You are on page 1of 27

ICS 03.120.

20 TRK STANDARDI TASARISI tst EN ISO/IEC 17025

TRK STANDARDI

TS EN ISO/IEC 17024
Aralk 2012
TS EN ISO/IEC 17024:2004 yerine

ICS 03.120.20

Uygunluk deerlendirmesi - Personel belgelendiren kurulular


iin genel artlar
(ISO/IEC 17024: 2012)

Conformity assessment - General requirements for bodies operating certification


of persons
(ISO/IEC 17024: 2012)

valuation de la conformit - Exigences Konformitatsbewertung - Allgemeine


gnrales pour les organismes de certification Anforderungen an Stellen, die Personen
procdant la certification de Personnes zertifizieren
(ISO/IEC 17024: 2012) (ISO/IEC 17024: 2012)

EN ISO/IEC 17024:2012 Standardnn Trke Tercmesidir.

TRK STANDARDLARI ENSTTS


Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA
ICS 03.120.20 TRK STANDARDI TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012

Milli nsz
Bu standard; CEN tarafndan onaylanan ve Aralk 2012de TS EN ISO/IEC 17024: 2012 numaral Trk
standard olarak kabul edilen EN ISO/IEC 17024: 2012 standard esas alnarak, Trk Standardlar
Enstits Mhendislik Hizmetleri htisas Kuruluna bal TK29 Ynetim Sistemleri Teknik Komitesi
marifetiyle Trkeye tercme edilmi TSE Teknik Kurulunun 02 Ocak 2014 tarihli toplantsnda kabul
edilerek yaymna karar verilmitir.

CEN resmi dillerinde yaynlanan dier standard metinleri ile ayn haklara sahiptir.

Bu standardda kullanlan baz kelime ve/veya ifadeler patent haklarna konu olabilir. Byle bir patent
hakknn belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.

ISO/CASCO tarafndan alnan karara gre ISO/IEC 17024:2012 (kaynak metin) ile personel
belgelendirme teriminin yerine kiileri belgelendirme terimi ngrlmtr. Bu hususun gerekesi
www.iso.org adresinde ISO/IEC 17024n tantld ve deiiklik gerekelerinin verildii Major Changes
in the New Revision balkl sunumda yer almaktadr. ISO/CASCO tarafndan bu deiikliin
ngrlmesine ramen, Trkiyedeki yerleik terminolojiyle uyumlu olmas adna standardn balndaki
Personel belgelendiren kurulular iin genel artlar ifadesi (burada personel terimi bir yerde cretli
alan (employee) anlam dnda, belgelendirme talep eden herhangi bir kii anlamn da
iermektedir.) korunmu olup, standardn dier blmlerinde geen kii ve personel terimleri
standardn orijinaline uygun olarak kullanlmtr. Bu itibarla, ierikte orijinal metinde geen terminoloji
esas alnmtr.

Bu standardda atf yaplan standardlarn milli karlklar aada verilmitir.

EN,ISO,IEC No Ad (ngilizce) TS No Ad (Trke)

ISO/IEC 17000 Conformity assessment - Vocabulary TS EN ISO/IEC Uygunluk deerlendirmesi


and general principles 17000 Terimler, tarifler ve genel
prensipler

TS EN ISO/IEC 17024: 2012 standard, EN ISO/IEC 17024: 2012 standard ile birebir ayn olup, Avrupa Standardizasyon Komitesinin
(CEN, Avenue Marnix 17 B-1000 Brussels) izniyle baslmtr.

Avrupa Standardlarnn herhangi bir ekilde ve herhangi bir yolla tm kullanm haklar Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN) ve ye
lkelerine aittir. TSE kanalyla CENden yazl izin alnmakszn oaltlamaz.
AVRUPA STANDARDI
EUROPEAN STANDARD
NORME EUROPENNE
EUROPISCHE NORM
TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012
ICS 03.120.20

Uygunluk deerlendirmesi - Personel belgelendiren kurulular iin


genel artlar
(ISO/IEC 17024 : 2012)

Conformity assessment - General requirements for bodies operating certification of


persons
(ISO/IEC 17024 : 2012)

valuation de la conformit - Exigences Konformitatsbewertung - Allgemeine


gnrales pour les organismes de certification Anforderungen an Stellen, die Personen
procdant la certification de personnes zertifizieren
(ISO/IEC 17024 : 2012) (ISO/IEC 17024 : 2012)

Bu Avrupa Standard CEN tarafndan 2 Haziran 2012 tarihinde kabul edilmitir.

CEN yeleri, bu Avrupa Standardna hibir deiiklik yapmakszn ulusal standard stats veren koullar
ngren CEN/CENELEC Ynetmelerine uymak zorundadrlar. Bu tr ulusal standardlarla ilgili gncel
listeler ve bibliyografik atflar, CEN-CENELEC Ynetim Merkezine veya herhangi bir CEN yesine
bavurarak elde edilebilir.

Bu Avrupa Standard, resmi dilde (ngilizce, Franszca, Almanca) yaynlanmtr. Baka herhangi bir dile
tercmesi, CEN yesinin sorumluluundadr ve resmi srmleri ile ayn statde olduu CEN-CENELEC
Ynetim Merkezine bildirilir.

CEN yeleri srasyla, Almanya, Avusturya, Belika, Bulgaristan, Byk Britanya, ek Cumhuriyeti,
Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hrvatistan, Hollanda, rlanda, spanya, sve, svire, talya,
zlanda, Kbrs (Gney Kbrs Rum Ynetimi), Letonya, Litvanya, Lksemburg, Macaristan, Malta, Norve,
Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, Trkiye ve Yunanistann milli standard kurululardr.

AVRUPA STANDARDZASYON KOMTES


EUROPEAN COMMITTEE FOR STANDARDIZATION
COMIT EUROPEN DE NORMALISATION
EUROPISCHES KOMITEE FR NORMUNG

Ynetim Merkezi: Avenue Marnix 17, B-1000 Brussels

2012 CEN/CENLEC Dnya genelinde herhangi bir ekilde ve herhangi bir yolla tm
kullanm haklar CEN ulusal yelerine aittir. Ref. No. EN ISO/IEC 17024: 2012 E
ICS 03.120.20 TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012

indekiler
Sayfa

nsz ................................................................................................................................................................ 3

2
ICS 03.120.20 TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012

nsz
Bu dokman (EN ISO/IEC 17024: 2012), ISO/CASCO Uygunluk deerlendirmesi ve CEN/CLC/TC 1
Uygunluk deerlendirmesi yapan kurulular iin kriterler teknik komitesi ibirliiyle hazrlanmtr.

Bu Avrupa Standardna en ge Ocak 2013 tarihine kadar ayn metni yaynlayarak ya da onay duyurusu
yaynlayarak ulusal standart stats verilmeli ve elien ulusal standartlar en ge Ocak 2013 tarihine kadar
yrrlkten kaldrlmaldr.

Bu dokmann baz unsurlarnn patent haklarna konu olabileceine dikkat edilmelidir. Byle herhangi bir
patent hakknn belirlenmesi durumunda CEN [ve/veya CENELEC] sorumlu tutulamaz.

Bu dokman EN ISO/IEC 17024:2003n yerine geer.

CEN/CENELEC Ynetmeliklerine gre, bu Avrupa Standardnn ulusal standart olarak uygulamaya


alnmasndan sorumlu ulusal standart kurulularnn lkeleri srasyla; Almanya, Avusturya, Belika,
Bulgaristan, Byk Britanya, ek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hrvatistan,
Hollanda, rlanda, spanya, sve, svire, talya, zlanda, Kbrs (Gney Kbrs Rum Ynetimi), Letonya,
Litvanya, Lksemburg, Macaristan, Malta, Norve, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya,
Trkiye ve Yunanistandr.

Onay bilgisi
ISO/IEC 17024: 2012 standardnn metni, CEN tarafndan EN ISO/IEC 17024:2012 olarak hibir deiiklik
yaplmakszn kabul edilmitir.

3
ULUSLARARASI
TS EN
STANDARD
ISO/IEC
INTERNATIONAL
17024
STANDARD
kinci Bask
2012-07-01

Uygunluk deerlendirmesi - Personel


belgelendiren kurulular iin genel artlar
(ISO/IEC 17024 : 2012)

Conformity assessment General requirements for bodies


operating certification of persons (ISO/IEC 17024 : 2012)

valuation de la conformit - Exigences gnrales pour les organismes


de certification procdant la certification de personnes
(ISO/IEC 17024 : 2012)

Konformitatsbewertung Allgemeine Anforderungen an Stellen, die


Personen zertifizieren (ISO/IEC 17024 : 2012)

Referans Numaras
EN ISO/IEC 17024: 2012 (E)

ISO 2012
TELF HAKKI KORUMALI DOKMAN
ISO 2012
Tm haklar sakldr. Aksi belirtilmedike, bu yaynn herhangi bir blm herhangi bir ekilde ya da fotokopi ve mikrofilm dahil aada
adresi verilen ISOdan yazl izin alnmakszn ya da dokman talep edenin lkesindeki ISO yesinin yazl izni olmakszn elektronik
veya mekanik herhangi bir yolla oaltlamaz ya da kullanlamaz.

ISO Telif Ofisi


Case postale 56 CH-1211 Geneva 20
Tel. + 41 22 749 01 11
Faks + 41 22 749 09 47
e-posta: copyright@iso.org
Web www.iso.org

svirede baslmtr.

