiWas Tu ikarosi mzes daSvebulze axlos mouax-
lovdeboda, anda piriqiT, _ Tu zRvas dauaxlovdeboda talRebis SxefebiT
damZimebuli frTebi frenas veRar SeZlebdnen. magram axalgazrduli SemarTe-
biT aRtacebuli ikarosi zecaSi afrinda da... zRvaSi Cavarda.
parabola metad martivia da sayovelTaodaa cnobili: sikeTis gza pirdapiri
bilikiT zustad SuaSi gasdevs gatacebaTa impulsebs da simxdalis sisustee-
bs. da arcaa gasakviri Tu ikarosi aRmafreniT STagonebuli zustad gatace-
bam daRupa. gatacebebi umeteswilad yovelTvis axalgazrdobis naklia, mxdali
sisuste ki siberis mankiereba. am ori damRupveli sibriyvisagan (Tuki daRupva
gardauvalia) ikarosi irCevs saukeTesos. es imitom, rom kargadaa cnobili, rom
sulis simdablis sisuste ufro damamcirebelia vidre gatacebis aRmafrena imi-
tom, rom ukanasknel SemTxvevaSi aris raRac diadi da vaJkacuri, anu is raRac,
rac zecas amSvenebs; aseTi adamiani frinvelsa hgavs; simxdale ki gveliviT
xoxavs dedamiwaze. brwyinvalea heraklites gamonaTqvami: saukeTeso suli _
mSrali sinaTlea. es gasagebia imitom, rom Tu sulma miwis teni aiTvisa, igi
mTlianad kargavs Tavis sidiades da gadagvardeba; Tumca saWiroa sifrTx-
ile raTa am sanaqebo simSralisagan natifi sxivi moedinebodes, Torem xanZari
gardauvalia. es yvelaferi sayovelTaodaa cnobili. rac Seexeba inteleqtua-
luri sivrcisaTvis saWiro Suaxazs anu scilasa da xaribdas Soris manZils,
igi udaod iTxovs rogorc gamocdilebas, gemebis tarebis praqtikas, aseve bed-
nier iRbalsac. Tu gemebi scilas Seejaxebian isini kldeebze daimsxvrevian da
Tu xaribdas gadaeyrebian, igi STanTqavs maT. am parabolas Sinaarsi (Cven mas
mokled SevexebiT, Tumca mas dausrulebeli azrebi moaqvs...), rogorc me meCvene-
ba, mdgomareobs imaSi, rom yovel moZRvrebasa Tu mecnierebaSi, maT aqsiomebsa
da wesebSi dasacavia zomiereba da saWiroa danawevrebis kldeebsa da Sejameba-
Ta ufskrulebs Soris sifrTxiliT gavla. erTica da meorec ganTqmulni arian
imiT, rom uamravi niWi da xelovneba daRupes.

64
f.bekoni

XXVIII. sfinqsi anu mecniereba

mbobern, rom sfinqsi urCxuli iyo. mas qaliSvilis Tavi, frinveliviT


bumbuliT dafaruli sxeuli da svavis klanWebi hqonda; igi qalaq fivas
maxlobel mTaze ijda da mgzavrebs elodeboda: uecrad daacxreboda
maT Tavisi samalavidan da Caigdebda ra maT Tavis klanWebSi gauge-
bar da urTules gamocanebs aZlevda, romlebsac, rogorc amboben, Tavis mxriv
muzebisagan gebulobda. Tu sacodavi mgzavrebi ver xsnidnen da verc ganmar-
tavdnen sfinqsis gamocanebs, da meryeobdnen
da aradamajereblad xlarTavdnen pasuxebs,
igi saSineli mrisxanebiT glejda maT da
sanslavda. da radgan es risxva didxans bob-
oqrobda fivebis maxloblad, fivanelebma
daniSnes jildo imisaTvis, vinc sfinqsis
gamocanebs gamoicnobda da Tavad jildod
ki gamocxadebuli iyo fivebis samefo taxti
(radgan sxva gza aRar iyo am ubedurebisa-
gan Tavis dasacavad) aseTi sazRauriT moxi-
bluli oidi po, metad gonieri da energiuli
adamiani, Rebulobs am pirobebs sakuTari be-
dis gamosacdelad. Tumca aRsaniSnavia is,
rom mas avadmyofi, odesRac gaCxvletili
fexebi awuxebda. da odes uSiSrad da mt-
kiced warsdga igi sfinqsis winaSe, mSvidad
ismens mis gamocanas: ra cxovelia is vinc
ibadeba oTxze, dadis orze, Semdeg samze da
isev oTxze? manac ifiqra da ase upasuxa,
rom es yvelaferi adamians exebao, romelic dabadebisas bavSvis mdgomareobaSi
oTxze daxoxavs, adgeba orze, daberdeba joxiT xelSi samze da siberis Jams
Cavardeba loginad da TiTqos isev oTxze ariso. am swori pasuxis madliT ama-
rcxebs sfinqss da Rupavs mas; misi sxeuli saxedarze amxedrebuli triumfiT
Camoatares qalaqSi da Tavad oidi po, pirobis Tanaxmad fivanelTa mefe gaxda.
Zalian daxvewili da Wkvianuri miTosia; me meCveneba, rom igi mecnierebaze
mogviTxrobs gansakuTrebiT ki mecnierebis praqtikasTan kavSiris Sesaxeb. marT-
lac rom, srulebiTac uazro rodia mecnierebis urCxulad warmoCena, umecarTa
da informacias moklebul adamianTa Soris igi xom iwvevs gaocebas. igi mraval-
saxovania Tavisi garegnobiT, misi sarbieli xom usasrulod mravalferovania;
qalis saxe da xma mis daxvewilobaze da qalur enawylianobaze migvaniSnebs;
frTebi miakuTvnes niSnad imisa, rom codna da aRmoCenebi swrafad vrceldebian
mTels qveyanaze ise rogorc cecxli erTi sagnidan swrafad gadaedeba sxvas da

65
Txzulebani

ase vrceldeba xanZariviT. Zalian Rrma Sinaarsi aqvs klanWebs, radgan aqsiomebi
da mtkicebulebani ise Rrmadaa gamjdari mecnierTa gonebaSi da ise mtkiced
uWiravT mecnieris goneba, rom maTi goneba verc gainZreva da verc Tavidan ici-
lebs maT, rasac wmindani brZeni aseTi sityvebiT migvaniSnebs: brZenTa sityvebi
eklebsa da Rrmad CaWedebul lusmnebsa hgvanan (Zv. aRTqma. ekleziaste. Tav.12
leqsi 11.) yoveli codna Cven xom maRal da miuval mTebze gvaqvs warmodgenili,
radgan codna amaRlebuli movlenaa, amotom Cvenc rac SeiZleba maRla vaT-
avsebT maT, saidanac igi amreziT gadmoscqeris umecrebas radgan mas, rogorc
maRali mTidan, ise SeuZlian Sors ganWvreta da mis TvalTaxedvas araferi ar
daemaleba. mecniereba adamianebze Tavdamsxmeladaa gamoyvanili, rac imas niS-
navs, rom, adamianis mTeli sicocxlis manZilze gvxdeba rogorc masala, ase
xelsayreli momentic dakvirvebebisaTvis. sfinqsi mokvdavebs sTavazobs sxva da
sxva Znel SekiTxvebsa da gamocanebs, romlebsac Tavis mxriv, muzebisagan gebu-
lobs. da vidre es gamocanebi muzebis kuTvnilebas warmoadgenen, isini Sesa-
Zloa saSiSroebas ar warmoadgenen: vidre msjelobasa da kvlevebs sxva mizani
ar gaaCnia, garda Tavad codnis mopovebisa, maSin goneba SezRuduli araa, anu
araa viwro CarCoebSi moTavsebuli, igi Tavisufladaa mimarTuli kvlevebisaken
da Tavad eWvebisa da gadawyvetilebaTa simravleSi grZnobs raRac siamovneba-
sac da tkbobas. da Tu aseTi gamocanebi muzebidan sfinqsis xelSi Cavardebian,
anu praqtikuli moTxovnilebis saxes Rebuloben, maSin isini moqmedebas da
ganxorcielebas iTxoven, da ai maSin gamocanebi saSinlad tanjaven adamian-
ebs, urCxuliviT awevT maT mxrebze da gonebas aqeT-iqeT eqaCebian, TiTqos maT
adamianis gaxleCa undaTo, Tu adamianebs sakiTxis gadawyveta da praqtikuli
realizeba ar SeuZliaT. amitomaa, rom sfinqsis gamocanebSi ori gamosavalia:
vinc mecnieruli problema ver gadaWra, _ ganwirulia sulis satanjvelad da
vinc ki gadaWra sakiTxi, _ maT Zalaufleba elodebaT. sinamdvileSi marTlac
asea: is vinc icis Tavisi saqme, miaRwevs mizans maSin yoveli WeSmariti ostati _
sakuTari qmnilebis mbrZanebelia. zogadad ki sfinqsis gamocanebi or nairsaxe-
obas warmoadgenen: gamocanebi saganTa bunebis Sesaxeb da gamocanebi adamianis
bunebis Sesaxeb. da Sesabamisad amisa, jildoc Zalauflebis or nairsaxeobas
warmoadgens: Zalaufleba bunebazed da Zalaufleba adamianze. gasagebia rom
naturaluri filosofiis piradi sasruli mizania _ bunebriv saganTa mimarT
Zalaufleba, Zalaufleba sxeulze, samkurnalo saSualebebze, manqanebze, da
mraval da usasrulo simravlis mqone sxva sagnebze da es im dros, rode-
sac filosofiis skola kmayofildeba imiT, rom aswavlis, amayia kidec Tavisi
mWermetyvelebebiT da agdebuli aqvs praqtika imdenad, rom TiTqmis mTlianad
uarhyofs mas. magram amocana, romelic oidi pos SesTavazes, da romelic man
gadawyvita, moutans mas fivebis samefo taxts da es Zalaufleba adamianTa
bunebaze mbrZaneblobaa, anu is vinc bolomde Cawvdeba adamianis bunebas, saku-
Tari bednierebis mWedeli xdeba anu dabadebula bednierebisaTvis. yovelive es,
swored isaa, rac ase kargadaa naTqvami romis xelovnebebis mimarT.Y

66
f.bekoni

gaxsovdes, Sen erebis mefurad mbrZanebeli xar romaelo!

mbrZanebloba _ Seni xelovneba iqneba...

/vergiliusi. eneida/

amitomaa, rom ase mravalazrovania is, rom keisari avgusti, Segnebulad Tu


SemTxveviT sfinqsis gamosaxulebis beWeds xmarobda. zustad is iyo udidesi da
gamoCenili politikosi ise, rogorc sxva aravin: man Tavis cxovrebaSi sabedni-
erod gadawyvita adamianis bunebis uamravi gamocana da Tu iolad da moxdeni-
laT ver gadawyvitavda maT, is ara erTxel aRmoCndeboda sabediswero mijnis
sazRvarze. miTosSi isicaa naTqvami, rom sfinqsis sxeuli saxedarze dades. es
Zalzed gasaocari da zusti miniSnebaa imazed, rom ar arsebobs araferi imde-
nad Rrma da rTuli Tuki is sayovelTaodaa cnobili da bolomdea gagebuli,
rom igi ar SeiZlebodes misawvdomi ar gaxado Tundac yvelaze gonebaClun-
gisaTvis. nurc is detali nu gamogvrCeba, rom sfinqsi daavadebuli fexebis
mqone adamianma daamarcxa: adamianebi xom fexmardobis siswrafiT cdiloben
sfinqsis amocanaTa gadawyvetas da Sedegad (Tu sfinqsi ufro Zlieria) isini
tyuilad tanjaven TavianT niWs da unarebs, sanacvlod imisa, rom ibatonon sa-
kuTari Sromis nayofieri SedegebiT.

67
Txzulebani

XXIX. prozerpina, anu


suli

vebian, rom samyaros cnobili


gayofis Semdeg, plutonma mi-
iRo ra miwisqveSa samefo, ime-
di dakarga romelime zeciuri
qalRmerTisagan mis colobaze Tanx-
mobis miRebisa da gadawyvita mo-
taceba ganexorcielebina. isargebla
xelsayreli momentiT da cereras
qaliSvili, umSvenieresi qalRmerTi
persefona* im dros moitaca, rode-
sac is siciliis mindvrebSi narcisis
yvavilebis krefiT iyo gatacebuli.
man aitaca igi da Tavisi kvadrigiT
waabrZana miwisqveSeTSi. miwisqveSa
samyaroSi mas uzenaesi pativiscemiT
daxvdnen da ditas dedoflad gamo-
acxades. cereram, prozerpinas dedam,
versad ver naxa Tavisi usayvarlesi qaliSvili da gulmoklulma dedam anTe-
buli CiraRdniT xelSi, mRelvarebiTa da SfoTviT mTeli samyaro Semoiara da
mainc versad ver naxa Tavisi qaliSvili. yvelaferi amao iyo. man SemTxveviT
Seityo misi qaliSvilis miwisqveSeTSi gatacebis ambavi da kvnesiTa da godebiT
mimarTa iupiters, raTa misTvis persefona daebrunebina. bolos da bolos man
miaRwia sawadels Tuki mas jer ar miurTmevia iseTi araferi ram, rac miwisq-
veSeTSi izrdeba. es piroba aranairad ar awyobda dedas, rameTu persefonam,
rogorc cnobilia ukve miirTva broweulis sami marcvali. magram cerera ar
wyvetda godebas da Tavis Txovnebs. bolos da bolos iupiteri daTmobebze mid-
is da persefonas, jerobiT dedasTan da sakuTar meuRlesTan yofnis uflebas
aZlevs eqvs_eqvsi Tvis ganmavlobaSi. mogvianebiT Tezevsi da pirifoi gasaocari
gabedulebiT Seecaden mis motacebas dites sasaxledan. magram miwisqveSa same-
foSi xangrZlivi mgzavrobisagan daRlilebi qvaze Camojdebian da... samudamod
rCebian iq,_isini gaqvavdnen, persefona ki miwisqveSeTis samefos dedoflad
darCa. mas kidev erTi da gansakuTrebulad didi pativi miakuTvnes. cnobilia,
rom veravin, vinc ki miwisqveSeTSi moxvedrila ver brundeba iqedan; am kanonSi
gaugonari gamonaklisi iyo Setanili: mas vinc persefonas saxlSi oqros rtos
miitanda, mas eZleoda ufleba miwisqveSeTSi Casuliyo da isev dabrunebuliyo

68
f.bekoni

dedamiwis zedapirze. es rto erTad erTi iyo uzarmazar daburul tyeSi da mas
Tavisi Rero ar gaaCnda, radgan igi fiTris msgavsad sxvaze izrdeboda; da Tu
mas motexavT, mis adgilze sxva gaizrdeba.
me meCveneba, rom miTosi gulisxmobs bunebas da mogviTxrobs im mdidar, mo-
savlian, miwisqveSa Zalaze, romlisagan xarobs da izrdeba yvelaferi rac ki
dedamiwaze arsebobs da masSive brundeba. persefona ganasaxierebda im eTerul
suls (spiritus aethereus), romelic zedasferoebidanaa motacebuli, romelic
Caketilia da damaluli miwis qveS (rac plutonis saxiTaa warmodgenili)
da amas ase warmoidgendnen warsulSi. es sakmarisad moxdenilad aqvs poets
gamoxatuli aseTnairad:

axalgazrda dedamiwa, romelic es-esaa dacilebula uzenaes eTers,


mSobliuri zecis Teslis wamoRebas mainc axerxebs?..

Ees suli isea naCvenebi, rogorc dedamiwisagan motacebuli imitom, rom mas
ver daatyveveb da ver gaaCereb iq sadac igi moixelTebs dros gafrenisaTvis,
magram SeiZleba SeboWo da daakavo igi ise, rogorc es xdeba maSin, rodesac
undaT haerisa da wylis erTmaneTTan SeerTeba; es SemTxveva ki mxolod erTi
gziT miiRweva,_swrafi da Zlieri brunviT da Cvenc davinaxavT rom orive sxe-
uli, wyali da haeri, qafis saxiTaa SeerTebuli da gamodis TiTqos wyali ita-
cebs haers. Zalian daxvewilad iTqmis imazec, rom persefona maSin moitaces,
rodesac igi narcisebs krefda mindvrad: narcisi xom uZraobasa da gaognebas
(eqtazs) niSnavs, da sulic maSin iZleva saSualebas iyos motacebuli miwieri
materiisagan, anu maSin rodesac igi sqeldeba da TiTqos SeSdeba. samarTli-
anadaa miZRvnili persefonasadmi gansakuTrebuli pativi (romelic RmerTebis
arc erT meuRles ar Rirsebia),_pativi ditas sasaxlis dedoflobisa; igi xom
SeuzRudvelad ganagebs yvelafers im mxareSi, plutoni, ki am dros, araferSi
ar ereva, TiTqos arc araferi ar icis imaze, Tu ra xdeba saerTod. eTeri da
zeciuri Zala (prozerpinas saxiT gamoxatuli) yovelnairad cdiloben gamo-
yon igi da daibrunon es suli. maRla aRmarTuli CiraRdani, romelic cer-
eras upyvria Tavis xelebSi, sinaTlis wyaro, udaod aRniSnavs mzes, romelic
Semouvlis ra dedamiwas, CiraRdaniviT anaTebs misTvis da warmoadgens metad
mniSvnelovan da aucilebel movlenas persefonas dabrunebisaTvis, Tu ki es ra
Tqma unda SesaZlebelia saerTod. igi ki rCeba da arsad ar midis; amis mizezi
Zalzed moxdenilad da zustad gamomdinareobs iupiterisa da prozerpinas
urTierTSeTanxmebidan. upirvelesyovlisa savsebiT ueWvelia is, rom arsebobs
sulis dedamiwis myari materiis sivrceSi dakavebis ori xerxi: pirveli_gamyare-
ba, anu misi Caketva, rac cixeSi WeSmarit datyvevebas da Zaladobas niSnavs;
meorea is, rom misce mas Sesabamisi sakvebi rac siamovnebiTa da nebayoflobiT
miiReba misgan. imis Semdeg, roca datyvevebuli suli eZebs kvebas, igi ar Cqarobs
gafrenas radgan TiTqos da CaeWida dedamiwas_da es zustad is broweulia, ro-
melic persefonam daagemovna (punas, zevsis meuRlis vaSli, geras kuTvnilebaa

69
Txzulebani

da gera ojaxis erTgulebis qalRmerTia...); es rom ase ar momxdaiyo maSin cer-


era, romelic mas mTels qveyanaze eZebda Tavisi CiraRdniT, ukve didi xania rac
mas Sin waiyvanda. igive suli romelic metalebsa da mineralebSia Sekruli,
albaT, upirveles yovlisa amas masis simkvriviT axerxebs; igive suli romelic
arsebobs mcenareebsa da cocxal arsebebSi, arsebobs forebian sxeulSi da mas
wasvlis saSualebac gaaCnia, Tu ra Tqma unda ar darCa iq nebiT, raTa broweu-
lis marcvali daagemovnos. meore xelSekruleba_naxevari wliT xan cererasTan
da xan plutonTan yofnis Sesaxeb,_aris sxva araferi Tu ara metad daxvewili
aRwera weliwadis droTa monacvleobisa, rodesac es suli gadmoRvrilia
dedamiwaze (igulisxmeba mcenareuloba) da zafxulis TveebSi igi zemoTaa, za-
mTris TveebSi ki kvlav miwis qveS imaleba. rac Seexeba Tezevsisa da pirifoes
mcdelobas persefonas isev dedamiwis zedapirze dasabruneblad, aq igulisx-
meba is, rac ase xSirad xdeba cxovrebaSi: ufro natifi sulebi didi simravliT
uaxlovdebian dedamiwas, magram ver iwoven suls, romelic dedamiwis wiaRSia
da amoiRon igi iqedan; piriqiT, _ isini Tavad sqeldebian da veRar adian maRla,
ase rom amgvarad izrdeba persefonas qveSevrdomTa ricxvic da misi, per5sefo-
nas Zalauflebac. rac Seexeba oqros rtos, me meCveneba, rom Cven gagviWirdeba
qimikosebis zewolis Sekaveba, Tuki isini am mxridan dagvesxmevian Tavs: isini xom
dapirebas iZlevian, TiTqos Tavisi ganTqmuli qvis ZaliT oqros koSkebs aSene-
ben da dangreul sxeulebsac aRadgenen ise, rogorc es im qveynidan dabruneba
warmoudgeniaT. miuxedavad qimiisa da maTi alqimiuri qvis pretenziebisa, Cven
zustad viciT rom maTi Teoria usafuZvloa, amasTan erTad Cven imasac veWobT
rom maTi praqtikac moklebulia myar garantiebs. amitom gavwioT es yovelive
gverdze da Cveni azri gamovxatoT parabolis am daskvniT nawilze. ZvelTa mra-
vali xatovani gamonaTqvamebis safuZvelze, romlebic miTosebSia gakeTebuli,
Cven danamdvilebiT viciT, rom bunebrivi sxeulebis SenarCuneba da maTi aRd-
gena maT uimedod rodi miaCndaT, mxolod imas ki aRiarebdnen, rom es Zalzed
rTuli da Znelad misaRwevi movlenaa. is rom isini zustad ase fiqrobdnen, Cans
iqedan, rom maT oqros rto moaTavses gauval uRran tyeSi: mianiWes mas oqros
rtos idea,_rameTu oqro_simboloa mdgradobisa; igi damynobis Sedegia da es
imitom, rom am Sedegs unda velodebodeT mxolod xelovnebisagan da ara raRac
ubralo bunebrivi saSualebisa da xerxisagan.

*persefona _ prozerpina

70
f.bekoni

XXX. metida, anu sabWo

veli poetebi mogviTxroben,


rom iupiterma colad Seir-
To metida, romlis sax-
elic friad gamWvirvaled
migvaniSnebs rCevas. igi dafexmZimda
zevsisagan da roca man amis Sesaxeb
Seityo igi ar daeloda mSobiaro-
bis vadebis Sesrulebas da fexmZime
meuRle gadaylapa da amitom Tavad
gaxda fexmZime. aseve gasaocari iyo
misi mSobiarobac: man sakuTari Tavi-
dan, anu Tavis tvinidan, Sva Seiara-
Rebuli aTena palada.
am gaugonari da erTi SexedviT
uazro miTis Sinaarsi, rogorc me
mesaxeba, xelisuflebis saidumlo
berketebze migvaniSnebs. igi gviCvenebs Tu rogor eqcevian xelisufalni sa-
kuTar mrCevlebs, rodesac mxolod imaze zrunaven, rom maTi saxeli da dideba
aramxolod ar daiCrdilos, aramed gaizardos da gaZlierdes xalxis TvalSi.
gasakviri rodia is, rom arsebobs swori da brZnuli wesi, romlis mixedviTac
xelisufalni mWidrod arian dakavSirebulni sakuTar mrCevlebTan, TiTqos da
erTgvari meuRleobis dauwereli kavSiriT, amitom iseve rogorc ojaxSi, mrCev-
lebTan erTad ganixilaven da msjeloben umniSvnelovanes sakiTxTa gamo da
sruliad safuZvlianad miaCniaT, rom amiT isini Rirsebis aranair damcirebas
ar ganicdian. da rodesac saqme gadawyvetilebamde midis (da es mSobiarobis
procesTanaa Sedarebuli), maSin isini mrCevelTa sabWos uflebas ar aZleven
gadawyvetileba miiRon, raTa ar Seiqmnas iseTi STabeWdileba, rom miRebuli
dadgenileba sabWos azrzea damokidebuli; piriqiT, xelisufalni yovelTvis
(garda im SemTxvevebisa, rodesac isini SiSoben, rom ukmayofileba ar daitexon
Tavs.) cdiloben sabWos nebismieri gadawyvetileba sakuTari saxeliT gaaxmova-
nos, rogor misganve Sobili sibrZne ise, rom Candes Tavad dadgenilebac da
misi Sesrulebac (rac yovelTvis Zalauflebas niSnavs da gamowveulia aucile-
blobiT, rac ase moxdeniladaa SeiaraRebuli aTena paladas saxiT gamoxatuli)
maTi nebiTaa gacxadebuli. magram, miuxedavad imisa, rom es yvelaferi xelisu-
falTa avtoritetis Sedegze miniSnebaa, romelic damoukidebel, Tavisufal,
xelisuflis pirad nebas unda gamoxatavdes, esec cotaa maTTvis; xelisufali
yovelTvis cdilobs, rom yoveli gadawyvetileba maTi Tavidan dabadebul si-
brZneT iyves miCneuli, anu rogorc maTi piradi sibrZnisa da msjelobis nayofi.

