Inforamtor Olsztyńskiego Seniora 2017 PDF

Informator
Olsztyskiego
Seniora
2017-01-01
RADA OLSZTYSKICH SENIORW

0
Olsztyski Informator Seniora 2017
Informator Olsztyskiego Seniora opracowany przez Rad Olsztyskich Seniorw pod

redakcj
Lucjana Jdrychowskiego i Jerzego K. Kowalewicza
Olsztyn 2017
1
Spis treci
Wstp................................................................................................................................... 6
Rada Olsztyskich Seniorw ........................................................................................... 8
Zwizek Emerytw, Rencistw i Inwalidw .................................................................... 9
Miejsca przyjazne seniorom w Olsztynie ...................................................................... 10
Tytu Miejsca Przyjaznego Seniorom w Olsztynie otrzymay: ............................ 10
Senior jako obywatel w dziaalnoci spoecznej.......................................................... 11
Inicjatywy lokalne ......................................................................................................... 11
Olsztyski Budet Obywatelski .............................................................................. 11
Dialog spoeczny.............................................................................................................. 12
Obywatelski Parlament Seniorw (OPS) ................................................................... 12
Wojewdzka Rada Dialogu Spoecznego (WRDS) ................................................... 12
Platforma Komunikacji Spoecznej Urzdu Miasta Olsztyna .................................. 13
Celem programu s: ................................................................................................. 13
Centrum Organizacji Pozarzdowych ....................................................................... 13
Aktywny senior ................................................................................................................ 14
Olsztyn Aktywnie ...................................................................................................... 14
Centra aktywnoci seniorw (zamierzenia) .............................................................. 15
Centra senior-WIGOR .................................................................................................. 16
Kluby Seniora w Olsztynie .......................................................................................... 16
Sport i rekreacja dla seniora ....................................................................................... 17
Obiekty sportowe pozostajce do dyspozycji seniorw ......................................... 18
Stowarzyszenie NEI KUNG.......................................................................................... 19
Rekreacja....................................................................................................................... 19
Turystyka....................................................................................................................... 20
Turystyka wirtualna. .................................................................................................... 21
Wirtualne podre marze ...................................................................................... 22
Obserwacje nieba ..................................................................................................... 22
Niepenosprawny senior ................................................................................................. 23
Osoby starsze z chorobami psychicznymi ............................................................... 24
Warsztaty Terapii Zajciowej ...................................................................................... 25
Rzecznik Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego ............................................... 26
Rzecznik Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego (Ewa Grko)......................... 26
Niewidomi i niedowidzcy........................................................................................... 26
2
Guchoniemi.................................................................................................................. 27
Dysfunkcje ruchowe .................................................................................................... 27
Senior a choroby nowotworowe ................................................................................ 28
Adresy hospicjw w Olsztynie ................................................................................... 29
Zakady opiekucze ..................................................................................................... 29
Wsparcie dla seniora na pograniczu wykluczenia spoecznego ............................... 30
Wsparcie w miejscu zamieszkania............................................................................. 30
Domy Dziennej Pomocy dla seniora .......................................................................... 31
Dzienne Domy Pomocy Spoecznej w Olsztynie .................................................. 32
Orodki wsparcia...................................................................................................... 32
Caodobowa opieka dla seniora. (Domy Pomocy Spoecznej). .......................... 32
Zdrowie seniora ............................................................................................................... 38
Informacje oglne..................................................................................................... 38
Pomoc medyczna - Informacja Medyczna .................................................................... 39
Nocna i witeczna Opieka Zdrowotna, Izby Przyj, SOR .................................... 39
Zasady korzystania z Nocnej i witecznej Opieki Zdrowotnej ......................... 39
Izby przyj w Olsztynie .............................................................................................. 40
Szpitalne Oddziay Ratunkowe w Olsztynie .............................................................. 40
Informacja medyczna................................................................................................... 40
Kardiologia .................................................................................................................... 42
Geriatria ......................................................................................................................... 42
Poradnie Chirurgii Urazowo-Ortopedycznej ............................................................. 42
Alergologia - Poradnie Alergologiczne ..................................................................... 43
Zagroenie chorobami odkleszczowymi ................................................................... 44
Terapia uzalenie ....................................................................................................... 46
Rehabilitacja ................................................................................................................. 46
Sprzt rehabilitacyjny - wypoyczalnie.................................................................. 46
Prolaktyka i edukacja zdrowotna ......................................................................... 47
Medycyna naturalna ................................................................................................. 48
Wybudzanie osb dorosych ze piczki .............................................................. 48
Koperta ycia olsztyskiego seniora ..................................................................... 48
Szpitale .............................................................................................................................. 49
Aktywno intelektualna seniora ................................................................................... 50
Edukacja i doskonalenie zawodowe. ......................................................................... 50
Biblioteki publiczne ..................................................................................................... 51
Miejskie Biblioteki Publiczne .................................................................................. 51
3
Inne biblioteki............................................................................................................ 51
Senior i ksika ......................................................................................................... 52
Filharmonia ................................................................................................................... 52
Teatry ............................................................................................................................. 52
Kina ................................................................................................................................ 52
Muzea i Centra Kultury ................................................................................................ 53
Wystawy i Galerie Wystawiennicze ........................................................................... 53
Kocioy i centra duszpasterskie ............................................................................... 55
Kapelani posug duszpasterskich w Domach Opieki Spoecznej i placwkach
suby zdrowia. ............................................................................................................. 57
Zagroenia grupy senioralnej......................................................................................... 58
Kradziee i oszustwa ................................................................................................... 58
Kradziee na klamk ................................................................................................ 58
Oszustwa i inne przestpstwa. ............................................................................... 58
Wyciganie pienidzy od seniorw za faszywe zalegoci ................................ 58
Inwestycje obarczone duym ryzykiem ................................................................. 58
Szybki kredyt (tzw. chwilwka) ............................................................................... 59
Naciganie seniorw na atrakcyjne monety ......................................................... 59
Faszywy wnuczek, siostrzeniec, krewny .............................................................. 60
Faszywy pracownik OPS, ZUS, czy innych instytucji ......................................... 60
Faszywy policjant .................................................................................................... 60
Wane porady ........................................................................................................... 60
Senior na drodze .......................................................................................................... 61
Senior pieszy............................................................................................................. 62
Senior na rowerze..................................................................................................... 62
Senior w samochodzie ............................................................................................. 63
Poary i seniorzy .......................................................................................................... 65
Seniorze przestrzegaj poniszych regu!............................................................... 65
Nazywaj go cichym zabjc .............................................................................. 65
Poar co robi?...................................................................................................... 66
Przemoc wobec seniora .................................................................................................. 67
Rodzaje przemocy: ................................................................................................... 67
Jeeli zdarza si, e kto: ........................................................................................ 67
Porady prawne ................................................................................................................. 69
Nieodpatna pomoc prawna .................................................................................... 69
Rozwizywanie wybranych problemw prawnych .................................................. 69
4
Ubezpieczenia i odszkodowania dla seniora ....................................................... 69

Zawarcia niekorzystnych umw handlowych na tzw. pokazach ........................ 70
Zagubienie (kradzie) wanych dokumentw ....................................................... 70
Sposb przygotowania i dostarczania dokumentw do dowodu osobistego .. 73
Paszport - wyrabianie............................................................................................... 74
Starania o odszkodowanie z tytuu wystpienia bdu medycznego ................ 75
Uporzdkowanie wanych spraw ............................................................................... 77
Problemy z oszczdnociami w bankach .............................................................. 77
Postpowanie w przypadkach odziedziczenia spadku ........................................ 78
Podstawowe elementy prawa spadkowego .......................................................... 78
Sporzdzenie testamentu ........................................................................................ 79
Wzory testamentw do pobrania na stronie: ........................................................ 79
Postpowanie w przypadku mierci .......................................................................... 80
Karta zgonu ............................................................................................................... 80
Zasiek pogrzebowy ................................................................................................. 80
Egzekucje komornicze ............................................................................................. 82
Seniorzy a zwierzta................................................................................................. 84
Pozbywanie si uciliwych odpadw ................................................................... 85
Ulgi dla seniorw ............................................................................................................. 86
Oglnopolska Karta Seniora ................................................................................... 86
W rodkach komunikacji ......................................................................................... 86
Senior w komunikacji miejskiej w Olsztynie ........................................................ 86
Ulgi na przejazdy kolej ........................................................................................... 87
Ulgi w samolotach, autobusach, takswkach....................................................... 88
Ulgi przy wypoczynku .............................................................................................. 88
Inne ulgi dla seniorw .............................................................................................. 89
Ulgi dla seniorw w opatach abonamentowych RTV ........................................ 90
Dodatek do emerytury dla stulatkw ..................................................................... 91
Strony www o tematyce senioralnej ...................................................................... 92
Wane telefony i adresy pomocowe .............................................................................. 93
5
Wstp
Dziaania administracji publicznej wszystkich szczebli oraz innych organizacji
i instytucji, ktre realizuj zadania i inicjatywy ksztatujce warunki godnego
i zdrowego starzenia si okrela si mianem polityki senioralnej. Celem tych
dziaa jest wspieranie i zapewnienie moliwoci aktywnego starzenia si
w zdrowiu oraz moliwoci prowadzenia w dalszym cigu samodzielnego,
niezalenego i satysfakcjonujcego ycia, nawet przy pewnych ograniczeniach
funkcjonalnych.
Opracowany przez Rad Olsztyskich Seniorw Informator Olsztyskiego
Seniora, wpisuje si we wspomnian polityk senioraln. W zaoeniu ma on
uatwi starszym osobom korzystanie z przysugujcych im ulg i udogodnie
z coraz bogatszej oferty adresowanej do starszego pokolenia przez rnego
rodzaju instytucje i wsppracujce z Miastem organizacje w ramach miejsc
przyjaznych seniorom . Informator zawiera informacje gdzie w Olsztynie mona
spdza ciekawie i aktywnie czas, poszerzy swoj wiedz, gdzie szuka pomocy
w rnych sytuacjach yciowych, jak reagowa w sytuacjach zagroenia, jak
realizowa cele spoeczne, by aktywnym spoecznie i przyczynia si do rozwoju
swojego lokalnego rodowiska.
W Informatorze zawarte s adresy i telefony orodkw kultury, teatrw, bibliotek,
przychodni lekarskich, tych wyspecjalizowanych w leczeniu osb w wieku
senioralnym, a take innych oglnie dostpnych. Wskazano miejsca przyjazne
seniorom w Olsztynie.
W jednym miejscu zebrano take organizacje i stowarzyszenia oferujce szeroko
pojte wsparcie dla seniorw, jak domy dziennego pobytu, spokojnej staroci, czy
prowadzce zajcia edukacyjne, sportowe, czy rekreacyjne.
Niniejsze pierwsze wydanie Informatora Olsztyskich Seniorw, dedykujemy
Seniorom miasta Olsztyn proszc jednoczenie o ocen, uwagi co do zawartoci
i ewentualne wskazanie dziedzin i problemw, ktrych Pastwu w treci zabrako,
a o ktre naleaoby wzbogaci ewentualne kolejne wydania tego typu opracowa.
Lucjan Jdrychowski
Jerzy K. Kowalewicz
6
Gwne problemy polityki senioralnej

na szczeblu lokalnych wadz samorzdowych
Zaoenia Dugofalowej Polityki Senioralnej na terenie Olsztyna na najblisze lata,
zostay opracowane przez byy Wydzia Zdrowia i Polityki Spoecznej Urzdu
Miasta Olsztyn, na podstawie Zaoe Dugofalowej Polityki Senioralnej w Polsce
na lata 2014-2020.
W wymienionym opracowaniu wobec zachodzcych zmian demograficznych
zwrcono szczegln uwag na konieczno modernizacji istniejcej
infrastruktury oraz rozbudow nowej, zapewniajcej opiek rodowiskow
i stacjonarn (okresow i dugoterminow) nad osobami starszymi.
W zwizku ze wzrastajca iloci osb w wieku senioralnym zaobserwowano
wzrost zapotrzebowania na usugi wpierajce i opiekucze (w formie stacjonarnej
i interwencyjnej). Zapotrzebowanie w tym zakresie w Olsztynie w roku 2015 byo
dwu a nawet trzykrotnie wysze ni dostpna w miecie baza.
Do najwaniejszych problemw ludzi starszych zaliczono samotno, chorob,
niepenosprawno (rozumiana take jako ograniczenia sprawnoci fizycznej oraz
czasem intelektualnej), ycie w ubstwie oraz poczucie nieprzydatnoci.
Wszystkie te problemy wskazuj na istniejc marginalizacj osb starszych jako
zbiorowoci, czego przykadem moe by stopniowe eliminowanie ich z aktywnego
ycia zawodowego w momencie osigania wieku emerytalnego.
Wobec chorb i niepenosprawnoci osb starszych, ich osamotnienia i oraz
nietolerancji, uznano e bardzo wanymi s profilaktyka i edukacja, ktra zwiksza
poczucie bezpieczestwa osb starszych i daje im moliwo do wikszej
aktywnoci tak fizycznej jak i umysowej. Rada Olsztyskich seniorw za
priorytetowe kierunki w swojej dziaalnoci uznaa potrzeb integracji i wspierania
rodowiska osb starszych, podnoszenie aktywnoci ludzi starszych, profilaktyk
i promocj zdrowia seniorw, przeamywanie stereotypw na temat seniorw
i staroci oraz budowania ich autorytetu, wzmacniania bezpieczestwa
publicznego i relacji, tak wewntrz, jak i midzypokoleniowych. Ponadto za bardzo
wane uznano dbao o edukacj, wikszy dostp do przedsiwzi kulturalnych
sportowych, turystycznych i rekreacyjnych na miar potrzeb rodowiska
senioralnego;
Praktycznymi rozwizaniami w tym zakresie s wsparcie rodowiskowe,
aktywizacja poprzez zaangaowanie seniorw m. in. w zajciach warsztatowych,
terapeutycznych i rehabilitacyjnych organizowanych w dziennych
i rodowiskowych placwkach dla osb starszych.
Wymienione przedsiwzicia bd wymuszay odpowiednie zmiany organizacyjne
(np. konieczno organizacji poradni geriatrycznych), personalne (wzrost iloci
specjalistw z zakresu geriatrii), wiksze zaangaowanie w opracowywanie
i uczestnictwo w oglnopolskich programach aktywizujcych osoby starsze,
a take zmiany w planowaniu i podziale nakadw finansowych.
7
Rada Olsztyskich Seniorw

Rada Olsztyskich Seniorw zostaa powoana Uchwa Rady Miasta Olsztyna
z dnia 27 maja 2015 roku. T sam uchwa nadano jej Statut. W skad Rady
wchodzi 25 przedstawicieli rodowiska senioralnego, miasta Olsztyn, wybranych
w wyborach demokratycznych. Zgodnie z 2 statutu Rada jest ciaem
o charakterze inicjatywnym, doradczym i konsultacyjnym wobec organw Gminy
Miejskiej Olsztyn, z ktrymi wsppracuje we wszystkich obszarach dotyczcych
osb starszych, w szczeglnoci:
integracji i wspierania rodowiska osb starszych oraz reprezentowanie
zbiorowych interesw tych osb na zewntrz;
aktywnoci ludzi starszych;
profilaktyki i promocji zdrowia seniorw;
przeamywania stereotypw na temat seniorw i staroci oraz budowania
ich autorytetu, wzmacniania relacji wewntrz, jak i midzypokoleniowych;
edukacji, kultury i dziedzictwa narodowego;
sportu, turystyki i rekreacji;
wykluczenia spoecznego osb starszych;
warunkw ycia seniorw;
mieszkalnictwa;
bezpieczestwa publicznego.
Wymienione zadania Rada realizuje poprzez przyjte plany pracy powoanych
zespow merytorycznych.
Skad Rady (I kadencji) oraz poszczeglnych zespow dostpny jest na stronie:
https://senior.olsztyn.eu/
Aktywno Rady Olsztyskich seniorw, podczas niespena rocznej dziaalnoci,
wyraa si w wielu dotychczas zrealizowanych przedsiwziciach. Przykadami
mog by: organizacja Gwiazdki dla Seniora, koncertu dla seniora w Olsztyskiej
Szkole Muzycznej, organizacja Dnia Babci i Dziadka, wspominkowego koncertu
pt. Mamy po 20-lat, w ramach wsppracy z Filharmoni Olsztysk oraz Teatrem
im. Stefana Jaracza zorganizowano przedsiwzicie pod nazw Senior bliej
kultury, dziaania edukacyjne z obszaru zdrowia i profilaktyki prozdrowotnej (4
wykady, akcja Koperta ycia), bezpieczestwa pod nazw Bezpieczny Senior,
Ponadto, we wsppracy z olsztyskimi szkoami (Zesp Szk Chemicznych,
Liceum Oglnoksztacce Nr 11) zorganizowano gimnastyk rehabilitacyjn dla
olsztyskich seniorw. Poczyniono starania o powoanie kolejnej placwki
realizujcej program Senior Wigor, ktrego celem jest aktywizacja i rehabilitacja
osb starszych z Miasta Olsztyna. Zorganizowano w ramach wolontariatu pomoc
w rozliczaniu deklaracji podatkowych za 2015r.
Przy wsppracy Rady Olsztyskich Seniorw z Miejsk Bibliotek Publiczn
w Olsztynie zorganizowano uroczysto inauguracji obchodw wiatowego dnia
seniora, oraz wiele (36), czsto wielodniowych przedsiwzi kulturalnych,
edukacyjnych, rekreacyjnych itp. W ramach uczestnictwa olsztyskich seniorw
8
w XVIII Warmisko-Mazurskich Dniach Rodziny zorganizowano midzy

pokoleniowy Koncert wspominkowy oraz konkurs fotograficzny pn. Senior
w oczach juniora a take 3 wystawy fotograficzne z wymienionego konkursu.
Ponadto Rada Olsztyskich Seniorw aktywnie uczestniczya w organizacji akcji
Miejsca przyjazne dla seniora, a take innych dziaaniach z obszaru polityki
prospoecznej oraz sportu i rekreacji (uczestnictwo w Olsztyskim Budecie
Obywatelskim z projektem Centrum Aktywnoci Seniora).
Rada otwarta jest na propozycje spoeczne. W celu wzajemnej komunikacji
uruchomiono stron w internecie o adresie: https://senior.olsztyn.eu/
Na wymienionej stronie znale mona bardziej szczegowe informacje na
temat skadu osobowego Rady, jej zespow merytorycznych, prac oraz
aktualnych dziaa.
Zwizek Emerytw, Rencistw i Inwalidw

Polski Zwizek Emerytw, Rencistw i Inwalidw Zarzd Okrgowy w Olsztynie,
istnieje od 1970 roku. Zaprasza serdecznie wszystkich emerytw, rencistw
i inwalidw. Zwizek dla swoich czonkw organizuje zabawy, turnusy
rehabilitacyjne, wycieczki i wczasy krajowe i zagraniczne. W razie potrzeby istnieje
moliwo skorzystania z bezpatnej porady prawnej. Polski Zwizek Emerytw,
Rencistw i Inwalidw Zarzd Okrgowy w Olsztynie to miejsce spotka rnych
ciekawych ludzi, gdzie w 23 Koach Olsztyskich zawizuj si nowe przyjanie
oraz znajomoci.
Polski Zwizek Emerytw, Rencistw i Inwalidw Zarzd Okrgowy
w Olsztynie Adres: 10, Olsztyn ul. Pieninego, tel. 89 527 22 15
(poniedziaek - czwartek w godz. 10-13). Strona: www.pzerii-olsztyn.cba.pl
9
Miejsca przyjazne seniorom w Olsztynie

Seniorzy w Olsztynie, podobnie jak w wielu innych miastach Polski, mog liczy
na atrakcyjne zniki, wyjtkowe traktowanie w wielu firmach. Do Miejsc
Przyjaznych Seniorom w Olsztynie stosujcym w stosunku do seniorw zniki,
talony lub specjalne rabaty zakwalifikowano 33 podmioty. Przedstawiciele tych
firm otrzymali z rk Prezydenta Miasta specjalne certyfikaty.
Tytu Miejsca Przyjaznego Seniorom w Olsztynie

otrzymay:
Body Perfect, Olsztyn, ul. Koobrzeska 5;
Fabryka okularw salony optyczne Doktor Marchewka, ul. Krasickiego 1B
- zniki oraz promocje;
Federacja Organizacji Socjalnych Wojewdztwa Warmisko-Mazurskiego
FOSA, ul. Kotaskiego 1 promocje;
Filharmonia Warmisko-Mazurska, ul. Gowackiego 1 - zniki i promocje
Foto Strzelec, ul. Pana Tadeusza 6 - zniki oraz promocje;
Gabinet kosmetyczny Violetta, ul. Koobrzeska 18 - 15 % zniki;
Horyzonty, ul. Pieninego 17/12 - 10 % zniki;
Hurtownia drobiu Oldrb, ul. Batycka 10 - 3 % zniki;
Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Rodziewiczwny 2 - promocje oraz zniki;
Miejski Orodek Kultury w Olsztynie, ul. Dbrowszczakw 3 promocje;
Olsztyska Szkoa Wysza im. J. Rusieckiego, ul. Bydgoska 33- zniki oraz
promocje;
Optyka-Okulistyka Aleksander Tracewicz, ul. Kopernika 46a, ul. Tuwima 26
- 10 % zniki;
OSiR w Olsztynie Centrum RekreacyjnoSportowe Ukiel, ul. Kapitaska
23 - zniki oraz promocje;
OSiR w Olsztynie Zesp Krytych Obiektw Sportowych II, ul. Mariaska
1 - zniki i promocje;
OSiR w Olsztynie- WCRS Aquasfera Galeria Warmiska, , Al. Pisudskiego
69 b - promocje i zniki;
Piekarnia Tyrolska, ul. Targ Rybny 11/1 talony;
Pracownia cukiernicza Sodycz, ul. Kotaja 23 - 10 % zniki;
Premium Dental Group, ul. Barczewskiego 1 - znika 10 %;
Przedsibiorstwo handlowo-usugowe Woal Celina Madanecka,
ul eromskiego 24 H - zniki i promocje;
Restauracja Zaktki Europy, ul. onierska 13 A - promocje i zniki;
Restauracja ukraiska Dumka, ul. Limanowskiego 13/12- znika 20 %;
Salon fryzjerski Aldona Zaciek, ul. Witosa 25- znika 15 %;
Salon strzyenia i pielgnacji psw Luna, ul. Zientary Malewskiej 16 - 10 z
rabatu na kady zabieg;
Salon Uroda i Zdrowie, ul. Limanowskiego 4/11 - zniki i promocje;
Salony Elbieta E. Jakubiak i D. Jakubiak, ul. Burskiego 1 - znika 10 %;
10
Stowarzyszenie Edukacyjne Modzie Przyszoci Regionu,

ul. Koobrzeska 9 promocje;
Studio Kosmetologii i Wizau Aleksandra Sobol, ul. Osiskiego 12/13,
Hotel Astronom - znika 15 %;
Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie, ul. 1 Maja 4 - zniki i promocje;
Usugi szewskie U Waldka, ul. Koobrzeska 24 - znika 10 %;
Wojewdzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie, ul. 1 Maja 5 promocje;
Zajazd Eljan, ul. Lubelska 47a/5 - zniki i promocje;
Zepter Biuro Regionalne Olsztyn, ul. Orkana 11 - promocje i zniki;
Zesp Szk Chemicznych i Oglnoksztaccych, ul. Koobrzeska 29-
wsppraca, otwarto na propozycje.
Senior jako obywatel w dziaalnoci

spoecznej
Inicjatywy lokalne
Olsztyski Budet Obywatelski
Olsztyski Budet Obywatelski to forma konsultacji spoecznych majcych na celu
wczenie mieszkacw w decydowanie o wydatkowaniu okrelonej czci
budetu Miasta Olsztyna na zadania moliwe do zrealizowania w cigu jednego
roku i wskazane przez mieszkacw w odpowiednim trybie postpowania.
Aktywny udzia spoeczestwa w gosowaniu w ramach Olsztyskiego Budetu
Obywatelskiego pozwala na wybr programw najbardziej spoecznie
aprobowanych, tworzc wadzom samorzdowym wybr kierunkw dziaa
prospoecznych.
Rada Olsztyskich Seniorw zaakcentowaa swj udzia w przedsiwziciu
zgaszajc projekt Centrum Aktywnego Seniora, proponujc wykorzystanie
aktualnie nie uywanego basenu i otoczenia przy ul. Gowackiego na potrzeby
rehabilitacyjno-rekreacyjne oraz integracyjne seniorw (bez powodzenia).
11
Dialog spoeczny
Obywatelski Parlament Seniorw (OPS)
Obywatelskie Parlamenty Seniorw, powstay w pastwach czonkowskich Unii
Europejskiej z inicjatywy Parlamentu Europejskiego podjtej w 1993 roku
w Luksemburgu.
W Polsce deklaracj wsparcia dla inicjatywy zwoania Obywatelskiego Parlamentu
Seniorw (OPS) podjto dopiero w styczniu 2014 roku.
Inicjatywa Obywatelskiego Parlamentu Seniorw, jako krajowego forum osb
starszych i reprezentacja seniorw, ktra mogaby wpywa na polityk pastwa
wobec osb starszych zyskaa poparcie Sejmowej Komisji Polityki Senioralnej
i Marszaka Sejmu oraz wsparcie organizacyjne ze strony Kancelarii Sejmu.
Zadania wok ktrych skupia si dziaalno OPS to:
jednoczenie rnych rodowisk senioralnych i reprezentowanie interesw
oraz wyraanie stanowiska osb starszych,
przyczynianie si do upowszechnienia wiedzy o zrnicowanych
potrzebach osb starszych i moliwociach ich zaspokojenia poprzez
edukacj, badanie potrzeb oraz inspirowanie waciwej polityki spoecznej
i gospodarczej pastwa;
wpywanie poprzez ewaluacj rzdowych programw senioralnych
i corocznych bada wybranych zagadnie dotyczcych sytuacji osb
starszych, na popraw efektywnoci wydatkowania rodkw publicznych na
realizacj polityki senioralnej.
Adres strony Internetowej Obywatelskiego Parlamentu Seniorw:
http://www.fundacjaoputw.pl/obywatelski-parlament-senior%C3%B3w.html
Wojewdzka Rada Dialogu Spoecznego (WRDS)

WRDS w Olsztynie powstaa na mocy zarzdzenie Marszaka Wojewdztwa
Warmisko - Mazurskiego Nr 126/2015 z dnia 7 grudnia 2015 r.
Do zada WRDS naley w szczeglnoci wyraanie opinii i stanowisk w spra-
wach:
obejmujcych zakres zada zwizkw zawodowych lub organizacji
pracodawcw,
spoeczno-gospodarczych o zasigu wojewdzkim oraz w sprawach
przekazanych przez Rad Dialogu Spoecznego
a take w sprawach spoecznych lub gospodarczych powodujcych
konflikty midzy pracodawcami i pracownikami, jeeli uzna si je za istotne
dla zachowania pokoju spoecznego.
KONTAKT Biuro Wojewdzkiej Rady Dialogu Spoecznego w Urzdzie
Marszakowskim Wojewdztwa Warmisko-Mazurskiego w Olsztynie w Biurze
Dialogu Spoecznego i Poytku Publicznego: adres: ul. Gowackiego 17, 10-562
12
Olsztyn, pokj 205 ( II pitro). tel. 89 51 25 873, 89 51 25 872,

tel. kom. 724 777 741, e-mail: wrds@warmia.mazury.pl
Platforma Komunikacji Spoecznej Urzdu Miasta

Olsztyna
powstaa w ramach projektu dofinansowanego ze rodkw Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu
Operacyjnego Warmia i Mazury 2007-2013 jako program Platforma Konsultacji
Spoecznych Miasta Olsztyna Warmia i Mazury regionem zjednoczonej Europy.
Celem programu s:
aktywizacja spoeczestwa
opracowanie programu umoliwiajcego na bieco prowadzenie dialogu
z mieszkacami Olsztyna,
zapoznawania z planowanymi inwestycjami i projektami,
a przede wszystkim wymiana informacji w ramach konsultacji spoecznych.
Na stronie: http://www.konsultacje.olsztyn.eu/ dostpne s informacje nt. tego, co
jest aktualnie konsultowane w Naszym miecie, jakie s wyniki konsultacji
spoecznych, a co najwaniejsze, w jaki sposb moecie mie wpyw na
podejmowane decyzje dotyczce inwestycji i projektw miejskich. Wymieniona
forma dialogu spoecznego pozwala na wybranie najbardziej oczekiwanych
i najlepszych rozwiza.
Zapraszamy do aktywnego wczania si do dyskusji na forum, wyraania swoich

opinii w sondach oraz zadawania pyta dotyczcych planowanych inwestycji
i projektw miejskich, abymy mieli wpyw na to, co si dzieje w naszym miecie.
Kontakt moliwy poprzez wypenienie druku pod adresami:
http://www.konsultacje.olsztyn.eu/cms/kontakt
http://www.konsultacje.olsztyn.eu/
Centrum Organizacji Pozarzdowych

Prowadzone jest przez Zwizek Stowarzysze Razem w Olsztynie oraz Fundacj
Inicjatywa Kobiet Aktywnych FIKA Olsztyskie Centrum Organizacji
Pozarzdowych oferuje bezpatn pomoc przy przygotowaniu ofert konkursowych,
projektw, rozliczania ofert z realizacji zada publicznych oraz pisania i rozliczania
projektw.
Jest to oferta skierowana do seniorw angaujcych si aktywnie w ycie
spoeczne i organizacj rnego rodzaju programw.
Adres: 10-274 Olsztyn, ul. Tarasa Szewczenki 1, tel. 503 680 500,
adres e-mailowy: ocop.olsztyn@gmail.com,
13
Aktywny senior
Olsztyn Aktywnie
Cykl imprez rekreacyjnych pod hasem: Olsztyn Aktywnie powsta w 2010 r.
z pomysu i dowiadcze turystw Warmisko-Mazurskiego oddziau PTTK.
Wspierany aktywnie przez urzdnikw olsztyskiego Ratusza sta si bardzo
atrakcyjn form spdzania wolnego czasu przez mieszkacw Olsztyna. Pord
bogactwa propozycji pozostay formy znane i majce ugruntowana tradycje, jak
cykl Przewodnik czeka, ktrego pierwsza edycja odbya si w Olsztynie 62 lata
temu, czy spywy yn organizowane od pocztku lat 50 ub. wieku. Doszy take
formy wspczesne downhill (ang. DH, rodzaj ekstremalnego kolarstwa
grskiego) czy nordic walking (ang. Intensywny spacer z uyciem dwch specjalnie
przystosowanych do tego kijkw) i inne.
Projekt jest realizowany przez Urzd Miasta (Wydzia Kultury, Promocji i Turystki),
Oddzia Warmisko-Mazurski PTTK, Stowarzyszenie Koodrom, Klub
Skorpena.
Przedsiwzicie Olsztyn Aktywnie to spoeczna (rodzinna) forma cyklicznej,
oglnodostpnej (bezpatnej): rekreacji, edukacji, o wysokiej jakoci merytorycznej
(zapewnianej przez wykwalifikowanych przewodnikw).
Gwnym celem przedsiwzicia jest budowanie spoecznoci ludzi aktywnych,
rozpowszechnianie aktywnoci, popularyzacja rekreacji oraz promocja turystyki
aktywnej jako sposobu na spdzanie wolnego czasu.
Oprcz promowania aktywnego i zdrowego stylu ycia i rozwijania sprawnoci
fizycznej, celami szczegowymi projektu jest rozwijanie zainteresowa
w dziedzinie turystyki oraz krajoznawstwa, promocja turystyki aktywnej jako
alternatywy do konsumpcyjnego stylu ycia, rozwijanie ciekawoci wiata,
ksztatowanie pozytywnych postaw spoecznych, kreowanie spoecznoci ludzi
aktywnych, promocja walorw przyrodniczych i tras rekreacyjnych w Olsztynie
i okolicach.
Oddzia Warmisko-Mazurski Polskiego Towarzystwa Turystyczno-
Krajoznawczego w Olsztynie 10-950 Olsztyn ul. Staromiejska 1 / 13
(pierwsze pitro) tel./fax. 89 527-36-65
http://www.mazury.pttk.pl/index.php e-mail: poczta@mazury.pttk.pl
DEKALOG AKTYWNOCI RUCHOWEJ SENIORA

Inn, bardzo atrakcyjn form aktywnoci osb starszych jest organizowana
cyklicznie od 2014, co dwa lata, impreza sportowo-rekreacyjna pod nazw:
Warmisko-Mazurska Senioriada.
Organizatorem przedsiwzicia s olsztyskie placwki ksztacce seniorw:
Warmisko-Mazurski Uniwersytet Trzeciego Wieku, Jarocka Akademia Trzeciego
Wieku oraz Akademia Trzeciego Wieku. Senioriada cieszy si duym
zainteresowaniem grupy senioralnej. W kadej senioriadzie uczestniczyo ponad
150 suchaczy (zawodnikw i wolontariuszy) z kilkunastu uniwersytetw trzeciego
14
wieku z caego wojewdztwa warmisko-mazurskiego. Przy okazji imprezy

wypracowano godny praktycznego zastosowania przez wszystkich seniorw
w yciu codziennym jako wyraz swojej deklaracji aktywnoci ruchowej. Dekalog
aktywnoci ruchowej seniora .
Dekalog aktywnoci ruchowej seniora:
1. Odejd od telewizora lub komputera i zacznij zdrowy styl ycia.
2. Staraj si polubi zdrowy styl ycia i aktywne formy wypoczynku, takie
jak: pywanie, bieganie, jazda na rowerze, nordic-walking, spacery i rajdy
piesze, narciarstwo, taniec, aerobik, sporty wodne, turystyka
i krajoznawstwo oraz inne.
3. Pamitaj, e nie ma ogranicze wiekowych do uprawiania treningu
fizycznego. Zalecany minimalny standard to wiczenia fizyczne 2 razy
w tygodniu.
4. Pamitaj, e regularna aktywno ruchowa (z zachowaniem okrelonego
bezpieczestwa) ma dla seniora wiele korzystnych zdrowotnych
oddziaywa: zwiksza wraliwo komrek na krc insulin, poprawia
tolerancj glukozy i zmniejsza prawdopodobiestwo cukrzycy.
5. Pamitaj, e wysiek fizyczny o charakterze wytrzymaociowym zaleca
si (z zachowaniem okrelonego bezpieczestwa) osobom z miadyc
ttnic koczyn dolnych, z chorob wiecow i niewydolnoci krenia, a
take osobom z przewlekymi chorobami puc.
6. Pamitaj, e obnienie nadcinienia ttniczego nastpuje zarwno po
jednorazowym wysiku fizycznym, jak i w wyniku systematycznego
treningu.
7. Pamitaj, e wysiek fizyczny wydua okres samodzielnoci
i niezalenoci seniora od innych osb w yciu codziennym.
8. Pamitaj, e systematyczna aktywno ruchowa zmniejsza ryzyko
wystpienia niepenosprawnoci.
9. Pamitaj, e systematyczne wiczenia fizyczne nie tylko korzystnie
modyfikuj obecno i przebieg chorb przewlekych, ale rwnie
wpywaj na ilo przyjmowanych lekw.
10. wiczc, BDZIESZ ZDROWSZY OD STATYSTYCZNEGO SENIORA,
poniewa statystyczny senior w Polsce choruje na 3-4 choroby przewleke
i przyjmuje stale 5-6 rnych lekw.
Centra aktywnoci seniorw (zamierzenia)