ISO 2012 Tm haklar sakldr.

ii
ICS 03.120.20 TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012

indekiler
Sayfa

nsz ............................................................................................................................................................... iv
Giri ................................................................................................................................................................... v
1 Kapsam ................................................................................................................................................... 1
2 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar ......................................................................................... 1
3 Terimler ve tarifler ................................................................................................................................. 1
3.1 Belgelendirme prosesi .......................................................................................................................... 1
3.2 Belgelendirme program ....................................................................................................................... 1
3.3 Belgelendirme artlar ........................................................................................................................... 1
3.4 Program sahibi ...................................................................................................................................... 1
3.5 Belge ....................................................................................................................................................... 1
3.6 Yeterlilik .................................................................................................................................................. 1
3.7 Nitelik ...................................................................................................................................................... 2
3.8 Deerlendirme ....................................................................................................................................... 2
3.9 Snav ....................................................................................................................................................... 2
3.10 Snav yapan ............................................................................................................................................ 2
3.11 Snav gzetmeni .................................................................................................................................... 2
3.19 tiraz ........................................................................................................................................................ 3
3.20 ikyet .................................................................................................................................................... 3
3.21 lgili taraf ................................................................................................................................................. 3
3.22 Gzetim .................................................................................................................................................. 3
4 Genel artlar........................................................................................................................................... 3
4.1 Yasal hususlar ....................................................................................................................................... 3
4.2 Belgelendirme kararna ilikin sorumluluk ......................................................................................... 3
4.3 Tarafszln ynetimi ............................................................................................................................ 3
4.4 Finans ve ykmllk ........................................................................................................................... 4
5 Yapsal artlar ........................................................................................................................................ 4
5.1 Ynetim ve organizasyon yaps .......................................................................................................... 4
5.2 Eitim asndan belgelendirme kuruluunun yaps ........................................................................ 4
6 Kaynak artlar ....................................................................................................................................... 5
6.1 Genel personel artlar ......................................................................................................................... 5
6.2 Belgelendirme faaliyetlerinde yer alan personel ................................................................................ 5
6.3 D kaynak kullanm ............................................................................................................................. 6
6.4 Dier kaynaklar ...................................................................................................................................... 6
7 Kaytlara ve bilgilere ilikin artlar ...................................................................................................... 7
7.1 Bavuru sahipleri, adaylar ve belgelendirilmi kiilere ilikin kaytlar............................................ 7
7.2 Kamuya ak bilgi .................................................................................................................................. 7
7.3 Gizlilik ..................................................................................................................................................... 7
7.4 Gvenlik ................................................................................................................................................. 7
8 Belgelendirme programlar ................................................................................................................... 8
9 Belgelendirme prosesi artlar ............................................................................................................. 9
9.1 Bavuru prosesi .................................................................................................................................... 9
9.2 Deerlendirme prosesi ......................................................................................................................... 9
9.3 Snav prosesi....................................................................................................................................... 10
9.4 Belgelendirme karar .......................................................................................................................... 10
9.5 Belgelendirmenin askya alnmas, geri ekilmesi veya kapsamnn daraltlmas ....................... 11
9.6 Yeniden belgelendirme prosesi......................................................................................................... 11
9.7 Belge, logo ve iaretlerin kullanm................................................................................................... 12
9.8 Belgelendirme kararlarna kar itiraz ............................................................................................... 12
9.9 ikyetler ............................................................................................................................................. 13
10 Ynetim sistemi artlar ...................................................................................................................... 13
10.1 Genel ..................................................................................................................................................... 13
10.2 Genel ynetim sistemi artlar ........................................................................................................... 13
Ek A - (Bilgi iin) Kiileri belgelendiren kurulular ve bu kurulularn faaliyetlerine ilikin prensipler 16
Kaynaklar ........................................................................................................................................................ 17
iii
ICS 03.120.20 TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012

nsz
ISO (Uluslararas Standardizasyon Kuruluu) ulusal standard kurulularnn (ISO lke kurulular) dnya
apnda federasyonudur. Uluslararas Standard hazrlama almas genelde ISO teknik komiteleri aracl
ile yaplr. Teknik komitenin konusu ile ilgilenen yelerin o teknik komitede temsil edilme hakk vardr. ISO ile
ibirlii iindeki resmi ya da sivil uluslararas kurulular da, almalarda yer alabilir. ISO, elektroteknik
standardizasyonla ilgili tm konularnda Uluslararas Elektroteknik Komisyonu (IEC) ile yakn ibirlii iinde
alr.

Uluslararas Standardlar, ISO/IEC Direktifleri Blm 2ye gre yazlmtr.

Teknik komitelerin ana grevi, Uluslararas Standard hazrlamaktr. Teknik komitelerin kabul ettii Taslak
Uluslararas Standardlar, oylama iin ye lke kurulularna gnderilir. Bir Uluslararas Standardn
yaynlanmas, oy veren ye lkelerin en az % 75inin onayn gerektirir.

Bu dokmann baz ksmlarnn patent haklarna konu olabileceine dikkat edilmelidir. Byle herhangi bir
patent hakknn belirlenmesi durumunda ISO sorumlu tutulamaz.

ISO/IEC 17024 uygunluk deerlendirmesine ilikin ISO Komitesi (CASCO) tarafndan hazrlanmtr.

Bu standard oylama iin ISO ve IEC ye lke kurulularna gnderilmi ve her iki tarafa onaylanmtr.

Bu ikinci basks teknik olarak revize edilmi olan ilk basksn (ISO / IEC 17024:2003) iptal eder ve yerini alr.

iv
ICS 03.120.20 TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012

Giri
Bu standard, kiileri belgelendiren kurulular iin kresel olarak kabul gren bir kyaslama (benchmark)
salamak ve bunu gelitirmek iin oluturulmutur. Kiilerin belgelendirilmesi, belgelendirilmi kiilerin
belgelendirme programnn artlarn karladna dair gvence salamann bir aracdr. Sz konusu kiileri
belgelendirme programlarna olan gven, belgelendirilmi kiilerin yeterliliinin kresel olarak kabul gren
deerlendirme ve periyodik yeniden deerlendirme ilemiyle elde edilir.

Ancak, belgelendirme programlarnn uygunluunun kantland durumlar ile dier vasflandrma ekillerinin
daha uygun olduu durumlar arasnda ayrm yaplmas gerekir. Teknolojik yeniliklerin giderek artan hz ve
personeldeki uzmanlamann artmasna cevaben belgelendirme programlarnn oluturulmas, eitim ve
retim alanndaki deiimlerle aradaki dengeyi salayabilir ve bylece kresel i piyasasna yardmc
olabilir. Kamu hizmetleri, resmi veya idari ilemlere ilikin pozisyonlarda, belgelendirmenin alternatifleri hala
gerekli olabilir.

Ynetim sistemi belgelendirme kurulular gibi dier uygunluk deerlendirme kurulularndan farkl olarak,
kiileri belgelendiren kuruluun karakteristik fonksiyonlarndan biri, yeterlilii lmek ve notlandrmak iin
objektif kriterler kullanan bir snav yapmaktr. Byle bir snavn, kiileri belgelendiren kurulu tarafndan iyi
planland ve yaplandrld takdirde ilemlerin tarafszln gvence altna almay ve kar atmas
riskini azaltmay nemli lde salad kabul edilmekle birlikte, ilave artlar bu standarda dhil edilmitir.

Her iki durumda da bu standard; kiileri belgelendiren kurulularn ve bunlarn kiileri belgelendirmeye esas
aldklar belgelendirme programlarnn, ulusal ve uluslararas dzeyde kabul grmelerini kolaylatrmak iin
tannmalarna temel oluturabilir. Belgelerin karlkl tannmas ve kresel personel deiimi ortam, ancak
kiileri belgelendirme programlarnn oluturulmas ve srdrlmesi sistemlerinin uyumlatrlmas ile
oluabilir.

Bu standard, kiileri belgelendirme program uygulayan belgelendirme kurulularnn; tutarl, karlatrlabilir


ve gvenilir bir ekilde iletimlerini salayan artlar belirtir. Bu standardda yer alan artlar, kiileri
belgelendiren kurulular iin genel artlar olarak deerlendirilir. Kiilerin belgelendirilmesi, belgelendirme
program olmakszn gerekleemez. Belgelendirme program, bu standarda yer alan artlar tamamlamak
iin tasarlanr ve pazarn ihtiya duyduu veya istedii artlar veya devletler tarafndan talep edilen artlar
ierir.

Bu standard resmi makamlar, program sahipleri veya dierleri tarafndan; akreditasyon, emsal deerlendirme
veya atama iin bir kriterler dokman olarak kullanlabilir.

Bu standardda aada belirtilen fiil ekilleri kullanlmaktadr:


- -meli/mal bir art belirtir,
- esastr kuvvetli bir tavsiyeyi belirtir,
- izin verilir, bir msaadeyi belirtir,
- -abilir, -ebilir bir olabilirlii, yapabilirlik/yaplabilirlii belirtir.

Daha fazla ayrnt, ISO/IEC Direktiflerinin, Blm 2 dokmannda bulunmaktadr.

v
ICS 03.120.20 TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012

ULUSLARARASI STANDARD ISO/IEC 17024: 2012 (E)

Uygunluk deerlendirmesi - Personel belgelendiren kurulular iin


genel artlar

1 Kapsam
Bu standard, belirli artlara gre kiileri belgelendiren bir kurulu iin prensipleri ve artlar ierir ve bir
kiileri belgelendirme programnn oluturulmas ve srdrlmesini kapsar.

Not - Bu standardda geen belgelendirme kuruluu ifadesi kiileri belgelendiren kurulu ifadesinin yerine,
belgelendirme program ifadesi de kiileri belgelendirme program ifadesinin yerine
kullanlmaktadr.

2 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar


Aadaki atf dokmanlar, bu dokmann uygulanmas iin zaruridir. Tarih belirtilen atflarda, belirtilmi olan
bask geerlidir. Tarih belirtilmemi atflarda, atf yaplan dokmann en son basks (tadiller dhil) kullanlr.

Not - Bu standardda yer alan konularla ilgili ilave standardlar ve klavuz bilgi kaynaklarda verilmitir.

3 Terimler ve tarifler
Bu standardn amalar bakmndan, ISO/IEC 17000deki ve aadaki terimler ve tarifler uygulanr.

3.1 Belgelendirme prosesi


Bir belgelendirme kuruluunun; bavuru, deerlendirme, belgelendirme karar, yeniden belgelendirme ve
belgelerin (Madde 3.5) ve logolarn/iaretlerin kullanm dhil bir kiinin belgelendirme artlarn (Madde
3.3.) yerine getirdiini belirledii faaliyetler.