71
Txzulebani

XXXI. sirinozebi, anu tkboba

irinozebis mimarT savsebiT samar-


Tlianadaa ganmartebuli is, Tu
rogori damRupvelia tkbobis
cdunebani, Tumca es yvelaferi me-
tad primitiuladaa gakeTebuli. ZvelTa
sibrZne Cven gvesaxeba rogorc cudad
dawuruli vazi, romelic TiTqos dawu-
ruli kia, magram misgan darCenili
saukeTeso nawili araa gamoyenebuli.
amboben, rom sirinozebi erT-erTi mu-
zas, terfsiqorasa da aqeloes qal-
iSvilebi iyvnen; isini Tavdapirvelad
frTebs flobdnen, magram daufiqrebel
paeqrobaSi gamoiwvies muzebi, damarcx-
dnen da frTebic dakarges. maTi frTe-
bidan muzebma gvirgvinebi gaikeTes da
im dRidan muzebs amSvenebs frTebisa-
gan gakeTebuli gvirgvinebi da mxolod
erTs, damarcxebulTa dedas ar hqonda
gvirgvini. sirinozebi sadRac umSve-
nieres kunZulze saxlobdnen: dainax-
avdnen Tu ara kunZulis maRlobebidan
mimaval gemebs isini xiblavdnen mgza-
vrebs sakuTari momajadoebeli sim-
RerebiT, miityuebdnen maT, Semdeg ki klavdnen. maTi simRera martivi rodi iyo:
yoveli datyevebulisaTvis misi Sinagani bunebis Sesatyvisi simRera hqondaT
mzad. sirinozebma imdeni xalxi daRupes, rom maTi kunZulebi Soridanve Candnen
mTaze TeTr gorebad dagrovili daumarxavad mitovebuli gvamebis Zvlebis gamo.
am risxvisagan arsebobda mxolod ori, erTmaneTisagan gansxvavebuli Tavdac-
vis xerxi: erTi odiseis mieraa mogonili, meore orfeosisagan. odiseim ubr-
Zana mezRvaurebs fiWiT amoeyoraT yurebi da Tavad ki, ewada ra damtkbariyo
sirinozerbis simReriT, Tavis dasacavad moiTxova Tavis gembanze mibma da mka-
crad gaafrTxila Tanamgzavrebi ar aeSvaT igi Tundac eTxovna maTTvis gan-
Tavisufleba. orfeoss ki arc ki ufiqria raRac bawrebze Tu dambaze, radgan
uZlieresi xmiT qeba didebas umRerda RmerTebs sakuTari qnaris TanxlebiT da
gadafara sirinozebis xma, riTac ixsna Tavi xifaTisagan.
miTi moralis sivrces miekuTvneba da metad gamWirvalea, Tumca moklebuli
rodia moxdenilobas, romelic parabolas axasiaTebs. tkboba siuxvisa da sim-
didrisagan iseve, rogorc sulis amaRlebuli da mxiaruli mdgomareobisaganaa

72
f.bekoni

Sobili. odesRac isini Tavisi cdunebiT, rogorc frTebSesxmulebi uecrad


gaitacebdnen mokvdav adamianebs. mecnierebam da ganaTlebam ki, yovel SemTx-
vevaSi is moitanes, rom adamianis sulma TavSekaveba iswavla da sakuTari Ta-
visaTvis mosalodneli Sedegebis windaxeduli warmodgenac: amiT man tkbobas
frTebi Seukveca. magram frTebi muzebTan gadavidnen rogorc samkauli da gan-
sakuTrebuli pativis niSani (anu tkbobis sanacvlod adamiani muzebs emsaxureba
da xelovani xdeba). imis Semdeg, rac zogierTebis magaliTze cxadi gaxda, rom
filosofias moaqvs tkbobis mimarT zizRi, filosofia miCneul iqna raRac
amaRlebul movlenad, romelsac ZaluZs aRamaRlos adamianis suli romelic
manamde miwas iyo mijaWvuli da adamianTa survilebs (romlebic mis TavSi bu-
doben) TiTqos da frTebi mianiWos da zecisaken mimarTos. mxolod maTi, siri-
nozebis, deda rCeba am dedamiwaze da isic frTebis gareSe; eWvgareSea, rom
igi sxva araferia Tu ara amCatebuli mecnierebani, romlebic Seqmnilia da
gamoiyeneba kidec garTobebisaTvis, msgavsad iseTebisa, romlebic petroniuss
uyvarda: man miiRo sasikvdilo ganaCenis Sesaxeb Setyobineba, magram sikvdilis
sazRvramde eZebda tkbobas, ris gamoc man mTlianad ugulebelhyo Tavisive su-
lis gamamtkicebeli Txzulebani da xeli mihyo qarafSutuli leqsebis kiTxvas
msgavsad aseTisa:

modi lesbia siyvaruliT vicxovroT erTad!


ibuzRunon bebrebma, _ raa CvenTvis maTi buzRuni?
maTi buzRuni ara gviRirs Cven arca erT groSad.

an kidev aseTisac:
dae marTalsa da dasaSvebze ibuzRunon cxvirCamoSvebulma bebrebma imazed,
rac maT miakuTvna mxolod kanonma /katuli. T.5. leqsi 1_3/
msgavs mecnierebebsa da xelovnebebs, rogorc Cans, surT muzebs aarTvan gvir-
gvinebi da sirinozebs frTebi daubrunon. amboben, rom sirinozebi kunZulebze
binadroben, rameTu tkboba cdilobs yvelasagan gamijnul arsebobas da er-
idebian xalxmravlobas. sirinozebis simRera yvelasaTvisaa, magram sxvadasxva-
nairad Rupaven adamianebs sxvadasxva xrikebis daxmarebiT,_es adgili, vfiqrob
saerTod ar saWiroebs ganmartebebs. ufro mniSvnelovania miniSneba Zvlebis
gorebze, romlebic ukve Soridanve Canan. es imas niSnavs, rom ramdenadac xSiri
da Zlieri ar unda iyvnen is ubedurebani, isini arc mainca da mainc aSinebT
adamianebs da amitomac ver gadaafiqrebinebs maT sasurveli siamovnebisagan
Tavis aridebas. gvrCeba parabola, romelic sirinozebisagan gadarCenis xerxze
gvesaubreba; xerxi rTuli rodia, Tumca brZnulia da keTilSobili. ubedurebi-
sagan, romelic ase mzakvrulia, eSmakuri da sastiki, SemoTavazebulia sami saSu-
aleba: ors sTavazobs filosofia, mesames_religia. pirveli xerxia is, rodesac
cdunebas CanasaxSive ebrZvian da bejiTad gaurbian yvelafers, rac gvaRelvebs
da acdunebs suls; amaze migvaniSnebs moTxroba imaze, Tu rogor amoignises
yurebi fiWiT. es rigiTi da mdabio adamianebisaTvis gaTvaliswinebuli sa-
Sualebaa, msgavsad odisevsis Tanamgzavrebisa. amaRlebul sulebs SeuZliaT

73
Txzulebani

siamovnebaTa oromtrialSi yofna, Tuki mtkiced aqvT miRebuli gadawyvetileba


ar gaikaron cduneba; ufro metic isini sixaruls ganicdian imis gamo, rom Seu-
ZliaT gamoscadon sakuTari saTnoeba urTules pirobebSi; isini WeSmaritebas
Seimecneben siamovnebaTa vnebian siSmageSi imiT, rom Wvreten maT da ar emor-
Cilebian vnebebs (ufro metic, isini transmutaciis procesebiT, siavis energiebs
Tavis sasikeTod gardaqmnian). ai amaze ambobs solomon brZeni, odes CamoTvlis
siamovnebaTa nusxas, romlebsac igi eweoda da ase dasZens: magram sibrZnes ara-
sodes ar miutovebivar me. /Zveli aRTqma. sibrZne solomonisa: Tavi 7. leq. 7_10/
msgavsad amisa, gamoCenili adamianebi uryevni da udrekni rCebian udides vne-
baTa cdunebebis dros da ar daecemian Tundac ufskrulis piras rom idgnen im
erTad erTi pirobiT, rom odisevsis magaliTis msgavsad saSualebas ar aZleven
sakuTar axloblebs damRupveli rCevebi miscen mas da maT daemorCilos, rameTu
am rCevebsa da maTdami ayolas SeuZlian yvelaze metad Searyion adamiani, daa-
suston misi nebisyofa da sulis simtkice. magram yvelaze saukeTeso, saSuale-
baTa Soris, aris xerxi romelic orfeosma gamoiyena, rodesac is sadidebels
(transmutacias) ugalobda RmerTebs da amiT gadafara sirinozebis simRerebi
da daaduma isini: RvTiur Semoqmedebaze fiqri da azrovneba Cagraven siamovne-
bebisaken aRZrul miswrafebebs ara mxolod Tavisi ZaliT, aramed zustad Ta-
visi RvTiuri siamovnebebiT, anu netarebiT.

74
nawili meore

herakles gmirobani

qriste _ cxebuli uflisa, gina RmerTi da kaci sruli


sulxan-saba orbeliani sityvis kona
miTi
(ganmarteba)

miTi aris im warsulis erTad Sekrebili rwmena da codna, romelic naander-


Zevia STamomavalTaTvis, rogorc saxelmZRvanelo axali gacxadebis safuZvelis
Casayrelad, ase rom miTi aris Semdgomi WeSmaritebis qvakuTxedi. miTi dasab-
uTebuli da damtkicebuli WeSmaritebaa da igi nabij-nabij aSenebs im xids,
romelic warsulSi miRebul codnas ukavSirebs WeSmaritebis arsebul for-
mulirebas da momavlis RvTiur usasrulo SesaZleblobebsac erTdroulad.
warsulis miTebi da Zveli misteriebi Tanmimdevrulad gviqmnian warmodgenebs
RvTaebriv gzavnilebze, RmrTisagan uxsovari droidan maTi gacxadebis Sesaxeb,
Tanaxmad Sesabamisi saukunisa da adamianTa aseve Sesabamisi moTxovnilebebisa.

wignis am nawilSi naTlad Cans is, rom sul raRac saukune_saukunenaxevarSi


bekonis Semdgomi istoriuli situacia icvleba da miTebic, saukunis moTxovnebis
Sesabamisad, sul sxva, moulodneli mxariT ixsnebian, Tumca miTebi, rogorc
aseTi, isev iseTebi rCebian, rogorc aTaswleulebis win.
miTebis mecxramete saukunis Sesaferi Sinaarsi alisa beilis mier miTebis
ganmartebebSi Cans da es kidev erTxel naTelyofs im azrs, rom miTebi adami-
anTa moTxovnilebis Sesabamis im codnas iZlevian, romelic saukunis adamianTa
moTxovnilebebSi iSifrebian. bekoniseul miTosTa ganmartebebis SemTxvevaSi,
aSkaraa bekonis epoqis politikuri datvirTvebiT gaxsnili miTebi, rac alisa
beilisa da elene blavatskaias drois miTebis Sesaferisi ganmartebebisagan
aSkarad gansxvavdebian, radgan blavatskais drois miTosebis datvirTvas, maTSi
gandobis mistiuri procesebis xedvis aucilebloba warmoadgenda.
herakles gmirobani

herakles sagmiro saqmeebi


(moZRvari jual qhulis egzoTeruli gakveTilebi)

winasityvaoba

Cvens dros sulieri cxovrebis mimarT interesis gazrda iTxovs Sesabamis


gamokvlevas.
sadReisod ki, sulieri cxovrebis praqtikuli gamocdilebis Jami ukve dagvid-
ga am sityvis rac SeiZleba sruli gagebiT.
dRes qalebica da mamakacebic sayovelTao uars ganacxadeben raimes mimarT
brma rwmena da morCileba gamoxaton imitom, rom maT mxolod gacnobierebuli
codna urCevniaT. amitomaa, rom samomavlod masiurad Tavs moxveuli dogmebis
mimarT morCilebas Caanacvlebs eqsperimenti, rac imas niSnavs, rom brma rw-
menisa da crumorwmuneobis adgils RvTaebrivi TviTdamkvidreba Caanacvlebs,
rameTu es sulis WeSmariti moTxovnilebaa da igi cxovrebis erTmTlianobis
codnazea dafuZnebuli im cxovrebis mimarT, romelSidac Cven vcxovrobT, vmoZ-
raobT, varsebobT da romelSidac gvaqvs yofiereba.
Cven isev da isev gviCiCineben imas, rom unda vZlioT cdunebas xorcisa da
eSmakisa iseve, rogorc amacxovrebisagan cdunebebs. zustad asea dasavluri
samyaros maZieblis TavSi Camoyalibebuli iseTi warmodgenebi, TiTqos sulis
maZieblis gzas aucileblad unda axlavdes siRaribe, TviTSezRudvebi da daus-
rulebeli tanjva. ra Tqma unda, rom amis Semdeg adamiani winaswar ganewyo-
ba aqtiuri moTminebisaTvis manam, sanam ar moxvdeba caTa sasufevelSi raRac
gaurkveveli jadosnuri gziT, anu iq, sadac mTavrdeba yvela ubedureba, sadac
xorci aRar gawuxebs da eSmaki droze adre kvdeba. da ai amaSia adamianisaT-
vis miuwvdomeli, gonebisagan Seqmnili is navaraudevi jildo Semoqmedisagan,
romelsac igi elodeba zecisagan sanacvlod misi xanmokle moTminebisaTvis.
magram adamianis gonebaSi ukve naTldeba azri sakuTari Sinagani RvTaebrivi
arsis mimarT, anu mas ukve esmis is, rom igi xatebaa da msgavseba RmrTisa da
erTbunebovani masTan mimarTebaSi.
Tuki RvTiuri Canafiqri da gegma gacnobierebulia, maSin maZieblis cxovrebi-
sadmi damokidebulebac, Sesabamisad swrafad icvleba. gana exla ar ixsneba
yoveli saSualeba imisaTvis, rom sruli sisavsiT aRiqmebodes samSvinvelis
ganviTarebis sruli aucilebloba umecrebidan sibrZnemde, materialuri sur-
vilebidan sulier moTxovnilebebamde ise, rom Tavidanve Candes mizani da intele-
qtis sakuTar samSvinvelTan gaazrebulma TanamSromlobam miznis misaRwevad

78
a.beili

Caanacvlos brma moTmineba? da Tu es ase moxdeba, maZiebeli sinaTlisaken wava


cnobierad da miznis realuri SegrZneba aRavsebs mas sixaruliT.
RmrTis uZvelesi da udiadesi Svilis, herakles diadi gamocdileba zustad
am mravalferovan suraTs iZleva da arcerT cxovrebiseul fazas ar uSvebs
mxedvelobidan, miiswrafis maTken da imavdroulad kosmiur harmoniasac ukav-
Sirebs maT.
Cven Tvalyurs mivadevnebT herakles istorias da SevecdebiT giCvenoT is, Tu
rogor aRasrula man sulis maZieblis gza sakuTari Tormeti sagmiro saqmi-
anobis SesrulebiT. am gzaze fexSemdgarma heraklem garkveuli simboluri amo-
canebis Sesruleba iTava da iseTi movlenebi da epizodebi ganvlo, romlebic
yoveli droisa da epoqis swavlisa da miRwevebis bunebas aRweren. es yvelaferi
ganTavisuflebisaken mimavali yoveli adamianisaTvis damaxasiaTebeli sabrZo-
lo asparezis epopeaa.
herakle ganasaxierebs gansxeulebul, sulis maZiebel adamians Tumca jer
arasrulyofil, magram mainc RvTis Svils da amasTan erTad iseTs, romelic
gabedulad mohkidebs xels sakuTar mdabal bunebas da daumorCilebs mas mkacr
disci plinas, ris Semdegac igi sabolood aRwevs sakuTari RvTiuri bunebis
ganxorcielebas.
SecdomebiT aRvsili, magram gulwrfelad miswrafebuli adamianis arseba
acnobierebs imas, rom saWiroa sakuTari Tavis gardaqmnis samuSaos gonivruli
awyoba, raTa sakuTar TavSi, am codvil qveyanaze, samuSaos Sesrulebis Semdeg
daibados mxsneli kacobriobisa, anu adamiani mesia.
Cven aq Tvalyurs mivadevnebT im istorias, sadac herakle, Tormeti zodiaqos
sakraluri sagmiro saqmeebis gziT miabijebs sakuTari sulis mwvervalebisaken.
aq, yovel niSanSi, Cven davinaxavT imas, Tu rogor ereva igi Tavis bunebriv
midrekilebebs, anu Cvevebs, riTac akontrolebs sakuTar beds da marTavs mas,
riTac demonstrirebas ukeTebs ptolemeosis im gamonaTqvams, rom varskvlavebi
ganawyoben, magram ar gansazRvraven.
herakle ara Soreul zecaSi eziara am codnas, aramed fizikuri tendenciebiT
SezRudul sakuTar sxeulSi, im tendenciebisagan SezRuduli, romlebsac igi
Sesabamisi zodiaqaluri niSnis sivrceSi xvdeboda, jabnida maT da brZolis
Sedegad Rebulobda Seudarebel codnas sakuTari RvTiuri bunebis Sesaxeb.
formis daZleviT, materiis damorCilebiT igi gviCvenebs Cven sakuTari RvTae-
brivi cnobierebis gaRviZebis epopeas. ase rom, moswavle herakles magaliTze,
Cven gveZleva adamianis ganviTarebis finaluri stadiis is sruli gamoxatule-
ba, Tu ra elodeba sulis maZieblis gzaze fexSemdgar yovel adamians.
iupiteris nebis gamo, herakle evrisfeis nebas daumorCiles da ai amitom
iyo, rom aseTi kosmiuri gmiri morCilad asrulebda yovel mis nebas. apolonis
misans herakle mainc daekiTxeba imas, Tu rodis damTavrdeba misi es nebayoflo-
biTi monoba da pasuxad amisa mas eTqva is, rom iupiteris brZanebis Tanaxmad igi
Tormeti wlis ganmavlobaSi iZulebiT msaxurebas gauwevs evrisfeis, da odes
aRasrulebs yvela Tavis sagmiro saqmes, igi RmerTebis dass SeuerTdeba.

79
herakles gmirobani

pirveli gmiroba kaciWamia Wakebis datyveveba


verZis Tanavarskvlavedi

arsis vaJi diomedi cnobili


iyo Tavisi feTqebadi xasi-
aTiT, amitomac igi Tavisi
samflobelos WaobebSi omis
raSebisa da Wakebis ganaSenebas eweoda.
metad velurni iyvnen taiWebi, Wakebi ki
friad avni, _ adamianebs SiSis zarsa
scemdnen, rameTu yvelgan daZrwodnen
da daTareSobdnen, da didi zarali
hqonda maTgan yvelas. awiokebdnen da
Wamdnen adamianebs Wakebi, _ Tuki vinmes
gadaeyrebodnen. _ da sul ufro da
ufro mxecur kvicebs aCendnen.
mefe evrisfeim ubrZana herakles dae-
morCilebina isini. bevrs ecada herakle,
magram gaurbodnen Wakebi tyveobas da
maT dasaWerad mosul adamianebs maTive
cxenebTan erTad xocavdnen. magram her-
aklem daiWira Wakebi da megobar ab-
deriss Caabara, riTac man didi da
miutevebeli Secdoma dauSva, _ herak-
lem ver Seafasa verca Wakebis Zala da
verca maTi sivelure. vidre igi raimes
moaxerxebda, cxenebi Tavs daesxnen ab-
deriss, gaTeles igi, kvlav saTareSod
gavardnen velad da aaoxres irgvliv
yvelaferi. ai ase moxda, rom igi iZulebuli gaxda Tavidan daewyo yvelaferi
da didi jafa da garja dasWirda, vidre isev ar daiWira isini.
gamodis rom pirveli gmiroba nawilobrivi warumateblobiT daiwyo, rac, gas-
agebia, ase xSirad xdeba gamoucdel da Tavdajerebul maZiebelTa Soris.
aseTia es mokle, dramatiuli da gmirobis sulis aRmZvreli miTi.

80
a.beili

ezoTeruli gakveTili

herakles, azrovnebis sivrceSi menTaluri kontrolis SeZena evaleboda.


saukuneTa ganmavlobaSi azrovnebis sajiSe Wakebi uxvad amravlebdnen saomar
cxenebs da cru azrovnebis, cru sityvebisa da mcdari ideebis gamo isini
aoxrebdnen qveynebs.
yovel momaval herakles iolad SeuZlian daamtkicos, rom man Tavad ga-
namravla aseTi damangreveli Wakebi, Tuki is gulwrfelad, Tundac erTi dRis
ganmavlobaSi mainc, yuradRebiT daakvirdeba Tavis azrebsa da sityvebs, romle-
bic, Tavis mxriv aseve azrebis nayofni arian da ai maSin igi swrafad mixvdeba,
rom egoizmi, boRma, Worikanobis siyvaruli da kriticizmi, misi azrebis umete-
sobas warmoadgenen, da misive gonebis iluziebisa da Tavmoyvareobis Wakebidan
mravldebian.
heraklem kargad gaacnobiera is ziani, rac am Wakebis gamravlebas exeboda.
igi erTgulad daudga gverdSi im ubedur qveyanas, diomedis Wakebisagan misda
gadasarCenad. man maTi daZleva gadawyvita, magram sakuTari Zalebi zedmetad
gadaafasa. heraklem marTlac dainaxa Wakebis mavnebloba da ziani, daiWira
isini da Sekra, magram ver Seafasa Wakebis Zala da siSmage, ai ratom iyo, rom
man daufiqreblad gadasca isini misaxedad abderiss, anu mdabali, pirovnuli
me-s simbolos.
magram herakles,_samSvinvels da abderiss,_pirovnebas,_sWirdebodaT SeTanx-
mebuli moqmedeba Wakebis, anu uxamsi azrebis, emociebisa da qcevebis, Sesakave-
blad. marto abderisi,_pirovneba,_sakmarisi rodi iyo esoden rTuli amocanis
SesrulebisaTvis da amitom xdeba, rom pirovnebas, rogorc wesi, erevian Wakebi
da Rupaven mas. ase moxda am SemTxvevaSic,_Wakebma Tan gadaiyoles abderisi. ai
ase muSaobs is diadi kanoni, romelic imaSi mdgomareobs, rom uazrod naTqvami
sityvebisa da daufiqrebel emociaTa Tu moqmedebaTa safasurad Cven sakuTari
bunebis dakninebas vuwyobT xels.

81
herakles gmirobani

meore gmiroba krites xaris damorCileba


kuros Tanavarskvlavedi

ritis mefe, _ minosi, flobda wminda xars, romelsac kunZul kritze inax-
avda. evrisfeim herakle xaris mosataceblad gagzavna. aranairi miTiTeba
imis Sesaxeb, Tu rogor unda momxdariyo motaceba evrisfeoss herakle-
saTvis ar miucia. heraklem mxolod is icoda rom xari minosisaTvis msx-
verplad unda SeewiraT, radgan wminda iyo da amasTan erTad sagulisxmoa isic,
rom es xari zRvaSi iyo dabadebuli.
herakle gaemgzavra kritze xaris saZebnelad da ra naxa igi, mTels kunZulze
sdia mas, vidre ar daiWira. maSin herakle, asea naTqvami miTosSi, xars rogorc
cxens ise gaaWenebs, gadaivlis kunZuls, gaivlis wyals kunZulidan materikamde
da ase Seiyvans mas ciklopebis qalaqSi.
es ciklopebi gansakuTrebuli arsebani iyvnen, romlebzedac ambobdnen, rom
maT mxolod erTi Tvali aqvT Sublis centrSi. ciklopebs sami gamoCenili
arseba marTavda: bronti (mexi), steropi (elva) da argo (korianteli). rodesac
xarze amxedrebuli herakle gamoCnda qalaqis SesasvlelTan, mas sami ciklopi
Sexvda da didi pativiT CamoarTves mas xari raTa mzrunveloba aRmoeCinaT
misTvis.
ase dasrulda meore gmiroba.

82
a.beili

ezoTeruli gakveTili

krites mefe _ minosi, _ xaris garda kidev labirinTsac flobda, romelSidac


minotavri binadrobda da labirinTi ki yovelTvis didi iluziis simbolod iyo
aRiarebuli. heraklesaTvis xari cxovelur survilebs niSnavs da formaTa am
samyaroSi igi niSnavs survilTa sxva mraval aspeqtsac, rac mTlianobaSi diad
iluzias aRniSnavs.
survili _ xari, _ unda daiWiro, kerZo, pirovnuli sicocxlis me-s sivrce-
Si gaxedno, adgilidan adgilze unda gadaiyvano manam, sanam ar mova dro da
maZiebeli ar gaimeorebs igives, rac heraklem gaakeTa, anu gaxednos igi. cxovel-
ze jdoma niSnavs masze batonobas da mis kontrols. xari ar unda moiklas,
aramed unda gaixednos da adamianis nebas daemorCilos, anu unda SeviZinoT
sufTa guli da sufTa goneba, sworad organizebuli da sworad gamoyenebuli
fizikuri sxeuli, da amasTan erTad im qveynis kanonebisadmi morCileba da pa-
tiviscema romelTanac bedma daakavSira maZiebeli, ai esaa neba adamianisa. aseve
saWiroa im adamianTa mimarT yuradRebiani zrunva, visTanacaa dakavSirebuli
misi uSualo cxovreba. anu saWiroa mTeli siyvaruliT zrunva da msaxureba
sayovelTao sikeTis ideisadmi, rac Tavis mxriv maZieblis cxovrebis ideals
warmoadgens.

83
herakles gmirobani

mesame gmiroba hesperidebis vaSlebis mosaZiebeli


laSqroba
tyupis Tanavarskvlavedi

cxo da Soreul qveyanaSi


wminda sibrZnis xe izrde-
boda, masze hesperidebis
sami oqros vaSli izrde-
boda. mraval qveyanaSi gavarda ambavi am
tkbili nayofis Sesaxeb da yovel Zes ka-
cisas, romlebmac danamdvilebiT icod-
nen sakuTari Tavis mimarT, rom iyvnen
RvTis Svilis msgavsni, maT am vaSlebis
SeZenis mZafri survili gauCndaT. her-
aklesac smenia maT Sesaxeb, da odes
maTi mopovebis zeciuri brZaneba miiRo,
moZRvari moZebna da hkiTxa mas Tu ra
gziT evlo wminda xesTan misasvlelad
da vaSlebis mosakrefad.
_ mimaswavle gza, o, Cemi sulis moZ-
Rvaro. is vaSlebi Zalian mWirdebian
da me veZeb maT. miCvene umoklesi gza,
raTa rac SeiZleba swrafad mivaRwio
sawadels.
_ es gza xangrZlivia metad, _ upa-
suxa moZRvarma. Seni Zieba migiyvans iq,
sadac Sen xuTi didi gamocda gelo-
deba. yoveli maTgani asparezia Seni
sibrZnisa, wvdomisa, xelovnebisa da
xelsayreli momentebis gamoyenebisa.
iyav yuradRebiani. rwmeniT, radgan warmatebas da ara damarcxebas elodeboda,
herakle Seudga gzas, da arc sakuTar TavSi ar eWvobda da arc sakuTar si-
brZnesa da Zalas ar iwunebda. jer CrdiloeTs miaSura. eZia, magram ver i pova
sawadeli. dasaxmareblad mas maswavlebeli nerei miuvlines. bevrjer eCvena ne-
rei herakles sxvadasxva garegnobebiT, da WeSmaritebaTa sxvadasxva sityvebiT
mimarTavda mas, magram herakle ar pasuxobda , ar aRiarebda masSi im macnes
romelsac nerei warmoadgenda misTvis. rogori moxerxebuloba ar gamoiCina ne-
reim metyvelebaSi, RvTis Svilis msgavsad ra sibrZne ar gamoavlina mis winaSe,

84
a.beili

magram amaod, _ radgan herakle brma iyo yovelive amisaTvis. man ver gamoicno
misTvis SemoTavazebuli is daxmareba, romelsac miniSnebebiT ase daxvewilad
sTavazobda nerei _ maswavlebeli herakles.
_ xuTidan pirveli, yvelaze mcire gamocda gavlilia, _ sTqva maswavlebelma
_ da es etapi warumateblobiT aRiniSneba. arauSavs, ganagrZos heraklem Tavisi
mcdeloba.
heraklem samxreTisaken miaSura da Zieba bnelSi ganagrZo. Tavdapirvelad
swraf warmatebaze ocnebobda, magram gveli anTeosi gamoCnda mis gzaze da See-
brZola herakles da heraklec sul marcxdeboda masTan.
_ anTeosi xes icavs, _ gaixsena heraklem, _ ase gamafrTxiles, maSasadame xec
sadRac axloa. me unda davamarcxo gveli da movspo yaraulebi, SeviWra baRSi
da aviRo Cemi vaSlebi.
da mainc, miuxedavad imisa, rom herakle mTel ZalRones iyenebda brZolaSi,
igi mainc ver imarjvebda. maSin, man mTeli Tavisi Zala moikriba da urCxuli
haerSi aitaca. da hoi saocrebav! saqme gakeTda!
moZRvari Soridan uyurebda am ambavs da moaxsena diad Tavmjdomares RmrTis
saTaTbiro darbazSi:
_ meore gamocda gavlilia. saSiSroeba daZleulia. gzis es etapi gavlilia
warmatebiT.
da diadi Tavmjdomare pasuxobs:
_ gaagrZelos gza.
sakuTar TavSi Rrmad darwmunebuli, bednieri da frTaSesxmuli herakle
midis, da axal Zalebs grZnobs Ziebis am gzazed. exla dasavleTisaken midis sa-
dac warumateblobas ganicdis. mesame diad gamocdas, daufiqreblobis gamo, igi
moumzadebeli xvdeba da daSvebulma Secdomam didi xniT Seaferxa misi winsvla.
da es imitom, rom igi poseidonisis axlo naTesavis, didi matyuara, wylebis
meufe busirisis Svils gadaeyara. busirisis Svils saqme,_yalbi sibrZnis si-
tyvebis ZaliT,_ adamianTa SecdomaSi Seyvana iyo. amitom man ganacxada, rom
icis WeSmariteba da adamianebic iolad ujerebdnen mas. heraklec daemorCila
mas da... yoveldRiurad mcirdeboda is Seupovroba da is sibejiTe rac man ma-
namde gamoavlina. is ukve aRar eZebda wminda xes. amasTan erTad misi Zalac dai-
karga. busirisma mas Tavi Seayvara. herakle aRtacebuli iyo misiT da Rebulobda
yvelafers, rasac is ambobda. da ai maSin sayvarelma maswavlebelma, busirisma,
miaba herakle sakurTxevels da mTeli weliwadi daayovna misi winsvla.
magram erTxel, ganTavisuflebis wadilma mas uecrad busirisis WeSmariti
saxe daanaxa, gawyvita xlarTebi, waavlo xeli cru maswavlebels (romelic
adre ase brZenad esaxeboda mas) da sakuTari Tavis nacvlad miaba sakurTxevels.
mas sityvac ki ar dauZravs, magram busirisi mibmuli datova iq, ukve sxvaTa
Wkuis saswavleblad.
Soridan am ambis meTvalyure zeciurma maswavlebe lma aRniSna ganTavisu-
flebis momenti da miubrunda ra nereis uTxra mas: mesame diadi gamocda gav-
lilia. wavides, ganagrZos gza da eziaros warmatebis saidumloebas.

