Cin Nasil Kapitalist Oldu

Facebookta
beenin
Twitterda
takip edin
Pinterestte
pinleyin
Goodreadste
kitaplarnza ekleyin
Ronald Coase & Ning Wang
in Nasl Kapitalist Oldu?
How China Became Capitalist
eviren: lkay Ylmaz
BigBang Yaynlar: 19 RONALD H. COASE NING WANG

1. Bask: Austos 2015; 1910da Londrada doan Ronald Arizona Eyalet niversitesinden
ISBN 13: 978-605-4665-22-8 Coase lisans renimini London grev yapmakta olan Dr.
School of Economicste (LSE) Wangn aratrma alan
tamamlam doktora derecesini uluslararas kalknma zerine
Copyright 2015, BigBang Yaynlar Londra niversitesinden almtr. konularla, hukuk, siyaset, iktisat
Daha sonra Amerikaya yerleen ve toplum konularnn birbirlerini
Copyright 2012, Palgrave Macmillan
Coase alma hayatnn nemli nasl etkiledikleridir. Her ikisi de
blmn burada bilhassa eitim sistemlerinde disiplinler
Chicago niversitesinde aras geiin yasak olmasyla
Bu kitap ilk olarak ngilizcede, Macmillan Publishers Limitedin bir markas olan
geirmitir. Ayn zamanda tannan Pekin niversitesi
Palgrave Macmillan tarafndan, How China Became Capitalist ismiyle baslmtr.
Trke eviri ve basks Palgrave Macmillann izniyle yaplmtr. Bu Eserin mellifi Chicago Ekolnn nemli ve Chicago niversitesinde
olarak yazarn haklar mahfuzdur. temsilcilerinden biridir. Epeyce eitim grmtr ve Chicago
uzun bir entelektel retim niversitesi Hukuk Fakltesinde
Tm haklar sakldr. Hibir ekilde tamam veya herhangi bir paras fotokopiyle veya hayatna ship olan Coaseun ilk hukuk ve iktisat zerine ve
baka yntemlerle oaltlamaz ve datlamaz. Bunu yapanlar veya buna teebbs almalarndan olan Firmann yeni kurumsal iktisatlar zerine
edenler hakknda yaynevimiz kanun takibat yaptrma hakkna sahiptir. Doasndan kendi ismiyle anlan Profesr Ronald Coase ile
teoremine kadar disipline nemli alma ansna ship olmutur.
katklar olmutur. Bu nemli
Yayna Hazrlayan: Seluk Durgut katklar neticesinde 1991 ylnda
Redaksiyon: Ali Krad ifi Nobel ktisat dlne lyk
Kapak Tasarm: Muhsin Doan grlmtr.
Sayfa Tasarm: BigBang Yaynlar Coase 2013 ylnda Chicagoda
hayatn kaybetmitir.
Bask: Tarcan Matbaas
Adres: Zbeyde Hanm Mah.Samyeli Sok. No: 15, skitler, Ankara
Telefon: (312) 384 34 35-36 Faks: (312) 384 34 37 Sertifika No: 25744
Adres: Dr. Mediha Eldem Sok. No: 68/9, Kzlay, Ankara Telefon/Faks: (312) 434 44 64
E-Mail: info@bigbangyayinlari.com Web: www.bigbangyayinlari.com Sertifika No: 25787
INDEKILER
TEEKKR 13
NSZ 17
1. MAO LDNDE INDEKI DURUM 21
2. DNM SRECINDE IN 57
3. INDE PIYASA REFORMUNUN BALAMASI 91
4. KAFESTEKI KU 139
5. BYYEREK SOSYALIZMI AMAK 203
6. KAPITALIZMDEN KAPITALIZMLERE 287
SONU 375
SONNOTLAR 383
KAYNAKA 423
DIZIN 451
Eyalet Bakent Nfus Yzlm Youluk GSYH Byme Toplam
(2010) (km2) (km2/kii) (SAGP, 2014) Oran GSYHdeki
(%, 2014) Pay (%)
Guangdong Guangzhou 104.303.132 [1] 180.000 [15] 579,46 [9] 1.873.128 [1] 7,80 10,65
Eyaleti
Shnghi (anghay)
Jiangsu Eyaleti Nanjing 78.659.903 [5] 102.600 [24] 766,66 [6] 1.798.417 [2] 8,70 10,23
tarafndan kontrol ediliyor

Shandong Jinan 95.793.065 [2] 153.800 [20] 622,84 [8] 1.641.981 [3] 8,70 9,34
Cumhuriyeti zerinde
Hilngjing
Eyaleti
(H'rbn)
Chngchn
(in Cumhuriyeti
hak iddia ediyor)

Harbin
Zhejiang Eyaleti Hangzhou 54.426.891 [10] 102.000 [25] 533,59 [11] 1.109.458 [4] 7,60 6,31
ancak in Halk
Jln
Shnyng
Taipei
Henan Eyaleti Zhengzhou 94.023.567 [3] 167.000 [17] 563,01 [10] 965.390 [5] 8,90 5,49
Hngzhu
Tayvan
Hebei Eyaleti Shijiazhuang 71.854.202 [6] 187.700 [12] 382,81 [13] 812.919 [6] 6,50 4,62
Lionng
Fzhu
Liaoning Eyaleti Shenyang 43.746.323 [14] 145.900 [21] 299,83 [18] 790.964 [7] 5,80 4,5
Zhjing
Nnjng
Jings
Bijng (Pekin)
Sichuan Eyaleti Chengdu 80.418.200 [4] 485.000 [5] 165,81 [25] 788.480 [8] 8,50 4,48
Nnchng
Fjin
Shndng
Hbi Tinjn
Hubei Eyaleti Wuhan 57.237.740 [9] 185.900 [14] 307,89 [16] 756.163 [9] 9,70 4,3
Hong Kong
Hfi
Jnn
nhu
Shjizhung
Hunan Eyaleti Changsha 65.683.722 [7] 210.000 [10] 312,77 [15] 747.360 [10] 9,50 4,25
Gungzhu
Jingx
Gungdng
Whn
Fujian Eyaleti Fuzhou 36.894.216 [17] 121.300 [23] 304,15 [17] 664.671 [11] 9,90 3,78
Zhngzhu
Makau
Chngsh
anghay Yerel anghay 23.019.148 [25] 6.341 [32] 3.630,20 [3] 650.999 [12] 7 3,7
Tiyun
Hnn
Ynetimi
Hohhot
Hbi
Hnn
Shnx
Pekin Yerel Pekin 19.612.368 [27] 16.800 [30] 1.167,40 [4] 589.380 [13] 7,30 3,35
Hiku
Ynetimi (Beijing)
Hinn
Nnnng
Anhui Eyaleti Hefei 59.500.510 [8] 139.700 [22] 425,91 [12] 576.060 [14] 9,20 3,28
X'n
Gungx
Chngqng
(Shnx)
Shaanxi
Ynchun
Mooloistan Hohhot 24.706.321 [23] 1.183.000 [3] 20,88 [31] 490.979 [15] 7,80 2,79
Guyng
Moolistan
(Nei Mongol)
zerk Blgesi
Gizhu
Nngxi
Shaanxi Eyaleti Xian 37.327.378 [16] 205.600 [11] 181,55 [24] 488.780 [16] 9,70 2,78
Lnzhu
Chngd
Tianjin Yerel Tianjin 12.938.224 [28] 11.305 [31] 1.144,46 [5] 434.418 [17] 10 2,47
Gns
Ynetimi
Knmng
Xnng
Schun
Jiangxi Eyaleti Nanchang 44.567.475 [13] 167.000 [18] 266,87 [19] 434.035 [18] 9,70 2,47
Guangxi Zhuang Nanning 46.026.629 [11] 236.000 [9] 195,02 [23] 433.051 [19] 8,50 2,46
Ynnn
zerk Blgesi
Heilongjiang Harbin 38.312.224 [15] 454.000 [7] 84,38 [29] 415.544 [20] 5,60 2,36
Eyaleti
Qnghi
Chongqing Yerel Chongqing 28.846.170 [20] 82.300 [26] 350,50 [14] 394.159 [21] 10,90 2,24
Ynetimi
rmqi (Urumi)
Tibetin paras olduu iddia ediyor.

in Halk Cumhuriyeti bu blgenin
Jilin Eyaleti Changchun 27.462.297 [21] 187.400 [13] 146,54 [26] 381.405 [22] 6,50 2,17
Yunnan Eyaleti Kunming 45.966.239 [12] 394.000 [8] 116,66 [27] 354.072 [23] 8,10 2,01
tarafndan kontrol ediliyor.
Shanxi Eyaleti Taiyuan 35.712.111 [18] 156.300 [19] 228,48 [21] 352.549 [24] 4,90 2
Lhasa
Xinjiang (Sincan) rmqi 21.813.334 [26] 1.660.400 [1] 13,13 [32] 255.971 [25] 10 1,46
Bu blge Hindistan
Uygur zerk
Tibet (Xzng)
Blgesi
(Sincan)
Xnjing
Guizhou Eyaleti Guiyang 34.746.468 [19] 176.000 [16] 197,42 [22] 255.609 [26] 10,80 1,45
Gansu Eyaleti Lanzhou 25.575.254 [22] 454.300 [6] 56,29 [30] 188.861 [27] 8,90 1,07
Hainan Eyaleti Haikou 8.671.518 [29] 34.000 [29] 255,04 [20] 96.726 [28] 8,50 0,55
Ningxia Hui Yinchuan 6.301.350 [31] 66.400 [27] 94,89 [28] 76.042 [29] 8 0,43
zerk Blgesi
Qinghai Eyaleti Xining 5.626.722 [32] 721.200 [4] 7,80 [33] 63.581 [30] 9,20 0,36
zel dar Blge
ddia edilen
fl blgeler
Tibet zerk Lhasa 3.002.166 [33] 1.228.400 [2] 2,44 [34] 25.443 [31] 10,80 0,14
Yerel Ynetim
k Blge
Blgesi
Hak iddia
Makao zel Makao 552.300 [34] 29 [34] 19.044,82 [1] zel idar blge olan Makao ve Hong Kong,
eler
blgeler
htilafl
dar Blgesi Dnya Bankas verilerine gre kii bana

zerk
Eyalett
srasyla 140.000 ve 53.000 dolar civarndaki

Hong Kong zel Hong Kong 7.061.200 [30] 1.104 [33] 6.396,01 [2] GSYHleriyle dnya birincisi ve onuncusudur.
dar Blgesi
Tayvan Eyaleti* Taipei 23.140.000 [24] 35.581 [28] 650,34 [7] Tayvan IMF verilerine gre kii bana 45.000
dolar civarnda GSYHye shiptir.
* 1949daki kuruluundan beri in Halk Cumhuriyeti (HC), Tayvan 23. eyaleti olarak grmtr, ancak HC Tayvan
hibir zaman kontrol etmemitir. Tayvan (resm adyla in Cumhuriyeti) u anda Tayvan, Penghu, Kinmen ve Matsuyu
idare etmektedir.
IN KOMNIST PARTISI GENEL SEKRETERLERI
Genel Sekreter Greve Balama Grevden Ayrlma

1 Chen Duxiu 1 Temmuz 1921 7 Austos 1927
2004
2004
2 Xiang Zhongfa 7 Austos 1927 24 Temmuz 1931
3 Bo Gu 24 Temmuz 1931 Ocak 1935
4 Zhang Wentian Ocak 1935 20 Mart 1943
Doumda beklenen yaam sresi (kadn erkek toplam, yl)

5 Mao Zedong 20 Mart 1943 9 Eyll 1976
1993
1993
6 Hua Guofeng 7 Ekim 1976 28 Temmuz 1981
7 Hu Yaobang 28 Temmuz 1981 15 Ocak 1987
8 Zhao Ziyang 15 Ocak 1987 23 Temmuz 1989
Doum oran, kabaca (1.000 kii bana) 9 Jiang Zemin 23 Temmuz 1989 15 Kasm 2002
1982
1982
10 Hu Jintao 15 Kasm 2002 15 Kasm 2012

11 Xi Jinping 15 Kasm 2012 grevde
Kaynak: World Development Indicators

IN HALK CUMHURIYETI DEVLET BAKANLARI
1971
1971
Greve Balama Grevden Ayrlma
1. ANAYASA (19541975)
1960
1960
1 Mao Zedong 27 Eyll 1954 27 Nisan 1959

80
40
60
40
20
20
30
30
50
50
70
10
10
0
0
2 Liu Shaoqi 27 Nisan 1959 31 Ekim 1968
- Dong Biwu* 24 ubat 1972 17 Ocak 1975
2. ve 3. ANAYASALAR (1975-1982)
- Zhu De** 17 Ocak 1975 6 Temmuz 1976
- Song Qingling** 6 Temmuz 1976 5 Mart 1978
2004
2004
- Ye Jianying** 5 Mart 1978 18 Haziran 1983
4. ANAYASA (1983ten gnmze)

3 Li Xiannian 18 Haziran 1983 8 Nisan 1988
1993
1993
4 Yang Shangkun 8 Nisan 1988 27 Mart 1993

5 Jiang Zemin 27 Mart 1993 15 Mart 2003
6 Hu Jintao 15 Mart 2003 14 Mart 2013
Kii bana GSYH (mevcut ABD dolar)
7 Xi Jinping 14 Mart 2013 grevde

Enflasyon, GSYH deflatr (yllk %)
1982
1982
Not: in Halk Cumhuriyeti Devlet Bakanl sembolik bir grevdir. in

Babakan hkmetin badr ve drt bakan yardmcs, bakanlar ve ko-

misyon bakanlarndan oluan Devlet Konseyine bakanlk eder. Tek-parti
1971
1971
rejimiyle ynetilen in Halk Cumhuriyetinde in Komnist Partisi Genel

Sekreteri devlet ve hkmet zerinde mutlak iktidar ve otoriteye shiptir.
Ancak rnein Deng Xiaoping hibir zaman bu makamlarda bulunmu
olmasa da fiil olarak 1978-1992 arasnda inin lideri konumundayd.
* Bakan vekili
1960
1960
8000
6000
4000
2000
3000
5000
7000
1000
** Dim komite bakan

25
20
15
10
-5
-10
TEEKKR
ncelikle bu ortak almay en bandan beri

tevik eden ve destekleyen Ekonomik likiler
Enstitsnden (Institute of Economic Affairs) Ste-
phen Littlechild ve Philip Bootha teekkr ederiz.
Bu kitab yazmaya 14-18 Temmuz 2008de Chicagoda
dzenlenen inin Piyasa Dnm Konferansndan he-
men sonra baladk. Kitabn ilk tasla tamamlandktan
sonra 19-23 Temmuz 2010 tarihleri arasnda retimin
Sanayi Yaps ile ilgili Chicago Atlye almasn dzen-
ledik. Konferans ve atlye almasnn katlmclarndan,
zellikle ayn fikirde olmadmz zaman, ok ey rendik.
Marjorie Holme, Lennon Choi ve Joey Nahoma konferan-
s ve atlye almasn mmkn klan mkemmel lojistik
destekleri iin ayrca teekkr ederiz.
lk tasla okuyanlardan, Stephen Littlechild, Douglass
North, Mary Shirley ve Chenggang Xu ayrntl yorumlar-
da bulundular. Ayrca kitabn belli blmleri ile ilgili olarak
Lee Benham, Philip Booth ve Steven Cheungdan yorum-
lar aldk. Birok dzeltme ve iyiletirmeyle sonulanan
Ronald Coase & Ning Wang| in Nasl Kapitalist Oldu? 13

14 Coase & Wang|in Nasl Kapitalist Oldu?
bu eletirileri ve nerileri iin onlara teekkr ederiz. Hu

Weiye de haritalarla ilgili yardmlar iin teekkr ederiz.
Son birka yldr iki yazar bu kitap ve ilgili dier projeler
zerinde almak iin her ay bir araya geldiler. Bal oldu-
umuz kurumlara, Chicago niversitesi Hukuk Okuluna
(the University of Chicago Law School, Ronald Coase iin)
ve Arizona Eyalet niversitesindeki Siyaset ve Kresel
Aratrmalar Okuluna (the School of Politics & Global Stu-
dies at Arizona State University, Ning Wang iin) teekkr
ederiz. Chicago niversitesi Hukuk Okulunun eski dekan
Saul Levmore ve u anki dekan Michael Chill, almamz
cmerte desteklediler.
Bilgilerini ve grlerini bizlerle cmerte paylaan bir-
ok kiiye ayrca teekkr etmek isteriz. Hepsinin adn
burada sayamyoruz. Ama zellikle u isimleri aka be-
lirtmemiz gerekiyor: Alexandra ve Lee Benham, Linda ve
Steven Cheung, Jin Lei, Liang Xiaowei, David Pickus, Ric-
hard Sandor, Guangzhen Sun, Xiao Geng, William Xiao, Xi-
ong Jialong, Xu Liangying, Wang Tianfu, Zhang Weiying,
Dingxin Zhao, Zhou Qiren, Zhou Weibing ve Zhu Xiqing.
NSZ
inin Ekonomik Dnm konusunda Temmuz

2008de Chicagoda dzenlenen konferansta sun-
duu bir makalede Steven Cheung, inin kom-
nist sistemden kapitalizme olan ekonomik dnmn
tarihteki en byk ekonomi reformu program olarak
adlandrmt.1 Cheungun vard sonu kukusuz doru-
dur, ancak ayn derecede olaanst olan ey udur: inin
kapitalist olmasna yol aan olaylar dizisi nceden plan-
lanmamtr ve niha sonu tamamen beklenmeden ger-
eklemitir. Bu hikyenin belki de ok daha olaanst
olan yn, kapitalizme doru dnmn in Komnist
Partisinin himyesi altnda gereklemi olmasdr. Bu,
Hayekin insan eylemlerinin niyet edilmemi sonular
dedii durumun ak bir rneidir.2
1982de Londradaki Ekonomik ler Enstits (Institute
of Economic Affairs) Cheungn in Kapitalist Olacak m?
balkl el kitabn yaynlamt.3 Cheungn bu soruya ver-
dii cevap olumluydu. Ancak Cheungn vard sonu nere-
deyse herkes tarafndan inanlmaz bulunmutu. Kendisi bile

18 Coase & Wang|in Nasl Kapitalist Oldu? nsz 19
grlerini belirtirken Dnm hzl olmayacak. diyecek Argmanlarmz, kitabn sonundaki Notlar ve Referans-
kadar temkinliydi.4 Byle dnmesi mkld. Yllardr larda bulabileceiniz mlkatlardan ve ok saydaki ince
srmekte olan komnist propaganda, indeki insanlarn ve ngilizce kaynaktan derlenen bilgilere dayanmaktadr.
kapitalist sistemin ileyii konusunda ar derecede olum- Birok nemli konuda olduu gibi, bu bilgiler hakkndaki
suz bir gr benimsemelerine yol am olmalyd. Daha- yorumumuz da, mevcut literatrdekinden farkl olabilir.
s, Cheungn belirttii gibi, kapitalist sistem ynnde bir Hikyemizin anlalr olmasn salamak iin, muazzam
deiim, bu deiim nedeniyle kendi konumlarnn tehdit byklkte olan ve hlen bymeye devam eden mevcut
edildii kaygsna kaplacak olan ordu ve hkmet grevlile- literatre ok ender olarak deindik. zleyen sayfalarda, bi-
rinin muhalefetiyle karlaabilirdi. Drt yl sonra, 1986da, zim anlattmz ekliyle, inin nasl kapitalist olduunu
in Kapitalist Olacak m?nn ikinci basks yaynladnda, okuyacaksnz.
Cheung bir yandan deiimin hzn eksik tahmin etmi
olduunu5 belirtirken dier yandan da indeki ekonomi
reformunun geen be yldakinden ok daha yava ilerleye-
cei6 sonucuna varyordu. Oysa deiim hzla devam etti.
Komnist propagandann sradan inlilerin grleri ze-
rindeki etkisi, Cheungn beklediinden daha zayf; ordu ve
hkmet grevlilerinin muhalefeti ise daha az nemli idi.
in grece ksa bir zamanda kapitalist oldu.7 Bu kitapta, bu
sonuca yol aan olaylar dizisi anlatlmaktadr.
Bylesine kapsaml bir konudaki chilliimiz, bu son
derece artc insan tecrbesinin tm ynlerini aratr-
mamza imkn vermemektedir. Hl inin piyasa ekono-
misine dnm konusunda bilmediimiz ok ey var.
Dahas, konuyla ilgili anlatlanlarn pek ou aslnda yan-
l. Yeni olgular ortaya karken phesiz imdi syledikle-
rimizin ayrntlarnn deimesi gerekecek. Ancak burada
izdiimiz ak ve geni tablo, muhtemelen deimeyecek.
Bu ortak projede, Ning Wang indeki olaylarla ilgili bilgi-
leri ve bunlarn yorumlanmasn salad. Daha sonra iki ya-
zar birlikte, bu olaylarn arlklar ve nemi konusunda tar-
ttlar, hatalar dzeltip argmanlar yeniden dzenlediler.
Sonuta ortaya kan rn, bu yakn ibirliinin sonucudur.
1
MAO LDNDE INDEKI DURUM
in Halk Cumhuriyetinin kurucusu ve 1943ten

itibaren in Komnist Partisinin bakan olan Mao
Zedong 9 Eyll 1976da ldnde in on yl nce
onun balatm olduu Kltr Devriminin ortasndayd.1
Bu devrimin sosyalizmi yeniden genletirecek ve onu ka-
pitalist yozlamadan ve brokratik katlktan kurtaracak
bir dizi devrimden ilki olmas bekleniyordu.2 Kltr Devri-
mi, Mao tarafndan ini sosyalist cennete ulatrmak iin
byk bir kararllkla yrtlen bir dizi toplumsal ve siya-
sal kampanyann ardndan balatlmt. Mao, inin yok-
sulluktan kurtulabileceine ve sosyalizmin anl yolunda
yryebileceine inanyordu; ancak bunun olmazsa olmaz
art, in halknn dnce ve eylemde tek vcut olmas ve
btn yetenek ve enerjisini ortak amalar iin seferber et-
mesiydi.3 Fedakr ve mlksz in halk yeniden doacakt.
Tarihin ar yknden ve feodalizmden kurtulan in hal-
k, madd kar beklentisi olmadan ve Bat kapitalizminden
etkilenmeden yalnzca sosyalizm arsna cevap verecekti.
Ancak, Maonun derinden kusurlu ideolojisi ve kt tasar-

22 1. Blm Mao ldnde indeki Durum 23
lanm devrimleri, in halkna yalnzca tarihin en lmcl kutlayaca hayl bile edilemezdi. inin gerekletirdii ina-
ktln getirmekle kalmad, ayn zamanda onu kltrel nlmaz dnm ve izledii yolu anlamak iin dnm-
kklerinden kopard ve modern an gelimelerinden ve den nceki Mao dnemi hakknda net bir gre ship ol-
yeniliklerinden mahrum etti.4 Giriimci bir halk, ksa bir mak gereklidir.
srede sosyalist makinenin cansz paralar durumuna in- inin Mao sonras piyasa ekonomisine geii, Mao
dirgendi. sonras reformun inin sosyalist ekonomisini yeniden
Kabl etmesi zor olsa da, Maonun in halk zerinde yol yaplandrmak iin denedii reformlardan ilki olmad
at felketler kadar baarlar da muazzamd. The Econo- dikkate alndnda zellikle ilgi ekicidir. 1958 ylnda
mist son zmlemede Mao tarihin en baarl liderlerinden Maonun kendisi inin ekonomik ve siyasal sistemini de-
biri olarak kabl edilmelidir diye yazd. Dergiye gre bunun santralize* etmek iin radikal bir kampanya balatmt.8
nedenleri unlard: Mao, Marxn reetesinin aksine, in Ko- Ancak Maonun ini Stalinizmden uzaklatrma gayreti
mnist Partisinin iktidar ele geirmesini salayacak olan leri Doru Byk Atlm (1958-1961) felketi ile sonu-
krsal kkenli bir kyl devrimi stratejisi gelitirmiti. ini land. 1960lardaki ksa sreli bir toparlanma ve iyileme
savalar nedeniyle yklan ve yolsuzluklarla kan kaybeden dneminin ardndan Mao, Kltr Devrimini (1966-1976)
bir feodal toplum olmaktan kararak kimsenin a kalmad balatt ve yine inin ekonomik ve siyasal yapsn desant-
eitliki bir devlete dntrmt. Ulusal gururu ve gveni ralize etmeye alt.9 leri Doru Byk Atlm da Kltr
salam ve bylece inin, Maonun deyiiyle, byk g- Devrimi de feci bir ekilde baarszlkla sonuland.
ler arasnda yer almasnn yolunu amt.5 The Economist in devleti asndan Mao sonras reform, Maonun ba-
inde kimsenin a kalmad konusunda yanlsa da, ok az latt byk davann bir devamyd. 28 Mart 1985te Japon
kii Maonun devrimlerinin in ve dnya zerindeki etkisi- Liberal Parti delegasyonuyla yaplan bir toplantda Deng
ni reddeder. 1972 ylnda in ile ABD arasndaki diploma- Xiaoping ilk defa in ekonomi reformunu inin ikinci
tik ilikileri yeniden balatm olan Richard Nixon, Maoyu devrimi10 olarak tanmlad (ilk devrim Maonun in Halk
byk devrimci liderler kuann zgn bir adam olarak Cumhuriyetini kurmasyla sonulanmt). Pek ok evre ta-
isimlendirdi.6 Maoyu lmeden nce son gren yabanc dev- rafndan in ekonomi reformunun mimar olarak alklanan
let adam olan Pakistan babakan Zlfikar Ali Butto, onu Deng, daha sonralar ikinci devrim ifadesini birok defa
z uyum ve mcera olan bir devrimin olu, dnyay sarsan tekrarlayacak ve bu ifade, Mao sonras ekonomi reformunu
parlak bir yeni dzenin byk mimar olarak tanmlad ve tanmlamak iin kullanlan resm terminolojinin bir para-
ekledi, Mao gibi adamlar yz ylda bir gelir.7 s olacakt. Deng, ekonomi reformunu ikinci devrim ola-
Bu tezatl mirasla in, Mao sonras yolculuuna balad-
nda ne bir yol haritas ne de belli bir hedefi vard. O za-
* Desantralize etmek: adem-i merkezletirmek, yerinden ynetilir hle
manlar otuz yl iinde in Halk Cumhuriyetinin altmnc getirmek, merkez devletin gcn azaltarak yerel ynetimlerin yetki-
kurulu yldnmn gz alc bir piyasa ekonomisi olarak lerini artrmak.
24 1. Blm Mao ldnde indeki Durum 25
rak adlandrrken, ilk devrimin, ini yz yldan uzun sren Yat-sen tarafndan kurulmutu ve in Komnist Partisine
kargaa ve savatan sonra yeniden birletirmesine karn, gre daha eski ve daha bykt. Moskova, inli komnistle-
yeterince baarl olmadn dnm olmalyd. Peki ama ri Sun Yat-senin liderliinde kaplarn komnistlere de a-
eer ikinci devrim ilk devrimin eksik ynlerini tamamlama- m olan Kuomintanga katlmaya tevik etti. Ancak Sunun
y amaladysa Maonun eksik brakt ey neydi? Maonun 12 Mart 1925te lmnn ardndan halefi Chiang Kai-shek
bunu gerekletirmesini ne engelledi? Dengin stesinden in Komnist Partisi ile uzlama konusunda ok daha az is-
gelmek istedii, ilk devrimin hatalar ve snrlar nelerdi? tekliydi. ki yldan daha az bir sre nce, Chiang Moskovada
Sovyet sistemini ay incelemiti. Lev Trotskiy ve dier Rus
I liderleri ile tanm ve Sovyet sisteminin ine uygun olma-
1 Ekim 1949da Tiananmen Meydannda Mao kendine d sonucuna varmt.14 Chiang, 1927de Kuomintang iin-
zg Hunan aksanyla ve kararl bir tavrla in halknn de konumunu salamlatrrken komnistleri hedef ald.
ayaa kalktn sylediinde, btn bir ulus nee ve co- Bir yl sonra Nanjingde Ulusalc hkmeti kurdu ve in Ko-
kuyla dolmutu. Hong Kongtan ksa bir sre nce dnm mnist Partisini yeraltna inmeye zorlad. Bunun zerine
olan nl edebiyat eletirmeni ve yazar Hu Feng, bu tarih Moskova inli Komnistleri Marksizmin ve Bolevik Devri-
an iin drt bin satrdan uzun Zaman Balad adl bir minin retilerine uygun olarak kentlerde isyanlar rgtle-
iir yazmt.11 Qing Hanedannn 1911de utan verici bir meleri konusunda tevik etti. Ancak bu strateji, in ehirleri
ekilde dnden, yerel liderler arasndaki ykc at- devletin asker gleri ile sk bir ekilde kontrol edildii iin
malarn, Japonyaya kar sekiz yllk direniin ve yllk inli komnistler iin felket oldu. Komnist hareket ancak
kanl i savan ardndan en sonunda in, bamsz bir lke birka sovyet ssnde (inli komnist milislerin kontro-
olarak yeniden birlemiti. Neredeyse yz yllk bir sava ve l altndaki blgelerde), Ulusalc ordunun ulamasnn g
atma dneminden sonra in halk bar ve daha iyi bir olduu dalk arazilerde dank bir hlde hayatta kalabildi.
hayat zlemiyle doluydu. Ekim 1934te komnist gler Jiangxi eyaletindeki en b-
Ancak in ulusunun bar ve zenginlik abas, tehlikeli bir yk ve en kkl slerinden birini kaybettiler. Buradaki ko-
yol izleyecekti. kinci Dnya Savann ardndan bamsz- mnistlerin banda Komnist Enternasyonal tarafndan
ln kazanan birok lkede olduu gibi sosyalizm rzgr gnderilen ve in Komnist Partisi iinde komuta kade-
estiinde in bu doktrinin esiri oldu. Moskovada stlenmi mesinde yer alan, inde Li De olarak bilinen, Otto Braun
olan Komnist Enternasyonalin yardmyla 1921de kuru- bulunuyordu.15 Hayatta kalan komnistler kamak zorun-
luundan itibaren in Komnist Partisi komnizmi ideolo- daydlar ve bir sonraki yl gneyden kuzeye doru uzun ve
jik olarak benimsemiti.12 Ancak Moskova ile in Komnist zorlu bir yolculukla geirdiler. Bu uzun yolculukta getikleri
Partisi arasndaki iliki her zaman sorunluydu.13 blgelerden bir ksm Ulusalc ordu tarafndan sk bir ekil-
Balangta Moskova, in Ulusalc Partisini (in de kontrol ediliyordu. Dier baz blgelerde ise komnistlere
Kuomintang) destekliyordu. Bu parti, 1919 ylnda Sun dman etnik aznlklar ya da blgesel eteler hkimdi. Ay-
2
DNM SRECINDE IN
M
aonun 9 Eyll 1976da lm, inde iktidara
kimin gelecei konusunda iddetli ve sonu be-
lirsiz bir mcadelenin balamasna neden oldu.1
Mcadelenin bir tarafnda Maonun in Komnist Partisi
Merkez Komitesi Birinci Bakan Yardmcs olarak setii
ve uzun dnem babakanlk yapm olan Zhou Enlainin
lmnden sonra ubat 1976da babakan vekili olarak
atad Hua Guofeng ve evresi bulunuyordu. Dier tarafta
ise Maonun dul ei Jiang Qing ve onun anghaydan ka-
tlmlarn salad, Kltr Devrimi srasnda siyasal hi-
yerari ierisinde zirveye ykselmi olan dier kiiden
oluan Drtl ete bulunuyordu. Buna ek olarak, in si-
yasal yaam ideolojik izgilerle derinden paralanm bir
hldeydi. Yukarda bahsedilen her iki rakip grup da Kltr
Devrimini desteklemi ve ondan faydalanmt. Bunlarn
karsnda ise Mareal Ye Jianyingin ban ektii, iinde
Deng Xiaoping, Chen Yun ve Hu Yaobangn da bulunduu,
Kltr Devrimini ya hi desteklememi ya da bu harekete
zoraki katlm olan kdemli Parti ve ordu mensuplarndan

