ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ : Τεχνητή Νοημοσύνη
Αλέξης ΑΚΡΙΘΑΚΗΣ (1939-1994): Άτιτλο
Η έκρηξη της ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ
Καθηγητής στο MIT και ιδρυτής του Ινστιτούτου Fu-
ture of Life, ο Σουηδο-Αμερικανός κοσμολόγος Max
Tegmark έχει γίνει κάπως σαν κόμβος που συνδέει
τους πιο έξυπνους ανθρώπους του κόσμου.
Με την τακτική επικοινωνία για τεχνικά θέματα με
προσωπικότητες όπως ο Larry Page, ο Ray Kurzweil
e-Δίαυλος |
Μία συνέντευξη με τον Max TEGMARK
και ο Elon Musk σε κλειστές συνεδριάσεις υψηλού
ενδιαφέροντος και με την επιρροή του να παραμένει
βαθιά και σημαντική, γνωρίζει πολύ καλά ότι με όλα
αυτά αναλαμβάνει μεγαλύτερη ευθύνη.
Ο Tegmark και η ομάδα του περνούν το χρόνο
τους συζητώντας τους υπαρξιακούς κινδύνους μιας
νοημοσύνης πολύ πιο έξυπνης από οποιονδήποτε στη
γη.
Παραμένει ανυπόμονος ότι μια AGI (Τεχνητή Γενική
Νοημοσύνη) θα επιτρέψει στην ανθρωπότητα να
ανθίσει όπως ποτέ μέχρι τώρα. Όμως αυτό δεν μπορεί
να γίνει χωρίς να έχουν θεσπιστεί κανόνες ασφάλειας
σελ. 35

οι οποίοι πρέπει να πάρουν μορφή σαν ένα εγχειρίδιο
χρήσης.
Ο Μ.Tegmark πιστεύει ότι το θέμα της Τεχνητής
Νοημοσύνης πρέπει να αφορά όλους μας. Έτσι σε
μια εποχή που μαστίζεται από περιβαλλοντικές
κρίσεις και πολιτικές «διαμαρτυρίες», ο Μαξ θέλει
να δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή στη σπουδαιότερη
συζήτηση της εποχής μας, την οποία κανείς δεν κάνει.
Ας τον διαβάσουμε τι υποστηρίζει σε μία πρόσφατη
συνέντευξη που έδωσε :
ΕΡΩΤ : Λέτε ότι αυτή είναι η πιο σημαντική
συζήτηση της εποχής μας. Μπορείτε να μας δώσετε
ένα περίγραμμα περί αυτού;
Μax Τegmark : Υπήρξαν πολλές συζητήσεις για
την καταστροφή των θέσεων εργασίας και την
ενεργοποίηση νέων όπλων, αλλά πιστεύω ότι
αγνοούμε τον ελέφαντα στο δωμάτιο. Το πραγματικό
ερώτημα είναι τι θα συμβεί όταν οι μηχανές μας
ξεπεράσουν σε όλες τις δοκιμές.
Νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι πραγματικά δεν βλέπουν
ότι αυτό επέρχεται. Πιστεύω ότι το πρόβλημα είναι
ότι παραδοσιακά θεωρήσαμε ότι η νοημοσύνη είναι
κάτι μυστηριώδες που μπορεί να υπάρχει μόνο στους
e-Δίαυλος |
Κ. ΜΑΛΑΜΟΣ (1913-2007) : Άτιτλο
βιολογικούς οργανισμούς - ειδικά στους ανθρώπους.
Αλλά από την πλευρά μου ως φυσικός, νομίζω ότι
η νοημοσύνη είναι απλά ένα είδος επεξεργασίας
πληροφοριών που εκτελείται από στοιχειώδη
σωματίδια που κινούνται σύμφωνα με τους νόμους της
φυσικής και δεν υπάρχει κανένας νόμος της φυσικής
που να λέει ότι δεν μπορούμε να κατασκευάσουμε μια
μηχανή πιο έξυπνη από εμάς με κάθε τρόπο.
Άρα λοιπόν, μόλις τώρα είδαμε την άκρη του ευφυούς
παγόβουνου.
Υπάρχουν εκπληκτικές δυνατότητες για να
ξεκλειδώσετε την πλήρη νοημοσύνη που είναι
λανθάνουσα στη φύση και να την χρησιμοποιήσετε
για να βοηθήσετε την ανθρωπότητα να ανθίσει ή να
τη βάλει να αναπτυχθεί με νέες μεθόδους.
