You are on page 1of 31

Psychologia inwestowania - jak unikn

najczciej popenianych bdw


Strata jest najlepsz nauczk, z ktrej mona si dowiedzie
czego robi nie naley. Kiedy czowiek ju wie czego nie
robi, aby nie straci, zaczyna si uczy co zrobi eby
zyska. Zrozumielicie? To wietnie, zaczynacie si uczy.

Wspomnienia gracza giedowego


- Edwin Lefevre
Agenda

1) Eliminacja najczciej popenianych bdw


pocztkujcych inwestorw

2) Bdy i puapki

3) Dylematy i wyzwania
NAJCZCIEJ

RYNEK NASZ KAPITA


NAJCZCIEJ POPENIANE
NAJCZCIEJ POPENIANE BDY

NASZ KAPITA
1. Eliminacja najczciej popenianych bdw
pocztkujcych inwestorw

1) Brak planowania

2) Trzymanie pozycji stratnych i zbyt szybkie zamykanie


zyskownych

3) Przenoszenie lub brak Stop Lossw

4) Urednianie, piramidowanie strat

5) Nadmierne lewarowanie
1. Eliminacja najczciej popenianych bdw
pocztkujcych inwestorw

BRAK PLANOWANIA

Co zrobisz, gdy rynek zacznie poda w niechcianym


przez ciebie kierunku?
Kiedy zamkniesz pozycj? Nigdy?
Jak strat jeste w stanie zaakceptowa podczas
jednej transakcji?

Co zrobisz, gdy rynek zacznie poda w oczekiwanym


przez ciebie kierunku?
Kiedy zamkniesz pozycj? Nigdy?
Jaki zysk jeste w stanie zaakceptowa podczas jednej
transakcji?
1. Eliminacja najczciej popenianych bdw
pocztkujcych inwestorw

TRZYMANIE POZYCJI STRATNYCH I ZBYT SZYBKIE


ZAMYKANIE ZYSKOWNYCH CZ 1
1. Eliminacja najczciej popenianych bdw
pocztkujcych inwestorw

CZ 2
Wielu inwestorw posiada wymienit orientacj
rynkow, skuteczn metod i intuicj, ale nie umie
przyzna si do bdu i wyj w por ze stratnej pozycji.
Jestemy ludzi i popeniamy bdy. Jest to naturalna
cecha czowieka. Na rynku naturalne jest to, e czasami
mamy racj, a czasami nie.
Stracisz swj kapita, jeli pozwolisz sobie na zbyt dugie
przetrzymywanie pozycji generujcych strat.
1. Eliminacja najczciej popenianych bdw
pocztkujcych inwestorw
PRZENOSZENIE LUB BRAK STOP LOSSW
1. Eliminacja najczciej popenianych bdw
pocztkujcych inwestorw
PRZENOSZENIE LUB BRAK STOP LOSSW
1. Eliminacja najczciej popenianych bdw
pocztkujcych inwestorw
PRZENOSZENIE LUB BRAK STOP LOSSW
1. Eliminacja najczciej popenianych bdw
pocztkujcych inwestorw
PRZENOSZENIE LUB BRAK STOP LOSSW
1. Eliminacja najczciej popenianych bdw
pocztkujcych inwestorw

UREDNIANIE, PIRAMIDOWANIE STRAT

Przykad. Kupno 10 kontraktw po 100 z. Cena nurkuje.


Dokupujemy 10 kontraktw po 90 z. Cena nadal spada.
Ponownie dokupujemy 10, ale po 80 z. Uzyskujemy
redni cen zakupu na poziomie 90 z (100+90+80) /
(10+10+10).
Rezultat. Zamiast straty 200 z (10 x 20 z) mamy strat
300 z (30 x 10z).
Piramidowanie jest niezwykle dochodow metod przy
pozycjach przynoszcych zysk i niezwykle wyniszczajc
przy pozycjach generujcych straty.
1. Eliminacja najczciej popenianych bdw
pocztkujcych inwestorw

NADMIERNE LEWAROWANIE

Przelewarowanie otwieranie zbyt duych pozycji w


stosunku do posiadanego kapitau.
Stosowanie dwigni finansowych daje moliwo
osignicia spektakularnych zyskw, ale i strat.
Stosuj lewarownie, ktre umoliwi Ci kontrol pozycji.
Im mniejsza dwignia finansowa, tym bezpieczniejszy
jest Twj depozyt.
Pocztkujcy < 10:1
2. Bdy i puapki

ILO RODKW

Inwestuj wasne rodki.

Inwestuj pienidze, ktre maj znaczenie i ktrych


ewentualny brak nie pogorszy twojego stylu ycia.

Nawet jeeli kilkukrotnie podwoisz kwot 200z nie staniesz


si bogaty.

Zainwestowanie wszystkich rodkw moe doprowadzi ci


do ruiny.
2. Bdy i puapki

DOBR RYNKW

Dywersyfikacja jest dobra o ile jest odpowiednio


przeprowadzona

Czstym bdem jest nadmierna i le dobrana dywersyfikacja

Pozycje krtkie na US.500, US.100, US.30 i DE.30 to nie jest


skuteczne rozoenie ryzyka!

