You are on page 1of 128

._.

ti ~rti • leJl.ul' .• ,..


11.lr!'QMIJO,.l
,.r,,..fff'.
rt-l-'!li~~.m :

Cc t 0 11""'ªf.,:.,p1,1
W f ,b n<k , .,dr " d u l',m nmm ., .i- ide 111"l'u l,l i~.,,;,, ., lóH
Caorl, ,s l), ,1;,nm <11i<I
de 11.r.idr,•ck, d" la_}-!csli.>t l >ê'qUC ,k I• ~ , _.""" " k F., a n r<,, • í-li.úlid,; d " •·t•m íefl
.Ju Ãt i~,1.s
,c n " t.ri.ll .\lT..1iN.:
r"l'.~iiJ. ç_fc,.: ?ti1=..t
i:"..an
;C 11 1vp êa1 ,~ç::1,
1N-i.:.~ ll 1.1 -

1.1.ih' lii...·,n. "d J'11hfi~a.dr1 11,1~ ~n""l~1.1J, ~ r ..i11,;,::


1,.11nl.lt J ~
..A ~ u ,lih,Ll•~(";ll~:
u ln Q-1
<""'..a
1rhlii k) ru 1ir1.11 ~.t íJ'..t
mt :1it l d ~ A0 J r..1~ki 11 ~"LIU ,,•r. ,J, i.\1 • "'1 m JL .. '.f •·tt 1~ ·. oL:11
1HLLotill ul H L !:ij , ~ii '
d•I),lt,11ln:1.,.
u":1lo filt~n , & d3 , 1t..... i!i_ ~ .) t.·uc.rio ro e l!V f OJ~~ -
O ÓDJ:0 À DEMOCRAÇIA
)ácques Ranciere

:nuv u .10
M ,ritma Edúdar

r;.,-. ""rE:-~"F,...
CO , l i' Q 1R I.IIL
ç ,,py, ii;l,t J,··.n.1c.l i,;~o ç n..,1.:mp,, !~li1.,,.;..t 2,H ·
Cop ,r•i11 .h1 Q l.;iir~hri•l•,ç .:;.Jõ1i,.,
, •• 2;{.HJ$
Ól.,110orli;:õn;ih/..tJJmi= de L•·J;w,,,.-
·,,uk ·

,(.i, .,.,/1m1t,i1>1,/;1.,rinl 1 . n.i.Jink ]og.


JMl(ll" 1iihi '1h:o\ .cmê ~ IQ.!1db ,"'l;lremi
t Íif n l 'Íir t JJ .r,/it ,;ri 14/• 'l lo:tl:1:.·fü l,Fll' o

1ntdil{nõ • Ma ri~.na Ecfola r


hrpam(J ,; ·Jr,ã.ot\!l.;:
;and,., lb.: ha111kl
1, fc,11~.. b C:<1JCrrl.c"'
Rt,.;1.,J ""Hll' <:•
'Jn.'tN·Jabrr o ,t u tor li _<Cllf li.cm•,"
Ôt/',r Ruru.Mo AI~
t;,i~ ~""~I""C.._1hn R.:n·\ ., ~ V...~ U1n.a
' ·r.,,;/1,íJ" Carl°" R,:,,1:111c-

OIP -[i!V, S lL LAT,\LOCAÇiiO NA l'Unt. l C.:AÇÁO


SIND1C.;\"l"O Ni\CION-'1.1)0~ '~0'1'1"01(~!$l)f'. UVl!lOS , HJ
RI S110
1;i~~. J~;,;,11• • '1940·
R.!!11
O ,.,! ,o~ ~c-mQÇ11,1çi,- I J;u;qu"' .R..nçla ,e ; t ,.~,h,.çõioM :.rfa 11:1
f.dul,.._ • i. ed . • Sio l':.111<1t ~ol.1001, ,r,o, ::to 1-4.
n,-
,; .:k : b ho:i d !I'!;ltdo!'mt;>;;,,nJc
11'.a,lt.f\"'J
lSIIN 97S •IIS.•7'5:'.Y.l
•oiC>O•I
L. S..,cit:,li~m" . 2. D c,r;, .,,... 1.· n1ulo ..
M-1,H(,'J coo, :nu:
:L>U: '.121.i'

É y,- 1.d:1:oi ·~r,001,,) .....,<11<


:!,l<j•t:CrP""'~
d ._...:,: liY<\> WIH ,J , C:~j., ,L-,.G ilulu1inr• >d:a ....Jjmr.,,.

ílÔITI:.:-. 1'0 HDf f úR IAI,.


J inl.:i" .61' füJitq, rc, A;i,Clâlcl<>~ ,l «:/s,.
lt, ... l'<:í.:,,,.; l.~lt<'..373
oS'\'1,,12.000 :;.s.,Paut" SP
i;,vf ,u;: (1 L}JS7$ -12:Sô i J!ri'l.(.~r.,
.,d,~1E11,uiiern J'<><ldi ,lo!u .1,ó'.01A,l .r ,.w.w,i ,, ,,1e;,n1"-:ic.l
'i1..:,, õ.>I
, ,, m ,br
.......,.,
••11<> ·.,riol.w,,rclprc...,,.<l ilt.tll I www .facdModkooJn ll M, ilt'<tl1"-'
tc'lfl•l"-'1"-"-!i,
.,.......,.tw;11.c r,ço,-,l~J i1o~bQi1;1J1,p<;> 1 www .)'01>11•b<'.=n• l •mp,,:11~,!,)Q, ;;:,,1ni"'
SU M ,\ I{ 1.0

1nl' rod u_çffo 7

A poHtic .a ou o p,stÓr p rdido 17

Dt~mo<.:r,1dn, repúbl ica, .rc,pre~'lf!


n tn_ç
.fü) 67

As ra7.õcs de mn ódio 91
l N 'l.' l.tODUÇÂO

Um,t j,ovem <1ucm:mtéin a ~=nrn$'a cm :n1:;pcn~c co 11n o rch110 d~


u1n;l ,lgr ,c:-s';in jm:.gin:k i,1· ;1<.l.:,lese·nt c:: l]Ll,;i su recui,;am a lir a r
ú vé,L, n~ cscoh1, o ·d é fici t cb PrevídL'.~n ci,;,. Soe .ia!; M on t esquiçu,
Voha iré e lktudtda: irn dc:.~bam::,1ndo R;1cinc e Cornci 1H~ n o.~ re.\'tos
l'ina1$do cn si 11o m é ,~io : assa i ,Lriadrn;<1u1;
ado.~ no:;1:;,.;1nH.-::
:1pn:::.."\:ut
fo;,..._ :fí ) do si_~tcm <1de: ,apos c ni;1-
:m manif. -~·ila~Õé.'>pd:1 n 1:11u.I1c 11ç
clo rfa; Ulll.i 8'tlll<kê,,,J.L'
• ÇJI.IC cri:!l tiln CHr .,;;o COn1 :.r.:lt.::
fiÍ O p:.u:alcla; O
,wa ilS'õ dm ll;'ll/ilJ sl=•l, do n ~n.to
CL'.'>;t1 l1omo!;Scxual e da rcprodus;ão

~ic~~ .:,;.
A~ ,/t'•r.rwl.! in csi :1!'<:h:,d m.,n! o :<dlt· c-n~iw , csu ,1>1:~!"
t<•r, dc g r.rnd c pr c:.s-
lÍJ!i<l, (,li.!" n:,;n11;in1 scui: .1,l u1 11< ·I c-nl .:o.n~urw ~ alt :mumh. : compct i,1i, .-o s ·é n::is:
(lu., is ._-,.1O(foL1 .i;c r ,1 lrne:rn.: a dit e pc.>litic., t· ,ec,.:in,\ m i<!-" da r ;t'l/lfll:, (!'\'. H.)
É inút il p!rnc u rn, n \1uc u1i ç ac.01w.::.im c ntn.s d e n;H urc ,,.a.
.11·1i.fici11L
t:io distinta . C nt'cn as du fi ósoÍo-lS (>U s _j. ·1 gcii:. iê 11tist1'IS:poli i i-
ou ps k,111;,il
01..>.-- ist:i:. jon1:1 lis1:ts:ou escrit or~ j á fo rn c.::cr~in, :1rc.,;;-
, pro ,g~mn:t.~ •
p ost.i en1 lkrrn; : e m ai~·)li:vr o:;, ar11g ·" e mni;.,;:trt igc..'I.<;
1na is prog.r:1,1ua s d~ 1.d ~, ·i'.';ao . Sc..
~gundo c 1cs, tl.."I kis: é:-St.:s~'-ir11r
1
o!1W!<:
traduzccn n o ,m al ~ ,·o tlo:;·-c..,se,'ic(eitos t · 11, u:n11;,i.(m i.ta.
u n1 m.c..-;t
·;1rn;a. EJa.s:c cham:i. d •niOcr:id,1, iSlllIÍ, O rtlin o dôl>d cS{:jns ílim íl:i-
los i n<Iivíd ~,1,)S d :1 ·oc:jc<I:id e: d ~ n\a.,;;~am o d crn a.
1o:- ;;:,
o_·,·:1.:Yi:.en"1 ti c..tY ú~r1ü1·• :s.i .ti:t;saf:l~ ·sipgu .1.a . 11(.bv i~ · · : . .
· lf::,f,:f~t'is
que o ódio :i d e n\'I, c 1·aci a n 5o i n ,. idade. · t1tti'o·v~l 110 q nruuo ~'\
d ern o.crnd 1a, ~ po ,r u ill° ' rn:âío ' implcs: a pr6pria 1 ,\ l,n •r..1,é
111Hüw

~ ú:xp:re:.. ão d.e uin ód io . F i p r-im ci,1·0 u m i mn . hc, ,nvt.:.nt: 1,:J.


o 11:1
Gréd::11 Antiga po r a 1udcs c1u · viani " r,ufn:.l de tucfa rdcn"I l,i::gít1t-
m:1 n,o 1n o niná\'c.:: go\' rno la 1.n.Ultid 5o. Coln'hH1 u t: ni( >:.inô -
nim de abom ina~;io p~1ra wdos os que acreditavam que o po de r
cabia dt . direi lo ,Lt..'>S c1m: a ele e ra1n dc-:.ti trnd
ot l d d h'>S por :H1,:,s ccimpr.: t1;1, ia~. A incb lulje ,~ u n,:i ab "1U 1trn1-

~rio parn a<1udes q u e 1~1:tem d~ ld diV".iiM re, •clad.a , i, Útlico fun-


d':.in'l<:O.o k:gítil'n o da <'.H'ganiz:ifã-. d .<t.-;
·CQm unicfad t:s hu .rHana ....
A v ioli:inc1í..td c~ c..:<'id i -:.:nu;1l. nã li,,~l úv id: 1. No 1,,. n Z-,, •.
·nt :111
d e o ,o bjet 'n dc-stc ]hTo, rdo s1mpt·s falo de (I\I'~ n fío te;:n hn nad a
! iI"I côU'l:1.1111
com · ~tqude s yuc o p m f. rcn1, ponanto . n ã('I tc:nhu
n ada qu - discutir · çum ,ele..">.
A l:id '.')d L'S$t! údio , à dc ~n ocracia , :i hi.stórfa co c1h ·,,r ·u :1s fo r.-
co 11h(:ccu duas g,rand . fr 1·mas hish.,ri :is:. 1[ouve a arte clús lc ·
gi:-h1dor,t1> ;1ris10 rala.<; · dou tu.,;.q u e quL">Cr:uncotnpor c;om a
demo -r.1.;i,1. ·cm1.-idel'nd:1 uin fiuc, incomorn ..h•d . A n.:d;t5,·:ãn da
Cuns t il:lii~âo clos Est:tdo~ Uni .do ,s: é o cxem\ 'lo cláss ico ,Jc~ • tr· .;i..
bial ho d~ ·t:OIH_P?
·Siçuo acl orçàs e c,p.,di'.lrriodos 11ne ~n ii;mos i.ns-
t11·~icion :iis ~dtiu~ d o a tirar d o· (a,c~J.den1 oc cát icç1 o. nic.:lh o r q l1c;

$;.: po_di;1 .t irar dei!;. UFIS ao .mesmo l~mpo , êDnlê-lo csuitam ,cm ,(!
.. . ~ - '
·p,ir,1rr~::i'crvar do is hcn.:; c..:,n~ide:ildüs :;;iuf'.:• ~\iln s: . gm ·crn dos:
· .· m1:U10 •.~~!.'li riih)1r;.1n: o ~";l-
·r.cs·e :.•ild't:. :~.da 6 ..d.en; p·n:ip.l.'ic~·~1:_i.a.
• ,, - ' r . ,,,' ' • a '" • ,. · • • ' • " • • ~ • .' a • • • -~~ •

!' rhica. t:m :u o alui1emowc)<só ces . o de s.eu co nm.'iir16. ·


c.~<;ode;;;,.;
O jo\'e :in Ma rx não tcv ,e nc.n 'huma d ificulda. de p, ra <le-s·encl.u ·O
reino ~fa pr prícd;,,dc no J;uncl;11t1cm d11 <~n:;1i1u ifãO r~:r ~1'hli.c;1-
n :.i. Os legis la,do 1·c.., repuhlk :ã n ,.;,snll o li:o;r!Hn nc nhun 1 jfl.i.stéúo
d b:,.'O,Mas ele sot1bt: -e.:m1l)elecer um p.id rio de pensan cru.o q u e
ain cl:i. n ão se c.-sgotot : :t!'. lei~ ~ias: ins 1it uiçõcs da democ r::id~ ·oF-
n,.d sr.o :1;,; .1p;uê11e i ;1$ por tr;Ís das qu ·\11>
e o:- :ini.lrumento~ com
u:- quai:,; i,.·ecx1..m:co prn.far da d.1ssc hurguc...: :L A luut crnn r:1c.-.sas
:1pa.rências \o :rnou~se enl'ão a v ia para u111a democr .acia "rear·.
m,rn dc 1n Qçni d ~i em que a Hbcrdõld • e .i igualdad e utio ~crt,m.1
.· 11.ts ins:t·iu1 is-:õ·s d.i ld ;.1 do E:s:t:ulo, mm,. sc-
1n; 1is rcpr ·:.1.:rn ::1.d:1
1fom ,mcar m1d.,1snas . pl'ópria s fonna.,; da \'i<:b m:neri: 11c da ·:-.pc-
riên ·!a.scns \•d.
O no \·o óclio .à, dt:m o crnda qu e é o objeto deslt: li\•ro n:;io per -
1.oncc pror1 r i:11ncntc a n cnh u n'.I clf:.".,;.L~s n l1idt!k1:- , ,e 1nho .ni c:o·n"l-

'l)il'lc 4.:h_:mc1n4;1:- l ú H"iados d e u:ns e d,i.: oui-r s. Seus p1:1rw~, ·oz.·Cs


h ~1bitam todús os paísci,; <1u.c :!-C de cl aram não a.penas Est ado:;
• 11• ,) ,·, o 1o .i. r, e r.i ,.1 e K • . ç 1 ,\

dcn1ocni,i1;v~. rnas de111H'lcn 1 j;i:;; 1tmr cimrl. N(.:nl,1u1n reivi .ndiç,1


um:a dcmocr:1c1a mais real. Ao c ont ,rár ~o, i·odos dizc1 :n quç da ):t
é ,-,cal ck111.11ís. N'cn W
1unl :..ec1uei~.., d.is in:,;ti1t u i~· ,1c:-., ine -diz ,cn'I en-
carnar o 1>odcr do i'.lo,•o •~em 1.nopõ~: 1 leJidas ';\ rc.<tringir
1:";11
.
pode _- A-,nc
' --
itüca das in_s li
t.tl is-;õc~qm .:encan.t u o.-.c onti:1n I râ-
(•SSl~

d e ~fonteS<)U !e u , Mad ison ou . To <.fUeviU• não lhe$ i nft::rCtõs,1 .


rJ<,!QS
1~C{O-J'.l{W.0 C de Seus COS!,',ut;leS que d~:;;,'>C(IUC·i·:,,::111
,l ,. 11;ÍOd S insti•
l·1.ds::õc:s
de: seu podur. P.urt• de~. :i dc1n crnda n:h'.1é uma forma de
~~ro!l:ipjdo,--nJ,l~
' ·. : "gl.J.V:mo _(! _~1~ ·rJ~~.·!~!,";
l~a."- i_\'_ifr4~~-~-n ,JSi,!.Íêt,J~rs ~
<1'
cied~dc e o Esu1<lott t r a vês d e l_:i-l)t1i.ío-vaivé ·m que, à prtn . eira v ista ,
IKH1e pr1r,e:cer esl-ranho. 0:; n1c:.lnú$ c rítico ll1e.nrio s:e C:tíls:11:n
dt'.ã<lem.,nci, r C$S~1,inérk-1 de,;,1,ocr iíti c ;i d:.t q1..ml \•irfa l'odo, C.>mal
do respeito (1:15 difor ·n ç ;1:,;, do diF ·iu dm, n-1· nori.iis e ,d:1 11.Di111w(i\ ·t:

actíon [ação af1 r m a · i\•a 1que rn i na n. ,ssô u n iv!!rs Iismo re puh l icauo
são os 1>rlrn 'k05 a apfaud ir qu:m .do C.<:!-'a1nesma. t\i-néric.a trar:i. d,c-
t:"p:1lh :1r sua ch:1nocr.ici:1 pele, n,u mio ,n r ,wés .da lh rça da.s a.rm:is .
'lo s tm ,:.,;;i dt: nu,:r., cia r 5o é
Na rrc~·tlitfod..::, ,o disç1,,11·so d11.1p
llt:>VO . Nós no..,; :tc,c;,stu,n.:u,,os a. ou, •ir <1ue a dernoc:rad ,1 era o
pfoc- elos gõverno:.. , con .1 1;;);; - ·r,ão de todôs os ou 1·r s. Mas o nov o
s: ·1niou::nto :in1 idcmoc.,-álico trn7. um.i Vtir:são m, is pcrturhado-
rn da fón11u l,t. O g <.
"IV ·nto dt;nll< ')C:1":Ítico . ,k,._,i: 1nay ltmndu -e
ckixa cormn,p~r pda ~ ciedm.lc dcrnoenhii c a que qu~r que to~
dos :.cj,ml ig,u.1is e <p.,e l <las <1~ diferens~a:- sej;:im respi::ilad ;IS, En1
co1 ,1pcnsaçâc1, é bom , c1u;:md0 mobiliZ;.'1.r...._~índiví<:h1 ~ apátk lil da
-~(,c;icd,u:le dcrnc.:,c,ri'Írica :p~r:i1,t cnc.1·,.:1), tb gU1..:rr.1 ..:m dclêsa cloi;
v~dorci: da civili~,,s-;'io, :u11.1clr:$da luta d:•s i\·iHzaçGcs. O Hovo
6dio à cl,cmocr.u:i;,t pode :,;er n:sumitlo ·ul ,ii i ·n1 uma r ·s~ :;im-
pl ei::: s.ó existe li ma d~nH ,)Cra ia h l <!• .i que rc;,pri me a ç:1 l á.stro fe d :1
ci,vili;;,.t\f:~O d<.iinol"'r~tic;i_ /\s pró ;d m :1:-.p:'i&in:ts prôcur;un an afü ;ar
a { r1n:1ç:io e; ~-sd: m.:ccr as implka1-·,ô~ (~1.:.~sà \<:se. N:í~) ,.;,:;n·;\\;1
' - .
apcn~ . de de.~c~'\ ' {!f unia fornr'la da id~ q l ogia e.ontemp61·:inea.
loforma:-no:;. l'am hérn ~ohre o es tado do n4)sso ·m mdo -e o que,
~ çnn:udc- por polít ica. A:1sim, pod e 1'1
0:-:Jj1.1<klr.:1_co1npn:t·1 ~~ler
de modo 1;•>síl1vo .•) r,;,,,;;r,;.fi1~d:ilo
. co mido na pal :wrn dcmi.."lnad;i. e
.•...·.... .... ' "'" t:licç:nHar O i;ar:ik r in ii.i,.iod ,/s~1a •i,deia ,
0

' .. . - --
DA DliMOCRA.CU .. vn·ORIOSA
À DEM CRA :111. CRI MINOSí\

'A d •mo ·rnci.i crp:,ue--:-cn > OricntL: Médio ." Com esse t·ín~,lo ,
urn a rc,•i:<aa(jlH! c:irreg~• ,i b:in<lcir; L de l,ber.tl'ii;mo N .:o n i'Hlitiôo
,memorou, hi al;gum fcmpo .•o sucesso da.s dc:i -i:ks n I Iraque
e ~s ,n,:inifos , fõcs de l~e inll <:lco n1-r~1. a Síria.•. O · l 1gi(l d~ de~
mocr;1cia vi 1or~t ,-::i veio acompanh,1do .!IJ>Cn.lS de con1;;:nt;Íric:;
p ccific:; n i;;uH a l\:iU .irc za. ·• us lim11cs dt! sila
<1uc (.;..'i dcnl<lCl'll ·i:i. 1::Lt
t'rcun f,iv,t, como -cxplic;i:v.i anu ::s de m:iis: nad a o :inig:o apesar
dos protes"télS da<tU·1...-s
id ·allmis 1,ar.1 quem :i dcrn o;;racia é o go-
n :rno d p w o por cllc n, t:,;1'11(1 •, pun ,mw , 11i1 p od;.:.-.:u rn1z:i fa
14 i'i D 1 < :,. U !, M • !lt C li ~

,k fora pela fors-:1 da~ .irn a..-;


. t!lla l"riu n f:. va . wmr ~t)ll eguinlc, se
so,ul"'>éss·mo 1~ onskled-la
0 de um pontt) Je visrn , •,1li:aa, ·4;;1a-
r:iod, seus '1~·ncfkios pr;íii :cos da uropi .:t h gc,v · 1· w d• püv(I
p r e le tn(::,,mo. lvfo~ :i I'ç~o da:d,1 .10~ id •a.listas 111:i~ ohri,;, v;i :i

ser rcalist::i~ ao <1


.- -~. . . . "
.:;:l·rt ·11H). A. d" úvcrac ·;1 ltíunfa \'a n'l,1s ·ra né -
ccss.,foio ter em menu : ludo "l u .. seu triu rifo significava: .levar :1
()lcú11oc r a ~!,l ::1 u l 1m p wo · 1~:io '., 1 \ta r a pê ,~a s õ.<: l iGn efí ~j s d i
fa ,t~dú 'co,;$l'irudon~I ., e}ciç.õcs C imprc lS\I li\•re:;: í~kv,u · _mn1.
bi:n~.a b~S'!'YJ.~~ ·..'.,.-. ·:.,•.: .-.: ·_.· .". · : · ... -· .'' ·. ~ . - . ... -. .
Aiil.<lanos :1 m'brnn1os dà- ,deciaraçilo - ...
.do m 1nis l·r. eia í.)eíe,:;~,
norte-america n o oohrc. or:S:'.lques 'l.l e ocor .rernm ap6s a c1u ·d:1
c: h,wí.u11li$ kv.i .l, , ;,i
d~ Sa<lc!;u'.n. 1-lusi-~h1 . Ele:.Ji:-::-e,CJill SÍI\U::.'-(j, {1u-
liberdade ao:: iraquiano~ . Ora, a Hbertladc é 1amhé.1n a 1il1oCrd:.1d<!
de crr.i.r . A <.lccl.:1r.~
-• o não é apenas um gr.lcr:jo d-.: ci r c lUl'I tán-
cia . '.Faz. p:lrte eh.: un ·1a 16g.ic~
• gue p ode se r recc,nstiruíd a :1 p :u' lir
dá sc:ms 111<.mibros i:sot.ul'.os: a d~mocr-a c ia , por não :-cr o idi lin dú
M ,·i;;.rnc;>du p o ,·o pl.H e le n.wsmo, por ser ,'1 dc.;.'iordc.111 da:; p-.ii-
x õ ·:,;ávida..
" d· ·;Hil-fa~5:o, pode • at~ dcv-..:·er t razid ·-1d'" C·11'a pelas
:irn-rns de · urn a s up e·tpotê n cia,, l"ntendendo -s·e por sup e rJ)Olénd:1
nãô .~irl'1p'lcsmcn rc tm ·~ fa ;,l.iÕc;) 1uc disp ·-e de rnn, t f. rçi. n , ilitm ·
dc-~proporcion:11. mas, de ,nod o nrni:. gc :rnl do pod t:r , lc llll ro-

1,· r a deso rdem di.:n ocráti :·a .


Os come .n 1.á1rios <JUC acomp.in h à•n ~-. e:..::p
cdi s-oc:-ded i.c ;iít ,._._
a
prop~g;, :1 dcn-.oc1·.:ieii.:il elo 111Hndo J'H):,: lem hrnm l.e argumeu-
1 :.:-:rn; 1is ;unig., }S. q"c e ,.· ie ;1v ;:11n ,, lrr ·.:.i:,aivd c:,i)am :ão d: 1 dc:l'llO -

çrad;i , m as num regi:,;n·Q nn 1ito m .enó .'i 1r:íunfol. Na verdade, .


11 ,\. IIJ,ll:liOÇl{ ,\. f';I .\ \ ' ITQ IOS.!\ 11 lil ;\1 fl Ç li ,\ .;: 1 ;-. r: 'll, 11~I 1 :,,; n :; ., 15

pa rnfrns ii1m ;-,s an.\ lii:;;es;tprt ~ cnadas l rin t ,1 a. 110:, ;n ris . na Confo-
rên ct:i T rilahmd, p :1ra dcmon~lrar o qu~ crn drnm::i.d .:1 nt: io d e
ai."l: d .1 dc,u ic nida z.
A <l1.:mocr.1c
,i:. c rguc.....sc no r.Í.~trod s e::-;r;rci1c1."n ç,nc..~uni:;ric,1-
.r cfaciuel!cs idt-a li,stas q u
nos , :ipc-'>:1. prúleSlam em , nome do ,dir ,ci!º .
dos Pº"os ~e di~por de si mcsn.1os. Trinrn ?"º ,u ás, 1.'l re:l.:uó~Io,
:1cu,;;ava n mi:;.•mrnl ·po , de id ea lis .• s, os 1·1dm:··1•ri<'l11t .•, c1.rml.(tin-
·I in11r/fo
td t.:, amis ú ric ntmk1 s po·r valon!Sl, .t)UC :ilimi:nrava1H t un a cuh ,1ra
<h.:op- ..si. ão e;. dt:fcn hõl:I, .Ul"l]· ,ci cs~o tk:.-.
. - ~ . '. . :i~.iykla.d
-.
G,cJc1iw.;:r.í:tk.,1
- .. .
.
f:.ta.l t. 1110 p~tr,l 3 al;tonidad~ ~a cois:i pública <1u:m to par,1' a. ~~ão
prngm:ilrca J'osp&li9 '1tic111 ~,1i111tiUr.uml.síint ·1· cniais oril! 1na d >:-peda
p t~lít kal A dl..'n"IOl:rad:1 l!rgue-~(l. rn:,s a dt~r<lt1.1u t:rP.,uc:-....u on1
c b.: o s s.iqui:.idor , "!ide l~;1gd.t, que se ;,pr o ..·dHun d;,-1!
llO\'a lílx;r~k1d.·
denrncl:"át.ica p ~rn ..1ument :ir Sf.::~t bc-m em <lctrim~n t o d a pro 1 ric -
<I:ide·cc,nmm , lienl'lbr~m'.I
, ele .,;u~m:rncim rnn r<1rn primi .l'í\•;•. u~n.
dos g randm, ;ng~11ncmto:s qu~ h ,1\'ia trima :m (li; ,r ropu nh ~Hn ;i ·riª M

:;;l; •• d.1Ldcmrn::r.:1c::b:.~ d~ 111,oi:rad;i, Ji,:i;uu O.'i r ·l1;uo1·,i;..., ·.1 u


, , ;i1~ni11
,mme1ao 1rrcsi:.tívcl dé demandas qu..:ipt ·esslo n a osgo 'érnos. ,tcar-
rc \a o <Iceiíni da ~nnorid:uk· e r r n:i os: i ndi dd u o.-.:e s j.tru pús re--
hdd c~ ,i di!- ip1in a e ao:; :;.icr1fíc i1J s ·,dg.idci;,;p elo inh .rcíi81;çomn 1n .

M ii;:hc:I ]. C1~">Zkr, S;111m1:I !'. l·lm1, ing1n11 • .lnji 'i ':H;mu !d, TI,,. Crúi, ,,j
l)otma(rú,J ; Rtt(•llt ,,w: 11;,,Gl!<!!:U efJJ..·11~t fl!Cit tit ih ~ Trif~1,1r"IC..r.1,
lll!tili1)' ·, 11i,<ip-,1(Nfl" ';t,
'i'cirk, Nc'>~' ' t'1:,d: lnivcr ,;ity l'n-~ . t975). A 'omi :,;. tio 1'rib~e .r ,d . espécie de
dul,c d~ r,,;,llcx!'ioíorornJ ~, 110~hc,1u •ns d'~ E,mHl,, , ,·.'!1>1.. ...:,lali, ,1:1,;;i.; hmn,,:n~ J c
n1:gó in~ dM l:.~t~d<L Uriic:IJ~ . ,b l:t11"011, i i ,..:id ·,uai 1: d'o l;iplit'> .. f:, i ,: d ,ub ~111
Hi7.l lv. L1i1. ~ .;zc,;: o .,.,Jdil <>d!é 1~ r ,l,l l~liki rãt,lt• :.~ id~i ~ ti.:, t"1uur.ii •' 111:w:1,
< r,lcm
11nm lh1.t•· ó:.,urLlit1id , a i;:l.t.
" ,6 O (, U' 1 , :,, ~ l~ I! 'I 1) •! ' lí. ,\ ,: 1 .~

arg1.m~cmos (1uc .~poimn as C-ail"lp,mh;L~milit ..n4.:'Sdt:-s-


Assitn, <..-.:.
vans::o rnundi:LI d:i dc-nu:>craci:1 re\'dam
l in.a.da:; ao :.i. o parndo~o
, do,;:-S,1
ctué ,e, usu mais ..:on1l11"!1 pal:wr,t cn1.:crt;i hoj..:. A d.:1no r:ii-
cia p;i rccc-: ler do is -1:dvc~::t
r~os: Oc um lad ~. op~11.:-se,\ u n, ini Llli,g~1
daramcntc idcn1.1Cicado. <.>g .ver no do :irbitníirk ,. o g,)\ (•1-n o SC?n~
fünitt.S qut.:: den,Qnün;m rlOS, oonforme {Iépoca., 1,.irania. di{adura .OQ
lot a Htar-is mo . M :1ses~a upflsi _,• ú c,·i ,d~HH~ <::.Gond~ou trn. mais i n\ i-
111a. O bnn1 gcwçnu.., dcn1uc~ticcfc;-:1,qudl 1
c c:,1r; 1z de c.onrr1rnl:11"u1n
• • " " "tna}, ,Cl'U
C.~dia m ~ ~impl ics~Jl('flf~· ,·id;qlciÍM)C.{~t '.ica. · •. ' •
c1ue se fa,zia en, TI~ Cri.<isitf Dem~i-11
A den ·H;~~fr:tS,'.ãO ..: : [A:.çrise
0

cfa: dc inocrn da é a sc.-guintu : o qut: pr;ovúca .1 .,, risc.: do gcn:crnl'l


dcrnocr;íUco 1,1:1cb m:ri s ~ qt1e :i inteni; hl:tc lc d . '>'i<l: 1 d~ 1mocri1ka .
Mas essil inH:nsicl:a d c e i.t .unt:,l~ã.substJ(J\•t:•lH: se a.pri:sc:;tn;L :u,,
c.çm. um duplo ,tsr,ecto. [lc um l.id~ • .i ",·ida dcrnocr:hi ·a'' iden-
tificava-se com o J'lrinciplo ~ná rq u ico. que afirim1v:-.o p der 90
povo. do qu:.I , :;1:st:id os Un 1id(1s, ..'!$:.:ÍmC"ôff'IO ot 1i r-C>s
l;:;,ados 0<:i-
':1i:;:, c(.lnh<tec .ram
:1l.!'LH :1,;: c1.,n :roc1u,ênd~ s m.:tn:i nm; 1,w ...; anos 19(l'C}
~ 1970: t.nna co1u ·sta~S:o miUranrc pc::nu~ncnie. <JUt: int ·rvinha
!,;!nl todos os aspc:ctos d3 ativ idade d<..'ls
E.<;11ados dcs:1fi..1,:a l'Od("IS
os prin dpt1.)S do ho1n governo (;t :mtorid: idccs ,dr,J,,: p~·,dcr ·es p11bli-
cos , ,do:; <.::.l
1.,) :-abf ; I'" p ed: 1li~t;i.,;;e ú ~1i\1tir1a.in : do:.: pi'3&11\:Íücos).
O re, i.i.édio p,1ra es.'>i!cx..:i.:sso d'c •,it, lida.de e, !!>"<:m
d'iivida. co-
nheddo desde l'i~i.stra t·O, ,,;i:; ;u; redi · a.rm~s cm i\ri .::;tótclc:,<r_Consiste
um. i::u-icnt :ir par ,.i o utros fins ;1s cnergi:-1::: fchr-:is<jue i:c :nh •:1rn •l~\
cen a p lít ica, dc-svbí-fas para a hu~ca da prosper.idade ni;itc;:ri;i .l ,

d;i ídíc.id;1d pl'iv;ida dos k1ç.ú:-.


de so ·icd,Ldc. lnfdi%.!'nente. ,1.o-
lu "5'1 t"1:'):tj1:í !'C'\',e ;i.,.•,1 o 1';,;\•c;:r~o: diminuir ,•se ner gias pol-'Iica:-:
cx -
·ce~liiv:1s. fovor~cer a. husct\ da folkicladc indí,•i du ;1'l.c dai, rela~ôes
0
soci;1is·cr.i fav re~..:t. dtáhda.d · de u 1~a v1cb pciv11da t•. d,: {oÚnJs
de intc(iç ,ão, sod31 ··~11.i1c
acar-rctà .,•,:i.m u..;, ~ mull;pliúsão \:ie -i;s-
p in 1~ões e ck>.
~1;1n<l,.u,'. E cs·_cas,é .claro, tinham 1.1m-dci~o dupl o :
I ton,:w~,m OI~dd: 1d;t s inclifon:n te~ ;,n !i1.:1np( 1b jco ç min ;,v :un a
1 · . ' . · ~uwridadi t(: govc :rnos j!ní ,ü ad.o~.f\ r~s,1~~,1~~·~.;~:sa:._c..,;pi
' r;il :d
1

..
. • ':'
~
• •• •
...
.c!em~nd:is que ~m:ma\ ai~\ da, ~oci~d~c1~: -·_ '. ·-.. ·- . . '.
O enfr<::tmil '}lCnt , <ia vitafül:.idc de. nç,cráti..:a ;,.\sm1.1i,t· as:;im a
form:i <k: um rJ.,,1kfo fo·11dld ur,lo vínc:ulo] ::implcs de resumdr:_ou
a vida d !.!n1ocnhka signili c:.w.1 mn·a ampl:i p :11.
rticipação popul 1ar
na dbcu:; .são dos ncg • c:io~ público~. e isso era u>n.1, ou sígnili ;,wa
uma forma de "\"id,a :-oda l que dirnétóiu t,•:i as 4.margk1s par:\ :is sa-
ti:Jaçi;i,c;i;indí\' klu :11s. e i:;li-:ot·,unhi:nt .._r:i ruim . A bo.1 <lcmnc .mci ;i
t.lt:,.·cria ser uma fol' 11l~ ,l,c go, ..·rno e d<.1
vida soci:il ca paz
1 ç111~ ·

de ..on l rol:u o duplo •xcc:,so de at h •id:id c c.olt:t,iv.i ou de rel'raç5o


individu~,I incrc1nc i \•id; 1 democr:hêicã .
E.·ta é a forma e nrnm com i1u~ 1..l'Se:.pcc i..1li~1;1s ~111rnci:rn,1 1.1
1~11
rad :<:"údtm1 e il1ico,: ~1 dcn"luc1 r.;1ci: 1, cmno Corm~• t-lc vid:1 l:'>!.•
-
lílka e :;ocí;d, é o ircino , do exct':.:m. Ess~ exceS!>los.igniJka a ruína
do g ,·erno dc1110 .r:ítico i;, porrn.nt"·O,dt:\·c s r n:prim iclo p<~rde.
do ír uln estimulou
i::~s:1(p1. 1,<lr~1H11·;.1,
0 HO 1,:1ss:11.lo:11mg1.
.nhnsi...fo~
d<:.:do:; ,tn Í)l,t:s d ;1:;;,;;on~tit ·uis-õcs . Mas css · tip~, de;::-irte e;p o u co
;ipn I i· do hojt: ~rn , dia. Os g·l •ern:tl'l.t'e-:. p:.i~s:ml ba~t:lmc l>Cn~
1!1; o ,<;n, o \ 1> Mo e ic ·" ,: 1 .,

scn\ de. O fol'o de:: ;:isdt :'nto rm:l:1s ~erern '"i 1gov •rmi d:,:.'' pro,·;1
~uperahi..mdanle1n<:nte a 1cccss1dade de:;êrCt'll go ...·crn,àd.\Sc. par:.-1
i.:les .. ·1; \egi 1tirna~iio $ti li.ci~n , c d cui<fado 'lllC tfiri1.m1. ju.,a .ml' ·m e
c::m go\-er ·n:i~l~s. Ma~ as virludes dç e mpfri sn-.o govi:rn;mif.:IU;AI
só (:(')~1:s ll'I • Os intd · .::tu:i.is p r i;~
_egu1c:,1n ~niVC!IK•r o.s <p..l • P.,?"\'.'"(!r!H
dsa~.,, -<ie outra ·n~?~ .l à, sobrct~1<lo do l"1.dôde r:~-~o At l.inlico e
0

prinéipah:nenl '·Clnri Í'r,mça. nm.lc eles csril.o· m.uito p,róx: Lrno s <lo
podu~ · .i(!_1~1cs,,10 •tcmf>o ::ão cxclüíd: :: deseu i:.io;crddo . U in pa -
. · ta.d rn::o -ci~;1píi·i ~. p~r ~ d ,c.:~
·. t\ ~\!, ))?de :'~r·fr:a~~~I;, : i~~1,~ r ~ _a:.·d:.i...... .
• ' • • • r !! ~ • • .. ',. .. • , • • • • • • •

b r-kobg -m go\'e:rnam.e1n:1l. Véenv,ele .i oonsequçn i.l ~e ·,.1.in,•í-


d ocw igi n:il; dt 1 umt1 p-·rv,c:rsâo nú próprio ,:nm 1g J;1 'e ivi h:.r.;.t~ã •
cujo pr,ncipio 'se: <:Jn1n;nh;1rn en'l 1~r::R:.guir . )•·:ir: 1 dcs , H,11-:t·SC' d<i
desatar o quí vo co do nome. d~ fozer de "de inocra ia·~ nfi•..liu:üs
o no, te comu:u de um mal· .e, do bem que <T,n1r .a, n1a., apen;i:.
nome do ru:d que HC>$ corr- n1pe.

(~nq l :uno o.<i~-.ércitos no ,rt t:".-


,urn : d,i! .UO:o.,rrab:ilh.;1\• ,rn1 p:ir:i :1
c~ptrnsao d~nlo ·r ·'ti c a m'I hr.i.quc, e .1 lanç...ido n :1Fr:m~;1 um li\•ru
que discu,i~, a de noc::rac.;i:ino Orh :.ntc Méd to roh un1;,i. uova l·~•Y
-
Jn tí • i.1 Ia. - se Lcs1rerrdum1s
r.riruim~ls
de rE1ufJpE fr\s [e1:i,J.I';n -
1t li1111K.ru1iq11e
.~ crin11rnosa:; da E\.1rop,1 lernocr. ' ü,c-' 'I·.
.i;-1 ;n1tQ1', Jea.n-Cl:Hitl<.:
Mi l 11rnr. d1.t$~1v, . ,;_lv i :i , p 1.n un>, 1 ;1rní\'lis:<:.:
sutil<: rigm:o-i..i, um.i t11:l-
:c
Uio :-irnph:~ 9 •u :un<:1 radica l. O ,cri.nrn pres ntc da çfomo ,c:rncia
e t1 ropci::i. e r ~t pedir • paz n Orie;rn ,c M ~-d iu , is t o '. u nH'Lso lu ç:ão

Jc;u ·1-C),l\ 1~!,..· M ói u .,r, /,"->i"'-"' J.ori1'.>


: r •i,ni110:h,!~ f l.i:.1,,1r.:
ilbt1M r,1li"u;: (1'~:ri:,;,
\'..:r<fü:w.2{).0.:,)
, (N . l:.)
11~, I> E ~• O C li ,: 1:.. ,. 1T O R 11,:,~ , . l'J' IE M • • C M .\ C I A ~~ .H: 1 j,I , 1 .S S ,A li~~

p.i íflc;1do e mtliro isniel -p ales tino. Ora, '·ssa p,t~ só podia sig -
.el. As d' mo aci,11s,cm ·o-
~~.i ficar ,,ma c,;,is:1: a d e·truil,'.'llO di.: ],'-r<1
pd,1s P"ºI unh ,1,1 t ~ua. p :rr. 1a a n .\~ }l,e:r L1pr ,hlcm~i i:,;r,u::( •nsã..
ilvfa:;::i 1 :t:z.clemoc r:í lic.:i eu ro1 eia não c,ra n:tda ll 'Ki i~ (J'l.lc {; r ·s~,1-
t:idv do exu::rt 'itniu dus judeus d.1 Europ:1 . A [u op:\ u1)id;1 n ,.i
. pca:t.e na de .moe rad:i tor n,ou -se .Poss:ke'I dcp <1ís de : 19'15 por u n"ia
:1:-,,o.n :rr itàrio euro1>cu. em ,•inudc cl., suce~ .o do gc-
(mi , r.,1:1

. . nocídi
..
:o naz,i:;t: 1, LSSl
,ava lh•rc ll t'1nico povr, ~l'-''e c ri:1,•',i, ohst(i ulo:;
·. : :-... ~ i:t:afü:as;ão d~ :-;eu sonhó, õüseja,
r • •
~

osju d e' : :7 'i'F.i.i'füp ii' ~en,:1,f.r~m-.'


'

tefrd.i 'é, na \.'Crdade ., li ·c1i.~~O]U ao , da [ OI Íli .Ca, (1UG éSl.:Í. sempre


; ~ '-'ô lt:t s c.om lol~füfoclc:.s iimh.1das, ll:JI sociedade .:ujo priudpic,
é "º comriirio. a ilimiu ii;m, . .A demo c racia moderna significa
• <l·st ru i. .rí . ~fo liinil • poUtito péfa lei de.: ifüoit;}s:ão p ·r,,pri. <b
o ,e l.i h.:m oderna. A vonrndc : <le p.t S$.1.r I or dma de qualquer
• lim.ite é ~"er, •icfa :1 ,mes1 .\ 1(1 lcmpo en'\h l,.m:\ati;o.;i,(la pd:'l in:,·cn-
ç:io m ,clc1irr .1po .r t:::-:cd~n i:. :· ~, ti: c1,íé'-"I. El.1 cu l 1n ina hoj(l com
ti von1 -t1d • d ~(: livr:ll \ pdas lécnic ri~ da ni\31."lipub. ·5:o '>cné1i..:~

,.. da inscmi 1m 1.s;io ,utifid .il, da s pl'0pr ia..'> le i1s d.:i di visão seMi;;i.J
,
d a rc·pradui;-,ão .~·xuada e d :i. filíaiâo. t\ . d(:1:noc ri1ci.i europci,'l. ~

o rnudo _le sndc;,"bdc 'l t! C,UT ·g.i .::s:sa.v flmadc . l':1ra ch.:i;1r :1
xt!ll!: l1ni;. el:í I n:.c:i-'>av:i se livn:u·, !'i\!g1.mdo Mil tH:r , do povo eujú
pl"óprio prindpi,o d1:· 1;;,;istê1~da é ck1 fili, tí:iO e la t .rnnsmi .s.1.0,

o Pº"º e uc mr _·1,taa. non ,e ,q t1c signíli a r.::,;:,.,c;pr:i1nc ír~io, u seja, o


povo que C,1rrng;;;io nome ,de jud, ·u . l~oi pr ,~d .un ·n•e i.;,.;o, di'.4
de. <1w..:• g nod li;;,lfic r ·ud._. 1 por ru :iode uma im•,cn~f.to,bo-
mogi1H.:a. c rm i'Io princípio d :11'0,cicd;,clç çh.:inoçr- ,átk.i., , ,I i11ven .ão
h 'l ('; Õ •• 1 '-' .\ 1) l i ~., . li ,\ 1 ,\

téc:n.ica .:la .im.i.rn de g,ís . A l!1.1c lpa d ·m i · ráücc,1. e: ndu í. n:1$,:ct 1


do genflddki. I! dti ont .i,nuidad..:: :'1 tare fa ,1ue rc n d i.l!hmct.{ff
1;sl;ido j ~1(h: 1.1fü, e n,di_çfit.:sde s 1:1 p.,:.r
.• <:1uc~;1~J as ondi~ ·iks d
C:,;.'te1
·n,ínio dos j Lldeus.
Há várim: mane · r-;isd· ·.., con::kkr.ir C$Sà . ar-güineuta{J . Po -
dem os •C(~ttlr~ 1p or :,l Slla radica l kfadc tt...; ta7.iÕe.s 'do S nso com urn ·e
d:1 prnc'isão l)i~r6ric;i . pof: cxcmp,lo. perg u nta.1,do se o r,cgi1~,ena·
....:............:.·~~~p i_ie :i.cr f'~i) _f~dlrn~nc • con.sklcrndo um ~,g...-:n
~i.!c.ki t 1°iu Mú
europe~ ·,1;i d e 11lo[;r:ici ;(, :i::il 1la :.~
.~· o··nor ··1.ii~ rtlf!1:tnli; (hi ;.i't.l\l"l.ô:Ú , _.- :. _
por U~'i'l:l telc ,?lo g.i;i: p ro ...•id_c n c:ial ckl l,.i:51;6rk 1. ln\' e rsamc nre, po ~ ·
de mos .:rn:ilisar a coerência into;:rna dcss ,a argumcnmç:iio a p,Irt ir
d,i;"1
,Cen1e do 1>cn~it.
•1ne nt( ) Jo autor. o ~, seia. un-.a t1.:ori.a do 1.1011,c,

aniculada com .1 nipli - idmli:::l.\ ·,m i:m .1.do sicnh ;1,ico, rio i1n:.i,gi-
nár ic e do re:iP. Tm1 1a re i aqui: mna t ,cr eira vin .: çonsidcr ::ir o n ú -
lco <l.1ãrgu 111·m;.1,s:S1.l
niio d~ acordo co rn sua 1.:.x
l r~wa, •:ln ·ia a s
olho~ o ~~nso co mum ,u seu pcrl'cnci1nen l·o ;1 •'l...•dt::e " 1-.
c.dtuai
do f)i:f'1Sarnc1ao d e u rn ;1t1fo .r . mm,<! ,:, ponl o di: vis-1·a da. pai ·.1~em
cornrn :n q:uc es:; :i ;1rgm nei1taçFio sit\g :ular no:; pennitt: reconscii -
t uir, da .quí'ln que dJ . ilo:s d eix.;t cn t rc\'cr do d~do ,c:uu cr n o que a
,.,r:1 "dcmrn; l'aci:1··· sofri.:u , Clill d m1:. di::~.ad:1;;;,
p;rl.;;i. n., 1\pinil! u imc,-
tcctu: d do1ni11;mt,! .
No hvro de Miln ·r . ~:.T J e::.to .lrn cr, to :.t:: e..•rntn •C! pela co11-
j tm s;â<> de dua.~ te-s~. i\ prim ·h;.11op õ e d e nia.11d 1·a n1dk=-1l o

Rcnil. :t e>i1 ; ,l.,r,;, •li <::-u ·:, ,di., Jr,,,n ~Cb \IJ<: l\ ·Ullncr. 01 ,~·,m~.1il'llfi~r.i,rw; ( 1-1.
i ·, cfo
Jíl 11.:i:r, , Comp,mhi;,. d1: Fr 11<1.l.007) .
li A li · i, M •..l e.; K .\e C I A \' I ',I" ',) ll I ,, ,:, ;;, ,, (" M (> G I< .\ C I ,\ C li I ;\1, 1 N <) ~ JL 11

nome de judeu e o dedemu c racia , ,1:;eg L111da<fü·ide eS;.,;:;i


opos iç5o
en tre <h1;J$hun1 ,midm .k : um ;1 humnr1íd:.11.dc:i
1'1d ;.10 prin ·ípio d. ·
fil :i;i~ã · e da u:msmis.o,;J ) , e.:uma humaDid:1d1.: <1uc se c.:sc1ucccu
d ess,c princípio ·. pc 1rsegue lim ideal <I· :u1tu1.rngend:ramcnto
c1li.e -:.t·~mh ém u ~n · ic!:cal J.e aut~d
' . --
~u~ iiçã:o. judeu e df.~orncrnda
··c~t~o cm O}~i :i.~.fo ra~fü: :i.l. 1:s:.<1
t~"e 1'nirê-! a n :..;i1·
,woh, d.1,1t•ilo
<Jl•C:11:1
e!po ·~,da Guêrra 1:l~sSd s l:)i:.1 .s t\ tJ do Sin:i m, ;;ind[ilc-.-;tru-
. .rn_n1va ;i p c..:r
c:e}ir~o (i:~u1in;1n~·ç d.1.d~1'1)0 rac:i.1. N~tquc:lc ,l~"~Wº· .
•t~r;1e.l
era' c1;1,\l~·eçiê!ô:pÇl/se):-lit ü'"ól,dé _mqú 'açf11:_fancndi;i-.. ..c P.Qr,·:.•
.- - . . ..
0

. . ' " ... . . ~ . . . .


cJ.cmoc raci :.l um :1 soc:ieda cfo go\'ern ,1çb ror wn [•srndo que as-
scg u ra, ~a ;i libe rdade do~ imli\'i'duo 's .,; a pa.rtídpaç. ~ da nHÜO -

r lã. n:11vida pú blka . As d1.•da rns-õc:s do.i. direi tos b mn:u-'loiS re-
pre--Senta\•a m a carta :magna des.sa rda_ç;io de r:.quil fbrio cnfte a
forr-a re co11lu;cida d;,: cõl: ti v.idade e a libt:.:rd.d e as~\~gurad[t dor.
individuas . O contd'fio da ·dC!n'locrnci.a t.hatn:i, •a -:su ut ã w - ·
t ali t :irb:rno . A l ingu:1g~m domin;1Jlllc dcnomin .w:1 tl"l.afüá rio~
:is 1~-·tad s t1ue , ,cm il( 1nc d;1 fnr ç:i da ro letivid:idc, ,,,cg,l\':m; ,
;i.v m,!~mo H.:mpo ·Os direitos dos in<lid d uos e a:s formas con:; -
t iu1 ·i (m:iis da c~pre&.•füo ,c:oleti\'a; clei5.õcs \h •re:s, libcrcfad ' de
ex:prc:ss;io <.:dé ,i:-soci :.i..$, ,l . O no• "lc <k: tou1.h,u i~1n, ,>prc..:t
,cno.~ia
: ig rüfü:;u o p,·óp :rio pd n í pio d i.=ss;
1dup la tu•g,lçiio . O EH.id · i 1-

t.a I cn 1 o E:st :id.o que supri mia a d u ~ 1ida,de do fa tado d.- soci.e-
dml c, i.:Stendemlo su:i esJcr" -de. c:,;:ercíc.ío à. t" t:,l idacl,ç:d~t vida ele
l i m~ c , 1lcth.:'id:ick:. l>bY.ísnnl e -1,H'IH.111isn11.>
· ·ran1 ,•istós ç on,ú os
lOt:ilit ~irisrno. fundan,em~1cloi. e 1:n '-~ois
dnís paradigma~ · dc1>.-.c:
.:on ceh· ,;,;~111ç prctcrnli.un tran:-:c ' 11d.ur a ~c pMa .ção e nre F,s rndo
.·se . O Esta.d.o .1i..i'l.i:-n a e r a c onsiderado
e socie d ade : r;1ç.;,'\e e <1 d ;,:
ac(m::\() cQm o p<mto de ,-j:,;lm <JllC de próp r"i<.Jh ..wia .:ifirnrndo , o
dô l~ rnd.o f ni<kun e nt ado n:1 rns:::i. O :11,1.mo
cidi jmfou rn e n -
-. l"':J.1did~ pn.n::mro c2,m ., re.illli~.a.s:uÇc
d :1,~on it,,"lc lech1r.\,h por
e~e f:sta~9 de sur >rilY1ir un::.t n1 ·!1-d-egeneu1d:t e pc,rt:idnra. de -
.d egell'lern~5o . .
·O li~·
~<i~te ~{i l ncr -o íercc c.':a· c,_,n·:t i,w~ ·n:;- · d ~s.-;a crcns·,a d -
mi mmt e ci, t, llnpo s p.:isS,l(k lfü agori,a v~,rtudc d<:lsr ;1•I -~ s,ig nHi-
c"àr' O Ç~ ~ .t r;irio :J9:"ptíif~ p10 -~···:nlOC-áijcÓ;'p- \';OrlC \l'~d~ ·.t fit~di~. - -
taTi_SnlO cJci~".OU deter \'alí.a , O .reg_Í.~l C:n,a"l.:iSt"a C ~ui púlÍ li Ca :r.lda) I
p<:i-d1u:im ~od:1<:~pccifi d d~1dé. E:...
isre u111::1 ra:r:~o 1nuit o sínnp[es
P,:lí';t isso: a:s p ro p rite<ladcs que cn1 m at! ·:ibuídas ,fü , tot.1litari -:m10,
c~n çchido co m.o um l;$Htdo que dc:vorava a so ci1;d;idc, ·w rn:i.-
ram~se si.mpl es m e nte ;s p rú priedadcs da de mo cr acia. con ehi-
da como u1ua :.odcc h!de f.J\le dc ·v(,r.-, o !;:a-ado . Se 1:-t
itkr. c 1.1
ja
prn o n1pas;:lío pr · ncip~tll nii o m ·a :1 cxpiinit f:io cfa d,m1 oc rn ,êi.a. pod é
ser \•isto Cô llll'I o :1ge111e províde 1),cial d essa e.-.;pa1,s.ão , t~ p or- ttH ~
os antíd .cn'l oc 1·at:\ s d.~ hú_jtt c ha1n tn111de cl ·1noc.rac -a a 1n :sma
c oi:,;.i q1..Weos p .1rti dários 4;b "d en1ocracia li.l,era.l M 1;;!0 p:i.!i~ado
chanrn\'am ck, ti:, t:ali1ad.\<n10 : a m us :rn1 éois.1 :is avc:. s;is. O c1uc
e .i dt~r1undado :111
dg: uncn1c co m o pd ncípio 1,:st.i 1al 1.b te11.did:i~
de foch:ad.t é denunciad o hoj e c.om o princípio .~úcfal <ia ilimitaç ão .
-O p riim::ir,iü h :un:i d 1.1dc1:t:"ll'.!'Cr.icia t,o rna sc o pr incipi o :-ibrangcnrn:
5

dii: n1("1d.crc1idi1dc 101n;1d;1 ccmlO Lllll:'1. wutlid:.td<: hi~t t)ri.:.a r; nun1-

d íal. à <Jmll .~e o-põe apunm; o nome jud uu como pr in d pi o <la trndi-
ç-iii lllttn :ina pr-ç-sei;vad :a. O p c:1:l:S,ldor lll.)S-te-am<:rk,u1 ·0 <fa..cri
tia democrad,1~ tiind:1 potl~ opor, a drulo de • chOllU · ua.-; h·ili-
a d ·eniocr;;J(:fo. {?dJt:n1;:1.l e ('ri;i:\;1 ~ 1.\0\ M. :\in611frno .d•
Z::tÇQe..~··.
Oric 1'll'C d~...púti c,o-1• p (,}p..:n:..::idorfran ~s (l1 ..:rime ...~cnw ·1
dtl-
co pr >p<,c um a Yers.'i1,)radtc~liz.i~fa "" guerra da:,; dvi iz:,çõc-s,
,opunclü e.lemo · r~1 i.'.\, criS(iatÜSll'.lo e; Islã à. e;,.c1:.s;ilo judai c;1.
l'onamo, nun,a prlin1eka .inãlisc, pod<.:mo:.íc:.krnUic,1r ó ptin-

