You are on page 1of 18

FZKSEL GELM

DEERLENDRME

Fiziksel Geliimin
Deerlendirilmesi
NDEKLER

Boy Uzunluuna likin


Persentil Erileri
Kiloya likin Persentil
Erileri
Ba evresi Uzunluuna
likin Persentil Erileri OCUK GELM - I

Do. Dr. Birol ALVER

Bu niteyi altktan sonra;


HEDEFLER

Fiziksel geliimi takip etmek iin


kullanlan temel lme aralar
hakknda bilgi edinebilecek,
Fiziksel geliimi deerlendirmede kz
ve erkekler iin ayr ayr persentil
erilerinin neler olduunu
renebileceksiniz.

NTE

4
Fiziksel Geliimi Deerlendirme

GR
ocuklarda doum ncesi ve doum sonras nedenlere ve kaltsal veya
kaltsal olmayan nedenlere bal olarak birtakm geliim bozukluklar ortaya
kabilmektedir. Genel itibaryle fiziksel geliimde ortaya kan anormallikleri
obezite, anoreksiya nevroza, ccelik ve ar boy uzunluu eklinde sralamak
mmkndr.
Fiziksel geliimde ortaya kan geliimsel bozukluklarn erken tanlamas ve
tedavisi olduka byk nem arz etmektedir. nk, fiziksel geliimde ortaya
kmas muhtemel anormallikleri erken bir srete belirleyip gerekli tedavi
imknlarnn uygulanmamas durumunda kalc birtakm problemler ortaya
kabilir. rnein, fiziksel geliim gerilii gsteren ve literatrde ccelik olarak
adlandrlan rahatszl tayan bir ocuk iin tan srelerinin, ocuun dnyaya
geldii gnden itibaren balamas ve btn geliim dnemleri boyunca devam
etmesi ve gerekli tedavi srelerinin uygulanmas gerekir. Baz durumlarda
hormonal nedenlerden kaynaklanan fiziksel geliim bozukluklar iin tedavi
olanaklar bulunmaktadr ve bu tedavi olanaklarnn iyi sonu vermesi ancak doru
zamanda uygulanmas ile mmkn olmaktadr. Bu durum fiziksel geliimde
deerlendirme konusunu gndeme getirmektedir. Okuduunuz bu blmde
fiziksel geliim asndan ortaya kmas muhtemel geliim bozukluklar ve bunlarn
tanlamas srecinde uygulanan deerlendirme kriterleri aklanacaktr.

Fiziksel Geliimi Deerlendirmede Standart Persentilleri


Kullanma
ocuklarda fiziksel geliimi deerlendirmek iin her lke kendi bireylerinin
Trkiyede ocuklarn ortalama geliim srelerini belirleyerek boy, kilo ve ba evresi persentilleri
fiziksel geliimlerini hazrlamaktadr. Trkiyede ise Salk Bakanl tarafndan hazrlanan boy, kilo ve
takip etmek iin Salk ba evresi persentilleri kullanlmakta ve ocuklarn fiziksel geliim sreleri takip
Bakanl tarafndan edilmekte ve tan srelerinde dikkate alnmaktadr.
hazrlanan geliim Trkiyede Salk Bakanl tarafndan karlm olan Trkiye geliim profili,
izelgesi bireylerin fiziksel geliim srelerini takip etmede kullanlan ve bavurulan en
kullanlmaktadr. nemli veri kaynadr. Sz konusu geliim profiline ilikin istatistiki tablolar
aada verilmitir.

Bireylerin fiziksel geliim srelerini lmek ve


Bireysel Etkinlik

derlendirmek iin kullanlan ara gereleri aratrnz.

Trkiye geliim profili kz ve erkek renciler iin ayr ayr olarak hazrlanm
ve boy, kilo ve ba evresine ilikin standart deerler vermektedir.

Atatrk niversitesi Ak retim Fakltesi 2


Fiziksel Geliimi Deerlendirme

Kz ocuklar iin Trkiye Geliim Profili (boy-kilo-ba evresi)

Geliim profilinden de
grlecei gibi yeni
doan bir kz
ocuunun ortalama
kilosu 2.8 kg ve
ortalama boyu 47.8
cmdir.

Tablodan da grlecei zere yeni doan bir kz ocuunun boyu ortalama


47,8 cm, kilosu 2.8 kg ve ba evresinin uzunluu 33.4 cmdir. Bu rakamlar yaklak
olarak 2 ya civarnda boy iin ortalama 80.0 cm, kilo iin yaklak olarak ortalama
10.4 kg ve ba evresi iin yaklak olarak ortalama 46.4 cmye ulamaktadr.