58 2. Blm Dnm Srecinde in 59
oluan geni ve gevek bir grup vard. lmnden hemen ksa sre iinde, Hua, ini Maonun radikal ideolojisinden
nce Mao, kendisinden sonra iktidar mcadelesinin zorlu ve ar snf mcadelesinden uzaklatrmay baard ve l-
ve etin olaca ve Kltr Devriminin terk edilecei konu- keyi sosyalist modernizasyona yneltti. Ancak, Hua siyasal
sunda derinden kayglanyordu. Mao, Kltr Devrimini, bir ikilem iindeydi. Bir yandan, Hua ve in hkmeti sos-
Chiang Kai-shekin ve onun ulusalc hkmetinin yenilgi- yalizme ve Maoya ideolojik bakmdan balyd. Sosyaliz-
ye uratlmasnn yannda, en nemli ve kalc baarlarn- min umut krc performans ve Maonun son derece iler
dan biri kabl ediyordu.2 acs ekonomi ynetimi, ne sosyalizmin ideolojik meru-
Maonun lmnden iki gn sonra 11 Eyllde Hua c- iyetini tam olarak ortadan kaldrabilmi ne de Mao etra-
retkr bir adm att. Ekonomik ilerden sorumlu Babakan fndaki kii kltn krabilmiti. lmnden sonra bile,
Yardmcs olan Li Xianniana Drtl eteyi tutuklayaca Mao hem siyasal elitler hem de sradan halk tarafndan
konusundaki kararlln ifade etti ve ondan bir an nce byk bir lider olarak hl geni apta sayg gryordu.
Mareal Ye ile balant kurmasn istedi. O dnemde Ye, Drtl etenin tutuklanmas bile, onlarn Maoya szde
Parti Merkez Komitesi Bakan Yardmcs, Merkez Asker ihanetleriyle merulatrld ve Maonun ileri grll-
Komite Bakan Yardmcs ve Savunma Bakanyd. 13 Ey- ne atfedildi nk Mao, 1975te Birinci Bakan Yardm-
llde Li, Ye ile gizlice grt ve Huann cil mesajn ilet- cs olarak Drtl etenin bir yesi olan Wang Hongweni
ti. Uzun sredir Drtl eteden honutsuz olan Mareal deil Huay semiti. Bu nedenle, Maonun retisine
Ye, Huann kararn itenlikle destekledi. Yenin aktif ka- bal kald srece, Huann liderliinin meru olduuna
tlmyla 26 Eyllde Drtl eteyi devirmek iin gizli bir inanlyordu. Dier yandan, Hua, Maonun baz kararlar-
plan yapld. On gn sonra, 6 Ekimde tek bir damla kan d- nn deitirilmesi gerektiinin farkndayd. zellikle sr-
klmeden Drtl ete tutukland. Kdemli Parti yelerinin mekte olan Kltr Devrimi ve Maonun, 1975te Kltr
gl destekleriyle Hua gcn pekitirdi ve hemen ardn- Devrimini uygulamaktaki isteksizlii nedeniyle Dengi
dan liderlik pozisyonunu ele geirdi. Halk Cumhuriyetin- grevden almas karar deitirilmeliydi. Dengin Mao ile
deki iktidarn ilk kez devri Maonun beklediinden daha ters debilme konusundaki siyasal cesareti ve 19741975
dramatik olsa da onun korktuu kadar sorunlu olmad.3 arasndaki etkin babakanl, pek ok Parti kdemlisinin
gvenini ve genel olarak halkn desteini kazanmasna yol
I amt. Her iki grup da, Dengi, Mao sonras dnemde
Hua, Halk Cumhuriyeti iin kritik olan bir anda, tm l- inin yneticilii iin gl bir aday olarak gryordu.
keyi mahvedebilecek olan bir iktidar kavgasndan kana- Bu ideolojik ikilemle kar karya kalan Hua, Maonun
bildi. Takdir etmek gerekir ki, Hua, ksa bir sre iin bile halefi olarak meruiyetini pekitirecei umuduyla kendi
olsa, Drtl eteyi alt edebilmek ve Mao sonras ortaya - etrafnda yeni bir kii klt oluturulmasna izin verdi.
kan iktidar boluunu doldurabilmek iin ok farkl gleri Ancak bu durum, Hua ile Mareal Yenin ve Huann li-
kendi etrafnda birletirebildi. Ayrca, grevde bulunduu derlii iin desteklerinin gerekli olduu dier Parti emek-
3
INDE PIYASA REFORMUNUN
BALAMASI
in Komnist Partisi On Birinci Merkez Komitesi

nc Genel Kurul Toplants Halk Cumhuriye-
tinin tarihinde bir dnm noktasyd; bu toplant
Partinin roln salamlatrd ve paralanm durumdaki
toplumun yeniden birlemesi iin uygun bir ortam hazrla-
d. Burada verilen kararlar syesinde in halknn enerjisi,
evki ve yaratcl snf mcadelesi politikasndan sosyalist
modernizasyona ynelecekti. 1978 ylnn sonlarnda in
bir kez daha 1949da olduu gibi tarihsel bir kavaktayd. Bu
defa in daha da anslyd. Bugn hem in hkmeti hem
de dnya apnda akademik evreler, nc Genel Kurul
Toplantsn inin piyasaya ynelmesinin balangc olarak
grmektedir. Bu balang syesinde, izleyen otuz yl iinde,
olaanst bir ekilde, dnyann en kalabalk lkesi, yoksul,
duraan bir sosyalist ekonomiden dnyann en dinamik
ekonomilerinden birine dnecekti.1 Ancak bu nemli ola-
y olduundan daha da fazla anlamlandrmamak nc
Genel Kurul Toplantsnn tarihsel neminin sanki nceden

92 3. Blm inde Piyasa Reformunun Balamas 93
belirlendiini dnmemek gerekir. Nihyetinde, inde kayma, daha sonralar, Halk Cumhuriyetinin tarihindeki ilk
zenle byk piyasa dnmn gerekletirecek olan bir geni apl zihin zgrlemesi olarak bilinecekti.2
olaylar dizisini balatmad. Aslnda dnmn kendisi, Kltr Devriminin sona ermesinden hemen sonra in d
nc Genel Kurulu, Halk Cumhuriyetinin tarihindeki en dnyaya almaya balamt. in liderleri, nceki on ylda ih-
belirgin dnm noktas konumuna tad. Eer inin eko- ml edilen ve zedelenen ilikileri yeniden kurmak ve in ile
nomi reformlar baarsz olsayd, nc Genel Kurul, in modern dnya arasndaki a bir de kendi gzleriyle grmek
liderliinin ekonomiyi modernize etmek iin giritii baar- iin darya pek ok ziyaret dzenlediler. in-ABD ilikileri-
sz denemelerden sdece biri olurdu. nin 1 Ocak 1979da normallemesi ve Dengin bunun hemen
Her halkarda in reformlara balamak iin 1978in so- ardndan Amerikaya ziyareti, inin Bat ile olan uzlama-
nuna kadar beklemedi. Maonun Eyll 1976da lm ve snda gl bir katalizr oldu. in liderleri, Asya, Avrupa ve
Aralk 1978deki nc Genel Kurul arasndaki iki yl Amerikadaki kapitalizmin ekonomik dinamizmini grdk-
zarfnda in zaten Maonun radikal ideolojisine kapy ka- ten ve hayranlklarn ifade ettikten sonra ironik bir biimde
pam ve ekonomik kalknmay en nemli ncelii olarak sosyalizme daha da balandlar. Eer in kapitalizmin yeni-
benimsemiti. Kltr Devrimi Drtl etenin tutuklan- liki gcn alabilirse, sosyalizmin doal stnlnn, in
masnn ardndan sona erdi ve sosyalist modernizasyon ekonomisini, Batnn gerekletirmi olduundan ok daha
ksa zamanda Huann ve yeni in hkmetinin en fazla hzl bir ekilde, modernletirebileceine inanyorlard. Bu
ilgilendii konu oldu. Drt modernizasyon ekonomi po- grler nc Genel Kurulda daha da g kazand. 1978
litikas 1976da yeniden canlandrld; Dar Doru Atlm Bildirisinin aklanmas ve Deng Xiaoping ile Chen Yunun
bir yl sonra balatld. Hu Yaobangn inisiyatifiyle, Kltr Parti merkezine dnmeleri ile birlikte, srmekte olan siyasal
Devrimi srasnda tasfiye edilmi olan yz binlerce Parti ve ekonomik deiim daha da hzland.
grevlisi ve sacya itibarlar iade edildi. Bunlarn ou nc Genel Kurul Toplantsnn hemen ardndan in
ynetici pozisyonlarna getirildiler ve ksa zamanda refor- hkmeti bir dizi reforma balad ve in sosyalist ekono-
mun en nde gelen savunucular oldular. misinin en zayf ynlerinden biri olarak kabl edilen devle-
Merkez Parti Okulu Mdr ve Kuramsal Eilimlerin edi- te it giriimlere odaklanld. 1978 Bildirisinin kabl ettii
tr olarak Hu, Marksist ideolojinin kamuoyundaki etkisini gibi, [indeki] ekonominin ynetim yapsndaki en nem-
azaltarak reformun balangcnda anahtar rol oynad. Ku- li eksikliklerden biri ar yetki younlamas idi.3 Sonu
ramsal Eilimler yeni fikirleri gl bir ekilde seslendirdi. olarak, hem yerel yneticilere hem de ekonomik rgtlere
Gerei test etmenin tek lt pratiktir balkl makale daha fazla yetki verilecekti ve bylece yerel yneticiler ve
geni kapsaml bir siyasal tartmay tetikledi. nc Ge- sanayi ve tarm giriimleri, birleik devlet planlamasnn
nel Kurul Toplantsnn Pekinde gerekletirildii 1978in rehberlii altnda daha fazla karar gcne ship olacak-
sonuna kadar pratik geerliliini korudu ve Maonun kk lard.4 Ancak giriimlere dorudan yetki devri fikrinin
krmz kitabnn ve Marksizmin yerini ald. Bu ideolojik daha nce hibir rnei olmamt. Maonun daha nceki
4
KAFESTEKI KU
Sosyalizm Altnda Piyasa Reformu
1
980lerin balarnda inde ekonomi reformu iki
ekonominin hikyesiydi: durgun bir devlet sektr
ve bununla tezat oluturan, hzla byyen devlet-d-
ekonomi. Marjinal devrimler srasnda, canl bir dev-
let-d sektr sosyalist ekonominin periferisinde ortaya
kt. Hrsl giriimcilerin yeterince farkna varlmam ya
da deerlendirilmemi ekonomik frsatlar bulmalar ve
deerlendirmeleri ok az zaman ald. Sosyalist ekonominin
on yllarca ar sanayiye odaklanmas, inli tketicilerin
uzun yllar en temel tketim mallarn ve hizmetlerini bile
yeterince elde edememesine yol amt. Btn bunlar de-
iecekti. 1980lerin banda, giriimciler bu giderilmemi
talepleri karlamaya baladlar ve bunun ok krl olduu-
nun farkna vardlar. rnein, kendi kendisinin patronu
olan berberler, devlet hastanelerinde alan cerrahlardan
daha fazla gelir elde eder oldular. Erite orbas (noodles)
ve erez satan sokak satclar, nkleer bilim adamlarndan
daha fazla para kazandlar. Birou eski istihdam bekle-

140 4. Blm Kafesteki Ku 141
yen genler olan tccarlar, kk dkkn ve zel restoran olan, devlet iletmelerini yeniden canlandrmaya ynelik
shipleri, 1980ler boyunca inde en fazla gelir elde eden reform abalar hayl krklna dnt. Giriim reformu
gruplar oldular. artc olmayan bir biimde, hanehal- ynndeki dzenlemeler, devlet giriimlerine karar alma
k iletmelerinde kendi kendilerini istihdam edenlerin ve konusunda daha fazla zerkliin yan sra elde ettikleri
tek bir birey tarafndan yrtlen ve shiplenilen ilerde krn bir ksmn istedikleri gibi kullanma hakk da verdi.
alanlarn says 1978deki 140.000 dzeyinden 1979da Bu, hem yneticiler hem de iiler iin olan mevvikleri
310.000e, 1980de 806.000e ve 1981de 2,6 milyona ula- daha da arttrd. Ancak her bir giriim, bal olduu otori-
t.1 ehir skinleri, devlete it kurumlardan salanamayan teyle, hangi haklara ship olaca ve krn ne kadarlk bir
pek ok mal ve hizmeti tketmeye baladlar. orannn devlete verilecei konusunda mzakere yapmak
Mao ldnde ekonominin en sorunlu sektr olan ta- zorundayd. Bu pazarlk srecinde siyasal g ve dier ikti-
rm, 1979 ile 1984 yllar arasnda gz alc bir gelime gs- sad olmayan konular da iktisad mant glgeledi. Sonu-
terdi ve yllk retim art, ortalama yzde 6,7 dzeyinde ta daha krl olan firmalar devlete krlarnn daha yksek
gerekleti. Sonuta, tarm retimi 1978deki 305 milyon bir yzdesini devrederken, deme aczine dm firmalar
tondan 1984te 407 milyon tona ulat.2 Dahas, 1980de devletten sbvansiyon alyordu. Bu nedenle, krl firmalar
zel iftiliin artl kabl ile birlikte, inli kyller, ted- byyemezken zarar elde eden firmalar da ifls etmediler.
ricen kolektif iftiliin boyunduruundan kurtuldular Ek olarak, devlete it giriimler hl devletin eitli unsur-
ve Tarm Reformundan sonra ilk defa bir dereceye kadar lar tarafndan mdahalelere mruz kalyorlard. inlilerin
ekonomik zgrlk elde ettiler. 18 Haziran 1980de Sichu- dedii gibi, bu giriimler birok kaynanann ortak gze-
an eyaletinde, ilk defa bir Halk Komn lavedildi. 1982 timi ve denetimi altndayd. Dahas, bu reformlar Maodan
sonunda hanehalk sorumluluu sistemi, Mao dneminde, miras kalan desantralize (yerinden ynetimci) ynetim ya-
ulusal rnek komn olarak kabl edilen Dazhaideki komn ps ierisinde yrtldnden, yerel hkmetler kendi
de dhil olmak zere, krsal nfusun yzde 80inden fazla- blgelerindeki firmalarn faaliyetleri zerlerinde etki shi-
snda uygulanyordu. Bir yl sonra, bu oran yzde 95e ulat bi olma karlnda bunlar korumak iin ticaret engelleri
ve tarmdaki kolektivizm fiilen sona ermi oldu.3 yarattlar. Bu durum, giriim reformunu byk apta ze-
Bu arada, kasaba ve ky giriimleri, 1980ler boyunca deledi. Yerel korumacln ulusal dzeydeki sonucu, tm
in ekonomisinin en hzla byyen sektr oldu. Toplam lkenin bir tmar ekonomisine (fiefdom economy) doru
krsal emek gcnn bu tr giriimler tarafndan istihdam savrulmas oldu.
edilen oran, 1978deki yzde 9dan 1984te yzde 14n
zerine kt. 1980lerin ortalarna kadar, bu giriimlerin I
retimi, krsal ekonomideki retimin yarsndan fazlasn Peki giriim reformlar neden bylesine baarsz oldu? Bu
ve in sanayi retiminin drtte birini oluturur hle geldi.4 soruya cevap verebilmek iin inin hlihazrdaki sanayi
te yandan, in hkmetinin 1978den beri ncelii yapsna yakndan bakmak gereklidir.5 Ksmen Maonun
5
BYYEREK SOSYALIZMI AMAK
in Karakteristiinde Kapitalizm
N
eredeyse yirmi yl sren gl bir ekonomik b-
ymeden sonra, 1980lerin sonunda in ilk kez
tam bir kriz ile kar karya kald. Bu kriz 1989
renci Hareketinde tepe noktasna ulat. renci hare-
ketinin trajik bir ekilde sona ermesi, krizi daha da youn-
latrm ve uzatmtr. 1989 Tiananmen Olayndan bir yl
ncesi ile bu olay tkip eden yllar genellikle Tiananmen
Ara Dnemi (1988-1992) olarak adlandrlr. incede krize
karlk gelen kelimenin szlk anlam tehlike ve frsattr
ve bu drt yllk dnem reform program iin tehlikelerle
dolu olmutur. Bu dnemde reformun btnyle reddedil-
mesi gerek bir ihtimaldi.
1988 Eyllnde in hkmeti cil bir kemer skma prog-
ramn yrrle soktu. Bu paketin amac ykselen enflas-
yonun (Temmuz aynda yzde 19,7 dzeyindeydi) nn
kesmek, panik iinde yaplan almlar engellemek ve pek
ok in ehrinde ba gsteren bankalardan para ekme ei-
limlerini sonlandrmakt.1 Austos aynda perakende sat-

204 5. Blm Byyerek Sosyalizmi Amak 205
larn oran bir nceki yln ayn dneminin de zerine ka- Dahas inde tekil iletmelerin says (yedi ya da daha az
rak yzde 38,6ya frlad ve enflasyon zerinde fazladan bir alanl zel kurumlar) 1989da yzde 15 orannda dt.
bask yaratt.2 Kemer skma program bir yandan banka kre- 1988de 200.000in zerinde olan zel giriimlerin (yedi ii-
dilerini ve para arzn daraltt dier yandan da zellikle zel den fazlasn altran) says, 1989un sonunda yardan faz-
sektrle ilgili reform nlemleri demetini askya ald, hatta la derek 90.000in biraz zerinde kalmtr. zel giriimle-
bunlar geriye dndrd. Ar snm ekonomiyi dizgin- rin says, 1990 yl boyunca da bu seviyede kalmaya devam
lemek ve enflasyonu kontrol etmek iin yrrle konan etmitir. 1991de hafife ykselerek 107.000e ulamtr.7
bu program, hzlanm ekonomiyi frenledi ve ekonomi re- stelik siyasal sylemdeki ana eilimler grne gre
formunu etkili bir ekilde durdurdu. Alt ay sonra 1989un tersine dnmlerdi. Eer in ekonomi reformu, baz aka-
Mart aynda, The Guardiann maneti Pekinin reformlar demisyenlerin doru bir ekilde gzlemledii gibi8 1980le-
duraksyor3 oldu. 4 Haziranda renci hareketinin bast- rin sonunda planlama ile piyasa arasnda bir amaza
rlmasndan sonra in ekonomisinin grnm daha da srklendiyse, siyas gelgitler ekonomiyi imdi bir nceki
karamsar hle geldi. Newsweek Dengin Geriye Doru B- konumuna doru itmekteydi. Dengin reformu destek-
yk Atlm4 balkl bir makale yaynlad. The Economistin lemek iin 1970lerin sonunda toplad siyas koalisyon
analizinin bal ise Bir Ejderha Nasl Duraanlar (How 1980lerin ortasnda atrdamaya balad. Bu, 1987nin
a Dragon Stagflates)5 idi. CIA (Merkez stihbarat Kurumu) banda Hu Yaobangin istifasna yol at ve 1989daki Tia-
tarafndan o gnlerde yaynlanan bir belgeden alnt yapan nanmen hareketinin bastrlmasndan sonra koalisyon ne-
Washington Post in ekonomisi dzelme sinyali vermeyen redeyse tamamen kt. 23 Kasm 1989da Devlet Konseyi
ve lkenin sosyal istikrarn tehdit eden derin bir resesyon Bakan Li Peng, Die Weltin ba editr Manfred Schelle
iinde6 haberini yapt. zel bir mlkat verdi. inin ekonomi reformu ve alm
politikalar hakknda sorulan soruya Li Pengin cevab u
Alandan toplanan veriler de bu gr destekliyordu.
oldu: in reformu sosyalist sistemin kendi kendini geli-
in krsalnn her yanndaki yerel hkmetler kemer skma
tirmesidir. Ekonomik adan, planl ekonomiyi piyasa re-
program ile sert bir ekilde darbe almlar ve kredi sknt-
glasyonu ile birletirmek ini kapitalizme ynlendirmek
s iine dmlerdi. 1990 yaznda yerel hkmetlerin ky-
amacn tamamaktadr.9 Li, 1984ten beri reformun yn
llerden alnan tahllar karlnda alacak dekontu (credit
olan piyasa ekonomisini ak bir ekilde kapitalizm ile bir
note) dzenlemeye zorlanmalar, yaygn bir honutsuzlua
tutmutu. Piyasa reformlarn destekleyen siyas koalisyon
sebebiyet verdi. Bir yl nceki renci hareketi srasnda paralanmt. nceki blmde tarttmz zere, planl
inli kyller gsterilerden byk lde uzak durmular- ekonomi nceliklidir, piyasa ayarlamalar ise yardmcdr
d. Bununla birlikte gemite in Komnist Devrimi de d- ynndeki resm gr, uzun bir sredir in sosyalizmin
hil olmak zere ayaklanmalarn ve isyanlarn doum yeri iine ilemiti. lk olarak 1956da Chen Yun tarafndan ke-
olan in krsal siyas adan krlgan bir durumdayd. sin ve ak bir ekilde ifade edilen bu gr, 1978den sonra
6
KAPITALIZMDEN KAPITALIZMLERE
R
onald Coase, inin Piyasa Dnm ile ilgili
2008 Chicago Konferansnn 18 Temmuzdaki ka-
pan konumasnda, inin mcadelesi, dnya
iin yaplan bir mcadeledir1 diyordu. 10 Aralk 2008de
Time dergisi, inin otuz yllk piyasa ekonomisine dn-
m ve Deng Xiaopingin bu olaanst insanlk dramnda
oynad kahramanca rol zerine bir yorum yazs yaynla-
d. Makalenin sonunda u ifade yer alyordu: Bu, zaman-
mzn muazzam hikyesidir. Bu, bizim hikyemiz, herkesin
hikyesi sdece inin hikyesi deil.2
Bu hikyenin ilk blm 1976da Maonun lmyle ba-
ladnda, Mao sonras in hkmeti, Kltr Devriminin
ardndan kararl bir stratejik deiiklik gerekletirmiti.
Snf mcadelesini terk etmi ve sosyalizmin stnln
gerekletirmek iin alternatif bir yaklam olarak sosyalist
modernizasyonu benimsemiti. 1950lerin ortalarndan
beri devam eden ideolojik radikalizm, en sonunda hatal
ve zararl olarak kabl edildi ve bylece politikalarn belir-
lenmesinde saduyu ve pragmatizme yer ald. Liderlik ve

288 6. Blm Kapitalizmden Kapitalizmlere 289
politikadaki bu kayma, sosyalist ideolojinin kontrolnn Adam Fergusonun insan eyleminin rn olan ancak in-
gevetti ve ardndan inin ekonomi reformuna zemin ha- san tasarm olmayan4 dedii eyin mkemmel bir rnei-
zrlad. Mao dneminde, sosyalizmin emirlerini dayatmak dir. Bir in atasz bunu daha iirsel ifade etmektedir: Bile-
iin gerekletirilen dalgalar hlindeki siyasal kampanyalar, rek dikilen iekler amazlar; kimsenin bakmad stler,
ini vdedilen ortak zenginlik diyarna gtrmekte baar- byk aalara dnr ve geni glgeler olutururlar.
sz oldu. Umutsuzluk ve memnuniyetsizlik yaygnd, zellik-
le Mao dneminde pozisyonlarn kaybeden Partinin emek- I
tarlar, sac olarak sulanan entelekteller ve tarmdaki Balangta tasarland ve sre boyunca dnld ek-
kolektivizasyondan sonra iki yakasn bir araya getirmek liyle inin ekonomi reformunda, sosyalizmin kaldrlmas
iin abalayan 800 milyon inli kylnn ounluu bunu ve kapitalizme geilmesi hedeflenmemiti. Amalanan ey,
derinden hissediyordu. nsanlar aresizlik iindeydiler ve daha ok, sosyalist modernizasyondu, ikinci bir devrimdi;
deiim istiyorlard. Maonun baaramad ekonomik kalknmay gerekletire-
Snf mcadelesinden vazgeen ve sosyalist modernizas- cek bir baka Uzun Yryt ve 1978 Bildirisinde ortaya
yonu benimseyen in, sonunda negatif toplaml siyasal i konulduu gibi ini [20.] Yzyln sonuna kadar modern
ekimelerin lnetinden kurtuldu ve pozitif toplaml eko- sosyalist bir lke hline getirmekti.5 Komnizm, tarihsel
nomik kalknma oyununu balatt. Maonun heybetli ancak misyonunu kapitalizmin mezar kazcs olarak tanmlad-
felketle sonulanan sosyalizm denemesinin yol at derin ndan, Komnist Partinin piyasa reformlaryla uyumad-
hayl krkl, herhangi bir byk reform projesi konusunda na derinden inanlyordu. Ancak, bir siyasal rgt (Ko-
inlilere temkinli olmay retmiti. Bununla birlikte, uzun mnist Parti) ideolojisiyle (komnizm) bir tutmak gibi bir
zamandr d dnyadan tecrit edilmi olan inlilerin, sosya- hataya dmemeliyiz. Her bireyin ok sayda farkl kimlii
lizmin herhangi bir alternatifinden neredeyse hi haberleri vardr (rnein erkek, profesr, koca, iktisat, Adam Smith
yoktu. Bu durum, inli liderlere ne bulabilirlerse onunla, do- hayran). Benzer ekilde, siyasal rgtlerin de ok farkl ve
alama ve tdilt (tinkering) yoluyla almaktan baka are akkan kimlikleri vardr. Marksist bir birey ya da rgt, s-
brakmyordu. Yine de sosyalist ideolojinin bayra altnda dece bir Marksist deildir, bir Marksistten daha fazlasdr.6
birleerek sosyalizmin pratik hedeflerine ulamak iin farkl Komnizm ve kapitalizm, rakip ideolojiler olarak birbirleri-
yollar denediler. Ancak, 20. Yzyln sonuna gelindiinde, nin tam karsnda bulunsalar da, komnist bir parti, haya-
1978 Bildirisinde3 amalanann aksine, in kamu mlkiyeti t tehlikedeyken, kapitalizm de dhil olmak zere her eye
ve devlet planlamasna dayanan byk, modern, sosyalist izin verebilir ve her eyi deneyebilir.
g deildi; temelde zel giriimcilik ve piyasa glerinin Komnist Partinin komnizmle zde olmadnn an-
yn verdii canl bir ekonomiydi. Bu, inin ekonomik dn- lalamamas, birok kiinin ekonomik dnme hatal
mnn en beklenmedik yndr. in, sosyalizmi moder- yaklamasna neden oldu. deolojisi ve siyasal rgt ile
nize etmeye abalarken kapitalist olmutur. inin hikyesi, birlikte komnist sistem tamamen ortadan kaldrlmadan,
SONU
1
955te, o zamanlar California Teknoloji
Enstitsnde (Caltech) parlak bir bilim adam olan
ve daha sonra in uzay programnn atas olacak
olan Qian Xuesen, komnist sulamasyla ABDden snr-
d edildi. Hong Konga gitmek iin Amerikan yolcu gemisi
SS President Clevelanda binmeden nce, Los Angeles lima-
nnda toplanm olan muhabirlere Qian yle sylemiti:
in halknn itibarl ve mutlu yaayabilecei bir lke kur-
masna yardm etmek iin elimden geleni yapmay plan-
lyorum. 1991de, dostu ve Caltechten eski i arkada
Frank Marble Pekinde misafir ettiinde ise sessiz, akn
ve zr dileyen bir tarzda azndan u cmleler kt: Bi-
liyorsun Frank, in iin ok ey yaptk. nsanlar yeterince
iyi beslenebiliyorlar. alyorlar ve ilerleme kaydediyoruz.
Ama Frank, halkmz mutlu deil.1
Yeni in Yln kutlamak iin 12 ubat 2010da dzenle-
nen halka ak bir toplantda, Babakan Wen Jiaobao, in
hkmetinin gemite yapt her eyin ve gelecekte yapa-
caklarnn in halknn daha mutlu ve itibarl yaamasn