Wiele miast w Polsce moe poszczyci si funkcjonowaniem w nich Centrw
Aktywnoci Seniora. W wikszych miastach nawet poszczeglne dzielnice
posiadaj takie miejsca, w ktrych seniorzy mog realizowa swoje potrzeby tak
kulturalne, rekreacyjne, edukacyjne, jak te z zakresu rehabilitacji. Radzie
Olsztyskich Seniorw jak dotychczas, mimo licznych (5) prb, nie udao si
dotychczas takiego orodka zorganizowa. Mimo niepowodze, nadal czynione s
starania, aby takim miejscem by basen przy ul. Gowackiego (program
w Olsztyskim Budecie Obywatelskim liczymy na poparcie naszej inicjatywy).
15
Centra senior-WIGOR
Wadze samorzdowe uwzgldniajc potrzeby grupy senioralnej miasta Olsztyn
wystpiy o realizacje wieloletniego (na lata 2015-2020) Resortowego Programu
Senior WIGOR.
Celem programu jest spoeczna aktywizacja starszych mieszkacw Olsztyna,
zapewnienie wsparcia seniorom w zakresie dziaa prozdrowotnych, aktywnoci
ruchowej, kinezyterapii, dziaa edukacyjnych, kulturalnych, rekreacyjnych
i opiekuczych.
Aktualnie z programu korzysta ok. 120 osb (90 w Dziennym Domu Pobytu Senior-
Wigor w dzielnicy Dajtki (przy ul. Siewnej 78 w budynku Centrum Wsparcia
i Rehabilitacji - prowadzony jest przez Polskie Stowarzyszenie Na Rzecz Osb
z Upoledzeniem Umysowym Koo w Olsztynie) oraz 30 w orodku Laurentius
w dzielnicy Redykajny- Prowadzone przez Fundacj Laurentiuis).
Orodki organizuj zajcia z zakresu kuchni terapeutycznej, podczas ktrych
uczestnicy przygotowuj potrawy, piek ciasta i wsplnie je degustuj.
Dziki zajciom manualnym uczestnicy ucz si rnych technik, jak: wyszywanie
kanw, szydekowanie, haftowanie, robienie na drutach. W ramach zaj
artystycznych uczestnicy programu prowadz wasny kabaret, organizuj wsplne
wyjcia do teatrw, kin, muzew i galerii oraz organizuj spotkania tematyczne
i okolicznociowe. W pracowni komputerowej maj moliwo samodzielnego
korzystania ze stanowisk komputerowych z dostpem do Internetu oraz ucz si
obsugi komputera i korzystania z sieci.
Zajcia w ramach programu WIGOR odbywaj si w obiektach
przystosowanych do potrzeb osb starszych i niepenosprawnych, pozbawionych
barier architektonicznych i funkcjonalnych.
Rekrutacja do projektu trwa do wyczerpania miejsc (decyduje kolejno zgosze)
Informacje i zapisy:
Dzienny Dom Pobytu Senior WIGOR Centrum Rehabilitacji
i Wsparcia ul. Siewna 78, Olsztyn, tel.: 89 721-11-02.
Dom Opieki LaurentiusDom Pomocy Spoecznej Laurentius
ul. Hozjusza 19, 11-041 Olsztyn , tel.: 89 522 13 00 dom.opieki@laurentius.pl
pracowniksocjalny@laurentius.pl
Kluby Seniora w Olsztynie

Samodzielni i aktywni seniorzy, wyraajcy ch uczestniczenia w zajciach
sportowych, kursach komputerowych, warsztatach teatralnych, zajciach
z rkodziea lub kulinarnych, sekcjach brydowych, kursach lub zabawach
tanecznych albo w innych specjalistycznych zajciach mog (za symboliczn
opat) uczestniczy w okresowych (raz, dwa razy w tygodniu) spotkaniach
klubowych. Naley bacznie obserwowa informacje zamieszczane na stronie
www.senior.olsztyn.eu, gdy istnieje kilka inicjatyw Rady Olsztyskich Seniorw
ukierunkowanych na tworzenie Osiedlowych Klubw Seniora.
16
Olsztyscy seniorzy mog wedug wasnego zainteresowania oraz

najdogodniejszej lokalizacji uczestniczy w pracach nastpujcych klubw
seniorw:
1. Klub Seniora Akant ul. Kanta 1 tel.89 541 58 40
2. Klub Seniora Akces ul. Pana Tadeusza 6a tel.601 080 482
3. Klub Seniora Na Grce ul. Wakowicza 9 tel. 89 543 55 99
4. Klub Seniora Zwizku Niewidomych Nasza Chata
ul. Paukszty 57 tel. grzecznociowy 89 542 89 13
5. Klub Seniorw Radcw Prawnych. ul. Kopernika 10, 10-511 Olsztyn,
te: 89 527-98-6e-mail: biuro@oirp.olsztyn.pl
Sport i rekreacja dla seniora

Osoby starsze mimo naturalnego procesu starzenia si maj bardzo duy wpyw
na to, jak bd funkcjonoway. Oglna aktywno osb starszych zaley od trybu
ich ycia, diety, motywacji do dziaania, aktywnoci fizycznej, od realizowanych
celw yciowych, pasji, zainteresowa, otwartoci na kontakt z innymi ludmi,
aktywnoci spoecznej.
Najwaniejsz zasad profilaktyki w procesie starzenia si jest aktywno
fizyczna. Sprzyja ona lepszemu dotlenieniu caego organizmu, wzmacnia
kondycj fizyczn, wytrzymao, zwalnia procesy starzenia si, sprzyja
samoakceptacji, przyczynia si do poprawy mylenia, sprzyja rehabilitacji.
Uwzgldniajc wymienione pozytywy aktywnoci fizycznej wiele podmiotw
w Olsztynie, uwzgldniajc potrzeby osb starszych, organizuje zajcia
o charakterze sportowym, rekreacyjnym i turystycznym. Formy zaj s
dostosowane do potrzeb i moliwoci rnych grup wiekowych. Obejmuj one
takie formy aktywnoci fizycznej jak nordic walking (spacer z kijkami),
kontrolowane marszo-biegi, jazd na rowerze, pywanie, sporty wodne itp. a do
ekstremalnych systematycznych zaj o charakterze wyczynowym majcym
czsto odzwierciedlenie w rywalizacji klasyfikowanej w poszczeglnych grupach
wiekowych.
Podstawow jednostk zajmujc si problematyk sportu i rekreacji w Olsztynie
jest Orodek Sportu i Rekreacji (OSiR). OSiR w szerokim zakresie realizuje
zadania w obszarze kultury fizycznej: szczeglnie popularyzujc
i upowszechniajc sport i rekreacj dla kadego bez wzgldu na wiek, pe
i stopie sprawnoci fizycznej. Zapewnia ponadto bezpieczestwo na terenie
obiektw Orodka a take osb przebywajcych nad wod. Kady senior czujcy
si na siach moe z nich korzysta niejednokrotnie na warunkach ulgowych.
Ponadto istnieje moliwo korzystania z obiektw bdcych w zarzdzaniu
innych podmiotw np. z basenw pywackich.
17
Obiekty sportowe pozostajce do dyspozycji seniorw

Hala Widowiskowo - Sportowa URANIA
Adres: 10-558 Olsztyn Al. M. J. Pisudskiego 44 tel. 89 533-77-85,
tel. 89 533-51-84, tel. kom.: 519-566-332 e-mail: urania@osir.olsztyn.pl
Muzeum Sportu
Hala Widowiskowo - Sportowa URANIA 10-558 Olsztyn Al. M. J. Pi-
sudskiego 44 tel. 89 533-17-47 e-mail: muzeumsportu@osir.olsztyn.pl
Wodne Centrum Rekreacyjno-Sportowe Aquasfera Al. Marszaka
Jzefa Pisudskiego 69 b, 10-449 Olsztyn, tel: 89 535 96 22, kasy
tel.- 89 535-96-22, 89 535-23-96, Dziau Marketingu tel. 89-535 96 25
www.aquasfera.olsztyn.eu
Zesp Krytych Obiektw Sportowych I.10-558 Olsztyn ul. Gowackiego
27, tel.: 89 527-71-28, 89 534-07-81, adres e-mail: basen@osir.olsztyn.pl
Zesp Krytych Obiektw Sportowych II
10-558 Olsztyn, ul. Mariaska 1tel. kom. 519-566-149
e-mail: basen@osir.olsztyn.pl
Baza Sportw Wodnych Soneczna Polana Adres: 10-083 Olsztyn, ul.

Sielska 38. tel. 89 527 12 03 Z moliwoci wypoyczania sprztu wodnego.
Centrum Rekreacyjno-Sportowe Ukiel 11-041 Olsztyn ul. Kapitaska
23, tel.: 89 527 12 03, Godziny otwarcia: 08:0019:00 Z moliwoci
wypoyczania sprztu wodnego.
Olsztyskie Centrum Kajakarstwa Adres: 10-041 Olsztyn ul. Olimpijska
1, tel. 89 527 12 03 w. 300 e-mail mailto:sekretariat@aquasfera.olsztyn.eu
Basen pywacki przy Olsztyskiej Szkole Wyszej Adres:
10-243 Olsztyn ul. Bydgoska 33, (wejcie od ul. Rataja), tel. 607 44 33 37.
Pywalnia Uniwersytecka UWM ul. Tuwima 9, 10-747 Olsztyn,
tel. 89 524 61 31
Stadion Pikarski Adres:10-558 Olsztyn Al. M. J. Pisudskiego 69a
tel. 89 534-63-00e e-mail: stadion@osir.olsztyn.pl
Lodowiska (w okresie zimowym) 10-558 Olsztyn ul. Pisudskiego 44 (przy
HWS Urania), przy ul. Jezioowicza, tel. 89 533-77-85, tel. kom.: 519-566-
332 e-mail: urania@osir.olsztyn.pl
Skate Park Tor Motocrossowy 10-083 Olsztyn, Park im. Kusociskiego w
Olsztynie, a take przy ul. Lubelskiej 49 tel.:89 533-77-85, tel. kom.: 519-
566-332 e-mail: urania@osir.olsztyn.pl
Skate Park przy Centrum Sportowo Rekreacyjne Ukiel Adres;10-558
Olsztyn ul. Jeziorna 8, (za hotelem Omega przy ul. Sielskiej)
tel. 89 527-22-82
Plaa Miejska 10-558 Olsztyn ul. Jeziorna 8, |tel. 89 527-22-82
Sezonowe Kpielisko nad Jeziorem Skanda (czynne w okresie sezonu
letniego) 10-558 Olsztyn ul. Plaowa.
18
Inne moliwoci aktywnego spdzania czasu
Stowarzyszenie NEI KUNG

funkcjonuje od 2004 r. i prowadzi w ramach Akademii Ruchu Funkcjonalnego
praktyk wszechstronnych zaj ruchowych. Celem Stowarzyszenia jest
spoecznie uyteczna dziaalno na rzecz upowszechniania kultury fizycznej
i sportu oraz ochrony i promocji zdrowia poprzez:
organizowanie dziaalnoci w zakresie kultury fizycznej i sportu oraz
ochrony i promocji zdrowia na bazie tradycyjnych chiskich systemw
wicze zdrowotnych i wzmacniajcych,
wspieranie spoecznej aktywnoci obywateli w dziaaniach sucych
rozwijaniu kultury fizycznej, sportu i rekreacji sucej przywrceniu
sprawnoci, zdrowia, wewntrznej rwnowagi i wzmocnieniu ciaa, a take
odbudowie, pielgnacji, promocji i ochronie zdrowia
Przy solidnej pracy, zaangaowaniu i systematycznoci stowarzyszenie zapewnia
kademu, niezalenie od wieku i stanu zdrowia, moliwo uczestnictwa
w praktyce wicze wzmacniajcych i rozluniajcych opartych o rne systemy
m.in. Tai-Chi, Joga, gimnastyka oglnie wzmacniajca, wiczenia oddechowe
i rozcigajce.
Zajcia odbywaj si:
Hala Gwardii, 10-575 Olsztyn, al. Marsz. J. Pisudskiego 5, Poniedziaki
-18.30 19.30, rody 18.30 19.30
Zesp Szk Oglnoksztaccych nr 4, 10-685 Olsztyn ul. Turowskiego
3, Niedziela - godz. 7.45 - 10.00
Dla seniorw poniedziakowe zajcia w dawnej Hali Gwardii s bezpatne
Obowizuje odpowiedni strj gimnastyczny.
Siedziba Stowarzyszenia: 10-229 Olsztyn al. Wojska Polskiego 50/2 ,
tel. 505 785 645 http://www.taichi.olsztyn.pl/index.php E- mail:
taichi@taichi.olsztyn.pl
Rekreacja
Najprostsz form uczestnictwa w rekreacji lub aktywnego spdzania czasu
wolnego przez seniorw jest udzia w projekcie miejskim o nazwie Olsztyn
Aktywnie (str. 9). To cykl imprez rekreacyjnych dla kadego. Projekt powsta
w 2010 r. z pomysu i dowiadcze turystw oddziau PTTK oraz dziaa
urzdnikw olsztyskiego Ratusza. Pord propozycji majcych ugruntowanie
tradycje, jak cykl Przewodnik czeka, ktrego pierwsza edycja odbya si
w Olsztynie 62 lata temu, czy spywy kajakowe yn, organizowane od pocztku
lat 50 ub. wieku, itp. doszy take formy wspczesne - nordic walking, downhill,
rowery oraz wiele, wiele innych.
Strona internetowa OLSZTYN AKTYWNIE www. aktywnie.olsztyn.eu
Stowarzyszenie Olsztyski Klub Sportw Wodnych Adres ul.
Olimpijska 1 tel. 608 215 532 (grzecznociowy)
19
Miasto Olsztyn po zagospodarowaniu przestrzeni wok Jeziora Krzywego ma

szczeglnie due moliwoci w zaspokajaniu potrzeb osb przybywajcych
w zakresie rekreacji , aktywnego odpoczynku, sportw i turystyki wodnej a take
relaksu.
Stowarzyszenie Olsztyski Klub Sportw Wodnych to wielosekcyjny klub
sportowy. Midzy innymi oprcz szkolenia dzieci i modziey w kajakarstwie jest
tam take sekcja rekreacyjno-sportowa smoczych odzi z aktywnymi seniorami 60+
oraz sekcja aktywnych weteranw kajakarstwa.
Stowarzyszenie organizuje systematyczne treningi grupowe i indywidualne dla
kadego bez wzgldu na wiek, pe i stopie sprawnoci fizycznej.
Okresowo Zwizek Stowarzysze Razem w Olsztynie wraz z Olsztyskim
Centrum Wolontariatu Spinacz i Stowarzyszeniem Jakubowo organizuje akcje
ukierunkowane na seniorw np. akcj Aktywni do setki, w ramach ktrych
odbywaj si wsplne spacery, zwiedzanie wystaw czasowych i inne dziaania.
Olsztyskie Centrum Wolontariatu SPINACZ
ul. T. Szewczenki 1, 10-274 Olsztyn (Zatorze), tel. 503-680-500
e-mail: olsztynwolontariat@gmail.com
http://www.wolontariat.org.pl/
http://www.ocop.olsztyn.pl/spinacz
Podobnie ciekawe przedsiwzicia organizowane s przez Uniwersytety
Trzeciego Wieku (patrz UTW str.19, 43) ATW-( str.43) i w ramach Rzdowego
Programu na rzecz Aktywnoci Spoecznej Osb Starszych ASOS np. wypady
turystyczne w miecie i najbliszych okolicach Olsztyna wsplne wyjcia do teatru,
filharmonii oraz wyjazdy do teatrw i filharmonii w innych miastach.
Okresowo, w ramach realizowanych programw, Rada Olsztyskich Seniorw
oferuje gimnastyk rehabilitacyjn i rekreacyjn dostosowan do indywidualnych
moliwoci seniorw. z indywidualnymi konsultacjami instruktorw. Proponuje te
zajcia z tenisa stoowego, ktre odbywaj si w formie gier rekreacyjnych.
Aktualne informacje na stronie: www.senior.olsztyn.eu
Turystyka
Warmia i Mazury, w tym stolica regionu Olsztyn, nale do chtnie odwiedzanych
przez turystw regionw w Polsce. Do czynnikw decydujcych o zainteresowaniu
osb z zewntrz miastem czy regionem nale: walory krajobrazowe, baza bytowa
(zaplecze hotelowe i jego standard), moliwoci uprawiania turystyki (pieszej,
rowerowej, kajakowej, motorowej, eglarskiej a take w sezonie zimowym-
narciarskiej), obecno zabytkowych obiektw turystycznych (zamkw, kociow
i innych obiektw zwizanych z histori miasta czy regionu). Due znaczenie
w przyciganiu turystw z zewntrz maj, zarwno obiekty muzealne, oglno-
edukacyjne (planetarium, obserwatorium astronomiczne, archiwum) , kulturalne,
jak i obecno tzw. przestrzeni relaksu (z ang. chillout space).
Mieszkacy Olsztyna, w tym osoby starsze, maj szerokie moliwoci do
korzystania z walorw turystycznych swego miasta. Szereg placwek takich jak
Olsztyski Oddzia PTTK, Akademie i Uniwersytety Trzeciego Wieku, a take
organizacje pozarzdowe w ramach programw, organizuj szereg atrakcyjnych
imprez turystycznych dla seniorw (patrz Warmiski Uniwersytet Trzeciego Wieku
20
(patrz. str. 15). suchacze Warmisko Mazurskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku

zrzeszeni w Klubie Krajoznawcw PTTK dwa razy w tygodniu (roda godz. 10:00
i sobota-godz. 11:00) wdruj pieszo szlakami turystycznymi w lesie olsztyskim
i wok Olsztyna zbirki chtnych uczestnikw spacerw przy Centrum
Edukacyjnym i Inicjatyw Kulturalnych (byym WDK) w Jakubowie dojazd liniami
autobusw 110 i 117.
Warmisko Mazurski Uniwersytet Trzeciego Wieku w Olsztynie
ul. Mrongowiusza 8/10, 10- 537 Olsztyn tel.89 523 65 89,
e-mail: uwm3wiek-ol3@wp.pl, www.utwolsztyn.pl
Biuro czynne codziennie godz. 9.00 13.00.
Oddzia Warmisko-Mazurski PTTK, najliczniejszy w Polsce, oferuje organizacj

takich imprez turystycznych jak: wycieczki piesze, wycieczki rowerowe, wycieczki
krajoznawcze (zwiedzanie miasta z przewodnikiem), spywy kajakowe, gry
miejskie i imprezy na orientacj, survival, imprezy w Parku Linowym, usugi
przewodnickie (w jzyku angielskim, niemieckim, rosyjskim, francuskim, woskim),
wynajem kajakw.
Specjalistyczna dziaalno turystyczna realizowana jest w 23 koach. Jedn
z najwikszych grup, zrzeszajc ponad 150 czonkw, jest Klub Krajoznawcw
PTTK przy Uniwersytecie Trzeciego Wieku w Olsztynie. Klub ten, majcy 20-letni
tradycj organizuje szereg atrakcyjnych imprez i wyjazdw turystycznych oraz
sportowych,. Bardzo ciekaw inicjatyw Klubu, aktywizujca seniorw, s
organizowane dwa razy w tygodniu spacery po miecie i okolicach.
Oddzia Warmisko-Mazurski PTTK w Olsztynie
10-950 Olsztyn ul. Staromiejska 1, tel. 89 527 36 65
Klub Krajoznawcw PTTK przy Uniwersytecie Trzeciego Wieku
w Olsztynie, tel. grzecznociowy - 883 777 246,
Miejskiej Informacji Turystycznej Adres:10-101 Olsztyn Pl. Jana Pawa II
1, tel. 89 521 03 98 e-mail: info@olsztyn.eu MIF oferuje szersz informacj
na temat. przedsiwzi, kalendarza imprez, i bazy obiektw turystycznych.
Siownia Fitness Klub Motywacji - Adres: ul. Pstrowskiego 29/6A,
10-601 Olsztyn, tel. 531 637 959, 881 252 965 e-mail: p.martyniuk@o2.pl,
adres strony www: www.klubmotywacji.pl
Cennik karnetw w naszym klubie to 70 z za 8 wej w miesicu (2 treningi
w tygodniu). Przy duej iloci zainteresowanych osb - atrakcyjny rabat.
Turystyka wirtualna.
Nowoczesna technika i monta kolejnych kamer pozwala na blisze poznanie
miasta Olsztyn: https://www.olsztyn.eu/nc/o-
olsztynie/aktualnosci/article/panorama-olsztyna-online.html
Obraz z kamery skierowanej na aweczk Mikoaja Kopernika przy zamku
olsztyskim dostpny jest pod adresem: http://www.visit.olsztyn.eu/stream/show
Widok na panoram Olsztyna z ratusza obejmuje centrum oraz Stare Miasto jest
dostpny przez ca dob na stronie: olsztyn.webcamera.pl. Wkrtce bdzie
21
dostpna rwnie na oficjalnej stronie Urzdu Miasta: www.olsztyn.eu oraz na

portalu turystycznym: www.visit.olsztyn.eu.
Wirtualne podre marze
Podre marze, nawet przy unieruchomieniu w wzku, czy przy pozostawaniu
w domu moemy odby dziki udostpnieniu w wyszukiwarce Google lub przegldarce
chrome aplikacji: Google Maps, lub Mapy Google lub korzystajc z wielu programw
np. mapa.szukacz.pl. Wybr internetowych map jest bardzo duy. Najbardziej znan jest
www.maps.google.pl Aplikacja jest prosta w uyciu. Wystarczy w wyszukiwarce i Google
(w prawym grnym rogu wybra 9-cio punktowe pole Aplikacje i nastpnie z aplikacji
wybra Maps. Jeeli nie mamy jeszcze tej darmowej aplikacji naley j cign ze
sklepu Google. Po wybraniu aplikacji Maps naley zdefiniowa (w lewym dolnym rogu)
w jakiej formie chcemy j oglda (jako map, czy zdjcie satelitarne). Moemy wpisa
interesujcy nas adres, lub wybra na mapie.
Poniewa wirtualne podre wydaj si by atrakcyjn form podry dla seniora poniej
podajemy podstawowe kroki
Korzystanie z aplikacji jest proste i przyjazne np. w polu wyszukiwania w Mapy Google
moemy wpisa miasto, ulic i adres i dowiemy si, gdzie dany adres si znajduje. Dziki
zdjciom satelitarnym, ktre moemy zobaczy, klikajc
w opcj Google Earth, dowiemy si jakie jest pooenie terenu (jak wyglda z satelity).
Moemy zmienia skal mapy lub widoku satelitarnego, klikajc na skal
W opcjach Google Maps moemy te sprawdzi, jakie jest natenie ruchu, a nawet
sprawdzi warunki pogodowe, a w wielu przypadkach take obejrze zdjcia okolicy. To
ostatnie moe by przydatne np. w sytuacji, kiedy wybieramy si w dane miejsce po raz
pierwszy i chcemy zobaczy, jak to miejsce wyglda.
Google Maps, take Mapy Google pomaga nam tworzy wasne mapy poprzez
zapisywanie naszych miejsc, ocenianie ich poprzez przyznawanie gwiazdek lub
podobnie jak w mapach GPS wyznaczanie tras z miejsca na miejsce dla osb
poruszajcych si rowerem, samochodem lub pieszo.
Wiedz z zakresu posugiwania si aplikacj Google Maps lub innymi aplikacjami
dotyczcymi tego zagadnienia mona w atwy sposb poszerzy korzystajc z YouTube
wchodzc na: google maps WIDEO YOUTUBE.
Inny serwis: www.jakdojade.pl - to serwis wyszukujcy trasy (na razie w 12 miastach
Polski - Biaystok, Bydgoszcz, Grnolski Okrg Przemysowy, Krakw, d,
Trjmiasto, Pozna, Radom, Szczecin, Toru, Warszawa, Wrocaw) pozwalajcy przy
korzystaniu w wymienionych miastach z transportu publicznego pokona wybran tras
jak najszybciej i jak najwygodniej. Serwis rwnie jest przyjazny w posugiwaniu si i
zawiera opis poszczeglnych krokw.
Seniorzy, ktrym nie wystarczaj ju podre po ziemi, mog skorzysta z podry w
kosmosie (po niebie)
Obserwacje nieba
Osoby lubice obserwowa niebo (Ksiyc Ziemi, planety, gwiazdy, konstelacje, galaktyki)
mog zainteresowanie swoje speni wybierajc si do Olsztyskiego Planetarium,
Obserwatorium Astronomicznego lub w sposb wirtualny, nawet w pochmurne dni i noce,
siedzc wygodnie w domu korzystajc z mapy nieba dostarczanej przez Google Sky Map.
Wystarczy wej na stron: do https://www.google.com/sky/
22
Aplikacja jest intuicyjna, prosta i przyjazna. W okienku Szukaj naley wybra obiekt
zainteresowania. Porusza si po obiekcie mona w sposb podobny do poruszania si
po mapie (strzakami w gr, w d, w prawo i lewo, lub przecign widok przy wcinitym
prawym klawiszu myszki).
Celem powikszenia (pomniejszenia) obiektu naley stosowa oglnie przyjte sposoby
(nacinicie klawisza + lub -; przesunicie kursora nad miejsce na mapie i uycie klawisza
przewijania; przecignicie suwaka powikszenia w gr lub w d. Aby wyrodkowa i
powikszy widok w danym miejscu, naley klikn je dwukrotnie).
Aplikacja umoliwia wykorzystanie wikszej iloci opcji: wywietlanie kolekcji zdj,
drukowanie, udostpnianie lub zmian widoku, obserwacj nieba w ukadzie
historycznym, lub przy rnej dugoci fal (w podczerwieni , w zakresie mikrofal)
Wicej wskazwek i ukierunkowania w korzystaniu z aplikacji mona znale pod
adresem: https://support.google.com/maps/answer/91511?hl=pl
Niepenosprawny senior
Niepenosprawno osb starszych moe mie bardzo zrnicowany charakter.
Moe dotyczy umysu, narzdw ruchu, wzroku, suchu. O niepenosprawnoci
do celw poza rentowych orzeka Miejski Zesp ds. Orzekania
o Niepenosprawnoci funkcjonujcy przy Miejskim Zespole ds. Rehabilitacji
Zawodowej i Spoecznej 0sb Niepenosprawnych w Olsztynie.
Zesp ten wydaje legitymacje osoby niepenosprawnej oraz karty parkingowe
uprawnionym do tego osobom uatwiajc w tern sposb korzystanie z miejsc
przeznaczonych dla osb niepenosprawnych na parkingach.
Informacj o Miejskim Zespole ds. Rehabilitacji Zawodowej i Spoecznej Osb
Niepenosprawnych opracowano na podstawie Biuletynu Pytasz nie bdzisz, Nr
1/2012.
Miejski Zesp ds. Rehabilitacji Zawodowej i Spoecznej Osb Niepenosprawnych
jest jednostk samorzdow miasta Olsztyn. Podejmuje dziaania zmierzajce do
ograniczania skutkw niepenosprawnoci, uatwiajc osobom niepenosprawnym
kompleksow rehabilitacj, (czyli rehabilitacj spoeczn, zawodow, medyczn
i psychologiczn). Zadania realizowane na rzecz osb niepenosprawnych, s
czciowo refundowane ze rodkw Pastwowego Funduszu 0sb
Niepenosprawnych.
Rehabilitacja zawodowa ma na celu uatwianie osobie niepenosprawnej uzyskania
i utrzymania odpowiedniego zatrudnienia i awansu zawodowego poprzez
umoliwienie jej korzystania z poradnictwa zawodowego, szkolenia zawodowego
i porednictwa pracy.
Rehabilitacja spoeczna ma na celu umoliwienie osobom niepenosprawnym
uczestnictwo w yciu spoecznym, a realizowana jest przede wszystkim przez
wyrabianie zaradnoci osobistej, pobudzanie aktywnoci spoecznej osoby
niepenosprawnej, a take wyrabianie umiejtnoci samodzielnego wypeniania
r1 spoecznych. Zadania z zakresu rehabilitacji spoecznej Miejski Zesp
realizuje wsppracujc z Miejskim 0rodkiem Pomocy Spoecznej.
23
Zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej dofinansowywane ze rodkw PFRON:

szkolenia i przekwalifikowania, stae, prace interwencyjne, roboty publiczne, prace
spoecznie uyteczne,
dofinansowanie ze rodkw PFRON 50% kredytu bankowego zacignitego przez
osoby niepenosprawne na kontynuowanie dziaalnoci gospodarczej, dotacje na
rozpoczcie dziaalnoci gospodarczej, rolniczej lub na wniesienie wkadu do
spdzielni socjalnej, dofinansowanie do tworzenia nowych stanowisk pracy dla
osoby niepenosprawnej.
Zadania z zakresu rehabilitacji spoecznej dofinansowywane ze rodkw PFRON:
finansowanie dziaalnoci Warsztatw Terapii Zajciowej, turnusy rehabilitacyjne,
likwidacje barier architektonicznych, likwidacje barier w komunikowaniu si,
likwidacje barier technicznych, sprzt rehabilitacyjny, zaopatrzenie w przedmioty
ortopedyczne i rodki pomocnicze, sport, kultura, rekreacja i turystyka.
Miejski Zesp realizuje rwnie programy celowe, w chwili obecnej jednym z nich
jest:
Aktywny Samorzd - program skierowany do indywidualnych osb
niepenosprawnych, ktrego celem jest wyeliminowanie lub zmniejszenie barier
ograniczajcych uczestnictwo beneficjentw pomocy w yciu spoecznym,
zawodowym i w dostpie do edukacji.
Szczegowych informacji udziela:
Miejski Zesp ds. Rehabilitacji Zawodowej i Spoecznej Osb
Niepenosprawnych
10-029 Olsztyn, ul. Prosta 23A, , tel. 89 535 25 59, www.mzon.olsztyn.pl
Orodek Informacji Dla Osb Niepenosprawnych -10-029 Olsztyn,
ul. Prosta 23A, pok. 5, 5A, tel. 89 527 90 59 lub 89 527 90 16 www.oion.pl
Z uwagi na zrnicowany charakter niepenosprawnoci, formy pomocy
takim osobom musz by specjalistyczne i zrnicowane. Kontakt z
Oddziaem dla osb niepenosprawnych Informacja czynna w godzinach
8.00- 16.00 tel. 89 194 88, 89 678 74 14 Informacja caodobowa 94
340 67 12, 89 627 12 77, 800 133 773 (poczenie bezpatne).
Poczta elektroniczna - wss@nfz-olsztyn.pl
Osoby starsze z chorobami psychicznymi

Wyduanie ycia u ludzi wskutek zachodzcych procesw biologicznych prowadzi
dosy czsto do pojawiania si w spoeczestwie znacznego odsetka osb nie
bdcych samodzielnymi, ze wzgldu np. na zaburzenia ukadu nerwowego
zwizane z chorob Alzheimera lub innymi schorzeniami psychicznymi
objawiajcymi si m.in. zaburzeniami pamici, zachowania i osobowoci. Czsto
przyczyn demencji moe by uraz gowy. Powikaniami mog by zaburzenia
procesw odpowiedzialnych za mylenie, pami, rozumienie i komunikacj,
problemy z utrzymaniem odpowiedniej pozycji ciaa. zmiany emocjonalne,
otpienie, drenie, spowolnienie ruchw zuboenie lub zanik mimiki twarzy, ble
gowy, bezsenno, agresja, wrogo, apatia. Dziaaniami wychodzcymi
24
naprzeciw potrzebom tej grupy ludzi s projekty i przedsiwzicia , ktrych celem

jest wczenie marginalizowanych seniorw do aktywnego ycia spoecznego
poprzez szerokie wspdziaanie midzypokoleniowe w kwestiach zdrowia
psychicznego i promocji aktywnego starzenia si. Przykadem takiego projektu jest
midzynarodowy projekt ENPSYGE (Educational Network for Psychogeriatrics-
Sie edukacyjna w zakresie Psychogeriatrii), ktrego celem jest opracowanie
podrcznika poradnika dla rodzin i opiekunw osb cierpicych na deficyty
pamici oraz organizacja strony internetowej.
wiadczeniem specjalistycznych usug opiekuczych dla osb starszych

z zaburzeniami psychicznymi zajmuje si Miejski Orodek Pomocy Spoecznej
w Olsztynie.
Wyspecjalizowanymi jednostkami w tym zakresie w Olsztynie s:
Wojewdzki Zesp Lecznictwa Psychiatrycznego w Olsztynie Al.