ΕΡΩΤ : Είμαι μπερδεμένος γιατί, από τη μία
πλευρά, μιλάς για όλους τους τρόπους με τους
οποίους η Τεχνητή Γενική Νοημοσύνη μπορεί να
βοηθήσει την ανθρωπότητα να ανθίσει, και από την
άλλη, διαβάζω κάθε μέρα νέα δηλώσεις όπως αυτή
του ο Elon Musk που λέει ότι υπάρχει ένας νέος
επικείμενος κίνδυνος!
Μax Τegmark : Έχετε δίκιο. Έχουμε μία σχέση
σελ. 36

αγάπης / μίσους με αυτό. Αλλά αυτό δεν είναι κάτι
καινούργιο. Είχαμε μια σχέση αγάπης / μίσους με όλη
την τεχνολογία. Μας άρεσε πολύ η φωτιά γιατί ήταν
σε θέση να μας ζεσταίνει τη νύχτα και να κρατά τα
αρπακτικά μακριά. Την μισούμε επίσης όταν καίει τα
σπίτια μας. Όσο ισχυρότερη ήταν η τεχνολογία μας,
τόσο ισχυρότερη ήταν η αγάπη και το μίσος. Αυτό
για το οποίο μιλάμε εδώ, είναι η εμφάνιση της πιο
ισχυρής τεχνολογίας που έγινε ποτέ. Και δεν είναι
περίεργο που είμαστε ενθουσιασμένοι και νευρικοί.
Όλα αυτά για τα οποία αγαπάμε τον πολιτισμό μας
είναι προϊόν της νοημοσύνης.
Επομένως, αν μπορέσουμε να ενισχύσουμε τη δική
μας νοημοσύνη με την Τεχνητή Νοημοσυνη (Artifi-
cial Iintelligence-AI) , δίνει στην ανθρωπότητα την
ευκαιρία να ακμάσει όπως ποτέ στο παρελθόν και να
λύσει όλα αυτά τα ενοχλητικά ερωτήματα που μας
κάνουν αναβλητικούς.
Αλλά μας δίνει επίσης την ευκαιρία να ανελιχτούμε
όπως ποτέ στο παρελθόν. Είμαι αισιόδοξος, ότι
μπορούμε να δημιουργήσουμε μια εκπληκτική
τεχνολογία αν κερδίσουμε τον αγώνα μεταξύ της
αυξανόμενης δύναμης και του τρόπου με τον οποίο
e-Δίαυλος |
Εκτωρ ΔΟΥΚΑΣ (1885-1969): Φρούτα και Ρόδια
την διαχειριζόμαστε.
Επισημαίνω ότι στο παρελθόν έχουμε παραμείνει
πρωτοπόροι χρησιμοποιώντας την στρατηγική της
μάθησης μέσω των λαθών μας.
Εμείς εφευρίσκαμε τη φωτιά, τον τροχό αλλά και τον
πυροσβεστήρα!
Εμείς επινοήσαμε το αυτοκίνητο και έπειτα βρήκαμε
την ζώνη ασφαλείας.
Αλλά προσέξτε με πιο ισχυρά όπλα όπως τα πυρηνικά
όπλα και το super-intelligence, δεν υπάρχει κανένα
περιθώριο να γίνει κάποιο λάθος!
Είναι μια τρομερή στρατηγική! Θέλουμε να
σχεδιάσουμε με καινοτομία για πρώτη φορά και να
κάνουμε τα πράγματα σωστά από την πρώτη στιγμή.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Elon Musk
και εγώ και τόσοι πολλοί άλλοι στην κοινότητα,
είπαμε: “Κοίτα, είναι τώρα η ώρα να αρχίσουμε να
σχεδιάζουμε πραγματικά το μέλλον μας”.
Δεν με ενδιέφερε να υποστηρίξω αν πρέπει να
ανησυχούμε, αλλά : ποία συγκεκριμένα βήματα
μπορούμε σήμερα να κάνουμε για να δημιουργήσουμε
ένα καλό αύριο;
σελ. 37
Υπάρχουν ερευνητικά προβλήματα που θα χρειαστεί
να απαντήσουμε εγκαίρως και όχι μόνο να
περιμένουμε μέχρι τη νύχτα όπου ένα «μάτσο τύποι»
πιωμένοι με RedBull θα στραφούν στην Super Intel-
ligence.