376 Coase & Wang|in Nasl Kapitalist Oldu? Sonu 377
salamay amaladn sylyor ve Qiann yarm yzyl- siyasal kampanyalarla gerekletirilmesi neredeyse imkn-
dan daha uzun bir sre nceki o byk haylini tekrar dile szdr. Wenin en sevdii kitaplardan biri olan Ahlk Duy-
getiriyordu.2 Ulusal Halk Kongresinin Mays 2010daki gular Teorisinde Adam Smithin syledii gibi, mutluluu
yllk toplantsnda, in halkna mutlu ve itibarl daha iyi arama, adletin hkm srd zgr toplumdaki skin
bir yaam salamak ynndeki vaat, Wenin 2010 Hk- ve alakgnll zihinlere dayanmaktadr.
met Raporunda tekrarland ve bunun gelecek onyllarda Belli bir kesin durumla bir bakas arasndaki farka
hkmetin nndeki en kapsaml grev olduu vurgulan- ok fazla nem vermek, insan hayatndaki zdrap ve
d. Bir yl sonra Babakan Wen, Ulusal Halk Kongresine kargaann en byk kayna gibi grnmektedir.
son kez bakanlk yaptnda, hkmetin mutlu bir in Yoksulluk ve zenginlik arasndaki farkn gerekte ol-
duundan daha fazla grlmesine yol aan ey agz-
ina etme szn bir kez daha tekrarlad. 19 Mart 2011de llktr; insann zel ve kamusal konumu arasndaki
The Economistin kapak sayfasnda in byme deil, mut- fark insanlarn gznde byten hrstr; tannmam-
luluk peinde yazyordu.3 lk ve hret arasndaki fark abartan da ar gururdur.
Bu ar tutkulardan birinin etkisi altnda kalan kii, s-
Hkmet, in halknn mutluluunu ve daha iyi ve itibarl dece kendi konumundan dolay zdrap ekmekle kal-
bir yaama ship olmasn yeni misyonu olarak benimserken maz, aptalca hayran olduu konuma gelebilmek iin
ou zaman toplumsal bara zarar verme eilimine de
balangcndan beri in ekonomi reformunu ynlendiren
girer. Ancak, en basit bir gzlem bile, insan hayatnn
sosyalist modernizasyon hedefinden vazgemiti. Hkme- btn olaan durumlarnda, iyi niyetli bir zihnin ayn
tin misyonundaki bu deiiklik, inin piyasa ekonomisine lde skin, ayn lde neeli ve ayn lde mem-
dnm srasnda deer ve tavrlarda gerekleen muaz- nun olabilecei konusunda onu ikna edebilir. phe-
siz bu durumlardan bazlar dierlerine tercih edilebi-
zam deiimi yanstmaktadr. Wen, GSYH artlar bir yana lecek kadar deerlidir. Ancak hibir durum, saduyuyu
ekonomik kalknmann bile mutluluun artmasn garanti- ve adleti terk etmemize yol aacak kadar korlam bir
lemediinin tamamen farkndadr. Ayrca, halkn mutluluu tutkuyla arzulanmay hak etmez. Ve yine hibir durum,
kendi aptallmz hatrlamaktan kaynaklanan utan
ve genel yaam kalitesi arttrlmad srece ekonomik geli- ya da kendi adletsizliimizin dehetinin yaratt pi-
menin srdrlemeyeceini ve srdrlse bile pek de bir ey manlk nedeniyle zihnimizin sknetinin zedelenme-
ifade etmeyeceini ok iyi bilmektedir. sine demez. Saduyunun bizi ynlendirmemesine ve
adletin izin vermemesine ramen durumumuzu de-
Dahas, in devleti, modern zamanlarn hem ulusalc itirmeye kalkarsak, btn ans oyunlarnn en eitsi-
hem de komnist ynetimleri altnda, kendini dima ini zini oynam ve kt olan bir ey iin her eyi riske atm
modernletirmenin nc gc olarak grmtr. Misyo- oluruz. [...] En uar hayllerimizdeki en parlak ve en
saygn hlimizde, bize gerek mutluluu getireceini
nu, ister Sosyalist Transformasyon, ister Drt Moder- dndmz zevkler, bizim gerek ama mtevaz
nizasyon isterse de daha yakn zamanlardaki Ekonomi hlimizde her zaman ship olduumuz ve elimizin al-
Reformu ve Da Alma olsun, dima proje-merkezli tnda bulunan zevklerle neredeyse her zaman ayndr.
Sdece kiisel zgrlmzn olduu en mtevaz
olmutur. te yandan, mutluluu aramann doasnda koullarda, gurur ve stnlk duygusundan kaynakla-
hmanist bir eilim bulunmaktadr ve yukardan-aaya nan anlamsz zevkler dnda, en saygn ve en nemli
378 Coase & Wang|in Nasl Kapitalist Oldu? Sonu 379
insanlarn elde edebilecekleri dier her trl mutlulu- iktisatlar olaylarn iyzn aa karan mantkl akla-
a biz de eriebiliriz; gurur ve stnlk duygusundan
kaynaklanan zevkler ise, tm gerek ve doyurucu mut-
malar yapmakta son derece zorlanmaktadrlar.
luluklarn znde ve temelinde bulunan tam bir huzur Bu arada, Smithin tonunun ve mesajnn Antik in zek-
hliyle ndiren uyumludurlar. stelik, hedeflediimiz s ile byk lde rtmesi, muhtemelen basit bir rast-
atafatl durumda gerek ve doyurucu zevklerin, terk
etmeye can attmz mtevaz durumdaki kadar g-
lant deildir. Zihn altrmak ve dzenli pratik yapmak,
ven iinde tadnn karlabilecei de her zaman kesin keyif vermez mi? Dahas, uzaktan dostlarn gelmesi, nee
deildir. Tarihin kaydettiklerini inceleyin, kendi hayat kayna deil midir? Bu soru cmleleri, Lun Yunin (The
tecrbenizi hatrlayn, okuduunuz, duyduunuz ya
da hatrladnz zel ya da kamusal hayattaki nere-
Analects of Confucius Konfysn Konumalar) giriinde
deyse tm fevkalde anssz insanlarn nasl davran- yer almaktadr. Konfysn kastettii alma konular,
dklarn dikkatle dnn; balarna gelen ansszlk- sdece kitaplardan elde edilen bilgiyle snrl deildir. Ki-
larn ve felketlerin byk bir ksmnn, bu insanlarn isel karakter inas, sosyal ilikiler kurulmas, ailenin ve
kendileri iin iyi olan bilmemelerinden, onlar iin
doru olan ey skin durmak ve ilerinde bulunduklar lkenin ynetimi ve nihyetinde tm dnyayla uyumun
durumdan memnun olmak olduu hlde bunu anla- salanmas da bunlar arasndadr. nsann doas hakknda
mamalarndan kaynaklandn greceksiniz. Normal bilgi edinmek ve her geen gn bunu daha da ilerletmek,
olan saln daha da glendirmek iin il kullanan
adamn mezar tana kaznm olan yaznn yiydim, zellikle bize benzeyen insanlarn arasndayken, bizi sevin
daha iyi olmay diledim; imdi buradaym hayl k- ve huzurla doldurur. Kendisini renmeye adayan, ama
rklna uram agzl ve hrsl insanlarn znt- gen yata len en sevdii rencisi Yan Huiyi hatrlarken
leri iin de kullanlmas son derece dil ve mkldr.4
Konfys onu u ifadelerle vyordu: Tahta kaplardan
Tketici davranlarn fayda maksimizasyonuna indirge- yemek yiyen, su kaba kepesinden su ien ve kk bir
meye alm olan modern iktisatlar, Adam Smithin bu barakada yaayan Hui, bakalarnn tamamen mutsuz ve
paragraf yazdn rendiklerinde aknla debilirler. moralsiz olaca bu koullarda dima mutlu kalabiliyordu.
Bu uzun paragrafta dile getirilen ahlk ruh, modern ikti- ou insann zor bel geinebildii zamanlarda, renim
sat teorilerindeki iktisad insandan (homo economicus) ok kanlmaz olarak sdece az sayda kiinin ml gcnn el-
farkldr. nsan doasnn derinlii ve zenginliindeki bu verdii lks bir urat. Konfysn pragmatik retisi,
muazzam kayp; iktisad, zenginlik yaratan insan inceleyen nce insanlar zengin edin; sonra da eitin, eklindeydi.
bir ahlk bilimi olmaktan karp kaynak tahsisini inceleyen blm ve mal piyasasnn zenginlik iin gerekli ku-
souk bir tercih mantna dntrdmzde dediimiz rumlar olduu, uzun zamandr bilinmektedir. Bu iki ku-
bedelin nemli bir ksmn oluturmaktadr. Artk gerekte rum, ekonomik verimliliin artmasnn yannda yeni
var olduu hliyle insan inceleyen bir bilim olmaktan k- rnlerin gelitirilmesinde de sorumluluk shibidir; bun-
m olan modern iktisat, apasn yitirmi ve iktisad gerek- lar syesinde piyasa ekonomisi srekli evrilmekte ve hi-
likten uzaklamtr. Sonu olarak, kriz ve belirsizlik anla- bir zaman yenilik eksiklii gibi bir sorun yaamamaktadr.
rnda tavsiyelerine fena hlde ihtiya duyulmasna ramen, Bamsz ve eletirel dnmemizi ve dnyay kendi iste-
380 Coase & Wang|in Nasl Kapitalist Oldu?
diimiz tarzda aratrmamz mmkn klan dnce pi-

yasas, bizi doadaki ve toplumdaki gereklikle daha yakn-
dan balant kurmaya iter. Her birimizin hayat tecrbesi,
belki okyanusta bir damla kadardr. Ancak, bireyselliimiz
ve iimizdeki zengin eitlilik bir araya geldiinde toplum
yaratc, salam ve esnek olur. Mal piyasas ve dnce pi-
yasas beraberken ve tam anlamyla birbirlerini destekler,
tamamlar ve glendirirken, insan yaratcl ve mutlulu-
u en yksek ansa shiptir ve madd ve manev uygarlklar
yan yana salam bir zeminde ilerlerler. nsan mutluluu ve
onuru iin srdrlen sonu gelmez arayta, inin nasl
kapitalist olduunun hikyesi, ne kadar olaanst bir d-
nm olursa olsun, ileri doru kk bir atlmdr.
SONNOTLAR
NSZ
1 Cheung (2008), s. 2. imdi hem ince ve hem de ngilizce olarak,
Cheung (2009), mevcuttur.
2 Hayek (1967), 6nc blm.
3 Cheung (1982).
4 a.g.e., s. 19.
5 Cheung (1986), s. 66.
6 a.g.e., s. 79.
7 Kitabmz Cheungun (1982, 1986) el kitaplarnn devam olarak
dnld iin bal in Nasl Kapitalist Oldu? olarak belirlendi.
Kapitalist ve kapitalizm gibi terimler, kolaylkla ihtilaf konusu olabilir.
in bugn sosyalizme bal kalmakta ve kendini in karakteristiine
sahip sosyalist bir piyasa ekonomisi olarak tanmlamaktadr.
indeki baz okuyucular, kitabn balna kar kabilirler. inin
hl in Komnist Partisi tarafndan ynetiliyor olmas, birok Batl
okuyucunun da muhtemelen kitap iin setiimiz balk nedeniyle
bizi eletirmesine yol aacaktr. Ancak, in, son otuz yldan daha
fazla bir sredir, piyasann ve giriimciliin yasakland bozuk bir
ekonomiden piyasa glerinin hkm srd ve zel giriimlerin
geliip byd canl bir ekonomiye dnmtr. Kitabmz bunun
nasl olduunu anlatmaktadr.
RONALD COASE & NING WANG | IN NASIL KAPITALIST OLDU? 383

384 COASE & WANG | IN NASIL KAPITALIST OLDU? Sonnotlar 385
1. BLM 7 World News Digest (11 Eyll 1976), LexisNexisten eriildi.

1 Kltr Devrimi, Maonun ini sosyalizme dntrme yolundaki en 8 Jinglian Wu (2005), ss. 4649; Angang Hu (2008), ss. 244253.
son, en ar ve en acmasz abasyd. Dier politika felaketleri gibi, bu
da inde siyasal adan nazik bir sorun olmaya ve ilgili devlet arivleri 9 Angang Hu (2008), ss. 512515.
hl gizli kalmaya devam etmektedir; aratrmaclarn ounun bu 10 Reform, inin kinci Devrimidir, Deng Xiaopingin Seme Eserleri,
ariv verilerine ulamas mmkn deildir. lgili literatr iin rnein Cilt 3. Bu tanmlama Hardinin (1987) bir kitabnn balnda
unlara baklabilir: Nianyi Wang (1989); Esherick, Kickowicz ve bulunmaktadr.
Walder (2006); MacFarquhar ve Schoenhals (2006); ve Guo, Wang,
ve Han (2009), Cilt 3. Tarih almalarnn ounun eksik taraf, 11 Bu uzun iirin ilk ksm, Neeye vg (Huanle Song), Halkn Gnl
kurbanlarn sesine bu konudaki itidalli bir hesaplama l saysn gazetesinde yaynland (20 Kasm 1949).
1.070.000 vermektedir, bkz. Yung-fa Chen (2001), s. 846 ok az
12 in Komnist Partisinin, Komnist Enternasyonalin (ya da
yer verilmesidir. 659 kurbann trajik hikyelerini derleyen Dr. Youqin
Kominternin) etkisini de ieren, erken tarihi iin bkz. Bianco (1971);
Wangn (2004) cesur abalar bu alandaki boluun doldurulmasna
Dirlik (1989); Pantsov (2000) ve Steve Smith (2000). Ayrca bkz. in
yardmc olmutur. Ayn yndeki daha nceki bir aba iin Jicai
Komnist Partisi Tarihi Aratrma Ofisi Birinci Departman (1997)
Fenge (1990) baklabilir. Walder (2009), Kltr Devriminin en vahi
tarafndan derlenen ok sayda cilde ve Chen Yung-fa (2001). Parti
ve en acmasz dnemi (1966-1968) konusunda taze bir perspektif
tarihinin belgesel anlatmlar iin bkz. Saich (1996) ve in Komnist
sunmaktadr.
Partisi Tarihi Aratrma Ofisi (2001).
2 Maonun, in leri Doru Byk Atlm faciasndan yaralarn
13 in Komnist Partisi ilk yllarda mal adan Kominterne balyd;
sarar sarmaz neden Kltr Devrimini balatt sorusu, hl
ancak Kominternin dayatmalarndan rahatszd. Kuomintangn
cevaplanmamtr. ktidar mcadelesi, zellikle Maonun 1959da
varl, Komintern ile aralarndaki ilikiyi daha da karmaklatryordu.
in Bakan olan Liu Shaoqi ile ilgili artan honutsuzluu, ak
Moskova, in Komnist Partisi ve Kuomintang arasndaki l iliki
nedenlerden biriydi. Bununla beraber, Kltr Devrimine kendine
iin bkz. Garver (1988); Heinzig (2004); Kuisong Yang (1999).
zg ideolojik atei veren ve onu in tarihinde daha nce
grlmemi bir siyasal kampanyaya dntren ey, sosyalizmin 14 Chiangn 1923teki aylk Sovyetler Birlii ziyareti, her ne kadar
korunmas eklindeki resm gerekeydi. Ayrca, Maonun, hayatnn Moskovadan dorudan asker yardm almak eklindeki ana misyonu
sonunda Kltr Devrimini hl hayli olumlu deerlendirmi olmas, gerekletirmekte baarsz olsa da, Kuomintang iinde iktidara
temel gdsnn iktidar mcadelesi olduu ynndeki argmann ykselmesinde kritik neme sahip bir olayd. O zamanlar, Chiangn
inandrcln azaltmaktadr. Sovyet pratiine yaklam belirsizdi. Ancak Sun ile karlatrldnda,
inli komnistlerle Sovyetler Birlii arasndaki ibirlii konusunda
3 anl yol (golden highway) terimi, Ran Hao tarafndan
Chiang aka ok daha az scak kanlyd. Chiangn ziyaretiyle ilgili
poplerletirildi; Ran, bu terimi krsal indeki sosyalist dnm
son dnemlerdeki literatr iin bkz. Wang ve Li (2004), ss. 9294;
vd drt ciltlik romannn bal olarak kulland.
Tianshi Yang (2008), ss. 95145; Pakula (2009), ss. 122124; Taylor
4 Mao dneminin byk ktlnn en gncel anlatm iin bkz. Jisheng (2009), ss. 4145 ve Heming Xing (2009), ss. 1225. Gemie ynelik
Yang (2008) ve Diktter (2010). Kltr Devrimi srasnda, gelenek deerlendirmelerinde Chiang (1956) kendini o zamanlar olduundan
kart ve entelektelizm kart siyasal kampanyalar doruk noktasna daha fazla komnizme kar muhalif gstermektedir.
ulat; in niversiteleri kapatld, ou kitap ya yasakland ya da
15 Braun (1982), inde Komintern ajan olarak bulunduu dnemdeki
yakld. Modern inde gelenek kartlnn erken kkenleri iin bkz.
olaanst tecrbesini anlatmaktadr.
Yu-sheng Lin (1979).
16 Mao Zedong, Japon Emperyalizmine Kar Taktikler Hakknda (27
5 Mao ld, (Mao is Dead) The Economist (11 Eyll 1976).
Aralk 1935te yaplan bir konuma), Mao Tse-tungun Seme Eserleri
6 New York Times (10 Eyll 1976), Blm 1, s. 17. iinde, Cilt 1, s. 179.
17 Batl okuyucularn en iyi bildii anlatm olan Edgar Snow (1937)
sonraki yllarda birka defa gzden geirilmi ve yeni blmler Wang (1989) faydal bir balang noktasdr. Kapsaml bir alma
eklenmitir. iin Halk Cumhuriyetinin (19491981) tarihi ile ilgili Hong Kong in
niversitesi yayn olan on ciltlik diziye baklabilir. Ayrca, Sichuan
18 Stalin ile Mao arasndaki sorunlu iliki ve zellikle Stalinin Maoyu Peoples Press (2004) tarafndan yaynlanan be ciltlik Zhonggua
erken dnemde kmsemesi iyi belgelenmitir. Bkz. Radchenko Renmin Gongheguo Zhuanti Shi Gao [The Thematic History of the
(2009), s. 5 ve Kuisong Yang (1999). Peoples Republic of China; in Halk Cumhuriyetinin Tematik Tarihi]
19 Uzun Yryn son zamanlardaki bir anlatm iin bkz. Suyun Sun dizisinin ilk cildi, Mao dnemindeki nemli olaylarla ilgili olduka
(2006). dengeli ve odaklanm bir kapsam sunmaktadr. Mao ekonomisinin
tarihsel anlatm iin bkz. Jian Sun (1992); Li Wu (1999); Shaozhi
20 Yanan dneminde Maonun liderliini konsolide etmesinin gvenilir Su (2002) ve Angang Hu (2008). Bu konudaki mevcut en kapsaml
bir anlatm iin bkz. Hua Gao (2000). Yanan Yolunun ykselii ve anlatm, Dexin Zhao (19881999) tarafndan dzenlenen be ciltlik
in Komnist Parti zerindeki dntrc etkisi iin bkz. Selden dizidir. Mao ekonomisinin eletirel bir deerlendirmesi iin ayrca
(1971, 1995) ve Yung-fa Chen (1990). bkz. Ning Wang (2008).
21 Maonun Moskovaya ilk ziyareti ve Stalinle bulumas hakknda bkz. 26 Hinton (1990)
Radchenko (2009), ss. 3-9. in kayna iin bkz. Pang ve Jin (2003),
ss. 28-58. 27 rnein, bkz. Meisner (1999); Angang Hu (2008) ve Bramall (2009).
22 Mao gibi cretkr zihinli byk bir stratejistin ini tek tarafl olarak 28 Lerner (1944), s. 1.
nitelendirdii bir d politikayla bal tutmasnn nedenini tahmin 29 Bu politikann kkenleri iin bkz. Walker (1984); Yibo Bo (1997), ss.
etmek hl zordur. Mao dneminde ini felaketlerle dolu bir yola 180199; ve Yunhui Lin (2009), ss. 90116.
(Amerika Birleik Devletleri ile Kore yarmadasnda askeri atma,
Batdan ekonomik ve siyasal tecrit, sosyalizme savrulu vb.) tedricen 30 inin hanehalk tescil sistemi, otuz yllk reform srecinde hayatta
sevk eden ey, bu hatayd. kalm az saydaki kurumdan biridir. Bkz. Tiejun Cheng ve Selden
(1994) ve Fei-ling Wang (2005).
23 inin ilk Be Yllk Plan 156 proje olarak anlan Sovyet teknolojisi ve
borlar ile desteklenen ve inin endstriyel kalknmasnn ke ta 31 Baarl olduu sylenmesine karn toprak reformu, kaba kuvvet
olan 156 sanayi projesiydi. Bkz. Dong ve Wu (2004). kullanmnn ve politikalarn icrasnda snf sava sylemiyle
nefretin krklenmesinin kt bir rneidir. Pinghan Luo (2005),
24 Komnizmin ne zaman ve nasl bir ara olmaktan kt ve nihai ss. 173221, toprak reformu srasnda toprak sahiplerine ve zengin
ama olarak benimsendii, tam olarak belli deildir. Maonun inde kyllere ynelik birok keyf ve insanlk d uygulamann, Kltr
Stalinizmi uygulama kararyla ilgili olarak bkz. Hua-yu Li (2006). Devrimi terrnn habercisi olduunu ortaya koymaktadr. inli
25 Mao dneminde in konusunda ok byk bir literatr mevcuttur komnistlerin nefretle olan meguliyetleri ve dmanlarn ifa
ve ksmen Mao sonras inin Mao dnemindeki inden etmeye ynelik hevesleri, ge dnem siyaset bilimcisi Lucian Pye
ayrtrlamayacann anlalmas nedeniyle hzla genilemektedir. (1992, s. 67) tarafndan Maonun siyasetinin baskn unsuru olarak
Bu konuda iyi bir balang noktas, MacFarguhar ve Fairbankin (1987, deerlendirilmitir. Pyen szleriyle, Hibir siyasal kltr inliler
1991) editrln yapt The Cambridge History of Chinann son kadar nefret duygusuna vurgu yapamaz (a.g.e.).
iki cildidir. Meisner (1999) ve Gray (1990, 2006) tarihiler tarafndan 32 Maonun tarm politikas zerine yakn tarihli bir alma iin bkz.
sunulan en iyi anlatmlar arasndadr. Bramall (2009) 1949dan bu Kueh (2006).
yana in siyasal ekonomisinin bir anlatmn sunarken Mao dnemine
ve Mao sonras dneme eit yer ayrmaktadr. Naughton (2007) 33 Jisheng Yang (1998), s. 17.
almas, her ne kadar reform dnemine odaklansa da, Mao inini
de yeterince kapsamaktadr. Daha erken tarihli anlatmlar iin bkz. 34 Jisheng Yang (2004), s. 40.
Riskin (1987). ince literatr iin, Maonun ini (19491976) zerine 35 Liu Shaoqinin lm iin bkz. Zheng Huang (2004), ss. 155176.
ciltlik seri Lin, Fan ve Zhang (1989); Jin Cong (1989) ve Nianyi
36 Vogel (2010), Dengin zellikle son yirmi ylna odaklanan ayrntl bir hogr gstermeyeceklerinden ve entelektel zgrlk iin hibir
Deng biyografisi sunmaktadr. alan brakmayacaklarndan korkuyorlard. Birou ise lkede kald ve
yeni ini itenlikle benimsedi; ancak ksa srede Maonun dnce
37 Zhu Rongjinin etkileyici bir ekilde iktidara ykselii iin bkz. reformu ve siyasal kampanyalarnn hedefi oldular. Bkz. Ningkun Wu
Hancheng Zhou (2003). (1993) ve Junyi Wei (1998).
38 Steven Cheungun 1980lerin bandaki Pekin ziyareti ve inli 43 Qian Xuesenin hayat hikyesi iin bkz. Iris Chang (1995).
yetkililerle grmeleri iin bkz. Cheung (2009), s. 101.
44 Halk Cumhuriyetinin kurulmasndan hemen sonra, entelektelleri
39 ktidara ykseliini de kapsayacak ekilde Maonun hayat iin bkz. yeniden eitmek ve onlara Marksist retiyi alamak iin bir siyas
Spence (1999); Short (1999) ve Maonun Chongji Jin (1996) ve Pang kampanya balatld. Bu, in Halk Cumhuriyetinde hr dnce
ve Jin (2003) tarafndan yayna hazrlanan resm biyografileri. Cheng- piyasasnn sonlandrlmasnn balangcn oluturdu. Bu konudaki
tung Wei (1999), modern psikoloji perspektifinden Maonun yaamn rpertici anlatmlar iin bkz. Ningkun Wu (1994); Junyi Wei (1998);
anlatmaya almtr. Maonun hogrsz ve kinci kiiliini en iyi Yiliang Zhou (1998); Zuguang Wu (2004); Kedi Liu (2005) ve Rongzu
ortaya koyan ve iyi bilinen rneklerden biri, in Komnist Partisinin Wang (2005).
en nde gelen kurucularndan biri ve Pekin niversitesindeki
patronu olan Zhang Shenfu ile olan ilikisidir. Zhangn hayat iin 45 rnein, Balazs (1964), s. 6, in mparatorluunda bilge-
bkz. Schwarcz (1992). Ayrca bkz. Rui Li (1999); Hua Gao (2000) ve yetkililerden (scholar-officials) oluan ynetici snfn kesintisiz
Ruoshui Wang (2001). devamlln in toplumunun kalc bir zellii olarak nitelendirdi.
Qian Mu, geleneksel in siyasal sistemini tanmlamak iin yeni
40 Maonun Changshadaki maceral ve isyankr renci hayat iin bkz. bir terim icat etti: bilginlerce ynetilen hkmet (scholars-run-
Spence (1999), ss. 1630; Short (1999), ss. 3981 ve Chongji Jin government; Shi Ren Zheng Fu). Bkz. Mu Qian (2001), s. 15 ve Ying-
(1996), ss. 1539. shih Yu (2004).
41 Yllar sonra, Pekin niversitesinde kendisini gcendiren deneyiminden 46 Komnist Parti ve bilge-yetkilileri, birbirine zt rgt biimini temsil
bahsederken Mao unlar hatrlyordu: [K]onumum o kadar dkt etmektedir. Komnist Parti, dzenin tepeden aaya dayatld
ki, insanlar benden kayordu. Oradaki grevlerimden bir tanesi, hiyerarik yapl bir rgtlenme rneidir. Bilge-yetkililer trndeki
gazete okumaya gelenlerin isimlerini kayda almakt, ama bu kiilerin rgtlenme ise Polanyinin (1966) kifler toplumu (society of
ou benim bir insan olduumun farknda deildi. Okuma yapmak explorers) olarak adlandrd, otoritenin bilgi edinmeye ynelik ortak
iin oraya gelenler iinde [inin] rnesans hareketinin nl liderleri abadan doduu bir duruma benzemektedir.
de bulunuyordu, bunlar benim ok ilgimi eken kiilerdi. Onlarla
siyasal ve kltrel konular hakknda konumaya altm, ama onlar 47 Liang Shuming bu konuda iyi bir rnek sergilemektedir. Bkz. Shuming
ok megul insanlard. Gney lehesinde konuan bir ktphane Liang (2004), s. 139.
asistann dinlemeye zamanlar yoktu. (Short, 1999, s. 83). Maonun
ierlenmi ekilde bahsettii megul kiilerden biri de Fu Ssu-nien 48 Liangn Mao ile olan atmas iin bkz. Shuming Liang (2004), ss.
(Fu Shi Nian) idi. Bu kii Maoyu Yananda i sava patlamadan hemen 146155. Ayrca bkz. Alitto (1979); Kedi Liu (2005); Liang ve Alitto
nce ziyaret edecek ve daha sonra Tayvana kaacak ve Tayvan Ulusal (2009).
niversitesini yeniden ina edecekti. 1949dan sonra, Fu bir sava 49 Chenin entelektel bamszlk iin verdii yirmi yllk hayat
sulusu olarak knand ve atalarnn mezarlar tahrip edildi. Funun mcadelesi iin bkz. Jandong Lu (1995). Ayrca bkz. Rongzu Wang
renkli kiilii ve olaanst hayatnn bir anlatm iin bkz. Fan-Sen (2005).
Wang (2000) .
50 Hu Fengin trajedisi iin bkz. Hui Li (2003).
42 Halk Cumhuriyeti 1949 ylnda kurulduunda, inli entelekteller
komnist rejime ynelik yaklamlarnda kendi aralarnda 51 Sac Kart Hareket (Anti-Rightist Movement), Halk Cumhuriyetindeki
keskin farkllklar sergiliyorlard (rnein bkz. Fu, 2010). Bazlar, narin dnce piyasasn ani bir iddetle sona erdirdi ve Maonun
sosyalizmden cesaret alan komnistlerin in geleneksel kltrne hkmetin ve Partinin eletirilmesi ynndeki arsna uyan
birok kiinin hapse girmesine yol at. Bu hareketin kkenleri ve 65 Pinghan Luo (2001).
sonular iin bkz. Guo, Wang ve Han (2004), Cilt 2; Zheng Zhu
(1998) ve Zhihua Shen (2008) almalarnn ilgili blmleri. Kiisel 66 a.g.e., ss. 6165.
bir anlatm iin bkz. Yangxiang Shao (2007). Sac Kart Harekete 67 Halkn Gnl (18 Eyll 1958).
yol aan olaylar zinciri, iyi bilinmektedir. Maonun, in hkmetinin
savunduu gibi ift Yz Hareketi (Double Hundred Movement) 68 Qian Xuesen, in Genliinin Gnl (China Youth Daily, 16 Haziran
srerken mi grlerini deitirip Partiyi eletirenlere kar tavr 1958).
ald; yoksa ift Yz Hareketini, tek parti ynetimine kar olan Parti 69 Jian Sun (1992), s. 244.
yesi olmayanlar tuzaa drmek iin bir stratejik komplo olarak
m planlad konusundaki tartma srmektedir. Ancak, her iki taraf 70 a.g.e.
da Sac Kart Hareketin Halk Cumhuriyetinin tarihinde bir dnm
71 Yibo Bo (1997), ss. 466489; Yunhui Lin (2008), s. 12.
noktas olduunu dnmektedir. zel sektrn kolektifletirilmesi
ve dnce piyasasnn bask altna alnmas, inin kendini imha 72 Wei Li ve Dennis Tao Yang (2005).
ynnde trajik bir yola girmesine yol at.
73 Adam Smith (1976 [1776]), Kitap IV, s. 33.
52 Yibo Bo (1997), ss. 438439.
74 11 Ocak 19627 ubat 1962 tarihleri arasndaki Yedi Bin Katlml
53 Mao ile Hruov arasndaki rekabet iin bkz. Luthi (2008) ve Toplant olarak bilinen toplantda, Liu, leri Doru Byk Atlm
Radchenko (2009). srasndaki byk ktln nedenleri konusundaki farkl tehisini alenen
ifade etti. Bu gr farkll ve ima ettii eletiri nedeniyle Mao, Kltr
54 Mao (1977), On Ana liki Hakknda (On the Ten Major Relationships),
Devrimini balatrken, Liuyu ana hedeflerden biri haline getirdi. Bkz.
ss. 284307, Mao Tse-tungun Seilmi Eserleri, Cilt 5 iinde.
Jin Cong (1989), s. 299; Shuhua Zhang (2006), ss. 277288.
55 a.g.e., s. 290.
75 Hayek (1937)
56 a.g.e., s. 291
76 Bkz, rnein, not 1de verilen referanslar.
57 a.g.e., s. 292.
77 Li Wu (1999), ss. 650658.
58 a.g.e., s. 294.
78 in tarihinde birbiriyle rekabet halindeki iki siyasal sistem olarak,
59 a.g.e. Junxian ve Fengjian arasndaki gerilim iin bkz. Mu Qian (2005), ss.
137, 3856; Schrecker (2004), Blm 1 ve 2. Fengjiann kkeni ve
60 Jinglian Wu (2005), ss. 4357; Yibo Bo (1997), ss. 548565. geliimi iin bkz. Tianyu Feng (2006).
61 Angang Hu (2008), s. 250.
62 leri Doru Byk Atlm, yaygn olarak, Mao ynetimi altndaki ilk 2. BLM
politika facias olarak kabul edilmektedir. Son zamanlarda ok fazla 1 Hua ve Drtl ete arasndaki iktidar mcadelesinin yan sra bunlarla
ilgi ekmitir. China Economic Review (1998), inde leri Doru Deng ve takm arasndaki ideolojik ayrm konusunda bkz. Chuntao
Byk Atlm srasnda yaanan byk ktlk ile ilgili zel bir say, 9(2), Xie (2008); Cheng, Wang ve Li (2008); Liu ve Xu (2009); Donglian
yaynlamtr. Tam bir tarihsel anlat iin bkz. Jisheng Yang (2008) Xiao (2008) ve Jisheng Yang (1998), Blm 2.
ve Diktter (2010). Popler bir anlatm iin bkz. Becker (1998).
Henan kynde leri Doru Byk Atlm ile ilgili son zamanlarn bir 2 Spence (1999), s. 178.
incelemesi iin bkz. Thaxton (2008). 3 Drtl etenin tutuklanmas ve Huann kritik rol iin bkz. Xichen
63 Yibo Bo (1997), ss. 478510. Ji (2000); Gensheng Zhang (2004); Dongling Chen (2004), ss. 567
592; Shi ve Li (2008), ss. 668707; Gang Han (2011).
64 Halkn Gnl (27 Austos 1958).
4 MacFarquhar ve Schoenhals (2006). 17 Bkz. Dengin 10 Ekim 1984te Federal Alman Cumhuriyeti anslyesi
Helmut Kohlla olan grmesinde yapt konuma: Reformu bir
5 Greve geldikten sonra, Hua srekli retici glerin gelimesinin devrim olarak gryoruz, Deng Xiaopingin Seme Eserleri, Cilt 3.
ilk ncelii olduunu vurgulad. Bkz. Cheng, Wang ve Li (2008), ss.
7275. 18 rnein, bkz. Shi ve Li (2008).
6 Huann Hu Yaobang ve Hu Jiweiyi atamas iin srasyla bkz. Mei 19 Yu ve Wang (2004). Ancak olayn tm aydnlanamamtr. Yazarlarn
Man (2005), ss. 212213 ve Jiwei Hu (1997), ss. 2930. belirttii gibi, Lin Biao olay, Halk Cumhuriyeti tarihindeki en tuhaf
olaylardan biridir (s. 302).
7 rnein, Huang Dai (1998).
20 Congji Jin (1996), s. 1610.
8 Jisheng Yang (1998), ss. 164165.
21 Jisheng Yang (1998), ss. 5563; Jieshe An (2004).
9 Deng Xiaopinge (1981) gre, 1981de in Halk Cumhuriyetinin
Kurulmasndan Sonra Partimizin Tarihindeki Belirli Meseleler 22 Hua Zhang (2004); Angang Hu (2008), ss. 477485; Peng ve Chen
Hakkndaki Kararn gemesi, Yolda Mao Zedongun tarihsel (2008), ss. 125128; Shi ve Li (2008), ss. 527558.
rolnn onaylanmas ve Mao Zedong Dncesinin gelitirilmesi
ve yceltilmesinin gerekliliinin aklanmas anlamna geliyordu. 23 Shi ve Li (2008), s. 583.
Bkz. Deng Xiaopingin Seme Eserleri, Cilt 2. O zamanlar ncelik 24 Halkn Gnl (26 Aralk 1976).
Partinin birliinin salanmas ve gelecee baklmas olduu iin,
Mao hakknda kapsaml ve zerinde dnlm bir deerlendirme 25 rnein, Li Wunun (1999) belirttii gibi, Aslnda, 1977 ve 1978de
abasna bile girilmedi. ulusal ekonominin inas, nispeten dzgn ve hzl bir gelime
gstermitir (s. 763).
10 Hunun 1980lerin balarnda siyasal reform konusundaki nc rol
iin bkz. Baoxiang Shen (1997) ve Cheng, Wang ve Li (2008), ss. 85 26 Muqiao Xue (1996), s. 7.
121. 27 Jinhua Chen (2005), s. 95.
11 Hunun abalarnn Hua tarafndan desteklenmesi, ya da en azndan 28 Cheng, Wang ve Li (2008), s. 161.
hogryle karlanmas, bu abalarn baars iin nemli bir
etkendi. Bkz. Gang Han (2004), ss. 2947. Jiwei Hu (1997), ss. 84 29 Hesaplamalar Li Wu (1999) almasndaki istatistiksel verilere
85, da Huann ak fikirli ve demokratik bir lider olduunu kabul dayanmaktadr.
etmektedir.
30 Perkins (1991), s. 496.
12 Reforma ynelik bu tavr, siyasal reformu yrtmekte kadrolardaki
31 Jinhua Chen (2005), s. 98.
deiimin kurumsal deiim kadar nemli olduu geleneksel in
pratii ile uyum iindedir. Bu iki siyasal reform stratejisinin ksa bir 32 a.g.e., ss. 105106.
tehiri iin bkz. Mu Qian (2001), ss. 12.
33 Bu ak kap politikasndan nce iki deneme daha vard. Birinci
13 Li Wu (1999), ss. 756807; Dali Sun (2004). Be Yllk Plan (19531957) dneminde, in, Sovyetler Birliinden
salanan borlarla Sovyet Blokundan nemli miktarda tehizat
14 Harding (1987), ss. 5357; Jisheng Yang (1998), ss. 108110; Meisner
ithal etti. 1972de ise in Japonya ve Bat Avrupadan elik, kimya
(1999), s. 429.
ve gbre retim sahalarnda kullanlmak zere tehizat ve sanayi
15 Drt modernizasyonun ekonomi politikas olarak kkeni ve ykselii yapsn modernize etmek iin enerji salayclar satn ald. Bylece,
iin bkz. Yaguang Han (2006), ss. 6570. in Halk Cumhuriyeti tarihinde ilk defa batl kapitalist ekonomilere
kapsn am oldu. Bkz. Jinhua Chen (2005), ss. 1014. 1972de
16 Dengin 1975te drt modernizasyonu canlandrmas iin bkz. Hua Devlet Ekonomi Konseyine sunulan kimya ve gbre retim tehizat
Zhang (2004). ithalat nerisinin hazrlayclarndan birisinin de Hua olmas dikkati
ekmektedir. Bkz. Yan Li (2008) s. 150. yerden ulalabilir. Bkz. Harold Hinton (1982), ss. 457462.
34 Li Wu (1999), s. 776. 55 a.g.e., s. 459.
35 Ancak, in 1970lerin bandan itibaren Bat ile ticarete balamt. 56 a.g.e.
Halkn Gnl (19 Eyll 1978) gazetesinde kan bir makale, Mays
1975te Pekin kinci Kazak Fabrikasnn dardan dokuma makineleri 57 a.g.e., s. 460.
satn almak iin bir bankadan 1.3 milyon Amerikan dolar bor aldn 58 a.g.e., s. 459.
aktaryordu. 1976da bu fabrika ihracattan 4 milyon Amerikan dolar
kazand. 59 a.g.e., ss. 459460.
36 Halkn Gnl (2 Ocak 1977). 60 a.g.e., s. 460.
37 Yan Li (2008), s. 134. 61 a.g.e.
38 Jisheng Yang (1998), ss. 110111; Li Wu (1999), ss. 776777; Jinhua 62 a.g.e., s. 459.
Chen (2005), ss. 145151. 63 a.g.e.
39 Cheng, Wang, ve Li (2008), ss. 5984. 64 a.g.e.
40 Li Wu (1999), p. 758. 65 Resm ngilizce eviride, fabrika fiyatna kart olarak kullanlmas
41 Hua (1978) Birlein ve Modern, Gl Bir Sosyalist lke iin gereken sat fiyat yerine piyasa fiyat iki defa kullanlmaktadr.
abalayn: Beinci Ulusal Halk Kongresine Rapor, Peking Review, 66 Hinton (1982), s. 462, iindeki 1978 Bildirisi.
no. 10 (10 Mart), s. 39.
42 Milton Friedman (1984), s. 26.
3. BLM
43 Cheng, Wang ve Li (2008), ss. 122132; Yan Li (2008), ss. 6896; 1 inin ekonomi reformu hakkndaki hemen hemen tm yazlarda,
Yang ve Chen (2009), ss. 153179. reformun ak ve seik bir balangc olduunun kabul edilmesi
arpcdr. Yazlarn ounda inin Mao sonras reformu ile 1978
44 Yan Li (2008), s. 69.
sonras reform birbiri yerine kullanlabilmektedir. Biz, bu genel
45 a.g.e., ss. 7680. kabul birok ynden artc ve yanl buluyoruz.
46 Guangyuan Yu (2008), s. 55. 2 Baoxiang Shen (2004), s. 71; Licheng Ma (2008), ss. 615.
47 Yang ve Chen (2009), ss. 153167. 3 Hinton (1982), s. 459, iindeki 1978 Bildirisi.
48 a.g.e., ss. 168179. 4 a.g.e.
49 Lee (2000), s. 645. 5 Donglian Xiao (2004), s. 189.
50 Deng , Ma, Sun ve Wu (1979). 6 Jianguo Gao (2000), ss. 377392.
51 Richard Wong (2008), s. 4. 7 a.g.e., ss. 411427.
52 Mingming Tu (2008). 8 Jinglian Wu (2003), s. 52.
53 Cheung (1982, 1986). 9 a.g.e., s. 138; Peng ve Chen (2008), s. 89.
54 1978 Bildirisinin ince ve ngilizce versiyonlarna nternette birok 10 Halkn Gnl (19 ubat 1979). Ayrca bkz. Donglian Xiao (2008),
ss. 507544. Xiaonun kitabnn bu blmnn balnn Ekonomik analiz Lau, Qian ve Roland (2000) tarafndan yaplmtr. Erken tarihli,
Sistem Reformu, Haklarn Verilmesi ve Krlarn Paylalmasyla daha eletirel bir deerlendirme iin bkz. Wu ve Zhao (1987).
Balad olmas dikkat ekmektedir. Xiaonun dedii gibi, En azndan
19781980 aras dnemde, reformun odanda daima giriimlerin 23 Veriler iin bkz. Maqiao Xue (1996), ss. 281282.
yetkilerinin geniletilmesi vard (s. 522). 24 zel iftiliin bu rnei iin bkz. ilk defa Sichuan eyaletinde
11 Li Wu (1999), ss. 841846; Jinglian Wu (2003), ss. 138144; Donglian uygulanan ekonomik deneylerin koleksiyonunu ieren, Sichuan
Xiao (2004), s. 191. Eyalet Parti Propaganda Departman, Sichuan Eyalet Toplumsal
Bilimler Akademisi ve Sichuan Gnl (2008) tarafndan yayna
12 Jisheng Yang (1998), s. 358; Li Wu (1999), s. 842. hazrlanan Gan Wei Tian Xia Xiang [Dnyada lk Olmak iin Cesur
Olmak].
13 Li Wu (1999), s. 842.
25 Anhui eyaletindeki Xiaogang kynn hikyesi hem ince hem
14 Shirk (1993), s. 200. de ngilizce olarak geni apta belgelenmitir. Anhuideki tarm
15 Jinglian Wu (2005), s. 145. reformunun ayrntl bir anlatm iin bkz. Anhui Nongcun Gaige Zi Lu
[Anhuideki Tarm Reformunun Yolu] (2006) ve Anhui Nongcun Gaige
16 Bu, eski Sovyet ekonomisindeki U-form yapsna tezat olarak, Kou Shu Shi [Anhuideki Tarm Reformunun Szel Tarihi] (2006). Her
aratrma-gelitirme literatrnde, M-form (multi-divisional; ok iki eser de Anhui Eyalet Parti Komitesi Parti Tarihi Aratrma Ofisi
paral) sanayi yaps olarak adlandrlmaktadr. rnein, bkz. Qian ve tarafndan yayna hazrlanmtr.
Xu (1993); Maskin, Qian ve Xu (2000) ve Qian, Roland ve Xu (2006).
26 Anlamada unlar yazlyd: Her hanehalk reisi imzas ya da
17 Donglian Xiao (2004), s. 204. damgasyla, topran hanehalklar arasnda paylatrlmasn kabul
18 Kuang ve Gai (2004), ss. 311312. eder. Her hanehalk, plan baarl olursa, devlete tarmsal vergi
olarak denmesi gereken tahl miktarndan kendisine den
19 Han Zong (2007), ss. 3041; Peng ve Chen (2008), ss. 125128. pay deyeceine ve devletten daha fazla para ya da tahl talep
etmeyeceine sz verir. Eer plan baarl olmazsa, hapsedilmeye
20 rnein, Jinglian Wu (2003, 2010) ve Naughton (2007) tarafndan
ve hatta lme mahkm olmaya razyz ve komn yeleri 18 yana
tartlmad.
kadar ocuklarmzn yetitirilmesi konusunda sz verirler. (Jinglian
21 Naughton (1995). Naughtonn (s. 8) belirttii gibi, plann dna Wu, 2005, s. 111).
taarak byme, iki farkl yaklam ifade edebilir. lk olarak, in
27 Dazhainin ykselii ve d iin bkz. Lianshen Song (2005).
hkmetince bilinli olarak izlenen bir reform stratejisini ima eder.
Bu strateji, merkez planlamay sabit tutarken piyasa glerinin 28 Daha sonra Pekine terfi ettirilen Wan ve Zhaodan farkl olarak,
zamanla bymesine izin vermek ve bu sayede ekonomi tedricen Chinin Guizhouda gerekleen reformdaki nc rol inde bile
plan dna kana kadar plann nemini nispeten azaltmaktr (a.g.e.) yeterince bilinmedi. Bkz. Runshen Du (1998), ss. 268-298.
kinci olarak, in ekonomisinin, politika yapclarnn da ngrmedii
bir ekilde evrildii ve hem ekonominin hem de reformun plan 29 Halkn Gnl (15 Mart 1979).
dna taarak gelitii (s. 23) anlamna gelebilir. Naughton, trettii 30 zel iftiliin savunulmasnda Wan Linin oynad kritik roln
ifadenin, ikinci anlamda da anlalabileceini (s. 2223) kabul etmi ayrntlar iin bkz. Zhang ve Ding (2006), ss. 154231. Ayrca bkz.
olsa da, ilk anlam, Naughtonn benimsedii ve literatrde geni Niansun Qian (2008).
kabul gren yorumdur (s. 8). Bizim grmz, ilk yaklamn in
hkmetince dikte edilen reformlarn bir ksmn rnein, giriim 31 Resm anlatmn bir versiyonu iin bkz. Zhengfu Shi (2008). Halkn
reformunu ksmen aklayabilecei, ancak tm reform srecinin Gnlnde bir gazeteci olan Wu Xianga gre, zel iftilik
ikinci yaklamla daha iyi tanmlanabilecei ynndedir. Xiaogang kyyle snrl olmann ok tesinde tm inde yaygnd.
1978den 1985e kadar Guizhou eyaleti Parti efi olan Chi Biqing,
22 Jinglian Wu (2005), s. 6871. Bu pratii savunan, en iyi bilinen iktisad Mays 1978e kadar, eyaletindeki retim ekiplerinin yzde 10undan
fazlasnn zel iftilii bir ekilde benimsemi olduunu ifade yllarda bu alandaki yaplm bir literatr taramas iin bkz. Xu ve
ediyordu. Her iki rnek de, Runshen Du (1998) almasnda srasyla Zhang (2008).
s. 214 ve s. 269da bulunabilir. indeki en yoksul eyaletlerden biri
olan Guizhou, Chinin liderliinde eyalet-anda zel iftiliin 44 Deng Xiaoping, Reformu Hzlandracaz, Yugoslavya Komnistleri
benimsendii muhtemelen ilk yerdi. Ligi Merkez Komite Bakanlk Heyeti yesi Stefan Korosec ile yaplan
konuma, 12 Haziran 1987 (Deng Xiaopingin Seme Eserleri, Cilt 3).
32 rnein, bkz. Yougui Zheng (2009), s.233.
45 Li Wu (1999), s. 792.
33 Jinglian Wu (2005), s. 112.
46 rnein, Wei Li ve Dennis Tao Yang (2005).
34 Runshen Du (1998), s. 214.
47 rnein, Muqiao Xue (2008), s. 19.
35 Xiaochun Fan (2009). Ayrca bkz. Runshen Du (1998), ss. 1679;
Angang Hu (2008), ss. 341345. 48 rnein, Lanqing Li (2008), ss. 2829.
36 Xiaochun Fan (2009), ss. 382384. 49 Naughton (2007), s. 274.
37 Tsou (1986), ss. 198211; Zweig (1997), ss. 5556. 50 Xu ve Zhang (2008). Kasaba ve ky giriimleri ile ilgili genel bir
deerlendirme iin bkz. Findlay, Watson ve Wu (1994).
38 Jiangsu eyaletindeki bir ky rnei zerindeki ayrntl bir
almada, Huaiyin Li (2009) kolektivizasyondan dnlmesinin 51 Naughton (2007), ss. 274275.
(decollectivisation) temelde devlet tarafndan planlanan ve dayatlan, 52 Yasheng Huang (2008), s. 10.
yukardan aaya bir sre olduunu gstermitir (s. 268).
53 Jisheng Yangdan (2009), s. 297, alntlanmtr.
39 rgtlerin (organizasyonlarn) ekonomik hayattaki nemi
konusundaki ampirik aratrmalarn klasik bir rnei iin bkz. Banfield 54 Yasheng Huang (2008), s. 77.
(1967). Kapitalizmin ykseliinde ekonomik giriimlerin nemini 55 1985te Japonyadaki bir konferansta, Japon bir bilim adam, modern
vurgulayan erken tarihli bir alma iin bkz. Weber (1981). Konuyla giriimin inde mevcut olmadn ifade etti. Bu yorum, katlmclar
ilgili modern yaklamlar iin bkz. Arrow (1974); Williamson (1985); ve arasnda bulunan inli iktisatlar arasnda nemli etki yapt ve inde
Coleman (1990). ok fazla dikkat ekti. Jinglian Wudan (2003), s. 135, alntlanmtr.
40 retim ekipleri rgtsel sermaye olarak, eitli ekillerde hayatta 56 Findlay, Watson ve Xu (1994), s. 19.
kalabilirdi. rnek iin Bkz. Ning Wang (2005), Blm 5.
57 Bu olayn ayrntl tarihsel anlatm iin bkz. Yizhuang Ding (2008) ve
41 Hanehalk sorumluluu sisteminin uygulanmasnda eyaletler aras Xiaomeng Liu (2008).
farkllklar konusundaki karlatrmal bir alma iin bkz. Chung
(2000). 58 inin danweisinin igrl bir anlatm iin bkz. Walder (1986). Daha
gncel bir anlatm iin bkz. Lu ve Perry (1997). Daha erken, ama hl
42 Huayin Li (2009) aydnlatc bir rnek sunmaktadr. Li, hanehalk faydal bir referans iin bkz. Schurmann (1968).
sorumluluu sisteminin bile kyllerin tepkisiyle karlatndan
bahsetmekte ve sonu olarak unlar sylemektedir: 1980 59 Licheng Ma (2005), s. 147.
sonrasndaki krsal reformun en belirgin baars, , reformu
60 Donglian Xiao (2008), s. 621.
tasarlayanlarn amaladklar, tarmsal retimdeki gz alc art
deildi, krsal emek gcnn beklenmedik zgrlemesi ve bunun 61 Muqiao Xue (1996), ss. 268272.
sonucunda krsal nfusun gelir kaynaklarnn eitlenmesiydi (s.
290). 62 Licheng Ma (2005), s. 150.
43 Kasaba ve ky giriimleri konusundaki literatr ok byktr. Son 63 a.g.e.