Wojska Polskiego 35. 10-228 Olsztyn, Telefon:89 678 53 99 www.wzlp.pl/
Zesp Poradni Specjalistycznych przy Wojewdzkim Zespole
Lecznictwa Psychiatrycznego, al. Wojska Polskiego 35, tel. 89 678 53 53,
Uniwersytecki Szpital Kliniczny Olsztyn, ul. Warszawska 30,
tel. 89 524 53 54
Centrum Zdrowia Psychicznego przy SPZOZ MSW Olsztyn, al.. Wojska
Polskiego 37 tel. 89 539-83-00
NZOZ AKSON w Olsztynie, ul. Sielska 34, tel. 89 527 87 17,
Przychodnia Psychoterapii, profilaktyki i Leczenia Uzalenie, NZOZ,
Olsztyn, ul. Puszkina 13, tel. 89 535 71 15
Szeroko zakrojon dziaalno pomocow osobom upoledzonym umysowo

realizuje Olsztyskie Koo Polskiego Stowarzyszenia Osb z Upoledzeniem
Umysowym (PSouu) poprzez swoje placwki midzy innymi Orodek Wczesnej
Interwencji, warsztaty terapii zajciowej oraz centrum rehabilitacji i wsparcia.
Orodek Rehabilitacyjno-Edukacyjno- Wychowawczy, 10-560 Olsztyn

ul. onierska 27, tel/fax: 89 533 05 32e-mail: orew@poczta.onet.pl
Warsztaty Terapii Zajciowej

Warsztaty Terapii Zajciowej w ramach swojej dziaalnoci obejmuj rehabilitacj
zawodow i spoeczn osoby z upoledzeniem umysowym wraz ze sprzonymi
kalectwami. Uczestnikami warsztatu mog by osoby niepenosprawne,
posiadajce orzeczenie o stopniu niepenosprawnoci ze wskazaniem do
uczestnictwa w terapii, dajcej moliwoci pozyskania lub przywrcenia
umiejtnoci niezbdnych do podjcia zatrudnienia na rynku chronionym lub
otwartym. Pod kierunkiem instruktorw okrelonych specjalnoci w warsztacie
prowadzonych jest 11 pracowni. Stosowane formy majce znaczcy wpyw na
wszechstronny rozwj uczestnikw i ich aktywizacj to: usprawnianie ruchowe,
25
muzykoterapia, psychoterapia indywidualna i grupowa, pomoc psychologiczna

uczestnikom i ich rodzinom, terapia przez kontakt z przyrod, terapia edukacyjna
i pedagogiczna przy komputerze, zajcia logopedyczne i dydaktyczne,
choreoterapia, zajcia z fotografii, ergoterapia.
Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osb z Upoledzeniem Umysowym
(PSouu) Warsztaty Terapii Zajciowej 10-828 Olsztyn, ul. Traktorowa 35,
tel. 89 527-80-62, fax. 89 527-80-61e-mail: wtz.psouu.olsztyn@gmail.com
Dom Rodzinny DPS Zielone Wzgrzewww.psouu.olsztyn.pl e-mail:
dps@psouu.olsztyn.pl
Centrum Rehabilitacji i Wsparcia w Olsztynie (PSouu), ul. Siewna 78,
10-831 Olsztyn, Rehabilitacja (PSouu), tel. 89 721-11-03
rodowiskowy Dom Samopomocy (PSouu) tel. 89 721-11-01
Rzecznik Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego

Rzecznik udziela pomocy z zakresu prawa pacjentom Szpitala Psychiatrycznego
oraz osobom dziaajcym w interesie pacjenta: rodzina, przedstawiciel ustawowy,
opiekun prawny lub faktyczny.
Rzecznik Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego (Ewa Grko)
tel. 89 678 53 66, tel. kom. 664 014 152 (od poniedziaku do pitku w
godzinach 7.00 15.00.) lub pisemnie na adres: e-mail: e.gorko@bpp.gov.pl
Adres: Rzecznik Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego Wojewdzki Zesp
Lecznictwa Psychiatrycznego w Olsztynie al. Wojska Polskiego 35, 10-228
Olsztyn
Kontakt z Biurem Rzecznika Praw Pacjenta: 01-171 Warszawa, ul. Mynarska
46, bezpatna infolinia: 800-190-590 (czynna od poniedziaku do pitku
w godzinach 9.00 21.00), e-mail: sekretariat@bpp.gov.pl www: bpp.gov.pl
Niewidomi i niedowidzcy
Polski Zwizek Niewidomych Okrg Warmisko Mazurski wychodzi naprzeciw
potrzebom osb niedowidzcych i niewidomych, w tym take seniorw,
organizujc okresowo tematyczne warsztaty i szkolenia celem poprawienia
jakoci ycia osb z dysfunkcj wzroku samodzielnoci, aktywnoci, poczucia
wasnej wartoci, rozwijanie zdolnoci do samodzielnego funkcjonowania w yciu
codziennym np. w zakresie : higieny osobistej, dbaoci o wygld zewntrzny,
zachowanie si w rnych sytuacjach yciowych, samoobsugi podczas posikw,
obsuga sprztu rehabilitacyjnego / zegarki, czujniki cieczy, bilonwki, szycie ig,
uywanie centymetra krawieckiego, oznakowanie sprztu uytku domowego itp.
Osoby starsze z wadami wzroku mog korzysta, niejednokrotnie na zasadach
ulgowych (np. tyle procent zniki na usug ile lat ma pacjent), z usug zakadw
optycznych i lekarzy okulistw. Szersze informacje w tym zakresie sa dostpne
w wydawnictwach specjalistycznych np. Olsztyski niezbdnik medyczny,
Informator medyczny i inne. Seniorzy z wyran dysfunkcj wzroku wicej
informacji mog otrzyma w Polskim Zwizku Niewidomych Okrg Warmisko
Mazurski
26
Polski Zwizek Niewidomych Okrg warmisko-mazurski w Olsztynie

ul. Mickiewicza 17/3, 10-508 OLSZTYN, tel./fax: (89) 527 54 30; (89) 527
22 11 (godz. otwarcia: 7.30 - 15.30) e-mail: pzn@o2.pl, www.pznolsztyn.pl
Guchoniemi
Osoby starsze z racji wieku czsto dotyka wada suchu. Zalenie od stopnia
zaawansowania niedosuchu osoby dotknite t dysfunkcj mog zwraca si do
lekarzy specjalistw, oraz gabinetw specjalistycznych w poradniach ZOZ-u.
Szerszy wykaz specjalistw zawieraj okresowe, informacyjne wydawnictwa
medyczne: Informator medyczny, Olsztyski niezbdnik medyczny).
Szersz pomoc dotyczc np. pracy owiatowej, kulturalnej, zawodowej
i spoecznej w rodowisku osb niesyszcych i ich rodzin, organizowania
i prowadzenia dziaalnoci szkoleniowej w zakresie jzyka migowego,
organizowania rnych form rekreacji ruchowej, turystyki i sportu masowego,
prowadzenia zawodowej rehabilitacji osb niesyszcych i z uszkodzonym
suchem, pomocy w przezwycianiu trudnych sytuacji yciowych, dziaalnoci na
rzecz osb niesyszcych i z uszkodzonym suchem w wieku emerytalnym oraz
zagroonych wykluczeniem spoecznym, mona uzyska w Oddziale Warmisko-
Mazurskim Polskiego Zwizku Guchych.
Oddzia Warmisko-Mazurski Polskiego Zwizku Guchych 10-506 Olsztyn,
ul. Ktrzyskiego 3 lok. 1, tel.: 89 533 34 11, Faks: 89 533 34 11 (godziny
kontaktu: pon., wt. w godz. 7.00 - 15.00; r., czw. w godz. 7.00 - 20.00; pt. w godz.
7.00 - 15.00) e-mail: pzg_olsztyn3@wp.pl Strona: www.pzg.olsztyn.pl
W przypadkach chci skorzystania ze wiadczenia usug tumacza jzyka
migowego (PJN, SJM i SKOGN) osoby niepenosprawne lub opiekunowie
potrzeb tak powinny zgosi co najmniej na 3 dni robocze wczeniej, na
odpowiednim, wniosku (wzr zamieszczony na stronie: http://www.nfz-
olsztyn.pl/pacjent/informacje-dla-osob-niepelnosprawnych/ do Warmisko-
Mazurskiego Oddziau Wojewdzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia
w Olsztynie.
Zgoszenie chci skorzystania ze wiadczenia usug tumacza PJM, SJM i SKOGN
mona wnie pisemnie za porednictwem poczty, osobicie, za pomoc faksu, za
pomoc poczty elektronicznej, poprzez Elektroniczn Skrzynk w ramach
Elektronicznej Platformy Usug Administracji Publicznej (ePUAP)
Poczta elektroniczna - wss@nfz-olsztyn.pl Informacja: tel. 89 194 88, 89 678 74
14 (czynna w godzinach 8.00- 16.00) Informacja caodobowa: tel. 89 627 12 77,
943 406 712, 800 133 773 (poczenie bezpatne)
Dysfunkcje ruchowe
Osoby dotknite dysfunkcj ruchow mog wystpi z wnioskiem o orzeczenie
swojej niepenosprawnoci do Miejskiego Zespou Do Spraw Rehabilitacji
Zawodowej i Spoecznej Osb Niepenosprawnych w Olsztynie.
27
W zalenoci od rodzaju i stopnia orzeczonej niepenosprawnoci osoby mog

by upowanione do ulgowych lub nawet bezpatnych przejazdw rodkami
komunikacji miejskiej.
Miejski Zesp d/s Rehabilitacji Zawodowej i Spoecznej Osb
Niepenosprawnych w Olsztynie Olsztyn ul. Prosta 23 A, , tel. 89 535
25 59.
Przychodnia Specjalistyczna w Olsztynie (NFZ. Olsztyn ul. Dworcowa
28, Tel. 89 537 32 00, 89 537 32 00. Rejestracja on-line:
https://www.przychodniaspecjalistyczna.pl:8443/ksplirejestracja/
Senior a choroby nowotworowe

Podstawow zasad w profilaktyce chorb nowotworowych jest wykonywanie
czstych bada kontrolnych, do ktrych skania mog takie objawy jak osabienie,
uporczywy kaszel, ktry nie przechodzi mimo standardowego leczenia, bl garda,
a take utrzymujca si gorczka, czy nagy spadek masy ciaa, lub pojawiajce
si guzy i narola, szczeglnie o ciemnym zabarwieniu. Uatwieniem w tym
zakresie jest te fakt, e do onkologa nie potrzebujemy skierowania.
Dla osb u ktrych wykryto nowotwr, w styczniu 2015 roku zostaa wprowadzona
wraz z pakietem onkologicznym tzw. Zielona Karta - (Karta Diagnostyki i Leczenia
Onkologicznego- karta DiLO). Karta taka upowania pacjentw, do szybkiej (bez
czekania w kolejce) diagnozy i terapii onkologicznej. Kart DiLO (zielon kart)
moe wystawi tylko lekarz rodzinny, lub specjalista, ktry przyjmuje w ramach
kontraktu z NFZ, a powinni j otrzymywa wszyscy pacjenci z podejrzeniem
nowotworu, aby szybko przej badania diagnostyczne.
Szybkie wykrycie choroby nowotworowej znacznie zwiksza szans wyleczenia,
polepszenia komfortu ycia i jego przeduenia.
W przypadkach, gdy leczenie raka zakoczyo si niepowodzeniem, gdy z punktu
medycyny nie ma ju moliwoci dalszego leczenia, a chory - w tzw. stanie
terminalnym wymaga opieki - moe zosta oddany pod opiek hospicjum
(domowego lub stacjonarnego). W przypadku hospicjum domowego lekarz,
pielgniarka, fizjoterapeuta, a take psycholog czy wolontariusz opiekuj si
chorym w jego domu. Hospicja stacjonarne przeznaczone s dla chorych, ktrymi
nie ma kto opiekowa si w domu lub nie ma tam do tego warunkw. Do hospicjum
na jaki czas moe trafi te pacjent, ktrego opiekun musi gdzie wyjecha lub
sam zachoruje i nie jest ju w stanie zajmowa si swoim bliskim.
Skierowanie do hospicjum moe wystawi lekarz rodzinny, specjalista w gabinecie
lub w szpitalu, ktry wyda zawiadczenie potwierdzajce, e leczenie przyczynowe
nowotworu zostao zakoczone.
Hospicja maj na celu zapewnienie pacjentowi dobrej jakoci ycia u jego schyku:
leczenie blu, agodzenie objaww choroby, pomoc psychologiczn
w zaakceptowaniu sytuacji oraz pomoc prawn (np. w uregulowaniu spraw
spadkowych). Opieka w zespoach paliatywnych jest bezpatna, nawet jeli pacjent
nie jest ubezpieczony.
28
Dokumenty (w formacie pdf) niezbdne- wymagane przy przyjciu pacjenta do

hospicjum (skierowanie, zgoda, wniosek-o-udostepnienie-dokumentacji-
medycznej) dostpne s pod adresem:
http://www.hospicjum.olsztyn.pl/296,hospicjum-domowe
Z wykazem hospicjw na terenie wojewdztwa warmisko-mazurskiego (i Polski)
mona zapozna si na stronie: http://hospicjum-domowe.waw.pl/adresy
wybierajc wojewdztwo warmisko-mazurskie
Adresy hospicjw w Olsztynie

NZOZ HOSPICJUM DOMOWE STACJA OPIEKI CARITAS
10-555 Olsztyn, ul. Kociuszki 86, tel/fax. 89 534 00 50
email: hospicjum@hospicjum.artneo.pl
http://www.hospicjum.artneo.pl/ http://www.olsztyn.caritas.pl/
Szerszych informacji udzielaj: s. Wiktoria Zgorzaek - Kierownik Hospicjum
- tel. kom. 0 501 239 189, pielgniarki - tel. kom. 0 501 239 188
Olsztyskie Stowarzyszenie Hospicyjne Palium Centrum Opieki
Paliatywnej im. Jana Pawa II 10-226 Olsztyn al. Wojska Polskiego 30,
e-mail: hospicjum_olsztyn@tlen.pl
Hospicjum Stacjonarne -tel. 89 532-61-73 (caodobowo)
Hospicjum Domowe (w godz. 8:00 - 10:00) - tel. 089 526-47-47,
kom. 608-34-34-12
Poradnia Medycyny Paliatywnej - (rejestracja w godz. 8:00 - 10:00)
tel. 89 526-47-47
Wolontariat - tel. 89 525-24-41
Zakady opiekucze
Ponadto pomocy w zakresie opieki nad osobami terminalnie chorymi udzielaj

Zakady opiekucze:
Stowarzyszenie na Rzecz Chorych Dugotrwale Unieruchomionych
Niebieski Parasol - Centrum Opieki Dugoterminowej i Rehabilitacji
Dzia stacjonarnych wiadcze opiekuczo leczniczych 10-686
Olsztyn ul. Boenigka 9, tel: 89-5413570
Zakad Opiekuczo Leczniczy Niepubliczny Zakad Opieki
Zdrowotnej Orodek Mieszkalno-Rehabilitacyjny Polski Zwizek
Niewidomych 10-685 Olsztyn ul. Paukszty 57, tel. 89 542 89 13
Zakad Pielgnacyjno-Opiekuczy Niepubliczny Zakad Opieki
Zdrowotnej Orodek Mieszkalno-Rehabilitacyjny Polski Zwizek
Niewidomych 10-685 Olsztyn ul. Paukszty 57, tel: 89 542 89 13
Zakad PielgnacyjnoOpiekuczy.
Niepubliczny Zakad Pielgnacyjno-Opiekuczy im. w. ukasza
10-226 Olsztyn, ul. Wojska Polskiego 30, tel. 89 532 61 63.
29
Wsparcie dla seniora na pograniczu

wykluczenia spoecznego
Wsparcie dla seniorw w potrzebie wyraa si w wielorakiej formie. Pomoc
w zalenoci od sytuacji osb starszych, mog by lokalne Kluby Seniora,
programy pomocowe realizowane w ramach programu WIGOR i Domy
Samopomocy Spoecznej (dla osb radzcych sobie i mogcych si samodzielnie
porusza, a szukajcych kontaktu z innymi seniorami), Domy dziennej Pomocy,
Domy Pomocy Spoecznej (dla osb samotnych, schorowanych,
niepenosprawnych, wymagajcych opieki pielgniarskiej, bd
unieruchomionych i nie radzcych sobie z trudami dnia codziennego), Hospicja
(dla osb terminalnie chorych).
Wsparcie w miejscu zamieszkania

Jedn z podstawowych instytucji sucych osobom starszym jest Miejski Orodek
Pomocy Spoecznej w Olsztynie (MOPS). Gwnym celem dziaa takiego orodka
jest denie do jak najwikszej samodzielnoci jej podopiecznych i ich aktywizacja
w podejmowaniu dziaa zmierzajcych do poprawy jakoci wasnego ycia. Usugi
wiadczone w miejscu zamieszkania obejmuj pomoc w zaspokajaniu potrzeb
yciowych, opiek higieniczn oraz pomoc w zapewnieniu kontaktu z otoczeniem.
Odpatno za wiadczone usugi zaley od jej charakteru. O moliwociach
i kosztach pobytu w placwkach wiadczcych usugi opiekucze mona
dowiedzie si kontaktujc si bezporednio z dan placwk lub Miejskim
Orodkiem Pomocy Spoecznej (MOPS).
Dla osb pozostajcych we wasnych domach (mieszkaniach) moliwe jest
wiadczenie usug opiekuczych w ramach odpatnej prywatnej opieki domowej
przez dziaajce lokalnie firmy specjalistyczne, lub wyspecjalizowane podmioty
Miejskiego Orodka Pomocy Spoecznej.
Usugi opiekucze s wiadczone w zalenoci od potrzeb osb starszych w trzech
formach: asystenta domowego. opiekuna medycznego, opieki pielgniarskiej.
Opieka w formie asystenta domowego polega na wsparciu osb starszych przy
codziennych czynnociach: sprztaniu, gotowaniu, ubieraniu itp.
Opiekun medyczny, oprcz czynnoci wykonywanych przez asystenta domowego
powinien take umie wykpa podopiecznego, zmieni mu pampersy, zrobi
masa, prowadzi profilaktyk przeciwodleynow, poda lekarstwa, zrobi prosty
zastrzyk.
Opieka pielgniarska polega na staym, profesjonalnym monitorowaniu pacjenta,
wiadczeniu wszelkich, w tym wyspecjalizowanych, usug pielgniarskich.
Ceny prywatnych usug opiekuczych s negocjowane indywidualnie w zalenoci
od stanu podopiecznego i warunkw lokalnych.
Nowoczesne rozwizania w zakresie opieki nad osobami starszymi tzw. opieki
koordynowanej, zmierzaj do sprawowania tej opieki metodami telemedycznymi
tzn. wykorzystujcymi technologi informatyczno-telekomunikacyjn. Metody takie
(realizowane w ramach projektu wstpnego w Sekcji ds. Bada Klinicznych
Centrum Innowacji i Transferu Technologii Uniwersytetu Medycznego w odzi)
30
pozwalaj na pozostawanie osoby starszej we wasnym mieszkaniu

i jednoczenie, za pomoc laptopa lub tabletu wyposaonego w odpowiednie
(indywidualnie dobrane) urzdzenia do pomiarw medycznych, by pod kontrol
specjalistw medycznych.
Opieka nad osob przewlekle chor lub starsz wymagajca opieki ze strony
wspmieszkacw, czonkw rodziny.
Przy aktualnym braku systemu kompleksowej opieki nad osobami chorymi,
zadanie organizacji opieki spada na czonkw rodziny i przyjaci. Opieka
pielgniarska jest zawodem trudnym wymagajcym dugiego specjalistycznego
przygotowania. Z tego wzgldu najkorzystniej jest zoy w najbliszej przychodni
opieki zdrowotnej deklaracj wyboru na realizacj wiadcze gwarantowanych
pielgniarki POZ i korzysta z opieki pielgniarki podstawowej opieki zdrowotnej.
Korzystnym jest te zdobycie podstawowej wiedzy z zakresu opieki nad osobami
starszymi i chorymi w domu. Bardzo pomocnym
w tym zakresie jest bezpatny, bogato ilustrowany, zawierajcy ponad 90 stron
poradnik Jak opiekowa si osob przewlekle chor w domu opracowany
przez Fundacj Razem Zmieniamy wiat. Poradnik i materiay instruktaowe jak
opiekowa si osob przewlekle chor w domu s dostpne na zamwienie lub
te moliwe do pobrania w postaci pliku pdf na stronie www Fundacji.
Fundacja Razem Zmieniamy wiat ul. kiewskiego 20/26, 87-100 Toru,
https://damy-rade.info/
Domy Dziennej Pomocy dla seniora
Starszym osobom samotnym wymagajcym pomocy innych osb z powodu wieku,
choroby lub innych przyczyn, przysuguje pomoc w formie usug opiekuczych lub
specjalistycznych usug opiekuczych. Usugi takie mog by przyznane rwnie
osobie, ktra wymaga pomocy innych osb, a rodzina, a take wsplnie
niezamieszkujcy maonek, wstpni, zstpni nie mog takiej pomocy zapewni.
Dla samotnych seniorw, ktrzy s samodzielni, ale doskwiera im samotno, brak
kontaktw spoecznych, nie majcych warunkw do wygodnego ycia lub dla osb
niezaradnych yciowo ewentualnie z lekkimi zaburzeniami otpiennymi pomoc
i odpowiednim rozwizaniem mog by dzienne domy pomocy (DDP). S to
lokalnie dziaajce zazwyczaj 8 godzin (od rana do popoudnia) orodki,
zapewniajce swoim podopiecznym posiki i rnorodne, aktywizujce zajcia (np.
wycieczki), edukacyjne (profilaktyka zdrowotna, wsplne czytanie ksiek
i artykuw, rozwizywanie krzywek, gry i konkursy) oraz kulturalne (wyjcia do
teatru, muzeum, organizacja wasnych przedstawie). Placwki takie zapewniaj
zazwyczaj swoim podopiecznym jeden lub dwa posiki, uatwiaj zaatwienie spraw
urzdowych, wykonanie prania lub innych niezbdnych potrzeb. Pobyt
w Dziennych Domach Pomocy (lub samopomocy) wie si najczciej z nisk
opat. Osoby o najniszych dochodach (poniej 634 z na osob samotn i 514 z
na osob w rodzinie miesicznie) s cakowicie zwolnione z opat. Te, ktre maj
wysze emerytury, zapac od 10 do 40 proc. swoich dochodw. Przyjcie do
Dziennego Domu Pomocy nastpuje po przeprowadzeniu przez pracownika
MOPS-u wywiadu rodowiskowego, na podstawie decyzji administracyjnej,
w ktrej ustala wysoko opat, czas dziennego pobytu i termin pobytu.
31
Dzienne Domy Pomocy Spoecznej w Olsztynie

Dzienny Dom Pomocy Spoecznej dla Osb Chorych na Cukrzyc 10-
449 Olsztyn ul. al. M. J. Pisudskiego 61 a, Kierownik - tel. 89 533 20 35
e-mail: dps.szansa@mopsolsztyn.pl czynny pon. -pit. w godz. 7.00-15.00
Dzienny Dom Pomocy Spoecznej 10-681 Olsztyn, ul. Orowicza 27,
Kierownik - tel. 89 544 11 30 e-mail: orlowicza27@mopsolsztyn.pl czynny
od pon. do pit. w godz. 7.00-15.00
Dzienny Dom Pomocy dla Osb Niepenosprawnych
10-582 Olsztyn ul. E. Plater 13, Kierownik - tel. 89 527 22 23, 504 756 628
e-mail: ddpson@mopsolsztyn.pl czynny od pon. do pit. w godz. 7.00-15.00
Dzienny Dom Pomocy Spoecznej ,,Nasza Przysta
10-175 Olsztyn ul. Batycka 81, Kierownik - tel. 89 523 88 16 e-mail:
naszaprzystan@mopsolsztyn.pl czynny od pon. do pit. w godz. 7.15-15.15
Dzienny Dom Pomocy Spoecznej ,,Nasza Chata
10-508 Olsztyn, ul. Mickiewicza 17/1, Kierownik - tel. 89 527 23 56 e-mail:
naszachata@mopsolsztyn.pl czynny od pon. do pit. w godz. 8.00-17.00
Dzienny Dom Pomocy Spoecznej ,,Nasz Dom 10-487 Olsztyn, ul.
witezianki 4a, Kierownik - tel. 89 521 04 41, 504 756 618 e-mail:
naszdom@mopsolsztyn.pl czynny od pon. do pit. w godz. 7.15-15.15
Dzienny Dom Pomocy Spoecznej 10-211 Olsztyn, ul. Faata 23,
Kierownik - tel. 89 526 55 00 e-mail: dpsfalata@mopsolsztyn.pl czynny od
pon. do pit. w godz. 7.30-15.30
Orodki wsparcia
Orodek Wsparcia dla Osb Niesyszcych ,,Gest
10-130 Olsztyn, ul. Ktrzyskiego 3/1, Kierownik - tel. 89 521 04 40,
e-mail: gest@mopsolsztyn.pl czynny w pon., wt., czw., pit. w godz. 7.15-
15.15, w rody 7.15-19.00
Schronisko dla Bezdomnych im. Sabiny Kusznierw, Olsztyn 10-417,
ul. Towarowa 18, tel. 89 521 04 49
Caodobowa opieka dla seniora. (Domy Pomocy Spoecznej).

Pensjonariusz posiadajcy wasne rodki utrzymania (renta lub emerytura),
zazwyczaj zobowizany jest do pokrycia tych kosztw z wasnych funduszy. Jeeli
koszt pobytu przekracza moliwoci finansowe osoby, to na poczet opaty pobiera
si nawet do 70% netto z emerytury lub renty a brakujc cz opaty lub
w przypadku gdy jeeli dochd netto potencjalnego pensjonariusza jest wyszy ni
300% ustawowego kryterium dochodowego (w aktualnym stanie prawnym s to
kwoty: w przypadku jednoosobowego gospodarstwo domowego 1902 z,
w przypadku wieloosobowego gospodarstwa domowego - 1542 z na osob
w rodzinie), powinna wnie rodzina zobowizana do wiadcze alimentacyjnych
32
(maonek, dzieci, wnuki, prawnuki). W przypadku braku osb mogcych

uzupeni brakujce koszty, koszty te pokrywa gmina. Zwolnienie z opat
uzupeniajcych moe nastpi w wyjtkowych wypadkach tj. w przypadkach osb
bezrobotnych, przewlekle chorych lub opacajcych ju za pobyt w placwkach
opiekuczych innych czonkw rodziny. Zwolnienie moe nastpi na wniosek
osoby zainteresowanej zoony do Miejskiego Orodka Pomocy Spoecznej
w Olsztynie. Pracownicy MOPS-u ukierunkuj osob zainteresowan do
odpowiedniej placwki uwzgldniajc stan zdrowia, poczucie bezpieczestwa
seniora oraz stopie jego fizycznej i psychicznej sprawnoci. Wyboru placwki
naley dokonywa z gbokim rozeznaniem oraz ze wiadomoci, e wybrana
placwka bdzie odtd domem.
Domy Pomocy Spoecznej (DPS) oraz placwki zapewniajce caodobow opiek
osobom niepenosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszym wieku
zapewniaj caodobow opiek oraz zaspokajaj niezbdne potrzeby bytowe,
opiekucze, pielgnacyjne, wspomagajce, aktywizujce i edukacyjne na
poziomie obowizujcego standardu. Zazwyczaj jest to opieka lekarska (lekarz
rodzinny, diabetolog, psychiatra), opieka pielgniarska, caodobowa pielgnacja,
kpiel, podstawowe zabiegi kosmetyczne, w razie potrzeby dowz na konsultacje
medyczne, lub skierowanie do szpitala, rehabilitacja, zajcia terapeutyczne,
zaopatrzenie w leki do wysokoci limitu okrelonego przez Ministerstwo Zdrowia
i rodki higieniczne, np. pampersy, pomoc w zaatwieniu sprztu
rehabilitacyjnego, materaca przeciwodleynowego, chodzika, protez, trzy do piciu
posikw dziennie oraz nielimitowany dostp do napojw, wycieczki, wyjcia do
kina, teatru, innych miejsc rozrywki, dostp do biblioteki, sklepiku, kawiarenki
internetowej, kaplicy, czasem pokoje gocinne dla odwiedzajcych, pranie
i prasowanie pocieli oraz bielizny.
Z uwagi na zrnicowanie potrzeb osb starszych istniej zrnicowane
i dopasowane do tych potrzeb typy domw pomocy spoecznej. Miedzy innymi
domy pomocy spoecznej dla: osb w podeszym wieku, osb przewlekle
somatycznie chorych, osb przewlekle psychicznie chorych, dorosych
niepenosprawnych intelektualnie, osb niepenosprawnych fizycznie, osb
uzalenionych od alkoholu.
Dokumenty wymagane przy staraniu si o miejsce w domu pomocy spoecznej to:
wniosek osoby ubiegajcej si o miejsce w domu pomocy spoecznej lub jej
przedstawiciela ustawowego, zawiadczenie lekarskie stwierdzajce konieczno
sprawowania caodobowej opieki, aktualna decyzja o wiadczeniu
emerytalnym/rentowym lub decyzja o przyznaniu zasiku staego oraz wywiad
rodowiskowy u osoby zainteresowanej i osb zobowizanych do ponoszenia
opaty przeprowadzony przez pracownika orodka pomocy spoecznej waciwego
ze wzgldu na miejsce zamieszkania lub pobytu osoby zainteresowanej.
Dokumentacj skada si w Punkcie Pomocy Spoecznej waciwym ze wzgldu
na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej lub w Miejskim Orodku Pomocy
Spoecznej, al. Pisudskiego 61A, pok.317.
Informacj o przyporzdkowaniu ulic Olsztyna do waciwych punktw pomocy
spoecznej oraz adresy punktw mona znale pod adresem:
33
http://mopsolsztyn.bip.gov.pl/kontakt/39617_punkty-pomocy-spolecznej-w-mops-
olsztyn.html
Bardziej szczegowych informacji i pomocy w uzyskaniu miejsca w domu pomocy
spoecznej udziela:
Dzia Pomocy Instytucjonalnej MOPS w Olsztynie
tel.: 89 534-65-02, 89 534-65-03
Domy Pomocy Spoecznej (DPS) w Olsztynie (wykaz)

DPS dla Osb z Upoledzeniem Umysowym Zielone Wzgrze
ul. Traktorowa 35, tel. 89 527 80 61.
DPS i Dom Opieki Laurentius ul. Hozjusza 19, tel. 89 522 13 00.
DPS ul. Batycka 37 A, tel. 89 521 33 93.
DPS Kombatant ul. Faata 23, tel. 89 535 66 00,
DPS PZN ul. Paukszty 57, tel. 89 542 75 82
Ponadto funkcjonuje szereg Prywatnych Domw Opieki oraz Domw Opieki
bdcych w gestii fundacji np.
Dom Pomocy Spoecznej Laurentius ul. Hozjusza 19, 11-041
Olsztyn , tel.: 89 522 13 00 dom.opieki@laurentius.pl
rodowiskowe Domy Samopomocy w Olsztynie
1. DS dla Osb z Zaburzeniami Psychicznymi Wyspa
ul. Wyspiaskiego 2, 89 526 04 97,
2. DS dla Osb z Zaburzeniami Psychicznymi Dworek
ul. Krlowej Jadwigi 4, tel. 89 527 07 53. Opieka stacjonarna
3. DS dla Osb Niepenosprawnych Intelektualnie i z Innymi Zakceniami
Czynnoci Psychicznych Polskiego Zwizku Niewidomych,
ul. Paukszty 57, tel. 89 542 89 13,
4. DS dla Osb z Zaburzeniami Psychicznymi Lena Chata,
ul. Faata 23 K, tel. 89 535 66 00,
5. DS Barka dla Osb z Niepenosprawnoci Intelektualn,
ul. Jacka Kuronia 4, tel. 601 495 330,
6. DS Pomost dla Osb Wykazujcych Inne Przewleke Zaburzenia
Czynnoci Psychicznych oraz Osb z Chorob Alzheimera
ul. Leyka 17, tel. 895237239.
7. DS dla Osb z Zaburzeniami Psychicznymi i Upoledzeniem
Intelektualnym ,
ul. Siewna 78, tel. 89 721 11 01.
8. DS Centrum Alzheimera Dar Serca
ul. Jacka Kuronia 14, tel. 888 104 272.
Dzienny Dom Opieki Medycznej (DDOM)
W ramach Europejskiego Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwj
(POWR) opracowano program (na razie w latach 2014-2020) Zdrowiej w domu.
Dzienny Dom Opieki Medycznej- wsparcie dla rodzin w czasie choroby.
Jest to innowacyjna forma sprawowania, przez 8-10 godzin dziennie przez okres
1-3 miesicy, bezpatnej opieki nad osobami niesamodzielnymi, majca na celu
34
zdeinstytucjonalizowanie opieki nad osobami niesamodzielnymi oraz sprawowanie

tej opieki w warunkach moliwie zblionych do domowych. Dzienny dom opieki
medycznej zapewnia opiek medyczn poczon z kontynuacj terapii
i procesem usprawniania w zakresie funkcjonalnym oraz procesw poznawczych
celem poprawy warunkw funkcjonowania fizycznego i psychicznego. W ramach
domu opieki medycznej wiadczone s:
opieka pielgniarska, w tym edukacja pacjenta dotyczca samoopieki
i samopielgnacji;
doradztwo w doborze odpowiednich wyrobw medycznych
usprawnianie ruchowe (fizjoterapia);
stymulacja procesw poznawczych (opieka psychologiczna);
terapia zajciowa oraz zajcia dodatkowe, pozwalajce na zagospodaro-
wanie czasu wolnego pomidzy udzielanymi wiadczeniami zdrowotnymi;
dziaania edukacyjne polegajce na przygotowaniu rodziny i opiekunw
pacjenta do kontynuacji opieki w warunkach domowych.
odpowiednie do stanu zdrowia wyywienie (2 posiki II niadanie lub
podwieczorek oraz dwudaniowy obiad) bd.
Do dziennego domu opieki medycznej bd przyjmowani pacjenci niesamodzielni,

w szczeglnoci powyej 65 r.., skierowani przez lekarza rodzinnego lub lekarza
prowadzcego w szpitalu, ktrzy w ocenie skal poziomu samodzielnoci (skala
Barthel) otrzymali 40-65 punktw:
bezporednio po przebytej hospitalizacji, ktrych stan zdrowia wymaga

wzmoonej opieki pielgniarskiej, nadzoru nad terapi farmakologiczn,
kompleksowych dziaa usprawniajcych i przeciwdziaajcych postpujcej
niesamodzielnoci oraz wsparcia i edukacji zdrowotnej,
a take doradztwa w zakresie organizacji opieki i leczenia osoby
niesamodzielnej;
pacjenci, ktrym w okresie ostatnich 12 miesicy udzielone zostay
wiadczenia zdrowotne z zakresu leczenia szpitalnego.
Z moliwoci uzyskania wsparcia wyczeni s pacjenci korzystajcy ze wiadcze

opieki zdrowotnej z zakresu wiadcze pielgnacyjnych i opiekuczych w ramach
opieki dugoterminowej, opieki paliatywnej i hospicyjnej oraz rehabilitacji
leczniczej, w warunkach orodka lub oddziau dziennego oraz w warunkach
stacjonarnych, a take osoby korzystajce ze wiadcze zdrowotnych z zakresu
opieki psychiatrycznej i leczenia uzalenie.
Wzory dokumentw, ktre naley wypeni przy zgaszaniu do DDOM znajduj si

na stronie: www.olsztyn.caritas.pl w zakadce Dzienny Dom Opieki Medycznej
Caritas Archidiecezji Warmiskiej Grunwaldzka 45, 10-125 Olsztyn,

tel/fax: 89 523 64 02, pn-pt 8:00-16:00mail: olsztyn@caritas.pl
http://olsztyn.caritas.pl/DDom/index.html
Dzienny Dom Opieki Medycznej ul. Kociuszki 86, 10-555 Olsztyn
35
Punkty pomocy spoecznej MOPS w Olsztynie
Adres strony, na ktrej mona uzyska szersze informacje nt. punktw pomocy
spoecznej MOPS w Olsztynie oraz, w zacznikach, wykaz ulic przypisanych do
poszczeglnych punktw:
http://mopsolsztyn.bip.gov.pl/kontakt/39617_punkty-pomocy-spolecznej-w-mops-
olsztyn.html
Punkt Pomocy Spoecznej nr 1 ul. Aleja Wojska Polskiego 8, 10-225
Olsztyn, tel. 89 521 04 52, 89 521 04 55
Punkt Pomocy Spoecznej nr 2 ul. Kajki 6 - pok. nr 5, 7, 10-547 Olsztyn,
tel. 89 521 04 80, 89 535 32 45
Punkt Pomocy Spoecznej nr 3 ul. Al. Przyjaci 40, tel. 89 527 62 11, 89
527 62 13, 89 534 20 74
Punkt Pomocy Spoecznej nr 4 Al. M.J. Pisudskiego 61 A - pok. nr 7, 101,
10-449 Olsztyn, tel. 89 616 55 21, 89 616 55 23, 89 534 67 46
Punkt Pomocy Spoecznej nr 5 ul. Wyszyskiego 1 B, 10-457 Olsztyn,
tel. 89 521 04 39, 89 533 03 55
Punkt Pomocy Spoecznej nr 6 ul. witycz - Widackiej 3 - pok. nr 112,
113, 114, 10-691 Olsztyn, tel. 89 521 04 59, 89 533 35 42
Punkt Pomocy Spoecznej nr 7 ul. witezianki 4 A, 10-487 Olsztyn, tel. 89
526 53 56, 89 521 04 44, 89 521 04 65
Punkt Pomocy Spoecznej nr 8 ul. Wakowicza 5 pok. nr 13, 22, 10-684
Olsztyn, tel. 89 544 11 41, 89 526 42 46
Punkt Pomocy Spoecznej nr 9
ul. ytnia 71, 10-822 Olsztyn, tel. (fax) 89 527 88 50
Punkt Pomocy Spoecznej nr 10
ul. Knosay3/5, 10-015 Olsztyn, tel. 89 521 04 02, 89 521 04 72,
Punkt Pomocy Spoecznej nr 12 ul. Partyzantw 3 pok. nr 202, 203, 204,
10-522 Olsztyn, tel. 89 521 86 18, 89 512 09 03, 89 512 09 04
Opieka fundacji nad osobami starszymi