ΕΡΩΤ : Μια ομάδα που φτιάξατε πρόσφατα με
συγκλόνισε. Είναι μία ομάδα πολύ ευφυών ατόμων,
όπως οι Demis Hassabis της Google και ο Ray
Kurzweil. Έμεινα έκπληκτος στο επίπεδο της
εμμονής γύρω από το θέμα, καθώς και πόσο λίγη
αντιπροσώπευση της διαφορετικότητας φαίνεται
να υπάρχει στη συζήτηση ή στη σύνθεση επι αυτού.
Μax Τegmark : Αυτή είναι μια τεχνολογία που θα
μας επηρεάσει όλους, οπότε χρειαζόμαστε όλους να
συμμετάσχουν στη συζήτηση. Το πρόβλημα είναι ότι
πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν να συμμετάσχουν,
επειδή δεν τους έχουν δοθεί ούτε οι βασικότερες
γνώσεις για το τι συμβαίνει και ποιες είναι οι επιλογές.
Είναι τόσο εύκολο να χαθείτε στα gigabytes και τα
teraflops. Έτσι προσπάθησα με πολύ δουλειά και
κόπο να γράψω το νέο βιβλίο μου «Life 3.0». Ως
φυσικός, μου δίνεται τη δυνατότητα να αποκτήσω
μια διαφορετική φωνή όταν μιλάω για μνήμη και
υπολογισμό, για μάθηση και για τις θεμελιώδεις
αρχές, αντί να θεωρούμαι ένας κολλημένος με την
τεχνολογία.
Προσπάθησα επίσης πολύ σκληρά να μην αποφεύγω
τις κοινωνικές επιπτώσεις αυτού του γεγονότος γιατί,
τελικά, όπως και με κάθε τι, πρόκειται για το πώς θα
το χρησιμοποιήσουμε. Αυτό που με ενοχλεί επίσης
είναι ότι βρίσκω ότι τα μέσα μαζικής ενημέρωσης
επικεντρώνονται αποκλειστικά στα αρνητικά, ειδικά
αν κοιτάξετε το τι κάνει το Χόλιγουντ για όλα αυτά.
ΕΡΩΤ : Θα ήθελα να πω ότι για να μπορέσουμε να
κάνουμε την Τεχνητή Γενική Νοημοσύνη (AGI)
πραγματικότητα, πρέπει να συμφωνήσουμε ότι
όλα πρέπει να κινούνται προς μία κατεύθυνση,
συμπεριλαμβανομένων των δυνατοτήτων μας στον
τομέα της τεχνολογίας και της επιστήμης;
Μax Τegmark : Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι
θα φτάσουμε τελικά στο ανθρώπινο επίπεδο της
Τεχνητής Νοημοσύνης. Σέβομαι τους ανθρώπους
που πιστεύουν ότι δεν πρόκειται αυτή να γίνει
ούτε στα επόμενα 100 χρόνια, αλλά υπάρχουν και
πολλοί κορυφαίοι ερευνητές από τις κορυφαίες
κατασκευαστικές εταιρείες, οι οποίοι πιστεύουν ότι
e-Δίαυλος |
θα συμβεί εντός των επομένων δεκαετιών. Άρα είναι
σαφώς μια πιθανότητα.
Όπως είπα, νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι έχουν
κολλήσει στην άποψη ότι πρέπει να είμαστε
«φτιαγμένοι» για να έχουμε νοημοσύνη και ότι αν
δεν είστε από σάρκα και αίμα, είναι αδύνατο να είστε
πιο έξυπνοι, επειδή υπάρχει κάτι μαγικό για τα άτομα
με άνθρακα που έχουν ψυχή ή κάτι τέτοιο. Η άποψη
μου είναι ότι είμαστε υπερβολικοί. Παλιά συνηθίζαμε
να λέμε, “Ο ήλιος περιστρέφεται γύρω από τη γη και
είμαστε τόσο διαφορετικοί από οτιδήποτε άλλο” και
“Είμαστε κατασκευασμένοι από άνθρακα. Μόνο αν
είσαι από αυτό μπορείς να είσαι έξυπνος”.
Θεωρώ ότι δεν υπάρχει επιστημονική βάση σ’
αυτό. Πρέπει να είμαστε πιο ταπεινοί και να
συνειδητοποιήσουμε ότι η ζωή είναι ένα όμορφο
πράγμα που μπορεί να συμβεί με ή χωρίς άνθρακα και
ότι βρισκόμαστε σε μια πραγματική τροχιά προς την
οικοδόμηση ίσως άλλων μορφών ζωής, αλλά αυτό
δεν πρέπει να το πάρουμε με ελαφρότητα.