3.2 Belgelendirme program


Kiilerin belirli meslek veya beceri kategorilerine ilikin yeterlilik (Madde 3.6) artlar ve dier artlar.

Not - Dier artlar iin Madde 8.3 ve Madde 8.4e baknz.

3.3 Belgelendirme artlar


Belgelendirmeyi oluturmak veya srdrmek iin yerine getirilmesi gereken, program artlar dhil belirtilmi
artlar kmesi.

3.4 Program sahibi


Bir belgelendirme programn (Madde 3.2) oluturma ve srdrmeden sorumlu kurulu.

Not - Bu kurulu; belgelendirme kuruluunun kendisi, bir resmi kurum veya dier bir kurulu olabilir.

3.5 Belge
Ad geen kiinin belgelendirme artlarn (Madde 3.3) yerine getirdiini gsteren, bu standardn
hkmlerine gre bir belgelendirme kuruluu tarafndan dzenlenen dokman.

Not - Madde 9.4.7ye baknz.

3.6 Yeterlilik
stenen sonulara ulamak iin, bilgi birikimi ve becerileri uygulama yetenei.

1
ICS 03.120.20 TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012

3.7 Nitelik
Uygulanabilirlii olduunda; kantlanm eitim, renim ve i tecrbesi.

3.8 Deerlendirme
Bir kiinin belgelendirme program (Madde 3.2) artlarn yerine getirme durumunu deerlendirme prosesi.

3.9 Snav
Deerlendirmenin (Madde 3.8) bir parasn oluturan ve belgelendirme programnda (Madde 3.2)
tanmland ekilde yazl, szl, uygulamal ve gzleme dayal metotlardan bir veya birkayla bir adayn
(Madde 3.14) yeterliliini (Madde 3.6) len mekanizma.

3.10 Snav yapan


Mesleki hkm gerektiren bir snav (Madde 3.9), yapacak ve notunu belirleyecek yeterlilie sahip kii.

3.11 Snav gzetmeni


Belgelendirme kuruluu tarafndan yetkilendirilen ve snav (Madde 3.9) yneten veya gzeten ancak adayn
(Madde 3.14) yeterliliini (Madde 3.6) deerlendirmeyen kii.

Not - Snav gzetmenine karlk gelen dier terimler; snav disiplin grevlisi, snav yneticisi ve nezaretidir.

3.12 Personel
Belgelendirme kuruluunun belgelendirme faaliyetlerini yrten, i veya d kaynakl kiiler.

Not - Bu terim komite yelerini ve gnll kiileri de kapsar.

3.13 Bavuru sahibi


Belgelendirme prosesine (Madde 3.1) kabul edilmek zere bavuruda bulunan kimse.

3.14 Aday
Belirtilen n artlar yerine getiren ve belgelendirme prosesine (Madde 3.1) kabul edilen bavuru sahibi
(Madde 3.13).

3.15 Tarafszlk
Objektifliin varl.

Not 1 - Objektiflik, taraflar arasnda kar atmalarnn olmamas veya bunlarn kuruluun takip eden
faaliyetlerini olumsuz olarak etkilemeyecek bir ekilde zmlendii anlamna gelir.

Not 2 - Tarafszln esasnn aksettirilmesinde faydal olan dier terimler; bamszlk, kar atmalarndan
uzak olma, yanllktan uzak olma, nyarglardan uzak olma, ntr olma, adil olma, ak fikirlilik, iltimas
yapmama, nyargsz olma ve dengenin korunmasdr.

3.16 Adil olma


Belgelendirme prosesinde (Madde 3.1), her bir adaya (Madde 3.14) baar iin frsat eitliinin
salanmas.

3.17 Geerlilik
Deerlendirmenin (Madde 3.8) belgelendirme program (Madde 3.2) tarafndan istenenleri ltnn
kant.

Not - Standardda geerlilik kelimesi, ayrca sfat ekliyle geerli olarak da kullanlmaktadr.

3.18 Gvenilirlik
Farkl snav zamanlar ve yerleri, farkl snav ekilleri ve farkl snav yapanlar (Madde 3.10) arasndaki snav
(Madde 3.9) notlarnn tutarllnn bir gstergesi.

2
ICS 03.120.20 TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012

3.19 tiraz
Bavuru sahibi (Madde 3.13), aday (Madde 3.14) veya belgelendirilmi bir kiinin, talep ettii belgelendirme
statsne ilikin belgelendirme kuruluunca verilen herhangi bir kararn yeniden deerlendirilmesi talebi.

3.20 ikyet
tirazdan (Madde 3.19) farkl olarak, bir kii veya organizasyonun belgelendirme kuruluuna, kuruluun
faaliyetlerine ilikin olarak, cevap verilmesi beklentisiyle memnuniyetsizliini ifade etmesi.

Not - ISO/IEC 17000:2004 Madde 6.5ten uyarlanmtr.

3.21 lgili taraf


Belgelendirilmi kii veya belgelendirme kuruluunun faaliyetlerinden etkilenen kii, grup veya organizasyon.

rnein; belgelendirilmi kii, belgelendirilmi kiinin hizmetinin kullanclar, belgelendirilmi kiinin ivereni,
tketici, resmi makamlar.

3.22 Gzetim
Belgelendirilmi kiinin performansnn, belgelendirme programna uygunluunun srdrldn gvence
altna almak amacyla, belgelendirme dnemi ierisinde periyodik olarak izlenmesi.

4 Genel artlar

4.1 Yasal hususlar


Belgelendirme kuruluu, gerekletirdii tm belgelendirme faaliyetleri ile ilgili yasal olarak sorumlu
tutulabilecek bir tzel kiilik veya bir tzel kiiliin tanmlanm bir paras olmaldr. Resmi bir belgelendirme
kuruluunun, resm statsnden dolay tzel bir kiilik olduu kabul edilir.

4.2 Belgelendirme kararna ilikin sorumluluk


Belgelendirme kuruluu; belgelendirmeyi verme, srdrme, yenileme, kapsamn geniletme ve daraltma,
askya alma ve geri ekme dhil belgelendirmeye ilikin kararlarndan sorumlu olmal ve bunlar iin yetkiyi
elinde tutmaldr.

4.3 Tarafszln ynetimi

4.3.1 Belgelendirme kuruluu, tarafszl ynetmek ve belgelendirme faaliyetlerinin tarafsz bir ekilde
yrtldn gvence altna almak zere; yapsn, politikalarn ve prosedrlerini dokmante etmelidir.
Belgelendirme kuruluu st ynetiminin belgelendirme faaliyetlerinin tarafszlyla ilgili taahhd olmaldr.
Belgelendirme kuruluunun; belgelendirme faaliyetlerini yrtmede tarafszln neminin bilincinde
olduunu, kar atmalarn ynettiini ve belgelendirme faaliyetlerindeki objektiflii gvence altna aldn
belirten ve talep edilmeden de eriilebilecek kamuya ak bir beyan olmaldr.

4.3.2 Belgelendirme kuruluu; bavuru sahipleri, adaylar ve belgelendirilmi kiilere ilikin olarak tarafsz
davranmaldr.

4.3.3 Kiileri belgelendirme politika ve prosedrleri; tm bavuru sahipleri, adaylar ve belgelendirilmi kiiler
arasnda adil olmaldr.

4.3.4 Belgelendirme; ar mali artlar veya bir birlik veya gruba ye olunmas gibi dier snrlayc artlara
dayandrlarak kstlanmamaldr. Belgelendirme kuruluu, bavuru sahipleri ve adaylarn eriimini haksz
olarak zorlatrc veya engelleyici prosedrler takip etmemelidir.

4.3.5 Belgelendirme kuruluu, belgelendirme faaliyetlerinin tarafszlndan sorumlu olmaldr ve tarafszl


tehlikeye atacak ticari, mali ve dier basklara izin vermemelidir.

4.3.6 Belgelendirme kuruluu, tarafszlna kar oluacak tehditleri devaml surette belirlemelidir. Bunlar,
kendi faaliyetlerinden, ilgili kurulularndan, ilikilerinden veya personelinin ilikilerinden kaynaklanan
tehditleri iermelidir. Bununla birlikte bu tr ilikiler, kurulu iin her zaman tarafszla ynelik bir risk
oluturmayabilir.
3
ICS 03.120.20 TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012

Not 1 - Kuruluun tarafszlna tehdit oluturan bir iliki; sahiplik, idare, ynetim, personel, paylalan
kaynaklar, finans, szlemeler, pazarlama (marka kullanm dhil) ve yeni adaylarn kurulua
belgelendirilmek zere ynlendirilmesi karlnda sat komisyonu denmesi veya dier teviklerin
verilmesi vb. dayandrlabilir.

Not 2 - Tarafszla kar olan tehditler mevcut veya alglama eklinde olabilir.

Not 3 - lgili kurulu; herhangi bir belgelendirme kararnda kar olan veya sreci etkileyebilecek potansiyeli
bulunan ve belgelendirme kuruluuyla, ayn anda her iki kurulua da tamamen ya da ksmen sahip
olma, her iki kuruluun ynetim kurulunda ayn yelerin olmas, aradaki szlemeye balanm
dzenlemeler, ayn isimlere sahip olma, ayn alanlara sahip olma, aradaki resmi olmayan
anlamalar veya dier yollarla balantl olan kurulutur.

4.3.7 Belgelendirme kuruluu, belgelendirme faaliyetlerinden kaynaklanan potansiyel kar atmalarn


analiz etmeli, dokmante etmeli ve ortadan kaldrmal veya en aza indirmelidir. Belgelendirme kuruluu
bylesi tehditleri nasl ortadan kaldracan, nasl en aza indireceini veya nasl yneteceini dokmante
etmeli ve gsterebilmelidir. Bu tehditlere, gerek personele sorumluluk verilmesi gibi belgelendirme kuruluu
iinden; gerekse dier kii, kurulu veya organizasyonlarn faaliyetlerinden gelen belirlenmi tm potansiyel
kar atmas kaynaklar dhil edilmelidir.

4.3.8 Belgelendirme faaliyetleri, tarafszl koruyacak bir ekilde yaplandrlmal ve ynetilmelidir. Bu, ilgili
taraflarn (bk. Madde 3.21) dengeli katlmn iermelidir.

