Bijlage 2 Format Toelichting lesontwerp
Student: Merel Nelissen
Vakgebied: Taal spellen
Klas: PEH16VC
Kennis over (kinderen in) de
groep is nadrukkelijk
verwerkt in de omschrijving
van de beginsituatie van de
groep, zowel in
pedagogische zin (gedrag,
groepsverhoudingen,
groepsdynamiek) als in
didactische zin
(vakspecifieke
beginsituatie).
De lesdoelen zijn
afgestemd op de
beginsituatie. In de
formulering ervan wordt
zichtbaar dat kennis van
vakdidactiek en leerlijnen
op een logische manier is
verwerkt.
Docent: Monique Peerlings
Stagegroep: 6, 7 en 8
Welke keuzes heb ik hier gemaakt?
De groep bestaat uit 28 kinderen, 12
jongens en 16 meisjes. In groep 6
zitten 10 kinderen, groep 7 zitten 7
kinderen en in groep 8 zitten 11
kinderen. De kinderen zitten in
groepjes van twee tot en met 6
kinderen. Alle groepjes zitten aan de
muur, hierdoor is er in het midden
van de klas ruimte voor de matten
waar ze met materialen kunnen
werken.
De kinderen werken op hun eigen
niveau aan spelling. Ze maken
hiervoor dictees en huiswerk. De
kinderen kunnen lesjes vragen aan
de juffrouw. Dit moeten ze zelf doen.
Alle kinderen werken aan
verschillende spellingsregels, maar
door het huiswerk blijven ze toch op
hetzelfde niveau.
De meeste kinderen zijn op de
hoogte met de spellingsregel
dubbele medeklinker. Sommige
kinderen vinden dit nog lastig, omdat
ze een medeklinker snel vergeten.
De kinderen van groep 8 beheersen
dit goed. Zij vinden het geen
probleem om andere kinderen te
helpen. Dit is namelijk ook de visie
van de school.
Ze zijn nog niet bekent met een
rendictee.
Kerndoel 12
De leerlingen verwerven een
adequate woordenschat en
strategien voor het begrijpen van
voor hen onbekende woorden.
Onder 'woordenschat' vallen ook
begrippen die het leerlingen mogelijk
maken over taal te denken en te
spreken.
- De kinderen kunnen aan
het einde van de les
woorden in klanken
vertalen voor elkaar.
- De kinderen kunnen aan
het einde van de les
klanken omzetten in een
woord.
- De kinderen leren samen
te werken.
- De kinderen kunnen aan
het einde van de les
relaties leggen tussen
verschillende woorden.
Toelichting/ onderbouwing van keuzes
(denk hierbij met name kernbegrippen uit (vak-)
specifieke theorie)
Om de klas goed in beeld te krijgen heb ik gekeken
naar het aantal kinderen per klas. Ik heb dit gedaan
omdat ik een les aan de hele klas geef, maar niet
alle kinderen op hetzelfde niveau kunnen zitten.
De kinderen werken per klas aan het huiswerk en
vanuit daar verbreiden ze hun woordenschat. Ik heb
hierna gekeken en vanuit het huiswerk de woorden
gekozen. Ik heb met mijn mentor besproken wat
voor een woorden ik kon kiezen voor het rendictee.
We zijn samen op het idee gekomen om de woorden
te kiezen met dubbele medeklinkers. Groep 6 en 7
vinden dit meestal nog lastig. Bij groep 8 lukken
deze woorden al goed.
In de overdenking van mijn groep heb ik beschreven
dat ik het samenwerken wil stimuleren. Met een
dictee wordt nooit samengewerkt, maar met een
rendictee zullen de kinderen samen moeten werken
om alle woorden goed te kunnen opschrijven.
Ik heb gekeken naar de leerlijn van kerndoel 12.
Hieruit kon ik concluderen dat het verbreden van de
woordenschat van groot belang is voor mijn groep.
Ik ben erachter gekomen dat voor sommige kinderen
het fonologisch en syllabisch principe erg lastig is. Er
zijn kinderen die poten in plaats van potten
schrijven. Ik heb gekeken naar het niveau van de
klas en dat ligt best ver uit elkaar. Dit komt omdat de
klas uit 3 verschillende groepen bestaat. Ik heb
daarom gekozen voor de middenweg.
Paus, H. et al. (2014). Portaal. Bussum:
Coutinho.
Om de middenweg te bepalen heb ik gekeken naar
de leerlijn. In de leerlijn is te zien dat ze vanaf groep
7 zouden moeten beginnen met bijvoorbeeld
vreemde woorden. Het gaat er uiteindelijk om dat de
kinderen de woorden leren onthouden en ze dus
leren tijdens dit rendictee.
De kinderen werken met een dictee nooit samen. Ik
wil het samenwerken in de klas stimuleren. Bij dit
dictee werken de kinderen van verschillende
groepen met elkaar samen.
De woorden die ik gekozen heb, hebben een relatie
 met elkaar. De kinderen zouden aan het einde van
de les de relatie tussen de woorden moeten kunnen
leggen.