ΕΡΩΤ : Έτσι μιλάτε για την οικοδόμηση της ζωής
version.1.0, v.2.0 και v.3.0, και αυτό μου θυμίζει την
κλίμακα Kardashev. Ας μιλήσουμε λοιπόν για το
σχεδιασμό! Πώς σας φαίνεται μια σχεδιασμένη ζωή
v.3.0;
Μax Τegmark : Όταν μιλάω για το σχεδιασμό της
ζωής μιλάω για κάτι που παίρνει τον έλεγχο του
δικού του πεπρωμένου και αποφασίζει πώς θέλει
να είναι. Τα βακτήρια δεν σχεδίαζαν το υλικό ή το
λογισμικό τους, και οι δύο εξελίχθηκαν μέσω της
φυσικής επιλογής!
Ένα βακτήριο έχει υλικό που αποτελείται από ένα
«μάτσο» ατόμων διατεταγμένων με ένα συγκεκριμένο
τρόπο, καθορίζεται από το DNA και έχει λογισμικό
που υλοποιεί ορισμένους αλγορίθμους, οι οποίοι
καθορίζονται επίσης από το DNA.
Έτσι, εάν έχετε ένα βακτήριο που τείνει να κολυμπήσει
προς περισσότερη ζάχαρη αντί για λιγότερη ζάχαρη,
αυτό απλά, είναι ένα απλό μικρό πρόγραμμα που
είναι δικτυωμένο μέσα στα βακτηρίδια.
Τα βακτήρια δεν μπορούν να αποφασίσουν αν θέλουν
να γίνουν ανθεκτικά στα αντιβιοτικά - δεν μαθαίνουν
τίποτα. Μόνο κατά τη διάρκεια πολλών γενεών το
λογισμικό εξελίσσεται και γίνεται διαφορετικό.
Στη Ζωή επιπέδου ‘‘Life 2.0’’ - που είμαστε εμείς -
έχουμε μια αξιοσημείωτη ευκαιρία να σχεδιάσουμε
σελ. 38
το λογισμικό της επιλογής μας, οπότε αν κάποιος
επιλέξει ότι θέλει να γίνει δικηγόρος, μπορεί να
εγκαταστήσει μια ενότητα λογισμικού στον εγκέφαλό
του πηγαίνοντας στο νομικό σχολείο και ξαφνικά θα
έχει όλες τις πρόσθετες γνώσεις και ικανότητες που
δεν είχε πριν. Ή μπορεί να επιλέξει να μάθει μια ξένη
γλώσσα.
Στην πραγματικότητα, το DNA σας αποθηκεύει
περίπου ένα gigabyte πληροφοριών, αλλά ο
εγκέφαλός σας αποθηκεύει περίπου 100 terabytes
των πληροφοριών, πολύ περισσότερο, 100.000
φορές περισσότερα και οι πληροφορίες αυτές
εγκαθίστανται σε μεγάλο βαθμό στον εγκέφαλό σας
κατά τη διάρκεια της ζωής.
Το αποκαλούμε μάθηση, αλλά εγώ την λέω
εγκατάσταση λογισμικού, κατ’ αναλογία, και μας δίνει
Νικός ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΟΣ-ΓΚΙΚΑΣ : Σπίτια σε ξηρό
τοπίο, 1978.
e-Δίαυλος |
απίστευτη ελευθερία να αναλάβουμε τον έλεγχο της
ζωής μας. Μας επιτρέπει να ρωτήσουμε: “Τι θέλουμε
να μάθουμε και ποιοι θέλουμε να γίνουμε;”. Είναι
αυτή η ελευθερία που μας έκανε κυβερνήτες αυτού
του πλανήτη. Είναι επίσης γνωστή ως μια πολιτισμική
εξέλιξη, όπου μπορούμε να μάθουμε πράγματα από
άλλους ανθρώπους.
Τι γίνεται με το υλικό μας; Μπορούμε να το
αναβαθμίσουμε λίγο. Έτσι γινόμαστε η ζωή 2.1.
Μπορούμε να βάλουμε τεχνητά γόνατα, βηματοδότες
και κοχλιακά εμφυτεύματα, αλλά δεν μπορούμε να
κάνουμε πολλά για να ζήσουμε σε 1 εκατομμύριο
χρόνια και δεν μπορούμε να έχουμε εκατομμύρια
φορές καλύτερη μνήμη.
Αλλά αυτό δεν είναι ο θεμελιώδης νόμος της φυσικής?
Είναι ακριβώς το είδος της ζωής μας, το οποίο
δυστυχώς έχει υλικό που είναι δύσκολο να
αναβαθμιστεί.
Όταν πεθαίνουμε, σχεδόν όλες οι πληροφορίες που
συγκεντρώνουμε καταστρέφονται και πάλι. Δεν
μπορούμε απλώς να δημιουργήσουμε εφεδρεία από
τον εαυτό μας.
ΕΡΩΤ : Εξαρτάται τι κληρονομιά αφήνετε πίσω;
Μax Τegmark : Ωραία, μερικοί από τους Μότσαρτ
μένουν πίσω, αλλά οι περισσότερες πληροφορίες στο
μυαλό σας καταστρέφονται.
Η ζωή 3.0 είναι η απόλυτη ζωή, η οποία γίνεται
εντελώς ελεύθερη και παίρνει τον έλεγχο του δικού
της πεπρωμένου.
Τότε η δυνατότητα για το τι μπορεί να κάνει η
ζωή απομένει στον Νου – που όχι μόνο μπορεί να
ζήσει για όσο χρονικό διάστημα θέλει, αλλά αν
θέλει να ανθίσει σε ολόκληρο τον κόσμο μας τότε
κυριολεκτικά ο ουρανός δεν είναι πλέον το όριο.
ΕΡΩΤ : Μιλάτε για την ύλη και την ιδέα ότι κάτι
υπερβολικό μπορεί να ζωντανέψει έτσι όπως ο
Φρανκενστάιν καταλήγει να έχει νοημοσύνη. Όπως
λέτε, “δεν υπάρχει κανένας νόμος της φυσικής που
να μας εμποδίζει να κατασκευάζουμε νοήμονα
ομαδοποιημένα σωματίδια που θα είναι πιο έξυπνα
από εμάς”.
Μax Τegmark : Μίλησα γι’ αυτό γιατί νομίζω ότι
αυτός είναι ο λόγος που τόσοι πολλοί άνθρωποι
δεν βλέπουν την εξελιγμένη Νοημοσύνη (AI) να
έρχεται. Πιστεύουν ότι πρέπει να υπάρξει κάτι
μαγικό που συμβαίνει όταν πηγαίνουμε από τη
σελ. 39
συνηθισμένη ύλη σε κάτι έξυπνο. Στο Φρανκενστάιν
υπάρχει μια φωτεινή έκλαμψη και κάτι μαγικό
συμβαίνει. Οι άνθρωποι σκεφτόμενοι ποία είναι
η διαφορά ανάμεσα σε ένα νεκρό σφάλμα και ένα
ζωντανό σφάλμα καταλήγουν στο ότι το ζωντανό
σφάλμα περιείχε κάποιου είδους νεραιδόσκονη. Οι
σύγχρονοι βιολόγοι πιστεύουν ότι το σφάλμα είναι
ένας μηχανισμός και έτσι το νεκρό σφάλμα είναι
ένας σπασμένος μηχανισμός.
Τα σωματίδια είναι διατεταγμένα διαφορετικά,
οπότε αν κοιτάξετε ένα «πακέτο» ύλης και ρωτήσετε
ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στον εγκέφαλό σας
και σε ένα καρπούζι, είναι ότι ο εγκέφαλός σας
είναι ευφυής και ότι το καρπούζι δεν είναι επειδή
είναι κατασκευασμένο από διαφορετικά στοιχειώδη
σωματίδια; Όχι, είναι και τα δύο κατασκευασμένα
από τα ίδια στοιχειώδη σωματίδια, τρία από τα
οποία: κάτω quark, πάνω quark και ηλεκτρόνια.
Η μόνη διαφορά είναι ο τρόπος με τον οποίο είναι
διευθετημένα.
Όταν η IBM Deep Blue έβγαλε από τον θρόνο
του τον Gary Kasparov στο σκάκι, οι άνθρωποι
είχαν προγραμματίσει πως παίζεται το παιχνίδι και
ο μόνος λόγος που ο υπολογιστής κέρδισε ήταν
γιατί αποφάσιζε ταχύτερα. Αλλά όταν ο Magnus
Carlsson έπαιξε, όταν ήταν 5 χρονών, για πρώτη
φορά στη ζωή του δεν ήταν πολύ καλός, αλλά μετά
από επανειλημμένα input data, έγινε παγκόσμιος
πρωταθλητής. Ο Deep Blue δεν του δόθηκε η
δυνατότητα να κάνει κάτι τέτοιο.