Dom Pomocy Spoecznej Laurentius ul. Hozjusza 19, 11-041 Olsztyn,
tel. 89 522 13 00, adres e-mailowy: dom.opieki@laurentius.pl,
Opieka prywatnych podmiotw nad osobami starszymi w Olsztynie
Informacje dotyczce opieki wybranych prywatnych podmiotw nad osobami
starszymi, opieki nad osobami starszymi, prywatnych orodkw opieki nad
seniorami, prywatnymi domami emeryta dostpne s na stronach:
www.opieka nad osobami starszymi - ofertypracy.olsztyn.pl
https://promedica24.com.pl/opiekunki6/?gclid=CLz5yOzUtNECFcE_GwodIpQE5
Q&gclsrc=aw.ds
36
www.olsztyn.com.pl/ogloszenie,opieka-nad-osobami-starszymi-
olsztyn,12915.html
Ceny usug s zrnicowane i trzeba osobicie ustali wysoko opat oraz
zakres usug.
Pomoc wiadczona w Archidiecezjalnym Orodku Caritas oraz Parafialnych

Zespoach Caritas
Celem Caritas jest dziaalno charytatywna i humanitarna dla zrealizowania
potrzeb duchowych i materialnych czowieka, wypywajca z ewangelicznego
przykazania mioci i majca na uwadze godno kadej osoby ludzkiej bez
wzgldu na jej wyznanie, wiatopogld, narodowo, ras i przekonania.
Prowadzona dziaalno charytatywno-opiekucza, systematyzowanie jej form
i podejmowanie dziaa na rzecz szerokiego zakresu potrzebujcych,
dotyczy w szczeglnoci: rodziny, dzieci, modziey, samotnych matek,
niepenosprawnych, chorych, seniorw, uzalenionych, bezdomnych,
bezrobotnych, ofiar przemocy, winiw, migrantw i uchodcw, ofiar klsk
ywioowych, epidemii i zbrojnych konfliktw.
Wymienieni beneficjenci mog korzysta z prowadzonych przez Caritas
Archidiecezji Warmiskiej w Olsztynie: jadodajni, ani, odzieowni, gabinetu
lekarskiego dla bezdomnych, Orodka Interwencji Kryzysowej, opieki paliatywnej
i hospicjum domowego (patrz str. 27-28), orodka dla uzalenionych; rodzinnych
domw dziecka w Braniewie i Nidzicy, niepublicznego schroniska modzieowego
we Fromborku, Domu Samotnej Matki w Brswadzie, Warsztatw Terapii
Zajciowej, I rodowiskowego Domu Samopomocy we Fromborku, centrum
pielgniarstwa i opieki paliatywnej w Growie Iaweckim, Nidzicy, Pieninie
i Ornecie; orodka wypoczynkowo-edukacyjnego w Rybakach.
Rodziny korzystaj czsto z rnego typu pomocy wiadczonej przez Caritas,
poprzez realizacj programw EMBARGO, FEAD, ktre s wpisane
w dziaalno Parafialnych Zespow Caritas. Dzieci i modzie wolontariusze ze
Szkolnych K Caritas uczestnicz w akcjach i kampaniach o charakterze
oglnopolskim, takich jak: Wigilijne Dzieo Pomocy Dzieciom, Jamuna
Wielkopostna, Tornister Peen Umiechu (zbirka przyborw szkolnych
i artykuw pimienniczych), Podaruj Kropl Mioci, wiatowy Dzie Chorego,
Pola Nadziei, Oglnopolska Zbirka ywnoci Caritas, Oglnopolski Bieg Caritas,
jak rwnie o charakterze wojewdzkim- udzia w festynie rodzinnym, jako
wczenie si w obchody Warmisko- Mazurskich Dni Rodziny.
Ponadto dzieci i modzie ze Szkolnmych K Critas (SKC) oraz doroli
wolontariusze z Parafialych Zespow Caritas realizuj wasne programy, dziaajc
na rzecz osb potrzebujcych we wasnym rodowisku.
Ostatnio Caritas Archidiecezji Warmiskiej realizuje program: Dzienny Dom Opieki
Medycznej- Zdrowiej w domu (szersze informacje na str. 33).
Caritas Archidiecezji Warmiskiej Grunwaldzka 45, 10-125 Olsztyn,

tel/fax: 89 523 64 02 mail: olsztyn@caritas.pl
37
Zdrowie seniora
Informacje oglne
Osoby w starszym wieku, z natury rzeczy, s bardziej naraone na problemy
zdrowotne. Z tego wzgldu nieodzowna jest znajomo podstawowych informacji
na temat kontaktw pomidzy pacjentem a sub zdrowia.
W przypadkach nagego zachorowania lub nagego pogorszenia stanu zdrowia
zachodzi czasami potrzeba wezwania karetki pogotowia (bezpatny tel. 999 lub
112). Naley pamita, e zesp ratownictwa medycznego (karetk pogotowia)
mona wezwa wycznie w sytuacjach bezporedniego zagroenia ycia lub
stanach nagych, ktre mog prowadzi do istotnego uszczerbku zdrowia.
Wezwanie karetki pogotowia uzasadnione jest w przypadkach utraty przytomnoci,
wystpienia drgawek, nasilonej duszno, rozlega rana w wyniku urazu,
intensywny krwotok, poraenie prdem, nagy i ostry bl, zaburzenia rytmu serca,
podejrzenie zawau serca bd udaru mzgu. W takich przypadkach telefon
i wezwanie s bezpatne.
Aby wezwa zesp ratownictwa medycznego naley zadzwoni pod numer tel.
999 lub 112. W rozmowie z dyspozytorem naley spokojnie opisa zdarzenie,
poda kogo dotyczy, adres i inne niezbdne dane (mona posuy si danymi
z Koperty ycia).
W przypadkach problemw zdrowotnych podczas pobytu poza miejscem
zamieszkania np. podczas wizyty u rodziny) pacjent ma prawo do bezpatnych
wiadcze w innej placwce Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ), ktra ma
podpisan umow z NFZ.
Po godzinach pracy placwek POZ, lub w weekendy (soboty, niedziele, wita)
usugi medyczne zapewniane s w formie nocnej i witecznej opieki zdrowotnej.
Pomoc taka udzielana jest od poniedziaku do pitku w godzinach od 18.00 do 8.00
dnia nastpnego oraz caodobowo w soboty, niedziele i inne dni wolne od pracy.
Dobrze jest zna adres i telefon najbliszej takiej placwki.
Aktualny wykaz wszystkich placwek nocnej i witecznej pomocy medycznej
dostpny jest na stronie www.nfz-olsztyn.pl oraz poprzez Caodobow
Telefoniczn Informacj Medyczn pod numerem 12 661 22 40.
Przy kontaktach ze sub zdrowia naley koniecznie posiada przy sobie
dokument
z numerem PESEL (na przykad dowd osobisty, legitymacja emeryta/rencisty
,aktualne zawiadczenie o pobieraniu zasiku przedemerytalnego), dziki ktremu
lekarz lub pielgniarka mog uzyska informacj o ubezpieczeniu
a take , jeeli trzeba, skierowanie do specjalisty od lekarza rodzinnego.
Przy problemach zdrowotnych podczas wyjazdw zagranicznych zgodnie
z unijnymi/wsplnotowymi przepisami osobie przebywajcej tymczasowo w innym
pastwie czonkowskim UE/EFTA przysuguj wiadczenia zdrowotne, ktre s
niezbdne z medycznego punktu widzenia z uwzgldnieniem charakteru tych
wiadcze i czasu trwania pobytu, oraz zostay udzielone w celu uniknicia
sytuacji, w ktrej pacjent byby zmuszony do powrotu na terytorium pastwa
ubezpieczenia, aby uzyska potrzebne leczenie. WW celu uzyskania
wymienionych wiadcze naley posiada Europejsk Kart Ubezpieczenia
38
Zdrowotnego (EKUZ), ktr mona uzyska w Warmisko-Mazurskim Oddziale

Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ)
Pomoc medyczna - Informacja Medyczna

Narodowy Fundusz Zdrowia- Oddzia Warmisko-Mazurski Infolinia 801-
002-904 89 679-39-00. Wyszukiwarka wiadcze medycznych http://www.nfz-
olsztyn.pl/wyszukaj_swiadczeniodawcow/
Nocna i witeczna Opieka Zdrowotna, Izby Przyj,

SOR
Dane adresowe placwek nocnej i witecznej pomocy medycznej w Olsztynie
mona znale na stronie: http://www.nfz-olsztyn.pl/pacjent/nocna-i-swiateczna-
opieka-zdrowotna-izby-przyjec-sor/
Zasady korzystania z Nocnej i witecznej Opieki Zdrowotnej
Nocna i witeczna opieka zdrowotna to wiadczenia w zakresie podstawowej
opieki zdrowotnej udzielane od poniedziaku do pitku w godzinach od 18.00 do
8.00 dnia nastpnego oraz w soboty, niedziele i inne dni ustawowo wolne od pracy
w godzinach od 8.00 do 8.00 dnia nastpnego. wiadczenia nocnej i witecznej
opieki lekarskiej s bezpatne ( dla osb ubezpieczonych) i udzielane bez
skierowania.
Pomoc wiadczona jest punktach nocnej opieki i nie jest zwizana z lekarzem
podstawowej opieki zdrowotne, do ktrego jestemy zapisani. Ubezpieczeni
w sytuacji pogorszenia stanu zdrowia mog korzysta z pomocy dowolnego
punktu nocnej opieki. Informacj o tym, gdzie w danym rejonie sprawowana jest
nocna i witeczna opieka lekarska i pielgniarska, pacjent moe uzyska
u swojego lekarza POZ, we waciwym oddziale wojewdzkim NFZ lub jego
delegaturze.
W dni ustawowo wolne od pracy, po godzinie 18.00 pacjentom przysuguj take
zabiegi pielgniarskie w ramach porady udzielonej przez lekarza dyurujcego
w POZ oraz zabiegi wynikajce z cigoci leczenia. Zabiegi te mog by
wykonywane przez pielgniark w gabinecie zabiegowym lub w domu pacjenta.
Pogotowie ratunkowe - numer alarmowy - 999 lub 112 - zawsze, kiedy wydaje
nam si, e nasze lub czyje ycie jest zagroone, naley bezwzgldnie
telefonowa pod numer alarmowy pogotowia ratunkowego.
Karetka wyposaona w specjalistyczny sprzt ma fachowy zesp ratowniczy, ktry
szybko dojedzie pod wskazany adres. Przyjmujcy zgoszenie dyspozytor potrafi
oceni czy stan zdrowia pacjenta wymaga wysania karetki, czy te odesania do
nocnej opieki wyjazdowej lub ambulatoryjnej.
Mieszkacy Olsztyna maja moliwo skorzystania z nocnej i witecznej opieki
zdrowotnej w Wojewdzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego
Nocna i witeczna Opieka Zdrowotna w Olsztynie ul. onierska
18, Olsztyn, tel. 89 527 22 22 1 19
39
Izby przyj w Olsztynie

Samodzielny Publiczny Zesp Grulicy i Chorb Pucul. Jagielloska
78, Olsztyn, tel. 89 532 29 01
Niepubliczny Zakad Opieki Zdrowotnej Malarkiewicz i Spka
Spka Jawna ul. Pszenna 44 B, Olsztyn, tel. 89-526 91 43
Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Olsztynie Olsztyn ul. Warszawska 30,
tel. 89 524 53 54
Miejski Szpital Zespolony w Olsztynie ul. Niepodlegoci 44, tel. 89 532-
62-63
Izby Przyj - Lecznictwo Psychiatryczne i Leczenie Uzalenie,
Wojewdzki Zesp Lecznictwa Psychiatrycznego 10-228 Olsztyn
Wojska Polskiego 35, tel. 89 678 53 78
Pogotowie Stomatologiczne
W Olsztynie doran pomoc stomatologiczn wiadczy Pogotowie
Stomatologiczne, ul. Ratuszowa 4, Olsztyn, tel. 89 527-36-10
Szpitalne Oddziay Ratunkowe w Olsztynie

Samodzielny Publiczny Zakad Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw
Wewntrznych z Warmisko-Mazurskim Centrum Onkologii
w Olsztynie, Al. Wojska Polskiego 37, Olsztyn, tel. 89 539-82-40.
Wojewdzki Szpital Specjalistyczny, ul. onierska 18, Olsztyn,
tel. 89 538 65 32
Informacja medyczna
Informacja Medyczna MEDIS (take w formie bezpatnego wydawnictwa-
informatora dostpnego w jednostkach suby zdrowia) ul. Pieninego 18 B,
10-006 Olsztyn, tel. 194 34, 89 534 94 42
Informacja caodobowa Info-Medic
Bezpatna infolinia 800 133 773, tel. 94 340 67 12.
Informacja o taszych zamiennikach lekw, o zasadach funkcjonowania NFZ,
prawach i obowizkach pacjenta, procedurach postpowania i zakresie
wiadcze Narodowego Funduszu zdrowia www.medis.info.pl
O taszych zamiennikach lekw informacje mona znale take wybierajc
odpowiedni grup pacjentw na stronie:
http://www.bil.aptek.pl/servlet/pacjent/fupraw na ktrej naley wybra
odpowiedni gryp pacjentw.
Orodek Informacji dla Osb Niepenosprawnych w Olsztynie ul. Prosta 23
a, 10-029 Olsztyn, tel. 89 535 25 59 ( Pon- 8:00-16:00, Wt-Pt- 7:30-15:30
http://mzon.olsztyn.pl
Dostpno do automatycznych defibrylatorw zewntrznych (AED) na
terenie Olsztyna W nagych przypadkach dotyczcych problemw z sercem istnie
moliwo skorzystania z automatycznych defibrylatorw zewntrznych (AED),
ktre (z instrukcjami obsugi) s zlokalizowane w nastpujcych punktach miasta
Olsztyn:
40
Administracja Osiedla Jaroty, 10-687 Olsztyn, ul. K. Jaroszyka 14,

pierwsze pitro, hol (dostpno: poniedziaek 7:00 - 17:00, wtorek
czwartek 7:00 - 15:00, pitek 7:00 - 13:00)
Administracja Osiedla Pieczewo, 10-690 Olsztyn, ul.
B. Jezioowicza 11, parter (dostpno: poniedziaek 7:00 - 17:00,
wtorek czwartek 7:00 - 15:00, pitek 7:00 - 13:00),
Administracja Osiedla Nagrki pomieszczenia warsztatowe,
Olsztyn, ul. Murzynowskiego 12, niski parter (dostpno: pon.
7:00 - 17:00, wtorek czwartek 7:00 - 15:00, pitek 7:00 - 13:00),
Fundacja Inicjatyw Spoecznych ul. Kanofojskiego 3 (centrum
szkoleniowe),
Lancet Centrum Medyczne, al. Wojska Polskiego 39,
Komenda Wojewdzka Policji, ul. Pstrowskiego 3
Komenda Miejska Policji, Wydzia Administracyjno Gospodarczy
ul. Dbrowszczakw 41,
Komenda Miejska Pastwowej Stray Poarnej,
ul. Niepodlegoci 16,
Miejski Przedsibiorstwo Energetyki Cieplnej, ul. Soneczna 46,
MICHELIN Polska S.A., ul. Leonarda 9,
NZOZ ARS MED, al. Wojska Polskiego 30A,
Siedziba Spdzielni, 10-684 Olsztyn, ul. Wakowicza 9, wysoki
parter, hol dostpno: 24h,
Sklep Biedronka ul. Bartska 1.
Uniwersytet Warmisko-Mazurski,
ul. Michaa Oczapowskiego 2, 10-719 Olsztyn
1. Dzia Bezpieczestwa i Dozoru Mienia - ul. Oczapowskiego 6
2. Rektorat - ul. Oczapowskiego 2
3. Regionalne Centrum Informatyczne - ul. Soneczna 54
4. Biblioteka Gwna - ul. Oczapowskiego 12B
5. Basen UWM - ul. Tuwima 9
Urzd Miasta Olsztyna, Plac Jana Pawa II 1,
Urzd Marszakowski Wojewdztwa Warmisko -Mazurskiego,
ul. Emilii Plater 1 oraz w budynku Urzdu przy ul. Gowackiego 17,
Warmisko-Mazurski Urzd Wojewdzki
Al. M.J. Pisudskiego 7/9,
Wojewdzkie Centrum Powiadamiania Ratunkowego
ul. Niepodlegoci 16,
Wojewdzka Stacja Pogotowia Ratunkowego
ul. Pstrowskiego 28B
Warmisko-Mazurski Oddzia Okrgowy PCK, ul. Partyzantw 82,
Wojewdzki Orodek Ruchu Drogowego, ul. Towarowa 17,
Wodne Centrum Rekreacyjno - Sportowe Aquasfera,
al. M.J. Pisudskiego 69 b,
Zesp Krytych Obiektw Sportowych I, ul. Gowackiego 27,
Zesp Krytych Obiektw Sportowych II, ul. Mariaska 1,
41
Kardiologia
W przypadkach wystpowania schorze serca seniorzy maj moliwo
skorzystania z usug Poradni Kardiologicznych, ktre znajduj si
w nastpujcych jednostkach:
Szpital Uniwersytecki z Przychodni, Samodzielny Publiczny Zakad
Opieki Zdrowotnej Uniwersytetu Warmisko-Mazurskiego w Olsztynie
Al. Warszawska 30, tel: 89 524 54 01, 89 542 32 12.
Miejski Szpital Zespolony w Olsztynie ul. Mariaska 4, Olsztyn,
tel. 89532 62 97
Niepubliczny Zakad Opieki Zdrowotnej ul. Pana Tadeusza 6, Olsztyn
tel. 89 533 12 25
Niepubliczny Zakad Opieki Zdrowotnej Poradnia Kardiologiczna
ul. onierska 16 a, Olsztyn, tel. 89 538 63 52
ZOS Ministerstwa Spraw Wewntrznych i Administracji z Warmisko-
Mazurskim Centrum Onkologii Al. Wojska Polskiego 37, Olsztyn,
tel. 89 530 83 09
Geriatria
Pacjenci, ktrzy ukoczyli 60 rok ycia i posiadaj skierowanie od lekarza
rodzinnego maj prawo korzysta z poradni Geriatrycznej.
Niepubliczny Zakad Opieki Zdrowotnej Orodek Mieszkalno-
Rehabilitacyjny Polski Zwizek Niewidomych w Olsztynie Poradnia
Geriatryczna ul. Paukszty 57, 10-685 Olsztyn, tel.: 89 542 75 82, 89 542
89 13 wew. 525 Rejestracja pn-pt w godz. 7:30-15:30.
Poradnie Chirurgii Urazowo-Ortopedycznej

Z uwagi na to, e osoby w starszym wieku s w wikszym stopniu naraone na
wszelkiego rodzaju urazy narzdw ruchu, poniej zamieszczono wybrane
adresy i numery telefonw jednostek wiadczcych usugi w tym zakresie:
Szpital Uniwersytecki z Przychodni Samodzielny Publiczny Zakad
Al. Warszawska 30, tel. 89 524 54 01
Przychodnia ZOZ Ministerstwa Spraw Wewntrznych i Administracji
z Warmisko-Mazurskim Centrum Onkologii, Poradnia Chirurgii
Urazowo-Ortopedycznej. Al. Wojska Polskiego 37, 10-228 Olsztyn,
tel. 89 539 83 09.
Lecznica Chirurgiczno-Ortopedyczna Eskulap
ul. Brzozowa, 10-177 Olsztyn, tel. 89 523 91 31.
Niepubliczny Ortopedyczny Zakad Opieki Zdrowotnej Nr 55, Artro-
Klinika Bieniecki
Aleja Wojska Polskiego 80, 10-290 Olsztyn, tel. 89 534 78 88
Niepubliczny Specjalistyczny Zakad Opieki Zdrowotnej Arthmed
ul. Wilczyskiego 27, 10-686 Olsztyn, tel. 89 541 27 39.
42
Niepubliczny Zakad Opieki Zdrowotnej Specjalistyczna Poradnia

Urazowo-Ortopedyczna Alicja; Jacek Kowalczyk, ul. Mariaska 4,
10-052 Olsztyn, tel. 89: 532 62 90.
Niepubliczny Zakad Opieki Zdrowotnej Olsztyscy Ortopedzi Sp.
z o.o., ul. onierska 18, 10- 561 Olsztyn, tel. 89 538 62 33.
Samodzielny Publiczny Zakad Opieki Zdrowotnej Przychodnia
Specjalistyczna w Olsztynie
ul. Dworcowa 28, 10-437 Olsztyn, tel. 89 537 32 70.
Poradnie Diabetologiczne (dla osb chorych na cukrzyc)
Miejski Szpital Zespolony w Olsztynie Poradnia diabetologiczna
ul. Mariaska 4, Olsztyn
Polski Zwizek Niewidomych Poradnia diabetologiczna
ul. Paukszty 57, Olsztyn
Wojewdzki Szpital Specjalistyczny w Olsztynie Poradnia
diabetologiczna i Endokrynologiczna
ul. onierska 16 b, 10-561 Olsztyn , Rejestracja do poradni znajduje si
w budynku przy ul. onierska 16 a, Nr telefonw: 89 5386 386, 89 5386
233, 89 5386 486, 89 538 65 99
Przychodnia Specjalistyczna w Olsztynie Poradnia Diabetologiczna
ul. Dworcowa 28, Olsztyn
Alergologia - Poradnie Alergologiczne

Niepubliczny Zakad Opieki Zdrowotnej . Poradnia Alergologiczno
Pulmunologiczna Alergomed, Al. Wojska Polskiego 37,
10-228 Olsztyn, tel.: 89 539 82 45
Niepubliczny Zakad Opieki Zdrowotnej Poradnia Alergologiczno-
Pulmunologiczna Alergocentrum
ul. Dworcowa 28, Olsztyn, tel. 89 539 95 95
Niepubliczny Zakad Opieki Zdrowotnej Poradnia Alergologiczno-
Pulmunologiczna Alergica
ul. Dworcowa 28, Olsztyn, tel. 89 537 02 47
Samodzielny Publiczny Zesp Grulicy i Chorb Puc w Olsztynie
ul. Jagielloska 78, 10-357 Olsztyn, tel: 89 532 29 50 89 532 29 33,
Poradnia Chorb Puc i Grulicy
ul. Partyzantw 36, 10-546 Olsztyn, tel. 89 527 48 82
Poliklinika-Zesp Zakadw Opieki Zdrowotnej Zarzdu Suby
Zdrowia MSW Poradnia Specjalistyczna Szpitala MSWiA
(Foniatria, gastrologia, ginekologia, poonictwo, laryngologia, leczenie
blu, akupunktura, medycyna pracy, rehabilitacja, urologia, fizjoterapia),
Al. Wojska Polskiego 30, 10-229 Olsztyn, tel. 89 539 80 00
Wojewdzka Przychodnia Skrno-wenerologiczna
ul. Kociuszki 37, 10-503 Olsztyn, tel: 89 527 32 32, 89 527 48 06
Szpital Uniwersytecki z Przychodni Samodzielny Publiczny Zakad
Al. Warszawska 30, 10-082 Olsztyn, tel. 89 524 54 01
43
Zagroenie chorobami odkleszczowymi

Olsztyn jest miastem otoczonym lasami, w obrbie ktrego znajduje si
kilkanacie jezior. Tereny zachcaj do spacerw. Warunki rodowiskowe
Olsztyna sprzyjaj licznemu wystpowaniu kleszczy. yj one gwnie w lasach
liciastych i mieszanych, na obszarach trawiastych, w gstych zarolach,
paprociach, na terenach zieleni miejskie i dziakach. Szczeglnie przyciga je
ciepo, ruch powietrza oraz zapach potu.
Ukucia kleszczy czsto prowadz do powstania charakterystycznych zmian
skrnych o charakterze alergicznym, ropnym, obrzkowym. Mog one,
w zalenoci od wraliwoci ukadu odpornociowego, dawa rne objawy u ludzi
i s bardzo grone, gdy poprzez ukucie mog przenosi bardzo grone
choroby: borelioz i kleszczowe zapalenia mzgu.
Borelioza
Pierwsze objawy chorobowe mog pojawi si po okoo 10 14 dniach od ukucia.
Typowym objawem boreliozy s zmiany skrne w postaci piercieniowatego
rumienia wdrujcego, ktry wystpuje u ok. 40 do 50% chorych. Typowy rumie
ma rednic przekraczajc 5 cm. Pocztkowo ma on ksztat koa o rednicy 1
1,5 cm, ktre si powiksza, blednie od rodka i zanika. Rumie nie zawsze jest
widoczny. Czasami jest mylony ze ladem po ugryzieniu, otarciem lub uczuleniem.
Jednak jeli wiemy, e w tym miejscu uku nas kleszcz, wszelkie zmiany skrne
powinny nas skoni do szybkiej wizyty u lekarza. Na borelioz nie ma
szczepionki. Kade podejrzenie zakaenia naley skonsultowa z lekarzem!
Kleszczowe Zapalenie Mzgu (KZM)
Do zakaenia wirusem kleszczowego zapalenia mzgu dochodzi w cigu kilku
pierwszych minut wysysania krwi przez kleszcza.
Objawy wystpuj po okoo 714 dniach od kontaktu z kleszczem. Maj charakter
grypopodobny i trwaj przez tydzie. Przebieg choroby moe by ciki, niekiedy
moe prowadzi do kalectwa, a nawet mierci. Zdarza si jednak, e zakaenie
przebiega bezobjawowo.
Pamitaj! Kade podejrzenie zakaenia naley skonsultowa z lekarzem!
Jedynym skutecznym sposobem zapobiegania kleszczowemu zapaleniu mzgu
i jego nastpstwom s szczepienia ochronne. Mona je rozpocz w dowolnej
porze roku, jednak najlepiej zrobi to zim lub wiosn, aby po przyjciu dwch
dawek szczepionki uodporni si jeszcze przed kolejnym sezonem letnim.
W Polsce szczepienie przeciw KZM jest zalecane w kalendarzu szczepie
ochronnych.
Poniewa ukucie przez kleszcza moe doprowadzi do bardzo powanych chorb
zakanych i powika, dlatego wane jest, eby unika kontaktu z tymi insektami
i wybierajc si w miejsca, gdzie mog wystpowa przestrzega kilku zasad,
przede wszystkim naley:
nosi odpowiedni ubir czapka, dugie spodnie, koszula lub bluza
z dugimi rkawami (przylegajce do ciaa lub zakoczone cigaczami) oraz
zakryte buty;
odpowiedni kolor ubrania na jasnej odziey atwo zauway wdrujce
kleszcze;
44
unika spania w starych budynkach, w ktrych przebywaj udomowione

zwierzta;
obozujc na wolnym powietrzu, naley si upewni, e rolinno wok
namiotu jest krtko przycita;
stosowa produkty odstraszajce kleszcze (repelenty) nanoszone
bezporednio na skr lub odzie;
szczepi si przeciwko kleszczowemu zapaleniu mzgu.
W przypadkach stwierdzenia obecnoci kleszcza, naley przystpi do jego
usunicia. Etapy prawidowego postpowania s nastpujce:
1. Naley przygotowa plastikow pset i wod utlenion lub 40% alkohol do
dezynfekcji. Alternatyw dla psety, znacznie uatwiajce usuwanie
kleszczy, s miniaturowe pompki ssce, plastikowe kleszczoapki
dostpne w aptekach. Uwaga! Metalowa pseta moe okaza si zbyt ostra
i uci kleszcza, zamiast go wydoby.
2. Nastpnie naley chwy kleszcza tu przy skrze, za przedni cz ciaa
i zdecydowanym ruchem pocign ku grze.
3. Po usuniciu kleszcz naley dokadnie umy rce i zdezynfekowa miejsce
ukucia.
4. Naley obserwowa miejsce po ukuciu a w przypadku wystpienia
niepokojcych zmian, skonsultowa z lekarzem.
Nie mona stosowa substancji natuszczajcych lub wykrca kleszcza
bezporednio palcami, gdy to moe spowodowa zatkanie tchawek (narzdu
wymiany gazowej) kleszcza, a nastpnie jego wymioty, ktre przypieszaj
przedostanie si bakterii i wirusw do ukutego ciaa.
Jeli nie jest si pewnym swoich umiejtnoci waciwego usunicia
kleszcza, naley zgosi si do najbliszego punktu medycznego, lekarza lub
SANEPID-u!
Podstawow zasad prewencyjnego postpowania po powrocie z miejsc,
w ktrych mog wystpowa kleszcze, jest dokadnie obejrzenie caego ciaa,
a szczeglnie miejsc gdzie skra jest najdelikatniejsza (gowy - na granicy
wosw i za uszami, pachwin oraz fadw skrnych - w zgiciach staww, rk, ng).
Wojewdzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Olsztynie (WSSE)

ul. onierska 16, 11-041 Olsztyn, tel.: 89 524 83 00, 89 524 83 31.
adres e-mailowy: praktyki.wsseolsztyn@sanepid.olsztyn.pl.,
wsse.olsztyn@pis.gov.pl
strona www: http://wsse.olsztyn.pl, http://sanepid.olsztyn.pl/bip/
45
Terapia uzalenie
W przypadkach wystpowania uzalenie mona skorzysta z bezpatnej
pomocy w placwkach Miejskiego Zespou Profilaktyki i Terapii Uzalenie
Gminna Komisja Rozwizywania Problemw Alkoholowych
(przyjmowanie wnioskw o objcie leczeniem odwykowym) Al. Wojska Polskiego
8, 10-225 Olsztyn, tel. 89 535 77 78 ( poniedziaek-pitek 7:15-15:15)
Klub Integracji Spoecznej Aktywni Razem
(Aktywizacja spoeczna osb bdcych w trudnej sytuacji yciowej) ul. Metalowa
5, 10-603 Olsztyn, tel. 89 533 58 22 (pon-pt 8:00-14:00) e-mail: kis@mzpitu.pl
Dzia Terapii (Pomoc osobom uzalenionym od narkotykw, hazardu, nikotyny
i internetu, pomoc rodzinom osb uzalenionych). ul. Pstrowskiego 36, 10-602
Olsztyn, tel. 89 542 94 66 (pon-pt.- 7:15-15:15) e-mail: terapia@mzpitu.pl
Rehabilitacja
Podstaw aktywizacji osb po przebytych wypadkach, zabiegach operacjach jest
rehabilitacja.. Zabiegi rehabilitacyjne (bezpatne) s moliwe w wymienionych
niej wyspecjalizowanych jednostkach w ramach NFZ lub (odpatnie) w innych
jednostkach prywatnych lub dziaajcych w ramach Fundacji.
Miejski Szpital Zespolony
ul. Niepodlegoci 44, 10-045 Olsztyn, tel. 89 532 61 11
Szpital Kolejowy
Al. Wojska Polskiego 30, 10-229 Olsztyn, tel. 89 526 50 88
Wojewdzki Szpital Specjalistyczny
ul. onierska 18, 10 -561 Olsztyn, tel/fax. 89 538 63 56
Szpital Uniwersytecki z Przychodni. Samodzielny Publiczny Zakad
Al. Warszawska 30, 10-082 Olsztyn, tel. 89 524 54 01
Centrum Rehabilitacji Urszula Hura
ul. Wakowicza 5, 10-684 Olsztyn, tel.: 89 542 07 99, tel. kom. 501 534 051
Olsztyska Szkoa Wysza im. Jzefa Rusieckiego
Centrum Zdrowia i Sportu ul. Bydgoska 33, 10-243 Olsztyn, tel. 89 526 04-
00 adres strony www: osw.olsztyn.pl
Sprzt rehabilitacyjny - wypoyczalnie

Z uwagi, wysoki koszt oraz niedobr rodkw na finansowanie sprztu i wyrobw
rehabilitacyjnych przez PCPR, MOPR czy MOPS uruchomiono w Olsztynie kilka
podmiotw zajmujcych si wypoyczaniem, bd sprzeda takiego sprztu.
Celem dziaalnoci firm wypoyczajcych sprzt rehabilitacyjny jest zaopatrywanie
w sprzt ortopedyczny i rehabilitacyjny pacjentw potrzebujcych takiego sprztu
na stae, bd na okrelony czas. Ze wzgldu na bardzo due zrnicowanie
potrzeb pacjentw i zrnicowane moliwoci oferentw sprztu rehabilitacyjnego
rozeznania naley dokonywa indywidualnie drog telefoniczn bd przez
poszukiwanie firm na stronach internetowych w caej Polsce. Poniej, celem
46
uatwienia, podano wybrane podmioty oferujce sprzt ortopedyczny

i rehabilitacyjny.
Orodek Informacji dla Osb Niepenosprawnych, ul. Prosta 23A,
10-029 Olsztyn, tel/fax 89 527 90 59, tel. 89 527 90 16
www.oion.pl, kontakt@oion.pl: http://www.oion.pl/index.php?page=37
http://www.zumi.pl/sklep+medyczny+Olsztyn,namapie.html
Wypoyczalnia Sprztu Rehabilitacyjnego Stowarzyszenia Niebieski
Parasol ul. Pstrowskiego 27/3A (obok salonu meblowego Elbieta),
Olsztyn, tel.: 792 334 747 strona internetowa: www.znamilatwiej.org.pl
Ortmedic sklep medyczny oraz dystrybutor i wypoyczalnia sprztu
rehabilitacyjnego w Polsce .ortmedic@op.pl ul. Sonimska 5 / 1U, 15-028
Biaystok, tel.: 85 732 01 http://www.ortmedic.pl/
Prolaktyka i edukacja zdrowotna