·iriio dt) IH'.l\'0 d iSCUl'S'!.i ;rnthfomocráticl), 0 rcH r.alô (jll • de f: z.


da ,dt,:mocr:1da tcrn t l:'"a5,
:os <1tw ernm .:11~ifmíd1>.-. ~mtig.ap~t:n te ~o
· .. ~ o~.t.1i~:.it~,1,11~ ,Yl~ p~ssii · a.,'"Si
.m ··p,o r _(nn . p'roci:s~o
· de·de..-.fig
ut a)%;, :,:
co it\O st:, re·11do . 1:: tr,r n.:i.dô in úti I o _conceito de t<.)'ti11lít~rís1t~o.
n old:ido pd:i.s 111.::cc.-.t-idad ·s da Gui:trta frià, ~tm:i.tn,rt'\ , pudcs-
st:1.n .- ·r de-c,o,rr1ponos l, .recompostos p:ira re f~17.êro rétr:m .1da-
quilo ,1ue ~e supmd1a =-<~r
si;.u <::01nr ário .. a den"'locra ci:i. 1•·odt:mn s·
a -01npa.nb:lr as ctat>as de ss:c proc ,c.-:so de de:s.lig:ur~5o e r1;."<:om
-
posl.(;io . Com é'Ç·OU n:i vkadti d is auo ,s: 1980. con1 uma primd-
r:i 01 é.1·:.,ç=ioque }'IU1'1h:1 cnl qt i t;S1 'io a oposis:;;i, J d,:,:: d oi5 t4.:nm,i,s.
O cJmpo cr,i o 4,.{a
re,.•isfü.,,d;ri;h cran$;:.1revohu::ion,h·i:1 ,!,1democr.i=
CÍi'L Êl\Í:ttiZ1.'lu - '.'i:tsjUS"tail1 entc ,.'I p:111
,d d;} oht'. dt: 1-rançois: Fure;~.
r"mu fo 1u,..,,1111i1m
froirf(l'ÍSC'' puhli cm 1978. M:t.<:pt
.-<1.1 1.1('() ~-ed ·~
q uc (:1~ ,cfc:ni:1v,t. H.cc. n-
11r= nc:.kudó duplo móbi I d:1 ºI crn_çã..o
d uzi r o Terror para cc11tr1 d a rt\'úlus-.ão d~hlncdtic.t c i~ \. no
nh•d mais visivd, ron1pc1·a opo~iç:io que a. opiniao dominlll'lt1.:

, nnl ··1 I'. blrn 'Ui1111,1 ,.m. O di."Jr11 · " .r m:<J~1ir ., rl,1,,,J,,,;,,,...,.,fJ
!1i.ri,i,'iiiu.1r,'l'r. .il
( Rfo ,lo.:1~ndm. úl•j L-ti,·.i. 1Slil7}.
l.'r:.,,.~··is Fu1',;.\, f,.,.s,1,!I Jv,.,!uJ•ii
~ fr<lltr.-~,(Kio d,: ]:m!:im, l'I\~ c'I' rr.i. 'l'JS:\i).
(N. !;.)
h; 1via e:.truh. •rado. l(lta lit,n·bnlo e clt.~1nocr:.tcia, ~nslna, •a h tret.
não :.fío d uas v...:rdadc:. C.p(1S,.is. O ri:ino , do terror :.,.tli n iSlõ.\ foi
:u,tecip.1do no r eino d~, tetro r revob.idomídô. ()r:1. ú wuor· l"é-

voh.1cioná~io não foi mil..\ t.""Séun


:cg,i1dd.- ~h1 r~,·o lu5iio, c 1·a ..:on-
sub:i;tanci.il a sc·u projeto .. 1.una 1,e.fes:;idad ,~ inerenk à prl1pr.ia
e:i;s.enciada. re:volus;ao dcm oc 1ní rica.
Ood1.nír n tc::r:ror st aliinisln de, tcuor · r ' \T•lucioná .r-io francê:-
o~o c..:ra en1. :si un1a c.:oisanow1. I;.,,;~:.-:t1Úíli~cpçdi ;1 s~ i1ueg!'ar :l
~po.siçio d:is;ica ·cnÚ-'c clei'ifoc"rtld:1· pa;J;iniéni·; :r t: H]je,.-
~11,·fti1~!fa-. ·
~-11.:madan.-irc.--striçãodo E:.rado e-na deles~ <fas Ub1,:
irdad~s inclivi~ · ·
dua1S'. ,e derno rncin ,-:idical u 1gual i1.iría , que sacriíica ,tii: diri! itO*i
dos indívíduos à rdigiâo do coletivo ,e :i Í"1 'i.1 cega da.1>m,l1hi .d .õcs .
A nov3 denúnd;l la Ji:lllu(:l'aci:1 tcrrv 1·lsta p::1r(.-.ct:i ,cc1Liduz.ir à r<;-
funda!;ão ,de uma d4.::mocracia liberal e pragm,hica . fürn lmentc
livre do.s fantas1n:i.s revolucionários do corpo co letivo ..
Ma.-. cSS.:i.k iit~H:l sirnplc:: c:S(jUcc.:c o duplo m6hi\ d:.1operação_
A c.rítica dú Tenor 1cm um fuudo duplo . A ch.una<.l:1crític a li-
her:il. (lue a.peta d.os rígort:s tot,1Utário, da igu:t ldadc di~uuc da
sS.bi;1 :rcp úib-Uca das lib e rd,1des indh ·idua is e da n :presen, .iç.âo
p:ulamcntar , csl ,t '-':I subo~dim.\d,, dt!.-.~ko prindp10 a. u n:i cd tk;i
muho d,Eícn~nh!, p..irn .l <Ju al o pcc,Hlo <l:1rcvoh .i_çâ.o n;io (; :; ·u
colci:ivís:nr10, r1,,as.. ao côm(ârio . seu indh·ichrali<smo. N,essa p e rs -
p écth •a. a ltcvoluçilo foi rerr1 rist ;t 11ão pnr ter ignorado
fra1:1cc:r.:;_~
m:dirciHlS dos in di ·1t íduo.1., m~i.,;,~-•><:ont rfri1>. por tê-1 ,~ ,.· 0111:;;1i;r~1
-
do . l.nici,1d:1 pdo~ l..:6ricos da conl rm..-.~vúlus:;ão l.ollº Ji.;p o is da
Revolus :;io Francesa. kv:ada ~diant e!pelos soci:ilisl"as tu6picot ,1~t
p1dmcin,1 nn.:l.id!.l do , s6culo XIX. ,c1.,us;1,grad,a 110 Jim dn mesmo
séc.Ulo pda jovem ci~nci :i soci:o lógica . e!'-;Salcitu ra predomi rrnn-
ti; :.e (:uum :ia da .-.cguintt;;nMr,dra; a r ·vo lu s::i< toa con:;i;quência
d .., IX!liSamemo ~b.-: l. u:t.ci: e de seu principio primd .ro. a Joutri-
n :i ··pr :0:1-cstanten, que ~li!~·a ~ jülg;~m™o <los ;m'11,•1êliios
i_,olados; .
cn'I \l t !'I. da:.,;c.<;tr.utu ra.s e d~ ,C re nç:i ..<;êo leti •~s. ]}c.<;fa~..cnJo as ,;el h ::is. '
Súl idal'icdadc .-. q llc m~n~• rq u i:1,.-,rnhrez._, .e Igrcj ? lrnvimn
u.:cklo.,a ·
n :V(.llUÇ:iO pról~_Wnl~ tliSSoh•cu () las:QSIJ-dal C flf.O l' }i~(IU \ S 111dl.
-
.\'Íd .UQS. Q ·~crn~r é:i'-i::oni,;_c:quênda.rig,or~'"adt-ssa :d~oJ~ç:i(o .~·:aa . .
~.~;,f~dc··cl1e~criar: l'~}o arcific;io <~~ leis:e-d~ i1,iitduiçõ~.
:~t~~
·1;.,ço
:
c1uc :'lf>C'l~::is a.~i;olidari~~~dc.,,; tHH'ura~,; e hist(1r ic;t..'>podem L..-:
,cçir, •

O li\'t"< ck .Fur-cl repô$ t"liS:tdootrin:t np l ·1g.ar di.: ho n ra. 11:k


1nc,stnv;, <iuc o, tcrn"r r~·o1u..:ionáJ ·io era conliu\lStanc1.i\ à pr6pr:in
revolução, porqm.: t.oda a dr:urn .nurgia revolucionária~ · ba.~(!a\·:i
u:1 ignor:1nda das rnalicladcs- histórica.-. pro.funtbs que a torn.tv,un
po s~ívd. El:i iino ·ntv:t que tl vc ·rd:u.ldri.\ !IC.\'Oh.t~5o,a d.a.... im;li.\oi-
~õi.:s e do.,; c4.1sH11lt·s, j :t h:1\·í:i.:,;i<ion.:,alii'..Jda m1s prõf"u riclc-,.
..1.~ d a
·od cda<h: e n!ii!Sc 11g.n.:m\g m, ,.b n.1;'.iql1ina m.on:irq1,,1ica. C:on~e-
qm..:ntemcm ·C. .i rl:-.·olu~,:iiu :ropodi:i :.cr :i ilu ,-sflo .cl<: com eçar do
n:H'.la. nô r..:.~hlro da vo!ita<ie co 1,scicntc..um:i rc, •oiu~ão jCifoita.. Só
p•~1dias.ur un1 aniííc i o ~ti) T<:rr(1~, esfo1 ·_ç~i.ndo -sc para d.ir um cor1)0
in1agin:íl' i<>a uma.~odcd,1dc c.:lesfeila.J\ .111:'ilisede: Furei · se vale das
tcs1.~-.de C laude J.efon .sobre a dcmoc:raci11 e >mo poder dcsinc:or-
porndo r l\fas h:1scia -!,é lli~is .::ti1'1d.:i11, obrn ([UU Jhc forn~C<lll ()
fu ,n dan u;1 rn d.; sci..1 raci.ocínit-.,ou :;t ~j;~. ã. tt~ de: Angu ~tit1 Co h~n
sohre o 1).ipd d m, ·~s.o icdades d e pe n ~.:un c n to ~ que d cm:im or ig ....
~m .
.:\ Rcvolu s.-1\jo:ranc: ·:;a1 • t\u g ustin Cú chin. c,}mo suhlinh<Ju 111...r· 1.
a p;irlidã rio.d:i A_çl1oFrnncce.-s::1,
r'!:í(!,t:ra .ipcua s uu \ n :o 1:iirqi..1ist mas,,
ta rnhém ., um espír ito -c..~l:tci.id o, na d ê nda iiOciolO'gicadurkheirn_i a -· ·
'.,tá. Era, na_'v· rdad •.'.o ~~ai:~ kg:1t~í.dõ:d~sâ C,l'Íficà lã ;ê.,·o !uç~fo
'' i,n dh ::idualis ta_''•.• r.i1~smi hda: pcila ccu,tran .;\•oi u s:ão a. pens:.~n1en -
to "Ube("I 'ê ã ."> ·~ ofoncl.:urn m 10 1-c('.!l
odo\ ogia rep ubl icana , que-= d á:>
11ítna :is do .; r~ri.lita ;is1~lo ," re\·o1\lei . n ~ ri.o . .o :11_~
·. · · .d4,= ra}is:.ii
.i.; ,t::d -· .
bido ~ I ~ inulliy~"rsiafr:i.n~es :~. tks de o~- ~t~o;·1·9so;é\;~ad~-~t;~~~
de h;re dupla. l'or, l ri,; da re\'crên ci:. às L r~c.;:;
e à tr:idi, ão , ~rnglo-
- :'1meriêa na da dc :moc: rnci:'1 1i l.11!~
'.i I e d.os d irei iros do i r1dh,•íd uô, re- ,
cc..,nh ecn1os ;i d c n íi nci1:1 .~b:.oh 1tatnc i1tc fr.itlc~:-.'I da rc, o lus~o
ind i, •idualista l'Ompcnd o o eorpo sod:il .
O dup to rn tlibíl da rc, olus-..ào p i.;rm .ite e ,rnpre. ·n .ler -1 for n 1::t- ·
s:Tio d ô :.'lnti.dcJ:n oc r al is 1'1
"l( ,'"lnlem 1.>o:dn eõ . I.' ·rm ir Côrnp r e<:1'\-
d- ·r -~ inver~; n do diS"·CU r S't'I i,:o,b r • .t dcm r;1ci:1 · ll S(l _·,uiv~• ao
ch.:sm ,o !'ona 1:u ento do império soYié'li :co . De um h1do, a que da.
d ~<.,'lc'imp é r io fo · .<:a.udal fa , por u 1:n l')ac
ríodo ~)asta nk br ev t~, corno
a \"111.ó .ria d:1 d em .o c racia so br ~ o toi-alir: ,ri :mlo, ~•vil ôri~ d.is lilb·r-
dac k :- in div (du ais so b ni :t o pr ess':io lo Es:n1do, :;Ji mhoH:,: :o1d
a po r
1uc-les d ' .reitôs l.n1manos .rei ,•indi: c:.idn::; pelos di.ssidt:mc:s sovi -l-
a1.:
t i · os ( H1 pelo s < pcrário:."s polonL'S-C:s. E."'-..e
,-. d ire ito .'>• formal,;," foram

/1.ugu.~ti u C chin. tt! i '.«


><ii1Jsti<! f'tnw,,,t t !i1di rr!ll!:rn,ni~
n1m•1w:(l';_1,ri!<,Co pcm k.
197"') .
. -
o primdn.1 ,1lvo tfa -rític~ ma ,r;i.;ista, ~ o dcsmoro ,mi;n\c 1Ho d os
rl".gin1c:s ,co n s lruidos s 'm :i a p reten são d.e prom ov 'F uuri, "de -
m ocrnc i,1 rc.:d " parc:ci;,, se r ;i 11.u, por wí;,; da s~u.,darii,o
rcvarn:hc. ;,.,
·,bri,i;.:iti'lri,Lao$ ·<'itori Sús dircitoi; l1um :11.
oos ~ à democrada rntu- ·
pe :rac\a , o q:uc.:acQnte ia e r.i o IU\'(;r:;;Q. Urna \'c;Z q,uc o concci ode
rot~1lirnr ~smo n ão tin h. rnaí s uso , a opo:;.içâo ~e um:i. boa clem.O·
cr aria: d os li1rch0,s ln;i,m anos e das Hhcrdadl."s ind ividuais à m;'i
democra cia i.gu.ilid:ria e cd ,c:1ivist:1 l·, rnb'·m se tt,lrn 1,11 ol>.:,.'ô
lctJ..
- ~ cr~tica d». din : itL'>s º! r~cupcrnu -in'l~.~t,r1111,.1~.1:i,~t.:..~9.do; .
,lrnp,a r~.
' ., ds s~~is d:Úcii "'i íi"di~..:
sc.·~uuoci;r á ~U;l~~in HamÜh rn~d :r: Jê;
os clír,r;(to:- hurm1n c1s :1.:i:o
un:i.a. ilusão . 1" que s1ioos clirei,l~\S d o
honl'lcim nu. cilcspnwido d~ dlfrchos. São os ·dir eitos ilusór io.~d o:;
ho mc1H; "Iue for a l1l c.-xp , d1.::.ua tt:rrn e d,c .:1ual~
u ' so.sdi.:S'l MS ,i:o.,is
<1ll(ff <:id<1d;i.nia po r rngimcs tiFànit-os . Couhecem <,s a ~ín'1pat i~
qoe ~1,saanális ·· tem ang, ri;ado eu, rempos r<~ccn tes. Oc::um lado,
dá Uln ªl 1<'1
i oopor h .ll'IO à~ camp.tl''lh ~ hmn:.i. n 1\;Ír i:ise lit1Çrt:ulo,-
r:1~ti,· Fs·t ;1d\').'i 1uc. c1n O!'.nu : d :1clc:mo c rm:i1a 1111
"lir:11uc e n,Hirnr ,
d!a!femlem os dir ·ito~ dess es scm~ d ir ei1os. De ou tir,o , itLpirou :-1

an áli se de Giorgio , Agarnl e n, que t!' ,M \ S'f. rni.:i o ··1"s t, d de , ,1:xCc·


s:10··
no co mci 1do r •ai de no.<;;:;
:\ tk m ocra .i;1ll. Mas i:ss:1 crí1ka
l~unt,<:mp .Kk :se (,m,u n c í,U' à 1mindr:1 dr,qudc mar xi.s1no ,q u !.l.a
ctucda do impé ri·o :,:o,·ié ticn e o<= fr.iq..:1e,ç:im emo dos movi .1m.m-
1os de em,rn ~ip , ç-o uo Oddentc disponibi 1li'Z:.1vmn de no, •o p:irn

.1. Vt:t :,orgio A)!,~1111 ~ r~ ~ 11~1,u~ U1tc:r:ui t~i:td~, ii"ltcri::i,tD i1; il tJü J· ti11.tP I (l . 1.-"<
l'° L... Hit;lo
:11tilriz , ,m1:. lii'1=1'-
·K,, 2 1110)•j~e, 1uc,· K;rndi.; r,1:,, -\Vhols ih ,; S, 1,hj~:cc ,1Í1'hi.: tl.ii;lu.~
o( M:;,i, ~ ... ;,·.,.,.
,11,\ rLmlit Q,,,m;-1IJ,,._ 103 , n . ! -3. 2'L~H.
!.' t'i h 'l(J

<iu:ilque r 1so: os dir _it ,s d~, homc1 \ são oll'.direiu s <los hh:livf-
duos egoístas da soci c:d..1d• hu.gue .~a.
A ·<1uc:s\.io ~ s:ãlX:11"
,quc:n'I i.fio e:s:a..:~-s
indidduos <:f..OÍstas. !'vhlrx
êmc nd ia c1ue i.:rmn os dcknt o rcs de,:.m1.:i,o:sde p r HI~s-:flo..uu ,-.êj:i,
a c:b:-s<:domina..ntc. da qual o l.:_<,tado
, d(,.sdi 1rc ·to ,s hu11,:1'no::; era
o inJ,trurncnto . s.tL ·ck-.1r
.ia contempor~nea \'ê ,is ·coisas d .~011..1~
rro rnodo . H. d e fato , h.,:;ta uma séric1 de ínfimos: ,fo-s:lo
··aint~1uc1::
1~:irndar ~UJlsindivíduos t:g,oísl ·, ,~ unu1 te·.fno complc1wmcntc d; .. .
, ,çgoi:;,l
· . "·fo,-éme. Em. •,rim drn lu-tt.ar ..1mbsritua m qs ..~'jn~l~-:,.:i'..ç!MQ~ ·as·· . . : :
: · · ~ ~~or·..:~o~
·:;i~;1:
, ~i~i~ i~;ido;:,:·~
,r.<.-s qt~~
·,\ii~(1~\}erá,caus..,r·eslran·h;;:.,,
a, ··
]dcntifiCJUCn'll~s esst.:.-.co11sum .idorc-.s ih•ido.~ :1 un'lã c-spéci,r.:.:,iodt1] .
hist6rka . o dcnwcr.íti o". l.cmbrccno:,; po:r firn lluc ;t
' "h omcni
den; o.crad ,1 é o regin1e dJ; iguald lad<.'le podemo~ con lulr: (1..; in-
di\ ,'ídum, egoístas i;âo os homens d~ 1noc:r.hicos. E a gt':ner:1li:r.:1s:5o
. d ;is relas;õc.:~,11crcan is , eu jo em bl .c 1n a são os d i.·r -·i to:. do horncu i,

n io é nada mais que,\ r!.:aliz ;1.~rio d:1 cxii,;tC:nciafobril de ig.tmlcfod<.!


que :m;irirn::.n .fu . o:,; in div iduo:,; dl'm1 .1c fil't:o:. e arruí1H1;1 hu~ca do
bt:m com n, ,rncarnada no [:):t.:i.do.
f;.scutem o~, por e -~n11,lo. a música dc.:.s.,:;
. fr ases q~u;; deser·c-
.,..~,n ô 1ris1.e estado c:u1 qui,: no.-: ec1k1e:i o mim, datp :1ilo ciu · a
a Ufúr~ c:ha l"I :1 de dc.'!U{ltr:ac:in
(Jnll'ÍdcrrCi«J ;

As rehJi,ÇÕcs cnu·c on ,éd k enp.icicnc ,c, ::i.dvogado •oclicrue . .;:'1p;idr •


<: nr;rcmc~n pr c:ifc ssore o aluno, o trah'1,llrndo r e o a_,;:,;is1iclo <'ll"rlClld:m,.
-se cadr1 ~·cz mais :to ,rnoddo d;i.~rd,1~·i"i!(::,;..:-
·n 1'lt1rntt1:iis '.ntrc in<lit\•(th!n;;
•fiu i~. ao mod , 10 d(li; rt:las-õ-e.
s;funtlam .c1H:ilm..:m• ig,m1iiüiri~1sc1ucse
,.:~rab.1.:k,:c rn i:'CltU,: um p t·cswd nr Je: :,;c.1rvl~·us·t: ~ti ch~nl. ·. •C.)bon·n:m .
dl'mot:c;ilko líC 1m 11:.i.dc11ta. d i:m tt· ,tk. qualq Ll'I:!r CQ1npi.:~ên iJ, i nd usive
,1<lo médiC'O C'.'JU,lo adv<)g:tdc• C[lJ ~ 1'14'le · c in q, 1CSt;h• $u:1pl'Úprfa s1..~l}I,,.'"
r.. n i:1.A'$. n~asü...~.~IU \' ·lc 1,na 1,uém ccnm n>; 1ucn,s y1erdern:;cu h4;, ,r:i-
'l.C11\l,1:: político
. ~ .
u 1111,:tal1~ko..' l7ôçfa•.; as pr .'iiicas 1nof1~íon:1is
. tc n<l.c n'.I a
~e bar~rn. li7..ãtJ ..j. O m i'.·d i.:ú tor1,a -; c p o 1.1Ct >a p ,uco lllln as~l .t1rn1
J o da
l'tc, iilE!f!CiaSoc:i:Jl: o, p:.1.dt1, u m as.,;i~tentcsoc,al e um clasnibu ido r de,· .
~.1c-ra;ncn~~,s:[.•.1. 11 <JU :c: a dimc:H~i~, do s..~tr-<.li~- d; ·ro:n ;i r,:ligio.. ~!1: .·
•;!l t •:,; l11w1.mbt;1;-~ut1.poH 1!tcos - '/j,{;. '..nír.1•
d.i ";d; i ,c ·d1t m n rll.:, d o:- ,.:
.(!.~'ç im:tit.,.l'l.\°'lu m:r fnr_L\ ,=1
·,1ue~ ~,. A~ IUl'll;:-1-µ..:s . mesmo que ·iud~~-.;\:x
: sio_
' '· ·. ·. ·: ·u::m~dc..~t.1., ,,ó.~' '-',;ló~ci ,:il~ii~·<>S aÍt:tad~; .,~l o "t:~.i;:oi:1.meiuod~
'lramrendêncill c-oli:tm :i, ~j:t rdigio~a . _sej;1 1l01ítica .~

Essa longa dcp l o,ra çfi procu ,·:t ..1t!..


~: revcr o esnido <l'e no ......
,,;o
mum l() t.11como o moldou o h c..'lnH::inde 1l"locrl1 iC"o em mas
diversas figuras: eonsun ijdor int\ifor ,e nt e c!e n,cdkam.ento .s ou
sacr:it,'l<:HtO:.: .al i:.ta que ,en1::1
.;;indic,; . tira c.id:i vç;,; 1nais <fo 1r....
..-
t;tdo- pr 1:wicl ";11d:ã : rcpn.::.cmante <lc m 1inor i:i éu:iic: 1 <1uc c>.:igc o
recon h cd me n w ,d e :-u::t ide n ticfadc; Íe minis la que n, ilita a fovo r
da!i e t·;•~: ,•.11..1
110 ·Ctu~: co n~id era :1 cscofo um :.up<~rm c.:n:-
.:ido ond •
, cliente: é q ue m n 1.mcfo. iVl, 11!:t:
seg .urnmcntt: :i nu'.isica ,dcssiis írn -
::lê$ q ue ;dirn)am d~sc.:.rc:v(:!r
no:;.,.._v1ntmdc) cotidi ;inn n tmH 1 cni ·dt
hipcirmcn;;ido...; ~ m,lr~y sJm11.
-s \'t!tn d e ma ii. ilongé. li:..
"-"ª ·'cfoS!crisão"
do n os-s coü d i::mo j;t fol foit a , l.il e qual, h:í 150 ano:., nas p .lgin;,1:,
do Mrwif,wo Cm111mi
Jro:

• f),..,mhü,1 u ,! Sdmap1•0:r. 111,li,n,,c,,,ri;, r•Mli,kn r,ell,· ( ~Mi ~. C;i.l llmi1.-


,I, 2002).
p, l(i!.l'.70.
ÓH I ). l•l , :l.lOCR .,Ç 1.\

ta burg1.1c.•fü 1J aí. t<iu o;:. f..:rvQn."s s;iiir~~I .:,;.


dil c.•.:;1h<t:ÇilO il, du
n::lig;i,Jl'Õ
,cnrn .s :i.smo .:3. \ ' H dres o .. d.o .sé ·u iim cn l :1]i :!imo p 1uc1.1~1-bu1·guê: .:;
m11<águas gcbd ;L', d ç ;I ul õ ê.goís111. Fez. da d ig1,ida.de peS_ i!otd un1
sitn ph .:! valor d'c 1 ~oca, uhs:11it ,1iu ~t: nu mero~:.,::,:hl1<.::rd:i.d .ç-:;,ci)nc1,1i:.•
·tad:.s d ,,u.,_n,cnH:, po r u 1ma ú n ic;i lib,::rr<ladc:o.çm c.,;crú,pulc,i.·: .i d .._
~1érdo . l ~laJI~k::.·pojQu de :.Ui.11,ui:ol "1.od ~f as a ti,·l iadcs, , é n -
. c;,.:;ii:
\ao re:1~ t d :ii, on10 d igi1 ' e:11ca;aid;J...; c iun .picdo:.Q r:cspeito. F~~7.
db .1i 16dk o ...d c;,ju1i~1:a._..
:dlo s.1,erd f>1c. d ..roer • do s:ihio ~..:i.1s~crvido-
. res-a..~-ala,ri i d o s:..• _

- ~ ~ • • - - • • - - •• - •• li :- · •• ,.,· ... - .... - .. • • " .. - • : •• ~ :.. ,' • ._ -

..i:. O.<1uc'.i.:;odok iga con~


A' ..ch:.<;c,ris-ão do~ :li· nT:'I~,cho~ • ;;,;ui;;."Sri1
r~n "lporàne.a ofon: ed " tl 0\'0 1.1ão são Í~l 55, m:-i:-:um a ini .er pr't!t.t - .
~O:o. O co n funt ,o ~k. Jc."ófato~ tc111 pm·.i c h.t tuna l'inic,t c:.u ·a .. :i
in -.p:iciência do hon'lc 1n de1.noc di tico, <1:ue tràt ·a q ualquer rdas;51";1
por un, só e .m esmo nlodelo : :as .rdaç ,ões Jimdrm,erirªlmi!11 w igrNtli- 1

ufrhz~ que se=c s tabct e c:cn"I en ,trc u .m prestador de :.érvis ·os e se1.1
d iieule'" _ O ~i:x~o , rigim1 l1di :úa qui= .t burg.um ,iá. "subst itti i ll ~s
. dur :un<:=ntc, por urrn ,1 1í'm
nunH::ros;1s libt~·rdadcs ,. conqui-:;ta 11:t:;; "o
lib •1·d,1ck se, 1 i:sc rú pulos: :1 do umérci.o'"; a únic.i ig.1.mldad c
(]U<.:da . conhece ,' 3 igualdad 1nerc :mtil , c1u r •pousa sobi· a
t~.i.:pl r:1!50 .ínica l:: b urn l. sobrr.: a d ~sig11.111ldadefunda,ncnt:il
da .r la s-;i· c;1nr e. ,o " pré!:stador do :ser _i t rab.:11lho é o "' · ticntc ''
que comp r~ sua fo r_çade ~rabal lh o. O texto modHi a.d I suhst i-
t·1.1iu 'burguc si;1" p r o ru<;> sujeüo. -o , hon1~m d~mocráfi ,co" ..

K~r l MaL.'-'.
,e Ff ,:d riLeb f:ngd s. ll'f.rl'!if,-JII•· Gi.nrmisl!! (Silo l"\'.H.110, lt ni,1c nn1•"·
t9"JS) ..p .. ~ 2..(N .. i~.)
'lfl
A :partir d, tí, é po:;sívd transft1 r m.u · o rdru ."' d.i c:i.:plor:i~·:i~. l.:m
.d..tde e idt.·r tilicar sem nenbunh , cerimônia
rdno d:i ljtü:.'11 f L igu;1l-

cl.:Lcledenwc:rfrti 1ca com a ··noc;.i igu.ll"' ' d11]i)'J ~sl ;1çi(l me,c,intil l,
() k xt o r •vist o e corrigido d ,e M:irx ~lb:, c.:m r6mno: ~, ig" :1.hl:1dc
d~:.~direi lo~ hu1nan~1:;tr:iduz a· igualdmk :"'.cl:. rei. ~ão de cxplorn ·
çâo que e o ideal onstm"l:id. do:; :..01,ho:;do h jmt'- n~ de,. iocr:ítico.
.

,11)l.l\>pt~ll:a
sa ..~~g~i:-~
lripfa: l!m :,~i.,.~:i_~i.r:<? rc_· rn::ir .l ~en~<:~:;içi~
"' ; ·· dm; 'r()\~;.;..~
..d~ ·;(;~ i~~l~dC"';CI l ségu m.lo "~ll&~·r. idêi;tifirn r .CS5a

kmna de sodcdade com o reino do ind ivíd1:. 10 .ig1.1::ili


tário .. imhsu-;
n"Li1 lo li'IC'S:l.C
concd to rndo Til>O·d~ propric d:ide.~'li:,:tint;is . dt !sdc
o grnnd..: com,umo ,,n(\ ;1-:, n:ívi n diCilÇÕcs <.los dir<.:Íl(,)S <fas rnino -
ríi:a~.pass:mdo pd~ · lutas sindi ab·: e, cm t ·r ·iro lugar, ~HTibuír
ã ''socie dad e i ndi vid ua.l~na. du m.i.ssa.··• assl m ide, n ifu:.:tda ·C:\ m a
dcmôcrada, a busca dé' um crnsd nent ,ô in d ...:fmi.d ,ó, iinerc 1U(:ã
:l lógica . d'a c:CQIM ,) m fa c11pitali:o:
ta.
O reb:ib.::im ·mo do político, do sodol~lco , e do ~conô1nico :1
n:.-sc de hom ,grada à.a ní li.sc u cc1ue\ •i!leana da.
utn ú n lco,plano rd 1.:
(14,;mocr.tci:1como ígu;,ld:ldedc eondiçõcs. ÍI. :t~ c:o;s11
r1.:fer~ncia :mpi'"1
c
uma rei ucrprcrnçJC'1 nu.11
ito, simpl~~ta de A 1/.y 11{1,(.~ai
ia hll ;lmi riC',1"
.
r>or"igualdad ~ dt: condi:Çiicli-o firn dll> ;1n-
T1)cqu villc 4?:n:tendi.;.1
tiga...; :o;odcd;idc:s c.li\•idi da.'i cm o rc..lc:n ~. e nãn o reino de un, iml iví -
J i.10 ,h •i,dn po r e n'.<:
~1mir cada w.:~ m:!.iS. E it qucstiio d;,t det ·nocr~ tci:i
1~ O ( , 1>1 ,,1 .ii. I> 1: M >Ç li: .I« ~ 1 .\.

em p.ir a ele '•m 1>rirneiro lusa .". a 1.frcs Í0(' 11,:1s insti1 u ion :1is: ad. ·-
qm1das pn l'a 1'eg ul .1f; .,,_:i no va conngu r.i ~iio . Para trnnsíorm,ir
T1Jcq1.1evill c. nc:1p ·,9Íe t:1 tiJ dcspot ismt' dcLno ,cr:i iéo ç n o pcns :1-
dor da sodr.:d :1de du com:u m ,ú. é 1í1!.lC1:$!;lÍ.r i<1 rcdu:t,.ir Sl ~U $ d ois
c:1U1:Hn a~ns a dois Ol! tr ê,ç pariigraJ o :: d• um {in k ..::.1pi'H
11.J- do
segu n do, en1 que ,ele _tr:.itci du dsco de "u rn novo l~sp tism .o.
I'.:.a:in da se l' ·rn d c:squcccr <;1
uc To 1,ue ,.·ílle tcmi:t o pod er -.lb:;(,-
1.ut .o d e um :;t:111lu 1r <.tm: d ii~p1.1scsse d e , ~m l~st :1ck dnrnl li:(.aclo
~ .l_>
_re.-~:ma n~nssa :f ~poh .
e n 5o .-e~
. iz...1.da, ;1
-
~ r;m i;1_d,;(o p~ni
•,,
ITp<l1.
-::-·
-
e m :irt l:.u1 no ssos o~·~·idos , A t·ed u ção d ··na.
1no c rJtí ,ca e· ,n 1~1
aná lh, d.i d!!mocra -da l c rí1i.ca d;\ ::-o 1cd::ided e:- Qns u mo p ;-Ls-soo
poi: alg mn as cr~pas iu11,:q~n: .rnt i 'as ,,,.i>,·
iilegi:id :is11• M;1_..:é rc su h :1&
d o, ..sob~..;tudq te to do mn p ro ce$Sn d~ ..:linf n :is· fü.i d a lig \ 1r;i pi -
lít ic;i. d a dC!1n o .r :.ida, q ue St! re :1Hzou i 1cdi :.int e rnn a~cuo ~n i·re
<lcscdção soc iológ,ica t: julg:irn<-:m o 11ilosó fi~o.
J,.s et a p :,s d~s~c p n) -cesia_ p od '"m .s·c r d iscc r n ·das e.;, m h asta n-
u: 1.-.rczn. Dl: mn b d o, os; ,\l l 1, 19SG J.-.;:;
istiram ao dcse n,olv i-
n-1entodc e rta Hh :i:-atu.- a :mdo ,lóg ic,\ n a h :a nça, e.!;cril ':\ ·111 ge( .iil
p-o filó.s()ÍOS, qu e s, ud:t \.'<l,1al.i:m ', sr:lada e ntr e :, sodcd ndc dt:.-
ll10c ráti ;c a ,e s~u l;$\a.do p ·l.1:-1w v .ii: form ;is dt ~consumo~ co ,111-

p..:narnenlo ind ivi,duais . o.~livros e ,lrt ig;;\S de c m ·s Up '-'•ClSk )'

11 So bré . ,~vi.u d,,'(•r i~~ :;s...·e it;S t o r1tu o..,;asqu..: le,. . r:uu ;10 n1;;,·rrocq ,1..1 ..:,·ilHs-
n,o co nt cmp<)r:.im::o ~. c1n 1)slrliCi.1I.t. !lOlor...: ;i r ·•c n1t'-'"•r.d.;, ~b ,i,nl ·ri·1n:1,S-ii

,:11tófü:;i,,•1r.i.dicio n :,l'.:1(1.dc:' Lb;;\ 1~,~·•'i,lk ..:m .si,cir,,!og ia 1m s-rn (,dcrn :. tb -~-ocie,h1.


,J..: {e Úlll ·u ·11111.;;' ', ~-.:, So.r gr: Au,lic· . T...:qJt,:,: rt~ lll'!M .11. .,, j,ICPJt'w '" Mfr•,,: ,11, t, 'tlil fl\'«IU '
<j.,...•i/litn f ~" í 1Ji1 ( l'ari~ \' l'in . 2L
1;,,l." '!CH).
11., •• 1, ) 'I O C li , C: ! ., V 1 ....... K I O :,;.!o. À 111 ,.. O R ., C L A C li: 1 )1 1 ,:,.;( 1 ) J\

n.:~unwn . bas'l~~i\f ,c: be m :seu ,;onteúd o. E r;'l a é1,oc a m que


con · ::w.i m a s r diYu lga~'i;;isn:L Fran , .a. as :rn.il i:,. s pe1'Sim i,<:
t.a,,;
,·ind;,i-i,;
d,e :1lc.;
m -1nar : a~ d{)::a,nc,n.::- f.lo rd,1 .tc)rk i tb Cl.>mi:1:sã<:
1
T1·i l:,i.tc ,r ,1I ou ·dt! scK ió l ogo ~ çomo Chr iswph c.r 1.-:i
:.ch e [),uf el
H..:11.l;stc~ \'1lü_n 1.o pôs em (l~.,est~k, <lh·,m::lv ,;, nln . \S,<.r>furnsd,t
ó

cco n omi::i, d a p.ç,línc~ ·~· da cut.H;ra. Cc,ni o dc ..~t~n\•oll,·~1ne1 tto


1su n10 de 1111:
do cc1>1 1:.~.i.. cs t..i ú h inH'l e m _dom 1i1lada po 1~ um \'.1Jor
sup re m • a "rc::ili'l.1,t~fo,;cs:,-:n:il°". .E.-:s. hc.:.
·d,;111i.~n11
;
~01l"lpi~1.co1n . ~

tf cqn) U. t'll 'a mcn1


~, n:;;i{li~~ô P'~11r;i t·:nr L'I ut : s~ -ü:Dt <.:~ e_O -~"·~,.1~~ .~t;
,_.~. : .
. -. . ~ . - - . - .. ... ~ ~

in d ú iar i3 óip ·it~l'i s:t,i e th ig.u a~d;ld r.::po :líticl : o. .·~pef fr~~ 'irr<:..~: ·. · ·
0

tri\OS , <1uc !HISC i .'lnl de-:;s_a CUlt·m •, c nt rav: 1m cm CO:tlílifô dirc -


10 co ,1u as t:ll:igêné.i.t$ do esío r o. p rod u vi" • como os sac riííci<'.IS
ti.: 1~•c: f'id ' 1S p cln intcn. .-:.~"c cornu m d.l m,s:iio d mocr .'.itica 1'2• A:.
:m ~m~cs d1: Up..:;ve tsky e algu ns outros p re tc 1~<lia1 ".l1 ontr3dizir
esse pc;,.!,imi.~m1;1.Sc.::gu ndod cs . r15n h:.1vL:i p or que tenH;r ml1.d i-
•.:ôrcio lln tn: .i ~ form:ts: d<i consumo d e ma ss-.a. i'.l.asc::id:1s n:i b us -
e :;i d o IPr;r~t:r pessoa\. é . ·s i nsl' i H1 i~õ es da dcmoc r.ac i,;t. fo nd ad as n,1
rl!gr:i. co.fO Lll'l'I . Mui ,f(I pdo :tJ 11tr :i rl o, o pr6pl'io c:resd mcnto cio

mu rd~bano '.Ol ll~ e· a rl!gr:t o~


u m ido r p u n h. a s:al isfas: 5o 1>e...:so;d
lcth •.ac m pt.:rfoila lu1rmo1 1ia. JZ'lepr odu;; .i1;1 t 1rn a ,·ides,"io ,nais e.~
•ri-
•~. unrn adc~:i·l-.t.?~ist..:nd:i'I do.'- i1uli\'ídum a um:1democrar,;i;1 vivi-
d a nãv r:nais a pena s:com .o mna qnc:s t;'io ele for m as in:. Ü! tu::io ,rn i:;;

1\17(,). 15 p1rc.:is ,, l'lt>tllr ,1uc li cxi .g.:n ci. ~fo 1.1111r,:u, ,m o :til!!: ,·;1lrir1,;put i1,1J10:-
;iin,.b o.:r.1::lf'lk ~dii..la cm l)imid Bd l :i mn;L 1•r1.1o ._, t!c j\1:;:1,p ; SflCr,;i l q~1l!
c ,,1;,:1i;-;i
J ,:;,::11,:iin:,n·u n. qo1~ , lc:1,1m: 1"1;:'1{11n ,11r111ri i;u;i pr •)blcrn51ic a n:i l'r, 111r a,
t4 <.l u 1• 1 O Ji 1> 1, ) t () , : !!: ,<sé .1 .\

:;e g, 1nd a n a un .:;o;a,uli \ a 1 'lbicn tf.:,


çOt!r~iti'\.•as, 1n:1s co rn o '' u111:11
um nr\e io an,h ic n te'' ., Seg und o Li,po vc,ts k •;

.À ' 11wdi d ,1 <JUC o n a n ;i:;:ismc, ,:1'1;:5-Ç c·, a kgil imid.id ~ d.cnHxíil Íl i<a
,·1,m,:e. :ii nd a ,.,im:: n( ,_n-imlo e<r,,·f.~u~
0
IÔl~r;Ãli "<"lo$, oom se u

pl u r::i.Hsmo<l-1.: p:lrt lclos, s ; :H.:ld~üe:;, s ·u ~i rd to ~ inf,;rnrn:1s;: ã9,, tê m '.


1re n tes c ~ ·1::1tb . >,'CZn 1a ii:, ~st r ~ito C(HH ·.,- ~() i. ·da .li pcrrsona.H:,;
1:>.: adã -
d<">~ lf-s;; m!'~.dç,. t, :-1~ \'. da liher d:i dc "tmnh in ~t ó .-i;1. ' [..,.] A"<-1 uch:~·
iu ~~!~lQ:;qn~ s6 ti!,:'i'.mcrv~. anl pd a di rnc l\ ~( >, pri,·ada ,d. ,:(~b pérr- .
-_'n)irne~em pr~>S .~õ -{~11;do;1:ime nt~ tli; iHOÚá tiçQ d':<t:l. -S04:i ~d;de,s.
- ·p or ~~to; crh,d ~ l)cfo proc-.:e.ss~ de pe.rsoi~ili1:-,ís:â:'~.:o,i:-:·_- · · -- - .-

i\•fa_-.;rc"abifü:tr -o i11di vich1a li::;nu dc m l'.IC',t,;tcíi-:oi' co n1r,:i .1..<:c rí1icns


vi n da-.;d a A m érka era n.:ali'l..'lr. n, 1v1.:
rd:idc, ;,m ,"' opt: ra~Ro I u pl l:i. l•or
uni fad o , e nt errar uma cr í1ica .~ntc rior ' d:i StJciedade de Q)n:.m m , a
qu • pr c:d om in. wa n os a nos 19{l{l
-l9 70, q uand o as :mâ l!:;:e-.p essir n is•
, .1· ou ê rít ki 1s da "'i::r., d a np 1;ll:n ci :1" ÍC.:it
as por · f.,r :mk C 11l
'brai1 h
nu D,1vi d füc:-1m.1n e .-;un radi c:t \i7,ad a.~ po r Jca n fümd ri~l a 1 1 n li m
i~t,1_lb m..lrílb 1rd dti nt 11c:Íil.vaa: ik1sõe.." d e um::\ ~pcr-
modo - m :tl';i,.
s.on aliz ,t~ão" i1ncir i.i1n cnt s u bmet id a ãs c ....igê n éias 1.11crramis e vio.
nm~ 11ro'1ne:,;~ ~ dt"! on~u n,l O a fofaa ig m1!d:idc ,q uu n'l;\SC;1
1r,wa ··a de-
1·n ucraci , m,sci il ,: e a ;gu:i ld ad c in~~n ·ont.rávd' 'u,. A nu, ~"'sociol gi.t

m, C:il ,..,..~ Lip \'C\:-ky. f. ·m ª"w1k 11'!:..NJ SI<! ri rirl'ii. r { "N ! '" ']llllliJfll (:L
·i,foli!Ílfll'! '.1ri.~,
,;&Uirn;1rd, .t9S3,}, 1~- H':'> ,, 1fat h r:u;_: A ~m d.tii mi.1: t'ff"1ÍO$ 1<'1m: " i11iliri.J1111U vrw
nmr~,~ ri1rir,,•. l\.,rn ,.m. M,.mnl ,;:,i oo9. I
'·' ,,:r.r.r.,"" u,,,r,J,.,;1,;,,1; $Q m)1tl.,~ '" ~ J1rnn~r,,~(l . ri!;. (;J '.I'.,
!.: ;.111 ]!.;,u ~lri!k, rd, i.ll S/1,:
l<Jii'O); lf'· ~ - il~t IP' rt-=A ...,.:í,·rlr • ,fc ,mi,,...,.,.2. ,;:J.• Li-d,oii, lid ~~ '-':>70, 20 IO ,I
1) A I! r; ~I " ('; li . A C: 1 A ~· 1 '1 ~' j:, C ,. , ~ A • l t 1, ,•,I ,1, ,: k, .l'L<. 1 ,< · • k I M 1 .'ô! ~ ,\ \j

do consumiclur n :.ir isista sup rh n ia , opo .'ii~li.ó ent .rc .i igu:1ldade


rep.res,cn tada ,e :1 igualdade :im,e1nt~. A.firm: 1v.i a positividade ~ic~-se
-.o de pç r!>()!l::l I i:.-.aç:lü" q
" pro,'.<;.-.. 1c:.;Uaud ri l l:1nl am1'lli:- H I e mo 1.1rll

c 11g.otln .. Tr-;1.nif,.>1
'1111;.md'-'Io t:úJiSumido r :1lie11;i.dode.:antiganie 'm1:
-no nai:- i:a., •q'l.lc hr inG1 livr ;;.:
m •nl ,4.!com o:. olijclO$ e o:-;· signo:; do
urfü •c.rs? n-'i rrc.:ml'H.ickmtilicava de manci ,ra p ositi a democracia
t! consuii. 10: Con1 is;so, ofe recia cúmplaét:ntcmi.:nh.: U:S:..<;.;J
, cl.crno-
. Cl'~tci:t -réat,i it-:td~\.. a. um :t ·~ríti.c:.i ln ~\iS rlLl!lic:.tl.Reíut~\'r :J. disc.ür-
-d~ 11cfa i!:1.~t'~ ind iví:chali.s1:n~ de n"t~.S!I:
e g9\·e .rno det~1C?.S!~~
.i.<.c,
?..~-~-~-
. ' . de 111on
'.si:
0
m,,is}'ltofundo'... Erã"êstii1c;:lccerpr>~iti-
.rár"ui,;l· 1nal 1iiÍ.1i1Ô
\!amer te que a democr;1cia 1 mais do que o rcí1H'l do
n ãc) era n:icW,
onsun . su:..-. ·~ olh..is eldmrais fôll qmd
idor n arcísist"a , que , .•,:-tri..1
fot jm0;,~. At~ ..,h;_
vari .1~t1:S pr;i:;;~:rt:..<.: g,r~"S:.odólogC~$ pós- mod e rn o:;
r<l p ondi.un os austc,ôS- flll6sofos {t rnoda anl'ig.:i. Lem brava.n1 que
a. po]íl ka, ~01no :, d cfi n i:am os antiiô~, era a arte de vi1vcr junto ,e; a

busc::1 do llei "'I·C01num, qm.:: o pc-óp l'k, pdnd,pio ~ busc.:.i:e cli:ss.i


dC;!..
a1rlCera :i. d:~tínç'io , clal'a Ci'll'r~ :i dÍc:ra d is ncgódos co 1n1.1ns-é o
la ~
r .i no <:gt'>ÍS 1ue;:\"t)lJ in h,o d a vid a pr ivada e d os iuten :s....,es
d rné.<;-
tkos. O 1·cfrato "s·odológico" ela alegre d emocr a ia pós -rnodenrn
l .i:ssim1fay;1:i ruín,t d;;i;polít ica , subjug..-.d.1, dali cm dian te a um .:i ~ r-
ma de: soci1u"(.l.!.<lc
g.overnada 1x:la t"mica ki tb :indt\' id u:Llidadc con -
sumidora. P.or rnnm l.ido . contrn isim, .ra pr(.;ciso rc:cupi:rar, co m .
Anstóte l, s, l·fann:ih. Arcndt e Lco Strnus:s; o .-.cntido I nrç , de unrn
polítk:.1 dr.-.~impcdid:i das : cx pec taliv a.o;do , cot~su 1nidor de mocráti-
co. Na JffiÍlic a. o ind.ivíduo cnn.~u1nidor c.1,co 1nrou nn1ho 1rnl"u-
,1üdo ,que d,efeudc ,d,.,,_
í.\hm:nu.: su;i; Íf,k1.1ti,tic.i~:.~ , na figurn . do, s..~ala
>6 Ili o ,, 1 o . . 1• 11 ~• ·, e 11 ., e 1, .,

mrrndrn egoí!:,l-:J. privilégi os ~trcakos. !::K:mdt':1.vída:it1.1di1 temo s lla


m · m ód.i .i -rid.iliu;dri.i 1.ue re bentou no lllQmen ·u das g.re\'es e
1-.,:1nifi.::s,:1s: r onbr a ,_::,;~ prh'ileiia -
õc.~ 110 ~)UlOl lO -ele 19,<J511:ir.t
"1os a c;ons c:iê.1 ,ci,1do v i'\ 'c.::I't lll'.lli,1 c:. glória da. vida pi',hlic~i, ~1uc de.:;
dc:,;onr..n:,m) com ~cus i 1l1cres.,.,1;
,...;egoístas . Contudo . ma,s do (llie
_ · ·se-s u~ s cirnm.st;mô ais, o que .nm.a ê .;ii ide, tit~c:,çio sulidamm,~ :
te ~st.,bdccid;i c mrc o home i:n dctnocrãtico · o indivíduo con -
i.un·ü lo r_ O co1\iliH) elos sociblog,os pés-modc~rnns e do::; filói;ofo.<:
:l C$t:ib •i<:ccu~~ Jdemitica~ão sepu 1.~~1~h~
Ít ~n ~d:i ;{mig_ 1.!~.~:~J!/fi_- ·•
-Ct~i'~:bi(~
·~. r~;-td~-p~rquc..O.'>~~;~go,;i
:;ob st;·;·~ p ~nâs apl'~ ,i.tm,tavari,.. . ..
nun i du to be m n:1:,rad;.1 por un'l ~\ rt!vi:;l,;t irói'iiCãl"li, n tc inl -l'Ulada
Li~Dil mt fO ddXtt<"~].as d u:1:síace..~da nh:sma UH'.H~,l.1 , :it. mc :inrn éCJlta -
ç.fio lida cn'l dóis .:.t:ntido:,;o pô :t=l"úS .

Assin1 se ,rea liz.ou, ,num pr ,im ei r<; 1nomcnt1;l, :i r-e duç. ::l:
o da
dc m qcrac ia u ~un t~.:;t:idv <l,t! so dcd ;Ad, . R.csta compn iendcr u

scgun<.ftl n1on1c:nto d.o pro ccssn, -n que fc:i d:1dcmo cr:1ei:i.as.-.i,n


dcfioldit 11il n :li:•; a pena:,; um . ·t$ t·ndo social q u.;; invadiu i11dc,•i-
d c\mc 1ue ;1 "'at:ístrt fc ;10 n:1p<ilóg,k:-i..
··r;,i 1 'liítica, :111;,is 1,.1111:-1
1.:sC
,ais pas.-.<iu
urna . autode.o;u- uis:..'io d:1 hi.mrnnidade . ~:.<: p.i sso ..i 111 .
p 'Ir n uu o ;1c1;r
't'(l ent re filo:.-o-li.a e s ·iologia , ·menu-..-; padlico (!IH

co nduz ~u ao roesmo n.•suhado. O pako


se u <lc,'icnrola r. m """ q,1-1;:
ío i a d iscuiUio so l'>r• a e.,;cola . ú co 11tc .-.:toirnícfal <l:idiscuss iio Jizi;1
r speito ;i (j ue-.'-t~o d o fr ac·as.~o e sc-ol.a r isto é, o fracasso d.'l ín s~
1

t ituis-:io escolar c111 d:i ·r , h:i:uce-s igual;; à:s cri:rn_çt1soriundas das


,~fas.....és mai s ll'U dcs-t·:1:0-. con , o :ic
Trni";1v,M,'Cde ::.il'.J;t;r,pon;;,n ·1<."1.
devi :1 c:nii: ndl'.!r ;i ,i,gual .dad t! :na -c.:liCO'la ou pd.a e..sci)la. A chatn:id~t
il I t• S ., !\. ; • 1: ~i Q <::J\ ., C ~ ,\ <! i! i M i N O S A H

tt'.St~ so.;iol6gic;1 apoia,.·a.s n~'l~uahalhos ki ~crntdicu e Pa::;sc·rnn,


isto é, na ~'vidc.mciaçfio das dcsiguald:id 1..
~s:sociai~ 0c c:uha." nas fo.r-
1nas :ip.1rcnt1:m1,;1H l\ t~.u1 r;,i.-;
çl:, 1 ra1')smis.<:lQ·c.~cr.lard1 .~:iber. EI:,
p rt I unha tú rn ;ir a ~se ,1-I;i m;1í.i. ig ual. ·tira rulo-a da fon:d ,ez,1 é tn
•:p:tt: 1 s:1; pro~c;gt~r d.t :-ociedade: 1Ílu ·d:tn-
qu 1; h:.1\·i:i :.e rc::~u~1i;1d
do as for mas da s~c( •dm; -. scofa.r e ·a.d:1pt;mdo _o couteúd :~ .do .
• ., ' • r •

(,:llS( n, OÍt.rt!d(l O an:; . ai U n ON ll'lái . C:1n:nU:S de lu:ran~;i Cu l l'U I'a 1.