85
herakles gmirobani

warmoudgeneli simsubuqiT aRvsili herakle ganagrZobs Tavis Ziebas da Sem-


dgom mogzaurobas. sakurTxevelze gatarebulma erTma welma mas didi Wkua as-
wavla. ase rom igi ufro dabrZenebuli ganagrZobda gzas.
herakle uecrad gaCerda. saSineli kivilis xmam SeaZrwuna igi. misi yuradReba
ramdenime svavma miipyro, isini Soreuli kldis Tavs dastrialebdnen; isev ga-
isma yvirili. Rirs ki gzis gagrZeleba davalebis vadaze Sesasruleblad, Tu
jobian moiZebnos is, vinc etyoba mZime gansacdelSia Cavardnili?_fiqrobda igi.
herakle fiqrobda, rogor SeiZleba dagvianeba, Tu ki erTi weli ukve dak-
argulia... herakle grZnobda, rom saWiroa siCqare. magram kidev gaisma tanjviT
aRvsili Semzaravi xma da... heraklec swrafi nabijebiT gaemarTa ubedurebaSi
Cavardnili moZmis gadasarCenad. man i pova kldeze mijaWvuli promeTe, romelic
autanel tanjvas ganicdida. svavebi kortnidnen mis RviZls da nel_nela klavd-
nen mas.
heraklem dawyvita promeTes jaWvebi, gafanta svavebi, daWril_dasneulebulis
movlas mihyo xeli da manamde darCa masTan, vidre ar mourCina mas Wrilobebi
da sabolood ar gaanTavisufla igi. ai mxolod imis Semdeg, rac karga xani
daxarja moZmis gadasarCenad, igi kvlav Seudga gzas.
moZRvarma, romelic Soridan adevnebda mas Tvalyurs, imis Semdeg, rac herak-
lem fexi Sedga Ziebis gzazed, pirvelad mimarTa mas aseTi sityvebiT: wminda xis
mimarTulebis meoTxe etapi,_gavlilia. dagvianeba ar momxdara. wesi, romelic
arCeul gzaze moqmedebs da warmatebisaken midis aseTia: iswavle msaxureba.
yoveli mimarTulebiT gagrZelda Zieba: CrdiloeTiT da samxreTiT, aRmosav-
leTiT da dasavleTiT, magram wminda xe vera da ver iqna napovni. da bolos
dadga dRe, rodesac faTerakebiTa da mogzaurobiT daRlilma heraklem pili-
grimisagan Seityo, rom wminda xe Soreuli mTis ZirSi mdebareobs. es mis gza-
ze pirveli zusti miniSneba iyo misTvis. manac aRmosavleTiT mdebare maRali
mTebisaken aiRo gezi da erT mSvenier mzian dRes Tavisi Ziebis saganic ixila
da fexsac mouCqara.
_ bolosdabolos, rogorc iqna, me wminda xes Sevexebi! _ sixaruliT wamoiZ-
axa heraklem. me davamarcxeb mis moyaraule urCxuls, vixilav ulamazes qal-
iSvilebs, romelTa saxelebi ase quxs mTels qveyanaze da vaSlebsac moviZieb.
da mainc, igi isev sibralulma gaaCera. man atlanti ixila, romelic gadaR-
lil gadaqanculi zurgze mokidebuli samyaros tvirTisagan qanaobda. tan-
jvisagan saxe daRmeWoda, kidurebi dasusteboda da Tvalebi ki tkivilisagan
daexuWa: igi ar iTxovda daxmarebas radgan ver xedavda herakles da tanjvis
gansaxiereba, uzarmazari tvirTis gamo gaCenili tkivilisagan gulsaklavad
moxrili idga.
herakle kankaliT uyurebda mas da sruli sisavsiT grZnobda tvirTisagan mis
autanel tkivils. mas daaviwyda is, Tu ras eZebda Tavad: wminda xe da vaSlebi
gaqrnen misi gonebidan da mxolod erTi ram surda, _ daxmareboda am gigants,
exlave, dauyovnebliv... enTuziazmiT aRvsili miiWra herakle masTan da tvirTi
gamoarTva, sakuTar mxrebzed gadmoitana da giganti gaanTavisuflla. TviTon

86
a.beili

ki daxuWa Tvalebi, mTeli ZalRone daZaba da,_hoi sakvirvelebav! tvirTi gaqra.


herakle atlantiviT Tavisufali idga...
giganti aRmarTuli idga mis win da xelSi oqros vaSlebi eWira romlebsac
didi siyvaruliT uwvdida herakles.
Zieba damTavrebuli iyo.
hesperidebs aseve eWiraT xelSi vaSlebi: maTac miarTves vaSlebi herakles.
eglam, mSvenierma qaliSvilma, Camavali mzis didebam, vaSli Caudo herakles
xelSi da aseTi ram uTxra: gza CvenTvis yovelTvis msaxurebiT aRiniSneba. saq-
meni siyvarulisani gzis niSnulebi arian...
Semdeg erifiam, romelic im karebs meTvalyureobs, romliTac unda gaiaros
yovelma maZiebelma, vidre pirispir warsdgeba didi Tavmjdomaris winaSe, misca
mas vaSli romlis loyazec oqros asoebiT ewera sityva msaxureba da es si-
tyva sinaTlis sxiviT ewera vaSlze.
_ gaxsovdes,_uTxra man herakles,_da ar daiviwyo. bolos miuaxlovda
saRamos varskvlavis saocreba_ hespera da mkafiod, da didi siyvaruliT uTxra:
_ win iare da imsaxure, amieridan Sen samaradisod unda mihyve samyaros yvela
msaxurTa gzas.

ezoTeruli gakveTili

es is gakveTilia, romelsac unda Cawvdes yoveli miswrafebuli. mowafe,


romelmac sakuTar samSvinvelTan kontaqti daamyara, male aRmoaCens, rom mas-
wavlebeli muSaobs ise, rogorc brZeni nereosi. masTan nebismier dros kon-
taqtis damyareba ar SeiZleba.
maswavlebeli mxolod miganiSnebs da gauCinardeba, da mets aRarafers aRar
ityvis. mravali okultisti yovelnairad keTili survilebiT aiZuleben ada-
mians daijeron, rom sibrZnis maswavlebelni piradad arian dainteresebulni
masSi, rom rasis winamZRvrebi, romlebic gadatvirTulni arian muSaobiT, ver
pouloben imaze metad mniSvnelovan saqmes, vidre gvaswavlon Cven, Tu rogor
unda vicxovroT. me minda (acxadebs tibeteli), aqve gamovTqva protesti diad
moZRvarTa saqmianobis amgvari damcirebis gamo.
calkeuli miswrafebulni aranair pirad interess ar warmoadgens maswavleb-
lisaTvis, vidre igi ar miaRwevs ganviTarebis im wertils, rodesac igi sakuTar
samSvinvelTan iseT mWidro kontaqts daamyarebs, rom samyaros magnetikuri msax-
uri xdeba. sxva rom araferi, miswrafebulTa fizikuri sxeulebi ver gauZleben
im metad maRal vibracias, romelic gaaCnia imas, vinc ukve miRweulia. sxeuli
daingreva da goneba gadaitvirTeba, Tuki erT_erTi maswavlebeli mudmiv kon-
taqtSi Semova moumzadebel mowafesTan.
rodesac miswrafebulebi iswavlian sakuTari Tavis daviwyebas msaxurebisas
da uars ityvian sakuTar sulier egoizmze kacobriobis msaxurebisaTvis, maSin

87
herakles gmirobani

gandobilebi gacilebiT ufro swrafad Sedgaven fexs Sesabamisi portalidan im


bilikze, romelic bneleTidan sinaTlisaken midis.
herakles mouwia gvel anTeosTan brZola. amjerad igi ukve astraluri war-
mosaxva iyo da ara survilis gveli. mas mdabali fsiqizmis warmodgenebTan br-
Zola mouwia, romelic adreul stadiaze, rogorc Cans, gardauvalad ipyrobs
miswrafebulTa interesebs. nebismieri maswavlebeli, romelic muSaobs imaTTan
vinc gzas eZebs, icnobs akviatebas, romlis zemoqmedebis qveS ase iolad eqcev-
ian moswavleni. miswrafebulTa temperamentis Sesabamisad, akviatebac sxva da
sxva nairi xdeba.
astraluri gegmili warmoadgens budxis gegmilis gamrudebul anarekls, da
mxolod maSin, rodesac akviatebuli warmosaxva gamova qristes sulis aSkara
sinaTleze, Cven vxedavT mas iseTad, rogoricaa igi sinamdvileSi da maSinRa
vxdebiT daumarcxebelni.
promeTeosi, Sinagani RmerTi, ukve unariania wavides samyaros msaxurebisaT-
vis da moacilos atlantis mxrebs misi umZimesi tvirTi.

88
a.beili

meoTxe gmiroba Svelis daWera


kirCxibis zodiaqo

idi Tavmjdomare, RmerTis saTaTbiro darbazSi, mimarTavs mis gverdSi


mdgom maswavlebels:
sadaa Ze kacisa, romelic aseve Zea RvTisa? rogor viTardeba, rogor
mimdinareobs wvrTna da ra msaxurebiTaa dakavebuli igi amJamad?
maswavlebelma upasuxa mas da Tan Tavisi mzera Ze kacisaken mimarTa, ro-
melic aseve iyo Ze RmrTisa;
_ amJamad igi arafriT araa dakavebuli, o dido Tavmjdomarev. mesame gamocdam
mravali safiqrali moutana am codnas mowyurebul moswavles. igi ixsenebs mas
da misi gaazrebis procesSia.
_ moumzade mas iseTi gamocda, romelic misgan yvelaze brZnul arCevans
moiTxovs.
droa meoTxe gamocdas Seudges.
... herakle umzerda Soreul horizontze aRmarTul RmrTis taZars,_mzis Rmer-
Tis salocavs,_romlis dakbiluli kedlebic Tvalis momWrelad brwyinaven. mis
maxlobel gorakze idga norCi, naZerwi Sveli. da herakle, Ze kacisa da, amasTan
erTad, Ze RmrTisa, miyuradebiT ucqerda Svels. mas Caesma xma.
umSvenieresma arTemidam gamafrTxilebeli sityvebiT mimarTa Zes kacisas.
_ Sveli Cemia. ar Seexo mas! _ sTqva man. me saukuneebia vzrdi mas da vzrunav
masze. Sveli Cemia da Cemive unda darCes.
Semdeg gamoCnda diana, zeciuri monadire, asuli mzisa. mas sandlebi ecva
fexze da manac aseve ganacxada Tavisi pretenzia norCi Svelis mimarT.

89
herakles gmirobani

_ es ase rodia, _ sTqva man. arTemidav, umSveniereso qalwulTa Soris, Sveli


Cemia da Cemive unda darCes.
herakles esmoda maTi saubari da Zalzed gaikvira is, rom ori qalwuli
Svelze daobdnen.
da ai kidev erTi xma miswvda mis yurTasmenas da man mtkiced ganacxada:
_ Sveli arc erT qalwuls ar ekuTvnis, o heraklev, aramed mxolod RmerTs,
romlis wminda salocavsac Sen im Soreul mTazed xedav. wadi, gaaTavisufle
igi, miabrZane dacul salocavSi da datove iq. mxolod icode, es ioli rodia,_
Zeo kacisav; magram vinaidan xar Ze RmrTisa (dafiqrdi amazed!!!) Sen SegiZlian
moZebno da daiWiro Sveli.

* * *

herakle wamoimarTa da yovelgvari dafiqrebis gareSe Seudga swrafi Svelis


aseve swraf devnas. wakamaTebuli qalwulebi Tvalyurs Soridan adevnebdnen
maT. umSvenieresi arTemida da RmrTis tyeebSi monadire momxiblavi diana ak-
virdebodnen Svlis moZraobebs; yoveli xelsayreli SemTxvevisas isini cdi-
lobdnen xeli SeeSalaT heraklesaTvis. herakle mindvrebsa da tyeebSi kval da
kval misdevda Svels da orive qalwuli, Tavis mxriv, kvlav da kvlav eSmaku-
rad atyuebdnen mas.
erTi wlis ganmavlobaSi Ze kacisa, romelic iyo Ze RvTisa misdevda Svels;
zogjer misi landis danaxvas axerxebda da mxolod imitom, rom darwmunebu-
liyo, rom Sveli isev da isev uCinardeboda uRrani tyeebis siRrmeSi.
gorakidan gorakamde, tyidan tyemde sdia man Svels vidre wynar tbasTan ar
naxa igi balaxze mZinare, im balaxze, romelsac kacis fexi jer arc ki Sexebia.
Svels eZina, rameTu amdeni sirbilisagan Zalzed daRlili iyo.
herakle Cumad miepara mas, styorcna isari da fexSi daWra.
nebisyofis ZaliT herakle Zlivs ikavebda aRelvebas, ufro axlos miepara mas,
magram Sveli ar iZvroda. maSin igi frTxilad miuaxlovda mas, moxvia xelebi
da gulSi Caikra.
_ Zieba dasrulebulia!_SesZaxa man xmamaRla.
_ me SeviWeri CrdiloeTis tyeebSi, magram Sveli iq ar aRmoCnda. velur veleb-
sa da tyeebSi veZebdi, magram Sveli ver vi pove. uwylo udabnoebsa da gadamwvar
velebze mivsdie mas, magram verc iq vi pove. yovelTvis qalwulebi mibnevdnen
gzas, magram ar vnebdebodi da ai exla Sveli Cemia! Sveli Cemia!..
saqme marTlac mase rodia herakle,_Caesma mas xma imisagan, vinc axlo dgas
RmrTis saTaTbiro darbazis diad TavmjdomaresTan. Sveli Zes kacisas rodi
ekuTvnis, gindac rom RvTis Svili iyves igi.

90
a.beili

waiRe Sveli im Soreul sakurTxevelSi, sadac RvTis Svilebic cxovroben da


dautove Sveli maT.
_ es ratom, o brZeno moZRvaro? Sveli Cemia, me davimsaxure igi xangrZlivi
ZiebiTa da mogzaurobiT, da igi Cemia Tundac imitom, rom me mipyvria igi Cems
xelT gulSi Caxutebuli.
_ Sen, Tundac Ze kacisa, gana Ze RvTisa ara xar? da gana is sakurTxevelic
Seni araa? gana Sen ar iziareb iq myof RvTis SvilTa erTian sicocxles?
waiyvane wminda Sveli RmrTis sakurTxevelSi da datove igi iq, o Zeo RmrTisa.

* * *

maSin heraklem mikenis wminda sakurTxevelSi waabrZana Sveli da wminda ala-


gis centrSi rom Sedga fexi, Svelic iq daabrZana. rodesac RvTis winaSe dasva
Sveli, mis fexze man isrisagan miyenebuli iara SeniSna. Sveli mas ekuTvnoda
Ziebis pirobis Tanaxmad. Sveli mas ekuTvnoda aseve xelis xelovnebis uflebisa
da xelis sizustis uflebis gamoc.
_ Sveli ormagad Cemi yofila, _ sTqva man.
magram arTemidam, romelic am wminda sakurTxevlis gare ezoSi idga, gaigo
gamarjvebulis es xmamaRali SeZaxili da sTqva: ara Sveli Cemia, igi yovelTvis
Cemi iyo. me vxeddavdi mis aCrdils wyalSi areklils, me momismenia misi fexebis
bakuni am dedamiwis gzebze, me vici rom Sveli Cemia, radgan yoveli forma Cemia.
magram mze-RmerTma, Tavisi uwmindesi adgilidan ase brZana:
_ Sveli Cemia da ara Seni, o arTemidav! misi suli CemTan imyofeba maradiso-
bidan am sakurTxevlis centrSi. Sen ar SegiZlian Semoxvide aq, o arTemida,
magram icode, rom me vambob simarTles. dianas, RvTis brwyinvale monadires,
SeuZlian erTi wamiT Semosvla da mogiTxros Sen is Tu ra naxa man aq.
sakurTxevelSi erTi wamiT Sevida RmrTis monadire diana da dainaxa is, vinc
Sveli iyo, Sveli sakurTxevelTan rogorc mkvdari ise iwva... da mwared aRmoxda
dianas:
_ da Tu suli SenTan rCeba, o dido apolon, keTilSobilo Zeo RvTisao, maSin
icode, rom Sveli mkvdaria. Sveli moklulia kacisagan, igi mokla Zem kacisa
gindac rom iyos igi Ze RmrTisa. ratom SeuZlian mas sakurTxevelSi Semosvla
da Cven ki Svels gareT unda velodebodeT?
_ imitom, rom man Sveli sakuTari xeliT Semoitana gulSi Cakruli da amitom
wminda adgilSi Sveli daisvenebs iseve, rogorc adamiani. yoveli aq myofi yove-
li adamiani Cemia. Svelic Cemia da ara Tqveni, da ara am adamianisa, aramed Cemi.

91
herakles gmirobani

ezoTeruli gakveTili
Cven ukve davinaxeT, rom Sveli, romelsac herakle eZebda, arTemidasadmi iyo
miZRvnili, TumcaRa dianasac hqonda masze pretenzia, dianas zeciur monadires
iseve, rogorc mzis RmerTs, _ apolons.
arsebobs sami aspeqti adamianisa: instinqti, inteleqti da intuicia.
instinqti formisa da ujredebis cnobierebaa, formis gacnobierebis xerxi da
amitomaa rom arTemida romelic formas marTavs, pretenzias ganacxadebs wminda
Svelze.
adamiani flobs imas, rasac Cven gonebas veZaxiT, da es ki, Tavis mxriv war-
moadgens inteleqtualuri Secnobisa da pasuxis miRebis xerxs da unars erT-
droulad, rac adamians cxovelisagan ganasxvavebs da adamianis Tvalwin codnis
axal sivrces warmoaCens, da mainc, amis miuxedavad, esaa mxolod sensoruli
aparatis ganvrcoba da instinqis inteleqtSi ganviTarebis Sedegi.
instinqtis meSveobiT adamiani informirebuli xdeba fizikuri samyaros kon-
taqtebis mimarT da masTan erTad ecnoba emociur pirovnebebsac; inteleqtis Za-
liT igi acnobierebs azrebs, ideebs, samyaros da ase gadaiqceva igi adamianad.
monadire dianac gamoTqvams pretenzias, radgan misTvis Sveli inteleqtia,
adamiani ki,_diadi maZiebeli, diadi monadire_RmrTis winaSe. magram Svels sxva,
ufro mouxelTebeli formac gaaCnia, forma romelsac herakle eZebs, rogorc
maZiebeli. naTqvamia, rom igi am mouxelTebel formas, mTeli sicocxlis cik-
lis ganmavlobaSi eZebda. igi ara Svels (rogorc instiqts da ara rogorc in-
teleqts eZebda), aramed Turme, rasac eZebda, es sul sxva raRac yofila, rasac
man mTeli Tavisi sicocxlis cikli moandoma.
da bolos, rogorc es ukve Cven viciT, man daiWira is da taZarSi waiyvana sa-
dac masze mzis RmerTma ganacxada pretenzia, romelmac SvelSi, sulieri intui-
cia gamoicno,_anu cnobierebis is gagrZeleba, rac igivea,_informirebulobis
is maRalganviTarebuli grZnoba, romelic moswavles axali kontaqtebis vrcel
Tvalsawier vels aniWebs da uxsnis mas axal yofiT samyaros.
jer kidev grZeldeba kamaTi mzis RmerT apolons Soris (romelmac icoda
rom Sveli intuiciaa), da dianas, zecis monadires Soris (romelic Tavis mxriv
Tvlis rom Sveli inteleqtia) da bolos, arTemidas Sorisac, romelsac, aseve
Tavis mxriv, miaCnia, rom Sveli ubralod instinqtia.
yoveli moswavlis amocanaa _ sworad gamoiyenos instinqtebi mxolod Tavis
adgilze da Tanac swori xerxiT.
moswavlem unda iswavlos inteleqtis gamoyeneba da misi meSveobiT daamyaros
kavSiri adamianis ideebisa da Ziebis samyarosTan. man unda iswavlos sakuTari
Tvisebis RvTis taZarSi mitana da iq daakvirdes mis intuiciaSi gardasaxvas
da intuiciis meSveobiT is ukve SeZlebs sulis gamovlinebebisa da sulieri
realobebis gamovlinebaTa SemCnevas, romlebsac verc instinqti da verc in-
teleqti ver gaxsnian. kvlav da kvlav rogorc adamianTa Zeni, ase Zeni RvTisani
usasrulobisaken mimaval gzaze unda daeuflon am sulier realobebs.

92
a.beili

mexuTe gmiroba nemeis lomis gagudva


lomis Tanavarskvlavedi

erakle isvenebda ukve Sesrulebuli sagmiro saqmeebisagan. kvlav da


kvlav gzavnida igi Tavis wminda Svels uflis taZrisaken da bolos
dadga Jami, odes gaubedavma Svelma kargad iswavla monadiris cnoba,
romelic Tansdevda mas da Tvinierad midioda masTan pirvelive daZa-
xebisas. ai maSin, herakle gulSi ixutebda Tavis Svels da ise eZebda RvTis
taZars. aseTi iyo misi dasveneba.
da RmrTis saTaTbiro darbazis udiadesma Tavmjdomarem dainaxa Tu rogor
isvenebs daRlili meomari da, amasTan erTad man misi azrebic dainaxa. diadma
Tavmjdomarem maSin mimarTa RmrTis saTaTbiro darbazSi mis gverdSi mdgom
maswavlebels:
_ Semzaravi gamocdis dro axlovdeba. es adamiani, Ze kacisa, magram amasTanave
Ze RmrTisa,_unda moemzados.
maswavlebelma mimarTa herakles:
_ wadi, eZie lomi, romlisganac SiSis marwuxebSia moqceuli miwa nemeosisa.
nemeis xalxi Sens daxmarebas elis. isini mZimed arian dadardianebulni. Seni
uSiSarobis ambavi Sorsaa ganvrcobili da isini Sengan elodebian lomis mokv-
las, romelmac ase aaoxra maTi miwa da begaras xalxis saxiT Rebulobs.
Cafiqrda herakle da maTi gansacdeli gaiziara. nemeis karibWesTan, romelic
saimedod icavda qalaqs, dayara man Tavisi saomari aRWurviloba da daitova
mxolod kombali, romelic sakuTari xeliT hqonda gamoTlili axalgazrda xis
Rerosagan. sul ufro Sorsa da Sors midioda herakle nemeosis lomis saZebne-
lad. man nemeosis moqalaqeni moZebna, romlebsac gaubedniaT da safaridan gamo-
suliyvnen, danarCenebi ki safarSi iyvnen saimedod damaluleni. dRisiT mzisiT
modiodnen isini gzazed, Tumca ki Zalzed eSinodaT lomisa. Tavdapirvelad
maT gaixares herakles danaxvaze da aRtacebiT miesalmen mas, mere Seicxades
kidec, odes dainaxes is, Tu rogor modioda igi: aranairi iaraRi, aranairi
codna lomebis zneCveulebis Sesaxeb da araferi sabrZolo iaraRidan garda
erTi sacodavi komblisa.
_ sadaa Seni iaraRi herakle? nuTu ar geSinian? ratom eZeb loms da Tavis
dacvaze arc ki gifiqrian? lomi Smagia da Zlieri, ukve ramdeni adamiani da-
glija man. ratom gamoscdi Sens bedisweras? wadi, aiRe Seni iaraRi da aisxi
saimedo abjari. magram heraklem mainc Zveleburad ganagrZo Tavisi gza, SiSiT,
magram SiSisagan Tavisufali, mitovebulma magram mainc ara martoxelam imitom,
rom gzaze, romliTac igi miemarTeboda idgnen sxvebi, romlebic imediTa da
SiSis kankaliT Sescqerodnen mas.

93
herakles gmirobani

uecrad man lomi dainaxa. igi norCi tyis maxloblad idga. ra dainaxa lom-
ma mteri, romelic ase uSiSrad uaxlovdeboda mas, daiRriala ise, rom misi
Rrialisagan atortmandnen xeebi, nemeosis xalxi SiSisagan gaiqca da mxolod
herakle idga mSvidad. swrafad dastaca xeli mSvild_isars da mtkice xeliT
daayara loms isrebi, magram mxarSi damiznula isrebma aisxlites lomis tyavi-
dan. isev da isev uSenda isrebs herakle, vidre isrebi ar gauTavda, lomi ki
sruliad uvnebeli uaxlovdeboda mas ara SeSinebuli, aramed kidev ufro metad
gaavebuli.
daagdo ra Zirs Tavisi mSvildi Ze kacisam, romelic aseve Zea RmrTisa, saSine-
li RrialiT Seutia loms.