4.4 Finans ve ykmllk


Belgelendirme kuruluu, belgelendirme prosesinin iletimi iin gerekli mali kaynaklara ve ilgili
ykmllklerini karlamak zere yeterli dzenlemelere (sigorta veya ihtiyat akesi gibi) sahip olmaldr.

5 Yapsal artlar

5.1 Ynetim ve organizasyon yaps

5.1.1 Belgelendirme kuruluunun faaliyetleri, tarafszl koruyacak bir ekilde yaplandrlmal ve


ynetilmelidir.

5.1.2 Belgelendirme kuruluu; ynetimin, belgelendirme personelinin ve her bir komitenin grevleri,
sorumluluklar ve yetkilerini tanmlayacak ekilde organizasyon yapsn dokmante etmelidir. Belgelendirme
kuruluu bir tzel kiiliin tanml bir paras ise organizasyon yaps, yetki akn ve belgelendirme
kuruluunun ayn tzel kiilik ierisindeki dier blmlerle arasndaki ilikiyi gstermelidir.

Aadakilerden sorumlu taraf/taraflar veya kiiler belirlenmelidir:


a) Belgelendirme kuruluunun iletimine ilikin politika ve prosedrler,
b) Politika ve prosedrlerin uygulanmas,
c) Belgelendirme kuruluunun mali durumu,
d) Belgelendirme faaliyetleri iin kaynaklar,
e) Belgelendirme programlarnn oluturulmas ve srdrlmesi,
f) Deerlendirme faaliyetleri,
g) Belgelendirmenin verilmesi, srdrlmesi, yenilenmesi, kapsamnn geniletilmesi ve daraltlmas, askya
alnmas veya geri ekilmesi dhil belgelendirme kararlar,
h) Szlemeye balanm dzenlemeler.

5.2 Eitim asndan belgelendirme kuruluunun yaps

5.2.1 Eitimin tamamlanmasnn, belgelendirme programnn (bk. Madde 8.3) belirtilmi bir art olmasna
izin verilir. Belgelendirme kuruluu tarafndan eitimin tannmas/onaylanmas tarafszl tehlikeye atmamal
veya deerlendirme ve belgelendirme artlarn hafifletmemelidir.

5.2.2 Eitim ve retim belgelendirmeye hak kazanmak iin n art olarak kullanlrsa, belgelendirme
kuruluu eitim ve retime ilikin bilgileri salamaldr. Ancak, belgelendirme kuruluu belirli bir

4
ICS 03.120.20 TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012

eitim/retim hizmetinin alnmas durumunda belgelendirmenin daha basit, daha kolay veya daha ucuz
olacan ifade veya ima etmemelidir.

5.2.3 Eitim ve kiileri belgelendirmenin ayn tzel kiilik ierisinde sunumu tarafszla bir tehdit oluturur.
Belgelendirme kuruluu eitim hizmeti sunan bir tzel kiiliin bir paras olduunda:

a) Tarafszlna ilikin tehditleri devaml surette belirlemeli ve dokmante etmelidir. Belgelendirme


kuruluunun, sz konusu tehditleri ortadan nasl kaldrdn veya en aza indirdiini gstermek iin
dokmante edilmi bir prosesi olmaldr,
b) Gizliliin, bilgi gvenliinin ve tarafszlnn tehlikeye atlmadn gvence altna almak iin,
belgelendirme kuruluu tarafndan gerekletirilen tm proseslerin eitimden bamsz olduunu
gstermelidir,
c) Her iki hizmetin kullanmnn bavuru sahibine herhangi bir avantaj salayaca izlenimi vermemelidir,
d) Edeer sonu veren alternatif retim veya eitimin bulunmas durumunda, adaylarn belgelendirme
kuruluunun kendi retim veya eitimini tamamlam olmasn tek n art olarak talep etmemelidir.
e) Eitim veren personelin, eitim faaliyetlerinin sonuland tarihten itibaren 2 yllk bir dnem iinde,
eitim verdii bir adayn snav yapan olarak grev almamasn gvence altna almaldr. Belgelendirme
kuruluunun, bu durumun tarafszl tehlikeye atmadn ispat etmesi durumunda, bu srenin
ksaltlmasna izin verilir.

6 Kaynak artlar

6.1 Genel personel artlar

6.1.1 Belgelendirme kuruluu, belgelendirme prosesinde yer alan tm personelin performansn kontrol
altnda bulundurmal ve bu performanstan sorumlu olmaldr.

6.1.2 Belgelendirme kuruluu; gerekletirilen iin tipi, eitlilii ve hacmine ilikin belgelendirme
fonksiyonlarn yerine getirmek zere gerekli yeterlilie sahip yeterli sayda personele sahip olmaldr.

6.1.3 Belgelendirme kuruluu, belgelendirme prosesinde yer alan personele ilikin yeterlilik artlarn
tanmlamaldr. Personel kendi grev ve sorumluluklar iin yeterlilie sahip olmaldr.

6.1.4 Belgelendirme kuruluu, personeline grevlerini ve sorumluluklarn tanmlayan dokmante edilmi


talimatlar salamaldr. Bu talimatlar gncel tutulmaldr.

6.1.5 Belgelendirme kuruluu; nitelikler, eitim, tecrbe, mesleki mensubiyetler, mesleki stat, yeterlilik ve
bilinen kar atmalar gibi ilgili bilgileri ierecek ekilde personel kaytlarn gncel olarak tutmaldr.

6.1.6 Yasal zorunluluk olmadka veya bavuru yapan aday veya belgelendirilmi kii tarafndan
yetkilendirilmedike; belgelendirme kuruluunun adna hareket eden personel, kuruluun belgelendirme
faaliyetlerinin gerekletirilmesi srasnda elde ettii veya oluturduu tm bilgileri gizli tutmaldr.

6.1.7 Belgelendirme kuruluu, personeline; gizlilik, tarafszlk ve kar atmalarna ilikin kurallar dhil
belgelendirme kuruluu tarafndan tanmlanm kurallara uyacaklarn taahht eden bir belge imzalamalarn
art komaldr.

Not - Yasalar izin verdiinde, elektronik imza dhil dier yntemler kabul edilebilir.

6.1.8 Bir belgelendirme kuruluu, altrd bir kiiyi belgelendirdiinde, tarafszln srdrmek iin
prosedrler oluturmaldr.

6.2 Belgelendirme faaliyetlerinde yer alan personel

6.2.1 Genel
Belgelendirme kuruluu, personeline, herhangi bir adayla ilgili tm potansiyel kar atmalarn beyan
etmelerini art komaldr.

5
ICS 03.120.20 TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012

6.2.2 Snav yapanlar iin artlar

6.2.2.1 Snav yapanlar belgelerinde kuruluunun artlarn karlamaldr. Seim ve onay prosesleri snav
yapanlarn;

a) lgili belgelendirme programn anladn,


b) Snav prosedrleri ve dokmanlarn uygulayabildiini,
c) Snav yaplacak alanda yeterlilie sahip olduunu,
d) Snavn yapld dilde gerek yazma, gerekse konuma alarndan akcla sahip olduunu (sz veya
yaz iin bir tercman kullanldnda; belgelendirme kuruluunun, bunun snavn geerliliini
etkilememesini gvence altna almak iin prosedrleri olmaldr),
e) Tarafsz hkmlerin verilmesini salamak iin, bilinen her trl kar atmasn belirlendiini

gvence altna almaldr.

6.2.2.2 Belgelendirme kuruluu snav yapanlarn performansn ve snav yapanlarn hkmlerinin


gvenilirliini izlemelidir. Eksiklikler bulunduunda dzeltici faaliyetler gerekletirilmelidir.

Not - Snav yapanlar iin izleme prosedrleri; rnein saha gzlemleri, snav yapanlarn raporlarnn gzden
geirilmesi, adaylardan gelen geri bildirimleri ierebilir.

6.2.2.3 Snav yapann, bir adayn snavnda potansiyel bir kar atmas bulunmas halinde, belgelendirme
kuruluu, snavn gizliliinin ve tarafszlnn tehlikeye girmemesini gvence altna almak iin nlemler
almaldr. Bu nlemler kayt altna alnmaldr.

6.2.3 Deerlendirmede yer alan dier personel iin artlar

6.2.3.1 Belgelendirme kuruluu, deerlendirme prosesinde yer alan dier personelin sorumluluklar ve
niteliklerinin dokmante edilmi tanmlarna sahip olmaldr (rnein: snav gzetmenleri).

6.2.3.2 Deerlendirme prosesinde yer alan dier personelin, bir adayn snavnda potansiyel bir kar
atmas bulunmas halinde, belgelendirme kuruluu snavn gizliliinin ve tarafszlnn tehlikeye
girmemesini gvence altna almak iin nlemler almaldr. Bu nlemler kayt altna alnmaldr.

6.3 D kaynak kullanm

6.3.1 Belgelendirme kuruluunun, belgelendirme prosesine ilikin d kaynakl i salayan her kurulula
arasnda, gizlilik ve kar atmalar dhil dzenlemeleri ieren ve yasal geerlilii olan bir szlemesi
olmaldr.

Not - Bu standardn amalar bakmndan, d kaynak kullanm ve taerona verme terimleri e anlaml
olarak kabul edilmektedir.

6.3.2 Bir belgelendirme kuruluu, belgelendirmeye ilikin ite d kaynak kullandnda;

a) D kaynak kulland ilerin tamam iin tm sorumluluu stlenmelidir,


b) D kaynak kulland ii gerekletiren kuruluun yeterliliini ve bu standardn uygulanabilir hkmlerine
uyduunu gvence altna almaldr,
c) D kaynak kulland ii gerekletiren kurulularn performansn dokmante edilmi prosedrlerine gre
deerlendirmeli ve izlemelidir,
d) D kaynak kulland ii gerekletiren kurulularn, bu ie ilikin tm artlar karladn gsteren
kaytlar bulunmaldr,
e) D kaynak kulland ii gerekletiren kurulularn bir listesini tutmaldr.