A ·chmnad :i l' ·s~ 1·c1lublk.u~,a. dcícncH.1 õ 0 1ws to: ,•}~t( .-:,in ~;1r ;1 ·s-
":~ma.
(l;1·s'oc1c l_[td~ e ra ttu,r , ,á .,l:~;11~:,iii:. h? "m <n!f:1,t~a
• , • , • , , a ~ • ,
Q, 1.l -~, ,.;l1:;:
• •
.sigu:,I-

dãthq;or::.i.::
il: A ·(;:scnhi. tra'balhav;1 pe la igu a tc•á.(k 11:i cs'tril'<i; m ::d ida ·
en, <p..1~.abri ,g:ida. p~los 1nuro s 111
• a s:çp~1;
·a,..:1iuda sodt)adc, po-
d ia i;4; d cdi c: ir à 1-arcfa q ie lhe e:.:
.r'l priiprii:i: t[i:-lribuir igua.ln emc
a todo ~. , ; ·m co n~1dcr.ttr o r igt:m oti de:.t in a:!,'.:iosod a 1, e> u nh ·c.s:al.
cios s:ibc rc_-:,ut.il.i'<l.an
d o ,ara ··sse fu , de igu:t!d.'.tdc a fo r m :i da re-
l.15
:fiv ne c ·s:mri.u!1cmc dcsigu11I cmrc o qui.:sabé e(} que :ipr,cndc.
l~ra prncii~o t c ~1firm ar ' !<1>:1voca ,ç!iio, h.:i,sr<..'lriuunén tc cncanrnd:i na
('scol .i rcpt I h lic,m a d e Jt I lc~ Fel' ry.
O dc b;i,1c..:r,a l"c~ia rcfcrí .r -. e. pú .rl·ant< J. ;'ts fomrns d:ll desigt1:il-
d~1J· e ãô~ m i s d:i ígu.ildad c:. Conrndc,., (,s u.:nnos tr,11i) ,c:,.-
t r,tmmuenlc mnbi g u ri:,-. Oue o po rl :ii-h:m~ldi- ~1 .ll.".-.:;,1(i;ndénci;;i
l!!llh::\ sido n li\ •r(i I), r~,,,,1.~I Da C.:,'i ·ol;il, d t.: Ji:::an-Cl,\Lld4.:Mil n ' I'.

nlosu·.1 :ss.i. .imbiig.uidmfo• . O ,h-ro de Milnci- cli;,fa cois.i. 111uitú


di fe ·r<mle d o <1uc se: que ria lc.r l'lele n:i época ". Ele .-.e prco c up ã.v.i.
1nu ·to pouco em pôr o univer~al ;,i. :,:.~n ·i. e d .i.ig1..ml
d ad ,i:. E.o;;l,1·v;1
1m .1i\'o en;\iS pr-c.:.;,cupad (.) t'Om a :r,e bç ão . nt rn sahe res . 1ihc rdadi::·
e elite s . E, :n11.1
it n-mis do qu<: .c1nJules Fi.:rry, i.nspiraw~e l:m Rernllll
C Cl'l"I .'i:Ua \'iS ão d;1:; cli tt ~ cu lt :1.sresp \l Cl:.:Í\
•cis pé:las 'liberdades .OUIIU
p;tÍs ~Lmc.a~.1clo p'clo dc :-p >lísmo.inc rcn tc ao c~n .ll id:.n"lu 1:.. A opo~
sis;ão da d~>~ t'ri na · r\<tpublkan à ,dr.iut ri na '':,.:icio-.16gka" .~ r a;-n-;,-
;i;

ve .rdad ,e , a. o p~siç-âo de uma socjo logía ~ _o.utrn. wt'~ -· ' concdl'o


de 'cl'icis mo rep ul Iie '.;no .. pcrm ite ocu l l·~ro ~'<lu~\'o.co. O 11,údeo
dulfô da tese foi cncobcr10 pd ::, simplc:s ,dí[urcn~a c:rnrc o 'li qi-
.._versai fC:lublic~no .e ~L-: j">:;i_r_1,
id1l _:fri.d;t~~s e <!<;'i.i
g·u::aldaçies.SOCl!lis:
Ô-<~l1,~t~·parc"i.t r,à~l'li~-;: ,~Õ~~e.9-p~acr pólii co. podi"~ e ;_j(~,
·ia,
f .rt.e r parti. rerned.ia r por s_cus p rópr-io s n~•cios as d~~,guaida.<l.c :..t'>-
ciãis. Muiw rJ-pkhrncnu :. poré1,·u,, 11p1.:r:.pr:c1jv. ~e.corr-i 1~iu e a
p:iis:i.gcm :,;ealter<>u. No decorrer cfo.sd,emrmci a:.-do a.umcnro inc-
x.c>r-5:vd d :, faha de cuhur.:i. lig,adc1 :i e;.:plos:íod:i cuhun. d e supe. r-
men::ado, a_r~dulo m~) foi ideruillcnd.,.:.1,:,-.
-,, {: cfa 'O, o im:li.vidu:ll it...n-10
in im igo que a esc ol:1 ,republicana
dcm ,ocriílico . ·<J.'. enfrentava n5o
1.: ,1dcd ·s:ig u ,li..d:1q.i:1! eh d n h;,i.de afost ·,1r <>,th.:iIH).
l'a. mais ;,i :.oci;._-<l
mas . s'm,, o p ró pr i, ah.1nõ. (1uc hii ...•i;i se l'OTn.id<i o rcp,ri:sent:in ,tc
1mr e.X dênda dtJ ho1nem democrático . o s-cr imaturo, ·o jov em

•I A t~~-t! d.: H.c n;rn ii: r ~ ·,11~1id.oc m Oiiw"'$ c~l 'Js,•1,1 la tifann t im<!/ l,r.r1'r
cJf~ l'l
.. 1,1;"j . Ni:i, ,"!:contradit61fo
(l'll,r,i:, C :ilm:rn ,1,-l-1:\)'. i;.d .) . t .• L 1)- 32~-15-!Íl que cm
Rcn:in C.SSii lé'SC ,:cnh;.i :acomt); nh :,1b de u,m:i. p 111~·ol ,J no ..t:iltt i:i JQ po () , ;:;..
,<ili,'o nt<!die,•:i 1. <jl .lt! e.·i-1oc ava .se 111t rnl>~lho 1: ~u:i fé ~ scn·iro d;i. g_t;):nd• •ohr ;1
li M c.i \~~ rai... As ·liU !:)' d1:,·..:m !-:o; r "1,rm • tam(,; M, i~to •.. irn !livi,J..;,al b;t:Q:e c~d. •
n~cida.o;:,e o pm ·c• ckvc SL'r ·•c,u,rnco ' ", b;u, 1:.ct>m)~ó!!<",1.> ..: m-tis c.n.:m1: do qu e
culto; ,lc· G~1ho:,,i a T:1i11c .:>u 1'1.t'na n , , :K~<t <!n ,·,:rn • d" 1>UJ1 S,m ,1c n1" tb:. ;.,ti\c.s.
du século XIX,
con -mni dof einhriagado de igualdade, CL1fa c:an., mayna 1.::rnmo s
direitos humanos. A escola, ('.:Otno se dir.ia em bré'l:'C.soíiri:t de un1
únlco mal,:, Igualdade. enc::.unada n.'!Ciud · mcs11w , qi.Lc da tinlrn
di.::cnsin,,r. C O qm: era a lcans:ado pc a ,u1torid;11;:k:<lu p-rolc.,;sor
não era ·11;1ai
s ·o unív ers'if"'ão s-abcr, m::i.s :.i. pró pr ia desigua ldade.
wni~da cbino manifes~çã.o <l~u~.3 ,;v:u:is,endên cja ·:

, 4.!o in,tlh•í-
Não h~ _ma is :lug:tr pa;.i. nc;nhum. 1ipo de lran~1ecn-1Umcia
- ..-~~9·~Ull ê .e i:,i,gid <Jilm valvf .1il'l6fj
~i1to··.e: Mi :ilgum: i oi1-a,d-1.
1.:0:
:Liif..<lo •
... :' . •'rcrsist~: ê; á1rtda...-;à~ti-qé:a_ç.io
"do ii12l por.111dÕ
:!~i'dt10; -do:;~fi~eü~-~ .
l:nm:i~'no's e.d"a ch:n1oi;r.ida 1---!
l~i!i
.-pon:mtc>. pur q1.11.:
a autoridade do ,
o rb i:;,t1,1Ma<k; d.; n::i.(I,
pwícs.~ ,r c.'itâ nrrninad:i: por c~~:i rtiori ,.;.:1_cJ
<:mais do -~1ucum t.raba.lhaclor com.mn. qu~ se e1.1,i:omr .;i. dfarue d.~
u.q;iá.rio...:e é icvado, a dii.ct.air de igu:i l par. igu:il com o aluno. que
pot -~ i m,,1,b.r ,:o..no j l•h::de :;cu m~,~- '*
11c;:-1b.i

O mcs l R ~ rcp1;1l 1k:mo. a.c1ucle que 1:r:11.1:s~ll iu : ;'1:-;,1 InK1:-vfrgcus o


s:ihcr u11ívcts :i.l c1:11c 1or1lâ ig~mJI, l-rar »forma -;~ s:i.mpl~o,;1nc::nteIHl rc -
prtc':;ent.:mlé d e un-:iahumanid..1.dc aduh :a e1n , ,ja di; 1.:. ·,i,1'15":'í'O
Cffl pro-
\'Citodo reino genc rali!4adoda i.rnamridadt.: •.a 1íltimr1 testcmunh;td:t
i;i.pondo l:rn vão
ch1ili7..J.:~-,.i:P, ,I.'- '·sut ·ileza.-.·· e as "cor npl e:s:id:1dd" dt~
1

.,;cu pens:11rnm •o :à ·'m .ll r:JI h :i '' d,! u tn m~111di., foclado ao l'ci no
m .Ol"l!.truo..,;n d~ .,dul~ci:ncia . Ele M~ torna o 1::spc<:l::i i or tle:,ilud.ido
d.a grande catástrofe civmzacicm:il, çu ~os sin,')nimo:. s'ão constJmo .
ig,u~•ldad e . dcnw cr:1.da ·011.!inn:uuridadc . Díam~ : dele. o ~colcgi,11

...
"

. .. ', 1• 1 o 'i,, t 1 U M u C. 1\ . ,; , \

iml';x:rb qu • <::dgc c orUr ;i t°}at O OU !l(,HU ' O di.rdtO , SU.1 ,)rÓpr ia


l)piniã J" é o repn ~l.!mantc da e.i;piral incxoráY<:I d n ;;.k:rnoc rad:1
cmh rí3gada d<:CO I\SU ln o e o 'tcs, ··n-n11."l h o I iim da .uh-u :rr:i.a 11:io

si.:r que isS<>scj ,a o t· H.llar-.1;~ culn 1ra dú qm1~c1'-1i.:r l'li:;;a, do .. h,p..:r-


m · rc~tdo dos e ·t·il,os d\; vkh1'\ da" lul.J-nicdi1·c,rr:m easao do nmn-
do•" e da "entrada le toda a eio:ii~
tê nda la csfora d o c <,n1s u.r110" 11• 1

i1ini.'••il e ntr ar detalh~:; çfa in c::-sgot,h-el fücrnturn


n<J.S : no.s :-idv,er-
CJU~
tc , j:í h:'i atgu 11, u:mpo, M::m:rn ::i ,tpói: s~1n,um, q,1,.<:
~10,v ;L'>t1'1:Illifr.· •.;t~~
j,".õi:Sdo - C:!l
tib :füi d::.. d<m . oc:mc:ra 't "1,"lt1 ,d c.r'', ~l}é!n O:~laír :~IJ: m idac.le' ' 1~;
pérol a.~ de ~\hmos, ci;:stemunh ,mdo os <:Íi:it·os d1..'"\'3..',tJdrcs da igu:d- ·
·d :ide do s uim :'i.-i,o...:
, n1.1 m:mif est:i.ç~
ah , •r:rru .m i ial'i!ir:t:,.;de jc.wcns
ilctl':!dú.:C ''c;1nbri..1.gado.s(lç gc:n rns id.idc.: p, im.a\ 'Crir' 1", rt'ldil:] ~N'lf'S
ãpr-e~mlt~tndo o l1.-:.lcnlu11,h(} iissu. •a.dor dr:. u m t·ot ·:fft: 11·1s1mu 1.1uc
Hitler não poderia in1agi n :u :l-'-'ou .i f,tbul as-ã-,, <lc 1..mrn j1úv ·m

Rt.ofcrênd il .i CI ui> M(..:ld·1crr.1n ê,i:, 1/l'i;i i~ t <lli hi:cid::1 e. m ,o Ç hih Mcd . i;o q \of1t-;i•
·""'' .l i: orir:~m fr. 1,c1.o;;.1 iluc t 1,,1t 1 hm-,i~,: ,~wu 1:l>i p , 'lh.i~k"" 1 ·lo mmnlu , {N . H.)

n l'~ ra ..i 111 tk ic nvnh :oio, i. ri,10 d ~~s.ei;~ •io:is. r1 ·1,.,,1.or ·Ctl n,oso ·p,"ld c rã ,;e f",~.11n.;.
i r ;i,.~ohr-:is com pl.:l ilS Ü ' ,\ l;ün l=inki d~r .. 1.H. ein csp i.-<: i:il 1; ;r11f>l)rj
,m d,i p rl<,.!rii
( I' ri<.~. G:ilUn1:.,r l. 2U1 1'l) . ,u. n,:iis cLO Ll< mk: mu:11.rc . .1 m•u.:: ,·i~t.:.i ,1,, m,.,~mo
:,uu, r com M.1 d G.iu d11t1. -M.ilili~ d 111i..,: l . d ~moer 11 1ie l,"i,cok . b ,1euh 1u'<',
l"imUvidu~ li:-1u•·•• l.1:C~ ~ rr. n . :; ! . ;.c-1.-m 1«. 1~~. l':11·.4t•in a n:~,i (• in ·h ~lt·sc -
lad .:i. n t• c:~t ilo J1coe.i 16\i.;.:;, pt1ril,\'" !' ::l.lt •h ~a5 ,i::t)m p lcUJ.:;;d{! .!vfauric.:- Dame
!,.la in fi nl.l dk rn ut ,f.'imp,1ef;,ii di.111,:Kr,I, cit .. I' · l(t'\.
•• J:~d em . p. 200,
!n

U\ k, 200' 1. .$cwh:r"n 1n.::.m<> lcHM - e IH) nwsrnn 1 m - ,. v..:-r l.);, 1nJ.,n l.1: C 11:1y.
t: c"'l'i" : ,1!'"r,, r,•li -,i, tliri ; .-,,mr,r, 111ur~rilfim;t" ' "fnrqa 1k u rw,111.l.trmrm'n .lu1..,r1i&k'· (l' .as-,s:.
Í' f"CSS~-~de 1. 1 ~, ,,n !L~:>:\I~ L~. 200~).

~1m.; ünv e.n l~1 un, ::i agrc:ss..1o raci:;;ta , c1rn ra1:ão d ,: un1 e u ho dia.o;:
vÍli -
ma !'. '"insc.;pará\'c l <lo l1:.~U\'Ol\1inh.:nto do indi vid uaHsnl'IJ
(1 det ·no -
c r.ític " ::i. ;\'f. dr.:n t'mci a~ i nce:;imm ~ do d,.;i-m o ro n.unr.:mo dl:!moçd-
l lf;ú de - tudc, 1,cii~.11i1•1uo e tod: 1 cuhu r,1 nii.o têm ~~)Cn ,is :1
.van t ag.ti.m , d!! 1,r,o, ·a-r , 1 cotilrt1â,1 a in. sti 1_nf1vcd a ltitu:ê:k do -pensa~
.. mc'n.t-0 e:;, insofül.i'-'l'.I pi:-Qfµ '.nJ.kladç 'da-c1:.1
h urn cla~l.,lelc.:sq \.!;Cas 0

fo·t.·C n ... uma l<:mn.n:-.' l r:!çiio,c1uç5::-:vezes tt;p1 . ~ ificuld ~dc: Jc sc-


r~al iza r pô r ,,i,i d iret a . l'cm11tc1;i 11
1rnii-·pn.-.fond,un cnt i: sit1..~;utodú
. :Íél~Ôl~lS!;ci~!Il·t•m ~11liCOe 1n. ::;mo·pl.:ino,:a,r ~buiÚ.d (! t'4.?dÔ.~a 1.1 :._.·.·. ~.~
.ino. ,
â,;i , :1 n'l~n~.a.·c~u~;: Na \•e rd~de ,.a fot:il eq·u,val~nd ~ ~~e-.:;Í óc;t.-·'.
lica" de t10d as ª·" is.1s é, em pri •n ·ir lu.11,ar,
o prndut <1d • um
1rn:t<ido q m: e n hc~ç :1pcn :t.,; mm1 li ni ca ,m.:plic:ifrlo pa r :t tod O· e:
Cli:'fcnêm,1.:110
( 1Urik 1,~1 ·- 1no,,.-im c:nt o so cia l. C1)uflit rdi g,iol;o ,ou rn-
di l. t'Í<!Ítô · <l• ·moda, ç:;imp:mh a publ .id tária ou , ,utro . A:dm, .i •

,1doles.c:cn1e 1uc ~ r ·cus:, .i tirar o véu ein nome d:1 r,digii:io do~
p;ü s, o ,1lmu, qm .: ~,pv:i::A!> r:17.ôcs d o Co rii-o Íls da di mcia n u .ic1uck:
1· e is co k.-g;1s- j m :b., s vtirâo
'-lu t:!' : t~i'L lc fo:ic:i 111 ·ntt: e pn , fi..'Slõc s-rn1

.uinid • St~•· olocada n::i Lonta d o in<livíduo ,de1m t:rático, d es liliado


o de h )d ,1 traris cen<li:n ci:i.. E a fig t 1ra <l i ) co nsurnid ôr
e S·c.:s,:ir:11.'.l
d ·m o r,hic(; ··mhriagado dl : igu a.lch1d pod~r .í :.e id ··nt ilic;JJr, co n~
r~•ri H : e,) h un o r ~ a.:,; n ~..:·~-i:id ...dc ~
~ da c,ws a, ·q 11 o ;i:-:sala.i ado

li

C.:dl .: l'd~ t,r, l~ M,:,.,o,1.-., n .:i:J:.~,,. :2011>1. S:.,l~ u, ,, J. impori . 11ó:i, qm : l!d ·niÍl1· 0

d;;, (lb 1ír.:,niii , ,.l<!:rU~dti ;1 1•:irclLi ~,&, I' ·I:.:<,;


'>'Íl i 11u:,; t.:in 113••1•i11í,;i,l,,mirn :1.11'IC
,
..~ 11.:ui•a , '-',; I' ·1,;llll ~~p<.:d:lllcm•· '\!:'ilU:.u,n (:oldn~gd. Ler IIT.ilt~ fo!'(htt-o'J ;
Snl.,l'l' ~·s..
tld iws ótl iP1tp ,1st11r,'.~ 11,..
n11,:.irê,o1 ,',r. , t,·iml'ilí
rt. (1',Hk 1·1,~ni . 21~1-1).
1> r: M {> e e
11 1o. 1 ,\

:rd 1\'ind i.c:.tti"'º • co m o d1."St:mf>reg:td o (]UCocup:1 us ...-scritéri~ da


Agên;eta Na do.n. 11p:tra o l; mprego ou c o1'n o imignmk iiegal ,c;:on -
finado n;•.~7.on;L~ d e c:1-p·r~ dos :1cropon os . Níio é: de ,:tdn::iira.t·{.luc
ã n1:c,-:da pab,âo con~umiclont
. os répr1;.-si.::1u ,cit.u~1 o maior
qu,c <..'}.
6:uur em i1osso .s:idcó1og<,s~'ê;a1n~u~ gera l aciu cl s t:u j~ caeacl;Jiíde
de co1 ls umir é amais 111~,itad a. A den( 1n d a do ''indi ~·dual ilsm o de -
m nc rát i~o" co h.rc, com pQu_(:o C.'$ÍOrço ,: ·dm1... tese:, ·: a d.i:s.~ic.ido~
fo,:o n:d d Ó$ Ços p oh rçs ,1w, i~i;·1~ ,: ~cin1~rn !1 iah,) e~ d.is c l i1,;.st ·~à,,"adas _ , _ ..
,(hã: i n~i,.•í(iu'.os·dc:;1:tiais, g{.~1:rit c .r.k.:mais~c::iv\ndl c·and o.? 1>ri\'iJ~gi9·da : -..,-: : .
·individ,,ialid.a<l ), Ô ,~iscm~ i1milecu.1,d do.mih:int .:..~·,;~_:; ,é ~i .ri~· · · ·
:1°0 ll<i1,.-:ã.mcnto (fas eli1 cs ce \si 1·: r.ias cult as C:o s~c u l,o XJX: :i i nd i-
al.kfadi! é vm; 1 cois.! ()l).i p:ir-:i ;,i:,-.d ires:
-vid 1,.1 t', .n,a-~ u m, dc,,;:J1s
t·rc
para a cii\'ili-zaçfi se a da todos ·titn'I 3Cl.!s..~ô.

É assiro que ·wda a 1 { Uitica é cre d itada ·a um a antmpologi.t


que Gonhc cé :'lpC?1:H1S 11.U
l1 11 ÚliÍC3. f) '!"O:;i)ãO : Cll fr C. Uffl;'I i 1Ul -'J,"l!lni-

d :td u adu Hi, fid :1 lT a-di~·fio qu..: ,L, i,n . tiuii corno 1,.itl, e um, 1 puc r
ril, c,1jo ~v ,,,ht.) d<; ::;e4.;ngc.nd ra r como n \'tl co nduz à aut od~s-
uuis .ão . f; ( • e des.locainent '> que l.;'.$1i1wlúmrs:crimim!I tli!. 1'l;11ropc
ll'i:mo
ç.mtiquc re,gist r;, co rn ma i,s ch:g,5.n cia 011,cei ·tu.11 . O tem;'I , la
"S OÔ ·l!tbdi,; ili1ni1 .!.'lda '' l'm,UIHt: l: ln J>OUc:I.S p ai; vra 8 :'I abundant :c
lit era tura q u:~ jun t:i na flg u r :1de, " h omctn d i::mocrátk:o" o con -
_,:um id o r d1; h i.pcrm ·~n.:ado , 11 :ido ,[e scc.-:
:i'IU:.( JUe S·tt t ·rar o
r-ecusa a
.... ~-u e o c:,1sal hom oss <:xua:1<JUé qu e r rc r ·fi.\h os . Rc :ia.1m e. sohr ··-
tutfo, ;• <.!upfo 1nt ~l;it1U ( >r í'.o.~c c1ue a t ribu i.u ao n1e-~mo tm n po ii
d c1 no ·C:r-.1,d.t ;1 ÍOrll "'Hl ·Ck h o1n <:}g
c,,;1tc.
.:icl:1J.c::s i;,da l :int1.;s i1nputa d :c
ao t·o t:afü:1r ,is1'l"loe o 11n ú '\• in'l<!llU. 1 iH.m :il :iido de ctc.:sd 11:~e,1t9 d e si
R"l·smo própl'io à Jógka do ' ,lpilàF:. Marco. as.-:io 1u arr em ate da
r dcit u r:i Írn nce, :i d o tl'imMc l,uul democráti .co . l\ t eo ria do d1tr1M
í'.
biud opu nha o bom gov •rno d(.:1110
,crá ti co :i duplo exc .'>.oda
vii:b politica democ:r ã1k :i e d o ind ivid u:i!h,mo de ma~s a. A rc -
leitura f..~néé. a s~prime à lénsâô dos C,Ont rários . A vida demo -
. ri~ica torna-se .i yida apofüic.i. do co nsumi .d or indifo rente de
m(!rcndori:ii:, dirdtos d:is rmin d,,is, inclústrb cuhurnl • bch fo:
1>roduzid o :- ~m lal~orn1ó1·io. Ela :-e khmffi .i.::.;
1 pu r;;i.e si111plç...:
·:.t~c ntc: ·· e?~ · ; .· '' ;Q,,~i~.d adt:.~__n)pdt:,r !"a''., q tl~ . e la' .tr a !l&(orm _:rão · ..........··
m :/illlO temp o
. ·mm11a C-ún figu r.i):io aHCropol6gk ·.i.homogênC.l .
'
V:ilç ,ot:ir que o denuncirinte ni,ais ra di ·ci!.l do c rin e ,demt crá -
. ~ico cm, ,·i,nlc a.nos atrás, o pona-1 .mnck:ir ;:i da c:;c il.1 rt:public :i-
na e laica. 1 a rea!(da.de, foi e.n-1torno da questão da edu ca:r;ão
qu • o s ntido d algum.is p,d.ivrns - repi1blka, democrnda,
ig ualdade , .~ocied •d e - mudou . No pas!:ad o, t ra t:w a ~.:i:ed .a igu.1:l-
d, de p rlip,ria ii.c. .cofa. rt.:p~•blic:.ma u de ~ua rd:is-ão co m a dc .-.i-
gu.ddade .'.~leia!: Moje, t rn t a -sc ape ·na~ do pr ,cesso de tr:msmi ·
são q • d 11:
,.•c: ·r sa lvo ,d,•l'Codên ' i il i•am ·11d,é.st·rui ao co n tida nà
:mci\!dade dc.:mo cdti.ca .. Trarnva ~s. no p as;,;:uío d e uanis1niri o
t1nív;;rs :a l e.lo s.iliçt e seu p ode r lc íg.m1hfodc. O <1ucM:: l·r:H: i de
trn ns:mir ir hoje, e qu~ e, no1nc: j ude u ·rc ~m 1c em Jv1ilni;:r. é

(-,·1,li 1~,i,, dr~d.1J :'I' l'!dl: liJ,..,fwr,:.)r,X ,"'(t,fi,'dr (r.tris ,,S.Cu il,l'.l:'
Ji). em <111 c o ml:':.!im
Jcau-Çl:im le lv1ilnc r :;m; 1li~;i. no:; 1<; rm ,.,.,o:i.r;xi. 1;i..~ do d ·~11n,--,;nf.;liz de 1rn u1
ftbu rgu,..~ia .:í$s:,lari:,d ::.-· ij,I!<: ~, 1urt'I" t., t, ti I J"'r., " ,,:;-s:p~n,,;;._.,(";,,piI.Lli, .1:1, o., 1•m-
,~~<•~~1ril>11M,,saqui il• "I tk:sçnvo l\·in a :nt o fa.1al ,fa i lirnit.1s-Jo d,: 1nm ;.-á1k.1.
·H 1:1 Ó n 1 41 /\ 1 l i ~1 Q Ili ,, ,; 1 ...

:;;imp le.s1n ~nH.· o pdt1dpiõ lo nas cimento. 1.) p riu'"lf)io d;\ <.hvi~
s;io :s:cxu,il e da lilfa -fí i .
sn .mlcH: \'.is lill,.:1~.:1,'.>··e:.:llldo
O l)ai ,de ,fo1r11íli~1 <1t11:: fods-!\i-
.. pode cm;io m:sumir o lug~r d ., p1·l(c:;.-.
cc.~ li republi ca.no, que
suh trai a c ria nç; 1da r~procl ução fami ]í:u dê certa o rde 1n ::(.'ldal.
E o bo m 1,;ov rrio, qu · ~·· o pfic à c orruJ) :ÇàO d .mo rá t i<:..i, n a.o
l n::d f-.":m .;1is m;im r, por ec1uívo<:o, o nome d e dcm craci a .
~ô p~~-:ado..c h tLm, \o;t~~t: rc:1 út~lic a.. Mas rcp(1blic.1 n;iô é >rigi-
:_.·_..: '_nal i,1eri1e·_-0·· nc~n,c ·d o · go\•eri:10d a -f~,- lo· :po,H:i~ u -d_(:·~cus re,~·"'
· ...·
prescnlan . Rcpó.blicn é:, d es de f'fat.ã:o, , nome
te.'ió d <.) g vcn ·, o
que g~r .:rnle · a :reprod1.1 s:ão do reban h o humano proreg c ndo -
- • co1H r:1 ô i111,d 1.1 ,1.1 de ;,;c us ~,pclíu.:::s p r ben s i11dh·i.do ais u
pQdcr co le:ti.\'Q. 1~ p r i;,;::;o c1uc, o bom gt.·wcrno p o<I~ adúrar
ou ·tro nome , qu e ;1t ra:\·c:ssad e 1.n . r1d rn furtiva, mas dc::cisiv.t
,
.i dcmlO n:Htaçio de> (:rir n e democr ático ,; e le: n: up e ra hoj e o
n !1i\e (llic tiul1 .1 :i nt'l!s l J,lH: 1) nome ~km e rC1ci:iCr1!7.ãi>St ~ .se 1

çam i,nh o. l!I · ~ c h,m1:i gov1.:rn-o1 ;\:,.l'ornl. O crirm: dcm cr.,ht-


, u,c ontra . su ;1 uíg:c in, e11tão. num:1 c:e1~.· prim itiva,,(} t:sctu e-
i me ,n·o cio pa~·to rH.
Foi:ü "j,ll( H'.:N! lk :it.uu p1lUC ;rntc s 1,.11n livw in,titub<l.o t., mom hl
tfo Mtcu,· 10 , ~;.,s...:ína t n e; p;,stor \u. l::..-;,
J> 1 o b r~• tem u m 1uê rit o

,1

A~ :r ad,~! ) " j 1Jllll•CI.J.Ud <: •m ni::r ;1:; 1(,ç. 11rn,1.;is h o h,;c:r, .·a.-,'ks: qu..: lh t: d iri f:!1
soht · a-;. 1..-s.:.'<d ...~~..:l w, o ,
.i, lll-'llll )-' I..'.·, •• fo m;-::m,.. ,,.,. pult!!•o',ml iij!f!!"J,: ,111 fi~Í•"I lft'/iii'q1i
l!' ,[Íir m;.,../,. ( 1',Lri:<,.
<,ra.~ t - Vçr,,li·:r. 1414. lt ).
1 .\ U '' • C-: ~ .\ C I A \' 1 1:' , k 1 , ,, ,; \ 1' ll \11,1 ·~ il A t: 1 ,,\ • 1" 1 ~l : N <> :,1.~

i nç9 n restá, •el: ih u:tra n do a l.ógk :;1d ~ 1111idadcs e das l otaH d::1d . ~
de)l~! l"l'\'Ol.ví~. ;). pel o .}U I'." d e ( ck f ' [úr(l'( • ,fb ,u1
•$ p•!j l ( hmr! .< ( fíl l jfod •
0

u mi11u• fornece tnna -ncrc t ,t ft ··u ·:iri:-l"end C::nda''.


l.ig,t1rn C•Jo 1·!io
1;S'l 1'., 1n h.1mcni .'i:; rc.:hdn $1:ic ,;d~ }"h,;:] 0$ l)O Vo!:
0
d ~ c;~X:;0 -
( ~C!f C1lS01"1; :o,,'.

1.., r •public;;.ina e 11.:tlGL,,J\ ittHçtio tios iiidi idu lS demo 1 .rátk~s _


d iz., é ;i , e p e; der :'l.m ;1 m ~did:i p e l~_qual
d ('>/;ho .m cns <-1u (l U.1n .
pode se {'.~"'111c
- . il iar C\ m o 1i,,(dt íp lo e o:, un: ,; p ode m ~e un i r
. . ~
• 1·n

~11n l,ll_h~.Ess,•: 11,cdH.1. o 'k1 .pud1: se í u n i.fam!.:nl ,.t( em 1~t::[,hli ·n •


'ênção· .hu l)la.na ,' m;.i.s
. .CQH'.l.
• • i ~
SOn'l<nt
,e -t,6 · ~pkla,do - • • - •
ck } ;st .~1' ·di -

,•'in , q u e c ,111da d~ t das ; ~ls :-u ;ts ovd h ;)S ,de 'ca d . u1n. dd:is .
E..:;tc:s • 1n1,mifesl·,,u pvr ·uma ,for ~-:a <ll l t~ fo lrn ní :::cm,pn:.:::'i p_.l.1vJ'a
dem1 c rútic:;1, a for~a d:i Vo'/.. c u;, - inq) i1ClO, na noitl! de íugh,
foi ,-;cntido po r todos oi h cbrt:u:. , ,cm p..1
·,mtu ,~r .- da .do 110 p~i:stor
1u 1n:m , ~1:loi sL~. , cufrfod e :-sc l usi .vo de ouvir e explicicar :rn~is
p,,i'la,·r. i. <::n r-gan i%;:1r s~.u povo segund o ·ns ina •m ·nt l) transt\\i-
d lo por ela ::.
A p.:inir di.ll. r id o po ,ch! ·e r c:-:1li.cad 1s ) de 111.i.nci r :i sin:ipks-.
pe l ·,s ma lc.-:própri s: :1 ' 'hoí ·Ucm d '•Jn c rát ico·· , 1•da livis i'io
mph ::.-. ,.mu ·c 1.111; h111ifl:t1lid.tdt: li •I ,:iu .inli 1 :1 lei d.1 filiação.
,,;,.i
1;ifen _.;aà.~ld~ b1 fi,h: 1_ fü·. o.;
, ·i: m , prhndr I l ul:l,:u-, l U l"I , <)fons: 1 ,i n

ví n ·u I cb én ·e l h;1 co 1n St:U 1>;1i1.:p . s-uw div in o. N lu)ta rela Vc.l:Z;.

diz. l:hn1nr l.ié,=y, o ;. m o dc,n os co lo ,c nn u n o hom ·m-d ·~is o u o


p vo-r •i, esse h mcn'l indc'icrmin:i.do , los dirn it s hun .u~os 1

1u~ n tcúri<:o d: 1 krn •c:ra ô;.i, (:l,1udc 1,.ciorr na n ~fo rmou cm


up; uue (lc lo_g<1
r v:1;,:;io. N o luga r <l:t V ·~-piua-M i:,;i:s"
ti ilil b

1em-dc1.1:,;-111or- o·· que noi. ,l.•.Jv··nn. E <::-t1.: Ml


:n·,i unl "'hQ1'.Jr
podé go , ·!!ruar fa:..:end o·:.e fiador dos ··peq u ·nos ; ,,ra:(crcs" q,,c
pagam n·o::s:agrrn nde :i fliça o ~e: óríiios . o 1, dcm1do:, a \'agar pd n
iin1 iri~ . dn , ;iY.i • t.c) ~[u..: sign ilÍ-C:i indif~ ~rlln l cm ént ·· c1 reino cfa
dcmou ,.iefa. do iodiví~uo ou do coiis~ ,. no 3 ,
A 1:'0LÍTIC OU O PASTOR PER OI DO

r :c 1\de:r que o 1,ual v~m de mais fontt,t~. O crimt:


Oe\'em .os ,C~"rnp
dt~m ocr.ítko contra a n.l~m1 da filiaç.;io,hu n ;in; L ..:, cm primc.i~
1'."ú Jugar ·, o cdme político, i.-ito é, sir 11plc mente a 0 1~:'ltni7,.a~a:o
de uma com un idade ln:ima na sem víncul l co n1 n ])cus p:ri .
O nõmc dcir:1,oc1·ad:.i11impli ca e, :'l piinir ,ddu , Sé dcnund :1tt t'r{ 1p · i.:-1
pc lítka. Ora . C'it-.i 1ifi o · l:lS .c u d~ dcscren_ça iuod1.:
1rn:1. i\ nu:s do,s
modern o:;;t) Ue cornu u :'I c:i'lx:~a do:- l"Cis parn podei:-cr1çhe1r5eu s
c::irrínhos à vom · d nos super m ercados , há 01< an tigos e,, sobre ~
·1ud o-,, os g,rcg,o.,;, q •t H.: 1·ornpcr :11n t,,•ínculo com o p:i810 . d ivin o e
rc,ll.ís~r,1r,1m, con ".I( 1duplo 11c.Hi114.:de filo~ o fü.1 ~ p0Htic;1. ")auto d·
in fn.1;ão d e ~ :.deus. O "ass-.issin;it o dv p~1stoc··. dir: lk n n r L ~ ...y.
lê-S(; clar;,11.,,cnt1,: rms 1:cx:hJ:. d(;! Pl:ulio: no l';)Ul'in,•, c:1ucevw:;:i a
,i:.:raicn1 ,que p, 1>Hr div i no govcrm1, ,a din:f:;HHC1,lC o eh, nho
hui11~no ; n -, ~u,1r~o liwn d~1li' l.ú1~ ··.e l) ~1u1;;
ê e·,·(,cmh mai~ um ,
·vc:r. o rdno fldi'l. d\ deus Cronós , c1u:cnrn.bi:1.
que nc:nh'lln"I hontccni
~lçidc~om. ild,1r · otÍtros · s ·1n s · c1\Chcr de desmedida e injustiç1
·' ' - .
C ao pr1,1h
res-pó n:r,.lc°~I .lc;ma d, ncl(l, COl~\O,d1ic.fesàs tri !los htmlamtS :
1.nembio\!i i..fa.r:1ça i;up1.:ri,.Jr
dos i·hlfrrrimcs. M,a..-;1hnfü.1. e m1::.npl}-
h e·,~
!in.~Ó ,1·com ~a~ J:.t:o,d ·s:-1,:,,; 1c I\ S qm: :1li rm ;l\';un íl\lC :1 1od1.:.
·: _·: p:~t~l~CC ~O 'p~:lV:f
,.-c.nã~" ~~ll~~ '.';'\.ll'J;"_;lCQ:Í1-<_1
~.1.t~~:;.:'?..
PSllf"
· .•~_IJ;«;)~..'~ · . .
lll1:'I .''c~1idado de si' il'~c:apa~ d~ ',it.ncer · :1 li.~i.ân j a do!: uns ao l.ct-

1Jos
, HÍ.ria refcm.:ncb.do adeus,. rdcg,mdo.1u n:i ·110 lc Cronos: e o
p:1.,;tordi1v·i10 :i <:r.i d;,.~íábul .;L:,:.aind;,, c1u<:·1cnh:1tido d1: di~fo.rç,.r
:sua au~ênci.1 com outra ftí:bltla. a de mria "r,cpl'.1blic.-'' fund:1da
na • bela lnentira " de ·11,1e
o <-· 1.:1~.
p:ira ,gar;rntir a hm1.t;}.rdcm d3:
comunidadt !, tclia I si. \ ourú- 1m all'm1 do:; iovcrn:int ·.-., prat:1 na.
,dos gvcrrdros e Ícrr n:1 dos ar-rc;i.lio;.
lxvc1no:; conct:dcr a repr<:;-.i;;:nr~ml• de Deus: é \~nbtd'~ que a.
polí tka se defmc na scpal'~tçlió do mo I lo do pa.stor .ili mc11t..mdo
seu re l)a11ho. Tmnbé1 "I é \" .-dadc <11cpodem :: réêu~:u- é:..s:1 s,ci-
pa ;rnç:i'ío, cxi:gir para o pà.'>hl!r di\'im ..: p,ira e · pm,'H.'ln:.,;
h ,11n,u11,'\s
,qu ,C!imt :rprel': 1111:;u;i.. v1,.'l'l. tovcrno de s:cu povo. A e:; · · 1,r "$,'.O,
a democracüi é ap<mas "o império do n;id; 1M, 111
l:igun1úhim:i da.

Hm l)M/"S"s: 01\,i~fi'r. fü,{,.,·, .'kt


fr,!.,
, tHfrir , ,( l:. ,;..l,,,Sii, l';o .,lu. /\ 1,til Cu lrnrnl,
1!',/Jt,..Cok~:iv o~l'<:ns:1dor..':li), (N.1:.)
Pbt !i . .r\i lú ~ O- .:,tC S,,o l'atll(. I; hpm. 2lll0) . (N. it )
.s:evaraçâo p olí t ica, da 1nandú O re t ôl' ll , do fu n do d::1am. iio, par:t
n p:-1stor\-.1,, . Ncs:.x: ;1so, po<l1.:m.s ~for lhn r;1pid · m1;nh.: ;i
101;.:cídQ
..:H~cu:i;s5o.M;'ls t :nn búm po~lc m úS c,:1nl>i \~ir;,r ·,s ~oilm:-:rn ~l!nii li
COnt r:Íl' i ?. pcrg1,,n1t~r tW r (lUé i l't: ( orno p:1r ~ O pa:ft u r perdi [(l • .
aca ba por ~ · irnpo r como <-'.O.n.scquên da . úl~in.1o: 1 1c."cc1·ta a n~list!
da detn ,ocr;;u::ia co1:nc, s9 i ·d ad~ d o.~ ind iví_d uo Ct.l U1>lll ni<ln rc s .
C~l:,ó, 1 rocur:a 'rç1tlQS nrio , ( ,i que, .,, polítk, l lr(,..'C:
N1.:.">::ll..' h :tra . mi 1s, :K,
co n tr.íl'iu , o <1li1:
· ul:J.p1....lít ic~1 é rc.x;h aç:1d o pd,1 a u á.li:m (1uc torn:.i. a
.. ~ . . ' ~

·......democ • i,,Hfc:.t;1 d ~~ !e d~-._m~di~t.a ·é.~ms:ão.dc.i'"lual_.só'um ~l1.:us_ .


1·odc n os sa_h·,u . CÕn si,krn rernó:. o texio ·1,b tõnica d~ ·u m ãng~ 1-· -.
JI d ifo r c n h.:. 1 orr; un o : n;i I o :;a
,deu s ~io \â$ COI' , prnou n.; 1iad, po r
l'l atiio rio J•oJ.'
1icit, m a,-., ;io onl-r .~ l'io, 1 p rç:scr ,•:•~,â
:;;1,11, no:. t .ílg.ka ,
"cn :(,':t o bsl'in ad a no âmag .c1 d a &pi í/ifü:,1. nn qua l de :servi;
s u a p1·e !>
de referêncfa ao 1.:. boço da np siçi , ent rc.:o 110m g wcn 1 • o
g cwc.:r oo d~:moc til tk .
,I· l.t tfio l'.iz; l 11:i•., i:rítica:s: à
1·n ocrnc: ii,1 ql1e, il pr lmcirn vi;-,t. L. p:i~
rccc1n · opor . n-1as ar\"icul:in,-sç ~·n ·1·i·i,:n 111.:nt·~ 1.1ní,: 1 .1 ou t l'il. D,e::
um l ad . .~ dt imoc r ~ i..t (• o re ino d=i lei, :ih:nr,n- :1, orios t a ã1~olid -
1:ndc d múli(:c 'o r. A , ir t udo.: do pas1·rn·
ou do p, •:;:t t1 do médiç( i
c.xp F..:.s:;:a-sc 1..: du; 1s n a ncir:is; a cii'.i:nci.:, dt.":uni ~lS 0 1 - ··:a;::, ·r11
prin,c;iro lug.a t·, aCJt,pcr ir\.:.dl.• lirnr10, iwh. se e:-:·.:rcc 1 ·w.1 o ú nico
p O\ ciw d.1qudc
que dtc-s uidam ; n 1as opõe-se .unb!Sm às l'eis
da dda(Jlc dczn ,1crãtica , porq u e;,;,:,:atfap1. ,H.Jcas, . ;1p ,sei;i;n ta d n por
cad:1 twdha ....1.1 ,c:id:i l\~tdc::n h :. t\ 'i>fo i:;: 1.b ,.;l, ;1n ·1cJ·; 1c;i;J1.
., (H i Gf.U'I' r;i,. ,
rkl, pr c t-cndu111 v;i t..:r p:1ra t . d o,-.;o s c:1:;: J:>. S;iu ,::orn n rçc.:eit a.-.;t i Llc
tl n médic ,qu e c-.stá p .re su;s {l v í,1jar tkixa de uiua vez. poir· toda.~ .
s1:~a (lna1 fo r;,,. doen a qu · s • dc, •a t rat,n ·_ M ais ess..'\ u uiver-salidadc
da fd é um _a ;1pin~nd.\ eng.~nosa. N:.i.ímu. 'lJ.bilid:.idt! ~l;• .lc:i,, n!lo
é o univen.:i l ~kl ideia c1uc u liom ,etn democnítii.co ho n ra, m ,m: o
in~tru_m,.rnfo de scü 'h_,;:l-pr
.:1z.er. En -i li ng~wg1:m modt:rn.i., d_in:-
n-1os ql n:·, sub t~ ·-i~I.d~o u nive ~ t l da-c o n,s:tit~1i:;a'od e inocratlca,
d~vc1i:l ~ reconhecer 6 ho1nê:~
-i1·rc;d, !jí~ ii. ·o ,:índiv í~luo .ta da,
.::g_o[s
sq ·ii::!l.
fa de demo :t":ít ic:1.
' '
[:ssc é o pont) . l'l; 'u;i<~f :ii ú p rill'it.:iro .t i m •c, l'ur ~s si:
i.::..o,;;o:.:nda]

' ti "'
l>rtjcla 1Y1;nn~ -próprio ~lã qra.
·· ,·nodo ,,i:l";·lL·Ü'u r.::i·,-;Qçio l·Ú,gic:1 quê
• ... ~
0

• • .. : ~ ... •

m od ern a, a inl crpl'eraç;i o que persegue por bai~o d:ís :is)ar ~nciã.s'
d:i dlemocrn c.ia polílíca u m:i reali d a<.k invcr.SJ. : a r1.:alidadc de liln

es t ado ' d<: :.oc i..:tfodc \:1 11 <1u e é o h (.)m,en, -priv.1do. cgvi s l'a, <1ue g o ~
•terna. Parn ck •• 1.d dcrnoc:rática é .iipcnm; ô bd ~prn:1,cr do p<,V

>,
31,;x:prcssão d:i m,c:rd;i d e de ~,uli\'ídu&s qu.e têm <Olno única ld a.<;
:irii:'.l)'ú<.:s
d e :.,..m htm10 • de se I p r:iz.:er. ind ifer.enres a <1u:ik11..B.:r
ordem col ,c:liv ;1. Sendo assim . a pala •:rn d c m oc r;1c1a não :.ignUka
~in1pl~.; 1'J:
!..:
)H1.;u 1n.::i lorurn ruim de gov e rno e d e \ '.ida política,
ma...;, pruprlan-1 c:u,e . um csvi.lo de vid a q u e se opõe a <wual<.juer
go v e rn o o rd enado d::t cc;mu Ll'.lí<l:"H.l<:
.. A dcm c r aciil, diz l'fatJi:o
no livro VIH {.fo r!.qiiiMirn. é 11n rng;imu polí ti co ,1,m : n:io liÍ regime
po lít.k() , N iio p OS:.'i rque te n'I 'l(Jths: . l~ u tna
l.li ..1n,'I· <:!>l 1S li1l 1;1 i~·:io, 1()1,,')
lei ,1 rle(1u1m t :i 1'-l'·tãl ap reeíam
d e cons: ti 1. ui>:õ~s. u ,na fo n t.isia dé .i

os horn cn:. ci•io _i;:rnm.l e negt'i,cio é. o consumo dos pra..:cr!!s , dos:


dirdw:<.·.. M:i..· la 1'l;i, l· sô o rc:ino do." indi ,.,.id uns que frr;.!..:1
·1) tu ~lo ;•
:«:u bcl-p1·;1..i:cr. .A d~ .mvc:1-ada -é pr,;1pr í;m1~n tc a inv ·i::rs:i de 1o d ,;:\.,..,.
.:tS.re.l:1,~ücs {jUc cstn.u .,n \ un a so .i cd;,1.di::h1.uu~ u t ;1: o:-;goven i an t·es
pairec •m gov<:rna<los e os grn •ernad.o:.-.,go, ·ern.ilntcs : ,lS mulh eres
sfio iguais: ao ; hommts; o pai .~e b :1h inm a tr:itar o filho dc.:igm1]
e.; cs•t rangd ro ~n 1.\~m, ~s!,::igtmh: :;i,ocidadão,
p:i.ra.iiguah o nH;'tc:..-co
o profes..'<ú r t·,c:mc e ba~lila :i Ilinos que . d s1Jl:tparte . Y.iomlm 1n de h:;
os jo ,:<!ns :,-ei,gu:dan-·1:.l.OS_,·ell11.)~ e os velhos im iita111os jm ·,:ns; os
·pr6prioi- :mínrn:~ s.'id lh ·1:e-se os e.,.,
.•'los~ ôs burro:., co11!>"cient<:.w
dé sua Iibcrdade e dignidade;ª '! ropd ,1m lll.Cl <'.llll!on:So11ic: cl;\o
l•,:;14.:'.--.
p,1:."Sagcfnli,I nm 1. .
.o. ~ .\,,à_·,.1·:i~_.fa:lta nad;i .i ,rt:ce,,sâó dç~ fü.ile:.-i;t
: • ,_Co_ri~ ql!C O ·---·

t~iunfo .d :!iigual<li1<I~dêmocr:íti ca ·qi.1h,;1lc na auror;;1do tc.rcdw


1l'llilc:nio: reino do b..iz.ar e dt: s1.1:1
:s rncrc,ulori;.1$ baralhada ,..;. igua l-
. d:ide ~ntre profcs.<.or e a lun o . dt!mi~:io da aulorid: 1de. u ho la
j,·i,•e,mudtc:, p:irid.idc cnn,e: hon1 ·m;:~ nrn ' lrnres, dfre.itos da,,; mi -
notiãs, dá~ c:rians:as e dos anirnai:,r. A 1 n-1;.idcpk1r ~lio <loo in:ilc -
íícios do ind ividuá li~;:ino,dc;, mns.~:• n~ t: r a. do:l- hipcnnc;r ~;1d :;e d..1
tek:fon i:1 móvd :1i)c1'1JSac rellC'en ta acc.:..-.óriQl r'l1 , dti nlo~ i f:ihu la
pt :rr6nica do indo1mt\'~:I .1::;:1i10clcm ,oc:r.ítko.
l"odc:m,os rir, nrns 1}ndcmh:o:s.i:1brcrudo n,'l~ cs 11<;
1nl :ir dis:sti.
Não :Ç()mci, cont inu .-.rn<:1m:: Jcmbrn cl<rs Jc ,c1uc viv ·,nos na c:ra
d :i h: nir.;1. ,doi: Es1-~1<.lo_)s
11todcrnos. dm; cid ·1çl1;:,:
te nta ularcs ~ ck1
me ,rcado mu ndiaf. c1ue niio têm nrn is 11ad ,:!I :t vi!r ó lll os vi ai;-ejos
gregos que fora .mo loc~ ! d,Lin\11.:ns;
:io d;1'demo r, d~t A condu-
s::ir,, à q u,,1 chcg-.1t1l o:s ,íl
_-.siu 1, i que a dcnmc r,u::i,:t ti u nrn fo.,.ma

!!il1:m, t..,R.'.f!ll•li'.fj!í~
, \'UI, 56l!l•56.k l, ífa L ililic... :,i:1oPaul,;,. l' u'l'i.-.
brn, . : A R<'/J1
pccli\'a. 2oorq
t)olítka d~ outra em qu~ nã poch~ccmvi:r a .il ()SSa, s.ih-o à ·ust:'I.dé
11 ucbnç.as e. em p~1rck u l:tr. ,de m n rnb:.tix:-
.~é1"1;;1:s 1 u,11::nto d. utopia
do- podC,,!r-.lo, pOvC\,. M:1s :-'<:,\ cl,r.:~
n ocrii .dii ~ c;.:,;;1 ·ui.~.!do p, 1:,;::atlt},
com2.,L2.1npr ,~1;mk-r que a dc:;,cri .:i.,-,da ~ldci: 1 dcmncnítíc(ll , cla-
~orada h5 2. 500 .;ino:.;j o _- 1,:1111:i nimigo da deinona<.:fo, pos..•rnv;,\ler
plr11 o r " t·r;;ito làd do hon , e1·u de 1nocrâtieo n ,:'1era do, consm\lO
d ~ ii1,i:,:::
.ú : d.a 1rt::de pl, 1nct ·.í.ri::i~A dcli'llOcrncia gr,;;g;\, :.<.:gufüton,(Js
.
: d izc1'.lt. ."f'â ~·p 1,,pr:i.:id a ,1 u m a forrr 11t de .~.ockcbdc:
~ . que não
.
tem
--11!1d~·a. , 'Cr-com ~1-ncs ·~.· Ma:; ·b~ ··t: fi'~1r-'a
·:1e~1aii. .i11Õs 1nc.st r.u 'l.õgo·-
• • r • • ~

'tn 1 i.cg u ~d:l <11.:10:i socieda d e à <1ual la em apropri;ida ttJ.1.11 ex,\la.-


mame os mc~n 1n~ t·r:-iço que .:-i nossa . Como c<.wnprecnder <.1~:,i

"rd a_çio 1,-uadox:d cl~ u m a di fc.rnn~~1radíc:i 1 ~ um a purli'ci,i:::i::,.,e.


me l hanç ,l l'aril\ e:,:plid -l:t, aprese nt o a :><!gu
1nt1; hipó ·tf:.se; o re -
t r~no sen1pre aprnpr ·i;1do d h ,õme.rn d ·mocd:iico ( proch110 de:
1.11rn:iope:r ·açrio , :1ó m~smo ·t<:mp im 1l1g\.ua l e in d cfmid.irnenfé ,
i-cn1.wad::i, tlt , c ~·is.:\ co1,j1ur~ir uma improprit.•dttde q,ue d,iz. res-
peito ,10 p rô p ri..:i1•r í1rípíu da po lkic:.i. A;,; io l ogi~. divertida lk
um . pü\'ô de <;on~umidor,:!> displ i entes , d nms alrava m::::tdas e
papi:L;; soei. i.;; 1nver l ick,s cc n j u r:i o p rcs.,; • ,t inrmm o ,d e u m tna l
mais i>rofuudo: <"p.:1.;
a inomin ,:ívd dcin ..-:r11cia .j; t n 5 · n fo,rnii:t
.-:<:
de :!Kldecla.clerefrnt,íri,1 ~10h ín g,w ·rn ,e aidapt,td,1. ao inau . ma.
o próprio prin íp io cfo.1olíticn. o p rínc:ípio que in urnra a po lít ,i-
., fu1l d,:i!.mCn trmdr1 o hl'i1,.l1:u"
<..--a ~n,..ern.c,. crn sua pr6pri:i auS'.êrici :i
di;. fund :tmcnt. ,.
Para ci)rn p r ~tltKkr isso,, r 'h '•n1c1nt. :; a Ii~1a e m: rcv i1rn v l t, :. quu
nlani1.eH;,11n a desrm:djd:.1 <lc,n ,cr.ítk..t; os g "crll;'.l.ntcs :-rio -on1<

' •'
.\ r ,·, 1. i T I é . ·,e o ,. ;-.'.'t • ú · ~ r 1, 11 )' 1 u ( ) ~,

rn; go,-e rnad os:. o:s j:ovens çm n< os veJho~. o.s t:'S ·r;t\"nS co1n o os
1·11,(J11t1·
...s. l)S ;1lu1h'>s co1no os pr ,fos~úft"S,. o." animais ·C1:iu10 seus
d ,n o:,;. Es,;i rud eh.:caht";:1 p; 1ra h:11i:,:o.
:-:1:1nh íivid .ô.\.t,.fas c.,;sad~
. ~e . l mlM a,-: t"da.s-
so rd t<r11l'!':.rl'll'l! i I i:z.:1 :i~s !lfi. ) iuvc rt id .il:. :io 1n es l'no
tempo . parc.oc iue ·ioda .~ sJo da n1csrn::i 11;itu.rez:a. que tod .1isc.ss.-s
. . . ' '
in v c l':; i;íc,s l nu.:Iuzc 1n 1..nn.:i lll ·l.:."llHI revir a \'ô h-' d.:i ord ~ ffl n ;1nn:i l,
pona1uo úrden'I é .-.ís1c
c-.<:::a a .rdaç:io polític;i t:1mbérn put t:n- .
·,e .;i. <!ss:i 1,l al u rl:'1:,1. O t!:h' ',\'l'O diw.:nido da d ·sordo:m da :.ncicd:i-
d~ _:e-â~ h o11'.IC
.1:'11 . (-"11.rn1~t ·mane ir ~ ·~t~' p(s;;"
"d~~ll~ ~r.\ ~iC<):S r'·,1;~coi:,~~--·
. . . . -

nov:une.nt , ern ordem . Se :i dc :,nocr: e ia in\'ertc a. rel ~S'ª º -cntrt:


gb, • •1·1rnnu: e- gove ,rnado, a:s..~imco -mo invcru:: t d.i,._~..-.nut ·rJ_$rc:...
l:;,.r
,õ1,,"$,
g:u·.;;i.mt.:1i (cl;l!tmTiv
';lllC e~~;\ rel:tf5 <i scj;1 ho1nog.ihu.:a con'l ã_,;

outr;i.-. · t~:,.::;.i;~
.a. ·cn t n.: o govt~l"mmu : o governado um princí pio
de distin~:!io tão certo ·t 1uanlo. ,t\ rda~;i;o enut: . a<tl_idc: q_,1c e,,gt:n ~
dn1 e :i<p.1d ,~ (1uc ê c1,gw"1dradn , r~q,ude 1u~~,•i:m. am .c~ e ;1qw.:lc
1.1Ut : \'(:ll"I dc:1~ 1JS: l1n1 pll'Íll..::Íl)i O 11.ICwu-;ll ll"C :J Ct''IIU1Huiclad1..:<!ll l rc:
.1 ord , ·m d.i socicd.id~ e a rdem d<'>g ·\' ~rno . p rqu c gar::i 1uc s:o-
bn.·tudo ,t continuiclad n t rc a <Jrd e1:n d .i c ,·111.\ e
•cn íiO hurn :111=1
:i d ;1 n ,lt u n:.:".1:a.
Ch:in ·wn10$ c:.,-:c princí p L~ lc mM,i. Crnrn ,) le1nhl'vu 1'·11:uma h
Arcndt, -....a J"l,d· vm ;,í!;llti1li ··a, ,;.
(::. i1n gn ,1~0·, ta ur ,con1c.·
p1 '-IU,\ito
c:01mmd o . Bla çon lüi logiccam ni 'C q1.1e, p,m1 o:- g r eg os :,ignH1-
c::i a tini ladt:: de:: :unho~- /\ irrldri. é o e ll'Htndo d '-IUtl mn ..:.(,i, e.Ir-
,
r1u1; vem pri 1udr o, (; :1 :11ucd p :1. tin d,} din.:ito de c,:1m:m..Jar IH.l
[i d o ·o nK ~;1., e : 1~ 1.:r i fic :1 fü.) d , pode r de con r1cça r nú •:,:\m::fci -o
to 1

do cmn:rnd . A:;s i.111 !."<! delin c c."Iideal de llm g verno ,iue :;.c):1 a
.fo do pdncípk, pi_;lo qual o pod~r d e gc,\ernaJ e m1,;sa.
r<::.ili;,.;s.çl
de um g ven10 (\UC scj;1 a <::>:iMs-
~·o em a\o da l·t:giti mid :1clc d·
sc.u pr ind pk1. S~o ;Lpro pr i1:1.dos para g \ "çrn: 1r ~\,qude.:. qut.: têm .;i.:.

d,i:;po:fi~:ôes que o,s torn;m1 ;ri,pn:iprfados a é~ç p:ipd. ~ ~iio .ipr~-


pt iadô~ p-.a.r
.a crem gav -·rn.idos. a<t\1 lc.~que têm as d~i>po5,iso~.
côn:'lp'lcmentarcs elas' pri;he-i~tts .
. !l :1qi.;1i<]lH.~ã d~n1o c r:i.ci~ cr.ia c1..m(u~ã OU U1dhor, ,é ·1qui -lUç
. da a Jt!~'-é:ln.,Úo qm i lhô:,'>trn. no tcn :i.:iro lh•r ) ~la.'lJ.dif. -UICll;'\tisl:.\ 0

• . tJ~ ·. Í~7.e,êo·:i,li:.ta Jãs:r-~]asõe~


,ii~ur~is
pc 'r ~(ul);.,:'i~.i..'luca~f~
·seM~,

n::i.Rep1ibJiç;f1,
o r,ctrn.todo hom :m dc1111o~nít ic.o. C:,,1,l:indo
ad,11,itido
q~1e CtTI toda cida -dc h:í govermmtes e govcrna<los ·. hom<!!\:i <1uc
é'Xercem~ 11rkh.:
e homens que ohedecern a seu poder, o aténí~n:se
dcd k.i-:se a n ;ye n se',.\r I s tit u Ios par-a ocupa r uma pOSifâo ou outra
ta1,to na.-: e idt ,dcs c1uanro nas ca<::.1s.E.,ses títul(ls i;ã.o sem. Quatro
se apr ·scot.Hll COl'll<Ji.~ifi•rcn!,'a i; que diicrn respi;illO ao n .:i.sci1ne1'li-
to: naturalm ,é1He e mancl .am . a 1ud1t.~ ~uc m1sccrarn ;ul\\c.,;; o,u
melhor. E.~:<a
: é · pt ch:r d s pai:. sohrc: os filhos, d os velhos sobre
os jov ns, dos m •sll:'c.-.~ohr <~os c~r::ivo:i: ou d;,\::pcsso;..,:sben,-nã.-=-
.-n.1da . Seguem :e doi .~ ou1 m ~ pri1i íp io.<:c1u • ~
cidas SQhrc os :o.'tlm
v;11en1d ~,11;1tqr,1; "1,.:
1, se n:lo do n:1.o;;d
mcnl ~\. En'I pr imc it'l lug ar. a '"lei
eh, mntm:z;\ ' e ·1 ·brnd.i por 1-'ind;1m.t> puck:r d1.s •n:ris foru;...~.'i >hre
o.s mcno- s for te.-;, l)~ certo ,:.~:.etí 1.1lo se 1· resta a c::onl ro ,· 'r.;;1as
: co rno
definir o nu.ís lfortd G1í.gju.-' 1 tlUé LlW~l: n w<la :1 il d.ctenni naç:âo do

l<Lt!ll\, ~s l.,m;. Ili @)IJa.•C,0i 0.:. !l.:.l . hr. ··.~ ,h H~. ci1.1
"º 1'i1u] ,,.. l'crs~i;1 .iv~ ..26·11. ( '. 1:.)
ll:rmo, ,cnnclui q,ue e...sc ,pod r s(~ pod • M.:r entendido de manclr.;1.
adtlql.rnda se L ·r identificado com v.i r l lt dt; dos li Ué s~bcin .