94
a.beili

uecrad lomi Semobrunda, uRrani tyisaken aiRo gezi da mTis kldovani cica-
bo bilikiT garboda.
herakle daedevna mas. rogorc moulodnelad gaCnda, aseve moulodnelad
gaqra lomi ise, rom arca Tavad ar Canda da arca xma ar ismoda misi.
maSin heraklem garkveuli pauza gaakeTa, ris Semdegac eZebda mas ukve yvelgan
da yoveli mimarTulebiT, yoveli gziT, da bolos im viwro bilikze aRmoCnda,
romelic maRla, cicabo ferdobze gadioda. herakle miadga gamoqvabuls, said-
anac lomis Semzaravi Rriali ismoda, xma mexisebr gamaognebeli da veluri,
afrTxilebda mas ar Sesuliyo gvirabSi, Tu ara da unda daTxoveboda sicocx-
les. gamoqvabuls ori gasasvleli hqonda. man mravali fiCxi da gamxmari xis
totebi dainaxa da Tavisi Zalis gamoyenebiT Seagrova isini, Caxerga gvirabi
orive mxridan ise, rom TviTonac gvirabSi aRmoCnda gaavebuli lomis winaSe da
lomisaken pirispir Semobrunda. orive xeli Semoxvia loms kiserze da daxr-
Coba dauwyo. lomis ase axlo sunTqvam mas pirsaxe dauwva, magram mas mZlavrad
eWira lomis kiseri da nel_nela axrCobda mas. sul ufro da ufro sustdeboda
lomis siZulvilisa da SiSiT aRvsili Rriali; sul ufro da ufro sustdebo-
da adamianis mteri; sul ufro dabla da dabla eSveboda lomi, magram herakle
ar anebeba mas Tavs. ai ase, yovelgvari iaraRis gareSe, SiSveli xelebiTa da
warmoudgeneli Zalis gamoyenebiT mokla man lomi, gaatyava da gamoqvabulis
gareT gamokida, raTa enaxa igi xalxs.
ai ase, triumfiT dabrunda herakle masTan, romelmac gagzavna igi am sagmiro
saqmeze. gagzavna, raTa misi Zala gamoecada, da samsaxuri gaewia imaTTvis, vinc
aseT saSinel gansacdelSi imyofeboda. lomis tyavi ki imis fexebTan dado,
vinc am sagmiro saqmeze gagzavna da isev misganve miiRo neba axali tyaviT Se-
mosiliyo Zvelis sanacvlod, romelic ukve gacveTiliyo.
_ saqme gakeTebulia. xalxi gaTavisuflda. ukve aRaravis ara aqvs SiSi. lomi
mkvdaria, me sakuTari xelebiT davaxrCve igi.
Sen kvlav mokali lomi, o heraklev, Sen isev daaxrCve igi. lomi da gveli
kvlav da kvlav unda mokla. kargad gagikeTebia yovelive, exla ki wadi da
daisvene imaTTan erTad vinc am qveyanaze SiSisagan dagixsnia. mexuTe sagmiro
saqme Sesrulebulia. exla me waval, raTa yovelive es movaxseno diad Tavmj-
domares, romelic amJamad RmrTis saTaTbiro darbazSi melodeba.
mSvidad daisvene.
saTaTbiro darbazidan gaisma xma: me vici.

95
herakles gmirobani

ezoTeruli gakveTili

Cven Cvens brZolaSi ise martoxelebi rodi varT, rogorc herakle, aramed
warmovadgenT mzis RmerTebis udiadesi jgufis im nawils, romlebic SeWidebian
gandobis wina gamomwvev gamocdebs im amocanebis gadasawyvetad, romelTa mow-
esrigebiTac gamovlindeba samSvinvelis sruli Zala. nemeosis lomi, Tavisi ar-
siT, warmoadgens mizanmimarTuli pirovnebis dominantas imitom, rom maZiebeli
yovelTvis maRal ganviTarebul individualobas unda warmoadgendes.
rodesac mdabali me_s sami aspeqti SeerTebulia da SeduRabebuli erTma-
neTTan da, Sesabamisad amisa, uqmnian adamians saSualoze odnav met SesaZle-
blobebs, maSin amis gamo aseTi maZiebeli, xSirad ufro metad rTul da mZime
xasiaTis pirovnebad evlineba sazogadoebas. aseT adamians sakmarisi goneba
gaaCnia da kargadac iyenebs mas. misi emociebi an kontrols eqvemdebarebian, an
ise arian Sesisxlxorcebuli missave menTalur reaqciebTan, rom ukve uCveulod
Zlieri xdeba; Sedegad amisa igi imdenad ukiduresi individualisti xdeba, rom,
TviTdajerebuli da sakuTari TaviT metad kmayofili, avlens agresiulobas
da ukve, rogorc pirovneba, damangrevel Zalad evlineba ojaxs, sazogadoebas
Tu organizacias, romlebTanac igi SesaZloa rom iyves dakavSirebuli. amitom
maZiebelma unda moklas Tavisi pirovnebis mbrdRvinvare lomi (anu ar unda yvi-
rodes, miT umetes ar Rrialebdes).
egoizmma da TviTgadarCenis instinqtma adgili unda dauTmos srul alTru-
izms, anu egoizmi unda moiSalos ukvalod, da ai maSin mova sruli sisavsiT
dalocvili didi RvTaebrivi me _ anu qriste.
amgvarad nemeosis lomi Zlieri pirovnebis simboloa, iseTi pirovnebisa,
romelsac TavSekaveba ar SeuZlian, riTac igi mTels samyaros emuqreba.
maS ra gakveTils warmoadgens is faqti, rom heraklem gvirabSi miimwyvdia
lomi, romelsac mxolod ori gamosasvleli hqonda? ratom Caxerga gvirabis
erTi Sesasvleli da meoredan Sevida lomis mosaTviniereblad? da ra sulieri
moZRvreba udevs safuZvlad Tqmulebas imazed, rom man lomi SiSveli xelebiT
daaxrCo?
msoflios xelnawerTa simbolikaSi yoveli mniSvnelovani movlena oridan
erT-erT aseT adgilebSi sruldeba: gamoqvabulSi an mTaze.
ariuli rasa, romelsac Cven mivekuTvnebiT, gamoirCeva gonebis arnaxuli gan-
viTarebiT da adamianTa goneba, yovel mxaresa Tu adamianTa nebismier jgufSi,
ganuxrelad scildeba emociur bunebas, anu mzis wnulis centridan gadadis
menTalur sxeulSi, rac igivea, _ TavSi.
TavSi patara gvirabia, metad mcire Zvlovani struqtura, romelic gars er-
tymis erT_erT metad mniSvnelovan jirkvals Cvens sxeulSi_gi pofizs. odes es
jirkvali sworad da srulfasovnad funqcionirebs, maSin Cven saqme gvaqvs im

96
a.beili

dasrulebul srulfasovan pirovnebasTan, romelic akontrolebs sakuTar Tavs


da aSkarad amJRavnebs gamZleobas da gonebriv aqtiurobas.
hi pofizi Tavisi konfiguraciiT orgvarovania: erT_erT mis naxevarSi, wina
naxevarSi, sazrianobis gonebaa da meoreSi ki, ukana naxevarSi, Tavmoyrilia emo-
ciuri buneba da warmosaxvis unari.
Tu es jirkvali bolomde ganviTarebuli araa maSin Cven saqme gvaqvs rogorc
gonebriv, ase emociur arasrulfasovanebasTan.
zustad am gvirabSia ganviTarebuli pirovnebis, rac igivea individualizmis,
lomis bunagi da ai aq mzis Svilma, _ heraklem, _ unda sZlios loms.
hi pofizi, misi ori wiliT. ganasaxierebs or Sesasvlelian gvirabs, romelTa-
ganac erT_erTi heraklem unda Caxergos, vidre igi SesZlebs pirovnebis uzen-
aesi gonebiT marTvas. da es imitom, rom rodesac man dabloka piradi emociebis
kari ( hi pofizis ukana wili) romlis gamoc igi ganuyrel kombalsac ki Seelia,
rac simbolurad niSnavs imas, rom man uari sTqva pirad, egoisturi SinaarsiT
cxovrebis stilze, da ai amitom SeZlo man hi pofizis wina wilSi (uSualod
lomTan) Sesvla da pirovnuli lomis gvirabSi damarcxeba.
es Sefardebani imdenad zustia, rom mciredSidac da vrcelSic warmoadgenen
gamaognebel dasturs imisa, rom Turme yovel adamianSi WeSmaritad arsebobs
unaklo, erTiani da sruli gegma misi gadarCenisa, anu adamiani Turme Zea kacisa
da imavdroulad Zea RmrTisa!!!
ai amitomaa naTqvami: rogorc zemoT, ise qvemoT. WeSmaritad gamaognebelia
biologiisa da sulieri simarTlis aseTi Sefardebani!

97
herakles gmirobani

meeqvse gmiroba i politas qamris mopoveba


qalwuli

iadma Tavmjdomarem moixmo maswavlebeli, romelic herakles


meTvalyureobda.
_ dro mwifdeba, sTqva man. _ rogor cxovrobs adamiani, romelic
Zea RmrTisa? aris ki igi mzad, isev gaswios win da gamoscados Tavisi
gabeduleba sul sxvagvari mtris winaaRmdeg? SeuZlia mas ukve meeqvse diadi
karis gavla?
da maswavlebelma upasuxa: _ki.
diadi zRvis napirebze cxovrobda dedofali, romelic maSindeli samyaros
yovel qals marTavda. isini misi vasalebi da guladi meomrebi iyvnen. mis same-
foSi verc erT mamakacs ver naxavdiT. sakuTari dedoflis irgvliv mxolod
qalebi iyvnen SekavSirebulni. mTvaris taZarSi yoveldRiurad aRasrulebdnen
isini msaxurebas da omis RmerT marss uZRvnidnen msxverpls.
isini es-es iyo dabrundnen mamakacTa darbevis Semdeg. taZarSi elodebodnen
isini Tavisi dedoflis, _ i politas qadagebas, romelic sakurTxevlis maRal
safexurze fexSedgari, siyvarulis qalRmerTis mier naCuqari qamriT welSe-
mortymuli idga mrevlis winaSe. es qamari im erTobis simbolo iyo, romelic
brZolis, konfliqtebisa da usiamovnebaTa gadalaxviT iqna miRweuli da dedo-
bis, wminda ufliswulis im simbolos warmoadgenda, romliskenac sinamdvileSi
mimarTulia adamianTa mTeli cxovreba.

98
a.beili

_ gaiJRera sityvam, _ sTqva i politam, _ rom Cvensken modis meomari, romlis


saxelicaa herakle, Ze kacisa, magram mainc Ze RmrTisa; mas unda gadavce sartye-
li, romelsac vatareb. davemorCiloT RvTis nebas, o amorZalno, Tu miuxedavad
RmrTis nebisa SevebrZoloT mas?
da vidre bWobdnen da ismendnen i politas qadagebas, movida cnoba, rom her-
akle ukve mosula; igi droze adre movida, man ar moisurva lodini raTa rac
SeiZleba swrafad daemkvidrebina qali_meomari dedoflis wminda qamari. da
meomari dedofali gaemarTa Ze kacis Sesaxvedrad, romelic aseve Ze RmrTisa
iyo. igi eZgera i politas, rodi usmenda mis keTil sityvebs romlebsac i polita
cdilobda eTqva misTvis.
man ipolitas xelebidan ZaliT gamostaca qamari da mxolod mere mixvda rom
i politas xelebi nebiT uwvdidnen mas imave qamars da saCuqrad sTavazobda Ta-
vis erTobisa da siyvarulis, rwmenisa da msxverplis am simbolos. man ki ZaliT
gamostaca mas igi xelebidan, daRupa is, romelmac nebiT daasaCuqra igi imiT,
rac mas ase ewada.
da rodesac sakuTari saqcieliT SeZrwunebuli ukve momakvdav dedofals
Tavsdascqeroda, herakles maswavleblis xma Caesma:
_ Svilo Cemo, risTvis klav imas, rac gWirdeba, axloa da Rirebuli SenTvis?
risTvis unda mokla is, vinc giyvars, Rirebuli saCuqrebis gamRebi, SesaZle-
blobaTa mcveli? risTvis unda mokla wminda Cvilis deda? Cven isev damarcxe-
bas aRvniSnavT. Sen isev ver Cawvdi simarTles. gamoisyide da gamoaswore es, Tu
ginda rom kvlav mixilo me.
Camovarda siCume da heraklem mkerdze miikra i politas qamari, isev ukan mi-
maval gzas gaudga da is mgloviare qalebi miatova, romlebmac winamZRoli da
megobari dakarges.
da isev diadi zRvis napirTan mivida igi. kldovan napirTan man zRvis siRrmee-
bidan amosuli saSineli urCxuli dainaxa, romelsac pirSi sabralo qaliSvili
gesiona eWira. misi yvirili da kvnesa cas wvdeboda da heraklec SeaZrwunes. am
dros is monaniebisa da sevdian gancdebSi iyo CaZiruli. herakle imwamsve mis
saSvelad mivarda, magram ukve Zalian gvian iyo: gesiona saSineli siaviT cno-
bili urCxulis gamoqvabulis msgavs uzarmazar xaxaSi gauCinarda. da ai maSin
sakuTari Tavis sruli TavdaviwyebiT Ze kacisa, romelic aseve iyo Ze RmrTisa,
talRebSi gadaxta, da urCxuls daewia. man Tavisi xaxa gaaRo da Rrialebda,
magram herakle uSiSrad gadaeSva mis alisfer xaxaSi, da rogorc gvirabSi
ise Secura. iq kuWis siRrmeSi i pova gesiona. marcxena xeliT magrad moxvia mas
welze da marjveniT, romelSidac Tavisi ganuyreli maxvili eWira, urCxulis
sxeulSi sinaTlisken gzas ikafavda.
ai ase gadaarCina man igi da amiT gamoisyida gaawonaswora Tavisi wina mkv-
lelobis danaSauli. ras izam, aseTia cxovreba: sikvdilis aqti,_sicocxlis
qmedebaa: ai aseTnairad Zeni kacisani, romelnic imavdroulad Zeni arian RvTi-
sani, _ swavloben sibrZnes, gawonasworebas da RmrTis winamZRvrobas eziarebian.

* * *

99
herakles gmirobani

uflis saTaTbiro darbazidan diadi Tavmjdomare Tvalyurs adevnebda yove-


lives, masTan gverdSi mdgarma maswavlebelma brZana: Sen mokali is, romel-
mac SenTvis saWiro siyvaruli da Zala SegZina ise, rom Sen amas verc ki
mixvedrilxar. samagierod Sen Senis mxriv, daexmare imas, vinc Sens daxmarebas
saWiroebda, ai amitomaa, rom ori mainc erTia exla. dafiqrdi cxovrebis gzebze,
aseve moiazre sikvdilis gzebic.
wadi, daisvene, _ Svilo Cemo.

ezoTeruli gakveTili

...sqesTa Soris omi uZvelesi warmoSobisaa, igi adamianTaTvisac, maTi or-


sawyisovnebis gamo, iseve damaxasiaTebeli Tanmdevi movlenaa, rogorc mzis
sistemisaTvis. amis naTeli magaliTebia Cveni ganqorwinebebi, metoqeoba ki mim-
dinareobs rogorc Sin, ase samsaxurSic.
am moTxrobaSi arian patara, magram mniSvnelovani detalebi, romlebic Rirs-
ni arian rom aRiniSnon.
ra danaSauli miuZRvis i politas momxdar SecdomaSi? amis warmodgena Semde-
gnairadaa SesaZlebeli: man SesTavaza herakles erTobis, venerasagan boZebuli
qamari, radgan icoda, rom ase brZana Tavmjdomarem, da ara imitom, rom am kav-
Siris moTxovnilebas grZnobda.
anu zewolis gamo gaakeTa man es yovelive da ara siyvarulis gamo da ami-
tomac daiRupa. magram, rogorc ityvian, boroteba Tundac rom gardauvalia da
mainc unda moxdes, maSin vai imas, visi xeliTac Sesruldeba igi. da ai heraklem
ver SesZlo da ver Cawvda Tavis sulier misias, Tumca ki miiRo is, riskenac
miiltvoda.
aq SeiZleba gakvirvebas iwvevdes isic, Tu risTvis WirdebodaT amorZalebs
erTxel weliwadSi mamakacTa TavSesafrebis darbeva? es omis gamo keTdeboda,
Tu mamakacebTan im kavSiris gamo, romelsac araviTari sulireba ar axlda? an
iqneb axal wevrTa SeZenis surviliT iyo nakarnaxevi, anu im sazogadoebis gam-
ravlebisaTvis, romelSidac mamakacebi ar daiSvebodnen?
magram RmerTi, rogorc amboben, gulSi icqireba. mkacri moraluri princi-
pebis adamianebi vinZlo Secbundnen kidec imis gamo, rom sabralo meZavi xSirad
im qalze maRla dgas, romelic eklesiaSi ificeba, meuRlis mimarT usiyvaru-
lod msaxurebis survilis gareSe, radgan akeTebs amas uzrunvelyofisaTvis,
fulisaTvis, sazogadoebrivi statusisaTvis, riTac meZaveobas RvTis gmobiTac
amZimebs.
Cven iSviaTad gvesmis qalis garyvnilebis Sesaxeb qadagebani, romlis Sesaxeb
qriste brZanebs: da me ver gagkicxav Sen. wadi mSvidad da nuRar scodav.
yovelive es, ase Tu ise asaxulia herakles am sagmiro miTosSi.

100
a.beili

meSvide gmiroba erimanfeseli taxis morjuleba


saswori
iadi Tavmjdomare uflis sa-
TaTbiro darbazSi dafiqre-
buliyo Ze kacis bunebaze,
imaze vinc aseve Ze iyo RmrTi-
sa. igi fiqrobda imaze Tu ra SesZen-
da mas mamasTan ufro met msgavsebas.
_ man kidev erTi gmiroba unda
aRasrulos. mas gawonasworebiTa da
simarTliT gansjis unaris SeZena es-
aWiroeba, raTa mTavari gamocdisaT-
vis iyves mzad da, samomavlod ki,
adamianTa modgmis msaxurebisaTvisac
rac SeiZleba guldasmiT moemzados.
da maswavlebelic mivida herakles-
Tan da mimarTa mas:
_ wadi, Svilo Cemo da sZlie ve-
lur kerats, ixsen aoxrebuli qvey-
ana, oRond mgzavrobis win kargad
danayrdi.
da gmiric gaudga gzas.

* * *
sul male heraklem, romelic iyo Ze kacisa, magram amasTan erTad iyo Ze
RmrTisa, meSvide kari gaiara. man ar icoda rom ormag gamocdas gadioda, ro-
gorc megobrobaze, ase uSiSarobasa da vaJkacobaze.
igi cicabo mTaze adioda keratis saZebnelad da yovel movlenaSi amCnevda im
SiSs, romliTac Sepyrobiliyvnen iqauri adamianebi.
sul ufro maRla da maRla adioda igi mTaze da uecrad megobars gadaeyara.
kentavrebis Temis erT_erTi, RmerTebisaTvis kargad cnobili foli Sexvda
mas gzaze. megobrebi gaCerdnen da saubari daiwyes. herakles erTxans gadaavi-
wyda kidec is Tu risTvis iyo wamosuli. amis Semdeg folma dapatiJa herakle
da brZeni qironi RmerTebisagan naCuqari Rvinis dasagemovneblad, Tumca Rvino
ara marto maT, aramed kentavrebis mTels modgmas ekuTvnoda. qeifis xmaurze
sxvebic movidnen da atyda kamaTi, romelic CxubSi gadaizarda. am CxubSi her-
akle, miuxedavad misgan yovelnairad keTili ganzraxvebisa, isev sikvdilis

101
herakles gmirobani

mociqulad moevlina kentavrebs da SemTxveviT xocavs im or kentavrs, rom-


lebTanac es-es iyo qeifobda. vidre sxvebi or daxocils dastiroda herakle
mTebSi gaiqca da keratis Zieba ganagrZo.
keratis kvalSi Camdgari herakle Tovlis sazRvrebs miadga, taxis nakvalevic
iqeT midioda. kvalma mwvervalTanac ki miaRwia, sadac sastiki yinva mZvinva-
rebda, magram mainc vera da ver moixelTa heraklem is saSineli veluri kera-
ti. amasobaSi Tavs daaRamda, varskvlavebi erTi meoris miyolebiT inTebodnen
cargvalze, magram taxs vera da ver eweoda.
herakle gaCerda, amocana gaiazra da moifiqra fandi Tu rogor ejobna WkuiT
mxecisaTvis: ormo amoTxara, ostaturad SeniRba igi da Casafrda. saaTi saaTs
misdevda da gaTenebamde ijda herakle safarSi. bolos da bolos mxecma Sim-
Sils veRar gauZlo da samalavidan gamovida. im RameSi safarTan taxs Ze kacisa
elodeboda. taxi xafangSi gaeba da heraklemac staca velur cxovels xeli. ebr-
Zola kerats da daimorCila ise, rom Tavis nebaze epyroboda. ase aiZula taxi
gahyoloda mas sadac ki herakle moisurvebda. Tovliani mwvervalidan herakle
igive gziT dabrunda barSi, rogoriTac avida da win mierekeboda datyvevebul
morCil taxs. mas ukana fexebiT eWira taxi da orTvala marxiliviT sasacilod
mierekeboda ketars. yvelgan, sadac ki gaiara, xalxi siciliT kvdeboda aseTi
sanaxaobis gamo. da yvela vinc ki mas, Zes kacisas, romelic aseve iyo Ze RmrTi-
sa, am dros gadaeyara _ mReroda, icinoda da cekvavda kidec aseTi sasacilo
sanaxaobiT gamxnevebuli.
da sTqva maswavlebelma:
_ meSvide gmiroba aRsrulebulia, meSvide kari gavlilia. gaiazre warsulis
gakveTilebi, Seigne gamocdileba, _ Svilo Cemo. orgzis mokali Sen isini, vinc
unda gyvareboda. mixvdi Tu ratom moxda es.

ezoTeruli gakveTili

es is erTaderTi gmirobaa, romelic aseTnairad dasrulda. herakle barSi


brundeba, da sasaciloT mierekeba wina fexebze Semdgar velur taxs, mReris da
icinis TviTon da mayurebelic icinis masTan erTad. ra SesaniSnavia es yveaferi,
miuxedavad imisa, rom herakle kvlav mwared Secda. maswavlebelma mas dayovneba
urCia, raTa danayrebuliyo, magram Tavis mxriv heraklem kentavrebTan Rreo-
bisaTvis dro ar dainana. aRniSneT isic, rom Rvinis kasrs Tavi moxades, Tumca
ki Rvino mTels Tems ekuTvnoda. mTeli qadagebis awyoba SeiZleba am SemTxvevis
kvalobazed, aseve imazedac, rom heraklem didi sifrTxile ixmara raTa taxi ar
moekla, Tumca ori megobari mainc Semoakvda mas xelSi. ai ase Cndeba cduneba,
rodesac gvgonia, rom avcdiT yvela faTeraksa da xafangs Cvens gzazed.
am SemTxvevaSi brZeni moZRvari afasebs ra gmirobas, Tavisuflad uyurebs ka-
maTs, romelSidac yovelma mokamaTem Seitana Tavisi wvlili da amitomac ambobs

102
a.beili

igi: dafiqrdi warsulis gakveTilebze (sasworze awon_dawona.) Sen orjer


mokali isini, vinc unda gyvareboda. mixvdi, Tu ratom moxda ase?
ai es aris da es da Cven amiT imas Segvaxseneben, rom pirovneba yovelTvis
taZris kars miRma rCeba (Cveni maswavleblebi mxolod im sinaTles uyureben,
romelsac Cven vatarebT).
herakles gansakuTrebul qebas ar umRerian, radgan man mxolod gamocda
gaiara da isic ise, rom mainca da mainc Tavi ar gamouCenia; Tumca ki iTqva,
rom meSvide gmiroba Sesrulebulia da meSvide karic gavlilia. marTlmsa-
juleba saTnoebasTan erTad ase msjelobs: Tuki Sen, ufalo, iqnebi mkacri da
yovel nakls CagviTvli, maS vinRa SeZlebs amis atanas da Senamde vin moRwevs?
heraklem cxovels ukana fexebSi CaWida xelebi da mTidan barSi wina fexebiT
Camosvla aiZula mas da aseTma speqtaklma metad gaamxiarula mosaxleoba.
kacobriobis istoriaSi, uzarmazari mniSvnelobis sakiTxebi uCveulo xerxiT
wydeboda, anu problemisadmi arastandartuli midgomebiT. magaliTad TaTrebis
erT-erTma beladma (Temur_lengma) zurgs ukan xanZari mouwyo Tavis jars da
amiT aiZula Tavisi jari iseTi siSmagiT wasuliyo win, rom am cxenosanTa ur-
dom mteri gadaTela (aba vin gauZlebda SeSlilebs da daiWerda maT...) Seu-
sabamobaTa gaazreba erT_erTi udidesi iaraRia, rac ki miscemia kacobriobas
sacduris saxiT isev da isev masTan brZolisaTvis. igi xom sicils badebs da
amiT angrevs moCvenebebs da afeTqebs Zvel, ukve daxavsebul sqemebs. Tu amas Cvens
cxovrebas mivusadagebT, maSin Cveni cxovrebis mravali autaneli gansacdelic
gardaisaxeba dalocvili iumoris grZnobis ZaliTa da madliT.
ori kentavri, romlebic qeifisas heraklem daxoca, cnobili arian rogorc
qironi (keTili azri) da foli (sxeulis Zala). es gamocda imaSi mdgomareobda,
rom saWiro iyo emociuri astraluri bunebisa da survilebis bunebis kontro-
lis demonstrireba, imisda miuxedavad, Tu ra formebs miiRebda kontroli, _
survilebi iqnebian es, Tu emociebi: ara da isini, _ survilebi, _ imdenad ufro
aRmatebulebi arian Tavisi zegavleniT adamianis fsiqikaze, rac ufro metad
ganviTarebulia adamiani.
erTaderTi gamosavalia,_survilebis, anu keratis mTebSi gandevna da maTi
damoneba.
zustad mTebis mwvervalze xdeba yvela udiadesi gacxadeba, rodesac baris
nisli ganifanteba da modis gabrwyineba:

mTas viyav, mwvervalze videq


Tvalwin mefina qveyana,
gulze mesvena mze mTvare
vlaparakobdi RmerTTana.