6.4 Dier kaynaklar


Belgelendirme kuruluu, belgelendirme faaliyetlerini gerekletirmek iin snav yerleri dhil yeterli meknlar,
donanm ve kaynaklar kullanmaldr.

6
ICS 03.120.20 TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012

7 Kaytlara ve bilgilere ilikin artlar


7.1 Bavuru sahipleri, adaylar ve belgelendirilmi kiilere ilikin kaytlar

7.1.1 Belgelendirme kuruluu kaytlar muhafaza etmelidir. Kaytlar, belgelendirilmi bir kiinin statsnn
teyit edilebilecei bir ara iermelidir. Kaytlar, belgelendirme veya yeniden belgelendirme prosesinin;
zellikle bavuru formlar, deerlendirme raporlar (snav kaytlarn ieren) ve belgelendirmenin verilmesi,
srdrlmesi, yenilenmesi, kapsamnn geniletmesi ve daraltlmas, askya alnmas veya geri ekilmesine
ilikin dier dokmanlar bakmlarndan etkin bir ekilde uygulanm olduunu gstermelidir.

7.1.2 Kaytlar, prosesin btnln ve bilgilerin gizliliini gvence altna alacak ekilde belirlenmeli,
ynetilmeli ve elden karlmaldr. Kaytlar, en az bir tam belgelendirme evrimi sresince veya tannma
anlamalar, szlemeye balanm ykmllkler, yasal veya dier ykmllklerin gerektirdii ekilde
uygun bir zaman sresince saklanmaldr.

7.1.3 Belgelendirme kuruluunun, belgelendirilmi kiinin, belgelendirme artlarn yerine getirmeye devam
etme kapasitesini etkileyebilecek durumlar belgelendirme kuruluuna gecikmeksizin bildirmesini art komak
iin uygulanabilir dzenlemeleri olmaldr.

7.2 Kamuya ak bilgi

7.2.1 Belgelendirme kuruluu talep dorultusunda, yasalarn bu tr bilgilerin aklanmamasn gerektirdii


durumlar hari; bir kiinin gncel, geerli bir belgelendirmeye sahip olup olmadna ve bu belgelendirmenin
kapsamna ilikin bilgileri dorulamal ve salamaldr.

7.2.2 Belgelendirme kuruluu, belgelendirme programnn kapsam ve belgelendirme prosesinin genel bir
tanmna ilikin bilgileri talebe bal olmakszn kamuya ak hale getirmelidir.

7.2.3 Belgelendirme programnn tm n artlar listelenmeli ve bu liste talebe bal olmakszn kamuya ak
hale getirilmelidir.

7.2.4 Belgelendirme kuruluu tarafndan reklam dhil salanan bilgiler doru olmal ve yanltc olmamaldr.

7.3 Gizlilik

7.3.1 Belgelendirme kuruluu bilgilerin muhafazas ve aklanmas iin dokmante edilmi politikalar ve
prosedrler oluturmaldr.

7.3.2 Belgelendirme kuruluu yasal geerlilii olan szlemeler vastasyla, belgelendirme prosesi srasnda
elde edilen tm bilgileri gizli tutmaldr. Bu szlemeler tm personeli kapsamaldr.

7.3.3 Belgelendirme kuruluu belgelendirme prosesi srasnda elde ettii veya bavuru sahibinin, adayn
veya belgelendirilmi kii dndaki kaynaklardan elde ettii bilgilerin, yasalarn bu tr bilgilerin
aklanmamasn gerektirdii durumlar hari, kiinin (bavuru sahibi, aday veya belgelendirilmi kii) yazl
izni olmakszn yetkisi olmayan bir tarafa aklanmamasn gvence altna almaldr.

7.3.4 Belgelendirme kuruluu, yasal zorunluluktan dolay gizli bilgileri vermesi gerektiinde, yasal bir engel
yoksa temin edilecek bilgileri sz konusu kiiye bildirmelidir.

7.3.5 Belgelendirme kuruluu ilgili kurulularn faaliyetlerinin gizlilii tehlikeye atmadn gvence altna
almaldr.

7.4 Gvenlik

7.4.1 Belgelendirme kuruluu tm belgelendirme prosesi boyunca gvenlii salamak iin gereken politika
ve prosedrleri oluturmal ve dokmante etmeli ve gvenliin ihlal edildii durumlarda dzeltici faaliyetler
gerekletirmek iin nlemlere sahip olmaldr.

7
ICS 03.120.20 TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012

7.4.2 Gvenlik politikalar ve prosedrleri, aadakileri gz nnde bulundurarak snav materyallerinin


gvenliini gvence altna alacak hkmler iermelidir:

a) Materyallerin yerlerini (rnein; tama, elektronik teslim, saklama, elden karma, snav merkezi),
b) Materyallerin mahiyetini (rnein; elektronik, kt, test donanm),
c) Snav prosesinin aamalarn (rnein; oluturma, idare, sonularn raporlanmas),
d) Snav materyallerinin tekrar kullanmndan kaynaklanan tehditleri.

7.4.3 Belgelendirme kurulular aadaki yollarla hileli snav teebbslerini nlemelidir:

a) Adaylarn, gizlilii olan snav materyallerini vermeyeceklerine veya hileli snav teebbslerine
katlmayacaklarna dair taahhtlerini gsteren bir gizlilik szlemesi veya dier bir szlemeyi
imzalamasn talep ederek,
b) Bir snav gzetmeni veya snav yapann bulunmasn art koarak,
c) Adayn kimliini dorulayarak,
d) Snav alanna izinsiz her trl yardmn getirilmesini nlemek iin prosedrler uygulayarak,
e) Adaylarn, snav sresince izin verilmeyen yardmlara eriimini nleyerek,
f) Snav sonularn, kopya belirtilerini grme amacyla izleyerek.

8 Belgelendirme programlar

8.1 Her bir belgelendirme kategorisi iin bir belgelendirme program olmaldr.
8.2 Bir belgelendirme program aadaki unsurlar iermelidir:

a) Belgelendirme kapsam,
b) ve grev tanm,
c) art koulan yeterlilik,
d) Beceriler (uygulanabilirlii olduunda),
e) n artlar (uygulanabilirlii olduunda),
f) Davran kurallar (uygulanabilirlii olduunda).

Not 1- Beceriler; grme, duyma, hareket etme gibi fiziksel kabiliyetleri ierebilir.

Not 2 - Davran kurallar, programn art kotuu ahlaki veya kiisel davranlar tanmlar.

8.3 Bir belgelendirme program aadaki belgelendirme prosesi artlarn iermelidir:


a) lk belgelendirme ve yeniden belgelendirme iin kriterler,
b) lk belgelendirme ve yeniden belgelendirme iin deerlendirme yntemleri,
c) Gzetim yntemleri ve kriterleri (gzetim sz konusu ise),
d) Belgelendirmenin askya alnmas ve geri ekilmesi iin kriterler,
e) Belgelendirme kapsam veya seviyesinin deitirilmesi iin kriterler (deitirme sz konusu ise)

8.4 Belgelendirme kuruluunun, belgelendirme programnn oluturulmas ve gzden geirilmesinde


aadakilerin dhil edildiini gstermek iin dokmanlar olmaldr:

a) Uygun uzmanlarn yer aldn,


b) Hibirinin kar baskn olmakszn, nemli lde ilgili tm taraflarn karlarnn adil olarak temsil edildii
uygun bir yapnn kullanldn,
c) Uygulanabilirlii olduunda, n artlarn belirlendiini ve yeterlilik artlar ile uyumlu hale getirildiini,
d) Deerlendirme mekanizmalarnn belirlendiini ve yeterlilik artlar ile uyumlu hale getirildiini,
e) Aadaki hususlar iin bir i veya uygulama analizinin gerekletirildiini ve gncellendiini,
- Baarl performans iin grevleri belirleme,
- Her bir grev iin gereken yeterlilii belirleme,
- n artlar belirleme (uygulanabilirlii olduunda),
- Deerlendirme mekanizmalarn ve snav ieriini dorulama,
- Yeniden belgelendirme artlarn ve araln belirleme.

8
ICS 03.120.20 TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012

Not - Belgelendirme program belgelendirme kuruluu dnda bir kurulu tarafndan oluturulduunda, i
veya uygulama analizi bu iin bir paras olarak mevcut olabilir. Bu durumda, belgelendirme kuruluu
dorulama iin, ayrntlar program dokmantasyonundan elde edebilir.

8.5 Belgelendirme kuruluu, belgelendirme programnn devaml surette ve sistematik bir ekilde gzden
geirilmesini ve geerli klnmasn salamaldr.

8.6 Belgelendirme kuruluu, uygulad bir belgelendirme programnn sahibi olmadnda, bu maddede
(Madde 8) yer alan artlarn yerine getirilmesini salamaldr.

9 Belgelendirme prosesi artlar


9.1 Bavuru prosesi

9.1.1 Bavuru srasnda, belgelendirme kuruluu, belgelendirme programna uygun olarak belgelendirme
prosesinin genel bir aklamasn hazr bulundurmaldr. Bu tantm en azndan; belgelendirme artlar ve
kapsamn, deerlendirme prosesinin aklanmasn, bavuru sahibinin haklarn, belgelendirilmi kiinin
grevlerini ve cretleri iermelidir.

9.1.2 Belgelendirme kuruluu, bavuru sahibi tarafndan imzalanm en azndan aadakilerin bulunduu
bir bavurunun tamamlanmasn art komaldr:

a) Bavuru sahibinin kimlii iin art koulan bilgiler (rnein; isim, adres) ve belgelendirme programnn art
kotuu dier bilgiler,
b) stenen belgelendirme kapsam,
c) Bavuru sahibinin belgelendirme artlarna uyacana ve deerlendirme iin gereken her trl bilgiyi
vereceine dair bir beyan,
d) Belgelendirme programnn n artlarna uygunluu objektif olarak kantlayacak her trl destekleyici
bilgi,
e) Bavuru sahibine, makul olmak kaydyla zel ihtiyalarnn yerine getirilmesi talebini beyan etme imkn
olduuna dair bir bildirim (bk. Madde 9.2.5).