1:; r;s.,;c ,ii. pt\:dsamc ·1 te:: o .-.c~to, título re cnsc:.:ii.do ·: o podér ' l 'Uc
.umpr c a ld da natu r<."Za.
c.: é d.iro. a auto rida.d!.:!dosi.il~ios s:ol.m; rn;
ignoranfes . Ttidos e!õse-s hc!l'.Ia:..s:
· ít'ulo:;:pr4;.1Ci1 .du~s condiçõ s re-
gW!0rida..,:: prin~~íro, definem un1:i _híc1rarqui., de pp.<:is;fü:.<i; ;i.eguth
. d o', dcfi.nCl\1•U.t Cl1"l°C(.>nti llUid,1dc C_O~l a nat\lr~.l.J. - pt) r i ntermé- .
1
0

· i:!!io·d:.i..,;:
' rd:1.çõe~ fai:uUiarc.-:e S~) iais no cru.o'do.'>pri1neiroi-, direta

._.. i·10
.
<::~SO
. :~os
. . ) Íqi.s'
,úit:i~,;~_.
- . - - ·- . os·
Hl'.Í_tl}fÍt'O~:.,~i;..4.mr~en;"IT.n,a .O rd c111. · .
. . -
· -·
' ·. d~ ·~idadc ~.a lci'~.i ..fitià_
. .
no.os · :.·gtmd o s exig:êrn par:.. essa. or -
.
,clcrn um . princípio supe rior= g~vcrn ,:i riiio aquele que: 1,;1scct1 ante..,
1uc l1.:que é ·1nd h or-. É :1c1ui,cõ1~l
ou .mell or . .ll"l3Ssi1np lesmcnr 1t :.t<
efeito, que a política çomcf..ª· q,u:rndo o princípio do governo :.e
separn da: fi-li:i._ção..
Olas ap ~la ao mesn'IO U!mp ~ n~nu r(.!:'.t.
,i, qu~indo
invo ca u ,rn .i. uatl1r<:7.~<jU.~ não s:c co nfon dc co m a simp les rdafli'o
('.()m .1 p:.i da t,ího úu o p:1i di vi110.
Aqu i comc!i':1 a polfü a. Mas 1; ac1uitarnbécn que ,e ];, <mc:ontr.i.•
no cami .nho qu, : procu ra separnr a exede11cia própria ,1o di r~.i-
to de n:11,ci me,H~ mn obj<:T(1 es t 1r;111 ho, iun :,;~'limo 1itu lo p ,11\1
ocupar os l1ug ~tl'f.:s de.sup e rior e d~ infer 1ior, um tit 110 'lU:c não é
tfrufo e que no ,entanto como diz o at1.:t i-cn.<;1;.co 11Jsid!!rntn ,~)So
mais jusl'o =o titulo de :mtoridade ·•amado dos J •uséS", a cs -·olha
dü de u s :u:asn , o i,orteio . q,,c 6 pr i,c"'dinrntn dcmocr .;;Íti,co pdo
Cjl!.ial um prw dé i,guaís dcddc~ 1 distiibui!,'io dm lug.<tr<:s.
O c.-.dm.falo· reside:uíssú : 11nC.'<c;ind
.d.o p~,rnas pci;:~ de h,.:rn.
<jl lC n;lo J:1·ô(k: 1'1.i :tdnr,itir que :.c.u na.~dmentc >, sua and:i;.nid.ack ou
su;i. ciência tenha d.e se in li,rnr dialllc d." t ·í d.~1s nc: u m ç..-;.:.ãn~
dalo tambérn parn o::,homens dt'! ))cus. que ,u:ei1arn que M.:j,m),O.~
d:c1uoci-;it;1~. d~d..: qtli.! rcconhc:s- :m111:;;,,~u: t·i,'l:1no:-:de mat~ir um
_p,d ~u üm pa~l·or p:i ra is:.oe. pon.tnl0, s1;,t1;<...._,.
inli.ni ramc:nt.c C1.J1l-
1~ados, e.n, dí, ,.i.da ine;-:pi:ivel com _cs.o;e
p~1i.. Or •. o · sfaimo Htu -
fo'' mos t ra qd ·não há neq -=.
ssidadc de· ~.qiffeios ou :.,icriLêgios
p;ir:a ·rom ,cr ·0,1, .o· poder da 1
lili~_çâo.Hmita um b.nc~ dê c!:1drn:.
. O c-sc::iud,1J.t>
é ::impl4.:-.Stn
.Nnc o ~<;gliin,tc.:entre os titulos pa r~,
• • ' ~ •. I I I ~ 1 ~ • I

;·.·go\rlfrn
• e •
.ir; {::xis.te;iun. tj'lt~ , 'l u(th r~ ~-c:;o r.rc Ll:{~ •. 1.!0').C[uç .r<{~·rn a § i .
~ • · , • • a • •

n,esn,o.
Osêltmo ,título é à aüsênda d'e tím16 . Essaé~ rnnfusão
ma is prõfll•'l ..-1:iic :..:prcss;1 1,c J;1p al.avr~•democracj:1. Não i:e 1rn1:• d~
fera rugindo. •"-sno orgulhoso 01,1 imlivi"duo gu iado por ~ 'U."- ca-

pricho..'-. E:a.iid aro que ess:1s :imag4;nssiio tn:indt ·as de c.sconder (1


fun êlo do problema . A democracia n:'io •. o capddw das ,crianças ,.
d ô.<:cscr av,os. Oll dos an iin:,is.. f::o bell - p rnze r do <.lc.:us.o clcus di.l

ãCaso ,. de 111rn.1n;1HHC;-;:1 qu ·i.: arruít1~, ,t si u11.:sn,a C\HiH .• prindp~o,


d~ Ji:gi1:1m,id;,1dc. A dt ,smedicfo <lc1n,ocr~hic;i n:i tem n.u.b :t vl!r
con, urna loucura consun1ism -qu:il<1ucr. Ésinlplt-srnentc~ ~rda
<.fam edid.i com a qu,11 a m1t u rez.:t r<:gi,1 o ;;u·ti(kio e , nnm hi rio
:nr:i.vé.s elas rd~t ções d e autoridad e (Ili<.:ll~-tnn.ur;1m n Cú rr11'l, so-

ci,11.O ç;dnd::i.(o -é(1 de llm título parn g(;l\'~rn:ir complet:nnencc


distinto da q u:;.lqu -. r ::tn :i.logia corri aq ud cs que ordena n"Ias rd a-
_çôes i;ociai:,;, de <1u ahq ue r a n.1l.ogia cn l re a <:Ol."l\.'CO!,"
;10 1u.un,m a e
:1 ordem <.h1riãu ..ire-.1.:1.1~ o l1c Ul'll'l:i sup<iYioridaclt: 'luc: não i'ii ! fun -
cfamcnl.t em ncnht111 1 n 1:.Hr:o pri11dpi, -1a Meu d.e 1·m:'ipti.'.I·au;1,i:m:b
de su p~rior id:1dr.:.
l)t!mc:i ra e ia qi1c.r dtzc F, em prfr ndrQ ·1ugar , o st:guim : um
"g ,,, nw " ao..irqui ,:i. fond:nnc,u~d cm nada mai s lo ·c1ue· na
au8ênc i; 1~l '?quialq,~11::r lírnl li) }}, r:1 iovcnur. ~·fa$ h:i \':ÍrÍ :i! n'.l:m<:i.r;:i.~
d · u ·;1t;1, ,c s~ p:tr.uk,.:-._), l'Ddem os :-i,mp l •:,;n1\:n te c-:.:duir o,lLtiulo ·
' . .
demo <.r:'hi(o, já q:u~ se tr,U '.:ii da om r adi~:li . d· qu~ lqut.:-~tírnl o
pan g )V <:rlíàr- . Tanil-.i:m pod ...m111)sncg: ir (Ili · ú .1c .iso .se j:i.9 princí-
pi o d:1 <.k:m ,i:u::ra i:.:,i.i , se 1K1.r:11· ,:len, er.,c.ía e s.r}nci,o. 1\ :-~in\ foz e n l 0s

1nõ{h.:rm. !'l, c.:-pc cia lísw..s; C<ln10 .,•im o~ , c m jog.a,r .i h!.'.n;i.id ,o m m l ·,


co m ·..-..difowuç,a. ou .C!i
n. ·s~n;et h ;,i_,_1.P ·do~ Ú:!1.ri,p so_Jdi ~,,se ; . . • _O .•
g~mdo l~s, COIWh ,1 h~I;io::;:l'em pos õ.!Uti:gos e ao :,.',·il;1;·~j1 ~cC non \i-
·Cm111.
llltc pouco dese n\'oh. ,id o~. Co mi - ,no.· :,;::i:,;sode d a d cs 11.11,)di,;
r-
n a...., fc:il.r.,; d : t.;mt.,11.
-. cngrcn:;t _gClls d cllc.::ul;1mcn :<:: çn -;ii.>;n,.fo:...
podc1·i:1m ser ,•,ovetna d as por homens~<: lhidos pot' soF tdo ig-
nornndo a cicnc ia <le:;:,;esfrágei .. eciuilíl>rio:.~ !~n 0 1 (mm l S pa.r;t a
dc:mc r :ic i.i.pri ncipi o~ e in i.os ,nai:: ;1,pror i~d-< ·; ;1 rq1rcstm t ~t~fio
du po,•o ~ob•c:-r.;rn o, p v.-sc1t1:; e lc íto s,;;,.s i·mbioi-" cmrc . 1dit i; do .-.1::ic i•
t o ..-. do p tw ô • a el ·i te cla<1udcS'. que u.o::. c.~c fa:: forn1a
'S'.L"> J.i'l'i. no
con h C!cin'le n to d o funci n,m,1cmo das s k:da cles .
M::i.s a difúen~-.i lo:- l mp .:.s •dá~ t: .~ . l:ii- nã ~ tl fo ndc:i do prc'l·-
'bl.1:n1:l. $é p.-rn ·11ossas -,d •n:,o rada: " 1 :!>Or1
n::io !1.u-ccc Cl."lil rr[u·io

A d"'" \<,.>n~ ,, :.imlo,s<:•h 11m d m g ,·0,::1.1\ oi- ,m<:i:ifü\:l>,, li,LI fgiu


l •.c~;i:• foi.·d~1tb,.._,
11Mcb de ~-ancir 0 :11 nwrnhro5 ~l.:u;c om i.~~~ 11n i\"1,;:~ i1..i, .ii: c n carr ·g.11 d:i.;;:do~
n hum ar~urncm o pdtic,; .~~ º I u nl.1:1ii .:., m~lt da. 11c
:. •],e t i ,·o:;,,!'-'<:
pro <,,,:,;:,;us
foi,,. :it 1'><'.l
p ula,;1 .:rn lim~ 1.ad:í...: ú l ntp[ >. ts1 por- d..:lhift. ~HI,::!!l( li\' id u r,,;,dc ig 11;1.I
<é:Lrs:.U::i,bdt, ,i:iO.:UIÍd;C:lt.. U l ~l ' I 1'.1ni.;_
:, •' ••11,! p<: l t".11-'fa (ni <j U ~$liC>l >i1.d<1: ~I. • o)l}l,,~l~<1(Í :J

n!lc, ig_u;1li1:5r!iL. a h a Li'liJ..-,1,, <lc m, , m,,l,r~ r· a ;:crvli;-1)(fo,;: gru ,,n,s .J.: 1·;~«!io_
!~111o u irm.: 1>:1l:.vrit~. umt ;,t . ~· ~ nii.•) fo1 l,mi,:.c.
a q,ua.h1ut~rprini.:ipio sério de ,ci ção dos go,:crn;m tcs , é porqu •
'li po de "n,ttu n:-
csq u eç,emo~ o tJuc deiil"lncrn · 1aque ria ,\ize r e cp..Le
7.a'' <-1 l,IQrtdv ,qrn:r~~l ç ntn1ri:1 1r. Se , rio c,rntr:íriu , ..t ,q·l u,:.,; ã< ,da pm·te
l:llle lhe cabe Çontinuo~, .viva n.i cc·lh:~iio sobre ;ts i,ri~~ítuis-:i'íc:;r<:pu-
b lictm~ e de H(?Cníric:.L<;d~•i:::f><>
ca dt; l:'htlc,l ã de ~Vlott~<;qui,1:u, :se
república... a.rist ·oçr.ÍtlCM ,e pensad,o res pôuCO prc _OCup.i.JOS C•O•l l ;\
iigu:1\d,1de o admi tir:uí.,, é pol'que :-:ondo cr:i o r1,;1,.~<liopan, tUll
n'l:il bem 1.uais s1;:ri.q ê á·o- 1·ne•.,,mo t~m po bem nmis ;p rov.íy ,cJ do (]l:Le
··:ir-g:
M~erno·dó~ ·ih CHllll.e:tc;.~cs:.-.o· gover_nl;}i<?
.ic::rrn '9 ,m1~i;:r
~incia•• , ·
o dos home:Jls cap3iz.es ue toma o· poder inrniga.·. A p11nir peh
d:u. o sor{ci,o foi objéto dt·, um formid:h ~el trabalho eh:. csc1lu:~c::i-
n,ento. Opmnos com !.1iuit,l m1u1r:1\idaclio:a j,\ 1i:tis:.1<.la r·c:pn:.i,:cn-
tii!ÇliO e a co.11pelé; ,c:ia dos: governant ieil a sua arrntrnriedade ·· aos .
riscos rnorn1is. da inc:ompet ·ncia. Mi• o sorteio n ..hi :i fav reccu
mais os im:o nrl'pcten té.,;:do, ciuc l'IS compc:tcm~is. Se el · ~ l nl1,;\u
m,;'\vel par.\ nó:::,é pr.>rque l!'St,rnw:-.h a bit m1dos ~t c\"111:-id~rn
í rn p<= .r
:ih.-.olut:u;ncnte n:uur;, I u.ma idci,1 <)ue co n cei.-t<:?..3115:c , <:t,l 1· atu-

r a] par3 Platão e m.uito rne no-s p.ua os c:onst wtuim!.és fn.1n~,t;:;c.,;ou


norte-a meríc:a 1'10:..cle doi:,; s6cu k,s atriis: que o prim c:i,m tiHI 1o que
sckcione aqueles ,1uc :.ãD dignos de ocup.1r o pod1:r seja 1 forn d,•
de."1c:j::i:rcm1:Xl.l:rc ,Ê.- .ki.
Pla.1ão sabe <,JUC:a soné não se deisa dc.sc~nar f,u :ilrn e nt ,c;\ 1~claro
que ele insere wd::i: a irnni :a de - };\vcl na él·oc.is.;lo <I•ssc.:pdnc.ip io,

p•.j ,dt.iil'""..,..""""'
:S l•rc c.""c p,,ri te•, .,... r Bcn1 ,ir d M~,oli\. ,l',i111Ci im t;,sn.:.><,
ttlii:i/
(l':.,r'l.:-,1'.l:tmm:i. k ,n. 1,99('\
.\ 1•v 1. Í T 1 • !j (.1 r A 1'i1" 0 i; 1,· 1: !e. l• 1 ll <'.>

([Ue ,cm A tcna . . ..-a t t,sidcrndo a maJo dos d!cust.~ e su m,u n c nHt
justo . M,i.-,:n, :rn\én\ n:.i lísm t !S..-. tí't,.,lo ·q1.tc 1 5:o é \ ÍtUk>. Não é só
cm:m:mo e n ão pc1-dt:
po rq,1e é um ,1H.: 1í(;nsc qu1.:fü;.,;o 1·L-ce1'1!:. e.xclu 'r
d:1 pcsqu is.a o priinc ~pio que reg ,1 la :i o rganizas;ão de su:t d t!adl: ,
Há J~1.-;.r 3:t.-i::s mru:!l profu~ra isso . A pri 1nc~ra :é.,111.1e
o proC't"="'""
· . dil_t'lcnt_o d.é~'IHic r tció ~tá de ll:éordocpmo pri nd pio do
.rãt,ico d().:.'.o
pod~r dos s~bit1:.e in ur~1·pomo e.:"lcn(iá l~ó bonl g .vc rnu é o g · -\~ r-
nó ciaçiud\.'"$ <p.w nfi. á 4,\c:;~ján~gov~.rn,:i~,$(;' h~ ~rna ca 1q~,ori;1 que
·~s~r c,;,;dµk la ~a li:s.t.1do:;-qu~·:.5:ç.;;i:pt
~~:,., O,S9_go\.;Crm1r. é~ ~os que ·
~ ~ '° t • •• li • • ., ' • ~

intr~g.~n'I r~•rn
, I li 1 • • 0 " - • . • • • ... • 1 • I O ·- ·

ôbt.er o pn é,1.ir:"A'!ú i<;;·s:ibéind.\l.~ ;lo .Cdrsúu<jllC , :l O S


olho~ .d;.1.i.:1uet cs, Q li1Iós<fo tem t~x;ua l'nc me os_\~ído s q~ i: <=lt:apom"
-:. Ele l!nCãril::. à i miersfio d11 l'Od as as rei:açoos1~ ,t uraii.
fiOS <.fc1.1 )0C r.ilt~1.

d<:,nu·oridade;.cl é o velho que b:mca a cda np e cnsit)a ao..~jo,.-ellS


a. de.sprc,: ,1r p:1.is e ed ucãdor e:., o homr. :p1 que mm p c õ·m lod:is as
tr:ídiç~ qu e ;A$ pe.i.sO:.!.'i d.a.'ida c.:i.d
bcm ~1'1..t.'-Ci ndc, e: por isso e1,~1m.i.-
dm; a diri gi-1:i, tra nsmit em dé ger ação ,i.:m gcr..i:!,'.ílú.O IUóso~ ~rd
h:1n ao me no s u1n pn,·wo en, con; ,un"I com (1 f>º" o-rei: é neces..-.irio
e o,ac:.!.'>O divin o o fas-..a
q1.1 i·~i •. w n"lciuc ·1-eo tenha des-1::ja<lo.
N;10 c.xisle g \· ·r nô j m,U'.!se m p:ut icipa_ção <lo ao,s:o. i.sf é, ~m
parti , i1a( fiiodaqui 1lo que conHadiz. a id ·n t ifica~ão <lo ,exercício do
..;tdck 1 d· uni
\"i:rno ,co nl'l o e.>;
l?,O poder dus-éja:doe co nqu i ' l'.ldo.
Es:.e. i: o pdndpio paradoxal e CQ]Qca nnd<.! o prindpio
c1uc .<, do
go, rn , se-1..fo
sli'5a d:ic.1ur;:lc da.~ difc rco r.:i.~n,uurnis · soci:1is:,isto é.
o rtdc h ;.ipo lkica. ~ us1,c !,'.;o d, ·s:dio d:. di:-cm;sll:oplatônica ~obre o
''go\ 'C'l'no ( n n 1:1is Ío1it1.:··,. Com o pensar :i 1. olít.ic:a s~ ela nfio pod~
S~f"n,r;m .i ~onlinY.t.s;5o da:, diiÍcrens-a:s, isto é, das 1.lc....:igu.lldadcs
1,,1 o (• n I Q .:. i; f.' .\1 ., e I!, ,., ,; 1 .,

n,;1tur,,i. ,; e :::;
oci:tis, mm o lug.a1· lnm ,ad n po:.:
los pr o •~"i>Lon.
i:,,·da in- -
l l'iga? Mm, <-1
1,11ndo o filô:.õfo :;e Í;w. l'...'i..">sl:pcr1:umn ., par..,,(JUl!a foç~..i:-
:-i.
ni::e,e:;:;.:1rio<fuc ;1demo ·meia -!i c n i lér d · ·m:1rn r n c::nhrn1"l 1:cine:1.n
nenhum pasto r - ji l e11'l'i.i J".lfOJ)i.>sWa inais lógica e :t 1na:il; intolc.
i.;í.vel da:.; respo ~"~: a ~0 11.lição p,m1 q ue m n governo :seja polítko
é que sej::i.,unda n ~ê'nr,~do!' a a 1.1::i:ndn di: tí tu l.o p rita gov e rn:ili'.
Es."aé
scgu nd ,t ntz:lo por que Platão não
:i
. ~- .
r .d e e\i ini 1na r o :.or -
tci o <!<nma Ii~la. O ' 1h u I q ll·e não ,é I i"tu!o" ,!"r 1d uz um cíeilü re -
li • ' • -

·t_roa tiv~!''?9ri o~_ôú.t n_,s_;·._un1a d ~í,•td. :.obr,. Ó tipC.:~:d(.:'legitimid .id t: .


. . : . : q~~~ el~ cn.1be!ect:n~.·c o::rl .t.ittil~;·ge n~;;;~·s ~~r;~
·;·~5
:., -p~;;
·go:-·
verr, ,ar j,, que ddiinem um a hi :rn l'·t1u1.!n; :i u m i c:n tr <.
: ,govc:::rn;nnes
. e gov~rn ado .!:..Rcsca .!.:ti er qu e g('w<Jrno 111) ccn I d<::,; Ítm d m11cu-
tâ.m . t•odcino :- admiti r ,rui.~o :. b~m - n, usd d o.s :.r; difcrem :i,rnn cios
m:d-n asdd o~ e c h:111
:n:ir .~u go -..·t:rno de -tr-Lsto c r;1 fo. M .:ts Pl::tt:io
0 1

sab e 1m.ü t'(l he ll"l o qu e A ris t 'i tdc~ e rrn nc i:irá na l'j/J
l itica•: l'J(J)Ueles

qu..: são , ch;i.trn1du s le "'mdhor~s" ' ua.~ cidades s:'iú .si1, lplc~ment1:~
i;:n1.·ia n u nca i.:mai s do ~u :c u m a (1W
os tlHlLS'ricos. ,·: m.<iJ'is-H1 ig.1rqui,1,
u111 govc:n10 da r iq u eza. 1a vet d ad~ , a p lítka ,;,o m eç:t onde s-e
n u.:xc con'.l ~ h~ni -n; 1sd do s - 4,ue
n,1 ·iuu.:nto, ·ondi:: a fnr .n d ~....
~r; \! lia d,~l um <l!c:us fundá.d J,c.:cbr:i.da r or ,1ctuilo
)f 1,.:trit x.i - é
(ffillê ~: proprictá;rios . E foi o qu~ tmuxt: à to m\ a refor-
a fo rçt <ilelS
ma de C l~tencs, que in :s,lit ·1.1i\l :1 di;r~-ioc r:i ·í-' ,u'k n i,c n s.e. C lístem:.:s
recompôs as tl"ibo s d1,;At e Das, ag,ru pando de 11'1::\neir~:inifü :i<l-1,
por u n pr -cedi me m·o nã o na l ura , d · 1,1 is - i:Ho é, d h ·isões

2. cd. rew., Si.lo 1'111-110 , falipm ,. 2000. (N. 1!:)


,\ li • 1.. 1•1 1 t; ., t U <) L· I', S , . • 1 li 1' 1: il 11 1 ll , > 61

;1rad ::. C.;1111í:..:s<). li::clc.,trui ,u o


t e rrth )l'i,ü~-geog:r; •fic~ment "l>-:Cl~
p o..!cr irn listi li 10 d, ·:a ri~1r, -crat.1.s•p r<:ipr i ·t·,iiric,)s~lIe.:rd t:iroí- dn d e us do
lu .~ar .. 1~ e.-.:a lmn c •u~ c...~adiss od:i ffio tiuc a palavl' tt d cm vc r:ilci;1::ig-
1üii.ca . ú crhii :O da'l>~u.:ndêncí~lS rit n in o.~;1s" d~, dcm o ·_rad a tem
Qcr 3da ;:ign ili:rn tll"IHl r:\•pl u ·~ · n :i or ·
rn;1,1io ~m, um I unt~ ; a d 111
dcm d:i 1Uãffü~. l:.l<:linC$qoec:«. <JllC é ·}~-'>t;1.,-,
·u:!1He ·s:..ar nprt,n1 ,1u..:
rl!al,iza. d.i n1.1n ·ira m ,ii:,; litcr: 1\. o (]Uc d e l)Cd(;', uma h c tero 1x,pi~1
cst ru t"l!r;1I ln 1>1~1nc ft~io d(I go v,c r no e del ri1·inc í1>if1d ~i :;~e ic..:l:u.lc'°
.
~ ~ ·-
: m i ~l,m!~ (JU~~'"I! ·t.rni~i.:.1.
. A_d i.~moc .rn t i,1 !150.~ -a .':í~i1:11~t:1s::i.i:>"'
l~r~topià'nece s..•;5.ria :il"p·olític:a : ·A o co1Ít r:it io c:
0
I·;.íl :l f 1.'1'11d:id~ r;.il :r:
d esSa h;e·rcrotopi:i , .t\ cr (fa:: for 1 1~m
.lin, ,i rn~.tô pr'im~ír: t do f'l(.}d - de
m.norid a.ck 'll l U regem I corpc1 ::.oci.JI.
l'oi ;,;. sup.ond~ -:; · <1uc QS t,~·,.i!-.::;
p,,ra g1.wcrn~ r n ã > scj,iun de
vci.,;, o p ro l '11· J"n;1 é :.;;.1bt: r .q u at,go·ve r no da , ·o mu ni<la -
(:m., e() m e!-t;.'i
d • :se .11od!c!dc d ~lz.ir ddc~ . O p o d,i:.:
1· d n,,; m a i:,; ,t:1.
h o,..s,obn: o:; m :i ic,i
jo \'cfü i. re iml Ll:\l:l fa n fHas . l ! J)Cl~lem :>it'l) ~~
gin::il' \Ull •DVC íll O 1.,\;11C\•

dad'i::.,-gun lo :,cu modd .i. Eh~é d cvitl,un •r11o.


:: c1u,1l
iliG,1do<1lmnd o
·h; imado dei ron t oc rncfa.. O pml ,,. cios s:Mo.~so bre os ignor:i. u-
U!s 1reimi e :.ln t od o dir ei to n::is e. e 1:is. e 1)odc1, s ih:!-1,huí r, a
!:U~ imaguin . um 11:.itk r c::h;u,,:idú tC<;
'.no cracfa o u e 1 is t·cm .ocrnd •.
l.:st;11.lefoccT.-st· hn um.1 lista (ios; govcr111c,s 1fun d ,un e1:1ta l(,s-em ,
;1s:.-.
\'értl:i.r. Um 'm ico go ,:crno fahad . i li
un-1 título pa r 1 g_O ·t ;i.. pr -
dsam m rrc o gon:-rnn p o lír k o. Sc.põlr'tiC-
cJ,1ucr d i;,.er algum ,.1 ·o i:.;i ..
c1uer di;,;cr :1lgu 1 H1. ,c., b; ;1 1;1uc .-.~ aCr{;:sc enrn :, h '•dus ,.._s g; vc.rnos
61 Q Ó li' I ;_ h 1! .<L(J, " 1\ ,.\ C i .,

da patcrnid :ulc, tfa id.i.de, d:i rk1ucza. <.fafo1r~.'.íou da cicn ia que


pn :valecctn nas íamílias, n.:is tribos , n.ts ofi i,:m1s ou n · e--,Scolas
C prorõcrn SC.:USUl dek):'l r•~Lr:t ~ l!~HJ:iC':LS"!iO
d(~ 'foT'U13.!i 11'13.i:S ,m'I•
pia..-:e ,compkx iis de Co·munidadê .,; hun-i~urn:,;. 1~n.J;<::ecssárioalgo a
mais, um potlc.:I:'"que.: ven'h;1 _d';) -éu; diz l;la,(fo. M,1:-·Jo ~u s mT
pr ,e:_viêr.ani apenas
'
do'ís tipç~. d~ governo .: ·O go.,.•crno dos tempos
. ~ . .
n1iticos , o rrd no direto do pa:,1,or divlno , p;.i.sc1.mtandov rch.1~
· n h o h_mn .:uu,.), o li d ( iuc
1~ t111fowt•(!:. ro e ro 110:-:,.k.d iFtgi,i·
um b·i, li.:.i~ r
ai. tri'l:10.-::
e.ó ti 111,1~p'l
\ l do. acaso d~vh10. () :-l(>qçi d ?~ g')vema1:'lt~~ '
Ot ·, S1~ja • .;1 deJl i'IOc:raici;.' o ·jit,Ssofo GUC~ ~~1pri1~·1ir"~ d·~s~rih~, dé:
mocr('itica r :m.t fuu d arr a vcrd;ide lr:!ipo líl i ':\, m:.is :o.:úp ~Jcfo~ê-lo
com bm,-euc:,;s.:iprópria dc.~ol'dem. <1uc Côrl.'O ll o vínculo Nlln;

os e hef cs d i\S t ri,bos d~ did:id(~~ os Jr1immr


·s que ~ervi:un 3 Crono~.
Esse é o fundo d,o, prnbl ,c:mii..Há u11l~t <.wd m •l:tw nd <l.:.1,.!coi ·:15

segundo a qu.11 o;:: hom1:ns ~rup, 1J ,os saú go ,.•err1.1elo:spor aqut'lcS


que p-0sioL1c1n<
.,~líiu los p. ra governií:-[os. A hi:st 6ri:t cr>1,h1:ccu dois
grandes til.ulú:i parJ gQ ·mar os ho rn,~n,,;: um {,1uc :.c,fo, .•· .:1íilia-
ç.ão humr1iu1 t,1, 1 d.ivin.1, ,ou seja. a llUpcrioridadc no nm, imi:mt ; ,
<iutrn qu • ~ dcv à t.ug;rnha_çã d,!.! a1:ivi:dad1,:s-pr dutor::1.,; e n::pro -
drn.ora.<:d:.t s0Cie!d:1de, ou $f;j:1, o I der d:1 l"l~1tH.:z·. i\ -s ~ocicdad-.~
silo h:ihlrn:.t lmc ,\(e gm•c1·n;i;d.i.1,
por \ IITrn e mbirnL~ih."1dc.-.sas d1L1a:s
J'.lotên ·i.t::;,:t~(t ltaÍ~ fors:;; 1 C cial)ci:)I, en, prúl"}ltÇÕ(;'S di\• ' rS;L,;,dào f ,e-

forS,O, 1\1:is se os mais vd h os d ·vc.:m go ..·t:rn ,ã.,r nffn sô os: Jo,.,crn,,


n1 -1:,,;rn 1nl,4:m os sábio,;;;e ,os igm .1r:i 111cs, St: ô~ s:úbios d1JV~1'n g ovc:rn:.1 r
nâú só os ig!lorantc.,, . 1 1, 1.;;:os rk : >se t s pohres . se d c,."<.:ms fa'l..cr
obedece:r p ·· lo ;,;q~1e d ·tçin :i (o r'S'ªi.: ecom p ré{:ndidt ~ 1x:Iv~ <1ueslio
ignot ·.:intes, ~ prec.i..<;oalgo rn ais- un1 til'uiu uplcmcm '..H, mn títulc)
con ·n.un . aos q,1i,,:
1>0ssue m hldos - sst-s tíi u\os . tna,; lainb ~m a ~ q,llc
t 'i::, po -~sm:m ,e aQ~ t\Ué nãu o:,; po::;~ucm . Orn. ú n ic 1 ti,;u ·lo qu ·i.;
rc:.-w «:o t,b.1lú ;:u1á.r,q,.1ico. o t:íh,li."lpn(,prio d l:, que não ·tí:m nem
"1í't rio p·.,ta govcrmtr nem P?ra Si!l ' g.oveurnrto5.
~ isso."~obretudo:;c1ue.iJen
: .0-cr.u:i,1q,1,.r t i7.tr. A <.fo
:n10.cr.u:i;1
n;io é m ~1tipo ele ~ns,ituí ,c;ã.o;n ;m u1rn1.fi:1rm~1_tl\l sociod:i~te. O pv -·
der d ; povo 1:ri:ioé ü la pop~1las:'i rc1.mida. de :sua maioria ou d;,i;
-.
.-d nsserla~o_i'i?~~. É.sí:1;J1j,l s111c,;nu::
,; J~odc r p rvpdo. daqi:ide.. ,. qu
d,·<11:.;·,e ·par~ ·s -~-·g~~
·pa~ã._gov'crn·~r ~l.
-n5~ ·.têu~ -~, ~\i.. ~í~tÚô :,er;1~~1;;;:
····
h n~o·t)odc,;mos· n.os livrãr ti~ss.~p~.,,k:r d .1\unci:irtdo a ,ü.mb da:.
-tn:iiori:ts, a c."S'.tupide~dos an,mais o~ :1 fr ivolid ade <;ln~indih.•ídth:>S
cônsumidor ,e:;. forqu · então ·.s<.rri.ineccs $ár io n():o. liv.rarmos da
própria política. f.:st só ex:istc ~e h(lu,·er tini tí'tulo :.U1pleme1nar
·1ruque fun cionam h~•birnalmcme n;is rd:iç1t.:s -
sod:1is. O c.~c:ãnda-
h d.1 -dcn;ioc ra, ·:1,i:. d o:>.mn..:io c1ue con slit ui sua t.~ nd ;.i, é .r vck\ r
.
<1uc •l!ssc.:ti tul o sú pode :,.'i!!.r a a u :...'i!nia ck: tir ul • ú g,overn~~ da.-:·"º ~
d..:d, \d e$. ó podc rcpm.;1~ ; f:n, últillH.1 in:.~n ·1:J, cm sva pró1u 1a
com i ngi:!nda.. Há resso~L'>
'\l t.: gO\'(l:rOam pc)rque! i.;io ruõ 1.nais ve l h~...:,
a:i. n,;1i:s : be:m -n asci1dai;, us ma ~· d,ca ...ou ;is m .;ii:; i.~lh ia.,;. H:í. n,oddc:r..
de g.ô\ ' t11·no e pr .itka_,; de autor idadl} lxi$f;ados 111 tal ou tal di!i'tri-
bui~âo d~ ~ugan:.s ,e çot n peléncia:. . 1:ssa é a lógica c1ucpropus pcn -
s~r sob õ h :rnl o de polída 6. .Mas SI! o pe)(Ít!r dús lllais- ,·clho _~deve

1;,J.,·... nrP: p,;,liii~,J "f-1,•. Jo1


V,;,r 1-IIC(IIJ, !S l:b ,1_-·l.'.lw O ,r;;.1,.,1;1 (S<1n l'irn lo. r:di 'i.-:1
·1·:i
3-1, l 99!)) ~ /\ " ;,:b.m/:1,Jr. p,,fi1i'i"" (1\ui,1, l~õfü, C .iUi-m. rd , 1:00-1).
6.i r, ,{> n 1, o .~ , , ·""' e 11., e 1 .,

:,:er-maí' d qu l m a ger,mt-0cr ~1cü. e ·1 t~di.:r dns rkos m.11s dl >


c ~ igm ;,r :mtes devem
qu<:: un1ii plL.Jmcrad a, )Õ ·oru pl' ci.:ndt~r que
ele:;de,vcm ohcJ t:Cc r à:,o rde n · d s ::;ibios, ::-el i p,odcr lc.."'
·~ r ·pc u ::.r
. :;obre um . tín1lo suplementar, o poder do1-q,1t ! n:io têm nenhuma
·prôí1rn ..'l..ia.de qué õ .pr~tii.~pon l 11amms a governar ~I{)<IU OI. .r go -

.li o signi6 ·; 1; <;n~úhlma instâ nd ;1.·ú pc•der do~ c1ue n fio têm razão
. 1ú1tm ' a I p.i rn g n •cr n ar ).nbr t · ,1ne i,;10t·ém r ..t'l.lo n ;Itu r.íl 1':l-.1
ra :,:•r
gQ~q j ~t.fo;::
~_En1 ühim -~i-.11ná~hi o P?d ' I' d,o; 1'1.1µlhores.'>' pod • se
.,-,. • • • ••, " r • , • • ; ,. " 11 •" • 11 11 ~ .•· · • , ""',n • a a • ••. , • • ••

kgiti rri:u pdo p~d~ r:doúg1)ais. · ·


l~sc é o pm:adoxo i.lU ' Platão em:omr11 il.o gov,eo,modo .icm,o,e
<1u~.no ent-an11~.c1n ~ua rt.:'C,ui.afli:rios:i ou divc;rtida cfadcinocr:i•
da , deve lcnu- em onta : faz ndo d1..1 gove r ,r1,;mt<: um ho mcm sem
~n:t'l uu, feli7.acasu chamou a esse luga i'. 1~ o
propri .e d~,k. que api._
Rous~ all e w I s os pen:;m:lo e:,;!.1
qiue Mobbc..-s, , o<krn< s do con-
t rato e da $Ohcrnn i:1c,1contrmn daíl <iue~t,- 1,.-sd · e.e.n:sm'lli~
~tu·m.vé..:
mCOt( C d.i lcg[t.i1ni\lãd.c , :\ i_guakbd t: ll ríO é uma fíq,::~o, /\ >· ç,n-
trár io , to, lo :.:u.i •rior a sen t·t.: conH ~t rnab b;ina.l das n:;tl id.,1dc:; .
Não c xisu: mcsne <1ucn:'."oC<.."">Chil(:
e n ão S<: .i.uisquc. ;11~hna IC'ix:ir
liue n:.io ~j:1 c:ip:.t%d...:rn:.s1t:ir
o ·:;c r;t\ "Ocsc:ip:u; nfü~ l:.~is,e ho,nem
outro lwmem ,; :nfo , ex ist • ÍOr!,a que .e i1rnp o n ll;1 s1.:m l4."!r
de J.1;! 1 ·•
giti1nar • .S1,!;1l'I t,cr de :r<.:conhecer uma igu,tldade ir rc dul Í\•d , 3,ar:.1
que. a d(:S}igrnlllade possa fu ncional', J.t 10.ea ci'k"<iliu .i,:1 IC"vcp'1S~
:;.ar po ir um pr in -ípk, lc legi timidade, jóic1uc deve luw ,•r leis que~..:
im1>0nh,11'l1t:fü1u::i.1nolei.-.e i1\:sti uis<a:!'.
s c.JUc~nn 11rnc.m n, ·omum
di Qofll\inid,ide , ~:-çoniando Ji;vc s1.11,
o um::i igu;1ld:ide i;nue 1
~, 1' • 11·L Í "r :, G ., il • 1 J •~ ~ ,~ e I lii:
I' ,\ :-,.; t ~: 1t 1• 1 1J , 1,

<1uc cool.,ulda e· o qu e é cm nat1dado . O:..~iuc s · ,1(:ba1n L'Spcrtos e


1listas se n1pr ,e podem di~çr c1uc a •21.mldmfoC,are ias: o doce :;o-
rt!._
nho ,1ng~lic:ll ck: imhee i:. • d::i::;1lrn:1:.~t:nsivds. lnfcli%1T1 nte 1'>-,1111
1,;Jt>ti,, c l:i é. 1,.Hnatc,1!id .~d·•,-;~vi:~\ada irl'c c,ssanH~n, l!nlc e p or l'<;"cl,1
·" .
p.1w: . Não ,ez..i~le.• .r,•ií- ~1ue s:c cxc .c utt:, ni"i"I l'.!XbU.:.:,;_1hcr
.<wc: ~e -
lr:.111:lJ
))h 'a. nâ<J existe: autorid,tde que:;:~ c:st.::1bdc:ç1sem <1u ~:. 1.lnw-~- 1

t;1 ig.u;d " · ôm


tr ,e tcnh:1 clc foh1r, p<:it 1"11nos que scj :1. "de igual l'l,l.1
e :i:mand,•
a(1uclc, {llic 1.11...: iip;trui, J\ socicd~dc n:io lgu,11.fü:írfa
st'í
01.1
. . . .
J'I~.~~. fum.;.io~1;~r..grnç:~ ·;\.u~~ia n\u ,lntude _di.: ·r cfosli ç~_ígu :.di t .hi.\:s,
Ú éSSl : i;t triéàn'l.~nto d.e !li>,~l;)!ldad~com cle:sig uii.ld;ide < J;,ê·~ c:!'Sdn- 0

cfalo demo-cr fitko m: ,nifost::i p; 1ra fo:t.->Cr


Ide ô pFt:)priio fundmili.:llro
do p oder com,un. N5o , é ~ó. conlc ~e d iz d e lhi;nn gr,. .dn. <1uc .i
ig,ua ld:1dc da le i ex .is{e: p :i.rz1corr ig.i r o 1 ,iteu u air .~ J csi '',m1lcfodcd é
,1e a pr 61 rir! ""natm·c•.Ga"'se de~dob ra, a d ~sigu:1kfad e
m.uurc :1..1. É<11
d e nature;,,..;ase exer ce ap enas p1ressu p )·t"l(l ·1 uma iiu:1ldad1.: ~lc n~\-
turcz a <1~•<::. àLIX~l ic 4.!C(ll1lT a diJ;!.;i; 1,:1 nlio ser que c,s .1lu-
in 1po .~::.i',.,
nos con,pn ..-.::nd:im os ' pr o ,lcs:imrc~· e 01! igno1·a u1es- ,o bc-.;l ,e_ç:ull o.o
go\'erno do.~ sábi , . 'odenlOS dízer qn<: 1,á so ld,\d lS e pol id~is-
para Í.S"':Só.wfas aimb é 1\cçe:ss6.t1ô .:1ue ·c:.l •s c;on11nee n d ;,m as or-
. p•. r di;uH~.
dlern, d s s:íhio;,;:e o intcrc:-:st : d )htidc.:-c c ,· :1de:,. e .a:,:::;:jn,
11 hso ~p.1<::1 pi,líii ca r, yucr ~ ;;i letn ~..:rada I hc dá . l'an1 .11..
1c
haja I olitic~,, ~ ni:.'Ce~:::
~tr io um tiit ulo de exct!ç .;io, u1n títi.,lo que! se
a· rc:,;ce nte àqu ,ele.~ pelos quai:; as socicd -,1tli;~ peq1.1ewns <: gir~nd4.:s
~:i..-.•· n :i rr1,;1tme n.u.;" . <:f.:kl;1~· ~ 1\1c, cn1 ú h ,, n a :ut t\lii-·. n::du 7.>1e:
'1'n -s (!

ao n:.scimcnt <;,ç ii ri~ u c:%;1


. J\ ric1~1c:r
;:1 , ..tom:.l'.:uc re.~cimemo indefi -
nido, rn::is 111ã.o'tem o poder de:.·cx -c:cd~ i' a s1 mt!...:1
:n: 1. O na :::1d
nli:nto
aspira a e:-.:c<:der-se, n1.1s ~al pode fü" ~~ I 1rnhmdo l,1 fili,ts-.'lo
.. hu-
Uutna par:, , a íili:1.,.ã0 di..:in,t . l~le Íl 'i nll.'.unenta , o go ,•erno t.lo~ pa.-;'lo-
:r~s. c1uc rl."sqlve o prn ,l~k:m a , 1na:,;;i cu:a., d:1 :mpn;:s....-
ã o (l,t :po :m;~:1.
R4:-:.taa cxc<::Ç'ÍO o~d,,'iriíria, o poder do povtJ, qu1c nl'> (: º. la f)op 1~
laç .ão nu c.k sua mai?ria, ~,.Üít

mas . o pod!.:r .de <11.rn.k]uéru 1;n ~ , j,

r n;a d,'-'>cnp,1ciJ,nl6 para o~upar as p~1siç. 1csde gov<;rnai}té e 'Ji.:


governado . O g<ive ruo pr.lític:o tum a.i:sim ui .n furnlarm :1nn . M:is
es:;c fund ,11n ·ml..'l , t_r:1nsforrna i,i;u~tl:m~11h:- C1l\ 1,11n:1comn1di~:io:
... . .· .a ]~·ol iític.i.·~· ·Í\ín~; 1.1n.ct~to ·~l;,:i d..:·gpvên~-~~ .c!11 ·1.1a_:n 1:,;~n.:: . •·
. P.~der_
da de fon da me nro . 9 govenw d s 1~1:ad.os é l:eiít ,ímo a1~n,1s n.
med ida cn'.1 10c ,:,político: É polírí o ap 11.!.S n .i mcdid:i ~=m<Ili<.:
rt.:pnu~a , ;Qlw• .;m1 própri .,1 .n1sêncb d..: fmK :1mentn . 1~i..sc'1 1uc ~
,c:rucu li.b co1no "'le i d~ sorte" quer di;o,l!r.
clc1noc i'ãda c:l.'.,IL!.!1.UH~nlc
iivalr;.:.1n,,enl
As q,ueix :,;:usuais sobre a demv crn -i~ ingo ,ve.rn:ivd c<11.1
últin1ta in:st!'tn-ia. :1 isto ~:-1dt'!rnocrada niio é ncin uma~ '.!..
""i1J~fade:1
go,'C~na,r n m ,1n1 g.ov ·rnn -d:i :;;1,1c:
ictfacle. 1n.-:s,é propri:in11.mtc c:-1iC'
ingovccn:h ·d :mbn.: õ qnal 1tod0 go ·\ ·c,·no dcv~. cm úhín1a: .:11\
.:His..:,
descobrir-se rund:im •ncado.
Dl~ .1.0C IU CI/1., RE l'Ú Ul. l C,\,
R m•R ES l~NT A~;Ã o

O, e:;c;1nd :il o {,lc n oc r;'iri~o co 11,si s rc sim pi é;Sll ·nt~ 4.:ll'I re!Vt:far o s-·-
gu in w: n5o lrnvcr .i janrn i:-, co·,n o n,imc d (' polft ic.1, um pr io ípio
trn(I d:1 co ·mu n kladl : <-JUe:leg it im e a. a ã('l dos govcrmu :in :..,; a p,niir
d~s lds in crc: n ·1·cs .io .igrup .:unc;:uo d.:i.o; com unk fodt:. ln1mrinas.
R< u :.se.n .1 t<::m r:si~ão ,IP dum md,u- n drcuk1 vi.cioso dt..>1-lclhb e~
CJtlc f>n;tc nd !! 1 n vnr :i ins4.'lç iahil 'ida d\1 m1h1ml ~ln~ h o rn~ns .ikg,.u\ -
dci .i1lrrig;i..
-. dt.: ClU lc · nu!«U cê11,i;i.,1e.tesalõ es. Cé'Jntudu, des cre-
ve ndo a ri::11111·<,.-,;.:1.:-, pa rt.il' ,da soc ill:ldãd e. Hobb es ta mhém . most.ra
,cp.1~(: i.nútil proc ~1rnr ::i. úr igcm da com u nidad!; polític,1 cm uma
\"irH1d4,;in:u :1di.i so ,c iabilid:1dé .. Se: 11hu sca ~fo or i.gt~ll'l 1ni :;1 U I!'~~sc::111

lifü:l 1ld.id~ o :;m1.~ e O·depo is, é p orq u e ·la , )cn'.I t-.cm pre
u cn 'l,1\11111a
, :i,:: O t'I O 1 • .\ D 1. ~1 , ,1 C to;c\ <': i ·'-

depois. A tilo so !li .1 (IUc procur;1 o p rís1cípio do b1.·Hn g<)vcrno ou


n ra:z.õc:.<:l'l> .is o~ homens fumhun go\•,en\osvc:m
el. ,s;q1..rn d cpolsda
d ·n1ocrn d, 1, qu ~ po r su~ Vl!:t. vcl'll depoi s, in t·<:n ·nmrc :mk a ·1.:l~ica
ir:tdi .1on 1l ~cgun do a. é1ua~ ,iS co munidndc:= $:it'l g()vm H1d:is púr
_qu ê ~~m tín1fo p:u:i -ex 'J"{:Cr:rn~t ,1utor i cj.mfo sobre -~~1uclcs
a-cp1ck:->
q u e .:sríóll~C~füpo:.to::·a ~uÍ~in~r.er -se ;1 eia": :
. .ScndÔ . :issin.1. a p ,1bw:1 dcmúcraci"a ll'lâo desig.n ~lprop -ri:11:11çn- .
1c 1mm 1.11n ~, foi:-nl'l:i l;ide n t:m t"un.i. f<lr n1:1dç
d1t )-:O _i~~ g .;w(; 'rn <1•
.:·A..'':.-.:rn;:i

~d~dc
m ,.
dm~1uç;r.~t.ic'a•: é '..a1J~a.~:~1.ui~·.. · pi.nl1.1r.i" flu~ta.:.1ç,s.'.t• .
• , • w O , 1 1 1 , • _ • a. - ~ , , • 1 1 1 ,

deslin:ida -a SUSlt; .ilt a r· l;JJl·01.'1·ri l pri1;df)io ~o-.ho·I~"!:·govi rno. As .


s.i;ckd::ide :<i
. t.mw no prescnt" qu;mto no pM :mdo, são o qp n iza -
d.is pelo jog<l -d;i,soligarqub~ . E não exis te g over ~o dtiny.'.lc rá~iCf•
propi:ianHml l;.lditô . Oi go, , ·rnos se cxcrccm . scn1pic d:i mill ôrÍO.
sohrc .i nrnio ri;,1
. Port a uo, o "poder-do p o, •o" é n<:ce:ss:a:r inane nte
hc, ·e roc6p i o à soch.:d:1dc não igu. fü:ír i.t. assiu, co rno ao gc>,•cr1H
o ligi i:qu io°' , Ele é e, que desvia n g.c•Y1:rn<1
dcl1:rn c;smo, dcs,.•i:md o a
dd ~ u,e ~m., . 1 rt.11no, é igu:-1lmc:n te o qu..: sepa rn o cxi::1 ·-·
sOCLC!cbidc
ddo d o go, •c rn I d,t r •pn:scmaçã .J:i.:imci,ed.1dc.
De mod o ge.r:11 , símpliíic:1 -s :- :i qu e ·tão, r duzind o-:.i•• opotii -
~;i() eu lT • dc,n i.7,::id.\ d i rcrn l: d emo, me ia. rcp rcs<:nta t iv.1. E 1l,t iiQ,

pod4:,-$u r-ci::o,rrer :-i,1Y1p lcs mcnH : à d ifc rt :nr;a d<.l)i Lctilp ~<:·!; à n 1os:i-
.çào cmr i; rea lida d e eu rop i~. A demo n.1cia diret a, diz .-s!!,c r;1 adc -
quacl.i para ·a...dc ki.des gregas ;.mtlga . ou os c.intões suíro" chi. 'dade
M •dia. onde l O(l.i .i popul ;1~;;"0 d· h1.)m ·11s lív rc·~ C,•hia en'I um ,a
úni c.i pr :1ç.1. 1\ n o~.-.as \•ast. s naçõ:::;; e ~{lci(.':dati •:. móc k rn11:sSf,)-
·1n. ó a rg,lul \cn t o não é
n1,cnt1:: l'I den\ ocrn d.i rc:prc..,,cnta '1.i,,m con vl'.!
u1o c onv in c:c n t lluam :l g smria . No i l lÍ io.do século XIX , os rc -
> vfam 4,.nf
pre:.c1u ::uncs fr ~1.nc t;S4.:$11:.1 i.culd'adc r.:.I1 r,~uni l' n:1 S!."~i(;'

<k1c:mtriú :1 to tal ida lc d i.:


,s dci t orts . !\,l!St'a,~a c1u1;:v n(1111~:ro d<.:
ddtoro,;:: fr.,:-;;1i1.·
pL~c1'l1cno,coi:,;a<-IU· .~eobt 11
11h;1. C<:lm. f.1ti li <.fad ic:, rc -
.k, e, di reito de elegei · os repr •sc:ornnt'ci, os 1~,eUwrc.::s da
:..t::r\"aiu
is to é , ::to:..que podía m p;igu um cc nsu d · t:r ~L.e n l ôs í ran -
11H1~ão.
cos. "A ~ !eiçiio di rt!r:1K , <.fizia. l~cn j :nn i n Cons t~m l. ••e, nsl'i rn:i n
1:mko v(:rd.1d •iro gov e rno rcpn .:-:;.ental i\'o" 1. E,. cm 19~~. Hannah _

, .. , '" "• ~ ~ 1 .O M• a 1 1.a• a


,d, s-c<:>osc]hrn ;' o \•,erda-· •
Arc udt ainda vj:n:iâ .fo r ma rt~\·o lu dou.i r:i<.1•' • •• 1 o ••• , 1 • •o• • • • • • t " •

<;lciro pc de r do po Vô , na qu al se: constituía à (u\í ca, dilC potít'ç~


efoti \'a , .i alité aut <r..sclcci ,on:1da no té rrit · d e daquel e,,;<!llt..:,.\:S't~n -
rem f<:li:ecscn1 s~ preocup~t co rn ~ co'i:m pií,bli.C:i!
1.