Dnyann farkl blgelerinde fiziksel geliimi takip etmek ve


Bireysel Etkinlik

deerlendirmek iin kullanlan ara gereleri aratrnz.

Atatrk niversitesi Ak retim Fakltesi 3


Fiziksel Geliimi Deerlendirme

Erkek ocuklar iin Trkiye Geliim Profili (boy-kilo-ba evresi)

Geliim profilinden de
grlecei gibi
yenidoan bir erkek
ocuunun ortalama
kilosu 2.9 kg ve
ortalama boyu 48.1
cmdir.

Yukardaki tablodan da grlecei zere yeni doan bir erkek ocuunun


boyu ortalama 48,1 cm, kilosu 2.9 kg ve ba evresinin uzunluu 33.5 cmdir. Bu
rakamlar yaklak olarak 2 ya civarnda boy iin ortalama 80.0 cm, kilo iin
yaklak olarak ortalama 10.2 kg ve ba evresi iin yaklak olarak ortalama 48.0
cmye ulamaktadr.

Fiziksel geliimde kz ve erkek ocuklar arasnda ne gibi


Tartma

farkllklar grlmektedir? Tartnz.

Atatrk niversitesi Ak retim Fakltesi 4


Fiziksel Geliimi Deerlendirme

Ayrca Neyzi (1993) tarafndan oluturulan Geliim Profili ocuklarda ilk 0-17
ya aralnda fiziksel geliimi deerlendirmek ve takip etmek iin yaygn olarak
kullanlmaktadr.

Kz ve erkek ocuklar
arasnda doumda
boy ve kilo asndan
belirgin farkllklar
olduu
grlmektedir.

Yukarda verilen form araclyla bir ocuun doumdan balayarak ergenlik


yllarnn sonuna kadar geen dnemde gstermi olduu fiziksel geliimi takip
etmek mmkndr.

Trkiye'de kz ve erkek ocuklarn geliim profillerinde verilen boy


Tartma

ve kilo deerleri asndan gstermi olduklar durumlar aratrnz.

Atatrk niversitesi Ak retim Fakltesi 5


Fiziksel Geliimi Deerlendirme

Yukarda verilen grafik araclyla lkemizde kz ocuklarnn boy uzunluklar


hakknda ilk 36 aya ilikin geliim dzeyi takip edilebilir.

Bu grafikler
araclyla lkemizde
kz ve erkek
ocuklarnn boy
geliim dzeyleri takip
edilebilir.

Yukarda verilen grafik araclyla lkemizde erkek ocuklarnn boy


uzunluklar hakknda ilk 36 aya ilikin geliim dzeyi takip edilebilir.

Atatrk niversitesi Ak retim Fakltesi 6


Fiziksel Geliimi Deerlendirme

Yukarda verilen grafik araclyla Trkiyedeki kz ocuklarnn ilk 36 aylk


dnem iin boy ve kilo uzunluklarna ilikin geliim dzeyi takip edilebilir.

Bu grafikler
araclyla lkemizde
kz ve erkek
ocuklarnn boy ve
kilo geliim dzeyleri
takip edilebilir.

Yukarda verilen grafik araclyla Trkiyedeki erkek ocuklarnn ilk 36 aylk


dnem iin boy ve kilo uzunluklarna ilikin geliim dzeyi takip edilebilir

Atatrk niversitesi Ak retim Fakltesi 7


Fiziksel Geliimi Deerlendirme

ocuklarn boy ve kilo geliimleri, anne babann boy ve kilo geliimleri ile
kaltsal olarak yakndan ilikilidir. Bu nedenle ocuklarn boy ve kilo geliimleri
takip edilirken anne babann boy ve kilo dzeylerini de dikkate almak gerekir. Bu
nedenle ocuklarn fiziksel geliimleri deerlendirmeye alnrken kz ocuklar iin
anne babann boy ve kilo dzeyi aadaki form araclyla belirlenir.

Kz ocuklarnn boy
ve kilo geliimleri ile
anne babann geliim
dzeyi arasnda yakn
iliki vardr.

Trkiye'de kz ocuklarnn fiziksel geliim zellikleri ile anne


Tartma

babalarnn geliim zellikleri arasndaki ilikiyi aratrnz.

