Res in Commercio 08/2010

sierpień 2010
(numer 6/ 2010)
Praktyka
Prawa
Gospodarczego
Res in Commercio jest miesięcznikiem

wydawanym przez Kancelarię Tomczak
i Partnerzy. Czasopismo - Biuletyn
Informacyjny - powstało w 2002 roku Spis treści:
jako wewnętrzny informator monitoru-
jący zmiany prawa gospodarczego
Class action po polsku 6
w Polsce. Następnie przekształciliśmy
Aleksandra Ziętek
Biuletyn w wydawnictwo adresowa-
ne przede wszystkim do Klientów
Jedna instancja mniej 8
Kancelarii, nadając mu dojrzałą formę
Michał Tomczak
graficzną. Z początkiem 2010 roku Kan-
celaria zdecydowała o wydawaniu mie-
sięcznika, którego treścią są poglądy Podzielić światłowód 11
prawników Kancelarii powstałe na tle Szymon Kaczmarek
prowadzonych spraw.
• Spółka komandytowa. Instrukcja obsługi (Część szósta) 14
Pomimo najściślej praktycznego na- Katarzyna Bielat, Inga Dołowy, Wioletta Januszczyk,
stawienia teksty zamieszczone w Res Dominika Latawiec, Marta Mianowska, Jakub Salwa, Michał Tomczak
in Commercio nie są opiniami prawnymi,
które mogłyby być zastosowane wprost Streszczenia tekstów 19
i bez dodatkowej weryfikacji stanu fak-
tycznego, zaś poglądy wyrażane na łamach Summary 20
miesięcznika stanowią jedynie stanowisko
ich autorów.
N O T I T I A
WIADOMOŚCI
obywatelom, przedsiębiorcom i prawnikom dodatkowych wymogów jak choćby opłace-

(Postępowanie cywilne) dostęp do wymiaru sprawiedliwości wszyst- nie podpisu elektronicznego.
kich krajów Unii.
Katalog dostępnych informacji jest Przedmiotowa liberalizacja prawa będzie
Elektroniczny protokół bardzo szeroki i obejmuje zagadnienia korzystna nie tylko dla podatników ze
z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego, pra- względu na łatwość i czas wystawiania oraz
Od dnia 1 lipca 2010 roku sądy mogą wa nieruchomości, szeroko pojmowanego przesyłania faktur oraz ich nieodpłatność, ale
utrwalać poszczególne czynności procesowe, prawa handlowego i gospodarczego a także również dla organów administracji skarbowej,
w tym przede wszystkim przebieg posiedzeń regulacje dotyczące funkcjonowania sądów ponieważ urzędnicy zyskają łatwiejszy dostęp
sądowych, w formie audio lub audio video. i organów egzekucyjnych oraz zasad ubie- do danych podatników i większe możliwości
Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilne- gania się o pomoc prawną. Portal stwarza ich szybkiego sprawdzania.
go ma, w zamierzeniu, znacząco przyspieszyć również możliwość uzyskiwania informacji
postępowanie. z rejestrów handlowych oraz ksiąg wie- W Polsce na tle tego problemu zapadł 20
Dotychczas, zgodnie z art. 157 Kodeksu czystych. Co więcej, liczba zakładek jest maja 2010 roku precedensowy wyrok NSA
postępowania cywilnego, z przebiegu jaw- stopniowo powiększana a zakres informacji o sygnaturze akt I FSK 1444/09 w którym
nego posiedzenia sądowego protokolant, coraz szerszy. Naczelny Sąd Administracyjny dopuścił
pod kierunkiem przewodniczącego składu Dostęp do portalu uzyskuje się za pomo- możliwość wystawiania i przesyłania faktur,
orzekającego, spisywał protokół. Utrwalanie cą wybrania opcji e-sprawiedliwość ze strony a potem ich drukowania i przechowywania
przebiegu rozprawy na piśmie powodowało, e-justice.europa.eu. w formie papierowej.
że zeznania niejednokrotnie były zniekształ-
cane lub nie oddawały tego, co składający
zeznania powiedział lub starał się powie- (Podatki i rachunkowość) (Postępowanie cywilne)
dzieć. Konieczność spisywania wszystkiego,
co zostało powiedziane doprowadzała do
sytuacji, w której zeznania były regularnie Wprowadzenie e-faktur Odmowa przeprowadze-
przerywane, wypowiedzi zaś skracane lub w przyszłym roku nia egzekucji
modyfikowane.
Rejestracja przebiegu rozprawy w formie Co najmniej do przyszłego roku muszą W chwili obecnej rozpoznawana jest
audio lub audio video umożliwi pełne poczekać przedsiębiorcy na możliwość w Sejmie nowelizacja ustawy z dnia 29 sierp-
utrwalenie czynności procesowej, w tym łatwiejszego wystawiania e-faktur. Minister- nia 1997 roku o komornikach sądowych
spontanicznych i nie wystylizowanych wy- stwo Finansów określa że do czasu zmian i egzekucji (Dz. U. z 2006 roku, Nr 167, poz.
powiedzi uczestników. Zamiast pisemnego zaplanowanych na rok 2011 e-faktura musi 1191); ( dalej jako „Ustawa”); wprowadzająca
odpisu protokołu zainteresowany otrzyma być stwierdzona e-podpisem. cztery zasadnicze zmiany do dotychczasowej
z akt sprawy zapis dźwiękowy. Protokołu ustawy będące konsekwencją uznania przez
sporządzonego w formie audio lub audio Minister Finansów podkreśla konieczność Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 14
video nie będzie można, z oczywistych zmian w prawie jednak równocześnie zazna- maja 2009 roku (sygn. akt K 21/08) oraz wy-
względów, prostować, co również wpłynie cza, że w sprawie nowelizacji musi poczekać rokiem z dnia 16 czerwca 2009 roku (sygn.
na szybkość postępowania. do zmiany w dyrektywie VAT (2006/112/ akt SK 5/09) niekonstytucyjności niektórych
Znowelizowany przepis umożliwia funk- WE), które aktualnie znajdują się w zaawan- przepisów Ustawy.
cjonowanie, obok protokołu elektroniczne- sowanym stadium nowelizacji w procesie Znowelizowany artykuł 8 ustęp 7 Ustawy
go, także protokołu pisemnego. Ten ostatni legislacyjnym prowadzonym przez Komisję wprowadza ograniczenie obligatoryjności
będzie sporządzany jednak tylko wtedy gdy, Europejską, a jej przewidywana data wejścia prowadzenia określonej egzekucji przez
ze względów technicznych, sporządzenie w życie to sierpień 2011. komornika wyłącznie do granic sądu apela-
protokołu elektronicznego nie będzie Unia Europejska postanowiła ujednolicić cyjnego w obrębie którego działa komornik.
możliwe. przedmiotowe przepisy ze względu na róż- Oznacza to, iż komornik będzie mógł odmó-
ne opcje jakie wybrały państwa Wspólnoty wić wszczęcia egzekucji, wykonania postano-
co ma doprowadzić do ułatwienia swobod- wienia o udzieleniu zabezpieczenia lub pod-
(Regulacje prawne) nego wystawiania e-faktur w obrocie między jęcia innych czynności wchodzących w zakres
przedsiębiorcami Wspólnoty. ustawowych zadań komornika, o ile te byłby
Celem nowelizacji dyrektywy jest więc prowadzone poza rewirem jego działalności.
e-sprawiedliwość ujednolicenie przepisów we wszystkich Choć projektowana zmiana nadal zezwala na
krajach Unii Europejskiej tak aby w każdym swobodny przez wierzyciela wybór komorni-
Dnia 20 lipca 2010 roku ruszył w Pol- państwie Wspólnoty potwierdzenie faktury ka z całego kraju, to równocześnie ogranicza
sce portal e-sprawiedliwość uruchomiony następowało przy użyciu podpisu elektro- związanie komornika wyborem dokonanym
w ramach projektu e-justice, realizowanego nicznego lub za pomocą systemu EDI. Tym przez wierzyciela. Komornik jest uprawniony
w całej Unii Europejskiej. samym Komisja Europejska dąży do zrów- odmówić wszczęcia postępowania, co nastę-
Dzięki projektowi obywatele Unii Eu- nania faktur elektronicznych i papierowych, puje w formie postanowienia, doręczanego
ropejskiej uzyskali dostęp do regulacji praw- ceny ich wystawiania oraz zwiększenia wyłącznie wierzycielowi.
nych poszczególnych krajów Wspólnoty. We popularności tych pierwszych. Projekt Ustawy zakłada również zmianę
wszystkich Państwach Członkowskich są one W chwili obecnej Polska pozostaje jednym przepisu artykułu 32 ustęp 7 Ustawy oraz
podane w 22 językach urzędowych, w tym z nielicznych krajów w których do przesłania dodanie przepisu 7a. O ile rada właściwej
w języku polskim. Inicjatywa ma ułatwić faktury e-mailem potrzebne jest spełnienie izby komorniczej nadal może zobligować
2 | RES IN COMMERCIO | SIERPIEŃ 2010

n o t i t i a
wiadomości
komornika do zatrudnienia wskazanego kobiercom prawa do prawomocnie ustalo- Ministerstwo Finansów zakłada, że część
asesora komorniczego, to ust. 7a przyznaje nych opłat egzekucyjnych, lecz niepobranych danych dotyczących osób fizycznych nie-
powyższe uprawnienie prezesowi właściwe- i ściągniętych przed jego odwołaniem albo prowadzących działalności gospodarczej
go sądu apelacyjnego jedynie w przypadkach śmiercią. zawartych w rejestrze PESEL będzie miała
określonych w Ustawie i dopiero po zaopi- charakter danych referencyjnych, czyli, że
niowaniu tego wyboru przez radę właściwej organy administracji będą mogły je wykorzy-
izby komorniczej. Uprawnienie prezesa sądu (Prawo podatkowe) stywać w celu identyfikacji osób fizycznych
apelacyjnego będzie ograniczone tylko do będących podatnikami i płatnikami.
dwóch sytuacji: gdy komornik nie wypełnia Tym nie mniej osoby nieprowadzące
ciążącego na nim obowiązku wykonywania Wkrótce PESEL zastąpi działalności gospodarczej będą miały obo-
czynności komorniczych w rewirze wska- NIP dla osób fizycznych wiązek zgłoszenia do właściwego Urzędu
zanym przez Ministra Sprawiedliwości oraz Skarbowego danych, które nie są zawarte
powstanie zaległość w przeprowadzaniu w rejestrze PESEL, czyli na przykład adresu
egzekucji przekraczająca 6 miesięcy. Zmiana Ministerstwo Finansów potwierdziło, od zamieszkania.
ta jest skutkiem uznania przez Trybunał za lipca 2011 będzie miała miejsce istotna Pomimo, że prace nad ustawą wciąż trwają
niezgodnego z Konstytucją uprawnienia pre- nowelizacja ustawy o zasadach ewidencji i dopiero w najbliższych tygodniach pozna-
zesa sądu apelacyjnego do wskazania asesora, podatników i płatników, która między inny- my oficjalnie zasadnicze założenia nowelizacji,
który ma być zatrudniony przez komornika mi przewiduje zniesienie obowiązku posługi- która ma wejść w życie już w 2011 roku,
bez chociaż pośredniego wpływu na tą de- wania się Numerem Identyfikacji Podatkowej zlikwidowanie Numeru Identyfikacji Podat-
cyzję właściwej izby komorniczej. (NIP) przez osoby fizyczne, które nie pro- kowej dla części podatników już w chwili
Projekt Ustawy zakłada również wyeli- wadzą działalności gospodarczej. Podmioty obecnej budzi wiele kontrowersji.
minowanie normy zwalniającej wierzyciela te po wprowadzeniu zmian posługiwać się Pomimo, że zmiany mają na celu uprosz-
– Skarb Państwa z obowiązku uiszczenia będą jedynie numerem Powszechnego Elek- czenie procedur, to nie do końca znane są ich
opłaty za dokonanie zabezpieczenia roszcze- tronicznego Systemu Ludności (PESEL). skutki, gdyż likwidacja Numeru Identyfikacji
nia pieniężnego w sprawach niezwiązanych Projekt ma na celu uproszczenie i ułatwie- Podatkowej będzie wymuszała zmianę sze-
z prowadzeniem działalności gospodarczej. nie procedur składania zeznań podatkowych, regu innych aktów prawnych. Liczba aktów,
Oznacza to, iż Skarb Państwa, tak jak każdy gdyż właśnie błędy w Numerze Identyfikacji których zmiana będzie konieczna nie została
inny wierzyciel będzie objęty obowiązkiem Podatkowej stanowią najczęstszy rodzaj jeszcze przez ustawodawcę określona, co
uiszczania zaliczki na wydatki oraz opłat pomyłek w składanych przez osoby fizyczne budzi obawy o sposób i zasady funkcjono-
w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpie- rozliczeniach rocznych. Dlatego też projekt wania systemu podatkowego w pierwszych
czającym. zakłada, że numer NIP co prawda będzie latach po wejściu w życie nowelizacji.
Ostatnia istotna zmiana związana jest dalej przydzielany osobom fizycznym, ale
z przyznaniem odwołanemu zastępcy ko- w rozliczeniach podatkowych będą one mo-
mornika, ustanowionemu w razie odwołania gły posługiwać się numerem PESEL .
albo śmierci komornika, a także jego spad-
RES IN COMMERCIO | SIERPIEŃ 2010 | 3