Not - Yasalar izin verdiinde, elektronik imza dhil dier yntemler kabul edilebilir.

9.1.3 Belgelendirme kuruluu, bavuru sahibinin belgelendirme programnda yer alan bavuru artlarn
karladn dorulamak iin bavuruyu gzden geirmelidir.

9.2 Deerlendirme prosesi

9.2.1 Belgelendirme kuruluu, belgelendirme programnda tanmlanan belirli deerlendirme yntemlerini ve


mekanizmalarn uygulamaldr.

9.2.2 Belgelendirme programnda ilave deerlendirme gerektirecek ekilde bir deiiklik olduunda,
belgelendirme kuruluu belgelendirilmi kiinin deien artlar karladn dorulamak iin gerekli olan
belirli yntemleri ve mekanizmalar dokmante etmeli ve bunlar talebe bal olmakszn kamuya ak hale
getirmelidir.

Not - Yeniden belgelendirme bu dorulamay salamak iin kullanlabilir.

9.2.3 Deerlendirme; adayn yeterlilii onaylanrken, belgelendirme program artlarnn dokmante edilmi
deliller nda objektif ve sistematik olarak dorulanmasn salayacak ekilde planlanmal ve
yaplandrlmaldr.

9.2.4 Belgelendirme kuruluu, adaylar deerlendirme yntemlerini dorulamaldr. Bu dorulama, her bir
deerlendirmenin adaletli ve geerli olmasn gvence altna almaldr.

9.2.5 Belgelendirme kuruluu, ulusal dzenlemeleri dikkate alarak makul olmas ve deerlendirmenin
btnln bozmamas kaydyla zel ihtiyalar dorulamal ve karlamaldr (bk. Madde 9.1.2.e).

9
ICS 03.120.20 TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012

9.2.6 Belgelendirme kuruluu dier bir kuruluun yapt almay dikkate aldnda, sonularn
belgelendirme program tarafndan ortaya konan artlara edeer olduunu ve bu artlar karladn
gsterecek uygun raporlar, veriler ve kaytlara sahip olmaldr.

9.3 Snav prosesi

9.3.1 Snavlar; yazl, szl, uygulamal, gzleme dayal veya dier gvenilir ve objektif aralar kullanlmak
suretiyle; belgelendirme programna dayal ve bununla tutarl olacak ekilde, yeterlilii deerlendirmek iin
tasarlanmaldr. Snav artlar, geme-kalma kararnn geerlilii dhil her bir snav sonucunun ierik ve
zorluk derecesi benzer seviyede olacak ekilde tasarlanmaldr.

9.3.2 Belgelendirme kuruluunun, snavn tutarl bir ekilde idaresini salayacak prosedrleri olmaldr.

9.3.3 Snavlar idare koullar iin kriterler oluturulmal, dokmante edilmeli ve izlenmelidir.

Not Koullar; aydnlatma, scaklk, adaylarn birbirinden ayrlmas, grlt, aday gvenlii vb. ierebilir.

9.3.4 Snav prosesinde teknik donanm kullanldnda, donanm dorulanmal veya gerektiinde
kalibrasyona tabi tutulmaldr.

9.3.5; Adil davranma, geerlilik, gvenilirlik ve her bir snavn genel performansn; kantlanm zaman
aralklarnda tekrar dorulamak iin uygun yntem ve prosedrler (istatistiksel verilerin toplanmas ve
muhafaza edilmesi gibi) dokmante edilmeli ve belirlenen tm eksiklikler dzeltilmelidir.

9.4 Belgelendirme karar

9.4.1 Belgelendirme prosesi boyunca toplanan bilgiler;

a) Belgelendirme kuruluunun bir belgelendirme karar vermesi,


b) tiraz veya ikyet gibi durumlardaki izlenebilirlik

iin yeterli olmaldr.

9.4.2 Belgelendirmenin verilmesi, srdrlmesi, yenilenmesi, kapsamnn geniletilmesi veya daraltlmas,


askya alnmas veya geri ekilmesi kararlarnda d kaynak kullanlmamaldr.

9.4.3 Belgelendirme kuruluu, belgelendirme kararn belgelendirme programnn artlar ile belirgin olarak
ilikili konularla snrlandrmaldr.

9.4.4 Bir adaya ilikin belgelendirme karar, belgelendirme prosesi boyunca toplanan bilgiler esas alnarak,
tek bana belgelendirme kuruluu tarafndan verilmelidir. Belgelendirme kararn verecek personel, adayn
snavnda veya eitiminde yer almam olmaldr.

9.4.5 Belgelendirme kararn verecek personel, belgelendirme artlarnn karlanp karlanmadn


belirleyebilmek iin, belgelendirme prosesine ilikin yeterli bilgi birikimi ve tecrbeye sahip olmaldr.

9.4.6 Tm belgelendirme artlar yerine getirilinceye kadar belgelendirme verilmemelidir.

9.4.7 Belgelendirme kuruluu, tm belgelendirilmi kiilere bir belge vermelidir. Belgelendirme kuruluu
belgelerin tek bana sahibi olma durumunu srdrmelidir. Belge; belgelendirme kuruluu alanlar
arasndan sorumlu personel tarafndan imzalanm veya yetkilendirme yaplm bir yazl metin, kart ya da
dier bir ortamda olmaldr.

9.4.8 Belge en azndan aadaki bilgileri iermelidir;

a) Belgelendirilmi kiinin ismi,


b) zgn bir tanmlama,
c) Belgelendirme kuruluunun ad,

10
ICS 03.120.20 TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012

d) Yayn tarihi (uygun olduu takdirde) dhil belgelendirme program, standard ve dier ilgili dokmanlara
yaplan bir atf,
e) Uygulanabilir olduunda geerlilik koullar ve snrlamalar dhil belgelendirme kapsam,
f) Belgelendirmenin yrrlk tarihi ve sona erme tarihi.

9.4.9 Belge sahtecilik riskini azaltacak ekilde tasarlanmaldr.

9.5 Belgelendirmenin askya alnmas, geri ekilmesi veya kapsamnn daraltlmas

9.5.1 Belgelendirme kuruluunun, belgelendirmenin askya alnmas veya geri ekilmesi ya da kapsamnn
daraltlmas durumlarnda belgelendirme kuruluunca gerekletirilecek mteakip faaliyetleri belirten bir
politikas ve dokmante edilmi prosedr/prosedrleri olmaldr.

9.5.2 Belgelendirme kuruluu tarafndan verilen sre ierisinde askya alma nedeni olan hususlarn
zmlenememesi durumunda, belgelendirme geri ekilmeli veya kapsam daraltlmaldr.

9.5.3 Belgelendirme kuruluunun belgelendirdii kii ile arasnda; belgelendirmenin askya alnmas
durumunda, belgelendirme askda iken belgelendirilmi kiinin belgelendirmeyi kullanmaktan uzak durmasn
gvence altna almak iin uygulanabilir dzenlemeleri olmaldr.

9.5.4 Belgelendirme kuruluunun belgelendirdii kii ile arasnda; belgelendirmenin geri ekilmesi
durumunda belgelendirilmi kiinin, belgelendirilmi olma statsne tm atflar kullanmaktan uzak durmasn
gvence altna almak iin uygulanabilir dzenlemeleri olmaldr.

9.6 Yeniden belgelendirme prosesi

9.6.1 Belgelendirme kuruluunun, yeniden belgelendirme prosesinin uygulanmas iin, belgelendirme


programnn artlar ile uyumlu olacak ekilde, dokmante edilmi bir prosedr/prosedrleri olmaldr.

9.6.2 Belgelendirme kuruluu; yeniden belgelendirme prosesi srasnda, belgelendirilmi kiinin yeterliliini
srdrdn ve gncel belgelendirme program artlarna uyum gsterdiini gvence altna almaldr.

9.6.3 Yeniden belgelendirme periyodu belgelendirme program artlarna dayandrlmaldr. Yeniden


belgelendirme periyodunu gerekesinde, aadaki hususlardan uygun olanlar dikkate alnmaldr:

a) Dzenleyici artlar,
b) Normatif dokmanlardaki deiiklikler,
c) lgili belgelendirme program artlarndaki deiiklikler,
d) Belgelendirilmi kiinin alt endstri veya alann yaps ve olgunluu,
e) Yeterlilii olmayan bir kiiden kaynaklanan riskler,
f) Teknolojideki sregelen deiiklikler ve belgelendirilmi kiilere ilikin artlar,
g) lgili taraflarn artlar,
h) Belgelendirme program gzetimi art kotuunda, gzetim faaliyetlerinin skl ve ierii,

9.6.4 Seilen yeniden belgelendirme faaliyeti/faaliyetleri, belgelendirilmi kiinin yeterliliini srdrdn


dorulamak iin yaplan deerlendirmenin tarafszln gvence altna almak iin yeterli olmaldr .

9.6.5 Belgelendirme programna gre, belgelendirme kuruluu tarafndan yaplan yeniden belgelendirme en
azndan aadaki hususlar dikkate almaldr:

a) Sahadaki deerlendirmeyi,
b) Profesyonel geliimi,
c) Belirli formattaki mlkatlar,
d) in tatminkr bir ekilde srdrldnn ve i tecrbesine ilikin kaytlarn dorulanmas,
e) Snav,
f) Sz konusu yeterlilie ilikin fiziksel kapasitenin kontrol edilmesi.

11
ICS 03.120.20 TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012

Not - Belgelendirme iin art koulan teknik performans becerilerinin yan sra fiziksel kapasite; bir salk
uzman veya el becerisi, g ve dayankllk gibi melekeleri deerlendirebilecek vasfta bir uzman
tarafndan bir deerlendirme yaplmasn gerektirebilir.

9.7 Belge, logo ve iaretlerin kullanm

9.7.1 Belgelendirme iareti veya logosu salayan bir belgelendirme kuruluu bunlarn kullanm koullarn
dokmante etmeli, iaret ve logonun kullanm ve gsterim haklarn uygun ekilde ynetmelidir.

Not - ISO/IEC 17030da nc taraf iaretlerinin kullanmna ynelik artlar yer almaktadr.