Atatrk niversitesi Ak retim Fakltesi 8


Fiziksel Geliimi Deerlendirme

Erkek ocuklar iin fiziksel geliiminin deerlendirilmesi srecinde anne


babann boy ve kilo dzeyini belirlemek iin aadaki form kullanlr.

Erkek ocuklarnn
boy ve kilo geliimleri
ile anne babann
geliim dzeyi
arasnda yakn iliki
vardr.

Atatrk niversitesi Ak retim Fakltesi 9


Fiziksel Geliimi Deerlendirme

Tartma
Trkiye'de Erkek ocuklarnn fiziksel geliim zellikleri ile
anne babalarnn geliim zellikleri arasndaki ilikiyi
aratrnz.

Yaamn ilk ylnda hem kz ocuklarnn hem de erkek ocuklarn ba


evresinin byklnn takip edilmesi olduka nemlidir. leride ortaya kmas
muhtemel hastalklarn erken tehisi iin ba evresinin byklnn takip
edilmesi byk nem tamaktadr. Salk Bakanl tarafndan Trkiyedeki erkek
ocuklar iin hazrlanm olan ba evresi persentil erileri aada verilmitir.

ocuklarn ba evresi
byklnn ilk 3
ylda mutlaka
yakndan takip
edilmesi gerekir.

Atatrk niversitesi Ak retim Fakltesi 10


Fiziksel Geliimi Deerlendirme

Salk bakanl tarafndan Trkiyedeki kz ocuklar iin hazrlanm


olan ba evresi persentil erileri aada verilmitir.

Atatrk niversitesi Ak retim Fakltesi 11


Fiziksel Geliimi Deerlendirme

dev
Trkiyede kz ocuklarna ilikin ba evresi byklne ilikin
ortalama deerleri aratrnz..

dev

Trkiye de kz ocuklarna ilikin ortalama boy ve kilo


persentillerini aratrnz.
dev

Trkiye de erkek ocuklarna ilikin ortalama boy ve kilo


persentillerini aratrnz.
dev

Trkiye'de erkek ocuklarnn ba evresi byklne ilikin


ortalama deerleri aratrnz.

Atatrk niversitesi Ak retim Fakltesi 12


Fiziksel Geliimi Deerlendirme

Geliim; byme, olgunlama, renme ve yaant


sonucu bireyde gzlenen nitelik ve nicelik
boyutlarndaki deiiklikleri ierir.
Fiziksel geliim zerinde kaltmn etkisini ok nemli
bir faktr olmasna ramen tek faktr deildir. Buna ek
olarak psikolojik, sosyal, evresel faktrlerin de ok

zet
nemli etkileri bulunmaktadr. Fiziksel geliimi, doum
ncesi ve doum sonras faktrler etkilemektedir.
Geliim, evre ve kaltmn etkileim sreci sonunda
ortaya kan rndr. Bu rn bireylerin gerek evre
gerek kaltmsal zelliklerinin ayr olmas nedeniyle
kiiden kiiye farkllk gstermektedir.
Trkiye'de ve dnyada yaplan aratrmalarn bir
ounda kz ocuklarn doum ncesi dnemde ve
yaamn ilk ylnda erkeklere gre fiziksel geliimde bir
miktar nde giderken, erkeklerin zellikle ergenlik
yllarndan itibaren fiziksel olarak kzlar yakaladn
ortaya koymaktadr.
Fiziksel geliimde kz ve erkeklerin boy, kilo ve ba
evresine ilikin persentillerinin mutlaka ortalama
deerler ile karlatrlmas ve bir anormallik tespit
edilmesi durumunda gerekli tan, tehis ve tedavi
srelerinin gecikmeden balatlmas byk nem
tamaktadr.

Atatrk niversitesi Ak retim Fakltesi 13


Fiziksel Geliimi Deerlendirme

DEERLENDRME SORULARI
1. Fiziksel ve cinsel ynden akranlarna gre erken olgunlamann kz ve
erkek ergenler zerindeki etkileri nasldr?
a) Erkek iin olumlu, kz iin olumsuz
b) Erkek iin olumsuz, kz iin olumlu
Deerlendirme c) kisi iin de olumlu
sorularn sistemde ilgili
d) kisi iin de olumsuz
nite bal altnda yer
alan blm sonu testi e) Erken olgunlama ile cinsiyet arasnda bir iliki yoktur.
blmnde etkileimli
olarak 2. Yeni doan bir kz ocuunun boy ve kilo ortalamalar hangisinde doru
cevaplayabilirsiniz. olarak verilmitir?
a) Boy: 46.8, kilo: 2.5
b) Boy: 47.8, kilo: 2.8
c) Boy: 48.8, kilo: 2.9
d) Boy: 49.8, kilo: 2.7
e) Boy: 50.8, kilo: 2.6