64 a.g.e., s. 151. Mei Man 2000, a. 63) de bulamt. Hayatnn erken dnemlerindeki
bu olaylar ve Kltr Devrimi srasnda grd zarar, Hunun, Parti
65 Lin Zili adnda bir inli iktisat, Marxn Das Kapitalindeki bir terr ve siyasal dnce kontrolnn, Partinin uzun dnemli
rnee dayanarak, bir iverenin sekiz ya da daha fazla ii istihdam davasna zarar verdiini kabul etmesine yol am olmaldr (rnein,
etmesi halinde kapitalist smr gerekletirecei ve bu nedenle Li, Hu, Xie, vd., 2009). Bu kabul, Huyu dier inli liderlerden ayr bir
yasaklanmas gerektii sonucuna vard. Licheng Ma (2005), s. 178, yere oturtmaktadr.
iinde alntlanmtr.
76 Deng Xiaoping, Wuhang, Shenzhen, Zhuhai ve anghayda Yaplan
66 Wenzhenin hikayesi iin bkz. Jinglong Ma (2008) ve Xingzhong Qian Konumalardan Pasajlar, Deng Xiaopingin Seme Eserleri iinde,
(2008). Cilt 3.
67 zleyen satrlar temelde Hong Chen (2006), Mingtian Xu (2008) ve 77 Ziyang Zhao (2009), ss. 203206, sosyalizmin balang aamasnda
Qian Tuya (2008) dayanmaktadr. Ayrca bkz. Donglian Xiao (2008), olduu iin, inin ortodoks sosyalist retinin kstlamalarndan
ss. 757778. kendini kurtarabileceini ne sryor ve bylece sosyalizmle tutarsz
68 Hong Kong, 1949 ncesinde ve sonrasnda, anakaradan kaan olan birok reform denemesini merulatryordu.
yetenekli insanlardan ve sermayeden byk lde fayda salamtr.
Anakarada giriimcilik saldrya urarken Hong Kong gvenli bir
snak olmutu. Daha sonralar, in kollarn kapitalizme tekrar
4. BLM
atnda beer ve mal sermaye ine Hong Kongtan geri dnd, 1 Licheng Ma (2005), ss. 150152.
bkz. Richard Wong (2008). 2 Li Wu (1999), s. 886.
69 Bkz. Hong Chen (2006), ss. 2427. 3 Chung (2000); Zhengfu Shi (2008).
70 a.g.e., s. 7; Mingtian Xu (2008), ss. 56. 4 Xu ve Zhang (2008).
71 Hong Chen (2006), s. 8. 5 inin devlete-ait giriimlerinin karlat temel sorunlarn veciz bir
72 rnein, Gang Deng (1997). betimlemesi iin bkz. Granick (1990), ss. 2531.
73 anghayn reddedilmesinin gerekesi olarak Chen Yuna atfedilen 6 Muqiao Xue (1996), ss. 272277.
dier bir argman da, tm Yangzi Delta Blgesinin en ufak bir 7 a.g.e., ss. 273274.
ans verilmesi halinde kafeslerinden yksek becerileriyle birlikte
kacak olan frsatlarla nl olmasyd, (Ziyang Ahao, 2009, s. 102). 8 a.g.e., s. 277.
Zhaonun gzlemi, indeki reformda Chenin oynad karmak
roln kantlarndan biridir. 9 Bu dnemdeki in siyaseti iin bkz. Shirk (1993), Fewsmith (1994) ve
Jisheng Yang (2004).
74 Hong Chen (2006), s. 12.
10 Chenin iktisad dncesi ve Mao ile Deng ynetimlerinde oynad
75 Hunun erken devrim deneyimi, kiiliini biimlendirmekte nemli kritik rol iin bkz. Lardy ve Lieberthal (1983), Liu ve Xu (2009). Ziyang
lde etkili olmutu. Hu, Anti-Bolevik Lig olaynda (19301931), Zhaonun (2009) biyografisinde belirttii gibi, Chen Yun, Komnist
daha ok genken, kurban durumuna dmt (Mei Man, 2000, Parti iinde ekonomi politikas konusunda son derece etkiliydi (s.
ss. 5051). Hu; ok saydaki Kzl Ordu subay, Kuomintang istihbarat 122).
birimi Anti-Bolevik Lige dahil olmakla sulandktan sonra idam
edilecekken, son dakikada kurtuldu. Daha sonra Yanandaki, Yanana 11 Donglian Xiao vd. (1999), ss. 9395.
ynelen ok sayda entelektelin ve Parti yesinin Kuomintang 12 Alternatif bir bak as, kafesi ekonomi iin bir snak olarak
casusu olma phesiyle hapsedildii Onarma Hareketine (1941 grmekti. Bu farkl yorum; Chenin grn, devletin rolnn piyasa
1945) (Yung-fa Chen, 1990, ss. xx; Hua Gao 2000, s. 517; ayrca bkz. glerini snrlandrmak deil, piyasay korumak ve gelitirmek olduu
piyasa ekonomisinin ileyiiyle byk apta uyumlulatrabilirdi. iktidar elde tutmak konusunda srarlyd. Bununla birlikte, Deng ve
Chen arasndaki ok fazla nemli farkllk vard. rnein, reformun
13 Hu Yaobang, 12. Parti Kongresine Rapor, Halkn Gnl (8 Eyll hz ve yabanc sermaye konusunda neredeyse birbirine tamamen
1982). kar grlere sahiptiler bunlardan ikincisiyle ilgili olarak, bkz.
14 Ziyang Zhaodan (2009), s. 103, alntlanmtr. Ayrca bkz. Li Wu Ziyang Zhao (2009), s. 102.
(1999), s. 852. 33 Peng ve Chen (2008), ss. 189192.
15 Jisheng Yang (2004), ss. 275285; Ziyang Zhao (2009), ss. 162168. 34 1984 Ekonomik Sistem Reformu Kararnn ince versiyonuna
16 Licheng Ma (2005), ss. 162166; Yasheng Huang (2008), ss. 5051. internetten eriilebilir: http://cpc.people.com.cn/
GB/64162/134902/8092122.html.
17 Licheng Ma, ss. 175177; ayrca bkz. Jinglong Ma (2008) ve
Xingzhong Qian (2008). 35 Muqiao Xue (1996), s. 310.
18 Peng ve Chen (2008), s. 138. 36 Li Wu (1999), ss. 908912; Peng ve Chen (2008), ss. 214218. Fiyat
reform ncesi inin fiyat sisteminin bir tans iin bkz. Furen Dong
19 Yao (2008), reform dnemindeki in hkmetini ilgisiz/tarafsz (1986).
(disinterested) hkmet olarak adlandryordu. Bu tanmlama, daha
ok reform srecinin erken dnemlerine uygundur. 37 Fiyat reformundan nce, in hkmeti, gl bir hesaplama
makinesinin bulunmas halinde, fiyatlarn bilimsel olarak
20 Jisheng Yang (2004), ss. 341342. hesaplanabileceini dnyordu. Devlet Konseyi, 1981de Xue
21 Ancak, in siyaseti, daha sonralar Hu ve halefi Zhao Ziyangn Muqiaoyu, girdi kt verilerini ve dardan satn alnan zamann en
prosedre uygun olmayan bir ekilde alaa edilmeleri rneklerinde ileri bilgisayarlarn kullanarak teorik fiyatlar hesaplamas iin iinde
grld gibi, kurumsal olarak istikrarsz olmay srdrd. 50den fazla iktisatnn bulunduu bir takmn bana getirdi. Bkz.
Weiying Zhang (2010), s. 200.
22 Jisheng Yang (2004), ss. 188189 ve 196199.
38 Bu iki yaklamn savunucular arasndaki tartma iin bkz. Weiying
23 Muqiao Xue (1996), ss. 297298. Zhang (2008) ve Jun Zhang (2010), ss. 330.
24 Peng and Chen (2008), s. 180; Yasheng Huang (2008), s. 97. 39 Peng ve Chen (2008), s. 209.
25 Wong (1988), s. 11. 40 Jinglian Wu (2003), s. 65.
26 Japan Economic Journal (29 Mays 1984). 41 rnein, Lau, Qian, ve Roland (2000).
27 Business Week (15 Ekim 1984). 42 Peng ve Chen (2008), s. 240.
28 Deng Xiaoping, Reform ve Da Alma, Byk Bir Deneydir, Deng 43 a.g.e.., ss. 240241.
Xiaopingin Seme Eserleri, Cilt 3.
44 a.g.e., ss. 243244.
29 Deng Xiaoping, Wuhang, Shenzhen, Zhuhai ve anghayda Yaplan
Konumalardan Pasajlar, 18 Ocak-21 Ocak 1992 Deng Xiaopingin 45 a.g.e., s. 196.
Seme Eserleri, Cilt 3. 46 a.g.e., ss. 196197.
30 rnein, bkz. Ziyang Zhao (2009), s. 101. 47 a.g.e., s. 198.
31 Halkn Gnl (21 Temmuz 1992) 48 inin mal sistemindeki deiim iin bkz. Riedel, Jin, ve Gao (2007),
32 Aralarnda grece anssz bir benzerlik de vard. Chenin iktisad ayrca Allen, Qian, ve Qian (2008). inin bankaclk sisteminin
merkeziyetilii srdrmek konusundaki srar kadar Deng de siyasal 1980lerin ortalarna kadarki durumunun ksa bir grnm iin bkz.
Zhou ve Zhu (1987). 62 Lau, Qian ve Roland (2000).

