Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven

Bron: Didactisch model van Gelder

Student(e) Yoyce Garritsen Mentor Marlies Ebbing

Klas PEH16DA Datum 4 april 2017
Stageschool BS De Wilakkers Groep 6
Plaats Eindhoven Aantal lln 25
Vak- vormingsgebied: Levensbeschouwing
Speelwerkthema / onderwerp: Vieren Pasen

Persoonlijk leerdoel: Ik wil mijn stem op de juiste manier gebruiken. Dat betekent dat ik mijn intonatie moet bijstellen aan de boodschap die ik wil overbrengen. Ook
wil ik de leerlingen actief bij de les betrekken. Ook wil ik de stoorzenders goed in de gaten houden. Zij hebben een nieuwe plaats in de klas gekregen en daarvan wil ik
observeren of zij minder negatief naar voren komen.

De stoorzenders zijn gediagnosticeerd met ADHD en PDD-NOS. Daardoor reageren zij soms afwijkend van de rest van de groep. Dat leidt tot negatieve invloed op de
rest van de leerlingen. Met een nieuwe plaats in de klas hopen de mentor en ik dat zij minder zullen opvallen.

Lesdoel(en): Evaluatie van lesdoelen:

- De leerlingen kunnen aan het einde van de les in eigen woorden Ik vraag de leerlingen aan het einde van de les om in eigen woorden te vertellen wat er
vertellen wat er met Pasen gevierd wordt. met Pasen gevierd wordt. Ik zal de verwerkingsopdracht van de leerlingen nakijken.
- De leerlingen kunnen andere feesten in Nederland benoemen en
eventueel andere culturen.
- De leerlingen maken een verhaal af.
-
Beginsituatie:
De leerlingen krijgen omtrent de feestdagen les in levensbeschouwing. De leerlingen weten nog niet wat de eigenlijke betekenis van Pasen is. Verder wordt er wel wat
aan levensbeschouwing gedaan, maar dan binnen het concept van sociale vaardigheden. De school is van oorsprong een Rooms-Katholieke school, maar dit wordt
niet actief uitgedragen. De leerlingen zijn gewend klassikaal teksten te lezen. De leerlingen zijn flink aan het oefenen met de vervoegingen van de werkwoorden, dit is
relevant voor de verwerkingsopdracht.

Ik zal in deze les gebruikmaken van het volgende kerndoel (Tule, 2016):
Kerndoel 38
De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te
gaan met seksualiteit en met diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit.

De leerlingen in groep 6 zijn ongeveer 10 jaar en bevinden zich volgens Piaget daarom in het concreet-operationeel stadium. Volgens Hendriksen (2012, p. 149) is het
denken van het kind in die leeftijd minder egocentrisch. Het kind is in staat om meer dimensies tegelijk van eenzelfde situatie in ogenschouw te nemen. Het let op het
dynamische aspect van veranderingen en heeft inzicht in de logische operatie van reversibiliteit.

Aangezien de klas een ontzettende grote verandering heeft doorgemaakt de afgelopen paar maanden (zie http://jufyoyce.weebly.com/overdenking-van-de-groep.html)
is duidelijk te zien dat de leerlingen zich volgens de morele ontwikkelingstheorie van Kohlberg zich in het derde stadium bevinden (interpersoonlijke orintatie):
In dit stadium is wederkerigheid van groot belang. Het naleven van regels is van belang omdat anderen om wie je geeft dat van je verwachten en je daarvoor
waarderen. Men laat zich leiden door het gezegde: wat gij niet wilt dat geschiedt, doe dat ook een ander niet. Boon, (2012)
Lesverloop
Tijd Leerinhoud Didactische handelingen Leeractiviteit Materialen / Organisatie
Leraar leergedrag leerling(en)
+/- 10 Introductie Ik vertel de leerlingen dat we het vandaag over De leerlingen weten wat er van hun deze les verwacht Digibord
minuten het thema vieren gaan hebben. wordt.

Ik maak daarbij een overgang naar een De leerlingen leren actief mee te doen in de les.
inventarisatie welke vieren er bij de leerlingen
bekend zijn. Dit schrijf ik uit op het digibord.

(CKG Haarlem, 2017) De geboorte van Jezus

vieren we met Kerst. Witte Donderdag, Goede
Vrijdag en Stille Zaterdag zijn drie
opeenvolgende dagen waarop wij stil staan bij
het sterven van Jezus. Maar op de zondag
vieren we Pasen: Hij is opgestaan uit de dood!
40 dagen na Pasen vieren we Hemelvaart,
Jezus verliet de aarde om weer bij God de
Vader in de hemel te gaan wonen. Na 10 dagen
ontvingen Zijn leerlingen met Pinksteren de
Heilige Geest, die hen helpt om het geloof te
verspreiden.