3. Yeni doan bir erkek ocuunun boy ve kilo ortalamalar hangisinde doru
olarak verilmitir?
a) Boy: 48.1, kilo: 2.9
b) Boy: 47.8, kilo: 2.8
c) Boy: 48.8, kilo: 2.9
d) Boy: 49.8, kilo: 2.7
e) Boy: 49.8, kilo: 2.7

4. Yeni doan bir kz ocuunun ba evresine ilikin ortalamalar hangisinde


doru olarak verilmitir?
a) 33.5
b) 33.4
c) 33.6
d) 36.4
e) 33.7

5. Yeni doan bir erkek ocuunun ba evresine ilikin ortalamalar


hangisinde doru olarak verilmitir?
a) 33.5
b) 33.4
c) 33.6
d) 36.4
e) 33.7

Atatrk niversitesi Ak retim Fakltesi 14


Fiziksel Geliimi Deerlendirme

6. Aadaki fiziksel geliim ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanltr?


a) Yaplan aratrmalar, erkek ocuklarn doum ncesi dnemde ve
yaamn ilk ylnda kzlara gre fiziksel geliimde bir miktar nde
giderken kz ocuklarnn zellikle ergenlik yllarndan itibaren fiziksel
olarak erkekleri yakaladn ortaya koymaktadr.
b) Trkiyede ve dnyada yaplan aratrmalarn ounda kz
ocuklarn doum ncesi dnemde ve yaamn ilk ylnda erkeklere
gre fiziksel geliimde bir miktar nde giderken erkeklerin zellikle
ergenlik yllarndan itibaren fiziksel olarak kzlar yakaladn ortaya
koymaktadr.
c) Fiziksel geliim zerinde kaltmn etkisini ok nemli bir faktr
olmasna ramen tek faktr deildir.
d) Fiziksel geliimde kz ve erkeklerin boy, kilo ve ba evresine ilikin
persentillerinin mutlaka ortalama deerler ile karlatrlmas ve bir
anormallik tespit edilmesi durumunda gerekli tan, tehis ve tedavi
srelerinin gecikmeden balatlmas byk nem tamaktadr.
e) Fiziksel geliimi, doum ncesi ve doum sonras faktrler
etkilemektedir.

7. Trkiyedeki bir kz ocuunun 2 ya civarnda boy ve kilo ortalamalar


hangisinde doru olarak verilmitir?
a) Boy: 80.0, kilo: 10.4
b) Boy: 81.8, kilo: 10.5
c) Boy: 78.8, kilo: 11.0
d) Boy: 79.8, kilo: 10.7
e) Boy: 80.8, kilo: 12.6

8. Trkiyedeki bir erkek ocuunun 2 ya civarnda boy ve kilo ortalamalar


hangisinde doru olarak verilmitir?
a) Boy: 80.0, kilo: 10.4
b) Boy: 80.0, kilo: 10.2
c) Boy: 78.8, kilo: 11.0
d) Boy: 79.8, kilo: 10.7
e) Boy: 80.8, kilo: 12.6

9. Trkiyede bir erkek ocuunun ba evresine ilikin ortalamalar iki ya


civarnda hangisinde doru olarak verilmitir?
a) 48.6
b) 47.6
c) 48.8
d) 48.0
e) 51.1

Atatrk niversitesi Ak retim Fakltesi 15


Fiziksel Geliimi Deerlendirme

10. Trkiyede bir kz ocuunun ba evresine ilikin ortalamalar iki ya


civarnda hangisinde doru olarak verilmitir?
a) 46.4
b) 47.6
c) 48.8
d) 48.0
e) 51.1

Cevap Anahtar
1.A, 2. B, 3.A, 4.B,5.A, 6.A, 7.A, 8. B,9.D, 10.A.

Atatrk niversitesi Ak retim Fakltesi 16


Fiziksel Geliimi Deerlendirme

YARARLANILAN VE BAVURULABLECEK DER


KAYNAKLAR
Acarlar, F.(2002). ocuklarda dilin deerlendirilmesi: Betimleyici yaklam. Ankara
niversitesi Eitim Bilimleri Fakltesi Dergisi, 35(1), 121-127

Akbaba, S.(2008). Ahlak ve geliimi. (Ed). zbay, Y., Erkan, S. Eitim psikolojisi.
Ankara: Maya Akademi.