49 Jinglian Wuda (2005), ss. 190191, alntlanmtr. 63 David Hume, Hirschmann (1977) alntlad ekliyle, akl, arzularn
klesidir ve yle olmak zorundadr (s. 24) demiti.
50 Kraay (2000). Hanehalk tasarruf orann 1990larda yzde 83
kadar yksek gsteren Wu Jingliann hesaplamas (2005), s. 64 rnein, bkz. Coase (1959, 1961), Alchian (1961), Alchian ve Demsetz
191, muhtemelen gerek dzeyin zerindedir. Ancak, 1970lerin (1973) ve Barzel (1997). Mlkiyet haklar ekonomisinin in ekonomik
sonlarndan sonra hem mutlak anlamda hem de giriim ve kamu reformu zerindeki etkisi iin bkz. Geng Xiao (1997), Cheung (2009)
tasarruflarna nispeten, hanehalk tasarruflarndaki dzenli art iyi ve Qiren Zhou (2008). Ayrca bkz. Jun Zhang (1991).
belgelenmitir.
65 rnein, bkz. Schotter (1981), Coase (1984, 1988), Williamson (1985),
51 Problemin klasik formlasyonu ve analizi iin bkz. Kornai (1979, Bromley (1989), North (1990), Ostrom (1990), Powell ve DiMaggio
1980, 1986). Yatrmlarda in yerel hkmetlerinin rolnn (1991), Brinton ve Nee (1998), Menard ve Shirley (2005), Mahoney ve
sistematik bir analizi iin bkz. Yasheng Huang (1996). Daha gncel Thelen (2010).
bir deerlendirme iin bkz. Shish (2007).
66 Gemite, Parti izgisiyle ayn grte olmamak, en byk ihanet
52 zleyen ksm, u kaynaklara dayanmaktadr: Muqiao Xue (1996), ss. olarak grlrd. Bu durum, Parti izgisi ile ilgili herhangi bir anlaml
312319; Li Wu (1999), s. 948; Jinglian Wu (2010), ss. 339342. tartmann yaplmasn dorudan engelliyordu. [Zamannda] Partinin
iktidara gelmesine yardmc olmu olan bu dayatmac tekdzelik,
53 Muqiao Xue (1996), s. 313. [daha sonra] lkeyi yneten parti iin yk haline gelmiti.
54 a.g.e., s. 316317. 67 Mao ynetiminde ve reformun ilk yllarnda politikalarn
55 a.g.e., s. 324. saptanmasnda iktisatlarn rol ile ilgili bir tartma iin bkz.
Halpernin (1985) doktora tezi. Ayrca bkz. Donglian Xiao (2008),
56 Jisheng Yang (1998), s. 394; Peng ve Chen (2008), s. 319. ss. 458465 ve 511516. 1990lara kadar olan deiim iin bkz.
57 Peng ve Chen (2008) s. 321. Siyasal etkileri iin bkz. Ziyang Zhao Naughton (2002). inin eitli dnce kurulular ve bu kurulularn
(2009), ss. 223234. hkmet politikas zerindeki etkisiyle en son tarihli almalardan
biri iin bkz. Xuefeng Zhu (2009).
58 zleyen ksm, u kaynaklara dayanmaktadr: Jisheng Yang (2004),
Ruoshui Wang (1997) ve Jiwei Hu (1997). Ayrca bkz. Fewsmith 68 Jisheng Yang (1998), ss. 324325; (2004), ss. 195199.
(1994). 69 indeki yasal reformlar iin bkz. Lubman (2000), Peerenboom
59 Ayrca bkz. Ziyang Zhao (2009), ss. 161166. (2002), Ruoying Chen (2008) ve Potter (2008). in mahkemelerindeki
snrl reform iin bkz. Liebman (2007).
60 Ancak, Huyu grevden alma kararnn, resm Parti organ tarafndan
deil de, aralarnda Deng ve Chenin de olduu birka Parti emektar 70 Deng Xiaoping, Ne Demokrasi ne de Yasal Sistem Zayflatlmaldr,
tarafndan alnmas, aka Partinin temel yasasna aykryd. Bu Deng Xiaopingin Seme Eserleri, Cilt 2.
olay, izleyen yllarda, Partinin siyasal meruiyetini nemli lde 71 Raphael Shenden (2000), s. ix, alntlanmtr.
andracak ve Partiyi tedricen gl bir kar grubuna dntrecek
olan bir dizi eylemi balatt. Artk ortak bir siyasal inanla 72 Gilboy ve Read (2008), s. 155.
birlemediinden, Parti, gc elinde tutmak iin madd karlar 73 Clark, Murrell ve Whiting (2008), s. 381.
kullanacakt. Bu dnm Partiyi siyasetsizletirirken (depoliticize)
ideolojik ball da zayflatacakt; ayrca, siyasal reformu geciktirecek 74 Bu ve bunun gibi yasal gelimelerle ilgili gstergeler iin bkz. Jingwen
ve ekonomiyi siyasal glerin szmasna maruz brakacakt. Zhu (2007).
61 1989 renci Hareketinin kitap-byklnde bir sosyolojik 75 Alfred (1999), s. 193.
deerlendirmesi iin bkz. Dingxin Zhao (2001).
76 Hong Chen (2006), ss. 1923; Donglian Xiao (2008), ss. 766768. 19 Deng Xiaoping (9 Haziran, 1989), Deng Xiaopingin Seme Eserleri,
Cilt 3.
77 inin kadro ynetim sistemi ve Pekinin yerel hkmetleri kontrol
iin personel atamalarn kullanmas iin bkz. Manion (1985) ve Chan 20 Deng Xiaoping (16 Haziran, 1989), Deng Xiaopingin Seme Eserleri,
(2004). Chenggang Xu (2009), Pekinin sk personel kontroln ve Cilt 3.
ekonomik desantralizasyonu ifade etmek iin yeni bir terim, blgesel
desantralize otoriter sistem, ortaya att. 21 Jiang Zemin on Anniversary of Shenzhen Special Economic
Zone (Jian Zeminin Shenzhen Ekonomik Blgesinin Yldnm
in Yapt Konuma), BBC Dnya Yayn zeti, 28 Kasm, 1990,
5. BLM LexisNexisten eriildi.
1 Peng ve Chen (2008), ss. 321-323. 22 a.g.e.
2 Li Wu (1999), s. 980. 23 a.g.e.
3 The Guardian (21 Mart 1989). 24 a.g.e.
4 Newsweek (19 Haziran 1989). 25 Peng ve Chen (2008), ss. 353-356.
5 The Economist (28 Ekim 1989). 26 a.g.e., ss. 360-364.
6 Washington Post (29 Haziran 1990). 27 a.g.e., ss. 254-259.
7 Licheng Ma (2008), s. 149. 28 a.g.e., ss. 256-258. Ayrca bkz. Chinese Get Wall Street Guide to
Capitalist Road (inliler Kapitalist Yolda Wall Street Rehberini Aldlar),
8 rnein, Shirk (1993); Gordon White (1993).
New York Times (12 Kasm 1986).
9 Li Peng, Interview with Western German Newspaper Report, BBC
29 Peng ve Chen (2008), ss. 364-368.
Dnya Yayn zeti, 25 Kasm 1989, LexisNexis ile eriim saland.
30 a.g.e., s. 366.
10 Premier Li Peng Addresses the National Planning Conference
(Babakan Li Pengin Ulusal Planlama Konferansna Yapt Konuma), 31 a.g.e., s. 368.
BBC Dnya Yayn zeti, 29 Aralk, 1989. alnt da LexisNexiste
bulunabilir. 32 Jisheng Yang (1998), ss. 509-510.
11 a.g.e. 33 Peng ve Chen (2008), s. 375.
12 a.g.e. 34 a.g.e.
13 a.g.e. 35 Bkz. Muqiao Xue (1996), s. 356.
14 Halkn Gnl (22 ubat 1990) 36 Halkn Gnl (2 Eyll 1991).
15 Bu konferans ince olarak iyi bir ekilde belgelenmitir. rnein bkz. 37 a.g.e.
Jun Zhang (2010), s. 41-65. 38 Halkn Gnl (23 Ekim 1991).
16 Muqiao Xue (1996), ss. 319-326. 39 Vogelin (2010) de aklad zere Deng halen Jiang Zemin ve Li
17 Xiaobo Wu (2010), ss. 147-148; Muqiao Xue (1996), s. 336. Pengi grmeye arabiliyordu 1990da en az iki defa grt (3
Mart ve 24 Aralk) ama szlerinin ok az etkisi oldu (s. 667).
18 Halkn Gnl (7 Aralk 1990).
40 Dengin gney turuyla ilgili ilk rapor iin bkz. Bahar Rzgar Douya
Esiyor Deng Xiaoping Shenzhende, bu yaz ilk kez Shenzhen zel 53 Halkn Gnl (14 Nisan 1992).
Blgesi Gnlnde yaynland (26 Mart 1992). Daha btncl bir
deerlendirme, zellikle Dengin Wuchang ve Changsha konumalar 54 Licheng Ma (2008), ss. 158-159.
iin bkz. Wu ve Yu (2008). Dengin konumalar, Deng Xiaopingin 55 a.g.e, s. 156.
Seme Eserleri Cilt 3te Wuchang, Shenzhen, Zhuhai ve anghayda
Yaplm Konumalardan Alntlar bal altnda da yer almaktadr. 56 Deng Xiaoping (1992), Wuchang, Shenzhen, Zhuhai ve anghayda
Ayrca bkz. Wong ve Zheng (2001). Yaplm Konumalardan Alntlar, Deng Xiaopingin Seme Eserleri,
Cilt 3.
41 Deng Xiaoping (1992), Wuchang, Shenzhen, Zhuhai ve anghayda
Yaplm Konumalardan Alntlar, Deng Xiaopingin Seme Eserleri, 57 Mao Zedong (1967), Mao Tse-tungun Seme Eserleri, Cilt I, s. 380.
Cilt 3. 58 Licheng Ma (2005), s. 194.
42 Deng Xiaopingin Gney Turunda Bilinmeyen Hikayeler, Xinhua 59 a.g.e., s. 201.
tarafndan salanmtr, Eriim adresi: http://news.xinhuanet.com/
misc/2008-09/27/content_10119788.htm. 60 a.g.e., s. 199.
43 a.g.e. 61 Peng ve Chen (2008), ss. 400-403.
44 Deng Xiaoping (1992), Wuchang, Shenzhen, Zhuhai ve anghayda 62 Bu, Jiangn Parti Kongresinde yapt konumann baldr.
Yaplm Konumalardan Alntlar, Deng Xiaopingin Seme Eserleri, Konumann tam metni iin bkz. http://www.bjreview.com.cn/
Cilt 3. document/txt/2011-03/29/content_363504.htm .
45 a.g.e. 63 Peng ve Chen (2008), s. 409.
46 a.g.e. 64 a.g.e.
47 Deng uzun sre sosyalizmin bu pragmatik versiyonunu savunmutur. 65 Jisheng Yang (1998), ss. 356-361.
1980lerde Afrikal bir lidere ev sahiplii yaparken, Deng ziyaretisine,
66 Bkz. Shanda Xu (2008), ss. 525-537. Balangta Maliye Bakanl gelir
Size sosyalizmi uygulamanz deil, ekonomik gelime zerine
vergisinin ancak ynetsel sorumluluk sistemi altnda mzakereye
younlamanz neririm. Ekonomi geliir, insanlarn yaam koullar
konu olmasna izin veriyordu sat vergisi halen dorudan Bakan
iyileir ve mutlu olursa, bunu istediiniz izm ile adlandrabilirsiniz.
tarafndan kontrol edilecekti. Ama ynetsel sorumluluk sistemi
Bu szler, Deng Xiaopingin Seme Eserlerine koyulamayacak kadar
balaynca, Devlet Konseyi kurallarn uygulanmas konusunda zenli
radikal bir ifade olarak deerlendirildi. Bkz. Daozheng Du (2008).
davranmad. rnein, Devlet Konseyi tarafndan onaylanan Pekin
48 Deng Xiaoping (1992), Wuchang, Shenzhen, Zhuhai ve anghayda Bakent elik Korporasyonu ile imzalanan anlama, hem gelir vergisi
Yaplm Konumalardan Alntlar, Deng Xiaopingin Seme Eserleri, hem de sat vergisi ile ilgili zel artlar ieriyordu.
Cilt 3.
67 inin hem 1994 ncesi hem de 1994 sonras vergi sistemi ile ilgili
49 a.g.e. daha detayl analiz iin bkz. Jiwei Lou (1998).
50 a.g.e. 68 Jisheng Yang (1998), s. 426.
51 Jiyun Tian (2004). Tiann reform zerine yaz derlemesi iin bkz. Tian 69 Peng ve Chen (2008), ss. 441-445.
(2009).
70 a.g.e, ss. 445-450.
52 Dengin gney turu sonras, 1992 balarndaki i siyasal tartmalar
71 Jinglian Wu (2005), ss. 269-274; (2010) blm 7.
iin bkz. Jisheng Yang (2004), s. 476-517; Fewsmith (2008), ss. 68-
72. 72 Jiwei Lou (2008), s. 334.
73 rn vergisi hakkndaki bilgiye bizi ynlendirdii iin Weibing Zhouya borsasnn geliememi olmasnn nemli bir nedeni, devlet varlklar
teekkr ederiz; Zhou, 1990larn banda bir ilenin vergi brosunda mbadele merkezleridir. 2009da, bu tr merkezlerde el deitirilen
alt. Yorumla ilgili sorumluluk bize aittir. varlklarn toplam deeri 500 milyar yuand; bu rakam anghay ve
Shenzhendeki borsalarda toplanan sermayeden ok daha fazladr.
74 Zhang ve Yuan (2008), s. 79; Peng ve Chen (2008) s. 515. indeki devlet varlklar mbadele piyasalarnn geliimi ile ilgili
75 Zhang ve Yuan (2008), s. 81. gncellenmi bir kaynak iin bkz. Heping Cao (2009).
76 Bu hesaplama Li Wu tarafndan salanan veri ile yaplmtr. Li Wu 91 Devlet Varlklar Denetimi ve daresi Komisyonunun ana sayfas,
(1999), s. 1525. kurumun kendisi ile ilgili gncel bilgiler, ilgili politikalar ve kendi
ynetimindeki devlet giriimleri hakknda bilgi veriyor: http://www.
77 Bu fikri ilk kez Coase dile getirdi (1959). Bu, Coase Teoreminin Steven sasac.gov.cn.
Cheung tarafndan vurgulanm ve inli okuyuculara tantlm
versiyonudur. 92 Jiantang Ma (2008), s. 356.
78 Chen Guangn hikayesi inde gayet iyi bilinir. rnein bkz. Licheng 93 Bugn Komisyonun zmesi gereken sorun, devlet varlklar
Ma (2005), ss. 203-208. mbadele piyasasn denetlemektir. Devlet varlklarnn devasa ve
halen byyen boyutu dikkate alndnda --2010 yl sonunda
79 Wenkui Zhang ve Dongming Yuan (2008), s. 113. merkez hkmet tarafndan kontrol edilen 120 giriimin toplam
80 Licheng Ma (2008), s. 175. varlklar 24 trilyon yuana ulaarak bir nceki yla gre yzde
16 artmtr-- bu piyasann etkinlik dzeyi ekonominin genel
81 a.g.e. performans zerinde kritik etkiye sahiptir. Bu veriler Komisyonun
kendi web sayfasndan 20 Aralk 2011 tarihinde alnmtr.
82 a.g.e., s. 176.
94 Bu bilgi, 2002 ile 2006 arasnda indeki zelletirmelerle ilgili ulusal
83 Hong Kong niversitesinden Profesr Chenggang Xuya bu bilgi
apta firma incelemesine dayanan detayl bir ampirik aratrma
iin teekkr ederiz; Xu o zamanlar London School of Economicste
tarafndan (Gan, Guo ve Xu, 2010) dorulanmtr. Bu alma,
bulunuyordu ve anghaydan gelen yetkililerin, devlet varlklar
zelletirme sonrasnda ana ynetim yapsnn deitirilmesi,
ynetim pratikleri hakknda bilgi almak amacyla, baz Bat Avrupa
uluslararas muhasebe standartlarnn ve profesyonel bamsz
lkelerini ziyaret etmelerinin salanmasnda dorudan rol oynamtr.
denetimin benimsenmesi ve ynetim kurulunun oluturulmas gibi
84 Bu blm Profesr Chenggang Xu tarafndan, kendi kitabnn eski bir yeniden yaplanmaya giden giriimlerin irket performanslarn nemli
versiyonundaki yorumlardan (7 Nisan 2010) alnmtr . lde iyiletirdiklerini, yeniden yaplanmaya gitmeyen zelletirilmi
firmalarn ise performanslarnn kt olduunu gstermektedir.
85 Peng ve Chen (2008), s. 460.
95 Schumpeter (1942), s. 84. Schumpeterin gncel bir biyografisi iin ve
86 a.g.e. onun iktisada yapt kalc katklar iin bkz. McCraw (2007).
87 a.g.e., s. 463. 96 Cheung (2009).
88 Changsha Bilim ve Teknoloji niversitesinden Profesr Xiqing 97 Coase (1937).
Zhuya ve Changsha Belediyesi Bakan Yardmcs Bay Xiaoming
Liuya saladklar bilgiler iin teekkr ederiz. Hem Zhu hem de Liu, 98 Bu konuda bir n hazrlk almas iin bkz. Coase ve Wang (2011).
2008de inin ekonomik dnmyle ilgili Chicagoda yaplan
99 zleyen sanayi park tanmlar Ning Wangn Zhejiang, anghay, Anhui,
konferansa katlmlardr. Bkz. Xiaoming Liu (2008).
Guangdong, Fujian, Hubei, Jiangsu, Hunan, Sichuan ve Pekinde
89 Zhang ve Yuan (2008), ss. 132-138. yapt bir alan aratrmasna dayanmaktadr. Ayrca inin piyasa
ekonomisine dnmnde sanayi parklarnn oynad kritik rolle
90 inin piyasa ekonomisine dnm srecinde in finansal ilgili gncel bir alma iin bkz. Douglas Zeng (2011).
sisteminin sistematik bir analizi iin bkz. Riedel, Jin ve Gao (2007). in
100 in Ekonomik ve Teknolojik Gelime Blgelerinin gncellenmi eklindeydi. nsan tasarmnn deil, insan eyleminin sonucu
bir listesine Ticaret Bakanlnn web sayfasndan eriilebilir. Eriim ifadesini poplerletiren Hayek (1967), Blm 6, oldu.
tarihi 3 ubat 2012, http://www.mofcom.gov.cn/xglj/kaifaqu.shtml.
5 Hinton (1982), s. 459.
101 rnein, Coase ve Wang (2011).
6 Komnizmin ykselii ve dyle ilgili yakn tarihli kitabnda Brown
102 Marshall (1920), s. 115. (2009) ayn fikirdedir: Birinin komnist olduunun sylenmesiyle,
o kii hakknda ok az ey ortaya konulmaktadr (s. 1). Kimliin
103 Oi (1992); Lin (1995). deikenlii ve karmakl ile ilgili genel bir deerlendirme iin bkz.
104 anghayn inin oto endstrisindeki ykselii iin bkz. Thun (2006). Sen (2006).
105 Yasheng Huang (2003), s. 261. 7 rnegin, bkz. Murphy, Shleifer ve Vishny (1992) ve Sachs (1992).
Tedric deiim (gradualism) ile ok tedavisi arasndaki kartlkla ilgili
106 Tang (2009). literatn bir gzden geirimi iin bkz. Roland (2002). Tedric deiim,
107 Marshall (1920), s. 221. byk patlama (big bang) yaklamndan farkl olarak optimum bir
sralama (sequencing) nerir. Her iki taraf da ekonomik dnm
108 Literatrde en iyi bilinen makale muhtemelen Montinalo, Qian (transition) teknik bir problem olarak grmekte ve dnmn
ve Weingastdr (1995); ayrca gncelleme iin bkz. Jin, Qian ve temelde Hayekyen bir iktisad problem olduunun farkna
Weingasta (2005). eitli eletiriler iin bkz. Cai ve Treisman (2005, varamamaktadrlar (Hayek 1945).
2006). Desantralizasyon savunusunun gncellenmi ve daha
sofistike bir formlasyonu iin bkz. Chenggang Xu (2009). 8 Hayek (1988). Sosyalizmi lmcl kibir yapan ey, bilimsel
sosyalizmin bir yandan tm gelenekleri ortadan kaldrabileceine
109 Sachs (1994), s. 6. dier yandan da toplumsal kurumlar tamamen yeniden dizayn
edebileceine inanmas ve bylece toplumun rasyonel temellerle
110 Deng Xiaoping, Mike Wallace ile Rportaj (2 Eyll 1986), Deng
yeniden ina edilebileceini sanmasdr. Benzer bir entelektel kibir,
Xiaopingin Seme Eserleri, Cilt 3.
1990larda gei ekonomileri (transition) konusundaki hkim iktisad
111 Bu akl yrtme tarz Qian ve Xu (1993) tarafndan vurgulanmtr. dncede de grlebiliyordu.
112 Bu siyasal sistemin ayrntl ve aklc bir analizi iin, bkz. Chenggang 9 Hayek (1974). The Pretense of Knowledge [Olmayan Bilginin
Xu (2009). Varsanlmas/Varsaylmas], Nobel dl Konumas.
113 rnein, Yasheng Huang (2003), s. 20. 10 Hu Yaobangn LUnit ile mlakat (30 Eyll 1984), Yabanc Yayn
Enformasyon Servisi [FBIS, Foreign Broadcast Information Service],
114 Chinas Auto Sales Run Hot (inde Otomobil Satlar Tavan Yapt), No. 194 (10 Ekim 1984).
Wall Street Journal (23 Ekim 2010).
11 zleyen anlatm, in Ri Yuya (2002) dayanmaktadr. Bu, ksmen
Wang Zhenn daha sonralar Hu Yaobangn kendisine ve liberal
6. BLM politikalarna kar inat muhalefeti nedeniyle inde byk ilgi
1 Coase (2008), 2008de yaplan inin Ekonomik Dnm zerine ekmitir.
Chicago Konferansnn kapan konumas. 12 a.g.e.
2 Elliott (2008). 13 Partinin ve in devletinin esneklii ve dayankll ile ilgili yakn tarihli
3 Hinton (1982), s. 462. tartmalar iin bkz. Dali Yang (2004) ve Shambaugh (2008). Kritik bir
deerlendirme iin bkz. Pei (2006).
4 Ferguson (1980 [1767]), s. 122. Fergusonun orijinal ifadesi insan
eyleminin sonucu, ama herhangi bir insan tasarmnn icras deil 14 Xuewei Chen (2004).
15 rnein, Li Wu (1999), ss. 828830 ve Donglian Xiao (2008), ss. 31 Gevek bte kst (soft budget constraint) terimini ilk kullanan
541544. Kornai (1979, 1980, 1986) olmutu. Daha yeni tarihli gzden
geirimler iin bkz. Maskin (1996, 1999) ve Maskin ve Xu (2001).
16 Xuewei Chen (2004).
32 Zhang ve Yuan (2008), s. 89.
17 Donglian Xiao (2004) aslnda salam ve dikkatle hazrlanm aratrma
makalesine inin reformu yukardan-aaya balatlmtr (s. 185) 33 Literatrn yeni tarihli bir gzden geirimi iin bkz. Chenggang Xu
ifadeleriyle balamaktadr. Naughton (2008) da reformun balangta (2009); ayrca bkz. Cheung (2009) ve Sheng (2010).
yukardan aa yrtldn (s. 100) sylemitir.
34 Oi (1992); Walder (1995). Ayrca bkz. Nee (1992).
18 Jinglian Wu (2005), s. 64.
35 Minimum devletin klasik bir savunusu iin bkz. Nozick (1974).
19 rnein Jiang Zeminin On Drdnc Parti Kongresindeki Raporu
(1992). Bu rapora u adresten eriilebilir: http://www.bjreview.com. 36 Devletin srekli olarak mlkiyet haklarn tanmlamas ve sonra
cn/document/txt/2011-03/29/content_363504.htm. deitirmesi, cidd bir sorun oluturmaktadr. in devletinin hl
elinde bulundurduu ihtiyar gc, inin yeni gelien zel mlkiyet
20 Deng Xiaoping, Reformu Devrim Olarak Gryoruz, 10 Ekim 1984 haklarnn gvenilirliine darbe vurmaktadr. G, hkmet yetkilileri
tarihinde Federal Alman Cumhuriyeti anslyesi Helmut Kohl ile tarafndan ktye kullanlabilecei ve kullanld iin 2004ten beri
yaplan konuma, Deng Xiaopingin Seme Eserleri, Cilt 3. yeni anayasada tannan zel mlkiyet haklarnn korunmas, in
hkmeti iin kolayca stesinden gelinemeyecek bir sorun olarak
21 Hinton (1982), s. 460. kalmaktadr.
22 a.g.e. 37 rnegin bkz. Levinstonn (2010) Washington Postdaki (30 Mays)
23 Deng Xiaoping, Reformu Devrim Olarak Gryoruz, 10 Ekim 1984 Chinas Authoritarian Capitalism Undermines Western Values [inin
tarihinde Federal Alman Cumhuriyeti anslyesi Helmut Kohl ile Otoriter Kapitalizmi Bat Deerlerinin Altn Oyuyor] balkl kitap
yaplan konuma, Deng Xiaopingin Seme Eserleri, Cilt 3. deerlendirmesi. Bu kaynaa u web adresinden eriilmitir: http://
www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2010/05/28/
24 Zhao Ziyangn hkmet almalar hakkndaki raporu, Xinhua Genel AR2010052801859.html. Bu deerlendirmeye konu olan kitaplar
Haber Servisi, 31 Mays 1984. unlardr: Halper (2010); Bremmer (2010) ve Kampfner (2010).
25 Cheung (1982). 38 Baumol, Litan ve Shramm (2007). Ancak, yazarlar inin devlet
26 Northun (1981, 1990 ve 2005) srekli ve tutarl abalar birka nderliindeki ekonominin mkemmel biimi olduu eklindeki
istisnadan biri olarak gze arpmaktadr. Ancak, hl kurumsal yaygn iddiaya epey pheli yaklamaktadrlar.
deiimin dinamik teorisini oluturmaktan ok uzaktayz. Ayrca 39 Yasheng Huang (2008), s. 236.
bkz. Greif (2006); North, Wallis ve Weingast (2009); Kuran (2010);
Acemolu ve Robinson (2012). 40 inli iktisat Wu Jinglian, siyasal iktidarn ekonomik ayrcalklarnn
eletirilmesi anlamndaki bu terimi ilk olarak 1998de ortaya atmtr.
27 Patika bamll (path dependence) ile ilgili literatr, arpc bir Bkz. Xiaobo Wu (2010), s. 196.
istisnadr. rnein, bzk. Arthur (1994); Mahoney (2000); David (2001)
ve Pierson (2004). Bu literatrn yakn tarihli kritik bir gzden geirimi 41 Dingxin Zhao (2009).
iin bkz. Vergne ve Durand (2010). Evrimsel biyoloji perspektifinden 42 Bkz. http://www.mfa.gov.cn/eng/wjb/zzjg/gjs/gjzzyhy/2604/2606/
bir eletiri iin bkz. Desjardins (2011). t15288.htm.
28 rnein bkz. Ziyang Zhao (2009), ss. 119124. 43 Bkz. http://news.xinhuanet.com/english/2008-04/12/
29 Peng ve Chen (2008), s. 280. content_7966431.htm.
30 Lin ve Yao (2001). 44 Madsenn 1 Ekim 2009 tarihinde San Diegodaki California
niversitesinde in Halk Cumhuriyetinin 60. yldnmn kutlamak (2011) yrtlen alma, zellikle 4nc blm.
iin yaplan paneldeki konumas. Bu konumaya u adresten
eriilebilir: http://www.youtube.com/watch?v=BgckHmsghmc. 59 Yang Shang (1928), ss. 331333.
45 rnein bkz. Short (1999), ss. 101105. 60 Usta Shen (Shen Zi), Yi Wen. Bkz. Qiu Hanping (ya da Henry H.
P. Chiu), Shenzi de Falu Shixiang [Usta Shenin Hukuk Hakkndaki
46 Shortun (1999) belirttii gibi, Mao iin in kltr hl ina edilmesi Dnceleri], ilk olarak Faxue Jikanda [ Aylk Hukuk Dergisi] 3
gereken her eyin temeliydi ve hayatnn geri kalan ksmnda da (1927) kmtr, daha sonra He ve Li (2003) iinde, ss. 343344,
byle kalacakt (s. 103). tekrar baslmtr.
47 Mao da bunlar daha sonra kabul etmitir: [Kang Youwei ve Liang 61 Durkheim (1982), ss. 5059. Ayrca bkz. Berger ve Luckmann (1966).
Qichaoyu] ezberden tekrar tekrar okudum. Kang Youwei ve Liang Searle bunlar kaba olgulardan (brute facts) ayrmak iin kurumsal
Qichaoya tapyordum. Spenceten (1999) alntlanmtr, s. 9. olgular (institutional facts) olarak adlandrmaktadr.
48 Kang Chaonun (1986) ifade ettii gibi, in 1950den nce iki bin 62 Hayek (1948), s. 60.
yldan fazla srm olan piyasa ekonomisinin spefisik bir trne
sahipti; Chao buna atomistik piyasa ekonomisi adn vermiti (s. 63 8 farkl ince evirisi mevcuttur. Bu edisyon, Tang Risong (2004)
5). Hill Gates (1996) ise bundan kk (petty) kapitalizmin bin tarafndan evrilmitir.
yl eklinde bahsetmitir. Ge Ming dneminden bu yana inde 64 a.g.e., Translators introduction [evirmenin nsz], s. 8.
kapitalizmin gelime tarihi iin bkz. editrln Xu ve Wunun
(2007) yapt cilt. 65 a.g.e., Translators introduction [evirmenin nsz], ss. 45.
49 Marco Polonun Seyahatleri (Henry Yule tarafndan evrilmitir, 1923). 66 Financial Timesn (2 ubat 2009) Wen Jiabao ile Mlakat.
Eriim: http://www.ft.com/cms/s/0/795d2bca-f0fe-11dd-8790-
50 Konfysln zamanla geliimini de ieren kolayca ulalabilir 0000779fd2ac.html#axzz1CqDI0Ten.
bir giri iin bkz. Yao (2000). Konfysln modern indeki
kaderiyle ilgili erken tarihli bir deerlendirme iin bkz. Levenson (1968). 67 a.g.e.
51 Fogel (2010). Daha detayl bir argman iin bkz. Fogel (2006). Daha 68 Fareed Zakariann Wen Jiaobao ile Mlakat. Eriim: http://www.
yakn tarihli ve sofistike bir ngr iin bkz. Subramanian (2011). newsweek.com/2008/09/28/we-should-join-hands.html.
52 Nicholas Consonery (7 Ocak 2010), A $123 Trillion China? Not Likely 69 Wenin Adam Smith ile ilgili yorumlar internette geni apta
[123 Trilyon Dolarlk in Mi? Pek Olas Deil], Foreign Policynin tartlmtr, rnein bkz. http://book.163.com/special/009242BF/
internet edisyonunda kmtr. guanyuan.html.
53 Adam Smith (1969 [1759]), ss. 380381. 70 Adam Smith (1969 [1759]), ss. 167168.
54 Ge dnem Chicago iktisats D. Gale Johnson (1994, 1999), inin 71 a.g.e., s. 517.
tek ocuk politikasnn ardndaki iktisad mant srekli eletirmitir. 72 rnein Zhiping Liang (2010). Farkl bir deerlendirme iin bkz.
55 Bkz. http://money.cnn.com/magazines/fortune/global500/2009/ Whyte (2010).
countries/China.html. 73 Adam Smith (1976 [1776]), Kitap V, s. 232.
56 Bkz. http://finance.eastday.com/m/20100525/u1a5224725.html. 74 Adam Smith (1976 [1776]), Kitap I, s. 88.
57 in ekonomisinde devlete-ait giriimlerin rol ile ilgili kritik bir analiz 75 rnein Ren (1997); Xiaohong Ma (1997, 2004).
iin bkz. Unirule Institute of Economicsin (2011) sren almas.
76 Knight (1976), s. 43.
58 Xiaolu Wang (2007); ayrca bkz. Unirule Institute of Economicsde
77 Cheung (1982, 1986). 93 Bu eski siyasal inan sistemi Konfyse atfedilmektedir; liderin
tarafsz bir konum almas ve halkn refah iin almas tavsiye
78 Bkz. http://siteresources.worldbank.org/DATASTATISTICS/ edilmektedir. Burada kamu mlkiyetinin savunulduunun sanlmas
Resources/GDP.pdf. bir talihsizliktir. Shang Yang ve Usta Shenin (bkz. ss. 18283) yan
79 http://siteresources.worldbank.org/DATASTATISTICS/Resources/ sra modern mlkiyet haklar iktisad tarafndan da vurguland gibi,
GNIPC.pdf genel halk kitlesinin (kamunun) karlarn korumann ve artrmann
en iyi yolu, kamu mlkiyeti deildir, aka tanmlanm [zel]
80 Ffrench (1950), s. 203. mlkiyet haklardr.
81 Bkz. http://moneywatch.bnet.com/economic-news/blog/macro- 94 Mao bir defasnda 1945te Fu Ssu-niann kendisinden kaligrafisini
view/manufacturing-surprise-the-us-still-leads-in-making- istemesi zerinde ona bir iir yazmt. Fu ve Mao birbirlerini Pekin
things/2134/. niversitesindeki gnlerinden beri tanmaktaydlar. niversitede Fu
82 rnein, bkz. Deng Xiaopingin 18 Mart 1978de Ulusal Bilim gze arpan bir renci lideri, Mao ise ktphane asistanyd; ancak,
Konferansnn al trenindeki konumas, [Deng Xiaopingin Maonun Fu ile tartma gruplarna katlmna hi izin verilmezdi
Seme Eserleri], Cilt 2. Fan-sen Wang (2000), s. 170.
83 Chinas Great Leap Forward in Higher Education [inin Yksek 95 Brokrasinin sorunlarnn klasik bir deerlendirmesi iin bkz. Simon
renimde leri Doru Byk Atlm] Asia Times (3 Temmuz 2002). (1997 [1947]).
84 Googleda yaplan bir Qian Xuesen zhi Wen (Qian Xuesen 96 Dnce piyasasnn ve zgrce bilgi arama hakknn derin bir
Bulmacas) aramas 542.000 karlk sunmutur (2 ubat 2011). aklamas ve gl bir savunusu iin bkz. Polanyi (1951, 1958). Ayrca
bkz. Coase (1974).
85 inde yksek renimdeki yakn tarihli gelimelerle ilgili bir tartma
iin bkz. Ryan (2010). 97 Yirminci yzyldaki en iyi in tarihilerinden biri olan Mu Qian,
geleneksel ini shi-ynetiminde hkmet (2001), s. 15, ve shi-
86 Nan Keda Did Not Receive Approval after Three and Half Years of merkezli hkmet (2010), s. 80, olarak adlandrd. Balazs (1964),
Preparation [Nan Keda Buuk Yllk Hazrln Ardndan Onay in tarihinde shinin rol ile ilgili olgular konusunda Qian ile ayn
Alamad], Halkn Gnl (20 Ekim 2010). fikirdeydi, ama daha kritik bir yorumda bulunuyordu. Balazsa
gre, bilgin-brokratlarn devleti o kadar glyd ki, tccar snf
87 The Communiqu, Hinton iinde (1982), s. 461.
devletten kendisi iin zgrlk, yasa ve zerklik alabilmek iin hibir
88 a.g.e. zaman aka atmay gze alamamt (s. 23). Ayrca bkz. 33
numaral not.
89 Bu alnt, Dengin 13 Aralk 1979da hkmet liderlerine yapt
konumann bir parasdr. Raphael Shenden (2000), s. ix, 98 Hayek (1973), s. 2, daha da ileri giderek u uyarda bulunuyordu:
alntlanmtr. Liberal demokratik kurumlarn hkim modeli, ... kanlmaz bir
ekilde, zgr toplumun spontane dzeninin, baz rgtl kar
90 Deng Xiaopingin kalknma, kesin gerekliktir inanc Partinin siyasal gruplarnn koalisyonuna hizmet eden totaliter bir sisteme doru
meruiyetinin en temelinde kalmaya devam etmektedir. inde tedrici dnmne yol amaktadr (italik sonradan eklenmitir).
performansa dayal siyasal meruiyet zerine yaplan akademik
almalar iin bkz. Lynn White (2005); Dingxin Zhao (2009). 99 John Dunn (2005) demokrasinin yerel bir tuhaflk ve uzatmal
bir rezillikten (s. 18) karak siyasal otoritenin meru temelinin
91 Popper (1978). tm dnyadaki ad (s. 15) konumuna ykselmesinin aydnlatc bir
92 On dokuzuncu yzyln sonlarnda ve yirminci yzyln balarnda anlatmn sunmaktadr. Dunn, demokrasiyi seimlerden ya da ok-
siyasal rgtlerin ykseliinin bir anlatm iin bkz. Yu-fa Chang partili yartan ziyade daha ok sayda insann ikna edilmesi sayesinde
(1982, 2004). kullanlan siyasal otoritenin ad olarak tanmlamaktadr (s. 132).
Bununla birlikte, dnce piyasas gerek bir ikna iin zorunludur.
420 COASE & WANG | IN NASIL KAPITALIST OLDU?
100 zgrln mantnn derin bir deerlendirmesi iin bkz. Polanyi

(1951) ve Hayek (1960).
101 Ancak, yaklak yz gn sonra heykel kaldrld ve yetkililer tarafndan
konuyla ilgili ok az aklama yapld. Bu olay, inin kendi kltrel
kklerine dnmesi konusunda kesinlikle bir kararszln ve hatta
direncin olduunu ortaya koymaktadr. T. S. Eliotn (1932) ok iyi bir
ekilde ortaya koyduu gibi, gelenek miras edinilemez; onu ancak
youn abayla elde edebilirsiniz (s. 14). in, kltrel geleneklerini
yeniden yaatmak iin, inlilerin zihinlerini yirminci yzyln
bandan beri igal etmi olan radikal gelenek-kartlnn ve devrim
ideolojisinin oluturduu entelektel bariyerleri ve ideolojik korkular
amak zorundadr. Toplumda gelenein kritik rol ile ilgili ayrntl bir
tartma iin bkz. Shils (1981).
102 Alitto (1979).
103 Bkz. Shuming Liang (2004), ss. 126130; Liang ve Alitto (2009), ss.
8799.
104 Coase (2006), s. 276.
105 Fogel (2010).
SONU BLM
1 Btn alntlar Iris Changn (1995) zenle hazrlanm Qian
biyografisinde bulunabilir.
2 Wen Jiabao, Let People Live with More Dignity [nsanlar
Daha Onurlu Yaasn], Eriim adresi: http://news.163.
com/10/0212/18/5VBEJINR000120GU.html.
3 The Economist (19 Mart 2011). Dont worry, be happy; China
[Endielenme, mutlu ol; in] balkl haber s. 49da yer ald.
4 Theory of Moral Sentiments [Ahlak Duygular Teorisi] (1979), III.I.73.
Metnin tamam internette mevcuttur: http://www.econlib.org/
library/Smith/smMS.html.
KAYNAKA
Acemolu, Daron ve James Robinson. 2012. Why Nations Fail: The

Origins of Power, Prosperity, and Poverty. New York: Crown.
Alchian, Armen. 1965. Some Economics of Property Rights, Il Politico
30: 916929. Economic Forces at Work (1977) iinde yeni bask.
Indianapolis, IN: Liberty Fund.
Alchian, Armen ve Harold Demsetz. 1973. The Property Rights
Paradigm, Journal of Economic History 33: 1627.
Alfred, William. 1999. A Second Great Wall? Chinas Post Cultural
Revolution Project of Legal Construction, Cultural Dynamics 11:
193213.
Alitto, Guy. 1979. The Last Confucian: Liang Shu-min and the Chinese
Dilemma of Modernity. Berkeley, CA: University of California Press.
Allen, Franklin, Jun Qian ve Meijun Qian. 2008. Chinas Financial System:
Past, Present, and Future, Chinas Great Economic Transformation
iinde Blm 14, ed. Loren Brandt ve Thomas Rawski, ss. 506568.
New York: Cambridge University Press.
An, Jieshe. 2004. Deng Xiaoping Zaidu Fuchu [Deng Xiaopings Return
to Power], iinde The Thematic History of the Peoples Republic of
China, ed. Dehong Guo, Haiguang Wang ve Gang Han, Cilt 3, ss.
36988. Chengdu: Sichuan Peoples Press.
Anhui Provincial Party Committee (ed.), 2006. Anhui Nongcun Gaige
zi Lu [The Road of Agricultural Reform in Anhui]. Pekin: Chinese
Communist Party History Press.
2006. Anhui Nongcun Gaige Kou Shu Shi [The Oral History of
RONALD COASE & NING WANG | IN NASIL KAPITALIST OLDU? 423