+/- 5 Film Film over Pasen laten zien. De leerlingen leren in beelden in te zien wat er met Pasen Filmpje Youtube op
minuten https://www.youtube.com/watch? gevierd wordt. Digibord
v=TtcdKEfDaUQ

+/- 10 Verhaal Wat wordt er veelal gegeten met Pasen? De leerlingen leren door middel van een verhaal een Boek FeestVerHalen
minuten (Eieren) onbekender gedeelte van Pasen.
Overgang maken naar het verhaal
Middernachtseieren (Hest, 1997)

+/- 25 Verwerkings Maak dit verhaal af: De leerlingen leren hun creativiteit aan te spreken en maken Opdracht
minuten opdracht hierbij een koppeling naar het domein spelling. Bij spelling
DE ETTERTJES VERSTOPPEN PAASEITJES zijn ze de werkwoordvervoegingen aan het oefenen.
+/- 3 Evaluatie Ik kijk de verwerkingsopdracht van de leerlingen Door de verwerkingsopdracht thuis na te kijken, kan ik rustig
minuten thuis na. Ook vraag ik hen of het voor ze de tijd nemen om het productdoel te evalueren. Ik zal hun
duidelijk is wat er met Pasen gevierd wordt. ook vragen of de lesdoelen behaald zijn. Daarnaast vind ik
het belangrijk om het procesdoel te evalueren. Ik wil daarom
graag weten wat zij van deze les vonden.
Bijlage 2 Format Toelichting lesontwerp
Student: Yoyce Garritsen
Vakgebied: Rekenen/wiskunde
Klas: PEH16DA
Kennis over (kinderen in) de
groep is nadrukkelijk
verwerkt in de omschrijving
van de beginsituatie van de
groep, zowel in
pedagogische zin (gedrag,
groepsverhoudingen,
groepsdynamiek) als in
didactische zin
(vakspecifieke
beginsituatie).
De lesdoelen zijn
afgestemd op de
beginsituatie. In de
formulering ervan wordt
zichtbaar dat kennis van
vakdidactiek en leerlijnen
op een logische manier is
verwerkt.
Werk- en
groeperingsvormen zijn
afgestemd op specifieke
Docent: Marlies Ebbing
Stagegroep: 6
Welke keuzes heb ik hier gemaakt?
Ik heb ervoor gekozen om de
groep in de huidige opstelling
te laten zitten.
Verder heb ik ervoor gekozen
om weer bij de basis over
Pasen te beginnen.
De lesdoelen heb ik
afgestemd op de
beginsituatie. Daarbij heb ik
rekening gehouden met de
vakdidactiek en cognitieve
ontwikkeling (Piaget). Voor
levensbeschouwing zijn er
geen leerlingen.
Ik heb ervoor gekozen om
het een openlijke praatles te
Toelichting/ onderbouwing van keuzes
(denk hierbij met name kernbegrippen uit (vak-)
specifieke theorie)
De keuze om de klas in de huidige
opstelling te laten zitten heb ik gemaakt,
omdat de groep na een aantal maanden
pas in de performingsfase terecht is
gekomen (Luitjes, 2011). Er heerst nu een
harmonieuze sfeer in de klas, welke ik niet
zomaar wil verstoren.
De leerlingen zijn in staat om in het derde
stadium van Kohbergs morele
ontwikkelingstheorie te functioneren.
Ik heb ervoor gekozen om bij de basis
over Pasen te beginnen, omdat er op de
basisschool niet actief wordt bijgedragen
aan de rooms-katholieke
geloofsovertuiging. De basisschool is
namelijk van oorsprong een rooms-
katholieke school. De feestdagen worden
wel gevierd, maar het geloof wordt niet
uitgedragen. Er zitten dan ook
verschillende geloofsovertuigingen in mijn
klas, te weten: katholieken, islamieten en
athesten.
Het kerndoel dit ik in mijn les verwerkt heb
is
Kerndoel 38 (Tule, 2016):
De leerlingen leren hoofdzaken over
geestelijke stromingen die in de
Nederlandse multiculturele samenleving
een belangrijke rol spelen, en ze leren
respectvol om te gaan met seksualiteit en
met diversiteit binnen de samenleving,
waaronder seksuele diversiteit.
Ook heb ik in mijn lesdoelen rekening
gehouden met de beginsituatie van de
leerlingen. Zij wisten nog niet wat de
eigenlijke betekenis van Pasen is. Dat
was voor mij de reden om dieper op dit
feest in te gaan.
Aangezien de leerlingen zich volgens
Piaget in het concreet-operationeel
stadium bevinden zijn de leerlingen
minder egocentrisch en kunnen zij
meerdere dimensies tegelijk van
eenzelfde situatie in ogenschouw te
nemen. Zo zouden de leerlingen zich
moeten kunnen voorstellen dat in andere
culturen feesten anders gevierd kunnen
worden.
Door verhalen te vertellen en vragen te
stellen leren kinderen en kunnen zij
kenmerken van de groep n