v i l l a s e n t e n c e s
orzeczenia sądowe
(Prawo pracy) następującego stanu faktycznego: Mirosław nieruchomych, będących własnością dłużni-
K., lubelski adwokat wytoczył proces Gazecie ka. Tym samym na podstawie takiej umowy,
Orzeczenie Sądu może Wyborczej za artykuł: „Co przemycają ad- własność rzeczy przeniesiona została przez
zmienić treść umowy wokaci za kraty”. Obok wydawcy pozwany dłużnika na spółkę. W przypadku spłacenia
o pracę został portal internetowy Onet.pl, który pożyczki własność automatycznie przecho-
przedrukował artykuł Gazety Wyborczej, dziła z powrotem na dłużnika, natomiast
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 czerw- w taki sposób, że zataił istotne fakty. Artykuł w przypadku niedokonania spłaty przez
ca 2010 roku o sygnaturze akt I PK 27/10 sugerował, iż adwokat dostarczył swojemu dłużnika spółce, jako wierzycielowi, przy-
uznał, iż orzeczenie sądowe może zmienić klientowi Fadilowi B. oskarżonemu o kie- sługiwać będzie prawo zaspokojenia się z
w sposób definitywny postanowienia umowy rowanie grupą przemytników heroiny, do przewłaszczonej rzeczy poprzez definitywne
o pracę, jeżeli pracownik udowodni przed aresztu 560 stron akt ze śledztwa oraz dwa zachowanie jej własności.
sądem, że jego wynagrodzenie jest niższe bilety lotnicze. Gazeta nie podała jednak Spółka złożyła wniosek o udzielenie pisem-
od wynagrodzenia pozostałych pracowników, informacji kluczowych: mianowicie, że nej interpretacji przepisów ustawy o podatku
pomimo, że wykonuje podobne czynności. prokuratura wyraziła zgodę na przekazanie dochodowym od osób prawnych w zakresie
Sąd Najwyższy wydał omawiane orze- akt i że bilety były już bezużyteczne. Sąd I skutków przewłaszczenia na zabezpieczenie.
czenie na podstawie następującego stanu instancji oddalił pozew przeciwko portalowi Zdaniem spółki zawarcie umowy prze-
faktycznego: internetowemu, uznając, że autor publikacji właszczenia na zabezpieczenie nie skutkuje
Pracownica wykonująca od wielu lat prace jak i redaktor naczelny nie przekroczyli bowiem powstaniem uprawnienia do doko-
jako pielęgniarka w szpitalu, otrzymywała granicy bezprawności, ponieważ poniżej nywania odpisów amortyzacyjnych.
niższe wynagrodzenie niż nowo zatrud- opublikowanego tekstu wskazane było źró- Kwestia wydaje się problematyczna z racji
niona pielęgniarka. Pracodawca odmówił dło z którego tekst pochodził i czytelnik bez różnego postrzegania charakteru umowy
podwyższenia wynagrodzenia, twierdząc, problemu mógł odszukać odpowiedni tekst przewłaszczenia na zabezpieczenia, a mia-
iż nowa pracownica otrzymywała takie w Gazecie Wyborczej. Sąd Apelacyjny w wy- nowicie czy przewłaszczenie dokonywane
wynagrodzenie w poprzednim miejscu niku zaskarżenia orzeczenia sądu pierwszej jest pod warunkiem zawieszającym czy też
pracy. Pracownica wytoczyła powództwo instancji uznał że naruszenie portalu interne- rozwiązującym. Wskazuje się bowiem, że
do Sądu I instancji, domagając się podwyż- towego polegało na tym, iż w tekście pominął umowa ta może być zawarta w dwojaki
szenia wynagrodzenia oraz odszkodowania, korzystne dla adwokata informacje, narażając sposób:
ten jednak oddalił powództwo. go tym samy na utratę renomy i zaufania, 1. pod warunkiem zawieszającym z okre-
Dopiero Sąd drugiej instancji stwierdził, która jest bardzo istotna z punktu widzenia ślonym w umowie terminie – wówczas, jeżeli
że praca nowozatrudnionej pracownicy zawodu adwokata. W przedrukowanym dłużnik nie dokona spłaty w przewidzianym
jest podobna do pracy pielęgniarki, i zasą- przez portal Onet.pl tekście adwokat został czasie, własność rzeczy przechodzi na wie-
dził odszkodowanie w wysokości 7,8 tys. przedstawiony jako osoba oskarżona, co rzyciela po upływie tego terminu.
złotych. Pełnomocnik pielęgniarki wniósł w sposób oczywisty było sprzeczne 2. pod warunkiem rozwiązującym (również
skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego. Sąd z prawdą. Sąd uznał, że przedruki nawet z określonym terminem spłaty) – w tym przy-
Najwyższy orzekł, iż Sąd nie może zasądzać z rzetelnych źródeł nie zwalniają portali inter- padku własność przechodzi na wierzyciela już
odszkodowania nie orzekając jednocześnie netowych od odpowiedzialności, co więcej z chwilą zawarcia umowy o przewłaszczeniu
o żądaniu podwyższenia wynagrodzenia, powodują zwiększenie odpowiedzialności rzeczy. Jeżeli dłużnik dokona spłaty w ter-
gdyż nie ma powodów dla których Sąd w przypadku gdy autor przedruku celowo minie przewidzianym w umowie, wówczas
nie mógłby orzec o tym żądaniu w sposób dokonuje selekcji materiału by przedstawić własność rzeczy wraca do dłużnika.
definitywny. W zaistniałej sytuacji orzeczenie kogoś ”w złym świetle”. W przedmiotowej sprawie Izba Skarbowa
sądowe zastąpi oświadczenie woli praco- poparła stanowisko przyjęte przez spółkę
dawcy, odnośnie wprowadzenia do umowy – zawarcie umowy przewłaszczenia na za-
zapisu o podwyższeniu wynagrodzenia pra- (Prawo podatkowe) bezpieczenie powoduje brak prawa do do-
cownika. Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony konywania odpisów amortyzacyjnych przez
wyrok i przekazał sprawę do ponownego wierzyciela od przewłaszczonej rzeczy. Izba
rozpoznania. Przy przewłaszczeniu Skarbowa powołała się przy tym na artykuł
rzeczy nie ma 16f ust. 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku
(Prawo cywilne)
amortyzacji o podatku dochodowym od osób prawnych
(tekst jednolity Dz. U. z 2000 roku, Nr 54,
Izba Skarbowa w Warszawie w dniu 26 lip- poz. 654), który wskazuje, że odpisów
Przedruki będą karane ca 2010 roku dokonała interpretacji indywi- amortyzacyjnych od środków trwałych oraz
dualnej w zakresie dokonywania amortyzacji wartości niematerialnych i prawnych, które
Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku przy przewłaszczeniu rzeczy. zostały przewłaszczone w celu zabezpie-
z dnia 15 lipca 2010 roku o sygnaturze akt W przedmiotowej sprawie, spółka pro- czenia wierzytelności, w tym pożyczki lub
I ACa 1402/09 uznał, iż portal internetowy, wadząca działalność gospodarczą polega- kredytu, dokonuje dotychczasowy właściciel,
który drukuje skróty informacji z gazet, nie jącą na oddawaniu towarów do używania w tym pożyczkobiorca lub kredytobiorca.
jest zwolniony z odpowiedzialności za na podstawie umów leasingu rozpoczęła Tym samym Izba Skarbowa dokonując
naruszenie dóbr osobistych opisywanych działalność w zakresie udzielania pożyczek interpretacji uznała, że powyżej zacytowany
osób. Ponadto odpowiedzialność portalu w formie gotówkowej swoim klientom. przepis znajduje zastosowania niezależnie
będzie większa gdy przedruk zaostrza wy- W celu zabezpieczenia spłaty spółka pla- od tego, czy przewłaszczenie zostało do-
mowę artykułu. nowała zawrzeć z pożyczkobiorcą umowę konane pod warunkiem zawieszającym czy
Powyższe orzeczenie zapadło na podstawie przewłaszczenia rzeczy ruchomych bądź rozwiązującym.

v i l l a s e n t e n c e s
orzeczenia sądowe
(Prawo cywilne) Sąd Najwyższy rozpoznając powyższą jąc, że wyrok ETS nie zanegował krajowych
sprawę ograniczył się do tezy pozwalają- procedur pokrywania kosztów leczenia za
cej sądom na odmowę zwolnienia strony granicą. Tym jeśli Ustawa wymaga uzyskania
Bezzasadna skarga z kosztów sądowych w razie oczywistej uprzedniej zgody prezesa NFZ, konieczne
o stwierdzenie niezgod- bezzasadności skargi. jest wszczęcie tej procedury i wydanie cho-
ności z prawem prawo- ciażby odmownej decyzji przez prezesa NFZ,
mocnego orzeczenia w przeciwnym wypadku uznaje się, że zabieg
(Prawo medyczne) został wykonany prywatnie i pacjent nie jest
Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 13 lipca uprawniony do zwrotu kosztów z funduszu
2010 roku (sygn. III CZP 29/10) wskazał, że ubezpieczeń społecznych.
Sąd może odmówić zwolnienia strony od Konieczna decyzja
(Prawo podatkowe)
kosztów sądowych lub ustanowienia pełno- prezesa Funduszu
mocnika w celu wniesienia skargi o stwier-
dzenie niezgodności z prawem prawomoc- Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyro-
nego orzeczenia, jeżeli skarga z oczywistych ku o sygnaturze VI SA/Wa 686/10 podkreślił, Nieujawnione dochody
względów podlegałaby odrzuceniu. że wyrok Trybunału Sprawiedliwości w Luk- czekają w Trybunale
Uchwała została podjęta na wniosek Rzecz- semburgu zgodnie, z którym pacjent, który
nika Praw Obywatelskich w powiększonym wykona zabieg za granicą (ze względu na zbyt W najbliższym czasie Trybunał Konstytu-
składzie siedmiu sędziów, co oznacza jej długie oczekiwanie na zabieg we własnym cyjny ma rozstrzygnąć czy artykuł 30 ustęp
szczególny skutek w postaci związania tezą kraju) jest uprawniony żądać od swojego 1 punkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku
pozostałych składów Sądu Najwyższego. funduszu ubezpieczeń zdrowotnych zwrotu (tekst jednolity Dz. U. z 2010 roku, Nr 51,
Skarga o stwierdzenie niezgodności kosztów nie podważa krajowych procedur poz. 307) o podatku dochodowym od
z prawem prawomocnego orzeczenia pokrywania kosztów leczenia za granicą. osób fizycznych nakładający 75% podatek
jest nadzwyczajnym środkiem prawnym Wyrok zapadł na podstawie następującego od dochodów z nieujawnionych źródeł
i reguluje kwestie procesowe związane stanu faktycznego: Patrycja M. po wypadku przychodów lub nieznajdujących pokry-
z dochodzeniem odpowiedzialności Skarbu musiała być szybko operowana i przeszła za- cia w ujawnionych źródłach jest zgodny
Państwa za szkodę wyrządzoną przez wyda- bieg w klinice w Paryżu, a następnie wystąpiła z Konstytucją.
nie orzeczenia sądu drugiej instancji kończą- do Narodowego Funduszu Zdrowia, dalej Podstawą do wydania orzeczenia w po-
cego postępowanie w sprawie, jeżeli została jako „NFZ”, o zwrot około 6 tys. Euro. Jej wyższej sprawie jest skarga konstytucyjna,
wyrządzona szkoda a zmiana lub uchylenie rodzice dowodzili, że w świetle orzecznictwa która została złożona przez podatnika, który
tego orzeczenia w drodze przysługujących Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu w 1998 roku kupił dwie nieruchomości, spła-
stronie środków prawnych nie było i nie jest pacjent może podjąć leczenie za granicą bez cił kredyt samochodowy oraz wpłacił znaczną
możliwe. Ponieważ do skargi o stwierdze- uprzedniej zgody NFZ, gdy mimo starań sumę na rachunek bankowy. Tłumaczenia
nie niezgodności z prawem prawomocnego prawdopodobieństwo szybkiej operacji jest podatnika wskazujące na źródła dochodów
orzeczenia stosuje się odpowiednio przepisy znikome, a stan zdrowia nie pozwala na dłu- takie jak: działalność gospodarcza opodat-
o skardze kasacyjnej oznacza to, że skarga gotrwałą procedurę uzyskiwania takiej zgody. kowana ryczałtem, oszczędności itp. nie zo-
ta jest rozpoznawana przez Sąd Najwyższy Podnosili, że ich stan zdrowia ich córki nie po- stały uwzględnione przez organ podatkowy.
przed którym obowiązuje przymus adwo- zwalał na „przejście” całej procedury uzyski- Sprawa była następnie rozpoznawana przez
kacko-radcowski. Okoliczność ta stanowiła wania zgody na leczenie za granicą. Zgodnie wojewódzki sąd administracyjny, a następnie
podstawę dla wielu wątpliwości i powodo- bowiem z procedurą wniosek o skierowania Naczelny Sąd Administracyjny.
wała znaczne rozbieżności w orzecznictwie na leczenie lub badania diagnostyczne spo- W związku z wyczerpaniem drogi praw-
sądów. rządza lekarz specjalista z danej dziedziny nej, podatnik wniósł skargę konstytucyjną
Większość sądów podczas rozpoznawania z tytułem profesora lub doktora habilitowa- do Trybunału Konstytucyjnego, zarzucając
wniosków o ustanowienie pełnomocnika nego, wniosek ten trzeba następnie przesłać komentowanemu artykułowi niezgodność
kierowała się orzeczeniem Sądu Najwyż- do oddziału NFZ, a ten może go odesłać z artykułem 46 Konstytucji zgodnie z któ-
szego o sygnaturze akt III CZP 14/00, do konsultanta wojewódzkiego, krajowego rym przepadek rzeczy może nastąpić tylko
w którym Sąd Najwyższy opowiedział się za lub innych specjalistów. Ostatecznie decyzję w przypadkach określonych w ustawie i tyl-
niedopuszczalnością przedsądu kasacyjnego w tej sprawie wydaje zgodnie z ustawą z dnia ko na podstawie prawomocnego orzeczenia
w skardze o stwierdzenie niezgodności 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki sądu – podczas gdy w tym wypadku zdaniem
z prawem prawomocnego orzeczenia. zdrowotnej finansowanych ze środków pu- podatnika przepadek następuje na podstawie
Sądy interpretując powyższe orzeczenie i blicznych (Dz. U. z 2008 roku, Nr 164, poz. decyzji organu skarbowego. Inną sprzeczność
nie chcąc odmawiać stronie prawa do skargi 1027), dalej jako „Ustawa”, prezes NFZ. z Konstytucją konstytuuje dopuszczalność za-
o stwierdzenie niezgodności z prawem W przedmiotowej sprawie prezes NFZ stosowania wobec tej samej osoby i za ten
prawomocnego orzeczenia uwzględniały odmówił zwrócenia kosztów wskazując, że sam czyn odpowiedzialności za wykroczenia
wnioski o ustanowienie pełnomocnika bez skarżący nie wystąpili w ogóle o jego zgodę. i za przestępstwa skarbowe, co zdaniem po-
badania dopuszczalności i zasadności przed- Jego decyzja została zaskarżona i Wojewódzki datnika narusza zasadę Rzeczpospolitej jako
miotowej skargi w świetle obowiązujących Sąd Administracyjny orzekając w tej sprawie demokratycznego państwa prawnego.
przepisów. Inne natomiast powołując się na po raz pierwszy ją uchylił. Ponieważ również Już teraz, choć wyrok Trybunału Konsty-
bezzasadność skargi odmawiały uwzględnie- kolejna decyzja prezesa NFZ była odmowna, tucyjnego jest spodziewany dopiero za kilka
nia wniosku. Podobne rozbieżności pojawiały została ona ponownie zaskarżona. miesięcy sądy administracyjne zawieszają
się na tle rozpoznawania wniosku o zwolnie- Tym razem Wojewódzki Sąd Administracyj- toczące się w podobnych sprawach postę-
nie strony z kosztów sądowych. ny podzielił stanowisko prezesa NFZ wskazu- powania.