Τα σημερινά συστήματα Νοημοσύνης (AI) αρχίζουν
να μαθαίνουν όπως κάνουν οι άνθρωποι, και αυτός
είναι ο βασικός λόγος που τελικά θα ξεπεράσουν
τους ανθρώπους και θα γίνουν πιο έξυπνοι από τους
προγραμματιστές τους.
ΕΡΩΤ : Φαίνεται σαν να είναι λίγο παράξενη η
χρονική στιγμή που μιλάμε για αυτό, σα να είναι
σχεδόν υπερφυσικά συμπτωματικό. Σαν να είναι
λίγο φτιαχτό, μπας και είναι σαν προσομοιωμένο
σύμπαν;
Μax Τegmark : Όπως γνωρίζετε, έχω ένα
επιχείρημα γιατί μάλλον δεν βρισκόμαστε σε ένα
προσομοιωμένο σύμπαν. Αλλά όπως είπα πριν, αν
νομίζετε ότι είστε, τότε απολαύστε τη ζωή σας στο
έπακρο! Πριν οι προσομοιωτές σας, σας βαρεθούν
και σας απενεργοποιήσουν! Αλλά αυτό που
σίγουρα γνωρίζουμε είναι βέβαιο ότι, δεδομένων
e-Δίαυλος |
των νόμων που διέπουν το σύμπαν μας, είτε είμαστε
προσομοιωμένοι είτε όχι, η ζωή δεν βρίσκεται κοντά
στην πλήρη αναπτυξή της, δεν έπιασε την κορυφή.
Έχουμε αυτή την ανθρώπινη ιδέα, ότι είμαστε η
κορυφή της εξέλιξης και ότι είμαστε τόσο έξυπνοι
«όσο παίρνει», και αυτή είναι μια γελοία ιδέα για μια
τέτοια κοσμική προοπτική που έχει το σύμπαν. Γιατί
πρέπει να εξαφανιστούμε ολοκληρώνοντας έτσι
αυτή την μικρή εξέλιξη σε αυτόν τον μικρό πλανήτη,
13,8 δισεκατομμύρια χρόνια μετά το μεγάλο bing
bang; Νομίζω ότι είναι μια πολύ αλαζονική ιδέα.
Φαίνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος του σύμπαντος
μας δεν έχει ακόμη ξυπνήσει. Αλλά αν μπορέσουμε
να βοηθήσουμε το σύμπαν μας να ζωντανέψει
περισσότερο και βοηθήσουμε τη ζωή να ανθίσει εδώ
και αλλού για δισεκατομμύρια χρόνια τότε νομίζω
ότι θα ήταν όμορφο.
ΕΡΩΤ : Λοιπόν ναι, υπάρχει πάντα το ζήτημα της
υπεροχής;
Μax Τegmark : Λοιπόν, νομίζω ότι είμαστε στην
ασφαλή πλευρά και πρέπει να προσπαθήσουμε να
διαχειριστούμε τον πλανήτη μας πιο υπεύθυνα. Τον
άνθρωπο τον περιβάλλει η απειλή των μελλοντικών
ηλεκτρονικών συστημάτων, θέτοντας ερωτήσεις
όπως: “Οι δουλειές μας πρόκειται να εξαφανιστούν;”.
Αλλά αντιμετωπίζουμε ακόμα πιο επείγουσες
ερωτήσεις, όπως θα ξεκινήσουμε μια κούρσα
εξοπλισμών με ρομπότ δολοφόνων; Υπάρχει μια
συνεδρίαση των Ηνωμένων Εθνών που γίνεται
τον Νοέμβριο όπου θα συζητήσουμε αυτό το
συγκεκριμένο ζήτημα και θα καταστεί σαφές εάν
θα έχουμε ή δεν θα έχουμε μια διεθνή συνθήκη για
αυτό.
Αυτή δεν είναι επιστημονική φαντασία, συμβαίνει
τώρα και αν πάμε με στόχο να μη το λύσουμε
αυτό, τότε ξεχάστε τις τρομοκρατικές επιθέσεις
με αυτοκίνητα, Kalashnikovs, και τα φορτηγά,
γιατί έρχεται οι τρομοκράτες του αύριο που θα
χρησιμοποιούν όπλα που μπορούν να σκοτώσουν
εκατομμύρια ανθρώπους με τη χρήση νοήμονων
drones με AΙ, φτιαγμένα τέλεια για δολοφονίες
ανθρώπων ή δολοφονία μιας συγκεκριμένης
εθνότητας.