E1n outrns pãl:.ivraL~.. :i t·epresenl ·as:,ao mmc :1 foi um 1,is;u.:ma


in, •ctl'lr.:ulo p:u·.;iarn eni xar n in1p:ic.fo do crcsd m,e,n o <.fas popul -
fü:s. Não é ~,m;, forn a dé ad:'lpt.1~:;io da <lcmotrad :. ao :,.;1emp (I~
modernrn, ~· •.10s ,•a.s10:; c.,;paç·os . Ü. d: pleno di rchc . uiu.i íon vrn
ô ligá rl1t1fc:i, u rn :i r ··p n :·1
,~11·1,i~.fo da...,.tu i nol'ia s qu u têm ti l1J lo p11r i1
:;e o upar do:; nt :g.· cio s c01i'i1uns. N" Mstôr1a da repre5<:lll.t . ão ,.
srio si;.:mpre t'ls c.~tad~. as ordens t: :is possess fü."5(1uc .s;io r,cpre- ..
:ietlll ,tclos ·rn prín-iciro lu.g..ir , ,-.;j.a pc) :rc1ue.11
<:: e con:.ider ·a seu 1ín1lo
p :m1 e. ·eFC·e r o poder , sc·j :-1po r<1ue um p1.Jdcr sQher:rn.cl Ih es J;í y J·Z
c om,uhi\'a . E, dci!j: ão nâ) ~ c m si t u na forma <le mo r.kirn p!!la

.: t.1"t"ii~f ~••: hiJtvú,. ,lu S<Jfft~


C11.tidu '"" ' l' m rr ç llu~:;iinv;allo1l, l,t' .1'i!..-r1 · mri.-,m:d .-n
.. (l ~.1rris, G ,Llli rn ;u l. IW2), ll· 2111.
f'1,111c
• 1-11
,um~ b ,\ ren..l t . f:i:i.,, wr ,(1':,ris. C
(ç l<fwl1r.1/.,.. .i lli.muJ , 1~R:'i. Co lc ~;°in 'Ji-1),
p. ili. it!J . lu ·s.; ' ,; fifi:;i ,•,wJl!,1.1>.
S.40 l'.iul o ,. Comp.'lnhi 201 l.j
,1 tbs lêl 1'1.1S.
,,, l'J (>O 1 1.1 :> L> 1! M ~ • , : ~ <; 1

<tua l o p~wo faz ouvir :,1.1a'-'OZ . Ela é originahncn~ , a c.:;,,;prnssão


de um c on .e n fi n, e nto <j1,11e
um pç~çkr .s,1perior J edc · <.1uci;ó é de
f:ito c-oni;cntimenl ·c n:i 111é<l,i la. cm <1,lu.1 ,;.unfinim , ..i. A vidênrfa
. '
<f,Ue .i:.siimifa a dcO'IO cr ada ~ fon11" do $1.~
\"1.!
Hlel rcpn::,.-en ·t~liV O,
_rcs uh ant c d:t eld~ '.ao. é recente u a his1-õria ,. A rc .1~r~scnt::1s'.ão é,
enl S!.ia.~rig.1..·m, ú cxato oposto da Jcmocr.1 -i.i. Niuiu é tn igno ..
.r~1vai:-'1-'0I\OS H:n,p0)õ d.is rev h.1s;õc. 1'L<. 'll'lc-;1n,!;ric::u1~ e frnni:1.-"1>:1
.
·o-s _.l'~&. Fui\d adú l'..,;~e m .l ~itn~ 1..k l>CUl> .~..:.1:iui,
Íú1·c:- franc ,csc.-. v iam
-l~,c! li. juSÜl.i't~d'i h.: 'o · n1t:··~ d~t ';t t;J~tê CX:•t!.rC~!"'"Jl!,frir.-,1'
._el~l; .n ITI.i;; d n,
povo. o podei'" q ..,c ·Ía ~ ~bd~.i d" <1 re· ·<li,h cce 1·a l"k:: 1~1-1.:.ci.: .;.; o
:hcri~1 C),,";;:
;S;1 :r,cr ~·mn·, :u·ruin:,.- o p1-6prk• p r incípio dr1 !!;OVc,:Fno
\
Os discípulo~ de Rou ssi.rnu., ..1~:m :1 p ·aru:, :-O!fl1c1nc ~ ;u;hn i·1:ctn tc-
pudi:1ndo o 1ue a p ~1l:1v 1·a :-ig,nific:a, ou sej a,. tt ré.présl!ntil~ti:o <.los
i.mcr s:.<:s pan k ularl --s. t\ vorH,H:l· · ~cr.d não se di\•ide : s dcpu ,-
tt,dos reprt!~'C·ntam ri:1~ nn~ ,1 m1çâo , 111. i ~l'."al.H oje. •·d i::mocrn cia
11H, , m;,is foi p ritnd ,ro
rcprc:-:cnr: it·iv a ·· pod e p:1r ec1.:r 1,nn p,lc1.111:1s
f .

l~s:o 13<) quer dizer (lue sc j.i n e ~ss.'irio , opol" ;1~ vi rt udcs ci\a
dcn.10 r.id.i dire:~a Ss m e di.'.'IÇÕ~,e ., .~ d :1 repre.c;.e1~f;.i_ção.
•':><lt':.'>vio

n l apela :r da:,: :ip:tr i:ncia.~ 1:n ent iros.t:O: la d u111oc1·~,ci,11forn"'~'I di.m1c

~ ,-. !.:'~ > ro::;pi;:iu·,,, Yer !'it>r,


Ro :o.
:in, ·:i Uun . J•.: , ,u:r,;d.t c.il,y11, 1;ci\. , e 1~·rnard
.d
t.
s ,Jy .s,,r.,,'i.',nr-·,i!"r:i'frik•11-c11if
fanin . rri 11..:,p,:
:O,
A .:1cn1rH:r ,,ci,a, di;,, ),,ho Adam s .. não ~ ,:.niti c~ n~ ..:fa m m:-:dn •[BI! ·; 1 rn:o:Çii<>
,fo t1,lll I'" '"'' q 111e i'f~ t\ ·1111~"''<!r ,~o , nc n'h .. ,:u ~. (; 1·1:t~I•
'>]~"'!' l\-,.r11i1t,lc 1.,:,ui .d .
(.: mor ··,Jnr>,K, ,1ryª ~-1~m liiJli,.i~ ""'~ ü,~h--lJ,.js,1-.-J7i'Wci ISS6{~o1i1•1•fü i~11·1l11:.
lrr · i:o.'1;;:i:
d..: I' LIni-.·e r !to.~de S.i.i nl -Úkm'I.:, L9'J'.l). p . líS.
na. J ·mo .ni i, n:aJ .' li tã
d;1.c:fotiv.í~lt1de de t..11 I fa lso idendica r
lkmN :·raciõl e repr:e:.-cutafâO qu: mt o azer ,d~ unrn :i refutação
r;u::ia (1ue r di..: · r p r cis;mlemc
d; 1 outra . \ l) Cni'l(.'.IC o .s~g:11iut -: a!':
ío rm :1~jmídi ~o-polítkas <k,s co n ....tilu içõcs (~ tb .s lci:Sd e :sl ,i.d o
r~ unü ú i,ica e 1ni:s1ü:( fógi ·a . ? ~,u ~
11.io repom:mn J_:un,1·,::'i..-vL
c h ~lnm1,0:s de ''d.e mo craciã ' r·ép 1rê--.entali\'a .. (e:seri a -m ais cx~i_to·_
--c h:.un~•r d1; ~s eém:1 p:-1rlam..:mJ1r ti u. com l fo:il-R,;1.
y Jnom:I A ri;m ,
~rcgi1ne com: t it uciom1] plúrnl i,...ta ") é u m:i. fc r,;m
, m L:..ta: rnn :1
forn ( 1 <lC'ÍU11' io n ~mÚ!.!HÔ tlo 'Esi·ado; funcl;l!l_ll~
lltaila-i1iicill :n·u -
~~ no'prj,.ii~ité~- ;·:.~-.u~·f;;·~s'.;."dc:~vi·;;,);·••~~ p~~1~0
~l':t;scii~r. ; de :·~1:1
r~1nÇo rcbi> lu 1m: d c::rno,cr.itic11,!o:
, .A hi~tt.'1ri;1s;m ,gwc.:nl:;i,d:1:. IUl:1;!,'.
pd, · ri:fori ia clci1o n 1l n.1 G rã-l;~rcta 1.1ha é, ;.cm dú\' ida , o md ho .r
e,'(c11pl,o. -com pb c:cnl cn1en t t! c:dí psac!o pelo l dílio de uma rrn-
di:Ção-uglesa da <k:rn, 1n,Kià "l;bcr.11''. O 5ufrãgio lll'livcr:.:al nJ
il da dc:m ,oc::r·,u,:ia- 1\ .d<;-
é em al~~oluto uin:i Cl'lnsc:_-quênci~na 1.1r,
n r:ic i,1uão 1cm ICOIHC:
(juêncfa ri,IU urn l pr ·cis:inn:,uc p ol'Cll lt: é
:l <la ..,\:tt u l:'·;;_,·•.o é lo rompü\i
dh i;.o;:'i:o ,(;1\ tr ~ prnpdc::d;i~J~ n :1u1-
rais e formas d.e go\'erno_ () ·tJÍrág io, mfrJ ·rs :1Jé uma forma m.is-
\;i, , m1scid ~ eh olig:wq~1i;;i ,;le,~,·1adapc:k, omha1e ,Je m oerátic ~

perp e1.mun cn u: rticonqu ·s t ::i.


da I i;b o lig.a tt 11t,1ia. 1l 11c suhm ·te sc'.!
u i,;
:s s1•.M-:;dcdi;õcs ;1 csco\ h~ do co rp o clci1ornt
~1ndkl.1.t ,:; e às v,~:t.f
s:ein nUllCã pode r xcl ~1.ir o J:"is
co de ,1u o coI'pO eleitoral SI! com-
purtc co m , urna po i-.ufaçã.o de snrt~k• . _
J\ d i}ul cr:ic i;i 11tmc;1 ~e id~ntifi .:t co m mn i1 fo r1n;1 J1.1ríd i (l-

·p ctlftica. l:.l-o :nú ci.ucr di:,,.,.:rL1


.u c lhe: :mj..1 indilc re u rc. isso (lll1:r
d1;:cr qti ,c: ô · 1;odcr- dó povo está s~1np rc . 11(1u (.n'I e além de ~s;.is
·,:: ...-. ó 11o n ~, n 1t ,~I t-: ~ .A ,(: · 1

fot"lll:l:,i. t\ q ué m. porqU ,l' elas nã<.>podern fu nCiOl'là r séfl.11:.e ire{; ·ri r,


p,nd..:'r do.,;;i ,c0mpetent ,cs qu
· :in úh im.t instárn .:i,{. a c.-sse fund:1-
ll'lCll'lta e n cg :í podi;:r do..-:e nipi.:l 'c nt1.o-s <:a ig1.mM:.1ld
, a ::;;. · llh:: ,'.:
ne<:css~r,:1 ao próptio "fu nc i~n: 11~lc n o da miqu _ina n;io ~gualid -
rh1. _Alfrtl .' 1 1rqt1eas J nSp1·1::i fo1n1:1s ,t1uc!in~cu i~'em ~~e . poder
~ - 1 -

S;tO co nSl:lnl' •ment e r :tdeqt ã dã:-1 pd l(')· prÓp t.iO jogo rl:L t'(ifiql 1i-
na grw<:rna .1:n~nt ·:il. ·iLl6gico " naturn l" dc, . tít 11 .-: l"'"'r.t govcrn:ir,
. JUU é lfr;: :1 'Mgica dn i11dii:'itin~
, _~o d público l: do pl'iyadc ' ~m,\
c•.Jrt~d1. ~ -~s ·g~yerr1.os.
·é;i ni 'â, ,~tu((!i a C$t,ã_.
v_,..;,·qu_e o,.:,'.i1~~u.1~
si obr:íg:.id.osa .- . irWJ-.l ~ar ·oll'l ins,ãr ,ci.as' dn r.;O!llUtTId:i' (1 -
11)1.il'.lidade, :«.~1»r:1dal- d~,. h\gic;ii únic ;1 das rd:-.çi:tes de :m1o rida-
1

dt c'.i,rpo sr1d a li,, c::1::i:m


dc in~:rn.cnlcs à r pr d.tis-~•> .: um ,a csft;r:1
p(l rhlicn CJL•e
é um .:i ·~fora d conílitQ e1nrc as dum;:
c1\t:ôntro

Jugicas 'opostas d·i·polki:.1 ~: lia poli'lil:a, do govern n, tum} d as


co .m petê 1lc i.:-
1s:,;od ;1i~ e ,fr,gtn te rno de <1u;il 1m:r \:1m . f\ p rfi 1:i ca é:-~
p, ,ntiirrn:a d<: 1· Jdn governe; tende :11.$1 rcirn r •s:m csforn pú hlic:1. :1
n-,m~forin.í. -la • u ..t<S>llrHO priv~td :;(;u e, para is~o. a repelir p;ir;.i
:1 vida priv ada as inu .:r\' n!,'.Õti~ e o.s lugmx :.-: de in t1.;rvcns-;to dos
,!tores 1,:.0 e H3ta is. As~-in, a d m oer . da, longe : de se,· a ro~m a
de \ ·i,cfo dos 1ndivíd\H )s 1::mpt~nhad os c,n sm1 fd ic 1d:.idc pr·v:1d:1.
~ o pnKc ss d e l ut.\ e< ritrn t."!,iS:lll
pri va tiza~ão, u pr<1c -,-,; 'l di:: :un -
plias;ão d ··ssa êS ÍcJ' ;1, i\1111liai: ;i f!sfora 1>úblk não signilíea, e iOO
aíirrm: , o cham ,ado di ur:so lib~ra l, cxig.ir ,, in,cervcn:Ç50cn: , ;c::cnt
dt, l;:.V;ld1'.) , SignHka h1
na:: ci ·d adie.:. ;ir ·ont-r. :1div ,is~5odo púhli -
Cv e do prh ·:1do qm ; .r.,:iram ·e a ..Ju 1 la dnminal,'.'.íl ,v d,1 ollgal'qtti:i!. 1w
Estadú e n. socie-da<.lé.
1:Ji:«.'l
:i.rnp,liaçlic;, :;ignilkou hist iric:u:ncnte.:: ~h,1;1s oi:<:a.<;
: e )1lSe-
g1.fr tiu t· Ín:."'lierncon h • ida a c11.1.1iid.ich:
de igi.i.ú~ e d· sujeito:- pn-
lí1icos-: c1udct!:-.'.
que :i lei do Estndo re i di:1 par . a vid:t I r-iv:,d:i do,.;
se e.si.nfj_;f"irc. ~ conscg.u ir ~lu.c í~:-c: r;.;conhi:cido o c:.i.
r:lle r pühl i-
·co de ~ipos de e:spas;o,e de rd.içõés que cn 1111 . à n1er .ê do
dei:..::tdo-$
p oder <l:i riquez ;,i .. Isso, significou , (.!111pri1ut:iro . lug, 1r, lutas parn
' .
i nchi ir em rc os dei l'Or,ç:,;·C o:-.clcgí vei~ fodos :1c1ucl•s t p .:il : JLh',gic :1
po '.lic.ial c:.:dui:l 1:11un1.lmcn{c : tod()S ~,.q~1<:lc..:<ju · nITo pc:1.-..-;ucm
-~.~~:~'.!~
-~.l~.,í_b.liç:i: por':lu;e:n_~o1i~rt~~n4Zenl.ã .
.l~~u!o. para p,~u:ti~il:'.~~
. .... . .. . . . . ~- ' •. . .. ' .
" ~ ,,ido.1domeStiC:l e rcproch1tor.t , porque •.'
'::.odedadc ", ,n;i.s à:IH:-11.l.
seu l rahalho pcri-ent:e num scn l~ r c;,u ft um c..-:po;,o,(1r:1b:tlh:1 -
ã~-similadosdf.:long.i.cbi :i ,,os domiêsücos. <tuc
do-re.-.a.-.s.,l~~riado.'õ
depe.i1dem d· sc·us licnho re~ ,e; :o-
:âo incap:r;,-.cs- de , •ont ·1d,e própria .
mu I heres u 1::,metid ãS à "º"tade de seu e:.p ()~ is ,t: im: u ni'Ihi<.fa.s
da
fa,n(li;:i e: <i.1 vi<b domé:nic.-) . Sigt1ilkou ·1.,m'bém lulas cotHrn a
lóg;ic:1 n atural d .~istcm:, eleit oral. c~ue u ·ansfurn a :i rep re . ..-i;n a~
_çfio c:m rc:pre:-.c:nt.,ç;io do:. inten:s1>e:s d minante .-; e :1 · ld_ç;i() •m
díspositÍ\'O dt:st :i.naclo , ;m ·o n .~~utínumr i: c :1nclidaturns 0(1ciab: ,
fraudes ellli.J:(HilÍ!i, monopól io.;,;de faro das cam.lid:irur;:is. Mm, _._,,;:_.
:11n1 lí:1~:l:i.,i e 1mpr ·endc: u1.mbéJ'lit·odai: ;1s hu m: p:,r~t.ifirm:u oca-
rá ~ -r púh li<.:ode rda:_Ço
,c~. inS'tiruiçíle.s e.espaçn-s ~ m,ídern l1;)spr i-
\'a lo . Essa (1frima luta foi de...;cri,a em gcnd c:o.ino inovimenw
social, 1~11.1n 1z:io , d .seu:. h ,1g,iili-cs e d,e l\eUs objeto~: dL..cus~"ÔQSlin -
hrn sal.iil'1io,o;e condiS'Õt-s d e trnlmlh1.,1.bitt:il:l,as ~o h~c os .si:-:kmas d 1.a
:saúdt: ·i,; aposc n 1ad o.1·i~L No cnr.u ,.ro. essa de~ign;,~ã: é ;un >ígua .
l)c f:i,1,"1, pres :mpõe "()nl(> d,1da uma li1si-ri:l1·~1tçãod(> poHti e d1'l
'"li I J 1 .~,,

soci al, d ú púllicó e do p~i\'ado. ,111


c é., ,:1 r~:alldad e. UiiW :IIJO..">lá

pofüic:a de igu.-ldad · ou desigu::tlda.de . A. dhc:u,1isi'ios ,br :;,S;:\ .t-


ri · f i prirn ei11
ro t:1m ~ dh,cuss~u p:u:i 1.ks1 r iv;tfr.r.~u :1 rd.-~5"' s:\-
htri:11,. al1r 1w1r (ILI~ c sla não ,cr:1 nem mna :rd.a _çav de Ul"ll SCllhor .

con 1 um scn •o n ··nl um i;im .pl ,c:; co itl nllo 1,n:nado Gt:,.o a i..:o
' ..
entrn d,çiis;indi, iduo · pri ,\".'ldô:s,.mas U1J l 1' <:[u ·~·t5o pl1b li ··": c111
.~
d i ~ TC:spdtó ;i um: .1 coh;ti, ,i<1;1cle e, po .r conseg.ui1uc , dc pc::nck: das
:form: 1s l :1 :is-rio "l"lktiva. d~ disi'..ll~s;io , p úb ltcã .<.:da n úrina lc gi.~-
h~~i.~·-ª ·. .9 :~<lfr.cito .a() .trab~lh . ·\ re~~·~ndi~-}d1,; _pi.,;l5 i11qvi1ne ,ntos
operário~ do:. x;~ lo XI ; •. s~gniíica.~ ·m pri~1cfro h·,g~r:"c;·segu in ;..
te : não a d~m:tnda de assistêr 1.cia de un'.I "Es tadv wfUX>vi<lú 11da- .• i1
qui'III s quis as:simihí.-l o. nrns. :s:olw at ud • a cnnst :in ..1i~Jo do trab:i ~
lho co .no • h·u:rur:1 <.fa,•kla r.:ol ·tiv" .irranc.1<. !a -1..lo, rdnu itínico
do direirn d o,._int ·n ;;o;s-" p:ri, ·,1.dos e impondo li1nil'(ll>~w proc-(•s_'.o
:natun.11..mcnt Himitad · do , cr<;·sdnH~l"ll '- d a riq v e::r..:
1.
P1,')ÍS. Llff l vez 1uc sai dJ. i l,ld ist ins~o pr i m ,i ti V~I. ~l 1,o 1'1:1i n :1, 5
s~· cx..:rcc me.di;n1te u,na lógii,,t d,1 di:.tribui_ç;io d .......i:::for.1s<1u· (:
·I.:!!própria de dupla co mi ·t,ênc ki. De um i;ido. p rc.tende sepimtr
domínio da · o i:,;-.apúblic.- dos inl ·rcsscs pi ·iv:id o~ d.:i. SL.ld (! d - <11:.

NcsSé ~cni iclo, dedar~i q ue . l"llt.:.<;m nndc é r ·i.:onh i.:dd: ,a iiu;1lc :1-

d • dos u h utn ·n s·· t: dos ""dd:id5,o:s" e n·erne apena ...;à rdarão d ..s-
t c· oc11.i. csfet.1 jurídi co-1>•~·1Íl·ic,\ c:onstit uíd ;\ e qu •. 1nes n1.o onde
o povo é sol.:.érano so1,,cntc o ' n.i aç;o de seus r pr ·e~e.nt:rn,, :- e
d<.:.s-çus g \•ern;i n 'I'~$. I:l:i f~17, ,1 di;,;iin ~:;o d {) p(d li t c1uc pen ·ncc
.:11 lro<.k>8;,: d,J1pri ,vado cm , (IUI.: rei n a ;1 l'"bcr, 1~1dcd ~;1(fa c..1m . Nkt~
c:,;sa l ibc rd ad • de cada um é :i lihcrd 1.11.:
- ist 4,:• a <lnmín;l!,~;'i' o -
do:<,LIUé dcr~1n 3.l"lcnlê"Sa sock-.dil le. É o império
s I ock:rc:. i111"1 d:st
tci d<:e r,· scime nto d a rique:,,:.1. Qu::m to à esfera pliihlic;L..t:.s
im pr,c:i-
kn!-: 1:m ·nl c p~Lr ilic:1,fa Jos inl ·rcsscs p riv:1dus. d. ~ tamhé ·in um:.11
u.-.ícra. pí1bli c,i limit:1 c.l:1, p r iv ~1(:;,;:.da, ri:;sc;:rvttda a.o Jog~ <l;1si mtirni -
?ões e ao m onop _ó lío do~ {,1u~ &i:,c-mr,,.,,c ion~tr.J:ss:1s dua s t-.s(e-
s1:p.1rada."cm··,)rind pio .ipcn a."iparn ser m11is bc:n1 ,10,idas
, .r~s s.'io
1111d:i;'\;m::s 11or tc -;imcric; um~ -9~ ~~
sot~:1 l.ei1~1iigii,ql1ic.~.· O:,;·l';.i~ l~.,;
·p :1n·id.'i.r ín.~ l~rn.n~cs~ ,Jc::i1:cg.im<...
· ·,:'c1~s!t~ri . não ·v iram 11l:n hum:1
, 1,ll;J.
,lkfa t~ll"I c~mi a ligu ~a <lo 1>ro1>ri
i~i;otj~'ica._r :el~r io ...;.
\"do -h o m cm
. ··p,'~bú"ll Ç~Jl11
Z.'de ~rg~ier· ~dma '.dos··juteres:.~--n1
5~ ,~q~!tf,llíos d,;
~id;i t!Çrn;iu'.lii<:a c"~or:i;lli: O m o v i1.11én.lú d(!~HJcritko .Sa:isi1~ m;,
0

duplo 111 ,•im e n.to. d 1.:tr:i 1:,.-grc~Jo c_


lo~ l,in'ltt"c.-. um. n O\'imemo
1.:m1es11:ndcr :i igu; 1ldadc: do h~m m púbt ico a. outrt1:sdomínio.:;
da Yida co mum e, c:nl p,,ni u ta r, o1wdos que ~:io, iov ,c:madus pela
pl.t~l:i:-l:1 da ri.qm ::za , um , m cwiin tu o can\béni
ilim ,i1a~~ão c.:,1 par ;1
rc.ifirmar o po.irtctH:imcmto d e.'iS~ .-.fcra púh Hca in.ccss:m1.cmcnk
1 1;;
1a ~~1'do·e Cl,~M
p ll'l, •;11i;,;:1d, lqu ...:r..,,m.
~·oi .issim <1uea d1mlid:ide t ão C(11
:nem ·.1dZ\do hom ,r.m e do ci-
d :1d:io ptK le 1.:
:mr ;" rHJ jógo. E.'lS.t du.1lid:idc foii dt.:m .mciad:i pe-
l o.,; ..:r:íti co s, d,o.:Bm <kc a i\ gm nbl !l'l.. pai:;;nr,d. por M.,u~ e l"imumh
t\ re udt. i.:,n n o•n~ de u 111.1 l,"lgica;:.im pies; se a po Jític a p ,reci$:l d e
dõ is pri11cíp10;.,;.
e não um só, é rior c:1.usa de um victo oo C h1-

hus1c . U m do~ do i$ , lt~,·e l/eT ih1s6ri ,o, se não os do is. Os d.ir, i.to1,
d h om 11:i: t:;lo '-"aidrn: m1 1:n·11o l 6!_~icvs . {i :xçm Ul•!'kt:e H , tU'li'lh
1\ rcmlt . Ou c nl :i1;,:do os d ir d tus do IH.Hn c:m nu. Mas o homc .m
nu. o hum\:m ~m p(:rt~n c im 1110 ;;1um.a .comun id.1de n acio11.1\
14'i O (, l>I O .\ l i . .',L O Ç 1\ ,\ C I ,\

üms ·t iu1i'd:1. nrio li.:ll"I nenhrn 1 dírcit ..Os lir ··iws hul11 ~mos. ao
e ntão Qs d irei tos , azi ô ,<,d:os que nâ<.."1
tê m nen h~1m dir ·ho . Ou
e nt5o s5o ()s dirdu .1sdo~ homens qt1c p1.:1
·t·r:.ncc:m a t n1:i c m1lt1ni -
d :tde na c ion:il. Eles S:lioc.ntll.o simplc:;srnc n tc o~ dircitOs do....dd:1-
d fio,s de.,_,.,---s
a ,1:;;ção, os <lir,...,;,tohlQ~~,n -direito-$, pon ;nno p1,u~t
f;;'ll~ll'~lo;ia, ~•fa{~. <J.4.) COíltf";ÍliO.' V(: no's_difeiIOiS do·c.ida,d~o .a COl,l:> •

tit ~iç :io <lc um :• :csfér.i id ea l cuja rcali<fo<l_c c ons1stc .no:. dit d rv~
. . . . - .. - .
d :1. l1omc.m . qu ~ n:i ·O· 4:u:hom m · ,u. m:1s o IH.m !;;IUprnpr'ict · ri )
.. .. ..
. .. .· : q,u e:i11)põe.a . l.ef de :se u:-t in1eresse:s : :i le_i d_~-;~~qu a l:ii;ísc:u.~t
f;; ~:.s-ciJJ
-do dh. fr~. ig~;tl d • t \ ios . · · _· ·· · _; :·· -> ·- -··-· ·· -:· _
. . Essa.,;:dm l!; 11°'"iç.õc.'i coincidcn; Cl'U um J~Ont o es,;t>,;n
ci~,: " von -
' '
t.1d'e, he rdci,rz-1d,e Pb1tão, <l.t! .-cdu.~ir a. dfadc hom~nri e. d(fodão
(10 _p-..."lr paç fii:>d • qu e
ilusão ·C rcalid ;1 le, a p F-CCICU pOHti, "ô l é:n h::i

um {mi c o e s · prin ÍI io. O ~1u.e.;ut b3 S rc.qis, 1.m {: que o un, <fo


política c...:i:-ta a11e1 a.~ pelo ~uplmnc,u o un~rqui co expr -i;:soso
pe la
pa] ,vr: 1 d 'llH H:r~u: i :L Co1H:o.rda--.s:c d!:! bom gracki co m Jiolanu: 1h
(\.-,(!mln 1uc o h m ·m n u n â<.'lu:nil <!ir4.:il'oqi1 i:::lhe pi.:ncn _ç,1, <1t1c
L1ão é um suje i to po li'.t
ico. M :1s o j Iadão do. te ' tús co nsütu ci o-
mt L nã · , é m ais su jdt l po lúi · , Jo qu e e)e_ O~ :.~1jcitos po lfri os
n:'io se jdcnt ;ilic::un n<:ni co m '"IH,1:nens~ · o u ,.ig,rupmnc n t'oS d e po-
1>1..d;1ç.õ :s nc:;m co m idcmüc.fadcs d ·li nicl;u; p o r tc:.:w:s é nst itudo·
,; :;,. ,dcdi ne 111s<.,m pre po r u m i ntc n ·~,Io e1.\ne id emt d .td~,
n a is. 1:.:lc-.
sc ja m essas identidade s d te:rn ,in adas pelas .relaç ões soüi.i s ou
. O "cid.ad;iQ.. do1>d .ubc~ rcvoludo
pc:la~ c,uç'.gvri;i$ j 1.1ri'.dica..;: n á~
r ios i: aqud1: qn c- n ã rccó nh ecc a ôpôsifio éonl>lill..1 -ci >n,11. do s
ffo é . c:ipa:;-.c.o;
d ladãru: ati,· o !'l~1: d e p :1gaf" o censo ) e do:; ck l:idJ;~)s
p:i.1-:i;ivos.O opcdrío ou o 'lr;1b.i.l.h:idor e )mo sujeito potítico ~ o
par,, ~fa,1tr .ilrniç:io ao nrnnd
,,u, ~:-,.::-i:.: privadn. n:io político. q1;1e
~ss,C!s U! 1. n'i{ s i1m p-hc.im. E:-.i:::t·r.:m s u jei tos polític o :; 1w int c r v:i 1, ,
·~nt :m diÍCrí!nlc.s nmne.s de sujeiitos . Mon 1cm. e cid. ,dão são algu.11s
di:.:s:csn on'I ~. 110í'l'ICS d,o co m,unl eu ja:.:e:-:r~nsilo e com pn:xm ·ão
's-io_i1gualmcmtc litlgi ·o:.:as e, p r cs~ie 1111~t
ivo , prest.un -sc um:i a
. 1 · ~
,<;t1P-c nlcnl ',·1ç..:i. 1' • ' · "fi 1 :;u- 1•..:1-
·
, po JU G.1, " u 1n ·;,; ·tc1c1Q ciuc vcn 1 c:t ;1 ç1~·1m.~ ·
t os cs..,;csnome.~ S:t! :1pr r..:un. e :1 forç1 c1m: e• ntê1n.
.~!MQ.,:i,~~~!;/-9
fo i :1:-;simqu,:; a ,~lua.l.~~!td( _:do h w1'.llc:·m :P0de_:-~,,,ir ..
à - irnrr
'i,itío des1.11cito;·1;~;l~ü-r;icj~ic'j;õe1n um "c..:na e em cau- -
r,;1 i.l 1.lupla Mgü::a d:.itd o m in: 1!.
~ão, a. que se i•;ira l1omcm j>{ib'lico _
do indivídu o p-rivado parn líndhor · assegurar , nas lui.t:icsft:ni.s. ,1
mcs111,t don ,,ínas-5:o: l'tu.1 <1ue dei:>i.~de se ídcl'll 'ili ,;-\t con 'I a opoii;i-
ção da n !alida dc e ela ilu . ão, t:ss-a dua.lidad • d e ve sei dividif.fa no ~
, ~.1n1l:nr ·- ,\ lúgic~ policiul de :,:cpara;5 o t i~ c;:;f~n1:;, a .is;i<--ipolítica
ºiP-c: cn t fio , lU.ro uso cl.o mesmo l·cxro j ur :ídkc '.'1
. outra e 11cen:xsã
d~,d u:11idad · 1;ntn .: l h 01rnem p(i blico e o pdvado. (;l .:i sl, hv ·rttl .J
di::tribt 1i,;:1io do:. termos: e do.s lugares , jogando ·O hom m contr:i
o dd:i dã 1 e o dc bdão c::011~t .-;1 o 11.om ,cm . Como nome p 1lítico, o
dd.;,l.(l:il'1•põe:, reira d:t i,gual<fode li:-:ad:lpd :.1 lei e ('l<>I"."í!tup ri n-
cípio às d..::.iguald.ide:.':ique car.act ,eri;r.an:-i,os nh o mcns ··. bt ·o t\ o::
il,d i víd u s 1~
ri \•.ii.drn., sub metid os: ,1,o.:;podt :rcs dú n asdm e nto .' da
. E• .10
riquc ;r...1 C( ntrár :io, a .rcfcr ·ônda ao ~ho m,cm· · opõe a igua l
C:ap:K.id:u.ic de h 1d , $ a 'I (l( ,fa;( ~1$ p ri,•:11
i'l..3S'Ót!.\:cl ~1 ddad:tn ia: li!\' <JUc

exclrn :1)1d; 1 cick,daní;'.Imi -u t;1l 1'.larr


ed · 1mpul;1 fio ·~1 .i.s 4~1i;: e:..-

du ·~m t.110, .1 t;il domínie> d.1 vida cole i.v.i ,;lo ir, •ino <faigm11dadc
O 1• 10

cidadã. c.,da tm, d esse:$ ,crnm .s e 1.unp rt: l:nliio. pol en, ica rnr; n té "

o pape l do unin: ·rsa.l t ]Ut:: se opõe aú pa rt icufo.r. E .1 oposi o da


.1·)(lític,1 é d;i, pnipri;;i poli ·1i7.,
··,: id;, uua·· 3 ,:,,:isu;nci.1 íve ll.
Ú o <1ui.:nwstrn . l") f:unosç silogbm1(1 i1,u ;oduzido 1)br Olymp..:
dt: C:oug~s n ,\rtigo m d· !-ua ~n,i::·lar;1s:;iodoi; dfrciHlS da mu -
lher e da cidadã'': ··n mul lhcr tem ,o direito de subi, ao cadafal~o; . .
ma s •l.a dt . • igualn1 c ntt . tér <.'l dir i:ilo d• sub ir à trihm'lã ... 't::..'S..:
nciodoio é bii'.,'.U"t·amcnlC in Si;l'i.~k1 no mei •ç1do ,e 1HUlCiado dn diª
. mulherc..-s,c.11
rdto de opiuiã :oA; •;i,; !.s~~.1~..mtfiJ':~.l~oi11· i1s (' :Ntn·· .
;~;.mÕl~st·.tdo
-g~;,;rll. d1.,,.'C; ·i,o~·s~13sopio iõe.-., ll)(:.', 1~~
0
CJU sejam...
d e pri nci1,io; [...] conmnto que suas m :mií e:-taç ,fics não p<:rtu ir-
bc1n ;.i ·I~.;idn ri~la l<.:i")". M .:.i:,:c.s~.amc...n, ~t
,·dcm p( 1Mi C,1 c:it .1hc.::
birL:irrk!! m:m :a a tt.'lrs:Hoda rda~ ·ão t'.!ntrc vida t: . ci ..i:1dani:1 ciuc
fuuJl:uucrn, 1.a r·•í'\·indica~l ci de um pertend1 ;ncnl 'O das n111lhe:res
à esforn da opinião po lítica. Ela.,;foram exduídas do bi.:n1.:fkio dos
clir ·iro.<:do id;.id uo i:: rn 1HJ nH: da d i \"is;°L cn I rc a 1:.-.(cr:1 púhl ic-'ilt.: a
~:;fora I rh:·~1efa
. Pcrl<: nccnd o ,; , ·,i,l:. clom~.,;üca, pnrt:inl' :io 1nu 1-
dn da p;1r fü~u laddadi;:. (;h1s sã.o ,es I r:in has a u n i,·enm.l d a csfo rn
cidada. Oly1npe: d~ .,ou~~ i,wcne <') ai:g,.nrn: mo . .ipoia.ttd(.)-sc
oa te~ que (r ~rns í, nna. a 1,un iS-:i n '' di 1reiH "" dtl u l p;1do: s.1.1
ª"'mu I hcrcs d i rdin di; S\.lhi r ao e .11,.\:1falsv , S'C ~• m p-odi:r
11C;iu ••o
.-las ~t de, é porque., pró 1~ria ,·id~•
rcvoludonári<:;1 pode oncl1.'!n:'í

Ol'ymre d' C,1,1g ....,;.. ··1)<;.::l:.r :1ç1!0 do:s tli rdH, i. ,l;i m~lht:I' e d;1 dd . ,11:r.
l·•J~o:
.. 1\~:5.11
.d . Sch :i 11,,
1,i,.,,1/ui:iJ, t r-11 1;,n11.l'I, ,ri. n,,p~-.lí:--., •. a:1
,. 1\. l. j:at\ .-jun . ?i107.
p. J. {N. ( .)
,, 1, M ._, e " ., , • 1 ,, • ~ i: 1r 'J 1, 1, , ç ., , k 1;, ·r 11 11 s " ;o,:·r ., ç ,;;:
t• ;i ,

UU;.\ ddaS ê poli\iC:.ill. t\ ig_Lml(fad:e · da !,eJllCn.Ça dt-. ln ô l'le .inul;1 3.

c,·idé,u;i ..- d.;1.di:sti nção cn\T(: vkl-1 dú1l 'lé .iai c .- e ...-id., pnlíUc:i .. Poi--
t ., 11t·<.l. a:-: n,u llu~l/'0...-rodem :r.c..-iivin,lica1·~'-' LI~ d :areitos de nw I hcn.: ..,.
e ci d .ic!:is. um dirnito id8inko 1..11c, no ~tH.'lnt • SúllH.:nt •t=se afi r ~
ln ,! n:i ft.~~ll,ndt.:M1pJlc:,:m~1'itO.
l~;tzendo i:O:$ô.d :.IS 1r..:::fornm3 demo ,n);tf\'IS'âOde·nu r~c ou l·I;1!ln :l h
• ' '' • • r • r

An:ndt. Scgund . dc.:iõ,,ou os c:.\i.rdlll~ h,ml:1no:, ~fü:, os dírd .tT>. d o .


·Cida<lão . i:110 ,Í!, L'>S .ilitt:ítr)/: d :iqu ~k .,; qt1~1 ti1m d11·'"ill .l-S, o '-ltl~ · é
. .
uan;.1 t:iu 1olog_ia: .ou O,'-direitos: do cicb~ã 9 s.:io <.1s d in:hos hum,1 &
· ~; ... ~l~s. ·,:~ ;,,;;:-~
t;;:~."' :n~cin~u-;1i o ·~'~1di_~cÚu;., sii~ ·_.
·h<1 ,i-~ff
,,·:·
<"fJSd ir eito ~ do~ ,c1ue nfio têm uenhu m di1;C!iw, o qu<: é um ah,:ur -
do. Úll'a, cnrn.: as·supl'>.-..t
~i:. p ins::ts de~"ª l"t.:lli,)Z lógic:i.. Ol) •mp<; de
Gougc-:; e: se u.-:c~1mp;1i1rihdros ins:~u :m l1111atercdm possibili<l;1-
dc: o s -direito s eh n.nll h er e da cidadãº' são os dirdlos daqudã!õ
c1u,: nào rém o ....din.: ito s yu(, c)m.: l·2:,n e que t·êffli o s d iri:it()s .:1uc
das nito tê1r1. Ebss:iô :1rhitrnrb1nent"c privada~ Joli din: ·ic-1s qu t: a
dcd:1r:1são L:,·m di:afo1.
ai rihll . .ã. a4,):,;nl n1hros d,, n;1s:;l o ír: m ce :::;;:1
e d :i •spéci · lnu-.1am1. Mas C!ht.'> c ....e n:: 111 t'amh: ;m, pôr sua ação, o
di reito do(a); ,;;idad:Ici(ã) · ·qm .:a l.~i Ih.e:- rc c:u ~:i. l~l,\!,den,o n~u -.in·,
di:ssc n'li k) <1uc.:i.::m. :,:im. cs:~es dii'eito.s ,iuc lhCJ:s.;:rio ncg~ul:os .
•·'fo r'" e ":nio 1<.:1· · sfiú l'1.·rmo) {1u<:s · d ·s,d oh .r:u n . E a. pofftica é :1

opc ,n1ç:io d ·~"};-. de sdobrn .n1enm . i\ nh1çr1.ntgr11 qi1.1e. num di ,;.,i:d e


dezc1nh ro . de 19.'i5 cm Morngo ,m ery. no Ah1h;11n,1, <kicidiu per-
1n:1nc c r n ..., h g~,r c 1u t o..: ei; l.i ...·11no õr1ihu:s - lugaT tiuc ri:'ío i:r:1
tl dd:1-. d (.;·idiu con1 e-.:-s-c
nw.s1n gei-to <1uc linh, 'Lcom .o dc.lad ii
elos· l;:s.tados Uni .do s o clirdto c1ue e.lia ufio 1in h~ corno 1nora.d. or;í
de um E....L;u.foqui; prvihia :u~udc lug,ar a 1..1L1:.i.k1ucr
· tn~U\'kh .u.~cp.11.:
tivessé i'nais do que 1./Hi desa ~guc ''não c.tu~as iano• ·}. E s 11,-...

gro~ te Mo1ngon"l1..:ry
q ut:. d i~rntc de:.~· contlil,o <;:1H ri::uma pcs-.
soa p,i vada. e m na ~m pre sa ~h:( ra nspoirt C;.-i. dec. idir mn hok l o1r.

a· cu. p i cs., ,,l_!,ir.'l~li'ti :1111cntc ,, pond . Cil'.I cen :&-a-dupla 11d:1 -

._ção d e e7":cl
m,llo e fr1clusãQ i ns ·ni 1ta nu d ua lid ad(: d ,, ses: humano
.. li - • • -

··e do cid.-i~ão.
Ú. lS!>"O
- ..c1uc
.... imp'lica o proccs1-o ~lcroocrátic:o: a .açílu tic sujdl.o;:.
.. .. : •. ~

que .1.r.1.lnüh,mdo n? j~~t~_r:v.~tl.?~cl


.1tS'.iclc1Jtida~les. reconli.g~ rnrn. as
·~ris~~ibui~õcs·do pH:\.;:U~-~ {lo ..públi1s;,dô (fll\i~~rs~Jie·do ·i:iar't.ic~>
.lar . A dcmocrrici~ n ão pode jaina .is ·:,;eidemiíic~r co,rn a simples
do min ,a5lo ,lo universal sobre o partkul,1.r . l'•)is, :.aegund .ô :1 ló-
•cr.rnl é comi1u.1ai1n<
g ic.,i dlà 11)o)kk1,(1 uni .... :1nc p,ri\ •àfrr..:ldc, crn,ü-
m.m111cntt: · reduzido a u1~,a dh ,·j:.5o cio poclcr cutrê nascimcnt,),
rtqucz.a e ..C'Ompetênci;i" que atu:i. tant ,o no E$t:ulo quanto n,1
socicd ade. [:1s:i.p ri v;nb:aç1i o :.e t:ÍCt ua. c.n11n1 mcn 1.c c:m nome d~
1nu·e·r.;1d:1 ,·iJ~, ptihlic.:i, que é ôpe>sl:1 is partieuhu ·idatlcs- tfo '-"!tl.:t
prív..ich úu do mundo. odal. M,,s e~a prc1cns;1 pun.:za. do polí~
tiict') é apenas i.l de uma di~tTibuirã <108re:rmo ·, d · um d;nl, · e.s-
t..1dlodas reb. õ;.;s entre:: ;1:- Ío:rma:s-sociais dn p<idcr d:i riqm. ".t.,te ti,,;;
·o estalai do pod ·r Je; tod{J,s. O arg.un\cl lto
Ít•rn1:1:. de prhmti:1.:ts;-;i

• • So\,rç """ !,;;g15la~i'x:1.:r~.;:i~iil:Q~S l~ t :id~ .!.,1linQ:., n .:me"lO :i. l'a.ulii Mu ,rrny


(org.). Sr,11wi[,;iu•1,m R.r..-~
a,.JflCi,Jor(/1.th,,:ns, l..Jnive,-;i1ity· G..:or~i. l'n.,:,s. 1997).
A ,,s:-qul;' é').t ll.:!11\:, •lt,1;111uc1r pr-0r&.-ii ~·•!• cspant:i.l h~ ilc, '" •u nu Init:ui~ni.~1 ~. o'.."s"'--i
1 :H ,!!",,
1~0o(l1::1.í
d;n- li •i1:11io1,·iio\L rn pm1,:-o n ·,:ii); ![•rec;i~ ~ d <JUç 1,.->1k~;iníf,..:Il,I' :a
ld:,~lc c, .,c'1Hrn hil r, •• tl:ltri,:am,ia:
l' rntL-i;âo <l.c uina id<!'1U nt1.:,;;'I~t<::odid:i.
I• , ~I <> I'; li /\ •• j • ... • ~ ~ r 1) IL l 1 , ,\ , I,; 1: I' ·ta:!Ll' I; N' T ,\ ., • ~1

· ~~lnlirm,i ape 11as: t> qut· prC$SUp r;; a s 'p; ir a, íio cn1 o s <1u~s~o
ou n~o sii ) "de.qi mtdos'' ;, :; • OU ![ sJr · 1n a, ida públic a e. com a
d is[ríb u i_~:iodo p<ibli,cc.)·C d o priv :1tk) . l'o n ant o, 1) pn)-1,
· ~ ·( dcmn ~
..:d.ti,;:o d.~-e cor\S l:ó\m •n1eme u·~?;er de ·1,.•9
l.\'a :iio jQgo e, \mi, •cr:s:,1
i:m, uma for m a po lêmica . O pmcc:sso·dt"moc.r{11icoi; o lHucc-ss,o
<lesse pe rpéluo pôr e m jogo. de .'5s.ii nv enç5o d· fonmts <le suhjc•
ti\'aç.:io e tlc c asai,: de verili.c;i~ão que: C<•inr:iri~n l ,1 p e~pi:H.1;1 pri-
•.'at i'7.;iS:ã·tfo vi d: 1 :p{1hlic.1. A dmno,:rnc:ia _s.ii n il~c:.i,, 11;:,:...'liic:
se ni id ú
, im pJ•rez.,1d :i pú]ític.-. a 1:i;:jeis:;10 d a 1· retci-rsão dos govi;rf)os de
'·. C.ll°C~ r~
ii'r·~11~
·i Jfriú<:'ípi~ ,~·;~;;-d ·-p~í
~-~:i~1; .,ss··:~:ir~u~~~~ ' .'':-
~)ii~-~(:• . o·n:.
c r, ve • .•1 c om pr eensão e a ,1;:.:te:n~io dcss:i vida ,pública . Se: e:-:i,._1
\ p 1fo "· dcm )._;r.\ci.:t,,r: n is:,,:, q ,~ <:kt r,c.-:.id
u n ., "i Ii tn i mç5o" 1 r.;. ·;
fl :'i.o
· n.:i: 1u u h ipl ic~,~5o eXJ)On,.mci:J.I1.fos nc ·c~$id:id ,~:, tHI cios de!-:1:
·
jos <JU • ~111,.mamdos indi víchms, m, s no m )\·iin cmo que dl."slo a
Cr"lnl ün .im ,i:nte 01>limi\. c:::d~--ipúblico,: do pfr, ritlo, d !>p olhko e
d,:,:-úci:,L
13t:."i.s:t:dc.:.~lt cai Ui;1Ulo j n êrcmc à nó pri~ p o lí I iú.1 q l.í e a dKml a -
da iJr: logi,, rc pu b l · ;:rn" recusa . G.ta c.x ig,1:a e.str it ;1. deli m ilação
,d ) político e d o sodal a id1..mrifiç.1 a rc.:pt.'i
d.a:, !..-'$Ícrn:;: h'lic:~ c.;im o
rt:ino ,da :l!ci, ind ifi rc n l c.::i t od ;1_,;;~,;:pan icu l:midadc.'i. l;oi ,1.-1.
0
,i m <j\lé
eb ' '' l~l.l!'m;u :tn1.,1 liU~l di~n 1s::;rio Sl hrc a r<:J<lnmi .;.s:c,,lm
r n os an( .s
W9mtPrnpagou a sim pi~ doutrina de um,;it~ol::i r~pu hl ic:11rn ·
laic:i . <p.1e distr.ib1;,1
i ~ todos o mcs:rno · sabl:.- s,~1ncons-id1:.:r.ir d ifo-
i'C I\ ~,~ ~(')c;i ;ii~ . Es1:1helcc ~· co m.<,) dô in ;1 n:1,,u'h!ieuuo ;i S<.!P,(\rns1i
,:-.
, ;1 1 ra ns mi:ssti:o d os ~ abcrc.s, c1u • ..'.:
e IH n.; a i nst n.,~·;io, is l-o <.'; .i:.;:~ tm 1 >

t>ú btic,o, e a ;;d uc.-ç. 10, q ue é :privado . Gn~ã J atribuiu com() ..:::'lu:::i
d,t "oi~ ' tfo cs~u l. •· ;;,,i1:w;1:IT0._,:.i n$ti ~~•iça 1 .~ ·ol;1r pe l:1s1,1ckda ,Jc
e acusou ()S sod<J log is de ternn1 se tran:-fon n adc.~no .· fostru-
nu :11ws d --:,;s;.11
~nv :,sfío. :11rop m rln t'(:' fo r111~s \l ui;: nu s~g r:1vam .i

C\.mfusr.o cnuc ~t l! .:i. i:nsth1ç~i;. . A rl!púhU c a assim t.:ll ·


c.-dm::.:irã1."'J
rendida pa,1
rnnrn SI! et'lllocnr , por "r.:uH ú. i:•mo o rcin, ~ :~la i!;',u~1.ld~1th.!
·n,;.i.rnado n;.,, ~1, ucralidade da i11s t irniç f10 c.st~_t,11, indi fen::n{c ;,:,;
diforenç:i s sociais. l'ode c:rni,:,r c~p:i nt c) ,qu e o ·prin ip :.11
1 l eÓrico
dcs~a escola h\ica ~ rc pub!ic,ina :1pré:-t'.!:
f'l!o: hnjt:. comn .:inico I~-
.: J:kUlo ao su idçli 9 ,.r,\;tb."~ rn;;i;!li~llad~ <icmoç.râtica , , .lei d.ri liilias-5:o
. ·;~~
~~
~·~~;~i
;·n .~), !1 (JIUC iridt,\ ;dar·:~\·~;t'O
ií_li~~;,l ·'S~l
O.o; · s\1,rácl4's'.
.
d e mn :1 rel igião. ~lf\aJ< · a p..ue nte pa adoxo mos t rn jrtst·;um.:nrL o
equfoo,o c1uc c:a:i....•;i c:-cond. ido n:.t rcf. ·re11c:i:1~irnpl( ~ :1 unrn H';,t&
ilo mltrn Esta.d o
di çEio repub!l"c::::rn:'ida ~1;:p::tr:t~ I! so i:i.:d:
,dc .
A p ~l.,vrn repúbli :i r :-.impk"S1i'!1.:nrc
nfio p d e :üg1lili1.;.1 v 1· ·ino
eh lei:igtnl p:irn tod 1s. Rcp úb lic, \ e um tenn ,n 1,rnhí guo , pc1·,-cg.t.1iclo
pcb tcns5'o i1npli ,id~ pd,1 ,.•<.mtad-• .:ie .ind ufr nas ,fo1·1"n:t..: i11~lirn1-
r1. l nd ui r ê fü, • c:,;ces~o (fUt.: 1' 1i1;.:-.erd ua,..;
cb,s ,li, pr,íi'lio>o .::;.:c(:~:,;o,/11p,1!11r'r
·ois ;1.,;;co,iu;,<.Ulóri:is : rei:nn hccê -lo es t~thdeccmd -o 110s e
l •xh :1...;;

nas ÍQrma s d,L insth ~•is;il.)C(.


'l!"!ll..mitá .ria, m.;,:o.:
r-:1n-'1bém ;mp r im ,i-l n.
idem i íica n do as le is:do E...tado c nin os co.<,n.11nt:s. d e· un-m Súcicdadc.
l)<: mn lado,_..r •púh li:c:t m o dcrn:i idcrlHl k a-~ co m. (• r<!ino d<! '-!!ll .l
k i que tin11:ma d • um:i v 1nta d · lilOp u k1r qué incl ui o 1;;~ ·c ~so do
. Ma.,;, de o mrn , ;t inclus.ão de.~~ e:-. es-s..:_)
íli:mos exige um p,rin .ípio
n iguh1clo 1·: a n:públ i .J prc ci:,:;1n:k1 -~ôl\'lcn lc d.;L<.:1· is, l'l'l~L
<:l ::unbém
do ..~ cc,stuu1c.~ rcpubl ic::m os, A n::p{,Mica I! u 111n ::,gi1m: de h o n ,og c -
. e o s c.os Lu111e~,da i;ocicd:i.dc .
ncid:idt~ eri,l'e a~ in::tin1i~"ics d o E.s:t·:td ~-i
11 . ~· o:>·~ R ""é 1.\ • lil 1, r ú ,, 1. 1r. .~• ~ li': r II i; ~ 11.
:-;T ., ,; ., " .,._,

:\ lradi~ãc1 rcpuh .lirnm1 , n~.'. l!SC:mtido, nlík:.remonta nem a Rou S$eau


nem, :1 Ma.quJa,.•d . Re monta. pmp d am c nt · ;1f'!tblâ'n pl:i tfmi c.i. Or: 1.
C,•:ta 11im ~ l'cinO ckt inu :1kl!nc:!~pc;:-!;1 ]'d, d.; f g_u,t k b de '",1.rfll llÚ t ic:i ~

cntr'r unidades eq 1iva l~nl t'$. É o i:-1.!ino


da i.gu:ildadc geon~r;:tric:1.
tue c,oI'oc ,t c:isqu · v;i\e_ni rn~ti::;.. :.citna-d-&.::--E!
tt~ 1· meno.s. S .u
princípi9 ,nâo é a_iei escrit~ c.~em ~lhame par:ftod4;_">S
. m:1s.;11
educa~ .
• j 1 q 1c <fot:i c.,~l~jl>C;Sn:i ~ C:;H.la. da! ~c -dii v~r;mlc p rópri:i .a sc t 1Jiugm
. ' '
V :1 SU:I fu l,l~c;i Q . I~ l't!p(tli !ica :l~'ll"l l l,,;'.l\te ndid~ !lÍ,k Op~ S Ua U l\l~l:tclt;
• . . :1 fjivi:r.;i d;»dt SOdO lo gÍC{I.. l''Oi.'>~I SõCiOIO:g_
i;t .nfo
" é 3. CC~lliCa.d :i]~li,ver :
. . 'si.'d~di · ~<
1~i.~i.-A~c~ntn 1~i~.·, 0

: . v1~5~do CO r[;ó sb,i1,i\hci


.;it~~~~Ó.- .-
0

i.'.lt1c01
1 õ~se u pr i11t:~pio ,·. "i1:alintt :rno ii ab!'lt1t~1~l:in d11.
l.d. R~púb!i o{
'
4.:.