/vaJa-fSavela/

103
herakles gmirobani

merve gmiroba lerneis hidraze gamarjveba


morieli
asxivosnebuli simSvidiT Semosilma diadma Tavmjdomarem mxolod
erTi sityva warmosTqva. maswavlebelma gaigona igi da herakle ixmo.
_ merve karTan ukve gabrwyinda sinaTle, _ sTqva maswavlebelma. _
uZveles argosSi gvalvaa. aminonam sTxova neptuns daxmareba, risT-
visac man aminonas kldeze dartymis Sesruleba daavala da rodesac aminonam
miTiTeba aRasrula, kldidan civi wylis sami brolis nakadi gadmoTqrialda.
xalxi zeimobda, magram maleve ubedurebac mohyva am sikeTes, _ wyaroebTan gi-
dra dasaxlda. aminonas mdinaresTan mdebareobs lernas myrali Waobi. am aqoTe-
bul WaobSi mTeli Semogarenis risxva, _ urCxulisebri hidra gaSotila. am
arsebas cxra Tavi abia da erT-erTi maTgani ukvdavia. ai am amazrzen urCxulTan
brZolisaTvis unda gaemzado. mxolod ar ifiqro, TiTqos Cveulebrivi xerxiT
moerevi mas: Tu erT Tavs waaglijav, mis adgilas ori sxva amova.
heraklec moTminebiT elodeboda danarCen darigebas.
mxolod erTi darigebis mocema SemiZlian, _ warmosTqva maswavlebelma: Cven
mxolod maSin vdgebiT fexze, odes muxls movidrekT, maSin vi pyrobT, odes
vmorCilebT da maSin vigebT brZolas, odes vnebdebiT. wadi, iare win, o, Zeo
RmrTisao da Zeo kacisav da gaimarjve.
da ai maSin ganvlo heraklem merve kari. lernas dampali Waobi metad saSiSi
adgili iyo, da amasTan erTad zizRs iwvevda yvelas gulSi, Tuki vinme miaxloe-
bia mas. Waobis saSineli simyralisagan mowamluli iyo mTeli mimdebare atmos-
fero ramodenime kilometriT mis irgvliv. amitom, roca herakle miuaxlovda
am Waobs, igi iZulebuli gaxda gaCerebuliyo, radgan ukve mxolod simyralem,
kinaRam daamarcxa igi. saSiS niadagze siarulic metad safrTxilo iyo da her-
aklem ramdenimejer Zlivs moaswro ukan daxeva, cbier Waobs rom ar CaeTria igi.
da bolos moZebna hidras bunagi sadac es urCxuli budobda,_igi gamoqvabul-
Si imaleboda iq, sadac maradiuli Rame sufevda. dRisiT da RamiT akiTxavda
herakle am muxanaT Waobs da cdilobda iZulebiT gamoewvia urCxuli. urCxuli
ki gamoqvabulidan ar gamodioda.
maSin heraklem xerxs mimarTa. man isrebi cecxlmokidebul dRvilSi Cayo da
cecxlis wvima daayara pirdapir gvirabis Sesasvlels, sadac is amazrzeni ur-
Cxuli imaleboda. ai mxolod maSin raRac amoZravda gvirabSi.
da ai urCxulic gamoZvra, yvela misi gaavebuli cxra Tavi cecxls afrqvevda.
misi uzarmazari kudi ise gaSmagebiT cemda wyalsa da talaxs, rom TaviT fexe-
bamde gasvara herakle. sami saJenis simaRles aRwevda es Semzaravi arseba, ro-
melic TiTqos yvela im naZirala azrebisagan iyo Seqmnili, rac ki dasabamidan
Tqmula imdRemde. hidra ekveTa herakles da masze Semoxvevas Seecada. heraklem
ukan daixia da iseTi Tavzardamcemi dartyma miayena, rom erTi Tavi myisierad

104
a.beili

moglija. magram moglejili Tavi miwaze jer arc ki davardniliyo rom mis
adgilze ukve ori Tavi amouvida. kidev da kidev Tavs esxmoda herakle hidras,
magram is mxolod ufro da ufro aZlierdebda mas.
ai maSin gaixsena heraklem Tavisi maswavleblis sityvebi: Cven maSin davdge-
biT, rodesac muxlebs movidrekT.
heraklem kombali moisrola, muxlebze dadga, SiSveli xelebi Semoxvia hi-
dras da haerSi aitaca. haerSi atacebuli hidra sustdeboda. muxlebze damd-
gar herakles dauRalavad eWira haerSi atacebuli urCxuli, raTa haersa da
sinaTles hidraze Tavisi ganmwmendi zegavlena gamoeRo. bnelsa da Waobis my-
ral talaxSi Zlieri urCxuli, swrafad kargavda Zalas haerisa da sinaTlis
zemoqmedebis gamo.
hidra ikrunCxeboda, igrixeboda da sikvdilis momaswavebeli kankaliT TrTo-
da. sul ufro metad da metad sustdeboda krunCxvebi, sanam bolos da bo-
los gamarjveba ar iqna miRweuli,_ umweod Camoqindruli cxra Tavi nel_nela
igudeboda... bolos da bolos amRvreuli TvalebiTa da dafCenili pirebiT mas
sulma ganuteva. rodesac Tavebi Camoekida mkvdar hidras, mxolod maSin dainaxa
heraklem is erTad erTi ukvdavi Tavi,_mokveTa igi da, jer kidev boRmiT moSi-
Sine Tavi, kldis qveS damarxa.
Sin dabrunebuli herakle maswavleblis winaSe warsdga.
_ gamarjveba miRweulia, _ sTqva maswavlebelma. amieridan sinaTle, romelic
merve karTan anTia Sens sinaTlesTanaa Serwymuli da erTmTliania masTan.

105
herakles gmirobani

ezoTeruli gakveTili

heraklesaTvis nabrZanebi iyo moeZebna cxraTaviani hidra, romelic sazizR-


rad aqoTebul WaobSi cxovrobda. am urCxuls Tavisi subieqturi anasaxic gaaC-
nia. igi gonebis CaxuTul gvirabebSi binadrobs da missave sinaTles moklebul
samalavebis talaxSi ifurCqneba.
Rrmad, qvecnobieris miwisqveSeTSi damaluli, mdumare, Tumca zogjer Smagi
siaviT gamxecebuli amovardeba igi da es mxeci mudam Tanaarsebobs CvenSi. misi
arsebobis aRmoCena arc ise iolia. didi dro esaWiroeba imas, rom Seigno da
aRmoaCino is da mixvde imas, rom Turme Sen TviTon asazrdoeb sakuTar TavSi
am siavis gansaxierebis arsebas. cecxlovani, mgznebare isrebi (azrebi) yoveli
mimarTulebiT unda gagzavno, vidre mis arsebobas aRmoaCen sakuTar arsebaSi.
amgvar, amazrzen mterTan brZola WeSmaritad sagmiro saqmea Ze kacisaTvis,
gindac rom igi iyves Ze RmrTisa. mokveTe erTi Tavi da meore iqve aRmocendeba.
yovelTvis asea, rom Tu erT simdables daZlev, meore iqve Seanacvlebs mis
adgils.
herakle sam safexurian saqmes aRasrulebs am miTosSi:
I. _ igi aRiarebs hidras arsebobas;
II. _ moTminebiT eZebs mas;
III. _ da bolos anadgurebs kidec.
amisaTvis saWiroa:
_ hidras arsebobis aRmoCenis unari;
_ moTmineba, _ raTa misi bunagi aRmoaCino; _ morCileba, _ raTa aRmofxvra
yvela amazrzeni mankierebani sakuTari qvecnobierebidan, gamoamziuro isini da
Caabaro sakuTari sibrZnis sinaTles.
SeuZlebelia uarhyo is faqti, Tu raoden metyvelia is epizodi, rodesac
samyaros mowafe, misi umZimesi gamocdis dros, morCilad Caimuxleba da maRla
azidavs urCxuls (yovel mis cxovrebaSi dagrovil Secdomas Tu siavis saqmi-
anobas) sulis im ganzomilebaSi, sadac ukve Tavisi bunebis Tanaxmad is ukve
veRar iarsebebs da imitomacaa, rom igi,_hidra,_sustdeba da kvdeba. h e r a k l e -
sagan cecxlis gamoyenebis mcdeloba, gamoqvabulidan hidras gamosaZeveblad,
aseve nagulisxmev Sinaarss Seicavs.
miTosSi, naTqvamia, rom erT-erTi Tavi ukvdavia. amis ukan igulisxmeba is,
rom arc erTi ubedureba, rarigadac saSineli ar unda iyves igi, ar aris iseTi,
rom sakuTar arsSi gamocdilebis uZvirfases saganZurs ar Seicavdes. sakuTari
mdabali bunebis damorCileba da saganZuris aRmoCenis survili arasodes araa
unayofo (rac ase srulfasovnadaa gadmocemuli zodiaqos simbolizmSi).
herakles winaSe dasmuli amocana cxra nawilisagan Sesdgeba (cxra Taviani,
sulieri fexmZimobis cxra zodiaqo dawyebuli kirCxibidan Tevzebamde). hidras

106
a.beili

yoveli Tavi romelime erT_erT im problemas ganasaxierebs, romelic im gambe-


dav maZiebels elodeba, romelic sakuTari Tavis marTvis dauflebas cdilobs.
sami Tavi ganasaxierebs im survilebs, romlebic dakavSirebulia:
pirveli sameuli: fuli; seqsi; komforti.
meore sameuli (vnebebi): SiSi; siZulvili; Zalauflebis flobis survili.
ukanaskneli sameuli (gaunaTlebeli gonebis mankierebani): siamaye; sxvebisagan
gamijvna; urjukoba (sisastike).
es is cxra Zalaa, romlebic dasabamidanve iwvevdnen adamianTa Soris war-
moudgenel ngrevebs da evoluciis Sedegad isini unda gardaiqmnan da Sinaarsic
unda Seicvalon.
adamianebi dResac cdiloben miaRwion imas, rasac odesRac heraklem miaR-
wia. problemebi, romlebic seqsis araswori gamoyenebiT ibadebian Cvens Tval-
win mravali magaliTebiTaa warmodgenili. komfortis, fufunebisa da kerZo
sakuTrebisaken swrafva jer xom kidev Zlier fasoben Cvens dRevandelobaSi.
mankiereba ki imaSia, rom fulisaken swrafva xdeba ara rogorc im saSualebebi-
saken miswrafeba, rasac fuli iZleva, aramed fulis mopoveba TviTmizani xdeba
da isic adamianTa sicocxles iwiravs nacvlad imisa, rom sakuTari Tavis Ses-
acnobad gamoiyenos. ase rom sami Tavis damarcxeba, rogorc amocana jer araa
gadawyvetili masiurad, miuxedavad imisa, rom herakles magaliTidan dRemde,
sruliad amaod, ukve aTaswleulebma ganvles.
magram evolucia mainc saxezea,_mdabio survilebisa da egoisturi miswrafebis
nagavyrilobis aRmoCena, romelic iRrwneba Cvens qvecnobierSi, dRes fsiqoanal-
izis kvlevis sagnadaa gadaqceuli.

107
herakles gmirobani

mecxre gmiroba stimfalosis frinvelebis daxocva


Svildosani

amyaros adgilze mdgarma maswavlebelma mimarTa herakles-o, Zeo RvTisao,


romelic aseve Ze kacisa xar, _ brZana maswavlebelma.
_ sxva gziT siarulis dro movida. Sen mecxre karis SesasvlelTan
dgaxar. ganvle igi da stimfalosis Waobi moZebne, sadac sikvdilis
mTesveli frinvelebi binadroben. isinia rom yvelafers aoxreben.
moZebne xerxi da gamoyare isini bunagidan sadac aqamde uSfoTvelad
cxovrobdnen.
maswavlebeli erTi wuTiT Seyovnda.
_ cecxli, romelic gonebis miRma anTia, swor mimarTulebas moganiWebs,_ga-
nagrZo man. davaleba gelodeba. Sen unda ganvlo mecxre kari.
didxans eZia heraklem gza, vidre ar mivida stimfalaSi. mis Tvalwin stim-
faliis myrali Waobebi iyvnen gadaSlilni. rogorc ki miuaxlovda, uamravma
frinvelma xrinwiani xmiT daixriales, maTi aramwyobri gundi metad mrisxaned
gamoiyureboda.
miaxloebisas heraklem gaarCia isini, stimfalonni Zalzed didebi, friad usi-
amovni da amazrzenni frinvelebi iyvnen. yovel maTgans rkinis niskarti hqonda,
romelic wverSi maxviliviT iyo galesili. bumbulebic TiTqos da foladis
firfitebisagan iyvnen damzadebuli da rodesac zecidan ecemodnen daRlil
mgzavrs, Suaze apobdnen bedSavs.
maTi brWyalebi niskartis Sesaferisni iyvnen Tavisi ZaliTa da sibasriT.
dainaxes ra herakle, sami frinveli wamoimarTa misken. igi idga udreklad da
Tavisi kombliT igeriebda maT ieriSebs. erT-erT maTgans man mZlavrad dascxo
kombali zurgSi da ori frTa gaagdebina. isini miwaSi CaerWvnen da CarWobilebi
maxvilebiviT atortmandnen. bolos da bolos isini gafrindnen ukan.
da idga herakle Waobis piras da fiqrobda Tu rogor Seesrulebina davaleba
da garemo gaenTavisuflebina am mtaceblebisagan.
sxvadasxva xerxs iyenebda. jer isrebis wvima dauSina maT. ramodenime mokla
kidec, magram ra, stimfaliis frinvelebi mainc RrubeliviT ireodnen. isini ise
ireodnen zecaSi, rom mzesac ki abnelebdnen Tavisi mravalricxovnobiT. herak-
lem gaifiqra, rom xafangebi Sig WaobSi daeyenebina. magram verc navi da verc
adamiani ver SeaRwevda im WaobSi.
herakle dafiqrda. ai maSin gaaxsenda mas sityvebi romlebic rCevis saxiT
moismina moZRvrisagan: cecxli, romelic gonebis miRma anaTebs, swor mimar-
Tulebas gagixsnis. xangrZlivi fiqris Semdeg sxva xerxic daibada mis gonebaSi.
mas spilenZis ori didi bobRani (dafdafi) hqonda, romelic mas aTenam aCuqa,
romlebic erTmaneTze Semoxlisas iseT warmoudgenlad mWaxe xmas gamoscemdnen,

108
a.beili

rom Tavzarsa scemdnen yovel suliers (mantrebi). Tavad heraklesaTvisac bo-


bRanis xma imdenad autaneli iyo, rom yurebi baliSebiT daixSo.
saRamos dabindebisas, rodesac WaobSi uamravi stimfaliis frinveli ireoda
herakle dabrunda da aha, Semohkra erTmaneTs bobRani (litavrebi) jer erTxel,
Semdeg kidev da kidev. atyda zriali da iseTi xmauri, rom Tavad herakle Zlivs
uZlebda am saSinelebas. stimfaliis frinvelebs arasodes mousmenia aseTi
saSineli da autaneli xmebi. SeSinebulebi da awiokebulni am saSineli xmebiT
frinvelebi aiSalnen, saSineli ZaliT iqnevdnen rkinis frTebs da xrialebdnen
gaavebulni. ai es uzarmazari, frinvelebis Smagi Rrubeli swrafad gaecala iqa-
urobas, raTa aRarasodes dabrunebuliyvnen. Waobze siCume Camovarda, _ saSine-
li frinvelebi gaqrnen.
rodesac herakle dabrunda, maswavlebeli miesalma mas:
_ mkvleli frinvelebi gandevnilia. gmiroba aRsrulebulia.

109
herakles gmirobani

ezoTeruli gakveTili

Cven migvaCnia, rom akadiis Waobebi savse iyvnen kaciWamia frinvelebiT, rom-
lebsac uZveles wignebSi gaavebul weroebad, anu stimfaliis frinvelebad xat-
avdnen. maT Soris mTavari sami frinveli iyo da uamravi sxva wvrilfexac.
isini acamtverebdnen dedamiwas, Tumca ki maTi danaxva SeuZlebeli iyo; isini
nargavebsa da buCqnarSi imalebodnen, zarali mohqondaT, magram veravin ver
axerxebda maT moZebnas.
rogorc yovelTvis herakle midis saSvelad, igi aRvsilia surviliT gaaTavi-
suflos dedamiwa am kaciWamia frinvelebisagan.
Waobi gonebisa da emociebis simboloa.
Cven unda gamovityuoT isini Waobidan sufTa haerze, sadac maT danaxvasac da
maTTan gasworebasac SevZlebT.
isini vinc gansakuTrebiT mrisxane mavneblobiT gamoirCeoda, sami frinveli
iyo. erT-erT wignSi isini CamoTvlilia kidec:
I. avi Wori;
II. sakuTar Tavze saubari (egoisturi saubrebi);
III. margalitebis dayra RorebisaTvis.
ras niSnavs es?
erTxel ukve Tqmula, rom Wori, _ sulieri mkvlelobaa.
Rirs ki Cveni, Worebze yuradRebis gadatana, anu yuradRebis gaflangva ima-
zed, rasac auracxeli sicocxle daungrevia?
arsebobs rkinasaviT mtkice kanoni: Tu Sen Woraob, Senzec iWoraveben. Cven is
gvibrundeba Tu rac wasula Cvengan. Tu gaviRebT msaxurebas, es niSnavs imas,
rom msaxureba dagvibrundeba; sikeTes,_maSasadame sikeTec dagibrundebaT da Tu
siyvaruls gaviRebT,_siyvarulic dagvibrundeba.
Tu arasakadrisad geqcevian adamianebi, maSin gasinjeT sakuTari Tavi, ipoveT
sakuTarive Secdomac da danaSaulic. uZvelesi xelnaweri adasturebs: vinc
mavne araa, nebismier mtrobas Caaqrobs. rodesac gonebaSi miRweulia sruli
saTnoeba, saqmesa da sityvaSi siqvele da msaxureba, maSin problemebi qrebian.
is, rom Cven problemebi gvaqvs, niSnavs imas, rom sxvis mimarT usamarTloba
Cagvidenia da kidec gvibrundeba Cven.
margalitebis Rorebis winaSe dabneva niSnavs imas, rom, Tqven okultur prob-
lemebze saubrobT iseT msmenelebTan, romlebic mzad ar arian amisaTvis. Tu
Tqven mowafe xarT, maSin CawvdiT imas, Tu ras vambob me.
gaxsovdeT: rac Sors SeyvebiT Sin dabrunebis gzas, rac ufro didxans moR-
vaweobT rogorc sulieri arseba, miT metia Tqveni Zalac da meti sikeTis
motanac SegiZliaT. Tu Tqven miswrafebuli an moswavle xarT, maSin azri da
sityva Tqveni mTavari iaraRia.
ase rom awoneT Tqveni azrebi imitom, rom maT zurgs ukan ukve Zala dgas da
Tu arasworad azrovnebT, maSin gacilebiT meti ziani mogaqvT.

110
a.beili

meaTe gmiroba cerberis,


aidis karis mcvelis
damarcxeba
Txis rqa

neleTis samflobelo-
Si sicocxlis sinaTle
unda damkvidrdes amieri-
dan, _ ganacxada diadma
Tavmjdomarem.
maswavlebelma gaigo yovelive.
_ Zem kacisa, romelic aseve Zea
RmrTisa, meaTe kari unda ganvlos,
_ sTqva man, _ herakle exlave, dauy-
ovnebliv unda gaemgzavros.
maswavlebeli odnav Seexo mas
Sublze da mis Tvalwin aseTi su-
raTi gadaiSala. kldeze kaci iyo
garTxmuli da sacodavad kvnesoda
ise, rom TiTqos mas ai exla, ai am wuTSi guli unda gauskdeso. sacodavi mZime
jaWvebiT xel_fex Seborkili iyo da isini, Tavis mxriv, rkinis rgolebiT
kldeze iyvnen damagrebulni. mrisxane svavi kortnida sabralo msxverplis Rvi-
Zls, sisxli nakaduliviT mosCxrialebda mis ferdze. ai aRmarTa man jaWvebiT
dambuli xelebi zecisaken da zecas Svela SehRaRada, magram misi xma susti
eqoTi STainTqa qedebs Sua uzarmazar sivrceSi da isic ki qarma waiRo.
xedva gaqra. herakle kvlav sakuTari maswavleblis winaSe idga.
_ is mijaWvuli, romelic Sen exla ixile, _ promeTea. _ ai ase itanjeba igi
saukuneTa ganmavlobaSi da mainc ver kvdeba radgan ukvdavia. mas cecxli aqvs
motacebuli zecisagan da amitomaa dasjili. misi adgilsamyofeli cnobilia
rogorc jojoxeTi, aidosis samflobelo. Sen, o heraklev, mowodebuli xar
misda gadasarCenad.
_ Cadi siRrmeebSi da iq, calkeul gegmilze gaanTavisufle igi tanjvisagan.
yuradRebiT mousmina man maswavlebels da mixvda yovelives Ze kacisa, ro-
melic aseve iyo Ze RmrTisa, da Tamamad Sedga fexi Ziebis im gzazed, romliTac
meaTe kari gaiara.
sul ufro Rrmad da Rrmad iZireboda igi formaTa SemboWvel sivrceebSi.
sul ufro SemxuTveli xdeboda atmosferoc, sibnelec sqeldeboda. miuxedavad

111
herakles gmirobani

amisa, herakles neba mainc uryevi iyo. is cicabo dasaSvebi didxans gagrZelda.
midioda igi martod marto, da mainc ara marto, miiwevda igi win, da es imitom,
rom rodesac smenas daZabavda, mas Tavis SigniT vercxliviT wkriala, sibrZ-
nis qalRmerT_aTenas xma da, maTTan erTad, hermesis gamamxnevebeli sityvebic
esmoda.
sabolood igi miadga im bnel da Sxamian mdinares, saxelad stiqsi, ro-
melic gardacvlilTa sulebs unda gadaelaxaT. erTi oboli unda gadaexadaT
qironisaTvis micvalebulTa sulebs, stiqsis mdinareze gadasvlisaTvis. mkacrma
mosulma (heraklem) ise daafeTa qironi, rom herakle stiqsze ki gadaiyvana, ma-
gram gadasaxadis,_erTi obolis,_aReba daaviwyda.
bolosdabolos heraklem aidosis samflobeloSi Sedga fexi,_bnel da nisliT
daburul adgilas, sadac mis gverdSi midi_modiodnen micvalebulTa aCrdil-
ebi, ufro sworad, maTi saburvelebi vinc dedamiwa datova.
labirinTebis bilikebiT miikvlevda igi gzas, vidre ar miadga mefe aidosis
kars, romelic miwisqveSa samyaros ganagebda. mefe pirquSi, sastiki da mrisxane
gamometyvelebiT ijda Tavis Sav taxtze da misken mimaval herakles ucqerda.
_ ras eZeb cocxalo mokvdavo Cems samflobeloSi? ikiTxa aidosma.
_ me promeTes dasaxsnelad movedi,_upasuxa heraklem.
_ gzas urCxuli cerberi, uzarmazari samTaviani ZaRli icavs. yovel mis
Tavze masze Semoxveuli gvelebi izrdebian,_sTqva aidosma.
_ Tuki Sen SiSveli xelebiT moerevi mas,_da es ki is gmirobaa, romelic jer
veravis ver Caudenia,_maSin SegiZlian gaaTavisuflo tanjuli promeTe.
aseTi pasuxiT dakmayofilebulma heraklem ganagrZo gza. maleve dainaxa man
samTaviani ZaRli da moismina kidec misi mrisxane yefa. cofiani RreniT Seaxta
igi herakles. heraklem mas mTavar yelSi Caavlo xeli da samkvdro sasicocx-
lod Caafrinda masSi. gacofebuli ZaRli Rrenda da borgavda. bolos da bo-
los ZaRlma Zala dakarga da heraklem daamarcxa igi.
aRasrula ra davaleba, herakle ganagrZobs gzas da i povis promeTes. promeTe
brtyel qvaze iwva da tkivilebisagan itanjeboda. heraklem saswrafod daug-
lija borkilebi da tanjuli gaanTavisufla tyveobisagan.
herakle igive gziT dabrunda ukan. rodesac heraklem cocxal arsebaTa sina-
Tle ixila, man Tavisi maswavlebelic moZebna.
_ ai exla gaanaTa bneleTi sinaTlem,_sTqva maswavlebelma.
_ gmiroba aRsrulebulia. exla ki daisvene Svilo Cemo.

112
a.beili

ezoTeruli gakveTili

Txis rqa, _ Txis zodiakaluri niSania da igi zeadamianuria Tavisi Sinaar-


siT, amasTan erTad universaluri da upirovno.
msoflios moswavle asrulebs ara mxolod imas, rac heraklem gaakeTa,_anu
Cadis jojoxeTSi cerberis dasamarcxeblad, _ aramed igi mudmivad muSaobs
adamianebTan, rameTu sakuTari moZmeebiTaa dainteresebuli.
am dros misi msaxureba da siyvaruli_upirovnoa.
es upirovnoeba romelic Cven Cvens TavSi unda ganvaviTaroT,_piradi siyvaru-
lis gavrcelebaa, im piradi siyvarulisa, romelsac Cven calkeuli pirovnebis,
sakuTari ojaxis, sakuTari megobrebis mimarT vgrZnobT. zustad igive grZnobam-
de unda aRvzardoT CvenSi siyvaruli kacobriobis mimarTac, Tumca mas aranairi
saerTo ar unda hqondes sentimentalobasTan. Cven SegviZlian mTeli kacobrio-
bis siyvaruli, imitom, rom gvesmis piradi siyvarulis mniSvneloba da yvelas
unda vuwiladoT iseTive siyvaruli, rogoradac Cven gviyvars Cveni axloblebi.
okultistebs aqvT iseTi wesi, rom Tu Sen gandobis kibeze Segidgavs fexi da
sakuTari ojaxis sivrceSi ki Sen ar SegiZlian wminda cxovreba, maSin Sengan
arc zecaSi ar iqneba sargebeli da arca jojoxeTSic.
cerberis sami Tavi simboloa:
I. grZnobebisa;
II. survilebisa;
III. keTili ganzraxvebisa.

zustad rom SegrZnebaTa mimarT mijaWvuloba aiZulebs kacopbriobas sxva da


sxva mimarTulebebiT borgvas, raTa daikmayofilos SimSili ekonomiur samyaro-
Si, an bednierebis survili siamovnebaTa samyaroSi,_SegrZnebaTa umZlavresi
impulsebi adamianisaTvis metad aucilebelia, vinaidan misi goneba dakavebuli
unda iyves.
SuaTana Tavs yelSi staca heraklem Tavdapirvelad imitom, rom es iyo yvelaze
mniSvnelovani Tavi,_survilebi xom SegrZnebaTa saTaves warmoadgenen.
mesame Tavi,_es is keTili zraxvebia, romlebic bolomde gaazrebuli rodi
arian da amitomac isini arasodes ar arian bolomde miyvanilni, razedac ar-
sebobs aseTi SesaniSnavi gamonaTqvami: jojoxeTis gza, keTili survilebiTaa
mofenili-o.
dae axsovdes yovel adamians, rom kacobriobis bedi Seudarebelia da igi
umeteswilad damokidebulia TanamSromlobis survilze zustad ai am araCveu-
lebrivi amocanis gadasawyvetad.
dae daimaxsovros yovelma adamianma, rom sicocxlis kanoni Sesdga da yovelT-
vis Semdgara kidec, mxolod brZolaSi, da ai amitomaa, rom brZolas arasodes
ar daukargavs Tavisi simZafre, Tumca sadReisod man fizikuri ganzomilebi-
dan_sulier ganzomilebaSi gadainacvla.