Werk- en Ik heb gekozen om in tweetallen het Vanaf groep 4 beginnen de kinderen met
groeperingsvormen zijn dictee te maken. Ik heb hierbij wel spellingsregels toepassen. Tijdens het rendictee
afgestemd op specifieke aangegeven dat de kinderen zullen de kinderen van groep 8 het
kenmerken van de groep n tweetallen moesten maken uit inprentingsprincipe sneller kunnen toepassen dan
op specifieke kenmerken verschillende groepen. kinderen van groep 6. Door samen te werken
van vakdidactiek. kunnen de kinderen elkaar helpen.
Paus, H. et al. (2014). Portaal. Bussum:
Coutinho.

Werk- en
groeperingsvormen zijn
functioneel ondersteunend
bij het behalen van de
lesdoelen.
Ik heb gekozen om in tweetallen het
dictee te maken. Ik heb hierbij wel
aangegeven dat de kinderen
tweetallen moesten maken uit
verschillende groepen.
Het coperatieve leren kent verschillende
basisprincipes. Bij de werkvorm van een rendictee is
een positieve wederzijdse afhankelijk van belang,
omdat de opdracht alleen succesvol kan worden
uitgevoerd als ieder kind uit een groepje zijn bijdrage
levert. Iedereen kan mee doen aan een rendictee.
Verder is de individuele verantwoordelijkheid ook
van belang, omdat de kinderen verantwoordelijk zijn
voor hun bijdrage. Ik kan dit controleren door te
observeren en als ik de blaadjes nakijk kan ik zien
hoeveel erop staat. Dit koppel ik dan aan mijn
observaties. Zo kan ik zien of het realistisch is wat
de kinderen gemaakt hebben.
Tenslotte is voor een goed leerproces directe
interactie van belang. De kinderen wissel met elkaar
de woorden uit door dit in klanken te communiceren.
Dit is bevorderend voor de uitkomst van de
opdracht.
Kerpel, A. (2014). Coperatief leren.
Geraadpleegd op 30-03-2017,
van http://wij-leren.nl/cooperatief-leren-artikel.php

De proces- en Ik stel de kinderen vragen, zoals wat
productdoelen worden is je opgevallen aan de woorden kun
expliciet gevalueerd met je hier een spellingsregel aan
de kinderen. koppelen.
Ik vraag de kinderen hoe het
samenwerken is verlopen.
Ik herhaal de klanken met de kinderen, zodat ze
weten hoe ze de woorden moeten gaan vertalen. Ik
vraag de kinderen dit te herhalen, zo kan ik horen of
ze het begrepen hebben.
Om te kunnen controleren of de kinderen relaties
tussen de woorden kunnen leggen herhaal ik aan
het einde van de les de woorden en vraag wat de
kinderen opvalt aan de woorden.
De kinderen kiezen een strategie uit hoe ze het
beste samen de minste fouten kunnen maken met
de woorden. Dit controleer ik door te observeren.
Ik vraag aan de kinderen of ze is opgevallen welke
spellingsregel er is toegepast aan de woorden. Ik
laat de kinderen de spellingsregel herhalen.
Ik vraag de kinderen hoe de samenwerking is
verlopen. Door de reacties van verschillende
kinderen aan te horen kan ik beslissen of het
samenwerken is gelukt.

De werkvormen die worden
gehanteerd bij evaluatie
zijn passend bij
vakdidactiek en sluiten aan
op specifieke kenmerken
van de groep.
Bij een rendictee kunnen de
kinderen niet anders dan in
tweetallen werken. Het werken met
verschillende groepen is
bevorderend voor het leerproces.
Om dit te controleren zal ik een
directe interactie met de leerlingen
aan moeten gaan of iedereen het
begrepen heeft. Verder zijn
observaties en toetsen ook handig
om te evalueren of de doelen zijn
behaald.
Een directe interactie is handig om het te kijken of
iedereen het begrepen heeft. Er zijn een paar
kinderen in de klas die vaak zeggen dat ze het
begrepen hebben, maar het eigenlijk niet snappen.
Deze kinderen wil ik extra vragen of ze het begrepen
hebben. Als ik merk dat de betrokkenheid laag is
tijdens het herhalen van de spellingsregel, vraag ik
deze kinderen de spellingsregel met hun eigen
woorden uit te leggen.
Voor het evalueren van de lesdoelen kun je toetsen
of observaties gebruiken. Bij observaties moet je niet
alleen kijken naar woordkennis, maar ook naar de
manier hoe op kinderen dit aanleren. Hier kun je
veel uithalen, zoals bijvoorbeeld als de attitude van
kinderen. Ligt het aan de houding dat ze de woorden
niet kennen.
Paus, H. et al. (2014). Portaal. Bussum:
Coutinho.