Atay, M.(2009). Erken ocukluk Dneminde Geliim-1. Ankara: Kk Yaynclk.

Austin, V., Scarra, D.T.(2012). Children and adolescents vith emotional and
behavioral disorders. (1. Basm) (ev. zekes, M.). Ankara: Nobel Yaynclk

Bacanl, H., (2013). Eitim Psikolojisi (Geliim ve renme). Ankara: Nobel


Yaynevi.

Baaran, . E. (2000). Eitim Ynetimi. Ankara: Feryal Matbaas.

Bishop, D.V.M. and Adams, C. (1990). A prospective study of the relationship


between specific language impairment, phonological disorders and
reading retardation. Journal of Child Psychology and Psychiatry,
31(7), 1027-1050.

Bloom L., ve Lahey, M.(1978). Language development and language disorders.


Nev York: John Wiley and Sons

Catts, H. (1993). The relationship between speechlanguage impairments and


reading disabilities.Journal of Speech and Hearing Research, 36(5),
948-958.

Chomsky, N.(1957). Syntactic structures. The Hague: Moutun

ataloluk, C. (1994). Farkl Sosyo-Ekonomik ve Kltrel Ortamlarda Yetien


ocuklarn Okul Olgunluu Asndan Karlatrlmas. Yaynlanmam
Yksek Lisans Tezi. stanbul niversitesi Sosyal Bilimler Enstits,
stanbul

Ege, P.(1997). Kekemelikte erken tedavi: nemi ve yntemleri. Ankara


niversitesi 5. Mitat En zel Eitim Gnleri, Ankara: Trkiye Sakatlar
Konfederasyonu Yaynlar, 5, 137-141.

Fabes, R., ve Martin, C.L.(2003). Exploring child development. Boston: Pearson


Education.

Getan, E. (1995). Psikodinamik Psikiyatri ve Normal D Davranlar. stanbul:


Remzi Kitabevi,11. Basm

Atatrk niversitesi Ak retim Fakltesi 17


Fiziksel Geliimi Deerlendirme

Gven, M.(2012). Dil Geliimi (iinde), zbay, Y., Erkan, S.(2012). Eitim Psikolojisi.
Ankara: Pegem Akademi Yaynclk.

Karakaya, Z.(2008). Dil Edinimi: Okul ncesi Dil ve Oyun Eitimi. Samsun: E-Yaz
Yaynclk.

Krkolu, B.(2012). 0-6 Ya Aras ocuklarn Temel Geliimsel zellikleri: Bilisel


ve Dil Geliimi (iinde) Diken, . (2012). Erken ocukluk Eitimi.
Ankara: Pegem Akademi Yaynclk

Lund, N.J. ve Duchan, F.J. (1988). Assessing childrens language in naturalistic


contexts. NJ: Prentice Hall.

Mavi, .(2010) ocukta Dil Edinim Kurmalar (iinde) Topba, S.(2009). Dil ve
Kavram Geliimi. Ankara: Kk Yaynclk.

nan, B.Y.(2007). Geliim psikolojisi. Ankara: PegemA Yaynclk

Santrock, J.W. (2011). Life-span development (13. Basm) (ev. Yksel, G.) Ankara:
Nobel Yaynclk

Sava, B.(2006). Okuma eitimi ve ocuklarda dil geliimi. stanbul: stanbul Alfa
Basm Yayn Datm.

Senemolu, N. (2005). Geliim, renme ve retim: Kuramdan Uygulamaya.


Ankara: Gazi Kitabevi.

Stanton-Chapman, T.L, and Chapman, D.A., Kaiser, A.(2004). Cumulative Risk and
Low-Income Childrens Language Development. Topics in Early
Childhood Special Education. 24,(4), 227-237

Tmkaya, S.(2008). Dil geliimi. (Ed). Deniz, E. Erken ocukluk dneminde geliim.
Ankara: Maya Akademi.

Ulusoy, A. (2009). Geliim ve renme. Ankara: An Yaynclk.

Ulusoy, A., Gngr, A., Akyol, A., Suba, G., nver, G., Ko, G.(2009) Geliim ve
renme. Ankara: An Yaynclk

Yavuzer, H.(1993). ocuk psikolojisi, stanbul: Remzi Kitabevi.

Atatrk niversitesi Ak retim Fakltesi 18

You might also like