113
herakles gmirobani

meTerTmete gmiroba avgias sajiniboebis ganwmenda


merwyuli

imSvidis adgilsamyofelSi diadi Tavmjdomare Tavisi amaRlebuli azris


naTels ganafrqvevda. maswavlebeli miuaxlovda mas.
_ erTma cecxlma danarCeni ormocdacxra unda aanTos, _ sTqva diadma
Tavmjdomarem.
_ asemc yofiliyves, _ upasuxa maswavlebelma._sakuTari sanaTuris anTebis
SemZlem, heraklem, Tavis mxriv, igi sxvebs unda miutanos.
didi xnis ganmavlobaSi gahyvebi Sen im cecxls, romelic jer ase gaubeda-
vad kiafobda, Semdeg ki gaZlierebulma Suquras Zlierebas miaRwia da exla ki
SenTvis, rogorc mze ise anaTebs. zurgiT Semobrundi am naTebisaken; Semoabrune
Seni terfebic da daubrundi imaT, visTvisac sinaTle ara umetesia, vidre mnaTi
wertilis meryevi Suqia: daexmare maT raTa maTi naTebac gaZlierdes. mimarTe
Seni terfebi avgiasaken, romlis samefoc uZvelesi borotebisagan unda ganTa-
visufldes. me vTqvi.
rodesac herakle avgias samefos miuaxlovda, mas saSineli simyrale daetaka
cxvirSi da kinaRam goneba daakargvina. mas uambes, rom mravali wlis ganmav-
lobaSi mefe avgias ar gautania nakeli sajiniboebidan, rasac misi cxenebis
jogebi tovebdnen. maleve mindvrebic iseve dabinZurda, rogorc sajiniboebi da
aRaranairi mosavali aRar modioda im miwebze. Sedegad amisa gavrcelda saSine-
li Wiri, romelsac mraval adamianTa sicocxle ewireboda.
maSin herakle avgias sasaxleSi Sedis da poulobs mas. Seityo ra avgiam,
rom herakle kisrulobs binZuri sajiniboebis gasufTavebas, eWvs gamoTqvams am
warmoudgeneli amocanis gadawyvetis mimarT da undoblobas gamoxatavs: S e n
ambob, rom am warmoudgenel amocanas gadawyvet yovelgvari gasamjelos gareSe?
Rrmad daeWvebuli ekiTxeba igi herakles.
_ me ara mjera SenisTana mkvexarebisa. mzakvruli gegma mogisazrebia Sen, o
heraklev,_Sen Cemi taxtis warTmeva Cagifiqrebia...
iseT adamianebze, romlebic gasamsjelos gareSe moemsaxurebian msoflios,
me ara gamigia ra. Tumca me mzada var mivesalmo nebismier regvens, romelic
dagvTanmxdeba da daxmarebas gagviwevs. magram saWiroa xelSekruleba, Torem
rogorc ugunur mefes ise momeWreba Tavi,_brZana avgiam.
Tu erTi dRis ganmavlobaSi Seasruleb imas, rasac mpirdebi, Cemi uzarmazari
jogis meaTedi Senia, Tu ara da Seni sicocxleca da Seni qonebac Cems xelSi
aRmoCndebian. ra Tqma unda, me ara mgonia, rom Sen Seasruleb danapirebs, magram
mainc SegiZlian gamoscado Seni moxerxebuloba _ brZana mefem.
heraklem datova mefe. Wirian adgilebSi dadioda igi da xedavda Savi Wiris
Sedegs, _ gvamebiT datvirTul urmebs.

114
a.beili

axlo-maxlos, rogorc man SeniSna, ori mdinare moedineboda,_alfeosi da


peneosi. rodesac erT-erTis napiras idga da Wvretda problemas, amocanis
gadawyvetis xerxmac ar daayovna da mis TavSi gaielva.
dauRalavad Sromobda herakle da bolos, didi Zalisxmevis fasad, man moax-
erxa da orive mdinares kalapoti,_romlebiTac isini aTaswleulebis manZilze
miedinebodnen,_Secvala.
alfeosisa da peneosis wylebi Sevardnen na-
keliT aRvsil avgias sajiniboebSi. mdinaree-
bis adidebulma niaRvarma srulad gaitanes
iq dagrovili sibinZure. samefo gaTavisu-
flda Savi Wirisagan... erT dReSi Sesrulda
Seusrulebeli amocana.
rodesac Tavisi SromiT dakmayofilebuli
herakle dabrunda avgiasTan, mefe ukmayo-
filod moiRuSa.
Sen eSmakobiT miaRwie warmatebas, _ mrisx-
aned Sehyvira man. _ am mdinareebma Seasrules
Seni gasakeTebeli da ara Sen! es TvalTmaqco-
baa Cemi simdidris xelSi Casagdebad, es Cems
winaaRmdeg Cafiqrebuli SeTqmulebaa... Sen
ver miiReb Sens gasamrjelos. gaswi aqedan,
Torem Tavs wagagdebineb.
gaavebulma mefem aseTnairad gaagdo her-
akle Tavisi samefodan da Tan daubara, rom mas arasodes ar moexeda misken
sikvdiliT dasjis muqaris gamo. aRasrula ra Tavisi amocana Zem kacisa, ro-
melic aseve iyo Ze RmrTisa dabrunda iq saidanac movida.
_ Sen samyaros msaxurad iqec,_sTqva maswavlebelma rodesac herakle miuax-
lovda mas. Sen maSin ganagrZe gza, roca dabrundi ukan; Sen sinaTlis saxlSi
moxvedi Tumca sxva gziT; Sen Seni sinaTle daxarje, raTa sxvebis sinaTle
agenTo. ganZi romelsac meTerTmete gmiroba iZleva, _ Senia samaradisod!

115
herakles gmirobani

ezoTeruli gakveTili

radgan herakle gandobili iyo da amitomac mas sakmarisad saRi azrovneba


gaaCnda, herakle mTidan barSi daeSva da sakuTari amocana gaiazra, amis garda
sajiniboebis wyobac Seiswavla.
man jer is kedeli moangria, romelic sajiniboebis irgvliv iyo aSenebuli.
amis Semdeg ori didi xvreli gaakeTa sajinibos sapirispiro kedlebSi da mdi-
nareebi Semoabruna am xvrelebisaken. mas arc ki ufiqria sibinZuris sxvebiviT
xeliT gatana da sajiniboebis recxva, yovelive es man am ori mdinaris daxmare-
biT moawesriga. misi piradi Zalisxmevis gareSe iqna saqme gakeTebuli.
ra ori saqme aRasrula heraklem? man barierebi daangria. ai esaa is pirveli,
rac merwyulis epoqaSi moxdeba. Cven mxolod exla viwyebT am saqmis keTebas.
msoflioSi yvelgan Cndebian qalebisa da mamakacebis jgufebi, romlebic sa-
kuTar Tavs ebrZvian, cdiloben azrovnebis horizontebi gaSalon imitom, rom
merwyulis epoqaSi erebi, _ iseTebi rogoradac Cven maT sadReisod vicnobT,_
unda wavidnen. erebi romlebic sakuTari interesebisaTvis ibrZvian da sxva
erebs ebrZvian, Secdomas Cadian. wava patriotizmis kultivirebac, rac xSirad
siZulvilis xelSemwyobia.
es unda moxdes merwyulSi, es Cven win gvelodeba da es isaa, rac gaeros,
msoflio mSvidobis moZraobis Sinaarss warmoadgens iseve, rogorc mravali
religiuri, politikuri Tu ekonomikuri jgufebis miswrafebasac. es niSnavs
arsebul usafuZvlo pretenziebis rRvevas da sayovelTao sikeTisaTvis saer-
TaSoriso kategoriebiT azrovnebis aucileblobas mTlianobaSi. barierebis
moSla, _ amis farTo gagebiT, _ sazogadoebrivi azris Sedegi unda gaxdes da
es ki, rac ase dasanania, sadReisod neli tempebiT viTardeba rac mas amis gamo
esoden did emociurobas aniWebs. ai amaSi mdgomareobs saqmis mTeli problema.
merwyuli adamianis msgavsad gamoisaxeba. mas daxrili koka uWiravs da wylis
ori nakadi moedineba misgan,_sicocxlisa da siyvarulis mdinareebi da es ori
sityva sicocxle da siyvaruli merwyulis epoqis teqnikas ganasaxiereben;
ara forma, ara goneba, aramed sicocxle da siyvaruli.
aRzardeT sakuTar TavSi merwyulis suli, raTa mianiWoT adamianebs Tavi-
sufleba, amisaTvis ndobis unari unda aRzardoT sakuTar gulSi.
urTierTobebSi gamoricxeT undobloba imaTTan, visTanac xarT dakavSirebu-
li, irwmuneT isini da isinic ar gimtyuneben Tqven. rogorc ki ieWvianebT maTSi
uaryofiTi Tvisebebis arsebobas, isinic gaamarTleben Tqvens molodins da es
Tqveni danaSauli iqneba da ara maTi. modiT, rac SeiZleba samarTlianni viyoT
im sinaTlis mimarT, romelsac vatarebT.
modiT gavaRvivoT merwyulis erTobis, siyvarulis, urTierTgagebisa da gon-
ebis suli. suli romelic Tavisufalia avtoritetisagan da romelic yovel
adamianSi, _ visTanac gvaqvs urTierToba, _ aRZravs yovelive saukeTesos rac ki

116
a.beili

masSi arsebobs. da Tu Tqven ver dainaxeT is saukeTeso rac masSia, maSin saku-
Tari Tavi daadanaSauleT da ara igi. es simarTlea.
merwyulis kanoni sulier gabrwyinebaze, intuiciiT aRTqmisa da Zmur siyvar-
ulzea dafuZnebuli, rac bunebis yovel samyarosa da yovel formaSia asaxuli.
Cven win gvaqvs diadi momavali: oriaTas xuTasi weli Tavis nayofs moitans
da Cven am gzaze ukve vdgevarT.

117
herakles gmirobani

meTormete gmiroba gesiones wiTeli Zroxebis motaceba


Tevzebi

minda saTaTbiro darbazSi diadma Tavmjdomarem gaando maswavlebels


neba imis Sesaxeb, Tu ra unda aRsruldes:
_ dakargulia igi, magram napovnia; mkvdaria, magram sicocxliTaa savse.
msaxuri xdeba mesia da igi dabrundeba Sin.
maswavlebeli dafiqrda da uxmo herakles.
_ ukanaskneli karibWis win dgexar Sen amJamad, _ sTqva maswavlebelma. erTi
gmirobaRa dagrCenia, raTa Sekra wre da miaRwio ganTavisuflebas. wadi bnel
adgilas, romelsac saxelad erifia ewodeba da es adgili iqaa, sadac batonobs
diadi iluzia, sadac samTaviani urCxuli herioni batonobs, romelsac aseve sami
sxeuli da eqvsi xeli aqvs. man ukanonod daakava muqi wiTeli Zroxebis naxiri.
erifiidan Cvens wminda qalaqamde unda modeno Sen is naxiri. frTxilad iyavi
mwyems eriTionTan da mis orTavian nagaz orfosTan.
maswavlebeli dadumda._erTi gafrTxileba SemiZlian mogawodo,_dinjad
dasZina man: dasaxmareblad mouxme helioss.
meTormete kariT gaeSura Ze kacisa, romelic aseve iyo Ze RmrTisa. wavida igi
hesionis saZebnelad.
heraklem cecxlisa da mzis RmerTis, _ heliosis Sesawiri,_missave taZarSi
Sewira. Svidi dRis ganmavlobaSi Rrma meditaciaSi iyo CarTuli da mxolod
amis Semdeg Semovida masSi madli. oqros Tasi daeca miwaze mis fexTiT. herakle
mixvda, rom es gasxivosnebuli Tasi gadaiyvans mas zRvaze da ase miaRwevs igi
erifiis miwebs.
asec moxda. oqros Tasis ZaliT saimedod daculma gadacura man boboqari
zRvebi, miadga erifeas da am Soreuli qveynis napirze gadmodga fexi. maleve
miadga saZovrebs, sadac wiTeli Zroxebi balaxobdnen. maT mwyemsi eriTioni da
misi orTava nagazi orfi yaraulobdnen.
rodesac herakle miuaxlovda maT, nagazi mSvildidan gasrolili isariviT
gaeqana heraklesaken. gaavebuli RreniTa da basri eSvebis dakreWiT miaxta igi
mosuls. erTi gadamwyveti dartymiT daawvina ZaRli heraklem.
herioni Secba da wyaloba iTxova heraklesagan. heraklemac Seusrula mudara.
heraklem win gaigdo muqi wiTeli Zroxebis naxiri da wminda qalaqisaken aiRo
gezi.
im adgilis moSorebac ki ver moaswro, rodesac SeniSna, rom mis ukan mtveris
Rrubeli sul izrdeboda da izrdeboda. mixvda herakle rom herionma mdevari
daadevna, raTa naxiri daebrunebina. heraklec Semobrunda mdevarisaken, raTa
pirispir Sexvdeboda mters.

118
a.beili

urCxuli samive Tavidan cecxls afrqvevda erTdroulad da swrafad uax-


lovdeboda gmirs. herionma herakles Subi styorcna da isic mxolod odnav
ascda mas: heraklem gverdze gadga fexi, Subi aicila da ase gadaurCa momakv-
dinebel Subs.
sapasuxod mozida man Tavisi mZlavri mSvildi da gauSva isari, romelmac ce-
cxliviT gaWra haeri da urCxuls gverdSi Caacivda. iseTi ZaliT iyo gaSvebuli
isari, rom isarma gaavebuli herionis samive sxeuli gangmira. ganwiruli xmiT
ikivla herionma, atortmanda da daeca, raTa aRarasodes aRar amdgariyo.
ai maSin ukve udrtvinvelad gareka heraklem Tavisi saocari wiTeli Zroxebis
naxiri wminda qalaqisaken.
Zneli iyo amocana misi. kvlav da kvlav CamorCeboda xolme zogierTi wiTeli
Zroxa naxirs da heraklec yovelTvis iZulebuli xdeboda SeeCerebina naxiri
CamorCenilTa mosaZebnelad.
igi alpebiT erekeboda naxirs. Semdeg italiisaken aiRo gezi. Tu sadme Sexvde-
boda iseT adgils, sadac boroteba boginobda, herakle Seyovndeboda, borote-
bas amarcxebda, samarTals aRadgenda da mxolod mere ganagrZobda gzas.
drodadro igi scdeboda gzas, magram isev swor gzaze brundeboda da ase ga-
nagrZobda Tavis mogzaurobas. saSinlad gawamebuli Tavisi yvelaze xangrZlivi,
damqancveli gmirobisagan, herakle bolos da bolos dabrunda ukan. maswavle-
belic mis dabrunebas elodeboda.
_ keTili iyos Seni mobrZaneba, o Zeo RmrTisao, romelic aseve Ze kacisac
brZandebi, _ ai ase miesalma maswavlebeli dabrunebel meomars.
_ ukvdavebis almasi ukve Senia. am Tormeti sagmiro saqmiT Sen gadalaxe ada-
mianuri da miaRwie RvTiurs. Sen Sens saxlSi dabrundi raTa aRarasodes mia-
tovo igi. saxeli Seni cargvalze daiwereba, rogorc brZolaSi Cabmuli yoveli
adamianisaTvis miniWebuli ukvdavi svebedi. adamianuri sagmiro saqmianoba SenT-
vis dasrulebulia da amieridan iwyeba kosmiuri amocanebi.
da wminda darbazidan gaisma xma, romelmac warmosTqva:
_ kargad giRvawia, o Zeo RmrTisa!!!

119
herakles gmirobani

ezoTeruli gakveTili

modiT vifiqroT herakleze ise, rogorc msoflio macxovarze. mas hqonda


xilva imazed, Tu ra unda ekeTebina mas cxovrebaSi: man kacobrioba samTaviani
urCxulis xelebSi dainaxa, rac menTaluri, emociuri da fizikuri sxeulis
mqone adamians ganasaxierebda.
wiTeli Zroxebis simbolizmi naTelia _ esaa mdabio survilebi, rameTu sur-
vilebi warmoadgenen kacobriobis mTavar ganmasxvavebel niSans. Zroxebi mwyemsi-
Taa daculi, rasac goneba ganasaxierebs, da orTaviani ZaRliT, romelic Tavis
mxriv, aris fsiqiuri buneba da materialuri (gonebis) aspeqti. Tqven dainaxeT,
rom heraklem daindo mwyemsi (goneba).
gonebas SemdgomSidac SeuZlian mwyemsis rolis Sesruleba, magram orTaviani
nagazi, _ fsiqoemociuri buneba da materialuri aspeqti,_heraklem daundoblad
mokla da es imas niSnavs, rom isini kargaven Tavis mniSvnelobas kacobriobis
cxovrebaSi. mwyemss jer kidev aqvs Zalaufleba, da me ar vici arc erTi iseTi
momenti, rodesac gansxeulebul adamians goneba ar dasWirvebia rogorc suli-
eri energiis interpretatori.
heraklem naxiri wminda qalaqSi Seiyvana. amis Semdeg naxiri aTena paladas,
sibrZnis qalRmerTs, gadaeca (anu azrovneba sibrZniT imarTeba ise rogorc es
sibrZne solomonisa_Sia mocemuli).
adamianebSi, romlebic herakles gzas gadian, cocxlobs momavali mesia kaco-
briobisa. isini am mimarTulebiT ganawyoben Tavis gonebas, emsaxurebian mizans
gonivrulad da ar Cqaroben. siyvaruli romelic qristem ganacxada, warmoadgens
gonivrul TanagrZnobasa da gagebas yoveli adamianis gansacdelis mimarT ise,
rogorc es qristes SemTxvevaSi warmogidgeniaT. rodesac Tqven cdilobT gan-
wirul adamianTa gausaZlis gaWirvebaSi gamoiRoT xeli, maSin Tqven aRar dag-
rCebaT dro imisaTvis, rom aseT SemTxvevaSi, mxolod moyvasis rolSi darCeT,
amis Cveulebrivi, cxovrebis yofiTi gagebiT.
axali saukunis ganmasxvavebeli niSania: universaluiri suli; sxvebTan Tavis
gaigiveba da yovel moZmesTan gaerTianeba. ai amaSi mdgomareobs siyvaruli da
igi sakmarisad avamoqmedeT Cven; Tqven aRar dagrCebaT dro siyvarulze sasau-
broT, da Tqven, didic Tu patarac, dakavebuli iqnebiT mniSvnelovani Tu nak-
lebad mniSvnelovani, magram mainc saqmis keTebiT.
rogor unda moamzadoT sakuTari Tavi imisaTvis, rom es moTxovnebic daak-
mayofiloT da is Tvisebebic SeiZinoT, romelTa madliT msoflios msaxurTa
siaSi moxvdebiT avtomaturad? Tqven arasodes moxvdebiT maT ricxvSi, Tu mx-
olod Teoriulad imsjelebT amaze. da piriqiT, avtomaturad moxvdebiT maT

120
a.beili

ricxvSi maSin, Tu sworad SeasrulebT mxolod erT rames. marTalia rom, es


erTi ram Zalzed uinteresod JRers, magram rogorebic ar unda iyvnen Tqveni
movaleobani, pirnaTlad SeasruleT isini. sakuTar arsebaSi mxolod swori
Sinagani pozicia ganaviTareT da vrclad gaexseniT yovel Tqvens TanamoZmes.
iswavleT meditacia da amasTan erTad namdvili meditacia. me ar vambob imas,
rom siCumeSi CaiZiroT, dajdeT da netarebaSi gadavardeT, an simSvides eZebdeT
im imediT, rom mere ukeTesad igrZnobT sakuTar Tavs.
meditacia, Tuki is sworad sruldeba,_es metad Zneli gonebrivi Sromaa,
radgan igi niSnavs gonebis samSvinvelze orientacias, amJamad ki Tqven amis ga-
keTeba ar SegiZliaT.
amis Semdeg Tqven unda iswavloT imis miReba, rac Tqvenma samSvinvelma giam-
boT, moaTavsoT es azri sityvebsa da frazebSi da misi molodinis yofnaSi
myof tvins miawodoT isini. ai Turme sad yofila meditaciis arsi da Tqven,
mxolod am procesis ganxorcielebiT
gaxdebiT samyaros msaxuri.

121
herakles gmirobani

bolosityvaoba

sibnelisa da sulieri cxovrebis sruli uqonlobis cxovrebiseul proce-


sebSi, gardauvalia uzenaesi realobebis mimarT interesis gazrda, riTac das-
turdeba is, rom adamianis suli gzas ar ascdenia, rom realoba ucvlelia da
igi mxolod amofarebulia materialur movlenaTa cvalebad zedapirs.
WeSmariteba, rogorc feniqsi, xelaxla ibadeba adamianTa cxovrebiseul ga-
mocdilebaTa asparezze, magram amJamad es ukve is WeSmariteba iqneba romelic
ara mxolod gaazrebulia, aramed SegrZnebebSicaa asaxuli.
WeSmariteba, rogorc es bernard Soum brZana, aris is rac Sen uSualo ga-
mocdilebiT ici da suliTac grZnob, rom igi WeSmaritebaa.
rasis sulieri cxovbrebis ganaxlebis msgavsi ganaxlebani regularulad da
ciklurad xdebian; Tavisi bunebiT isini SeiZleba rom emociuri da inteleqtua-
luri bunebisa iyvnen, magram isini mainc emsaxurebian imas, rom rasis subieqti-
uri cxovreba aiyvanon axal, gamocdilebis mqone ufro maRal safexurze.
herakles Tormet sagmiro saqmeTa Seswavla, romlebic moswavlis cxovrebis
yovel aspeqts asaxaven, dagvexmareba Cven axal SexedulebaTa CamoyalibebaSi,
sulierad ganviTarebis gzis im sixarulisa da msaxurebis Tavisuflebis mimarT,
romlebic sixaruls gvaniWeben gzis faTerakebis gadalaxvisas, radgan sixaru-
lica da msaxurebis Tavisuflebac samarTliani da zomaze meti sazRauria im
drois xarjvisa da im calkeul warumateblobaTa tkivilis gamo, romlebsac
maZiebeli ganicdis sakuTar mdabal bunebasTan brZolis dros.
Cven aq gveZleva Cveni samSvinvelis progresis mTliani da dasrulebuli su-
raTi, rodesac miviswrafiT umecrebidan sibrZnisaken, materialuri survile-
bidan sulieri miswrafebebisaken, kacobriobis bavSvobis periodis sibrmavidan
im naTel warmodgenebamde da realur xedvamde, romelsac floben isini, vinc
WeSmaritad xedavs RmerTs.
es uZvelesi Tqmuleba miswrafebulis cxovrebis arc erT fazas ar gamoto-
vebs da amasTan erTad mudmivad Seafardebs mas kosmiur cxovrebasTan. Tumca
es imdenad yovlismomcvelia, rom cxovrebiseul problemebSi CaZirul yov-
el CvenTagans, SeuZlian gamoiyenos sakuTari Tavis mimarT im udidesi gmiris,
herakles yoveli gamocdileba, _ misi warmateba Tu warumatebloba,_romelic
mravali saukunis win igive, im miznisaken miiltvoda, romliskenac dRes mivis-
wrafiT Cven.
rodesac Cven vswavlobT am uZveles miTs, Cven vxedavT, rom heraklem gan-
sxeulebulis roli iTamaSa im dros, rodesac jer arasrulyofili Ze iyo
RmrTisa, da miuxedavad amisa evoluciis ciklis garkveul stadiaze Tavis ada-
mianurad mdabal bunebas mainc ucxadebs brZolas da nebayoflobiT emorCileba
disci plinas, romlis meSveobiTac igi, droTa ganmavlobaSi, Sinagan RvTaebriv
bunebas eziareba. gindac mcdari warmodgenebis mqone, magram mainc gulwrfeli

122
a.beili

adamianisagan, romelic gonivrulad udgeba im saqmes, romelic man unda Seasru-


los, da asrulebs mas kidec ise, rogorc herakles magaliTia, _ ai aq ibadeba
msoflios mesia.
adamianebi gonivrulad da gulwrfelad eZeben gamosavals dRes dedamiwaze
arsebuli materialuri Cixidan da, amasTan erTad, isini swavloben Tavisi men-
Taluri, emociuri da fizikuri unarebis Sejerebasac, raTa amaRlden yovel
im uaryofiT Tvisebebze, romlebiTac aqamde mijaWvulni iyvnen am dedamiwasTan.
winaT am stadias euflebodnen adamianTa ufro ganviTarebuli warmomad-
genelni, magram manamde mTels kacobriobas am mdgomareobisaTvis arasodes ar
miuRwevia.
amaSi mdgomareobs warsul miRwevaTa saswauli da aqve, Cvens dRevandeloba-
Sic ixsneba Cveni gasaocari miRwevebis droc.
Cven vxedavT sakuTari evoluciis gzaze mimaval herakles, romelic am Tavis
gzaze sul sxva da sxva gamocdebs gadis, vidre lomSi gaxsnil kars ar miaRw-
evs, romelSidac unda Seabijos man, raTa sabolood daadges kidec mowafeobis
gzas.
Cven vxedavT rogor iTvisebs igi wonasworobis, uangaroebis, mdabal sur-
vilebze batonobis gakveTilebs. vidre mSvildosanSi igi ar gaxdeba mizan-
swrafuli mowafe, manamde ki igi ver miaRwevs im kars, saidanac iwyeba gza
gandobis mTisaken.
Zalian nela da mtkivneulad iTvisebs igi im gakveTils, rom metoqeobisa da
mesakuTris instinqtebi unda gaqrnen misi cxovrebidan da rom raRac, sakuTari
patara me-s dakmayofilebisaTvis nebismieri dapyroba, ar Seesabameba RvTis
Svilis misias.
igi mxolod imitom grZnobs Tavs individuumaT, rom unda Cawvdes azrs imis
Sesaxeb, rom individualizmi gonivrulad unda Seewiros jgufis sikeTes, ami-
tomaa, rom igi SesaniSnavad acnobierebs imasac, rom pirad sixarbes adgili
ar unda hqondes mis, rogorc maZieblisa da miswrafebulis cxovrebaSi, im
miswrafebulis cxovrebaSi, romelic eZebs gzas, ganTavisufldes arsebobis
mudmivad ganmeorebadi ciklebidan iseve, rogorc materiisa da formis mudmivi
jvarcmisagan.
im adamianis damaxasiaTebel Tvisebebs,_romelic dakavebulia im formaluri
cxovrebiT, romelic materiisagan imarTeba mxolod,_warmoadgenen SiSi, paeqro-
ba da sixarbe da ai am Tvisebebma unda dauTmon adgili sulier darwmunebas,
TanamSromlobas, jgufur cnobierebas da uangaroebas.
ai aseTia es gakveTilebi, romlebic heraklem Cvenamde moitana.