9.7.2 Belgelendirme kuruluu, belgelendirilmi kiiden;

a) Belgelendirme programnn ilgili hkmlerine uymas,


b) Belgelendirmeye ilikin beyanlarnn sadece belgelendirmenin verildii kapsama gre olmasn,
c) Belgelendirmeyi, belgelendirme kuruluunun itibarn drecek bir ekilde kullanmamas ve
belgelendirmeye ilikin olarak belgelendirme kuruluunun yanltc veya yetkisiz olarak deerlendirecei
herhangi bir beyanda bulunmamas,
d) Belgelendirmenin askya alnmas veya geri ekilmesi durumunda; belgelendirme kuruluu veya
belgelendirmeye ilikin tm beyanlarn kullanmn durdurmas ve belgelendirme kuruluunca dzenlenen
her trl belgeyi iade etmesi,
e) Belgeyi yanltc bir ekilde kullanmamas

amacyla bir szleme imzalamasn art komaldr.

Not - Yasalar izin verdii takdirde, elektronik imza dahil dier yntemler de kabul edilebilir.

9.7.3 Belgelendirme kuruluu, belgelendirme iareti veya logosunun her trl yanl kullanmn dzeltici
nlemlerle ele almaldr.

9.8 Belgelendirme kararlarna kar itiraz

9.8.1 Belgelendirme kuruluu; itirazlarn alnmas, deerlendirilmesi ve karar verilmesine ilikin dokmante
edilmi bir prosese sahip olmaldr. tirazlar ele alma prosesi en azndan aadaki unsur ve yntemleri
iermelidir:

a) tiraz alma, geerli klma, aratrma ve nceki benzer itiraz sonularn gz nne alarak itiraza karn
gerekletirilecek faaliyetlere ilikin karar verilmesi iin proses,
b) zmlenmeleri iin gerekletirilen faaliyetler dhil itirazlarn takibi ve kayt altna alnmas,
c) Uygulanabilir olduunda, uygun dzeltme ve dzeltici faaliyet tedbirlerinin alnmasnn salanmas.

9.8.2 Politikalar ve prosedrler; tm itirazlarn yapc, tarafsz ve vakitli bir ekilde ele alndn gvence
altna almaldr.

9.8.3 tirazlar ele alma prosesinin tanm, talep olmakszn eriilebilecek ekilde kamuya ak olmaldr.

9.8.4 Belgelendirme kuruluu, itirazlar ele alma prosesinin her seviyesindeki tm kararlardan sorumlu
olmaldr. Belgelendirme kuruluu; itirazlar ele alma prosesinde karar vermekle grevli olan personelin,
ikyete konu kararda yer alan personelden farkl olmasn gvence altna almaldr.

9.8.5 tirazn yaplmas, aratrlmas ve itirazla ilgili karar verme aamalar, itiraz edene kar ayrmc
faaliyetlere sebebiyet verecek sonular oluturmamaldr.

9.8.6 Belgelendirme kuruluu, itiraz edeni itirazn alnd konusunda bilgilendirmeli ve ilerleme raporlarn ve
sonucu kendisine sunmaldr.

9.8.7 Belgelendirme kuruluu, itiraz ele alma prosesinin bitimini itiraz edene resmi olarak bildirmelidir.

12
ICS 03.120.20 TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012

9.9 ikyetler

9.9.1 Belgelendirme kuruluu; ikyetlerin alnmas, deerlendirilmesi ve karar verilmesine ilikin dokmante
edilmi bir prosese sahip olmaldr.

9.9.2 ikyetleri ele alma prosesinin tanm, talep olmakszn eriilebilecek ekilde olmaldr. Prosedrler
tm taraflara adil ve eit ekilde uygulanmaldr.

9.9.3 Politikalar ve prosedrler; tm ikyetlerin yapc, tarafsz ve vakitli bir ekilde ele alndn gvence
altna almaldr. ikyetleri ele alma prosesi en azndan aadaki unsur ve yntemleri iermelidir:

a) ikyeti alma, geerli klma, aratrma ve itiraza karn gerekletirilecek faaliyetlere ilikin karar verilmesi
prosesinin ana hatlar,
b) zmlenmeleri iin gerekletirilen faaliyetler dhil ikayetlerin takibi ve kayt altna alnmas,
c) Uygulanabilir olduunda, uygun dzeltme ve dzeltici faaliyet tedbirlerinin alnmasnn salanmas.

9.9.4 Belgelendirme kuruluu bir ikyet aldnda, bu ikyetin sorumlu olduu belgelendirme faaliyetleri ile
ilgili olup olmadn teyit etmeli ve eer ilgili ise bu dorultuda harekete gemelidir.

9.9.5 Mmkn olduunda belgelendirme kuruluu, ikyet edeni ikyetin alnd konusunda bilgilendirmeli
ve ilerleme raporlarn ve sonucu kendisine sunmaldr.

9.9.6 ikyeti alan muayene kuruluu, ikyetin geerli klnmasna ynelik tm gerekli bilgilerin toplanmas
ve dorulanmasndan sorumlu olmaldr.

9.9.7 Mmkn olduunda belgelendirme kuruluu, ikyetlerin ele alnmas prosesinin bitimini ikyet veya
itiraz edene resmi olarak bildirmelidir.

9.9.8 Belgelendirilmi bir kii hakkndaki kantlanm her trl ikyet, belgelendirme kuruluu tarafndan
makul bir sre iinde sz konusu kiiye aktarlmaldr.

9.9.9 ikyetlerin ele alnmas prosesi, ikyet sahibi ve ikyetin konusu alarndan gizlilik artlarna tabi
olmaldr.

9.9.10 ikyet edene bildirilecek olan karar, ikyete konu faaliyetlerde nceden yer almam olan personel
tarafndan verilmeli veya gzden geirilmeli ve onaylanmaldr.

10 Ynetim sistemi artlar


10.1 Genel
Belgelendirme kuruluu, bu standardn artlarn tutarl bir ekilde saladn desteklemek ve gstermek iin
bir ynetim sistemi oluturmal, dokmante etmeli, uygulamal ve srdrmelidir. Madde 4 ila Madde 9un
artlarn karlamasna ek olarak belgelendirme kuruluu aada verilen Seenek A veya Seenek Bye
gre bir ynetim sistemi uygulamaldr;

Seenek A: Madde 10.2de verilen artlar yerine getiren genel bir ynetim sistemi veya

Seenek B: ISO 9001 artlarna gre bir ynetim sistemi oluturan ve srdren, bu standardn (ISO/IEC
17024) artlarn tutarl bir ekilde yerine getirdiini destekleme ve gsterme yeterlilii olan bir belgelendirme
kuruluu, Madde 10.2deki ynetim sistemi artlarn yerine getirmi olur.

10.2 Genel ynetim sistemi artlar

10.2.1 Genel
Belgelendirme kuruluu, bu standardn artlarn tutarl bir ekilde saladn desteklemek ve gsterebilmek
iin bir ynetim sistemi oluturmal, dokmante etmeli, uygulamal ve srdrmelidir.

Belgelendirme kuruluunun st ynetimi, kuruluun faaliyetlerine ynelik politikalar ve hedefleri oluturmal


ve dokmante etmelidir.
13
ICS 03.120.20 TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012

Belgelendirme kuruluunun st ynetimi, ynetim sisteminin oluturulmas, uygulanmas ve bunlarn, bu


standardn artlarn tutarl bir ekilde yerine getirilmesini salamadaki etkinlii konularndaki taahhdn
kantlamaldr. st ynetim, politikalarn belgelendirme kuruluu organizasyonunun btn seviyelerinde
anlalmasn, uygulanmasn ve srdrlmesini salamaldr.

Belgelendirme kuruluunun st ynetimi, dier sorumluluklarna baklmakszn ynetimin bir yesini, aada
belirtilen sorumluluk ve yetkilere sahip olacak ekilde atamaldr:
a) Ynetim sistemi iin gereken prosesler ve prosedrlerin oluturulmas, uygulanmas ve srdrlmesinin
salanmas,
b) Ynetim sisteminin performans ve herhangi bir iyiletirme ihtiyac hakknda st ynetime rapor verilmesi,

10.2.2 Ynetim sistemi dokmantasyonu


Bu standardn uygulanabilir artlar dokmante edilmelidir. Belgelendirme kuruluu, ynetim sistemi
dokmantasyonunun tm ilgili personel tarafndan eriilebilir olmasn salamaldr.

10.2.3 Dokmanlarn kontrol


Belgelendirme kuruluu, bu standardn yerine getirilmesine ilikin dokmanlar (i ve d kaynakl) kontrol
altnda bulundurmak iin prosedrler oluturmaldr. Bu prosedrler;
a) Dokmanlarn yaymlanmadan nce yeterlilik asndan onaylanmas,
b) Dokmanlarn gzden geirilmesi, gncellenmesi (gerekli olduka) ve yeniden onaylanmas,
c) Dokmanlarda deiikliklerin ve gncel revizyon durumlarnn gsterilmesinin salanmas,
d) Uygulanabilir dokmanlarn uygun basklarnn kullanm noktalarnda mevcudiyetinin salanmas,
e) Dokmanlarn okunabilir kalmasnn ve kolaylkla ayrt edilebilmesinin salanmas,
f) D kaynakl dokmanlarn tanmlanmas ve datmlarnn kontrol altnda bulundurulmasnn salanmas,
g) Yrrlkten kalkm dokmanlarn istenmeyen bir ekilde kullanmnn nlenmesi ve herhangi bir amala
elde tutulmalar durumunda bunlarn uygun bir ekilde ayrt edilmesinin salanmas

iin gereken kontrolleri tanmlamaldr.

Not - Dokmantasyon herhangi bir formda veya ortam tipinde olabilir.

10.2.4 Kaytlarn kontrol


Belgelendirme kuruluu; bu standardn yerine getirilmesine ilikin kaytlarn belirlenmesi, depolanmas,
korunmas, ulalabilmesi, elde tutma sresi ve elden karlmas iin gereken kontrollerin tanmlanmas
amacyla prosedrler oluturmaldr.