Rozoenie ryzyka na kilkanacie instrumentw uniemoliwia


skuteczne zarzdzanie pozycj i szybkie reagowanie
2. Bdy i puapki

ILO I CZSTO OTWIERANYCH POZYCJI

Jeli inwestujesz sam, na niskich interwaach i nie zajmujesz


si tym zawodowo, obserwowanie wicej ni 3, 4
instrumentw w tym samym czasie moe by bardzo
kopotliwe

Zbyt czste otwieranie transakcji

Nieustanne posiadanie otwartych pozycji - pienidze parz

Brak przerw, aby nabra wieego spojrzenia


2. Bdy i puapki

BRAK CELU

Jeli nie znasz celu, bdziesz bdzi

Wikszo graczy nie wie czego chce, bd nie ma jasno


sprecyzowanego celu

Ile chcesz zarobi w tym roku?


Ile musisz osign kadego miesica?
Ile czasu na to powicisz?
Jak do tego dojdziesz?
2. Bdy i puapki

CH ODEGRANIA SI

Jeli ustawisz sobie cel odegrania si, rynek odegra si na


tobie

Ch odegrania si pozbawia racjonalnoci i wieego


spojrzenia

Przegrana bitwa nie oznacza przegranej wojny

Podejd do sytuacji na chodno, pomyl, zrb sobie przerw


2. Bdy i puapki

NADMIERNA PEWNO SIEBIE

W yciu pewne s tylko 2 rzeczy

Jeli kto mwi, e jest pewien na 100%, gdzie bdzie rynek to


znaczy, e kamie.

Przywizanie do wasnych opinii jest czynnikiem, ktry


powoduje najwiksze spustoszenie na Wall Street

Symptomy:
Podejmowanie nadmiernego ryzyka
Nieumiejtno przyznania si do bdu
Nadmierna akumulacja pozycji
Zalepienie, stan euforii i wiary, e najlepsze przed tob
Ignorowanie wskanikw
2. Bdy i puapki

BRAK CIERPLIWOCI

Brak cierpliwoci czekania na transakcje o tylko najwyszym


prawdopodobiestwie sukcesu

Podejmowanie decyzji, gdy tylko nieliczne kryteria wejcia


zostay spenione

Inwestowanie to nie wycig, bd jak owca lub myliwy

Powd?
Obawa, e przeoczysz istotny ruch.
Nuda.
Brak jasno zdefiniowanej metody.
Problem z kontrolowaniem emocji.
Pienidze parz
2. Bdy i puapki

CHCIWO

Z chciwoci wi si nadmierna pewno siebie

Zbyt dugie przetrzymywanie zyskownych pozycji

Nadmierne lewarowanie

Zwikszone ryzyko

Ch osignicia zyskw w jak najkrtszym czasie


3. Dylematy i wyzwania

NADZIEJA

Jeeli, nie jeste przekonany do swojej pozycji i polegasz na


nadziei, najprawdopodobniej poniesiesz strat.

Nadzieja jest naturaln rzecz. Z nadziej czujemy si


dobrze, bez niej le. () Tyle tylko, e nadzieja nie sprawdza
si na giedzie. Stanowi przeszkod a nie pomoc. Wchodzi
w drog realizmowi.
*Sztuka Spekulacji po latach Zenon Komar ; Linia Warszawa 2011 str. 27 tom 1
3. Dylematy i wyzwania

STRACH

Strach przed porak

Strach przed utracon okazj

Obawa co powiedz inni

Ludzie unikaj dziaa mogcych przynie im poczucie


wstydu i jednoczenie poszukuj takich, ktre przynosz
dum.

Duma i wstyd czyli dlaczego nie potrafi akceptowa strat


3. Dylematy i wyzwania

DYSCYPLINA

Dyscyplina to postpowanie zgodne z zestawem zasad i


regu, dlatego te bez dyscypliny nie ma metody.

Brak konsekwencji czsto jest powodem najwikszych


poraek na rynku, prowadzi do niezdecydowania i braku
wiary w system BD KONSEKWENTNY.
3. Dylematy i wyzwania

EFEKT MYLENIA WSTECZNEGO

Kiedy co si wydarzy, wikszo osb jest przekonana, e


przeczuwaa to wczeniej. Przesze wydarzenia zawsze
wydaj si mniej przypadkowe, ni rzeczywicie byy.
3. Dylematy i wyzwania

NIE DAJ SI ZAPA W PUAPK SENTYMENTW

Lojalno to cenna cecha, jeeli chodzi o rodzin, przyjaci


czy zwierzta. Dla gracza lojalno jest wad zgubn w
skutkach

Musisz podj decyzj, czy jeste graczem, czy


kolekcjonerem. Nie wi si z rzeczami, wi si z ludmi

*Sztuka Spekulacji po latach Zenon Komar ; Linia Warszawa 2011 str. 39 tom 1
3. Dylematy i wyzwania

BD ZAKOTWICZENIA NIE PRZYPISUJ ZNACZENIA


NIEISTOTNYM INFORMACJOM

Kotwiczenie to zjawisko podejmowania decyzji na podstawie


nieistotnej informacji. () Kiedy stykamy si z niepewnoci,
mamy skonno do chwytania si nieistotnych informacji jak
toncy brzytwy rwnie wtedy, gdy chodzi o wycen na
giedzie.*

*Sztuka Spekulacji po latach Zenon Komar ; Linia Warszawa 2011 str. 71 tom 1
Dzikuj za uwag

Tomasz Bogocz
Trading Coach

You might also like