123
nawili mesame

legendebi da miTebi

XXI saukunis xedva


T.TavaZe

miTi
iTi aris im warsulis erTad Sekrebili rwmena da cod-
na, romelic naanderZevia STamomavalTaTvis, rogorc sax-
elmZRvanelo axali gacxadebis safuZvelis Casayrelad,
ase rom miTi aris Semdgomi WeSmaritebis qvakuTxedi. miTi
aris dasabuTebuli da damtkicebuli WeSmariteba da igi nabij-nabij
aSenebs im xids, romelic warsulSi miRebul codnas ukavSirebs WeS-
maritebis dRes arsebul formulirebas da imavdroulad momavlis
RvTiur usasrulo SesaZleblobebsac gviCvenebs. warsulis miTebi
da Zveli misteriebi Tanmimdevrulad gviqmnian warmodgenebs im Rv-
Taebrivi gzavnilebis Sesaxeb, romlebic RmrTisagan gveZleva uxs-
ovari droidan dRemde, Sesabamisad mimddinare saukunis adamianTa
konkretuli moTxovnilebebisa.
XXI saukunis moTxovnileba ki, _ janmrTeloba, dRegrZeloba, ax-
algazrdoba da ukvdavebaa!!!

125
XXI saukunis xedva

* * *

aq am nawilSi, ocdameerTe saukunis adamianTa moTxovnilebebis Sesabamisad


praqtikulad gaxsnili mxolod ramdenime miTia moyvanili da isini kidev erTx-
el, naTelyofen miTebSi Cadebul im usasrulo ideas, rom miTebi saukuneTa da
epoqaTa SinaarsiT ixsnebian, rac imaze metyvelebs, rom miTebi da legendebi
warmoadgenen hermes trismegistisagan RmrTis gamnmartebis realizebul pro-
gramas, mocemuls adamianTaTvis, rogorc cxovrebis amouwuravi da dausrule-
buli misteria, rac imaze metyvelebs, rom Cven, Turme, saqme gvqonia sicocxlis
panoramis ciklur im procesebTan, romlebic dRidan adamianis gaCenisa, yovel
ciklSi misi ganviTarebisa da cnobierebis gaRmrTaebis amouwurav da daus-
rulebel alqimiur procesebs warmoadgenen. am azrs mkiTxveli hermes tris-
megistis zurmuxtis gragnilSi mocemul RmrTis ganmartebaSi dainaxavs:
Cawvdi RmerTs iseTad, rom isaa is, vinc sakuTar arsebaSi itevs yvela Ta-
vis azrs da mTels samyaros mTlianobaSi. Tu Sen ar SegiZlian gaxde msgavsi
RmrTisa, Sen ver Seicnob mas. msgavss esmis msgavsisa. aimaRle sakuTari Tavi
usasrulo simaRlebamde, iseT simaRlemde romelic aRemateba yovel sxeuls,
flobs yovel dros, Sen Tavad gaxdi maradisoba da ai maSin Sen Cawvdebi Rmer-
Ts. araferi ar giSlis xels acnobierebde da grZnobde sakuTar Tavs yovlis
mcodned da ukvdavad: xelovnebaSi, mecnierebanSi yoveli cocxali arsebas Seg-
rZnebaSi. amaRldi yovel simaRlesa zeda, damdabldi yovelsa siRrmesa mdabla,
sakuTar TavSi SeigrZeni yoveli grZnoba yoveli sagani Tu qmnileba: wyali,
cecxli, mSrali da notio. warmoidgine rom Sen yvelgan xar erTdroulad,_
miwaze, zRvaSi, rom Sen arasodes dabadebulxar, rom jer kidev embrioni xar,
rom kvlav axalgazrda xar, moxuci, mkvdari, sikvdilis miRmieri. Cawvdi erTba-
Sad yvelafers: droebas, gayofas, sagnebs, xarisxebs, simravles, da ai maSin Sen
Seicnob RmerTs!
exla ki, ocdameerTe saukunis adamianTa sulieri moTxovnileba kvlav Seicv-
ala da, Sesabamisad amisa, modian miTebisa da legendebis am saukunis da mTli-
anad mTeli epoqis moTxovnilebaTa sruliad sxva, gansxvavebuli ganmartebani.
am SemTxvevaSi Cven saqme gvaqvs adamianisa da sruliad sakacobrio sivrcis
srulyofilebis praqtikul meTodologiasTan da ai zustad am sakiTxis im
mokle preambulas mogaxsenebT, romelic uSualod momdevno teqstis Tavisebur
ganmartebas watmoadgens...
...legendebsa da miTebSi saqme gvaqvs im primitiul adamianTan, romlis Cana-
saxic imTaviTve Seicavs mama RmerTis yovel xarisxsa da Tvisebas, da rode-
sac aseTi primitivi, bolos da bolos odesRac mainc gamoamJRavnebs mamisagan
boZebul Tavis sulier Zalas, maSin misi sulis Semoqmedebis gamoxatulebaSi
aisaxeba misi arsi, is arsi, romelicaa masSi dafarulad arsebuli, _ mama, Ze
da suli wminda. ai amitomaa, rom sakuTari Tavis Secnobisa da srulyofis

126
T.TavaZe

urTules gzaze fexSemdgari adamiani ase naTlad amJRavnebs im SemakavSirebel


sulier ZarRvs, romelic mis Semoqmdebasa da TviT mis Semoqmeds Soris ar-
sebobs Tanaxmad RvTis Canafiqrisa, romelsac mihyavs igi sakacobrio sivrcis
Semoqmedebidan, TviT Semoqmedis uzenaesi sferoebis Semoqmedebamde, xiluli-
dan uxilavamde, misi miwieri primitivizmidan kosmiuri gmiris simaRleebamde,
rac, am SemTxvevaSi, kosmiuri gmiris, sakuTari Tavis srulmyofis, herakles
gzas warmoadgens. aseTi procesi, Tanamedrove enaze, sakuTar TavSi RvTis Svi-
lis Secnobasa da realizebas niSnavs da es gza sul oTx safexurs Seicavs:
I. primitiuli adamiani, _ Ze kacisa;
II. Ze kacisa, magram Ze RmrTisa;
III. Ze RmrTisa, magram Ze kacisa;
IV. Ze RmrTisa, _ qriste, buda, mose, lao Zi, konfuci, mahmadi da mravali sxva
cnobili, Tu ucnobi uzenaesi gandobili rogorc qristemde ase mis Semdeg...
is, rom adamiani SeuzRudvelia, amis Sesaxeb Zalian kargadaa naTqvami hermes
trismegistis zurmuxtis gragnilSi.
Cven isRa dagvrCenia mogaxsenoT miTebisa da legendebis XXI saukunisaTvis
axleburi xedva, romelic Tanamedroveobis umTavres moTxovnilebas akmayofi-
lebs: janmrTeloba; dRegrZeloba; axalgazrdoba da ukvdaveba...
...herakles gzis yvelaze sakraluri
saidumloeba is oqros Tasia, romliTac
man zRva gadacura, is zRva romelsac
sakralurad kibos Tanavarskvlavedi
warmoadgens (anatomiurad,_mkerdi), anu
sicocxle. miTebSi pirdapiraa miTiTebu-
li is, rom zRva TasiT unda gadacuro,
_ zRva ki, am SemTxvevaSi is sicocxlea,
romelsac samsara (ubedurebebisa da tan-
jvis okeane) ewodeba sanskritulad,_da
es imisaTvis xdeba, rom zRvis gadacurvis
SemTxvevaSi maZiebeli ukve lomis kariT
Sevides gandobis axal etapze, radgan
lomis zodiaqos (zurgis) daZlevis gar-
eSe igi vera da ver moi poveb mSvildosnis
(menjbarZayebis), kentavris Zlevamosile-
bas. lomSi Sesvla ori karibWiT xdeba,
_ orive beWi lomis zodiaqos sivrcis
gandobis karibWeni gaxlavT. maTi ioguri
teqnologiebiT damuSaveba hadesSi (sa-
kuTar sxeulSi) kidev ufro Rrmad SeRweviT xdeba, rac aidis samflobelos
sikvdilze saboloo gamarjvebisaTvis gvaaxloebs.
loms, qalwulisa da sasworis gzebiT, Tanmimdevrulad mivyevvarT mori-
elTan. es, Tavis mxriv, sruliad logikuria, radgan lomis Tanavarskvlavedis
simbolos sperma warmoadgens, da ai mxolod amis Semdeg eufleba herakle

127
XXI saukunis xedva

mSvildosanSi Cadebul azris Zalas, uromlisodac is mainc damwyebis rolSi


darCeboda.
mSvildosani, Tavis mxriv, iZleva muxlebis, Txis rqis sulieri gonebis flo-
bas, anu azris SeuzRudvel Zlevamosilebas da aqedan gasagebi xdeba is, rom
lomi mxolod dasawyisia radgan mxolod fizikuri Zalaa da ara yovlis SemZle
azri. es ki rogorc ukve aRvniSneT mSvildosanSi iwyeba (ixileT ilustracia
sadac Subis (mSvildis) xmarebas herakles kentavri aswavlis!!!)
muxlebi sakuTari Tavis sulieri fexmZimobis meSvide yvelaze sakraluri
ricxvis zodiaqocaa da TvecerTdroulad, rasac qristianoba rogorc qristes
miwieri Zlevamosilebis (sulieri gonebis) Zalis saxiT icnobs, radgan Txis rqa
sulieri azrovnebis saidumlos niSnavs.
Semdeg amisa modis sulieri gonebis sruliad SeuzRudveli etapi, _ mer-
wyuli, _ romelic yovel SesaZleblobas uqmnis Txis rqas, _ gulis gonebas,_
usasrulo SemoqmedebisaTvis. ase rom, rogorc ganviTarebis sasruli etapi,
modian Tevzebi, _ terfebi, _ IXTEO, - rac aseTnairad iSifreba: I,_ iezus,
X,_xristos, TEOS anu RmerTi. ase rom, TevzebSi Sesdga TviTrealizeba, radgan
adamianma kibos Tanavarskvlavedidan Tevzebamde sakuTari Tavis Secnobisa da
srulyofilebis sruli cikli gaiara (anu sakraluri eniT rom vTqvaT cxra
Tvis sulieri fexmZimoba aRasrula zodiaqos cxra niSnis ganviTarebiT!!!) da
maZieblis gulSi Ze RmrTisa, _ qriste iSva.
Cvens saswavlebelSi moswavleTa Soris zedmiwevniTaa ganviTarebuli uxi-
lavi kosmiuri Zalebis da maTi uxilavi zemoqmedebis SegrZnebaTa, _ Sesabamisi
ioguri teqnologiuri procesebis gamoyenebiT,_aTvisebis aucilebloba, rameTu
Cven vaswavliT, rom Cans mxolod xiluli da ara uxilavi, magram uxilavis ar-
sebobaSi moazrovne adamiani martivad darwmundeba: is rac adamianSi uxilavia
jer rentgenma dagvanaxa da exla ki ukve eqoskopia, tomograma, encefalograma
Tu sxva da sxva Tanamedrove teqnikuri saSulebani metyveleben uxilavis gam-
JRavnebis sadReisod arsebul yvela SesaZleblobebze. magram vercerTi teqno-
logia Tu aparati ver Seedreba adamianSi RmrTisagan Cadebul SesaZleblobebs
da CvenTan am SesaZleblobebs moswavleni swavlis Sedegad iTviseben.
ai ase mieqaneba Tanamedroveoba usasruloebisaken da ase mdidrdeba da
miiswrafeba kacobriobis modgmac mTels dedamiwaze bunebis usasrulo
evoluciisaken.

128
T.TavaZe

meditaciis ganmarteba
qristianuli locvebi mkacrad gansazRvrul azrovnebas aRZraven CvenSi da,
rac metad moazrovnea adamiani, miT ufro metad Rrmavdeba igi locvebiT aRZ-
rul azrovnebaSi, iqneba es mamao Cveno, Tu sxva locvebi, miTumetes bibliis
gaazrebuli kiTxva. SeuZlebelia moazrovne adamianma am dros ar dasvas uamra-
vi kiTxva Zveli Tu axali aRTqmebis kiTxvis dros. gansakuTrebiT sasargebloa
azrovnebis, anu meditaciebis gasaRrmaveblad, solomon brZenis igavebis kiTxva,
miTumetes kiTxva sibrZnisa solomonisa. solomon brZeni igavebiT anaTlebs
adamians, aswavlis siRrmiseul azrovnebas, riTac mkiTxveli zneobis bunebrivad
arsebul kodeqss eziareba. rogorc xedavT bibliis umniSvnelovanesi daniS-
nulebaa, azrovnebis ostatobis SeZena, rac sxva araferia Tu ara meditacia,
rac am wignSi meditaciis mocemuli ganmartebidan Cans. ai rodesac meditaciuri,
siRrmiseuli locvebiT, solomon brZenis (ixileT ilustracia) igavebiTa da
sibrZne solomonisa-s SinaarsiT ganviTarebuli azrovnebis unariT Sevudge-
biT daviTis fsalmunebs, Cven aRmovaCenT... locvebis ganmartebas. gamodis, rom
qristianobaSi Cven Turme jer azrovnebas, anu meditacias gvaswavlian, radgan
siRrmiseuli azrovnebis ganviTarebuli unariT unda SeviswavloT yvelaze
mniSvnelovani saidumlo da gadamwyveti procesi sulierebisa,_locvebi(!!!)
am sakiTxs Cven ufro detalurad ganvixilavT 102 fsalmunis Seswavlis dros

amave wignis momdevno teqstebSi, exla ki mokled SevexoT ZiriTads... daviTis 102
fsalmuns da ganvixiloT am fsalmunis erT-erTi Rrma miniSneba:
Tu, _ adide sulo Cemo ufali da yovelo Signeulobav..., _ saidumloebaa da
gaugebari mkiTxvelisaTvis, maSin es saidumloeba mxolod aseTia: Turme grZno-
baTa ganviTareba aris is erTaderTi gza, romlis gamoyenebiT SeiZleba yoveli

129
XXI saukunis xedva

Signeulobis SegrZneba da, maSasadame gaazrebuli locvac. amas da mxolod


amas mivyevarT am sanukvari fsalmunis im saidumlo Sreebamde rasac Cven amave
fsalmunis Semdeg striqonebSi vkiTxulobT: ... arwivis msgavsad ganmaaxlebeli
Seni siWabukisa, rac Tavis mxriv imas niSnavs, rom janmrTelobac, axalgaz-
rdobac da ukvdavebac Turme ukve naboZevia RvTisagan da mas ganxorcieleba
esaWiroeba mxolod iogas praqtikiT, _ grZnobaTmcodneoba. ai am TvisebaTa
ganxorcieleba warmoadgens im swavlebas, codnas da praqtikas, romelic Cvens
skolaSi iswavleba da igi sxeulis locvebiT miiRweva ise, rogoradac es 102
fsalmunSia miTiTebuli.
gasagebia rom legendebi da miTebi saukuneTa cvlilebebisa da adamianTa
cnobierebis moTxovnilebaTa Sesabamisad iSifrebian, romlis dadasturebasac
am wignSi moyvanili legendebis istoriuli Sinaarsis analizi iZleva. legend-
ebis pirveli analizis Sedegad daibada Zveli aRTqma, romelmac mTlianad Cai-
tia legendebica da miTebic da ai aman religiuri swavlebis, _ Zveli aRTqmis, _
forma miiRo. qriste kidev ufro metad amartivebs Zvel aRTqmas, rac misi sru-
lyofis Semdgom safexurs warmoadgens da amiT ukve axal aRTqmas vRebulobT.
amJamad modis merwyulis epoqa da qali, _ epoqis Sinaarsi, _ elene rerixis
saxiT, _ Rebulobs ieroSTagonebul agni iogas, ukve rogorc uaxles aRTqmas,
romlis praqtikul ganxorcielebasac warmoadgens oqros sawmisis mecnieru-
li meTodi.
Tqven, garkveulwilad ukve gaecaniT am wignis wina masalas da naxeT is, Tu
rogor cvlian saukuneebi legendebisa da miTebis Sinaarss Tanaxmad adamianTa
cnobierebis doniT ganpirobebul axal da axal Sreebs, anu legendebisa da
miTebis interpretaciebs. dRevandeli moTxovnileba kacobriobisa, _ da es da-
namdvilebiT SeiZleba iTqvas rom marTlac asea, _ aris janmrTeloba, dRegrZ-
eloba, axalgazrdoba da ukvdaveba. rac Seexeba legendebis am wignSi moyvanil
sam ganzomilebas, esaa:
I. bekoniseuli politologia;
II. tibetis herakles mimarT legendebis sistemaSi Cadebuli gandobis varianti;
III. daviT mefsalmunes 102 fsalmunSi Cadebuli sakraluri saidumloebis
praqtikuli gaxsna, rac Tanamedrove adamianTa xsenebul moTxovnilebaTa mTel
speqtrs Seicavs. ase rom agni ioga aqamde arsebul yovel wminda weraTa kom-
pendiumia, anu igi iudaizmis, muslimanobis, qristianobisa da sxvaTa religiebis
is saerTo krebulia, sadac srulfasovnadaa asaxuli nebismieri didi Tu pa-
tara religiebi iseve, rogorc uZvelesi fundamentaluri induri religiebi:
Sivaizmi, kriSnaizmi, braxmanizmi, budizmi, da mravali sxva didi Tu patara,
arsebuli Tu daviwyebuli religiebi. amasTan erTad, rogorc gansakuTrebuli
Rirseba unda aRiniSnos is, rom rogorc krebuli (kompendiumi religiaTa da
filosofiaTa), agni ioga Tavisufalia yvela im Secdomebisagan, romlebic Sesa-
Zloa maTSi odesme arsebobdnen.
bednieri var imiT, rom saqarTvelo ar darCa, epoqaTa da saukuneTa Semoq-
medebis miRma da misi ukvdavi istoriuli saganZuri, _ oqros sawmisi,_kvlav saqa-
rTvelodan ubrundeba kacobriobas, rogorc agni iogas praqtikuli moZRvreba.

130
T.TavaZe

RmerTebis janyi. zevsis datyveveba

sulis gzas uyoymanod mivyevarT


dasaxuli dasrulebisaken
/agni_ioga. usasruloeba $ 169/

egendebi da miTebi RmrTisagan dasaxuli sulis gzaa da miTebisa da


legendebis ganxorcielebis gzaze fexSemdgari adamiani ueWvelad miaR-
wevs dasaxul dasasruls. aseTi krebiTi adamianebis erTian simbolur
saxes da saxels legendaruli herakle ganasaxierebs. igi pirvelive gandobis
sagmiro saqmianobidan Tanmimdevrulad dalagebul sxva sagmiro saqmeebze ga-
dadis jerobiT da gamarjvebuli zekaci, Ze RmrTisa olimpos RmerTebis dasSi
TviT mamaRmerTis xeldasmiT Sedis, sadac zevsi mas uzenaesad mniSvnelovani
Sinaarsis meuRles, sakuTar qaliSvils, _ gebas SerTavs, romlis saxelSica da
TvisebebSic kacobriobis natvra da mizani imaleba, _ geba xom maradiuli axal-
gazrdobis, ukvdavebisa da maradiuli qalwulebis qalRmerTia(!!!).
ai aseTi jildoa Cadebuli legendebsa da miTebs SeWidebuli adamianis im
gzis dasasrulSi, romelic gabedavs da am gzas saxelad Seican Tavi Seni,_
daadgeba. aba naxeT ra lamazadaa kodirebuli qarTul enaSi sityva geba: daad-
geba (d-(mze),_mzedan a-(mTvare), _ mTvaremde, da isev ukan, _ a-mTvaredan d-
mzemde dausrulubeli qalwuleba da axalgazrdoba!!!)
erT-erTi berZnuli legendis Tanaxmad, RmerTebi mamaRmerTs aujanydebian da
daatyveveben mas da mxolod sibrZnis RmerTi (solomon brZeni,_hermesi,_hermes
trismegisti,_sibrZne,_ixileT epigrafi am Tavis dasawyisSi.),_hermesi gadaarCens
mas. zevsi gaZlierdeba da Wkuaze moiyvans urC RmerTebs, daimorCilebs maT da
kvlavac xelmwifebs olimpos mTazed.
rasakvirvelia rom mama RmerTis datyveveba da RmerTebis janyi, _ alegoriaa.
mTeli saidumloeba imaSi mdgomareobs, rom ubiri, umecari, codnas moklebuli
adamiani, romelsac aranairi warmodgena ara aqvs sibrZneze da konkretulad
sibrZne solomonisa-ze, zustad is ubralo adamiania, romelsac mamazecierma
Caabara rogorc Tavisi Tavi,_guli, ase RmerTebis aseTi dasic: 1) elenTa 2) mar-
jvena filtvi 3) marcxena filtvi 4) Tirkmela marjvena 5) Tirkmela marcxena
da 6) RviZli.
am eqvsi organosa da, gulis CaTvliT Svidi organos astronomiul da as-
trologiur detalur ganmartebebs, Tqven Cveni avtorobiT gamocemuli as-
trologii-s wignSi i poviT.

131
XXI saukunis xedva

rogorc giTxariT ubir-umecari adamiani uazrod cxovrobs am dedamiwaze


da arc ki icis is, rom guli _ RmerTi aqvs mas sakuTar mkerdSi, romelsac
ase udierad epyroba da umowyalod xarjavs cxovrebis im wesiT, romelsac
dardi-mandis saxeli hqvian, da droTa ganmavlobaSi gulis, olimpos RmerTebis
dasi,_zemoT dasaxelebuli organoebi, _ icviTebian da ki ar janydebian, aramed
veRar msaxureben guls, Cvens RmerTs.
da es Ralati RmerTebisa ise SeumCnevlad xdeba adamianis organizmSi, rom
mas mxolod maSin gaaxsendeba janmrTeloba, rodesac igi ukve dangreulia Sina-
ganad misive janmrTelobisadmi ugvani mopyrobis gamo da mxolod maSin amCnevs
ubedurebas, odes aSkarad dainaxavs, an igrZnobs moaxloebul sens, siberes
da... sikvdils. aq igulisxmeba sxeulis is 12 nawili (heakles 12 sagmiro saqme),
romelTa dazianebis gamo bolos da bolos aReldeba adamiani, esenia: 1. Tavi
2. kiseri 3. xelebi 4. mkerdi 5. zurgi 6. muceli 7. weli 8. sasqeso organoebi 9.
menjbarZayebi 10. muxlebi 11. wvivebi da _ 12. terfebi.
amis Sedeg iwyeba adamianis gauTavebeli tanjva sikvdilamde da dausrule-
beli samkurnalo epoqa samedicino dawesebulebebSi, eqimbaSebTan... Tu sxvagan
da sxvebTan da maT Soris vai iogebTanac ki, romlebic ase gamravldnen dRes da
indoeTis avtoritets amofarebulebi, an Tavad indoelebi Tu iq staJirebuli
maswavleblebi, rqebs abaven sacodav umecar adamianebs. arada mTeli ioga, re-
ligiebi, RmerTebis saidumloeba, ukvdavebis arsi, misi praqtika da realizacia
legendebsa da miTebSia Cadebuli, da kerZod ki Cvens marTlmadideblobaSi
uzenaesad Rirebuli, Rirseuli da saidumlo xatis saxiT: wminda mariami TasiT
da TasSi Cvili ieso. es xati mTels miTebsa da legendebs, mTeli samyaros said-
umloebas Seicavs, mxolod is kia, rom am xats, romelic mTeli wminda werebis
Sinaars atarebs, swori wakiTxva, gacnobiereba da realizeba esaWiroeba.
maS ase, Cven ukve kargad viciT, rom eqvsi organo SeumCnevlad Cven TviTon
davazianeT da maT zians mxolod sxeulis tkivilebiT vigrZnobT odesRac.
ai rogor xdeba es.
guli, _ RmerTi, warmoadgens samyaros yovlis SemZle monadas, erTs (Rm _
erTi). guli rogorc organo, adamianis gulmkedSi eqvsi nawilis garemocvaSia
moTavsebuli, romelTa zodiakaluri saxelebic aseTia: 1) xari _ kiseri; 2)

132
T.TavaZe

qalwuli _ muclis sivrce; 3)kirCxibi _ mkerdi, 4) lomi _ zurgi; 5) marcxena


xeli _ diana, buneba, mTvare da 6) marjvena xeli _ mze, apoloni.
es gasaocari codna da sibrZne kodirebulia.... rogorc kamaTelSi, aseve da-
viTis varskvlavSic.
kamaTelSi saocari saidumloebaa Cadebuli da Tundac zereled Tavad si-
tyva kamaTeli,_kamaTs, davas, qiSps Seicavs da sityva davi_c xom kamaTelsa da
nardSia dafiqsirebuli.
ratom kamaTeli? Tundac imitom rom ori kenWia da erTi mamria da meore md-
edri da maTi cxovrebiseuli gauTavebeli dava da qiSpi pirvelobisaTvis kar-
gadaa cnobili:Lemansipacia; sufraJizmi; feminizmi...
pirveli saidumloeba isaa, rom kamaTels 6 waxnagi aqvs da sapirispiro
waxnagebis ricxvTa jami ki Svidia:
SaSis sapirispiroa _ iaqe,
jami ki Svidi; fanjis sapir-
ispiro aris du, jami Svidi;
Caris sapirispiro _ se da
aqac jami Svidia. sul sami
Svidiani iZleva 21, rasac ukve
tarosTan mivyevarT, _ egvi ptes
taros mTavar arkanTa 21 arkani
yofila Cadebuli kamaTelSi...
(aq metis gagrZeleba aRarc ki
Rirs).
magram Tu waxnagTa raodenoba
eqvsia da sapirispiro waxnagTa
ricxvTa jami Svidia, maS sadaa
igi meSvide?!
meSvide, anu monada, kubis (kamaTelis) centrSia. kubi, Tavis mxriv, _ mari-
lis kristalia. marili simboloa da bibliurad sicocxles niSnavs, razedac
qriste alegoriulad ase brZanebs: Tqven miwis marili xarT da marilma rom
gemo dakargos ram Secvalos igi... da ai aq, qristes sityvebSi, ixsneba mTeli
samyaro: marili,_adamiania da konkretulad misi gulmkerdi eqvsi waxnagiT,
rac Tavis mxriv kidev ufro Rrmad SeniRbuli sakraluri codnaa ukve herakles
im TasTan mimarTebaSi, romliTac man okeane gadacura...
maS ase, vnaxoT marilis waxnagebi: 1. kisri, 2. muceli, 3. mkerdi, 4. zurgi,
5. marcxena xeli, 6. marjvena xeli. sul eqvsi waxnagi da meSvide ki, _ gulia
_ monada, romelic maT tyveobaSia gulmkerdis Sida sivrceSi, odes igi da-
zianebul (sneul), zemoT dasaxelebul zodiakalur nawilebSia moTavsebuli(!!!)
igive Sinaarsia Cadebuli daviTis varskvlavSic. kamaTeli, arkanebi, taro,
Tora daviTis varskvlavi... yoveli maTgani adamianis saidumloebis mimarT, ko-
direbuli codnis matareblebi arian.
ase rom, RmerTi, monada, erTi, oboli, guli unda gavaTavisuflod, (zo-
diakaluri gagebiT) sxeulis Semdegi amboxebuli (sneuli) nawilebisagan:

133
XXI saukunis xedva

kisris (xari), qalwulis (muceli), mkerdis (kibo), zurgis (lomi), marcxena xe-
lis (diana, mTvare) da marjvena xelis (mze), apolonis tyveobisagan.
sagulusxmoa, rom adamiani iSviaTad eZebs kanons da Tu es, rac ukve ganvixi-
leT ase sagulisxmoa, Cven SegviZlian erTi SexedviT, ase vTqvaT, Tvalis erTi
gadavlebiT davinaxoT pirdapir zedapirze dadebuli kanoni, _ aba daakvirdiT
kamaTels!.. SaSi, fanji da Cari erTi mimarTulebiT brunvaa, xolo iaqe, du da se
meore mxivi brunva (Tu kamaTelis,_iaqe, du da se
mimarTulebas kamaTelis ukana mxridan SexedavT)
da gana es ase martivi ramaa?! es xom kanonoa, mini-
mum in_iani da kidev usasruloebac...
da kidev, Tu kamaTelSi alegoriuli, zo-
diakaluri niSnebis mqone marilis kubi Cans, rom-
lis centrSic moTavsebulia monada,_guli, maSin,
kubisagan gansxvavebiT, daviTis varskvlavSi Cven
davinaxavT adamianis gadarCenisa da ukvdavebis
strategias, Svidi organos Sesatyvisi Svidi plan-
etis saxiT, da daviTis varskvlavis centrSi moTavsebul hermesis planetas,_
filtvebs (sunTqviTi varjiSebiT hermesis sibrZniT gadarCenis strategias).
daviTis zemoTmoyvanil varskvlavze eqvsi, adamianisagan SeumCnevlead da-
zianebuli is organoebia naCvenebi, romlebsac adamiani Tavisi ugvani da ums-
gavso cxovrebiT ise azianebs, rom ver amCnevs amas, da mxolod maTi sakmarisad
mZime dazianebis SemTxvevaSi Cndebian sxeulis ukmarisobani ukve Tormeti zodi-
aqos, sxeulis Tormeti nawilis ukmarisobis saxiT... Cveni patriarqi am uzenaes
religiur debulebas xSirad axmovanebs, odes acxadebs, rom sneulebani codve-
bidan Cndebian. amas dRevandelobisaTvis Zalzed didi mniSvneloba aqvs, rad_
gan Tu sneulebis saTave gacxadebulia, rogorc bibliuri WeSmariteba iseTi
umaRlesi sulierebis simaRlidan, rogorc Cveni uwmindesi da unetaresia, Cven
isRa dagvrCenia gavixsenoT da samuSao Tezisis saxiT miviRoT aseve udidesi
wmindanis gacxadeba imazed, rom codvebi janmrTelobiT daifarebian. am WeS-
maritebis avtori gaxlavT wmindani mama basili didi. mama basili didis es de-
buleba Cvens saqmianobaSi aTasobiT magaliTebzea dadasturebuli da Seqmnilia
utyuari sistema romlisTvisac ar arsebobs daavadebis problema, rogorc daa-
vadebis saxelwodebis saxiT, aseve sneulebis simZimis saxiTac, radgan mTavaria
avadmyofis ganwyoba codvis dafarvis TvalsazrisiT... magram daubrundeT Temas.
...daakvirdiT rom, Tu kamaTelSi, kubSi (kuboSi, tyveobaSi). _ Cadebulia
guli (monada, erTi, Rm-erTi, oboli), da amiT maniSnebelia marili, anu dardima-
niani cxovreba da sikvdili,_amis gansxvavebiT daviTis varskvlavSi, Cadebulia
hermesis sibrZniT gaukvdaveba da amitomaa, rom merkuri,_hermesi, moTavsebulia
daviTis varskvlavis centrSi, iseve rogorc kubSi _ guli.
miTebSi marTlac asea naTqvami: datyvevebul zevss, olimpos mTavar RmerTs,_
hermesi aTavisuflebs.

134
T.TavaZe

aseTia kubis (kubos) da daviTis varskvlavis SinaarsSi Cadebuli RmerTebis


amboxis saidumloeba, mama RmerTis datyveveba (anu sikvdilis gaCena moSurneo-
biT) da ukvdaveba, romelic daviTis varskvlavSi ase aSkarad Cans.
exla Tavad bibliaSic CavixedoT da davinaxavT, rom daviTis fsalmunebSi
es idea gansakuTrebulad vrcladaa gaJRerebuli. is pirdapiri da daufaravi
gacxadeba imisa, Tu ras iZleva ufali adamianTaTvis daviTis 102 fsalmuniT,_
Seudarebelia rogorc samyaros saganZuri boZebuli adamianTaTvis:

fsalmuni 102(103)

1. daviTisa.
adide sulo Cemo, ufali
da mTelo Signeulobav Cemo _ misi wmida
saxeli.

2. adide sulo Cemo ufali


da nu daiviwyeb mis qvelmoqmedebas;

3.is aris Semndobi yvela Seni bralisa


mkurnali yvela Seni sneulebisa

4.saflavidan damxsneli Seni sicocxlisa,


Seni gvirgvindamdgmeli wyalobiT da
SebralebiT;

5.sikeTiT amvsebi Seni gulisTqmisa


arwivis msgavsad ganmaaxlebeli Seni
siWabukisa.

...is, Tu ra saganZurTan gvaqvs saqme 102 fsalmunis am gasaocari gacxadebis


saxiT, Cven mxolod maSin davinaxavT, odes uZveles, warmarTuli drois legen-
das veziarebiT...
...apolonos, mzis RmerTis msaxurma, friad axalgazrda qalwulma, qumis taZ-
ris sibilam, sTxova mzis RmerTs:LerTi Txovna Semisruleo.
apolonmac uTxra,_brZaneo.
qumis sibila gakadnierda da siliT savse erTi muSti gauwoda apolons da
uTxra: amdeni weli macocxleo!
iyavn neba Senio, _ daeTanxma mis Txovnas apoloni da... gadis wlebi da laR-
obs sibila, magram... droTa ganmavlobaSi jer asaki SeniSna, mere siberec da
bolos sibila ise daberda, ise moixara da daixruka, rom mxolod sikvdiliRa
enatreboda...

135
XXI saukunis xedva

aq, ai aq aris damaluli mTeli silamaze da WeSmariti bedniereba adamianisa,


romelic mixvdeba Tu raoden usazRvro, SeuzRudvel bednierebas pirdeba ufa-
li adamians am 102 fsalmunSi: fsalmuni saflavidan aRmdgari, dauZlurebuli
da uvargisi sxeuliT tanjvisaTvis ki ar iwireba RmrTisagan ise, rogorc sib-
ila Secda da daitanja siberiT, aramed uflis nebiTa da adamianis garjiT mas
arwivis msgavsad sxeulis ganaxlebac ki SeuZlian!!!
ai am sakiTxs emsaxureba Cveni saqmianoba da Cveni Sedegebi msoflio masSta-
bebis sensaciaa...
Cven kidev erT, ase vityodiT, gadamwyvet dasturs moviyvanT legendebis nebi-
smieri religiis sivrceSi SeRwevis Taobazed, rac ra Tqma unda yovel reli-
giaSi aseve alegoriulad SeniRbuli codnis saxiTaa ganxorcielebuli. aq ki
Cven amas axali aRTqmis zogierTi teqstebis gaxsnis magaliTebiT gavakeTebT.

* * *

ra aris herakles gza Tu ara gza srulyofilebisaken?! da daasrulebs ra


herakle Tavis 12 sagmiro saqmes, igi aRwevs gabrwyinebas da xdeba Ze RmrTisa.
ase pavle mociqulic:

1. amitom davtovoT qristes sityvebis sawyisebi da viswrafoT srulyofisaken...


(ebraelTa; Tavi 6)
herakles 12 sagmiro saqme mTlianad uxilav ganzomilebaSi mimaval brZolas
exeba da herakle aRvsilia uxilavisadmi ndobiT.
asea pavle mociqulic:

24. vinaidan imediT viqnebiT daxsnilni, xolo xiluli imedi, ar aris imedi,
vinaidan, Tuki xedavs kaci, raRas imedovnebs?
25. xolo Tuki imis imedi gvaqvs, rasac ver vxedavT, moTminebiT moveliT mas.

...gana heraklem uxilavi lomi ar daamarcxa?! erimanfeseli taxi?! da kidev


sxva, sul 12 faTeraki da yvela uxilavi ganzomilebis mteri da brZola iyo
erTdroulad! heraklesa da pavle mociquls Soris sxva aSkara paralelebic...
herakle keTili mebrZolia rameTu brZola xom mxolod sakuTar TavTan
mimdinareobda?!
ase pavle micuqulic:
keTili brZoliT vibrZodi
6. vinaidan me ukve gamzadebuli var samsxverplod, dadga Cemi wasvlis Jami.
7. keTili brZoliT vibrZodi, ganvvle asparezi (anu gandoba,_SeniSvna
T.TavaZisa). rwmena SevinarCune (12 sagmiro brZolis dasrulebamde. SeniSvna
T.TavaZisa.)

136
T.TavaZe

8. axla ki momelis simarTlis gvirgvini, romelsac momcems im dRes ufali,


marTali msajuli; da ara marto me, aramed yvelas, vinc siyvaruliT elis mis
gamoCenas. (II timoTe; Tavi 4)

herakles 9 Tavian, avxorcobisa da vnebebis sawyisTan brZola, hidras ale-


goriiTaa gadmocemuli. igi siyvarulis qalRmerTis, veneras (rac alqimiaSi
spilenZis saxiTaa SeniRbuli. SeniSvna T.TavaZisa.) siwmindis adamianSi miwierad
gaukuRmarTebul Cvevebs ebrZvis da imarjvebs. da aqac pavle mociqulis si-
tyvebTan gvaqvs paraleli:

14. mespilenZe aleqsandrem didad mavno (Tu keTili mebrZolia pavle moci-
quli, maSin aleqsandre mespilenZe alegoriaa, sxvanairad keTili mebrZoloba
gamoricxulia). ufalma miuzRos misi saqmeebis mixedviT.
15. Senc ufrTxildi mas, vinaidan igi Zalian ewinaaRmdegeba Cvens sityvebs
(II. timoTe Tavi 4)
(mteri romelic aSkaraa ver miva pavles megobarTan, radgan pavlesagan mxile-
buli, pavles megobrebTan saqmes ver daiWers da maSasadame es is mteria, ro-
melic, legendebis Tanaxmad, yovel adamianSia dasaZlevi da mas hidra ewodeba
SeniSvna T.TavaZisa)

heraklem sZlia nemeosis loms da pavle mociqulmac igive gaakeTa:

17. ... da me Tavi davaRwie lomis xaxas (II timoTe Tavi 4)

is rom aq, herakles SemTxvevaSi, nemeosis lomzea saubari dadasturebulia


piradad qristesagan erT_erT apokriful saxarebaSi alegoriulad, sadac igi
aseTnairad brZanebs: ubeduria visac Wams lomi; bednieria is vinc Wams loms.
herakle xars, _ kuros, _ ebrZvis da amarcxebs mas.
qristianobis erT-erTi umTavresi simbolo xaria, rac lukas saxarebas gana-
saxierebs da aq herakles xarze gamarjvebis alegoriuli paraleli mociquli
pavles Semdeg sityvebSia SeniRbuli:

10. ... marto lukaRa aris CemTan (II timoTe Tavi 4 l.10)

unda iTqvas, rom saerTod, Cveni wminda wera aris legendebisa da miTebis,
elevzinisa da kabiris misteriebis ubrwyinvalesi kompendiumi.
rogorc xedavT Tanamedrove, friad ganaTlebul adamianTaTvis savsebiT gas-
agebia religiis Sinaarsica da mizanic da es yvelaferi pavle mociqulis si-
tyvebis mixedviTaa gacxadebuli:
... viswrafoT srulyofisaken
rac sxvanairad ar miiRweva Tu ara delfosis orakulis darigebiT:
Seican Tavi Seni!

137
XXI saukunis xedva

ufali da gardacvlilis suli


i g a v i

ubeduria vinc sibrZnesa da swavlas Seuracxhyofs: amaoa


imedi maTi, Sroma unayofo da maTi saqmeebi usargebloa.
/sibrZne solomonisa; T.3. l-11/

iyo da ara iyo ra, iyo erTi Cveulebrivi kaci, romelic aseve Cveulebrivad
gardaicvala. amis Semdeg am kacma axed_daxeda Tavis sxeuls da Zalzed gaik-
virva. sxeuli loginSi ido, mas ki marto suliRa SerCenoda. SiSveli, gamWolad
gamWvirvale imdenad, rom masSi imTaviTve Canda yvelaferi.
adamiani Zlier daRonda, sxeulis gareSe suli grZnobda, rom mouwyobeli iyo
da uxerxulobasac ganicdida amis gamo. yvela azri, romlebsac ki gaifiqrebda,
mis sulSi feradi TevzebiviT dasrialebdnen. mTeli misi warsuli sulis Zirze
ido, _ mokide xeli da daaTvaliere. am mogonebaTa Soris iyvnen lamazebic da
kargic imdenad, rom maTi xelSi aReba sasiamovno iyo, magram iyvnen iseTebic,
rom adamianSi zizRsa da SiSs iwveven. igi Seecada sulidan amoebertya ulamazo
mogonebebi, magram araferi gamosdioda. maSin aseT ramesac Seecada: zemoT sim-
patiuri azrebi daalaga, romlebiTac ulamazoni dafara da gaudga gamwesebul
gzas. RmerTma Tvali Seavlo mas da araferi ar uTxra. adamianma ki sixaruliT
gaifiqra, rom dakavebulobis gamo RmerTma ver SeamCnia masSi sxva, amazrzeni
da ulamazo mogonebani, Zlier gauxarda da gaswia samoTxisaken, _ RmerTs mis
win kari xom ar dauketnia.
gavida raRac xani, Zneli saTqmelia Tu ramdeni, Zneli saTqmelia radgan iq,
sadac adamianis suli moxvda, dro sul sxvanairad moZraobs, vidre dedamiwaze.
adamianic maleve daubrunda RmerTs.
_ risTvis dabrunebulxar?_ikiTxa RmerTma. me SenTvis samoTxis kari xom ar
damixuravs?!
_ RmerTo, _ sTqva adamianma, _ me cudad var Sens samoTxeSi. erTi nabijis
gadadgmac ar SemiZlian SiSisagan, _ Zalzed cota ramaa CemSi kargi da isini
ukmaria CemTvis cudis dasamalad. meSinia gavifiqro, rom es yvelaferi sxvebmac
SeiZleba rom dainaxon da mixvdnen ramdenad uvargisi adamiani var.
_ maS ras isurvebdi? _ ikiTxa RmerTma, rameTu drois Semoqmeds dro uxvad
gaaCnia da amitomac pasuxobs yvelas.
_ Sen yovlis SemZle xar da mosiyvarule, _ sTqva adamianma, _ Sen gamWolad
xedav Cems suls, magram ar SemaCere rodesac me Cemi codvebis damalva vcade.
Semibrale, amomacale sulidan yoveli simaxinje da mankiereba, umsgavsoeba da
ulamazo.

138
T.TavaZe

_ me sul sxva Txovnas velodebodi, _ upasuxa mas RmerTma. magram me Segis-


ruleb Txovnas.
da RmerTma amoiRo misi sulidan yvelaferi, rasac ki adamiani Takilobda.
man amoacala mas Ralati, SiSi, orguloba, naZiraloba, sicrue, Wori, sixarbe
da sizarmace, magram rogorc ki siZulvili daiviwya adamianma, mas siyvarulic
daaviwyda, daiviwya dacema da sulis amaRlebac gaqra misgan... suli sruliad
dacarielebuli idga RmerTis winaSe da iyo imdenad carieli, rom maSinac ki,
rodesac RmerTma pirvelad gaaCina igi, is ase carieli rodi iyo.
magram RmerTi mowyalea da isev Caabruna adamianis sulSi yovelive, rac Tu
amoacala mas. da ai maSin adamianma isev ikiTxa:
_ maS raRa unda vqna RmerTo? keTili da boroti CemSi Tu ase ganuyrelia,
sadRa unda wavide? nuTu jojoxeTSi?
_ dabrundi samoTxeSi, _ upasuxa gamCenma, _ me araferi ar Semiqmnia samoTxis
garda. jojoxeTs Sen TviTon atareb SenSi...
da adamianic dabrunda samoTxeSi, magram gavida xani da adamiani isev warsdga
RmerTis winaSe.
_ RmerTo! mimarTa mas adamianma, _ me mainc cudad var Sens samoTxeSi. Sen
keTili xar da yovlis SemZle, Semibrale! momiteve Cemi codvebi.
_ me sul sxva Txovnas velodebodi,_upasuxa gamCenma. magram Segisruleb imas
rasac mTxov.
da RmerTmac miuteva adamians misi yoveli Secodeba.
adamianic dabrunda samoTxeSi.
magram isev da isev borgavda adamiani da bolos da bolos isev miakiTxa
RmerTs.
_ exla raRa ginda? _ ikiTxa gamCenma.
_ ufalo! _ sTqva adamianma, _ me cudada
var Sens samoTxeSi. Sen xom yovlis SemZle
da TviT saTnoeba xar, radgan Sen momiteve
me, magram me, TviTon CemTvis rom ver mi pa-
tiebia?! vitanjebi autanelad da damexmare!
_ ai am Txovnas velodebodi me, _ upasuxa
mas RmerTma, _ magram es is qvaa, romelsac
me ver davZrav da verc gadmovagoreb Seni
gulidan. am qvas sindisi hqvian da me ar avw-
ev mas. igi Sen TviTon unda aswio, zecamde
aamaRlo, riTac Sen me amamamaRleb da Tvi-
Tonac amaRldebi Cemamde...

am qvas sindisi hqvian...

139
XXI saukunis xedva

e pi l o g i

gandoba aris adamianis evoluciis udiade-


si Semobruneba, adamianisagan WeSmaritebis
alqimiis gaazreba da gonebis gabrwyineba.

herakle sulieri ganzomilebis eloqimia, rac imas niSnavs, rom man zodiaqos
urTulesi gza gaiara gandobis saxiT da Tormeti Zlevamosileba SeiZina, riT-
ac eziara Ze RmerTis Zlevamosilebas, magram mkiTxveli gaocebiT Seityobs
yovelive qvemoT moyvanil informacias, rameTu gaocebiT jer imas Seityobs,
rom Turme arsebobs kidev sxva Tormeti zodiaqos niSani, romelnic pirvelis
gagrZelebani arian da sul 24 zodiakaluri niSani arsebobs. ricxvi 24 sa-
myaros dedis, didi dedis, wminda mariamis ricxvia.
rogorc ukve vTqviT, herakle ar Semoifargleba 12 niSnis Zlevamosilebis
gzis daZleviT da agrZelebs pirveli zodiaqos wris damasrulebeli Tevzebis
niSnidan, meore wreSi, _ saaTis, _ drois, WeSmariti kronosis sivrceSi fexSedg-
mas da masac Tanmimdevrulad gadis vidre sabediswero sfinqsis gamocanas ar
gadaeyreba, sworad ar upasuxebs mas da ara ise, rogorc amas sfinqsis gamo-
canis pirveli rigis amxsneli oidipo akeTebs, aramed... mxolod meore wreze
swori pasuxis Semdeg eRirseba maZiebels meore wris bolo niSnis, pegasis (ixi-
leT kaxeTis droSa da gancvifrdebiT, imiT, Tu ra gasaocari Sinaarsi Caudevs
Turme baraTaSvils Tavis meranSi...) Zlevamosileba, romelSidac ase lamazadaa
damaluli hermesis sibrZne...
Tavis mxriv 12 saaTiani ori wre (12+12), Semdeg zodiaqoSi, mesame, druidebis
40 niSnian wreze gadadis.
mas, vinc kosmiuri saaTidan, pegasis niSnamde axali 12 sagmiro saqme aRasru-
la, ukve kidev erTi safexuris daZlevis saSualeba eZleva, druidebis 40 niSnis
aTviseba elodeba maZiebels Semdeg, mesame wreze.
Cven ukve viciT, rom 12+12, zodiaqos or wres niSnavs, magram is, vinc mas
druidebis 40 niSans Sematebs da maT sakralur codnas SeiZens, Semdegi safex-
uris aTvisebis winaSe aRmoCndeba da es safexuri kodirebulia ricxv 64_Si. es
ricxvi ki ase miiReba:
12+12+40=64
ricxvi 64 ukve Cinuri cvalebadobis wigni-s sakralur Sinaarss niSnavs. am
moZRvrebaSi _ cvalebadobis wigni, _ adamiani srulfasovani kosmiuri Semoq-
medi xdeba, anu sruliad realizebuli is RmerTkaci, romelic karmis Semoqmedi
xdeba:
1) daadgens karmas; 2) aRasrulebs mas; 3) cvlis karmas.

140
T.TavaZe

es sami safexuri aseTnairad aixsneba:


I. mamaRmerTi (braxma), Semoqmedi;
II. Ze RvTisa, qriste (kriSna, viSnu) sicocxlis procesis marTva;
III. suli wminda (Siva), nebismieri borotebisa da negativizmis daZlevis Zala
da maTi sikeTeSi moqceva.
radgan wigni sakuTari Tavis Secnobisa da srulyofilebis sakiTxebisdmia
miZRvnili, minda davasrulo epilogi konfucis sityvebiT:

vicn sxvas sZlia, _ Zala SeiZina,


vinc sakuTar Tavs sZlia, _ daumarcxebeli gaxda

gisurvebT sakuTar TavTan

gamarjvebas!!!

es gamarjveba, sayovelTao evoluciis gziT, auracxel cvlilebaTa Sem-


deg, yvelasTan modis. vinc cotaTi mainc gaisarjeba igi aCqarebs sakuTar evo-
lucias, sxvebTan SedarebiT, magram evolucia erT cxovrebaSic miiRweva Tu
adamiani TavdaviwyebiT ganaxorcielebs mizans. es samive SesaZlebloba agni
iogas ai am epistoleSia Cadebuli:

m o lo d i n i
(a. i. gabrwyineba)
molodinis xarisxi

uzenaesi molodinia, _ evoluciis molodini. Cveulebrivi lodini iyofa bnel,


mTvlemare da Tvalni qorebniv mWvretelni-s lodinis xarisxebad.
1. bneleTis qaosi azianebs sivrces da mavnebelia misTvis.
2. mTvlemare molodini, _ rogorc nacarSi naRverdali.
3.Tvalni qorebriv mWvretelni, _ yovel wuTsa da wams mzadyofnaSi arian
siaxlis misaRebad.
ukve miTqvams, _ iswavleT survili, aseve davZen, _ iswavleT lodinic. SeZeliT
da aamaRleT molodinis xarisxi. grigalebsa da qariSxalSi viT Cauqrobeli
Suqura, ise gaitaneT Tqveni molodini.
molodinis Sinagani xarisxia misi zrdis unari, rasac ase kargad esadageba
pirovnuli zrdis samyaros evoluciasTan Sedareba. aseTi molodiniT unda
ganimsWvalos mTeli Tqveni cxovreba. dae mTrTolvare moqmedebam aRavsos Tqve-
ni Sroma, rameTu maT SeerTebaSia ulamazesica da saukeTesoc. rodesac im
saxlSi Sedixar, sadac borgva da SfoTia, ase daamSvideT da daawynareT isini:

elodebodeT msoflio evolucias!

141
Sinaarsi

mimoxilva 6
winasityvaoba 7

nawili pirveli

I. kasandra, anu gulaxdiloba 12


II. tifoni da meamboxeni 13
III. kiklopebi, anu teroris Segirdebi 15
IV. narcisi, anu sakuTari Tavis moyvaruloba 16
V. s t i qs i , a nu k a vS ir eb i 18
V I. pa n i, a n u b u ne b a 19
VII. persevsi, anu omi 26
VIII. endimioni, anu favoriti 29
IX. gigantebis da, anu ambavi 30
X. aqteoni da penfei, anu cnobismoyvare 31
XI. orfeosi, anu filosofia 32
XII. urani, anu saTave 34
XIII. proteosi, anu materia 36
XIV. memnoni, anu saadreo 37
XV. titani, anu moyirWeba 38
XVI. iunonas saqmro, anu uxamsoba 39
XV II. ku pido ni, anu at omi 39
XVIII. diomedi, anu fanatikosi 42
XIX. dedali, anu meqanikosi 44
XX . er ixto ni, anu tyu ili 46
XXI. devkalioni, anu aRorZineba 47
XXII. nemezida, anu saganTa cvalebadoba 48
XXIII. aqeloi anu brZola 50
XXIV. dionise, anu vneba 51
XXV. atalanta, anu gamorCena 54
XXVI. promeTe, anu adamianis statusi 56
XXVII. ikarosis frena scila da xaribda, anu
Sualedu ri gza 64
XXVIII. sfinqsi anu mecniereba 65
XXIX. prozerpina, anu suli 68
XXX. metida, anu sabWo 71
XXXI. sirinozebi, anu tkboba 72

nawili meore

herakles sagmiro saqmeebi 78


I. kaciWamia Wakebis datyveveba 80
II. krites xaris damorCileba 82
III. hesperidebis vaSlebis mosaZiebeli laSqroba 84
IV. Svelis daWera 89
V. nemeis lomis gagudva 93
VI. i politas qamris mopoveba 98
VII. erimanfeseli taxis morjuleba 101
VIII. lerneis hidraze gamarjveba 104
IX. stimfalosis frinvelebis daxocva 108
X. cerberis, aidis karis mcvelis damarcxeba 111
XI. avgias sajiniboebis ganwmenda 114
XII. gesiones wiTeli Zroxebis motaceba 118
bolosityvaoba 122

nawili mesame
legendebisa da miTebis XXI sukunis xedva

miTi 125
meditaciis ganmarteba 129
RmerTebis janyi. zevsis datyveveba 131
ufali da gardacvlilis suli 138
epilogi 140

You might also like