~t)Cio lo gki.~o. Ui:r>~cM::n , k!o , 1).S ck,i · 11011,11.:ScJt:um m(.;Smo projct :


r~st: Lur.:1r p:1r. :ilên\ d
1 i :ü1'\(:lltO cfom cx:r:itico - tu1 i.a ordem,
c....,g;wç
polít ica f.:In.: ~'t':ja.homogênc,, ço n'I o modo de ,.,id"'d - Ulll!i-odeda-
d c. Ú ~.-:at . m e utc o llU ~ rl.:1'1'5opropõe::, ~to é , um.i comu n kb d c
Ct*ts k is nã '.I M.:j,uu l~'í>
irn1ul:J~ ffl(> tas . mas ;i prt',prí a n!'.Spir~;io d :i
.~oci~d i1dc : .lS c1.,n:.\;Iho)t d ad os pi.: os ..,:
,•.hic . .e ú 1111 vi m cn i-o im !! rio -
i'\'F
...,i
do di.:sdi.:u IM'ISCiLn c m · .los c,o rp oo d s dd: 1dão:s, ·t:'Xt;re .sso pe~
1>1.:
a n; ..m.t,e.-.d:.i.cidade .. 1: i o que prnpó:;; :1c:i.e 11d :i sod1.llógi e;)
lo:. ·or o s 1..l
n10,dc r 1 :1 :íi;,ó s a. Rcv o lu s;ão l'ia n .c,;;.,;
:i: ri.:,r'lwdi.-r o (".o;;g
:;irç m~<mto
''p• -,.H ;:-'L;m u ; '". ind ividu .1li:-1.•1, 1..k)h.,dck , :i;l ·i;1I ant igo. org,:mi,-_:u,lo
p ·lo p oder de na.~dmento; op c.r ,, dis 1x:r:;ão cile no ·r:'itica a rC\':co
.11
s-
lituiç :io de rnu çorpo :.."Odalbem dis t rib-t1ídoern :-rn1..e.;
fonçôc:; e hi~:-
r :i. 1~·1ia..-:n ;1.tu rais ,e u n id,.l por crt.:n~;as ,)mu 11s:.
l•o r rn n l ,, .1 i dei . n.:pt Il,,lh:;;in::1.
n :io po de ;,;er <kfin kfo e 1, m ú liim i •·
1·,i ·;iod; 1so i ·dadc pd o E.,;t:1<1,. lmplicas en ,pr çO tr,1b Ih de un1;l
.~,I •• Ó IJ· 1 ;;_ [> ~ M · C ~ .\ t.: 1 ,~

sist<:ma dai; lh nnm,: insti.tu ' ion ,;ú : ;1


e.: diS[)o.,;i5,;,'indo c:;
orpo s ~;i.d.
MJ. du:i:: n,;1nc ir;1:: de p c 1,s,:1r L"SS:le-clu rnfiiO . •~ lguns j:í a. ,·ce m cm
· .isii! , no cor pos d;1I,do <1ualé pro..:cis :.,penas ci.:lraí -l~~;a.iói;tica ,d()
. '
n01~"í l'nenw e d :i 1·it1uc:..m.j1rol1u?:t11na't:liu:-tl;is-...c:1~)nci h~di::s:"
c.:1u1.:
r . in temi ~. ' l~l. ' s . se la cct!-r ~
·io~ ·dt! iin po~ a moderaJtã.O ~é:pu.-
hlki11rn i\. .1.U.lf(lU,ia lem o •1\ 'i.t iG,\. Ü.; l:X:~1:<.l.nlCntO .(IQmin::t~'llC ~, l>
l'; (iS Fumla, ,or~s hor 1c. mcric~1w:,; . l':1-cao u triiro.~- 1.1pr<iprio sis l!fm a
. '
}a ~ .i::ap.adcl:i,élei est :í dtsfd~"? .<: :i ciên~ia: déo.•.t:.-~C~çins ~t\~i.r ~! l_rnr- .
;n.w~1
.i:'i:·nu
. Gstad e sodecbde .-l;~~~,;e :j:;c
~ '
i:n;e~·ú. ) i·~~~<li;;1<
. -:"ntót.1
. ·· ~

a i:mpreimda ,ed t,1c:1th ·a. 11.1 T c :rcdr;1 , Repúh lica fran.CÍ!i,;;1, ?vb_~~:.:i •
cmp reirnda nun ca St~ rcd 1'l.iU :io simpks mru.ldo pr~'ljd'a do pelos
"'n;:pubHc:ino.,;'' d n s;;;ote mpo . Ele foi um co1nlmt·e Clll dl asfr e 1,- ·
l·c.o;. Q_ 1i,'>,tnan ~li' ;.isd ilcs t: o p,ov ,(lo poder d·1. lg n:jtt Cat.óli-·a e da

m onarquia a (JUi: a<.1u eta st:i"v i:1. Co n rudo, c,;._-.,_,;ç


progr;ima não n;m .
nada a v ·r c:t."1
1.n pro j1cm 1.lc u m:i scp :H':t:fii untré E....;md e sodu-
<l.1;d
'.t:,i n ·tn 1~5CH"!cduç. ,, N.1,·~nhdc, a rc:1( 1blica n: se;·nte ::.uh..-.
1s;.'i:< 0 -
,c r,~ cu o p rogr:iffl:í scx io!ógico : refozc 1r um t eddo social homo -
gêneo , ciue suceda, p:irn alé:rn do l'Sgi.lr,ç
.:un e 11tO· revo lucionár io e
l.e inocrál'ico :10 :m 1igo t ecido d:1 1m)nar <:1uil e <.fareligião. l'úr is....o
(l l!ntrdapmi:Jnto d~ ,nsuu ç~ú e d::i.ed ~,c~\~5~
) é tão fon d: 1me11taL
i\ :. fr.ô.\scsqu e hnrodrn: :cm os ;1lunos tia escúl11 p.rin, ,,íria no numdo
111~ci'lurn e d~ <.:Serit:• d cve 1n st:r ln li-s so ciáv is d:is vk 1.u d c:s:morais
ll•c fi:-.::nnseu ,1sc) . IE, na 01.!lr.1p ,11 d.i c;,,i,dcia,cs p<:1'.!.--$<:
qu1: os
,e;:,:cmpk~:: dado s r r u m :• lih .::r:in1ra l:1lilrn livcc dm, vãs su tilcz;a,,:
filol g1C.!!.O:
p~1i;scn1 s u a.-.virt u de:,.;ú elite dir ·g •n h: .
É poi- l s~o ta rn bê rn quea e:.c l.i re1;u l)lkana :;,1: dl\ •id c d!'! i m~ -
d i:u o cm duas visut: s op :'ISl.).S . O pr oi .ram.i: d t::Jl1 lt:."Í't:ri-y rc p nsa
::t IM'I.: ~,m.,t e l~'-\~.iio p O~I ul.idti cnt' n : • un idm .\c <l.aciência e a tl.i
vnn:r:1dll po pu lar. lldcntHk ando re i ú-blk.:'1~ dcmocrad ·a cor n o -
1.nna r_d(•m :;;ocial e polítirn indiví sívcl , l ~ fl' }' reiv ind i a, e:n1
1.ion1e · de _Coridor cd <fatf.:,•olu!f5o. u m e1".lsit_,o ctui:::!lej<'l hn-1n.o- ·
e
g..':n1.:o
d ) lllJ.b: a.l1.·o no ma i,, b :'il
ixo g rau . Su.1 vomade de supri m ir
.i~ b;irr d r:is l!ntre primár io. ~enmd{u·io 1.: sup c ri r e :ma d ·l't-:,-.;id ·
liína ·~.scol;1 .\h..:n·;, p.1r,ao:e:-.f,~ !~r, oa q uai .i i 11sfE~~ç-fü?:h ~ _if ;tJe -_·_
- pb~;(.:·s:ob r'.,;i~ d~~;~·,;síl~liins '.;,
hçõ'es
'cta°s
.~Ql~;~..:; fli'iO sd ~re .i au... lt~-
ri'dadc das rcgr~s da g.rn1n;I:ica. · de um ensin{I modc:ri,o qu e dê
.:is 1:rn::.ni ri:- ,l)p1)rt u n:idad1..~'l l'IC o cns i n l d .1.ssi.-co soariia m m.ui 1t( 'I
ma l ao s ~'lu vid os dç n.rnil o:. d e nosso :. '·rc ;pub1 :k.iHos''\ fan , todo
caso. suirdta1 '1'1à é 1\0C!I a hm 't ilid3dc d os que veem n itso a invas ão
d a n :pfü.
,
"lic.i
J.. p d: 1 d moc rttcia. fs h:.s m 1ililam por um cn .~iun que
'

V.: r Vísrn1tncr ~rJ i1. •1mle.Jr;{,:s .!'.-,ry


·, ctli,t:.tdos p o r l'llul U,,;,lii<ll lr;t (lar-Is,t\ rm.:1md
Colin, ISlJ;\. jSlJS). :u jm: M1n,,~ 11·1e .l\f s;;io k:d, .-do$J:t kl :s:-~(il;i. n.::-:.l '<!«lin;i.n<I
Ht1 IS~O ll . !:I li ;<1'1.1., l1 l~n; •e11s lo "113 (..'irr111,1n lf,• ,lu .'j:.-,rl,.mit;o,m 1'lomll<'UI d,r.Ju/,:i,f ,rr,y
;11:
(1t, do!r,·1JJb,~W0.6) ( l.'atri~. Vcu~·o.:l) :r e\ .'L! I •I nls . 191)17).un fü,.i-..:a ~ rat !iil::. tl .da,;l.;
1,1.d..1!1,~"&ic~ du ,,i. <lt:r.~L f..:rry -•i1,anJo .:nl ,i;:s1·•.:ci:.!'I s u;1 di.:d::u;,i ; · n,.>co t1-
g rL~<) JR"l:W·!Íi:,ja• d e 19 ck · ;1hril de IS._l.l ; ~,~ hl~j(' ~m & ,m t·o.:,emr,;: o (.,i~illo
sccutidhio ~ .:1 ,, usino p l'im~ri (l, n. o *•.i 1nais ãbis 1uo in t ran ~l'°LlÍ\·d. tumi

;m1p~nh:11 d• -, '' rq1 .11hliç:,1:1os- .-1,, :m s 1m ,.·o.qm : ,I1:11t1n.:i:1v;m,, 1 1••rn: i nr!in


d<,~ r,ro ,.~nn:i- pri n1 :iri<,~ ,frn m• -p .. r;.!,.,.,, ,to:~ ~l,: ..:n~in,• ~crnI- no::,~11,i\1; 1;,..
'1,~ •
·~ n • .;,..~m· o::d.-r ;i,:, :1rabalh t• d~ C:X"1.i:nirrnr a rcalidl;içl,., !\MI -·,.i:il d1,;s.ii,Lo;
d1:111lor:.i,
'7•m1p ·ii:·11c-i:.i
s. a - pr i1m11".Í 'l!:I!"~º- d-ó l.fl'l :<.i,,o $~·cu 1nMr ln.
6 1, 1 n ~ ,1 r; :,.1u e 'k ,.. ç 1 ,\

;~o povc) u e..\u e Ih ,, é ú l í I c for n ~ar t 11n:i ·fü e c:,;ip:t:L1.le~c , ·levar ;1ci-
ma do Llt i Iirn rismo :l (1~1e c:,;.t5o fo..;fados os hotn en:- d ( l po, •o 1 • l"ar ..1
de.'/, :i disuihui~:iio de urn ~~1hcrdc,,e s:c,-:,;e1n,pre::,ao 1ncsn,o tem·
' p o. a i1npregnaiio dt ~rnn ''meio' ' i:: de UL1l ~éórpo'' ,1uc os tó rn..::
lu m ',!. :1co nfus:ã(i
apiroprfados a :.m:'ld ·iu·in:ifã(1 ;,;o i,tL <) 1.n~,1:.ib.-:o
_dos ni.t:ios . Ora , ,t raiz dessa confus:i e~t.í. em um ví io qtie t.cn .~
do~~nonH ."Si:.(1uiv.1lcnH:s: 13ru1lcWl"i~1u(1 ru. .i\ '' fol::;:i.
,ou iudi11i.d1mli!Jr de.
moe ntci ;t~. :i dt:1n ,c e:r:tda "'i,nd i ·•id u:1Hsta'\ co 11duz a e iv i IizaS'ào,
·:. - ~~-...s~g1.,u\~ -:·.~:u m~~ !w;d~t•
l,;i_~~c: _!ch~.d~.17:,~I~
.cr t!;;,f.\![r_~J.J:o.le'tll~e
des- .
cr'e\'c crn 1910. ;Htqual · o leito r dos j ri,a is: do ..~ primeiros ·~no$
do Sitc:ulo XXl ,rCcccin,hccc ,r:í ~em ncnlu.1111a ,di licul<bdc °=<: ~feito~
catastr61iccs de Maio de 196t>. d.t líbt:ra5"rio sexual ~ do n:in do
couS lLmo de 1:na~'>••
=

O i lldi;,.;du.:i lism o :,bsohno, .,;~1j


o.,;;pri n ·í~1ios os p1r6p,~
1 sc.xia , i!,t:ts ::i<k,.
m
t:tlll com frc(1\1~11c:J,3. ~(r.,'1::1 na que o:.-: '10:. [... 1n;io ÍóSS'.êhl é1\, al,~'olu l n
solid:i ri1"l), <:rn'li su::,sí:111,íli:AS,
,(llll: foi;..:c111c,,~i..\ m ..:mnt) um i tklivú.!u,,
X, [;••li·1.·,iidc .t do céu . .cap:i.-.d · IÍ:'vl'..er~llta!qucr ,..-.oisa. n;i(l 1c11d,;:
, omrn,;
r..:grns al,ém d c•1> .i a, os di;:s,:;~1s:S:lk~u.,~. 'li.1~10qn,c prJtfc u nir• :o:hvmcn:,;
.;ntn.:: e l't'S r,:u&."<t u má <."OtlX:11\C .,'Cr 'l'il ::irleinocr3da individool k~rn.

lil..,. coim~.~·:.t, ~ ru"·olWt' ,HO::conlr;,\ ,t difürcnp do... :.o:.:.xo!'i.:.:


m; ,,bri-
g,1r&,s,..111c,:;:;:,;,,d.ifi, rcnç1 .1..:.:.1.rrct~:
p r· o11uc<.'th11..:1r "'" inulher<.:!i, di..=

V.;r l\tfr,:d F;;millfc . l ,·.slihrde, ~1.r~>i~;li',ls <'I (11d.'moN",r,r.11ti!


(l 'ari:.:, A rm~ nd Co Ii n,
Ul9.'>).Pau .:l'-':111.iir. 1 im1w,n;i,n~l,l d~ ll~,mt dl· 11c1\1iH&: na i:1i ç:.i, do;.:.·1:cin, ~ h:tn-
lm:nr<1uo,;;m:i -=~1i, ,!>aê :mlu r;i ~I" 6,·~1-,~ ·lk• d,, li1cr, H u," p!.:d::lg..íttiC;L ,r...:p 11hlh::;in~,
1

t!e;,da,,.,;t,,fa,,,~{l' :u ii,;;,\ f,:u•,c Hu,11,


/,d"I/N 1l1·l'ra,t<'!,~ .c·nc Hd io ei i=:il:<,rnlH).
h I! \1 • • C lt ..\ i: 1 ,\ • ll l i i' IÍ' li 1. 1 •: .\ • ~ 1( l' lt li ~ 1, .S:T .\ Ç :li V ~;

rn,1n~i1·:t d1forc ntc Jos l1Qmc 111.-;: , e ii ·pa rn,:,,~p;.i.-;i, pmfo;:i:&,::, difer · n
·1,~? Van1t,s junt,í -los no nu:.~mo wgtnu .•e nn mcsmo.:a1do dcntíf1cn.
l1b1'>.-i
..o ~· gi."f'l:P.,dli.;:o•. 1,w,s mc-t111 .o:,;c:-...:rddn~ g..'<11né• :r'ico:-~,.·111n1,.,
:1hrir :i 1odc,:,;,c· ~ tr.1.h;; ig~1:.drnc1~tt. todas a,, ç;1rn:ira:1. j ...] O i11dhiduo
;1n6n im , 111 1. ~ .1i 1,mw "!i,I r ,1~o;,sc1n ,er,idi{i~, l-t:n1nH:io,~;.·m,ín-
:.-e;..:u;i
c;ulo di: mm lrnn1:\ espécie.' e·iis:- como ·r~j!'1<."pru\'i l'I - o Ji~mcm J;·1
fals:J(l~nmí r, ii.!, aquC"le ~·111e·i.·01:a e c:uj;i"ú~.,. ·CO!U:l C ( 1i1~~">111111.,1u~r _,;e
ch:11nc 'fl1ic.-.,, G:11n\1cn a, T:iinc. P:.it~tc111 ", ,q,rn:r M:.:h;lmc Va h1~r·.
Ó j ildi ~-r~l,J
Ô ~u::ahn 1d so..:inIH.} C,C)lll :-.CI I cu , nu , lug:,i,r tk 'l()Jo._,; o~ ~c,t.J">.Í

ri ru co! J!t h ~f· . n'? Jtig~r ~lc.LOi.k ~ CJs- .1~'id~ pr >Í~s,i(~11;1iH1m-: cri:m'lln . .
":j~r ;1~;1!~ dOS te1n~~. :O&lii~i.Je·~\jd' 'rJiecJ; 0 d~ lf~-
1Cfc•~ }:,.re~ero,:·a~\i
0 0

di{;ÕCS d;\ lionra GCH nmn . &.-á (l triunío do ü,~i,vltluali;; o ~wmi:-:ta.


iSIO t , .1:1f HJ<I, tll'I lltÍlll\,.'fU C: <,l;i;i,.-.l(i ' i:1.•

Có1110,.i a t om izaç:.io do ~ irn.fü,-íduos .i.c~basignHicando o nit:111.


-
fo <io núm ,cro ê d:i força. pode. · ( .iJ.go obscuri, p:..rn o l e1tor. ~fos
cs:.c::é prnais:m1i.:n'IC u gnm lc .-.ub•<~rf(1i;i,
io (1uc o, r.ecur so :io cém-
dto dt: "'indh!idu:1H~1110 ·• intTôt.lu7,.. O (;110 dt: 1J i mli, •idu:iH::11m
cnc..;,ntrnr t:il dc:sfovo ·r e1n pc.~l-<.l.i.-.qul.l.. por 0\1lro la~lo, d!.:daram
,:1u:1 prnfu11d;1 epu l~a peki co lc.ti,\·ismo ~ 1:,,.;lotot:ifü.iri:-mo é ur1,
cclig11n:ii fiidl ,d1;.·r....
-:.úlV(:r. Nfü.) é :\ ,e; :,.l,;.:·rividadc t!l'i~ geral q,ic o cri-
1ico do •·ind h·ird tmlli.'imO do:::inocr:í I irco •• d1.f1:nd~C( >lll t ,)ll w p.ti.:-l .
É cert:\ cole\ivid:id;:.:, J. co kti.vi<l :1dt.:b ·in hic rnrquiza~fa do~ corpo$.

lk~FJC I i\'an\l"Lll ,.,, .:1.;s,~hn.•,10,,,,.,:1


de <I,,.~,,;.');ç"' Ih : ·:i ~ i.: ,k,is- p,m,~·.'lt1,1
rr •,; l:t:U1•
.~'5<.:,.
:s~uidn~ . ,.... 1,r L1nl d~, uriit l' llll l!QPLlliJr'. (N. H.)
i'!.lf r~I fouill<J:1:
• .l,u ,Ji-
'11:.1(mli, j:i.. l,• ·I'" fra~ ~ ( l'MiS, t:r:'li,- l't,lc.;m.
•filiOj~<',!I f,1..-i<l
1910). p . 1.:u . 2.
ss n t'i 1, 1 fl ;;. 1.11. .,1 ,., •• R ;" e t ,,

<los mdoi- e das -at'mo .«forns" qu ~ ad: 1ptarn os s;1IJ·re~· ;as n leirns
sob a sábia dit·t..'S'::.iO
,k: Lanrn cHt,c . I! n:io · o indiv iduali sm o q~1e ck
:rejcil,1, 111:i._,;
.:J.1:x,sslhilidm!c- dt! tJt«alquc.:1• um p:lr, ilh a1rd f.:sm1~pn:r -
rn gati va.,;. ' J\ ·r ·íl.iça ,H> "im .li\'idu:1fü;mo dei . 1úcrfüi<:1,)" é simp .lc;:_;.
-
me 1'.t~ . O Ó({iO tt igu;dd.ld<~ pelo <l'ltrll U m;1 IJ_l
tdfi _qC"
IIJ~ifJ d'61ll tlltt11. H"
c onfürni? ciue i! a dtte qu;d.i.licad:t p~ra di rigir o çego ~ l:xinho. · . .
• ~ , • a

S··ri.1 injus t o ..::oníundir .1 re p ú h lic.1 d Ju_lcs :t:r,ry cot ., ~:d..:


.i\lfred ~=o.L1ill ée'. l:nl Cl.'l1Hp<:n>Sa)"iic;1, é, j1.h:;o ·rer.:vnh ct.er' <juc ~1s ·
·: n~p,Mbf c:;mqs·L .d. _0:vd~ ~~- .'
_t1oxsqs . t e.mpm; cst~o ·m_.iÍ!,,pr9xi 1't1
:o,:

gl~iidü ~Jo que do pril'Í,-êit"i)


: l k:.lil m; is";10 q~ICda . : LLIZ.(!!i C. <)b ',

0

. ' . .
gi:-anda:sonho-d d1 J:>t.Wú, :,;fíol 1l!r- ·
cdu ·,tçti:o crudit"ã e igun Ht ár i :,,i,
d ei ro:s d a grande o hs cs s:5o da ~dcsfil t.i~~ã,·· da , ··dcsvincul ,à§ão" .e
d~ tnji tt' t 1r:c fo t·,d ~fa::,:'( ,n<li~(i.c:;e do.t,:S<."XO;'> pn:,cfo:ddoS"pda rni n~
,J ;,.sorde n . . ti d m, e , rp os trn d id onais. O qu • i m po 1rt.• é, S(l bre -
tu<l ~, c omp reer 1de1· a tell'I ão <-IUi::h abita a ideia d repiibl ic:a, de
um sb,\ cm .a de iil):l 'i l u if Õ~'>.1d~ e ost u rru.:sqoc supri m e 1. exces -
so dc 1,no n.:í ti c hom0gcncb· ,;m dl~lJ!.'itadú e socicd.tdi.:. A e.sco'la,
pd a qu a.l o .Est,ido dis trib ui a 1uc smo tempo o .<sel mc1 tt i .<: -da
fonnaçi, :1 do.o;;homr:m, e do:. cid.td.\OS, ofc:rc cç se natur '<.
dn:11.:,1n :
l~ôn ,o a ilU: I ituiçiio adt ~ 1um1.::1
parn r-tmli,...,r ~/!:a itld a . M :1~ t'lâó

c:-d·rc rn r: 1:r.Õ1::$
par \ic u lar ·s p.i.r. 1<Im~:t di sni bu iç:i.o doi. s:1hc res -
m;ilcm,ít-i a ou la·ri Lll , dih 1-ias n au.ira is o u lilu.,;oli.a-forine m;11s
cida<l à<i!Sp :ua. ~ nipúhHc:i do 4ue -con s lhdro. p ana O$ pd"ncip •s
e •1,/1 dérig(ls; 1>::Hao sei-vi.~o d <: !)cu:,,;_ 1\ di.stril ui :(,âO dos sahcrcs
t l'\'I ·fic~ki ;1 suei~•.! s i-rHc1uc na 1 111.:did;)I
1.:rn t11.H: {: t:unbém uma
(r }distdbuiçlki d.a;,;p.:i1,;iç--cs. ],',na med i r ~ refa:Ç;°i<
>,c11t re a.-:dua::;
disrri .bui ,(5c:s , é w.:cess::í.ri;~ uma ·iênda il OH1is. lDi;.-.:dcPl;1tão ..ess:t
ciêlKia n; a 1 H:m no r11
1 ·: ,ç h ;1 m ;1-se .iênda pi IÍl"k;L. Tal com r:. foi
r ·rry •, dever ia u1:-iific:11r0$ $abercs e
inrnginad; 1, , 1(: Phnão :1 J1.1l~."i
definir . a . p:i l'í ir ,lei;:;:1 1u ido.d ·• l '1111n v~1nt:u.-Jct: u m:1 dir S::iô , .ú -
~1s ~lo l: srado e da sç~i.cda~e . _Mas sc:mprc
1111t1 fal1w1.1a.i:'-SSad"' :teia
;1 ú 11
ica ~· is., 'nec;c.,;:,:!i
ri:1 p: 1r;i reg u.htr o e.-:c1;..~so
cm, s ti tu lÍ \.' <fo
polftica : a dcl ·crm,1 ·rnção da jma·a prop1)rs-;íluc;u~n; igua .ldadc e
d1;siguald: 1dq. li:-:ist~. (:,dúo. . l'(')d1,)
. . - .. . .tipo de arranj(• instit ·ucion:.ill
··q~u:.pct~r:i\l <~os. l;s:taà os ç ·aol:,'iovc rno-s a1n~sen ·ar ·aos · àligarca~ ..
'e. a~:s.,ilc:;~l~C;,;t.isO l'QS"lO qtiê' cadà utl) de:s..:::jfl
Vé ,i'. i\ fÍ S'!Ó l dCS
~ 1iv to da J'dIhi,;a, ;.i 1t~ur-i~ ai n d ;1 não s u p c:rn-
.qire:.x:nra, . no ·<1u ur 1.
da dc.ss.a anc. Contud1;-.. não e~1;i
1:;ac ci.,.nd :1 tia justa I ncd id:1 en·
tre igua l<J:ult.=e dc-:;igu ld:id...:. E 1nen.os ainda c1uandv estour~~ o
e nm10 cmn: .,\ ilim itas-;io C"apit.ilíst:1 d;;i riqt1ez~• · ;1 ilimi taçâo
d emocnít ica d ai polítk.:i. ,\ r1.:púbHc::1 g\, ~t:u-ia de ser o g,o venio
(b ig_u:ildãd 1e dcmoc !íiíc.; L pd ,1 ciêncí ;1 d:1 jusl':1 pr ,p{1r)"âo. Mas
qua.ndo o d e u s f.aha à jll . Hlldfsrr .ibu .iç o do \lUro, da p :r:it:i e do
fer ro éntrc :is aln1: 1s . c,.;sa. ci ê nci:i t:11l1bém falta . E I go\'Crnc <fo
ciénci::i ê co n denado .a :;,er o govc r nu d,1i- ''clit.r .:$ mn ur.t i,~", no
;;.1u3
J o podeJ' s·ocial d:1=-1c1..,mpctêud:.1.l- dent íficas se con11birn1
con1 os pode i·cs :;oçiais . do m1sci1fl1cnto e d'.i ricJtJc-.1.a
. .;irrisçanc.fo-.~e
a Sú~citar mais uru.i. '-'·C7.a 1.k~or,fo:m d · 1·fü) t.:rát.ii:a (l :1c deslo ·a a
íromci ra do polít ~co.
P.1r;1,c l.inlin:a .:r e:s~.ttcn~lo i ncn::nlc.: ac, pn .,{do 1·çirublk:ino <.le
hom.ogcm:idatt<i ct1rri;: ·1ad o c:: ciL ....lade • . id ·ologi<i. m:orrcpulil 'i-
l;;o::
cana elimina a própria . polític:1. -·uai dcfe ·,-i. da ir,struç i!o pública
e.la purnza políü a cquh·alé a s11u.tr:. polil ic., uni ca m ,enre na t· ·for .(I
est..stlal, con i o risco de pedi aos ge:;t(1rcs do • ·tad -i que :;igam •.-'S
cor~selhos da dite c:,;d.l1'\.'d l.i. 1\:-.grãnd ·s pro lam as.-o.._-:;
il"c
pul liic;,.
n:1 dor •to rno ar o!.ítica n s ;mo J: J9(.)0_sc r'vir;m .1, · n1 c:,:sência, p:ir:i
ap ial.' :lS deC' Í~ÕC'S dos gtWe l' l1C>S, ll O l1.1<CSnlO 111(.)lll<.mto · ' 111 <;\UI.! :.IS ~

.sinairan1 a extinção d o polít i o dirintc d s "?'ig'-n i,1,,;d ai ;u it.:t .;i


par.1 e.stig1,l: ttiJ".:.\ c:omo atras ')x.\p u1ista"
1 lu'ldi:t l .do éã pir·.d, e
~río. R ·st~va c..:
<1u1lqu1::rcombate po lítico ~~01nr. L ·ssa c:....:~'in 11• c:ar u
füm iÚ~ii:6 da riq~J,:'za,<;om
·ingcnuid, tde,ô~ ·cini..~mú: na .t;ó Ht-::;i.d9
ap dte d evora do r do s i:ndh •íduos demo c.riiríco:. e lil'an ::forina r '
essa d e moc rnd;• d r:\'CHadora n;\ g.rnn d~. c;it,ístrofe pd:i q l i.1.1:1
destrói ;1.,..i1nc.-.rn;•..
h1..11111ariicladc
AS R,\ 2:·ÕES T>I! UM Ó IJIO

,,\gc.w,i pm.lcmc>.~, 1uh:1r ,tQJ- h : rm ns d, , nç:.S\ '! p,robl1..:111"1:ii


i n içº;1I;
vh•lln ,.(,.~em :iúdi.: bde s ~ Esl'. Jo .'i:que se d<;nom.in:un ~dc m1.1_r.:.h
~:ias" 1..1, por ess,e t·t:l'm o , di:.ting1,1ç1·:n-:.e das soei l~des gov -crua -
d,•s p ,r E~v:•d<,s s m ki ou pela lei rdi •iosa . C1.m lo co mpree1ld ér
<Ili<:, n D in tu rillr d1:s;;a..., ·rad; 1~". um,1im1..Z
··J,cn"1oc lilf~m-fo don1i1H1.n-
te . cujr t :-.iH.1;1s::iu 11:k1i::(ks-ê !-pc1·:1cb"' (IU4.:pouco as pi .rn a viv e r soh
o•..nr;i.<:lds, nc usc Jh apos <lia, crrn ;·c rndas as de..<:gr.is:as
l u m :m a.~.;
um (mico m:il cha m ado dc::mocraci;.11
C . ll l>idc.:rcnms :1~ COiS:.tS -. n Ord,;; m , Q (lll C C!UCr ' lllOS d·izer
c,;:,;:it:i .ru e11t·c.: q u:n u.l,J d iz •mo~ <.1ucviv c rn is fm d ·rno c r:1cº:1,.;~
lZsn ita tn c nte en, ndid:.., ;1 democ-1 ·a i.• n ão é unrn forn1~ de
E:,aad1.>, El,t c st ;\ sc1npr c·-'tp, u':m e ;,i];;m des:;..:1sÍon:nas . /H1l1é1n.
c;o ·n o fu nciãn 'wnto ig.u:-l'itário n <'é(!Ssári o e nc cssa.rt3.n ~nt e
esqueci d o <lo Hsrndo ,lig_â.
rq uico, 1\ lé 1n ., c om
1 i"'! ,H:ivi.da d t~ p{i-
. 'bl ica q\.1c_contn1ri :t .:t •~n~i:ncia d e tod9 l;s la~to d monopo -
l~z.;.i.r cn1t 1~1m. lod l) ba ado C ollgãrr tuico.
1:: despofü i..:.i.r:t L;!:.'>Í<::rn
• • 1 • •

O ler,rico da op :o·);iç ã~ en lr\: 'd _-=mocrada c :t o t alh {l.ri.m,o coi, -


~orcb s..:m ncnh ,.mia di lku ld'acl~: :·Nã_n .:,;c pode conccher rc- .
g irne ~u .c , •m algum i.;.;i uido , in:i o ,'icja o ligã~·,juico" L, M a:; a
·. -o:Bg~.:rq:ui ~ 11.i~ dcm~ ·.ac::i~ ;..1~':,.;qu 1i~cr)<>.::.e:ipaço ., ~-.'f:t"
ª~:.~
_~1.i;.
se: ~ê_
m ,en ,o; im .'~'di~la p o · ·u~ ath •i<l:i(le . N é.."l ·,,t.'fcÚ'.i
,'21sf~rit~:11; .·
lD J.is e
c;:.onsrit1.1Ci4. ª·" prfit,cas; dos governo s olig:i rquicos !)O;-
desn ser denom i n ada~ mai s o u m c noli d •cnoc r.í.tic a~. Tc.1m:l-
-sc USllti.lmcnt-c; H. e;..::istê1,ici :a. de ~lln ~is1cma. r epresc:nta li vo
como critér .io peníncnre de dcmo 'ç r;u:ia. Mas essç .sistcnn
ê ele p·róprio um compromisso i nst:i:'<•el. um ;1 rnsulra .me d e
tn rças conr r á ri:is, 1:.k: Hmdc p,.H;, a dc 11~()C1racia n,1 m edi ,tl:. cm
uc Sl: :1p1·oi,;im.1 de..) pod e r d'"• qual< 1ucr mn.
1.1 ! ponto
Dc...,--.<;t ,d '
v isu•. pod emos cnu merar m, regras c1ue d efi11c:m o m ín irn,)
n cessá.ri o l)ara ul'rl si~f ma rc pr esc nt .itiv o s,e declara r dt~n10-
,: r:hico ; 1nand.n:o:,: dcfrornil' curt<,-.s, não ac~11ln1lfiwe is, nã o
n :n n .-veis; n,onf>p ...
'ilit i dos rer1 rcscr u :1ute .~ tio povo so br e ,11

~ labornç1,;,) das lc:is; proiui .ção di: 'l uc fu n ioná.r í(is do J~:na d o
r·ep re.~<.~ntçn1 ô povo; r~dução a o mini rn o de c~n n p3n h :1s e

. 1).:,...v.rí.!11
ll;"1ynwn <l A,r...,11 1· <'I Jo1 ri1•N~ (l'itti~.. G:,m, 1:ird. l9í..~. C:u l(:'~';in
r.r.lir.-1
l<IL«~). p. IY~.
g.1Hos -fim ..:.1mp:inh ;1 e co nuol ~ da i111go:.:
:rcnci.i das potênda:s:
1:c:onôn1icas nos I ro .csso:. ·lc::ito r:1is _ E.s:ms regr, s ,i.ltu têm
n.i,l; L d e! cx11":1v.-g.1 nlc ,e;, n, ;, p, u,s.id o. mu itn s: 1 c ,l:-.id •n ;s nu _
!egis h1dc rcs. jr)Oll .:i i ,clin:i <lnl>ao .~m or irrcl11::ri ck1 pelo p- vo,
~ni narnm --n.1s . l c n t:u11t:nl e o m o mdos p.ir.t garan tir o
eq\!li líl~r iç, dei: pc:id~l'cs, di s~ ci:i.r a r(:prese, , ~•.çfí d~ vofH, 1de
, gc ra l cb B: p rns~ ,a ª!.~:i o d os i;n tere ss~.,;p :t n i -u Ia rns e é!vint r o
quç co n s idi :rn r~in1 o p im · dos g ~ ·r no:; : n s.1,,:c r n o do~ <1uc
. . · · ;.ini.JÍ1; ó
• ' · - • -~ - - -
.i>od.i;;i • .stio
- .,,_ • .. • • • • ..
ld h ci · -e m sc ..as.~
• • • • ••
cn honH" ,1
.. • • ~ - · ·- .,. - • 1 • ~ .,
'1~. ,Contu - ..
• ~

· do. basta -~.1u.nner á-fos hoj(~ p.:irr, próv c.:i.r .r iso. E e m 1.oda
raz.,o. pois o que c hanrn1 n1..i!. de ckm<i<"rnc::iaé um funci on:i -
numt c:st ~1\·ai e govcn,a .m en 1;11-g uc: é ç1exato co11tr:.í.ri : ch.:i-
ros -c \·c r n os. (jUC a,cumiu l!,1m ou alter nam fuoç õe .:. nHrn ici p a is,
es t.1d uai ', h:gish 1fr, ·as o u n, i n Jste .r iais; e \ eciu a p o p ~1b S';lo
com C.lo e 1~' f p nda.mc n 1~i I d~l rcp,1rc;.-,4,,~ nraç ri:o d o,s hue rei,:.(! ·· lo~
C;:I !~; SO \ ,' C rl\4,):, ( 1', L ' (,1z.e nl • h:s m C:::'>
ll1 () ~ ,1:,; 1éiS: .í(;!p n ::,;-1: U 1,m t C,"i

cio 1po,,•(l m~1ôÇ.:it1TH: nl Hir'l:id os cnl c ,crt.'i . esco lti. de a dm:i, ii~-
l°c:
traçâo, m lnis l ros 0. , 1 .i~:.e:ssore.-dr.: r11inis tro:. 1te:,,
I ,cados em
l) ítMi c :\s o,u
1.:1\"lpr!.!:H'lS s~rni públ icm,~ p~nüd oi; li n a ndad s por
f rnudcs n~ls co m r~ t os p 1iÍhlico.~~ e mp rc:;:fr io:. 1 Í!l\ cst indo um a
,1u:mli hu lc -oh ,\:.sJ.1 -dt~ di n hci1·0 c.:1n l>u:.c;i, de u1n m a nd a t o:
dono.~ d r.: i ,npé d o:s m .ri<li.'iti os p ri\'a d os ilpode ran d o-~c d o
imp -;riô da s mídias púb licas por rneio d e sua:-: í u 15=õc~p (1bli,-
ças _ E m r e sumo ; ,Lprnpr i:tç , o cb coi~, p {rblica rn r 1,Ul i,1.s6-l id ;.1
;11l::mpí entl'"c :1o lig M(Jui .r (:~ 1·;1l·itl e ;i, o;:(;(m ihnic:; 1. ll e'ôl'n1f>rce n-
:'.,h1d q lH .: 1,ls dciH'<.:d ;Adot"CS d o '"irn.lividu:ilism ·o d i::moc rát ic o~
~M O ·Ú I • 1 L.1 -, Ll 1: ~I • <".li ,\ ,e 1 .,

11lâO ten h.11n o (1ue n:ns1. . rar ;,i cs.si:! s1ste n u d~ pn:d;1s;ao d,1
ú . isa e d hc n l úhl lk <, :,-_ Ol: foto. c!.i.as fonri:i.-; de h ip urco 1 _·u
mt ") dos cmprcg(, ~S p(1hli .:,;n :i . dizem r ~pcin,) ;\ lc1rt\H.:raci, 1.
Os rnak:s eh.: <1m: s-ofnm'l no:,;:sas ··d1;mocrn d:i~ " est,;i,ci I ig:idos
1,;n~p .r_imciro lug.:ir ao ªI c:tit c im,, ciá "cl dos oliigarc;1s .
· N.-.q \•.iv..:mos em d e , ~ocracia.<;_!ttti po u eo \.'iv"mos c 1n .. am -
po.s .. e, mo · g:.i.r;mtctn :c n os au t<H<.:S 1uc no s veem Sl,1h1ne1-d c-,s
à lei de <!Xc~ç:'í,) d'.t;,govc;mo bi1;,po1'tk: , VI\ 1.:n11oscm l;sn 1dos de
. ~Ú~ i 1:0
-
_o lignr li"1iç:.. ~. ~s_to~.__i,; m;'fi;t f\do,:;;e,_~,.
' •
q"uç_o, p dcr--cla.-o 1:igar~. -_. • r •

q~i,i ~ lin;Üt:td pelo duplo recor1lu::cimemo da sob cr3. 1ia po1 ul.,.r .
e d ~s libcrcfaJi.,:: imJh •itkm1s-. Co nlu: cernos bem :is \'am;,igcns dei;::;~
tipo de 1:stad o , a ss.im c<,n , o :S!!í.iSli1:'llit~s: . .r\ s dótéics s-ã-o liw.:s . Em
!:'.."senci
1a,.11:-s
·gunun a rnprodu ,ção, e 1n l,1g.cndas i1,1t,:rc':1nr1hi
á v ·b,,
do m .smo p-c- .s ~0:11 l.onlinantc, u 11s ,1s 1r n:i~ 1iâó ~5:o fu 1udadas
e (Jo:il quer un1 p ú(lc se- ccnífícar di.sso sem :irrb'.:'.tr a vicl::i. A ad -
11nini~tr.r1çã,, nJ ç, é _ ,rr< mp id,1, c:>:cet1;1 1 : (]LI·sl';lo dos ,·0 1nrnv ·,:-
públf · i;, cn1 1t1c dii s-<: ·011Crnul • on:1 rn, ínl l!.r(.'11,.--S~.s p.irlidos-
d;,""IS
dom .inautl!'s . As lih er lad~s 1.to. indivkluos s~k, rcsp dt ;n:
d ;1s, :1n1st, 1
le l"IOlávels e_\'.ceçoc.s em rudo cauc diga respeito i\ !l)rúlé~·5 , das
fro nt ,cirns e ,1 st1gu rnn _ça <lo lcl'l'it ..rfo , t\ irnpren:,;,1 é li,· re: qu!wm
(1uiscr (1,,1n<,b u11 1
1 j ,rn ."I ou ~m1~, cn1bt-ora. d~ 1ckvii.:o co•n c:1-
1><1:ci
dadc para a t ingir o conjunto d1:1popul asao . S'Ctn a ajuda d:ts
potên c:i:i:s f,.n. n eir:1s. terá ~érias difin!ild:ides ., u'l:'IIS niio s~rã pre -
so. Os di rd to). d( : .is~o -iaç.ão, r,cmüã
;1 ~ugani7.a{ão ~lc unn vida d ,~ m oc r:it"ic:.t , isto é. 1,.1nu.·vi<,fapoHtíc:i
ind !!pc .ndt ~nu: d,1 c sfc1•a c ..m.1.n1L1•:c.:r
rn i'lir .[: c-vidcn H:mcn t·i:; um: 1
.~ ;é ~ ,\ ,: •• I! ~ ·1• li IJ \ 1 ·' 1, j ú '1~

lihcr d adi.:s nlki sãv dúdiv,,;o,; d os o ligarcas .


;palavra a1nbír.'-m , Í;..o.;~:1;,;
í-,:,r:un con 11.1
L,;r;;i.d;)ls
pd :-i (!.(50 dcmc l'ilica. e sua ~'.li.: .ividãlde ~0-
é 1rn nüd:1 pm · md (.~"lt:s..-:;1
1110.:nu: c,. Os " din:il
.t!,"fi s dú ho ni.cm , e
do cl k11
dii ••s;l , o ~ ·(lir'd t i,s ~t1~1nch:. qu~ ôs t n1am n.::tís.
. ó:-: :spínil'os: ·?t~mi~ 1~ · le,hr1.:c:m .Jis~ê, ~1uc o E.,t 11.t
to ~,ligá!.· .1ui-
co de di rc:H .i rt~li"&:.i.
e.-::,.~·· ruílihrio bêm-su cdkl~ ' doiSco!"tfários
por ond;.:, i,egu nd
do iin pos:-ív ·1 hom 'g.:r\·(m~t1. Un a '"d'~m ocraôa .. ~cri,1; 1.:m n.c:.su-
...' i~'º·
-~1m ;1 º'~
.&ªrq u i:t ~1m: .~l;i) i. cÍ~!llOCf<JCi,1
. :~sp .t.(O S_Uh(l~ ll ~C--1
p:i..-:1 .
. . :a.li1hc1~rair ~'.~i~l-p!tix rio. ü~ o.::s,;
[ri w~.ri1ê l ;, iu:ÕIii os Í n ~•cfrr~n .1 ô Ar!!, .1-: •
. .
m e n to. () g,t. \'<'.Tm p.icíli co d.1 ~)I iga rq u ia d (!:wia :1:;p·:lb,i~-~d~ino-
c r.th lca~ 1.,.,;,rJ0..-;1 r ;1;,.1.:r;.;s
p 6 v;1doi,l e ã$ ·t,.}.ma in~cn :-1v,ei : ~10hem <:o-
mu,n . Ba~ta ve r o ~ll l C , , , d [Z(!;ll) . 1cm
•m a.con, eccndo na rr: mS"A'l )S

u ma c.01,1stln1ição .i, ln,ir ;•vd ntcru .,: foit, p:.i.,i.\ q ue n1.'l.-.::o


p;1Í:. s ja
bem g \ '!.m!adO? fi{IUC:fc i:i'. 'nl :-.:ê-1(1;lH .'.h . mmlo,~Ü,k lli :1 majoris
tád 10 dim ina :.;p.irlidn .,; 1;;..:1n .m is ..:d:i .-.o:-:··,):1rrid, · de g.ovc.:
rno "
<' m dt) de gúV t.nmr ·:m ;1h : r n .in .i.a :, de."1romo 1~). per m itc à m:tin -
i-ia-i~to '., i"iminoci., n Mis fone - go,,.-eruar s-em Qpc;n,içã dur<11m:.:
·
, ·jnco ano,<,t: tô m ar , para ~• g :tr~ n ti'1.d . ~t:1biili<fadc, to d m; m; me-
dld:1:; q ue, p:u ~, o lx.:m ,orm.im. oQ ímpl· ·visto ,l~s d rc\u1;·t1\.1,lCi~•:.e
~ prn\'isno d ..~ ~o nio prn z · c:..:igcm. D' 1.1111 b dü. éS!,~1 a h crnâ 11·fo
s..u istaz o go ..-;t , <lem e :Íl\;;o pd; L11H 1c.l..uiS".l , 1) "cit.lll'O, corno o:;
n ~c1:nhro .:. d1:~1> putidos dt! g_õ,•..irn o ~u.ida v:in1 :i mê s ma c:oi:;3
nas mc:- m ;is. ~o; o !:1~ 4;.
lc oml ,t. :S::\~
"lll t:nn li: n l o~ C.'ijli.
X:i:ilL<;'l':is
t.m
i c~Hk , ,clii e,,is:t com t11n . h:ndt: m ~ ::i.d o ta r J$ m cs m ll ~ :;ol.uJÕt.c:,t
<1nc fazi.: I\'\ ;;i ciênd, \ dos L~.,;rm
c.ial.is.t ,\.<;prim,rr :,;c.b ·e :is p ab1:i'íes d.i
!'nultida i. Crk,~~ ·· i;lls,.;imum a c1.1lturn d o cm1s~n~o ,1uc repudia
os confli toi< ãm :i:gó.'>,habil ua a ô )j,e ri < r se 11
, p:ti:>:iio os prob lr.:1ua.,;
le ,cu ·rt o e l on~ 1 r:.i;,.o llH: .1.ss 1ckd11clc::-;
·ncon t1·a1.n. ,i pc<lir i-o-
uç.õcs aos espcdal .istm ; i; di.scuU..fa~ ~~om ()~ .r ·pr<::.cn.ta1nc..-.qu1tH·
1:1
ftc:1dos :lus. ir: in~lt:...,;
rlfii<~J'csscs oci 1 is. h , folizmcntc . toc_l~ ·:1s boas
coisa têm .seu'. ,Hl'\.'e{t)();a muhid:iio dc.',')ohr
_igàd.t da pre'ocupaição
d governar íi ·a cntr'-!gi.Jc a :-;u:1:;:
pab:i;l!s priqt(~a~ e. egoí::rhs . Ou
~s incli.,.•íduos CJUC u c ,)11:'lp fü.rn'l .-.~~d°·:;in,t cl'cf.::,...i
.m d hem p( 1bli
•·C.S~.<h:.Li:U "dt~\ '.Ol-!l' 'll ;,i.S-Cle ~,c~ . O~l-~ll>. ahon\:rn:1 Ullli:.C;IUç .ll~~ J ;j "
,i!,c
.. .~ ' . ... . .. ~ .
po .nto d · \'i:,;t de seus in et ' :-.s.<:es .e,;e ap ic h.o.sd - cons .umido n:s. bm ·
nom<~d· seus inl ·re,s:.-:c.s c,orp<.'1:r,u iivbta..., imc liat s. pf'cm gn;;,· ·:;
e m:miifc.~~.1~~Õl:sàs mcdid,1~ 1uc \'i::,1111,g:i.r:intir o l"1,,1ím
v do~ :;i:,;:1c~
n1.:.i.di: aposenta !ck1ri::1;, :m 1wn,~ de seu:;, "tpr ·ichos indt\'i d uais. ·!.ls~
co lhem nas •k içÕ<:$o c.-rlíh l:no <.J
U~ m:1is lhes ag.r:ida. d;-. mes m a
111~ ndra qu~ c.,colhct n ·ntrc t · in{11"1'\eros 'tipos :d ' p:io <1uc as- p:-1
-
dari:1s dt.:~cobd,1s 1:iíi·n.: cni. O rciml1 ~,d~1' c1ucos -c :rndid.itos d·
p1· ·1t.c.sto" ganhrun 1Trni~ "'cu1.1:.doll ~1eus ·• ~u 1díd~1t·o . dc_;<')~er.110".
l'ode .fam , :i,; objelar muitas coi:;:1: :1 eSSI! nl !C.iúd n io. O im: 'Í=
t·iivd .1rgun-t<:1i\o do '"1individualisrn dçmo~r:ítko" · c,:;mlts _;1<1
1· s r"u·ci:-. N;in ·é v~1·d,HI · ,qu~
::t<tui, co:mn cm <Jlrnl<1u •r ll;1ru: . pc:.~
,t~~i:aim s .i ',lll'I ;,tv:1n~~o inc!ni-:Í""!.!1da ah ,t c 11çâ . Ao ·C(>ntl'ií irio.
deverim n os .,...·r o sin al d t~ tl m: 1 c.:ou:.ti'inci;.\ ivi.ca :i.chnir:ívc.l n o
nt'imer , t'!I _1,,·adode ekiH r • qu~ con ·r,nm1m .i ·<; .-nohJ.l.i7.;1r
p .. ra c!-éôl:licr r.:,nr,c repr-c.-renta.n tcs c<1uh•al-c1,h."Sde uma o:ti:gtu-~
1c d,:u t ~m ,1:1:s: p1·(;1v;1s de m1,:,lic,cri<t 1d1,:,c1uandu
1ui· iJc E:iaadn -c1t
urro di; eo1·rupçlo . E :t p:ib.:5 d~nh .i,c:,rá.ti.;:ique incon;,o h t~un s
-' ló li ,\ Z ,i f: :< r E U l1 (; ,1, t ô '17

1tos du g,overno ·· 15:o ~ um cap richo tios co ns u intd res ,


~ú:1.11did;
é sim pi tsrnc 11teo dcs _·jo de q1.1ea. po Ih'k:l s:igu i li:q \li~: rn is d o q~u::
um;1 c:-.-c-lfh;, c nt 'l'c n ligar ã:<.:su l."'it u i vr.:iis . .f).fa:: ú mdho .r con -
.-;kkr;,,..ro ~,rgum cn,to :i p ,1rt1r de. cu pon to fort<.:.ú ~1~1
1
,e c:ll~ nos
diz é. 1m r~;1lid:1dl'., n1uiM-Si:t'llp il1.:se ~~ at_o : o admirável :;ist. ·l'na
qu tl .li .1 '!' !'l 'iJria nrnis forte o poçlcr 'de go;,•crn.1r s•m dh,nír -
bio s e orfa r u 1~1:1 rn.iio Í: uma op ( s1çâo ~1ue l.~ tã o ele .1c:or l , e m
. ri:1
. .
a..;:po ?foic,t.S: 1 ser praüc ::idaii t r;nck : i1 p~• ali:,:iad ~• p ir,.1pri,t m ,:íc1ui-
c~a..ol.ig(irquiq. _o~t~u~·cirn~a ~:!>!la_p~ r~Úsfa ,;l :;i co1H rnd i,_ão c11~.. .
·.;{ri:.clbiiitlti , ;dr iio:. M legfti~ni<) :u.ie : l)~ ·Ü,1i1I J~
i,;:-.,·;1>:.~:<
f;~;~~I~; • ...
oligái-q1..itc'os' d~ ,dirci~c refor<:m -~i.:: ;1, ut11 pdn ·(pio de :...'Obc.rn1'\i;'I.
nt são I! d, ro ~ ambfg1,rn lanW cm S!.:Upr incí pio
p opu J:.ir. Í;s.,-.:1
. -

qu .am<.) 'll'l i-u·:\apH ·ªS'·ão, A :,::ob,.:r:uti~, popula r é. uma 1 :'lllU ira.


cL· incluí, , o exct-_<,$0 d ·1:nocr á t ko, tran ,(orm:ir crn arklré o pri n -
anlrqui co c;;fasi l\gul:iri(i;.i lt: p-olhi~a
,
- i) go,·c:nlO
. d 1:-qu e
não tü m üruln par.- govcrn"r.. , E ,t•la en contra. sua apliç '.iJ~·ào nô sis~
t~ m a conl'1 .·adh. 6ri v d;i n:p,rcsc nt:,iç:i . Mas -\ .om ·r,a(lis::i:o n,rnc:,
m<1r•OLI a.qui 'ln <JU• t4;;11 n u:.:.1slo do ' ,:o l'l1tr ári J. co mo o próprio
pdn ípio d e sua i!xt:,i:
~i·n(;i.1,. 1~ •n, ou m.\\. " 1cçio du '"p :'Ji\'10 sohc-
r :HH " .sen Íll Cô l"IH) l ra.ro de.:Lrn ifü ) ent rc: :, liSgica .ic \•"'rnJ.tUl'.!11-
\'a l • ;1:; pr;Í 1:í .i:; . qu · :;;ão :.·•mprc pr.ilica:, d e di vl:são d<i
p >li1i-,;:,::
p vo , de cm,stitui-:5o d<1 llln povo . upk:1ncut ar c m rdas;ii ;u,)
qu r::e~·,·á inscrh -o, na -iiO, n.;pn '...'>rn1tad <J por p a rl.u nen -
cons.lil 'UÍS"
\ m·c:,; n.u ·11 ~rnad( i o E.-:·1tido . A p 1'ópr i~1 vindidl:i d .i d é· n sso:,;
p .lrfa m cn tos foi ,\Ih ,~nrnd .1 t: , snsh.:nnnla n ~ p:1s:,::;1dopelo:-;p~1r t1-
do s -ipc:rárin~ que lcmmd:wam a int! 1uir;1 Ja r pre:;. ~nw.r ao .
f:$ Õ ÓJ 1() !, Hf:MnClt.\ Ç I .\ .