c o r p u s l e x
Prawo handlowe
Aleksandra Ziętek
Class action po polsku

Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu wadzała katalogu spraw, do których miałaby zastosowanie. Mogła to
grupowym z dnia 17 grudnia 2009 roku (Dz. być więc każda sprawa, w której co najmniej 10 osób dochodziłoby
U. 2010.7.44), dalej jako „Ustawa”, weszła roszczeń jednego rodzaju, opartych na tej samej lub takiej samej pod-
stawie faktycznej. Jednak po zaaprobowanej poprawce Senatu, Usta-
w życie 19 lipca 2010 roku. Możliwość składania wa w artykule 1 ustęp 2 enumeratywnie wymienia sprawy do których
pozwów zbiorowych była długo oczekiwana, nie znajduje zastosowanie – czym nawiązuje do modelu włoskiego, który
odmiennie niż model właściwy dla państw common law nie przewiduje
tylko przez konsumentów czy poszkodowanych możliwości złożenia pozwu zbiorowego w każdej sprawie.
w katastrofach, ale także przez prawników. Zgodnie z treścią powyższego artykułu Ustawę stosuje się
Pierwsze pozwy zostały już złożone. Jak polski w sprawach o roszczenia o ochronę konsumentów, z tytułu odpowie-
dzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny oraz
ustawodawca ukształtował powództwo zbiorowe? z tytułu czynów niedozwolonych, z wyjątkiem roszczeń o ochronę
Czy jest polskim odpowiednikiem amerykańskiego dóbr osobistych.
Oznacza to między innymi, że obecnie obowiązująca regulacja nie
modelu „class action”? Jak możliwość składania znajduje zastosowania do roszczeń pracowniczych, które w początko-
pozwów zbiorowych wpłynie na rynek usług wym zamyśle miały być podstawową grupą roszczeń dochodzonych
prawniczych oraz czy stanie się dogodnym na podstawie Ustawy. W toku prac uznano jednak, że sądownictwo
w sprawach prawa pracy jest i tak już bardzo rozbudowane i przyjazne
instrumentem dochodzenia roszczeń? Niniejszy dla pracowników i dlatego nie było potrzeby mnożenia kolejnych
artykuł stanowi próbę odpowiedzi na te pytania. instrumentów prawnych w tym obszarze. W uzasadnieniu do po-
prawek Senatu wskazywano, że Ustawa powinna się koncentrować
się na określonych przedmiotach ochrony oraz że przyjęcie regulacji
sektorowej przyczyni się do wyeliminowania ewentualnego naduży-
wania instytucji pozwu zbiorowego.
W jakiego rodzaju sprawach pozwy zbiorowe będą zapewne naj-
Pochodzenie instytucji częstsze? Będą to przede wszystkim sprawy konsumenckie. Przyj-
Pozwy zbiorowe wywodzą się z krajów common law i tam od muje się, że pozwy zbiorowe kierowane będą przede wszystkim
lat z powodzeniem funkcjonują. Najbardziej spektakularne sprawy przeciwko przedsiębiorcom z branży bankowej, farmaceutycznej,
z powództwa zbiorowego miały miejsce w USA, gdzie powództwo telekomunikacyjnej, ubezpieczeniowej, turystycznej oraz przeciwko
określane jako class action jest środkiem ochrony prawnej już od 1938 deweloperom. Szczególnie narażone są także spółki publiczne, które
roku. Od lat osiemdziesiątych dwudziestego wieku pozwy zbiorowe mogą być pozywane przez akcjonariuszy z powodu niedochowania
zaczęły pojawiać się w ustawodawstwach zachodnioeuropejskich, obowiązków informacyjnych. Również poszkodowani w wyniku ka-
m.in. w Niemczech, Szwecji, Hiszpanii czy też we Włoszech. tastrof zainteresowani są możliwością dochodzenia swoich roszczeń
Celem omawianej instytucji jest rozstrzyganie wielu podobnych w postępowaniu grupowym.
spraw w jednym postępowaniu, zaś głównym postulatem jest Pierwszy pozew grupowy złożyli już powodzianie z Piaseczna, którzy
szybkość i efektywność postępowania połączona z silnym naciskiem pozwali gminę oraz Skarb Państwa.
wywieranym na pozwanego. Postępowanie grupowe umożliwia
wspólne dochodzenie roszczeń przeciwko przedsiębiorcom (często Postępowanie grupowe - elementy podstawowe
wielkim koncernom), w sytuacji, gdy występowanie z pojedynczym Powództwo w postępowaniu grupowym wytacza reprezentant
roszczeniem byłoby nieopłacalne, nieefektywne (np. ze względu na grupy, który prowadzi postępowanie w imieniu własnym, na rzecz
trudności dowodowe) lub po prostu bardzo trudne dla pojedynczego wszystkich członków grupy. Reprezentantem grupy może zostać
powoda. Uczestnictwo w grupie zwalnia jej uczestnika od często członek grupy albo powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów
uciążliwych i skomplikowanych działań związanych z wytoczeniem w zakresie przysługujących mu uprawnień.
powództwa oraz dalszym prowadzeniem postępowania, a przede Reprezentantowi grupy, oprócz wytoczenia powództwa przy-
wszystkim stanowi oszczędność czasu i pieniędzy. sługuje szereg innych uprawnień m.in. negocjowanie i zawieranie
w imieniu członków grupy umowy z zawodowym pełnomocnikiem
Zakres przedmiotowy procesowym i udzielenie mu pełnomocnictwa. Przepisy Ustawy nie
Ostateczny kształt Ustawy różni się od pierwotnej wersji przyjętej przewidują możliwości także prowadzenia postępowania grupowego
przez Sejm. Poprawki Senatu dotyczyły zagadnienia kluczowego z udziałem reprezentanta grupy po stronie pozwanej.
– zakresu przedmiotowego Ustawy. W postępowaniu grupowym zastępstwo powoda przez adwokata
Ustawa w pierwotnym kształcie przyjętym przez Sejm nie wpro- lub radcę prawnego jest obowiązkowe. Ustawa określa także mak-

c o r p u s l e x
Prawo handlowe
symalne wynagrodzenie pełnomocnika – nie więcej niż 20 procent Etapy postępowania

kwoty zasądzonej na rzecz powoda. Są trzy główne etapy postępowania grupowego. Na pierwsze sta-
Na marginesie należy przyznać, że wprowadzenie przymusu ad- dium składa się ocena dopuszczalności postępowania grupowego. Sąd
wokacko-radcowskiego przesądza o atrakcyjności nowej regulacji odrzuca pozew, gdy sprawa nie podlega rozpoznaniu w postępowa-
dla prawników. Być może postępowanie grupowe stanie się siłą niu grupowym. W odmiennym przypadku Sąd wydaje postanowienie
napędową rozwoju firm prawniczych, tak jak to się stało w USA za o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym.
sprawą class action. Stąd też pojawiają się opinie, że postępowanie Drugi etap stanowi ukształtowanie zakresu podmiotowego i przed-
grupowe najwięcej korzyści przyniesie nie konsumentom, a właśnie miotowego powództwa. Sąd zarządza ogłoszenie o wszczęciu postę-
prawnikom. Przewiduje się, że szczególnie mniejsze firmy prawnicze powania grupowego, które publikuje się w poczytnej prasie o zasięgu
mogą wyspecjalizować się w prowadzeniu spraw tego rodzaju. ogólnokrajowym. Ogłoszenie powinno zawierać m.in. informacje
o możliwości przystąpienia do grupy przez osoby, których roszcze-
Ujednolicenie roszczenia nia mogą być objęte powództwem grupowym. Wstąpienie do grupy
Zgodnie z Ustawą postępowanie grupowe w sprawach o roszczenia powinno mieć formę oświadczenia o przystąpieniu do grupy. Ustawa
pieniężne jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy wysokość roszczenia nie określa formy właściwej dla oświadczenia, co może powodować
każdego członka grupy została ujednolicona. Wymóg ujednolicenia wątpliwości co do dopuszczalności ustnego oświadczenia – wątpliwość
roszczenia może w praktyce utrudniać złożenie pozwu w postępo- ta zostanie rozstrzygnięta przez orzecznictwo.
waniu grupowym, ponieważ istnieje zagrożenie, że członkowie grupy Termin do złożenia oświadczenia oznacza sąd. Nie może jednak być
nie będą w stanie uzgodnić jednakowej wysokości roszczenia. Reme- on krótszy niż miesiąc i dłuższy niż trzy miesiące. Wraz z upływem
dium na ewentualne spory co do wysokości roszczenia jest regulacja terminu, przystąpienie do grupy jest niedopuszczalne i tym samym
zgodnie z którą ujednolicenie wysokości roszczeń może nastąpić następuje stabilizacja składu osobowego grupy.
w podgrupach, liczących co najmniej 2 osoby. Trzecim – ostatnim etapem jest rozpoznanie sprawy co do meritum,
po czym następuje wydanie wyroku. W sentencji wyroku powinni
Pozew być wymienieni wszyscy członkowie grupy. Wyrok prawomocny ma
Pozew w postępowaniu grupowym powinien, oprócz spełnienia skutek wobec wszystkich członków grupy.
ogólnych warunków określonych w Kodeksie postępowania cywilne-
go, spełniać szczególne wymogi, takie jaki: złożenie samego wniosku Koszty
o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym; wskazanie oko- Zachętą do występowania z powództwami grupowymi są niższe
liczności pozwalających na prowadzenie sprawy w postępowaniu gru- koszty sądowe. Opłata stosunkowa w sprawach o prawa majątkowe
powym, jednorodzajowość roszczeń, tą samą lub taką samą podstawę dochodzone w postępowaniu grupowym wynosi 2 procent wartości
faktyczną roszczeń, roszczenia co najmniej 10 osób; w przypadku przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, nie mniej niż 30 złotych
roszczeń pieniężnych także wskazanie zasad ujednolicenia wysokości i nie więcej niż 100.000 złotych.
roszczeń członków grupy lub podgrup oraz określenie wysokości rosz- W celu przeciwdziałania bezpodstawnym powództwom, Ustawa
czenia każdego z członków grupy lub podgrup, a także oświadczenie przewiduje możliwość żądania przez pozwanego złożenia przez
powoda, że działa on w charakterze reprezentanta grupy. powoda kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu, która jednak nie
Do pozwu należy dołączyć oświadczenia członków grupy o przy- może być wyższa niż 20 procent wartości przedmiotu sporu.
stąpieniu do grupy i wyrażeniu zgody co do reprezentanta grupy oraz
umowę reprezentanta grupy z pełnomocnikiem, określającą zasady Podsumowanie
jego wynagrodzenia. Pierwsze pozwy zbiorowe zostały już złożone. Aby rzetelnie ocenić
ustawę regulującą postępowanie grupowe należy poczekać na prze-
Formowanie grupy bieg i wynik pierwszych postępowań. Jednak już teraz uzasadnione
Postępowanie grupowe, w swoich głównych założeniach, stanowi są pewne uwagi.
dogodny sposób dochodzenia roszczeń „słabszych” konsumentów Po pierwsze samo wprowadzenie postępowania grupowego do
w sporze z przedsiębiorcami. Konsumentom, czy też np. powodzia- polskiego porządku prawnego należy ocenić pozytywnie. Jednak
nom, lepszą pozycję w procesie ma zapewnić uczestnictwo w grupie. w szerokim wykorzystaniu nowej instytucji może przeszkodzić ogra-
Sposób formowania grupy jest zatem jedną z kluczowych kwestii dla niczenie zakresu przedmiotowego stosowania ustawy oraz wybór
skuteczności środka. modelu opt-in.
W ustawodawstwie światowym istnieją dwa modele generowania A zatem polska regulacja postępowania grupowego różni się
grupy. znacznie od amerykańskiego modelu class action przybierając formę
Pierwszy, tzw. opt-out, zakłada automatyczne wejście do grupy osób bardziej kontynentalną. W przyszłości okaże się czy również skutki
spełniających wymogi dla uczestnictwa w danym postępowaniu. Aby wprowadzenia postępowania grupowego będą podobne do doświad-
nie być uczestnikiem grupy konieczne jest wyraźne z niej wystąpienie. czeń amerykańskich czy też europejskich – przykładowo w Szwecji
Model opt-out dominuje na świecie, jest stosowany m.in. w USA, w ciągu 5 lat wpłynęło tylko 12 pozwów zbiorowych.
Kanadzie, Australii, Portugalii oraz Holandii.
Polski ustawodawca zdecydował się zastosować konkurencyjny mo-
del, tzw. model opt-in, zgodnie z którym członkowstwo w grupie jest
efektem wyraźnego oświadczenia o przystąpieniu do grupy. Głównym
argumentem przemawiającym za modelem opt-in jest utrzymanie wol-
ności jednostki do uczestniczenia w sporze sądowym tylko wówczas,
gdy jednostka sobie tego życzy. aleksandra.zietek@tomczak.pl
Zgodnie z Ustawą ciężar sformowania grupy liczącej co najmniej 10 ukończyła IV rok Wydziału Prawa Uniwersytetu
osób leży po stronie reprezentanta grupy. Informacje o tworzeniu Warszawskiego. Zamierza pisać pracę
grupy można rozpowszechnić między innymi w prasie. magisterską z prawa pracy. W lipcu odbyła
praktyki w Kancelarii Tomczak & Partnerzy.