op specifieke kenmerken
van vakdidactiek.
Werk- en
groeperingsvormen zijn
functioneel ondersteunend
bij het behalen van de
lesdoelen.
Een aanzet tot
samenwerkend leren krijgt
op een logische wijze plek in
het lesontwerp.*
Een aanzet tot ontdekkend
leren krijgt op een logische
wijze plek in het
lesontwerp**
De proces- en
productdoelen worden
expliciet gevalueerd met
de kinderen.
De werkvormen die worden
gehanteerd bij evaluatie zijn
passend bij vakdidactiek en
sluiten aan op specifieke
kenmerken van de groep.
*bij tenminste 1 lesontwerp
** bij tenminste 1 lesontwerp
laten zijn tijdens te
verdieping op het onderwerp
Pasen. Het verhaal hebben
de leerlingen gezamenlijk
gelezen en de uitwerking
hebben de leerlingen
zelfstandig uitgevoerd.
Ik heb voor verschillende
werkvormen gekozen in deze
les. Ik heb een klassikale
praatles gedaan. Voor de
afwisseling heb ik de
leerlingen ook zelfstandig
laten werken. Daar heb ik bij
de verwerkingsopdracht
gebruik van gemaakt.
Ik heb een klassikaal
gesprek gepland.
N.v.t.
Ik heb ervoor gekozen om de
verwerkingsopdracht thuis na
te kijken en in de klas te
vragen naar de betekenis
van Pasen en andere
feestdagen. Ook vraag ik wat
zij van de les vonden.
Ik heb ervoor gekozen om de
verwerkingsopdracht thuis na
te kijken en in de klas te
vragen naar de betekenis
van Pasen en andere
feestdagen. Ook vraag ik wat
zij van de les vonden.
betekenis aan het onderwerp Pasen
geven (Kopmels, 2016). De leeromgeving
in de klas is een hele veilige. Dat is van
groot belang voor dit vak. Iedere leerling
mag denken, voelen en beslissingen
nemen waar hij zich goed bij voelt of een
goede reden voor heeft. Kortom, wat hij
belangrijk vindt in zijn leven.
Door met elkaar in gesprek te gaan en
mijn informatie te gebruiken leren de
leerlingen wat er met Pasen gevierd
wordt. Ook krijgen zij door middel van een
open groepsgesprek inzicht in andere
vieringen. Dit kunnen ook vieringen uit
andere culturen zijn.
Voor het behalen van het lesdoel wat
betreft het afmaken van een verhaaltje
heb ik er dus voor gekozen om de
leerlingen zelfstandig te laten werken. De
leerlingen leren door zelfstandig te werken
zelf na te denken en kunnen niet meeliften
op de buurman. Belangrijk vind ik dat de
leerlingen leren hun eigen creativiteit aan
te spreken. Ik vind dit ook goed voor de
afwisseling en goed voor de leerkracht die
hiermee ook zijn handen vrij krijgt om een
beperkt aantal kinderen tijdens de
verwerking gericht te ondersteunen (wij-
leren, 2014).
Door middel van een klassikaal gesprek
leren de leerlingen van elkaar. Zij krijgen
hierdoor namelijk inzicht in elkaars
leefwereld.
N.v.t.
Door de verwerkingsopdracht thuis na te
kijken, kan ik rustig de tijd nemen om het
productdoel te evalueren. Ik zal hen ook
vragen of de lesdoelen behaald zijn.
Daarnaast vind ik het belangrijk om het
procesdoel te evalueren. Ik wil daarom
graag weten wat zij van deze les vonden.
Deze werkvormen die gebruikt zijn bij de
evaluatie passen bij de vakdidactiek,
omdat er, door te vragen of het duidelijk is
wat er met Pasen gevierd wordt, de
leerlingen hun betekenis mogen
verwoorden. Zij mogen hun
levensbeschouwing uitdragen. De
verwerkingsopdracht was een koppeling
tussen het vak levensbeschouwing en
spelling. Dit heb ik thuis nagekeken,
omdat het niet haalbaar is om dit
klassikaal te doen.
Literatuur:
Boon, T. (2012). Kind in ontwikkeling. Binnengehaald op 1 april 2017 van
https://kindinontwikkeling.pressbooks.com/chapter/hoofdstuk-4/
CKG Haarlem. (2017). Christelijke feestdagen. Binnengehaald op 1 april 2017 van
http://www.cgkhaarlem.nl/over/christelijke-feestdagen/
Hendriksen, J.L.N. (2012). Het verhaal van het kind. Amersfoort: ThiemeMeulenhoff
Hest. (1997). FeestVerHalen.
Kopmels, T. (2016). Verhalen vertellen en vragen stellen. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers
Tule. (2016). Kerndoelen mens en samenleving. Binnengehaald op 2 april 2017 van
http://tule.slo.nl/OrientatieOpJezelfEnWereld/F-L38.html
Wij-leren. (2014). Zelfstandig werken. Binnengehaald op 23 maart 2017 van http://wij-
leren.nl/zelfstandig-werken.php