l~oi ,tlin1crirnd~\ :,;usH:1n:id.a pd nç-5..:ip<.ilít ic:;1c~t rap;.1rl:11ncm:u · ·


ou amipadamcmar q, e fa,-.i3 la poUtit·a um don ínio dll.!op~ôcs
c:t'mtra,!ic • rias, rt:'mcter•dn n:i'( só ,t t-ipin1ôes. m .:1..<.
a m mdm;
t'i1)c1srQ.s. ll (;.'>~ia: •quiHhrfo côn fli tt~li.l'.',(l 'l~•c t111.í t:m questão hl'lji.:.
A long-' .dcgc1u;rc-,;;cu_.icí.i. ·· o hruu1I d -i.:...;moro,,amenH) dQ :,;isu::-
1na .~·<~\'i~üco , a,ss11n t.:"otno o.>,enf 1ratju .~ci nu.:r1tv das luta:! sociais: é

do~ m~'-"imÇ:n o:s de Cil1,1i1cipaç.aó,.pcrtni~ir:1m que se in:sr:1l:1ss<.:


a ~·isã.ocom,·trn~ual ç;on°dd:i n:1 lógi ·11 do siskn1a óligár,quko. Sc-

N <~
g~mdo ~ssa yi$âO, 1;í-:ipénm; 011,;1 úuic-'
" .. N • • • • N O •
caliJ,tdr;, que . 11;{0 110::
N . .. • 1 •

.· â:í a';CSCÔ1l \ a de "j llt . • rprer:i


r e:'nci
s"p~M s:ci'ii 1en t'e' rc!<phs:t;is:1.dap -
f,ida~. que sá:o Sf·1nprc as ,mc.:.m~t.'i. ,qu ;ii.~quét que sej:1m noss.i:;
~piniôc-s e asp irall'ót.:~. E~~'":írn:ilicl._dt'.: s,: cha.l'n:i economia: en,
otnr:'ls "p al.i,,r·~,s.a i:hm irn . ão <lo 11~ dcir d a ri<1m~za. Vimos: a. difi~
c:uld:u,lc com, que cs..~a ilimitação forn~e o prindpi.,, do gover-
no . Conn.1do. por me11os 1u~se consign dividir o problema em
doi.s , <:.le pm :lc ~ r rc.:.~o
Wvidci e ::.;
:i:D]uçlv pod<?<far-ao g(lvCtno
olig: í r(luic~ a. c 'ênda rc, 1l ,c:on1i.<1-tic
e 1.1 s:<.)nh· u ,emi
. vS:1;1até c 1 tã.o.
Se, dr;:fato , a i lín.1ilaç;io d.o movimcmo da riqu~:t.,t (; posta e.e.uno
a realidade incontorná\' e 'I de n0S$ô numdo é ,d,u seu futu rn, cabe
ac:;1~go,ver n os p1
reocup.1.do:, c,om \1ma g, .xt5o l!'eali sta do pr ·escnu:
e mna pr ,e.,,.is:'.i
.o :\rroj:td~, do íu1·u r-o dimin .i.r o lrc::in 'Iº~ a in~r "i:1
c.-:istem1.: no , interi o, dos 81ad1,l.<;nadon.ais comrapi,'íç a~cu Hv re
desenvoh'iiu •ntu . W
n\.'!.:rs..1m ·n le, porém. coml'.I esse -d c:..envo hr:i-
m nro é sem limit e :'i, nfco se pn :oc.up.1 Mt l o d !.tino p.:1r1ic ul;ir
dcSll • (lU 1,.l;1quda popttfo~;li ,1c;>u frn ção dt! pnpu l:t~·5iono terriu'i-
riú "-ht~k ;.'1u dt1CJ1.u.ik:Est:mlo . Cibc: :ws gt \'c1' 1lO'St'll::..-.i.1.:$ Fsta l<J~
lfmitá-1 , suhmcrer a fo!'~a incontroklvd e uhic\ll:l d:.t riqui.:'!.a.
aos imcrcs.-..c.s:Je;:~$.1.s
popul.iS" 'Õd.
Suprimir os li1Y1il;:~ n:~ci urniir pe la 1.:~1!tnsão ,ili ;11it;1tl.:\ do c; 1-

pital, S:ub inet cr .1 cxp~m.ri:o ili1nit·ad:t d o caJlÍ t .ÍI :•L'l


:llim iks d:i~i
i\a;ões : n:1 (.;. n,un Jo d~s"s duas 1:;ir fa~ ,~efini:,-sc a !i.gura fina l-.
mente dêscobcna d:t cit·:nda 1·cJI. Ainda sc1·á .t111pClS$Ívul
enco11-
rar a mcdid:1 'cert; 1 <l;1 ig:u;il<l;1dc t: da de::igua lcfodc e:, por c.'<~.1.
base, t:\'it;u ~· st1p lc.mi=.1\táJã dcmocriüca. ou si=ja. a. divi;:.;i{,)~h)
0

...... -povo, ·~lll\ '.::


Pn:-11:iet•~'-'-~f~
g·o.~•cat 1_;
,n~çs t': 1 ecialils1~1s ;,_h~\·m_po.":~··
-s-ívcl ,calc~ 1lar O :bom cq 11líhrio •e1i, ~e-o ' i imite · t~ l;l iliini l;:id ~.·e~
que se denomin:1. m õd~r ni z:.,r5o. Est:i . n:io é um;1 ~imph .r.s 1:1r,i::fo
d.e ad apt ação do:. gO\l "l!rtlOS às Ôll ras r<;.,1lid:idcs do mun.d ,_ l.:l:1é
r.:unbén:1o cas,:tmenlo do p 1ríndpio d a riqut:z.aco,n o prií·t ·íp io, l::t
ciência c1ue fmH:l..um:n t a a no,,;i legitimidade <lligárquk a. No sso5;
gov<:rnr1nte.-.: cstaibelccem o ~ Cf'11nc. t;1r f:i fu mfa
pa r::1si 1n.e..,,;m
ctH:ntal - a ) n1enoi- no cu r o l..1p,:,;ú de tempo ,qu e ;i IJat.11.b :t p.:.ur:i
o !· der l11t,,:t d~ - ger ir os di.:i't1 ~ k1c;.is
conq ui s t ar e con:.~r\ •.111·
d:a ricce sid:td · nll :mdial se hrc a 1>0puJaçac . Isso s.ignill ·a c1ue a
p.Opl1las·ão a qi.1 · d iz l'espeito a:.sa gcst ·, ...
, d ç,·e con;:;ri ~1ir~•ro.- t·,l -
tali,bdc un:i e ohjcliv:ívd, :i:. G(:'IUt l':Írio ,dn p(w ,1 da..-;divisões e
mcrnn.1orl1osc:..O prin cípio da •sc:olh. popu l:1r h .1m :.1.-s~ eu-
<1:1s
t:io 1:>roblemático . Sem dú,. ·i.da, iinpona rnuho 11cu.co,n:i. 1'lgica
COm;Cn ·u.il, q,Ue ;l c?SColha pôf)Ubr dc:, ·f~lle um ol 1i,g;u,í,;;ide din : it.L
ou d~ e11:qu1,;rd:1.
Mas c:,:is1e o r i~co d..: <1~·~, s solu . óC!:.>:(.lu • d.C])t:n-
clctn axclush•, 11n ·mi::· d :1 cii;uda doS' espr.:c i:I i Sl':ii.S:$!.:j:,n1 ~ubm4': -
tida.s a esce1lk1 .
<.:!::S::I. A i1tt t't>rid:1de de nossos g 1,•crnatncs é pé-g.a
:s opo :m 1s: ela é 1·gilim,td~, d<:
unl:io entn:.• d'ois si."st•tn;i:; d1.:1rnz o 1:
LU-.1 1,do. pel.i virtude d:i cs c,i n rn p pular e, de élutrú, pda 1.:a-
pãtidm l do~ g ,. \'crrrnntc."i de es:co! bcJ a;..-soh1~ e.~ e '.rt:\ S p ..nr,1 os
prol,h;m ~,sd;1s ~(]·ied~idc.-:. Q ra, as_soh •sae.~
cc:rt as ~ão r~,conl>eci-
d as peh.) í:ito de <tt1e uao pEt!cisam ser e.~ ·o lhid:c; , pô1S decorH.'Ul
~l',o conh1:cirnei1to do 4;:Ú,1do . obj(; t i~•o· dw c.oi~as. qu~ é ~--;;•unt o
. ..
p:.r:1 o s:tl">ert~spcd:tHs1a. e 1~5'. i para :i . ésêô lh::1_1~opulm :, .
l,'ip ~t."õ!-0~1 · U.:mp , po1 ;wnu ·• :rn ~~,e:1 d~vi.,;ão,dçi pov1i1:ra.·,-.:u~
llc:i~l'.l'U.:rni;iHl,: •ill L_,•ti C:~·ciJnéit1 i cnurn °lici,c1-gem :~nlc l~H)<lcs~~-P-~i:..a
· ·.
. - .. . . - ·- ' . - - ' ' - -.
. que Qli pr in c 1piOS, óp-?stOS presetvassen:1 sua Cbt ~x:isêêncfo:: Hoj ~, .
a alian~a oligãrquic;:a da ricpn :~a e da dên g,et H>dO
i.i ,·xi1 , ô I Oél.er
e 111:lo aclm i u : <1uc o povo ·,im l~•po:;:;;1 ::e di\ •iclir e ,,;;emultiplicar .
Ma~ a d i vislio <1m . ti e'.'.I:
pu Isa d os p ri n ·ípios rn I orna por todos l:,.

].idos . rn1,re tormL no cre:.-cimento dos partidos de extr\.'m · direita,.


dos mO\'imentns identít :írio:s t: do~ !undãm<:iltalísmos religiosos, .
qu1.: ;1pel:un. co1u ·r:1 o conse n so oligán1ui o . :10 ,·~lho p.rind -
pio , do n;1~cirncnto e da fili:1ç ã1) ,. :1 uu,a e·l'.IHnlliüJridc cor ~1iz:1da.
na; l ·rr ~1• .no sai,guc: e na rehgi:'to dos a1nepass.1dos. 13.1.in .:torn..l
um,bém na muhipli .icl.1dedos cc,mli ati.:s <1rn: r .jeitam :i ne:c-tis-
siclridc cconi'.'in1ka mtn1tfü1I cfa qiu,11:.e v.ilc <\ <.,rd~n, -conscniôu a!
p:ira 1u-:.-:tion~ 1r u,:tis u 1na vez oi. ~isrtc.
1 : 1ntt:. ele s :iú.de ,e . de ap o :.mn -
t:adoda ou o dirn it do trubal h o. El;1 i: ·ronrn enfin .l no p r<íprio
furi:cicmamenw do .si ·terna c::le ,t )ra). qu ando .is soluç õc~ írnic.ls
c11.•<.!
s• in1põ1::n 1 i;uu > ;10$ g.o ,•c ·1·n: 1ntc-:s -qu:1r\to aos govcnrnd.os
;°! '.:i . l lrn
:,;;io.'<Uhm ·t·id ,1:s- Íllll í! l 'l!\ 'Í ,'ifvd de cSk:,. (Ih Ítn r(,)S, () .recente
ra( c1·c11do cu.rop •u forneceu ;l prút·a . l'ar:1 os f_J~11;
subm ·,;knim
a. ,1ucs'l.ão a.o r íurendo , o \'o lo dcv ·ria ser cntcodído segund o o
.sentido pr i mi Ü\•o d1. i '"çl ei(ãv' n o Oc id ente : u 1na :i1~r w~ção d a.d ,1
p<:lo povo reunido ;if iS <1ue sfü qm1lilicado:- p;1r;1 guiíAo. E cl
dcvc;r i:i Í:izer is....v ., ~a, ri:tuckl. IH'n1uc a d ill:' dos c.,;pcd:-.lisr;.1.'>
de
Estndo ãiirrr:~a\.·a tl~ u~1;mhnem •ut<! que a "llwst âo , n ão t in ha. ca -
bin11:m.o, ba:nava.·.:scg,_i
ir .;l Mgic,i d os aco;rdo.-.j;ÍJc~i:::temei:C t.:IU

conforn .'lida(i.tJ C(),ll1 O•S i.nrnrc:-scs chi rodos: . A rrincip:tl surpresa


: uu,a n'l,lior iã de ,·01:-.mcsc:om,idt:ro u ,
:Jl <:k1 foi a :scs1.111Uf.~
d, rt.~forc

-
aõ . ~P~o/
- ·
'.irio q,i.1~·ª .~u e~.lfio. q.,ra p_erJin e 1~J~. ·<,li~I~ re5p~l t9 : 1:i.foi ··
- - .. 1 •

ades;'lb ,L p(lpufas-So, 1·1.,s à .-.oberani .ii. ~I' , pO\'O e este, port.in -


to, pod i.~1n::,;pondcr t a n to '"sim~ quant o ~n ão~ . S:i~ m os o q ué
.ic.ontcceu depois. _S:ibcn-'lo:. ·ta.Jnbé1t1 ~rvc o... o hg;1r<:,ts, seus e:.·
pccialisrns e seus id c6logos ~nco ,1nrar:tni a cxplica .ção para esse
infortiinio. as.....im coiuo, f>."l
r a t odo.,; os probl .em.is Jo co nst.:nS1.);
se ·.i ciê 11ci:i: n:'io co n segu~ imp o r su;1 lcg itimid iid c, é púr c:mi.;i
d.- ign o1ªâ nc ·.1, Se o progn:sso n iio pm gr :idc . ,é por caus:1 do:-. ru-
t:ar d: mfrio.s. Um:t 1)afa\ •ra . i1,1li 11irnm.e1 t..: rcpcl id.1 po r t·odos os
im , '1c 1.u ::tis , n::sume es.sa C.'.f>li ;1~io:; ··pupu lismo". Co m es se rer -
~~
~m rd,t t:io ;w
mo , lenta -se d .:u;i;ificar tçid .is :i.o;for m ,:.isd e S{."C<:SSJo
cons~n . .o ,d, 1niin; 1ntc. <.11.1c i-· si! rdi n111
rn ;\ :1Jirm 11s-âodcmoc.;r:ítica
,1ucr ;1,0~ fonati:smo .~ rad.ii 1s ·OU rclig io ....os. E ten ta-:;,,;.:d.i r a o co1,-
:;unto assi,m co nst ituitl o un.'.Iuni o p,·i:ndpío : ;i ignoritncia J os
atra,,ados ., o ap ··g,o ;10 pass'àdo. .:;cj;1 ·te o dm.; v::m1agcns sociais,
do.-;:.ideais rcvoludonários ou da religi ão dus ;11u,~p:,iss:uto.s. .Po-
pulismt ~ o 1,otn11,: cô m .odo com qm : s.t: di:;sin·m l.i :.i. co n,trad is;ão
1

ent re Jegitímit.b.ue popul .:u e cientílica, a <lilicukfadc do go\'emô ·


,da d~nda p~•r acdtar a$ ma1 ifo~.ta!iÜes la dem vc r;1ci;1e IH~M~{)

3. form .:xn1iSlil do s isrcm ;1 r~rrci;e .iuativo. Esioe 11omt: m ,1snira e a.


mesmo t~nlp1) rc,,d ,;i ;i ~randrt ;1:-.pir,1~âo <foo lig,;nquia: gv, •crn.1r
_sem Pº"º• isro ~. se1n tli\ i~~odr, po o, governar !le1n polític:L
1

I! pe.r mit(: áú .go vc rno c h:m tíÍlcú exorcb:.,r;, velha aporia : c-0rn,o .i
dêncí~ riode governar aqudC$·(1Uê não a entenden. 1? Es.o::
, pcrg.un -
t.i de scrnpirc encontra . outra mais c,on u:mpor3,ie:'l : con,o s1;~·k i-
t~:rm i.n.~ .ex~;t:1ti,1c111c1:~,;.,i mcdi.d .ôli, d:, ql 1:1Io go, enm c-.:-pr.:.::ialisrn
:..·:· - .·declara ç<inl"i·ccr o segl:",~o •.e.nl.rn o bru1fpropQrdon:i~ lo ·pela ,ili ---.. · ·• ·
-miu1ção d; ri q ~eza e o be1n pmpor~iorn1do p or sua limit;1_çtiot
Em. 01.• tr;i_,; p;1la,•r:1s. cori10 4.;;.,;at';im
en ie se opera n:i dénci~ n:::il :i
combina~ão ii:O,<fa po]í1.ica, .~que
, emrc du~ vomadcs de l iqui d.:t!Ç
se d<:vc i'isexigê ncbci d ,, i] i m i{;içâ<, c.iipi t;ili:;ta da riq ucz;:i. e ;i que se
devi!: ã g~sruo cilig,lrqu i.ca do..,;Fs1admH1 ,:i_çã<:,
?
Põi:., na diver~idado= eh: :sua:, n1t.1tiv.l:5:õc.,;
e na in cr;rn;,:a d e :.uu:s
fornrnfoJÕC.S. , a t:rítica d,:t ··glol.>nJirzarão " , :1 r sbl'<"inci:Ià ;td:1pl .:.i_ç:io
de noSSõs sis, e n1as de prt1H:~ii~">e p rc\'idr~n.c:iasod.:iis a ~'Lm..'i impo-
!>i[õcs ou a rnje ,j_ç
a.o d:is instiH,içêies supr.!e~tatais toc;c111o mes -
mo pon[O .sensível; CJU:11é xarn mente .i n cce.s;...íd.1clcem n me d .
<p'..iãlse rc;.ili;,.;un r~s..-:m; ,sCnr.1na 3:õcs~ Qut o êrcscimc.m
1:r~u1 o doca -
pital e ~'ls intcn ::s~c:sdo.s in, ·~stid on: s ·1:~r1ham leis q1,,n: dependem
de un 1:. 1yi:1tcm::ítica ac.idén1ka ~ períeítar:11e:nre adn r1iSSÍ\'el. Que
c."iSasle,i~ t:iWrem em co ,ntradi _ção corn os li 1n ites impo.,;to.'> p-elo.
sistema:,; nl.\CÍOnai!i de lcgí~lação .~oc.i;1Ié ig\1;1lmcntc ,d .uo . M, 1s
c1u,c ::::1.
~jam lds hi:;t6dca!-i indutiivi::is às q,1mi~s1.:ja. intí1il :0.1.:!.)por ,
«:que prometam p:irn as· ,g~rações fun,rns um:i pn:x,;p,crida.d{!que
, ·.ah~:o i;;1crifi io <.ló..
'.S-Sl !, · sistc1rn1s de pro1 :c~1io. isso .não é m, is uma
ques t;'io de cPncfa. m;1:, de fé. O. 1 artkl:trips rn ;Lis intr,m:.ig ··n-
~ ·z-jíliu:ii, h.:gr:d p cn: un ;,lg~(m;1!, ,-c:t.t::i!l):u•:i d -··mon . tr·ar
1-e.~d,> l 1i:~

<]UC :1 pn:st:r•,,t~ão dos reeursos n:1r~1n1i:,;::s~:o r ga n iz.:u·á h:i.rm •


11i<1:0:~m1<: 1?M pcki jogo da liv.rn ~<1nt:o~rência . !:'. :, embor a :-;eja pos .'
t} estabelece~ por coinil:i.r;,~"íc~ t::.•r
:c,ív t:n·i:,;tic:1 que ccr•m;.fo m~s:' • ·.
• • · - - 1 -

cii.: flc;,;ibi'li7.;11(;i· d,, <l1n.:iw do lrah ,tfüo çflm .n 1w m,·<110 prnzo


ma is ~:mprcgõ~ do:;, (llH: c'füüin~m. ç mai.<, difícil di;monstr,1{ C[Ult:
. ;, ..livric ijr ul.~1~'io t~c ?P.~tais _;1ut:_ x_i~c:m; r :n_l;\bil,idlãde cachLv~
1~1.ii ,s-~i(>i< .•1leijH· , ·id e i~c1i,1Iqti~çÓ1°1du7.ir.í:a h~1'm;,'J,i~!i1c!t~
,la,~~{.1 ,í
. ,·
um íurur~ mclh ,·. l..;~ú c;,;iic fé. 1\ ''ign o 1·i.in,;b'' qm.: ~! í'.r~tica n:o
puvo é siinpk .-.nic.:ntt:sua l:tha de (ti. Úi: Íato , a (é hi:-tóric;,1 1nu- .
dou de campo. Hoje .. fK1receap~toâgio do~ gfwe:rnantcs e de i. us
~p~c'ial is \3..'-. Jss,o
. porcp1 apoia . sua compuls~o mais profunda, a
compuls-io m\.l urnJ :10 gm•crno olig :írquico : a C· 1,n ;1 St.!:li-
JH11s1h~
vra d o p ovo e d:1 pi Urica. De ~1:1r:1ndn ·-.s1::simpl1.:::
g.i:s1ort:s d~
i, ~IX\c to:- ~()C.IIS da 1H.: essid.:,.c
h.. l.fra6ci ·a mundiál ,, noss<.,.<;
gnv ·r -
no!I:se ·mp T1h;un , -m rnd1:1s-ar o suph:m e nto de-,nncr,í.ti o . ln -
\'cn tando i nsl itl i.ç.t,es :r.1;1:rp rac.-.1a r:1is-que .11;io .~.Jo l:s t.1. n:;, c1ue nio
prc!'.:1.:u'.ll e lll ,:'.ls a 11,cnln.m .1 JlOvu, ele:- 1·caliza1n '- fim , inrnn t!11\'F1,::1
1lua pr ípria 1wát1<:.i: de.spolili~:1r o s :i:-.:rnl.11(1::,púh1.ict. s, -~in1á-l s
e1n lug.ar ,c.s<JU<
! sej am n;io l'ug.1n:s, e n;io d+.!i:'l:,tl'IJ "'Sp.i çc, para a
i,w~nçi'io d moe r .ítica: de lugarns polêmicos . A.-l.irn oi- Ei.tados ·
s~~•-" •sp(!Cialis t m: pocl lt::m se enHH'ldcr I r:mquil:ini.1..:níc cnl r<: -~i.
.r\ ·'co nst it uiçiíú eu, ..'I (.;i
,:1'' suhn 'u..;ti ht .1c , i nfo ruí ni ,s (1 11L: jd con h..:-
c<.:nh,)Silusu·a nrnil{1 lx.:n1j,;'s.<
:1 lógici. . U,n dos p11nid~'ISfo~·o râv ei.s a
(~ n 1, ,1 .:,, n 1: .,11o e: iR.~, r: 1 "'

perfdto : kÚ
su a ado .fio :1Cn:d1l flu que t inha <:no ontrn do ,o sl,'$11111
liibera,l ism o não pr é i. a de com 'tiH,i f;i°o... lnft: li1:n1entc pa1:,i de,
,cr;.1 verdade : o "li hc:raHs 1no' ·: ou melh or , pa ra c h:unar ~1
.s c c'lism:
ig.c .1.mn, 2. l",H'.l fm1c iom1r . n ::l(lo
pd o 1,0 llH :, o c.i,pi Iai ii:,:,ne.>n ~o c.:-.
pri.:ds a que :1c.u·dc:-'
in .:-nn.~titu c:io n~tJ s(; li.:el :1r · ru n1.mn •1uada !HI -
- . -
'"C (in onênci.i des'reg\J !am, :nrn dã.''. it.t_o_é, n a dr;<,ulaçiu Wá~ e_
ili 1u·tad ;;, dCIScaj,í1
,'",\i;
, 1\-ast a (j'm: c;b t·!;n li:i lihcr d;,dc j:>:lr:I~>pcm1r.
O ca.s .r1menito mi.-;iico do c:1p irn l co~'n o bem co.1nHnu é in(ail
.. p~r::i__t~ ·~ipi_niL E.!. ,c.ir? ,lui, 1.r. ~10fi•~!.'I .c::•:iuic
~: scr n :._:1;•1,~ pri•:1 !o
• · pel as 'ô lig 11 ~1hls cst,i'uii s; a -c<m s 'i'tuk ão ·d<: ~o::,;
'rc:1 p~ç~s i íae rest;iwis:
livr es d.a :;,c rdd ,1 -d:i lcg,rhnid 'adc n:id , n :il e pnpuh1r .
A 11,ccc ssid -1dc hi s t óric., 1 irn ..:: \ ·c:I 1md.1 m~tis é, n ,t
lut {1 ""=d:.dc.
(]1.1..:a con ,jll nçã , de du:is: 1;, '"-(::«s-i
d:.d i:s.: u1n:1 própria ao , en-s êl-
mento ilim i1.ado, da 1·lq,uc.7..1e outrn p :rópri,1 ,IO uC$Cin umw do
pode,r 0Iig:ír< 1uico.! ' Pui.-; n Sl 1p i,-;1.0 cnfra< 1l1cci mcHW dos Est ,ulo:,;-
mropcu o u l"l'iUi'id í,d é om:;1i1>cl'spcie1ivi1e.11,gtt-
•n ;Jçl'io no c~p:t~Õ ;_
n o~.1. A n ov,1 ,p.irti.lh;i:do.o.;pc;,den:-.i t:-nt rc capit ,1lisn1,;,}
h n crn.1donal
d o~ n:1do-11;1i:o-.cnd1,;
e E...;rn li (: 111 m :,ii~ p::ir:1 o for t: tleci m<;mo d~1s

A pa.b ~·r '"Hl"-tr,:alinn, ~ prc" t ij- tC l•n jell tô ,•n iipu de c<mÍ\l!i~Q. ,\ o:!. Jlil"r',J::)
1.'tll" l·, ·irn r:,, ~ ,1b.,m1 t:ihu ~i: . pi ·t:i li,im -o- ·. ,\ clir i.i1:..,;ur,.,pi;i;i.
p,. .i;, ;l t.11ili:tcap.:-,ir.1
íl ,1ransf o rn1 ~ 1,:rll u m ,1 ~·i ,.;'in ~lo:!
111u m.l,,::,l'l\i qrn : o I h·n: n ic-.ro:-;1d,
.1 i: a dei n ix r :i •
e~ , ca ini n h :1m d.: mtio :s:d:idas. ,\ dircít:i o::·an gdi,;(;i 11onc~.1mcr k :irn 1, p.ir.:1. a.
q m 1I o (i~ ... ,,êu 1111, ~1u<!'nli1.1d ·s Lruid<ir d i\ rdigiiio , ,l.i fom íli~ e dii.ocicd~dc .
1 ·n1h r :.iopor uu1,:.i.t\l ·m •, 1ucé~ a,~du ,1~,~ i.~a~:,;;io m11i1o( lifer 1:ntci;. O, p<.'$0qu e
r ilcló ~L1l,r,·n: i::,,111::u.-r.:tn,
ganho .i n., lll'IC:: r, ,,:: n•, fimm c,,:.m1:n 1c-,<l:i ,lí"'i l,:.in ~l!'-
1...-..~1ncj'ic:1n , mn:i. Chi:11,:i ~cu L1n1tiii.rn .. ,1111:ç, nnhi11; 1 c;;:,m , · _m .igc 1u , ·, · ,:.a11 •
1:1g,.m:,: ~1"' l ihç1\laJ..: ç ~!;1 i!V~~IK ia d lihc nb [., llW~tr ::, ;,..~o d..: çu t m m ;uw irn .
r:.stm.lu..<: do que par~ seu cn (rnqu(;;dnt \' )
ntc ·. ( ·:. 1.,l<:~mu:-
.,
t:...:rnd o~
l llHr abd icam dt: seus p ri,·ilêgios lliamc d :i c:,.:ig_i:nt~:1c\:11h·n: d 1·cu-
la~ão dm capirnii:.:i11,H:diata1ni:n 1e 0-.1 rcCl 1pc r;1p, pM:a foc.h ar :;ua:s
frc.m ·i~,1sà lh •r': cirçu~a~ão do:-: pol>res do pl ':mctn em bu:;:c:1 de
t rabalho . 13.a guer;r.i de:cfa,rnda a-o "J;smdo -providênda " r, v ·l.1 a
•"' • M

tne::ma a1nhi, ali ~n ê in·. El.i. é aprc.:.


~ent~id ::tCô l"tt dã.itu:.:nt · c c,tno u
;~m ~lc u·m.i si rna .ç âÓ c;JI~
u,;sis1-·ndn e a volrn da ri.:.sp n:i;:1hili l.{ck
d,>.sh~diví~!IO:-,.cd ~is ,ini ·i;i~ivas e.la S:?<:ied~di.::c~,·iL r:ingc -:s:e ons í-
_der~r' t'*~efiêich. á,hus~'>OS~lê .'\,Hrl -~tado pittcnlal t-.ta e t-en rnrn f:ir·
·i;;ni1°~is:tir.:s
d~ prc.'•idG,.i:ci:.1e soi id,1r,cd t1dl.!.n;.~cid~sdo:- com h:ucs
o perá .rio$ ...:de n ;o ·,r.íticos 1.: gcl:'idas ou coge;rid,11:.
por .rt:prc-s-cn -
tan tcs d JS contribuintes . .E'. lu t:mdo comrn c.-;:,.i;:~srndo n iti.co,
:i1,.1cam - s.- p :r '"d:s.ill Hmh ? ins ti,:uis-ões de sól-id.:iri,ecfodc n ão cs&
t:i t:.,,i!>qüe er,:un t.i.mbé1n CJSlu_g~trcs dé for·ma.,ç:fo e e;,: l'Cí'c-io dr.::
ouuas .ti-m1);;:'1i:nc i3... p.i r.1·cu id.u d o conH.11n
-., Ol i l'ra-li ca 1>,11.:idade:s:
e cio fu t u ro comum que · n;lo m, l..1::~Jite.s gtwcrm1ni ,r; 1n,ais . l) r ··-
,mkado -:o, f, rt..1lcd 1ncnto de um Ei.t·.id._1q~• :.e fa..:dir tamente
rc,,;pons ,ívcl pida s.i(1de , O mc ....:nw ~ -
pcfa Yid~\do ,:; indiv ídll\"}.S
rndo qut comb: n e :is ins tin1iS'êil'.!'.<. '.:ljiu~ Srmt: m r1hili:;,.:1-~,: p.:irn
1;10 LL

qu-c o t1..1bode :il imc m ·a fio de.': u 1u.i nrn llht; r c 1 1 c:ilad 4;,
l vcgt.:t.11 h o
pmlo ngad1;1st!ja rdig~td ll. A liqu id a_çào d e) p rcten$o E.'itadn -1m -
, .·idlê nc i;.i não é o recuo d o Esta.do , É .- n:d i:-tri bu ição, c:nt re .t l~g1-
c 1 ca p,i1ali:na d ,:>.:-cg:~
11·0 e a. g 1;:.o;:t'ão csta .l:iil lireta, <fo i 1\::ti1 uis:<1·~ e

l VeerU 11th \ \1!!L<.;- 1lt~ MJlh t,f !lrr f',1~11,·~);',r,l'it'.: ,., .,M,,J")j i/;.,· I' ,m,m'J i,t .i C M,u l
lth,;1111, f' -Jit)" Pw1:
l•111{ ' S. 199S).
Ó' l 1,Ji ~\ 0 I! '.\t l'I " l( . \ C! 1 ,\

.urn:íon 3:rmmto:- '[LI~ s~ irn1er 1 ,,o h.uu ~11tl'e """ d111;\S . /\ op :;ição
si.m pli st ;1e 1\ U''C m,si:st.cn ia c:st , 1al. e iniciafi\'~ 1individ mt l s T 1.'c p!.íra
1r~,, as dum; im p lic;1 .nc.-. pnlitiC-1',$ d
m :11;c: I pr o ;~~:;;õe vs conl'lit , s
,s de H·g,•ní.%a.slod:i ,•ida ma-
que ele ·usci ~:;;i:a c~ isrê1u: i:i di;;fon ii1~1
t e r ,al d.1 :Sociedade _c1ue cs - .i pam da lóg ic:.i d o h 1c.r ; e a e.."is'tên i:1
,de_fog:i_~..:
.; d~ d ~-.c"-'.ssl·o d os imi;r ~s:; s co'letiv,>:,qln~c,;,-:c:1pam dP
m on 'p blio lo g1.,•c 1•1,,o é.ic'ntíli~:o . Sahmno~ c1uílo p.rnsm,u:.~cs,li-
- :'em m <:.-;s;1s_ i mp ~icas-õc.'i n .is gri;v< iS:~ o (l\l 19{1':5
n~,. 1·r;~n :;;a .
I u l m 1n

:...-..,;j~i.: 1é·n·.-iJo. ~j n t; .e~s-d-pa r.ticu la r<:~i' .


.. ·d :un. :o rpor3fÕ!!.'i 1' grc~e·e '
C'11
-
0

do cá~culos' ors:::, rn e11lário.-: do g weruo, o l'l!1 · vímcnr "social"'


n os't rm.i ser um rn ivimm1w dc n, ,c r.íl'ic , por~1t1c Cúlõ,c,1v:1!;ln
seu cc 1nro ., .qud1.;fo. f" lí1ic3. f UJH.l.un1:nt,1I: .1 co 1nr'>etênd;1; dú:-
''in com1)etiem ·es-M.d a .apacidadcde qmdc1~1-·r \lm dei ju lg:'!!r rela·-
s;õe:; ent re indi.víd u o.<;~ cole ti\ •idad ,c, pre ente e f1.J1turo _
Fo.i po r i:ssoqu ' a Gunpa n ha q uéopunha o inrerot.-.sec í lum
ao egoí:!õmo rcl'mg,rad1.) k co rpor :,s õcs p rivil gi;1d:.ls alhút1. as-
sim como .1 Jad ~til'lh ,1 "n.:pubJ :ic :1n:1- s:oh-re .1 cfo,t in ção ,lr>;poli ti o
e: do :-.oda l.. Um n 1ov·i n.'lento p ol íri ,o '. scn1 p1:e um , m .o,vimento
que con fun.(k : l . di ~t ríbu iç:io <!:-Ida lo i 11dividu al e do o i a tiv o ,:
;l íro :nH.:il"a.admi tid.1 do p olítico e do M"ICi..1t A oligarqui 1.1 e ,<;c;
.us
cspeci:-,list·m, c.ms a.m de · \·ê~lo m1 1 sua ink :i::ttiv,l 1~a.rafi.-:ar ::i <.hs-
tribui,r;:5:o dos lugares e ,d; 1:; ·0111p e1tcnda..'-. !vlas õ que ,-srorv, .l

>lig arq ui :::ttambém lificuha o comhat~ dcmo c r~tico. Diz i;ir q,uc
uin ri'lo"·í1ncnto poli'.'tic I é sen 1pr..: l tn m o\'Í!ll · nt o q u e: d ·s1o -
ca as frc:
. .ntcira s, <1l1(:e-:,;H;1i o compnm.:mc pr pd,\ ncnh .: p olí ü -
c o , u n ivc r$ã Usta , dt: um o ll Oil'n pa n:icu Iar d. ti i n lc rc.;~CS m t:a1
· u tal prmto cb )'<lcic;d.idc, (: di z: r qu~ s,eml rc corre o risco de
pcrm ,:tncccir <: n nado 1H'I ,..:on mtn, "1 lévar u 11i·mu c tHc ii d • c-
s,\ dos. 1n1crc :sia.:s.d~ JJ_n1pos. p,H"\t· ut:,n..:s lml ,·ú1nh:1h :s ··ad;·1·,·e-1,
nn i,<:singu l:irl.!t.,."Esse dad .1 p •rm:ment e '1-anha I e :,; ' iu,mck~ , a
oli g;,irq 1fa. q~ it,: l •nl <l ini i.itiv a -t~(IS COl"!Ín'l11l(lS, ~ U;11
:1d,Ofaz is:-.,,> ·
com nw'I duphi fi ce de Est~~do sobcrnno é 11..t3;,do ·) :,.;m pod e r'"
e u:1!!ldo rrn z p:-1r·a ::eu l:i<l a ncc:e.ssidad~ d:i hlst6ri:, qui.: no
p~•s:.adl) d.-v:t 1.1m hi ;ni..:ontc clc ~p1::rnnç.i cq mum a s ,cpmlmt~-.
I~se · .i rg u 111e:nr~r a. } .::gi~ in1kkidc dcs1 e .ou d a·q ug:l!i. :
.l~o.<:
...si!(~p._çr.~_Q}o'.,
combate. m~-"h;.
i sernp. re a
. '
. u ldad~· d~"lig·.~,
dífi . Cl!-'83° ]egit in·;id ;1- · · ·
.

dr.: à d· ou t .r, s cOn'.lh.U·cs. de construir o !?.-.pa.ç.o


dcmócr,hi od.
c ·l1wergêncfa ele seu sentido e açfic:. Os 'l'-•c I L1tai'l'I p~•rn dc.:fcn-
ck:r un1 serv i,ço público. um sist ma de legislação lo tr 'ab:1lho ,
um regime de indcni.z:ição pür deS<!"rnprngo ou u n, sis.t m:11de
aposcn1;.idori:1 Sl:tl p.r · serão ac us:ido:- m1:s1uô gw.: sua hn a cs•
lcjà a~Úli de::S<.:uSin1c r,r.::,.SC-ti: rli.cul ,:ucs , de l'r:t\',ll ' 1.un co rnh:.i.~
("'1:1

que se n~~'itring -c ,Lo ,:spaço nacional íi Fl,1lccr: e c!>.<:t


~ Es a.;,l
o llU.:
·lcs çxigcnl'I <1ue !:.r;: 111amcnha fi•cb.-'dn . ln\"crs:un ·ntc , os ..:1uc
:i.íi,rn1a 1 1 qu • 1 no vi mc, to dcl'l1.ocrátic qu:1clr 1
, c.:xc cdc- es:-<..:
opõcrn a. cs:s .,.; e ·1·inh,1tL-S' dcfén:, .iVf,lS. .i .;it1lii 1·nH 1~S0 , r.ins,rn c i(lnal
d :1s n"it h icl i.:s l1lÔm;,idd "" .;)l.ba.m m llí l~11
.1c., p d: 1 cons .tiLu iç"iie,
dess a.o;in:;tJ tuiçõç s int n.::a;n.iis . <lesses lng3rcs c:.::t , lcl'ritoriais .
·m clue. aU • .n!.:a enire :is o liig:irqu i, s csrnl;1i e .i:- olitart1 ~1i !: íi--
mrncci r:1s ~ ass ·ei?U rn l.i.
o~ t.:.-::t·orvos h ol igarç1~1ii:1li!: as ,dif1-o:u!chd<.:sd :, d 'lll cr:.ci.i
p1.:rmit 'e1n · ,11S,nan~f. •"·t.içõe::. int d • t u.\i ~ do fu ro1"
Oí'l")pr-cc11ide,
1,1 l i .\

antid~mQCr;hico . E...;~i,: fun:n: é p;uckul:nn1entc [n1en !-"O na h; .tnç:i.


o n dt:e. is lc um panido intelcaual clecl.ir;tdo c(un1:, tal, .. ujo lug;1r
_ll a m í.J.ia lhe <.1
á \!ll"I poder ck~ " Uh1.;c.id1, Clll e 1U í~lS . p:t Í SCS li a i nt cr-
f) t'Cl:.t~ão·cotidiana d·oJ~li.:oti1rucnos co rm.imp~r~rie-o:se n::i f. mm1çâ:>
d.1.opin i~o domirnrnt,: . S:1.ht:mf.>.'- co,u 1 ~~pode,- ::.• ;d.i ruwu .ip~
l %8,.quimdo os t~"lciO.:ídirigcnt i!:.<la opi ni~o. do s !,or u In U'.li.)-
~1~1:11
vime1u-o cuja'CoJ11prcelsâi.l d~afinv,\ n:;;inst1'u n ·nlo~ imckctu.1i:.
de ciue <l:h:ptilnh:..nil,inici~1n1.m uff 1;1 .:, ícbri'I pu r ·i nh~l'prct
bus-e' ~ do
-q1.1ce~t;\\:l,iil.,~co nt çce 1~d\
. .ndll(1\ :i~l:1c~ec:fo~c~ .- - .pÓli..é
..c noer _t:111.1.e·1~:;;.tttl!-1
~ ~

nas pr,;if~md •za~ o hi,c;u ,ra:s (Ja -sod .c d • êlc\ A cl~cgada.d ::,:: Kld Ii:fra.o;_
a.o pcdcr cm l961 :nm1cnto,1 mais aiuda o pesú dC;iSe.-.in _~'·rp r ·tt:'S
na íorn,açiio ela 1pin íão. :.cm <1ucl) 11(1rni.:rn de Iug:i r..:.
.. c..
fü:ponívei::
fos.-.i::
sufi :cicll{"<! 1~o·;i:::i.1
·i~l:'.;\z.cr a:,;:unl,iç· c.-sd ' u n s ~cm qu e 'ti utroN'.
vissem . se t radu7Jr ·m :1nedi.das cori:crictas o ,n1.t:rc:;i:e c1ueos gover-
mrntcs m:mifc:.stav, m p r suas . teses . OesdJ.e· <':ntaô , ésSt: ll.'lrlido se
in:italo u m :o 1 1x1Sif50, inh ..-gí. 1 lo
,""~'! ;;ag.c..-:1
/!iô ,(b <ll~ini ,:io d o min;.imt ~
n cb _·Clbrc,'L.,de L-.õ ·s J o.,;
e 011iprcs-:n te.·nas mídi,1!:, m :1~:)':Cmi11IJl1.1c
gc.i,·ern: 1n:1cs, cdcbr;ado c<intl'iLu.i~õc.:s, lrnmilhmh> e1n
pcJr ~1,;111:.'i
Sl.llS Jn"ihis;õt'.S. ~;aiu d :I!."n hrcs ou baíx;,i.-..
Algum; :;e:;,com,~dnm ;1 c.s:;:1
Í Llll'IS'.l(l suplcdva. Rc~ulannrnrm
c h ;m 1::uJos ~,.el>:pllicar à 0 1>in i5o p t'ihlka o :1uc ').t·á ;te n.t'i.:c<:ndneu
que se d e ve pr;ns:ir ,1r~S:pcit·o, el es oforccc:m o a poi :o d~ su.- dê nda

Scot,,~ o :,;urf,im cnl!• ,it•,.;; ;::rn. r·;::l;i~;;i\~: fi 1,ttn;,i~ "ª"


.1. ligurn .: i.t ' "' ll" ·~"i~L.1do::
dl<:io1i.·d d,) h u d,;i'rn.:tl 1,or1 _. , •,011. do unh ,crsa l e dos o primid o • 11-..:r [>.midk :
e 1. q:11,;i;El;mdi:rc, '"11..t l.:1i,cmlc ,foi,:i1nt.:U.::i:u1d~- . 1ml 1, ·,1~1<.:."i ltan.-Jê <,;:• .1..-
.
''i;J'-(n,, mi -cn -B rc,;_~,;. Mt•rfü:·u. 2Ul.l'l}
t r.'At$ ,/rjJ"'-
à fo rmaç5 o do co nsenso inteleet uai Jom .in.inw ., lZ o f.-i:r
,.cnt ~im

ncn.h un:i dific.u ld 3.dc, p o n1~1c::n.:io têm 11:u:fa(!ti!. _~ .r e 1,c; :1r d~ :m ia


dímcia nu d..:::;u :1s c( ,n\' iC~t'~~ prog.r1;ssi.s ,is. 1)c fa to ; a idci. ,~(orç,t
dcl C<.'Hl .S\:n Sc) é <lli ó J1"10v i n u.;n \.o cc.onüm ic ô m u mi ial a testa u nrn
i11:cessid lRlêhi b tõnê:i . ã cju.c â.cv,c m os no ~ adaptar e c1u"<;:'sÕm~n
-
~e·osrepresent. n~es·d ti,n-crets::.'(;S ·~icáico·:· e ideo logi:1:,:obsoleta:.
pocl ~1;n.11~g:tr•. O r11.ess :i é tam bém ;i i_dehtqu e fund:un ent;i su,1
. .
~on, iC!r:ÍO C SU-1 ciê n cJii; Ac.redit~I!\\ 1w ·_pt· gi:cs:-:o ..-nnh :.ml te H(I .
. . r~ovim(~nto '.eh h ist'.$,, ·ia qtt=lticl9 e_;~t.
i~,:a,:a à rc~•ó h,1ç~o i; cia lis:~. · . ·._
t:i n.ú.u~~iat <:.:o; ( ~,-[~,:.fê·~~1c
n·i;1u~n ·.;i~~,; _;·.;~ n i~;;'lÍô: .- ~ ...
qli'ê I~~
mundial do nlércado . Não é cu lp a cld~ se a históri á ~ t; ng :-.-
m , poclen l'I1'i;:a1>lic
\1. J\s:-t1
1110 ;;1:
r i'ral ' HJ l1ifo111.Cnt(! ;is c~ 11ditõ...::- atu;1ís
·-is li,çõ es qu1.:aprenderaan no p:l:,s;i,do. Prov .1.r ij ·L1c u n,o,· .in1t!nlo
d;is c oi s~1:;é · rn,;ional. o 1wogrcs:so é pro gre~isrn e: só ·<X( ar ra.•mdos
se 1."t'K'ícm a el e., e mos rra.r e m o utra pcrs p ecr h •a ( ILIC :1 m:ircha
p~U'-il í re n1c ~lo pn .1grussó r-.;;1,c.:h:
<;Ontinuam,ent,i p:n~ o pass:1.d
o.-.1·e~m·d:u á rio...;c1ue :1tr :isam n m:.1rcb;1 p;,ir.i, fr ·nt{c!
. es.~c..,.pr in ;é.
pios- b:isk:o~ da exp]icaç;'Ir., histórica marx ista ap ficmn ~se à,._ mil
m ;1r~wi lh a:: à~ dificu tdad;.:s <ht ··n 1õ lérni :1..1:ção"- De.~ lcg.,rima am
v ~1p1;1iodi: unu ,m'!lil:i (11·.i;ç:io d.:.iiopini.iin im:decn,al ,n g.m•t;;r.n..1
IIIP l)C dtua 1\lc à..,; g.re ;..·cs do <'1uto n C> de 1.99:'i e, cl!c.:~dcentão • .nun-
ca d d:,.;:trn 111de a jud ar na clern.íncia dos privil&gios :tr<::ii-cos qu e
:ur:i~am a inc,.'it,ivd ruodern i7;:iç~r;,qu, ! nao pm•a de ,~rodu;;;ir 1H>·

vns a.r,.;:1í~mn .-.. ú p:r6 p ríu con,c · lo-ri:i t]UC .mim;, c.o;;sad <::n ú nd.i,
.._,pr}p ul i~nHJ, foi c mp f'c:-.ta d o d(~ :u·stm:il lenini:-.ta . mep i:rTn it c
i•neq:>rj,!l.tr q1..1alquct" n10\ ·im cnto d~ luta contra <1 de.'lpolit :iz.,f:ãiu
11\t! ó 6 ,. J o -\ 1., ' _\,[ •'l ç I< ,\ ,; 1 ..

:rc;ili;r.;)d;, e m ,1·mi: da u ·c,i.s:;:idalle hi~lórh ;a <:Ol'no lYJ,inif~ t as;fio


de um;i frnç . ,') a.tros; 1d:1 <.fop op1.1Jaç:ioou .de uma id ·olo ,gia ultrn-
p~1~;,ida. M ::u, ·1.:m:
p.:mn10h uvcr ,u ras a los, h~,·c r:í a ni;:<:L-ssiidade
<k ª"~iu5;:<.-...o;
p."lra é.,q:ilkar seu ;nrasü. Os progres..:iscas sentem c."is.:t
s ç.)llid.írir:.~1
;td!:, ,i:: sc:u .•ln t id~:1110c rati:.tl)O t': 1no dcr:.1.1
:ilo pnr ela.
s:~acon:1o~an, bem m~nos 3 ·si;a posi~ao. Para cJes_. a fé
~utros
prc gn:.s_sis1a é <1.k1rn1:;i.• d I i1lg~ ,u :1e.º cm,scu .,;;o, dernasi:u :lo sorri -
de i,t . T:m'lbê m hdH :r.1m na . fun h! d('l n"lar1si:m1\'l. M :1s .<:cu m ;1r .xis-

i,
. 11:10.\:-r.-_1
• "r::i:11)

•.;
I
c:!a,

·f~.~,;:ihi~tóri:i
• • 1 . .. . . .
e no di.::.cn\:oJo,.•irn t:nt () ~fa-:Íq r:1.
.. . .. . • • •• n
:•P•...
1 • ' ' i, •

produti\•US . Em lcodã ~ ,em o <l,t cr-í.tk ,i.l cl'..1c inosrr.:i. o ouUC'I· lido
clM coisas -a , ·e rd .ide d:i estr t I tu ra s·o!ha su pe rfic.ic da i deo)ogia ou
ã d ã cxplor:i~ão :.ob ;,i ~p ~1irênci:1 ck1 d ire ito e da de i'llúC1radr1 .. N.i
: se opõem e d.l n 1p ~
pr.í.tica . era o das d.u;s4.:s ou do.--.n11.mdo.:.<1~1c
1ura q ,ue div ide ttrn dois a l1istóri=i. Porrn .mn, loltran; he.m n"'l t ! nO.<;

que ,o man(smo u:nha fru~tnado ·mu e:s:pccrnli ,v,LS-,ctu..:a históría .


a 111.i, aqui..: não ::e:intc1 ·r(11npo. imponha $eu rein,.."I . Em rnl:itão tt
ela. en rd :-içã, , ,fos :i: nús ;1tH(.-S <: d.:poL,;;d1.:1968, q uc fo rarn a ú hi 4

rna grande rup~ãt} lo 1nar:sisn10 nn Ocid~nt<:, süu enu.1:.i:lsrnô


se uan,c;fonl'lOU c1n rcss :cntimcn ,to. i\fa.s ucui por is1.o n :n uncia -
rnm .1 triph insplra~ ~i'i<
• d:, lcilur.- dç,i: ~ign(ls , b dcnúnd:1 . e d:i
ruptura. Apcmns dt:l-],;,-.·;u-am o ah-o ia dcm.'nu:i.íli I..! r'll 'ltlfa r, m1 J,•
n>ptu rrn l e ai por n 1.Em cc r to is n Ijdo, co mi nua m .i criticar .~.n,cs-
ma co isa: o ,qu • é o rei no do cõo:;:~un o, scn;io o reino d:i incrca-
dôr ,ia? O pr i:ndpiô d;t ilirnit,«ç o n:io é o dn capi talisnroJ Conn1-
do. ,u, rc~";!.'L'lnimcnl'o fo:t.1,1 n,:' i.qui1rn g.ir~,r :w c1.,n1.ddo . invcr t.l! .,1
{6gic::i das ca~1sm, 1..: dos ~=ícilos. A ntiga.1)H;:ntc, era um , :;,i:Hema
gJob.d de domirrnç ffo guc expli ;iva oi- comporta .mc1 .tQ::, incli•,i -
du:1k A ho:1s {tlm~ L sti111:1\':1mo proh :t~rir, llllL! .,;ê dd :-:;rv,1lc ,•;;1r
1das :.cdu_ç[ic."-
do 1,'vlU • 1.::dos clc~rod..:i1nés1ict1r. cl.)~lilO\'Ílim:1 ilu -
di dia d Si$tcma (J\lt. ó <i;,:plor.1..-;1,:10 ~n ')Uh 1t ·1np~l · 1u~. :1l irm :nu-
va ~ ·us so nh e . M:,ts ma v z. "luc ,n·.upttu ·~ n1arxis.1t;.inão ~n.: ·~
guiu climprir n que IL'mh~cia C.\:'igia, e:aa ~ invc11e:\1! o s
f '\Cllvíduo .-: u:io sfio vitím:,s: de mri !ó,i.stcm:1g)t hal d~: domi11:1~ão~
,nsávds
n1,,1!t o....;_rc!í:p [)OI' ~:,;e.sistema : :;Ji(1 ele,.::~1u1.:
fazem rcin:ir a
âr:1
. ni~dr:1no~r;\\ic~
- .·: -d . - <i. A~ icis
cons..:1ni ~d<f i~sbi
...
0

m;.~~to
. do ·i , -
-
pita 1. ti 1põ d pro iu~ âô · e i rc ti 1::i;ã.o de 1m;rc!tdodm; lf llé c ln~ co-
n1andmn . t r1111aram -::;1::
siinples co n ·cquêm;:j.i,do s \'ido:; lfoquelc.~
1ue ;is C:ó11s,•nem e, cm particular , daqu · lcs ciuc tfan 1ncoo.s
meios de com,rnnir . A ti.:ido lucro ca.pi t:i.l,ist:i rdn:1 soh · u nnmd
poN.IUt: o 1101 dem,ocdíí
:rn.:=111'1 ·~o é uni , ser d<! k::mtc lid1t, dcvor,1-
dor in~a i:h•d ele m rc,i.:l'orià$, <.lil'd ·ro.s hurnm1, . s e c:-p<!·tii.cu lo~
td~ví:;iv ~. A, 1.:rda.d · é <1m: ~·s 11o vo.s proíc:tm, 11;10~,·,, 1uci~;1tn des-
~ • r ··in l, Eles nii s:c{1ueix:1tn 1.H! 'ln d:i.s liga.isq,,i:is lin~• cdnts nf•n1

d:is csl :i.rnis. Eles S<.:q ,1eb:<\m. c.:1npr i m ·i rú h1g.ar, do:; q uc as dc-
nuuciam. A co:isa é fácil de c,'.lmpr ·cndi:!r: ,k:uunci .:1r um $iSkm!t
n:·:msíormad1e1~
cconõ1nfc, .,) ou ,c.,;t:ir:11t: c.xig,ir que clt.:s :;<:j;11n . M;1s
quem pode !;xig:irqui.: ek:. i:t:j:.\m .r;uwí.:irm ;ulos , Ne11;i.;,, • ses ho-
mcus dc::mocdlk(r.. que red .unam qu • es~e... ,n smo.,;; si...tenr1a.,;

O l~r i Mv1u,•'I Urh ,lin (1',\il U) .:l ti!im ,; ,11iprc.."1;1 tiu .: pn)H,o\·c ~ g~r~ ~ciil
·1,iw;.·1.:.. cnl ~~" ·.il',c,,;:. fJc~c 2() 1,0, e;: t~·11t:u ;;u,ts· mh•i1fa:.l,c, 11:H;;l ioios '-''5.fitirti•
~·i:,;; t: póqU>=r . (N . ",)
11iã o ~iiti sfo:1.e1
11~-cu :ipetitd :13prL>cist leva r a lijgi ca aú ~1'.t.r rn 1 .
li",1 n:,,;v íci -~ d ~ ind i; •idi.1.0$ cuji;ll \' icfa é
N ão .!iÓ<.•liv {- iol; , do si:--• n,;i :,.:
regida pvr de. ctHno ~'!S m ._i 1·c s culp a d os, .º~ rt:J>l'C'.~cn n nto;.
•s
e>.én1pl:1res <.fovídú ~ã ô~ q u ~ t1~1c.:r
1 em n utl :u: ·~\: si.<;
tr.:.ma.os-.
,qu e pro1 agam ai ilu sã,o de · ua .po:;st,·d tr.tri:s,ornrnçiio, par:i ir al u-
d:.i.mai - lon g .ll(lSSC vício. () cC1Í1SUl'nid0 1r d e ~~()ç 1r.:hiC'Ú _n!i~lé:i lÍÍVd . -

p1.1r u:cd~ n,d,t é e) q uc;:se põt:. ~u> rd n· d:1;,;ri Iiga 1·9 t.l fos lin a nc~i 1;.11..
-.