Θα καταλήξουμε σε μια φρικτή κατάσταση, όπου
τα εθνικά κράτη θα δώσουν βασικά μεγάλη
επιρροή σε τρομοκρατικές ομάδες και σε άλλους
μη κρατικούς φορείς, οπότε υπάρχει μεγάλη ώθηση
σελ. 40
από την κοινότητα της Τεχνητής Νοημοσύνης για
να σταματήσει κάτι τέτοιο. Αυτή η ανοικτή επιστολή
ήρθε από τους ανθρώπους που δημιούργησαν
την Τεχνητή Νοημοσύνη, λέγοντας ότι θέλουμε
η Τεχνητή Νοημοσύνη μας να χρησιμοποιηθεί
για να δημιουργήσει ένα καλύτερο μέλλον και όχι
για να δημιουργήσει μια νέα κούρσα εξοπλισμών.
Αποτύχαμε με την επιδημία των πυρηνικών βομβών.
Έχουμε 15.000 από αυτές, τώρα μάλιστα με τους
Kim Jong-Un και Donald Trump σε ένα πυρηνικό
ανταγωνισμό.
Αλλά με την τεχνολογία AI δεν θέλουμε να
καταλήξουμε έτσι. Ας προσπαθήσουμε να είμαστε
πιο ενεργητικοί. Οι επιστήμονες που κατασκευάζουν
την τεχνολογία AI είναι πολύ ιδεαλιστές. Θέλουν
να θεραπεύσουν τον καρκίνο, να εξαλείψουν τη
φτώχεια και να δημιουργήσουν ένα καλύτερο
μέλλον, αλλά υπάρχουν και άλλοι που θέλουν να
το χρησιμοποιήσουν για δικούς τους σκοπούς, κάτι
που θα ήταν λιγότερο ευγενείς. Δεν μπορούμε να
αφήσουμε αυτή τη συζήτηση στους στρατηγούς του
κόσμου!
ΕΡΩΤ : Είναι μια τόσο περίεργη αντίφαση, αυτοί οι
τεχνητοί τιτάνες που έχουν απεριόριστα χρηματικά
ποσά για να δημιουργήσουν τεχνολογίες για
άνανδρους σκοπούς, και από την άλλη να λένε
στους όλους να μην το κάνουν ενώ αυτοί το έχουν
ήδη φτιάξει. Δεν έχει νόημα.
Μax Τegmark : Δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο
σχετικά με αυτό. Ποιοι ήταν οι πρώτοι άνθρωποι που
προειδοποίησαν για την πυρηνική βόμβα; Είμαστε
εμείς οι φυσικοί, επειδή ήμασταν οι πρώτοι που
καταλάβαμε τους κινδύνους.
ΕΡΩΤ : Αλλά αν είχα ένα 5χρονο παιδί δεν θα του
έδινα ένα παιχνίδι που δεν θα μπορούσε να χειριστεί
αν δεν ήταν έτοιμο γι’ αυτό. Έτσι δεν είναι?
Μax Τegmark: Είναι ένα έγκυρο σημείο. Δεν
θα δώσετε σε ένα 5χρονο παιδί ένα κιβώτιο
χειροβομβίδων για να παίξετε, αλλά αυτό ακριβώς
θα κάνουμε εάν δώσουμε στην ανθρωπότητα την
τεχνολογία που δεν είναι αρκετά σοφές στο πως θα
το χειριστεί. Αισθάνομαι έτσι τον Kim Jong-Un και
τον Donald Trump να παίζουν με τους πυρηνικούς
κώδικες. Δεν εμπιστεύομαι κανένα από αυτούς με
αυτό το είδος προηγμένης τεχνολογίας.