NZOZ Przychodnia Psychoterapii Profilaktyki i Leczenia Uzalenie
ul. Puszkina 13, 10-295 Olsztyn, Tel.: 89 535 71 15 e-mail:
mailto:kotpiotr7@tlen.pl
WZPL Punkt Konsultacyjny dla Osb Uzalenionych od Alkoholu
i Wspuzalenionych Al. Wojska Polskiego 35, 10-228 Olsztyn
Telefon: 89/ 678 52 82 http://www.osrodkiodwykowe.pl/kontakt/
Programy profilaktyczne w Olsztynie
Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi (wiek 50-69
lat) Samodzielny Publiczny Zakad Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw
Wewntrznych z Warmisko-Mazurskim Centrum Onkologii w Olsztynie Al.
Wojska Polskiego 37, 10-228 Olsztyn, tel. 89539 83 44
Wojewdzki Szpital Specjalistyczny ul. onierska 18, Olsztyn, tel.
89 538 65 92
Centrum Profilaktyki i Diagnostyki Piersi ul. eromskiego 8a/2, 10-351
Olsztyn, tel. 89 533 31 11
Badania Profilaktyczne w kierunku wczesnego wykrywania nowotworu
jelita grubego (wiek 50-65 lat) Centrum Medyczne ARS MEDICA
Pracownia Endoskopii (badanie endoskopowe przewodu
pokarmowego- kolonoskopia ul. Kopernika 30, 10-513 Olsztyn, tel.
89 532 45 60, 89 532 45 61.
Samodzielny Publiczny Zakad Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw
Wewntrznych z Warmisko-Mazurskim Centrum Onkologii
w Olsztynie Pracownia Endoskopii (badanie endoskopowe przewodu
pokarmowego-kolonoskopia) Al. Wojska Polskiego 37, 10-228 Olsztyn,
tel. 89 539 84 56.
Wojewdzki Szpital Specjalistyczny Pracownia Endoskopii (badanie
endoskopowe przewodu pokarmowego, kolonoskopia) ul. onierska
18, 10 -561 Olsztyn, tel. 89 538 62 04
Narodowy Fundusz Zdrowia (Oddzia Warmisko-Mazurski)
ul. onierska 16, 10-561 Olsztyn, tel. 89 532 74 14
47
Medycyna naturalna
W wielu schorzeniach i dolegliwociach pomocn moe by np. akupunktura.
W Olsztynie usugi z tego zakresu wiadczy m. innymi:
AcuMedis Akupunktura, Al. Sybirakw 14/3, 10-257, Olsztyn, tel. 89 534 61 10
Wybudzanie osb dorosych ze piczki

Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Olsztynie jako pierwszy i jedyny w Polsce niesie
pomoc przywracajc wiadomo .dorosym pacjentom w pierwszym roku po
wypadku oraz tym, ktrzy znaleli si w piczce z powodu niedotlenienia.
Badania naukowe dotyczce piczki prowadzone w oparciu o due
dowiadczenie i z zastosowaniem unikalnej metody leczenia polegajcej na
wszczepianiu pacjentom pozostajcym w piczce specjalnych stymulatorw,
ktre maj poprawi jako ycia pacjentw.
Uniwersytecki Szpital Kliniczny
Warszawska 30, Olsztyn, tel.: 89 524-54-01
Koperta ycia olsztyskiego seniora

Celem podniesienia bezpieczestwa seniorw w Olsztynie Wydzia Polityki
Spoecznej i Organizacji Pozarzdowych Urzdu Miejskiego z Rad Olsztyskich
Seniorw realizowa ju dwie edycje programu pn. Koperty ycia seniora.
W ramach akcji olsztyscy seniorzy otrzymali 4500 szt. specjalnie
przygotowanych kopert, w ktrych na karcie informacyjnej naley zapisa (najlepiej
przez lekarza rodzinnego) dane osobowe oraz najwaniejsze informacje o stanie
zdrowia, przyjmowanych lekach, alergiach na leki oraz kontakt do najbliszych
osb. Pakiet z tymi informacjami jest szczeglnie przydatny w przypadkach
potrzeby udzielenia nagej pomocy osobom starszym lub samotnym. Etykiety
znajdujce si w pakiecie po wypenieniu powinny by umieszczone na drzwiach
wejciowych (od strony wewntrznej) lub na drzwiach lodwki (od strony
zewntrznej).
W zwizku z duym zainteresowaniem programem, przewiduje si jego
kontynuacj.
W sprawie moliwoci uzyskania Koperty ycia naley kontaktowa si
z Wydziaem Polityki Spoecznej i Organizacji Pozarzdowych Urzdu Miasta
Olsztyn ul. Knosay 3/5 pok. 15, 10- 015, tel . 89 535 32 11 w. 70
48
Szpitale
Niepodlegoci 44, Olsztyn, tel.: 89 532-62-05
Wojska Polskiego 30, Olsztyn, tel.:89 678-66-11
Samodzielny Publiczny Zesp Pulmonologii i Onkologii
w Olsztynie
ul. Jagielloska 78, 10-357 Olsztyn, 89 532-29-33, tel./fax:
89 535 60 32, 89 526 43 75 http://www.sprint.com.pl/pulm-onk
Samodzielny Publiczny Zakad Opieki Zdrowotnej MSW
Wojska Polskiego 37, Olsztyn, tel.: 89 539-88-21
Wojewdzki Szpital Specjalistyczny
onierska 18, Olsztyn, tel.: 89 538-63-02, 89 538-63-33
Uniwersytecki Szpital Kliniczny
Warszawska 30, Olsztyn, tel.: 89 524-54-01
Wojewdzki Specjalistyczny Szpital Dziecicy
onierska 18, Olsztyn, tel.: 89 539-33-05, 89 539-33-07
Wojewdzki Zesp Lecznictwa Psychiatrycznego
Al. Wojska Polskiego 35, 10-228 Olsztyn, tel.: 89 526 00 11,
89 678-53-53
49
Aktywno intelektualna seniora

Seniorzy, ktrzy po aktywnym yciu zawodowym, chc spotyka si z osobami
w swoim wieku, wyraaj ochot na gbsze poznawanie wiata, chc aktywnie
uczestniczy w yciu spoecznym, relaksowa si i rehabilitowa, doskonali
swoje talenty mog uczestniczy w tzw. uniwersytetach i akademiach trzeciego
wieku. S to przedsiwzicia umoliwiajce seniorom za niewielk odpatnoci
szerok aktywno poprzez uczestnictwo w: wykadach audytoryjnych
o zrnicowanej tematyce (np. historia, filmy, wiat wspczesny, zdrowie,
kosmetologia, zdrowe ywienie), seminariach, rnego rodzaju wycieczkach,
kursach komputerowych, kursach jzykowych, dyskusjach, rnorodnych
zajciach warsztatowych (psychologicznych, socjologicznych, sportowych,
muzycznych, teatralnych, tanecznych, sportowych, np. aerobik, joga, basen,
nordic walking). W Olsztynie funkcjonuj trz7y uczelnie trzeciego wieku: Akademia
Trzeciego wieku przy Miejskim Orodku Kultury, Jarocka Akademia Trzeciego
Wieku i Warmisko-Mazurski Uniwersytet Trzeciego Wieku
Akademia Trzeciego Wieku przy Miejskim Orodku Kultury

w Olsztynie
ul. Dbrowszczakw 3,10-538 Olsztyn, tel. 89 522 13 68, fax 89 522 13 51,
e-mail: www.atwolsztyn.pl , www.facebook.com/atwolsztyn
biuro czynne we wtorki i czwartki w godz. 10.00-10-45, 12.30-13.00
Jarocka Akademia Trzeciego Wieku
ul. Kopernika 4, 10-512 Olsztyn, tel. 668 677 066, 668 677 080 (biuro)
strona: www. jatw.pl, e-mail: sekretariat@jatw.pl Dyury: Olsztyn, ul.
Kopernika 45 pok. 1, wtorki i czwartki godz. 11-13 Sala Kameralna MOK,
ul. Dbrowszczakw 3, rody w godz. 11 00 13 00.
Warmisko Mazurski Uniwersytet Trzeciego Wieku w Olsztynie
ul. Mrongowiusza 8/10, 10- 537, tel. 89 523 65 89, e-mail: uwm3wiek-
ol3@wp.pl, strona internetowa: www.utwolsztyn.pl Biuro czynne codziennie
godz. 9.00 13.00.
Edukacja i doskonalenie zawodowe.

Seniorzy, zazwyczaj ju nie s zainteresowani edukacj zawodow, ale mog
skorzysta z informacji o sytuacji na rynku pracy, oglnie dostpnych ofertach
pracy oraz moliwociach szkolenia, ksztacenia i doskonalenia. W Urzdzie
Pracy, w ramach specjalnych programw, mog skorzysta z zaj
aktywizacyjnych uczcych aktywnego poszukiwania pracy oraz z porad
grupowych i indywidualnych.
Miejski Urzd Pracy

Al. Pisudskiego 64B, 10-450 Olsztyn, tel.89 537 28 00, otwarte do 15:30
50
Wojewdzki Urzd Pracy

ul. Bartosza Gowackiego 28, tel. 89 522 79 00, otwarte do 15:30
Biblioteki publiczne
Coraz liczniejsza rzesza osb starszych, czsto odsunita od aktywnoci
zawodowej, oczekuje pomocy i wsparcia spoecznego w zaspokajaniu potrzeb
edukacyjnych, kulturalnych, uczestnictwa w yciu spoecznym, politycznym, aby
jak najduej podtrzyma aktywno i samodzielno warunkujc zachowanie
zdrowia, niezalenoci i godnoci. Takie funkcje speniaj w znacznym stopniu:
Miejskie Biblioteki Publiczne

Filia nr 1 ul. Smtka 28 A, tel.: 89 523 53 92
Filia nr 2 ul. witezianki 4, tel.: 89 533 50 52
Filia 3 Multicentrum ul. Limanowskiego 8, tel.: 89 526 65 17
Filia nr 4 al. Przyjaci 15, tel.: 89 527 55 54
Filia nr 5 ul. Orowicza 27, tel.: 89 542 79 59
Filia nr 6 ul. Jarocka 65, tel.: 89 543 07 68
Filia nr 7 ul. Koobrzeska 5, tel.: 89 534 61 01
Filia nr 9 ul. onierska 47, tel.: 89 533 20 75
Abecado al. Pisudskiego 16, tel.: 89 527 28 10
Planeta 11 al. Pisudskiego 38, tel.: 89 535 44 88
Filia nr 12 ul. H. Sawickiej 2, tel.: 89 526 96 37
Filia nr 13 ul. Sikiryckiego 9, tel.: 89 543 13 15
Filia nr 15 ul. Obrocw Tobruku 15/2U, tel.: 89 527 35 72
Filia nr 16 ul. Batycka 145, tel.: 89 527 63 54
Filia nr 18 ul. ytnia 71, tel.: 89 527 89 52
Biblioteka Ekonomiczno-Techniczna ul. Smtka 28 A, tel. 89 527 84 68
Inne biblioteki
Biblioteka Wyszego Seminarium Duchownego Metropolii
Warmiskiej HOSIANUM i Wydziau Teologii Uniwersytetu
Warmisko-Mazurskiego ul. Kard. S. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn, tel.
89 523 89 75, biblioteka@hosianum.edu.pl
Wojewdzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie ul. 1 Maja 5, 10 -117
Olsztyn, sekretariat tel. 89 524 90 32, e-mail: wbp@wbp.olsztyn.pl
Wojewdzka Biblioteka Publiczna im. Emilii Sukertowej- Biedrawiny
w Olsztynie Adres: Stare Miasto 33, 10-026 Olsztyn, tel. 89 527 57 97
Biblioteka Uniwersytecka, Uniwersytet Warmisko-Mazurski w
Olsztynie ul. Oczapowskiego 12B, 10-719 Olsztyn, tel. 89 523 33 09
http://bu.uwm.edu.pl,
Warmisko-Mazurska Biblioteka Pedagogiczna im. Prof. Tadeusza
Kotarbiskiego w Olsztynie ul. Natalii arskiej 2, 10-165 Olsztyn,
tel: 89 527-39-41; 89 527-25-86, e-mail: wmbp@wmbp.olsztyn.pl
51
Biblioteka Gwna Lekarska Olsztyn ul. onierska 18, 10-561 Olsztyn,

tel. 89 5337892
Biblioteka Orodka Naukowego im. Wojciecha Ktrzyskiego
Integraln czci biblioteki s zbiory specjalne, w ktrych gromadzone s:
stare druki, archiwalia, mikrofilmy, ikonografia, kartografia, ulotki,
jednodniwki Partyzantw 87, 11-041 Olsztyn, tel.: 89 527 66 18
Senior i ksika
Seniorzy s grup chtnie sigajc po ksik. Alternatyw dla osb
unieruchomionych s wydawnictwa ksiek w postaci e-bookw i audiobookw
(ksiek do suchania), ktrymi w najwikszym wymiarze dysponuje Filia Biblioteki
Miejskiej - Biblioteka Planeta 11 przy Olsztyskim Planetarium.
Wykaz tytuw ksiek, ktre warto przeczyta

Antoni Huczyski - Mj sposb na dugowieczno. Dziarski dziadek;
Adalbert dr Vogiie, Leon Knabit, Piotr Rostworowski, Karol van Oosyt, - Medytacje
o staroci;
Marek Warecki, Wojciech Warecki - By dziadkiem;
Sybil hr. Schonfeldt, - Lata, ktre nam pozostay;
Praca zbiorowa, - Byo wczoraj, jest jutro. Listy tych, ktrzy kiedy byli modzi do
tych, ktrzy kiedy bd starzy...;
Micha Szeliga, - Staro nie rado, Czas najpikniejszej mioci;
Jack Canfield, Mark Victor Hansen, - Seria :- Balsam dla duszy. Balsam dla duszy
seniora.
Jack Canfield, Mark Victor Hansen, - Seria - Balsam dla duszy. Balsam dla duszy
w aobie.
Filharmonia
Warmisko-Mazurska Filharmonia im. F. Nowowiejskiego
ul. Gowackiego 1, 10-447 Olsztyn, tel. 89 527 51 75
http://www.filharmonia.olsztyn.pl/
e-mail: filharmonia@filharmonia.olsztyn.pl
Teatry
Olsztyski Teatr Lalek
ul Gowackiego 17, 10 447 Olsztyn, tel. 89 538-70-30
Teatr im. Stefana Jaracza
1 Maja 4, 10-118 Olsztyn, tel.: 89 527 59 59
Kina
Multikino Galeria Warmiska, Tuwima 26, 10-748 Olsztyn, tel.: 89
679 55 10 http://www.multikino.pl/pl/wszystkie-kina/olsztyn/o-kinie/
olsztyn@multikino.pl
Kino Helios
Aleja marsz. Jzefa Pisudskiego 16, 10-576 Olsztyn, tel.: 89 535 20 00
http://ww.heliosnet.pl/
52
Centrum Kultury Filmowej Awangarda 2 Plac Jana Pawa II 2/3,

10-959 Olsztyn (wejcie przez ksigarni od ul. 11 Listopada lub od ul. w.
Wojciecha), tel.: 89 523 75 38, 607-623-652
http://www.awangarda.olsztyn.pl/
Muzea i Centra Kultury

Muzeum Warmii i Mazur
Zamek olsztyski, ul. Zamkowa 2, tel. 89-527-95-96
http://www.muzeum.olsztyn.pl/
Dom Gazety Olsztyskiej
Targ Rybny 1, 10-019 Olsztyn tel. 89 534-01-19
Muzeum Przyrody
ul. Metalowa 8, 10-603 Olsztyn, tel. 89 533-47-80
muz.przyr@muzeum.olsztyn.pl
Muzeum Sportu
Hala Widowiskowo - Sportowa URANIA Al. M. J. Pisudskiego 44,
10-558 Olsztyn, tel./fax. 89 533-17-47
e-mail: muzeumsportu@osir.olsztyn.pl
Centrum Techniki i Rozwoju Regionu Muzeum Nowoczesnoci

ul. Knosay 3b tel.: 89 521 27 41, e-mail: j.mariuk@mok.olsztyn.pl
www.tartak.mok.olsztyn.pl (czynne od poniedziaku do czwartku w godz.
11.00-17.00 oraz w sobot i niedziel w godz. 11.00-16.00)
Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych ul. Parkowa 1,10-233 Olsztyn
tel. 89 513 17 31 Centrum pooone w piknym Parku Jakubowym.
Organizator wielu ciekawych przedsiwzi kulturalnych.
Centrum Polsko-Francuskie Ctes dArmor-Warmia i Mazury
w Olsztynie ul. Dbrowszczakw 39, I p.10-542 Olsztyn, tel. 89 527 63 73
www.cpf.olsztyn.pl
Ksinica Polska (vis-a-vis Ratusza) pl. Jana Pawa II 2/3 10-959 Olsztyn,
tel: 89 523 75 38, 607-623-652
Wystawy i Galerie Wystawiennicze

Biuro Wystaw Artystycznych Galeria Sztuki
Al. Marsz. J. Pisudskiego 38, 10 - 450 Olsztyn, tel.: 89 527 94 66,
89 533 51 08, fax: 89 534 35 88
www.bwa.olsztyn.pl galeria@bwa.olsztyn.pl
Warmisko-Mazurskie Towarzystwo Zachty Sztuk Piknych
ul. Zamkowa 2 tel. 895279596 w. 36 www.zacheta.olsztyn.pl
Galeria Spichlerz Sztuk, Czynna codziennie oprcz poniedziakw ul.
Piastowska 13, tel.: 89 527 09 64
www.mok.olsztyn.pl/galeria_sasiedzi/plansza.html
Galeria ArtDeco
ul. Wilczyskiego 6A/37, tel.: 89 541 76 88 www.artdeco.artneo.pl
53
Galeria Zwizku Polskich Artystw Plastykw

Czynna codziennie oprcz poniedziakw w godzinach 11-17 ul. Zamkowa
2A, tel. 89 527-31-77 www.zpap.olsztyn.pl/
Galeria Stary Ratusz ul. Stare Miasto 33 10-026 Olsztyn
tel./fax (89) 527 57 97 www.wbp.olsztyn.pl/wystawy/
Galeria Rynek ul. Stare Miasto 24/25, tel. 89 527 31 37
www.mok.olsztyn.pl/galeriarynek/2009/plansza.html
Galeria Ssiedzi ul. Rodziewiczwny 3 (czynna w poniedziaki, w godz.
15.00-17.00) www.mok.olsztyn.pl/galeria_sasiedzi/plansza.html
Galeria na strychu ul. Dbrowszczakw 3
http://www.mok.olsztyn.pl/wystawy.html
Galeria Amfilada ul. Dbrowszczakw 3
http://www.mok.olsztyn.pl/galeria_amfilada/2009/plansza.html
Obserwatorium astronomiczne
ul. onierska 13, 10-558 Olsztyn tel. centrala: 89 527-67-03
Olsztyskie Planetarium -Biuro Wystaw Artystycznych
Al. Marszaka J. Pisudskiego 38, 10-450 Olsztyn,
tel.: 89 650-04-20, www.planetarium.olsztyn.pl
Instytut Kultury Chrzecijaskiej im. Jana Pawa II
Kopernika 47, 10-512 Olsztyn, tel. 89 527 51 96
www.ikch.olsztyn.opoka.org.pl
54
Religia - posuga duszpasterska

Olsztyn, ze wzgldu na uwarunkowania historyczne mona uzna za miasto
wielokulturowe. Wszyscy mieszkacy i przybywajcy do Olsztyna gocie maj
aktualnie moliwo realizacji swoich potrzeb duchowych w wielu orodkach
duszpasterskich. Osoby starsze wasne potrzeby duchowe mog realizowa,
dostosowujc do wasnych moliwoci, poprzez bezporedni kontakt
z odpowiednimi orodkami duszpasterskimi. Posug tak wiadcz gwnie
parafie wyznania rzymsko-katolickiego, zbory wyznania ewangelicko-
augsburskiego, parafie polsko-katolicka, wyznania prawosawnego, Greko-
katolickiego. Osoby przebywajce w szpitalach, hospicjach, Domach Pomocy
Spoecznej itp. maj moliwo korzystania z pomocy kapelanw penicych
posug w wymienionych orodkach oraz korzysta z lokalnych znajdujcych si
tam kaplic. (Wykaz kapelanw zamieszczono na kocu podrozdziau). Osoby
starsze unieruchomione, pozostajce w domach maj moliwo korzystania z co
miesicznej posugi kapanw we wasnym mieszkaniu, po uprzednim uzgodnieniu
z posugujcym kapanem. Ponadto katolicy mog korzysta z posugi
wolontariuszy - nadzwyczajnych szafarzy Komunii witej w niedziele, a nawet
w inne dni, po uzgodnieniu tego wczeniej z duszpasterzami. Osoby pozostajce
w domach maj take moliwo korzystania z Mszy witej transmitowanej przez
I program Polskiego Radia oraz wczania si do modlitw i naboestw
transmitowanych przez rozgonie katolickie m. innymi Radio Maryja i Telewizj
Trwam.
Celem uatwienia kontaktu osb starszych z odpowiednimi placwkami, czy

duszpasterzami poniej zamieszczono najwaniejsze adresy i telefony
z tego obszaru posugi.
Kocioy i centra duszpasterskie

Caritas Archidiecezji Warmiskiej
ul. Grunwaldzka 45, 10-125 Olsztyn tel. 89 523 64 02;
http://www.olsztyn.caritas.pl/kontakt.html
Cerkiew Grecko-Katolicka Olsztyn - ox -K
-Parafia greckokatolicka pw. Opieki Najwitszej Maryi
Panny w Olsztynie
Adres cerkwi: 10-086 Olsztyn; ul. Lubelska 12,
Adres parafii: 10-086 Olsztyn; ul. Korczaka 24/6, tel. 89 527-72-63.
Cerkiew prawosawna pod wezwaniem Opieki Matki Boej, Polskiego
Autokefalicznego Kocioa Prawosawnego.
11-041 Olsztyn, Aleja Wojska Polskiego 71/5, tel. 89 526 70 05.
Koci Polskokatolicki - Parafia pw. Matki Boskiej Wniebowzitej
10-290 Olsztyn, Al. Wojska Polskiego 3, tel. 89 534 10 93.
Parafia Ewangelicko-Augsburska w Olsztynie Koci ewangelicko-
augsburski pw. Chrystusa Zbawiciela
11-041 Olsztyn, Stare Miasto 1, tel. 89 527 22 45.
55
Parafia wspkatedralna witego Jakuba

10-025 Olsztyn, ul. Staszica 12, tel. 89 527 32 80;
Parafia Bogosawionego Arnolda
11-041 Olsztyn, ul. St. kard. Hozjusza 15, tel. 89 523 89 84;
Parafia Bogosawionej Franciszki Siedliskiej
10-686, ul. Bp. T. Wilczyskiego7, tel. 89 541 00 86
Parafia Bogarodzicy Dziewicy Matki Kocioa
10-687 Olsztyn, ul. Jarocka 42, tel. 89 541 97 11;
Parafia Chrystusa Krla
10-287 Olsztyn, ul. Wyspiaskiego 5, tel. 89 526 64 11;
Parafia Chrystusa Odkupiciela Czowieka,
10-457 Olsztyn, ul. Kard. S. Wyszyskiego 11, tel.: 89 534 19 72,
89 533 79 90, 89 534 19 49, 89 539 11 11;
Parafia Matki Boskiej Fatimskiej
10-688 Olsztyn, ul. Witosa 23, tel. 89 541 72 32;
Parafia Matki Boskiej Ostrobramskiej
10-461 Olsztyn, ul. Pana Tadeusza 16a tel. 89 533 46 24;
Parafia Matki Boskiej Saletyskiej
10-145 Olsztyn, ul. Morska 29, tel. 89 527 38 61;
Parafia Matki Boej Racowej
10-811 Olsztyn-Dajtki, ul. niwna 4, tel. 89 527 19 20; 89 527 13 20;
Parafia Miosierdzia Boego
10-686 Olsztyn-Nagrki, ul. Barcza 2, tel.: 89 542 85 58, 89 542 98 55.
Parafia Najwitszego Serca Pana Jezusa
10-509 Olsztyn, ul. Mickiewicza 10, tel. 89 527 24 85;
Parafia Najwitszej Maryi Panny Wspomoycielki Wiernych
10-041 Olsztyn-Likusy ul. Batycka 135, tel. 89 523 84 07;
Parafia witego Franciszka z Asyu
10-723 Olsztyn-Kortowo, ul. Dybowskiego 2, tel. 89 523 39 36;
Parafia witego Jana Bosko
10-041 Olsztyn, ul. Batycka 135, tel. 89 523 84 07;
Parafia witego Jzefa
10-273 Olsztyn, ul. Jagielloska 41, tel. 89 526 75 30, 89 526 76 63;
Parafia witego Maksymiliana M. Kolbego
10-413 Olsztyn, ul Dworcowa 1b, tel. 89 534 64 04;
Parafia witego Mateusza
11-041 Olsztyn, ul. ks. Jerzego Popieuszki 20, tel. 694 656 078
Parafia witego Wawrzyca
11-041 Olsztyn, ul. Batycka 135, tel. 89 523 84 07;
Parafia witego Wojciecha
10-089 Olsztyn, ul. Gaczyskiego 28, tel.: 89 523 5896, 89 535 24 48;
Parafia witej Anny
10-337 Olsztyn-Zielona Grka, ul. Morwowa 2, tel. 89 526 44 64
56
Kapelani posug duszpasterskich w Domach Opieki

Spoecznej i placwkach suby zdrowia.
Dom Opieki Spoecznej Kombatant

Ks. Jan Szymko tel. 695 416 033
Dom Opieki Spoecznej przy ul. Paukszty
Ks. Zbigniew Tomasik- tel. 600 923 933
Dom Opieki i Pomocy Spoecznej Laurentius
Ks. Stanisaw Zyk tel. 608 087 638
Hospicjum im. Jana Pawa II Ks. Andrzej Zieliski tel. 601 665 375
Szpital Miejski Ks. Karol Gresik- tel. 790 729 123
Szpital MSW Ks. Andrzej Zieliski- tel. 601 665 375
Szpital Przeciwgruliczy Ks. Piotr Krzywulski- tel. 609 202 403
Szpital Psychiatryczny Ks. Jan Szymko tel. 695 416 033
Szpital Wojewdzki Ks. Leszek Muzyka tel. 505 758 523
Uniwersytecki Szpital Kliniczny- Ks. Marcin Sawicki- tel. 539 660 624
Szersze informacje nt. kociow i zwizkw wyznaniowych w Olsztynie

dostpne s na stronach:
http://www.az-polska.com/mapa-
olsztyn_wm/olsztyn/koscioly_i_zwiazki_wyznaniowe
http://panoramafirm.pl/koscioly_i_zwiazki_wyznaniowe/warminsko-
mazurskie,,olsztyn
http://panoramafirm.pl/ko%C5%9Bcio%C5%82y_i_zwi%C4%85zki_wyznaniowe/
warmi%C5%84sko-mazurskie,,olsztyn
57
Zagroenia grupy senioralnej

Sprawcy przestpstw dokonywanych na osobach starszych dziaaj
w rnorodny sposb i za pomoc rnych metod, wykorzystujc najczciej
zaufanie i dobre serce tych ludzi. Poniej podajemy przykady najczciej
stosowanych sposobw oszukiwania ludzi starszych. Zapoznanie si z nimi
powinno wyczuli osoby starsze na oszukacze sposoby dziaania.
Kradziee i oszustwa
Kradziee na klamk
To jeden z najprostszych sposobw okradania mieszka, polegajcy na tym, ze
zodzieje wchodz do klatek blokw i naciskajc delikatnie na prb na klamki
drzwi wejciowych wyszukuj mieszkania otwarte. Wykorzystujc fakt otwartych
drzwi, delikatnie wchodz do wewntrz mieszka i okradaj je. Przeciwdziaanie
tego typu dziaaniom polega na starannym zamykaniu drzwi wejciowych.
Oszustwa i inne przestpstwa.

Jeeli drzwi wejciowe do mieszka s zamknite to czsto oszuci pukaj do
drzwi pod rnymi pretekstami, np. z prob o wod czy co do jedzenia, oferujc
sprzeda artykuw przemysowych bd te podajc si za osoby urzdowe np.
listonosza, pracownika ZUS-u, siostr PCK, hydraulika lub przedstawiciela
fundacji, czy stowarzyszenia, pogotowia ratunkowego. Po podstpnym wejciu do
mieszkania, wykorzystujc nawet chwilow nieuwag, okradaj domownikw.
Wyciganie pienidzy od seniorw za faszywe zalegoci

Oszuci wykorzystuj do swej dziaalnoci obszar opat abonenckich RTV.
Podszywajc si pod fikcyjn (nie istniejc), ale brzmic wiarygodnie instytucj
pastwow Centralny Rejestr Radiokomunikacji i Telewizji rozsyaj drog
pocztow faszywe, bardzo profesjonalnie przygotowane wezwanie do zapaty
i druk wpaty za abonament RTV z ponagleniem. Druk wpaty uwiarygadniany jest
powanie brzmic, ale faszyw, pieczci o treci: Centralny Rejestr
Radiokumunikacji i Telewizji, Departament Finansw, Wydzia Rejestracji, Starszy
Referent ds. rozlicze. Powinnimy wiedzie, e ciganiem opat za abonament
RTV zajmuje si Poczta Polska. W przypadkach wtpliwoci co do korespondencji
zwizanej z opatami abonenckimi naley skontaktowa si z infolini RTV- 43 842
06 06.
Inwestycje obarczone duym ryzykiem

Do nieuczciwych dziaa wobec seniorw zaliczy mona niedomwione
propozycje polis, polisolokat i innych produktw oszczdnociowych
oferowanych emerytom przez banki i porednikw finansowych. Zjawisko
58
sprzedawania konsumentom produktw, nie odpowiadajcych ich potrzebom

(kupionych omykowo), nazywane jest z jzyka angielskiego misselingiem. Brak
dokadnych informacji o dodatkowych opatach ponoszonych przy wnoszeniu
comiesicznej skadki oraz o bardzo wysokich opatach likwidacyjnych, ktre
mog siga nawet 90-100 proc. zgromadzonych rodkw, powoduje, e seniorzy
podejmujcy tego typu inwestycje s naraeni na due straty, zarwno finansowe,
jak i psychiczne. Osoby, ktre wykupiy polisy, czy polisolokaty na niekorzystnych
warunkach, mog dochodzi swoich praw jedynie przed sdem.
Szybki kredyt (tzw. chwilwka)

Seniorzy z uwagi na to, e nale do grupy spoecznej najmniej zasobnej
finansowo, wystawiani s na pokus pobierania kredytw. Dosy czsto takie
kredyty zawieraj wiele puapek zdradliwych zapisw, dla utrudnienia
zapisywanych w umowach drobn czcionk (zabieg techniczny). Przy
podpisywaniu umw kredytowych, szybkiej poyczki, naley przede wszystkim
dokadnie przeczyta tre umowy i zwrci uwag na ukryte koszty dodatkowe
oraz cakowity koszt kredytu.
Jeeli zapisy umowy s niezrozumiae naley dokadnie wypyta i oczekiwa
rzetelnej odpowiedzi od kredytodawcy. Jeeli, mimo wyjanie, zapisy s nadal
niezrozumiae, naley odoy podpisanie umowy, wzi umow do domu,
przedyskutowa z bliskimi i ewentualnie poradzi si prawnika.
Przy dokadnej analizie tekstu umowy naley sprawdzi, czy umowa nie zawiera
niedozwolonych prawnie zapisw, najczciej niekorzystnych dla kredytobiorcy.
Dokadniejsze informacje na temat niedozwolonych sformuowa znajduj si na
stronie internetowej www.uokik.gov.pl/, w zakadce - rejestr klauzul
niedozwolonych.
Ostatnio oferty szybkich kredytw znajduj si take w Internecie, kusz rnymi
propozycjami np. zerowym oprocentowaniem, korzystnymi, czy odroczonymi,
ratami. W przypadku, gdy umowa okazuje si niekorzystna, od umowy kredytu
zawartej przez Internet mona odstpi w cigu 14 dni od zawarcia umowy.
W terminie 14 dni od zawarcia umowy o kredyt konsumencki mona rwnie
zrezygnowa z takiej umowy bez ponoszenia kosztw, z wyjtkiem odsetek za
okres od dnia wypaty kredytu do dnia spaty kredytu, oraz bezzwrotnych kosztw
poniesionych przez kredytodawc na rzecz organw administracji publicznej oraz
opat notarialnych.
Naciganie seniorw na atrakcyjne monety
Metoda oszustwa - na monety polega na tym, e dwch wsppracujcych
oszustw obserwuje starsze osoby wychodzce z banku i jeden z nich udajcy
cudzoziemca aman polszczyzn proponuje do sprzedania wyjtkowe monety.
W tym momencie pojawia si drugi z oszustw, ktry udawa, e jest bardzo
zainteresowany kupnem zotych monet. Bra jedn i wchodzi do pobliskiego
kantoru. Po wyjciu pokazywa sfaszowany paragon, ktry mia dowodzi sporej
wartoci oferowanych numizmatw. Ofiary daway si wwczas atwo przekona
i chtnie kupoway proponowane wartociowe numizmaty. T metod przez
ok.10 lat oszuci nacignli zamonych emerytw na blisko 1,5 mln z.
59
Faszywy wnuczek, siostrzeniec, krewny