424 COASE & WANG | IN NASIL KAPITALIST OLDU? Kaynaka 425
Agricultural Reform in Anhui]. Pekin: Chinese Communist Party Public Policy, American Economic Review 95: 817830.
History Press. 2006. Did Government Decentralization Cause Chinas Economic
Arrow, Kenneth. 1974. The Limits of Organization. New York: Norton. Miracle? World Politics 58: 50535.
Arthur, W. Brian. 1994. Increasing Returns and Path Dependence in the Cao, Heping (ed.). 2009. Zhongguo Chanquan Shichang Fazhan Baogao
Economy. Ann Arbor: University of Michigan Press. 20092010 [Progress Report of Chinas Assets Exchange Market:
Balazs, Etienne. 1964. Chinese Civilization and Bureaucracy. New Haven, 20092010]. Pekin: Social Sciences Academic Press.
CT: Yale University Press. Chan, Hon S. 2004. Cadre Personnel Management in China: The
Banfield, Edward. 1967. The Moral Basis of a Backward Society. New Nomenklatura System, 19901998, The China Quarterly 179: 703
York: Free Press. 734.
Barzel, Yoram. 1997. Economic Analysis of Property Rights, 2. ed. New Chang, Chung-Li. 1955. The Chinese Gentry: Studies on Their Role in
York: Cambridge University Press. Nineteenth Century Chinese Society. Seattle, WA: University of
Washington Press.
Baumol, William, Robert Litan ve Carl Shramm. 2007. Good Capitalism,
Bad Capitalism, and Economics of Growth and Prosperity. New Chang, Iris. 1995. Thread of the Silkworm. New York: Perseus Books
Haven, CT: Yale University Press. Group.
Berger, Peter ve Thomas Luckmann. 1966. The Social Construction Chang, Yu-fa. 1982. Qing Ji de Geming Tuanti [Revolutionaries of the
of Reality: A Treatise in the Sociology of Knowledge. New York: Late Chin Period]. Tayvan: Tayvan: Institute of Modern History,
Doubleday. Academia Sinica.
Becker, Jasper. 1998, Hungry Ghosts: Maos Secret Famine. New York: 2004. Minguo Chunian de Zhengdang [Political Parties in the Early
Holt. Republic Era] (1985te ilk olarak Tayvanda yaynland). Changsha:
Yuelu Academy Press.
Bianco, Lucien. 1971. Origins of the Chinese Revolution, 19151949.
Stanford, CA: Stanford University Press. Chao, Kang. 1986. Man and Land in Chinese History: An Economic
Analysis. Stanford, CA: Stanford University Press.
Bo, Yibo. 1997. Ruogan Zhongda Jueche yu Shijian de Huigu
[Recollections of Several Important Decisions and Events], gzden Chen, Dongling. 2004. Fensui Sirenbang He Wenhua Dagenming De
geirilmi yeni ed. Pekin: Chinese Communist Party History Press. Zhongjie [The Arrest of the Gang of Four and the Close of the
Cultural Revolution], iinde The Thematic History of the Peoples
Bramall, Chris. 2009. Chinese Economic Development. Londra: Republic of China, ed. Dehong Guo, Haiguang Wang ve Gang Han.
Routledge. Cilt 3, ss. 567592. Chengdu: Sichuan Peoples Press.
Braun, Otto. 1982. A Comintern Agent in China 19321939, ev. Jeanne Chen, Hong. 2006. 19792000 Shenzhen Zhongda Jueche he Shijian
Moore, Dick Wilsonn nszyle (1975te ilk olarak Almanca basld). Minjian Guancha [Private Observation of Critical Decisions and
Stanford, CA: Stanford University Press. Events in Shenzhen during 19792000]. Wuhan: Changjiang Wenyi
Bremmer, Ian. 2010. The End of The Free Market: Who Wins the War Press.
between States and Corporations. New York: Portfolio Hardcover. Chen, Jinhua. 2005. Guo Shi YiShu [Remembering National Affairs].
Brinton, Mary ve Victor Nee (ed.), 1998. The New Institutionalism in Pekin: Chinese Communist Party History Press.
Sociology. New York: Russell Sage Foundation. Chen, Ruoying. 2008. The Information Challenge to Chinas Legal
Bromley, Daniel W. 1989. Economic Interests and Institutions. New York: System under the Economic Transition, Bu rapor, 2008deki inin
Blackwell. Piyasa Dnm zerine Chicago Konferansnda sunulmutur.
Brown, Archie. 2009. The Rise and Fall of Communism. New York: Chen, Xuewei. 2004. Qishi Niandai Mo Bashi Niandai Chu Guomin
HarperCollins. Jingjie de Tiaozhen [Economic Adjustment in the late 1970s and
Cai, Hongbin ve Daniel Treisman. 2005. Does Competition for Capital early 1980s], iinde The Thematic History of the Peoples Republic
Discipline Governments? Decentralization, Globalization, and of China, ed. Dehong Guo, Haiguang Wang ve Gang Han. Cilt 4, ss.
163184. Chengdu: Sichuan Peoples Press. 2006. The Conduct of Economics: The Example of Fisher
Chen, Yung-fa. 1990. Yanan de Yinying [In the Shadow of Yanan]. Body and General Motors, Journal of Economics & Management
Tayvan: Institute of Modern History, Academia Sinica. Strategy 15: 255278.
2001. Zhongguo Gongchan Geming Qishi Nian [Seventy Years of 2008. 2008deki inin Piyasa Dnm zerine Chicago
the Chinese Communist Revolution]. Taipei: Nianjing Press. Konferansndaki kapan konumas.
Cheng, Tiejun ve Mark Selden. 1994, The Origins and Consequences of ve Ning Wang. 2011. The Industrial Structure of Production,
Chinas Hukou System, The China Quarterly 139:644668. Entrepreneurship Research Journal 1(2): Article 1.
Cheng, Zhongyuan, Wang Yuxiang ve Li Zhenghua (2008). Zhuanzhe Coleman, James. 1990. Foundations of Social Theory. Cambridge, MA:
Niandai 19761981 [Transition Era: China during 19761981]. Harvard University Press.
Pekin: Central Compilation & Translation Press. Cong, Jin. 1989. Qu Zhe Fa Zhan de Sui Yue [Years of Tortuous
Cheung, Steven N. S., 1982. Will China Go Capitalist? An Economic Development]. Zhengzhou: Henan Peoples Press.
Analysis of Property Rights and Institutional Change. Gzden Dai, Huang. 1998. Hu Yaobang Yu Pingfan Yuanjia Zuoan [Hu Yaobang
geirilmi ikinci edisyonu 1986da yaynland. Londra: Institute of and the Rehabilitation]. Pekin: Xinhua Press.
Economic Affairs. David, Paul. 2001. Path Dependence, its Critics and the Quest for
2008. The Economic System of China, Bu rapor, 2008deki inin Historical Economics iinde Evolution and Path Dependence in
Piyasa Dnm zerine Chicago Konferansnda sunulmutur. Economic Ideas: Past and Present, ed. Pierre Garrouste ve Stavros
2009. The Economic System of China. Pekin: China CITIC Press. Ioannides. Cheltenham: Edward Elgar.
Chiang, Kai-shek. 1956. Su E zhai Zhongguo [Soviet Russia in China]. Deng, Gang. 1997. Chinese Maritime Activities and Socioeconomic
Taipei: Zhongyan Wenwu Gongyingshe. Development. Westport, CT: Greenwood Press.
Chung, Jae Ho. 2000. Central Control and Local Discretion in China: Deng, Liqun, Ma Hong, Sun Shangqing ve Wu Jiaju. 1979. Fang Ri Gui Lai
Leadership and Implementation during Post-Mao Decollectivization. de Shi Shuo [Reflections on the Return of a Visit to Japan]. Pekin:
New York: Oxford University Press. China Social Sciences Press.
Church, George. 1986. Deng Xiaoping, Times (6 Ocak). Deng, Xiaoping. 19751992. The Selected Works of Deng Xiaoping, Cilt
13, Peoples Daily Online, http://web.peopledaily.com.cn/english/
Clark, Donald, Peter Murrell ve Susan Whiting. 2008. The Role of Law dengxp/.
in Chinas Economic Development, iinde Chinas Great Economic
Transformation, ed. Loren Brandt ve Thomas Rawski, ss. 375428. Deng, Zihui. 2007. Deng Zihui Zishu [Recollections of Deng Zihui]. Pekin:
New York: Cambridge University Press. Peoples Press.
Coase, Ronald. 1937. The Nature of the Firm, Economica 4: 386405. Desjardins, Eric. 2011. Reflections on Path Dependence and
Irreversibility, Philosophy of Science 78: 724738.
1959. The Federal Communication Commission, Journal of Law
and Economics 2: 140. Diktter, Frank. 2010. Maos Great Famine. New York: Walker & Co.
1961. The Problem of Social Cost, Journal of Law and Economics Ding, Yizhuang. 2008. Zhongguo Zhiqing Shi: Chu Chao (19531968)
3: 144. [History of Chinas Educated Youth]. Pekin: Contemporary China
Press.
1974. The market for goods and the market for ideas, American
Economic Review 64 (2): 38491. Dirlik, Arif. 1989. The Origins of Chinese Communism. New York: Oxford
University Press.
1984. The New Institutional Economics, Journal of Institutional
and Theoretical Economics 140: 229231. Dong, Furen. 1986. Chinas Price Reform, Cambridge Journal of
Economics 10: 291300.
1988. The Firm, the Market, and the Law. Chicago: University of
Chicago Press. Dong, Zhikai ve Wu Jiang. 2004. Xin Zhongguo Gongye de Dianjishi
156 Xian Jianshe Yanjou [The Foundation of New Chinas Industry
A Study of the 156 Project]. Guangzhou: Guangdong Economic in China. New York: St. Martins Press.
Press. Fogel, Robert. 2006. Why China is Likely to Achieve its Growth
Du, Daozheng. 2008. How Do We Treat Deng Xiaoping Today, Caijingle Objectives, NBER Makalesi 12122.
mlakat, bkz. http://www.caijing.com.cn/2008-12-08/110036057. 2010. 123,000,000,000,000. Foreign Policy (Ocak/ubat) 177:
html. 7075.
Du, Mingming. 2008. Canyu Gaige Kaifan de Diyi Gang Shang [The Friedman, Milton. 1984. Market or Plan: An Exposition of the Case for
First Hong Kong Businessman to Partake Economic Reform and the Market, The Center for Research into Communist Economies,
Opening up]. Yan Huang Chun Qiu (Say 9, Eyll). Londra (daha nce 1981 Warren Nutter Memorial Lecture olarak
Du, Runshen (ed)., 1998. Zhongguo Nongcun Gaige Jueche Jishi [The verildi).
Chronicle of Decisionmaking during the Chinese Rural Reform]. Fu, Guoyong. 2010. 1949 Nian: Zhongguo Zhishi Fengzhi de Shiren Jilu
Pekin: Zhongyang Wenxian Press. [1949: Private Record of the Chinese Intellectuals]. Tayvan: Baqi
Dunn, John. 2005. Democracy: A History. New York: Atlantic Monthly Culture Press.
Press. Gan, Jie, Yan Guo ve Chenggang Xu. 2010. Privatization and the Chance
Durkheim, Emile. 1982. The Rules of Methodological Method, ed. Steven of Control: The Case of China, Makale.
Lukes ve ev. W. D. Halls. New York: Free Press. Gao, Hua. 2000. Hongtaiyang Shi Zenyang Shengqi de [How Did the Sun
Eliot, T.S. 1932. Selected Essays. Londra: Faber and Faber. Rise over Yanan? A History of the Rectification Movement]. Hong
Elliott, Michael. 2008. Thirty Years after Deng: The Man Who Changed Kong: Chinese University of Hong Kong Press.
China, Time Magazine (10 Aralk), http://www.time.com/time/ Gao, Jianguo. 2000. Gu Zhun Quan Chuan [The Biography of Gu Zhun].
world/article/0,8599,1865539,00.html adresinde bulunabilir. anghay: Shanghai Wenyi Press.
Esherick, Joseph, Paul Kickowicz ve Andrew Walder (ed.). 2006. The Garver, John. 1988. Chinese-Soviet Relations, 19371945. New York:
Chinese Cultural Revolution as History. Stanford, CA: Stanford Oxford University Press.
University Press. Gates, Hill. 1996. Chinas Motor: A Thousand Years of Petty Capitalism.
Fan, Xiaochun. 2009. Gaige Kaifang Qian de Baochan Daohu [Private Ithaca, NY: Cornell University Press.
Farming before Reform and Opening up]. Pekin: Chinese Gilboy, George ve Benjamin Read. 2008. Political and Social Reform in
Communist Party History Press. China: Alive and Walking, The Washington Quarterly 31: 143164.
Fenby, Jonathan. 2003. Generalissimo Chiang Kai-Shek and the China Granick, David. 1990. Chinese State Enterprises: A Regional Property
He Lost. New York: Free Press. Rights Analysis. Chicago: University of Chicago Press.
Feng, Jicai. 1990. One Hundred Peoples Ten Years, Pekin: Foreign Gray, Jack. 1990. Rebellions and Revolutions: China from the 1800s to
Language Press. the 1980s. New York: Oxford University Press.
Feng, Tianyu. 20006. Fengjian Kaolun [On Fengjian]. Wuhan: Wuhan 2006. Mao in Perspective, China Quarterly 187: 65979.
University Press.
Greif, Avner. 2006. Institutions and the Path to the Modern Economy:
Ferguson, Adam. 1980 [1767]. An Essay on the History of Civil Society. Lessons from Medieval Trade New York: Cambridge University Press.
New Brunswick, NJ: Transaction.
Guo, Dehong, Haiguang Wang ve Gang Han (ed.), 2009. Zhonghua
Fewsmith, Joseph. 1994. Dilemmas of Reform in China. Armonk, NY: M. Renmin Gonghe Guo Zhuanti Shi Gao [The Thematic History of the
E. Sharpe. Peoples Republic of China], gzden geirilmi bask, Cilt 1: Kaiguo
2008. China since Tiananmen, 2. ed., New York: Cambridge Chuangye 19491956 [The Exploit of a Founding Nation]; Cilt 2:
University Press. Quzhe Tansuo 19561966 [Tortuous Search]; Cilt 3: Shinian Fengyu
Ffrench, Yvonne. 1950. The Great Exhibition: 1851. Londra: Harvill Press. 19661976 [Ten Years of Wind and Rain]; Cilt 4: Gaige Fengyun
19761990 [The Experience of Reform]; Cilt 5: Shiji Xinpian 1990
Findlay, Christopher, Andrew Watson ve Harry Wu. 1994. Rural Enterprises
2009 [A New Chapter in the Century]. Chengdu: Sichuan Peoples [Collections of Research Articles on Law in the Republic Era], Cilt 1,
Press. Jichu Falu Pian [Basic Law], ss. 33750. Pekin: Falu Press.
Halper, Stefan. 2010. The Beijing Consensus: How Chinas Authoritarian Heinzig, Dieter. 2004. The Soviet Union and Communist China
Model Will Dominate the Twenty-First Century. New York: Basic 19451950: The Arduous Road to the Alliance (lk olarak 1998de
Books. Almanca olarak yaynland; 2001de Xinhua Press tarafndan incesi
Halpern, Nina. 1985. Economic Specialists and the Making of Chinese yaynland). Armonk, NY: M.E. Sharpe.
Economic Policy, 19551983. Michigan niversitesi doktora tezi. Hinton, Harold (ed.). 1982. Government & Politics in Revolutionary
Han, Gang. 2004. Liangge Fanshi de Youlai Jiqi Zhongjie [The Beginning China: Selected Documents, 19491979. Wilmington, DE: Scholarly
and End of the Two Whatevers], iinde The Thematic History of the Resources Inc.
Peoples Republic of China, ed. Dehong Guo, Haiguang Wang ve Hinton, William. 1990. The Great Reversal: The Privatization of China,
Gang Han, Cilt 4, ss. 2947. Chengdu: Sichuan Peoples Press. 19781989. New York: Monthly Review Press.
2011. Guanyu Hua Guofeng de Ruogan Shishi [On Several Hirschman, Albert O. 1977. The Passions and the Interests. Princeton, NJ:
Historical Facts of Hua Guofeng]. Yan Huang Chun Qiu (Say 2, Princeton University Press.
ubat). Hu, Angang. 2008. Zhongguo Zhengzhi Jingji Shilun [On the History of
Han, Yaguang. 2006. Zhou Enlai Yu Sige Xiandaihua de Tichu [Zhou Chinese Political Economy]. Pekin: Tshinghua University Press.
Enlai and the Proposal of the Four Modernizations]. Dandai Hu, Feng. 1949. Shijian Kaishi le [Time Has Begun]. Peoples Daily (20
Zhongguo Shi Yanjiu [Study of Contemporary Chinese History] 13: Kasm).
6570.
Hu, Jiwei. 1997. Cong Hua Guofeng Xiatai do Hu Yaobang Xiatai [From
Hao, Ran. 1972. Jin Guang Da Dao [Golden Highway], Cilt 1. Pekin: the Fall of Hua Guofeng to the Fall of Hu Yaobang]. Hong Kong:
Peoples Literature Press. Mirror Press.
Harding, Harry. 1987. Chinas Second Revolution: Reform After Mao. Huang, Yasheng. 1996. Inflation and Investment Controls in China. New
Washington, DC: Brookings Institution Press. York: Cambridge University Press.
Hayek, F. A. 1937. Economics and Knowledge, ilk olarak Economicada 2003. Selling China: Foreign Direct Investment during the Reform
yaynland 4: 3354. Yeni bask Individualism and Economic Order Era. New York: Cambridge University Press.
iinde, Chicago: University of Chicago Press.
2008. Capitalism with Chinese Characteristics. New York:
1945. The Use of Knowledge in Society, American Economic Cambridge University Press.
Review 35(4): 519530.
Huang, Zheng. 2004. Liu Shaoqi Yuanan Shimo [The Beginning and
1948. Individualism and Economic Order. Chicago: University of End of the Liu Shaoqi Case], iinde The Thematic History of the
Chicago Press. Peoples Republic of China, ed. Dehong Guo, Haiguang Wang ve
1960. The Constitution of Liberty. Chicago: University of Chicago Gang Han. Cilt 3, ss. 155176. Chengdu: Sichuan Peoples Press.
Press. Ji, Xichen. 2000. Fensui Sirenbang Quanjing Xiezhen [Panoramic View
1967. Studies in Philosophy, Politics, and Economics. Chicago: of the Arrest of the Gang of Four]. Yan Huang Chun Qiu (Say 5 ve
University of Chicago Press. 11, Mays ve Kasm).
1973. Law, Legislation and Liberty, Cilt 1. Chicago: University of Jin, Chongji (ed.), 1996. Mao Zedong Zhuan 18931949 [The Biography
Chicago Press. of Ma Zedong 19491976]. Pekin: Zhongyang Wenxian Press.
1974. The Pretense of Knowledge, Nobel dl Konumas. Jin, Hehui, Yingyi Qian ve Barry Weingast. 2005. Regional
1988. The Fatal Conceit: The Errors of Socialism. Chicago: Decentralization and Fiscal Incentives: Federalism, Chinese Style,
University of Chicago Press. Journal of Public Economics 89: 17191742.
He, Qinhua ve Xiuqing Li (ed.), 2003. Minguo Faxue Lunwen Jingcui Johnson, D. Gale. 1994. The Effects of Institutions and Policies on Rural
Population Growth with Application to China, Population and Mays 2010, http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/
Development Review 20: 503531. article/2010/05/28/AR2010052801859.html adresinden ulalabilir.
1999. Population and Economic Development, China Economic Li, Hua-yu. 2006. Mao and the Economic Stalinization of China, 1948
Review 10: 116. 1953. New York: Rowman & Littlefield Publishers.
Kampfner, John. 2010. Freedom For Sale: Why the World Is Trading Li, Huaiyin. 2009. Village China under Socialism and Reform: A Micro-
Democracy for Security. New York: Basic Books. History, 19482008. Stanford, CA: Stanford University Press.
Keynes, John M. 1936. The General Theory of Employment, Interest and Li, Hui. 2003. HuFeng Jituan Yuanan Shimo [History of the HuFeng
Money. Londra: Macmillan. Clique]. Wuhan: Hubei Peoples Press.
Knight, Frank. 1976. The Ethics of Competition. Chicago: University of Li, Lanqing. 2008. Tuwei: Guomen Chukai de Suiyue [Breakthrough: The
Chicago Press. Initial Era of Opening Chinas Door]. Pekin: Central Compilation &
Kornai, Janos. 1979. Resource-Constrained Versus Demand- Translation Press.
Constrained Systems, Econometrica 47, ss. 801819. Li, Rui. 1999. Mao Zedong de Wannian Beiju [The Tragedy of Maos Later
1980. Economics of Shortage. Amsterdam: North Holland Life]. Haikou: Southern Press.
Publisher. Li, Rui, Jiwei Hu, Tao Xie vd. 2009. Hu Yaobang yu Zhongguo Zhengzhi
1986. The Soft Budget Constraint, Kyklos 39: 330. Gaige [Hu Yaobang and Chinas Political Reform]. Hong Kong:
Morning Bell Press.
Kraay, Aart. 2000. Household Saving in China, World Bank Economic
Review 14: 545570. Li, Wei ve Dennis Tao Yang. 2005. The Great Leap Forward: Anatomy of
a Central Planning Disaster, Journal of Political Economy 113:840
Kuang, Jiazai ve Jun Gai (2004). Bashi Niandai de Chengshi Jingji Tizhi 877.
Gaige [Reform of the Urban Economic System during the 1980s],
iinde The Thematic History of the Peoples Republic of China, ed. Li, Yan. 2008. Duiwai Kaifan de Yunniang yu Qibu (19761978)
Dehong Guo, Haiguang Wang ve Gang Han. Cilt 4, ss. 304322. [Preparation and Beginning of Opening-up 19761978]. Pekin:
Chengdu: Sichuan Peoples Press. Social Sciences Academic Press.
Kueh, Y. Y. 2006. Mao and Agriculture in Chinas Industrialization: Three Liang, Shuming. 2004. Liang Shuming Zi Shu [Autobiographical Notes of
Antitheses in a 50-Year Perspective, China Quarterly 187: 700723. Liang Shuming]. Zhengzhou: Henan Peoples Press.
Kuran, Timur. 2010. The Long Divergence: How Islamic Law Held Back Liang, Shuming ve Guy Alitto. 2009. Has Man a Future? Dialogue with the
the Middle East. Princeton, NJ: Princeton University Press. Last Confucian. Pekin: Foreign Language Teaching and Research
Press.
Lau, Lawrence, Yingyi Qian ve Grard Roland. 2000. Reform without
Losers: An Interpretation of Chinas Dual-Track Approach, Journal Liang, Zhiping (ed.). 2010. Zhuang Xing Qi de Shehui Gongzheng [Social
of Political Economy 108: 120143. Justice during the Time of Transition]. Pekin: SDX Joint Press.
Lardy, Nicholas ve Kenneth Lieberthal (ed.), 1983. Chen Yuns Strategy Liebman, Benjamin. 2007. Chinas Courts: Restricted Reform, China
for Chinas Development: A Non-Maoist Alternative. Armonk, NY: Quarterly 191: 620638.
M. E. Sharpe. Lin, Justin ve Yang Yao. 2001. Chinese rural industrialization in the
Lee, Kuan Yew. 2000. From Third World to First: The Singapore Story context of the East Asian miracle, iinde Joseph Stiglitz ve Shahid
19652000. New York: HarperCollins. Yusuf (eds.), Rethinking the East Asian Miracle, Washington, DC: The
World Bank ve Oxford University Press.
Lerner, Abba. 1944. The Economics of Control. Londra: Macmillan.
Lin, Nan. 1995. Local Market Socialism: Local Corporatism in Action in
Levenson, Joseph. 1968. Confucian China and its Modern Fate. Berkeley, Rural China, Theory and Society 24: 301354.
CA: University of California Press.
Lin, Yunhui. 2008. The Utopian Movement: The Great Leap Forward and
Levinston, Steve. Chinas Authoritarian Capitalism Undermines the Great Famine (19581961) (ince), The History of the Peoples
Western Values, argue three new books (Washington Post, 30
Republic of China, Cilt 4. Hong Kong: Chinese University of Hong The History of the Public Dinning Hall]. Nanning: Guangxi Peoples
Kong Press. Press.
2009. Moving Toward Socialist: The Transformation of Chinas 2005. Tudi Gaige Yundong Shi [History of Land Reform]. Fuzhou:
Economy and Society (19531955) (ince), The History of the Fujian Peoples Press.
Peoples Republic of China, Cilt 2. Hong Kong: Chinese University Luthi, Lorenz. 2008. The Sino-Soviet Split: Cold War in the Communist
of Hong Kong Press. World. Princeton, NJ: Princeton University Press.
Lin, Yunhui, Shouxin Fan ve Gong Zhang. 1989. Kai Ge Xing Jin de Shi Qi Ma, Jiantang. 2008. Sanshi Nian Jubian: Guoyou Qiye Gaige Jincheng
[Times of Triumphant Progress]. Zhengzhou: Henan Peoples Press. Jianyao Huigu yu Pingshu [Great Change in Thirty Years: A Review
Lin, Yu-sheng. 1979. The Crisis of Chinese Consciousness: Radical and Analysis of the Process of State-owned enterprise Reform],
Antitraditionalism in the May Fourth Era. Madison, WI: University of iinde Zhongguo Jingji Wushi Ren Kan Sanshi Nian [Thirty Years
Wisconsin Press. of the Chinese Economy: From the Eyes of Fifty Economists], ed.
Liu, Jie ve Lushan Xu. 2009. Deng Xiaoping He Chen Yun Zai Shiyijie Jinglian Wu vd., ss. 347358. Pekin: China Economic Press.
Sanzhang Quanhui Qianhou [Deng Xiaoping and Chen Yun around Ma, Jinglong. 2008. Standing Tall at Thirty: The Dream and Glory
the Third Plenum of the Eleventh Central Committee]. Pekin: of Privatization in Wenzhou, Bu rapor, 2008deki inin Piyasa
Central Compilation & Translation Press. Dnm zerine Chicago Konferansnda sunulmutur.
Liu, Kedi. 2005. Liang Shumin de Zuihou 39 Nian [The Last 39 Years of Ma, Licheng. 2005. Da Tupo: Xin Zhongguo Siying Jingji Fengyun Lu
Liang Shuming]. Pekin: China Wenshi Press. [Breakthrough: Development of Private Business in New China].
Liu, Xiaomeng. 2008. Zhongguo Zhiqing Shi: Da Chao (19661980) Pekin: China Industry and Commerce United Press.
[History of Chinas Educated Youth]. Pekin: Contemporary China 2008. Jiaofeng Sanshi Nian [Thirty Years of Confrontation].
Press. Nanjing: Jiangsu Peoples Press.
Liu, Xiaoming. 2008. Learning through Local Experiments: The Path to Ma, Xiaohong. 1997. Zhongguo GuDai Shehui de FaLu Guan [Law in
Knowledge in Chinese Economic Reform, Bu rapor, 2008deki inin Ancient Chinese Society]. Zhengzhou: Daxiang Press.
Piyasa Dnm zerine Chicago Konferansnda sunulmutur. 2004. Zhong Guo Gu Dai Falu Shixiang Shi [History of Legal
Lou, Jiwei, 1998. Macroeconomic Reform in China: Laying the Thought in Ancient China]. Pekin: Falu Press.
Foundation for a Socialist Market Economy. Washington, DC: World McCraw, Thomas. 2007. Prophet of Innovation: Joseph Schumpeter and
Bank. Creative Destruction. Cambridge, MA: Harvard University Press.
2008. Zhongguo Sanshinian Caishui Gaige de Hugu yu MacFarquhar, Roderick ve John K. Fairbank (ed.), 1987. The Cambridge
Zhanwang [Thirty Years of Financial and Tax Reform in China: History of China, Cilt 14, The Emergence of Revolutionary China,
Retrospect and Prospect], iinde Zhongguo Jingji wushi Ren kan 19491965. New York: Cambridge University Press.
Sanshi Nian: Huigu yu Fenxi [Thirty Years of Reform: Retrospect and
Analysis], ed. Jinglian Wu vd., ss. 323346. Pekin: China Economic 1991. The Cambridge History of China, Cilt 15: Revolutions
Press. within the Chinese Revolution, 19651982. New York: Cambridge
University Press.
Lu, Jiandong. 1995. Chen Yinke de Zuihou Ershi Nian [The Last Twenty
Years of Chen Yinke]. Pekin: SDX Joint Press. MacFarquhar, Roderick ve Michael Schoenhals. 2006. Maos Last
Revolution, Cambridge, MA: Harvard University Press.
Lu, Xiaobo ve Elizabeth Perry (ed.), 1997. Danwei: the Changing Chinese
Workplace in Historical and Comparative Perspective. Armonk, NY: Mahoney, James. 2000. Path Dependence in Historical Sociology,
M. E. Sharpe. Theory and Society 29: 507548.
Lubman, Stanley. 2000. Bird in a Cage: Legal Reform in China after Mao. Mahoney, James ve Kathleen Thelen (ed.). 2010. Explaining Institutional
Stanford, CA: Stanford University Press. Change: Ambiguity, Agency, and Power. New York: Cambridge
University Press.
Luo, Pinghan. 2001. Daguofan: Gonggong Shitang Shimo [The Big Pot:
Man, Mei. 2005. Shinian Yiran Wujing [Endless Missing]. Pekin: Beijing North, Douglass. 1981. Structure and Change in Economic History. New
Press. York: Norton.
Manion, Melanie. 1985. The Cadre Management System, Post-Mao: The 1990. Institutions, Institutional Change and Economic
Appointment, Promotion, Transfer and Removal of Party and State Performance. New York: Cambridge University Press.
Leaders, The China Quarterly 102: 203233. 2005. Understanding the Process of Economic Change.
Mao, Zedong. 19671977. Selected Works of Mao Tse-tung, Ciltler 15, Princeton, NJ: Princeton University Press.
Pekin: Foreign Language Press. , John Wallis ve Barry Weingast. 2009. Violence and Social Order:
Marshall, Alfred. 1920. Principles of Economics, 8. ed. Londra: Macmillan. A Conceptual Framework for Interpreting Recorded Human History.
Maskin, Eric S. 1996. Theories of the Soft Budget-Constraint, Japan & New York: Cambridge University Press.
the World Economy 8: 125133. Nozick, Robert. 1974. Anarchy, State, and Utopia. New York: Basic Books.
1999. Recent Theoretical Work on the Soft Budget Constraint, Oi, Jean. 1992. Fiscal Reform and the Economic Foundation of Local
American Economic Review 89: 421425. State Corporatism, World Politics 45: 99126.
ve Chenggang Xu. 2001. Soft Budget Constraint Theories: From Ostrom, Elinor. 1990. Governing the Commons: The Evolution of
Centralization to the Market, Economics of Transition 9: 127. Institutions for Collective Actions. New York: Cambridge University
, Yingyi Qian ve Chenggang Xu. 2000. Incentives, Information, Press.
and Organizational Forms, Review of Economic Studies 67: 359 Pakula, Hannah. 2009. The Last Empress: Madame Chiang Kai-Shek and
378. the Birth of Modern China. New York: Simon & Schuster.
Meisner, Maurice. 1999. Maos China and After, 3.ed. New York: Free Pang, Xianzhi ve Chongji Jin (ed.), 2003. Mao Zedong Zhuan 19491976
Press. [The Biography of Mao Zedong 19491976]. Pekin: Zhongyang
Menard, Claude ve Mary Shirley (ed.), 2005. Handbook of New Wenxian Press.
Institutional Economics. Berlin: Springer. Pantsov, Alexander. 2000. The Bolsheviks and the Chinese Revolution
Montinola, Gabriella, Yingyi Qian ve Barry Weingast. 1995. Federalism, 19191927. Honolulu, HI: University of Hawaii Press.
Chinese Style: The Political Basis for Economic Success in China, Peerenboom, Randall. 2002. Chinas Long March toward Rule of Law.
World Politics 48: 5081. New York: Cambridge University Press.
Murphy, Kevin, Andrea Shleifer ve Robert Vishny. 1992. The Transition to Pei, Minxin. 2006. Chinas Trapped Transition: The Limits of Developmental
a Market Economy: Pitfalls of Partial Reform, Quarterly Journal of Autocracy. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Economics 107: 889906. Peng, Shen ve Li Chen. 2008. Zhongguo Jingji Tizhi Gaige Zhongda
Naughton, Barry. 1995. Growing out of the Plan: Chinese Economic Shijian [Major Events during Chinas Economic System Reform].
Reform 19781993. New York: Cambridge University Press. Pekin: Peoples University Press.
2002. Chinas Economic Think Tanks: Their Changing Role in the Perkins, Dwight. 1991. Chinas Economic Policy and Performance,
1990s, China Quarterly 171: 62535. iinde Cambridge History of China, ed. Roderick MacFarquhar ve
2007. The Chinese Economy: Transitions and Growth. Cambridge, John Fairbank, Cilt 15, Ksm 2, ss. 475539. New York: Cambridge
MA: MIT Press. University Press.
2008. A Political Economy of Chinas Economic Transition, Pierson, Paul. 2004. Politics in Time: History, Institutions, and Social
iinde Chinas Great Economic Transformation, ed. Loren Brandt ve Analysis. Princeton, NJ: Princeton University Press.
Thomas Rawski, ss. 91135. New York: Cambridge University Press. Polanyi, Michael. 1951. The Logic of Liberty. Chicago: University of
Nee, Victor. 1992. Organizational Dynamics of Market Transition: Hybrid Chicago Press.
Property Forms and Mixed Economy in China, Administrative 1958. Personal Knowledge. Chicago: University of Chicago Press.
Science Quarterly 37: 127. 1966. The Tacit Dimension. Chicago: University of Chicago Press.
Polo, Marco. 1923. The Travels, ev. Henry Yule. Mineola, NY: Dover. 2001. Zhongguo Gongchandang Lishi [The History of the Chinese
Popper, Karl. 1978. Three Worlds, Tanner Konumas Michigan Communist Party], Cilt 1, 19211949. Pekin: Chinese Communist
niversitesinde 7 Nisanda yapld. http://www.tannerlectures.utah. Party History Press.
edu/lectures/documents/popper80.pdf adresinden ulalabilir. 2011. Zhongguo Gongchandang Lishi [The History of the Chinese
Potter, Pitman. 2008. The Chinese Legal Regime: Adapted to Communist Party], Cilt 2, 19491978. Pekin: Chinese Communist
Authoritarian Rule, Bu rapor, 2008deki inin Piyasa Dnm Party History Press.
zerine Chicago Konferansnda sunulmutur. Research Office of the History of the Chinese Communist Party (the First
Powell, Walter ve Paul DiMaggio (ed.), 1991. The New Institutionalism in Department) (evrildi ve dzenlendi). 1997. Liangong, Gongchan
Organizational Analysis. Chicago: University of Chicago Press. Guoji, he Zhongguo Guomin Geming Yundong [The Soviet Party,
Comintern, and the Chinese Revolution]. Pekin: Beijing Library
Provincial Propaganda Department of the Chinese Communist Party Press.
in Sichuan, Provincial Academy of Social Sciences in Sichuan and
Sichuan Daily (ed.). 2008. Gan Wei Tian Xia Xiang [Bold to Be the Research Office on the Party History of the Anhui Provincial Party
First in the World]. Chengdu: Sichuan Peoples Press. Committee (ed.). 2006. Anhui Nongcun Gaige zi Lu [The Road of
Agricultural Reform in Anhui]. Pekin: Chinese Communist Party
Pye, Lucian. 1992. The Spirit of Chinese Politics, 2. ed. Cambridge, MA: History Press.
Harvard University Press.
Anhui Nongcun Gaige Kou Shu Shi [The Oral History of Agricultural
Qian, Mu. 2001. Zhongguo Lidai Zhengzhi Deshi [Merits and Flaws in Reform in Anhui]. Pekin: Chinese Communist Party History Press.
Chinese Political History]. Pekin: SDX Joint Press.
Riedel, James, Jing Jin ve Jiang Gao. 2007. How China Grows:
2005. Guo Shi Xin Lun [New Lectures on Chinese History]. Pekin: Investment, Finance, and Reform. Princeton, NJ: Princeton
SDX Joint Press. University Press.
2010. Zhongguo Sixiang Shi Niu Jiang Zhongguo Xueshu Sixiang Riskin, Karl. 1987. Chinas Political Economy: The Quest for Development
Shi Ba Jiang [Six Lectures on Chinese Thoughts and Eighteen since 1949. New York: Oxford University Press.
Lectures on Chinese Academic Thoughts]. Pekin: Jiu Zhou Press.
Roland, Grard. 2002. The Political Economy of Transition, Journal of
Qian, Niansun. 2008. Long Taitou: Da Baogan de QianQian Houhou Economic Perspectives 16: 2950.
[History of Private Farming]. Nanjing: Jiangsu Wenyi Press.
Ryan, Janette. 2010. Chinas Higher Education Reform and
Qian, Xingzhong. 2008. Functional Orientation of Local Governments: Internationalisation. Londra: Routledge.
The Practice of Reform in Wenzhou, Bu rapor, 2008deki inin
Piyasa Dnm zerine Chicago Konferansnda sunulmutur. Sachs, Jeffrey. 1992. Privatization in Russia: Some Lessons from Eastern
Europe, American Economic Review 82: 4348.
Qian, Yingyi ve Chenggang Xu. 1993. Why Chinas Economic Reforms
Differ: The M-Form Hierarchy and Entry/Expansion of the Non- 1994. Shock Therapy in Poland: Perspectives of Five Years,
State Sector, Economics of Transition 1(2): 135170. Tanner Konumas 6-7 Nisan 1994te Utah niversitesinde yapld.
http://www.tannerlectures.utah.edu/lectures/documents/sachs95.
Qian, Yingyi, Gerald Roland ve Chenggang Xu. 2006. Coordination and pdf adresinden ullabilir.
Experimentation in M-Form and U-Form Organizations, Journal of
Political Economy 114: 366402. Saich, Anthony. 1996. The Rise to Power of the Chinese Communist
Party: Documents and Analysis. Armonk, NY: M. E. Sharpe.
Radchenko, Sergey. 2009. Two Suns in the Heaven: the Sino-Soviet
Struggle for Supremacy, 19621967. Stanford, CA: Stanford Schotter, Andrew. 1981. The Economic Theory of Social Institutions.
University Press. New York: Cambridge University Press.
Ren, Xin. 1997. Tradition of the Law and Law of the Tradition: Law, State, Schrecker, John. 2004. The Chinese Revolution in Historical Perspective.
and Social Control in China. Westport, CT: Greenwood Press. Westport, CT: Praeger.
Research Office of the History of the Chinese Communist Party (ed.). Schumpeter, Joseph. 1942. Capitalism, Socialism, and Democracy. New
York: Harper and Brothers. Reform: The Origin of Chinas Model of Reform Governance,
Schurmann, Franz. 1968. Ideology and Organization in Communist Bu rapor, 2008deki inin Piyasa Dnm zerine Chicago
China. Berkeley, CA: University of California Press. Konferansnda sunulmutur.
Schwarcz, Vera. 1992. Time for Telling Truth is Running Out: Shih, Victor. 2007. Factions and Finance in China: Elite Conflict and
Conversations with Zhang Shenfu. New Haven, CT: Yale University Inflation. New York: Cambridge University Press.
Press. Shils, Edward. 1981. Tradition. Chicago: University of Chicago Press.
Searle, John. 1969. Speech Acts. New York: Cambridge University Press. Shirk, Susan. 1993. The Political Logic of Economic Reform in China.
Selden, Mark. 1971. The Yanan Way in Revolutionary China. Camrbridge, Berkeley, CA: University of California Press.
MA: Harvard University Press. Short, Philip. 1999. Mao: A Life. New York: Henry Holt and Comany.
1995. China in Revolution: The Yanan Way Revisited. Armonk, NY: Sichuan Provincial Propaganda Department of the Party, Sichuan
M.E. Sharpe. Provincial Academy of Social Sciences, and Sichuan Daily (ed.),
Sen, Amartya. 2006. Identity and Conflict: The Illusion of Destiny. New 2008. Gan Wei Tian Xia Xiang [Bold to Be the First in the World].
York: Norton. Chengdu: Sichuan Peoples Press.
Shambaugh, David. 2008. Chinas Communist Party: Atrophy and Simon, Herbert. 1997 [1947]. Administrative Behavior, 4. ed. New York:
Adaptation. Washington, DC: Woodrow Wilson Center Press. Free Press.
Shang, Yang. 1928. The Book of Lord Shang. ev. J. J. L. Duyvendak. Smith, Adam. 1969 [1759]. The Theory of Moral Sentiments. Indianapolis,
Londra: Arthur Probsthain. IN: Liberty Classics.
Shao, Yanxiang. 2007. Bie Le, Mao Zedong [Farewell to Mao Zedong]. 1976 [1776]. The Wealth of Nations. Chicago: University of
New York: Oxford University Press. Chicago Press.
Shen, Baoxiang. 1997. Zhenli Biaozhun Wenti Taolun Shimo [The History Smith, Steve. 2000. A Road in Made: Communism in Shanghai, 1920
of the Debate on the Criterion of Testing Truth]. Pekin: China Youth 1927. Honolulu, HI: University of Hawaii Press.
Press. Snow, Edgar. 1937. Red Start over China. Londra: Left Book Club
2004. Zhenli Biaozhun Wenti Da Taolun [Debate on the Criterion (1938de New Yorkta Random House tarafndan ufak deiikliklerle
of Testing Truth], iinde The Thematic History of the Peoples yaynland; en son edisyonu 1994de New Yorkta Grove Press
Republic of China, ed. Dehong Guo, Haiguang Wang ve Gang Han. tarafndan yapld).
Cilt 4, ss. 4871. Chengdu: Sichuan Peoples Press. Song, Lianshen. 2005. Nongye Xue Dazhai Shimo [The Beginning and
Shen, Raphael. 2000. Chinas Economic Reform: An Experiment in End of Learning from Daizhai]. Wuhan: Hubei Peoples Press.
Pragmatic Socialism. Westport, CT: Praeger. Spence, Jonathan. 1999. Mao Zedong: A Penguin Life. New York: Viking.
Shen, Zhihua. 2008. Reflections and Choices: The Consciousness of the Su, Shaozhi. 2002. Zhongguo Jingji Tongshi 10 Juan Shang [The General
Chinese Intellectuals and the Anti-Rightist Campaign (19561957) Economic History of China, Vol. 10 (I)], ed. Zhao Dexin. Changsha:
(ince), The History of the Peoples Republic of China, Cilt 3. Hong Hunan Peoples Press.
Kong: The Chinese University of Hong Kong Press. Sun, Dali. 2004. Wenge Hou Guomin Jingjie de Huifu He Xin Maojin
Sheng, Yumin. 2010. Economic Openness and Territorial Politics in de Chuxian [Economic Recovery after the Cultural Revolution and
China. New York: Cambridge University Press. the Rise of New Leap], iinde The Thematic History of the Peoples
Shi, Yun ve Danhui Li. 2008. When The Continuous Revolution Goes Republic of China, ed. Dehong Guo, Haiguang Wang ve Gang Han.
Awry: From the Anti-Lin Biao Campaign to the Anti-Deng Xiaoping Cilt 4, ss. 1628. Chengdu: Sichuan Peoples Press.
Campaign 19721976 (ince), The History of the Peoples Republic Sun, Jian. 1992. Zhonghua Renmin Gongheguo Jingji Shi: 19491990
of China, Cilt 8. Hong Kong: Chinese University of Hong Kong Press. Niandai Chu [Economic History of the Peoples Republic of China:
Shi, Zhengfu. 2008. Rationality and Path Dependence in Agricultural 1949-the Early 1990s]. Pekin: Peoples University Press.
Sun, Shuyun. 2006. The Long March. Londra: Harper Collins. Authority in Chinese Industry. Berkeley, CA: University of California
Subramanian, Arvind. 2011. Eclipse: Living in the Shadow of Chinas Press.
Economic Dominance. Washington, DC: Peterson Institute for 1995. Local Governments as Industrial Firms, American Journal
International Economics. of Sociology 101: 263301.
Tang, Rachel. 2009. The Rise of Chinas Auto Industry and its Impact on 2009. Fractured Rebellion: The Beijing Red Guard Movement.
the U.S. Motor Vehicle Industry, Congressional Research Service, Cambridge, MA: Harvard University Press.
16 Kasm 2009. Walker, Kenneth. 1984. Food Grain Procurement and Consumption in
Tao, Ran ve Dali Yang. 2008. The Revenue Imperative and Local China. New York: Cambridge University Press.
Government in Chinas Transition and Growth, Bu rapor, Wang, Fan-Sen. 2000. Fu Ssu-nien: A Life in Chinese History and Politics.
2008deki inin Piyasa Dnm zerine Chicago Konferansnda New York: Cambridge University Press.
sunulmutur.
Wang, Fei-ling. 2005. Organizing through Division and Exclusion:
Taylor, Jay. 2009. The Generalissimo: Chiang Kai-shek and the struggle Chinas Hukou System. Stanford, CA: Stanford University Press.
for Modern China. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Wang, Nianyi. 1989. Da Dong Luan de Nian Dai [The Decade of a Great
Thaxton, Ralph A., Jr. 2008. Catastrophe and Contention in Rural China: Turmoil]. Zhengzhou: Henan Peoples Press.
Maos Great Leap Forward Famine and the Origins of Righteous
Resistance in Da Fo Village. New York: Cambridge University Press. Wang, Ning. 2005. Making a Market Economy: The Institutional
Transformation of a Freshwater Fishery in a Chinese Community.
Thun, Eric. 2006. Changing Lanes in China: Foreign Direct Investment, Londra: Routledge.
Local Governments, and Auto Sector Development. New York:
Cambridge University Press. 2008. The Chinese Economic System under Mao, Bu rapor,
2008deki inin Piyasa Dnm zerine Chicago Konferansnda
Tian, Jiyun. 2004. Huainian Xiaoping Dongzhi [Remembering Comrade sunulmutur.
Deng Xiaoping]. Yan Huang Chun Qiu (Say 8, Austos 2004).
Wang, Rongzhu. 2005. Shijia Chen Yingke [Chen Yingke: A Historian].
2009. The Great Practice of Reform and Opening Up [Gaige Pekin: Peking University Press.
Kaifang De Weida Shijian]. Pekin: Xinhua Press.
Wang, Rongzhu ve Ao Li. 2004. Jiang Jieshi Pingzhuang [A Biography of
Tsou, Tang. 1986. The Cultural Revolution and Post-Mao Reform: A Jiang Kai-shek]. Pekin: Chinese Friendship Press.
Historical Perspective. Chicago: University of Chicago Press.
Wang, Ruoshui. 1997. Hu Yaobang Xiatai de Beijing [The Background of
Tu, Mingming. 2008. The First Hong Kong Businessman to Join Hu Yaobangs Fall]. Hong Kong: Mirror Books.
Economic Reform and Opening Up, Yan Huang Chun Qiu (Say 9,
Eyll). 2001. Xin Faxian de Mao Zedong [Newly Discovered Mao Zedong].
Hong Kong: Mingpao Press.
Tu, Qiao. 2008. Yuan Geng Zhuan: 19781984 Gaige Xianchang [The
Biography of Yuan Geng: 19781984 Reform in Action]. Pekin: Wang, Xiaolu. 2007. Guomin Shouru Fenpei Zhuangkuang [National
Zhuojia Press. Income Distribution and Grey Income] Caijing (31 Mays).
Unirule Institute of Economics. 2010. The Nature, Performance, and Wang, Youqin. 2004. Wenge Shounan Zhe [Victims of the Cultural
Reform of the State-owned enterprises, Makale (12 Temmuz). Revolution]. Hong Kong: Kaifang Magazine Press.
Vergne, Jean-Philippe ve Rodolphe Durand. 2010. The Missing Link Weber, Max. 1981. General Economic History, ev. Frank Knight. New
Between the Theory and Empirics of Path Dependence, Journal of Brunswick, NJ: Transaction.
Management Studies 47:736759. Wei, Cheng-tung. 1999. Infinite View from the Perilous Mountain: Mao
Vogel, Ezra. 2010. Deng Xiaoping and the Transformation of China. Zedongs Character and Fate. Tayvan: New Century Press.
Cambridge, MA: Harvard University Press. Wei, Junyi, 1998. Si tong Lu [Reflections on Sufferings]. Pekin: October
Walder, Andrew. 1986. Communist Neo-Traditionalism: Work and Wenyi Press.
White, Gordon. 1993. Riding the Tiger: The Politics of Economic Reform Economic System during 19781984], iinde The Thematic History
in Post-Mao China. Stanford, CA: Stanford University Press. of the Peoples Republic of China, ed. Dehong Guo, Haiguang Wang
White, Lynn (ed.), 2005. Legitimacy: Ambiguities of Political Success ve Gang Han. Cilt 4, ss. 185213. Chengdu: Sichuan Peoples Press.
or Failure in East and Southeast Asia. Singapore: World Scientific 2008. Turning Point in History: Re-examination of the Cultural
Publishing Company. Revolution and the Policy of Reform and Opening (19791981)
Whyte, Martin. 2010. The Myth of Social Volcano: Perceptions in (ince). The History of the Peoples Republic of China, Cilt 10. Hong
Inequality and Distributive Justice in Contemporary China. Stanford, Kong: Chinese University of Hong Kong Press.
CA: Stanford University Press. Xiao, Donglian vd. 1999. Qiusuo Zhongguo: Wenge Qian Shinian Shi
Williamson, Oliver. 1985. The Economic Institutions of Capitalism. New [China in Struggle: The Decade before the Cultural Revolution].
York: Free Press. Pekin: Hongqi Press.
Wong, Christine. 1988. Interpreting Industrial Growth in Post-Mao Xiao, Geng. 1997. Chanquan yu Zhongguo de Jingji Gaige [Property
China, Modern China 14: 330. Rights and Chinese Economic Reform]. Pekin: Chinese Social
Science Press.
Wong, John ve Yongnian Zheng (ed.), 2001. The Nanxun Legacy and
Chinas Development in the Post-Deng Era. Singapore: Singapore Xie, Chuntao (ed.), 2008. Zhuanzhe Zhongguo, 19761982 [China in
University Press. Transition, 19761982]. Pekin: Peoples Press.
Wong, Richard. 2008. The Role of Hong Kong in Chinas Transformation, Xing, Heming. 2009. Jiang Jieshi Yu Mosike de Enen Yuanyuan [The Hate
Bu rapor, 2008deki inin Piyasa Dnm zerine Chicago and Love Relationship between Chiang Kai-shek and Moscow].
Konferansnda sunulmutur. Pekin: Peoples Press.
Wu, Jinglian. 2003. Dandai Zhongguo Jingji Gaige [China Economic Xu, Chenggang. 2009.The Institutional Foundations of Chinas Reforms
Reform]. anghay: Shanghai Far East Press. and Development. Bilimsel Makale.
2005. Understanding and Interpreting Chinese Economic Reform. Xu, Chenggang ve Xiaobo Zhang. 2008.The Evolution of Chinese
Mason, OH: Thomson Higher Education. Entrepreneurial Firms: The Township and Village Enterprises
Revisited, Bu rapor, 2008deki inin Piyasa Dnm zerine
2010. Dandai Zhongguo Jingji Gaige Jiaocheng [Tutorials on Chicago Konferansnda sunulmutur.
Chinese Economic Reform]. anghay: Shanghai Far East Press.
Xu, Dixin ve Chengmin Wu (ed.), 2007. Zhong Guo Zi Ben Zhu Yi Fa Zhan
Wu, Jinglian ve Renwei Zhao. 1987. The Dual Pricing System in Chinas Shi [History of Capitalist Development in China]. Ciltler 13. Pekin:
Industry, Journal of Comparative Economics 11: 309318. Social Science Academic Press.
Wu, Li. 1999. Zhonghua Renmin Gongheguo Jingji Shi [Economic History Xu, Mingtian. 2008. Chuntian de Gushi: Shenzhen Chuanye Shi [The
of the Peoples Republic of China]. Pekin: China Economic Press. History of the Rise of Shenzhen]. Pekin: China CITIC Press.
Wu, Ningkun. 1993. A Single Tear: A Familys Persecution, Love, and Xu, Shanda. 2008. Wo suo Jingli de Caisui Gaige de Huiyi Pianduan
Endurance in Communist China. Boston, MA: Back Bay Books. [Memories of My Experience with the Reform of Fiscal Revenue and
Wu, Xiaobo. 2010. Wu Jinglian Chuan: Yige Zhongguo Jingjixue Jia de Taxation], iinde Zhongguo Jingji Wushi Ren Kan Sanshi Nian [Thirty
Xiaoxiang [The Biography of Wu Jinglian: A Portrait of a Chinese Years of the Chinese Economy: From the Eyes of Fifty Economists],
Economist]. Pekin: China CITIC Press. ed. Jinglian Wu vd., ss. 52337. Pekin: China Economic Press.
Wu, Zhifei ve Ling Yu. 2008. Deng Xiaoping de Zuihou Ershi Nian [The Xue, Muqiao. 1996. Xue Muqiao Huiyi Lu [Memoirs of Xue Muqiao].
Last Twenty Years of Deng Xiaoping]. Pekin: Xinhua Press. Tianjin: Tianjin Peoples Press.
Wu, Zuguang. 2004. Yi Beizi: Wu Zuguang Huiyilu [My Life: A Memoir]. 2008. Xue Muqiao Gaige Lunji [A Collection of Xue Muqiaos
Pekin: China Wennian Press. Works on Economic Reform]. Pekin: China Fazhan Press.
Xiao, Donglian. 2004. 19781984 Nian Zhongguo Jingji Tizhi Gaige Yang, Dali. 2004. Remaking the Chinese Leviathan: Market Transition
Shilu de Yanjing [Evolution of the Thinking on the Reform of Chinas and the Politics of Governance in China. Stanford, CA: Stanford
University Press. Zeng, Douglas Zhihua. 2011. How Do Special Economic Zones and
Yang, Jisheng. 1998. Deng Xiaoping Niandai: Zhongguo Gaige Kaifang Industrial Clusters Drive Chinas Rapid Development? Politika
Jishi [The Era of Deng Xiaoping: Documentary of Chinas Reform Aratrmas Makalesi 5583, World Bank.
and Opening-up]. Pekin: Central Compilation & Translation Press. Zhang, Gensheng. 2004. Hua Guoofeng Tan Fensui Sirenbang [Hua
2004. Zhongguo Gaige Niandai de Zhengzhi Douzheng [Political Guofeng on the Arrest of the Gang of Four], Yan Huang Chun Qiu
Conflicts during Chinas Reform]. Hong Kong: Excellent Culture (Say 7, Temmuz).
Press. Zhang, Guangyou ve Longjia Ding. 2006. Wan Li. Pekin: Zhonggong
2008. MuBei: Zhongguo Liushi Niandai Jihuang Jishi [Tombstone: Dangshi Press.
Documentary of Hunger in China during the 1960s]. Hong Kong: Zhang, Hua. 2004. 1975 Nian de Quanmian Zhendun [The
Tiandi Tushu Press. Comprehensive Rectification of 1975], iinde The Thematic History
2009. Sanshi Nian He Dong: Quanli Shichang Jingji de Kunjing of the Peoples Republic of China, ed. Dehong Guo, Haiguang Wang
[Thirty Years of Reform: The Dilemma of the Power Market ve Gang Han. Cilt 3, ss. 491510. Chengdu: Sichuan Peoples Press.
Economy]. Wuhan: Wuhan Press. Zhang, Shuhua. 2006. Qi Qian Ren Dahui Shimo [History of the Seven-
Yang, Kuisong. 1999. Mao Zedong Yu Mosike de Enen Yuanyuan [The Thousand People Cconference]. Pekin: China Youth Press.
Hate and Love Relationship between Mao Zedong and Moscow]. Zhang, Jun. 1991. Xiaodai Chanquan Jingjixue [Modern Property Rights
Nanchang: Jianxi Peoples Press. Economics]. anghay: SDX Joint Press.
Yang, Shengqun ve Chen Jin (ed.), 2009. Qinlizhe de Jiyi: Lishi Zhuanzhe 2010. Bu Wei Gongzhong SuoZhi de Gaige [Reform unknown to
Beijing 19771978 [Memoirs of the Witnesses: The Background of the Public]. Pekin: China CITIC Press.
the Historic Turn 19781979]. Pekin: SDX Joint Press. Zhang, Weiying. 2008. Shuan Guizhi he Jiege Gaige [The System of
Yang, Tianshi. 2008. Xunzhao Zhenshi de Jiang Jieshi [Looking for the Dural Track and the Reform of Price Control], iinde Zhongguo
Real Chiang Kai-shek]. Taiyuan: Shanxi Peoples Press. Jingji Wushi Ren Kan Sanshi Nian [Thirty Years of the Chinese
Yao, Xinzhong. 2000. An Introduction to Confucianism. New York: Economy: From the Eyes of Fifty Economists], ed. Jinglian Wu vd.,
Cambridge University Press. ss. 58199. Pekin: China Economic Press.
Yao, Yang. 2008. The Disinterested Government: An Interpretation . 2010. Shichang de Luoji [The Logic of the Market]. anghay:
of Chinas Economic Success in the Reform Era, Bu rapor, Shanghai Peoples Press.
2008deki inin Piyasa Dnm zerine Chicago Konferansnda Zhang, Wenkui ve Dongming Yuan. 2008. Zhongguo Jingji Gaige Sanshi
sunulmutur. Nian: Guoyou Qiye Juan [Thirty Years of Chinese Economic Reform:
Yu, Guangyuan. 2008. 1978: Wo Qin Li de Nachi Lishi Da Zhuanzhe [1978: The State-owned enterprises]. Chongqing: Chongqing University
The Historic Turn that I Witnessed]. Pekin: Central Compilation and Press.
Translation Press. Zhao, Dexin (ed.). 19881999. Zhonghua Renmin Gongheguo Jingjishi
Yu, Nan ve Haiguang Wang. 2004. Lin Biao Jituan and Lin Biao Shijian [The Economic History of the Peoples Republic of China] 5
[Lin Biao Clique and Lin Biao Incidence], iinde The Thematic History Cilt; Ciltler 14, 1988de yaynland; Cilt 4, 1999da yaynland.
of the Peoples Republic of China, ed. Dehong Guo, Haiguang Wang Zhengzhou: Henan Peoples Press.
ve Gang Han. Cilt 3, ss. 302324. Chengdu: Sichuan Peoples Press. Zhao, Dingxin. 2001. The Power of Tiananmen: State-Society Relations
Yu, Ri. 2002. Lu Yin Shi Nian Chongxin Renshi Ziben Zhuyi [Ten Years and the 1989 Beijing Student Movement. Chicago: University of
in England Recognition of Capitalism]. Chen Duxiu Yanjiu Dongtai Chicago Press.
[Chen Duxiu Research Trends] (Saylar 34). 2009. The Mandate of Heaven and Performance Legitimation in
Yu, Ying-shih. 2004. Zhongguo Zhishiren Zhi Shi de KaoCha Historical and Contemporary China, American Behavioral Scientist
[Investigations of the History of Chinese Intellectuals]. Nanning: 53: 41633.
Guanxi Normal University Press. Zhao, Ziyang. 2009. Prisoner of the State: The Secret Journal of Premier
Zhao Ziyang. New York: Simon & Schuster.

Zheng, Yougui. 2009. Noncun Gaige de Xingqi yu Fazhan [The Rise and
Development of Rural Reform], iinde The Thematic History of the
Peoples Republic of China, ed. Dehong Guo, Haiguang Wang ve
Gang Han. Cilt 4, ss. 233249. Chengdu: Sichuan Peoples Press.
Zhou, Hancheng. 2003. Zhu Rongji Zouxiang Zhongnanhai Zi Lu [Zhu
Rongjis Road to Zhongnanhai]. Hong Kong: Zhonghua Ernu Press.
Zhou, Qiren. 2008. The Unfolding of Dengs Drama, Bu rapor,
2008deki inin Piyasa Dnm zerine Chicago Konferansnda
sunulmutur.
Zhou, Xiaochuan and Li Zhu. 1987. Chinas Banking System: Current
Status, Prospect for Reform, Journal of Comparative Economics
11: 399409.
Zhou, Yiliang. 1998. Bijing Shi Shusheng [Still a Scholar]. Pekin: October
Wenyi Press.
Zhu, Jingwen (ed.). 2007. Zhongguo fal fazhan baogao (19792004)
[China Legal Development Report (19792004)]. Pekin: Peoples
University Press.
Zhu, Xuefeng (2009). The Influence of Chinese Think Tanks in the
Chinese Policy Process, Asian Survey 49: 333357.
Zhu, Zhen. 1998. 1957 Nian de Xiaji: Cong Baijia Zhengming Dao Liangjia
zhengming [The Summer of 1957: From a Hundred Schools
Contending to Two Schools Contending]. Zhengzhou: Henan
Peoples Press.
Zong, Han. 2007. Guoqi Gaige Sanshi Nian Qinli Ji [Personal Witness of
Thirty Years of Reform of the State-owned enterprises]. anghay:
Shanghai Peoples Press.
Zweig, David. 1997. Freeing Chinas Farmers: Rural Restructuring in the
Reform Era. Armonk, NY: M. E. Sharpe.
DIZIN
# Kk Tepe ky (Xiaogang
Cun) 101, 104
1978 Bildirisi 82, 85, 93, 100, 187,
anonim irketler 177, 216,
288289, 295, 302, 354
251252, 254
1989 renci Hareketi 183184,
artml reform 300301
186, 203, 208, 210, 284
Asya-Pasifik Ekonomik birlii
(APEC) 325
A Avrupa Birlii (AB) 212
ayrcalk 99, 143144, 184, 256,
Abbas mparatorluu 365
299, 337
a biimindeki bir denetim yaps
142
ahbap-avu kapitalizmi 324 B
Alchian, Armen 248
Ba Da Vapur Konferans 210
Alfred, William 196
Balcerowicz, Leszek 277
Almanya 74, 76, 168, 301, 371
Ban, Gu 233
Amerika Birleik Devletleri (ABD)
Barber, Lionel 340
22, 39, 46, 68, 7475, 77,
80, 93, 127, 164165, 270, barl evrim 209, 226
281, 333, 347, 349, 352, Belika 74, 76
371, 375 beer sermye 273274, 335,
Anhui Blgesi 101103, 105, 109, 357, 372
155, 367 Be Yllk Plan 28, 71, 328
| 451
452 COASE & WANG | IN NASIL KAPITALIST OLDU? Dizin 453
bireysel ekonomi 120, 132 Chrysler 272, 281 in niversiteleri 349354, 366 319320, 324, 335, 337,
Boao Forumu 326 CIA (Merkez stihbarat Kurumu) ounluun zorbal 364 352
Bo, Yibo 37 204 Devlet Elektrik irketi 348
blgesel rekabet 197, 244, 260, Cidd Ekonomik Sulara Kar Sert devlet giriimlerinin reformu 250,
264, 270, 272, 274278, Mdahale Karar (1982) 152 D 255, 257
280, 284285, 317318, Coase, Ronald 248, 287 dangdang.com 344 devlet kotas 131, 153
322 Crystal Palace, Byk Sergi (1851) Danimarka 74, 76 devlet nderliinde kapitalizm
Braun, Otto 2526 348 Datong 328 324
Britanya 47, 291, 331, 347, 371 Dazhai 64, 102, 140, 279 devlet planlamas 83, 93, 9899,
Brus, Wodzimierz 76 in Bankas 178, 348 151, 170, 288, 313, 332
demir kse 176, 234, 253, 255,
Butto, Zlfikar Ali 22 in Bilimler Akademisi 36 324 Devlet Varlklar Ynetim Komitesi
brokrasi 2728, 42, 51, 5355, 250251
in Gney Enerji irketi 348 demokrasi 3031, 52, 64, 194
97, 99, 116, 126, 198, 195, 198, 323, 363365 Dar Doru Atlm 71, 81, 92
in Halk Bankas 177178, 216
245, 269, 307, 350, 354, demokratikleme 64, 364 dorudan yabanc yatrm 77, 79,
in Halk mar Bankas 178
359360, 362 130, 280283, 331
in hukuk sistemi 194, 355 Demsetz, Harold 248
Byk Sergi (1851) 348 doum kontrol. Bkztek ocuk
in mar Bankas 348 deneme-yanlma 259, 285, 313,
politikas
322
in karakteristiinde kapitalizm dnen genlik 132
Deng, Tianyuan 100101
C- 203, 277, 285, 332, 346,
Drtl ete 5760, 68, 87, 92,
365, 367 Deng, Xiaoping 2324, 33, 48,
Cairncross, Alexander 210 192
in karakteristiinde sosyalizm 5760, 6470, 72, 7679,
Capital Steel irketi 96 83, 87, 93, 95, 103, 105, 112, drt modernizasyon 6569, 76,
165
Changan 364 123126, 130, 134135, 79, 84, 86, 92, 133, 195,
in Komnist Partisi 17, 2122, 293, 376
Changsha 222, 232, 254255, 147152, 156, 159167,
2429, 31, 3334, 36, 38,
272, 310 169, 182188, 191, 194 Dnya 3 (Karl Popper) 356
51, 57, 61, 63, 7576, 82,
Chao, K. P. 80 195, 198, 200, 204205, Dnya Bankas 177, 347
85, 91, 103, 133134, 136,
213, 216235, 244, 276 Dnya Ticaret rgt 211
Chen, Guang 248249 148, 182, 199, 209, 231,
277, 279280, 283287, dnce piyasas 352, 354365,
Chen, Yinke 36 235, 284, 291292, 304,
292, 294, 300303, 316, 371372, 380
323325, 327328, 331,
Chen, Yun 43, 48, 57, 60, 71, 93, 333, 350, 355, 368
346, 358
103, 130, 134, 148151, Deng, Zihui 105, 191
159162, 166, 169, 171, 187, in Komnist Partisi Merkez Kom-
193, 205206, 230, 294, itesi 58, 61, 193, 210, 294 denizsel in 128 E
308 in Merkez Bankas 178180 desantralizasyon 42, 4855, 86, The Economist 22, 204, 376
94, 142143, 150, 179, 197,
Cheung, Steven 1314, 1718, in Mobil Limited irketi 348 Ekonomik likiler Enstits (IEA)
270, 276, 328, 367
34, 81, 248, 260, 304305, in zel Ekonomisinin Yll 115 13
310311, 346, 361, 363, devlete it giriimler 9399, 112
in Sanayi ve Ticaret Bankas 178, Ekonomik Sistem Reformu 97,
366 117, 119, 131135, 141147,
348 147, 169, 187, 193, 210, 235
157158, 162163,
Chiang, Kai-shek 2527, 58 in Tarm Bankas 178 ekonomik sular 151152,
168169, 172180, 216,
Chi, Biqing 102 in Telekom 348 234, 237240, 245258, 155156, 158
China Merchants 124125, 129 in Ulusal Petrolleri 348 269, 296299, 303304, ekonominin lei 167
emek piyasas 176, 252253, 335 gerei olgularda arama 63, 87, Hong Kong 24, 7475, 80, 122 ilk kamusal teklifler (KT) 255
emek verimlilii 335 133, 230233, 292, 327 128, 167168, 280281, mparatorluk Klc 197
endstri parklar 126, 263 geribildirim mekanizmas 261, 270 298299, 335, 358, 371, nci Nehri Deltas 130, 167, 215,
giriimcilik 264, 288, 306, 309, 375 250, 281
enflasyon 99, 161, 172, 180181,
184, 203204, 207, 325, 335, 346, 366, 368, Hong Kong Bilim ve Teknoloji insan doas 345, 378
209210, 335 371 niversitesi 354
svire 74, 76
enformasyon mliyeti 304 giriim reformu 95, 116, 141, Hong Kong Borsas 255
iblm 170, 173, 187, 271, 370,
entelekteller 53, 182183, 288, 146147, 174175, 181, Hruov, Nikita 39, 46 379
362363 183184, 193, 216, 239, Hua, Guofeng 57, 126, 130, 134, igc hareketlilii 334335
245250, 252, 254256, 159, 192, 291, 293294,
295, 297, 301, 307, 311, 316 igc verimlilii 335
307
g 48, 123 ilem mliyetleri 158
F Hubei eyaleti 43, 97, 105, 168, 222
gmen iiler 274, 283, 335 i verimlilii 83
faktr piyasalar 145, 260262, Hu, Feng 24, 37
Guangdong eyaleti 61, 77, 80, ithl ikme 8081
266267, 313, 322 Hu, Jintao 326
122129, 167168, 196, hukou 31, 335
fengjian 55
223, 225, 249250, 281,
Ferguson, Adam 289 hukukun stnl 51, 196199, J
283, 299, 367
fikirler piyasas 38 338339
guanxi 316 Japan Economic Journal 165
Financial Times 340 Hunan eyaleti 24, 105, 222, 254,
Guizhou eyaleti 102, 105 272 Japonya 24, 27, 52, 75, 7780,
fiyat arpkl 239, 243244 Gu Mu 72, 74, 76, 126 95, 127128, 147, 194, 281,
Hu, Yaobang 57, 6062, 92, 103,
fiyat reformu 148, 151, 157, Gu Zhun 94, 225 348, 352, 364, 371
133, 147148, 160161,
170175, 181, 235237, Jiang, Qing 57, 67
Gneydou Asya Uluslar Toplu- 182, 192, 205, 234, 291
244, 266, 275, 310, 312, 316 Jiangsu eyaleti 97, 105106, 155,
luu (ASEAN) 212
Fogel, Robert 332333, 371 180, 227, 249250, 265
Gney Kore 80, 128, 281, 323,
Fortune 280, 335, 348, 357 348, 371 Jiangxi eyaleti 25, 67
Fortune Global 335, 357 gney turu, Deng 186, 225, Jiang, Zemin 213215, 218, 235,
isel ve dsal ekonomiler 274,
Franklin, Benjamin 306 227229, 234, 244, 280, 322 325
Fransa 74, 76, 371 283284, 316 ifade zgrl 183, 364 junxian 55, 276
Friedman, Milton 74, 353 flas Kanunu / Yasas 252
Fujian eyaleti 61, 77, 80, 126, 128, ihrct teviki 282
130, 249, 265 H K
ikili ikme 254255
hanehalk kayt sistemi 31 kt zerinde irketler 173
iki-rayl fiyat sistemi 171172, 174,
hanehalk sorumluluk sistemi 106 181, 184, 209, 236239, kamu mlkiyeti 154, 169, 187,
G Han Hanedanl (M 206 - MS 206, 284, 288, 317, 328,
311313, 316
Gansu eyaleti 105106 220) 232, 360 337338
iktisad insan 378
Gehrig, Willner 168169 Hayek, Friedrich A. 17, 51, 290, Kanada 7475, 352
leri Doru Byk Atlm 23, 29,
gelenek kartl 34 339 31, 33, 43, 4554, 66, Kang, Youwei 328
General Motors (GM) 273, 283, Henan eyaleti 33, 47, 103, 105, 7071, 100, 105106, 113, kapitalist yolcular 61, 63
348 249, 278 122, 149150, 159, 161, karaborsa 173, 237
191, 360 karma ekonomi 28, 37, 133, 149
karlatrmal statik analizi 305 krediler 117, 163, 177, 179180, Lushan Toplants (1959) 66, 106 Merkez Parti Okulu 34, 6162, 92,
karlatrmal stnlk 81, 108, 204, 209, 238, 268, 318, 229, 232
271272 335, 337 meruiyet 59, 6263, 69, 87, 164,
karlatrmal stnlk yasas 271 Kunshan Yeni ve Yksek Teknolo- M 325, 355, 364
Kashi 130 ji Endstriyel Kalknma Madsen, Richard 327 muhalefet 219
Blgesi 263 mkerrer yatrm 270271
kemer skma program 181, Makao 7475, 80, 126128, 225
203204, 206, 215, 219, Kuomintang 2425, 27, 357358 mlkiyet haklar 114, 188, 248,
maksimizasyon 345, 378
222, 234 kurumsal eitlilik 108, 110 254, 302, 319320,
Malezya 74, 77
kendi iini kurma 132 kurumsal deiim 107110, 338339
mal piyasas 357, 361, 379380
kzl apkal firmalar 120, 156 304305
mandarinler 77, 362
kimlik 231, 245, 289 ku-kafes ekonomisi 150
manev yozlama 152, 162, 166, N
Knight, Frank 417 Kuzey Amerika Serbest Ticaret
182
Blgesi (NAFTA) 212 Naughton, Barry 386, 396, 399
Kohl, Helmut 301 Mao, Zedong 2124, 2671, 74,
Kltr Devrimi 21, 23, 2933, neo-Konfyslk 233, 330
kolektif mlkiyet 104, 114, 7988, 9297, 100107,
49, 5154, 5768, 70, 73, Nian, Guangjiu 155156
148150, 159, 170, 190, 112, 118, 120122, 128,
8586, 9294, 106, 118,
211, 225 132135, 140143, 148 Nissan 77, 95, 147, 281, 348
125, 130, 133, 161, 185,
kolektivizasyon 31, 44, 50, 105, 149, 154155, 158162, Nixon, Richard 22, 68, 164
191194, 198, 215, 232,
111, 153154, 288 171, 186199, 215, 222, North, Douglass 13, 248
287, 293, 350
kolektivizasyonun kaldrlmas 100 229232, 235, 250,
kreselleme 211212, 332 270271, 276, 278280,
Komnist Enternasyonal
285, 287295, 303, 305,
(Komintern) 2426, 358 O-
308, 327333, 344, 349,
Komnist Manifesto (Marx ve L 358359, 366, 369, 371 On Ana liki Hakknda 40,
Engels) 230, 327 6869, 149
Lao Tzu 368 Marksizm 25, 29, 35, 63, 74, 78,
komnler 31, 40, 44, 106108, 92, 161, 169, 191, 229230, On Yllk Plan (1976-1985) 70
Lee, Kuan Yew 77
111112, 140, 171, 295, 302 232233, 292, 327, ortak giriim 167168, 213,
Legalizm 364
komn ve takm giriimleri 40, 360361 272273, 349
102, 112, 115, 295 Lenin, Vladimir lyi 38, 40, 52,
328 Marshall, Alfred 238, 267, 274, ortak/kolektif mlkiyet 220
Konfys 327328, 362, 368, 321322 ortak ulusal piyasa 271, 284,
379 Lerner, Abba 31
Marx, Karl 22, 39, 52, 133, 231, 314318
Konfyslk 29, 35, 38, 233, Liang, Shuming 36, 369
291, 328 otoriter kapitalizm 324
330, 359, 362, 364, 369 Liaoning eyaleti 130, 249
medyann kontrol 45, 50, 350
Kore Sava 43, 66 Lin, Biao 6667
Mencius 233, 362 lek ekonomileri 274, 322
Kornai, Janos 210 Li, Peng 205207, 234
merkez planlama 28, 40, 48, lmcl kibir 161, 290
ky giriimleri 111117, 120, Liu, Guoguang 162 5152, 5455, 98, 102, 131,
140, 155, 157, 163, 180, Liu, Shaoqi 33, 49, 66, 191, 194 136, 142143, 147151, rgtsel sermye 109
206207, 209, 247, 258, Li, Xiannian 58, 6970, 94, 125, 154155, 159, 161162, zel iftilik 100106, 108111,
292, 298, 301, 303, 306, 166167 170, 172, 174, 177, 190, 193, 131132, 140, 154, 257,
312, 319, 324 206, 220, 225, 259260, 279, 292, 295, 297298,
Li, Yimeng 75
285, 328 301303, 324
Lord Shangn Kitab 337
zel ekonomi 120122, 156, 158, R ik, Ota 76 T

160, 207, 227, 299, 319 Silikon Vdisi 270
Reagan, Ronald 164 Tang Hanedanl (618-907) 330,
zel Ekonomik Blgeler 98, 122, Sima, Qian 368 363364
reformun ikili yaps 304, 306,
126130, 132, 165167, Singapur 74, 77, 79, 124, 127, 263
309, 311 Taoizm 364
196197, 264, 298299,
Ren, Zhongyi 61 Sinopec 348 tasarruflar 178
306, 310, 331
Ricardo, David 271 Smith, Adam 47, 188, 271, 289, Tayland 74, 77
zelletirme 98, 133, 246249,
Romanya 74 333, 340345, 363364, Tayvan 27, 35, 39, 80, 121, 124,
252256, 259, 266267,
377379 126, 128, 280283, 323
296, 310, 312, 317
Ahlk Duygular Teorisi 340 tek ocuk politikas 334
S- 342, 344, 377
tek fiyat yasas 315
P-Q Uluslarn Zenginlii 340341,
sac 3233, 37, 52, 6061, 63, tevikler 82
344
Pekin niversitesi 34, 369 92, 94, 288 Tian, Jiyun 228229
Song Hanedanl (960-1280)
Peng, Dehuai 66, 191 Sac Kart Hareket 37, 45, 60, tian xia wei gong 359
233, 330, 363
Perkins, Dwight 71 359360 Ticaret promosyonu 81
sosyalist dnm 107, 133, 190,
Phelan, John 216 sanayi parklar 263270, 274275, Tobin, James 210
235, 308
280, 304, 310, 321
pilot ehir 98 sosyalist modernizasyon 59, 73, toplu alm ve datm 130
Schell, Manfeld 205
piyasa disiplini 145, 147148, 157 82, 8487, 9192, 135, 187, toplumsal olgular 339
158, 175, 245, 258, 271, Schumpeter, Joseph 260 191, 206, 287289, 294, toplumsal renme 273
280, 312315, 318319, serbest giriim ekonomisi 313 350, 376
toprak reformu 28, 31
336 Shantou 124125, 128 SS President Cleveland (gemi) 375
Trotskiy, Lev 25
piyasa seilimi 257 Shekou Sanayi Park 125, 129, 166 Stalinizm 23, 28, 54, 7576, 149
planl ekonomi 70, 149, 151, 169, Shenyang 97, 216, 247 Stalin, Josef 2628, 3839, 50,
187, 205206, 210, 224, Shenzhen 122124, 128129, 52, 62 U-
229, 259, 308 165167, 213218, 223, Sun, Yat-sen 24
Polo, Marco 329 Ulusal Ekonomik Sistem Reformu
225, 227, 250, 308, 324, Sun, Yefang 94, 225 97
Popper, Karl R. 356 354
Suzhou Sanayi Park 263 Ulusal Ekonomik ve Teknolojik
pragmatizm 63, 67, 104, 160, 182, Shenzhen Menkl Kymetler Bor-
Kalknma Blgeleri 263
230, 232, 287, 333 sas 255
anghay 43, 57, 96, 124, 128, 130, Usta Shenin Kitab 338
Pudong Yeni Blgesi 130, 215 Shenzhen zel Blge Gnl
228 148, 160, 168, 183, 215
216, 219, 226227, 247,
Shenzhen zel Ekonomik Blgesi retim kota 103, 172
Qian bulmacas 351, 353, 372 250251, 256, 272273,
129, 165 retim yaps 263, 267
Qian, Xuesen 35, 45, 351, 375 283, 304, 308, 310, 331,
snf analizi 231 358, 372 rn piyasalar 322. Ayrca bkzor-
Qing Hanedan (1644-1911) 24,
snf mcadelesi 5253, 59, 67 anghay Menkl Kymetler Borsas tak ulusal pazar, 158, 261
127, 362
68, 73, 82, 86, 91, 186, 221, 216, 255
Qin Hanedan (M 221-207) 55 231232, 287288, 294
anghay Otomotiv Endstri irketi
quan-gui kapitalizmi 324 Sichuan eyaleti 43, 9597, 272
V-W-X
100102, 105, 109, 116, vergi reformu 240244, 275, 310,
anl proje 234
140, 249, 296, 367 316, 318
ehirleme 334
Wall Street Journal 283 Ye, Jianying 5759, 87, 120

Wal-Mart 347 yerel deneyler 218
Wang, Fu 360 yerel hkmetler 4250, 61,
Wang, Zhen 413 86, 94, 102, 114115, 129,
Wan, Li 102104 141143, 155, 159, 177179,
185, 204, 209, 240241,
Wen, Jiaobao 340342, 344,
244, 256, 260, 263269,
375377
274279, 296, 309313,
Wenzhou 120122, 156 317322, 335
Wuhan 168169, 181, 247 yerel kamu mallar 154, 266, 317,
Wuhan mlt Tezgh Fabrikas 322
168169 yerel korporatizm 269
Wu, Jinglian 300 yerel korumaclk 141, 317
Wu, Nanshen 123, 125 yetki devri 93, 277
yozlama 21, 182
xiahai 174, 234 Yuan, Geng 124125
xian 276 Yuelu Akademisi 232
Xiang, Nan 61 yksek retimin ticarlemesi
Xiaokang 328 350
Xi, Zhongxun 125126
Xue, Muqiao 69, 119, 147148,
151, 162, 210, 220 Z
Zhao, Ziyang 60, 95, 102, 136,
147148, 151, 160, 164,
Y 192193, 221, 296
yabanclama 29, 190 Zhejiang eyaleti 105, 121, 156,
250, 265, 367
Yan, Fu 340
Zhou, Enlai 14, 57, 65, 86, 133,
Yang, Jisheng 32
222, 293
Yang, Shangkun 125
Zhucheng 248251, 310
Yangtze Nehir Deltas 130
Zhuhai 80, 128, 225226, 230
Yangtze Nehri Deltas 227
Zhu, Rongji 33, 241, 250, 252
Yan, Hui 379
Zhu, Xi 233
yaratc ykm 260. Ayrca
zihnin zgrletirilmesi 93, 226,
bkzSchumpeter, Joseph
365
yatrm al 179
zorunlu ekonomik plan 162
Kapitalizm ve zgrlK Milton Friedman Milton Friedman ve
Kiisel Bir Bildiri

Tercih zgrl
evirenler: Nilgn Himmetolu ve Doan Erberk Rose Friedman
eviren: Nihan Demirkaya akar
Milton Friedman dikkat ekici analitik yetenekleriyle ve teknik ustalyla dierlerinden Milton Friedman hakikatleri tekrar gzler nne getiriyor ve bizim, izin verdiimiz takdirde
ayrlan ABDnin olaanst iktisatlarndan biri. Her zaman aydnlatc, zgr, cesur, zeki ve zgrlk ve bolluk iindeki bir toplumun nasl ileyebileceinden haberdar olmamz
en nemlisi de ufuk ac. salyor. te bu yzden iktisat alannda ald Nobel dln hak ediyor ve ite bu yzden
Henry Hazlitt, Newsweek bu kitab okumalsnz.
Readers Digest
Devletin verdii szlerden, bireysel zgrlmz iin oluturduu tehditten uzak durarak
nasl yararlanabiliriz? Bu klasik kitapta Milton Friedman kendisinin etkileyici iktisad
felsefesinin kesin bir tanmn yapmaktadr; bu felsefede rekabeti kapitalizm hem iktisad ktisat, zgrlk ve bu ikisi arasndaki ilikiyle ilgili bu klasik tartmada
zgrle ulamak iin bir aratr hem de siyas zgrlk iin gerekli bir kouldur. Sonu Milton ve Rose Friedman hkmetler tarafndan ortaya karlan kanunlarn,
be yz binden fazla satm, on sekiz dile evrilmi ve zaman getike daha da etkileyici bir dzenlemelerin, devlet kurumlarnn ve harcamalarn oalmasyla zgrlmzn
hale geldiini gsteren btn iaretlere sahip kolay anlalr bir kitap olmutur. nasl yprandn ve refahmzn nasl kldn aklarlar. Ayrca iyi niyetin, devlet
araya girdiinde ounlukla nasl da acnas sonular olduunu da itinal bir ekilde
Times Literary Supplement tarafndan sava zamanndan bu yana yazlan en etkileyici yz incelerler. Friedmanlar bu iktisad hastalklar iin areler de sunarlar ve bizi zgrlmz
kitaptan biri olarak seilmitir. geniletmemiz ve refahmz artrmamz iin ne yapmamz gerektii konusunda byk bir
cokulu bir anlatmla bilgilendirirler.
Yeni basksyla 2016da piyasada.
Tercih zgrl, gl ve ikna edici bir dille gemite Amerikada nelerin yanl gittiinin
ve iktisad shhatini tekrar dzeltmesi iin neyin gerektiinin nemli bir analizini sunar.
Kitaptan rnek blmler Kitaptan rnek
okumak iin 2016da piyasada. blmler okumak iin
http://goo.gl/kg4hk3 http://goo.gl/bvwdQI
nternette, cepte, tablette
her yerde!
www.bigbangyayinlari.com

Cin Nasil Kapitalist Oldu

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Cin Nasil Kapitalist Oldu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Facebookta

eviren: lkay Ylmaz

BigBang Yaynlar: 19 RONALD H. COASE NING WANG

1. MAO LDNDE INDEKI DURUM 21

3. INDE PIYASA REFORMUNUN BALAMASI 91

5. BYYEREK SOSYALIZMI AMAK 203

6. KAPITALIZMDEN KAPITALIZMLERE 287

tarafndan kontrol ediliyor

hak iddia ediyor)

Tibetin paras olduu iddia ediyor.

dar Blgesi Dnya Bankas verilerine gre kii bana

srasyla 140.000 ve 53.000 dolar civarndaki

Genel Sekreter Greve Balama Grevden Ayrlma

Doumda beklenen yaam sresi (kadn erkek toplam, yl)

10 Hu Jintao 15 Kasm 2002 15 Kasm 2012

Kaynak: World Development Indicators

IN HALK CUMHURIYETI DEVLET BAKANLARI

Greve Balama Grevden Ayrlma

1 Mao Zedong 27 Eyll 1954 27 Nisan 1959

- Ye Jianying** 5 Mart 1978 18 Haziran 1983

4. ANAYASA (1983ten gnmze)

4 Yang Shangkun 8 Nisan 1988 27 Mart 1993

7 Xi Jinping 14 Mart 2013 grevde

Not: in Halk Cumhuriyeti Devlet Bakanl sembolik bir grevdir. in

Kaynak: World Development Indicators

Babakan hkmetin badr ve drt bakan yardmcs, bakanlar ve ko-

rejimiyle ynetilen in Halk Cumhuriyetinde in Komnist Partisi Genel

** Dim komite bakan

ncelikle bu ortak almay en bandan beri

Ronald Coase & Ning Wang| in Nasl Kapitalist Oldu? 13

bu eletirileri ve nerileri iin onlara teekkr ederiz. Hu

inin Ekonomik Dnm konusunda Temmuz

Ronald Coase & Ning Wang| in Nasl Kapitalist Oldu? 17

in Halk Cumhuriyetinin kurucusu ve 1943ten

Ronald Coase & Ning Wang| in Nasl Kapitalist Oldu? 21

Ronald Coase & Ning Wang| in Nasl Kapitalist Oldu? 57

in Komnist Partisi On Birinci Merkez Komitesi

Ronald Coase & Ning Wang| in Nasl Kapitalist Oldu? 91

Ronald Coase & Ning Wang| in Nasl Kapitalist Oldu? 139

Ronald Coase & Ning Wang| in Nasl Kapitalist Oldu? 203

Ronald Coase & Ning Wang| in Nasl Kapitalist Oldu? 287

Ronald Coase & Ning Wang| in Nasl Kapitalist Oldu? 375

diimiz tarzda aratrmamz mmkn klan dnce pi-

RONALD COASE & NING WANG | IN NASIL KAPITALIST OLDU? 383

1. BLM 7 World News Digest (11 Eyll 1976), LexisNexisten eriildi.

36 Halkn Gnl (2 Ocak 1977). 60 a.g.e., s. 460.

37 Yan Li (2008), s. 134. 61 a.g.e.

36 Xiaochun Fan (2009), ss. 382384. 49 Naughton (2007), s. 274.

43 Kasaba ve ky giriimleri konusundaki literatr ok byktr. Son 63 a.g.e.

Zhou ve Zhu (1987). 62 Lau, Qian ve Roland (2000).

11 a.g.e. 33 Peng ve Chen (2008), s. 375.

13 a.g.e. 35 Bkz. Muqiao Xue (1996), s. 356.

14 Halkn Gnl (22 ubat 1990) 36 Halkn Gnl (2 Eyll 1991).

100 zgrln mantnn derin bir deerlendirmesi iin bkz. Polanyi

Acemolu, Daron ve James Robinson. 2012. Why Nations Fail: The

RONALD COASE & NING WANG | IN NASIL KAPITALIST OLDU? 423

Zhao Ziyang. New York: Simon & Schuster.

zel ekonomi 120122, 156, 158, R ik, Ota 76 T

Wall Street Journal 283 Ye, Jianying 5759, 87, 120

Kiisel Bir Bildiri

You might also like