e-Δίαυλος |
ΕΡΩΤ : Σε έναν κόσμο όπου η Τεχνητή Νοημοσύνη
έχει εξέχουσα θέση, τι συμβαίνει με τη γενική
υποδομή, τα έθνη, το γενικό τοπίο, τον τρόπο που
ζούμε;
Μax Τegmark: Οι περισσότεροι άνθρωποι
θεωρούν δεδομένο ότι αν τελικά οικοδομήσουμε
ανθρώπινο επίπεδο τεχνητής νοημοσύνης, αυτό
δεν θα αντικαταστήσει τον εαυτό του, αλλά είναι
μία αλαζονεία μας και πάλι. Τι συμβαίνει στην
ανθρωπότητα; Τα πράγματα δεν πήγαν τόσο καλά
για τους Νεάντερταλ όταν εμείς τους αφανίσαμε. Η
διαφορά είναι ότι αφόσον είμαστε εμείς αυτοί που
δημιουργούμε την Τεχνητή Νοημοσύνη, φυσικά
και έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε τα πράγματα
καλύτερα για τον εαυτό μας και δεν υπάρχει κανένας
λόγος για τον οποίο δεν μπορούμε να συνυπάρξουμε
με άλλη νοημοσύνη. Ένα παιδί ενός έτους μπορεί να
ζήσει με τους γονείς του και όλοι μαζί να κάνουν τη ζωή
τους καλύτερη. Αυτό είναι ένα θετικό όραμα για την
Τεχνητή Νοημοσύνη. Μπορούμε να δημιουργήσουμε
έξυπνες μηχανές Τεχνητής Νοημοσύνης που έχουν
στόχους ευθυγραμμισμένους με τους δικούς μας.
ΕΡΩΤ: Ας μιλήσουμε για το μέλλον γιατί ξέρω ότι
αυτό είναι κάτι που η ομάδα σας θέλει να κάνουμε,
είμαστε προφητικά πλάσματα. Μιλήστε για το
μέλλον και την έκρηξη πληροφοριών από 100
χρόνια από τώρα, ή ακόμα και 1000 χρόνια από
τώρα.
Μax Τegmark : Περιγράφω ένα ευρύ φάσμα
σεναρίων στο βιβλίο μου για το πώς τα πράγματα
μπορεί να καταλήξουν. Αλλά η ερώτηση «τι θα
συμβεί» είναι λάθος! Είναι σαν να ξεκινήσετε έναν
πύραυλο και να ρωτήσετε “Αναρωτιέμαι πού θα πάει
αυτός ο πύραυλος;”. Αυτό εξαρτάται από το πώς
το προγραμματίσατε. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να
ρωτήσετε πού θέλουμε να πάμε;
Έτσι σήμερα, αφού έχουμε μια ανησυχία για τους
αγαπημένους μας που πεθαίνουν από καρκίνο, δεν
θα ήταν ωραίο να τον θεραπεύσουμε?
Δεν είμαστε αρκετά έξυπνοι για να το καταλάβουμε
ακόμα, αλλά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την
Τεχνητή Νοημοσύνη για να βοηθήσουμε να φτιαχτεί
η θεραπεία.
Σας ρωτώ : γιατί αντιμετωπίζουμε προβλήματα
με την αλλαγή του κλίματος; Γιατί δεν έχουμε
καταλάβει πώς να κάνουμε πιο αποτελεσματικά τα
σελ. 41
ηλιακά πάνελ; Γιατί δεν έχουμε καταλάβει πώς να κάνουμε την ενέργεια πιο βιώσιμη σε πολύ φθηνή τιμή;
Και η απάντηση είναι : Γιατί δεν είμαστε αρκετά έξυπνοι!
Η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να μας βοηθήσει με όλα αυτά. Θα υποστήριζα ότι για κάθε ερώτημα που μας
ενδιαφέρει - από τη φτώχεια έως την κοινωνική δικαιοσύνη σε ασθένειες και λιμούς - μπορούμε να βοηθηθούμε
πολύ από την Τεχνητή Νοημοσύνη.
Η κύρια απόφασή μου να γράψω όλα αυτές τις σκέψεις στο βιβλίο μου είναι γιατί είναι πολύ δύσκολο να
καταλήξουμε σε ένα σενάριο όπου δεν θα υπάρχουν κάποιες αμφιβολίες.
Νομίζω ότι όλοι πρέπει να έρθουμε σε συνεννόηση ώστε να συμβάλλουμε στο να το κατανοήσουμε!

Το άρθρο επιμελήθηκε ο Αλέξανδρος ΤΖΙΟΛΑΣ από δημοσιευμένη συνέντευξη την 31.8.2017 του καθ. (MIT) Μ. Tegmark.

Αγγέλα ΤΣΑΜΑΣΙΡΟΥ : Μονεμβασιά.

e-Δίαυλος | σελ. 42