Bardzo czsto popenianym przestpstwem, ktrego ofiarami padaj ludzie starsi,
polega na wyudzeniu pienidzy przez osoby podajce si za czonkw rodziny
lub bliskich znajomych, pod pretekstem pilnej yciowej potrzeby. Sprawcy dzwoni
na telefon domowy przedstawiajc si jako wnuk, wnuczka, siostrzeniec lub
siostrzenica (gos w telefonie jest znieksztacony i starsi ludzie czsto myl, i
dzwoni faktycznie osoby z rodziny) i proszc o poyczk na zakup jakiej rzeczy
w bardzo atrakcyjnej cenie. Najczciej od razu informuj babci lub dziadka,
e nie bd mogli przyjecha po pienidze i w zwizku z tym pienidze odbierze
znajomy lub kolega. Po pewnym czasie znajomy wnuczka zjawia si
w mieszkaniu ofiary po poyczk pienin.
Faszywy pracownik OPS, ZUS, czy innych instytucji
Szczegln ostrono naley rwnie zachowa w stosunku do osb podajcych
si za urzdnikw i przedstawicieli rnych instytucji. Czsto oszuci
podszywajc si za pracownikw opieki spoecznej, urzdu skarbowego czy
ZUS-u mog twierdzi, e ich wizyta spowodowana jest wypat dodatkowego
wiadczenia pieninego lub materialnego, przyznaniem wikszej emerytury lub
renty, czy zwrotem podatku dochodowego, a w celu uzyskania tych pienidzy lub
wiadcze konieczne jest wniesienie opaty manipulacyjnej lub przekazanie
pienidzy na zakup znaczkw skarbowych. Takie dziaanie sprawcy ma na celu
wskazanie miejsca, gdzie przechowujemy pienidze. Nastpnie zodziej prosi
o podanie np. szklanki wody, a w midzyczasie kradnie oszczdnoci lub cenne
przedmioty znajdujce si w mieszkaniu. Podobne metody dziaania mog by
wykorzystane przez domokrcw oferujcych do sprzeday tanie towary, osoby
przynoszce dobr nowin o wygranej w konkursach lub loteriach, czy te osoby
innej narodowoci proszce o jamun.
Faszywy policjant
Sprawcy oszustw mog take podszywa si pod funkcjonariuszy Policji lub
Stray Miejskiej, informujc (np. e kto z rodziny nie ma pienidzy, aby zapaci
mandat lub e kto z bliskich popeni przestpstwo lub wykroczenie.
Jednoczenie sugeruj, i spraw mona zaatwi polubownie poza granicami
prawa. Ch udzielenia pomocy bliskim powoduje, e osoby starsze pac za t
wymylon usug znaczne sumy pienidzy.
W wymienionych sytuacjach zawsze naley potwierdzi fakty przekazywane nam
nieznajom osob a wic zadzwoni osobicie pod numer telefonu czonka
rodziny, aby przekona si, czy jego znajomy mwi prawd.
Podstawow zasad jest nie przekazywanie pienidzy osobom obcym.
Wane porady
Przed otwarciem drzwi:
Spojrze przez wizjer w drzwiach lub przez okno kto to?
Jeli nie znamy odwiedzajcego spyta o cel jego wizyty, zapi
acuch zabezpieczajcy (jeli zdecydujemy si na otwarcie drzwi) oraz
poprosi o pokazanie dowodu tosamoci lub legitymacji subowej,
60
identyfikatora. Uczciwej osoby nie zrazi takie postpowanie

powodowane ostronoci.
W razie wtpliwoci naley umwi si na inny termin, sprawdzajc
uprzednio w administracji osiedla lub innej odpowiedniej instytucji
wiarygodno osoby pukajcej do drzwi (jeli osoba podaje si za
przedstawiciela administracji lub innej odpowiedniej instytucji).
W innych sytuacjach:
w przypadku wypaty gotwki z bankomatu, gdy jeste sam, upewnij si
czy jeste obserwowany przez podejrzane osoby lub czy w pobliu nie
krc si takie osoby;
zawsze staraj si zapamita numer PIN do swojej karty bankomatowej
- jeeli nie jeste w stanie zapamita numeru PIN, nigdy nie zapisuj go
bezporednio na karcie bankomatowej, ani w innym widocznym miejscu,
staraj si w porze wieczorowej i nocnej nie wybiera z bankomatu zbyt
duych sum;
zawsze upewnij si, czy po wyjciu z banku za Tob nikt nie poda;
nie no ze sob wicej gotwki, ni bdziesz potrzebowa w najbliszym
czasie;
wystrzegaj si osb nawizujcych z Tob kontakt np. na poczcie,
w sklepie, przychodni, na ulicy;
bdc w domu zamykaj drzwi wejciowe;
kiedy jeste sam w domu nie wpuszczaj do mieszkania osb Tobie
nieznanych np. podajcych si za pracownika opieki spoecznej, ZUS,
PCK, administracji;
jeli musicie kogo wpuci do mieszkania, nie zostawiajcie go ani na
chwil samego. Nale poprosi t osob, aby przysza z gospodarzem
domu lub znanym Ci ssiadem, do ktrego masz zaufanie;
nie przeprowadzaj adnych transakcji z inkasentami lub akwizytorami;
nie przechowuj w domu duych kwot pienidzy;
nie informuj nikogo, kiedy otrzymujesz emerytur lub rent;
unikaj w porze wieczorowo-nocnej miejsc mao owietlonych
i uczszczanych;
Torebk damsk naley nie z przodu, bd pod pach. przytrzymujc
rk.
Senior na drodze
Celem zachowania bezpieczestwa na drodze naley zachowywa dotyczce
przepisy ruchu drogowego, gdy one s w duej mierze przygotowywane na
podstawie niejednokrotnie przykrych dowiadcze innych ludzi.
W Polsce przy ruchu pieszym, przy poruszaniu si poboczem drogi (bez chodnika)
wszyscy, a wic take seniorzy, zobowizani s do posiadania na sobie
elementw odblaskowych (opasek, tam, zawieszek, chust, kamizelek itp.). Za ich
brak gro mandaty nawet do 500 z. Najwaniejsz zasad jest, aby by
widocznym na drodze, szczeglnie noc i podczas deszczu. Wskazanym wobec
61
tego jest noszenie jasnej odziey z wymienionymi wyej elementami

odblaskowymi.
Senior pieszy
Do najwikszej liczby wypadkw z udziaem pieszych dochodzi jesieni oraz
wieczorem poniewa:
Pieszy widzi samochd, ale nie zawsze kierowca widzi pieszego z uwagi na
z widoczno.
Na mokrej nawierzchni wydua si droga hamowania pojazdu.
Niekorzystna pogoda oraz zmrok przyczyniaj si do obnienia sprawnoci
psychomotorycznej, powodujc u wielu osb rozproszenie uwagi.
Zanim wejdziesz na ulic:

Zatrzymaj si przy jej krawdzi. Spjrz w lewo, prawo i jeszcze raz w lewo
zasada ta jest bardzo prosta lecz niezwykle pomocna.
Nawi kontakt wzrokowy z kierowc, eby oceni czy ma zamiar
zatrzyma si przed przejciem dla pieszych.
Podnie rk podniesiona rka zasygnalizuje kierowcy, eby zwolni
i zatrzyma si przed przejciem dla pieszych.
Unikaj przechodzenia przez jezdni zza duych obiektw (np. autobus,
samochd ciarowy).
Nie przechod przez jezdni kiedy pulsuje zielone wiato moesz nie
zdy przej.
Unikaj prowadzenia rozmw telefonicznych podczas przechodzenia przez
jezdni to bardzo rozprasza i jest niezwykle niebezpieczne.
To, e jako piesi widzimy nadjedajcy samochd, wcale nie znaczy, e kierowca
widzi nas.
Jak bezpiecznie porusza si po jezdni?
Poruszajc si po jezdni (bez chodnikw) zawsze naley i lew stron
drogi dziki temu pieszy widzi zbliajce si samochody i bdzie mg
unikn potrcenia.
Kierujcy samochodem prdzej zobaczy pieszego w warunkach
ograniczonej widocznoci, jeeli nosi on element odblaskowy (od wrzenia
2014 roku, kady pieszy poruszajcy si drog bez chodnika, po zmroku,
na obszarze niezabudowanym, ma obowizek noszenia elementu
odblaskowego w miejscu widocznym dla kierowcy).
Idc jezdni pieszy jest obowizany ustpowa pierwszestwa
samochodowi. W sytuacji kiedy nie ma pewnoci, e kierowca bezpiecznie
go ominie powinien zej z jezdni.
Senior na rowerze
Wrd rowerzystw, ktrzy s w Polsce sprawcami wypadkw drogowych
najwicej zdarze powoduj osoby powyej 60 roku ycia. Najczstszymi
przyczynami wypadkw spowodowanych przez rowerzystw s:
nieprzestrzeganie pierwszestwa przejazdu,
nieprawidowe wykonywanie manewru skrtu.
62
Gwne przyczyny wypadkw drogowych spowodowanych przez kierujcych

innymi pojazdami, w ktrych poszkodowany zosta rowerzysta to:
nieudzielenie pierwszestwa przejazdu,
nieprawidowe wyprzedzanie,
niedostosowanie prdkoci do warunkw panujcych na drodze,
nieprawidowe przejedanie przejazdu dla rowerw.
Kiedy dopuszczalna jest jazda rowerem po chodniku?
Rowerzysta moe jecha chodnikiem jeli:
opiekuje si osob w wieku do lat 10 kierujc rowerem,
szeroko chodnika wzdu drogi, po ktrej ruch pojazdw jest dozwolony
z prdkoci wiksz ni 50 km/h, wynosi co najmniej 2 m i brakuje
wydzielonej drogi dla rowerw oraz pasa ruchu dla rowerw,
warunki pogodowe zagraaj bezpieczestwu rowerzysty na jezdni (nieg,
silny wiatr, ulewa, gooled, gsta mga).
Senior w samochodzie
Starzenie si jest zoonym procesem, z ktrym zwizane s zmiany i pewne
ograniczenia funkcjonalne. Ze wzgldu na pogarszanie si stanu zdrowia osoby
starsze zazwyczaj zaywaj wicej lekw, ktrych dziaanie nie pozostaje bez
wpywu na ich funkcjonowanie.
W wieku 65 lat u jednej trzeciej seniorw postpuje pogorszenie suchu, co
pogarsza zdolno usyszenia gosw zewntrznych: klaksonu, syreny,
krzyku i wymusza czstsze przeprowadzanie bada suchu i korzystanie
z aparatu suchowego.
Wyrwnanie utraty suchu moe wymaga wikszego zdania si na wzrok
i obcienia tego zmysu.
Z wiekiem pogarsza si rwnie czas reakcji. Wystpuj te trudnoci
z koncentracj.
Z wiekiem odczuwamy wiksze ograniczenie zasigu ruchu szyi, barkw,
ramion i tuowia.
Sprawno fizyczna ma wpyw na zdolno do wczenia si do ruchu,
dostrzegania samochodw i pieszych, sprawdzania obszaru martwego
punktu, ustpienia pierwszestwa przejazdu, cofania, parkowania.
Elastyczno, si i czas reakcji mona usprawni dziki regularnym
wiczeniom.
Postpujce z wiekiem stopniowe zmiany we wzroku mog prowadzi do
obnionej ostroci widzenia (noc, o zmierzchu, o wicie), trudnoci
w ocenie odlegoci, wikszej wraliwoci na odblask (np. deszcz, wiato
na przedniej szybie).
W wieku 75 lat prawie poowa poowa populacji bdzie w pocztkowym
stadium katarakty, a 25% w zaawansowanym stadium tej choroby.
Katarakt porwnuje si czsto do mgy czy wodospadu, ktry zasania
widok. Moe mie to powane konsekwencje podczas prowadzenia
samochodu. Ostro widzenia ogranicza rwnie jaskra. Wczenie wykryt
jaskr oraz katarakt mona leczy, dlatego tak wane s czste badania
i konsultacje u okulisty.
63
Widzenie noc
Obniona zdolno widzenia noc moe utrudnia czytanie znakw drogowych,
dostrzeganie samochodw, pieszych, rowerzystw.
W miar moliwoci rezygnowa z jazdy noc.
Wybiera dobrze owietlone drogi.
My czsto przedni szyb.
Kierowa wzrok na praw stron jezdni unikajc odblasku reflektorw
nadjedajcych z przeciwnej strony aut.
Widzenie przy silnym nasonecznieniu
Zakada okulary soneczne dla kierowcw.
Po wyjciu z domu odczeka 5 minut, zanim przekrci si kluczyk
w stacyjce, pozwl by wzrok przystosowa si.
Regularnie badac wzrok.
Widzenie boczne Z wiekiem musimy zwraca baczniejsz uwag na to, co
dzieje si wok nas, natomiast stan gitkoci szyi i tuowia moe utrudnia
nam zobaczenie tego co jest z boku lub z tyu.
Parkowa tak, by wyjecha przodem.
Uprawia gimnastyk usprawniajc elastyczno szyi.
Uwaa na skrzyowaniach i przejciach dla pieszych, zwolni
i obserwowa obie strony chodnika.
Podczas manewru cofania poprosi pasaera o pomoc w sprawdzeniu czy
droga jest wolna.
Lekarstwa i prowadzenie samochodu
Moliwy wpyw lekarstw na zdolno prowadzenia samochodu:
ospao,
rozkojarzenie,
zawroty gowy,
problemy z pamici,
trudnoci z utrzymaniem prostej jazdy,
zamglone widzenie,
zaburzenia rwnowagi.
W przypadku wystpienia chociaby jednego z wymienionych objaww naley

powstrzyma si od kierowania pojazdem!
64
Poary i seniorzy
W wikszoci przypadkw przyczyn poarw s podpalenia, nieostrono przy
posugiwaniu si otwartym ogniem, wady lub niewaciwa eksploatacja urzdze
i instalacji elektrycznych, wady i za obsuga urzdze grzewczych oraz
nieprzestrzeganie podstawowych zasad bezpieczestwa. Analizy wieku ofiar
miertelnych poarw wskazuj, e w wikszoci s to osoby w wieku rednim
i starsze (od 40 do ponad 90 lat), przy czym najwicej ofiar znajduje si
w przedziale wiekowym od 50 do 70 roku ycia.
Seniorze przestrzegaj poniszych regu!

Nie opuszczaj kuchni, gdy przygotowujesz jedzenie. Nie zostawiaj
w pobliu kuchenki z wczonym palnikiem drewnianych yek, rcznikw
papierowych lub materiaowych. Reguluj gaz na palniku nie gotuj na
duym gazie. Najlepiej uywaj minutnikw z alarmem (timerw), kiedy
przygotowujesz posiki czy pieczesz w piekarniku. Pamitaj o wyczeniu
gazu na palniku po zakoczonym gotowaniu. W przypadku zapalenia si
tuszczu na patelni nigdy nie ga go wod. Nie uywaj kuchenek czy
piekarnikw, gdy jeste pod wpywem alkoholu lub nowych lekw. Nigdy nie
ogrzewaj mieszkania kuchenk gazow!
Urzdze grzewczych (np. farelki) uywaj z najwiksz ostronoci.
Zachowaj odpowiedni dystans od materiaw palnych, gdy uywasz tych
urzdze. Pamitaj o wyczeniu od zasilania, gdy opuszczasz dom lub
kadziesz si spa. Nie przykrywaj adnymi przedmiotami urzdze
grzewczych, nie uywaj urzdze uszkodzonych oraz nie wykonuj
prowizorycznych podcze do instalacji elektrycznej.
Jeli palisz papierosy, pal na zewntrz. Nigdy nie pal w ku. Ga
niedopaki dokadnie, najlepiej wilgotne wyrzucaj do pojemnika na mieci.
Nigdy nie pal, gdy uywasz butli tlenowych
W przypadku, gdy Twoje ubranie zacznie si pali. Zatrzymaj si (nie
wykonuj gwatownych ruchw, nie biegnij), po si na pododze, zakryj
twarz rkami, przewracaj si z boku na bok w celu ugaszenia pomieni. Jeli
nie moesz pooy si chwy koc lub rcznik w celu ugaszenia pomieni.
Bd przygotowany na wypadek ewakuacji. Jeli to moliwe wsplnie
z domownikami, opiekunem lub inn osob przygotuj domowy plan
ewakuacji zawierajcy takie punkty jak: numery alarmowe, numery do
czonkw rodziny lub innych osb, miejsce, w ktrym przechowujesz klucze
do mieszkania. Upewnij si, e okna i drzwi otwieraj si atwo i nie s
zastawione innymi przedmiotami. Rozrysuj plan mieszkania i zaznacz drogi
ewakuacji.
Nazywaj go cichym zabjc

Zatrucia czadem (tlenkiem wgla, CO), czyli bezwonnym gazem s bardzo
niebezpieczne zwaszcza w okresie grzewczym: jesienno-zimowym. Kadego roku
z powodu zatrucia tlenkiem wgla ginie kilkadziesit osb. Bardzo czsto nie ma
65
to zwizku z powstaniem poaru, a wynika jedynie z niewaciwej eksploatacji

budynku i znajdujcych si w nich urzdze i instalacji grzewczych.
Zapobiegajc zagroeniu zatrucia czadem naley:
Regularnie zleca przeprowadzanie kontroli technicznych, w tym
sprawdzanie szczelnoci i dronoci przewodw kominowych. Niedrone
mog by przyczyn miertelnych zatru tlenkiem wgla, szczeglnie
podczas kpieli w azienkach wyposaonych w gazowe ogrzewacze wody.
Przegldy techniczne urzdze elektrycznych i gazowych zleca wycznie
osobom uprawnionym do ich wykonywania.
Nie zatyka przewodw kominowych, wentylacyjnych /kratek/.
W urzdzeniach gazowych, w przypadku braku wystarczajcej iloci
powietrza, nastpi niezupene spalanie gazu, ktrego produktem moe by
trujcy, niewyczuwalny tlenek wgla.
W przypadku wymiany okien na nowe, sprawdzi poprawno dziaania
wentylacji, poniewa nowe okna s o wiele bardziej szczelne i mog
pogarsza wentylacj.
Czsto wietrzy pomieszczenia wyposaone w urzdzenia na gaz,
a najlepiej zapewni, nawet niewielkie, rozszczelnienie okien.
Nie przecia instalacji nadmiern iloci podczonych urzdze
elektrycznych, ktre powoduj przegrzewanie si kabli i przewodw oraz
wypalanie stykw w gniazdkach i puszkach rozganych (np. jednoczesne
wczenie opiekacza, elazka, pralki i czajnika powoduje due obcienie
eksploatowanej instalacji
Dobrym posuniciem jest take zainstalowanie w odpowiednich miejscach
w domu/mieszkaniu czujki dymu i tlenku wgla! Poprosi czonka rodziny
o pomoc w celu przetestowania tych urzdze czy s sprawne i jak dziaaj.
Upewni si, e dwiki urzdze s syszalne w caym mieszkaniu.
Jeli dojdzie do zatrucia tlenkiem wgla!
zapewni osobie poszkodowanej dopyw wieego powietrza,
wynie osob poszkodowan w bezpieczne miejsce jeeli nie stanowi to
zagroenia dla zdrowia osobistego seniora,
wezwa suby ratownicze (pogotowie ratunkowe tel. 999, stra poarn
tel. 998 lub 112).
Poar co robi?
W przypadku powstania poaru wszyscy jestemy zobowizani do:
zaalarmowania niezwocznie, przy uyciu wszystkich dostpnych rodkw
osb bdcych w strefie zagroenia,
wezwania stray poarnej tel. 998 lub 112.
Telefoniczne alarmowanie naley wykona w nastpujcy sposb:
Po wybraniu numeru alarmowego stray poarnej 998 i zgoszeniu si dyurnego
spokojnie i wyranie powiedzie:
Imi i nazwisko osoby zgaszajcej.
Co si stao?
Gdzie zdarzenie ma miejsce?
Jak wyglda sytuacja na miejscu zdarzenia.
66
Czy s osoby poszkodowane, zagroone (okreli w miar moliwoci

liczb osb).
W przypadku zagroe zatruciem tlenkiem wgla, zagroenia poarowego,
burz i huraganem, wypalaniem traw naley korzysta z porad olsztyskich
straakw.
Komenda Wojewdzka Pastwowej Stray Poarnej
ul. Niepodlegoci 16, 10-045 Olsztyn, tel.89 522 95 00, fax.89 522 95 05
Przemoc wobec seniora

Rodzaje przemocy:
Fizyczna naruszanie nietykalnoci fizycznej.
Psychiczna naruszenie godnoci osobistej
Ekonomiczna naruszenie wasnoci
Zaniedbanie naruszenie obowizku do opieki ze strony osb bliskich.
Jeeli zdarza si, e kto:

popycha, policzkuje, bije, szarpie Ci,
traktuje w sposb, ktry Ci rani,
obrzuca Ci obelgami, wyzwiskami,
zmusza do robienia rzeczy, ktre s dla Ciebie poniajce,
domaga si ograniczenia Twoich kontaktw z bliskimi, przyjacimi
i znajomymi, kontroluje w peni wszystkie wydatki w domu i kae si prosi
o pienidze,
w przypywie zoci niszczy Twoj wasno,
skania Ci do kontaktw seksualnych wbrew Twojej woli,
grozi, e zrobi Tobie i Twoim bliskim krzywd,
uwaa, e zasugujesz na takie traktowanie,
uwaa, e wszystkie powysze rzeczy robi dla Twojego dobra?
To s oznaki przemocy i nawet jeeli s stosowane przez bliskie Ci osoby,

to takie sytuacje naley zgosi: policjantowi, pracownikowi socjalnemu,
przedstawicielowi pomocy spoecznej, lekarzowi, pielgniarce lub ratownikowi
medycznemu, przedstawicielowi Gminnej Komisji Rozwizywania Problemw
Alkoholowych.
W przypadkach przemocy naley zadzwoni na Niebieska Lini
Pomoc Dla Ofiar Przemocy: tel. 801-12-00-02 (infolinia dziaa od poniedziaku do
soboty w godz. 8.00-22.00, w niedziel i wita w godz. 8.00-16.00).
Telefon zaufania: 89 19288 , 89 527 00 00
Wicej informacji na stronie http://bezpieczny.olsztyn.eu/aktualnosci/270
Celem wzbogacania wiedzy w obszarze bezpieczestwa seniorw zaleca si
okresowe przegldanie Portalu Bezpieczny Olsztyn na stronie:
http://bezpieczny.olsztyn.eu/
67
Zagroenia ze strony grup destrukcyjnych (sekt)

Grupy destrukcyjne (religijne lub parareligijne), pod pozorem dziaa pozytywnych,
charakteryzuj si dziaalnoci negatywn pod wzgldem etycznym.
Czynnikami sprzyjajcymi podatnoci na psychomanipulacj ze strony grup
destrukcyjnych s cechy charakterystyczne dla osb starszych: samotno, brak
wizi emocjonalnych; poczucie nieakceptacji przez otoczenie; niestabilna lub
przecitna samoocena; wysoka reaktywno (dua wraliwo i podatno na
sugesti); nasilona potrzeba zalenoci lub osobowo zalena (nieumiejtno
podejmowania decyzji, podporzdkowanie innym ludziom wasnych potrzeb i
pragnie); niska asertywno; ugodowo (skonno do pomocy, wybaczania,
ufno, ustpliwo, altruizm); tendencje konformistyczne; obniony krytycyzm;
naiwny idealizm; niedojrzao emocjonalna (egoizm, brak odpowiedzialnoci);
potrzeba autorytetu; dowiadczanie silnych stresw brak bezpieczestwa.
Grupy destrukcyjne atwo rozpozna po tym, e:
Maj charakter totalny. Liderzy grupy przypisuj sobie absolutny autorytet i
prawo ingerowania we wszystkie dziedziny ycia swoich czonkw, nawet
te najbardziej intymne.
Pozyskuj nowych czonkw uciekajc si do najrniejszych podstpw i
kamstw, zatajajc istotne informacje o dziaaniu grupy, jej celach i
doktrynie.
Uzaleniaj uczestnikw psychicznie i ekonomicznie za pomoc technik
(psycho)manipulacji wywieraj niekorzystny wpyw na rozwj psychiczny
adepta i jego relacje spoeczne (np.: zerwanie wizi z najbliszymi).
Posiadaj charakter kultowy w szerokim rozumieniu, niekoniecznie
religijnym. Moe to by kult osoby, energii, zdrowia, pienidzy, sukcesu itp.
Wytwarzaj biao-czarn wizj rzeczywistoci, ostry podzia rzeczywistoci
na to co dobre, czyli zwizane z grup i zagraajce, odnoszce si do
wiata zewntrznego.
Wpajaj swoim czonkom przekonanie o elitarnoci ruchu i niech do
dialogu wiatopogldowego.
Osoby poddane dziaaniu takiej grupy nie dziaaj racjonalnie i s naraone,
zarwno na straty materialne, jak te psychiczne.
W przypadku naraenia lub nawet podejrzeniem kontaktu z grup destrukcyjn
naley skontaktowa si z odpowiednimi orodkami (lokalnym lub krajowym):
Centrum Informacji o Sektach i Kultach QUO VADIS
ul. Prosta 5, 10-028 Olsztyn, tel. kom. 600383870
Konsultacje: wtorek 15.00-17.00
e-mail: sekty @ o2.pl http://www.sekty.prv.pl/, http://www.sekty.org.pl/
Dominikaskie Centrum Informacji o Nowych Ruchach Religijnych i Sektach
Orodek w Krakowie ul. Dominikaska 3/12, 31-043 Krakw, tel/fax: 12 4231181
tel. kom.: 606 329 362 dyur: wtorek 16.00-19.00
konsultacje telefoniczne: czw. 9.00-12.00
adres e-mailowy: osrodek.krakowski@gmail.com
68
Porady prawne
Nieodpatna pomoc prawna
W ostatnim okresie, dziki pozytywnemu nastawieniu wadz w stosunku do potrzeb
spoecznych, dosy szybko rozwina si sie bezpatnych porad prawnych.
Porady takie mona uzyska w niektrych biurach poselskich,
w Olsztyskim Centrum Organizacji Pozarzdowych, w Regionalnych Orodkach
Poradnictwa Prawnego i Obywatelskiego
Porady udzielane s po wczeniejszym zgoszeniu potrzeby skorzystania
z porady osobicie w siedzibie Orodka, telefonicznie lub za porednictwem poczty
elektronicznej, ustaleniu zakresu merytorycznego porady i terminu jej udzielenia.
W Regionalnym Orodku Poradnictwa Prawnego i Obywatelskiego w Olsztynie
istnieje moliwo uzyskania bezpatnej pomocy prawnej w ramach tzw.
mobilnego udzielania porad prawnych (monotematycznych). Wymogiem jest
zabezpieczenie nieodpatnego lokum oraz zgromadzenie grupy min 15 osb
zainteresowanych okrelonym tematem.
Telefon yczliwoci dla seniora Rada Olsztyskich Seniorw z
Wydziaem Polityki Spoecznej i Organizacji Pozarzdowych Urzdu
Miasta uruchomia telefon yczliwoci dla seniora, w ramach ktrego, po
wczeniejszym umwieniu si udzielane s bezpatnie porady prawne. ul.
Knosay 3/5, 10-101 Olsztyn, pok. 15, tel. 89 522 28 20
Regionalny Orodek Poradnictwa Prawnego i Obywatelskiego
w Olsztynie Al. Pisudskiego11/17, lok.105, 10-575 Olsztyn, tel. 89 523
77 82, 501 274 665
Olsztyskie Centrum Organizacji Pozarzdowych (OCOP) mona
uzyska bezpatnie porady prawne po uzgodnieniu telefonicznym ul.
Tarasa Szewczenki 1, 10-274 Olsztyn, tel. 503 680 500
ocop.olsztyn@gmail.com www.ocop.olsztyn.pl.
Rzecznik Praw Osb Starszych W ramach systemu informacji,
poradnictwa i doradztwa od 2010 roku prowadzi dziaalno Rzecznik
Praw Osb Starszych i jego zastpca. W Olsztynie funkcjonuje rwnie
Punkt Informacji dla Seniorw ktry prowadzi swoj dziaalno
w Dziennym Domu Pomocy dla Osb Niepenosprawnych przy ul. Emilii
Plater 13 w Olsztynie. Istnieje pilna potrzeba powoania (ewentualnie przy
Centrum Aktywnoci Seniora), organizacji Miejskiego lub regionalnego
Centrum Informacji i Doradztwa dla Osb Starszych.
Rozwizywanie wybranych problemw prawnych

Ubezpieczenia i odszkodowania dla seniora
Osoby starsze, czsto dowiadczone przez ycie, chcc zabezpieczy swj byt
i spokojn staro zabiegaj o dodatkowe polisy ubezpieczeniowe. Przykre
dowiadczenia z tzw. trzecim filarem ubezpieczeniowym, wymuszaj wzmoon
czujno w tym zakresie. Przed podjciem decyzji o podpisaniu umowy naley
sprawdzi korzyci i negatywne strony ubezpieczenia dla Twojej kategorii
wiekowej. Dobrze jest pozna propozycje ofert kilku ubezpieczycieli. Wane przy
69
tym s: referencje ubezpieczyciela, suma ubezpieczenia i wysoko skadki, okres

karencji tzn. czy kwota ubezpieczenia bdzie moga zosta wypacona po upywie
konkretnego okresu przy zaistnieniu okrelonych przesanek, zapisy dotyczce
wycze wypaty ubezpieczenia.
Ponadto istotne s zapisy dotyczce warunkw odmowy wypaty ubezpieczenia,
czy umowa nie zawiera zapisw dotyczcych ogranicze zdrowotnych np.
choroby, ktra wyklucza wypat ubezpieczenia.
Bywa, e wypata ubezpieczenia uzaleniona jest od potwierdzenia dokumentami
przyczyny zgonu ubezpieczonego. Jeeli przyczyn bya przewleka choroba,
ubezpieczyciel moe odmwi wypaty, kiedy w umowie zastrzeono takie
uprawnienie, dlatego zawsze naley przeanalizowa te przepisy dokadnie.
Najlepiej wybra ofert, ktra nie ma takiego obostrzenia.
Nie naley si spieszy z podpisywaniem umowy i lepiej jest wyjani
z ubezpieczycielem jak najwicej niuansw dotyczcych umowy a ponadto
upewni si u prawnika.
Zawarcia niekorzystnych umw handlowych na tzw. pokazach

Umowy zawierane na tzw. pokazach s uznawane za umowy zawierane poza
lokalem przedsibiorstwa. Sprzedawca zawierajcy umow poza lokalem
przedsibiorstwa, ma obowizek poinformowa kupujcego o moliwoci
odstpienia od umowy a nawet wrczy wzr owiadczenia o odstpieniu od
umowy z oznaczeniem swoich danych takich jak np. nazwisko (lub nazwa) oraz
adres zamieszkania (lub siedziby) oraz pisemne potwierdzenie zawarcia umowy.
Zgodnie z prawem od umowy takiej umowy mona odstpi bez podania przyczyn,
skadajc w terminie 10 dni od dnia jej zawarcia stosowne owiadczenie na pimie
o odstpieniu od umowy lub wysyajc owiadczenie listem poleconym za
potwierdzeniem odbioru. W takim wypadku umowa jest uwaana za niezawart,
a konsument nie jest zobowizany do zapaty za towar a jeeli dokona ju zapaty,
sprzedawca powinien zwrci poniesione kwoty.
Otrzymany towar naley niezwocznie zwrci sprzedawcy.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektrych praw
konsumentw oraz o odpowiedzialnoci za szkod wyrzdzon przez produkt
niebezpieczny (Dz. U. z 2000 r. Nr 22, poz. 271 ze zm.).
Zagubienie (kradzie) wanych dokumentw

Utrata dokumentu tosamoci moe by przyczyn wielu kopotw. Istnieje
potwierdzona moliwo posuenia si przez nieuczciw osob cudzym lub
podrobionym dokumentem w celu np. zakadania fikcyjnych firm, ktre posu
przestpcom do wyudzania kredytw lub zwrotu podatkw, wyudzenia kredytu lub
poyczki w banku, wynajcia mieszkania lub pokoju hotelowego, ktre mona
potem okra lub unikn opat za ich uywanie itp.
Z tego powodu po utracie dokumentu tosamoci naley jak najszybciej podj
trzy kroki, ktre uchroni nas przed powanymi nieprzyjemnociami:
naley jak najszybciej zastrzec zagubiony dokument w banku, w ktrym mamy
konto lub do dowolnej placwki bankowej, ktra przyjmuje zastrzeenia nie tylko
od swoich klientw (aktualna lista takich bankw znajduje si na stronie
70
internetowej: http://www.dokumentyzastrzezone.pl/-zgosi fakt kradziey w

komendzie policji, gdzie otrzymamy zawiadczenie o tym fakcie, ktre moe
okaza si przydatne w wielu sytuacjach. o utracie dokumentu naley zawiadomi
organ gminy wydajcy dokument oraz zoy wniosek o wyrobienie nowego
dowodu osobistego.
Powysze nieodzowne dziaania pozwol nam na zabezpieczenie si przed
odpowiedzialnoci, jeeli nieuczciwa osoba wykorzysta nasz dowd osobisty do
wyudzenia kredytu lub poyczki.
W przypadkach zaistnienia takiej sytuacji naley dowie swojej niewinnoci.
Prby udowodnienia swojej niewinnoci, gdy otrzymujemy wezwania do zapaty
lub do naszych drzwi puka komornik albo pracownik firmy windykacyjnej s
stresogenne i kopotliwe. W takiej sytuacji naley:
zgosi policji fakt, e pado si ofiar oszustwa i e kto posuy si naszym doku-
mentem, skontaktowa si z firm lub bankiem udzielajcym kredytu lub poyczki
i wyjani spraw,
powiadomi prokuratur o moliwoci popenienia przestpstwa.
naley odbiera wszelk korespondencj dotyczc sprawy
i odpowiednio na ni reagowa.
Jeeli sprawa trafia do sdu i otrzymalimy sdowy nakaz zapaty,
musimy zoy sprzeciw od nakazu zapaty.
Jeeli sd nada klauzule wykonalnoci przesanemu wyrokowi, to
w odpowiedzi naley zoy pozew do sdu o pozbawienie tytuu
wykonawczego wykonalnoci, kwestionujc przy tym zawart rzekomo
przez nas umow kredytow. Do pozwu naley doczy te wniosek
o wstrzymanie egzekucji lub jej zawieszenie. Sd powoa wtedy
biegego grafologa, ktrego zadaniem bdzie stwierdzenie, e nie
podpisywalimy adnej umowy i e .
Jeeli umowa kredytu lub poyczki zostaa zawarta za pomoc rodkw
porozumiewania si na odlego, gdzie nie by wymagany podpis na
umowie, musimy wykaza, e nie otrzymalimy rodkw pieninych,
o ktrych mowa w umowie.
Dla pewnoci i bezpieczestwa mona na stronie Biura Informacji Kredytowej

(BIK-u) oraz Biura Informacji Gospodarczej sprawdzi za darmo (wymagana jest
opata aktywacyjna 1z) raz na 6 miesicy, informacje o sobie, czy oprcz
posiadanych aktualnie zobowiza nie pojawiy inne nam nieznane. Mona si
zarejestrowa pod adresem: https://sprawdzswojbik.pl/jak-sprawdzic-bik/.
Biuro Informacji Kredytowej Biuro Obsugi Klienta ul. Postpu 17A,
02-676 Warszawa, tel. 22 310 44 44, 22 348 44 44www.bik.pl
https://www.bik.pl/konto-
probne?utm_source=Google&utm_medium=txt&utm_campaign=konto_p
robne&rm=770657
71
Dowd Osobisty wyrabianie.