Belgelendirme kuruluu, kaytlar szlemeye balanm ykmllkler ve yasal ykmllklere uygun olan
bir sre iin saklamaya ynelik prosedrleri oluturmaldr. Bu kaytlara eriim gizlilik dzenlemeleriyle tutarl
olmaldr.

Not - Belgelendirilmi kiiler, adaylar ve bavuru sahipleriyle ilgili kaytlara ynelik artlar iin ayrca Madde
7.1e baknz.

10.2.5 Ynetimin gzden geirmesi

10.2.5.1 Genel
Belgelendirme kuruluunun st ynetimi; bu standardn yerine getirilmesine ilikin beyan edilen politikalar ve
hedefler dhil ynetim sisteminin uygunluk, yeterlilik ve etkinliinin srekliliini salamak iin; ynetim
sistemini planlanm aralklarla gzden geirmeye ynelik prosedrler oluturmaldr. Bu gzden geirmeler
en az her 12 ayda bir kez yaplmal ve dokmante edilmelidir.

10.2.5.2 Gzden geirme girdileri


Ynetimin gzden geirmesi girdileri, aadakilere ilikin bilgileri iermelidir:
a) ve d tetkiklerin (rnein akreditasyon kuruluunun deerlendirmesi) sonular,
b) Bu standardn yerine getirilmesiyle ilgili taraflarn, belgelendirilmi kiilerin, adaylarn ve bavuru
sahiplerinin geri bildirimleri,
c) Tarafszln korunmas,
d) Dzeltici ve nleyici faaliyetlerin durumu,
e) nceki ynetimin gzden geirmelerinden gelen takip faaliyetleri,
14
ICS 03.120.20 TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012

f) Hedeflerin gerekletirilmesi,
g) Ynetim sistemini etkileyebilecek deiiklikler,
h) tirazlar ve ikyetler.

10.2.5.3 Gzden geirme ktlar


Ynetimin gzden geirme ktlar en az aadaki hususlarla ilgili kararlar ve faaliyetleri iermelidir:
a) Ynetim sisteminin ve proseslerinin etkinliinin iyiletirilmesi,
b) Bu standardn yerine getirilmesine ilikin belgelendirme hizmetlerinin iyiletirilmesi,
c) Kaynak ihtiyalar.

10.2.6. tetkikler

10.2.6.1 Belgelendirme kuruluu, bu standardn artlarnn yerine getirildiini ve ynetim sisteminin etkin bir
ekilde uygulandn ve srdrldn dorulamaya ynelik i tetkikler iin prosedrler oluturmaldr.

Not - ISO 19011, standard i tetkiklerin yaplmasna ilikin klavuz bilgiler salar.

10.2.6.2 Bir tetkik program, tetkik edilecek olan proseslerin ve alanlarn nemleri ve bunun yan sra gemi
tetkiklerin sonular gz nnde bulundurularak planlanmaldr.

10.2.6.3 tetkikler en az 12 ayda bir yaplmaldr. Belgelendirme kuruluu, ynetim sisteminin bu standarda
gre etkin bir ekilde uygulamasn srdrdn gsterebilir ve kararlln ispatlarsa, i tetkiklerin sklnn
azaltlmasna izin verilir.

10.2.6.4 Belgelendirme kuruluu;


a) tetkiklerin, belgelendirme, tetkik ve bu standardn artlar hakknda bilgi sahibi ve yeterlilii olan
personel tarafndan gerekletirilmesini,
b) Tetkikilerin kendi ilerini tetkik etmemelerini,
c) Tetkik edilen alandan sorumlu personelin tetkik sonucu hakknda bilgilendirilmesini,
d) tetkik sonularnn gerektirdii tm faaliyetlerin zamannda ve uygun bir ekilde gerekletirilmesini,
e) yiletirme iin her trl frsatlarn belirlenmesini

salamaldr.

10.2.7 Dzeltici faaliyetler


Belgelendirme kuruluu, operasyonlarndaki uygunsuzluklarn tanmlanmas ve ynetilmesi iin
prosedr/prosedrler oluturmaldr. Belgelendirme kuruluu gerekli olduunda ayrca, tekrarlarnn
engellenmesi amacyla, uygunsuzluklarn nedenlerini gidermek iin tedbirler almaldr. Dzeltici faaliyetler,
karlalan problemlerin etkilerine gre olmaldr. Dzeltici faaliyet prosedrleri, aada belirtilenlere ilikin
artlar tanmlamaldr:
a) Uygunsuzluklarn tanmlanmas,
b Uygunsuzluk nedenlerinin belirlenmesi,
c) Uygunsuzluklarn dzeltilmesi,
d) Uygunsuzluklarn tekrar olumamasnn gvence altna alnmas iin faaliyet gerekliliinin
deerlendirilmesi,
e) Gerekli faaliyetlerin zamannda belirlenmesi ve uygulanmas,
f) Gerekletirilen faaliyetlerin sonularnn kayt altna alnmas,
g) Dzeltici faaliyetlerin etkinliinin gzden geirilmesi.

10.2.8 nleyici faaliyetler


Belgelendirme kuruluu, potansiyel uygunsuzluklarn nedenlerinin giderilmesi amacyla nleyici faaliyetler
uygulanmasna ilikin prosedr/prosedrler oluturmaldr. Alnan nleyici faaliyet tedbirleri, potansiyel
problemlerin potansiyel etkilerine gre olmaldr. nleyici faaliyetler prosedrleri, aada belirtilenlere ilikin
artlar tanmlamaldr:
a) Potansiyel uygunsuzluklar ve bunlarn nedenlerinin belirlenmesi,
b) Uygunsuzluklarn olumasn nlemeye ynelik faaliyet ihtiyacnn deerlendirilmesi,
c) Gereken faaliyetin belirlenmesi ve uygulanmas,
d) Gerekletirilen faaliyetlerin sonularnn kayt altna alnmas,
e) Gerekletirilen nleyici faaliyetlerin etkinliinin gzden geirilmesi.

Not - Dzeltici ve nleyici faaliyetlere ilikin prosedrlerin ayr ayr olmas art deildir.

15
ICS 03.120.20 TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012

Ek A
(Bilgi iin)
Kiileri belgelendiren kurulular ve bu kurulularn faaliyetlerine ilikin
prensipler
A.1 Genel
A.1.1 Bu standard, oluabilecek tm durumlar iin zel artlar vermez. Bu prensiplerin, nceden tahmin
edilemeyen durumlara ilikin alnmas gerekebilecek kararlar iin klavuzluk bilgileri olarak uygulanmas
esastr. Prensipler, artlar deildir.

A.1.2 Kiileri belgelendirmenin nihai amac, bir kiinin bir grev veya bir ii yapmak iin bireysel yeterliliini
onaylamaktr.

A.1.3 Belgelendirme kuruluu, belgelendirmenin sadece yeterliliini kantlayan kiilere verilmesinden


sorumludur.

A.1.4 Kiileri belgelendirme, kamunun duyduu gven ve inan vastasyla deer katar. Kamunun duyduu
gven, yeterliliin nc bir tarafa tarafndan geerli bir ekilde deerlendirilmesine ve bunun belirli
aralklarla yeniden teyit edilmesine dayanr.

A.1.5 Belgelendirme kuruluunun; yeterlilii, tarafszl ve drstl konusunda ilgili taraflara kar gven
verecek bir sorumluluk ierisinde hareket etmesi esastr.

A.2 Tarafszlk
A.2.1 Bir kiinin belgelendirilmesinin; belgelendirme kuruluu tarafndan adil, geerli ve gvenilir bir
deerlendirme sonrasnda elde edilen objektif delile dayanmas ve dier karlar veya dier taraflarn etkisi
altnda kalmamas esastr.

A.2.2 Faaliyetlerinin ve bunlarn sonularnn gven vermesi iin, belgelendirme kurulularnn ve


personelinin, tarafsz olmas ve tarafsz olarak alglanmas arttr.

A.2.3 Tarafszla ynelik tehditler, bunlarla snrl olmamak kaydyla aadakileri ierir:
a) Bireysel kar tehditleri; kendine yarar salamak iin kendi karna gre hareket eden kii veya
kurulutan kaynaklanan tehditler,
b) Sbjektiflik tehditleri; kiisel eilimin objektif delilin nne gemesinden kaynaklanan tehditler,
c) Ainalk tehditleri; baka bir kiiye ainal olan veya bu kiiye itimat eden kiiden kaynaklanan tehditler,
rnein; bir aday ile aralarnda, objektif hkm vermeyi etkileyecek bir ekilde iliki tesis eden bir snav
yapan veya belgelendirme kuruluu personeli,
d) Korkutma tehditleri; bir belgelendirme kuruluu veya onun personelinin, bir aday veya dier ilgili
taraflardan korkularndan dolay objektif bir ekilde davranmalarn engelleyecek tehditler,
e) Finansal tehditler; bir belgelendirme kuruluunun gelir kayna tarafszla ynelik bir tehdit olabilir.

A.3 Yeterlilik
Belgelendirme kuruluunun personelinin yeterlilii, gven oluturan bir belgelendirme salamak iin arttr.

A.4 Gizlilik ve aklk


Gizlilik ve aklkla ilgili artlar arasndaki dengenin ynetimi, paydalarn itimadn ve belgelendirme
faaliyetlerinin deeri hakkndaki alglamalarn etkiler.

A.5 ikyet ve itirazlara cevap verme


ikyet ve itirazlarn etkin bir ekilde zm; belgelendirme kuruluunun ve ilgili taraflarn; hatalara,
ihmallere veya makul olmayan davranlara kar korunmas iin nemli bir aratr.

A.6 Sorumluluk
Belgelendirme kuruluu, bir belgelendirme kararna dayanak oluturacak olan yeterli objektif delili elde
etmekten sorumludur.

16
ICS 03.120.20 TS EN ISO/IEC 17024:2012-12
EN ISO/IEC 17024:2012

Kaynaklar

[1] ISO 9001, Quality management systems - Requirements

[2] ISO 19011, Guidelines for auditing management systems

[3] ISO/IEC 17030, Conformity assessment - General requirements for third-party marks of conformity

17

You might also like