1iais.. ~c ron! ic>Ccm s .1.


e t.::>t; í o g:rm\dc .irgu rncnt da irdu 1c11pr c 1·.i.-
-.·s;fit~ct°e,~1~iO <!e.6S .. Ín j IJ,i Úm1cnt · -r~peiido ,ê"
• ' r • '
oi:.1.'.IÜltQf'iadm · · ~·e_~ô.:
' • "' • .a •

dó log;o..~e il,us .trndo pd '- 1o m :.u1cis~,t. ..- de .'>U ··C.'iSQ: 'o ~,ov:i n~ento
de; 19(,S J; f ~p i.mas u m mvvi 1w..:n1·0 tia juvénrnd • :;:cdc.:n.ta d e libc-
:iç.;io i:.exua.l e m vm, .Lltãt eiras dr.:.viver.
11" Cul li"IO , p 1r ddiniç:io, :i •

j u:,•ent udc e o de.,-ej d e Iilx: rd ade n fio .r,:ah- m :n m o que c1u e n.:m
nc ,n o q~1c fa.zen ., d · s 1'.lrndu z i1·:111i1o . ,n tdl'io d o qu e dt.."<.'.'l
.a.rn -
,·am, rnas a ""erd.icl· ,d o q 1.. 1,cper:-;cg.uí..un: ,1rcnov.is;;io do c,1pi r:ifü-
1n o e a des1 ,u iç!lo dé t - d:1s m, l !:.<:l Fu tur :.1s. f.im,lfaru!-l
, ei:colai· -~ ou
O l!lr.1 s:, qu • .- • ,pun ha rn ;10 rc.:i1W· ilimi,:uk• de, mt=rcado. pt~I.U!tr.m -

do cada \'in m ais fo mk n.t ·e s:1inha e nv ct'.ln1s:aod o s. ind ivíduo..<: ,


l~ qu .c:-cida 1od a política, ii pal .w ra ilemoc.m .i!l HH'lrn•SC c n wo
c1.1ícnü;,;ino q,m.: ,desig n:1 IJllr'I :;i~li.:•n,t d i; d oin in a,!i:!'if1qut.: n Sio !se
c1ucr ma is- ch,mrn r pd ~) nnnrn e ão m ~ I\ H) H:m1 (1 o lh)ll'lc do
:::uj •it o di;;'lbóli o qu e t oma o lug .ir d.1.:~-c1:lome obla ti •.ado ; um
sujeito co m p6s il· (:1n q ue o indi vfoh 10, que s frç esse .sis1 m !I.
de.: d omina~ :no e aqucl<: llll~ o dc nm1 c 1i1~1;; m ,:n llr;un .. Í.:c u•ll o;;
tr ~•s~os c<1rrih in :idos d t! um . e de ou t .r qu~ :. 11olêmk; 1 de.~ ·1~ha
o ri;rrato fa li.ado lc:1h nni,c m d c 1noc;:r:lt k : ; jov , •1u c om;mn ido r
lmhecil de pip ça . rimlity !lrrw, snf sex:(sc-xoseguro ]. pre\ •id~nda
:-nc i :1,I. di ré i t i IiÍi.:re 11~:;,t • i1lu.-.fü~s
,1n t iC'api~a Iis l ,LS u~1,tl h:rnrn n-
di:1 li~1~1s . Cc,m d cs, os d(!nunçfant<;~ : ti'.:in a,qui lo de <JUc prc:ds: un :
·~i1r~~d
1)absoluto d~ UI'~ m,ll ir r~médii,. ·el. Nã um pcl]Ué n o
,u.lpa~o. rnas \l!l),g,r,m~ culp ado, quec,uisa nilo ·iiÓ_oimpériodo
·.: incrc:tdo :io qmd 0& cii:::1·nm cim H -~ s: • (K• rn oclam, n,m: a r m rm d.
0

civlliz:içffo e d:1 hum:1i1idi1dc.


! - • !nst~b:-~. 1_1!ffº
. ~ -.rcil'l ,ô d?s .p.r 11gu ·j_a<!o·~~
0

_qn~ mist.u ram a;'\


.~1o~·.a~_.f
r ~n~\da .;p, l;>l~dd.ãd~. :d;.;__J!lC r a<I i'i a •;~s -ll:1an ffest;n3cs
C1•.?Sque' :'-1! opÕCm
0 0

.\ srnis l,cis, a t ibi 7..:l<JI .;Ir •spd1 ·~ da ~fi: '"renç.i''


~ :-L-:
1,ov:1.$forma,~ do ódi çi r:11;.i .i l. o fo1m! i:.-.inn n:iligi ~e) e ;i pc rd.1 lo
Sagr;tdo. Qua l p..1er co i ·a e :-<:l i. "'Ont r:'irio U."ltn:1111-s-c a ;m :rnifo. la~-:to
íatal de. :1.ei111:dh·íduo
de,noç'.r.itko <tui:condu~ a hun1an ídade a.
um .a J)erd ~\ que Ol.i pr.ig1.1<ij::i.dorc-s
larm:ni ·am, m ::1:-l::u:11C:nl
·,1ri:1m
m; 1i:-( uinda n~o lur de llmnentar. l)c:s.,'ê inrli, •íduo· maléfico dc-
Ul nst 'l":1-s-
c :i,:i 111csn10 Lei "lpo ,que ele cJH ·rr ~t ,1 ch ·ili'l.:1!l
·;i fo.-.
Lu211::s
e t ·rrní,rn s ua ob ra d e mon ·, ~ c,onu rnit.i:ri<.i Sl.rn con-u1 -
ni tfa.de, perdeu o sr:ntido ·d os v ~1lore.'i[:unHi:-tr .~e ·1 de sua tr\rn:. -
g.r ·s:;a , o scm idt., d ) s;1g~.ido e o ~io sa ril ·~gi,o. Os ·cltws ti:m.i.-.
,t!dillic n t~ s:io repin t :u.lôs e. ::oma~ co ,rç.-. sul fl1n1~:.i.-;de) i1,fe rn <,1 e
d;-.bla. f'êmi;J1
1- <.) homer:n n;h pode ' ilHli
p1 '<:':!, r d • D~1.u:;, lib~!rd,1dc
n fí e I e:rm i:;s.:io, a pa~ ,n n oi x: · o ,c;adi ter, ç, dcsc j o de j usl'iç; 1con ~
d.uz :.o tel'ro -r. U n.s:rccl:1n1:111:l o rcrorn.o dos valore .~ risd ios en1
t,omc c\e S,1tk : ..,uf ; lU'll;'n) N\l~lY~'>Chi.:
. l,(: r)n mnr •c~l)' Od'.K.,rd
p;1r.rn<11.;fenJ·r di.: .1~1n~l•J pm1k.~s po..-:[s<'k.
;; dos cv:1ny.elistm; none~
-;m, 1críç;anos~ o.s adornd r<.'$de C ·lin pos tmn -isc:na primeira fil;l
, 1,C < • ~\ 1, , . MI i ~/t. , RIA

da C"1.t
ça ;1.0.~ a11Hi~-si.:n,iu1s , <11-eeles ,.nu ndc1n :sintp l i:.::.n1·n t · C.()mu
o~ guc não pc:ns :,n 1 con.10 el ,es .
Cer ·1 ,:: p rngui;j~\d rc.:$C:ntll ·nt, m i- ::c -,. rn a :r T1 11, 1~;í\, de
1udde z. :rnl~•rg,a e ~oHd:!io i11c~! g ·v·d {!tl se ga n ba ·((U:rndo :: •
· re p ·te cm _c · ro._o 1·,efrão cio, " cdn\ • co tic:l.i,m,m1cnt ·c cometido
'.c oni rã. Opc n :s~i~1e
n-l'O"-~pelo h o il l t!11'17.i
nh ,l OU pê l a. ruiu I herz. i 11 h à
áv~clos de .r1t.:i.1uc1~os p r :rze~c.~. ·J.' ;n·.i. C1UH1" ;1,:;, isso :-:ão p C,Ldilhos
qii e;, se de\.•,eni ~ dl.'.!mocr..ici~. Ei~: · p.i:cs i,:,:;11
:l .i t riihui r -lhc.: ·r::rd~t-·
.::ç1~fr_o; :~·r1111_eso\i , ;l1eH~or:-1!1:n úm co é:rfn,··. o-c rim~·~,h ·ol'4tt ....
.. ~ . .. .
' Pr c is.:m1 rnmr ; ,\"Ide um;• vcnfa l ·ir:i i::·~11 t· urn d<."lcurso cb hii. -
.tór fa. is to é; 1n is i.1111 i n e;,da m d e l' -
se nt id o d a hist6 ria. u m dr.:::.H
n id :1d.c q ue se li'enUz!! l'L3f r uptu r a. l:;o i ª~"i 1:n ,que . n.o 1:no mc11:t
do de:. :morona111e rn-o do si:H ·m a sov íético , o e xt cnn .i,1io dos
j l~de·Üs da l:'1.
t r I')ª toll'.lou o lugaT da r,~, ·o lu ção ::ociaJ c:011,0 o
c:ve nw <1u~ dividh1 i.:m d , ,is a h i::t'Ó,1"iã. Mui q .11r 1;1 c1uc ·lc <Jt;;~ 1p as: -

su e.s~~ lug~i r. c:imne :.:i:::,:~5ir ~o el(i m i:r os vt:r d :uldl'(l ,S a1.n res de su.
rcspon::abUíd;tdi.: . t\íl\• i. n;,i. \' t:rd:i .dc. ,c.:.st;i r) p;,r :1.d n:-;o : p;1rn 1.1uc1rl.
c1ue l" t a1~sf.unn ar o e:,,: nniini .o do:. j ..1d ·us ~a E!u.-op.-. no ~, ·,e n -
t'O cen ,ra l d:i hi,s.t 6d:i. mo ,dcnHi . a idcol og;ia t-:rnzi:m1 n:io é tu\u1
: :1m;a ~dc<1rnufa, porque é urn .~. 1dcolog..ia r<~~11h
:a, qu e se õ p6s a
<1u e 11:i reci 11c~trnch; Fi :r.ar e n t ã ,- m ,1.vim e nt , 11:1o d e r no d a h i:s1,éi-
r i..1- r a.ciolH t.l1sn10 das l.u7.~s. d it ·ilo~ h i.n n(i nos , d~m oc rnci,1 o u
s o cb lismo . A t se k E rich Nol lte,, <1~1c u:au ~fo nn :i o g c1\0 ·ídio

~· .M l: ·u.1110: l.ir.t.Fliúl 11h "/>Úl'iri~ ; j.;,rrit;il ,r,b.:pI:j•.!i91r.-,


1." l);i IU<;"C. <'l r Miqu,• 2,C
N/0•
Wtn l.zb.,rul~iro dr cil~ trmpheljim<1l 'i- (l';JTh,. 1-., liõ G :.il liin :u..J 2003) , p . 1!I .
A-' li, ,\ Z ÔJ ~ I • i1 I,• ~I (Oj > 1 , .,

,io (lo ,!lílhJ.8


ri,lr.i....t; c m · uma nm f(o dt: <tef,;.:m con'lr,1 o ,gi:.::m:idd .
lc::p róprio d dro . tla c.:tt:i-.irrofe. dem c;er:ítl ca nfü\ rc....o l, •e. :.
ih4.:r
1,rohlcm.i . ús pr ,1.1_t
ucj :1d n: s qt ic r1.:1H, na \'c n..:ide, liga r d in.:l.t-
nrnnlc 1;~s q uturo 1:er110o s.: n:n:is m u. d,cmo ~rnd:i. modcrc,id:ul .c e
genocíd io. i\·l1as n·;;n sfor:n 1ar n 11a;,.isn1. , ·n t re ;ili7~ :i ~fü~·-t.i Jri
d e mo c racia é m ·mt d . n \o ns t rns-ã<Jdelirnd:-t, ll.\ •:mw pd Q ,•i.é:,;do
• ~ ' • • 1

,•clh o :1rtJun1c111to
conrnu· re ,•ú h1cio11~ io, (IU • ,.•'(;ú ·'indh ·idu,1l.iL,;-
m1)t>rc,n t_,srnm·'' co m o a cauta da dc m çni ,c i-1,,111
,'F do tcrroris1no
tot5tfü.~.~.i9:., ~Jrn,1~,úciitm\ 1r 'IS Cilrll::I.~~._ d~°g{tS_l!;.icn c:-1
.rn;ição dCS;i:.I
m:i,t da · ti.-cnícâ ~·~iiign:.i
··,. · ~'.S~i: ,cfo;p~r 1-l~idc :og t~~c,.:{t·ú~ · Ô de~ti;,o if::t
-
t,11d;i modcrn id:i(Íé é ,'-HÍld c:nlc: :para ço loc,tr Hcidcs..,~çr d ç, bd 1

'"ccrh '1', n, :i:c:não p~1r,1rcsoh rcr (• p to hlcm :1: pod ·mos 1npr cg:•r
llH:k,s mu(k:rn · e raciona .is que :;i rvmn a fona ti.o;;
:,, mos arcaicos.
r:arn <1.uco rnck:idnio h.mcione- , " pre i.'m d1c .gar a llm .~ _,;c>lu ção
radical: .suprim i o 1c.rn10 que imp ..dt : o enc ab .:c d:-is pc:.~ãs, , u
:;cj;\, simplc..;mcnlc. o na..:is1no. l::.
<:tcse to rn :-i,n<1lim d~) prn cé,S-
so., a l l:.io hwi:,,::i'.vc
l ,1u • t r;1h:.1
lh a p..:lo u·1u nfo 1~ lnu n.111i<.bdc de ~
m oc: r:h ica ., Ji,.-r;uid o -a d se u in imigo ínri1.11c>, ,t,l p 0 \ ' 1> h -•I à 1 •i d;1
lilia.~·iio, 1>arap 1.:rmiti r qu e d ~•realize seu l-lôllho : 11 ,p,oc.1 ia~~:i·, :ir-
vifici;il a sc:n•i)r, de ucn:i hrnrnmid a df; dc sséXuó.lli·
~. da . l),i 11::-.qui·
:;;;i ,u u:,1 soh re o l~mbr ifü~. dei:.h rz ...-.c rei:ro.,;pcctiva1ncnti;:
1
.::i r:iz5o
~toc:,ternlín io d :; judeus . Dc.s~c c :,acrm :í'n io, <,led ~1"L
~"Cqo-e u 1du
que é:...;
t ã liJt;Jdo :10 110 .nc: de d1:m c r:i ia ê ~1
pt!n ~,~ :i cc:mtiru1:is:IT
in f,11i ta de ll m ~1n i,:o e w e r i m(;.
n1e.-;1 1

1~. vcnbd~ dcn(• n.d:t d a d1;1\10 t~ra c i:1 {~(.HUO crime i tl-
que 1.."Ssa
lincl,h• ·I contrn :'! hum.in ida dc não , ,.cm g rand es co n seq.uên d ,a:.'>.
ús c1l ie sonham com um go, •r n o re-:it.iu r .\clo da.'< dite:. sob a
prote ão de mn a u~.i11:.ccindê11cia i'ccupe ,n ,cb :1. nwd~m-:;e ~•
tmk, ,d!,-l e ~rado de .co,is;;is ·:,;i:-rnm ·,e nm, -demo era ·ias' ". E nm i

c l~gc n, C<."lm~> ,ik o 1>r'iricii1p ,..J O$ ' hrimc1 ~iuh,:>:;" <!ur.: i:,'>nkS l':lf'l'.I

t:lSS' cs 1·ado ele ~cii:,ms. su:i s i1np e c:.tçõ~ ,conln.L a d~c.::1~léi1ci.1 aca -
b~m se jun t ando às adimo-c:;.la~ es dos pro!!rcs:s.i<:na~
.1>
:i:r:.i:J1poi,1r
os olig:.uç us g.:é'sror~s <IUC! t inn d e se h :iYcr e 11n o s lu .1m o n ..>,'l"n::-
c;:d -in ·,mu .:s d e~s'1s_'h n1 cn~.i nh ~ q u · nl.>:õtrm :m o c,1min h ll ~lu
"{'.'?nl '?'.CIS hu_i:rç:...J.: ••~ .éa . .·_a~
···1:irogrt:-ll'.S(h · s_ ~)h:~fnú m 1. as r_...,ã:, . JH~ -
·ldad ;r: demo c:r;\ti ;i. Jl~ Plar o . l'nr ' n1:íis -r.idi~~I c1ut! ,qt.ci,ra .seir
seu disscn:,;o, po r mais apornlíptico {1uc:scj :, seu d i~·m-so, os pr:•-
gucjadorc~ ,ohc dc:c ·m 5. l,:ig 1ic.11d:1 C>
rde 1n C(11,:i;t:nsu: il : a qu1;;:fo;i:.
do s:ig.n ifü::a1uc democr.1 -ia u,na n,:,çã iml i:.tint.i, q ue '" .~ o:.1n
um único todo , 1.11n tipo d~ ordem c:latal e u m. fonna de vid ~t
so ial , um con jumo de maneir;.is .k .l.-<.:
r • un ler ·n a de va.k, -
s_i!'>
r<:s , arnrísca nd o :,;u a It ''- ar a o pon t ô ex u- ,t: n 1 o .i .; 1m b i ~ .i 1.·-;nci ,, CI\ 1 •

LHH 're. o di.-:cu r.s<;>


;;11Íc i:1I, ap oi:ir. i::m n omu ti':. ci ,•ili:zaS':í:-. demo• ·
, .t:,; C,Ulr1p.-nh a:,; mil i'l;.tr,c:sd:i plu w ,crnc ia i:v~1ngc.lbaa
cr ;i t,i,i:;;.i,, i; , :to
1ncsmo tempo ci a1- ,co,n · ·l,1 ;1
, d e .n1...n1 rn.tps;ão dt'.i T1õ -r;'hica da
civ.H:zaçio . O di:.c11,
1rso ~ nridemocriitico dos inh :lec tu :iis d~ h,)jc
::un ~n rn t.t o c..,.q u ~c i1nt!nl:~'l <:ú•l:.~H~l1,:tl tb. i:krnni:r:,cia I>·1, ((,ll:11
l'raba lham a o] ig ,1n 1uia c::suural ç a ·· on ~ mi ca.
Em e r1ose 11tído , portanto. o .ncwo ó d io à <.icn H era i~t é ape -
n: 1s um a da... fo rn :rns da ..:on l\1~-.1c<ll.te~fc 1:,io u :rn o. Ei • dup,lic: 1 :i
,confusão ccm :-cnsu:1t fo:r.cud o ckt p;1l;,vra ~, l1.:n1• n ici :.'" uo 1 n p ·-
r:1d c,r ide ] gico tJUC:des poli fr.t,11\.1s ~1~,c ~tô;.111d a ,..-i
da p't."ibli
ca p ,u.i
trn.n.-.forn.1t i-las:t ! tn '·fenõ 1n~~1,osde sock"tl.ide'", ao uu::sm.owmpo
qt•e nega o:: fo rm .;;i,.: k: dt n>inaç.'i'.oqur escnrwrnnl a :sodedadc .
f;.l,{l m :1sci1rn :t dom ina~:5 ll(i..-. oli g:u1quia<:(;Sl:Hais idcmifl cand1>
;1 dc 1nncn1cia com tun a fo r 1u a de so cfod ,!{ ,. C 3 da,'i ollg a .qu ias
c.::onô-;..,i as' assinul :rndo seu impfaio ;1os :i.i)e.cil"~
. do. "1nd i i~
-. -_.' d uo s '1..:t~'l~crá ttco:.". i\i;si ~l. \ \~P...\tf i.
1bui d 1:C\1~n.i::pcc1.•.uncm e o:.
r.·n~in nús d1~:1~rav:1mt:r~t-ocl:i dcsig u ::ddatle 'ao t riu nfo fo ne:-:to
e ir r,cvc rsí..,.t:I d;, "-ig u;ild.:idt:.dê condifi'íe:,: •· t.· oferec er : c:tnpr ·ira-
. •, .. . "'
;tfa·t>l'lg~tq u í",as~u'po1~t(! .dê hq 1~ra.·.i,dc0Jq,gicú:·~-nêc(.:SS.11 ..d_o]utar ' . ; ~· .: ..
ú ,.;~traa d ·m~érad.,, 1ôr(1u~·~.d~ :~c'.rad;'é.o tot ~li1~-rhi·1-1
111 ;0.
0

·
,sijo miio ~ ;1ipc1'11
t,.f 1s :i c.on'f1.1 1s um u.',o í\cg.ít·imo du pal.wrn s
<\IICb;1srn co rri gir . Se as ·pakwr iis servem parn CQLlundi .f :.t~ coi -
sas . é po rque .i bataSha :i resp e it o d a.s pa la\•ra_;;i índí~sociih •t l da
batal lha a i:espcilu das coi:.a'>, A pala~r.l democrncia nã o foi in-
,•em;H la po r um .ic,i<.I . m icú pn :ô<;u p:1do ·m d is t.i ng,1ir por 111do
d:~ çr iléri o11-obj~tivos a:; f'or m:i.s de govcr11t()$ e o,, tip11s d , :-o di :-
d:id s. Ao con r rlí1·io. Í1;1i. ii \ \ ' C::l>\\;1tb COi'l"IO u:rn 10 d , indis ti11r Ro,
pxrn alirmar q,u.c o poder de oina ass-cmbl.éiili d · homens tgu :i,is
S(J podi a ::e,· a ceinfusão ,d..: uma n1rb:1. inform e e l"1rulh •nt·:,,
que cquh•.il ia d c:nl ro -da on iem , ;; c·:1] ;10 que a:. c,Wll'.dentro da
on l •ni dil n :.it·ur c :;,;:t. E11H:ll'.l
d<:r o ~uc demo r.i.cia significa é en -
H:ndi.:r a b::ualh.i c1ue se lrn\ 'íl n essa p iilavr a: nli<l sin1:pl,esnumre
o ron1 de r;11va ou dc..-o.;
pr ezo que I o d·t~ ,tfNi- h1. w1;1:;, m:1b; prç,--
Ítmdmn en w, o s dc~loc: tmmn os c inv
~1:o,; d e s1:nfüln qu -1;da
·r:-11.::::
irn to ri:,.a ou <1uo.: p1,id i; m o-~ nos .i Lll o ri;,:;;i
r ;1 $ !.: u rçspc iro . ·Qu:u, -
do 1:\os;i:o s int dc et'L1ais , d i1 ncc d:is m::inif~l.ãS~Õi.>,S
d á r,;.rcscentc
..
11.<: o, Ó OI e -' l>li ' 'I Q ,e K .~ ,e 1;.

rlesig~1a kk1de, indign:tlll-{.'C co ntra o~ es.-r:igos da tgu:11,ladc , rc-


C:ôHtlR'I a mn truque <:JlJ • n:io i: iH vo. l;í 1H">s:éc1.ilo XlX, sol~ a
rnonarc1 ui:J c1:1tsitária ou o tn,pC::ri ·, .iutt ri tár iü, as di t c-s d..: un
1
;1

F_rnnr,a J.::gal. rnduzid~ a 200 mil homt.:n:s ou submetid:1 a lds e


, de n :tos ·que rci.1nri .g1:1111H}das .i ,"1 liberdades indh.·idu~ - pÚ-
. '". .- .
t:lva.iu ~~e :.cr1i
bJic::as,a~'>:mS a_1'l.\Cí'l.téu.:n a "_t'orrentc dcmocr:ifiC~ ''
, que :.wràs t :,\·a a soc ied:tdc . Proibida a d-~mocracia n:i \•i_cln p( 1hli.:.
. - .
•c.i.,-cJa$ a \•iam l ,hrnf.u:
. ~
nos ;t«itlo:(har:UôS,
. .
"ll:lli C,1i-nt11ieu:;,
.
n:1
-can~age 1tl , IÚ t'tt n_u.rá a~ -~t: :~i.~:r·,:, }nos
' no~'OSmodps 'das fl1QÇ.i;.o;' .•

11
ou ll~S torn ,é~clos-d~i;·~;c,-jt()t~·s'·--
.~º'""Os ·

·NiS-~o:-e1i~:í·1ii~ for~r~l
& • ~ •

, n1ais in(wadori;. ·_ O paf da demnoc,aci.i ,e<.;rno fonn.i <l(;io, ~erno


rrgido e como for-mã de ...ociedad'c b;,,:h:í:1é o m HI?· or~g inal so-
bn: o -q ,ual o ódio à dcmu c rnci.a se r;~d.on,;1li7.o,1cun 1 ]1 l ~t:io. 1

E,.;sriiracio 11aliza s;ão, corno se \'iu, n:io. é • sin -1ples ,expr ,cssi'io
de um hul"l'lOr a.ri,:-tôcráti ·CO- Scrv para conjur,H um~, na qui~
0 1..1 umii indistin!;âcJ mais rnmívc'l nu:~,d :.ts nm:; Íll.'--'adid:,s por
crfans;:is ins olentes o u h 11:Tosrncah:ilr:mt<:s; ,1 im:HstinS,".io pri -
mcir ,:.i.do go v,er n.iHt<.: e do gov1.:n1ado. c1~1e:
se revela quando a
evidência do podé1 n;tturnl dos mdh.orc-.s OI.!! dos m. is bi.;111-
-na :s-
cid'os é (l e.~m)tdad e ~-eu pn.::-;1
-.íg.t
:,, a ausência de título p ..in kulM
p-:ua o J1. v •n1õ polfri cc-1d1.lS hom1.::ns i-c I nid c•-~
. ~e nl.iío pr4,,~ds. •
ll'H:ntc a ausência d e t ít L1lo, .1\.democracia é., c m primeir o lug.i i-,

~ .rn li 11i bom íl.:irílégio ,k,:1,-s.,:,;1.-•m:1S, ,:<!r Mi·p1K>ly1


P.'.l .c l':iim:, \"ir-,ir ,,[1i11fo .d,:
11.1,
F,Mbk '11fl. ,11111JCmi 1rfl,orp,(2.~d., J'ari~. Hi; h1:1u: •! O..:·. 1867), $nhr,: :1-dcmoc:r.1.
di.l rn~ l it-éraH ~rn •• ',.'CI"a e rític i.l ~ il.1;;,
(ll;m
,,.11,,.~l')· 1~orA r.m, 1i1I ~h.: !' m ru :i,rtiu . cn)
N,1,,ull,•s.t.ir , i;tti<'-1 dt,· 1<111'11'J;
(l'ari;;, Mkht!I ~.é-v)' }lrên.:::f, lM) .
e;ss:i condi_ção p:trndo:.:al da p lít ica , cs:s1; ponrn 1::m qu~ w .d ~
fe,i:it ii \jd:rd~ :,4,; co ufmm a com .-:ua ;m). ·nc.'a d4,; Jcgii-irnid.idc
ÚhÍilHI, Cl)m ~l onti111g~ncia igu:1 lit:ÍrhL •qll •C .~U::t cnt:I :1 prórri:t
e 1nti1ngênd~t n;io ig ~.1..li.t.id.i.
É por i~ o que a democr:icia não pod~ de 1:!<('.:ir
de su:-.:citar ·o
ódio . É 1mr i!o:,Q l~Wnhêm <!,tlC CSst: 1, :.t:m,prcCOln
6dio :;e apn:..<:~:m
um disforcc : o lu 1mor 1rodsla cô ntira <is burro:,; e 'os. c:a\':tl,0$
-
nos ~ -

te 11,po:i: de 1"b.·1;ío., os araqu~


1 I
f1.1rioso:::contrá
• I ~ •
::i,:1 carnp;m
- I ' i,
lias d .i.·
t

·- · · ·· fkn~ t·ron ~~ · .i, c~'lb.'sliô de; l~ji°Si~~i' ;~


·~s'ie;üp.Ostfo
Qu i;H:J. {t~·l>Ú
::
blic.i. comhalida. Por tr.i.,: dc'.s.,;;1s111áscara.:,.:ríspi d:1sou... cogra
.. .ç:1das. .
, • dii>n ~,n um ohj(:i o mnis sêr io. Ele vi:,.;;l a intoJer; :í,vd condis ·ão
iguafü..iri.- ~laJ rôpria d~~:i:gu,.ldade. Po.r t:mto, podemos ua11yu i~
liz:u· os so ciól ogos de prolisslío ou de lmmor ,1ue tfüsf.:rrn11sobre
a inquietante sim.i~.!o de nn-ia di;;tlH) C r;.i,cia .igora pri \'a d:Ade ini-
rnig.ns~. A d (;nwcr;1 d~1 n1io ci.t.i pert o, de -1.mfr<intar a angú~tia <le
1·,11c:onf11,no . ú "gov -c rno de {1u:L:l queir um" e.,;d l::ul,ido :10 ód io
iu liind:í\'d de t c.1dos a-q llc k:s que ( ê1n d<.:ap rc:;(m ta t tí l u los para o
go ven, o cklS hom i"n~; ll.!:> im~nto, ri<1ue-..::'lou ciê ncia . M )j ~. está
ma ·is r.1dlic:1hYlclll( e fod:uk, ~t b;.,;o lo q ue nu nc~1
. po rqoc n pod i.::r
s 1d:1l nari<1u1.':'.t.:1nfio 1ol1cra m,,is · e1nn1v ,_..<1seu CJ" s: i1-n-::mc1 i li -
.1e s ·1..1.,ml,)bcis c:n5:o c-i.da di..i nrnL.. c.·,:tT<:it.1men 1e
mh~\d · e p'l,•r~_11

\' ,:n,:ão fr;tn~~;t d,; /:~q!lr.~/uor,rt,0/il)' }1..-,,.


•e 1·i:i.l,, J m l'-1,ll':U\<:Í:l, ~i u I '~)') . A prl-
mdl'll l~l Ull<U.ad:t foi :m ;1r-11i:,26 d'• .abril" :5i l\, j1dlw d.: 211,tU , (~. T.)
\':.: r l, 11:-
ic:h lkd, , D€m,>."1'ol')' .,,;rJ,1, • ( .a n\hTi,l)t~. l',,,li, y ·rr ~,;. Dti)l;iS)
,ut i;,,,•,.iri, ,"
l ~ ·a i llrucl; n,::r. l,<1 (~ mlr(' ,, , ;~,t 5-'l " f b'l-lll'~
;1rl-lr1,m11iff,l.in,;,'r('.rari'lr.,,:.; is! ( l'a ris. Seu i1.
•11
19'J).),
.1rti ufaclos aos da ;i~ão e. tarn.l . i\ pse udo t'l.rtstituí~·ão c-u ropci.1
0 ,Côll,llH'{ \ .':l d rt.
iilHlliri".- nic;l c s t~H'llOS U"l~tb: l)OS {e .mpr'IS <i:L<:sáhia..,;:

c.;onStn.l!," ·U<.:SjU l'Íd ic,1s déSl'i n a<.bS a i_nsc n'.:\ Cf ú irrcdt~lívd "'p ú<.h.:1
:
\ lo p o,,:o" n;is c<.m~~itniÇÕ!..:'!i· ti)sl(trquj ç;t~·· f~~s;1 6gu 'r,1 .d, 1wll,frc, e
d.:.1
. âim:i11p11Jit
ká ficou p:ira l'r:ís. •<i< 1. cslatal e pod é 1· da ri<1ue:i.~1
l~.
on
1 • • ' ...

C j1u_ga.1.l\-:.e t ·nJ ~rn:i:.,hn eme c:in ~11u a Ú ni e 1 ~CSrll;t gcHãO


.;i

~:"pcd:ili:t.ada d s flu~n -s de d in hdrn ll p 1puk1çô1,:s. E~c.,; se · em- ·


; p(.;n l1;1i,íl,juntos . p,ir;~ u :du·.d.r os, ç~I a~us _dã ,políti <;á. _:..fas reduzi~ .
•C.SS~;- c~p:.tÇ
1::iS .- :1.p:1gir_ Olc ~ áv1,=i
O i,n't_ ~ i:itd i'S[) ~l i S.Í\~q_
l; .fU 1i~ ~ l,lW J/'ll Ó•:•
d~ 1>0,líticu uo '"go, •·erno de (.11
1.
.1.:ilqu·•· un11" , ~ ~thirir oot ,ro ~ampo
de batalha. ver Fe&'i\1rgir s 1.}h uma li~:~nrn 11(1V:1L' r.1 lic a líz,tda o~
p.odc .rc:; d o n asei 1 , ·n H'>e d a filfa,ç ;io-. N ;io m.ai$ Q· poclc ·r da ,~ 1rn;,-
.n:i.-<[ui~s das ::irislo c,a -ci,ts :in ·~i~as, rnM o dõi!i po\· s de Deu:;.
E.s.se po ier !' d e se: a .fiunar nu no wrr o,r prntic:ido pdo i:sl:1111ir,;;-
n10 1rad1cal con lra lmi'l.idcmci cracia idt:mif1 c~lc.:la.com os l;s,tados
oligán1uicos de dirdto.. l'mfo .1pi,il,1r o l:stad<> olig;Ír 1uico ·n1
g •ue,ra c::i:ml' r:i c:i:~ k ,rrur, ,ei:n n o 1,1e de un1a d<!n~o<:rtt i~t;,1~si1ni-
l.1d:1pe os ev,mgc::lis~as 11ortt.: med ca.nc,~ à Hhc r-dade do.-. pais du
:fom'li,:i cim 1 o h>êllêce:m , Los 1nánd:.111'\( '.1\tos d:1 Bíhlia s • ar 111;1111o
p :1ra dcf!,;nder su:.iiI'r o pricdade. P.;,dc-sc: .1lirmar .•ntH : nús crnno
:;a~vaguarda, coill .ra ,1 p c rv c::r:::io d4.:mocráti,:t. dt! urn prindp i('I <l .
fü ias:ao, c1ue :dgu m, dcbmm •m sua gencrnlid,tdc ind c l·(.mnin ·~da.
que
1"1'.l.t.S o~ur s ide :mific .:u1 sem n e 1.1hun --.aC:erin1ôn ia com a l.d
do povo in:aruído por Moi:.é., na 1 :d:1vra de o~~U~.
Oesrn .,ifâo d.i <.!c1no ç-rnc;i~ c .m n oi nc d o c ~-ir:io. e~p.1r1:.ào
'belic os a d. demo n1ci:t idcn111i, -.ada. ·on l a pr :h iíc:;i. {lo 1) ·d log o,
,;, S ll ,, ;i: ll l: ·- l' 1; li li Ó r, I o IH

ó d io à <le1l1ocr ;ida a_,similada ao a.~a..'ls.i:rrnt(l do pas tor di i.1~1l,

Toda:.-:1:~~;1i; figu ra.s conu:m por&cl ·:,~ t -,n, ;m i lcnu ;<;un 1 ,rn,6ri -
10 . At r:wé:I do ódio que ·1nanifostam cnntrn a <.h:mocr;1cia, 0~1
cin seu no nH:, t '. :nr;,w:s das mmí.tgam ;as · ,.s c1t•ais su lnn é t·e1u suá.
- -1wç.ii o,o~ng.i m n os a n.'C U}?C <1I:" a for{a ~~ l"('.Ila r q ll C Ih e _f:pr ó
pri ,r A "d e ,iui crnc i;i ii ~o é n_c;rn ;1 forn-i;1 de go 1.t~~no que.permite
• 1 • ~ -

à ? '.liga rq ~11:i rd 1pr e m m_n n c d o· pov , nem :i fonn .1de 1-. •dc:d a-
dt: reg ,·i1:1d.i pçln podêr d ;~n~crc.ad( .r ia. m;,i
. -:.;1 .a~5i<.)que .;u-rnnc.i
·éQnli nu ;;ment~·~ ~ ··gqyirí\o~ ol .íg á'rq ;u_ico~ o ·mo nópóli~ d:1v.id~
• a • • M ••" • • & . ' • • • a I IO • • _,. "l i a li 1 , •• •

púhfica· ci:-;'s-o&rt:·a viJ :i'.. Ela "i .a.! o r "';.nc


. e"fü1- .riq tÍc:i.a a i~ípb1êi1
.. .
ia
q l1e . hQjç m;.ii:. do q1:1cn~rnc.~. deve lu ta r c:omr :,.·'-'coílf u S:liod~.;.,;cs
podcfé S cm um:.i ú1n ica e; me 1na l1e.i da cilom inn f liO. R~c 1pNar
a singular.id;ld e da dc11,ocr ad a é tal'nhém tomar c cmsciénc ia de
~ua so lid ão ..A cx ·gt:ncü i. dc1n oc r.hic a foi i.1.,~Len t:id :1 ou di~sinrn-
\ac\,, durnnte muiw - t ·m }O )"'Ida. idd ,1 de um a oocie d:1~lc n ,ova,
cuj~)s d<!mento:-: s1::ri:m1 forrnidos no próp rio seio dl:i ~ódccl.ide
a lu:-11, !'·oi t) qu e "s:1 i:ilh,1no·• significou; um: .i · isão d a his tó ria
si:gmHi Ia qu, 1 as fon11as éapi tali s t as d:1 produ_çao ,e::th tr ca j~
for ma •.m, :Ls co ncli !i'.õc-s nu1h:rini~ de u111; 1 .~or.ii.\
d.idc íg.uaht á·
. ;!o inundi :11. IÊcs::,1 vi:,;fo qu e sm aent :1 alnd:i
ri :1 e d1: s:u:i c::-:p,;JJ.n
h 1jc ;i c;.-.p•,r,rn!,a de um co mun ismo ou de um:i dem oçueia
d. s mult idõe ; a~ fo r 1r1asca d::i.,•cz ma is im ate riais J;1 produçlo
caph alisu . sua ouccr 'lvr:1rã o no unh •et:. .da êo111,.m~c.;1.çãofor -
m:i :rb1n de:, lc já. ~ln l'l,;.1p ,1p u bç ã1.1n 5m .idc <lc ~p rodu1 1rç~'" de
u m tipo no vo: 1.:fasfo r nrnria :m unrn i nt ,ligc nd a col (!ti\':.t. ~Hm 1
p ot ~ 11dn ok i-i,:.i d e- p -nsamcntos , t1folos e m ov.ime,uos dos
e rpos, e. p,tz di::cxpl od ir .is band r.1.$ do i rnp ~riv\ Co1n p r · rufo r
o que detnocr..ida signífica é r 1H111d1ar a es.,;a fé. i:nteligencia
coletiv a produzida por um ~iste1:na de domin ('I.Ç;.tnun ·, 1 ~ 'Jnai:.:
d~l(]UI.:! ;1intc :lig(:nct:i dc:iSl:":.1stc1n:1. A .-;<'l<Ciccfadedc-.,;igu,1.I nff o t '"rn
~lln.séo llanc() 1i,enhm~1a .~odt!cbdc iviul ~ A socícdadc igu: 11·~ so,-
. : rneni-.~
o co n jur1lb da,..: rclaf Ól!.'i,igua .fü~ri.JS (JUC:se üã ~am :rqui e
0

· ag~rn por rn~.h"lde at s s:i1)gu l:111ies ep redri .;s. A dc:~;,o.crn i:1 ·st~
.n~i.:i ·ern ~ i:t rc la~ao coi:n l• p,mler d.- riqucz,t . asifün .:0111 ,ü c:cm, o
.qiu1;'J'1ojev;i.!n"l~tt,,::ilhl-lo t?U desafüi.-lo . El a n ::io se
;1üd~r .d~ 6l \~~'.lic1
.:.r~utd ~n~~ ~l.. 1 ,~ ·º"hÍ~C:
~~"lC~~.ie·,;;·n° 0
;.~/d;s i;oÍ ·-~~~.~\·fo
é_g~
r.i'i."dcta
·-·
,;or r:1c11hu1m.\ forn~3 ~ns ti u .,don:d. N:i ,o ê u·::izic.fa . or ncnhunl:i
. nec: c:;;si.dad • hist ú ri:ca e n ~ o tr:.-t":
11c:n h u m ,a . l'.:st,i ~ 11,ncg ~11; ;1pen m,
ã consr:lnc ,i:i d ~ s4;us próprio:, ah>..'>. A coi,;a h:m F nr íl ue susd-
ta r medo e.. portanto, ódi , entre os que ~stao ac<ist'un .idos
,e:i.:c:r.cer o tn ,!lgi$rendo r)cnsan'lcnl ,ó·. 1--tas,ent 1·4:.o:-: que s;1he1n
p~rti lh:1.:rco,m q~1;tk11.•t~1· L1n~ o podei' ig,u~i d:.i i11t<-liM,i::m:i:t, pode
s u ~d t :u. ao cç ntr: ri.o, éúrag •:me, pon.mlc> , fclicid.a<l:c .

,fo J.n.:irn. ll~·.:·,,r-,1.


, ('J, cd., fi..11">
V~1· Mi.:had !-1,:ndt l' .i\1 1\nHi n N,:~:~i. Irri/ :,-i"c
WIO) • M,,ltiJ.;.,; Hr«'"4"•<&!r1r , 1uei,1m, rm.d., imp,hi/J(flio d.: Jand1 ,n.. Hcir.,onl, i.005).
SOBR E O AtffOR

Na~ido ;m i\ rg<?It:m 19'10, 1~,c l1uc:; R,:mi:iil rn c:íum dus rmli!Ch11i'>ort:u, -


l.:$ filásofo-s da :itua ]idadC!. formadQ no -~ dc.:11o ~ anus '1960 elJ'l l'ilri ~,
e:!'tudou l'ilo:..oíi.J11~ ~ olc Norm.i lc Sui:~órt.i.>t.m :. Gm 1969, IK4S:ru u 1a k:-
cionar m) C c.:nrru lJ11h •cn;il, i rç f:..,;;péri111c nt:1i de Vio,cnm :s:,c1ucse tor~
n :1ti:t, Cl11 l 911 , :i . U n iv c rsid:1~kde 1. ;.ui~ Vm.o ncle }~l'm :m ll:C•o l'iU! ~
m:u , cin 2-000,Cü 1r1 L• título ele pto foJso·r c.:m'·ri lo , A.o l!:l.Jo d,., l>C!t·
"l~C>l!lc:
s.adore.,..
como :\htin Bi,diou, fü ic.:1 1r e l~crre ?i.·l.td
:mc 1!o.1lil,:1 :11:,·c.:y.Ran icre
foi ·~un do.'>dis,.;ípuIOlide dA."SI ;iquc do liló.., fo !Uíl r:>,.is1
: 1 I.Quis Althu =r .
E1n 1%:'i,,nmou -~ mu11di. ln\\m h: onhc:dcl q11a nd o éok1bonm rom o
,.,o lum ei;1,m1lm1IJ.iN! 'l.i.•G .1pi1rd'. orgimiza<,i OtlOF AldH.1l> -Sc:r. N~lproj ,eto,
que ~·isa.":1 e: 1:1.bclccc r l\ôV;.i~ h::1:i.-c:;; p .1ra \1111 11,~irxi~m,Q dc,ltíli-cn,
R..1n.ci~reíl.~ in ou 3 pria~ ci rn .se~iii .o, sobre o co nceiu> d:t: crí·1í ;:i. e a cril ka
dl!. eco:nomi..i pôlÍ[ka d o jo -..
•,,::i-n t-far~ dos .M,wr;1rr1ui~ 1.• ,'lf1iJ
'1rrici)-fifo~r:ifia.t1,
ao lvl':1rx 1n:1du ro d ;O ((lp#a/.
Co m o d1.•:,.,:;nmk11'
J os lt:....,
mt c.~d· maio du 1·9(:.~<.:1n l'..ri..;,n 1·, cn l,H H <>,
de se J 1ícs1:rnc:iou dccl:.i\!;iUi,i:.::
JHc d i m1: ~wr. En1o "Su la t h&ori.c tlc:
i'id.'-o!ogic! po l,i, ic1ué d' Ah hu .:,-s~r"1Snbrca .tcwia d :1 idC"o loi i:1: jU:'•fük;1
di: AI l h tL~r l, :11't ig9 di: l 9<;}, lla_n~ih~ i11, .~Ui!, <iJU,
~isri:1 \nJ o a " lu 1:i ~t: e 1':i.~r.:s
·plo<fü1111
,x: rt .illmler.tç nas u 11
f11
·i.í:.Kl,L<.Íi:
.~", o <'luc ,:iu c;.m u.> llm~Li u;,;:.iva
r •\·Oh,1 id ol ógi<:;
"I r.:.'i
p tu:ih.t darmn i:nh ; Ili'> lilHilt.·.sdn ah h, ,,.,..,.·:ri:m i-.1un -
cujo nú di.:-o, !'..
~I rki ..:m ..'l
u:11.:,·nccp~:jo d..: t~li.Wl'ogia, l~tr.i ;,:l.;, ~,\ hho.-;:;cr
dc:lin1. to
ri runs:iio·11sric\êo1t'lg;;,t. omin ~~1te· _,,,i1 ,:.i .foi1s;ttr r1tiidc:ologi. = para · -
pen~"lr mn :1lü n ~o ger~I da adc~ lo.giii.. po1aul::i,:i dorili1~:i.' ~ -di!-mtJOidcol o-
:gia corno dú m1n;,í; ,o .da Id ·o logía- de modo qu..: a ~run~. o geral d:.tt<h:o-
11 gia :se cm t:1
ltkmí com escrdda em li..:m.:ffi: io da domim1: :Ic.,d e ·la.,st:. a
fun_çrio subvc,-:,.i..·.;,.~rá , oonli:1.d11 , ,, :ii ,cii:, ~J:.t".
:JOou trod ~1k l,1;.•,oloni
Essa rupmra :t lcnrn dii fal ü;m1 d"Alili:iw<1•{t\ li5'.iô de, Althu _ ·ur]. pri -
meiro li,:ro au cora ! de R/ln cfo1·,c pu blk 'tt<l!oo.:m 1'9H . Ta·açan k i un "I , ~mili ·
schis tóri ad a S().'1Cr<lal'.r.mc<:_..ad d~•ca<laJ1.:l~..O cs,.; lJ r ·s , Monrn:ano:
1970,,.o tiv r·oeriii :ii c:o::m
:u r11k :i r11J
por A hlniss ·r :i ·:'lc\' ,lli'ltcs 1::,;tud .:111ti:,;tio.:
tio l~rtrd0 C vrnu1 , í:,1,3F,·:m if,;:,t\ 11luiSi.".!:r
m:1io, lc 19GS. FHi, dl'.'> tujd •:tvi, à~
insplra}'.ÕC$ m:itoi.,;ta.~<]Ue:im pn l.~i,on::i,..
a nl s..~csc,.-eo,~').~• r •l:.ith· ,iy;, a ~1:u
rq1.1ias " d.1~~tn1 t u r ,a,,'.&e pod ·r no i m"rio r dai-
..:1.'ih io::r-a
cp.1:1:\ to 1u11L, nto <.1
u n i,.·c r:,kt lc:s. Em sc1..1lliwo , Rnnc .ii:m rei. ciom• c.,;;.,;a p shlr, L:10 dh1x1.
re ...i:sion is:1a ~uc ~ SC'tll iu .i.o fr:L('.~ ·o de maio dA.:!,%..";.,
Au çlíti:m~o · m ·lcd o:11dt1 ,uni)~ O O\ ·str<:, Ranc it:n• o,;: ~ nt riiptmha a
;1utono,11 k1 dai; rcvo h .1spop u lan -:s.q ue 1 , '\•iam 1,on:1:ido ;,i:,: ru ~... Para de,
Oõi t r,tha'lhadoNS se rimn pc ,rfci t ; l'm: nl r ;S1\,l,;I.pd ,,.
cap ,..iz ·:Hlc: on~ prcend !'::
pri,1 o pr·<:::"lio, \l ' dl.' S.;;! e nrnnci pa , :,;•n1 h:r ~m de :-er c ondu 7.id o ~ p ,r mli ,i
ou p:.i,rii&iri. :;upc ri r. U 1n:ub~ pfindp;1b idd; 1~ p0 -
in ~tâ rn:i:i intdi::c-l111:d
d t{;1,11cii'.:rc é , jm,cam ent ·. ade ÇJ\il'C 11
l~fü:;ll.'> ·1uí pol1hk 11dcrn ocd1iç;l~ ~1rg._.,
th. p r •:::.,;;up~içiio da igu;11dadc, l';1rade, igu:ild.ide tcn'I d~Sér pomo de
,.t

p,irt i& L, n ãQ p,, nw de eh •i..tMlõ.L u obj,·th.•o <kt111Jlítica. O L"<luh o orig_i-


11;11,d.; :it..:twd:o ·orri.: 1~j,1ndo (1,1\·im •\.'>o t,n1lv d:.ts 11,\a~<Q.ç
,:· cl ll! ; i ,1u o ,r. ..:

e111 \ "Ç'/. de pc ...;::sl:tS f: lando.


l'.:inc .::ô1~~idl.'!r;h: , Ida puw;!J~fiiic:a.i~ l <k..Rard · rt: • ·\·olla ,_l;i :ioenud
1ir1_:i
ç ;i_n,;· ;;i.apc1:aç o .hl:stóric d.1cx1:w.:.r lênciiad;,u;d~ ~ tr-11halh.idor;.1s fr I\C 1;~
,;.i:; :tto , (J1Hu rl-.; 1dn s& li:°luXIX (lsd[lli lut .J.'1 °,l)Olít"· S m.irgin : liza~l.s l'>lll3
hi~wri-.1g~;1fi;,i fü:k11 . 11·o ca.o _d il ':i:cu si..-g
~11~do li~·tú . 1,i l:iJro,
; ~.1.;irre : l8J0-
1;s51. C!ll 197(;.. ~ l'é$ Ut'I tesc"de domo ado. !..afa_rmfJ!imrd,!Úlp,;11$1."t
p't1il.>lic~tdo •
: :'Y1,1i•l~ ~JÍ ,f~nu :l.:i•~"1it11i~·
• ~ ~
· Jtf!b!t•.d~fond~d~:~1n ~980.-i:·.\, ,~ih.l!
.t•151.~ li I t ~ • •
IY\t!e
• 1 ~ • • I • .
seu-..-
a

- • :ic l:1111,:ido t\ rwiic: itiq1 t .iltM1irW a1i 1il'-'J_d'.;~ "(lÍ'./j1ri;:,


(19 1, p~1h11(.'.:ido
11ü .
Ih. ,.;il C!ll 19'S8) .
R:1nd i::n.:é 1~uli1 as \ !I:"/'~ conh t."':ido por posisr,c:;;r mm s no 1in 11:; r ic'.r
d p,:rn.:11i1c:1uoç mC!mporrHH ..'> f.: 11,.;:
'S'; :H u::tlm.:m.te,
. su:t flrod 1iç.ão te<l-
rü ::t iib r :mgc gr:i.ncfo\''-'tic<fode d " assu 1uô,i.,, omo pc d ::igo g i:i, h i~ior io~
g1"ali.:1,li1losof 1:i, d nem~. esi~ti , e . r1e ço 111t:1np~i'i1lc;1 , • niiio~ diITdl cn~
Cl',•ntri- lo ,~im:.td ;,;m ponH ;,;di.:i1into;; ,com( íil,~nfr,, ,~ rrni:"' lilcríirio,
·"'1li1fad1?da fo rm ;i pda qu :.d
1c ric ·c, ,.fa arte : e t)l,'ff;,:is111. A i..,1:n:11h.:i rn.<li1
R:1i'k:li!ru 'lo mJ>re: "ht.ka i'gu:ild ~dc no m wtd (h 'ii tld:i.q;:ç rdktc na liber-
d:1tle um :1 ( fU I jt1,;1:1põc oli ras ck aut01 'é$ çon,o J' llnt:ic:i. ,\ ris:16td(:S ,,
Ci !I,;::,:t) ~l..:ozc co•n a_,;. d.::onu -os rcl.ui,·:i.m c·mc: ,h:.s:co1~lu.;ddo.:11, o.; 1nn
Jc, ~I' 1 Jarotoly e C,;1htid C:u rn •.
Su;1 ohr:1 m :1• · rccc !ri111 li~ ·u le .u.:i nu::rfr,.:..~entre L"S
'létk;i e l'M.'>IIÍli
l.":i
pr(l,~ur ,:1ndo n.:pr.:us:1r. (:ntJ'C •· t 11r:;is ('.Oi~1i>. o:s p ar.i tn ' Uó .t d;,i crítica a rtíiui•
C.l 1nm além ~{e :;:ua. teml í::n (·1 <l.:•f.mistilk.idor,1, qti ·• ~c:rk.to e<JUÍ '-"OCO de
~,Wár o crí1 i,:i ç m ,u 1m1 p°"'i_çã.od!• •'" 1o rid:id'c cm 1·,oI.: íilo ,11.-;;:\1 ,objeto.
'm A ,:l'l~·"'Ji.( S<'rnr
':i,dr;n:Himi•lf.'it,lt,f1irJ•
•.t ,ir. 1~m. d r.:201li,, R:m ·ii:1-.: bus..:a réin1: 1-
:gin:i r a é.::>:/"lclr ç (,HYJ.C>\Hn pr
i~n ·iit c:,,té1i<:;1 ·•t:c .~ <1 ÍUl'ld:irm.;111al mc1\Ul: dc-
mrn:r:í I ico, ,1·c:s:;:í,~'I ,l t(\tl .ru:.
OUTROS TÍTULOS OA BOlTEMPO F.OffORJAL

lJJ COL EÇÃO MARX·ENGEI-"


Crüim dafi{osefj_,z
do direitod~ Hegel
K,.i11;, MA~\ .

O .soânlimio jsirídfro
.m1um;:11 El.:'G~IS r. K-1.10. K1,1!1i!1,.;v
F .1~

.O .18 d; br1muiriÓ·d,: lrds · IJ911t1pnr~t!


. 'EÚ.111:.
'M..vúc • •. • '

m,001.f.ÇÃO f~'IJ\.DO DE. S f"JlO

SJq Ai~1lt1:a fimdttçátJdo·universa/imu,


Au.lN B..wlOU

O reino ,: a tddrin.: um« gem~a/qgiateq/Jgicn tia et·onomüt


e do gowmo {Homo Snrn; li . 2/
•Gtoiw.m A<'"'~mr-N

Estado de e:m."fâO/flomq Sr1ar,li, /}


G!óll;GIÓ ACAM!ll'.N

O qrtt. fCJtfl d,t ditadum : a éiU~(,fo lmailéira


l~:'l<IN i f1ll.i:.s 1aVc.Al.>IM:111
f>CNIn lmo .SAfATI.J-:

Ditadr,m: n que resta da I r,-imiçlio


Mn .'l'ON['INII f.111.~l(o:Rc;, )

O 120•.w umpo 1-ftJ mrmdo, e 011.trM,t'St11dos1ob1~ a l"m da em ergi:m:ia


P,iAJ! ,O A1u.N' .1't;s
OJlCOLl~ÇAO /\.-JUNúO IJOTllAi3AI .HO

Nolltl .dmsc 1tufditl?. · O tnrb1tlh11W( b.115,,•


tÚI pirám {({e Jr;(itt! b",n.silt'im
M..u«:mf'úCtl IAN"N
~m1d1a; rnpi1a!ismqe estnmm, soânl
O mito da grande r.Í!ls:s~
M..u«;; 10 Poon M ,\."'fH

A nw, .1t1mha .que dcvcnúJJ eonquisltlr : refle.xii~,tccrcl( d() Esr«<!Í().


[s-rv.'-"1
Mr-s:,Àl!05

m OUTROSTíTUI .OS
Esuulo i:famm politkfl
AI.FSSG!'I I .F~Ol!O l,fA, ',,["..AIIQ

M,rrxi.smo e direito: 1m1 e11t1dusobre H1d,·11/..'.mlis


Mtru::10 81U'll.\RIN I o NA\'f-°'
e-põliri ,."ttem A1arx
Es11.1do
EMIII.S.ADl'.R

De Ro,,nc,m · ,,1· Gmmt;;;i; cm.flios rlc uorir, polí1ica


Cu1.ws N1;1 .ffliN Counsuo
O ll(!O di: Minenm : r1 com1rur,fo d1t polllírfJ ., .clu 1g,.mlitarismq
r' .dn d,wuN:mcin no oâdow; rmtigo
A.r,rn-,i;:10 C-1-11.1..os
M&.7.Jâõ

.D~1Juur.1ân ~ontra r.apillllitmo .: n l?tlOlld(Ô O do J-fllflcrinlin11() 1:,/;u,drko


EJ_;j.F,N Mr.,ws,~ woon

D1wuumân t:ar.i.müum: ,, 11t()ph1em jogó ·


JbCA.IU>OGOi'.:t..t,i; Só<.:NA' ,fl:ii IJ;M'iiU ,llf,1,.1
(<:OU !ÇÃO M l lllallll)

You might also like