c i v i l i s r a t i o l e x
aksjologia prawa cywilnego
M i c h a ł To m c z a k
Jedna instancja mniej
W okresie kilku miesięcy

prowadziłem przed sądami
w Warszawie dwie sprawy, które
przegrałem w analogicznych
okolicznościach.

Upokorzenie nego w sytuacji, gdy możliwość taką – łącznie z możliwością powołania

Wyrok sądu pierwszej instancji był dla mojego klienta korzyst- się na stanowisko Trybunału – wyłączają przepisy.
ny. Uzasadnienia były dobrze napisane przez młodych sędziów. Niezależnie od powyższego tam, gdzie problem trafił jednak do
W kontekście tych uzasadnień obie sprawy wydawały się nie budzące Sądu Najwyższego – został on zazwyczaj rozstrzygnięty w sposób
wątpliwości. w pełni aprobujący dotychczasową, gilotyno-podobną praktykę sądów
W sądzie okręgowym jednak oba wyroki zostały zmienione odwoławczych.
w sposób niekorzystny dla mojego klienta. W obu przypadkach sąd
okręgowy powołał się przede wszystkim na argumenty, które w ogóle Sąd Najwyższy – czyli umarłemu kadzidło
nie były uprzednio w postępowaniu powoływane. O Sądzie Najwyższym niestety nie można powiedzieć, że jest
Co więcej, w obu sprawach w których zapadł ów reformatoryjny świadomy istoty problemu, gdyż w jego orzecznictwie jednomyślnie
wyrok nie przysługiwała kasacja do Sądu Najwyższego – w jednym jest powtarzana teza o nieograniczonej dopuszczalności wydawania
przypadku z uwagi na wartość przedmiotu sporu, w drugiej sprawie wyroków reformatoryjnych. Zarówno w przypadku, gdy oparte są
– gdyż chodziło o powództwo o ustalenie. one na odmiennych ustalenia faktycznych na podstawie materiału
Uzasadnienie wyroków w obu sprawach stało na bardzo niskim dowodowego zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji, jak
poziomie. W jednej z tych spraw sędzia po prostu pomyliła się również wtedy, gdy sąd odwoławczy nie kwestionuje zasadności
w rachunkach, przyjmując za prawidłowe – bez sprawdzania, oblicze- dokonanej oceny dowodów jednakże dochodzi do przekonania, iż
nie przedstawione przez mojego przeciwnika. W drugiej ze spraw sąd sąd pierwszej instancji naruszył prawo materialne.
powołał się na okoliczności, które albo nie miały miejsca albo zostały Jedynie w niektórych orzeczeniach powstałych wokół kwestii do-
przez sąd całkowicie pomylone. puszczalności wyroku reformatoryjnych Sąd Najwyższy wyraża nie
Obie sprawy były w jakiś sposób dla mnie upokarzające. Nie tyle oparte zresztą na przepisach oczekiwanie, co do treści uzasadnienia ta-
może w praktycznym wymiarze dotyczącym pełnomocnika strony kiego wyroku. Chodzi tu zwłaszcza o obowiązek sądu odwoławczego
przegrywającej, tylko w znacznie szerszym i bardziej dolegliwym: dokonania przeglądu i oceny materiału dowodowego zgromadzonego
w wymiarze dotyczącym funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, przez sąd pierwszej instancji. Innymi słowy chodzi o wytłumaczenie
z którego sprawności i przyzwoitości adwokat w gruncie rzeczy uczestnikom postępowania dlaczego sąd odwoławczy wydał wyrok
żyje. całkowicie zmieniający wyrok sądu pierwszej instancji.
W obu sprawach doszło w moim przekonaniu do pozbawienia Jest to klasyczny przypadek kadzidła dla umarłego.
mnie i mojego klienta jednej instancji postępowania. Wyroki w obu
sprawach, z niejakim lekceważeniem konstytucyjnych rozwiązań sys-
temowych, wydał sędzia, człowiek ubrany w łańcuch i togę, którego
poziom niekompetencji zdobył niejaką przewagę nad rozwiązaniami
o charakterze systemowym.
Zmiana ustaleń faktycznych w II instancji

Oczywiście, orzecznictwo najwyższych organów sądowniczych
dostrzega problem, choć jak się wydaje nie zawsze rozumie.
Przykładem tego jest orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o sy-
gnaturze SK 8/02, które zapadło na tle rozważań o konstytucyjności
prostego, ale kluczowego art. 382 kodeksu postępowania cywilnego.
W wyroku tym Trybunał stwierdził, iż przewidywalność postępowania
organów Państwa nie może prowadzić do absurdalnego wniosku, iż
sąd odwoławczy może wydać tylko orzeczenie tożsame z zaskarżo-
nym. W moim przekonaniu sprowadzenie problemu do absurdu jest
wyrazem słabości argumentacji.
W całej sprawie przecież oczywiście nie o to chodzi, by sąd dru-
giej instancji wydawał określony wyrok, ale by nie pozbawiał strony
prawa do oceny wydanego wyroku i stojących za nim argumentów
w trybie instancyjnym co zresztą jest prawem gwarantowanym przez
Konstytucję.
W innym orzeczeniu Trybunał Konstytucyjny powołując się na orze-
czenie Sądu Najwyższego w kwestii przesłanek dopuszczalności zmia-
ny ustaleń faktycznych i oparcia na nich orzeczenia reformatoryjnego
uznał, że sąd odwoławczy jest władny zmienić ustalenia faktyczne
sądu I instancji, jeżeli nie rodzi to konieczności merytorycznej zmiany
zaskarżonego wyroku na niekorzyść. Tym samym zgodnie z treścią
tego orzeczenia może to uczynić jedynie wyjątkowo, a mianowicie
wówczas gdy pierwszo-instancyjna ocena dowodów jest tak oczy-
wiście wadliwa, iż bez naruszenia gwarancyjnej roli bezpośredniości
i dwuinstancyjności możliwe jest w oparciu o te same dowody
w postępowaniu odwoławczym dokonanie odmiennych ustaleń
faktycznych.
Pomimo, że wydaje się, iż jest to racjonalne stanowisko to jego wadą
jest możliwość wystąpienia ograniczenia w postaci niedopuszczalności
jego zaskarżenia. Mamy tu coś w rodzaju błędnego koła – Trybunał
Konstytucyjny dopuszcza możliwość zaskarżenia wyroku reformatoryj-

Skąd się wzięła dwuinstancyjność w sądach

Ponieważ dwuinstancyjność była w sądach niemal od zawsze, nikt W drugiej ze spraw, która była wszczęta złożeniem powództwa
się nie zastanawia głębiej, skąd się ona wzięła. Dwuinstancyjność była, o ustalenie sąd drugiej instancji wydając wyrok reformatoryjny po-
i już. Jest ona standardem cywilizowanego systemu prawnego. wołał się na dwa argumenty uzasadniające brak interesu prawnego
W świecie idealnym dwuinstancyjność nie byłaby do niczego powoda. Po pierwsze, że równolegle między tymi samymi stronami
potrzebna. Dla przykładu w systemie anglosaskim w sprawach, toczy się sprawa o odszkodowanie, po drugiej – że sprawa odszko-
w których orzeka ława przysięgłych dwuinstancyjność jest bardzo dowawcza została wszczęta wcześniej, niż powództwo o ustalenie.
istotnie ograniczona. Jest to wynikiem przekonania, że to ława Oba argumenty były nieprawdziwe o czym sąd nie wiedział bo ich
przysięgłych przedstawia swoje przekonanie o winie oskarżo- nie zweryfikował.
nego, prawdopodobieństwo pomyłki jeśli nie jest zupełnie wy- Również i w tej sprawie obie te kwestie nie były przedmiotem do-
kluczone, to jest co najwyżej znikome. Bo chodzi tu o pogląd, wodu prowadzonego przez strony. Sąd jak należy mniemać, przyjął
a nie stosowanie ścisłej miary. Można uznać, że gdyby sędziowie się oba fakty za oczywiste i niewątpliwe.
nie mylili, dwuinstancyjność nie byłaby potrzebna. Jak wspomniałem – w obu sprawach nie przysługiwała kasacja do
Cokolwiek zatem na ten temat nie powiedzą na ten temat teoretycy Sądu Najwyższego.
prawa konstytucyjnego i procesowego, fundamentalnym zadaniem W świetle tych spraw często zastanawiam się w jaki sposób można
dwuinstancyjności jest skorygowanie przez sąd wyższej instancji błę- do nich zastosować rozważania i argumenty przytaczane przez Trybu-
dów popełnionych przez niższej instancji. To z kolei stanowi wyraz nał Konstytucyjny, czy Sąd Najwyższy. Ciekaw jestem jak aplikuje się
przekonania, że sąd wyższej instancji jest mądrzejszy od sądu niższej owo górno-teoretyczne orzecznictwo Sądu Najwyższego i Trybunału
instancji i tym samym nieomylny. Przekonanie to jest jednak w moim Konstytucyjnego do moim dwóch przypadków? Czy naprawdę istnieją
przekonaniu niezasadne, bo gdyby tak było sprawy byłyby od razu powody, by najwyższe autorytety interpretujące prawo niemalże bez-
kierowane do sądów wyższej instancji. krytycznie akceptowały zasadę zgodnie z którą sąd drugiej instancji jest
Tezy o większej mądrości sądu wyższej instancji nad sądem niższej in- zawsze i na pewno mądrzejszy od sądu pierwszej instancji.
stancji nie potwierdza też potoczna obserwacja. System sądownictwa
zorganizowany jest pod kątem uwzględnienia hierarchii wynikającej ze Proste rozwiązanie
starszeństwa. Problem polega na tym, że system edukacji prawniczej Każdy taki wyrok – choćby były one rzadkością, ale przecież
w gruncie rzeczy opiera się na przeciwnych zasadach. Ponieważ bo- rzadkością nie są – podważa i obnaża autorytet władzy sądowniczej
wiem prawo jest dziedziną działalności intelektualnie przetworzonej, i Państwa w ogóle. Jeśli weźmiemy pod uwagę, że do wydawania
a umysł ludzki wykazuje większą podatność na wiedzę w młodości, takich wyroków w gruncie rzeczy wystarcza obecność jednego
toteż nierzadko zdarza się, młodsi prawnicy wiedzą po prostu więcej, niekompetentnego sędziego w każdym wydziale odwoławczym
niż starsi prawnicy. No, ale to jest jedynie dygresja. w tym kraju, to czy naprawdę możemy wierzyć, że wszyscy sędziowie
Nie jest nadzwyczajnym odkryciem, że istotą dwuinstancyjności jest w sądach odwoławczych są kompetentni?
sprawowanie wzajemnej kontroli przez sądy wydające wyroki. Jedno- Bezpieczeństwo przed nie tyle wadliwymi co po prostu bezsensow-
cześnie o ile sąd pierwszej instancji uświadamia sobie możliwości po- nymi wyrokami reformatoryjnymi zapewnić może w gruncie rzeczy
pełnienia błędu, o tyle o tej okoliczności nie powinien zapominać sąd tylko jedno: obowiązkowe poddanie wyroków reformatoryjnych
drugiej instancji także nie powinien napawać się swoją nadrzędną rolą zaskarżeniu kasacyjnemu. To proste rozwiązanie wymagałoby tylko
w tym stopniu, by nie uwzględniać możliwości popełnienia błędu. pewnego wyrafinowania koniecznego do ścisłego zdefiniowania
W ogóle wszyscy ci, którzy z nadania Państwa czyli nas wszystkich, wyroku reformatoryjnego.
rozstrzygają o naszych sprawach powinni nosić z tyłu głowy świa- Podjęcie wysiłku w kierunku tej zmiany wymagałoby jednak uprzed-
domość, że mogą się mylić. Bo ich pomyłka, nie jest ich prywatną niego uświadomienia szkód wyrządzanych każdego dnia polskiemu
sprawą, tylko sprawą, rzec można być może z przesadą, ale praw- sądownictwu przez wyroki drugich instancji, zmieniających orzeczenia
dziwie, państwową. sądów pierwszo instancyjnych.
Jak to jest naprawdę