W przypadku, gdy dowd osobisty straci wano naley wyrobi nowy dowd
osobisty. Naley pamita, e w razie zmiany danych zawartych w dowodzie
osobistym naley wystpi o jego wymian w terminie 14 dni od dorczenia
dokumentu stwierdzajcego zmian. W przypadku niedopenienia obowizku
wymiany, dowd osobisty ulega uniewanieniu po upywie 3 miesicy od
zaistnienia okolicznoci powodujcych jego wymian a za uchylanie si od
obowizku posiadania lub wymiany dowodu osobistego grozi kara ograniczenia
wolnoci do 1 miesica lub kara grzywny .by wyrobi nowy dowd osobisty naley
uda si do Urzdu Miasta Olsztyna, Referatu Dowodw Osobistych - Adres:
Olsztyn, Pl. Jana Pawa II 1 (pokj 19-parter) i tam zoy wymagane, przy zmianie
dowodu osobistego lub przy wyrabianiu nowego dowodu osobistego, dokumenty:
Wypeniony formularz wniosku.
Dowd osobisty podlegajcy wymianie (do wgldu urzdnika).
Dwie fotografie (aktualne, wyrane i jednakowe wyrane i jednakowe fotografie
wykonane nie wczeniej ni 6 miesicy przed dniem zoenia wniosku)
o wymiarach 35 x 45 mm, przedstawiajce osob bez nakrycia gowy, bez
okularw z ciemnymi szkami, gowa w pozycji lewego pprofilu z widocznym
lewym uchem, rwnomierne owietlenie twarzy. (Przy czym przewiduje si
odstpstwa dotyczce fotografii, a mianowicie: W przypadku wrodzonych lub
nabytych wad narzdu wzroku mona doczy fotografie przedstawiajce
osob w okularach z ciemnymi szkami pod warunkiem przedstawienia
orzeczenia o niepenosprawnoci osoby z powodu wady narzdu wzroku lub
orzeczenia o stopniu niepenosprawnoci z powodu wady narzdu wzroku
osoby, ktra ukoczya 16 lat (orygina do wgldu). W przypadku noszenia
nakrycia gowy zgodnie z zasadami swojego wyznania mona doczy
fotografie przedstawiajce osob z nakryciem gowy, pod warunkiem
przedstawienia zawiadczenia o przynalenoci do wsplnoty wyznaniowej
(orygina).
Odpis skrcony aktu urodzenia (orygina) - z zastrzeeniem pkt 6 - w przypadku
osb, ktre nie wstpiy w zwizek maeski i urodziy si poza gmin, w ktrej
ubiegaj si o wydanie dowodu osobistego.
Odpis skrcony aktu maestwa wraz z adnotacj o aktualnie uywanym
nazwisku (orygina) - z zastrzeeniem pkt 6 - w przypadku osb pozostajcych
w zwizku maeskim, rozwiedzionych, wdw i wdowcw, jeeli akt nie zosta
sporzdzony w urzdzie stanu cywilnego gminy, w ktrej ubiegaj si
o wydanie dowodu osobistego.
W przypadku wymiany dowodu osobistego, jeeli dane osobowe
Wnioskodawcy zawarte w dowodzie nie ulegy zmianie, a w dokumentacji
dowodowej znajduj si odpisy aktw stanu cywilnego, .nie docza si
dokumentw wymienionych w pkt 4 i 5,
Wymian dowodu osobistego z powodu - administracyjnej zmiany nazwy
miejscowoci lub nazwy ulicy, zmiany numeru kodu pocztowego, numeru domu,
numeru lokalu - opisuje karta Wymiana dowodu osobistego z powodu zmiany
innych danych na stronie https://bip.olsztyn.eu/bip/index.php?t=801&sid=116
72
Sposb przygotowania i dostarczania dokumentw do dowodu

osobistego
Blankiet formularza wniosku w formacie jest dostpny na stronie:

https://bip.olsztyn.eu/bip/index.php?t=801&sid=116
Pobrany blankiet naley wydrukowa dwustronnie, rcznie wypeni drukowanymi
literami, podpisa i wraz z wymaganymi (wyej wymienionymi) dokumentami
zoy osobicie w urzdzie w godzinach jego pracy (dane poniej) Przyjmowanie
wnioskw o wydanie dowodu osobistego od osb obonie chorych i kalekich
dokonywane jest na zasadach samodzielnie ustalanych przez poszczeglne
urzdy. Szczegowa informacja na ten temat pojawi si po wybraniu urzdu
waciwego do zaatwienia sprawy przy kontakcie drog e-mailow, lub przy
wejciu na stron:
Wniosek jest wolny od opat. Jedyn opat jest koszt fotografii (w Olsztynie ok.
29,90-49,20z). Postp technologiczny pozwala na samodzielne wykonanie zdjcia
a nastpnie wygenerowanie odpowiedniej odbitki w formacie. jpg za darmo na
stronie: http://generator.photoid.eu/idgenerator2.php?typee=dowodosobisty
Postp powoduje te, e wniosek mona rwnie zoy elektronicznie przy uyciu
podpisu elektronicznego. Wniosek w postaci elektronicznej, opatrzony
bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy wanego
kwalifikowanego certyfikatu lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym
ePUAP, jest wnoszony do organu dowolnej gminy.
Do wniosku skadanego w postaci elektronicznej zacza si plik zawierajcy
fotografi o wymiarach co najmniej 492 x 610 pikseli i wielkoci nie przekraczajcej
2,5 MB.
W przypadku, gdy wniosek jest skadany w postaci elektronicznej, tosamo
osoby ubiegajcej si o wydanie dowodu osobistego potwierdza si przy odbiorze
dowodu osobistego, na podstawie dotychczasowego dowodu osobistego, lub
w przypadku utraty dowodu osobistego, wanego polskiego paszportu.
Istnieje moliwo zarezerwowania terminu wizyty w urzdzie drog
elektroniczn co uatwia zaatwienie sprawy. Rezerwacja wizyty jest moliwa
najwczeniej w najbliszym dniu roboczym, i najdalej na 30 dni od dnia, w ktrym
dokonywana jest rezerwacja, Do wizyty naley przygotowa si zgodnie
z informacjami zawartymi w Karcie usugi, dostpnej po naciniciu przycisku
Informacje dodatkowe o sposobie zaatwienia sprawy. redni czas obsugi
wynosi ok. 30 minut
Informacje na temat przebiegu sprawy i terminu odbioru dowodu osobistego
w Olsztynie Wszelkie informacje na temat przebiegu sprawy mona uzyska
kontaktujc si z urzdem osobicie w Olsztynie (dane poniej) lub rwnie
telefonicznie dzwonic na podany wczeniej numer telefonu.
73
Po zoeniu wniosku Wnioskodawca otrzymuje potwierdzenie zoenia wniosku,

ktre naley zwrci przy osobistym odbiorze dowodu osobistego
w urzdzie. Wnioskodawca odbiera dowd osobisty osobicie w siedzibie
urzdu. Przy odbiorze nowego dowodu osobistego dotychczasowy dowd zostaje
uniewaniony i zwrcony Wnioskodawcy.
Na wydanie dowodu osobistego oczekuje si do 30 dni. Wydanie dowodu jest
bezpatne. Do odbioru nowego dowodu osobistego niezbdne bdzie
potwierdzenie zoenia wniosku oraz w przypadku wymiany dowodu
przedstawienie starego dowodu osobistego. Szczegowe informacje dotyczce
wymiany dowodu Osobistego zawarte s na stronie:
Jeeli dowd osobisty zosta utracony w wyniku zagubienia lub kradziey naley
niezwocznie powiadomi najbliszy organ gminy lub polsk placwk konsularn
organy te wydaj zawiadczenie, wane do czasu wydania nowego dokumentu.
Nastpnie naley zoy wniosek o wydanie nowego dowodu osobistego.
Naley rwnie uda si do banku, w ktrym mamy zaoony rachunek, aby
zastrzec utracony dowd osobisty i ustrzec si tym samym przed ewentualnym
podszyciem si pod nasze dane. W ten sposb unikniemy pniejszych
problemw w wypadku, gdyby kto posuy si utraconym dowodem i przykadowo
wyudzi z banku poyczk. Bank zgosi nasz dokument w swoim systemie oraz
midzybankowej bazie dokumentw zastrzeonych.
Dowd osobisty wydaje waciwy organ gminy w Olsztynie, prezydent miasta -
na podstawie wniosku o wydanie dowodu osobistego wraz z wymaganymi
dokumentami.
Wniosek o wydanie dowodu osobistego zoy i odebra dowd osobisty naley
w Urzdzie Miasta Olsztyna, w Referacie Dowodw Osobistych.
Urzd Miasta Olsztyna, Referat Dowodw Osobistych
Adres: Pl. Jana Pawa II 1 (pokj 19), 10-101 Olsztyn tel.: 89 527-54-83,
89 527-31-11, wew. 329, 434. Godziny pracy: poniedziaki - godz. 8.00-
18.00; wtorki, rody, czwartki, pitki - godz. 7.30-15.30.
e-mail: sprawyobywatelskie@olsztyn.eu
Paszport - wyrabianie
Paszport jest dokumentem wymaganym przy podrach zagranicznych poza
stref Unii Europejskiej. Do podry po krajach Unii Europejskiej wystarczy dowd
osobisty, aczkolwiek mona rwnie posugiwa si paszportem. Osobom
bdcym na emeryturze, rencistom oraz osobom przebywajcym w domach
pomocy spoecznej korzystajcym z wypoczynku za granic lub wyjedajcym do
krajw spoza Unii Europejskiej przysuguje 50 procentowa ulga za opat przy
wyrabianiu paszportu, a osoby ktre ukoczyy 70. rok ycia w ogle s zwolnione
z opat.
Aby wyrobi paszport naley w Warmisko-Mazurskim Urzdzie
Wojewdzkim
74
w Olsztynie, w Wydziale Spraw Obywatelskich i Cudzoziemcw (Al. M. J. Pi-

sudskiego 7/9 - pokj 17) zoy wypeniony formularz wniosku z nastpujcymi
dokumentami:
Fotografi o wymiarach 35x45 mm;
Wanym paszportem lub wanym dowodem osobistym, zawierajcymi
aktualne dane;
Oryginaem dowodu opaty paszportowej;
Dokumentem uprawniajcym do ulgi paszportowej: legitymacja emeryta lub
rencisty;
Odpisem skrconym aktu maestwa (w przypadku ubiegania si
o paszport po zmianie nazwiska po lubie);
Numerem PESEL.
Czas oczekiwania na wydanie dokumentu wynosi ok. 30 dni.
Opata za wydanie paszportu biometrycznego wynosi 140 z a opata paszportowa

ulgowa wynosi 70 z.
Utrat paszportu naley zgosi w najbliszym konsulacie (jeeli ma to miejsce za

granic) lub w Oddziale Paszportowym Urzdu Wojewdzkiego (w miejscu
wyrabiania dokumentu).
Paszport biometryczny jest wany przez 10 lat od daty jego wydania.
Wniosek o wydanie paszportu skada si osobicie. Rwnie gotowy

dokument odbiera si osobicie. Osoba wymieniajca paszport okazuje swj
stary paszport do anulowania.
Warmisko-Mazurski Urzd Wojewdzki w Olsztynie, Wydzia Spraw
Obywatelskich i Cudzoziemcw
Al. M. J. Pisudskiego 7/9 (pokj 17), 10-575 Olsztyn, tel.: 89 523-23-68
Godziny pracy: pon. - godz. 10.00-17.30, wtorek-pitek - godz. 8.00-15.00.
Adres e-mail: grazyna.lech@uw.olsztyn.pl
Starania o odszkodowanie z tytuu wystpienia bdu

medycznego
Sytuacja taka wystpuje, gdy niepenosprawno lub uszczerbek na zdrowiu
wystpi wskutek nieumylnego bdnego dziaania lekarza, stomatologa lub
innego pracownika personelu medycznego. Odszkodowanie za bd medyczny
obejmuje straty finansowe poniesione na konieczne leczenie, opiek, czy
rehabilitacj przy przywracaniu zdrowia. Podstaw prawn dania
odszkodowania z tego tytuu stanowi art. 444 1 k.c.
Wysoko poniesionych nakadw uzasadnionych takich jak: zakup lekowy
specjalnych posikw, koszt paliwa za dojazdy do szpitala, dodatkowe badania
i wizyty lekarskie, opieka pielgniarska (w tym take osb z rodziny),
dopasowanie mieszkania do powstaej w wyniku bdu medycznego
75
niepenosprawnoci, powinna by dokadnie udokumentowana.

W przypadkach, gdy udowodnienie poniesionych kosztw, jest niemoliwe (np.
brak paragonw rachunkw) naley zoy owiadczenie o rzeczywicie
poniesionych wydatkach i poprze to innym: dokumentami, ktre uwiarygodni
nasze owiadczenie. Musisz mie na uwadze, e moesz domaga si zwrotu
wydatkw.
Kiedy seniorowi grozi cofnicie uprawnie do prowadzenia pojazdw
Od 1 stycznia 2017 roku nieco zmieniaj si nie tylko przepisy ustawy z dnia
5 stycznia 2011 roku o kierujcych pojazdami., ale i prawa o ruchu drogowym,
cakowicie wykrelajc zawarte w niej przepisy o moliwoci cofnicia uprawnie.
Wadz do odbierania kwalifikacji w tym zakresie posiada starosta, ktrego
kompetencje w miastach na prawach powiatu posiada jego prezydent. Wydaje on
stosown decyzj w momencie stwierdzenia:
na podstawie orzeczenia lekarskiego (lub psychologicznego) istnienia prze-

ciwwskaza zdrowotnych (lub psychologicznych) do kierowania pojazdem,
utraty kwalifikacji, na podstawie wyniku egzaminu pastwowego przepro-
wadzonego dla osoby ubiegajcej si przywrcenie uprawnienia do kierowa-
nia cofnitego na okres przekraczajcy rok lub cofnitego w zwizku z utrat
kwalifikacji lub niezgoszenia si we wskazanym terminie na egzamin pa-
stwowy dla niej wyznaczony,
ponownego przekroczenia liczby 24 punktw otrzymanych za naruszenie
przepisw ruchu drogowego w okresie 5 lat od dnia wydania skierowania na
kurs reedukacyjny,
popenienia w okresie prbnym, czyli dwch lat od uzyskania uprawnie,
trzech wykrocze przeciwko bezpieczestwu w komunikacji lub jednego
przestpstwa przeciwko bezpieczestwu w komunikacji. Nie jest to wbrew
pozorom przepis skierowany wycznie dla modych osb, gdy prawdo jazdy
mona uzyska w kadym wieku, a okres dwch lat nie jest uzaleniony od
wieku, w ktrym kierowca naby uprawnienia,
orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdw,
kierowania pojazdem w przeduonym okresie - jeeli osoba kierowaa po-
jazdem pomimo wydania decyzji administracyjnej o zatrzymaniu jej prawa
jazdy, a starosta wyda decyzj administracyjn o przedueniu okresu, na
ktry zatrzymano prawo jazdy, do 6 miesicy. Jeeli decyzja nie zostaa jesz-
cze wydana, starosta wydaje t decyzj na okres 6 miesicy,
uchylenia sposobu wykonywania zakazu prowadzenia pojazdw-jeeli ska-
zany raco naruszy porzdek prawny w zakresie dotyczcym bezpiecze-
stwa ruchu drogowego, w szczeglnoci popeni przestpstwo przeciwko
bezpieczestwu w komunikacji, sd moe orzec o uchyleniu sposobu wy-
konywania zakazu prowadzenia.
Ustawa take rozwiewa wtpliwoci o sposobie powzicia informacji przez
starost o zaistnieniu powyszych przyczyn. W wikszoci przypadkw dostanie
j on od administratora centralnej ewidencji kierowcw, ktry dysponuje
potrzebnymi danymi.
76
Osoba, w stosunku do ktrej zostaa wydana decyzja o cofniciu uprawnienia do

kierowania pojazdami, w trybie ponownego przekroczenia liczby 24 punktw
karnych otrzymanych za naruszenie przepisw ruchu drogowego w okresie 5 lat
od dnia wydania skierowania na kurs reedukacyjny, popenienia w okresie
prbnym trzech wykrocze przeciwko bezpieczestwu w komunikacji lub jednego
przestpstwa przeciwko bezpieczestwu w komunikacji oraz kierowania pojazdem
w przeduonym okresie, moe uzyska uprawnienie do kierowania pojazdami po
ponownym spenieniu wszystkich wymaga stawianych osobie po raz pierwszy
ubiegajcej si o uprawnienie do kierowania pojazdami.
Od cofnicia uprawnie do prowadzenia pojazdw odrni naley kwesti
zatrzymania prawa jazdy za :
przekroczenie prdkoci dopuszczalnej w obszarze zabudowanym
powyej 50 km/godz.,
przewoenia zbyt duej liczby osb.
Ujawnienie powyszych czynw w trakcie prowadzonej kontroli drogowej bdzie

skutkowao zatrzymaniem dokumentu prawa jazdy i przesaniem go do waciwego
starosty, ktry wydajc decyzj administracyjn, formalnie zatrzyma ten
dokument. Starosta wyda powysz decyzj niezalenie od tego, czy prawo jazdy
zostao fizycznie zatrzymane przez policjanta. Zgodnie z nowymi przepisami
podmioty uprawnione do kontroli ruchu drogowego informuj waciwego starost
o kadym ujawnionym przypadku dopuszczenia si jednego z powyszych
czynw. Na podstawie tej informacji starosta wydaje decyzj o zatrzymaniu
prawda jazdy, nadajc jej rygor natychmiastowej wykonalnoci oraz zobowizujc
kierowc do zwrotu prawda jazdy, o ile dokument ten nie zosta wczeniej
zatrzymany.
Okres zatrzymania prawa jazdy za pierwszym razem wynosi 3 miesice.
Uporzdkowanie wanych spraw

Problemy z oszczdnociami w bankach
Banki dysponuj olbrzymi kwot oszczdnoci (ok. 10 mld zotych), ktre
naleay do zmarych osb. Przyczyn tego jest fakt, e z chwil mierci
waciciela rachunku trac moc wszelkie wczeniej zawarte z bankiem umowy
i upowanienia a podejmowanie tych rodkw przez spadkobiercw jest moliwe
dopiero po uprawomocnieniu si postpowania spadkowego. Banki nie informuj
rodzin o pozostajcej do dyspozycji w ramach spadku kwotach.
Istnieje moliwo zoenia w banku dyspozycji wkadem na wypadek mierci.
Moe by to uczynione na rzecz wspmaonka, wstpnych (przodkw w linii
prostej-rodzicw dziadkw), zstpnych (dzieci, wnukw itd.), lub rodzestwa.
Naley pamita, e kwota wypaty z tytuu realizacji dyspozycji wkadem na
wypadek mierci nie moe wysza ni dwudziestokrotne przecitne miesiczne
wynagrodzenie w sektorze przedsibiorstw ogaszane przez Prezesa Gwnego
Urzdu Statystycznego za ostatni miesic przed mierci Posiadacza rachunku
(limit ten dotyczy wszystkich zoonych dyspozycji we wszystkich bankach).
O szczegy dotyczce form zabezpieczenia swoich oszczdnoci na wypadek
77
mierci naley pyta w bankach i wybra dla siebie najbardziej odpowiedni.

Postpowanie w przypadkach odziedziczenia spadku
W przypadkach mierci bliskich nam osb najczciej zachodzi potrzeba
uregulowania spraw spadkowych. Najwczeniej po 6 miesicach od mierci osoby
naley zgosi do lokalnego sdu wniosek o stwierdzenie nabycia spadku lub uda
si do notariusza celem sporzdzenia aktu powiadczenia dziedziczenia. Po
uzyskaniu decyzji sdu lub aktu notarialnego jako penoprawni spadkobiercy
moemy uzyska informacj odnonie zobowiza spadkodawcy. Jeeli jest kilka
osb uprawnionych do spadku a zgodnie z k.p.c art. 637 do spadku maja prawo
wszystkie osoby bdce spadkobiercami uprawnionymi do zachowku lub
zapisobiorcy, wykonawcy testamentu, wierzyciele posiadajcy pisemny dowd
nalenoci ze strony spadkodawcy kada z wymienionych osb bd podmiotw
moe wystpi do sdu z wnioskiem o sporzdzenie spisu inwentarza. Po
sporzdzeniu przez komornika spisu inwentarza w ktrym wymienione s
przedmioty i ich warto nalece do spadku, przedmioty zapisw
windykacyjnych, dugi spadkowe (ich wysoko) sd zarzdza jego ogoszenie na
stronie internetowej waciwego sdu dla spraw spadkowych. W razie potrzeby
sd moe zarzdzi postanowienie o sporzdzeniu uzupeniajcego spisu
inwentarza. Do chwili przyjcia spadku spadkobierca nie ponosi odpowiedzialno
za dugi spadkowe. Z chwil przyjcia spadku ponosi odpowiedzialno za dugi
spadkowe z caego swego majtku. Jeli spadek to same dugi, najlepiej go
odrzuci. Mona to zrobi na dwa sposoby: przed notariuszem lub przed sdem
rejonowym waciwym dla swojego miejsca zamieszkania lub pobytu. W obu
przypadkach w cigu szeciu miesicy od daty mierci spadkodawcy lub od dnia,
w ktrym dowiedzia si o tym fakcie.
Podstawowe elementy prawa spadkowego
Dziedziczenie ustawowe ma miejsce wwczas, gdy spadkodawca umiera nie
pozostawiajc po sobie testamentu. Ustawa- kodeks cywilny okrela kolejno
osb uprawnionych do dziedziczenia oraz przypadajc im czci spadku.
Dziedziczenie ustawowe moe zachodzi te wtedy, gdy powoane do
dziedziczenia osoby nie chc lub nie mog dziedziczy.
Do dziedziczenia ustawowego uprawnieni s: wspmaonek zmarego, dzieci
spadkodawcy (a jeli one nie doyyby otwarcia spadku kolejno wnuki, prawnuki),
rodzestwo spadkodawcy (jeli rodzestwo nie doyoby otwarcia spadku to
zstpni rodzestwa), gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, Skarb
Pastwa, osoby przysposobione przez spadkodawc;
Dziedziczenie testamentowe zachodzi wwczas, gdy spadkodawca przed
mierci sporzdza testament, w ktrym dysponuje swoim majtkiem.
Dziedziczenie testamentowe ma pierwszestwo przed dziedziczeniem
ustawowym, tzn., e zapisy testamentu bd miay pierwszestwo przed
okrelonym w ustawie porzdkiem dziedziczenia. Testament jest jedyn form
rozporzdzenia swoim majtkiem na wypadek mierci i moe by w kadej chwili
w caoci lub jego czci uniewaniony, zmieniony lub odwoany przez
spadkodawc. Testament musi by sporzdzony wasnorcznie i nie moe by
sporzdzony przez penomocnika. Jeli spadkodawca w testamencie pominie
78
osoby, ktre byyby uprawnione do dziedziczenia z mocy ustawy (dziedziczyyby,

gdyby nie byo testamentu), to wtedy osobom tym od spadkobiercw
testamentowych naley si tzw. zachowek tzn. uamkowa cz tego, co
otrzymayby w spadku, gdyby nie zosta sporzdzony testament.
Sporzdzenie testamentu
Kodeks cywilny przewiduje kilka form sporzdzenia wanego testamentu:
testament odrczny, testament notarialny oraz testament urzdowy. Kady
z testamentw ma tak sam warto i peni t sam funkcj. Jeeli istnieje kilka
sprzecznych testamentw zawierajcych ostatni wol spadkodawcy, wwczas
obowizuje ten ktry zosta sporzdzony najpniej (ostatni).
Testament odrczny jest stosunkowo najmniej sformalizowanym testamentem.
Powinien by w caoci spisany odrcznie, opatrzony dat i podpisany
wasnorcznie przez spadkodawc.
Testament notarialny sporzdza si w obecnoci notariusza, przez co trudno jest
komukolwiek go pniej podway.
Testament urzdowy ma miejsce wwczas, gdy spadkodawca w obecnoci
dwch wiadkw owiadcza swoj ostatni wol ustnie wobec wjta (burmistrza,
prezydenta miasta), starosty, marszaka wojewdztwa, sekretarza powiatu albo
gminy lub kierownika urzdu stanu cywilnego. Owiadczenie spadkodawcy
zostanie zaprotokoowane z podaniem daty jego sporzdzenia, nastpnie
odczytane spadkodawcy w obecnoci wiadkw, a nastpnie podpisane przez
spadkodawc, wiadkw oraz odpowiednio wjta (burmistrza, prezydenta miasta),
starosty, marszaka wojewdztwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika
urzdu stanu cywilnego. Taka forma testamentu nie moe mie zastosowania w
przypadku osb niemych lub guchych. Kodeks cywilny przewiduje kilka rodzajw
tzw. testamentw szczeglnych, ktre charakteryzuj si znacznymi
uproszczeniami, jeli chodzi o wymogi formalne, a sporzdzane s w sytuacji
zagroenia lub nadzwyczajnych okolicznoci. Sporzdzenie testamentu bywa
przydatne szczeglnie w przypadkach, gdy chcemy majtek bliskim osobom,
stowarzyszeniom czy fundacji. Testament jest to rozporzdzenie majtkiem na
wypadek mierci.
Testament najlepiej sporzdzi odrcznie, na papierze kancelaryjnym. Musi

oprcz zapisanych dyspozycji musi by podpisany rcznie czytelnie penym
imieniem i nazwiskiem, z podaniem daty sporzdzenia! Przy testamencie
wasnorcznym nie s potrzebni wiadkowie!
Wzory testamentw do pobrania na stronie:

http://skarbonamamony.pl/wzory-testamentu.html#.WG9gY_WcFmA
79
Postpowanie w przypadku mierci

W przypadku mierci bliskiej osoby, atwiejsze stao si dopenienie wszelkich
formalnoci dziki istnieniu wyspecjalizowanych zakadw pogrzebowych.
Karta zgonu
jest wystawiana przez lekarza w szpitalu, jeli jednak osoba zmara w domu,
naley wezwa lekarza POZ lub pogotowie (w przypadku, gdy mier nastpia po
godzinie 18.00 lub w dzie wolny od pracy). Karta wydawana jest w jednym
egzemplarzu, dlatego naley j skserowa, gdy potrzebna bdzie do uzyskania
Aktu zgonu.
Majc Kart zgonu, naley skontaktowa si z wybranym zakadem pogrzebowym,
ktry przewiezie ciao zmarego do kostnicy (miejskiej albo wasnej).
Odejcie osoby naley zgosi w cigu trzech dni od dnia mierci w Urzdzie Stanu
Cywilnego waciwego dla miejsca, w ktrym nastpi zgon. Wyjtkowo zgoszenia
mona dokona w urzdzie ostatniego miejsca zamieszkania zmarego lub
miejsca, w ktrym zosta pochowany natomiast w urzdzie naley wyjani powd,
dla ktrego zgoszenia dokonuje si wanie w nim. Uzyskanie Aktu zgonu mona
rwnie zleci zakadowi pogrzebowemu.
Do wystawienia Aktu zgonu niezbdne jest przedstawienie Karty zgonu, dowodu
osobistego zmarej osoby oraz w przypadku mczyzn ksieczki wojskowej,
ktre zostan zdezaktualizowane.
Zasiek pogrzebowy
Od 1 marca 2015 r. obowizuj przepisy ustawy z dnia 23 padziernika 2014 r.
o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz niektrych innych ustaw (Dz.
U. poz. 1682), wprowadzajce m. in. zmiany w zakresie uprawnie do zasiku
pogrzebowego.
Kiedy zasiek przysuguje?
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 z pn. zm.)
zasiek pogrzebowy przysuguje w razie pokrycia kosztw pogrzebu:
osoby majcej ustalone prawo do emerytury lub renty,
ubezpieczonego, w tym osoby pobierajcej zasiek macierzyski albo
zasiek w wysokoci zasiku macierzyskiego za okres po ustaniu tytuu
ubezpieczenia,
czonka rodziny osb wymienionych wyej w pkt. 1 i 2,
osoby, ktra zmara w okresie pobierania zasiku chorobowego albo
wiadczenia rehabilitacyjnego za okres po ustaniu tytuu ubezpieczenia,
osoby, ktra w dniu mierci nie miaa ustalonego prawa do emerytury lub
renty, lecz speniaa warunki do jej uzyskania i pobierania.
Jeeli osoba zmara miaa wasny tytu uprawniajcy do otrzymania po jej mierci
zasiku pogrzebowego, tj. bya emerytem lub rencist, osob objt
ubezpieczeniem rentowym, pobieraa zasiek po ustaniu tytuu ubezpieczenia albo
speniaa w dniu mierci warunki do uzyskania emerytury lub renty (pkt. 1, 2, 4 i 5),
to osoba pokrywajca koszty pogrzebu ma prawo do zasiku pogrzebowego.
80
W takim przypadku do ustalenia uprawnie do zasiku nie jest istotne, czy zmary
by czonkiem rodziny osoby wystpujcej o zasiek, czy nie. Jeeli jednak osoba
zmara nie miaa wasnego tytuu uprawniajcego do otrzymania po jej mierci
zasiku pogrzebowego, to zasiek pogrzebowy jest przyznany wtedy, gdy zmary
by czonkiem rodziny osoby ubezpieczonej albo emeryta lub rencisty (pkt 3).
Wwczas istotne jest, czy zmary naley do krgu czonkw rodziny wymienionych
w ustawie.
Komu przysuguje zasiek.
Rozszerzono krg osb traktowanych przy ustalaniu prawa do zasiku
pogrzebowego i jego wysokoci jako czonkw rodziny. Przed t dat za czonkw
rodziny uwaane byy nastpujce osoby:
maonek (wdowa i wdowiec),
rodzice (w tym ojczym, macocha oraz osoby przysposabiajce),
dzieci, tj. dzieci wasne, dzieci drugiego maonka oraz dzieci
przysposobione,
inne dzieci przyjte na wychowanie i utrzymanie przed osigniciem
penoletnoci, z wyczeniem dzieci przyjtych na wychowanie i utrzymanie
w ramach rodziny zastpczej lub rodzinnego domu dziecka,
rodzestwo,
wnuki.
Od 1 marca 2015 r. za czonkw rodziny uwaa si take:

babci,
dziadka,
dziecko umieszczone w rodzinie zastpczej,
osob, nad ktr ustanowiono opiek prawn.
Przy przyznawaniu zasiku pogrzebowego posiadanie statusu czonka rodziny ma

znaczenie w dwch aspektach:
przy ustalaniu, czy zasiek pogrzebowy przysuguje,
przy ustalaniu kwoty nalenego zasiku.
Wysoko zasiku
Wysoko zasiku pogrzebowego zaley od tego, czy koszty pogrzebu zostay
poniesione przez czonka rodziny, czy przez inn osob lub podmiot. Jeeli koszty
pogrzebu zostay poniesione przez czonka rodziny, zasiek pogrzebowy
przysuguje w kwocie 4.000 z, niezalenie od wysokoci poniesionych kosztw
pogrzebu.
W razie pokrycia kosztw pogrzebu przez osob obc, nienalec do krgu
czonkw rodziny albo przez pracodawc, dom pomocy spoecznej, gmin,
instytucj zakonn lub diecezjaln, zasiek przysuguje w wysokoci
udokumentowanych kosztw pogrzebu, nie wyszej ni 4 000 z.
81
Prawo do zasiku pogrzebowego wygasa w razie niezgoszenia wniosku o jego

przyznanie w okresie 12 miesicy od dnia mierci osoby, po ktrej zasiek
przysuguje. Jeeli zgoszenie wniosku o zasiek pogrzebowy w tym terminie nie
byo moliwe z powodu pniejszego odnalezienia zwok lub zidentyfikowania
osoby zmarej, albo z innych przyczyn cakowicie niezalenych od osoby
uprawnionej, prawo do zasiku wygasa po upywie 12 miesicy od dnia pogrzebu.
Dokumentem potwierdzajcym te okolicznoci lub przyczyny jest zawiadczenie
Policji lub Prokuratury, odpis zupeny aktu zgonu lub inny dokument urzdowy,
potwierdzajcy zaistnienie okolicznoci lub przyczyn uniemoliwiajcych
zgoszenie wniosku.
Egzekucje komornicze
Komornik przeprowadza egzekucj na podstawie tytuu wykonawczego
zaopatrzonego w klauzul wykonawcz, ktr moe by: prawomocne orzeczenie
sdu, ugoda sdowa, ugoda zawarta przed mediatorem lub bankowy tytu
egzekucyjny.
Komornik dokonujcy egzekucji ma uprawnienia do zajmowania niemal
wszystkiego, co posiada dunik (nieruchomoci, rzeczy ruchome oraz rodki
pienine zgromadzone na koncie bankowym - wynagrodzenia za prac oraz
wiadcze emerytalno-rentowych).
Dobrze jest zna list rzeczy, ktre Kodeks postpowania cywilnego okrela jako
te, ktrych komornik nie moe zaj. S to:
przedmioty urzdzenia domowego (sztuce, talerze itp.), pociel, bielizna

i ubranie codzienne, niezbdne dunikowi i bdcym na jego utrzymaniu
czonkom jego rodziny, a take ubranie niezbdne do penienia suby lub
wykonywania zawodu,
zapasy ywnoci i opau niezbdne dunikowi i bdcym na jego
utrzymaniu czonkom jego rodziny na okres jednego miesica,
jedna krowa lub dwie kozy albo trzy owce potrzebne do wyywienia
dunika i bdcych na jego utrzymaniu czonkw jego rodziny wraz
z zapasem paszy i ciki do najbliszych zbiorw,
narzdzia i inne przedmioty niezbdne do osobistej pracy zarobkowej
dunika oraz surowce niezbdne dla niego do produkcji na okres jednego
tygodnia, z wyczeniem jednak pojazdw mechanicznych (co oznacza, e
samochd moe zosta zajty przez komornika),
przedmioty niezbdne do nauki, papiery osobiste, odznaczenia
i przedmioty suce do wykonywania praktyk religijnych oraz przedmioty
codziennego uytku, ktre mog by sprzedane tylko znacznie poniej ich
wartoci, a dla dunika maj znaczn warto uytkow.
Rolnicy prowadzcy gospodarstwa rolne mog cieszy si kilkunastoma
dodatkowymi rzeczami, ktre wedug Rozporzdzenia Ministra Sprawiedliwoci
z dnia 16 maja 1996 roku nie podlegaj zajciu przez komornika.
82
Rwnie niektre wiadczenia podlegaj ochronie przed egzekucj komornicz.