Nie popadając w nadmiernie w teoretyczne rozważania, odwołajmy
się do moich dwóch wyroków reformatoryjnych.
W jednej z tych spraw sąd drugiej instancji po prostu zaakceptował,
w ramach swojej autonomicznej oceny stanu faktycznego, błęd-
ne mnożenie zastosowane przez jedną ze stron postępowania.
Z błędnego mnożenia wyszedł błędny wyrok. Całe uzasadnienie sądu
pierwszej instancji zostało przez sąd odwoławczy zaakceptowane, za
wyjątkiem mnożenia. Sąd mnożenia tego nie sprawdzał, bo gdyby
sprawdził, wydałby sprawiedliwy wyrok, czyli dokładnie taki sam, jaki
wydał sąd pierwszej instancji.
Nawiasem mówiąc kwestia owego wyliczenia nie była nigdy przed-
miotem argumentacji stron, nie była też przedmiotem apelacji i odpo-
wiedzi na apelację. Ta kwestia zanim nie stała się przesłanką wydania
wyroku reformatoryjnego – w ogóle nie istniała w procesie.
Trudno dociec, skąd się wzięła ta intelektualna arogancja sędziego,
który wydając wyrok zaakceptował bez sprawdzania obliczenie przed-
stawione przez jedną ze stron. Prawdopodobnie opierała się ona na michał.tomczak@tomczak.pl
założeniu, że sąd drugiej instancji z definicji jest mądrzejszy od sądu adwokat, partner w w Kancelarii Tomczak
pierwszej instancji. Dla przegrywającej strony czyli mojego klienta ta & Partnerzy. Współautor licznych publikacji
pomyłka miała wartość około 50 tysięcy złotych. z zakresu prawa korporacyjnego, w tym
w zakresie prawa transakcji kapitałowych.

c i v i l i s l e x
Prawo cywilne
Szymon Kaczmarek
Podzielić światłowód
Włókna światłowodowe w kablach W zakresie wspólnego korzystania z kabla światłowodowego

światłowodowych to element będący w praktyce możliwe było uzgodnienie korzystania przez dwóch lub więcej
często przedmiotem rozmaitych transakcji przedsiębiorców z poszczególnych włókien składających się na kabel
światłowodowy. Rozwiązania polegające na przyznaniu określonego
między przedsiębiorcami, których przedmiot prawa korzystania z włókien, w postaci dzierżawy włókien, oprócz
działalności jest związany z telekomunikacją. tego, że zawsze pozostawiały cień wątpliwości co do ich prawnego
charakteru, to nie dawały „nabywcy” włókien takiej ochrony, jaką daje
Dotychczas problemem tych przedsiębiorców prawo własności.
przy czynnościach prawnych dotyczących Gwałtowny rozwój sieci światłowodowych wymusił na ustawo-
włókien światłowodowych stanowił sposób dawcy regulację tej sytuacji, której punktem wyjścia jest stworzenie
przepisu szczególnego w stosunku do przepisów kodeksu.
ukształtowania praw do poszczególnych włókien
i wspólne korzystanie w ten sposób z kabla
Art. 47 Kodeksu cywilnego
światłowodowego.
§ 1. Część składowa rzeczy nie może być od-
Rewolucję w tym względzie wprowadziła ustawa rębnym przedmiotem własności i innych praw
rzeczowych.
z dnia 7 maja 2010 roku o wspieraniu rozwoju
§ 2. Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie
usług i sieci telekomunikacyjnych (dalej jako może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub
„Ustawa”), która wprost wprowadza możliwość istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub
ustanowienia odrębnej własności włókien istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.
światłowodowych. § 3. Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla
przemijającego użytku nie stanowią jej części
składowych.
Rzecz czy część składowa
Z punktu widzenia prawa cywilnego włókno światłowodowe stanowi
część składową kabla światłowodowego, który służy do przesyłania
danych w sieciach telekomunikacyjnych. Pojedyncze włókno nie może Ponieważ część składowa nie jest z punktu widzenia prawa cywilnego
być odłączone od kabla światłowodowego bez uszkodzenia całości odrębnym przedmiotem prawa własności, włókno światłowodowe
kabla czy przynajmniej uszkodzenia jego struktury. Dlatego, zgodnie w kablu światłowodowym nie mogło być dotychczas przedmiotem
z artykułem 47 § 2 Kodeksu cywilnego (dalej: „Kodeks”) włókno umowy sprzedaży.
światłowodowe jest uznawane za część składową kabla światłowo-
dowego. A jako część składowa włókno światłowodowe dzieli los Odrębna własność
prawny rzeczy głównej, czyli kabla światłowodowego. Nowa „specustawa”, wprowadziła liczne rozwiązania, których ce-
Ponieważ część składowa nie jest z punktu widzenia prawa cywilnego lem jest przyśpieszenie i ułatwienie rozwój sieci telekomunikacyjnych.
odrębnym przedmiotem prawa własności, włókno światłowodowe Chociaż pomysł odrębnej własności włókna światłowodowego budził
w kablu światłowodowym nie mogło być dotychczas przedmiotem wśród znawców tematu pewne kontrowersje nie można nie doce-
umowy sprzedaży. niać jego praktycznej użyteczności zwłaszcza w zakresie ułatwienia

C i v i l i s l e x
Prawo cywilne
rozpoczynania i prowadzenia wspólnych inwestycji, których celem wanie, bo choć przepisy Kodeksu odnoszą te prawa tylko do rzeczy,
jest rozwój sieci. to jednak uznanie, że włókno, niebędące odrębną rzeczą, nie może
Zgodnie z artykułem 37 Ustawy włókno światłowodowe umiesz- być przedmiotem tych praw, w praktyce pozbawiłoby sensu artykuł
czone w kablu światłowodowym wchodzące w skład sieci telekomu- 37 Ustawy. Tym samym należy uznać, że możliwe jest ustanowienie
nikacyjnej może stanowić odrębny przedmiot własności i innych praw zastawu lub użytkowania włókna światłowodowego, pomimo, iż nie
rzeczowych w rozumieniu przepisów Kodeksu. stanowi ono odrębnej rzeczy.
Przepis ten wskazuje przede wszystkim warunki jakie muszą być
spełnione, by w ogóle powstała możliwość ustanowienia odrębne- Udział w części wspólnej kabla
go prawa własności włókna światłowodowego. Konieczne jest, by Zgodnie z artykułem 38 ustęp 1 Ustawy, w przypadku ustanowienia
włókno było umieszczone w kablu światłowodowym, a ten w sieci odrębnej własności włókna światłowodowego, właścicielowi włókna
telekomunikacyjnej w rozumieniu ustawy Prawo telekomunikacyjne. przysługuje udział w części wspólnej kabla światłowodowego, jako
Tym samym odrębna własność włókna światłowodowego może zostać prawo związane z własnością włókna. Nie można przy tym żądać
ustanowiona nie wcześniej niż po zakończeniu budowy sieci. zniesienia współwłasności części wspólnej kabla, dopóki trwa odrębna
własność włókien światłowodowych.
Art. 37 Ustawy
Art. 38 Ustawy
Włókno światłowodowe umieszczone w kablu światło-
wodowym wchodzące w skład sieci telekomunikacyjnej 1. W przypadku ustanowienia odrębnej własności
może stanowić odrębny przedmiot własności i innych włókna światłowodowego, właścicielowi włókna
praw rzeczowych w rozumieniu przepisów ustawy przysługuje udział w części wspólnej kabla świa-
z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny. tłowodowego, jako prawo związane z własnością
włókna. Nie można żądać zniesienia współwłasno-
Nie sposób nie zauważyć, że konstrukcja odrębnej własności włókna
ści części wspólnej kabla, dopóki trwa odrębna
światłowodowego przypomina znaną już w prawie polskim konstrukcję własność włókien światłowodowych.
odrębnej własności lokali. Przy wykładni przepisów Ustawy zapew- 2. Część wspólną kabla światłowodowego sta-
ne nie da się więc uniknąć odwołania do teorii i praktyki związanej nowią wszystkie jego elementy oprócz włókien
z tą instytucją. Warto jednak pamiętać o podstawowej różnicy: lokal światłowodowych.
może być odrębną nieruchomością, natomiast włókno światłowodo- 3. Udział właściciela włókna światłowodowego
we może stanowić najwyżej przedmiot własności i wchodzi w skład w części wspólnej kabla światłowodowego od-
rzeczy ruchomej.
powiada stosunkowi liczby włókien przypadają-
Więcej niż część składowa, mniej niż rzecz cych temu właścicielowi do ogólnej liczby włókien
Ustawa nie przydaje wprost włóknu światłowodowemu przymiotu światłowodowych w kablu.
odrębnej rzeczy w rozumieniu Kodeksu cywilnego.
W przypadku włókna światłowodowego, postanowienie artykułu 37
Ustawy w tym zakresie nie jest do końca jasne. Użyte w tym przepisie
sformułowanie, że włókno światłowodowe może stanowić odrębny
przedmiot własności można rozumieć dwojako. Prawo odrębnej własności włókna światłowodowego jest więc nie-
Może to oznaczać, że (1) ustawodawca uznaje włókno światłowo- rozerwalnie związane z udziałem we współwłasności części wspólnej
dowe za odrębną rzecz lub też, że (2) ustawodawca uznaje, iż włókno kabla. Oznacza to w praktyce, ze nie można zbyć udziału we współ-
światłowodowe może być przedmiotem odrębnego prawa własności, własności kabla bez zbycia własności włókna światłowodowego.
bez rozstrzygania, czy włókno jest odrębną rzeczą.
W naszym przekonaniu należy się skłonić ku tej drugiej interpretacji, Ustawa definiuje także, co należy rozumieć przez część wspólną
co oznacza, że przepis art. 37 Ustawy wprowadza jedynie wyjątek od kabla światłowodowego. Zgodnie z art. 38 ust. 2 Ustawy, są to
art. 47 § 1 k.c., zgodnie z którym część składowa rzeczy nie może być wszystkie elementy kabla oprócz włókien światłowodowych. Nega-
odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych. tywne zdefiniowanie części wspólnej kabla światłowodowego wydaje
Rozstrzygnięcie, czy włókno światłowodowe jest odrębną rzeczą czy się dość prostym i jasnym sposobem określenia, co wchodzi w jego
tylko częścią składową ma znaczenie nie tylko teoretyczne, bowiem skład i pozwoliło uniknąć wchodzenia w skomplikowane dywagacje
nie wszystkie instytucje prawne, które dotyczą rzeczy, będą mogły techniczne.
znaleźć zastosowanie w odniesieniu do włókna światłowodowego. Zgodnie z artykułem 38 ustęp 3 Ustawy, udział właściciela włókna
Dotyczy to na przykład przepisów dotyczących nabycia własności światłowodowego w części wspólnej kabla światłowodowego odpo-
rzeczy. Szczególnie kontrowersyjną kwestią może być, czy możliwe wiada stosunkowi liczby włókien przypadających temu właścicielowi
jest zasiedzenie włókna światłowodowego. Jeśli uznamy, że włókno do ogólnej liczby włókien światłowodowych w kablu.
nie jest odrębną rzeczą ruchomą, nie będzie to możliwe, ponieważ
przepisy Kodeksu przewidują jedynie możliwość zasiedzenia rzeczy Ustanowienie odrębnej własności
ruchomej bądź nieruchomości. Stąd też należałoby wykluczyć możli- Ustawa przewiduje cztery możliwości ustanowienia odrębnej wła-
wość zasiedzenia włókna światłowodowego. sności włókna światłowodowego:
Niemniej, włókno światłowodowe może stanowić nie tylko przed- 1) w drodze umowy między właścicielem kabla światłowodowego
miot odrębnego prawa własności, ale też innych praw rzeczowych wchodzącego w skład sieci telekomunikacyjnej a nabywcą własności
w rozumieniu prawa cywilnego. Pomimo, że pojawiają się na tym włókna,
tle wątpliwości Ustawa nie precyzuje jednak o jakie prawa chodzi. 2) w drodze jednostronnej czynności prawnej właściciela takiego
W naszym przekonaniu prawami tymi może być zastaw lub użytko- kabla,