Komornik nie moe zaj wiadczenia otrzymywanego w ramach programu
Rodzina 500+, a take:
wiadcze przeznaczonych na pokrycie wydatkw lub wyjazdw w spra-
wach subowych,
sum przyznanych przez Skarb Pastwa na specjalne cele (w szczeglno-
ci stypendia, wsparcia),
praw niezbywalnych,
wiadcze z ubezpiecze osobowych oraz odszkodowa z ubezpiecze
majtkowych w granicach okrelonych w wysokoci , lecz nie dotyczy to
egzekucji majcej na celu zaspokojenie roszcze z tytuu alimentw,
wiadcze z pomocy spoecznej,
u dunika pobierajcego periodyczn sta pac - pienidzy w kwocie,
ktra odpowiada niepodlegajcej egzekucji czci pacy za czas do naj-
bliszego terminu wypaty,
u dunika nieotrzymujcego staej pacy - pienidzy niezbdnych dla niego
i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie,
wiadcze alimentacyjnych, pieninych wypacanych w przypadku bez-
skutecznoci egzekucji alimentw, wiadcze rodzinnych, dodatkw ro-
dzinnych, pielgnacyjnych, porodowych, dla sierot zupenych.
wolne od egzekucji komorniczej s rwnie wiadczenia z pomocy
spoecznej, wiadczenia alimentacyjne, pielgnacyjne, rodzinne, dodatki
rodzinne, pielgnacyjne, porodowe oraz dla sierot zupenych.
Wedug prawa, emerytury i renty podlegaj zajciu w wysokoci maksymalnie
25%, natomiast wolne od egzekucji i potrce s kwoty w wysokoci 50%
najniszej emerytury lub renty. Oznacza to, e w 2016 roku w przypadku emerytury
i renty z tytuu cakowitej niezdolnoci do pracy 441,28 z jest wolne od egzekucji
i potrce. Jeeli chodzi o rent z tytuu czciowej niezdolnoci do pracy, wolna
od egzekucji i potrce jest kwota 338,37 z. Wyjtkiem jest zajcie komornicze na
rzecz dugw alimentacyjnych. W tych wypadkach kwota potrcenia moe
wynie do 60% wiadczenia. Jeeli dunik jest zatrudniony na umow o prac,
komornik moe zaj 50% jego wynagrodzenia, jeeli cigane s zobowizania
z tytuu alimentw, komornik moe zaj 60% wynagrodzenia. Komornik nie moe
zaj w ogle wynagrodzenia, jeeli jego wysoko odpowiada pacy minimalnej
w danym roku.
Ponadto od wrzenia 2016 roku obowizuje przepis, z ktrego wynika, e kwota
wolna od zajcia z rachunku bankowego wynosi 75% pacy minimalnej i jest
ustalana miesicznie.
Ponadto nalenoci wypacone w zwizku ze mierci tytuem zapomogi lub
jednorazowego zaopatrzenia pod jakkolwiek nazw albo z tytuu ubezpieczenia
na pokrycie kosztw pogrzebu podlegaj egzekucji tylko na zaspokojenie tych
kosztw.
83
Seniorzy a zwierzta
Wielu z seniorw uwielbia zwierzta. Psy, koty lub inne zwierztka s traktowane
jak najlepszy, najbliszy przyjaciel. Zanim senior jest osob sprawn fizycznie
i radzi sobie z opiek nad zwierztami oraz zwierzta s w dobrym stanie nie ma
problemw. Rodz si one, gdy stan zdrowia seniora-opiekuna nie pozwala na
odpowiedni opiek nad zwierztami lub zwierzta zapadaj na zdrowiu. Trzeba
bra przy tym pod uwag problemy spoeczne i utrudnienia dla innych ludzi,
rodzce si przy opiekowaniu si zwierztami przez osoby starsze. Nie mona
utrudnia ycia innym ludziom.
Jeeli osoba starsza jest zainteresowana przysposobieniem zwierzcia i jest
pewna, e poradzi sobie z opiek nad nim, to istnieje moliwo adopcji zwierzt
ze schroniska dla zwierzt (informacja poniej).
Naley przy tym bra pod uwag, e ywot zwierzt jest stosunkowo krtki,
a odejcie ulubionego zwierzcia to stres, ogromna strata emocjonalna dla
waciciela oraz problem z zagospodarowaniem ciaa martwego zwierzcia.
Od strony prawnej utylizacj martwych zwierzt wymusza ustawa o utrzymaniu
czystoci i porzdku w gminach, rozporzdzenie Ministra Rolnictwa, a take
przepisy prawa Unii Europejskiej wedug ktrych martwe zwierzta domowe
nale do odpadw kategorii I, co oznacza, e wi si one ze szczeglnym
ryzykiem, w zwizku z czym podlegaj bezporedniej utylizacji polegajcej na ich
spopieleniu w odpowiedniej spalarni lub mog by traktowane jak odpady
medyczne. W zwizku z tym zwierzt domowych nie moemy samowolnie zako-
pa. Zakaz ten dotyczy zarwno terenu lasu, parku, jak i naszej dziaki,
Osobom, ktre nie stosuj si do zakazu, podlegaj karze grzywny do 1000 z lub
karze nagany.
Jeeli usypiamy zwierz w lecznicy weterynaryjnej, to wwczas za
zagospodarowanie zwierzcia bierze odpowiedzialno zakad weterynaryjny,
ktry ma zazwyczaj podpisan umow z zakadem utylizacyjnym na odbir
martwych zwierzt. Usuga pozostawienia martwego zwierzcia w lecznicy jest
odpatna, a wysoko tej opaty uzaleniona jest od wielkoci zwierzaka.
W okolicach Olsztyna (jak dotychczas) nie ma cmentarza dla zwierzt. Pade
zwierz mona prbowa przekaza do najbliszego Zakadu Weterynaryjnego.
Na pewno mona to uczyni przekazujc martwe zwierz (za odpatnoci
zalen od wielkoci zwierzcia) do Polikliniki Weterynaryjnej Uniwersytetu
Warmisko-Mazurskiego, ktra ma podpisan umow z zakadem utylizacyjnym
na odbir martwych zwierzt, ewentualnie, za zgod dyrektora placwki, do
Schroniska dla zwierzt.
Poliklinika Weterynaryjna. Uniwersytet Warmisko - Mazurski
Pogotowie weterynaryjne
ul. Kurta Obitza 2, 10-725 Olsztyn, tel.: 89 523 43 34
Schronisko dla Zwierzt
ul. Turystyczna 2, 11-041 Olsztyn, tel.: 89 526 82 15
84
Pozbywanie si uciliwych odpadw

Punkt Selektywnego Zbierania Odpadw Komunalnych (PSZOK) jest miejscem
gdzie kady mieszkaniec Olsztyna od sierpnia 2014 r. moe bezpiecznie
i bezpatnie (w ramach opaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi)
dostarcza odpady problemowe i niebezpieczne ze swoich gospodarstw
domowych w ilociach zgodnych z Regulaminem PSZOK.
Regulamin wraz z zacznikami jest dostpny do pobrania na stronie
http://www.ozk.olsztyn.pl/index.php/6-articles/48-article-6
Na wymienionej stronie mona pobra owiadczenie przekazujcego odpady do
PSZOK oraz znale dokadne informacje dotyczce: Regulaminu PSZOK
i Wykazu iloci i rodzajw odpadw przyjmowanych do PSZOK.
Zakad Gospodarki Odpadami Komunalnymi Sp. z o. o. z siedzib
w Olsztynie, ul. Lubelska 53, 10-410 Olsztyn, tel.: 89 513 71 01,
email: zgok@zgok.olsztyn.pl strona www: http://zgok.olsztyn.pl/, zgok-
olsztyn.bip.eur.pl/
Olsztyski Zakad Komunalny Sp. z o.o. Punkt Selektywnego Zbierania
Odpadw Komunalnych (PSZOK)
ul. Lubelska 43D, 10-410 Olsztyn, tel.: 89 533 84 20 wew. 110, 240 - PSZOK
Punkt Selektywnego Zbierania Odpadw
czynny: poniedziaek - pitek: 06.00 18.00 sobota: 06:00 14:00
e-mail: ozk@ozk.olsztyn.pl http://www.ozk.olsztyn.pl/
85
Ulgi dla seniorw

Z tytuu wieku osobom starszym przysuguj pewne przywileje i ulgi. S one
zrnicowane w rnych regionach kraju a ich wysoko zaley od lokalnych
samorzdw i od podmiotw proponujcych takie ulgi, dlatego warto sprawdza,
jakie ulgi istniej w Olsztynie.
Oglnopolska Karta Seniora
Kada osoba, ktra ukoczya 60 lat, moe bezpatnie wyrobi kart seniora,
przystpujc do programu Oglnopolska Karta Seniora. Karta ta upowania do
korzystania ze zniek na wybrane produkty i usugi. Obecnie w program
zaangaowao si ponad 160 podmiotw. Ich szczegowa lista dostpna jest na
stronie internetowej: http://www.glosseniora.pl/o-nas
W rodkach komunikacji
Ulgi dla seniorw mog by realizowane na rnych poziomach
i w rnych formach. Istniej ulgi wynikajce z przyjtych przez Sejm RP ustaw-s
to tzw. ulgi ustawowe lub wynikajce z przyjtych przez wadze samorzdowe
uchwa, zarzdze, czy rozwiza organizacyjnych np. popularne w wielu
miastach odpatne lub nieodpatne Karty seniora, uprawniajce do wielu zniek
wybranych miejscach np. w Olsztynie w Miejscach Przyjaznych Seniorom. Wykaz
miejsc przyjaznych olsztyskim seniorom zamieszczono w rozdziale Miejsca
przyjazne seniorom w Olsztynie (str. 10)
Senior w komunikacji miejskiej w Olsztynie
Do przejazdw bezpatnych komunikacj miejsk w Olsztynie uprawnieni s
midzy innymi seniorzy, ktrzy ukoczyli 70 rok ycia, osoby niepenosprawne
z orzeczonym znacznym stopniem niepenosprawnoci lub cakowit
niezdolnoci do pracy i samodzielnej egzystencji lub I grup inwalidzk wraz
z opiekunem towarzyszcym w pojedzie. Do bezpatnych przejazdw maj prawo
take seniorzy niewidomi wraz z towarzyszcym im przewodnikiem,
niepenosprawni z narzdu ruchu koczyn dolnych z orzeczonym miarkowanym
stopniem niepenosprawnoci lub cakowit niezdolnoci do pracy lub II grup
inwalidzk oraz dawcy krwi, ktrzy oddali co najmniej 18 litrw krwi lub jej
skadnikw (w przypadku mczyzn) lub kobiety, ktre odday co najmniej 15 litrw
krwi lub jej skadnikw. Z ulgi tej korzystaj rwnie osoby niepenosprawne
z upoledzeniem umysowym z orzeczonym umiarkowanym stopniem
niepenosprawnoci oraz seniorzy posiadajcy status represjonowanych.
Dokadny wykaz zwolnie i ulg w przejazdach rodkami komunikacji miejskiej
w granicach administracyjnych Olsztyna organizowanych przez Zarzd Drg,
Zieleni i Transportu w Olsztynie dostpny jest na stronie:
http://www.zdzit.olsztyn.eu/transport-publiczny/taryfa-a-bilety/ulgi-i-
przywileje/201-olsztyn.
Przejazdy ulgowe
Do przejazdw ulgowych na podstawie Uchway Nr L/814/14 Rady Miasta
Olsztyna z dnia 26 lutego 2014 r. upowanione s midzy innymi osoby starsze:
86
Kombatanci na podstawie legitymacji kombatanckiej, zawiadczenia

o uprawnieniach do ulg.
Emeryci na podstawie legitymacji emeryta lub decyzji w sprawach wiadcze
emerytalnych wydana przez waciwy organ w sprawach emerytalno -
rentowych RP.
Osoby z naruszon sprawnoci narzdw ruchu niezdolne do pracy( jeden
z dokumentw stwierdzajcych cakowit niezdolno do pracy z powodu
stanu narzdu ruchu lub zawiadczenie o umiarkowanym stopniu
niepenosprawnoci z powodu stanu narzdu ruchu .
Osoby niepenosprawne nie wymienione w wykazie uprawnionych do
przejazdw bezpatnych na podstawie legitymacji rencisty(Uwaga: ulga nie
dotyczy osb pobierajcych renty rodzinne), decyzji w sprawach
wiadcze rentowych wydana przez waciwy organ w sprawach emerytalno
rentowych RP stanowica podstaw do wydania legitymacji rencisty,
legitymacja osoby niepenosprawnej w stopniu umiarkowanym wydana przez
zespoy orzekania o niepenosprawnoci.
Osoby pobierajce zasiek stay lub czasowy z pomocy spoecznej na
podstawie dokumentu wydanego przez Miejski Orodek Pomocy Spoecznej
w Olsztynie.
Dokumenty bez zdjcia wane s cznie z dokumentem potwierdzajcym
tosamo.
Dokadny wykaz zwolnie i ulg w przejazdach rodkami komunikacji miejskiej
w granicach administracyjnych Olsztyna organizowanych przez Zarzd Drg,
Zieleni i Transportu w Olsztynie dostpny jest w zacznikach do Uchway Nr
L/814/14 Rady Miasta Olsztyna z dnia 26 lutego 2014 r. oraz na stronie:
http://www.zdzit.olsztyn.eu/transport-publiczny/taryfa-a-bilety/ulgi-i-
przywileje/201olsztyn.
Ulgi na przejazdy kolej
Spord ulg ustawowych mog skorzysta seniorzy podrujcy pocigami. Do
skorzystania z ustawowych zniek maj prawo emeryci, rencici oraz ich
wspmaonkowie (o ile pobierane s na nich zasiki rodzinne). Wymienione osoby
mog dwa razy w roku skorzysta z 37-proc. ulgi na przejazdy drug klas
pocigami osobowymi, REGIO, interREGIO, REGIOekspres, TLK, Express
InterCity przy czym przejazd tam i z powrotem jest potraktowany jako dwa
przejazdy. Czyli z ulg jest moliwy jeden wyjazd w roku w obie strony.Seniorzy
niepenosprawni majcy przy sobie odpowiedni dokument, np. orzeczenie
o niepenosprawnoci lub osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji maj 49
proc. zniki w pocigach osobowych oraz 37 proc. w pocigach ekspresowych
i TLK. Znika ta dotyczy biletw jednorazowych.
Przy podrach najlepiej jest zrobi dokadne rozeznanie w informacjach na
dworcach, gdy wielu przewonikw wprowadzio specjalne ulgi handlowe np. PKP
InterCity dla osb, ktre ukoczyy 60. rok ycia, proponuje dostpne s na
dworcach kolejowych odpatne Karty Seniora. Wymienione Karty seniora kosztuj
150 z, s wane przez rok i uprawniaj do 50-proc. zniki na przejazdy pocigami
spki PKP InterCity: Express, Express InterCity, EuroCity, niezalenie od klasy,
87
oraz w pierwszej klasie Tanich Linii Kolejowych. Korzystajc z tej formy ulgi naley
pamita o wykupieniu dodatkowo miejscwki, jeeli takowa obowizuje
w pocigu. Natomiast Spka Przewozy Regionalne zachca do zakupu w cenie
49 z REGIOkarty SENIOR, ktra upowania pasaerw, ktrzy skoczyli 60 lat,
do zakupu taszych (do 30 proc.) biletw jednorazowych i okresowych na
wszystkie pocigi piciu regionalnych przewonikw: Przewozy Regionalne,
Koleje Dolnolskie, Koleje lskie, Koleje Wielkopolskie i Arriva RP.
Wicej informacji na temat ofert specjalnych oraz cennika mona znale na
stronie www.intercity.pl oraz pod numerem infolinii 19 757.
Czasem, np. z okazji Dnia Babci i Dnia Dziadka przewonicy oferuj zakup po
promocyjnych cenach okazjonalnych kart uprawniajcych do zniek i w tym
zakresie nieodzowne jest dokadne osobiste rozeznanie.
Ulgi w samolotach, autobusach, takswkach
Korzystajc z pocze samolotowych naley wczeniej zrobi rozeznanie
internetowe lub telefoniczne, gdy niejednokrotnie linie lotnicze, na wybranych
trasach oferuj dla osb 60+ ulgi rzdu 10-20 procent.
Seniorzy korzystajcy z autobusw PKS-u nie maj adnych ustawowych ulg. Do
ulgowych przejazdw u tego przewonika s upowanione jedynie osoby
z orzeczon niepenosprawnoci niezdolne do samodzielnej egzystencji
w wysokoci 49. procentowej ulgi na zakup biletu w przypadku komunikacji zwykej
i 37-procentowej ulgi w przypadku komunikacji przypieszonej i popiesznej.
Niektrzy inni przewonicy autobusowi oferuj rne ulgi handlowe w stosunku do
osb bdcych na emeryturze, ale o to naley bezporednio pyta kierowcw.
W komunikacji miejskiej zazwyczaj obowizuj lokalne, ustalane przez wadze
samorzdowe przepisy dotyczce ulg. W Olsztynie, podobnie jak w wielu miastach
w Polsce, osoby w wieku powyej 70 lat maj prawo do darmowego, na podstawie
dowodu osobistego, korzystania z komunikacji miejskiej. Emeryci, na podstawie
Karty emeryta s uprawnieni do korzystania z ulgowych przejazdw, do 50-proc.
Podobnie osoby starsze, ktre s dodatkowo niepenosprawne, w zalenoci od
stopnia orzeczonej niepenosprawnoci mog skorzysta z ustawowych zniek,
lub s uprawnione do przejazdw bezpatnych rodkami komunikacji miejskiej.
Przy przejazdach takswkami trzeba kadorazowo upewni si u kierowcy, lub
w biurze obsugi klienta, czy osobom starszym z tytuu wieku lub
niepenosprawnoci przysuguj ulgi.
Ulgi przy wypoczynku
Seniorzy polscy, podobnie jak seniorzy innych krajw, z uwagi na to, e dysponuj
wiksz iloci wolnego czasu, maj moliwoci korzystania z wypoczynku nie
tylko w Polsce, ale i poza jej granicami. Niektre kraje korzystajc z programw
Unii Europejskiej mog dotujc stwarza bardzo korzystne warunki do
wypoczynku w swoich granicach. Np. Rzd Hiszpanii w ramach programu Europe
Senior Tourism ma moliwo dopaty po 90 euro do wypoczynku obywateli
niektrych krajw Unii Europejskiej (w tym z Polski), ktrzy ukoczyli 55. rok ycia.
Dofinansowanie obejmuje: przelot, transfery na trasie lotnisko - hotel, opieka pilota,
88
pobyt w czterogwiazdkowym hotelu z wyywieniem, napoje do posikw,

ubezpieczenie, a nawet jednodniow wycieczk. Wicej informacji mona znale
na stronie: www.europeseniortourism.eu/pl/.
Podobnie niektre firmy w Polsce np. Neckermann Podre, w ramach
specjalnych programw, proponuj w wybranych terminach (od koca kwietnia do
poowy czerwca oraz od poowy wrzenia do pocztku padziernika) osobom, ktre
ukoczyy 55 lat i osobie im towarzyszcej (w rnym przedziale wiekowym, ktra
zyskuje te same przywileje co senior) tasze podre oraz tasze oferty
wypoczynku na poudniu Europy: w Bugarii oraz na wyspach greckich: Krecie,
Rodos i Korfu.
Tygodniowe wakacje (all inclusive) w cenie ju od 1349 z/os. oprcz

standardowych wiadcze takich jak: przelot, transfery, zakwaterowanie czy
wyywienie (all inclusive lub 3 posiki z napojami), oferuj take ubezpieczenie,
specjalny program animacyjny i opiek w jzyku polskim. W cen imprezy wliczona
jest take wycieczka krajoznawcza.
Wymieniony touroperator ju kilka lat temu, jako pierwszy na rynku wprowadzi

zniki dla seniorw. dziki czemu polscy seniorzy mog wypoczywa obiektach
wysoko ocenianych przez goci Neckermanna, ktre wyrnia pooenie, serwis
i dobra kuchnia.
Osobom bdcym na emeryturze, rencistom oraz osobom przebywajcym

w domach pomocy spoecznej korzystajcym z wypoczynku za granic lub
wyjedajcym do krajw spoza Unii Europejskiej przysuguje 50 procentowa ulga
za opat przy wyrabianiu paszportu, a osoby ktre ukoczyy 70. rok ycia w ogle
s zwolnione z opat.
W Polsce seniorzy mog liczy rwnie na rne ulgi, szczeglnie w okresach

przed- i posezonowych. Coraz wicej orodkw oferuje specjalne ulgowe
programy pobytu dla seniorw: zajcia gimnastyczne, zabiegi rehabilitacyjno-
lecznice, odpowiedni diet, czy spacery z kijkami nordic walking. Uniwersytet
Trzeciego Wieku w Olsztynie od 10 ju lat organizuje tego typu wyjazdy do eby
i coraz wicej seniorw olsztyskich z nich korzysta. Wiele orodkw w Polsce
rwnie jest otwartych na t grup wiekow obywateli. Np. Instytut Zdrowia
Czowieka w Wysowej nad Parkiem zaprasza osoby w wieku ponad 50 lat na
tygodniowe wczasy w cenie 780 albo 870 z (w zalenoci od standardu noclegw).
W cenie jest caodzienne wyywienie, a take lecznicze zabiegi. Podobnie ty
Dworek w Mielnie zaprasza rencistw i emerytw na wczasy w cenie 80 z za dob
z penym wyywieniem. Coraz wicej informacji dotyczcych tej formy wypoczynku
znajduje si na stronach internetowych.
Inne ulgi dla seniorw

Polityka pro senioralna, uwzgldniajc niszy na og status finansowy tej grupy
spoecznej, a jednoczenie majc na wzgldzie potrzeb aktywizacji ludzi
starszych, wyraa si midzy innymi w udzielaniu rnych ulg. Emerytom,
89
rencistom i osobom powyej 65. roku ycia chccym skorzysta z wstpw do

pastwowych muzew, wystaw i galerii, czsto przysuguje prawo do zakupu
ulgowych biletw a nawet umoliwia si wstp bezpatny (za okazaniem
dokumentu powiadczajcego prawo do zniki, lub za okazaniem dowodu
osobistego).
Podobnie inne placwki kultury, tak centralne, jak i lokalne, umoliwiaj seniorom
ulgowe bilety. W Warszawie np. Teatr Wielki - Opera Narodowa, Teatr Kwadrat,
Teatr Polski, Och-Teatr i Teatr Polonia oferuj emerytom i rencistom moliwo
zakupu biletw ulgowych nawet z 20-proc. znik. Mieszkacy domw pomocy
spoecznej mog liczy na jeszcze wiksz, bo a 30-proc. ulg. Rwnie Teatr
im. Jaracza w Olsztynie umoliwia seniorom korzystanie z usug teatru po
ulgowych cenach.
W kinach sieci Helios, w Olsztynie mieszczcych si w Galerii Olsztyskiej

i Centrum Handlowym Aura, seniorzy mog liczy na kilkuzotowe zniki.
W wielu miastach w Polsce, w tym w Olsztynie, seniorzy, najczciej

w odpowiednich godzinach, mog skorzysta z niszych cen na wiele usug
m. innymi w kawiarniach i restauracjach, w niektrych sklepach, zakadach
fryzjerskich i kosmetycznych, basenach (Aguasfera). Wykaz przyjaznych seniorom
miejsc w Olsztynie podano (str. 9)
Ulgi dla seniorw w opatach abonamentowych RTV

Wedug aktualnie obowizujcych przepisw abonamentu radiowo-telewizyjnego
po okazaniu odpowiedniego dokumentu nie musz paci:
osoby, co do ktrych orzeczono o:
1. zaliczeniu do I grupy inwalidw,
2. cakowitej niezdolnoci do pracy,
3. znacznym stopniu niepenosprawnoci,
4. trwaej lub okresowej cakowitej niezdolnoci do pracy w gospodarstwie
rolnym,
osoby, ktre ukoczyy 75 lat,
osoby, ktre otrzymuj wiadczenie pielgnacyjne lub specjalny zasiek
opiekuczy z waciwego organu realizujcego zadania w zakresie
wiadcze rodzinnych, jako zadanie zlecone z zakresu administracji
rzdowej, bd rent socjaln z Zakadu Ubezpiecze Spoecznych lub
innego organu emerytalno-rentowego,
osoby niesyszce, u ktrych stwierdzono cakowit guchot lub
obustronne upoledzenie suchu,
osoby niewidome, ktrych ostro wzroku nie przekracza 15%,
osoby, ktre ukoczyy 60 lat oraz maj ustalone prawo do emerytury,
ktrej wysoko nie przekracza miesicznie kwoty 50% przecitnego
miesicznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku
poprzedzajcym, ogaszanego przez Prezesa Gwnego Urzdu
Statystycznego Obecnie: na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17
90
grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze

Spoecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 887) ogasza si, e przecitne
wynagrodzenie w trzecim kwartale 2016 r. wynioso 4055,04 z.
osoby:
1. ktre maj prawo do korzystania ze wiadcze pieninych z pomocy
spoecznej,
2. speniajce kryteria dochodowe, okrelone w ustawie z dnia 28
listopada 2003 roku o wiadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2013 r. poz.
1456, z pn. zm.),
3. bezrobotne,
4. posiadajce prawo do zasiku przedemerytalnego,
5. posiadajce prawo do wiadczenia przedemerytalnego,
osoby, ktre otrzymuj zasiek dla opiekuna.
WANE:
eby uzyska zwolnienie z opat abonamentowych, naley uda si do placwki
pocztowej i przedstawi dokumenty potwierdzajce uprawnienie do zwolnienia od
opat oraz zoy owiadczenie) o spenianiu warunkw do korzystania z tego
zwolnienia.
Zgoszenia takiego naley dokona w terminie 30 dni liczonych od dnia, w ktrym
uzyskao si prawo do zwolnienia z opat abonamentowych. Zwolnienie od opat
abonamentowych przysuguje od pierwszego dnia miesica nastpujcego po
miesicu, w ktrym dopeniono formalnoci w placwce pocztowej. Odbiorniki
radiofoniczne i telewizyjne musz by zarejestrowane na osob uprawnion do
zwolnienia.
Osoby, ktre ukoczyy 75 lat, nie musz skada w urzdzie pocztowym adnego
owiadczenia, a jedynie zgosi si do placwki pocztowej z dowodem osobistym
potwierdzajcym uprawnienie do zwolnienia.
Wicej informacji na stronach:
www.obywatelsenior.pl,
http://wyborcza.pl/1,97654,15956960,Znizki_dla_seniorow.html#ixzz3tpHuLQtb
Dodatek do emerytury dla stulatkw

Na specjalny dodatek mog liczy osoby, ktre ukoczyy 100 lat. Obecnie
dodatek taki wynosi 3308,33 z brutto. Pienidze s wypacane co miesic
niezalenie od pobieranej emerytury. Postpowanie o wiadczenia honorowe dla
osb koczcych 100 lat uprawnionych do wiadcze emerytalno-rentowych
podejmowane jest z urzdu.
91
Strony www o tematyce senioralnej

Internet stwarza bardzo szerokie moliwoci kontaktu i zdobywania wiedzy na temat
seniorw, rad seniorw, dziaa prosenioralnych w Polsce i za granic. Funkcjonuj
portale specjalnie dla seniorw. Portale to rozbudowane serwisy, w ktrych znajduj si
przerne informacje mogce interesowa jak najwicej osb.
Celem uatwienia poszukiwa w tym zakresie podajemy przykadowe adresy stron www.
http://sploprudnik.pl/splo-rada.html
www.zaczyn.org,
http://radyseniorow.pl/
http://parada.zaczyn.org/
http://www.zdaniemseniora.pl/
http://www.zdrowestarzenie.org/
http://www.zapmeta.com.pl/
http://www.komputerswiat.pl/sekcje-specjalne/senior/internet/portale-specjalnie-dla-
seniorow.aspx
http://centrumis.pl/
http://forum.ksenior.pl/
http://www.dolaseniora.com/
http://www.agaleria.pl/ciekawe_strony_dla_seniorow.php
blog.klubseniora.pl/strony-seniorow-czytaja-ludzie-piecdziesiatce/
https://www.spokosenior.pl/
http://www.mediasenior.pl/strona-glowna
http://www.nysa.eu/strona-1567-rada_seniorow.html
http://polityka.zaczyn.org/rady-seniorow-w-niemczech/
www.niezbednikseniora.pl
92
Wane telefony i adresy pomocowe

EUROPEJSKI NUMER ALARMOWY - 112
(uwaga: poczenia alarmowe na nr 112 s odbierane jednocze-
nie przez stra poarn, policj i dyurnego miasta Olsztyn)
POGOTOWIE RATUNKOWE - 999
STRA POARNA - 998
POLICJA - 997
STRA MIEJSKA - 986
TELEFON KRYZYSOWY - 998
POGOTOWIE CIEPOWNICZE 993
POGOTOWIE DROGOWE 981
POGOTOWIE ENERGETYCZNE 991
POGOTOWIE GAZOWE 992
POGOTOWIE WODNO-KANALIZACYJNE 994
WODNE OCHOTNICZE POGOTOWIE RATUNKOWE- 601 100 100,
89 527 48 14
POGOTOWEI DZWIGOWE - 510 260 142
Waniejsze telefony dostpne s na stronie:

http://bezpieczny.olsztyn.eu/program/wazne-telefony/
Waniejsze telefony kontaktu bezporedniego
Telefon zaufania - 89 19288, 89 527 00 00
Telefon yczliwoci seniora - 89 522 2820
Telefon dla osb uzalenionych - 89 19288 , 89 527 00
Waniejsze telefony informacyjne

Informacja Medyczna - 89 527 68 10
Centrum Zarzdzania Kryzysowego
Miasta Olsztyna i Powiatu Olsztyskiego - 998, 89 522 24 11 do 13
Dyurny Miasta 112, 89 522 81 12, 89 522 24 11
Centrum Informacji i Koordynacji Pomocy
Spoecznej MOPS Olsztyn 89 535-90-44, w godzinach 7.30 - 15.00
Wydzia Polityki Spoecznej i Organizacji
93
Pozarzdowych Urzd Miasta Olsztyna, w godz. 7.30 - 15.00.89 521-49-00

Informacja Medyczna - 89 527 68 10
Urzd Miasta Olsztyna, Referat Dowodw
Osobistych w godzinach 7.30 - 15.00. 89 527-54-83, 89 527-31-11, wew. 329, 434,
Biuro numerw Orange ( TP) - 118 913
Informacja miejska Orange (TP) - 94 91, 94 36
Informacja PKP - 89 538 58 11
Informacja PKS - 89 539 17 76
Informacja Turystyczna - 89 535 35 65
Waniejsze numery operatorw telefonicznych

BKITNA LINIA ORANGE (TP) 193-93
NETIA - BIURO NUMERW - 801-801-913
NETIA-INFOLINIA 801-802-803
DIALOG
(ZTELEFONU STACJONARNEGO) - 801-700-700
(Z TELEFONU KOMRKOWEGO) - 71 791 01 01
UPC Oglnopolskie Biuro Obsugi Klientw

Z TELEFONW STACJONARNYCH - 801-949-480
Z TELEFONW KOMRKOWYCH - 32 494-94-80
T-MOBILE (ERA) GSM- BIURO NUMERW- 602-913-000
T-MOBNILE (ERA) GSM INFOLINIA - 600-600-600
ORANGE - BIURO NUMERW - 118-913
ORANGE INFOLINIA - 510-100-100
PLAY - BIURO OBSUGI - 790-500-500
PLUS GSM - BIURO NUMERW - 601-102-601
MULTIMEDIA POLSKA BIURO OBSUGI - 244-244-244
94
Waniejsze telefony informacyjno-zleceniowe

BIURO ZLECE ORANGE (TP) 194 97
AUTOMATYCZNY SERWIS INFORMACYJNOROZRYWKOWY- 192 29
DOBRY NUMER - 118 000
(rozkady jazdy PKP i autobusw, dane teleadresowe firm i instytucji wraz
z godzinami otwarcia i instrukcjami dojazdu, wyniki lotto, dyury aptek i szpitali,
informacje kulturalno- rozrywkowe).
Inne waniejsze telefony osobiste:
...
95
Notatki
96
Notatki
97
Notatki
98
Notatki
99

Inforamtor Olsztyńskiego Seniora 2017 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Inforamtor Olsztyńskiego Seniora 2017 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Informator

RADA OLSZTYSKICH SENIORW

Informator Olsztyskiego Seniora opracowany przez Rad Olsztyskich Seniorw pod

Ubezpieczenia i odszkodowania dla seniora ....................................................... 69

Gwne problemy polityki senioralnej

Rada Olsztyskich Seniorw

w XVIII Warmisko-Mazurskich Dniach Rodziny zorganizowano midzy

Zwizek Emerytw, Rencistw i Inwalidw

Miejsca przyjazne seniorom w Olsztynie

Tytu Miejsca Przyjaznego Seniorom w Olsztynie

Stowarzyszenie Edukacyjne Modzie Przyszoci Regionu,

Senior jako obywatel w dziaalnoci

Wojewdzka Rada Dialogu Spoecznego (WRDS)

Olsztyn, pokj 205 ( II pitro). tel. 89 51 25 873, 89 51 25 872,

Platforma Komunikacji Spoecznej Urzdu Miasta

Zapraszamy do aktywnego wczania si do dyskusji na forum, wyraania swoich

Centrum Organizacji Pozarzdowych

DEKALOG AKTYWNOCI RUCHOWEJ SENIORA

wieku z caego wojewdztwa warmisko-mazurskiego. Przy okazji imprezy

Centra aktywnoci seniorw (zamierzenia)

Kluby Seniora w Olsztynie

Olsztyscy seniorzy mog wedug wasnego zainteresowania oraz

Sport i rekreacja dla seniora

Obiekty sportowe pozostajce do dyspozycji seniorw

Baza Sportw Wodnych Soneczna Polana Adres: 10-083 Olsztyn, ul.

Inne moliwoci aktywnego spdzania czasu

Stowarzyszenie NEI KUNG

Miasto Olsztyn po zagospodarowaniu przestrzeni wok Jeziora Krzywego ma

(patrz. str. 15). suchacze Warmisko Mazurskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku

Oddzia Warmisko-Mazurski PTTK, najliczniejszy w Polsce, oferuje organizacj

dostpna rwnie na oficjalnej stronie Urzdu Miasta: www.olsztyn.eu oraz na

Zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej dofinansowywane ze rodkw PFRON:

Osoby starsze z chorobami psychicznymi

naprzeciw potrzebom tej grupy ludzi s projekty i przedsiwzicia , ktrych celem

wiadczeniem specjalistycznych usug opiekuczych dla osb starszych

Wyspecjalizowanymi jednostkami w tym zakresie w Olsztynie s:

Wojewdzki Zesp Lecznictwa Psychiatrycznego w Olsztynie Al.

Szeroko zakrojon dziaalno pomocow osobom upoledzonym umysowo

Orodek Rehabilitacyjno-Edukacyjno- Wychowawczy, 10-560 Olsztyn

Warsztaty Terapii Zajciowej

muzykoterapia, psychoterapia indywidualna i grupowa, pomoc psychologiczna

Rzecznik Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego

Polski Zwizek Niewidomych Okrg warmisko-mazurski w Olsztynie

W zalenoci od rodzaju i stopnia orzeczonej niepenosprawnoci osoby mog

Senior a choroby nowotworowe

Dokumenty (w formacie pdf) niezbdne- wymagane przy przyjciu pacjenta do

Adresy hospicjw w Olsztynie

Ponadto pomocy w zakresie opieki nad osobami terminalnie chorymi udzielaj

Wsparcie dla seniora na pograniczu

Wsparcie w miejscu zamieszkania

pozwalaj na pozostawanie osoby starszej we wasnym mieszkaniu

Dzienne Domy Pomocy Spoecznej w Olsztynie

Caodobowa opieka dla seniora. (Domy Pomocy Spoecznej).

(maonek, dzieci, wnuki, prawnuki). W przypadku braku osb mogcych

Domy Pomocy Spoecznej (DPS) w Olsztynie (wykaz)

zdeinstytucjonalizowanie opieki nad osobami niesamodzielnymi oraz sprawowanie

Do dziennego domu opieki medycznej bd przyjmowani pacjenci niesamodzielni,

bezporednio po przebytej hospitalizacji, ktrych stan zdrowia wymaga

Z moliwoci uzyskania wsparcia wyczeni s pacjenci korzystajcy ze wiadcze

Wzory dokumentw, ktre naley wypeni przy zgaszaniu do DDOM znajduj si

Caritas Archidiecezji Warmiskiej Grunwaldzka 45, 10-125 Olsztyn,

Punkty pomocy spoecznej MOPS w Olsztynie

Opieka fundacji nad osobami starszymi