c i v i l i s l e x
prawo cywilne
3) w drodze orzeczenia sądu znoszącego współwłasność kabla, włókien będzie posiadał znacznie większą swobodę w zakresie usta-
4) w wykonaniu umowy zobowiązującej przedsiębiorcę do wybudo- nawiania czy znoszenia odrębnej własności włókien.
wania sieci telekomunikacyjnej oraz do ustanowienia po zakończeniu
budowy odrębnej własności włókna światłowodowego i przeniesienia Ciąg dalszy musi nastąpić
tego prawa na drugą stronę umowy lub na inną wskazaną w umowie Przyjęte rozwiązania, nie są one wolne od pewnych trudności, przy
osobę. czym inne jeszcze zapewne pojawią się w praktyce.
Inwestycja w sieci telekomunikacyjne, zwłaszcza budowa ultraszyb-
Co zaskakujące Ustawa nie wskazuje jako sposobu ustanowienia kich infostrad, zawsze bardzo kosztowna, wymaga często współpracy
odrębnej własności włókien umownego zniesienia współwłasności grupy przedsiębiorców. Uzasadnia to różne formy organizowania wła-
kabla światłowodowego. Tymczasem rozwiązanie to może wystę- sności i korzystania z własności tych składników majątkowych.
pować najczęściej w praktyce, bo dotyczyć będzie przedsiębiorców, Wprowadzenie zasad wspólnego korzystania z elementów infrastruk-
którzy są już obecnie współwłaścicielami kabla światłowodowego bez tury telekomunikacyjnej oraz zagwarantowanie ochrony praw przed-
wyodrębnionej odrębnej własności włókien. Może się zdarzyć, że będą siębiorców w oparciu o konstrukcję prawa własności niewątpliwie
oni chcieli skorzystać z możliwości, jakie stawia nowa Ustawa. stanowi ukłon prawodawcy w kierunku przedsiębiorstw telekomuni-
W naszym przekonaniu niewskazanie tej możliwości wprost przez kacyjnych. Praktyka zweryfikuje nowe rozwiązanie prawne i przyniesie
ustawodawcę nie będzie uniemożliwiało zniesienia obecnej współ- pytania, na które na podstawie obecnej regulacji trudno udzielić od-
własności i ustanowienie odrębnej własności włókien, gdyż przyję- powiedzi. W każdym razie Ustawa przynosi otwarte zadeklarowanie
cie szerokiej interpretacji umożliwia zaliczeni tego rozwiązania do prawnej odmienności infrastruktury światłowodowej, wobec której
pierwszego z wymienionych wyżej sposobów. Ów nabywca włókna powszechnie obowiązujące przepisy nie tylko bywały często bezradne,
w takim przypadku nie będzie osobą trzecią, lecz dotychczasowym ale stanowiły wręcz barierę dla rozwiązań gospodarczych.
współwłaścicielem kabla.
Ustanowienie innych praw

Ustawa określa jedynie sposób ustanowienia odrębnej własności
włókna światłowodowego. Tymczasem, należy pamiętać, że włókno
może być też przedmiotem innych praw rzeczowych. Niezależnie
od zasygnalizowanych już problemów z określeniem dopuszczalnego
katalogu tych praw rzeczowych, warto też wskazać, że Ustawa nie
rozstrzyga, w jaki sposób można ustanowić te ograniczone prawa.
Przykładowo pojawia się pytanie, czy właściciel kabla światłowo-
dowego, w którym nie ustanowiono jeszcze odrębnej własności
żadnych włókien, może w drodze dwustronnej czynności prawnej
ustanowić zastaw bądź użytkowanie na części włókien. Takie rozwią-
zanie wydaje się jednak nieprawidłowe. Ograniczone prawo rzeczowe
zawsze obciąża bowiem inne prawo, w tym przypadku prawo wła-
sności. W tej sytuacji, właściciel kabla, choć może to wyglądać dość
sztucznie, powinien najpierw wyodrębnić odrębną własność włókien
światłowodowych i dopiero później na tak wyodrębnionym prawie
własności ustanowić ograniczone prawo rzeczowe w postaci zastawu
i użytkowania.
Włókna światłowodowe, poza prawami rzeczowymi, mogą być
także przedmiotem praw obligacyjnych, takich jak najem czy dzier-
żawa. W tym zakresie przepisy Ustawy nie znajdują zastosowania.
Strony takiej umowy mogą się umówić na korzystanie z części włókien
wchodzących w skład kabla światłowodowego i to nawet bez potrzeby
ustanawiania odrębnej własności tych włókien.
Zniesienie współwłasności
Ustawa nie przewiduje także możliwości zniesienia odrębnej wła-
sności włókien światłowodowych. Oczywistym jednak jest, że należy
dopuścić taką możliwość chociażby w przypadku, gdy dojdzie do
skupienia własności wszystkich włókien w rękach jednego podmiotu.
Samo jednak skupienie przez jeden podmiot własności wszystkich
włókien nie spowoduje samo z siebie ustania ich odrębnej własności,
co powoduje, że w tej sytuacji w dalszym ciągu poszczególne włók-
na mogą stanowić przedmiot transakcji sprzedaży bez konieczności
ustanawiania ich odrębnej własności po raz kolejny.
Z praktycznego punktu widzenia wydaje się, że właściciele włókien
światłowodowych powinni mieć znaczną swobodę w kształtowaniu
wzajemnych stosunków. W odróżnieniu do odrębnej własności loka- szymon.kaczmarek@tomczak.pl
li, które jako nieruchomości podlegają znacznym rygorom prawnym, prawnik, w Kancelarii Tomczak & Partnerzy
w przypadku kabla światłowodowego nie jest konieczne spełnienie pracuje w dziale bankowości i finansów.
żadnych warunków ewidencyjnych, czy rejestracyjnych. Tym samym, Jest prawnikiem o umysłowości twórczej i
w przypadku odrębnej własności włókien światłowodowych właściciel oryginalnej.

C O R P U S l e x
Prawo HANDLOWE
Komentarze
Res in Commercio
Szósta część prezentowanego na
tych łamach komentarza do spółki
komandytowej stanowi dopełnienie
trzeciego rozdziału książki – wydane
właśnie nakładem wydawnictwa OD-
DiK z Sopotu.
Kwestia podziału zysku bywa jednym
z kluczowych zagadnień z punktu wi-
dzenia podatkowej przydatności spółki
komandytowej – czy też, jak byśmy to
określili, jej „wehikularnego” charakte-
ru .W praktyce powszechnie stosuje się
zbliżony model podziału zysku.
Zwykle chodzi bowiem o to, by zysk
w jak najmniejszym stopniu trafiał do
komplementariusza, którym jest spół-
ka kapitałowa, zaś w całości niemal
rozdysponowywany był pomiędzy
komandytariuszy, którym są osoby fi-
zyczne, obciążone jedynie podatkiem
liniowym.
Co do strat – tu również regułą są
rozwiązania umowne. W odmiennym
przypadku komplementariusze uczest-
niczą w stratach na równi z innymi
komplemtariuszami, natomiast ko-
mandatariusz – w braku uregulowania
umownego – uczestniczy w stratach do
wysokości umówionego wkładu.
W ten oto sposób jednak „domy- Komentarze Res in Commercio
kamy” trzeci rozdział opracowania w
odcinkach – po to, by siódmym nume-
rze rozpocząć prezentację czwartego
Spółka komandytowa.
rozdziału opracowania, poświęconego
tak ulubionemu przez praktykę prze- Instrukcja obsługi
kształceniu spółki kapitałowej w spółkę
komandytową właśnie. Część szósta.

C O R P U S l e x
Prawo HANDLOWE
Komentarze Res in Commercio

Spółka komandytowa. Instrukcja obsługi Część szósta.
Rozdział Trzeci
Stosunki wewnętrzne
3.5. Uczestnictwo w zyskach jednego procenta, by spełnić wymogi prawa. Ktoś powie
być może znów, że udział w zysku nie powinien być
symboliczny, lecz realny, jednak zupełnie nie wiadomo,
3.5.1 Pojęcie zysku z czego miałoby to wynikać. Kwestia ma znaczenie czysto
teoretyczne, by nie powiedzieć – symboliczne, ale taka
227 Modelowo rzecz ujmując zyskiem jest majątek spółki, który konstrukcja przepisów prowadzi do lekkiego traktowania
pozostaje w spółce po odjęciu kapitału założycielskiego rozwiązań normatywnych.
wniesionego przez wspólników, wszelkich kosztów dzia- 230 Wobec braku uregulowań kodeksowych zakazujących
łalności oraz zobowiązań cywilnoprawnych i publiczno- pobierania przez wspólników zaliczek na poczet udziału w
prawnych spółki. Prawo żądania przez wspólnika podziału zysku, przyznanie takiego prawa wszystkim lub niektórym
i wypłaty całości zysku powstaje z końcem każdego roku wspólnikom w umowie spółki jest dopuszczalne.
obrotowego. Prawo do udziału w zysku w określonej 231 Kodeks przewiduje unormowania dotyczące przeznacze-
kwocie lub w określonym okresie może zostać także, jak nia zysku komplementariusza w sytuacji, gdy jego udział
każde prawo, przeniesione na osobę trzecią. w spółce uległ uszczupleniu. Uszczuplenie udziału ma
miejsce przykładowo w sytuacji, gdy wkład rzeczowy
3.5.2 Uczestnictwo w zysku komplementariusza uległ częściowemu zużyciu, a więc jego wartość uległa
zmniejszeniu, lub takiemu zmniejszeniu uległ wkład
228 Przepisy Kodeksu dotyczące spółki komandytowej nie za- pieniężny w wyniku pobrania przez wspólnika zaliczki
wierają szczegółowych regulacji dotyczących uczestnictwa na poczet udziału w zysku. Zgodnie z art. 52 Kodeksu
komplementariusza w zysku spółki, co zawsze oznacza, odnoszącym się do spółki jawnej, który stosuje się odpo-
że w kwestii tej należy odpowiednio stosować przepisy wiednio do spółki komandytowej w takich sytuacjach zysk
dotyczące spółki jawnej. Stosując więc art. 51 Kodeksu przysługujący komplementariuszowi przeznaczany jest
należy przyjąć, że komplementariusz uczestniczy w zysku w pierwszej kolejności na uzupełnienie jego uszczuplo-
w sposób określony w umowie spółki. Umowa może na nego udziału.
przykład uzależniać wielkość udziału w zysku poszczegól- 232 W rzeczywistości zastosowanie tego rozwiązania w przy-
nych komplementariuszy od wielkości ich wkładu. Nie ist- padku zmniejszającej się wartości wkładu rzeczowego oka-
nieje pełna swoboda w zakresie umownego regulowania że się po prostu i zwyczajnie niemożliwe, lub też będzie
tej kwestii, niedopuszczalne od strony czysto teoretycznej wymagało prowadzenia skomplikowanych wycen, na
jest bowiem całkowite pozbawienie komplementariusza które zwykle małych spółek nie stać. Lub też – kwestia ta
udziału w zysku, jednakże jest to nadal swoboda ogrom- stanie się przedmiotem dowodu ze strony odczuwającego
na. Możliwe jest ograniczenie takiego udziału w zysku krzywdę wierzyciela w sytuacji, gdy nie uzyska on zaspo-
do minimalnej wartości. Ta właśnie właściwość spółki kojenia ani z wartości wkładu ani z majątku osobistego
komandytowej, niezakwestionowana dotychczas przez komandytariusza do wysokości sumy komandytowej. Po-
organa podatkowe, jest istotnym źródłem powodzenia nieważ jednak wierzyciel i tak ma możliwość dochodzenia
tej spółki jako wehikułu optymalizacji podatkowej. Kwestię roszczenia z osobistego majątku komplementariusza bez
tę omawiamy szerzej w ostatnim rozdziale. ograniczeń, domaganie się zaliczenia wypłat z zysku na
229 Umożliwienie wspólnikom określenia udziału w zysku uzupełnienie wkładu nie będzie w tym przypadku pełniło
na podstawie umowy spółki przy jednoczesnym deklara- dla niego istotnej roli.
tywnym zakazaniu pozbawienia wspólnika zysku w ogóle
stanowi wyraz klasycznego myślenia prawniczego, które 3.5.3 Uczestnictwo w zysku komplementariusza
nie skłania uczestników obrotu do poważnego traktowa-
nia rozwiązań prawnych. Wystarczy bowiem, że umowa 233 Zgodnie z art. 123 par. 1 Kodeksu sposób, w jaki koman-
określi udział komplementariusza w zysku w wysokości dytariusz uczestniczy w zysku spółki, może zostać

C O R P U S l e x
Prawo HANDLOWE

233 uregulowany umową spółki. W przypadku gdy umowa 3.6. Uczestnictwo w stratach
spółki nie określa reguł podziału zysku, komandytariusz
uczestniczy w zysku spółki proporcjonalnie do wkładu, 3.6.1 Pojęcie straty
który został przez niego rzeczywiście wniesiony. Jeśli więc
w danej spółce zastosowanie znajdą przepisy Kodeksu, 237 Przez stratę rozumie się zmniejszenie w danym roku
udział każdego z komandytariuszy w zysku spółki ustala się obrotowym kapitału własnego spółki lub zwiększenie jego
co do zasady odrębnie, gdyż istnieje prawdopodobieństwo, ubytku, który może nastąpić poprzez wzrost wartości zobo-
że każdy z nich wniósł do spółki wkład w odmiennej wy- wiązań spółki lub zmniejszenie się wartości jej aktywów.
sokości. Nie sposób nie zauważyć, że reguły są tu inne, niż
w przypadku komplementariuszy, zgodnie z zasadą że zysk 3.6.2 Uczestnictwo w stratach komplementariusza
podąża za odpowiedzialnością i odwrotnie.
234 Kodeks reguluje w pewnym zakresie także przeznaczenie 238 Zgodnie ze stosowanym odpowiednio art. 51 Kodeksu
zysku przypadającego komandytariuszowi. Zgodnie z art. komplementariusz uczestniczy w stratach w sposób
123 par. 2 zysk przypadający komandytariuszowi za dany określony w umowie spółki. Na podstawie mającej tu
rok obrotowy przeznaczany jest w pierwszej kolejności zastosowanie regulacji zawartej w art. 51 par. 3 Kodeksu
na uzupełnienie jego wkładu rzeczywiście wniesionego komplementariusz na mocy umowy spółki może być zwol-
do wartości wkładu umówionego. Komandytariusz ma niony od udziału w stratach. Możliwe i dozwolone jest
więc prawo jedynie do ewentualnej nadwyżki. Odmienne więc przyznanie komplementariuszowi prawa do udziału
uregulowanie tej zasady w umowie spółki jest niedopusz- w zysku przy jednoczesnym zwolnieniu go od partycypo-
czalne. Innymi słowy komandytariusz nie ma prawa do zy- wania w stratach spółki, lecz nie odwrotnie.
sku tak długo, jak długo nie doprowadzi swojego wkładu 239 Jeśli umowa spółki nie określa udziału komplementariusza
do zadeklarowanej wysokości. Jest to mądra zasada, choć w stratach, lecz reguluje kwestię udziału w zysku, przyjmuje
oczywiście i tak nie decyduje ona o spokoju wierzyciela. się na mocy przepisu Kodeksu, że uczestniczy on w stratach
w ten sam sposób, w jaki uczestniczy w zysku.
3.5.4 Prawo do odsetek 240 Jeżeli jednak umowa spółki nie określa udziału komple-
mentariusza ani w stratach ani w zyskach, ma on prawo do
235 Zarówno komplementariuszowi jak i komandytariuszo- równego z innymi komplementariuszami udziału w stratach,
wi przysługuje prawo do corocznego żądania odsetek bez względu na rodzaj i wartość wniesionych przez każ-
w wysokości 5 proc. ich udziału kapitałowego. Wynika ono dego z nich wkładów. Nawiasem mówiąc i ten przepis, jak
z art. 53 Kodeksu, który odpowiednio stosuje się do spółki wiele innych, do tego stopnia lekceważy wysokość wkładu
komandytowej. Zgodnie z prawem przysługuje ono nawet komplementariusza jak i sam fakt jego wniesienia, że po-
wówczas, gdy spółka poniosła w danym roku obrotowym służyć on może jako jeszcze jeden argument za tezą, że
stratę. Umowa spółki może jednak unormować prawo w rzeczywistości od komplementariusza wnoszenia
do odsetek odmiennie, przewidując przykładowo inną zysku nikt, a zwłaszcza Kodeks spółek handlowych, nie
wysokość należnych odsetek. oczekuje.
236 W tak zwanej literaturze wyrażono pogląd, zgodnie
z którym pobieranie odsetek i zysku jest wobec siebie 3.6.3 Uczestnictwo w stratach komandytariusza
konkurencyjne, czyli nie można wziąć jednego i drugiego.
Naszym zdaniem nic nie wskazuje, by tak należało czytać 241 Sposób uczestnictwa w stratach przez komandytariusza
ten przepis. Jakby nie patrzeć jednak jest to przepis –art. może zostać określony w umowie spółki. Jeśli jednak
53 - przedziwny, stanowiący swoiste residuum dawnego brak w tym zakresie regulacji umownych, zgodnie z art.
kodeksu handlowego, opartego o bardzo konserwatywne 123 par. 3 Kodeksu komandytariusz uczestniczy w stracie
koncepcje gospodarcze pochodzące z lat dwudziestych do wysokości wartości umówionego wkładu. Czyli suma
ubiegłego stulecia. Dziś nie wiadomo doprawdy jaki komandytowa nie ma służyć pośredniemu zabezpie-
jest sens wynagradzania udziału kapitałowego w spółce, czeniu interesów komplementariuszy, uczestniczących
w której żądanie takie w istotnej mierze adresowane jest w stratach bez takiego kwotowego ograniczenia. W każ-
do siebie samego, i to zwłaszcza w przypadku wystąpienia dym razie mamy tu jeszcze jeden sposób zapewnienia
straty. Na szczęście w praktyce większość spółek osobo- bezpieczeństwa komandytariusza poprzez ograniczenie
wych działa w taki sposób, jakby tego przepisu nie było jego odpowiedzialności majątkowej.
i nikt się nim specjalnie nie przejmuje.
Załączniki
(1) Załącznik nr 18 - Protokół posiedzenia wspólników
- zatwierdzenie sprawozdania finansowego spółki
(2) Załącznik nr 19 - Wniosek do KRS - złożenie sprawoz-
dania finansowego spółki

C O R P U S l e x
Prawo HANDLOWE


!

"# $ %
&' % (

)
* (

& %

!"# $%& '

#
( +( %
)

( #) ' "

#
* +*

,-(
, ,*

,
-* +* '#

'# +* "

& , ,

.//
0
-* +* '#
"" -+'
123
**$
!"#$)4
*# "
#"5
. /(,
6
,

#

'
#
(

(
7"

. /(&* (,
8 ,
*
#
9 +

5
4

( '

8
4
! '

8
84

, "# $%
&'%(
8 )
*(*/

: ,* ; ;5

*

,
4

( '
, # $%
&'%(

8 )
*(*/

4

! '

* (
& 0

8
,
)
/
84

<

8 . /(,
1 . /(&* (,
7"
1,23
)

4 "# $ %

&' %
( )
, )

)

)

5
( *

)&,

!" #$

! " #

$
"" #%
% & &'
( $ &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
% &
' (
)
$
! &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
" #

*) (

'
)

$ ' &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
( &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
+(

( )) &() ,

! &&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
-$.)
! )

*+*,++

!

()
$

% & &'
( $

% &
' (
)
$

-$/0)
")

1
2313)
.1)2313)*
1
2313)


C O R P U S l e x
Prawo HANDLOWE

Sygnatura akt (wypełnia sd)

KRS-Z30
C.2 INFORMACJA O SKONSOLIDOWANYM ROCZNYM SPRAWOZDANIU FINANSOWYM GRUPY
KAPITAŁOWEJ I INNYCH DOKUMENTACH
CORS Wniosek o zmian wpisu C.2.1 Skonsolidowane roczne sprawozdanie finansowe
w Krajowym Rejestrze Sdowym 37. Okres, za jaki złoono sprawozdanie 38. Data złoenia sprawozdania (dzie – miesic –
Centrum Ogólnopolskich Rejestrów Sdowych
rok)
Krajowy
- -
Rejestr Sdowy SPRAWOZDANIA FINANSOWE I INNE DOKUMENTY
C.2.2 Opinia biegłego rewidenta
• Formularz naley wypełni w jzyku polskim, czytelnie, na maszynie, komputerowo lub rcznie, wielkimi, drukowanymi literami.
• Wnioskodawca wypełnia pola jasne. 39. Okres, za jaki złoono opini
• We wszystkich wypełnianych polach, w których wystpuje moliwo wyboru, naley wstawi X w jednym odpowiednim kwadracie.
• Wszystkie pola, w których nie bd wpisane odpowiednie informacje, naley przekreli.
• Wniosek składa si do sdu rejonowego (sdu gospodarczego) właciwego ze wzgldu na siedzib lub miejsce zamieszkania C.2.3 Uchwała lub postanowienie o zatwierdzeniu skonsolidowanego rocznego sprawozdania finansowego
podmiotu, którego wpis dotyczy. Wniosek mona złoy w biurze podawczym właciwego sdu lub nada w urzdzie pocztowym na 40. Okres, za jaki złoono dokument
adres sdu.
• Wniosek złoony z naruszeniem przepisu art. 19 ust. 2 ustawy o Krajowym Rejestrze Sdowym lub nieprawidłowo wypełniony
podlega zwróceniu, bez wzywania o uzupełnienie braków.
C.2.4 Sprawozdanie z działalnoci jednostki dominujcej
Miejsce na notatki Sdu Data wpływu (wypełnia Sd)
41. Okres, za jaki złoono sprawozdanie
C.3 MERYTORYCZNE SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNO CI ORGANIZACJI POYTKU PUBLICZNEGO

42. Okres, za jaki złoono sprawozdanie 43. Data złoenia sprawozdania (dzie – miesic –
rok)
- -
SD, DO KTÓREGO SKŁADANY JEST WNIOSEK Cz D

1. Nazwa sdu D.1 INFORMACJA O ZAŁCZNIKACH:
SD REJONOWY DLA M.ST. WARSZAWY W WARSZAWIE, XII WYDZIAŁ GOSPODARCZY KRAJOWEGO REJESTRU
1. Jeli jednoczenie składana jest wiksza liczba dokumentów za róne okresy sprawozdawcze, naley wypełni odpowiedni liczb
SDOWEGO
egzemplarzy załcznika KRS-ZN „Sprawozdania finansowe i inne dokumenty”.
2. W celu wpisania informacji (jeli wczeniej nie była zgłaszana) o posiadanym przez spółk numerze REGON lub o numerze NIP
SIEDZIBA PODMIOTU, KTÓREGO DOTYCZY WPIS naley wypełni załcznik KRS-ZY „Numer identyfikacyjny REGON, numer identyfikacji podatkowej NIP”.
2. Województwo 3. Powiat
D.1.1 Lista załczonych formularzy uzupełniajcych
MAZOWIECKIE M.ST.WARSZAWA
Lp. Nazwa załcznika Liczba załczników
4. Gmina 5. Miejscowo
M.ST.WARSZAWA WARSZAWA 1. KRS-ZN Sprawozdania finansowe i inne dokumenty
2. KRS-ZY Numer identyfikacyjny REGON, numer identyfikacji podatkowej NIP
Cz A 3.
4.
A.1 DANE PODMIOTU, KTÓREGO DOTYCZY WPIS
6. Numer KRS 0 0 0 0 2 2 6 7 9 0 D.1.2 Lista załczonych dokumentów
Okrelenie formy dokumentu:

7. Oznaczenie formy prawnej: Liczba (Naley wstawi znak X w odpowiednim
Nazwa załczonego dokumentu polu)
egzemplarzy
(Naley wpisa właciw form prawn podmiotu ujawnion w Krajowym Rejestrze Sdowym.) papierowa elektroniczna
SPÓŁKA KOMANDYTOWA 1. SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK OBROTOWY 2010 1 X
8. Nazwa / firma
2. SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOCI ZA ROK OBROTOWY 2010 1 X
„MEGANTEX SPÓŁKA Z OGRANICZON ODPOWIEDZIALNOCI” SPÓŁKA KOMANDYTOWA 3. PROTOKÓŁ Z POSIEDZENIA WSPÓLNIKÓW SPÓŁKI 1 X
1 1 2 4 5 6 2 2 7 7 1 4 0 0 5 6 7 8 9 DOWÓD UISZCZENIA OPŁATY SDOWEJ OD WNIOSKU ORAZ

4. OPŁATY ZA OGŁOSZENIE W MONITORZE SDOWYM I 1 X
GOSPODARCZYM
9. Numer identyfikacji podatkowej NIP 10. Numer identyfikacyjny REGON
5.
Cz B
6.
B.1 OZNACZENIE WNIOSKODAWCY
7.
11. Wnioskodawca:
Podmiot, którego dotyczy wpis 2. Inny wnioskodawca 8.
KRS-Z30 1/4 KRS-Z30 3/4
Pola o numerach 12 i 13 naley wypełni tylko wówczas, gdy w polu o numerze 11 zaznaczono „Inny wnioskodawca”. W pozostałych
przypadkach pola te naley przekreli. 9.
12. Nazwa / firma lub nazwisko 10.
13. Imi
D.2 OSOBY SKŁADAJCE WNIOSEK
Imi i nazwisko Data Podpis
B.2 DANE ADRESATA KORESPONDENCJI
B.2.1 Oznaczenie adresata korespondencji 20.02.2011
14. Nazwa / firma lub nazwisko ŁUKASZ MORGA
„MEGANTEX SPÓŁKA Z OGRANICZON ODPOWIEDZIALNOCI” SPÓŁKA KOMANDYTOWA
PAWEŁ MAKULSKI
15. Imi
B.2.2 Adres do korespondencji

16. Ulica 17. Nr domu 18. Nr lokalu 19. Miejscowo
NOWY WIAT 27 WARSZAWA
20. Kod pocztowy 21. Poczta 22. Kraj

00-029 WARSZAWA POLSKA Miejsce na naklejenie znaczków sdowych, potwierdzenie opłaty ew. potwierdzenie przelewu
B.3 DANE PEŁNOMOCNIKA PROCESOWEGO

B.3.1 Oznaczenie pełnomocnika
23. Nazwa / firma lub nazwisko
24. Imi
B.3.2 Adres pełnomocnika

25. Ulica 26. Nr domu 27. Nr lokalu 28. Miejscowo
29. Kod pocztowy 30. Poczta 31. Kraj
Cz C
Wnosz o dokonanie wpisu zgodnie z informacjami zamieszczonymi
we wniosku:
C.1 INFORMACJA O ZŁOONYCH SPRAWOZDANIACH FINANSOWYCH I INNYCH DOKUMENTACH
C.1.1 Roczne sprawozdanie finansowe
32. Okres, za jaki złoono sprawozdanie 33. Data złoenia sprawozdania (dzie – miesic –
rok)
01.01.2010 - 31.12.2010 - -
C.1.2 Opinia biegłego rewidenta

34. Okres, za jaki złoono opini
C.1.3 Uchwała lub postanowienie o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego

35. Okres, za jaki złoono dokument
01.01.2010 - 31.12.2010
C.1.4 Sprawozdanie z działalnoci

36. Okres, za jaki złoono sprawozdanie
01.01.2010 - 31.12.2010
KRS-Z30 2/4 KRS-Z30 4/4

S T R E S Z C Z E N I E
Res in Commercio Kancelaria Tomczak & Partnerzy

sierpień 2010 Spółka adwokacka
jest specjalistyczną firmą doradczą prowadzącą
doradztwo w zakresie prawa gospodarczego.
Kancelaria obsługuje przede wszystkim trans-
akcje w obrocie kapitałowym, bankowym
a także w obrocie nieruchomościami. Kan-
celaria prowadzi specjalistyczną sekcję prawa
farmaceutycznego oraz prawa telekomunika-
cyjnego. Kancelaria prowadzi także obsługuje
bieżącą działalność firm.
Partnerzy Kancelarii:
Karolina Kocemba,
Class action po polsku (s. 6) przedmiotu własności. Wśród takich trady- Michał Tomczak.
Wchodzące w życie w lipcu tego roku cyjnych, „nienaruszalnych” pojęć jest także Samodzielni prawnicy:
przepisy regulujące kwestię pozwów zbio- pojęcie części składowej, która nie może być Katarzyna Bielat,
rowych doczekały się całkiem sporej publicity odrębnym przedmiotem własności i innych Wioletta Januszczyk,
w prasie nieprawniczej. Popularność tematu praw rzeczowych. Marta Mianowska,
wywiedzona jest zapewne z amerykańskich Rzeczywistość gospodarcza z upodo- Karolina Muskała,
thrillerów prawniczych oraz ze sławy, jaką baniem dowodzi braku naturalności tej Jakub Salwa,
zdobyła – głównie z uwagi na wielomiliono- sztywności. W swoim tekście Szymon Kacz- Szymon Kaczmarek.
we wartości przedmiotu sporów – amery- marek omawia cywilistyczne skutki ustawy
Prawnicy:
kańska class action. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomu-
Izabela Frąckiewicz,
Ola Ziętek opisuje podstawowe, bardziej nikacyjnych, która ma na celu przełamanie
Dominika Latawiec,
„pospolite” uwarunkowania polskiej ustawy bariery wyznaczonej przez tradycyjne prawo
Joanna Ostojska,
o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu cywilne. Ustawa ta wprowadza możliwość
grupowym. Zakres przedmiotowy ustawy ustanowienia odrębnej własności włókien
Wsparcie pozaprawnicze:
został w końcowej fazie legislacji istotnie światłowodowych.
Iwona Drabik (tłumacz)
ograniczony w Senacie. Wiele wskazuje, że W istocie rzeczy ustawa określa samodziel-
Eliza Romanowska-Zagrodzka (księgowość),
jedyny sensowny wniosek, jak na obecnym ny byt włókna światłowodowego przyjmując,
Iwona Jaroszewska,
etapie wiedzy o ustawie można postawić, jest iż jest to coś więcej, niż cywilistyczna część
Ilona Jędrzejczyk,
taki, że praktyka dopiero wykaże przydatność składowa i zarazem mniej, niż cywilistyczna
ustawy a także, być może, konieczność rzecz. Rozróżnienie to nie jest może do Agata Pawłowska,
Izabela Wilkowska,
wprowadzenia do niej zmian. końca jasne, ale z całą pewnością pozwoli
Anna Waśko.
na swobodny obrót włóknami stanowiącymi
Jedna instancja mniej (s. 8) niewielką jedynie część kabla światłowodo- Adres:
Michał Tomczak przedstawia opartą na wego. Tomczak & Partnerzy Spółka adwokacka,
praktycznych doświadczeniach refleksję doty- ul. Podwale 3/9
czącą efektywnego organiczania konstytucyj- Komentarze Res in Commercio 00-252 Warszawa, Polska
nej zasady dwuinstancyjność postępowania. (s. 14) Telefon:
Chodzi tu o możliwość wydawania wyroków Szósta część instrukcji obsługi do spółki +48 22 33 96 500
w drugiej instancji sądowej – takich, które komandytowej – okazała się być niepropor- Telefax:
w zupełności zmieniają wyrok sądu pierw- cjonalnie nieduża w stosunku do poprzednich +48 22 33 96 501
szej instancji. Co więcej – chodzi o takie części. W tym krótkim uzupełnieniu trzecie-
Strona:
wyroki, które opierają się na argumentach go rozdziału omawiamy kwestie związane
www.tomczak.pl
które w ogóle nie były rozważane w toku z podziałem zysku i rozdziałem strat w
postępowania ani nawet podnoszone przez spółce komandytowej – ze szczegółowym
strony. I w dodatku – chodzi o wyroki, które rozbiciem na udział w zysku komplementa- ISSN 2081-9056
nie podlegają kontroli w toku postępowania riusza i komandytariusza.
kasacyjnego.
Zdaniem autora – ani Sąd Najwyższy,
z powodów czysto utylitarnych, ani nawet
Trybunał Konstytucyjny nie potrafiły dotych-
czas w tak zwanych wyrokach reformato-
ryjnych dopatrzeć się realnego zagrożenia Miesięcznik Res in Commercio . Praktyka prawa
gospodarczego redagowany jest przez zespół w
dla ustalonego przez Konstytucję porządku
składzie Izabela Frąckiewicz, Dominika Latawiec i
postępowań prowadzonych przez organa Michał Tomczak. Współpracownikami miesięcznika i
państwowe, w tym sądy. autorami tekstów są prawnicy Kancelarii Tomczak &
Partnerzy a także inni prawnicy, zaproszeni do współ-
Podzielić światłowód (s. 11) pracy, co w ich notkach biograficznych zaznaczono.
Materialne prawo cywilne zawiera bardzo Miesięcznik składany jest w programie InDesign
firmy Adobe. Autorem projektu graficznego jest
tradycyjne, raczej sztywne przepisy dotyczą-
Wojciech Wilk.
ce własności i możliwego podziału

S U M M A R Y
Res in Commercio Tomczak & Partners Law Officeis
August 2010 A professional counselling company render-

ing advisory services in the field of commer-
cial law. The law office is chiefly preoccupied
with transactions concerning the capital and
bank turnover as well as real estate business.
Furthermore, it runs a specialist section of
pharmaceutical as well as telecommunication
law and provides services pertaining to the
companies’ current activities.
Partners:
Karolina Kocemba,
Michał Tomczak.
Class action in Polish (p. 6) which may not constitute a separate subject Leading Lawyers:
Having entered into force in July, the pro- of the ownership nor the property rights. Katarzyna Bielat,
visions governing the matter of class actions The economic reality enjoys proving the Wioletta Januszczyk,
have gained quite impressive publicity in unnatural rigidity of regulations. Szymon Marta Mianowska,
non-legal press reports. The popularity of Kaczmarek dicusses civil law repercussions Karolina Muskała,
this subject probably derives from American of the Act on Supporting the Development of Jakub Salwa,
legal thrillers as well as from the fame gained Telecommunication Broadband Services and
Szymon Kaczmarek.
by the American class proceedings – chiefly Networks which aims to break the barrier
Associates Lawyers:
due to its high value of the dispute subject. established by the traditional civil law. This
Izabela Frąckiewicz,
Ola Ziętek describes basic, most popular act introduces a possibility of determining
Dominika Latawiec,
factors determining the Polish Act on pursu- separate ownership of optical fibres.
Joanna Ostojska,
ing claims in group proceedings. At the final In fact, the act specifies an integral exi-
stage of legislation the scope of the Act was stence of optical fibre by assuming that it is
significantly limited by the Senate of the Re- something more than a civil law integral part Extralegal Support:
public of Poland. At this stage of knowledge and, at the same time, something less than Iwona Drabik (translator),
Eliza Romanowska-Zagrodzka (accountant),
pertaining to the Act, the sole reasonable a civil law thing. Such differentiation is not
Iwona Jaroszewska,
conclusion to be drawn is such that only the quite clear, however, it allows a free trade in
Ilona Jędrzejczyk,
practice will prove the usefulness of the Act optical fibres constituting only a small part of
as well as a possible necessity of introducing fibre optic cable. Agata Pawłowska,
amendments thereto. Izabela Wilkowska,
Comments in Res in Commercio Anna Waśko.
One instance less (p. 8) (p. 14) Address:
On the basis of his practical experience, The sixth part of the instructions manual of Tomczak & Partners Law Office
Michał Tomczak presents a few comments a limited liability partnership proved to be 3 Podwale St. upt.no 9,
pertaining to the effective limitation of the disproportionately small in comparison to the Telephone number:
principle of two-instance proceedings. The previous parts. In this short supplement of +48 22 33 96 500
matter concerns the possibility of issuing judg- the third chapter we discuss issues referring
Telefax:
ments in courts of second instance, which to the profit allocation as well as to the losses
+48 22 33 96 501
judgments completely change the decision distribution in the limited liability partnership
issued by courts of first instance. Furthermo- – with a particular attention placed on par- Website:
www.tomczak.pl
re, the matter concerns judgments based on ticipation in the profit of general as well as
arguments which were not at all taken into limited partners.
consideration in the course of proceedings ISSN 2081-9056
nor even raised by the parties. In addition,
the matter concerns judgments which are
not subject to any control within the course
of cassation proceedings.
According to the author, neither the Supre-
me Court – due to purely utilitarian reasons
– nor even the Constitutional Tribunal may
not have found so far any real threat for
the scheme of proceedings, envisaged by
Monthly Res in Commercio . Law Practice is edited
the Constitution, carried out by the state by the team composed of: Izabela Frąckiewicz,
authorities, including the courts. Dominika Latawiec and Michał Tomczak. The fur-
ther parties involved in the issuance of a monthly
To split the fibre optic cable (p. 11) as well as authors of texts are lawers employed at
Tomczak & Partners Law Office and other lawyers
The substantive civil law includes highly invited to cooperation, which fact was marked in
traditional, rather stiff regulations concerning their biographical notes.
the property and possible property division. The monthly is created in Adobe InDesign and de-
Among such traditional inviolable terms there signed by Wojciech Wilk.
is also one referring to the “integral part”

Res in Commercio 08/2010

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Res in Commercio 08/2010

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

sierpień 2010

Res in Commercio jest miesięcznikiem

obywatelom, przedsiębiorcom i prawnikom dodatkowych wymogów jak choćby opłace-

2 | RES IN COMMERCIO | SIERPIEŃ 2010

RES IN COMMERCIO | SIERPIEŃ 2010 | 3

4 | RES IN COMMERCIO | SIERPIEŃ 2010

RES IN COMMERCIO | SIERPIEŃ 2010 | 5

Class action po polsku

6 | RES IN COMMERCIO | SIERPIEŃ 2010

symalne wynagrodzenie pełnomocnika – nie więcej niż 20 procent Etapy postępowania

RES IN COMMERCIO | SIERPIEŃ 2010 | 7

Jedna instancja mniej

W okresie kilku miesięcy

8 | RES IN COMMERCIO | SIERPIEŃ 2010

Upokorzenie nego w sytuacji, gdy możliwość taką – łącznie z możliwością powołania

Zmiana ustaleń faktycznych w II instancji

RES IN COMMERCIO | SIERPIEŃ 2010 | 9

Skąd się wzięła dwuinstancyjność w sądach

Jak to jest naprawdę

10 | RES IN COMMERCIO | SIERPIEŃ 2010

Włókna światłowodowe w kablach W zakresie wspólnego korzystania z kabla światłowodowego

RES IN COMMERCIO | SIERPIEŃ 2010 | 11

12 | RES IN COMMERCIO | SIERPIEŃ 2010

Ustanowienie innych praw

RES IN COMMERCIO | SIERPIEŃ 2010 | 13

14 | RES IN COMMERCIO | SIERPIEŃ 2010

Komentarze Res in Commercio

RES IN COMMERCIO | SIERPIEŃ 2010 | 15

Komentarze Res in Commercio

16 | RES IN COMMERCIO | SIERPIEŃ 2010

Komentarze Res in Commercio

 

  

4     "# $ % 

")    

RES IN COMMERCIO | SIERPIEŃ 2010 | 17

Komentarze Res in Commercio

Sygnatura akt (wypełnia sd)

C.3 MERYTORYCZNE SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNO CI ORGANIZACJI POYTKU PUBLICZNEGO

SD, DO KTÓREGO SKŁADANY JEST WNIOSEK Cz D

Okrelenie formy dokumentu:

1 1 2 4 5 6 2 2 7 7 1 4 0 0 5 6 7 8 9 DOWÓD UISZCZENIA OPŁATY SDOWEJ OD WNIOSKU ORAZ

KRS-Z30 1/4 KRS-Z30 3/4

12. Nazwa / firma lub nazwisko 10.

B.2.2 Adres do korespondencji

20. Kod pocztowy 21. Poczta 22. Kraj

B.3 DANE PEŁNOMOCNIKA PROCESOWEGO

B.3.2 Adres pełnomocnika

29. Kod pocztowy 30. Poczta 31. Kraj

C.1.2 Opinia biegłego rewidenta

C.1.3 Uchwała lub postanowienie o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego

C.1.4 Sprawozdanie z działalnoci

KRS-Z30 2/4 KRS-Z30 4/4

18 | RES IN COMMERCIO | SIERPIEŃ 2010

Res in Commercio Kancelaria Tomczak & Partnerzy

RES IN COMMERCIO | SIERPIEŃ 2010 | 19

Res in Commercio Tomczak & Partners Law Officeis

August 2010 A professional counselling company render-

20 | RES IN COMMERCIO | SIERPIEŃ 2010

You might also like

4 "# $ %

")

C.3 MERYTORYCZNE SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNO CI ORGANIZACJI POYTKU PUBLICZNEGO

Okrelenie formy dokumentu: